Uitkrant najaar 2020 by amsterdam&partners

NAJAAR/WINTER 20

DOORSTARTERS Gemaakt door amsterdam & partners

Baan kwijt, roer om

jaargang 55 #1

00 UK COVER 2 NAJAAR 2020_1eSV_MB.indd 1

17-09-20 15:33

oude kerk the world after:

Met bijdragen van: Aimée Zito Lema, Children of the Light, Geo Wyeth, David Helbich, Germaine Kruip, Hans van Houwelingen, Iswanto Hartono, Marc Mulders, Marinus Boezem, Madelon Hooykaas, PolakVanBekkum, Ruchama Noorda, Sarah van Sonsbeeck, Smári Róbertsson, Stéphanie Saadé en Yaïr Callender.

conversation pieces

In maart kwam onze wereld plotseling tot stilstand. Vanuit hun huiskamers of tijdelijke adressen, wierpen 18 kunstenaars in korte video’s een blik naar binnen én naar voren. The World After: Conversation Pieces geeft stof voor gesprek en gedachten over de wereld tijdens en na de pandemie. Tot 4 januari vind je nieuwe videowerken door de hele kerk heen: van hoogkoor tot spiegelkamer. In een vroeg ochtendprogramma hoor je muziek, het avondprogramma brengt gesprekken met de kunstenaars.

19 sep 2020 – 3 jan 2021 Zie voor het publieksprogramma: oudekerk.nl

00 UK COVER 2 NAJAAR 2020_1eSV_MB.indd 2

17-09-20 15:33

internationale kunstbeurs

ADAF 2020 10-11 oktober

amsterdam

GODINNEN VAN DE ART NOUVEAU 23.10.2020--21.03.2021

ruim 100 kunstenaars tonen hun kunst in WFC amsterdam Lezers van de UITkrant hebben op zaterdag 10 en zondag 11 oktober toegang tot de Annual Dutch Art Fair 2020 voor slechts € 7,50 i.p.v. € 15 plus een gratis goodiebag t.w.v. € 25. Reserveer uw tickets nu via: www.ADAF.nl/tickets/goodiebag25 met code UITK20

AG B E I OD O G IS . € 25 T A R G t.w.v

01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 3

18-09-20 11:11

Jouw favoriete terras maakt Amsterdam Mokum Ontdek je buurt op 1,5 meter afstand

iamsterdam.nl ad UK terras maakt Adam Mokum 210x276.indd 1 01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 4

22-06-2020 16:27 18-09-20 11:11

najaar/winter 2020

DIT ZIJN DE HELDEN

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam coverfoto Daphne Ponsteen

16:27

01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 5

INHOUD P.06 UP-TO-DATE

Nieuws uit de stad, met o.a. ADE, de boom die alles zag, een verdronken Ferrari en de circulaire plannen van de gemeente. Ook kijken we binnen in het roze huis van Anouk in de Stadionbuurt.

P.10 HET ROER OM

Door de coronacrisis kwamen deze zomer complete branches op hun gat te liggen. Voor deze Amsterdammers bleek die lege agenda hét moment voor een carrièreswitch.

P.17 KUNST & VERMAAK

Met onze favorieten uit de popsongcompetitie Mooie Noten, een ode aan het kleine museum, de ﬁlm Buladó en een groot interview met Boom Chicago-oprichter Andrew Moskos.

P.31 ETEN & DRINKEN EN ZO

Een voordeel van de crisis: we zijn beter gaan shoppen en investeren in mooie producten van lokale ondernemers.

P.49 TOT SLOT

Met een in 1894 ingestorte brug en chef-kok Titi Waber van restaurant Blauw over haar sambalkookboek én Amsterdam.

ONTDEK JE STAD MAAR BLIJF VOORZICHTIG • Vermijd drukte, check bezoektijden op amsterdam.nl • Reserveer in musea, theaters en horeca • Houd altijd 1,5 meter afstand • Blijf altijd thuis bij klachten • Was handen, hoest en nies in je elleboog • Kwetsbare groepen zijn extra voorzichtig iamsterdam.com/nl/uit/ herontdek-de-stad

P.41 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 48)

MARC DEURLOO

De regio Amsterdam is volgens het CBS harder geraakt door de coronacrisis dan de rest van het land. In de cultuur, de horeca en de luchtvaart zijn de klappen het grootst en die zijn nu eenmaal sterk vertegenwoordigd in onze stad. De werkloosheid is met ruim vijftig procent gestegen naar bijna dertigduizend en de grootste ellende moet nog komen als straks de regelingen voor zelfstandigen en bedrijven stoppen. Je zou er bijna van gaan verhuizen. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar terwijl ik wéét dat die cijfers kloppen voel ik ze niet. En dat terwijl de meeste van mijn vrienden geen vaste baan hebben – ze werken als zzp’er of freelancer, of hebben een startup. Natuurlijk hebben ze allemaal last van die crisis, maar ze zijn ook wel wat gewend. Ook in een goed jaar vallen soms klappen: de dienst waaraan je werkte wordt stopgezet, je opdrachtgever gaat failliet of hij ruilt je zonder pardon in voor een andere, jongere, goedkopere freelancer (misschien zouden we een soort alimentatieregeling voor freelancers moeten optuigen). En dan gaan ze weer eens een jaar niet op vakantie, of kamperen in eigen land, of in het huis van vrienden. En vinden ze weer een andere klus of opdrachtgever. Shit happens, is de levensfilosofie. Schouders eronder en dóór. Voor die flexwerkers mogen we ook weleens applaudisseren, want zij zijn het die de klappen van de economie opvangen. Zonder hen zou de werkloosheid nog veel groter zijn. Amsterdam is harder geraakt, maar de veerkracht lijkt hier ook groter dan in de rest van het land. Voor ons coverartikel (p. 10) zocht freelancer Alice Boothby zeven Amsterdammers die het bijltje er niet bij neergooiden. Sommigen gingen tegen wil en dank iets anders doen, maar de meerderheid zag de crisis als een kans om nu eindelijk eens te gaan doen waarvan ze al zo lang gedroomd hadden.

18-09-20 11:12

krant KRANT

najaar/winter 2020

OPENING

Up-to-date

‘IK DACHT ALTIJD DAT IK AANDACHTSGEIL WAS, EN NU GELOOF IK HET OOK.’

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, de leukste tips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers.

ALDUS DE AMSTERDAMSE CABARETIER STEFANO KEIZERS TEGEN NU.NL OVER DE 2DOC-DOCUMENTAIRE MIJN NAAM IS STEFANO KEIZERS DIE IN SEPTEMBER OVER HEM VERSCHEEN.

DE BOOM DIE ALLES ZAG Eeuwenlang staan ze daar maar. Als bomen konden praten, hadden ze ongetwijfeld de meest indrukwekkende Amsterdamse verhalen. En dat geldt zeker voor dit exemplaar in Zuidoost. Op 4 oktober 1992 stortte een Boeing 747 neer op de ﬂats Groeneveen en Klein-Kruitberg in de Bijlmer, met als gevolg 43 doden en een enorme ravage. Deze boom stond er vlakbij en overleefde de ramp. Daarom is hij – volkomen terecht als je het ons vraagt – genomineerd voor de verkiezing Nederlandse Boom van het Jaar. Tot 14 oktober 12.00 uur kun je stemmen. deboomvanhetjaar.nl

MARTIN DIJKSTRA

STADSARCHIEF AMSTERDAM

tekst Inger van der Ree

Dj Jaguar

THUIS CLUBBEN Dat we begin 2020 nog ‘gewoon’ ongestraft konden dansen, lijkt inmiddels een lang vergeten droom. En dat precies in het jaar dat Amsterdam Dance Event zijn 25ste verjaardag zou vieren. Toch laat de organisatie ook dit jaar oktober niet ongemerkt passeren met een digitaal programma vol masterclasses en conferenties. Zo zal onder andere de Britse zanger James Blake aanschuiven en geven visueel effecten-specialist Angelo White, VEVO’s Claudia de Wolff en BBC Radio 1-dj Jaguar acte de présence. Clubben zal dit jaar moeilijk worden, wel kunnen elektronische muziekliefhebbers hun hart ophalen tijdens de ADE Specials: zitconcerten in onder meer het Bimhuis, het Concertgebouw, de Melkweg en Paradiso. 21 t/m 25 oktober amsterdam-dance-event.nl

01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 6

DE OOYEVAAR

FEIKE OTTO VAN DER ZEE

Verdronken Ferrari

In juli werd een wel heel bijzondere vondst gedaan in het IJ: een Ferrari Mondial, die al 26 jaar vermist was. Ondanks dat de operatie veel bekijks trok, bleek al snel dat er, op last van de politie, van de rode racewagen niet veel meer zou overblijven dan een pakketje schroot. Tot kunstenaar Feike Otto van der Zee zich meldde om er een kunstwerk van te maken. Van der Zee’s enthousiasme werkte aanstekelijk; ook De Ooyevaar, het betrokken sloopbedrijf, wil de bolide nu in ere houden. Van der Zee is daarom met een aantal musea in gesprek in de hoop het kunstwerk te huisvesten. Wordt vervolgd!

18-09-20 11:12

guar

‘SOMMIGE MENSEN HEBBEN MEER SMAAKPAPILLEN IN HUN MOND DAN ANDEREN. MAAR DAT BETEKENT NIET DAT JE AUTOMATISCH EEN BETERE PROEVER BENT.’

MARTIN DIJKSTRA

CULINAIR JOURNALIST JOËL BROEKAERT LEERT JE OP 9 OKTOBER HOE JE WÉL EEN FIJNPROEVER WORDT, TIJDENS PROEFLES MET JOËL IN HET DELAMAR THEATER.

GROENE PLANNEN HOTEL IN SPE Midden in de Roepie Kruizestraat op Zeeburgereiland staat al jaren een opvallend gebouwtje: hoekig, met een puntdak. Jarenlang werd erop geskateboard en vanaf gesprongen door kleine kinderen. Vroeger – het werd gebouwd in 1978 – stroomde er rioolwater doorheen dat nog van het slib ontdaan moest worden. Tegenwoordig is Amsterdammer Martijn van den Dobbelsteen er druk in de weer om er een luxueus eenkamerhotel te realiseren, dat in januari 2021 opent. Een nachtje in het Von Dice hotel wordt niet goedkoop, zo’n 300 euro, maar dan open je de volgende ochtend wel je ogen in een bijzonder stukje Amsterdams erfgoed.

€ 120.000

Wereldwijd kampen steden met probleem: we produceren met z’n allen bergen afval. Amsterdam heeft daarom ambitieuze doelen gesteld op het gebied van circulariteit, zoals het scheiden van 65 procent van het afval in 2020 en het volledig circulair worden in 2050. Nu, zo blijkt uit recent onderzoek van deUvA, zijn we daar namelijk nog lang niet. De focus op verbranding als primair afvalverwijderingsproces, zoals dat nu doorgaans in Amsterdam het geval is, leidt bijvoorbeeld tot extra emissies van CO2. Zelf kun je ook wat doen: veel Amsterdammers blijken namelijk niet bekend met verschillende afvalstromen in de stad – inleverlocaties van recyclebaar afval worden bijvoorbeeld nauwelijks gebruikt. Werk aan de circulaire winkel dus!

HONDERDTWINTIGDUIZEND

Zo veel werd er tot nu toe door In Art We Trust Fund uitgekeerd aan kunstenaars die hard geraakt zijn door de crisis. We kennen We Are Public natuurlijk van het lidmaatschap waarbij leden voor 18 euro per maand dagelijks gratis naar een selectie van concerten, voorstellingen, ﬁlms en exposities kunnen. Onlangs hebben ze met het In Art We Trust Fund hun diensten uitgebreid voor iedereen die kunstenaars tijdens de coronacrisis een beetje extra wil steunen. Voor een tientje per maand support je maandelijks vijftien struggelende makers én krijg je toegang tot al hun off- en online activiteiten. wearepublic.nl/inartwetrust

01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 7

@uitinams

Elke maand belonen we een gouden tipgever met een plek in de Uitkrant. Deze keer is dat @giulialauria, die deze muurschildering van Keith Haring spotte op het Food Center Amsterdam in West. Haring schilderde het fantasiebeest in 1986, daarna werd het dertig jaar lang achter metalen beplating verstopt. In 2018 werd het opnieuw onthuld. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad. Ook iets moois te delen? Deel je foto met #uitinams.

18-09-20 11:12

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD tekst en foto Daphne Ponsteen

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer. Wie Anouk Océanne (26, stylist en eigenaar vintagewinkel Rêveuse Vintage), huisgenoot Anh Kiet Duong (32, fotograaf) en kat Storm. Wat Een huurwoning van 65 m2 in de Stadionbuurt, met een erker die uitzicht biedt op het Haarlemmermeerstation. Hoe ‘Mijn moeder belde naar de woningcorporatie en dit appartement bleek nog niet online te staan. Toen ben ik zonder foto’s gaan kijken. Ik was meteen verkocht.’ Sinds 8 jaar Opvallend‘De ondervloer van kurk, uit de jaren zeventig, vond ik zo leuk dat ik ’m heb laten liggen.’ Fijnste plek ‘De bank. We hadden eerst een kleinere, maar die werd wel erg krap met mijn huisgenoot. Nu is er plek zat.’

‘De jurk is een vintagevondst. Mijn huis hangt er altijd vol mee, totdat de stukken naar de winkel gaan of via Instagram verkocht worden.’ ‘Het liefst koop ik alles tweedehands, maar de bank is een van de weinige spullen in huis die van Ikea komt.’

01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 8

‘Mijn dierbaarste item in huis? Dat is mijn kat Storm. Een dier maakt het zo veel huiselijker, veel meer dan spullen kunnen doen. Het brengt gezelligheid met zich mee, ik zou niet meer zonder hem kunnen.’

‘De stoel waar Storm op zit, is vintage. Ik hou vooral van jarenzeventigdesign. Ik zit bijna dagelijks op Marktplaats en ook bij mijn opa en oma, die in Frankrijk wonen, struin ik stad en land af naar tweedehandstoppers.’

‘Op de wandplank boven de bank staan tekeningen en illustraties van vrienden van me. Mijn eigen minigalerie.’

18-09-20 11:12

‘Ik haal veel inspiratie uit modetijdschriften. Ik heb onlangs een vintagewinkel geopend in Oud-West, op de Bilderdijkstraat 201: Rêveuse Vintage. Hier verkoop ik vintage kleding en interieuraccessoires.’

01 UK OPENING NAJAAR 2020_SV2.indd 9

‘Voorheen was mijn huis helemaal wit-grijs-zwart, heel Scandinavisch en kil. Terwijl: ik hou juist enorm van kleur, dus ik snapte even niet hoe het zo ver had kunnen komen. Daarom heb ik alles warm zalmroze geverfd, dat leek me knus. Het plafond wil ik ook meenemen, maar daar ben ik nog niet aan toegekomen. Mijn huisgenoot vindt eigenlijk alles goed, zolang ik zijn kamer maar niet óók volledig roze zou verven.’

18-09-20 11:12

krant KRANT

OPENING

carrièreswitch

DE KANSEN VAN DE CRISIS Complete branches kwamen deze zomer op hun gat te liggen als gevolg van de pandemie-uitbraak. Maar uit dat noodgedwongen thuiszitten is óók iets moois voortgekomen.

02 UK COVERVERHAAL2 NAJAAR ZZP ANDERS_SVSF1.indd 10

18-09-20 09:17

Wat doe je als je goedgevulde agenda in één klap leeg is? Deze mensen grepen de crisis bij z’n lurven en staken hun energie in een carrièreswitch. ‘Hier ligt mijn hart.’ tekst Alice Boothby

HET ROER OM

e kunnen er niet omheen: ruim tweehonderdduizend Nederlanders zijn al werkloos geraakt door de coronacrisis. En dat aantal loopt op. Er vielen veel ontslagen onder horecapersoneel, voor mensen die werkzaam zijn in het nachtleven is er al maanden geen perspectief. Freelancers zien hun opdrachten als sneeuw voor de zon verdwijnen. Een deel van het

KLM-personeel zit noodgedwongen thuis. Dus wat doe je dan? Deze zeven Amsterdammers besloten niet te hopen op betere tijden en vonden zichzelf opnieuw uit. Met vallen en opstaan natuurlijk, want hoe bereken je hoeveel tijd het kost om een schuur in elkaar te timmeren als je normaal reclamecampagnes in elkaar draait? En hoe bak je negenhonderd pizza’s per week als er maar twee in je oven passen?

‘IK BEN UITGEGROEID TOT EEN SOORT MINI-AANNEMER’

‘I

k weet nog goed dat mijn buurman vroeg hoe het ging. Ik vertelde hem dat ik niet zo veel werk meer had en daarom mijn eigen huis aan het opknappen was. Terwijl ik dat zei, dacht ik: dat zou ik ook weleens voor anderen kunnen doen. Het nieuws van mijn carrièreswitch ging als een lopend vuurtje door de buurt. Drie dagen later zat mijn agenda vol. Zo heb ik een terras voor de ene buur gemaakt, een schuur bij de ander. In Holysloot heb ik een moderne schuur gebouwd die helemaal past bij de stijl van het huis zelf. Dat was nog best een grote klus, maar ik vond het leuk. Het Als reclamemaker was lekker weer, iedereen had zin om iets op te en artdirector zag knappen en ik ging bijna elke dag op pad om Sjoerd van Heumen te timmeren. Mijn vader was ook gek van tim(47) veel werk wegmeren, we hadden een werkplaats met zagen vallen. Nu verdient en frezen en daar kon ik altijd wel goed mee hij ook zijn brood overweg. Uiteindelijk ben ik uitgegroeid tot als timmerman. een soort mini-aannemer. Laten we wel zijn: ik durf mezelf pas echt aannemer te noemen als ik zeker honderd schuren heb gebouwd en, niet geheel onbelangrijk, beter leer begroten. Dat kan ik als artdirector goed, maar als klusjesman is dat heel andere koek. Ik verkijk me geregeld op de tijd die in zo’n project gaat zitten. Inmiddels trekt mijn werk als artdirector weer aan, maar ik heb nog een aantal timmerklussen staan. Natuurlijk is het verdienmodel van reclamemaken beter dan timmeren. Maar het heeft me wel aan het denken gezet.’

02 UK COVERVERHAAL2 NAJAAR ZZP ANDERS_SVSF1.indd 11

18-09-20 09:17

krant KRANT

OPENING

carrièreswitch

‘HET IS NET ALS IN HET VLIEGTUIG, MAAR DAN MET MINDER MENSEN’

‘I

DAPHNE PONSTEEN

k ben nog nooit zo lang aaneengesloten thuis geweest. Plots gaat er een wereld voor je open: ik heb planten gekocht en een tuintje in mijn dakgoot gemaakt. En ik kreeg tijd en ruimte om na te denken waar ik nou eigenlijk écht gelukkig van werd. Op mijn verjaardag in juni hakte ik om vier uur ’s nachts de knoop door: ik maak gebruik van de vrijwillige vertrekregeling van KLM. Dat deed pijn, maar ik zag het ook als cadeau aan mezelf. KLM is een geweldige werkgever en door deze keuze liet ik mijn veilige basis los. Maar ik ben dankbaar voor deze kans. Sindsdien ben ik gedetacheerd in de ouderenzorg en werk ik naast mijn masterstudie speltherapie parttime in zorginstelling De Makroon. Ik verzorg het ontbijt, Zeventien jaar lang doe een koffieronde en maak daarna vloog KLM-stewardess een lekkere lunch voor de bewoners. Valerie Musson (46) Het is net als in het vliegtuig, maar dan haast non-stop de met minder mensen. Ik noem het dan wereld over. Nu werkt ook mijn mini-businessclass en geniet ze in de ouderenzorg en er met volle teugen van. Net als van verzorgt ze de koffie. de rust en regelmaat die dit werk mij brengt. Ik heb altijd een bijzondere connectie met ouderen gehad en ben blij als ik iemand iets waardevols kan geven. Zo raakte ik ooit tijdens een vlucht van mijn geliefde Buenos Aires naar Amsterdam in gesprek met Vida, een vrouw van in de tachtig. Ze droomde ervan om stewardess te worden en ik heb haar mijn jasje gegeven. We hebben een foto gemaakt en ze heeft als een echte stewardess een frequent flyer een glas wijn aangeboden. Ze genoot van de ervaring en we hebben altijd contact gehouden. Midden in de coronacrisis overleed Vida. Speciaal voor de online uitvaartdienst heb ik nog één keer symbolisch mijn blauwe KLM-uniform gedragen. Ik was onderdeel van haar reis, en zij van de mijne.’

‘Om vier uur ’s nachts hakte ik de knoop door: ik ga weg bij klm’

02 UK COVERVERHAAL2 NAJAAR ZZP ANDERS_SVSF1.indd 12

18-09-20 09:17

‘DOOR DIT WERK KIJK IK HEEL ANDERS NAAR DE STAD’

‘M

DAPHNE PONSTEEN

aandenlang had ik me volledig ingezet voor leuke, uitdagende projecten. Maar ik had een tijdelijk contract en in juni had ik opeens geen baan meer. Ook in de pr-branche werd afgelopen jaar massaal op de rem getrapt. Natuurlijk baalde ik ontzettend, maar ik kon ook verrassend snel omdenken en ben direct gaan solliciteren. Dat viel nog best tegen: veel vacatures die online stonden, bleken al intern te zijn opgevuld of werden door corona on hold gezet. Op een dag werd ik benaderd door een vriend van me. Of ik niet wilde Ze had haar zaken werken op een open rondvaartboot? Hij goed voor elkaar, is schipper en hij zocht nog iemand die de met een baan bij een tours wilde verzorgen. Er bekroop me een gevoel van schaamte. Ik had zo’n leuke baan, pr-bureau, totdat ze mijn carrièrepad had ik al lang en breed uitthuis kwam te zitten. gestippeld. Was dit niet juist een stap terug? Inmiddels werkt Roos Hij zei: ‘Kom vanmiddag gewoon even langs.’ Advocaat (27) op een Sindsdien vaar ik mee. Ik vind het hartstikke rondvaartboot. leuk en ben door dit werk heel anders naar de stad gaan kijken. Als ik nu met vrienden door de stad loop, vertel ik hen de feitjes die ik toeristen graag vertel. Zoals dat er boven de deuren aan de grachten vaak een symbool staat, vooral in de buurt van de Negen Straatjes. Drie sterren, een ooievaar of een broodje; die symbolen stammen uit de tijd van voor Napoleon, toen mensen op deze manier konden vertellen waar ze precies woonden. Of ik dit werk blijf doen? Het heeft me wel aan het denken gezet. Ik wil graag verder als zzp’er om mijn carrière in de pr gaande te houden. Wie weet kan ik dat combineren met varen.’

‘WAT EEN STEMMINGMAKERIJ, DACHT IK EERST NOG’

‘I

Menno Willigenburg (48) had een goedlopend verhuurbedrijf in licht en geluid voor evenementen en draaide ook als dj op feestjes. Onder de naam Supa-Dupa Upcycles maakt hij nu meubels.

02 UK COVERVERHAAL2 NAJAAR ZZP ANDERS_SVSF1.indd 13

k weet nog goed dat hier op IJburg een cameraploeg van RTL Nieuws stond. Het was eind februari en ze filmden een kinderdagverblijf waar het kind van de eerste coronapatiënt van Amsterdam naartoe ging. Ik dacht nog: wat een stemmingmakerij. Een paar dagen later kon ik zelf mijn agenda leegmaken. Na de persconferentie zag mijn positie in de evenementenbranche er allesbehalve rooskleurig uit. Ik wist het even niet meer en ging in mijn hoofd alle branches af die niet geraakt werden door de crisis. Zal ik dan maar asperges gaan steken? Opeens had ik een idee: voor mijn verhuurbedrijf maakte ik weleens dingen van hout. Wat als ik nou van sloophout flightcases en meubels ging maken? Toen ik mijn idee op social media deelde, werd daar supergoed op gereageerd. Nu maak ik kisten, tafels, kasten en stoelen van sloophout. Ik probeer daar echt nog mijn weg in te vinden en ik sta nog wel in de min, maar de vooruitzichten zijn voorzichtig positief. Dit is mijn pad van de toekomst. Natuurlijk zou ik willen dat ik weer volop kan draaien en verhuren. Maar ik weet dat het niet meer hetzelfde gaat worden. Het heeft geen zin om met weemoed terug te kijken naar hoe het was: we moeten door.’

18-09-20 09:18

krant KRANT

OPENING

carrièreswitch

‘Op een gegeven moment zaten we op negenhonderd pizza’s per week’

‘NA TWEE WEKEN THUISZITTEN WERD HET TIJD VOOR ACTIE’

02 UK COVERVERHAAL2 NAJAAR ZZP ANDERS_SVSF1.indd 14

TIM BUITING

DAPHNE PONSTEEN

‘R

estaurant Europa was pas zeven maanden open. Natuurlijk is het zuur, we waren net zo lekker bezig. Maar na twee weken thuiszitten werd het tijd voor actie. We zagen bevriende chefs Met de landelijke leuke bezorg- en sluiting van musea (en afhaaldiensten later de horeca) moest opstarten, zoals ook restaurant Europa restaurant Choux. in Het Hem dicht. Nu Dat werd voor ons bakken de oprichters, lastig: we zaten in onder wie Nick Heijnis een voormalige (31), pizza’s. kogelfabriek in Zaandam, een uithoek voor veel Amsterdammers. Een paar weken eerder hadden we een staff dinner georganiseerd en zelf pizza’s gebakken in onze houtoven. Die vielen erg in de smaak. Toen wisten we het: we gaan pizza’s voorbakken in onze houtoven en verkopen als diepvriespizza’s op verschillende plekken in de stad. Die pizza’s moesten allesbehalve voor de hand liggende smaken hebben. Dus experimenteerden we met kimchi, lam, miso, szechuanpeper en bijzondere kazen. De eerste week begonnen we met honderd pizza’s. Dat groeide naar negenhonderd pizza’s per week, terwijl in onze houtoven maar plek is voor twee pizza’s tegelijkertijd. Inmiddels is Euro Pizza – want zo heet ons nieuwe restaurant – niet meer zo tijdelijk. We hebben een pand in Noord gevonden en zelf verbouwd. Naast pizza’s serveren we veel vis en schelpdieren, net als in Europa. Zo eet je er toast met rode poon, een sashimi van snoekbaars en scheermessen met biermayonaise. En niet geheel onbelangrijk: we hebben een grotere oven gekocht. We zijn in juli geopend, precies vier maanden nadat we te horen kregen dat we Europa moesten sluiten. Het waren hectische, onwerkelijke, onzekere maanden. Maar ik ben blij dat we er met zijn allen vol voor zijn gegaan.’

Als docent Engels werkte Mohsen Taheri (32) in China, Taiwan en de Filipijnen. Hij vloog net op tijd terug en vond een baan in de hummusfabriek van Maza.

‘In allerijl kocht ik drie verschillende tickets terug naar Nederland’

18-09-20 09:18

‘KUN JE ZO’N HOED NIET OOK VOOR MIJ MAKEN?’ VROEGEN ZE’

‘B

DAPHNE PONSTEEN

egin maart, toen er al een donkere wolk boven Nederland hing, vloog ik naar Thailand om daar te gaan thaiboksen. Die vakantie moest ik afbreken – ik vloog met het eenna-laatste vliegtuig naar huis en moest in quarantaine. Ik verveelde me te pletter en de naaimachine van mijn moeder bleek een welkome afleiding: ik leerde mezelf naaien met filmpjes via YouTube en maakte binnen de kortste keren een bucket hat die je ook binnenstebuiten Ernestine Steengracht (26) rolt kunt dragen. Mijn vriendinnen vroegen: ‘Kun je dat ook niet voor mij haar hele carrière lang al van maken?’ Toen mijn contract bij de de ene leuke baan in de andere. visleverancier vervolgens niet werd Maar net toen ze als accountverlengd, ben ik volop doorgegaan manager bij een visleverancier met naaien. Ik kan nu gesmokte topjes op haar plek zat, werd haar conmaken en jurken van verschillende tract niet verlengd. De redding: stoffen. Het liefst werk ik met stoffen een naaimachine. van Liberty, een stoffenhuis in Londen. Die hebben geweldige prints en zijn van de beste kwaliteit katoen. Mijn oma maakte daar vroeger ook jurken van en heeft mij stof gegeven van wel dertig jaar oud. Hoewel ik nu werk op donatiebasis, wil ik serieus doorgroeien met Stiens naaiatelier. Met mijn handen bezig zijn vind ik veel leuker dan de hele dag achter een computer zitten. Hier ligt mijn hart, dit kan ik dag en nacht doen. En het grappige is: mijn moeder is binnenhuisarchitect, mijn vader maakt meubels van smeedijzer en mijn zus is kunstenares. Ik heb het gevoel dat ik eindelijk ook bij de creatieve familie hoor.’ Check @hatsbystien en @stien.amsterdam op Instagram voor Ernestines werk.

‘IK BEN OOK EEN YOUTUBE-KANAAL BEGONNEN’

‘D

oor een samenloop van omstandigheden belandde ik op mijn 26ste als docent Engels in China. Het was geweldig. Elke keer als mijn visum verliep, verhuisde ik naar een ander land in Azië. Zo ook dit jaar: ik zou vanuit de Filipijnen naar Thailand vertrekken. Toen Manilla in maart dichtging, werd het me te heet onder de voeten. Wat als ik hier straks niet meer wegkom? De lockdown in de Filipijnen was vele malen strenger dan in Nederland. Er liepen soldaten op straat, er werd geregeld geschoten. In

02 UK COVERVERHAAL2 NAJAAR ZZP ANDERS_SVSF1.indd 15

allerijl heb ik drie verschillende tickets terug naar Nederland gekocht. Stuk voor stuk werden ze gecanceld, maar uiteindelijk heb ik een plekje kunnen bemachtigen op de laatste KLM-vlucht van Cebu naar Amsterdam. Thuiskomen was heel onwerkelijk: ik had mijn huis opgegeven, mijn spullen weggedaan en was zelfs geen Nederlands staatsburger meer. Ik was van plan jarenlang te reizen! Gelukkig kon ik bij mijn broertje in Zaandam intrekken en heb ik sinds kort een baan bij Maza. Ik begon met het inpakken van doosjes hummus en

heb nu promotie gemaakt tot operator. Hoewel ik elke dag met een glimlach naar mijn werk ga, droom ik nog steeds van Thailand. Het is afwachten wanneer de Thaise school weer docenten uit risicogebieden aanneemt. Maar ik ben ook blij dat ik nu geld kan verdienen. Inmiddels betaal ik mijn broer huur en slaap ik in een echt bed in plaats van op een slaapbank. Ook ben ik We want Mo-vlogs begonnen, een YouTubekanaal waarop ik mijn avonturen deel. Je moet wat; het duurt allemaal iets langer dan verwacht.’

18-09-20 09:19

De Meiden van Jean Genet

ITA — ENSEMBLE NAJAAR 2020 PREMIÈRES OP HOOP VAN ZEGEN Simon Stone ROMEO EN JULIA Michiel van Erp

REPRISES MEDEA Simon Stone

Dood Paard

20 t/m 24 oktober - frascatitheater.nl

QUAKE

binnenkort in Internationaal Theater Amsterdam tickets via ita.nl

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 16

FREUD Ivo van Hove DE STILLE KRACHT Ivo van Hove DE DINGEN DIE VOORBIJGAAN Ivo van Hove KIJK VOOR DATA & TICKETS OP ITA.NL

18-09-20 09:30

krant KRANT

r/ir 2020 18 20 22 25 26

MUZIEK: MOOIE NOTEN EXPO: ODE AAN HET KLEINE MUSEUM THEATER: ALLES KOMT GOED COLUMN ANNEMARIEKE INTERVIEW: ANDREW MOSKOS

NIET VANDAAG SATAN

‘ONVREDE IS EEN ENORME MOTIVATOR. DAAROM BEN IK OOK EEN GROOT VOORSTANDER VAN NEGATIEF DENKEN. HOU OP MET POSITIEF DENKEN.’ Kasper van der Laan (‘sensationeel grappig’ volgens NRC, ‘onthoud deze naam’ in de Volkskrant) is voor zijn nieuwe show De weg naar Succesgeluk omgeschoold tot goeroe en geeft in de Volkskrant vast een van zijn praktische tips weg.

Brengt angst de wereld tot stilstand, of houdt het ’m juist draaiende (zoals spinnenkunstenaar Louise Bourgeois ooit beweerde)? Over die vraag buigt schrijver en theatermaker Elfie Tromp zich, samen met multi-instrumentalist Keimpe de Jong en drummer Joppe Molenaar, in de cabaretvoorstelling Niet vandaag Satan. Actueler kan eigenlijk niet: we leven immers in angstige tijden. Verwacht eigenzinnige monologen die humoristisch reﬂecteren op de tijd, vol ouderwetse horror en met muziek die je bloed laat stollen. Een afdaling in het menselijk onderbewustzijn waar onze meest onderdrukte en duistere drijfveer in de ogen gekeken wordt: angst. Als je durft. 9 december Theater Bellevue

9 t/m 11 okt, De Meervaart 25 en 26 nov, De Kleine Komedie

EEN VERBORGEN KANT Al zeker vanaf de zeventiende eeuw is Amsterdam een thuis voor de lhbtiq-gemeenschap en met talloze diepte- en hoogtepunten (met als piek de titel Gay Capital van Europa in de jaren negentig) is dit eeuwenoude verhaal de moeite van het vertellen zeker waard. Dus organiseert de Volksuniversiteit de stadswandeling ‘Een verborgen kant van Amsterdam’. Tourguide Henk neemt je vanaf het Homomonument via bekende en minder bekende plekken mee door vierhonderd jaar Amsterdamse gaygeschiedenis.

MARC DEURLOO

25 oktober volksuniversiteit.nl

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 17

18-09-20 09:30

krant KRANT

k

KUNST & VERMAAK

Moet je horen De Amsterdamse popsongcompetitie Mooie Noten moest door corona worden uitgesteld, maar maakt dit najaar een doorstart. Achttien jonge liedjesschrijvers strijden om de finale op 17 december. Een voorselectie. tekst Sara Luijters

Koolstrae

Melle Leah Rye

BAS DE BROUWER

TOM ROELOFS

FLORA

Sad Sapien

Jamiro Sol

Sorah Snow

ooie Noten is de Amsterdamse popsongcompetitie georganiseerd door popcollectief GRAP, voor singer-songwriters en (semi) akoestische acts (drumstel en gitaarversterkers zijn een no-go). Door corona moest de competitie, met de finale traditiegetrouw in het Vondelpark Openluchttheater, worden uitgesteld, maar de achttien geselecteerde acts zullen dit najaar alsnog optreden. Dé kans dus om als een van de eerste nieuw muziektalent te ontdekken. De voorrondes vinden plaats in De Nieuwe KHL, in Oost, op woensdag 14, 21, 28 oktober en 4 november.

NET ALS LUCKY FONZ III Het uitgangspunt is het nummer zelf. Wie schrijft de beste liedjes? Wie weet de emotie in de liedjes het beste over te brengen? Drie winnaars en twee acts met een wildcard gaan uiteindelijk door naar de finale op 17 december in de Waalse Kerk. De uiteindelijke winnaar gaat naar huis met een prijzenpakket met daarin

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 18

onder andere een waardecheque voor muziekinstrumenten, studiotijd bij Sonic City Studios, coaching door een specialist van GRAP en een optreden op onder meer Festival The Brave in augustus 2021. Onder oud-winnaars bevinden zich niet de minsten: Case Mayfield, Lucas Hamming en Lucky Fonz III. ONZE FAVORIETEN In aanloop naar de competitie beluisterden we alvast de liedjes van de deelnemers. Dit zijn de kandidaten om in de gaten te houden: • Astronaut: Al is het maar vanwege het nummer met de nu al legendarische titel: Jij zou beginnen met de seks vandaag. Maar ook Vandaag wordt alles anders is een pareltje. Astronaut combineert geestige en eerlijke teksten (‘Wat mij betreft was dit het wel, you can go to hell’) met akoestische gitaar en een gevoelige jazztrompet. 14 oktober • F L O R A: Deze in Berlijn wonende en werkende Nederlandse zangeres, afgestudeerd aan het conservatorium in Amsterdam, valt op

vanwege haar kristalheldere, pure stem en liedjes doordrenkt van een melancholische sfeer. 14 oktober • Koolstrae: Een moderne versie van The Kelly Family, deze zeven broer en zussen, opgegroeid op een woonboot aan de Amstel vol strijkinstrumenten. Sinds 2015 treden ze op met twee violen, een gitaar, een dubbele bas en twee ukeleles en liedteksten gegrepen uit hun eigen leven. 21 oktober • Sad Sapien: De weemoedige, confronterende en rauwe nummers, waaronder de single White Lies, van deze jonge singer-songwriter met gitaar, zullen de fans van Lykke Li, Feist en Girl in Red zeker aanspreken. 28 oktober • Sorah Snow: De nummers van de Amsterdamse singer-songwriter kwamen tot leven tijdens een reis door Australië. Een mooie mix tussen indierock en folk, met invloeden van The Beatles, The Black Keys en Rodriguez. 28 oktober • Jamiro Sol: Je moet er even de tijd voor nemen, maar dan word je beloond met een

18-09-20 09:30

mis deze niet

CELLO BIËNNALE Leuk weetje voor bij het (virtuele) koffieapparaat: het muzikale repertoire voor cello is niet zo uitgebreid als voor viool, piano of zang en cellisten spelen dan ook hun leven lang beroemde sonates die nooit bedoeld waren voor het instrument. Met het thema ‘The cello takes over!’ diept de achtste editie van de Cello Biënnale dat gegeven uit. Cellisten uit alle windstreken, van oude rotten tot jong talent, spelen werken die niet voor het instrument zijn geschreven – van Purcell tot The Velvet Underground. En ook het Bimhuis haakt aan: alternatief subfestival Cellofest is de place to be voor niet-klassieke celloperformances.

strae

22 T/M 31 OKTOBER MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ & BIMHUIS

Liza Lo

engelachtige stem en indringende gitaarcomposities van de Zaanse 19-jarige conservatoriumstudent, die al sinds zijn 13-de gitaar speelt, eigen nummers maakt en dj is. 28 oktober • Leah Rye: Het doel van de Haarlemse zangeres is te kunnen leven van haar dromerige, melancholische muziek. De teksten zijn goed raak, zoals het nummer High, dat gaat over ‘leeftijdsgenoten die niet echt leven, maar vooral bezig zijn met hoe te moeten leven.’ 4 november • Liza Lo: Met een dromerige ambient electronic sound, een stem met een donker randje en ontroerende teksten over hartenpijn, onderscheidt de geboren Amsterdamse Liza Lo zich van de traditionele singer-songwriters. 4 november • Melle: De betoverende stem en gevoelige teksten over liefde en verlies van de 20-jarige multi-instrumentalist hebben hitpotentie en raken je rechtstreeks in hart en ziel. Vorig jaar won de Conservatoriumstudent al de Nobel Award. 4 november

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 19

30 NOV T/M 2 DEC, ITA 12 DEC, SCHOUWBURG AMSTELVEEN

SUPER T-MARKET Is het een modeshow, een concert of een kunstmarkt? SUPER T-market, onderdeel van The Rest is Noise, is het allemaal. Het minifestival van de Japanse pianiste Tomoko Mukaiyama laat zich het beste omschrijven als een wervelende uitwisseling van cultuur, vol muziek, kunst en mode. Er zijn performances van Yannis Kyriakides, Rabih Beaini en Mukaiyama zelf, gecombineerd met dat van jonge makers zoals Maison the Faux en Poetic Disasters Club. Werken van de muzikanten, ontwerpers en kunstenaars zijn ter plekke verkrijgbaar.

KIRIKO MECHANICUS

Astronaut

Dansen in tijden van Covid, dat kan nogal een uitdaging zijn. Met Dare to say, het tweeluik van Nederlands Dans Theater 2, zetten choreografen Alexander Ekman en Dimo Milev in op een heel nieuwe benadering van beweging, passend bij de coronamaatregelen. Verwacht een voorstelling van twee onderscheidende makers, de één bekend vanwege zijn talent voor enscenering, de ander om zijn heel eigen choreografische stijl. Met livemuziek van Het Balletorkest. De volledige voorstelling bekijk je ook thuis via livestream, inclusief inleiding.

RAHI RESVANI

DARE TO SAY

5 EN 6 DECEMBER MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ

18-09-20 09:30

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

o

Wie het kleine niet eert

Het kleine museum lijkt het grootste slachtoﬀer te worden van dit coronaseizoen. Eeuwig zonde: juist die fijne, eigenzinnige adressen verdienen ons bezoek. Een tour langs een paar van de leukste.

PETER KOOIJMAN

tekst Joke van der Weij

Met de klok mee: Ons’ Lieve Heer op Solder, Museum Van Loon, het Klederdracht Museum en het Tassenmuseum (die laatste twee zijn inmiddels gesloten).

: TIPS EER R M IJK O VO BEK DERE ZON ‘BIJ EA’ OP OM MUS DAM.C R STE IAM

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 20

at waren we blij dat de musea weer opengingen! Weliswaar op reservering, maar daar stond tegenover dat het afgelopen was met het gedrang. Heerlijk rustig, toch? Alleen… Het blijft té stil. Vooral in de kleinere musea, waar die bezoekers júist nodig zijn. En wat eenmaal weg is, komt niet meer terug. DAG HENDRIKJE Dan heb je dus spijt dat je niet vaker naar het Tassenmuseum bent gegaan, waarvan de deuren nu voorgoed gesloten zijn. Net zoals die van het Klederdracht Museum, dat na vier jaar alweer dicht is. Beide subsidieloze musea waren aangewezen op andere inkomstenbronnen, zoals ticketverkoop. De coronacrisis deed ze de das om. Maar ook voortbestaan mét subsidie is niet vanzelfsprekend. Ons’ Lieve Heer op Solder, de katholieke schuilkerk op de Wallen, overleefde ternauwernood. Na een protestactie van verontruste cultuurliefhebbers kwam er geld van de gemeente. En wat zijn we welkom! Altijd al, maar nu extra. Het Grachtenmuseum – dat net een up-to-date versie van de Amsterdamse geschiedenis had geïnstalleerd, met meer aandacht voor de donkere kanten van de grachtenweelde – ging van tweehonderd bezoekers per dag naar vijftig tot honderd.

Gelukkig weten weer meer Amsterdammers hun weg te vinden naar het poppenhuis en de sprekende uitleg over de ingenieuze grachtenconstructies – hoewel je, behalve op de bel-etage, weinig terugvindt van de sfeer van een woonhuis. Daarvoor kun je naar Museum Van Loon, waarvan net als Ons’ Lieve Heer óók de subsidiekraan is dichtgedraaid. Ga erheen! Niets haalt je zo uit de dagelijkse sleur dan een uur in de haute bourgeois omgeving uit vroegere tijden. Eén gracht verder ligt Museum Willet-Holthuysen, ook een oude patriciërswoning, maar die blijkt al gesloten… Nee, toch! Gelukkig, het gaat om een restauratie. We kunnen er vanaf eind februari weer heen. En dat gaan we doen ook, ze hebben daar een heel leuke eetkamer. IN TIJDEN VAN TABAKSVREES Een grachtenmuseum dat maar weinig bezocht wordt door Amsterdammers zelf, is het Pijpenkabinet. Dit kleine privémuseum moet het hebben van buitenlandse bezoekers die het Rijks en het Van Gogh al hebben afgevinkt, en die zijn er nu nauwelijks. Het is een gotspe dat deze fantastische verzameling pijpenkoppen en andere pijpenparafernalia te lijden heeft onder de huidige tabaksvrees, want een Mayapijp van 500 v. Chr. heeft maar weinig te maken met een sigarettenverslaving. Pijprokers zijn een bedreigde soort geworden, behalve degenen

18-09-20 09:30

mis deze niet Allard Pierson

Foam

Oude Kerk

VAN NIJL TOT AMSTEL Nu het Allard Pierson de ruimte (en de bijzondere collecties) van de Universiteit erbij heeft, is er ruimte voor een vaste presentatie waar je u tegen zegt. De tijdslijn van de wereld is opgedeeld in hoofdstukken en heeft als leidraad het verhaal van de nieuwsgierige mens. De antieke en de moderne collecties zijn hier een verbond aangegaan. De prehistorische jagers waar de tentoonstelling mee begint, komen uit het oudheidkundig museum, terwijl de pas door de UvA verworven collectie tekeningen van Peter van Straaten over ons moderne zelf gaat, met al onze neurosen en obsessies. Daartussenin vinden we alle ontwikkelingen van nieuwsgierige mensen tussen 10.000 v. Chr. en 2020. Nu te zien Allard Pierson

AMSTERDAMSE MEIDEN

die de omliggende coffeeshops frequenteren. De verzamelaar bewoonde vroeger zelf het twee verdiepingen tellende pand, daarom is de sfeer van een Amsterdams woonhuis nog helemaal voelbaar. En het ruikt er niet eens naar tabak.’ RUSTIG DWALEN Vervolgen we onze kleine-musea-wandeling, dan zijn er aan de Keizersgracht maar liefst twee grachtenpanden ingeruimd voor fotografie, elk met een eigen insteek. Ook bij het gewoonlijk goed bezochte FOAM kunnen er nog best wat bezoekers bij. En door het zeventiende-eeuwse pand van Huis Marseille is het ook bijzonder rustig dwalen, wat op zich wel past bij de kalme beelden van vogels in hun natuurlijke habitat die er nu te zien zijn. Aan het randje van de grachten ligt het Stadsarchief. De tentoonstellingen in De Bazel gaan alle kanten uit, want het materiaal is onuitputtelijk; van schooltuinen tot de ontwikkeling van Schiphol, van Amsterdamse vondelingen tot foto’s uit de Jordaan. Ook hier was het na de lockdown erg stil, maar inmiddels zit de loop er weer aardig in. Onze wandeling. We zeggen het met nadruk, want de kleinere musea van onze stad zijn blij met bezoek van Amsterdammers. En ze verdienen het ook. De deuren staan wijd open, laten we dat zo houden.

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 21

DE DEUREN STAAN WIJD OPEN, LATEN WE DAT ZO HOUDEN

Mooi meisje, denk je argeloos, tot je blik valt op het wel erg harig been dat uit het jurkje steekt. De Amerikaanse Remsen Wolff logeerde tussen 1990 en1992 elk jaar een maand in het American Hotel aan het Leidseplein. Daar fotografeerde hij de transgenders van Amsterdam, indertijd de Gay Capital of Europe. Een glamoureuze stoet van extravagante maar soms ook juist ingetogen figuren brengen de herinneringen van RoXY en iT naar het heden. Een tijd waarin gevierde figuren als Hellun Zelluf en Vera Springveer de voorlopers waren van de grote beweging van lhbtiq-ers in onze tijden, met nadruk op de t. t/m 6 december FOAM

THE WORLD AFTER: CONVERSATION PIECE! Hoe zit de wereld eruit na het coronavirus? In samenwerking met online magazine Mister Motley nodigde de Oude Kerk zestien kunstenaars uit na te denken over de vragen die de lockdownsituatie bij hen opriep. In de zestien korte films die daaruit voortkwamen, is de combinatie van onzekerheid en optimisme duidelijk voelbaar. De video’s, allemaal te zien in de Oude Kerk, vormen een onderdeel van een publieksdebat dat de kerk wil voeren met kunstenaars en de rest van de maatschappij. Ook concerten, artist talks, debatavonden en screenings maken daar deel van uit. t/m 3 januari Oude Kerk

18-09-20 09:30

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

Tollend hoofd De expositie WOEST (t/m 3 januari in de Hermitage) is een reis door het drukke hoofd van Willem van Genk.

e naam Willem van Genk (1927–2005) zal bij weinig mensen een belletje doen rinkelen. Nederlands grootste Outsider Art-kunstenaar wordt geboren in Voorburg. Als hij vier jaar oud is overlijdt zijn moeder aan borstkanker en wordt hij ondergebracht in allerlei internaten. Werken of studeren wil niet echt lukken: na verschillende bijbaantjes komt hij als tiener terecht op een arbeidsplaats voor ‘onvolwaardigen’, waar hij deksels op potjes moet draaien. In de vrije uren vlucht hij in zijn hoofd, knipt hij kranten en tijdschriften leeg en tekent alles na wat hem verbaast. In 1958 wordt hij toegelaten tot de avondopleiding van de Koninklijke Academie in Den Haag, tot de psychiater van de werkplaats hem verbiedt de opleiding te nog langer te volgen. Zijn donkere, dreigende werelden vol oneindig gedetailleerde wegenkaarten, trein- en metrolijnen,

zeppelins, trolleys en drukke straten worden in de loop van zijn leven door verschillende mensen gewaardeerd (schrijver W.F. Hermans was bijvoorbeeld groot fan), maar het lukte Van Genk nooit bij een groter publiek van het stempel ‘geestelijk gestoord’ af te komen. Ook nu nog kan de Outsider Art-kunststroming, met werk van mensen met een verstandelijke of psychiatrische beperking die mede door kunstenaar Jean Dubuffet op de kaart werd gezet, op nog maar weinig (h)erkenning rekenen. Van Genk had daar niet zo’n boodschap aan en bleef doortekenen; voor hem de enige manier om de ongrijpbare buitenwereld een beetje te kunnen ordenen. In de overzichtstentoonstelling WOEST zijn meer dan zestig werken van zijn hand te bekijken. t/m 3 januari 2021 Outsider Art Museum – Hermitage

KARST-JANNEKE ROGAAR

tekst Inger van der Ree

Zeg maar dag

In Afscheidstournee zegt De Warme Winkel vaarwel tegen luxe en ze oefenen in minderen. Te beginnen met een sobere poster.

tekst Margriet Prinssen

t/m 3 januari 2021 Outsider Art Museum – Hermitage

Kollage van de haat, een titel die Van Genk het schilderij zelf gaf.

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 22

ee, het is géén afscheid van het gezelschap of van het theater, zegt acteur Vincent Rietveld van De Warme Winkel vanaf zijn werkplek tegenover Zorgvlied. ‘Een toepasselijke locatie, want het idee is ingegeven door zorgen over klimaatcrisis en overbevolking.’ Afscheidstournee is de nieuwe voorstelling van DWW, een coproductie met het Gentse CAMPO. Het wordt het tweede deel van een reeks, na Vincent Rietveld gaat voor de Louis d’Or (2019), waarin hij antwoorden zoekt op zijn ‘klimaatpaniek’. In Afscheidstournee staat het begrip ‘ascese’ centraal, oftewel: het afstand nemen van de luxe. ‘Het theater zien we als een satirische proeftuin waarin we het probleem van de overbevolking gaan oplossen. Hoe zou je het leefbaar kunnen houden met tien miljard mensen op deze aardkloot? We gaan oefenen in wegdoen,

in minderen, in soberheid. En kijken hoe we dan nog een leuke en zinnige theateravond kunnen bakken.’ In de voorstelling zijn op de fiets naast Rietveld de jonge acteur Rob Smorenberg en technicus Manuel Boutreur te zien. Ze reizen van theater naar theater met de fiets, inclusief het decor en de techniek. ‘We maken een hele tour van Gent naar Mechelen en van Tilburg naar Amsterdam, en vanaf daar nog een paar mooie lussen door de Lage Landen. Tegelijkertijd maken we een documentaire over ons onderzoek naar ‘ascese’ en onze fietstocht langs de theaters, die mede door het Idfa wordt gepresenteerd. We maken natuurlijk een klimaatneutrale voorstelling, dus kom op de fiets naar het theater en trek een warme jas aan.’ 19 t/m 25 november Frascati

18-09-20 09:30

film s

‘Dit verhaal draag ik al vijftien jaar bij me’ Regisseur Eché Janga (42) baseerde Buladó, de openingsfilm van het NFF, op een oude slavensage die in zijn familie werd doorgegeven. ‘Het is voor mij geen activistische film.’ tekst Bregtje Schudel foto Gregg Telussa

maar ik was overdonderd door zijn bevlogenheid en zijn talent.’ Het verhaal van je oom is van generatie op generatie doorgegeven. Is jouw film een voorzetting van die traditie? ‘Ik hoop het! De Antilliaanse cultuur is echt een vertelcultuur, maar de generatie van nu is er steeds minder mee bezig. Ik vind het belangrijk om het levend te houden. Het is ook Nederlandse geschiedenis. Ik hoop dat Nederlanders die Curaçao zien als een soort Zandvoort in de Tropen, ook zien dat er een veel rijkere cultuur en geschiedenis achter zit.’

et Buladó vertelt de Nederlands-Antilliaanse regisseur Eché Janga het magisch-realistische verhaal van de elfjarige Kenza op Curaçao, die moet kiezen tussen de weg van haar spirituele opa, of die van haar rationele vader. Zijn film is de openingsfilm van het Nederlands Film Festival op (25 september t/m 3 oktober).

film Buladó Regie Eché Janga Vanaf 1 oktober in de bioscoop

Waarom wilde je nu dit verhaal vertellen? ‘Dit verhaal draag ik al vijftien jaar bij me. De basis was een korte overlevering van mijn oom, een verbastering van een oude slavensage over gevluchte tot slaaf

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 23

gemaakten op Curaçao, die vrijwillig van een rots afsprongen om terug te kunnen vliegen naar Afrika. Ik vond het een prachtig gegeven, maar wilde het pas verfilmen als ik echt recht kon doen aan het verhaal.’ Everon Jackson Hooi (GTST) speelt de rol van Kenza’s vader. Hoe kwam je bij hem terecht? ‘Ik was op zoek naar iemand die het Papiamentu goed beheerst én kan acteren. Everon is geboren en getogen op Curaçao, daar ligt zijn ziel. Heel eerlijk: hij stond niet meteen bovenaan de lijst omdat ik hem toch vooral kende als soapacteur,

Vertoont Buladó wat dat betreft ook overeenkomsten met de Black Lives Matterbeweging, die op zijn eigen manier wereldwijd aandacht vraagt voor een onderbelichte gemeenschap? ‘Black Lives Matter is voor mij niets nieuws. Mijn vader kwam in de jaren zeventig als een van de eerste Antilianen van Curaçao naar Nederland om te studeren en heeft hier veel racisme ondervonden, zeker toen hij met een blanke vrouw trouwde. Het is fijn dat het onderwerp nu veel aandacht krijgt, maar Buladó is voor mij geen activistische film. Het is een verhaal van de Antillen, maar ook een universele vertelling over de vrijheid je eigen weg te volgen.’

18-09-20 09:30

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

r

Crisisdenken

Dit voorjaar stond Camus’ De pest (1947) opeens hoog in de bestsellerlijsten, met dank aan Covid-19. Nu is er Orkaters Alles komt goed, de ‘onvermijdelijke theaterbewerking’ van de roman, onder regie van Belle van Heerikhuizen.

STEEF FLEUR

ANOUK VAN KALMTHOUT

tekst Margriet Prinssen

theater Alles komt goed 30 okt t/m 1 nov en 28 nov ITA en De Meervaart

ok Geert Lageveen en Leopold Witte herlazen het verhaal van Albert Camus, over een stad die wordt verzwolgen door een vreselijke ziekte. De acteurs en theatermakers, onder meer bekend van 237 redenen voor seks en 237 redenen om door te gaan, besloten er bij Orkater een voorstelling over te maken. De kernvraag: wat verandert er eigenlijk als de hele wereld op zijn kop staat? Voor de regie vroegen ze Belle van Heerikhuizen, die vorig jaar nog een Zilveren Krekel won voor haar verpletterende zelfdodingsdrama Sweet sixteen. ‘A l een paar jaar’, vertelt Belle, ‘speelden Geert en Leopold met het idee om een voorstelling te maken over de vraag of de mens nou eigenlijk deugt of niet. En of we in crisissituaties meer zijn geneigd tot coöperatie en empathie of tot agressie en egoïsme. Anders geformuleerd: is de mens meer een bonobo of een chimpansee? In het tijdperk van corona belandden ze als vanzelf bij Camus’ De pest.’ DOOD GAAN WE TOCH Lageveen en Witte maakten een bewerking van het boek waarin de

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 24

verhaallijn overeind is gebleven, net als de belangrijkste personages. Centraal staat Rieux, de moedige arts die tegen beter weten in steeds maar doorgaat, en ook de rol van verteller heeft. Maar voor Van Heerikhuizen gaat De pest vooral over omgaan met de dood: ‘De enige zekerheid die wij mensen hebben, is dat we doodgaan. Je kunt dat zinloos en tragisch vinden en ja, dat is het ook, maar tegelijkertijd werkt het bevrijdend. Ik kan ontroerd raken van het beeld van de mestkever die steeds maar probeert een bolletje de heuvel op te rollen. Om juist vanuit het besef van de absurditeit der dingen te kiezen voor hartstochtelijk en intens leven: dat spreekt me heel erg aan.’ KLINKT BEKEND Alles komt goed is een collageachtige muziektheatervoorstelling geworden, waarin de acteurs ook muziek maken en de musici acteren. Hoe te handelen in een situatie waarbij het leven op het spel staat, daar gaat de voorstelling over. De overeenkomsten met de coronacrisis zijn verbluffend, net als de reacties: ontkenning, woede, verbijstering, paniek, berusting.

Het is ook voor de hele cast weer de eerste grootschalige voorstelling na de gedwongen pauze. Voor Van Heerikhuizen zelf was de lockdown-periode zowel een vloek als een zegen: ‘Het had ook iets magisch, het gegeven dat alles tot stilstand was gekomen – uiteraard wel vanuit de luxepositie dat ik niet persoonlijk ben getroffen.’ LICHTHEID In Alles komt goed wordt dat rennen letterlijk verbeeld doordat de muzikanten op loopbanden staan, of eigenlijk lopen. De muziek (van Erik van der Horst en Radek Fedyk) is geïnspireerd door wereldmuziek en jazz, maar ook door de danse macabre en requiems: ‘We werken echt als collectief, de instrumenten binnen handbereik. Iedereen speelt, zingt én musiceert.’ Een treurspel wordt het overigens zeker niet: Van Heerikhuizen houdt ervan om donkere onderwerpen met lichtheid en humor te benaderen. ‘Ik hoop dat het een louterende ervaring wordt.’ Of zoals de hoofdpersoon van het boek, tot genoegen van de regisseur, in het slot concludeert: ‘Er valt in de mens meer te bewonderen dan te verachten.’

18-09-20 09:30

e-e

ING * L

STE AFL E

TE AFL

IN DE STAD

mn

ING * L A

AFLEVERING 10:

HOE ANNE-MARIEKE OP STRAATKATTENTOER GING

Zijn angstige ogen deden me misschien denken aan mijn lieve getraumatiseerde grootouders

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 25

e kat was weggelopen en ik kwam in een wondere wereld terecht. Op buurtapp Nextdoor kwam ik in contact met ene Maria die op de Oostelijke Eilanden de straatkatten voert. Een nieuwe kop herken ik meteen, stuurde ze me in een persoonlijk bericht. En ze beloofde me uit te kijken naar mijn zoekgeraakte diepschuchtere huiskat Alie. Ik mocht ook een keer met haar mee op haar straatkattentoer. En dat liet ik me geen twee keer zeggen. En dus gingen we een keer ’s morgens vroeg, eigenlijk ’s nachts nog, de straat op met een tas kattenvoer. Ik had verschillende plekken bedacht waar ik zelf zou gaan zitten als ik een verdwaalde kat was. En daar liep ik nu naartoe met Maria, die zelf wat katachtig was, en die onderweg blikjes kattenvoer leegschraapte en gooide naar kattenzwervers in de buurt. We liepen het Funenpark door, dat gekke woonparkje achter de Czaar Peterstraat, waar geen verkeer komt. Daarna het bouwterrein op Oostenburg (vol enthousiast zwaaiende bouwvakkers die ’s ochtends natuurlijk in alle vroegte beginnen). Daarna langs het Markerhuisje op Wittenburg (waar geen katten, maar wel daklozen lagen te slapen op de traptreden aan het water). En daarna richting de Dijksgracht, wat me ook een paradijs leek voor een verdwaalde kat. Hoe ver van huis gaat een kat eigenlijk, vroeg ik me hardop af. Volgens Maria soms de hele stad door als ze goed in paniek zijn. En dus wandelden we door. Want dat Alie in paniek zou zijn, stond vast voor mij. Ik heb zelden een schrikachtigere kat gezien. Hij woont al meer dan tien jaar bij mij, maar schrikt nog steeds weleens als ik thuiskom van werk. Al was dat ook direct waar ik voor viel ooit. Zijn angstige ogen deden me misschien denken aan mijn lieve getraumatiseerde grootouders, van wie ik zielsveel Anne-Marieke Samson hield. De strooptocht met Maria eindigde zonder enig (38) is geboren en getoresultaat, en teleurgesteld dropen we af naar huis, waar gen in Amsterdam. ik een briefje onder de deur vond. Van mijn lieve buurZe schreef de romans vrouw Steffie. ‘Ben je je kat nog kwijt? Beneden bij de Klootzakjes en De val van Jakob Duikelman. ingang met de gele deur schijnt er eentje verstopt te Ze woont op de Oostelijzitten achter de plantenbak met de muntenplant.’ ke Eilanden en werkt bij Ik was er alleen al die nacht vier keer langs gelopen. het Nationaal Archief. Maar hij zat er. Alie was terecht.

18-09-20 09:30

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

w

Boom Chicago-oprichter Andrew Moskos:

‘Ik heb humor nodig om

mijn frustraties los te laten’ Zo’n dertig jaar geleden bracht de geboren Amerikaan Andrew Moskos (52) improvisatie-comedy naar Amsterdam. In aanloop naar de verkiezingen in de VS brengt ‘zijn’ Boom Chicago een reeks shows onder de noemer Lock Him Up. ‘Als je niet om Trump kan lachen, dan is het toch alleen maar om te huilen?’ tekst Karin Thybaut

‘Nederlands publiek is als een zakenman die een dominatrix bezoekt: hij wil gespankt worden’

ls Andrew Moskos ‘wij’ zegt, weet je nooit precies wat hij bedoelt: wij Amerikanen? Wij Nederlanders of Amsterdammers? Wij van Boom Chicago? Het typeert hem, want de geboren Amerikaan woont al jaren in Nederland, voelt zich vooral Amsterdammer én Boom Chicago-huisvader, en vindt dat we er allemaal bij horen. Ja hoor, óók de toeristen. ‘Todays drug tourists are tomorrows business men’, zegt hij. ‘Ik ben het levende voorbeeld.’ Rasoptimist Moskos besloot in 1993, door een ingeving in een Amsterdamse coffeeshop, om improvisatie-comedy hier op de kaart te zetten. Fast forward naar 2020 brengt hij met Boom Chicago elk jaar nieuwe improv-shows – waarbij er geen script is en de comedians ter plekke op elkaar reageren, denk De Lama’s – op zijn eigen podium, Engelstalig maar gericht op een Nederlands publiek. We spreken af bij het Boom Chicago-theater aan de Rozengracht, ooit een bioscoop. Het is er gezellig: we botsen tegen Moskos’ vrouw en Boom-Chicago-CEO Saskia Maas op, medewerkers lopen af en aan en de onverstoorbare kantoorkat overziet alles vanaf een zeer onhandige plek midden in de ruimte. We vinden een rustige plek in de lobby, maar ook hier stromen hordes mensen langs, van schoonmakers tot groepjes hip uitziende meisjes (‘Geen idee wat zij hier doen, toch eens navragen straks’). Met zijn wat buitenaardse – zijn woorden – uiterlijk en een tomeloze energie, is een gesprek met Moskos vooral een samenloop van zijwegen en anekdotes. Een comedian in hart en nieren. Was je altijd al een grappenmaker? ‘Dat was ik zeker! Mijn beste vriend en zakenpartner Pep Rosenfeld en ik waren de clowns van de klas. Op onze high school deden we mee aan een zelfgeproduceerde show die best grappig was. Dat was het allereerste echt grote publiek dat ik aan het lachen kreeg. En als je dat gevoel eenmaal ervaren hebt...’

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 26

Je staat nog steeds zelf op het toneel. Wat maakt comedy zo leuk? ‘Ik ben gefascineerd door gedrag en de maatschappij. Dat heb ik van huis uit meegekregen. Mijn vader was sociologieprofessor, ik heb het ook ooit gestudeerd. Altijd kritisch kijken naar de mens en zijn gewoontes. Laat dat nou ook de kern van goede comedy zijn.’ Jullie nieuwste show heet Sitcom. Wat is er zo interessant aan sitcoms? ‘Ik kijk zelf geen oude shows terug, ik kijk tv van nu, dat is véél beter. Maar de sitcoms van toen, Friends, Seinfeld, The Fresh Prince of Bel Air, zijn nog steeds razend populair, dat is toch boeiend? Jongeren kijken massaal naar die oude shows. Zij vinden het net zo leuk als ik, dertig jaar geleden. En zij hebben nog meer keuze ook! Waarom hebben we Seinfeld nodig, waarom Friends?’ Nou, waarom? ‘Omdat alles wat in sitcoms gebeurt heel vertrouwd voelt. Herkenbaarheid is wat mensen laat lachen: we vinden iets grappig als we onszelf in de situatie herkennen. Van de jolige vaders en de bij elkaar geraapte vriendengroepen tot de obstakels waarover de karakters elke aﬂevering weer struikelen; heel herkenbaar. En ook fijn: kleine problemen, absurd uitvergroot, worden in zo’n twintig minuten opgelost. Alles komt goed. Heerlijk, toch? Zeker in tijden van corona.’ Hier begrijpt vrijwel iedereen de grappen in Friends. Is Nederlandse humor dan niet anders dan Amerikaanse? ‘Gevoel voor humor is universeel. Maar er zijn zeker verschillen. Doemdenken bijvoorbeeld is extra Nederlands. Jullie zijn niet in staat de toekomst in te schatten, of in elk geval niet rooskleurig. Neem de Noord/ Zuidlijn, daar was iedereen tegen! Maar nu is heel Amsterdam om. En toen de coffee-to-go kwam, werd

18-09-20 09:30

BOOM CHIGAGO In een Amsterdamse coffeeshop, op vakantie in Nederland begin jaren negentig, bedachten Andrew Moskos en Pep Rosenfeld het concept van Boom Chicago. Samen met Saskia Maas startten ze in 1993 zonder subsidie hun improvisatietheater in Amsterdam. Bijna dertig later is Boom Chicago uitgegroeid tot een gerenommeerd comedy-instituut, met een eigen theater, een Academy en een event business. Behalve de uitgebreide standaardprogrammering met stand-up nights en Sunday Night Live, maakt het gezelschap elk jaar een aantal shows die aansluit op de actualiteit.

â&#x20AC;&#x2DC;Ik dacht dat Trump een geestig hoofdstukje in de Amerikaanse geschiedenis zou zijnâ&#x20AC;&#x2122;

> 03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 27

18-09-20 09:30

krant KRANT

Het gesprek kan nog steeds worden gevoerd en niemand wordt de mond gesnoerd. Maar je moet je grappen nu wel anders inkleden. Je kunt niet zomaar een grove grap maken zonder iets te zeggen over waaróm je hem maakt. Context is alles.’

ANDREW MOSKOS • Werd geboren op 10 september 1968 en groeide op in Evanston, een voorstad van Chicago. • Studeerde sociologie aan de Northwestern University in Chicago. • Raakte geïntrigeerd door comedy na een show van een vriend en ging toen zelf lessen volgen. ‘Als ik in Chicago was gebleven, had ik een carrière als improv-comedian gehad.’ • Begon met Boom Chicago in 1993 in het achterhuis van een salsabar in de Korte Leidsedwarsstraat, verhuisde naar de plek waar nu de Sugar Factory zit en kwam daarna op een hoek van het Leidseplein terecht. Inmiddels zit Boom Chicago op de Rozengracht. • Host internationale conferenties en treedt er tevens op. Heeft in de afgelopen 25 jaar voor veel grote Nederlandse bedrijven gewerkt en meegeschreven aan strategieën, missies en visies. • Coachte Mark Rutte en schreef zijn Correspondent’s Dinner-speech in 2016. • Heeft nog nooit een TED-talk gegeven, in tegenstelling tot Boom Chicago-partners Pep Rosenfeld en Saskia Maas • Woont met zijn vrouw en kinderen in het Spiegelkwartier.

Hoe belangrijk is humor voor jou? ‘Laughter is the cure. Ik ben een politiekjunkie – ik ben een groot deel van de dag bezig met het nieuws en uitzoeken wat waar is. Wat een tijd en frustratie zou het me schelen als ik me niet druk zou maken om politiek! Ik heb humor nodig om dat allemaal los te kunnen laten. Want als je niet IMPROV? om Trump kan lachen, dan is het toch alleen In comedy bestaan verschillende genres, maar om te huilen?’ die allemaal hun eigen kenmerken heb-

ben. Cabaret is de comedy van het ‘serieuze’ theater, waarbij een cabaretier langzame liedjes en scherpe humor in een duidelijk verhaallijn giet. Stand-up comedy kennen we van de grappen die elkaar snel opvolgen. Het is, net als cabaret, een onemanshow, terwijl improv (ofwel improvisatie-comedy) een teamsport is. Meerdere comedians vertellen bij improv met elkaar een verhaal, zonder script. Waren vroeger de verschillen heel duidelijk, tegenwoordig vervagen de scheidslijnen. Stand-up voelt als snappy cabaret, cabaretiers zijn steeds grappiger, ook stand-uppers gebruiken meer serieuze verhaallijnen en alles wordt sneller.

dat maar als moeilijk gezien – ‘Zo Amerikaans.’ Kijk nu eens! Daar kun je goede grappen over maken. En het leuke aan Nederlanders is dat ze niet te beledigen zijn. Jullie houden wel van kritiek. Nederlands publiek is als een zakenman die een dominatrix bezoekt: hij wil gespankt worden.’

Hoe zijn jullie de afgelopen coronatijd doorgekomen? ‘Op z’n improvs! Een improvisatie-comedian is continu bezig spontaan te reageren op nieuwe situaties. Improv is gebaseerd op de filosofie van ‘Yes, and…’ Als een comedian op het podium zegt: ‘Het gaat niet goed met onze zoon,’ dan moet zijn tegenspeler erop doorgaan: ‘Ja, en… ik heb hem laatst betrapt op wiet roken.’ Dan zeggen: ‘Welke zoon?’ is geen optie. We hébben een zoon. Elke volgende stelling is de nieuwe waarheid en daar borduur je op voort. In de afgelopen crisistijd konden we die houding goed gebruiken. In april kwamen we met een online show van drie avonden. In oktober gaan we door met een livestream via YouTube.’

‘Internationale komieken die naar Nederland komen, blijven vaak hangen in fiets-en-wietgrappen’

Wie vind je echt grappig? ‘A rjen Lubach. Zonder twijfel. Omdat hij zo boven op de tijd zit, maar vooral omdat hij de actuele discussie léidt. Kijk naar die Rumag-kwestie (Arjen Lubach nam dit jongerenplatform op de hak omdat het een coronakledinglijn verkocht over de rug van het Rode Kruis, red.). Dat kwam pas op de agenda toen Lubach het erop zette. Actualiteit maakt een comedian zo veel beter. Internationale komieken die naar Nederland komen, blijven vaak hangen in ‘fiets en wiet’-grappen. Dat vinden Nederlanders helemaal niet grappig, want: oud nieuws.’ De maatschappij wordt gevoeliger, gaat dat ten koste van de humor? ‘Het is hier in ieder geval stukken beter dan in de VS!

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 28

w

KUNST & VERMAAK

Tijdens een korte tour door het Boom Chicago-theater laat Moskos de wall of fame zien in het kantoor achter de zaal: ingelijst is de brief van de gemeente, die hem 27 jaar geleden ten zeerste afraadde een comedytheater in Amsterdam op te zetten. Ernaast hangt een foto met de Obama’s (‘Wat doe je met je armen hè, als je naast Barack Obama staat. Sla je die dan om hem heen?’) en eentje met Bill Clinton. Moskos heeft een zwak voor politiek. Hij schreef de speech van Mark Rutte voor het Nederlandse Correspondent’s Dinner in 2016 en de Amerikaanse politiek is al jaren aanleiding voor een reeks shows in Boom Chicago. Ook dit najaar is er een programma in aanloop naar de verkiezingen in de VS, Lock Him Up, met als grande finale de Election Night op 3 november.

Vier jaar geleden kwamen jullie met Trump up the Volume, dit jaar is Trump alwéér hoofdpersoon in de verkiezingenshow. ‘Erg hè? Ik dacht dat Trump een geestig hoofdstukje in de Amerikaanse geschiedenis zou zijn, die zou eindigen zodra Hillary Clinton president werd. En toen won hij, deze gestoorde buffoon. De uitslagen zonden we live uit in het theater en ergens gedurende die avond groeide de angst: wat als Trump daadwerkelijk gaat winnen? Ik stond zelf achter de bar, omdat het na een uur of drie ’s nachts nooit zo druk meer is. Maar de wodka ging op, de gin, toen de tequila. Het was de beste nacht die de bar ooit gekend heeft, helaas.’ Maak je je zorgen? ‘Ik ben nog steeds voorzichtig optimistisch dat het goed kan komen, maar ik maak me wel een beetje zorgen, ja. Ik kan nog steeds niet bevatten wat er de afgelopen vier jaar gebeurd is in Amerika, laat staan wat er de komende vier gaat gebeuren. Wordt er hongergeleden, gaan mensen vechten om eten? Gaat de persvrijheid eraan?’ Hoe houd je als democraat zo’n politieke show nog netjes? ‘Vóór Trump was ik altijd heel trots dat de verkiezingenshow ook door republikeinen bekeken werd. Geen probleem. We vonden de sympathieke kant van George Bush, de menselijkheid in Mitt Romney. Links stond tegenover rechts, maar altijd op een respectvolle agree to disagree-manier. Maar nu… Nu is de politiek supervillain stuff in James Bond-stijl, een bizarre cartoon vol plotwendingen.’

18-09-20 09:30

cultuurmakers Heeft Trump gevoel voor humor? ‘Nee. Absoluut niet. Ik heb hem nog nooit een grap horen maken. Trump is een eersteklas bullebak, en bullebakken krijgen altijd wel wat lachers op hun hand. Maar ze zijn niet grappig.’ Waarom vinden we hier de Amerikaanse politiek toch zo interessant? ‘Nederlanders zijn enorm empathisch en betrokken, en Amsterdammers nog het meest. Zelfs een regionale krant als Het Parool bespreekt de internationale politiek. Dat hier als eerste gedemonstreerd werd voor de Black Lives Matter-beweging, zegt veel. Dingen worden hier gesignaleerd en er wordt echt over nagedacht. Wat is er aan de hand in de wereld? Speelt dat hier ook? Moeten we daar iets mee? De Amsterdamse mentaliteit ís de ‘Yes, and…’-mentaliteit.’ Voel je je Nederlander, Amsterdammer, Europeaan én Amerikaan? ‘I wear four hats proudly! Ook al heb ik geen Nederlands paspoort, ik voel me wel Nederlands. Als het van de ene op de andere dag vijftien graden kouder is, ga ik met m’n geklaag net zo snel van ‘Warm hè’ naar ‘Koud hè’, net als elke andere Hollander. Ik ben een tevreden Amerikaan – nou ja, totdat Trump ineens toch herkozen wordt – maar ik voel me ook Europeaan: Schengen, de euro, de EU-vlag, alle Europese hoofdsteden, heerlijk. En uiteindelijk ben ik een echte trotse Amsterdammer. Ik ben dol op onze beautiful small-big capital city én ik zou nooit in Almere kunnen wonen. Op en top Amsterdams dus.’ Je hebt je hart verloren. ‘Absoluut. Amsterdam is zo’n world class stad omdat er veel te doen is, te veel. Hoe fijn is het dat je niet overal bij kunt zijn? Ik zou me doodvervelen als ik op een plek zou wonen waar ik alles kon aftikken.’ Sinds je in Amsterdam bent komen wonen ben je ook een familieman geworden. ‘Mijn vrouw Saskia is CEO van Boom Chicago, dus we delen het werk, maar we hebben ook ons eigen leven. Na 27 jaar vinden we elkaar nog steeds leuk! We lachen en dansen veel – wij zijn dat veel te blije oude stel op een festival. En door een mooie mix van nature en nurture hebben we twee positieve, fatsoenlijke tieners op de wereld gezet die hun ouders nog tof vinden ook. Ik mag niet klagen.’ Wat is er veranderd in de dertig jaar dat je in deze stad woont? ‘Het is vooral een stuk rustiger en schoner geworden. Ja, echt!’ Is het echt alleen maar positief? ‘A msterdam heeft in die dertig jaar wel iets van z’n counter-culture youthful edge verloren. Ik hoor weleens dat we op weg zijn naar een homogene, rijkere cultuur, waardoor de rafelrandjes zullen verdwijnen. Maar zolang er hier jonge mensen zijn die de boel wat opstoken, gebeurt dat niet. Amsterdammers klagen vaak over de jonge toeristen, maar het zijn die toeristen en internationals die ervoor zorgen dat alle horeca, al die theaters en musea hier mogelijk zijn. Zij zijn er eerder bij dan de Amsterdammers zelf. Waarom denk je dat Roosendaal zo saai is? Omdat er geen toeristen zijn.’

03 UK KUNST EN VERMAAK NAJAAR 2020_SV2.indd 29

Sevilay Maria van Dorst (36) reist rond met het fotografieproject #MYOWNGENDER, een tentoonstelling waarin ze alle subtiliteiten van het genderspectrum laat zien aan de hand van verhalen van 35 modellen. Met een fototechniek uit 1851 portretteert zij hen op een kunstinstallatie van diepzwarte glazen platen. tekst Alice Boothby foto Laila Cohen

‘A

ls iemand mij anderhalf jaar geleden had gevraagd: ga jij een installatie maken die multidisciplinair is met video, geschreven tekst, audio, fotografie, een boek, podcast en educatief programma, dan had ik gezegd: ben je gek geworden? We zijn nu anderhalf jaar verder en #MYOWNGENDER is zo’n installatie. Daar groei je langzaam in, ook omdat ik merkte dat het nodig was. Over het onderwerp ‘gender’ is te weinig bekend bij het grote publiek. In mijn werk heb ik geprobeerd de geportretteerden naar voren te laten komen met hun verhalen, daarmee wil ik laten zien dat er meer is dan de persoon die je ziet. Ik maak gebruik van collodion wetplait-fotografie. Zonder ﬂits, met een lange sluitertijd van vijftien seconden. Ik vroeg soms het uiterste van de personen die ik fotografeerde: soms moesten ze heel lang stilzitten. Door de wetplait-techniek schittert het zilver op de glazen plaat en lijkt een foto bijna driedimensionaal. Je hebt het gevoel dat je het bijna kunt aanraken, kunt voelen. Dat kun je op geen enkele manier nabootsen, zo mooi is het. Per locatie staat de installatie weer anders opgesteld. Daarmee kies ik voor een arbeidsintensief proces, maar dat maakt het juist interessant.’ #MYOWNGENDER is van 14 januari t/m 9 februari te zien in tentoonstellingsruimte het Meterhuisje op het Westergasterrein. Meer weten over Sevilay Maria van Dorst? Volg het podcastkanaal Uit in Amsterdam en luister Cultuurmakers in je favoriete podcast-app.

18-09-20 09:30

Najaar in Het Concertgebouw Veilig en vertrouwd op 1,5 M Beperkt aantal plaatsen

ROMEO EN JULIA Kaa

VAN WILLIAM SHAKESPEARE

r te

€ 38 n

in de tuinen De Falla Nachten van Spanje

REGIE MICHIEL VAN ERP

za 3 | zo 4 okt

Chopin Pianoconcert 2

Een zinderende ode aan de jeugd

za 10 | ma 12 za 10 | ma 12oktober okt

Martinů Celloconcert 1

zo 1 | ma 2 nov

Brahms Symfonie 1 Feestconcert

za 14 | zo 15 | ma 16 nov

14 28 NOV ITA.NL

za 19 | ma 21 dec

Voor het volledige programma, 1,5 M -maatregelen en tickets

orkest.nl

Eye Filmmuseum

service & info Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is, en waarmee je rekening moet houden. Kun je niet wachten, maar heb je nog geen kaartje? Dan zijn er nog steeds online optredens, museumtours en meer waar je thuis van kunt genieten. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail. iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl

TREMBLING LANDSCAPES Between Reality and Fiction

Eleven Artists from The Middle East Ali Cherri, The Disquiet, 2011

HERONTDEK DE STAD

e nfo r a op teda m .nl

19 September 2020 – Exhibition 3 January 2021 Films, talks & events

TREMBLING LANDSCAPES 04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 30

18-09-20 11:28

krant KRANT

aar/nter 2020 32 35 36 38 38

WJOSVZ: JE BENT WAT JE KOOPT 10X AFGELAST OF NIET? UIT ETEN TREND: NAIL ART EN ZO: DE LEUKSTE NIEUWE WINKELS VAN DE STAD

MAKING SPACE ‘IK WIL HET PUBLIEK LATEN ZIEN DAT HET MOGELIJK IS OM ETHISCHE ONTWERPEN TE MAKEN MET EEN NADRUK OP EENVOUD.‘ Aldus Juliana Garcia Bello, winnaar van de Redress Design Award 2020 – de grootste duurzame modeontwerpwedstrijd ter wereld. Haar collectie, en die van de andere finalisten, is vanaf december te zien in de Fashion For Good Experience op het Rokin. 17 december t/m 17 januari fashionforgood.com

Wat hebben populaire Amsterdamse horecazaken als Bar Bukowski, Karavaan (zie foto), Waterkant, Bonnie, Bar Botanique en de Kanarie Club gemeen? De interieurs komen allemaal uit de koker van ontwerpbureau Studio Modijefsky. Het Amsterdamse bureau komt nu met een smaakvol fotoboek waarin de afgelopen tien jaar aan interieurontwerp is vastgelegd. Making Space is ‘een visuele vertelling over het creëren van een ruimtelijke ervaring’, aldus de makers zelf. Via kleurrijke foto’s, analoog geschoten door Maeve Stam, neemt dit ultieme koffietafelboek je mee naar al die welbekende restaurants, tentjes en cafés. studiomodijefsky.nl

THE GREANERY De Gashouder is sinds het begin van de coronacrisis al druk in de weer met initiatieven die het gebouw openhouden voor publiek. Na de Rond de tafel-sessies, waarbij sterrenchefs de Westergasfabriek tot een tijdelijk restaurant omtoverden, is het nu de beurt aan rondreizend restaurant The Greanery. Het duurzame ‘restaurant van de toekomst’ werkt met louter lokale producten uit Amsterdam en omstreken, zonder afval en doet dat met in de hoofdstad opgewekte groene energie. Supergroen dus, maar behalve dat is het ook gewoon een unieke ervaring: een vier- of vijfgangendiner in een paradijselijke groene oase, compleet met livemuziek. t/m 17 oktober (don, vrij en za) De Gashouder

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 31

18-09-20 11:28

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

beu  te boo sc a en

JE BENT WAT JE KOOP

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 32

18-09-20 11:28

OPT Als er dan toch iets goeds uit de lockdown is voortgekomen, is het dat we thuis beter zijn gaan eten. Minder standaard boodschappen bij de supermarktketens, maar juist meer mooie producten, vaak lokaal geproduceerd. ‘We hebben keihard gasgegeven.’ tekst Famke en Floor van Praag

LEKKER & LOKAAL

ingen we vroeger na het werk nog even langs de supermarkt of take-away, sinds we veel thuis zitten is de interesse in boodschappen van betere kwaliteit enorm toegenomen. Omzetcijfers van speciaalzaken als slagers, bakkers en delicatessenwinkels gaan door het dak. Dat merkt ook Marike van der Werff, eigenaresse van kaasgroothandel Abraham Kef, met drie winkels in de stad. ‘A lleen al bij de winkel in de Czaar Peterstraat, ons kleinste winkeltje, was er in de zomer een verdubbeling van de omzet ten opzichte van het jaar ervoor!’ En dat was ná de piek van de lockdown. Toen de restaurants dicht waren afgelopen voorjaar, pakten bestaande klanten thuis wat vaker uit met mooie kaasplanken en kwamen veel thuiswerkers tijdens een wandeling aanwaaien. Van der Werff heeft er veel nieuwe klanten aan overgehouden: ‘Mensen die voorheen onze kazen in restaurants aten en die er nu nog voor omﬁetsen.’ Ze willen meer weten over de herkomst van de kaas en hoe deze geproduceerd is. ‘Corona heeft het bewust worden van wat en waar je koopt echt een soort duw gegeven’, zegt Van der Werff.

BUITENGEWONE VARKENS

DUURDERE FLES Wijnwinkel Sprezzatura, aan de overkant van Kef in de Czaar Peterstraat, ziet ook dat de

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 33

interesse voor bijzondere, veelal kleinschalig geproduceerde kwaliteitsproducten is toegenomen. De winkel en importeur haalde normaal gesproken zo’n 90 procent van zijn omzet uit de levering aan restaurants, maar op dit moment nemen particulieren 30 procent op zich. Dat begon tijdens de lockdown, vertelt eigenaar Mattijs Koornneef: ‘Mensen die eerder vaak uit eten gingen en een mooie ﬂes wijn bestelden, hadden die kosten opeens niet meer, dus mochten ze een duurdere ﬂes drinken van zichzelf. Ze gingen op zoek naar de kwaliteitswijnen van restaurants, en die vinden ze niet bij de grote wijnwinkelketens of de supermarkt.’ Tijdens de lockdown stonden er rijen voor de deur van het kleine zaakje. Nu is het allemaal wat genormaliseerd; mensen zijn wat meer tot zichzelf gekomen, volgens Koornneef: ‘Laten we zeggen dat ze zich niet meer in slaap hoeven te drinken. Maar er zijn gelukkig nog wel liefhebbers gebleven.’ UIT DE BOX Iemand die een belangrijke bijdrage aan de hernieuwde aandacht voor lokale winkels en producenten heeft geleverd is Samuel Levie, mede-eigenaar van worstenmakerij Brandt & Levie en campagnebureau Food Cabinet. Hij startte de website en campagne Support Your

‘CORONA HEEFT HET BEWUST WORDEN VAN WAT EN WAAR JE KOOPT ECHT EEN DUW GEGEVEN’

18-09-20 11:29

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

xxxxxx

‘ INEENS BESEFTE IK DAT IK ALS HORECALEVERANCIER OOK EEN GROOT PROBLEEM HAD’ NIEUWE ZAKEN Voor corona kwam de buurtspeciaalzaak in de verdrukking door supermarkten en Nutellawinkels. Toch lijkt het tij zich nu misschien te keren. Er zijn zelfs ondernemers die de stap hebben gewaagd om in deze onzekere tijden een nieuwe winkel met kwaliteitseten te openen. Bijvoorbeeld de duurzame delicatessenwinkel Klein The Grocer op de Haarlemmerdijk. In deze kleurige kruidenier geen standaard spullen, maar speciaal gecureerde plantbased producten zonder kunstmatige toevoegingen en van kleinschalige makers. Bijvoorbeeld zeewier-‘bacon’ en jackfruitcurry, maar ook gefermenteerde frisdranken, Zweedse kaneelbroodjes en biologische olijfolie van eeuwenoude familiebedrijfjes. En het Russische Vkusvill opende de eerste winkel buiten het eigen land in De Pijp. Hun belofte: gezonde producten van lokale, duurzame boeren voor een goede prijs. En zelfs restaurants openden winkels, zoals de Buffetwinkel van Buffet van Odette in de Weteringstraat. Elke vrijdag en zaterdag verkopen ze daar fantastische spullen van hun eigen leveranciers, bijvoorbeeld brood van Levain et le vin en Hartog, vin nature van Vleck en spartelverse vis van Woordvis uit Urk. kleinthegrocer.co vkus.nl buffet-amsterdam.nl

Locals om voor leveranciers die normaal gesproken aan de horeca leveren een nieuw afzetkanaal te generen. Levie: ‘Toen Rutte in maart aankondigde dat de horeca ging sluiten, was mijn eerste gedachte: wat vreselijk voor al mijn goede vrienden met restaurants. Maar een kwartier later besefte ik dat ik als horecaleverancier ook een groot probleem had.’ Met onder andere bakkerij MAMA, zuivelbedrijf MOMA en Brandt & Levie werd wekelijks een Amsterdamse Support Your Locals Box samengesteld vol lekkere producten, om online te bestellen. De boxen gingen als warme broodjes. Mensen wilden graag steunen, maar tegelijkertijd ook mooie nieuwe producten uit de buurt ontdekken. Zoals duurzaam vlees en bijzondere groenten van boerderij Lindenhoff in het nabije Baambrugge. Deze horecaleverancier zat door de lockdown ook meteen met grote voorraden en deed mee met Support Your Locals. Lindenhoff had weliswaar al tien jaar een consumententak met winkel en webshop,

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 34

maar die werd door de horecasluiting ineens het allerbelangrijkste. ‘We hebben keihard gasgegeven’, vertelt mede-eigenaar Berend te Voortwis. ‘Met speciale horeca-aanbiedingen en verruimde openingstijden van onze winkel, en we hebben de marketingmachine volop aangezet.’ Het werkte: steeds meer mensen gingen online op zoek naar lekkere producten en ontdekten de webwinkel met kwaliteitsboodschappen. ‘In de piektijd hadden we wel twintig keer meer bestellingen dan normaal, en de cijfers zijn nog steeds heel goed.’ Te Voortwis denkt dat mensen steeds vaker voor kwaliteit kiezen en daarnaast meer zijn gaan nadenken over gezondheid. ‘Er is bewustwording. Mensen hebben nu weer geld over voor goede spullen: vlees waar geen rommel in zit, rauwmelkse kazen, groenten uit de volle grond. Gezondheid is echt een thema geworden.’ Online boodschappen doen is here to stay. Waar we voorheen onze kar vulden in de supermarkt, doen we nu veilig vanaf onze

thuiswerkplek de weekboodschappen. En dat gebeurt echt niet alleen bij de grote supermarktketens of Picnic. Ook lokale winkels als Kef en Sprezzatura krijgen online steeds meer bestellingen. En nu de fase van het ‘nieuwe normaal’ is aangebroken, is van de Support Your Locals-website een platform gemaakt waar je producten kunt kopen van zorgvuldig gecureerde lokale winkels. Levie: ‘Want als je zelf bij een goede bakker, slager en groenteman boodschappen wilt doen, heb je er bijna een dagtaak aan.’ CRISISKOKEN Tegenover al dat vrij luxe lekkers staan ook meer betaalbare initiatieven om toch goed te blijven eten. Amsterdam is economisch hard getroffen de laatste maanden en het zal voorlopig ook niet veel beter worden, maar we willen er wel voor zorgen dat het niet ook nog een culinaire crisis wordt. In het kookboekje Crisiskoken van culinair journalist Mara Grimm geven bekende chef-koks hun meest

18-09-20 11:29

10X DIT GAAT ER (NIET) DOOR

‘MENSEN HEBBEN NU WEER GELD OVER VOOR GOEDE SPULLEN‘

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 35

In oktober kun je gelukkig gewoon nog steeds genieten van cellomuziek tijdens het internationale cellofestival. Tien dagen in Muziekgebouw aan ’t IJ. Zie pag. 19 voor meer info. 22 t/m 31 oktober

AMSTERDAM ART WEEKEND Vier dagen lang hedendaagse, beeldende kunst, waarbij de focus ligt op het signaleren van jong talent: Amsterdam Art Weekend, normaal in november, keert in april terug naar de stad. verzet: 15 t/m 18 april 2021

AMSTERDAM LIGHT FESTIVAL Tijdens de donkere dagen verlicht Amsterdam Light Festival de grachten en straten met hypermoderne kunstinstallaties. Coronaproof uiteraard: met je smartphone in de hand voert theatermaker Lucas De Man je via video’s, foto’s en voiceberichten langs alle kunstwerken. 26 november t/m 17 januari

KERSTCIRCUS Het Wereldkerstcircus in Carré zou op 17 december van start gaan, maar is helaas geannuleerd. In plaats daarvan kunnen echte kerstsfeersnuivers hun hart ophalen bij de Notenkraker & Muizenkoning (9 december t/m 2 januari bij Het Nationale Ballet). afgelast

AMSTERDAM MARATHON CINEKID CELLO BIËNNALE

Het International Documentary Film Festival Amsterdam, oftewel Idfa, gaat dóór. De beste kwaliteitsdocu’s kijk je in vijftien bioscoopzalen én drie virtuele zalen. De online vertoningen gaan door tot en met 6 december. 18 t/m 29 november

ART WEEKEND

IDFA

Festival Cinekid, over film, televisie en nieuwe media, gaat door! Sterker: de nieuwe opzet maakt het mogelijk het ‘grootste festivalprogramma ooit’ te presenteren. Op diverse locaties in de stad zie je nieuwe jeugdfilms, short movies en de animatie-opener Calamity. Kun je niet gaan, dan is er Cinekid Thuis, een online plek met nieuwe films, workshops en games. 7-23 oktober

MUSEUMNACHT

Deze december meert de Sint aan op een andere manier dan normaal. De Stichting Sinterklaas in Amsterdam gaat uit van een kleinschalige (water) intocht met vrijwel geen publiek. Op tv kijken dus! 15 november

CINEKID FESTIVAL

CELLO BIËNNALE

SINTERKLAASINTOCHT

INTOCHT

De Amsterdamse marathon is niet de minste: met zijn snelle parcours en deelnemers uit zo’n tachtig landen staat het op de ranglijst van de beste marathons ter wereld. Helaas is de 45ste editie, die op 18 oktober zou plaatsvinden, geannuleerd. afgelast

IDFA

TCS AMSTERDAM MARATHON

vanaf 45 euro per tas deborreltas.nl

betaalbare thuisrecepten. Denk aan gegratineerde bloemkool van Merijn van Berlo van restaurant Choux, gehaktballen van Jonnie Boer en Provençaalse kikkererwtensalade van Robert Kranenborg. Van de opbrengst van het boekje gaat 2,50 euro naar de Voedselbank. En voor wie betaalbare boodschappen en maaltijden in huis wil halen en tegelijkertijd wil optreden tegen voedselverspilling is er Too good to go. Deze app verbindt consumenten met winkels, restaurants en hotels zodat overtollig voedsel alsnog tegen gereduceerde prijzen verkocht wordt. Heel veel Amsterdamse locaties doen mee, van Marqt, Stach en EkoPlaza tot de Pindakaaswinkel en Hartog’s Volkorenbakkerij – en de lijst met winkels blijft groeien.

Het is altijd een feestje, de nacht dat Amsterdamse musea hun deuren openen. Behalve dit jaar dan, want Museumnacht 2020 gaat niet door. Dankzij de coronamaatregelen zijn wel steeds meer musea online te bezoeken (van Museum Het Schip tot het Rijks), dus voel je vrij er thuis een mini-editie van te maken. afgelast

AMSTERDAM LIGHT FESTIVAL

In de tweewekelijkse Borreltas – ‘de enige tas voor borrelsnobs’ – zit een fantastische selectie spullen van speciaalzaken. De tas werd midden in de lockdown bedacht door culinair recensent Hiske Versprille om lokale winkels en producenten te steunen, en wordt inmiddels voortgezet door Deborah Schilperoort van wijnwinkel Au Paradis in de Jordaan. In de tas zit bijvoorbeeld de legendarische ossenworst van Slagerij de Wit, ingelegd zuur van Thull’s en Brood van Bakker Eef, maar ook bijzondere kaasjes van Kef, charcuterie van De Pasteibakkerij en natuurlijk exclusieve wijn van Au Paradis en Sprezzatura. Voor elke tas zoekt Schilperoort steeds bijzondere en exclusieve producten uit. ‘Zo hoef je zelf niet kriskras door de stad langs al die goede winkels.’

MUSEUMNACHT

‘s Werelds grootste dancefestival zet voor de 25ste (jubileum)editie vooral in op online. Geen massale feesten dus dit jaar, wel zitconcerten en optredens door de hele stad, van Paradiso tot Concertgebouw. 21 t/m 25 oktober

KERSTCIRCUS

DE BORRELTAS

ADE

A DE

Van Museumnacht tot Idfa: welke bekende evenementen gaan door en welke niet? Een overzicht.

FOTO’S: PHILIPP BENEDIKT (MUSEUMNACHT), GEORGE MAAS (INTOCHT), CLAUDIA CAMILLO (ALF)

18-09-20 11:29

krant KRANT

taans

ETEN & DRINKEN EN ZO

UIT ETEN

De leukste restaurants en eetwinkels die openden na de lockdown.

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl foto Michiel Weitkamp

EURO PIZZA eten service sfeer Gemiddelde menuprijs: €27

EURO PIZZA RESTAURANT

e coronacrisis kostte het nog geen jaar oude restaurant Europa in Zaandam de kop. Kunsthal Het Hem – waar Europa in huisde – werd gedwongen gesloten, het pontje vanaf het Centraal Station stak niet meer over en de vijf jonge eigenaren moesten iets anders verzinnen. Dat deden ze door tijdens de lockdown vernuftige diepvriespizza’s te verkopen vanuit een oude Volvo. Die gingen als een trein, dus werd er besloten een vaste plek te zoeken. Euro Pizza zit op het Gedempt Hamerkanaal, waar ook Skatecafé, Oedipus en ander leuks zit. De mannen hebben zelf geklust, en de witte designerstoeltjes en -krukken zijn meeverhuisd van de vorige locatie; voor de rest is de voormalige garage met daklichten fris en licht gehouden. Terwijl in Zaandam ambitieus gekookt werd en de gast een vast menu van acht gangen voorgeschoteld kreeg, is het hier heel lowbrow en kan en mag alles. We

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 36

kunnen gewoon per gerechtje bestellen en steeds even afwachten waar de smaakpapillen en maag behoefte aan hebben. Zo beginnen we met een lekker bordje van gemarineerde komkommer op een doperwtenpuree, waar we citroengras in terug proeven. Een ander knap groentegerechtje is de little gem met wei (lichtzure vloeistof die ontstaat bij het maken van kaas), pistache en zeekraal. Het is warm, friszuur en bevredigend. En dan spreken de scheermessen met lamsoor-biermayonaise ons opeens heel erg aan. Het Noordzeestrand ligt er vol mee, maar we komen scheermessen zelden tegen op menukaarten, en dat is echt jammer. Ze zijn lekker chewy en liggen in een heerlijk romig sausje waar we het goede zuurdesembrood doorheen halen. Ondertussen zien we tijdens de eerste shift gezinnen met kleine kinderen een pizza eten, en vult de zaak zich later met leuk uitziende dertigers. Sixties

soulmuziek erbij en het zit meteen goed met de sfeer hier. Het viertal (zuurdesem)pizza’s op de kaart is allesbehalve standaard: er is er een met aardappel, mosselen, snijbiet en zure room, en ook een met pittige worst, peperhoning, mascarpone en garnalenbroodkruim. De scheermessen liggen best zwaar op onze magen, dus besluiten we een updated versie van de classic pizza margherita te delen. Deze komt met in shio koji (Japanse gefermenteerde smaakmaker) gemarineerde tomaten, een berg verse basilicum, en in plaats van strooikaas gaat er comté overheen, die we jammer genoeg niet heel erg proeven. Met nog een lekkere soes, gevuld met vlierbloesemroom, bramen en hangop-ijs achter de kiezen ﬁetsen we tevreden huiswaarts, mijmerend dat corona ook echt wel goeie dingen heeft voorgebracht. Gedempt Hamerkanaal 79 Europizza.rest

18-09-20 11:29

37 STICK-UP INDOFOOD Na Diemen opende Stick-up Indofood deze zomer ook een afhaal vlak bij de pont in Noord. Je haalt hier allerlei satés, maar ook andere Indonesische klassiekers als rendang, ajam ketjap, tempeh en rissoles. Het zijn alom bekende gerechten, maar bij Stick-up Indofood worden ze vers gemaakt zonder smaakversterkers en gekke toevoegingen. Ook verkrijgbaar via Thuisbezorgd. Buiksloterweg 5 stickup-indofood.nl

BADHUIS OEDIPUS In het voormalige Badhuis op het Javaplein opende de Amsterdamse Brouwerij Oedipus een duurzaam restaurant en biercafé. In het kleurige karakteristieke pand wordt gekookt met de eigen bieren als startpunt en verder wordt nauw samengewerkt met lokale en duurzame leveranciers als Stadsgroenteboer, Funk Gilde en Broodbakkerij Ex. Op het menu staan bijvoorbeeld bietjes met verveine en rozenkombucha en vegan taco’s met gefermenteerde tomatensalsa.

DE PAREL Bruine kroeg Café de Parel in de Jordaan is omgetoverd tot een frisse plek waar je pure, veelal gezonde gerechtjes kunt eten bij een glas (natuur)wijn. Eigenaresse Miriam Benkacem leerde het vak onder andere bij Café Modern en Worst en vroeg niemand minder dan Arvid Schmidt (chef-kok bij Entrepot) en Hessel Blok (voorheen Brut de Mer, Gijsbrecht) om de kaart te ontwikkelen. De heren bedachten kleine gerechten gemaakt met de beste lokale ingrediënten, bijvoorbeeld spitskool met bruine boter en kamille-uienjus, makreel met karnemelk en citroentijmolie of gepofte bosbietjes met rabarber en walnotenmelk. Westerstraat 266 cafedeparel.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 37

MARJORIE ROMEIJN, @PROJECTED_BY_M

EWOUT HUIBERS / CAFÉ NINETY NINE INTERIOR DESIGN

Javaplein 21 oedipus.com

COULISSE Ze zijn nog niet zo lang open, maar we weten nu al dat restaurant Coulisse op een Michelinster afstevent. Werkelijk niets is hier aan het toeval overgelaten: prachtige locatie (het voormalige New Werktheater in Oost), een interieur door niemand minder dan Piet Boon en – belangrijker nog – in de keuken staat Tim van der Molen (Noma in Kopenhagen) en de voorkant wordt gedaan door Simon Witmaar (The Jane). Verwacht hier beeldige bordjes met veel lokale groenten, duurzame vis en af toe wat wild. Oostenburgergracht 75 coulisse-amsterdam.nl

18-09-20 11:29

krant KRANT

nkes

ETEN & DRINKEN EN ZO

TREND

EN ZO... De nieuwste & leukste winkels in de stad

tekst Sanne de Bruin

AAN DE HAND tekst Floor van Dijck

Van picasso’s tot vagina’s en van psychedelische ﬁguurtjes tot politieke statements: als je tegenwoordig iets te zeggen hebt, doe je dat met je nagels. De klassieke french manicure en eindeloze gelnagels zijn passé: de nieuwe nagel is niet per se heel lang of glimmend, maar wel heel gaaf beschilderd. Aan je vingers zitten niet meer gewoon tien stukjes hoorn, maar tien kleine canvasjes. De aan de Gerrit Rietveld Academie afgestudeerde ‘nagelkunstenaar’ Frédérique Olthuis is een van de innovators in deze ontwikkeling. Zij ontdekte een aantal jaar geleden al de nagel als doek voor kunst en als plek voor statements. Haar bijzondere nail art is wereldwijd een groot succes. Zo staat ze in alle internationale modebladen en schilderde ze onder meer tien nagelportretjes van schrijvers, die vervolgens trots door Alma Mathijsen werden geshowd op het Boekenbal. Een jaar later maakte de schrijver haar entree met kleine 3D-vagina’s aan haar handen. Ook catwalkfähige kunst op je nagels? Daarvoor kun je in Amsterdam ook terecht bij de salons van Lakwerk. Daar zitten creatief aangelegde nail artists klaar met kwastjes en speciale pennetjes om gelnagels, maar ook juist normale, afgekloven vingertoppen om te toveren tot eyecatchers. Kleurig of juist strak en minimalistisch en van picasso-eske portretten tot belettering, borsten en logo’s. Simpelweg voor de look of om subtiele statements te maken over politiek, feminisme, BLM of andere maatschappelijke issues. Nog Insta-waardig ook. Want aangezien onze monden tegenwoordig verstopt zitten achter mondkapjes, zeg je het in deze tijden met je nagels.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 38

PANSY Kopen of knutselen: in deze winkel annex workshopruimte kan het allebei. Je shopt er ansichtkaarten, mini-schilderijen, keramieken kopjes en woonaccessoires van ontwerpers en artiesten van over de hele wereld. Maar ze hebben één ding gemeen: alles is vrolijk en kleurrijk. In de ruimte naast de winkel geeft eigenaar Alina Tang creatieve workshops. Zo kun je aan de slag met het maken van plantpotten, porseleinen broches of een keramieken keukenset. Goed om te weten: de workshopsessies bestaan uit maximaal zes personen, zodat er voldoende afstand kan worden gehouden tussen deelnemers. Kosten: tussen de 55 en 165 euro. czaar peterstraat 104 pansy-shop.com

18-09-20 11:29

allees en reld. ruimZo oches sies n worro.

FILLING PIECES Wat ooit begon als klein schoenenmerk vanuit een garage, is uitgegroeid tot een volledig kledinglabel – inclusief een eerste eigen winkel in thuisbasis Amsterdam. Hier koop je sportieve kleding voor vrouwen en mannen, dat bovendien met aandacht voor milieuvriendelijkheid en mensenrechten wordt geproduceerd. Zo heet hun meest verantwoorde schoen tot nu toe The Court 683, vernoemd naar de meerprijs om het zo milieuvriendelijk te produceren: 6,83 euro. De sneaker is gemaakt van biologisch leer en heeft een voetzool van bio-based suikerriet. Berenstraat 11 ﬁllingpieces.com

THE COLLECTION ONE In coronatijden een stenen winkel openen: Lisa Schotman durfde het aan. De ondernemer runt al drie jaar de onlineshop The Collection One en heeft er nu een fysieke winkel bij. In de etalage: duurzame merken (Rita Row, Sunad, About Arianne) en vintagekleding – en alles in natuurtinten, zoals bruin, crème en wit. De prijzen variëren van 25 euro (wollen hoed) tot 200-plus (vegan schoenen). Daarnaast shop je er sieraden en klein interieurspul, zoals schalen, vazen en wandplanken. Maar van alles geldt: The Collection One kan je precies vertellen waar een product vandaan komt. Czaar Peterstraat 128 thecollectionone.com

IN GOLD WE TRUST In de Kinkerstraat blinkt sinds kort het logo van dit Nederlandse streetwearlabel. Het is de eerste eigen winkel van het merk, dat al te koop was bij o.a. de Bijenkorf. Leuke bijkomstigheid: de zaak functioneert volgens de eigenaren, de broers Eric en Victor Franzel, ook als hang-out: zo vind je er een minisportschool in de tuin en is er ruimte voor exposities en exclusieve releases. Over de toekomstvisie van hun label zijn de Franzels duidelijk: ze willen meer gebruikmaken van biologische en recyclebare materialen en op aanvraag gaan produceren, zodat je geen grote (overbodige) voorraden meer hebt. Gouden zet. Kinkerstraat 120 ingoldwetrust-ofﬁcial.com

DIPTYQUE Een beetje Parijs in hartje Amsterdam! Op de hoek van de Prinsengracht en Runstraat vind je deze nieuwe boetiek, van het cultmerk uit de jaren zestig dat bekendstaat om haar iconische parfums, geurkaarsen en interieursprays. Elke geur neemt (dit zeggen ze zelf) de drager mee op reis. Zo zijn er geuren geïnspireerd op een liefdesverhaal uit de Griekse mythologie, of een kabbelend riviertje op een zomerse dag. In de boetiek vind je de complete collectie. Prinsengracht 531 diptyqueparis.com

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NAJAAR 2020 SF_SV2.indd 39

18-09-20 11:29

Snippers 35cl whisky, gin of rum €12,50

AMSTERDAM

GIF TS Maak kennis met lokale makers Maak je familie, vrienden óf jezelf blij met typisch Amsterdamse cadeaus en unieke producten van makers uit de stad. Van knutselspullen en posters tot sieraden, woonaccessoires en gezelschapsspellen, je shopt het allemaal in de I amsterdam Store en via de I amsterdam webshop: www.iamsterdam.nl/webshop

Amsterdam Centraal Station, IJ-zijde

WIJCK. posters €9,90 - €39,90

Frederik Roijé vogelhuisje €29,-

ad Uitkrant Store herfst.indd 1 02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 40

25-08-2020 16:59 18-09-20 09:33

najaar/winter 2020

KRANT

t/m

48 49 50

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON AMSTERDAM TOEN GROETEN UIT: TITI WABER

AFRO_VIBES FESTIVAL Er mogen dan grote verschillen zijn tussen culturen, landen en mensen, we zijn ook stiekem allemaal hetzelfde. Die wereldse verbondenheid vormt het thema van het Afro_Vibes Festival. Tien dagen lang dans, theater en design, waarmee kunstenaars uit onder andere Nigeria, Senegal en Tunesië laten zien dat hoewel we vanuit andere perspectieven naar de wereld kijken, we toch precies dezelfde vragen hebben. Antwoorden (of stof tot nadenken) krijg je via hypnotiserende coronaproof rave Sym-phony of 2020, spirituele ervaringen in I listen you see, en met expressieve hiphop bij onder andere La meute (Wolfpack, zie foto). Met live optredens op allerlei locaties, plus online presentaties vanuit De Balie. 1 t/m 10 oktober verschillende locaties

1,5

METER

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

1,5

METER

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5 1,5 02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd METER

20 16:59

METER

18-09-20 09:33

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

POP

DHAFER YOUSSEF De Tunesische ud-speler, zanger en componist Dhafer Youssef brengt nieuwste album 1,5 1,5zijn METER ‘Sounds Of Mirrors’. Een ode aan METER vriendschap en broederschap, ➜...➜ . . . ➜ ➜ waarbij een hoofdrol is weggeGENIET VERSTANDIG, legdVERSTANDIG, voor de Indiase muziek. GENIET HOUD AFSTAND AFSTAND diHOUD 6 okt 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 27,50 FATA BOOM Een anonieme zangeres en producer Martijn Groeneveld delen een gemeenschappelijke liefde voor hiphop. Samen maken ze het project genaamd ‘Fata Boom’ met een heleboel beats, teksten en refreintjes. vr 9 okt 22:00, Paradiso, € 9,50 FACES ON TV Jasper Maekelberg van Faces on TV kan alles. Niet enkel was hij één van de drijvende krachten achter Warhaus, als producer of mixer werkte hij ook mee aan zowat alle interessante Belgische releases van de laatste jaren waaronder Balthazar en Bazart. ma 12 okt 19:00, Melkweg, € 17,25 KEYON HARROLD QUINTET Keyon Harrold is één van de helden van de nieuwe Amerikaanse jazzgeneratie. Op zijn 18e kon hij al aan de slag als trompettist bij rapper Common, wat leidde tot optredens met Beyoncé, Rihanna, Erykah Badu en andere groten der aarde. wo 14 okt 20:30, Bimhuis, € 18,SHERRY DYANNE - TRIBUTE TO AMY WINEHOUSE De Nederlandse soul en jazz zangeres Sherry Dyanne, die het podium deelde met o.a George Duke, Michael Franti en Candy Dulfer, brengt een ode aan Amy Winehouse. zo 18 oktober 19:00, Club Dauphine, diverse prijzen MARK FOGGO’S SKASTERS In deze muziekspecial, ter gelegenheid van het 50 jarig jubileum van de Melkweg, staat ska centraal met niemand minder dan Mark Foggo, die zelf deze avond zijn 70ste verjaardag viert. vr 30 okt 19:30, Melkweg, € 17,25 CLAYTON-HAMILTON JAZZ ORCHESTRA The Clayton-Hamilton Jazz Orchestra behoort tot de absolute top van de internationale bigbandscene. Voor hun concert, met de titel Jazz Power & Soul, brengen ze drie gasten mee. Stervocalist Kurt Elling, zangeres René Marie en toetseniste Akiko Tsuruga. ma 9 nov 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 50,PRINCESS NOKIA Destiny Nicole Frasqueri, beter bekend onder haar artiestennaam Princess Nokia, is een Amerikaanse rapper van Puerto Ricaanse afkomst. Ze maakt alternatieve hiphop en roert zich als uitgesproken intersectioneel feminist in de muziekwereld. ma 9 nov 19:30, Paradiso, € 22,50 ANNA WEBBER SEPTET Anna Webber is een eigenzinnig nieuw multitalent op tenorsax en fluit. Haar album ‘Clockwise’ is een bijzondere hommage aan

KRANT

najaar/winter 2020

AGENDA

20ste eeuwse muziekvernieuwers als Varèse, Xenakis en Stockhausen. Hun composities voor percussie dienden als inspiratie voor dynamische nieuwe stukken. vr 13 nov 20:30, Bimhuis, € 18,IZO FITZROY De Britse soulzangeres Izo Fitzroy werkte voor haar tweede album samen met o.a. Kraak & Smaak en Smoove & Turrell. Haar nieuwe album ‘How the Mighty Fall’ nam ze op met Mercury award winnaar Colin Elliot, Shawn Lee en disco don Dimitri From Paris. zo 15 nov 19:00, Melkweg, € 17,25 DUNCAN LAURENCE De 25-jarige singer-songwriter schreef geschiedenis door met zijn hit ‘Arcade’ in de zinderende finale van de 64e editie van het Eurovisie Songfestival de eerste plaats te behalen. di 17 nov 20:00, Ziggo Dome, € 44,-

TIP

ervoor zorgen dat zijn nummers zwoel en verfrissend klinken. vr 18 dec 22:00, Paradiso, € 14,ROOSBEEF Roos Rebergen oftewel Roosbeef staat sinds 2005 garant voor Nederlandstalige, humoristische pop, dwarse melodieën en spannende live-shows. Ze slaagt erin om de simpele dingen des levens subliem te verwoorden. di 22 dec 19:30, Paradiso, € 18,50

EEFJE DE VISSER Donkere drums, warme synths, catchy songs en een bezwerende stem. Vier jaar na haar laatste plaat Nachtlicht presenteerde de Nederlandse singer-songwriter onlangs haar vierde album Bitterzoet, een filmische popplaat vol zwoele elektronica en dance invloeden. Op Bitterzoet beschrijft Eefje in haar herkenbare stijl een dromerige wereld die zich net als magic hour bevindt tussen dag en nacht en tussen zoet en bitter. Koninklijk Theater Carré, 23 januari

LUKA BLOOM Gewapend met zijn akoestische gitaar en zijn unieke stem combineert de 64-jarige Ier een intrigerend gitaargeluid met een interessante songkeuze waaronder boeiend eigen werk, maar ook veel zorgvuldig uitgekozen covers. do 19 nov 20:30, De Duif, € 26,OPERA ALASKA Opera Alaska is het nieuwe project van Moss-frontman Marien Dorleijn en gitarist Marzio Scholten. Deze bundeling van krachten resulteert in sterke indiepopnummers met dromerige melodieën en zo nu en dan dansbare grooves. za 21 nov 22:00, Paradiso, € 12,50 MASSIVE WAGONS Het Britse Massive Wagons is goed voor hard hitting rock-’nroll. Monsterlijke melodieuze hardrock albums, catchy en tijdloos en energieke bevlogen shows. di 24 nov 19:00, Melkweg, € 14,95 MINA CAPUTO DIED LAUGHING Mina Caputo, bekend van de alternatieve metalband Life of Agony, heeft in de afgelopen twintig jaar zestien invloedrijke albums opgenomen en werkte samen met indrukwekkende veteranen uit de muziekindustrie, waaronder bassist en trompettist Flea (Red Hot Chili Peppers). wo 25 nov 19:30, Q-Factory, € 23,HAROUNA SAMAKE Samake speelt al achttien jaar in de band van de levende legende Salif Keita en wordt beschouwd als een van Mali’s beste kamele n’goni spelers, een snaarinstrument dat lijkt op een kora. ma 30 nov 20:30, Tolhuistuin, € 18,RAMÓN VALLE & TYPHOON – BOUNDLESS FORCES Samen met de Nederlandse hiphopartiest Typhoon en andere gastmusici viert Pianist Ramón Valle 75 jaar vrijheid met een bijzonder project, ‘Boundless Forces’: Cubaanse invloeden, pop, jazz en operazang, afgewisseld met persoonlijke verhalen. wo 2 dec 20:30, Bimhuis, € 18,TABITHA Tabitha is de meest beluisterde

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 42

SPINVIS Erik de Jong is in vijftien jaar uitgegroeid tot een van de meest eigenzinnige en veelzijdige artiesten in het Nederlandse poplandschap. Zijn succesvolle debuutalbum uit 2002 werd opgevolgd door prachtige weemoedige platen als ‘Dagen Van Gras, Dagen Van Stro’, ‘Tot Ziens, Justine Keller’ en ‘Trein Vuur Dageraad’. wo 23 dec 20:30, Paradiso, € 25,CANDY DULFER Nederlands bekendste saxofonist Candy Dulfer staat met haar begeleidingsband al tientallen jaren garant voor fantastische smooth jazz, soul en funk, zowel live als op plaat. wo 30 dec 20:30, Paradiso, € 25,-

TIJN WYBENGA’S AM.OK Is hij een klassiek dirigent, een jazz componist of een elektronica nerd? Maker Tijn Wybenga is het allemaal. AM.OK is een waar ‘smeltkroes-orkest’, waarin nationaliteiten en stromingen moeiteloos samenkomen. De bandleden komen uit o.a. Zuid-Afrika, India, Zuid-Amerika, Rusland en Europa. Die verscheidene culturen en ritmes hoor je terug. Nieuwe muziek met keiharde beats, ontroerende noten en intense composities. Bimhuis, 9 januari Nederlandse zangeres van het moment. Ze bestormde de hitlijsten met de nummer één-hit ‘Hij Is Van Mij’. Niet lang daarna bracht ze het succesalbum ‘HITSIG’ uit, waarop ze de unieke cross-over sound laat horen tussen urban- en popmuziek. do 3 dec 20:30, Paradiso, € 18,CYRILLE AIMÉE Cyrille Aimée wordt geprezen om haar meeslepende improvisaties en om de songs die ze uitkiest, een rijk oeuvre gekleurd door de gypsy jazz uit haar jeugd. Naast standards en moderne composities heeft ze ook Spaansen Franstalige songs op haar repertoire. vr 4 dec 20:30, Bimhuis, € 19,MOSCOW DEATH BRIGADE Moscow Death Brigade is een techno-rap-punkband uit Rusland en speelt een unieke en fijne agressieve mix van electro, hardcore punk en rap en een duidelijke progressieve sociale boodschap: tegen oorlog, tegen racisme en tegen iedere andere vorm van discriminatie. zo 6 dec 19:30, Melkweg, €17,25

NICOLAS ALTSTAEDT Het gouden duo cellist Nicolas Altstaedt en pianist Alexander Lonquich speelt drie cellosonates van Beethoven. Die zich met een beetje goede wil laten beluisteren als een autobiografie van de componist: van de briljante Eerste sonate tot de donkere, spirituele, dramatische Vijfde sonate. In deze sonates zijn cello en piano voor het eerst in de muziekgeschiedenis gelijkwaardig. Het Koninklijk Concertgebouw, 21 november YUKON CLUB EN GIJS LEIJDEKKERS Yukon Club maakt een hypnotiserende mix van minimale techno en atmosferische pop, naar eigen zeggen geïnspireerd door artiesten als Bicep, Thom Yorke en Moderat. Op het podium staat het drietal garant voor een opzwepende en indrukwekkende show, mede dankzij de live visuals van filmmaker/designer Gijs Leijdekkers. wo 9 dec 19:30, Paradiso, € 10,-

STEFFEN MORRISON De Amsterdamse zanger met Surinaamse roots brengt met zijn muziek het oude soulgeluid uit de hoogtijdagen van Motown en Stax weer tot leven. do 7 jan 20:30, Tolhuistuin, € 15,DE KIFT Sinds de oprichting in 1988 maakt de formatie een energieke mengvorm van pop-, fanfare-, jazz-, en volksmuziek. Met hakkende gitaren, schetterend koper en gammele speelgoedpiano’s vindt De Kift zichzelf weer opnieuw uit in een mix van Duitse Krimimuziek, elektroblues, hoekige tango’s en wiegende walsen voor breekbare dromen gedrenkt in melancholie. zo 10 jan 19:30, Paradiso, € 17,50 NO FUN AT ALL / SATANIC SURFERS Punkrock uit Zweden met No Fun At All en Satanic Surfers. Beide bands gaan alweer zo’n 30 jaar mee in de skate punk scene. De tour is ook het 25-jarige jubileum van de albums ‘Out of Bounds’ en ‘Hero Of Our Time’, die de bands integraal zullen uitvoeren. do 21 jan 19:00, Melkweg, € 23,-

TESSA DIXSON Het tweeëntwintigjarige talent Tessa Dixson uit België is één van de grootste beloftes van dit jaar. De Vlaamse singer-songwriter maakt mysterieuze, dansbare elektronische pop. Haar geluid klinkt stijlvol en volwassen, met invloeden van diverse genres: van pop tot house, techno en a-capella. do 10 dec 19:30, Paradiso, € 8,50

MICHAEL FRANTI & SPEARHEAD De altijd stralende Michael Franti wisselt feel good-nummers af met politieke statements. Deze pakt hij in in een aanstekelijke mix van hiphop, funk, ska, reggae en rock. Samen met zijn band Spearhead staat hij voor een wereld met meer positiviteit, hoop en vrede. ma 25 jan 20:30, Paradiso, € 32,-

THECOLORGREY De 26-jarige Antwerpenaar met Congolese roots kondigde met zijn recent verschenen single ‘Up All Night’ de komst van zijn nieuwe album aan met invloeden van soul, pop, r&b, hiphop en jazz die

LEIFUR JAMES Krap twee jaar na de release van zijn debuut ‘A Louder Silence’ is de Britse producer alweer terug met zijn tweede album ‘Angel

CLUBBING

18-09-20 09:33

najaar/winter 2020

MOHAMMAD REZA MORTAZAVI De trance-opwekkende IraansBerlijnse muzikant Mohammad Reza Mortazavi laat traditionele Perzische percussie klinken als experimentele elektronische muziek. Met zijn handdrums (daf ) en een kleine trommel (tombak) creëert Mortazavi landschappen van klank. wo 21 okt 20:30, Bimhuis, € 16,NIKLAS PASCHBURG- ADE Op het snijvlak van klassieke en elektronische muziek verleidt componist en pianist Niklas Paschburg zijn publiek met betoverende melodieën. Filmisch en hypnotiserend. Met o.a. werk van Paschburgs nieuwste album ‘Svalbard’ dat geïnspireerd werd door de archipel Spitsbergen in de Noordelijkse IJszee. za 24 okt 22:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,LANE 8 De Amerikaanse dj/producer host een eigen clubnacht. Zijn album ‘Brightest Lights’ vangt de positiviteit en emotie van de Lane 8 dj experience. zo 25 okt 23:59, Paradiso, € 19,50 JANUS RASMUSSEN Rasmussen vormde met de producer en klassiek geschoolde pianist Ólafur Arnalds het elektronische duo Kiasmos maar ook alleen heeft hij zijn strepen verdiend: zo bracht Rasmussen onlangs zijn debuutalbum ‘Vín’ uit: een betoverende plaat vol warme, melodische en experimentele technotracks. vr 4 dec 20:30, Bitterzoet, € 12,JEBROER Tim Kimman, ofwel Jebroer, is de afgelopen jaren niet te missen geweest in het clubcircuit en festivallandschap. Met grote hits zoals ‘Kind van de Duivel’, ‘Engeltje’, ‘Me Gabber’ en ‘Vaderland’ heeft hij zich gevestigd in de wereld van de ‘harder styles’. zo 20 dec 19:30, Melkweg, € 20,15 RUSSIAN VILLAGE BOYS De Russische hardbass ravers presenteren een hyperenergieke mix van rave, gabber en donk. Toen hun nummer ‘Love Netherlands’ een hit werd op Dumpert was ook Mr. Polska gelijk fan en doken ze samen de studio in. De knaltrack ‘Adidas’ was het resultaat. za 30 jan 19:30, Q-Factory,

KLASSIEK

AMSTERDAM BAROQUE ORCHESTRA + NATIONAAL VROUWEN JEUGDKOOR Een concert met muziek geschreven door bijna uitsluitend vrouwen. De centrale componist in het programma is Chiara Margarita Cozzolani, een Benedictijnse non uit het Santa Radegonda klooster in Milaan. Haar werk is schitterend en virtuoos, en doet qua zeggingskracht niet onder voor de muziek van haar wereldberoemde tijdgenoot Claudio Monteverdi. vr 2 okt 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

TIP INEZ VAN LAMSWEERDE & VINOODH MATADIN

in Disguise’. Zijn muziek zweeft tussen de warme clubsound van Caribou en de soulvolle rillingen van James Blake. za 3 19:30, Melkweg, € 14,95

MUGMETDEGOUDENTAND - HAPPY HOUR In deze komische en dramatische voorstelling met Lineke Rijxman, Malou Gorter, en Rosa van Leeuwen, komen drie belangrijke mannen maandelijks bij elkaar in een exclusieve bar. Ze praten over het leven, over de wereld, en maken zich op om belangrijke beslissingen te nemen. Al gauw knallen de champagnekurken, jasjes gaan uit en de emoties lopen hoog op. Alles mag gezegd en gedaan, een avond zonder belemmeringen. Het wachten is op de ontploffing. Maar wanneer komt die? Bellevue, 8 t/m 12 december

ELFIE TROMP NIET VANDAAG SATAN (maar wel vanavond) is een voorstelling over angst en hoe ermee om te gaan: actueler kan eigenlijk niet. Een ode aan onze meest duistere drijfveer met de gloedvolle sfeer van ouderwetse cinema-horror, grootse bewegingen, schaduwspel en humorvolle overdrijvingen. Een voorstelling, geschreven en gespeeld door de sprankelende en spraakmakende performer Elfie Tromp, die uitdaagt, prikkelt en uiteindelijk, verzoent en troost. Bellevue, 9 december

NEDERLANDS KAMERORKEST Dit concert ademt de sfeer van een zomerse Spaanse nacht. Een reis door de nacht met het Nederlands Philharmonisch Orkest en pianist Javier Perianes met muziek van Manuel de Falla. Als opening klinkt Debussy’s ‘’Prélude à l’après-midi d’un faune. za 3, zo 4 okt diverse tijden, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,DE NATIONALE OPERA RITRATTO De videoregistratie van Willem Jeths’ nieuwe opera over de extravagante Italiaanse kunstmuze en mecenas Luisa Casati was online een groot succes tijdens de lockdown. Nu wordt de opera gespeeld voor een live publiek. De regie is van Marcel Sijm, de kostuums van de befaamde couturier Jan Taminiau. wo 7 t/m zo 18 okt diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 25,ASKO|SCHÖNBERG Charles Ives geldt als de vader van de Amerikaanse hedendaagse muziek en had een grote invloed op Amerikaanse componisten uit de 20e en 21e eeuw.

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 43

NESIM EL AHMADI TABOE! In de allereerste cabaretvoorstelling TaBoe! van vlogger, rapper en presentator Nesim el Ahmadi vertelt hij verhalen die voor hem belangrijk zijn: over hoe het is om de zoon van een vluchteling te zijn, over zijn zoektocht naar zijn geloof en over het op jonge leeftijd trouwen met een christelijke vrouw. Een vlammende, komische avond waarin niets taboe is, over haartransplantaties, de ontvoering van zijn vrouw én vastzitten in de cel. DeLaMar, 23 oktober ‘Ives & Beyond’ is een bruisend programma samengesteld door violist Joseph Puglia. do 8 okt 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 DE NATIONALE OPERA KRIEBEL (2+) Een vioolspelende zanger, een dansende percussionist en een zingende danseres nemen het jonge publiek mee in een speelse ontmoeting tussen dans, muziek en stem. Kriebel is prikkelend muziektheater voor de allerkleinsten, over de beweeglijke, tintelende, kleurrijke wereld van klanken. za 10 t/m zo 18 okt diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 10,CALEFAX - BACH’S MUSICAL OFFERINGS De muziek van Johann Sebastian Bach loopt als een rode draad door de programma’s van Calefax, zowel met werken van hemzelf als met stukken van andere componisten die door Bach geïnspireerd werden. Ter gelegenheid van hun 35-jarig jubileum speelt Calefax repertoire van hun nieuwe album ‘Musical Offerings’. zo 11 okt 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

QUATUOR BÉLA Het Franse Quatuor Béla speelt een fragment uit Schuberts wonderschone strijkkwartet ‘Rosamunde’, het volledige ‘Tweede strijkkwartet’ van Britten en een nieuw werk van de Franse componist Aurélien Dumont. wo 21 okt 18:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,RADIO FILHARMONISCH ORKEST EN GROOT OMROEPKOOR 75 JAAR! Koor en orkest laten tijdens dit jubileumconcert hun licht schijnen over Franse, Duitse en Nederlandse muziek. De exotische lyriek en vormbeheersing van Ravels ‘Tzigane’ zijn in goede handen bij violist Sergey Khachatryan, terwijl het Groot Omroepkoor kan schitteren in de kleurenpracht van Beethovens weinig gehoorde cantate ‘Meeresstille und glückliche Fahrt’. za 31 okt diverse tijden, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 37,BACHS MOTETTEN & KAGELS CHORBUCH Bachs mooiste koorwerken in dialoog met Kagels eigenzinnige expressie. Van Bach staan twee motetten op het programma, behorend tot de meest uitdagende koormuziek die hij heeft gecomponeerd. Daartegenover plaatst Chorwerk Ruhr een selectie uit Chorbuch van de ArgentijnsDuitse componist Mauricio Kagel. zo 1 nov 18:30 en 21:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 BOBAN MARKOVIĆ ORKESTAR - KONING VAN DE BALKANTROMPET Het legendarische Boban Marković Orkestar is bekend van de filmmuziek voor Emir Kusturica’s bekroonde ‘Underground’ (1995) en ‘Black Cat, White Cat’ (1998) en staat al ruim dertig jaar aan de absolute top van de zigeunerbrassmuziek. wo 4 nov diverse tijden, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 DIANA TISCHENKO RISING STARS De Oekraïense violiste Diana Tishchenko voert Schuberts ‘Fantasie’ uit en speelt daarnaast werken van Stravinsky en Mendonça. wo 4 nov 18:30 en 20:45, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 38,DE NATIONALE OPERA LE NOZZE DI FIGARO Mozarts ‘Le nozze di Figaro’ is een komische opera vol intriges, verkleedpartijen, persoonsverwisselingen en dubbele bodems. Een opera over de liefde: van hitsige opwinding tot melancholie en teleurstellingen. za 7 t/m do 29 nov diverse data, tijden en prijzen, Nationale Opera & Ballet ORKEST VAN DE ACHTTIENDE EEUW Het Orkest van de Achttiende Eeuw speelt in het 250e geboortejaar van Ludwig van Beethoven de ‘Derde symfonie’ op instrumenten uit Beethovens tijd. za 7 nov 19:00 en 21:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 43,MIKHAIL PETRENKO RACHMANINOFF Mikhail Petrenko is vaak te horen in ‘groot’ repertoire: bijvoorbeeld de opera’s van Wagner, Verdi en Moesorgski. De Russische bas, met zijn rijke, diepe stem, horen

in kamermuziekrepertoire is een buitenkans. di 17 nov 18:30 en 20:45, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 43,VAN DER ZWART, FAUST EN MELNIKOV SPELEN TRIO’S VAN BRAHMS EN LIGETI Afzonderlijk hebben de drie grote carrières als solist. Al jaren spelen hoornist Teunis van der Zwart, violiste Isabelle Faust en pianist Alexander Melnikov samen. Ze spelen onder andere het ‘Hoorntrio’ van Brahms. zo 22 nov 18:30 en 20:45, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 58,DE NATIONALE OPERA - AIDA Liefde in tijden van oorlog. Een van Verdi’s meest favoriete werken waarin twee geliefden verscheurd raken tussen hun liefde voor elkaar en die voor hun familie en herkomst, met de eigenzinnige Russische regisseur Dmitri Tcherniakov en een absolute sterrencast. do 3 t/m ma 28 dec, diverse data, tijden en prijzen, Nationale Opera & Ballet, DE NEDERLANDSE REIS OPERA - MEEZING MESSIAH De Nederlandse Reisopera en Carré presenteren voor de zesde maal op rij een groots meezingevenement: de Meezing Messiah! zo 6 dec 15:00, Koninklijk Theater Carré, € 25,HERREWEGHE & COLLEGIUM VOCALE GENT HOHE MESSE Een feestelijk en hartverwarmend concert in de donkere dagen van december: cantates van Bach, uitgevoerd door Philippe Herreweghe en Collegium Vocale Gent. En met topsolisten als Alex Potter en Peter Kooij. do 10 dec 19:00 en 21:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 46,50 HET NEDERLANDS PHILHARMONISCH ORKEST FEESTCONCERT Het Feestconcert is een jaarlijks terugkerende traditie bij het Nederlands Philharmonisch Orkest. Een feestelijk verrassingsprogramma om 2020 uit te luiden. za 19, ma 21 dec 19:00 en 21:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,CONCERTO KÖLN EN NEDERLANDS KAMERKOOR Het Nederlands Kamerkoor en Concerto Köln in een intieme uitvoering van drie cantates uit het ‘Weihnachtsoratorium’ van

18-09-20 09:34

CARMINA BURANA Het ballet, koor en orkest van de Russische Nationale Opera brengt ‘Carmina Burana’, een van de beroemdste meesterwerken van Carl Orff. De Latijnse liederen, die met passie en kracht worden vertolkt door de koren en solisten, vertellen ons een verhaal over leven en dood, het lot en de liefde en lust. In de balletuitvoering voeren sensualiteit en emotie de boventoon om te laten zien dat muziek, gebaar en woord onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. vr 8, za 9 jan 20:00, zo 10 jan 15:00, Koninklijk Theater Carré, € 26,50 DE NATIONALE OPERA AGRIPPINA Een van Händels sterkste vroege werken. Een barokopera over grote ambities, politieke intriges en de kronkelwegen van de macht. Niets gaat de machtsgeile keizerin Agrippina te ver om keizer Claudius van de troon te stoten en haar zoon Nero erop te krijgen. do 14 t/m vr 29 jan diverse data, tijden en prijzen, Nationale Opera & Ballet, MACMILLANS KERSTORATORIUM In het veertiendelige ‘Christmas Oratorio’ vermengt de Schotse componist en dirigent James MacMillan de invloed van de sinfonia’s, koralen en aria’s van Bach met oude Engelse kerstpoëzie van o.a. John Donne en John Milton, hedendaagse sonoriteiten en Schotse volksmuziek. za 16 jan 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 37,FATMA SAID De jonge Egyptische sopraan Fatma Said zingt haar favoriete liedrepertoire: werken van Ravel, Obradors en Mozart, maar ook van Najib Hankash en Gamal Abdel-Rahim. Aan de vleugel zit meesterbegeleider Malcolm Martineau. di 19 jan 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 27,MITSUKO UCHIDA De Japans-Britse pianiste Mitsuko Uchida is wereldberoemd om haar Mozartinterpretaties. Met het Mahler Chamber Orchestra speelt ze ‘Pianoconcert nr. 18’ en ‘Pianoconcert nr. 21’. di 26 jan 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,KOPERENSEMBLE VAN HET CONCERTGEBOUWORKEST EN ERIC VLOEIMANS Het Koperensemble van het Concertgebouworkest speelt ‘Royal Baroque’: Purcell, Vivaldi, Bach en meer. Trompettist Eric Vloeimans improviseert op zijn eigen onnavolgbare manier op een aantal van deze werken. zo 31 jan 11:00, Het Koninklijk

oncertgebouw Amsterdam, € 23,-

TIP

HET KLEINE THEATER - BUURVROUW EN BUURVROUW (3+) ‘Buurvrouw en Buurvrouw’ is geinspireerd op de beroemde naast elkaar wonende klussers. In dit geval wordt er echter niet geklust met hamers en spijkers, maar met zwabbers, stofzuigers, bergen was en ander vrouwelijk gerotzooi. zo 8 nov 11:00 en 13:00, CC Amstel, € 8,50

TONEEL & THEATER

MAAS THEATER EN DANS DE WIILDE KEUKEN (11+) In de theatrale rondreis ‘De wilde keuken’ kan je met planten praten, een persoonlijk eetprofiel krijgen, chemische liefdesmaaltijden ontdekken, een totaal nieuw plan maken voor het eten van de toekomst én worden alle aannames over wat gezond, gezellig en lekker is omgedraaid. vr 2 t/m zo 4 okt diverse tijden, De Krakeling (nieuw adres: Pazzanistraat 15), € 15,SUSAN VISSER EN ERIC CORTON - DE GROOTSTE HELFT In deze gloednieuwe toneelvoorstelling vallen we in het leven van een echtpaar dat elkaar niets meer te zeggen heeft, maar nog wel heel veel moet bespreken. Ooit spraken ze de taal van de liefde, nu lijkt het onmogelijk om nog met elkaar te communiceren. Ze worstelen met een kwellende vraag: hoe vertellen ze hun puberzoon dat ze uit elkaar gaan? ma 5 okt 20:00, do 3 dec 19:30 en 21:30, DeLaMar, € 22,50 LIKEMINDS / KO VAN DEN BOSCH - DJINNS ‘Djinns’ is een scherpe analyse van de dubbele moraal van onze wereld, van de complexiteit en van onze angsten, van onze behoefte de ander te veroordelen, en de hoop gezien te worden. Alle ogenschijnlijk absurde keuzes voeren de vrouwen uiteindelijk terug naar het verlangen er te mogen zijn, naar geborgenheid en erkenning, naar liefde. Grotesk, wanhopig, en ontroerend. di 6 t/m do 8 okt 20:00 Frascati, € 13,50 ITA–ENSEMBLE - MEDEA Regisseur Simon Stone vermengt het stuk ‘Medea’ van Euripides met de waargebeurde geschiedenis van Debora Green, een Amerikaanse vrouw die in de jaren ’90 haar kinderen doodde. ‘Medea’ is in de versie van Simon Stone het personage Anna geworden, een succesvolle arts die na een gedwongen internering haar leven weer op de rails probeert te krijgen. Maar haar ex heeft andere plannen dan zij. za 10 t/m za 17 okt diverse data en tijden, ITA, € 33,20 JAAR THEATER RAST Tripple bill met nieuw werk door Ðaban Ol, Celil Toksöz en Ada Ozdogan met onder meer ‘Wandeling Naar Den Vreemde’ van Ðaban Ol. Een minivoorstelling over hofmakerij, de liefde en de spanning van een onbeschrijflijk verlangen, naar een bewerking Hermann Brochs ‘Romantiek Van Pasenow’. 10, 17 en 24 okt, diverse tijden, Podium Mozaïek, diverse prijzen. THEATER SONNEVANCK - EDWARD SCHARENHAND (8+) Een zoetzure komedie, bekroond met de Zilveren Krekel voor meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie, over goed en kwaad en de dunne grens daartussen. wo 14 okt 14:00 en 19:00, De Krakeling, € 14,BRAM JANSEN / HET ZUIDELIJK TONEEL CASTING THE PASS Het toneelstuk en de gelijkna-

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 44

NIEUWE AARDE Hoe verbeeld je als kunstenaar een nieuwe aarde, en wellicht ook een nieuwe hemel, waarover 2000 jaar geleden al visioenen bestonden, zoals in het Bijbelboek Openbaringen (21:1)? Hoe verklank je een nieuwe werkelijkheid, hoe ontwerp je een ervaring? Een oproep aan verbeelders, dromers, componisten, schrijvers, dansers en ontwerpers resulteerde in een tentoonstelling waarin 12 hedendaagse kunstenaars, met o.a. werk van Margriet Van Breevoort (foto), hun visie geven op een ‘NIEUWE AARDE’. Westerkerk, 31 okt t/m 29 nov

ROGIER VELDMAN

HANNES MINNAAR EN RESIDENTIE ORKEST DEN HAAG Pianist Hannes Minnaar soleert in het ‘Pianoconcert’ van Schumann. Een ode aan diens vrouw Clara, die de première speelde. Het Residentie Orkest Den Haag brengt ook Mendelssohns ‘Eerste symfonie’. ma 28 dec 13:00 en 15:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

najaar/winter 2020

AGENDA

DANNY WILLEMS

Johann Sebastian Bach. di 22 dec 19:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,-

KRANT

LISBETH GRUWEZ & CLAIRE CHEVALLIER Debussy geldt als een rebel en uitdager onder de componisten. In Piano Works Debussy gaat choreograaf/ danseres Lisbeth Gruwez samen met de internationaal geroemde pianiste Claire Chevallier op zoek naar een vorm voor Debussy’s ‘musique immatérielle’. Zoals in een acquarel de kleuren in elkaar vloeien en nieuwe kleuren maken, zo schudt de muziek van Debussy de dans telkens opnieuw door elkaar. ITA, 4 t/m 6 november

SCHERPDENKERS Een kleine week voor de Amerikaanse verkiezingen een Amerikaanse Scherpdenkers met journalist Eelco Bosch van Rosenthal en composer in residence Samuel Adams. Samen laten zij hun blik glijden over het Amerika van Trump. Wat is het Amerika van Trump? Wat is een Amerika zonder Trump? Muziek van zowel vader John Adams als zoon Samuel Adams wordt uitgevoerd door Asko|Schönberg. Het Koninklijk Concertgebouw, 28 oktober

mige film ‘The Pass’ van John Donnelly toont hoe een ogenschijnlijk romantische alsook erotische interactie tussen twee jonge voetbalprofs grote invloed heeft op het leven en de carrière van één van hen. Het is het uitgangspunt voor een nieuwe voorstelling waarvoor Jansen, dichtbij het vuur en onderdeel van het systeem dat misbruik tot nu toe mogelijk maakte, put uit eigen ervaringen en die van zijn omgeving. wo 21, do 22 okt 20:30, Bellevue, € 12,00

culturele identiteit is. Een reis vol desillusies, vergissingen, schaamte en ongemak. vr 23, za 24 okt 20:30, Bellevue, € 12,-

TONEELGROEP OOSTPOOL / NINA SPIJKERS - LAURA H. De voorstelling Laura H. toont hoe dun de scheidslijn is tussen het maken van naïeve keuzes en het zijn van een nationaal terrorismerisico. Naar de gelijknamige bestseller van Thomas Rueb. De afstand tussen waar je staat en waar je naar kijkt, is bepalend voor wat je ziet. di 20 t/m za 24 okt, 20:00, ITA, € 33,50 LIKEMINDS / SHERALYNN ADRIAANSZ - BEIGE Sheralynn Adriaansz neemt ons mee op een zeer persoonlijke reis naar wat zij denkt dat haar

JOHANNA TER STEEGE IK HEET LUCY BARTON In ‘Ik heet Lucy Barton’, de toneelbewerking van Elizabeth Strouts bestseller, zien we een vrouw in een ziekenhuisbed in New York. Ineens zit aan het voeteneind haar moeder, die ze al jaren niet gezien heeft. Er komen verhalen naar boven, herinneringen, stiltes. Wat zeggen onze verhalen? Hoe betrouwbaar zijn onze herinneringen, en hoe verschillen ze per persoon? za 24 20:00, zo 25 okt 14:30, DeLaMar, € 19,50 THEATER UTRECHT / DOX / CASPER VANDEPUTTE - QUAKE Quake is een energieke muzikale (dans)voorstelling van een groep jonge multitalenten. Zij onderzoeken hoe ons verleden in ons doorleeft. Die zoektocht roept soms moeilijke vragen op. Kunnen we de schokgolven uit het verleden breken? di 3, wo 4 nov 19:30, ITA, € 13,50

DE TONEELMAKERIJ - SWEET SIXTEEN (14+) Dunya staat op het punt om ouder te worden dan haar zus Dido ooit is geweest. Die moest zo nodig een eind aan haar leven maken op haar zestiende. Dunya is klaar om afscheid te nemen van het verdriet over haar zus. Ze wil door met leven. Dan staat zuslief opeens in haar kamer. Ze gaan in gesprek. Wat was er nou eigenlijk met Dido aan de hand? Weet ze wel wat ze Dunya en hun ouders heeft aangedaan? Waarom heeft ze Dunya niet om hulp gevraagd? di 10 t/m za 14 nov 19:30, Bellevue, € 12,NTGENT / PETER SEYNAEVE & OSCAR VAN ROMPAY JUST ASKING Klopt het dat de titel van de voorstelling just asking is? Een theaterstuk vol gekke, eigenaardige en prikkelende vragen. di 10 t/m do 12 nov 20:30, Brakke Grond, € 13,50 DOOD PAARD - DE MEIDEN Dood Paard speelt het legendarische stuk ‘De Meiden’ van de dief, toneelschrijver, zwerver, bedelaar, smokkelaar, pornograaf, dichter, romancier, prostitué Jean Genet. De zussen worden gespeeld door Marloes IJpelaar en Manja Topper en Madame door de Braziliaanse performer Rodrigo Batista. Modeontwerper/ kunstenaar Bas Kosters maakt de kostuums die een belangrijke rol spelen in deze voorstelling. vr 13 nov 20:30, Plein Theater, € 13,ITA–ENSEMBLE ROMEO EN JULIA In de regie van Michiel van Erp gaat ‘Romeo en Julia’ over identiteit: kun je zijn wie je wilt zijn? Wie of wat bepaalt hoe jij je moet voelen en gedragen? De cast is deels cross-gender ingevuld. Vrouwen spelen mannen en andersom. Identiteit wordt bepaald door hoe men zich voelt, niet door hoe of waar men is geboren. In deze voorstelling wordt de strijd tussen de families Capulet en Montecchi op een dansvloer uitgevochten via dance battles. Al dansend kan iedereen zijn wie hij of zij wíl zijn. za 14 nov t/m vr 4 dec, diverse data en tijden, ITA, € 17,50 TRAUMA’S VAN NORA ON STAGE Persoonlijke verhalen geboren op een Facebookpagina komen tot leven op het podium. Onder begeleiding en regie van Khadija Assbai en Adnan Atik zijn de verhalen gebundeld en uitgewerkt tot een prachtig stuk vol verrassingen. Gespeeld door de eigenaar van het verhaal maakt dat het spel meer dan echt is, zeer persoonlijk. De boodschap is duidelijk. Herkenning, ongemakkelijkheid, nostalgie, humor en trauma met een knipoog. za 14 nov 20:00, Podium Mozaïek, € 15,-

18-09-20 09:34

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

➜...➜

GENIET VERSTANDIG,

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

HOUD AFSTAND ESPEN HJORT & MEES BORGMAN / HET HUIS UTRECHT - HAPPY TOGETHER In de fysieke en humoristische Henneman en Karen Sibbing performance ‘Happy Together’ vertellen ze hun verhaal. staan vader, moeder, dochter en 1,5 Podium Moza1,5 za 12 dec 20:30. zoon samen op het toneel. Ze METER iek, € 18,50METER spelen een familie op zoek naar ➜...➜ wie zij met elkaar kunnen zijn.➜...➜ PEPPA PIG LIVE! GENIET - SCHOOLVERSTANDIG, Momenten van ontmoeting enVERSTANDIG, REISJE NAAR HET STRAND GENIET HOUD AFSTAND afscheid wisselen elkaar af, HOUD in AFSTAND(2+) deze voorstelling over de acrobaHet ondeugende kleine varkentje tiek van het samenleven. Peppa Pig gaat met haar hele klas di 17, wo 18 nov 21:00, Frasop schoolreisje naar het strand. cati, € 11,50 Met rugtassen om, lunchtrommels in de hand en juffrouw KoKARIN HOLLA - OORLOGSnijn achter het stuur gaan ze op VROUWEN weg. Al in de bus begint het spanEen voorstelling gebaseerd op nende avontuur! Een voorstelling ‘De oorlog heeft geen vrouwenmet gezellige meezingliedjes, gezicht’ van Nobelprijswinnares swingende dansjes, kleurrijke deSvetlana Alexijevitsj. Zij intercors, vrolijke varkentjeshumor en viewde driehonderd Russische grote modderplassen. vrouwen over hun ervaringen ma 21 dec, 14:00 en 16:00, in de Tweede Wereldoorlog. DeLaMar, € 29,Lang werd er gezwegen. Wat zij meemaakten aan het front was te MENEER MONSTER - DE gruwelijk. Maar ze zijn het niet WAANZINNIGE BOOMHUT vergeten. Karina Holla vertelt VAN 13 VERDIEPINGEN (5+) hun verhaal. Het verhaal van Een knallende familievoorstelonvoorstelbaar sterke vrouwen in ling vol krankzinnige humor en onvoorstelbare omstandigheden. magische theatertovenarij waarin wo 25 t/m za 28 nov 19:30, Andy en Terry worden gevraagd om Plein Theater, € 13,een theaterstuk over hun enorme boomhut te maken. De twee gaan MINOUX / EELCO SMITS aan de slag, maar telkens gebeurt er NIET DE VADERS weer iets wat hen afleidt. De voorIn ‘Niet de vaders’ bevragen stelling is even losgeslagen als het Minou Bosua en Eelco Smits op ontzettend populaire kinderboek humoristische en tegelijkertijd waarop het gebaseerd is. Zo komen soms verlegen wijze wat ‘vaderer op toneel onder andere vliegende schap’ dan eigenlijk is of zou katten, een limonadefontein, een kunnen zijn, binnen deze saapeninvasie en een reuzengorilla mengestelde gezinsstructuur. De voorbij! traditionele rollen en patronen ma 28 dec, 13:00 en 15:30, Deworden hartstochtelijk doorgeLaMar, € 17,50 spit en omgewoeld. Welk familie zijn we aan het worden en wat HET KLEINE THEATER nemen we mee van onze eigen DE SNEEUWKONINGIN opvoeding? Een creatieve botsing In een muzikale voorstelling over van twee levens die elkaar nog liefde vertellen twee meisjes een niet eerder ontmoetten dan aan verhaal. Of nee, ze spelen het. de vooravond van de geboorte Het is hun lievelingsverhaal, ze van hun zoon. kennen het helemaal uit hun vr 27 t/m zo 29 nov diverse hoofd. Over warmte en kou. Over tijden, Bellevue, € 12,een vriendschap die alles overwint. Een warm winterverhaal. MARCEL VISSCHER - CIRQUE za 2 en zo 3 jan 11:00 en 13:00, DU SOLO CC Amstel, € 8,50 Een muzikaal en bloedstollend circus spektakel van 20 minuten YÜCEL KOPAL / JAN HULST waarin een stoet aan excentrieke GELD VOOR GOUD circuspersonages voorbij trekt. Debuterend toneelschrijver Yücel Gelikt, humoristische typerinKopal runde jarenlang een gougen én ‘fysique acrobatique’ in dinkoopwinkel in een migranteneen piste van 8m2! Zanger en wijk van Nijmegen. Samen met acteur Marcel Visscher is o.a. elk goudstuk belandde ook ieders bekend van hoofdrollen in grote wel en wee op de toonbank. De musicals als ‘Beauty and the verhalen die hem het meest bijBeast’ en ‘Moeder ik wil bij de bleven schreef hij op, en bewerkt Revue’. hij samen met regisseur Jan do 3 t/m zo 20 dec diverse Hulst tot een voorstelling. tijden, Tapas Theater, € 10,di 12 jan t/m za 6 feb 12:30, Bellevue, € 12,KEES BOOT, STEFAN ROKEBRAND, YARA ALINK, NHUNG BAMBIE - BAMBIE 20 DE DAM - LIEFDESLES WOEDENDE VERSIE Een venijnig en razendsnel spel In ‘BAMBIE 20’ krijgt de woede in twee therapiekamers, waarbij helemaal de ruimte, in absurdisook de eigen relaties van de psytische, fysieke uitvergrotingen chiaters niet gespaard blijven. met herkenbare trekjes. De drie ‘Liefdesles’ is een wervelwind van figuren op het toneel zijn door snelheid en herkenbaarheid. woede bevangen, en hun aanvaldo 10 t/m zo 13 dec diverse len zorgen voor een anderhalf tijden, DeLaMar, € 29,uur durend non-stop vrolijkmakend en bevrijdend conflict. GEVAARLIJKE NAMEN do 20 t/m za 28 jan 20:30, Fras25 JAAR SREBRENICA cati, € 13,50 Een geschiedenis over gewone mensen, de waanzin van de haat en hoe de genocide vijfentwintig jaar later nog steeds hun leven AMIRA AL RAWI - NADIA tekent en dat van vele anderen. ‘Nadia’ is een solo die het verhaal Alma MustafiÐ, elektricien bij opnieuw laat beginnen en toont Dutchbat, en Raymond, Dutchdat wat in de tijd verloren leek, batter, hebben een verschillend ons kan bewegen. Het verhaal perspectief op de gebeurtenisvindt zichzelf terug en gaat door. sen, maar één ding hebben ze Wat verloren leek, danst, deinst gemeen: de vraag waarom de terug, keert zich om. wereld dit liet gebeuren. Samen vr 2 okt 19:30 en 21:00, CC met acteurs Mike Weerts, Jolijn Amstel, € 12,50

DANS

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 45

LEZING KRANT & DEBAT AGENDA NEDERLANDS DANS THEATER 1 - ENDLESSLY FREE Voor het programma ‘Endlessly Free’ creëert Medhi Walerski een nieuw werk met twee dansers. Naast deze wereldpremière brengt NDT 1 zijn ‘SOON’ (2017) ten tonele. De triple bill wordt gecompleteerd met Crystal Pite’s ‘The Other You’ (2010), een duet dat zij voor haar gezelschap Kidd Pivot creëerde. vr 2 t/m ma 5 okt diverse tijden, ITA, € 23,50 ILLUSIONARY ROCKAZ C0MPANYAZA - SHAKTI De mannelijke energie van Shiva staat voor de stille gedachte en zijn vrouwelijke tegenhanger Shakti staat voor alles wat beweegt. In elk mens zijn beide krachten verenigd, maar wie voert er de boventoon? In ‘Shakti’ onderzoekt Shailesh Bahoran de eigenschappen van de vrouwelijke energie maar ook de verhouding tussen de twee tegenpolen die in ieder individu verscholen liggen. za 10 okt 20:30, Meervaart, € 20,HET NATIONALE BALLET - LA BAYADÈRE Een spectaculair liefdesverhaal vol passie, jaloezie, vergelding én vergeving. Deze choreografie over de liefde tussen de Indiase tempeldanseres Nikiya en de krijger Solor met een van de beroemdste ‘witte aktes’ uit de balletgeschiedenis, witte tutu’s en virtuoze dans, is een avondvullend, grandioos ballet. di 13 okt t/m di 3 nov diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 25,INGRID BERGER MYHRE STATING THE OBVIOUS Drie danskunstenaars vertalen taal naar dans - en weer terug. Zo ontstaat een dwaas vertaalproces. Of dat efficiënt is, doet er niet toe. Misverstanden vormen het begin van filosofische hersenspinsels en dwalingen veranderen in poëtische pareltjes. di 13 okt 20:30, Bellevue, € 12,ICK AMSTERDAM BLASFEMIE RAPSODIE ‘Blasfemie Rapsodie’ luidt samen met de voorstellingen ‘Disappearance’ en ‘Shameless’ de start in van een nieuwe periode waarin Emio Greco en Pieter C. Scholten zich overgeven aan rücksichtslos idealisme, met de beweeglijkheid van leven als overkoepelend motief. ‘Blasfemie Rapsodie’ ontpopt zich als een gedanst ritueel waarin zekerheden worden geofferd. Een oproep om de beweeglijkheid van het leven te omarmen. Een ceremonie waarin de down to earth-werkelijkheid zich nestelt in heiligheid wo 14 t/m vr 16 okt 19:30, ITA, € 31,50 KALPANARTS - HITTING TRUE NORTH Vier dansers uit alle windstreken maken een innerlijke reis naar ieders ware noorden. Tijdens deze rituele tocht vinden zij in zichzelf en in de krachtige live-muziek van Oene van Geel en Oleg Fateev een navigator en saboteur. di 20 okt 20:30, Bellevue, € 12,HET NATIONALE BALLET BACK TO BALLET – CONTEMPORARY De dansers van Het Nationale Ballet zijn weer helemaal terug. Alsof ze nooit weg waren, dansen zij op de toppen van hun kunnen in een gloednieuw ballet van Young Creative Associate Juanjo Arqués, ‘MANOEUVRE’, en in een

45 45

TXTRADIO, HET ONLINE PLATFORM TER VERSPREIDING VAN KENNIS, BURGERSCHAP EN INSPIRATIE, SELECTEERT DIT NAJAAR VIJF LEZINGEN EN GESPREKKEN. WWW.TXTRADIO.NL

1) DE GESCHIEDENISLES DIE JE NOOIT HEBT GEHAD!

Geschiedenislessen op school vertellen weinig over vrouwen. Maar onder leiding van Aldith Hunkar vertellen gelegenheidsdocenten Kaouthar Darmoni, Babs Gons e.a. ieder over een historische vrouw en leren je hoe mondig, machtig of moordzuchtig ze daadwerkelijk was. #Maand van de geschiedenis Rode Hoed: 27 oktober 20:00u

2) PARADISOLEZINGEN

In Paradiso vier lezingen met als thema ‘De Circulaire kosmos’. Eentje over de achteruitgang van de insectenstand in de wereld. Eentje over voorspelbaarheid in de theoretische fysica, eentje over hersenstimulatie en vrije wil en eentje over de over de onverbiddelijke houdbaarheid van ons lichaam. Zie ook www.knaw.nl. Paradiso: 4 en 11 oktober, 8 november, 20 december 11:00u

3) OPERATIE INTERVIEW: WOUTER KOOLMEES

In het spannende interviewprogramma Operatie Interview wordt het vraaggesprek ontleed. 1 gast en 3 interviewers. Deze aflevering Wouter Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Wie de interviewers zijn, blijft voor de gast tot op het podium geheim. De Balie: 15 november 16:00u

4) A JUST TRANSITION

A just transition is een serie over een eerlijke energie- en landbouwtransitie. Zodat landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika niet nóg afhankelijker worden van olie en gas, mijnbouw en destructieve landbouw. Kan de groene transitie in Europa, zonder vervuiling en onrecht in minder welvarende landen? Pakhuis de Zwijger: 14, 21 en 28 oktober 20:30 (Alles ook via livecast te volgen)

5) POËZIE OP ZONDAG: MISCHA ANDRIESSEN

Ineke Holzhaus ontvangt de dichter Mischa Andriessen. Bij Andriessen raken proza en poëzie elkaar en bestaan meer tijdlagen tegelijkertijd. Griekse Mythen en verhalen uit de Bijbel en liedjes uit de popmuziek inspireren hem tot zijn gedichten. OBA Oosterdok, 15 november 16:00u TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten. WWW.TXTRADIO.NL

18-09-20 09:34

AMSTERDAM ART 46

najaar/winter 2020

KRANT intrigerend ballet van de grensverleggende choreograaf William Forsythe, ‘Pas/Parts 2018’. wo 21 okt t/m zo 15 nov diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 25,-

SEBASTIAAN BREMER, GARGANTA DO DIABO, COURTESY OF RON MANDOS GALERIE.

LAURENCE AËGERTER - LOUVRE PLAGE - TÊTE SALT, COURTESY OF GALERIE CAROLINE O’BREEN.

DOUBLE BILL: ANAM CARA & BODY AS A WEAPON ‘Anam Cara’ (Soul Friend) is een poëtisch duet over kwetsbaar mogen zijn, herkenning vinden in de ander en op eigen benen staan. Choreografen en performers Sanne Clifford en Anastasia Kostner dansen in een intieme ruimte, maken contact met elkaar en, op afstand, met hun omgeving. ‘Body as a Weapon’ toont een vrouwelijke performer, Sandra Kramerová, die worstelt in haar repetities voor een belangrijke communistische parade. vr 23 okt 17:30 en 21:00, CC Amstel, € 18,50 NEDERLANDS BALLETGALA 2020 Voor de 23ste keer organiseren Alexandra Radius en Han Ebbelaar het Nederlands Balletgala. Ook in deze coronatijd maken alle grote Nederlandse dansgezelschappen hun opwachting tijdens een bijzondere benefietvoorstelling ten gunste van Stichting Dansersfonds ’79. Met juweeltjes uit het repertoire van Het Nationale Ballet, Nederlands Dans Theater, Introdans, Scapino Ballet Rotterdam en Conny Janssen Danst. ma 16 nov 20:00, DeLaMar, diverse prijzen

KIM BOSKE, AKUI GAWA #2, COURTESY OF FLATLAND.

KRIJN DE KONING, EIGHT BLOCKS, COURTESY OF SLEWE GALLERY. PHOTO PETER COX.

AMSTERDAM ART GALLERY WEEKEND 25-29 NOVEMBER 2020 Ongekende tijden vragen om ongekende evenementen. Het allereerste Amsterdam Art Gallery Weekend zal dit jaar plaatsvinden van 25 t/m 29 november. De beste galeries van Amsterdam staan in de hoofdrol tijdens een weekend met een programma van hoge kwaliteit. Bezoekers kunnen deelnemen aan gallery tours, artist talks bijwonen en uiteraard vele nieuwe fascinerende tentoonstellingen bekijken. Amsterdam Art Gallery Weekend geeft bestaand en nieuw publiek de kans om de stad te ontdekken als een creatieve hub van hedendaagse kunst. Kunstenaars met gevestigde namen zowel als nieuwe talenten worden gepresenteerd tijdens het event waarin prikkelende, cutting-edge kunst centraal staat. Speciaal voor het Gallery Weekend worden Edities uitgebracht. Dit zijn betaalbare kunstwerken, tussen €300€500, exclusief gemaakt door kunstenaars geselecteerd door de deelnemende galeries in beperkte oplages van 25. De edities zijn gelinkt aan het overkoepelend thema ‘infra-ordinary’, het fenomeen wat beschrijft als het banale en alledaagse een bijzondere lading krijgt. Wan-

neer de aandacht zich niet richt op de grote gebeurtenissen en krantenkoppen, maar op dat wat normaliter over het hoofd gezien wordt. Deelnemende galeries zijn: AKINCI, Albada Jelgersma, andriesse~eyck galerie, Annet Gelink Gallery, BorzoGallery, Ellen de Bruijne Projects, FLATLAND, Galerie Bart, Galerie Caroline O’Breen, Galerie Fons Welters, Galerie Onrust, Galerie Ron Mandos, Galerie van Gelder, Gerhard Hofland, GRIMM, Lumen Travo Gallery, Martin van Zomeren, Reflex Amsterdam, Slewe, Stevenson, tegenboschvanvreden, The Merchant House, TORCH, Upstream Gallery. Partners zoals het Stedelijk Museum, Oude Kerk, de Ateliers en Rijksakademie van beeldende kunsten zullen ook een speciaal programma verzorgen. Het Stedelijk Museum toont de expositie Ulay Was Here, met screenings en een performance, en in de Oude Kerk is The World After: Conversation Pieces te zien; een tentoonstelling waarbij verschillende kunstenaars worden uitgenodigd om hun visie op de post-pandemische wereld te geven.

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 46

PANAMA PICTURES - THE FUTURE IS NOT WHAT IT USED TO BE Choreograaf Pia Meuthen en haar performers maken met ‘The Future is not what it used to be’ een fysieke en zintuiglijke voorstelling over het mysterie van de tijd. Ze tonen het verlangen van de mens om samenhang te creëren in een gefragmenteerde wereld, om het verleden niet te verliezen, om grip te krijgen op de toekomst en op te gaan in het moment. di 17, wo 18 nov 20:30, Bellevue, € 12,HET NATIONALE BALLET NOTENKRAKER & MUIZENKONING Met hun ‘Notenkraker & Muizenkoning’, op de prachtige muziek van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, hebben Wayne Eagling en Toer van Schayk het aloude Notenkraker-verhaal omgedoopt tot een oer-Hollandse productie. Schaatsers zwieren over de gracht, muizen vechten met speelgoedsoldaatjes en een toverlantaarn voert je naar verre landen. wo 9 dec t/m za 2 jan diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 25,-

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chicago, € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen,

behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 MARTIJN KONING - KONING VAN DE TOEKOMST Hij probeerde het heus: stil staan, stil zitten, mond even dicht. Maar mèn wat is dat moeilijk. Zijn hoofd staat niet stil. Als een pinball machine vuurt hij zijn grappen en zeer komische observaties met de ‘hoogste grapdichtheid-garantie’ op zijn publiek af. t/m za 10 okt diverse data en tijden, Bellevue, € 12,GLODI LUGUNGU - ZE BEDOELEN HET GOED Glodi Lugungu neemt je met zijn onverwachte opvattingen en hilarische verhalen altijd net even mee naar de andere kant van het verhaal: het bange meisje bij de bushalte, deurtrekken bij een familie van 9 kinderen en Henk uit Congo van Telfort. Een avond waar iedereen wordt aangepakt. wo 30 sept en do 1 okt 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,RENÉE & TOBIAS - HIJSBAK Komedie over de worsteling van de mens m.b.t. onderwerpen als zelfbeeld, seksualiteit, je mening geven (of niet), de zoektocht naar het ‘perfecte’ leven en de onmacht die daarbij hoort. do 1 t/m zo 18 okt, diverse tijden en prijzen, TapasTheater CLAUDIA DE BREIJ HIER BEN IK Aan de hand van het meeslepende levensverhaal van revuester Heintje Davids zingt, danst en vertelt Claudia over een klein meisje dat van haar vader te horen kreeg dat ze ‘te dik en te lelijk’ voor het toneel was. ‘Hier ben ik’ is een vrolijke voorstelling voor iedereen van 8 tot 88 over de droom en het recht er te mogen zijn, wie je ook bent. za 10 t/m do 22 okt, Theater Carré, € 26,50 KIKI SCHIPPERS - MEER Leef! Alsof het je laatste dag is, of als het allerlaatste uur. Kiki doet niet anders. Maar na jaren van dansen op de vulkaan, is het nu tijd om stil te staan bij alles wat zich in de tussentijd heeft opgehoopt en vastgekoekt. Kiki maakt de rekening op in een voorstelling met een overdaad aan scherpe en ontwapenende liedjes, waarin ze zichzelf en de wereld niet spaart. di 13, wo 14 okt 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,ENGE BUREN - BASTA! Uit het immense repertoire van dit unieke cabarettrio wordt een geheel nieuw programma samengesteld. Meer dan 25 jaar hilarische, maffe, gekke, gevoelige, kritische liedjes en acts levert een schat aan materiaal op om uit te putten. Daarna is het voorgoed ‘BASTA!’ do 29 okt 19:30 en 21:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,MARCO LOPES - WEES BLIJ Na zijn goed ontvangen debuutvoorstelling Moedt is Marco terug. In ‘Wees blij’ neemt Marco de mankementen van de mens onder de loep. We lachen als een boer met kiespijn of knijpen in onze handen om ons dagelijks geluk. En soms lachen we terwijl we moeten janken van binnen. We hebben meer met elkaar gemeen dan we soms denken, dus

wees blij! vr 30, za 31 okt, 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,JOCHEN OTTEN OPGEKROPT STAAT NETJES In ‘Opgekropt staat netjes’ zien we Jochen worstelen met een optelsom van ongemakkelijke situaties en gênante momenten. Een voorstelling over het ontdekken van de ruimte die je niet eerder durfde in te nemen. Een kwetsbaar relaas met ongekend veel grappen. Het is tijd om niets meer op te kroppen. Tijd om er tegenin te gaan. Met gestrekt been. do 5, vr 6, za 7 nov, 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,ANUAR - EERLIJK Na drie jaar niet op de planken te hebben gestaan met een solovoorstelling, is Anuar terug met ‘Eerlijk!’ In deze show zal Anuar de samenleving op een hilarische manier een spiegel voorhouden en verbinding leggen tussen de mensen, want zoals Anuar zelf altijd zegt: ‘Met humor omarm ik de wereld.’ do 19 nov 19:30 en 21:30 Podium Mozaïek, € 18,PLIEN & BIANCA - EN NU DAN? In ‘En nu dan?’ staat er weer een onvergetelijke stoet typetjes klaar om je mee te nemen in een unieke mix van hartverscheurende humor en ontroerende hilariteit. Een burenruzie tussen gefrustreerde kabouters, giraffen die het theater bezoeken en een hilarische vlammendans: het komt allemaal voorbij. do 19 nov t/m do 3 dec diverse data 20:00, DeLaMar, € 25,VLAMOUSSE - SAAMPIES In ‘Saampies’ benoemt Vlamousse totdat er niks meer te benoemen valt. ‘Maak het bespreekbaar’, is het credo. De angst voor de medemens moet worden doorbroken, excuses moeten gemaakt aan mens, dier en geslachtsdeel, steun betuigd aan minderheden en bovenal moet er geluisterd worden! di 24, wo 25 nov, 19:00 en 21:00, Bellevue, € 12,GUIDO WEIJERS - DE OUDEJAARSCONFERENCE 2020 Weijers roast het nieuws, zaagt hoge bomen bij de knieën af en raast, alweer voor de tiende keer, dwars door het jaar heen. De tijdsgeest werd nog nooit zo scherp gevangen als tijdens deze avond vol ongemakkelijke waarheden, gitzwarte humor en intelligente grappen. ma 30 nov, di 1 dec 20:30, DeLaMar, € 25,DOLLY BELLEFLEUR DUBBEL EN DWARS Al dertig jaar trekt Dolly Bellefleur, het alter ego van Ruud Douma, als ‘Frau Antje van het verkeerde kantje’ door ons kikkerlandje. In de jubileumshow ‘Dubbel en dwars’ vraagt Dolly zich af wat deze dertig jaar durende ‘kruistocht in couture’ heeft opgeleverd. Samen met een zeskoppige band en haar vaste klaviervirtuoos Kees van Zantwijk trakteert ze haar publiek op gouwe ouwe en fonkelnieuwe songs. vr 4 dec 19:15 en 21:30, DeLaMar, € 30,00 PAULIEN CORNELISSE EN DANIEL CORNELISSEN CORNELISSE(N) Cornelissen is één podium, twee spelers en een piepklein decor,

18-09-20 09:34

najaar/winter 2020 waarin wordt ingezoomd op gênante situaties, moeizame gesprekken en half-gelukte pogingen tot intermenselijk contact. Kortom, de ingrediënten voor een heerlijk bevreemdende en komische voorstelling. Paulien en Daniel bedienen de minidecors, spelen alle rollen en doen zelfs hun eigen stunts. Want ook dát is cornelissen. zo 6 dec 19:30, DeLaMar, € 22,50 ANNICK BOER - DAT IS GOED GELUKT Annick legt op geheel eigen wijze de menselijke natuur en onze tekortkoming bloot, maar ook ons vermogen om lief te hebben. Een avond vol prachtige kleinkunstliedjes, afgewisseld met droogkomische verhalen. di 22 dec 19:30 en 21:30, DeLaMar, € 25,YOUP VAN ’T HEK - OUDEJAARSCONFERENCE 2020 Youp zijn tiende en tevens laatste oudejaarsconference. Een terugblik op 2020. Met de titel ‘Korrel Zout’. Een titel die de lading volledig dekt. Ook in het jaar waarin een venijnig en meedogenloos coronavirus de wereld aan alle kanten volledig ontwricht heeft? Ja!!! zo 27 t/m wo 30 dec 19:00 en 21:30, Theater Carré, € 26,50 JAN BEUVING EN PATRICK NEDERKOORN - DE ANDERE OUDEJAARS Wordt 2020 een extreme piek in de wereldgeschiedenis? Of een niet te onderscheiden knikje in de curve van de tijd? Over 100 jaar zullen we het antwoord weten. Maar daar kunnen Jan Beuving en Patrick Nederkoorn natuurlijk niet op wachten. Dus nemen zij het jaar nu al onder handen. Samen met Tom Dicke aan de piano pakken ze 2020 aan. Geen seconde laten ze heel! di 29, wo 30 dec 19:30 en 21:30, DeLaMar, € 19,50

FESTIVALS

BUTOH FESTIVAL Twaalf artiesten uit zes landen, waaronder Valeria Geremia, Cécile Raymond en Luan Machado, treden op tijdens de vierde editie van het Butoh Festival. vr 9, za 10 okt diverse tijden, Casa Munganga, diverse prijzen WARMING UP FESTIVAL Tolhuistuin is Warming Up. Net als de rest van de wereld. Maar wat betekent dat? En hoe gaan we daarmee om? Hoe wonen we samen op een opwarmende planeet? Warming Up Festival presenteert tien dagen op rij een spannend programma met live performances, films, installaties, workshops, expo’s, discussies en theatervoorstellingen en gesprekken met kunstenaars, politici, journalisten en ondernemers. ma 12 t/m do 22 okt diverse tijden, Tolhuistuin BASKLARINET FESTIJN Het thema van de vierde editie van dit tweejaarlijkse festival is Percussie (ff ): zoals een klap op de trom die je wakker laat schrikken. Ook wordt de nieuwe cd ‘Nature’ van Fie Schouten gepresenteerd, met solowerk voor basklarinet en twee kamermuziekstukken, waaronder ‘Façade’ van Georges Aperghis voor twee basklarinetten en percussie, uitgevoerd door basklarinettisten Fie Schouten en Jelte Althuis en percussionist Tatiana Koleva.

zo 25 okt, zo 8 nov, za 12, do 17 dec diverse tijden, lokaties en prijzen. FLAMENCO BIËNNALE Het startschot voor de 8e Flamenco Biënnale wordt gegeven in het Muziekgebouw aan het IJ met de prachtigste voorstellingen uit de smeltkroes die flamenco is én met spraakmakende flamencoartiesten als Israel Galván, Mayte Martín, Ana Morales, Valeriano Paños, Alfredo Lagos, Karen Lugo. Daarnaast worden twee spiksplinternieuwe eigen creaties, waaronder twee eigen Flamenco4Kids projecten gepresenteerd. vanaf vr 22 jan diverse data, tijden, locaties en prijzen.

DIVERSEN

PRESIDENT’S NIGHT 2020 Samen met USA-watchers, politici, journalisten, kunstenaars en opiniemakers worden de eerste exit polls op de voet gevolgd en geanalyseerd in debatten, lezingen en talkshows. Er zijn live-verbindingen met Amerikaanse zenders en reacties van correspondenten ter plaatse, afgewisseld met muziekoptredens, comedy en film. di 3 nov 19:00, Melkweg, € 31,35 MOVEMBER RUN AMSTERDAM De ‘MoRun’, een 5 kilometer lange (hard)looproute door het Vondelpark, is toegankelijk voor mannen en vrouwen, met of zonder (plak)snor. Het doel is bewustzijn creëren en geld inzamelen voor de Movember Foundation. za 28 nov 15:00, Vondelpark, € 15,-

MUSEA

ALLARD PIERSON MUSEUM

Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam. Godinnen van de art nouveau Vloeiende lijnen en florale motieven zijn belangrijke kenmerken van de stijlbeweging art nouveau die tussen 1890 en 1910 in heel Europa de toon zette. Minstens zo typerend zijn de beeldschone vrouwen die veelvuldig werden afgebeeld. Deze fascinatie voor vrouwelijk schoon wordt nader onder de loep genomen en geplaatst in de context van maatschappelijke ontwikkelingen van die tijd. 23 okt t/m 20 maart Letters van de art nouveau 23 okt t/m 20 maart Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen. Bier. Amsterdam, stad van bier en brouwers t/m 1 november Refresh Amsterdam Een tweejaarlijkse manifestatie, in het Amsterdam Museum en op diverse locaties, rond Amsterdamse stadscultuur met werk van hedendaagse makers. Het thema van deze editie is ‘Sense of place’. In de tentoonstelling in het Amsterdam Museum zijn werken van meer dan vijfentwintig kunstenaars en kunstenaarscollectieven uit verschillende disciplines te zien die vele perspectieven op Amsterdam bieden. 11 december t/m 28 maart Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur.

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 47

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum. Trembling Landscapes Between Reality and Fiction Een groepstentoonstelling waarin enkele van de meest vooraanstaande film- en videokunstenaars uit de Arabische wereld het onderwerp landschap verkennen. t/m 3 januari IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

DE APPEL ARTS CENTRE

FOAM AMSTERDAM

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. Ben Cobra Voor deze tentoonstelling nodigt vormgever, kunstenaar en gastcurator Aziz Bekkaoui een uiteenlopende groep van meer dan 25 bijzondere, kleurrijke, baanbrekende, uitgesproken creatieve of anderszins opvallende individuen uit: van de kinderburgemeester van Amsterdam Ilias Admi tot de choreograaf Uri Eugenio, van de voorzitter raad van toezicht Universiteit van Amsterdam Marise Voskens tot de schrijver Arnon Grunberg. t/m 5 april Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform. Gerrit Rietveld Academie The Graduation Show t/m 1 november Johny Pitts – Afropean: Travels in Black Europe t/m 1 november Alec Soth – I Know How Furiously Your Heart is Beating t/m 6 december Remsen Wolff – Amsterdam Girls t/m 6 december Susanne Khalil Yusef - Lalalala in Foam 3h, t/m 13 december On Earth | Nantes le Lieu unique Imaging, Technology and the Natural World 1 oktober t/m 10 januari Laia Abril - A History of Misogyny, Chapter Two: On Rape 6 november t/m 10 januari Foam Talent | Amsterdam 2020 18 december t/m 10 maart Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Van Gogh inspireert Jean-Luc Mylayne Net als Van Gogh wil Mylayne de verbondenheid die hij voelt met de natuur tot uitdrukking brengen in zijn werk. t/m 14 februari Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Het Geheim van de Meester Een tentoonstelling met schilderijen uit het gelijknamige televisieprogramma. t/m 30 april Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. Juwelen! Schitteren aan het Russische hof. t/m 16 oktober

Groepsportretten van de 17e eeuw Dertig reusachtige groepsportretten uit de zeventiende eeuw uit de collecties van het Amsterdam Museum en het Rijksmuseum, voor het eerst samen. t/m 16 oktober Evelyn Taocheng Wang Tentoonstelling met werk van de negende winnaar van de ABN AMRO Kunstprijs. t/m 31 januari Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu. This Is How We Move t/m 1 nov Levi van Veluw - Sanctum Een architectonische installatie. Het tweede semipermanente kunstwerk in Het HEM. Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Jean-Luc Mylayne - De herfst van het paradijs t/m 22 november Vincent Delbrouck - Champú 1 t/m 31 december Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

advertentie

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouw kundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Noordzijde 31, tel: 447 1857

Corona proof

16 ,50

50 min. rondvaart 10,Actiecode: uitkranthaarlem

www.smidtjecanalcruises.nl 023 - 535 77 23

18-09-20 09:34

KRANT

afgelopen decennium schilderde. t/m 25 oktober Het surrealistisch theater - De magische wereld van Hans Kanters 29 oktober t/m 31 januari Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

KATTENKABINET

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore. Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

Ontdek het onzichtbare leven. Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Poldermolen met Kuiperijmuseum. Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette. In het inpandige Kuiperij Museum staan een aantal prachtige historische scheepsmodellen. Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Roy Lichtenstein - Pop Art in print t/m 4 oktober Cremer — Noordwaarts 2010-2020 Een ruime selectie monumentale zeegezichten die Jan Cremer in het

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Alice Boothby, Sanne de Bruin, Floor van Dijck, Bart Geeraedts/ TXT, Eline Hoeneveld/Amsterdam Art, Sara Luijters, Daphne Ponsteen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Inger van der Ree, Anne-Marieke Samson, Erik Schmitz/Stadsarchief,

MUSEUMHAVEN

17e-eeuws orgel. World Press Photo 2020 t/m 29 november Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober. Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. See me, Hear me, Meet me t/m 16 november Lieve Maria t/m 8 december O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS

NXT MUSEUM

MUSEUMTRAMLIJN

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Leef/Tijd: Rembrandt, Abraham van Dijck en Aat Veldhoen t/m 29 november Hallo Rembrandt! 19 december t/m 11 april Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Bruno Taut - De fantasie voorbij t/m 17 januari Tentoonstelling gerestaureerd postkantoor Michel de Klerk. Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

Locatie De Dageraad

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is een bezoekerscentrum van Museum Het Schip gevestigd. De Kracht van het Ambacht t/m 17 januari Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie. Humania Een verrassende tentoonstelling waarin je alles te weten komt over je eigen soort: de mens. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’ gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en

Bregtje Schudel, Karin Thybaut, Joke van der Weij Aanleveren (agenda)gegevens februarinummer - maandag 28 december amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com

02 UK AGENDA NAJAAR 2020 MB_3_SV1.indd 48

➜...➜ GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

najaar/winter 2020

AGENDA

Charlotte Salomon in close-up t/m 22 november Waterlooplein. De buurt binnenstebuiten 2 oktober t/m 28 februari Eli Content - Droombos t/m 28 maart Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

➜...➜ GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Hoogtepunten van Italiaanse tekeningen in het Rijksmuseum t/m 23 november Ed van der Elsken: Crazy World 30 oktober t/m 10 januari Willem Diepraam, 50 jaar fotografie 9 oktober t/m 10 januari Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst. Shifting Proximities Een tentoonstelling die bestaat uit multi-zintuigelijke installaties van lokale en internationale gerenommeerde kunstenaars en academici, waaronder Thijs Biersteker en Stefano Mancuso, Lucy McRae en Niels Wouters, Heleen Blanken, Roelof Knol, Marshmallow Laser Feast en United Visual Artists (UVA). t/m 28 februari Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Kadir van Lohuizen - Rijzend Water De tentoonstelling is een wake-up call en belicht de wereldwijde en onomkeerbare gevolgen van de stijgende zeespiegel. t/m 12 oktober Stephan Vanfleteren - Engelen van de Zee Engelen van de Zee bestaat uit een serie aangrijpende portretten van jongens tussen de zes en zestien jaar van maritiem opleidingsinstituut Koninklijk Werk IBIS in het Belgische Bredene. t/m 5 april Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

OUDE KERK

STADSARCHIEF AMSTERDAM

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. The World After: Conversation Pieces Samen met Mister Motley nodigde de Oude Kerk zestien kunstenaars uit om te reageren op vragen die de coronacrisis opriep. Hun bijdragen, in de vorm van korte films, worden getoond met daarnaast een uitgebreid publieksprogramma met performances, screenings, artist talks, concerten, debatavonden en een veiling. t/m 3 januari Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een

‘s Werelds grootste stadsarchief. Het Aalmoezeniersweeshuis van Amsterdam 1780 -1830 t/m 4 oktober Amsterdammers en slavernij Bijna drie eeuwen lang was de stad Amsterdam nauw betrokken bij slavenhandel en slavernij in koloniën in Azië en het Atlantisch gebied (1602-1873). t/m 18 oktober Turner – Stilte in de Stad t/m 25 oktober Breitner, Israels en tijdgenoten 13 november t/m 14 maart Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

1,5

METER

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, 1,5 1,5 vakbondsman enMETER onderwijzer, METER sociaal-democratisch politicus ..➜ ➜.Thijssen (1879-1943) als ➜...➜ is vooral bekendGENIET VERSTANDIG, schrijver van de roman Jongensdagen. GENIET VERSTANDIG, HOUD HOUD AFSTAND AFSTAND Alledaags leven in de Jordaan. Een tentoonstelling over het boek Jongensdagen. Een jeugdboek, maar ook een boeiende historische bron over het kinderleven, en over de Jordaan van toen. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen. What a Genderful World t/m 3 januari BALI - Behind the scenes Ontdek rituelen die je als toerist niet snel zal ervaren, krijg inzicht in de koloniale geschiedenis, bekijk bijzondere objecten en maak kennis met het werk van moderne Balinese kunstenaars. t/m 10 januari 2021 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen. Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland. Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Bertien van Manen and friends Beyond the image t/m 4 oktober Best Verzorgde Boeken 2019 3 oktober t/m 1 november Surinaamse School t/m december Arthur Jafa - Apex t/m 3 januari Ulay was here Fundamenteel in het werk van de Duits-Nederlandse kunstenaar Ulay zijn processen van (chemische) verandering, de overgang van de ene identiteit in de andere, en het accepteren van onzekerheid en toeval. 21 november t/m 18 april Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen

aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2020 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Volledig ingericht grachtenpand. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

Het februarinummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 25 januari, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

18-09-20 09:34

krant KRANT

TOT SLOT

amsterdam toen

Amsterdam toen

BRUG BEZWEKEN, NOVEMBER 1894 tekst Erik Schmitz foto Jacob Olie/Stadsarchief Amsterdam

p maandag 12 november 1894, rond 21.30 uur, stortte met ‘een geweldige plof’, zoals de krant het omschreef, de brug over de Keizersgracht bij de Leidsegracht in het water. Er waren maar weinig mensen op straat, want het was slecht weer. Vreemd was wel dat de bakkersknecht, die rond die tijd bij bakker F.W. Duker op de hoek van de Runstraat en Keizersgracht 400 aan het werk had moeten gaan, niet was komen opdagen. Was hij met de brug in de donkere gracht verdwenen? Op de foto is goed te zien hoe de ijzeren brugleuning als een luciferhoutje is afgebroken. Een deel van de boog – het wegdek nog intact – ligt als opstaande schots in het water, op de plaats

06 UK TOT SLOT NAJAAR 2020 MB_SV1.indd 49

waar eerder een brugpijler stond, want het was een brug met drie bogen. De smalle gasbuis aan de andere zijde van de brug had het ongeluk wonderwel doorstaan. Deze opname dateert van twee weken later. Fotograaf Jacob Olie had een mooi hoog standpunt opgezocht in het hoekpand op Keizersgracht 464. De doorvaart is met drijvende balken afgesloten en er is een tijdelijke hulpbrug gebouwd. Opnamen van de rampplek werden door handige uitgevers aan het geïnteresseerde publiek verkocht, want de plek trok veel bekijks. Al drie weken voor de ‘geweldige plof’ was er een scheur in het wegdek zichtbaar geworden. Op zaterdag 9 november sloot Publieke Werken de brug af voor

voetgangers, maar paarden en rijtuigen mochten aanvankelijk nog passeren, tot de doorgang aan het eind van de middag helemaal werd afgesloten. Amsterdammers die geen zin hadden in omlopen, klommen daarna doodleuk over de afzetting, ‘terwijl de straatjeugd, volgens welke nooit gevaar bestaat, af en toe op de gevaarlijkste plekken had staan dansen’, volgens de krant. In de pers werd gemopperd over het falend toezicht: ‘Hebben we daar nu dien ganschen staf van ambtenaren voor? Betaalt de burgerij daarvoor nu elk jaar zijn duizenden voor Publieke Werken? Maar er is een reorganisatie beloofd, misschien helpt die ons van deze misère af.’ Het klinkt na 126 jaar nog opvallend actueel. De oor-

zaak voor de instorting was waarschijnlijk de aanvaring van de ingestorte pijler, een jaar eerder. De krant wist ook vier eerder bezweken bruggen in de stad te noemen, het oudste geval uit 1659. In een stad die ook vroeger al veel bruggen en kades kende – tegenwoordig zo’n 1800 bruggen en 600 kilometer kade – gaat er, zo zou je kunnen concluderen, dus eigenlijk best veel goed. En de bakkersknecht? Die dook twee dagen later op. Hij scheen niet te veel grachtenwater, maar ander, alcoholhoudend vocht te hebben binnengekregen. Laat dit prachtige beeld, of een van de andere beelden die het archief rijk is, mooi afdrukken bij de Stadsboekwinkel, gevestigd in het Stadsarchief. amsterdam.nl/stadsarchief

18-09-20 09:19

TOT SLOT

groeten uit

DUN YONG

TUSCHINSKI

HET RIJKS

krant KRANT

CAFÉ RESTAURANT AMSTERDAM

EERSTE HERINNERING AAN AMSTERDAM ‘Ik weet nog goed dat ik in november 1991 landde in Amsterdam. Ik kwam vanuit Indonesië om hier te studeren. Ik droeg sandalen en mijn voeten vroren er bijna af, ik had nog nooit zoiets kouds gevoeld. En wat was het buiten grijs; voor mij leken alle gebouwen op elkaar. Mijn tante gaf me daarom meteen een opdracht: ik moest de hele stad door met de tram. Zo heb ik Amsterdam goed leren kennen.’ WONEN IN AMSTERDAM ‘Ik woon hier met heel veel plezier. Ik kom oorspronkelijk uit Surabaya, een drukke stad in Indonesië, en Amsterdam heeft ook die energie. Ik vind het ook fijn dat hier allerlei soorten mensen wonen, je bent niet snel vreemd. Zoals Van der Laan zei: iedereen is thuis in Amsterdam. Het enige jammere is dat het zo moeilijk is om hier een betaalbare woning te vinden. Ik heb in alle hoeken en gaten van Amsterdam gewoond, van zolderkamer tot een prachtig antikraakpand in het centrum. Nu heb ik iets voor mezelf en mijn zoon, maar het is wel te klein.’ BESTE EIGENSCHAP VAN AMSTERDAMMERS ‘Ik vind het leuk dat die echte, oude Amsterdammers zo spontaan en sociaal zijn, en vaak vrolijk. Je hebt zo een praatje.’ EN DE SLECHTSTE ‘Niet alleen van Amsterdammers, maar van Nederlanders in het algemeen: ze kunnen grof

06 UK TOT SLOT NAJAAR 2020 MB_SV1.indd 50

Titi Waber Titi Waber is chef-kok bij restaurant Blauw op de Amstelveenseweg. Ze wil de hoofdstad ‘upspicen’: half oktober komt daarom haar eerste kookboek Sambal uit. tekst Floor van Dijck foto Sarah Distel

en te direct zijn. Vooral sommige types die in de keuken werken in de horeca. Daar voelde ik me niet altijd prettig bij.’ ALS IK ÉÉN DAG IN AMSTERDAM HAD… ‘Dan zou ik naar een goed museum gaan, over een markt lopen en daarna lekker uit eten. Eigenlijk wat ik ook doe als ik in een andere stad op vakantie ben.’ AMSTERDAMSE HUMOR ‘Zoals de marktkoopmannen en de buschauffeurs moppen kunnen vertellen: ik vind het knap. Ik moet zelf altijd al bij voorbaat lachen als ik een grap vertel…’ MUSEUM ‘Het Rijks is prachtig en zit vol geschiedenis. Ze hebben ook veel stukken uit Indonesië. Dat is soms dubbel, maar het leert me veel over de kant van de geschiedenis die je in Indonesië niet hoort.’

BIOSCOOP ‘Ik ga graag met mijn twaalfjarige zoon Ishmael naar films in Tuschinski, zo’n mooi gebouw.’ RESTAURANT ‘Ik woon vlak bij café restaurant Amsterdam, daar eet ik regelmatig. Meestal bestel ik de truffelpasta en altijd de crème brûlée toe.’ TOKO ‘Voor alles wat ik nodig heb om zelf te koken, ga ik naar Dun Yong op de Geldersekade. Maar als ik zin heb om Indonesisch af te halen, ga ik meestal naar Warung Tegal op de Stadionweg voor een nasi kuning rames of een vegetarische mihoen rames.’ SAMBAL ‘Er zijn heel veel soorten sambals: je kunt het maar verzinnen of je kunt er sambal van maken. Er is veel meer mee mogelijk dan mensen denken. Sambal is een condiment, een toevoeging, maar in de Indonesische keuken is het ook vaak de basis van een gerecht. En een kookboek over sambal, dat was er nog niet. Vandaar dat ik het heb gemaakt, om het verhaal over wat sambal precies is te delen en om te laten zien dat de Indonesische keuken meer is dan nasi goreng en rendang. In mijn boek vind je allerlei sambals, van milde tot kruidige, maar ook eentje die zo heet is dat ik ’m zelf bijna niet durf te proeven.’ Sambal verschijnt op 15 oktober, Uitgeverij Terra, € 23,99.

18-09-20 09:19

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

krant KRANT

1,5

METER

1,5

CADEAU BIJ ABONNEMENT ➜...➜

➜...➜

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

1,5

METER

➜...➜

1,5

METER

➜...➜

111 Plekken in Amsterdam die je gezien moet hebben GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

aa n biedi ng

METER

t.w.v. €33,9 0

GENIET VERSTANDIG, HOUD AFSTAND

+ 111 Plekken voor kinderen in Amsterdam Wie Amsterdam een beetje kent, weet dat er meer is dan de bekende toeristische attracties. Maar ken je ook de wijngaard in Noord, de winkel van Stadshout of de Dubbeltjespanden? Waar kun je elektrisch skaten en waar vind je fluorescerende kunst? In deze twee boeken vind je de beste insidertips en wordt Amsterdam op haar veelzijdigst getoond: de kindereditie neemt je mee naar de beste plekken voor peuters en tieners, de volwassen versie doet idyllische locaties, bijzondere hotspots, musea en bruisende broedplaatsen uit de doeken. Zo heb je altijd inspiratie voor die lege weekenddagen, saaie schoolvakanties of om je staycation wat op te leuken. GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€ 31,99) EN ONTVANG BEIDE BOEKEN. Deze actie loopt tot en met 21 december (op = op).

mail & win!

00 UK COVER 2 NAJAAR 2020_1eSV_MB.indd 51

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES

GRACHTENMUSEUM

TAPASTHEATER

5x2 tickets t.w.v. € 15 Waarom zijn er grachten in Amsterdam? En hoe zijn de grachtenhuizen precies gebouwd? Het Grachtenmuseum Amsterdam neemt je mee op ontdekkingstocht door 400 jaar geschiedenis. In een 17de-eeuws grachtenhuis aan de Herengracht ontdek je het Amsterdam van toen en nu in de multimedia-tentoonstelling, bekijk je weelderige stijlkamers én de tijdelijke tentoonstelling Het geheim van de meester. Kortom: een leerzaam en leuk uitje voor jong en oud. Zie ook: grachten.museum

5x2 tickets t.w.v. € 20 Bij TapasTheater stel je zelf jouw ideale (coronaproof) avond samen. Je gaat niet naar één voorstelling die de hele avond duurt, maar je kiest zelf voor twee óf drie voorstellingen van 20 minuten. Omdat de shows meerdere keren per avond te zien zijn, kun je komen en gaan wanneer je wilt. In de gezellige foodbar kun je bijkletsen, borrelen of eten en je beslist zelf of je dat voor, tussen of na de shows doet. Win tickets voor een voorstelling, dag en tijdstip naar keuze. Zie ook: tapastheater.nl

Deze actie loopt t/m 21 december

17-09-20 15:33

AMSTERDAM

NIEUWE EXPO

BALI BEHIND THE SCENES TROPENMUSEUM.NL 00 UK COVER 2 NAJAAR 2020_1eSV_MB.indd 52

17-09-20 15:33