Uitkrant oktober 2021

OKT 2021 Gemaakt door amsterdam & partners

00 UK COVER OKT 2021 SF_MB 2.indd 1

‘IK PROBEER IETS UIT TE LEGGEN’ Comedytalent Glodi Lugungu gaat hard

jaargang 56 #2

16-09-2021 21:35

00 UK COVER OKT 2021 SF_MB 2.indd 2

16-09-2021 21:35

ad UK

okt 2021

3

BLIJF UITGAAN!

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout @iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam cover: Casper Rila / 500watt

01 UK OPENING SEPT OKT_SV2.indd 3

INHOUD P.04 UP-TO-DATE

Nieuws uit de stad, met o.a. een kunstmuseum op de Zuidas, l’Eau pour l’Art, drie nieuwe filmhuizen, het Schrijvershotel en de jubileumeditie van ADE. En natuurlijk: de binnenkijker.

P.08 ONDERDOMPELTHEATER

Het ene na het andere immersive theatre-concept kondigt zich met veel bombarie aan in de stad. Maar wat is dat eigenlijk? En is het echt zo vernieuwend?

P.15 KUNST & VERMAAK

Met expositie Vergeet me niet, theatergezelschap De Warme Winkel die een ode brengt aan ironie en de column van Cindy Hoetmer. Ook vertelt comedian Glodi Lugungu over zijn band met Amsterdam en zijn nieuwe show Ze bedoelen het goed.

P.27 ETEN & DRINKEN EN ZO

Microdosing rukt op in het bedrijfsleven. Gebruikers en deskundigen vertellen of dat een goed idee is. Verder: een wandeling door het Amsterdam van Cruijff met acteur Tobias Nierop, die hem speelt in 14 de musical.

P.48 TOT SLOT

Geschiedenisvlogger Jochem Boodt beantwoordt onze 21 questions én we blikken terug naar het Frederiksplein, xswaar ooit een Weens bierpaviljoen stond.

P.39 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 46)

LISE SORE

De nieuwe set maatregelen die het kabinet half september aankondigde, schoot bij de evenementensector in het verkeerde keelgat.

Clubs moeten vanaf het verschijnen van deze Uitkrant controleren op een coronapas of negatief testbewijs plus een identiteitskaart, mogen maar drievierde van de normale capaciteit toelaten en moeten bovendien om 00.00 uur de deuren sluiten. Van geen van deze maatregelen is aangetoond dat ze uitvoerbaar zijn of werken, vinden ze. Sterker: uit de peperdure Fieldlab-experimenten is gebleken dat clubben zonder veel risico prima kan.

Het is niet de bedoeling dat we in dit blad aan politieke statements doen, dus van mij hebt u het niet, maar de burgemeester van je eigen stad citeren mag natuurlijk altijd. In de raadsvergadering, één dag na de persconferentie van Mark en Hugo, zei Femke Halsema dat zij niet van plan is actief te gaan handhaven op het gebruik van de coronapas. Daar is simpelweg geen capaciteit voor. De sluiting om 00.00 uur ziet ze ook niet zitten: ‘De maatregel kan de geloofwaardigheid van de coronapas aantasten. Waarom zou het systeem om alleen gevaccineerde of geteste mensen binnen te laten om 23.30 uur wel werken, en om 00.30 uur niet?’

De verontwaardiging in de culturele sector is groot. De maatregelen vallen nauwelijks meer uit te leggen, het draagvlak is verdwenen.

Veel voorstellingen en clubavonden worden afgelast, theaters en cafés zeggen dat ze zich niet aan de regels zullen houden. Ze overwegen maar helemaal te stoppen, denken dat ze hun evenement of optreden niet meer rendabel krijgen omdat ze vrezen dat de bezoekers afhaken.

Dat laatste moeten we niet laten gebeuren.

Natuurlijk, het wordt een gedoe om uit te gaan, de spontaniteit is weg en je hebt na een jaar van lockdowns misschien de puf niet meer, maar wij zeggen: doe het wél. Ga eropuit, blijf samenkomen en nieuwe vrienden maken, steun dat wat je zo lief is. Besef dat cultuur in Amsterdam geen bijzaak is, zoals dit kabinet schijnt te denken, maar dat je woont in een stad die gebouwd is op de creativiteit van jonge mensen zoals jijzelf.

Blijf uitgaan. Samen krijgen we de maatregelen eronder.

17-09-2021 11:13

4

krant KRANT

nieuws

OPENING

Up-to-date

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, de leukste tips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers.

BARBARA RAATGEVER

tekst Kim van der Meulen

OPFRISSER Terwijl de inkomsten voor makers in coronatijd opdroogden, ontwikkelde het Amsterdamse collectief De Theatertroep (bekend van De Parade) samen met Mister Kitchen (bekend van de Rollende Keukens) een manier om de cultuursector bruisend te houden: l’Eau pour l’Art, een eigen watermerk.

De flesjes plat en bruisend water zijn te koop in theaters, bioscopen, muziekpodia, musea en concertzalen. Per verkochte liter gaat 6 cent naar het Prins Bernhard Cultuurfonds. Zo gaat de winst op bronwater in de cultuurhoreca niet naar grote drankfabrikanten, maar stroomt het terug naar de mensen die jouw avondje uit mogelijk hebben gemaakt.

Plannen voor een eigen fanta, tonic en cola zijn er ook al. watervoordekunst.nl

‘VRAAG AAN MIJ IETS ONMOGELIJKS, DAN KRIJG IK ER ZIN IN.’ THEATERPRODUCENT MARC VAN WARMERDAM VERTELDE AT5 OVER ZIJN DRIVE. HIJ STOPTE NA 49 JAAR BIJ ORKATER EN ONTVING DE FRANS BANNINCK COCQPENNING VOOR ZIJN BIJDRAGE AAN DE CULTURELE SECTOR EN DE STAD.

3X NIEUW FILMHUIS Precies een eeuw na de opening van Rialto op de Ceintuurbaan heeft de bioscoop een tweede vestiging gekregen: Rialto VU, op de campus van de Vrije Universiteit Amsterdam aan de De Boelelaan. Met vier filmzalen, een expositieruimte, een cultuurcafé en twee theaterzalen is er voor studenten alle reden om te blijven hangen na de colleges die hier overdag worden gegeven. Niet-studenten zijn natuurlijk ook welkom. Half oktober is er een filmprogramma in samenwerking met het International Queer & Migrant Festival, en eind deze maand zie je er Israëlische films op het Seret International Film Festival. Nog meer goed nieuws voor filmliefhebbers: de voormalige Roode bioscoop op het Haarlemmerplein gaat weer films vertonen, met discussieavonden in aanwezigheid van de regisseurs. Daarnaast krijgt Zuidoost een eerste filmhuis. De jaarlijkse openluchtbioscoop Bijlmerbios krijgt een permanente locatie aan het Egeldonk, waar elke donderdag- en zaterdagavond films worden vertoond en regelmatig gesprekken met filmmakers uit de Bijlmer zijn. Op de openingsdag, 2 oktober: Questlove’s muziekdocu Summer of Soul, inclusief afterparty met sixtiesen seventiesmuziek. rialtofilm.nl/rialto-vu, roodebioscoop.nl, bijlmerbios.com/filmhuis

@uitinams

Elke maand krijgt een instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze keer is dat Roger Jansen, die op @pictorlux de mooiste straten van Amsterdam, in het ochtendlicht of juist rond golden hour, vastlegt. Zoals dit pareltje van de Leidsegracht, die zó in een lijstje kan.

Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.

01 UK OPENING SEPT OKT_SV2.indd 4

KUNST OP DE ZUIDAS Er komt een nieuw museum voor hedendaagse, internationale kunst op de Zuidas. Het kunstfonds Hartwig Art Foundation kreeg half september groen licht van de gemeente. De locatie van dit ‘Museum of Contemporary Art’ (werktitel): de rechtbank aan de Parnassusweg. De voormalige zittingszalen zullen dienstdoen als expositieruimtes, en verder komen er kunstenaarsverblijven, een bibliotheek en horeca. Nog meer goed museumnieuws: in 2023 krijgt de stad een Suriname Museum aan de Zeeburgerdijk. De expositie zal het verhaal vertellen van de hechte, complexe relatie tussen Nederland en Suriname.

17-09-2021 11:13

5

‘IK WILDE WEGKOMEN VAN DAT STEEDS HERHAALDE ICONISCHE BEELD VAN DE GROTE MAN, DE HEILIGE, DE HELD.’

JOSILDA DA CONSEIÇAÕ

BEELDEND KUNSTENAAR MOHAU MODISAKENG LEGT IN TROUW UIT WAAROM NELSON MANDELA NIET TE ZIEN IS IN HET ONLANGS ONTHULDE MONUMENT IN HET MANDELAPARK DAT HIJ MAAKTE.

WE MOGEN WEER!

Alleen de locatie van tentoonstelling slash kunstbeurs Big Art is al een bezoek waard: dit jaar kun je foto’s, schilderijen, tekeningen, designobjecten en enorme kunstinstallaties van tientallen kunstenaars bewonderen op het industriële Hembrugterrein. Om preciezer te zijn: in de gigantische loodsen van de oude fabriekshal Project.Fabriek, in totaal 7000 vierkante meter groot. Van 30 september t/m 3 oktober kun je hier eindeloos ronddwalen langs de 75 grote kunstwerken, van sculpturen tot multimedia en van abstract tot figuratief. Veel werken zijn speciaal voor deze locatie gemaakt. Wie thuis de ruimte heeft: alle werken die je ziet zijn ook te koop.

Na een jaar waarin het Amsterdam Dance Event alleen online te beleven was, kunnen we dit jaar weer eindelijk op locatie dansen. De programmering van de 25-jarige jubileumeditie liegt er niet om. Zo opent het Metropole Orkest het festival traditiegetrouw, dit jaar samen met het Nederlandse elektronische duo Weval. Verwacht een combinatie van warme, dromerige synths, psychedelische sounds en jazzinvloeden. Een van de andere hoogtepunten: de Engelse rapper en dj Shygirl (15 oktober, Melkweg). Met haar opzwepende en experimentele mix van pop, grime en industrial hiphop zet ze Paradiso op z’n kop.

entree € 12,50

13 t/m 17 oktober, amsterdam-dance-event.nl

KIJKEN EN KOPEN

ROOMSERVICE ‘Het schrijvershotel van Amsterdam’, zo wordt het Ambassade Hotel ook wel genoemd. Veel grote uitgeverijen boeken hier een kamer voor hun topauteurs.

Dat verklaart meteen waarom hier al zo’n 5000 gesigneerde boeken van schrijvers uit 76 landen in de kast staan, van Arnon Grunberg tot Dimitri Verhulst. Sinds eind mei is onder de noemer Schrijvershotel elke week een auteur te gast, die beschrijft hoe het schrijverschap voor hem of haar is in deze tijd – een tekst die wekelijks als column in Het Parool te lezen is.

Op 22 november is de laatste editie van dit kunstproject, maar alle columns – van onder anderen Abdelkader Benali, Hanna Bervoets, Pieter Waterdrinker en Alma Mathijsen – verschijnen in december in een bundel. ambassade-hotel.nl/schrijvershotel

01 UK OPENING SEPT OKT_SV2.indd 5

17-09-2021 11:13

6

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Nassira Laoikili (42, interieurstylist) met haar man en hun drie kinderen Wat Een huurwoning van 90 m2 in Osdorp Hoe Via een makelaar Sinds 14 jaar Opvallend De fantastische, oosters gestylede tuin en dakterras (tip: kijk even op @nassiraoosterswonen) Fijnste plek De woonkamer, waar het gezin het vaakst te vinden is. ‘Dit is de plek waar ik me het prettigst voel, omdat het zo’n rustige ruimte is.’

Echt Amsterdams ‘Heel veel vaasjes en dienbladen in dit huis; ik ga vaak naar de Noordermarkt om accessoires te shoppen.’

‘Inderdaad: ik hou van wit. Ik ben hoogsensitief en vind het belangrijk om een ruimte zo prikkelvrij mogelijk te maken. Het staat hier dus ook nooit vol met accessoires, liever wissel ik zo nu en dan met wat er op de planken in de kast staat. En ik hou het verder rustig met natuurlijke kleuren en materialen: hout, wol, stenen vazen en kruiken en mooie, grote planten.’

01 UK OPENING SEPT OKT_SV2.indd 6

‘De witte salontafel is me dierbaar; die heb ik zelf mogen ontwerpen voor een interieurmerk. Hij is zelfs te koop in de winkel.’

‘We zijn dol op Osdorp; je pakt hier zo de tram naar het centrum en tegelijkertijd zit je met de auto binnen no-time op de Ring. Het is ook een heel rustige buurt, vergeleken met andere delen van de stad.

En er is goed contact tussen de buren onderling, met buurtapp en al.

Ik ga ook graag naar de Sloterplas: heerlijk om daar te joggen of wandelen, met overal gezellige tentjes.’

17-09-2021 11:13

7

‘Het houten wandpaneel naast de bank is een van mijn favorieten. Het komt uit India en is nogal een groot ding, maar desondanks kan ik ’m heel makkelijk nog eens van plek laten wisselen. Eerst hingie boven de eettafel.’

01 UK OPENING SEPT OKT_SV2.indd 7

‘De houten kast was ooit bruin, maar ik heb ’m zelf geschilderd.

Ik krijg er vaak complimenten over. Wat erin staat, verschilt: deze keer een servies, maar straks misschien weer boeken.’

‘Veel van wat je ziet in mijn huis komt uit het Oosten. Spullen uit andere landen hebben een verhaal, dat trekt me erin aan. Het servies in de kast namen we bijvoorbeeld mee terug uit Marokko. Alle borden en kopjes zijn handbeschilderd, dus het is helemaal uniek.’

17-09-2021 11:13

8

OPENING

onderdompeltheater

DOMPEL JE ONDER

Een ‘compleet nieuwe theaterervaring’, een ‘sensationele belevenis’, ‘een life-changing experience’: de aankondigingen liegen er niet om. Is immersive theatre echt zo vernieuwend?

‘JE KRIJGT EEN SLEUTEL EN EEN KAMERNUMMER, VERDER IS HET AAN JOU’

WAT: Hotel Wonderland BELOOFT: ‘Het eerste onderdompeltheater van Nederland’ WAAR: Hembrugterrein in Zaandam, in een voormalige 4000 m2 tellende wapen- en munitiefabriek WANNEER: 13 november Het klinkt als een jongensdroom die uitkomt: drie vrienden, succesvol in het zakenleven maar moe van het managen, bedenken tijdens een etentje dat het allemaal anders moet. Weg uit het hoofd, terug naar het hart. Ze bedenken Hotel Wonderland.

Bijna twee jaar later leiden Raymond Klompsma (marketing) en Tristan HupeGuimarães (artistiek verantwoordelijk) ons rond door het immense pand. Overal wordt gewerkt, getimmerd en gezaagd. Tristan: ‘In Hotel Wonderland stap je uit het normale leven om in een magisch-realistische wereld te belanden, waarin de verbeelding aan de macht is. We leggen de lat hoog; het is niet alleen maar entertainment. We hopen dat de bezoeker ook echt iets meemaakt, waardoor hij of zij een andere blik op de werkelijkheid krijgt. Wij maken Hotel Wonderland omdat we geloven dat er een groeiend verlangen is naar meer zingeving

04 UK COVERVERHAAL OKT 2021_SV_SF2.indd 8

en betrokkenheid.’ Raymond: ‘Per avond ontvangen we zo’n 300 bezoekers. Bij de entree krijg je een sleutel en een kamernummer, en dan is het verder aan jou.

Je mag dwalen van de ene ruimte naar de andere; elke kamer vertelt een eigen verhaal en is ingericht door kunstenaars, met een eigen soundscape en lichtontwerp.

Daarnaast zijn er foyers met (live)muziek en heerlijke cocktails en lekkere hapjes, uiteraard ook aangepast aan het thema.

‘Alles is duurzaam en de producten komen van lokale ondernemers.’

Natuurlijk kunnen ze niet te veel zeggen over wat je te wachten staat, maar om toch een tip van de sluier op te lichten: ‘Je kunt jezelf ineens terugvinden in een postkantoor met nooit verstuurde brieven, of op een vlonder die letterlijk een brug slaat over stromend water. Of je ontmoet een van vele personages die ooit hun intrek in het statige hotel hebben genomen. Je kunt ook genieten van een cocktail of een ijskoud biertje in de pianobar, waar een jazzensemble musiceert. Maar niets is wat het lijkt. Tot de grand finale, waar alle verhalen samenkomen en de avond wordt afgesloten.’ prijs: € 72, hotelwonderland.nl

17-09-2021 11:12

9

Hotel Wonderland, Amsterdam on Stage, Taste: de komende maanden trapt het ene na het andere onderdompeltheaterconcept af in de stad. Wat valt er zoal te beleven? ‘Het is een soort trip die je moet ondergaan.’ tekst Margriet Prinssen foto's Lex van der Slot

FEEST VOOR DE ZINTUIGEN

H

et eerste onderdompeltheater van Nederland.’ Met die veelbelovende woorden promoot Hotel Wonderland zijn nieuwe theaterconcept op het Hembrugterrein in Zaandam. Of nou ja, nieuw… In New York en Londen zorgt het fenomeen immersive theatre al tien jaar voor uitverkochte zalen. Letterlijk betekent ‘to immerse’ onderdompelen – vandaar de Nederlandse term. Bij immersive theatre draait het om nieuwe manieren om een verhaal te vertellen, waarbij alle zintuigen worden aangesproken. Bijna altijd is er sprake van een bijzondere locatie: soms wordt er een compleet nieuw theater gebouwd, een bestaand gebouw helemaal anders ingericht of een locatie krijgt een nieuwe bestemming.

Op zich is locatietheater natuurlijk niet nieuw, denk aan de bijzondere voorstellingen van festivals als Oerol, Over het IJ, de Parade en Fringe. En ook ervaringstheater heeft dankzij toonaangevende theatermakers – Dries Verhoeven, Alexandra Broeder, Boukje Schweigman, om er een paar te noemen – al de nodige fans in Nederland.

Maar er is meer nodig om te spreken van immersive theatre.

PARALLEL UNIVERSUM Een belangrijk kenmerk is dat de toeschouwer een actieve rol heeft. Je krijgt geen stoel toegewezen, zoals in het traditionele theater, maar mag zelf bepalen of en waar

Initiatiefnemers Tristan, Raymond en Michel van Hotel Wonderland

04 UK COVERVERHAAL OKT 2021_SV_SF2.indd 9

je gaat zitten. Vaak is er sprake van een tocht door meerdere ruimtes waarbij je zelf kunt kiezen waar je heen gaat en wanneer je dat doet. De individuele beleving staat voorop en iedereen maakt (net) wat anders mee. Dat maakt het spannend en voor sommige toeschouwers zelfs verslavend.

Dat geldt bijvoorbeeld voor Yvette de Boer, accountmanager Cultuur bij amsterdam & partners, en een groot liefhebber en kenner van het genre, dat ze ontdekte in New York. Wat fascineert haar zo aan immersive theatre? ‘De voorstelling is elke keer totaal anders en als toeschouwer maak je je eigen Yvette de Boer verhaal, dat is heel gaaf. Vaak is elke ruimte anders vormgegeven en er wordt waanzinnig veel aandacht besteed aan de ‘look and feel’. Het is een totaalbeleving waarbij je een paar uur lang volledig verdwijnt in een parallel universum. Vooral jonge mensen, de digitale generatie, voelen zich erg aangesproken door immersive theatre – misschien juist omdat je zo wordt teruggeworpen op jezelf. Je moet je telefoon uitzetten of zelfs afgeven, en maakt iets mee dat al je zintuigen in beslag neemt.

Bovendien heb je zelf voor een deel de regie in handen. Het gevoel van vrijheid, dat je zelf op elk moment kunt bepalen waar je heen gaat, is ook een belangrijke factor.’

>

‘JE MOET JE TELEFOON UITZETTEN OF ZELFS AFGEVEN, EN MAAKT IETS MEE DAT AL JE ZINTUIGEN IN BESLAG NEEMT’

17-09-2021 11:12

10

krant KRANT

onderdompeltheater

OPENING

WAT: Theaterspektakel Taste BELOOFT: ‘Innovatief theater met internationale allure’ WAAR: Amsterdome, het voormalige Aviodome WANNEER: 9 oktober

‘PAS TOEN WE DEZE LOCATIE VONDEN, KWAM ALLES BIJ ELKAAR’

Taste heeft een andere insteek, al is die niet minder spectaculair. De voorstelling gaat deze maand in première in de verbouwde Amsterdome, het voormalige Aviodome – dat ronde gebouw op de weg naar Haarlem, waarin vroeger vliegtuigen werden tentoongesteld. Volgens producent Guirec van Slingelandt wordt Taste een feest van de zintuigen; het is een theaterproductie waarbij naast tekst, muziek en video ook ruiken, proeven en voelen aan bod komen.

Samen met schrijver Michiel Stroink geeft hij een rondleiding door het gigantische gebouw. Stroink bedacht een verhaal over een briljante driesterrenchef (Dragan Bakema) die, ondersteund door drie livemuzikanten, het publiek meeneemt in zijn noodlottige geschiedenis. Hij raakt zijn smaak kwijt en ziet zijn wereld instorten. Aan de

hand van beelden, muziek, high-end bites, geur en mindfucks (jazeker, van Victor Mids, de bekende tv-illusionist) betovert hij ieders zintuigen. Aan het eind van de avond lijkt niets meer hetzelfde.

Kosten noch moeite worden gespaard om inderdaad een ‘innovatief theater met internationale allure’ tevoorschijn te toveren. Het visuele concept, de geurexpert, de geluidskunstenaar – op alle vlakken wordt gekozen voor topkwaliteit. Jacob Jan Boerma is verantwoordelijk voor alles wat te maken heeft met eten, van het kleinste hapje tot en met het uitgebreide diner dat voor aanvang te bestellen is.

Ruim vijf jaar geleden bedacht Stroink het verhaal al en vroeg hij Van Slingelandt, Boerma én Ola Mafaalani (regie) erbij.

‘Pas toen we deze locatie vonden, kwam alles bij elkaar’, zegt Stroink. ‘Voor Taste hebben we onbegrensd durven denken.

We wilden echt iets maken van hoge kwaliteit waarin alles klopt.’ prijs: € 100 (met diner € 140), taste.productions

Guirec van Slingelandt en Michiel Stroink in Amsterdome

04 UK COVERVERHAAL OKT 2021_SV_SF2.indd 10

17-09-2021 11:12

WISSE KODDE

11

WAT: Amsterdam on Stage BELOOFT: ‘Een theatraal concept dat letterlijk de stad als toneel gebruikt’ WAAR: Straten, huizen en ruimtes WANNEER: Dit najaar, info volgt via amsterdamonstage.com

‘ONZE NIEUWE VOORSTELLING SPEELT IN EEN HUIS DAT VOLLEDIG GESTRIPT IS’

HONDERDEN BEZOEKERS Een van de allerbeste ‘immersive’ voorstellingen die ze ooit zag, is Sleep No More dat in New York al draait sinds 2011 en is geinspireerd is op het verhaal van Macbeth.

Het speelt zich af in een speciaal ingericht ‘hotel’ – in een voorheen verlaten club in Chelsea – van vijf verdiepingen met wel 90 kamers waar honderden bezoekers vrij rond kunnen lopen. ‘Iedereen krijgt een masker op waardoor niemand je herkent en je kunt op elk moment kiezen welke acteurs (of me-

04 UK COVERVERHAAL OKT 2021_SV_SF2.indd 11

Een veel kleinere speler is Amsterdam on Stage, waarin – de naam zegt het al – de stad Amsterdam als decor gebruikt wordt voor uiteenlopende verhalen. Initiatiefnemer is Louise Snouck Hurgronje die een groep enthousiaste acteurs en vormgevers om zich heen verzamelde. In juni dit jaar speelde Love stories, een meeslepende theatervoorstelling die zich afspeelde op de grachten van Amsterdam langs een aantal mooie locaties, zoals een imposante kerk en een bijzonder balkon – heel geschikt voor Romeo’s liefdesverklaring aan Julia.

In september volgde We’re all mad here, geïnspireerd op Alice in Wonderland. Ze kreeg tijdelijk een leegstaand, 17de-eeuws grachtenpand aangeboden door iemand die Love stories zag en enthousiast was

despelers) je volgt. Alles wat je ziet, kun je aanraken en is ‘echt’. Het is een soort trip die je moet ondergaan.’

Inmiddels heeft ‘immersive theatre’ dus ook Nederland bereikt. En hoe! Dit jaar open(d)en maar liefst vier nieuwe locaties, speciaal voor dit genre. Waar die explosie van innovatieve theaterconcepten vandaan komt? Waarschijnlijk deels omdat het commercieel interessant blijkt. In de VS en in Groot-Brittanië kun je niet meer om immersive experiences heen; de vraag neemt

Louise Snouck Hurgronje over deze nieuwe vorm van theater maken.

Via Instagram kwam ze in contact met een aantal vormgevers die ieder een van de vijf ruimtes vormgaf. Dat werd prachtig gedaan: de tuin werd versierd met gipskruid, romantische sluiers van witte tule en kaarsjes en één van de kamers werd omgetoverd tot echte Alice in Wonderland-ruimte met enorme speelkaarten aan de muur, een speciaal gemaakte lamp in de vorm van een theepot en een waanzinnige hoed (die van de Hoedenmaker).

Tijdens de ‘voorstelling’ kunnen slechts vijftien mensen mee die de tocht door het grachtenpand maken en van dichtbij het verhaal ingesleurd worden door de acteurs.

Ze spelen korte scènes die onderling samenhangen. Louise Snouck Hurgronje: ‘Gisteravond hadden we bezoekers die heel enthousiast waren en zelf een huis bezitten dat binnenkort helemaal gestript wordt voor een verbouwing. We mogen er onze nieuwe voorstelling gaan maken!’ prijs: ca. € 35, amsterdamonstage.com

alsmaar toe, ook in de musea en galeries.

Het is een manier om millennials en jongere generaties – die gek zijn op videogames, escaperooms en virtual reality – te trekken.

Daarnaast heeft anderhalf jaar corona onze behoefte om te ontsnappen aan het thuis achter een scherm zitten enorm vergroot. We willen vluchten in andere werelden waar de pandemie niet bestaat – en laat immersive theatre daar nu net perfect aan beantwoorden. Verhalen maken nu eenmaal meer indruk wanneer we ze zelf beleven.

17-09-2021 11:12

12

OPENING

onderdompeltheater

JOSÉ WOLDRING

D

Irfan van Ewijk

‘HET IS EEN WARE AUDIOVISUELE SPEELTUIN’ WAT: Amaze BELOOFT: ‘Een immersive dance event’ WAAR: In een loods op een industrieterrein in West WANNEER: sinds september Op een industrieterrein in Amsterdam-West staat een enorme loods waar ooit de eerste illegale raves werden gehouden. Nu dient de loods aan de Elementenstraat als een creatieve hub en als de thuisbasis van Amaze, een ‘immersive dance event’. Irfan van Ewijk was een van de gelukkigen die er dertig jaar geleden bij was. Met twee vrienden stond hij aan de basis van ID&T, dat uitgroeide tot een dancegrootheid met bekende evenementen als Thunderdome, Sensation en Mysteryland.

‘Mooi dat de cirkel nu rond is door hier weer terug te keren, met een productie die even magisch is.’

Sinds september is Amaze er te zien, of beter

04 UK COVERVERHAAL OKT 2021_SV_SF2.indd 12

gezegd: te ondergaan. ‘Je moet het ervaren’, zegt Irfan. ‘Het is een ware audiovisuele speeltuin, waarin de pioniers van de Nederlandse dance hun krachten hebben gebundeld.

Amaze staat voor: verwonder je en ‘a maze’ betekent een doolhof.’

Er zijn zeven kamers die je meenemen op een reis van hoofd naar hart. ‘The only way out is in’, luidt de slogan. ‘Het is een zesdimensionele ervaring waarin de top van de showtechniek op visueel en auditief terrein bij elkaar komt.

De ervaring is zo intens, dat bezoekers na een uur het gevoel hebben alsof ze een hele nacht hebben meegemaakt. Alle zintuigen worden geprikkeld. Het is een manier om mensen in een stressvolle tijd iets waardevols te laten ervaren: aandacht voor elkaar en voor zichzelf.’ prijs: € 26,95, amaze-amsterdam.nl

17-09-2021 11:12

13 WAT: Theatershow Forever young BELOOFT: ‘The future of theatre’ WAAR: In een loods in Amsterdam-West WANNEER: In november

‘MENSEN WILLEN IETS BELEVEN. DAAR MOET JE BIJ AANSLUITEN’

Ook in Amsterdam-West, deels in dezelfde ruimte als Amaze, zijn in november de eerste vijf shows Forever young te zien.

Creatief producent Sjoerd van Schooten – tot voor kort productioneel directeur bij Stage Entertainment – bedacht in 2015 de Grand-shows in Carré, waarin hij de dancemuziek van Fedde Le Grand vermengde met theaterelementen. Hij wil nu door met het vernieuwen van de theaterwereld, en bedacht een nieuwe vorm van immersive theatre: Forever young. ‘Mensen willen iets beleven. Daar moet je bij aansluiten. Mijn generatie – ik ben 39, dus ik kan nog net door voor millennial – heeft behoefte aan een actieve vorm van ‘storytelling’. We willen echt iets ervaren als we een avond uitgaan.’ Hij bedacht het concept voor de voorstelling en zocht choreograaf Timor Steffens (onder meer bekend van tvprogramma Dance dance dance) en dj Don Diablo erbij voor de uitvoering. Centraal

staat een jong liefdespaar. ‘Het gaat om twee jonge, getalenteerde muzikanten, allebei involved in social media. Ze ruiken aan succes en worstelen allebei met hun mentale gezondheid, en dat is natuurlijk een actueel thema. Dat maatschappelijke aspect is verweven in het concept, zonder belerend te willen zijn. Zij heeft last van de druk te moeten presteren, terwijl ze barst van het talent; hij verandert van gewone jongen in een superster en raakt de controle kwijt. Je maakt die reis van hen allebei van heel dichtbij mee, in muziek, beeld en dans.

Romeo en Julia hadden het maar makkelijk, zeg ik weleens gekscherend: anno nu moeten jongeren van alles. Ik noem het een ‘next generation love story’.

Timor: ‘Je staat letterlijk tussen de performers, bijna alsof je op de eerste rij zit – dat maakt het bijzonder. Het is een concert met fantastische muziek van Don Diablo, een live-optreden én een goed verhaal. Ik ben verantwoordelijk voor alles wat er te zien zal zijn. Ik breng het verhaal tot leven.’ prijs: € 49,50, foreveryoungtheshow.com

Sjoerd van Schooten en Timor Steffens van Forever young

MEER BELEVEN Ook buiten de wereld van het theater is het ‘beleven’ in opkomst. Zo kan je naar Cinema Culinair, een combinatie van eten en film, en zijn er overal in de stad escaperooms te vinden. Daarnaast worden steeds meer ‘immersive’ tentoonstellingen geopend, zoals Rembrandts Amsterdam en Vincent meets Rembrandt. In Rembrandts Amsterdam, een nieuwe kunstbeleving op het Leidseplein, komt de late periode van Rembrandt tot leven. De bezoeker krijgt in 25 minuten in twee ruimtes een ervaring voorgeschoteld met videoprojecties en special effects.

In Vincent meets Rembrandt staan de schilderijen van Rembrandt en Vincent van Gogh centraal. Het is een tikje gekunsteld om de twee beroemde schilders elkaar te laten ontmoeten, maar het is wel heel mooi gedaan. De hele Noorderkerk wordt ondergedompeld in zelfportretten, zonnebloemen of amandelbloesem.

04 UK COVERVERHAAL OKT 2021_SV_SF2.indd 13

> 17-09-2021 11:12

service & info

meer info op iams terda m.nl

JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR

theater voor iedereen die anders kijkt

Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is. Iedere dag lees je verhalen, tips, en meer op iamsterdam.nl én op social media. iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl

WEBCARETEAM Ook vanuit huis helpen we bewoners en bezoekers graag. Ons webcareteam geeft je tips en helpt je met vragen over bijvoorbeeld bestellingen. Bereikbaar via social media, webcare@iamsterdam.com en live chat op iamsterdam.nl.

8 t/m 17 okt 2021 Cultuurpark Westergas

ALTIJD ALS EERSTE OP DE HOOGTE VIA SOCIAL MEDIA EN ONLINE

Explore art & tech Discover seven large scale new media art installations in Amsterdam Noord

Yuxi Cao (James) –-– 多維采樣 | Dimensional Sampling

WHAT’S NXT?

SCAN ME

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 14

17-09-2021 11:10

krant KRANT

okt 2021 16 18 20 21 22

15

EXPO: VERGEET ME NIET THEATER: OPRECHTE ODE AAN DE IRONIE FILM: ALEX VAN WARMERDAM COLUMN CINDY HOETMER INTERVIEW MET GLODI LUGUNGU

DIANA & ZONEN

‘IK KOM UIT ZUIDOOST EN OM DAN EEN UITVERKOCHTE SHOW IN AFAS LIVE TE KUNNEN GEVEN, IS MET GEEN WOORD TE BESCHRIJVEN. DIT IS EEN JONGENSDROOM DIE UITKOMT.’ Rapper Cho brak alle records door binnen een uur AFAS Live uit te verkopen, de eerste hiphopartiest die dat ooit lukte. De 28-jarige Amsterdammer, wiens 4de studioalbum Chosen deze zomer verscheen, belooft er op 2 oktober een spectaculaire show van te maken.

In deze gloednieuwe musical wordt het stormachtige levensverhaal van Lady Di afgewisseld met de romance tussen prins Harry en Meghan, die minstens zo veel stof deed opwaaien. Hoe is het voor Diana, een gewoon Brits meisje, om terecht te komen in een familie waarin macht belangrijker lijkt dan liefde? En met welke uitdagingen krijgen zonen Harry en William te maken? De rol van Diana wordt gespeeld door Brigitte Heitzer en Marlijn Weerdenburg, Freek Bartels is Harry en Danique Graanoogst Meghan.

DeLaMar, t/m 31 december

We zijn door de klimaatcrisis flink aan het denken gezet over onze omgang met de wereld en haar niet-menselijke bewoners. Wat zou er gebeuren als we dieren, planten en andere schepsels dezelfde rechten zouden geven als wij denken te hebben? Wat als bergen en rivieren ons zouden aanklagen voor de vervuiling? We zouden er niet best vanaf komen, zo veel is zeker, dus we moeten op zoek naar een nieuwe verbintenis met de aarde. In deze expo delen 22 internationale kunstenaars hun visie op deze problematiek.

Rode draad: een véél bescheidener plaats voor het mensdom.

Droog, t/m 12 januari

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 15

NIGHTVISION BY MARIA FRIBERG

THE WORLD AS WE DON’T KNOW IT

17-09-2021 11:10

16

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

expo

De muren hebben ogen Dromerige blikken, arrogante koppen, veelzeggende ogen: het Rijks hangt dit najaar vol met zestiende-eeuwse portretten. Wat zijn de verhalen erachter? tekst Joke van der Weij

V.l.n.r.: Portretten van Sir Thomas Gresham en Anne Fernely, Anthonis Mor. Portret van een Afrikaanse man, Jan Jansz Mostaert. Titian, Ranuccio Farnese.

expo Vergeet mij niet 1 okt. t/m 16 jan. 2022 Rijksmuseum rijksmuseum.nl

O

oit sprak ik met mijn zusjes af dat we ons jaarlijkse zusjesdiner zouden voortzetten tot aan de laatst overlevende. Degene die er niet meer was, zou als foto toch aan tafel zitten. Dat idee blijkt helemaal niet nieuw.

De voormalige hofdame van Isabella d’Este liet altijd een portret van haar werkgeefster op een standaard bij zich aan tafel plaatsen, ‘zodat,’ schreef ze, ‘wanneer ik het zie, het lijkt of ik samen met u aan tafel zit.’

DE DETAILS ZEGGEN HET Door de toegenomen aandacht voor het individu nam de portretkunst in de zestiende eeuw een hoge vlucht.

Was een portret in de middeleeuwen vooral nog een groepsgebeuren, nu werden ze vaak in duplo gemaakt, als verlovings- of huwelijksportret. Een klein exemplaartje kon makkelijk worden meegenomen op reis. Zo had je je geliefde altijd bij je.

In de expositie Vergeet me niet brengt het Rijksmuseum de hogere kunst van het portretteren naar de toonzalen. Vanuit alle kanten word je aangestaard: door mensen van adel, beroemdheden en totale vreemden. Soms in een sobere setting, maar vaker omringd door symboliek. Bloemen bijvoorbeeld. Zoals rozen, maar ook de anjer die symbool

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 16

stond voor het huwelijk. Als je oplet, zie je op veel tweeluiken anjers in de handen van jongelieden. Bij het diptiek van een ouder stel hangt de anjer geknakt naar beneden; de man was waarschijnlijk al overleden toen de portretten besteld werden.

Ook wordt er veel gebeden binnen de schilderijlijsten. Het leven is kort en met een devote levenshouding wordt een voortbestaan in de hemel een stuk waarschijnlijker. Vergeet mij niet, zeggen de vrouwen en mannen tegen hun beschermheiligen en Maria, de Moeder Gods. Ik kan zelf niet voortdurend bidden, maar mijn portret bidt in plaats van mij.

MÉT BARBIE EROP De kinderen hebben een aparte afdeling. Soms zie je ze met hun ouders, jongens bij vader, meisjes bij moeder, maar vaak ook op zichzelf. Rijk aangeklede kinderen, van adel of minstens van gegoede burgerij. De moeders stralen hun moederschap uit, de vaders hun serieuze positie. Maar bij de kinderen zelf denk je: zometeen lekker rennen. Of met je pop spelen; eentje houdt een barbie avant la lettre stevig in de knuistjes.

Door naar de heersers op hun grote doeken! Mannen natuurlijk. Veel in harnas gekleed, ook als ze een boek

17-09-2021 11:10

17

mis deze niet Zelfportret, Johan Gregor van der Schardt.

100 JAAR TUINDORP OOSTZAAN Een eeuw geleden kregen de eerste arbeidersgezinnen de sleutel van hun nieuwe huis in Tuindorp Oostzaan, vol licht, lucht en ruimte en ver van de binnenstad. En dat allemaal omringd door buurthuizen en bibliotheken. Maar zo idealistisch bleef het niet. Eerst kwamen de immigranten en later de jonge gezinnen, die in de wijk gewoon een voordelige woning zochten. Raimond Wouda, die er al dertig jaar rondloopt met een camera, laat in Thuis in de stad – 100 jaar Tuindorp Oostzaan zien wat er allemaal is veranderd en wat hetzelfde is gebleven. Alleen al de vrouw die aan haar tuintafel gehakballetjes draait, maakt de tentoonstelling een bezoekje waard.

CRYING BOYS

WEG ONDERKIN Maar het interessantst zijn de vrouwen, al was het maar vanwege de wisselende modes. Een tijdlang schoor je je haar aan de voorkant weg om een interessant hoog voorhoofd te hebben. Bovendien is bijna iedereen aantrekkelijk. Dan doemt toch de vraag op: in hoeverre zijn de portretten op zijn zestiende-eeuws gefotoshopt? Voor een vrouw zijn de vereisten: goudblond haar, een sneeuwwitte huid, ogen als sterren, rozenwangen en tanden als parels.

Natuurlijk, er wordt wel wat gesjoemeld. Er verdwijnt een onderkin, je bent ineens best slank, maar allemaal begrijpelijk. Je wil tenslottte niet al te lelijk de eeuwigheid in.

Ook voor wie niet bovenmatig geinteresseerd is in de achtergronden van deze magnifieke renaissanceportretkunst, valt er genoeg te genieten van alle hairdo’s, hoofdtooien, kleren en sieraden. Wat zien wij er zelf eigenlijk saai uit.

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 17

MUIDERSLOT, T/M 14 NOVEMBER

MODE UIT HET RIJKS Wanneer zie je nog antieke jurken en mantels op de plek waar ze écht ooit de omhulling vormden van levende lijven? Eigenlijk nooit. Kostuumpresentaties hebben al gauw iets muffigs. Maar in Ons’ Lieve Heer op Solder, ooit schuilkerk en nu museum, ruisen de rokken over de plankenvloer alsof er een mens in zit in plaats van een paspop. Omdat de kerkgangers voor het kerkbezoek hun beste kleren aantrokken, is de kwaliteit nog steeds uitstekend. Een heel goed idee van het Rijksmuseum om deze ‘zondagse’ kleding tentoon te stellen in een omgeving waar de negentiende eeuw nog zo voelbaar is.

REBECCA MELL

zitten te lezen. Het is zeker niet de bedoeling dat zij vergeten worden, met al hun macht. Vaak hebben ze een zwaard terzijde of een commandostaf, gewoon als atribuut. Nu zou het een duur horloge kunnen zijn. Kijken de vroege portretten een beetje langs je heen, hier is de blik trouwens soms behoorlijk arrogant.

Noah Valentyns fascinatie voor huilende mannen begon met een huilend jongetje – precies; dat jongetje met traan dat wij kennen als ‘het zigeunerjongetje’. Het hing bij zijn moeder en hij had er een band mee, zelfs toen het kunstwerk naar zolder verdween. Dat echte mannen niet huilen, lijkt langzamerhand achterhaald. En toch zie je een volwassen man zelden huilen. Behalve op de 21 fraaie fotoportretten die Valentyn nu aan de muren van het Muiderslot heeft gehangen. Daarop laten aantrekkelijke, jonge mannen hun tranen de vrije loop. Een mooie omgeving, zo tussen de harnassen; voor ridders waren tranen geen taboe. Hun outfit was van ijzer, maar hun gevoelsleven niet.

STADSARCHIEF, T/M 9 JANUARI

ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER T/M 7 NOVEMBER

17-09-2021 11:10

18

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

O, zoete ironie!

Als één theatergroep de ironische speelstijl tot hogere kunst heeft verheven, dan is het De Warme Winkel.

Voor Een oprechte ode aan de ironie riep het gezelschap de hulp in van ex-deelnemers van Ex on the beach. tekst Margriet Prinssen

* Dit artikel heeft eerder in de Uitkrant gestaan (april 2020). De voorstelling gaat vanwege corona nu pas in première. De rol van Britt wordt overgenomen door Lesley Versprille.

theater Een oprechte ode aan de ironie 28 t/m 31 okt. en 29 nov. t/m 1 dec.

ITA

I

n een doorloop, nog een paar weken voor de première, worden achter elkaar een aantal scènes gespeeld waarvan nog maar de vraag is of ze in de voorstelling belanden en op welke plek. Hoe dan ook speelt ironie de hoofdrol in een decor dat doet denken aan programma’s als Temptation island: een barretje met een rieten dak, een palmboom, tropische cocktails, hawaïshirts en loungebedden, waarop zich twee aantrekkelijke dames hebben neergevlijd: de een is stripper, de ander net afgestudeerd antropoloog. De vaste kern van De Warme Winkel (DWW) is tijdelijk uitgebreid met gastacteurs: Lesley Versprille, Earl Daniel en Bella, de ‘real people’, onder meer aspirant- en ex-verleiders van Temptation island en Ex on the beach. Wat is het idee daarachter?

GRENZEN VOORBIJ Daar herkent gastacteur Britt*, die vorig jaar mee repeteerde met DWW, zich helemaal in. Ze moest wel even wennen in het begin. ‘Zij hebben aan een half woord genoeg. Dus de eerste paar keer begreep ik echt niet altijd waar het precies over ging. Ironie is voor mijzelf niet zo belangrijk. Ik vind het soms wat vergezocht: ik ben heel direct, ik zeg wat ik bedoel. We hebben wel een debat gehad in De Balie waar het publiek vond dat wij misbruikt werden als onervaren acteurs, maar daar ben ik helemaal niet bang voor. Het is voor ons heel leuk om in een ‘echte’ theatervoorstelling te staan. Theater gaat over grenzen overschrijden. Als danseres in een stripclub ben ik wel gewend om de schaamte voorbij te zijn.’

LEKKER CAMP Florian Myjer, een van de grote theatertalenten, die al langer betrokken is bij DWW en sinds dit jaar vast verbonden is aan het gezelschap, legt uit: ‘We vroegen ons al langer af of ironie nog wel bruikbaar is voor het theater, nu politiek rechts het als stijlmiddel lijkt te hebben gekaapt. Grappen van Donald Trump en andere leiders worden met ironische emoji’s en jolige gifjes gedeeld en geliket.

Ironie verstaat zich slecht met oprecht engagement, schreef Ilja Leonard Pfeijffer in een essay. In film en theater gaat het steeds over politieke correctheid; ironie is vaak helemaal niet inclusief. Tegelijkertijd is het een heel waardevol middel.’ Hij noemt zichzelf misschien wel ‘de minst ironische’ van de kernleden van DWW. ‘Ik hou wel erg van camp, van soms dingen lekker kunnen vinden die eigenlijk getuigen van slechte smaak, van helemaal over de top gaan.’

GUILTY PLEASURE Myjer: ‘We staan als onszelf op het podium, dus we gaan allemaal met de billen bloot. Ik ben de homo, Marieke is de meest ironische van allemaal, Ward en Vincent zijn de witte, heteroseksuele mannen – die eigenlijk niet meer meetellen natuurlijk.’ Met een grote smile: ‘Zie je, het is moeilijk om níet ironisch te zijn. We spelen met de verschillende betekenissen van ironie. Temptation island is binnen het ‘guilty pleasure’-genre het meest ironische programma en misschien daarom populair geworden in de ‘hogere kringen’, ook weer met ironische aanhalingstekens. ‘Zo te zien beheerst hij de etiquette uitstekend’, zegt de voice-over bijvoorbeeld als je een man met zijn handen ziet eten. We maken in de voorstelling een pastiche van allerlei televisieformats. Het wordt ongetwijfeld ook weer hilarisch ironisch, maar met een oprechte ondertoon. We zijn serieus op zoek naar de rehabilitatie van de ironie.’

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 18

17-09-2021 11:10

theater

19

Méér Moco

Hedendaagse kunst toegankelijk maken voor een breed, jong publiek, dat doet het Moco Museum Amsterdam dit jaar precies vijf jaar.

Vijf werken die je er moet zien. tekst Sara Luijters

van de eersten bracht hij straatkunst, geïnspireerd op Afrikaanse symboliek en wetenschap, naar de galerie. Deze recente zeefdruk van zijn werk Flexible is een verwijzing naar Afrikaanse goden en godinnen.

4. LET HER BE FREE, ICY&SOT (2018) De Iraanse broers, kunstenaars en activisten Icy & Sot maakten dit indrukwek-

PATRICK KENAWY

1. GIRL WITH BALLOON, BANKSY (2003) Hét streetart-icoon waarmee Banksy wereldberoemd werd is natuurlijk een must-see, maar er hangt veel meer van de activistische kunstenaar, zoals Beanfield uit 2009; ME’ers huppelen met bloemen door een grasveld. Met alle coronademonstraties die om de hoek plaatsvonden nog steeds actueel.

Het jaar van Froukje In 2020 brak ze door met haar ‘klimaathit’ Groter dan ik, maar door corona stond Froukje (19) vaker voor lege zalen dan voor publiek. Daar komt nu verandering in. tekst Sara Luijters

2. DIAMOND MATRIX, STUDIO IRMA (2020) Spectaculair is dit werk uit de digitale tentoonstelling Reflecting forward, een unieke samenwerking tussen Moco en Studio Irma. Als bezoeker dwaal je door een magische wereld vol felgekleurd licht, beweging en muziek, die draait om verbinding.

3. FLEXIBLE, BASQUIAT (2016) Jean Michel Basquiat was de darling van de New Yorkse art scene in de jaren tachtig. Als een

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 19

kende portret van een jonge vrouw met een hijab van honderden vliegende vogels.

Haar kalme blik staat voor de toekomst, waarin ze haar eigen keuzes kan maken.

5. DOLLAR SIGN, ANDY WARHOL (1982) Net als Campbell’s Soup Cans is The Dollar Sign een van Warhols krachtigste werken.

Het geeft zijn enorme obsessie met het consumentisme en zijn eigen commerciële succes weer.

Honthorststraat 20, nabij het Museumplein, mocomuseum.com

A

ls tiener was ze een metalhead met een voorliefde voor System of a Down, totdat ze op het conservatorium met een breder muziekpalet in aanraking kwam. Inmiddels maakt Froukje Nederlandstalige pop.

Met succes: haar eerste ep Licht en donker, uitgebracht bij label Top Notch, werd miljoenen keren gestreamd op Spotify.

Froukje Veenstra, zoals de ZuidHollandse voluit heet, schrijft teksten in het Nederlands omdat ze zich daarbij vrijer voelt. Haar nummers omschrijft ze als ‘mineurliedjes met een popgevoel’; ze zijn eerlijk, gevoelig en vaak met een duistere twist. In haar laatste clip Niets tussen tongzoent ze met een vrouw in een uitvaartcentrum.

Toch is dat nummer geen statement, zegt Froukje: ‘Het gaat

niet over lesbisch of biseksueel zijn, maar over de liefde.’

De afgelopen periode is er een om met gemengde gevoelens op terug te kijken; er was euforie over het succes, maar live spelen was er niet bij. Als debutant in tijden van corona zou Froukje deze zomer voor het eerst voor een groot publiek optreden, op Lowlands, maar ook daar stak het kabinet een stokje voor.

Al dat wachten leverde trouwens wel een groeiende schare ongeduldige fans op: de tour die ze dit voorjaar aankondigde, waarbij ze onder andere Bitterzoet (eind deze maand) en Paradiso (maart) aandoet, verkocht in een oogwenk uit.

Net als de extra concerten die ze daarop aankondigde. Geen kaartje bemachtigd? Er is altijd nog Ticketswap – en in de tussentijd dan maar veel troost-streamen.

17-09-2021 11:10

20

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

Moet niet gekker worden

De nieuwe thriller van Alex van Warmerdam, Nr. 10, zit weer vol absurde plotwendingen. En de originele slotscène is er een voor in de boeken. tekst Bregtje Schudel

film Nr. 10 Regie: Alex van Warmerdam Nu in de bioscoop

STUURS GEZELSCHAP Eerst maken we kennis met een stuurs theatergezelschap, dat repeteert voor een nieuwe voorstelling. Zo is er de uitgebluste acteur Marius (Pierre Bokma), die nog geen twee woorden tekst kan onthouden omdat hij door het constante gehoest en gehuil van zijn doodzieke vrouw thuis zo slecht slaapt. Ook ontmoeten we zijn collega en grote concur-

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 20

rent Günter (Tom Dewispelaere, Schneider in Schneider vs. Bax), die een affaire heeft met actrice Isabel (Anniek Pheifer) de vrouw van de regisseur (Hans Kesting), en Günters voyeuristische dochter Lizzy (Friede Barnhard), die net heeft ontdekt dat ze maar één long heeft.

HAARSPELDBOCHT Van al deze plotontwikkelingen blijkt er uiteindelijk maar één echt van belang.

De plotwending zelf zullen we uiteraard niet verklappen, al is de kans klein dat je het zelf zo zou raden. Denk Quentin Tarantino’s From Dusk Till Dawn, maar dan met Duitse priesters in plaats van vampier-strippers – uiteraard op zijn Van Warmerdams. Deze narratieve haarspeldbocht doet nog het meest denken aan zijn eerdere film Grimm, die begon als een Nederlandse hervertelling van het Hans en Grietje-sprookje en eindigde met orgaandiefstal en een shoot-out op een westernfilmset in de Spaanse woestijn.

Niet iedereen zal blij zijn met de whiplash die deze abrupte plotwending oplevert, waarbij sommige verhaal-

lijnen ook wel heel ongenadig worden afgekapt. Maar het levert wel één van de meest originele slotscènes uit de Nederlandse filmgeschiedenis op.

ANNE IS TERUG Kleine series worden groot. Anne+, over de (liefdes)avonturen van lesbische student Anne (Hanna van Vliet) in Amsterdam, begon als een kleinschalige webserie. Na twee succesvolle seizoenen (terug te kijken via NPO Plus) krijgt Anne haar eigen speelfilm, die niet alleen in de Nederlandse bioscopen, maar straks ook internationaal op Netflix zal draaien. Anne staat op het punt naar haar vriendin Sara in Montréal te emigreren. Dan keurt haar uitgever de eerste versie van haar boek af en ontmoet ze de non-binaire Lou (Thorn Roos de Vries, Spangas). Het is tijd voor belangrijke keuzes: wat wil Anne nu echt in het leven?

Regie: Valerie Bisscheroux Release: 14 oktober

WALTER STOKMAN

H

et is een bekend gezegde: Gods wegen zijn ondoorgrondelijk.

Hetzelfde gaat vaak op voor het werk van Alex van Warmerdam – al is hij zelf waarschijnlijk de laatste die zich met God zal vergelijken. Duiding geven aan zijn films doet de regisseur liever niet, dat is aan de kijker. In de persmap van zijn tiende speelfilm – Nr. 10 – staat dan ook geen director’s statement. Van Warmerdam wil dat het publiek zo blanco mogelijk de film in gaat, voor de maximale filmbeleving. In dit geval kun je hem ook geen ongelijk geven. Nr. 10 lijkt te beginnen als één bepaald soort film, maar verandert dan in totaal iets anders.

17-09-2021 11:10

column

AFLEVERING 6:

WAARIN CINDY DE BIJLMER Z’N GENTRIFICATIE GUNT

21

Cindy IN DE CITY

J

WALTER STOKMAN

arenlang kreeg je mij met geen tien paarden naar de Bijlmer – ik bedoel: Amsterdam Zuidoost. Dat was omdat ik er een tijdje dagelijks tegen mijn wil heen was gereisd. Ik ging er namelijk twee jaar naar de middelbare school. Er waren prima scholen bij mij in de buurt, maar mijn moeder had een alternatieve school voor me uitgezocht, eentje met elke les een kringgesprek, waar de brugklas drie jaar duurde en waar je ook praktische dingen zoals metaal bewerken en koken leerde. En die eigenaardige school stond toevallig in de Bijlmer, dat betekende elke dag een barre tocht van een uur met bus en metro om op school te komen. De Bijlmer was toen nog een gloednieuwe buurt, bewoond door mensen die graag een ruime flat wilden in een omgeving met veel grasveldjes. In de pauze gingen we naar Ganzenhoef, toen nog een doorsnee Noord-Hollands winkelcentrum, om rond te hangen en snoep te kopen bij Jamin. Op de terugweg kwamen we weer door Ganzenhoef, maar dan hadden we (ik en andere kinderen uit centraal Amsterdam) te veel haast om de metro te halen.

‘Zwaai maar even naar je vader’, zei een van die centraal Amsterdamse jochies steeds als we de Bijlmerbajes passeerden. Elke dag datzelfde grapje.

Maar mijn vader zat niet in de gevangenis, hij was een leraar, toevallig werkzaam op een mavo in de Bijlmer. Die zat in Reigersbos en er zaten veel Surinamers op. Als mijn broertje en ik in de jaren zeventig weleens mee mochten, keken we bewonderend hoe stoere jongens met afro’s mijn vader in het voorbijgaan joviaal op zijn schouder sloegen, want mijn vader was populair.

Charisma zit in de familie (nee, hoor, ik ben een hork).

Uiteindelijk lieten mijn ouders me naar een normale buurtschool gaan, waar ik mijn opleiding succesvol kon laten mislukken. Zonder diploma op zak ging ik een beetje werken voor uitzendbureaus. Op een dag kreeg ik een baantje bij een hoofdkantoor van een bank, de functie omvatte nietsdoen, plafondstaren en de leesmap lezen: er was budget voor een uitzendkracht, maar geen werk. Ik nam lange pauzes, omdat je van nietsdoen erg moe wordt. Tijdens zo’n pauze besloot ik eens naar winkelcentrum Ganzenhoef te gaan, dat was slechts één metrohalte verwijderd van het bankgebouw en ik voelde me nostalgisch. Het was maar een jaar of zes nadat ik daar op school had gezeten, maar Ganzenhoef was volledig onherkenbaar. Waar eerst een vrolijke snoepwinkel zat, een sigarenwinkel en een drogist, waren de ramen dichtgetimmerd. Midden op het plein werd een vuurtje gestookt, en drugsgebruikers liepen verdwaasd rond. Duistere types kropen achter betonnen pijlers vandaan om me drugs aan te bieden. Het Cindy Hoetmer (54) had gemakkelijk een scène uit een apocalyptische film is geboren en opgegroeid kunnen zijn. Met bonzend hart snelwandelde ik terug in Amsterdam. In 2020 naar de metro, waarna ik opgelucht bij het bankgebouw verscheen haar derde aankwam – dat opeens opvallend warm en gezellig leek. boek Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen Sindsdien vermeed ik Zuidoost dus; ik had er weinig te zoeken. Wel kwam ik natuurlijk nog bij Ikea, want ieder- uit het leven van een treuzelaar, waarin ze haar een heeft af en toe een nieuw bed nodig en een stuk geleven in de stad beschrijft. marineerde zalm, het ziekenhuis, en bij Afas Live voor een fijne band of stand-upcomedian (o, nu heb ik weer heimwee naar de tijd voor corona), maar dat was allemaal aan de buitenkant.

De echte Bijlmer herstelde zich buiten mijn blikveld. Er was aandacht voor de buurt. Er werden flats gesloopt en wat laagbouw gebouwd. Jonge mensen werden uitgedaagd er te kopen met goedkope klusflats. Je kon er, door de woningnood, sowieso niet meer omheen als je ergens wilde wonen. Het leeft.

Een kennis van me is er een vrolijk – en goed – circulair restaurant begonnen (het heet Elixer, ga daar heen!), en ze is niet de enige. In de Bijlmerbajes, ooit het meest deprimerende stukje uitzicht van mijn dagelijkse metrorit, zijn leuke dingen te doen (als corona het toelaat). Ik ben geen fan van gentrificatie, maar voor de Bijlmer was het geen straf.

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 21

17-09-2021 11:10

22

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Comedian Glodi Lugungu:

‘ Hier begrijpen ze gewoon

dat ik een rare kikker ben’ Verhuis minstens één keer, is het advies van Glodi Lugungu (29). Toen hij in Amsterdam ging wonen, viel alles op z’n plek: hij vond aansluiting bij mensen die op hem lijken, beklom het Toomler-podium en werd comedian. Nu is er zijn eerste show: Ze bedoelen het goed. tekst Kim van der Meulen foto Anne van Zantwijk

‘H

et was een leuk idee van zijn management, om wandelend door Noord een interview te doen. Maar hoewel Glodi Lugungu er met veel plezier woont, zoekt hij liever de levendigheid van De Pijp op. Bovendien is de koffie daar beter. En die kan hij nu wel gebruiken, want het was gisteren een latertje. Hij heeft zijn vriendin voorgesteld aan zijn familie: zijn ouders en de meeste van zijn acht broers en zussen. Dus zitten we al snel in de Noord-Zuidlijn om een paar haltes later in het gedruis van de Ferdinand Bolstraat uit te stappen. ‘A ls je uit zo’n groot gezin komt, is de drukte je rust.’

‘Ik wil het publiek zo diep mogelijk in mijn wereld meenemen, hoe pijnlijk het ook wordt’

Wil je mensen aan het lachen maken of ze iets vertellen?

‘In het begin vooral het eerste, maar het zou zonde zijn om de tijd die je hebt met zo veel mensen die naar je komen kijken en luisteren, niet ook te gebruiken om stiekem iets duidelijk te maken. Dat kunnen comedians ook nog eens op een leuke manier. Ik probeer het publiek zo diep mogelijk in mijn wereld mee te nemen, hoe pijnlijk of donker het ook wordt, zodat ze naar huis gaan met een verhaal dat ze nog niet kennen.’

Gebruikte jij humor om op te vallen in een gezin met negen kinderen?

‘Ik was niet bewust bezig met grappig zijn, maar bij ons thuis was het altijd een wedstrijdje wie de raarste verhalen vertelde, wie de gekste dingen had meegemaakt. En extreem veel opscheppen, anders hoorde je er niet bij. Ik heb al jong geleerd: als iemand je begint te roasten, ga je er vol in. Anders verlies je. En dan niet kwetsend, hè. We begrepen allemaal dat het voor de grap was. Zo werkt dat ook met comedy: het podium is een plek waar je vrij bent om te zeggen wat je wilt, zonder dat iemand boos wordt.’

Wat ga je vertellen in De Kleine Komedie?

‘Daar ben ik nog naar aan het zoeken. Een pittige fase, zeker nu ik ook voor het eerst in m’n leven een vriendin heb – we zijn nu een maand en een paar weken samen.

Daar wil ik helemaal voor gaan, maar ik wil ook een show maken want we gaan richting de première. Ik ben erg bezig met de vraag: voor wie maak ik dit? Het Nederlandse theaterpubliek is doorgaans wit, dus je hoeft maar naar mij te kijken om te begrijpen: wij zijn niet hetzelfde. Dat is oké, maar daardoor voel ik soms dat we elkaar niet volledig begrijpen. Ik zoek nog steeds naar woorden om dat verschil op een comfortabele manier duidelijk te maken, zonder dat mensen in paniek raken.’

Kun je met comedy dan niemand kwetsen?

‘Het moet vanzelfsprekend zijn dat wat ik zeg een grap is, want dat is mijn vak. Het gaat verkeerd als mensen die geen comedian zijn na een verkeerd uitgepakte opmerking snel zeggen: o nee, het was een grapje.

Zoals Johan Derksen deed nadat hij in VI iets over Akwasi en zwarte piet had gezegd. Mensen krijgen daardoor het idee dat grapjes niet meer kunnen, in deze tijden van cancel culture en wokeness. Maar nee, iemand heeft gewoon een gemene opmerking gemaakt en gebruikt een grap als escape. Daardoor wordt het voor comedians moeilijk om iets te zeggen. Het brengt comedy in gevaar.’

Moet jij harder werken dan collega’s om het publiek mee te krijgen?

‘Nee, daar geloof ik niet in. Comedy draait om empathie en goed kunnen uitleggen. Ik probeer iets uit te leggen, net zolang tot het publiek en ik elkaar begrijpen. Al hoeft Peter Pannekoek zich geen zorgen te maken: o, vanavond speel ik voor een zaal vol donkere mensen, hoe zorg ik dat ik ze meekrijg met die ene grap? Eigenlijk wordt het pas moeilijk als je het over de échte dingen hebt, zoals zwarte piet. Ik werk al drie maanden aan een stuk dat ik December wil noemen, waarin ik duidelijk wil maken dat je niet kunt zeggen dat je Black Lives Matter onzin vindt om vervolgens

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 22

>

17-09-2021 11:10

23

ANNE VAN ZANTWIJK

‘Ik heb al jong geleerd: als iemand je begint te roasten, ga je er vol in’

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 23

STAND-UP COMEDY

17-09-2021 11:10

24

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

• Werd geboren op 17 juni 1992 in Congo (destijds Zaïre).

• Werd na een succesvolle auditie in 2017 aspirant-lid bij Toomler, in 2018 werd hij er vaste comedian.

• Won in 2018 zowel de jury- als de publieksprijs op het Amsterdams Kleinkunst Festival.

• Werd door de Volkskrant uitgeroepen tot hét comedytalent van 2020.

• Bouwde in Amsterdam een vriendenkring op door mee te doen aan een Engelstalige open micavond in cocktailbar Labyrinth, bij het Vondelpark.

• Kreeg van zijn christelijke ouders een naam die ‘gloire à dieu’ betekent (‘glorie aan God‘).

• Haalt inspiratie uit alles wat hij hoort, ziet en meemaakt – hoe raarder, hoe beter.

• Zou graag een andere donkere comedian in de Nederlandse theaterwereld willen zien, in wie hij zich herkent.

MARC VAN SCHERP

GLODI LUGUNGU

• Vindt Brigitte Kaandorp en Martijn Koning de beste Nederlandse cabaretiers, maar kijkt vooral op tegen buitenlandse comedians als Dave Chappelle, Kevin Hart, Patrice O'Neal en Richard Pryor.

• Staat van 27 t/m 29 oktober in De Kleine Komedie met Ze bedoelen het goed.

donkere spelersin het Nederlandse elftal aan te moedigen.

Ik heb altijdgeleerd: het is het één of het ander.’

Je was een peuter toen je met het hele gezin als politiek vluchteling uit Congo naar het Brabantse dorp Dommelen kwam. Heb je herinneringen aan die tijd?

‘Niet echt, alleen heel vage kinderherinneringen. Wat ik vooral weet uit Congo is hoe we maar broertjes en zusjes bleven krijgen. In Nederland leek alles snel te veranderen: we werden snel volwassen, mijn zus ging opeens uit huis en daarna ik ook. We kwamen nog wel vaak samen op zondag, als iemand jarig was geweest of er iets anders te vieren was.

Die momenten worden steeds zeldzamer, nu de meesten het huis uit zijn. Dat mis ik wel.’

‘Ik ga nooit meer naar een andere stad.

Ergens anders is het altijd minder’

Zijn jullie een hecht gezin?

‘Ja, en het is volgens mij heel Congolees om veel samen te zijn. Maar als iemand uit huis gaat, is het de bedoeling dat diegene zijn eigen leven gaat leiden. Ik ging op mijn zeventiende uit huis, bij mijn zus in Tilburg wonen. Toen zij twee jaar later naar België verhuisde, wilde ik niet terug naar mijn ouders. Ik wilde laten zien dat zij me goed hebben opgevoed, dat ik op eigen benen kon staan. Ik ging dus op mezelf wonen. Ik werkte bij Telfort en had één regel: als ik mijn salaris kreeg, betaalde ik eerst de huur en zorgverzekering.

Als het krap werd, deed ik minder boodschappen. Dat ging steeds beter; ik kwam goed rond en nodigde ook vrienden uit om bij mij te komen eten en chillen. Ik wilde gewoon niet als een baby terug naar huis.’

Vond je het gek dat de gezinnen in Nederland doorgaans kleiner zijn?

‘Het leek me wel een beetje saai. Ik vond die drukte juist leuk. Maar ik vond het ook verschrikkelijk om alles – eten, speelgoed – te moeten delen. Ik kocht eens een kast voor mezelf. Ik had hem zelf bij elkaar gespaard, opgehaald bij Ikea, helemaal in de bus meegesleept en thuis in elkaar

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 24

gezet, met een duur slot erop zodat niemand aan mijn spullen kon komen. Ik ging naar school, kwam terug; heel die deur ingetrapt. Mijn broers hadden gedacht: even kijken wat-ie heeft. Zo ging dat als je iets cools had. Nog steeds kan ik niet delen. Als iemand iets van me wil lenen, denk ik: hou het maar.’

Vraag je je weleens af hoe je leven eruit had gezien als je in Congo was gebleven?

‘Heel soms. Misschien was ik wel crimineel geworden: als je niks van de wereld weet, kun je snel die kant opgaan.

Veel mensen in Congo leven in armoede. Mijn broers en ik hebben nu een Europese mentaliteit en dan is het moeilijk om met die blik naar Congo te kijken. Daarom zeggen mijn ouders altijd: je moet er een keer naartoe, dan zie je vanzelf wat voor verschil jij kunt maken. Ik zou er graag eens heen gaan en gewoon mensen helpen. Een simpel bed voor iemand maken, een keuken repareren, een dak timmeren.’

Wilde je als jongetje al iets met comedy doen?

‘Dat ik mijn geld verdien met comedy, had ik in Dommelen nooit kunnen bedenken. Van jongs af aan wilde ik architect worden; sinds groep drie al, toen we in de zandbak een kasteel met gracht moesten bouwen. Ik zei precies hoe we dat gingen aanpakken. De juf legde toen uit wat een architect doet en dat wilde ik worden. Mijn vader heeft het ook erg gestimuleerd. Ik begon met vmbo-kader, deed daarna vmbo-t en havo en ging vervolgens naar Tilburg om bouwkunde te studeren. Die studie heb ik afgemaakt, maar intussen had ik al meegedaan aan een openpodiumavond bij Toomler.’

Hoe kwam je daar terecht?

‘Achteraf gezien was ik al bezig met humor toen ik in Tilburg ging voetballen. Tijdens de wedstrijd fluisterde ik tegen spelers van de tegenpartij: je kunt niks, de trainer gaat je zo wisselen. Als dat na een tijdje dan ook echt gebeurde, hoorde je mij keihard lachen. Heel gemeen, en ik was ook fel. Na de wedstrijd was het ook altijd: drinken, verhalen vertellen, de trainer nadoen. Ik was de jongen die altijd iets te vertellen had. Nu heb ik geleerd hoe ik dat moet gebruiken in comedy, onder anderen van Raoul Heertje. Hij werd mijn mentor toen ik meedeed aan het Amsterdamse Kleinkunst Festival in 2018.’

Wanneer wist je dan echt: ik word comedian?

‘Na die ene openpodiumavond eigenlijk al. Toen voelde ik: oké, ik ga comedy doen. Ik weet zeker dat ik die avond niet goed was – en ik had twee vrienden meegenomen die in de auto hadden geblowd, dus die geur ging mee. Maar ik kreeg er zo veel energie van. Martijn Koning, die ook op

17-09-2021 11:10

25

a family affair

Nog steeds kan ik niet delen. Als iemand iets van me wil lenen, denk ik: hou het maar’

Garen nodig? Band? Biesjes? Rits?

Veren? Een boa? Dan stap je natuurlijk binnen bij Jan de Grote Kleinvakman, al ruim 55 jaar. tekst Floor van Dijck foto Bastiaan Boender

JANTJE VAN ALLES het podium stond, zei na afloop: je moet vaker terugkomen. Hij heeft me vanaf het begin geholpen. Zo is het balletje gaan rollen. Dat nachtleven, dat doordeweeks knallen bij Toomler om weekendshows te mogen doen: ik vond het veel toffer dan een negen-tot-vijfbaan. Ik heb er heus weleens over getwijfeld, maar nooit spijt van gehad.’

Waar twijfelde je over?

‘Toen corona uitbrak, viel al mijn werk weg. Mijn twee huisgenoten konden thuis doorstuderen, maar ik had ineens niks te doen. Dat maakte me onzeker. Ik dacht: moet ik alles wat ik heb opgebouwd loslaten en toch iets doen met mijn bouwkundediploma? Maar toen ik iets ging drinken met Stefano Keizers en hij vertelde dat hij heel lang geen optredens kon vinden en een tijdlang bijna geen geld verdiende, dacht ik: als hij heeft doorgezet, mag ik helemaal niet opgeven. Mijn uitlaatklep is dicht, maar ik heb een kamer, een Playstation en kan gewoon doorschrijven aan mijn show. Ik blijf gewoon comedian.’

Je bent Congolees en Nederlander, Brabander en Amsterdammer. Hoe komen die identiteiten samen?

‘Ik ben geen Nederlander; ik heb alleen een Congolees paspoort en een verblijfsvergunning, waarop mijn naam ook nog eens verkeerd gespeld is. Bij mijn nationaliteit staat: ‘Onbekend’, ik weet niet waarom. Hier, kijk maar.

Raar, hè? Mijn familie en ik zijn al jaren bezig een soort geboorteakte te legaliseren in Nederland. Mijn paspoortaanvraag is al twee of drie keer afgewezen en nu moet ik opnieuw door zo’n lang proces. Over die andere identiteiten: ik zou iedereen aanraden minstens één keer in zijn leven te verhuizen. Dat heeft mijn ogen geopend. In Dommelen was ik de enige zwarte voetballer, in Tilburg kwam ik met andere Congolezen in het team. Toen ik naar Amsterdam verhuisde, dacht ik dat ze daar mijn Brabantse accent superraar zouden vinden. Maar hier begrijpen ze gewoon dat ik een rare kikker ben, want er zijn er wel meer. Als je in een dorp opgroeit en ergens goed in bent, denk je al heel snel: dit is de lat! Maar de realiteit is dat niet alleen de lat veel hoger ligt, maar er ook veel meer mogelijk is. Ik ga nooit meer naar een andere stad. Ergens anders is het altijd minder.’

Wat vinden je ouders ervan dat je comedian bent geworden?

‘Ze vinden het heel leuk, waarschijnlijk ook omdat het goed gaat. Mijn moeder zegt altijd dat ik een soort celebrity ben. We komen van ver: alles is hier beter dan vroeger in Dommelen. En we zijn allemaal goed terechtgekomen.

Mijn broertje Adam is model, mijn zusje Anne zingt. We doen het echt goed.’

03 UK KUNST EN VERMAAK OKT 2021_SV1.indd 25

H

>

et fourniturenparadijs op de Albert Cuypstraat is het domein van Mark Vos (52), de tweede generatie Grote Kleinvakman. Marks vader heet trouwens geen Jan, maar Henny: ‘Vroeger noemden ze winkels waar ze veel verschillende dingen hadden ‘Jantje van alles’. Zo is mijn vader begonnen, die verkocht eerst alles wat losen vastzat.

Mijn opa had een hoedenfabriek, daar werkte ook de hele familie. We smukten hoedjes op met linten en band. Zo kwamen we in de fournituren. Maar omdat de mensen steeds minder hoeden gingen dragen, ging mijn vader de markt op met alleen nog fournituren.’ Na wat omzwervingen streek

de winkel neer. ‘In onze branche is het belangrijk dat je bijna alles hebt, en dan ook nog in allemaal kleuren en varianten. Ik heb de mazzel dat mijn vader alles bewaarde, daardoor hebben we enorm veel spullen liggen. Als mensen voor iets bijzonders komen, hebben we het bijna altijd. Daarom houden we onze vaste klantengroep.’

Op zijn achttiende kwam Mark in de zaak, op zijn dertigste nam hij de handel over van zijn ouders. ‘Ik ben bijna in de winkel geboren, maar ik ben erin gegaan omdat ik het echt graag wilde. Elke dag is anders, elke dag voelt als een feestje. Je moet wel een familiemens zijn om in zo’n bedrijf te werken. Ook het personeel is als één grote familie, veel van onze mensen werken hier al zó lang. De zaak voelt als een warme deken, ik hoop dat de klanten dat ook zo beleven.’

17-09-2021 11:10

Snippers 35cl whisky, gin of rum €12,50

AMSTER DAM GIF TS Maak kennis met lokale makers

www.iamsterdam.nl/webshop en

Amsterdam Centraal Station, IJ-zijde Houd iamsterdam.nl in de gaten voor de openingstijden

exclusief online Sjaal Van Gogh 2 seasons in 1 day €49,-

Joetjes sokken Junior €10,Mini me €15,-

Opvouwbare paraplu Rembrandt Nachtwacht €19,95

ad Store Uitkrant okt 1 pag.indd 1 04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 26

09-09-2021 14:13 17-09-2021 11:11

21 14:13

krant KRANT

okt 2021 28 31 32 34 36

27

WJOSVZ: MICRODOSING, WERKT HET ECHT? LIJSTJE: 7X DOEN IN DE HERFSTVAKANTIE UIT ETEN: NIEUWE TIPS IN DE STAD GEZIEN: IEDEREEN EEN KOFFIESNOB BUURT: DE STAD VAN CRUIJFF

AMSTERDAM TACO FESTIVAL

BIERWINNAAR Beter een klap in je gezicht dan een aai over je bol. Dat is volgens de amateurbrouwers van The Sadistic Wizard Brewery het gevoel dat hun Milkshake IPA moet overbrengen. En daarin lijken ze geslaagd, want hun Makeatutura – gemaakt met, echt waar: kiwi! – is door de vakjury van de Cannibale Royale en Two Chefs Homebrew Competition verkozen tot lekkerste biertje.

Binnenkort proef je ’m bij alle vijf de vestigingen van restaurant Cannibale Royale (o.a. in De Pijp en in Noord).

Vergeet die harde schelpen met gehakt: de échte Mexicaanse taco wordt gemaakt van maispannenkoekjes en kan gevuld worden met zo’n beetje alles. Om heel Amsterdam daar kennis mee te laten maken, wordt Het Sieraad in West getransformeerd tot ‘Loco Mexico’ tijdens het Amsterdam Taco Festival.

Specialiteiten uit allerlei Mexicaanse regio’s, bijzondere salsa’s en de beste taquería-snacks: zorg dat je nog niet gegeten hebt, want dit tacofeestje wil je proeven. Wie niet kan wachten, kan alvast aan de slag met de fijne recepten uit het pas verschenen Comida Mexicana (€ 25,95, uitgeverij Good Cook), zoals deze ‘tacos al pastor’ met ham en ananas op de foto.

9 en 10 oktober, Het Sieraad

cannibaleroyale.nl

NACHTDIER Hij had er al een op zijn naam staan (Pandaogen, 2014), maar dj en house-pionier Joost van Bellen greep de crisis aan om zijn ‘oprecht gelogen autobiografie’ op te tikken. Nachtdier gaat over een escapistische dj die tijdens de pandemie terugkijkt op zijn leven. Van Bellen belooft ons in deze ‘kolkende, zielstergende en humoristische roman’ mee te voeren naar de nacht in al haar glorie en duisternis.

Vanaf 13 oktober, € 9,99 (Podium Uitgeverij)

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 27

ALICIA TAYLOR/COMIDA MEXICANA (GOOD COOK)

m

17-09-2021 11:11

28

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

microdosing

KLEINGEBRUIKERS

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 28

17-09-2021 11:11

29

S ÉÉN KRUIMELTJE, GRAAG Piepkleine hoeveelheden drugs innemen waardoor je nét iets helderder en productiever door het leven gaat: ook in Amsterdam groeit de interesse in microdoseren. Of het werkt?

‘Wel als je erin gelooft.’ tekst Anne Dirks

M

ar arleen Dijkhoff zit met haar gezin te ontbijten in een groot restaurant in de Amsterdamse Houthavens. Ze heeft een groenblauw pak aan, een Apple Watch om haar pols, heldere ogen en lang, blond haar. Haar man komt vertellen dat hij en de kinderen gaan, maar dat ze haar straks wel weer ergens ontmoeten. Nee, Marleen ziet er niet uit als iemand die paddo’s neemt. Maar ze is het wel.

Kleine beetjes dan dus: ook wel microdoseren genoemd. De Amsterdamse eindredacteur en podcastmaker begon ermee in mei; elke paar dagen een minidosis, twee maanden lang. Zonder psychedelische effecten: ‘Hoewel ik halverwege die eerste periode wel opeens één heel a-relaxte dag had, alsof ik zevenhonderd koppen koffie op had.’ In plaats van wegzakken in een magisch bos vol kleurige lichten wilde Marleen gewoon beter slapen en ‘iets dichter bij mezelf komen’. Microdoseren maakt haar productiever en creatiever: ze is in staat om zich supergefocust op haar werk te storten én goed te slapen. ‘Dit was een heel drukke

periode, ik was bezig met een nieuwe klus en lanceerde de eerste aflevering van De Ayurveda Podcast. En het gezin gaat ook gewoon door. Ik had heel gestrest moeten zijn, maar ik was het niet.’

NET KOFFIE, TOCH? Marleen is een van de Amsterdammers die gelooft dat kleine hoeveelheden psychedelica kunnen zorgen voor meer focus, zoals ook koffie of meditatie dat doen. Microdoseren is het nemen van kleine hoeveelheden psychedelica, meestal LSD, psilocine- of psilocybinehoudende paddenstoelen en truffels. Elke drug heeft een minimumdosering die je moet nemen om echt effect te voelen. Neem je minder, dan is dat microdoseren. Bij LSD en psilocybine gaat het om ongeveer een tiende van een normale dosering. Het zorgt ervoor dat je geen visuele effecten krijgt, je niet héél anders voelt of gedraagt, prima functioneert en niet onder invloed bent.

Microgebruikers plannen en wegen hun innames nauwgezet en volgen een speciaal

‘ALS ER EVEN EEN TANDJE BIJ MOET, IS MICRODOSEREN FIJN. JE WERKT NÉT WAT HARDER’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 29

17-09-2021 11:11

30

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

microdoseren

‘IK BEN ERVAN OVERTUIGD DAT ALLE EFFECTEN DIE GEVONDEN ZIJN PLACEBO-EFFECTEN ZIJN’

Marleen Dijkhoff

Michiel van Elk

Djal Baten

inname-schema. De veranderingen die ze waarnemen, schrijven ze op.

Marleen: ‘Je houdt alles bij in een boekje: je slaap, je emoties, hoe fit je je voelt, je productiviteit. Maar anders had ik het verschil ook gemerkt. Of je goed slaapt, voel je meteen.’

JUBELVERHALEN Microdoseren zou volgens gebruikers de creativiteit, productiviteit en het algeheel welzijn bevorderen – maar ook helpen bij depressieve klachten. De trend begon in de Bay Area in de VS, rondom San Francisco, waar techondernemers zwoeren bij kleine hoeveelheden drugs die hen nóg productiever maakten. Ook in Amsterdam wordt microdoseren steeds populairder, hoewel harde cijfers ontbreken; momenteel zijn alleen truffels legaal in Nederland.

Sinds een paar jaar duiken steeds meer microdosing-bedrijven op die kant-enklare pakketten opsturen naar klanten door heel Europa. Microdose Pro is één van de Amsterdamse bedrijven waar je microdoses truffels koopt, inclusief schema, een weegschaaltje en eventuele begeleiding. Hoe je lichaam erop reageert, verschilt per persoon, legt neuropsycholoog en Microdose Pro-coach Djai Baaten uit. ‘De meeste mensen geven aan dat hun stemming verbetert.

Niet dat ze extatisch zijn en op de bank

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 30

staan te dansen, maar gewoon dat ze een goeie dag hebben, de kleine dingen meer waarderen en zich beter kunnen focussen. Over het algemeen zeggen mensen net iets productiever, gevoeliger en creatiever te zijn.’

Toch is Baaten naar eigen zeggen huiverig over de jubelverhalen die je online leest. ‘Wat belangrijk is, is dat je er met de juiste intenties ingaat. Wat wil je aanpakken met microdosing? Wat is je doel? Superleuk als jij twee maanden lang je uitstelgedrag kunt elimineren, maar je hebt er maar beperkt profijt van als het daarna ophoudt. We zien ook vaak dat mensen met serieuze mentale problemen al hun hoop gevestigd hebben op microdoseren. Maar het is geen magic bullet, ik zie het meer als ondersteuning voor je persoonlijke ontwikkeling. Het zijn zijwieltjes.’

ZWARTE MARKT Dennis (niet zijn echte naam) heeft de afgelopen twee jaar een paar keer aan microdoseren gedaan, vooral met LSD. ‘Ik vind LSD echt een wondermiddel en had het weleens in grotere doses genomen.’ De eerste keer microdoseren was samen met een vriend nadat hij een aflevering op het YouTube-kanaal Drugslab had gezien. ‘We hebben gewoon van die zegeltjes gekocht op de zwarte markt, haha. En dan met

pipetjes en demiwater (gedemineraliseerd water, red.) aan de slag, zodat je het beter kunt doseren. Ik deed zelfs mee aan een onderzoek van Cambridge, dus ik moest elke week een vragenlijst invullen over mijn gemoedstoestand, slaap en gevoel.’ Na die eerste keer heeft Dennis het nog een paar keer gedaan, in periodes dat hij druk was en beter gefocust wilde zijn. ‘Als er even een tandje bij moet, is het een fijne ondersteuning. Je werkt nét wat harder.’

Wetenschappelijk onderzoek naar microdosering staat nog in de kinderschoenen. De Universiteit van Maastricht heeft net een onderzoek afgerond waarbij blijkt dat lage doseringen LSD zorgt voor een verhoging van het BDNF-hormoon (ook wel ‘pokon voor de hersenen’ genoemd), dat geheugen, leervermogen en emotieregulatie stimuleert.

DUS TÓCH EFFECT Toch is neurowetenschapper Michiel van Elk van de Universiteit Leiden sceptisch. ‘Ik ben ervan overtuigd dat alle effecten die gevonden zijn met microdoseren placebo-effecten zijn.’

Van Elk doet psychologisch en neurowetenschappelijk onderzoek naar psychedelica. Recent ontving hij de prestigieuze Vidi-Beurs van NWO om vijf jaar lang onderzoek te doen

17-09-2021 11:11

31

7X HERFSTVAKANTIE tekst Pauline Arkesteijn

naar psychedelica en mystieke ervaringen. Dat is bijzonder, want het is voor het eerst dat de Nederlandse overheid publiek geld inzet voor het onderzoek naar psychedelica.

Van Elk is ervan overtuigd dat psychedelica op den duur zullen worden ingezet tegen mentale klachten, maar is niet onder de indruk van de hype rondom microdoseren. ‘Het werkt als je erin gelooft. Het placebo-effect is heel krachtig om je beter te laten voelen en om beter te kunnen presenteren, maar het blijft een placebo-effect. Daarin is microdoseren niet anders dan homeopathie of andere vormen van alternatieve geneeswijzen, die op placeboeffecten berusten.’

Ondanks Dennis’ enthousiasme over LSD, voelde hij van de microdoseringen weinig. ‘Niks. Dat is ook de bedoeling.

Kijk, in die kleine hoeveelheden heb je denk ik alleen een placebo-effect. Maar je bent heel gestructureerd met iets bezig en dat is lekker, net als regelmatig sporten of gezond eten. En zelfs al is het alleen een placebo-effect, dat moet je niet onderschatten: als jij dénkt dat het effect heeft, dan is het net zo goed. Je weet toch: die ene dag in de lente dat het opeens mooi weer is en je zit op de fiets en je bent je plots heel bewust van hoe chill het leven is? Dat is microdoseren. Zo zijn alle dagen dan.’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 31

1. KINDERKUNSTBIËNNALE

1.

GUDA KOSTER

Wat ontstaat er als kinderen samenwerken met kunstenaars? Het antwoord is deze hele maand in de OBA Oosterdok te zien. Tijdens de KinderKunstBiënnale word je meegenomen in vijf verschillende werelden, stuk voor stuk door kinderen verbeeld. t/m 31 oktober, 4 t/m 12 jaar, oba.nl

2. CINEKID

2.

Alweer voor de 35ste keer komt kinderfilmfestival Cinekid naar Amsterdam. Dit jaar is Pathé op het Buikslotermeerplein de hoofdlocatie. Kleine filmfanaten kunnen er samen met hun ouders de nieuwste titels bekijken óf zelf aan de slag tijdens allerlei workshops.

13 t/m 31 oktober, 3+, cinekid.nl

3. HANS EN GRIET

3.

4. RIDDERWEEKEND

JAN HOEK

Hans en Griet verdwalen in dit theaterstuk in de grote stad, nadat ze door hun ouders op straat zijn gezet. Onderweg ontmoeten ze allerlei wonderlijke figuren. Een moderne twist aan het klassieke sprookje, vol zang, hiphop en dans. 16 & 17 oktober, 7+, ita.nl 4.

Kinderen kunnen een weekend het leven als een échte ridder doorbrengen tijdens Ridderweekend in het Muiderslot.

Twee dagen lang is er zowel binnen als buiten muziek en wordt er gekookt, geproefd en natuurlijk ook, zoals het een beetje ridder betaamt, gevochten.

23 & 24 oktober, 8+, muiderslot.nl

5.

5. HALLOWEEN Eind oktober is het weer Halloween en dat vraagt om verkleedfeesten, gruwelijke snacks, spelletjes en schrikmomenten. Is allemaal te vinden in cultuurhuis OCCII aan de Amstelveenseweg, waar twee uur lang alles uit de kast wordt getrokken.

27 oktober, 4 t/m 9 jaar, occii.org/kinderpret

6.

6. TAKATÁ TAKATÁ In deze muzikale voorstelling gaan kinderen mee op een ritmisch avontuur dat begint in een jungle van liveschilderingen. Om de reis vervolgens zingend, klappend en stampend voort te zetten naar Spanje, Cuba, West-Afrika en India. 31 oktober, 5+, muziekgebouw.nl

IVÁN MÁRQUEZ

Na de ontdekking van LSD in de jaren vijftig werd er veel onderzoek gedaan naar dit psychiatrisch ‘wondermedicijn’.

Niet lang, want al snel voerden verhalen over gebruikers die van flatgebouwen sprongen en aangetaste chromosomen de boventoon in het gesprek – met paniek tot gevolg. Met de Amerikaanse ‘war on drugs’ werd psychedelica illegaal en daarmee stopte ook het academische onderzoek. Tot de jaren ’00. In 2010 werd in een Amerikaans onderzoek hoge doses psilocybine (de werkzame stof in paddo’s) aan terminale patiënten gegeven om ze te helpen bij ‘existentiële onrust’ vanwege de naderende dood. Meer onderzoek volgde, want wetenschappers vermoeden inmiddels dat psychotrope drugs in combinatie met gesprekstherapie verlichting kunnen bieden bij depressie, eetproblemen en verslaving. De onderzoeken lopen nog, maar de verwachting is dat het negatieve imago dus deels kan worden teruggedraaid.

7.

7. SABI SURINAME Ga met het hele gezin op reis door Suriname, in het Tropenmuseum. Daar doe je boodschappen in de toko, vaar je in een boot en dans je op Surinaamse muziek. Reserveren is noodzakelijk. t/m 1 maart 2023, 6 t/m 13 jaar, tropenmuseum.nl

KIRSTEN VAN SANTEN

LICHTER LEVEN

Van filmfestival tot theater: acht evenementen waar je de kinderen prima kunt uitlaten deze herfstvakantie (16 t/m 24 oktober).

17-09-2021 11:11

32

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

De leukste nieuwe restaurants, eetcafés en traiteurs

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl

DE VROUW MET DE BAARD eten service sfeer Gemiddelde menuprijs: € 37,50

DE VROUW MET DE BAARD

O

p deze plek staat doorgaans een beschrijving van onze ervaringen in een nieuw(ig) restaurant van de stad.

Zo niet deze keer; De Vrouw met de Baard bestaat al een aantal jaren, maar toch valt er genoeg nieuws te melden. Eigenaren Mas van Putten en Carl Lemette, ‘hippe bejaarden’ zoals ze zichzelf noemen, hebben namelijk na de coronasluiting het roer in hun soul food-eethuisje volledig omgegooid. De afgelopen maanden hebben ze de muren heel lichtroze geverfd, de bar verbouwd, een stuk muur betegeld en het menu herzien. Geen shifts meer of lukraak van de kaart bestellen, maar alleen een drie- of vijfgangendiner – dat scheelt ook personeel, horen we van chef Carl.

ORIGINELE PLAYLIST Wij waren al fan van hun eigenwijze, oorspronkelijke manier van koken en restaurantje spelen. Dit stel met Molukse en Indische wortels laat zich niet in een hok plaat-

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 32

sen, of beperken door allerlei regels of keukens. De knallende Aziatische fusion-smaken, de originele playlist, de soms eigenaardige omgang met gasten: echter dan hier krijg je het niet.

FLINTERS ZEEWIER Wij zitten deze avond op een vreselijk romantisch plekje, tussen de open deuren naar de straat en het (tijdelijke) terras op parkeerplaatsen. Bij de eerste gang ervaren we meteen de nieuwe koers: helemaal niet knallend Aziatisch, zoals we gewend waren, maar een heerlijk subtiele en smakelijke vichyssoise (koude soep) van Zeeuwse aardappel (Mas en Carl gaan graag op pad voor Nederlandse ingrediënten) en prei met wat flinters gerookte zeewier voor de umami.

Daarna komen er lekkere bietjes – ‘gemarineerd met een ‘rub’ zoals ze dat bij Katz Deli in New York doen met pastrami’ – hier met ketoembar, szechuan en zwarte peper. Erbovenop ricotta en dille,

die is ingelegd met sinaasappel.

Na de bietjes is het over en uit met de fine dining: er komt een pompoenkarage (gefrituurde pompoen in een jasje van panko) met ananas-komkommerkimchi.

Niet heel spannend, maar gelukkig is het hoofdgerecht dat wel: buikstrelende bijna-rendang van biologische (!) kip, met kool, pandanrijst, ingelegde rode ui en huisgemaakte sambal van steranijs en kaneel. Het liefst hadden we gehad dat alle vijf de gangen zo knetterden. Het verwarmt, omarmt en stelt gerust; we moeten er bijna van huilen en krijgen heimwee naar een Indische oma die we nooit gehad hebben. Het bordje goede kazen van Bourgondisch Lifestyle brengt ons weer terug naar Europa – die hadden we niet zien aankomen. Het lijkt erop dat die twee hippe bejaarden altijd zullen blijven vernieuwen en verrassen.

Buiten Brouwersstraat 19 devrouwmetdebaard.com

17-09-2021 11:11

33

LE COEUR Bistro Le Coeur in de Hartenstraat is deze zomer overgenomen door chef Rick Swinkels en l’Atelier du Champagne. Swinkels kennen we van (het inmiddels gesloten) Jacobsz en cevichebar Sjefietshe en kookt bij Le Coeur zoals hij dat thuis ook graag doet. Al is dat verre van doorsnee: op de kaart bijzondere gerechten als gepekelde zeebaars met tomaat, zeekraal en duindoornbes, artisjokkenbeignets met ansjovis en lavascrème en een eclair met foie gras, witte chocolade, perenchutney en macadamia.

Hartenstraat 24 lecoeur.nl

ODE AAN DE AMSTEL In het voormalige Riva zit sinds kort Ode aan de Amstel. Er is flink verbouwd, maar de locatie is nog steeds ongekend: pal aan de Amstel, met een groot zonnig terras, letterlijk op het water. Op de kaart voor iedereen wat, de hele dag door. Variërend van een wagyuburger en caesar salad tot een vijfgangen-verrassingsmenu van chef/eigenaar Nick Schouten (voorheen The College Hotel). De chef werkt al jaren samen met een Thaise kok, en dat zie je terug in de gerechten. Zo is er een noodle salad met yuzu-vinaigrette en is de steak tartare aangemaakt met gepekelde ui en groene curry.

ZINDZI ZWIETERI

Amstelboulevard 1 odeaandeamstel.nl

LE FOREL

Verantwoord Aziatisch eten zonder plofkippen of ongezonde toevoegingen doe je bij Veganees in de Helmersbuurt. Daar serveren ze Aziatisch streetfood, maar dan louter gemaakt van duurzame, vegan ingrediënten. Op het menu: 25 gerechtjes uit alle Aziatische hoeken.

Van Japanse paddenstoelen-gyoza met ponzu en Koreaanse bloemkool met gochujang tot Thaise ‘tom kha’-soep en Indonesische jackfruit-rendang.

In de Bosboom Toussaintstraat streek onlangs een stijvolle visbar neer. Le Forel doet wel wat denken aan Parijs met de rode luifel en kleine ronde tafeltjes. Maar op de kaart staan niet alleen Franse klassiekers als kreeftenbisque en fruits de mer.

De keuken komt ook met uitheemse combinaties zoals coquilles met kokoshollandaise of heilbot fish & chips met waterkersmayo en jalapeño.

Voorwaarde is in ieder geval dat alle vis kakelvers is. Vandaar dat Le Forel op maandag dicht is, er wordt tenslotte niet gevist op zondag.

Eerste Constantijn Huygensstraat 45H veganees.com

Bosboom Toussaintstraat 70 leforel.nl

VEGANEES

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 33

17-09-2021 11:11

34

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

GEZIEN

winkels

EN ZO...

De nieuwste & leukste winkels in de stad

tekst Renate Dahlmans, San van de Ven

DE BETERE BAK tekst Floor van Dijck

Hoe kregen we die automaatkoffie van kantoor ooit weg?

Door corona loopt de stad ineens vol koffiesnobs.

Elke werkdag sleepten we ons naar het kantoor om aldaar rustig wakker te worden met mok zwarte motorolie. Maar toen kwam corona en zaten we van de ene op de andere dag thuis achter de laptop – en moesten we zelf voor ons bakje troost zorgen.

Opeens gingen we bewust nadenken over dat vertrouwde bakkie. Want als je geen genoegen meer hoeft te nemen met de vaak liefdeloze machinebrouwsels op de zaak, dan mag die dagelijkse dosis caffeïne opeens lékker zijn. En liefst ook duurzaam.

Dat er de laatste anderhalf jaar meer Amsterdamse koffiesnobs bij zijn gekomen, zien ze ook bij koffiespeciaalzaken. Jordi Storms, category manager bij Simon Lévelt: ‘We hebben echt een enorme groei doorgemaakt, we zeggen wel: sinds corona is het bij ons elke dag kerst. Door het thuiswerken zijn er nieuwe klanten bij gekomen, en onze bestaande klanten halen meer koffie dan voorheen. Ook geven ze meer uit: net als bij wijn willen mensen meer betalen voor kwaliteit.’ Want de hedendaagse thuisdrinker slaat niet meer een snel koppie Senseo achterover, maar verwent zichzelf met een fruitige fairtrade espresso, of filterkoffie van vers gebrande, zelfgemalen bonen. Storms: ‘Ook de markt voor koffiemachines voor thuis is ontploft. Je ziet dat mensen thuis ook het gemak willen van kwaliteitskoffie met één druk op de knop.’ Die laatste trend combineert de thuisbezorgtrend met de thuiskoffie-revival. Want de luie koffiesnob hoeft niet eens de deur meer uit: die laat elke maand exclusieve single origins of blends thuis bezorgen met een koffieabonnement van de Amsterdamse koffiemerken White label, Wakuli of Back to Black.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 34

NICHOLAS GROENTE & FRUIT Is het een kunstgalerie? Een delicatessenzaak? Of een boekwinkel? Maakt ook niet uit eigenlijk: bij Nicholas Groente & Fruit – want ja, dat koop je er dus ook – krijgt alles wat mooi of lekker (en liefst een beetje vreemd) is een kans. Een plek die taartjes van Petit Gateau of bier van Homeland Brewery afwisselt met obscure elpeehoezen, stripboeken en een canvas van Debbie Harry. Of, zoals ze het zelf zeggen: ‘Alles tussen kunst en kaas.’ Let op trouwens: niet álle kunst is te koop. Wie doorloopt naar de achterkant van de winkel, staat opeens midden in een permanente expo: de ‘secret garden gallery’, met werk van allerlei straatkunstartiesten.

Sint Nicolaasstraat 19 nicholas-groente-en-fruit.com

17-09-2021 11:11

MICHELLE PIERGOELAM

35

ESSENTIEL ANTWERP Het begon ooit met één winkel op de Hartenstraat, toen kwam de Utrechtsestraat erbij.

En nu is het modelabel terug in… de Hartenstraat. Een paar panden verder dan nummer 8, waar sinds vorig jaar de outlet huist, heeft Essentiel een nieuwe vestiging geopend.

Uiteraard met suikerspinroze muren, gouden details en rekken vol bonte kleuren en prints.

Hartenstraat 34-36 essentiel-antwerp.com

THE NEW ORIGINALS Tien jaar na de oprichting, meerdere pop-ups en een gedeelde winkel met Sumibu en Bonne Suits heeft streetwearmerk The New Originals (TNO) z’n eerste flagshipstore geopend op de Zeedijk.

Het Amsterdamse label, bekend van de slogan ‘Creatives are the new athletes’ en mascotte Freddy, begon in 2015 met de productie van uniseks ‘performance’-kleding voor creatieven – en dat sloeg aan. Eerst alleen in Nederland, maar inmiddels hangen de gekleurde hoodies (€ 90), gebreide polo’s ((€ 95), spijkerjacks (€ 145) en vrolijke accessoires ook in de rekken bij o.a. Citadium in Parijs en Japanse winkels.

Zeedijk 59A theneworiginals.eu

COMETA Als je als clubje ondernemers de kans krijgt om een oude kerk te betrekken, pak je het groots aan. Dus is Cometa – sinds mei in de oude Sacramentskerk in Noord – een koffiebar annex restaurant annex vintage meubelzaak.

Je kunt er terecht voor bier en vegan pita’s, maar ook een compleet ‘nieuw’ interieur aanschaffen – van fauteuil tot spiegel: alles is met zorg uitgezocht door Alma van House of Diaz.

Kometensingel 152A cometa.amsterdam

In 2019 zegde Marlies van Heusden haar baan op om een halfjaar te gaan backpacken. Toen ze, met een lijf vol opengekrabde muggenbulten, in een kruidenwinkeltje in Mexico naar calendulazalf zocht, vond ze in plaats daarvan calendulazeep. ‘Ik weet nog goed hoe verwonderd ik was over de kracht van dat kleine stukje zeep.’ Lang verhaal kort: de Amsterdamse dook bij thuiskomst in de zepen en begon haar eigen winkel, Nature Bar. Midden in het centrum verkoopt ze shampoo bars, scrubzepen en handzepen – alles handgemaakt en helemaal natuurlijk.

Sint Annendwarsstraat 9 naturebar.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 35

SUSANNE JANSEN

NATURE BAR

17-09-2021 11:11

36

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

de buurt

DE STAD VAN CRUIJFF Eind september ging in Leusden 14 de musical in wereldpremière: ‘een brutale ode aan Johan Cruijff’, zoals de organisatie ’m zelf omschrijft. Ook in eigen stad heeft ‘de verlosser’ natuurlijk z’n sporen achtergelaten. Een tour door het Amsterdam van Cruijff. tekst Floor van Dijck illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock

S

tel: je wordt, als Amsterdammer, gecast om Johan Cruijff te spelen in een groots aangekondigde musical waarvoor wereldwijde aandacht is. Hoe bereid je je op zo’n rol vóór? Vraag het Tobias Nierop, die voor 14 de musical in de kicksen van Cruijff stapt. ‘Dat het een grote verantwoordelijkheid is, is me al door minimaal zeshonderd Amsterdammers op het hart gedrukt, dus ik voel totáááál geen druk’, zegt hij lachend. ‘Ik heb me natuurlijk uitgebreid in hem verdiept en alles over hem gelezen. Nou ja, alles… Er is wel heel veel over hem te vinden, in de jaren zeventig was hij zo’n beetje de meest besproken persoon ter wereld. Maar mijn doel is vooral om Cruijff ten voeten uit te zijn. Ik wil proberen om zijn kracht te laten zien, maar ook zijn angsten. Hij was iemand die stond voor zijn ideeën. Ik heb heel veel beelden van hem bekeken, ook zijn lichaamstaal onderzocht. Het viel me bijvoorbeeld op dat hij mensen vaak niet aankeek. En dan soms weer heel lang wél.’

In die zoektocht ontdekte Nierop ook dat hij best wat gemeen had met Cruijff: ‘Ik heb een soortgelijke achtergrond. Ik ben opgegroeid in Nieuwendam, maar mijn familie komt, net als die van Cruijff, ook uit Betondorp.’

Dat is dus precies het startpunt van deze Cruijff-tour: Betondorp, een stukje stad waar normaliter weinig gebeurt. Behalve dan vijf

jaar geleden, toen Het Orakel van Betondorp op 68-jarige leeftijd overleed en zijn ouderlijk huis een bedevaartsoord werd, verpakt in een bloemenzee.

ESPLANADE DE MEER Door naar de plek waar tot 1996 het legendarische Ajax-stadion De Meer stond. ‘Mijn vader herinnert zich nog hoe hij daar als kind onder zijn vaders jas naar binnen werd gesmokkeld om gratis de wedstrijd te kunnen zien.’ Nu is het een tamelijk fantasieloze woonwijk, maar de erfenis van Cruijff is niet verdwenen: een van de houten toegangsbruggen is naar hem vernoemd.

Middenweg 401

CRUYFFS OUDERLIJK HUIS In deze benedenwoning op de hoek van de Akkerstraat en de Tuinbouwstraat bracht ‘Jopie’ Cruijff de eerste twaalf jaar van zijn leven door. De ramen zijn inmiddels beplakt met stickers die het verhaal vertellen van de jonge Johan. Nierop: ‘Ik ben in voorbereiding op deze rol de laatste tijd veel in Betondorp geweest en ik ben er echt verliefd op geworden. Het voelt ook bijzonder om hier rond te lopen, langs waar ooit de groentezaak van zijn vader zat.’

HAN FURNEE

Akkerstraat 32

TOBIAS NIEROP Acteur Tobias Nierop (33) begon bij de Amsterdamse Jeugdtheaterschool en deed daarna de toneelopleiding in Arnhem. Je kunt hem kennen van de series Moordvrouw, Project Orpheus en Thuisfront. Ook was hij Prof. dr. Testkees voor schooltelevisie. In het theater was hij te zien in voorstellingen van Orkater, Bellevue en De Toneelmakerij.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 36

CRUYFF COURT BETONDORP Deze inmiddels legendarische buurtvoetbalveldjes zijn de spil van de Cruyff Foundation.

Nierop: ‘Wereldwijd zijn er al 250 Cruyff Courts, dat heeft-ie maar mooi voor elkaar gekregen.’ In Amsterdam zijn nog drie andere Cruyff Courts, maar deze is de bijzonderste.

Het werd in 2014 door Johan zelf geopend, samen met burgemeester Van der Laan.

Onderlangs 21-22

MUURSCHILDERING Op de hoek van de flat aan de Anfieldroad (vernoemd naar het Liverpool F.C.-stadion) in de Watergraafsmeer prijkt een prachtige muurschildering van Cruijff, gemaakt door de Braziliaanse straatkunstenaar Paulo Consentino, die over de hele wereld muurschilderingen in voetbalthema maakt. Bij dit werk kreeg Consentino hulp van jongeren uit de buurt. ‘Ik vind hem heel gaaf. Maar nee, een selfie heb ik er nog niet mee.’

RON GASTROBAR Ook in Zuid was Johan vaak te vinden. Hij woonde in Barcelona, maar in Amsterdam ging hij graag naar zijn favoriete restaurant, Ron Gastrobar. Zelf zei Ron Blaauw daar ooit over: ‘Cruijff gaf regelmatig aan dat hij om

17-09-2021 11:11

STADIONPLEIN Cruijff had een speciale band met het Stadionplein: hij at er graag een broodje. In het Olympisch Stadion vestigde hij bovendien zijn Cruyff Foundation, met als doel om de jeugd in beweging te brengen. De stichting realiseert de Cruyff Courts en organiseert wereldwijd sportevenementen, ook voor kinderen met een beperking. Voor het Stadion vind je een standbeeld van Ek van Zanten dat herinnert aan de verloren EK-finale van ’74 – veel mensen zien er Johan Cruijff in.

Olympisch Stadion 13

kwart voor negen weg moest: ‘voetbal kijken’.

Maar dan zat-ie hier om half tien nog, lekker met andere tafels aan het ouwehoeren. Hij voelde zich hier op zijn gemak.’ Die aan de Sophialaan was zijn stekkie.

Sophialaan 55

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO OKT 2021 MB_SV2.indd 37

JOHAN CRUYFF ARENA Het heeft even geduurd, maar in 2018 was de naamswijziging een feit. De Amsterdam ArenA heet nu dan écht de Johan Cruijff Arena. Een eerbetoon aan misschien wel de beroemdste Nederlander ooit. Het is met 55.500 plaatsen het grootste voetbalstadion van Nederland. Binnen bij de skyboxen vind je nog het (besloten) café Johan, waar zakelijke contacten van Ajax kunnen eten en drinken ten gunste van het goede doel; de opbrengsten gaan naar de Cruyff Foundation.

BEN VAN DUIN

37

14 DE MUSICAL 14 de musical laat zien hoe een eigenwijze, gevoelige Amsterdamse jongen uitgroeit tot een wereldster. Met zang, spoken word, dans, muziek, video- en archiefbeelden vertelt de voorstelling Cruijffs leven door de ogen van de man zelf. Een geniale voetballer met een uitgesproken mening over alles in het leven. Script en regie zijn in handen van Tom de Ket. Myrthe Burger speelt Danny Cruijff, Tobias Nierop Johan zelf. En nee, wees maar niet bang: Cruijff gaat zelf niet zingen. Nierop: ‘De voorstelling slaagt er heel erg in om de essentie van zijn verhaal te vangen. t/m 8 januari 2022 te zien in het nieuwe AFAS Theater Leusden, bij Amersfoort – afastheater.nl

17-09-2021 11:11

38

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

aanbieding

CADEAU BIJ ABONNEMENT

t.w.v.

€29,95

Melkweg 50 Lichtjaren

Een internationaal vrouwenfestival, de opkomst van de hiphop, felgekleurde emo’s op de brug. Maar ook: de ontwikkeling van vrije ruimte, dans en cinema; als je vijftig jaar lang bestaat, maak je een hoop mee!

Het Amsterdamse poppodium Melkweg brengt met het jubileumboek Melkweg 50 Lichtjaren zeker geen stoffig geschiedenisboek uit. Het is een kleurrijke ontdekkingsreis vol verhalen en beelden over thema’s die al vijf decennia het gezicht van het poppodium bepalen. shop.melkweg.nl

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€ 31,99) EN ONTVANG HET BOEK MELKWEG 50 LICHTJAREN. Deze actie loopt t/m 25 oktober

mail & win!

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES

REMBRANDT VAN DICHTBIJ 10x 2 tickets t.w.v. € 12,50 Rembrandts mooiste werken zie in het Rijksmuseum. Maar wil je weten wie de Hollandse meester echt was, hoe hij woonde en waar hij werkte? Dan moet je bij het nieuwe Rembrandts Amsterdam op het Leidseplein zijn. In deze beleving bezoek je Rembrandts laatste atelier aan de Rozengracht en word je door middel van video, muziek en speciale effecten naar de 17de eeuw gebracht. En ga vooral ook de stad in met de historische plattegrond die je na afloop meekrijgt.

Deze actie loopt t/m 25 oktober

GROW: THE FUTURE OF FASHION 5x 2 tickets t.w.v. € 10 In het Fashion for Good Museum ontdek je de verhalen achter je kleding. Waar komt je kleding vandaan? Wat is fast fashion? En welke innovaties kunnen de toekomst van de mode-industrie veranderen? In de expo GROW: the future of fashion worden gloednieuwe duurzame en natuurlijke materialen van spinnenzijde, fruitschillen of algen omgetoverd tot mode-items, ontworpen door jong Nederlands talent. Daarnaast is er ook werk van Iris van Herpen en Karim Adduchi te zien. Bezoek het museum fysiek of via een online tour met gids.

Deze actie loopt t/m 25 oktober

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 38

17-09-2021 11:30

39

okt 2021

KRANT

40

t/m

46

46 48 50

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON 21 QUESTIONS: JOCHEM BOODT TERUGBLIK: HET FREDERIKSPLEIN

VROUW OF VOS De lunchvoorstelling Vrouw of vos van Ulrike Quade Company is geïnspireerd op de besteller Lady into Fox van David Garnett. De transformatie van de vrouw tot vos is een metafoor voor veranderende relaties én nieuwe relatievormen.

Naast acteurs wordt er met poppen gewerkt, met robotwelpjes en robotarmen die video’s projecteren, wat zorgt voor een magisch geheel. Schrijfster Judith Herzberg schreef de poëtische teksten en het decor, gemaakt door beeldend kunstenaar Alexa Meyerman, transformeert gedurende het stuk eveneens; van huis tot vossenhol.

Bereid je voor op een emotionele reis van een uur.

BENNING & GLADKOVA

21 sept. t/m 17 okt. theaterbellevue.nl

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 39

17-09-2021 11:30

40

KRANT

POP

HANS DULFER Saxofonist Hans Dulfer heeft inmiddels de leeftijd van tachtig jaar bereikt en stond aan de wieg van de Nederlandse jazzscene.

Muzikaal heeft Dulfer zich altijd in de voorhoede bewogen. Hij speelde psychedelische freejazz en creëerde de eerste Nederlandse wereldmuziek. Hij was de eerste jazzmusicus die met house-dj’s samenwerkte. En hij bereikte popsterstatus tot in Japan met de unieke mix van heavy gitaren, beats en sax van de plaat ‘Big Boy’ . vr 1 20:30, Bimhuis, € 16,BANJI Het Nederlandse viertal Banji combineert de stijlen van Beck, The Dandy Warhols en Darwin Deez met opgewekte gitaarpop en dansbare indie. vr 1 20:00, Paradiso, € 10,THE COVENANT Hoewel in 1988 begonnen als hardrockband, groeide de sound van de Amsterdamse formatie in volgende jaren meer toe richting bands als The Cult, Alice in Chains en The Doors. Inmiddels kent de band een rijke historie met 7 sterke studioalbums en supports voor o.a. New Model Army en Pearl Jam. za 2 19:00, Melkweg, € 11,50 RONALD SNIJDERS KASEKO TIME Surinaams-Nederlandse fluitist, componist en etnomusicoloog Ronald Snijders zet samen met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw een welverdiende schijnwerper op Surinaamse muziek. Ronald heeft op geheel eigen wijze een muzikale fusion ontwikkeld. Zo combineert hij Amerikaanse jazz, funk en soul op bijzondere wijze met Surinaamse kaseko, kawina en Braziliaanse jazz. za 2 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 RUBEN ANNINK + GERSON MAIN De Haarlemse zanger Ruben Annink scoorde hits met o.a.

Jonna Fraser, Teske en Keizer.

Inmiddels heeft Ruben binnen de Nederpop zijn eigen geluid ontwikkeld, zoals terug te horen is op zijn laatste EP ‘Helderzien’. In het voorprogramma Gerson Main. wo 6 19:30, Tolhuistuin, € 11,-

vijfkoppige band presenteert hij zijn nieuwe album ‘Lieg me de waarheid’. Special guest: Elsa Birgitta Bekman. wo 6 20:30, Paradiso, € 22,JEF NEVE De Belgische pianist Jef Neve maakt zo snel furore dat hij nu al in één adem genoemd wordt met zijn wereldberoemde landgenoten in de jazz, mondharmonicaspeler Toots Thielemans en gitarist Philip Catherine. De sterpianist brengt blazers uit jazz en klassiek samen in zijn project ‘Mysterium’. do 7 20:30, Bimhuis, € 16,CHANTAL ACDA De Nederlands-Vlaamse zangeres maakt kwetsbare, intieme nummers met een herkenbaar eigen geluid. Haar vijfde studioalbum ‘Saturday Moon’ wordt door Nederlandse en Belgische critici volop geprezen, met vier sterren van o.a. HUMO, De Morgen en De Standaard. do 7 19:00, Melkweg, € 11,50 NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - TROUBADOURS Vier jonge Nederlandse talenten: ud-speler Jaber Fayad, klassieke luitspeler David Mackor, flamencogitarist Jeff Heijne en bluesgitarist Dusty Ciggaar gaan een battle aan en slaan de handen ineen, uitgedaagd en ondersteund door het NBE. Melancholieke Arabische melodieën, verstilde lamento’s van de 17e eeuwse componist John Dowland, opzwepende Spaanse ritmes en ruige blues in fascinerende arrangementen van Julian Schneemann. do 7 20:30, Podium Mozaïek, € 17,50 HAEVN Het Nederlandse duo, bestaande uit zanger Marijn van der Meer en pianist Jorrit Kleijnen, bouwden de afgelopen jaren een krachtige livereputatie op waarbij dromerige songs worden afgewisseld met uptempo electropop. vr 8, za 9 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 26,50 PETER VAN ROOIJEN MET BAND Zijn eerste liedjesprogramma ‘Liefde, dood & zwaartekracht’ kreeg een nominatie voor de Poelifinario. Humor, melancholie, gekheid en poëzie. Nu is er Liefde, dood en Bob Ross. ma 11 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50

RICK DE LEEUW + ELSA BIRGITTA BEKMAN Tijd lijkt geen vat te hebben op Rick de Leeuw. Nog altijd speelt hij met dezelfde tomeloze energie als waarmee hij in de jaren negentig de Tröckener Kecks aanvoerde. Omringd door een

CUT_ Het Amsterdamse elektronische duo CUT_ speelt broeierige, sensuele, rauwe hoekige songs die hun blik op de maatschappij vertolken. Een intieme wereld van mislukte liefde en kwetsbaarheid. wo 13 19:30, Melkweg, € 16,10

advertentie

JETT REBEL - SOLO Met zijn alweer derde solo theatertour blijft Jelte Tuinstra, alias Jett Rebel heel dicht bij zichzelf: een man en zijn muziek. Maar dan wel alle facetten van die muziek, eerlijk en puur, zonder opsmuk. vr 15 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 22,-

Stravinsky

De Vuur vogel

za 9 | ma 11 oktober Het Concertgebouw orkest.nl

NIKLAS PASCHBURG Componist en toetsenist Niklas Paschburg werkt op het snijvlak van klassieke en elektronische muziek. Filmisch en hypnotiserend met betoverende melodieën. Hij speelt werk van zijn meest recente album ‘Svalbard’, waarin hij zich liet inspireren door de archipel Spitsbergen in de Noordelijke IJszee.

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 40

okt 2021

AGENDA

TIP

MAAN De Nederlandse zangeres Maan heeft meerdere singles (o.a.

‘Spijt’, ‘Ride It’ en ‘Lief Zoals Je Bent’) en EP’s uitgebracht en werkte samen met o.a. Ronnie Flex en Kriss Kross Amsterdam. zo 24 19:30, Paradiso, € 18,-

LAURA JANSEN Hoe normaal is de normale wereld? Hoe kom je thuis van een reis naar jezelf? Laura Jansen vraagt het zich af. Nadat de Nederlands-Amerikaanse singer-songwriter drie jaar in vluchtelingenkampen op Lesbos heeft gewerkt is ze terug met een derde album We Saw A Light. Daarnaast bracht Jansen een boek uit waarin ze haar ervaringen op Lesbos heeft opgeschreven. Ze zingt nummers van haar nieuwe album en bekende songs als Use Somebody en Wicked World. De Kleine Komedie, 31 oktober

Y N Y N / L’ECLAIR De Limburgse band Y N Y N (foto), vernoemd naar de vrouwelijke en de schaduw kant van de yin yang, laat zich inspireren door de psychedelische Thaise funk uit de jaren 60 en 70, en combineert dit met wereldmuziek, disco, funk en elektronica tot uitgesponnen spaced-out improvisaties en dansvloerkrakers. De Zwitserse band L’Eclair combineert invloeden van afrodisco en kosmische jazz met vroege house.

Paradios Noord, 15 oktober vr 15 20:45, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,50 ALHAMBRA Dit veelzijdige trio, met wortels in de klassieke muziek, in een unieke samenstelling van zang, duduk/fujara en piano bestaande uit Sterre Konijn, Raphaela Danksagmüller en Christiaan Verbeek combineert wereldmuziek, filmmuziek en theater in een wereld vol mysterie, melancholie en betoverende klanken. za 16 14:00, Oosterkerk, gratis THE NOTWIST Niet veel bands zijn na dertig jaar nog steeds zo relevant als The Notwist. Keer op keer weet de Duitse band zichzelf te vernieuwen en zoeken ze voor elk album het avontuur op met diverse genres: indierock met uitstapjes naar elektronica, maar ook de invloeden van jazz en hiphop. ma 18 20:30, Tolhuistuin, € 20,BENNY SINGS De stijl van singer-songwriter en producer Benny Sings herken je uit duizenden: luchtige, lo-fi popsongs, geïnspireerd door hiphop, soul en jazz. wo 20 20:00, Tolhuistuin, € 17,-

STEVE REICH 85!

Steve Reich wordt 85, en alleen al dát is reden voor een complete Reich-Matinee o.l.v. Colin Currie. Elk werk dat de Amerikaanse componist maakte heeft inmiddels zijn plaats in de klassieke canon gevonden. Hij vond een nieuw idioom door zijn licht ook op te steken buiten de grenzen van de klassieke muziek. Reichs nieuwe werk Traveler’s Prayer ontleent zijn titel aan het joods gebedenboek.

Het Koninklijk Concertgebouw 16 oktober ROBERTO FONSECA TRIO Van son en mambo tot hiphop en jazz: Roberto Fonseca verbindt heden en verleden van de Cubaanse muziek met wervelend pianospel. Als componist is hij wars van clichés en kiest hij voor vernieuwing. Daarvoor krijgt hij waardering, met lovende recensies in onder meer The Guardian en Downbeat. do 21 20:30, Bimhuis, € 21,THE PASADENA ROOF ORCHESTRA: BACK ON THE ROAD Een live show van het Pasadena Roof Orchestra en topsolisten, gepresenteerd door bandleider en crooner Duncan Galloway met muziek uit de roaring twenties en de swinging thirties. vr 22 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 35,GABRIELA KOZYRA NOITES BRASILEIRAS, Een Braziliaanse trip met een prachtige verzameling niet-gepubliceerde schatten uit het nieuwe Braziliaanse liedboek. zo 24 20:30, Teatro Munganga, € 15,-

SLOPER Sloper is de rock supergroep van Drummer Cesar Zuiderwijk (Golden Earring) en Mario Goossens (Triggerfinger). Samen met de Britse gitarist-met-zijngouden-stem Peter Shoulder en sessie-gitarist Fabio Canini uit België spelen ze een heavyclassic rocksound, die dankzij het unieke geluid van twee drums en de stem van Shoulder een moderne, onweerstaanbare sound oplevert met stevige riffs en vette drums. di 26 19:30, Melkweg, € 23,BLACKBIRD Blackbird is het alter ego van Merel Koman. De Nederlandse zangeres, muzikant en songschrijver is te herkennen aan haar krachtige, zuivere stemgeluid en wordt geïnspireerd door allerlei genres en stijlen, van legendes als Sheryl Crow, Alanis Morissette en Joni Mitchell tot de soundtrack van diverse Quentin Tarantino films. do 28 20:30, Bitterzoet, € 12,50 LINDA OH QUARTET Van rotsvaste begeleiding op contrabas tot elastische lijnen op elektrische bas: Linda Oh heeft het allemaal in de vingers en wordt op het podium één met haar instrument. Ze leidt haar kwartet, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor haar partner Fabian Almazan op piano. za 30 20:30, Bimhuis, € 19,-

CLUBBING

BE SVENDSEN - IN CONCERT Na de release van zijn langverwachte album ‘Between A Smile And A Tear’, treedt De Deense techno dj en producer Be Svendsen tijdens Amsterdam Dance Event buiten zijn comfort zone van grote clubs en festivals met zijn nieuwe ‘In Concert’ show.

Een muzikale reis door zijn eigen universum vol dynamiek en melodische pieken. do 14 20:00, Melkweg, € 17,25 LUKE SLATER Luke Slater aka The 7th Plain, presenteert een performance op het snijvlak van elektronische muziek en dans. De Britse producer en dj geldt in dancekringen al meer dan vijfentwintig jaar als absolute voorloper en vernieuwer. Onder tal van aliassen (Planetary Assault Systems is de bekendste), bouwde Slater een genre-overstijgend oeuvre waar geijkte techno-kunstenaars als Burial, Marcel Dettmann en Lucy schatplichtig aan zijn. do 14 21:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 BLACK SUN EMPIRE Het Utrechtse trio Black Sun Empire, bestaat uit Rene Verdult en de gebroeders Milan en Micha Heyboer, staat voor harde en donkere drum-’n-bass en is daarmee een van de beste live-acts binnen de scene. wo 13 23:59, Tolhuistuin, € 18,KRAAK & SMAAK (LIVE) Het internationaal bekende Nederlandse producertrio Kraak & Smaak mixt elektronica, house,

17-09-2021 11:30

41

okt 2021

TIP FOTOGRAAF RODOLPHE MARICS

funk en disco en heeft zich meer dan bewezen als act in de internationale dance scene. za 16 19:00, Melkweg, € 23,DRAGONFRUIT Het jonge vierkoppige Dragonfruit uit Rotterdam bestaat uit vocalist Danique van der Vlugt, toetsenist en bandleider Anton de Bruin, bassist Bryan Manuel en drummer Thijmen Molema en maakt frisse neo-soul en alt-r&b, geïnspireerd door hiphop, jazz, funk en elektronische muziek en een divers arsenaal aan artiesten, van Hiatus Kaiyote tot J Dilla. zo 17 19:30, Paradiso, € 10,50

HET SWEELINCK FESTIVAL - 400 JAAR SWEELINCK Het is de grootste componist die Nederland ooit heeft voortgebracht, de Rembrandt van de muziek: de Amsterdammer Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621). Ter ere van zijn 400ste sterfdag organiseert het Sweelinck Festival een week vol concerten, workshops en andere activiteiten op diverse locaties. Nationale en internationale musici en ensembles, waaronder Bob van Asperen, Doulcé Memoir, Pieter Dirksen en Kathryn Cok brengen Sweelincks muziek ten gehore en laten zich door zijn stukken inspireren.

Diverse locaties, 16 tot en met 24 oktober

DJ SEINFELD De Zweedse producer Armand Jakobsson aka DJ Seinfeld maakt warme lofi houseplaten in de Lobster Theremin stijl. Dit jaar verschijnt zijn tweede album ‘Mirrors’ op het legendarische label Ninja Tune. vr 29 20:00, Melkweg, € 17,25

KLASSIEK

YUJA WANG EN DE ONDRAAGLIJKE LICHTHEID VAN SJOSTAKOVITSJ Het Rotterdams Philharmonisch Orkest brengt het laatste werk van Rachmaninoff, de ondraaglijke lichtheid van Sjostakovitsj’ ‘Tweede pianoconcert’ en de betoverende wereld van Mathilde Wantenaar. za 2 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,-

MAAS THEATER EN DANS REVOLT (13+) Een danstheatervoorstelling over opstand, peer pressure en protesteren. Over kritisch blijven nadenken versus verschuilen achter de groep.

Over leugens van grote wereldleiders en het collectief ontkennen van de waarheid.

Een politiek- en maatschappelijk geëngageerde voorstelling in een multidisciplinaire stijl van choreograaf en theatermaker Cecilia Moisio, met emoties, kwetsbaarheid, humor en ernst.

De Krakeling, 27 oktober

NIEUW AMSTERDAMS PEIL SOLID BRASS Dankzij Brahms en Ligeti heeft de hoorn zich een unieke plaats in de kamermuziek verworven.

De Deense componist Hans Abrahamsen jongleert in zijn ‘Zes stukken met de hoorntonen’ en de registers op zo’n manier dat soms zelfs de viool een blaasinstrument lijkt. Daarnaast een zesdelig stuk van de Nederlandse componist Otto Ketting zo 3 16:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 14,CONCERTGEBOUWORKEST TARANTULA EN DE DANS DER DIEREN (6+) Aan de hand van drie stukken van de Franse componist Saint-Saëns laten musici van het Concertgebouworkest en een actrice samen met de toverspin Tarantula de meest wonderlijke dieren dansen. zo 3 13:00 en 15:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 10,50 JUBILEUMCONCERT 150 JAAR ORGEL Vanwege het 150-jarig bestaan van het Philbert/Adema-orgel in de Mozes en Aäronkerk, presenteert Sant’Egidio het concert ‘Transitus, een muzikale reis van vriendschap tussen mensen, volken en natuur’. zo 3 20:00, Mozes en Aäronkerk, gratis CHILLY GONZALES - KONING VAN DE PIANO De in Keulen woonachtige Canadees Chilly Gonzales speelt hoogtepunten uit zijn albumtrilogie ‘Solo Piano’. Eclectische pianominiaturen vol jazzinvloeden, minimal en vooral: eigenzinnigheid en humor. ma 4 19:00 en 21:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,-

OPERA THEATER AMSTERDAM - ANDERHOOFD De persoonlijke verhalen van vijftien spelers, allemaal ervaringsdeskundigen op het gebied van psychoses, worden verbonden met bovennatuurlijk personages uit opera’s van Henry Purcell en Philip Glass. Dit resulteert in een eigentijdse opera, waarin de levensverhalen van de spelers op bijzondere wijze samenkomen met oude Engelse operatradities. di 5 t/m vr 8 diverse tijden, DeLaMar Theater, € 17,50 LE NUOVE MUSICHE ARIANNA ‘L’Arianna’ was Monteverdi’s tweede opera. Op het beroemde ‘Lamento d’Arianna’ na, ging deze opera geheel verloren. Le Nuove Musiche wekt Arianna weer tot leven in een reconstructie van de spraakmakende componist en metalhead Florian Magnus Maier, aangevuld met gedichten van Willem Kloos. do 7 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 RALPH VAN RAAT EN JOANNA MACGREGOR - JOHN ADAMS IN VIER HANDEN Ralph van Raat geldt internationaal als een van de meest avon-

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 41

HNTJONG TROJAN WARS (14+) Trojan Wars is een groots opgezette voorstelling vol visueel spektakel, Griekse mythologie, extase en avontuur. Een spannende bingewatch-marathon in drie afleveringen, “Happy Party”, Slagveld bij Troje en Onderwereld, op het strijdtoneel van Grieken en Trojanen over de verwoestende en fascinerende kracht van oorlog. Voor aanvang en tussen de afleveringen door zijn er acts en is er muziek en eten.

ITA, 14 en 15 oktober tuurlijke en ondernemende pianisten. Van Raat stort zich nu samen met zijn even ruimdenkende Britse evenknie Joanna MacGregor op Adams’ werk voor piano solo, vier handen op één piano en twee piano’s. Een hypnotiserend klankbad met twee Nederlandse premières. vr 8 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 GROSVENOR, PARK, RIDOUT EN SOLTANI - MAHLER, SCHUMANN EN STRAUSS De Britse pianist Benjamin Grosvenor speelt samen met violiste Hyeyoon Park, altist Timothy Ridout en cellist Kian Soltani meeslepende werken van Mahler, Schumann en Richard Strauss. vr 8 18:30 en 20:45, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 43,PHOENIX REBORN: MUZIEK OVER KLIMAATVERANDERING Lawrence Renes dirigeert een kameleontisch programma, van de kleurrijke laatromantiek van Schreker en Strauss tot het werk van John Adams en Tim Kliphuis, waarin verschillende muziekstijlen amalgameren. za 9 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 42,-

GROOT OMROEPKOOR DvoÐáks ‘Mis in D’ is een geestrijk werk vol levensvreugde. Het Groot Omroepkoor, aangevoerd door Peter Dijkstra, zingt ook motetten van Bruckner en twee van Wolfram Buchenbergs ‘Vier geistliche Gesänge’. , zo 10, 11:00 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 29,GUBAIDULINA 90 JAAR 1 EN 2 Een dag met twee concerten aan het werk van de Russische componist Sofia Gubaidulina. Op het programma onder andere de ‘Galgenlieder’, ‘In Croce, Detto’ en solowerken. za 9 16:00 en 20:15, Orgelpark, € 10,NEDERLANDS KAMERKOOR + SHIVA FESHAREKI - ESTER In deze muzikale ode aan moedige vrouwen door de eeuwen heen worden de hypnotiserende elektronische soundscapes van Shiva Feshareki afgewisseld met delen van ‘the writings’, de onlangs voltooide cyclus van David Lang die hij deels baseerde op het Bijbelboek Ester. wo 13 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 ESTHER VAN DER PLOEG EN TJEERD VAN DER PLOEG ORGEL & HOBO Esther en Tjeerd van der Ploeg presenteren een programma dat verschillende eeuwen beslaat, met werken van o.a. Krebs en Sowerby, en waarin Esther zowel de hedendaagse hobo als de barokhobo bespeelt. vr 15 13:13, Orgelpark, € 10,TON MEIJER - BE MOZART (4+) Hoe zou het zijn om een wonderkind te zijn? Kruip met acteur Ton Meijer in de huid van Wolfgang Amadeus Mozart. Een gewoon maar ongewoon jongetje dat beter muziek maakte dan alle grote mensen om hem heen. zo 17 13:00 en 15:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 18,AMSTERDAM SINFONIETTA + HANNES MINNAAR + ANTHONY MARWOOD DE SLAVISCHE ZIEL Violist Anthony Marwood voert Amsterdam Sinfonietta aan in een Slavisch strijkersprogramma.

Marwood soleert in het gloednieuwe ‘Lament’ voor strijkers van de Britse componist MarkAnthony Turnage. wo 20 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 DE NATIONALE OPERA - EEN LIED VOOR DE MAAN (6+) Een lied voor de maan is gebaseerd op het gelijknamige boek van Toon Tellegen, een fabel over de kracht van muziek. Componiste Mathilde Wantenaar bewerkte het verhaal tot een opera met innemende personages, oorstrelende melodieën en tal van humorvolle verwijzingen naar de muziekgeschiedenis, van operaklassiekers tot pop-hits. woe 20 t/m vr 22 diverse tijden, Nationale Opera & Ballet, € 12,INTERCONTINENTAL ENSEMBLE – IN MOTU Intercontinental Ensemble trekt met zijn tweede CD ‘In Motu’ door het hart van Europa. Met nonetten van Martinu, Rota en hun eigen versie van Felix Mendelssohn’s Italiaanse symfonie ondernemen zij een tocht door de

mooiste landschappen van Tsjechië en Italië. do 21 20:00, Oosterkerk, € 15,ASKO|SCHÖNBERG GESUALDO & BEYOND In deze concertenreeks neemt Asko|Schönberg telkens een componist als uitgangspunt. Dit keer is componist Carlo Gesualdo het vertrekpunt. Gesualdo maakte, ongebruikelijk voor zijn tijd, hyperexpressieve muziek en bediende zich van compositorische werkwijzen die we pas weer terugzien bij Wagner en Schönberg. do 21 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 QUIRINE VIERSEN & CLARA BIERMASZ Celliste Quirine Viersen opent het derde Chopin festival met o.a. de Cellosonate opus 65, samen met pianiste Clara Biermasz. do 21 20:00, Uilenburger Sjoel, € 15,LÉON BERBEN - ORGEL SOLO Léon Berben eert de vier eeuwen geleden overleden Jan Pietersz.

Sweelinck met een programma waarin de stemming van de Orgelparkorgels een hoofdrol speelt. Met Sweelinck op het Van Straten-orgel en Bach op het Utopa Barokorgel. vr 22 13:13, Orgelpark, € 10,FRANK PETER ZIMMERMANN + MARTIN HELMCHEN Het was een van de grootste sensaties van het afgelopen Beethovenjaar: de cd met de eerste vier vioolsonates door Frank Peter Zimmermann en Martin Helmchen. Krachtig, weerbarstig, maar altijd vol lyriek en menselijke compassie. De ideale troostmuziek voor roerige tijden. vr 22 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 DOULCE MÉMOIRE - MONSIEUR SWEELINCK Met een uniek programma rond zijn minder bekende chansons, tekenen Doulce Mémoire en Denis Raisin Dadre voor een opvallend muzikaal eerbetoon aan de 400 jaar geleden overleden Jan Pieterszoon Sweelinck. za 23 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 LORENZO VIOTTI DIRIGEERT ELGAR EN MENDELSSOHN Chef-dirigent Lorenzo Viotti en cellist Gautier Capuçon delen het podium in een contrastrijk drieluik met muziek waarin GrootBrittannië centraal staat. za 23, ma 25 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 39,-

advertentie

Sjosta kovitsj Tsjai kovski z0 17 | ma 18 oktober Het Concertgebouw orkest.nl

IM

17-09-2021 11:30

42

KRANT

STARK & LINNEMANN TRANSCENDING CHOPIN Het Stark-Linnemann trio stelt de cello sonate opus 65 van Frédéric Chopin centraal die, met respect voor Chopin, wordt vertaald naar de 21ste eeuw, za 23 20:00, Uilenburger Sjoel, € 15,PAVEL STEIDL Met een concert van de Tsjechische meestergitarist Pavel Steidl, een van de meest invloedrijke klassieke gitaristen van zijn generatie, sluit de Stichting Guitar Canon haar zoektocht naar de 50 meest aansprekende muziekwerken die de klassieke gitaar groot hebben gemaakt af. zo 24 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 15,THOMAS LARCHER THE LIVING MOUNTAIN De Oostenrijker Thomas Larcher schreef nieuw werk voor Asko|Schönberg. Een werk als een reis in woord, beeld en klank, geïnspireerd door beelden van het berglandschap van ZuidTirol van gevierd kunstenaar-fotograaf Awoiska van der Molen.

Daarnaast putte Larcher uit het boek ‘The Living Mountain’ van de Schot Nan Shepherd. wo 27 18:30 en 20:45, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 30,NEW EUROPEAN ENSEMBLE - 1984 Het New European Ensemble brengt een indringende bewerking van Orwells roman, die misschien wel actueler is dan ooit.

Film, literatuur, documentaire en muziek versmelten in 1984 tot een levendige en geëngageerde voorstelling over technologie, privacy en vrijheid. woe 27 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 FRANCINE VAN DER HEIJDEN EN DIRK LUIJMES Onder de titel ‘Amsterdams peil’ presenteren sopraan Francine van der Heijden en Dirk Luijmes op harmonium een programma met Amsterdamse componisten als Dirck Sweelinck, Martijn Padding en Cor Kee. vr 29 13:13, Orgelpark, € 10,COURTOIS MEETS SCHOUTEN EN JANSSEN Vincent Courtois is een grootheid op de cello en componist, improvisator, bandleider, artistiek leider van la compagnie de l’imprévu (Frankrijk). Naast eigen composities is er een muzikale ontmoeting met de Amsterdamse musici Guus Janssen en Fie Schouten. zo 31 15:00, Plein Theater, 16,advertentie

Mendelssohn

3

Symfonie ‘Schotse’

za 23 | ma 25 oktober Het Concertgebouw orkest.nl

okt 2021

AGENDA

TONEEL & THEATER

TONEELGROEP OOSTPOOL DE PROFUNDIS | UIT DE DIEPTE ROEP IK Een theatrale vertaling van een literair meesterwerk door Charli Chung, waarin het pleidooi van een homoseksuele historische figuur onevenredig van toepassing is op het nu. Zoals Oscar Wilde in het schrijven van zijn brief een absolute vrijplaats vond, maakt Chung van het toneel zo’n zelfde ruimte. Een woedeverzamelplaats. Een biechtstoel waar alles luidop gezegd kan worden. Een plek waar de diepste en donkere gedachten het licht zien. vr 1, za 2 20:30, Frascati € 14,ORKATER HET ZWARTE RAAM ‘Het Zwarte Raam’ vertelt een lekker somber verhaal in een weefsel van muziek en taal, geschreven en gecomponeerd door Orkatermaker Micha Hamel. za 2 20:15, Meervaart, € 17,50 WUNDERBAUM EN THEATERHAUS JENA - THE CLOWNS CONVENTION Op de muziek van beatboxer en muzikant Joost Maaskant (a.k.a.

MAASK) presenteren de acteurs van Wunderbaum en Theaterhaus Jena nooit eerder vertoonde clownsacts en onderzoeken of deze nog wel relevant zijn. Met de opkomst van de horrorclown en het verdwijnen van het circus is de reputatie van de clown in gevaar. Worden ze nog wel serieus genomen? Zit de maatschappij nog wel te wachten op die confronterende spiegel? Kunnen de clowns de mensheid redden van de ondergang? Met o.a. Walter Bart en Maartje Remmers. za 2, zo 3 20:00, ITA, € 17,50 WODEHOUSE IN THE WOODS Een muzikale vertelling en ode rondom het werk van de schrijver P.G. Wodehouse. Hij heeft een ongekend oeuvre achtergelaten in de literatuur maar schreef ook bijzonder veel teksten voor het muziektheater. Een beleving en wandeling langs verschillende scenes, in- en om landgoed Frankendael. zo 3 13:30 en 16:30, Landgoed Frankendael, € 20,GAVIN-VIANO - ACH MIJN WEDERHELFT Een theatraal debat over de nieuwe vorm van safe seks en de stigmatisering rondom seksuele vrijheid. Over de opkomst van de anticonceptiepil en de parallellen met de hedendaagse PrEP-pil.

Want wie heeft zeggenschap over het lichaam? En bij wie ligt de verantwoordelijkheid? Een performatieve dialoog in drie delen over de seksuele revolutie van toen, nu en morgen. zo 3 t/m di 5 20:00, Frascati, € 10,-

TIP

STUDIO 52ND - (W)RAP MY HIJAB (12+) Wel of niet dragen en al die andere vragen. Meiden tussen 15 en 18 jaar uit Amsterdam schrijven over hun keuze en overwegingen rond de hijab. En over de meningen waarop ze, vaak ongevraagd, worden getrakteerd. ma 11, di 12 19:30, Theater De Krakeling, € 12,50 VINCENT DELBROUCK - CHAMPÚ De immer gevoelige Waalse fotograaf Vincent Delbrouck, zelf geen tiener meer, maar naar eigen zeggen met ‘adolescence as ongoing story always burning in me’, portretteert in Champú een vloedgolf van tienergevoelens en stillevens van Cuba in een positieve flow van een honderdtal foto’s.

Delbroucks fotografische taal is schilderachtig en vol kleur.

Hij maakt zeer persoonlijk werk dat een mix is van autobiografie en fictie.

Huis Marseille, t/m 5 december

JESSIE L’HERMINEZ DE STOELEN Waar ligt de grens tussen spel en waanzin? Een negentigjarig stel gaat op een plek omringd door water haar einde tegemoet. Ver weg van de beschaving zoals we die kennen, moeten de oudjes het samen zien te redden. Regisseur Jessie L’Herminez brengt een ode aan het spel en de verbeelding. di 12 t/m do 14 20:30, Bellevue, € 12,PIETER KONIJN (2+) Een grappige, spannende en interactieve voorstelling over het avontuur van Pieter Konijn en hoe hij verstrikt raakt in de moestuin van meneer Verhoef. zo 17 14:00 en 16:00, DeLaMar Theater, € 15,-

HENK WILDSCHUT DOCUMENT NEDERLAND Henk Wildschut onderzoekt de impact van corona op het maatschappelijk leven en brengt de Nederlandse omgang met het virus in beeld.

De Nederlandse fotograaf volgt niet de waan van de dag, maar neemt in zijn fotografie afstand waardoor patronen zichtbaar worden.

Wildschut fografeert met een heldere, quasi-klinische blik die de leegte, afstand, stilte en omvang dwingend in beeld brengt.

Rijksmuseum, t/m 16 januari in het Grote Vogelbos. wo 6 14:00, Poppentheater Koos Kneus, € 6,DE GEMEENSCHAP - NAAR PARAMARIBO Naar Paramaribo is een swingende politieke komedie, waarin tussen alle roze praatjes en gezelligheid door, harde noten worden gekraakt over vrijheid, verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid. vr 8, za 9 20:30, Bellevue, € 12,-

ONTROEREND GOED In ‘Every Word Was Once An Animal’ danst Ontroerend Goed op het dunne koord tussen de waarheid en een andere waarheid. De theaterperformancegroep maakt nieuw werk, eigen creaties verankerd in het hier-en-nu. di 5 t/m do 7 20:00, Brakke Grond, € 17,-

MUNDUS VULT DECIPI JONAS IN DE WALVIS (8+), Jonas in de walvis is een oeroud verhaal. Is het echt gebeurd? Is het een mythe, een sprookje of een droom? Jonas die opgeslokt wordt door een walvis. Een muziektheatervoorstelling die wordt gespeeld op een speciale locatie op het Stenen Hoofd: midden in de buik van de walvis. vr 8 t/m zo 24 diverse tijden, Het Stenen Hoofd, € 13,50

SCRATCH MARIONETTEN KLEINE HANNES IN HET GROTE VOGELBOS (4-8) Kleine Hannes waait tijdens een stormachtige nacht uit het raam en beleeft spannende avonturen

REINDIER De multidisciplinaire popartiest en theatermaker Reinier van Harten maakt onder de noemer REINDIER performances op het snijvlak van muziek, theater

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 42

zo 10 14:30, Theater De Krakeling, € 12,50

WILLEM VAN DE VELDE & ZOON Vader en zoon Willem van de Velde, twee toonaangevende zeeschilders in de zeventiende eeuw met elk een eigen specialisme: pentekening en olieverfschilderij.

Het is de eerste keer dat er zoveel werken, waaronder ruwe schetsen, kalme zeegezichten, dramatische stormen en monumentale zeeslagen, van beide kunstenaars tegelijkertijd te zien zijn.

Scheepvaartmuseum t/m 27 maart

en technologie. Op het podium dompelt hij het publiek onder in melancholische vocalen, experimentele instrumenten, betoverende beelden en confronterende teksten, die zowel tijdloos als modern zijn. za 9 20:00, Melkweg, € 17,25 RAYMI SAMBO E.A. JE SUIS... REFUGEE ‘Je Suis Refugee’ probeert een beeld te schetsen van hoe het is om vluchteling te zijn in Nederland. Over de vooroordelen, het asielbeleid en de publieke opinie.

Over hoe de media de persoonlijke verhalen van vluchtelingen gebruiken die daar zelf niet beter van worden. De makers belichten het perspectief van de vluchteling in verschillende podiumkunstdisciplines, soms serieus, soms humoristisch. zo 10 20:00, Melkweg, € 14,BONTEHOND - DE GEHEIME CLUB (6+) De Geheime Club: niemand weet nog wat het is en niets is zeker, behalve dat vijf nieuwe makers, spelers, performers, zangers, rappers, hiphoppers, spoken worden circusartiesten, samenkomen in De Geheime Club en zij het wel weten.

ROSA EN DE DRAAK (4-10) Een poppentheatervoorstelling over een tegendraads prinsesje dat er vandoor gaat omdat ze niet met prins Pauw wil trouwen. vr 22 15:00, Het Nederlands Marionettentheater, € 8,VICTORIA KOBLENKO, ANOUK MAAS EN TANJA JESS - MIJN MAN BEGRIJPT ME NIET Leef ik met de ideale man (of vrouw)? Hoe houd ik mijn seksleven spannend? Zal ik op Second Love of Tinder gaan? Moet ik echt mantelzorg verlenen aan mijn irritante schoonmoeder?

En trek ik die tweede fles wijn nog open of niet? Een hilarische, herkenbare toneelkomedie vol zwarte humor, vrouwen-onderelkaar-grappen, vriendschap en ontroering. do 21 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 BEUMER & DROST HET DING (8+) P. is op zoek naar zijn zoekgeraakte vader: een uitvinder, een wetenschapper, een musicus en een spion tegelijk. Die vader lijkt echter alleen in zijn rijke fantasie te bestaan. Hij wil hem zo graag weer voor zich zien. In een filmische reis door zijn gedachten buitelen beelden en muziek over elkaar heen en komen zijn hersenspinsels kleurrijk tot leven. vr 22 19:30, Theater De Krakeling, € 12,50 NTGENT / MILO RAU GRIEF AND BEAUTY Hoe kijken we naar de dood, tijdens en aan het eind van ons leven? Hoe vergezellen we iemand in diens laatste momenten? Hoe rouwen we en nemen we afscheid? Wat rest er nog aan het eind van een leven? Een stuk over rouw en schoonheid. vr 22 t/m zo 24 20:00, ITA, € 22,50 MAAS THEATER EN DANS LAMPJE (8+) De theaterversie van ‘Lampje’, het succesvolle jeugdboek van Annet Schaap, is een beeldende vertelling met poëtisch uitzicht op zee, woeste drinkmuziek

17-09-2021 11:30

TIP 10 LEZING & DEBAT en droevige verlangliedjes van Djurre de Haan. wo 27 16:00, Meervaart, € 9,NTGENT / PETER SEYNAEVE & OSCAR VAN ROMPAY JUST ASKING Een voorstelling geïnspireerd op Padget Powells ‘The Interrogative Mood’, een boek vol vragen. do 28 t/m za 30 20:00, De Brakke Grond, € 17,SANDRA MATTIE - MOEDER VAN GLAS Moeder van Glas, is de toneelbewerking van het gelijknamige boek van schrijver Roos Schlikker.

Een verhaal over haar bipolaire moeder. Een ontroerend en vaak ook humoristisch stuk in een monoloog door Sandra Mattie. do 28 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 24,HANS CROISET, ANNE WIL BLANKERS E.A. - HET OOG VAN DE STORM Een ouder echtpaar krijgt bezoek van hun dochters. Na een stormachtige nacht wijst alles erop dat iemand is overleden… maar wie? Geschreven door de Franse schrijver Florian Zeller. do 28 t/m zo 31 diverse tijden, DeLaMar Theater, € 19,50 TAKATÁ TAKATÁ (5+) In een magische speeltuin vol spannende geluiden van over de hele wereld ontmoet een groep muzikanten de kleurrijke flamencodanseres Karen. Deze muzikale ontdekkingstocht begint in een jungle van live schilderingen.

Al zingend, spelend, klappend, stampend en roepend gaat de reis door Spanje, Cuba, WestAfrika en India. zo 31 13:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 11,50

DANS

ZERO DANCE THEATRE PAST, PRESENT, ZERO ‘Past, Present, Zero’ gaat over verleden, heden en toekomst.

Hoe beïnvloedt het verleden de keuzes van vandaag en morgen?

Choreograaf en artistiek leider van Zero Dance Theatre, Denden Karadeniz, combineert breakdance met hedendaagse dans tot Urban Contemporary. za 2 18:30 en 20:30, Meervaart, € 18,DADODANS | GAIA GONNELLI - STEK (3+) Wat als je veilig thuis wil blijven, maar ook graag in contact komt met de buitenwereld? Alles haalt choreograaf Gaia Gonnelli uit de kast om veilig op zijn eigen stek te blijven, maar toch met ons, het publiek, te communiceren. Gaat het hem lukken? zo 3 14:00 en 17:00, Theater De Krakeling, € 12,50 DAMIEN JALET & KOHEI NAWA - PLANET [WANDERER] In navolging van hun eerste opus ‘Vessel’ brengen choreograaf Damien Jalet en beeldend kunstenaar Kohei Nawa nu het tweede deel: ‘Planet [wanderer]’, een rauw, diepgeworteld en droomachtig liefdesverhaal tussen mensen en de planeet waaraan zij verbonden zijn. do 7, vr 8 20:00, ITA, € 22,ISH DANCE COLLECTIVE ISH OPEN NIGHTS Drie oorspronkelijke ideeën, drie eigen stijlen, drie interessante choreografen. Nedda Sou is choreograaf, danser en theatermaker, Dietrich Pott, aka Bboy Dietje, danst op het hoogste

niveau in de internationale battle scene en Lucinda Wessels heeft als danser aan grote internationale shows als ‘Blaze’ en ‘Into the Hoods’ meegewerkt. ma 11 19:30, Meervaart, € 9,HET FILIAAL THEATERMAKERS/ DE DANSERS - HOTEL HIERWAARDAAR (8+) Een familievoorstelling waarin dans, mime en beeldend theater samenkomen. Hotel Hierwaardaar is danstheater over dwalen en ontdekken, over het opnemen voor de schoonheid, en de poging om overal iets van te maken, ook als het even tegen zit. vr 15 17:00, Theater De Krakeling, € 13,50 MAAS THEATER EN DANS & ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST In ‘PDHO meets MAAS Melomaniac’ dagen dansers, musici en een dj dagen elkaar uit in een battle om de aandacht van het publiek. Uiteindelijk vinden ze elkaar in hun gedeelde de liefde voor muziek met nieuwe dansvormen op oude klanken. zo 17 14:00, Meervaart, € 10,INTRODANS - TUTTI Introdans viert het vijftigjarig bestaan met alle dansers, in balletten van Sidi Larbi Cherkaoui en Mauro Bigonzetti en met de geweldige zangers van Assurd.

Met ‘Tutti’ presenteert het gezelschap twee absolute publieksfavorieten, ‘Cantata’ en ‘In Memoriam’ als jubileumcadeau. di 19, woe 20 20:00, ITA, € 27,50 CHUNKY MOVE / ANOUK VAN DIJK - COMMON GROUND Een ritualistisch strijdtoneel voor twee uitzonderlijke dansers: Common Ground is een choreografisch schaakspel. Anouk van Dijk laat twee dansers het tegen elkaar opnemen in een uniek duel van gelijkheid en verraad, over macht en overgave. di 26 20:00, ITA, € 20,50 SONATINAS 4 FEET Magische schuimrubberen sculpturen en acrobatische urban dans komen samen in ‘Sonatinas 4 Feet’, een voorstelling geïnspireerd door het werk van de Braziliaanse fotograaf Alair Gomes. vr 29 20:30, CC Amstel, € 16,50 CLUB GUY & RONI & SLAGWERK DEN HAAG -FREEDOM In ‘Freedom’ gaat Club Guy & Roni samen met Slagwerk Den Haag op zoek naar een van de belangrijkste waarden van ons menselijk bestaan - leven in vrijheid. Een principe waar overal ter wereld bloedige oorlogen over zijn gevoerd en nog worden gevoerd. za 30, zo 31 19:30, ITA, € 10,-

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chicago, € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen,

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 43

KRANT

AGENDA

43

TXTRADIO, HET ONLINE PLATFORM TER VERSPREIDING VAN KENNIS, BURGERSCHAP EN INSPIRATIE, SELECTEERT VOOR OKTOBER TIEN LEZINGEN EN GESPREKKEN IN AMSTERDAM.

1) NADER TOT HET VIOLET EN DE DOOD

Vijfentwintig jaar geleden verscheen de roman Het Boek Van Violet En Dood van Gerard Reve (19232006). Een boek met een mythische status in zijn oeuvre. Nico Keuning spreekt over de wordingsgeschiedenis, vorm en inhoud ervan.

ObA: 2 oktober 14:00u

1.

2.

2) AFROVIBES

Drie dagen lang ontmoeten hedendaagse kunstenaars uit Oeganda, Mozambique, Namibië, Zuid-Afrika en Nederland elkaar op het podium van De Balie voor de 18e editie van Afrovibes festival. Met dans, spoken word, gesprekken en muziek.

De Balie: 7, 8 en 9 oktober

3.

4.

MATERIALEN

5.

6.

4) SEXPERTISE OP JE SCHERM

Wat moeten we met onderwerpen als seks, consent en keuzevrijheid op tv, in films en online streamingsdiensten?

In hoeverre is consent onderdeel van ons huidige medialandschap en hoe beïnvloedt dit hoe we er in het dagelijks leven over denken? Een avond door FemCity en WOMEN Inc. met Redouane Armine en Sharmila Vooren.

Pakhuis de Zwijger: 11 oktober 20:00u

7.

Historicus James Kennedy bekeek hoe Nederlanders dachten en denken over werken. Van de naoorlogse wederopbouw tot het thuiswerken in de coronacrisis. Hoe belangrijk is werk en hoe veranderden ideeën daarover in de afgelopen decennia? Hij gaat erover in gesprek met Gijs Kessler (IISG) OBA: 19 oktober 20:00u

8) DE STURENDE KRACHT VAN HET GROTE GELD

De invloed van het grote geld op onze steden is de laatste jaren gegroeid, steeds meer beleggers zijn actief in de steden. Het zorgt voor verdringing op de woningmarkt, hogere grondprijzen en een afname van de leefbaarheid.

En klopt dat allemaal wel?

Een avond o.l.v. Servaz van Berkum.

Pakhuis de Zwijger: 19 oktober 20:00u

9) OKTOBERLEZING: THE KREMLIN CRACKDOWN

8.

5) REPAIRING HISTORY

Hoe musea met hun koloniale erfgoed moeten omgaan is onderwerp van verhit debat. Moeten ze proberen de geschiedenis te herstellen en zo ja, welke stappen kunnen ze nemen? Zijn er voorbeelden van eerlijke samenwerking tussen musea?

Deze vragen worden voorgelegd aan internationale experts.

De Balie, 12 oktober 20:00u

Hoe verhouden wij ons tot de wereld om ons heen?

Die veelomvattende vraag is door de coronapandemie onontkoombaar geworden; het virus en zijn maatschappelijke impact hebben onze relaties tot onszelf, elkaar, niet-menselijke dieren en de aarde onder een vergrootglas gelegd. Met Arita Baaijens en Marjolijn van Heemstra.

Spui25: 14 oktober 20:00u (Locatie Aula UvA)

7) WAAROM WERKEN WE?

3) BIO BASED BOUWHout, kurken isolatieplaten, hennepbetonblokken, rieten dakbedekking, vlasspaanplaten en vloerafwerking van bamboe. Je kan er goed mee bouwen, maar gebeurt het ook? Twee avonden over hoe deze materialen de bouwwereld kunnen veranderen.

Pakhuis de Zwijger: 7 en 14 oktober 20:00u

6) DE WERELD, TAAL EN TOEKOMST

9.

De vijfde jaarlijkse Oktoberlezing wordt gehouden door Galina Timchenko van de Russische nieuwswebsite Meduza. Onderwerp is de verslechterende staat van de persvrijheid in Rusland. Keren we terug naar de Sovjettijd? M.m.v. journalist en uitgever Derk Sauer. (I.s.m. Raam op Rusland) Rode hoed: 25 oktober 20:00u

10) DE GROTE MENTAL HEALTH-SHOW

10.

Reeks talkshows over social media. Op sociale media vind je allerlei persoonlijke verhalen over mentale gezondheid. Helpt het om je mentale strubbelingen te delen met je volgers? Of zit er een risico aan? Met Hanan Haddouch en Sisco van Veen.

Felix Meritis: 27 oktober 20:00u

TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten.

WWW.TXTRADIO.NL

17-09-2021 11:30

AMSTERDAM ART 44

okt 2021

KRANT behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 RENÉ VAN MEURS - HUNKERT René van Meurs liep van stapel, blauwtjes en tegen muren op.

Toch ging altijd weer de borst vooruit. Vol vertrouwen. Vol verlangen. En vol zelfspot. In ‘Hunkert’ vertelt hij zijn verhaal.

Kwetsbaar, persoonlijk en grappig. di 5 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50

1.

RONALD SNIJDERS - EEN AVOND MET MIJ ‘Een avond met mij’ is een reis door een uniek universum. Door een gekantelde hersenpan. Door het hoofd van Ronald Snijders.

Een ‘groot feest van absurditeiten, woordgrappen, slapstick en maffe liedjes’, aldus de Volkskrant. do 7 t/m za 9 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50

2.

TRIPLE TWINTIG: KLASSIEK, KLEINKUNST & COMEDY Jongerenclub Entrée presenteert Triple Twintig: 3 x 20 minuten cultuur in één voorstelling. Drie local heroes op het gebied van klassieke muziek, kleinkunst en comedy met o.a. Henry van Loon. do 7 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

3.

4.

ROZENSTRAAT | A ROSE IS A ROSE IS A ROSE

INTERWOVEN HISTORIES MOUNIRA AL SOLH, FATIMA BARZNGE, FEMINISTISCHE HANDWERK PARTIJ, ANTONIO JOSÉ GUZMAN & IVA JANKOVIC, PATRICIA KAERSENHOUT, MILA LANFERMEIJER, JENNIFER TEE, VINCENT VULSMA AND SHEILA HICKS.

Rozenstraat 59 4 september t/m 24 oktober

Interwoven Histories verkent de complexe verbanden tussen textiel en gemarginaliseerde geschiedenissen. De werken van de kunstenaars tonen elk op hun eigen manier hoe zij textiel gebruiken als medium en bemiddelaar, om verhalen te (her)vertellen van o.a. beweging en migratie, van protest en emancipatie, van politieke onrust en verzet, gecombineerd met persoonlijke herinneringen.

AKINCI

NOTHING IS SOMETHING TO BE SEEN INGE MEIJER

Lijnbaansgracht 317 2 september t/m 30 oktober De tweede solotentoonstelling van Meijer toont werk dat voortkomt uit een verscheidenheid aan fascinaties die samenkomen in de ruimtes van AKINCI. Waarom zijn sommige dingen niets en andere iets? Hoe kun je iets beginnen te zien dat niets is? Meijer

gaat op zoek naar momenten en indrukken die onzichtbare krachten zichtbaar maken.

CBK ZUIDOOST

COLOURED (PROJECTIONS ON) SKIN AIRICH, MARILVA BERRENSTEIN, EUGENIE BOON, SIFRA COULET, IVNA ESAJAS, SILVIA MARTES, CHIMIRA NATANNA OBIEFULE, DION ROSINA, BUHLEBEZWE SIWANI

Anton de Komplein 120 9 september t/m 20 november

Een tentoonstelling over de perceptie van het lichaam van kleur met hedendaagse beeldende kunst die de koloniale witte blik op lichamen van kleur afbuigt. Een artistieke expressie van gedeelde menselijkheid die verder kijkt dan de kleur van de huid.

TORCH

VAN EEN GEK, VOOR EEN GEK PHILIP AKKERMAN

Lauriergracht 94 4 september t/m 16 oktober De tentoonstelling toont een selectie van recente zelfportretten van Philip Akkerman.

Zijn zelfopgelegde beperking tot zelfportretten geeft hem de vrijheid om wild te experimenteren met technieken, kleuren en vormen. Akkerman trekt zich niets aan van stijlen of trends: hij schildert zoals hij wil en voelt. Elk nieuw schilderij is een avontuur: ben ik dit?

PAUL HAENEN - HAENEN BRENGT VREUGDE Een eigenzinnige en vrolijke voorstelling waarin Paul Haenen zijn scherpe kijk op actuele gebeurtenissen geeft. In ‘Haenen brengt vreugde’ leert het publiek Paul beter kennen, maar ook zijn alter ego’s Margreet Dolman, dominee Gremdaat en dokter Valentijn.

Allemaal vertellen ze over het vieren van de mooie kanten van het leven en het niet bij de pakken neerzitten. Een avond vol humor, ernst, inzicht en positiviteit. di 12 20:00, DeLaMar Theater, € 19,50 ANNICK BOER - DAT IS GOED GELUKT! Annick Boer, bekend van ‘Kanniewaarzijn’ en ‘De TV kantine’, legt op geheel eigen wijze de menselijke natuur en onze tekortkoming bloot, maar ook ons vermogen om lief te hebben.

Een avond vol kleinkunstliedjes, afgewisseld met droogkomische verhalen. do 14 19:30, DeLaMar Theater, € 28,FABIAN FRANCISCUS KLEINE WERELD Een pleidooi voor openheid en no-nonsense zelfacceptatie. Zo een waarbij je ook gewoon lekker hard (om jezelf) kan lachen. Fabians zelfbeeld kwam in in een geheel ander daglicht te staan. Ontwapenend, hilarisch en eerlijk. vr 15 21:00, Podium Mozaïek, € 20,ALEX PLOEG - EGO Harde grappen, persoonlijke verhalen, absurde sketches en meeslepende liedjes. Over de strijd aangaan met jezelf. Het onzekere voor het zekere nemen.

Alex fileert zichzelf en de wereld op ongekend hilarische wijze. vr 15 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,50 PETER VAN EWIJK CONTACT In 1977 werden drie opvallende dingen gelanceerd: de twee

Voyager-satellieten én Peter van Ewijk. ‘Contact’ vertelt niet alleen het fascinerende en vaak hilarische verhaal van de Voyagers en de gouden plaat, maar gaat ook over het intense verlangen om iemand te vinden, ergens in de duisternis, tussen de sterren. di 19, wo 20 21:00, Bellevue, € 12,ZO OPGELOST! Van het klimaatprobleem tot kerst met de schoonfamilie: in deze voorstelling lossen cabaretiers en theatermakers het op.

Zo origineel en grappig mogelijk.

Met liedjes, sketches en conferences van de beste en meest talentvolle cabaretiers van Nederland. Gepresenteerd door Tex de Wit en Anna Gimbrère. za 23 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 SOUNDOS - COMEBACK KID You love her or you hate her!

Maar niemand kan om haar heen. Soundos El Ahmadi.

Comedian. Actrice. Covergirl.

Tafeldame. Roastkoningin. Na haar door het publiek en de pers hooggewaardeerde voorstelling ‘Niets te verliezen’ komt Soundos terug naar het theater met ‘Comeback Kid’. di 26 t/m do 28 21:00, Bellevue € 12,NATHALIE BAARTMAN SNAK ‘Een Twentse Brigitte Kaandorp op drieëndertig toeren’, noemde Theaterkrant haar. Nathalie Baartman brengt een troostrijke avond zoals alleen zij dat kan.

Met nuchtere hartstocht, onverstoorbare tederheid en ingetogen vreugde maakt ze een voorstelling die mooi en grappig is. za 30 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50

FESTIVALS

HET KRAKELING FESTIVAL Het Krakeling Festival biedt de mooiste, beste en meest bijzondere jeugdtheatervoorstellingen op diverse locaties in Amsterdam. vr 8 t/m zo 17diverse data, tijden en prijzen CINEKID FESTIVAL ‘s Werelds grootste kinderfilmen mediaplatform Cinekid opent de 35e editie met de wereldpremière van de eigentijdse, spannende sci-fi film Captain Nova van regisseur Maurice Trouwborst.

Pathé Amsterdam Noord, wo 13 t/m zo 31 diverse data, tijden en prijzen BUTOH FESTIVAL Butoh ontstond in de late jaren vijftig in Japan. Ankoku butoh, zoals de theatervorm voluit heet, betekent ’dans der duisternis’, of ’dans van de sombere ziel’. Internationale dansers geven acte de présence met meerdere voorstellingen op één dag. vr 8, za 9 20:30, Teatro Munganga, € 20,CHOPIN FESTIVAL Chopin Stichting Nederland organiseert een vierdaags festival rondom pianist en componist Frédéric Chopin (1810-1849).

Uitvoerenden zijn o.a. Quirine Viersen (cello), Clara Biermasz (piano), Jan Brokken (auteur), Stark-Linnemann (jazztrio) en Joanna Rozewska (piano). do 21 t/m zo 24 diverse tijden, Uilenburger Sjoel, diverse prijzen

DIVERSEN

THOMAS ERDBRINK In een persoonlijk theatercollege schetst correspondent Thomas Erdbrink zijn beeld van het huidige en toekomstige Iran. Aan de hand van eigen foto’s laat hij zijn Teheran zien. di 5 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 25,CLUB CLASSIQUE - MOVING ART Betoverd door de mooiste melodieën komen schilderijen langzaam in beweging en stappen de personages na een eeuwenlange lockdown plotseling uit hun lijst.

De livemuziek in de voorstelling wordt verzorgd door een strijkkwartet van Club Classique. In de levende schilderijen zijn nog meer jonge musici te horen, waaronder sopraan Laetitia Gerards, fluitiste Felicia van den End en harpiste Doriene Marselje. zo 10 16:00, De Duif, € 20,SMARTLAPPEN KARAOKE Onder het genot van een pilsie, een hassebassie, een pikketanussie of gewoon koffie en onder begeleiding van de briljante Smartlappen Karaoke Liveband kan er door iedereen naar hartenlust worden gezongen. Zing, lal, lach, drink en pink een traantje mee met André Hazes, Willy Alberti, Johnny Jordaan en Tante Leen, maar ook met Wim Sonneveld, Ramses Shaffy en Ben Cramer. zo 10 17:00, Paradiso, € 17,50 LUNCHPAUZEVERHALEN JESSICA DURLACHER Lunchpauzeverhalen. Lezen rond lunchtijd. Of eigenlijk: voorgelezen worden. Deze laatste vrijdag met Jessica Durlacher. vr 29 12:30, De Kleine Komedie, € 9,-

MUSEA

ALLARD PIERSON MUSEUM

Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

Godinnen van de art nouveau De tentoonstelling omvat tekeningen, schilderijen, juwelen, glas, keramiek, textiel en smeedwerk, naast boekbanden, boekillustraties, affiches en feministische literatuur. t/m 24 oktober From Cartography to Cookbooks: A web of Dutch Colonialism De volledig digitale tentoonstelling toont hoe de schijnbaar neutrale voorwerpen zoals kaarten en kookboeken een geschiedenis van geweld en onderdrukking met zich meedragen. t/m 31 december Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

De Gouden Koets De Gouden Koets wordt getoond in een glazen behuizing op de ruime meisjesbinnenplaats. Daarnaast worden in zes museumzalen rondom de binnenplaats uiteenlopende verhalen uitgelicht. Honderden cultuurhistorische objecten, schilderijen, Oranjesnuisterijen, kledingstukken, spotprenten, foto’s en bewegende beelden geven een veelzijdig beeld van de geschiedenis en het gebruik van de Gouden Koets, en de discussies uit verleden en heden over dit iconische voertuig. t/m 27 februari 2022 Vrijdenkers: van Spinoza tot nu.

Deze tentoonstelling legt verbanden tussen hedendaagse

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 44

17-09-2021 11:30

45

okt 2021 gebeurtenissen en historische ontwikkelingen en spoort aan tot reflectie en discussie. t/m 27 februari 2022 Corona in de stad Een digitale tentoonstelling over de impact van het coronavirus op de stad Amsterdam en het dagelijks leven van Amsterdammers.

Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur.

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland.

Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Ecognosis Een stop-motion animatie-installatie. t/m 31 oktober Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution Een bijzondere privécollectie met topkunst uit Mexico. Naast schilderijen van Frida Kahlo (Mexico, 1907-1954) en de andere Mexicaanse modernisten, is ook een selectie tekeningen en foto’s te zien. t/m 3 oktober Karel Appel 100 jaar In deze tentoonstelling zijn werken van Karel Appel te zien uit de periode 1947-1961. t/m 24 oktober Ben Cobra Voor deze tentoonstelling nodigt

vormgever, kunstenaar en gastcurator Aziz Bekkaoui een uiteenlopende groep van meer dan 25 bijzondere, kleurrijke, baanbrekende, uitgesproken creatieve of anderszins opvallende individuen uit: van de kinder-burgemeester van Amsterdam Ilias Admi tot de choreograaf Uri Eugenio, van de voorzitter raad van toezicht Universiteit van Amsterdam Marise Voskens tot de schrijver Arnon Grunberg. t/m 24 oktober Cobra en Politiek Kunstenaars van de Cobra-beweging uitten in hun kunst hun politieke opvattingen en gezamenlijke idealen. Dit wordt aan de hand van een aantal werken uit de museumcollectie getoond in Cobra en politiek. t/m 24 november Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger.

Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

We built this city on Rock and Roll Over de opkomst van jeugdcultuur en rockhelden in de jaren 50, 60 en 70.

Nozems, pleiners en dijkers en veel muziekfoto’s van Gijsbert Hanekroot. t/m 14 november Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

All About Theatre About Film Voor All About Theatre About Film verruilen Van Hove en Versweyveld het toneel voor het museum. De basis wordt gevormd door toneelstukken uit hun gezamenlijke oeuvre, die hun oorsprong vinden in klassieke films van een zevental regisseurs: Marguerite Duras, Michelangelo Antonioni, Pier Paolo Pasolini, Ingmar Bergman, John Cassavetes, Luchino Visconti en Sidney Lumet. Op associatieve wijze brengen ze theaterstukken opnieuw tot leven in de tentoonstellingsruimtes. t/m 9 januari 2022 IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

Onishi tijd en ruimte te overstijgen: zijn werken doen afstand van fotografie als momentopname.

Beelden vermengen zich in montages, of vervagen in zijn onorthodoxe printmethodes. t/m 9 januari 2022 Liz Johnson Artur of life of love of sex of movement of hope vanaf 15 oktober Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

De aardappeleters: misser of meesterwerk?

Een ode aan het bekende werk dat Vincent van Gogh in 1885 maakte toen hij in Brabant woonde. De schilderijen, studies, schetsen en brieven vertellen een verhaal over ambitie, doorzetten en kritiek. Een verhaal voor jong en oud over blijven geloven in jezelf. vanaf 8 oktober Van Gogh inspireert: Jan Robert Leegte In de geest van schilderijen uit de museumcollectie, zoals ‘Korenveld met patrijs’ van Vincent van Gogh en ‘Herfstdag’ van Leo Gestel, biedt Leegte een hedendaags perspectief op landschapsschilderkunst, waarin de rol van de kunstenaar, technologie en natuur sterk veranderd zijn. t/m 24 oktober Zielsverwanten Andries Bonger en Odilon Redon vanaf 29 oktober Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Het Geheim van de Meester Wat is het geheim van Hollandse Meesters als Rembrandt, Vermeer, Frans Hals en Jan Steen? En waarom zijn deze meesters tot op de dag van vandaag wereldberoemd? De bekendste kunstwerken uit de Nederlandse geschiedenis laag voor laag onthuld in Grachtenmuseum Amsterdam. t/m 3 oktober Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties.

Grow De tentoonstelling richt zich op de wereld van innovatieve biomaterialen in de mode en hun essentiële rol in het stimuleren van circulariteit in de industrie. t/m oktober Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg.

Romanovs in de ban van de ridders Een romantisch verhaal van tsaren en ridders.

Ruim 250 objecten uit de Europese middeleeuwse kunstcollectie en het Arsenaal van de Hermitage St.-Petersburg, voor het eerst samen in Nederland, vertellen over de middeleeuwen, met ridders en jonkvrouwen, hoofse liefde en toernooien, en de revival daarvan aan het hof van de tsaren. t/m 9 januari Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

FOAM AMSTERDAM

HET HEM

FASHION FOR GOOD MUSEUM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Now You See Me Moria t/m 6 oktober Foam Talent | Amsterdam 2020 t/m 6 oktober Foam 3h: Alexandra Rose Howland – Leave and Let Us Go t/m 5 december Shigeru Onishi The Possibility of Existence De eerste Europese solotentoonstelling van de Japanse wiskundige en kunstenaar Shigeru Onishi. In zijn foto’s probeerde

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 45

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.

Chapter 4OUR: Abundance De kunstwerken, samengesteld door gast Simon(e) Van Saarloos en curator Vincent Van Velsen, en publieke programmering die Chapter 4OUR: Abundance vormen, verwerpen het schaarstedenken dat onze maatschappij domineert en hiërarchisch onderscheid, vergelijking en competitie normaliseert. t/m 31 oktober

Elias Mazian - Muziek installatie ‘EINDER’ Levi van Veluw - Sanctum Een architectonische installatie.

Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel.

531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Vincent Delbrouck - Champú Vincent Delbrouck oftewel V.D. (Brussel, België, 1975) maakt zeer persoonlijk werk dat een mix van autobiografie en fictie is. t/m 5 december Sohrab Hura - Spill een overzicht van de verschillende series en projecten waaraan Sohrab Hura de afgelopen vijftien jaar gewerkt heeft. t/m 5 december Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

William Kentridge William Kentridge (Johannesburg, 1955) is een van de belangrijkste kunstenaars van zijn generatie. Hij ontwikkelde een multidisciplinaire werkwijze waarin film, animatie, tekenkunst, grafiek, theater en opera samenkomen. t/m 24 oktober Fred Stein. Dresden, Parijs, New York. Fotograaf in ballingschap t/m 7 november Forget & Remember In deze tentoonstelling staan de familiegeschiedenissen van het kunstenaarsduo Gil & Moti centraal.

Aan de hand van de verhalen van Gils vader en Moti’s moeder onderzoeken de kunstenaars de relatie tussen persoonlijke, subjectieve herinneringen en het collectieve geheugen. t/m 28 november Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore.

Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen.

Luther & Oranje Een tentoonstelling met portretten, persoonlijke documenten en objecten uit koninklijk en luthers bezit.Hoogtepunt zijn twee brieven van Maarten Luther zelf uit het Koninklijk Huisarchief. vanaf 7 oktober Nieuwe Keizersgracht 570, tel.

2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed.

Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden.

Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

Ontdek het onzichtbare leven.

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

Yayoi Kusama De werken ‘Night of Stars’ en ‘Pumpkin’ zijn te zien in een geheel getransformeerde ruimte.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Poldermolen met Kuiperijmuseum.

Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette.

In het inpandige Kuiperij Museum staan een aantal prachtige historische scheepsmodellen.

Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Op de leest van Jan Jansen - 60 jaar schoenen & Dutch Design t/m 24 oktober Rive Roshan - Shifting Perspectives t/m 24 oktober Schitterend glas - 30 jaar Museum JAN Een overzicht van de bijzondere glascollectie. Een feest van afwisseling in techniek, vorm en kleur. t/m 31 december Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel.

Rit van ong. 7 km en ong. 30 min.

17-09-2021 11:30

46 van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling).

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Hallo Rembrandt!

Een tentoonstelling speciaal voor de jongste ontdekkers van ongeveer 3 tot 6 jaar. t/m 2 januari 2022 Hoed op voor Rembrandt In de tentoonstelling zijn fotoportretten van kinderen als eenzame jonkvrouwen, zonnekoningen en magiërs te zien in combinatie met enkele etsen van Rembrandt. In deze kunstwerken komen de mooiste, gekste en meest extravagante hoofddeksels voorbij. t/m 2 januari 2022 Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

Grenzeloze inhoud Uit 100 inzendingen werden twaalf kunstenaars gekozen, waaronder Klaus Peter Boegel, Boudewijn Corstiaensen en Michael Gibbs, die de opdracht kregen een koffer te vullen, met als thema ‘De Reis’. t/m 3 oktober Tentoonstelling gerestaureerd postkantoor Michel de Klerk.

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

Locatie De Dageraad

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd.

Een monument voor de burgemeester. t/m 31 december Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

KRANT

Modetentoonstelling Maison Amsterdam De stad, de mode en de vrijheid Aan de hand van 150 objecten uit de modecollectie van het Amsterdam Museum en collecties van toonaangevende modeontwerpers, vertelt de tentoonstelling over de vrijzinnige en creatieve stad waar alles kan. En over de excentrieke modestad die Amsterdam daardoor werd. Centraal thema is hoe vrijheid, maar ook onvrijheid, het modebeeld door de eeuwen heen bepaalden. t/m 3 april 2022 Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2021 t/m 3 oktober Grensverkenners 150 jaar Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst t/m 3 oktober Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

Over de geschiedenis van Noord.

Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Mode uit Het Rijksmuseum in huis De tentoonstelling bestaat uit een unieke verzameling 19de-eeuwse kostuums uit het depot van het Rijksmuseum. t/m 7 november Cruél - Fashion students in residence t/m 7 november O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst.

Shifting Proximities Een tentoonstelling die bestaat uit multizintuigelijke installaties van lokale en internationale gerenommeerde kunstenaars en academici, waaronder Thijs Biersteker en Stefano Mancuso, Lucy McRae en Niels Wouters, Heleen Blanken, Roelof Knol, Marshmallow Laser Feast en United Visual Artists (UVA). t/m 31 december Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania Een verrassende tentoonstelling waarin je alles te weten komt over je eigen soort: de mens. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling.

Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’ gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Ana Guedes - Geluidsinstallatie De Portugese kunstenaar Ana Guedes verweeft in haar installaties vaak historische en persoonlijke verhalen. Geprikkeld door de wisselwerking tussen de persoonlijke en politieke geschiedenis die haar familiearchief weerspiegelt staat Guedes met haar werk stil bij de vraag welke verhalen worden doorgegeven en welke verloren gaan.

Vanaf 7 tot 31 oktober Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

DE NIEUWE KERK

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Pauline Arkesteijn, Marjolein van Damme, Floor van Dijck, Bart Geeraedts/TXT, Roos Hamelink, Edmée Loupatty/Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Sara Luijters, Kim van der Meulen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Bregtje Schudel, Erik

Schmitz, Karin Thybaut, Joke van der Weij

NEMO SCIENCE MUSEUM

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

okt 2021

AGENDA

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning

Aanleveren agendagegevens novembernummer - 27 september winternummer - 25 oktober amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com

02 UK AGENDA OKT 2021_MB1_SV_MB.indd 46

PIANOLA MUSEUM

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen.

Ellsworth Kelly De tentoonstelling in de Rijksmuseumtuinen geeft een beknopt overzicht van de beelden die de kunstenaar heeft gemaakt, vanaf het begin van de jaren ‘60 tot kort voor zijn overlijden. t/m 24 oktober Rijksmuseum & Slavernij t/m 28 februari Zwart Goud Teekenschool Take Over t/m 31 december Vergeet me niet Meer dan 100 renaissanceportretten: Van Dürer tot Sofonisba vanaf 1 oktober Henk Wildschut - Document Nederland vanaf 1 oktober Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald.

Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Isabelle Boon - I love Banda De Banda-eilanden zijn onlosmakelijk verbonden met de maritieme geschiedenis van Nederland. Vanuit de vraag hoe het bewogen verleden doorwerkt naar het heden en de toekomst, fotografeerde Isabelle Boon de jongeren van de eilanden. t/m 7 november Republiek aan Zee Aan de hand van ruim 50 topstukken vertelt de tentoonstelling het verhaal van de Republiek in de 17e en 18e eeuw.

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief.

Amsterdam Regenboogstad - 25 jaar Pride t/m 10 oktober Thuis in de Stad. 100 jaar Tuindorp

Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een

Oostzaan in samenwerking met fotograaf Raimond Wouda.

Raimond Wouda fotografeert al 30 jaar Tuindorp en Tuindorpers. De wijk speelt een belangrijke rol in zijn leven. t/m 9 januari 2022 Sweelinck, stadsmusicus van Amsterdam, 1621-2021 Componist Jan Pieterszoon Sweelinck was stadsmusicus, leermeester op orgel en klavecimbel en grootmeester van de polyfonie, de meerstemmige muziek. Hij wordt gezien als de grootste componist uit de geschiedenis van Nederland. t/m 9 januari 2022 Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Bruce Nauman Een groot overzicht van de Amerikaanse kunstenaar Bruce Nauman (1941). Al meer dan vijftig jaar definieert hij de essentie van wat een kunstwerk kan zijn telkens opnieuw. t/m 24 oktober De Best Verzorgde Boeken 2020 t/m 31 oktober Kirchner en Nolde: Expressionisme.

Kolonialisme. t/m 5 december Oliver Laric - Betweenness Multimediakunstenaar Oliver Laric onderzoekt in zijn werk vanuit een post-internetperspectief thema’s als hybriditeit, auteurschap en authenticiteit. t/m 9 januari 2022 Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Citaat van de straat Is street art binnen nog wel street art?

De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten.

NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

Reizen met Thijssen De tentoonstelling geeft een sfeervol tijdsbeeld van Europa in de jaren 1920-1930. Op een boeiende manier wordt het aspect reizen uit het leven en werk van Theo Thijssen uitgelicht. tot februari 2022 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Moons’ maakte Kourbaj speciaal voor de monumentale Lichthal in het museum. t/m 3 oktober Cadeau, Hoezo?

Een uitbundige en interactieve tentoonstelling waar je ontdekt wat een trouwjurk, poppen en mango’s met elkaar gemeen hebben. In de tentoonstelling krijg je nuttige tips over het geven en ontvangen wereldwijd. t/m 5 maart 2023 Healing Power De expo geeft inzicht in verschillende vormen van helende kracht en toont de zoektocht van de moderne mens naar balans tussen lichaam, ziel en geest. t/m 6 juni 2022 World Press Photo: Door de lens van.

Hedendaagse fotografen uit Afrika presenteren hun werk. t/m 8 januari 2023 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.

Sabi Suriname In Sabi Suriname kom je veel te weten over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden. t/m 1 maart 2023 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010.

Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand.

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

Museum over wereldculturen.

De duisternis ontvluchten Een interventie door de in Syrië geboren kunstenaar Issam Kourbaj.

Het indrukwekkende kunstwerk ‘Scaling the Dark: Seeds, Sands,

opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail.

Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren

Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2021 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het novembernummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 25 oktober, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

17-09-2021 11:30

ADVERTORIAL

47

Edam-Volendam

Méér dan paling en kaas Deze maand moeten we naar Volendam. En ook meteen naar Edam.

Daar wordt van 25 september tot 31 oktober een kunstmaand gehouden onder de titel De Onthulling die je het cliché van kaas, paling en toeristen voorgoed doet vergeten.

Links: Werk van artist in residence Davis Noro.

Hieronder, van boven naar beneden: installatie Freedom Led van Petra Hart, Haven van Volendam van Paul Signac en Artist Kom Binne van Carl Windels (de laatste twee zijn onderdeel van de Spaander Collectie)

V

olendam ken je van de toeristen en de palingsound. Edam staat voor de bolle kaasjes. Schuif dat cliché maar opzij, want de behalve de meer dan 200 monumenten en een fort dat onder UNESCO Werelderfgoed valt, kent Edam-Volendam een kunsttraditie die schreeuwt om herontdekt te worden.

Vanaf midden 19e eeuw tot het begin van de 20ste waren er overal in Europa kunstenaars kolonies. Het schilderen ‘en plein air’, in de open lucht, werd een belangrijke manier van werken.

Weg uit de stad en dat bedompte atelier, op naar het schilderachtige platteland. Het begon in het Franse Barbizon, maar ook in Nederland trokken kunstenaars eropuit, naar Domburg, naar Laren, Bergen... en naar Volendam. Dat laatste kwam door een slimme actie van Leendert Spaander en zijn vrouw Aaltje. Vanaf 1881 nodigden zij verschillende kunstenaars uit om naar hun hotel in Volendam te komen. Die konden het atelier achter het hotel gebruiken en betaalden de hotelrekening met ter plekke gemaakte kunst. Aan onderwerpen geen gebrek; was Volendam niet mooi met zijn zee, zijn dijk, de vissers en de fraaie klederdracht?

Zo werd Volendam een heus kunstenaarsdorp.

In 1919 ging dochter Alida voort op dezelfde weg waardoor de collectie aangroeide tot meer dan 1400 werken met grote namen als Paul Signac,

06 UK TOT SLOT OKT 2021_SV1 SF.indd 47

die vandaag de dag bekend staat als de Spaander Collectie. De kunstenaarstraditie wordt nu nieuw leven ingeblazen met een moderne artist-inresidence, David Noro, en er worden allerlei activiteiten georganiseerd. Zo kun je bijvoorbeeld net zoals de schilders van vroeger buiten gaan schilderen door je op te geven bij een En Plein Air schilderworkshop. Of in het hotel een rondleiding krijgen langs de schilderijen door collectiebeheerder Evert Schilder. De maand wordt afgesloten met de onthulling van een kunstwerk van Rob Cerneus. Ook zoder artistieke ambities kun je je na een dosis schilderijen (en een Volendams visschoteltje) prima vermaken met een wandeling door het mysterieuze Doolhof, een wirwar van kleine straatjes achter de Dijk.

In Edam is een bezoek aan De Zwerver de moeite waard, het prachtige en zelfgebouwde woonen atelierschip – speciaal opengesteld voor de Kunstmaand – waarmee kunstenaar Wijnand Nieuwenkamp begin vorige eeuw door Nederland en Duitsland voer. Er is ook een interessant museum en natuurlijk die 200 monumenten. Het is er hoe dan ook prachtig, in Edam en Volendam.

Je zou er een schetsboek voor aanschaffen.

Zie voor het complete programma: www.de-onthulling.nl

17-09-2021 11:12

48

krant KRANT

TOT SLOT

21 questions

In de rubriek 21 Questions vragen we een Amsterdamse cultuurmaker naar zijn of haar eigenaardigheden, dromen, herinneringen en tips. Deze keer is dat Jochem Boodt, Boodt die sinds twee jaar geschiedenisvlogs maakt over Amsterdam onder de naam VlochemVerkent. tekst Anne Dirks

1. WAT IS JE FAVORIETE RESTAURANT/ SNACKBAR/ TERRAS/KROEG? ‘Snackbar Constantijn is de beste snackbar van de stad.

Die man achter de toog kan honderd bestellingen tegelijk aanhoren én dan nog de frikandel speciaal aan de juiste persoon geven.

Mensen die frequent komen heten ‘buur’. Ik weet niet of het goed is als de snackbareigenaar je herkent, maar ik vond het toch fijn dat ik met ‘buur’ word aangesproken.’

2. WAAR ZOU JE TWEEDE HUIS MOETEN STAAN? ‘Berlijn, die stad is fantastisch.

Door de enorme historie die je er vindt en die eeuwen teruggaat,

06 UK TOT SLOT OKT 2021_SV1 SF.indd 48

maar ook vanwege de recente geschiedenis.’

3. WAAR ZOU JE ÉCHT GOED IN WILLEN ZIJN? ‘Zelfacceptatie en mildheid. Iets minder kritisch zijn.’

4.WAT IS JE FAVORIETE STADSGEUR? ‘A ls de wind op een bepaalde manier staat en je de chocoladefabriek ruikt.’

5. WAARAAN GEEF JE TE VEEL GELD UIT? ‘Ik ben zo iemand met een racefiets en geef veel te veel geld uit aan fietsshirtjes.’

6. WELK BOEK/KUNSTWERK/FILM/THEATERSTUK/ STANDBEELD/MUSEUM HEEFT JE LEVEN VERANDERD? ‘Toen ik jaren geleden als gids bij het Scheepvaartmuseum werkte, heb ik vaak voor Zeeslag bij Gibraltar van schilder Cornelis Claesz. van Wieringen gestaan; het is een indrukwekkend doek van vijf meter breed. Op die plek ontdekte ik dat ik heel graag verhalen vertel.’

7. WAT IS HET BESTE ADVIES DAT JE OOIT HEBT GEKREGEN? ‘Geen advies en niet aan mij persoonlijk overgedragen, maar ik denk dan aan de quote van Bertolt Brecht in café Brecht aan de Weteringschans: ‘So wie es ist, bleibt es nicht.’ Verandering is de enige contante, dat vind ik een geruststellende gedachte.’

8. AAN WELKE FILM/ WELK BOEK/WELK THEATERSTUK/ KUNSTWERK DENK JE NOG WELEENS TERUG? ‘De welwillenden van Jonathan Littell over een heimelijk homoseksuele SS-officier die

meewerkte aan de Holocaust. Een verschrikkelijke geschiedenis, maar heel mooi opgeschreven.’

9. ALS JE IN EEN ANDERE TIJD KON LEVEN, WELKE ZOU DAT ZIJN? ‘Misschien gek als historicus, maar: de toekomst. Ik wil dan graag in een tijd leven waarin we contact hebben met intelligent leven buiten de aarde.’

10. WAT MAAKT EEN AMSTERDAMMER EEN AMSTERDAMMER? ‘Gogme – het Jiddische woord voor gewiekstheid – en de vrijheid om te zijn wie je wilt zijn.’

17-09-2021 11:13

49

Jochem Boodt (31) is historicus en een geboren en getogen Amsterdammer.

Hij werkte van 2012 tot 2015 als gids in het Scheepvaartmuseum en maakt sinds twee jaar vlogs over de geschiedenis van Amsterdam en omstreken voor zijn YouTube-kanaal Vlochem Verkent.

Volgens de videomaker ligt de geschiedenis van de stad letterlijk op straat, alleen kennen we de verhalen erachter (nog) niet.

11. WAT ZOU ELKE AMSTERDAMMER MOETEN WETEN OF DE GESCHIEDENIS VAN DE STAD? ‘‘Ik vind dat elke Amsterdammer iets over de Amsterdamse School moet weten. Eind 19de eeuw waren de woonomstandigheden voor veel Amsterdammers zo slecht: mensen woonden in krotten en kelderwoningen, of met z’n twintigen op 30 m2. Er was een gigantische woningnood. Het stadsbestuur heeft toen heel veel geld geïnvesteerd in mooie gebouwen om arbeiderswoningen te creëren; het begin van de sociale huurwoningen. Ik denk dat we daar een les uit kunnen trekken voor de huidige woningnood.’

12. WELK AMSTERDAMS(E) RESTAURANT/MUSEUM/PODCAST/ARTIEST HEB JE ONLANGS ONTDEKT? ‘Ik heb tijdens een vlog Museum Het Schip ontdekt en ben daarna de geschiedenis van de Amsterdamse School ingedoken. Waanzinnig en zo anders dan alle andere architectuurstijlen; gênant dat ik dat nu pas heb ontdekt.’

06 UK TOT SLOT OKT 2021_SV1 SF.indd 49

13. MOOISTE STUKJE ONBEKENDE GESCHIEDENIS VAN DE STAD? ‘De Nieuwe Kerk naast het Paleis op de Dam zou eigenlijk een toren krijgen, groter dan de Dom in Utrecht, want wij Amsterdammers konden het natuurlijk niet hebben dat Utrecht een hogere toren had. Daar heeft het stadsbestuur een stokje voor gestoken; zij wilden niet dat de kerkelijke macht letterlijk groter zijn dan de besturende macht.’

14. LELIJKSTE AMSTERDAMSE STRAATNAAM? ‘De Coentunnel, het kan echt niet meer dat er nog een tunnel is vernoemd naar een gouverneur-generaal van de VOC.’ 15. MOOISTE AMSTERDAMSE STRAATNAAM? ‘De Bosboom Toussaintstraat.

Die naam is poëtisch, heeft een mooie cadams en hij rolt lekker van de tong.’

16. WELKE WIJK HEEFT DE MOOISTE/ONTROERENDSTE/ TURBULENTSTE GESCHIEDENIS? ‘In de jaren twintig werden er voor probleemgezinnen heropvoedingskampen gesticht, waaronder Asterdorp in Amsterdam-Noord – ongeveer waar nu kringloop De Locatie zit. Deze ‘ontoelaatbaren,’ zoals de gemeente ze noemden, stonden onder constante curatele.

Een bijzondere geschiedenis waarover we eigenlijk nog maar weinig horen.’

17. WELKE PLEK HERINNERT JOU ALTIJD AAN EEN GESCHIEDENISFEITJE? ‘A ls ik over Vrijheidslaan rijd, moet ik altijd aan Stalin denken. Die laan heette vroeger de Stalinlaan; samen met de Churchillaan en de Rooseveltlaan vernoemd naar alle ‘winnaars’ van de Tweede Wereldoorlog. Na de bloederige Hongaarse revolutie van ’56 is deze toch maar veranderd in de Vrijheidslaan.’

18. WAT IS JE FAVORIETE WIJK IN AMSTERDAM? ‘De Plantagebuurt. Deze wijk werd aangelegd nadat de grachtengordel af was gebouwd en er geen geld meer was om de grachtengordel door te trekken. Dus werd deze wijk wat ruimer opgezet met grote lanen en veel groen.’

19. MOOISTE PLEK/MUUR VAN DE STAD? ‘Prinseneiland. Als je daar rondloopt, heb je even het gevoel alsof je in een klein dorp bent ver weg van de stad.’

20. BIJ WELKE BUURT/STRAAT HEB JE MOOIE HERINNERINGEN? ‘Ik ben voor het eerst op kamers gegaan in de Diamantbuurt. Daar heb ik een jaar lang aardappelen, wokgroenten en vleesjes gebakken in allerlei vormen, omdat ik niet kon koken.

Wél goede herinneringen aan.’

21. WAT WENS JE AMSTERDAM IN DE TOEKOMST? ‘Ik wens een minder gesegregeerFC Hyena de stad dan nu het geval is.’

17-09-2021 11:13

50

krant KRANT

TOT SLOT

terugblik

Terugblik

WEENS BIERPAVILJOEN OP HET FREDERIKSPLEIN, 1869

T

errassen! Tegenwoordig een eerste levensbehoefte, maar sinds wanneer eigenlijk? Buiten zitten met drank en snacks deden de neanderthalers al dagelijks, maar voor de combinatie met een tapperij belanden we in Amsterdam en omgeving toch in de middeleeuwen. Nog niet met de vertrouwde, al dan niet met bierviltjes gestutte tafeltjes en stoelen, maar met ruwhouten tafels en banken – bij grote herbergen voorzien van een halfopen luifel tegen zon en regen. Dat zou nog lang zo blijven.

Voor de moderne terrascultuur moeten we naar het midden van de 19de eeuw: vanaf 1860 werd in de stad ‘winkelen’ een populair tijdverdrijf. Niet louter voor het kopen, maar vooral als sociaal spel: zien en gezien worden.

De terrascultuur sluit daar naadloos op aan.

En dat ‘terrassen’ bij concertzalen vaak voor openluchtuitvoeringen benut werden, zoals de tuin van de in 1849 gebouwde Parkzaal in de Plantage, zal zeker bevorderlijk zijn geweest voor de dorst. Zo kwamen er in de

06 UK TOT SLOT OKT 2021_SV1 SF.indd 50

SHARON HANSMA

tekst Erik Schmitz foto Firma Wegner & Mottu / Stadsarchief Amsterdam

19de eeuw verschillende cultuurstromen bij elkaar, waarvan de belangrijkste niet onvermeld mag blijven: bier.

Dat is mooi te zien op deze foto uit 1869. Op het terras van het café van de Weense bierbrouwer Anton Dreher heft een groep mannen het glas. Moderner en hipper kon het niet, want in hun glazen schuimde het moderne pilsner. Dat werd in Nederland nog beperkt gebrouwen. Het café stond midden op het huidige Frederiksplein, waar nu een plantsoen is, en was onderdeel van de Internationale Tentoonstelling van Voorwerpen voor de Huishouding en het Bedrijf van den Handwerksman, die werd gehouden in het Paleis voor Volksvlijt en op het voorterrein. Daar liet Wenen aan Amsterdam zien hoe het ook kon.

Het zou nog even duren voordat dat doordrong, want de oudste Amsterdamse grand-cafés met terrassen ontstonden wat later, zoals Mille Colonnes uit 1879 op het Rembrandtplein, en waren gekopieerd van etablissementen in echte wereldsteden, zoals

Londen, Parijs en Wenen. Op die tentoonstelling in 1869 stond trouwens ook Gerard Heineken met zijn slappe Hollandse bier, dat nauwelijks werd verkocht. Reden te meer voor hem om versneld over te stappen naar het brouwen van pils. Gelukkig maar!

Anno 2021 ligt het Frederiksplein er heel anders bij. heck de recente foto en meer toen-en-nu-beelden van Amsterdam op Instagramaccount thenandnowamsterdam.

17-09-2021 11:13

Museumhoppen maakt Amsterdam Mokum Ontdek de musea van je stad

iamsterdam.nl/agenda ad UK Museumhoppen maakt Adam Mokum 210x276-2.indd 1 00 UK COVER OKT 2021 SF_MB.indd 51

reserveer online!

13-09-2021 14:44 16-09-2021 16:21

Hotel Wonderland is live immersive theatre where you choose how you interact with the story.

You hold the key. Whose door will you open?

Book your tickets now at hotelwonderland.nl 00 UK COVER OKT 2021 SF_MB.indd 52

16-09-2021 16:21