Uitkrant februari 2025

Fossielen spotten

Op straat vind je de mooiste exemplaren

Likeminds gaat door

Directeur Sheralynn Adriaansz brengt de rust terug

Stoelen opzij

Eerst dineren, dan het feest inrollen

GEFELICITEERD MET ONZE STAD!

Vind elke dag

iets leuks bij jou in de buurt.

iamsterdam.nl/750

FOSSIELEN

Toen het onderwerp voor het omslagartikel ter sprake kwam, dacht ik even dat het ging over mannen als Mart Smeets die maar geen afscheid kunnen nemen van hun werk. Maar we moeten het letterlijk nemen. Zo loop ik nu al een paar dagen de hele dag naar de grond te kijken. Overal in de stad vind je namelijk prachtige fossielen, gevangen in hardstenen stoepranden en gevelstenen. Het zijn stille getuigen van het leven van honderden miljoenen jaren geleden, de tijd van ver voor de dino’s. Heel gezellig zal het toen niet geweest zijn – nooit vind je eens een skelet van een konijn of een ander aaibaar beest – maar de overblijfselen ervan zijn wel fascinerend mooi. Sla deze bladzijde zometeen nog maar eens even terug naar de coverillustratie, van de hand van de negentiende-eeuwse Duitse zoöloog Ernst Haeckel, die het werk van Darwin inzichtelijk maakte met prachtige en gedetailleerde tekeningen zoals deze. Het lijken wel buitenaardse wezens, of kleine ruimteschepen, maar vergis je niet: dit zijn reconstructies van diertjes die echt geleefd hebben en waarvan je de afdrukken nu dus nog kunt vinden onder je voeten in je eigen stad. Overigens heb je kans dat je zelfs in je eigen huis, in je aanrecht van je keuken of de dorpels van het toilet en je badkamer overblijfselen van dit oeroude leven tegenkomt. De Uitkrant opent gratis je ogen.

Inhoud

Van theater en concert tot buurtwandeling en nieuwe eettent: dit wil je deze maand niet missen in de stad.

ETEN & DRINKEN

LIFESTYLE, UIT

ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur redactie@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.nl facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/@uitinamsterdam

Cover: Ernst Haeckel: Spirobranchia uit Kunstformen der Natur uit 1904

partner

KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR Met een expo over schilder Samuel van Hoogstraten en opera Idomeneo. Plus: een interview met Likeminds-directeur Sheralynn Adriaansz.

Nieuwe eet- en winkeltips, wandelen door Oud-West en het ‘nieuwe uitgaan’: eerst eten, daarna dansen op de restaurantvloer.

TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

ALLE FOSSIELEN VERZAMELEN

COVER VERHAAL

Je verwacht het misschien niet, maar in Amsterdam kun je zonder al te veel moeite fossielen spotten. Expert Annemieke van Roekel gidst ons langs de mooiste exemplaren in de binnenstad.

AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA

Met cabaret van Musa, de Franse dj François K en theatervoorstelling Het Sterrehuis in De Krakeling.

Als Geef mij maar Amsterdam wordt aangezet bij Het Danspaleis, is het feest, zegt Suna Duijf. Ze tipt haar favoriete adresjes in De echte Amsterdammer

Beleef 22 maart

DEZE MAAND

Bekijk vanaf half februari het programma met meer dan 50 gratis activiteiten.

AMSTERDAM CENTRUM VERRUIMT JE BLIK

MOR VE ÖTESI - UNPLUGGED 31 JAN & 4 FEB

DE GEHEIME TUIN (6+) 8 FEB

Amsterdamlovestory

PETER BENCE - PIANOSPHERE 14 FEB

OntdekhetValentijnsprogrammavanAnantaraKrasnapolsky. Genietvaneendinerbijkaarslichtmeteenprachtiguitzichtopde Dam,verwenjezelfmeteenbijzondereAfternoonTeaofkiesuit eenselectiehuisgemaaktechocoladelekkernijenvoorjepartner. DeAnantaraSpabiedtookeenexclusievekoppelervaring,een160 minutendurendebehandelingcompleeetmeteenfull-body massageeneenontspannendehoofdhuidbehandeling,inclusief sauna-retraite.VerrijkdezeValentijnsdagmetonvergetelijke momentenendierbareherinneringeninhethartvanAmsterdam. rsv.krasnapolsky@anantara-hotels.com|+31(0)205549480

RUSSELL HOWARD 20 & 21 FEB

Up-to-date

Nieuws uit de stad, tips en belangrijke data om in de agenda te krabbelen.

tekst Kim van der Meulen

LET THEM ENTERTAIN YOU

‘Deze stad inspireert me enorm, maar ik moet opassen dat ik mezelf niet kwijtraak’

Dat zegt actrice Myrte Siebinga, onze Cultuurmaker van deze maand. Bekijk de video via de QR-code.

In coronatijd klapten we hard voor onze zorgmedewerkers, maar hoe dragen we ze nu een warm hart toe? Dat doet Tickets for Good. Dit platform biedt ze tickets voor sport- en muziekevenementen, theaters en musea aan tegen een kleine administratieve vergoeding. Zo krijgen ze extra waardering voor hun onmisbare werk en kunnen ze even bijkomen van de dagelijkse drukte. In de VS en het Verenigd Koninkrijk is het initiatief al een groot succes. Hans Brouwer, medeoprichter van A’DAM Toren, en popster Robbie Williams zijn ambassadeurs van dit mooie initiatief. ‘Iedereen zou de magie van live-entertainment moeten kunnen ervaren’, aldus Robbie.

DUIK IN HET KLIMAAT

Wat krijg je als kunstenaars en wetenschappers bij elkaar komen om zich te buigen over de klimaatcrisis? Dat zie je in het Klimaatmuseum. Hier zie je prikkelende kunstwerken en interactieve installaties die inzicht geven in de klimaatcrisis en de nieuwste onderzoeken. Als je alle nieuwe perspectieven en tastbare voorbeelden hebt gezien, krijg je vanzelf inspiratie om in actie te komen. Deze reizende expo was eerder te zien bij de UvA en is nu tot en met 31 maart te zien in de Tolhuistuin. Op 1 februari en 1 maart zijn er rondleidingen.

GRATIS GLUREN IN HET PALEIS

Altijd al eens willen binnenkijken bij het Koninklijk Paleis op de Dam? Dat kan in februari gratis, als je in Amsterdam woont of er bent geboren. Om te vieren dat de stad 750 jaar bestaat, kun je een speciale Mokumtour door het paleis volgen. Een idee van vader Tom en dochter Josephine Jongbloed, die stadswandelingen ontwikkelen. Ze vertellen je onbekende verhalen over het paleis en de stad, van het gat in Atlas tot de drie Andreaskruizen op de vloer en executies in de zeventiende eeuw. Reserveer snel je vrijkaarten. paleisamsterdam.nl/open

TE KOOP: ARTIS

Wat is de meest iconische locatie van de stad? Die vraag stelde spelontwikkelaar Identity Games een tijdje geleden op Instagram. De reden: er was een speciale Amsterdamversie van Monopoly in de maak! Die is er nu, ter gelegenheid van de 750ste verjaardag. Zo kun je tijdens een spelletjesavond héél even eigenaar zijn van Artis, het Vondelpark, Paradiso of de Dam. Onder andere in de loop van februari te koop bij de I amsterdam Store op het Centraal Station.

binnenkijken

THUIS IN DE STAD

tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Annette Zwart (70), gepensioneerd kok en cateraar

Wat Een koophuis van 100 m2 in de Rivierenbuurt, dat uitkijkt op roeivereniging De Amstel, het Apollo Hotel en het Amstelkanaal. Hoe Geërfd van haar vader Sinds 4 jaar Opvallend Het is haar ouderlijk huis; Annette is er zeventig jaar geleden geboren en woonde er tot haar twintigste Fijnste plek ‘De keuken natuurlijk. Ik hou van koken en lekker eten. Zo kook ik één keer per maand als vrijwilliger bij de Ottolenghi-avond van de roeivereniging en schuiven onze kinderen en kleinkinderen hier wekelijks aan.’

‘Ik ben opgegroeid in dit huis en heb het van mijn vader geërfd. Hij vond dit huis net na de oorlog via zijn werk, later mocht hij het overkopen. Toen ik kind was, had het een heel andere indeling. Waar nu de keuken is stond het bureau van mijn vader, en mijn twee zussen en ik sliepen aan de achterkant.’

‘Tot vier jaar geleden woonden mijn man en ik in de Jordaan. Nadat mijn vader stierf hebben we dit huis tien jaar aan studenten verhuurd. Daarna hebben we een grote renovatie laten uitvoeren, waardoor het huis nu aan al onze wensen voldoet.’

‘Sinds we hier wonen, zijn mijn man en ik gaan roeien. We zagen vanuit het raam iedereen voorbijkomen, dus zijn we het zelf ook maar gaan doen – elke woensdagochtend.’

‘Mijn dierbaarste bezit is het kunstwerk boven het aanrecht; van Hans Gritter, het is de keuken van Ruigoord. Ik heb altijd in vrouwenkoortjes gezongen, ook in Ruigoord. Wat dat betreft ben ik een Amsterdamse oude hippie.’

‘Qua inrichting heb ik niet één duidelijke smaak. Ik verzamel van alles wat ik mooi vind, van design tot rommelmarkt. En daarbij geldt: als het maar opvalt en uniek is.’

‘Vrijwel elke dag blader ik ’s ochtends al door m’n kookboeken met de vraag: wat ga ik vanavond maken? Daarna ga ik boodschappen doen op de Albert Cuyp. Ik kook meestal voor mijn man en mezelf, maar vaak ook voor vrienden en onze kinderen en kleinkinderen.’

‘Het is een hele fijne buurt, het voelt alsof we in het centrum van De Pijp wonen. Het water voor ons huis noem ik mijn voortuin. We hebben een steiger laten bouwen en zomers ligt ons bootje voor de deur.’

Alle fossielen

Ernst Haeckel: Spirobranchia uit Kunstformen der Natur uit 1904

Grote

schelpen,

waaiers

verzamelen S

van koraal en zeediertjes van miljoenen jaren geleden: je kunt ze hier in de stad gewoon met het blote oog zien. Ze zijn versteend in trapjes, gevels en stoepranden, onder andere rond het Spui. Fossielkenner Annemieke van Roekel wijst de weg.

tel je eens voor… Zo’n 350 miljoen jaar geleden was heel Europa één grote, ondiepe tropische zee. Hier en daar lag een drooggevallen eilandje, en verder waren er ri en, moerassen, boomvarens en planten die half in het water groeiden. In deze periode, die geologen het Carboon noemen, klonterden de grote continenten langzaam samen en dat veroorzaakte botsingen. Zo ontstonden er bergen op de raakvlakken van de verschillende continenten. In Europa ontstond de Hercynische gebergtegordel, die zich uitstrekte tot de Belgische Ardennen en die noordelijke uitlopers tot aan ZuidNederland had. ‘Nederland lag toen ergens anders op de wereldbol: rond de evenaar, ongeveer waar nu Suriname is’, zegt wetenschapsjournalist Annemieke van Roekel, die alles over het

versteende leven onder onze voeten weet. Ze was hoofdredacteur van het geologisch tijdschrift Gea en fotografeerde bijzondere fossielen in de stad.

BLAUWGRIJZE KLEUR

We lopen vanaf haar woning in de Langestraat richting de Herengracht, op zoek naar de mooiste fossielen die in Amsterdam gewoon te zien zijn. Ze zijn verstopt in stoepen, gebouwen, trapjes en gevels van Belgisch hardsteen, een kalksteen die miljoenen jaren geleden ontstond en een blauwgrijze kleur heeft. Van Roekel legt uit: ‘In de ondiepe warme zee in het Vroeg-Carboon leefden zo tussen de 360 en 320 miljoen jaar geleden veel schelpdieren, zeelelies en koralen. Gingen die diertjes dood, dan werden hun skeletten bedekt met zand en klei; slib. Het duurde miljoenen jaren

‘Als je het hardsteen nat maakt, zie je veel duidelijker waar fossielen zitten’

foto’s Annemieke van Roekel

Manou Beijne

straatfossielen

HERKEN DE VORM

• BRACHIOPODEN

In de stoepranden hier vind je veel brachiopoden, oftewel: reuzenschelpen. Je herkent de ‘Amsterdamse’ brachiopoden als fossiel aan de halve of hele cirkel, of dubbele cirkel. Brachiopoden (‘armpotigen’) zaten met een vlezige steel vast aan objecten op de zeebodem, zoals aan andere schelpen en koralen. Er zijn zo’n 30.000 fossiele soorten bekend. Brachiopoden vormen een eigen stam binnen het dierenrijk en zijn geen familie van schelpen die je nu op het strand vindt.

• KORALEN

In Amsterdamse gevels, op brugrelings en stoepranden vind je allerlei soorten koraal, zoals buisjeskoraal, hoornkoraal en honingraatkoraal. De naam slaat op de vorm. Koraal is eigenlijk een kluit van veel piepkleine diertjes die in een kolonie leven. Die koraaldiertjes heten wel ‘koraalpoliepen’. Wat je ziet, is het skelet van al die poliepen samen. Elk diertje strekt zijn tentakels uit als een soort zeeanemoontje en vangt daar piepkleine zeediertjes mee.

• ZEELELIES

voordat het slib onder grote druk veranderde in kalksteen. De restjes en afdrukken van al die zeediertjes bleven in het kalksteen bewaard. Dat zijn dus de fossielen die je nu in de stad ziet, omdat het kalksteen hier eeuwen geleden al als bouwmateriaal werd gebruikt.’

hardsteen. Maar niet overal, je ziet beton en hardsteen naast elkaar liggen.’

PLANTENSPUIT

Als fossiel zie je zeelelies in Amsterdam als schroefvormige staafjes of kleine cirkeltjes. Door stroming op de vroegere zeebodem werden veel stukjes van dode zeelelies bij elkaar ‘geveegd’. Daarom zie je deze fossielen vaak in hoopjes bij elkaar. Zeelelies zijn diertjes (ja: diertjes, geen planten dus) die aan de zeebodem vastzitten met een voet. Ze hebben een soort kelk met lange armen en vangen daarmee organische deeltjes uit het water. Zeelelies komen al bijna 500 miljoen jaar voor en er zijn ruim 500 levende soorten.

Op de hoek met de Roomolenstraat, naast Langestraat 32, wijst Van Roekel in de stoepplaat op een zeelelie –familie van de zee-egel en zeester. Je herkent ze aan de schroefvormige staa es of kleine cirkeltjes (zie kader hier links).

We bestuderen het trapje van Belgisch hardsteen dat gezien de slijtsporen al lang in gebruik moet zijn. We lopen verder over de Blauwburgwal. ‘Kijk, het beton langs de stoep is hier op een gegeven moment vervangen door Belgisch

‘Dit is heel apart: hier zie je een holletje waar een schelp heeft gezeten. De ribbeltjes voel je nog’

Voor Sauna Deco op de Herengracht blijven we een tijdje staan, op zoek naar fossielen. Van Roekel poetst een plekje op met haar natgemaakte vinger. ‘Ik ben helaas vergeten om een plantenspuit mee te nemen. Als je het hardsteen nat maakt, zie je veel duidelijker waar fossielen zitten en vallen je mooie details op.’ Ze wijst op hoornkoraal en zeelelies. Een dame die net de sauna uitkomt kijkt nieuwsgierig mee. ‘Wat denk je?’ vraagt Van Roekel. ‘Hoe oud zullen deze fossielen ongeveer zijn?’ Ze antwoordt dat het misschien wel om miljarden jaren moet gaan. ‘Nou, zó oud zijn ze nou ook weer niet’, lacht Van Roekel. Maar dat hoort ze wel vaker als ze over fossielen vertelt. ‘Ik vraag altijd: wie waren er eerder, deze fossielen of de dinosaurussen? Dan wordt er nog weleens voor de dino’s gekozen. Grappig, want de eerste dinosaurussen komen zo’n 100 miljoen jaar later pas in beeld.’

Op naar Herengracht nummer 127 (zie kader ‘De 10 mooiste’). ‘Dit is heel apart: hier zie je het holletje waar een schelp heeft gezeten. Als je eroverheen strijkt, voel je de ribbeltjes nog. Hoe die schelp eruit heeft kunnen vallen, weet ik niet precies. Misschien dat het tijdens het zagen van het kalksteen is gebeurd.’

We lopen verder naar Gebouw De Koophandel op de Herengracht 141 (ook in kader ‘De 10 mooiste’), een grachtenpand van zes verdiepingen. ‘Een heel mooi plekje is dit’, zegt Van Roekel. ‘Let maar eens goed op de paaltjes ervoor, bij de gouden stippen.’ <

Hoe kwamen de fossielen hier?

De allereerste huizen in Amsterdam werden gebouwd van hout, vlechtwerk en klei. Maar in de middeleeuwen waren er regelmatig grote stadsbranden. Huisjes fikten af en moesten opnieuw worden gebouwd. Na weer een grote brand, in het jaar 1452, werd er besloten om huizen vaker van gebakken klei te bouwen. Baksteen dus. Voor kerken en andere bijzondere gebouwen werd al langer het duurdere natuursteen gebruikt. Dat kwam met schepen via de rivieren en de Zuiderzee naar onder andere Amsterdam. In de zeventiende eeuw kwamen daar grachtenpanden bij. Die werden gebouwd in opdracht van Amsterdammers met geld, en dat lieten zij ook graag zien. Als versiering van die statige panden werden drempels, gevels en trapjes van Belgisch hardsteen uit de Ardennen gemaakt. Dat was mooi, duurzaam en kon wel tegen een stootje.

De 10 mooiste

1. Herengracht 141 Hoornkoraal in een paaltje.

3. Herengracht 127 De klep van een spiriferide (ook een brachiopode) is uit de gevel van natuursteen gevallen. Je voelt de afdruk van de schelp nog als fijne ribbeltjes – heel bijzonder.

2. Herengracht 127 Een prachtig slakkenhuis in de stoeprand. Zeldzaam, want fossielen van slakkenhuizen kom je in Amsterdam niet vaak tegen in het hardsteen.

‘Op

het Koningsplein en langs de trambaan op het Spui zie je grote schelpen en waaiers van koralen’

4. Koningsplein 20 stoep zie je een mooi en langwerpig slakkenhuisje.

5. Prinsengracht 694 Een prachtig exemplaar van een honingraatkoraal.

6. Molsteeg 2 In de stoeprand zijn hier brachiopoden te bewonderen in 3D.

En inderdaad: bij het derde paaltje links van de ingang is een duidelijk hoornkoraal te zien.

KORALENWAAIERS

Daarna wandelen we een stukje door de Oude Leliestraat richting het beeld van Multatuli. Ze wijst naar de straat. ‘Dit is ook leuk: hier hebben ze met een andere kleur stenen op straat aangegeven waar de Jan Roodenpoortstoren stond, die in 1829 is afgebroken.’ Als je met Van Roekel op pad bent,

blijf je naar beneden kijken. En let je ineens op stoepranden, want zelfs dáár is vaak iets moois in te ontdekken. ‘Onder Amsterdam vind je ook kalksteen uit het Carboon, maar dat ligt een paar kilometer diep in de grond. In België en Ierland kwam de steensoort aan de oppervlakte te liggen doordat de diepe aardlagen omhoogkwamen bij het vormen van bergen. Amsterdam moest het hardsteen dus altijd importeren. Toen de Belgische kalksteengroeven uitgeput raakten

7. Spuistraat In de stoeprand zie je struikvormig koraal én schelpen, en op de voorgrond ook nog allerlei fragmentjes van zeelelies.

8. Leidsestraat 32

De tram zoeft langs brachiopoden in Iers kalksteen, dat een paar miljoen jaar jonger is dan Belgisch hardsteen.

9. Rosmarijnsteeg 4

Mooie grote waaier van koraal; in Amsterdam vooral te zien in het Ierse hardsteen.

10. Rosmarijnsteeg 4 Schelpen hechten zich op de zeebodem vaak

op koraal, dus zie je deze fossielen regelmatig samen tegen. Hier zie je dat heel duidelijk.

en straten en stoepen in het centrum moesten worden opgeknapt, weken de natuursteenhandelaren uit naar Ierland. Het hardsteen uit het Ierse Kilkenny is vooral gebruikt om Amsterdamse stoepranden fraaier te maken en het beton te vervangen.’

Ook interessant: Iers hardsteen is een paar miljoen jaar jonger en hierin zijn vaak grotere fossielen te bewonderen, vertelt ze. ‘Dat zie je bijvoorbeeld op het Koningsplein en langs de trambaan op het Spui: grote schelpen en waaiers

Nog meer zien?

• WANDELINGEN Download uitgestippelde routes langs fossielen in Amsterdam, met veel uitleg en foto’s om je te helpen de versteende resten te vinden. amsterdamsefossielenonderdeloep.nl

• ARTIS Levende koralen vol prachtige kleuren zie je natuurlijk in het Aquarium van Artis. In het Groote museum en Micropia zie en ervaar je meer over de gigantische lange ontwikkeling van het leven op aarde. Micropia voegde vorig jaar een nieuw fossiel aan de collectie toe: een 490 miljoen jaar oude stromatoliet, een stuk steen ontstaan door de activiteit van micro-organismen in prehistorische ondiepe wateren. artis.nl.

• GEOLOGISCH MUSEUM Bezoek ook eens het Geologisch Museum Hofland in Laren en ontdek alles over de samenstelling, bouw en geschiedenis van de aarde. Er zijn veel fossielen, mineralen en stenen te bewonderen. geologischmuseumhofland.nl.

• TEYLERS MUSEUM Het eerste en oudste Museum van Nederland staat in Haarlem. Dit museum heeft zo’n 75.000 versteende resten en sporen van uitgestorven planten of dieren. teylersmuseum.nl

van koralen van tientallen centimeters lang. Loop daar maar eens langs, op de weg terug naar huis. In die mooie donkergrijze stoepranden vind je vaak brachiopoden. Dat zijn schelpdiertjes die honderden miljoenen jaren geleden in alle wereldzeeën rondzwierven. Je herkent ze aan de witte cirkels in donker gesteente. Stoepranden zijn altijd spannend: grote kans dat je een brachiopode in 3D ziet.’ <

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Amsterdam in kleur

WINACTIES

HET VERHAAL VAN NEDERLANDAMSTERDAM

4x het boek Het verhaal van NederlandAmsterdam t.w.v. €24,99

De epische reis door de geschiedenis van onze hoofdstad in een boek. Het verhaal van Nederland – Amsterdam vertelt het verhaal van Amsterdams’ bewoners, van migranten en passanten. Van het Mirakel van Amsterdam tot de grachtengordel en de slavenhandel. Van Sarphati en het Vondelpark tot de Februaristaking. En van provo en de krakersrellen tot aan André Hazes en de Jeugd van Tegenwoordig.

Deze winactie loopt t/m 24 februari

Amsterdam is een van de meest gefotografeerde steden ter wereld, maar tot in de jaren 1970 meestal in zwart-wit. Marit Kout en Aad Windig verzamelden kleurenfoto’s van de stad uit de jaren tussen 1950 en 1970. Meestal amateuropnames, vaak gevonden op zolders, online, ontdekt op een antiekmarkt, of gered van de vuilnisbelt. Deze zeldzame collectie beslaat een periode van ongeveer twintig jaar. Het zijn allemaal amateurfoto’s en dia’s van hobbyfotografen, toeristen en dagjesmensen. We zien een levendige stad met veel bedrijvigheid, maar zonder de vele toeristen van tegenwoordig. Een melkboer op klompen, een bloemenman, kolenschepen, sleepboten, een man met een handkar. Een kleurrijke kijk op de naoorlogse stad.

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN

EENJARIG ABONNEMENT (€35,25) EN ONTVANG HET BOEK AMSTERDAM IN KLEUR. OP=OP Deze winactie loopt t/m 24 februari

Ga naar iamsterdam.nl/acties

LET’S GET LOUDER

5x twee kaarten voor Let’s Get Louder van Stephanie Louwrier t.w.v. €25

Een muzikale onewomanshow in De Kleine Komedie op 9 of 10 mei (of kies een andere locatie en datum, zie speellijst) waarin cabaretier Stephanie Louwrier de ultieme uitdaging aangaat: ongefilterd eerlijk zijn. Ze neemt je mee in een rollercoaster van eerlijkheid, waar nee zeggen de normaalste zaak van de wereld is, cellulitis cool is en adviezen van Arie Boomsma de koelkast in mogen. Stephanie Louwrier op haar best. Deze winactie loopt t/m 24 februari

‘Als theatermaker

kun je niet op je eigen eilandje blijven zitten’

De nieuwe Likeminds-directeur

Sheralynn Adriaansz over de oude, onveilige werkcultuur en haar nieuwe aanpak (pag. 24).

SONIC SAFARI: KIJKGELUIDEN

Kijk, daar gaat een geluid! We denken dat geluiden alleen te horen zijn, maar blijkt flauwekul, zo bewijst muziektheaterduo Perforator.

Hoboïst Marlies van Gangelen en componist/uitvinder Akim Moiseenkov nemen kinderen van acht jaar en ouder mee op ontdekkingsreis door een elektronische wildernis, waar je geluiden zíet. De verteller is Sahand Sahebdivani en de safari bestaat uit een concert in de grote zaal plus een speurtocht door het hele gebouw.

9 februari, Muziekgebouw IN

kunst & vermaak

Zeven eeuwen, één serie

Hoe wist een klein, drassig dorpje aan de Amstel in 750 jaar uit te groeien tot wereldstad? De nieuwe NTR-serie Het verhaal van Nederland – Amsterdam, vanaf 5 februari op NPO 1, vertelt het.

tekst Nuri Kurnaz

V.l.n.r: Gezicht op Amsterdam in vogelvlucht (1538), de oudste plattegrond van Amsterdam.

Daan Schuurmans neemt de kijker mee door zeven eeuwen geschiedenis.

In vier afleveringen van vijftig minuten neemt Daan Schuurmans de kijker mee door zeven eeuwen Amsterdamse geschiedenis. De acteur, al eerder verteller in de NPO-series Het verhaal van Nederland en Oranje-Nassau, begint bij de dijkdoorbraak in Noord-Holland, waarna migranten een nieuwe woonplaats opzetten langs de Amstel. Daarna volgt een reis door de geschiedenis: van handel in de zeventiende eeuw en stadsvernieuwingen van Sarphati en Van Eeghen tot het eerste homohuwelijk in 2001. De schaduwkanten, zoals de slavernij en armoede, komen ook aan bod.

MONSTERKLUS

serie

Het verhaal van Nederland –Amsterdam vanaf 5 februari

NPO 1

De eerste aflevering gaat in op de ontstaansgeschiedenis van 1100 tot 1450, waarin Amsterdam uitgroeit tot een middeleeuwse handelsstad. Aflevering twee zoomt in op de zeventiende eeuw, aflevering drie gaat over het verval in de negentiende eeuw. De laatste aflevering gaat over de periode van 1945 tot 2001,

waarin Mokum zichzelf opnieuw uitvindt. ‘Het maken van een serie over zeven eeuwen is een monsterklus,’ zei Schuurmans eerder bij Op1. Toch is producer Remco van der Kruk blij met het resultaat. ‘Natuurlijk is niet alles even gedetailleerd, maar in grote lijnen vertellen we het verhaal van Amsterdam, van 750 jaar geleden tot nu. Je moet daarin keuzes maken.

GESCHIEDENISLERAAR

Historici, redacteurs, filmmakers en hele archieven werkten samen aan de serie. Samen werd de selectie bepaald. ‘Het begint met een brainstorm: om welke gebeurtenissen kun je absoluut niet heen? Dat wordt al snel de indeling. Ons producerteam én de deskundigen vinden daar dan ook wat van. Die zeggen bijvoorbeeld: als je dit verhaal vertelt, moet je dit ook meenemen.’ Dat de series zo’n groot succes zijn, komt door het menselijke oogpunt, denkt Van der Kruk. ‘Het idee is dat kijkers op de bank thuis zeggen: als ik in die tijd geleefd had, had ík daar kun-

Dit boek winnen? Kijk op pag. 14

nen staan.’ Dankzij Schuurmans’ vertelstijl en de visuele hoogstandjes voelt het alsof je zelf door de Amsterdamse geschiedenis wandelt. ‘Het is alsof een geweldige geschiedenisleraar je meeneemt in een spannend verhaal.’

FILM EN BOEK

Het team van Remco van der Kruk maakte ook een filmversie, vanaf 28 januari in de Amsterdamse bioscopen. ‘Het is een kleinere vertelling zonder de deskundigen’, zegt Van der Kruk. De film is samen met de gemeente gemaakt als cadeau voor de 750ste verjaardag van de stad. Voor Amsterdamse scholieren is de film gratis te bezoeken. Ook wordt er een boek uitgebracht: Het verhaal van Nederland – Amsterdam (€ 24,99) gaat dieper in op de geschiedenis en is geschreven door historici Femke Deen, Marchien den Hertog en Emma Los.

mis deze niet

POPPULISME (8+)

POPpulisme, de indrukwekkendste jeugdtheaterproductie van vorig seizoen (winnaar van de kindertoneelprijs Gouden Krekel), is weer te zien. In deze grappige voorstelling met een donker randje wordt de vreemde maar rake tekst van Eva Gouda met poppen gespeeld. De poppenspelers trekken duidelijk aan de touwtjes, ook als hun personages dat zelf maar niets vinden. Een pleidooi om zelf te blijven nadenken.

BRANDHAARDEN 2025

Een mix van slapstick en serieus met muziek in de hoofdrol, zo wordt het werk van Marlene Monteiro Freitas omschreven. Freitas is beroemd in de nieuwe Portugese dans- en theaterwereld. Deze editie van internationaal theaterfestival Brandhaarden gaat over haar werk, met drie voorstellingen en een installatie. Zoals Bacchae-Prelude to a Purge, een absurd carnaval met de klanken van Ravels Boléro.

LES MISÉRABLES

Het is de langstlopende musical ter wereld, Les Misérables. Voor deze spannende versie van de Britse theaterproducent Cameron Mackintosh – ‘The Arena Spectacular’ – is speciaal een nieuw ontwerp gemaakt voor grote arena’s. Want het verhaal van Victor Hugo blijft relevant: over rijk en arm, over opstand en naastenliefde. Met muziek van de Franse componist Schönberg.

19 februari, Meervaart 1 maart, De Krakeling

1 t/m 15 februari, ITA

14 t/m 16 februari, Ziggo Dome

kunst & vermaak krant

Wijze lessen

Een spoedcursus armoede, bedoeld voor mensen met geld, zo omschreef Tim S’ Jongers zijn boek. Nu brengt hij het thema naar de theaters.

Armoede is je eigen schuld. Het is simpelweg een gebrek aan geld, en arme mensen maken gewoon domme en ongezonde keuzes. Het is een greep uit de hardnekkige misvattingen over armoede waar Tim S’ Jongers het liefst voorgoed mee afrekent. De Belg groeide zelf op in armoede, ging uiteindelijk studeren en deed veel onderzoek naar mensen zonder geld, wat resulteerde in zijn succesvolle boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld. Tim: ‘Wie zich verdiept in armoede, ziet juist hoe hard je moet werken en hoe weinig je ervoor terugkrijgt. Daarom zijn er woorden en verhalen nodig om de diepte ervan duidelijk te maken.’

Vanaf 28 januari tourt hij met zijn gelijknamige theatercollege door het land. Ook het college is vooral bedoeld voor mensen die bij uitstek niet arm zijn. Want hoe de meeste welvarende mensen denken over armoede, klopt van geen kant, vindt Tim. Terwijl zij er juist wél wat aan kunnen doen. ‘In Nederland groeien ruim tweehonderdduizend kinderen in armoede op’, legt hij uit in zijn boek. ‘Daarmee kun je ruim vier keer de Johan Cruijff Arena vullen. Iets waar alleen grootheden als Bruce Springsteen en Taylor Swift aan kunnen tippen.’ Genoeg reden om dieper in het onderwerp te duiken dus.

3 februari, De Meervaart

Vaderliefde

In Mozarts opera Idomeneo komt een Griekse koning voor een onmogelijke keuze te staan. Sidi Larbi Cherkaoui maakte er een dansrijke voorstelling van.

Het werk van de wereldberoemde Vlaams-Marokkaanse Sidi Larbi Cherkaoui laat zich moeilijk in een hokje duwen. Hij is een van de meest toonaangevende kunstenaars van zijn generatie en zoekt graag grenzen op. Zo maakte hij choreografieën voor Broadway-musicals, populaire videoclips en shows van sterren als Beyoncé en Madonna. En nu? Nu gaat hij een klassieke Mozart-opera regisseren.

Dat verhaal, Idomeneo, gaat over koning Idomeneus van Kreta. Om zichzelf te redden, belooft hij de god Neptunus dat hij de eerste mens die hij tegenkomt zal doden. Helaas blijkt dat zijn eigen zoon te zijn. Idomeneus

raakt verscheurd tussen vaderliefde en zijn belofte aan de goden. Cherkaoui vertelt op de site van Nationale Opera & Ballet dat hij is gefascineerd door het duivelse dilemma waar Idomeneus voor staat: ‘Hij weigert zijn macht over te dragen, zelfs wanneer hij daarmee het risico loopt dat hij zijn eigen zoon moet opofferen.’ Hij noemt de Griekse mythen een soort spiegel die ons wordt voorgehouden. Door naast zangers ook dansers van zijn eigen gezelschap Eastman in te zetten, wil hij laten zien hoe de personages onverwacht met elkaar verbonden zijn.

7 t/m 23 februari, Nationale Opera & Ballet

tekst Margriet Prinssen

tekst Marijn Ruhaak

AFLEVERING 29:

WAARIN CINDY ALS KLEUTER

DOOR HET MUSEUM RENT

Ik heb me voorgenomen me inimmersive art te verdiepen’, zei vriendin Steef tijdens een telefoongesprek aan het prille begin van dit jaar.

‘Ja, ik ook’, antwoordde ik aarzelend, terwijl ik het woord ‘immersive’ in de vertaalapp tikte. ‘Waar wil je precies die ‘meeslepende’ kunst bekijken?’

‘Onderdompelen is een beter woord ervoor’, zei ze. ‘Bijvoorbeeld in het Nxt Museum in Noord’.

Zelf had ik andere voornemens, zoals minder lui zijn en meer foto’s maken, maar omdat het toch nooit iets wordt met mijn goede voornemens leek het me nuttiger om met die van haar mee te doen. We spraken af.

In Noord fiets ik altijd eerst de verkeerde kant op, en nu ook. We kwamen terecht in een buurt die nog niet erg gegentrificeerd was en dronken koffie in een oud-Hollands koffiehuis, met vrolijke stamgasten en aan de muur wat Ajax-vaantjes.

Uit het raam keek ik naar een kraai die iets uit een rondslingerende plastic tas probeerde te trekken. De twee koffie verkeerd die we dronken kostten samen 4 euro.

Immersive art bleek daarentegen niet goedkoop te zijn. Voor sloebers zonder Museumkaart kostte een kaartje bijna 25 euro. ‘Neem je tijd’, zei de receptionist. ‘En pas op in de donkere ruimtes en die met de lichtflitsen.’

Steef vertelde dat sommige mensen naar Nxt gaan om content te creëren. Wij niet, wij wilden ons alleen maar onderdompelen.

Immersive art bleek schermen, lichtjes en piepjes te betekenen. ‘Het regent zonnestralen’, zei ik in een van de zalen, waar sprookjesachtige straaltjes licht uit het plafond kwamen. Dit was de eerste keer in mijn leven dat ik Acda en De Munnik citeerde, en hopelijk ook de laatste. Op deze maandagochtend was er bijna niemand in Nxt en Steef en ik renden als kleuters door de donkere zaal, achtervolgd door de lichtjes. In een ander zaaltje lachten we hysterisch om onze eigen hoofden die onflatteus op een groot scherm verschenen.

‘Goh’, zei ik in een ruimte waar we van een hypnotiserende projectie en melodieuze piepjesmuziek zaten te genieten op keiharde zitzakken. ‘Het zou vast leuk zijn om hierbij wat geestverruimende middelen te nemen.’

Ik ben geen drugsgebruiker, dus dit was slechts een willekeurige observatie.

‘Dat ga je toch niet in de Uitkrant schrijven?’ vroeg Steef.

‘Natuurlijk niet’, zei ik.

Cindy Hoetmer (57) is schrijver. Ze is geboren en opgegroeid in Amsterdam en gaat hier nooit meer weg.

Nadat we klaar waren met onze tijd nemen taaiden we af naar de aantrekkelijke uitspanning die aan het museum vast zat, en dompelden we onszelf tevreden onder in koffie en uitzonderlijk lekkere broodjes.

IN DE CITY

kunst & vermaak krant

Geloof je ogen niet

Al in de zeventiende eeuw wist schilder Samuel van Hoogstraten hoe je het brein kunt foppen met optisch bedrog. Vanaf deze maand zie je ruim vijftig van zijn werken in het Rembrandthuis.

V.l.n.r: Trompe-l’oeil stilleven, 1664, Dordrechts Museum.

Topstuk Oude man in het venster, 1653, Kunsthistorisches Museum, Wenen.

Zelfportret, 1645, Liechtenstein Museum, Wenen.

expo

De illusionist. Samuel van Hoogstraten 1 februari t/m 4 mei Museum Rembrandthuis

Je zou het niet denken, maar zo’n vier eeuwen geleden werd er al een 3D-kunstenaar geboren. Dat was Samuel van Hoogstraten, een leerling van Rembrandt die uit zou groeien tot een echte illusionist. Nu is het makkelijk om online beeld te bewerken, maar in de zeventiende eeuw moest alles met inkt en verf. Samuel van Hoogstraten was daar heel goed in. Het is ongelooflijk hoe knap hij ook nu nog onze ogen weet te bedriegen. Kijk naar zijn prikbord met brieven en andere spulletjes. Achter rode linten zie je een schaartje, een parelketting, een gouden medaillon en natuurlijk brieven. Je kunt alles er zó afpakken.

NOOIT DRUK

Samuel had tussen zijn vijftiende en zijn twintigste bij Rembrandt les in schilderen en tekenen. Hij werkte daar in het leerlingen-

atelier, samen met drie anderen. Daar leerde hij hoe je de blik van de toeschouwer vast kunt houden: door je te concentreren op één figuur en door niet overal evenveel kleur te gebruiken. Het is dan ook nooit druk op Samuels schilderijen. En hij leerde hoe je om moet gaan met illusionisme en hoe je visuele effecten aanbrengt op het platte vlak van een schilderij.

VERDWENEN KLOKJE

Dat visueel bedrog werd later zijn handelsmerk. Samuel was heel ijverig. Hij vond het vervelend als hij een fout maakte en barstte dan soms in tranen uit. Maar over het zelfportret dat hij maakte toen hij achttien was zal hij tevreden zijn geweest. Alles wat hij geleerd had zit erin. Samuel kreeg internationaal succes met zijn bijzondere schilderijen. Hij woonde een hele tijd in Wenen en in Londen, van de Weense

tekst Joke van der Weij in samenwerking met Museum Rembrandthuis

TIP!

Deze tentoonstelling is ook een aanrader voor families met kinderen (vanaf 8 jaar). In de voorjaars- en meivakantie zijn er in lijn met de tentoonstelling ook leuke schilderworkshops ‘Bedriegen voor families’.

keizer kreeg hij een gouden erepenning waar hij heel trots op was. Hij had dan ook een prachtig schilderij gemaakt van het keizerlijk paleis waarbij een echt klokje verwerkt was in de paleistoren. Het schilderij is er nog, het klokje is helaas verdwenen.

VIJFTIG WERKEN

Uiteindelijk wilde hij weer naar Dordrecht, zijn geboortestad. Daar leidde hij het leven van een beroemd kunstenaar, ook omdat hij een belangrijk boek geschreven had over de schilderkunst. Toch bleef hij na zijn dood niet lang in de herinnering. Andere soorten schilderkunst raakten in de mode. Maar nu is hij er weer, Samuel van Hoogstraten, in volle glorie in het Rembrandthuis. Met ruim vijftig kunstwerken waarmee iedereen heerlijk zijn ogen kan laten bedriegen.

mis deze niet

SAUL LEITER

‘Foto’s zijn eigenlijk souvenirs van een onafgemaakte wereld.’ Aldus Saul Leiter, een Amerikaanse fotograaf. Bijna zestig jaar maakte hij elke dag foto’s van zijn omgeving in New York. Bij zijn dood in 2013 liet hij een enorme hoeveelheid foto’s en ruim 4000 schilderijen achter – nu te zien in An unfinished world.

t/m 23 april, Foam

SACRED LIFE OF PLANTS

De architecten van Nieuw-West vonden dat niemand ver van een park of tuin moest wonen. In de tentoonstelling maken we kennis met tien stadsdeelbewoners, die vanuit hun eigen spirituele of culturele achtergrond vertellen over hun band met de plantaardige medebewoners van het stadsdeel. t/m 9 maart, Van Eesteren Museum

STILL PROCESSING

Zeven kunstenaars nemen je mee in een wereld waarin technologie en ‘ouderwetse’ menselijke waarneming samensmelten. Want wat gebeurt er als de grens tussen dat wat je wel en niet kunt zien vervaagt, met AI-hologrammen en licht- en geluidsinstallaties die je besef van tijd en ruimte op hol laten slaan? vanaf 7 februari t/m 31 augustus, Nxt Museum

Mini-maestro of cultuurcasanova?

Welk Uitprofiel past bij jou? Doe de quiz en krijg persoonlijke tips voor culturele activiteiten. Want Amsterdam is toch het leukst als je het beleeft op jouw manier.

3: Vind je het belangrijk om iets nieuws te leren?

Janken en dansen

A. Ja hoor, doe mij maar wat verdieping

B. Mooi meegenomen, maar hoeft niet

1: Hoe ziet je perfecte middag eruit?

A. Zet mij maar in een museum of galerie

B. In het park, in de zon, met mijn vrienden

C. Lekker genieten op een groot muziekfestival

D. Met de kinderen op stap

2: Als ik moet kiezen, dan ga ik:

A. Naar die ene nieuwe pop-uptentoonstelling

B. Een avondje naar het theater of een concert

C. Op zoek naar nieuwe smaken op een festival

D. Naar een voorstelling met het hele gezin

C. Soms. Als het er maar niet te dik bovenop ligt

D. Ik kies liever voor plezier

4: Met wie ga je het liefst op pad?

A. Gezellig met mijn partner of goede vrienden

B. Samen met de kinderen op avontuur

C. Ik ga alleen, alles op mijn eigen tempo

D. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd

Doe de hele quiz op iamsterdam.nl/uitquiz en je krijgt meteen het aanbod in de stad dat precies bij je past. Ook niet verkeerd: je maakt kans op mooie prijzen!

Na haar doorbraak met Papa mama staat singer-songwriter Danique op 23 februari in de Melkweg met haar persoonlijke, kwetsbare liedjes.

Het was een emotionele video op TikTok die haar in 2022 in één klap bekend maakte. In een liedje, Papa mama, zingt Danique over haar soms lastige thuissituatie; haar zus is al jaren ziek. Sindsdien bracht de Amstelveense meerdere liedjes en een EP uit. Vorig jaar deed ze een clubtour en op 23 februari staat ze voor het eerst in de Melkweg. ‘Dat wordt echt een thuiswedstrijd voor me. En dat maakt het extra spannend, want er komen heel veel mensen kijken die ik ken.’ Spannend of niet, ze heeft er heel veel zin in. ‘We gaan lachen, janken, dansen, kletsen, en daarna zien we

elkaar gezellig bij de merch. Het belangrijkste vind ik: de nummers die je op Spotify hoort, moeten live nog veel beter klinken.’ Op de valreep bracht ze in december nog Perfect voor mij uit. ‘Dat waren we niet van plan, maar het nummer ging online plotseling zo hard dat we iets anders hebben besloten.’

Het illustreert het artiestenleven van Danique: hard werken, veel in de studio zitten en soms prioriteiten stellen. ‘In dat laatste moet ik nog wel iets beter worden. Maar ach: gelukkig heb ik het leuk druk. Mijn werk voelt niet als werk.’

23 februari, Melkweg

tekst Yara Hooglugt foto Jasper Koekoek

Bob & Maria

Deze maand twee films over twee iconen uit de muziekindustrie: Timothée Chalamet kruipt in de huid van een jonge Bob D ylan, Angelina Jolie in die van operadiva Maria Callas.

tekst Bregtje Schudel

Al veel acteurs (en één actrice: Cate Blanchett) zijn eens in de schoenen gestapt van Bob Dylan. In A complete unknown van regisseur James Mangold, die ook de Johnny Cash-film Walk the line maakte, zien we Timothée Chalamet als de piepjonge Dylan die zijn geluk in New York gaat beproeven. Daar groeit hij al snel uit tot een megaster, maar hij laat zich door alle succes niet van de wijs brengen. Dylan doet lekker waar hij zelf zin in heeft.

THE BRUTALIST

Na de Tweede Wereldoorlog vertrekt de Joodse architect Lászlo naar Amerika voor een nieuwe start. Maar zit Amerika wel op hem te wachten? Boeiende film met Oscarpotentie. vanaf 6 februari

IEDEREEN IS VAN DE WERELD

Arianne (Ari) en Zahra hebben op school meteen een klik. Dan blijkt Ari’s kanker terug en dreigt Zahra te worden teruggestuurd naar Afghanistan. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal. vanaf 12 februari

BRIDGET JONES: MAD ABOUT THE BOY

film

Maria vanaf 13 februari

A complete unknown vanaf 20 februari

A complete unknown gaat over een begin. Maria volgt juist de laatste dagen van operadiva Maria Callas (19231977). In haar luxueuze appartement in Parijs overpeinst ze haar carrière en haar leven. Alles heeft altijd in het teken gestaan van de muziek. Maar is dat het ook waard geweest? Een nieuw weelderig drama over een mysterieuze, sterke vrouw, van de maker van Jackie (over Jackie Kennedy) en Spencer (over prinses Diana), met een glansrol voor Angelina Jolie.

Onze favoriete stuntelaar gaat opnieuw op zoek naar de liefde. Wordt het jonge tuinman Roxter, leraar Scott of toch weer Daniel (Hugh Grant)? Met, uiteraard, Renée Zellweger. vanaf 13 februari

Theatermaker en Likeminds-directeur Sheralynn Adriaansz:

Het zet je aan het denken: heb ik dingen niet gezien?’

Eerst zette een NRC-artikel over de onveilige werkcultuur eind 2023 de boel op scherp bij Likeminds, daarna verloor de theatergroep de vierjarige subsidie. Met Sheralynn Adriaansz als nieuwe artistiek directeur wordt er weer vooruitgekeken. ‘Maar het was een heftig jaar. Eenzaam ook.’

tekst Anne Dirks foto’s Jaap van den Beukel

Al zolang Sheralynn Adriaansz (34) zich kan herinneren, heeft ze een fascinatie voor toneel. Wanneer dat precies begon, weet ze niet meer, want ze groeide niet op met theater. ‘Ik denk dat ik, voor ik met toneel begon, drie dingen had gezien. En één daarvan was Belle en het Beest – De Musical.’ Tien jaar geleden deed ze al een opleiding bij Likeminds - Factory, het opleidingsgedeelte van Likeminds, waarna ze verschillende producties voor het theaterhuis in Noord maakte. Nu heeft ze er net haar eerste maand als nieuwe artistiek directeur op zitten. Sheralynn praat enthousiast, met veel handgebaren: gemakkelijk maar duidelijk, alsof het voor de achterste rij ook verstaanbaar moet zijn. ‘Dat heb ik van mijn moeder, die doet dat ook. Dan zeg ik weleens: ‘Mam, voor wie ben je aan het presenteren?’’

Weet jij de eerste keer nog dat je een toneelvoorstelling zag?

‘Het is een vage herinnering, maar dat was Anansi. Volgens mij in Theater aan het Spui

in Den Haag met mijn oma. Ik heb van m’n ouders niet veel theater meegekregen. Er was wel liefde voor cultuur, maar het was bijzaak. Studeren, daar ging het om. Er werd aangenomen dat ik naar de universiteit ging. Terwijl: ik zat op het vmbo, waar heb je het over? Die verwachting was totaal niet realistisch.’

Hoe vond je je weg naar het toneel?

‘Tijdens mijn studie culturele maatschappelijke vorming (CMV) werkte ik bij pastaketen Julia’s op Amsterdam Centraal. Een collega daar deed een theateropleiding. Ik zei heel voorzichtig iets van: ‘O ja, dat lijkt me ook wel leuk.’ Zij raadde me aan om auditie te doen bij ITS DNA, de theateropleiding van De Nieuw Amsterdam. Dat deed ik, met nul ervaring. Ik moest een monoloog voorbereiden, een bewegingsstuk en een lied. Voor mijn verjaardag had ik een paar zanglessen cadeau gekregen, dus ik dacht: die leraar kan me wel helpen met dat lied. En ik had net Simone Kleinsma een lied zien zingen bij de Musical Awards met gebaren erbij, dat <

• heeft een Surinaamse moeder en een Tanzaniaanse vader

• volgde vooropleidingen bij Degasten, het Bijlmer Parktheater en Likeminds-Factory

• maakte de voorstellingen Black privilege, Naar Kinsondela, We dachten aan jou en Beige. Die laatste werd genomineerd voor de BNG Theaterprijs

• bracht in 2023 Sisters in Theater Bellevue, een voorstelling over vrouw zijn, verbinding tussen generaties en het doorbreken van spirituele blokkades

• is naast haar toneelwerk host van de podcast Tussen kunst en misdaad en maakt programma’s, onder andere voor Bellevue en het Wereldmuseum

• is sinds 1 januari de artistiek directeur van Likeminds in Noord

deed ik als monoloog. En het bewegingsstuk… Ik durf het bijna niet te zeggen. Ga ik dit echt vertellen?’

Graag? ‘Ik had een dansje ingestudeerd.’

En hoe ging het? ‘Nou, ja, niet goed. Ik kreeg één regieaanwijzing tijdens de monoloog: of ik het zonder gebaren wilde doen. Daardoor viel ik natuurlijk al totaal door de mand. En toen kwam het dansje... Er zat zo’n officiële jury achter de tafel en ik zag alleen maar verbazing. Maar ik mocht tóch door naar de volgende ronde. De volgende dag kregen we bewegingsles: hoe pak je een glas op? Hoe zit je op een stoel? Het ging blijkbaar meer om mimiek.

‘Het is hard werken in de theaterwereld, laat het dan alsjeblieft een beetje leuk zijn’

Toen pas begreep ik de verbaasde gezichten. Ik had een dansje gedaan! Alsof ik op de middelbare school zat!’

Hoe ging het daarna verder?

‘Ik kwam niet door de tweede ronde, maar een jaar later deed ik auditie voor de theateropleiding van DeGasten en werd ik aangenomen. Daar kwam ik in een groep en sfeer terecht die heel erg bij me past. Er was een bepaalde speelsheid. We waren allemaal jongeren met weinig ervaring en bakken energie, dus het ging voortdurend van ‘Oké, we gaan dit doen!’ naar ‘O maar ik ben ook fucking zenuwachtig’. Dat verbindt heel erg.’

In een eerder interview zei je over je voorstelling Sisters dat je wilde dat iedereen die meewerkt haar stem kan laten horen. Ga je dat bij Likeminds ook doen?

‘Op meer plekken waar ik gewerkt heb, was dat de werkwijze. Of je nu stagiair bent of toevallig even wat staat te printen en iets opvangt: als je een goed idee hebt, mag je meepraten. Als theatermaker kun je niet op je eigen eilandje blijven zitten. Tenminste: ík wil dat niet. Het is best hard werken in deze wereld, laat het dan alsjeblieft een beetje leuk zijn. Theater maken is teamsport en voor mij betekent dat verantwoordelijkheid dragen voor de ander. Sommige mensen noemen dat ‘vrouwelijk’ leidinggeven. Prima, misschien is dat het. Ik vind het in elk geval belangrijk en het is dus ook wat ik meeneem naar Likeminds.’

Wat is de toegevoegde waarde van Likeminds?

‘Ik wil niet de hele tijd mezelf als voorbeeld nemen, maar ik denk dat als Likeminds er niet was geweest, ik misschien niet meer in de culturele sector zou werken. En andere makers met mij. Het is heel moeilijk om als autodidact een voet tussen de deur te krijgen. De afgelopen jaren was inclusie en diversiteit een van de pijlers in de subsidieaanvraag, maar dat was tien jaar geleden echt anders. Toen kon ik alleen terecht bij DeGasten, Likeminds en Bijlmer Parktheater. En er zijn nog steeds makers die hun weg niet weten te vinden in dit systeem.’

Na een artikel in het NRC in 2023 over grensoverschrijdend gedrag van de ouddirecteur van Likeminds en gebrekkige financiële verslaglegging vertrokken er een hoop mensen. Ook kelderden de subsidies. Herken je wat er in dat artikel stond? ‘Ik werkte toen als freelancer bij Bellevue en het Wereldmuseum, maar ik vond het toch een heel heftig jaar. En best een eenzame periode. Kijk, het gaat natuurlijk niet over mij, maar ik heb ook het stempel Likeminds op mijn voorhoofd, dus mijn telefoon ontplofte na die publicatie. Voorafgaand liep er al een onderzoek naar de sociale veiligheid, en dat is natuurlijk niet zomaar. Ik heb als maker geen onveilige

SHERALYNN ADRIAANSZ…

‘Het team moet eerst bijkomen en daarna nog wennen aan mij’

werksfeer ervaren bij Likeminds, maar ik vind het erg dat er mensen zijn die dat wél hebben meegemaakt. Het zet je ook echt aan het denken: heb ik dingen niet gezien?’

Of misschien niet wíllen zien?

‘Dat denk ik niet, daar ben ik wel scherp op. Wat ik denk, dat spreek ik uit, dat ga ik aan.’

Voor het Wereldmuseum maakte je op dat moment ironisch genoeg Ongemakkelijke gesprekken, over sociale en culturele botsingen en taboes. Hadden die niet bij Likeminds moeten worden gevoerd?

‘Sterker nog: die samenwerking met het Wereldmuseum is via Likeminds ontstaan. We hebben het er wel over gehad trouwens, om die gesprekken ook te gaan voeren binnen Likeminds. Maar ik denk dat het heel moeilijk, misschien wel onmogelijk, is om tijdens een crisisperiode je deuren open te gooien en dat gesprek aan te gaan. Ik als maker had dat natuurlijk mooi gevonden, maar ik weet niet of het haalbaar is. Likeminds is niet het eerste theatergezelschap waar dit is gebeurd en ik vermoed ook niet het laatste, dus het is een interessant gesprek om eens met de sector te voeren. Dit gebeurt, hoe gaan we er vervolgens mee om?’

Welke stappen zijn er sindsdien genomen om de werksfeer te verbeteren?

‘Het NRC-artikel is inmiddels anderhalf jaar geleden en achter de schermen is er heel veel gebeurd. Er zijn drie vertrouwenspersonen aangewezen. Er is een protocol opgesteld over hoe je met elkaar omgaat en dat wordt mondeling doorgesproken op de eerste repetitiedag. Er zijn wekelijkse makerbijeenkomsten geweest waar er werd ‘ingecheckt bij het team’. Dus op het moment dat mijn naam viel als artistiek directeur, was er echt al veel geregeld en gebeurd.’

Kwam die vraag voor jou uit de lucht vallen?

‘Niet helemaal, want ik ben altijd betrokken gebleven. Maar ik moest er wel even over nadenken. Likeminds krijgt geen rijkssubsidie meer: moest ik wel ja zeggen op iets wat over

drie maanden misschien niet meer bestaat?

Maar Likeminds is mijn basis. Hier de stap naar een directiefunctie maken, voelt zo natuurlijk. Ik heb zo’n energie, liefde en passie voor deze organisatie en waar we voor staan.’

Hoe zijn de eerste paar weken als artistiek directeur geweest?

‘Ik kwam hier helemaal high energy aan van: ‘Oké, let’s go! Ik heb allemaal goeie plannen!’

Maar toen kreeg ik meer mee van de sfeer en realiteit en realiseerde ik me: o ja, jullie hebben allemaal best wel een zwaar jaar gehad. Een onveilige werksfeer, bedrijfsonderzoeken, geen subsidies. Het team moet eerst bijkomen en daarna nog wennen aan mij. Ik moest mijn makersmentaliteit dus even uitzetten en focussen op de lange lijnen; rustig beginnen.’

Wat zijn jouw persoonlijke plannen?

‘Toen ik wist dat ik hier creatief directeur ging worden, kreeg ik meteen het advies van andere mensen uit de sector: ‘Het is héél belangrijk dat je in je eerste persbericht zegt waar je naartoe wilt! En met wie! Meteen je stempel drukken!’ Maar dat vind ik moeilijk als ik er nog niet lang werk en het team nog moet leren kennen. Ik kan wel gaan roepen: ‘Laten we de horeca openen!’ Maar misschien denkt het team dan wel: waar héb jij het over? Het dak lekt al tijden, we moeten eerst dat fixen zodat we fatsoenlijk kunnen repeteren. Dat is wel echt een verschil nu. Als maker kun je alles maken; het is toch jouw voorstelling, alles mag. Maar in deze functie moet dat met veel meer nuance. Ik wil Likeminds echt goed neerzetten, laten zien dat we bestaansrecht hebben. Dat wordt op een andere manier vechten dan ik gewend ben en dat gaat misschien wennen worden, maar ik heb er zin in. We gaan mooie dingen doen de aankomende vier jaar.’

DEZE MAAND TE ZIEN

Op 1 februari gaat Je bent pittig, een Likeminds-productie van Yeliz Doğan, in première bij Likeminds. Daarna tourt deze ‘magisch realistische vertelling’ door het land. Ook is Spill the tea (12 februari) er te zien, van Buysse & Joosten. In deze horrorsoap ontmoeten drie vrouwen elkaar in een kapsalon.

AMSTERDAM GIFTS

750 Amsterdam City Water - Join the Pipe € 4,95

Westertoren kaars Amsterdam - Kaarsen van torens € 16,95

750 Jaar Amsterdam Puzzel 1000 stukjes - Pelckmans Uitgevers € 21,95

Salty caramel Melk Amsterdam 750 - Chocolate Makers € 4,95

Amsterdam 750 Jaar Stad - Edel Collecties € 42,50

Amsterdam 750 keycord - Liebe Leute €5,50

Riesling (DE) + Moscatel (ES) ‘22 - Chateau Amsterdam €15,95

Amsterdam 750 pin - Liebe Leute € 7,50

Omschrijven & raden Amsterdam - Puzzel en Games € 9,95

Amsterdam 750 Zeep - Het Amsterdamse Zeephuis €28,95

alle producten en prijzen zijn onder voorbehoud.

eten & drinken krant

CHOCOLADE FESTIVAL

Dubairepen, Kesbeke-augurkenchocola of cacaoceremonie? Op 8 en 9 februari draait het in de Beurs van Berlage om gewoon goede, echte, fijne en duurzame chocola. Er zijn ruim honderd stands, workshops en proeverijen door topchocolatiers en lokale makers. Doe bijvoorbeeld de masterclass Cooking with cacao (beide dagen om 14.00), waarbij ervaren chefs je leren hoe je cacao kunt gebruiken in zoet en hartig.

8 en 9 februari, Beurs van Berlage

drinken enzo Eten &

aan eet wordt later opengeklapt voor de dj-set’

Nieuwe trend: het diner dansant. Ofwel: dineren en daarna het feest inrollen (pag. 30).

Wat je ook steeds vaker ziet...

DINEREN & DANSEN

Eerst goed dineren, daarna een dansje wagen: in Amsterdam gebeurt dat steeds vaker op dezelfde horecaplek. Het diner dansant rukt op. ‘Uit eten gaan wordt het nieuwe uitgaan.’

Het is vrijdagavond. Je zit aan tafel met een mooi gezelschap en hebt net van het dessert genoten, als de verlichting wat wordt gedimd. In plaats van een rekening op tafel verschijnt er een dj achter de draaitafel. De avond krijgt een tweede leven – en jullie doen gezellig mee. Een bar dancing, restoclub of dance & dine, of net hoe je het noemen wilt, is een horecaconcept waarbij een restaurant later op de avond verandert in een dansplek. Het idee is simpel: eerst dineren, daarna het feest inrollen. Het concept wint snel aan populariteit, van Soulkitchen (centrum) en Bar Multipla (Zuid) tot African Kitchen (Zuidoost). Geen gedoe meer met verplaatsen tussen locaties – hier heb je alles onder één dak.

BELEVING

een goed bord eten: ze zoeken gezelligheid, verbinding en vermaak – allemaal op dezelfde plek. Het idee dat je na het eten ergens anders heen moet, begint achterhaald te raken.’ En daar spelen horecazaken slim op in. Van dj’s die de sfeer verhogen na toetjestijd tot hele shows, zoals The Pizza Show, een rondreizende pizzeria die op allerlei historische locaties een waar Italiaans feestje neerzet. Volgens Brouwer is het fenomeen overigens allesbehalve nieuw: ‘In heel Europa zie je dat restaurants steeds conceptueler worden en zich meer richten op de totale beleving. Amsterdam was er misschien niet de eerste mee, maar doet het wel op een eigen manier: gepaard met veel gezelligheid.’

VAN JAPAN TOT AMSTERDAM

Volgens foodtrendwatcher Gijsbregt Brouwer van foodplatform De Buik van Amsterdam is de trend geen toeval. ‘Uit eten gaan wordt het nieuwe uitgaan’, legt hij uit. ‘Mensen willen tijdens zo’n avond meer dan alleen

Dining & dancing vindt zijn oorsprong in het klassieke diner dansant uit de vroege twintigste eeuw. Met de opkomst van jazzmuziek werd dansen na het diner steeds populairder. Ondernemers legden een dansvloer aan in hun restau-

‘Amsterdam was er misschien niet de eerste mee, maar doet het wel op een eigen manier’

tekst Irene de Bruijne

bar dancing

STOELEN OPZIJ!

Zin in een hapje én een dansje? Hier kan het allebei.

Soulkitchen

MeWe

Of je nu komt voor de JapansPeruviaanse gerechten, de steengoede cocktailkaart of de dancing: bij Soulkitchen loopt alles moeiteloos in elkaar over. Klinkt bekend? Dat kan kloppen: in de jaren negentig zat hier al een gelijknamige discotheek. Nu kun je hier elke donderdag terecht voor de Soul Show, met soul, disco en andere iconische danshits. Amstelstraat 30, soulkitchenamsterdam.com

Bisous

Een vleugje Parijse glamour, zo omschrijven de mensen achter Bisous hun ‘totaalbeleving’ in De Pijp. De hele zaak ziet eruit als een luxe club met booths, en van donderdag t/m zaterdag blijf je hier tot ver na tien uur hangen voor de live dj’s. Danseressen maken het spektakel compleet. Voorproefje? Er is ook een Spotify-playlist. Albert Cuypstraat 29-31, bisous-official.com

Skatecafé

Het nieuwste dine & dance-concept van de stad, met een menu van onder andere chef Dennis Huwaë van restaurant Daalder. Een heuse boutique club, waar je alleen mag aanschuiven als je lid bent. En dat is dan weer louter op uitnodiging –hoewel je jezelf mag aanmelden voor application. Maar bén je eenmaal binnen, dan hoef je hier in elk geval niet snel meer weg om een leuke avond te hebben.

Korte Leidsedwarsstraat 14, mewe.amsterdam

Bar Multipla

Een restoclub met Italiaans tintje op het Schinkelterrein, op de grens van Zuid en Nieuw-West. Bar Multipla is vernoemd naar de verguisde Fiat uit 1998, maar deze plek is allesbehalve lelijk. Op vrijdag en zaterdag blijf je, na de klassieke tiramisu of negroni’s, lekker plakken voor de live dj. Valschermkade 16, multipla.amsterdam

Dat je hier goed uit kunt gaan, is al jaren bekend, maar vóór tienen kun je ook heel prima eten en borrelen in deze loods in Noord. En skaten natuurlijk. Tip deze maand: de 25ste verjaardag van het iconische Sleazefest (22 februari).

Gedempt Hamerkanaal 42, skatecafe.nl

African Kitchen

In African Kitchen in Zuidoost staat regelmatig een dj te draaien. Het ene moment zit je hier heerlijke jollofrijst of beef suya te eten, het andere doe je een dansje door het restaurant.

Bijlmerdreef 1288, africankitchen.nl

Trees

Een beetje verstopt op de Zeedijk, maar als je Trees eenmaal hebt gevonden, zit je de hele avond goed. Je kunt er namelijk heel goed eten en daarna afdalen naar de sfeervolle bar in het souterrain. Zeedijk 14A, treesamsterdam.com

rants, zodat gasten na het eten van de livemuziek konden genieten. Pas toen menu’s steeds langer en serieuzer werden en de focus meer op ne dining lag, verdween de restaurantvorm weer. Tot een paar jaar geleden, toen in Parijs en Londen plots weer laagdrempelige horecaconcep-

De klassieker

Al sinds 2010 is de Friday Night Live in Club Dauphine, een avond vol soul- en R&B-artiesten die vaak op het laatste moment spontaan komen opdagen. Na een viergangendiner verandert de zaal in een dansvloer.

Prins Bernhardplein 175, clubdauphine.nl

ten werden geopend waar het eten nonchalanter werd en de avond werd aangekleed met muziek. Nog een voortvloeisel uit die herwaardering van muziek tijdens het eten: de listening bar, waarvan de eerste al in Japan in de jaren zestig openden. Gasten kunnen daarin in

een ontspannen sfeer genieten van muziek van topkwaliteit, vaak onder het genot van een drankje of een lichte maaltijd. Zo’n soort concept zie je nu bijvoorbeeld bij Café Wu in Oost. Eigenaar Ling Wu draait in haar vrije tijd ook graag als dj. Toen ze afgelopen jaar haar eigen restaurant opende, was het geen verrassing dat er ook ruimte moest komen om vinyl af te spelen. Sterker nog: ‘Een deel van de bar waar je aan eet, wordt later op de avond opengeklapt zodat er een dj-set tevoorschijn komt.’

BLIJF NOG EVEN

De nieuwe populariteit van de bar dancing is deels te danken aan de coronapandemie. Met het nachtleven

Trees

Café Wu

op slot zochten mensen alternatieven om toch een volledige avond uit te beleven. Restaurants werden creatiever en begonnen hun avonden anders in te richten. Wat begon als noodoplossing, groeide uit tot een blijvend fenomeen. ‘Het traditionele restaurantconcept is nog steeds niet echt gericht op verbinding. Maar ondernemers zien ook dat gasten het jn vinden om langer op dezelfde plek te blijven’, zegt Brouwer. Het dansrestaurant lijkt dus meer te zijn dan een vluchtige trend. We willen intieme, gezellige avonden zonder al te veel gedoe, en dit concept past daar perfect bij. En nog een pluspunt: de bar dancing beperkt zich niet tot een bepaalde generatie, maar is van alle tijden en voor alle leeftijden.

6X NIETS DAN LOVE

Zes dateplekken om alles uit je Valentijnsdag (14 februari) te halen.

Nathalie van den Berg

1. VALENTIJNSBRUNCH

Diner bij kaarslicht, een afternoon tea of een chocoladefestijn: bij hotel Krasnapolsky op de Dam zit je goed met Valentijn. Er is trouwens ook een spa treatment voor koppels.

Anantara Grand Hotel Krasnapolsky, Dam 9

2. ZWIJMELFILM AAN

Kruip tegen elkaar aan tijdens een Valentijnsfilmavond. Ga voor Love Actually of The Notebook, kies een loungebed uit en droom weg bij je favoriete romcom.

11 en 12 februari, Supper, Singel 460

3. SAMEN LACHEN

Bij Toomler ontdek je of jullie gevoel voor humor matcht. Door de combinatie van grappen, drankjes en snacks wordt zelfs een minder geslaagde date leuk.

Toomler, Breitnerstraat 2

4. ALLE KAARTEN OP TAFEL

Daag elkaar uit bij Café Bosco met spellen zoals Uno, Catan en Cards Against Humanity. Fanatiek of niet: in goed gezelschap ben je sowieso een winnaar.

Café Bosco, Eerste Constantijn Huygensstraat 7h

5. NACHTMARKT

Dateloos op Valentijnsdag? Bezoek de Midnight Market in MACA, waar je een hele avond zoet bent met betaalbare kunst, muziek, een kapper en nog veel meer.

MACA, Ms. Van Riemsdijkweg 61, midnightmarket.nl

6. OM TE SMELTEN

Smelt samen voor een liefdevolle fondue bij restaurant Smelt (Westerpark), inclusief onbeperkt brood en groenten om te dippen.

t/m maart, Gosschalklaan 7

tekst

Soulkitchen

Trees

nieuw in de stad

SHOPPEN & ETEN

Elke maand lichten we de nieuwste eetzaken en shoptips uit. Zoals restaurant Williams Farmhouse en blikviswinkel Tins & Fins.

Op Tiktok, tijdens de borrel en in het restaurant: visconserven worden steeds populairder. In Amsterdam vind je nu zelfs een speciale winkel, Tins & Fins, met de mooiste blikjes vis. Zoals ventresca (het buikspek) van tonijn, Nederlandse kokkels, scheermessen, zalm en mosselen, maar ook sardientjes en ansjovis. Allemaal komen ze van kleine en duurzame visserijgemeenschappen. De blikken zijn ontworpen door de Portugese kunstenaar Anna Lisa Luças. De favoriet van eigenaar Bart van Olphen? De octopus (20 euro). ‘Die is geweldig: mals én duurzaam.’

Van Olphen is mede-eigenaar van

FIRST AMSTERDAM

Je oude sneakers weer laten glimmen? Bij First Amsterdam shop je schoenreinigingsproducten en -accessoires om zelf aan de slag te gaan. Maar je kunt ze ook afgeven en laten reinigen door de profs. Van Woustraat 200-D, firstamsterdam.com 2

Fish Tales en zit al 25 jaar in het vak. In landen als Portugal en Amerika zag hij hoe populair vis in blik daar is. ‘Nederlanders eten vis vaak puur vanwege de eiwitten. Tonijn bijvoorbeeld, terwijl je relatief veel moeite moet doen om die echt lekker te maken. Maar er is zo veel meer.’

Van Olphen kan het weten, hij schreef er twaalf kookboeken over. In zijn nieuwste, Vis van de plank, concentreert hij zich op vis als borrelhap. Zijn gouden tip? ‘Trek een blik open, voeg wat zuur, kleur en iets krokants toe, en je hebt de perfecte maaltijd.’ Prinsengracht 234, fish-tales.com 1

VOORDAT ZE VERDWIJNEN

Niet alleen nieuwe winkels zijn leuk om te ontdekken; juist de ambachtelijke adressen die er al heel lang zijn, maken de stad bijzonder. Zoals de islamitische slagerij Zagora. Eigenaar Hassan Zagora is al jaren een vertrouwd gezicht in de buurt, voor een beetje vlees, wat groente, brood en een glimlach. Meer weten? Scan de QR-code en bekijk de video met Hans Zagora. Eerste van der Helststraat 54b 3

tekst Eveline Kuyten (shoppen), One’sy en Tewa Muller (eten)

Knus, landelijk, warm: Williams Farmhouse is één en al Britse cottage core.

SISSI’S

Bij Sissi’s (ze zijn terug!) kun je niet alleen clubben, maar ook lekker Midden-Oosters eten in een oude frisdrankfabriek. Op het menu vind je falafel met mangochutney, witte bonen met aubergine en saffraan en lamsgehaktballetjes met gefrituurde sjalotjes. Anthony Fokkerweg 3, sissisamsterdam.nl/resto

Hou je van Hollandse pot, maar ook van hip? Dan is buurtcafé Kompleet (voorheen Komeet) de plek voor jou. Van spruiten en schorseneren tot vlaflip: alles op het menu is verrassend en toch herkenbaar.

Eerste Constantijn Huygensstraat 45H, cafekompleet.nl

Je hoeft niet naar de countryside om van de Britse sfeer te genieten: in Amsterdam kun je sinds kort gewoon naar Williams Farmhouse. Het restaurant aan de Beethovenstraat is de belichaming van cottage core, compleet met donker hout en bloemendessins.

We nemen plaats aan een tafel voor twee, onder een opgezette dierenkop. Vooraf bestellen we de beef tartare met broodkrokantjes, beenmerg en geraspt eigeel en, jawel, sh and chips. De tartare is heerlijk mals en lekker op smaak door het eigeel. Ook de knapperige kabeljauw in bierbeslag valt in de smaak. Vooral de aardappel is goed: zacht vanbinnen, krokant vanbuiten. Als hoofdgerecht komen gegrilde zeeduivel en een perfect gebraden wilde eend met knolselderij en boerenkool op tafel. Extra lekker is de bloemkoolpuree bij de vis, die is goed romig.

De appelcrumble met kaneelijs en Eton mess met in thee gepocheerde peer en gekarameliseerde vijgen toe zijn allebei goed, maar machtig. Een toetje delen is dan misschien wel heel Nederlands, maar hier helemaal geen gek idee. Extra tip: Williams Farmhouse start binnenkort ook met een traditionele Sunday Roast. Houd de socials in de gaten.

Beethovenstraat 55, williamsfarmhouse.com 4

KWIE KWIE

Tot eind mei kun je van donderdag tot en met zaterdag een Surinaamse pop-up bezoeken in restaurant Barracuda. Koks als Noni Kooiman en London Loy serveren Surinaamse snacks als bakabana en phulauri, maar ook grotere gerechten als vegan pom en masala krab met roti. Aambeeldstraat 28, kwiekwie.nl

KUNSTENAARSDORP

Als je het kunstenaar Ruud Spil vraagt, komt al het mooie van Oud-West samen op de Ten Katemarkt, die hij al talloze keren schilderde. Maar zijn ‘dorpje’ heeft nog veel meer, van het romantische Bellamyplein tot het stille WG-terrein. de buurt

Oud-West is gebouwd tussen 1875 en 1900, met chique huizen aan het Vondelpark, kleinere arbeiderswoningen en sinds 1912 de Ten Katemarkt als kloppend hart. Maar ook daarvóór al was de plek bekend. Zo wandelden pelgrims eeuwenlang over de Heiligeweg – nu de Overtoom – om bij pelgrimsoord de Heilige Stede in de Kalverstraat te komen, want daar had in 1345 het ‘Mirakel van Amsterdam’ zich voltrokken (een hostie zou boven het vuur zijn blijven zweven). En op het terrein van het oude Wilhelminagasthuis stond in de zeventiende eeuw een Pesthuis – buiten de stadsmuur, zodat de lijders van de ziekte niemand konden besmetten. Vandaag is Oud-West een levendige mix van historie en hippe plekken. Op de Ten Katemarkt, tussen de kramen, is regelmatig schilder Ruud Spil te spotten. Hij maakte al meer dan zestig olieverfschilderijen van de markt Ruim 25 jaar geleden verhuisde hij voor de kunst van het platteland naar de grote stad. Uiteindelijk werd Oud-West zijn thuis. ‘Het is hier

RUUD SPIL

Vanwege zijn

liefde voor kunst

verhuisde Ruud Spil naar Amsterdam

vanuit West-Friesland, waar hij met zijn schildersezel tussen de koeien stond.

net een dorp. Je loopt de deur uit en iemand maakt altijd een praatje.’ Zijn muze? De Ten Katemarkt zelf, met haar dynamiek, zegt hij. ‘Zolang ik kan schilderen krijg ik er geen genoeg van.’ Dit zijn volgens Spil de meest inspirerende plekken in zijn ‘dorpje’.

1 HET BELLAMYPLEIN

‘Ik kom hier graag; het is een ontmoetingsplek, een soort dorpsplein midden in de stad,’ zegt Spil. Ook hier zet hij weleens zijn ezel neer. Zo maakte hij een compositie van restaurant La Parole, zowel bij daglicht als in de avond. ‘Fascinerend hoe hetzelfde plein er soms compleet anders uitziet. In de zomer is het een levendig spektakel rond het zwembadje, terwijl in de winter de structuur van de bomen prachtig zichtbaar is. In de avond, wanneer de lichtjes aangaan, wordt het weer bijna romantisch.’

2 TEN KATEMARKT

‘Mijn favoriete plek is natuurlijk de Ten Katemarkt. Een plek vol leven,

waar jong en oud, bezoeker en buurtbewoner, samenkomen.’ Hij schilderde de markt een jaar lang voor een opdracht en is daarna nooit meer gestopt. ‘De kaasmevrouw, de groentekraam van Bert – iedereen heeft zijn eigen plek. Ik ben daar net als de marktkooplui, gewoon aan het werk. Vaak krijg ik dan ook een kop ko e, iedereen zorgt voor elkaar. Weer dat dorpsgevoel.’ Het mooiste perspectief op de markt? ‘Vanaf de Kinkerstraat. Daar zie je het hele tafereel en kun je mij ook vaak vinden: op het kleine stukje naast het stoplicht, midden in het drukke verkeer.’

Ten Katestraat

3 HOOGSTINS BOEKHANDEL

Een bijzondere boekwinkel, zegt Spil over Hoogstins van eigenaar Eelke Hoogstins (foto). ‘Je voelt je er welkom, en wordt de winkel niet uitgekeken zoals soms bij andere boekwinkels. Ze hebben een mooie collectie met ook veel internationale schrijvers. Als je de tijd neemt, ontdek je zo veel verhalen.’

Kinkerstraat 117

tekst Nathalie van den Berg illustratie Barbara van den Berg

‘Vaak krijg ik een kop koffie op de markt, iedereen zorgt voor elkaar’

JACOB VAN LENNEPSTRAAT EN BILDERDIJKKADE

‘Vanaf hier is het uitzicht over het voormalige Wilhelminagasthuis prachtig. Je kunt er niet zitten, maar wel even stilstaan en genieten van het water en de architectuur.’ Door zijn werk als kunstenaar is Spil anders naar de buurt gaan kijken, vertelt hij. ‘Ik kijk nu omhoog, naar de architectuur, de bomen in de winter. Dat deed ik vroeger niet vaak.’

Belle van Zuylenbrug, Jacob van Lennepstraat

WG CAFÉ

Het WG-terrein is een oase van rust in Oud-West. ‘Het voelt als een kleine enclave, rustig en omringd door mooie oude gebouwen.’ Spil gaat er weleens eten in het café. ‘Het mooie is: je zit hier niet tussen de auto’s. Het is een fijne plek om even op adem te komen en in rust te eten.’

Marius van Bouwdijk-Bastiaansestraat 52

Q&Amsterdam

Stel je Amsterdam-vraag aan @uitinams

Op Instagram beantwoorden we iedere maand al je vragen over Amsterdam. Goedkope koffie, cultuurtips, date-advies of praktische zaken? Kan allemaal. Vraag het @uitinams op Instagram op 13 februari!

‘Wat ze bij Morris & Bella met groenten doen, is hogere kunst’

Suna Duijff van Het Danspaleis over haar favoriete adresjes (pag. 50).

ONZE JORDAAN

, Bij ons in de Jordaan, : van

De parelvissers La donna è mobile en De glimlach van een kind bloedstollende opera tot het betere Jordanese levenslied, ze komen allemaal aan de beurt in de musical van Diederik Ebbinge. Onze Jordaan gaat over de naoorlogse geschiedenis van de Jordaan: de armoede, de dreigende sloop, de uittocht van de ‘echte’ Jordanezen en de komst van de yuppen. Allemaal door de ogen van de tachtigjarige Greet (Ellen Pieters), die terugkijkt op haar leven. Haar man Jopie wordt neergeschoten door de Duitsers. Gelukkig heeft hij tijdens de oorlog een koor opgericht onder het motto: ‘Wat er ook gebeurt, je moet altijd blijven zingen.’

5 t/m 12 februari, Carré

KEUZESTRESS? Doe de quiz op omiamsterdam.nl/uitquiz te zien wat jouw Uit- profiel is en wat dé events zijn voor jou deze maand.

POP

UMM AL FUNUN - EEN HOMMAGE

AAN UMM KULTHUM

Op 3 februari is het exact 50 jaar geleden dat de legendarische zangeres Umm Kulthum op 70-jarige leeftijd overleed. Zangeressen Nai Barghouti en Ghalia Benali, presentator Abdelkader Benali, Amsterdam Sinfonietta en verschillende Arabische musici brengen een theatrale hommage.

ma 03 februari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

LAKE STREET DIVE

Lake Street Dive verlegt de grenzen van popmuziek met een gedurfde mix van soul, folk, jazz, klassieke pop en meer. Begin 2024 bracht de band hun nieuwe singles ‘Good Together’ en ‘Better Not Tell You’ uit van het onlangs verschenen nieuwe album ‘Good Together’.

ma 03 februari 19:00, Melkweg, € 32,20

THE BROTHERS GILLESPIE

The Brothers Gillespie, James en Sam, groeiden op in de heuvels en valleien van Northumberland in Engeland en brengen lyrische folk. Met warmbloedige harmonieën en subtiel gitaarspel roepen de broers de nog altijd wilde ziel van de Britse eilanden tot leven.

do 06 februari 20:30, Mezrab Cultureel Centrum, € 13,50

SIMON STUIJ

Singer-songwriter Simon Stuij maakt Nederlandstalige indie met beeldende teksten, melodieuze gitaarri s en eerlijke vocalen, op zoek naar aardse akoestiek en een expressieve intensiteit. Als een natuurkundige in het vrije veld beschrijft hij zijn persoonlijke wereld.

do 06 februari 20:30, Café De Roode Remise, gratis

GUMBO KINGS

Gumbo Kings is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een toonaangevende live-act, die met hun mix van soul en rhythm-andblues menig festivalpubliek heeft veroverd, van Noorderslag en Bevrijdingspop tot Moulin Blues en Ribs ’n Blues.

vr 07 februari 19:30, Paradiso, € 14,-

DYLAN SINCLAIR

De in Toronto wonende r&b singer-songwriter Dylan Sinclair is snel een toonaangevende naam binnen het genre aan het worden. Ook producer Jordon Manswell werd gegrepen door zijn geluid en werkte samen met Sinclair aan zijn gospel-geïnspireerde EP 'Proverb'. Met 'No Longer in the Suburbs' verstevigde de Filipijns-Guyanees zijn positie binnen de r&b-scene. vr 07 februari 20:30, Bitterzoet, € 17,-

NEW COOL COLLECTIVE

New Cool Collective, het achtkoppige muziekensemble uit

ZIE JE DIT SYMBOOL?

Dan krijg je met de Stadspas korting. Met de Stadspas kun je gratis of met korting naar culturele activiteiten. Kijk op amsterdam.nl/stadspas.

Nederland dat jazz, dance, latin, salsa, afrobeat en boogaloo combineert, presenteert hun nieuwste album 'Everything Is OK'. za 08 februari 20:30, Tolhuistuin, € 25,-

SAARTJE VAN CAMP -

IN DE NAAM VAN

Een hersenschudding, een alledaags gesprek in een winkel, het stilstaan in een le, het stille protest van in het wit geklede vrouwen op een plein in Minsk, alles kan een lied zijn in de wereld van celliste en zangeres Saartje Van Camp. Ze treedt op met twee bijzondere multiinstrumentalisten: Dizzi Geetha en Judith Rijsenbrij. za 08 februari 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 20,-

ZOJAZZ LOUNGE #2 GRAZIËLLA

HUNSEL RIVERO

In de middageditie, voor de hele familie, van de ZOJazz Lounge staat de liefde centraal. Met Graziëlla Hunsel Rivero en haar gastartiest Jon Oldenstam en de ZOJazz Lounge band. zo 09 februari 15:00, Bijlmer Parktheater, € 17,50 t/m € 20,-

WEESPERTREKVAARTMANNENHET AMSTERDAMSE LIED

Er zijn maar weinig dingen belangrijker voor Amsterdam dan zijn liederen. De Weespertrekvaartmannen zetten die traditie voort. Al sinds 1993 zingen zij onder leiding van Vincent de Lange. Ze bezingen Amsterdam, haven en grachten. De optredens zijn een feest met hier en daar een traan. zo 09 februari 15:00, Amstelkerk, € 10,-

DUNE RATS

De Aussie punks Dune Rats staan bekend om hun aanstekelijke, rauwe punk en garagerock anthems. Het drietal uit Brisbane, Australië, is met hun doe-het-zelf punkrock een van de meest geliefde Australische acts. Op hun nieuwste en vijfde plaat 'If It Sucks, Turn It Up' nemen de Dune Rats het leven nog steeds niet te serieus. di 11 februari 19:30, Melkweg, € 17,25

KATY J PEARSON

Katy J Pearson staat bekend om haar bijzondere mix van folk, country en indiepop, gekenmerkt door haar warme, opvallende stem en eerlijke, introspectieve teksten. Haar nieuwe album 'Someday, Now' markeert een frisse, experimentele wending waarin haar folkroots samengaan met moderne elektronische invloeden. wo 12 februari 19:30, Paradiso, € 14,-

PUNKT.VRT.PLASTIK

‘Punkt’ is Zweeds voor gezichtspunt of statement, ‘Vrt’ is Sloveens voor tuin en ‘Plastik’ is Duits voor plasticiteit. Oftewel: dit trio, met de Sloveense pianist Kaja Draksler, Berlijnse bassist Petter Eldh en drummer Christian Lillinger, maakt muzikaal een punt, brengt het tot bloei, en maakt het uiteindelijk concreet. do 13 februari 20:30, Bimhuis, € 18,-

GRISHA GORYACHEV

POP

Lage Landen' uit 2022, volgde 'Op Onbevaren Wateren' in 2023. Onlangs bracht het viertal een gloednieuwe single uit genaamd 'Die Wonen Niet Hier'. do 20 februari 20:30, Bitterzoet, € 12,50

JAN VAN DUIKEREN’S FINGERPRINT FT. JESSE VAN RULLER

AWKWARD i

De veelzijdigheid van de gitaar klinkt in het amencorepertoire van de Russische gitarist Grisha Goryachev. De meester op gitaar verbindt de diepe emotionaliteit

TOLHUISTUIN, 1 FEBRUARI

Op het onlangs verschenen vierde album Unalaska van Djurre de Haan, oftewel Awkward i, vertaalt de Nederlandse singer-songwriter en producer zijn verlangen naar het onbekende in een uniek muzikaal landschap, geïnspireerd door een ongrijpbare plek op een vergeelde kaart. De Haan verkent op Unalaska thema’s van vergankelijkheid en zelfontdekking gecombineerd met minimalistische en orkestrale elementen vol melancholie en subtiele schoonheid.

Fingerprint is een Nederlandse sterrenformatie onder leiding van trompettist Jan van Duikeren. Zijn visie, skills en ongekende drive staan centraal, maar alle spelers krijgen de ruimte in dit kwintet. Daarbij is goed te horen dat deze musici uitblinken in nujazz, funk, soul en gospel. Voor deze albumpresentatie is gitarist Jesse van Ruller te gast. do 20 februari 20:30, Bimhuis, € 16,-

TALIB KWELI

JAZZ ORCHESTRA

RICHARD BONA & BRUSSELS

Wie de carrière van de in Kameroen geboren multiinstrumentalist en zanger Richard Bona bekijkt, ziet een bonte verzameling aan muzikale stijlen, invloeden en samenwerkingen. In dit concert combineert hij zijn muzikale elegantie en vocale gave met het dynamische geluid van het Brussels Jazz Orchestra. Samen kijken ze over de grenzen van jazz heen. HET CONCERTGEBOUW, 10 FEBRUARI

van zijn landsaard met de zeggingskracht van de fandango. za 15 februari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

MASSADA XL X THE LATIN EXPLOSION

De percussie en het daarbij horende ritmisch accent in de muziek, speelt een zeer belangrijke rol in het originele werk van Massada. De huidige percussie line-up van Massada wordt beschouwd als één van de beste in Nederland en de groep wordt in zijn geheel geroemd om de dynamische uitstraling tijdens de enerverende shows.

za 15 februari 20:30, Q-Factory, € 26,50

MAAME JOSES - EEN AVOND

MET NINA SIMONE

Singer-songwriter Maame Joses laat zien en horen hoe actueel haar idool Nina Simone nog steeds is. Hoe uitgesproken. En hoe briljant. Maame zingt Nina’s songs, vertelt over haar bewogen leven en volgt haar drijfveren.

zo 16 februari 20:15, De Kleine Komedie, € 24,-

NOHA SARÉ

Noha Saré valt op door haar krachtige, maar tegelijkertijd gevoelige en indringende stemgeluid. De Amsterdamse zangeres brengt een soulvol, authentiek geluid met electropop en alternatieve r&b invloeden. In combinatie met betoverende visuals onderzoekt Noha in haar muziek haar duistere gedachten en kwetsbaarheden, zonder het licht aan het einde van de tunnel uit het oog te verliezen.

MELKWEG, 20 FEBRUARI

POLO & PAN

Polo & Pan is een Frans producersduo dat bestaat uit Paul Armand de Brignac (Polo) en Alexandre Grynszpan (Pan). Hun muziek wordt gekenmerkt door een speelse en vrolijke mix van Balearic house, indie en pop, vol Franse air, retro synthesizers en tropische samples. ma 17 februari 19:30, Paradiso, € 32,-

RIMA KHCHEICH

De Libanese zangeres Rima Khcheich zingt compleet nieuw repertoire waarmee ze de dag na dit concert de studio induikt voor een nieuwe cd. Ze wordt begeleid door Maarten Ornstein op klarinet, Tony Overwater op contrabas, Joost Lijbaart op drums en Juan Rodriguez op piano. di 18 februari 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 18,-

DORPSSTRAAT 3

De muziek van Dorpsstraat 3 beweegt zich tussen postpunk en synthwave, waarbij het Amsterdamse viertal invloeden haalt uit diverse muziekstijlen en tijdperken. Na hun EP 'Bijgeloof in De

Brooklyn’s Talib Kweli wordt geroemd om zijn scherpe, doordachte teksten en zijn ver jnde technische vaardigheden. De mc groeide uit tot een van de meest kritisch gewaardeerde rappers van zijn tijd en brak door in de late jaren '90. In de jaren daarna bracht hij een indrukwekkende catalogus aan solo-materiaal uit, waaronder zijn nieuwste album ‘The Con dence of Knowing’. do 20 februari 19:00, zo 23 februari 19:00, Melkweg, € 28,75

LEXA GATES

De 23-jarige Lexa Gates uit Queens brengt een unieke mix van r&b en rap, waarbij ze zachte beats combineert met doordachte muziek en indringende teksten. Onlangs bracht ze haar debuutalbum ‘Elite Vessel’ uit, een persoonlijk en emotioneel project dat onderwerpen als zelfontdekking, veerkracht en ambitie verkent. vr 21 februari 20:00, Melkweg, € 18,40

BIJLMER KLASSIEK: YOUNG TALENT

Elke editie maakt is een gedurfde cocktail van muziekstijlen gemixt met diverse podiumkunsten. De afgelopen 2 seizoenen beleefden uitverkochte zalen met séu, kawina, europees klassiek, jazz en de muziek van Debussy, Daft Punk, Gershwin en La Rouge in nieuwe vormen. za 22 februari 20:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

DE TOEGIFT

De Zeeuwse band combineert poezie en hedendaagse indiemuziek tot experimentele mix van indie, folk en jazz. Met de toevoeging van een violist en dwars uitist blijft De Toegift experimenteren, wat duidelijk te horen is op de remix-EP 'De vormen voelen vreemd', waarop samenwerkingen met artiesten als Lucky Fonz III en Gladde Paling staan.

za 22 februari 19:30, Paradiso, € 14,-

KRUDER & DORFMEISTER

The K&D Sessions zijn ongetwijfeld hét meesterwerk van het Oostenrijkse dj- en producersduo Kruder & Dorfmeister. De stijlvolle triphop en downtempo elektronica remixes waren invloedrijk voor een hele generatie. Om de 25e verjaardag van deze mijlpaal te vieren, spelen ze The K&D Sessions nu voor het eerst volledig live. za 22 februari 19:00, Melkweg, € 43,70

NAO

Nao is een singer-songwriter en

SANNE PEPER

producer uit Oost-Londen. Ze begon pas rond haar twintigste met het maken van muziek, maar viel meteen op met haar debuutalbum 'For All We Know'. Ze werkte samen met artiesten als Ariana Grande en Stormzy. Met haar derde album 'And Then Life Was Beautiful' vestigde ze de nitief haar naam. In dit concert presenteert ze haar vierde album 'Jupiter'.

di 25 februari 19:30, Paradiso, € 25,-

SULLIVAN FORTNER TRIO

Een rotsvast geloof in de swing en de kracht van de blues staan aan de basis van het pianospel van Sullivan Fortner. Dat kwam tot bloei in de gospelkerk in New Orleans. Jarenlang begeleidde hij grote sterren van de Amerikaanse jazz als Roy Hargrove, Christian Scott en Stefon Harris. Daarbij ontwikkelde hij zijn veelzijdige, ongekend virtuoze stijl.

do 27 februari 21:00, Bimhuis, € 18,-

JAMAI & LIVE-BAND -

TRIBUTE TO ELTON JOHN:

I'M STILL STANDING

Samen met zijn live-band én piano brengt Jamai een tribute aan zijn muzikale held, Elton John met hits als 'Rocket Man', 'Cold Heart', 'I'm Still Standing' en 'Yellow Brick Road'.

vr 28 februari 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 33,-

DUBIOZA KOLEKTIV

Noem het ska, noem het dubrock, noem het een punkmix van reggae, Dubioza Kolektiv is een groot fenomeen in de Bosnische muziekscene en staat altijd garant voor een groot feest tijdens hun energieke liveshows.

vr 28 februari 20:30, Paradiso, € 24,-

MEDITERRANEO BANDTO CAIRO

Een betoverende muzikale reis langs de Middellandse Zee met het nieuwste project 'Naar Caïro' van Mediterraneo Band. Dit boeiende wereldmuziekconcert viert de rijke culturele diversiteit van Turkije, Griekenland en Egypte. vr 28 februari 20:30, Podium Mozaïek, € 18,-

MARIANDORO, BEREND VAN

DEN BERG EN PABLO DE HAAS  Jazz At The Pianola met jazz trio Mariandoro, Berend van den Berg en Pablo de Haas. Dit trio met authentieke muzikanten, brengt een avondvullend programma met een veelzijdig en kleurrijk repertoire. Stukken van Cole Porter, Billy Strayhorn en Herbie Hancock. En de mooiste Bossa’s van o.a. Antonio Carlos Jobim en Baden Powel. vr 28 februari 20:00, Geelvinck Pianola Museum, € 20,-

CLUBBING

KAYNAŞ NIGHTCLUB Kaynaş, uitgesproken als 'kaynash', is het Turkse woord voor samenkomen of vermengen. Dit eendaagse festival biedt het perfecte podium voor muzikale versmelting. Melkweg en EBB Music brengen moeiteloos oude muziek en hedendaagse klanken samen. Wanneer de nacht valt, transformeert Kaynaş Club in de Kaynaş NightClub met een diverse line-up van artiesten en stijlen waaronder Rayne, Kekik x Kimyon en Beraber. za 01 februari 23:30, Melkweg, € 14,40

TEKLIFE PARTY

Op een bijna cult-achtige manier

FEESTJES

februari

keert terug bij het Nederlands Philharmonisch met Dmitri Sjostakovitsj’ virtuoze 'Eerste vioolconcert'. Naast Sjostakovitsj laat het 23-jarige Zweedse viooltalent een opdrachtcompositie van Ramin Amin Tafreshi horen en sluit hij het programma af met de 'Zevende symfonie' van Beethoven. za 01 februari 20:15, zo 02 februari 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 28,-

SWEELINCK BAROKORKESTDIE SCHÖPFUNG

Lobos. Een boeiend, afwisselend en toegankelijk programma vol muzikale verrassingen. za 08 februari 20:15, De Engelse Kerk, € 10,-

VU KAMERKOOR - SCHNITTKE / GOTTWALD

MADAM BY NIGHT INVITES: DJ TRACKSUIT & MARK THE MACHINE

DJ Tracksuit veroverde het afgelopen jaar het hart van jullie nightlifereporter met zijn Instagrampagina, waar hij met veel enthousiasme telkens weer een ander segment van zijn platencollectie uitlicht. Onder andere over house producers die Top 40 hits remixen, artwork op platenhoezen en bijzondere labels. Tracksuit's passie is te horen in de A’dam Toren.

MADAM, 1 FEBRUARI

CAT IN THE BAG JUNGLE

SESSIONS

De amen break, de think break en de apache break zijn belangrijke bouwstenen van de genres jungle en drum & bass. Het zijn stuk voor stuk gesamplede drums die in een oneindig aantal composities zullen terugkomen tijdens deze koortsachtige dansavond met dj’s Junglefever, Tommy the Cat, JDK en Crytic. OT301, 7 FEBRUARI

groeide het woord 'Teklife' uit tot een begrip in de internationale dance community. Het collectief en label opgericht uit een hechte vriendenclub stond met pioniers

DJ Rashad en DJ Spinn aan de wieg van Footwork (a.k.a. Chicago Juke).

vr 14 februari 23:59, Melkweg, € 17,25

RÖYKSOPP (DJ SET)

Röyksopp is een elektronisch duo uit Noorwegen en wordt geroemd om hun warme elektronische geluid. Ze worden geïnspireerd door artiesten zoals Kraftwerk, Brian Eno en Giorgio Moroder. Hun werk vormt een unieke mix van downtempo, triphop, ambient en house.

za 22 februari 23:59, Paradiso, € 29,-

HALINA RICE

De Britse producer Halina Rice presenteert haar nieuwe album 'Evolve' tijdens een eigenzinnige liveset. Een show die in de internationale pers wordt omschreven als deels rave, deels kunstgebeuren. De performance combineert emotionele, melodieuze elektronica met uiterst e ectieve en be-

In 'Die Schöpfung' geeft Haydn niet alleen de harmonische schoonheid van de kosmos gestalte, maar ook het Bijbelse scheppingsverhaal. Door zijn gebruik van dissonanten en de dramatische contrasten tussen koor, orkest en solisten laat hij de luisteraar het sublieme ervaren, iets wat het menselijke bevattingsvermogen overstijgt.

zo 02 februari 15:00, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 20,-

Het VU Kamerkoor zingt het indrukwekkende Concert voor Koor van Alfred Schnittke, een unieke mix van traditionele Russische muziek en avontuurlijke moderne klanken. Dit stuk wordt aangevuld met muziek van Clytus Gottwald, die zestien-stemmige koorbewerkingen maakte van orkeststukken door Mahler, Ravel en Webern. zo 09 februari 15:30, Dominicuskerk, € 10,- t/m € 17,50

LUKAS STERNATH

FRANÇOIS K

Deze Franse dj met Armeense roots maakte carrière in New York tijdens de hoogtijdagen van legendarische clubs als The Paradise Garage en Studio 54. Nog altijd staat François Kevorkian garant voor sets waar de liefde voor, en kennis van de oorspronkelijke clubcultuur van de jaren zeventig en tachtig vanaf druipt. SHELTER, 21 FEBRUARI

toverende visuals en een op maat gemaakte lichtshow. do 27 februari 19:30, Melkweg, € 23,-

WINDOWS95MAN

De Finse Windows95man staat bekend om zijn beruchte Windows95-shirt, korte spijkbroek en zijn performance op het Eurovisiesongfestival in Zweden, waar hij zich kwali ceerde voor de nale met zijn single ‘No Rules’. Op deze avond brengt hij een intense live performance vol met 90s eurodance en technohits. vr 28 februari 19:30, Melkweg, € 19,55

VERKNIPT

Technofestival Verknipt brengt een vette line-up met onder anderen Basswell b2b Onlynumbers, Cynthia Spiering live, Fenrick b2b Durdenhauer en meer, een licht- en lasershows en knalharde techno voor 12.000 ravers. vr 28 februari 22:00, Ziggo Dome, € 60,05

KLASSIEK

DANIEL LOZAKOVICHSJOSTAKOVITSJ’ VIOOLCONCERT

Sterviolist Daniel Lozakovich

CONTRE LE TEMPS - L'ÉCOLE DE NOTRE-DAME Festival Oude Muziek Utrecht presenteert: Contre le Temps. Met middeleeuwse polyfonie en gregoriaanse melodieën deelt Contre le Temps, bestaande uit vier alumni van de Schola Cantorum Basiliensis, hun creatieve speurtocht naar een mogelijk verleden. zo 02 februari 15:15, De Waalse Kerk, € 10,- t/m € 29,-

LEONKORO QUARTETRAVEL EN BERG

Het Leonkoro Quartet, winnaar van de Concertgebouw Young Talent Award 2024, speelt zijn lievelingswerk: de 'Lyrische suite' van Berg, omlijst door Haydn en het briljante en enige strijkkwartet van Ravel.

do 06 februari 20:15, za 08 februari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 35,-

PIETER SAVENBERG - INTO THE LIGHT

De Gentse componist-pianist

Pieter Savenberg laat nieuwe muziek horen uit zijn laatste albums 'Feel' en 'Multicolour'. Hij brengt zachte, warme neoklassieke pianomuziek die doet vertragen en voelen. Muziek met een eigen handtekening, vanuit het hart geschreven.

do 06 februari 20:00, Amstelkerk, € 19,-

ORKEST VAN DE ACHTTIENDE

EEUW + OLGA PASHCHENKOPRAAGSE SYMFONIE

De Russische pianiste Olga Pashchenko brengt een pianoconcert dat zijn ‘renaissance’ absoluut verdient, van Jan Ladislav Dussek, een indertijd zeer populaire Tsjechische tijdgenoot van Mozart. De Tsjechische dirigent Václav Luks is specialist in dit repertoire. vr 07 februari 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 39,-

TRIO EMERANT - HOMMAGE

À BACH

Klarinettist Emirhan Tuğa, pianist Ere Lievonen en cellist Antonis Pratsinakis presenteren hun nieuwe CD ‘Hommage à Bach’, werken van J. S. Bach. Een verrassend trio programma rond J. S. Bach en werken van door Bach geïnspireerde componisten zoals F. Poulenc, B. Kovacs, C.P.H. Bach, A. Pratsinakis en H. Villa-

In de serie Rising Stars presenteren de sterren van de toekomst zich met eigenzinnige programma’s. De jonge Oostenrijkse sterpianist Lukas Sternath koppelt heden en verleden aan elkaar. De romantiek van Brahms en Liszt staat naast de moderne noten van Goebaidoelina en Kopatchinskaja. wo 12 februari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - HET ULTIEME NIEUWJAARSCONCERT

In het ultieme Nieuwjaarsconcert zet het ensemble de meest dierbare en grappigste momenten op een rij. En zijn oudgedienden en nieuwe NBE-sterren van diverse culturen van de partij in deze kleurrijke klankbiogra e. do 13 februari 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 41,-

JAZZ AT THE PIANOLA

Een feestelijke avond op Valentijnsdag met leerlingen van het Junior Jazz College in een 'double bill'. Met Manon Zoer (zang) en David Berkenbosch (piano) gevolgd door Ravi Hoevenaars (bas), David Berkenbosch (piano) en Django Roelofsen (drums). vr 14 februari 20:00, Geelvinck Pianola Museum, € 10,-

I GEMELLI E.A. - MONTEVERDI’S SOLLICITATIE: DE ONVOLPREZEN MARIAVESPERS

Met zijn eigen ensemble I Gemelli en een keur aan internationale solisten wagen de ZwitsersChileense tenor Emilio Gonzalez Toro en sopraan Shira Patchornik zich aan het nec plus ultra van de vroegbarokke religieuze muziek in Italië. za 15 februari 14:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 45,50

STICHTING KAMERMUZIEK DE AMSTEL, MITSUKO SARUWATARI E.A.

Historicus Hanco Jurgens ontvouwt de relatie tussen het Habsburgse Wenen en het Pruisische Duitsland, waar Beethoven en Brahms hun muzikale sporen nalieten. Samen met pianiste Mitsuko Saruwatari brengt violist/ dirigent Johannes Leertouwer, een expert in de historische uitvoeringspraktijk, composities uit de Duitse romantiek tot leven, zo 16 februari 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50

SASKIA COOLEN, PATRICK AYRTON EN RAINER ZIPPERLING - NEO Saskia Coolen (blok uit), Patrick Ayrton (klavecimbel) en Rainer

ANNE BREED

ANGIE

LINDER

Zipperling (viola da gamba) brengen hun nieuwste project 'Neo'. Een tintelende cocktail van nieuwe en oude noten. zo 16 februari 16:00, Geelvinck Salon / Luther Museum, € 15,-

SIMPLY QUARTET - REBECCA MEETS WYNTON

Het Simply Quartet itst door repertoire dat tijd en plaats overspant: in 'Rebecca meets Wynton' gaan Rebecca Clarke en Wynton Marsalis hand in hand met Grieg en Mozart. wo 19 februari 19:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

ELISABETH LEONSKAJA + STREICHQUARTETT DER STAATSKAPELLE BERLINSCHUMANNS PIANOKWARTET ÉN KWINTET

Elisabeth Leonskaja behoeft vrijwel geen introductie. Deze integere en zeer gerespecteerde pianiste is nu bijna 80 en speelde met werkelijk alle grote klassieke musici van haar tijd. De grande dame van de vleugel brengt energieke en aangrijpende kamermuziek van Schumann en Mendelssohn.

za 22 februari 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 47,-

CONCERTGEBOUWORKEST & RENÉE FLEMING - STRAUSS' VIER LETZTE LIEDER

De Oostenrijkse dirigent Manfred Honeck leidt het Concertgebouworkest in Richard Strauss’ 'Vier letzte Lieder', hoogtepunten uit Puccini’s 'Turandot' en muziek van Suppé en MacMillan.

27 t/m 28 februari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 20,-

DANIËL TOMÀS

De Nederlandse pianist en componist Daniël Tomàs presenteert zijn nieuwe EP, waarop hij de emotie probeert te verklanken die voortkomt uit de teloorgang van de natuur. vr 28 februari 19:30, vr 28 februari 21:30, Het Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

TONEEL & THEATER

LOÏS BOZAC EN EEFJE JANSENFLUITJE VAN EEN CENT

De liefde, het is een complex concept... Deze comedy laat zien dat het echt niet zo gecompliceerd hoeft te zijn.

19 t/m 22 februari diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

ITA ENSEMBLE / ELINE ARBOGIOVANNI'S ROOM

David wacht in een groot huis in het zuiden van Frankrijk op de terugkeer van zijn verloofde Hella. Maar wanneer hij Giovanni ontmoet, een charismatische Italiaanse barman, raken de twee mannen verwikkeld in een intense a aire. Na drie maanden keert Davids verloofde terug en wordt hij gedwongen een keuze te maken. Naar de roman van de Amerikaans schrijver James Baldwin.

01 t/m 02 februari en 20 t/m 23 februari diverse tijden, 26 t/m 28 februari 19:30, ITA, € 10,-

ROOS BOTTINGA, ADA OZDOGAN / THEATER BELLEVUE, HET NATIONALE THEATER - HEN 'Hen' is een tragikomedie met Denise Aznam, Esther Scheldwacht en Hein van der Heijden, waarin een kip de mens een

KLASSIEK

BARBARA KOZELJ & NINO GVETADZE - SCHUBERTS WINTERREISE

In de beroemde liederencyclus Winterreise van Schubert wordt de luisteraar meegenomen op een ijzige reis door een winterlandschap, waar een eenzame ziel, die net zijn geliefde heeft verloren, ronddwaalt. Zijn zoektocht naar innerlijke rust leidt hem uiteindelijk naar een bevroren meer, waar hij de Leiermann (de dood) ontmoet. De veelzijdige en charismatische Sloveense mezzosopraan Barbara Kozelj en de Georgische pianiste Nino Gvetadze brengen een uitvoering die tot op het bot weet te raken. DE WAALSE KERK, 9 FEBRUARI

SPRAAKMAKERS

Spraakmakers is een concertserie die klassieke muziek combineert met verhalen van nu. Nederlandse topacteurs vertellen en spelen prikkelende, actuele verhalen, begeleid door passende composities. Het verhaal voedt de muziek, de muziek het verhaal. Deze keer zijn pianoduo Scholtes & Janssens, het Berlage Saxophone Quartet en het Adam Quartet de musici en Ellen ten Damme (foto), Lars Brinkman en Soumaya Ahouaoui de vertellers. HET CONCERTGEBOUW, 1 FEBRUARI

spiegel voorhoudt. In een tijd waarin privilege, onderliggende machtsverhoudingen, grensoverschrijdend gedrag en de rol van taal onder een vergrootglas liggen, zet schrijver Roos Bottinga de verhoudingen op scherp. 01 t/m 02 februari 12:30, 05 t/m 09 februari 12:30, 12 t/m 13 februari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50

HET ZUID LAND / ANNE-CHRIS SCHULTING - LIBERTY BELL

In 'Liberty Bell' wordt de worsteling van een vrouw getoond waarbij ze in dialoog met zichzelf en haar kind zoekt naar hoe de rol van politica zich moet verhouden tot de rol van vrouw en alleenstaande ouder.

za 01 februari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

DE ZAAK A - BESTFRIENDS (7+)

Samen met haar robot Mike vertelt Anke van der Steen je alles over de voordelen van een robotvriend. Je krijgt zelfs een demonstratie over alles wat er mogelijk is. En er wordt aandacht besteed aan alle praktische zaken, zoals de veiligheid. Zelfs voor vragen

NOORDHAUS - THE DUMBWAITER Noordhaus, bekend van 'Waiting for Godot', 'Endgame' en 'Venus in Fur' komt met een nieuwe productie. 'The Dumb Waiter' was een van Pinters eerste stukken, en gaat over 2 criminelen die bestellingen afwachten van bovenaf, terwijl zij zelf in de kelder zitten.

zo 02 februari 15:30, Badhuistheater, € 12,35 t/m € 16,50

LOUIS JANSSENS - DESIRE 'Desire' is een voorstelling over het verlangen om iets mee te maken. Om geliefd te worden, om aangeraakt te worden. Het universele verlangen naar verbinding staat centraal. Zo wordt het publiek meegenomen in een herkenbare en intieme gedachtenwereld.

06 t/m 07 februari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 22,75

FOCKELINE OUWEKERK’T HOOGE NEST

IN MEMORIAM

REINBERT DE LEEUW

Een indrukwekkende reis door muzikale emoties ter nagedachtenis aan dirigent/ pianist Reinbert de Leeuw. Het Nederlands Kamerkoor opent met Liszts meesterwerk Via Crucis. Na deze intense kruisweg van Liszt vertolkt het koor samen met Asko|Schönberg Jetzt Immer Schnee van de Russische componiste Sofia Goebaidoelina. Het stuk dompelt het publiek onder in een witte hel van sneeuw. MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ, 14 FEBRUARI

uit het publiek is er ruimte ingebouwd, want iedereen verdient de perfecte vriend.

za 01 februari 14:30, Theater De Krakeling, € 12,-

NEDERLANDS BLAZERS

ENSEMBLE & BART MOEYAERTHET PARADIJS

Het Nederlands Blazers Ensemble brengt met Bart Moeyaert de muziektheatervoorstelling 'Het Paradijs', gebaseerd op het oratorium 'Die Jahreszeiten' van Haydn, in een bijzondere bewerking voor blaasensemble van Hans van der Heide. Bart Moeyaert schreef een nieuwe tekst bij de oude muziek en is zelf de verteller tijdens het concert. zo 02 februari 20:15, Het Concertgebouw Amsterdam, € 34,-

KIKI HEESELSBIJ KIEK TUUS (4+) Een muzikale voorstelling over weglopen, zoekraken en weer thuiskomen!

zo 02 februari 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

THYRA JANSEN EN EVELINE BAÇE - KOFFIE VERKEERD Deze twintigers die zich meer babyboomer dan Gen-Z’er voelen, doorbreken op komische wijze stereotypes. Gewapend met basgitaar en saxofoon laten ze zien dat er schoonheid zit in het afwijken van de norm. 12 t/m 15 februari diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

THEATER MASCINI - JOHNNY ONTMOET SHAFFY Muziektheatergezelschap Amsterdams Allooi speelt een voorstelling over het leven van Johnny Jordaan en Ramses Sha y. Op een muzikale, grappige reis door twee levens. Soms groots, en soms heel klein, leert het publiek over de ontroerende verschillen en overeenkomsten tussen deze twee Amsterdamse iconen.

vr 14 februari 20:30, Theater Mascini, € 19,50

Een indrukwekkende monoloog naar de bestseller van Roxane van Iperen, gespeeld door Fockeline Ouwekerk, over de zoektocht naar de geschiedenis en bewoners van onderduikadres ’t Hooge Nest.

07 t/m 08 februari 20:30, DeLaMar, € 19,50

ANNA DRIJVER - DE MANNEN

VAN MARIA

‘De mannen van Maria’ vertelt het waargebeurde verhaal van een vrouw die in een bikkelharde tijd zag wat haar mogelijkheden waren, haar eigen weg koos en deed wat geen enkele vrouw vóór haar had gedaan. Een uitzonderlijk, historisch verhaal doorspekt met thema’s die ook in deze tijd zeer relevant zijn.

za 08 februari 20:30, Meervaart, € 16,-

TON MEIJER - GEEF MIJ

MAAR AMSTERDAM (4 T/M 8 JR) Ontdek de magie van Amsterdam. Ton Meijer brengt alles tot leven wat Amsterdam zo bijzonder maakt met interactieve momenten, veel muziek, en vooral veel plezier. Van poppenkast op de Dam tot verdwalen in de Bijenkorf, het belooft een vrolijke en onvergetelijke ervaring te worden.

zo 09 februari 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 12,50

ALEX BAGGETT - WILLIAM SHAKESPEARE'S LIFE OF HENRY V Alex Baggett is de leider van de Reckless Shakespeare Company en brengt een one man show over Henry V. Hij vertelt het verhaal van Henry V als een eenzame reiziger, waarin hij zowel het epische als het intieme van Shakespeares verhaal vastlegt. zo 09 februari 15:30, Badhuistheater, € 8,06 t/m € 11,-

YVONNE HIDDEMA / TON PEETERS - GEVANGEN IN MIJN BREIN

Yvonne Hiddema maakte samen met acteur Ton Peeters en NAHdeskundige Frank Wintraecken de voorstelling 'Gevangen in mijn brein'. Dit stuk toont de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel (NAH) op het dagelijks leven van Mark en Eva en geeft een inkijkje in hun leven. ma 10 februari 20:00, Het Zonnehuis, € 15,-

GRAND BURLESQUE NIGHT OUT Het grootste, maar toch intieme event van het Amsterdam Burlesque Festival, gepresenteerd door Madame Risquée en Nederlands meest bekende burlesque-ster Fay Loren, belooft een bruisende dans soiree met spectaculaire shows. za 15 februari 20:00, WesterUnie, € 39,50 t/m € 45,-

LLOYDSCOMPANY - KLEIN, KLEIN VOGELTJE (4+)

In de voorstelling 'Klein, klein vogeltje', vol tricks, hiphop -en breakdance, acrobatiek en spel, wordt het avontuur gevolgd van twee broertjes die op een warme zomerdag mogen kamperen in de achtertuin van papa en mama. Voorafgaand aan de voorstelling kun je samen de jubileum XXL-kleurplaat inkleuren. di 18 februari 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

SAMMIE EN OPA (6+)

Sammie is negen jaar en een meter vierendertig lang. Hij heeft een moeder en waarschijnlijk ook een vader, alleen weet Sammie niet wie hij is of hoe hij heet. Een ode aan de fantasie, die het leven optilt en moeilijke tijden verlicht. Naar het gelijknamige boek van Enne Koens die ook de rol van schrijver vertolkt in deze voorstelling.

di 18 februari 14:00, CC Amstel, € 6,- t/m € 12,DE TONEELMAKERIJ - DE GROOTSTE GOOCHELSHOW (6+)

Een wervelende goochelshow als metafoor voor de magie van het leven: grote vragen en doordachte denkkronkels passeren speels de revue in een luchtige circussfeer. Een muzikaal avontuur vol goochelacts. do 20 en vr 21 februari 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

TG GOUDEN BERGENDOUBLE BILL HOOP GEZOCHT & ZAND EROVER

Met meerstemmige samenzang, swingende muziek en opzwepende dans gaat TG Gouden Bergen in 'Hoop gezocht & Zand erover' grote onderwerpen als hoop en verzet te lijf. Ze zoeken antwoorden op de vraag: hoe blijf je vrolijk en optimistisch als er bar weinig te lachen valt? do 20 en do 27 februari 20:00, Podium Mozaïek, € 19,-

THEATER

WAT WE DOEN - THE CITY SHE LOVES ME

Wat als je je overbodig voelt in de stad die je liefhebt, waarom zou je dan blijven? In The City She Loves Me staan jongeren voor de radicale keuze: blijf je vechten voor je plek, of is het beter om voorgoed te vertrekken? Een avond vol confrontatie, humor en hoop, die laat zien hoe groot de kloof kan zijn tussen jong en oud, en hoe zeldzaam de échte gesprekken zijn die dat gat kunnen overbruggen, maar ook hoe hard dat gesprek nodig is.

FRASCATI, 25 T/M 27 FEBRUARI

nialisme, het extreme geweld tijdens de ‘politionele acties’ en grensoverschrijdend vibrato, voor 1 zingende acteur, 1 sopraan, 3 strijkers, 3 slagwerkers, live elektronica en radio- en insectengeluiden. Deze voorstelling speelt op locatie in het KIT-theater. vr 28 februari 20:30, KIT-Theater i.s.m. Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

DANS

INNOVATION:LAB / ZOË

GRETEN / PETER LEUNG - PULSE

Arti ciële Intelligentie (AI) is alomtegenwoordig. We gebruiken AI in het werk, in de zorg, in robots en zelfrijdende auto’s. Maar zou AI ook iets voor ballet kunnen betekenen? Dat is de vraag die het Utrechtse Innovation:Lab, in samenwerking met consultancy boutique &samhoud, en choreograaf Peter Leung onderzoeken in 'Pulse'. za 01 februari 20:30, zo 02 februari 15:00, Nationale Opera & Ballet, € 11,50 t/m € 15,-

SWEETGRASS

UMA / ORKATER/ DE NIEUWKOMERS - BURNING

In deze beeldende en fysieke voorstelling gaat Uma de strijd aan met het onvermijdelijke. Hoe te leven met de dood? In Burning Sweetgrass worden uiteenlopende muzikale tradities gemixt. De Indonesische gamelan en klassieke orgelmuziek worden met synthesizers en drums in een hedendaags jasje gestoken. Een muziektheatervoorstelling over leven en dood geïnspireerd op Wachten op Godot

BELLEVUE, 20 T/M 22 FEBRUARI

FIRMA DRAAIJER & DEVRIESMORPHOSIS

'Morphosis' is een muzikale, beeldende en poëtische theatervoorstelling die de hedendaagse queeremancipatie onderzoekt en de schaamte ontmantelt. Hoe resulteert de haat tegen een groep, in haat tegen jezelf? Als je heel je leven in de schaduw van je identiteit staat, wie ben je dan in het felle licht?

za 22 februari 20:30, CC Amstel, € 18,50

BUDDY VEDDER, ESMÉE DEKKER

E.A. - SATURDAY NIGHT FEVER

De vernieuwde versie van de iconische musical, met wereldhits van The Bee Gees en anderen. Saturday Night Fever voert ons terug naar het New York van de seventies. Waar het leven rauw en hard is en de zorgen alleen op zaterdagavond worden vergeten in disco 2001 Odyssey. Een swingende hitmusical met klassiekers als 'You should be dancing', 'Disco Inferno' en 'Stayin’ Alive'.

wo 26 februari t/m 9 maart, diverse data en tijden, v.a. € 25,-

HET LAAGLAND - HET STERREHUIS

ISH DANCE COLLECTIVEHIPHOP CIRCUS

Mea wil niets liever dan naar een pleeggezin, Frenkie zoekt zijn familie, Peet mist zijn moeder en Summer wil nooit meer terug naar huis. In een dromerig niemandsland bloeit een verhaal op over de moedige zoektocht naar geborgenheid en het vinden van je eigen plek. Een even aangrijpende als lichte voorstelling over vier kinderen die terugblikken op hun jeugd in een kindertehuis, radicaal verteld vanuit het kinderperspectief.

DE KRAKELING, 7 FEBRUARI

LEENDERT DE RIDDER, HENRIËTTE

TOL E.A. - DE AANSLAG

De veelgeprezen toneelbewerking van de bestseller 'De Aanslag' van Harry Mulisch is ook 80 jaar na de bevrijding een must-see. Een indringend en spannend verhaal over schuld en verantwoordelijkheid.

do 27 februari 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 32,-

SIMON VAN SCHUYLENBERGHDARK HABITS #3

In 'Dark Habits #3' brengt Simon Van Schuylenbergh, samen met andere performers uit het netwerk van Ne mosquito pas, vijf korte groepsperformances waarin ze het hebben over onuitgesproken moraliteit. Door conservatieve waarden te perverteren, pogen ze een grijze zone te openen waarin we onze eigen waarden kunnen herdenken.

do 27 februari 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 5,- t/m € 15,-

XANDER VAN VLEDDER / HIIT / HUBA DE GRAAFF - GEWELD & VIBRATO

Geweld en Vibrato is een onconventionele opera over kolo-

Een wervelende mix van breaking, urban sports en circus in een explosieve voorstelling over een freaky circusgezelschap dat met elkaar clasht, maar ook niet zonder elkaar kan.

di 04 februari 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 26,50

DE NIEUWE OOST - VIERXVIER (14+) 'VierxVier' viert de verbeeldingskracht van dans met vier uiteenlopende korte performances. Vier aanstormende makers laten zien wat dans en beweging vandaag de dag allemaal betekenen. Van hiphop tot modern en alles daartussenin presenteert 'VierxVier' een caleidoscopische blik op dans.

04 t/m 05 februari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

OPEN PODIUM ISH

ISH Dance Collective geeft hiphopdansers en performers een podium, ook nieuwkomers. Laat zien wat je kan of laat je verrassen door nieuwe makers.

za 08 februari 19:30, Podium Lely, € 7,50

AMOS BEN-TAL / OFFPROJECTS, GOSSE DE KORT & SALVADOR BREED - THE BONE ALGORITHM

De ruimte beweegt de dansers, hun beweging genereert geluid, het geluid herontwerpt de ruimte... Het resultaat is een delicaat samenspel van oorzaak en gevolg, maar wie is het instrument en wie is de bestuurder? 'The Bone Algorithm' is een interdisciplinaire voorstelling met een kinetische installatie die muziek produceert door de beweging van de dansers. 18 t/m 22 februari 20:30, Frascati, € 14,- t/m € 19,-

JUNIOR COMPANY HET

NATIONALE BALLET - MADE IN NL

In ‘Made in NL’ presenteert de groep drie premièrewerken van vrouwelijke, in Nederland gevestigde choreografen, Zoë Greten, Milena Sidorova en Annabelle Lopez Ochoa, gecombineerd met hoogtepunten uit het oeuvre van ‘Hollandse Meesters’ Hans van Manen en Rudi van Dantzig. za 08 februari 19:30, zo 09 februari 15:00, Meervaart, € 16,-

SAMMELSURIUM

Bradwolff & Partners

Lijnbaansgracht 314, 1017 WZ

Amsterdam 10 januari – 15 februari 2025

Bradwolff & Partners presenteert een privécollectie van verschillende kunstwerken die op verrassende wijze met elkaar in harmonie zijn. De tentoonstelling biedt een unieke ervaring waarin bekende en minder bekende kunstenaars, zoals Lyn Aldrich, John Baldessari en Jan Schoonhoven, elkaar versterken.

ROTTEVEEL VERMEER - BOLD

Galerie Bart

Elandsgracht 109, 1016 TW Amsterdam t/m 8 maart 2025

In deze duo-expositie onderzoeken Jochem Rotteveel en Thomas Vermeer de kracht van kleur en materialen. Hun werk combineert kunst en mode, met gebruik van folie en tape. De tentoonstelling laat de invloed zien van steden zoals Napels en Seoul.

CHRISTIAN HELLMICHFRINGE

Rutger Brandt BethaniënstraatGallery 39, 1012 BZ Amsterdam t/m 22 februari 2025

Deze tentoonstelling bestaat uit schilderijen die de rauwe schoonheid van de buitenwijken van Berlijn weergeven. De werken combineren abstractie en stedelijke invloeden, met chaotische composities en gestructureerde patronen. Ze zijn een weerspiegeling van Christian Helmichs jeugdherinneringen en de industriele sfeer van de stad.

MAARTEN BAAS - CRESCENDO! Galerie Ron Mandos Prinsengracht 282, 1016 HJ Amsterdam t/m 9 maart 2025

Crescendo! is de eerste soloexpositie van Maarten Baas in Amsterdam. Het toont een serie muzikale instrumenten die de spanning onderzoeken tussen grote ambities en praktische beperkingen. De expositie laat zien hoe de magische eigenschappen van kunst botsen met de realiteit van het creëren.

en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com

TOPSPORT AMSTERDAM

NAAM: Sebastiaan Hofman

LEEFTIJD: 21 jaar SPORT: Squash

Sebastiaan Hofman speelt sinds zijn zesde squash en heeft Nederland twee keer mogen vertegenwoordigen op het EK. Momenteel staat hij op plaats 204 op de wereldranglijst. Deze sport heeft hem gevormd tot de persoon die hij nu is, en hij is ontzettend dankbaar voor alles en iedereen die hem heeft geholpen en vertrouwen in hem heeft om alles waar te kunnen maken waar hij van droomt.

‘Mijn ambitie is om Nederlands kampioen te worden’

TOPSPORTEVENEMENTEN FEBRUARI

6-9 FEBRUARI NK SQUASH

FRANS OTTEN STADION

TOEGANGSPRIJS N.N.B.

8 FEBRUARI AMSTERDAM TIGERS – TILBURG TRAPPERS IJSHOCKEY

JAAP EDEN IJSBAAN VANAF € 9,95

14 FEBRUARI OS LUSITANOS – ZVG/CAGEMAX ZAALVOETBAL

CALVIJN, AMSTERDAM € 9,-

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

LLOYDSCOMPANY - KLEIN, KLEIN VOGELTJE (4+)

In de voorstelling 'Klein, klein vogeltje', vol tricks, hiphop -en breakdance, acrobatiek en spel, wordt het avontuur gevolgd van twee broertjes die op een warme zomerdag mogen kamperen in de achtertuin van papa en mama.

di 18 februari 15:00, Bijlmer Parktheater, € 9,-

IID COMPANY / REMY TILBURGHEAR_ME

Met 'Hear_Me' maakt Remy Tilburg zijn debuut als choreograaf, waarin hij met een grensverleggende bewegingstaal de manier waarop we communiceren bevraagt. Hier spreken zes dansers, één dove en vijf horenden, één taal die verder gaat dan woorden, alle zintuigen prikkelt en onze huidige manier van communiceren herde nieert.

di 18 februari 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 20,75

IGONE DE JONGH EN MARIJN

RADEMAKER - RENAISSANCE

Aan de hand van vijf unieke choreogra eën deelt Igone de Jongh samen met Marijn Rademaker haar levensverhaal, inclusief hoogte- en dieptepunten. Het duo toont in deze autobiogra sche voorstelling vol video’s, persoonlijke notities en ontboezemingen, onder andere de passie van de pas de deux uit 'Het Zwanenmeer' en 'Romeo en Juliet'.

19 t/m 20 februari 20:00, DeLaMar, € 22,50

KRISZTINA DE CHÂTEL / INTRODANS - TYPHOON

De dansvoorstelling 'Typhoon' (1986) van choreograaf Krisztina

De Châtel wordt hernomen en gedanst door de dansers van Introdans. In een windstille proloog die begeleid wordt door de kabbelende pianoklanken van Simeon ten Holts 'Canto Ostinato' bereiden de dansers zich voor op wat komen gaat. Een monumentale krachtmeting in minimalistische dans. za 22 februari 20:00, zo 23 februari 15:30, ITA, € 17,50

FAMILIEVOORSTELLING INTRODANS - DE NOTENKRAKER (6 T/M 106 JAAR)

Grenzeloze fantasie, uitbundige choreogra eën, tedere dans, en een totaal nieuwe kijk op Tsjaikovski’s beroemde muziek: deze grootste productie die Introdans ooit heeft uitgebracht, heeft het allemaal. Het gezelschap presenteert wederom een eigentijdse, nieuwe bewerking van een alom geliefde klassieker.

za 22 februari 19:30, Schouwburg Amstelveen, € 13,-

AMSTERDAM SINFONIETTA & ISH DANCE COLLECTIVE -

HET BARRE LAND

‘Het barre land’ van Amsterdam Sinfonietta en ISH Dance Collective is gebaseerd op 'The Waste Land', het honderd jaar oude gedicht van T.S. Eliot, en geïnspireerd door muziek van de Iraanse componist Farokzhad Layegh. Opzwepende strijkersmuziek en acrobatische dans nemen het publiek mee op een zintuiglijke zoektocht richting de toekomst.

za 22 februari 20:15, Meervaart, € 24,50

DANS

MARLENE MONTEIRO FREITAS - BACCHAE - PRELUDE TO A PURGE

In Bacchae – Prelude to a Purge brengt Marlene Monteiro Freitas, boegbeeld van de nieuwe Portugese dans, een verontrustende en fascinerende ervaring op het snijvlak van muziek, dans en theater. Dit absurde carnaval, vol leven en gekruid met de klanken van Braziliaanse funk en Ravel's Boléro, verkent de diepten van de menselijke psyche en de complexiteit van verlangens en tegenstellingen.

INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM, 1 EN 2 FEBRUARI

BACKBONE / DONNA CHITTICK - MIRRORS Mirrors toont de chaos die de hoeveelheid digitale informatie veroorzaakt die de mens dagelijks binnenkrijgt. We brengen online mores in de niet-digitale wereld. Maar wat gebeurt er als we elkaar weer faceto-face zien en aanraken? Hoe is het als de afstand die de digitale wereld tussen ons creëert kleiner wordt. Een hiphopvoorstelling over de fysieke lasten van social media.

BIJLMER PARKTHEATER, 5 FEBRUARI

MENSJA COLLECTIVEON THE EDGE

'On the Edge' is een krachtige en provocerende voorstelling die de grenzen van de huidige multiculturele samenleving onderzoekt. Door middel van explosieve choreogra eën en indringende teksten neemt Mensja het publiek mee in hun wereld, waarin persoonlijke verhalen worden verdraaid, waar de spanning tussen intentie en perceptie centraal staat en waar de strijd om de échte inclusiviteit op de spits wordt gedreven.

vr 28 februari 20:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL)

De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 18,50

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago, diverse prijzen

psycholoog: 'Probeer helemaal uit je dagelijkse stramien los te komen!' En precies dit is wat hij op dit moment weer wil: even loskomen. Van verwachtingen, het theater, het dagelijkse leven... En misschien is dat wat hij jou ook wel heel erg gunt - maar, is dat ook iets wat je jezelf gunt? di 04 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,75

MEESTER ALEX - MAN MAN MAN

Meester Alex geeft op humoristische en soms verwarrende wijze een eigen kijk op de rollen die men in het leven aanneemt en de verwachtingen die daarbij horen. 05 t/m 08 februari diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

SELMA VISSCHER - IK KIJK LIEVER

FEIKES HUIS + CHARLES PAS - PERSON LONGING FOR HUMAN Verlangen is de motor in Charles Pas’ nieuwe beeldende dansperformance Person Longing for Human. In een lustige choreografie wordt het lichaam continu bezeten door Eros. Drie performers, Melyn Chow, Hidde Aans Verkade en Roshanak Morrowatian, jagen de begeerte na, in al haar verschillende vormen. Een zoektocht waar zowel pijn als geluk tegelijk voelbaar zijn.

CC AMSTEL, 14 FEBRUARI

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 13,50

ANDRÉ MANUEL - HET

GODDELIJKE LICHAAM

Deel twee van een nu al belachelijk succesvol drieluik over de mens, de mensen en de mensheid. Voor alles is het een voorstelling over vlees. Over de hamlap. De micropenis. Kanonnenvoer. Borstvergrotingen. En een paar bipsen. Bloot. Ook daar gaat het over. En natuurlijk komt ook de Vegetarische Slager langs. Op rolschaatsen. za 01 februari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

FABIAN FRANCISCUS –LOSKOMEN

In de tijd dat Fabian soms meer tijd aan de angst en vrees verloor dan het leven zelf, ontving hij een vurig betoog van zijn

Terwijl iedereen zichzelf nonstop probeert te verkopen, blijft Selma dicht bij haar kernwaarden van ongemak en schaamte. Ze geeft met muziek een nieuwe invulling aan het genre stand-up. Muzikaal omlijst door haar broer Lars Visscher.

05 t/m 06 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

PODCAST & CHILL –DE EEUW VAN DE AMATEURHET FEEST VAN DE EEUW

In 2025 bestaat podcast De Eeuw van de Amateur 10 jaar, en dat vieren ze een jaar lang, met als hoogtepunt een muzikale podcast-show. Een podcast over alles. Cultuur, theezakjes, Pet Shop Boys, media, egels, Friesland, het leven; alles komt voorbij. Met een licht neurotische inslag en een wapperende regenboogvlag. Gemaakt door Botte Jellema en Ype Driessen. do 06 februari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 22,50

GIELZZZ - NO NONSENSE

In deze show neemt Gielzzz het publiek mee in zijn kijk op de snel veranderende wereld waarin meningen steeds minder vrijelijk gegeven mogen worden. Gielzzz zorgt voor een verfrissende re ectie op deze ontwikkelingen, met zijn unieke kijk op de maatschappij en zijn scherpe en hilarische observaties.

07 t/m 08 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

JOOSEN EN DE JAGERAANKLONTEREN

We klooien maar wat aan met z'n allen. Lekker vertrouwd in onze eigen bubbel. Praten met de ander is overbodig. Luisteren is vies. Daarom hebben wij het liever over de klont. Het is klont tegen klont en zoek het verder maar uit. We kleven om te overleven. Aanklonteren dus. Joosen en de Jager maakt absurdistisch cabaret. Met een beat, chaos en razendsnelle scènes.

11 t/m 12 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

BORRELNOOTJEZ - EL7EBS

In deze hilarische comedyshow is Nederland veranderd in een dystopische dwangbuis waar je niets meer mag zeggen. Slecht nieuws voor Khalid, Hamza en al hun typetjes… In 'El7ebs' volg je de Borrelnootjez van een proces van ondervragingen en rechtbanktorries tot aan de bajes. Bomvol typetjes, absurde situaties, muziek, zelfspot en een inke dosis slapstick.

14 t/m 15 februari 20:00, DeLaMar, € 19,50

DAMN HONEY - MOEDIG

VOORWAARTS

Ze hebben maar één wens. Eén piepklein, ieniemienie wensje maar. Gelijkwaardigheid voor iedereen. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? In een harde wereld vol geschreeuw en gespot is het nog best een uitdaging de moed erin te houden. Toch gaan Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen 'Moedig Voorwaarts'. 16 t/m 17 februari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 25,-

ASHTON BROTHERS - BROTHERS

De Ashton Brothers. Ze vormen een tribe. Gaan voor elkaar door het vuur. En meer dan dat. Dwars door ruimte en tijd gaan ze. Door de fysieke grenzen van het theater. Hals- en baanbrekend. Door huid en haar. In een rechte lijn naar je hart. De Volkskrant noemde het ‘grandioos entertainment!’ Vijf sterren.

18 t/m 22 februari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 33,50

MARTIJN KARDOL - FRIS

Stel je kunt helemaal opnieuw beginnen. Gewoon een druk op de knop en je reset de boel. Hoe jn zou dat zijn? In 'Fris' vraagt Martijn Kardol zich af het wel kan: met een volledig schone lei beginnen. Verwacht een mix van pijnlijk herkenbare situaties, absurde wendingen en hilarische anekdotes.

do 20 februari 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

LUUK RANSIJN - VACHT

Luuk Ransijn won in 2023 het Amsterdams Kleinkunst Festival. Nu gaat hij de theaters in met zijn debuutvoorstelling 'Vacht'. In 'Vacht' gaat Luuk vol goede moed en bewapend met scherpe grappen op zoek naar veiligheid. Hij onderzoekt hoe je als zachtmoedig mens een plek verovert in een wereld die steeds meer lijkt te verharden.

vr 21 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 18,75

FATU - WINA RICARDO, STEVEN BRUNSWIJK EN PATRICK LAUREIJ

De langstlopende comedyshow van Nederland onder leiding van host Je rey Spalburg en dj Phantom staat garant voor gevestigde namen én scoops op nieuw comedytalent. Dit keer staan Wina Ricardo, Steven Brunswijk en Patrick Laureij op het podium. zo 23 februari 15:00, Bijlmer Parktheater, € 12,50 t/m € 15,-

SPRUIJT & OPPERMANVERZINGEVING

Waarom mag niks meer mislukken? Waarom mag je niet meer ergens géén zin in hebben? En waarom mag ongeluk of teleurstelling niet meer bestaan? Komt de grootste zin uiteindelijk niet na de zwaarste lessen? Carlie Spruijt en Eva Opperman verpakken dit in liedjes en een laagdrempelig verhaal met een lach, een lied, een grap, muziek, en een overdosis zin.

25 t/m 26 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 19,75

STEYN DE LEEUWE - TOFU COWBOY

Acteur Steyn de Leeuwe ging in coronatijd in de zorg werken. De enige beroepsgroep die nog applaus kreeg. Een jaar lang hielp hij psychiatrische patiënten. Tot hij zelf stemmen in zijn hoofd

CABARET

MUSA - IK BEN MUSA

Musa is 35 geworden en wil nu écht zichzelf zijn. Heerlijk eerlijk zijn. Het masker dat hij draagt afwerpen. Maar er is één probleem: wie is de echte Musa? In zijn nieuwe cabaretvoorstelling neemt hij het publiek mee in deze openhartige en grappige zoektocht die leidt naar zijn Jemense roots, hernieuwd contact met zijn vader en zijn állereerste vakantie in 27 jaar. En naar een nieuwe liefde, want hij kan niet altijd single en gelukkig blijven.

PODIUM MOZAÏEK, 8 FEBRUARI

KAYNAŞ CLUB

Kaynaş Club is een avond in het teken van Anatolische muziek. 'Kaynaş', het Turkse woord voor 'samenkomen' of 'vermengen', vertaalt zich muzikaal naar acts die traditionele klanken mengen met een breed scala aan genres. Uiteenlopend van psychfolk, hypnotiserende saz-melodieën en zelfs elektronische beats. Lineup: Hêja Netirk, Jakuzi, Jasper Verhulst (Altın Gün) - dj set, Min Taka, Miskinler, Oh Voyage, Palmiyeler en meer. za 01 februari 19:00, Melkweg, € 40,25

COME TOGETHER

DE BALIE BOEKENCLUB: DADDY ISSUES Het literaire landschap lijkt vaak te worden gedomineerd door verhalen over moeders en moederschap, maar hoe zit het met vaders? Deze editie wordt onderzocht hoe vaders worden verbeeld, gevierd, en bekritiseerd. Met Pepijn Lanen en Stella Bergsma. di 25 februari 20:00, De Balie, € 16,PLEIN PUBLIEK: CASPAR JANSSEN Yoeri Albrecht gaat in gesprek met schrijver en journalist Caspar Janssen aan de hand van zijn prijswinnende boek 'Aard van het beestje'. Hierin onthult Janssen de verborgen schoonheid van alledaagse natuur en laat hij zien hoe kleine observaties grote inzichten kunnen bieden. vr 28 februari 17:30, De Balie, € 9,50

MUSEA

ALLARD PIERSON

In februari 2025 viert Come Together zijn tiende editie! Gedurende drie dagen delen kunstenaars en publiek tijd, ruimte en ideeën met elkaar. Come Together is zowel een manifesto als een viering van de vele innovatieve en hedendaagse makers die Amsterdam rijk is. wo 05 februari 19:00, Frascati, € 11,- t/m € 15,-

SOUND TRACK MINIFEST

KIM SCHUDDEBOOM - DOE MAAR RUSTIG

Ad rem is ze. Scherp. Gevat. Diepzinnig, ontroerend, pretentieus en gewaagd. Met haar debuut Ongeschreven sleepte ze een nominatie in de wacht voor de Neerlands Hoop 2023. In haar tweede avondvullende show doet ze het allesbehalve rustig aan. Kim doet namelijk comedy. En wel op een tamelijk confronterende manier. Verder heeft ze ook nog gehockeyd. Maar daar wil ze het eigenlijk niet meer over hebben. DE KLEINE KOMEDIE, 12 & 13 FEBRUARI

kreeg. 'Tofu Cowboy' is een krankzinnige, virtuoze borderline onemanshow. Over de dunne grens tussen zorgverlenend en zorgbehoevend. Over de stemmen in ieders hoofd. En over de eenzaamheid die ons verbindt. wo 26 februari 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 24,-

LEBBIS - HET SPAANSE KUSSEN

De titel van het nieuwste programma van Hans Sibbel, Lebbis, is Het Spaanse Kussen. Hè?

Wat is dat? Precies. Google het niet. Houd je in. Als je weet wie de wedstrijd wint kijkt dat toch een stuk minder leuk. 'Het Spaanse Kussen', Google het niet, hou die spanning vast, Lebbis zal het u allemaal duiden.

wo 26 februari 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 23,-

AREN SCHOLTE - OP LOSSE

SCHROEVEN

Aren is cabaretier en rapper. In het dagelijks leven zoekt hij met veel humor naar hoop in een schijnbare zinloze realiteit. Hij

STEPHANIE LOUWRIERLET'S GET LOUDER

Na Revolutie van de mislukking en het taboedoorbrekende Show must go on, laat Stephanie nu het achterste van haar tong zien én horen. Een stembandoperatie en maanden van gedwongen stilte brachten haar tot nadenken: Wat als je niet meer kunt schreeuwen en zingen, wat zeg je dan? Ben ik wel eerlijk naar mezelf en anderen? Stephanie gaat de ultieme uitdaging aan: ongefilterd eerlijk zijn over alles wat er in haar omgaat.

BELLEVUE, 26 T/M 28 FEBRUARI

denkt veel te veel na. Want als de mogelijkheden eindeloos zijn, dán is alles waar. En dan?

26 t/m 28 februari diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 12,-

DUBBELPROGRAMMA MERIJN SCHOLTEN EN WIM HELSEN Merijn Scholten en Wim Helsen op één avond! Een eenmalig dubbelprogramma, waarin twee nieuwe voorstellingen in de steigers gezet worden. Starten op nul. Een unieke avond met twee meesterwerken in aanbouw.

27 t/m 28 februari 20:00, Theater Bellevue, € 12,50 t/m € 22,75

FESTIVALS

BEYOND THE BLACK BOX 2025 Festival Beyond the Black Box is het festival voor kunst die onder de huid kruipt. Een ontdekkingsreis langs allerlei zintuigen, kunstvormen en ruimten die de waarneming oprekt en de live ontmoeting met publiek centraal staat.

za 01 februari 16:00, zo 02 februari 12:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 12,-

Een mini-festival vol Vlaams en Brussels talent, met Oriana Ikomo, Amor, A aire en Emma Hessels. Ze brengen in Cinetol een unieke mix van alternatieve r&b, indie, jazz, neo-soul, rock en elektronische klanken.

19 t/m 23 februari diverse tijden, Cinetol (in samenwerking met Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond), € 15,75

DIVERS

WAAG OPENQUANTUMTECHNOLOGIE

Nu het gesprek over AI pas net op gang komt, kijkt de volgende technologie al om de hoek: quantumtechnologie. De belofte van quantum is groot, het zou kunnen zorgen voor ontdekking in de gezondheidszorg, energie, milieusystemen en meer. Maar de technologie roept ook veel vragen op. Denk tijdens Waag Open spelenderwijs mee over de mogelijkheden van quantumtechnologie. do 06 februari 19:30, Waag, € 12,50

AMSTERDAM

WILDLIFE BY NIGHT

Aan de hand van fragmenten uit hun eerste lm 'Amsterdam Wildlife' en lms uit Eye’s collectie gaan stadsecoloog Martin Melchers en presentatrice/regisseur Merel Westrik in op het nut en belang van stadsecologie. wo 12 februari 19:15, Eye Filmmuseum € 12,50

NIEUWE LEDENTENTOONSTELLING

Met werk van Willy Looyen, The Defenders, een serie portretten van mensenrechtenactivisten uitgevoerd in textiel. 14 februari t/m 16 maart, Arti & Amicitiae,

TRANSATLÁNTIDASMAL DE CAÑA

'Mal de caña', het speel lmdebuut van Juan A. Zapata, vertelt het verhaal van de marginalisatie van Haïtiaanse arbeiders in de Dominicaanse Republiek, gevangen op de suikerrietvelden, waar hun burgerrechten en allerlei basisvoorzieningen worden ontzegd. zo 23 februari 14:00, OBA, € 3,75 t/m € 7,50

Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis. De roep van de o'o. Natuur onder druk Bewonder de mooiste natuurtekeningen, laatste exemplaren van verdwenen dieren en hedendaagse kunst en ontdek alles over de bedreigde natuur. t/m 26 januari 2025 50 jaar Bimhuis vier sleutelfiguren uit 50 jaar Bimhuis hebben hun favoriete concert geselecteerd. De fragmenten zijn te beluisteren in de Allard Pierson Studio t/m 31 januari 2025

Martin Monnickendam: publiek in beeld Wie waren de mensen die honderd jaar geleden in het theater zaten? De schilderijen van Martin Monnickendam (1874-1943) die door tijdgenoten ook wel de ‘schouwburgschilder’ werd genoemd, geven ons een inkijkje in de loges en balkons van de Amsterdamse theaters uit het begin van de twintigste eeuw. t/m 2 maart

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum aan de Amstel mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd. doorlopend

Vrouwen van Amsterdam - een ode

In de tentoonstelling worden meer dan 50 vrouwen waarover een ode is gemaakt middels een object uit de collectie van het Amsterdam Museum of een persoonlijk voorwerp in bruikleen in de spotlights gezet. t/m 30 augustus

MÉÉR

VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

PAUL TOLENAAR

MELVIN SIMONS

Mini-expo: Girls On Top Een ode aan jonge makers Voor de tentoonstelling Vrouwen van Amsterdam - een ode, verkennen jonge Amsterdamse makers vanuit verschillende perspectieven rollen rond gender, identiteit en feminisme. Onder de naam Girls On Top laten zij hun werk zien in pop-up tentoonstellingen op Studio Panorama.

t/m 30 augustus

Collecting the City #5 (T)huisloos in de stad Verhalen van de straat Hoewel de groep dak- en thuislozen al jaren toeneemt, blijft het een groep mensen waar snel overheen wordt gekeken en waarvan de verhalen vaak onbekend blijven. Met

Collecting the City #5: (T)huisloos in de stad – Verhalen van de straat vertelt het Amsterdam Museum persoonlijke verhalen van mensen die dak- of thuisloosheid ervaren, over wat zij hebben meegemaakt en hoe we in de stad omgaan met deze groep Amsterdammers. vanaf 14 februari

Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum

De Appel gehost door Tempel, een cultureel centrum in de Amsterdamse Diamantbuurt.

My Garden's Boundaries Are the Horizon

In My Garden's Boundaries Are the Horizon onderzoeken de kunstenaars in het collectief To See the Inability to See de machtsstructuren die samenhangen met conventionele vormen van archiveren en verzamelen. Een boek/object dat ze maakten ontvouwt zich nu tot groepstentoonstelling.

t/m 21 maart

Tolstraat 160 tel. 625 56 51, www .deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Mooi Mokum – een alternatief bouwbesluit voor woongeluk

In deze tentoonstelling onderzoekt de gemeente Amsterdam kansen voor betere woonomgevingen in een dynamische, groeiende stad.

t/m 9 maart 2025

Modelstad Haven-Stad

Multimediale maquette over de grootste stadsuitbreiding van Nederland.

t/m 31 december 2028

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030

t/m 1 januari 2030

Voelmaquette Arcamgebouw en Oosterdok

t/m 30 april 2030

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen en nog veel meer.

ARTIS-Groote Museum

Het Groote Museum gaat over de verbinding van de mens met al het leven op aarde, over de samenhang tussen mens, dier, plant, microbe en de aarde zelf. Doel van het interactieve museum is de bezoeker met andere ogen naar zijn omgeving en de wereld te laten kijken.

Pijlers van leven

De tentoonstelling is gebaseerd op een ontwerp voor een nieuw hand getuft kleed van de overleden kunstenaar Lizan Freijsen (1960-2024).

Het laatste werk van Lizan Freijsen is een ode aan onzichtbare bomen, de palen die Amsterdam en het museum dragen.

t/m 8 maart 2025

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

MUSEUM COBRA

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Jeroen Krabbé 80 – 8 decennia in beeld

Op 5 december 2024 bereikt de Nederlandse acteur, filmregisseur, documentairemaker, kunstschilder en illustrator Jeroen Krabbé de leeftijd van tachtig jaar. Dat viert Museum Cobra dit najaar met een presentatie van acht schilderijen, die elk een decennium van zijn leven vertellen.

t/m 9 februari 2025

Cobra Kunstprijs Amstelveen

Sylvie Zijlmans & Hewald Jongenelis winnen Cobra Kunstprijs Amstelveen 2024

t/m 9 februari 2025

The New Mother Sculptures - Een onderdompeling in beeldhouwkunst De tentoonstelling is samengesteld door de bekende Nederlandse kunstenaar en curator Ad de Jong. Ruim vijftig sculpturen van in Nederland woonachtige kunstenaars worden in een unieke setting getoond. t/m 2 maart 2025 Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Foam 3h: Sarah Amrani - Terror of Beauty

Sarah Amrani verkent met haar werk de complexe relatie tussen technologie, cultuur en schoonheidsidealen.

(T)HUISLOOS IN DE STAD

Niet alle Amsterdammers hebben een dak boven hun hoofd. Maar liefst 17.000 mensen in de stad zijn dak- of thuisloos, meer dan ooit tevoren. Thuisloze mensen hebben geen vaste verblijfplaats: ze reizen van bank naar bank, van een vriend naar een familielid naar een kennis. Voor dakloze mensen is die mogelijkheid er niet: zij moeten hun plek op straat vinden. In deze tentoonstelling staan de persoonlijke verhalen van mensen die dak- of thuisloosheid ervaren centraal. AMSTERDAM MUSEUM, VANAF 14 FEBRUARI

NURI BILGE CEYLAN

De tentoonstelling Inner Landscapes van de Turkse filmmaker en fotograaf Nuri Bilge Ceylan (Istanbul, 1959) brengt voor het eerst zijn prijswinnende films en zijn minder bekende landschapsfotografie samen. Die combinatie onthult niet alleen Ceylans meesterlijke fotografische blik en gevoel voor compositie, maar ook de diep menselijke manier waarop hij universele thema’s verkent vanuit de Turkse context.

EYE FILMMUSEUM, T/M 1 JUNI

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer. The Sacred Life of Plants De tentoonstelling The Sacred Life of Plants onderzoekt de verschillende relaties tussen planten en mensen, waarbij de culturele rituelen en spirituele connecties centraal staan. t/m 9 maart

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Nuri Bilge Ceylan - Inner Landscapes De eerste Nederlandse tentoonstelling van de Turkse filmmaker Nuri Bilge Ceylan, de meest gelauwerde Turkse regisseur van de afgelopen twintig jaar.

t/m 1 juni

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

In Fabrique des Lumières wordt kunst tot leven gewekt: het werk van

ILONA PLAUM - PRESENCE

Ilona Plaum laat de bezoeker afdalen in haar poëtisch universum, waarin ze onze waarneming op losse schroeven zet. Ze verbindt haar driedimensionale maquettes, geschilderde voorstellingen en het fotografische platte vlak met elkaar in illusies en voert de kijker mee van verzonnen naar bestaande ruimtes en andersom. Door opzettelijke imperfecties die zichtbaar zijn in het werk, wordt duidelijk dat de elementen met de hand gemaakt zijn. HUIS MARSEILLE, VANAF 15 FEBRUARI

de grootste artiesten uit de geschiedenis, gegoten in een digitale ode van beeld en geluid. Daarbij wordt gebruik gemaakt van state-of-the-art technologie die volledig tot z’n recht komt in de grote ruimtes van de Westergasfabriek in Amsterdam. Van Vermeer tot Van GoghHollandse Meesters In deze immersieve expositie komen meer dan 325 schilderijen van zo’n 50 verschillende schilders voorbij. Mondriaan - Een overdaad aan kleur Infinite Horizons - Hedendaagse Creatie Infinite Horizons is een artistieke reis langs uitzichten die alle regels van het perspectief lijken te tarten. Kuifje, Het Immersieve Avontuur De tijdelijke expositie viert Kuifje, de iconische reporter die de wereld rondreist, een cultureel fenomeen al bijna een eeuw lang. Van zijn allereerste avontuur in Kuifje in het land van de Sovjets (1929) tot zijn meest recente stripverhalen, nodigt deze immersieve ervaring bezoekers van alle leeftijden uit om de fantasierijke wereld van Hergé, een van de grootste cartoonisten van de 20e eeuw, te ontdekken of herontdekken.

Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

t/m 26 februari

Saul Leiter - An Unfinished World t/m 23 april

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. De kracht van kleur

Door de uitvinding van synthetische pigmenten in de 19de eeuw werd het voor kunstenaars mogelijk om snel en eenvoudig tekeningen in kleur te maken. Deze kleinschalige tentoonstelling toont een selectie van die tekeningen van kunstenaars als Van Gogh, Redon en Gauguin. t/m 25 mei

Anselm Kiefer - Sag mir wo die Blumen sind vanaf 7 maart

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Blik op de grachten

Door de eeuwen heen zijn de grachten een bron van inspiratie geweest voor kunstenaars zoals bijvoorbeeld Berckheyde en Breitner. In deze groepstentoonstelling, in het jaar dat Amsterdam zijn v750e verjaardag viert, wordt getoond hoe de grachten nog steeds een bron van inspiratie zijn voor hedendaagse kunstenaars. t/m 30 maart

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

H'ART MUSEUM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.

Happy Birthday Amsterdam

Een tentoonstelling waarin Amsterdam als kunststad uitbundig wordt gevierd. ‘Happy Birthday Amsterdam’ presenteert een even rijke als bonte verzameling kunst van 75 kunstenaars, van toen en nu. Geen historisch overzicht, maar een feestelijke ode aan de stad en de makers die er woonden, werkten en verbleven. t/m 15 maart

Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hartmuseum.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Red de rapunzel: over bedreigde soorten in Nederland Net als vele andere soorten staat de zwartblauwe rapunzel symbool voor de biodiversiteitscrisis in Nederland. Hoe komt het dat veel bijzondere planten verdwijnen? En wat kunnen we doen om ze te redden? t/m 31 maart

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

ROBIN ALYSHA

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Shadow Self – Portal to a Parallel

World

Voor 'Shadow Self' werden vijf kunstenaars uitgenodigd die vanuit een persoonlijke of zelfs autobiografische benadering parallelle werelden onderzoeken. Met werk van Shuang Li (1990), Charmaine Poh (1990), Heesoo Kwon (1990), Xiaopeng Yuan (1987) en Diane Severin Nguyen (1990).

t/m 9 februari

Revoir Paris

Parijs door de lens van de gebroeders Séeberger (1900-1907)

vanaf 15 februari

Ilona Plaum - Presence

vanaf 15 februari

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Sex: Jewish Positions - Perspectieven op seksualiteit in de Joodse cultuur

'Sex: Jewish Positions' toont de veelzijdige, verrassende en vaak tegenstrijdige betekenissen van seksualiteit in de Joodse traditie en cultuur. De tentoonstelling verkent diverse perspectieven, van Joodse geleerden uit vroegere tijden tot hedendaagse kunstenaars en instagrammers, van religieus tot seculier, en van hetero tot lhbtqi+Joden.

t/m 25 mei 2025

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld

Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde

De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer. doorlopende tentoonstelling Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

Moderne Meesters

Met hun wereldwijde impact hebben

Moco Moderne Meesters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen.

Hedendaagse Meesters

Hedendaagse kunstenaars die hun stempel drukken voor een blijvend inspirerende erfenis.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Otto B. de Kat en tijdgenotenJeanne Bieruma Oosting, Wim Oepts, Kees Verwey e.a.

De tentoonstelling geeft een overzicht in hoogtepunten van De Kats schilderkunst. Met een selectie werken van tijdgenoten die eveneens 'de ziel der dingen' probeerden vast te leggen, wordt zijn oeuvre in een breder perspectief geplaatst.

t/m 6 april 2025

Boris de Beijer - Artefactum 3000

De Oudheid vormt voor De Beijer een belangrijke inspiratiebron. In Artefactum 3000 creëert hij een wereld waarin elementen uit een oude Romeinse stad herkenbaar zijn met een knipoog naar een verre toekomst.

t/m 11 mei 2025

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar

TOP

by Pascale Kahn

1. IDOMENEO, RE DI CRETA Mozart’s tempestuous masterpiece of fate gone wrong is transformed by choreographer Sidi Larbi Cherkaoui and visionary artist Chiharu Shiota. Led by Laurence Cummings, this story of human passion driven to its limits combines the grandeur of baroque opera with a sharp modern edge.

7 - 23 FEBRUARY, OPERABALLET.NL

2. BACCHAE – PRELUDE TO A PURGE

In the glittering madness of Bacchae - Prelude to a Purge, Euripides’ classic tale of divine power and mortal hubris is boldly retold at ITA (International Theater Amsterdam). This provocative theatrical piece combines music, movement and performance into one surreal spectacle.

1 - 2 FEBRUARY, ITA.NL

3. THE END – PART 2

Who’s watching whom? Arno Schuitemaker’s The End – Part 2 weaves a hypnotic tapestry of dance and sound on the stage of the Meervaart Theatre. Connection and desire collide in this intimate and radical dance performance.

1 FEBRUARY, MEERVAART.NL

4. VIERXVIER

This genre-bending performance combines the edge of contemporary dance with the vigour of hiphop into four compelling dances. VIERxVIER strips choreography down to its energetic core, celebrating the ever-growing possibilities of dance today.

4 - 5 FEBRUARY, BELLEVUE.NL

5. LES MISÉRABLES - THE ARENA SPECTACULAR

The longest-running musical in the world returns to Amsterdam, bringing Victor Hugo’s timeless tale of resilience and revolution to life. With innovative designs and a cast of over 110 talented actors.

14 - 16 FEBRUARY, ZIGGODOME.NL

6. WILLIAM SHAKESPEARE’S LIFE OF HENRY V

For two nights at Mike’s Badhuistheater, the Bard’s stirring drama will be transformed into a one-man tour-de-force. Alex Baggett’s Henry V fuses Shakespearean verse with Italian mask art to tell a tale that encompasses both the epic and the intimate.

9 & 21 FEBRUARY, BADHUISTHEATER.NL

7. ATSUKO OKATSUKA: FULL GROWN TOUR

With her crackling wit and quirky charm, Atsuko Okatsuka has truly taken the comedic world by storm. Fresh off the thundering success of her HBO special The Intruder, Atsuko brings her unique blend of hilarity and heart to Theatre Carre.

13 FEBRUARY, CARRE.NL

8. LETTERS HOME

A testament to loss and resilience, Letters Home weaves wartime stories together with the stirring tones of Mahler, Eisler and Poulenc. Letters from the horrors of the trenches intertwine with the sweeping melodies of beloved pieces of classical music.

6 FEBRUARY, SPLENDORAMSTERDAM.COM

9. THE BONE ALGORITHM

A vision of a world dominated by machines, The Bone Algorithm uses movement, sound and space to paint a stark picture of humanity’s technological future. This interdisciplinary performance tests the boundaries between dancer and machine.

18 - 22 FEBRUARY, FRASCATI.NL

10. JOSH BERRY

With his uncanny impressions and endearing selfmockery, Josh Berry has quickly risen to comedic fame. On the Boom Chicago stage, he’ll unpack the fragility of modern masculinity, blending irresistible charm with a good dose of humour.

11 FEBRUARY | BOOMCHICAGO.NL

Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM REMBRANDTHUIS

Ervaar in de enige plek ter wereld hoe Rembrandt ooit leefde en raak in de huiselijke setting van het museum geïnspireerd door zijn werk en de verhalen van zijn leven. De illusionist. Samuel van Hoogstraten vanaf 1 februari Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Het Paradijs van de Arbeider: Tuindorpen en Tuinsteden De tentoonstelling toont de internationale ontwikkeling van de tuinstadgedachte, van de utopisten uit de negentiende eeuw, tot de tuinsteden van Ebenezer Howard en de bouw van naoorlogse New Towns. t/m 27 juli 2025 De Getekende Stadswildernis Museum Het Schip en Illustratie Ambassade presenteren ‘De Getekende Stadswildernis’ in het Meterhuisje op Westergas. Deze pop-up expositie brengt een ode aan de biodiversiteit van het Westerpark en onderzoekt hoe stad en natuur samenkomen.

t/m 2 maart

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL

HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie

Waterrijk (Onderdeel van de verdieping Technium)

In deze tentoonstelling zuiver je water tot drinkwater, bescherm je Nederland tegen overstromingen en bouw je zelf een stuwdam om stroom op te wekken.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Ontdek De Nieuwe Kerk

Kom tijdens 'Ontdek De Nieuwe Kerk' meer te weten over de veelbe-

sproken geschiedenis van de kerk over middeleeuwse geheimen, koninklijke tradities, religie, spectaculaire architectuur en kijk live mee met archeologen die te werk gaan in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. t/m 5 april 2025

Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM

AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Snel weg naar zee Het Noordhollandsch Kanaal viert zijn 200-jarig bestaan. In 1819 werd begonnen met de aanleg en in 1824 was de opening: een kanaal van 80 kilometer lang van Amsterdam tot Den Helder. t/m 30 maart 2025 Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE

HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw.

O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst

Still Processing

De tentoonstelling onderzoekt de evolutie van beeldverwerking –zowel door machines als door mensen. Hoe nemen we beelden waar en hoe produceren we ze? Hoe beïnvloeden machine-algoritmen onze waarneming? Wat gaat er verloren in het proces? vanaf 7 februari

Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Navid Nuur - When Doubt Turns into Destiny

Nuur nodigt de bezoeker uit om de kerk zintuiglijk te ervaren. Hij pelt de geschiedenis van het oudste gebouw van Amsterdam af tot ervaringen die gaan over het hier en nu: over zien, ruiken, horen, aarde, lucht en licht. t/m 8 februari 2025 Closing the Vault

100 Amsterdammers brengen tijdens een feestelijk programma de honderd stadsvazen van kunstenaar Navid Nuur naar de IJzeren Kapel in de Oude Kerk.

8 februari

Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het

officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen. American Photography Met meer dan 200 werken belicht de tentoonstelling de rijke en veelzijdige geschiedenis van de fotografie in de Verenigde Staten. De tentoonstelling geeft een beeld van de Verenigde Staten door de ogen van Amerikaanse fotografen. Zo wordt duidelijk hoe fotografie sinds de uitvinding in de 19de eeuw overal is doorgedrongen; van kunst, nieuws en reclame tot privégebruik.

vanaf 7 februari

Carrie Mae Weems - Painting the Town

Dit is de eerste tentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf in Nederland. Haar foto’s doen op het eerste gezicht denken aan abstracte schilderijen.

vanaf 7 februari

Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Schaduwen op de Atlantische Oceaan

De tentoonstelling laat zien hoe de geschiedenis van de scheepvaart en koloniaal geweld onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. En welke impact dit had – en nog steeds heeft – op onze levens en samenlevingen. Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief. Leven in de Jordaan in de zeventiende eeuw - Een opgraving in de Konijnenstraat Door onderzoek in het Stadsarchief is meer bekend over de huiseigenaren en de ontwikkeling van dit stukje stad. t/m 2 februari

Phantasmopolis: Spookbeelden van het Amsterdamse verleden 'Phantasmopolis' is een tentoonstel-

ling door collectief Wanderwelle. Een serie spookachtige fotomontages, vergezeld door een videowerk, van archieffoto’s uit de collectie. t/m 16 februari

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Selma Selman - Sleeping Guards In deze tentoonstelling zet Selma Selman een performance, tekeningen, installaties en film in om de positie van vrouwen en de waardering voor arbeid en materialen op een krachtige en poëtische manier te belichten.

t/m 21 april

Formafantasma - Oltre Terra 'Oltre Terra' is een lopend onderzoek en reizende tentoonstelling van designstudio Formafantasma. Door te kijken naar de ontwikkeling van de wolproductie ontrafelt 'Oltre Terra' de complexiteit van de symbiose tussen dieren, mensen en het milieu. vanaf 15 februari Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Seth Se La Joue - Kunstspeeltuin voor jong en oud t/m 1 maart 2025 NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Eten bij afscheid en rouw Eten en drinken tijdens afscheid en rouw zijn heel belangrijk. In deze tentoonstelling is het eetthema verwoven in de vaste museumpresentatie, met werk van afscheidsfotografen, vormgevers en filmmakers. t/m 20 mei Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Wereldoorlog en de voormalige Nederlandse koloniën

De tentoonstelling, deels gebaseerd op nieuw historisch onderzoek, biedt door het vertellen van meer dan dertig persoonlijke verhalen een nieuwe, completere kijk op de koloniale geschiedenis. t/m 30 december 2025 Verzetsmuseum Junior Reis met de tijdmachine naar Neder-

land in de oorlog en leef mee met vier kinderen. doorlopend

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

WERELDMUSEUM

AMSTERDAM

Museum over wereldculturen Onze koloniale erfenis

In de tentoonstelling ‘Onze koloniale erfenis’ wordt gekeken naar de Nederlandse koloniale geschiedenis en aanwezigheid, in Indonesië, Suriname, Curaçao, Sint Maarten en nog veel meer landen. De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen kolonialisme doorstonden. Leer hoe mensen probeerden hun eigen levens te creëren, in opstand kwamen en de baas probeerden te blijven over hun eigen leven.

t/m 29 maart

Martial Arts

De tentoonstelling Martial Arts laat zien waarom mensen aan vechtsporten doen, met een combinatie van persoonlijke verhalen en maatschappelijke thema’s.

t/m 31 augustus

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 amsterdam.wereldmuseum.nl

WERELDMUSEUM AMSTERDAM JUNIOR

Raad van de Raaf - Doe-tentoonstelling voor klimaathelden!

In de nieuwe kindertentoonstelling zijn heel veel activiteiten voor kinderen. Test je balans in de kajak van jager Lars, stap op de hondenslee van de Groenlandse Malik, luister naar het geluid van de smeltende ijskappen en verzamel samen ideeën voor een betere wereld. Voor iedereen vanaf 6 jaar!

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 amsterdam.wereldmuseum.nl

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Grachtenhuis vol stijlkamers en verhalen

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm. Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis:

Saskia Franken, Martijn Blokland

Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate

Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Irene de Bruijne, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Cindy Hoetmer, Yara Hooglugt,

Olivier Kemme, Nuri Kurnaz, Eveline Kuyten, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Nienke van Rijn/Topsport Amsterdam, Marijn Ruhaak, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, San van de Ven, Joke van der Weij, Joanna van der Werf/Amsterdam Art Aanleveren agendagegevens aprilnummer: 24 februari meinummer: 24 maart amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl Jaarabonnement € 35,25 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het

klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor

eventuele foutieve vermeldingen. © 2025 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het maartnummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 24 februari, de abonnees krijgen de krant de zaterdag ervoor.

Terugblik

AMSTERDAMSE HUMOR

Hadden de eerste Amsterdammers, meer dan 750 jaar geleden, ook gevoel voor humor?

Dat moet wel. Een nederzetting beginnen in het zompige veen bij de monding van de Amstel was vast niet bedoeld als grap. Maar naast doorzettingsvermogen was humor daarbij wel onmisbaar.

Toch duikt de Amsterdamse humor pas in de zestiende eeuw op in de historische bronnen. Oudere documenten zijn te serieus en een geslaagde middeleeuwse grap is door archeologen helaas nog niet opgegraven. Twee voorvallen uit de zestiende eeuw laten zien dat de Amsterdammers toen ook al humor in huis hadden.

Op 8 augustus 1534 had mandenmaker Adriaen Jacobszoon voor zijn huis een schilderij geplaatst, eigenlijk een grote spotprent. Daarop waren duiveltjes

afgebeeld die verschillende kappen droegen, zoals geestelijken, en die visten naar geld, kazen en andere goederen. Het ‘vissen’ is hier bedoeld als ‘met schijnheilig gedrag iets binnenhalen’, zoals vissen naar complimentjes. De geestelijken op de spotprent waren als duiveltjes bezig voor zichzelf aardse bezittingen binnen te hengelen. Het stadsbestuur kon de humor daarvan niet inzien. Het veroordeelde Adriaen tot het uitvegen van het schilderij, een strafbedevaart naar Rome en een boete van 25.000 Leidse bakstenen, die bestemd waren voor bouwwerken in de stad. Schilder Peter Rippenzoon moest ook verplicht op bedevaart naar Rome en kreeg een boete van 10.000 Leidse bakstenen of veertien dagen opsluiting in de Olofspoort op bier en brood.

Dertien jaar later, in 1547, bekende Bouwen Wyboutszoon dat hij ’s nachts een zware zilveren monstrans (houder voor een hostie) uit de Oude Kerk had gestolen. Het daarin opgenomen bergkristallen glaasje met de gewijde hostie, die voor de gelovigen de aanwezigheid van Christus vertegenwoordigde, had hij vanaf de brug bij het Minderbroedersklooster (nu de Majoor Bosshardtbrug) in het water van de Oudezijds Achterburgwal gegooid. Door baggeraars met modderschuiten werd nog geprobeerd om de hostie in de blubber van de grachtbodem terug te vinden. Daarop zeiden de Amsterdammers tegen elkaar dat men bij het klooster naar Onze-Lieve-Heer aan het vissen was.

Amsterdam viert elke dag met humor, al meer dan 750 jaar.

tekst Erik Schmitz foto Milliped

De voormalige Minderbroedersbrug over de Oudezijds Achterburgwal, 2015.

De echte Amsterdammer

SOMS DENK IK DAT IK DE ZEE RUIK ALS IK AAN HET IJ STA’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar favorieten. Deze keer: Suna Duij , bedenker van Het Danspaleis, dat nostalgische dansfeesten verzorgt voor ouderen.

Suna Duijf (54) kwam in 1990 naar Amsterdam om te studeren. Na een studie filmen televisiewetenschappen, verschillende evenementen en theatervoorstellingen en een carrière als dj zette Duijf in 2011 een disco voor ouderen op: Het Danspaleis. Check de agenda op hetdanspaleis.com voor feestjes in de buurt. Bijvoorbeeld op 14 februari in OBA Molenwijk (gratis).

BUURT?

‘Ik woon in de Spaarndammerbuurt. Je etst onder het spoor door bij het Westerpark en dan is het ineens vijf graden kouder. Het is een bijzonder hoekje van de stad. Ik denk soms dat ik de zee kan ruiken als ik aan het IJ sta.’

DANSBARE STAD?

‘Ja, Amsterdam is toch de culturele hoofdstad. In de tijd dat ik hier kwam wonen, gingen mensen naar de iT, de RoXY en alles daartussenin. Iedereen mocht zijn wie die was en vond elkaar in het dansen. Dat doen wij bij Het Danspaleis ook: oudere mensen het gevoel geven dat ze goed zijn zoals ze zijn. Ik denk soms wel dat Amsterdam iets meer zijn best moet doen om die dansbare stad te blijven.’

BESTE CONCERTZAAL?

‘Niets kan tippen aan Paradiso, waar

ik de afgelopen jaren heel veel ben geweest. Ik ben een muziekliefhebber en mijn vrouw, die in een band speelde, ook. Het is iets waar we samen heel erg van kunnen genieten.’

MOOISTE AMSTERDAM-LIED?

‘Geef mij maar Amsterdam van Johnny Jordaan. Een nummer dat het echte Amsterdam bezingt. ‘Liever in Mokum zonder poen, dan in Parijs met een miljoen.’ Als we bij Het Danspaleis dit nummer aanzetten, wordt de polonaise ingezet en doet iedereen mee.’

FAVORIETE EETPLEK?

‘Morris & Bella, bij mij om de hoek. Ze hebben er een vier- tot zesgangenmenu, allemaal veganistisch. Wat ze daar met groenten doen, is hogere kunst. Lekker eten, maar pretentieloos en bescheiden, dat vind ik heel prettig.’

Paradiso

Johnny Jordaan

JAN DE RIDDER