MEI/JUNI 2021
Gotu Jim: ‘Alles gebeurt alleen nog maar online’
Gemaakt door amsterdam & partners
HOMEGROWN HIPHOP jaargang 55 #3
00 UK COVER HIPHOP MEI JUNI 2021.indd 1
15-04-21 16:12
Boek je ticket met de code
UITKRANT en ontvang 15% korting!
Ook toe aan een veilig uitje in Coronatijd? Wij hopen u in Mei weer te mogen ontvangen! STRAAT, het museum voor street art en graffiti. 150 kunstwerken ‘As big as walls’ van 130+ internationale kunstenaars. Gehuisvest in een vroegere scheepsloods van 8000 m2. Voor actuele openingstijden
*geldig in de maanden Mei en Juni 2021
check www.straatmuseum.com
NDSM-PLEIN 1
AMSTERDAM-NOORD
WWW.STRAATMUSEUM.COM STRAATMUSEUM
00 UK COVER HIPHOP MEI JUNI 2021.indd 2
15-04-21 16:12
3
mei/juni 2021
HIPHOP RULES Ik vouw papier, kom niet zeggen dat jij meer vouwt Ik doe niet alles goed, maar ik weet zeker jij doet meer fout Met Jack op een track en jij weet het, ik ga weer goud En m’n stappen vriend, die snap jij niet dus ikke leer jou Deze inmiddels klassieke tekst van Lil’ Kleine (Krantenwijk uit 2017) spookte een paar jaar geleden wekenlang door mijn hoofd. Als je een zoon in de puberleeftijd hebt, zoals ik, ontkom je niet aan deze Amsterdamse rapper die inmiddels tot de groten behoort van de Nederlandstalige muziek. Goed, het is een ander genre dan Lennaert Nijgh, maar het is een knappe tekst met binnenrijm die speelt met het woord meervoud, zonder het te noemen, en die op allerlei manieren verwijst naar succes. De vergelijking met de jaren zestig maak ik niet voor niets. ‘Hiphop is de popmuziek van nu’, zegt Firoza in ons coverartikel over hiphop en rap (p. 8). En dat zou je makkelijk kunnen ontgaan, want de nieuwe generatie hiphopartiesten beweegt zich vrijwel uitsluitend op social media. Daar zitten mensen tussen met miljoenen streams op Spotify (en miljoenen op hun bankrekening) die zo populair zijn dat ze bijna niet meer over straat kunnen, maar die je toch nooit tegenkomt op tv en radio (met uitzondering van FunX misschien). Er zijn nog wel muzieklabels, maar dat zijn voornamelijk de artiesten zelf die hun vrienden helpen. Er is geen studiobaas meer die bepaalt wat wel en niet scoort (alsof híj dat weet) dus: anything goes. De diversiteit aan artiesten (wit, zwart, man, vrouw, queer en hetero) maar ook aan stijlen en teksten was nog nooit zo groot. Nog een reden waarom hiphop groeide als kool tijdens de lockdown: er komt geen instrument meer te pas. Op de stemmen na komt alles uit een laptop. En Nederlandse artiesten zijn in het afgelopen decennium lichtjaren beter geworden in produceren dankzij relatief nieuwe, toegankelijke programma’s als Ableton, Logic en Reason. Terwijl traditionele popbands noodgedwongen werkloos thuiszaten, produceerden de hiphoppers door vanuit hun huis en bereikten ze juist méér publiek. Ik denk dat we achteraf gaan concluderen dat de twentytwenties muzikaal de meest creatieve jaren ooit waren, ook al zagen we het toen nog niet. Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout @iamsterdam.com
VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam cover: Marjolein van Damme
01 UK OPENING MEI_JUNI 2021_RD.indd 3
INHOUD P.04 UP-TO-DATE
Nieuws uit de stad, met o.a. swingende standbeelden, een gloednieuw stadspark en de nachttrein naar Praag. Ook kijken we binnen bij Jaap in het Oostelijk Havengebied.
P.08 HIPHOP ANNO 2021
Ze zijn jong en talentvol en ze hebben wat te zeggen. De nieuwe generatie hiphopartiesten is eigenzinniger en meer selfmade dan ooit – met miljoenen luisteraars tot gevolg.
P.17 KUNST & VERMAAK
Waarin we met de neus op de Gouden Koets worden gedrukt en Ivo van Hove meer vertelt over theaterspektakel Age of rage. Plus: een interview met Maud Wiemeijer, scenarist en bedenker van de Amsterdamse hitserie ANNE+.
P.29 ETEN & DRINKEN EN ZO
Droomstranden, kastelen, safarispots: je vindt het allemaal in en om Amsterdam, bewijst onze reisgids. Plus: streetfood, nieuwe winkels en de mooiste geheime tuinen van onze stad.
P.49 TOT SLOT
Met archiefbeeld van de Oude Haagsebrug. En wat vindt singer-songwriter Nana Adjoa van onze 21 questions?
ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad
P.41 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 48)
16-04-21 11:38
4
krant KRANT
mei/juni 2021
OPENING
Up-to-date
BART HEEMSK ERK
Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, de leukste tips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers. tekst Kim van der Meulen
OP DE SCHOP DE STILLE STAD: ÉÉN JAAR CORONA In de digitale tentoonstelling Corona in de stad toont het Amsterdam Museum de impact van het coronavirus op de stad en zijn bewoners. Honderden Amsterdammers en organisaties werkten eraan mee door foto’s, video’s, audiofragmenten en teksten over deze periode in te sturen. Ook iamsterdam.nl, onze nederlandstalige webportal, mocht een virtuele zaal inrichten. Daarin blikken we terug op de stille stad en zie je hoe bewoners hun eigen buurt weer omarmen onder het motto: ‘Ontdek alles wat Amsterdam Mokum maakt’. De oorverdovende stilte legden we vast met de video Lege stad, met verstilde beelden van het anders zo levendige stadsdeel Zuidoost. Op 15 mei organiseert Amsterdam Museum ook een groot publieksprogramma. Vanaf dan zal de tentoonstelling te zien zijn op billboards op drie pleinen in de stad, waaronder de Dam.
Het Universiteitskwartier in de binnenstad wordt fietsluw, groener en gezelliger en de monumentale UvA-panden worden, met respect voor de geschiedenis, vernieuwd. Dat blijkt uit het nieuwe strategisch masterplan waar de UvA en gemeente liefst twee jaar aan samenwerkten, in overleg met omwonenden. De grootschalige opknapbeurt is hard nodig, vinden zij: de huidige ruimtes zijn onhandig ingericht en moeilijk te verduurzamen, en de hofjes eromheen zijn ontoegankelijk. Er zullen ook panden verdwijnen: zo moet de bekende glazen piramide, onderdeel van gebouw BG5, plaatsmaken voor een nieuw paviljoen met onderwijszalen. De verbouwing gaat vijf à tien jaar duren.
Richt je telefooncamera op de QR-code om direct naar de onlinetentoonstelling te gaan.
NACHTTREIN NAAR PRAAG Wie vliegen ook na de coronacrisis wil mijden en toch snel en relaxed wil reizen, heeft geluk: de Nederlandse start-up European Sleeper komt in 2022 met een nachttrein tussen Amsterdam en Praag. Je kunt een zitplaats of een hele coupé reserveren, onderweg is er gratis koffie en wifi en de trein zal ook Dresden en Berlijn aandoen. Ondertussen blijft het niet bij Praag: de mannen van European Sleeper dromen van een duurzaam nachtnetwerk door Europa. Meedoen aan hun avontuur? Vanaf mei start de coöperatie met de verkoop van aandelen. europeansleeper.eu
01 UK OPENING MEI_JUNI 2021_RD.indd 4
16-04-21 11:39
5
‘TREE OF HOPE IS NIET ALLEEN EEN BAKEN VAN HOOP, MAAR OOK EEN TEKEN VAN ERKENNING VOOR DE NEDERLANDSE FESTIVALINDUSTRIE.’
NU
WILLEM WESTERMANN VAN VERENIGING VAN EVENEMENTENMAKERS IN HET PAROOL OVER HET DOOR MENSEN UIT DE FESTIVALINDUSTRIE GEMAAKTE, DERTIG METER HOGE KUNSTWERK IN SLOTERDIJK.
STRAKS
TUNNELVISIE
VOEL DIE BEAT Majoor Bosshardt op de Wallen, Het Lieverdje op het Spui en Atlas op het Koninklijk Paleis: de standbeelden feesten erop los in de clip van First I was sad but now I’m not. Zelfs Jezus in het Begijnhof kan niet blijven stilstaan. Filmmakers en broers Jurriaan en Aram de Groot werkten twee jaar aan de video, waarin tachtig Amsterdamse standbeelden raven op een housebeat. Het animeren was monnikenwerk, maar dat was het waard: met de clip willen ze laten zien dat Amsterdam ook in deze tijd nog altijd barst van de energie.
Picknicken op de A9: je wist nog niet dat je dat wilde, maar daar komt snel verandering in. Het park dat op het dak van de Gaasperdammertunnel gaat verrijzen – en het Nelson Mandelapark en het Gaasperpark moet verbinden – belooft namelijk een groene oase in Zuidoost te worden. De invulling staat grotendeels vast: twaalf hectare aan wandelpaden, fietspaden en groen. Maar over de laatste drie hectare beslist de buurt. Komt er een sportveld, skatebaan, muziekpodium of beeldentuin? De afgelopen twee maanden dachten inwoners daarover mee. En over de naam, want Gaasperdammertunnelpark bekt toch niet zo lekker. Dit najaar worden de plannen vastgesteld. Nú al wat zien? De digitale kaart op rws.tik-app.nl/a9-gdw geeft een beeldschoon voorproefje. amsterdam.nl/tunnelpark
jurriaandegroot.nl
21,4
miljoen
Zo veel euro is door de gemeente gereserveerd om culturele instellingen en makers in Amsterdam overeind te houden, blijkt uit een noodplan dat 31 maart is gepresenteerd. Het geld zal vooral gaan naar kleinere musea, buurttheaters, broedplaatsen, kleinschalige festivals, culturele nachtclubs en onafhankelijke makers, die normaal gesproken niet snel kunstsubsidie krijgen.
01 UK OPENING MEI_JUNI 2021_RD.indd 5
@uitinams Elke maand krijgt een
instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze keer is dat @guilialauria, die met dit kiekje laat zien dat de Bloemstraat er zelfs op een regenachtige dag nog knap bij ligt. Hoe is in de Jordaan de lockdown beleefd? Je hoort het tijdens de luisterwandeling van het Verhalenfestival Jordaan, te vinden op wandeling.verhalenfestivaljordaan.nl. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.
16-04-21 11:39
krant KRANT
6
OPENING
binnenkijken
‘Edwin en ik woonden hiervoor samen op een zolderkamertje in de Rivierenbuurt. Er was niet eens water in de keuken, het was erg provisorisch. We besloten dit huis te kopen aan de hand van een bouwtekening. Toen was het hier nog een kale vlakte, nu bloeit de klimop in de zomer. Het is een heel smal straatje, net een dorp.’
‘Het plafond is vijf meter hoog, daar wilden we iets mee doen. Twaalf jaar geleden kochten we deze ficus, inmiddels het dierbaarste item in huis. Hij was toen nog een stuk kleiner, maar door de lichtinval doet-ie het hier heel goed. Ik ben van ons tweeën trouwens degene met groene vingers; we hebben ongeveer zestig planten.’
THUIS IN DE STAD tekst en foto Daphne Ponsteen
Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer. Wie Jaap Bartelds (46, freelance tekstschrijver), die er woont met zijn vriend Edwin Reinerie (52, hoofdredacteur Winq) en hond Tommy. Wat Koopwoning van 120 m2 in het Oostelijk Havengebied. Sinds 1998, al duurde het nog twee jaar tot de bouw ook echt afgerond was en ze er konden gaan wonen. Opvallend ‘Het huis is ontworpen in de stijl van een grachtenpand, met een vooren achterhuis. Het heeft drie woonlagen en een dakterras.’ Fijnste plek ‘De woonkamer. Op de bank zit ik heerlijk in het zonnetje, en sinds corona is dit mijn nieuwe werkplek – altijd met Tommy binnen handbereik.’ Echt Amsterdams ‘Het witte vaasje van Marcel Wanders.’
‘Mijn zusje logeerde even in ons huis en gaf ons na afloop een checklist met verbeterpunten. Een lekkende kraan, een kapotte kastdeur: tijdens de lockdown hebben we alles vervangen.’
01 UK OPENING MEI_JUNI 2021_RD.indd 6
‘Alle muren zijn kaal, er hangen alleen planten. Wel heb ik een tijd terug een oude posterverzameling uit mijn jeugd teruggevonden, die heb ik laatst allemaal ingelijst en beneden opgehangen.’
16-04-21 11:39
ngen een verrugt den
7
‘Onze wc staat vol met grappig Japans kinderspeelgoed, zoals een nagelknipper met een gek poppetje erop. Dat is ooit begonnen toen we bij vrienden op bezoek waren in Hongkong, waar we ons eerste item kochten op een marktje. Nu speur ik heel eBay af voor nieuwe aanwinsten.’
01 UK OPENING MEI_JUNI 2021_RD.indd 7
‘De Egg Vase van Marcel Wanders op de salontafel is een collector’s item. Om het vaasje te maken, heeft hij een paar eieren in een condoom gestopt, dat vacuüm gezogen en er een afgietsel van gemaakt. Ik kwam er laatst achter dat-ie best veel waard is, dus ik bewaar hem goed.’
‘We hebben Tommy nu drie jaar en zij heeft ervoor gezorgd dat we er een heel andere levensstijl op nahouden. Ik ken zo’n beetje elk park en elke hond in Amsterdam. Ik wilde liever geen puppy, dus we hebben haar via via kunnen adopteren. We hadden het niet beter kunnen treffen.’
16-04-21 11:39
8
OPENING
hiphop
NIEUWE STEMMEN
Er waait een frisse wind door de Nederlandse hiphopscene: niet alleen zijn nieuwkomers steeds vaker vrouw, ook zijn hun teksten activistischer en persoonlijker van toon.
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 8
16-04-21 11:45
9
Door Spotify en YouTube groeide vaderlandse hiphop uit tot het meest gestreamde muziekgenre. Zelfs in lockdowntijden breken nieuwe talenten door. ‘Je kunt morgen een hit hebben, zonder label of manager.’ tekst Sara Luijters foto’s Marjolein van Damme
MILJOENEN STREAMS
E
r is geen muziekgenre dat de laatste zes jaar zo’n vlucht heeft genomen als Nederlandse hiphop. Ronnie Flex, Frenna, Snelle, Lil’ Kleine: het zijn de meest gestreamde artiesten van het moment. Daar heeft de komst van Spotify in 2015 alles mee te maken: de streamingdienst zorgde ervoor dat jongeren muziek op hun telefoon gingen luisteren, en ze kozen massaal voor Nederlandse hiphop. Tegelijk met de komst van Spotify verscheen ook het album New wave, een samenwerking van jonge talentvolle Nederlandse rappers. New wave, met de monsterhit Drank en drugs van Lil’ Kleine en Ronnie Flex, werd bewust exclusief online uitgebracht. Toen het album in 2016 de Popprijs won op Noorderslag, liepen mensen in het publiek weg – boos omdat een rapgroep een popprijs had gewonnen. Wat deze verontwaardigde muziekfanaten niet doorhadden, was dat hiphop juist dé nieuwe popmuziek zou worden, de dominante jeugdcultuur. Nu, vijf jaar later, krijgen Nederlandse rapartiesten nog altijd nauwelijks airtime op de radio. ‘Er zijn hiphopartiesten die bijna niet meer over straat kunnen, zo populair zijn ze, maar je hoort en ziet ze vrijwel niet
op radio en tv. Online en radio en tv, het zijn echt totaal verschillende werelden’, zegt Rajko Disseldorp (27), auteur van het boek Hiphop in Nederland en presentator van de hiphoptalkshow Rajko interviewt op YouTube, waarin hij met rappers – van Big2 van The Opposites tot S10, Leafs en Yung Nnelg – de diepte ingaat. ‘Sinds de release van New Wave tellen de Spotifycharts mee in de hitlijsten. Hierdoor werden artiesten als Lijpe, die miljoenen streams en views op YouTube kreeg, ineens zichtbaar. Lijpe belandde uiteindelijk met vijf albums in de Top-100. Nederlandstalige hiphop is sindsdien uitgegroeid tot het grootste muziekgenre in Nederland.’ ACTIVISTISCH EN KWETSBAAR Nieuwe hiphop- en rapartiesten bereiken hun publiek allang niet meer via de traditionele kanalen, maar via YouTube, podcasts en online platforms zoals 101Barz (het grootste hiphopplatform van Nederland met wekelijks nieuwe video’s van rapper Rotjoch). Het YouTubeprogramma Supergaande heeft 750.000 abonnees, de podcast Rookworst van Stroom, verbonden aan hiphoplabel Top Notch, waarin rappers als Hef, Jonna Fraser en Frenna met elkaar in gesprek
>
VAN DE LOCKDOWN LIJKT DE NIEUWE HIPHOPGENERATIE MINDER LAST TE HEBBEN DAN ANDERE ARTIESTEN Firoza
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 9
16-04-21 11:45
10
OPENING
hiphop
‘BINNEN EEN HALFJAAR WAS IK DOORGEBROKEN’
Gotu Jim
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 10
16-04-21 11:46
11 WIE: Gotu Jim (Jim Lageveen, 24), @gotu_jim LABEL: Burning Fik TRACKS: Illegale, e , r n e e i e , e e er ee mei verschijnt de EP u en e . LUISTERAARS OP SPOTIFY: 76.8K per maand INSPIRATIE: Yung Lean, Lil Uzi Vert, Playboi Carti, Burial
r
Op 7
‘Met goede vriend en producer Ybra begon ik ooit met het maken van beats, ik rapte er een keer overheen en dat werd zonder dat ik het wist online gezet. Vanaf dat moment ging het snel, binnen een halfjaar was ik opeens doorgebroken als rapper. Sinds corona gebeurt alles alleen nog maar online, maar een concert voor een lege zaal via een online stream, dat vind ik niks. Ik was heel blij om eind maart weer op te kunnen treden voor publiek, tijdens het Fieldlab in Biddinghuizen. Iedereen daar had er zin in, dat was goed om te voelen. Mijn teksten zijn in het Nederlands en in de taal van de jeugdcultuur. Die ken ik het best, waardoor ik ermee kan experimenteren. Werelddominantie is niet mijn doel, ik wil gewoon muziek maken en het leuk hebben. Ik schrijf over wat ik meemaak, de ene keer gaat het schrijven vanzelf, de andere keer is het juist heel lastig. Dat je je vinger er nooit op kunt leggen, is onderdeel van de magie. De afgelopen coronaperiode heeft invloed op de muziek die nu wordt gemaakt, iedereen heeft veel meer tijd om na te denken – wat meer doordachte teksten oplevert. Voor mijn teksten blijft humor nog steeds belangrijk, jonge mensen hebben het nodig om fun te maken, ook nu. Een van mijn laatste releases, Illegale, gaat over feestjes tijdens corona. Het is een nummer dat past bij de tijdsgeest, zonder dat ik mensen wil aansporen erop los te feesten. Mijn muziek moet vooral kloppen bij wie ik ben; ik ben tevreden als ik iets maak wat nog niet eerder is gedaan.’
‘Vanuit upcoming artiesten klinkt een sterk geluid voor meer diversiteit, op gebied van gender, seksualiteit en looks’ gaan, heeft 35.200 volgers op Spotify en Wilde Haren de Podcast, van Top Notch- en Noah’s Ark-baas Vincent ‘Jiggy Djé’ Patty, telt 5.542 volgers op Instagram. De populaire online hiphoppodcast CONVO van Défano Holwijn, Armin Shah en Yuki Christus wil ‘een stem zijn voor een cultuur waar de gevestigde media nog steeds geen weet van hebben.’ Naast rappers schuiven bij CONVO ook de mensen achter kledingmerken als Daily Paper en Filling Pieces aan, en organisatoren van hiphopfestivals WOO HAH! en Appelsap. Hiphop is namelijk veel meer dan muziek alleen; het is een complete cultuur. Een cultuur die zichzelf voortdurend blijft ontwikkelen. Rappers die braggen over geld, auto’s en bitches blijven bestaan, maar het objectiveren van vrouwen staat anno 2021 steeds meer ter discussie. Geheel in lijn met de tijdgeest zie je nu de opkomst van conscious hiphop; activistisch, bewust en met oog voor de politieke emancipatie van minderheden en kritisch op misogyne boodschappen. LIONSTORM is een van de eerste uitgesproken queer rapduo’s, het wordt
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 11
ze nog niet per se makkelijk gemaakt om online door te breken, vertelt frontvrouw Skerrie Sterrie: ‘Ons nieuwe nummer Snekis, Surinaams voor slangen, gaat over mensen die altijd op de loer liggen. We zoomen in de tekst in op hoe we als queer artiesten en vrouwen te maken hebben met shadow bans, waarbij onze kanalen en werk onvindbaar worden gemaakt door homofobe, seksistische online rapporteurs. Het is een nieuwe vorm van censuur waardoor nieuwe stemmen in de muziek nauwelijks kunnen groeien op social media.’ Rappers laten zich steeds vaker van hun kwetsbare kant zien; Fresku, Willem de Bruin (The Opposites) en S10 rappen openhartig over hun eigen angsten en depressie. Het is niet meer alleen goud wat hoeft te blinken. Ook breken steeds meer vrouwen door in de hiphopscene, iets wat tien jaar geleden nog vrijwel ondenkbaar was. In Nederland is er naast S10, Latifah, Froukje en Famke Louise nog een grote lichting jonge, sterke vrouwelijke rappers en urban artiesten opgestaan: Lauwtje, Yade Lauren, Nabila, Delany, FFLean, Cheryl Öztürk, Jadi D,
> 16-04-21 11:46
krant KRANT
12
OPENING
hiphop
‘WE KRIJGEN MINDER RESPECT DAN DE MANNEN’
WIE: XYV (Xyvonne Koeiman, 24), @xyv_individualsoul TRACKS: ie LABEL: geen (ze brengt zelf haar muziek uit) LUISTERAARS OP SPOTIFY: 2,5K per maand INSPIRATIE: Doja Cat, 6lack, Rihanna, Nicki Minaj, Migos ‘Ik ben opgegroeid in Venezuela en Curaçao, vijf jaar geleden kwam ik naar Nederland voor mijn studie media & vormgeving. Muziek is altijd een passie van me geweest, maar mijn angst zat me in de weg. Teksten schrijven, zingen, opnemen en optreden: het is heel kwetsbaar. Ik werkte als fotograaf, stylist en visagist voor andere artiesten. Toen ik tijdens de lockdown alleen thuis kwam te zitten, heb ik mezelf gepusht om met eigen muziek aan de slag te gaan. Samen met producer Gindaroca maakte ik het nummer ie , over hoe vrouwen hun kracht moeten
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 12
terugpakken en het recht hebben seksueel te zijn zonder voor ‘hoer’ te worden uitgemaakt. Het nummer werd snel opgepikt door Spotify, ik werd artiest van de maand bij Funx en was te gast in bij de datingshow ie e e van Défano Holwijn op YouTube. Mijn stijl is divers: R&B met rap, ik probeer nog van alles uit. Mijn teksten zijn een mix van Papiaments, Spaans, Engels en Nederlands en hebben een feministische ondertoon. Er zijn steeds meer vrouwelijke artiesten, maar we krijgen minder aandacht en vooral minder respect. Grote vrouwelijke namen in de Nederlandse hiphop, zoals I Am Aisha en Latifah, zijn bijna gestopt met muziek uitbrengen door het gebrek aan waardering. Ik hoop dat de nieuwe lichting voor meer vrouwelijke energie gaat zorgen in de masculiene hiphopwereld. Mijn uiteindelijke droom? Ik wil graag met andere artiesten van de Nederlandse Antillen samenwerken en in de VS doorbreken.’
XYV
16-04-21 11:46
13
WIE: LIONSTORM, bestaande uit Vuige Muis (32) en Skerrie Sterrie (29), @by_lionstorm TRACKS: r , c e n ic ie , ie , ne i LUISTERAARS OP SPOTIFY: 4,8K per maand LABEL: geen (ze brengen zelf hun muziek uit) INSPIRATIE: Tyler, the Creator, Junglepussy, Spice SS: ‘Drie jaar geleden zijn we begonnen met muziek maken. We zijn allebei opgegroeid met hiphop, maar misten herkenning in de teksten. Er waren geen uitgesproken lesbische of gay rappers, en al helemaal niet in de Nederlandse hiphop. Dus besloten we daar verandering in te brengen en op te komen voor mensen die zich, net als wij, niet gehoord voelen in de muziek.’ VM: ‘ r was een reactie op de uitspraak ‘No homo’ die ook in de hiphop veel gebruikt wordt. We maken muziek waar je op kunt twerken, het klinkt heel catchy en je zou het zo op FunX voorbij kunnen horen komen, met het verschil dat onze teksten heel gay en rauw zijn, met veel humor.’ SS: ‘Gevoelens die lang weggedrukt zijn, zetten wij juist in de etalage. In het nummer ie zeggen we dat vrouwen ook gewoon vies mogen zijn, net als mannen. We willen ruimte voor onszelf creëren en krijgen inmiddels vaak terug dat we daarmee ook een stem voor andere jonge queer mensen en vrouwen zijn.’ VM: ‘ c e n ic ie gaat erover dat je anno 2021 als queer nog altijd veel haat krijgt. Ook in Nederland en zelfs in Amsterdam is het nog steeds een probleem voor veel mensen. Net nog werden wij op straat nageschreeuwd: ‘Lesbo’s!’’ SS: ‘Er moeten duidelijk nog veel verhalen verteld worden, zodat het uiteindelijk genormaliseerd wordt. We doen dat niet alleen via muziek en clips, maar ook met een eigen kledinglijn: we hebben t-shirts ontworpen met de tekst ‘gay’ erop en sokken met daarop de tekst: ‘Wacht tot je m’n dick ziet.’ VM: ‘Hiphop is nog steeds een door heteromannen gedomineerde wereld, maar vrouwen en queers veroveren langzaam meer terrein.’
LIONSTORM
Numidia, Roxy Rosa en Ella John. Dat hun fanbase groeit, komt vooral door social media, waarmee ze hun publiek bereiken. MEER VROUWEN Jadi D (26) begon twee jaar geleden met het maken van een mix van hiphop, R&B en pop en is geïnspireerd door de sound van hiphopartiesten als Kali Uchis, IAMDDB, Saweetie en Megan Thee Stallion. In januari bracht ze de single QuaranD uit, over het wegvallen van het datingleven tijdens de lockdown. Ze was artiest van de maand bij FunX en het nummer werd opgepikt door Spotify’s The Slaylist: ‘Door het internet en social media verandert de hele maatschappij, en dus ook de muziekindustrie. Vanuit upcoming artiesten klinkt een sterk geluid voor meer diversiteit, op gebied van gender,
XYV
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 13
‘ER MOET NOG VEEL VERTELD WORDEN’ seksualiteit en looks. Door Instagram en YouTube zijn we niet meer bereid om alles te accepteren wat we krijgen voorgeschoteld door de mainstream media.’ Jadi D’s teksten zijn een crossover van Nederlands en Engels: ‘Mijn ambitie is om uiteindelijk ook internationaal te gaan. Ik ben nu bezig om samen met mijn producer in zijn thuisstudio een aantal bangers te maken to pop some pussy in de clubs en op festivals, zodra het weer mag.’ Producers als Yung Felix, Chievva en Spanker, die altijd achter de schermen werkten, zijn inmiddels net zulke bekende namen geworden als de artiesten voor wie ze de studio induiken. Naast ‘directed by’ zie je nu ook ‘produced by’ op de aftiteling van een clip staan. Ook in de producerswereld zijn vrouwen bezig aan een inhaalslag; in
> 16-04-21 11:46
krant KRANT
14
hiphop
OPENING WIE: Firoza (Firoza Mulahella, 24), @firozafbaby TRACKS: ir en e en e e , ook is Firoza te horen op het album rec van Faberyayo en Stippenlift LABEL: Burning Fik LUISTERAARS OP SPOTIFY: 2K per maand INSPIRATIE: Lily Allen, Charli XCX, Sophie, Marina ‘Naast mijn studie cultureel erfgoed presenteer ik, onder andere voor Vice. Ik had ook weleens een nummer opgenomen, en toen Abel van Burning Fik me vroeg of ik de studio weer in wilde, zei ik meteen ja. Voor het verzamelalbum van Burning Fik, dat afgelopen zomer verscheen, bracht ik het nummer ir uit. Ik maak geen pure hiphop, het is meer hyperpop: catchy, vrolijk en met veel autotune – heel bubblegum. Hyperpop is in coronatijd heel erg populair geworden, omdat het een volledig computergeproduceerde sound is; je kunt het in principe zelf maken vanuit
Firoza
je huiskamer. Net als hiphop, wat de popmuziek van nu is. Hiphop is veel meer dan alleen muziek, het draait ook om kleding en (beeld)taal, dat spreekt me er zo in aan. Ik ben een EP aan het opnemen, geproduceerd door onder andere Stippenlift, Nina en Y4K4r1; mensen die snappen dat ik wil kunnen experimenteren. Bij Burning Fik kan en mag alles, alle drempels worden weggebeukt. Mijn nummers zijn verschillend, maar hebben een feministische insteek – wel altijd met een knipoog. Ik vind het leuk om de draak te steken met de heersende hiphopcultuur, ik noem mezelf een ‘kech’; ik own dat gewoon. Je kunt zeggen over me wat je wilt, het maakt me niet uit – dat is mijn boodschap. Voor mij is het alleen nog maar leuk om een meid te zijn in de hiphop, ik voel me serieus genomen door de mensen met wie ik werk. Ik merk dat zij ook echt met iets nieuws willen komen, in plaats van al die verhalen en muziek gemaakt vanuit een mannelijk perspectief.’
‘IK NOEM MEZELF EEN ‘KECH’, IK OWN DAT’ Nederland worden Roselilah en Josephine Zwaan vaker gevraagd voor hun producties. Zwaan richtte tijdens de eerste lockdown samen met producer Eva van Manen platform rosetta. op, dat vrouwelijke en gender-nonconforming muziekproducers meer zichtbaarheid wil geven. Zwaan, onder meer producer voor LIONSTORM: ‘Niet alleen de hiphopscene, maar de hele muziekindustrie is een mannenwereld. Dat maakt het moeilijk voor vrouwen om als autoriteit en expert te worden gezien. Als vrouwelijke producer moet je je meer bewijzen, terwijl het producersvak door alle beschikbare online tools en programma’s, zoals Ableton, nu meer dan ooit voor iedereen makkelijk toegankelijk is. Met Rosetta.beats willen we laten zien dat produceren net zo goed een optie is voor meiden. Internationaal zie je ook steeds meer vrouwelijke producers doorbreken en mannelijke rappers gaan vaker een samenwerking met vrouwelijke producers aan, zoals de Amerikaans-Nigeriaanse rapper Tobe Nwigwe, die met Lanell Grant werkt.’ GEKKE ENERGIE De grenzen binnen de hiphop vervagen steeds meer, constateert Zwaan. ‘Meerdere singles na elkaar uitbrengen in plaats van eerst een album, is door streaming veel normaler
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 14
geworden. Je kunt vandaag iets maken en morgen kan het een hit zijn, ook zonder label of manager. Tijdens de lockdown is het allemaal nog veel dynamischer geworden. Het mag allemaal wat rauwer en creatiever, meer DIY. Het hoeft niet meer zo gelikt te zijn: met een clip die bestaat uit door fans ingestuurde filmpjes kun je nu ook een groot publiek bereiken.’ Van de lockdown lijkt de nieuwe hiphopgeneratie minder last te hebben dan andere artiesten; ze zijn het gewend om online muziek uit te brengen en veel in de studio te werken. Hiphopjournalist Rajko Disseldorp: ‘Er zijn absoluut toffe dingen uit voort-gekomen, zoals de ‘F Corona’-sessie van 101Barz. Onbekende artiesten lieten hun skills horen aan Rotjoch in een livesessie met hem op Instagram, waarna de beste rappers uiteindelijk een ‘F Corona’-sessie kregen die een groot publiek bereikte. Aan de andere kant zie je ook veel jonge artiesten die nu juist wachten met het uitbrengen van nieuwe tracks tot ze weer kunnen optreden. Shows horen bij het gevoel van verbroedering, dat is er nu minder. Nieuwe talenten zoals Yssi SB, die afgelopen zomer online doorbrak, hebben nog amper kunnen optreden. Als dat straks eindelijk weer kan, denk ik dat er veel gekke energie gaat vrijkomen.’
> 16-04-21 11:46
15
‘HIPHOP HEEFT ME UIT DE SHIT GETROKKEN’
WIE: Fosa YG (20), @fosababe TRACKS: , , ee u , mixtape M53 LUISTERAARS OP SPOTIFY: 14,8K per maand LABEL: SMIB (ook onderdeel van rapcollectie Yung Gods) INSPIRATIE: Tyler, the Creator, Loopey, Ray Fuego, Nodda ‘Ik ben opgegroeid in de Bijlmer, in Kraaiennest. Mijn jeugd was niet makkelijk, er was veel negativiteit. Ik deed dingen die slecht waren: stelen, op straat hangen. Ik werd van school gestuurd en belandde op een probleemschool. Hiphop heeft me daaruit getrokken en mij een doel gegeven. Op mijn twaalfde schreef ik mijn eerste nummer, dat werd opgepikt door rapper Loopey. Hij moedigde me aan verder te gaan met muziek; zonder hem was ik geen rapper geworden. Via Loopey kwam ik ook terecht bij hiphopcollectief SMIB (omgekeerde van Bims, Bijlmer in straattaal, red.) en kon ik in hun studio nummers opnemen. SMIB betekent alles voor me; zij zijn als mijn tweede familie, een veilig vangnet waar ik me kan ontwikkelen. Rap is voor mij een uitlaatklep. Ik schrijf over alles wat ik meemaak en zie. Het straatleven, maar ook over de liefde – als het maar dicht bij mezelf staat, ik wil geen leugenaar zijn. Vroeger ging het in rapteksten vooral over spullen en bitches, daar schrijf ik ook weleens over, maar niet alleen maar, het gaat ook over gevoelens. Drillrap, waarbij het gaat om verheerlijking van criminaliteit, is niet mijn ding. Ik hoop dat de mensen die het maken beseffen dat hun publiek bestaat uit jongeren, dat hun kleine zusjes er ook naar luisteren en dat ze geen goed voorbeeld zijn. Ik denk nu zelf ook veel meer aan mijn zusjes dan toen ik jonger was: ik hou van ze en ik wil er voor ze zijn. Als ik aan de toekomst denk, zie ik vooral veel geluk. Ik wil nog veel meer muziek uitbrengen, hopelijk snel optreden, een eigen kledinglijn starten kan ook. Alles is nog mogelijk, dat is juist zo mooi.’ Fosa YG
04 UK COVERVERHAAL MEI_JUNI2021_RD.indd 15
16-04-21 11:46
16
krant KRANT
aanbieding
CADEAU BIJ ABONNEMENT
Bloemenpers
t.w.v.
€ 28,50
De wereld van bloemen is zo groots. Vooral in de lente. En ver hoef je niet te gaan om de kunstwerkjes van Moeder Natuur te vinden, zélfs niet in een stad als Amsterdam (kijk maar op pagina 38). Je maakt er je eigen kunstwerk voor thuis van met een ouderwetse bloemenpers. Net als vroeger! De bloemenpersen worden bij werkplaats CRE8 met de hand gemaakt door Amsterdamse jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. De pers wordt gepersonaliseerd met een gravure van naam en/of een symbooltje naar keuze. Inclusief kartonnen vellen om de bloemen tussen te drogen. c-r-e-8.nl GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG EEN GEPERSONALISEERDE BLOEMENPERS. OP = OP! Deze actie loopt t/m 30 juni.
mail & win!
GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES
BOS STOFFEN TULPEN 5x 1 bos tulpen t.w.v. €18,Ook altijd zo triest als je bos tulpen begint af te takelen? Treur niet: bij het Muiderslot halen ze tijdens ‘Flower Power’ de tulpenvazen van zolder, er zijn eigentijdse bloemencreaties van stylistenduo The Wunderkammer en bloemenrondleidingen en workshops én ze verkopen bossen tulpen van stof die nooit vergaan. Win een bos en shop meer lente-items via muiderslotshop.nl Deze actie loopt t/m 30 juni
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 16
E-BIKE DOOR DE BOLLENSTREEK 5x 2 e-bikes voor een dag t.w.v. €50,Noordwijkerhout, het hart van de Duin- en Bloembollenstreek, is een perfect startpunt om de Bollenstreek fietsend te ontdekken. Liefst op een elektrische fiets, want dan kom je verder! Geniet van de mooie kleuren en heerlijke geuren van de bloemenvelden en vind je weg naar het strand of de duinen. Bij Rent-abike van Dam in Noordwijkerhout krijg je de fietsen voor een dag te leen, inclusief routekaart. Deze actie loopt t/m 30 juni
16-04-21 11:49
krant KRANT
mei/juni 2021 18 20 21 23 24
17
EXPO: DE GOUDEN KOETS VAN DICHTBIJ THEATER: AGE OF RAGE DE LEESCLUB IS HIP COLUMN CINDY HOETMER INTERVIEW: MAUD WIEMEIJER OVER MEGAHIT ANNE+ WORLD PRESS PHOTO
BINNENSTEBUITEN We hebben de musea lang genoeg moeten missen, vond WG Kunst. Met BINNENsteBUITEN loop je daarom nu een coronaproof kunstroute langs lentegele vitrinekastjes op palen, die op het WG-terrein zijn neergezet. Een buitenmuseum dus eigenlijk, met vijftig werken van kunstenaars uit de buurt. t/m 21 juni wgkunst.nl
Elk jaar toont World Press Photo ons de toestand van de wereld in ruim 150 bekroonde foto’s, interactief beeld en de Photo Story of the Year. Deze editie zitten daar uiteraard beelden tussen van een in plastic gehulde covid-hug en een zeeleeuw die op een mondkapje afzwemt, maar ook een Yezidi-slavin die met moedermelk en houtskool de namen van haar man en zoons op haar arm heeft getatoeëerd, een dolgedraaide wapenfanaat met zijn vlammenwerpers, een ontzagwekkende reportage van de ontploffing in Beiroet en veel meer menselijks en onmenselijks, allemaal vastgelegd op magistrale foto’s. Op deze, van Gettyfotograaf Antonio Faccilongo, zie je de slaapkamer van Nael alBarghouti, waar zijn kleding klaar hangt voor als hij thuiskomt. De politiek gevangene zit al 41 jaar in een Israëlische cel. t/m 25 juni nieuwekerk.nl
Op 20 januari 1942 komen vijftien nazikopstukken bijeen in een villa aan de Wannsee in Berlijn om een ‘definitieve oplossing te vinden voor het Jodenvraagstuk’. Het resultaat is bekend: de best georganiseerde genocide in de geschiedenis van de mensheid. KONVOOI maakte een theaterreconstructie van die historische vergadering, met gebruik van 8D-sound en begeleid door close-harmonymuziek. Wannsee is een hoorspel over ontmenselijking en de kracht van taal. Verder op 4 mei onder meer Theater Voor de Dam, een monoloog van stand-upfilosoof Laura van Dolron. Plus podcasts, (korte) films, hoorspelen en livetheater dan wel -streams. Check het hele programma op theaternadedam.nl. 4 mei Theater na de Dam
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 17
ANTONIO FACCILONGO, GETTY REPORTAGE
THEATER NA DE DAM
16-04-21 11:49
krant KRANT
18
KUNST & VERMAAK
expo
Vergane glorie? Vanaf juni is de Gouden Koets in vol ornaat – dus mét omstreden zijpaneel en waxinelichthoudersporen – te bewonderen in het Amsterdam Museum. Of de Oranjes zich er nog in durven te vertonen, is maar de vraag. tekst Joke van der Weij foto’s Arthur van der Vlies
D
e Gouden Koets: een sprookje of een gênant overblijfsel uit andere tijden? Dat het koninklijke rijtuig nu ter discussie staat, komt voornamelijk door de panelen waarop de Nederlandse Maagd voorzien wordt van exotische geschenken. De inwoners van de koloniën van destijds zijn nogal nederig afgebeeld – en dat is mild uitgedrukt. Moeten we daaroverheen stappen met het idee: zo waren de verhoudingen nu eenmaal? Of moet dat ding definitief naar een museum, voorzien van politiek correcte en woke disclaimers? Bezoekers kunnen hun mening geven, die hopelijk wordt meegewogen als ‘stem des volks’. Tenslotte was de Gouden Koets indertijd ook een cadeau van het Amsterdamse volk aan hun jonge koningin Wilhelmina. Vanaf half juni is de Gouden Koets na een restauratie van ruim vijf jaar te bekijken, van dichtbij nog wel. In een glazen behuizing staat hij te pronk op de binnenplaats van het Amsterdam Museum. In het museum zelf worden bijbehorende verhalen uitgelicht; werkelijk elk aspect van het iconische voertuig wordt tegen het licht gehouden.
expo v.a. 18 juni Amsterdam Museum amsterdammuseum.nl
15 MILJOEN STEEKJES Allereerst het rijtuig zelf. Daar is symbolisch en praktisch heel Nederland in verwerkt. Onder het bladgoud zit bijvoorbeeld teakhout uit Java. Twaalf van de beste vaklieden hadden er twee jaar werk aan. De deftige dames van Tesselschade-Arbeid Adelt en de meisjes van
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 18
het Burgerweeshuis borduurden het interieur in vijftienmiljoen steekjes. Kunstenaar Nicolaas van der Waay maakte de schetsen voor de beschilderde panelen, waaronder het gewraakte ‘Hulde der Koloniën’. Van der Waay had hiervoor waarschijnlijk inspiratie opgedaan bij een bezoek aan de Wereldtentoonstelling die in 1883 op het Museumplein werd gehouden. Anderhalf miljoen Nederlanders maakten daar kennis met allerlei exotische producten, grondstoffen en cultuuruitingen. Ter plekke werden ook rijksgenoten uit Indië en Suriname tentoongesteld, onder wie een dertienjarig ‘bosnegertje’ dat daar met twaalf anderen tegen betaling van een kwartje te bezichtigen viel. Een vorm van gerechtigheid dat kunstenaar Nelson Carrilho, een nazaat van een van hen, in de tentoonstelling reflecteert op het kolonialisme. Want hoewel De Gouden Koets in de eerste plaats een historische tentoonstelling is: er is op allerlei manieren ruimte voor de hedendaagse visie. WILHELMINASIGAREN Natuurlijk is er ruim aandacht voor de ontstaansgeschiedenis: volgens de overlevering kwam het idee voor een gouden koets van de Oranjevereniging in de koningsgezinde Jordaan. Het benodigde geld werd bij elkaar gecollecteerd. Wie minstens 25 cent gaf, kreeg een fraaie Bewijs van Bijdrage, die zeker in veel woninkjes aan de muur zal zijn gehangen. Maar kritiek was er ook,
16-04-21 11:49
19
mis deze niet
Een selfiequeen wordt ze wel genoemd vanwege haar vele zelfportretten, maar er zijn wel wat verschillen met de gepolijste plaatjes van een hedendaagse influencer. Bijvoorbeeld: Frida Kahlo schilderde zichzelf zoals de natuur haar gemaakt had, dus mét gezichtsbeharing. Op haar achttiende kreeg ze een ernstig ongeluk waarbij ze gehandicapt achterbleef. Dat schilderde ze ook, in woeste kleuren. Met haar echtgenoot en medekunstenaar Diego Rivera leefde ze in een vrij huwelijk. Kahlo werd na haar dood een feministisch voorbeeld en wereldberoemd; iedereen (her)kent haar werk. In het Cobramuseum kunnen we het nu in het echt zien: 23 van haar doeken in de verhelderende context van Diego Rivera’s en verwante Mexicaanse revolutionaire kunstenaars.
BANCO DE MÉXICO DIEGO RIVERA FRIDA KAHLO MUSEUMS TRUST, MEXICO
FRIDA KAHLO & DIEGO RIVERA
28 MEI T/M 26 SEPTEMBER COBRAMUSEUM
AMSTERDAM ART WEEK
MIKPUNT VAN PROTEST De gouden kwartjeswagen is sinds 1901 in gebruik, toen Wilhelmina er tijdens haar huwelijk met Prins Hendrik in rondreed. Daarna werd hij tevoorschijn gehaald voor ceremoniële tochten, en wij kennen hem vooral van Prinsjesdag. De koets heeft intussen heel wat meegemaakt. In 1966 gooiden de provo’s rookbommen naar de pasgetrouwde Beatrix en Claus, in 1980 bleef het rijtuig het hele jaar binnen uit angst voor krakers en oproer. En ook recent was hij doelwit van agressie. De sporen van de waxinelichthouder, waarmee in 2010 raak gegooid werd, zijn nog te zien. Wat je er ook van vindt, van die Gouden Koets die niet alleen deftig is maar qua smaak ook wel wat Jordanees aandoet: het is de moeite waard om hem nu eens van alle kanten te bestuderen. Plus: en passant krijg je een heel interessante, belangrijke cultuurgeschiedenis mee.
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 19
17 T/M 27 JUNI VERSCHILLENDE LOCATIES
GROW Stof van fruitschillen, paddenstoelenleer, spinnenzijde: traditioneel textiel krijgt steeds meer geduchte concurrentie. Een heel nieuwe generatie ontwerpers keert zich af van fast fashion-materialen die de aarde uitputten. In de Grow-expo van het Fashion for Good Museum maak je kennis met fascinerende nieuwe stoffen die in de mode-industrie gebruikt worden, nu al of binnenkort. Je krijgt inzicht in de voor- en nadelen, want wanneer is iets eigenlijk biomateriaal? En is het dan per definitie duurzaam? Dit klinkt misschien als een soort Nemo, maar het draait er wel degelijk om mode (sterker: je kunt er shoppen!). Verder gaan jonge modetalenten aan de slag met nog onbekende biomaterialen. Hun creaties zijn in oktober te zien.
ALINA KRASIEVA
want behalve Oranjeliefhebbers telde Amsterdam ook veel socialisten en anarchisten. Deze rooien schamperden over ‘de gouden kwartjeswagen’, maar de spotprenten leggen het af tegen de prachtige verzameling koningshuisparafernalia die ook te zien is. Ook toen al was de middenstand heel inventief. Er werden Wilhelmina-botersprits verkocht, Wilhelmina-naaldenboekjes en Wilhelmina-sigaren met opschrift ‘Je Maintiendrai’. Zelfs Koningin Wilhelminazeep. Dat laatste voelt toch een beetje ongepast.
De stad als één grote tentoonstellingsruimte van nieuwe kunst; wat een geweldig vooruitzicht voor de uitgehongerde kunstliefhebbers die we zijn geworden. De Week is een voortzetting van het Art Weekend, dat een beetje te krap begon te worden voor alles wat er te zien is. In samenwerking met de Open Studio’s van de Rijksakademie biedt Amsterdam Art Week nu tien dagen lang een breed scala aan performances, debatten en tentoonstellingen. Een bezoek aan de studio’s brengt je dicht bij de kunstenaars, en al net zozeer de moeite; een galerietour langs galeries die internationale talenten onder de aandacht brengen.
T/M 12 OKTOBER FASHION FOR GOOD MUSEUM
16-04-21 11:49
krant KRANT
20
KUNST & VERMAAK
Ivo van Hove:
‘Wij zijn geneigd tot geweld’ Wonderlijk genoeg had hij toch al besloten zijn agenda vorig jaar leeg te vegen. Ivo van Hove had namelijk tijd nodig om een nieuw megaproject voor te bereiden: ITA’s Age of rage, een verhaal over de eindeloosheid van wraak en geweld. tekst Margriet Prinssen foto’s Fabian Calis
N
et als de spectaculaire montagevoorstellingen Romeinse tragedies en Kings of war is ook Age of rage, dat in première gaat op Holland Festival in juni, een grootschalige productie. Ditmaal staat de koninklijke Atridenfamilie centraal, gebaseerd op vijf theaterstukken van Euripides. Samen met dramaturg Koen Tachelet maakte Ivo van Hove er één doorlopend stuk van, een oerverhaal over hoe wraak opeenvolgende generaties achtervolgt en te gronde richt. Van Hove: ‘Je ziet hoe mensen steeds opnieuw geneigd zijn tot geweld. Telkens weer vindt iemand: ik moet deze moord plegen. Euripides beschrijft een radicaliseringsproces dat verontrustend raakt aan onze tijd. Het gaat over mensen die zich tekortgedaan of verstoten voelen, over wraak.’ Livemuziek (Eric Sleichim) en dans (Wim Vandekeybus) gaan een grote rol spelen. ‘De voorstelling begint met wat ik de oerzonde noem, de slachting. Atreus die de kinderen van zijn eigen broer in stukken hakt, er soep van maakt en die zijn broer voorzet: dat is het moment waarop de cyclus van geweld begint.’
theater Age of rage Regie Ivo van Hove Première in juni hollandfestival.nl, ita.nl
LIVE VANAF DE BANK Genoeg voor te bereiden inderdaad, zou je denken, maar in de tussentijd kreeg Van Hove het toch nog druk met het opzetten en artistiek begeleiden van ITALive, de succesvolle reeks livestreams. Begin maart hadden al ruim dertigduizend mensen uit bijna zestig landen gekeken naar acht livestreams. The New York Times schreef over de livestream van Romeinse tragedies op 14 februari: ‘Dit was
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 20
er een voor in de geschiedenisboeken. Zelden gingen zes uur zo snel voorbij.’ Inmiddels spreekt ITA zelfs over het livemedium als ‘derde podium’, een vaste kracht – ook ná corona – naast de Grote Zaal en de Rabozaal in de Stadsschouwburg. In mei wordt bovendien de tv-registratie uitgezonden van het wereldwijd bejubelde Romeinse tragedies, daar kijkt Ivo naar uit. ‘Dat was altijd een van mijn grote wensen. Zonder de lockdown was dit niet zo gauw gebeurd.’ Nog zo’n gelukje bij een corona-ongeluk: de regisseur heeft eindelijk Amsterdam heeft leren kennen, de stad waar hij al sinds 2000 woont. ‘Ik heb elke dag gewandeld of gefietst met mijn partner Jan. We gingen vooral op zoek naar buurten waar we nog nooit geweest waren. Heel bijzonder om al die verschillende culturen te zien: van Betondorp tot de dorpjes om Noord heen.’ THEATER OP TV Het zes uur durende Romeinse tragedies, de grootste productie van Ivo van Hove ooit, is speciaal voor televisie bewerkt tot tiendelige serie. Van Hove: ‘In korte, intense afleveringen van telkens dertig minuten nemen we de kijker mee in de catacomben van de politieke macht. We zien hoe politici tot hun visie op de samenleving komen en hoe ze die op heel verschillende manieren denken te realiseren.’ De tien afleveringen worden vanaf 30 mei elke werkdag om 22.05 uur uitgezonden op NPO 2.
16-04-21 11:49
theater
21
Wegdromen maar...
Filmmuziek meets synthpop, zo laat de muziek van het Amsterdamse duo Haevn zich het beste omschrijven. Op 6 mei staan ze (hopelijk dan, hè) in Paradiso. tekst Kim van der Meulen
H
van Haevn stond gepland in juni en daarna in september – hij werd om bekende redenen steeds uitgesteld – maar nu kunnen we hun filmmuziek meets synthpop hopelijk toch echt live horen. Al zullen de mannen hun tijd ongetwijfeld ook weten te vullen als het toch nog langer duurt: als zij samen de studio in duiken, ontstaat in no-time de mooiste muziek. Dat gebeurt op gevoel, vertelden ze al eens in de Uitkrant. Kleijnen schrijft de muziek, Van der Meer zingt daaroverheen wat in hem opkomt: ‘Het klinkt wazig, maar het is soms alsof een tekst in de lucht hangt, alsof ik hem alleen maar hoef te grijpen.’ Even schaven en voilà: eigenzinnige muziek die, zoals Kleijnen zegt, ‘aangenaam genoeg is om nog eens op play te drukken of een concertkaartje voor te kopen.’ 6 mei Paradiso
DANIËLLA VAN LIENDEN
aevn trad al wel vaker op in een uitverkocht Paradiso, maar de eerstvolgende keer zal het ongetwijfeld extra bijzonder zijn: dan kan het eindelijk weer! Singer-songwriter Marijn van der Meer en producer slash componist Jorrit Kleijnen hebben niet stilgezeten sinds hun debuutalbum in 2018 verscheen. Een album vol dromerige, melancholische elektropop, waaronder uiteraard de hits Finding out more en Where the heart is, die ze oorspronkelijk voor autoreclames schreven. Het Amsterdamse duo werkte hard aan een nieuwe plaat, waarvan de EP Symphonic tales een veelbelovend voorproefje is: betoverende nummers, uitgevoerd door een vijftigkoppig strijkorkest. Tel daar de warme stem van Van der Meer bij op en je weet zeker dat je een melancholisch muziekavondje tegemoet gaat. De Unfold-tour
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 21
Het nieuwe clubben
De online collegereeks Klassiekers lezen met schrijvers van The School of Life verkocht in no-time uit, terwijl steeds meer jonge Amsterdammers zich aansluiten bij een boekenclub. Wat is er gaande?
tekst Anne Dirks
E
en activiteit die weinig last heeft van een pandemie? Lezen. Vorige zomer schoten de verkoopcijfers van Albert Camus’ De pest ineens omhoog en maakten we massaal plannen om de klassiekers te lezen. Voor de mensen bij wie dat plan jammerlijk faalde, heeft The School of Life een online boekenclub in het leven geroepen. In de zesdelige collegereeks Klassiekers lezen met schrijvers herlees je meesterwerken met schrijvers: Marieke Lucas Rijneveld vertelt over Turks fruit, Karin Amatmoekrim plaatst Beminde van Toni Morrison in deze tijd en Sander Koollaard ontleedt Mrs. Dalloway. De reeks begon in maart en was – helaas – razendsnel uitverkocht. Wie bij het lezen toch een stok achter de deur nodig heeft, kan zich natuurlijk aansluiten bij een van de vele boekenclubs die de stad telt – ja, óók voor vijftigminners. Een kleine rondgang op meetup.com laat zien dat er in Amsterdam onder
andere een Engelstalige boekenclub is die de nadruk legt op lezen én drinken (2509 leden), een scifiboekenclub (267 leden) en een queer boekenclub (388 leden). Wat zo’n club je oplevert? ‘Kaas en goede gesprekken’, zegt Lisa Goudsmit (35), die lid is van boekenclub ’t Vrouwtje (ze lezen alleen maar vrouwelijke schrijvers). ‘Het is fijn te kunnen praten over wat je leest. Boeken lezen is toch maar allenig, je wilt een beetje een derde helft hebben erna.’ Dat geldt ook voor Barbara Krantz (25), oprichter van boekenclub De Leesclub. ‘Iedereen licht er toch weer andere stukken en thema’s uit. Dat maakt een boek vaak nóg mooier.’ Op dit moment leest Krantz Lolita van Vladimir Nabokov. ‘Ik hou van lezen, maar ik heb niet altijd de tijd en energie om het bij te houden. Dit is een extra motivatie om de deadline te halen.’ theschooloflife.com meetup.com
16-04-21 11:49
krant KRANT
22
KUNST & VERMAAK
film
Hoezo, geraniums?
Laten we eerlijk zijn: weinig mensen willen echt stokoud worden. Maar de honderdplussers in de documentaire 100UP laten zien: leeftijd is echt maar een cijfer. tekst Bregtje Schudel
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 22
wanneer Mathilde Freund (1916) niet op antiek- en curiosa-markten porseleinen engeltjes verkoopt, volgt ze, als oudste student, colleges aan een universiteit in New York. OUD EN BEHOORLIJK WIJS De een oogt misschien iets kwieker dan de ander – de rollator is voor velen een trouwe kompaan – maar allemaal genieten ze nog van het leven. De Amerikaanse komiek Irwin Corey (1914) is zelfs van plan 147 te worden. Althans, dat voorspelde een waarzegger hem. Maar er zijn natuurlijk ook aangrijpende verhalen te vertellen. Zoals de Joodse Mathilde, die in de Tweede Wereldoorlog Wenen ontvluchtte voor de nazi’s. Veel van de geportretteerde oudjes staan niet alleen vol in het leven, maar ook in de maatschappij. Zo heeft de
Nederlandse, oud-Olympische waterpolospeler Hans Maier (1916) zich tot doel gesteld de plichten van de mens als wereldburger meer voor het voetlicht te brengen. Ze hebben dan ook een uniek perspectief: allemaal zijn ze net voor of tijdens de Eerste Wereldoorlog geboren en waren ze volwassen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vooral Zussman maakt zich zorgen over de verharding in de wereld. In de jaren zeventig was haar man een van de eerste dokters die legale abortussen uitvoerde, nu wordt dat recht weer langzaam afgepakt. Behalve vrolijk en hartverwarmend is 100UP dus ook verhelderend: van deze honderdplussers kunnen we nog een hoop leren. 100UP Regie: Heddy Honigmann Release: 10 juni
WALTER STOKMAN
I
n 100UP volgt documentairemaker Heddy Honigmann (Forever, Buddy) een kleurrijke verzameling honderdplussers. Allemaal met een andere achtergrond, maar allemaal nog lang niet toe aan een leven achter de geraniums. Laila Myrhaug (1918) zou zo uit een sprookje kunnen komen, zoals ze rustig garen spint aan haar spinnenwiel, uitkijkend over een Noors fjord. Heeft een schaap hulp nodig bij het lammeren? Ook daar draait ze haar hand niet voor om. Sekstherapeut Shirley Zussman (1915) drinkt standaard elke week een kopje koffie bij de Starbucks met oude en nieuwe vrienden. Raul Jeri (1918) werkt nog steeds als dokter bij een ziekenhuis in Lima. Viola Smith (1912), een van de eerste professionele vrouwelijke drummers in Amerika, vertelt hoe drummen het geheim is van haar lange leven. En
16-04-21 11:49
Column
23
Cindy IN DE CITY AFLEVERING 3:
WAARIN CINDY DE MELKWEG HET ALLERHARDST MIST
WALTER STOKMAN
V
an alle leegte die ik nu in de stad zie, treft de lege Melkweg mij het diepst. Afgelopen zomer was ik er even, de kroegen waren halfopen maar de clubs en concertzalen bleven potdicht. De Melkweg werd als locatie gebruikt voor de onlineversie van Lowlands, en ik ging daar een stukje voorlezen in een microfoon. Het was voor het eerst dat ik daar op het podium stond, maar het was geen glorieus moment want de zaal was leeg, op wat technici na. De geur van bier en mensen was vervlogen en mijn favoriete popzaal bestond alleen nog uit ruimte. De zaal zou, net als alle andere Nederlandse zalen, nog meer dan een jaar dicht blijven, zonder bands, dansavonden en zonder mij, maar dat wist ik toen nog niet. Ik bleef geen moment langer dan nodig was, want een Melkweg dat niet rockte, pulseerde en zweette was voor mij geen Melkweg. Rillend stapte ik vanuit de duistere zaal de zon weer in. Ik ben nogal oud, zo oud dat mijn jeugdherinneringen in zwartwit zijn opgenomen, en in de Melkweg kwam ik als kind al. Het was een alternatief cultureel centrum in de jaren zeventig. Op zondag werden er knutselmiddagen georganiseerd voor kinderen. Mijn moeder was geen hippie dus die had dat vast gelezen in de Echo, een Amsterdamse huisaan-huis-krant die fungeerde als een soort papieren internet. Naast dat ik daar in de zaal met een heleboel andere kinderen onooglijke objecten maakte van gips, papier-maché of brooddeeg, mocht ik er ook rondlopen en alle ruimtes ontdekken. Zoals het theehuis boven, waar langharige jongens en meisjes zaten te roken (hasj, maar dat wist ik toen nog niet) tussen kamerplanten. Spannend vond ik dat. De Melkweg was eigenlijk een oude fabriek waar ze eerst suiker raffineerden en later melk werd verwerkt (vandaar de naam, die ik nog steeds briljant vind), maar voor mij was het een magisch sprookjeskasteel. In de jaren tachtig, toen ik iets ouder was en een stuk vervelender, ging ik er bandjes kijken met mijn vrienden. We hadden weinig geld dus als ik één bier kon drinken, was het veel. Alcohol mocht toen nog op je zestiende, en ook wel op je bijna-zestiende want in die tijd moesten kinderen zichzelf nog opvoeden. In de jaren negentig verdiende ik zelf geld en kwam ik elke week in de Melkweg. Ik zag er veel verschillende bands in een heleboel genres; ska, rockabilly, punk, rock, hiphop, pop, metal… Ik zag er bands waarvan ik bijna doof werd, een band waarvan de leden zo veel lang haar voor hun gezicht hadden hangen dat je Cindy Hoetmer (53) alleen hun neus kon zien en een band waarvan de is geboren en opgegroeid bassist slechts gekleed was in een Mexicaans worstelin Amsterdam. In 2020 masker en sportschoenen en waarvan je de piemel verscheen haar derde ritmisch kon zien bungelen onder de basgitaar. Ik zag er boek Min of meer opmerbands waarvan ik hysterisch enthousiast werd en bands kelijke gebeurtenissen uit het leven van een die maakten dat ik zuchtend op de gang ging staan. Ik ontmoette er minstens de helft van al mijn vrienden (en treuzelaar, waarin ze haar leven in de stad beschrijft. dat zijn er veel), en een paar ex-verkeringen. Ik braakte er regelmatig in de wc, stond nog vaker te zoenen op de brug (het één heeft niets met het ander te maken). Ik voel me al jaren te oud om nog nieuwe dingen te ontdekken in de Melkweg, maar gelukkig programmeren ze ook nog weleens een band uit mijn jeugd. En als ik daar sta, terwijl oude, dikke grijsaards op het podium dapper muziek maken en ik nog een beetje probeer te dansen, dan kom ik altijd wel iemand tegen die ik ook al kende toen ik zestien was. ‘Daar staan we weer’, zegt zo iemand dan. En dan knik ik en hef ik mijn beker naar hem op. Het wordt weer tijd voor zo’n moment.
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 23
16-04-21 11:49
krant KRANT
24
KUNST & VERMAAK
interview
Scenarioschrijver Maud Wiemeijer:
‘ANNE+ heeft mijn wereld vergroot’
Een succesvolle Netflix-release, twee nominaties voor de Prix Europa en een bioscoopfilm in de maak: het Amsterdamse ANNE+ gaat door het dak. Een droom voor scenarioschrijver Maud Wiemeijer (27), die met het idee voor de serie kwam. ‘Zo veel mogelijk mensen moeten dit zien.’
tekst San van de Ven foto Yentl Slik
N
‘Een grote groep queer mensen werkte gratis mee omdat ze voelden: dit moet er komen’
ee, er hebben nog geen boze exen bij me aangeklopt’, lacht Maud Wiemeijer. ‘Ik heb het zo universeel mogelijk gehouden.’ We zitten in het hoofdkwartier van productiebedrijf Millstreet Films aan de Keizersgracht. Toevallig draaiden de makers in 2017 hier om de hoek de eerste teaser voor ANNE+, een lichtvoetige serie over de 24-jarige Anne die worstelt met typische twintigersproblemen en relaties en o ja, die trouwens lesbisch is. Het idee daarvoor had Wiemeijer al in 2015, toen ze op vakantie was in Indonesië. Ze dacht meteen aan samenwerken met filmacademiestudent Valerie Bisscheroux, die ze kende uit de gayscene en met wie ze vaker had gesproken over de trieste representatie van seksuele diversiteit in films en series. Samen bedachten ze hoe de serie, losjes gebaseerd op hun eigen levens, eruit moest komen te zien. Toen de productiehuizen en omroepen niet stonden te springen, besloten ze de webserie zelf te produceren. ‘Valerie en ik waren allebei nog aan het studeren en ik had een fulltimebaan als copywriter. In elke vrije minuut die we hadden, hebben we ANNE+ gemaakt. Er was geen budget. Een heel grote groep queer mensen werkte zelfs gratis mee omdat ze voelden: dit is belangrijk, dit moet er komen.’ Dat had het gewenste effect. Nadat de teaser op YouTube verscheen, haakte Millstreet Films aan en daardoor stapte uiteindelijk ook BNN/VARA in, waar de serie eind 2018 in première ging. Inmiddels heeft ANNE+ twee goed bekeken seizoenen op Netflix, die ook internationaal lovende kritieken krijgen. Zo werd de serie twee keer genomineerd voor een Prix Europa, geselecteerd voor het toonaangevende Tribeca Film Festival in New York én bood Orange is the new black-ster Laura Gómez zichzelf aan voor een gastrol. Ook wordt er gewerkt aan een Duitse remake, zijn de rechten verkocht aan o.a Canada en Amerika en is er natuurlijk de speelfilm die in september uitkomt.
over een verboden liefde, uit de kast komen en dat soort moeilijke dingen. Ik denk dat het voor veel mensen een verademing is om een lesbisch personage in een vrolijke feelgoodserie te zien, met herkenbare verhaallijnen en relatieperikelen. Doordat we seizoen één integraal op YouTube konden zetten, kregen we ook reacties van kijkers in landen als Brazilië, waar het natuurlijk verschrikkelijk is om gay te zijn. Daar hebben we van begin af aan op ingezet: zo veel mogelijk mensen bereiken over de hele wereld. Daarom ben ik ook zo blij dat de film na de release in de bioscoop internationaal op Netflix komt.’
Waarom slaat ANNE+ zo aan, denk je? ‘Omdat het een heel luchtige serie is. Als je een gay personage in een film of serie ziet, gaat het bijna altijd
Wanneer kwam je uit de kast? ‘Ik was een jaar of veertien toen ik dacht: kut, volgens mij val ik op meisjes. Daar had ik helemaal geen zin
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 24
Anne wordt gespeeld door Hanna van Vliet, die ook co-creator is. Waarom werd zij het? ‘Nou, Valerie en ik vroegen elkaar: wie zou jij als Anne zien? En allebei zeiden we: Hanna van Vliet. Die kenden we al uit de uitgaanswereld en speelde toen in de musical De Tweeling. Ze is een geweldige actrice en natuurlijk queer, wat voor ons heel belangrijk was. Het is zo jammer dat de lesbische films díe er zijn, bijna allemaal kostuumdrama’s zijn met in de hoofdrol een heteroactrice. Ik weet nog wel dat ik vroeger actrices in een lesbische rol online opzocht en dan zag dat ze een man had. Dan denk je: zie je, het is allemaal nep.’ Heb je dat zelf gemist, een lesbisch rolmodel? ‘Een beetje wel. Het kan heel eenzaam zijn om in de kast te zitten en het idee te hebben dat je anders bent. En dat wordt alleen maar bevestigd als je nooit eens jezelf terugziet, zeker niet op Nederlandse tv. Andere meisjes hadden series als One Tree Hill en 90210 om op te geilen. Ik praatte wel mee, maar het deed me niets. Met ANNE+ willen we laten zien dat je ook een leuk leven kunt hebben als lesbienne, dat je niet gek of ziek bent zoals sommige mensen dat wordt geleerd. Dat je gewoon gewoon bent.’
>
16-04-21 11:49
25
‘Ik was een jaar of veertien toen ik dacht: kut, volgens mij val ik op meisjes’
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 25
16-04-21 11:49
krant KRANT
26
KUNST & VERMAAK
MAUD WIEMEIJER
• Werd 16 april 1993 geboren in Edam. • Rondde in 2016 haar studie theaterwetenschap af aan de Universiteit van Amsterdam. • Bedacht eind 2015 het concept voor de webserie ANNE+, over de liefdes- en carrièreperikelen van een lesbische twintiger (Anne) in Amsterdam. Samen met regisseur Valerie Bisscheroux ontwikkelde ze de serie, die in 2018 in première ging op het Nederlands Film Festival en nu twee seizoenen telt. In september verschijnt de film ANNE+ in de bioscoop. Die gaat door waar seizoen twee eindigt. • Kreeg een eervolle vermelding voor seizoen één van ANNE+ bij de uitreiking van de prestigieuze Kees Holierhoek Scenarioprijs 2019 . • Werkte als scenarist mee aan de 3LAB-serie Bad influencer (2018). • Is naast de filmopnames druk met meerdere projecten, zoals een roman en een speelfilm bij een ander productiehuis. ‘Die gaat over het leven van twee vriendinnen die allebei queer zijn. Het scenario is weer deels gebaseerd op eigen ervaringen, maar het gaat ook ver de toekomst in.’ • Woont samen met haar vriendin in West.
in. Ik zat op een middelbare school in Amsterdam, met allemaal puberaal gedoe, geroddel en weet ik het wat; ik was niet van plan om ook nog de pot van de school te zijn. Dus dat gevoel heb ik heel diep weggestopt – best naar eigenlijk. Ik dacht er echt niet meer aan, totdat het op mijn negentiende weer bovenkwam. Ik ben geleidelijk uit de kast gekomen: eerst was ik bi, toen toch lesbisch. Maar het was niet dat ik thuis iedereen bij elkaar riep en aankondigde: ik ben queer. Ik werd gewoon verliefd op een meisje, en dan kun je er niet meer omheen.’
‘We wilden niet vervallen in domme clichés, zoals homofobe ouders’
Je noemt jezelf queer. Is dat iets anders dan lesbisch? ‘Ik noem mezelf allebei, of gay. Misschien zeg ik vaker ‘queer’ als ik het over de community heb – vroeger werd dat gebruikt als scheldwoord, maar deze generatie maakt er iets positiefs van. ‘Lesbisch’ heb ik mezelf eigenlijk ook altijd genoemd, ik vind dat we dat woord weer moeten omarmen: het is toch gewoon wat je bent? Tegelijkertijd wil ik ook niet vastleggen dat ik nooit op iemand anders dan een vrouw verliefd zou kunnen worden. ‘Queer’ is een parapluterm; dan houd je het nog een beetje in het midden. Ik vind vooral dat iedereen lekker de termen mag gebruiken die ze willen.’ Je begon aan de serie terwijl je theaterwetenschap studeerde en nog nooit een script had geschreven. Dacht je nooit: ik kán dit niet? ‘Jawel, ik vond het fucking spannend. Maar voor mijn studie heb ik heel veel stukken moeten kijken en teksten moeten analyseren, dus ik was altijd al veel met tekst en dialoog bezig. En op een gegeven moment moet je gewoon denken: oké, ik bén scenarist, zo ga ik mezelf dus ook maar noemen. Nu merk ik juist dat ik heel graag wil bewijzen dat ik méér ben dan ANNE+. Ik ben blij dat de
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 26
serie een succes is, maar ergens is er toch die onzekerheid dat het een one time hit is. Terwijl ik nog zo veel in me heb om te vertellen, zo veel meer ideeen voor films en series en boeken. Alleen kan ik niet met duizend dingen tegelijk bezig zijn. Ik ben nu met een speelfilm bezig, een andere serie en een roman over rouw; dat is wel effe genoeg.’ Een roman over rouw? ‘Ja, ik wil er nog niet te veel over loslaten, maar rouw en verlies zijn een groot thema in mijn leven – naast queer zijn. Ik was twintig toen mijn vader doodging. Hij is zo’n zeven maanden ziek geweest. Daar heb ik het moeilijk mee gehad, ja, het was gewoon kut. Dat komt nu weer een beetje boven, omdat ik zelf volwassen ben en vrienden een band zie opbouwen met hun ouders die heel anders is dan die destijds tussen mij en mijn vader was. Toen ik twintig was, was het meer van: ga weg, ik heb mijn eigen leven in Amsterdam. Mijn vader was supersociaal, ik vind het pijnlijk dat ik nu niet lekker met hem kan borrelen. Of mijn vrienden aan hem kan voorstellen. En dat hij ANNE+ nooit heeft meegemaakt. Ik hoop dat ik daar een mooi verhaal over kan schrijven, dat anderen misschien kan helpen.’ Amsterdam speelt een grote rol in ANNE+. Ben je hier zelf ook volwassen geworden als gay? ‘Jazeker. Ik heb tot mijn achttiende in Edam gewoond, maar vanaf mijn twaalfde was mijn leven al meer hier. Ik had ook een bijbaan in de Stadsschouwburg, wat nu ITA is. Daar kwam ik als jong heteromeisje binnen en bloeide ik op tot lesbienne. Ik ontmoette er een van mijn beste vrienden, die ook net uit de kast was; samen hebben we toen het gayleven uitgespeeld. We gingen eindeloos naar de Reguliersdwarsstraat, elke zondag naar De Trut, naar Milkshake. Maar ANNE+ heeft echt gezorgd voor de hechte, vrouwelijke queer vriendengroep die ik nu heb. Het heeft mijn wereld een beetje vergroot. Omdat Amsterdam een beetje de stad is waar we, nou ja, gay zijn geworden, vonden we het leuk om voor ons bekende plekken in de serie te stoppen, zoals Club NYX en de Exit.’ Is Amsterdam nog altijd zo tolerant als beweerd wordt? ‘Natuurlijk is de stad redelijk tolerant, maar dat neemt niet weg dat iedereen die queer is last heeft gehad – of nog last heeft – van straatintimidatie. Veel nageroepen worden, toch even nadenken als je hand in hand loopt met je vriendin en een groep jongens ziet; dat soort microagressie is er altijd. Ik heb ooit met een date gezoend in de Bloemenbar, waarna er meteen drie jongens om ons heen kwamen staan die ons naar buiten volgden en hardhandig in een hoekje drukten. In seizoen twee van ANNE+ wordt een protest georganiseerd tegen homogeweld, daarin zegt Annes beste vriend: ‘Dat jij het niet ziet, betekent niet dat het niet gebeurt.’ Daar sta ik ook achter. Mensen die geen onderdeel zijn van de community kunnen er moeilijk over
16-04-21 11:49
27
a family affair In deze rubriek portretteren we échte Amsterdamse familiezaken. Deze keer: de Stofzuigerkoning, al 85 jaar een begrip in West.
oordelen, want zij hebben er niets mee te maken. Ze zien het niet gebeuren, het is hen niet overkomen.’ In een serie waarin juist universele thema’s de boventoon voeren, is een anti-homogeweldprotest toch best een specifiek onderwerp. Vanwaar die keuze? ‘Van begin af aan was het de vraag: gaan we dit als een lesbische serie verkopen of niet? In eerste instantie dachten we: nee. Toch hebben we die aflevering er bewust in gestopt, want ook dát is gay zijn. De rest van de serie is luchtig, omdat dat is wat we wilden, maar het moet niet een soort utopische wereld worden waarin dit soort dingen niet gebeuren. Rond de periode dat ik dat schreef, in 2019, was net een lesbisch stel in Londen in elkaar geslagen omdat ze niet wilden tongen voor een groep jongens in de bus. Dat heeft het een beetje getriggerd. En we kennen allemaal wel iemand, vooral mannen eigenlijk, die in elkaar is geslagen.’
tekst Nikki Butter
ZAKKEN, SLANGEN EN MONDEN
Het is niet zo dat jullie activistisch zijn? ‘Nou ja, definieer activistisch. Ik denk dat zo’n serie maken ook een vorm van activisme kan zijn. Juist door ANNE+ voor een groot publiek te maken en er toch unapologetic over te zijn: dit is queer, hier zijn we, kijk er maar naar.’ De serie wordt geprezen om z’n inclusiviteit en diversiteit. Maar in feite leidt iedereen in de serie hetzelfde leven; culturele verschillen komen amper aan bod. Is dat iets waar je over nadenkt? ‘Jazeker. Als je een serie maakt over LHBTIQ+, is het wel mooi om alle letters te laten terugkomen. Zo is er een personage dat trans is en midden in zijn transitie zit, want dat verhaal vinden we belangrijk om te vertellen. En vanzelfsprekend hebben we castleden van kleur, maar daarbij wilden we niet vervallen in domme clichés, zoals homofobe ouders of zoiets. We praten ook met de acteurs zelf over hun rol en waar ze zich fijn bij voelen. Zo is er het personage Maya, zij is Turks-Nederlands. Ayla Satijn, die haar speelt, is zelf ook heel erg bezig met haar biculturele achtergrond. In de serie schrijft Maya er een succesvol boek over en gaat het erover in gesprekken. En zo zijn er heel veel personages naast Anne die soms hun eigen verhaallijn kregen in seizoen twee, maar het thema bleef altijd relaties en hoe hun leven invloed heeft op dat van Anne en andersom. De boodschap is vooral dat relatie-issues en liefde universeel zijn.’ Vanaf september draait de fi lm in de bioscopen. Wat hoop je dat die doet? ‘Nou, ik hoop dat hij internationaal wel wat losmaakt. Dat hij ook terechtkomt in landen waar het strafbaar is om gay te zijn, dat het iets verandert. Dat we lekker naar de Oscars gaan en dat er een keer een queer film op het podium komt die niet door hetero’s is gemaakt. Maar goed, the main goal blijft zo veel mogelijk mensen bereiken. En dat we daardoor nog veel meer dingen kunnen maken, dat hoeft niet per se ANNE+ te zijn. Maar of het nou een thriller wordt of een romcom: als scenarist zal ik altijd over queer mensen schrijven. Er zijn al genoeg mensen die de heteroverhalen vertellen.’
03 UK KUNST EN VERMAAK MEI_JUNI 2021_RDSFRD.indd 27
I
>
n 1936 opende de Stofzuigerkoning aan de Jan van Galenstraat. Een familiezaak, maar niet een die altijd van dezelfde familie is geweest. Na de eerste vader-op-zoon-jaren kwam het bedrijf in 2008 in handen van de familie Klijn. Steven Klijn (37), niet zonder trots: ‘Ik ben de vijfde eigenaar van de Stofzuigerkoning.’ Nadat Klijn senior de zaak in 2008 kocht, werd hij langdurig ziek, dus nam Klijn junior in 2013 het stokje over. ‘Ik heb in die tijd veel geleerd van mijn vader. Met name het repareren van stofzuigers en het bedenken van creatieve oplossingen wanneer bepaalde onderdelen niet meer leverbaar zijn, heb ik van hem.’ Klijn sluit niet uit dat de volgende Stofzuigerkoning-eigenaar, mocht hij ooit stoppen, ook in de familie zit. ‘Even afwachten hoe de detailhandel er tegen die tijd uitziet.’ De Stofzuigerkoning doet zijn naam eer aan en verkoopt alleen
maar stofzuigers en onderdelen voor stofzuigers. ‘Zakken, slangen en verschillende zuigmonden. We zijn echt gespecialiseerd in stofzuigers – dat mag ook wel met zo’n naam.’ Duurzaamheid vinden ze er belangrijk, zegt Klijn. ‘Een nieuwe stofzuiger verkopen vinden we leuk, maar een oudje opknappen – met tweedehands onderdelen – vinden we nog veel leuker.’ Waar de Stofzuigerkoning in zijn jongere jaren met andere winkels moest concurreren, is hij nu de enige stofzuigerspeciaalzaak in de stad. Jammer, maar ook een kans, zegt Klijn, want de Stofzuigerkoning is na al die jaren een begrip. Ook bij mensen ver buiten de Ring. ‘Ze kennen ons nog van vroeger. Sommigen zijn zestig jaar geleden uit Amsterdam verhuisd, maar die stofzuigerwinkel op de Jan van Galen vergeten ze niet.’ Jan van Galenstraat 163 new-parts.nl
16-04-21 11:49
service & info
meer in iams fo op terda m.nl
JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is. Iedere dag lees je verhalen, tips, en meer op iamsterdam.nl. iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl
WEBCARETEAM
ALTIJD ALS EERSTE OP DE HOOGTE VIA SOCIAL MEDIA EN ONLINE
Ook vanuit huis helpen we bewoners en bezoekers graag. Ons webcareteam geeft je tips en helpt je met vragen over bijvoorbeeld bestellingen. Bereikbaar via social media, webcare@iamsterdam.com en live chat op iamsterdam.nl.
stoere ontdekkingstocht Levendige havens, industriële monumenten en een vergeten wapenfabriek aan het Noordzeekanaal… Je ontdekt ze langs de fietsroute Industrieel Rood vanaf Amsterdam Centraal. Check deze en meer routes op:
Ontdek alles wat Amsterdam Mokum maakt iamsterdam.nl 04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 28
16-04-21 11:54
krant KRANT
29
mei/juni 2021 30 33 34 36 36 38
WJOSVZ: VER WEG IN EIGEN STAD 12X VOGELSPOTTEN UIT ETEN: HET BESTE STREETFOOD GEZIEN: DE FLEECETRUI DEZE NIEUWE WINKELS WIL JE BEZOEKEN DE BUURT: DE MOOISTE OPENBARE TUINEN
PROJECT HALFVOL
GRAS IN JE BIER Voetbal en bier: onlosmakelijk met elkaar verbonden. En nu zitten ze ook écht in de mix in het Muuke #14-biertje van Poesiat & Kater. De brouwerij in Oost brengt dit voorjaar een pale ale uit in EK-stijl, gebrouwen met het groene gras van de Johan Cruijff ArenA. Brouwer Julian Alvarez haalde het vers gemaaide gras ’s ochtends vroeg zelf op bij het grasteam. Door de hoppen heen schijn je echt een lichte grassmaak te proeven.
Positief blijven, zelfs in coronatijden en zélfs over de horeca in coronatijden. Dat is de boodschap van Project Halfvol. ‘Wij zijn rasoptimisten; bij ons is het glas altijd halfvol’, verklaart grafisch vormgever Jessy van Dinther. Samen met fotograaf Stefan Geesink en producer Lizzy van Hulst dook ze dus de kroegen in – denk: Thijssen, Café Nol, Spijkerbar en De Zon – om een fotoserie te schieten van, jawel, een halfvol glas bier. Met de opbrengst van de verkoop (een A3-poster kost 50 euro) wordt de Amsterdamse horeca gesteund. projecthalfvol.nl
poesiatenkater-shop.nl
STEFAN GEESINK
‘WIL JE EEN GOED DOEL STEUNEN? ALLES WAT JE HOEFT TE DOEN, IS BROWNIES ETEN.’ Valerie Veldhuisen weet wel hoe ze mensen aan het luisteren krijgt. De Amsterdamse bakt goddelijke chocoladebrownies waarvan de opbrengst naar een goed doel gaat, elk kwartaal een ander. Zo konden de Voedselbank, de vluchtelingenwerkers van Because We Carry en Wij Steunen Kenia al rekenen op een donatie. De brownies bestel je via Instagram en haal je op in West. @baked.byval
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 29
EddyBar
16-04-21 11:54
krant KRANT
30
ETEN & DRINKEN EN ZO
rei sgid s
WAT EEN WERELDSTAD COLOSSEUM, ROME 2u20 vliegen + 50 minuten met het ov, 1.650 KM
v.a. € 80
CULTUURSNUIVEN
FORT OSSENMARKT, WEESP 51 minuten fietsen (of 28 minuten met de trein), 16 KM
€0
Er zijn weinig mensen die níet onder de indruk raken van het Colosseum in Rome. Toegegeven: zó oud zijn ze niet, maar de forten bij Weesp wil je ook niet missen tijdens een culturele rondtrip. Bovendien hoef je er niet met een miljoen toeristen te vechten om een selfie-plekje. Sowieso is dit knappe stadje een bezoek waard: je struikelt er over de monumentale panden en historische bouwwerken. Eten Bij Paviljoen Uit & Meer eet je aan de Vecht met geweldig uitzicht op het herstelde torenfort Uitermeer. En een cappuccino kost er gewoon € 2,95 – zie dat maar eens te vinden in Rome. paviljoenuitenmeer.nl Slapen Zelfs overnachten kan hier tussen de forten, in een drijvende lodge van Waterfront (v.a. € 85 p/n). water-front.nl
KEFALONIA 3 uur vliegen + 1,5 uur met de boot, 2.834 KM.
v.a. € 400
STRANDHANGEN Zonnebaden op een Grieks strand? Op een relaxed eindje fietsen van Amsterdam is het water dan misschien minder blauw, maar Hemmeland is minstens zo paradijselijk. Dit recreatiegebied bij Monnickendam is de perfecte plek om je handdoekje neer te leggen – op zand dus, niet ééns die Griekse kiezels. En wie toch niet zo lang stil kan
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 30
16-04-21 11:55
31
D
HEMMELAND 1 uur fietsen (of 17 minuten met de auto of 23 minuten met OV), 16 KM
€0
Alle coronareisvouchers ten spijt: de kans is klein dat we deze zomer vakantie vieren op de Griekse stranden of Keniaanse savanne. Gelukkig hebben we al die dingen (en meer) ook gewoon in en om Amsterdam! Vijf wereldse reisbestemmingen, pal naast de deur. tekst Irene de Bruijne
EVEN WÉG
W
liggen, kan in de omgeving trouwens ook mooi wandelen, fietsen, surfen en zeilen. Eten Onderweg stop je bij Jersey IJssalon in Zunderdorp, waar ze het allerlekkerste roomijs maken van melk van hun eigen Jersey-koeien. En ben je gaar gebakken op het Hemmelandse strand? Dan slenter je naar Strandvier voor calamares, gebarbecuede visjes en andere Mediterrane happen.
Slapen Dat doe je natuurlijk op en bij het water. Via flotten.nl boek je één van de drie kampeervlotten in Uitdam; dat is dus een tent op een (gemotoriseerd) vlot, waarmee je overdag door het water cruiset en ’s avonds ergens aanmeert voor een zelfgekookt (of afgehaald) etentje onder de sterrenhemel. Wie zegt dat je voor een onvergetelijke vakantie ver weg moet?
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 31
e snakken allemaal naar een vakantie. Naar de genadeloze zon in Griekenland, naar avontuur in Zuid-Afrika, naar cultuur in Frankrijk of Italië. Maar of dat realistisch (en wenselijk) is voor deze zomer, is nog maar de vraag: zelfs al mogen wij straks wellicht weer reizen, is het nog maar bezien hoe andere landen het ervan afbrengen. En sowieso: is het gras wel altijd groener over de grens? Welnee. Sterker nog: op fiets-, trein- en zelfs vaarafstand van huis vind je nog plekken waar je je gerust even helemaal aan de andere kant van de wereld waant. Dat is dus wél het vakantiegevoel, níet de zoekgeraakte koffers en obligate souvenirs voor je schoonfamilie. We tippen vijf droomreizen.
Goede R eis!
>
16-04-21 11:55
krant KRANT
32
rei sgid s
ETEN & DRINKEN EN ZO
FORT MURUD-JANJIRA, INDIA 8,5 uur vliegen + 4 uur met de auto en veerboot 7000 KM
EILANDHOPPEN
v.a.€ 700
FORT PAMPUS 45 minuten met de boot (v.a. IJburg), 22 KM,
€ 18
TONY PERE
Z
(incl. entree)
Een fort op een eiland waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan? Dat vind je niet alleen aan de andere kant van de wereld (in India bijvoorbeeld), dat is hier zelfs op vaarafstand. In dertig minuten kabbelen sta je op Pampus, het in de negentiende eeuw aangelegde eiland dat Amsterdam moest beschermen tegen vijandelijk bezoek vanaf de Zuiderzee. Eten Tja, hier móét je een keer Zomerlicht hebben bezocht: een heerlijk laidback, maar toch verfijnd eilanddiner dat begint met een pampusbiertje op de boot, overgaat in een picknick en eindigt op een van de terrassen op het eiland. Voor 2021 is nog niets zeker, maar deze data worden gefluisterd: 9 juli t/m 28 augustus, elke vrijdag en zaterdag. Slapen Eerdere jaren kon je op Pampus blijven kamperen, laten we hopen dat ook deze zomer iets dergelijks wordt georganiseerd. Andere optie: boek een van de bonte eco-cabins (v.a. € 130 p.n.) op camping Zeeburg. Nét alsof je in Goa zit.
CHÂTEAU-DESULLY-SÛR-LOIRE 7 uur rijden, 675 KM
KASTEELSPOTTEN Sprookjesachtige kastelen staan echt niet alleen maar in Frankrijk of het Verenigd Koninkrijk. Een stuk dichter bij huis vind je bijvoorbeeld Muiderslot; qua magische sfeer vergelijkbaar met die van een buitenlands chateau. In de zomer valt er bovendien van alles te beleven in en rondom het kasteel: van muziek tot tastings tot mindfulness-clinics. Eten Om de sfeer erin te houden, maak je een pitstop bij (het met een Bib Gourmand onderscheiden) restaurant De Doelen even verderop. Van fruits de mer tot eendenrillette: Franser wordt het niet. Slapen Van 24 juni tot 12 september kun je je slaapzak meezeulen naar de pruimenboomgaard van Muiderslot, want dan wordt daar een pop-upcamping opgetuigd. Je tentje staat al klaar en bij het arrangement ( € 99 p.p.p.n.) zit een picknickdiner en kasteeltour na sluitingstijd, om ’s ochtends de dag weer te beginnen met een kasteelontbijt en een duik in de Vecht.
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 32
€ 285
Goede R eis!
MUIDERSLOT 53 minuten fietsen (of 23 minuten met de auto), 16 KM
€ 13
16-04-21 11:56
s!
GE SPOT! Doe op 8 m ei Big Day van mee met Vogelwerkgroep Amst erdam: in 24 uur zo veel mogelijk vogels waa rnemen. vogelsamst erdam.nl
33
12X VOGELBINGO
MASAI MARA NATIONAL PARK, KENIA 58 uur vliegen + 5 uur met de auto, 7.000 KM
tekst en foto’s Tim van der Meer
Verrekijker paraat, dit lijstje in de hand en afvinken maar: ook in Amsterdam kun je de mooiste vogelsoorten spotten.
v.a € 530
1. FUUT
7. BLAUWE REIGER
Zo’n halve eeuw terug nam de visstand in het water toe en zag de fuut zijn kans schoon. Hij trok van het moeras naar de grachten en werd een echte stadsvogel. Zijn nesten bouwt hij er van plastic en ander grachtafval.
Het Amsterdamse icoon is nooit ver weg, maar in Artis vind je de grootste reigerkolonie van de stad. Ze bouwen hun nesten in de bomen van de dierenverblijven.
2. GRUTTO AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN 1,5 uur fietsen (of 45 minuten met het OV, via station HeemstedeAerdenhout), 30 KM
€ 4,50
(entree + kaart)
Waterland, net boven Amsterdam, is een van de belangrijkste bolwerken van de grutto. Natuurorganisaties, vrijwilligers en boeren werken hier hard aan de perfecte gruttokraamkamer. Sowieso is dit de beste plek om watervogels te zien.
3. OOIEVAAR
SAFARITOEREN Liggend in de bosjes op zoek naar het beste shot: dat gaat in de Amsterdamse Waterleidingduinen net zo prima als in Kenia of Zuid-Afrika. En het levert ook prachtige plaatjes op: (gelukkig) niet van leeuwen of nijlpaarden, wel van vossen, damherten en als je geluk hebt de zeldzame roerdomp. Zeker weten dat iedereen onder de indruk is van je vakantiealbum? Volg dan de workshop vossenfotografie van natuurfotoworkshop.nl, waar je een dagdeel
met een ervaren natuurfotograaf de Waterleidingduinen in trekt. Eten In het natuurgebied is geen horeca, dus neem zelf een flesje water, proviand en biltong mee. Slapen De Clear Nature Cottage bij Qurios in Zandvoort (v.a. € 300 p/n) biedt uitzicht op de duinen, lekker veel glas om doorheen te turen, een buitendouche en je eigen hangmat. Voor de ramen hangen voederbakjes, zodat je zelfs vanuit je bed nog vogels kunt spotten.
>
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 33
In park Frankendael, boven op een oude schoorsteen, nestelt elke zomer een ooievaarspaar. Volledig in het zicht zie je de jongen opgroeien en uitvliegen.
4. SCHOL-EKSTER De zwart-witte weide-vogel vind je vooral in Nieuw-West, 3. waar ze hun nest bouwen op de platte grinddaken. Hun eten zoeken ze in parken en sportvelden.
1.
2.
8. ROOFVOGELS Begraafplaatsen zijn favoriet bij roofvogels, want: lekker rustig en veel muizen. Op De Nieuwe Ooster broeden incidenteel bosuilen, boomvalken en buizerds.
4.
5.
9. HALSBANDPARKIET In de jaren zeventig werden ze voor het eerst gespot, nu zie je deze exotische afstammelingen van vrijgelaten kooivogels soms gewoon vanaf je balkon langsvliegen.
10. IJSVOGEL Door de steeds mildere winters is de ijsvogel aan een opmars bezig in Nederland. Met dank aan vrijwilligers die broedplaatsen maken en onderhouden, zie je ze nu in bijna alle grote parken, van het Flevopark tot het Amsterdamse Bos.
11. SLECHTVALK
6.
7.
8.
9.
Vanaf eind april weer te zien. Ze nestelen het liefst onder de dakpannen van oude huizen, dus de beste kans om deze soort te spotten heb je in het centrum.
De meeste kans om deze kleine roofvogel (het snelste dier ter wereld, met een topsnelheid van 389 km per uur!) te spotten heb je bij de hoogbouw rondom station Amstel en op de Zuidas.
10.
6. SPERWER
12. SPREEUW
11.
Sperwers zijn door de hele stad jagend waar te nemen. De traditionele rolverdeling is ongeveer zo: de vrouwtjes jagen in de straat op duiven, de kleinere mannetjes jagen in parken en tuinen op mussen.
Het poeptapijt op de stoep verraadt dat ze er zijn: spreeuwen. Overdag halen ze hun voedsel buiten de stad, ’s avonds komen ze terug naar het Oosterpark en het Sarphatipark om gezellig samen te slapen.
12.
5. GIERZWALUW
16-04-21 11:57
krant KRANT
34
streetfood
ETEN & DRINKEN EN ZO
UIT ETEN
Openlucht-eten bij de allerbeste foodtrucks en marktkramen. Plus: de nieuwste deli's en traiteurs.
tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl
Saté Bar Charley
Osaka Ball
Saté Bar Charley
Twins Olives
KARRETJES & KRAMEN
E Abu Salie
en van de grootste lockdown-ontwikkelingen op culinair gebied van de laatste maanden is toch wel de restaurantwandeling: online reserveren en dan met stempelkaart en uitgestippelde route een rijtje restaurants langs voor wat lekkers. Zelf zijn we niet van die planners en soms hebben we gewoon ineens honger. Gelukkig kun je ook zonder reservering nog terecht bij allerlei fijne foodtrucks en marktkramen in de open lucht. Op zaterdag staat op de Lindenmarkt in de Jordaan bijvoorbeeld de lichtgele truck van Abu Salie. Relaxte eigenaren, krakende jarendertigmuziek uit de speakers en de beste sabich van de stad. Sabich is Israëlisch streetfood: een zachte pita gevuld met gefrituurde aubergine, hardgekookt ei, veel hummus, fijngesneden komkommer, bosui
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 34
en tomaat, en dat alles afgetopt met amba (mangosaus) en zhoug, een spicy mengsel van koriander en groene pepers. Buikje rond voor zeven euro. Toch raden we je aan een gaatje over te houden. Bij buurman Saté Bar Charley hebben ze namelijk knap geroosterde stokjes vlees. Ze gaan per vijf (vanaf 6,50 euro) en die met ayam (kip) en kambing (geit) zijn al reden tot omfietsen. Dat moet je soms ook, want op woensdag staan ze in Diemen en op vrijdag in Amstelveen. Op de boerenmarkt van de Nieuwmarkt (zaterdag) staat al jaren Amrit Natural, een kraam met biologisch Indiaas eten als dahl, pakora en samosa – de homemade sauzen van verse rode pepers of koriander maken het af. Maar niet alleen op zaterdag kun je er je honger stillen. Door het niet-essentiële-winkelverbod
waren er ineens behoorlijk wat lege plekken op weekmarkten als de Ten Kate, de Dappermarkt en de Albert Cuyp. En zo kwam het dat er op die laatste een kraam vrijkwam voor Osaka Ball. We proefden er een kruidige Japanse curry en ook okonomiyaki, de heerlijk hartige pannenkoek uit Osaka met kool, ingelegde gember, veel Japanse Kewpiemayonaise en bonito flakes (een kwart voor 5 euro, een hele kost 16 euro). Daarna bij het al langer bestaande Twins Olives in de rij voor een broodje baba ganoush en een bakje mangohummus waar iedereen voor blijft terugkomen. En dan tussen de food stops door flink aan de wandel natuurlijk. Instagram: @satebarcharley, @osaka.ball en @twinsolives
16-04-21 11:57
35 MASMAIS Ook in BoLo kun je binnenkort aan de betere taco’s. Na pop-upevents in onder andere Skate Café strijkt MasMais Taqueria neer op de Hoofdweg. Een vaste plek dus voor smakelijke tacos met pulpo, mole en knolselderij of pompoen met salsa matcha. En uiteraard Mexicaans bier, mezcal en margaritas. Hoofdweg 456, masmais.nl
SHULA DELI Israëlische chef Yoav Siev was van plan een restaurant in de stad te openen, maar dat werd vanwege het virus een mediterranean style deli in de Pijp. Hier haal je allerhande zonnige goodies, van smeuïge hummus en baba ganoush tot mujaddara (Perzisch gerecht met linzen en rijst), matbucha (tomatenspread), chopped liver (kippenleverpaté), bloemkool met groene tahini en op vrijdag huisgemaakt challa-brood. Bestellen kan o.a. via thuisbezorgd.nl Tweede van der Helststraat 17, @shuladeli op Instagram
SCHOTSHEUVEL EN WIJMPJES DELI Wijmpje Beukers is sinds de opening in 2017 een favoriet buurtrestaurant in de Pijp. Maar de jonge eigenaren uit Tilburg en Nijmegen wilden meer en dus openden ze begin dit jaar Schotsheuvel in een charmant hoekpandje in de Banstraat. Totdat ze open kunnen als eetcafé is Schotsheuvel een traiteur waar je klassiek comfortfood scoort: van Franse uiensoep tot coq au vin of een Indiase curry. O, en de expansiedrift van de mannen is nog niet beteugeld: deze lente opent in de Jordaan delicatessenzaak Wijmpjes Deli. Banstraat 14, schotsheuvel.nl Tweede Anjeliersdwarsstraat 22 D, wijmpjesdeli.nl
TOKO KELLY Zolang corona de horeca de pas afsnijdt, moeten we het doen met (heel geslaagde) afhaalalternatieven. Skate Café in Noord heet voor deze periode Toko Kelly, met Aziatisch afhaaleten. Van donderdag tot en met zaterdag kun je je vanaf twaalf uur ’s middags opwarmen met bijvoorbeeld bao bun met gemarineerde tempeh, baguette met kip en kimchi, lam masala en ramen met chashu (gestoofd varkensvlees). Bezorgen doen ze ook. Gedempt Hamerkanaal 42, skatecafe.nl
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 35
16-04-21 11:57
36
krant KRANT
winkels
ETEN & DRINKEN EN ZO
GEZIEN
EN ZO...
In lockdowntijden een winkel openen: dan geloof je in wat je verkoopt. Vijf nieuwe zaken die straks je bezoek waard zijn.
DE UGLY FLEECE tekst Renate Dahlmans
Hij was warm, niet per se flatterend en vooral heel erg bedoeld voor binnenshuis: de fleecetrui. Althans, dat werd ons lange tijd voorgehouden. Maar wie tijdens een recente (corona-) wandeling eens goed om zich heen heeft gekeken, kan de feelgoodsweater zomaar in het wild hebben gespot – waarschijnlijk aan het lijf van een twintiger die via Instagram allang de nieuwste modegril heeft opgepikt: gorpcore. Oftewel: je kleden alsof je gaat hiken. Het begrip gorp wordt in Amerika gebruikt als synoniem voor trail mix en is een afkorting van wat bij ons studentenhaver heet: good old raisins ’n peanuts – de snack die je meeneemt tijdens een wandeltocht. En dus stapt de trendvolger deze dagen de deur uit op halfhoge wandelschoenen of Teva-sandalen met sokken, gecombineerd met legging, joggingbroek of cargo pants* en accessoires als een rugzak of buideltasje. En die fleecetrui dus, de lentevervanger van de ultradikke pufferjas. Je shopt hem nieuw bijvoorbeeld bij NewAmsterdam SurfAssociation of via Freshcotton, maar beter nog scoor je er een tweedehands – bij voorkeur met lelijke jarentachtigprint. Vanzelfsprekend is gorpcore een logisch gevolg van het afgelopen jaar, waarin we comfort verkozen boven, nou ja, er goed uit zien. Maar trendwatchers zien al langer dat buitensport fashion wordt: we outdooren ons suf en dat heeft invloed op hoe we erbij lopen. Wie nu vreest zich ook daadwerkelijk te moeten gaan inspannen: geen zorgen. De gorpcore-generatie hiket hooguit naar het koffietentje om de hoek. Wie wél echt stappen wil zetten, houdt maar beter @wildewolven op Instagram in de gaten: een nieuwe outdoor guide voor alle buitenfans in Amsterdam (en daarbuiten).
REPUBLIEK Eén deur verder dan The Swapshop, op nummer 87, vind je Republiek. De winkel is gespecialiseerd in Mooie Spullen – kussens, kaarsen, sieraden, geurstokjes, kunst, pastamachines, food, vogelhuisjes, T-shirts en meer – die je niet bij iedereen tegenkomt, want ze worden stuk voor stuk uitgezocht door eigenaar Tjarda Wessels. Tegen NH Nieuws vertelt hij: ‘Ik denk dat als je het in deze tijd kunt volhouden, je alleen nog maar succesvoller kunt worden.’ Wie de knap gevulde rekken bij Republiek ziet, kan dat alleen maar beamen. Haarlemmerdijk 87, republiek.store
*Niet te verwarren met de afritsbroek, die maakt vooralsnog geen comeback.
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 36
16-04-21 11:57
37
LINDSEEPHOTOGRAPHY
l e die MERCER Lady Gaga, Gigi Hadid: zomaar wat beroemdheden die een paar Mercers aan hun voeten hebben gehad. Niet gek ook, want het luxe sneakerlabel van Amsterdammer Pim Dresen blijft zichzelf vernieuwen. Sinds twee jaar zet Mercer sterk in op duurzaamheid, met materialen als druiven- en ananasleer. In de nieuwe winkel in De Pijp kun je jezelf nu zo’n hip paar laten aanmeten. Tip: neem je oude schoeisel mee voor inruilkorting. Ferdinand Bolstraat 54, merceramsterdam.com
LINDSEEPHOTOGRAPHY
THE SWAPSHOP Swappen is het nieuwe shoppen, vinden de oprichters van The Swapshop, en dus is de van oorsprong Rotterdamse moderuilzaak sinds 14 april ook in Amsterdam te vinden. Hoe het werkt: je brengt kleding in die je niet meer draagt (schoon en in goede staat natuurlijk) en ontvangt in ruil daarvoor swaps. Een simpele top levert je bijvoorbeeld één swap op, een paar leren merklaarzen wel twintig. Met die swaps kun je vervolgens weer je slag slaan in de rekken van The Swapshop, waar andermans ingebrachte kleding hangt. Bij het afrekenen betaal je een kleine service fee, maar voor de rest is het dus eigenlijk gratis winkelen. En nog duurzaam ook. Haarlemmerdijk 89 the-swapshop.com
LABFRESH Hagelwitte overhemden die wit blijven nadat je er rode wijn op morst, sokken die na een week dragen nog niet stinken: geen wonder dat het Amsterdamse kledingmerk Labfresh in 2018 zo’n hit was op Kickstarter. Hun eerste zweet-, geur- en vlekafstotende T-shirt vlóóg de webshop uit. In de pas geopende Labfreshflagshipstore aan de Van Baerlestraat kun je nu ontdekken dat zo’n innovatief shirt gewoon aanvoelt als katoen (en shoppen natuurlijk!). Van Baerlestraat 32, labfresh.eu
A.P.C. Met winkels als Baskèts en Tenue de Nîmes kon de streetwearfanaat zich natuurlijk al uitleven op de Elandsgracht. Vanaf nu voegt het Franse A.P.C. zich bij dat rijtje, dat in samenwerking met Tenue de Nîmes – voorheen al verkooppunt van het merk – de eerste, eigen winkel in Nederland opent. A.P.C. maakte ooit naam met hun perfecte raw jeans, tegenwoordig koop je er ook jassen, tassen, schoenen, sieraden, jurken en zelfs designkaarsen. Maar wel altijd van een ‘simpele, casual elegantie’, volgens ontwerper Jean Touitou. De prijzen zijn minder casual (denk: vierhonderd voor een tas), maar daar gaan we niet Hollands over doen. apcstore.com
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 37
16-04-21 11:57
38
krant KRANT
opentuinenroute
ETEN & DRINKEN EN ZO
DE TUINEN VAN DE STAD Je gaat het pas zien als je het doorhebt, zei een Amsterdamse filosoof ooit. En zo is het ook met openbare tuinen in de stad, die verborgen liggen achter poorten, muren en huizen. Tuinarchitect Saskia Albrecht weet ze te vinden. tekst Karin Thybaut en Pauline Arkesteijn illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock
LEWIS MARSHALL
SASKIA ALBRECHT Als tuinontwerper is Saskia Albrecht al vijftien jaar betrokken bij de Open Tuinen Dagen. Ook is ze initiatiefnemer van het jaarlijkse Tulp Festival. ‘Ik werk veel voor particulieren en de laatste jaren ben ik ook betrokken bij tuinen in het historische hart van Amsterdam, waar de geschiedenis heel belangrijk is. Voor Museum Willet-Holthuysen doe ik bijvoorbeeld elk jaar de bollenbeplanting – maar wel in het bestaande ontwerp uit 1974. Het grootste compliment dat ik kan krijgen, is dat het lijkt alsof de tuin er altijd in die vorm geweest is.’
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 38
kantoor van Amnesty International op de Keizersgracht. Andere zijn bijzonder omdat ze zo goed verzorgd worden: ‘Zo is er een mevrouw met een huis aan de gracht, die zelf bijen houdt in haar tuin.’ Dit jaar gaan de Open Tuinen Dagen niet door, maar er zijn gelukkig ook flink wat tuinen die wél open zijn. Albrecht weet precies waar je ze vindt.
BLOEMENTUIN DARWINPLANTSOEN ‘Op een plek waar je het helemaal niet verwacht, ligt ineens deze fijne tuin.’ In 1963 werd het Darwinplantsoen gerealiseerd, daarbij rekening houdend met de mensen uit de wijk: een rozentuin voor ouderen en een plantentuin voor plantenfans. DARWINPLANTSOEN 14
CIRCL ‘Op de Zuidas vind je weinig groen, maar hier achter de gebouwen zit iets heel verrassends.’ De tuin van circulair paviljoen Circl is aangelegd voor buurtbewoners en de medewerkers van ABN Amro, maar is gewoon open voor bezoekers. GUSTAV MAHLERPLEIN 18, ZUIDAS
PAULINE ARKESTEIJN
‘A
msterdam heeft zo veel mooi groen. Ik ben opgegroeid in het Vondelpark: op m’n derde reed ik al op mijn stepje door het park. Nu is het mijn achtertuin, ik kom er dertig keer per week.’ Saskia Albrecht is tuinontwerper en bedenker van het Tulp Festival, en kijkt met groene ogen naar de stad. Van museumtuinen en particuliere achtertuinen tot openbare tuinen. En parken natuurlijk. ‘Ook prachtig en nog redelijk onontdekt is het Erasmuspark. Het heeft zo’n goed ontwerp, met mooie heldere lijnen, en je vindt er koffietentje Terasmus.’ Albrecht organiseert elk jaar samen met Museum Van Loon de Open Tuinen Dagen. Veel van het mooiste groen vind je op verborgen plekken: achter huizen, straten en gebouwen. Die tuinen vormen samen het groene monument van de stad, vindt Albrecht. ‘Het is zo belangrijk dat we het groen goed verzorgen. Bij musea en de grachtenpanden horen de prachtigste tuinen, maar ze zijn vaak verstopt. Door de tuinen open te stellen, versterk je het belang van het behoud ervan.’ En elke tuin is uniek. Sommige tuinen zijn slim ontworpen, zoals de tuin naast het
BOTANISCHE TUIN ZUIDAS ‘Kleinere versie van de Hortus, op een verborgen plek. Je koopt hier ook leuke vetplantjes en voor een habbekrats drink je er een kop thee.’ In de Botanische Tuin vind je tropische planten, zoals grote palmen, cactussen en bonsai.
HISTORISCHE TUINEN IN PARK FRANKENDAEL Achter restaurant Merkelbach, dat in het statige buitenverblijf in Frankendael huist, vind je een tuin die in zeventiende-eeuwse stijl is aangelegd. ‘Helemaal symmetrisch, met grind en hagen. En met bankjes, voor een pauze.’ MIDDENWEG 72
VAN DER BOECHORSTSTRAAT 8 (GESLOTEN IN DE LOCKDOWN, DUS CHECK DE WEBSITE)
KRUIDENTUIN ARTSENIJHOF BEATRIXPARK ‘In 1972 aangelegd met honderden medicinale planten. Heel interessant, al die kruiden met op de bordjes hun toepassing erbij.’ In de jaren negentig is de tuin volledig verwilderd, tot de Vereniging Vrienden in actie kwam. Nu wordt de tuin beheerd door vrijwilligers. BOERENWETERINGPAD 1077, BEATRIXPARK
RODODENDRONVALLEI AMSTELPARK ‘Tot ver in mei staan de tientallen rododendrons hier vol in bloei; een kleurenspektakel van jewelste. Daar word je meteen heel erg gelukkig van.’
16-04-21 11:57
39
HOFTUIN Als je op de Weesperstraat staat, zou je het niet zeggen, maar erachter ligt een prachtige, verborgen groene oase. Inclusief restaurant Dignita en genoeg plek om in het gras neer te strijken. ‘Vanaf hier loopt een groene ader door de stad, zo naar de Hortus en het Wertheimpark. Zelfs de trambanen zijn er groen, met gras tussen de rails.’
KUNSTSTUKJES Vergeet ook de musea met hun prachtige tuinen niet. Die van het Rijksmuseum, Museum Van Loon, het Grachtenmuseum en Huis Marseille zijn net openluchtmuseumzalen: echte kunststukjes. En bij Willet-Holthuysen kun je vanuit de Amstelstraat door de hekken naar binnen kijken, óók als het museum dicht is.
MEREL KORS
NIEUWE HERENGRACHT 18A
bewoners hebben het helemaal opgezet en onderhouden het.’
DE TUIN VAN JAN Deze binnentuin was vroeger een schoolplein. Nu zijn er kleine bedrijven gevestigd in het oude schoolgebouw. De tuin is omgetoverd tot een klassieke paradijstuin, genaamd De tuin van Jan. ‘Zo’n dankbaar initiatief: de buurt-
04 UK ETEN & DRINKEN ENZO MEI_JUNI2021_RD SF_RD.indd 39
TUINEN VAN WEST ‘Geen echte tuin in de traditionele zin van het woord, maar absoluut de moeite waard.’ In 2007 werden de vier polders rondom Amsterdam omgedoopt tot de Tuinen van West. Groot genoeg om te fietsen en te wandelen en je eigen fruit te plukken in de fruittuinen. PIETER MOESKOPSPAD 20
IRINA RAIU
JAN MAIJENSTRAAT 17 (ALLEEN GEOPEND OP ZONDAG)
16-04-21 11:58
CRE8 lasergesneden flessenvaas €18,50
AMSTER DAM GIF TS Maak kennis met lokale makers
www.iamsterdam.nl/webshop en
Amsterdam Centraal Station, IJ-zijde Houd iamsterdam.nl in de gaten voor de openingstijden
Humble ONE draadloze tafellamp €119,-
Playmobil Van Gogh zelfportret €5,95
Huygens Tone wandklok €55,-
ad Store Uitkrant mei.indd 2 02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 40
08-04-2021 13:58 16-04-21 07:53
en
21 13:58
41
mei/juni 2021
KRANT
42
t/m
48
48 49 50
AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON TERUGBLIK: DE OUDE HAAGSEBRUG 21 QUESTIONS: NANA ADJOA
EEN VROUW BLIJFT THUIS
Theater Bellevue 4 t/m 29 mei
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 41
SANJA MARUSIC
De man van hun beider levens is dood: Stiens geliefde en Daantjes vader. Hij laat een doos vol platen na, een oude Volvo en een ziekelijke angst voor middelmatigheid, die zijn dochter heeft overgenomen. Wanneer Daantje dakloos wordt, klopt ze aan bij Stien, haar stiefmoeder en een bekend psychotherapeut. Romanschrijver en journalist Nina Polak debuteert in het theater met Een vrouw blijft thuis, speciaal geschreven met Ariane Schluter en Sophie van Winden in het achterhoofd. Daantje is een kunstenaar die meer geeft om politiek dan om psychologie. Stien probeert erachter te komen wat haar nu echt beweegt, maar stuit op gevoeligheden en een generatiekloof. Een vrouw blijft thuis is een intiem en psychologisch stuk over een familieband die nog niet vaak onderzocht is.
16-04-21 07:53
➜...➜ GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND
1,5
METER
METER
➜...➜
➜...➜
GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND
GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND
POP
PATRICIO WANG & ENSEMBLE Old Roots New Routes presenteert1,een getiteld 1,5 5 concertserie de ‘Dutch delta sounds’METER met METER opmerkelijke, semi-akoestische ➜...➜ . . . ➜ ➜ formaties. Deze keer eenGENIET speciale bevrijdingseditie met VERSTANDIG, Patricio GENIET VERSTANDIG, HOUD HOUD AFSTAND Wang Ensemble m.m.v.AFSTAND Marja Vuijsje. In alle toonaarden vormt ‘bevrijding’ het motto van componist en gitarist Patricio Wang (Chili, 1952), die via muziek zijn eigen vrijheid heeft bevochten. za 1 mei 20:30, De Duif, € 25,THIS IS THE KIT This Is The Kit is het project van de Britse, in Parijs residerende, alleskunner Kate Stables. Ze maakt door banjo aangedreven folk: prachtige liedjes die worden versierd met flarden piano, percussie, gitaar, orgel of trompet. In 2008 debuteerde de alternatieve folkband met het album ‘Krulle Bol’, ruim twaalf jaar later is het tijd voor de vijfde langspeler, getiteld ‘Off Off On’. ma 3 mei 19:30, Paradiso, € 12,50 STEEL PULSE De Britse band Steel Pulse wordt gezien als één van pioniers van de muziekstijl reggae. De driekoppige groep zet zich sinds het ontstaan van de band in 1978 af tegen hebzucht en materialisme en presenteert op hun nieuwe album melodieën afkomstig van oude volksstammen, gecombineerd met pakkende teksten en vele Afrikaanse invloeden. di 4 mei 20:30, Paradiso, € 34,ERIC VAARZON MOREL SPAANSE SPOREN: LATEN WE DANSEN In een intieme setting brengt Eric Vaarzon Morel een liefdevolle ode aan Paco de Lucía en vertelt hij over de historische relatie tussen Spanje en Nederland. Paco de Lucía is Erics grote voorbeeld en zonder twijfel de meest virtuoze en vernieuwende flamencogitarist aller tijden. Hij bracht een revolutie binnen de flamenco teweeg en wordt vergeleken met Mozart of Jimi Hendrix. do 6 en vr 7 mei diverse tijden, Meervaart, € 20,MOTHER TONGUE (SYLLA HOOGLAND ROSALY) | SOLO BY ADA RAVE De concertreeks The Impro Train is een uitdaging voor improvisatiegroepen: drie verschillende sets op een avond, met één spanningsboog en met een live-album als resultaat. Een wonderschone combinatie van Senegalese vocalen en hypnotiserende improvisaties. De handschoen wordt opgepakt door een zanger uit Dakar, een rasimprovisator uit Amsterdam en een uit Chicago afkomstige drummer. Hun improvisaties lopen uiteen van sereen tot intens en compromisloos. vr 7 mei 19:00, Bimhuis, € 15,THUNDERCAT Thundercat is het soloproject van producer, zanger en virtuoze bassist Stephen Bruner (Suicidal Tendencies) uit Los Angeles. In 2010 verscheen het album ‘Cosmogramma’, een samenwerking met elektronicaproducer Flying Lotus. Daarna volgden twee soloalbums, een EP op Flying Lotus’ label Brainfeeder en samenwerkingen met onder andere Kendrick Lamar op zijn ‘To Pimp a Butterfly’ en Kamasi
KRANT
Washington op ‘The Epic’. zo 9 mei 19:00, Melkweg, € 29,90 HANNAH MAE De ‘Little Things Tour’ heeft haar naam te danken aan de gelijknamige single die Hannah Mae begin september uitbracht: ‘Little Things’, het zijn de kleine dingen die het doen. De Nederlandse singer-songwriter schreef het nummer in Nashville met niemand minder dan Rob en Matthew Crosby, bekend van The Common Linnets. za 15 mei 19:30, Melkweg, € 14,40 ERIC VLOEIMANS & RAMÓN VALLE - MÁS VIENTO ZONDA! Warmbloedige ballades, briljante improvisaties, in één magische muzikale avondvullende adem. Vloeimans die alle genres beheerst. Die alle prijzen wint. En Valle die populair koppelt aan klassiek en imponeerde op internationale podia. Samen weten ze het Argentijnse klimaat te verklanken. ma 17 mei 19:15 en 21:30, Kleine Komedie, € 27,50 LOÏS LANE Je kent ze van megahits als ‘It’s The First Time’, ‘Fortune Fairytales’, ‘Qualified’ en ‘Tonight’. De zusjes Monique en Suzanne Klemann vormen het hart van de wereldberoemde Amsterdamse band die in de afgelopen 35 jaar op podia over de hele wereld heeft gespeeld. Prince was gecharmeerd van de dames en nodigde Loïs Lane uit om te spelen in zijn voorprogramma. De band speelt een speciale, intieme show in hun geboortestad. za 28 mei 15:30, Q-Factory, € 32,50 EEFJE DE VISSER Donkere drums, dromerige synths en een catchy en zwoel geluid. Met haar solotour liet ze een meer elektronisch geluid horen, waarmee ze ook buiten de land- en taalgrenzen wordt opgepikt. Haar nieuwe single ‘Zwarte Zon’ is een bitterzoet, broeierig nummer over het afsluiten van een waardevolle periode en het vinden van nieuwe energie en inspiratie. vr 28 mei 18:30 en 21:30, Koninklijk Theater Carré, € 31,50 THE DISTILLERS De energieke band The Distillers is één van de meest invloedrijke bands in de Californische punkscene met vlijmscherpe nummers, donkere teksten, rauwe energie én de stem van frontvrouw Brody Dalle. vr 28 mei 19:00 en 20:30, Melkweg, € 19,55 GROOVE BEEST! KRUIDKOEK (8+) Ontmoet echte podiumbeesten in de concertserie Groove Beest. Stomende garagejazz voor de hele familie! Hoe oud je ook bent, de beestachtige grooves dringen door tot in de tenen. Zing, dans en rap mee met MC Groove Beest. zo 30 mei 14:30, Bimhuis, € 15,LARS AND THE MAGIC MOUNTAIN + SUMMER WITH MONICA Na een aantal jaren opnemen en touren met punkband St. Tropez en Go Back to the Zoo besloot de Amsterdamse muzikant Lars Kroon begin 2019 dat het tijd was om zijn eigen album te maken. De spacepop van Lars and the Magic Mountain klinkt
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 42
mei/juni 2021
AGENDA
TIP
YOU ME AT SIX You Me At Six is voor de poppunkliefhebbers al lang geen onbekende meer. Inmiddels zijn de jonge honden volwassen geworden en dat hoor je ook terug in hun muziek. De Britten hebben het roer volledig omgegooid. Het supercatchy pop geluid is nog wel terug te horen maar heeft zich ontwikkeld tot uitdagende, vrolijke melodische altrock. di 15 juni 19:30, Melkweg, € 28,75
WENDE - DE WILDERNIS In samenwerking met een team van schrijvers en ontwerpers gaat Wende op zoek naar antwoorden op vragen die we liever niet stellen, maar die raken in het hoofd, hart en onderbuik. Haar ontdekkingsreis resulteert in een voorstelling waarbij muziek en design versmolten worden tot zinnenprikkelend totaaltheater. Met schurende teksten, spannende elektronica en klassieke invloeden sleept Wende het vertellende lied van Piaf en Brel de 21e eeuw in. Paradiso, 1 mei
SELCUK DANYILDIZ
1,5
42
KARSU ‘Of ze nu achter de piano een liedje inzet, of een zuivere oerkreet lanceert, alles wat Karsu doet is geladen met intensiteit’, schreef de Volkskrant. De veelzijdige Amsterdamse zangeres ontwikkelde een unieke, eigen sound. Haar fabuleuze pianospel doet je bijna vergeten waar haar kracht ligt: haar stemgeluid. Met haar Turks- en Engelstalige mix van jazz, pop, klassiek en Turkse muziek raakt ze haar luisteraars recht in het hart. Het Koninklijk Concertgebouw, 13 mei symfonisch en hypnotiserend met liedjes over toewijding, eerlijkheid en loyaliteit. Beïnvloed door artiesten als Lou Reed, Mazzy Star en Jackson C. Frank schrijft Summer With Monica verhalende popliedjes met een intieme, dromerige sound. di 1 juni 19:30, Paradiso, € 10,50 PALAYE ROYALE De uit Canada afkomstige maar inmiddels in Las Vegas gevestigde indieband mengt fijne moderne alt-pop met gruizige gitaarrock en een vleugje glam en Britpop, en wordt ook wel de liefdesbaby van My Chemical Romance en The Rolling Stones genoemd. wo 2 en do 3 juni 19:30, Melkweg, € 20,70 BASSEKOU KOUYATE Bassekou Kouyate is de absolute grootmeester van de ngoni, een klein West-Afrikaans snaarinstrument. Door dit instrument elektrisch te versterken en te gebruiken in pop, blues en rockmuziek zorgde de Malinese superster er eigenhandig voor dat zijn instrument de hele wereld veroverde. ‘De Jimi Hendrix van de afrorock-met-luit’, volgens OOR. ma 7 juni 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 25,-
RINSE FOKKEMA
➜...➜ GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND
IRIS HOND - EINAUDI De Nederlandse concertpianiste Iris Hond eert een van de populairste componisten van deze tijd: Ludovico Einaudi. Pianist en componist Ludovico Einaudi is een fenomeen. Wereldwijd genieten miljoenen mensen van zijn intense pianomelodieën. De Italiaanse componist combineert modern klassieke, minimalistische en licht elektronische muziek tot een unieke stijl, die vol is van emotionele intensiteit. Het Koninklijk Concertgebouw, 11 t/m 20 juni RICHARD THOMPSON Richard Thompson is een levende legende binnen de folkrockwereld. Als een van de originele leden van Fairport Convention ligt Thompson aan de basis van de Britse folkbeweging uit de late jaren zestig. Thompson geldt als een inventief en technisch zeer begaafde gitarist en werkte als sessiemuzikant bijvoorbeeld ook mee met o.a. Nick Drake en Sandy Denny. za 12 juni 19:30, Waalse Kerk, € 37,40 BRIAN WILSON Brian Wilson, bekend van The Beach Boys, is één van de meest gerespecteerde artiesten uit de popmuziek en wordt beschouwd als een legendarisch schrijver, producer, arrangeur en performer. Hij heeft een aantal van de meest gekoesterde albums en nummers uit de popmuziek op zijn naam staan. Met ‘Pet Sounds ‘als één van de meest iconische albums. Op de Pet Sounds Anniversary World Tour spelen ook Wilsons oud-bandgenoten Al Jardine en Blondie Chaplin mee. zo 13 juni 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 77,28
AN EVENING WITH RANDY NEWMAN Randy Newman is een van de meest succesvolle Amerikaanse singer-songwriters. Hij brak eind jaren zeventig door in Nederland met de hits ‘Short People’ en ‘Rider In The Rain’. Ook de albums ‘Little Criminal’, ‘Good Old Boys’ en ‘Harps and Angels’ waren succesvol. Op zijn palmares staan onder meer zes Grammy Awards, drie Emmy Awards en twee Oscars, evenals een ster op de Hollywood Walk of Fame. do 17 juni 20:00, Het Koninklijk Concertgebouw € 45,TIJN WYBENGA’S AM.OK Is hij een klassiek dirigent, een jazz componist of een elektronica nerd? Maker Tijn Wybenga is het allemaal. Hij is componist en bandleider van AM.OK (Amsterdams Modern Orkest) en laat zich inspireren door de mensen met wie hij samenwerkt. Dat doet hij bijvoorbeeld door zijn bandleden te dirigeren in een ‘muzikale escaperoom’, waardoor individuele karakters als Kika Sprangers, Federico Calcagno en Alistair Payne op een ongekende manier uitblinken. De samples die hieruit komen, gebruikt hij om zijn eigen composities mee te schrijven. za 19 juni 21:30, Bimhuis, € 18,L7 Dit beruchte punky dameskwartet uit Los Angeles hing in 2001 hun instrumenten aan de wilgen na een carrière vol met venijnig klinkende albums, politieke statements en een superhit, ‘Pretend We’re Dead’, afkomstig van het album ‘Bricks Are Heavy’ uit 1992. Een paar jaar geleden besloten ze de band nieuw leven in te blazen, wat uiteindelijk resulteerde in het nieuwe album ‘Scatter the Rats’. wo 23 juni 19:30, Melkweg, € 23,SINAN EROGLU In ‘Sinan Eroglu zingt Jacques Brel’ vertelt hij aan de hand van verhalen en muziek over onze universele zoektocht naar geluk. Sinan zingt, op pure, ontroerende wijze, afwisselend in het Nederlands en in het Turks: waardoor het repertoire van Brel bij een nieuw publiek gaat leven en het voor Brel-liefhebbers een hele nieuwe lading krijgt. wo 23 t/m vr 25 juni 19:30, DeLaMar, € 19,50
CLUBBING
JAGUAR JAGUAR Jaguar Jaguar is een nieuwe elektropopsensatie uit Vlaanderen. De band werd eind 2018 opgericht en heeft ondertussen een tweede EP en een bijbehorende korte film uitgebracht, getiteld ‘Madelyn – Music from the Short Film’: een verzameling van alle in de kortfilm herwerkte versies van EP ‘Madelyn’, aangevuld met instrumentale soundscapes die door de hele film worden gebruikt.
16-04-21 07:53
43
mei/juni 2021 do 6 mei 20:00, Paradiso, € 9,50
TIP JEAN VAN LINGEN
KOSHEEN De Britse drum & bass formatie brak in 2001 in één klap door met de megahits ‘Hide U’ en ‘Catch’. De band met zangeres Sian Evans combineert de electro-invloeden van de laatste jaren met rock, drum & bass en dub. za 23 mei 15:30, Q-Factory, € 25,-
KLASSIEK
EDO DE WAART Edo de Waart viert zijn tachtigste verjaardag met werken van Brahms. Bij het Radio Filharmonisch Orkest leidt hij onder andere de ‘Tweede symfonie’. Ook klinkt ‘Nänie’, gezongen door het Groot Omroepkoor. zo 2 mei 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw, € 23, TRIO SCALA Speciaal voor dit concert wordt de ‘harde kern’ van Ensemble Scala uitgelicht, namelijk het microtonale instrumententrio, bestaande uit 31-toonsgitaar, 96-toonspiano en 31-toonsorgel. Gitarist Stefan Gerritsen, pianiste Anne Veinberg en organist Ere Lievonen voeren trio’s, duo’s en solowerken uit en geven de toehoorders een mooie gelegenheid om deze markante instrumenten beter te leren kennen. zo 2 mei 11:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 11,50 PRJCT AMSTERDAM + MAARTEN ENGELTJES TIME STANDS STILL Popsongs zijn van vroeger en nu. In zijn lied ‘Flow my tears’ ving de Engelse melancholicus John Dowland (1563-1626) perfect de modieuze stemming van zijn tijd, de melancholie die ook over dit programma hangt. Met weemoedige songs van nu, van The Beatles, Queen, Radiohead en Sting, overbrugt Maarten Engeltjes de eeuwen. za 8 mei 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 ALEXEI OGRINTCHOUK Alexei Ogrintchouk, solohoboïst van het Concertgebouworkest en een geliefd dirigent, leidt de Sinfonietta RÐga in Haydn. Hij soleert bovendien in Mozarts aria ‘Ah se in ciel, benigne stelle’, in een bewerking voor hobo en orkest, waarin
JOSHUA BAKARBESSY
JEAN-GUIHEN QUEYRAS EN ALEXANDRE THARAUD Een intieme en inhoudelijke avond met Alexandre Tharaud die zijn goede vriend en cellist Jean-Guihen Queyras uitnodigde voor een persoonlijk programma met werken van Debussy, Poulenc en Brahms. Het Britse tijdschrift Gramophone schreef lovend over hun opname van de sonates van Brahms en de bewerkingen van de ‘Hongaarse dansen’ die Tharaud en Queyras zelf maakten. za 1 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 24,-
DE NATIONALE OPERA - DIE ERSTEN MENSCHEN Die ersten Menschen vertelt het verhaal van het eerste gezin in de Bijbelse geschiedenis van de mensheid: Adahm en Chawa en hun zoons Kajin en Chabel. Het bekende Bijbelverhaal van de moord van Kajin op zijn broer wordt vanuit een heel ander oogpunt geïnterpreteerd. In een bijzonder fascinerende opera opent de veelbelovende, maar te vroeg gestorven componist Rudi Stephan een rijke muzikale wereld over een van de menselijke oerconflicten. De Nationale Opera, 3 juni
OON SARIS
DIDO AND AENEAS Purcells opera ‘Dido and Aeneas’ vertelt het verhaal van koningin Dido en haar liefde voor de held Aeneas. Door betoveringen van heksen wordt ze van hem gescheiden en sterft ze aan een gebroken hart, maar niet voordat ze haar schitterende lied heeft gezongen. Regisseur Peter Leung leidt de jeugdige cast en de zangers van het Nationaal Gemengd Jeugdkoor. za 1 mei 14:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,-
LAURA VAN DOLRON DE NIEUWE LAURA In de luwte van de lockdown heeft Laura van Dolron een nieuwe voorstelling gemaakt De Nieuwe Laura. Ze speelde één op één voor mensen uit het veld die zij dankbaar is. Wat een kritiek aan theater moest worden, werd een ode aan de sector. De voorstelling is een onnadrukkelijk feministisch pamflet, een midlife pauze, een af- scheidsvoorstelling en een overzichtstentoonstelling. Nu is het tijd voor de première voor publiek. Frascati, 6 t/m 9 mei
LONNEKE DORT ALLEMAAL OF NIEMAND De op het eerste gezicht zo vriendelijke Lonneke Dort slaat een akkoord aan en trekt u mee in een wereld vol gevaar. Hoewel Lonneke dolgraag ja wil zeggen, zegt ze meestal nee. Allemaal of niemand is een nieuw programma dat ruimte geeft aan alle grillige, schurende en oergeestige observaties van de cabaretière met een gezonde dosis bluf waarin één ding zeker is: als we gaan, dan gaan we met z’n allen. Bellevue, 21 en 22 mei
KEES WISSE - MENDELSSOHN In een muziekcollege worden componisten en hun werk nader onder de loep genomen. Dit keer vertelt Kees Wisse over de muziek en het leven van componist Felix Mendelssohn. vr 14 mei 14:00, NedPhO Koepel, € 10,-
PIANO PIANO Bij Amsterdam Sinfonietta soleert pianiste Tamara Stefanovich in een piano-overgoten programma. Ferruccio Busoni schreef het ‘Concert voor piano en strijkorkest’ op 12-jarige leeftijd. Anders dan zijn latere, monumentale werken volgt dit onbevangen en frisse jeugdwerk eerder het voorbeeld van Mozart en Schubert. In de ‘Drie vlinderdansen’ bekent Peter-Jan Wagemans zijn fascinatie voor de kleuren en beweeglijkheid van vlinders, van de grote, zwevende Atlasvlinder tot een wilde wolk fladderende witjes. vr 14 mei 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 RAGAZZE QUARTET KLAPSTUK Tijdens ‘Klapstuk’ worden in een uur de highlights uit de klassieke muziek gepresenteerd. Muzikale tapas: een beetje proeven van alles in korte stukken. Ragazze Quartet serveert de mooiste stukken uit het strijkkwartet-repertoire. Tussendoor geven host Eva Cleven én de musici uitleg. za 15 mei 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw, € 15,-
AMSTERDAM SINFONIETTA + TAMARA STEFANOVICH -
DE STILTE - CINDERELLA (5+) Een onhandige regisseuse gaat
de sterren bezongen worden. zo 9 mei 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw, € 23,QUATUOR PRIMA VISTA + CARMEN MARTÍNEZ-PIERRET - NANA (1926) Deze peperdure verfilming van de gelijknamige roman van Émile Zola, over een frivole jonge vrouw en de mannen die zij materieel en moreel te gronde richt, werd oorspronkelijk begeleid door klassieke muziek, met fragmenten van Jacques Offenbach en anderen. Componist Baudime Jam, gespecialiseerd in de stille film, schreef een nieuwe score voor ‘Nana’, die hij uitvoert met zijn strijkkwartet Prima Vista en pianiste Carmen Martínez-Pierret. wo 12 mei 19:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 43
een voorstelling maken over Assepoester, maar ze heeft maar twee dansers om alle rollen te spelen. Gelukkig hebben ze hele mooie muziek van de Russische componist Prokofjev in de vingers. En ook de dansers zijn stiekem heel goed en vindingrijk. Zo ontstaat langzaam toch nog een heel spannende voorstelling. zo 16 mei 13:30, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 11,DE NATIONALE OPERA DONIZETTI QUEENS IN CONCERT Meeslepende liefdesduetten, hoogoplopende conflicten en aria’s die barsten van virtuositeit en emotie. In zijn drie ‘koninginnenopera’s’ componeerde belcanto-grootmeester Gaetano Donizetti op de toppen van zijn kunnen. Een betoverende reis in de wereld van de hoge zangkunst en een internationale topcast met onder meer de Letse sopraan Marina Rebeka. zo 16 mei 19:00, www.operaballet.nl, video on demand SARAH CONNOLLY De Britse mezzosopraan Sarah Connolly en pianist Julius Drake brengen liederen als kleine opera’s: steeds nemen ze de luisteraar mee in de liedtekst. Dit keer in liederen van Mendelssohn, Liszt, Elgar, Debussy, Ravel en Chaminade. di 18 mei 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 27,VOX LUMINIS - SPEM IN ALIUM Vox Luminis, winnaar van de Gramophone Classical Music Award 2019, brengt een programma rond indrukwekkende veelstemmige werken uit de zestiende eeuw. Hét voorbeeld daarvan is ‘Spem in alium’ van Tallis, een meesterwerk voor maar liefst acht vijfstemmige koren. zo 23 mei 15:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 11,CHORWERK RUHR + FLORIAN HELGATH Bach en Kagel zijn vanavond op een wonderlijke manier met elkaar verweven. Van Bach staan twee motetten op het programma, behorend tot de meest uitdagende koormuziek die hij heeft gecomponeerd. Daartegenover plaatst Chorwerk Ruhr een selectie uit ‘Chorbuch’ van de Argentijns-Duitse componist Mauricio Kagel. Het zijn pakkende, theatrale miniaturen waarin Kagel op een bijna ontregelende manier de tekst volgt. wo 26 mei 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 28,CLARON MCFADDEN + ALEXANDER MELNIKOV VOX HUMANA Zangeres en stemkunstenaar Claron McFadden is al decennia een vaste waarde in de nieuwste muziek, geroemd om haar virtuoze beheersing én haar intense zeggingskracht. Met pianopoëet en geestverwant Alexander Melnikov brengt McFadden een bont programma van 20e-eeuwse vocale composities: van de virtuoze solo’s van Luciano Berio en diens muze Cathy Berberian tot indringende liedcycli van Sergej Prokofjev, Oliver Knussen en George Crumb. do 27 mei 20:15, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 12,50 ELLA VAN POUCKE + ALEXANDER ROMANOVSKY ‘Kamermuziek is de basis van alles’, aldus de jonge Nederlandse celliste Ella van Poucke (1994)
die bouwt aan een indrukwekkende internationale carrière. Net als de Oekraïense meesterpianist Alexander Romanovsky wordt zij geroemd om haar energieke en doorleefde spel. za 29 mei 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ’t IJ, € 28,VAN BAERLE TRIO SCHUBERT Franz Schuberts ‘Pianotrio in Es’ is een van de hoekstenen van het repertoire voor pianotrio. Het staat op de schouders van Schuberts grote voorgangers Mozart en Beethoven. Het Van Baerle Trio speelt Schuberts meesterwerk, én triowerken van Haydn en MacMillan. ma 31 mei en woe 2 juni 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 33,JOYCE DIDONATO SONGPLAY Zingen en spelen, dat is ‘Songplay’. Sopraan Joyce DiDonato zingt met musici uit de wereld van de opera, jazz en tango op één podium. Samen creëren zij een eigen wereld met een eigen muzikale taal. woe 9 juni 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 32,NAWAL EL ZOGHBI EN NEDERLANDS KAMERORKEST De Libanese wereldster Nawal El Zoghbi brengt met het Nederlands Kamerorkest en haar eigen musici de Arabische en de westerse muziek samen. En geheel volgens de souk-formule is er eten en zijn er optredens in de foyers, zowel vóór als na het concert. do 10 en vr 11 juni 19:30, Het Koninklijk Concertgebouw, € 33,VREEMDE VOGELS (6-11 JAAR) Er iets vreemds aan de hand. Alle muziek is weg, zomaar verdwenen. Alle muzikanten over de hele wereld krijgen geen noot meer uit hun instrument. Ook uit de klarinetten van de vier mannen van het Nieuw Amsterdams Klarinet Kwartet komt geen geluid meer. Maar ze laten het er niet bij zitten. Ga met Diewertje Dir (bekend van de film Superjuffie) en de mannen van het Nieuw Amsterdams Klarinet Kwartet op zoek naar de geluiden van de stad. zo 13 juni 13:30 en 15:30, Het Koninklijk Concertgebouw, € 17,ERNST MUNNEKE MENDELSSOHN Felix Mendelssohn was een wonderkind: al op jonge leeftijd bewees hij een groot componist
ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad
16-04-21 07:53
te zijn. Op vijftienjarige leeftijd componeerde hij het ‘Sextet in D’ dat wordt uitgevoerd door pianist Ernst Munneke en een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest. zo 13 jun 14:00, NedPhOkoepel, € 15,NEDERLANDS PHILHARMONISCH ORKEST THE PLANETS Martyn Brabbins leidt het Nederlands Philharmonisch Orkest in het symfonische gedicht ‘The Planets’ van de Britse componist Gustav Holst. Maximilian Hornung soleert in Elgars ‘Celloconcert’. vr 18 juni 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw, € 35,-
TONEEL & THEATER
URLAND - MU’ MU’ MU’ Performancecollectief Urland maakt via Hamlet, Star Trek en Heiner Müller een dadaïstische ode aan het Woord. Het iconische oerstuk van Shakespeare, ‘The Klingon Hamlet’, is vertaald naar het Klingon (de succesvolste geconstrueerde taal ter wereld uit de sciencefiction tv-serie Star Trek). Het is een absurditeit die Urland inspireert tot een beeldende voorstelling over taal. Tiktak meets Wittgenstein. za 1 mei 20:00, Frascati, € 13,50 MUGMETDEGOUDENTAND DE JOODSE RAAD Hoe staan twee jonge mensen tegenover de Joodse Raad? Kunnen zij zich verplaatsen in een situatie waarin ze verstrikt raken in dilemma’s en uitzichtloze keuzes? Want pas onder extreme omstandigheden blijkt hoe ingewikkeld het kan zijn om moreel goede keuzes te maken. Twee jonge acteurs in gesprek over David en Virrie Cohen, en over zichzelf. Over toen en nu. di 4 15:00, wo 5 mei 15:00 en 21:00, Bellevue, € 12,THEATER NA DE DAM EEN DUITS LEVEN Een monoloog over de onbetrouwbaarheid van ons moreel kompas, vertolkt door actrice Hannah Hoekstra, die net zo oud is als Brunhilde was toen ze als secretaresse voor Joseph Goebbels, minister van propaganda onder Hitler en één van de hoogste nazi’s, ging werken. De voorstelling laat zien hoe makkelijk mensen hun beeld van de realiteit kunnen aanpassen om geen gewetensnood te krijgen. di 4 mei 21:00, Koninklijk Theater Carré, € 17,50 LARS BRINKMAN MÄNNERBUND Wat weinig mensen weten is dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog een grote daling is geweest in de vervolging van homoseksuelen in Nederland. Sterker nog, de homo-scène leek in de bezettingstijd zelfs te floreren. Getriggerd door deze bevindingen probeert acteur en theatermaker Lars Brinkman een nieuw licht te werpen op de geschiedenis die we allemaal denken te kennen. di 4 en wo 5 mei 21:00, Bellevue, € 12,STEVE SALEMBIER / LOD - BABEL Na de voorstellingen ‘bildraum’ over het huis, en ‘in between violet & green’ over het landschap, schetst Steve Salem-
KRANT
bier in ‘babel’ zijn portret van de stad. Live op scène dissecteert hij de metropool als een ‘onaangepaste biotoop’. Aan de hand van maquettes, fotografie, video en projectie toont hij hoe de verhoudingen tussen het individu en zijn leefomgeving fundamenteel wijzigden en onderworpen zijn aan nooit eerder geziene, extreme condities. do 6 en vr 7 mei n.n.b., Frascati, € n.n.b. WERKPLAATS WALHALLA PINK ELEPHANTS ON PARADE Een poëtisch theatraal concert met nieuw gecomponeerde muziek gemaakt door een samenwerking van jonge Rotterdamse makers, geregisseerd door Anouk Beugels: een anti coming of age-story in de vorm van een electro-pop muziektheatervoorstelling die je meeneemt in een psychedelisch sprookje met visuals, live muziek én een stroboscoop. vr 7 en za 8 mei 19:00 en 21:00 (on- én offline), Bellevue, € 12,STUDIO SALIX - NON MUORE MAI Een one-woman-opera, met liederen van Ottorino Respighi, muziek van Alfredo Casella en teksten van Sylvia Plath, over een jonge vrouw die wordt geconfronteerd met twijfel na een ingrijpende beslissing. De emotionele, mentale en fysieke nawerkingen doen de moeilijkste beslissing uit haar bestaan herleven. zo 9 mei 15:00 en 17:00, CC Amstel, € 17,50 SUSAN VISSER EN ERIC CORTON - DE GROOTSTE HELFT In deze nieuwe toneelvoorstelling vallen we in het leven van een echtpaar dat elkaar niets meer te zeggen heeft, maar nog wel heel veel moet bespreken. Ooit spraken ze de taal van de liefde, nu lijkt het onmogelijk om nog met elkaar te communiceren. Ze worstelen met een kwellende vraag: hoe vertellen ze hun puberzoon dat ze uit elkaar gaan? ma 10 mei 19:30 en 21:30, DeLaMar, € 22,50 JULIKA MARIJN - ETTY HILLESUM - DAT ONVERWOESTBARE IN MIJ In ‘Etty Hillesum - Dat onverwoestbare in mij’ wekt Julika de schrijfster tot leven. Zij deed dat eerder in haar veelgeprezen voorstelling ‘In duizend zoete armen’. Met een hernieuwde blik richt Julika spelend en zingend een ontroerend monument op voor een krachtige vrouw die zelfs in de diepste duisternis licht zag branden. di 11 mei 19:00 en 21:15, CC Amstel, € 18,50 THEATERGROEP ECHO - ECHO Een zwart-komische, muzikale one-woman-show over een moeder zonder moeder. Een universele reflectie op leven en dood, op menselijke wortels, allesoverheersende angsten en de kringloop van het leven. Theatergroep Echo onderzoekt wat het oplevert voor een theatrale solo als de muziek niet reageert op wat er op de vloer gebeurt, maar de muziek de firestarter is. wo 12 en do 13 mei 20:30, Bellevue, € 12,HET KLEINE THEATER IETJE FIETJE, HET VERGETEN LIEDJE (3+) Ietje en Fietje zijn twee oude vrouwtjes die samenwonen, waarschijnlijk al hun hele leven.
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 44
mei/juni 2021
AGENDA
TIP
SJOERD DERINE
44
NICOLE BEUTLER PROJECTS - OUR HOUSE IS ON FIRE Choreograaf Nicole Beutler zoomt in op Greta Thunbergs wereldberoemde uitspraak: ‘Our house is on fire’. Acht dansers zoeken naar nieuwe manieren om Greta’s urgente boodschap te begrijpen en te versterken. Via dans, muziek, tekst en krachtige beelden laten ze de woorden doordringen tot diep in ons lichaam en ons onderbewuste. De dansvoorstelling gaat over het verschil tussen begrijpen en daadwerkelijk actie ondernemen. Frascati, 8 t/m 12 juni
KAREL APPEL 100 JAAR Tot en met begin jaren 50 waren het kind en zijn onbevangen werkwijze twee belangrijke thema’s in het werk van Karel Appel. Ongeveer vanaf 1954 gaat Appels uiteenzetting met de materie, met de verf zelf, een steeds belangrijkere rol spelen. Deze ontwikkeling in het werk van Appel wordt in twee hoofdstukken in beeld gebracht aan de hand van stukken uit de museumcollectie en een aantal bruiklenen. Cobra Museum, t/m 24 oktober Ze hebben niet veel nodig, want ze hebben elkaar en hun fantasie. Ze belanden constant in de meest grappige en onsamenhangende situaties, waardoor ze zich nooit vervelen en eeuwig jong blijven.Totdat de buitenwereld plots binnenvalt in de vorm van een brief. Een muzikale kinderklucht vol humor en oudhollandse liedjes. wo 19 mei 14:00 en 16:00, Podium Mozaïek, € 9,50 BAMBIE - BAMBIE 20 DE WOEDENDE VERSIE Woede is ‘een gast die alleen onder strenge voorwaarden welkom is’ stelt filosoof Peter Sloterdijk. In deze voorstelling krijgt de woede helemaal de ruimte, in absurdistische, fysieke uitvergrotingen met herkenbare trekjes. De drie figuren op het toneel zijn door woede bevangen. Hun aanvallen zorgen voor een anderhalf uur durend non-stop vrolijkmakend en bevrijdend conflict. vr 21 t/m ma 24 mei 20:00, Frascati, € 12,HET KLEINE THEATER ROODKAPJE (3+) Na 388 jaar is Roodkapje het ineens beu. Altijd hetzelfde verhaal, de wolf die haar en haar
VAN GOGH EN DE TOLIJFGAARDEN Vincent van Gogh was geboeid door de steeds wisselende sferen en kleuren van de bomen in het Zuid-Franse landschap. Hij probeerde dat zo expressief en krachtig mogelijk in zijn schilderijen weer te geven. De tentoonstelling Van Gogh en de olijfgaarden onderzoekt welke betekenis de olijfboom had voor Van Gogh en wat zijn ambities waren bij het schilderen van deze reeks. Van Gogh Museum, t/m 12 juni 2022 oma opeet. Ze besluit het eens helemaal anders te doen. Ze kiest een ander pad. Tot groot verdriet van de Wolf. Ze zwerft door het bos en komt allemaal vreemde, voor haar onbekende sprookjes figuren tegen. Uiteindelijk mist ze de Wolf. Had ze maar nooit een ander pad gekozen. ma 24 mei 11:00 en 13:00, CC Amstel, € 9,50 PETE PHILLY - DIT GAAT NERGENS OVER Wat is winst? Wat is verlies? Waar zijn we allemaal bang voor? Is dat terecht? Na uitverkochte internationale tours, levensveranderende psychedelische ontdekkingen en het hard gewonnen gevecht voor zijn gezondheid, vertelt Pete nu voor het eerst zijn bevindingen aan publiek in de voorstelling ‘Dit Gaat Nergens Over’ aan de hand van spoken word. vr 28 mei 19:00 en 20:30, Melkweg, € 19,55 30 JAAR DOLLY BELLEFLEUR DUBBEL EN DWARS Al dertig jaar trekt Dolly Bellefleur, het alter ego van Ruud Douma, als ‘Frau Antje van het verkeerde kantje’ door ons kikkerlandje. In de jubileumshow
‘Dubbel en dwars’ vraagt Dolly zich af wat deze dertig jaar durende ‘kruistocht in couture’ heeft opgeleverd. Samen met een zeskoppige band en haar vaste klaviervirtuoos Kees van Zantwijk brengt ze roze strijdliederen, ondeugende smartlappen en literaire luisterliedjes. do 3 juni 19:15 en 21:30, DeLaMar, € 30,DILAN YURDAKUL/ LIKEMINDS - DOOR DE SCHADUW HEEN Door de schaduw heen is een muzikale voorstelling van Dilan Yurdakul over identiteit en verbinding. Een reis door haar gedachten en verleden: door trauma’s, lijden, schaamte, schuld en vlucht heen. Dilan stelt de vragen die ze eerder niet durfde te stellen, in een poging de gaten in haar identiteit op te vullen. Kan je je door de schaduwen heen vechten en jezelf opnieuw uitvinden? za 15 juni 21:00, Podium Mozaiek, € 18,50 PEPPA PIG LIVE! SCHOOLREISJE NAAR HET STRAND (2+) Het ondeugende kleine varkentje Peppa Pig gaat met haar hele klas op schoolreisje naar het strand. Met rugtassen om, lunchtrommels in de hand en juffrouw Konijn achter het stuur gaan ze op weg. Al in de bus begint het spannende avontuur! Een vrolijke voorstelling met gezellige meezingliedjes, swingende dansjes, kleurrijke decors, vrolijke varkentjeshumor en grote modderplassen. zo 13 juni 14:00 en 16:00, DeLaMar, € 19,50 CARO DERKX - A PORTRAIT OF THE ARTIST IN RED, YELLOW AND BLUE Beïnvloed door het werk van Virginia Woolf, Zadie Smith en Rebecca Solnit schrijft Caro Derkx haar eerste klein gemonteerde voorstelling, een metafysisch spiegelpaleis waarin het makkelijk verdwalen is. In deze mono-dialoog gaat Derkx niet zozeer op zoek naar ‘wie we zijn’, maar naar ‘wie of wat we zouden kúnnen zijn’. Want is ‘wie we zijn’ niet eerder open en relationeel, in plaats van een vaststaand gegeven? di 15 t/m za 19 juni 21:00, Frascati, € 8,MUGMETDEGOUDENTAND/ ADELHEID+ZINA RIJSEN&ROOXMAN, DEDIKKEMUIZ&SJORS Lineke Rijxman, Adelheid Roosen, Titus Muizelaar en George Groot, vier spelers met verweven levens en liefdes, onderzoeken in een speels ritueel de staat van de liefde en of het oog inderdaad de spiegel van de ziel is als je er genadeloos in kijkt. di 22 t/m wo 30 juni 20:30, Bellevue, € 12,CIRCUSCOALITIE - GREAT CATCH (6+) In Nederland is een nieuwe generatie circusartiesten opgestaan die niet alleen fantastische skills hebben, maar daar ook nog grappige, ontroerende en intieme theatervoorstellingen mee maken. De circuscoalitie selecteerde drie originele producties van fris circustalent. Een verrassende show vol circusavontuur. zo 27 juni 14:00 en 16:30, De Krakeling, € 12,50
16-04-21 07:53
LEZING KRANT & DEBAT AGENDA
DANS
JAKOP AHLBOM COMPANY SYZGY ‘Syzygy’ is een muzikale, intieme en associatieve voorstelling. Het uitgangspunt van de voorstelling is identiteit. Er is gewerkt met begrippen als oppervlakkigheid, vooroordelen, kwetsbaarheid, eenzaamheid, solidariteit en troost. Hieruit is dansant, beeldend en fysiek materiaal ontstaan, zowel poëtisch als speels, zowel surreëel als humorvol. za 1 mei 20:30, zo 2 mei 15:00, Bellevue, € 12,DUDA PAIVA COMPANY / FRACTAL DANCE COLLECTIVE SONATINA’S 4 FEET In ‘Sonatinas 4 Feet’ komt het werk van de Braziliaanse fotograaf Alair Gomes tot leven in een combinatie van magische schuimrubberen poppen en acrobatische urban dance door jonge mannelijke lichamen en bewegende sculpturen. Met fotografische elementen als focus, perspectief en ritme als basis. za 1 en zo 2 mei 20:30, Bellevue, € 12,BEYTELMANN’S GROUP EN ROGIER DASSELAAR De Argentijns/Franse pianist Gustavo Beytelmann zal samen met bandoneonist Victor Hugo Villena, violist Radboud van Geldre en contrabassist Alexander Vocking, zowel eigen composities als traditioneel repertoire in eigen arrangementen ten gehore brengen. In dit kleurrijke programma slaat hij een brug tussen tango en jazz met een knipoog naar Argentijnse en hedendaagse dans. Het kwartet wordt als onderdeel van het programma bijgestaan door nieuw choreografisch werk van het aanstormend Amsterdams talent Rogier Dasselaar. vr 7 mei 19:30 en 21:45, Het Koninklijk Concertgebouw, € 40,COURTNEY MAY ROBERTSON - THE WOMAN DESTROYED In deze voorstelling verkent choreografe Courtney May Robertson de complexiteit van onderwerping en verzet. Het publiek wordt uitgenodigd om de ontwikkeling van de voorstelling gelijktijdig met Courtney te ervaren, terwijl zij live reageert op de eisen van een onverschillige entiteit. In dit klimaat van onzekerheid en totale waakzaamheid komen vragen over lichamelijke autonomie en controlesystemen aan de oppervlakte. di 11 mei 20:30, Bellevue, € 12,ALEXANDER VANTOURNHOUT / NOT STANDING THROUGH THE GRAPEVINE De voorstelling is een eigenzinnige pas de deux tussen twee mannen. Performers Alexander Vantournhout en Axel Guérin tonen hun lichamen, ontdaan van elke franje. Gaandeweg botsen hun atletische lichamen op fysieke grenzen en door de bewegingen ontdekken ze zelf de sterktes en zwaktes van hun eigen specifieke lichaamsbouw. De choreografie speelt met deze verschillende proporties en fysieke kracht. De performers zoeken met veel inspanning en concentratie samen naar balans, evenwicht en harmonie, en schuwen daarbij ook humor niet. wo 19 en do 20 mei 20:00, De Brakke Grond, € 10,-
ARAWI - NADIA Herinneringen zijn bevroren momenten in de tijd, bewegingen tussen heden en verleden. ‘Nadia’ is een solo die het verhaal opnieuw laat beginnen en toont dat wat in de tijd verloren leek ons kan bewegen. Het verhaal vindt zichzelf terug en gaat door. Wat verloren leek, danst, deinst terug, keert zich om. Zoals het lichaam het verhaal reconstrueert, terugkeert naar het begin, naar wat was, om te laten zien dat niets definitief verloren is. vr 4 juni 19:00 en 21:00, CC Amstel, € 14,50 HET NATIONALE BALLET HOLLANDSE SCHOOL Met name in het buitenland wordt de Nederlandse danskunst vanwege haar specifieke kwaliteiten ook vaak als de Hollandse School aangeduid. Eenvoud, helderheid, muzikaliteit, maar ook een emotionele zeggingskracht binnen die eenvoud staan daarbij voorop. Naast balletten van Hollandse Meesters Hans van Manen en Rudi van Dantzig, wordt de Nederlandse première van ‘associate artist’ David Dawson gepresenteerd én een wereldpremière van een nieuwe, gezamenlijke choreografie van Wubkje Kuindersma, Remi Wörtmeyer en Ernst Meisner. za 12 t/m za 26 juni diverse data 20:15, Het Nationale Ballet, € n.n.b. ISH DANCE COLLECTIVE BROERSZUSSEN (6+) Broers en zussen, je kiest ze niet uit maar je bent wel levenslang met elkaar verbonden. Soms zijn het vertrouwelingen, soms rivalen. Zonder je broer of zus zou je een ander persoon zijn. Hun invloed is enorm groot op je leven. Een voorstelling met breakdance, popping, hip hop en het verhaal van twee broers en een zus. Wat betekent het om de oudste, middelste of jongste te zijn? wo 23 juni 15:00, Podium Mozaïek, € 6,50 IGONE Speciaal voor dit gala stelt Igone een bijzonder repertoire samen met diverse (inter)nationale gasten uit de wereld van ballet, (moderne) dans en muziek. Deze verrassende en veelzijdige avond markeert haar zelfstandige carrière als ballerina. Ze zal op het podium te zien zijn met haar oude danspartner Marijn Rademaker maar zal ook samen met Jan Kooijman, Wende en vriendin Chantal Janzen de variatie in de dans opzoeken. wo 30 juni en do 1 juli 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 45,-
CABARET
STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chicago, € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket. Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 45
PATRICK NEDERKOORN HOOGTIJ In een Duitse krant las Patrick Nederkoorn over de aanstaande ‘Enthollandisierung der Erde’. Er stond: ‘Als maar de helft van alle klimaatprognoses klopt, zal Nederland ooit onder de zeespiegel verdwijnen’. Er komt dus een dag waarop 17 miljoen oranje klimaatvluchtelingen met caravans over de linkerrijbaan naar Duitsland komen. Schaffen wir das?’ In ‘Hoogtij’ vraagt Patrick zich af of wij Nederlanders dit wel ‘schaffen’. Hoe houden we droge voeten? Moeten we onze poldergrond ooit verlaten? En wordt Duitsland dan ons stiefvaderland? Een grappige en bitterzoete voorstelling over klimaatverandering, grenzen, dijken, verhuizen en Frau Antje. za 1 mei 21:00, Bellevue, € 12,HANS TEEUWEN NOU LEKKER DAN De nieuwe show van Hans Teeuwen geeft een verontrustende blik in zijn geest. Nat vlees, likes, liefde, medium Gonnie, kunst, cultuur, inclusiviteit, diversiteit, bistro’s en gedupeerde vrijwilligers. Het voelt allemaal niet goed maar is wel grappig en daar komen de mensen toch op af dus er is geen reden om te veranderen wat eigenlijk diep en diep triest is voor zijn directe omgeving maar de betalende toeschouwer is spekkoper. Nou lekker dan. za 8 t/m ma 10 mei 20:15, Meervaart, € 17,50 LOUISE KORTHALS ALLES IS ER In 2011 won ze het Amsterdams Kleinkunst Festival, voor haar eerste avondvullende programma ‘Vlieguur’ ontving ze de Neerlands Hoop en opvolger ‘Zonder Voorbehoud’ werd opnieuw met een sterrenregen ontvangen. In ‘Alles is er’ gaat Korthals de muzikale confrontatie aan met alles. Schuurt ze langs de rafelranden, schaduwkanten en zonovergoten momenten van mateloze levens en onbeperkte mogelijkheden. Waarom je hoofd boven water houden als je ook in bad kan liggen? Alles is er tenslotte. Of toch niet? do 13 mei 20:30, Griffioen, € 17,50 WIM HELSEN - NIET MIJN APEN, NIET MIJN CIRCUS Wat heeft de wereld nodig? Wat heeft een mens nodig? Wat hebt u nodig? Eenvoudige vragen. Eenvoudige vragen vragen om ingewikkelde antwoorden. Dat treft, Wim Helsen bulkt van radicale, geheimzinnige en willekeurige antwoorden. Hij deelt die graag met u omdat hij uw vriend is. Uw eerlijke, echte, beste vriend. Luister, hij lijkt iets te zeggen: ‘Niet mijn apen, niet mijn circus.’ do 13 t/m za 15 mei 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,TIM FRANSEN - DE MENS EN IK De wijze mens? Hebben we dan niet een iets te hoge dunk van onszelf? Zijn wij wel zo wijs als we ons voordoen? Met die vraag worstelt Tim Fransen. Kunnen ze hem wel dwingen lid te zijn van de mensheid? In ‘De mens en ik’ gaat hij daarmee aan de filosofische slag. Muzikaal, geëngageerd, geobsedeerd met fallussen (en andere Latijnse woorden) en bovenal bizar grappig. di 18 t/m za 22 mei 19:15, Kleine Komedie, € 27,50
45 45
VIJF TIPS VAN TXTRADIO. WWW.TXTRADIO.NL DE MEESTE LEZINGEN ZIJN ONLINE WEGENS CORONA. KIJK VOOR ACTUELE INFORMATIE OP DE SITES VAN DE PODIA.
1) TECHNIEK IN JE MOBIELE TELEFOON
1.
We kunnen steeds meer met onze mobiele telefoon. Maar hoe werkt het en hoe kan het dat ze steeds dunner worden? Tijdens dit webinar bespreken experts verschillende aspecten van onze mobiele telefoon. Over efficientere batterijen, consequenties van het 5G-netwerk en duurzaam materiaalgebruik. KNAW, 10 mei 19:00u online
2) MANY FACES OF MODERN CHINA #4
Nu de Amerikaanse president Biden in functie is, zijn alle ogen gericht op zijn China-beleid. Zet hij de ramkoers van Trump voort, of past hij zijn beleid aan? En lukt het Biden om Europa te winnen om samen China te benaderen? Experts bespreken hoe de relatie tussen Amerika en China zijn weerslag heeft op Europa en Oost-Azië. Balie, 11 mei, 19:30u
3) GECONTROLEERD MENSEN BESMETTEN MET COVID19?
In Nederland hebben we veel kennis over gecontroleerde menselijke infectiestudies (controlled human infection models – CHIM). Hiermee kunnen we ook vragen rond COVID-19 onderzoeken. Maar is het ethisch en veilig? Tijdens dit webinar worden de voordelen, beperkingen en risico’s van een CHIM voor COVID-19 belicht. KNAW, 18 mei 17:00u online
2.
3.
4.
4) STRANGE BEDFELLOWS: ZIJN JODEN WIT? 75 jaar na de Holocaust geven Europese joden steeds vaker aan zich niet veilig te voelen. Toch is Jodenhaat geen onderwerp in de discussies over ‘inclusie’ en ‘intersectionaliteit’. Waarom is dat? Worden joden gezien als bevoorrecht of benadeeld? Hoe zien zij dat zelf? En hoe zien anderen hen? Balie, 25 mei, 20:00u
5) CULTURELE BUSINESS DAG
5.
Soms zorgt een crisis ervoor dat organisaties sneller veranderen, immers: ‘onder druk wordt alles vloeibaar’. Tijdens dit praatprogramma wordt onderzocht hoe bestuurders en toezichthouders deze ontwikkelingen kunnen omvormen tot een lange termijn strategie. Felix Meritis, 27 mei 10:30u via live stream
TXTradio, het online platform ter verspreiding van kennis, burgerschap en inspiratie, selecteert voor deze Uitkrant vijf lezingen en gesprekken in Amsterdam. WWW.TXTRADIO.NL
16-04-21 07:53
AMSTERDAM ART 46
mei/juni 2021
KRANT
REPTILE ROOM (2016), OLIEVERF EN ACRYL, TOM LIEKENS
HASSAN EL RAHAUI STERKTE! Stand-up comedian, cabaratier en acteur Hassan el Rahaui is een van de rijzende sterren in de stand-up comedy scene. In het eerste avondvullende cabaretprogramma van deze voormalige opticien vertaalt Hassan zijn turbulente leven naar goede verhalen vol scherpe humor. In een oogmeting met het publiek schotelt hij in geuren en kleuren zijn levenservaringen voor, met af en toe een maatschappijkritische noot. wo 19 en do 20 mei 21:00, Bellevue, € 12,-
SIGRID CALON, COURTESY DUDOKDEGROOT
LEBBIS - DE ERVARING Lebbis keek in het eerste deel van ‘De Bovengrens’ naar waarin we te ver gaan: nog meer eten, meer reizen, meer van alles. In ‘De Ervaring’, zoekt hij uit hoe we weer iets kunnen ervaren. Waar leer je het meest van, ‘van een leien dakje’ of van ‘zo dat ging maar net goed’. Een voorstelling met scherpzinnige ideeën, sterke analyses en inspirerende levenslessen. do 20 mei 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 23,-
COUP D’OEIL 6 (2020), MAXIM BRIGOU
DANIELLE SCHEL - OK Na haar debuutprogramma ‘Patroon’ is Daniëlle terug in het theater met haar nieuwe voorstelling ‘Ok’: een avond vol hilarische karakters en geniale onderwerpen in een briljante collage van sketches, liedjes en conferences. vr 21 mei 19:00, Griffioen, € 16,-
HORIZON OF TUSCANY NO. 28 (1995), KAREL APPEL, COURTESY SLEWE GALLERY, AMSTERDAM (FOTO: KAREL APPEL STICHTING)
GALLERIE BART THE REPTILE ROOM, TOM LIEKENS Elandsgracht 16 23 april - 5 juni 2021 De drang van de mens om de natuur na te bootsen en gelijktijdig te ontkennen, is iets wat Tom Liekens (1977, BE) fascineert. Dit drukt hij uit op zijn doeken, waarbij hij verf combineert met houtsneden en etsen. Broeikassen, terraria en fantastische voorstellingen van vechtende dinosauriërs passeren de revue.
GALERIE DUDOKDEGROOT SC_1/1_1/2_1/4_1/8 SOLOTENTOONSTELLING SIGRID CALON Tweede Laurierdwarsstraat 1-3 30 april - 29 mei 2021 Een hommage van Sigrid Calon (Den Bosch, 1969) aan het grid en zijn eindeloze mogelijkheden om nieuwe vormen en kleurcombinaties te ontdekken. Voor deze serie onderzocht Calon acht vormen gebaseerd op het vierkant en de cirkel, met acht kleuren in één grid in twaalf maten en kwam tot 120 composities in vorm & kleur.
VLAAMS CULTUURHUIS DE BRAKKE GROND IK ALLEEN, HEB MEER HERINNERINGEN, MAXIM BRIGOU Nes 45 22 mei - 11 juli 2021 Geheimzinnige kleuren, vormen en schaduwen lijken het halfdoorzichtige oppervlak van de sculpturen van Brigou (Roeselare, 1992) te willen doorbreken. De tentoonstelling toont een nieuwe serie sculpturen die het afgelopen jaar is gemaakt. Afhankelijk van het moment van de dag veranderen de werken continu. In het gevangen daglicht reflecteren de sculpturen de verstrijkende uren.
SLEWE GALLERY HORIZON OF TUSCANY, KAREL APPEL Kerkstraat 105 A 24 april t/m 27 juni 2021 Dit jaar is het 100 jaar geleden Karel Appel (19212006), werd geboren. Ter gelegenheid organiseert Slewe Gallery i.s.m. de Karel Appel Stichting de tentoonstelling Horizon of Tuscany van Karel Appel. De tentoonstelling is speciaal ingericht door Rudi Fuchs, voormalig directeur van het Stedelijk Museum en goede vriend van Karel Appel.
Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 46
ANDRÉ MANUEL - SNEU Wat sneu is? Sneu is een martelaar die pas in het paradijs merkt dat al zijn maagden tweedehands zijn. Sneu is een VVD’er die nooit geleerd heeft hoe hij moet frauderen. Sneu is een pornoactrice met smetvrees. Sneu is een eendagsvlieg met een vrij weekend. Sneu is de dieetcoach van Donald Trump. ‘Sneu’ is het zoveelste programma van André Manuel. Waarin hij meent te kunnen lachen, gieren en brullen over de rug van alle anderen. Sneu. wo 26 t/m do 27 mei 19:15, Kleine Komedie, € 23,50 PAUL HAENEN - HAENEN BRENGT VREUGDE Paul Haenen speelt een optimistische voorstelling waarin we niet alleen hemzelf beter leren kennen, maar ook kunnen genieten van zijn scherpe kijk op de actualiteit. Een avond vol humor, ernst en inzicht, met toch ook wat ruimte voor Margreet Dolman, dominee Gremdaat en dokter Valentijn. De mooie kanten van het leven vieren en niet bij de pakken neerzitten: dat is de instelling van Haenen, in welke hoedanigheid ook. wo 26 mei 20:15, Meervaart, € 20,GLODI LUGUNGU ZE BEDOELEN HET GOED Glodi Lugungu neemt je met zijn onverwachte opvattingen en hilarische verhalen altijd net even mee naar de andere kant van het verhaal: het bange meisje bij de bushalte, deurtrekken bij een familie van 9 kinderen en Henk uit Congo van Telfort. Een avond waar iedereen wordt aangepakt. vr 28 mei 20:30, Griffioen, € 17,KIKI SCHIPPERS - MEER Leef! Alsof het je laatste dag is,
of als het allerlaatste uur. Kiki doet niet anders. Maar na jaren van dansen op de vulkaan, is het nu tijd om stil te staan bij alles wat zich in de tussentijd heeft opgehoopt en vastgekoekt. Kiki maakt de rekening op in een voorstelling met een overdaad aan scherpe en ontwapenende liedjes, waarin ze zichzelf en de wereld niet spaart. Een voorstelling met een piano, een gitaar en een dijk van een stem. Meer heeft ze niet nodig. vr 28 t/m zo 30 mei 19:15, Kleine Komedie, € 23,50 DAPHNE GAKES IK, DAPHNE GAKES ‘Leven doe je door te spelen’, zo luidt Daphne Gakes’ devies. De afgelopen twee jaar werkte ze aan haar eigen boek, dat uiteraard geen andere titel kon krijgen dan ‘Ik, Daphne Gakes.’ Op basis hiervan maakte ze een solo theatervoorstelling. Met behulp van haar moeders dagboeken vraagt Daphne zich af hoe ze moet leven. Wild, vol seks, drugs en rock-‘n-roll, of kalm met rust, reinheid en regelmaat? wo 2 en do 3 juni 21:00, Bellevue, € 12,NESIM EL AHMADI - TABOE! Hoe is het om de zoon van een vluchteling te zijn? De zoektocht naar zijn geloof, op jonge leeftijd trouwen met een christelijk vrouw en zelf moslim zijn. Een haartransplantatie op je 23e, de ontvoering van zijn vrouw, of om vast te zitten in een cel? In zijn eerste voorstelling bespreekt Nesim taboes en verhalen die voor hem belangrijk zijn. vr 4 juni 19:15 en 21:30, DeLaMar, € 17,50 DANIËL ARENDS - THUIS PRAAT IK BIJNA NOOIT ‘Ok lieve mensen, voor deze ene keer dan. Een nieuwe show van een uur. Geen muziek, geen rode draad, geen gedoe. Zestig minuten stand up comedy pur sang. Geniet ervan. Ik zou maar naar deze gaan, volgende show ga ik waarschijnlijk weer moeilijk lopen doen,’ aldus Daniël. wo 9 t/m za 12 juni 19:00 en 21:30, Koninklijk Theater Carré, € 26,50 PETER HEERSCHOP EN VIGGO WAAS - ER GAAT NOG IETS HEEL MOOIS GEBEUREN Peter en Viggo, de helft van theatergroep Nuhr, staan samen op het toneel en blikken terug. Op de sporttoernooien die ze meemaakten, de brieven die ze schreven en de programma’s die ze maakten. Met schitterende anekdotes, pijnlijke stiltes, nieuwe ontdekkingen, wanhoop, oplossingen en het vervliegen daarvan. En kijken ze een beetje vooruit. Naar de toekomst. vr 25 juni 19:15 en 21:30, Kleine Komedie, € 23,50 JANNEKE BIJL - DIT IS HET NOU Janneke studeerde af als filosoof, is lid van Comedytrain en won zowel de jury- als de publieksprijs van het cabaretfestival Cameretten. Na haar succesvolle debuutvoorstelling ‘Zonder zin kan het ook’ heeft Janneke nieuw materiaal geschreven voor een tweede voorstelling: zwartgallig, herkenbaar en doorspekt met onderkoelde humor. do 24 t/m za 26 juni 21:00, Bellevue, € 12,-
FESTIVALS
HOLLAND FESTIVAL De 74e editie van het Holland Festival vindt deels live en deels online plaats. De Frans-Oostenrijkse theatermaker Gisèle Vienne (1976) en de Japanse componist Ryuichi Sakamoto (1952) zijn benoemd tot associate artists voor het Holland Festival in 2021. Beide kunstenaars zijn bijzonder veelzijdig en hebben een brede belangstelling voor kunst in uiteenlopende disciplines. Er wordt rekening gehouden met het feit dat in juni nog steeds coronabeperkingen van kracht zijn, maar dat de theater- en concertzalen open kunnen gaan. 3 t/m 27 juni, diverse theaters, tijden en prijzen
DIVERSEN
OPEN JOODSE HUIZEN - HUIZEN VAN VERZET Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar mensen woonden en werkten tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar vindt Open Joodse Huizen online plaats. Op 3 en 4 mei 2021 worden er op 13 adressen livestreams uitgezonden. www.openjoodsehuizen.nl ROLLENDE KEUKENS Tijdens de veertiende editie van Het Weekend van de Rollende Keukens zal het Amsterdamse Westerpark veranderen in één groot openluchtrestaurant. Met meer dan 100 keukens, fijne wijnen, speciale bieren en live muziek in een lang nazomerweekend met de mooiste mobiele keukenkarren uit eigen land én van over de grens. 12 t/m 16 mei 13:00 tot 23:00, gratis, Westerpark FALSETTOS - WILLIAM SPAAIJ, BRIGITTE HEITZER E.A. De met Tony Awards bekroonde musical ‘Falsettos’ vertelt het verhaal van een moderne joodse familie in het New York van begin jaren 80. Marvin leeft onder één dak met zijn ex-vrouw Trina, zijn zoon Jason én zijn nieuwe vriend Whizzer. Marvin is namelijk als homo uit de kast gekomen, maar bij zijn gezin gebleven. Deze bijzondere gezinssamenstelling leidt tot allerlei pijnlijke en komische confrontaties. wo 19 t/m 30 mei diverse tijden , DeLaMar, € 32,50 MURDER BALLAD - VAJÈN VAN DEN BOSCH, JONATHAN DEMOOR, CYSTINE CARREON E.A. De Off-Broadway hit ‘Murder Ballad’ is een doorgecomponeerde rockmusical waarin de mysterieuze verstelster (Cystine Carreon) het publiek meeneemt in het verhaal van Sara. Eén ding is zeker: voor één iemand loopt het fataal af. Maar de vraag is, wie is het slachtoffer en wie is de dader? vr 21 mei 19:00, Schouwburg Amstelveen, € 27,50 DE VLOER OP Al jaren is ‘De vloer op’ een grote hit. In dit televisieprogramma van omroep Human legt regisseur Peter de Baan een groep getalenteerde acteurs allerlei improvisatieopdrachten voor, gebaseerd op actuele maatschappelijke en relationele dilemma’s. Zonder enige voorkennis of voorbereiding werken de acteurs de improvisaties samen uit, wat vaak leidt tot ontzettend grappige, ontroerende, herkenbare of confronterende scènes. In deze theaterversie zal Peter
16-04-21 07:53
47
mei/juni 2021 de Baan naast de gebruikelijke improvisatieopdrachten ook ingaan op het vak van acteur. vr 21 mei 19:00 en 21:00, DeLaMar, € 25,AVOND VAN DE KLEINKUNST Hoe is het afgelopen met Annabel en de zanger van deze legendarische hit, Hans de Booij? Zijn ze nog samen? Hebben ze Parijs gehaald, of zijn ze onderweg uitgestapt? Kleinkunstenaars laten zich inspireren door het origineel en brengen een eigen antwoordlied. Een unieke muzikale avond vol Nederlandstalige hoogtepunten. Vijf duo’s zijn te gast: Ernst Jansz (De Bom) & Peter van Rooijen, Karin Bloemen (Geen kind meer) & Elke Vierveijzer, Trafassi (Wasmasjien) & Marcel Harteveld, Peter de Koning (Het is altijd lente in de ogen van de tandartsassistente) & Martijn Kardol en Hans de Booij (Annabel) & Van der Laan en Woe. ma 31 mei 19:00 en 21:30, Koninklijk Theater Carré, € 36,50 TASTE OF AMSTERDAM De restaurants op Taste of Amsterdam serveren een verkleinde versie van de gerechten uit het restaurant, zodat je kunt genieten van meerdere gerechten van verschillende restaurants. Daarnaast zijn er allerlei proeverijen, van zelf aan de slag gaan in de keuken, tot het volgen van wijn- en bierproeverijen, kookdemonstraties van bekende chefs, masterclasses en entertainment. 3 t/m 6 juni diverse tijden, Amstelpark, € 13,50 DAMN, HONEY - DE PODCAST ‘Damn, Honey’ is dé podcast over alle shit waar je als vrouw van deze tijd mee moet dealen. Fast fashion, dik zijn, cat calling, vrouwen in de politiek, het nietmoederschap, seksueel plezier, heteronormativiteit en veel meer. Gewapend met persoonlijke verhalen en een licht sarcastische instelling biechten Marie Lotte en Nydia op hoe ze nú weer de femimist in zijn gegaan, behandelen ze ‘post’ uit de zaal en bespreken ze de ups en downs in hun wervelwindcarrière als feministen. ma 14 juni 19:30 en 21:30, di 15 juni 19:30, DeLaMar, € 17,50 DAG VAN DE ARCHITECTUUR AMSTERDAM In 2021 is het thema van de Dag van de Architectuur ‘Architectuur/Klimaat’. ‘Architectuur/Klimaat’ gaat over de dubbele lading van klimaatverandering en architectuurklimaat, over het fysieke klimaat als ontwerpopgave en over de vraag of en hoe ontwerpers een rol spelen in ruimtelijkmaatschappelijke opgaven. vr 18, za 19 en zo 20 juni, Arcam
MUSEA
ALLARD PIERSON MUSEUM
Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis. Letters van de art nouveau t/m 29 augustus Godinnen van de art nouveau Vloeiende lijnen en florale motieven zijn belangrijke kenmerken van de stijlbeweging art nouveau die tussen 1890 en 1910 in heel Europa de toon zette. Minstens zo typerend zijn de beeldschone vrouwen die veelvuldig werden afgebeeld. Deze fascinatie voor vrouwelijk schoon wordt nader onder de loep genomen en geplaatst in de context van maatschappelijke ontwikkelingen van die tijd. t/m 29 augustus
Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl
AMSTERDAM MUSEUM
De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen. Refresh Amsterdam Een tweejaarlijkse manifestatie, in het Amsterdam Museum en op diverse locaties, rond Amsterdamse stadscultuur met werk van hedendaagse makers. Het thema van deze editie is ‘Sense of place’. In de tentoonstelling in het Amsterdam Museum zijn werken van meer dan vijfentwintig kunstenaars en kunstenaarscollectieven uit verschillende disciplines te zien die vele perspectieven op Amsterdam bieden. t/m 25 juli ‘Kastk!jkers’: 500 jaar Amsterdamse jeugdhulp Jongeren uit de jeugdhulp tonen eigen werk in de bekende ‘wezenkastjes’ op de binnenplaats van het museum. t/m 31 december Corona in de stad Een digitale tentoonstelling over de impact van het coronavirus op de stad Amsterdam en het dagelijks leven van Amsterdammers. Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl
AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl
BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS
Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl
ANNE FRANK HUIS
De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org
DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl
ARCAM
Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Safe Spaces - Safe Places In de tentoonstelling Safe Spaces – Safe Places ontdek je het belang van architectuur bij het creëren van een tolerante en veilige stad. verwacht halverwege mei Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl
ARTIS
De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl
APPIE BAANTJER MUSEUM
In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl
DE BAZEL
Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com
BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 47
gezamenlijk programma. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl
COBRA MUSEUM
De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. Claude Cahun - Onder de huid t/m 9 mei Nieuwe aanwinsten: vier topwerken uit de kunstcollectie van ABN AMRO t/m 27 juni Ben Cobra Voor deze tentoonstelling nodigt vormgever, kunstenaar en gastcurator Aziz Bekkaoui een uiteenlopende groep van meer dan 25 bijzondere, kleurrijke, baanbrekende, uitgesproken creatieve of anderszins opvallende individuen uit: van de kinder-burgemeester van Amsterdam Ilias Admi tot de choreograaf Uri Eugenio, van de voorzitter raad van toezicht Universiteit van Amsterdam Marise Voskens tot de schrijver Arnon Grunberg. t/m 24 oktober Cobra en Politiek vanaf 23 april Karel Appel 100 jaar vanaf 25 april Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution vanaf 28 mei Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl
DIAMANTMUSEUM
Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl
VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl
EYE FILMMUSEUM
Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum. Vive le cinéma! - Art & Film t/m 9 mei IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl
FASHION FOR GOOD MUSEUM
Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties. Grow De tentoonstelling richt zich op de wereld van innovatieve biomaterialen in de mode en hun essentiële rol in het stimuleren van circulariteit in de industrie. vanaf 6 april Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com
FOAM AMSTERDAM
Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform. Foam Talent | Amsterdam 2020 t/m 2 juni Foam Talent | Digital Online tentoonstelling t/m 2 juni Recommended: Olympus Fellowship 2020 t/m 6 juni Laia Abril - A History of Misogyny, Chapter Two: On Rape t/m 27 juni Les Adu - I Am in Foam 3h, t/m 27 juni Shigeru Onishi The Possibility of Existence vanaf 11 juni Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org
VAN GOGH MUSEUM
De grootste collectie werken van
Vincent van Gogh ter wereld. Ongekend 10 jaar bijzondere aanwinsten en hun verhalen. Met kunstwerken die in de afgelopen tien jaar door het museum zijn verworven om het verhaal van de collectie completer te maken. t/m 24 mei Van Gogh en de olijfgaarden t/m 12 juni 2022 Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl
kunstpraktijk te communiceren. verlengd Vincent Delbrouck - Champú Vincent Delbrouck oftewel V.D. (Brussel, België, 1975) maakt zeer persoonlijk werk dat een mix van autobiografie en fictie is. verwacht Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl
INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS
17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum
Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl
HERMITAGE AMSTERDAM
JOODS HISTORISCH MUSEUM
HET GRACHTENMUSEUM
Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. Evelyn Taocheng Wang Tentoonstelling met acht nieuwe schilderijen en een serie tekeningen en schilderingen op rijstpapier van de negende winnaar van de ABN AMRO Kunstprijs. t/m 30 mei Romanovs in de ban van de ridders Een romantisch verhaal van tsaren en ridders. t/m 31 juli Natasja Kensmil - Monument der regentessen De schilderijen van beeldend kunstenaar Natasja Kensmil worden getoond te midden van de permanente presentatie ‘Groepsportretten van de 17e eeuw’. Geïnspireerd door de verzameling groepsportretten verdiepte Kensmil zich in de stedelijke samenleving van het zeventiende-eeuwse Holland. Vijf van haar werken zijn hier te zien temidden van de historische portretten, met als middelpunt het negenluik ‘Monuments of Regents’. t/m 29 augustus Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl
HET HEM
Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu. Levi van Veluw - Sanctum Een architectonische installatie. Het tweede semipermanente kunstwerk in Het HEM. Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl
HOLLANDSCHE SCHOUWBURG
Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl
DE HORTUS
Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl
HORTUS BOTANICUS
In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl
HUIS MARSEILLE
Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Infinite Identities. Photography in the Age of Sharing Werk van acht kunstenaars en fotografen die Instagram gebruiken om bepaalde aspecten van hun kunst te ontwikkelen en over hun
Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Eli Content - Droombos t/m 28 maart Waterlooplein. De buurt binnenstebuiten t/m 5 april Een graf in de wolken In mei 1945 schreef de Roemeense dichter Paul Celan (1920-1970) het gedicht Todesfuge, over de verschrikkingen van de Holocaust en concentratiekampen. Het gedicht wordt gezien als dé poëtische ‘vertaling’ van de Holocaust. t/m 16 mei Zijn joden wit? De tentoonstelling bestaat onder meer uit een video-installatie met interviews in het Kunstkabinet. Rondom dit thema wordt een uitgebreid evenementenprogramma georganiseerd met debatten, performances en interviews. t/m 1 augustus Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl
KATTENKABINET
Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl
KLEDERDRACHTMUSEUM
Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore. Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl
MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT
Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl
MUSEUM VAN LOON
Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl
MADAME TUSSAUDS
Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl
MAX EUWE CENTRUM
Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl
MICROPIA
Ontdek het onzichtbare leven. Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl
MOCO
Museum voor moderne kunst. THE KID - The Future Is Old t/m 31 juli Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com
16-04-21 07:53
48 MOLEN VAN SLOTEN
Poldermolen met Kuiperijmuseum. Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette. In het inpandige Kuiperij Museum staan een aantal prachtige historische scheepsmodellen. Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl
MULTATULI MUSEUM
Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl
MUSEUM JAN
Rive Roshan - Verschuivende perspectieven t/m 29 augustus Op de leest van Jan Jansen - 60 jaar schoenen & Dutch Design vanaf 2 april Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl
MUSEUMHAVEN
Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl
MUSEUMTRAMLIJN
Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org
MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Hansken. Rembrandts olifant Ze is de beroemdste olifant uit de zeventiende eeuw. Toen Hansken in Amsterdam was, zag en tekende Rembrandt haar een aantal keer. t/m 25 juli Hallo Rembrandt! t/m 28 november Nieuwe aanwinsten in het Rembrandthuis verwacht Terug naar toen: Rembrandts binnenplaats verwacht Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl
MUSEUM HET SCHIP
Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Bruno Taut - De fantasie voorbij t/m 31 augustus Tentoonstelling gerestaureerd postkantoor Michel de Klerk. Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl
Locatie De Dageraad
In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is een bezoekerscentrum van Museum Het Schip gevestigd. Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl
KRANT
mei/juni 2021
AGENDA
NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM
Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl
NEMO SCIENCE MUSEUM
Centrum vol wetenschap en technologie. Humania Een verrassende tentoonstelling waarin je alles te weten komt over je eigen soort: de mens. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’ gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl
DE NIEUWE KERK
De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. World Press Photo De tentoonstelling laat alle ruim 150 bekroonde beelden en video’s zien, inclusief de World Press Photo of the Year en de World Press Photo Story of the Year. t/m 25 juli Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl
MUSEUM AMSTERDAM NOORD
Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.
MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER
Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. Mode uit Het Rijksmuseum in huis t/m 9 juli Cruél - Fashion students in residence t/m 9 juli O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl
NXT MUSEUM
Museum voor nieuwe mediakunst. Shifting Proximities Een tentoonstelling die bestaat uit multizintuigelijke installaties van lokale en internationale gerenommeerde kunstenaars en academici, waaronder Thijs Biersteker en Stefano Mancuso, Lucy McRae en Niels Wouters, Heleen Blanken, Roelof Knol, Marshmallow Laser Feast en United Visual Artists (UVA). t/m 30 juni Asterweg 22 www.nxtmuseum.com
OUDE KERK
Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Aimée Zito Lema – Here is where we meet Afgelopen drie jaar onderzocht de Argentijns-Nederlandse kunstenaar Aimée Zito Lema twee
conflictsituaties waarvan de Oude Kerk het middelpunt vormt: de Beeldenstorm van 1566 en de huidige discussie over het gebruik van de kerk als plek voor hedendaagse kunst. De sporen die beide conflicten achterlieten vormen het basismateriaal voor Zito Lema’s nieuwe werk, dat bestaat uit fotografie, beelden, textielwerken, poëzie en een installatie met bassins. t/m 22 augustus The 5 Minute Apocalypse De Berlijnse kunstenaar Dennis Rudolph maakte een nieuw werk voor de buitenzijde van de kerktoren, The 5 Minute Apocalypse, als een troostrijk beeld dat de online en offline wereld enkele minuten laat versmelten. Het schilderij op de toren komt via de telefoon of tablet tot leven. t/m 20 september Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl
KONINKLIJK PALEIS / OPEN
Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl
PIANOLA MUSEUM
Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl
RIJKSMUSEUM
Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Slavernij - Tien waargebeurde verhalen verwacht Muziekparade t/m 4 december Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl
HET SCHEEPVAARTMUSEUM
Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Amsterdam Havenstad verwacht Isabelle Boon - I love Banda De Banda-eilanden zijn onlosmakelijk verbonden met de maritieme geschiedenis van Nederland. Vanuit de vraag hoe het bewogen verleden doorwerkt naar het heden en de toekomst, fotografeerde Isabelle Boon de jongeren van de eilanden. verwacht mei 2021 Republiek aan Zee Aan de hand van ruim 50 topstukken vertelt de tentoonstelling het verhaal van de Republiek in de 17e
en 18e eeuw. Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl
STADSARCHIEF AMSTERDAM
‘s Werelds grootste stadsarchief. De razzia’s van 22 en 23 februari 1941. Het lot van 389 Joodse mannen. Met deze tentoonstelling wil het Stadsarchief Amsterdam alle opgepakte mannen een naam en een gezicht geven. Naast een biografische beschrijving van elk van de 389 mannen en hun directe omgeving worden in het boek van Wally de Lang ook de razzia’s gedetailleerd beschreven. t/m 30 mei Breitner, Israels en tijdgenoten De tentoonstelling Breitner, Israels en tijdgenoten - Amsterdam in aquarel en pastel brengt eenmalig topstukken uit eind negentiende en begin twintigste eeuw samen. t/m 11 juli Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief
STEDELIJK MUSEUM
Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Small World Real World Met deze presentatie, die voor een belangrijk deel uit de collectie is samengesteld, geeft directeur Rein Wolfs aan hoe hij in de toekomst met de collectie van het Stedelijk denkt om te gaan t/m 25 april Ulay was here Fundamenteel in het werk van de Duits-Nederlandse kunstenaar Ulay zijn processen van (chemische) verandering, de overgang van de ene identiteit in de andere, en het accepteren van onzekerheid en toeval. t/m 30 mei Surinaamse School - Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam t/m 31 mei Charlotte Prodger - SaF05 t/m 6 juli Bruce Nauman Deze tentoonstelling omvat een periode van meer dan vijftig jaar en is daarmee het eerste omvangrijke retrospectief van Bruce Nauman in Nederland. vanaf 31 mei We’re Out Here Een ode aan de straatguerillaaffichecultuur. Met werk van ontwerpers Lydienne Albertoe, Serana Angelista, Jeanine van Berkel en Cengiz Mengüç. verwacht Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl
THEO THIJSSEN MUSEUM
De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. Reizen met Thijssen De tentoonstelling geeft een sfeervol tijdsbeeld van Europa in de jaren 1920-1930. Op een boeiende
manier wordt het aspect reizen uit het leven en werk van Theo Thijssen uitgelicht. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl
TROPENMUSEUM
Museum over wereldculturen. Healing Power De expo geeft inzicht in verschillende vormen van helende kracht en toont de zoektocht van de moderne mens naar balans tussen lichaam, ziel en geest. t/m 6 juni 2022 Cadeau, Hoezo? Een uitbundige en interactieve tentoonstelling waar je ontdekt wat een trouwjurk, poppen en mango’s met elkaar gemeen hebben. In de tentoonstelling krijg je nuttige tips over het geven en ontvangen wereldwijd. vanaf 17 april De duisternis ontvluchten Een interventie door de in Syrië geboren kunstenaar Issam Kourbaj. Het indrukwekkende kunstwerk ‘Scaling the Dark: Seeds, Sands, Moons’ maakte Kourbaj speciaal voor de monumentale Lichthal in het museum. vanaf 28 mei Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl
TROPENMUSEUM JUNIOR
Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen. Sabi Suriname In Sabi Suriname kom je veel te weten over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden. t/m 1 maart 2023 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl
NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER
Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl
VERZETSMUSEUM
Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org
WERELDERFGOED PODIUM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland. Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl
MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN
Volledig ingericht grachtenpand. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl
1,5 1,5 WOONBOOTMUSEUM METER
1,5
METER
Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Pauline Arkesteijn, Irene de Bruijne, Nikki Butter, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Bart Geeraedts/TXT, Edmée Loupatty/Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Sara Luijters, Kim van der Meulen, Daphne Ponsteen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Erik Schmitz/
Stadsarchief, Bregtje Schudel, Karin Thybaut, San van de Ven, Joke van der Weij Aanleveren (agenda)gegevens zomernummer - di 25 mei septembernummer - ma 26 juli amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman
02 UK AGENDA MEI_JUNI 2021_MB2_RD.indd 48
distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van
het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren.
METER
Gevestigd op de Hendrika Maria, een ...➜ ➜...➜ voormalig➜zeilend bedrijfsvaartuig GENIET VERSTANDIG, GENIET VERSTANDIG, (1914). HOUD AanAFSTAND boord krijgt men HOUDeen AFSTAND beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50
1,5
METER
➜...➜
➜...➜
GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND
GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND
Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor 1,5 eventuele1,foutieve vermeldingen. 5 METER METER uit deze uitgave © 2021 Niets ...➜ ➜ mag op welke ➜...➜ wijze dan ookGENIET VERSTANDIG, worden overgenomen zonder GENIET VERSTANDIG, HOUD HOUD AFSTAND voorafgaande toestemmingAFSTAND van de auteursrechthebbenden. Het zomernummer (juli/augustus) van de Uitkrant verschijnt op maandag 21 juni, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.
16-04-21 07:53
krant KRANT
49
terugblik
TOT SLOT
Terugblik
DE OUDE HAAGSEBRUG IN AANBOUW, 1935 tekst Erik Schmitz foto Stadsarchief Amsterdam
De bouw van de Oude Haagsebrug over de Ringvaart van de Haarlemmermeer, 18 januari 1935
E
en duik in het verleden, zo voelt deze foto. Alles is vreemd. De hoog boven land en water hangende brug-in-aanbouw. Het lege polderland. Het hoge standpunt van de fotograaf. En toch kijken we op deze foto naar Amsterdam. De Oude Haagsebrug bestaat nog en al is de omgeving boomrijker geworden, veel is er nog herkenbaar. De steile opritten. De Ringvaart van de Haarlemmermeer. En dan de brug zelf, gebouwd uit het typische kiezelrijke vooroorlogse beton, zo smal dat nu nauwelijks meer voorstelbaar is dat hierover ooit het auto- en vrachtverkeer van de rijksweg Amsterdam-Den Haag voorbijraasde.
06 x UK TOT SLOT MEI_JUNI 2021_RD.indd 49
Voor de bouw van de brug werkten twee bouwkranen naar elkaar toe. De fotograaf was in het huisje van de tweede kraan geklommen. In het midden van de brug bevindt zich een opening, bedoeld om de schepen door te laten. Het machinehuis is nu nog herkenbaar in het oostelijk landhoofd. Voorbij de opening was links een uitwijkplaats voor fietsers en voetgangers. Het beton kreeg er een sierrand van natuursteen. Een opstaand natuurstenen blokje markeerde daar en aan de andere zijde van de brug subtiel dat zich hier een toegang tot de stad bevond, al lag het begin van de bebouwde kom pas bij de Aalsmeerweg. In 1938 werd Rijksweg 4 (later de A4)
tussen Amsterdam en Den Haag opengesteld. Het was de derde autosnelweg van Nederland. Decennialang was de Haagseweg een van de belangrijkste verkeersaders van het land. Voor jongetjes uit Nieuw-West was de brug het begin van de échte wereld: vanaf dit hoge punt kon je de snelweg eindeloos ver door de lege polder volgen, tot die zich oploste in de tinteling van de horizon. In die lege polder werd vanaf 1963 het nieuwe Schiphol aangelegd. De A4 werd verplaatst en in 1966 werd een nieuw strak viaduct over de Ringvaart geopend, dat anno 2021 nog volop in gebruik is. De ‘oude’ Haagsebrug bleef bestaan. Voor jongens uit
Nieuw-West nog steeds een attractie, maar nu om er op warme zomerdagen vanaf te duiken. De brug is sinds 2002 ook onderdeel van een busverbinding met Schiphol, en voor een korte en betrouwbare dienstregeling op de ‘HOV Westtangent’ zal de Oude Haagsebrug waarschijnlijk in 2022 worden gesloopt en vervangen door een nieuw rechtlijnig viaduct. Nu de zomer lonkt en ons uitnodigt om de verborgen randen van Amsterdam nog verder te ontdekken, kunnen we hier nog even genieten van dit vergeten monument van de Nederlandse snelweggeschiedenis – voordat het voorgoed verdwijnt.
16-04-21 11:57
krant KRANT
50
TOT SLOT
21 questions
In rubriek 21 Questions vragen we een Amsterdamse cultuurmaker naar zijn of haar eigenaardigheden, herinneringen, dromen en tips. Deze keer is dat Nana Adjoa, Adjoa, die eind mei (hopelijk) in Paradiso staat met haar Big dreaming ants tour. tekst Nikki Butter foto Latoya van der Meeren
bij een Disneyfilm. Dat blijft toch jeugdsentiment… Of misschien wel jeugdtrauma.’
LOTTE SCHRANDER
WAT IS DE LAATSTE SHOW DIE JE BEZOCHT? ‘Big Thief in Paradiso, ergens begin maart vorig jaar. Echt vlak voordat de coronaramp alle deuren deed sluiten.’
WAAR ZOU JE ECHT GOED IN WILLEN ZIJN? ‘Surfen. Ik had me zelfs voorgenomen daar goed in te worden voor m’n dertigste, maar dat is nog niet helemaal gelukt.’ WELKE NAAM ZOU JE JEZELF GEVEN ALS JE EEN NIEUWE MOCHT KIEZEN? ‘Ik ben eigenlijk wel erg blij met Nana. Als ik dan echt moet kiezen, dan zou het in elk geval een unisex naam zijn, zoals nu ook het geval is.’ WANNEER HEB JE VOOR HET LAATST GEHUILD BIJ EEN FILM? ‘Poeh, even denken. Waarschijnlijk
06 x UK TOT SLOT MEI_JUNI 2021_RD.indd 50
WELK LIED DRAAIEN ZE OP JE BEGRAFENIS? ‘Cliché, maar toch: In Paradisum, het laatste deel van Gabriel Fauré’s Requiem. Ik luister graag naar klassiek, zo af en toe. Fauré is een heel subtiele, zachte en misschien ook wel toegankelijke componist. Zijn requiem benadert de dood ook zo: niet zwaar en dramatisch aangezet, maar vol compassie en ook wat lichter. Dat lijkt me een mooie vibe op een uitvaart.’ WAT IS HET BESTE NUMMER ALLER TIJDEN? ‘Op dit moment zeg ik: Stand by me van Ben E. King. Echt álles klopt aan dat nummer.’
WAAR ZOU JE TWEEDE HUIS MOETEN STAAN? ‘Ik denk ergens aan de kust in zuid-California. Daar ben ik twee keer geweest, eind 2018 nog voor een korte tour langs onder andere San Francisco, Santa Cruz, L.A. en San Diego. Die ritten door California waren heerlijk en prachtig. Ik zag mezelf er zo wonen, voor een tijdje dan. De natuur is prachtig, het klimaat is fijn, er zijn veel leuke steden en goede golven om op te surfen. Eigenlijk is alles daar goed.’ ALS JE IN EEN ANDERE TIJD KON LEVEN, WELKE ZOU DAT ZIJN? ‘In de toekomst. Ver nadat we Mars gekoloniseerd hebben, Star trek-achtige tijden zeg maar. Ik ben absoluut een trekkie, maar ik hoop ook gewoon op een toekomst
waarin mensen terugkijken op de problematiek van nu – kapitalisme, racisme, klimaatproblemen, desinteresse in de medemens – met een gevoel van: wat fijn dat we dat allemaal achter ons hebben gelaten. Waar ‘beschaving’ een andere betekenis heeft dan we nu kennen en technologische en wetenschappelijke kennis wordt ingezet voor de gehele mensheid.’
WAT IS JE FAVORIETE GEUR? ‘Die van de sinaasappels in Ghana. Ik heb het lang niet meer geroken, dus misschien romantiseer ik het, maar die frisse, citrusachtige geur in zo’n warm land geeft meteen een zomers gevoel. Ik hou ook erg
16-04-21 11:57
00 UK COVER HIPHOP MEI JUNI 2021.indd 51
15-04-21 16:12
Frida Kahlo, Diego on my mind (Self-portrait as Tehuana), 1943 Courtesy of The Jacques and Natasha Gelman Collection of 20th Century Mexican Art and The Vergel Foundation. © 2021 Banco de Mexico Diego Rivera Frida Kahlo Museums Trust, Mexico DF c/o Pictoright Amsterdam 2021
Masterpieces from the Gelman Collection
FRIDA KAHLO & DIEGO RIVER A
A LOVE REVOLUTION
28.05.2021 - 26.09.2021
www.cobra-museum.nl
15-04-21 16:12
00 UK COVER HIPHOP MEI JUNI 2021.indd 52