Uitkrant maart april 2021

MRT/APR 2021

SMOOTH CITY Waar zijn de rafelranden gebleven?

Gemaakt door amsterdam & partners

+ CORONA PUPPY’S jaargang 55 #3

00 UK COVER MRT_APR 2021_MB.indd 1

04-03-21 14:11

Boek je ticket met de code

UITKRANT en ontvang 15% korting!

Ook toe aan een veilig uitje in Coronatijd? Wij hopen u in April weer te mogen ontvangen!

STRAAT, het museum voor street art en graffiti. 150 kunstwerken ‘As big as walls’ van 130+ internationale kunstenaars. Gehuisvest in een vroegere scheepsloods van 8000 m2. Voor actuele openingstijden

*geldig in de maand April en Mei 2021

check www.straatmuseum.com

NDSM-PLEIN 1

AMSTERDAM-NOORD

WWW.STRAATMUSEUM.COM STRAATMUSEUM

00 UK COVER MRT_APR 2021_MB.indd 2

04-03-21 14:11

3

maart/april 2021

HORROR VACUÏ

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam

INHOUD P.04 UP-TO-DATE

Nieuws uit de stad, met o.a. muziekdocufestival In-Edit, een nieuwe Stolperstein en steun voor de Amsterdamse buurtkroeg. Ook kijken we binnen in het huis van boekenwurm Kari-Anne in West.

P.08 DE GEPOLIJSTE STAD

Ooit waren er tientallen creatieve vrijhavens, die vanzelf ontstonden. Tegenwoordig heeft de gemeente een broedplaatsenbeleid en breidt de ‘smooth city’ zich uit. Wat blijft er over?

P.15 KUNST & VERMAAK

Waarin we wegdromen bij Amsterdamse pláátjes van Breitner en Israels. Verder: rapper S10 in Carré, Laura H. op de planken en een interview met toneelschrijver Bodil de la Parra.

P.34 ETEN & DRINKEN EN ZO

Heel leuk, zo’n coronapup. Maar hoe moet dat als we straks weer massaal naar kantoor gaan? Plus: vijf culinaire trends, de leukste Insta-boekiekjes en een rondje langs groene pioniers.

P.49 TOT SLOT

Met archiefbeeld van de Amsteldijk en street artist Judith de Leeuw, alias JDL, in de nieuwe rubriek 21 questions.

ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad

P.41 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 48)

LOES KOOMEN

Corona krijgt er bijna alles onder, behalve de huizenprijzen. Er is een lichte daling zichtbaar in Amsterdam, maar voor een gemiddelde starter blijft een huis onbereikbaar. De ultieme oorzaak is dat er veel te weinig huizen zijn en dat de Amsterdamse bevolking door immigratie hard blijft groeien.

De stad wilde vanaf 2018 in zeven jaar tijd 52.500 woningen bouwen. Die opgave wordt niet helemaal gehaald. Vooral het aantal goedkope woningen, met een huur tot 1000 euro of een koopprijs tot 325.000, blijft achter: de bouwers zien er geen brood in.

De vraag is zo groot dat er geen ongerept stukje stad meer veilig is voor de bouwwoede.

Voorheen braakliggende landjes, vervallen industrieterreinen en havens zijn volgebouwd of op de kaart al aangekruist als woongebied.

Van Ruigoord en het ADM-terrein in de Westelijke havens tot het Kauwgomballenkwartier (ja, dat bestaat echt) bij Overamstel.

Wie op maps.amsterdam.nl de kaart van de woningbouwplannen erbij pakt, ziet in één oogopslag dat leegte niet meer mag bestaan. De stad lijdt aan horror vacuï: angst voor de leegte.

Oudere Amsterdammers herinneren zich misschien nog dat zelfs op het terrein van Artis ooit woonwagens stonden. Das war einmal.

Van de 78 vrijplaatsen die Amsterdam nog kende in 1980 zijn er nog maar 15 over: stukjes stad die nergens bij horen en waar niemand zich mee bemoeit. Het ADM-terrein in de westelijke havens bijvoorbeeld. In 1998 werd het terrein en de bijbehorende loods gekraakt. Er ontstond een kolonie van vrijbuiters met hun eigen leefregels.

Tegenwoordig heeft de stad een officieel broedplaatsenbeleid. Vrijplaatsen worden nauwkeurig in kaart gebracht en vrijbuitende ondernemers, kunstenaars en start-ups worden uitgenodigd er voor lage huren als een soort anti-krakers in te trekken. ‘Lokhipsters’ worden ze sarcastisch genoemd. Omdat ze de buurt hip maken tot het uiteindelijk toch wordt opgeslokt door het grote geld.

Maar er is een kentering op komst. Een initiatief van voormalige stadsnomaden heeft het Vrije Ruimte Akkoord opgesteld (kijk op vrijplaatsen.nu) waarin ze willen vastleggen dat de nog bestaande vrijplaatsen in de stad met rust worden gelaten. In ons coverartikel van deze maand (pag. 8 t/m 13) blijkt dat beleidsmakers daar wel oren naar hebben, er is zelfs al een vrije-ruimtebeleid opgesteld waarin die wens vorm krijgt. Dat is mooi. Maar de leegte wacht nog een harde strijd tegen de woningnood en het grote geld.

cover: Sjoerd van Heumen/Bureau Studio

01 UK OPENING MRT_APR 2021_SV_MB_SV1.indd 3

05-03-21 10:48

4

krant KRANT

maart/april 2021

OPENING

Up-to-date

‘HET DAT AMS

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, de leukste tips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers.

ALDU MAGA FLOR VANA

MARTIN DIJKSTRA

tekst Anne Dirks en Veerle Corstens

ONGEHOORD GOED Het internationale muziekdocumentaire festival In-Edit combineert twee grote liefdes: muziek en film. De Amsterdamse editie van In-Edit wordt dit jaar uitgesmeerd over bioscopen Het Ketelhuis, Studio/K, Melkweg Cinema en FC Hyena, zodat er voor iedereen genoeg ruimte is om coronaproof in het pluche te zitten. Tijdens In-Edit worden de nieuwste internationale en Nederlandse muziekdocumentaires vertoond, waaronder de première van Crock of gold: a few rounds with Shane MacGowan over de Ierse zanger van de folk/punkband The Pogues, die fulltime alcoholist is. Ook aanraders: It must schwing!, over het legendarische jazz-label Blue Note Records. En natuurlijk: Jimmy is punk over de Amsterdamse punkband Panic die in de jaren 70 furore maakte met wilde live-optredens (denk: zanger Peter Penthouse die met groene zeep gevulde klysma’s en brandblussers het publiek te lijf gaat).

22 t/m 25 april (start kaartverkoop: 16 maart) in-edit.nl

MINI-MONUMENT Op 22 april wordt pal voor het Concertgebouw een stoeptegel gelicht om plaats te maken voor een steentje van messing. Deze Stolperstein (letterlijk: struikelsteen) wordt daar gelegd om de Joodse musicus Frieder Weissmann te herdenken. Hij was een pionier in muziekopname en vluchtte in de jaren dertig voor de nazi’s vanuit Berlijn naar Amsterdam, om als dirigent van het Concertgebouw te gaan werken. Hij ontvluchtte de stad net op tijd om de oorlog te overleven. Zijn naam staat geschreven op een van de meer dan 650 Stolpersteine die verspreid liggen door de stad. Ze vallen bijna niet op, maar als je erop let zie je ze plots overal. Elke gedenksteen in de stoep is een mini-monument, een herinnering aan het oude Mokum en de mensen die eruit verdwenen.

22 april, 13.30 uur, Van Baerlestraat 98

TEAM V ARCHITECTUUR

TWEEDE RIALTO

01 UK OPENING MRT_APR 2021_SV_MB_SV1.indd 4

Goed nieuws voor bewoners van Buitenveldert en studenten aan de VU: vanaf augustus hoeven zij niet meer de halve stad te doorkruisen om naar Rialto te gaan. De bioscoop opent namelijk een tweede locatie, Rialto VU. Het gaat om een spiksplinternieuw theater met vier bioscoopzalen, twee theaterzalen (in samenwerking met Theater Griffioen), een expositieruimte en een cultuurcafé (denk: De Balie, maar dan nét even anders). Overdag worden de zalen gebruikt voor colleges, ’s avonds kun je onderuit zakken voor een goeie film, theaterstuk of lezing.

Rialto VU, Nieuw Universiteitsgebouw VU De Boelelaan 1111

05-03-21 10:48

k: n te rtig erte steiop let een

5

‘HET ENIGE POSITIEVE AAN DEZE TIJD IS DAT HET SAAMHORIGHEIDSGEVOEL IN AMSTERDAM FLINK IS TOEGENOMEN.’ ALDUS PRESENTATOR BEAU VAN ERVEN DORENS IN MOKUM MAGAZINE. HIJ LIEP EEN JAAR ROND IN VOLKSBUURT FLORADORP VOOR DE SERIE BEAU IN FLORADORP, VANAF 2 MAART TE ZIEN BIJ RTL 4.

MAG HET LICHT AAN?

ALLES UIT DE TAS Tijdens de eerste lockdown was Nichon Glerum een van de initiatiefnemers achter ‘Ketting Kledingruil’ in Amsterdam-Noord, bedacht als coronaproof alternatief voor kledingruil. Al snel deden er 70 vrouwen mee en reisden er 14 tassen vol afdankertjes op de uitgestippelde route langs huizen van kledingruilers. Inmiddels zijn er bijna 500 deelnemers, verspreid door het hele land, en kun je je in elk stadsdeel aanmelden. Je komt dan in de ketting te staan, gesorteerd op adres, zodat je die zware tas vol kleding niet van Noord naar Nieuw-West hoeft te brengen. En dan is het simpelweg uit de tas pakken wat je mooi vindt en er iets bij stoppen waar je vanaf wil. Jij voelt je onweerstaanbaar in de glitterjumpsuit die degene voor jou wegdeed.

En die tuttige schoenen die jou vooral blaren gaven, zitten de volgende die de tas uitpakt als gegoten. Aanmelden? Kijk op kettingkledingruil.nl

HELP

DE KROEG

Het is lang geleden dat je met je ellebogen op een plakkerige bar je biertje kon bestellen, om je vervolgens een weg te banen door de stampvolle kroeg. Om ervoor te zorgen dat ze er straks nog zijn, die buurtkroegen, is een stel Amsterdammers een crowdfundingsactie begonnen. Het doel is om voor elke geliefde buurtkroeg – van Knibbel Knabbel Knuisje in West tot Eik en Linde in Oost – duizend euro op te halen. Zodat je na de crisis gewoon weer kunt aanschuiven, alsof er niets gebeurd is.

Feest voor het Amsterdam Light Festival: het lichtfestijn bestaat tien jaar! Om dat te vieren kunnen Amsterdammers vanaf 10 maart stemmen op hun favoriete lichtkunstwerk. Welke installatie maakte de meeste indruk en wil je nog eens Amsterdam zien verlichten? De werken met de meeste stemmen zijn volgend jaar te zien langs de vaarroute. Nog niet overtuigd?

Onder de stemmers verloot Amsterdam Light Festival de bekende One Lamp van de Amsterdamse kunstenaar Jeroen Henneman. amsterdamlightfestival.com

@uitinams

Elke maand belonen we een gouden-tipgever met een plek in de Uitkrant. Deze keer is dat @ckoonstra, die de Zonnebloemen van Vincent tegenkwam op een muur van de Prinsengracht.

Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad. Ook iets moois te delen? Deel je foto met #uitinams.

gofundme.com/steun-de-amsterdamse-buurtkroeg

01 UK OPENING MRT_APR 2021_SV_MB_SV1.indd 5

05-03-21 10:48

6

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD tekst en foto Daphne Ponsteen

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Kari-Anne Fygi (49, eindredacteur) en haar twee katten Wat Huurwoning van 62 m2 aan de rand van de Jordaan, met uitzicht op het Frederik Hendrikplantsoen.

Hoe Met een urgentiebewijs, nadat Kari-Annes vorige appartement in Bos en Lommer tegen de grond moest vanwege stadsvernieuwing.

Sinds 2004 Opvallend ‘Als je in de zomer op de bank zit, is het net alsof je op de Veluwe bent: je ziet niets anders dan bomen. Sta je op, dan zie je de stad.’

Fijnste plek ‘De bank. Daar vang je de meeste zon.’

Echt Amsterdams ‘Mijn typemachines.’

‘Ik ben Amerikanist en historicus, dus ik heb vooral boeken over Amerikaanse geschiedenis en politiek. Nu nog tweehonderd jaar oud worden om ze allemaal te kunnen uitlezen. Hoewel ik in de lockdown al een heel eind ben gekomen. Ik heb zelfs Jill Lepores Deze waarheden uitgelezen, een dik duizend pagina’s tellende geschiedschrijving van Amerika. Daar zou ik normaal wel een jaar over doen; nu twee maanden.’

01 UK OPENING MRT_APR 2021_SV_MB_SV1.indd 6

‘De ingelijste poster links is van een expositie over The Beat Generation in Parijs. Daar heb ik de oorspronkelijke scroll van Jack Kerouacs On the road gezien! Hij schreef het boek ooit op een lange rol – en die lag in 2016 dus uitgerold in Centre Pompidou.’

‘Mijn typemachines: de een scoorde ik op Koningsdag, de andere vorig jaar in de Westerstraat. Niet per se typisch Amsterdams – of misschien wel: je weet niet waar ze vandaan komen, hè?’

‘Het amsterdammertje bij de deur kreeg ik van mijn zus cadeau. Het is een kaars, maar ze drukte me op het hart hem nooit op te branden. Hij staat er nu dus voor de sier.’

05-03-21 10:48

7

‘Mijn dierbaarste item in huis is mijn boekverzameling.

Eén keer per maand doe ik een rondje boekhandels: Scheltema natuurlijk, maar ook De Dolfijn op de Haarlemmerdijk en Island in de Westerstraat. Alleen jammer dat ik heel lang geleden ben begonnen met een Billy-boekenkast van Ikea in de ‘verkeerde’ kleur; daar zit ik nu dus mijn hele leven aan vast.’

01 UK OPENING MRT_APR 2021_SV_MB_SV1.indd 7

‘Ik reis graag en in plaats van souvenirs te kopen, maak ik zelf liever foto’s om thuis op te hangen. Zoals hier uit New York en Parijs.’

‘Op de bank zit Hopper, de kater, en dan is er nog O’Keeffe, de poes.

Vernoemd naar de schilders, ja. Maar O’Keeffe is een beetje lastig uit te spreken, dus ik noem haar Georgie.’

05-03-21 10:48

8

krant KRANT

OPENING

broedplaatsen

UITGEBROED?

Braakliggende terreinen waar als vanzelf nieuwe, creatieve vrijhavens ontstonden: ooit waren er tientallen in de stad.

Tegenwoordig is een broedplaats nauwgezet uitgedacht en vastgelegd in beleid. De vraag is: voor wie eigenlijk?

02 UK COVERVERHAAL2 MRT_APR 2021_SV1.indd 8

05-03-21 10:35

9

Een brouwerij hier, een upcoming wijk daar.

Is het broedplaatsenbeleid van de gemeente een creatieve noodzaak of een opstapje naar gentrificatie? Journalist Laurens Bluekens duikt erin. tekst Laurens Bluekens illustratie Sjoerd van Heumen

GEZOCHT: RAFELRANDJE

N

a een aantal maanden in Berlijn te hebben doorgebracht, streek ik in het najaar van 2012 neer in Amsterdam. Ik kwam op kamers te wonen aan het Stadionplein, toen een druilerige, grijze vlakte waar je vrij overheen kon kijken naar het tegenover gelegen Olympisch Stadion. Afgezien van de weekmarkt, zo nu en dan een evenement en de twee Febo’s was er niet zo veel te beleven. Het plein was vooral een foeilelijke parkeerplaats. Onvolmaakt, maar dat deerde niet. De ruimte en het uitzicht gaven een vrij gevoel, het onafgewerkte karakter had ook zijn charme.

Turend vanuit het keukenraam maakte ik in de daaropvolgende jaren de metamorfose van het plein mee. Inmiddels is het een onberispelijke plek met onder meer een fonkelend appartementenblok, een gigantisch hotel, hippe koffiebarretjes en dito winkels en een betonnen kunstwerk van een huiskamer, dat ironisch genoeg een nogal designerig ingericht nieuwbouwappartement moet voorstellen. Alle imperfectie is verdwenen, zoals op zo veel plekken in de stad inmiddels het geval is.

DE GEBOTOXTE STAD Architectuurcriticus René Boer bedacht er de term ‘smooth city’ voor, oftewel: ‘Het opvullen en tot in de puntjes perfectioneren van alle gaten in de stad. De openbare

ruimte moet vooral hoogwaardig zijn: schoon, netjes en braaf.’ Als voorbeeld noemt hij De Hallen: ‘Eerst een soort interessante ruïne in de stad met autonome kunst en creativiteit, nu volledig aangeharkt’. Of de Oostelijke Handelskade, een plek waar de opgehipte pakhuizen dertig jaar geleden nog werden bevolkt door kunstenaars, krakers en junks en waar onduidelijke feesten plaatsvonden, maar ook veel criminaliteit was. ‘Nu ligt het er totaal anders bij, een aaneenschakeling van perfect strakke appartementen.’

Volgens Boer staan hierdoor écht verrassende, onbestemde en braakliggende plekken in Amsterdam al jaren onder druk.

De smooth city breidt zich uit als een olievlek. Boer: ‘Daar zijn een aantal verklaringen voor. Amsterdam is heel klein maar ontzettend populair, waardoor er enorme druk op de stad staat. Elke vierkante centimeter moet gebruikt en uitgedacht worden, méér dan in het ruimere Londen of Berlijn. Maar het is ook een bewuste beleidskeuze om bepaalde gebieden op te waarderen.’ De architectuurcriticus benadrukt dat smoothing the city niet hetzelfde is als gentrificatie, maar de twee wel met elkaar verweven zijn. Want niet alleen moet elke vierkante centimeter uitgedacht worden, hij moet ook zo duur mogelijk worden verkocht. Nette koophui-

>

‘ALS JE VASTGOEDONTWIKKELAARS HUN GANG LAAT GAAN, BLIJFT ER WEINIG OVER VAN ALLES WAT NIET VEEL GELD OPBRENGT’

02 UK COVERVERHAAL2 MRT_APR 2021_SV1.indd 9

05-03-21 10:35

10

krant KRANT

JONGE, WITTE KUNSTENAARS ‘De afgelopen twintig jaar zijn voormalige publieke gebouwen in structureel verwaarloosde wijken getransformeerd tot gesloten verzamelgebouwen waar kunstenaars en cultureel ondernemers relatief betaalbare woon-/werkruimte konden huren. In de praktijk waren dit bijna uitsluitend jonge, witte kunstenaars in bijna uitsluitend kleurrijke buurten waar ze zelf niet vandaan komen. In veel gevallen kwamen deze kunstenaars van oorsprong niet eens uit Amsterdam. Afgaand op de huidige broedplaatsen in Amsterdam zou je bijna denken dat er in Noord, Nieuw-West en Zuidoost geen kunstenaars of cultureel ondernemers wonen die in zo’n vrijgekomen gebouw (vaak hun eigen oude school of het buurthuis waar ze zijn opgegroeid) betaalbare ruimte zouden willen huren.’

– Aldus Massih Hutak in zijn column ‘Het ‘broedplaatsenbeleid’ is een goedkope gentrificatiemachine’ in Het Parool van 5 november. Hutak, frontman van bewonersgroep Verdedig Noord, strijdt tegen de gentrificatie van ‘zijn’ Noord en de focus op groot geld in plaats van bewonersbelangen. Zijn boek Jij hebt ons niet ontdekt, wij waren hier altijd al ligt sinds eind 2020 in de winkels.

broedplaatsen

OPENING

ECHT VERRASSENDE, ONBESTEMDE PLEKKEN STAAN IN AMSTERDAM AL JAREN ONDER DRUK zen – inmiddels betaal je er in Amsterdam gemiddeld bijna vijf ton voor – brengen nou eenmaal meer op dan sociale huur of andere betaalbare opties. De afgelopen twee decennia verdwenen er zo’n dertigduizend corporatiewoningen, terwijl het ene na het andere nieuwbouwproject met ‘luxe appartementen’ uit de grond werd gestampt. En die verkopen beter als er daarvóór al het een en ander is opgepoetst in de wijk: minder rafelrandjes, meer smooth.

RIJKE MENSEN GEZOCHT Ook Cody Hochstenbach, stadsgeograaf verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, ziet dat de gepolijste stad en gentrificatie hand in hand gaan – al richt hij zich beroepsmatig vooral op dat laatste. ‘In de academische wereld is veel discussie over wat gentrificatie nu precies betekent,’ zegt hij, ‘maar meestal heeft het te maken met klassenongelijkheid: een nieuwe klasse kapitaalkrachtige bewoners vestigt zich in een arbeidersbuurt met verdringing van de oorspronkelijke bewoners als gevolg.’ Die gentrificatie is deels een gevolg van de hoge grondprijzen en steeds strengere milieu-eisen: die maken het voor projectontwikkelaars onaantrekkelijk om goedkope huurwoningen te bouwen.

‘Maar de gemeente heeft in het verleden ook specifiek beleid gevoerd om gentrificatie te stimuleren, door de juiste woonomstandigheden voor rijke tweeverdieners te creëren. Voor beleidsmakers is het een manier om arme buurten uit het slop te trekken.’

Het resultaat: ‘Alle stukjes die voorheen nog wat onguur oogden, worden aangeharkt om potentiële nieuwe bewoners het gevoel te geven dat dit een geschikte plek is om te wonen en te werken. Dat is een specifieke keuze.’

Hochstenbach vindt het jammer dat daarmee ook de mogelijkheid op ‘positieve ontmoetingen met het onbekende’ verdwijnt. ‘Een

‘Niets wat schuurt, iedereen in z’n eigen bubbel: veel mensen vinden dat ook gewoon comfortabel’

02 UK COVERVERHAAL2 MRT_APR 2021_SV1.indd 10

stad is ook de kans om met andere dingen in aanraking te komen, maar dat onbekende creatieve is steeds minder aanwezig in Amsterdam.’

BROEDPLAATSENBELEID Aan de rol die de overheid speelt in Amsterdam, zit natuurlijk ook een andere kant: vanuit de gemeente bezien is het beleid net zo goed een poging om de steeds spaarzamer wordende ruige, speelse ruimte in elk geval tijdelijk te behouden. Met placemaking, broedplaatsen en het vrije ruimte-beleid loopt er een wirwar aan initiatieven. Julian Jansen, planoloog en demograaf op de gemeente-afdeling Ruimte en Duurzaamheid, legt uit dat de drie in elkaar overlopen, maar andere doelstellingen hebben. ‘Placemaking kun je omschrijven als creatieve gebiedsontwikkeling, bedoeld om een plek aantrekkelijker te maken.

Dat gebeurt meestal op plekken die gaan transformeren of waar nieuwbouw komt, maar bijvoorbeeld ook in stadsparken. Het zijn vaak tijdelijke initiatieven als stadslandbouw of een buurtcamping, tot stand gekomen via samenwerking van de gemeente en creatieve bureaus.’

Het broedplaatsenbeleid geeft de gemeente de kans om ruige en kunstzinnige plekken te ondersteunen zodat ze langer kunnen blijven, zoals De Ceuvel (zie kader), het Volkskrantgebouw, Mediamatic en straks ook de oude Bijlmerbajes. Zonder steun zouden veel van die plekken al weg zijn. ‘Het broedplaatsenbeleid richt zich specifiek op kunstenaars en is eind jaren negentig ontstaan toen steeds meer goedkope woon- en werkruimtes verdwenen. Sommige vrijplaatsen zijn autonoom begonnen, bijvoorbeeld als kraakpand, en later broedplaats geworden omdat ze het anders niet zouden redden. Het is een strijd om dit soort ruimtes te behouden. Dat is ook een van de redenen dat de bezuiniging op de broedplaatsen voor dit jaar is teruggedraaid.

De druk op de stad is hoog, maar het broedplaatsenbeleid probeert zo lang mogelijk tegenwicht te geven.’

Dan is er nog het nieuwe vrije ruimte-beleid – een grotere contradictio in terminis lijkt niet te bestaan. Jansen: ‘Amsterdam heeft een traditie van tegencultuur, maar die staat

>

05-03-21 10:35

11

>

02 UK COVERVERHAAL2 MRT_APR 2021_SV1.indd 11

05-03-21 10:35

12

krant KRANT

OPENING

broedplaatsen

‘Het staat buiten kijf dat broedplaatsen doelbewust worden ingezet om gebieden klaar te maken voor ontwikkeling’

onder druk. Met dit beleid willen we de rafelranden beschermen: Zo veel vrijplaatsen – plekken waar de autonome mensen zonder (al te veel) overheidsbemoeienis hun eigen woon- en werkomplekken die echt geving vormgeven – telde de stad in van onderop zijn 1980. In 2018 waren dat er nog maar 15. ontstaan en geen broedplaats zijn Bron: vrijplaatsen.nu geworden, zoals het in 2019 ontruimde ADMterrein. Aan de ontruiming van die vrijhaven konden we niets meer doen, maar daarna hebben we een visie op de vrije ruimte ontwikkeld. Het is inderdaad best tegenstrijdig dat je beleid ontwikkelt voor vrije ruimte, maar als we het niet doen, zou alle vrije ruimte in de stad verdwijnen.’

Concreet komt het erop neer dat de gemeente een aantal plaatsen aanwijst die braak blijven liggen en waar organisch iets van onderop kan gebeuren op een open, inclusieve en niet-commerciële manier.’

'LOKHIPSTERS‘ De gemeente zet zich dus óók in om tegenwicht te bieden aan het volbouwen en aanharken van de stad. Maar wat zijn placemaking, broedplaatsen en vrije ruimten waard als het maar tijdelijk is en ze uiteindelijk plaatsmaken voor grote bouwprojecten van ontwikkelaars? De pioniers die van die vrije ruimte gebruikmaken worden al wel smalend ‘lokhipsters’ genoemd. Stadsgeograaf Hochstenbach vindt het een moeilijke discussie. ‘Onder creatievelingen is discussie over hun rol. Zijn zij de voetsoldaten van gentrificatie of zullen ze toch de mogelijkheid aanpakken om nog íets creatiefs te kunnen doen op een terrein? Voor allebei is wat te zeggen. Het staat buiten kijf dat broedplaatsen en dergelijken doelbewust worden ingezet om gebieden klaar te maken voor ontwikkeling. Tegelijkertijd denk ik dat het gemeentebeleid ook creatieve doeleinden in het achterhoofd heeft.’

Ook architectuurcriticus Boer spreekt van een ingewikkeld vraagstuk. ‘Het idee dat broedplaatsen vaak een soort uitstel van executie zijn, klopt. Anderzijds denk ik dat als je vastgoedontwikkelaars helemaal hun gang laat gaan, er weinig overblijft van alles wat niet veel geld opbrengt.’ Boer wijst erop

02 UK COVERVERHAAL2 MRT_APR 2021_SV1.indd 12

dat er uit het broedplaatsenbeleid interessante compromissen voortvloeien die misschien wel blijvend zijn. Het Volkshotel was bijvoorbeeld eerst helemaal een broedplaats, en dat kon het na onderhandelingen deels blijven – naast het hotel dat er nu in zit. ‘Zo behoud je veel vierkante meters betaalbare ruimte voor kunstenaars.’ Van de waarde van placemaking is Boer daarentegen niet overtuigd: ‘Dat is gewoon een strategie voor verleuking en prijsopdrijving en iets heel anders dan de onbedoelde bijeffecten van kunstenaars in een broedplaats.’

IN DIENST VAN HET GELD Volgens Katusha Sol van Stichting Placemakers, een bureau voor stadsactivatie, komt placemaking soms inderdaad vooral ten goede aan projectontwikkelaars, maar ze waakt voor al te eenzijdige belichting. ‘Placemaking hoeft bijvoorbeeld niet per se tijdelijk te zijn.

Zo heeft De Ceuvel, waar we ook een bureau hebben, veel kennis over duurzaamheid opgeleverd die ook van waarde is als het terrein er niet meer zou zijn. En in de Sluisbuurt, waar een nieuwe wijk komt, betrekken we huidige en toekomstige bewoners om plannen te maken die zullen blijven. Ook de buurtcampings die we hebben georganiseerd dragen blijvend bij aan cohesie in de buurt. Het is dus niet zo dat placemaking geen strategie voor de lange termijn heeft of alleen maar in dienst van het grootkapitaal staat.’ Ook Julian Jansen vindt het te kort door de bocht om te stellen dat gemeentelijk beleid uiteindelijk alleen bedoeld is om geld op te brengen. ‘Het is maar net hoe je ernaar kijkt. De druk op de stad om meer woningen te bouwen is simpelweg te groot om vanuit de beleidskant geen tegenwicht te bieden. Binnen en buiten de Ring is het al heel lastig om vrije ruimte te vinden – je moet steeds verder weg. Het vrije ruimte-beleid gaat daarom in elk geval één permanente vrijplaats aanwijzen.’

Volgens Hochstenbach is placemaking vooral van waarde in tijden van crisis, als bouwprojecten niet van de grond komen. Of je een plek nu van tevoren hipper hebt gemaakt of niet, waar je op dit moment ook een woonblok neerzet: je krijgt hem tot de nok vol voor de hoogste prijs, is de gedachte. ‘A ls ik een gebied zie dat nog onontgonnen is, waar creatieve dingen gedaan worden en dat verdwijnt omdat er een woonwijk komt, vind ik dat

05-03-21 10:35

13

DE BUURTHAVEN Een van de gebieden waarmee placemaker Katusha Sol zich bezighoudt, is het Sixhavengebied in Noord. ‘In samenwerking met de buurt hebben we daar de Buurthaven opgezet: een groene plek met een moestuin en speeltoestellen aan het water op een terrein waar eerder voor de Noord/Zuidlijn werd gebouwd. Bewoners kunnen er zelf initiatieven en activiteiten opzetten. Door niet de gemeente maar de buurt aan het roer te laten, krijg je denk ik veel creatievere dingen waar écht behoefte aan is. De wens van de bewoners is dat het gebied groen blijft, en dat is vooralsnog ook de bestemming die de gemeente eraan geeft.’

jammer. Aan de andere kant: een woonwijk biedt plaats aan honderden gezinnen. Dat zijn belangen die je tegen elkaar moet afwegen. Maar dan zeg ik er wel bij: zorg ervoor dat er ook echt betaalbare woningen komen, en sociale huur.’

Sol denkt in dezelfde richting: ‘Ik vind het lastig dat de gemeente gentrificatie stimuleert, omdat ik nog steeds geloof dat de overheid het algemene belang zou moeten dienen. Los van placemaking zou je dus ook een sterke sociale woningmarkt moeten hebben.’

DE TIENPROCENTREGEL Gevraagd of architectuurcriticus Boer denkt dat de omgang met vrije ruimte in de stad ook anders kan, vertelt hij over een summer school gewijd aan de smooth city. ‘Een van de ideeën die daar naar boven kwam, is dat bij elk bouwproject verplicht tien procent van het terrein braak moet blijven voor vrije geesten. Dat zou een eerste stap kunnen zijn om een soort openheid en diversiteit te behouden.’ Gemeenteplanoloog Jansen zegt dat de gemeente niet onwelwillend tegenover dergelijke ideeën staat, maar dat ook altijd naar kosten en bestemmingsplannen gekeken moet worden. Boer denkt in elk geval niet dat het polijsten van Amsterdam zomaar gaat stoppen. ‘De smooth city is voor veel mensen ook gewoon heel comfortabel: niets wat schuurt, iedereen in zijn eigen bubbel.’ Op zijn beurt vindt Hochstenbach het lastig om te voorspellen hoe het verder gaat. Wel ziet hij dat steeds meer mensen zich zorgen maken over de situatie. ‘Maar als ik ergens mijn geld op moet inzetten, denk ik dat het polijsten, de gentrificatie en de enorme druk op de stad er over tien, twintig jaar nog steeds zijn.’ En zo gaan waarschijnlijk dus nog heel veel andere plekken het Stadionplein, de Hallen en de Oostelijke Handelskade achterna: van onbestemd naar opgepimpt.

DE CEUVEL: EEN BLIJVERTJE? De Ceuvel, een voormalige scheepswerf aan het Van Hasseltkanaal, is een van de bekendste broedplaatsen van de stad. Esther Weller en Gideon Loerakker bestieren samen het café op het terrein. ‘Toen De Ceuvel zich hier in 2012 voor in elk geval tien jaar vestigde, hadden we niet gedacht dat het zo’n succes zou worden. Zonder corona bezoeken jaarlijks zo’n 70.000 tot 80.000 mensen het terrein, daarnaast hebben we een aantal succesvolle festivals en initiatieven. Sommige makelaars of vastgoedontwikkelaars gebruiken De Ceuvel om mensen lekker te maken voor peperdure flats in de buurt. Daar storen wij ons aan, omdat De Ceuvel tijdelijk is. Al hopen we dat er een kans is om te blijven, in welke vorm dan ook. Wij vinden dat we bestaansrecht hebben opgebouwd door het aantal bezoekers; de gemeente haalt ons niet voor niets regelmatig aan als geslaagd voorbeeld. Een broedplaats is alleen mogelijk in samenwerking tussen gebiedsontwikkelaars, architecten, creatievelingen en beleidsmakers. Als die partijen samen niet hun nek durven uitsteken, glipt het rafelrandjevan de stad zo door onze vingers.’

>

‘ZO MAKEN ZE MENSEN LEKKER VOOR DE PEPERDURE FLATS IN DE BUURT’

02 UK COVERVERHAAL2 MRT_APR 2021_SV1.indd 13

05-03-21 10:35

Ontdek alles wat Amsterdam Mokum maakt iamsterdam.nl service & info

meer info op iams terda m.nl

Maa k ke n n is me t de lo ka le ma ke rs I AMSTERDAM STORE

Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is, en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen, tips, en meer op iamsterdam.nl. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail.

Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien?

Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van Amsterdam met de unieke producten van lokale makers in de I amsterdam Store. Ook voor informatie over Amsterdam en de regio, excursies, rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor openbaar vervoer, hotelreserveringen en de I amsterdam City Card ben je hier aan het juiste adres.

iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl

IJhal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden, zie: iamsterdam.nl/store

JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 14

I AMSTERDAM WEBSHOP Maak kennis met de lokale makers uit Amsterdam en maak je familie, vrienden óf jezelf blij met een typisch Amsterdams cadeau. Van design home deco, kraamcadeaus en vrolijk speelgoed tot sjaals, tassen en de mooiste sieraden. Producten die zijn gemaakt door ambachtelijke makers uit de stad en omstreken, altijd creatieve, unieke ontwerpen van goede kwaliteit: je vindt ze nu in de I amsterdam webshop. iamsterdam.nl/webshop

05-03-21 10:43

,

maart/april 2021 16

18 19 21

15

EXPO: BREITNER, ISRAELS EN TIJDGENOTEN MUZIEK: S10 IN CARRÉ THEATER: LAURA H. CINDY HOETMER INTERVIEW: BODIL DE LA PARRA OVER DE GLIPHOEVE CADEAU, HOEZO?

OFF De vijfde editie van OFF, het Opera Forward Festival, vindt dit jaar volledig online plaats. En dat is eigenlijk goed nieuws voor iedereen die doorgaans denkt opera niet helemaal te snappen: met het bomvolle, prachtige programma laat De Nationale Opera je kennismaken met de kunstvorm op alle niveaus. Gratis, maar reserveren is wel nodig. Tip: check alvast OFF Magazine op de site, met achtergronden, tips en andere voorpret.

18 t/m 21 maart operaforwardfestival.nl

Hoe en waarom geeft de mens cadeaus? Het antwoord vind je in de expositie Cadeau, hoezo?, die vanaf april anderhalf jaar lang te zien zal zijn in het Tropenmuseum.

Je leert er waarom sommige baby’s sieraden als kraamcadeau krijgen, dat op Turkse bruiloften vaak wordt omgeroepen hoeveel geld elke gast geeft en waarom de vijftiende verjaardag zo’n big deal is voor Latijns-Amerikaanse meisjes (met deze Mexicaanse champagnebarbiekoets uit de jaren tachtig had je zeker punten gescoord op een quinceañera). Ook een hoogtepunt is de enorme (en nogal instagrammable) installatie van furoshiki, Japans inpakdoek, waarin je ervaart hoe het is om zélf het cadeautje te zijn. v.a. 17 april Tropenmuseum

ITALIVE De zalen mogen vooralsnog leeg zijn, de voorstellingen van Internationaal Theater Amsterdam gaan door. Het gezelschap begon afgelopen najaar met het livestreamen van hoogtepunten uit het repertoire vanuit een lege zaal. Dat idee werd niet uit nood geboren: ITA-directeur Wouter van Ransbeek werkte al anderhalf jaar aan het concept, dat hij afkeek van de operawereld.

Een uitkomst in coronatijd, zo vertelde hij in Het Parool: ‘ITALive is ons derde podium geworden, na de grote zaal en de Rabozaal.’

Op 21 maart zie je bijvoorbeeld Oedipus thuis op de bank; houd voor de livestreams in april de site in de gaten. ita.nl/italive TROPENMUSEUM

k

krant KRANT

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 15

05-03-21 10:43

16

krant KRANT

expo

KUNST & VERMAAK

Droom van een stad Rond 1900 stond Amsterdam in het teken van groei: nieuwe wijken verrezen, het uitgaansleven broeide. De dromerige sfeer die kunstenaars als Breitner en Israels toen verbeeldden, is precies wat we nodig hebben. tekst Joke van der Weij foto’s Stadsarchief

Breitner, De Dam, 1901

Greive, Westerdoksdijk, 1870

Wijsmuller, Warmoesgracht, 1894

M

expo Breitner, Israels en tijdgenoten t/m 30 mei Stadsarchief

et een heel andere blik naar je stad kijken, dat deden veel Amsterdammers die het afgelopen jaar hun eigen straten, pleinen en parken herontdekten. Ontdaan van overmatig toerisme en ogenlawaai was een wandelingetje over de Wallen genoeg om opnieuw verliefd te worden op Amsterdam. Hetzelfde gevoel wordt opgeroepen door de aquarellen en pasteltekeningen die tussen 1870 en 1925 gemaakt werden door kunstenaars als George Hendrik Breitner, Willem Witsen en Isaac Israels.

De expositie Breitner, Israels en tijdgenoten - Amsterdam in aquarel en pastel laat je door de florerende stad van toen dwalen, stilhouden bij de trampaarden op de Dam en uitpuffen op een terrasje op het Rembrandtplein. Schiet het al een beetje op met de aanleg van het nieuwe Oosterpark? En wat een zegen, die schaduw van de iepen langs de grachten op zo’n warme zomerdag. Verder kun je eindeloos kijken naar de bouwputten, want die zijn er in deze tijd van economische groei en bloei genoeg.

REURING OP DE DAM Wonderlijk genoeg kom je door het pastelkrijt en de aquarelverf veel dichter bij het gevoel van de stad dan door de

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 16

zwart-witfoto’s en olieverfschilderijen uit die tijd. Je loopt tussen de zachte kleuren van Breitner en Witsen en alles vibreert van het leven. De tentoonstelling heeft wel 22 thema’s, beginnend met ‘A msterdam uit de verte’.

De stad ligt nog in het groen; de Watergraafsmeer is een aparte gemeente, voornamelijk bestaande uit weiland.

Dat is niet wat je Amsterdam noemt. Nee, voor de echte reuring moet je met Breitner naar de Dam. Altijd van alles te zien daar. De geboren Rotterdammer kijkt graag naar de trampaarden. Hij kent ze zelfs bij naam, sommige dan.

‘Op de Dam stonden we soms lang te wachten tot de paarden die hij hebben moest, vier schimmels, weer van de Haarlemmerdijk kwamen aanrijden. Dan maakte hij krabbels en ik hielp hem om de nieuwsgierigen af te leiden’, schrijft een bevriende journalist. Ook slecht weer schrikt Breitner niet af: ‘Maar kerel, zie je dan niet hoe mooi of het is?’ Ja, dat zien we, omdat hij het voor ons getekend heeft.

Maar nu even de Kalverstraat in, waar sandwichmannen koopjes adverteren. De Bijenkorf heeft wollen en zijden stoffen in de aanbieding. Er verandert veel in de stad.

Neem dat Oosterpark: het is nog niet opgeleverd of er zitten al mensen op de bankjes. Kinderen spelen tussen de

05-03-21 10:44

17

mis deze niet

Israels, buurt in aanbouw, ca. 1900

Het lijkt of Freud op bezoek is geweest bij de Hermitage. De bekende groepsportretten van rijke zeventiende-eeuwers, zelfgenoegzaam en zich van geen kwaad bewust, hebben in de Amsterdam Museum-vleugel tijdelijk gezelschap gekregen van familieleden met een heel andere, donkere belichting. Vooral het negenluik met vrouwelijke bestuurders en verwijzingen naar de koloniën maakt indruk. Kunstschilder Natasja Kensmil werpt een bijzondere blik op deze archetypen van het Hollanderschap en laat – ook letterlijk – de duistere kanten zien van wat nog maar net de Gouden Eeuw mag heten. Haar schilderijen maken dat je niet alleen ziet, maar ook vóélt dat het verleden nog steeds spookt

AMSTERDAM MUSEUM

MONUMENT DER REGENTESSEN

T/M 29 AUGUSTUS HERMITAGE

nog prille begroeiing. Witsen documenteert het allemaal in aquarel.

HET NIEUWE AMSTERDAM Het Rijksmuseum en het Concertgebouw staan er al, maar verder is Amsterdam ook dan één grote bouwput.

Alleen al voor het doorstromen van het tramverkeer achter het Paleis op de Dam worden elf grote percelen aan de Herengracht onteigend en nog eens tien aan de Keizersgracht. En de Warmoesgracht verdwijnt.

De vooruitgang is niet te stuiten en Breitner staat er met zijn neus bovenop. Hij vindt het soms maar niks, zelfs zijn geliefde tramschimmels worden vervangen door elektrische trams. Lelijke, zielloze dozen, vindt hij.

Maar veel van het oude Amsterdam blijft onveranderd en ook dat wordt liefdevol vastgelegd. De bomen langs de grachten, een dienstmeisje achter de kinderwagen, de Oude Schans in de mist die Witsen vanaf zijn dekschuit op papier zet. Wat een sfeervolle en energieke stad.

Misschien maar goed dat er sinds die tijd alweer zo veel is afgebroken, anders was Amsterdam gewoon té mooi geweest.

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 17

27 MAART T/M 15 AUGUSTUS STEDELIJK MUSEUM

I AM Veerkracht, vreugde, kracht en trots.

Dat is wat de portretten uitstralen die Les Adu (Lesley Adu-Darkwah, 1986) maakte van zijn vrienden, familie en kennissen. Aanleiding was de dood van George Floyd en de daaropvolgende wereldwijde protesten van de Black Lives Matter-beweging.

Geraakt door de heftige gebeurtenissen besloot Adu, van Ghanese afkomst en opgegroeid in Zuidoost, zijn eigen emoties in beeld te brengen met een zwart-witzelfportret.

Kwetsbaar, emotioneel en sterk, recht in de camera: dit ben ik, een zwarte man. Samen met een mooie selectie van de andere portretten is dat nu in FOAM te zien.

LES ADU

Gestel, Rembrandtplein, 1906

Al vijftig jaar duurt de carrière van Bruce Nauman en die man doet nog nergens gedateerd aan. Het is onmogelijk om geen plezier te beleven aan zijn 7 figures die in een neonloop al 35 jaar vrolijk aan het seksen zijn.

Nog ouder, uit 1968, is de video Walking in an exaggerated manner around the perimeter of a square, waarin Bruce als een jonge god in een wit T-shirt voortschuifelt langs de lijn van een vierkant. Word je nog steeds vrolijk van. Meer dan veertig van Naumans beelden, video’s en neonwerken uit eigen collectie of uit die van anderen zijn deze zomer te zien in het Stedelijk.

BRUCE NAUMAN, EAT/DEATH, 1972. COLLECTIE STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM.

BRUCE NAUMAN

T/M 27 JUNI FOAM

05-03-21 10:44

18

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

Gekke shit

Tijdens Insane in Carré op 22 april geeft rapper S10 alias Stien den Hollander jongeren die net als zij worstelen met mentale problemen een onbezorgde avond.

tekst Veerle Corstens

S

teeds meer jongeren kampen met psychische problemen; deze groep – die het liefst tijd doorbrengt met vrienden in plaats van thuiszitten achter de laptop – blijkt extra te lijden onder de coronabeperkingen.

Muzikant S10 (spreek uit: es-tien) weet hoe die mentale worsteling voelt; zij heeft haar hele leven al last van ziekelijke schaamte, depressie en psychosen. Als ervaringsdeskundige krijgt Stien den Hollander, zoals ze in haar paspoort heet, vaak berichten van fans die van haar willen weten hoe zij daarmee omgaat. Ze laat in haar muziek namelijk duidelijk horen hoe ze zich voelt.

Ze rapt over haar suïcidale gedachten, de stemmen in haar hoofd en voormalige opna-

mes in een psychiatrische kliniek; haar eerste album noemde ze Antipsychotica en het tweede Lithium.

Op elk losse Instagrambericht ingaan, valt haar te zwaar.

Toch wil ze haar fans troost bieden en laten weten dat ze er niet alleen voor staan, in de vorm van muziek. Ze trommelde bevriende artiesten als Wende Snijders, Willem van The Opposites, Ares en Yung Nnelg op voor de opbeurende avond Insane in Carré. Den Hollander: ‘Een concert was voor mij iets om naar uit te kijken, dat deed mij altijd goed. Ik hoop dat mijn fans er even veel uithalen als ik destijds deed.’ De helft van de kaarten is verspreid onder jongeren met psychische problemen.

22 april, carre.nl

Vrouwen, verenigt u Video-installatie Claiming Space, nu in Melkweg Expo en online te zien, is een viering van de vrouwengroep in al haar vormen. tekst Anne Dirks foto Annelies Verhelst

E

en Surinaams koor uit Tilburg, een groep buikdansers uit Groningen, een netwerk van Flevolandse zakenvrouwen en een meisjesvoetbalelftal uit Rheden.

Zomaar een selectie van vrouwen die zijn samengebracht in de nieuwe video-installatie Claiming Space.

Een manier van kunstcollectief Questions Collective om vrouwelijke collectiviteit te verbeelden, en dan het liefst een beetje buiten de eigen Amsterdamse bubbel. Flavia Faas, Tessel Brühl, Roos Pollmann en Céline Talens verlieten de randstad met een volledig vrouwelijke crew – van regisseur tot technicus – op zoek naar groepen vrouwen die samen, ja, wat eigenlijk: samenzijn?

‘Ja. Allemaal op andere manieren, maar ook allemaal hetzelfde: ze creëren een veilig gevoel binnen de groep waarin iedereen haar eigen ruimte kan innemen. Dan ontstaat er iets groters: een groepswezen’,

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 18

vertelt regisseur en theatermaker Céline Talens. Dat groepswezen komt ook écht als een levend wezen terug in de film, waar fictie en nonfictie door elkaar heen lopen. ‘Een groot vriendelijk monster dat je ook meedraagt buiten de groep zelf, dat met je meeloopt als je ’s nachts alleen over straat moet.’ Hoe verschillend de groepen ook zijn, het samenzijn in groepsverband ging overal over gelijkwaardigheid en niet over het hoofd gezien worden, als groep maar ook als individu. De beelden van Questions Collective vormen een levend schilderij én een pleidooi voor het innemen van meer ruimte. Tot 5 april is de video-installatie online en door de ruiten van de Melkweg Expo te zien, net als op verschillende plekken in het land als wildbeamactie.

1 t/m april melkweg.nl/expo

05-03-21 10:44

theater

19

Wat dreef Laura?

Drie jaar nadat de bestseller Laura H. en daaropvolgend de podcast verschijnt, is ’s lands bekendste Syriëganger het middelpunt van een theatervoorstelling. Daarin wordt ingezoomd op haar leven vóór het kalifaat.

SANNE PEPER

tekst Margriet Prinssen

BAS DE BROUWER

ALLES IS LAURA

E

en boek, een podcast en nu een theaterstuk: waarom spreekt het verhaal van Laura H., het Zoetermeerse ‘kalifaatmeisje’ dat in 2016 terugkeerde uit IS-gebied, zo tot de verbeelding?

Natuurlijk, het raakt aan de actualiteit van jihadbruiden en IS-gangers. Maar Laura H. is ook een liefdesverhaal, politieke thriller én avonturenroman.

Hoe verandert een naïeve tiener na een paar verkeerde keuzes in een ‘nationaal terrorismerisico’?

Is Laura schuldig of slachtoffer? Goed of fout?

Voor of tegen?

theater Laura H. (livestream) Regie Nina Spijkers 23 april, 20.15 uur toneelgroepoostpool.nl

SLACHTOFFER EN HELDIN In de theatervoorstelling van Toneelgroep Oostpool blijft een oordeel uit. Regisseur Nina Spijkers heeft bewust geprobeerd haar niet in een hokje te plaatsen: ‘Op een gegeven moment had ik het gevoel dat ik bij wijze van spreken meer van haar wist dan van mijn beste vrienden en toch is het moeilijk om grip op haar te krijgen als personage. Ze heeft keuzes gemaakt die onbegrijpelijk zijn en blijven. In de voorstelling laten we haar zien vanuit alle mogelijke kanten: niet als slachtoffer en evenmin als heldin.’

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 19

In de zomer van 2016 wordt net buiten het kalifaat van Islamitische Staat een jonge vrouw (21) aangehouden, rennend door de woestijn met twee kleine kinderen.

Ze komt uit ‘Sweet Lake City’, zoals ze in steenkolenengels vertelt aan de Koerdische televisie, en wordt in eigen land omgedoopt tot het ‘kalifaatmeisje’: Laura H. uit Zoetermeer. Het boek dat journalist Thomas Rueb over haar schreef, wordt een bestseller. Een veelgeprezen podcast volgt en de filmrechten worden verkocht aan Michiel van Erp. Toneelgroep Oostpool brengt het verhaal in de theaters. Wegens de lockdown is de voorstelling op 23 april alleen digitaal te zien, via hun platform Oostpool Stream.

Voor de voorstelling maakte theatermaker Anoek Nuyens in nauwe samenwerking met Thomas Rueb een bewerking van zijn boek. Een sterke toevoeging is dat hij in het stuk zelf ook een rol kreeg: scènes uit het leven van Laura worden afgewisseld met de spannende speurtocht van de journalist.

TWEE CASTS Bijzonder is dat met twee casts wordt gewerkt; mocht er iemand ziek worden, dan kan het andere koppel spelen. De rol van Laura wordt afwisselend gespeeld door Jade Olieberg en Charlie Chan Dagelet.

Laura H. is goed ontvangen, al waardeert niet iedereen de genuanceerdheid waarmee naar dit complexe verhaal wordt gekeken. Spijkers: ‘We leven in een tijd waarin alles gepolariseerd wordt. Angstaanjagend vind ik dat. Wat IS deed en doet, is gruwelijk, maar als je probeert te achterhalen wat een jonge vrouw drijft om met haar twee kleine kinderen naar Syrië af te reizen, betekent het natuurlijk niet dat je dat gedrag goedkeurt. Het is, vind ik, juist superbelangrijk om het te proberen te begrijpen, al is het maar om te voorkomen dat zoiets nog eens kan gebeuren.’

05-03-21 10:44

20

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

Bekijk het maar

Of je nu thuis streamt of eindelijk weer naar de bios gaat: twee fantasierijke filmfestivals om te blokken in de agenda. tekst Bregtje Schudel

The trouble with being born

Never like the fi rst time!

My favorite war

AANDACHT VOOR DE CLITORIS & MEER Nadat de 2020-editie vanwege corona niet door kon gaan, keert de tweede editie van het Kaboom Animation Festival – een liefdesbaby van KLIK Amsterdam Animatie Festival en Holland Animation Film Festival – terug met een knal. Een oerknal om precies te zijn, want ‘Big bang!’ is het thema van deze editie, die zowel offline – in het Ketelhuis – als online zal plaatsvinden. De titel laat zich op meerdere manieren interpreteren. Zo zijn er animatiefilms over het begin van het heelal en het leven op aarde (Life, The universe and everything), maar ook over de evolutie van en de mijlpalen binnen de animatiefilm zelf (¡Viva la evolución!).

Ook zijn er films die juist spelen met de seksuele interpretatie van een ‘Big bang!’ Zoals bij Never like the first time! van Jonas Odell, waarin vier mensen vertellen over hun eerste keer. Of Le

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 20

clitoris van Lori Malépart-Traversy, waarin de clitoris wordt afgebeeld als een schattig animatiefiguurtje, dat stilletjes hunkert naar een beetje aandacht en liefde.

Daarnaast is er deze editie zowel een programma rond de Franse animatiestudio Folimage, als extra aandacht voor de hoogtepunten binnen de Nederlandse animatie uit de afgelopen twintig jaar. Tot slot laat Kaboom een aantal langere animatiefilms zien, zoals My favorite war van Ilze BurkovskaJacobsen over het opgroeien in Letland in de Sovjettijd, en Gerrit van Dijk – ik tel mijn tekeningen van Emma Westermann, een filmisch testament, waarin de Nederlandse animatiemeester Gerrit van Dijk, die weet dat hij snel zal sterven, elke nacht één tekening maakt voor zijn allerlaatste animatiefilm.

31 maart t/m 4 april kaboomfestival.nl

LEVE DE FANTAST

31 maart t/m 4 april In deze 37ste editie van het Imagine kaboomfestival.nl

Film Festival, het grootste Nederlandse filmfestival voor fantastische cinema zoals fantasy, horror en sciencefiction, is er speciale aandacht voor de Indonesische fantastische film. Welke rol spelen mythen, demonen en geesten uit de Indonesische folklore in de nationale filmcultuur? Het themaprogramma ‘De menselijke maat van KI’ werpt een blik op de verschillende manieren waarop mens en Kunstmatige Intelligentie zich tot elkaar verhouden, zoals in de verontrustende speelfilm The trouble with being born van de Oostenrijkse filmmaakster Sandra Wollner, over een nabije toekomst waarin robots rondlopen met de herinneringen van echte mensen.

7 t/m 17 april (37ste editie) Eye en Filmhallen imaginefilmfestival.nl

WALTER STOKMAN

Le Clitoris

05-03-21 10:44

Column

21

Cindy AFLEVERING 2:

WAARIN CINDY OP ZOEK GAAT NAAR EEN VRIEND

IN DE CITY

WALTER STOKMAN

H

et ongewoon warme weer had me naar buiten gejaagd, maar ik wist niet goed waar ik heen moest gaan. In het dichtbevolkte Amsterdam, waar iedereen altijd precies hetzelfde wil doen op hetzelfde moment, is het snel te vol. Dat was altijd al zo, maar nu komt daar nog een extra portie doem bij in de vorm van ziekte, dood en bestraffende toespraken van politici.

Naar het Westerpark was geen goed idee, want dat zou er nu waarschijnlijk uitzien als een festivalterrein. Ik heb niets tegen festivals en zou er zelfs veel voor over hebben er weer eentje te bezoeken; meedeinen op de muziek met vrienden en een koel drankje… Maar dit was geen festival, alleen een druk park vol jonge mensen die na maanden eenzame opsluiting, heel dicht bij elkaar wilden zijn, wilden schreeuwen en dansen. Als kalveren die voor het eerst de wei in mogen.

Daarom koos ik een minder drukke route, langs de Haarlemmerweg richting Geuzenveld.

Ik was nog niet lang onderweg toen ik een begraafplaats passeerde. Hier had ik een jaar of twintig geleden een begrafenis bijgewoond van de eerste echte dode vriend.

Even kijken of hij er nog ligt, dacht ik. De plechtigheid herinnerde ik me nog goed, maar dankzij mijn gebrekkige gevoel voor richting had ik geen idee waar hij precies lag. Omdat ik toch niets te doen had, besloot ik hem te gaan zoeken.

Het geluid van het langsrazende verkeer en het gedempte geschreeuw van uitgelaten mensen, die zo te horen al ’s middags waren begonnen met drinken en het inademen van lachgas, was niet ver weg. Toch was het weldadig stil op de begraafplaats. Ik vond rust in het gekwetter van normale vogels en het gehamer van een specht.

In een van de eerste percelen zat een ouder stel op hun knieën een graf te verfraaien.

‘Als ik er eentje betrap, schop ik hem zo zijn graf in’, mopperde de vrouw, met authentieke Amsterdamse tongval. Er was waarschijnlijk sprake van ontvreemding van een plant of ornament.

Ik liep door en bekeek de graven. Sommige hadden het formaat van een riant tweepersoonsbed, de stenen waren gehouwen uit kostbare natuursteen en geflankeerd door beelden die steigerende paarden of huilende maagden voorstelden. Op andere graven lag slechts een marmertegel van de bouwmarkt met een tekst in plakletters, of een geplastificeerde foto.

Deze begraafplaats bestaat sinds 1897 (las ik later) en er liggen nog een heleboel mooie oude stenen, maar de commercie heeft er zijn sporen achtergelaten. Zo prijkt het logo van een uitvaartonderneming op het hek en is het voormalige ontvangstgebouw (een statig pand) verbouwd tot luxueuze horecagelegenheid met royaal terras, hotelkamers (lekker Cindy Hoetmer (53) eng overnachten op een begraafplaats) en een ruimte die op is geboren en opgegroeid sommige dagen dienstdoet als aula voor uitvaarten en waar in Amsterdam. In 2020 op andere dagen, zo stelde ik me voor, vrolijke bedrijfsfeesten verscheen haar derde zullen plaatsvinden. boek Min of meer opmerIk liep verder langs de stenen en las de grafteksten. Soms kelijke gebeurtenissen uit het leven van een raakte ik ontroerd. Op een veldje met kinderen bijvoorbeeld, treuzelaar, waarin ze haar of bij een zerk van een vrouw waarop haar echtgenoot ‘Hier leven in de stad beschrijft. ligt mijn geluk’ had laten zetten. Van anderen moest ik glimlachen, als er bijvoorbeeld ‘Proost’ stond, of ‘De kermis was zijn leven’, met daaronder een afbeelding van een botswagentje. Lief vond ik het als de familie duidelijk nog vaak langskwam, als er een brandend kaarsje stond en een gezellig bankje. Er lagen ook wat bekende Amsterdamse onderwereldfiguren, dat had mijn overleden vriend – die in zijn jeugd gedwongen door omstandigheden ook weleens iets pikte (voornamelijk fietsen) – interessant gevonden.

Drie jonge vrouwen stonden voor een goed onderhouden plot. Er was consternatie, waarbij met stemverheffing werd gesproken. Fluisteren op begraafplaatsen is kennelijk iets van vroeger.

‘Wie steelt er nou een pot van een graf?’ riep er een boos.

Daarna keken ze alle drie naar mij. Ik was de enige andere aanwezige en ik liep langzaam, zoekend langs de graven. Er was hier duidelijk een grafrover actief, maar ik was het natuurlijk niet. Toch maakte ik me snel uit de voeten. Mijn vriend moest nog maar even wachten.

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 21

05-03-21 10:44

22

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Toneelschrijver Bodil de la Parra:

‘Wij werden echt als ‘exotisch’ gezien’ Bodil de la Parra (57) blijft de verhalen van haar voorouders vertellen. Na een roman over haar Surinaamse familie schreef ze nu een voorstelling over een Surinaams gezin dat na de onafhankelijkheid in de Bijlmerflat Gliphoeve terechtkomt. ‘Het voelt voor mij heel dichtbij, omdat ik de culturen van binnenuit ken.’ tekst Margriet Prinssen foto’s Lex van der Slot

O

‘Als ik vertelde waar mijn vader vandaan kwam, vroegen ze: ‘Spreek jij dan ook Papiamento?’’

p een doordeweekse ochtend treffen we – Bodil de la Parra, de fotograaf, Kimberley Piqué van Bijlmer Parktheater en ik – elkaar bij Metrostation Ganzenhoef, op een steenworp van de roemruchte flat Gliphoeve. De flat is inmiddels gerenoveerd en heeft een nieuwe naam heeft gekregen, twee zelfs: Geldershoofd en Gravestein. Kimberley wijst ons de weg: zij woont in Zuidoost, het stadsdeel dat tot 2000 de Bijlmer heette en in de volksmond vaak nog steeds zo genoemd wordt. Het is koud maar zonnig en Bodil, die tropische roots heeft maar hier is opgegroeid en dus een doorgewinterde Hollandse is, heeft zich goed aangekleed. Warme boots, een knalrood bomberjack en een muts die ze (aarzelend: ‘Misschien toch leuker, of laten we de ijdelheid maar helemaal zitten?’) alleen voor de foto af en toe afdoet.

Al na vijf minuten kijkt ze verlekkerd naar Toko Kai Hing met een veelbelovende menukaart: ‘Die is goed, ik heb daar ooit een waanzinnig lekker broodje gehaald.’ Maar het is nog vroeg en na enig talmen beslissen we eerst nog even door te lopen.

Bodil de la Parra is opgegroeid in Osdorp, maar is ontelbare keren in Suriname geweest. Ze kwam er voor het eerst op haar zesde: ‘Mijn allereerste herinnering is die aan de warmte, alsof er een centrale verwarming heel hoog staat. Als je uit het vliegtuig stapt, is die warmte zo overweldigend, samen met de geur van de tropen.’ Vlak voor de onafhankelijkheid in 1975 was ze er ook, ze was een jaar of twaalf. ‘Ik kan me die opgewonden sfeer heel goed herinneren.’

SCÈNES OP SCHERP De nieuwe muziektheatervoorstelling De Gliphoeve draait om de enerverende avonturen van een Surinaams gezin dat in 1975 in flat De Gliphoeve belandt en is het tweede deel van een trilogie over Surinaamse Nederlanders. De la Parra is als tekstschrijver betrokken bij de trilogie, naar een idee van Geert Lageveen, die theatermaker bij Orkater én haar man is. ‘Hij heeft

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 22

de grote lijnen bedacht en samen met dramaturg Maarten van Hinte een soort staketsel gemaakt. Ik vul dat in op persoonlijk vlak: ik geef de personages body en zet de scènes op scherp. Daarin zijn de persoonlijke ervaringen van de acteurs en zangers (Manoushka Zeegelaar Breeveld, Gery Mendes, Dionne Verwey en Daniel Kolf, red.) verwerkt.’

De Gliphoeve speelt zich af direct na het uitroepen van de Surinaamse onafhankelijkheid op 25 november 1975. Een van de vele Surinamers die besluit naar Nederland te gaan, is Etta, met dochter Millie en zoon Glenn. Vader Stanley blijft voorlopig in Suriname, onder meer om voor zijn oude moeder te zorgen. Bodil: ‘Ik kan me heel goed inleven in hoe het moet zijn geweest om vanuit Suriname in Nederland te belanden.

Dan besluit je uiteindelijk de stap te wagen en kom je hier terecht, in een koud kikkerland en een totaal andere cultuur. Dat is zo’n grote schok, bijna niet te doen gewoon. Er is geen werk en er zijn amper woningen.

Veel mensen zijn toen in piepkleine pensions terechtgekomen, waar ze veel te veel geld voor moesten betalen. Ze moesten hun geld inleveren.’

Bodil heeft dat gevoel vertaald naar een script. ‘Etta probeert haar kinderen van 14 en 15 een plek te geven in hun nieuwe vaderland. Zij is leerkracht, maar niemand zit op haar te wachten. Eerst moet ze zien te overleven in zo’n veel te klein en benauwd pension.

Met haar kinderen komt ze uiteindelijk terecht in een kraakwoning in een van de leegstaande flats van Gliphoeve, zoals zoveel Surinamers in het midden van de jaren zeventig. De middenklasse-Nederlanders, voor wie Gliphoeve oorspronkelijk bedoeld was, wilden er niet wonen.’

De voorstelling volgt min of meer chronologisch de eerste vijf jaar van hun leven in Nederland, tot de kinderen volwassen zijn. ‘In het begin was het in de Gliphoeve ook echt heel gezellig. Overal woonden Surinamers, de bewoners letten op elkaars kinderen, er werd lekker gekookt en veel gefeest. Het was een soort

>

05-03-21 10:44

23

>

‘Overal woonden Surinamers, de bewoners letten op elkaars kinderen, er werd lekker gekookt en veel gefeest’

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 23

05-03-21 10:44

24

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

TRILOGIE De Gliphoeve (vanaf 3 maart in Bijlmer Parktheater) is het tweede deel van een trilogie over Surinaamse Nederlanders, een coproductie van Orkater en het Bijlmer Parktheater. De voorstelling gaat over de belevenisen van een Surinaams gezin dat in 1975 in de flat Gliphoeve belandt. Het eerste deel Woiski vs. Woiski ging over de moeizame verhoudingen tussen Max Woiski senior, die als een van de eerste naar Amsterdam kwam, zijn geliefde Alma Braaf en zijn zoon Max Woiski junior in de periode van 1930 tot 1970.

Woiski had een eigen club La Cubana in de Leidsestraat, waar hij Cubaanse en Surinaamse muziek speelde. Zijn grootste hit was B.B. met R. (Bruine bonen met rijst). Het derde deel van de trilogie staat gepland voor over een paar jaar en gaat over de periode vanaf 2000.

De Gliphoeve vanaf 3 maart, Bijlmer Parktheater 7 en 8 april, Theater Bellevue 14 april, De Meervaart 28 t/m 30 mei, ITA

culturele broedplaats, avonden met toneel en spoken word, en in elke garage of kelder was er muziek. Voor een goed feest met een toffe liveband ging je naar de Gliphoeve. Maar na verloop van tijd werden de problemen steeds groter: veel verslaafden, overal heroïnespuiten op straat en criminaliteit.’

ONTLUISTEREND GEVOEL In de voorstelling zie je hoe hard het leven kan zijn voor twee pubers die het in Suriname op zich prima deden, maar hier ontzettend moeten vechten voor hun plek. Etta’s dochter wordt een politiek activiste. Ze krijgen alle drie te maken met vooroordelen en discriminatie; een ontluisterend gevoel dat heel veel mensen gehad moeten hebben toen ze hier kwamen wonen. Terwijl ze zich gewoon Nederlanders voelen; toen zij klein waren, maakte Suriname nog deel uit van Nederland. Op school leerden ze dat de Rijn bij Lobith ons land in kwam stromen.’

Verontwaardigd: ‘Omgekeerd wisten de meeste Nederlanders helemaal niks van Suriname, en het interesseerde ze ook geen biet. Toen ik vroeger vertelde waar mijn vader vandaan kwam, vroegen ze: ‘Spreek jij dan ook Papiamento?’ Terwijl de officiële taal van Suriname het Sranantongo is; Papiamento wordt gesproken op de eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao.

Nog steeds weten veel mensen het verschil niet.’

Intussen zijn we al wandelend beland op de plek waar

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 24

de Gliphoeve stond. Nu is de ooit langgerekte doos met honingraatvormige flats in twee verschillende blokken verdeeld rondom een grasveld. Het was gerenoveerd nadat het flink uit de hand was gelopen en vormt nu al jaren een oase van rust. ‘In feite zou je kunnen zeggen dat het supergezellig is’, concludeert Bodil.

Kimberley relativeert het rooskleurige plaatje enigszins door uit te leggen dat ook in Zuidoost een flink deel van de opgeknapte huizen terecht is gekomen in handen van (meer huur betalende, dan wel koopkrachtige) nieuwe bewoners. De oude bewoners moesten elders hun heil zoeken. ‘Gentrificatie is hier ook zeker aan de orde.’ Desondanks noemt ze de samenstelling van de wijk nu ‘een goede mix van Surinamers met andere bevolkingsgroepen: Antillianen, Ghanezen, Nederlanders en expats van overal.’

Bodil groeide zelf ook op in een flat. ‘In Osdorp, dat is wel anders dan de Bijlmer. Daar heb je niet van die enorme flats. Mijn Chinees-Indonesische grootouders woonden eerst in Slotermeer en mijn ouders waren bij hen ingetrokken. Toen konden ze een nieuwbouwflat krijgen in Osdorp, in een arbeidersbuurt. Ze woonden op tweehoog, wij kregen later op de vierde etage een eigen huis en oom André woonde op de zesde. Wij werden echt als ‘exotisch’ gezien in Osdorp. Buurtbewoners vonden ons sowieso totaal raar: we aten nooit om zes uur, ze konden mijn grootouders niet verstaan, er stond altijd eten op tafel bij ons, alles was anders.

De moeders van de andere kinderen zaten altijd thuis klaar met de thee, die van mij nooit. Wij hadden een

>

05-03-21 10:44

25

> 03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 25

05-03-21 10:44

26

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

‘De moeders van de andere kinderen zaten altijd thuis klaar met de thee, die van mij nooit’ BODIL DE LA PARRA

• Werd 19 oktober 1963 geboren in Amsterdam.

• Speelt in verschillende films en tv-series, zoals Toren C, Klem en Baantjer.

• Schreef in 1995 samen met Caroline Mout haar eerste eigen toneelstuk, Orgeade Overzee. Met Wimie Wilhelm en Margôt Ros maakte ze ook Onder vrouwen (2003), Slangenvel (2005) en We want more (2016).

• Ze verwerkte haar Indische jeugdherinneringen tot de voorstellingen Ouwe pinda’s (2014) en Gouwe pinda’s (2017).

• Bracht in 2020 haar debuutroman Het verbrande huis: een Surinaamse familiegeschiedenis uit, gebaseerd op de gelijknamige voorstel ling. Hierin gaat ze op zoek naar de geschiedenis van de familie van haar vader, filmmaker Pim de la Parra.

• Is getrouwd met acteur en theatermaker Geert Lageveen.

Ze wonen in Amsterdam en hebben twee kinderen.

heel ander leven, daar was ik me ook erg van bewust. Osdorp was toen ook heel ver weg van Amsterdam voor mijn gevoel. Inmiddels zijn al die wijken ontsloten, dat vind ik wel een goede ontwikkeling.’

STUK VUIL ‘Mijn Surinaamse familie is altijd daar blijven wonen, op één oom na die na de Decembermoorden in 1982 – in Suriname werden vijftien vooraanstaande tegenstanders van het Bouterse-regime vermoord – naar Rotterdam is verhuisd. Het heeft daarna heel lang geduurd voor de betrekkingen weer enigszins normaliseerden, in het begin was er zelfs nauwelijks telefonisch contact mogelijk. Ik ben toen ook bijna tien jaar niet in Suriname geweest, tot begin jaren negentig.’

Als Bodil in Suriname kwam, voelde ze zich altijd precies hetzelfde als haar familie. ‘Totdat iemand opeens tegen me zei: ‘Wat ben jij wit!’ Ik was een jaar of 7 en zag ineens dat ik een andere kleur heb, dat had ik me nooit eerder gerealiseerd. Ik herinner me dat heel goed, ik voelde me zo buitengesloten. Mijn vader noemden ze daar ook altijd ‘de witte pier’ – hij heeft Schotse voorouders van moederskant. Tegelijk is hij echt heel Surinaams.’

In haar debuutroman Het verbrande huis dat vorig jaar uitkwam, schrijft ze: ‘Ik moet denken aan het zwarte meisje dat me ooit aankeek alsof ik een stuk vuil was. Er waren meer mensen in Suriname die me ooit zo hadden aangekeken. Ik had het alleen niet willen zien. Ik voelde me één met iedereen in Suriname,

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 26

interview

SURINAME ONAFHANKELIJK Suriname werd vanaf 1650 gekoloniseerd, eerst door de Engelsen en vervolgens door de Nederlanders. In 1674 werd Nieuw Nederland, een gebied dat ook het huidige New York omvatte, met de Engelsen onder druk ‘geruild’ tegen Suriname. Aanvankelijk was de stad Amsterdam voor 33 procent aandeelhouder, en van 1791 tot 1795 was Suriname zelfs exclusief eigendom van de stad Amsterdam. In november 1975 werd de onafhankelijkheid uitgeroepen. Tussen 1970 en 1980 verhuisden zo’n 140.000 mensen van Suriname naar Nederland; bijna de helft van de bevolking.

ongeacht kleur of afkomst, juist omdat mijn familie zo gemengd is. Maar hoe je het ook wendt of keert, in Suriname word ik gezien als wit.

‘Witte pier, zonder manier! Veeg je bil met korespier!’’

Ze is dus een schoolvoorbeeld van een ‘pinda’, zegt ze. Bodil wordt hier gezien als ‘zwart’ en daar als ‘wit’, en heeft inmiddels de rijkheid en diversiteit van haar genenpakket tot kracht gemaakt. Het zoeken naar een eigen identiteit, naar een houvast te midden van al die culturele achtergronden is een steeds belangrijkere drijfveer geworden in haar werk. Haar ouders hebben elkaar ook ooit gevonden als begin twintigers in Amsterdam, vertelt ze, door een identiek gevoel van ontheemdheid en natuurlijk de heimwee naar warmte en de zon. ‘Ik weet zeker dat dát was wat mijn ouders bond. Ze herkenden de tropen in elkaar, allebei hadden ze heimwee naar hun geboortegrond.’

DONZEN DEKBEDDEN Wandelen met Bodil is ook onderweg veel gezellige praatjes aanknopen. Je ziet haar genieten van de geuren en kleuren van de markt, van de diversiteit en de modegevoeligheid op straat. Als er vier jonge gasten paraderen in donzen dekbedden met eronder peperdure sneakers, kijkt ze hen lachend na: ‘Echt een gang, te leuk, zo hip. Sowieso weten Surinamers zich vaak fantastisch te kleden. Heel inspirerend.’

We zijn inmiddels beland bij het Bijlmer Parktheater dat de afgelopen jaren onder leiding van Ernestine Comvalius furore maakte, en waar De Gliphoeve in première zal gaan. Onder haar leiding richtte het theater zich steeds meer op talentontwikkeling en het produceren van eigen voorstellingen, zoals het succesvolle Woiski vs. Woiski in 2018. Aan de gevel hangt een enorm banier met daarop: ‘Ernestine, bedankt’.

Bodil vertelt dat ze dol is op spelen in het Bijlmer Parktheater, onder andere vanwege het publiek dat vaak vooral uit Surinamers bestaat: Woiski vs Woiski

05-03-21 10:44

27

a family affair

heeft hier maar liefst drie weken achter elkaar gestaan, met enorm succes. ‘Het is ook even wennen, want op tijd komen en beginnen, stil zijn in het theater en dat soort regels, daar zijn Surinamers niet zo goed in.

Midden in een intieme scène in de voorstelling neemt iemand gewoon de telefoon op en begint hardop een uitgebreid gesprek: ‘Mi gado, komt die taxi nou nog niet’.’ Bodil doet het voor met onvervalste Surinaamse tongval. ‘Maar het levert wel een ongekende levendigheid op en nergens anders is het applaus zo overweldigend enthousiast.’

Dan, over De Gliphoeve: ‘Een deel van de acteurs en zangers kent elkaar uit Suriname, onder andere van de jeugdtheaterschool in Paramaribo die is opgericht door de ‘grande dame’ van het Surinaamse theater, Helen Kamperveen. Een flink aantal leerlingen heeft inmiddels carrière gemaakt, zoals Daniël Kolf, die de zoon speelt. Hij woont pas een paar jaar in Nederland, dus hij is het beste op de hoogte van wat nu in Suriname cool en hip is. Dat is ook handig bij het checken van de teksten. Hij is enorm populair, onder andere vanwege zijn rol in de films De Libi en de serie Mocro Maffia.

03 UK KUNST EN VERMAAK MRT_APR 2021_SV.SF_SV2.indd 27

BROOD ZOALS HET BEDOELD IS

ANP

HETE POM Tussendoor zoeken we naar een goede toko, want inmiddels is het lunchtijd. Bodil stapt op een drietal Surinaamse mannen af die ons de Amsterdamse Poort in sturen. ‘Achteraan rechts moeten we wezen, daar zit de beste.’ Uiteindelijk belanden we toch nog ergens anders, na aanwijzingen van Sergio IJssel, een collega-acteur van haar, die we tegenkomen. Ze wisselen even snel nieuwtjes uit. Allebei zijn ze bezig met een aantal voorstellingen waarvan maar de vraag is wanneer en hoe ze te zien zullen zijn. ‘No spang’, is de conclusie, Surinaams voor: maak je niet te druk.

Sergio stuurt ons naar zijn favoriete toko waar we uiteindelijk een broodje kopen. Haar favoriet is een broodje bakkeljauw of kerrie-ei, maar ze kiest nu pom en ja, het mag heet zijn.

Ze vertelt over haar vader, inmiddels 81, over wie ze zich zorgen maakt. ‘Ik zou eigenlijk op 16 maart vorig jaar afreizen naar Suriname voor een heel gave gastrol in een heel gave serie. Ik zou dan een week langer blijven om mijn vader op te zoeken, maar dat ging dus niet door vanwege de lockdown. Toen hoopte ik in de zomer te kunnen gaan, maar ook dat is niet gelukt. De laatste keer dat ik hem gezien heb, was in juli 2019 en dat is lang geleden. Het gaat goed met hem, maar hij behoort natuurlijk wel tot de kwetsbare groep. Ik hoop dat hij zo snel mogelijk gevaccineerd kan worden, want je hebt daar de Braziliaanse variant. Hij zegt: ‘Ik leef als een kluizenaar, ik doe helemaal geen gekke dingen.’ Hopelijk lukt het om hem deze zomer of in elk geval het najaar te bezoeken.’

Haar werk voert als een ontdekkingsreis door haar leven. Voor het komende jaar ligt de focus weer op de Chinees-Indonesische tak van haar familie, waarover ze bij haar vaste producent Via Rudolphi de voorstelling Dagen van rijst schrijft. Ze hoopt er eind volgend jaar mee op het podium te staan. Het vertellen van verhalen over haar voorouders is een innerlijke noodzaak, zegt ze. ‘Het voelt voor mij heel dichtbij, omdat ik al die culturen van binnenuit ken. Alleen al mijn Surinaamse familie: die stamt af van Joods-Portugezen, maar we hebben ook Creools en inheems bloed, het is één grote mengelmoes, moksi meti. Dat maakt al die culturen voor mij even rijk als vanzelfsprekend.’

In deze rubriek portretteren we échte Amsterdamse familiezaken. Deze keer: Hartog’s Volkoren, de bakkerij die al 125 jaar brood in z’n puurste vorm bakt.

A

>

agje Dekker en haar man Gerrit Hartog waren hun tijd vooruit toen ze in 1896 uit West-Friesland naar de Jordaan kwamen om een bakkerij te beginnen. Zij bakte het brood, hij verkocht het – destijds ongebruikelijk. En het was veganistisch; dierlijke vetten kwamen er niet aan te pas. Dekker vond de industriële stoommeelfabrieken waar bakkers graan inkochten maar niks, dan miste je de controle. Toen neef Wim Hartog de zaak in 1907 overnam en er genoeg geld voor was, begon hij eigen meel te gebruiken. ‘Tot op de dag van vandaag malen we de tarwe zelf’, zegt Fred Tiggelman, de huidige eigenaar van Hartog’s Volkoren. Inmiddels wordt er wel meer geproduceerd dan de aanvankelijke zes broden, maar de werkwijze is onveranderd. ‘De kneed-, rijs- en baktijden uit 1896 hebben we weten te beschermen.

Grootbrood bakken we plantaardig, e-nummervrij en lactosevrij.’

Tiggelman droomde als jongetje al van het bakkersvak. ‘Ik had mijn slaapkamer ingericht als SRVwagen en speelde bezorgbakker-

tje.’ In 1994 begon hij als bakker bij Hartog’s Volkoren; in 2016 nam hij de zaak over. Hij is daarmee de eerste niet-Hartog die aan het roer staat; niemand uit de zevende generatie had interesse om de zaak over te nemen. ‘Maar mijn vrouw werkt al net zo lang bij dit bedrijf als ik; ze doet onder meer de administratie. En in de vakanties helpt onze dochter met de verkoop.

We zijn dus nog steeds een familiebedrijf.’

Twee jaar geleden verhuisde de bakkerij van de Ruyschstraat naar de Wibautstraat. Aan uitbreiding denkt Tiggelman net zo min als de vorige eigenaren. ‘We houden het lekker bij één pand. Wel zo overzichtelijk.’ De lessen die Wim Hartog leerde tijdens de Tweede Wereldoorlog, komen nu weer van pas: geen prijsverhogingen toepassen in crisistijd en overgebleven brood weggeven. ‘Dat laatste doen we al jaren, maar we krijgen nu ook steeds meer aanvragen van buurtbewoners die het moeilijk hebben.’

Wibautstraat 77 volkorenbrood.nl

05-03-21 10:44

28

krant KRANT

aanbieding

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Amsterdam in aquarel en pastel 1860-1925, door J.F. Heijbroek

t.w.v.

€ 32,50

Rond 1900 maakte Amsterdam een snelle groei door.

Bouwputten voor nieuwe winkels en woonwijken, een woelig uitgaansleven en fabrieken en ateliers vulden de randen van de stad en de landelijke gebieden ten noorden van het IJ op.

Die bedrijvigheid trok bekende kunstenaars zoals George Hendrik Breitner, Isaac Israels, Leo Gestel, Piet Mondriaan en Willem Witsen. Al hun werken over deze periode in Amsterdam zijn gebundeld in het boek Amsterdam in aquarel en pastel 1860-1925. Inclusief verstilde stadsgezichten die de tijdloze schoonheid van Amsterdam in al zijn facetten tot leven brengen.

Geschreven door J.F. Heijbroek, gastconservator van de tentoonstelling Breitner, Israels en tijdgenoten – Amsterdam in aquarel en pastel, die tot 30 mei in het Stadsarchief te zien is.

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN JAARABONNEMENT (€ 31,99) EN ONTVANG HET BOEK AMSTERDAM IN AQUAREL EN PASTEL 1860-1925.

OP = OP! Deze actie loopt t/m 28 april.

mail & win!

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES

SPEELKLEED AMSTERDAM 5x speelkleed t.w.v. € 49,95 Het officiële speelkleed van de stad: leuk, leerzaam en herkenbaar voor de échte Amsterdammers. Uiteraard met iconische locaties als Eye Filmmuseum, de Johan Cruijff Arena, het Rijksmuseum, Schiphol en het Van Gogh. Maar ook de grachten zijn aanwezig, de IJtunnel en de Albert Cuypmarkt. Goed voor heel veel uren speelplezier. Van elk verkochte speelkleed gaat er 1 euro naar Stichting Steun Emma Kinderziekenhuis.

Deze actie loopt t/m 28 april

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 28

GROW IN FASHION FOR GOOD MUSEUM 5x 2 tickets t.w.v. € 10 (of € 15 voor de virtuele tour) Het Fashion for Good Museum verkent de fascinerende wereld van biomaterialen in de modeindustrie in de nieuwe expo GROW, die op 6 april de deuren zal openen.

Duik in de wereld van innovatieve biomaterialen die de toekomst van de mode veranderen: spinnenzijde, ‘leer’ van stofjes uit fruitschillen of stof gemaakt van algen en kleurstoffen van bacteriën. Bezoek het museum fysiek of via een online tour met gids.

Deze actie loopt t/m 28 april

05-03-21 10:41

krant KRANT

maart/april 2021 30 33 34 36 36 38

29

WJOSVZ: INEENS HEEFT IEDEREEN EEN HOND 11X BUITENBOEKENKAST CULINAIRE TRENDS: VAN HOTDOG TOT DESEM GEZIEN: DE RINGLAMP DE LEUKSTE INSTA-BOETIEKJES DE BUURT: RONDJE LANGS GROENE PIONIERS

WINKEL OP WIELEN

ODE AAN HET EI Wat was er eerder, het kip of het ei?

Hoe zet je een ei rechtop op tafel (zoals Columbus, uit het spreekwoord)? Hoe maak je de perfecte shakshuka? Vader Guus en dochter Sara Luijters moesten hun ei kwijt en schreven Ode aan het ei, vol grappige wetenswaardigheden, geschiedenislessen, recepten en anekdotes van Amsterdamse eierliefhebbers.

Zo is een gebakken ei het enige gerecht dat altsaxofonist Benjamin Herman thuis kan en mag klaarmaken, verheugde comedian Howard Komproe zich als kind altijd op het ‘pannenkoekei’ van zijn vader en hield rapper Donnie een traumaatje over aan het ‘atten’ van drie rauwe eieren.

Van Overveen naar Hillegom via het Amsterdamse Bos richting Weesp. Lotte van der Duin (r) en Meike Heynens, beiden werkzaam in de evenementensector, besloten tijdens de coronacrisis hun creativiteit los tel laten op een oude Mercedes-bus. Het resultaat is de Winkel op Wielen, afgekort WOW, die elke week plaatsen rondom Amsterdam aandoet. De winkel is geïnspireerd op de oude SRV-wagen (wie dat niets zegt: een kleine, rijdende supermarkt) en verkoopt naast worstenbroodjes, koffie en jenever ook fijne spullen als dagcrème en boeken. Op de site is te zien waar ze per dag staan en kun je de live-locatie volgen. Handig: bij genoeg animo wil de WOW nog weleens voor je deur parkeren. winkelopwielen.nl

€ 10, uitgeverij Nieuw Amsterdam

‘IN APRIL 2021 PLANTEN WE 1000 WIJNSTOKKEN.’ Aldus chef Sico de Moel van restaurant L’invité in de Jordaan, die een moderne, duurzame wijngaard is begonnen in Bergen. Hij verwacht over vijf jaar eigen l’Invité-wijnen te kunnen schenken, exclusief voor de gasten.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 29

05-03-21 10:41

30

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

jonge honden

CORONAPUPPY’S

HASIB RANA (33) EN YELDA: ‘Mijn vriendin wilde altijd een huisdier, ik hoefde niet zo nodig. Het ging tussen een hond en een kat, en door corona werd het een hond. Ik ben heel blij met Yelda! Ze komt uit Roemenië, via Stichting Dierenbemiddeling Europa. Vandaag moest ik haar even alleen laten, maar het kan eigenlijk heel goed allemaal. Ik werk als freelancer en mijn vriendin kan Yelda straks meenemen naar haar werk. En als we eens geen tijd hebben, dan zijn er vrienden en familie die het leuk vinden om voor haar te zorgen.’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 30

05-03-21 10:41

31

HOND ADOPTEREN? De snelgroeiende vraag naar honden zorgt ook voor duistere praktijken. Er doen horrorverhalen de ronde over broodfokkers in het buitenland die hele vrachten doorgefokte puppy’s naar Nederland zenden (denk: uitgemergelde moederdieren, pups die binnen een maand sterven). Is het slimmer om een volwassen hond te adopteren? Ook dan moet je goed opletten, zegt Giulia Zonneveld van hondenschool De Gabber. ‘We trainen veel honden die geadopteerd zijn uit het buitenland. Dat is niet per se een goede zaak, want ook zo’n stichting kan malafide zijn.’ Rody Doedijns van de Raad van Beheer beaamt dat. ‘We zijn in Nederland heel goed bezig met dierenwelzijn, maar met zo’n groeiende illegale markt is het dweilen met de kraan open. Aandacht voor gezondheid en welzijn kun je alleen bij de geregistreerde rashondenfokkers echt waarborgen.’ Wil je het goed doen, trek hondenfokkers en -stichtingen dan goed na.

Om echt zeker te zijn van je zaak, ga je naar het asiel of naar een geregistreerde fokker, al heb je kans dat je dan wat langer moet wachten.

Ga je rond een uur of drie naar het park, dan struikel je bijna over de honden: puppy’s, grote lobbessen, schoothondjes. Lijkt het maar zo of telt Amsterdam ineens veel meer honden? ‘Alle hondenscholen zitten vol: wij hebben tot mei geen plek.’ tekst Karin Thybaut

IEDEREEN EEN BAAS

N

ee, het lijkt niet alleen maar zo: er zíjn meer honden in de stad. In de eerste en tweede lockdown is een heuse run op pups en adoptiehonden ontstaan. Dierenasiels kunnen de vraag nauwelijks aan, Facebookgroepen staan vol oproepjes, fokkers kampen met ellenlange wachtlijsten – sommigen lasten een fok-stop in, omdat ze niet mee willen doen aan de hype – en vanuit Oost-Europa komen hele busladingen puppy’s Nederland binnen via de beruchte ‘broodfokkers’ (zie kader hierboven). De Raad van Beheer, de Nederlandse koepelorganisatie voor het houden van rashonden, schat dat er minstens twee keer zo veel honden zijn als voor de crisis, zeker in Amsterdam. ‘Loop maar eens een rondje Vondelpark.

Je hoeft geen exacte cijfers paraat te hebben om te zien dat er véél meer honden zijn’, zegt woordvoerder Rony Doedijns.

Dat blijkt ook uit de cijfers van Dierenopvang Amsterdam (DOA). ‘We zijn helemaal volgepland met afspraken’, zegt woordvoerder Jeanine Kornmann. ‘Er is sinds een jaar zo’n twintig procent meer vraag naar honden.’ Bij navraag zien hondenscholen in Amsterdam dezelfde trend. Zo loopt het bij De Gabber in

Westerpark al maanden storm. Hondentrainer Giulia Zonneveld: ‘Van zo’n vier nieuwe aanvragen per week zitten we nu op ruim zestien.’

KNUFFELHORMOON Die stijgende vraag naar honden is een logisch gevolg van de coronacrisis. Doordat we meer thuis zitten en minder te doen hebben, is er ineens tijd om een pup intensief te begeleiden in die eerste weken en te laten wennen aan alles in zijn omgeving (socialiseren). Wilde je altijd al een hond, maar leek dat niet te combineren met je drukke leven en kantoorbaan, dan is dit het moment. Daarnaast voorziet een hond precies in dat wat veel mensen in deze tijd zo missen: sociaal contact. Bij het aaien van een hond komt knuffelhormoon (oxytocine) vrij, dat stressverlagend werkt, de pijngrens verhoogt en een gevoel van verbondenheid geeft.

En dan hebben we het nog niet gehad over het sociale aspect. Een hond is niet alleen een goede stok achter de deur om tijdens het thuiswerken even buiten de benen te strekken, maar geeft je ook toegang tot de familie der hondeneigenaren. Tijdens het uitlaten kom je andere hondeneigenaren tegen, klets je bij over puppy-

>

‘ER IS SINDS EEN JAAR ZO’N TWINTIG PROCENT MEER VRAAG NAAR HONDEN’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 31

05-03-21 10:41

32

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

jonge honden

‘‘HET IS ZÓ GEZELLIG OM ZO’N BROK LIEFDE IN HUIS TE HEBBEN’ FLORIEN VAN DER AAR (44), MEKE (12) EN TEDDY: ‘We hadden onze dochter Meke een hond beloofd zodra we groter zouden gaan wonen – we wonen nu vijf-hoog – met tuin.

Dat zou afgelopen jaar gaan gebeuren, maar corona gooide roet in het eten. De hond kwam er toch. Meke is dolgelukkig, maar ze is een echte puber en ik zorg dan ook het meest voor Teddy. Dat kan ook straks nog, want ik werk voornamelijk thuis en ga maar een paar uur per week naar de zaak. Dan neem ik haar gewoon mee. Ik was nooit zo’n dierenfan, maar door Teddy ben ik om.

Het is zó gezellig om zo’n brok liefde in huis te hebben. En ook: je hoort ineens bij ‘de mensen met een hond’. Als je een hond neemt, ben je écht niet meer eenzaam.’

MEEST GEWILD Volgens DOA is in Amsterdam de meeste vraag naar ‘handzame en makkelijke hondjes’.

Hondenschool De Gabber ziet opvallend veel poedel-kruisingen, zoals labradoodles en maltipoos. Deze tien hondenrassen zijn volgens de Raad van Beheer het populairst in het hele land: 1. Labrador retriever 2. Duitse herder 3. Golden retriever 4. Berner sennenhond 5. Staffordshire bull terrier 6. Chihuahua 7. Boxer 8. Franse bulldog 9. Cavalier king charles spaniel 10. Engelse bulldog

cursussen, de beste merken hondenvoer en puberperikelen (ja, ook honden kunnen onuitstaanbare tieners zijn) – en voordat je het weet heb je er nieuwe vrienden bij.

ONHANDELBAAR Maar niet iedereen is even enthousiast over het stijgende aantal baasjes in de stad. Mensen zouden vooral nú een pup willen, en daardoor kiezen voor foute fokkers en rassen en niet beseffen wat de zorg voor een hond precies inhoudt. Alle tijd die je kwijt bent met de opvoeding van een hond bijvoorbeeld, maar ook: alle dierenartsbezoeken, de trainingen, het feit dat het gemiddeld een jaar duurt voordat ie gewend is aan z’n nieuwe thuis.

Wendy van Loenen is hondentrainer bij Kynologenclub Amsterdam – normaal voor sporthonden, maar door de enorme vraag naar puppycursussen nu ook voor puppy’s. ‘Honden moeten leren omgaan met mensen en andere honden. Voor veel mensen is hun coronapup het eerste hondje, en juist die eigenaren zonder ervaring kunnen wat hulp gebruiken. Maar de hondenscholen

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 32

zitten vol: wij hebben tot mei geen plek.’

Gebrek aan training kan problemen geven, zegt Van Loenen, zeker in een drukke stad waar het wemelt van de mensen en andere honden.

Jeanine Kornmann van DOA deelt die zorgen.

‘Met alle hondenscholen die nu dicht of volgeboekt zijn, komt zo’n ‘onhandelbaar’ dier bij ons terecht. We krijgen nu al honden binnen die zijn aangeschaft via Marktplaats of een broodfokker, omdat het baasje er geen raad meer mee weet.’

Om jezelf én het dier daarvoor te behoeden, is het volgens Kornmann belangrijk om vooruit te kijken als je overweegt een hond te kopen. Want wat gaat er gebeuren als de crisis voorbij is? Worden de ‘impulsaankopen’ dan thuis aan hun lot overgelaten omdat de baasjes weer naar kantoor gaan?

Natuurlijk, de verwachting is dat thuiswerken de norm wordt en er zijn honderden uitlaatservices in Amsterdam, maar feit blijft dat een hond een enorme verantwoordelijkheid is. ‘Denk niet alleen aan jezelf’, zegt Kornmann. ‘Je kunt wel nú een hondje willen, maar bedenk ook of het goed is voor het dier. Informeer je goed, bezint eer ge begint.’

>

05-03-21 10:41

33

11X BUITENBIEBJES JASPER WIEDEMAN (57) EN KEET: ‘Ik kreeg Keet net voor de tweede lockdown in november, via een fokker die ik ken – mijn vorige hond was van hetzelfde ras. Je komt er makkelijker tussen als je al een netwerk hebt. Ik werk niet meer, dus ik heb genoeg tijd voor Keet, maar ik zorg wel dat ze leert om alleen te zijn. Het socialiseren is nu behoorlijk ingewikkeld: je kunt niet naar de kinderboerderij, naar de Intratuin of het openbaar vervoer in. In de parken is het veel drukker en mensen geven Keet graag aandacht. Als ze springt, vindt iedereen dat schattig. Leer haar dan maar eens dat ze dat niet mag.’

tekst en foto’s Tim van der Meer

Even loskomen van al die beeldschermen?

Scoor iets rustgevends van papier (!) in deze 11 openluchtboekenkasten.

1. DUBBELE WINST

7. VAKMANSCHAPJES

Een buitenbibliotheek past overal, dus zelfs in dit korte tussenstraatje is ruimte gevonden voor twee boekenkasten. Veel te kiezen dus!

Eerste Marnixdwarsstraat

Deze buurtbieb in Nieuw-West is gemaakt in samenwerking met het Hout- en Meubilerings College en dat is te zien: subtiel, stevig en superhandig ingedeeld.

2. BOMVOL

Berlaarstraat 28

Voor een uitgebreid aanbod ben je hier aan het juiste adres. Dit prachtig gesorteerde boekenkastje is vooral voor de thrillerfanaat een vondst.

Da Costakade 202

YVETTE DE BOER (28 EN SAMMY: ‘Op straat hebben al zeker drie mensen tegen me gezegd: ‘Coronapuppy zeker?!’ En tuurlijk, dit was hét moment om een hond te nemen. Ik wilde dat al jaren en nu kon het. Maar ik ben het afgelopen jaar ook verhuisd naar een huis met tuin, dat gaf de doorslag. In het park begint om 15.00 uur standaard het puppy-uurtje.

Dat is heel gezellig, je hebt er meteen een hele inside crowd bij. Ook handig: vriendinnen zetten Sammy op hun datingprofiel, dat levert blijkbaar veel matches en gesprekken op.’

CHECKLIST - Je dier heeft tijd, aandacht, liefde en begeleiding nodig. Bedenk of je dat ook na corona nog voldoende kunt geven.

- Houd rekening met geld en tijd voor de dierenarts. Voor ziekte, maar ook voor inenting, ontworming en andere preventieve zorg.

- Check de plek waar je een dier vandaan haalt.

Is de hond gezond, goed gesocialiseerd, heb je een goed beeld van zijn karakter? Als je een puppy bij een fokker koopt, is de moederhond ook bij de pups aanwezig.

- Denk goed na over je toekomst: zijn er grote veranderingen op komst, zoals een verhuizing of baby? Misschien is het dan beter om even te wachten.

- Doe je research naar betrouwbare fokkers en stichtingen. Zorg dat je weet waar je hond vandaan komt. Of ga naar het asiel, natuurlijk.

>

Meer tips? Kijk op doamsterdam.nl/adoptietips en houdenvanhonden.nl

3. KIEKEBOE(K) Je moet even zoeken, want deze boekenkast zit verstopt achter een muurtje bij de kruising met de Fagelstraat.

Exclusief voor de kenners (en Uitkrantlezers) dus.

8. LEZEN MAAR Nog zo’n mooi zelfgemaakt kastje, net een vogelhuis.

Gelegen aan het Liedekerkeplantsoen, meteen ook de perfecte plek om een boek open te slaan.

9. HUISELIJK

Nassaukade 61

4. FLAMBOYANT

Marga Klompélaan 12

Planciusstraat 67 (t.o.)

5. NIET TE MOEILIJK Je zou er zo aan voorbij lopen, maar dit kleine boekenkastje is er wél.

Al is het meer een boekenkistje (en lacht vanaf de achterwand Kim Jong-un je toe).

Reguliersgracht 32

6. BIJNA ALS NIEUW Jordanezen mogen op buitenbiebgebied al niet klagen, en dan is deze boekenkast in de Nieuwe Leliestraat ook nog netjes afgedekt met een zeil.

Next level!

2.

3.

4.

Liedekerkeplantsoen 20

Wat een gezelligerd, deze kast in de vorm van een huisje met rood dak, inclusief bloem en deurtje.

Gevalletje klein maar fijn.

Het is geen opgeruimd type, dit rode kastje in de binnenstad, maar schatzoeken kun je er wel. Voor de liefhebber ligt er zelfs nog een paar schoenen.

1.

5.

6.

10. LEESHOEK Twee kastjes én een stoel: luxueuzer dan dit wordt het niet.

Er is keuze genoeg en ook de tijdschriftenfanaat heeft hier, in de Hoofddorppleinbuurt, wat te bladeren.

7.

8.

Rietwijkerstraat 27

11. EN DAT IS DRIE Nog even doorverzamelen en er ontstaat vanzelf een nieuwe OBA-locatie, moeten ze hier denken. In deze boekenpassage aan het IJ ga je zeker wat moois vinden.

9.

10.

Sumatrakade 1155 11.

Nieuwe Leliestraat 150

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 33

05-03-21 10:41

34

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

Restaurants in de stad hebben het niet makkelijk, maar blijven zichzelf opnieuw uitvinden. Vijf culinaire trends.

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl

HET BETERE SNACKVOER

S

ombere tijden vragen om troostrijk eten. Dan kun je naar de snackbar om de hoek rennen, maar liever zoeken we het wat hogerop. Er vindt tegenwoordig namelijk een evolutie plaats in de wereld van de snacks. De knapste culinaire koppen hebben zich over allerhande fastfood zoals hotdogs, hamburgers en kaassoufflés gebogen. Niet alleen bijzonder lekker, ook van echt goede ingrediënten gemaakt en niks pre-fab.

Zo is de ‘in-between-burger’ van (groente)restaurant Entrepot helemaal homemade. Van het bijna-brioche-broodje op basis van aardappel tot het zelfgemalen vlees (onderrib) en de

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 34

ingelegde groenten. En ook de vegetarische variant gemaakt van tempeh is een heus hoogstandje.

Restaurant Foer ging onder de naam Bøn aan de slag om die andere Amerikaanse snackklassieker van de broodnodige allure te voorzien: de hotdog (zie foto). Met een speciaal broodje (ook weer met aardappel), een homemade duurzaam varkensworstje, wat zuurkool, gebakken uien en een geheim sausje. Maar ze hebben ook een hotdog met huisgerookte zalm, koolrabi en yoghurtsaus, en voor de vegan een variant met geroosterde en gedroogde wortel, geglaceerd met duindoornazijn. En zo valt er meer te snacken op niveau in de

stad: restaurant Gebr. Hartering maakt Limburgs zuurvlees met friet, een krokante kaassoufflé met smeuïge Hervé (een Limburgse kaas, de broers Hartering komen zelf uit die contreien) en ossenstaartkroket met chipotle (gerookte peper). Bij Wilde Zwijnen bakken ze knappe kibbeling, broodjes huisgemaakte frikandel en wildzwijnstoof met friet. Wij hopen hevig dat snacks nooit meer teruggaan naar treurig. restaurantentrepot.nl foeramsterdam.nl gebr-hartering.nl wildezwijnenwinkel.nl

05-03-21 10:41

35 AANGEKLEDE SANDWICH Als je rond lunchtijd de straat op trekt vanuit je thuiskantoor, wil je wel een behoorlijk broodje kunnen krijgen. Gelukkig verkopen steeds meer plekken een echt bijzondere sandwich. Oesterbar Brut de Mer in De Pijp heeft brioche met heilbot tempura en tartaarsaus. De kraam van Café Parlotte op de Westerstraat heeft onder andere broodjes kreeft en potato parm (aardappel parmezaan). Of ga naar Bambino op de Vijzelgracht voor een warme baguette met gehaktbal, parmezaan, basilicum en hot sauce. brutdemer.nl, parlotte.nl, bambinobar.nl

DESEM We bakken massaal zelf brood sinds corona, maar er komen ook steeds meer plekken bij waar je écht goed desembrood kunt kopen. Zo opende restaurant As (dat niet langer op de Zuidas zit) in februari Stadsbakkerij As in de Czaar Peterbuurt in Oost. Je koopt hier het fameuze As-brood van Bakker Eef, maar ook olijvenstokbrood, zoetigheden en Hollandse zuivel.

Ook in West is onlangs een zeer bekwame bakkerij neergestreken: Fort Negen in de Jan Eef. Naast prachtige zuurdesembroden maken ze ook rozijnennotenbrood van lokale granen. De broden zijn ook te koop bij verschillende winkels in de stad. facebook.com/broodvanasamsterdam, fortnegen.nl

NEW INDONESIA Altijd lekker: een bordje nasi rames van de toko om de hoek, maar we zijn blij dat er ook met een frisse blik naar de Indonesische keuken wordt gekeken. Bij De vrouw met de baard, bekend van hun ‘Brooklyn-to-Bali comfortfood’, staat behalve vegan jackfruit rendang nu ook een rendang van pastinaak en paddenstoelen op de kaart. Restaurant DS (De School) maakt smoor en vreselijk knapperige gado gado, maar bijvoorbeeld ook spruitjes en savooiekool met pandansaus. En dat saté niet staat voor een paar hompen vlees op een stokje weten ze dondersgoed bij Gebr. Hartering. Hun op houtskool gegrilde spiesjes met gemarineerde kippendij (of kalfstestikel voor de waaghalzen) naderen perfectie. devrouwmetdebaard.com, gebr-hartering.nl, DS/De School (via deliveroo)

PIES & PITHIVIERS De liefde voor Britse pies begon een paar jaar geleden bij The Cottage in Oost. Het charmante zaakje serveert al vanaf de opening stoofvlees, paddenstoelen en groenten in een goudbruin bakje van deeg, waardoor de inhoud ontzettend sappig blijft. Een pie is natuurlijk ook het ideale meeneemgerecht om thuis op te warmen, dus gek is het niet dat iedereen zich op de pie heeft gestort tijdens de lockdown. Restaurant Slagerij De Beurs heeft bijvoorbeeld een prachtige pie met schenkel en mierikswortel. De Gouden Reael van tv-chef Alain Caron maakt een verfijnde Franse versie: de pithiviers, een bolle bladerdeegpastei met eend of pompoen. thecottage.amsterdam, slagerijdebeurs.nl, goudenreael.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 35

05-03-21 10:41

36

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

GEZIEN

EN ZO...

Scrollen, scoren en afrekenen: We winkelen via Instagram.

Vijf shoptips om te volgen.

tekst Sanne de Bruin

DOOR EEN RINGETJE tekst Kim van der Meulen

Beautyvloggers weten het allang: wil je een beetje kwiek overkomen op beeld, dan kun je niet zonder ringlamp. Die zorgt namelijk voor een gelijkmatige, egale belichting waarin wallen en oneffenheden spontaan verdwijnen – op beeld dan.

Ideaal voor fotografen en tegenwoordig ook voor influencers, maar na afgelopen jaar staat de ringlamp daarnaast steeds vaker te stralen in menig thuiskantoor. Wie zijn slecht verlichte zolderkamer of grauwe winterhuid niet meer kan aanzien tijdens het zoomvergaderen, hoeft de lamp alleen maar strategisch achter z’n laptop neer te zetten om plotseling vol nieuwe energie voor de dag te komen.

Om te voorkomen dat je dan meteen door de mand valt, is het wel handig om van tevoren even te experimenteren. Draag je bijvoorbeeld een bril, dan moet je je statief waarschijnlijk wat verhogen om jezelf en je collega’s niet te verblinden met de reflectie van de lamp. De meeste ringlampen, die trouwens met ledlicht werken, hebben bovendien drie standen waarmee je een beetje kunt pielen voor het beste resultaat: koud, warm en gemengd licht.

De eerste telefoonringlampen – ja, die bestaan ook al: miniexemplaren voor perfecte selfies – moeten we nog tegenkomen op straat, maar als thuiswerker hoef je je dus nergens voor te schamen met een ringlamp in de hoek. Overtuigd? Via AliExpress heb je er al een voor een tientje, maar voor betere merken als Falcon Eyes en Caruba betaal je 85 tot 160 euro.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 36

ELSIE AMSTERDAM Nog meer edelstenen (en zoetwaterparels) vind je bij Elsie, die er ultrazomerse kettingen en armbanden van maakt. De kleurencombinaties zijn eindeloos: rood, paars, groen, blauw – Elsie rijgt het met liefde aan elkaar. En leuk: je kunt zelf een verzoek voor een ontwerp of kleur indienen. Dat doe je, net als bestellen, via een berichtje op haar Instagramaccount. Vanaf 29 euro heb je al een vrolijk exemplaar om je nek of pols hangen. @elsie.amsterdam

05-03-21 10:41

37

n:

MOOIS VAN LARA Een Instagramaccount met vintage prullaria waar je domweg gelukkig van wordt, dat hebben we aan Lara te danken. Denk aan dierenbeeldjes, kristallen wijnglazen, sierschalen, messing accessoires en allerlei soorten spiegels en vazen. Staat er ‘Verkocht’ bij, dan vis je achter het net, maar niet getreurd: er wordt elk dag wel iets nieuws online gezet. En voor het gemak: je kunt het laten opsturen, maar haal je het zelf op in West, dan pronkt die porseleinen boxer vandaag of morgen al op je salontafel. @mooisvanlara

MASHA MARIA Alsof je wegkruipt in een warme, nostalgische deken waar je de komende weken niet meer uit wilt klimmen: zo voelen de jasjes van Masha Maria. Niet gek ook, want de Amsterdamse designer tovert vintage dekens – vooral gescoord in en om Amsterdam – om tot (veelal pastelkleurige) jacks, winterjassen en truien. Haar filosofie: maak gebruik van wat er al is en stel je het opnieuw voor, maar dan in een andere vorm en met een nieuw doel. Upcycling dus. Elk item is handgemaakt en daarmee uniek; een wollen jas kost je zo’n 360 euro. @mashawithmaria

NOMADIC GEMSTONES De een zweert bij de vermeende heilzame krachten, de ander vindt het gewoon geinige dingen. Hoe dan ook, mooie edelstenen scoor je bij Nomadic Gemstones, die ze meteen voor je verwerken in handgemaakte zilveren sieraden. Het werkt als volgt: je kiest je steen, stijl (ketting, ring of oorbel) en maat. Dat laat je via een DM’tje op Instagram weten en voor je het weet ligt je nieuwe sieraad op de deurmat. De prijzen variëren van 49 tot 79 euro. @nomadicgemstones

DE RUILHOEK Al meer dan veertig jaar prijkt op de hoek van de Maasstraat een van de grootste tweedehandskledingwinkels in Amsterdam: de Ruilhoek. Je vindt er merkkleding, schoenen en accessoires voor vrouwen én mannen en sinds de lockdown shop je die ook gewoon online: via Instagram, verwerkt in gelikte outfitsuggesties. In de virtuele schappen liggen o.a. exclusieve merken als Versace, Stella McCartney en Emporio Armani, maar ook koopjes van de nieuwere collecties van H&M, Zara of & Other Stories. @deruilhoek

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 37

05-03-21 10:41

38

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

GROENE ROUTE Met de lente in je neus wordt de drang steeds sterker: de natúúr in! Maar dat kan dus ook prima binnen de stadsgrenzen. Een route langs duurzame en groene pioniers. tekst Karin Thybaut illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock

N

u de pandemie maar blijft doorsudderen en we niet op reis kunnen, wordt thuis nog belangrijker. Muurtje schilderen, een nieuwe bank, balkontuin…

Maar waarom zouden we dat gevoel van herwaarderen en je thuis voelen niet doortrekken naar eigen stad – en zelfs planeet? ‘Dit is het moment om weer contact te maken met de aarde, om na te denken over onze lifestylekeuzes en zo langzamerhand wat duurzamer te worden’, vindt Anouschka Trauschke van Tours that Matter, een reisorganisatie die zich richt op toerisme met een positieve impact.

Voor een nieuwe tour ging Trauschke op zoek naar de groene pioniers van Amsterdam: stadstuinen, plukbossen, cafés en musea die je helpen om duurzamer te winkelen, consumeren en leven. ‘Ik ging bij hen langs voor mijn werk, maar daarna ben ik op zoek gegaan naar de initiatieven in mijn eigen buurt: waar was de compostplek, waar kon ik mijn afval scheiden? En samen met de buren maak ik nu een leuke buurtroute langs boomspiegeltuintjes in de straat. Laat je dus vooral inspireren door wat er al is en kijk wat je kunt toevoegen in je buurt. Waar kun je nou beter beginnen met verduurzaming dan in je eigen stad?’ Voor een goed begin neemt Anouschka Trauschke je mee langs tien groene plekken.

KANTOORKARAVAAN ‘Een werkplek midden in de natuur! Werk je e-mail weg, hak tussendoor wat hout en kom helemaal zen weer terug naar de concrete jungle.’

MEDIAMATIC Mediamatic organiseert lezingen, workshops en kunstprojecten gericht op natuur,

KORTE PAPAVERWEG 2B

DE CEUVEL Culturele locatie, duurzaam café en een drijvende bed & breakfast. Er is ook een kas waar groenten en kruiden geproduceerd worden voor Café de Ceuvel en voedingsstoffen gerecycled worden. Alles op het menu heeft ergens een positieve impact.

KORTE PAPAVERWEG 4

biotechnologie en kunst en wetenschap. ‘Leer je eigen parfum maken en oesterzwammen kweken of doe op vrijdag mee met de rondleiding door de labs. Inclusief een multisensorisch (waarbij alle zintuigen geprikkeld worden, red.) café.’

DIJKSGRACHT 6

CACAO MUSEUM ‘Een fijne smaak én het behoud van regenwouden worden hier gecombineerd. Het museum promoot bean to bar-chocolade die niet alleen fijn smaakt, maar ook duurzaam, eerlijk, ambachtelijk en zelfs gezond te noemen is.’ Er zijn in niet-coronatijden proeverijen, workshops, diners, exposities, rondleidingen en lezingen.

CZAAR PETERSTRAAT 175, CACAOMUSEUM.NL

DE MOESTUINSCHOOL ‘Een buitenschool voor volwassenen: bij de Moestuinschool leer je alles wat je moet weten om je eigen moestuin te maken en onderhouden.’ Elke twee weken is er les. En je neemt je eigen oogst natuurlijk mee naar huis.

SIXHAVENWEG 1021, SOEPUITNOORD.NL/NIEUWMOESTUINSCHOOL

TOURS THAT MATTER Anouschka Trauschke (31) leidt, samen met Berber Hidma en Katjalisa Reiter, Tours That Matter. Missie: de toeristenindustrie opnieuw uitvinden. Met hun tours inspireren ze mensen om nieuwe perspectieven te ontdekken op maatschappelijke onderwerpen. De gids Natuur in de stad is te downloaden via gemtracktravel.com.

GREEN LIGHT EXPERIENCE ‘De Green Light Experience laat je de Wallen op een heel nieuwe manier (her)ontdekken: door te focussen op de groene hotspots en duurzame parels.’ Van lokaal gebrouwen bier tot fairtrade chocolade dus. Je krijgt een kaart van de wijk in je mail en de tour duurt ongeveer anderhalf uur.

OUDEZIJDS VOORBURGWAL 136, GREENLIGHTDISTRICT.NU/EXPERIENCE

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 38

OOST INDISCH GROEN & HET FLEVOPARK ‘Tijdens de Walk & Talks van Oost Indisch Groen (‘Het Groene Oosten’) leer je alles over gemeenschappelijke tuinen, stadslandbouw en het grenzeloze potentieel van groene steden.’ Ga daarna door naar het Flevopark: stadspark en natuurgebied in één. Zijn er

05-03-21 10:41

39

kinderen bij? Die kunnen los in Natuurspeeltuin Jeugdland. Of ontspan zelf met een lokaal gedistilleerd likeur bij ’t Nieuwe Diep.

KRAMATWEG 51, FLEVOPARK

ANNA’S TUIN & RUIGTE ‘Aan de rand van Amsterdam vind je permacultuurproject Anna’s Tuin & Ruigte, met wilde natuur, een gemeenschappelijke groentetuin en een voedselbos. Je kunt hier wandelen en workshops volgen, maar het leukst zijn de pizza-activiteiten: beleg een pizza met kruiden en groenten en deel ’m met anderen.’

SCIENCE PARK 904

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MRT_APR 2021–SF_SV_MB_SV1.indd 39

TIPS VAN NANCY (DE MOESTUINSCHOOL): • ‘Moestuinkriebels? Begin klein: kruidenpotjes zijn perfect om mee te starten.’

• ‘Als je je planten nauwlettend in de gaten houdt, kun je hun gedrag leren kennen en dat als basis gebruiken voor toekomstige projecten.’

100% VEGAN Het aantal vegetariërs en veganisten groeit elk jaar en vegan restaurants als de Vegan Sushi Bar en de Vegan Junkfood Bar krijgen steeds meer fans. Dan kan een vegan supermarkt dus niet lang op zich laten wachten, toch? In januari opende Vegan Fresco, de eerste vegan supermarkt in Nederland. Bezoekje waard!

Jan Evertsenstraat 23

TIPS VAN JOÃO (OOST INDISCH GROEN): • ‘Fermentatie helpt je om voedsel langer te bewaren; je kunt vrijwel elke groente fermenteren. Neem de restjes in je koelkast en check YouTube voor de werkwijze.’

• ‘Begin met iets eenvoudigs, zoals zuurkool, en ga dan verder met recepten die meer aandacht vereisen, zoals kombucha of zuurdesem.’

05-03-21 10:41

AMSTERDAM

GIF TS Maak kennis met lokale makers Maak je familie, vrienden óf jezelf blij met typisch Amsterdamse cadeaus en unieke producten van makers uit de stad. Van knutselspullen en posters tot sieraden, woonaccessoires en gezelschapsspellen, je shopt het allemaal in de I amsterdam Store en via de I amsterdam webshop. www.iamsterdam.nl/webshop en Amsterdam Centraal Station, IJ-zijde Houd iamsterdam.nl in de gaten, hier kun je terugvinden wanneer onze medewerkers voor je klaar staan in de I amsterdam Store.

Paper Vase €12,50 ad Store Uitkrant mrt.indd 1 02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 40

Van Gogh Fietsbel €14,95

Dutch Design Opbergbox €14,99 25-02-2021 10:46 05-03-21 10:36

021 10:46

maart/april 2021

KRANT

42

t/m

48

48 49 50

41

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON TERUGBLIK: AMSTELDIJK 21 QUESTIONS: STREET ARTIST JDL

PAST PRESENT FUTURE Als iets het werk van de internationaal gevierde fotograaf Justine Tjallinks typeert, dan is het wel haar fascinatie voor imperfecties en zwak voor outsiders. Dat komt ook terug in haar solo-expositie Past present future (gratis te bezoeken in de Kahmann Gallery – wel even een tijdslot reserveren), waarbij het omarmen van schoonheid in diversiteit en ‘anders-zijn’ centraal staat. Tjallinks, die eerder art director bij modetijdschrift L’officiel was, liet zich dit keer inspireren door oude Hollandse meesters en werkte met gedempte kleuren, uitgebalanceerde composities en designstukken van o.a. ontwerper Ronald van der Kemp. Het resultaat is een krachtig modern tijdsbeeld, met een knipoog naar het verleden.

GLORY (JUNO), 2020 –JUSTINE TJALLINKS

9 april t/m eind mei kahmanngallery.com

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 41

05-03-21 10:36

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

1,5

METER

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

POP

TONY ROE SOLO Tony Roe timmert al een tijdje aan de weg als toetsenist, com1,5 ponist en 1,5sounddesigner. Sinds METER METER zijn afstuderen aan het Con➜...➜ servatorium van Amsterdam ➜...➜ GENIET in 2009 zoekt hij naar nieuwe VERSTANDIG, GENIET VERSTANDIG, HOUD manieren om muziek te maken.

HOUD AFSTAND AFSTAND Zo gebruikt hij visuals en andere media die volledig interactief met de muziek zijn, om te improviseren. Speciaal voor Bimhuis Productions schreef hij nieuw werk en treedt hij voor het eerst solo op. De piano wordt aangevuld met modulaire synthesizers en interactieve visuals, gemaakt door Marcel Wierckx. vr 26 maart 19:30 en 21:30, Bimhuis, € 21,ERIC STECKEL De inmiddels 30-jarige Eric Steckel is één van de snelst groeiende gitaarvirtuozen in de blues- en rockwereld. Al meer dan tien jaar toert hij onafgebroken de wereld over met zijn energieke en soulvolle blues. Een must-see voor fans van Stevie Ray Vaughan, Jimi Hendrix en Joe Bonamassa. vr 26 maart 19:30, Q-factory, € 18,ANBU Het creatieve raptrio uit Venlo staat bekend om hun energieke tracks met harde beats en veel melodie. Het collectief was al een tijdje actief, maar na hun single ‘Barkie’ ging het hard met als gevolg energieke liveshows op o.a.

Lowlands en WOO HAH! wo 31 maart 20:00, Paradiso, € 14,50 ZOUTMUS - IN CONCERT De droogkomische funk/rockband Zoutmus brengt een knallende, onvoorspelbare, muzikale explosie. Een uur lang Zoutmusclassics, nog nooit eerder gehoorde muziek en scènes waarvan je denkt: nu wordt me eindelijk weer eens een keer de waarheid verteld. Van strakke funk tot rauwe rock, van IJmuiden tot Landsmeer, van je oren tot je scheenbeen en weer terug. vr 2 april 19:30, DeLaMar, € 17,50 OG3NE - SWEET HARMONY TOUR Jong en oud omarmen de ‘Ladies With The Golden Voices’. Op veler verzoek terug in het theater: de magische stemmen van Lisa, Amy en Shelley met hun eigen live band met de Sweet Harmony Tour. vr 2 april 20:00, Carré, € 25,50 CHARLY LUSKE - THE STORY OF GEORGE MICHAEL: UP CLOSE & PERSONAL De ode aan zanger George Michael, ‘Story of George Michael’ wordt vervolgd. Dit keer speelt Charly Luske met zijn band akoestisch ‘Story of George Michael - Up close & personal’. In een kleinere bezetting met deels nieuw repertoire t.o.v. de vorige show. vr 2 april 19:00, Schouwburg Amstelveen, € 30,50 VALVETRONIC BRASSBAND EP RELEASE Deze jonge twaalfkoppige brassband uit Amsterdam, Rotterdam en omstreken presenteert zijn eerste EP, met de welluidende titel ‘First Mayhem’. Met veel blazers en een overdonderende liveshow, en heel veel dikke nieuwe tunes. za 3 april 20:00, Melkweg, € 11,50

KRANT

KIKI SCHIPPERS &BAND Kiki Schippers bedrijft satire bij Spijkers met Koppen, schrijft columns voor het AD, ontving de Annie M.G. Schmidtprijs en werd al vier keer genomineerd voor het beste theaterlied. Met een gitaarkoffer vol nieuwe liedjes en een auto vol knappe muzikanten bezingt ze kwetsbaar, oergeestig en fel de wereld vanuit haar ogen. di 6 april 20:30, Griffioen, € 12,50 MARIA MENDES + JOHN BEASLEY + METROPOLE ORKEST De weemoed en het verlangen van de fado, de Portugese volksmuziek, zijn sterk aanwezig in het nieuwe avontuur van jazzdiva Maria Mendes. Samen met het Metropole Orkest werpt zij met haar nieuwe cd ‘Close to Me’ een eigentijdse blik op het genre.

De Portugees-Nederlandse zangeres vertolkt eigen songs en bestaande fado’s in weelderige symfonische jazz-orkestraties van John Beasley, de Amerikaanse pianist/dirigent die samenwerkte met Miles Davis. do 8 april 20:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 GIANT ROOKS Giant Rooks behoort tot een van de bands die nog zónder debuutalbum Europese clubshows uitverkoopt. Deze jonge band uit Hamm (Duitsland) maakt opzwepende, intieme en vooral tijdloze indiepop, die in combinatie met de krachtige stem van zanger Frederik Rabe enthousiast wordt vergeleken met alt-J en The Kooks. do 9 april 19:30, Melkweg, € 18,40 BOI AKIH Sinds 1996 vormen de charismatische zangeres Monica Akihary en gitarist/ componist Niels Brouwer het kameleontisch koppel Boi Akih dat van Oost Europa en Zuid-Afrika tot Zuidoost Azië optrad. Even grensoverschrijdend klinkt hun repertoire waarin uiteenlopende muziektradities organisch versmelten met Europese improjazz. Voor hun nieuwste album ‘Storyteller’ werken Akihary & Brouwer samen met de Hongaarse blokfluitist Dodó Kis en de Westafrikaanse koraspeler Sekou Dioubate. Tezamen vier nomadische geesten die onverwachte ontmoetingen tot virtuoze verhalen smeden. vr 9 april 20:30, Amstelkerk, € 25,PAUL WELLER De Britse singer-songwriter Paul Weller maakte in de jaren zeventig furore met The Jam, in de jaren tachtig met The Style Council en in de jaren negentig als soloartiest. In Groot-Brittannië wordt hij gezien als een van de meest invloedrijke artiesten en werd hij door de Britpopgeneratie gekroond tot ‘The Modfather’.

Zijn laatste studioalbum is ‘True Meanings’ uit 2018, waarop Noel Gallagher en Lucy Rose meespelen. Onlangs bracht Weller het livealbum ‘Other Aspects, Live at the Royal Festival Hall’ uit. zo 11 april 19:00, Paradiso, € 44,50 JACK AND THE WEATHERMAN De muziek van het duo Jack and the Weatherman, oftewel Berry ‘Jack’ Krikken en Sebastiaan ‘Weatherman’ Weerman, klinkt als vrolijke, zonnige folkpop,

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 42

maart/april 2021

AGENDA

TIP

of Holland. Ze scoorde grote hits met o.a. ‘More’ en ‘Keep Your Head Up’. Na het uitbrengen van drie albums, het winnen van een Edison en een periode van rust kwam Sandra terug met het album ‘Human Alien’, een sterke popplaat met persoonlijke nummers over wat identiteit is, wat echt is en wat niet en de illusies van het leven. vr 23 april 19:30, Q-Factory, € 21,-

FATIMA YAMAHA Dj en producer Fatima Yamaha is één van de alter ego’s van Bas Bron, bekend als lid van De Jeugd van Tegenwoordig. De bijzondere, melancholische dancetrack What’s A Girl To Do uit 2004 groeide door de jaren heen uit tot een tijdloze dansvloerklassieker in underground clubs. De muziek van de Amsterdamse producer herken je uit duizenden door de eigenzinnige mix van vintage synthesizers, funky baslijnen en harde beats.

Paradiso, 8 april

ANNELIES VAN DER VEG

42

JAYH De Amsterdammer Jaouad Ait Taleb Nasser, beter bekend als Jayh, is een populaire R&B artiest en producer bekend van de hit Mijn Baby van zijn eerste mixtape Jayh.nl, de track Mijn Hossel met Hef, Adonis en Kempi en zijn succesvolle debuutalbum Jayh Jawson. Na het verlaten van label Top Notch voor label Avalon Music is Jayh teruggekomen met de hits We Zijn Hier met Dio, Bokoesam en Ronnie Flex, Osso en Again & Again.

Melkweg, 18 april geïnspireerd door artiesten als Jason Mraz, Milky Chance en The Lumineers, maar vooral ook door het leven, de zon en de Haarlemse surfcultuur. In 2018 bracht Jack and the Weatherman hun debuutalbum ‘The Lucky Ones’ uit, die goed werd ontvangen in binnen- en buitenland.

In Paradiso wordt hun nieuwe album gepresenteerd. zo 18 april 19:00, Paradiso, € 15,50 NEKFEU Nekfeu is een Franse rapper en acteur. In 2015 verscheen zijn eerste solo album ’Feu’ die de top 3 in de Franse hitlijsten bereikte én de Victoire award voor ‘Urban Music Album of the Year’ won.

Vorig jaar verscheen zijn derde album ‘Les Étoiles Vagabondes’ samen met bijbehorende documentaire, die beide op nummer 1 terechtkwamen. ma 19 19:30, Melkweg, € 28,75 JOEP BEVING Pianist en componist Joep Beving maakt sinds 2015 grote indruk met zijn minimalistische en introspectieve composities, of naar eigen zeggen: simpele muziek voor complexe emoties. Als producer was Beving

CAPPELLA AMSTERDAM Het verhaal van de Grootinquisiteur in Dostojevski’s De gebroeders Karamazov vertelt hoe Jezus in de 16e eeuw opnieuw op aarde komt. De Grootinquisiteur betoogt dat Christus’ boodschap veel te ingewikkeld is.

Daarom heeft de kerk deze aangepast. Cappella Amsterdam verweeft dit verhaal, gebracht door een acteur, met tegendraadse muziek van componisten die zich niet aan de muziekregels hielden. Muziekgebouw aan ‘t IJ, 1 april al wat langer actief, maar zijn echte doorbraak kwam nadat hij zijn debuutalbum getiteld ‘Solipsism’ uitbracht. Voor zijn meest recente album ‘Henosis’, in 2019 bekroond met een Edison, verkende de Nederlandse componist nieuw terrein in samenwerking met Echo Collective, Cappella Amsterdam en Maarten Vos, waardoor zijn geluid werd verrijkt met orkestrale en elektronische elementen. wo 21, do 22 april 19:00, Paradiso, € 28,S10 - INSANE IN CARRÉ Om jongeren die net als het jonge muzikale talent Stien den Hollander worstelen met psychische problemen extra aandacht te geven, initieert Carré samen met Stien, beter bekend als S10: Insane in Carré. Een eenmalige avond, waarbij S10 bevriende artiesten, Wende, Willem (The Opposites), Ares en Yung Nnelg heeft uitgenodigd om samen op te treden. do 22 april 20:00, Carré, € 16,SANDRA VAN NIEUWLAND Sandra van Nieuwland verkreeg nationale bekendheid in 2012 door haar deelname aan het televisieprogramma The Voice

HOLLYWOOD SONGBOOK Sopraan Marene Elgershuizen, tenor Charles Hens en pianist Jeroen Sarphati spelen samen operafragmenten uit bekende films en songs van componisten in ballingschap in Hollywood.

‘Hollywood songbook’ is een nostalgische droomvlucht langs iconische Hollywoodscènes, waarin geen anderhalve meter bestaat en hartstochtelijke liefdesverhalen ons dichter bij elkaar laten kruipen. vr 23 april 20:30, DeLaMar, € 22,50 GURU GURU In 1968 vormden deze Duitse rockpioniers The Guru Guru Groove, ontstaan uit de Free Jazz-beweging. In tijden waarin Jimi Hendrix, Frank Zappa en Pink Floyd gitaarmuziek voorgoed veranderden, was ook Guru Guru een indrukwekkende innovator. Zo was de band verwantwoordelijk voor het totstandkomen van de nu zo typerende Krautrock-sound. za 24 april 19:00, Melkweg, € 23,GILAD HEKSELMAN TRIO Gilad Hekselman is een gitarist die je verleidt met een warme, heldere klank en je vervolgens op het puntje van je stoel laat zitten met adembenemende improvisaties. Op dit moment geldt hij als een van de toonaangevende jazzgitaristen. Hij werkt dan ook regelmatig samen met grote namen in allerlei bands, maar in zijn trio krijgt hij pas écht alle ruimte.

Hier speelt hij zijn eigen muziek, die omschreven wordt als melodieus, verhalend en vol verrassende wendingen. Tijdloos, zoals je van de beproefde bezetting van gitaar, bas en drums kan verwachten. za 24 april 20:30, Bimhuis, € 18,DRUKWERK De eerste liedjes van de Amsterdamse Nederpopband Drukwerk in de jaren ’70 waren protestsongs tegen de sluiting van een jeugdhonk in Amsterdam-Noord, de opwekking van atoomenergie en nummers die gaan over vluchtelingenproblematiek en krakers. Landelijke bekendheid volgde na de release van hun eerste langspeler in 1981 met hierop de single ‘Je Loog Tegen Mij’, die op nummer 1 terechtkwam in de Nederlandse Top 40. zo 25 april 16:00 en 21:00, Paradiso, € 23,JOE SATRIANI - THE SHAPESHIFTING TOUR De wereldberoemde gitaarvirtuoos en oprichter van de all-star ‘G3’ gitaar extravaganza Joe Satriani heeft wereldwijd meer dan 10 miljoen albums verkocht en ontving voor zijn soloalbums 15 Grammy-nominaties. zo 25 april 19:00, Paradiso, € 54,05 OWEN Als een van de sleutelfiguren van

05-03-21 10:36

43

maart/april 2021

GEORGIA De west-Londense Georgia veroverde in 2015 de Britse indiepop scene met haar compleet zelfgeproduceerde en zelfgeschreven debuutalbum. Ze presenteerde een dringend nieuw popgeluid, compleet eigen en met een verfrissende diepgang. ‘Seeking Thrills’ is haar nieuwste plaat. vr 30 april 19:00, Melkweg, € 17,25 DUTCH JAZZ HERITAGE ART BLAKEY In Dutch Jazz Heritage speelt het Jazz Orchestra of the Concertgebouw een eerbetoon aan een van de grootste Amerikaanse jazzdrummers: Art Blakey. Blakey is een van de uitvinders van de bebop-drumstijl en trad in november 1959 op in Het Concertgebouw. vr 30 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 35,S10 ‘De meest oorspronkelijke stem in de hedendaagse Nederlandse hiphop’, schreef de Volkskrant over S10. Met meeslepende teksten en donkere producties vertelt de Nederlandse rapper en zangeres Stien den Hollander, alias S10, haar meest persoonlijke verhalen. Dit doet ze met rap, zang en spoken word. In haar muziek neemt ze de luisteraar mee in haar woelige mentale belevingswereld, maar laat ze tegelijkertijd haar veelzijdigheid horen op een aantal van haar dansbare tracks. Voor haar debuutalbum ‘Snowsniper’ werd ze beloond met een Edison in de categorie ‘Alternative’. vr 30 april 19:00 en 22:00 Paradiso, € 23,50

CLUBBING

PARTYRAISER P60 presenteert samen met Loud de allergrootste DJ’s uit de hardstyle scène. Voor deze editie is dat net iets anders, want voor deze avond is niemand minder dan Partyraiser gestrikt! Partyraiser (echte naam: Wesley van Swol) is een Nederlandse dj, die vooral hardcore, terrorcore en uptempo hardcore draait. di 23 maart 20:00, Carré, € 34,50 SEVDALIZA Sevadliza is een autodidactische zangeres, songwriter, regisseur en componist. Ze combineert haar

JEAN VAN LINGEN

SILJE NERGAARD & ESPEN BERG Jazzvocalist Silje Nergaard wordt over de hele wereld geroemd om haar warme, expressieve stemgeluid en haar smaakvolle songkeuze. Haar album ‘At First Light’ uit 2001 is nog altijd het best verkochte jazzalbum in haar thuisland Noorwegen. In 2020 vierde ze haar 30-jarige loopbaan als zangeres met het album ‘Japanese Blue’, met nieuwe opnames van haar beste songs. Daarbij wordt ze exclusief begeleid door pianist Espen Berg. zo 25 april 20:30, Bimhuis, € 19,-

TIP

URBAN MYTH - WAAROM IS HET STIL IN DE STAD? (8+) Waarom is het stil in de stad? is een documentaire jeugdtheatervoorstelling over de coronacrisis vanuit het oogpunt van kinderen. Urban Myth interviewde voor deze voorstelling kinderen met verschillende achtergronden.

Birgit Schuurman en Tarikh Janssen brengen deze interviews rechtstreeks het toneel op. Hoe ervaren kinderen deze periode? Hoe verhouden ze zich tot hun ouders en hun familie als ze het huis niet uit mogen? En hoe zien zij de toekomst? 23 en 24 april, Theater de Krakeling

DUY VU DINH

de Chicago emo-indiescene is Mike Kinsella de afgelopen 30 jaar van grote betekenis geweest in bands als Cap ‘n Jazz (met broer Tim), Joan of Arc en American Football. Met zijn langdurige solo-project ‘Owen’ staat Kinsella bekend om zijn gevoelige en complexe folksongs. zo 27 april 19:00, Melkweg, € 13,80

ANTONIN RIOCHE / NDT / KORZO - GLITTER De Franse choreograaf en theatermaker Antonin Rioche (foto) weet met zijn werk op indringende en persoonlijke wijze de vinger op de zere plekken te leggen van ons moderne leven. Glitter lonkt naar onze kindertijd waarin alles mogelijk lijkt en dromen nog niet vervaagd zijn. Een melancholische glimp naar verloren momenten stuwt het werk voort.

Het sterrendom lokt en zet dit in schril contract met de realiteit.

Bellevue, 20 april hese steme met scherpe baslijnen en zet ze in een enigmatische setting. In een dichte mist van elektronica, triphop, grime en avantgarde creëert ze evengoed tracks voor een bioscoopthriller als een tv-hitserie. Haar nieuwste single ‘Habibi’ is even hypnotiserend als de rest van haar repertoire en dat schept hoge verwachtigingen voor het nieuwe album. di 20 april 19:30, Melkweg, € 31,05 AIRPLANE MODE AMSTERDAM FT. THE GASLAMP KILLER / JAMESZOO / JAEL / CINTASOUL Het icoon van de LA beat scene keert terug naar Amsterdam met zijn eigen clubnacht. ‘Airplane Mode is a space for us all to disconnect from our phones and dive deep into the healing power of music and dance’, aldus de Amerikaan wiens voorkomen minstens zo excentriek is als zijn dj-sets. Hij mixt dubstep, hiphop, elektronica en psychedelische pop tot een frisse en explosieve sound. De line up wordt compleet gemaakt met een stel beatvirtuozen uit eigen land: Jameszoo, JAEL en Cintasoul. vr 30 april 23:30, Melkweg, € 19,55

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 43

HASSAN EL RAHAUI STERKTE! Stand-up comedian, cabaratier en acteur Hassan el Rahaui is een van de rijzende sterren in de stand-up comedy scene. In het eerste avondvullende cabaretprogramma van deze voormalige opticien vertaalt Hassan zijn turbulente leven naar goede verhalen vol scherpe humor. In een oogmeting met het publiek schotelt hij in geuren en kleuren zijn levenservaringen voor, met af en toe een maatschappijkritische noot.

Podium Mozaïek, 22 april

KLASSIEK

BOEDAPEST FESTIVAL ORKEST - MAHLERS ZEVENDE Het Concertgebouw verwelkomt het Boedapest Festival Orkest met chef-dirigent en oprichter Iván Fischer. Op de lessenaars: de monumentale ‘Zevende symfonie’ van Gustav Mahler en Mozarts ‘Derde vioolconcert’, met soliste Julia Fischer. di 23 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 34,OLIVIER THIERY + MARTIJN WILLERS Het Muziekgebouw aan ’t IJ organiseert, samen met het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, het Conservatorium van Amsterdam, de Young Pianist Foundation, Dutch Classical Talent en de Academie van het Koninklijk Concertgebouworkest, concerten met jeugdige ensembles van hoge kwaliteit in verrassende bezettingen met gevarieerd repertoire. do 25 maart 12:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, gratis QUATUOR DANEL + QUATUOR VAN KUIJK De twee kwartetten spelen drie overtuigende jeugdwerken, waarvan twee strijkoctetten en een

strijksextet. De ‘Twee stukken voor strijkoctet’ van de achttienjarige Dmitri Sjostakovitsj zijn geïnspireerd op het beroemde ‘Octet’ van Mendelssohn. De latere diepzinnige en soms stekelige Sjostakovitsj is er al een beetje in te horen. Felix Mendelssohn was pas zestien toen hij zijn volwassen en doorwrochte ‘Octet’ aan het papier toevertrouwde.

‘Verklärte Nacht’ schreef Arnold Schönberg toen hij 25 jaar was in een laatromantische stijl. Het geldt als een van zijn beste composities. za 27 maart 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 NOA WILDSCHUT + CVA SYMFONIEORKEST KATHEDRALEN VAN MUZIEK CvA Symfonieorkest en Noa Wildschut spelen Pjotr Tsjaikovski ‘Vioolconcert’ en Anton Bruckner ‘Symfonie nr. 5’. Met zijn expressiviteit, magistrale thema’s en Russische lyriek is Tsjaikovski’s ‘Vioolconcert’ uitgegroeid tot een van de geliefdste vioolconcerten ter wereld. In Anton Bruckners ‘Vijfde symfonie’ uit 1867 betreedt de luisteraar een kathedraal van muziek.

Zelf gaf Bruckner het werk de bijnaam ‘Phantastische’, wat de hier en daar onaardse sfeer uitstekend beschrijft. Met zijn thematische samenhang, emotionele geladenheid en strak opgebouwde finale opent deze symfonie een wereld van schitterende klanken. zo 28 maart 15:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 SIR JOHN ELIOT GARDINER JOHANNES-PASSION De Britse dirigent Sir John Eliot Gardiner en zijn Monteverdi Choir and Orchestra brengen de ‘Johannes-Passion’. De ‘MatthäusPassion’ mag dan een monument van inventiviteit zijn: de ‘Johannes’ is Bachs éérste passie, en wellicht daarom zijn meest revolutionaire.

De ‘Johannes’ is een behoorlijk dramatisch werk, en vormde daarmee een breuk met de traditie. wo 31 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 41,COLLEGIUM MARIANUM KLAAGLIEDEREN VAN ZELENKA De klaagliederen van de profeet Jeremia behoren tot de meest aangrijpende teksten uit de bijbel. Componisten zetten ze al eeuwenlang op muziek voor de Goede Week, de week voor Pasen. Ook de diepzinnige Boheemse componist Jan Dismas Zelenka. Zijn klaagliederen, de dramatische, expressieve ‘Lamentationes Jeremiae Prophetae’, worden in dit concert uitgevoerd door het Tsjechische barokensemble Collegium Marianum. wo 31 maart 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 LUNCHCONCERT I.S.M. CONSERVATORIUM VAN AMSTERDAM Maak kennis met met grote talenten en fantastische muziek: Jeugdige ensembles van hoge kwaliteit in verrassende bezettingen met gevarieerd repertoire. do 1 april 12:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, gratis WORLD OPERA LAB - DE PASSIE VAN ISA - TROOST IN ZEVEN TALEN Een nieuwe Matteüs. ‘Erbarme dich’ begeleid door een Arabische ud, ‘o Haubt voll Blut und Wunden’ naast Afro-Surinaamse klaagzangen, en ‘Aus Liebe’ in een muzikale dialoog met Indiase raga’s. ‘De Passie van Isa’ van World Opera Lab vertelt het lijdensverhaal van Jezus (Isa in het Arabisch) vanuit verschillende wereldwijde invalshoeken. Met de

‘Matteüspassie’ van Bach als basis komen eeuwenoude verbindingen tussen religies tot leven. do 1 april 19:30, Podium Mozaiek, € 20,50 KLASSIFEST Een avond met de mooiste bitesize klassieke stukken voor zowel de instap-luisteraar als de doorgewinterde klassieke muziekliefhebber, in alle zalen van Paradiso. za 3 april 19:30, Paradiso, € 24,50 JAN MICHIELS - EEN ALTERNATIEVE PAASWAKE Weinig werken zijn na de ‘Matthäus Passion’ van Bach meer verbonden met Pasen dan Haydns ‘Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze’.

Aangevuld met JanáÐeks protest tegen de brute dood van een arbeider tijdens een demonstratie op 1 oktober 1905 en de wonderlijke en poëtische werelden van Kurtág en Nono, vormt dit recital van de eigenzinnige pianist Jan Michiels een perfecte alternatieve ‘paaswake’. za 3 april 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 ROSANNE PHILIPPENS 2 X 4 JAARGETIJDEN ‘Een jonge violiste met een dijk van een karakter’, schreef de Volkskrant over Rosanne Philippens. Klassiek, jazz, improvisatie, Philippens is een muzikale veelvraat. De Nederlandse violiste soleert bij het Stuttgarter Kammerorchester, de vier seizoenen tweemaal: verklankt door Vivaldi en Piazzolla. zo 4 april 10:30, Het Koninklijk Concertgebouw, € 23,WERVELWIND ENSEMBLE ZWIER (2-4) Zwier is een tekstloze voorstelling waarin de kracht van de muziek en de vertelkunst van de beweging centraal staan. Een luchtig spel van gulle klanken en bewegingen. Een muzikale ode aan zwieren! Kinderen worden uitgenodigd om dichtbij te komen en zich te verwonderen over de prachtige klanken en het mooie decor. zo 4 april 13:30 en 15:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 8,50 RACHEL PODGER Barokvioliste Rachel Podger is een autoriteit op het gebied van de authentieke uitvoeringspraktijk. Samen met pianist Christopher Glynn nam ze voor het eerst de vioolsonates van Beethoven op, gespeeld op instrumenten uit diens tijd. Vroege sonates van Carl Philipp Emanuel Bach en

ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad

05-03-21 10:36

Mozart laten vanavond horen hoe het genre zich in de eerste decennia ontwikkelde. (checken) za 10 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 24,DE COMPONIST EN DE KONINGIN (6+) Het Nederlands Philharmonisch Orkest speelt de mooiste stukken voor verjaardagen en andere feestjes. Het doel: inspiratie voor een componist die iets moet maken voor een Koningin. In deze familievoorstelling speelt Rutger de Bekker de rol van componist. zo 11 april 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw, € 17,SOPHIE RENNERT Sophie Rennert en pianist Joseph Middleton nemen de luisteraar mee in de muzikale wereld van Schubert. Van ‘Gretchen am Spinnrade’ tot ‘Der Tod und das Mädchen’. Daarnaast zingt Rennert liederen van Richard Strauss. di 13 april 19:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 27,POLO DE HAAS - BEELD EN MUZIEK Pianist Polo de Haas speelt muziek van Clementi, Mozart, Erik Satie en eigen werk. Daarnaast speelt hij improvisaties op schilderijen, foto’s en etsen. Polo de Haas koos onder andere kunstwerken van Escher, Erwin Olaf, Magritte, Kandinsky en Patricia Watwood. Tijdens de improvisaties worden foto’s van de afbeeldingen geprojecteerd. za 17 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 25,SERGEY KHACHATRYAN Violist Sergey Khachatryan speelt Brahms’ ‘Vioolconcert’, vol bravoure en grote gevoelens.

Het Radio Filharmonisch Orkest brengt ook de suite die werd samengesteld uit Diepenbrocks ‘Muziek’ bij Sophocles’ ‘Electra’. zo 18 april 10:30, Het Koninklijk Concertgebouw, € 23,LIZA FERSCHTMAN Violiste Liza Ferschtman brengt met haar warme toon het ‘Vioolconcert’ van Johannes Brahms tot leven. Het Liverpool Philharmonic Orchestra wordt gedirigeerd door Vassily Petrenko.

Daarnaast spelen orkest en dirigent de kleurrijke ‘Manfred’symfonie van Tsjaikovski. di 20 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 25,NEDERLANDSE BACHVERENIGING - BACH LOVES VIVALDI Als muziekliefhebber en componist haalde Johann Ernst als rechtenstudent in Nederland zijn hart op. In Amsterdam plukte hij vers van de drukpers Vivaldi’s gloednieuwe opus 3 ‘L’estro armonico’, twaalf concerten in Italiaanse stijl, om terug thuis in Thüringen voor een ware sensatie te zorgen. Met recht geldt Vivaldi als vernieuwer, een voorloper van de romantiek. wo 21 april 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 LUCAS EN ARTHUR JUSSEN POULENCS DUBBELCONCERT Met het ‘Concert voor twee piano’s’ van Francis Poulenc hebben Lucas en Arthur Jussen een bijzondere band. Ze speelden het in het begin van hun carrière en veroverden er de harten van het Nederlandse publiek mee. Vanavond brengen ze het werk met het Orchestre National de Lyon en dirigent Nikolaj Szeps-Znaider. wo 21 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 30,-

KRANT

NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - CUBA BLUES Het Nederlands Blazers Ensemble combineert traditionele en hedendaagse stijlen van de Cubaanse muziek: een swingende en melancholische avond die de ziel weet te raken. Een unieke muzikale ervaring, direct uit het hart van de Caraïbische Zee. do 22 en vr 23 april 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 BACH & ZELENKA Een gevarieerd programma dat volledig in het teken staat van Bach en Zelenka. Een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest speelt verschillende werken van de twee tijdgenoten, waaronder Zelenka’s virtuoze ‘Sonate nr. 5’ en het ‘Klavecimbelconcert in d’ van Bach. za 24 april 14:00, NedPhOKoepel, € 15,JULIAN STECKEL De Duitse cellist Julian Steckel speelt DvoÐáks roerende ‘Celloconcert’. Daarnaast brengt dirigent Nicholas Collon met het Residentie Orkest Den Haag Tsjaikovski’s ode aan een tragische liefde: de fantasie-ouverture ‘Romeo en Julia’. za 25 april 10:30, Het Koninklijk Concertgebouw, € 23,MUSICALL HUMORS - HET GENIE VAN DE MELANCHOLIE Een langzaam naar beneden rollende traan: dat is het beeld achter de zeven pavanes (langzame dansen) uit John Dowlands ‘Lachrymae, or Seaven Teares’.

Deze analyse van diverse soorten tranen (klaaglijke, trieste, oude, ware) is een weergaloze demonstratie van de evocatieve kracht en de ragfijne meerstemmigheid van Dowland. ‘Musicall Humors’ laat zich meevoeren op de bitterzoete tonen van de meest fijngevoelige aller Engelse toondichters. wo 28 april 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 NEDERLANDS KAMERKOOR VESPERS VAN DE TOENDRA Het adembenemende ‘Vigilia’, gecomponeerd door de Finse componist Einojuhani Rautavaara, valt absoluut in de categorie ‘monumentale koorwerken’.

Na spraakmakende uitvoeringen van grote Russisch georiënteerde koorwerken als de ‘Vespers’ van Rachmaninoff en het ‘Concert voor Koor’ van Alfred Schnittke, zet chef-dirigent Peter Dijkstra nu alles op alles in een uitvoering van deze Finse tegenhanger van Rachmaninovs ‘Vespers’. vr 30 april 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50

TONEEL & THEATER

ITA-JUNIOR - WIJOOK JR. (14+) In de voorstelling ‘WijOok jr.’ komen de jonge vrouwen uit Nederland aan het woord, die de toekomst zijn van dit land. Een voorstelling over emancipatie, roots, dromen en dat NU het moment is. Vijftig meisjes krijgen de ruimte om hun vrouw-zijn te onderzoeken. De dochters van Amsterdam die de toekomst zijn van dit land. Die hun eigen antwoorden formuleren op actuele vragen.

Die oude waarheden een nieuw perspectief geven. Jonge vrouwen die in het hier en nu de uitdaging aannemen om een stap te zetten.

Een stap de nieuwe tijd in. ma 22 maart 19:00 en 20:15, ITA, € 10,-

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 44

maart/april 2021

AGENDA

TIP

van homo, hetero of trans heeft gehoord. Alleen de mensensoort zet elkaar vast in hokjes. En kom je uit je hokje, dan ben je in gevaar. Een voorstelling over gender en seksuele voorkeur, geschreven door jongeren en uitgevoerd door professionele theatermakers. do 1 en vr 2 april 16:00, 19:30, Krakeling, € 13,-

VIVE LE CINÉMA! - ART & FILM Vijf belangrijke filmmakers, Lucrecia Martel (Zuid-Amerika), Nanouk Leopold (Europa), Lemohang Jeremiah Mosese (Afrika), Carlos Reygadas (Noord-Amerika) en Jia Zhang-ke (Azië), hebben speciaal voor de tentoonstelling een werk gemaakt dat gebruik maakt van de mogelijkheden van de driedimensionale ruimte in plaats van het tweedimensionale bioscoopdoek. Zij creëerden een cinematografische installatie waarin ze de grenzen van hun eigen werk, en de filmkunst in het algemeen opzoeken. Filmmuseum EYE, t/m 9 mei.

MAISON THE FAUX

44

CADEAU, HOEZO? Cadeaus geven, dat doen we allemaal, overal ter wereld!

Bij een verjaardagspartijtje, een bruiloft, begrafenis of als offer. Maar wat is het geheim van een goed cadeau?

Cadeau, Hoezo? is een uitbundige en interactieve tentoonstelling waar je ontdekt wat een trouwjurk, poppen en mango’s met elkaar gemeen hebben. In de tentoonstelling krijg je nuttige tips over het geven en ontvangen wereldwijd.

Tropenmuseum, vanaf 17 april NASRDIN DCHAR - ADEM Na zijn succesvolle voorstellingen ‘Dad’ en ‘Ja’ vraagt veelgeprezen acteur Nasrdin Dchar zich in zijn nieuwe show ‘Adem’ af hoe we deze tijd zullen herinneren. Wat zullen we nooit meer vergeten, en wat gaat ons en de wereld écht veranderen? Op zijn eigen, persoonlijke wijze zoekt Nasrdin naar grip op de chaos van het afgelopen jaar. wo 24 t/m zo 28 maart diverse tijden, DeLaMar, € 22,50 BONTEHOND - SORRY (8+) Waarom zeggen mensen sorry?

Wanneer zijn ze daarmee begonnen? Misschien wel vanaf hun achtste jaar? Of veel eerder? En van wie hebben ze dat eigenlijk geleerd? Van hun ouders? Of van hun juf of meester? Van hun oppas? Of van de hond? De kinderen in deze voorstelling hebben er alle vier ervaring mee. De voorstelling zal een feest der herkenning zijn. vr 26 maart 19:30, 27 maart 16:00, Krakeling, € 13,STUDIO SALIX NON MUORE MAI ‘Non muore mai’ is een onewoman-opera over een jonge vrouw die de moeilijkste beslissing uit haar bestaan herleeft. Een door

IMAGINE FILM FESTIVAL In Geesten en Demonen in de Indonesische genrefilm wordt gekeken naar hoe mythen, demonen en geesten uit de Indonesische folklore een rol spelen in fantastische filmcultuur. Een hoofdrol is weggelegd voor de horrorproducties sinds 2005, waarin deze elementen onderdeel zijn van een nieuwe nationale bewustwording in Indonesië en wordt er in de horror ook afgerekend met het koloniale verleden.

FilmHallen en Eye, 7 t/m 17 april Studio Salix nieuw samengestelde eenakter met liederen van Ottorino Respighi, muziek van Alfredo Casella en teksten van Sylvia Plath. zo 28 maart 15.00 en 17:00, CC Amstel, € 17,50 EVA LINE DE BOER SWIPE ISLAND Romantische liefdesbrieven zijn vervangen door het avontuur van de app, zoals Tinder, of livechat.

Het open en bloot delen van liefdesexperimenten in tv-formats als Temptation Island, Married at first sight of First Dates is het nieuwe normaal. In ‘Swipe Island’ onderzoekt regisseur Eva Line de Boer samen met een viertal jonge acteurs dat nieuwe beeld van relaties en omgang met de liefde, gevat in een hedendaagse beeldrijke theatertaal met gebruik van video, soundscape & glow in the dark kostuums. wo 31 maart en do 1 april 20:30, Bellevue, € 12,STUDIO 52ND - FOK ME HOKJE (12+) Welkom in het dierenrijk, waar mannelijke flamingostellen andermans eieren uitbroeden en de anemoonvismannetjes in vrouwtjes veranderen. Waar geen hokjes zijn en niemand ooit

ULRIKE QUADE COMPANY WOMB M/F/X Theater, dans, schaduwspel, beeldende kunst, muziek en documentaire audiofragmenten komen samen in een hypnotiserende voorstelling met poëtische muziek en indringende beelden.

‘Womb m/f/x’ is een nieuwe voorstelling over eeuwenoude familiebanden en het doorgeven van het leven: een ontstaansmythe voor grip op een tijd van identiteitspolitiek en zogenaamde maakbaarheid. vr 2 en za 3 april 20:30, Bellevue, € 12,TONY NEEF, MARISKA VAN KOLCK E.A. - HAAL HET DOEK MAAR OP IN CONCERT De puur concertante versie van de musical ‘Haal het doek maar op’ schetst het leven van artiesten op schnabbeltour in de jaren 60, 70 en 80. Tony Neef, Mariska van Kolck, Julia Berendse, David van den Tempel, Jordy van Loon en Willemijn van Holt zingen tophits als ‘Ritme van de regen’, ‘Sammy’, ‘Telkens weer’, ‘Sophietje’ en ‘Land van Maas en Waal’.

Een nostalgische avond, waarbij meegezongen mag worden! zo 4 april 14:30 en 16:30, DeLaMar, € 19,50 FRANK EN RENÉ GROOTHOF + ENSEMBLE SEASESSION CIRCUS CHARMS (7+) ‘Circus Charms’ is een overweldigend muzikaal spektakel van de broers Frank en René Groothof, geïnspireerd op de legendarische Russische absurdist Daniil Charms. Met Russische muziek uit de jaren 20 door Ensemble SeaSession. Acrobatiek, muziek, sketches en film komen samen in een knotsgekke variété-middag. ma 5 april 13:30 en 15:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 11,FEIKES HUIS / TG WINTERBERG - ALLES NAAR DE HEMEL Een zwangere vrouw staat op Centraal Station. Haar telefoon gaat. Slecht nieuws. Uit de testuitslagen blijkt dat het kindje dat in haar groeit een onoverkomelijke afwijking heeft. In deze wonderlijke wereld, geschapen door magische beelden, livemuziek, stop-motion animatie en klei, gaan de aanstaande ouders ten rade bij zichzelf. Een voorstelling over het maken van een onmogelijke keuze tussen leven en dood en de (on)menselijke zoektocht die daarbij komt kijken. Een parade van kafkaëske en humorvolle poppen, prognoses en meningen trekt voorbij. wo 7 t/m za 24 april diverse data en tijden, Bellevue, € 12,ULRIKE QUADE COMPANY DE DROOMLOZEN Dit toekomstscenario gaat over een wereld waarin we niet meer slapen. Een tech giant biedt ons anti-slaaptechnologie en bepaalt zo ons lot. Zonder ooit moe te worden, kunnen we altijd wakker blijven. Een auditieve trip naar een wereld zonder slaap. wo 7 april 20:30, CC Amstel, € 20,-

05-03-21 10:36

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

1,5

METER

METER

➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

ORKATER - DE GLIPHOEVE Na het succes1,van ‘Woiski vs.

5Orkater Woiski’ maken en het METER METER Bijlmer Parktheater nu ‘De Glip➜...➜ hoeve’, deel twee van een muzika➜...➜ GENIET VERSTANDIG, le trilogie over de ontvangst van GENIET VERSTANDIG, HOUD HOUD AFSTAND Surinamers AFSTAND in Nederland. Een vergeten geschiedenis van onderhuids racisme en het moeizame proces van integratie. De voorstelling toont de levenskracht van de immigrant en doet met rauwe, energieke muziek, zijn best door het beton heen te breken. wo 7 t/m do 8 april 20:30, Bellevue, € 12,-

1,5

ROSE STORIES - DE BRIEVEN VAN MIA (9+) Op een dag vindt de elfjarige Syrische Laila een stapel oude brieven op de zolder van de 91-jarige Joodse Isa Cohen. Voor ze het weten zitten Laila en meneer Cohen middenin een spannende speurtocht naar het lot van Mia, de briefschrijfster. Mia blijkt de in de oorlog verdwenen jeugdliefde van meneer Cohen. Maar wie was ze precies? En wat is er met haar gebeurd? Een spannende, muzikale zoektocht van twee onwaarschijnlijke vrienden naar een vergeten verleden, gebaseerd op het succesvolle boek van Astrid Sy. vr 9 19:30 en za 10 april 16:00, 19:30, Krakeling, € 13,THIJS RÖMER EN SIGRID TEN NAPEL - INTERVIEW Topjournalist Pierre Peters moet Katja interviewen, de populairste actrice van het land. De avond ontspoort, het interview schiet alle kanten uit: afwisselend geestig, openhartig en keihard.

‘Interview’ is een clash tussen de massacultuur en de elite, maar bovenal een zoektocht naar liefde en erkenning. Gebaseerd op de gelijknamige film van Theo van Gogh. vr 9 april 19:00, DeLaMar, € 19,50 ABDEL DAOUDI - ANTIGONE In zijn eerste regie bij Toneelschuur Producties werpt Abdel Daoudi een verfrissende blik op de eeuwenoude tragedie over de strijdlustige Antigone. Abdelkader Benali schrijft een bewerking, geïnspireerd door de recente oorlogen in het Midden-Oosten die families hebben verscheurd.

Breuklijnen die niet alleen door steden, wijken en straten lopen, maar ook door huizen, families en mensen. vr 9 t/m za 10 april 20:30, Bellevue, € 12,HOGE FRONTEN / LIEKE BENDERS - HEB JE MIJN ZUSJE GEZIEN? (2+) Een beeldende en muzikale familievoorstelling naar het prentenboek van Joke van Leeuwen over de zoektocht van een meisje naar haar grote zus. Ze vraagt aan iedereen die haar pad kruist of die persoon haar zusje heeft gezien.

Bij elke persoon voegt ze aan haar vraag meer kenmerken toe, waaraan haar zusje te herkennen zou zijn. Dat levert spannende ontmoetingen op. zo 11 april 14:00 en 16:00, Krakeling, € 13,THEATER TERRA - KIKKER ZINGT EN LEEST VOOR (3+) ‘Kikker zingt en leest voor’ is een klein en intiem voorleestheater met liedjes van Theater Terra. In de voorstelling zingt Kikker de

LEZING KRANT & DEBAT AGENDA leukste liedjes uit Kikkermusicals en vertelt hij over al zijn avonturen. De voorstelling is gebaseerd op de bekende boeken van Max Velthuijs. zo 11 en wo 14 april 11:00, Buiksloterkerk, € 5,TONEELGROEP OOSTPOOL / NINA SPIJKERS - LAURA H. Als in 2016 een jonge Nederlandse vrouw met haar twee kinderen uit het kalifaat ontsnapt, raakt iedereen in de ban van dit nieuws.

Als de jonge schrijver en journalist Thomas Rueb met het verhaal van Laura in aanraking komt, laat het hem niet meer los. Hij gaat op zoek naar het antwoord op wat haar bezielde om in 2015 met haar man en twee jonge kinderen naar het kalifaat af te reizen. zo 11 t/m do 15 april diverse tijden, ITA, € 33,50 JOHANNA TER STEEGE IK HEET LUCY BARTON In ‘Ik heet Lucy Barton’ zien we een vrouw in een ziekenhuisbed in New York. Ineens zit aan het voeteneind haar moeder, die ze al jaren niet gezien heeft. Er komen verhalen naar boven, herinneringen, stiltes. Wat zeggen onze verhalen? Hoe betrouwbaar zijn onze herinneringen, en hoe verschillen ze per persoon? Lucy Barton vertelt het verhaal van haar en haar moeder: geestig en emotioneel, glashelder en mysterieus, van onpeilbare droefheid en tegelijkertijd van grote lichtheid. di 20 en wo 21 april 20:30, DeLaMar, € 19,50 HET KLEINE THEATER IETJE & FIETJE, HET VERGETEN LIEDJE (3+) Ietje en Fietje zijn twee oude vrouwtjes die samenwonen, waarschijnlijk al hun hele leven.

Ze hebben niet veel nodig, want ze hebben elkaar en hun fantasie.

Totdat de buitenwereld plots binnenvalt in de vorm van een brief.

Een muzikale kinderklucht vol humor en oudhollandse liedjes. woe 21 en za 24 april 15.00, CC Amstel, € 9,50 GAVIN-VIANO - ACH MIJN WEDERHELFT #1 EN #2 In deze double bill zijn ‘Ach Mijn Wederhelft #1 Soulsearch’, een debat tussen een huisarts en een wijze vrouw over medische verantwoordelijkheid en stigmatisering, en ‘Ach Mijn Wederhelft #2 Survival Mode’ de eerste twee onderzoeken uit een serie van drie. In elk van de drie delen wordt het verhaal vanuit het perspectief van verschillende personages verteld. De drie delen vormen uiteindelijk samen het drieluik ‘Ach Mijn Wederhelft’. do 22 t/m za 24 april 19:30, Frascati, € 13,WILLEMIJN VERKAIK, EDWIN JONKER E.A. - ANNIE Deze wereldberoemde musical, bekend van hits als ‘Tomorrow’ en ‘It’s a hard knock life’, vertelt het levensverhaal van de roodharige heldin Annie als stoer meisje van nu, dat opgroeit in het weeshuis van de gemene Miss Hannigan, gespeeld door Willemijn Verkaik. do 29 en vrij 30 april 19:30 t/m 16 mei diverse tijden, DeLaMar, € 26,-

DANS

DUDA PAIVA COMPANY / FRACTAL DANCE COLLECTIVE - SONATINA’S 4 FEET In ‘Sonatinas 4 Feet’ komt het werk van de Braziliaanse fotograaf Alair Gomes tot leven in

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 45

een combinatie van magische schuimrubberen poppen en acrobatische urban dance door jonge mannelijke lichamen en bewegende sculpturen. Met fotografische elementen als focus, perspectief en ritme als basis. di 23 en wo 24 maart 20:30, Bellevue, € 12,DOUBLE BILL: ANAM CARA & BODY AS A WEAPON ‘Anam Cara’ (Soul Friend) is een poëtisch duet over kwetsbaar mogen zijn, herkenning vinden in de ander en op eigen benen staan.

Choreografen en performers Sanne Clifford en Anastasia Kostner dansen in een intieme ruimte, maken contact met elkaar en, op afstand, met hun omgeving.

‘Body as a Weapon’ toont een vrouwelijke performer, Sandra Kramerová, die worstelt in haar repetities voor een belangrijke communistische parade. za 27 maart 20:30, CC Amstel, € 18,50 THE RUGGEDS - STATE SHIFT The Ruggeds zijn al 15 jaar een collectief van breakers en zoeken in het theater de grenzen op van hun dansstijl. In het duet ‘Waterbrothers’ dagen zij elkaar uit in een stroom van bewegingen waarin de jongere broer soms de oudere voorbij stormt. In de solo ‘Turns’ probeert Virgil ‘Skychief ’ Dey zijn draai te vinden. Zijn bewegingsvermogen geeft hem de vrijheid om altijd een nieuwe weg in te slaan. Twee stukken over met de flow meegaan of tegen de stroom in zwemmen. Zoals water verandert van gedaante, veranderen Lee en Roy hun benadering van de vloer. di 30 maart 18:30 en 20:30, Bellevue, € 12,TG STAN / JÉRÔME BEL Voor deze voorstelling vroeg choreograaf Jérôme Bel aan actrice Jolente de Keersmaeker niet zoals gewoonlijk om rollen uit het theaterrepertoire te spelen, maar stukken uit de moderne dans. Jérôme Bel is er namelijk van overtuigd dat bepaalde 21ste-eeuwse choreografieën even veelzeggend en belangrijk zijn als de meest betekenisvolle theaterteksten.Het uitvoeren van dit dansmateriaal gebeurt dus op het snijvlak van dans en theater, van choreografie en taal, van beweging en woorden, van lichaam en verbeelding. wo 31 maart en vr 2 april n.n.b., De Brakke Grond, € n.n.b.

WARD/WARD / ANN VAN DEN BROEK - CREATING JOY ‘Creating Joy’ is een project over dankbaarheid, genieten en genot met een twist. Wat maakt dat we ondanks tegenslagen en periodes van desillusie of verdriet zo vasthoudend zijn in het vinden van positieve waarde en betekenis in de dingen die we doen? Een reizend ‘work in progress’ met intieme voorstellingen rond verschillende elementen, zoals tekst, muziek, beweging, video, door steeds wisselende performers.

Dit alles natuurlijk in Van den Broek’s kenmerkende stijl: rauw, expressief, intens, analytisch en eigentijds. di 6 april 20:30, Bellevue, € 12,JAKOP AHLBOM COMPANY SYZYGY ‘Syzygy’ is een muzikale, intieme en associatieve voorstelling. Het uitgangspunt van de voorstelling is identiteit. Er is gewerkt met begrippen als oppervlakkigheid,

45 45

VIJF TIPS VAN TXTRADIO. WWW.TXTRADIO.NL DE MEESTE LEZINGEN ZIJN ONLINE WEGENS CORONA. KIJK VOOR ACTUELE INFORMATIE OP DE SITES VAN DE PODIA.

1) BUURTBUDGETTEN NIEUW-WEST 2021

In februari 2021 is in het programma Buurtbudgetten Nieuw-West gekeken naar de twee jaar ervaring met het Buurtbudget en naar hoe het een vervolg kan krijgen. Aan de hand daarvan is nagedacht over hoe mensen het best kunnen deelnemen. Tijdens dit programma een gesprek over het eerste voorstel voor het Buurtbudget 2021.

Pakhuis de Zwijger, 24 maart 19:00u online via livecast

2) GROTE DENKERS: CARRY VAN BRUGGEN

1.

2.

Carry van Bruggen (18811932) was een denker/filosoof van formaat. Maar wie leest haar nog? Toch zijn haar ideeën over individualisme en collectivisme heel actueel.

Schrijver/regisseur Bo Tarenskeen en neerlandicus Saskia Pieterse leggen uit waarom.

Balie, 25 maart, 20:00u via livestream

3) VAN BURGERSCHAP NAAR WERELDBURGERSCHAP IN HET ONDERWIJS Komend schooljaar volgen alle basis- en middelbare scholen in Nederland de nieuwe eisen rondom ‘burgerschap’ in het onderwijs.

Van ‘burgerschap’ naar ‘wereldburgerschap’. Tijdens dit programma een gesprek over hoe dit beleid kan bijdragen aan een inclusieve, eerlijke en duurzame samenleving voor iedereen.

PHZ, 30 maart 18:30u online via livecast

3.

4.

4) TOEKENNING SOCRATESBEKER 2021

Wat was het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek van het afgelopen jaar en wordt bekroond met de Socratesbeker 2021? Thomas Muntz gaat in gesprek met de genomineerden.

Spui25, 2 april, 17:00u online

5) HEBBEN WE EEN NIEUWE GRONDWET NODIG?

Nu de principes van de democratische rechtsstaat in binnen- en buitenland steeds meer ter discussie staan komt de vraag op of de grondwet moet veranderen. Hoe kunnen we de ‘constitutionele geletterdheid’ van burgers, politici en rechters vergroten? Of hebben we daar een nieuwe grondwet voor nodig? KNAW 19 april 16:00u live stream via YouTube-kanaal Montesquieu Instituut

5.

TXTradio, het online platform ter verspreiding van kennis, burgerschap en inspiratie, selecteert voor deze Uitkrant vijf lezingen en gesprekken in Amsterdam. Op het moment dat wij deze lijst samenstelden, stonden er alleen online evenementen gepland.

WWW.TXTRADIO.NL

05-03-21 10:36

AMSTERDAM ART 46

maart/april 2021

KRANT vooroordelen, kwetsbaarheid, eenzaamheid, solidariteit en troost. Hieruit is dansant, beeldend en fysiek materiaal ontstaan, zowel poëtisch als speels, zowel surreëel als humorvol. do 29 april t/m zo 2 mei diverse tijden, Bellevue, € 12,-

CABARET

EXTRAVAGANZA, SISTAAZHOOD, JAN HOEK & DURAN LANTINK, ELEONORA STOL, CARMEN SCHABRACQ

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chicago, € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket. Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50

OUR WHISPER IS THINNER THAN YOURS, RYO KINOSHITA

LISA OSTERMANN - WAT DE ANDER WIL HOREN Lisa Ostermann won in 2020 alle prijzen op het Leids Cabaret Festival en is volgens de Volkskrant hét comedytalent van 2021. ‘Wat de ander wil horen’ wordt haar eerste avondvullende solovoorstelling met scherpe grappen, mooie liedjes en onverwachte wendingen die voor het eerst op een publiek worden uitgeprobeerd (en wellicht ook voor het laatst). wo 24 maart 19:00, Bellevue, € 12,-

IM WALD, ERWIN OLAF

GALERIE FLEUR & WOUTER EXTRAVAGANZA, SISTAAZHOOD, JAN HOEK & DURAN LANTINK, ELEONORA STOL, CARMEN SCHABRACQ Van Ostadestraat 43a 12 maart - 18 april 2021 Galerie Fleur & Wouter brengt vanaf 12 maart een ode aan de extravagante persoonlijkheden van kunstenaars en hun modellen. In de tentoonstelling Extravaganza hangen foto’s die Jan Hoek en Duran Lantink maakten met en van SistaazHood, een organisatie van activistische transseksuele sekswerkers, tegenover expliciete schilderijen van de flamboyante diva Eleonora Stol.

Carmen Schabracq toont een installatie met maskers geïnspireerd op culturen uit de hele wereld.

GALERIE FONS WELTERS OUR WHISPER IS THINNER THAN YOURS, RYO KINOSHITA Bloemstraat 140 17 februari - 10 april 2021 Ryo Kinoshita richt zich met zijn werk op de eigenschappen van de schilderkunst door de materialiteit en relatie met beeldhouwkunst te onderzoeken. Het verschil tussen twee klassieke dragers in de schilderkunst, papier en canvas, vormt een uitgangspunt. Dit leidde tot het besef dat de structuur van het doek uit openingen bestaat, in tegenstelling tot het dichte papier. Het

is deze doorlaatbaarheid die het medium van schilderen voor Kinoshita openbrak. Kinoshita’s interesse verschoof van het materiaal dat wordt aangebracht op het doek, naar het doek zelf, waarbij dat niet alleen als een oppervlak wordt waargenomen, maar eerder als een poreuze laag waardoor de kleuren van voor naar achter kunnen bewegen en omgekeerd. Deze beweging verbindt de ruimte vóór het werk met de ruimte erachter, waardoor het schilderij wordt uitgebreid tot het sculpturale. Zo werkt Kinoshita met opengewerkte structuren, en brengt hijpasteuze of minitieuze strengen verf of juist spuitverf aan de voor- en achterkanten van zijn werken aan.

GALERIE RON MANDOS IM WALD, ERWIN OLAF Prinsengracht 282 10 april - 23 mei 2021 Galerie Ron Mandos presenteert de eerste solotentoonstelling van Erwin Olaf. De Nederlandse kunstenaar, die wereldwijd bekend staat met zijn geënsceneerde fotografie, toont in de galerie zijn meest recente series Im Wald, Ladies Hats en April Fool 2020. Met deze series stelt hij een aantal maatschappelijke kwesties zoals klimaatverandering aan de kaak en legt hij onze menselijke kwetsbaarheid bloot.

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 46

YENTL EN DE BOER LACRIMOSA Luidkeels zingend over straat gaan bestaat niet zonder de schorre keel van de volgende dag. Je kunt niet als een Tarzan door de jungle slingeren zonder er een oksel vol bloedzuigers aan over te houden. En je kunt geen kind krijgen zonder je voorstelling meteen een jaar te moeten uitstellen. In onze zoektocht naar een allesomvattend, meeslepend leven worden we elke keer weer met ons gezicht in een emmer modder geduwd. De derde voorstelling van Yentl en de Boer is een ode aan de treurige kanten van ons mens-zijn. wo 24 maart 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 27,RONALD SNIJDERS - EEN AVOND MET MIJ ‘Een avond met mij’ is een reis door een uniek universum. Een groot feest van absurditeiten, woordgrappen, slapstick en maffe liedjes. Waarin hij laat zien hoe het allemaal begon. Met de mensheid, met de taal, met zijn intrede in het theater. Waar dat naar smaakt?

Naar de heerlijkste verhandelingen en de lekkerste versprekingen.

Naar de kortstondigste liedjes en de normaalste humor. En naar een exclusief interview met de allereerste mens op aarde. vr 26 t/m zo 28 maart diverse tijden, Kleine Komedie, € 23,50 NESIM EL AHMADI - TABOE! Hoe is het om de zoon van een vluchteling te zijn? De zoektocht naar zijn geloof, op jonge leeftijd trouwen met een christelijk vrouw en zelf moslim zijn. Een haartransplantatie op je 23e, de ontvoering van zijn vrouw of om

vast te zitten in een cel. In zijn eerste voorstelling bespreekt Nesim taboes en verhalen die voor hem belangrijk zijn. vr 26 en za 27 maart 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,MARTIJN KONING - KONING VAN DE TOEKOMST Koning van de lach was hij al.

Zijn grapdichtheid grenst aan het absurde. Een stuiterbal is hij.

Een flipperkastcomedian. Als een pinballwizard kogelt Martijn Koning zijn komische observaties de zaal in. In ‘Koning van de toekomst’ zoekt hij nieuwe humoristische horizons. In voor avontuur. Waarin hij weer bovenop de actualiteit zal zitten. En hilarisch zijn hart zal luchten. di 30 t/m wo 31 maart 19:15 en 21:30, Kleine Komedie, € 23,50 PAULINE CORNELISSE EN DANIEL CORNELISSEN CORNELISSE(N) Paulien Cornelisse en Daniel Cornelissen gaan in deze werkvoorstelling eens lekker met elkaar cornelissen. Maar wat is cornelissen? Cornelissen is één podium, twee spelers en een piepklein decor, waarin wordt ingezoomd op gênante situaties, moeizame gesprekken en half-gelukte pogingen tot intermenselijk contact.

Kortom, de ingrediënten voor een heerlijk bevreemdende en komische voorstelling. Paulien en Daniel bedienen de minidecors, spelen alle rollen en doen zelfs hun eigen stunts. Want ook dát is cornelissen. vr 2 april 19:30, DeLaMar, € 22,50 DAPHNE GAKES IK, DAPHNE GAKES ‘Leven doe je door te spelen’, zo luidt Daphne Gakes’ devies. De afgelopen twee jaar werkte ze aan haar eigen boek, dat uiteraard geen andere titel kon krijgen dan ‘Ik, Daphne Gakes.’ Op basis hiervan maakte ze een solo theatervoorstelling. Met behulp van haar moeders dagboeken vraagt Daphne zich af hoe ze moet leven. Wild, vol seks, drugs en rock-‘n-roll, of kalm, met rust, reinheid en regelmaat? di 6 en wo 7 april 21:00, Bellevue, € 12,NAJIB AMHALI WAAR WAS IK? De theatershow van Najib Amhali ‘Waar was ik?’ geeft het antwoord op de vraag waarom Najib vorig jaar genoodzaakt was zijn show te annuleren. Een nieuwe theatershow dus van Najib Amhali, met persoonlijke verhalen, waar veel om gelachen kan worden, waarin oude bekenden langskomen, en waarbij u zich na afloop wellicht afvraagt: waar was ik? do 8 t/m 15 april diverse tijden, Carré, € 9,ROSA DA SILVA - DAAR MOET JE HEEN Ze won alle prijzen op het Amsterdams Kleinkunst Festival en wordt alom gezien als een van de veelzijdigste theatertalenten van het land. Rosa zingt en speelt. Ergert zich mateloos. En schaamt zich kapot. Ze schuurt, overtuigt, wervelt en ontroert.

Bijgestaan door muzikant Remko Wind. Met wat rugwind van Daniël Lohues. En vooral weldadig veel Rosa da Silva. zo 11 april 16:00 en 19:15, Kleine Komedie, € 23,50 STEFANO KEIZERS SORRY BABY Stefano Keizers speelt een art

performance die het cabaret zo dicht mogelijk probeert te benaderen. In ‘Sorry baby’ speelt hij een cabaretshow, waar de artiest niet meer in gelooft: over het doorspelen van mislukte voorstellingen, over de beroepspraktijk van de beginnende cabaretier en zelfs over gedwongen opname in de psychiatrische kliniek. Een opvallend programma op het grensgebied tussen cabaret en kunst. vr 16 en za 17 april 19:15 en 21:30, Kleine Komedie, € 23,50 ANNICK BOER DAT IS GOED GELUKT! Ze is bekend van haar typetjes in tv-programma’s als ‘Kanniewaarzijn’ en ‘De TV kantine’ en van komische personages in theatervoorstellingen als ‘Ja zuster, nee zuster’. Nu gaat Annick Boer het theater in met haar eigen cabaretvoorstelling ‘Dat is goed gelukt!’ En goed gelukt, dat is hij zeker. Annick legt op geheel eigen wijze de menselijke natuur en onze tekortkoming bloot, maar ook ons vermogen om lief te hebben za 17 april 19:15 en 21:30, DeLaMar, € 25,KEES VAN AMSTEL - VLUCHTWEG ALTIJD VRIJHOUDEN Ben je een vechter of een vluchter in het leven? Kees gaat niet graag de confrontatie aan, hij vlucht liever. Liefst naar een ver buitenland of naar het theater of gewoon naar ergens in zijn hoofd. In ieder geval houdt hij altijd zijn vluchtweg vrij. Want je weet nooit… wo 21 en do 22 april 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,GLODI LUGUNGU - ZE BEDOELEN HET GOED In ‘Ze bedoelen het goed’ maakt Glodi Lugungu alles mooier.

Mooier dan het is. Dat is zijn kant van elk verhaal. De Volkskrant heeft hem al uitgeroepen tot hét comedytalent van 2020.

Zelfverzekerd, ontwapenend met charme en schwung én vooral oergeestig. wo 21 t/m za 24 april 19:15, Kleine Komedie, € 23,50 RIZA TISSERAND ADEMBENEMEND Een leven lang zoeken naar de partner waar je oud mee wil worden, maar wie zijn al die anderen op je pad? Maakt die telefoon daten echt makkelijker, of maakt het van ons allemaal een wegwerpproduct? En waarom vallen we nooit meteen voor de goede partner, maar moeten we eerst een paar keer hard op ons bek gaan om het verschil te zien tussen lust en liefde? In de voorstelling ‘Adembenemend’ laat Riza je lachen en nadenken over relaties, daten, vrouwen, mannen en de continue cirkel van liefde en afwijzing waar de halve wereld zich in bevindt. vr 23 en za 24 april 21:00, Bellevue, € 12,BERT VISSCHER - HIJ WORDT VANZELF MOE Visscher doet al jaren erg z’n best om orde te scheppen in de door hem zelf gecreëerde chaos in een rondgang langs ijsbanen, kolenmijnen, vuurtorens, vliegvelden, verlaten stations en bordelen.

Telkens vol vuur probeert hij te redden wat er eigenlijk niet meer te redden viel. Maar hij zal het wel nooit leren. Opnieuw dreigt de puinhoop. Visscher stort zich er weer vol in. Wel vol goede moed natuurlijk.

05-03-21 10:36

47

maart/april 2021 ma 26 april t/m za 1 mei 20:00, Carré, € 10,PATRICK NEDERKOORN HOOGTIJ In een Duitse krant las Patrick Nederkoorn over de aanstaande ‘Enthollandisierung der Erde’. Er stond: ‘Als maar de helft van alle klimaatprognoses klopt, zal Nederland ooit onder de zeespiegel verdwijnen’. Er komt dus een dag waarop 17 miljoen oranje klimaatvluchtelingen met caravans over de linkerrijbaan naar Duitsland komen. Schaffen wir das?’

In ‘Hoogtij’ vraagt Patrick zich af of wij Nederlanders dit wel ‘schaffen’. Hoe houden we droge voeten? Moeten we onze poldergrond ooit verlaten? En wordt Duitsland dan ons stiefvaderland? Een grappige en bitterzoete voorstelling over klimaatverandering, grenzen, dijken, verhuizen en Frau Antje. vr 30 april 19:00 en 21:00, za 1 mei 21:00, Bellevue, € 12,-

FESTIVALS

MINIMAL MUSIC FESTIVAL De zevende editie van het Minimal Music Festival presenteert zinsbegoochelende muziek en een transformatieve ervaring van ruimtetijd. Vier dagen lang vormen Muziekgebouw en Bimhuis het epicentrum van hallucinante drones, meditatieve luistersessies en transcendente muziek.

Naast ‘klassieke minimal’ is er volop aandacht voor minimal als grensoverschrijdende ervaring.

Asko|Schönberg geeft het startschot met James Tenneys klanktrip ’In a large open space’ én een wereldpremière van componist Peter Adriaansz. do 15 t/m zo 18 april diverse tijden, locaties en prijzen IN-EDIT Het International Music Documentary festival IN-EDIT, met nieuwe Nederlandse en internationale muziekdocumentaires, opent met de Nederlandse première van ‘Crock of Gold: A Few Rounds with Shane MacGowan’, geregisseerd doorJulien Temple (‘The Filth and the Fury’) en geproduceerd door Johnny Depp.

De film vertelt het verhaal van de legendarische Ierse zanger van The Pogues, Shane MacGowan. do 22 t/m zo 25 april diverse tijden, locaties en prijzen

DIVERSEN

MY DAD WROTE A PORNO ‘My Dad Wrote A Porno’ is de wekelijkse podcast van Jamie Morton en zijn vrienden James Cooper en Alice Levine. Morton leest passages voor uit het boek van zijn vader. Niet zomaar een boek, maar zoals de titel al zegt: een erotische roman. di 23 maart 20:00, Carré, € 34,50 SOUNDLAB WORKSHOP (7+) Ooit van een MODi, Dato of Toonpad gehoord? In de workshop SoundLAB maak je kennis met wonderlijke instrumenten, en ontdek je hoe ‘gewone’ voorwerpen gebruikt worden in een compleet nieuw elektronisch muziekinstrument. Unieke elektronische en akoestische instrumenten, de meeste zijn speciaal voor SoundLAB gemaakt. zo 28 maart 13:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 8,50 DAMN, HONEY DE PODCAST ‘Damn, Honey’ is dé podcast

over alle shit waar je als vrouw van deze tijd mee moet dealen.

Fast fashion, dik zijn, cat calling, vrouwen in de politiek, het nietmoederschap, seksueel plezier, heteronormativiteit en veel meer.

Gewapend met persoonlijke verhalen en een licht sarcastische instelling biechten Marie Lotte en Nydia op hoe ze nú weer de femimist in zijn gegaan, behandelen ze ‘post’ uit de zaal en bespreken ze de ups en downs in hun wervelwindcarrière als feministen.

Wo 7 april 19:30 en 21:30, do 8 april 19:30, DeLaMar, € 17,50 SCHERPDENKERS: ESTHER VAN FENEMA EN FUSE Psychiater Esther van Fenema gaat samen met Fuse op onderzoek uit in het grijze gebied tussen gekte en genialiteit. Zijn alle grote kunstenaars niet ergens ook gestoord? Is de violist die uren per dag toonladders studeert normaal of krankzinnig?

Fenema is naast psychiater ook musicus en kent als geen ander het spanningsveld tussen kunst en waanzin. Fuse sluit aan met persoonlijke verhalen en muziek van enkele van de geniaalste kunstenaars. vr 16 april 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 23,ANDRÉ KUIPERS EN SANDER KOENEN - SPACE ACADEMY LIVE (8+) Tijdens deze wervelende show reis je naar de verste uithoeken van het heelal. Met bijzondere videobeelden en live-experimenten komt de ruimte écht tot leven. Je ontdekt hoe een raketlancering voelt. Hoe hoog je kunt springen op de maan. Hoe het is om de hele dag te zweven. En of dat hier op aarde ook kan. za 24 april 13:30 en 16:00, Schouwburg Amstelveen, € 22,50 VOS EN LOMMER PODCAST ‘Vos en Lommer’ is een podcastserie over dieren en groen in de stad, door Bart Geeraedts en stadsecoloog bij de gemeente Amsterdam Geert Timmermans. https://podcasts.apple.com/ nl/podcast/vosenlommerspodcast/id1549470276

MUSEA

ALLARD PIERSON MUSEUM

Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam.

Letters van de art nouveau t/m 20 maart Godinnen van de art nouveau Vloeiende lijnen en florale motieven zijn belangrijke kenmerken van de stijlbeweging art nouveau die tussen 1890 en 1910 in heel Europa de toon zette. Minstens zo typerend zijn de beeldschone vrouwen die veelvuldig werden afgebeeld. Deze fascinatie voor vrouwelijk schoon wordt nader onder de loep genomen en geplaatst in de context van maatschappelijke ontwikkelingen van die tijd. t/m 27 juni Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Refresh Amsterdam Een tweejaarlijkse manifestatie, in het Amsterdam Museum en op diverse locaties, rond Amsterdamse stadscultuur met werk van hedendaagse makers. Het thema van deze editie is ‘Sense of place’. In de tentoonstelling in het Amsterdam Museum zijn werken van meer dan vijfentwintig kunstenaars en kunstenaarscollectieven uit verschillende disciplines te zien die vele

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 47

perspectieven op Amsterdam bieden. t/m 28 maart Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur.

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland.

Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Safe Spaces - Safe Places In de tentoonstelling Safe Spaces – Safe Places ontdek je het belang van architectuur bij het creëren van een tolerante en veilige stad. verwacht Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Ben Cobra Voor deze tentoonstelling nodigt vormgever, kunstenaar en gastcurator Aziz Bekkaoui een uiteenlopende groep van meer dan 25 bijzondere, kleurrijke, baanbrekende, uitgesproken creatieve of anderszins opvallende individuen uit: van de kinderburgemeester van Amsterdam Ilias Admi tot de choreograaf Uri Eugenio, van de voorzitter raad van toezicht Universiteit van Amsterdam Marise Voskens tot de schrijver Arnon Grunberg. t/m 5 april Surrealisme en Cobra t/m 18 april Claude Cahun - Onder de huid t/m 9 mei

Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger.

Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Vive le cinéma! - Art & Film t/m 9 mei IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FASHION FOR GOOD MUSEUM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties.

Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Foam Talent | Amsterdam 2020 t/m 2 juni Foam Talent | Digital Online tentoonstelling t/m 2 juni Recommended: Olympus Fellowship 2020 t/m 6 juni Laia Abril - A History of Misogyny, Chapter Two: On Rape t/m 27 juni Les Adu - I Am in Foam 3h, t/m 27 juni Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Ongekend 10 jaar bijzondere aanwinsten en hun verhalen.

Met kunstwerken die in de afgelopen tien jaar door het museum zijn verworven om het verhaal van de collectie completer te maken. t/m 24 mei Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Het Geheim van de Meester Een tentoonstelling met schilderijen uit het gelijknamige televisieprogramma. t/m 30 april Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg.

Evelyn Taocheng Wang Tentoonstelling met acht nieuwe schilderijen en een serie tekeningen en schilderingen op rijstpapier van de negende winnaar van de ABN AMRO Kunstprijs. t/m 30 mei Romanovs in de ban van de ridders Een romantisch verhaal van tsaren en ridders. t/m 31 juli Natasja Kensmil - Monument der regentessen t/m 29 augustus Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.

All Inn Negen kunstacademies, honderdvijfenzeventig jonge kunstenaars, één tentoonstelling. Voor het eerst in de geschiedenis presenteren recent afgestudeerde kunstacademie studenten van alle bacheloropleidingen beeldende kunst in Nederland gezamenlijk hun werk.

31 maart t/m 3 april Levi van Veluw - Sanctum Een architectonische installatie.

Het tweede semipermanente kunstwerk in Het HEM. Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel.

531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Infinite Identities. Photography in the Age of Sharing Werk van acht kunstenaars en fotografen die Instagram gebruiken om bepaalde aspecten van hun kunst te ontwikkelen en over hun kunstpraktijk te communiceren. verlengd Vincent Delbrouck - Champú Vincent Delbrouck oftewel V.D. (Brussel, België, 1975) maakt zeer persoonlijk werk dat een mix van autobiografie en fictie is. verwacht Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Eli Content - Droombos t/m 28 maart Waterlooplein. De buurt binnenstebuiten t/m 5 april Een graf in de wolken t/m 16 mei Zijn joden wit?

De tentoonstelling bestaat onder meer uit een video-installatie met interviews in het Kunstkabinet.

Rondom dit thema wordt een uitgebreid evenementenprogramma georganiseerd met debatten, performances en interviews. t/m 1 augustus Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

05-03-21 10:36

48 KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore.

Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed.

Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden.

Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

Ontdek het onzichtbare leven.

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

THE KID - The Future Is Old t/m 31 juli Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Poldermolen met Kuiperijmuseum.

Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette.

In het inpandige Kuiperij Museum staan een aantal prachtige historische scheepsmodellen.

Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Het surrealistisch theater - De magische wereld van Hans Kanters t/m 21 maart Rive Roshan - Verschuivende perspectieven t/m 23 mei Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

KRANT

maart/april 2021

AGENDA

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel.

Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling).

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Hallo Rembrandt! t/m 11 april Hoed op voor Rembrandt t/m 11 april Nieuwe aanwinsten in het Rembrandthuis verwacht Terug naar toen: Rembrandts binnenplaats verwacht Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

Bruno Taut - De fantasie voorbij t/m 31 mei Tentoonstelling gerestaureerd postkantoor Michel de Klerk.

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

Locatie De Dageraad

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is een bezoekerscentrum van Museum Het Schip gevestigd.

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania Een verrassende tentoonstelling waarin je alles te weten komt over je eigen soort: de mens. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling.

Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’ gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

History & Royalty De tentoonstelling is een tijdreis van ruim 600 jaar. Van de oudste delen van het middeleeuwse gebouw, zoals de kapel waar het graf van de ‘Ridder van Jeruzalem’ te vinden is, tot de inhuldigingen vanaf de negentiende eeuw en de koninklijke

huwelijksceremonie van prins Willem-Alexander en prinses Máxima. t/m 11 april Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord.

Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Mode uit Het Rijksmuseum in huis t/m 9 juli Cruél - Fashion students in residence t/m 9 juli O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst.

Shifting Proximities Een tentoonstelling die bestaat uit multizintuigelijke installaties van lokale en internationale gerenommeerde kunstenaars en academici, waaronder Thijs Biersteker en Stefano Mancuso, Lucy McRae en Niels Wouters, Heleen Blanken, Roelof Knol, Marshmallow Laser Feast en United Visual Artists (UVA). t/m 30 juni Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Dansen op de Graven Dansen op de Graven is een programma samengesteld door kunstenaar Germaine Kruip en schrijver en filosoof Simon(e) van Saarloos. Zij nodigen perfomancekunstenaar Fazle Shairmahomed en muzikant OTION uit om een ritueel vorm te geven, dat beweegt van individuele concentratie naar collectieve herdenking. verwacht Silence #31 x David Helbich – The World After: Conversation Pieces verwacht Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

periode van meer dan vijftig jaar en is daarmee het eerste omvangrijke retrospectief van Bruce Nauman in Nederland. vanaf 27 maart Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen.

Robert van Gulik - En zijn passie voor Chinese kunst t/m 18 april Slavernij - Tien waargebeurde verhalen verwacht Muziekparade t/m 4 december Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

THEO THIJSSEN MUSEUM

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald.

Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Bezoek de indrukwekkende clipper Stad Amsterdam t/m eind maart Stephan Vanfleteren - Engelen van de Zee Engelen van de Zee bestaat uit een serie aangrijpende portretten van jongens tussen de zes en zestien jaar van maritiem opleidingsinstituut Koninklijk Werk IBIS in het Belgische Bredene. t/m 5 april Republiek aan Zee Aan de hand van ruim 50 topstukken vertelt de tentoonstelling het verhaal van de Republiek in de 17e en 18e eeuw.

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief.

De razzia’s van 22 en 23 februari 1941. Het lot van 389 Joodse mannen. t/m 30 mei Breitner, Israels en tijdgenoten De tentoonstelling Breitner, Israels en tijdgenoten - Amsterdam in aquarel en pastel brengt eenmalig topstukken uit eind negentiende en begin twintigste eeuw samen. t/m 30 mei Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Janna Reinsma, Erik Schmitz/ Stadsarchief, Bregtje Schudel, Karin Thybaut, Joke van der Weij Aanleveren (agenda)gegevens mei/juni-nummer - ma 29 maart zomernummer - ma 26 april amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman

02 UK AGENDA MRT_APR 2021_MB3_SV.indd 48

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen.

Healing Power t/m 6 juni Cadeau, Hoezo? vanaf 17 april Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland.

Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand.

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Ulay was here 1,5 1,5 WOONBOOTMUSEUM Hendrika Maria, een Fundamenteel in het werk van de METER Gevestigd op de METER voormalig zeilend bedrijfsvaartuig Duits-Nederlandse kunstenaar Ulay ...➜ ➜krijgt ➜...➜ (1914). Aan boord men een zijn processen van (chemische) GENIET VERSTANDIG, GENIET VERSTANDIG, beeld van deze woonvorm verandering, de overgang van de HOUD AFSTAND HOUD AFSTAND Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 ene identiteit in de andere, en het accepteren van onzekerheid en toeval. t/m 18 april Charlotte Prodger - SaF05 1,5 1,5 t/m 25 april METER METER Surinaamse School - Schilderkunst ➜...➜ van Paramaribo tot Amsterdam ➜...➜ GENIET GENIET VERSTANDIG, t/m 31 mei VERSTANDIG, HOUD AFSTAND HOUD Bruce Nauman AFSTAND Deze tentoonstelling omvat een

distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van

METER het klantnummer, met een Redactie noch uitgever kunnen ➜...➜ opzegtermijn van 3 maanden. Een ➜...➜ aansprakelijk worden gesteld voor GENIET abonnement is pas opgezegd,GENIET VERSTANDIG, eventuele foutieve vermeldingen.

VERSTANDIG, HOUD HOUD AFSTAND wanneer de abonnee daarvan een © 2021 Niets uitAFSTAND deze uitgave schriftelijke bevestiging heeft mag op welke wijze dan ook ontvangen via post of e-mail. worden overgenomen zonder Een adreswijziging kan alleen voorafgaande toestemming van de worden verwerkt als het oude auteursrechthebbenden. adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail Het mei/juni-nummer van de worden doorgegeven.

Uitkrant verschijnt op maandag Prijswijzigingen voorbehouden.

26 april, de abonnees ontvangen Uitkrant is een geregistreerd merk de krant de zaterdag ervoor. van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren.

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

1,5

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Laurens Bluekens, Sanne de Bruin, Veerle Corstens, Anne Dirks, Bart Geeraedts/TXT, Edmée Loupatty/ Amsterdam Art, Sjoerd van Heumen, Cindy Hoetmer, Sara Luijters, Kim van der Meulen, Daphne Ponsteen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen,

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

Reizen met Thijssen De tentoonstelling geeft een sfeervol tijdsbeeld van Europa in de jaren 1920-1930. Op een boeiende manier wordt het aspect reizen uit het leven en werk van Theo Thijssen uitgelicht.

1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

1,5

METER

05-03-21 10:36

krant KRANT

TOT SLOT

terugblik

49

Terugblik

DE AANLEGPLAATS VOOR ’T KALFJE, CA. 1900 tekst Erik Schmitz foto onbekende fotograaf / Stadsarchief Amsterdam

06 UK TOT SLOT MRT_APR 2021_SV2.indd 49

Een van de halteplaatsen van de stoombootverbinding op weg naar Ouderkerk of Uithoorn was Het Kalfje, zoals de tekst op deze prentbriefkaart aan de lezer nadrukkelijk uitspelt: ‘Aan leg plaats voor ’t Kalfje’.

Verwacht de eenzame heer-metbolhoed, handen op de rug, zijn spulletjes op een tafeltje gelegd – een bekende uit de stad? Is het zijn fiets die gemakshalve tussen de tafeltjes en stoeltjes staat geparkeerd?

Een fiets was in 1900 nog een nieuw luxeartikel en modern.

De meeste Amsterdammers kwamen lopend naar het Kalfje.

Of per boot, want de HavenStoombootdienst onderhield van mei tot september ook een rechtstreekse dienst op Het

Kalfje. Een kaartje kostte 25 cent.

Geen toeval dat de naam van de uitgever linksonder, dezelfde is als de uitbater van Het Kalfje in de jaren 1899-1923, Derk van Wilpe. In juli 1899 adverteerde hij voor het café ‘met zijn prachtigen Tuin, Doolhof, Speelwerktuigen en Vergunning over de geheele uitgestrektheid’. Het laatste is een verwijzing naar de rechtszaak die begin 1899 werd gevoerd, nadat de vorige eigenaar het terras had aangelegd en de rijksveldwachter meende dat daar zonder vergunning ‘sterken drank in het klein’ werd geschonken. De boete werd in hoger beroep ongeldig verklaard.

De stoomboot over de Amstel

vaart niet mee. Het Kalfje werd in 1967 afgebroken. Maar wie de moeite neemt om ’s ochtends vroeg de slaperige stad te verlaten, ziet nog steeds de Amstel op zijn mooist.

SHARON HANSMA

H

et is een vroege zomerochtend als de stoomboot van de Amsterdamse Haven-Stoombootdienst de breed uitwaaierende Amstelbocht uitdraait.

Op de Amsteldijk is het stil en ook het gewoonlijk drukbezette terras is nog leeg. Die eerste boot was om kwart over zes vertrokken vanaf de steiger in de Binnenamstel bij de Achtergracht. Het moet een onvergetelijke ervaring zijn geweest om zo de nog enigszins slaperige stad te verlaten, langs de nieuwe stadsuitbreidingen aan de Amstel, om na de Omval het nog ongerepte landelijke Amstelland binnen te varen. Van stadse walmen naar de zoete lucht van pas gemaaid hooiland.

Anno 2021 ligt de aanlegplaats er heel anders bij. Check de recente foto (en meer toen-en-nu-beelden van Amsterdam) op Instagramaccount @thenandnowamsterdam.

05-03-21 10:36

50

krant KRANT

TOT SLOT

Judith de Leeuw (26), alias JDL Streetart, brak internationaal door nadat ze in 2016 in Amsterdam een muurschildering maakte van Amy Winehouse. Sindsdien zijn haar sociaal-maatschappelijk kritische murals overal te zien, van Kuala Lumpur tot New York. Haar nieuwste muurkunstwerk van een Surinaamse ballerina – tot stand gekomen met steun van het AFK en het Prins Bernhard Cultuurfonds – is vanaf eind maart te bewonderen aan het Leidseplein. tekst Sara Luijters

21 21 questions

QUESTIONS

WAT IS HET LAATSTE CONCERT DAT JE BEZOCHT? ‘In Miami, op een festival aan het strand met palmbomen keek ik met een gin-tonic naar een rockband waarvan ik de naam niet meer weet. Het voelde als één grote droom.’

WAAR ZOU JE ECHT GOED IN WILLEN ZIJN? ‘Technologie. Het is mijn grote droom om een robot te ontwikkelen die me helpt bij het schilderen van gigantische muren.’

WELKE NAAM ZOU JE JEZELF GEVEN ALS JE EEN NIEUWE MOEST KIEZEN? ‘Taro – naar Gerda Taro. Ik vind haar heel bijzonder omdat ze een van de eerste vrouwelijke oorlogsfotografen is; een feministe van het eerste uur. Ze is ook de partner van fotograaf Robert Capa. De foto’s die Taro nam zijn gebaseerd op scherpe keuzes, daardoor zijn haar beelden enorm prikkelend. ’ IN WELKE AMSTERDAMSE WINKEL KOM JE HET ALLERLIEFST? ‘Spuitbussenwinkel Henxs. Het

06 UK TOT SLOT MRT_APR 2021_SV2.indd 50

is mijn thuisbasis, daar is het allemaal begonnen op mijn vijftiende. Op mijn negentiende ontdekte ik mural art, daar kan ik al mijn passie en mijn boodschap in kwijt.

Street art is kunst met een boodschap, ‘rebellion’ in de openbare ruimte met schoonheid. Mijn mural van Amy Winehouse in de Fokke Simonszstraat zorgde ervoor dat ik bekend werd, daardoor kan ik nu werk maken over de hele wereld.’

BIJ WELKE FILM HEB JE VOOR HET LAATST GEHUILD? ‘Okja, over een meisje dat vrienden wordt met een genetisch gemanipuleerd supervarken dat

naar de slacht moet. Daarna ben ik vegetariër geworden.’

WAT IS DE GEKSTE DROOM DIE JE OOIT HEBT GEHAD? ‘Ik loop over een nooit eindigende brug. Wanneer ik echt niet verder wil, duikt er een dolfijn op uit zee, met op zijn rug een roze, pluizige kat met een bolhoedje op en gigantische xtcpupillen, die me overspoelt met liefde. Daarna kan ik er weer tegenaan.’

WAT IS HET BESTE NUMMER ALLER TIJDEN? ‘Taro van Alt-J. Het nummer zit vol verborgen boodschappen, een soort De Da Vinci Code op muziek.’

ALS JE IN EEN ANDERE TIJD KON LEVEN, WELKE ZOU DAT ZIJN? ‘In de jaren tachtig in Amsterdam, dé tijd van vrijheid-blijheid voor kunstenaars en muzikanten.

Amsterdam is al lang niet meer die stad waar alles kan.

’WAAR ZOU JE TWEEDE HUIS MOETEN STAAN? ‘Op het tropische eiland Langkawi in Maleisië, de mooiste, meest zorgeloze plek ooit.

In mijn ideale wereld woon ik daar en reis ik om te werken met de SpaceX (ruimtevaartbedrijf van Elon Musk, red.) naar de rest van de wereld.’

WAT IS JE FAVORIETE GEUR? ‘Die van lente vermengd met een vleugje bier, en de lucht van een spuitbus.’

WAARAAN GEEF JE TE VEEL GELD UIT? ‘Sigaretten en alcohol.’

05-03-21 10:36

51 Het bekende spel 21 questions is erop gericht om gesprekken te verdiepen. Het idee: door de juiste vragen te stellen, kun je in korte tijd iemand écht goed leren kennen.

In deze Uitkrant-versie proberen we de cultuurmakers van de stad persoonlijke ontboezemingen te ontlokken.

WELK BOEK/ KUNSTWERK/ FILM/THEATERSTUK HEEFT JE LEVEN VERANDERD? ‘Het boek Towards a philosophy of photo photography van Vilém Flusser. Hij stelt dat de wereld waarin we leven is ontworpen door een creatieve maker; een eyeopener.’

WAT IS JE BESTE EIGENSCHAP? ‘Ik ben heel loyaal en vergevingsgezind.’

WAAR STOND JE EERSTE HUIS IN AMSTERDAM? ‘In Osdorp. Als kind bouwde ik er hutten en we gingen met vlotten het water op.’

WAT IS HET BESTE ADVIES DAT JE OOIT HEBTGEKREGEN? ‘Een ex zei dat het leven net een schommel is: alleen als je accepteert dat het altijd op en neer gaat, kun je oprecht plezier ervaren.’

00 UK COVER MRT_APR 2021_MB.indd 51

AMSTERDAM IN ÉÉN ZIN? ‘Een overvolle ballenbak; het is een feestje, maar wel een beetje benauwd.’

AAN WELKE AMSTERDAMSE BUURT HEB JE MOOIE HERINNERINGEN? ‘Het pleintje achter het Gerrit van der Veen College, en in het Vondelpark: het hippieveldje, het Openluchttheater en onder de brug waar de emo’s hingen.’

MOOISTE MUUR VAN DE STAD? ‘De muur van 150 m2 bij het Leidseplein, waar vanaf deze maand mijn werk te zien is van een Surinaamse ballerina die danst in een wervelwind van ambtelijke papieren. Het is een aanklacht tegen bureaucratie en ongelijke kansen in Amsterdam. En de eerste CO2 neutrale muurschildering in Nederland; ik heb het geschilderd

met de duurzame verf Airlite, die de uitstoot van circa negentien benzineauto’s per dag neutraliseert. Een ander kunstwerk van mij dat net is geïnstalleerd, hangt op het CS aan de IJzijde – ik maakte het in opdracht van de gemeente en ben er ongeveer een maand mee bezig geweest. Het zijn in elkaar verstrengelde handen, omwikkeld met verband.

Het is een monument voor de slachtoffers van hiv en aids.’

WAAR HAAL JE JE NIEUWS VANDAAN? ‘De NOS-app en het Journaal. Ik lees Het Parool en NRC, en ik ben hardcore fan van Zondag met Lubach.’

SNACKBAR OF HOTELBAR? ‘Heel gezellig was het in de hotelbar in het Radisson in New York, waar ik begin oktober 2019 met andere kunstenaars was. De bar veranderde iedere dag in een soort artiestenkantine.’

WAT IS JE BESTE TIP VOOR NIEUWE AMSTERDAMMERS? ‘Ik hou van deze stad, maar ik zou ergens anders gaan wonen.

Zeker als je kunstenaar bent is het een worsteling, want alles draait hier om geld. En een huis of een atelier is onbetaalbaar.’

Meer van Judiths werk zien?

Check jdl.streetart.com.

04-03-21 14:11

Opera Forward Festival ’21

VOLLEDIG ONLINE

18 t/m 21 mrt Hoofdsponsor Nationale Opera & Ballet:

00 UK COVER MRT_APR 2021_MB.indd 52

opera forward.nl Founding partners OFF:

Productiepartner:

Partner OFF Staging & OFF Compositions:

04-03-21 14:11