partners amsterdam & door DE ONDERGRONDSE STAD Kan Amsterdam verder de diepte in? jaargang 57 #7 APR 2023
De enige outlet in de Randstad
10 minuten vanaf A’dam CS
Verhalen voor jou. Boek op delamar.nl Spring awakening Laura H. Yentl en de Boer Familiespel Mark Rietman, Jacqueline Blom, Annick Boer en Bas Hoeflaak 5 t/m 9 apr Gedurfde musical met jong talent 10 t/m 21 mei Modderkruipers 21 t/m 24 jun Theater Oostpool 24 t/m 28 mei YOUR NEW DENIM DESTINATION VISIT OUR STORE, PICK UP YOUR FREE GIFT Kalverstraat 171 Amsterdam SUBJECT TO AVAILABILITY
DE METRO GEEFT EN DE METRO NEEMT
Mijn buren hebben een kelder gegraven onder hun huis. Langs het schoolplein waaraan onze huizen grenzen, moest eerst een schutting worden afgebroken zodat er een zakformaat heimachine doorheen kon. Er werden betonnen palen de grond in geheid, waarna het graven een aanvang nam en een betonnen kelderbak gestort kon worden. Inmiddels is hun huis een souterrain met twee slaapkamers en daarbovenop een mooie serre rijker. De reden: na de geboorte van hun kind hadden ze behoefte aan meer ruimte, maar die is in deze stad niet meer te vinden voor gewone tweeverdieners. En aangezien ze op de begane grond wonen, gingen ze de diepte in. Ze zijn niet alleen. Op talloze plekken in mijn wijk, De Pijp, breiden huizenbezitters hun bezit ondergronds uit. Nu een vierkante meter al gauw zevenduizend euro oplevert, is dat de moeite waard. De gemeente kan er trouwens ook wat van. De aanleg van de Noord/Zuidlijn heeft ons de ogen geopend voor de mogelijkheden. Ik blijf het een duizelingwekkend idee vinden dat je op 26,5 meter diepte gewoon op een bankje zit te wachten op de metro. In ons coververhaal (pag. 8) onderzoeken we hoeveel dieper Amsterdam nog de grond in kan. Het idee is dat je met dat ondergronds bouwen een deel van de drukte op straat wegneemt. Maar die metro heeft er juist voor gezorgd dat het een stuk drukker is geworden in onze wijk. De schatting was destijds dat er 1200 mensen extra naar De Pijp zouden komen. Ik geloof dat dat ruimschoots gehaald is. De wijk is nu zelfs een gewilde woonlocatie voor de grootverdieners van de Zuidas. En zo verandert de gewezen volkswijk steeds meer in een reservaat voor de haves. Dit tot verdriet van mensen als Sophie Straat (pag. 24). Geboren en getogen in De Pijp ontdekte de zangeres na haar opleiding in Den Haag dat er geen (betaalbare) woonplek meer was in de buurt waar ooit de kleine André Hazes op de markt stond te zingen over een brief aan zijn moeder. Logisch dat Sophie de smartlap aangreep om te zingen over het leed dat gentrificatie heet.
Bart van Oosterhout Hoofdredacteur
b.vanoosterhout@iamsterdam.com
VOLG ONS:
iamsterdam.nl
facebook.com/iamsterdamnl
iamsterdam.nl/uitmail
instagram.com/uitinams
youtube.com/@uitinamsterdam
cover: Monique Wijbrands
Inhoud APR/23
P.08 ONDERGRONDSE STAD
COVERVERHAAL
Vergeet wolkenkrabbers: een beetje wereldstad gaat niet de lucht, maar de grond in. Dat is althans wat visionairs al lange tijd roepen – en wat met de komst van de fietsenstalling bij Centraal Station steeds luider klinkt. Maar is het ook realistisch? En hoe zou zo’n stad onder de stad er dan uitzien?
P.15 KUNST & VERMAAK
MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR
Over de allerlaatste theatervoorstelling van Mugmetdegoudentand, film Goodbye stranger en expo Skateboard city, die de skatecultuur in Amsterdam belicht. Ook spraken we Sophie Straat: ‘Er is zo veel kut, er is nog zo veel te schrijven.’
P.29 ETEN & DRINKEN & ZO
LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN
Natuurlijk vind je hier weer de nieuwste winkelen eettips, maar we duiken ook in de heropleving van gabber- en trancemuziek. Keihard beuken: waarom vinden we dat (ook) alweer leuk? Plus: een verrassende tour door Oud-Zuid, langs de favorieten van rapper Bob uit Zuid.
P.39 AGENDA
DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA Foto-expositie Buy your darlings, dEUS in de Melkweg, de nieuwe dansvoorstelling Climb the sky van NDT 2 en een vuistslag van een theatervoorstelling (Try not to know what you know, foto): de agenda staat weer bol van de uittips deze maand.
P.50 TOT SLOT
ODE AAN DE STAD
Wat is acteur Daniël Kolfs mooiste herinnering aan Amsterdam? Waar snackt-ie het liefst? En wat heeft hij met de Surinaamse zanger Lieve Hugo (foto)? Die en meer vragen beantwoordt Kolf in de rubriek De Echte Amsterdammer.
‘WELKE ROL IK WILDE SPELEN? IK LIET ZE NIET EENS UITPRATEN. ‘JEZUS!’ ZEI IK. […] IK DENK DAT
DAT HET AMSTERDAMSE IN ME IS.’
SINAN EROGLU IN HET AD OVER WELKE ROL HIJ
VOOR ZICHZELF ZAG, EN KREEG, IN THE PASSION
TE ZIEN OP 6 APRIL OP NPO1.
KRANT krant 4
SANDER MULKENS EN REMCO MODDERKOLK
Up-to-date
februari 2022
Nieuws uit de stad, de leukste uit- en eettips en gespot op Instagram.
‘PORTRETTEN WORDEN VAN OUDSHER GEMAAKT VAN ‘BELANGRIJKE MENSEN’. DEZE MANNEN EN VROUWEN ZIJN DAT VOOR MIJ.’
PIETER ATHMER SCHILDERDE 24 PORTRETTEN VAN DE HELDEN DIE ONZE STAD SCHOONHOUDEN, HET GROEN VERZORGEN EN STRATEN, STOEPEN, KADES EN PLEINEN ONDERHOUDEN. TENTOONSTELLING STADSWERKERS/ VERBORGEN HELDEN IS T/M 30 APRIL TE ZIEN IN CENTRALE HAL VAN DE STOPERA.
DE STAD BLOEIT
Hoe vier je het best de komst van de lente? Met Amsterdamse tulpen natuurlijk! Je hebt meteen een goed humeur door de honderdduizenden tulpen die de hele maand april het straatbeeld kleuren, met dank aan het Tulp Festival. Voor iedere Amsterdammer een tulp, is het motto van het festival. En dóór, want de tulpen zijn geplant door Amsterdammers – studenten, scholieren, vrijwilligers en meer. Helemaal in bloemenmodus? Mis dit jaar dan de Keukenhof niet, nog tot en met mei in bloei en vooral deze maand op z’n mooist.
1 t/m 30 april
@uitinams
Elke maand krijgt een lokale Instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze week is dat @shotbysheena_, die ons bekendste stadshuisdier, de blauwe reiger, vastlegde. Wist je trouwens dat de meeste reigers (vrijwillig) in Artis wonen? Daar worden jaarlijks ruim honderd nesten bewoond. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.
Mannelijkheid, wat is dat nog? In OSCAM’s mode-expositie Shifting the narrative reflecteren negen designers en modehuizen op de ware betekenis van empowerment in relatie tot de tijdsgeest en onze schoonheidsidealen – in het bijzonder van dat van de zwarte man. Met werk van Denzel Veerkamp, het Brits-Ghanese merk Palmwine Icecream, Bianca Saunders en Filling Pieces, Patta x Bodil Ouédraogo en The New Originals. Leuk: het decor is tot stand gekomen met hulp van het Nationale Opera & Ballet Decoratelier.
t/m 8 juni, oscam.nl
SINGLES DAY
Platenwinkels en -labels zetten op 22 april hun beste been voor tijdens Record Store Day, met exclusieve releases die alléén dan verkrijgbaar zijn. Ambassadeur is zangeres Froukje, die komt optreden in een aantal zaken. Haar nieuwe single Als ik God was wordt gratis uitgedeeld aan de eerste vijfduizend klanten.
ALS WARME BROODJES
‘De warmste bollen! De vrolijkste bollen! De gelukkigste bollen!’ Bakkersdochter Bianca Bartels wist als kind al hoe je klanten de winkel – aan de Rijnstraat in Zuid – in moest lokken. Boek Brood op de plank is een verhaal over drie generaties trotse broodbakkers, een liefdevol portret over gepassioneerde Amsterdamse middenstanders. Over het ambacht, de oorlog, winkelsluitingswetten, regelgeving, concurrentie van supermarkten, de volkorenbroodhype, klagende buren, altijd netjes zijn voor de klanten en nooit zeuren of opgeven. En natuurlijk over elke dag weer vers brood bakken, vol overgave.
€ 24,99, nieuwamsterdam.nl
nieuws 5
tekst Karin Thybaut
DE MAN IN DE MODE
CHANTAL ARNTS
PIETER ATHMER
JASPER DE KLOET
THUIS IN DE STAD
Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.
Wie Hetty (64) en Bram (66)
Oorbeek met Faye Wat Dijkwoning van rond 1906 van 108 m2 in Tuindorp Buiksloot Hoe Via Brams vader, die ooit meerdere huizen op de Nieuwendammerdijk kocht Sinds 43 jaar. ‘We zijn op onze huwelijksdag erin getrokken.’ Opvallend De gevel doet een klein koekhuisje vermoeden, maar deze ruime woning heeft drie vaste verdiepingen waarbij de benedenverdieping aan de achtertuin grenst Fijnste plek ‘De keuken en onze eettafel. Als we mensen op bezoek krijgen, zitten we altijd hier.’
Bram: ‘Ik ben hier opgegroeid, net als mijn vader, opa en overgrootvader. Mijn vader heeft ons huis ooit gekocht voor drieduizend gulden, niet voor te stellen. Hij zei altijd: ‘Als ik meer geld had gehad, was die hele dijk van mij. En nu gaan we, na 43 jaar aan de Nieuwendammerdijk, verhuizen naar Monnickendam.’
Hetty: ‘Ik ben verknocht aan het Vliegenbos, een plek die ik heel belangrijk vind en waar ik voor vecht. Ik heb zelfs een actiegroep ‘Om het bos, niet door het bos’, omdat net als ik veel bewoners zich ergeren aan fietsers die door het bos crossen. Ik loop elke dag met Faye door het Vliegenbos.’
Hetty: ‘Faye is een Berner sennenhond, onze derde. We zijn stapelgek op haar: ze is groot, maar zo zachtaardig. En ook lief voor onze kleinkinderen. Al onze honden voelen als onze kinderen; ik kan soms nog huilen om het verlies van de eerste. We hebben van allemaal een mooie foto aan de muur hangen.’
tekst en foto Marjolein van Damme
KRANT krant binnenkijken 6
Hetty: ‘De mentaliteit in de buurt is de afgelopen tien jaar wel veranderd. We zijn gewend om echt samen met de buurt te leven. Als we een verjaardag vierden, kwam iedereen een biertje drinken. Er wonen nu veel yuppen, die zijn heel erg op hun eigen.’
Hetty: ‘Het fijne is dat je hier overal vlakbij zit: je woont groen, maar bent toch in de stad. Café ’t Sluisje hier verderop is een authentieke plek waar je over het water kunt kijken. Ook de oude scheepmakerswoningen, bij het haventje, zijn mooi om te zien.’
Bram: ‘Hier weggaan was een moeilijk besluit. Maar er staat in Monnickendam een mooi nieuw verbouwd huis met meer ruimte voor ons, dus we kijken ook uit naar dit nieuwe hoofdstuk. Dit huis staat dus te koop.’ (Gratis tip van de redactie: Nieuwendammerdijk 161 op funda.nl)
7
EEN STAD ONDER DE STAD
Onder onze voeten liggen eeuwen aan Amsterdamse historie –maar misschien ook wel de toekomst. Is ondergronds bouwen een oplossing voor de bovengrondse drukte?
het ondergrondse OPENING 8
KIJK OMLÁÁG
Van de nieuwste, allergrootste fietsenstalling van Amsterdam is op het eerste gezicht weinig te zien: die bevindt zich onder de grond. Onder het Stationsplein kunnen sinds kort ruim zesduizend fietsen zo’n negen meter onder straatniveau worden gestald. Opgeruimd staat netjes, toch? Dat geldt ook voor het 10,6 kilometer lange metronetwerk in tunnels, dat de komende jaren nog langer wordt: de Noord/Zuidlijn wordt vanaf 2028 flink uitgebreid. Verder komt er een nieuwe ondergrondse parkeergarage in De Pijp en moet in 2024 de Singelgrachtgarage opengaan, met plek voor zo’n achthonderd auto’s. Want: minder auto’s op straat betekent meer ruimte voor groen, voetgangers, spelende kinderen en fietsers. Maar er gebeurt nog veel meer onder onze voeten. Zo kunnen we al ondergronds uitgaan in Club Shelter in Noord, zijn er prachtige verborgen bankkluizen (onder meer onder De Bazel aan de Vijzelstraat) en lopen sommige grachten onder onze voeten door. Veel Amsterdammers onderkelderen hun huis om ruimte te winnen en ook de aanleg van souterrains is populair. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het enorme netwerk aan telefoon-, elektriciteits- en datakabels en leidingen voor gas, riolering en stadswarmte.
FUTURISTISCH
Grote, groeiende steden als Amsterdam zijn voortdurend op zoek naar ruimte. ‘Die is de laatste jaren vooral gezocht in de hoogte’, zegt Marco Bontje, stadsgeograaf aan de Universiteit van Amsterdam.
‘Terwijl er ondergronds ook allerlei mogelijkheden zijn, zoals de fietsenstalling bij Centraal laat zien. Dat kan de weg vrijmaken voor meer grote ondergrondse
projecten. Als het technisch te doen is en het tegen redelijke kosten kan natuurlijk, want bouwen onder de grond is duur.’ Ter illustratie: de kosten voor de fietsenstalling vielen nog hoger uit dan de geschatte 45 miljoen euro, inclusief 7 miljoen voor het uitgraven van de grond onder het water. Mede door die kosten wordt er mondjesmaat ondergronds gebouwd, zegt Frans Taselaar, ingenieur-geoloog en
9
tekst Kim van der Meulen ilustraties Monique Wijbrands, Barbara van den Berg
FIETSENSTALLING KAN DE WEG VRIJMAKEN VOOR MEER GROTE, ONDERGRONDSE PROJECTEN’
Parkeergarages zijn er al, en natuurlijk de nu al iconische etsenstalling onder Centraal Station. Maar er is ondergronds veel méér mogelijk. ‘Eigenlijk kan alles waarvoor geen daglicht nodig is naar beneden.’
‘DE
>
Ondergrond winkelen, zwemmen, clubben: is dit het Amsterdam van de toekomst?
De grondlagen van Amsterdam zitten vol met dit soort bodemschatten.
WÁT EEN VONDST
1. MIDDELEEUWS KASTEEL
Bij de bouw van een parkeergarage aan de Nieuwezijds Kolk in 1994 werden de resten van een middeleeuws kasteel gevonden, waarschijnlijk gebouwd in opdracht van graaf Floris V. (zie kader op pag. 13).
2. BIJLEN UIT DE STEENTIJD
Bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn werden 700.000 grondvondsten gedaan, van een middeleeuws Mariabeeld en zeventiende-eeuwse stroopkan tot een 7Up-flesje uit 1956 en Dolle Mina-sticker uit de jaren zeventig. De oudste schatten: bijlen uit de steentijd. Zie belowthesurface.amsterdam.
3. BIERBROUWERIJ
Een zeldzame vondst: in 2016 ontdekten stadsarcheologen de resten van een zestiende-eeuwse bierbrouwerij onder de Spuistraat. De ronde oven van de brouwerij, Het Delffse Wapen genaamd, was zelfs nog in redelijke staat.
medeoprichter van Stichting Amsterdam Ondergronds. ‘Een parkeergarage onder een gracht is nu ongeveer de grens van de economische haalbaarheid’, zegt hij. ‘Een stedelijk probleem moet dus heel urgent zijn voordat de gemeente besluit daar maatschappelijk geld aan te besteden. De ondergrondse ontwikkelingen in de stad gaan daarom langzaam, terwijl er veel meer mogelijkheden zijn dan nu worden benut.’
DAGLICHT VS. KUNSTLICHT
Hoe talrijk die mogelijkheden dan zijn, liet bouwbedrijf Strukton in 2008 al zien met een ambitieus plan voor een ondergrondse stad: Amfora. Civieltechnicus en bedenker Bas Obladen kwam met een uitgebreid stelsel van ondergrondse ruimtes onder de grachten, met ruimte voor parkeerplaatsen, sportzalen, bioscopen en bevoorrading. Ook doorgaand verkeer zou onder water kunnen, wat de stad
toegankelijker zou maken. Mooi idee, maar er is nog niets van terechtgekomen. ‘Het was ook geen concreet plan, meer een futuristisch concept om te laten zien wat allemaal zou kunnen’, weet Taselaar. ‘Eigenlijk zou je alles waarvoor geen daglicht nodig is kunnen verplaatsen naar beneden: sportscholen, bioscoopzalen, operatiekamers, distributiecentra, datacenters.’
Niet álles wat we bovengronds doen, kan ondergronds gebeuren, beaamt stadsgeograaf Bontje. ‘Om ergens prettig te kunnen wonen, heb je toch echt frisse lucht en daglicht nodig. De wetten en regels die de leefbaarheid van ondergrondse ruimtes moeten bewaken, gaan vooral daarover’, zegt hij. ‘Al zijn er voor andere functies wel oplossingen te bedenken. Met kunstlicht kun je daglicht bijvoorbeeld goed nabootsen.’ In de nieuwe fietsparkeergarage wekken ledstrips en een witgeschilderd plafond al de illusie dat er daglicht binnenkomt.
10
Onder onze voeten bevindt zich nu al een wirwar aan tunnels, buizen en kabels.
IN DE BLUBBER
Hoeveel mogelijkheden er ook zijn: graven is niet zonder risico’s. Als gevolg van bouwfouten bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn verzakten in 2008 bijvoorbeeld een aantal huizen aan de Vijzelgracht. ‘Amsterdam is eigenlijk een moeras, een oud waddengebied’, vertelt Taselaar. ‘Na de laatste IJstijd is de zeespiegel tientallen meters gerezen, en die ruimte vult zich met slib. De eerste twaalf meter van de bodem bestaat uit zachte, blubberige pudding. Dat levert complicaties op met bouwen. Graaf je dieper, dan zijn de grondlagen steviger. Maar vooral oude gebouwen staan eigenlijk in die blubber.’ Ook met het grondwaterpeil moet rekening gehouden worden. De gemeente kwam vorig jaar nog met nieuwe regels voor de aanleg van kelders, omdat het onderkelderen op sommige plekken tot overlast en schade leidde. ‘Het grondwater in Amsterdam staat maar een paar decimeter onder het maaiveld’, zegt Taselaar. Ondergrondse bouwwerken moeten dus waterdicht worden gemaakt. Al is dat niets nieuws: dat moet altijd, of bouwwerken nou één of honderd meter de grond in gaan. ‘Technisch is dat niet complex. Mensen vinden vooral het idee eng: kom ik wel weg in geval van nood? Maar net als bij hoge torens geldt dat alle scenario’s goed zijn doorgerekend.’ Misschien hebben we gewoon meer tijd nodig om te accepteren dat we écht de grond in kunnen, zegt Taselaar. ‘Vijftien jaar geleden verklaarden mensen je voor gek als je zei dat we fietsen ondergronds zouden stallen: duur, eng, kan niet. Nu zegt iedereen verbaasd: wat hebben we veel ruimte!’
EMMERTJES
WATER HALEN
Af en toe komt er weer een in het nieuws, wanneer verbaasde grondwerkers op grote gewelven stuiten: de verswaterbak. Tussen 1790 en 1824 werden er 33 aangelegd om de stad van schoon water te voorzien. Het grachtenwater was ronduit smerig. In de bakken, eigenlijk ondergrondse reservoirs, kwam regenwater en met schuiten aangevoerd water uit de Vecht. Boven de grond zat een pomp. In de grootste reservoirs paste een slordige 250.000 liter water. Toen in de jaren 1850 de stad van duinwater werd voorzien, werden de bakken overbodig en raakten ze vergeten.
DE INGEWANDEN VAN DE STAD
Onder de straten liggen duizenden kilometers waterleidingen, gasbuizen, riool, telefoonkabels, elektradraden, glasvezelkabels en stadswarmtebuizen. De ingewanden van de stad, die altijd in beweging zijn en waar we elke dag achteloos overheen lopen. Al in de zeventiende eeuw werden er volop riolen aangelegd, waarvan de inhoud in de grachten verdween. Dat leverde Amsterdam de reputatie op van een schone maagd met een
stinkende adem. Pas begin twintigste eeuw werd dat probleem opgelost. Inmiddels waren gasbuizen (voor de stadsverlichting) en de waterleiding erbij gekomen. Zo werd het steeds voller onder de grond en ontstond de moderne leiding- en kabelspaghetti – wat weleens problemen oplevert bij werkzaamheden. De gemeente heeft de toestand van het ondergrondse netwerk opnieuw op de agenda gezet, want het belooft de komende jaren alleen maar drukker te worden.
Boven: Waterkelder onder de Stromarkt, 1980
Rechts: Aanleg hoofdriool Mauritskade, 1910-1912
11
‘Mensen vinden vooral het idee eng: kom ik weg in geval van nood?’
HAN VAN GOOL
Links: de aanleg van metrostation De Pijp
Boven: muurversterking Nieuwezijds Kolk, 1994
Links: Sluis (achter de betonnen bak) onder de Nieuwmarkt
WAT IS ER MOOIER DAN MET DE ROLTRAPPEN NAAR DE PERRONS VAN STATION DE PIJP AF TE DALEN TOT WEL 26,5 METER DIEPTE?
krant 12 KRANT het ondergrondse
1 2 1 2 3 3 4 4 5 5
MONUMENTEN EN ARCHEOLOGIE AMSTERDAM DORIAN KRANSBERG ILLUSTRATIE BARBARA VAN DE BERG MONUMENTEN EN ARCHEOLOGIE AMSTERDAM
5X DOWN UNDER
1 DE DAM
Bijzondere ondergrondse
plekken om –letterlijk – even bij stil te staan.
tekst Erik Schmitz
Op de Dam sta je boven op de plek waar Amsterdam haar naam kreeg. Want zonder dam geen Amsterdam. De Amstel was zo’n 130 meter breed en 10 meter diep toen de dam kort voor 1275 werd aangelegd. Resten van de oudste houten sluizen, die het water van de Amstel naar het IJ leidden, zitten nog steeds in de grond. In 1974 werden nog oude funderingen teruggevonden tijdens rioolwerkzaamheden, toen voor het Paleis de muren van de zestiende-eeuwse Waag tevoorschijn kwamen. De Dam groeide uit tot het drukste marktplein in het hart van de stad, en werd in de negentiende eeuw het bekendste plein van Nederland. Een plein voor feest en protest. Hier liggen meer voetstappen van vroeger onder het plaveisel dan waar ook in de stad.
2 METROSTATION DE PIJP
De Ferdinand Bolstraat tussen de Ceintuurbaan en de Albert Cuypstraat was eindeloos lang een bouwterrein van de Noord-Zuidlijn. Maar Amsterdam kreeg er (alweer) iets unieks voor terug: het diepste station van Nederland. Wat is er mooier dan met de roltrappen naar de perrons af te dalen tot wel 26,5 meter diepte? Het is een reis terug in de tijd: eerst door zo’n 12 meter veen en klei uit de laatste 10.000 jaar, dan door zand- en kleilagen uit de laatste IJstijd. Het station steekt zelfs nog iets dieper, tot in een kleilaag van 116.000 tot 126.000 jaar oud. Eigenlijk een gemiste kans dat de wanden niet zijn benut om het leven van toen weer te geven, met de wolharige neushoorn of mammoet erop. Het kan nog steeds.
3 DE POENTUNNEL
Onderaardse gangen: ze zijn meestal te mooi om waar te zijn, en toch leidden ze een hardnekkig bestaan. Zo bleek het verhaal over de vluchttunnel van café ’t Papeneiland, die naar een katholieke ‘schuilkerk’ zou leiden aan de overkant, achter Prinsengracht 7, ook een broodje aap. Toch kent het centrum een echte onderaardse gang, die bij de Vijzelstraat onder de Keizersgracht doorloopt: de Poentunnel. Toen in 1974 aan de Vijzelstraat een nieuw bankgebouw verrees, wilde men graag een eigen verbinding naar het oude bankgebouw – waar nu het
THE AMSTERDAM DUNGEON
Afdwalen in een ander soort historie van Amsterdam, dat kan bij The Dungeon onder het Rokin. Een interactieve, ondergrondse tour waarbij je wordt meegesleurd naar het duistere verleden van onze stad: met 9 shows, 10 acteurs en 500 jaar geschiedenis is The Amsterdam Dungeon een ervaring over én onder de stad. De professionele acteurs spelen gruwelijke karakters, van een krankzinnige rechter tot een duivelse beul, een heks, heksenjagers en ander gespuis, dus schrikken ga je sówieso. Maar ook lachen, gelukkig. thedungeons.com/amsterdam
Naar de Dungeon met 20% korting!
Stadsarchief zetelt. Zo konden medewerker droog van de parkeergarage onder het nieuwe gebouw naar hun bureau lopen. Beide toegangen zijn inmiddels afgesloten. Het interieur is nog helemaal gaaf: vintage jaren zeventig met schrootjes, vloerbedekking en een soort wandplastieken in bruin en groen. Leuk voor toekomstige archeologen.
Naar The Dungeon met 20% korting? Bestel je tickets dan via thedungeons.com/amsterdam/uitkrant. De actie is geldig t/m 30 juni.
OPHOGEN MAAR WEER
4
ONDERGRONDS KASTEEL
De oudste huizen van Amsterdam stonden aan de Nieuwendijk, tussen de Nieuwe Nieuwstraat en de Dirk van Hasseltssteeg. Gebouwd van hout en vlechtwerk en bewoond door ambachtslieden. Het aantal huizen groeide snel: in 1275 waren er al bijna duizend inwoners. Om droge voeten te houden, moesten ze voortdurend ophogen (zie kader rechts). In die metersdikke grondlagen werd in 1994 een sensationele ontdekking gedaan; een muur van een middeleeuwse versterking. Het bouwwerk van 20 bij 25 meter (1280-1290) werd gebouwd in opdracht van graaf Floris V en bestond maar kort. De Nieuwendijk is dus niet alleen de oudste winkelstraat van de stad, het is waarschijnlijk de enige plek in Nederland waar je kunt shoppen boven een kasteel.
De zompige veenbodem, waar Amsterdam grotendeels op gebouwd is, betekent dat de geschiedenis van de stad in één werkwoord kan worden samengevat: ophogen. Dat begon al in de dertiende eeuw en gaat nog steeds door. Van alles is er gebruikt: veen, klei, mest, stadsafval en zand. Grote uitbreidingen zoals de grachtengordel leidden tot een ware grondhonger en zelfs gronddiefstal. Vanaf de late negentiende eeuw is zand het favoriete ophogingsmiddel. Dat kwam overal vandaan: uit het Gooi en de duinen, uit de Noordzee en het IJmeer. Of het werd opgezogen uit diepe IJstijdlagen: zo ontstonden de Sloterplas en een deel van de Nieuwe Meer. Voor de Tweede Wereldoorlog werd voor uitbreidingswijken een wel vier meter dikke zandlaag aangebracht. Daarna volstond men met twee meter. Neem eens een kijkje bij een gat dat in de straat wordt gegraven, en dit is wat je ziet: onder het asfalt ligt het zand. Amsterdammers wonen eigenlijk op een reusachtige terp in de zompige polders van West-Nederland.
5
DE BIJLEVELDSCHESLUIS
Bestaansgrond Gederomantiseerd
De laatste twee eeuwen zijn er tientallen grachten en waterlopen in de stad gedempt, maar soms kon dat niet. De oplossing was dan simpel: de grond in. Zo’n ondergronds kanaal loopt onder de Nieuwmarkt, van de Kloveniersburgwal naar de Geldersekade. In het midden bevindt zich zelfs een waterkering, de Bijleveldschesluis. In 1413 kocht het waterschap Bijleveld aan de Oude Rijn het recht om af te wateren op de Amstel. Voor dat water was een extra sluis nodig. Toen in 1488 de Waag werd gebouwd als oostelijke stadspoort, kwam de sluis waar hij nog steeds ligt: een vier meter brede tunnel onder voorpoort. De Nieuwmarkt was toen nog geen plein, daar liep de stadsgracht. Toen de poort tot waag werd verbouwd, moest er een groot marktplein bijkomen. En dus werd in 1614 een stuk gracht gedempt, met daaronder een kanaal, dat er nog steeds ligt.
zand en divers ophoogmateriaal
13
OndergrondvanAmsterdam zand klei veen zand klei veen zand klei veen zand, klei, veen (wadzand)
3e zandlaag NAP 3 meter 12 meter 30 meter 50 à 80 meter hollandveen basisveen 1e zandlaag 2e zandlaag Eemklei wvp = watervoerend pakket VoordatAmsterdamhierneerstreekhaddenNoordzeeenzandbanken,rivierenenmoerassen,gletsjersengetijdegeuleneonenlanghetrijkalleen.Hetresultaatiseenbodemopbouwvanaf
5 >
wisselendelagenveenenklei,afgewisseldmetondiepeendiepepakkettenzeezandenrivierzand.Inessentiestaatdestaddusopeenzompigemixvanverrotteplanten,zand,waterenklei
CADEAU BIJ ABONNEMENT
Hollandse huisjesvaasjes
De meeste cadeaus die het label ‘typisch Hollands’ krijgen, zijn alsnog gemaakt in het Verre Oosten. De Hollandse huisjesvaas van CRE8 is een écht, honderd procent Nederlands cadeau. Gemaakt in de werkplaats in hartje Amsterdam, van massief Hollands essenhout dat gered is van de houtversnipperaar. De CRE8-producten worden vervaardigd met de lasersnijder en de makers zijn jongeren die een leer-werktraject volgen, met als doel: doorstromen naar een opleiding of werk.
De huisjesvaas is er in drie varianten: een vaas met klokgevel, eentje met trapgevel en eentje met puntgevel. Een origineel bloemencadeau met een typisch Hollandse uitstraling. c-r-e-8.nl
GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€ 31,99) EN ONTVANG EEN DRIEDELIGE VAASJESSET. Deze actie loopt t/m 24 april
mail & win!
TOUR MET RENZY
GPS-tour met audio naar keuze voor 2 personen t.w.v. € 85
Op zoek naar een onvergetelijk uitje in de duinen? Met de Duin en Strand GPS Audiotour van Renzy ontdek je op eigen tempo de omgeving van Noordwijk, buiten de gebaande paden in een stoere tweepersoons Twizy. Alle Twizies hebben GPS-navigatie met een vaste route aan boord die je langs de mooiste plekjes leidt. De audiogids vertelt alles over de omgeving, bezienswaardigheden en stops. Voor gezinnen met kids is er een familiepakket met fotospeurtocht.
Deze actie loopt t/m 24 april
Ga naar iamsterdam.nl/
iamsterdam.nl/acties
AMSTERDAM IN VUUR EN VLAM
5x twee tickets voor de tentoonstelling Amsterdam in vuur en vlam in het Stadsarchief + bijbehorend boek
t.w.v. € 39,95
Jan van der Heyden staat bekend als schilder van stadsgezichten. Maar de zeventiende-eeuwer was ook uitvinder en ondernemer. Zijn vindingen, de verbeterde brandspuit en de moderne stadsverlichting, visualiseerde hij in gedetailleerde prenten. Centraal in de tentoonstelling staan de 19 prenten uit het Brandspuitenboek (1690), samen met getekende voorstudies die Van der Heyden hiervoor maakte. De expo is te zien van 7 april t/m 6 augustus.
Deze actie loopt t/m 24 april
krant aeig
14 t.w.v. €36
WOE IS WATCHING
Jeroen Woe, beter bekend als de helft van cabaretduo Van der Laan & Woe dat vorig jaar de Televizier-Ring won voor Even tot hier, zag al vele theaters van binnen. En dat niet alleen: hij sprak ook stemmen in van tekenfilms en regisseerde meerdere voorstellingen. Hij weet, kortom, wel het een en ander van film en theater. Onder de noemer Woe is watching staat hij dan ook drie avonden in Rialto VU om samen met een bekende gast een film of voorstelling te bespreken. Op 17 april is dat cabaretduo Rundfunk, die cultklassieker Napoleon dynamite koos. Inderdaad: dat wordt lachen.
17 april, Rialto VU
‘IK MISTE DE HEDONISTISCHE MUZIEK’
Controversiële teksten, breakbeats, invloeden van hyperpop en elektronische dansmuziek, dat is het geluid van Gotu Jim. Jim Lageveen brak in 2018 door met zijn rap-improvisatie-single Tweede klas shit. Nu is er zijn nieuwe album Niet geslapen, wel gedoucht, vol nummers over het uitgaansleven, zoals Stiekem wil ik dj zijn (met Faberyayo) en Ketaknallervan de week. Oppervlakkig? ‘Ik heb tracks geschreven die een meer persoonlijke vibe hadden, maar het voelde gewoon niet alsof ik degene ben die dat verhaal moet vertellen. (…) Ik miste de hedonistische muziek, dát is de muziek waar ik naar wil luisteren.’ En zo geschiedde. 7 april, Melkweg
HAVEN
Sem Langendijk (1990) groeide er zelf op, het Westerdok in het Westelijk Havengebied. Maar waar hij zijn jeugd doorbracht tussen de kunstenaars, krakers en buitenbeentjes, zijn de rafelranden van het IJ inmiddels feilloos gladgestreken en volgebouwd met luxe appartementen. Het eens zo unieke Amsterdamse gebied lijkt daarmee op de Docklands in Londen of Red Hook in New York, want dit proces is overal aan de gang. Langendijk legde de ontwikkelingen in verschillende steden – en de mensen erin, zoals ADM-terreinbewoner Summer (foto) – vast en vraagt zich in expositie Haven af: van wie is de stad nou eigenlijk?
t/m 18 juni, foam.nl
THEATER: DE MUG STOPT ERMEE COLUMN CINDY EXPO: SKATEBOARD CITY FILMTIPS IMMERSIVE THEATER IN FOREVER YOUNG INTERVIEW MET SOPHIE STRAAT 16 19 20 22 23 24 KRANT krant r 2023 15
Nog één keer De Mug
Al 38 jaar maakt Mugmetdegoudentand urgent, slim, eigenzinnig en vooral heel geestig theater. Tot nu, want het gezelschap stopt. Met The Making of Soros the musical als perfect slotstuk.
theater
De Mug bestaat sinds 1985, toen Joan Nederlof en Marcel Musters er al deel van uitmaakten; Lineke Rijxman kwam erbij in 2006. Zij vormde de afgelopen jaren eigenlijk al het hoofd en hart van het gezelschap. De drie leden van de artistieke kern besloten te stoppen omdat ze steeds meer uit elkaar aan het groeien waren en eigen projecten deden. Nederlof richt zich onder andere op Flexibel, de net opgerichte eerste Nederlandse theaterschool voor mensen met een verstandelijke beperking (hun productie FAAM is te zien op 14 mei in Bellevue) en Musters wil na een zware burn-out eigenlijk niet meer spelen – hij werkt wel verder aan zijn podcastserie De 100 vrouwen van Marcel Landelijke bekendheid kreeg de groep door de VPRO-serie Hertenkamp (1998): een briljante mix van soap, comedy en satire over de bewoners van Villa Hertenkamp, onder wie een stel dat een spirituele academie beheerde, een alleenstaande man die aan allerlei angsten leed en een lesbisch showbizzkoppel. Hertenkamp was een onderkoelde parodie op het soapgenre en een absurdistische uit-
vergroting van alles wat er broeide op het gebied van relaties en samenleven. Later volgden TV7, over de televisie-wereld, en Koppensnellers, dat zich afspeelde op een krantenredactie.
SLIM THEATER
Legendarische theatervoorstellingen zijn er echter veel meer. Zoals Hannah en Martin , gebaseerd op de geheime liefdesrelatie van de Joodse filosoof Hannah Arendt en haar leraar Martin Heidegger, dat mijmerde over de vraag: kan goed nadenken ons beschermen tegen het kwaad? Het zoveelste staaltje slim theater met hilarische scènes, op de spannende grens tussen politiek en privé, vaak geschreven door Nederlof of Rijxman. In Happy hour (2021) ging het over taal, over het maskeren van de werkelijkheid, over het verdwijnen van de grens tussen fictie en waarheid, over ironie en hoe dat inmiddels een beproefd stijlmiddel van rechts is geworden. In de voorstelling deed De Mug waarin het al zo veel jaar heeft geëxcelleerd: het ‘hier en nu’ laten zien in even vermakelijk als intelligent theater. En af en toe even flink steken.
16 theater
tekst Margriet Prinssen foto’s Nichon Glerum, Martine Stig
Lineke Rijxman tussen Jasper Stoop en Vincent van der Valk in Themaking of Soros the musical. Rechts de cast van Hertenkamp (1998).
KRANT krant
The making of Soros the musical
19 t/m 26 april Bellevue
SLUITSTUK OVER SOROS
The making of Soros the musical is – onverwacht en onverhoopt – de laatste productie van het gezelschap. De voorstelling gaat over de omstreden selfmade man, speculant en filantroop George Soros. Iemand die miljarden heeft geïnvesteerd in goede doelen over de hele wereld en meer democratie en vrijheid nastreeft. Wie kan daar nou tegen zijn?
Nou, nogal wat mensen: Soros is een van de meest bedreigde en gehate personen ter wereld; niet alleen bij (extreem)rechts, ook aan de linkerzijde. Reden voor De Mug om dieper te duiken in het universum van Soros. En dit mag dan de laatste voorstelling zijn, ook nu mag het nooit saai worden. Daarom is gekozen voor de vorm van een musical – of eigenlijk een ‘making of’ van die musical. De voorstelling gaat niet alleen over Soros, maar ook over De Mug zelf, over hun eigen verwarring, hun twijfels en angsten. Altijd confronteert het gezelschap ons met de scherpe randen van het maatschappelijk debat, zoekt naar de actualiteit en de urgentie, en weet daar een vorm voor te vinden die onontkoombaar is en tegelijkertijd gewoon grappig. Gaat dat zien, nog één keer.
mis deze niet
QUEERING PUPPETS FESTIVAL
Het is altijd weer een wonder als een rol wordt gespeeld door een pop, soms zichtbaar bewogen door de poppenspeler, en je als toeschouwer toch kunt meegaan in de betovering van het verhaal. Op het Queering Puppets Festival Amsterdam zie je alle genre-overstijgende vormen van beeldend theater en poppenspel. Op 28 maart wordt het feestelijk geopend én het veertigjarig bestaan van Plein Theater gevierd, met onder meer twee exposities. 28 maart t/m 2 april, Plein Theater en Hotel Arena
FROUKJE
Niet zo’n zin om op Koningsnacht door een overvol oranjecafé te schuifelen, maar wél in een fijn concert? Het Koningsnachtconcert is een traditie van jongerenvereniging Entrée: popartiesten staan samen met een klassiek orkest op het podium in Het Concertgebouw voor een exclusieve avond. Vorig jaar waren dat Jeangu Macrooy, MEAU, Pitou en Thomas Azier, dit jaar is de eer aan Froukje – winnaar van de Edison Alternative-prijs.
26 april, Het Concertgebouw
SPEELPLAATS
Na het succes van Women in Troy, as told by our mothers komt Dood Paard nu met Speelplaats, een tekst van Rob de Graaf. Vijf (door volwassenen gespeelde) kinderen hebben hun eigen wereld gebouwd, een speelplaats waar zij alleen de baas zijn. Alleen is niet iedereen evenveel baas; ook in deze minimaatschappij ontstaat al snel een hiërarchie. Speelplaats laat zien hoe het werkt: macht, groepsgedrag en manipulatie.
7 t/m 29 april, Broedplaats LELY
17
Marcel Musters, Lineke Rijxman en Joan Nederlof
PAULINA MATUSIAK EN EDDY WENTING
MILAGRO ELSTAK
BOWIE VERSCHUUREN
Hongersnoten
Wie Pasen zegt, zegt Matthäus-Passion Bachs meesterwerk over de laatste dagen van Jezus wordt dit jaar uiteraard weer op verschillende plekken in de stad uitgevoerd (op 9 april in het Concertgebouw bijvoorbeeld, en op 7 april door het Nieuw Bach Ensemble in De Waalse Kerk). Maar het kan ook anders, bewijst de Passie van nu. Voor de derde keer transformeert World Opera Lab de Matthäus-Passion tot een moderne, interculturele operavoorstelling. In de Passie van nu klinkt het verhaal van de wereld in zeven muzikale talen, van Turkse mystieke liederen tot Afro-Surinaamse klaagzangen. Tijdens de voorstelling word je meegenomen op een wereldreis langs oude tradities, culturen en conflicten. De rode draad is de wereldwijde voedselcrisis
– veroorzaakt door conflicten, droogte en de oorlog in Oekraïne – met verhalen over honger, voedsel en vasten. Over het laatste avondmaal, de Indonesische rijstgodin Dewi Sri, maar ook de ‘maïsmoeders’ uit Noord- en Zuid-Amerika en de betekenis van het vasten tijdens de Ramadan.
‘We zijn tegenwoordig veel bezig met spiritualiteit, identiteit, erfgoed en natuurbehoud’, zegt artistiek leider/regisseur Miranda Lakerveld. ‘Rondom voedsel spelen veel vraagstukken: waar komt ons eten vandaan, wat is de waarde ervan en hoe gaan we ermee om? De natuur is rijk aan diversiteit, net als de mensen van Amsterdam, en eten is een goede manier om de diversiteit te vieren.’
Verknipt
De musicalklassieker Sweeney Todd: The demon barber of Fleet Street is vanaf deze maand te zien in het DeLaMar Theater. Mét Simone Kleinsma, die dertig jaar geleden dezelfde rol vertolkte.
Het verhaal van Sweeney Todd is bekend – een kapper uit Fleet Street wil wraak nemen op een rechter en slaat met zijn onderbuurvrouw aan het moorden – en was als musical al vaker te zien in Nederlandse theaters. Zoals in 1993, toen actrice Simone Kleinsma (64) de rol van onderbuurvrouw Mrs. Lovett vertolkte. Nu, dertig jaar later, staat ze opnieuw op het podium in dezelfde rol. Een grote wens van Kleinsma zelf, zegt creative director Maurice Wijnen. ‘Dat is heel bijzonder. Niet veel acteurs kunnen na zo veel tijd – ze was vrij jong die eerste keer – nog eens dezelfde rol spelen, want de meeste rollen zijn toch leeftijdgebonden. Voor Sweeney Todd en Mrs. Lovett geldt dat niet; zij zijn tijdloos.’
Toevallig is 2023 ook het jaar dat Kleinsma 65 wordt. ‘Later dit jaar staat ze met een
nieuwe voorstelling – musical De hospita – op het podium, maar Sweeney Todd is de aftrap van haar verjaardagsjaar.’
De met acht Tony Awards bekroonde musicalklassieker uit 1979 was niet eerder te zien in zo’n modern jasje, zegt Wijnen. ‘Het verhaal speelt zich af in het nu, in een meer tijdloze setting. De teksten en liedjes zijn onveranderd, maar het decor en de kostuums zijn actueel.’
Die tijdloze setting is een gevangenis: een speciaal ontwerp voor de grote zaal in het Delamar Theater. Met de iconische rode leren kappersstoel als grote middelpunt. ‘We hopen hiermee een nieuwe generatie musicalliefhebbers te bereiken. Het is comedy, er zit satire in, maar het is óók griezelen. Zoetsappig is het in ieder geval niet.’
13 april t/m 7 mei en 18 mei t/m 21 mei DeLaMar
18 KRANT krant
tekst Bryony Rijks foto Mark Engelen
8 april, Podium Mozaïek
Met de Passie van nu (8 april in Podium Mozaïek) is het paasverhaal omgevormd tot interculturele opera. Met muziek uit alle windstreken en de wereldwijde voedselcrisis als rode draad.
tekst
Nathalie van den Berg
AFLEVERING 13: WAARIN CINDY EEN ONTDEKKING DOET IN DE FEBO
In De 9 Straatjes kom ik voornamelijk ’s avonds, omdat mijn stamkroeg daar zit. Overdag is het er druk en vervelend. Maar ik was er nu wel, en voor wat een eeuwigheid leek fietste ik langs een rij die voor een patatzaak stond. Toeristen hadden waarschijnlijk ergens gelezen dat het goed is, net als bij de koekjesrij in de Heisteeg en de worstrij op het Museumplein. In de rij voor patat, ik vond het apart. Wij woonden vroeger vlak bij een Febo, dus Febopatat is altijd mijn patatstandaard geweest. Als ik patat wil eten, zoek ik een Febo. Vind ik het lekker? Dat wist ik eigenlijk niet, maar het is goedkoop en snel. Daarom eet ik het slechts twee à drie keer per jaar, als ik iets moet eten tussen twee afspraken in, of als het Koningsdag is en ik zin heb in iets vets maar te bang ben voor mogelijk bedorven producten van straatventers. Laatst was ik op boekpresentatie van een bevriende schrijver in zo’n statig grachtenpand en zoals dat gaat werd er, toen alle drank op was en de medewerkers van de uitgeverij ons vermoeid probeerden weg te kijken, besloten dat het samenzijn moest worden voortgezet in de kroeg.
‘Ga jij ook mee, Cindy?’ vroeg iemand. Dat hoef je aan mij nooit te vragen.
‘Ik kom zo’, zei ik. ‘Even een patatje eten.’
Dit was geen uitnodiging. Patat eten is niet gezellig, het is een beetje gênant, dus je moet het alleen doen. Net als naar de wc gaan.
‘Ik ga mee’, zei iemand.
En daarna nog een paar mensen en uiteindelijk gingen we met z’n zevenen.
‘Waar dan?’ werd aan mij gevraagd.
‘Gewoon, bij de Febo.’
Dat vonden de mensen helemaal niet zo gewoon (waarschijnlijk waren zij niet opgegroeid in de buurt van het legendarische Febogebouwtje op het Stadionplein – thans een Stach), maar men fietste niettemin lankmoedig achter mij aan naar de Febo in de Leidsestraat.
Eén voor één bestelden we ons patatje. Ik nam daarbij nog een kaassouflé met pindasaus, want het was te laat voor schaamte. Toen ik mijn patat aangereikt kreeg en begon met eten, wist ik het opeens: dit is helemaal niet lekker. Hoewel de zurige frietsaus uit het zijbakje zijn best deed de binnenkant van mijn mond te smeren, bleef het daar toch een droge toestand. De pindasaus, of mag het eigenlijk wel zo heten want de pindasmaak was nauwelijks waarneembaar, was zo zout dat mijn tong in elkaar schrompelde als een zoetwatervisje in de Dode Zee.
‘Dit smaakt helemaal niet goed’, zei iemand uit mijn gezelschap verwijtend tegen mij.
Nu wist ik niet of de bereiding van de snacks was mislukt omdat de friteur van dienst zich tijdens de bereiding niet had kunnen concentreren door het luide gebabbel van het groepje schrijvers voor zijn balie, of dat het eigenlijk nooit echt goed smaakt bij de Febo, maar het was waar.
Daags na de Febo-erlebnis stond ik opeens voor een flitsende zwarte foodtruck, waar gourmetfriet verkocht werd door knappe jongens en meisjes in schattige uniformpjes. Ach nou ja, dacht ik. Het is wel kort geleden, maar die keer telde eigenlijk niet wegens te goor. Doe maar een gourmetfrietje. De goudkleurige frietjes uit het glimmende zwarte designzakje waren knapperig vanbuiten, zacht vanbinnen en bedekt met delicate zelfgemaakte mayonaise. Lekkere patat bestaat, dacht ik opgetogen. Ik voelde me zelfs niet echt vies toen het zakje leeg was. Febo is nu niet langer mijn patatstandaard, en ik zal het alleen nog maar eten als ik word geplaagd door zelfhaat. Voor goede patat zal ik nu een stukje omlopen of -fietsen, maar ik ga er nog steeds niet voor in de rij staan. Of tenminste, niet in een lange.
Cindy Hoetmer (55) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Na haar comeback als schrijver met het voor de Libris genomineerde Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar (2020) verscheen vorig jaar haar boek Goed, naar omstandigheden
19
iy IN
lmn IVO VAN DER BENT
DE CITY
Hardflips en boardslides
Van zelfgebouwde ramps op het Waterlooplein tot het gigantische betongesmeerde skatepark op Zeeburgereiland: in Skateboard City belicht het Van Eesteren Museum de band tussen de skatecultuur en architectuur in de stad.
tekst Joke van der Weij
Soms ga je wel tien keer terug voor het gelukt is. Maar als je dan die twee seconden van een nieuwe traprail kunt grinden... daar doe je het voor.’ Mitchel Linger is docent op de Skateboard School Amsterdam, maar hij gaat nog regelmatig met vrienden ‘op missie’ om een nieuwe skateplek te spotten. ‘Dan spreken we af bij het Olympiaplein, of zo. En als we opgewarmd zijn, springen we op de fiets om de stad in te gaan.’ In het Van Eesteren Museum bekijk je vanaf mei een tentoonstelling over de skatecultuur in relatie tot de stad, met films, foto’s, maquettes, plattegronden en een skateboardramp. Ook staan er skateworkshops op de rol en worden er skateboardfilms vertoond in samenwerking met Cinema De Vlugt. Speciale aandacht is er voor de relatie tussen skaten en architectuur, want skateboarders hebben een unieke kijk op hun woonomgeving. Waar gewone stadsbewoners muren, hekken en obstakels zien, zien skateboarders juist uitdagingen om te kunnen grinden (metaal op metaal) of te sliden (alleen op het houtgedeelte). De stad is als een speeltuin voor de durfals op een plank met wieltjes.
OP VHS-BANDEN
De skatecultuur kwam in de jaren zeventig overwaaien uit de VS toen Californische surfers tijdens een droogte-
periode wieltjes onder hun surfboards monteerden en leegstaande zwembaden als ‘ramp’ gingen gebruiken. Filmpjes daarvan vonden hun weg naar Nederland en vooral naar Amsterdam waar skaters hun eigen trucs ook gingen vastleggen, toen nog op VHS-banden. Dat is gebleven: je truc laten vastleggen en verspreiden is belangrijk. Er zijn zelfs professionele skatefilmers die met dat doel de wereld over reizen. Dat zien we dan bijvoorbeeld terug in peperdure commercials met opzienbarende hard flips en boardslides Maar even terug naar het Amsterdam en het begin. De Stopera was net in aanbouw, dus het Waterlooplein was één grote vlakte waar skaters hun eigen zelfgebouwde ramps aanlegden. Doe-het-zelven is belangrijk binnen de skatewereld. ‘Dat laten we ook zien’, zegt directeur Jorn Konijn van het Van Eesteren Museum. ‘Er zijn tegenwoordig allerlei speciaal aangelegde skateparken, zoals Olympiaplein en het nieuwe megapark op Zeeburgereiland, maar skaters hebben zich daarnaast altijd de stad toegeëigend. Waar nodig zetten ze zelf iets neer. Dat informele – gewoon met je maten op straat trucs uitproberen op een plank van een paar tientjes –dat is toch de essentie.’
En het is nooit weggeweest: overal wordt geskated. Ook in het centrum? ‘Ja hoor, er is een veelgebruikte ramp op
20 KRANT krant expo
expo Skateboard City 7 mei t/m 9 juli Van Eesteren Museum
Skateparken Museumplein (links) en Kraaiennest (rechts) in Zuidoost
‘
Mitchel Linger
het Museumplein. Maar vooral in Buitenveldert en West heb je een heel bloeiende skatecultuur.’
VOOR QUEERS
Een interessante nieuwe ontwikkeling is de aandacht voor vrouwen, queers en lhbtiq’ers. Skaten heeft toch altijd een beetje een macho-uitstraling gehad; iets voor stoere jongens. Daarom is er eind februari speciaal voor degenen die daar niet bij (willen) horen een skatepark geopend in een oude drukkerij in Zuidoost. Het inclusieve skatepark voorziet in een ramp, een quarter- en een half-pipe en hoge en lage rails.
En skaters heb je niet alleen in alle soorten, maar ook in alle leeftijden, van beginners van acht tot zeventigers die het gewoon altijd zijn blijven doen. Skatedocent Mitchel is intussen tweeëndertig en heeft een baby. Verandert dat zijn skategedrag? ‘Je wordt wel iets verstandiger en je calculeert beter in wat je doen kan als je op een missie bent. Blessures zijn best een ding, want als skater ben je jezelf altijd aan het uitdagen en daar horen risico’s bij. Soms is het een slagveld. In elk geval heb ik wel genoeg gebroken, verdraaid en verrekt.’ Maar ophouden? Nee zeg. ‘Nu kun je niet buiten skaten, want vocht is slecht voor het materiaal, maar in de zomer buiten rollen – jááá, dat is me heel dierbaar.’
mis deze niet
CARLOS PÉREZ SIQUIER
Bij Spanje denk je – behalve rond 5 december – toch vooral aan vakantie. Mede door het toerisme transformeerde het land na de oorlog van een achtergebleven stuk Europa razendsnel tot een moderne consumptiemaatschappij. Vanaf de jaren zestig werd de Middellandse Zeekust volgeplempt met vakantieflats. Fotograaf Carlos Pérez Siquier (1930-2021) bezag het fenomeen met een mengeling van belangstelling en verbijstering. In zijn serie La playa zoomt hij –voor het eerst in kleur – in op de toeristengolf die de stranden van zijn woonplaats Almería en de rest van de kust overspoelt. Dat levert fascinerende beelden op.
AMSTERDAM IN VUUR EN VLAM Jarenlang was Jan van der Heyden alleen bekend van twee straten in De Pijp, maar er komt verbetering in. En dat heeft hij ook verdiend, deze zeventiende-eeuwse uitvinder, ondernemer en kunstenaar. Want naast schilder was hij ook de bedenker van de brandslang en verbeterde brandspuit. Daarmee heeft hij hele stukken Amsterdam beschermd tegen de ondergang. In zijn ’Brandspuitenboek’ zie je tekeningen die Van der Heyden ter plekke maakte kort na een brand, vaak het gevolg van de roekeloze omgang met vuur. Daarnaast heeft de tentoonstelling aandacht voor de ‘lamplantaarn’, ook al zo’n goeie uitvinding. De grachten werden door het verlichtingsconcept van Van der Heyden letterlijk een lichtend voorbeeld van vooruitgang. Dik verdiend, die twee straten.
APOCALYPSE
Sinds 1969 woont Curaçaoënaar Felix de Rooy in Nederland en daarvan al meer dan veertig jaar in Amsterdam. Geen betere keuze voor het met diversiteit worstelende Stedelijk dan dit multitalent dus, dat moeiteloos verhalen uit verschillende tijden, culturen en religies met elkaar verbindt. De experimentele De Rooy schildert, maakt werken op papier en fabriceert collages en wandkleden. Daarnaast ontwerpt hij voor theatervoorstellingen en films. Al ver daarvóór hield hij zich bezig met het koloniale verleden, alledaags racisme en queeridentiteiten in de kunst. De multidisciplinaire tentoonstelling Apocalypse is een eerbetoon aan vijftig jaar onvermoeibaar kunstenaarschap.
T/M 18 JUNI, HUIS MARSEILLE
21
7 APRIL T/M 6 AUGUSTUS, STADSARCHIEF
22 APRIL T/M 3 SEPT, STEDELIJK MUSEUM
Drie jonge skaters in Noord (1977).
Wie denk je dat je bent?
In
wíl hij nou eigenlijk?
THE QUIET GIRL
De ouders van de introverte Cáit kunnen het maar moeilijk opbrengen om zich om haar te bekommeren. Als ze een zomer lang wordt opgevangen door een kinderloos echtpaar, bloeit ze langzaam op. Ingetogen en stilletjes ontroerend speelfilmdebuut van Colm Bairéad. Was genomineerd voor een Oscar voor Beste Internationale Speelfilm. vanaf 13 april
Over zijn carrière heeft Paul (Martijn Lakemeier) zich als ‘senior playlist curator’ bij streamingsdienst Apollo – denk Spotify – zich nooit druk hoeven maken. Maar dan krijgt hij te horen dat zijn grote promotie, waarvoor hij naar Londen zou verhuizen, misschien helemaal niet doorgaat. In de 24 uur die volgen, maakt Paul al dwalend door Amsterdam de balans op. Is dit nou echt wat hij wil? En weet hij überhaupt wel wat hij wil met zijn leven? Paul is iemand die zich maar moeilijk laat kennen. Zijn ex (Flip Zuijderland) schreef er zelfs een boek over en ook vriendin Tessa (Claire Bender) raakt, naarmate de dag vordert, alsmaar gefrustreerder. Maar, zo suggereert het solide filmdebuut van Aaron Rookus, wellicht komt dit doordat Paul zichzelf eigenlijk ook niet echt kent. Hij lijkt de dingen vooral te doen omdat het van hem wordt verwacht, niet omdat hij het ook echt wil. Naar Londen verhuizen voor een promotie is gewoon een ‘logische’ volgende stap. Dus neem je die. Punt. Goodbye stranger komt dan ook niet met makkelijke antwoorden. Maar weten wat je niet wilt, is een belangrijk begin.
RETURN TO SEOUL
Zo stil en introvert als Cáit uit The quiet girl is, zo extravert en impulsief is Freddie (Park Ji-min), hoofdrolspeler in Return to Seoul. In een opwelling reist de Française af naar Seoul, de plek waar ze vijfentwintig jaar eerder is afgestaan ter adoptie. Maar verwacht geen sentimenteel adoptiedrama; deze film is zo onvoorspelbaar als Freddie zelf. vanaf 13 april
ALLER/RETOUR
Op weg naar Zuid-Spanje betrapt de Vlaamse vrachtwagenchauffeur Erika (Ruth Beeckmans) de Afrikaanse verstekeling Idy (Welket Bungué) die in haar wagen probeert mee te liften. Al snel blijken ze veel gemeen te hebben. Lichtvoetige roadmovie van de maker van My queen Karo. Ook met Lies Visschedijk. vanaf 20 april
KRANT krant film
Goodbye stranger slaat bij hoofdrolspeler Paul (Martijn Lakemeier) de twijfel toe als zijn verhuizing van Amsterdam naar Londen ineens op losse schroeven staat. Wat
tekst Bregtje Schudel
22
film
TON PETERS
Goodbye stranger vanaf 20 april
Welkom bij de club
Onderdompeltheater – immersive theatre – kreeg de afgelopen jaren al steeds meer voet aan de grond in de theaterwereld. De volgende belofte is Forever young, een cross-overshow waar de bezoeker door middel van dans, muziek en 360°-cinema wordt meegenomen in een verhaal over de prijs van roem. Het creatieve team, met onder meer Don Pepijn Schipper (dj Don Diablo), choreograaf Timor Steffens (bekend van tv-show Dance dance dance) en filmmaker Levan Tsikurishvili (Netflixdocumentaire Avicii: True Stories), koos club Escape als verrassend decor. Schipper: ‘Forever young is niet een Othello-achtige tragedie, een surrealistische Christopher Nolan-film of een uitbundige Cirque du Soleil-show; het is een mix van al die elementen en genres ’
SPECTACULAIRE SHOW
De artiesten en dansers bewegen zich door de zaal, er zijn filmische elementen en dansend publiek. Een spektakel op zich dus, en toch is het verhaal bloedserieus. Schipper: ‘Forever young is geïnspireerd op onze persoonlijke ervaringen in de muziekwereld. De associatie met ‘Forever 27’ zal ook zeker te binnen schieten’ – onder die term wordt de groep beroemde muzikanten geschaard die allen op 27-jarige leeftijd overleden, zoals Janis Joplin en Kurt Cobain. ‘Op mijn negentiende ben ik naar LA verhuisd, waar ik werkte met grote artiesten als Michael
Jackson en Chris Brown’, vult Timor Steffens aan. ‘Maar doordat ik al zo jong op zo’n hoog niveau bezig was om mijn droom te verwezenlijken, begon ik me later eenzaam en kwetsbaar te voelen: mijn leven speelde zich af in een glazen huis. Forever young gaat zowel over de high als over die onzichtbare, minder leuke kanten.’
ZIEK VAN DE ROEM
In het stuk beleeft superster Liam Nova (zanger Denzel Chain, die wordt vergezeld door acteur Daan Schuurmans en danseres en zangeres Sherefa Yorks) zijn hoogtijdagen in de muziekindustrie, waar niet alleen het succes z’n tol eist, maar ook gezondheidsproblemen de kop opsteken. ‘Dat heb ik zelf meegemaakt’, vertelt Schipper, die als kind kampte met hart- en longfalen. Zijn muziek vormt een belangrijke leidraad in de show. ‘Ik hoop dat mijn inhoudelijke boodschap en de persoonlijke verhalen van de crew in Forever young duidelijk naar voren komen.’ De show, die geproduceerd wordt in samenwerking met Broadway-producent TBD Theatricals, zal spelen in club Escape aan het Rembrandtplein. Verrassende keus?
Nieuw is het in ieder geval voor Escape zelf: ‘In 37 jaar met ruim 8 miljoen bezoekers hebben wij zoiets nog nooit gedaan’, vertelt eigenaar Ton Poppes. Tot nu dus: Forever young is vanaf eind maart vier avonden per week (donderdag tot en met zondag) te zien – én beleven.
KRANT krant immersive theatre 23
tekst Mirte Vreemann foto’s Ruud Baan
Film? Concert? Clubben? Moderne dans? Keuzestress is verleden tijd; immersive theaterstuk Forever young combineert ál die kunstdisciplines. immersive theatre Forever young v.a. 22 maart foreveryoungtheshow.com
‘Volkszangeres’ Sophie Straat:
Er is zo veel kut, dus er is nog zo veel te schrijven’
Sophie Straat – geboren als Sophie Schwartz – groeide op in De Pijp, als dochter van een Amerikaanse vader en een Engelse moeder. Na haar middelbare school doorliep ze de kunstacademie in Den Haag, waar ze afstudeerde in de richting van fotografie met de bakfiets als onderwerp – volgens Sophie het ultieme symbool van gentrificatie in de stad. Als onderdeel van haar afstudeerproject schreef ze Groen Amsterdam met Goldbandproducer Wieger Hoogendorp, die kort daarop ook haar vriendje werd. In het nummer verplaatst ze zich in de bakfietsmoeder die de stad doorkruist en tegelijkertijd langzaam de stad overneemt. ‘Ik wilde in eerste instantie een drillrap maken, maar het werd een smartlap’, vertelt Sophie. ‘Gentrificatie gaat over het idee van Amsterdammers; wie heeft het recht om hier te zijn? Wie zijn de echte Amsterdammers? Het gaat over inclusiviteit en exclusiviteit, over samenzijn en over uitsluiten. Dat zijn elementen die allemaal ook in de smartlap zitten. Een smartlap geeft het gevoel dat iedereen welkom is, een gevoel van ‘met z’n allen’, maar tegelijkertijd is niet iedereen thuis in een Amsterdamse kroeg. De pijn die wordt bezongen is niet de pijn die iedereen voelt.’
Het werd een hit, vlak voor de pandemie uitbrak. Van spelen op grote podia was even geen sprake, dus werden het digitale optredens. Een jaar later bracht Sophie haar eerste EP uit met ‘principiële levensliederen’ (’t Is niet mijn schuld ) en een aantal losse singles waarin ze voetbal, seksisme en de politiek bezingt met een Amsterdams accent. Dat doet ze ook op haar debuutalbum Smartlap is niet dood , dat vorige maand uitkwam. In het nummer Vrijheid, gelijkheid, zusterschap beschrijft ze een droomwereld waarin alles mogelijk is en discriminatie, de klimaatcrisis en homofobie verleden tijd zijn. En in haar nieuwste single Mannen vraagt ze mannen om zich eens bewust te worden van hun vooroordelen (‘En hij zei toen terug
/ Als ik je een tip mag geven / Weet je wat, laat mij maar even / Ik denk dat ik dit veel beter kan’ ).
Waar komt jouw fascinatie voor gentrificatie vandaan?
‘Er zijn hele stadsdelen, wijken of buurten die op sociaal, cultureel of economisch gebied heel erg veranderen doordat er nieuwe, rijke bewoners komen wonen die de lagere klassen verdrijven. Ik ben geboren in De Pijp en ben zowel de dupe als deel van dat proces. Na de kunstacademie in Den Haag wilde ik terug naar Amsterdam, maar ik kon gewoon geen betaalbaar huis vinden in de stad waar ik vandaan kom, laat staan in de buurt waar ik ben opgegroeid. Inmiddels woon ik in de binnenstad in een woongroep en kan ik prima een cappuccino in het centrum betalen, maar er zijn heel veel Amsterdammers die de stad niet meer kunnen betalen en dat is een probleem.’
Wat heb jij tegen de bakfietscultuur?
‘Toen mijn broer en ik klein waren, maakte een fietsenmaker uit de buurt een bakfiets voor mijn moeder, zodat ze gemakkelijk met alle boodschappen, tassen en ons door de stad kon fietsen. Ik grap weleens dat wij de allereerste bakfiets van de stad hadden en misschien wel aan de geboorte van de gentrificatie hebben gestaan. Al die elektrische bakfietsen die nu op de stoep geparkeerd staan – in sommige wijken struikel je erover, terwijl die dingen gewoon 5000 euro per stuk kosten. Dat vond ik een interessant gegeven voor mijn afstudeerproject. Ik heb een fotoserie gemaakt over bakfietseigenaren, een eigen bakfiets laten bouwen door dezelfde fietsenmaker van vroeger en een liedje geschreven, met bijbehorende videoclip.’
Dat afstudeerproject werd vrij onverwacht een hit. ‘Ja, haha. Ik had op de kunstacademie een vak dat ‘afstuderen in 24u’ heette, waarbij je in 24 uur een
KRANT krant itew
tekst Anne Dirks foto’s Sophie Schwartz
‘Ik moet altijd een beetje
lachen als alle nieuwe vrouwen in de muziek weer op één hoop gegooid worden’
24
‘ Sophie Straat (28), die op 21 april in Paradiso staat, ziet de smartlap als vorm van protestzang en zingt op haar debuutalbum over politiegeweld en straatintimidatie. ‘Als je mijn werk kent, wéét je dat ik het genre niet belachelijk maak.’
25
‘Ik ben een geboren en getogen Amsterdammer uit De Pijp en toch zeggen mensen: je eigent je iets toe’
SOPHIE STRAAT
• Werd op 28 juni 1994 geboren als Sophie Schwartz in Amsterdam.
• Ging na de mavo op het IVKO Amsterdam naar de fotoacademie in Den Haag. Haar afstudeernummer, Groen Amsterdam, werd een hit.
• Bracht in 2020 haar eerste plaat uit: ’t Is niet mijn schuld, met nummers over de bakfietsmoeder, een Zuidasjongen en De Pijp.
• Won in 2021 een Edison, de jury noemde haar ‘een moderne Zangeres Zonder Naam’.
• Lanceerde op 3 maart haar debuutalbum Smartlap is niet dood uit, waarop traditionele levensliederen worden afgewisseld met ska-achtige nummers en moderne pop.
• Op 21 april staat ze in Paradiso met haar eigen ‘Protestfest’. Ze presenteert hier haar nieuwe album en de bijbehorende film. Daarnaast komen bevriende artiesten als Mavi Veloso, Ella John en House of Hopelezz langs. De opbrengst gaat naar Vluchtelingenwerk.
afstudeerplan moest maken. Ik belde Wieger, die ik kende van een feestje, omdat ik een idee in mijn hoofd had van een nummer over gentrificatie. Ik kreeg er trouwens een heel slecht cijfer voor. Ik ben echt met de hakken over de sloot afgestudeerd.’
In de single Mannen zing je met plat Amsterdams accent en op de achtergrond klinken orgels, een accordeon en een mannenkoor. Mensen kunnen denken dat je het genre belachelijk maakt.
‘De vraag of het een parodie is, kreeg ik eigenlijk al meteen na mijn eerste nummer over de Amsterdamse bakfiets. Kijk, ik ben een geboren en getogen Amsterdammer uit De Pijp en toch zeggen mensen: je eigent je iets toe. Ik snap het ergens wel: ik heb een grote bek en heb overal iets over te zeggen, dus het is gemakkelijk om mij eruit te pikken. Ik vind het oprecht ook niet erg als mensen commentaar op mijn muziek hebben. Dat was in het begin anders; de eerste paar keer was ik echt gekwetst. Zijn er echt mensen die denken dat ik het belachelijk maak? Als je mijn werk kent, wéét je dat ik het niet belachelijk maak.’
In NRC werd je ‘de stem van een generatie’ genoemd. Zie jij dat zelf ook zo?
‘Ik vind het een leuk compliment, maar ik weet niet of ik mezelf zo zie. Van welke generatie dan? Alle popartiesten om mij heen – Froukje, Bente, S10 – zijn zeven jaar jonger dan ik, zíj zijn de stem van een generatie, van hun generatie. Ik ben bijna dertig. Als ik bij concerten rondkijk in de zaal, zie ik heel veel jongere versies van mezelf: licht alternatief, vol vrijheid, blijheid, beterschap. Lekker schoppen met z’n allen tegen het systeem en vooral niet doen wat de rest doet.’
‘Een’ stem van een generatie dan?
‘Ik vind het een prettig idee dat er heel veel meiden zijn die zich niet alleen voelen als ze mijn nieuwe nummer Je bent mooier als je lacht horen. Toen ik jonger was, luisterde ik veel naar Beyoncé en voelde me dan empowered door haar nummers. Je krijgt van haar muziek toch een beetje het idee dat je de wereld aankunt. Ik hoop dat mensen dat ook voelen als ze naar Sophie
Straat luisteren – niet dat ik mezelf op Beyoncé’s niveau plaats, trouwens. Daarbij is het ook echt een ding nu, de stem van een generatie zijn. Ik moet altijd een beetje lachen als alle nieuwe vrouwen in de muziek weer op één hoop gegooid worden. Staat er zo’n journalist die op z’n vingers nagaat: ‘S10, Froukje, Bente. Het gaat goed met de vrouwelijk artiesten of niet?’ Terwijl: die zijn er altijd geweest, en ze waren ook altijd al goed.’
Het liedje Je bent mooier als je lacht gaat over straatintimidatie. Ontstaat zo’n liedje met het politieke probleem of gaat het schrijfproces anders?
‘Ik zit niet te wachten op weer een nieuw probleem zodat ik dan weer een lied kan schijven. Maar er is zo veel kut, er is nog zo veel te schrijven. De meeste dagen gebeurt er genoeg verschrikkelijks. Het lied Wat is het kut om agent te zijn is bijvoorbeeld ontstaan na de woonprotesten in Rotterdam, waar zo onnodig veel politiegeweld werd gebruikt. Zo ging het ook met De vergiffenis. Amerika had net de abortuswet teruggedraaid, dus toen zijn we de studio ingedoken en hebben we dat lied geschreven. Het is ook een beetje het enige wat ik kan doen op zo’n moment. De opmerking ‘Je bent mooier als je lacht’ heeft elke vrouw wel een keer naar haar hoofd gekregen. Daar wil ik dan een liedje over schrijven.’
Een Telegraaf -journalist vroeg of het soms een liefdeslied was, deelde je verongelijkt op Instagram. ‘Ja, jezus! Ik wist écht even niet wat ik daarop moest zeggen. Daarna vroeg hij ook nog of ik even ‘knap wilde wezen voor de foto’. Als hij ook maar een beetje research had gedaan, een beetje wist wie ik was als artiest, had hij geweten dat ik nooit een liefdeslied zou schrijven. Dat kunnen anderen beter. Ik voel die noodzaak niet. Ik wil muziek maken omdat ik iets te zeggen heb, niet omdat ik per se muziek wil maken.’
Er zijn natuurlijk ook andere manieren om je uit te spreken.
‘En dan doe ik ook echt wel. Het is niet zo dat ik voordat ik liedjes schreef geen mening had en maatschappelijke dingen gewoon aan me voorbij liet gaan. Toen sprak ik me ook uit: ik had het er met vrienden over, ging naar demonstraties. Voordat ik dat eerste nummer Groen Amsterdam uitbracht, lag er helemaal geen plan om zangeres te worden; ik wilde afstuderen als fotograaf. Fotografie is ook een manier om mezelf te uiten, daarmee kan ik ook maatschappelijke thema’s belichten. Maar het is toch anders dan muziek, want daarbij herhalen mensen letterlijk wat ik zeg. Dus als ik zing ‘Tweede, Tweede Kamer! Ik stem niet meer op jou.
KRANT krant
‘Als kind was ik al antiautoritair; ik trok het niet als een juf of meester me zei wat ik moest doen’
26
LET US KNOW!
Tweede Tweede Kamer! Ik stem op een vrouw’ en mensen herhalen dat, dan is de volgende stap misschien dat mensen ook daadwerkelijk op een vrouw stemmen bij de volgende verkiezingen. Het is licht manipulatief, maar wel handig om mensen te laten doen wat ik wil.’
Is het voor jou altijd makkelijk geweest om je te uiten door middel van kunst en muziek?
dat het sluitingstijd is. Maar we hebben geluk: we mogen nog vijf minuten naar binnen. Hij begint te stralen. ‘Dit is zo’n leuke plek, ik vind het heerlijk om hier rond te kijken. Weet je hoe het werkt? Je kunt hier goud en sieraden inwisselen voor cash.’ Die cash is bedoeld als lening; als je het geld weer terugbetaalt, krijg je je ingeleverde bezittingen terug en anders worden ze verkocht. Enthousiast wijst Chung op een gouden ring met steen: ‘Kijk hoe mooi! Wat ook zo leuk is, is dat je hier van alles kunt vinden; mensen uit alle werelddelen en culturen brengen hier hun spullen. Soms kun je echt mooie dingen vinden. Eigenlijk moet ik deze plek niet verraden aan de mensheid.’
STRANDJUTTER
‘Het is nooit makkelijk, het blijft een struggle. Ik heb wel altijd een sterke mening gehad. Als kind was ik al antiautoritair; ik trok het niet als een juf of meester me vertelde wat ik moest doen. En ik heb een sterk rechtvaardigheidsgevoel, ik had vrij snel door dat dingen niet eerlijk waren. Mijn moeder is activistisch, die gaat echt naar alle demonstraties, maar ik weet niet of ik dat per se van haar heb overgenomen. Ik kom ook gewoon uit Amsterdam: al mijn vrienden zijn ermee bezig, het enige verschil is dat ik het vrij luid van de daken schreeuw door middel van liedjes.’
Zijn er momenten dat jezelf uiten je minder makkelijk afgaat?
‘Niet per se momenten, maar wel plekken waar ik het moeilijker vind. Kijk, het is heel makkelijk om me te uiten bij de mensen die het met me eens zijn. Op zo’n woonprotest op de Dam gilt iedereen mee: inderdaad, alles is kut. Maar ik heb ook weleens gezongen voor mensen die het écht niet met mij eens zijn, en dan is het moeilijker. Ik lul veel om mijn liedjes heen, maar op zo’n moment moet ik echt de juiste woorden kiezen om te zeggen wat ik wil zeggen. Een beetje op mijn tenen lopen en tegelijkertijd wél mijn waarheid vertellen.’
Beschouw je jezelf als een muzikant, kunstenaar of activist?
Een paar meter verderop zit theater Frascati, waar hij kind aan huis is. Meteen na zijn afstuderen werd hij door Frascati Producties ingelijfd als vaste huisregisseur. Hij maakte er een aantal voorstellingen op basis van literaire klassiekers en cultfilms over de subcultuur en over ontluikende homoseksuele erotiek. Zijn ‘queer’ drieluik Don Caravaggio, De Profundis en Edward II was niet vooraf gepland, maar ontstond eenvoudigweg omdat hij zijn fascinatie volgde. ‘Puur omdat ik het werk van Caravaggio ontdekte, een van de allergrootste Italiaanse kunstenaars die wars was van elke moraal. Mijn familie van moederskant komt uit Rome, dus ik ken er elke straatsteen en ben gefascineerd door de schoonheid en kunst daar. Ik hou van barokke bourgondische kunst en ik hou van lekker eten. Maar ik leef eigenlijk heel sober; ik drink niet, ik eet gezond, ik werk of ik slaap. En ik ga naar de sportschool sinds 2020. Daardoor ben ik enorm veel sterker en zwaarder geworden: van 77 naar 99 kilo. Geen vet, alleen spierweefsel’, zegt hij lachend. ‘Ik ga door tot de 100.’
Vanuit de Nes lopen we door naar de Oude Hoogstraat, waar een van zijn lievelingsrestaurants zit: Oriental City. ‘Als ik in Amsterdam ben, eet ik hier graag even.’ Zijn favoriet: kailan met beef, dun gesneden beef met broccoli. ‘De Chinese keuken is natuurlijk veel rijker en gevarieerder dan de ‘afhaalchinees’ die de meeste Nederlanders kennen met nasi, bami en babi pangang, zoals bij het restaurant in Happy in Holland
‘Het was nooit mijn droom om zangeres te worden, maar ik heb veel te zeggen en muziek is een manier om mezelf te uiten. Net als fotografie. Er zullen in de toekomst vast ideeën komen waarbij ik weer voor een ander vorm kies. In die zin ben ik eerst kunstenaar en dan pas muzikant. Ik realiseer me steeds meer dat conceptmatig denken iets is wat ik heb geleerd op de kunstacademie en dat die manier van werken mij ligt. Eigenlijk doe ik dat nu ook al met mijn liedjes: het ene nummer is meer ska, het andere meer een klassieke smartlap of juist funky. Ik ben nu met filmmaker Flo Meijer bezig met een film voor bij het album. Het wordt een soort drieluik van videoclips die los te bekijken zijn, maar samen ook een verhaal vertellen.’
Je zei in een ander interview: ‘Ik wil dat er Kamervragen gesteld worden naar aanleiding van mijn liedjes.’ Is dat inderdaad het doel?
‘Het doel is verandering creëren. In de maatschappij, in het hele land. Ik denk dat de Kamer daar wel de beste manier voor is. Daar zit de politieke macht.’
Intussen regent het steeds harder en blijkt de Basiliek van de Sint-Nicolaaskerk helaas gesloten. ‘Ik kom hier af en toe om bij te komen. Het is vlak bij het station, dus het is een plek waar ik vaak langskom. Het is een heel mooie kerk bovendien. Schoonheid is belangrijk voor mij, ik ben altijd op zoek naar mooie dingen. Ik ben een soort strandjutter van verhalen, ontwerpers, foto’s en muziek. Ik ben niet religieus opgevoed en ook niet gelovig, maar het is fijn om even ergens te kunnen zitten zonder de herrie en de drukte van de stad. Een soort mindfulness, ja, dat is het eigenlijk. Bijkomen van mijn eigen gedachten, want ik ben altijd heel druk in mijn hoofd, een tikje adhd. En trouwens: niet gelovig, dat klopt eigenlijk niet. Ik geloof heel erg in het theater. Theater is mijn kerk.’
Every month the iamsterdam editorial team make the Uitkrant, load up the iamsterdam website and keep you informed on social channels about everything going on in Amsterdam. We do this with you, the international Amsterdammer, in mind. We think we know you, but do we really? How do you read our media? What would you like to see more of (or less of), what do you look for and what do you skip? We’d like to hear your opinion: it helps us to know how to better provide you with content that you really want to read, see and hear about our beautiful city.
Iedere maand maken wij – de redactie – een Uitkrant, vullen we een website en houden we je dagelijks op de hoogte van alles wat er in Amsterdam te doen is op de Uitinams social kanalen. Dat doen we met jou, de lezer, in gedachten. We denken je te kennen, maar is dat wel echt zo? Hoe lees je onze media? Wat zou je graag meer zien, minder zien, waar kijk je wel en niet naar? We horen graag jouw mening: het helpt ons om te weten wat we meer en minder mogen doen, en om nog beter te kunnen voorzien in wat jij wil lezen, zien en horen over onze stad.
Vul de enquete in via iamsterdam.com/enquete en maak kans op een Amsterdam-snijplank –gemaakt van een esdoorn die gekapt moest worden in het Amsterdamse Bos. We verloten 20 exemplaren onder alle respondenten.
Doe mee via iamsterdam.com/enquete of scan de QR-code met je smartphone.
itew xxxxxxxxx
27
vy Calling all international Amsterdammers! Are you a fellow non-Dutch, international Amsterdammer? We’d love to hear from you!
‘Ik heb weleens gezongen voor mensen die het écht niet met mij eens zijn, dat is best moeilijk’
ep
WIE BEN JIJ?
27
‘Mijn ouders waren weinig aanwezig, maar dat heb ik nooit als problematisch ervaren’
IAN
TOA
C. ETOROMA VINCE
Een paar vragen invullen over de Uitkrant en iamsterdam.com en daarmee kans maken op een origineel Amsterdams product voor in de keuken: zo makkelijk is het.
DOOLY
HEFTIBA
FLEMMING
Complete the survey via iamsterdam.com/survey and win a maple wood Amsterdam cutting board –sustainably sourced from the Amsterdamse Bos. Participate via iamsterdam.com/survey or scan the QR code on your smartphone
Boek
10% korting met code 100PNL23
Reis met ons mee naar de mooiste en spannendste Formule 1 races
TEL. 085-2739784 - WWW.UITMETJONKER.NL
nu online via www.uitmetjonker.nl B œk de mooiste steden in binnen- en buitenland
Parijs • Brugge
Antwerpen
Uit met Jonker is de grootste aanbieder van Formule 1 busreizen en biedt verschillende arrangementen en tickets aan. In 2023 zullen wij naar de races in Oostenrijk en België gaan. een onvergetelijke zomeravond met André Rieu met André Rieu op het Vrijthof in Maastricht
•
•
Beleef
ENARI
De missie van deze kersverse galerie: de carrière van opkomende en gevestigde kunstenaars een boost geven. Dat doen ze met wisselende toonaangevende tentoonstellingen, dus loop regelmatig binnen voor vers visueel vertier – en misschien wel iets voor thuis aan de muur. Met vanaf 14 april: Teach me to remember, een duo-expositie van Johanna Bath en Shimon Kamada.
Utrechtsestraat 44 BG, enari.gallery
RHUMAA
Na jaren verslaafd te zijn geweest aan koffie, kwam Leon Goldwater in aanraking met ceremoniële cacao. Eén cacaodosis per dag deed zijn behoefte aan koffie moeiteloos verdwijnen. Dat moest iedereen meemaken. Nu is er Rhumaa Cacaobar. Nee, daar drink je dus geen warme chocomel met slagroom, maar licht geroosterde cacaovlokken met natuurlijke zoetstoffen, kruiden, specerijen en plantaardige melk. Vanwege de bitterheid ligt de smaak dichter bij koffie dan bij chocolademelk. Wie geen genoeg krijgt van de fairtrade cacao, kan ook meedoen aan cacaoceremonies – waarbij je een diepere connectie leert maken met jezelf, naar verluidt. Haarlemmerdijk 31, rhumaa.com
BENNIE’S THE POP-UP
Nu nog even als pop-up en hopelijk begin 2024 als vaste locatie: Bennie’s Café & Restaurant. Onder leiding van onder anderen chef Rick Swinkels, bekend van Jacobsz en Le Coeur, opent dit voorjaar een paar weekenden (23 t/m 25 maart, 30 maart t/m 1 april en 6 t/m 8 april) een pop-up tussen Riekerhaven en het Olympisch Stadion. Voor 45 piek eet je een vast menu. Tipje van de sluier: lamsbolognese, witte én groene asperges en een rabarbervanille-trifle. Aan drinken is ook gedacht, met een kleine wijnkaart, paar biertjes, twee cocktails en speciale flessen voor de fijnproevers. Dat belooft wat!
Helicopterstraat 28, @benniesamsterdam
29
DE REVIVAL
BEUKMUZIEK LIJSTJE: AANSCHUIVEN
DE IFTAR
ETEN: NIEUWE TIPS IN DE STAD DE NIEUWSTE WINKELS BUURT: SLENTEREN DOOR OUD-ZUID
33 34 35 36 KRANT krant april 2023
WJOSVZ:
VAN
VOOR
UIT
30
GABBER EN TRANCE
HOE ZAT HET OOK ALWEER?
• Hardcore Hoge tempo's, keiharde agressieve vervormde beats, versnelde vocals (160-200 bpm)
• Trance Nadruk op de meeslepende melodie, veel herhaling en een duidelijke spanningsopbouw die naar een climax toewerkt (120-140 bpm)
• Hardstyle Vriendelijkere variant van hardcore; wat trager en minder aggressief (150-160 bpm)
• Techno Wat duistere, ritmische, herhalende stijl (120-140 bpm)
• Hardtechno Recent opgekomen genre; heel snelle techno met hardcore-invloeden (140-150 bpm)
beukmuziek hoort ETEN & DRINKEN EN ZO KRANT krant 30
Een
uitverkocht Sensation White vorig jaar, dat een comeback maakte in de Johan Cruijff ArenA.
KNALDRANG
Het was nooit een allemansgeluid en dat zal het ook nooit worden, maar het is wel helemaal terug van weggeweest: hardcore. Inderdaad, de snoeiharde gabbermuziek van weleer waarop menig millennial dertig jaar geleden stond te hakken – al dan niet in Cavello- of Australian-trainingspak. Ook trance, een genre waarvoor de basis werd gelegd in de jaren negentig door mannen met stekeltjeshaar en dat groot werd gemaakt door dj’s als Tiësto, Armin van Buuren en Faithless, wordt inmiddels volledig omarmd door jonge clubgangers van nu. Dat is dan ook terug te horen op de door techno gedomineerde dansvloeren: in elke derde track die gedraaid wordt zit wel een vleug hardcore of trance.
BEETJE EXCLUSIEF
Recycling is al jaren een thema in de elektronische clubmuziek. Zoals bepaalde
kleuren of motiefjes (hallo panterprint) om de zoveel jaren opnieuw in de mode zijn, kan een bepaald type geluid ook ineens een comeback maken. Waar de eendimensionale, makkelijk te ontcijferen melodieën van trance en de vervormde beats van hardcore ooit taboe waren op de dansvloer, hoor je ze nu gewoon in de Melkweg, De School en Warehouse Elementenstraat. Waarom toen niet en nu wel?
Voor een antwoord op die vraag moeten we terug naar de jaren tachtig en negentig, de beginjaren van de house en techno in Amerikaanse steden als New York, Chicago en Detroit. Die abstracte dance sound werd al snel populair in roemruchte clubs in Londen, Berlijn en Amsterdam. En dus kreeg de muziek in Nederland en de rest van Europa een nieuw, vrij elitair publiek. Misschien wel als antwoord op die exclusiviteit stond er begin jaren negentig in Nederland een generatie artiesten op
31 IN ELKE DERDE TRACK DIE GEDRAAID WORDT, ZIT WEL EEN VLEUG TRANCE OF HARDCORE
Niet alleen de mode uit de nineties en noughties is terug, ook de muziek maakt een comeback: er is sprake van een heuse gabber- en trancerevival. Waar komt dit vandaan?
Het legendarische gabberfeest Thunderdome vierde in 2022 z’n dertigjarig jubileum.
tekst Christiaan de Wit
DE HONGER NAAR FEESTEN WORDT HET SNELST GESTILD MET EEN DIEET VAN SNELLE TEMPO’S EN AGRESSIEVE BEATS
Giada Morone is hardcore-dj.
‘Ik kom uit een klein dorp in Noord-Italië waar nooit iets gebeurt, dus toen ik op mijn veertiende voor het eerst een video zag van een Nederlands hardstylefestival, was ik compleet in shock. Maar ik was ook meteen verkocht. Na mijn achttiende verjaardag ben ik meteen naar Nederland gegaan om hier een feest te bezoeken. En daar bleef het niet bij; in de vier jaar sinds mijn eerste Qlimaxfeest ben ik precies 27 keer naar Nederland gereisd om te raven. Op mijn 22ste ben ik naar Amsterdam verhuisd. Hardcore en uptempo zijn muziekstijlen waar je geleidelijk aan moet worden blootgesteld omdat de agressieve energie nogal intimiderend kan zijn in het begin. Maar ik denk serieus dat iedereen uiteindelijk van deze muziek kan houden. Mensen die het haten, zijn daar gewoon nog niet achter. Je hoeft je niet op een bepaalde manier te kleden om gabber te zijn. Negen van de tien hardcore-dj’s draagt een shirtje van hetzelfde merk omdat ze denken dat dat zo hoort, maar dat is natuurlijk nergens voor nodig. Ik heb zelf niet de behoefte om ermee te koop te lopen dat ik van hardcore hou: het zit in mijn hart.’
met een hard en snel working classantwoord op house en techno: hardcore. In het kielzog van dat nieuwe genre begon de beroemde gabber-subcultuur zich vanuit Rotterdam snel over de rest van Nederland te verspreiden, met feesten als Thunderdome en later Masters of Hardcore. Hoewel de scene destijds geroemd werd om het breed gedeelde gevoel van saamhorigheid, waren
de feesten ook berucht vanwege racistische uitingen. Niet zo gek dus, dat hardcore in de beginjaren nooit wist door te dringen tot de hippe clubs. Trance ontstond begin jaren negentig uit een combinatie van Britse new age-muziek en Duitse techno. Beide landen brachten weliswaar grote trancesterren voort, zoals Paul van Dyk en Paul Oakenfold, maar in Nederland werd de kunst zeer succesvol afgekeken door dj’s als Tiësto, Armin van Buuren en Ferry Corsten. Ook trance – dat zich kenmerkt door een bepaalde spanning en vrij logische opbouw naar de ontlading –was destijds niet geliefd in de clubscene; het werd gezien als cheesy en voorspelbaar.
VOLOP RECYCLEN
Terug naar de dansvloeren van nu. Verse muzikale revoluties waar de ravers van de jaren negentig en nul mee om de oren werden geslagen (denk aan: jungle, UK garage en dubstep), laten lang op zich wachten. Afgezien van uitzonderingen als het bedwelmende Zuid-Afrikaanse housegenre amapiano zijn er weinig nieuwe geluiden te horen in de clubs en op festivals. In plaats daarvan lijken dj’s en producers volle bak aan het recyclen geslagen. Maar wat is er ook mis met hergebruik, waarbij oude hardcore- en trancesounds als nieuw worden gepresenteerd aan een generatie die tijdens de eerste ravegolf nog niet geboren was? Het zal de Gen Z-ravers – grofweg geboren
tussen 1996 en 2005 – een worst zijn dat hun ouders op precies dezelfde muziek dansten als zijzelf. Na twee jaar van gedwongen opsluiting tijdens hun meest energieke levensfase, zijn de meesten van hen bevangen door één groot thema en dat is: knaldrang. Die honger naar feesten wordt het snelst gestild met een dieet van snelle tempo’s en agressieve beats. De 26-jarige Amsterdamse DJ Ki/Ki – die dankzij queer feest Spielraum doorbrak en nu de hele wereld over reist met harde raveplaten die het midden houden tussen trance, hardcore en techno – zei het al in 2021 tijdens een van haar eerste interviews met het Berlijnse Sixty Kicks. Gevraagd naar het beste aantal bpm (beats per minute) zei ze: ‘170 natuurlijk!’
ALLES MAG
Behalve een gezamenlijke liefde voor explosieve tempo’s hebben de clubbers van nu nóg een interessante gemene deler: een ruimdenkende muzikale geest. De hokjesgeest van de jaren negentig en nul bestaat nog, maar wordt met uitsterven bedreigd. En dus kunnen dj’s anno 2023 van alles en nog wat kwijt in hun energieke sets. Denk aan techno met breakbeats, hardcore met een vleugje hardstyle of in R&B gedrenkte trance. Een belegen hitje van Tiësto tussendoor? Geen wenkbrauw die erom zal fronsen. Grote kans dat vele handen juist de lucht in gaan, van de oude én nieuwe ravers.
ETEN & DRINKEN EN ZO KRANT krant
32 beukmuziek
‘JE HOEFT JE NIET OP EEN BEPAALDE MANIER TE KLEDEN OM GABBER TE ZIJN’
‘IEDEREEN STAAT VOLOP TE BEUKEN’
Evita Eliza Adrianus is personal trainer. ‘Ik ben een laatbloeier. Vrienden vroegen me al jaren mee naar een festival, maar ik dacht altijd: ik ben moeder en kickbokser, dus drugs en feesten passen niet bij mij. Nu mijn kinderen wat groter zijn, heb ik wat meer bewegingsvrijheid, maar ik blijf altijd verantwoordelijk. Mijn favoriete herinnering aan een technofeest is ook mijn eerste. Op 8 augustus 2016 zag ik Carl Cox draaien, de mooiste dj ever vond ik toen. Het voelde voor mij alsof here Jezus op het podium stond. Tegenwoordig hou ik van de hardtechno zoals je die op feesten als Verknipt en Thuishaven hoort. Het mooie aan die plekken is dat je echt saamhorigheid voelt; er is daar bijvoorbeeld niemand die verplicht met z’n vriendin is meegekomen. Iedereen staat volop te beuken. En het is een plek waar je vrienden maakt. Die sla ik dan op in mijn telefoon als ‘Emma Verknipt’ of zo. Mijn favoriete hardtechno-dj, Nico Moreno, komt uit Frankrijk. Die heb ik een keer op Nooit Meer Naar Huis in Noord zien draaien. Ik vond zijn set zo te gek dat ik de dj booth in wilde klimmen om hem te knuffelen.’
‘MIJN
Myron Tomassen werkt in de evenementenscene. ‘Herrie vond ik het vroeger, hardstyle. Dat veranderde toen ik mijn ex leerde kennen; hij draaide die muziek thuis als er mensen over de vloer kwamen. Defqon.1 was het eerste hardstylefeest waar ik kwam en toen wist ik meteen: dit is zo veel toffer dan techno. De associatie die mensen van buiten de scene bij hardstyle hebben, is vaak ‘kale koppen niet te stoppen’. Maar het mooie is dat je op zo’n feest helemaal jezelf kunt zijn. De sfeer die er hangt, is precies het omgekeerde van wat je zou verwachten. Ik heb mijn ouders zelfs een keer meegenomen, in 2018, en voor hen was het echt een eyeopener: ze vonden het te gek. Als ik na lange tijd weer voor het eerst weer op een hardstylefeest kom, voelt het als thuiskomen. Zodra er een bekende track wordt gedraaid, gaan mensen met de melodie meezingen. Dat zie je op een technofeest nou nooit gebeuren. Toch ga ik ook erg lekker op die harde technotrend van nu. Techno van nu ‘leent’ geluiden uit de early hardstyle; er is echt sprake van een overlap qua geluid. Voor mij alleen maar mooi, want ik kan nu ineens kiezen uit veel meer feesten.’
OOK BEUKEN?
• KI/KI presents 5 hours of Acid (techno), 31 maart, Warehouse Elementenstraat
• Hard Attack (hardcore), 1 april, Melkweg
• Loud (hardstyle, uptempo hardcore), P60
• Verknipt (hardtechno), 8 & 9 april, Afas Live
• Club r_AW (hardcore), 15 april, P60
• Cynergize (hardcore), 15 april, H7 Warehouse
• Raveolute (hardtechno), 15 april, Noordwaarts
• Elite (hardtechno), 22 april, Panama
1. MOZO
Ook dit jaar kun je weer terecht bij restaurant Mozo in De Pijp. Op het ramadanmenu (€ 32,50 p.p.) staan harira en tajine met couscous, friet of rijst. Als het iftartijd is, klinkt in dit restaurant de gebedsoproep door de speaker. De gerechten zijn, net als het interieur, authentiek Marokkaans. restaurantmozo.nl
2. STREETIFTAR AAN HET IJ
Als niet-moslim benieuwd naar de sfeer van een gezamenlijke iftar? Islamitische studentenvereniging SUN organiseert jaarlijks een grote straat-iftar voor bijna 500 man. Op 18 april klappen de studenten de tafels uit voor het Eye Filmmuseum. De maaltijd kost tussen de twintig en dertig euro, aanmelden kan via studentenunie.nl
3. SALLORA LIBANEES RESTAURANT
Toch liever binnen zitten? Dan is Libanees restaurant Sallora in Osdorp een aanrader. In de keuken staan de Syrische chef Ziyad en de Libanese chef Abu Tiam, die gerechten uit hun thuislanden bereiden. Op het ramadanmenu vind je sowieso dadels, melk, soep, een hoofdgerecht en een dessert. sallora.amsterdam
4. HAYRAN SHOARMA
Elk jaar zit restaurant Hayran in De Pijp ramvol tijdens de ramadan, want als je op tijd belt, is je maaltijd precies op tijd klaar voor de iftar –wel zo fijn, na een lange dag vasten. Tip: de shoarmaschotel met groente, maar ook de pizza’s en alles wat ze hier grillen is goed. hayran.nl
5. LOOP EEN MOSKEE BINNEN
Veel moskeeën organiseren tijdens de ramadan bijna dagelijks gratis iftars. Moskeegangers helpen samen mee bij de bereiding van de gerechten en het dekken van tafels. Moslim of niet-moslim, rijk of arm: iedereen is welkom. Bijvoorbeeld bij de Fatih Moskee op de Rozengracht of de Ulu Moskee op de Zeeburgerdijk in Oost.
6. LEZIZ
De porties van Turks restaurant Leziz in Osdorp zijn behoorlijk groot en na de maaltijd zijn de thee en het toetje – uiteraard Turkse baklava – van het huis. Met de schilderijen van Istanbul op de achtergrond voelt het bijna alsof je echt even aan het water van de Bosporus zit. leziz.nl
De meeste restaurants passen hun openingstijden aan tijdens de ramadan. De iftarmaaltijd vindt plaats op het moment dat de zon ondergaat en met het lengen van de dagen is de iftar dus elke dag iets later (op de laatste dag van de ramadan, op 20 april, is de iftar om 21.00 uur).
33 6X AAN DE IFTAR
Tijdens de ramadan vasten moslims tot zonsondergang en wordt daarna uitgepakt met de iftarmaaltijd. Hier mag je aanschuiven (ja, óók als niet-moslim).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
tekst Nuri Kurnaz
OUDERS ZIJN ZELFS WELEENS MEE GEWEEST’
De nieuwste en leukste winkels, eetcafés en restaurants in de stad.
SHOPPEN & ETEN
KLABU
Of je hier nu al je hele leven woont, wacht op een verblijfsvergunning of zelfs helemaal geen papieren hebt: in het nieuwe clubhuis van Klabu is iedereen welkom. Speel spelletjes, bekijk sportwedstrijden of werk je in het zweet tijdens een gratis work-out. Voor wie het gemist heeft: het verhaal van het Nederlandse sportlabel Klabu leest als een feelgood-film. Het merk werd bekend door hun razend populaire sportkleding, in
montere, frisse kleuren. Met de winst zetten ze sportprojecten en -clubs op in vluchtelingenkampen. Grote merken sluiten het initiatief in de armen en er volgen samenwerkingen met miljoenenclub Paris Saint-Germain en tennisser Robin Haase. Ook is het merk in de game Fifa 21 te zien. Oprichter Jan van Hövell was nog advocaat op de Zuidas toen hij besefte dat hij het verschil wilde maken. Zijn inspiratie haalde hij uit de stage die hij op zijn achttiende bij vluchtelingenkamp Buduburam in Ghana had gelopen. Daar voetbalde hij
CARMEN
Eten, slapen en shoppen: bij Carmen vind je alles wat het leven leuk maakt onder één dak. In de winkel scoor je comfortabele, ingetogen modeschatten – van het Nederlandse merk Flore Flore en Extreme Cashmere bijvoorbeeld – die luxe fluisteren in plaats van schreeuwen.
Keizersgracht 600, carmenamsterdam.com
WEAR X BIJENKORF
Sneakerschoonmaakservice Wear is neergestreken in de Bijenkorf. Ze stomen, boenen, wassen en verfrissen je gympen, zodat ze voor veertig euro weer blinken als nieuw. Kan je designertas ook wat liefde gebruiken? Gun haar dan een welverdiende schoonheidsbehandeling in de bag spa – ja, echt. Check debijenkorf.nl/events onder het kopje ‘spabehandeling voor jouw tas of sneakers’ voor info. Dam 1, debijenkorf.nl
geregeld met bewoners. ‘Ik zag hoe goed het ze deed’, vertelt hij. ‘Sport geeft je het gevoel ergens bij te horen. Dat is precies wat ik wil: iets doen dat het vlammetje bij mensen weer aanwakkert.’
De winkel annex clubhuis opent 21 april aan de Haarlemmerdijk 106. Tot die tijd kun je terecht in de pop-up, een paar deuren verder op 137. En als je er toch bent: neem meteen zo’n tof shirt mee.
Haarlemmerdijk 106, klabu.org
LEE & WRANGLER
Met spijkerbroeken is het net als in de liefde: het vinden van de ware kan een hele zoektocht zijn. Maar heb je hem eenmaal te pakken, dan laat je ’m nooit meer gaan. In het gloednieuwe denimparadijs van Lee en Wrangler vind je de collecties van beide iconische jeansmerken bij elkaar. Zo wordt de queeste naar dat ene, ultieme exemplaar een fluitje van een cent. Kalverstraat 171, eu.lee.com en eu.wrangler.com
nieuw in de stad 34 ETEN & DRINKEN EN ZO krant KRANT
tekst Eveline Kuyten foto’s Jhelisa Tramaine Panfred
YUZU DINING BAR
Je loopt er gemakkelijk voorbij, maar heb je toch de weg gevonden naar Yuzu Dining Bar, dan weet je dat je een goede keus hebt gemaakt. Alleen al vanwege die heerlijke cocktails – maar daarover straks meer. Bij deze nieuwe knusse tent eet je namelijk ook heel goed. De hoofdmoot is yakitori van kip, gegrild boven houtskool. En als we kip zeggen, bedoelen we ook vrijwel alles van de kip: van dij tot rug en van vleugel tot hart en lever. Voel je nu enige twijfel? Zet je eroverheen, want er wacht je mals en smakelijk vlees, vanbuiten crispy en werkelijk perfect gegrild. Wie toch gruwelt van kippenhartjes of wie überhaupt geen vlees eet, gaat bij Yuzu ook zeker niet teleurgesteld naar huis. Daar zorgen bijvoorbeeld de oesterzwamspies met rode miso, de gegrilde
avocado met een chiliknoflook-glaze of de knapperige rijstfrietjes met gerookte misoboter wel voor. En anders zeker een van onze absolute favorieten van de avond: de maistempura. Gefrituurde, extreem krokante ballen van knapperige en zoete maiskorrels, bestrooid met matchazout. Zeker niet overslaan, net als de eerder genoemde cocktails waarvan we maar geen genoeg kregen. Zowel de Yuzu Fizz, met onder meer vanillegin en yuzufrisdrank, als de Kaffir Sour, met whisky en kaffirlimoenblad, zijn heerlijk fris en niet te zoet. Extra fijn: een avondje Yuzu hoeft je geen fortuin te kosten. De prijzen van de yakotori variëren tussen de 3,50 en 6,50 euro, vanaf 5 euro geniet je al van een side Kerkstraat 59, yuzu-diningbar.nl
FUKU RAMEN
Tijdens de pandemie waren de DIY-ramenpakketten van sous-chef Jakub een dusdanig gigantisch succes dat hij en zijn vrouw Aleksandra nu in Oost een vaste locatie hebben bemachtigd. Bij hun eerdere pop-uplocatie serveerden ze ramen in ongewone combinaties, zoals met jalapeños, geroosterde aardappel, kaas of gefermenteerde tomaat. Daar hopen we nu weer op. Naast ramen serveren ze in elk geval ook verse mochi, een Japanse zoetigheid. Ingogostraat 14A, fukuramenamsterdam.com
PARKZUID
In het statige Vondelparkpaviljoen zit Parkzuid, ook bekend van Strandzuid, waar je kunt ontbijten, lunchen, borrelen en flaneren langs het gigantische terras. Ze zijn hier van alle markten thuis, van gezond en vegan tot vernieuwend. Zo eet je een steenovenpizza met pepperoni, een vegan rodebonenburger of kleurrijke pokébowl. Tips: het bloemkoolbrood met gerookte zalm, mierikswortel en avocadocrème en de huisgemaakte matchawittechocoladetaart.
Vondelpark 3, park-zuid.nl
EUROPA
Slechts 26 stoelen zijn beschikbaar voor hen die het geluk hebben om bij het zusje van Europizza te komen eten. Na een start aan de Hemkade in Zaandam besloten de eigenaren hun formule in Amsterdam voort te zetten, waar je voor 75 euro een veelbelovend, acht gangen tellend menu krijgt, vegan of niet-vegan. Naast het menu heb je de keuze uit vele dranken, van wijn tot kruidige kombucha’s en enkele klassieke cocktails.
Gedempt Hamerkanaal 81, europa.rest
tekst One’sy en Tewa Muller
De zussen Tewa en One’sy Muller van foodblog This GirlCanCook eten elke maand bij een nieuw restaurant in de stad.
OP HET TWEEDE GEZICHT
Bij Oud-Zuid denk je niet meteen aan vintagekleding, boeken scoren in de ramsj of drummen in een bunker. En toch ga je er dáárvoor juist naartoe, aldus buurtbewoner en hiphopartiest Bob uit Zuid.
tekst Olivier Kemme illustratie Barbara van den Berg
Jezelf vernoemen naar de buurt waarin je woont, dan moet die plek wel heel bijzonder voor je zijn. En dat is precies het geval voor Bob Dijkshoorn; beter bekend als hiphopartiest Bob uit Zuid. Hij maakte zelfs een nummer over zijn favoriete stadsdeel: Zuid. Als tiener wilde hij er maar al te graag wonen – een paar jaar later werd dat werkelijkheid, en ook nog eens in een rijksmonument. ‘Ik woon vier hoog en kijk uit over de buurt. Het is prachtig om de stijl van de Amsterdamse School overal terug te zien’, zegt Dijkshoorn. Begin twintigste eeuw ontwierp architect Hendrik Petrus Berlage een plan om Amsterdam uit te breiden. Onder andere de Apollobuurt en de Stadionbuurt zijn hierdoor helemaal gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. ‘De gebouwen hebben hier allemaal nutteloze hoekjes. Soms zijn het zelfs compleet nutteloze bouwsels, maar er mocht toen tenminste nog gebouwd worden. Nu zie je overal vierkante, handige huizen, daar heb ik niks mee. Als ik door de buurt loop, zie ik binnentuinen en kan ik door straten dwalen waar bijna geen verkeer is. Het is soms net een dorp. Vlak bij mijn huis, aan het Noorder Amstelkanaal, staat m’n lievelingsbankje. Vanaf daar zie je prachtig de zon ondergaan.’ Ja hoor, mooi is Oud-Zuid zeker, maar misschien ook ietwat... saai? Daar is Dijkshoorn het niet mee eens. ‘In één rondje kun je alles doen: drinken, eten, shoppen, iets cultureels doen én wandelen door groen. Niks saais aan.’ Negen plekken die dat statement kracht bij zetten, volgens de rapper zelf.
BOB UIT ZUID
Bob Dijkshoorn (28) woont sinds 2018 in Oud-Zuid en is zo verliefd op dit stadsdeel dat hij zichzelf ernaar heeft vernoemd: onder de naam van zijn alter ego Bob uit Zuid verscheen vorig jaar zijn debuutalbum, met daarop onder andere de hit Karpervissen. Op 5 mei komt hij met een nieuw nummer: Leren jas, op 6 mei presenteert-ie meer nieuwe muziek in Skatecafé.
OCCII
Oftewel: Onafhankelijk Cultureel Centrum In It. Bijna iedere Amsterdammer is weleens langs dit bijzondere gebouw aan de Amstelveenseweg gefietst. Het is gebouwd door vader en zoon Salm, die ook Paradiso en Melkweg hebben ontworpen. Geen verrassing dus dat ook OCCII een ware muziektempel is. ‘Een goede plek om bands te kijken. Ik ga er altijd blind heen en dan zie ik het wel. Vaak word ik verrast.’
Amstelveenseweg 134
VONDELBUNKER
In 1947 werd onder de Vondelbrug een schuilkelder gebouwd met plek voor 26000 mensen. In 1968 was het een poppodia, waar Pink Floyd nog heeft gespeeld, en inmiddels staat het bekend als cultureel centrum de Vondelbunker. ‘Hier oefen ik met mijn band: het is de plek waar Bob uit Zuid als liveband is ontstaan. Het is zo goed geïsoleerd dat niemand je kan horen. Dat was in het begin wel fijn.’
Vondelpark 8A
LE FOURNIL
Eigenlijk staat er bijna altijd een rij, en da’s niet gek, want Le Fournil wordt gerund door Sébastien en Susan, die in 2007 hun Franse bakkerij in Amsterdam openden. Je haalt er brood en taarten volgens Frans recept. ‘Zoals het lekkerste stokbrood van Amsterdam. Vergeet niet om dan ook een pain au chocolat te bestellen.’
Olympiaplein 119
STEDELIJK MUSEUM
‘Hier zijn vaak spannende exposities en het is dé plek om in je eentje rond te lopen.’ Wel heeft Bob uit Zuid een kleine ergernis: ‘Het is onbegrijpelijk dat je een levensgrote Rothko één meter naast een Willem de Koning plaatst. Daar blijf ik me over verbazen.’
Museumplein 10
WILDSCHUT
‘Als ik niks te doen heb, ga ik naar Wildschut. Daar kun je, net als in het Stedelijk, prima alleen zijn. Ik lees aan de grote tafel een krantje met een gemberthee, of ik zit mensen te kijken. Overigens kun je hier ook uitstekend een pot scrabbelen.’ Op het gigantische terras zit je hier met lekker weer ook nog eens de hele dag in de zon.
Roelof Hartplein 1
HET MARTYRIUM
Tegenover Wildschut zit boekhandel het Martyrium. ‘Inspiratie voor mijn teksten haal ik uit boeken. Als ik veel lees, kan ik beter schrijven. Bij Martyrium heb je een grote ramsj, daar ligt altijd wel een boek tussen dat ik wil lezen. Bonus: de boekenlegger is prachtig.’
Van Baerlestraat 170-172
NELIS ANTIQUES
Eigenaar Vincent Nelis beheert zelf de collectie van deze antiek- en vintagewinkel. Van tribal art tot farmaceutische instrumenten: de collectie verandert constant. ‘Hier kun je zomaar weglopen met een opgezette steenarend én een goed zittende leren jas.
ETEN & DRINKEN EN ZO KRANT krant de buurt
36
TIM KNOL
Sterker: zonder deze winkel was mijn nieuwe single Leren jas er nooit gekomen.’
Roelof Hartstraat 30 H
ARNORLD CORNELIS PATISSERIE
Al sinds 1902 zit in dit pand een banketbakkerij. Sinds 1970 is dat Arnold Cornelis. ‘Wil je echt indruk maken op mensen die op visite komen? Dan koop je het meest kitscherige taartje van Patisserie Anton Cornelis. Ontzettend lekker, maar zo ouderwets als maar kan. Dat is juist goed.’
Van Baerlestraat 93
ARTZUID
Voor in de agenda: de tweejaarlijkse kunstroute dwars door de buurt is dit jaar weer terug voor haar achtste editie. Langs de Apollolaan, Minervalaan en Churchilllaan komen 70 kunstwerken te staan die het thema ‘Transfer’ verbeelden. De werken staan in de openbare ruimte en zijn dus gratis en 24 uur per dag te bewonderen. Liever de wandeling maken met een kenner? In het weekend zijn er groepsrondleidingen, maar je kunt ook een privétour boeken.
20 mei t/m 24 september, artzuid.nl
UMENO
In 1978 opende Umeno als eerste Japanse restaurant in Nederland haar deuren. Sindsdien is het ook een van de lekkerste. ‘Het schijnt het beste restaurant van Amsterdam te zijn. Ik probeer het al welgeteld 24 weken: een plek reserveren. Dus door ze nu via deze Uitkrant onder de aandacht te brengen, hoop ik dat ze een gaatje voor mij vrijmaken, want Bob uit Zuid wil genieten van Japanse specialiteiten.’
Agamemnonstraat 27
37
service & info
JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR
Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen en meer op iamsterdam.nl en op social media. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail. iamsterdam.nl
instagram.com/uitinams facebook.com/iamsterdamnl
I AMSTERDAM STORE
Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van de stad met de unieke producten van lokale makers in de I amsterdam Store. Zo haal je echt een stukje van de stad in huis. Ook voor tips en informatie over Amsterdam en de regio, rondvaarten, plattegronden, gidsen, tickets voor musea en evenementen ben je hier aan het juiste adres.
IJhal (noordzijde Centraal Station). Voor openingstijden, zie: iamsterdam.nl/store
orp m.l
BUY MY DARLINGS
Een expositie over darlings en love, dat moet wel mooi zijn. Veertig gerenommeerde en beginnende fotografen tonen hun beste werk tijdens het tweedaagse foto-event Buy my darlings. Daarnaast is in de bijbehorende gratis expo, met thema ‘love’, werk te zien van onder anderen Anne Claire de Breij, Ernst Coppejans, Sarah Mei Herman en Bart Eysink Smeets (hoofdfoto). Ook de nieuwe Fotograaf des Vaderlands Marwan Magroun en de winnaar van de Rabo Photographic Portrait Prize 2022 Wouter le Duc doen mee, allemaal met hun mooiste liefdesfoto. Op zowel de fotomarkt als de tentoonstelling is het werk te koop. De opbrengst van die laatste gaat naar het Aidsfonds. Lief!
15 en 16 april, NDSM Fuse
AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON DE ECHTE AMSTERDAMMER: DANIËL KOLF 40 t/m 47 48 50 KRANT april 2023 39
POP
RUTGER MULLER - LOST IN MEDITATION
Componist Rutger Muller maakt kalm verglijdende soundscapes bevolkt met elektronisch bewerkte klanken. Omdat zijn focus meer ligt op de kleur en de innerlijke beweging van de klank dan op melodie of samenklank, inspireren zijn klanksculpturen tot een meditatieve luisterhouding.
zo 02 april 11:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50
THE COMET IS COMING
Het Londense jazzrockcollectief
The Comet Is Coming bouwt voort op het (intergalactische) repertoire van Sun Ra, Frank Zappa, Jimi Hendrix en de BBC Radiophonic Workshops. Onlangs presenteerde de band hun nieuwe album 'Hyper-Dimensional Expansion Beam'.
di 04 april 19:30, Melkweg, € 21,85
YURI HONING’S PEACE
ORCHESTRA
Het Peace Orchestra van Yuri Honing is ontstaan als antwoord op roerige tijden. Met zijn gloednieuwe all-starbezetting Peace Orchestra geeft de Nederlandse saxofonist een nieuwe interpretatie aan de vrijere vormen van jazz uit de jaren zestig en zeventig gecombineerd met moderne elektronica, geïnspireerd door onder meer Pharoah Sanders’ meesterwerk ‘The Creator had a Masterplan’ en de muziek van Charles Lloyd en Sun Ra.
wo 05 april 20:30, Bimhuis, € 18,-
MAGDA NOVELS
Magda Novels is een nieuw muziekproject van de Zweedse zangeres en songwriter Magda Andersson. Ze heeft vier soloplaten en twee singles uitgebracht en maakte deel uit van de piratenband Ye Banished Privateers. do 06 april 18:30, Poppodium P60, € 16,50
THE VICES
De Nederlandse band The Vices begon met een vliegende start in 2019 en speelde op festivals als de Popronde en Eurosonic, in het voorprogramma van Yungblud en Nothing But Thieves en tourde door heel Europa. Daarnaast werd de garagepopband uitgeroepen tot 3FM-talent met hun nummer 'Boy'. vr 07 april 20:30, Tolhuistuin, € 15,-
LAMBERT De eigenzinnige, en geheimzinnige pianist Lambert keert terug naar zijn jazzwortels en treedt op met zijn jazztrio. De man met het Sardijnse masker speelt werken van zijn nieuwe plaat 'All This Time', dat verschijnt op het gerenommeerde jazzlabel Verve. vr 07 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 19,-
BRITTA MARIA & MAURITS
FONDSE & BAND
Zangeres Britta Maria en pianist, zanger en componist Maurits Fondse presenteren samen met acht musici hun nieuwe album 'De Omweg'. Nieuwe Nederlandstalige chansons met teksten van henzelf en van tekstdichters als Ivo de Wijs, Jan Boerstoel, Jan-Simon Minkema en Flip Noorman. Alle composities zijn van de hand van Maurits Fondse. vr 07 april 20:15, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 22,50
AMBER ARCADES / ROBIN KESTER
Op de BBC wordt de muziek van de twee Nederlandse indiefolk-
acts Amber Arcades en Robin Kester al bijna als vanzelfsprekend gedraaid en worden de twee DIY-artiesten vergeleken met Beach House, Weyes Blood, Low en Radiohead.
zo 09 april 20:30, Tolhuistuin, € 13,-
CEM ADRIAN De Turkse muzikant Cem
Adrian is één van de populairste Turkse artiesten van dit moment.
Adrian is een musicus die zich niet laat beperken door stijlen en regels en omschrijft zichzelf dan ook als ‘vrije muzikant’. Vorig jaar kwam zijn nieuwe single ‘Zincan’ uit.
zo 09 april 21:00, Koninklijk Theater
Carré, € 35,-
TANIA KROSS MET ERNST MUNNEKE EN RANDAL CORSEN
Tania Kross viert haar 25-jarig
jubileum met een intiem concert samen met haar twee muzikale vrienden, Ernst Munneke en Randal Corsen. In 'Van Curaçao tot Concertgebouw' brengt de Nederlands mezzosopraan muzikale hoogtepunten uit haar carrière en exclusieve recitals.
di 11 april 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 34,-
IGORRR / AMENRA
Een avond vol inktzwarte duisternis met metalbands Igorrr, Amenra, Der Weg Einer Freiheit en Hangman's Chair. Igorrr is het geesteskind van de Franse multi-instrumentalist en producer Gautier Serre. De afgelopen jaren combineerde hij genres als black metal, breakcore jazz en klassiek wat zijn sound uniek maakt. De Belgische post-metalband Amenra was afgelopen editie van Best Kept Secret een van de hoogtepunten.
wo 12 april 18:30, Melkweg, € 40,25
JOESEF
De Schotse singer-songwriter
Joesef staat bekend om zijn soulvolle poptracks. In emotioneel beladen nummers als 'Comedown' en 'The Sun Is Up Forever' belicht hij persoonlijke kwesties en durft hij zich kwetsbaar op te stellen.
do 13 april 20:30, Tolhuistuin, € 14,-
MICHAEL MAYO QUARTET
Zanger Michael Mayo heeft een ongekende stembeheersing. De Amerikaanse vocalist treedt op met zijn eigen band, met nummers van zijn solodebuut 'Bones'. Dat album belooft een verbluffende mix aan stijlen, waaronder jazz, hiphop, soul, elektronica en zelfs klassiek.
do 13 april 20:30, Bimhuis, € 18,-
PITOU
Na twee succesvolle EP's van de Amsterdamse singer-songwriter Pitou, is het nu tijd voor haar debuutalbum 'Big Tear'. Op dit album komt haar klassieke achtergrond naar voren in gelaagde harmonieën, zangpartijen en melodieën, terwijl instrumenten als piano, harp en synthesizers het alternatieve popalbum compleet maken.
vr 14 april 20:30, Bitterzoet, € 15,-
THE CAVEMEN
The Cavemen is een in Lagos, Nigeria gevestigd duo bestaande uit Kingsley Chukwudi Okorie en zijn broer Benjamin Chukwudi James. Gezamenlijk hebben ze een genre ontwikkeld dat 'Highlife Fusion' heet en highlife, afrobeat, jazz en soul combineert. Sinds hun debuut heeft de band twee studioalbums uitgebracht met de titels 'Roots' en 'Love and Highlife'. za 15 april 23:00, Tolhuistuin, € 15,-
BILLY NOMATES
Billy Nomates arriveerde in het voorjaar van 2020 met een opvallende debuutsingle, simpelweg getiteld No. Het woord vat ook de algehele tendens van haar debuutalbum goed samen; de felle en uitgesproken artiest uit Bristol maakt haar liedjes vanuit een drang tot verzet. Op stekelig klinkende no-wave en postpunk rebelleert ze in haar spraakzang tegen thema’s als Brexit, nulurencontracten en genderongelijkheid. Begin dit jaar kwam haar tweede album Cacti uit.
TOLHUISTUIN, 5 APRIL
dEUS
De Belgische art-rockers dEUS maken in 1994 hun debuut met Worst Case Scenario. Met hits als Suds & Soda en Hotellounge is de plaat volgens velen het album dat de Belgische rockscene op de kaart zet. Na Following Sea, dat in 2012 uitkwam, bleef het qua releases lang stil rondom de band. Na 11 jaar is er een nieuw album How To Replace It, hun achtste studioalbum. Onderscheidend en inventief, en vooral onmiskenbaar dEUS.
MELKWEG, 5 APRIL
THE AFRICAN MAMAS
Met ‘Graceland The Concert’ brengen The African Mamas het legendarische concert waar Paul Simon de aanstichter en dirigent van was. Met hun prachtige stemmen, diepe emoties en ontembare vitaliteit creëren ze de bekende Soweto-sound.
zo 16 april 16:00, Meervaart Theater, € 25,-
PICTURE THIS
Picture This geldt als één van de opkomende poprockbands uit Ierland en maakt aanstekelijke poprock. In 2017 wordt het debuut 'Picture This' met drie keer platina bekroond, opgevolgd door de eveneens succesvolle albums 'Mdrn Lv' in 2019 en 'Life in Colour' in 2021.
di 18 april 20:30, Tolhuistuin, € 15,-
HAMILTON DE HOLANDA & NDUDUZO MAKHATHINI
De Braziliaan Hamilton de Holanda en de Zuid-Afrikaan Nduduzo Makhathini wonen aan verschillende kanten van de oceaan, maar zijn verbonden door de muzikale diaspora die ontstond in de slavernijtijd. Jazzmaestro Wynton Marsalis stelde de twee virtuozen aan elkaar voor. Hun muziekstuk 'Routes of Discovery' is een suite met duidelijke Brazi-
Revelation, bestaande uit zanger en gitarist Jan Paternoster en drummer Dries Van Dijck, maakt wervelende alternatieve rock waarin duidelijk invloeden van garage-, stoner- en bluesrock doorklinken. Na een radiostilte van drie jaar bracht het duo onlangs hun nieuwe single 'Wrecking Bed Posts' uit.
vr 21 april 20:30, Bitterzoet, € 18,-
AMAREA
Amarea wordt gevormd in 2021, wanneer oude muziekgenoten en CvA-alumni Chaerin Im, Matteo Mazzù en Eloi Pascual-Nogué samenkomen in een trio. De drie jonge maar ervaren muzikanten gebruiken hun stilistisch uiteenlopende achtergronden in combinatie met hun persoonlijke kennis wat resulteert in een originele stijl.
za 22 april 20:00, Theater Munganga, € 10,-
EDSILIA ROMBLEY
Samen met haar all-female band verzorgt de Nederlandse zangeres Edsilia Rombley met ‘In Balans’ een intieme avond met persoonlijke anekdotes, soul, pop, jazz en r&b; met zowel Nederlands- als Engelstalige nummers, up tempo en met ballads. za 22 april 20:15, Meervaart Theater, € 17,50
VALENTINA MAGALETTI
Magaletti, geboren in Italië en gevestigd in Londen, werkt samen met musici in uiteenlopende genres, van de experimentele bassiste Marlene Ribeiro (GNOD) en producer Nicolas Jaar tot gitarist Thurston Moore (Sonic Youth), singer-songwriter Bat for Lashes en slagwerklegende Han Bennink. Een solo-optreden van de meesterdrumster en muzikale verhalenverteller is een gebeurtenis van formaat en een zeldzaamheid.
BIMHUIS, 15 APRIL
liaanse en Afrikaanse roots, beinvloedt door klassieke muziek, jazz en hiphop. wo 19 april 20:30, Bimhuis, € 25,-
PORTLAND
Het Belgische duo Portland maakt dromerige pop, perfect aangevuld met hun heldere stemgeluid. Vorig jaar kwam hun nieuwe single 'Sensational' uit dat ze in Londen hebben opgenomen met producer Oliver Bayston (Boxed In), waarop gelaagde melodieën en melancholie samenkomen.
do 20 april 20:30, Bitterzoet, € 15,-
CLUB KAZOO #2:
RALPH DE JONGH
Club Kazoo is een club van en voor muziekliefhebbers die de populaire muziek in al haar vormen (pop, jazz, soul, wereld, alternative) een warm hart toedraagt. In deze editie een optreden van bluesartiest, gitarist en zanger Ralph de Jongh met zijn band. Het voorprogramma wordt verzorgd door Peace Frog met jazz wonderkind Wiel Holtman, bassist Ralph Brink en drummer Jan Holtman.
do 20 april 20:00, Tolhuis, € 22,50
BLACK BOX REVELATION De Vlaamse band Black Box
AMISTAT Amistat staat garant voor dromerige, akoestische surfpopnummers met fraaie samenzang. De tweelingbroers met roots in Europa halen alle inspiratie voor hun muziek uit Melbourne, Australië.
za 22 april 20:30, Tolhuistuin, € 15,-
INDIA SHASHANK SUBRAMANYAM & PRAVIN GODKHINDI
De wereldberoemde fluitisten, Shashank Subramanyam en Pravin Godkhindi, zijn meester op de bansuri, de traditionele bamboefluit, en treden zowel samen als alleen op. De twee muzikanten zijn typerende exponenten van de evolutie die de Indiase klassieke muziekcultuur sinds de jaren zestig van de vorige eeuw heeft doorgemaakt.
za 22 april 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 25,- t/m € 31,-
ELSIE NOUVEL & THE JAZZ DADDIES
De Amsterdamse zangeres Elsie Nouvel en haar Jazz Daddies, bestaande uit Mark van der Feen, Sven Schuster en Victor de Boo, presenteren hun nieuwe cd 'Yesterday's Blues, Tomorrow's Lovesongs'. Speciale gasten zijn trompettiste Suzan Veneman en saxofonist Efraïm Trujillo. za 22 april 20:30, Betty Asfalt Complex, € 15,-
THE HAUNTED YOUTH
The Haunted Youth is de band van de 27-jarige Joachim Liebens uit Hasselt. Hij weet meeslepende psych-pop te produceren die doet denken aan MGMT, DIIV, Slowdive en The Cure. Zijn debuutsingle ‘Teen Rebel’ wordt volop gedraaid in binnen- en buitenland.
zo 23 april 20:30, Tolhuistuin, € 15,-
FLIP NOORMAN ZINGT TOM WAITS
Na zijn succesvolle tournee met het werk van Leonard Cohen stort Flip Noorman zich, met eigenzinnige vertalingen in creatieve arrangementen, nu op zijn andere grote held Tom Waits. zo 23 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 22,50
40 KRANT april 2023
POP
OR BAREKET
Zijn wendbare, melodieuze spel en zijn rijkgeschakeerde composities verraden al iets van zijn achtergrond: contrabassist Or Bareket werd geboren in Jeruzalem, groeide op in Buenos Aires en Tel Aviv en maakt op dit moment deel uit van de bloeiende jazzscene van Brooklyn, New York. Als een echte wereldreiziger verbindt hij invloeden uit het Midden-Oosten, LatijnsAmerika en Noord-Afrika tot nieuwe muziek.
zo 23 april 20:30, Bimhuis, € 16,-
DMA'S
Het kenmerkende Britpop-revival geluid van DMA's doet vermoeden dat het trio uit Engeland komt, maar het zijn toch echt Australiërs die de hoogtijdagen van de Britpop doen herleven. In 2020 verscheen het derde studioalbum 'The Glow' dat lovende kritieken kreeg.
ma 24 april 19:00, Melkweg, € 28,75
SUSANA BACA
In haar thuisland Peru was ze al een diva, maar zangeres Susana Baca beleefde haar internationale doorbraak met het verzamelalbum 'The Soul of Black Peru' dat David Byrne produceerde voor zijn label Luaka Bop. Sindsdien ontfermt zij zich over de traditionele Afro-Peruviaanse muziek, die gekenmerkt wordt door tijdloze, heilzame songs over de liefde, verlies en het leven.
wo 26 april 20:30, Bimhuis, € 22,-
BLAUDZUN
Met zijn vaste muzikanten brengt Blaudzun de songs van zijn nieuwe album 'Lonely City Exit Wounds', maar ook het mooiste uit zijn eerdere werk én nieuwe muziek. Ook in 'NY-Rio-Berlin' hanteert de Nederlands singersongwriter de eenzame stad als vertrekpunt, als plaats delict, als toevluchtsoord en als doolhof.
vr 28 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 30,-
LANKUM
Het Ierse viertal Lankum uit Dublin combineert traditionele folk met invloeden uit de punk en psychedelische muziek met drones, doedelzak, fluit, viool, gitaar, vocalen en accordeon.
vr 28 april 20:30, Tolhuistuin, € 18,50
GRAVEYARD / KADAVAR
De Zweedse rockers van Graveyard maken een mix van groovende classic rock en dampende blues. Graveyard gaat terug naar de jaren zeventig met zompige blues-boogie riffs en krachtige uithalen in de beste Zeppelin traditie. Rock zoals rock bedoeld is.
za 29 april 19:00, Melkweg, € 28,75
BAARSBUISDEMAN
Sax, tuba, trombone: die combinatie suggereert de feestelijke energie van een fanfare of de stomende frontlinie van een New Orleans-jazzensemble. Dit trio is nét even anders. BaarsBuisDeman is niets minder dan een droomensemble met een schier eindeloos bereik aan klankkleuren, van het laagste van de tuba tot het hoogste van de shakuhachi en heel veel daartussen.
zo 30 april 20:30, Bimhuis, € 16,-
CLUBBING
WE ALL LOVE 80’S 90’S 00’S 10’S
Tijdens We All Love 80’s 90’s 00’s 10’s nemen de beste DJ's plaats achter de draaitafels en brengen zij alle grote danshits uit de 80’s, 90’s, 00’s en 10’s. Het
CLUBS
KAITLYN
Fijnproevers in de ambient en new-age wereld zijn al jaren bekend met het oeuvre van de Amerikaanse componist, performer en producer Kaitlyn Aurelia Smith. Op het vorig jaar verschenen Let's Turn It Into Sound kiest ze voor een meer barokke en robuuste vorm van avant-pop. Op het nieuwe album dat werd uitgebracht door Ghostly International heeft ook de modulaire Buchla synthesizer nog steeds een glanzende hoofdrol.
MELKWEG, 29 APRIL
BITCHIN'
Vijf jaar na de officiële vorige langspeler, Bajas Fresh uit 2017, kwam het trio uit Chicago in september 2022 met de release van Bajascillators. Openingstrack Amorpha laat een simpel marimba-motief opbloeien tot een gelaagde minimal-soundscape, waarbij de Bajas gebruikmaken van de legendarische Music Mousesoftware van elektronica-pionier Laurie Spiegel. Uitsmijter Quackenbrück speelt juist met de erfenis van acid house.
BIMHUIS, 15 APRIL
VJ team gaat terug in de tijd en toont legendarische film- en televisiemomenten.
za 29 april 22:00, Panama, € 17,95 t/m € 20,-
CHIN CHIN CLUBKONINGSNACHT SPECIAL
In de Chin Chin club vind je op Koningsnacht geen poespas, maar een vorstelijk feestje met de zwoelste r&b hits, classic en funky disco bangers en de allerleukste partygangers.
wo 26 april 21:00, Chin Chin Club, € 22,50
DIRTY THIRTY KONINGSNACHT
Tijdens Dirty Thirty (25+) brengen de beste DJ's van Amsterdam de lekkerste classics ten gehore.
wo 26 april 21:30, Hotel Arena, € 12,50 t/m € 22,-
CARTEL KINGSDAY
Cartel Kingsday Indoor in de WesterUnie met techno, house, disco, dubstep, drum&bass, urban, afro, hardcore en meer. In de line-up Abstract Division, Dave Miller, Paul Boex, Anouschka, Bastienne, Bibi Seck, Comrade Winston, David Vunk, Grace Dahl, Marlon Hoffstadt, Tom Trago, Unruly Phoenix en anderen.
Worte unseres Erlösers am Kreuze' tot schrijnende miniaturen van György Kurtág. Daarnaast Janáčeks 'Sonata 1.X.1905', die klinkt als een modern lijdensverhaal, en de breekbare glasklanken van Luigi Nono. do 06 april 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 28,-
RUSANOVSKY & FRIENDSKONINKLIJKE MUZIEKPARELS
In 'Koninklijke muziekparels' worden duo's voor viool en altviool van W.A. Mozart, het glorieuze strijktrio 'Le Londres' van de Belgische componist Ysaÿe, en de romantische 'Sonatensatz' voor viool en piano van componist Leon Rusanovsky gecombineerd met persoonlijke verhalen en anekdotes. Rusanovsky & Friends is een nieuwe concertserie georganiseerd door de jonge violist Arthur Rusanovsky. do 06 april 20:00, Vondelkerk, € 20,-
KÖLNER AKADEMIE - DE MATTHÄUS PASSION VAN ROLLE
dat hij pianist wilde worden. De twintigjarige Nikola is volgens NRC: ‘een talent om in de gaten te houden.’ Tijdens zijn recital in de Bösendorfer Series brengt de jonge Nederlandse pianist werken van Beethoven en Brahms. do 13 april 20:15, De Waalse Kerk, € 10,-
DE NATIONALE OPERA EN LORENZO VIOTTIDER ROSENKAVALIER
OREN AMBARCHI & CARPE DIEM
Ambarchi speelt gitaar als een drummer en daarin schuilt de kracht van zijn fascinerende, ongrijpbare muziek. Met zijn zeskoppige ensemble Carpe Diem brengt hij een nieuw liveprogramma, met zijn recente succesalbums Hubris (2016) en Shebang (2022) als vertrekpunt: muziek die zich verzet tegen categorisering, een dialoog tussen tegenpolen. Minimal, ambient, free jazz, krautrock, techno, het komt allemaal samen.
BIMHUIS, 16 APRIL
do 27 april 12:00, WesterUnie, € 26,88 t/m € 48,38
KLASSIEK
KARINA CANELLAKISJANÁČEK
Karina Canellakis, chef-dirigent van het Radio Filharmonisch Orkest, duikt opnieuw in het operaoeuvre van Leoš Janáček. Op de lessenaar staat het hartveroverende sprookje 'Het sluwe vosje'. za 01 april 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 62,-
MARK PADMORE EN JULIUS
DRAKE
Mark Padmore en Julius Drake brengen een liedrecital waarin voor het merendeel vrouwelijke componisten, als Clara Schumann, Rebecca Clarke en Sally Beamish, centraal staan. Daarnaast Franse liederen van de hand van Fauré en Reynaldo Hahn.
di 04 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,-
JAN MICHIELS - EEN
ALTERNATIEVE PAASWAKE
De Belgische pianist Jan Michiels brengt het lijdensverhaal in indrukwekkende klassieke en moderne pianoklanken. Van Haydns verstilde 'Die sieben letzten
Voor de meeste klassieke muziekliefhebbers bestaat er maar één Matthäus, die van Johann Sebastian Bach. Maar er zijn prachtige alternatieven. Zoals die van Johann Heinrich Rolle. De vertrouwde koralen (vierstemmige koorzang) ontbreken niet, maar Rolles werk ademt de geest van een jongere toondichter. Hij componeerde minder barok, vrijer en met meer versieringen. vr 07 april 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 33,-
HET PERGOLESI ENSEMBLESTABAT MATER
Het beroemde 'Stabat Mater' van de Italiaanse componist Pergolesi wordt uitgevoerd door twee zangeressen, Wendeline van Houten en Marianne Selleger, en een saxofoon kwartet.
za 08 april 20:00, De Waalse Kerk, € 12,50 t/m € 25,-
BACH ENSEMBLE AMSTERDAMJOHANNES PASSION
De 'Johannes Passion' is inmiddels bijna net zo populair als de 'Matthaus Passion'. Bach Ensemble Amsterdam is een ensemble, bestaande uit een koor en orkest, dat gepassioneerd en stijlbewust de muziek van Bach en tijdgenoten uitvoert.
za 08 april 15:00, Singelkerk, € 25,t/m € 27,50
NATALON KWARTETCANTO OSTINATO
'Canto Ostinato' is een van de meest bekende composities van de Nederlandse componist Simeon Ten Holt. Robert Lambermont, Petra van Oort, Laura Sandee en het nieuwe kwartetlid Anna van Nieukerken zijn Ten Holt-specialisten van het eerste uur en voeren traditiegetrouw de concerten in de originele bezetting op vier vleugels uit.
di 11 april 20:15, De Duif, € 35,- t/m
€ 60,-
FLORIAN VERWEIJ - SCHUMANN, DEBUSSY, TSJAIKOVSKI EN RACHMANINOFF
De jonge, fantasierijke pianist
Florian Verweij presenteert een persoonlijk programma met werken van Schumann, Debussy en Rachmaninoff en de mysterieuze 'Grande Sonate' van Tsjaikovski. wo 12 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 30,-
NIKOLA MEEUWSENBEETHOVEN EN BRAHMS
Bij het horen van een opname van het 'Derde pianoconcert' van Rachmaninov door Vladimir Horowitz, wist Nikola Meeuwsen
In 'Der Rosenkavalier' schetst Richard Strauss een wereld die op zijn einde loopt. Op afwisselend komische en diep ontroerende wijze proberen de personages vast te houden aan een leven in illusie. Tevergeefs: het verstrijken van de tijd is meedogenloos, en de toekomst is aan een nieuwe generatie. Sopraan Maria Bengtsson is een gedroomde Marschallin. Mezzosopraan Angela Brower vertolkt de rol van haar geliefde Octavian. Én met de Duitse bas Christof Fischesser in de rol van Baron Ochs. do 13 april 18:30, zo 16 april 13:30, wo 19 april 18:30, zo 23 april 13:30, wo 26 april 18:30, za 29 april 18:30, Nationale Opera & Ballet, € 19,- t/m € 132,-
ASKO|SCHÖNBERG EN ENSEMBLE KLANGMAPPING ANDRIESSEN
Louis Andriessen (1939 - 2021) drukte ruim een halve eeuw zijn stempel op het Nederlandse muziekleven, als componist en als pedagoog. Maar ook in het buitenland was Andriessens invloed groot. Asko|Schönberg en Ensemble Klang brengen die invloed in kaart met de grootscheepse happening Mapping Andriessen.
do 13 april 19:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 26,50
KAMERKOOR FRAUENKIRCHE
DRESDEN
Onder leiding van Matthias
Grünert zingt het beroemde kamerkoor van de Frauenkirche te Dresden werken van o.a. Schütz, Bach, Reger, Bruckner en Mendelssohn.
do 13 april 20:00, Westerkerk Amsterdam, gratis
SLAGWERK DEN HAAGGLASS INTERLUDES
Minimalpionier Philip Glass behoeft geen introductie: zijn concertstukken, opera’s en filmmuziek hebben een miljoenenpubliek bereikt en de muziekgeschiedenis veranderd. Slagwerk Den Haag presenteert het nieuwe album 'Vitreous Body', waarop Glass’ radicale vroege werk centraal staat.
vr 14 april 19:00, Bimhuis, € 18,50 t/m € 23,-
DUIVELSKUNSTENAAR WIDMANN
Daar moet je lef voor hebben: op een concert eerst het 'Eerste klarinetconcert' van Weber plus twee eigen werken spelen en/of dirigeren, en daarna nog even Mendelssohns monumentale 'Vijfde symfonie'. De duivelskunstenaar Jörg Widmann kan en durft het.
za 15 april 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 38,-
STEVEN ISSERLIS - HAYDN EN BOCCHERINI
De Engelse topcellist Steven Isserlis debuteert bij het Nederlands Kamerorkest met twee virtuoze celloconcerten van Haydn en Boccherini. Minstens even uitdagend is de duivelse symfonie van Boccherini en de fuga uit Verdi’s enige strijkkwartet.
april 2023 41
AURELIA SMITH
BAJASBAJASCILLATORS
ROZENSTRAAT - A ROSE IS A ROSE IS A ROSE
Four Months, Four Million Light Years, Sara Sejin Chang Rozenstraat 59 t/m 9 april
Chang presenteert een helende reis door tijd en ruimte. Deze filminstallatie onderzoekt de koloniale narratieven achter transnationale en transraciale adoptie, via de historische relaties tussen Nederland en Korea.
EYE FILMMUSEUM
18,000 Worlds, Saodat Ismailova IJpromenade 1 t/m 4 juni
In 18.000 Worlds verkent Saodat Ismailova de onzichtbare fundamenten van Centraal-Azië. Bewegend van persoonlijk naar collectief geheugen, verbindt ze mythen uit de regio met de recente geschiedenis en spreekt ze het spirituele erfgoed aan op genezing.
za 15 april 20:15, zo 16 april 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,50
JEROEN VAN VEEN EN JOACHIM EIJLANDER - LIGCONCERT® EINAUDI & BEYOND
Het Scheepvaartmuseum is het decor voor dit ligconcert® door pianist Jeroen van Veen en cellist Joachim Eijlander. De twee musici brengen de mooiste muziekwerken van o.a. Einaudi, Pärt (het beroemde 'Spiegel im Spiegel'), Chopin en Glass. za 15 april 19:30, Het Scheepvaartmuseum, € 44,50
HET AMSTERDAMS GEMENGD KOOR - DIE JAHRESZEITEN
Het Amsterdams Gemengd Koor brengt van Joseph Haydn het oratorium 'Die Jaherszeiten'. Hierin worden de lente, zomer, herfst en winter beeldend en aanstekelijk getoonzet, met mooie aria’s en vrolijke koorzang. zo 16 april 19:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 40,50
CONCERTGEBOUWORKESTTSJAIKOVSKI EN WEINBERG
De Litouwse dirigente Mirga Gražinyt -Tyla maakt haar langverwachte debuut met twee werken uit Rusland vol volksmelodieën. Weinbergs 'Derde symfonie' wordt voorafgegaan door Tsjaikovski’s 'Eerste pianoconcert' met Gabriela Montero als soliste.
19 t/m 21 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,-
WILMA PISTORIUS - PLAY/
SPACE
'Play / Space' is een nieuw werk van Wilma Pistorius voor panfluiten en blokfluiten, dat de grens opzoekt tussen compositie en improvisatie, formeel en informeel. Een speelse en interactieve muziekvoorstelling waarbij nieuw gecomponeerde muziek en improvisatie gecombineerd worden, en het publiek de muziek kan beïnvloeden.
wo 19 april 20:15, Amstelkerk, € 5,t/m € 18,50
HAGEN QUARTETTSJOSTAKOVITSJ EN MOZART
NO MAN’S ART GALLERY KIOSK Spectrum, Jamal Nxedlana Willem de Zwijgerlaan 327 t/m 16 april
In Spectrum werkt Nxedlana met modellen als objecten, waarbij hij abstractie en multipliciteit onderzoekt in relatie tot identiteit in de fotografie.
GALERIE FLEUR EN WOUTER Sowing Seeds, Isa van Lier Van Ostadestraat 43A t/m 9 april
Van Lier’s inspiratie komt voort uit haar ervaringen met de Japanse cultuur. Ze combineert de leegte en wijsheid met de gekleurde overvloed van de hedendaagse samenleving, het geloof in de bezieling van objecten en de kawaicultuur.
Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city Amsterdam Art bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com
Ooit waren ze in Oostenrijk bekend als de ‘Hagen-kinderen’: vier virtuoze broers en zussen. Ruim vier decennia later betovert het Hagen Quartett nog steeds de wereldpodia. Tegenwoordig brengt het, met aangenomen broer Rainer Schmidt op viool, klassieke kwartetten. In dit concert avontuurlijke werken van Mozart en Sjostakovitsj. do 20 april 20:15, za 22 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,-
IVES ENSEMBLE - WHY PATTERNS?
Morton Feldman was een wandelende paradox: een enorme man en geanimeerd prater, tevens schepper van het ‘fluisterendste’ oeuvre uit de muziekgeschiedenis. Het Ives Ensemble wijdt een portretconcert aan de enigmatische Feldman, die met zijn kunstbroeders John Cage en Christian Wolff tot de experimentele New York School wordt gerekend. Het programma telt drie werken van Feldman zelf, twee die aan hem zijn opgedragen en één dat hij arrangeerde. Uniek en hypnotiserend mooi. do 20 april 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 28,-
KAMERKOOR VOCOZALAMENTO
Kamerkoor Vocoza zingt een programma vol weemoed en
REBECCA DALE’S NIGHT SEASONS CONCERT
Classic FM omschrijft de jonge Britse componiste Rebecca Dale als ‘one of today's most exciting young composers’ en ‘a household name in years to come’. Op het programma staan de Nederlandse premières van Materna Requiem en When Music Sounds. Daarnaast schreef ze speciaal voor Opus een opdrachtcompositie voor koor, orkest en cello: Night Seasons. De werken worden uitgevoerd door het Dale Movie Orchestra, het Opus 11-koor én een internationale cast van solisten. HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUW, 23 APRIL
MAARTEN VOS EN MAOTIKLAYERS OF THE EARTH
Tijdens dit audiovisuele concert worden, door meeslepende livemuziek en projectie op de pistevloer, de verschillende lagen van de aarde tot leven gebracht. Van het aardoppervlak tot in de binnenste kern. In vier aktes komen diverse fysieke fenomenen als wind, water, aardverschuivingen, magma en magnetisme aan bod. Met Joep Beving op piano. KONINKLIJK THEATER CARRÉ, 19 APRIL
afscheid. Met onder meer het motet 'Warum ist das Licht gegeben dem Mühseligen?' van Johannes Brahms, een speciaal arrangement van dirigent Robert van der Vinne van 'Lamento' van Henri Duparc.
za 22 april 20:15, Keizersgrachtkerk, € 12,50
PHOTONEN - ENGELSTALIGE
POËZIE
Photonen Vocaal Ensemble zingt Engelstalige poëzie. Met 'From the Heart of Joy' brengt het ensemble een uitgebalanceerd a capella-programma in variërende stijlen, van renaissance, tot (laat-)romantisch en hedendaags, waaronder 'Five Flower Songs' van Benjamin Britten en 'The Bluebird' van Charles Villiers Stanford.
za 22 april 20:15, De Waalse Kerk, € 15,-
EDO DE WAART - STRAUSS’
EINE ALPENSINFONIE
Edo de Waart is gastdirigent van het Radio Filharmonisch Orkest, waar hij naar eigen zeggen zijn mooiste jaren beleefde. Hij leidt een van zijn favoriete werken: Strauss’ monumentale 'Eine Alpensinfonie'.
zo 23 april 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,-
KLASSIFEST
Klassifest is klassiek maar anders. Een avond met de mooiste bite size klassieke stukken voor zowel de instapluisteraar als de doorgewinterde klassieke muziekliefhebber, in alle zalen van Paradiso. Met o.a. Slagwerk Den Haag, Conservatorium van Amsterdam, Floris Mijnders, NAKK en Merel Vercammen (foto) en met muziek van Bach, Mahler, Philip Glass. Én er wordt geexperimenteerd met AI. PARADISO, 15 APRIL
URIËL ENSEMBLE - MUZIEK EN LITERATUUR VAN ONZE OOSTERBUREN
In de sporen van Bach, Beethoven, Goethe en Schiller: Tomoko Kurita (viool), Mitsuko Saruwatari (piano) en Yke Viersen (cello) maken samen met acteur Remco Melles een verrassend programma met een keuze uit de werken van deze genieën. zo 23 april 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50
JULIEN LIBEER
'Een van de grootste Bachpianisten van vandaag de dag', schreef Opus Klassiek over Julien Libeer's meest recente Bach-cd. De Belgische meesterpianist treedt inmiddels wereldwijd op. In De Duif speelt hij werken van Bach en Schubert op de Steinway D. zo 23 april 16:00, Cultureel Centrum De Duif, € 17,50
RAMON VAN ENGELENHOVENFILMMUZIEK
Pianist Ramon van Engelenhoven brengt filmmuziek van de beroemde filmcomponisten Korngold, Herrmann & Williams.
zo 23 april 14:15, Singelkerk, € 7,50 t/m € 17,50
42 KRANT april 2023
KLASSIEK
42 KRANT AMSTERDAM ART
1. 2. 3. 4.
CAPPELLA AMSTERDAM EN NIEUW VOCAAL AMSTERDAMSCHNITTKE EN RACHMANINOV
De twaalf Boetepsalmen van Alfred Schnittke gaan door merg en been. Toepasselijk voor koormuziek op 16e-eeuwse Russische teksten over boetedoening als straf voor begane zonden. Schnittkes kale toonzetting stelt de tekst centraal. Op het moment dat in de tekst God wordt aangeroepen, maakt de kaalheid plaats voor een weldadige warmte, alsof plotseling de zon doorbreekt. wo 26 april 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 32,-
SHIN SIHAN
Violist Shin Sihan verkent de opkomende muziekgenres in het Amerika van een eeuw geleden, en hun invloed op klassieke componisten. Ravel, Milhaud, Korngold: vaak jazzy muziek in handen van een bijzonder ensemble aan muzikale vrienden.
vr 28 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 27,-
TOM EN JERRY IN DE TUIN DER
LUSTEN
Pianist Martin Oei vroeg jonge filmmakers om een visualisatie van het leven van Franz Liszt te maken. De visualisatie van Liszts Dante-sonate is gebaseerd op het beroemde drieluik 'Tuin der Lusten' van Jheronimus Bosch. Als tegenhanger van het 'serieuze werk' zal Martin Oei live de Tweede Hongaarse rapsodie spelen bij de beroemde en hilarische tekenfilm 'The Cat Concerto' met Tom en Jerry uit 1947.
zo 30 april 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,-
CONCERTGEBOUWORKESTSCHUBERTS ‘GROTE’ SYMFONIE
De Russische dirigent, pianist, klavecinist en cornetist Maxim Emelyanychev leidt Mozart, Schuberts 'Negende symfonie' en Ligeti’s caleidoscopische 'Vioolconcert' met de onbevreesde Moldavische violiste Patricia Kopatchinskaja.
zo 30 april 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,-
AMSTERDAMSE BACHVERENIGING - PURE LIEFDE
Een concert door de Amsterdamse Bachvereniging, onder leiding van Enrique Lopéz-Corton, met werken van onder meer Bach en Vivaldi.
zo 30 april 15:00, Dominicuskerk, € 15,- t/m € 25,-
TONEEL & THEATER
BLACK CAT THEATREDE REGENBOOG (1 T/M 4)
Een voorstelling met muziek, dans en mime voor de allerkleinsten. Een kraakwitte omgeving wordt op allerlei manieren stukje bij beetje omgetoverd tot een palet van stralende kleuren. Verbeelding door kijken, horen, voelen en zelf spelen aan het einde van de voorstelling.
za 01 april 09:30, 11:30, 16:00, zo 23 april 09:30, 11:30, 16:00, Black Cat Theatre, € 10,50 t/m € 11,50
URBAN MYTH - MARTIN LUTHER KING (8+)
De muzikale familievoorstelling
Martin Luther King, bekroond in 2019 met de Gouden Krekel voor beste jeugdtheaterproductie, volgt het verhaal van de jonge
Martin Luther King. Een jongen die in zijn jeugd al tegen een wereld van ongelijkheid aanloopt. Een wereld die hij wil veranderen met een speech waarvan ieder-
een de eerste zin kent: I have a dream…
za 29 april 16:00, zo 30 april 14:30, Theater De Krakeling, € 14,50
DE TONEELMAKERIJHAMLET (12+)
Schrijver Abdelkader Benali maakt een genadeloze bewerking van Hamlet, gesitueerd in A'dam Nieuw West, over een wereld waar vriendschappen onder druk komen te staan, het sociale vangnet is opgerold en iedereen in een vrije val verkeert. Niets lijkt meer vanzelfsprekend. De voorstelling is te zien op locatie in De Sloot.
za 01 april 19:30, 04 t/m 08 april
19:30, 13 t/m 15 april 19:30, De Sloot, € 12,-
ARIANE SCHLUTER EN MARISA
VAN EYLE - ZUS VAN MIJN ZUS
Het graf van hun vijftig jaar geleden overleden zusje zal worden geruimd. Tenzij de grafrechten worden verlengd. Ineens staan de zussen voor de praktische keuze: ‘Wat doen we met Coosje?’ Ontelbare anekdotes, gedachten en emoties buitelen over elkaar heen in een caleidoscopisch portret van twee springlevende zielen en hun 1000 dierbare doden in een levendige trip down memory lane.
za 01 april 12:30, 05 t/m 09 april 12:30, 12 t/m 16 april 12:30, Theater
Bellevue, € 12,- t/m € 21,50
ITA-ENSEMBLE / WIM VANDEKEYBUS - BLOEDBRUILOFT
Gedreven door een onverwoestbare liefde gaan de bruid en haar minnaar er tijdens het feest vandoor. Een woeste klopjacht wordt ingezet. De afloop is fataal. 'Bloedbruiloft' wordt geregisseerd door de internationaal gerenommeerde Belgische choreograaf
Wim Vandekeybus.
01 t/m 02 april diverse tijden, 05 t/m
08 april 20:00, 11 t/m 15 april 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 22,50
CHAR LI CHUNGHAPPY IN HOLLAND
Regisseur Char Li Chung en schrijvers Sun Li en Tjyying Liu zijn restaurantkinderen van het eerste uur. Op de brokstukken van het Chinees-Indische restaurant gaan ze in deze ontwapenende voorstelling samen op zoek naar de wortels van hun bestaan. Hoe koester je het verleden, als je er eigenlijk alleen maar heel hard van wil wegrennen? Een liefdevol vaarwel, zoals alleen zij dat kunnen.
za 01 april 21:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-
ELFIE TROMP - OP DE
BARRICADE VAN HET HART
Met 'Op de Barricade van het Hart' bezingt en beschouwt Elfie Tromp protest. Ze maakt nieuwe protestliederen voor deze tijd. Met een lach, een vuist en een warm hart. Eigenzinnig, sprankelend, slim en spannend.
za 01 april 20:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 19,50
PRODUCTIEHUIS MEVROUW
OGTEROP - IK ZOU LIEVER AN-
GEL HETEN
'Ik zou liever Angel heten', gespeeld door Lotte Dunselman en Wouter van Oord, is een theatraal feest, waarin personages, teksten, kostuums en situaties elkaar op hoog tempo afwisselen.
za 01 april 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 20,50
MIRJAM TIDEMAN - RUÏNES
Mirjam Tideman brengt door middel van herkenbare, hilarische én zelfgeschreven liedjes de grote thema’s van het leven terug
THEATER
lers van verschillende generaties en afkomsten.
wo 05 april 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 18,-
PIETER KRAMER / THEATERALLIANTIE & THEATER OOSTPOOLWOLFGANG, HET WONDERJONG
ITA-ENSEMBLE / ALIZE ZANDWIJK - VOGELS
De Libanees-Canadese schrijver Wajdi Mouawad laat zien hoe mensen uit diametraal tegenover elkaar staande culturen desondanks met elkaar proberen samen te leven. Vogels is een voorstelling over een ontmoeting die voorbestemd is: een Joodse jongen en een Arabisch meisje ontmoeten elkaar in een bibliotheek. Een prachtig liefdesverhaal. Over de zoektocht van de jongen naar de roots van zijn vader, de roots van zijn familie. Over de roots van het meisje dat haar thuisland weer gevonden heeft. En over vijandschap en identiteit. ITA, 5 T/M 22 APRIL
Na legendarische voorgangers als ‘De gelaarsde poes’, ‘Hamlet’ en ‘Lang & gelukkig’ maakt regisseur Pieter Kramer samen met schrijver Don Duyns een grootscheepse muziektheatervoorstelling vol rake noten, puberverlangens en hartstochtelijke vriendschappen. ‘Wolfgang, het wonderjong’ is een muzikale familievoorstelling over Wolfgang Amadeus Mozart en zijn leven als kindster én recalcitrante puber, met originele liedjes van Theo Nijland, gebaseerd op Mozarts muziek.
06 t/m 08 april diverse tijden, Meervaart Theater, € 25,-
MENEER MONSTERDE GROTE 5 (3+)
In een catwalk opstelling komen de grootste dieren uit Afrika voorbij! De grote 5 begint op de zinderende Afrikaanse steppes en mondt uit in een paradefeest vol zwoele Afrikaanse beats. Een grafisch, visueel en muzikaal spektakel met indrukwekkende en uitbundige kostuums.
07 t/m 09 april diverse tijden, DeLaMar West, € 16,50
ABATTOIR FERMÉ - GLITCH
De nieuwste theatercreatie van Abattoir Fermé neemt de toeschouwer mee naar een mysterieuze plek waar door de kieren van de realiteit recht de afgrond in wordt gestaard. Is het een mausoleum, een existentiële wachtkamer of de lobby van een verlaten hotel? Regisseur Stef Lernous en zijn cast toveren een onderwereld tevoorschijn waarin vijf woelige zielen elkaar treffen, met verontrustende en licht psychedelische gevolgen. DE BRAKKE GROND, 28 EN 29 APRIL
tot één conclusie: alles vergaat, niets is voor eeuwig en meer van dat soort optimisme.
01 t/m 02 april diverse tijden, 05 t/m 09 april diverse tijden, 12 t/m 16 april diverse tijden, TapasTheater, € 11,-
JON VAN EERD E.A. -
ZO VADER ZO ZOON
Jon van Eerds bekende typetje Harrie Vermeulen is terug. Wanneer iemand probeert om Harrie uit het huis van zijn succesvolle zoon te krijgen, ontstaan er hilarische misverstanden en intriges.
za 01 april 20:30, zo 02 april 14:30, DeLaMar, € 21,-
NTGENT / LARA STAALDISSIDENT
Vijf jongeren die op school bekendstaan als ‘probleemgeval’ onderwijzen het publiek. Een mix van live spel en documentair filmmateriaal waarin ook ouders, docenten, jeugdwerkers en pedagogen aan bod komen.
za 01 april 20:30, Frascati, € 12,- t/m € 17,-
THEATER ROTTERDAM EN
WELL MADE PRODUCTIONS -
THE STORY OF TRAVIS
'The Story of Travis' bevraagt de last van the black American dream en hoe het is om als enige hoop van je familie de wereld in
MEREL SEVERS - TRY NOT TO KNOW WHAT YOU KNOW
Vechtfilms met Jean Claude van Damme, Bruce Lee of Sylvester Stallone. Eenlingen die de wereld met spierkracht, strijdlust en klappen een veiligere plek maakten. Wie wilde vroeger niet zo’n held zijn? In deze indrukwekkende en fysieke theaterperformance stappen Merel Severs en Milou van Duijnhoven een zelfgebouwde arena in, waarin ze zowel het verlangen als de afkeer naar heldendom onderzoeken.
BELLEVUE, 14 EN 15 APRIL
gezonden te worden. Een voorstelling over het belang van het hebben van dromen, het laten gelden van je stem in een wereld die niet voor jou lijkt ingericht en het vinden van een thuis. Een nieuwe toneeltekst, geïnspireerd door de Broadwayklassieker ‘A Raisin in the Sun’ van Lorraine
Hansberry. wo 05 april 20:15, Meervaart Theater, € 20,-
MARK RIETMAN EN JACQUELINE
BLOM E.A. - FAMILIESPEL 'Familiespel' is een gelaagde tragikomedie over samengestelde gezinnen. De cast bestaat uit vier topacteurs die bijzondere dubbelrollen vertolken: naast de volwassenen rollen spelen ze namelijk ook de kinderen, die door de keuzes van hun ouders met elkaar worden opgezadeld. 05 t/m 09 april diverse tijden, DeLaMar, € 22,50
TG STAN - ABOUT ELLY
Na de voorstelling 'A Separation' duikt tg STAN opnieuw in het oeuvre van de Iraanse filmmaker Asghar Farhadi, ditmaal met zijn, volgens cinefielen, beste film: 'About Elly'. Een gloednieuwe voorstelling over twijfel, vriendschap, eer en verantwoordelijkheid, door een groep van elf spe-
HET KLEINE THEATERROODKAPJE (3+)
Na 388 jaar is Roodkapje het beu. Altijd hetzelfde verhaal, de wolf die haar en haar oma opeet. Ze besluit het eens helemaal anders te doen en kiest een ander pad. Roodkapje maar dan met een ander staartje. zo 09 april 14:30, Theater De Krakeling, € 13,50
MUZIEKTHEATERGROEP
BOT - KLOEK
De tere mannenziel geeft zich bloot in een eigentijdse meting met de moederfiguur in alle vormen. De veelkleurige verhouding die een man tot zijn moeder kan hebben, wordt gevangen in een combinatie van de muzikaliteit in tekst, composities en klanken van installaties; zowel kwetsbaar als stoer, met een gezonde dosis humor. In 'Kloek' dagen toneelschrijver Jibbe Willems en BOT elkaar uit in ritme en metrum, van ode tot jammerklacht, van smartlap tot slam-poetry.
12 t/m 13 april 20:30, Theater Bellevue, € 12,-
ONTROEREND GOED - FUNERAL
Na de interactieve voorstellingen over economie (¥č$), democratie (Fight Night) en online radicalisering (TM) kijkt Ontroerend Goed dit keer niet enkel het publiek maar ook de dood in de ogen. 'Funeral' is een theatrale ceremonie, een nieuw ritueel dat mensen samenbrengt, wat ze ook geloven, zijn of denken. Want alles is eindig en daar moeten we samen mee leren leven. Een collectief ritueel over de eindigheid van de dingen.
12 t/m 14 april 19:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 18,-
SCHOL & BOL - UNGEMAK Lisa Schol en Danique Bol werpen door middel van herkenbare scènes en muziek een frisse blik op diepgewortelde ongemakkelijkheden. Van een ongeplande ontmoeting tot de vreselijke drie kussen op een verjaardag.
12 t/m 16 april diverse tijden, 19 t/m 23 april diverse tijden, TapasTheater, € 11,-
april 2023 43
LISA-SCHAMLE
CALIS EN BALSEM
MALOU GORTER, ROP VERHEIJEN, DIEWERTJE DIRDE DAPPERE SOLDAAT
In de komische operette wachten drie vrouwen op hun mannen die vechten aan het front. In deze vrolijke operette combineert
Steef de Jong op inventieve wijze decor, beeld, tekst, muziek en spel en komt zo tot de kern van 'De dappere soldaat': ‘Wat is het waard om voor te vechten?’
vr 14 april 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,-
SADETTIN KIRMIZIYÜMONUMENTAAL
Theatermaker Sadettin Kirmiziyüz is vader van drie kinderen. Net als zijn ouders, beide Turkse arbeidsmigranten, heeft hij twee zoons en een dochter. Welke lessen heeft hij van zijn ouders geleerd en geeft hij door aan zijn kinderen? Kun je iets nalaten als dat wat jou nagelaten is op losse schroeven staat en je wereldbeeld wankelt?
vr 14 april 21:00, Podium Mozaïek, € 13,50
SOY KROON - NU IK JE ZIE
'Nu ik je zie' is een toneelbewerking van Merlijn Kamerlings boek over de verhouding tot zijn vader Antonie. Over uitgestelde rouw, volwassen worden en een onverwacht sterke bloedband.
zo 16 april 14:30, DeLaMar, € 22,50
HET NATIONALE THEATER / ERIK WHIEN - HAPPY DAYS
De Ierse schrijver en dichter Samuel Beckett schreef 'Happy Days': een poëtisch, geestig en even luchtig als diepzinnig verhaal over samenzijn en eenzaamheid, lichamelijke aftakeling en groeiende geestkracht, de hang naar eeuwigheid en het besef van vergankelijkheid. Een lichtvoetig verhaal over een mensenleven dat ten einde komt.
di 18 april 20:30, Frascati, € 14,- t/m
€ 19,-
ZUIDPOOL - LONG DAY’S
JOURNEY INTO NIGHT
Wat gebeurt er met ons, als alles wat ons leven draaglijk maakte een leugen blijkt te zijn?Wat als we niet meer weten waar we thuishoren? Wat als het lijkt alsof we langzaam verdwijnen in de mist? Dit aangrijpende autobiografische meesterwerk van de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Eugene O’Neill beschrijft één dag uit het leven van het toxische gezin Tyrone.
21 t/m 22 april 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 18,-
THEATER ARTEMIS - HET
GEHEVEN VINGERTJE (10+)
Het geheven vingertje heft zijn vinger, zonder dat het weet waarnaar. 'Regisseur Batelaan en zijn acteurs slagen erin het uitgekauwde normen- en waardendebat op geheel eigenzinnige wijze vorm te geven: Verfrissend absurd, ontregelend, uitdagend en zeer intelligent', aldus Jury Gouden Krekel.
21 t/m 22 april diverse tijden, Frascati, € 14,- t/m € 19,-
TONEELSCHAP BEUMER & DROST - MIDSLAND
OKLAHOMA (8+)
'Midsland, Oklahoma' is het bijna-waargebeurde verhaal van Boet Butterboer. Deze filmverzamelaar vertelt over zijn geschiedenis aan de hand van door hemzelf gemonteerde beelden. Het publiek wordt ondergedompeld in een zee van fantastische gebeurtenissen en meegezogen in Boet’s ongelooflijke levensverhaal. Van visserij tot goudkoorts.
Van scheepjes in flessen tot cowboys te paard. Filmtheater van de allerbovenste plank.
za 22 april 16:00, Theater De Krakeling, € 14,50
HET FILIAAL THEATERMAKERSPOPPULISME (8+)
Een grappige voorstelling met een donker randje, met vier spelers, live slagwerk en zang. De absurde en rake tekst van
Eva Gouda wordt volledig met poppen gespeeld en laat zien hoe manipulatie werkt.
zo 23 april 14:30, Theater De Krakeling, € 14,50
ENSEMBLE SEASESSION & SERVAES NELISSEN - DE ZUS VAN
FRIDA KAHLO
'De zus van Frida Kahlo' is een muzikaal feest vol verhalen en liederen, beeldende acts en ontroering, humor, live-animatie, feestelijke optochten, dansende skeletten en ongrijpbare gekte.
di 25 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-
ULRIKE QUADE COMPANY / SIMON(E) VAN SAARLOOSFOETUSHEMEL
Ulrike Quade Company en Simon(e) van Saarloos, filosoof en schrijver, vieren het 50-jarige, fragiele jubileum van de Roe vs Wade (1973) zaak met een nieuwe voorstelling. 'Foetushemel' is een speculatief verhaal over een wereld waarin abortus, geweld en leven een nieuwe betekenis hebben gekregen.
25 t/m 26 april 12:30, 28 t/m 30 april 12:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m
€ 19,50
THEATER RAST - KRONIEK VAN
EEN AANGEKONDIGDE DOOD
'Kroniek van een aangekondigde dood' is een ijzingwekkend en meeslepend meesterwerk over eerwraak en sociale druk, herkenbaar in veel culturen. Voor Celil Toksöz is dit geen cultureel, maar een maatschappelijk probleem dat dodelijk is voor een gezonde samenleving. De klassieker van Gabriel García Márquez in actueel schemerlicht.
za 29 april 21:00, Podium Mozaïek, € 13,50
HELMERT WOUDENBERG - ONZE
GROOTSTE TONEELSPELER OOIT
In zijn zestiende solovoorstelling wil Helmert Woudenberg onderzoeken wat het talent van Louis Bouwmeester zo uitzonderlijk maakte en die, voor het toneel, gouden tijd doen herleven. Een ode aan een magistrale speler, én aan de toneelspelkunst in het algemeen.
za 29 april 20:30, Betty Asfalt Complex, € 18,-
DANS
OXYGEN / A JENNIFER ROMEN
PRODUCTION - DELUSION
Jennifer Romen is een jonge, ambitieuze choreograaf en werd drievoudig Europees Kampioen hiphop én drievoudig Wereldkampioen. 'Delusion' wordt een visueel hoogstandje bestaande uit drie delen. Het publiek wordt door het gebruik van illusies constant op het verkeerde been gezet en wordt meegenomen in een reis van een adolescent naar volwassenheid.
za 01 april 20:15, Meervaart Theater, € 14,50
JAN KOOIJMAN E.A. - NUREYEV -
JE LEEFT ZOLANG JE DANST
Als Nureyev begint te praten, vertelt hij in eerste instantie over La Bayadère, maar gaandeweg steeds meer over zijn leven. In
DANS
NEDERLANDS DANS THEATER 2 - CLIMB THE SKY Climb the sky introduceert een inspirerende nieuwe stem in het gezelschap, Noé Soulier, en markeert de eerste samenwerking van Crystal Pite met de NDT 2-dansers voor haar werk Ten Duets on a Theme of Rescue (2013). In elk van de tien duetten wordt een beeld van redding opgeslagen en vastgehouden voor een kort moment van bezinning voordat het weer wordt losgelaten in de dans. Daarnaast is Out of Breath (2002) van Johan Inger onderdeel van het programma. ITA , 24 T/M 26 APRIL
IVGI & GREBEN - LANDSCAPE WITH FIGURE
'Landscape with Figure' is een expressieve dansvoorstelling over tegelijkertijd de schoonheid als de dreiging die uitgaat van de natuur. Hoe verbinden we ons opnieuw met de natuur? Waar vinden we harmonie met het landschap?
za 15 april 20:30, Meervaart Theater, € 15,-
ICK DANS AMSTERDAMBLASPHEMY RHAPSODY
In 'Blasphemy Rhapsody' volgen we het spoor van een ongekend virus. De voorstelling ontstond in uitzonderlijke omstandigheden, met gepaste afstand en vanuit een prangende noodzaak tot voortgang. 'Blasphemy Rhapsody' ontpopt zich tot een gedanst ritueel, waarin zekerheden worden geofferd. Een oproep om de beweeglijkheid van het leven te omarmen. .
vr 21 april 20:15, Meervaart Theater, € 20,-
CABARET
STAND-UP COMEDY SHOW (NL)
De top van de Nederlandse comedians.
elke vr, za 20:30 Comedy Café € 15,-
IMPROV COMEDY SHOWS
Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago € 10,-
INTRODANS - BACH
In de voorstelling Bach laten drie choreografen zich op geheel eigen wijze inspireren door het imposante oeuvre van de wereldberoemde componist. Selon désir van Andonis Foniadakis is een wervelwind van energie en verlangen op de Mattheus en Johannes passies. Corpus Bach van Sidi Larbi Cherkaoui brengt een speels samenspel tussen twee dansers. Manuelle Vignoulle creëert speciaal een nieuw ensemblestuk.
MEERVAART THEATER, 21 APRIL
1961 heeft hij het ballet zelf gedanst op precies dezelfde plek. Enkele weken later vluchtte hij van de Sovjet-Unie naar de vrijheid van het westen, waar hij kon zijn wie hij was. Maar hij bleef een zwervende ziel. In het leven. In de liefde. Op het toneel. Jan Kooijman speelt de balletlegende in een voorstelling waarin dans en toneel elkaar ontmoeten. zo 02 april 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,50
NEDERLANDS DANS THEATER
2 - CLIMB THE SKY
'Climb the sky' introduceert een inspirerende nieuwe stem in het gezelschap, choreograaf Noé Soulier, en markeert de eerste samenwerking van choreografe
Crystal Pite met de NDT 2-dansers voor haar werk 'Ten Duets on a Theme of Rescue' (2013). Twee wereldpremières van nieuw talent en een publiekslieveling.
za 08 april 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 31,50
JASPER VAN LUIJK / SHIFFTSECOND LIFE
'Second Life' is een indringend liefdesduet, geïnspireerd op de beroemde choreografie 'Live' (1979) van Hans van Manen. Ruim veertig jaar later kiest choreograaf van Luijk voor een
MATTER AFFECTS / SAMIR
CALIXTO - LA NOCHE
ETERNA
De voorstelling belooft een fysiek intense en diepgaande voorstelling te worden, kenmerkend voor Calixto's oeuvre, versterkt door de muzikale rijkdom en artistieke originaliteit van het Ensemble. Het is een dialoog met het onbekende: niet vanuit de vermetele wens om licht in de duisternis te brengen, maar als de acceptatie van de nacht als deel van ons bestaan.
BELLEVUE , 18 APRIL
nieuw perspectief en ensceneert hij het liefdespaar te midden van een dwingend krachtenveld aan beeld, geluid en choreografie. di 11 april 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 20,50
ICK-ENSEMBLE - KNOWN & TO KNOW
In de serie Known & to Know wordt nieuw werk van jonge choreografen gedanst door het ICK-ensemble en gepresenteerd in combinatie met een ‘gouden oude’ uit het repertoire van choreografen Emio Greco | Pieter C. Scholten. In deze serie trekken zij lijnen tussen repertoire stukken en nieuwe werken. Zegt het dansverleden iets over haar toekomst? Wat grijpt terug en wat spiegelt vooruit?
11 t/m 12 april 20:30, Frascati, € 14,- t/m € 19,-
ANOTHER KIND OF BLUE / DAVID MIDDENDORP - WAVE Choreograaf David Middendorp presenteert 'Wave', bestaande uit vier choreografieën: Airman, Frequentie & Frequentieč , 15 Minute Universe en Hands ON Stage. Ze werpen elk hun eigen blik op de bijzondere dans tussen mens en technologie. wo 12 april 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,-
COMEDYTRAIN
Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 11,50
MUSICAL IMPROV
SPECTACULAR
Wat maakt een spectaculaire improvisatie nog spectaculairder? Muziek! En een fascinerende gastverteller die inspireert. De cabaretiers maken vervolgens op basis van die verhalen originele, geïmproviseerde scènes en liedjes. Het klinkt onmogelijk, maar het is hysterisch en opwindend. wo 05 april 20:00, wo 12 april 20:00, wo 19 april 20:00, Boom Chicago, € 10,- t/m € 79,-
MARGREET DOLMAN & DOMINEE GREMDAAT EXTRA
Een vrolijke voorstelling over liefde en hoop met nieuwe verhalen, andere liedjes en weer een opbeurende preek. Met Margreet in haar spectaculaire Viktor en Rolf outfit met de wonderschone schoenen van Jan Jansen, Dominee Gremdaat en Dokter Valentijn. zo 23 april 15:00, Betty Asfalt Complex, € 20,-
RASHID DIJKS - ONDER CONSTRUCTIE
De wereld is een verwarrende plek. Hoe weet je wie je zelf bent als er zoveel verschillende mensen, culturen en gedragscodes zijn? Door middel van stand upcomedy, hiphop en verhalen gaat Rashid Dijks op onderzoek uit. 01 t/m 02 april diverse tijden, 05 t/m 09 april diverse tijden, TapasTheater, € 11,-
PAULIEN CORNELISSEAANSTALTEN
We leven in onzekere tijden, waarbij onduidelijk is wanneer die ‘tijden' precies begonnen. Paulien Cornelisse vermoedt 50.000 jaar geleden, om drie uur ’s middags, want dat is het
april 2023 44 KRANT
PIETER HENKET
onzekerste moment van de dag. ‘Zullen we maar eens aanstalten maken?’ is een vraag die iedereen begrijpt, maar waar ‘aanstalten’ begint en eindigt, is volstrekt onduidelijk. Het beste wat je kunt doen, vindt Paulien, is de onzekerheid accepteren, omarmen, erkennen, ‘facen’, en een plekje geven binnen je eigen wereldje. wo 05 april 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 17,-
TOBI KOOIMAN - BEST OF Tobi Kooiman is cabaretier, stand-up comedian, wiskundige en stoïcijn. Hij probeert met zijn gevoel voor logica levensvraagstukken en alledaagse kwesties te tackelen, ziet (non-)causale verbanden en ontrafelt statistiekmisbruik. De Volkskrant tipte hem als een van de drie grootste comedytalenten van 2021. wo 05 april 20:30, Griffioen, € 11,-
AMSTERDAMS KLEINKUNST
FESTIVAL - FINALE
De Grote Finale. De finalisten zijn in de race voor de AKF Wim Sonneveldprijs 2023. Er is geschaafd, gepolijst, gekillyourdarlingd, met hulp van een gerenommeerde regisseur, om precies op tijd te pieken. Om klaar te zijn voor het grote werk. Cabaret, muziektheater, poëzie, spoken word, het Nederlandstalige theaterlied, alles mag. za 08 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-
ALUIN - TWELFTH NIGHT
Theatergroep Aluin heeft het klassieke stuk van Shakespeare opnieuw onderhanden genomen en bewerkt vanuit een eigentijds queerperspectief. Een voorstelling met muziek van Willem Friede (bekend van New Cool Collective) en met Jaike Belfor, Sacha Muller, Floyd Koster, Jilles Flinterman & Khouloud Zaher. zo 09 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 22,50
LEX VAN WIEREN - IK ZEG
TOCH SORRY
Een grappige en scherpe show over onze toenemende individualistische maatschappij. Als kind van twee predikanten kan Lex van Wieren niet anders dan op zoek gaan naar een nieuw saamhorigheidsgevoel.
12 t/m 16 april diverse tijden, 19 t/m
23 april diverse tijden, wo 26 april
19:30, wo 26 april 20:30, wo 26 april 21:30, TapasTheater, € 11,-
LENETTE VAN DONGEN - DAT
DOET ZE ANDERS NOOIT
In haar nieuwe show gaat Lenette nóg een stap verder op zoek naar totale vrijheid. Liever spijt van wél gedaan dan spijt van nooit gedaan. Geen bucket list maar een fukkit list. do 13 april 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 25,-
SOUNDOS - COMEBACK KID
‘Soundos is een krachtige persoonlijkheid, wen er maar aan’ schreef NRC. Dus daar is ze weer: Soundos El Ahmadi. Comedian. Actrice. Covergirl. Tafeldame. Roastkoningin. Luis in de pels van racisten en populisten. Dictator van haar eigen Instagram. Finalist van Wie is de mol en Expeditie Robinson. Harder werken, zichzelf blijven en nóg beter worden, dat is wat ze doet. Vallen en weer opstaan. Altijd. do 13 april 20:30, do 13 april 21:00, Podium Mozaïek, € 18,-
FUAD HASSEN - VOGELVRIJ
De pandemie heeft ook Fuad aan het denken gezet. Wat als vanzelfsprekend was, bleek ineens
niet meer te mogen. Nu de maatregelen zijn verdwenen vraagt Fuad zich af of we échte vrijheid wel aankunnen. Fuad Hassen valt op door zijn toegankelijke, laid-back comedystijl. Toch weet hij rake klappen uit te delen. vr 14 april 20:30, Meervaart Theater, € 12,-
DE KIESMANNENDE EUROPASHOW
De Britten zijn van de afhaak, de Hongaren van de afbraak, en de Russen zijn Oekraïne binnengevallen. Het oude continent is zichzelf aan het kwijtraken. Wat zijn we eigenlijk anno nu? De Kiesmannen gaan samen met het publiek tijdens een wervelende show vol muziek, beelden en humor, op zoek naar Europa. zo 16 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 22,50
THEO MAASSENONBEKEND TERREIN
Continu proberen we de zaak in kaart te brengen, te duiden, te berekenen, te benoemen. Hoe iedereen zich ook uitslooft, wat voor plannen we ook smeden, waartoe we ons ook laten verleiden, elk moment is een nieuw moment. Elke stap die we zetten is een stap die nog nooit is gezet.
Theo Maassen gaat in deze one man show terrein betreden waar hij nog nooit geweest is.
21 t/m 24 april 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 16,- t/m € 39,-
REMY EVERS - GEWOON REMY
'Gewoon Remy' is een reis door het brein van een jongen die twijfelt of hij volwassen wil worden. Een bijzonder kind. Zijn ouders zeiden het al. Komisch, beeldend, absurdistisch, kortom ‘niet te filmen visueel cabaret', aldus Jacques d’Ancona.
ma 24 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,-
THOM - HET BEGAAFDE KIND
Thom Gerrits heeft het leven perfect onder controle en er is niets fijner dan te luisteren naar zo iemand, niet dan? Thom combineert energiek spelplezier met diepere thema’s en laat geen middel onbenut.
28 t/m 30 april diverse tijden, TapasTheater, € 11,-
JASPER VAN DER VEEN - NIET GEHINDERD DOOR ENIGE KENNIS
Jasper zit propvol grootse plannen en moet kiezen: alles kapot redeneren en tot niks komen. Of simpelweg het podium oplopen en beginnen met praten, niet gehinderd door enige kennis, met sterke grappen, vage herinneringen, dubieuze argumenten, scherpe bespiegelingen, slap geouwehoer en prachtige verhalen.
za 29 april 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-
HANS DORRESTIJN'T HOUDT EEN KEER OP
Het is zijn laatste. Zegt hij. Want ’t Houdt een keer op. En dus maakt hij er nog één keer een gezellige boel van. Op z’n Dorrestijns dan.
za 29 april 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-
THEO NIJLAND - ONTBOEZEMINGEN VAN EEN BLIJ MENS Gewillig achterover zakken voor iemand die je niet persoonlijk kent. Alleen omdat hij de meest intieme ontboezemingen verpakt in liedjes. Juist als je heerlijk weg wilt glijden op een bed van romantische pianoklanken, wast hij je opeens de oren. zo 30 april 16:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 23,50
1) GERECHTIGHEID VOOR YEZIDIS
In 2021 erkende de Tweede Kamer de misdaden door IS tegen de Yezidis als genocide. Bijna twee jaar later is nog geen enkele Nederlandse ISstrijder voor deze misdaad veroordeeld. Hoe komt dit? En zijn er wel andere stappen gezet? Een gesprek tussen Nederlandse politici en mensenrechtenorganisaties over hoe zij de Yezidis tot steun kunnen zijn. De Balie, 1 april 20:00u
2) INDIË-LEZING 2023
Het Indisch Herinneringscentrum organiseert i.s.m. de OBA de 12e editie van de jaarlijkse Indië-lezing. Thema is dit jaar het koloniaal erfgoed uit NederlandsIndië/Indonesië en het in dit verband gebruikte begrip roofkunst. Met Caroline Drieënhuizen, Mirjam Shatanawi en Fajri Adieyatna. ObA, 1 april 14:00u
3) UIT DE KUNST-LEZING: NELLEKE NOORDERVLIET Nelleke Noordervliet vertelt over de uitdagingen van een schrijver van historische romans. Zelf zegt ze hierover: “Ik bezondig mij wel eens aan het schrijven van een historische roman. Benodigdheden: onderzoek en verbeeldingskracht.”
Trippenhuis KNAW, 3 april 19:30u
4) OPEN HIRING® Greyston Bakery begon in 1982 en iedereen die wilde kon er aan de slag. Een proces dat we nu Open Hiring® noemen. Geen sollicitatiegesprekken, geen antecedentenonderzoek en geen cv. Joseph Kenner, CEO van Greyston Bakery, is in Nederland en gaat in gesprek met verschillende Nederlandse ondernemers.
Pakhuis de Zwijger: 6 april 20:00u
5) DE AUTEUR LEEFT MEER DAN OOIT… (maar wordt met de dood bedreigd) In Nederland worden schrijvers regelmatig met de dood bedreigd omdat de inhoud van hun werk bepaalde groepen in de samenleving niet aanstaat. Onderscheid tussen een tekst en de schrijver van die tekst lijken die niet meer te willen maken. PEN Nederland viert haar 100-jarig jubileum door aandacht te vragen voor bedreigde schrijvers. De Balie, 8 april 20:00u
6) KERNENERGIE: KANS OF BEDREIGING?
Kan kernenergie een oplossing bieden voor een CO 2 -neutrale samenleving? In deze lezing vertelt Behnam Taebi, professor Energie & Klimaatethiek TU Delft, o.a. over de wortels van de technologie in de militaire toepassing, over het risico op ongelukken en over de impact van radioactief afval.
De Studio NEMO: 13 april 20:00u
7) OPERATIE INTERVIEW: ROBBERT DIJKGRAAF
Drie vlijmscherpe interviewers bevragen één gast. Wie de interviewers zijn, blijft tot op het podium geheim. Ditmaal een aflevering met Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Emancipatie (D66).
De Balie: 16 april 16:00u
8) De TOEKOMST VAN KANSENGELIJKHEID IN HET ONDERWIJS
In de derde editie van de serie Vergezichten pleit wethouder Marjolein Moorman (wethouder in Amsterdam van Onderwijs, Jeugd(zorg) en Armoedebestrijding) voor een eerlijke, solidaire toekomst met gelijke kansen voor iedereen.
Rode Hoed: 18 april 20:00u
9) NEW YORK IN BRAND: JILL LEPORE
De Amerikaanse historica en journalist Jill Lepore schreef het boek New York in brand over tien mysterieuze branden die in 1741 New York teisterden. Met een heksenjacht op tot slaaf gemaakten tot gevolg. Lepore is te gast bij het John Adams Institute.
De Duif JAI: 20 april 20:00u
10) BARTS BOEKENCLUB
Barts Boekenclub (BBC) is een initiatief van historicus en presentator Bart Gielen. Deze aflevering o.a. met Tessa de Loo over haar nieuwe roman De stad in je hoofd. En met een nieuw talent in de BBC Proza Pitch.
Betty Asfalt: 26 april 20:30u
KRANT
TIP 10 LEZING & DEBAT
TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten. www.txtradio.nl
1.
3.
5.
7.
9.
2.
4.
6.
8.
45
10.
TOPSPORT AMSTERDAM
FESTIVALS
ROZE FILMDAGEN
De Roze Filmdagen probeert aan de hand van films, documentaires en korte films voor een breed publiek zoveel mogelijk aspecten van goede LGBTQ+ films te belichten.
01 t/m 02 april 13:30, Het Ketelhuis, € 10,50
AMSTERDAMSE NACHT
VAN DE FILOSOFIE
'De variatie in boten maakt roeien leuk'
NAAM: Eli Brouwer
SPORT: Roeien
LEEFTIJD: 22
Roeier Eli Brouwer is onderdeel van het Talent TeamNL-programma en traint op de Bosbaan in Amstelveen. Roeien is een watersport waarbij je je voortbeweegt in een boot met roeiriemen, individueel of in groepsverband. De skiff is een boot voor een persoon, waar altijd met 2 riemen wordt geroeid. Bij boten met twee of meer roeiers zijn er 2 mogelijkheden, of iedere roeier heeft een riem (boordroeien) of iedere roeier heeft twee riemen (scullen). In het grootste reguliere nummer, de acht met stuurman, wordt altijd geroeid met één riem per roeier. Eli: 'In een roeiboot voor twee personen ervaar je directe feedback via de roeihalen, wat anders is dan bij het roeien in een team van acht personen.'
Elk jaar vinden in januari de selectiedagen plaats voor het TeamNL Roeien programma. Helaas kon Eli zich dit jaar niet kwalificeren. Hij traint vanaf dit jaar individueel om zich voor te bereiden op de selectiedagen van volgend jaar.
TOPSPORTEVENEMENTEN
APRIL
DONDERDAG 6 T/M ZONDAG 10 APRIL
EURO HOCKEY LEAGUE 2023
4 WEDSTRIJDEN PER DAG
WAGENER STADION
EHLHOCKEY.TV/TICKETS
Toegangsprijs: €10 - €25
VRIJDAG 21 T/M ZONDAG 23 APRIL 11:00 – 19:00
NK ROEIEN KLEIN DE BOSBAAN KNRB.NL/EVENEMENT/NATIONALEKAMPIOENSCHAPPEN
Toegangsprijs: gratis
Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam
In vier zalen lezingen, debatten en theater met Bas Heijne, Roxane van Iperen, Svenja Flasspöhler, Marjolijn van Heemstra, filosofische speeddates, muziekfilosofie, Afrikaanse filosofie en vliegende filosofen.
vr 07 april 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 30,- t/m € 39,-
JARDIN ROUGE - CYBORG EXPERIMENTS
Jardin Rouge - Cyborg Experiments is een interdisciplinair festival die geïnspireerd is door kunstvormen die ons geheel andere werkelijkheden voorspiegelen, zoals surrealisme, science fiction en sprookjes. Het festival faciliteert nieuwe ontmoetingen en samenwerkingen tussen artiesten, wetenschappers en kunstenaars.
14 t/m 16 april diverse tijden, Theater de Roode Bioscoop, € 10,- t/m € 19,50
MASTERCLASS FESTIVAL AMSTERDAM
Grootmeesters binnen diverse kunstdisciplines brengen hun opgedane kennis en de fijne kneepjes van het vak over aan de toptalenten van nu. Van urban dance tot klassieke muziek, van theater tot film en van mode tot ballet. Met masterclasses en workshops van o.a. Igone de Jongh, Gijs Scholten van Aschat, Bas Kosters en ISH Dance Collective.
za 15 april 12:00, Tolhuistuin, € 15,t/m € 30,-
BREDEWEG FESTIVAL
Het Bredewegfestival organiseert traditiegetrouw op de avond voor Koningsdag de Opera Op Straat en op Koningsdag zelf een klein programma met verrassende acts op één podium op de Bredeweg in Amsterdam-Oost.
26 t/m 27 april 09:45, Bredewegfestival, gratis
ORANJEBLOESEM
Oranjebloesem strijkt op Koningsdag neer bij het Olympisch Stadion met een indrukwekkende line-up waaronder De Sluwe
Vos, I Hate Models, Reinier Zonneveld (live) en veel meer.
do 27 april 11:30, Olympisch Stadion Amsterdam, € 42,- t/m € 52,-
RAGGED MUSIC FESTIVALAPOCALYPTISCHE OVERPEINZINGEN
Het Ragged Music Festival presenteert indringende kamermuziek tussen de rafelranden. Met onder meer Mario Brunello, Alina Ibragimova, Pavel Kolesnikov, Elena Stikhina + Samson
Tsoy. Zij brengen werken van Moessorgksi, Brahms, Sjostakovitsj. De liedkunst staat centraal in dit programma met sopraan Elena Stikhina in de hoofdrol.
za 29 april 15:00 en zo 30 april 11:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 22,50
DIVERSEN
JORIS LUYENDIJK - ZOVEEL
MEER DAN ZEVEN VINKJES
In de theateravond 'Zoveel
Meer Dan Zeven Vinkjes' neemt
Joris de wereld van hem en zijn
klassegenoten scherp en met zelfspot onder de loep. Hoe word je persoonlijkheid gevormd en vervormd wanneer je door je privileges allerlei levenservaringen mist?
ma 03 april 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,50
DE KIESMANNEN - OP ZOEK NAAR EUROPA
Tijdens een wervelende show vol muziek, beelden en humor gaan de Kiesmannen samen met het publiek op zoek naar het Europese verhaal van vandaag. Op reis langs de rafelranden van het continent: Van de muur die Noord- en Zuid-Cyprus verdeelt, langs het onstuimige Noord-Ierland, naar de brug van Sarajevo waar Europa geboren en gestorven is. De Kiesmannen gaan op zoek naar het kloppend hart van het nieuwe Europa. do 20 april 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,-
METROPOOL ORKEST EN EUROPEAN SPACE AGENCY Het Metropole Orkest en de European Space Agency slaan de handen ineen om een ode te brengen aan het bijzondere hemellichaam de zon. Aan de hand van de mooiste muziek geïnspireerd door de zon en fascinerende beelden van ruimtevaartuig Solar Orbiter gaat ESA wetenschapper Mark McCaughrean met het publiek op een ruimtemissie. De avond wordt gepresenteerd door Twan Huys. di 25 april 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 22,50
MUSEA
ALLARD PIERSON
Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.
Open kaart - Van atlas tot streetmap De tentoonstelling laat een enorme diversiteit aan kaarten zien vanaf de 15de eeuw en deelt de verhalen die erachter schuilgaan. Ook diverse hedendaagse kunstenaars zijn geïnspireerd door het fenomeen kaarten en het ‘in kaart brengen’. In de tentoonstelling zijn werken te zien van Gert Jan Kocken, Remy Jungerman en Jan Rothuizen.
t/m 16 juli
Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl
AMSTERDAM MUSEUM
De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.
Amsterdam Museum in de Hermitage
Onder het dak van de Hermitage huist vanaf 5 maart 2022 het Amsterdam Museum. Mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.
Panorama Amsterdam
In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd.
doorlopend
Vrouwen van Noord
t/m 8 april
Collecting the City #2 met Ode aan Zubrowka, Operatie Wonen en 30 jaar Bijlmervliegramp.
t/m 21 mei 2023
Continue This Thread t/m 3 september Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl
AMSTERDAM PIPE MUSEUM
Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl
april
CABARET
ALLES LUKTE
Haal alles uit het leven. Je leeft maar één keer, dacht Maarten altijd. Maar hoe doe je dat? En wat is alles? Tot een tijdje geleden ging zo’n beetje de helft van Maartens leven op aan Netflix. Dat kon zo niet langer, vond hij. En hij ging vol voor succes. En hop: volle zalen, volle portemonnee, volle lyrische volzinnen. In zijn absurditeit is hij ronduit hilarisch. Een geboren verteller.
DE KLEINE KOMEDIE, 17 APRIL
KOMMIL
FOO - GRIND
DE KLEINE KOMEDIE, 1 EN 2 APRIL
BEZOEKERSCENTRUM
AMSTERDAMSE BOS
Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl
ANNE FRANK HUIS
De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org
DE APPEL ARTS CENTRE
Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl
ARCAM
Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.
Playing Architecture – het spel om de stad
De tentoonstelling onderzoekt de boodschappen en verhalen die in analoge en digitale spellen besloten liggen en laat zien wat deze voor de architectuur kunnen betekenen.
t/m 28 mei
Tijdlijn Amsterdam 2000-2030
t/m 1 januari 2030
Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl
JEROENS CLAN - KORTE METTEN
Na hun succesvol ontvangen debuutprogramma Tere zieltjes komt cabarettrio Jeroens Clan, finalisten van het Leids Cabaret Festival, nu met Korte Metten, een avondvullende voorstelling vol snelle scènes, rauwe liedjes en nietsontziende grappen. Bram Kroon, Matthias Tuns en Jip de Poorter maken op genadeloze wijze korte metten met zichzelf, met elkaar en het publiek op de eerste rij.
BELLEVUE, 21 EN 22 APRIL
ARTIS
De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. Vaste tentoonstelling in het Aquarium over het belang van schone oceanen. Artis wil in het vernieuwde aquarium bezoekers inspireren en stimuleren verantwoordelijk met het water op onze planeet om te gaan.
Het Groote Museum
In het museum ervaart de toeschouwer de verbinding tussen alles wat leeft: mens, dier, plant en microbe. Een persoonlijke expeditie, kriskras door het museum. Met animaties, installaties, kunstwerken, films en verhalen.
ARTIS-Micropia
Uitgelicht: schimmels
Ze helpen planten groeien, maken het lekkerste eten, en ruimen zelfs weer alles netjes op: schimmels. Ze lijken misschien vies, maar zonder ze is er geen leven.
Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl
APPIE BAANTJER MUSEUM
In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.
Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl 2023 46 KRANT
MAARTEN WESTRA HOEKZEMA - TOEN EINDELIJK
Een huis in een straat. Een vrouw op een stoel. Wachtend. Ingespannen luisterend. Hopend op het flinterdunne geluid van voetstappen op het grind. Grind is de splinternieuwe voorstelling van de Vlaamse broers Walschaerts. Een volstrekt unieke authentieke meestermix van ontroering en hilariteit, prachtige songs en absurde beeldtaal. Een voorstelling over alledaagse tragiek en de mens en zijn onvermogen.
MEREL VAN DOOREN
DE BAZEL
Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com
BIJZONDERE COLLECTIES
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.
Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl
COBRA MUSEUM
De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.
Ernest Mancoba & Sonja FerlovJe est un autre
In een intiem overzicht van 60 schilderijen en sculpturen wordt het werk van de Zuid-Afrikaanse beeldhouwer en schilder Ernest Mancoba (19042002) en de Deense beeldhouwer Sonja Ferlov (1911-1984) samengebracht.
t/m 14 mei
Becoming Ovartaci
Voor het eerst in Nederland is er een groot overzicht te zien van de Deense kunstenaar Ovartaci.
t/m 14 mei
We kussen de aarde
In deze tentoonstelling wordt een overzicht getoond van de belangrijkste ontwikkelingen in de Deense kunst uit de periode voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog tot aan de Cobra-beweging in 1948
t/m 14 mei
Ontmoet de Denen
In 2023 is het 75 jaar geleden dat de revolutionaire Cobra-beweging werd opgericht in Parijs. Dat wordt gevierd met een tentoonstellingsprogramma met veel internationale bruiklenen.
t/m 14 mei
Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl
DIAMANTMUSEUM
Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl
VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.
In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer.
Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl
EYE FILMMUSEUM
Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.
Saodat Ismailova – 18,000 Worlds
In '18,000 Worlds' toont Saodat Ismailova (1981, Tasjkent) de verborgen wereld van mythen en rituelen in Centraal-Azië. In haar werk onderzoekt ze de rijke, complexe en gelaagde cultuur van haar geboorteregio en vraagt op genuanceerde wijze aandacht voor maatschappelijk kwesties. Ze portretteert de geest van Centraal-Azië, kruispunt van culturen, en laat veel ruimte voor intuïtie, magie en muziek.
t/m 4 juni
IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl
FABRIQUE DES LUMIERES
Dalí - The Endless Enigma
Deze expositie over Salvador Dali toont zijn beroemdste psychedelische kunstwerken en komen tot
EXPO
VROUWEN OP PAPIER
De tentoonstelling toont werken van vrouwelijke kunstenaars uit de collectie van het Rijksmuseum. Van prenten, aquarellen, pastels tot fotografie. De getoonde kunstenaars waren inspirerende vrouwen en wegbereiders voor volgende generaties vakgenoten, die met daadkracht, durf en creativiteit het kunsttoneel betraden. Ook zijn er voor het eerst een aantal belangrijke aanwinsten te zien, zoals een kleurrijk pastel van Thérèse Schwartze.
RIJKSMUSEUM, T/M 30 MEI
CONTINUE THIS THREAD Borduren, breien, en haken: dit ambachtelijk handwerk vindt de weg terug op de catwalk, in het straatbeeld en op sociale media. In Continue This Thread verkennen Amsterdamse modeontwerpers Karim Adduchi en Tess van Zalinge als gastcuratoren de kracht van handwerk.
Vanuit hun eigen visie maken ze verbindingen tussen de collectie van het Amsterdam Museum, werk van makers uit de stad en vullen deze aan met eigen creaties.
AMSTERDAM MUSEUM, T/M 3 SEPTEMBER
leven op het ritme van de muziek van de legendarische band Pink Floyd.
vanaf 10 maart
Gaudí - Architect of the Imaginary
Gaudí was een grote inspiratiebron voor Dalí. De werken van Gaudí uit het begin van de twintigste eeuw, die vaak als grillig en provocerend werden omschreven, werden daarom ook sterk door Dalí verdedigd.
vanaf 10 maart
Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com
FASHION FOR GOOD MUSEUM
Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties.
Knowing Cotton Otherwise
In de tentoonstelling ‘Knowing Cotton Otherwise’ wordt katoen bekeken door de ogen van verschillende kunstenaars en uitvinders. Ontdek wat de rol van katoen was in de mondiale geschiedenis en wat voor impact het heeft op mens en planeet.
t/m 25 september 2023
Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com
FOAM AMSTERDAM
Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.
Lebohang Kganye
NIEUWE KANSEN, NIEUWE KUNST
De tentoonstelling toont beeldbepalende en inspirerende werken van bekende kunstenaars, architecten en ontwerpers als Joseph Mendes da Costa, Samuel Jessurun de Mesquita, Fré Cohen en Michel de Klerk. Een groot aantal van de werken werd gemaakt voor Joodse opdrachtgevers, zoals Tuschinski, De Bijenkorf en HEMA, in de periode tussen 1880 en 1940.
JOODS MUSEUM, VANAF 31 MAART
Haufi nyana? I’ve come to take you home
Lebohang Kganye verkent de persoonlijke en gezamenlijke 'microgeschiedenissen' van haar familie. Ze onderzoekt dit in de context van de bredere traumatische geschiedenis van Zuid-Afrika van voor, tijdens en in de nasleep van apartheid en kolonialisme.
t/m 21 mei
Ernest Cole - House of Bondage
t/m 14 juni
Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org
VAN GOGH MUSEUM
De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.
Kiezen voor Vincent
De tentoonstelling vertelt een persoonlijk verhaal vol twijfel, tegenslag, trots en triomf. De vele topstukken én onbekende pareltjes in de tentoonstelling laten zien hoe de familieverzameling uitgroeide tot een imposante wereldcollectie.
t/m 10 april
Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl
HET GRACHTENMUSEUM
17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. De Amsterdamse grachten De Amsterdamse grachten vormen
het hart van de stad en hebben een complexe en interessante geschiedenis. In deze tentoonstelling wordt dit verhaal op een avontuurlijke wijze verteld.
Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum
HERMITAGE AMSTERDAM
Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.
Rembrandt & tijdgenoten
Een tentoonstelling met vijfendertig schilderijen uit The Leiden Collection, een van de grootste particuliere collecties 17de-eeuwse Nederlandse kunst.
t/m 27 augustus Museum van de Geest | Outsider Art
t/m 27 augustus
Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl
HET HEM
Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.
Het HEM gaat renoveren. Heropening in najaar 2024 Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl
HOLLANDSCHE SCHOUWBURG
Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Gesloten vanwege een verbouwing. Heropening najaar 2023. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl
DE HORTUS
Een van de oudste (1682) botanische tuinen.
Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl
HORTUS BOTANICUS
In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl
HUIS MARSEILLE
Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.
Pérez Siquier - Kleuren en contrasten van Spanje
De Spaanse fotograaf Carlos Pérez Siquier (1930-2021) bekleedde een sleutelpositie in de Spaanse fotografie, eerst door zijn neorealistische werken in zwart-wit en later als pionier van de kleurenfotografie. vanaf 25 maart Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl
INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS
Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.
Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl
JOODS MUSEUM
Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.
Etty & Leonie
t/m 10 april
Ik, Joods?!
In 'Ik, Joods?!' zijn dagboeken, brieven, reisverslagen en columns te zien. Kefah Allush, Khadija Arib, Gijs Groenteman, Arnon Grunberg, Judith Koelemeijer, Ronit Palache, Nina Polak en Robert Vuijsje delen in video-interviews hun gedachten over de historische documenten in de tentoonstelling. Wat raakt hen, wat
herkennen ze? En kunnen zij iets zeggen over hun eigen identiteit? In de video's geven zij antwoord op deze vragen.
t/m 24 september
Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl
KATTENKABINET
Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl
LUTHER MUSEUM
Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl
MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl
MUSEUM VAN LOON
Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.
Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl
MADAME TUSSAUDS
Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl
MAX EUWE CENTRUM
Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.
Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl
MICROPIA
De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer.
doorlopende tentoonstelling Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl
MOCO Museum voor moderne kunst. Studio Irma - Reflecting Forward Een Digital Immersive Art tentoonstelling, die laat zien hoe wij onze toekomst kunnen vormgeven door eindeloze mogelijke verbindingen te leggen.
Moco Masters
De Moco Masters collectie prijst de kunstenaars die opvallen vanwege hun uitzonderlijke bijdrage aan de kunst en cultuur en hun iconische creaties. The Kid - The Future Is Old De sociaalkritische tentoonstelling van The Kid wil onze geesten openen met als uiteindelijk doel inzicht te geven in een wereld met meer mededogen en begrip. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com
MOLEN VAN SLOTEN
Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.
Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl
MULTATULI MUSEUM
Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.
47
april 2023
Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl
MUSEUM JAN
Hommage aan Sam Francis
In de tentoonstelling wordt een selectie van Francis' werk uit eigen collectie, aangevuld met bijzondere bruiklenen van kunstverzamelaar en Francis-liefhebber Nico Delaive.
t/m 21 mei
Piet Paris e.a. - Illustraties, glaskunst, mode
t/m 18 juni
Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl
MUSEUMHAVEN
Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl
MUSEUMTRAMLIJN
Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling).
Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org
MUSEUM
HET REMBRANDTHUIS
Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Titus is weer thuis
In Museum Rembrandthuis staat de bezoeker oog-in-oog met Rembrandts iconische schilderij van zijn zoon Titus.
Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl
MUSEUM HET SCHIP
Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Indonesië en De Amsterdamse School
Een tentoonstelling over de relatie tussen Indonesië, het toenmalige Nederlands-Indië, en de Amsterdamse School-beweging.
t/m 27 augustus
Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl
LOCATIE DE DAGERAAD
In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd.
De bewogen geschiedenis van uitgeverij ‘De Telg’
Een tentoonstelling over illegale uitgeverij ‘De Telg’.
t/m 31 juli
Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl
NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM
Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Gesloten vanwege een verbouwing.
Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl
NEMO SCIENCE MUSEUM
Centrum vol wetenschap en techno-
logie. Humania
In de tentoonstelling Humania kom je door middel van spellen, tests en museale objecten alles te weten over je eigen soort: de mens. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’, gemaakt door kunstenaar Florentijn Hofman. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl
DE NIEUWE KERK
De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. De eeuw van Juliana, een koningin en haar idealen.
Aan de vooravond van het 75-jarig jubileum van haar inhuldiging presenteert De Nieuwe Kerk een tentoonstelling over Juliana en haar bijzondere koningschap.
t/m 10 april 2023
Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl
MUSEUM
AMSTERDAM NOORD
Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.
MUSEUM ONS’ LIEVE
HEER OP SOLDER
Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.
Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw.
O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl
NXT MUSEUM Museum voor nieuwe mediakunst
Unidentified Fluid Other
De tentoonstelling onderzoekt de opkomst van de virtuele identiteit in een reeks multisensorische kunstwerken. Met werk van multimedia kunstenaar Lu Yang, ontwerper Audrey Large, digital fashion institute The Fabricant, fractal-kunstenaar Julius Horsthuis, 3D-kunstenaar Harriet Davey en animator / programmeur Ksawery Kirklewski.
t/m 30 april 2023
Asterweg 22 www.nxtmuseum.com
OUDE KERK
Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.
Ibrahim Mahama - Garden of Scars
De eerste Nederlandse solopresentatie van de Ghanese kunstenaar
Ibrahim Mahama. Ruim achthonderd gedenkstenen worden in de ruimte opgesteld, samengesteld uit afgietsels van Ghanese monumenten en de grafzerken in de Oude Kerk.
t/m 10 april
Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl
KONINKLIJK PALEIS / OPEN
Midden in de hoofdstad staat het
Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.
Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl
PIANOLA MUSEUM
Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.
Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl
RIJKSMUSEUM
Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen.
Irma Boom: Kunst + Boeken
De onlosmakelijke verbinding tussen kunst en boeken
Een boek zonder inkt of een boek bestaand uit alleen omslagen.
Ontwerper Irma Boom maakt ieder boek uniek. Meer dan 30 van haar boeken zijn te zien naast kunstwerken uit onze collectie. Werken die zij als inspirerend voorbeeld beschouwt of waarmee zij een sterke affiniteit heeft.
t/m 7 mei
Vermeer
Niet eerder zijn er zoveel Vermeers bij elkaar gebracht.
t/m 4 juni Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl
HET SCHEEPVAARTMUSEUM
Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.
1672 - een jaar vol rampen
In het kader van het rampjaar, dit jaar 350 jaar geleden, presenteert Het Scheepvaartmuseum een kleine presentatie over de Slag bij Solebay. Twee monumentale wandtapijten en enkele objecten worden getoond die de zeeslag vanuit meerdere perspectieven belichten.
doorlopend
Mens op Zee
Deze fototentoonstelling toont een veelzijdige maritieme wereld waarin portretten en verhalen laten zien hoe het op-zee-zijn je als mens kan veranderen.
t/m 28 mei 2023 Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl
STADSARCHIEF AMSTERDAM
‘s Werelds grootste stadsarchief. Piet van Eeghen (1816-1889) en de metamorfose van Amsterdam
Hij legde het Vondelpark aan, nam het initiatief tot sociale woningbouw en bouwde het destijds hypermoderne Prinsengrachtziekenhuis. Piet van Eeghen speelde een cruciale rol bij de modernisering van Amsterdam in de negentiende eeuw.
t/m 16 april
Tewerkgesteld in het Amsterdamse
Bos. Joodse werkkampen in en rond Amsterdam 1941-1944
De expositie belicht een weinig bekende schaduwzijde van de geschiedenis van het Amsterdamse
Bos, aan de hand van persoonlijke verhalen, foto’s, objecten, documenten en film.
vanaf 24 maart Amsterdam in vuur en vlam. De uitvindingen van Jan van der Heyden (1637-1712)
vanaf 7 april
Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief
STEDELIJK MUSEUM
Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Sigmar Polke & Cosima von Bonin
Een presentatie van de Farbtafeln van Sigmar Polke in combinatie met stoffen sculpturen van Cosima von Bonin. tot begin mei
General Idea
De Canadese kunstenaars Felix Partz (1945–1994), Jorge Zontal (1944–1994) en AA Bronson (1946) waren van 1969 tot 1994 actief als General Idea. De tentoonstelling vertelt het verhaal van een groep wiens briljante output niet alleen in hun eigen tijd resoneerde, maar ook de basis legde voor toekomstige makers om de wereld opnieuw vorm te geven door middel van kunst.
vanaf 1 april
Felix de Rooy - Apocalypse
Vijf decennia kunstenaarschap van multitalent Felix de Rooy met film, theater en beeldende kunst in talloze verschijningsvormen van schilderijen tot assemblages en van (digitale) collages tot wandkleden. vanaf 22 april Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl
STRAAT MUSEUM
Museum voor graffiti en street art
Citaat van de straat
Is street art binnen nog wel street art?
De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten.
NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com
THEO THIJSSEN MUSEUM
De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.
Lastpakken voor de klas
Theo Thijssen ontmaskerde graag “pedagogische kwakzalverij” en vocht voor zijn professionele autonomie. Maar hij kwam ermee weg: ontslagen of veroordeeld werd hij nooit. Andere onderwijzers hadden meer pech: zij kwamen hard in botsing met Het Gezag. Een aantal van die lastpakken uit de eerste helft van de 20ste eeuw worden belicht. t/m 30 april
1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl
TROPENMUSEUM
Museum over wereldculturen.
Plastic Crush
De tentoonstelling laat de verschillende manieren zien waarop mensen overal ter wereld samenleven met plastic. t/m 7 mei
Diva's
Diva's: bezieling en beleving in Arabische muziek en cinema. t/m 8 maart 2024
Onze Koloniale Erfenis
De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen kolonialisme doorstonden.
Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl
TROPENMUSEUM JUNIOR
Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.
Sabi Suriname
Een tentoonstelling over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden. t/m 31 december Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl
NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER
Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl
VERZETSMUSEUM
Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org
WERELDERFGOED PODIUM
Bezoekerscentrum Amsterdam
Werelderfgoed
Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed
HUIS WILLET-HOLTHUYSEN
Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis Willet-Holthuysen. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl
WOONBOOTMUSEUM
Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl
Hoofdredacteur
Bart van Oosterhout
Adjunct-hoofdredacteur
Karin Thybaut
Vormgeving Het Zomerpaleis:
Saskia Franken, Martijn Blokland
Ontwerp Loes Koomen
Eindredactie SCHERP: Renate
Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)
Aan dit nummer werkten mee
Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Anne Dirks, Marjolein van Damme, Mees Molenaar/Topsport
Amsterdam, Bart Geeraedts/
TXTRadio, Guste Gulevaite/ Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Nuri Kurnaz, Olivier Kemme, Eveline Kuyten, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Bryony Rijks, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Mirte Vreemann, Joke van der Weij, Monique Wijbrands, Christiaan de Wit
Aanleveren agendagegevens
meinummer: 27 maart
juninummer: 1 mei
amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com
Adverteren
Afdeling Relaties, T 020-702 61 80
partner@iamsterdam.com
Uitgever amsterdam & partners
De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com
Abonnementen
Abonnementenland
Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 31,99 Het abonnement wordt jaarlijks
stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzeg- termijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.
Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2022 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.
Het meinummer van de Uitkrant verschijnt op vrijdag 21 april, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.
KRANT 48 april 2023
Check bij GVB in én uit met je contactloze betaalpas, creditcard of mobiel
Check bij GVB in én uit met je contactloze betaalpas, creditcard of mobiel
Check in and out with your contactless debit card, credit card or mobile phone
Check in and out with your gvb.nl/ovpay
gvb.nl/ovpay
De echte Amsterdammer
‘DE BIJLMER IS ALLES’
Daniël Kolf (26) groeide op in Paramaribo en kwam als achtjarige jongen terecht bij een toneelgezelschap. In 2015 verhuisde hij naar Nederland om zich verder te ontwikkelen. Hij deed de toneelschool in Arnhem en Amsterdam en speelde gastrollen in onder meer de serie Mocro maffia. Zijn doorbraak kwam met zijn rol als Gregg in de film De libi. Daarna speelde Kolf in speelfilms als I don’t wanna dance en Forever rich, voor die laatste kreeg hij een Gouden Kalf-nominatie. Sinds januari maakt hij deel uit van toneelgezelschap ITA.
LEUKSTE ACTIVITEIT?
‘Ik woon in de Bijlmer, het allerleukste stadsdeel van Amsterdam, met mijn vrouw en onze vier kinderen. Als ik niet aan het werk ben, ben ik het liefst met hen. Samen naar de overdekte speeltuin Ballorig of naar het zwembad.’
FAVORIETE THEATER?
‘De Stadsschouwburg, nu ITA, op het Leidseplein. Dat gebouw is superindrukwekkend en ik vind de schilderijen die er hangen mooi, ze stimuleren me om nog beter te worden. Soms ga ik in de pauzes tussen het repeteren even op het balkon staan, dan kijk je zo mooi uit over de stad.’
BESTE EETPLEK?
‘Boston, in de Bijlmer. Daar heb je écht Surinaams eten – je kunt zeggen wat je wilt, maar dat blijft toch de beste keuken van de hele wereld. Je belt ze op en vraagt wat ze vandaag hebben. Kasaba soepoe, gritibana soep, pindasoep, rijst met kerriekip of rijst met bruine bonen: álles is er lekker. Ik hou echt van koken,
maar daar is het bijna even goed als wanneer ik het zelf doe – het komt er dichtbij.’
SNACKPLEK?
‘Ken je Wowcrab? Op de Utrechtsestraat? Nee? Echt een gemiste kans! Je krijgt hier een hele zak vol seafood met de lekkerste saus ooit: garnalen, krab, kreeft... Schort om, handschoenen aan en lekker graaien.’
VERBORGEN PAREL?
‘Ik vind zanger Lieve Hugo een verborgen parel van Amsterdam. Niemand weet meer wie hij was, maar hij geldt als een van de grondleggers van de Kaseko. Hij heeft de echte Surinaamse muziek op de kaart gezet en woonde een aantal jaar in Amsterdam in de jaren zeventig. Ik zou wel een keer een film over hem willen maken.’
ECHT AMSTERDAMS?
‘Ik vind het superleuk om in een kroeg te zitten, een biertje te drinken en te ouwehoeren. Een Nederlandse plaat op de achtergrond en een beetje meezingen.’
STRAAT OF WIJK?
‘De Bijlmer. De Bijlmer is alles. Het eten is lekker, de supermarkt heeft mijn ingrediënten, de sfeer is goed. Het is de cultuur die ik ken, ik versta de mensen hier, ik begrijp ze.’
DIERBARE HERINNERING?
‘Ik was aan het werk bij de Melkweg en stond even te praten met de beveiliger, die ik ken. Plotseling komt een kleine jongen naar me toe en vraagt of ik met hem op de foto wil. Dat gebeurt wel vaker, omdat kinderen me vaak kennen van De libi. Dus ik met die jongen op de foto. En net als hij blij wegloopt, komt rapper 50 cent binnen. Whaaaat! 50 cent! Die tegen ons zegt: ‘What you’re doing here, young blood? What’s up?’ En ik ben op dat moment echt aan het freaken, hè? Maar ik zeg: ‘Ik werk hier, mag ik please met je op de foto, want ik ben echt fan.’ En hij zegt: ‘I have to take a picture with yóú, man!’ – want hij had me met dat jongetje gezien. Dat is toch niet normaal?!’
krant KRANT 50
Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar lievelingsplekken. Deze keer is dat acteur Daniël Kolf, die t/m 15 april te zien is in de ITA-voorstelling Bloedbruiloft.
tekst Anne Dirks foto Dim Balsem
de echte amsterdammer
ITA
Wowcrab
24 UUR NOORD 13 MEI 2023 BEKIJK HET PROGRAMMA MET MEER DAN 50 GRATIS ACTIVITEITEN VANAF 1 APRIL OP IAMSTERDAM.NL/24H amsterdam&partners
Maak kennis met een theater vol verrassingen
Ontdek het bij de OBA
oba.nl/oba-uit