FEB 2019
jaargang 53 #5
TM
Amstel 56-58 | 020 624 05 34 | www.dekleinekomedie.nl
KLAP OP DE MAAND
Gratis toegang musea Gratis rondvaart Gratis openbaar vervoer in Amsterdam en meer
17.00 uur
vr 1 feb. Vrijmibo met inhoud. Ronald Ockhuysen in gesprek met actuele gasten. Muzikaal intermezzo van Peter van Rooijen (Het Nieuwe Lied).
ANDRÉ MANUEL
vr 1 & za 2 feb. ‘Dreejklezoew is een slim gestructureerd, maar ook lekker rumoerig programma.’ (de Volkskrant****)
ERIK VAN MUISWINKEL
reprise
zo 3 feb. Stevige grappen, rake typeringen, mopperige terzijdes en relativeringen. Van Muiswinkel komt met De Oplossing.
STEPHANIE STRUIJK
ma 4 feb. Ver weg leerde ze dicht bij huis kennen. Dus hoeft ze nu even niet te reizen. Ze blijft thuis. Om liedjes te schrijven over haar geboortegrond.
PATRICK LAUREIJ
wachtlijst
di 5 t/m za 9 en di 12 t/m do 14 feb. Een nultiener in het theater aan de Amstel. 010 in 020. Ja toch.
PIETER JOUKE
première
zo 10 feb. ‘Zijn associaties zijn geestig en vindingrijk.’ (NRC) Hij is talig, interactief, keihard en goudeerlijk.
DORINE WIERSMA
ma 11 feb. Gaan we katten? Jazeker! Met ‘een beukpartij op hoog muzikaal en literair niveau.’ (Theaterkrant****)
RAYMOND VAN HET GROENEWOUD laatste kaarten vr 15 feb. In zijn eentje komt hij. Met zijn gitaar. En een vleugel. En zijn stem. Die stem. Waar hij woorden mee tovert.
RAYEN PANDAY
za 16 feb. ‘Panday overtuigt in comedy met hoge grapdichtheid.’ (NRC****)
MIRA VAN DER LUBBE
zo 17 feb. Persoonlijke, muzikale show. Hoe te leven met een erfelijk borstkanker-gen. ‘Eerlijk en dapper is het, en dat dwingt bewondering af.’ (de Volkskrant)
LEONI JANSEN & GOVERT SCHILLING
ma 18 feb. Muzikaal theatercollege. Fascinerende verhalen over het universum en sfeervolle liedjes over de nachtelijke sterrenhemel.
DE PARTIZANEN
première
di 19 t/m za 23 feb. ‘In één klap is het cabaret een fantastisch sketchduo rijker’, schreef NRC na hun debuut. Nu laten ze je kennismaken met Het leven an sich.
OEK DE JONG
12.30 uur
vr 22 feb. Lunchpauzeverhalen. Oek de Jong komt voorlezen uit zijn lievelingsverhalen van anderen.
ANNEKE VAN GIERSBERGEN
zo 24 feb. Inchecken. Speciale jubileumtour met anekdotes en akoestische uitvoeringen van songs uit haar 25-jarige carrière.
HELGE SLIKKER
première
ma 25 feb. Vanuit fascinatie en liefde voor IJsland schreef hij een reeks filmische liedjes. Over het herontdekken van liefde en nietigheid. As.
FRANK BOEIJEN
wachtlijst
di 26 feb. Hij is mede-grondlegger van de Nederlandstalige liedgeschiedenis. Al veertig jaar top. Zeg maar eens dat het niet zo is.
RUNDFUNK
iamsterdam.com/citycard
reprise/wachtlijst
wo 27 feb t/m za 2 maart ‘Een van de meest bezienswaardige theaterbelevenissen van dit moment.’ (Theaterkrant****)
Alle Rembrandts Rijksmuseum 15 feb - 10 jun 2019 iamsterdam.nl/rembrandtjaar
Voor de eerste keer presenteert het Rijksmuseum een overzicht van alle schilderijen, tekeningen en mooiste afdrukken van etsen van Rembrandt uit eigen collectie. De tentoonstelling geeft een weergaloos beeld van Rembrandt als kunstenaar, mens, verhalenverteller en laat zien hoe vernieuwend hij was.
februari 2019
5
REMBRANDT VOOR AMSTERDAMMERS De I amsterdam-letters zijn nog maar net van het Museumplein weg of het Rijksmuseum heeft weer een ‘truc’ om bezoekers te lokken: de tentoonstelling Alle Rembrandts/All the Rembrandts luidt het Rembrandtjaar 2019 in, en belooft een daverend succes te worden. Trok de de laatste grote Rembrandt-tentoonstelling (Late Rembrandt in februari 2015) nog ruim een half miljoen bezoekers, de nieuwste gaat daar ongetwijfeld ver overheen (ook omdat-ie een maand langer duurt). Van die bezoekers was in 2015 driekwart afkomstig uit Nederland, en dat zal nu niet veel anders zijn. Overigens is ons huidige Rembrandtjaar een gezamenlijke (marketing)inspanning van vele partijen, van het Mauritshuis in Den Haag (Rembrandt en het Mauritshuis) tot het Fries Museum in Leeuwarden (Rembrandt en Saskia: Liefde in de Gouden Eeuw). Dat alles samengebundeld door het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen in Den Haag. In Amsterdam doet alles en iedereen mee die maar iets met Rembrandt te maken heeft, ook een gemeentelijke instelling als het Stadsarchief (Rembrandt Privé). Dat roept de vraag op hoe het toch kan dat je je verbaast over (en ergert aan) het toenemende toerisme in de stad als geheel, terwijl je voorbijgaat aan de activiteiten van de verschillende onderdelen. Iedereen zal begrijpen dat het Rijksmuseum, het Rembrandthuis en het Van Gogh Museum graag veel bezoekers over de vloer willen hebben. Ook zal iedereen begrijpen dat je om dat doel te bereiken, reclame zult moeten maken. Het gevolg is natuurlijk wel dat er dan meer mensen naar je stad komen. Een deel van die mensen, schat ik, houdt niet alleen van Rembrandt, maar ook van Nutellapannenkoeken. Zie hier het dilemma van Amsterdam. Zolang er op dit dilemma nog geen intelligent antwoord is, tellen wij ook in de Uitkrant onze zegeningen – waaronder dus een magnifieke collectie schilderijen van onze grootste schilder aller tijden en historische plekken waar de meester zelf nog heeft gewoond en gewerkt. Laat je niet gek maken, het Rembrandtjaar is dit jaar ook voor jou als Amsterdammer een niet te versmaden onderwerp. Ons coververhaal (vanaf p. 10) is speciaal voor jou geschreven. Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com
VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail youtube.com/videoiamsterdam coverillustratie: Sjoerd van Heumen/Bureau Studio
INHOUD P.06 WAT IS ER NIEUW?
Nieuws uit de stad met o.a. de allereerste Amsterdamse naaktkalender, Lolaland op IJburg, doe-het-zelf-zeep, lever je dronken buit in, theaterfestival De lieve stad en de vaste rubriek Wij gaan naar…
P.10 ONZE REMBRANDT
Precies 350 jaar na zijn dood is Rembrandt springlevend in ‘zijn’ Amsterdam. Hij leeft voort in talloze gedaanten: van baby’s die Rembrandt heten tot smartphonehoesjes met zijn beeltenis. Wat heeft hij ons nagelaten? En ook: de Rembrandt-wandelroute.
P.19 KUNST & VERMAAK
Met stand-upcomedian Patrick Laureij die jongeren naar het theater krijgt, het Reguiem van het Londense dansfenomeen David Dawson, de kunst van modefotografie, de beste films en een interview met Fokking druk-schrijver Thijs Launspach.
P.37 ETEN & DRINKEN EN ZO
Van de Spice Girls tot Baantjer: waar is dat comebackvirus goed voor? Verder: een rondje door de Spaarndammerbuurt, de column van Nadja Hüpscher, het nieuwe Chinezen, shoppen in de vintagedriehoek en de nieuwste restaurants.
P.63 TOT SLOT
Archiefbeeld van een verliefd stel in de Jordaan, tips voor buiten de stad en schrijver Helena Hoogenkamp over haar Amsterdamse favorieten.
P.51 AGENDA
De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (op p. 62)
6
krant KRANT
februari 2019
OPENING
Wat is er nieuw? (in de stad)
Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, nieuwe uitgaanslocaties, de top 5 evenementen, het talent van de maand en tips van de straat.
KRISTA VAN DER NIET
samenstelling Janna Reinsma
OUT OF THE BEATBOX Heel 2015 was het Stedelijk Museum het toneel van de ‘interventies’ van de Indiaas-Duitse kunstenaar Tino Sehgal. Sommige onverhoedse bezoekers werden erdoor overvallen, want ze belandden in soms zeer persoonlijke gesprekken met acteurs en figuranten of zagen plots een zaalwachter een dans doen. Anderen gingen juist op zoek naar zijn werk, want wáár het allemaal plaatsvond in het grote museum, werd verzwegen. Een van de publiekslievelingen was This variation, dat zich afspeelt in een volkomen donkere zaal en waar de zintuigen van de toeschouwers door (beatbox)geluid, zang en beweging op scherp worden gezet. Goed nieuws voor wie het destijds miste: This variation is deze maand terug van weggeweest – althans, voor wie het weet te vinden. Stedelijk Museum 4 februari t/m 3 maart
MARCO GIULLIRELLI
TOP 5 uitgaan
februari 2019 THE BLACK MADONNA In Begin 2017 werd ze benoemd tot Mixmag’s ‘Dj of the year’ – een erkenning van iconische status binnen de dancecultuur na jaren vol veelgeprezen en spraakmakende shows in verschillende clubs wereldwijd. De enorme muziekkennis en verbazingwekkende veelzijdigheid van de in Londen wonende Amerikaanse dj Marea Stamper maken haar een van de publiekslievelingen van house, disco en technoliefhebbers. Paradiso 15 februari
RUNDFUNK Rundfunk vonkt rond. Niet als een lopend vuurtje, maar als een razende fik met de duivel op de hielen. De recensies waren ronkend, de run op de kaarten was ongekend. Dus komen de heren terug in een krankzinnige reeks snelle scènes, absurde grappen en slechte dans. Het gaat over
volwassen worden in het algemeen en over eenzaamheid, onzekerheid en verdriet in het bijzonder. De Kleine Komedie 27 & 28 februari 1 & 2 maart
SABA De Amerikaanse rapper en producer wordt geroemd om zijn krachtige liveshows, gedetailleerde teksten en uitmuntende producties. Hij beschrijft de complexiteit van zijn leven in Chicago met scherpzinnige woordspelingen en een oog voor detail. Vorig jaar verscheen zijn tweede album Care for me: Een indrukwekkend eerbetoon aan zijn overleden neef en beste vriend John Walt. Tolhuistuin 25 februari
TONEELGROEP OOSTPOOL – ALLEMAAL MENSEN Deze avondvullende versie van de avontuurlijke reeks
korte festivalvoorstellingen die Marcus Azzini afgelopen seizoen regisseerde, beweegt mee met de actualiteit van de dag. In een slim en geraffineerd spel met het publiek over een rol spelen, schijn en zijn, weet de toeschouwer op een gegeven moment niet meer wat waarheid en leugen is. Twee acteurs vertellen over hun eerste ontmoeting en hoe ze elkaar beter leerden kennen. Internationaal Theater Amsterdam 12 en 13 december
KATE MOORE Met haar eigen ensemble Herz presenteert de Nederlands-Australische componist Kate Moore tien internationale collega’s met wie ze verwantschap voelt, onder wie Jobina Tinnemans en Lam Lai. De componisten in ‘x gen x’ tonen een cultuur van diversiteit en globalisering. Muziekgebouw aan ’t IJ 7 februari
7
‘IK BEN HELEMAAL NIET ZO’N ROCKSTER. IK BEN OOK GEWOON MAAR ANNIE, WEET JE WEL?’ ANNEKE VAN GIERSBERGEN, OUD-FRONTVROUW VAN DE LEGENDARISCHE METALBAND THE GATHERING – NIET ZELDEN DE BESTE ZANGERES VAN ONS LAND GENOEMD – HOUDT HET DEZE KEER KLEIN. OP 24 FEBRUARI STAAT ZE MET HAAR JUBILEUMTOUR INCHECKEN IN DE KLEINE KOMEDIE. dekleinekomedie.nl
@uitinams
ENKELTJE LOLALAND Na La La IJs, dat deze zomer met knetterlekkere ijsjes naar Oud-West kwam om te blijven, inspireert de film La La Land (of althans de naam) nu ook tot Lolaland op IJburg. Deze nieuwe spot komt op de plek van Blijburg, dat moest plaatsmaken. Ook Lolaland is tijdelijk, want er wordt flink doorgebouwd op IJburg, maar voorlopig kunnen jonge kunstenaars, muzikanten, creatievelingen en buurtbewoners hier hun culturele hart ophalen. Je kunt er terecht voor livemuziek, optredens en films – en lekker eten en drinken bij het bijbehorende restaurant Haas & Popi. Pampuslaan 501 lolaland.nl
DOE-HET-ZELF-ZEEP Natuurlijke cosmetica is flink in opkomst – want waar smeren we ons eigenlijk mee vol en hoe schadelijk is dat voor mens en milieu? In Mediamatic kun je deze maand leren hoe je zelf zeep maakt, onder leiding van productdesigner Liza Witte. Materiaal, receptuur, verschillende geuren: het komt allemaal aan bod in deze vijf uur (!) durende workshop. Aan het eind heb je dan ook wat: een kilo aan eigen zeep, die ook nog eens vegan is. Mediamatic 9 februari
STELLETJE JATLAPPEN Bijna iedereen (je weet wie je bent) heeft het weleens gedaan: in een stomdronken bui iets meenemen wat niet van hem of haar was. Uit meligheid of per ongeluk, of om een legendarische avond te creëren, of om eentje die dat al lang was extra goed te onthouden. Het Amsterdamse jenevermerk Jajem voelde zich deels verantwoordelijk en deed rond de feestdagen een oproep om 2019 opgeruimd te beginnen – en de buit van die ene dronken avond netjes bij hen in te leveren. Zij retourneren die dan aan de rechtmatige eigenaars. Maar niet zonder er eerst een mooie fotoserie van te maken. En als er genoeg moois blijft binnenkomen, volgt zelfs een expositie en/of boek. Je kunt nog steeds insturen, dus kom maar over de brug. Het is nog niet te laat voor een schoon geweten. drunktrophies.com @drunktrophies
Elke maand belonen we een gouden tipgever met een plek in de Uitkrant. Deze keer is dat @sabinedewitte, die dit prachtige rijksmonument op het Kadijksplein op de foto zette. Ooit een koffiehuis voor arbeiders, daarna een geliefd (maar illegaal) eethuis en vanaf de jaren negentig een succesvol restaurant.
Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips en hotspotinspiratie in Amsterdam. Ook iets moois te delen? Deel je foto met #uitinams.
De fijne site Hard//hoofd gaat deze maand weer eens materialiseren tijdens het Hard//hoofd Nachtlaboratorium. De site boordevol journalistiek, literatuur en kunst noemt zichzelf in alle bescheidenheid ‘een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden’. Dat gaan we dus meemaken tijdens een experimentele bonte avond, met onder andere dj Sophia, Maan Jitski, poëzie-on-demand en de quiz Is dit kunst of mag het weg? En last but not least, want daar draait het hele feestje eigenlijk om: de lancering van een heus Hard//hoofd-kunstabonnement. Lab111 9 februari hardhoofd.com
8
krant KRANT
februari 2019
OPENING
‘IK TEKENDE EEN JAAR LANG ELKE DAG EEN INSTAGRAM-POST NA EN IK KAN NIET WACHTEN ALLE 365 TEKENINGEN BIJ ELKAAR TE ZIEN. IEDEREEN DIE IK GETEKEND HEB, WORDT UITGENODIGD.’ NICOLE PEDDER (@NICOLEPEDDER) IN ELLE OVER HAAR SOLO-EXPO VOL ‘FAN ART’, VANAF 1 FEBRUARI TE ZIEN IN SEXYLAND.
WIJ GAAN NAAR... tekst en foto’s Lily Heaton
JA, WE WILLEN! Amsterdam was voor Eberhard van der Laan ‘de mooiste en liefste stad ter wereld’, zo schreef hij in zijn afscheidsbrief. Die sloot hij vervolgens af met de woorden: ‘Zorg goed voor onze stad en voor elkaar.’ Het inspireerde Internationaal Theater Amsterdam tot het kleine maar fijne theaterfestival De lieve stad, een liefdesverklaring aan Amsterdam, voor al haar inwoners. De feestelijke openingsvoorstelling is JA, de nieuwe solo van Nasrdin Dchar, over wat het betekent om iemand het ja-woord te geven. Internationaal Theater Amsterdam 13 februari t/m 22 februari ita.nl
DALLAS GIBSON (30, GEDRAGSWETENSCHAPPER): ‘Op 5 februari ben ik te vinden rondom de Nieuwmarkt en de Zeedijk, om het Chinese Nieuwjaar te vieren. Dat wordt de hele avond dumplings eten en meefeesten.’
DE BLOTE STAD 2019 is natuurlijk al een maand onderweg, toch is het nog een uitstekend moment voor de aanschaf van misschien wel de allereerste Amsterdamse naaktkalender. Ja, lees dat anders nog een keer, het staat er gewoon. De kalender is een initiatief van het volstrekt originele fotografieduo Stadman Lara (Lara Verheijden en Mark Stadman), dat de tijd rijp achtte om de welbekende schmutzige naaktkalender eens in een eigentijds jasje, pardon, velletje te steken. De foto’s zijn door de hele stad genomen en laten eigenzinnige types van alle soorten, maten, genders en geaardheden zien. Niks geen gephotoshopte clichémodellen dus. Kortom: spannend, weird en ongepolijst, voor wie durft. @stadman.lara
EEFJE VAN DEN BROEK (23) EN SIEBELINE VAN HOUTEM (20, BEIDEN STUDENT AAN DE UVA): ‘In het weekend spreken we graag af voor een brunch. De Negen Straatjes heeft veel goeie opties, met deze plek, Goodies, als een van onze favorieten.’
9
‘JA, HET IS EVEN FIETSEN, MAAR ALS JE NUTELLA CITY WIL VERLATEN, MOET JE WAT MOEITE DOEN.’ DAT ZEGGEN DE OPRICHTERS VAN ROEST IN HET PAROOL OVER HUN NIEUWE STADSSTRAND AAN DE RAFELRANDEN VAN NOORD, DAT DIT VOORJAAR OPENT. WAAR EN WANNEER PRECIES IS NOG EVENTJES GEHEIM.
RYO YOSSI (38, DJ EN RAMENEXPERT): ‘Ik kom uit Tokio en ben dus opgegroeid met ramen. Ik heb meerdere ramenrestaurants opgezet en geadviseerd in onder andere Tokio en New York. Sinds een paar maanden woon ik in Amsterdam en het is cool om te zien hoe het Japanse noedelgerecht ook hier steeds populairder wordt. Op 17 februari vind je me dus zeker bij het Amsterdam Ramen Festival bij De Bajes. Daar vind je, naast ramen natuurlijk, ook Japanse snacks, (pop)muziek en karaoke.‘
KARIN ENGELBRECHT (45, KOOKSCHRIJVER EN -PODCASTER @MOKUMISTA): ‘Ik kijk uit naar het Chocoa Festival op 23 en 24 februari in de Beurs van Berlage. Het is sowieso interessant om chocolademakers te ontmoeten, maar je leert ook over het productieproces en de ontwikkelingen in de branche, zoals duurzaamheid. En dan kun je ook nog samples proeven van de beste chocolade ter wereld. Liefhebbers die meer willen weten over de lokale food scene, kunnen terecht bij mijn podcast.’
SANTIAGO VON STERNENFELS FIORITO (23, STUDENT AAN HET CONSERVATORIUM): ‘Mijn favoriete activiteit? In deze koude, grijze tijd van het jaar kom ik het liefst gewoon samen met vrienden. Thuis, en dan kook ik.‘
TALENT
JEANNE ROUWENDAAL Geboren 9 april 1996 Talent zangeres en gitarist Won in december met haar band WIES (zie foto: links Jasper, rechts Tobias) de Amsterdamse Popprijs 2018. ‘WIES maakt Nederlandstalige, elektronische liedjes met een rammelende sound. Tobias Kolk, de bassist, drummer Jasper Meurs en ik zitten op het conservatorium en zijn daar afgelopen jaar met z’n drieën de Nederlandstalige muziek gaan onderzoeken. Ik wist al dat Tobias net als ik daar een grote interesse in heeft – we konden altijd al leuk praten over Spinvis – en Jasper is geniaal met elektronica in combinatie met drums. De samenwerking beviel zo goed dat het een beetje uit de hand is gelopen. Zo ontstond WIES, ergens in juni vorig jaar. Het was echt gaaf om met onze band de finale van de Amsterdamse Popprijs te winnen, en ook best onverwachts. Zo’n wedstrijd is toch een soort appels met peren vergelijken. Alle finalisten speelden heel goede sets, dat maakte het extra spannend. Wij waren alle drie ziek en ik had bijna geen stem, maar we hebben alles gegeven wat we hadden en daar waren we eigenlijk al heel trots op. Als je dan ook nog eens wint, is dat de kers op de taart. We zitten nu in het laatste jaar van het conservatorium. Ik vond dat in eerste instantie best spannend: wat ga je daarna doen en hoe moet je dat aanpakken? Maar met WIES heb ik er vertrouwen in. We worden zo positief ontvangen. Daarom gaan we dit jaar lekker door, zijn we bezig met een goed plan, gaan we veel spelen en dan uiteindelijk… world domination!’
10
krant KRANT
OPENING
rembrandtjaar
De meeste steden hebben een graf van hun held, maar wij hebben iets beters: een stad die er grotendeels nog hetzelfde uitziet als in zijn tijd. Dwaal mee door het Amsterdam van Rembrandt.
11
We herdenken dat hij 350 jaar dood is, maar ergens leeft-ie natuurlijk nog. In de kunst, in straatnamen, op placemats, in augmented reality. Dit Rembrandtjaar blikken we terug op wat hij heeft achtergelaten.
KOEN SMILDE
tekst Joke van der Weij
HOEZO DOOD?
D
it jaar is het 350 jaar geleden dat Rembrandt stierf. Op 8 oktober 1669 werd hij zonder veel poeha onder de vloer geschoffeld in de Westerkerk. Zijn huurgraf (kosten: 15 gulden) is al lang geruimd, maar zijn geest leeft voort in zijn tekeningen, etsen en schilderijen. Overal in het land zijn tentoonstellingen te zien van en over Rembrandt, elke stad benadrukt zijn betrekkingen met de grootste schilder van ons land. Den Haag lokt ons naar het Mauritshuis dat voor het eerst in zijn bestaan de hele collectie-Rembrandt toont in de tentoonstelling Rembrandt en het Mauritshuis (tot 15 september), zijn geboorteplaats Leiden stelt de Lakenhal beschikbaar vanaf november voor de tentoonstelling Jonge Rembrandt, gewijd aan zijn vroegste werk, en in Leeuwarden wordt de liefdesgeschiedenis van de meester en de Friese Saskia gevierd. Natuurlijk heeft Amsterdam het meeste Rembrandt-appeal. De stad waar hij het grootste deel van zijn leven woonde en werkte, biedt een scala aan tentoonstellingen en veel nevenactiviteiten zoals een wandelroute (zie pag. 16). ONTHAASTEN Rembrandt Ăs De Nachtwacht voor veel bezoekers van Amsterdam. The Night-
watch. La Ronde de Nuit. Ik zal niet de enige zijn die bij de eerste aanblik van misschien wel het beroemdste schilderij ter wereld een lichte teleurstelling ervoer. De Nachtwacht is prachtig, een doorbraak in de kunstgeschiedenis, maar is ook gebaat bij een beetje uitleg. Je moet ernaar leren kijken, zeg maar. Dat komt goed uit, want vanaf juli wordt het schilderij op zaal gerestaureerd. Speciaal hiervoor wordt een vitrine om het doek gebouwd zodat we alles kunnen volgen, ook online. Als je wilt onthaasten, is dit je kans, volgens Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits. Deze restauratie is het hoogtepunt van het Rembrandtjaar, maar het is zeker niet de eerste keer dat De Nachtwacht onder handen wordt genomen. Al 25 keer waren herstelbehandelingen nodig, drie keer was het schilderij zelfs slachtoffer van kunst-terrorisme; in 1911 en 1975 met een mes, in 1990 met zwavelzuur. De Nachtwacht is ook het slachtoffer van rigoureuze merchandising. Naast alle mokken, tasjes, ansichtkaarten, brillenkokers en aanstekers die overal te krijgen zijn, levert de pas vernieuwde museumshop van het Rembrandthuis een bouw-
>
DE NACHTWACHT PASTE NIET DOOR DE DEUR, DUS IS ER EEN STUK VAN DE LINKERKANT AFGESNEDEN
12
krant KRANT
rembrandtjaar
OPENING
KOEN SMILDE
De echte diehards hebben een tattoo van de grote meester op hun been of borst
MET EEN D Theater Carré afficheert met billboards waarop slechts een voornaam staat. Youp. Of Freek of Brigitte – artiesten die beroemd genoeg zijn om herkend te worden aan hun voornaam. Een voornaam betekent eredivisie; Rembrandt is genoeg. Maar dat is niet altijd zo geweest. Zijn eerste schilderijen ondertekent de Hollandse meester met ‘RHL’, een afkorting van Rembrandt Harmenszoon Leydensis, afkomstig uit Leiden, later uitgebreid met zijn achternaam: ‘RHL van Rijn’. Dat verandert als hij in 1632 in Amsterdam gaat wonen. Daar gaat hij signeren met Rembrant, de ‘d’ voegt hij later toe. In Nederland heeft dan nog niemand zo’n gewaagde stap gezet, waaruit we kunnen opmaken dat Rembrandt geen last had van valse bescheidenheid. Tot dan toe hadden alleen Italiaanse kunstenaars als Michelangelo, Titiaan en Rafaël deze stap durven zetten – en met succes: bij het horen van hun achternamen (Buonarotti, Vecellio en Sanzio) denk je eerder aan voetballers dan aan de wereldberoemde renaissanceschilders. Zo doet ‘Van Rijn’ ook niet bij iedereen een lichtje branden.
Stadsarchief Expositie Rembrandt
>
plaat: ‘Build your own Nightwatch’ met 13 schutters, 1 meisje en 1 hond. Voor de kleintjes verscheen een Gouden boekje over het meisje met de gouden jurk en tekende Dick Bruna The Nightwatchman. En natuurlijk is er een kleurboek: Wees je eigen Rembrandt. Los van De Nachtwacht zijn er verjaardagskalenders, theedoeken, onderzetters en potloden met Rembrandtpoppetjes, iemand heeft ook bedacht dat Rembrandt en Saskia het leuk zouden doen als vilten decoratiepoppetjes, dat Rembrandt op een stroopwafelblik niet misstaat en dat hij ook best pure chocolade, pepermunt en Corenwyn kan aanprijzen, dit laatste uiteraard in ‘zeventiende-eeuwse’ spelling. Plastic dieren uit Rembrandts Kunstcaemer, vooruit. Maar een Rembrandtbord met
blote borsten overschrijdt de grenzen van de goede smaak. Een kunststof Rembrandtkop in de serie Art Heroes is zo over the top dat het weer leuk wordt, net als het aandoenlijke houten verf-paletje met ‘Rembrandt, Amsterdam’ erop. De Nachtwacht is vogelvrij. De compagnie van Frans Banning Cocq had beter verdiend dan de beeldengroep op het Rembrandtplein – al zijn er mensen die het prachtig vinden, zoals er ook fans zijn van Rembrandt the Musical. WAAR BLIJFT DE FILM? Opvallend is het dat Rembrandt zo weinig verfilmd is, terwijl Vincent van Gogh de ene na de andere regisseur inspireert. Peter Greenaway deed zijn best met Nightwatching,
13 EN WE NOEMEN HEM KOEN SMILDE
Rembrandthuis audiotour kids
Rembrandt de Musical
Rembrandt is nooit een populaire roepnaam geweest. Vreemd, als je bedenkt hoe gangbaar het is om je kind naar een held te vernoemen. Misschien wilden ouders hun kind zo’n beladen naam niet aandoen, of komt het door de sterke vernoem-traditie in Nederland dat pas in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw de eerste kleine Rembrandtjes geboren worden. Vanaf de jaren vijftig komen er elk jaar een paar bij, maar het blijven heel kleine aantallen. In de jaren zeventig zien we een bescheiden piek waarna Rembrandt als naam weer in een dal duikt, om pas in 2011 weer boven de tien uit te komen. Om eens naar een andere schildergigant te kijken: de naam Vincent was vanaf 1970 sterk in opkomst, maar stond vanaf 1995 alweer in de min. Al met al kende het Meertens Instituut in 2016 in totaal 203 Rembrandts, onder wie de kleinzoon van Astrid Holleeder, die zijn naam overigens zonder ‘d’ schrijft, net zoals Rembran(d)t toen hij jong was. En architect Rem Koolhaas? Dat is geen afkorting van Rembrandt, maar van Remment. En als je dat een beetje slordig uitspreekt, lijkt het toch op Rembrandt.
HÉ REMBRANDT… ...het Rijksmuseum is op zoek naar jou. Iedereen die Rembrandt heet, kan zich aanmelden en wordt uitgenodigd om samen met zijn naamgenoten de tentoonstelling Alle Rembrandts te openen op 14 februari. Kijk op rijksmuseum.nl/nl/ rembrandtgezocht.
maar die film is ook alweer tien jaar oud. Waar blijft de nieuwe Rembrandtfilm? Het decor ligt klaar. De Nachtwacht is een van de dingen waarvoor toeristen naar Amsterdam komen en in zekere zin de meest invloedrijke erfenis die Rembrandt heeft nagelaten. Waarom dat schilderij zo goed is? Door de losse positionering, de revolutionaire schaduwwerking; in plaats van een statisch portret is het een levendige scène. Het formaat helpt ook: 363 cm hoog en 438 cm breed – en vroeger was het nog groter. Toen het in 1715 naar het Paleis op de Dam verhuisde, moest het tussen twee deuren passen en is er een stuk van de linkerkant afgesneden. Daarmee vielen twee schutters van het doek en uit de geschiedenis. Af en toe gaan er stemmen op om het ontbrekende stuk terug te restaureren, maar de kans daarop is nog kleiner dan de kans op de terugbouw van het Paleis voor Volksvlijt. ONAANGEPAST EN EROTOMAAN Al in zijn eigen zeventiende eeuw was Rembrandt omstreden. ‘We hadden het ons anders voorgesteld, meester Rembrandt. Dit is te ruig en te ruw. De figuren zijn te grof. Zoals het schilderij hier hangt, kunnen wij het helaas niet aanvaarden… Wilt ge zeggen dat onze voorvaderen er zó uitzagen? Dat die Batavieren eruitzagen als een stelletje landlopers?’ Hier spreekt een Amsterdamse burgemeester over De samenzwering
>
14
krant KRANT
rembrandtjaar
OPENING
WAT IS ER TE DOEN?
>
REMBRANDT PRIVÉ Deze tentoonstelling in het Stadsarchief gaat in op het persoonlijke leven van Rembrandt. Daarvoor is iets heel nieuws geprobeerd: archiefmateriaal wordt gecombineerd met augmented reality, waardoor historische figuren een stem krijgen en tot leven komen in een decor van beeld en geluid. Stadsarchief, t/m 7 april
REMBRANDTS SOCIAL NETWORK Vanuit het oude woonhuis van Rembrandt wordt zijn sociale netwerk gereconstrueerd aan de hand van tekeningen, etsen en schilderijen. Met welke familieleden had hij de beste band? Met welke kunstkenners ging hij om? En wie waren zijn echte vrienden in nood?
KOEN SMILDE
Rembrandthuis, t/m 17 mei
ALLE REMBRANDTS Voor deze overzichtstentoonstelling in het Rijksmuseum zijn al zijn werken uit kasten, laden en kelders gehaald. De expositie geeft een weergaloos beeld van Rembrandt als kunstenaar, als mens, als verhalenverteller en als vernieuwer in de kunst. Rijksmuseum, 15 februari t/m 10 juni
REMBRANDTFESTIVAL Ter viering van de opening van het Rembrandtjaar in Amsterdam zal zaterdag 2 februari in de Jodenbreestraat, waar Rembrandt twintig jaar heeft gewoond, spectaculair versierd worden en vinden er allerlei gratis toegankelijke activiteiten plaats voor jong en oud. Jodenbreestraat, 2 februari
JOODS HISTORISCH MUSEUM In de herfst en winter exposeert dit museum Hollandse meesters afkomstig uit de collectie van het Israel Museum in Jeruzalem. Joods Historisch Museum, najaar 2019
Meer weten? Kijk op iamsterdam.nl/rembrandtjaar
van de Bataven onder Claudius Civilis, gemaakt in opdracht van het stadsbestuur. Rembrandt moet het overschilderen, maar hij weigert. ‘Dit werk is goed. Er is geen haar op mijn hoofd die eraan denkt om er een streek aan te veranderen.’ Het citaat komt uit het jeugdboek Titus, de zoon van Rembrandt, geschreven in 1950. Rembrandt komt hierin naar voren als een archetypische geniale kunstenaar, zelfbewust, eigengereid maar met een goed hart. Beetje korzelige bolster maar blanke pit. In de grafische novelle Typex’ Rembrandt (2013) is de schilder vooral een onbehouwen mens, een workaholic en op zijn minst sociaal onaangepast. In zijn jeugd ook behoorlijk erotomaan. Tekenaar Typex laat hem het bed delen met Elsje Christiaens, de Deense dienstbode die later door hem aan de galg getekend wordt. Tegen Jan Six, toch een vriend, schreeuwt hij: ‘Ik heb jou en je stinkende rotcenten niet nodig’, en Italiaanse bezoekers die hem als een groot kunstenaar beschouwen en verlekkerd naar zijn ‘pornografische’ tekeningen loeren, krijgen ook lik op stuk: ‘En nou allemaal mijn huis uit. Opsodemieteren. Capice?’ VULGAIRE MODELLEN Afgezien van de karaktertekening zijn we het er al lang over eens dat Rembrandt een genie was. Maar dat is niet altijd zo geweest. Kunsthistoricus Henk van Os citeert de negentiende-eeuwse kunsthistoricus Burckhardt, die vond dat Rembrandt vaak ontzettend lelijk schilderde: ‘Zijn schilderijen van Bathseba en Susanna zijn even belachelijk als afschrikwekkend. Dat komt ook omdat hij vulgaire modellen koos… Natuurlijk is het ontroerend om te zien, hoe zijn figuren helemaal opgaan in de emotie van het verhaal, maar dat treft ons alleen omdat het door onuitsprekelijke lelijkheid voortdurend beledigde oog toch nog iets zoekt om dankbaar voor te zijn.’
KOEN SMILDE
15
‘Zijn schilderijen van Bathseba en Susanna zijn even belachelijk als afschrikwekkend’
Maar die ‘lelijkheid’ is juist wat Rembrandt nu zo springlevend maakt. Schilderen wat je ziet, en niet zoals het zou moeten zijn. Een vrouw die zit te pissen en te kakken, vrijende paartjes in de natuur. Dijen met putjes en de afdruk van een kousenband. Zijn compromisloze weergave van het lichaam, vooral van vrouwenlijven, is in zijn tijd al uitzonderlijk en zal dat nog eeuwenlang blijven. Pas na de negentiende eeuw wordt deze kant van Rembrandt weer op waarde geschat. Lucian Freud had vast niet zo compromisloos geschilderd zonder Rembrandt als voorloper. De onlangs overleden Aat Veldhoen, ook een enthousiast
tekenaar en schilder van realistische vrouwenlijven, werkte zelfs een maand in het gereconstrueerde atelier in het Rembrandthuis, dat ook veel van zijn werk heeft aangekocht. ‘IK BEN EEN HOLLANDER’ De Britse schilder Glenn Brown gebruikt vooral Rembrandts chiaroscuro als inspiratie, het beroemde contrast tussen licht en donker waarmee hij zo veel faam (De Nachtwacht!) heeft verworven. Het is moeilijk te zeggen wie van de hedendaagse kunstenaars zich daardoor heeft laten inspireren, nog afgezien van het feit dat het eigenlijk een vinding was van
>
16
krant KRANT
rembrandtjaar
OPENING
Kijk v oor m eer deta iams ils op: terda m remb rand .nl/ trout e
REMBRANDT-ROUTE Op deze route kom je langs punten die tijdens het leven van Rembrandt – sommige pas na zijn overlijden – belangrijk waren voor de kunstenaar. Breng bijvoorbeeld een bezoekje aan zijn laatste woonhuis, plekken waar hij beroemde stukken schilderde en kerken die van grote waarde voor hem waren.
; (8 KM, 4,5 UUR)
;
Deze wandelroute bevat onderdelen die gratis of met korting te bezoeken zijn met de I amsterdam City Card.
q Amsterdam Centraal Station Start vanaf hier de Rembrandt-route. 7 minuten lopen naar het volgende punt
w Oude Kerk Hier ging Rembrandt in ondertrouw met Saskia, later werd zij hier begraven. 3 minuten lopen naar het volgende punt
e De Waag De Waag begon als stadspoort, werd later o.a. een gildehuis en anatomisch theater. 3 minuten lopen naar het volgende punt
r Trippenhuis In dit huis woonden de broeders Trip. Rembrandt schilderde omstreeks 1661 hun ouders. 2 minuten lopen naar het volgende punt
t Zuiderkerk Rembrandt en Saskia begroeven hier drie kinderen. De vierde, Titus, is hier gedoopt. 2 minuten lopen naar het volgende punt
y Museum Het Rembrandthuis Dit is het dure woonhuis waar Rembrandt tussen 1639 en 1658 woonde. 5 minuten lopen naar het volgende punt
u Joods Historisch Museum Hier is van 13 september t/m 10 november 2019 een unieke tentoonstelling waarbij St. Peter in Prison centraal staat. 2 minuten lopen naar het volgende punt
i Blauwbrug Rembrandt heeft vanaf deze brug het hart van de stad
getekend: de Amstel. 3 minuten lopen naar het volgende punt
o Huis van de familie Six In 1654 maakte Rembrandt een schilderij van Jan Six: de familie bezit het nog steeds. 9 minuten lopen naar het volgende punt
a Stadsarchief Amsterdam - De Bazel Hier worden officiële akten en documenten – o.a. van Rembrandt – bewaard. 6 minuten lopen naar het volgende punt
s Rembrandtmonument Op het plein kun je een foto maken met Rembrandt zelf. Het standbeeld, maar toch. 4 minuten lopen naar het volgende punt
d De Staalmeesters In dit huis werkten de
staalmeesters van het gelijknamige schilderij van Rembrandt. 1 minuut lopen naar het volgende punt
f NH Collection Doelen Vroeger stond hier het ‘clubhuis’ van de schutterij van De Nachtwacht. 11 minuten lopen naar het volgende punt
g Nieuwezijds Voorburgwal Op deze plek tekende Rembrandt Gezicht op de Nieuwezijds Voorburgwal. 4 minuten lopen naar het volgende punt
h Koninklijk Paleis Rembrandt schilderde hier zijn grootste werk: Claudius Civilis. 7 minuten lopen naar het volgende punt
17 IEMAND HEEFT BEDACHT DAT REMBRANDT OOK BEST STROOPWAFELS EN PEPERMUNT KAN AANPRIJZEN
de Italiaanse Caravaggio. Italië, het land dat Rembrandt, in tegenstelling tot veel van zijn kunstbroeders nooit heeft willen bezoeken. Wederom uit het jeugdboek: ‘Ik schilder als Rembrandt en ik ga niet naar Italië. Ik ben een Hollander en dat wil ik nooit vergeten… De Hollandse luchten, daar kan Italië niet aan raken.’ Maar vooral Nederlandse fotografen lijken geïnspireerd door Rembrandt, juist nu. Hendrik Kerstens en Desiree Dolron maken prachtige Rembrandteske portretten, Carla van de Puttelaar fotografeert naakten. En als je zelf in een Rembrandt wil, dan kun je je als oude lezende vrouw laten vereeuwigen door Ellen Teunissen. Of als Flora, als je wat jonger bent. MARTEN EN OOPJEN De Rembrandt van nu is een man van vlees en bloed. Een Amsterdammer die in dezelfde straten rondliep als wij. Met een hoofd vol zorgen of juist gelukkig in de liefde, blij met een nieuwe opdracht. In de tentoon-
stelling Rembrandt Privé van het Stadsarchief ligt het begraafregister waarin Saskia’s dood is opgetekend (8 gulden voor de grafsteen) en ook het Huwelijkskrakeelboek waarin Rembrandts huishoudster hem een poot probeert uit te draaien. Hij heeft haar trouwbeloften gedaan ‘ende haer daarover een rinck gegeven’ en bovendien is ze ‘diverse keren van hem beslapen.’ Dokken moet hij. Daar ligt ook het kerkelijk archief waarin de hoogzwangere Hendrickje Stoffels veroordeeld wordt wegens ‘hoererije’ omdat ze niet getrouwd is. Het zijn maar oude papieren, maar het doet iets met je als je in inkt geschreven ziet dat Rembrandt drie kinderen verloor voor er én bleef leven. Je bent eigenlijk bezig met het wel en wee van een BN’er. Hetzelfde effect heeft Rembrandts Social Network in het Rembrandthuis waar hij zelf gewerkt heeft, schilderijen verkocht, véél over kunst praatte en een gezin onderhield. We maken kennis met zijn buren, zijn ‘bloedvrienden’, zijn leerlingen, zijn familie, de mensen die hij portretteerde. Marten en Oopjen, nu zo ongenaakbaar in hun peperdure schilderij, woonden als jong stel in de Nieuwe Hoogstraat, om de hoek.
Rabbijn Menasseh ben Israel, vereeuwigd in een prachtige ets, woonde in de Jodenbreestraat aan de overkant. ÜBERMENSCH Met Rembrandt als man van vlees en bloed in het achterhoofd kijk je anders naar zijn heerlijke tekeningen en etsen van het platteland rond Amsterdam, waar hij zo graag wandelde. Naar de Titus (overgekomen uit Baltimore), waaraan je ziet dat hij een goede band met zijn zoon had. En je raakt weer ontroerd door Het Joodse Bruidje, desnoods met een sjaal om je nek in het kenmerkende bruin en rood van het schilderij. Want ook dat is Rembrandt nu: veel pr en commercie. Marten en Oopjen-sjaals zijn er ook, uiteraard van dure zijde, en zelfs jurken met De Nachtwacht erop. De echte diehards hebben een tattoo van de meester op hun been of borst. En als dat je te ver gaat, kun je in elk geval iets laten zetten in – jawel – Rembrandt Red, world famous Rembrandt ink. De Rembrandt Tattooshop adverteert met een tattoo van het woord ‘übermensch’. Als er één woord niet bij Rembrandt past, is het dat. Een topkunstenaar, zeker. Maar daarnaast een gewoon mens. Dat we dat weer beseffen, is de winst van dit Rembrandtjaar.
j Museumhuis Bartolotti Frederik Rihel, van wie Rembrandt een imposant ruiterportret maakte, werkte hier. 5 minuten lopen naar het volgende punt
k Westerkerk Rembrandt en zijn vrouw Hendrickje zijn hier begraven. 6 minuten lopen naar het volgende punt
l Laatste woonhuis van Rembrandt Dit is het laatste huis waar de meester heeft gewoond.
; Rijksmuseum De belangrijkste collectie van Rembrandt hangt in het Rijksmuseum – onder meer De Nachtwacht. Einde route
KOEN SMILDE
10 minuten lopen tot het volgende punt
>
Haarlem Cultuurstad Kom uit je comfortzone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen in Haarlem, dat dit hele voorjaar cultuur viert. OP DE HALS Max Liebermann, Vincent van Gogh, Édouard Manet: allen werden ze geïnspireerd door zijn losse toets en ogenschijnlijke ongedwongen schilderstijl. Voor de tentoonstelling Frans Hals en de Modernen leende het Frans Hals Museum zo’n tachtig schilderijen van internationale musea die naast de werken van de beroemde 17de-eeuwse portretschilder getoond zullen worden. Het doel? Laten zien hoe groot de impact van Frans Hans op moderne schilders was. En dat is gelukt: je hoeft maar een stukje langs de wanden vol modernistische werken te wandelen om te beseffen: Frans Hals was zijn tijd ver vooruit. t/m 24 februari, franshalsmuseum.nl
BOTANISCHE KUNST Franz Bauer (nee, niet die) en zijn broer Ferdinand Bauer behoren tot de grote botanische kunstenaars van de 19de eeuw. Ferdinand reisde de halve wereld over om exotische plantensoorten vast te leggen in schitterende aquarellen, Franz was de eerste officiële botanische tekenaar van de Britse Koninklijke tuinen in Kew. De aquarellen van beide broers behoren tot de uitzonderlijkste natuurwetenschappelijke kunstwerken ooit gemaakt. Voor liefhebbers van botanische kunst is dit een uitgelezen kans om kennis te maken.
Plan een avondje /uit Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.
200 soorten groen – Het mooiste van Franz en Ferdinand Bauer, t/m 12 mei, teylersmuseum.nl
SCHUURFEEST Eind jaren zestig richtte een jonge groep Haarlemmers op een zoldertje Aktiegroep Toneelschuur op. Het was de hoogste tijd voor een avantgardistische vernieuwing in de Haarlemse theaterscene, vonden de initiatiefnemers. De Toneelschuur groeide uit tot een gevestigd theater en bestaat inmiddels alweer vijftig jaar. En dat wordt deze herfst en komend voorjaar groots gevierd met allerlei bijzondere voorstellingen en initiatieven. Je kunt culturele talkshows bijwonen, lezingen volgen over het interpreteren van klassieke toneelteksten of een dansworkshop doen. t/m mei detoneelschuur.nl
iamsterdam.nl/uit
krant KRANT
februari 2019 20 23 24 26 28 32
19
STAND-UPCOMEDIAN PATRICK LAUREIJ EMMA CURVERS DAVID DAWSON 100 JAAR OBA EXPO: ERWIN BLUMENFELD INTERVIEW: THIJS LAUNSPACH
UNSEXED
‘ZONDER POES KOMT HET NOOIT HELEMAAL GOED.’ Ware woorden van bioloog Midas Dekkers. Op 16 februari is hij de verteller van het dierenverhaal Le carnaval des animaux, met de wereldberoemde Franse pianozussen Katia en Marielle Labèque achter de vleugel. Aansluitend speelt het duo Poulencs Concert voor twee piano’s. De zussen Labèque concertgebouw.nl
HET LEVEN AN SICH ‘In één klap is het cabaret een fantastisch duo rijker’, schreef NRC na het zien van het debuut van De Partizanen, de Amsterdammers Merijn Scholten en Thomas Gast. Hun missie is genadeloos grappig te zijn, met een snufje ontroering. Dat ze daarbij een aantal maatschappelijke misstanden aan de kaak stellen, is mooi meegenomen. In hun nieuwe programma beloven ze twee dingen: het zal niet gaan over hoe het is om voor het eerst vader te zijn, en ze gaan er ‘alles, maar dan ook echt alles aan doen om het publiek te verbazen, te verwarren, te ontroeren en heel hard te laten lachen.’
KAREL SANDERS
19 t/m 23 februari, De Kleine Komedie
Seks, drugs en rock-’n-roll aan de zandbakrand? Jazeker! In Unsexed sleurt het gloednieuwe cabaretduo Oldenhermanns je mee naar de nooduitgang van de dagelijkse sleur. De millennials rennen van zandbak naar darkroom, van hockeyclub naar nachtclub. Op stiletto’s, op de bakfiets of kruipend over straat, maar altijd in stijl. De naakte waarheid, maar dan wel op designerschoenen dus. Pijnlijk herkenbaar, confronterend, troostend en (bijna) altijd sexy. In een reeks absurde, beeldende en fysieke scènes houden Lize van Olden en Anna Hermanns een pleidooi voor het grootse en meeslepende bestaan van alledag. 20 t/m 23 februari Bellevue
20
krant KRANT
KUNST & VERMAAK
podium
Grote knot, klein hartje Stand-upcomedian Patrick Laureij (37) maakt alles en iedereen belachelijk, en toch wil je hem knuffelen. Met zijn nieuwe show Neerlands hoop staat hij in De Kleine Komedie.
DANA LIXENBERG
tekst Mike Peek foto’s Jennifer Kunes
V
cabaret Neerlands hoop De Kleine Komedie 5 t/m 14 februari
orig jaar dook cabaretier Patrick Laureij op in het sketchprogramma Klikbeet als de zogenaamde nieuwe presentator van Temptation Island. De kandidaten, Tex de Wit, Alex Ploeg en Stefan Pop, waren stapelverliefd op hun vriendinnen en wisten zeker dat zij de verleiding zouden weerstaan. Helaas hadden de heren buiten het sexappeal van de Rotterdammer gerekend. Op de beelden was duidelijk te zien hoe de dames niet bij een andere kandidaat, maar wél bij de gespierde presentator in bed belandden. Pop had dubbel pech. Niet alleen was hij zijn vriendin kwijt, zelfs zijn moeder was gezwicht. Laureij, met uitgestrekte smoel: ‘Ik heb je ma geneukt.’ Een ontzettend grappige scène die optimaal gebruik maakt van Laureijs image. Hij is een kickboksend straatschoffie, dat met branie en lef zijn plek heeft veroverd binnen de Nederlandse cabaretwereld. Door fragmenten uit zijn eerste show,
Dekking hoog, op YouTube te zetten, werd Laureij razendsnel populair bij een jong publiek. Een publiek dat, net als hijzelf, niet snel naar het theater gaat. Daardoor is een gekke situatie ontstaan: de ene helft van Nederland loopt met hem weg (zijn nieuwe voorstelling Neerlands hoop is vrijwel overal uitverkocht), terwijl de andere helft nog geen idee heeft wie hij is. KNUFFELBARE VECHTMACHINE Laureij komt dus uit Rotterdam en stond in 2006, toen hij de studie media en entertainment management volgde, voor het eerst op het podium. In 2009 trad hij toe tot Comedytrain en vier jaar later won hij Cabaretfestival Cameretten. De jury noemde hem ‘een stoere jongen van de stoep en tegelijk een kwetsbare comedian’. Het is inderdaad die combinatie die hem zo geliefd maakt. Laureij heeft een grote bek en draagt zijn haar in een al even grote knot, maar heeft toch duidelijk een klein
hartje. Hij is een knuffelbare vechtmachine, die in zijn eerste voorstelling vertelde dat hij was aangeklaagd door een man die hij een paar tikken had verkocht. Dat vond Laureij ietwat overdreven: ‘Ik ben goed in vechten, hij in klappen krijgen – ja toch?’ HOMO’S Die stopwoordjes – naast ‘ja toch’ komen ook ‘gozer’, ‘mafkees’ en ‘teringlijer’ regelmatig voorbij – zijn Laureijs handelsmerk geworden. Een beetje zoals voetbalpresentator René van der Gijp vaak ‘ouwe reus’ zegt. Met Van der Gijp heeft Laureij bovendien gemeen dat hij zogenaamd belangrijke zaken graag relativeert. In een beroemd fragment uit zijn eerste show vertelt Laureij dat hij, uit verlangen naar een volwassen leven, een abonnement op de Volkskrant heeft genomen. Maar het tempo waarin het wereldnieuws hem bereikt, is iets te veel van het
21
mis deze niet
GRATIS LUNCHCONCERT Al jaren vormen de lunchconcerten in de foyer van Nationale Opera & Ballet een unieke gelegenheid om kennis te maken met het theater. Elke dinsdag om 12.30 uur is er een gratis lunchconcert, onder andere uitgevoerd door leden van het Koor van De Nationale Opera of het Nederlands Philharmonisch Orkest & Nederlands Kamerorkest. Sinds vorig jaar september treedt het ‘eigen’ talent van De Nationale Opera Studio regelmatig op, bijvoorbeeld op 12 februari. Een week eerder is er een Händel-uitoering met countertenor Cameron Shahbazi en het ensemble Baroque & Beyond, en op 19 februari staan Bach en Mozart op het programma.
NATIONALE OPERA & BALLET ELKE DINSDAG OM 12.30 UUR
HET DUEL
SONIC ARTS Wie zich wil laten verrassen door vernieuwende muziek, beeldende kunst, wetenschap, technologie en alles op het snijvlak daarvan, zit al 25 jaar goed bij het festival Sonic Acts. Voor de jubileumeditie Hereafter wordt flink uitgepakt: naast lezingen en debatten over onderwerpen als machtsverhoudingen, kapitalisme en technologische vooruitgang zijn er tentoonstellingen, installaties, films, concerten en clubavonden in de hele stad. Een greep uit het programma: de Amerikaanse filmmaker en dj Ephraim Asili, die de Afro-Amerikaanse culturele identiteit onderzoekt, de Zweedse ‘sound artist’ BJ Nilsen die natuurgeluiden verwerkt in zijn muziek en dj Divoli S’vere (foto) met zijn energieke, frisse sound.
SARAH CARLIER
SCHOUWBURG AMSTELVEEN, 2 FEBRUARI
LOGAN POE
goede: ‘Elke dag een nieuwe, doe es effe normaal joh!’ Laureij werkt zonder regisseur en wil zijn publiek het gevoel geven dat het bij hem aan de bar hangt. Toch zou het te makkelijk zijn om hem weg te zetten als een platte kroegcomedian. In tegenstelling tot Van der Gijp denkt Laureij namelijk wél even na over wat hij zegt. Het beste stuk uit zijn eerste voorstelling gaat over homo’s. Je verwacht van Laureij eigenlijk botte grappen, en die maakt hij ook wel, maar dan in de context van een slimme omdraaiing: hij denkt dat homo’s in opstand zullen komen tegen de klappen die ze op straat krijgen en voorspelt alvast heel veel bange hetero’s. Die zijn vaak immers als de dood dat homo’s ze zelfs maar áánraken. Zo maakt hij, vrij genuanceerd, iedereen belachelijk.
Acht fantastische acteurs (waaronder Jacob Derwig, Joris Smit, Teun Luijkx, Jacqueline Blom en Jaap Spijkers) wapenen zich met een emmer wodka en twee geladen pistolen om samen de filosofische strijd over wat het goede leven is voor eens en altijd uit te vechten. Het duel is gebaseerd op een roman van Tsjechov, die alle ingrediënten bevat die zijn werk zo geliefd maken. De strijd gaat tussen de linkse flierefluiter Lajevski (Joris Smit) en een rigide rechtse bioloog (Jacob Derwig). Als hij beweert dat overtollige mensen als Lajevski de evolutie van de mensheid schaden, leidt dat tot de ultieme ‘survival of the fittest’: een duel op leven en dood.
DIVERSE LOCATIES, 21 T/M 24 FEBRUARI, SONICACTS.COM
22
krant KRANT
podium
KUNST & VERMAAK
Rau op je dak Baanbrekend, gedurfd theater: dat belooft festival Brandhaarden te serveren. Met Milo Rau als eregast moet dat goed komen. tekst Margriet Prinssen
RINSE FOKKEMA
het gruwelverhaal van kindermoordenaar Marc Dutroux. Kinderen spelen de personages: de vader van Dutroux, een agent, de ouders van de vermoorde kinderen en een slachtoffer. ‘Dit is theater in zijn meest confronterende, pure en onthutsende vorm’, schreef dagblad Trouw, dat prompt vijf sterren uitdeelde. Afsluiter La Reprise (5 en 6 februari) gaat over de moord op een jonge homoseksueel in Luik in 2014. Ivo van Hove noemde het ‘de beste theatervoorstelling die ik in tijden heb gezien’, door de bijzonder knappe versmelting van documentaire en verbeelding. Altijd gaat het in Raus voorstellingen over controversiële en actuele onderwerpen, maar wie bang is voor een slechtnieuwsestafette: zijn voorstellingen zijn tegelijkertijd persoonlijk – en er is gelukkig ook plaats voor relativering en humor.
Succesnummer Van Paramaribo naar Paradiso: singer-songwriter Jeangu Macrooy (25) presenteert deze maand zijn nieuwe album in Amsterdam. ‘Een mijlpaal.’ tekst Kim van der Meulen
B
Brandhaarden Internationaal Theater Amsterdam t/m 6 feb
PHILE DEPREZ
B
randhaarden is het jaarlijkse internationale festival van ITA, met toptheater dat in Nederland nog niet of zelden te zien was. Dit jaar staat het werk van Milo Rau centraal – begrijpelijk ook, want de Zwitserse theatermaker weet feilloos de brandhaarden in onze huidige wereld te verbeelden. De openingsvoorstelling Lam Gods (24 t/m 26 januari), geïnspireerd op het altaarstuk van de gebroeders Van Eyck, veroorzaakte bij de première in 2018 de nodige ophef. Rau vertaalde de Bijbelse personages naar gewone Gentenaren uit alle lagen van de bevolking, onder wie een moeder van een Syriëganger. Het handelsmerk van Rau zijn ‘re-enactments’, waarin hij historische gebeurtenissen als het ware laat naspelen door acteurs. Spraakmakend is Five easy pieces (1 en 2 februari), een reconstructie van een van de zwartste bladzijden uit de Belgische geschiedenis:
ij het grote publiek werd Jeangu misschien pas bekend toen hij Judas speelde in The passion of nummers van Paul Simon zong in De wereld draait door, maar hij timmert al veel langer aan de weg. Als vijftienjarige schreef hij samen met tweelingbroer Xillan al eigen liedjes in Paramaribo, waar de broers opgroeiden en waar hun muziek werd opgepikt door de Surinaamse radio. In 2014, net twintig jaar oud, vond Jeangu het tijd voor een volgende stap: hij verhuisde naar Nederland, waar hij weleens op vakantie en familiebezoek was geweest. Zijn doel: aan het conservatorium van Enschede leren hoe je popliedjes schrijft – iets waar muziekscholen in Suriname zich minder op richten. ‘De beste beslissing die ik ooit heb genomen’, zei hij daarover in Trouw. Hij werd ontdekt door Perquisite, die hem tekende bij
zijn label. Daarop verscheen de eerste debuut-EP Brave enough – een plaat waardoor hij meteen tot 3FM Serious Talent werd uitgeroepen. Sindsdien ging het razendsnel: hij stond op North Sea Jazz, Lowlands, kreeg een Edison-nominatie voor zijn debuutalbum High on you en deed een bijna uitverkochte clubtour. Nu is er een tweede album, Horizon, dat hij deze maand in Paradiso presenteert, met weer volop persoonlijke nummers, soulvolle sound en zijn herkenbare, warme stemgeluid. ‘Paradiso is heilige grond in de popwereld. Het feit dat ik mijn nieuwe album in de grote zaal mag presenteren, is een absolute mijlpaal in mijn carrière’, aldus de zanger/componist/gitarist. Reken ook maar vast op een drukke festivalzomer. Jeangu Macrooy Paradiso 7 februari
COLUMN
Emma Curvers
23
Emma
IN DE STAD
Aflevering 33: Waarin Emma iedereen wantrouwt (ook zichzelf)
Emma Curvers is schrijver en journalist.
te bedenken voor welk arm land ze zogenaamd inzamelen. In de kerstvakantie staat ongevraagd een dilemma voor Amateurs. En toch: ik twijfel. Mogelijk zie ik in deze loepmijn voordeur. Door het raampje onderin zie ik dat er zuivere, nobele kinderen – die hun vrije zaterdag opofferen kindervoeten staan − ik ben dus op mijn hoede. Ik ken geen kinderen. ‘We zamelen geld in voor de arme mensen’, zegt de voor de minder gefortuneerden van de wereld – alleen maar het doortrapte kind dat ik zelf ben geweest. grootste van twee jongens van een jaar of acht. De arme mensen, zeg ik, wie zijn dat dan? De tweede valt bij ‘Het is voor Kerstmis’, zegt de een en houdt zijn hoofd schuin. Ze spelen het keihard. ‘Ik ga even kijken hoeveel dat ze niet precies weten om welke arme mensen het gaat, contant geld ik nog in huis heb’, zeg ik en loop mijn halletje maar dat ze gestuurd zijn door de basisschool verderop. in. Achter me beginnen de jongens met ‘Mensen die niets te eten hebben.’ Ze elkaar te smiespelen. hebben geen collectebus bij zich en ook al geen formulier waarop in schoolschrift IK PROBEER MET MIJN ‘Sorry jongens, alleen maar briefjes is ingevuld wat er is ingezameld. LASERBLIK HUN JONGE van 200’, zeg ik. ‘Ik heb anders nog wel Ik zie ineens voor me dat ze van het geld ZIELTJES TE BREKEN wat voetbalplaatjes voor jullie, of een mandarijntje?’ dat ik ze geef kleine vuurwapens zullen Toch blijft de kwestie van de arme kindekopen en illegaal vuurwerk dat ze om katren de hele kerstvakantie knagen. Ben ik a) een paranoïde ten in de buurt zullen binden, terwijl ze rokend proosten op zuurbuur, die haar medemens onterecht wantrouwt, of b) de buurvrouw. Ik kijk de kinderen aan en probeer met mijn een niet op haar achterhoofd gevallen vrouw van de wereld laserblik hun jonge zieltjes te breken tot ze snikkend zullen met een feilloze leugendetector? toegeven dat ze inderdaad geld inzamelen voor zichzelf. Het gaat hier om mijn zelfbeeld. Als ik de kinderen op Dat heb ik zelf immers ook zo vaak bedacht, toen ik acht was, om geld in te zamelen voor mijn arme zelf. Als we bij de het schoolplein zie spelen, kijk ik even of ze soms nieuwe vrijgevigste huizen zouden langsgaan, en we hadden dankzij schoenen dragen. Of een holster. Er zit niets op behalve de school op te bellen. Een mevrouw met een warme stem – ik de kinderpostzegels goed in kaart welke dat waren, zouden hoop hun juf – neemt op. ‘Wat een boefjes!’ zegt de juf. Er is we ons misselijk kunnen eten aan aardbeiveters. Het bleef zeker weten geen kerstinzameling voor de arme mensen bij dromen, trouwens. Wel heb ik eens met deur-tot-deurgeweest. Of ik misschien een signalement heb van de verkoop zilveren kettingen verkocht: kleine mergelsteentjes die ik uit het plantsoen had gegraaid, ingepakt met alumini- verdachten? ‘Nee, mevrouw, ik weet niet meer hoe ze eruitzagen’, lieg ik. Leuker om een politieschets van ze te maken umfolie aan een lintje. Op die zwendel had ik tenminste en gezocht-flyers in de buurt te verspreiden. mijn best gedaan. Deze jongens nemen niet eens de moeite
ELLIS REGINA PHOTOGRAPHY
I
24
krant KRANT
KUNST & VERMAAK
dans
‘Hij drijft ze tot het uiterste’ Hij is een van de meest toonaangevende dansmakers van nu, maar gelukkig vindt David Dawson (46) nog steeds tijd voor ‘zijn’ Nationale Ballet. Deze maand gaat het enerverende dubbelwerk Requiem in première.
D
dans Requiem v.a. 9 februari Nationale Opera & Ballet operaballet.nl
avid Dawson heeft een lange geschiedenis bij Het Nationale Ballet. In 1995 kwam de Londenaar in Amsterdam terecht als danser. ‘Hij heeft zelfs in een van mijn eerste grote balletten gedanst,’ herinnert Ted Brandsen, huidig artistiek leider van Het Nationale Ballet, zich. Daar zou Dawson blijven tot 2000, waarna hij nog twee jaar bij William Forsythe danste. Toch was uitvoerend dansen geen perfecte match, vertelde Dawson twee jaar geleden tijdens een interview met DanceICONS. ‘In mijn ogen heb ik gefaald als danser – ik was altijd bang. Ik ben lang heel onzeker geweest. Ik had talent, maar ik had ook veel regie en leiding nodig.’ Toen toenmalig artistiek leider Wayne Eagling hem in 1997 vroeg zelf een ballet te
ALAIN HONOREZ
ANGELA STERLING
tekst Bregtje Schudel
maken, viel alles op zijn plaats. ‘Wanneer ik choreografeer, valt alle angst weg. Voor het eerst had ik het gevoel dat ik mijn kunst onder controle had. Tijdens het creëren voel ik me vrij.’ BETER EN BETER Nu, ruim twintig jaar later, is Dawson een gevierd choreograaf. Zijn dans is een mengeling van het strakke neoklassieke ballet van Balanchine en de experimentele, grensoverschrijdende postmoderne dans van Forsythe. Ted Brandsen: ‘Hij zet de klassieke techniek op zo’n manier in dat de dansers echt tot het uiterste uitgedaagd worden, en daardoor ook steeds beter worden, net zoals dat bij atleten gebeurt. Hij gebruikt heel ingenieus en inventief partnerwerk, hij doet dingen die je nooit eerder ergens anders hebt gezien. Zijn werk is dynamisch,
met veel snelheid. Hij gebruikt het hele toneel. De dansers zien letterlijk alle hoeken van de kamer. Tegelijkertijd is het een heel lyrische, emotionele manier van bewegen, waar je als kijker direct door meegesleept wordt.’ BREXIT-UITSLAG Hoe meeslepend het werk van Dawson, sinds 2015 werkzaam als artistic associate bij Het Nationale Ballet, dan precies kan zijn, is vanaf deze maand te ervaren met het nieuwe avondvullende programma Requiem. Het stuk beslaat de herneming van de solo Citizen nowhere én nieuw werk. Springplank bij Citizen nowhere was het beroemde Le petit prince van Antoine de Saint-Exupery, een van de tien meest gelezen boeken ter wereld, met solist Edo Wijnen (in 2017 genomineerd
25
mis deze niet ‘DAWSON DOET DINGEN DIE JE NOOIT EERDER ERGENS ANDERS HEBT GEZIEN’
We Are Public selecteert elke maand drie dingen die je echt niet mag missen. Met een We Are Publicabonnement voor €15 per maand krijg je gratis toegang tot deze en vele andere voorstellingen en events. wearepublic.nl
INTENSE DANSPERFORMANCE The way you sound tonight is een ‘akoestische ballroom’, zonder begin en zonder eind. Vijf performers en hun pulserende beweging nemen het publiek mee in eeuwigdurende cycli: ruimte, afstand en nabijheid, dag en nacht. Wij kunnen niet wachten om deze spannende performance, gemaakt door Arno Schuitemaker, te zien.
JOYA MOOI
ANGELA STERLING
De Meervaart, 2 februari (vrij entree voor leden van We Are Public).
ONTMOET DE NIEUWE MAKERS voor Zwaan Beste Dansprestatie) in de titelrol. Maar de solo overlapt ook met de actualiteit. Dawson en componist Szymon Brzóska zagen in de kleine prins ook een eenzame, staatloze vluchteling. Dawson: ‘Hij is ieder van ons. Maar elke klop op de deur wordt beantwoord met stilte.’ De uitslag van het Brexit-referendum was dan ook een klap voor de choreograaf. ‘Vlak daarna zei de Britse premier: ‘Iedereen die zichzelf ziet als een wereldburger, is een burger van nergens, a citizen of nowhere.’ Vreselijk vond ik dat.’ OOK VOOR DE LEVENDEN Het tweede deel, Requiem genaamd, zorgt voor een mooi contrast. Het is een groepsstuk voor twintig dansers,
met nieuwe muziek van componist Gavin Bryars voor een groot orkest met koor. Brandsen: ‘Ik vroeg David wel: waarom wil je een requiem maken? Zijn inspiratie kwam van de Eerste Wereldoorlog. Afgelopen november was het honderd jaar geleden dat die tot een eind kwam. Hij vroeg zich af: waar zijn we nu, een eeuw later? Zijn we vooruitgekomen? Maar in veel opzichten maakt hij zich nu nog meer zorgen. We zijn eigenlijk met z’n allen de wereld aan het vernietigen.’ Toch is Requiem niet alleen maar deprimerend, benadrukt Brandsen. ‘Het stuk gaat ook over hoop, met de dansers die als een soort engelen op aarde neerdalen om te zeggen: vergeet niet dat liefde het belangrijkst is!’
Jonge muzikanten, artiesten, theatermakers, cabaretiers en choreografen uit alle hoeken van Amsterdam laten hun laatste werk zien op festival RRReuring. Onze theaterredacteuren Celine Talens en Jonne ter Braak kozen de beste voorstellingen van het programma uit, waaronder White noise van Christian Guerematchi en Samudra van Robin Block. Podium Mozaïek, 1 t/m 9 februari (vrij entree voor leden van We Are Public bij de voorstellingen White noise, Joya Mooi, Samudra en Convicted songs).
UNDERGROUNDFEESTJE Muziekredacteur Tim Sprangers tipt het optreden van de undergroundband The Ex in De Melkweg. The Ex bestaat veertig jaar en dat wordt gevierd met een multidisciplinair feestje, waar onder andere de Ethiopische muziek- en dansacts Fendika en Circus Debre Berhan een bijdrage leveren. De Melkweg, 11 februari (vrij entree voor leden van We Are Public).
26
krant KRANT
KUNST & VERMAAK
cultuur
Lang zullen we lezen
In honderd jaar is de OBA uitgegroeid van statige leeszaal tot ontmoetingsplek. Het jubileum wordt gevierd met een breed feestprogramma – van Inburgerbar tot ouderentalkshow. tekst Veerle Corstens
T
ot 1919 waren in Amsterdam de plekken waar je boeken kon lenen dun gezaaid. Zeker, er was een leesmuseum, maar dat was alleen toegankelijk voor mannen – toen feministe Aletta Jacobs lid wilde worden, werd zij geweigerd. En daarnaast had je de winkelbibliotheken waar je voor weinig geld met name ‘realistische’ boekjes kon lenen, oftewel pornografische literatuur. Dat veranderde toen een groep Amsterdammers besloot dat er een openbare bibliotheek moest komen – gratis toegankelijk, voor de elite én het volk – en de
gemeente daarmee instemde. Wel moest de bibliotheek ‘onderrichtend’ en ‘ontwikkelend’ zijn, dus werd er streng gekeken naar het boekaanbod. KOMEN DE HYENA’S Van razendpopulaire boeken, zoals die van Ina Boudier-Bakker, was maar één exemplaar beschikbaar. Volgens Joosje Lakmaker, die met Elke Veldkamp het jubileumboek Amsterdammers en hun bibliotheek schreef over de geschiedenis van de OBA, was men toen als de dood dat de balies bestormd zouden worden door ‘boekverslin-
dende hyena’s’. In die eerste vestiging aan de Keizersgracht moest je moeite doen om een boek te lenen. Zelf een boek pakken was er niet bij; dat vroeg je aan via de catalogus en moest uit de kelder worden gehaald. Een licht intimiderende ervaring. BIBLIOTHEEKKAT Door de jaren heen was diefstal een probleem, zegt Frank Verbeek, die al veertig jaar bibliothecaris bij de OBA is. Ook in het pand aan de Prinsengracht, dat vanaf 1977 in gebruik genomen werd. ‘Om inbraken te voorkomen, werd daar rond
27
100 DAGEN FEEST Het 100-jarig bestaan van de OBA wordt gevierd met een feestelijke karavaan die tussen 8 februari en 19 mei langs alle 26 vestigingen in de stad trekt. Op het programma staat onder andere De grote reizende rebelse voorleesestafette (van 0 tot 100 jaar), Minifestival Liefde voor verhalen, een heuse Inburgerbar (waar je inburgertips krijgt en een hamburger kunt eten) en ouderentalkshow Up! met actrice Carry Tefsen als gast. Kijk voor het overzicht op oba.nl.
1990 een nieuw alarmsysteem met laserstralen geïnstalleerd. Dat betekende ook het einde van de bibliotheekkat, die eigenlijk van de conciërge was. Hij liet hem in het gebouw los om van de enorme hoeveelheid muizen af te komen. Bleken we die muizen toch te prefereren boven inbrekers.’ LOSSE SFEER Dat OBA-werknemers zoals Verbeek veertig jaar lang trouw zijn aan hun werkgever, is volgens Lakmaker niet gek. ‘Er is geen andere instelling waar mensen zo lang blijven werken. In de
beginjaren waren het dames van goede komaf, vaak ongetrouwd, met gymnasiumopleiding – ontzettend laagbetaald. Ze werkten met hart en ziel aan de verheffing van het volk. Later kwamen ook mannen bij de bibliotheek werken en werd de sfeer losser. In de jaren zeventig waren er geen restricties meer wat betreft de boeken die geleend mochten worden; Reve en Jan Cremer kwamen gewoon in de kast te staan. Alleen porno was niet te vinden. Het idealistische beeld van een bibliotheek die mensen aan het lezen hielp, en
daarmee een stap hoger op de maatschappelijk ladder, bleef.’ BOETES Frank Verbeek heeft wat gekke dingen meegemaakt. Zoals de keer dat hij op zijn bakfiets langsging bij mensen die het maximum van tien geleende boeken ruimschoots overschreden hadden. ‘Ik kwam binnen bij iemand die de hele gang vol bibliotheekboeken had staan. Mijn meerderen heb ik toen overgehaald om de boetes af te laten kopen, want dit waren geen schurken, maar boekliefhebbers die zich doodschaamden.’
V.l.n.r. 1. Parkbibliotheek voor de jeugd in het Vondelpark (1917 – twee jaar voor de OBA werd opgericht). 2. Boekenbestellers voor de bibliotheek aan de Keizersgracht – het transport tussen de filialen ging per bakfiets. 3. Lezende jongen in (waarschijnlijk) de jaren dertig. 4. Filiaal Tuindorp Oostzaan; de foto is vrijwel zeker genomen na de dijkdoorbraak op 14 januari 1960.
28
krant KRANT
expo
KUNST & VERMAAK
Aangekleed, naakt of iets ertussenin Dromerig, een tikkie surrealistisch en uitermate esthetisch: exact vijftig jaar na de dood van Erwin Blumenfeld blijkt in Foam maar weer eens hoe tijdloos zijn modefotografie is.
E
en modefotograaf fotografeert geen mode, hij vertelt een verhaal waarbij de kleding het verhaal onderstreept. Hij fotografeert geen jurk, maar een sfeer van luxe. Geen nylonkousen, maar de droom van zachte weelde. Erwin Blumenfeld begreep dit concept al lang voordat het gemeengoed werd. In de naoorlogse jaren maakte hij vooral snel carrière in New York. Tot dan toe was zijn werk voornamelijk zwart-wit, maar in de Amerikaanse stad schakelt hij met groot succes over op kleur. Tegelijkertijd ontwikkelt hij een speelse, verleidelijke manier van fotograferen, die naadloos aansluit bij het opkomende consumentisme en individualisme.
expo Blumenfeld Foam 15 februari t/m 14 april foam.org
BLUMENFELD-PYJAMA Erwin Blumenfeld, fotograaf en kunstenaar, geboren in Duitsland, vertrekt in 1918 voor de liefde naar Amsterdam. Als zich een zwangerschap aandient, opent hij aan de Kalverstraat een winkel in lederwaren, want van zijn werk als fotograaf en kunstenaar kan hij geen gezin onderhouden. Toeval of niet: in het winkelpand blijkt een donkere kamer te zijn en Blumenfeld stort zich weer op de fotografie. Zijn portretten zet hij in de etalage en al snel verkopen die beter dan de handschoenen en portemon-
VARIANT OF VOGUE NY COVER, 1953 © THE ESTATE OF ERWIN BLUMENFELD
PAT BLAKE FOR VOGUE NY, 1954 © THE ESTATE OF ERWIN BLUMENFELD
tekst Joke van der Weij
nees. In 1936 waagt hij de tocht naar Parijs, stad van kunst en mode. Uit deze periode stammen veel naakten in zwart-wit. Zijn hele leven lang zal hij mooie vrouwen blijven fotograferen; aangekleed, naakt of iets ertussenin. Omdat hij in Parijs, geholpen door Vogue- en Vanity Fairfotograaf Cecil Beaton, al contacten heeft gelegd met het toonaangevende Harper’s Bazaar, is hij in de gelegenheid om in 1941 de nazibezetting van Frankrijk te ontvluchten en de oversteek naar Amerika te maken. Drie jaar later gaat hij aan de slag voor Vogue. Zijn fotoreportages, en vooral zijn covers, bereiken een iconische status, zoals de foto waarbij het gezicht van het model wordt teruggebracht tot een oog en een paar rode lippen, die zo beroemd wordt dat er zelfs pyjamabroeken mee bedrukt worden. EENS EEN KUNSTENAAR Er is inmiddels een groeiende markt voor luxe voorwerpen. Na de depressie van de jaren dertig en de oorlogstijd is er behoefte aan een nieuwe levensstijl. Blumenfelds artistieke verbeeldingskracht bloeit als nooit tevoren. In de jaren vijftig is de Joodse immigrant uitgegroeid tot de meest gevierde en bestbetaalde
29
mis deze niet Iedereen fotografeert
De schatkamer!
Verlangen naar Mekka
modefotograaf van New York, in het bezit van een prachtig appartement en een trendy beach house. Maar was hij niet ooit een echte kunstenaar? Af en toe lijkt dat contrast met zijn commerciële succes te wringen. Zijn foto’s worden niet altijd naar zijn zin bewerkt door artdirectors, door Blumenfeld consequent ‘ass directors’ genoemd. Maar zo’n breuk is het nu ook weer niet: Blumenfeld blijft, of hij nu kunstenaar is of commercieel fotograaf, ongebreideld experimenteren. Hij vertaalt zijn vroegere artistieke uitprobeersels volop naar zijn modefoto’s, zoals die keer dat een model plotseling niet twee, maar vier gehandschoende armen heeft. Later in zijn carrière experimenteert hij met modefilmpjes voor concerns als Elisabeth Arden, L’Oréal en Helena Rubinstein. De tentoonstelling in Foam laat wat van die knap gemaakte filmpjes zien, naast een ruime selectie kleurenfoto’s. De ene prachtplaat na de andere schiet aan het oog voorbij. Vaak trouwens niet alleen mooi, maar ook geestig. Het surrealisme en dadaïsme uit Blumenfelds jonge kunstenaarsjaren zijn nooit helemaal verdwenen. Haast surrealistisch is ook zijn dood: in Rome rent hij – inmiddels hartpatiënt – net zo lang de Spaanse Trappen op en af tot hij erbij neervalt. De modewereld verandert, zijn tijd is over.
VARIANT OF VOGUE NY COVER, 1953 © THE ESTATE OF ERWIN BLUMENFELD
THE PICASSO GIRL NY, 942 © THE ESTATE OF ERWIN BLUMENFELD
IEDEREEN FOTOGRAFEERT
Erwin Blumenfeld (1897-1969) is de fotograaf die de meeste covers schoot voor modeblad Vogue.
Mattie Boom, conservator fotografie bij het Rijksmuseum, onderzocht honderden amateurfoto’s uit de begintijd van de amateurfotografie. De nieuwe handzame camera’s, waarvan Kodak de bekendste is, maakten het voor veel mensen mogelijk om zelf foto’s te maken. De camera ging overal mee naar toe en werd door iedereen gebruikt, zélfs door vrouwen. We zien vaak vrolijke taferelen, en ook de selfie en het snapshot bestonden al in 1888. Ruim 130 foto’s, albums en camera’s laten zien hoe de beeldcultuur veranderd is. En passant wordt uitgelegd waarom amateurfoto’s de ‘missing link’ zijn in de geschiedenis van de fotografie. Rijksmuseum, 15 februari t/m 10 juni
DE SCHATKAMER In 2019 bestaat Hermitage Amsterdam alweer tien jaar. Dat wordt gevierd met twee jubileumtentoonstellingen, waarvan de eerste De schatkamer! heet. Met een uitroepteken, ja, want er is lang gewerkt aan een overzicht dat de schatten uit de Russische Hermitage recht doet. Zo’n 25.000 jaar kunstgeschiedenis wordt over ons uitgestort, beginnend met de Venus van Kostjonki, een kalkstenen vruchtbaarheidsbeeldje en het oudste object uit de Hermitage. Telkens worden twee kunstwerken uit verschillende culturen in een verrassende opstelling gecombineerd. Opsommingen zijn nutteloos: bedenk dat de Hermitage een van de weinige encyclopedische musea ter wereld is. In september krijgen we Juwelen! Hermitage, 2 februari t/m 25 augustus
VERLANGEN NAAR MEKKA Dagelijks bidden gelovige moslims op hun gebedskleedje richting Mekka. En als het enigszins mogelijk is, moet een moslim daar ook in levenden lijve naar toe, om zeven keer een ronde te maken rond de heilige Kaäba. Elk jaar ondernemen zo’n twee miljoen moslims deze spirituele reis, de hadj: een indringende ervaring. Mekka is verboden voor ongelovigen, maar op deze tentoonstelling kunnen die toch een Mekkaervaring opdoen: met een VR-bril. Daarnaast zijn er ruim driehonderd aan de hadj gerelateerde foto’s, filmpjes en kunstvoorwerpen te zien uit verschillende islamitische culturen. Tropenmuseum, vanaf 15 februari
30
krant KRANT
KUNST & VERMAAK
film
‘Niemand die een kaartje stuurt’ Een Rotterdamse vrouw lag tien jaar dood in haar huis zonder dat iemand haar miste. Hoe kan dat? In IDFA-favoriet Goede buren trekt filmmaker Stella van Voorst van Beest de wijk in. tekst Bregtje Schudel
De Rotterdamse vrijwilligers Ada en Wilma.
film Goede buren Regie: Stella van Voorst van Beest Vanaf 14 februari
Waarom wilde je deze documentaire maken? ‘Het startpunt was een krantenartikel uit 2013, over Bep de Bruin die ruim tien jaar dood in haar huis in Rotterdam had gelegen. De reacties van de buren en mensen uit de straat vond ik interessant. Iedereen had wel een verklaring voor het feit dat ze haar al zo lang niet meer gezien hadden, en dat ze nooit bij haar hadden aangeklopt. Ik vond het een heel boeiend beeld van hoe mensen zo langs elkaar heen kunnen leven. Toen twee jaar geleden – naar aanleiding van haar dood – een campagne werd gestart om de eenzaamheid in Rotterdam te bestrijden, leek me dat een mooi haakje voor een documentaire. Hoe werkt de sociale samenhang in de buurt? En hoe ziet het leven eruit van iemand die als ‘eenzaam’ wordt gezien?’ In de film ga je op pad met de Rotterdamse vrijwilligers Ada (59) en Wilma (70). ‘Ja, dat was een godsgeschenk. Ada is in de buurt sowieso al heel actief
– een ‘kartrekker’ noemen ze dat. Zij doet niets zonder haar maatje Wilma. Ze hebben een heel fijne dynamiek samen. De een is heel emotioneel, de ander juist relativerend. En ze hebben gevoel voor humor. Dat is fijn, bij een beladen onderwerp als dit.’ We brengen de meeste tijd door bij Jan en Til. Hoe zijn jullie hen op het spoor gekomen? ‘Jan ontmoette ik via een geestelijk verzorger, met wie hij eens in de zoveel weken zingevingsgesprekken had. Jan is een gevoelige man in een harde wereld. Til kregen we ook getipt. Een moeilijk persoontje, maar heel intrigerend. Zij was echt blij dat er een filmploeg langskwam – ‘Dan kan ik eindelijk eens mijn verhaal doen!’’ Had geen van beiden andere sociale contacten? ‘Dat wel. Jan heeft een soort van sociaal netwerk. Hij krijgt veel hulpverlening, maar dat is steeds maar kort, en vooral praktisch. Bij hem gaat het meer om een
gevoel van eenzaamheid. Til doet mee aan allerlei sociale activiteiten. Wat haar eenzaam maakt, is dat ze niemand echt toelaat, want niemand mag weten dat ze haar kinderen al jaren niet ziet. Maar juist omdat ze zo van zich afbijt, is ze niet zo geliefd. Dus als ze door ziekte een paar keer niet komt opdagen bij haar clubjes, is er niemand die een kaartje stuurt. Zij identificeert zich ook tweehonderd procent met die mevrouw die tien jaar dood in huis heeft gelegen.’ Wat wil je dat mensen meenemen van deze film? ‘Een reactie die ik na de première op het IDFA veel hoorde was: o, ik ga nu meteen bij mijn buurvrouw langs om te vragen of ze nog wat nodig heeft. Of: ik moet mijn moeder weer eens opzoeken! Maar er waren ook mensen die verder dachten; hoe maak ik de buurt een beetje leuk? Hoe wil ik het zelf geregeld hebben, later? Dat was wel waar ik vooraf op hoopte.’
31
film
in première
En de winnaars zijn... Voorspellen wie tijdens de Oscars met de gouden beeldjes naar huis gaan, blijft een kwestie van koffiedik kijken. Zeker wanneer op het moment van schrijven de nominaties nog niet eens bekend zijn. Oscar-bait is er in elk geval genoeg: films die, al dan niet terecht, puur vanwege hun onderwerp goed scoren bij de Academy. De biopic bijvoorbeeld, een film over echte mensen, met extra bonuspunten als het personage lijdt aan een ernstige aandoening en wanneer de acteur/actrice zich compleet transformeert voor de rol. Wat dat laatste betreft heeft Vice (28 februari) de beste papieren. Christian Bale is nagenoeg onherkenbaar als oud-vicepresident Dick Cheney (zie foto), al gooit Sam Rockwell ook hoge ogen als Cheney’s marionet-president George W. Bush. Green book (31 januari), over de hechte vriendschap tussen een blanke chauffeur (Viggo Mortensen) en een Afro-Amerikaanse concertpianist (Mahershala Ali), lijkt een inkoppertje. Maar vergeet ook Melissa McCarthy in Can you ever forgive me? (21 februari) niet. McCarthy speelt Lee Israel, een getalenteerde maar aan lagerwal geraakte schrijfster, die stiekem geld verdiende met het namaken van brieven van overleden literaire grootheden. 91st Academy Awards 25 februari, 03.00 uur
AT ETERNITY’S GATE Elf jaar nadat Julian Schnabel met The diving bell and the butterfly in het hoofd klom van Jean-Dominique Bauby, een voormalig Elle-redacteur met lockedin-syndroom, kijkt de regisseur met At eternity’s gate door de ogen van Vincent van Gogh (Willem Dafoe) gedurende zijn laatste jaren in Frankrijk. Regie Julian Schnabel Release 7 februari
EIGHTH GRADE
Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.
THE STATE AGAINST IF BEALE STREET COULD TALK Na Moonlight (Oscar voor Beste Film in 2017) komt Barry Jenkins opnieuw met een klein, aangrijpend liefdesdrama. De jonge Tish (Kiki Layne) probeert haar ten onrechte veroordeelde vriend (Stephan James) uit de gevangenis te krijgen voordat hun zoontje geboren wordt. Regie Barry Jenkins Release 14 februari
Zeg eerlijk: bestaan er mensen die graag hun middelbareschooltijd nog eens over zouden willen doen? Kayla (Elsie Fisher, het jongste weesmeisje in Despicable me) hoeft nog maar één week. Hoe moeilijk kan dat zijn? Sterk, hilarisch en pijnlijk herkenbaar speelfilmdebuut van acteur Bo Burnham. Regie Bo Burnham Release 21 februari
MID90S
RETROSPEKT
TEA WITH THE DAMES
Jonge moeder en welzijnswerker Mette (Circé Lethem) neemt, tegen beter weten in, de mishandelde Lee (Lien Wildemeersch) onder haar hoede. Eerste nieuwe speelfilm van Esther Rots na haar aangrijpende speelfilmdebuut Kan door huid heen (waarvoor actrice Rifka Lodeizen in 2009 een Gouden Kalf won). Regie Esther Rots Release 21 februari
Nog een veelbelovend speelfilmdebuut van een acteur over opgroeien: Mid90s van Jonah Hill (Superbad, 21 Jump Street) volgt de groeipijnen van jonge tiener Stevie (Sunny Suljic, The killing of a sacred deer), die aansluiting vindt bij een groep oudere skaters in Los Angeles. Regie Jonah Hill Release 21 februari
Acteerveteranen Eileen Atkins, Judi Dench, Maggie Smith en Joan Plowright zijn al langer wel bevriend dan niet. Reden voor filmmaker Roger Michell (Notting Hill) om eens met de ‘dames’ te theeleuten over plankenkoorts wanneer je Cleopatra mag spelen en hun vroegere echtgenoten. Regie Roger Michell Release 21 februari
MINDING THE GAP
DOUBLE VIES
Documentairemaker en skater Bing Liu volgt twee van zijn goede skatevrienden tijdens hun moeizame transformatie van tiener tot volwassene. Deze debuutdocumentaire lijkt een soortgelijke weg te volgen als die van Mid90s – een skatefamilie die hechter is dan echte familie – maar boort, wanneer de onbekommerde Jack ongepland vader wordt, onverwacht diepe bronnen aan. Regie Bing Liu Release 28 februari
Alledrie de hoofdpersonen in Double vies van Olivier Assayas (Clouds of Sils Maria) leiden dubbellevens. Boekenuitgever Alain (Guillaume Canet) probeert mee te gaan met het digitale tijdperk, schrijver Léonard probeert níet over zijn privéleven te schrijven en actrice Selena (Juliette Binoche) vraagt zich af wat belangrijker is: uitdagend werk of een dikke cheque? Regie Olivier Assayas Release 14 februari
32
krant KRANT
interview
KUNST & VERMAAK
Stress-expert Thijs Launspach:
‘Druk zijn is een keuze’ Het is beroepsziekte nummer één: de burn-out. Hoe keren we dat om? Psycholoog Thijs Launspach (30) schreef er een boek over. ‘Amsterdam is een aanslag op je stresssysteem.’ tekst Alice Boothby foto’s Frank Ruiter
P
‘Stress is bedoeld om snel een probleem op te lossen, niet om nachtenlang te piekeren’
resteren, geld verdienen, carrière maken, een bloeiend sociaal leven hebben, leuke kinderen opvoeden, er ondertussen een beetje hip bij lopen, eindeloos lange bucketlists afstrepen en al die ervaringen ook nog eens delen met de rest van de wereld: het leven in een notendop anno 2019. Dat is althans het gevoel dat je bekruipt wanneer je naar de huidige samenleving kijkt. We moeten van alles – van onszelf, doorgaans – en dat levert de nodige druk op. Stress is een groeiend probleem: één op de zeven Nederlandse werknemers krijgt last van stressklachten of zelfs een burn-out. Onder 25- en 35-jarigen is dat aantal nog hoger: één op de zes of vijf. En aangezien de wachtlijsten voor psychologische hulp maar groeien en groeien, moeten we het zelf maar fiksen. Zelfhulpboeken als The subtle art of not giving a fuck, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt en Stress prijken niet voor niets al maandenlang in de top tien. Daar kwam er onlangs een bij: Fokking druk, van Thijs Launspach. Psycholoog, schrijver, spreker en allesweter als het gaat om het fenomeen stress. Op de vraag hoe zijn boek nog het verschil gaat maken, moet hij lachen. ‘Ja, dat klopt, er zijn veel boeken over burn-out op de markt en wat je ertegen kunt doen. Maar ik had er nog geen gevonden voor iemand als mijzelf: iemand die te maken krijgt met stress, maar niet per se een ‘zwaar geval’ is. Zo is Fokking druk meer gericht op de vraag wat stress precies is, hoe je acute stress kunt verminderen, hoe je je leven anders kunt inrichten zodat je minder stress ervaart en hoe je aandacht kunt trainen.’ In zijn boek stelt Launspach nadrukkelijk dat druk zijn een keuze is. Maar waarméé zijn we dan allemaal zo godvergeten druk? HET VOLLE LEVEN ‘Heb je even?’ reageert Launspach. ‘Ik denk dat er veel redenen zijn om te zeggen dat een hele generatie men-
sen het op dit moment drukker heeft dan ooit. Dat heeft onder andere te maken met ons werk, dat complexer en intensiever is geworden.’ Het vervagen van de grens tussen werk en privé noemt hij daarbij een van de oorzaken. Waar mensen twintig, dertig of vijftig jaar geleden thuiskwamen van hun werk en vervolgens een paar uur thúís waren, zitten we nu geregeld aan de eettafel ‘nog even’ een mail te beantwoorden, een vergadering voor te bereiden of te appen met collega’s. Die telefoonverslaving is wel degelijk aanwezig, aldus Launspach, en het apparaat slokt steeds meer van onze kostbare tijd op. Daarnaast hebben we meer dan ooit de neiging om onze agenda’s bomvol te plannen. Op zaterdagavond thuisblijven? Níet drie keer per week sporten? De werkborrel overslaan? Kan niet, mag niet. Launspach: ‘We lijken wel gedrild om het beste uit onszelf te halen. Dat is iets van onze tijd.’ En dat beste, dat is een rijk, fit, gelukkig, interessant, kosmopolitisch én sociaal leven. “Vervolgens hebben we het gevoel dat er iets mis is als we niet aan dat plaatje voldoen. En voelen we ons klote als we in het weekend gewoon op de bank zitten. Maar bovenal lijkt het erop dat we zijn gaan accepteren dat dat volle leven, met al die eisen, nou eenmaal een bepaalde mate van stress met zich meebrengt.’ EEN BEETJE IS OKÉ In zekere zin hoort stress ook bij het leven. Het heeft ons in de oertijd al uit menig benarde situatie gered. Wanneer er gevaar dreigt, geeft een dosis adrenaline en cortisol ons de kans om instinctief te vluchten, bevriezen of terug te vechten. Het is dus niet alleen normaal om af en toe in de stress te schieten, het is zelfs goed. Maar niet als het de status quo wordt. ‘A ls je je stresssysteem vaak aanzet, raakt het geblesseerd’, legt Launspach uit. ‘Het is net als een fysieke blessure. Til je voortdurend te veel gewicht, dan raak je overbelast.
>
33
‘Als je je stresssysteem vaak aanzet, raakt het geblesseerd’
34
krant KRANT
KUNST & VERMAAK
interview
THIJS LAUNSPACH
(Amsterdam, 1988) is psycholoog, schrijver en spreker, vooral op het gebied van (keuze)stress, millennials en burn-out. Launspach is een van de vaste gasten van het radioprogramma Millennial mindf**k, geeft les aan de Universiteit van Amsterdam en The School of Life en schrijft een wekelijkse carrièrecolumn in het Algemeen Dagblad. Onlangs verscheen zijn derde boek Fokking druk. Met zijn bedrijf Het Rustburo helpt hij mensen om meer rust in hun leven in te bouwen.
8X OP ANTI-STRESS-LES 1. Zet onnodige notificaties van
je telefoon uit: Instagram, reclamemail, die hardloopapp die dramt wanneer je weer gaat rennen. Zo word je niet bestookt door – veelal nutteloze – informatie. 2. Check niet vaker dan drie keer per dag je mail. Tip: ‘handmatig ophalen’ is handig, dan kun je alles in één keer afhandelen. 3. Haal rustig adem. Hoe? Met de 4-7-8-techniek bijvoorbeeld: 4 seconden inademen, 7 seconden je adem inhouden en 8 seconden uitademen. Zo verlicht je een stressreactie. 4. Leer herkennen wat er gebeurt met je lichaam als je stress hebt. Een wollig hoofd? Trillende vinger? Tranen? Herken waarschuwingssignalen – en pak de oorzaken aan. 5. Maak lijstjes, notities en houd een agenda bij. Hoe leger je hoofd, hoe minder stress. 6. Onthoud: goed genoeg is vaak goed genoeg. Ga dus niet bij álles tot het uiterste. 7. Train je aandacht. Daardoor kun je beter focussen op wat op dit moment belangrijk is. Vaak kan mindfulness hierbij helpen. 8. Doe regelmatig dingen niet, zeg afspraken af. Vindt echt niemand erg.
Je hebt rust nodig om te herstellen. Hetzelfde geldt voor ons stresssysteem: dat is bedoeld om op korte termijn een probleem om te lossen, niet om een hele week nachtenlang te piekeren over een sollicitatiegesprek.’ Als psycholoog maakt Launspach een duidelijk onderscheid tussen burn-out en stress. Een burn-out is het eindstation, dat krijg je als je langere tijd je stresssysteem overbelast. Werken is geen optie meer, je bent letterlijk opgebrand. Het is iets wezenlijk anders dan oververmoeid of overspannen zijn. In die voorstadia kun je een burn-out nog voorkomen, maar als er eenmaal aan de noodrem getrokken is, kun je niets anders dan rust nemen en revalideren. Zelf heeft Launspach nooit een burn-out gehad. ‘Maar je schrijft zo’n boek niet omdat je alleen maar op academisch niveau geïnteresseerd bent in het onderwerp. Ik heb het nooit geschopt tot een burn-out, maar natuurlijk heb ik ook weleens te maken met stress. Dat werd bijvoorbeeld pijnlijk duidelijk tijdens het schrijven van dit boek. Daar was ik me toen zelfs heel bewust van. Het was in wezen een soort onderzoek naar mezelf. Als ik op die schrijfperiode terugkijk, zijn er genoeg momenten geweest dat ik echt een minder leuk mens was door de stress. Voor mijn omgeving was ik soms niet te genieten, ik stond minder aandachtig in het leven en ik was
alleen maar aan het doorstomen. Dat is nog steeds af en toe aan de hand. Maar ik hoop dat ik inmiddels zo in de materie zit, dat ik de alarmsignalen op tijd herken.’ SSST, EVEN LUISTEREN Wat die klachten dan zijn? Dat verschilt. Vermoeidheid, geprikkeld zijn, lichamelijke kwalen – hoofd- of buikpijn, stijve spieren of trillende handen – en slecht slapen zijn duidelijke signalen van stress. Het gevoel dat je niet kunt focussen, dat je geen grip meer hebt op je leven of dat je voortdurend uitgeput bent, kunnen symptomen zijn van een (snel naderende) burn-out. Volgens Launspach zit de crux ’m in het feit dat we vaak niet naar onszelf luisteren. Of dat we klachten weliswaar herkennen, maar ze vervolgens scharen onder de noemer ‘tja, het is nu even stressvol op het werk’ of ‘ach, gaat wel weer over’. Launspach: ‘Stress is geen rocket science. Maar alle schijnoplossingen zoals yogaretraites, detox-thee, stoelmassages en kantoorhonden ten spijt: dat is slechts een doekje voor het bloeden. Je kunt een burn-out alleen voorkomen door jouw waarschuwingssignalen te ontdekken en gericht actie te ondernemen.’ In Fokking druk haalt hij een anekdote aan van de klinisch psycholoog Jordan Peterson, die beschrijft hoe artsen zich nog weleens verwonderen over het feit dat veel mensen hun eigen medicijnkuur niet afmaken. Zijn ze echter verantwoordelijk voor een kuur van bijvoorbeeld hun kind, een ouder familielid dat onder hun zorg staat of een huisdier, dan wordt die wél netjes afgemaakt. Waarom? We zijn geneigd beter voor onze naasten te zorgen dan voor onszelf. ‘Daarom zouden we voor onszelf moeten zorgen zoals we dat ook voor anderen doen. Dat begint bij het signaleren van stresstriggers en daarnaar handelen. Ook het budgetteren van je tijd en duidelijke keuzes maken, helpen tegen stress. Zo is druk voelen niet hetzelfde als druk zijn. Stress is onvermijdelijk, maar druk zijn is een keuze.’ DE AMSTERDAMSE ZIEKTE In dat opzicht lijken we allemaal wel een lesje tijdbudgetteren te kunnen gebruiken, als we afgaan op hoe
35
7 X WINTERS WARM
Is het een wijncafé, een bistro of een drukke huiskamer? Worst is eigenlijk alles ineen. Geniet hier van huisgemaakte worsten, zoals wildzwijnworst, bloedworst en de befaamde kreeftenworst. Ook kun je hier terecht voor heerlijke charcuterie, winterse groenteschotels en lekkere wijnen. Barentszstraat 171
CAFÉ BERN Café Bern – al veertig jaar een begrip in Amsterdam – staat bekend om zijn hemelse kaasfondue en laagdrempelige Amsterdamse gezelligheid. Stroop je mouwen op en dopen maar! Probeer ook eens de entrecote, die je aan tafel in kruidenboter grilt tot een perfecte medium-rare. Nieuwmarkt 9
CAFÉ JAAP
>
Café Jaap is de ideale plek om neer te ploffen na je te hebben uitgesloofd op de naastgelegen Jaap Edenbaan. Trakteer jezelf op broodjes rookworst, bockbier-
WORST
Grootmoeders gehaktbal, Hollandse biefstuk, stoofperen, rabarber. Hap-Hmm – met een 9,5 beoordeeld door wijlen culinair recensent Johannes van Dam – bewijst dat de Nederlandse keuken veel heerlijks te bieden heeft. Het restaurant werkt met een wisselend dagmenu en kookt met dagverse ingrediënten. Eerste Helmersstraat 33
CAFE BERN
NEDERLAND IN 2030 Maar waar zijn we over, pak ’m beet, tien jaar? Zit half Nederland dan thuis of hebben we een medicijn tegen de burn-outepidemie gevonden? Launspach: ‘Je bent in grote mate zelf verantwoordelijk voor de stress in je eigen leven, vind ik. Maar er zijn natuurlijk maatschappelijke tendensen die ervoor zorgen dat er steeds meer gewicht op je schouders komt.’ Een voorbeeld is de eerdergenoemde toenemende druk om 24/7 bereikbaar te moeten zijn. Momenteel pleit de PvdA daarom voor het reanimeren van de Arbeidstijdenwet, waarin ligt vastgelegd dat werknemers recht hebben op elf uur rust per dag. In een herziening moet worden vastgelegd dat er buiten werktijd ook niet gereageerd hoeft te worden op e-mails, telefoontjes of berichtjes van de baas of collega’s. ‘Het bedrijfsleven en de overheid hebben ook baat bij een burn-outvrije maatschappij, want het kost nu tientallen miljoenen euro’s per jaar. Wij hebben met z’n allen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om stress uit te bannen.’ Launspach pleit daarom voor een burn-outvrije maatschappij in 2030. Dan kán, volgens hem, als we meer plaats maken voor rust in ons leven. ‘Topsporters zijn daar bijvoorbeeld heel goed in. Die weten precies wanneer ze moeten pieken in belangrijke wedstrijden. Maar in aanloop daarnaartoe zijn ze heel bewust bezig met het vinden van rust. Zij weten: ik kan wel een wereldrecord neerzetten, maar alleen als ik daar genoeg ontspanning tegenover zet. Vanuit de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven moet de boodschap verspreid worden dat we meer rust nodig hebben, en dat we daar ook over mogen praten. Dat zou de norm moeten zijn. Je kunt nou eenmaal niet non-stop topsport bedrijven. Werken is een marathon, geen sprint.’
WORST
HAP-HMM
LT. CORNELIS Brengt de smaken van vroeger weer terug op je bord. Winterse kost, zoals Alkmaarse gort met snijbiet, een eendgeitenbrie combinatie, en longhaas met aardappel en bruine boter. Voor alle gerechten zijn lokale en duurzame producten gebruikt, waarbij er zowel aan de vleesen viseter als de vegetariër is gedacht. Voetboogstraat 15
CAFÉ JAAP
een gemiddeld gesprek tegenwoordig begint: ‘Hoe gaat het?’ – ‘Ja, druk!’ Zéker in een stad als Amsterdam, lijkt wel. Zijn inwoners van een stad die broeit en waar zo veel millennials wonen, vatbaarder voor stress? Of waar op de arbeidsmarkt buitenproportioneel veel carrièretijgers samenkomen en de concurrentie dus harder is dan elders? ‘Laat ik vooropstellen’, zegt Launspach, ‘dat stress niet alleen een millennialprobleem is. Het komt voor onder een veel bredere groep. Wat Amsterdammers betreft is het een beetje speculeren, want ik kan het niet wetenschappelijk onderbouwen, maar ik heb wel de indruk dat in het ‘A msterdamse wereldje’ extra veel van je verwacht wordt. Dat je een bepaalde gehaaidheid moet hebben om je ertussen te wurmen. En dan hebben we het nog niet eens over alle impulsen gehad: de trams, de fietsers. De stad is al met al best een aanslag op je stresssysteem.’
tjes en stampotten, terwijl je je voeten opwarmt bij de openhaard. De lange stamtafels bieden ideaal uitzicht op de ijsbaan – handig, als je kinderen het langer uithouden op de ijzers. Radioweg 64
HAP-HMM
Fan van oer-Hollandse hap en laagdrempelige gezelligheid? Breng dan een bezoek aan The Pantry. Hier kun je terecht voor goede snert met roggebrood en katenspek, boerenkool, draadjesvlees en karbonade. Droom weg bij het ouderwetse interieur met wandbordjes, lampenkappen, historische schilderijen en Delfts blauw terwijl je je schaaltje hangop leeg lepelt. Leidsekruisstraat 21
NOORDERLICHT De glazen koepel verwent zijn gasten de komende maanden met een vier-, vijfof zesgangenwintermenu, met echt winterse maaltjes als wildstoofpot of gekonfijte parelhoen. Hou je wel van een muziekje tijdens het eten? Reserveer dan een tafeltje tijdens de vele muzikale evenementen NDSM-plein 102
LT. CORNELIS
THE PANTRY
NOORDERLICHT
‘YOGARETRAITES, DETOX-THEE, KANTOORHONDEN: HET ZIJN SCHIJNOPLOSSINGEN’
THE PANTRY
Waar doop je je brood in de lekkerste kaasfondue en speel je Oudhollandse bordspellen? Dit zijn de beste adressen voor die winterse openhaardsfeer.
mee info r iams op terd .com am
service & info
LAST MINUTE TICKET SHOP In de Last Minute Ticket Shop koop je op de dag van de voorstelling online kaarten met korting tot 75 procent. Elke dag is er een nieuwe selectie van voorstellingen en concerten van de Amsterdamse theaters en concertzalen. lastminuteticketshop.nl
I AMSTERDAM STORE
Valid until 31-12-201 8 Check in each carr and out required ier on ever with y trip
Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van Amsterdam in de I amsterdam Store. IJ-hal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden zie: iamsterdam.com/store
ADRESSEN - Stationsplein 10 (tegenover Centraal Station) - Aankomsthal 2, Schiphol Plaza Voor openingstijden zie: iamsterdam com/visitorcentres
CLASS 2
HET AMSTERDAM & REGION TRAVEL TICKET
I AMSTERDAM VISITOR CENTRES Bezoek een van onze Visitor Centres voor informatie over Amsterdam en de regio, voor excursies & rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor het openbaar vervoer, souvenirs, hotel-reserveringen en de I amsterdam City Card. iamsterdam.com/visitorcentres twitter.com/Iamsterdam
1DAY
AMSTER AM & REGDIO N TRAVEL TICKET
Een ideaal cadeau voor bezoek van buiten de stad: aanschaf van de City Card geeft toegang tot meer dan 40 musea, openbaar vervoer, een rondvaart, 25 procent korting op attracties, eten en drinken en meer! Verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, hotels, rederijen, musea en GVB Tickets & Info punten.
Met de nieuwe versie van het ARTT-ticket kun je onbeperkt gebruikmaken van het openbaar vervoer in Amsterdam en de omliggende regio – dag en nacht, met bus en trein – gedurende 1, 2 of 3 dagen. Ontdek Haarlem, rijk aan cultuur, winkels en bezienswaardigheden zoals het Teylers of het Frans Hals Museum. De ARTT-tickets zijn verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, de I amsterdam Store, GVB Tickets & Informatie op het Stationsplein en het OV Servicecenter in de IJhal van het Centraal Station.
Meer info: iamsterdam.com/citycard
Meer info: iamsterdam.com/area
I AMSTERDAM CITY CARD
krant KRANT
februari 2019 38 41 42 44 46 48
37
WJOSVZ: HET COMEBACKVIRUS NADJA HÜPSCHER UIT ETEN EN ZO: WINKELS SPAARNDAMMERBUURT FIRST DATES‘ SERGIO
CHOCOA FESTIVAL
Ondernemer Edwin Spier over zijn plannen voor ‘het vergeten warenhuis’ Magna Plaza aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Binnenkort opent daar The Food Department, met 1100 m2 aan Amsterdamse foodstands, drie bars, een coffeecorner, een cocktailbar en een heuse biergarten.
HET GROTE FIASCO Om kleur te geven aan de fantasieloze, depressieve februarimaand organiseren Hotmamahot, Cantina Mobilé en Casco Amsterdam in navolging van vorig jaar opnieuw Het Grote Fiasco (dagkaarten €10). Tijdens de tweedaagse ‘grootste puinhoop van het jaar’ kan elke verwarde, verslagen en/of uitgebluste ziel zich onderdompelen in een weldadige chaos van vertier en verstrooiing. Volgens de bedenkers wordt Het Grote Fiasco een mix van de Rollende Keukens, de Aprilfeesten, De Parade en Extrema Indoor, met een podium vol dansbare leuke, nieuwe bandjes, de fijnste lokale dj’s, dranken en spijzen waar je zin in hebt én zin van krijgt. De line-up wordt later bekendgemaakt, maar – zo waarschuwt de organisatie – verwacht geen blokkenschema, structuur is immers de moordenaar van sfeer en verrassing. 22 en 23 februari Casco Amsterdam casco.stager.nl
Wie gek is op chocola en alles wil weten over het bruine/witte/ roze goud, blokt het weekend van 23 en 24 februari in z’n agenda. Dan vindt namelijk de zevende editie van het Chocoa Festival plaats in de Beurs van Berlage. Tijdens dit chocoladefestival word je bijgepraat over de nieuwste trends in chocoladeland, leer je hoe chocola van boon tot reep wordt gemaakt, proef je de kunstwerkjes van toppatissiers en chocolatiers en doe je handige cacaofeitjes op bij een van de 85 stands – wist je dat goede cacao tot wel 700 verschillende smaken kan bevatten? Ook kun je stemmen voor de Hot Chocolate Awards – wie maakt de beste chocoladedrank van Nederland? – die dat weekend worden uitgereikt. Er vloeit speciaalbier en koffie, en elk uur zijn er gratis wijn-chocolaproeverijen. Need we say more? 23 en 24 februari Beurs van Berlage chocoa.nl/festival
MANFRED HOFFERER
‘ALS HOOFDPOSTKANTOOR WIST DIT PAND OOIT MENSEN OVER DE HELE WERELD MET ELKAAR TE VERBINDEN. DAT WILLEN WE HIER ANNO 2019 OPNIEUW DOEN.’
38
krant KRANT
ETEN & DRINKEN EN ZO
oude bekenden
Wat je ook steeds vaker ziet...
OUDE BEKENDEN
Henny n Huisma
Take That
Spice Girls
Henny Huisman
Backstreet Boys Friends
Spice Girls
ls
39
De Spice Girls, happy hardcore en zelfs De Cock met cee-ooo-cee-kaa: ze komen allemaal terug in 2019. Vanwaar die collectieve hang naar vroeger? tekst Kim van der Meulen
TERUG NAAR TOEN
B
ijna 25 jaar geleden brak happy hardcore-duo Charly Lownoise & Mental Theo door met Wonderful days. Mooie dagen waren dat inderdaad: ze verkochten miljoenen platen en stonden in clubs over de hele wereld. Tijd voor een jubileum, vonden de mannen, en daarom staan ze volgende maand twee keer in Ziggo Dome. Met andere jarennegentighelden als T-Spoon, DJ Jean en Alice DeeJay als support act. ‘Als we het doen, moeten we gewoon uitpakken’, verklaarde Lownoise in RTL Boulevard. Wie zich afvraagt of er zo veel jaar na de hoogtijdagen van happy hardcore nog een publiek is: beide shows zijn uitverkocht.
Kees & Co
Take That
BACKSTREET’S BACK Alle trends komen na twintig jaar terug, wordt weleens gezegd – en dat geldt blijkbaar niet alleen voor heuptasjes en mom jeans, maar ook voor muziek. Zo staan in mei The Backstreet Boys in Amsterdam met hun grootste arenatour in achttien jaar, de DNA World Tour. Dat betekent big business voor de heren, die vanaf
1993 tienerharten sneller deden kloppen. Hun eerdere reünieconcert, de Never Gone Tour uit 2005, leverde ze volgens CNN een luttele 12,6 miljoen dollar op. ‘De reis die we 26 jaar geleden begonnen, is nog niet afgelopen en er is nog veel te doen’, aldus Brian Littrell. Vorig jaar tourden ze nog met New Kids On The Block – nog zo’n gouwe ouwe. De tour is hoe dan ook een slimme zet: voor trouwe fans is er nieuwe muziek en voor iedereen die vroeger schuifelde op I’ll never break your heart is het pure nostalgie. Dat geldt ook voor Take That, die ándere boyband uit de nineties, die in juni in Afas Live staat ter ere van hun – schrik niet – dertigjarig jubileum. De vijfkoppige band ging in 1996 uit elkaar, met wereldwijd gebroken harten tot gevolg, en beleefde in 2005 een eerste comeback, zij het zonder Robbie Williams. Tegenwoordig zijn ze met z’n drieën en touren ze regelmatig: vier jaar geleden speelden ze nog in Amsterdam. Ze zingen nu vooral hun grootste hits, zoals Relight my fire en Back for good. Dat doen ook de Spice Girls, die dit jaar – na eindeloze speculaties – nu écht
>
‘NOSTALGIE VERGROOT ONS GEVOEL VAN SOCIALE VERBONDENHEID’
40
krant KRANT
ETEN & DRINKEN EN ZO
All Stars
SUPERFANS Twintig jaar geleden stonden ze al vooraan en dat zal nu niet anders zijn: drie fans over hun favoriete popgroep. Stephanie van Mourik (41) is al vanaf de begintijd fan van Take That. ‘Ik kende alle nummers en mijn hele kamer, tot aan het plafond toe, was behangen met posters en plaatjes. Mark was mijn favoriet, Robbie stond en staat op nummer twee. Toen ze in 2005 weer bij elkaar kwamen, heb ik ze ontmoet in Londen. Te gek! Kort daarna begon ik de Dutch Take That Fanclub, waarmee fans op de hoogte blijven en soms concertkaarten kunnen winnen. In juni ga ik zeker naar het concert in Afas Live; ze komen niet vaak naar Nederland en hun shows zijn fantastisch, met veel entertainment en special effects.’ Marieke Simons (41) gaat sowieso naar The Backstreet Boys. ‘Ik ontdekte ze toen Boyzone, waar ik ook nog altijd fan van ben, in 1999 stopte en ik iets miste waarin ik mezelf kon verliezen. Het wegdromen bij de muziek, de herkenning en de nostalgie vind ik heerlijk. Dat de jongens vanuit het niets gewoon begonnen met hun band, vind ik heel inspirerend. Ik geniet ervan om te zien hoe de band gegroeid is qua performance en nummers, die nu nog meer weten te raken. Als ze naar Europa komen, zorg ik dat ik kaartjes heb. Ik ga met een vast clubje naar de concerten, waar we meezingen totdat we schor weer naar huis gaan.’ Hailey Noa (32) was als kind al diehard fan van de Spice Girls. ‘Ze zijn tijdloos: hoe oud je ook bent, hun muziek werkt aanstekelijk. Vroeger ging al mijn zakgeld op aan Spice Girlsgadgets, van lolly’s tot stickerboeken en T-shirts. In playbackshows op school was ik Mel B, mijn favoriet – ik had veel kleding met panterprint en liet mijn haar in Mels model knippen. Tegenwoordig ben ik niet meer zo’n hysterische fan, maar de Spice Girls zijn nog steeds mijn idolen. Ik ga ze zien in Manchester, voor het eerst! Door hun comeback kunnen ook generaties na mij kennismaken met deze levende legendes.’
oude bekenden
Baantjer
Baantjer terug zijn. In 2008 kwam de groep al samen voor een eenmalige tour (opbrengst: 29,5 miljoen dollar), maar daarna leek het gedaan met de concertplannen. Tot nu. Posh Spice doet niet mee – Victoria Beckham liet eerder al weten geen zin te hebben in een comeback – maar dat maakt de fans niet uit: de UK-tour was in no time uitverkocht. O ja, en dan stopt Boyzone er na 25 jaar ook eindelijk mee: de Ierse boyband is bezig met een afscheidstournee. COLLECTIEF TERUGBLIKKEN Dat bands uit de jaren negentig het nog altijd zo goed doen, is te verklaren: muziek roept nou eenmaal fijne herinneringen op. ‘Aan de hand van muziek kun je terugkijken op je eigen leven of jeugd, maar ook collectief terugblikken’, zegt Arno van der Hoeven, universitair docent media en communicatie aan de Erasmus Universiteit, op Nemo Kennislink. Oftewel: doordat muziek gekoppeld is aan een bepaalde tijd en plaats,
Friends komen meteen ervaringen en gevoelens van vroeger naar boven zodra je hits uit die tijd hoort – en daar word je doorgaans vrolijk van. Dat verklaart ook het succes van uitgaansavonden 90’s Now, Het Land van Ooit Festival en de Mini Playbackshow, waarmee Henny Huisman festivals als Buitenspelen en Solar onveilig maakt. Of de populariteit van Friends op Netflix (er hangen zelfs T-shirts van de serie bij H&M) en de vele lijstjes op lifestylesites met titels als ‘geweldige dingen waar iedereen in de jaren 90 mee opgroeide’, ‘tekenfilms van vroeger die je vast vergeten was’ en ‘dingen die je herkent als je toen en toen kind was’. Volgens hoogleraar psychologie Tim Wildschut van de University of Southampton is er ook niets mis met die hang naar vroeger: nostalgie vergroot ons gevoel van sociale verbondenheid, zegt hij op de Britse site The Debrief. Bereid je dus maar voor op een heel verbonden 2019, want er komen nog veel meer comeback kids aan. Zo wordt er gewerkt aan
41
In het wild Nadja Hüpscher luistert af
Een groepje kinderen, variërend van zes tot veertien jaar, wandelt door het Vondelpark. Een paar meter voor ze loopt een groep ouders. Jongen (6)
‘DE REIS DIE WE 26 JAAR GELEDEN BEGONNEN, IS NOG NIET AFGELOPEN’, ALDUS BACKSTREET BOY BRIAN
Jongen (13) Meisje (14) Jongen (6) Meisje (14) Jongen (6) Meisje (14) Jongen (9) Meisje (14)
De zaadjes zwemmen naar het eitje en de sterkste wint dan en die mag erin en dan komt er een baby. Die moet dan eerst gemaakt worden, maar als die klaar is, komt-ie er bij een mama uit. Dat is een goeie uitleg van een kleuter! Je moet wel eerst wat doen voordat dat zaadje naar dat eitje zwemt. De papa en mama moeten tegen elkaar aan liggen en zoenen. En waar moet je zoenen dan? Op je gezicht. Dan komt er geen baby, hoor. Op welke plekken is het fijn om te zoenen? Denk na…
Iedereen is doodstil.
remakes van Clueless, Party of five en The nanny. Ook Nederlandse klassiekers krijgen remakes: twaalf jaar na de laatste aflevering keert Kees & Co. later dit jaar terug – mét Simone Kleinsma in de hoofdrol, bevestigen RTL en Videoland. Ook Baantjer is terug van dertien jaar weggeweest: de best bekeken Nederlandse serie ooit krijgt een remake in de vorm van een film én serie, met Waldemar Torenstra als een jonge De Cock en Tygo Gernandt als zijn rechterhand Tonnie. Baantjer: het begin is vanaf 18 april te zien, in 2020 wordt de serie verwacht op RTL4 en Videoland. Kun je niet zo lang wachten op je portie Nederlandse nostalgie? Eind februari is de musical All stars, gebaseerd op de populaire serie, te zien in De Meervaart.
The Nanny
>
Jongen (6) Meisje (14) Jongen (6) Meisje (14) Jongen (6) Meisje (14) Jongen (9) Jongen (14)
Ik weet het, ik weet het: in de douche! Haha. Nee, op welk lichaamsdeel? Op je buik? Op je navel? Op je piemel! Gatver. Als mijn vriendje me zoent, wordt zijn piemel stijf. Is het erg als je piemel niet stijf wordt? En als je eraan trekt en er komt iets uit, gaat er een wereld voor je open. Jongen (9) Is het erg als hij niet stijf wordt? Meisje (14) Het gaat vanzelf. En dan moet je soms zuchten. Jongen (13) Ik vind veertien echt veel te jong voor dat. Jongen (9) Wat moet je doen als een meisje aan je vraagt of ze met je naar bed wil? Meisje (14) Sowieso ja zeggen! Jongen (9) Ook als je niet wilt? Meisje (14) Moet niet, maar ik zou het gewoon proberen. Jongen (6) Meisjes hebben een pagina! Dan gaat die piemel daarin! Iedereen Hahahaha.
42
krant KRANT
ETEN & DRINKEN EN ZO
restaurants
UIT ETEN
Onze favoriete nieuwe restaurants, cafés en eetwinkels tekst Famke en Floor van Praag @ shortlist-amsterdam.nl
CECCONI’S
eten service sfeer Gemiddelde menuprijs: €43
SOHO HOUSE
CECCONI’S
R
uim drie weken van tevoren een tafel reserveren voor de eerste maandagavond van het jaar; dat hadden we nog niet eerder gedaan. En dan op die druilerige maandagavond om klokslag zes uur Cecconi’s in het voormalig Bungehuis aan de Spuistraat binnenlopen en een levendig, knus en kosmopolitisch restaurant aantreffen… De stad blijft ons verrassen. Zeker als je bedenkt dat het heel wat voeten in de aarde had voor het exclusieve Soho House Hotel – waartoe het restaurant behoort – om zich überhaupt hier te mogen vestigen. De meeste ruimtes zijn exclusief weggelegd voor leden, maar gewone stadsbewoners kunnen dus wel restaurant en bar Cecconi’s in. DANDY STYLE Hier hangt een sfeer die je maar zelden aantreft. Het brengt ons terug naar het New York van het begin van de twintigste eeuw, al hebben wij dat misschien niet heel bewust meegemaakt. Onze
buurvrouw noemt het dandy style, vangen we op. Het fantastische gebouw, in 1934 gebouwd als Handelskantoor, is bijzonder knap en sfeervol ingericht met barkrukfauteuils, nisjes met ronde tafeltjes, banken met art deco-motief en vanaf het glazen plafond komt klimop naar beneden. En dan is er een pianist die ouderwetse deuntjes ten gehore brengt; in zijn pauzes klinkt stevige jazz met daaroverheen de geluiden van cocktailshakers. Even terug naar het eten: de menukaart is Italiaans. En zo ook het leuke meisje dat ons bedient. Ze weet misschien niet heel veel van wijn, door haar charme en Italiaanse accent is dat voor ons geen enkel probleem. Uitleg over de menukaart hebben we niet echt nodig, die staat vol met golden oldies: van vitello tonato en buffelmozzarella met tomaat tot een pasta met zwarte truffel en alles daartussen in. Wij hebben wel zin in klassiek en gaan voor de carpaccio op de Venetiaanse manier: met een dunne mayonaise
met worcestersaus. Jammer genoeg smaakt hij niet zoals ooit in Harry’s Bar bedacht is: de plakjes vlees liggen onder een te dikke laag zure mosterdmayo. De pizzette uit de houtoven met paddenstoelen, tallegio en zwarte truffel bestempelen we als de ideale borrelsnack: lekker machtig en met sterke smaken. Daarna eten we nog een stuk (behoorlijk zoute) kabeljauw met een minuscuul lepeltje salsa verde en brokken geroosterde knolgroenten, en een chicken paillard (platgeslagen kip) met een beetje een saaie en weinig-zure caponata (Siciliaanse salsa met aubergine, bleekselderij en pijnboompitten). Het is allemaal wat liefdeloos en grofstoffelijk, iets wat we absoluut niet over de sfeer en bediening kunnen zeggen. Voor die laatste twee komen we zeker terug, en als de magen gaan knorren, gaan we gewoon aan de houtovenpizza. Spuistraat 210 cecconisamsterdam.com/en
43
EMOTION DINNERS VAN MOSHIK ROTH Sterrenchef Moshik Roth werd dan ooit beroemd met zijn vooruitstrevende moleculaire creaties, toch zijn het niet zijn technieken maar emoties en herinneringen die dagelijks het menu bepalen. De komende maanden toont de tweesterrenchef deze in een tijdelijk zevengangenmenu. Op 21 februari staat het diner bij restaurant &moshik in het teken van ‘love’, op 21 maart is het de beurt aan ‘peace’. Oosterdokskade 5 moshikrestaurant.com
DE KOP VAN OOST Vlak bij de molen in Oost opende eind vorig jaar all-day bar-restaurant De Kop van Oost met een flink terras en fijn uitzicht over het water. Binnen valt er ook genoeg te zien, want Rein Rambaldo (o.a. MaMa Kelly) tekende voor het opvallende interieur met veel kleur en glas. Je kunt hier binnenlopen voor een klassieke steak tartare, spinazierisotto of eggs benedict, maar er staan ook iets meer ingewikkelde fine dining-gerechten op de kaart. Denk aan coquilles met gebakken bloedworst en bloemkoolcrème of boleet met macadamia’s en verschillende bereidingen van pompoen. Zeeburgerpad 1 dekopvanoost.com
RESTAURANT VERONICASCHIP
ONS HUIS Ons Huis is een nieuwe woonkamer in de Jordaan. In het mooi gerestaureerde gebouw waar ooit het COC zat, kun je nu de hele dag terecht voor Hollandse gerechten met duurzame ingrediënten die vooral uit de buurt komen. Van een gepocheerd henne-eitje met boerenham of Amsterdamse ossenworst op roggebrood tot een pasta met Noordzee-scheermessen en wentelteefjes na. Rozenstraat 12 cafeonshuis.com
Het beroemde schip waarop radio Veronica ooit illegaal uitzond is omgetoverd tot club (Noorderling), cocktailbar én duurzaam restaurant. Op het binnendek van het imposante schip aan de NDSMpier eet je vis en vega – vlees komt hier niet op tafel. De koks werken zo mogelijk circulair, betrekken hun groenten van boeren uit de buurt en creëren gerechten als wilde koningsbaars op een stoof van aardperen, schorseneren en Chinese radijs of rode mul met artisjokken, zwarte knoflook en bisque. NDSM-pier 1 facebook.com/veronicaschip.amsterdam
44
krant KRANT
ETEN & DRINKEN EN ZO
TREND
winkels
EN ZO... De nieuwste & leukste winkels in de stad
samenstelling Imke Walenberg
HET NIEUWE CHINEZEN tekst Floor van Dijck
De dagen dat Chinees eten stond voor kip in zoetzure saus, babi pangang en kroepoek bij de nasi lopen ten einde. Overal in de stadduiken nieuwe Chinese culinaire hotspots op. Natuurlijk kon je al behoorlijk authentiek Chinees eten rond de Nieuwmarkt – denk oesters en pekingeend – maar er komen veel meer Chinese keukens onze kant op. Zoals de Sichuanese uit het zuiden, met zijn zalige pikante en verdovende smaken. Heel leuk Chineesmaar-dan-anders eet je bijvoorbeeld bij Yuan’s Hot Pot aan de Rijnstraat. In deze Sichuanese fonduetent draait het om dampende bouillon – extra pittig als dat je ding is – waarin je van alles gaar kookt. Zo gek als je wilt, van pompoen en tofu tot kikkerbil en kippenmaag. Voor authentiek Noord-Chinees streetfood moet je naar Dumplings op het Nassauplein in Westerpark. Voor deze kiosk is men bereid buiten in de rij te staan – en terecht, want de zelfgemaakte dumplings en vooral de heerlijke Chinese pannenkoeken die ze verkopen, zijn het wachten waard. Is dat je allemaal te wild en heb je nu al heimwee naar ‘nummer 34 met kroepoek’ in een ouderwetse Chinees? Verslaggever Mark van Wonderen maakte een fotoboek: Chin. Ind. Spec. Rest., een verdwijnend fenomeen. Hij fotografeerde alle nog resterende bakens van dit Oudhollandse stukje cultureel erfgoed.
REAL DEAL BOUTIQUE In deze nieuwe vintagezaak in de Negen Straatjes weet je zeker dat je een echte Chanel of Prada op de kop tikt – en geen nepper. Voordat het in de winkel hangt, wordt elk item van knoop tot ritssluiting gecheckt door een team van mode- en merkexperts. En dus scoor je hier de mooiste designerstukken voor een zacht prijsje. Zelf een haute couture-stuk aan de collectie toevoegen, kan ook. Met als bonus dat je een deel van de opbrengst opstrijkt. Hazenstraat 18 realdealboutique.com
45
3X VINTAGE VONDSTEN Wie het liefst in korte tijd zo veel mogelijk tweedehandsboetiekjes afstruint, haast zich naar de vintagedriehoek rond de Albert Cuypstraat: drie te gekke tweedehandswinkels die bij elkaar om de hoek liggen. Te beginnen bij Carnaby Street, waar vintage en kunst elkaar ontmoeten. Je slaagt hier moeiteloos voor een geinig jasje of bijzondere schoenen. Steek daarna de markt over en loop binnen bij de Kiloshop. Het idee: je betaalt je vintage vondsten per kilo, waardoor je nooit te veel betaalt. Wandel daarna een stukje over de Albert Cuyp en loop binnen bij Thrift Shop (zie foto). In deze ‘shared-walkincloset’ kun je je spullen op consignatie verkopen (je betaalt eenmalig €25). Zo blijven je spullen van jou en wordt bij verkoop de opbrengst gedeeld met Thrift Shop. Carnaby Street, Albert Cuypstraat 99 Kiloshop, Albert Cuypstraat 100 Thrift Shop, Albert Cuypstraat 187
SARTO UNDICI In de Roelof Hartstraat is onlangs Sarto undici (‘sarto’ is Italiaans voor kleermaker) neergestreken, op nummer 11 (‘undici’). Mannen kloppen hier aan voor een maatpak, van overhemd tot colbert. Eigenaars Martijn van Herwijnen en Kasper Zweerman richten zich op de normale man en weten precies wat die nodig heeft qua pasvorm, kleur en stofkeuze. Ze werken samen met Europese stoffenhuizen, dus je mag gerust Italiaanse maatpakken-kwaliteit verwachten. Binnenlopen kan altijd, maar ga je voor een op maat gemaakt pak, dan is een afspraak nodig. Weinig tijd? Op verzoek komt Sarto undici ook bij je thuis. Roelof Hartstraat 11 sarto11.nl
BIJONS.AMSTERDAM Geen fysieke winkel, maar een nieuw online platform dat aandacht verdient: Bijons.amsterdam zorgt ervoor dat bijzondere lokale winkels beter vind- en zichtbaar zijn voor Amsterdammers. Zoals zeepwinkel DIY Soap (Zuid), Bakkerij Bert of poppenwinkel Coloured Goodies (zie foto), die álle soorten poppen maakt en verkoopt – met hoofddoek, met vitiligo of met precíes dat ene moedervlekje van je kind. De lokale ondernemers krijgen via Bijons.amsterdam een steuntje in de rug op het gebied van digitalisering, bezorging en betaalmogelijkheden, zodat online shoppen mogelijk wordt. De site is live gegaan met zo’n 350 winkels, maar wordt snel uitgebreid. bijons.amsterdam
HOUSE OF ARTISANS Op zoek naar een niet-wringende pump of een sjaal die écht niemand anders heeft? Op naar House of Artisans, een nieuw modeconcept dat is opgericht door tien vrouwelijke mode-ondernemers met zeven merken. Hier vind je geen fast fashion-spul, maar originele, handgemaakte items die duurzaam geproduceerd worden. Soms zelfs custom made, zodat je zeker weet dat je aankoop perfect past. Je slaagt hier bijvoorbeeld voor een Parioli-jurk die als gegoten zit, een stijlvolle sjaal van Halsduk by Esmee of een paar innovatieve Linja-hakken van Bianca Blom. Die laatste is overigens de bedenker van House of Artisans. Roelof Hartstraat 5 houseofartisans.amsterdam
46
krant KRANT
ETEN & DRINKEN EN ZO
buurt
RESTAURANT FREUD ‘Nu is sociaal ondernemen heel hip, toen wij twaalf jaar geleden begonnen was dat wel anders’, zegt teammanager Danielle Driest. ‘Sinds de oprichting werken we samen met de werkleerschool Amsterdam; we zijn een erkend leerwerkbedrijf.’ Mensen met een psychiatrische achtergrond krijgen bij Restaurant Freud een nieuwe kans. Tip: proef de zeebaars met saffraanrisotto. Spaarndammerstraat 424 blooker.nl
47
Spaarndammerbuurt
ZO GEWOON GEBLEVEN
Waar het in de Haarlemmerbuurt wemelt van de rolkoffertoeristen, is de naastgelegen Spaarndammerbuurt nog ouderwets rustig – en minstens zo leuk.
tekst Inger van der Ree illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock
H
et is een uitstervend verschijnsel: een Amsterdamse buurt, vlak bij het centrum (sterker: op loopafstand van de Haarlemmerdijk) waar het op zaterdagmiddag níet druk is. ‘Vroeger was hier de helft van de ramen dichtgetimmerd, natuurlijk is het ten opzichte van die periode wel wat drukker’, zegt Ermine de Vries, die in deze buurt al enkele jaren Kweek Stadstuinwinkel runt. ‘Maar nog altijd is de Spaarndammerstraat, zoals de hele Spaarndammerbuurt trouwens, rustig.’ Vanaf de drempel kijkt ze uit op het einde van de straat, waar hijskranen heen en weer rijden om de nieuwe huizen en straten in de Houthavens uit de grond te stampen. ‘Ik merk nu al dat er door die nieuwe wijk meer mensen door de straat rijden. Van mij mag dat wel, vooral als ze hier even stoppen om een plant te kopen.’ LANGE-TAFEL-DINER Maar wat gebeurt er in de tussentijd? Tijd voor een rondgang door dit gemoedelijk gebleven stukje Amsterdam. Kijk allereerst even opzij naar het Domela Nieuwenhuisplantsoen . Hier stond vroeger de Maria Magdalenakerk van Pierre Cuypers (inderdaad, de architect die ook tekende voor het Centraal Station en het Rijksmuseum), later werd het een plantsoen. Dat niet iedereen per definitie zo blij is met de aanstaande veranderingen in de buurt, bleek al in 2015. Toen werden plannen gepresenteerd om op het plantsoen een hotel neer te zetten, maar stak een groepje actieve buurtbewoners daar een stokje voor. In de loop van 2019
wordt het plantsoen opnieuw opgeleverd, zelfs nog groener dan het was. Loop door naar Bar Bateau , sinds 2017 een wijn- en espressobar in Franse sferen. Op zondagen wordt er regelmatig Wine ’n Jazz georganiseerd – houd de Facebookpagina in de gaten voor de eerstvolgende editie. Steek vervolgens over naar Restaurant Freud , (zie kader) en maak een tussenstop bij Café De Walvis , waar elke laatste zaterdag van de maand een gastchef plaatsneemt achter het fornuis om een driegangendiner te bereiden voor €25. Daarna de straat oversteken is zeker een goed idee, want daar zit wijnbar El Hermano de Kique , waar elke dinsdag een ‘lange-tafel-diner’ wordt gehouden waarbij je voor het schamele bedrag van €12,50 een hoofdgerecht en een glas wijn krijgt. De eigenaren van deze wijnbar, Dubravko Janjac en Wieger de Vries, openden eerder al Jacqwijn , (zie kader), verderop in de straat. PIZZAKAMPIOEN Sla ook Pinsa’s niet over, waar volgens traditioneel Romaans recept pizza’s worden bereid. Pinsa’s werd drie jaar op rij uitgeroepen tot de beste pizzeria van Nederland. In 2013 werd deze tent zelfs elfde bij het World Pizza Championship. Alle fancy horeca even beu? Café Distel , een voormalig koffiehuis, zit er ook. Hier geen hippe hangplanten maar gewoon een bruin café dat opgefrist is. Hier komen zowel de nieuwe bewoners van de Houthavens als de stamgasten van het oude koffiehuis.
Loop even binnen bij het Polanentheater , een knusse plek voor amateurgezelschappen die je ook zelf kunt afhuren. Meer cultuur vind je bij Museum Het Schip , (zie kader), en neem zeker een kijkje bij het atelier van Hendry Perdon en Edu Martens (12), beiden afgestudeerd aan de Gerrit Rietveld Academie. ‘We zitten hier nu tien jaar. Er moest het nodige opgeknapt worden, voor ons zat hier een prostituee en een hennepkwekerij’, zegt Martens. Onder de naam El Taller De Brujo verkoopt dit ontwerpduo hangemaakte petten van bijzondere stoffen. ‘We gebruiken van alles. Van tennisracket-hoezen tot mohair sjaals uit de jaren zeventig.’ RELAXED EN ONGEDWONGEN Navigeer op de valreep naar wijncafé Worst , op de rand van de Spaarndammerbuurt. Dit is zo’n plek waarvan je baalt dat je ’m niet eerder had ontdekt. De sfeer hier is relaxed en ongedwongen, de wijnen kwalitatief hoogstaand. Anders dan de naam doet vermoeden, vind je hier ook verschillende minder worstige happen zoals bruschetta met cavolo nero-puree en bloemkool met warme ansjovis. Een deur verder wacht de ultieme afsluiter: restaurant Marius , al vijftien jaar in handen van Kees Elfring (overigens dezelfde eigenaar als wijncafé Worst). Volgens onze culinair recensenten Femke en Floor van der Praag is dit een van de beste restaurants van Amsterdam. ‘A ls er zo gekookt wordt, kun je een leven lang elke dag uit eten’, schrijven ze in hun boek Shortlist Amsterdam.
JACQWIJN
MUSEUM HET SCHIP
‘Wij hebben meer dan tweehonderd verschillende wijnen uit de oude wereld. Je kunt ook lid worden van onze wijnclub. Dan betaal je vijf euro per maand en krijg je maandelijks een bijzondere fles’, vertelt eigenaar Dubravko Janjac. Jacqwijn organiseert ook proeverijen, waaronder ‘blind proeven’, waarbij je de juiste wijn bij de omschrijving moet raden.
Te midden van alle culinaire nieuwkomers vind je in de Spaarndammerbuurt ook een cultureel boegbeeld: Museum Het Schip. Tot en met 31 maart kun je hier terecht voor Gaudí en de Amsterdamse School, een expositie die de overeenkomsten tussen de Amsterdamse School en de Catalaanse architect in beeld brengt.
Spaarndammerstraat 592 jacqwijn.nl
Oostzaanstraat 45 hetschip.nl
48
krant KRANT
ETEN & DRINKEN EN ZO
valentijn
‘Ik ben onderdeel van iets moois’ Dankzij First dates is de Amsterdamse horecaman Sergio Vyent opeens een BN’er. De maître over het tv-programma, zijn liefdesleven en de ultieme date-tip. tekst Floor van Dijck
tekst Eva Hoeke foto Frank Ruiter
Sergio Vyent (l) en barman Victor Abeln.
‘SOMS STA IK OOK MET MIJN MOND VOL TANDEN’
Had je het succes verwacht? ‘Niet verwacht, wel gehoopt. Het mooie van First dates is dat het over mensen gaat, over je buiten je comfortzone begeven. Het laat Nederland zien: alle lagen van de bevolking geven zich op. En zo zit je te kijken naar heel verschillende mensen met heel verschillende omgangsmanieren. De kracht van het programma zit ’m er ook in dat wij allemaal echt uit de horeca komen en weten hoe we de perfecte omgeving moeten creëren om een vonk over te laten slaan. We willen dat mensen floreren en zichzelf kunnen zijn.’ Hoe past die rol je? ‘Ik zie mezelf niet als liefdesorakel, ik ben onderdeel van iets moois dat we maken met een team: de quotes bedenk ik samen met de
redactie. Maar al met al ben ik in het programma ook mezelf, ik weet vooraf niets van de mensen die ik voor me krijg. Soms sta ik ook met mijn mond vol tanden. In mijn ‘Hallo’ zit dus heel veel, haha. Ik vond het de eerste seizoenen heel erg om mezelf terug te zien. Maar inmiddels is het ongemak van de camera er wel af.’ Waar is het restaurant eigenlijk? ‘De eerste seizoenen zijn opgenomen in het restaurant van Theater Amsterdam, in het Westelijk havengebied. Het laatste hebben we gedraaid in een nagebouwd restaurant in een studio in Noord, zo konden we het compacter en knusser maken. En het was nog steeds een echt restaurant, met 196 dates plus achtergrond-eters in vijf weeken-
den. Vanaf 10 februari is First dates hotel te zien. In het hotel krijgen mensen meer tijd om elkaar te leren kennen; ze zien elkaar tijdens het ontbijt en wij zorgen voor een activiteit. En zoals je van ons gewend bent, blijft het respectvol.’ Wat is je eigen relatiestatus? ‘Ik ben nu vrijgezellig. Liefde is hard werken. En daar hoort ook bij dat je soms moet concluderen dat het niet meer werkt. Daar leer je ook weer van.’ Nog tips voor Valentijnsdagdaters? ‘Ik geef mensen altijd mee: durf jezelf te laten zien aan een ander. Luister en stel vragen. En humor helpt zeker een handje. Het is allemaal niet zo zwaar!’
49
ONDER DE MOTORKAP
Vale ntijn
De ha ndhaver, de parkwachter, de stra tenveger: in elke Uitkra n t kijken we mee met een stad sgenoot die de stad draaiende houd t. tekst en foto Alice Boothby
3X DROOMDATE Filmpje pakken? Doen! In het Pianola Museum dus, waar jij en je date tijdens de Cinemagie Valentijn Special terugreizen naar de tijd van de stomme film. Het thema is liefde, het licht is gedimd en er is live pianomuziek: kan niet misgaan. geelvinck.nl Romantic Tours organiseert wandelingen en boottours met een liefdevol tintje. Wordt je date uiteindelijk niks, dan heb je in elk geval je geliefde stad weer van een andere kant gezien. De gids is te herkennen aan een roze paraplu. romantictours.nl Wie niet zo van casual houdt, koopt vip-kaarten voor Valentine Classics at the Movies in het Concertgebouw. Ontvangst op de rode loper, een driegangendiner en prachtige filmmuziek toe: dat heet nou indruk maken. concertgebouw.nl
Astrid van Eijgen (56), bij collega’s bekend als ‘het vrouwtje van Noord’, woont in Purmerend en werkt al veertien jaar als metrobestuurder en coördinator. Ze reed als eerste vrouw op de Noord/Zuidlijn. ZO ZIET MIJN DAG ERUIT ‘Voordat de metro vertrekt, ben je al zo’n twintig minuten bezig met testen. Je doet een remmentest, lampentest, loopt door het voertuig heen, checkt of alles er is. Vervolgens geeft de verkeersleider aan wanneer de rijstraat klaargelegd is. Dat wil zeggen: dan staan alle wissels de juiste kant op. De rest van de dag ben je bezig met stroom pakken en remmen. Of ik van mijn werk hou? Absoluut! Ik help mensen van A naar B. Ik zeg altijd maar zo: ik heb wel vijftienhonderd afspraakjes per dag. Wie kan dat nou zeggen?’ DIT VERGEET IK NOOIT MEER ‘Op de dag dat Koning WillemAlexander gekroond werd, had ik een oranje outfit aan. Het was feest in de stad, en dus ook in mijn metro. Op een gegeven moment
begonnen dronken toeristen te zingen. Dan ben ik in mijn cabine echt aan het meezingen, hoor. Dat doe ik wel vaker. Vind ik heerlijk. De radio van de GVB doet het niet in de tunnel, dus dan ga ik maar zingen. Het liefst Nederlandstalig.’ HIER ERGER IK ME AAN ‘Aan de jongelui die de deuren openhouden of aan de noodrem lopen te trekken. Vreselijk irritant: dan kunnen we niet doorrijden en daar hebben alle reizigers last van.’ TIP VOOR DE BURGEMEESTER ‘Maak het OV gratis voor ouderen in het weekend. Bij de GVB heb ik weleens meegedaan aan de Ouderendag. Dan hoor je hoe eenzaam ze zijn. Ik hoop dat de burgemeester hier een verbindende rol in kan spelen.’
50
krant KRANT
aanbieding
CADEAU BIJ ABONNEMENT
Grachtenpuzzel van CRE8
t.w.v.
€18
Jong en oud is er dol op: de Amsterdamse grachten. Alle reden dus om je kind, neefje, nichtje of andere mini-Amsterdammer op deze esthetisch verantwoorde puzzel van CRE8 te trakteren, met elf karakteristieke grachtenhuisjes in verschillende kleuren. De grachtenpuzzel is vervaardigd met een lasersnijder, wat zorgt voor een fraaie, zwarte snijlijn. Het frame is van berken multiplex, de huisjes van gekleurd plexiglas. En is iedereen uitgepuzzeld? Dan kan dit gezellige tafereeltje zó aan de muur. Ga naar iamsterdam.com/uitkrant, neem een jaarabonnement (€31,99) en ontvang de grachtenpuzzel van CRE8. Deze actie loopt t/m 21 feb 2019.
mail & win!
GA NAAR IAMSTERDAM.COM/ACTIES
NIEMAND IN DE STAD
REMBRANDT’S SOCIAL NETWORK
10 x dvd t.w.v. c14,99 Drie jonge vrienden worden met vallen en opstaan volwassen tijdens hun studententijd in Amsterdam. Een plotselinge dood binnen de vriendengroep zet daarbij alles op scherp. In deze turbulente periode proberen zij los te komen van hun ouders en achtergrond, ervaren ze wat de betekenis is van vriendschap en ontdekken ze wie ze werkelijk zijn. Niemand in de stad is het speelfilmdebuut van Michiel van Erp, naar de gelijknamige bestseller van Philip Huff.
5 x 2 kaarten t.w.v. c14 Begin het Rembrandtjaar 2019 bij Rembrandt thuis! Museum Het Rembrandthuis eert de beroemde kunstenaar, exact 350 jaar na zijn dood, met de tentoonstelling Rembrandt’s Social Network. Alle aandacht gaat uit naar zijn relaties en de rol die zij speelden in zijn leven en werk. Hij had familie en vrienden die hem hielpen, zijn kunstwerken kochten, hem geld leenden én hem artistiek uitdaagden. Hoogtepunt van de expositie is Rembrandts portret van zijn 19-jarige zoon Titus uit ca. 1660 (Baltimore Museum of Art) dat nooit eerder op een tentoonstelling in Europa is getoond.
Vanaf 6 februari verkrijgbaar op dvd en video on demand
Van 1 februari t/m 19 mei.
februari 2019
KRANT
51
t/m
61 62 63 64 66
51
AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON AMSTERDAM TOEN DE STAD UIT GROETEN UIT
JETT REBEL In zijn Unconditional Love Tour, genoemd naar een nummer op zijn nieuwste album 7, laat Jett Rebel zien wie hij écht is. Wie dat dan is? Een productief baasje, want de multi-instrumentalist bracht in vijf jaar zeven albums uit. En iemand die goed in zijn vel zit, want hij rekende af met een jarenlange periode van drugs en depressies, zei hij in Elle – ‘Er was een periode, zeker toen ik nog drugs gebruikte, dat ik kapsones had. Daar heb ik nu een streep onder gezet.’ Maak je op voor een energieke, lange liveshow – hij is klaar om Carré een paar uur op z’n kop te zetten.
KAY NAMBIAR
2 februari Carré
KRANT
POP & JAZZ GILBERT O’SULLIVAN Delegendarischesinger-songwriter Gilbert O’Sullivan, bekend van zijn hits ‘Alone Again’ en ‘Nothing Rhymed’ bracht onlangs een nieuw albumuit,getiteld‘GilbertO’Sullivan’. In zijn solovoorstelling zal hij zowel oude als nieuwe hits in een intieme setting ten gehore brengen. vr 1 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 28,50 TWO AND A HALF GIRL Deze opkomende metalcore/ hardrock band uit Utrecht zorgt met de krachtige stem van frontvrouw Juliët in combinatie met de harde riffs, poppy refreinen en breakdowns voor een direct herkenbare sound. vr 1 22:00, Paradiso, € 7,50 THE BONY KING OF NOWHERE De Gentse singer-songwriter Bram Vanparys ontleedt met zijn nieuwe plaat ‘Silent Days’ de smart van een gebroken liefde en transformeert die in prachtige, gelaagde liedjes met intieme teksten. vr 1 20:30, Sugarfactory, € 10,JETT REBEL Openhartig, eerlijk, persoonlijker dan ooit. Maak kennis met de mens achter de artiest en de veelzijdigheid van een muzikale alleskunner. Een avond die in het teken staat van de onvoorwaardelijke liefde voor muziek, voor de fans en voor het leven in het algemeen. za 2 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 23,50 RAZORLIGHT Na een stilte van tien jaar komt de Britpop band, gewapend met onweerstaanbaremelodieuzegitaren en opbeurende pakkende liedjes, met hun nieuwe single ‘Carry Yourself ’. Een verfrissende revival van de vroege 00’s indie rock. zo 3 19:30, Melkweg, € 21,55 PILL Deze uit Brooklyn afkomstige post-punk experimentalisten maken een mix van noise rock, free jazz en punk. ma 4 21:30, Paradiso, € 7,GHOST Met hun eigen geluid en buitenaardse maskers zet de Grammy Award winnende Zweedse rockband een onnavolgbare show neer. di 5 20:00, AFAS Live, € 43,68 TECH N9NE Deze Amerikaanse hiphoplegend ken je van de tracks ‘Fragile’, ‘Caribou Lou’ en ‘Hood Go Crazy’, en hebben allen een gouden- of platina-status verkregen. Zijn chopper rapstyle en dynamische rhymes, geïnspireerd door oldschool hipadvertentie
Saint-Saëns
Le carnaval des animaux
za 16 februari Het Concertgebouw www.orkest.nl
februari 2019
AGENDA
hoppers zoals de groep N.W.A., zorgen voor unieke flows. di 5 19:00, Melkweg, € 25,55
TOP 3 POP
ILHAN SESEN & SUNAY AKIN Ilhan Sesen, muzikant, zanger en acteur zal samen met dichter, schrijver, acteur, toneelmeester en onderzoeker Sunay Akin betoverende poëtische liederen en muziek laten horen. zo 10 19:00, Podium Mozaïek, € 29,-
LULUC De subtiele gitaarlijnen en prachtige vocalen van het Australische Luluc vinden elkaar vooral in het samenspel:innemendeindiefolkis het resultaat. wo 6 20:00, Paradiso, € 12,MATS EILERTSEN TRIO De prominente Noorse contrabassist, geroemd om zijn evenwichtige, lyrische spel, leidt een allstar-trio met pianist Harmen Fraanje en drummer Thomas Strønen. do 7 20:30, Bimhuis, € 15,THE DREAD CREW OF ODDWOOD Wolfbeard O’Brady en zijn bemanning spelen folk in een heavy piratenjasje en zijn berucht om hun energieke optredens, lichtvoetig gedans en sterke harmonieën. do 7 19:30, Melkweg, € 13,60 HARRY SACKSIONI Degerenommeerdegitaarvirtuoos is voor het achtste jaar op rij uitgeroepen tot de Beste Akoestische GitaristvandeBenelux.Sacksioni’s technisch vermogen om een hele band uit zijn gitaar te toveren, gemixt met zijn ontwapenende en humoristische verteltrant, maken van zijn optredens een overrompelende en persoonlijke gebeurtenis. do 7 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,MOTORAMA Dit Russische drietal maakt donkere, stomende postpunk en brengt je met drums, swingende baslijnen, twinkelende gitaren en synths terug naar de wavemuziek uit de jaren tachtig. do 7 22:00, Paradiso, € 12,SERGIO DE LÓPE QUINTET Sergio de Lope (Córdoba, 1985) en zijn band behoren tot die nieuwe generatie flamencomakers die op een verbluffende manier een brug slaan tussen flamenco en jazz. vr 8 20:30, Bimhuis, € 20,LES COOLES DE VILLE De Amsterdamse groep maakt alternatieve soulvolle hiphop met elementen van jazz, bossanova en pop. Door hun kleurrijke eigenzinnigheid en muzikale ongedwongenheid doen ze denken aan het geluid van The Internet en Tom Misch.Daarnaastlatenzezichinspireren door acts als De La Soul en A Tribe Called Quest. vr 8 20:00, Q-Factory, € 11,50 JOAN BAEZ De Amerikaanse folkzangeres en liedjesschrijver staat bekend als één van de prominente leden van de protestgeneratie. Deze laatste tour van Joan Baez betekent het einde van een ongekend succesvolle carrière. vr 8 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 66,50 KEVIN KRAUTER De uit Indiana afkomstige songwriter maakt unieke soundscapes waarin hij een heel scala aan invloeden verwerkt: van 60’s flowerpop tot aan 00’s indierock. vr 8 20:30, Sugarfactory, € 9,DAVID CARMONA TRIO ‘De toekomst van de flamencogitaar’ wordt hij genoemd: gitaarwonder David Carmona uit Granada heeft zijn leven gewijd aan de flamenco.
JAAP REEDIJK
52
EASY LIFE De vijf bandleden delen een voorliefde voor hiphop, jazz en funk. Die stijlen combineert de band met indie, slacker-rock en meer alledaagse invloeden uit het regenachtige Leicester. Het resultaat zijn indiepopliedjes met hiphop. De onmiskenbare laidbacksound past perfect bij de levensstijl van de Britten. Op een pakkende groove communiceert de band een heldere boodschap over hedonisme, verleiding en eenvoud. Paradiso, 18 februari
SABA De Amerikaanse rapper en producer wordt geroemd om zijn krachtige liveshows, gedetailleerde teksten en uitmuntende producties. Hij beschrijft de complexiteit van zijn leven in Chicago met scherpzinnige woordspelingen en een oog voor detail. Vorig jaar verscheen zijn tweede album Care for me: Een indrukwekkend eerbetoon aan zijn overleden neef en beste vriend John Walt. Tolhuistuin 25 februari za 9 20:30, Bimhuis, € 22,ENSEMBLE WINDSTREKEN Sopraan Nicole Jordan verrijkt de unieke klank van het ensemble met haar vocale bijdragen. Zo ontstaat een combinatie van jazzimprovisatie, middeleeuwse en hedendaagse klassieke muziek, en Noord-Afrikaanse en Indiase invloeden. za 9 20:15, Orgelpark, € 9,PEER Dit viertal uit Middelburg brengt een mix van energieke indierock met aanstekelijke Britpop. za 9 20:00, Paradiso, € 7,50 KODIE SHANE Aanstekelijke positiviteit en jeugdige energie is wat deze Amerikaanse uitstraalt als ze op het podium staat. De samenwerking in de studio met rapper Lil Yachty betekende haar grote doorbraak. zo 10 20:30, Bitterzoet, € 15,ROUND MIDNIGHT ORCHESTRA Een swingend jazzconcert vol hits en verhalen uit het Amerika van de jaren 50. In ‘Crooners night club’ speelt het legendarische Round Midnight Orchestra nummers van
HOUSE OF WATERS Max ZT staat bekend als de Jimi Hendrix van de hammered dulcimer, een snaarinstrument-met-stokken. Hij ontwikkelde een eigen manier van spelen waarbij weelderige ritmes en toonladders samengaan met strakke beats en grooves uit de hedendaagse jazz en hiphop. Minstens zo belangrijk voor het bandgeluid zijn Moto Fukushima op 6-snarige bas en de Argentijnse percussionist Ignacio Rivas Bixio. Bimhuis, 23 februari grootheden als FrankSinatra, Dean Martin, Sammy Davis jr. en Nat King Cole uit het American Songbook, aangevuld met intrigerende verhalen. zo 10 15:00, DeLaMar Theater, € 17,50 INGLORIOUS Inglorious werd gevormd in 2014 door de Brit Nathan James, die naam maakte als zanger voor het multi-platinum verkopende Trans-Siberische orkest. Met hun 70’s hardrock riffs, bluesy sound en soulvolle vocalen kan de muziek in een adem genoemd worden met bands als Led Zeppelin, Van Halen en Whitesnake. zo 10 19:00, Melkweg, € 17,05 10CC‘S GRAHAM GOULDMAN & HEART FULL OF SONGS Graham Gouldman, schrijver van hits als ‘No Milk Today’, ‘I’m Not In Love’ en ‘Dreadlock Holiday’, reist in een intiem optreden, met toetsenist Ciaran Jeremiah en gitarist Iain Hornal door zijn imposante oeuvre. zo 10 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,50
DILLY DALLY Een venijnige mix van grunge en punk met zangeres Katie Monks in de gelederen, wiens zang vergeleken kan worden met Courtney Love en Brody Dalle. ma 11 22:00, Paradiso, € 10,JERRY PAPER Jerry Paper is de art-pop persoonlijkheid van Lucas Nathan, een experimentele producer en muzikant uit Los Angeles. Zijn liedjes zijn weird en catchy tegelijkertijd. Voor de nieuwe single ‘Grey Area’ werkte hij samen met multi-instrumentalist en zangeres Weyes Blood. ma 11 20:00, Sugarfactory, € 9,STEVE FORBERT Zijn debuutalbum uit 1978 ‘Alive On Arrival’ leverde de Amerikaanse singer-songwriter veel lof op, vooral vanwege zijn catchy melodieën en lyrische stijl van spelen en zijn prettige, dromerige rauwe stem vol emotie, door sommigen vergeleken met Bob Dylan en Bruce Springsteen. Dit najaar bracht hij zijn nieuwe album ‘The Magic Tree’ uit. di 12 20:30, Zonnehuis, € 20,STEPH GRACE DezeAustralischesinger-songwriter mixt soul, reggae blues en folk in haar muziek. di 12 20:00, Paradiso, € 10,ORKAAN - POMPOMPOM Twee bijzondere topmusici spelen voor én met kinderen van 1,5 tot 3 jaar, samen met hun papa’s, mama’s, ooms, tantes, oppas, oma’s of opa’s. wo 13 10:00 en 11:00, Theater Oostblok, € 7,- t/m € 9,50 JADE BIRD Het Amerikaanse magazine Rolling Stone noemde haar al één van de 10 beste nieuwe Americana artiesten. Deze talentvolle dame uit Londen heeft een Britse kijk op Americana, wat resulteert in een wonderschone mix van pop, folk, delta-blues en traditionele Nashville country. wo 13 19:00, Tolhuistuin, € 12,JACOB COLLIER Dit Londense multi-talent is slechts 24 jaar oud, maar maakt al muziek op het hoogste niveau. Hij is een begaafde zanger en multi-instrumentalist en bouwt zijn liedjes laag voor laag op, tot het uiteindelijk klinkt als een eigenzinnige combinatie van jazz, a capella, folk, soul en triphop. wo 13 20:30, Paradiso, € 22,THE MURLOCS De Australische band werd in 2011 opgericht door Ambrose Kenny-Smith, toetsenist, mondharmonicaspeler en zanger van King Gizzard & the Lizard Wizard. Met deze band houdt hij vast aan de psychedelica met uptempo snaredrums en noisy gitaren, maar nu injecteert hij dat in soulvolle rhythm and blues. do 14 20:30, Bitterzoet, € 12,50 JORDAN ROY - FREEDOM Niet alleen het solo-werk van
februari 2019
JAY ROCK De uit LA afkomstige veteraan, ook wel bekend als Johnny Reed Mckinzie Jr., had in 2008 al een hitsingle ‘All My Life’ met Lil Wayne. Ook maakt de rapper samen met Kendrick Lamar, Ab-Soul en Schoolboy Q deel uit van de groep Black Hippy. do 14 19:30, Melkweg, € 20,45 DANIEL BRANDT De Duitse muzikant is de oprichter van het Duitse ensemble Brandt Brauer Frick en dit is zijn eigen solo-project. Zijn electroakoestische sound klinkt groots en meeslepend. do 14 19:30, Melkweg, € 17,05 COSMO SHELDRAKE De nummers van de Brit zijn rijk aan allerlei kleine, vreemde geluidjes en opzwepende melodieën. Hij gaat het experiment niet uit de weg en verrast keer op keer. Daarnaast is hij een meester in het beatboxen en het spelen met een loop station. do 14 20:00, Paradiso, € 12,50 JAKOB BRO TRIO De Deense gitarist Jakob Bro wordt gerekend tot de ‘Coolest Things in Jazz Today’ aldus het toonaangevendetijdschriftDownbeat. Zijn ruimtelijke klank vormt de basis voor dit trio met bassist Thomas Morgan en drummer Joey Baron. do 14 20:30, Bimhuis, € 17,NILS FRAHM De Duitse componist en pianist gebruikt zijn instrument als nog nooit vertoond, en mixt het geluid daarvan met electronica, minimale muziek en ambient. Zowel liefhebbers van klassiek als pop lopen weg met zijn muziek, en zijn neoklassieke repertoire. vr 15 20:00, AFAS Live, € 36,50 SEAMUS FOGARTY De Ierse artiest mixt alternatieve folk met electronica. Fogarty neemt de nummers eerst puur en klein op, om ze vervolgens aan te vullen met random opgenomen geluiden, spoken word samples en sythesizer effecten. vr 15 20:00, Tolhuistuin, € 8,LOS HERMANOS MARTINEZ Y MORELO Een ontmoeting in de stad Cádiz in Andalusië vormde de aanleiding voor de samenwerking tussen Eric Vaarzon Morel en de broers Juan en Miguel Martinez. Jazz en flamenco ontmoeten en verrijken elkaar in de unieke bezetting van sopraan/altsaxofoon,baritonsaxofoon en flamencogitaar. vr 15 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,RAYMOND VAN HET GROENEWOUD - KRETEN & GEFLUISTER Meer dan veertig jaar zit hij al in het vak. Overal heeft hij gespeeld. Van Amsterdam tot Zwevezele. Hij heeft zalen doen vollopen en leeglopen net zo goed. Succes heeft hij gekend. Ellende. Toejuichingen. Verzoeknummers. En nu is hij alleen. Met zijn gitaar. En een
TOP 3 CLUBS
terdam zijn de afgelopen paar jaar niet meer weg te denken uit de Nederlandse hitlijsten en de successen blijven zich opstapelen. Hun album ‘Hard Work Pays Off 2’ stond 14 weken lang op nummer 1. zo 17 19:30, Melkweg, € 19,85 STEFANIA ROSINI
George Michael staat centraal maar ook de vele hits die hij scoorde met Wham! Roy neemt zijn publiek mee in de gevarieerde muzikale wereld van de Engelse singer-songwriter waarbij niet uitsluitend zijn originele hits worden gespeeld. do 14 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,-
ÓLAFUR ARNALDS Arnalds staat bekend om zijn filmische, instrumentale composities. Hij weet een overweldigend geheel te maken van piano’s, strijkers en computergestuurde geluiden, zoals industriële techno en elektronische ritmes. Live staat hij op het podium met een strijkkwartet, een drummer/percussionist en zijn speelgoedwinkel van piano’s en synthesizers. Voor zijn nieuwe album Re:member liet hij zich inspireren door Kiasmos, het technoduo dat hij vormt met Janus Rasmussen. Koninklijk Theater Carré, 25 februari
THE BLACK MADONNA Begin 2017 werd ze benoemd tot Mixmag’s ‘DJ of the Year’ - een erkenning van iconische status binnen de moderne dancecultuur na jaren vol veelgeprezen en spraakmakende shows in verschillende clubs wereldwijd. De enorme muziekkennis en verbazingwekkende veelzijdigheid van de in Londen wonende Amerikaanse dj Marea Stamper maken haar een van de publiekslievelingen van house, disco en technoliefhebbers. Paradiso 15 februari vleugel. En zijn stem. vr 15 20:15, De Kleine Komedie, € 11,25 JOANNE SHAW TAYLOR Bluesheld Joe Bonamassa draagt haar op handen: De Britse Joanne Shaw Taylor kun je met gemak de grootste vrouwelijke bluesrocker van dit moment noemen. vr 15 20:30, Paradiso, € 22,MORCHEEBA De Britse triphop-pioneers zijn terug met de nieuwe plaat ‘Blaze Away’. Frontwoman Skye Edwards is even zwoel en charismatisch als toen ze begon mid jaren 90. Samen met de psychedelische gitarist Ross Godfrey mixt ze moeiteloos genres als blues, jazz, chillout en reggae. za 16 20:00, Melkweg, € 29,50
CUT_ Het elektronische popduo CUT_ heeft de afgelopen jaren hun stempel op de elektronische livescene gedrukt. Na vier ijzersterke EP’s is de upcoming release van debuutalbum A Small Group Of Individuals het begin van een nieuw hoofdstuk waarin Doron en Dutilh je meenemen in een intieme wereld van mislukte liefde en kwetsbaarheid. Daartegenover staan broeierige sensualiteit en rauwe hoekige songs die hun blik op de maatschappij vertolken. Melkweg, 21 februari heeft meer dan dertien ZuidAfrikaansemuziekprijzenbinnengesleept en staat bekend om zijn gelikte en krachtige alternatieve rocksongs. za 16 19:30, Melkweg, € 17,05 PETE INTERNATIONAL AIRPORT Pete International Airport is het solo-project van Peter G. Holmström, tevens bekend als gitarist van The Dandy Warhols. Zijn laatste album ‘Safer With The Wolves’ werd geproduceerd door Anton Newcombe en is een zorgvuldig vervaardigdepsyche-rockreisdoor het duistere hart van elektronica. za 16 20:00, Q-Factory, € 16,50
OCTAVIAN In 2017 hoorde de wereld voor het eerst van de in Frankrijk geboren en in Londen opgegroeide artiest met zijn single ‘Party Here’. Zijn muziek is een mix van rap, grime, dancehall en house. za 16 20:30, Bitterzoet, € 13,50
THE BAYOU MOSQUITOS De Amsterdamse The Bayou Mosquitos spelen muziek uit Louisiana en Texas waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor het lyrische geluid van de accordeon. Cajun, Tex Mex, Rhythm & Blues en Country zijn de ingrediënten in de gumbo van de muggen uit de delta. zo 17 16:00, De Nieuwe KHL, € 16,-
PRIME CIRCLE Deze Zuid-Afrikaanse rockband
BROEDERLIEFDE De vier heren uit Spangen, Rot-
CAUSES De indiepop band Causes met frontman en singer-songwriter Rupert Blackman speelt sfeervolle en melancholische liedjes die balanceren tussen folk, pop en indie. zo 17 20:30, Tolhuistuin, € 15,ERDAL ERZINCAN + AHMET ASLAN Nooit eerder stonden ze samen op het podium in Nederland. De twee Turkse grootmeesters met elk een zeer eigen interpretatie van de Turkse volksmuziek, staan bekend om hun virtuoze spel op de bağlama (een traditioneel Turks tokkelinstrument). ma 18 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 34,-
53
ÁSGEIR Ásgeir Trausti Einarsson, kortweg Ásgeir, vergaarde enorm succes met zijn debuutalbum ‘In The Silence’ in 2014. In de folksongs op het vervolgalbum ‘Afterglow’ zijn de tegenstellingen tussen ijzige elektronica en Ásgeir’s warme stem gebleven. Nieuw zijn de invloeden van soul, r&b en zelfs gospel van over de hele wereld. do 21 20:30, De Duif, € 26,JACK & JACK Jack Gilinsky en Jack Johnson zijn al vrienden sinds de kleuterschool en maken vrolijke pop-rap muziek. do 21 19:00, Melkweg, € 28,40 THE MAUREENS Zanger, gitarist en songwriter Hendrik-Jan de Wolff schrijft melodieuze, vaak meerstemmig gezongen powerpop-liedjes. Nostalgische sixties en jaren ’90 indiepop met een zomerse maar ook melancholieke inslag! do 21 20:00, Sugarfactory, € 6,-
STATUE Met vier gitaristen en de hulp van een geoliede ritmesectie, brengt deze Belgische band nummers met een gevoel voor detail zonder de focus op de dansbare elementen te verliezen. De gierende gitaren doen denken aan Mogwai en Sonic Youth. ma 18 22:00, Paradiso, € 10,-
OSCAR JEROME De Londense singer-songwriter combineert zijn liefde voor jazz met een hiphop-achtige zang. Als één van de rising stars van de Londense Jazz scene zijn Gil ScottHeron, George Benson en Jay Dilla nooit ver weg in zijn producties. vr 22 20:30, Bitterzoet, € 12,-
JONATHAN JEREMIAH De diepe soulvolle stem van de Britse soul-folkzanger en componist wordt begeleid door de klanken van Europese Jazz muziek. Hij werkte samen met The Roots’ Questlove, de begeleidingsband van James Brown en de legendarisch James Bond componist John Barry. di 19 19:30, Melkweg, € 28,40
KARIMA EL FILLALI Met dit concert brengt de Nederlands-Marokkaanse zangeres, samen met het Amsterdams Andalusisch Orkest en Arabische meestermuzikanten, een ode aan de fenomenale Egyptische zangeres Oum Kalthoum (1904-1975), koningin van de tarab - ook wel ‘Ster van de Orient’ genoemd. vr 22 20:15, Theater De Meervaart, € 10,-
SLUM VILLAGE Één van de meest invloedrijke hiphopgroepen van Detroit. De legendarische producties van J Dilla, aangevuld met de laidback raps van T3 en Baatin, zijn begin jaren ‘90 razend populair in de lokale undergroundscene. Op dit moment bestaat Slum Village uit rapper T3 en producer Young RJ. wo 20 20:30, Tolhuistuin, € 17,JAY PRINCE De 23-jarige Britse rapper en producer Jay Prince heeft zichzelf als een exciting live performer op de kaart gezet. BBC Radio 1, Complex, Revolt, Noisey, NME en vele anderen hangen integraal aan zijn lippen. wo 20 19:30, Melkweg, € 17,05
BOY HARSHER Jae Matthews en Augustus Muller maken onder de naam Boy Harsher donkere en dansbare electropop.Hunnummersbestaan uit minimal beats, veel synths en Matthews’ warme stem. vr 22 19:00, Melkweg, € 14,75 TORD GUSTAVSEN TRIO Voor zijn nieuwe album ‘The Other Side’ bewerkte Tord Gustavsen zowel Noorse hymnes als koralen van Bach. Deze prachtige eeuwenoude melodieën plaatst hij naast zijn eigen composities, die al eens omschreven werden als woordloze songs of abstracte gospel. vr 22 20:30, Bimhuis, € 18,DEATH VALLEY GIRLS In oktober 2018 verscheen het derde album ‘Darkness Rains’,
advertentie
KRANT
waarop vocalist/multi-instrumentalist Bonnie Bloomgarden en gitarist Larry Schemel opzwepende garagerock ten gehore brengen. vr 22 20:00, Sugarfactory, € 12,50 3JS CLUBTOUR In 2007 maakte Nederland voor het eerst kennis met de 3JS toen het debuutalbum ‘Watermensen’ uitgebracht werd. In de jaren die volgden bracht de band nóg negen studioalbums uit, waarvan er vier de gouden status behaalden. za 23 19:30, Sugarfactory, € 17,50 HAELOS Het Britse triphoptrio staat bekend om hun filmische en sfeervolle muziek. De warme melodieën, breekbare stemmen en lome beats doen sterk denken aan Massive Attack en Portishead. za 23 20:30, Bitterzoet, € 14,GAVIN JAMES Het is bijna drie jaar geleden dat de singer-songwriter uit Dublin zijn debuutalbum ‘Bitter Pill’uitbracht. Inmiddelsisdesympathiekeverhalenverteller met zijn soulvolle stem een van de meest gestreamde acts van de wereld. za 23 20:00, AFAS Live, € 38,08 GRANDMASTER FLASH Als een van de founding fathers van de hiphop bestormde hij met het hiphop collectief The Furious Five de hitlijsten met sociaal beladen tracks als ‘The Message’ en ‘White Lines’. za 23 20:00, Q-Factory, € 29,TOY Het uit Brighton afkomstige TOY maakt een mix van krautrock, psychedelische indie en shoegaze. zo 24 20:00, Paradiso, € 12,MAD CADDIES De vijfkoppige Californische band speelt in elk mogelijk tempo aanstekelijke ska en punk met reggae-, dixie-, jazz-, polka- en hillbillyinvloeden. zo 24 18:30, Melkweg, € 22,70 POST MALONE Zijn platina debuutalbum ‘Stoney’ bracht de als Austin Richard Post geboren Post Malone zijn eerste nummer 1 in de Billboard 200. Hij mixt diverse stijlen en genres tot zijn eigen sound. ma 25 20:00, Ziggo Dome, € 40,MAGGIE ROGERS DeAmerikaansesinger-songwriter combineert folk, dance en r&b voor een emotioneel en catchy geluid, en zette zichzelf op de kaart met haar grote hit ‘Alaska’.
februari 2019
AGENDA
ma 25 19:30, Paradiso, € 20,TENDER Het electropopduo ontstond als een slaapkamerproject van James Cullen en Dan Cobb. Drie EP’s, een debuutalbum en miljoenen Spotify-streams later wordt nu het tweede album ‘Fear of Falling Asleep’ verwacht: Een plaat met de meest eerlijke en persoonlijke liedjes die ze ooit hebben geschreven. di 26 19:30, Sugarfactory, € 13,ELIZA De singer-songwriter uit Londen maakt verleidelijke pop, met invloeden uit de jazz en R&B. di 26 19:00, Melkweg, € 15,90 JAN VERSTRAETEN DeveelzijdigeBelgischemuzikanten kunstenaarbrengtmetband:‘Cheap Dreams’, filmische indiepopliedjes geïnspireerd op landschappen uit oude western films. wo 27 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,ASHA BHOSLE & BAND De legendarische Indiase zangeres Asha Bhosle neemt na een carriere van 65 jaar afscheid. De Nachtegaal van Azië’ zingt voor de laatste keer in Nederland haar grootste hits. Speciale gast is zanger Sudesh Bhosle. wo 27 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 60,MIMILE Emilie Blom is bekend als bassiste van The Scene. Nu is Emilie de leading lady van Mimile, de band die naast haar bestaat uit gitarist Rob de Weerd (o.a. Tröckener Kecks), drummer Stephan van der Meijden (o.a. Professor Nomad) en toetsenist PP Everts (o.a. Rudy Bennett’s New Motion). wo 27 20:30, Theater de Roode Bioscoop, € 18,JOHN SMITH Deze gitaarvirtuoos en begenadigd zanger maakt intelligente, melodieuze folkliedjes getuige het onlangs verschenen vierde album ‘Hummingbird’. do 28 20:30, Vondelkerk, € 15,A.C.E. WORLD TOUR De jongens van de Zuid Koreaanse boyband A.C.E. worden ook wel ‘kings of breaking gender stereotypes’ genoemd en worden veelal geprezen om hun kleurrijke vertoning, zowel in mannen- als vrouwenkleding. do 28 19:00, Melkweg, € 69,-
CLUBS REGGAE VIBRATIONS - META & THE CORNERSTONES
advertentie
14 — 22 feb
TOP 3 THEATER
zelfgebouwde soundsystem voor het geluid, zodat de muziek en zware bassen volledig tot zijn recht komen. za 16 00:00, Melkweg, € 14,95 GOWTU 1 YEAR ANNIVERSARY Gowtu is een nieuw Surinaams concept: De beste Caribische dj’s uit Amsterdam draaien zowel urban als Surinaamse tracks gecombineerd met live percussie. za 16 23:00, Melkweg, € 11,35
TONEELGROEP OOSTPOOL – ALLEMAAL MENSEN Deze avondvullende versie van de avontuurlijke reeks korte festivalvoorstellingen die Marcus Azzini afgelopen seizoen regisseerde, beweegt mee met de actualiteit van de dag. In een slim en geraffineerd spel met het publiek over rollen spelen, schijn en zijn, weet de toeschouwer op een gegeven moment niet meer wat waarheid en leugen is. Twee acteurs vertellen over hun eerste ontmoeting en hoe ze elkaar beter leerden kennen. In werkelijkheid spelen de acteurs een doordacht spel met het publiek. Internationaal Theater Amsterdam, 12 en 13 december
WINTER WOOFERLAND De dag, dat de Winter-Woofer weer raven mag! In de kleine zaal kun je de onvervalste stevige Amsterdamse sound van vroeger vinden. De kelder is dit keer de ‘Berlin Basement’ met daar twee bijzondere acts. En voor de grote zaal? Daar heeft het roemruchte Wooferland ook het nodige voor in petto... za 16 21:00, Paradiso, € 26,MAJOR LEAGUE PRESENTS RAM Drum & bass clubnacht met onder andere Audio, Raiser en T & Sugah. vr 22 23:30, Melkweg, € 15,90
KLASSIEK & OPERA
HELMERT WOUDENBERG Vanaf 1947 tot 1975 schreef Simon Carmiggelt elke dag een Kronkel, een levensschets. Een man (onmiskenbaar Carmiggelt zelf) slentert door de stad en belandt in een komische situatie of heeft een ontmoeting met een kleurrijk type. Helmert Woudenberg speelt een aantal grappige maar ook droefgeestige gebeurtenissen en kleurrijke maar ook ontroerende personages. Voor ouderen een nostalgisch weerzien, voor jongeren een prettige kennismaking. Bellevue, 5 en 6 februari De avond staat in het teken van Empress Messenjahah met als special guests: Meta & The Cornerstones. Daarnaast worden de beste reggae en dancehall tunes gedraaid door het dj-team van Reggae Vibrations. vr 23 22:30, Paradiso, € 15,GUY MANTZUR - ALL NIGHT LONG De ervaren dj komt uit Tel Aviv voor een vijf uur durende speciale all night set met alleen de allerbeste house, tech house en progressive sounds vr 1 23:30, Melkweg, € 14,20 RIDE Een nieuwe clubnacht voor hiphop liefhebbers met optredens van de beste dj’s en live acts die de hiphop scene van nu te bieden heeft. De onstopbare motor achter dit concept is DJ Drivah, bekend van zijn onvergetelijke sets tijdens grote festivals als Encore, Lowlands en Appelsap. vr 1 23:59, Paradiso, € 17,50 MARÍLIA MENDONÇA Een braziliaanse show anders dan anders: Een avond gevuld met lokale artiesten met als headliner een van de beste artiesten uit Brazilie, Marilia Mendonca! za 2 22:00, The Box, € 46,63
URBAN MYTH - CELIA! Een nieuwe muzikale voorstelling met swingende salsa, over loyaliteit, vriendschap en opoffering, gecombineerd met de nostalgische muziek bekend van de Buena Vista Social Club. Met Susan Visser in de rol van Celia Sánchez, een heldin van de Cubaanse revolutie en de rechterhand van Castro. En Manoushka Zeegelaar Breeveld als Celia Cruz. Zij vluchtte tijdens de Cubaanse revolutie naar Amerika en brak wereldwijd door als de ‘Queen of Salsa’. ITA, 16 februari
COLIN LANE
54
BASEMENT SESSION Basement Session, soulvolle, elektronische dansmuziek van dj John Agesilas met een flinke dosis house, disco, boogie funk, broken beat, hiphop en afro, is onderdeel van Amsterdam Soul Weekender, met op 2 februari: Amsterdam Soul Weekender metTheo Parrish, KC The Funkaholic en Sadar Bahar en op 3 februari: Clubbing Forever met Karizma, Selectors Assemble, KC the Funkaholic en Rich Medina. ma 4 22:30, Paradiso, € 5,CHARLY LOWNOISE & MENTAL THEO Het is bijna 25 jaar geleden dat de happy hardcore hit ‘Wonderful Days’ van Charly Lownoise & Mental Theo bovenaan de hitlijsten stond. Een jubileumshow waard met support optredens van TSpoon, Alice DeeJay, Nakatomi, Darkraver, DJ Jean, Dune en vele andere jaren negentig (geïnspireerde) artiesten. za 9 21:00, AFAS Live, € 29,50 t/m € 35,SYSTEM 7TH BIRTHDAY Nadat het beruchte label van de UK based dubstep producer V.I.V.E.K. vorig jaar te gast was bij Sonic Boom, komt SYSTEM nu terug. Het Eindhovense Krackfree Soundsystem zorgt met hun
ACCADEMIA DEL PIACERE MET FAHMI ALQHAI & GHALIA BENALI Klassiek en flamenco, Oost en West komen sprankelend samen in het nieuwe programma van Accademia del Piacere. Oude romances (balladen) klinken via de stemmen van de Tunesische zangeres Ghalia Benali en de Spaanse sopraan Marivi Blasco vr 1 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST - STRAUSS’ HELDENLEBEN Tijdens het tweede Essentialsconcert van dit seizoen staat ‘Ein Heldenleben’ van Richard Strauss centraal en wordt toegelicht door de enthousiaste presentator Thomas Vanderveken. vr 1 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,OPERA2DAY - VIVALDI: DANGEROUS LIAISONS Een spiksplinternieuwe barokopera, met muziek van Antonio Vivaldi. Vivaldi’s meest opwindende aria’s komen samen op een nieuw libretto. Ze vertellen een opwindend verhaal, gebaseerd op de roemruchte briefroman ‘Les Liaisons Dangereuses’. vr 1 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 35,NORA FISCHER EN TONY ROE Sopraan Nora Fischer en jazzpianist Tony Roe (bekend van o.a. Tin Men and the Telephone) kennen hun klassiekers als geen ander, zowel in de klassieke muziek als in de jazz. Ze werken samen onder de nieuwe naam Add Lib en laten zien en voelen hoezeer stukken van bijvoorbeeld Messiaen, Weill en Ravel zich lenen voor improvisatie. vr 1 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 17,48 AMIR ELSAFFAR ENSEMBLE & VANESA AIBAR De Amerikaans-Iraakse muzikant Amir ElSaffar mengt met grote souplesse de mystiek van de Irakese klassieke maqam-traditie met flamenco en hedendaagse jazz. Met de Spaanse zangeres Gema Caballero en danseres Va-
55
februari 2019
KLEUTERSINFONIETTA: HAREN EN SNAREN (4 EN 5 JAAR) Sinds enkele jaren vormen musici van Amsterdam Sinfonietta samen de KleuterSinfonietta. Op grote en kleine strijkinstrumenten gaan ze samen met Nina en de kinderen in de zaal op muziekpad. za 2, zo 3 10:00, 12:00, 14:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 14,ANGELS & DEMONS Van schitterende engelenzang tot duistere orgelklanken door vocaal ensemble Wishful Singing en organist Hayo Boerema. Met o.a. het werk ‘Angeli’ van Joey Roukens, dat onlangs tijdens de Cello Biënnale in première ging. zo 3 14:15, Orgelpark, €12,50 TRIO ARBÓS E RAFAEL DE UTRERA ‘Flamenco Envisioned’ is een verrassende dialoog tussen traditionele flamenco en klassieke muziek van deze tijd. Het Spaanse kamermuziekensemble Trio Arbós nodigde flamencozanger Rafael de Utrera en vijf hedendaagse componisten uit om een nieuwe flamenco klankwereld te maken. zo 3 14:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 11,NIKITA BELTIUKOV Pianist Nikita Beltiukov (Minsk 1990) is de jongste telg uit de bekende muzikale familie Beltiukov en behoort tot een nieuwe generatie musici die breed getalenteerd zijn. zo 3 16:45, Cromhouthuis, € 15,PEKKA KUUSISTO, NADIA SIROTA EN MARKUS HOHTI Een kersvers trio in kersverse werken. Met twee premières van Bryce Dessner, en werken van Oliveros, Mazzoli, Lindberg en Muhly. ma 4 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,MIRNA ACKERS & VITAL STAHIEVITCH Een dinsdagavondconcert door fluitiste Mirna Ackers en pianist Vital Stahievitch. di 5 20:00, Oosterkerk, gratis SOIREÉ DE NADEZDA Nadezda Filippova is een klassiek concertpianiste die na successen in het klassieke circuit haar horizon verbreedt naar de moderne klassieke muziek. Ze wordt vergezeld door de componisten Juan Felipe Waller en Vanessa Lann die hun eigen werken zullen introduceren. Klassieke muziek in intieme setting met ruimte voor verdieping, context en interactie. wo 6 20:00, De Roode Bioscoop, € 15,-
BAS-DE BROUWER
ARNO PITERS De Nederlandse klarinettist Arno Piters is al jaren een bekend gezicht in het Koninklijk Concertgebouworkest. Met collega’s speelt hij in de Noorderkerk het beroemde klarinetkwintet van Mozart en het onbekendere, maar even prachtige kwintet van Keuris. za 2 14:00, Noorderkerk, € 16,50
TOP 3 KLASSIEK
PATRICIA PETIBON & SUSAN MANOFF De Franse sopraan Patricia Petibon is een van de meest opvallende vocalisten van dit moment. Letterlijk en figuurlijk. Petibons rode krullen knallen van het podium, haar verbeeldingsvolle stem geeft nieuwe dimensies aan bekend repertoire. En dan is er haar grote liefde voor het theatrale aspect van haar performance die ze deelt met vaste ‘partner in crime’, pianiste Susan Manoff. Het Koninklijk Concertgebouw 5 februari
SIMON FOWLER
nesa Aibar laat hij Oost en West samenkomen. za 2 20:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 21,50
KATE MOORE Met haar eigen ensemble Herz presenteert de Nederlands-Australische componist Kate Moore tien internationale collega’s met wie ze verwantschap voelt waaronder Jobina Tinnemans en Lam Lai . De componisten in het programma ‘x gen x’ tonen een cultuur van diversiteit en globalisering. Net als Moore hebben de meesten hun geboortegrond verlaten en elders hun creatieve stem gevonden. Verbinding is het centrale thema. Muziekgebouw aan ‘t IJ 7 februari BRISK SPEELT BACH, VIVALDI EN MARCELLO ’De genadeklap voor het imago van braafheid van de blokfluit’, schreef een recensent ooit over hen. Alle mogelijkheden van het blokfluitkwartet worden verkend en uitgebreid. Oude en nieuwe muziek wisselen elkaar voortdurend af. do 7 20:15, De Waalse Kerk, € 22,50 RENÉE FLEMING EN HARTMUT HÖLL: BRAHMS NAAR BROADWAY De Amerikaanse sopraan Renée Fleming focust zich de aankomende tijd wat minder op operarollen en wat meer op haar andere liefde, het lied. Een liefde zonder grenzen! Van Mozart tot jazz, en van Fanse chansons tot Björk. Met haar lyrische stem drukt ze een breed scala aan gevoelens uit met lliederen van onder meer Brahms, begeleid door pianist Hartmut Höll. do 7 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,ORGANIST THOMAS TROTTER Trotter eert zijn oud-docent, de in 2018 overleden Piet Kee, met twee werken van Kee’s hand. Hij
KIAN SOLTANI ‘Subliem’, noemt The Guardian de OostenrijksPerzische Kian Soltani. Bij de Cellobiënnale 2016 werd Soltani ‘de grote ontdekking’ genoemd. Nu is hij terug als Rising Star. ‘Deze cellist kiest zijn eigen weg, in plaats van de gebaande paden’, aldus de Neue Zürcher Zeitung. In dit concert kiest Soltani werken van Schumann, Rachmaninoff, Sjostakovitsj en de Nederlandse première van ‘Soul-Searching’ van de Oostenrijkse David Helbock. Het Koninklijk Concert gebouw, 13 februari bespeelt het Sauer-orgel en het Utopa Barokorgel. vr 8 20:15, Orgelpark, € 9,CHARKOV STAATS OPERA THEATER - AÏDA Dat liefde sterker is dan vijandschap bewijst de componist Verdi in zijn exotische opera Aïda. Een intiem en ontroerend drama met als hoogtepunt de ‘Triomfmars’. za 9 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 46,NEDERLANDS PHILHARMONISCH ORKEST - TSJAIKOVSKI, MOZART EN SAINT-SAËNS Het Kersjes Fonds bestaat 25 jaar! Een jubileumprogramma met de mooiste werken van Tsjaikovski, Mozart en Saint-Saëns, gespeeld door het Nederlands Philharmonisch Orkest, samen met talentvolle dirigenten en solisten. za 9, ma 11 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,ORKEST BAROCK SOMMER Het Orkest Barock Sommer o.l.v. Simon Murphy met medewerking van de Italiaanse sopraan Cristina Grifone. zo 10 15:15, De Engelse Kerk, € 6,- t/m € 12,-
EDO DE WAART Edo de Waart dirigeert Bruckners ‘Grote’ mis bij het Groot Omroepkoor en het Radio Filharmonisch Orkest. Een louterend werk, voor luisteraar én componist. Bij het koor soleren onder meer mezzosopraan Helena Rasker en bas Tareq Nazmi. zo 10 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 21,HÉLÈNE GRIMAUD Meesterpianiste Hélène Grimaud en Rachmaninoff: dat moet een overweldigende muzikale belevenis worden. Grimaud laat Rachmaninoff voorafgaan door maar liefst dertien afzonderlijke korte stukken – van de Russische meditatieve muziek van Silvestrov, via Satie en Debussy naar Chopin. zo 10 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 60,TICCIATI, LUBBE, ARP & GVETADZE Vier musici die buiten de lijntjes kleuren: Hugo Ticciati, Yuval Gotlibovich, Julian Arp en Nino Gvetadze. Een bijzonder kwartet met bijzonder repertoire. Van Brahms tot chansons en improvisatie. ma 11 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 35,KARIN STROBOS & THOMAS BEIJER - BRAHMS’ DIE SCHÖNE MAGELONE Mezzosopraan Karin Strobos, pianist Thomas Beijer en acteur Sieger Sloot brengen een sprookje voor volwassenen. Ze spelen samen in een muzikale romance en maken een unieke versie van Brahms’ ‘Die schöne Magelone’. di 12 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 27,CANTO OSTINATO OP VIER VLEUGELS MET O.A. POLO DE HAAS EN KEES WIERINGA Vier ervaren pianisten nemen plaats op het podium voor Simeon ten Holts ‘Canto ostinato’: Polo de Haas, Kees Wieringa, Arielle Vernède en Gerard Bouwhuis. di 12 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 21,CHRISTOPH PRÉGARDIEN & MICHAEL GEES Meesterzanger Christoph Prégardien en de eigenzinnige pianist Michael Gees vormen een ijzersterk en veelgeprezen liedduo en presenteren een programma met louter ballades – verhalende liederen zonder refrein. Zoals Mahlers prachtige ‘Lieder eines fahrenden Gesellen’. wo 13 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 IVÁN FISCHER & BOEDAPEST FESTIVAL ORKEST: STRAVINSKY Een veelkleurig Stravinskyprogramma, met een dansbare ‘Tango’, de ingetogen ‘Psalmensymfonie’, de explosieve ‘Le sacre du printemps’, en meer. wo 13 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 30,SERGEI BABAYAN Niet zomaar een pianist, aldus The Scotsman. ‘Hij is een meestermusicus voor wie de piano zijn stem is, zijn orkest.’ De van oorsprong Armeense Babayan speelt een keur aan werken van Chopin.
do 14 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 27,CAPPELLA AMSTERDAM + LODEWIJK VAN DER REE Cappella Amsterdam geeft dit jaar vrij spel aan de jonge talentvolle dirigent Lodewijk van der Ree (1986). Door de ruimtelijke opstelling van koor en elektronica verschuift het perspectief voortdurend. do 14 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 AMSTERDAM SINFONIETTA + RAY CHEN Door zijn razendsnelle linkerhand wordt hij vaak vergeleken met de duivelskunstenaar Paganini. Speciaal voor deze concertreeks bewerkt de Engelse componist AdrianWilliamsStravinsky’svirtuoze ‘Suite Italienne’ én schrijft hij een flitsend nieuw werk voor het ensemble. vr 15 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,RUBENS CONSORT Het Rubens Consort, geworteld in de rijke samenspeltraditie van het voormalige Rubens Quartet, vertolkt in kleinere en grotere formaties meesterwerken uit alle eeuwen van de muziekgeschiedenis. De drie kernmusici, Sarah Kapustin, Roeland Jagers en Sietse-Jan Weijenberg, spelen ‘de Goldbergvariaties’ van Bach. za 16 14:00, Noorderkerk, € 16,50 CINQUECENTO Op het conto van de Spaanse componist Cristóbal de Morales staat één van de vaakst uitgevoerde en meest geliefde dodenmissen van de late 16e eeuw, de ‘Missa pro defunctis’. Het vormt de ruggengraat van dit concertprogramma van Cinquecento, een ensemble geroemd om meerstemmige renaissancemuziek. za 16 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 SERENADES OF MOTHER RUSSIA Cellist Pamela Smits en pianist Tobias Borsboom spelen onder andere ‘Sonate voor cello en piano’ van Sergei Rachmaninov. za 16 20:00, Zuiderkerk, € 10,LUNA KAMERKOOR PATH OF MIRACLES Het Luna Kamerkoor o.l.v. Wolfgang Lange zingt ‘Path of Miracles’ gecomponeerd door de veelzijdige Britse componist Joby Talbot (1971) die in 2002 de opdracht kreeg een muziekstuk te schrijven gebaseerd op de pelgrimsroute naar het graf van Jacobus in Santiago. zo 17 12:00, Oosterkerk, gratis advertentie
Kinderconcert
Le carnaval des animaux
5+
zo 17 februari Het Concertgebouw www.orkest.nl
AMSTERDAM ART 56 galerieselectie
UPSTREAM GALLERY KLOVENIERSBURGWAL 95 23 februari – 30 maart: FALLEN ANGELS - DENNIS RUDOLPH DemultimediakunstenaarDennis Rudolphcombineertschilderijen metvirtualenaugmentedreality. Deschilderijen,waaropengelenzijn afgebeeld,bestaanalsafzonderlijke werkenmaarvertellengezamenlijk een verhaal dat pas zichtbaar wordtgemaaktmeteenHoloLens. HiermeelegtRudolpheenrelatie tussengefaaldeutopischevisiesen de manier waarop wij onze eigen realiteit construeren.
GERHARD HOFLAND BILDERDIJKSTRAAT 165 C 19 januari – 23 februari: FOG - JOCHEN MÜHLENBRINK De schilderijen van Jochen Mühlenbrink zijn vaak bedrieglijk realistisch. Deze tentoonstelling van zijn meest recente werk bevat onder andere een doek waarop de illusie van een beslagen raam is gecreëerd, en een serie schilderijen van wanden met plakresten van posters en affiches. Ze spelen een visueel spel met de toeschouwer.
SLEWE Kerkstraat 105 A 19 JANUARI – 23 FEBRUARI: RUUD KUIJER, LON PENNOCK Ruud Kuijer en Lon Pennock staan bekend om hun grote en abstracte openluchtsculpturen. In deze tentoonstelling worden kleinere sculpturen van de kunstenaars bijeengebracht. Kuijer werkt met beton en maakte voor dit werk afgietsels van plastic afval. Pennock produceerde zijn geometrische vormen van staal ditmaal op een kleinere schaal.
februari 2019
KRANT PORTRET VAN JAN VRIEND Een concert dat helemaal is gewijd aan de bijzondere muziek van de 80-jarige componist Jan Vriend. Zijn muziek wordt uitgevoerd door pianist Ralph van Raat, organist Jan Hage, cellist Joy Lisney en Ilonka Kolthof op piccolo. zo 17 14:00, Orgelpark, € 9,-
FONS WELTERS Bloemstraat 140 19 JANUARI – 2 MAART: THE CLASSICS - TOM CLAASSEN, JOB KOELEWIJN, MARIA ROOSEN, BEREND STRIK Galerie Fons Welters staat bekend om het programmeren van jonge kunstenaars aan het begin van hun carrière. Inmiddels bestaat de galerie bijna 35 jaar en zijn er een paar kunstenaars die al meer dan 20 jaar meegroeien. Om dit te vieren worden er in deze tentoonstelling zowel nieuwe als bestaande werken van hen gepresenteerd.
DE APPEL SCHIPLUIDENLAAN 12D4 19 januari – 16 februari A SCORE, A GROOVE, A PHANTOM, A CONGREGATION - EVAN IFEKOYA In deze tentoonstelling worden twee recente werken van kunstenaar Evan Ifekoya samengebracht: een geluidsinstallatie en langdurig project. Beide werken onderzoeken thema’s zoals polyfone vocalisatie, subjectiviteit, auteurschap en samenwerking. Voor deze tentoonstelling maakt Evan Ifekoya ook gebruik van de erfenis van zwart queer activisme binnen Nederland.
ARTI ET AMICITIAE Rokin 112 9 FEBRUARI – 3 MAART SONIC ACTS, HEREAFTER In februari organiseert Sonic Acts een nieuw programma op het snijvlak van kunst, muziek en wetenschap op verschillende locaties in Amsterdam. In Arti et Amicitiae is van 9 februari tot 3 maart een tentoonstelling te zien in het kader van het festival, dat reflecteert op de meest urgente sociaalpolitieke en technologische ontwikkelingen.
SamenstellingAmsterdamArt.Vooreencompleetoverzichtvantentoonstellingen,evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com
AMSTERDAMS ANDALUSISCH ORKEST (8+) Klassieke muziek uit Marokko en landen daaromheen zoals Algerije, Tunesië en Spanje. Bijzondere en vrolijke muziek met een lange geschiedenis. De muzikanten van het orkest spelen instrumenten zoals de qanun (een tokkelinstrument) en de tar (een percussieinstrument). zo 17 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 8,50 PROFETI DELLA QUINTA - MONTEVERDI’S KLAAGZANGEN Tijdreizen: pure sciencefiction? Niet met de juiste soundtrack! In dit concert gidsen de zangers van Profeti della Quinta ons door het Italië van de renaissance en de vroegbarok. wo 20 20:00, De Waalse Kerk, € 10,- t/m € 24,THE SENIOR CHAMBER CHOIR OF THE ROYAL GRAMMAR SCHOOL O.L.V. ZLATAN FAZLIC The Senior Chamber Choir of The Royal Grammar School uit Newcastle zingen onder meer ‘Ave Maria’ van Franz Schubert en ‘Abendlied’ van Felix Mendelssohn. do 21 13:00, De Engelse Kerk, gratis HET COLLECTIEF + KATRIEN BAERTS De liedcyclus ‘Serres Impies’ (‘goddeloze broeikassen’) componeerde Rob Zuidam voor zijn muze, de Belgische sopraan Katrien Baerts. Daarnaast speelt Het Collectief drie Franse stukken waaronder het grootse ‘Quatuor pour la fin du temps’ van Messiaen. do 21 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 34,RUÑA ‘T HART EN VRIENDEN Violiste Ruña ‘t Hart (1992) maakt indruk door haar kwaliteiten als soliste en als warm pleitbezorgster vandekamermuziek.Haarmuzikale interesse beslaat een breed gebied, uiteenlopend van barok tot hedendaagse muziek. za 23 20:15, De Engelse Kerk, € 5,- t/m € 15,REMBRANDT FRERICHS DE STAALMEESTERS Rembrandt Frerichs liet zich samen met o.a. Dominic Seldis en Maria-Paula Majoor inspireren door de schilderijen van Rembrandt, Van Gogh en Mondriaan en laat grenzen vervagen tussen beeldende en klinkende kunst. Naast eigen composities staat er werk van Bach en Messiaen op de lessenaar. za 23 14:00, Noorderkerk, € 16.50 MATANGI QUARTET MATANGI XL Matangi XL is een samenwerking tussen de klassiek-indiase violiste Lenneke van Staalen, tabla-speler Heiko Dijker, Matangi en componist Jacob ter Veldhuis. In een programma waarin de klassieke tradities uit India en het Westen elkaar ontmoeten. zo 24 15:30, Amstelkerk, € 10,- t/m € 22,50
DOSTOJEVSKI KWARTET Het ensemble speelt muziek van Joodse componisten, behalve Mendelssohn allen uit de 20ste eeuw. zo 24 15:00, Schuilkerk De Hoop, € 10,- t/m € 14,BORODIN KWARTET: SJOSTAKOVITSJ CYCLUS Het eerste van zes concerten, waarin het Borodin Kwartet alle strijkkwartetten van Sjostakovitsj speelt. In dit eerste concert hoort u het ‘Tweede’ en ‘Derde strijkkwartet’. ma 25 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,WIENER PHILHARMONIKER EN LEONIDAS KAVAKOS: MOZART Adam Fischer en de Wiener PhilharmonikersprankeleninMozarts aanstekelijke ‘Jupiter-symfonie’. Meesterviolist Leonidas Kavakos speelt ‘Mozarts Vioolconcert in A’. di 26 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 60,NEDERLANDSE BACH VERENIGING - MOTETTEN EN PASSIEMUZIEK Twee van Bachs bekendste motetten weten zich in dit programma omgeven door muziek van zijn grote voorbeeld Heinrich Schütz en van een van zijn beroemdste navolgers Mendelssohn. Allereerst de ‘Johannes Passion’ van Schütz, dan drie geestelijke koorwerken van Felix Mendelssohn. wo 27 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,ENSEMBLE MUSIKFABRIK De Hongaar Kurtág stelde ‘Rückblick’ in 1993 samen uit oude en nieuwe stukken voor de ongewone bezetting van trompet, contrabasenklavierinstrumenten(piano, klavecimbel en celesta) en wordt uitgevoerd door de specialisten van Ensemble Musikfabrik. do 28 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50
TONEEL & THEATER
VASALIS, ALTIJD VANDAAG Vasalis is zonder twijfel een van de geliefdste Nederlandse dichters ooit. Als psychiater, maar vooral als mens, kende zij onze zielenroerselen en haar poëzie leent zich bij uitstek om op muziek gezet te worden. Voor deze voorstelling schreef Janine Brogt het script. Rasacteurs Bram van der Vlugt en Nettie Blanken zorgen voor het theatrale vuurwerk, begeleid door Floris van der Vlugt met zelf gecomponeerde muziek. wo 2, do 3 jan 20:30, Theater Bellevue, € 11,THEATERGROEP TOETSSTEEN - DE TOETSENFABRIEK Een vlijmscherp en hilarische satire over ons huidige onderwijsstelsel gebaseerd op de roman ‘De Rendementsdenker’ van Lucas Zandberg waarin het Nederlandse onderwijs op een pijnlijk geestige manier gefileerd wordt. vr 1 t/m zo 10 diverse aanvangstijden, Het Amsterdams Theaterhuis, € 16,- t/m € 17,50 MILO RAU - FIVE EASY PIECES Samen met het Gentse kunstencentrum CAMPO creërden Milo Rau en zijn International Institute of Political Murder (IIPM) voor het eerst een ambitieus project met kinderen en jongeren tussen 8 en 13 jaar. Aan de hand van de bio-
grafievankindermoordenaarMarc Dutroux schetst Rau een korte geschiedenis van het land. vr 1, za 2 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 21,THEATER ARTEMIS & THEATER ANTIGONE WOESTZOEKERS (8+) Een bitterzoete, maar vrolijke, van de pot gerukte voorstelling over kinderen die thuis de eindjes niet meer aan elkaar geknoopt krijgen. Twee woeste zoekers trekken hartstochtelijk ten strijde tegen een vijand waarvan iedereen zegt dat hij niet te kloppen is: armoede. vr 1 19:30, za 2 16:00, Theater De Krakeling, € 13,MORE DOGS - ZEITGEBER Aan de hand van een parade van pulserende arpeggio’s, epileptische beeldenreeksen, dingen die rondjes draaien, een kwartier wachten en de binnenkant van een stroboscoop ontregelt More Dogs de tijdservaring van het publiek. De voorstelling is zowel een strak spektakel als een vertederende zoektocht van verloren jongens. vr 1, za 2 20:30, Theater Bellevue, € 11,IMRA DINÇER - ULRIKE’S CONVICTED SONGS In deze voorstelling komt de persoon van Ulricke Meinhof, een van de bekendste leden van de Rote Armee Faktion, tot leven: De tijd in de gevangenis, haar ideeën en de geheimzinnige omstandigheden rondom haar dood, afgewisseld met verboden Turkse protestliederen uit de jaren 70, gezongen en gespeeld door Nuri Gazibeyoglu. vr 1, za 9 19:00, Podium Mozaïek, € 12,LIEDHUIS - UNLOST Een filmisch concert over de ‘kloof ’: de groeiende hedendaagse melancholie, vervreemding en angst tussen verschillende groepen in de samenleving. Betoverende liederen van de Franse componist Olivier Messiaen worden live uitgevoerd tijdens de vertoning van een korte film, die speciaal op zijn muziek gemaakt is. za 2 20:30, CC Amstel, € 17,50 t/m € 20,GENOEG NU OVER JOU In ‘Genoeg nu over jou’ verliest de dochter des huizes haar man, maar de vraag is wie daar het meeste onder lijdt: de dochter of haar moeder. Want waar de dochter in staat is het leven weer op te pakken, blijft de moeder hangen in diepe rouw. Een heerlijke bitterzoete komedie, speciaal geschreven voor Ingeborg Elzevier, Annick Boer en Peter Tuinman. za 2 20:30, zo 3 14:30, DeLaMar Theater, € 17,50 MOUNA LAROUSSI BIJ FATIMA Fatima is een gezellige en grappige Marokkaanse tante die altijd alles zegt wat op haar hart ligt. Haar motto is beter praten met elkaar, dan praten over elkaar! In haar eigen talkshow ontvangt zij het publiek met eten, speciale gasten en een eerlijk gesprek en vertelt een ieder die moeite heeft met de multiculturele samenleving waar het op staat. za 2, zo 3 19:00, Podium Mozaïek, € 12,KAATJE KOOIJ CLOYNE - A SOUND OF SPACES IN BETWEEN Een hallucinerende solo waarbij de taal een instrument is zoals iconische punk-sterren hun gitaar behandelen: vals, rauw en
februari 2019
ZANDVERTELLINGEN (3,5 - 7 JAAR) Zandtekenaar Sylvia Wybenga haalt steeds weer nieuwe tekeningen uit het zand tevoorschijn terwijl Janna de Lathouder met woorden stuift en zandmuzikant Martijn Bos je meeneemt op de golven van de muziek. zo 3 11:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 8,SCRATCH MARIONETTEN: CIRCUS TOPSY (2 T/M 6 JAAR) Vrolijk,sprookjesachtigmarionetten theater voor peuters, kleuters en hun ouders met Tommy Tops de circusdirecteur, zijn temperamentvolle paard Pepermunt en de andere artiesten van het circus: Pip de clown, Poekie de paarse poes en de dansende theepot! zo 3 11:00, Buurthuis De Havelaar, € 4,- t/m € 7,INTRODANS GEKKIGHEID (6+) Het Israëlische choreografenduo Inbal Pinto en Avshalom Pollak tovert dwaze karakters en vreemde types tevoorschijn in een voorstelling vol subtiele humor, slapstick, dans, mime, theater, cabaret, acrobatiek,wonderlijkekostuums, filmpjes en geluidsfragmenten. zo 3 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 16,JIJ BENT ‘M (5+) Het aloude tikkertje in een nieuw jasje. Een sportieve en dynamische voorstelling van de beloftevolle choreograaf Ryan Djojokarso en theatermaker Bram Jansen. zo 3 14:30, Theater De Krakeling, € 13,HET MINISTERIE VAN ONVERRICHTER ZAKE - FAT BOYS Een komedie over jongens die niet passen in het systeem en hun eigen weg zoeken om te overleven. Thomas is een jongen met ADHD. Hij heeft een obsessie voor knaagdieren en voor snoep, is super snel, super grappig, super onhandelbaar, een beste vriend, een nagel aan een doodskist en nog 991 dingen meer. zo 3 14:00, Theater De Meervaart, € 7,50 DE WAARHEID - HUUB STAPEL, JOHANNA TER STEEGE E.A. Een toneelstuk van Florian Zeller over twee ontrouwe stellen, gespeeld door Huub Stapel, Johanna ter Steege, Nanette Edens en Ruurt De Maesschalck, die ons laat nadenken over de waarheid: brengt het verlichting of niet? di 5, wo 6 20:00, do 7 20:30, DeLaMar Theater, € 22,50 MILO RAU - LA REPRISE HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE (I) Kan een misdaad op toneel gereconstrueerd worden? In het eerste deel van de reeks ‘Histoire(s) du
anorexia, en vertolkt zo Emma’s twijfels, angsten en geestige observaties. Gebaseerd op de gelijknamige,indrukwekkendedocumentaire van Jessica Villerius. vr 8 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 24,BENJAMIN MENGELLE
MILO RAU - DIE 120 TAGE VON SODOM Hoe kun je de waarschijnlijk meest controversiële film in de geschiedenis tot een toneelproductie maken met een cast van acteurs met een beperking? In een gezamenlijk project met theater HORA, en de hieraan verbonden acteurs met een beperking, realiseerde Milo Rau en het Schauspielhaus Zurich ‘Die 120 Tage von Sodom’. za 2 20:00, zo 3 14:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 23,50
TOP 3 DANS
HET NATIONALE BALLET - REQUIEM Het Nationale Ballet presenteert maar liefst twee choreografieën van de Britse choreograaf David Dawson, de wereldpremière van Requiem en een recent werk Citizen nowhere. Requiem is een monumentaal nieuw werk waarin de Brit de essentie van het geloof als fundamentele levensovertuiging onderzoekt. Zonder antwoorden te willen geven, zoekt Requiem naar de menselijke en spirituele verbanden tussen vorige generaties en die van de eeuwige toekomst. Het Nationale Ballet en Opera, 9, 16, 22 t/m 27 februari
CLARA HERMANS
op het einde moet alles kapot. za 2 17:30 en 22:30, CC Amstel, € 10,-
SLAGWERK DEN HAAG + EDUARDO GUERRERO Roffelende voeten, klappende handen, knippende vingers, klepperende castagnetten, haarscherp getimede olé’s: geen kunstvorm zo percussief als flamenco. De rijke flamencoritmiek ratelt in alle toonaarden. Slagwerk Den Haag en enkele internationale flamencosterren – waaronder de fenomenale danser (en ritmebox) Eduardo Guerrero – dagen elkaar met veel plezier en slagkracht uit in een percussieve ‘battle’. Muziekgebouw aan ‘t IJ 2 februari théâtre’ benadert regisseur Milo Rau de tragedie als een allegorisch misdaadspel. ‘Een voorstelling die het hoofd en het hart raakt’, aldus het NRC. di 5, wo 6 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 21,DOX / DANSTHEATER AYA - GUERILLA (12+) Guerrilla. Gevaarlijk woord, met dubbel r en dubbel l. Altijd klaar voor de aanval. Het betekent kleine oorlog. Tegen wat je maar wil. De cast van ‘Guerrilla’ is divers, danst en speelt op het toneel zonder angst, zonder verdeeldheid, tegendiscriminatie,stigma’s,vrouwenhaat, tegen geld. Voor samen, voor delen, voor menselijkheid en voor kunst. Onmisbaar in deze tijd. di 5 t/m do 7 19:30, Theater De Krakeling, € 13,ROBIN BLOCK - SAMUDRA Hoe voelt het om enerzijds van geen enkele cultuur echt deel uit te maken, en anderzijds van meerdere culturen tegelijk? En hoe beweeg, spreek en zing je in een vreemde taal die toch zo vertrouwd lijkt? Na de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische onafhankelijkheid moesten de grootouders van Robin in 1949 de
155 - MOTORS Is het een theatervoorstelling, een dansshow of een motorcross? Nou, eigenlijk allemaal. Motors is de gloednieuwe show van de veelgeprezen formatie/vriendengroep 155 (eenvijfvijf). Zo omschreef de Volkskrant een van hun eerdere voorstellingen als ‘een hilarisch spel met ego, uiterlijk en opgepoetste verwachtingen’. In Motors combineert 155 hun twee grote liefdes: motoren en dans. Een show vol breakdance, komedie en natuurlijk: gillende motoren. DeLaMar, 9 februari voormalige Nederlandse kolonie ontvluchten en staken de oceaan over om een nieuw leven op te bouweninNederland.Bijna70jaar later volgt Robin het pad van zijn grootouders in tegenovergestelde richting. wo 6 20:30, Podium Mozaïek, € 14,POLDERTHEATER - ORLANDO Een voorstelling waarin negen jonge spelers op zoek zijn naar gender en de liefde. Uitgangspunt is het ijzersterke verhaal van een jongeman die op een dag wakker werd als vrouw. do 7 19:30, CC Amstel, € 7,50 t/m € 21,STRINDBERG & DAL - DE GEMEENSCHAP Toneel en werkelijkheid raken verwikkeldenverstriktindezevoorstelling over (seksuele) identiteit en het grillige, onvoorspelbare verloop van groepsprocessen. do 7 t/m zo 10 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 18,SOLO STORIES - EMMA WIL LEVEN Actrice Lisse Knaapen stapt in de rol en kruipt in het hoofd van Emma, die op twaalfjarige leeftijd wordt gediagnosticeerd met
ROMEO IS OP JULIA EN LAYLA OP MAJNUN (7+) Een voorstelling waarin jongens de liefde verkennen met muziek, poëzie, onhandigheid en haantjesgedrag. Een ontmoeting tussen twee verhalen, ‘Romeo is op Julia’ en ‘Layla op Majnun’. Beide mythes over onmogelijke liefdes worden gezien als elkaars gelijken, maar verschillen ook in vele opzichten van elkaar. za 9 16:00, Theater De Krakeling, € 12,VLERK & ZIJLSTRA IMPOSTERS Cabaret-toneel over het gevoel dat je ieder moment door de mand kan vallen. In deze voorstelling lopenVlerk&Zijlstrakeihardtegen de lamp als de bedriegers die ze zijn. De diploma’s en verantwoordelijke banen die ze hebben, moeten haast wel een foutje zijn. Ze presenteren zich als creatieve duizendpoten met hoogdravende cv’s maar eigenlijk heeft iedereen hen al lang door. za 9 21:00, Podium Mozaïek, € 14,WOEZEL & PIP EN DE TIJDMACHINE (2+) Woezel & Pip nemen de allerjongste bezoekers mee naar de meest bijzondere plekken in de Tovertuin. zo 10 14:00, Schouwburg Amstelveen, € 18,CALIGULA RegisseurThibaudDelpeutbrengt zijn gelauwerde interpretatie van de legendarische toneelklassieker ‘Caligula’ van Albert Camus nu in een speciale enscenering met in de titelrol acteur Vincent van der Valk. ‘Een fascinerende, ijzingwekkende voorstelling’, aldus de Volkskrant ma 11, di 12 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 23,50 NICO BOON In 2002 vindt Nico Boon op een rommelmarkt een boek met foto’s van oorlogsgeweld door een Amerikaanse fotografe. Wat is het verhaal achter de beelden? Wat gebeurt er met iemand die zo’n gruwel vastlegt? De zoektocht naar het leven van die fotografe zet Boon op het spoor van een groter verhaal waarin verschillende levens elkaar kruisen. di 12, wo 13 20:30, De Brakke Grond, € 6,- t/m € 13,DE THEATERTROEP OPGEDIEPT Wat te doen als alles wat onmogelijk leek opeens tot de orde van de dag behoort. Het alledaagse zijn onschuld verliest. Wat neem je mee als je niet weet waar je heen gaat en voor hoe lang. Opgediept gaat over wassen, eten, pakken, gissen en sporen wissen. Het is het nulstuk, een prequel van ‘Leedvermaak’, ‘Rijgdraad’ en ‘Simon’, de trilogie waarmee Herzberg de kroniek schreef van een naoorlogse familie. Met ‘Opgediept’ keren de personages uit ‘Leedvermaak’ na 34 jaar weer terug. di 12 t/m za 16 20:30, Frascati, € 17,NASRDIN DCHAR - JA Na zijn solo’s ‘Oumi’ en ‘DAD’ komt Gouden Kalf-winnaar Nasrdin
57
Dchar met de nieuwe solovoorstelling ‘JA.’ In de top tien van meest stressvolle gebeurtenissen staat op nummer zeven: trouwen. Nasrdin neemt het publiek mee in de voorbereidingenvanzijnhuwelijk: het samenstellen van de gastenlijst, het menu en alle vragen die daarbij komen kijken. wo 13 t/m vr 15 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 21,50 ITA - HUSBANDS AND WIVES Een onweerstaanbare komische tragedie, naar de gelijknamige film van Woody Allen, die de afgelopen jaren is uitgegroeid tot een absolute publiekslieveling, geregisseerd door Simon Stone. wo 13 t/m zo 24 diverse aanvangstijden, Internationaal Theater Amsterdam, € 27,50 FIRMA MES - RISHI Op 24 november 2012 werd de Surinaams-Hindoestaanse Rishi Chandrikasing op perron vier van station Den Haag Hollands Spoor doodgeschoten door een politieagent.Hijwaszeventienjaar en bleek ongewapend. Een livereconstructie geïnspireerd op deze noodlottige gebeurtenis. do 14, vr 15 20:30, Theater Bellevue, € 11,DE WERELD & KO (10+) In de voorstelling spelen papa en Ko wat er met mama is gebeurd of gebeurd zou kunnen zijn. Een verhaal over liefde, en het kwaad, dapperheid en domme pech. Een pleidooi voor spelen, liegen en verzinnen. vr 15 19:30, Theater De Krakeling, € 12,ZUIDELJK TONEEL - SPINOZA Filosofen worden tot leven gewekt en kijken terug op leven, werk en de erfenis in de voorstellingen van bedenker en regisseur Stefaan Van Brabandt. Zijn motto: ‘drempel laag, lat hoog.’ De tekst wordt geschreven door Spinozakenner Tinneke Beeckman en gespeeld door acteur Han Kerckhoffs. za 16, zo 17 20:30, Theater Bellevue, € 11,DE KOE -WHO’S AFRAID OF VIRGINIA WOOLF In 2005 bracht de KOE voor het eerst ‘Who’s Afraid of Virginia Woolf ’, van Edward Albees klassieker uit 1962. Ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van het gezelschap herneemt de KOE deze voorstelling. zo 17 t/m di 19 20:30, De Brakke Grond, € 10,- t/m € 17,MIRA VAN DER LUBBE MAAK VAN JE SHIT EEN HIT Samen met muzikant Eva van Manen en het publiek kijkt Mira van der Lubbe de leeuw in zijn bek. Ze advertentie
HUSBANDS AND WIVES —
13 — 24 FEB INTERNL THEATER AMSTRDM
TIP 5810 LEZING & DEBAT
februari 2019
KRANT
HOUD JE VAN DISCUSSIE EN DEBAT? DAN ZIJN DIT DE TIEN LEZINGEN DIE JE DE KOMENDE MAAND NIET MAG MISSEN.
1) ARNON GRUNBERG: VRIEND EN VIJAND
De Duitse filosoof Carl Schmitt vond in 1932 dat iedere gemeenschap een vijand nodig heeft. Arnon Grunberg schreef een essay waarin hij deze opvatting toepast op onze tijd. Hoe kan een staat overleven als hij niet meer weet wie zijn vijanden zijn? Grunberg gaat hierover in gesprek. De Balie, 2 februari, 20:00u
De stad is van oudsher een emancipatiemachine. Denk aan vrouwenkiesrecht, Dolle Mina’s en nu #metoo. Recent is een nieuw soort vrouwelijk bewustzijn ontstaan. Waar zijn de vrouwen van nu vóór of tegen? Met o.a. Femke Halsema, Neelie Kroes en Clarice Gargard. O.l.v. Tracy Metz. Pakhuis de Zwijger, 4 februari, 20:00 u
3) ZORGKOSTEN EN GENEESMIDDELEN
Zorgkosten nemen toe. De ontwikkeling van geavanceerde, biologische en gepersonaliseerde medicijnen, maken dat de zorgkosten oplopen tot enkele tonnen per jaar, per patiënt. Tijdens deze KNAWbijeenkomst belichten wetenschappers de laatste stand van zaken. Onder andere over nieuwe kostenbesparende methodes. Openbare Bibliotheek Amsterdam, 7 februari, 15:30 u
4) HUMAN RIGHTS WEEKEND
6.
7.
3.
8.
4.
CRISPR-Cas is een revolutionaire techniek waarmee DNA gemodificeerd kan worden. Met de zoek-, knip- en plakfunctie van CRISPR-Cas kunnen vijandelijke virussen en ziekte veroorzakende mutaties worden aangepakt, en kan aan specifieke DNA-stukken worden gesleuteld. Met microbioloog prof John van der Oost. Paradiso, 17 februari, 11:00 u
8) KALIFAATKINDEREN: OUDERS AAN HET WOORD
Rode Hoed organiseert (i.s.m. Stichting Argan) de serie Kalifaatkinderen. Over de toekomst van jihadisme in Nederland. In deze eerste aflevering komt o.a. we met de vader van Laura H. Aan het woord. Zij vertrok met haar man naar het ISISgebied en keerde alleen met haar kinderen terug naar Nederland. De Rode Hoed, 18 februari, 20:00 u
9) VPRO MEETUP: BESTE REIZIGERS
Human Rights Watch en De Balie presenteren de 7e editie van het Human Rights Weekend. Een ontmoetingsplek voor filmregisseurs, mensenrechtenonderzoekers, journalisten, politici en publiek. Sigrid Kaag, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, opent het evenement. (Engelstalig) De Balie, 7, 8, 9 en 10 februari
5) ZWART: #3 NEST BEVUILEN OF NIET?
Hoe is het om op te groeien met een witte en een zwarte ouder? Of als zwart kind geadopteerd te worden door een witte familie? Waar voel je je dan thuis? En hoe ziet de buitenwereld jou? Een avond rond vragen over huidskleur, identiteit en belonging. Met o.a. Etchica Voorn en Milton Verseput. De Rode Hoed, 12 februari, 20:00u
7) SLEUTELEN MET CRISPR-CAS
2.
LINDA STULIC
2) FEMCITY: BEN IK NU FEMINIST?
6) SKIN DEEP #9: DUBBELBLOED EN IDENTITEIT
1.
9.
5.
Rebelleren tegen ouders en omgeving bracht schrijvers als Maarten ’t Hart en Jan Wolkers groot succes. En hetzelfde geldt voor schrijvers van kleur als ze zich afzetten tegen hun ‘nietwesterse’ opvoeding. Zie Özcan Akyol en Murat Isik. Maar is succes ook mogelijk zonder af te geven op je afkomst? Een discussie. De Nieuwe Liefde, 11 februari, 20:00 u Samengesteld door TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat. De meeste debatten zijn na afloop terug te luisteren op TXTradio.nl
‘Beste reizigers’, gender neutrale rompertjes, paspoorten met een ‘X’. Transgender personen en queers tonen de fluïde aard van gender en seksuele oriëntatie. Een avond over hoe we in de toekomst omgaan met gender, biologisch geslacht en seksuele oriëntatie. Pakhuis de Zwijger, 20 februari, 20:00 u
10) CLICHÉVRIJE LIEFDESVERHALEN
10.
In de liefde is iedereen ervaringsdeskundige. Maar hoe kun je erover schrijven? En zijn schrijvers verantwoordelijk voor hoe wij de liefde zien? In deze Wintertuinsessie gaat Helena Hoogenkamp in gesprek met Peter Verhelst, Mounir Samuel, Corine Koole en Radna Fabias. De Nieuwe Liefde, 26 februari, 20:00 u
vertelt over haar zoektocht en over haar omgang met tegenslagen. zo 17 20:15, De Kleine Komedie, € 10,25 AGRUPACIÓN SEÑOR SERRANO - BIRDIE Een innovatieve, scherpe en maatschappijkritischevoorstelling. Het Spaanse theatergezelschap gebruikt daarvoor op ingenieuze wijze schaalmodellen en live videoprojecties. zo 17 19:30, Theater De Meervaart, € 18,75 ULTIMA VEZ - INVITED (8+) Hoe laat je het publiek meewerken aan een choreografie? Met deze dansvoorstelling probeert Seppe Baeyens hier een antwoord op te formuleren. Met dans als gemeenschappelijke taal zoekt hij naar een alternatieve manier van samenleven en zo een gemeenschap te stichten met dansers en publiek. zo 17 15:00 en 17:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 15,GOVERT SCHILLING EN LEONI JANSEN - STARRY, STARRY NIGHT Een kosmoscollege op muziek over sterren en planeten. Over ruimte en tijd. Over oneindig ver weg en verreweg het dichtste bij. Over geboorte, leven, liefde en dood. Fascinerende verhalen over het universum worden afgewisseld met sfeervolle liedjes over de nachtelijke sterrenhemel. ma 18 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 DE INDIË MONOLOGEN Zeventig jaar na de onafhankelijkheid van Indonesië staat onze koloniale geschiedenis volop in de belangstelling. Tegenwoordig hebben bijna twee miljoen Nederlanders een Indische achtergrond. ‘De Indië Monologen’ is een unieke theateravond met wisselende combinaties van gasten en met Nederlands-Indië als centraal thema. do 21, vr 22 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 18,50 EVA LINE DE BOER ZEVENTIEN Een voorstelling waarin vijf (moslim)meiden naar de ideale manier zoeken om zichzelf en hun dromen in beeld te brengen. Verdwaald tussen verschillende culturengaanAyisha,Elem,Seyda, Tuçe en Sanaz op zoek naar wie ze zijn, welke film hun leven het dichtst benadert en hoe ze het liefst gezien worden. vr 22 20:00, Podium Mozaïek, € 17,50 LAURA VAN DOLRON EEN ANTWOORD OP ALLE VRAGEN Laura van Dolron bouwt een safe space voor vragen in een laboratoriumvolantwoorden.Bijgestaan door acteur en schrijver Willem de Wolf en de muzikanten Wilko Sterke en Frank van Kasteren nodigt zij haar publiek uit een vraag op te schrijven. De vragen vormen de basis voor een voorstelling die elke avond live wordt gecomponeerd. vr 22, za 23 20:30, Frascati, € 17,ALINK&PLUKAARD HAPPILY EVER AFTER ’Happily Ever After’ gaat over een Grote Liefde, hoe mooi die kan zijn en hoe onverdraaglijk het is als die voorbijgaat. Over hoe doodeng liefhebben is. vr 22 t/m zo 24 20:30, Theater Bellevue, € 11,-
TONEELSCHUUR PRODUCTIES - DE KONING STERFT Regisseur Olivier Diepenhorst baseert zich op de absurdistische klassieker ‘De koning sterft’ van Eugène Ionesco en maakt er een fysieke en poëtische voorstelling van: Over oog in oog staan met het grote einde van alles. vr 22 20:30, Schouwburg Amstelveen,€ 21,HET DUEL Jeroen De Man regisseert ‘Het duel’, een toneelbewerking van de beroemde novelle van Anton Tsjechov, met in de hoofdrollen Joris Smit en Jacob Derwig. Een koortsachtige toneelavond als een speelfilm, waarin acht acteurs de strijd om het ‘goede leven’ met een geladen pistool uitvechten. za 23 20:30, zo 24 15:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 23,50 GULLIVER (6+) De voorstelling ‘Gulliver’ wordt gemaakt door 125 schoolkinderen uit heel Amsterdam. Basisscholieren in de leeftijd van zes tot negen jaar dansen, vertellen en fantaseren over hoe hun eigen wijk eruit ziet in een ideale wereld. Ze schetsen zo een beeld van het Amsterdam van nu. wo 27 19:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 7,50 LATEN WE EERLIJK ZIJN Een gloednieuwe en pijnlijk grappige comedy over relatiestress en goede buren met Owen Schumacher, Beau Schneider, en comédienne Hanneke Drenth. wo 27 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 26,JAN ARENDZ EN JOKE TJALSMA - IT WIE OP IN SIMMERJUN Ben je als mens de dirigent van je leven en kun je besluiten bij elkaar te horen? Gerenommeerde acteurs Jan Arendz en Joke Tjalsma staan voor het eerst samen op het podium in dit nieuwe stuk van Bouke Oldenhof over twee mensen die elkaar op latere leeftijd hebben gevonden. do 28 20:30, CC Amstel, € 18,50
DANS
HOUSE DANCE FOREVER 2019 Op de tiende editie van deze urban dansbattle komen honderden dansers van over de hele wereld samen en doen de beste internationale dansers mee om tegen elkaar te strijden voor de titel. Gepresenteerd door Lamine & John. za 2 15:30, Paradiso, € 15,ARNO SCHUITEMAKER - THE WAY YOU SOUND TONIGHT Meeslepend, magisch, intens. De hedendaagse dansvoorstellingen van choreograaf Arno Schuitemaker zijn repetitief en minimalistisch en hebben een vergelijkbaar effect als het luisteren naar een uitvoering van ‘Canto Ostinato’. za 2 20:30, Theater De Meervaart, € 13,50 SARAH HUYGENS - WOMEN IN LOVE Sarah Huygens is een eigenwijze theatermaakster met West-Afrikaanse roots die de grenzen bij zichzelf en haar spelers opzoekt in bewegings- en danstheater. Als maker gaat ze altijd op zoek naar een rauwheid en een bepaalde essentie. ma 4 20:30, Podium Mozaïek, € 12,-
februari 2019
SARADA SARITA - Q4: QUANTIFIED Danseres, performer en choreografe Sarada Sarita brengt op geheel eigen wijze haar politieke oproep tot menselijkheid, gelijkheid en bewustzijn samen met dans. Ze laat zich inspireren door de theorie van Carl Jung over ‘Quaternity’ – een geometrisch figuur dat een gevoel van eenheid uitstraalt. zo 9 20:30, Compagnietheater, € 15,50 ALIDA DORS - REBOUND Een hedendaagse urban dansvoorstelling van choreograaf en socioloog Alida Dors. Zes dansers en een live muzikant onderzoeken de thema’s ‘veerkracht’ en ‘identiteit’. zo 10 20:00, CC Amstel, € 14,50 t/m € 16,50 ODE AAN DE MEESTER Met deze magistrale voorstelling uit 2017 werd de 85ste verjaardag van meesterchoreograaf Hans van Manen gevierd. Op veler verzoek wordt het hommageprogramma met vier heel diverse hoogtepunten uit zijn oeuvre nogmaals uitgevoerd. di 12, do 14, wo 20 20:15, zo 17 14:00, Nationale Opera & Ballet, € 15,-
VILAIN GAI
DADA MASILO - SWAN LAKE Dada Masilo, een van de meest opwindende jonge choreografen in Zuid-Afrika, blaast het stof van ‘Het zwanenmeer’ en voegt er haar eigen Zuid-Afrikaanse roots aan toe. Het resultaat is een respectvolle, frisse versie die vragen stelt over gendergrenzen en homofobie in een door AIDS getroffen land. za 9 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 21,-
TOP 3 CABARET
PIETER JOUKE – GlOEIENDE PLAAT Pieter Jouke, cabaretier en televisiepresentator, kan een aardig potje rennen, maar zijn hoofd slaat nog hollender op hol. Zijn brein kookt over van de overpeinzingen en zijn hoofd staat bol van de gedachten. Van de hersenactiviteiten. De gedachtespinsels. Continu vallen hem dingen op. Schieten hem geestige en vindingrijke ideeën te binnen en slaat zijn fantasie op hol. In zijn nieuwe voorstelling Gloeiende plaat spuit alles eruit. Kleine Komedie, 10 februari
BOB BRONSHOF
RED SKY PERFORMANCE BACKBONE Geïnspireerd op de ruggengraat (bergkammen) van de continenten brengen acht dansers, ondersteund door live-muziek, Canadese inheemse dans. do 7 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,50
DE PARTIZANEN HET LEVEN AN SICH Thomas en Merijn ontmoetten elkaar, richtten De Partizanen op, wonnen het Leids Cabaret Festival en sleepten de Neerlands Hoop in de wacht. En dat alles in krap anderhalf jaar tijd. Hun missie in het theater is genadeloos grappig te zijn. Met een snufje ontroering. Dat ze daarbij en passant ook nog eens allerlei maatschappelijke misstanden aan de kaak stellen is mooi meegenomen. De Kleine Komedie 19 t/m 23 februari
LOSTMOVEMENTS De artistieke wegen van de Vlaamse dansers en choreografen Jan Martens en Marc Vanrunxt komen samen in de vorm van een solo voor Jan. Twee generaties dansmakers die op zoek gaan naar vergeten en verloren bewegingen, maar ook naar nieuwe intenties en ambities voor de (dans)toekomst. di 12 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 18,50
CONNY JANSSEN DANST BROOS Na ‘Home’ en de remake van ‘Inside Out’ brengt Conny Janssen Danst een sprankelende dansvoorstelling over ouderdom, jeugd, de breekbaarheid van het leven en het verglijden van de tijd. za 16 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 26,-
JESUS DE VEGA & CHAI BLAQ - CHOREOPOP Muzikante Loulou Elisabettie en choreograaf Jesús de Vega werken samen in dit multidisciplinaire project: Een gechoreografeerd muziekalbum, een kruising tussen een dansvoorstelling, een popmuziekconcert én live videoclips. Waar lichaam en stem onafscheidelijk worden. do 14, vr 15 21:00, Frascati, € 11,-
ICK/HET AMSTERDAMS ANDALUSICH ORKEST ZIEL \ ROUH Muziek uit Al-Andalus en hedendaagse dans botsen, schuren, zoeken en vinden elkaar in deze voorstelling.Tweedisciplines,twee beschavingen, twee denkkaders, twee tradities maken samen een som die ver boven de simpele optelling uitstijgt. di 19 20:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 18,50
IMPULSE #2 Movementalist, bestaande uit de choreografen Vincent Verburg en Dayna Martinez Morales, nodigen artiesten uit die interdisciplinair en stijl-overstijgend met elkaar op een avond samen komen, om te performen vanuit een gezamenlijke focus. do 14 20:30, Theater Oostblok, € 11,- t/m € 14,-
ISABELLE BEERNAERT LE TEMPS PERDU Isabelle Beernaert laat met vier koppels (de vier seizoenen) de rijkdom van het kleine, het vanzelfsprekende, zien. Op zoek naar schoonheid in ogenschijnlijk alledaagse bewegingen. Met het verstrijken van de seizoenen worden de koppels ouder en fragieler, maar sterker in hun samenzijn.
RUNDFUNK Rundfunk vonkt rond. Niet als een lopend vuurtje, maar als een razende fik met de duivel op de hielen. De recensies waren ronkend, de run op de kaarten was ongekend. Dus komen de heren terug in een krankzinnige reeks snelle scènes, absurde grappen en slechte dans. Het gaat over volwassen worden in het algemeen en over eenzaamheid, onzekerheid en verdriet in het bijzonder. De Kleine Komedie, 27 & 28 februari en 1 & 2 maart di 19 19:30, Theater De Meervaart, € 22,SHEYDA DARAB - TREASURIES OF MYSTERIES Een dansvoorstelling over de rijkdom die we in onze diepste diepten allemaal bezitten. Van schatten die we verborgen houden tot schatten die we laten zien en schatten die we ontdekken in de ander. vr 22 20:30, Theater Oostblok, € 11,- t/m € 14,-
CABARET
STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,- t/m € 17,50 IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chigaco, € 10,- t/m € 24,95 COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevo-
59
ren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 t/m € 18,50
zijn of de rechtbank van de publieke opinie we worden constant bekeken. De druk om ‘het goed te doen’ is enorm! Nietwaar? zo 10 20:30, Toomler, € 19,50
MURTH MOSSEL - PAUWER! Comedian, rapper, presentator en acteur Murth Mossel draait al jaren mee. In zijn zesde avondvullende voorstelling staat hij met beide benen stevig op het podium, genadeloos, scherp, ontwapenend, uitdagend en onverwachts diepgaand, zet hij de wereld op zijn kop en deelt hij uit. vr 1 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,-
DORINE WIERSMA - GAAN WE KATTEN? Ze spint. Ze knort. Ze lijkt te lachen. Maar ze loert. Ze loopt om je heen. En ze haalt uit. Dorine Wiersma klauwt haar nagels in het leven. In haar voorstelling slaat ze vrolijk om zich heen. Met rake, verbale en vooral muzikale klappen. ma 11 20:15, De Kleine Komedie, € 11,25
RICH HALL Rich Hall weet met zijn absurdistische en tegelijkertijd nuchtere humor het Amerikaanse publiek van Saturday Night Live en David Letterman helemaal in te pakken. ‘Een avond doorgebracht in het gezelschap van deze Amerikaanse held is één van de meest vreugdevolle ervaringen die je kunt hebben in het comedy circuit’, aldus de Britse krant The Independent. ma 4 20:15, Theater De Meervaart, € 29,95 STEPHANIE STRUIJK - DAAR Een paar jaar geleden was ze nog in Amerika. On the road. Met Daniël Lohues. Maar Engels zong ze niet. Niet meer. In haar moedertong zong ze. Ver weg leerde ze dicht bij huis kennen. Nu blijft ze thuis. Om liedjes te schrijven over haar geboortegrond. ma 4 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 YVONNE VAN DEN EERENBEEMT - BRONST Een begenadigd actrice, veelzijdige zangeres en slimme cabaretier. De voorstelling is een vileine paringsdans met het leven. Een race tegen de biologische klok. Met wanhopige betogen, fluwelen liedjes en weinig tact. Want het is eten of gegeten worden. di 5 t/m do 7 20:30, Theater Bellevue, € 11,SARA KROOS ZONDER VERDOVING Sara is snoeihard, snoeilief maar bovenal schaamteloos grappig. Niemand anders laat u zo alle hoeken van de zaal zien als zij. ‘Sara’s beste show ooit!’ ***** schreef het Algemeen Dagblad. De pers is unaniem: ‘Zonder Verdoving’ is de meest gewaagde, persoonlijke en meest grappige voorstelling van Sara Kroos. do 7 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 17,50 FRESKU - VOORDAT HET TE LAAT IS Fresku moet nog zoveel vertellen. Over zijn vaderschap, liefde en mannelijkheid. Daarom moest er nog een nieuw programma komen, voordat het te laat is. vr 8, za 9 20:30, Theater Bellevue, € 11,RONALD SNIJDERS GROOT SUCCES 2 Onder de hersenpan van woordenman Ronald Snijders kookt een lettersoep vol briljante taalvondsten, wonderlijke gedachten en krankzinnige spinsels. za 9 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,PHIL NICOL Trump,fout!Brexit,fout!Facebook, fout! Tinder, fout! Religie, fout! Mode, fout! Grammatica, fout! We worden bekeken. Of het nu de grammatica Nazi’s op het internet
YOUP VAN ’T HEK - MET DE KENNIS VAN NU ‘Met de kennis van nu’ is één van de meest gebezigde termen. Vooral van blunderende politici, die hiermee iets recht proberen te praten. Bij Youp ligt dat anders. Je zal het hem nooit horen zeggen. Volgens hem hoort blunderen namelijk bij het leven. In elk geval bij zijn leven. En in dit programma praat hij niks recht. Integendeel. Hij praat het liever nog krommer. di 12, wo 13 20:15, Theater De Meervaart, € 23,TOM LASH - ONDER VOORBEHOUD Een voorstelling over meningen, hoe mensen die vormen en wat je er mee moet. di 12, wo 13 20:30, Theater Bellevue, € 11,THOMAS ACDA - MOTEL Terug op het toneel, samen met David Middelhoff en Laura Trompetter, met een eigen muzikale theatervoorstelling met verhalen en liedjes over liefde, vriendschap, dood, vallen en opstaan. wo 13 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,FUNDA MÜJDE - FUNDA STELT ZICH AAN Funda was stuk na haar autoongeluk. En niemand had medelijden met haar. In de regie van Celil Toksöz worden Funda’s verhalen omgezet tot een hilarische voorstelling over de blik van ‘de Ander’, Funda’s lief én leed en het verschijnselvan‘aanstellen’inonze huidige maatschappij. do 14 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,MAX VAN DEN BURG PAASBEST Een dynamische en muzikale show barstensvol rake types, mooie liedjes en hilarische en ontroerende verhalen. do 14 t/m za 16 20:30, Theater Bellevue, € 11,EVA CRUTZEN - OPSLAAN ALS Een persoonlijk programma over herinneringen aan de hand van een snelle en levendige verzameling sketches, verhalen, personages en liedjes, ondersteund door vette beats, underscores en video-projectie. wo 20 20:30, Theater De Meervaart, € 12,NABIL AOULAD AYAD MONOPOLY De voorstellingen van deze talentvolle en veelzijdige theatermaker zitten vol pianospel, beatbox, zang, typetjes, en scherpe, soms schurende grappen. do 21 20:30, Theater De Meervaart, € 11,ANNE-MARIE JUNG - RAM Een komische, muzikale solovoorstelling vol excentrieke,
60
AGENDA
KRANT
KAJ GORGELS EFFE RELATIVEREN De eerste one-man theatershow van Youtuber en presentator Kaj Gorgels, over wat je nou toch met jezelf aan moet als je eind twintig bent. In ‘Effe relativeren’ vertelt hij op zijn eigen komische en sarcastische wijze over de dilemma’s waar hij en zijn leeftijdsgenoten voor staan. Blijf je bijvoorbeeld een vrijgezellen feestbeest, of wordt het niet eens tijd om te settelen? vr 22 t/m zo 23 20:00, DeLaMar Theater, € 17,75 THIJS VAN DE MEEBERG KOM NOU MAAR GEWOON In zijn tweede programma gaat de winnaar van de jury- en publieksprijs van het Leids Cabaret Festival 2015, proberen anderen te begrijpen. Thijs doet wel vaker zulke pogingen, maar zijn hoofd werkt niet mee. Want hoe snap je de ander als je niet precies weet wat je zelf denkt? za 23 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 18,50 ANNEKE VAN GIERSBERGEN INCHECKEN Vijfentwintig jaar lang is ze onderweg. In dit jubelprogramma geeft Anneke een in-flight inkijk. Haalt ze herinneringen op. Vertelt ze anekdotes. Zingt ze akoestisch haar hits, met Ferry Duijsens op gitaar. Een feest van herkenning. zo 24 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 DENG BOY WE GAAN GAAN GAAN Als Ronny en Eric, oftewel Deng Boy, in één ruimte zitten wordt er altijd meer gelachen dan gepraat! In ‘We gaan gaan gaan’ vliegen ze op komische wijze langs de hoogte- en dieptepunten van onze samenleving, zoals altijd voorzien van hilarische en originele sketches, imitaties en typetjes. wo 27, do 28 20:30, Theater De Meervaart, € 14,-
FESTIVALS
BRANDHAARDEN 2019 Brandhaarden is het internationale festival rond een baanbrekend theatermaker of -huis. Deze achtste editie is dat advertentie
SaintSaëns Dvořák Viool-
Symfonie concert
3
9
‘Uit de Nieuwe Wereld’
za 9, ma 11 februari Het Concertgebouw orkest.nl
de Zwitserse theatermaker Milo Rau (Bern, 1977). Hij is oprichter van theater- en filmproductiehuis International Institute of Political Murder en directeur van NTGent. Hij maakt voorstellingen over sociale of politieke misstanden, gezien door de ogen van betrokkenen. t/m 6 februari, Internationaal Theater Amsterdam, diverse aanvangstijden en prijzen CHINEES NIEUWJAAR Het Chinees Nieuwjaar, oftewel het Lunar Nieuwjaar, is het belangrijkste event op de Chinese kalender en wordt wereldwijd gevierd. De meeste activiteiten in Amsterdam vinden volgens traditie plaats bij de Nieuwmarkt en de Zeedijk. Rituelen met eten, offers bij tempels en de kleur rood staan op deze dag centraal. Gong Xi Fa Cai! di 5 diverse locaties en aanvangstijden, diverse prijzen HET GROTE MAAKPLAATSWEEKEND Leren door te maken, dat kan tijdens het Grote Maakplaatsweekend. Elke bezoeker, jong en oud, kan zelf een maker worden door te ontwerpen, te creëren en te ontdekken met behulp van de nieuwste technologie. Zoals de 3D-printer en vinylsnijder, maar ook met slimme robots en minicomputers. za 9, zo 10 12:00, Openbare Bibliotheek Amsterdam SONIC ACTS ACADEMY Sonic Acts, een festival dat de grenzen opzoekt in kunst, muziek en wetenschap en bestaat uit een internationale conferentie, masterclasses, concerten, installaties, films en workshops, viert zijn vijfentwintig jarig jubileum. Met medewerking van Ramon Amaro, Thomas Ankersmit en vele anderen. do 21 t/m zo 24 diverse locaties en aanvangstijden, € 83,48 OVERWINTEREN FESTIVAL Riekerhaven wordt omgetoverd tot een winterfestival met nostalgische disco hitjes, deep house en techno. Met o.a. PIV, Kris Kross Amsterdam, Michel De Hey & Friends, Girls Love DJs, Happy Feelings en veel meer! za 23 12:00, Riekerhaven, € 15,- t/m € 39,-
DIVERSEN
KLAP OP DE MAAND Dé vrijdagmiddagborrel met inhoud gepresenteerd door Paroolhoofdredacteur Ronald Ockhuysen. In deze talkshow worden gasten uit de net voorbije en bijna komende actuali teit ondervraagd. Er wordt teruggekeken en vooruitgeblikt op heikele en minder heikele kwesties. vr 1 17:00, De Kleine Komedie, € 9,SPROOKJESSPROKKELAAR DE MUSICAL Deze nieuwe familiemusical is gebaseerd op het succesvolle boek ‘Sprookjessprokkelaar’ van Paul van Loon, Prinses Laurentien van Oranje en de Efteling. Leef mee met de 12-jarige Sterre, die met haar opa aan de rand van het bos woont. Achter de juiste deur van de verborgen sprookjesbibliotheek wachten eindeloos veel verhalen die gelezen en verteld moeten worden. Vindt Sterre de juiste deur naar de sprookjesbibliotheek?
TOP 3 EXPO
door Hella Niemeijer
RAQUEL VAN HAVER – SPIRITS OF THE SOIL Raquel van Haver won onlangs de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2018. Speciaal voor het Stedelijk Museum maakte ze een nieuwe serie monumentale schilderijen waaronder het reusachtige werk We Don’t Sleep As We Parade All Through The Night (4 bij 9 meter). Daarin verbeeldt zij op een expressieve manier haar ervaringen in de Bijlmermeer Amsterdam, waar zij woont en werkt, en reflecteert zij op haar verblijf in de ‘barrios’ en ‘favelas’ van megasteden in de Caraïben, Afrika en Latijns-Amerika. Stedelijk Museum, t/m 7 april COURTESY AKINCI AND THE ARTISTS
maar toch herkenbare typetjes. Van de overspannen barista in het koffietentje op de hoek tot een totaal geobsedeerde dure merkenfanaat: Anne-Marie Jung neemt haar publiek mee op een muzikale reis door de hoofden van deze heerlijke personages. vr 22 20:30, DeLaMar Theater, € 22,50
februari 2019
COBRA 70: EEN MEERKOPPIGE SLANG In deze tentoonstelling staan de uiteenlopende, soms haaks op elkaar staande perspectieven op Cobra centraal. De dynamiek van tegenstellingen komt tot uitdrukking in de citaten op feestelijke vlaggen rondom de binnentuin. In de selectie van kunstwerken en archiefmaterialen ligt de nadruk op de periode dat de beweging officieel bestond, in de periode 1948-1951. Cobra Museum, t/m 2 juni zo 3 13:00, Koninklijk Theater Carré, € 17,50 VAN SJAMAAN TOT KLIMAATSCEPTICUS – DE MENS, DE NATUUR & RITUELEN Van bliksemafleiders tot genetisch gemanipuleerde tomaten: de mens heeft de neiging om de natuurelementen te bedwingen. Tegelijkertijd bewijzen aardbevingen en tsunami’s, stijgende zeespiegels en mislukte oogsten dat wij maar een kwetsbaar onderdeeltje zijn van deze planeet. De relatie tussen mens en natuur zit vol met paradoxen. Jet Bakels en Jan Boersema onderzoeken in de Robbenzaal waarom we zulke control freaks zijn, volgen we een stoomcursus loslaten en beleven we de overweldigende grootsheid van de natuur. do 7 20:00, Artis, € 12,50 ASHTON BROTHERS EN HET NOORDPOOL ORKEST ’Concerto Esplosivo’ is een flitsend spektakel, met een explosieve mix van muziek, acrobatiek en tovenarij. Nieuwe adembenemende trucs, hilarische acts en muzikale hoogstandjes worden aangevuld met ‘all time favorites’ uit beider repertoire. De wisselwerking tussen beide prettig
JAN ŠVANKMAJER – THE ALCHEMICAL WEDDING Biefstukken, kiezelstenen, ijzeren sloten: bij meesteranimator Jan Švankmajer (Praag, 1934) kan alles tot leven komen. Hij maakt films vol obsessie, lust, horror en erotiek, met machtsmisbruik als onderstroom. Naast drie Wunderkammers zijn, in één grote installatie, een groot aantal korte films van de surrealist te zien, te midden van bijzondere sculpturen en ‘bezielde’ beelden van zijn hand. EYE, t/m 3 maart gestoorde gezelschappen doet het vuur hoog oplaaien. vr 8 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 38,ZONDAG OP HET EILAND Thomas Verbogt, Alma Mathijsen en Roos van Rijswijk bieden een podium aan debutanten, verhalenvertellers, gekende schrijvers en dichters. Jong of oud, vers of gevestigd; één ding hebben ze gemeen: ze kunnen meeslependvoordragen en beeldend vertellen. Jan Eilanderbrengt parels uit de Nederlandstalige popgeschiedenis. zo 10 16:00, De Nieuwe KHL, gratis EXPEDITIE EILAND DE MUSICAL Een spannende en komische musical met een vette knipoog naar realityprogramma’s als ‘Expeditie Robinson’, ‘Temptation island’ en ‘Helemaal het einde’, met Jelka van Houten/Renée van Wegberg, Lone van Roosendaal e.a. di 12, wo 13 20:00, do 14 t/m za 16 20:30, DeLaMar Theater, € 25,ISA HOES EN MEDINA SCHUURMAN - TE LIJF
Hartsvriendinnen Isa Hoes en Medina Schuurman gaan het theater in om het ouder worden uit de taboesfeer te halen. Op persoonlijke wijze en met een grote dosis zelfrelativering onderzoeken ze niet alleen de veranderingen in lijf, hoofd en hart, maar ook die op het gebied van vriendschap, seksualiteit, zingeving, moederschap en werk. wo 20 20:00, DeLaMar Theater, € 17,50 JON VAN EERD IN CHARLEY DE KOMISCHE MUSICAL De meester van de lach, combineert dwaze verwikkelingen, gekke fysieke capriolen en gierende dialogen met dolkomische maar ook prachtige shownummers. Gebaseerd op de bekende komedie ‘De Tante van Charlie’ schreef Jon van Eerd samen met componist Michael Reed een waanzinnig hilarisch komische musical. wo 20, do 21 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 39,BJÖRN KUIPERS PRESTEREN ONDER DRUK Scheidsrechter Björn Kuipers is niet alleen de beste Nederlandse scheidsrechter, hij is ook een succesvol ondernemer. Dit college geeft een schitterende inkijk in de beide werelden. Aan de hand van talloze voorbeelden laat hij zien hoe lastig het is om een wedstrijd goed te fluiten. Een goede voorbereiding is in ieder geval noodzakelijk en mentale en fysieke fitheid een must. En verwacht altijd het onverwachte. di 26 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 28,50
MUSEA
ALLARD PIERSON MUSEUM Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam. Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl
AMSTERDAM MUSEUM
De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen. 1001 vrouwen in de 20ste eeuw Verhalen van inspirerende, beroemde en beruchte vrouwen. t/m 10 maart Gewoon Stoer! 80 jaar Margriet 80 vrouwen van nu met een bijzonder levensverhaal. Fotograaf Sacha de Boer legde hun kracht vast in een serie unieke portretten. t/m 10 maart Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl
AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl
MUSEUM HET SCHIP DE AMSTERDAMSE SCHOOL
Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Gaudí en de Amsterdamse School Een tentoonstelling met prachtige, fantasievolle voorwerpen van de Catalaanse architect en maquettes van zijn bekendste gebouwen. t/m 31 maart Ode aan de lino Een expositie van linoleumafdrukken. Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl
BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS
Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl
februari 2019 ANNE FRANK HUIS
De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org
en documentatiecentrum. Jan Svankmajer - The Alchemical Wedding t/m 3 maart IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl
DE APPEL ARTS CENTRE
FOAM AMSTERDAM
Kunstencentrum exposities op locatie, tel. 625 56 51 www.deappel.nl
ARCAM
Architectuurcentrum Amsterdam Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl
ARTIS
De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het Vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. De staat van natuur Foto’s van de Duitse fotograaf Claudius Schulze die hij maakte tijdens zijn reis door Europa op zoek naar het Europese landschap. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl
Centrum voor fotografie, ontmoet-ingsplek voor fotografen en discussieplatform. Saskia de Brauw en Vincent van de Wijngaard - Ghosts Don’t Walk in Straight Lines. 1 t/m 10 februari Persijn Broersen en Margit Lukács - Point Cloud Old Growth t/m 10 februari Daan Paans - Panta Rhei t/m 24 februari Erwin Blumenfeld vanaf 15 februari Santu Mofokeng - Stories Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org
VAN GOGH MUSEUM
De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl
APPIE BAANTJER MUSEUM
HET GRACHTENHUIS
DE BAZEL
HERMITAGE AMSTERDAM
In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com
BIJBELS MUSEUM
Ontmoetingsplaats voor bijbel, kunst en cultuur in een monument. In het Cromhouthuis. Dit is mijn verhaal - Over geloof, hoop en inspiratie. vanaf 9 februari Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.bijbelsmuseum.nl
BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl
COBRA MUSEUM
De Cobra Museum collectiepresentatie De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. ‘Een Ontembare Kracht’ t/m 17 februari Cobra 70: een meerkoppige slang t/m 2 juni Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl
CROMHOUTHUIS
Stadspaleis uit de Gouden Eeuw. Vernieuwd: Wild. Tekeningen naar het leven. t/m 16 december Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl
DIAMANTMUSEUM
Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl
VAN EESTERENMUSEUM
Museum over de stedenbouw kundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl
EYE FILMMUSEUM
Dagelijks voorstellingen. Informatie-
17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.hetgrachtenhuis.nl Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. Portrait Gallery of the Golden Age Dertig reusachtige groepsportretten uit de zeventiende eeuw uit de collecties van het Amsterdam Museum en het Rijksmuseum. De schatkamer! Meesterwerken uit de Hermitage vanaf 2 februari Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl
HOLLANDSCHE SCHOUWBURG
Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl
DE HORTUS
Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Hortus by Night t/m 6 januari Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl
HORTUS BOTANICUS
In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl
HUIS MARSEILLE
Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Een combinatie van recent werk van jonge Afrikaanse fotografen met het werk van Afrikaanse fotografen van verschillende generaties uit de collectie van Huis Marseille en de Han Nefkens H+F Collection t/m 3 maart Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl
INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl
JAN VAN DER TOGT MUSEUM Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.jvdtogt.nl
JOODS HISTORISCH MUSEUM
Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Uri Katzenstein - The Institute of Ongoing Things t/m 24 februari Chim (David Seymour 1911-1956), legendarisch fotojournalist t/m 10 maart Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl
KATTENKABINET
Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl
KLEDERDRACHTMUSEUM
Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore. Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl
MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT
Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl
MUSEUM VAN LOON
Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Pieter van Loon Allestekenaar in het hart van de 19e eeuw. vanaf 15 februari Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl
www.museumtramlijn.org
NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM
Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. De Jodenvervolging in foto’s. Nederland 1940-1945. t/m 6 oktober Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl
NEMO SCIENCE MUSEUM
Centrum vol wetenschap en technologie. Leven in het heelal In de nieuwe tentoonstelling Leven in het heelal ga je mee op ontdekkingsreis naar de verste uithoeken van het heelal. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl
DE NIEUWE KERK
De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Het leven van Boeddha, de weg naar nu. Ruim zestig kunstwerken, eeuwenoud en modern, komen spectaculair bijeen in deze wintertentoonstelling t/m 3 februari Meesterwerk 2019 vanaf 16 februari Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl
MUSEUM AMSTERDAM NOORD
Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.nl
MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER
Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl
Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. Tentoonstelling 130 jaar Museum Ons’ Lieve Heer op Solder O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl
MAX EUWE CENTRUM
OUDE KERK
MADAME TUSSAUDS
Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis; mogelijkheid om te schaken (computer); schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl
MICROPIA
Ontdek het onzichtbare leven. Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl
MOCO
Museum voor moderne kunst. Daniel Arsham – Connecting Time t/m 30 september Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com
MOLEN VAN SLOTEN
Poldermolen met Kuiperijmuseum, ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie, maquette ‘Amsterdam en het water’; activiteiten voor kinderen. Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl
MULTATULI MUSEUM
Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl
MUSEUMHAVEN
Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl
MUSEUMTRAMLIJN
Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober. Amstelveenseweg 264
Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Meer Oude Kerk, tentoonstelling in de zeven historische zijruimtes: Eigen collectiestukken en topbruiklenen vormen een samenspel tussen erfgoed en hedendaagse kunst. The Instrument of Troubled Dreams, installatie van Janet Cardiff and George Bures Miller. Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl
KONINKLIJK PALEIS
Van stadhuis in de gouden eeuw tot stadspaleis van Lodewijk Napoleon en het Koninklijk Paleis op de Dam. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl
PIANOLA MUSEUM
Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl
MUSEUM HET REMBRANDTHUIS
Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Rembrandt’s Social Network. t/m 19 mei Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl
RIJKSMUSEUM
Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Alle Rembrandts Ter gelegenheid van zijn 350ste sterfjaar in 2019 presenteert het
61
Rijksmuseum voor het eerst in de geschiedenis een overzichtstentoonstelling van alle schilderijen, prenten en tekeningen van Rembrandt uit eigen collectie. vanaf 15 februari Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl
HET SCHEEPVAARTMUSEUM
Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Hans Op de Beeck - Sea of Tranquillity Een tentoonstelling over een imaginair mysterieus en decadent cruiseschip van de Belgische kunstenaar Hans Op de Beeck t/m 9 juni 2019 ms Oranje - Koers gewijzigd Tachtig jaar na de tewaterlating op 8 september 1938 spreekt dit schip door zijn iconische status en zijn veelbewogen geschiedenis nog steeds tot de verbeelding. t/m 18 juli 2019 Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl
STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief. Rembrandt Privé vanaf 7 december t/m 7 april Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief
STEDELIJK MUSEUM
Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Lily van der Stokker - Friendly Good Een overzicht van het oeuvre van Lily van der Stokker, met tekeningen en muurschilderingen van de late jaren tachtig tot nu. t/m 24 februari 2019 Metahaven - Earth t/m 24 februari Echte luxe... Schenkingen en aanwinsten beeldende kunst 2012 – 2018. t/m 3 maart Tino Sehgal - This Variation 4 februari t/m 3 maart Raquel van Haver - Spirits of the Soil t/m 7 april Pinball Wizard: The Work and Life of Jacqueline de Jong vanaf 9 februari Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl
TASSENMUSEUM HENDRIKJE
Grootste tassenmuseum ter wereld. Made in Italy t/m 17 februari De tas als theater Een tentoonstelling over het werk van topontwerpster Hester van Eeghen. t/m 25 februari Herengracht 573, tel. 524 64 52 www.tassenmuseum.nl
THEO THIJSSEN MUSEUM
De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Kees de jongen. De gelukkig klas - Theo Thijssen en het onderwijs. Over de werkelijkheid achter het verhaal van deze roman uit 1926. t/m 8 juni 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl
TROPENMUSEUM
Museum over wereldculturen. Things That Matter doorlopende tentoonstelling Cool Japan t/m 1 september Verlangen naar Mekka vanaf 15 februari Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl
62 TROPENMUSEUM JUNIOR
ZieZo Marokko: elk weekend en tijdens vakanties 14.30 uur Juniorreis (6-13 jaar); 11.00, 11.30, 12.00, 12.30 en 13.00 uur Familiereis (alle leeftijden). ZieZo Marokko In het museum staat een vliegtuig klaar. Stap in, riemen vast, op naar Marokko! Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl
NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER
Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl
VERZETSMUSEUM
Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Nach Holland - De meidagen van 1940 door Duitse ogen. t/m 19 mei Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org
WERELDERFGOED PODIUM STADSARCHIEF AMSTERDAM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland. Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl
MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN
Volledig ingericht grachtenpand. Kunst & Passie Een groep ‘objets d’art’ uit de verzameling van Abraham Willet. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl
Plan een avondje /uit Plan Plan een een avondje avondje /uit /uit
WOONBOOTMUSEUM
Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50
Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.
Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal. Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.
iamsterdam.nl/uit
Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen iamsterdam.nl/uit Eindredactie Scherp: Renate Dahlmans, San van de Ven. iamsterdam.nl/uit Annemarie Bleeker (Agenda) Medewerkers aan dit nummer Barbara van den Berg/SaltyStock, Annemarie Bleeker, Alice Boothby, Emma Curvers, Floor van Dijck, Anne Dirks, Bart Geeraedts/TXT, Lily Heaton, Sjoerd van Heumen/ Bureau Studio, Nadja Hüpscher, Marije Ligthart/We Are Republic, Kim van der Meulen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Inger van der Ree, Janna
KRANT
februari 2019
AGENDA
ADRESSEN
ArenA Boulevard 590, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl AIR Amstelstraat 16, tel. 820 06 70 www.air.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdamse Bostheater De Duizendmeterweg 7, tel. 670 02 50 www.bostheater.nl Apollofirst Apollolaan 123-127, tel. 577 38 00 www.apollofirst.nl Arti et Amicitiae Rokin 112, tel. 624 5134 www.arti.nl Artis Plantage Kerklaan 38-40, tel. 278 47 96 www.artis.nl Badhuistheater Boerhaaveplein 28, tel. 668 51 02 www.badhuistheater.nl De Balie Kleine-Gartmanplantsoen 10, tel. 553 51 51 www.debalie.nl Café Belcampo Hannie Dankbaarpassage 10, tel. 303 28 86 www.cafebelcampo.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 53 01 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Blijburg Pampuslaan 501, tel. 416 03 30 www.blijburg.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 217 04 00 www.boomchicago.nl The Box Mekongweg 5, tel. 614 54 92 www.the-box.events De Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 39 33 www.bijlmerparktheater.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255 www.carre.nl CBK Oost Oranje-Vrijstaatkade 71, tel. 253 5456 www.cbkamsterdam.nl CC Amstel Cullinanplein 1, tel. 523 09 74 www.ccamstel.nl Cinetol Tolstraat 182
www.cinetol.nl Het Claverhuis Elandsgracht 70, tel. 624 83 53 Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl Het Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Dansmakers Amsterdam Gedempt Hamerkanaal 203, tel. 689 17 89 www.dansmakers.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27 www.delamar.nl Doka Wibautstraat 150, tel. 261 21 00 www.volkshotel.nl/nl/doka Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 21 83 www.dominicusamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 96 65 www.ercadam.nl EYE Filmmuseum IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl Frascati Nes 63, tel. 751 64 00 www.frascatitheater.nl Grand Café Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 55 54 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 51 00 www.griffioen.vu.nl De Hallen Hannie Dankbaarpassage 47, tel. 705 81 64 www.dehallen-amsterdam.nl Johan Cruijff Arena ArenA Boulevard 1 www.johancruijffarena.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23 www.krakeling.nl LAB111 Arie Biemondstraat 111, tel. 616 9994 www.lab111.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900-4107777 www.meervaart.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81 www.melkweg.nl Mezrab Cultureel Centrum Veemkade 576 www.mezrab.nl
Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 625 54 55 www.operaballet.nl NDSM werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg www.ndsm.nl NEMO Oosterdok 2, tel. 531 3233 www.nemosciencemuseum.nl De Nieuwe KHL Oostelijke Handelskade 44, tel. 77 91 575 www.denieuwekhl.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 16 80 www.denieuweliefde.com Noorderkerk Noordermarkt 44, tel. 620 44 15 www.noorderkerkconcerten.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Oostblok Sajetplein 39, tel. 665 45 68 www.oostblok.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 22 80 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel. 515 81 11 www.orgelpark.nl OT301 Overtoom 301, tel. 412 29 54 www.ot301.nl Oude Kerk Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl Pakhuis De Zwijger Piet Heinkade 179, tel. 624 63 80 www.dezwijger.nl Club Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 8686 www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Paradiso Noord Buiksloterweg 5C, tel 760 48 20 www.paradiso.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 80 www.podiummozaiek.nl Polanentheater Polanenstraat 174, tel. 682 13 11 www.polanentheater.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45 www.p60.nl Posthoornkerk Haarlemmerstraat 124-126, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Prince Claus Fund Gallery Herengracht 603, tel. 344 91 60 www.princeclausfund.org Q-Factory Atlantisplein 1, tel. 760 67 80
www.q-factory-amsterdam.nl RAI Europaplein 2-22, tel. 549 12 12 www.rai.nl Roode bioscoop Haarlemmerplein 7, tel. 625 75 00 www.roodebioscoop.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23 Diemen, tel. 520 00 90 www.schuilkerkdehoop.nl Singelkerk Singel 452, tel. 623 45 88 www.doopsgezindamsterdam.nl Splendor Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.com Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Sugarfactory Lijnbaansgracht 238, tel. 627 00 08 www.sugarfactory.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 98 37 www.munganga.nl Theater Amsterdam Danzigerkade 5, tel. 705 50 59 www.theateramsterdam.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Toon Jan Evertsenstraat 4-6-8, tel. 06 288 68 070 www.toon.amsterdam Vondelkerk Vondelstraat 120 www.vondelkerk.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl VU De Boelelaan 1105, tel. 598 98 98 www.vu.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 20 74 www.dewaalsekerk.nl Werkgebouw Het Veem Van Diemenstraat 412, tel. 627 87 14 www.veem.nl Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4, tel. 586 07 10 www.westergasfabriek.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900-2353663 www.ziggodome.nl Zonnehuis Zonneplein 30, tel. 520 00 90 www.zonnehuis-amsterdam.nl Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72, tel. 308 03 99 www.zuiderkerkamsterdam.nl
Reinsma, Erik Schmitz/Stadsarchief, Bregtje Schudel, Imke Walenberg, Joke van der Weij, Jolien Klitsie/ Amsterdam Art Aanleveren (agenda)gegevens maartnummer - 28 januari aprilnummer - 22 februari meinummer - 25 maart Stichting Amsterdam Marketing De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever Amsterdam Marketing Drukker Corelio Printing Distributie Flyerman
distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 (Is €2 duurder geworden i.v.m. de verhoging van het BTW tarief) Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van
het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van Amsterdam Marketing. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor
eventuele foutieve vermeldingen. © 2019 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.
AFAS Live
Het volgende nummer van de Uitkrant verschijnt op 21 februari, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.
krant KRANT
TOT SLOT
amsterdam toen
63
Amsterdam toen
PALMDWARSSTRAAT, 1956-1958 tekst Erik Schmitz foto Chris de Ruig/Stadsarchief Amsterdam
E
en jongen en een meisje in de Jordaan. Hij leunt nonchalant naar achter, het hoofd schuin opzij, verwaaid haar, het stoere motorjack halfopen. Zijn handen houdt hij in zijn zakken, afwachtend, en toch kwetsbaar. We zien hoe het licht langs haar gezicht strijkt. Misschien zegt ze iets. Het is alsof ze naar hem reikt zonder hem aan te raken. Om hen heen gaat de wereld gewoon door, op de achtergrond staan twee buurvrouwen te praten. Maar ze zien het niet. Het is geen toeval dat hij tegen een brandmelder leunt, de rode zuil waarmee men vroeger een brand kon doorgeven. De vlammen slaan er nog niet uit, maar er smeult wel iets.
Fotograaf Chris de Ruig (1930-2013) werkte in de jaren 1956-1958 samen met zijn collega Oscar van Alphen aan een fotoboek over de Jordaan. Dat boek is er nooit gekomen, maar het Stadsarchief bewaart nog wel ruim tweehonderd fotoafdrukken uit die tijd, ook van andere oude wijken in de stad. Ze tonen een stad in de schaduwen van de Tweede Wereldoorlog. Alles heeft er nog zijn vaste plaats. De drinker in de kroeg, de marktkoopman, de matrasmaker en de hoefsmid. De woningen zijn klein. Op de vloer ligt zeil en op de trap een kokos loper. En overal op straat zijn kinderen, vaak in de afgedragen kleren van hun oudere broertjes of zusjes.
De Ruig fotografeerde de Jordanezen vaakop een onbewaakt ogenblik. Ontwapenend; kinderen in de vastomlijnde stad van de jaren vijftig en toch dromend van later, het kleine geluk van de lootjeskopers op de kermis, nog onwetend van de verlokkingen van de welvaart die in de jaren zestig alles zullen veranderen. Het is een stad vol onderhuids aanwezig verlangen. Het maakt eigenlijk niet uit dat deze foto op de Palmgracht bij de Palmdwarsstraat is gemaakt. Dit had overal kunnen zijn. Het aftasten zonder aanraken, tonen zonder blootgeven, het gebeurt nog elke dag, ook in onze tijd vol swipes en likes.
64
krant KRANT
TOT SLOT
DE STAD UIT
de stad uit
Kom uit je comfortzone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen buiten de stad.
LARS VAN DEN BRINK
tekst Inger van der Ree
WHO’S NEXT? De wall of fame is niet mis: Najib Amhali, Sanne Wallis de Vries, Micha Wertheim, Tim Fransen – allemaal startten ze hun carrière op het podium van het Leids Cabaret Festival. In 1978 werd het festival voor het eerst georganiseerd onder leiding van Harry Kies en de Leidse studentenvereniging Augustinus. Sindsdien is het niet meer weg te denken uit het Nederlandse cultuurlandschap. Op 11 februari beginnen de voorrondes, daarna volgen de halve finales en op 16 februari is de officiële finale. Je kunt de ontwikkeling van je nieuwe favoriete cabaretier dus vanuit je rode pluche stoel in de Leidse Schouwburg op de voet volgen. Leiden 11, 12, 14 en 16 februari leidscabaretfestival.nl
VIJFTIG VRAAGSTUKKEN Iedereen die weleens naar een museum gaat, kent het gevoel. Je staat voor een schilderij, het is geen onaangename aanblik, dat zeker niet, maar je hebt geen flauw idee wáár je nou eigenlijk naar kijkt. Wordt er iets bedoeld? En is dat überhaupt nodig? Welke rol speelt kunst nou eigenlijk in onze maatschappij? Kunstcriticus Hans den Hartog Jager selecteerde voor de tentoonstelling Vrijheid! De vijftig Nederlandse kernkunstwerken sinds 1968 in museum De Fundatie nou juist vijftig hedendaagse werken die dit soort vragen ter discussie stellen, en misschien ook wel beantwoorden. Variërend van Jan Dibbets’ Perspective correction (1968) tot Ria van Eyks My woven diary (1976-1977). Zwolle t/m 12 mei museumdefundatie.nl
ANTOINE VAN KAAM
BETRAPT IN DE BEDSTEE In de zeventiende eeuw was men allesbehalve preuts, blijkt wel uit de kunst die toen gemaakt werd. Vrouwen met diep uitgesneden decolletés, drukbevolkte bedsteden en gulzig kussende mannen en vrouwen. Op 14 februari wordt tijdens Valentijnsavond: Erotiek in de Gouden eeuw op het Muiderslot aan de hand van verschillende kunstwerken de slaapkamergeheimen van onze voorouders gedeeld. Er is dit jaar speciale aandacht voor uien en knoflook, want in de zeventiende eeuw geloofde men dat deze producten lustopwekkend waren. Het hele kasteel is deze avond geopend: in de taverne speelt troubadour Lucas Florent liefdesliederen en door de donkere gangen is een suikerhartjesroute uitgezet. Muiderslot 14 februari muiderslot.nl
65
‘ALS IK OVER TIEN JAAR TERUGKIJK OP DIT ALBUM, DENK IK DAT IK KAN ZEGGEN: ROND ALICE BEN IK COMFORTABEL MET MEZELF GEWORDEN. IK VOEL ME NU ZO VEEL VRIJER DAN VOORHEEN.‘ ALDUS DE EIGENZINNIGE RAPPER ARES (23) IN EEN INTERVIEW MET 3VOOR12 OVER ZIJN DERDE ALBUM ALICE, DAT HIJ VORIG JAAR UITBRACHT. OP 1 FEBRUARI TREEDT HIJ OP IN TIVOLI VREDENBURG IN UTRECHT.
UNDERGROUND VANUIT JE BUNGALOW
MARIE CÉCILE THIJS
Wie bij eerdere edities van Grasnapolsky aanwezig was, weet: je kunt het nieuwe jaar niet beter beginnen. De eerste vijf keer vond het festival plaats op de Veluwe in het bijna mytische Radio Kootwijk, een zendstation dat in de jaren twintig werd gebouwd voor radiotelegrafisch contact met Nederlands-Indië. Dit jaar vindt het driedaagse feestje plaats in de strokartonfabriek De Toekomst in het Groningse Scheemda. Onder anderen Lucky Fonz |||, Niels Broos en BlackBoxRed zullen het podium betreden. Overigens is Grasnapolsky ook geschikt voor festivalgangers die niet van verstopte wc’s of muffe tentjes houden: je slaapt in een bungalow op de vakantieparken Westerwolde en Emslandermeer.
ERWIN OLAF
Scheemda 8 t/m 10 februari grasnapolsky.nl
INZOOMEN OP OLAF Zijn fotocarrière begint onstuimig: in series als Squares (1984-1990) portretteert hij naaktscènes van bejaarden en extreem dikke vrouwen. Vele jaren later wordt Erwin Olaf gerekend tot een van de belangrijkste fotografen van ons land – onlangs nog kon hij met zijn portretten van Koningin Máxima en de prinsessen rekenen op veel waardering. Dit jaar wordt hij zestig en dat is alle reden voor de grote overzichtstentoonstelling Erwin Olaf, vonden ze bij het Gemeentemuseum Den Haag. Er wordt ingezoomd op zijn overgang van analoge fotojournalist naar digitale verhalenverteller. Extra leuk: de tentoonstelling bevat een kleine dertig werken van fotografen die een onuitwisbare indruk op Olaf zelf maakten. Den Haag 16 februari t/m 12 mei gemeentemuseum.nl
KUNST KIJKEN Liefhebber van hedendaagse kunst? Verkas dan het tweede weekend van februari naar de Maasstad, waar Art Rotterdam haar twintigjarig bestaan viert. Deze editie exposeren van Hollandse bodem onder anderen Alex van Warmerdam, Vriend van Bavink en Caroline O’Breen. Ook zijn er internationale kunstenaars vertegenwoordigd, zoals Zeller van Almsick en Thomas Hauser. Op galleryviewer.com kun je je alvast inlezen. Net als eerdere edities vindt het kunstevenement plaats in de Van Nellefabriek, die terecht op de Unesco Werelderfgoedlijst staat. Rotterdam 7 t/m 10 februari artrotterdam.com
TOT SLOT
ARTIS
krant KRANT
EERSTE HERINNERING AAN AMSTERDAM ‘De tekenles in Artis. Ik kom uit Zaandam, maar elke zondag brachten mijn ouders me naar Artis om de dieren na te tekenen. Het kan ook zaterdagochtend geweest zijn – als je kind bent, versmelt het allemaal tot één lang weekend. Elke week een ander dier, met ander materiaal; met wasco de olifanten, met houtskool de reptielen.’ WONEN IN AMSTERDAM ‘De eerste keer op je eigen fiets door Amsterdam is magisch. Hiervoor kende ik Amsterdam alleen maar te voet, lopend langs de winkels. Ik vind fietsen de prettigste snelheid om je door Amsterdam te bewegen en kom nog steeds tot ontdekkingen. Laatst vond ik nog per ongeluk een binnentuintje aan de Overtoom.’ BIJZONDERE PLEK ‘Amsterdam wordt opgevuld door plekken die verbonden zijn aan de mensen op wie ik verliefd was en die hier woonden en wonen. Een soort zachte atlas van locaties waar je dramatisch hebt staan ruziën, zitten zoenen of samen naar een avondwinkel hebt gezocht. Nog steeds, als ik door bepaalde straten fiets, schieten de herinneringen me meteen weer te binnen.’ SLECHTSTE EIGENSCHAP VAN AMSTERDAMMERS ‘A msterdammers verwarren optimisme vaak met een gebrek aan intelligentie. Ze staan argwanend tegenover een positieve levenshouding. Misschien heeft de stad te veel mensen,
groeten uit
MEDITERRANE
66
Helena Hoogenkamp Helena Hoogenkamp (32) is theatermaker en schrijver, o.a. voor de VPRO Gids, de Volkskrant en literair platform Hard//hoofd, en werkt nu aan haar debuutroman bij De Bezige Bij. Op 26 februari leidt ze een Wintertuinsessie over clichévrije liefdesverhalen in De Nieuwe Liefde. tekst Anne Dirks foto Gaby Jongenelen
mogelijkheden en ervaringen, wat ervoor zorgt dat Amsterdammers kritisch zijn en snel willen weten wat ze aan je hebben. Waardoor ze soms het kind met het badwater weggooien.’ LIEFDE IN DE STAD ‘A msterdam is een goede stad voor de liefde. In de zomer zie je iedereen Turks fruit naspelen. Al die wapperende zomerjurken en blote benen van meisjes op bagagedragers.’ LIEFDE VOOR DE STAD ‘Ik woon sinds februari samen, voor het eerst. Daardoor gaat de stad nu opnieuw open. Mijn vriend komt uit Groningen en ik probeer hem te leren hoe de grachten lopen, waar bepaalde plekken zich bevinden. En bij elke plek wil ik een verhaal vertellen. Ik was best wel ambivalent over Amsterdam, maar nu hij er woont, kan ik geen
kritiek op de stad meer verdragen. Ik wil dat hij ziet hoe mooi het is en kan zijn.’ MEEST ROMANTISCHE PLEK ‘Aan de Haarlemmerdijk zit een kleine bakkerij, Mediterrane, met lekkere broodjes en taart. Er staan maar een paar tafels, dus mensen moeten bij elkaar aanschuiven en de krant delen. Aan de muur hangen foto’s van de vaste klanten, sommige verkleurd. Ik kom hier al bijna tien jaar. Een tijd geleden schoof ik aan bij een man die ik er vaker had zien zitten, altijd aan hetzelfde tafeltje. Joep Bannenberg is fotograaf en vaste klant. Hij vroeg of hij mij mocht fotograferen voor aan de muur. Nu hang ik er zelf ook.’ WINTERTUINSESSIE ‘Ik ben bezig met een debuutroman over de liefde. Samen met De Wintertuin organiseer ik een talkshow over dit onderwerp. Peter Verhelst, Mounir Samuel, Corine Koole en Radna Fabias vertellen over het schrijven van liefdesverhalen. Ik ga met hen in gesprek over vooral twee vragen: hoe schrijven zij op een originele manier over liefde en omzeilen ze de clichés? En: wat voor invloed hebben liefdesverhalen op onze romantische verwachtingen? Wat dat betreft is het net als met de stad Amsterdam. Je hebt er van tevoren een beeld van, gebaseerd op verhalen en films, maar dan is er ook nog het echte ding: iets onbenoembaars, zonder al die clichés eromheen. Dáár wil ik het over hebben.’ Wintertuinsessie: Clichévrije liefdesverhalen De Nieuwe Liefde, dinsdag 26 februari denieuweliefde.com
TOP 5 ➋
I amsterdam Store
Amsterdam CS, IJ-zijde
➊
➌
➍
➎
➊ RIVERSTONES Riverstones ontwerpt simpele, verfijnde sieraden voor vrouwen. Het Nederlandse merk heeft zelfs een op Amsterdam geïnspireerde lijn van armbanden, kettinkjes en oorbellen. Prijs 39,50
➍ SNIPPERS Maak je eigen whisky, rum of gin met de houtsnippers van ontwerpbureau Spek Amsterdam. De snippers komen van houtvaten die normaal gesproken gebruikt worden in de destilleerkelders. Prijs 12,50
➋ REMBRANDT GIFT SET Een set manchetknopen, notitieboekjes, potlood en een veer om brieven mee te schrijven; alles in de stijl van Rembrandt. Prijs 27,95
➎ PAPER VASE Deze vaas gemaakt van dik gerecycled papier met een matte coating past over bijna elke lege fles; door de driehoekstructuur bepaal je zelf de vorm. Prijs 12,50
➌ EAU D’AMSTERDAM VONDELPARK De makers van het parfum Eau d’Amsterdam bottelden de geur van een zomerse namiddag in Amsterdams favoriete park. Prijs 58,-
#iamsterdamstore
Glenn Brown, Half-Life 6, 2016
Rembrandt PrivĂŠ Stadsarchief Amsterdam 7 dec 2018 - 7 apr 2019 iamsterdam.nl/rembrandtjaar
Het Stadsarchief brengt de bronnen en kennis over Rembrandt op een bijzondere wijze samen met zijn kunst. Rembrandt PrivĂŠ geeft een verrassend en intiem beeld van zijn leven. Dichter bij Rembrandt kun je niet komen.