Rapportage Academische School Limburg 2008

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Pagina 1 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

CASE-STUDIE(S) Naar belemmerende factoren bij het inzetten van ICT in de dagelijkse lespraktijk

2

in de brede zin van het woord1

Eerste conclusies m.b.t. het gedane onderzoek, het groepsproces zelf binnen deelproject 4 en de aanzet, aanbevelingen voor het komende jaar

Gevolgde procedure

2 7

Helder krijgen onderzoeksvraag

7

opzet onderzoek case-study naar belemmerende factoren

8

indeling in kwadranten

Training contacpersonen m.b.t interviewtechnieken PTH-training met het oortje

11

Aanbevelingen

12

Gegevens

13

Produkten – acties - interventies

21

LITERATUURLIJST gebruikt bij het opzetten van de onderzoeksvrag(en), de enquête, de interviewprocedure, voorbereidingen van de interviews en onze case-study

22

Pagina 2 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

CASE-STUDIE(S) Naar belemmerende factoren bij het inzetten van ICT in de dagelijkse lespraktijk in de brede zin van het woord1

In dit document wordt voornamelijk ingegaan op de eerste bevindingen van de door deelproject 4 (ICT) van de Academische School Limburg geïnitieerde “CASE-Study”. In het document wordt in het kort iets dieper ingegaan op het gevolgde traject tot aan de CASE-study, iets uitgebreider op de opgestelde procedures, de scholing interviewtechnieken (“PTH-training met het oortje2”) om vervolgens al een aantal opvallende eerste bevindingen te signaleren op basis waarvan en op basis van de te voeren discussie waarover het volgende “Academische schooljaar” interventies gepleegd zullen worden.

1

2

niet alleen tijdens des les, maar ook bij lesvoorbereiding, als communicatiemiddel, instrumenteel-organisatorisch etc. zie de uitleg onder gevolgde procedure, 5: training contactpersonen

Eerste conclusies m.b.t. het gedane onderzoek, het groepsproces zelf binnen deelproject 4 en de aanzet, aanbevelingen voor het komende jaar

Figuur 1

Pagina 3 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Uit de verwerking van de gegevens en het inzichtelijk krijgen en maken middels de tabellen en grafische weergave 3, verkregen uit de interviews zoals afgenomen op de 6 deelnemende scholen aan deelproject 4 (ICT) kan al een aantal voorzichtige (en soms zelfs wellicht duidelijke) conclusies - ten aanzien van belemmerende factoren bij het inzetten van ICT - getrokken worden: Het ontbreken van, slecht functioneren van en/of gebrekkige kennis over (wel beschikbare) FACILITEITEN, het gebrek aan KENNIS- EN VAARDIGHEDEN en TWIJFEL aan MEERWAARDE en hun onderlinge samenhangen scoren hoog als gemeenschappelijk genoemde factoren op alle 6 de deelnemende scholen aan deelproject 4.

Figuur 2 1.

Wat namelijk meteen duidelijk opvalt is, dat de factor ”slechte beschikbaarheid van ICT-lokalen, onvoldoende apparatuur in andere lokalen en een combinatie van deze beide factoren” als een belangrijke oorzaak voor het niet inzetten van ICT in de lessen gezien kan worden. Trouwens ”systeemfalen” scoort ook hoog (zie grafiek en tabellen 3) en valt onder dezelfde (door ons opgestelde) categorie c.q. noemer: ”faciliteiten”.

Het ontbreken van faciliteiten (of wellicht ook – en iets genuanceerder geformuleerd, het ontbreken aan duidelijk geformuleerde handelingsplannen, logistiek management en eventuele helpdesks op het gebied van faciliteiten) scoort als een significante (niet in kwantitatieve zin) belemmerende factor.

Nogmaals, het betreft hier een case-study - en in de verder uitleg zal dit ook duidelijk worden – en we geven een beschrijving van aangetroffen bevindingen tijdens interviews. Maar juist deze bevindingen, het terugkoppelen naar de deelprojectgroep en nog belangrijker, directies en personeel van de 6 scholen, die aan deelproject 4 deelnemen is juist van onschatbare waarde. Ook ten aanzien van aanbevelingen voor interventie en interventiebeschrijving en -onderzoek.

2.

als een tweede belangrijke factor komt uit het de presentatie van de gegevens in ons onderzoek ”het gebrek aan kennis van hard- en software en daarbij de ontbrekende tijd om hieraan iets te doen”, maar ook “gebrek aan tijd pur sang:” dus niet gebrek aan tijd om lacunes aan te vullen maar: “gebrek aan tijd om lessen in een grotere ICT-context vorm te geven”.

Pagina 4 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Onbrekende tijd hoeft niet altijd te betekenen, ontbrekende tijd om iets aan gebrek aan kennis te doen, het kan ook ontbrekende tijd zijn, om ondanks de aanwezige kennis iets met ICT te doen. Onbrekende tijd wordt namelijk ook genoemd door mensen in de kwadranten WC 4 (en vooral NB WC 4 – wat natuurlijk heel logisch is: wel competent en niet bereid).

Deze belemmerende factoren en hun onderlinge samenhang vallen onder de noemers faciliteiten en kennis- en vaardigheden.

3.

een derde belangrijke factor is gelegen in ”het ontbreken van visie op de meerwaarde van het gebruik van ICT en de onbekendheid met de didactiek”. Dit alles onder de noemer didactiek.

Een factor (ook weer in onderlinge samenhang te noemen met faciliteiten – namelijk tijd) is methodegebondenheid. Docenten geven aan vaak een lesmethode of een bepaalde methodiek te volgen en kunnen dan moeilijk hiervan afwijken (en geven dan vaak als reden aan, het ontbreken van ICT-componenten in de methode of onbekendheid met het zelf ontwikkelen en aanvullen van hun methode of methodiek met ICT-elementen – die op de lange duur wellicht een meerwaarde of “meeropbrengst” zouden kunnen betekenen.

3

zie het uitgebreidere grafische en tabellenmateriaal onder “gegevens” 4

zie de uitleg onder gevolgde procedure, 6: interviewprotocollen

Figuur 3 Op basis van deze conclusies willen we in het komende schooljaar mogelijke interventies gaan plegen o.a. aan de hand van de eerste aanbevelingen en mogelijkheden tot het plegen van interventies op de verschillende deelnemende scholen.

Ondanks het feit, dat er duidelijke tendensen te bespeuren zijn – d.i. duidelijke overeenkomsten v.w.b. de gegeven antwoorden naar belemmerende factoren in de interviews – zijn niet op elke school helemaal dezelfde zwaartepunten te vinden en niet op alle scholen dezelfde mogelijkheden tot het plegen van interventies.

De resultaten zullen nogmaals goed met elkaar doorgesproken worden, interventiebeslissingen m.b.t. overeenkomsten tussen alle scholen en mogelijke algemene en gezamenlijk uit te voeren interventies en de verschillen en dus specifieker mogelijke interventies zullen besproken worden.

Pagina 5 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Per school zal er dus ook duidelijker gekeken worden naar de eerste conclusies op basis van de verzamelde cases en de te plegen interventies, waarbij een duidelijke coherente samenhang v.w.b. deelproject 4 niet uit het oog verloren dient te worden.

Iets was we ook zeer zeker niet beogen. De redelijk heterogene en ook behoorlijk grote groep deelnemers binnen ons deelproject heeft een behoorlijke groei doorgemaakt v.w.b. groepsproces, ontwikkeling over het nadenken over te plegen onderzoek en de vorm van onderzoek waarvoor uiteindelijk gekozen is, de discussies hierover (en trouwens ook het subject, ICT zelf).

Uit de eerste resultaten blijkt voorts trouwens ook al, dat onze eerste hypothesen voor een groot deel al gestaafd worden door het case-study c.q. interviewmateriaal.

Procentuele verdeling factoren Ontbrekende computerlokalen

2%

Niet beschikbare computerlokalen

1%

Onvoldoende computers/ apparatuur

1%

Niet beschikbare computers

2% 2%

Indeling hardware over school Systeemfalen

4%

15%

12%

Ontbrekende tijd

8%

Ontbreken van goed materiaal Ontbreken technische ondersteuning Kennis gebruik hardware/ software

13%

1%

1% 1%

0%

16%

6% 10% 0% 4%

slechte communicatie Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde methodegebonden Faalangst Angst voor afhankelijkheid techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

Figuur 4

Pagina 6 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Gevolgde procedure

Helder krijgen onderzoeksvraag: een inventarisatie en omschrijving probleemstelling opzet case-study onderzoek naar belemmerende factoren training contactpersonen zelf m.b.t. interviewtechnieken

Helder krijgen onderzoeksvraag

Een eerste inventarisatie en omschrijving van de probleemstelling voor onze onderzoeken (najaar 2006 en voorjaar 2007), interventies en interventies in de toekomst resulteerde in de volgende formuleringen: Context

In een ICT-rijke samenleving waarin wij leven en waar een school leerlingen voorbereidt op de maatschappij, zal het gebruik van ICT in het onderwijs een grote rol spelen. Dit brengt veranderingen in het onderwijs met zich mee. Deze veranderingen kunnen problemen voor zittende docenten en docenten in opleiding opleveren. Van de andere kant kunnen deze veranderingen ook onderwijskundige kansen bieden.

Probleemstelling

Collega’s zijn moeilijk te bewegen om ICT in te zetten binnen het onderwijs.

Doelstelling

Elke docent is in staat ICT te gebruiken binnen de uitoefening van zijn beroep.

Vraagstelling

Welke factoren werken voor docenten belemmerend bij het inzetten van ICT binnen de uitoefening van hun beroep.

Deelvragen

Deelvragen (mogelijke factoren): - tijdgebrek - faalangst - kennis/vaardigheden - ontbreken van goed materiaal - de vraag naar goed materiaal - en wat is goed materiaal - twijfel aan meerwaarde - persoonlijkheid - niet bekend met speciale ICT-didactiek

Hypothesen

.... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "tijdgebrek" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs. .... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "faalangst" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs. .... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "kennis/vaardigheden" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs. .... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "ontbreken van goed materiaal" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs. .... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "twijfel aan meerwaarde" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs. .... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "niet bekend met speciale ICT-didactiek" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs. .... van de docenten voelt zich belemmerd door de factor "persoonlijkheid" bij het inzetten van ICT binnen het onderwijs.

Pagina 7 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

opzet onderzoek case-study naar belemmerende factoren indeling in kwadranten

Gedurende een bijeenkomst op 10 december 2007 is er gewerkt aan: 1. het brainstormen over het opstellen van een interviewprotocol aan de hand van 1de bestudeerde literatuur en 2 juist rekening houdende met aspecten uit deze literatuur en ook 3rekening houdende met ons voorwerk m.b.t. de reeds gehouden enquête en het daaruit voortvloeiende door ons opgestelde 4kwadrantmodel op basis van een aantal uitgangspunten; 2. een tijdsplan op basis van de consequenties van de voorgestelde interviewprotocollen en onderzoeks- c.q. interviewmethodieken (o.a. het werken met “het oortje” impliceert een training op dit gebied – zie het volgende punt); 3. een aantal aandachtspunten op basis van bovenstaande voorstellen; 4. de daadwerkelijke interviewprotocollen.

Uitgangspunten

protocol - een algemeen deel en deelprotocollen:

uit te werken tijdplan is er het voorstel gedaan, twee scholen eerst alle kwadranten te laten doorwerken.

Ten eerste; de 4 kwadranten. Te weten: • • • •

NB/NC NB/WC WB/WC WB/NC

: : : :

Niet Bereid/Niet Competent Niet Bereid/Wel Competent Wel Bereid/Wel Competent Wel Bereid/Niet Competent

Waarbij de duidelijke kanttekening gemaakt dient te worden, dat het hier bij “niet of wel bereid” niet meer gaat om de bereidheid tot het volgen van een cursus (zoals in de eerder besproken en afgenomen enquête – ter voorbereiding van scholing van het personeel), maar de bereidheid tot het inzetten van ICT in het onderwijs (tijdens de lessen of bij de voorbereiding van de lessen), waarbij we weer bij onze oorspronkelijke onderzoeksvraag terugzijn (zie ook het volgende punt).

Ten tweede; onze eerder geformuleerde onderzoeksvraag (zie het vorige punt) die ook zijn weerslag in het protocol (en voornamelijk de deelprotocollen) heeft gekregen waarbij de oorspronkelijke deelvragen perfect passen in de deelprotocollen en er nagedacht is over een selectie hiervan voor de verschillende kwadranten en de hypothesen als aandachtspunten gezien kunnen worden:

Ten derde; de gekozen procedure. Namelijk om enerzijds de objectiviteit te kunnen bewaren en anderzijds gefundeerde conclusies te kunnen trekken en verder ook het oefenen door de groep met het werken van moderne technieken, die in de toekomst ook gebruikt kunnen en zullen worden is het voorstel uitgewerkt, te werken met oortjes.

Hierbij hebben we gebruik gemaakt van de hypothese, dat indien op deze twee scholen v.w.b. kwadrant WB/WC interviews zijn afgenomen, uiteindelijk geen nieuwe bevindingen, uitkomsten gevonden worden, zodat dit kwadrant op de overige scholen niet gebruikt hoeft te worden bij selectie en afname van de interviews. Dit alles in verband met het tijdspad.

Tijdsplan voorbereidingen

• • • • •

uitgewerkt op basis van uitgangspunten

10 december 2007 - opstellen voorlopig interviewprotocol; 16 januari 2008 - aanpassen interview protocol; 23 januari - cursus interviewen met oortje op PTH; Vanaf 16/23 januari - kandidaten selecteren; Vanaf 11 februari t/m 14/21 maart - het afnemen van de interviews.

Dit heeft ook weer een aantal implicaties tot gevolg voor de te volgen procedures, tijdsplan en uitvoering van het onderzoek in de vorm van interviews (met oortjes). Op basis hiervan en het Pagina 8 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Interviewprotocollen

De geïnterviewde is (voor het interview) ingedeeld in een bepaald kwadrant (zie onderstaande figuren), ga naar de bijbehorende vragen.

voorstel

Indien tijdens het gesprek blijkt dat de geïnterviewde bij meerdere kwadranten ingedeeld kan worden, dienen de respectievelijke vervolgprotocollen gebruikt te worden. De ‘deskundige op afstand’ zal hierin sturend zijn.

Figuur 5 Onderwerp Inleidende deel op het interview • • • •

Maak contact maken met de geïnterviewde; Laat zien dat je geïnteresseerd bent in de persoon en zijn bezigheden; Geef de geïnterviewde de tijd om te wennen; Wees duidelijk over het doel van het interview en over wat er met de informatie gebeurt en wie die informatie onder ogen krijgt.

Aandachtspunten

• • • •

Aanwezigen voorstellen Tijdsduur interview Doel Inhoud

•

Welke vakken geeft de docent op dit moment?

•

Vraag door wat de docent bedoelt met het gebruiken van ICT in de les;

•

In hoeverre zijn de leerlingen met ICT bezig in de les;

Algemene hoofdvraag 1: •

Welk(e) vak(ken) geef je?

Algemene hoofdvraag 2: • •

Hoeveel of hoe vaak gebruik je ICT in de les?

Gebruik je ICT structureel of incidenteel?

Indien lastige vraag voor geïnterviewde, dan gebruik maken van hulpvragen: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

Maak je gebruik van ICT om lesvoorbereidingen te maken?

Maak je gebruik van ICT tijdens uw lessen?

Maak je gebruik van ICT om de kennis van uw leerlingen te toetsen?

Maak je gebruik van educatieve software?

Maak je gebruik van ICT om nieuwe leerinhouden aan te bieden?

Maak je gebruik van ICT om te remediëren/ differentiëren?

Algemene hoofdvraag 3: •

Welke ICT-vormen gebruik je?

ICT als instrumentarium voor de docent of als leermiddel voor de leerling.

Algemene hoofdvraag 3a: •

Indien als instrumentarium, op welke wijze wordt ICT dan ingezet?

Algemene hoofdvraag 3b: •

Indien als leermiddel voor de leerlingen, op welke wijze wordt ICT dan ingezet?

Algemene hoofdvraag 4: •

Waarom gebruik je bepaalde ICTvormen wel of niet?

Algemene hoofdvraag 5: •

Hoe ICT-vaardig schat je jezelf in? (aangeven op een schaal van 1 – 10)

ICT als instrumentarium of als leermiddel in je onderwijs.

Pagina 9 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Onderwerp Kwadrant 1 (NIET BEREID tot het inzetten van ICT en NIET competent)

Onderwerp Kwadrant 3 (WEL BEREID tot het inzetten van ICT en WEL competent)

Aandachtspunten

raag 1

Vraag 1 •

Waaraan ligt het, denk je, dat je ICT niet inzet in je onderwijs?

Aandachtspunten

Bepaal waaraan het ligt, denk hierbij aan de volgende aspecten: • • • • • •

Facilitering (geld, tijd, lokaliteit, instrumenten); Twijfel aan meerwaarde ICT gebruik; Faalangst (klasmanagement); Persoonlijkheid; Onbekendheid met didactiek. ???

•

Vraag 2 •

Hoe denk je dat we anderen zover kunnen krijgen meer ICT te gaan inzetten in het onderwijs.

Vraag 3 •

Maar ook: •

Waarom denk je dat anderen ICT minder gebruiken in hun onderwijs?

Zou jij in dat proces een rol kunnen en willen spelen.

Kennis en vaardigheden; o o

Technisch Didactisch

Vraag 2 •

Stel dat je de kennis wel hebt, ben je dan bereid om ICT in te zetten?

Onderwerp Kwadrant 2 (NIET BEREID tot het inzetten van ICT en WEL competent)

Aandachtspunten

Onderwerp Kwadrant 4 (WEL BEREID tot het inzetten van ICT en NIET competent)

Aandachtspunten

Vraag 1 Vraag 1 • •

Waaraan ligt het, denk je, dat je ICT niet inzet in je onderwijs?

Bepaal waaraan het ligt, denk hierbij aan de volgende aspecten: • • • • • •

Facilitering (geld, tijd, lokaliteit, instrumenten); Twijfel aan meerwaarde ICT gebruik; Faalangst (klasmanagement); Persoonlijkheid; Onbekendheid met didactiek. ???

Technisch gezien, waar zitten de grootste knelpunten?

Kennis en vaardigheden; • Technisch • Didactisch

Vraag 2 •

Zijn er nog andere redenen waarom je ICT minder inzet dan je eigenlijk zou willen?

Bepaal waaraan het ligt, denk hierbij aan de volgende aspecten: • • • •

Facilitering (geld, tijd, lokaliteit, instrumenten); Faalangst (klasmanagement); Onbekendheid met didactiek. ???

* opmerking: overal waar in de grafische weergave WK of NK staat, dient gelezen te worden: WC of NC!

Pagina 10 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Training contacpersonen m.b.t interviewtechnieken PTH-training met het oortje

Figuur 6 Op basis van het feit, dat er “gecoacht” zou worden door een “fluisteraar”, om de objectiviteit te waarborgen, werden er trainingen gevolgd om hiermee om te kunnen gaan.

Twee leden van het team zouden gaan fluisteren: Roel Martens en Maurice Smeets van respectievelijk de PTH en de FLOS. De contactpersonen van de verschillende scholen zouden (niet op hun eigen scholen) de interviews afnemen. Wederom om objectiviteit te waarborgen.

Weloverdachte procedures met gebruikmaking van nieuwe technieken (ICT), waarbij ook de deelnemers aan het project zelf dus getraind werden in het gebruik van nieuwe technieken. Een ander doel van de Academische School Limburg, namelijk bijscholing van de contactpersonen zelf kreeg op deze manier binnen het deelproject 4 wel op een hele moderne (want ICT en bij dit deelproject horend) gestalte.

Pagina 11 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Aanbevelingen • Facilitering Scholen zouden doordachte procedures moeten opstellen voor het reserveren en inroosteren van computerlokalen.

Scholen zouden moeten beschikken over een helpdesk om reëel of vermeend systeemfalen te kunnen ondervangen.

• Deskundigheidsbevordering Scholen zouden moeten werken aan een brede, structurele deskundigheidsbevordering op het gebied van ICT en onderwijs. Dit zou kunnen door middel van het aanbieden van scholing en/of best practises.

• Motivatie Scholen zouden de vrijblijvendheid op het gebied van deskundigheidsbevordering voor wat betreft ICT moeten verminderen door motiverende sturing, in POP gesprekken, en een meer verplichtend karakter.

Pagina 12 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Gegevens Uitgebreide weergave van het verzamelde materiaal tijdens deze case-study. Hierbij dient duidelijk vermeld te worden, dat hier resultaten van interviews, die niet gewogen kunnen worden en waar het dus kwalitatief onderzoek betreft op een kwantitatieve manier gepresenteerd om inzicht te verschaffen in “duidelijke overeenkomsten en kleinere nuanceverschillen”.

Er mogen dus geen psychometrische bevindingen en conclusies uit dit materiaal getrokken worden, het materiaal dient slechts om bepaalde tendensen te signaleren en deze bespreekbaar te maken, zodat er gekeken kan worden naar mogelijke interventiekansen.

0

N On O ie t tbr nv be e ol sc ke do h nd en ikb e d a c Ni e c re o m e t o co pu In b m m te de es pu p rlo lin ch te u te ka g i rs r h a kba / a lok len rd r e p p a le O a w nt O ar com ra t n br nt e u ek br ov pu ur Sy er te e n ek r e te n On ste sc s ch va tb e ho ni n r e mf ol sc go ke a l Ke he ed nd e n nn on m e t is Ke de ate ijd ge n r s ria n br is te a ui e un l k n in ha va g rd ar wa di r e gh / s ed of en sle tw ar ch Co e m te m co un m m ica u n t ie O ica nb t ie ek On en d dh erw Did Tw e a ij ijf id m sin ctie el ric k e a a t d ht i m n m ida n g c et ho eer tie de w a k An ge ar gs O bo de nd tv nd er oo en w ra ijs fh cu Al an ge ltu ke m ur (g An lijkh Faa een ee gs la ei t n n d w vo o d te gs r e ch t in n ge i nd ge n ie k e op b aa n le gg in g)

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

2

4

6

Vergelijking totalen per school

Belemmerende factoren

Carbooncollege St.-Jan

Sintermeertencollege

Graaf Huyn College

Blariacum

Connect College

Carbooncollege Emma

Figuur 7

Pagina 13 van 22

N On O ie t tbr nv be ek ol sc e n do h d en ik b e c d a o Ni e c r e mp c e In t b om om ute de es pu p rlo lin ch te u te k a g ik rs rlo le h a ba / a k n rd r e p p a le w c ar n O ar om a nt O t br nt e o p uu ek br Sy v e u te r e n ek r s rs e O s te n t c h v a nt b e em cho ni n r ek fa ol s c go e Ke he ed nd le n nn on m e t is Ke de ate ijd ge n r s ria br nis te ui e un al k n in ha va g rd ar wa di r e gh / s ed of en s le tw ar ch Co e m te m co un m m ica u n tie O ica nb tie ek O e n nd dh erw Did Tw e ac ij ijf id m s in t ie ric k el e a a t d ht i m n m ida n g c et ho eer tie k w de An ge aar gs O de b nd on tv er oo de w ra n ijs fh cu A a l g lt u nk e m ur e (g An lijk Faa een h ee gs t v eid la n n dw oo te gs t c r in ge eig hn i nd e n e k e op b aa n le gg in g)

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

N On O ie t tbr nv be e ol sc ke do h nd en ik b e d a co Ni e c r e m c p e I n t b om om ute de es pu p rlo lin ch te u te ka rs r g h a ik ba / a lok len rd r e p p a le a O w nt O ar com ra t n br nt e u ov pu ur ek br Sy er te e n ek rs e O s s te n t c h v a ntb e em cho ni n r ek fa ol s c go e Ke he ed nd le n nn on m e t is Ke de ate ijd ge n r s ria br nis te a ui e un l k n in ha va g rd a r w di ar gh e/ ed so e f tw n sl ec C ar ht o m e e m co u m nic m u n at ie O ica nb tie ek O e n nd dh erw Did ac Tw e ij ijf id m s in tie ric k el e a a t d ht i m n m ida n g c et ho eer tie k w de A ge aar ng O bo de st nd nd vo er en or w ijs af cu A ha lg ltu nk e m ur e (g An lijk Faa een h ee gs t v eid la n n dw o o te gs t c r in ge eig hn i nd e n e k e op b aa n le gg in g)

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Totalen Carbooncollege, St.-Jan per kwadrant en totaal per factor

4 3

2 1 0

Belemmerende factoren

NB NC

NB NC

NB WC

NB WC

WB WC

WB WC

WB NC

WB NC

Totalen

Totalen Sintermeerten College per kwadrant en totaal per factor

3 2

1 0

Belemmerende factoren

Totalen

Figuur 8 en 8

Pagina 14 van 22

N On O ie t tbr nv be e ol s c ke do h nd en ik b e d a co Ni e c r e m c p e In t b om om ute de es pu p rl lin ch te u te ok a rs r g h a ikba / a lok len rd r e p p a le a O w nt O ar com ra t n e br nt u ov pu ur ek br S y e te e n ek r s rs e O s te n t ch v a ntb e em cho ni n r e o s c go ke fa le l Ke he ed nd n nn e o m i s Ke nd a tijd ge n er te r br nis st ia eu al ui e k n ni ha va ng rd a r wa di r e gh / s ed of en sl tw ec C ar ht o m e e m co u m nic m u n atie O ica nb tie ek On en d dh erw Did Tw e ac ij ijf id m s in tie el ric k e a a t d ht i m n m ida n g et c ho eer tie k w de A ge aar ng O bo de st nd nd vo er en or w ijs af cu A ha lg lt u nk e m ur e (g An lijk Faa een h ee gs t v eid la n n d w oo te gst c r in ge eig hn i nd e n e k e op b aa n le gg in g)

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

N On O ie t tbr nv be e ol s c ke do h nd en ik b e d a co Ni e c r e m c p e In t b om om ute de es pu p rl lin ch te u te ok a rs r g h a ikba / a lok len rd r e p p a le a O w nt O ar com ra t n e br nt u ov pu ur ek br S y e te e n ek r s rs e O s te n t ch v a ntb e em cho ni n r e o s c go ke fa le l Ke he ed nd n nn e o m i s Ke nd a tijd ge n er te r br nis st ia eu al ui e k n ni ha va ng rd a r wa di r e gh / s ed of en sl tw ec C ar ht o m e e m co u m nic m u n atie O ica nb tie ek On en d dh erw Did Tw e ac ij ijf id m s in tie el ric k e a a t d ht i m n m ida n g et c ho eer tie k w de A ge aar ng O bo de st nd nd vo er en or w ijs af cu A ha lg lt u nk e m ur e (g An lijk Faa een h ee gs t v eid la n n d w oo te gst c r in ge eig hn i nd e n e k e op b aa n le gg in g)

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Totalen Graaf Huyn College per kwadrant en totaal per factor

5 4 3

2 1 0

Belemmerende factoren

NB NC

NB NC NB WC

NB WC WB WC

WB WC WB NC

WB NC

Totalen

Totalen Blariacum per kwadrant en totaal per factor

4 3

2 1 0

Belemmerende factoren

Totalen

Figuur 10 en 11

Pagina 15 van 22

N On O ie t tbr nv be e ol s c ke do h nd en ik b e d a co Ni e c r e m c p e In t b om om ute de es pu p rl lin ch te u te ok a rs r g h a ikba / a lok len rd r e p p a le a O w nt O ar com ra t n e br nt u ov pu ur ek br S y e te e n ek r s rs e O s te n t ch v a ntb e em cho ni n r e o s c go ke fa le l Ke he ed nd n nn e o m i s Ke nd a tijd ge n er te r br nis st ia eu al ui e k n ni ha va ng rd a r wa di r e gh / s ed of en sl tw ec C ar ht o m e e m co u m nic m u n atie O ica nb tie ek On en d dh erw Did Tw e ac ij ijf id m s in tie el ric k e a a t d ht i m n m ida n g et c ho eer tie k w de A ge aar ng O bo de st nd nd vo er en or w ijs af cu A ha lg lt u nk e m ur e (g An lijk Faa een h ee gs t v eid la n n d w oo te gst c r in ge eig hn i nd e n e k e op b aa n le gg in g)

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

Aantal keuzen voor factor door geïnterviewden

N On O ie t tbr nv be e ol s c ke do h nd en ik b e d a co Ni e c r e m c p e In t b om om ute de es pu p rl lin ch te u te ok a rs r g h a ikba / a lok len rd r e p p a le a O w nt O ar com ra t n e br nt u ov pu ur ek br S y e te e n ek r s rs e O s te n t ch v a ntb e em cho ni n r e o s c go ke fa le l Ke he ed nd n nn e o m i s Ke nd a tijd ge n er te r br nis st ia eu al ui e k n ni ha va ng rd a r wa di r e gh / s ed of en sl tw ec C ar ht o m e e m co u m nic m u n atie O ica nb tie ek On en d dh erw Did Tw e ac ij ijf id m s in tie el ric k e a a t d ht i m n m ida n g et c ho eer tie k w de A ge aar ng O bo de st nd nd vo er en or w ijs af cu A ha lg lt u nk e m ur e (g An lijk Faa een h ee gs t v eid la n n d w oo te gst c r in ge eig hn i nd e n e k e op b aa n le gg in g)

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Totalen Connect College per kwadrant en totaal per factor

6 4

2 0

Belemmerende factoren

NB NC

NB NC NB WC

NB WC WB WC

WB WC WB NC

WB NC

Totalen

Totalen Carbooncollege, Emma OB en BB per kwadrant en totaal per factor

4 3

2 1 0

Belemmerende factoren

Totalen

Figuur 12 en 13

Pagina 16 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

NB NC Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers/ apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbreken technische ondersteuning Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

NB WC

WB WC

2 1

1

1

WB NC

TOTAAL

2 2 2

2 4 3 0 0 0 4 0 0

13

0,00%

4

4

17,39%

0

0

0,00%

7

100,00% 22,22% 11,76% 0,00%

2

2

2

Communicatie slechte communicatie Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde methodegebonden

1 2 1

2 1

Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

1 4 2 0

TOTAAL PER CATEGORIE

PERCENTAGE VAN TOTAAL 33,33% 19,05% 25,00% 0,00% 0,00% 26,67%

0 0 0

0,00% 0,00% 0,00%

0

0

0,00%

TOTAAL

TOTAAL PER CATEGORIE

PERCENTAGE VAN TOTAAL

Carbooncollege St.-Jan – TABEL 1

NB NC Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers / apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbrekende technische ondersteuning Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

NB WC

2

WB WC

WB NC

1

0 3 1 0 0 0 3 0 1

8

16,67%

1

2

2

8,70%

0

0

0,00%

7

0,00% 16,67% 17,65% 33,33%

1 1

1

2

1

Communicatie slechte communicatie Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde Methodegebonden Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid van techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

2 2 1

1 1

1

0 3 3 1

0,00% 14,29% 8,33% 0,00% 0,00% 20,00%

0 1 0 0

0,00% 50,00% 0,00% 1

0,00%

Sintermeerten College – TABEL 2

Pagina 17 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers/ apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbrekende technische ondersteuning Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

NB NC

NB WC

WB WC

WB NC

1

1

1

2 1

2

1

Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid van techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

2 2 1

1

PERCENTAGE VAN TOTAAL

1

10

16,67%

1

4

4

17,39%

0

0

0,00%

10

0,00% 27,78% 17,65% 66,67%

Communicatie slechte communicatie Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde Methodegebonden

TOTAAL PER CATEGORIE

0 5 1 0 0 1 2 0 1

1 1

1

TOTAAL

2 1

1

0,00% 23,81% 8,33% 0,00% 11,11% 13,33%

0 5 3 2

1 0 0

1

33,33% 0,00% 0,00%

1

1

2

3

66,67%

WB WC

WB NC

TOTAAL

TOTAAL PER CATEGORIE

PERCENTAGE VAN TOTAAL

1 2 3

2 3 4 2 0 2 2 0 0

15

0,00%

4

4

17,39%

1

1

100,00%

3

0,00% 11,11% 5,88% 0,00%

Graaf Huyn College – TABEL 3

NB NC Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers / apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbreken technische ondersteuning

NB WC

1 1 1 2

1

Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

1

Communicatie Slechte communicatie

1

Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde Methodegebonden Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid van techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

1

2 1

3

1 1

1 1

0 2 1 0

33,33% 14,29% 33,33% 100,00% 22,22% 13,33%

1 1 0 0

33,33% 50,00% 0,00% 2

0,00%

Opmerkingen Motivatie moet altijd 100% zijn!

Motivatie is een probleem. Conclusie getrokken uit opkomst ICT-bijeenkomsten/ scholingstrajecten op de school.

Blariacum – TABEL 4

Pagina 18 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

NB NC Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers / apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbrekende technische ondersteuning Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

NB WC

WB WC

WB NC

1

3

2

6

6

26,09%

0

0

0,00%

10

0,00% 22,22% 35,29% 0,00%

2 1

1

1

1

1

Communicatie Slechte communicatie Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde Methodegebonden Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid van techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

2 3

1

PERCENTAGE VAN TOTAAL

1

1

1

TOTAAL PER CATEGORIE

1 2 2 0 0 2 2 0 3

1

1

TOTAAL

0 4 6 0

2 2

16,67% 9,52% 16,67% 0,00% 22,22% 13,33% 12

50,00%

1 0 1

1 1 1

33,33% 0,00% 100,00%

1

3

33,33%

TOTAAL

TOTAAL PER CATEGORIE

PERCENTAGE VAN TOTAAL

Connect College – TABEL 5

NB NC Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers/ apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbrekende technische ondersteuning

1

Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

2

NB WC

WB WC

WB NC

1 4 1 0 0 4 2 0 1

13

16,67%

3

3

13,04%

Communicatie Slechte communicatie

0

0

0,00%

Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde Methodegebonden

0 0 2 0

2

0,00% 0,00% 11,76% 0,00%

Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid van techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

1 3

1 1

3 2

1

1

1

1

16,67% 19,05% 8,33% 0,00% 44,44% 13,33%

0 0 0 0

0,00% 0,00% 0,00% 0

0,00%

Carbooncollege, Emma – TABEL 6

Pagina 19 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

NB NC

NB WC

WB WC

WB NC

TOTAAL

TOTAAL PER CATEGORIE

Faciliteiten Ontbrekende computerlokalen Niet beschikbare computerlokalen Onvoldoende computers/ apparatuur Niet beschikbare computers Indeling hardware over school Systeemfalen Ontbrekende tijd Ontbreken van goed materiaal Ontbreken technische ondersteuning

2 9 1 0 0 3 5 0 1

0 2 2 0 0 1 4 0 1

1 1 2 2 0 1 1 0 1

3 9 7 0 0 4 5 0 3

6 21 12 2 0 9 15 0 6

71

Kennis en vaardigheden Kennis gebruik hardware/ software

8

1

4

10

23

23

Communicatie slechte communicatie

0

0

1

0

1

1

Didactiek Onderwijsinrichting Onbekendheid met didactiek Twijfel aan meerwaarde methodegebonden

1 8 7 1

0 1 5 2

0 3 2 0

0 6 3 0

1 18 17 3

39

2 0 1

0 0 0

1 0 0

0 2 0

3 2 1

0

0

2

1

3

Algemeen Faalangst Angst voor afhankelijkheid techniek Angst voor eigen baan Onderwijscultuur (geen dwingende oplegging)

9

Totaaltabel alle deelnemende scholen – TABEL 7

Pagina 20 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

Produkten – acties - interventies

Onderzoeksvraag en hypothesen Overzichten van projecten op de scholen op gebied van ICT Enquête onder het personeel van de 6 scholen Scholingsaanbod en scholing Bezoek BETT-show en verslagen Interviews / casestudy belemmerende factoren Gegevens interviews Discussiestuk voor initiëren interventies komend Academisch Schooljaar

Eventuele aanvullingen?

Pagina 21 van 22

Academische School Limburg – deelproject 4 - ICT

LITERATUURLIJST gebruikt bij het opzetten van de onderzoeksvra(a)g(en), de enquête, de interviewprocedure, voorbereidingen van de interviews en onze case-study Aarts, M. & Bongaards, M. (2006). Actieonderzoek: meer effect dan intervisie of cursus. Schoolmanagers VO, juni/juli 2006, 42 – 45.

Benthem, I. & Verstelle, M. (n.d.). Knoppen, kneepjes en didactiek. Acht praktijkvoorbeelden van docentprofessionalisering rond ELO’s. Gevonden op 5 december 2006, op http://www.surf.nl/publicaties .

Brouwer, K. (1986). Actie-onderzoek: algmeen. Groningen: Brouwer, Beslissingsgericht Onderzoek & Advies.

Digididactometer. Een meetinstrument voor E-learning. (2002). Uitgever?

Daal, M. & Wee ter, E. (2004). VO Geschikt. Competenties en Indicatoren. Wageningen: Stoas Onderzoek.

Fransen, J. (2006). Ontwerpstrategie voor blended learning. Onderwijsinnovatie, september 2006, 17-27.

Gorissen, P. (2006). Social Software in het onderwijs. Eindhoven: Stichting Kennisnet ICT op School en SURFnet bv.

Hollander den, P. (2007). Eindtermen Informatievaardigheden Voortgezet Onderwijs. Den Haag: Instituut voor Media & Informatievaardigheden.

Hulshof, M. (2001). Leren interviewen. Houten: Wolters Noordhoff.

Markenhof, A., Bastings, M. & Oost, H. (2002). Een onderzoek presenteren. Baarn: HB-uitgevers.

Meerburg, T. (2003). Prikkels voor professionalisering. Competentie-inventarisatie-instrumenten voor docenten.

Leiden: Universiteit (doctoraalscriptie).

Lijst met competenties voor educatief gebruik van ICT (ICT-Didactiek). (2007). Fontys (intern stuk).

Oost, H. & Markenhof, A. (2002). Een onderzoek voorbereiden. Baarn: HB uitgevers.

Oost, H. (2004). Een onderzoek begeleiden. Baarn: HB-uitgevers.

Oost, H. (2002). Een onderzoek rapporteren. Baarn: HB-uitgevers.

Oost, H. (2002). Een onderzoek uitvoeren. Baarn: HB-uitgevers.

Polder, K-J., Dekker, P.J., Schoonenboom, J. & Sligte, H. (2005). Surften over glad ijs – ICT-implementatiestrategieën in het hoger onderwijs vanuit veranderkundig perspectief. Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut (Universiteit van Amsterdam).

Ponte, P. (2006). Onderwijs van eigen makelij. Procesboek actieonderzoek in scholen en opleidingen. Soest: uitgeverij Nelissen.

Rubens, W. (n.d.). De 7 pijlers onder digitale didactiek. Gevonden op 21 maart 2007, op http://www.telearning.nl/zevenpijlers.pdf .

Rubens, W. (2004). Competente docenten ten behoeven van het pedagogisch gebruik van ICT in het onderwijs.

Gevonden op 21 maart 2007, op http://www.xx.nl .

Schrijen, H., Schafer, H., Lieshout van, H., Boon, J. & Blij van der, M. (2002). Competentieprofielen. Over schillen knoppen. Utrecht: Digitale Universiteit.

Smith, T.C. (2005). Fifty-One Competencies for Online Instruction. The Journal of Educators Online, Volume 2, Number 2, 1-18.

Veen van, M.J.P. (2005). Door de bomen het bos. Informatievaardigheden in het onderwijs. Heerlen: Open Universiteit Nederland.

Pagina 22 van 22