Uitkrant november 2017

APR17 NOV17 APR17

LIEF AMSTERDAM jaargang 52 #03

Amstel 56-58 | 020 624 05 34 | www.dekleinekomedie.nl

IRIS HOND

wo 1 nov Haar album kende wereldwijd succes. Leonard Cohen jubelde: ‘A great spirit revealed!’

THE BLUEBIRDS

do 2 nov The BlueBirds bewijzen: country is hot. Elske DeWall, Krystl & Rachèl Louise zingen eigen songs, driestemmig en persoonlijk.

KLAP OP DE MAAND

17.00 uur

vr 3 nov Vrijmibo met inhoud. Ronald Ockhuysen gaat in gesprek met actuele gasten. Met muziek van Het Nieuwe Lied.

JOOST SPIJKERS

vr 3 nov ‘Ondersteund door een fantastische, vijfkoppige band komt Spijkers volledig tot bloei zodra hij begint te zingen.’ (Het Parool)

SVEN RATZKE

première/laatste kaarten za 4 nov ‘Allemachtig, wat een entertainer’ schreef de Volkskrant over deze HOMME FATALE. Absurde verhalen en steengoede muziek.

FRÉDÉRIQUE SPIGT

zo 5 nov ‘Born to be wild’ Frédérique Spigt is al jaren onderweg.

In The Road overdenkt ze haar reizen.

MARIJN BROUWERS

première

ma 6 nov The Chet Baker Room. Marijn Brouwers laat zich inspireren door de legendarische muzikant en zijn korte en heftige leven.

TON KAS

Amsterdamse cadeaus voor elke gelegenheid iamsterdam.com/store

première/wachtlijst di 7 t/m za 11 nov Bij Ton Kas weet je één ding zeker: de lach die komt. Vroeg of laat, maar meestal vroeg.

PAULIEN CORNELISSE

première/wachtlijst zo 12 t/m do 16 nov In haar vierde voorstelling, Om mij moverende redenen, kijkt Paulien in detail naar de onbegrijpelijkheden van het leven.

IDFA IN DE KLEINE KOMEDIE

vr 17 t/m zo 19 nov IDFA in De Kleine Komedie met het film- en debatprogramma Shifting Perspectives: Arab World. Kaarten via www.idfa.nl.

DIMITRI VERHULST & CORRIE VAN BINSBERGEN & BAND ma 20 nov Een bizarre, muzikale literaire trip.

ERIC VAN SAUERS

di 21 t/m za 25 nov De Lief en Leed Tour. Smakelijke verhalen die ontroeren en soms gevaarlijk zijn. Komisch. Meeslepend. Urgent.

LUNCHPAUZEVERHALEN

12.30 uur/wachtlijst vr 24 nov Lunchpauzeverhalen. Kees van Kooten komt voorlezen uit zijn lievelingsverhalen van anderen.

ALEX ROEKA

première

zo 26 nov EN TOEN INEENS laat de hele Alex Roeka zien: een spetterende samenvatting van een gedreven en eigenzinnig zangersleven.

HER MAJESTY

ma 27 & di 28 nov Marrakesh Express. Her Majesty speelt Crosby, Stills, Nash & Young. ‘Sensationeel goed gedaan!’ (de Volkskrant)

YOUP VAN ‘T HEK

wachtlijst

wo 29 nov t/m za 2 dec Youp gaat met Een vloek en een zucht op weg naar zijn negende oudejaarsconference.

Samen thuis, samen /uit Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit

maps & routes

Samen thuis, samen /uit

Verken hotspots en buurten van Amsterdam met 11 speciaal uitgestippelde routes

Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit

downloa d de grati s app!

november 2017

5

‘IT’S A THIN LINE… …between love and hate,’ zingt een hese Chrissie Hynde van The Pretenders in het gelijknamige nummer. Het kwam meteen bij me op bij het formuleren van de opdracht voor het coververhaal van deze maand.

Het gaat namelijk over iets gevoeligs, iets wat de burgemeester heeft gezegd bij zijn afscheid. Dat Amsterdam de liefste stad is ter wereld.

Ik vond Van der Laan een geweldige burgemeester. Reuze intelligent, hartelijk, vaderlijk, maar vooral ook geen zacht ei. Dacht ik.

Maar dat ‘liefste stad ter wereld’ in zijn afscheidsbrief zat me dwars.

Want hoe zat het dan met die gevoelstemperatuur van Amsterdam die ik iedere dag ervaar wanneer ik op de fiets, dwars door de stad, naar het werk ga? De road rage die ik alleen van de snelweg ken, maar die zich de laatste jaren verplaatst lijkt te hebben naar het fietspad? De Amsterdammer – onmiskenbaar vanweg zijn accent – die onlangs vlak voor mijn neus bewust een toerist omver fietste. Een toerist die nota bene had staan wachten tot het stoplicht voor hem op groen sprong en die desondanks een fikse klap op mocht vangen van iemand die meende dat de stad van hém was. Hoe kan het dat stedelingen die de mond vol hebben van tolerantie jegens ‘de anderen’ zo intolerant kunnen zijn als die anderen hun stad komen bezoeken?

Lief? Waar dan?

School er in die uitspraak niet eerder een nostalgisch verlangen naar de tijd toen Eberhard hier studeerde – de jaren zeventig? Toen de flowerpowergeneratie van Damslapers en anti-Vietnambetogers nog vers in het geheugen lag? Toen paradijsvogels en dragqueens nog ongestoord over straat konden, toen arm en rijk, gekleurd en blank nog vrolijk door mekaar woonde in buurten waar de wijkagent de meeste ruzies wel kon sussen?

Das war einmal.

Maar begrijpelijk is het wel. Als je als burgemeester ieder jaar de Amsterdammer van het Jaar in het zonnetje mag zetten, een tentenkamp voor asielzoekers bezoekt waar je stadgenoten gul eten naar toe brengen, of een project als 180 nationaliteiten mag voorzitten om de diversiteit van de stad te vieren, dan zie je de liefde wél. Eberhard van der Laan projecteerde zijn eigen onverbeterlijke optimisme op Amsterdam. Hij wílde de liefde zien. Laat zijn overlijden een inspiratie zijn voor ons allen om hetzelfde te doen.

INHOUD P.06 WAT IS ER NIEUW?

Nieuws uit de stad met o.a. een ode aan Eberhard van der Laan, een nieuwe fietsburgemeester, de jarige UvA, het talent van de maand en de rubriek Wij gaan naar…

P.10 LIEVE STAD

Schrijver Stijn Aerden vraagt zich af of Amsterdam écht 'de liefste stad ter wereld' is zoals wijlen burgemeester Van der Laan het verwoordde in zijn afscheidsbrief.

P.21 KUNST & VERMAAK

Met Toneelgroep Amsterdam-acteur Eelco Smits, de muzikale roadtrip van Frédérique Spigt, het Amsterdam Art Weekend, 30 jaar IDFA, schrijfster/cabaretière Paulien Cornelisse over normaal doen en echte kneuterigheid en Emma Curvers die zich afvraagt waarom wij nog in de rij zouden moeten staan.

P.39 ETEN & DRINKEN EN ZO

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail youtube.com/videoiamsterdam coverillustratie: Claudie de Cleen

Over geurkunst, geurrondleidingen en geurmarketing, je wordt steeds vaker bij de neus genomen. Verder: Schiphol als stad, de winkels, de wellness en de kunst van onze luchthaven. Nadj Hüpscher luistert een gymschon en een naaldhak af over turboseks, Spingaren en andere nieuwe restaurants, de terugkeer van de baret en de nieuwste winkels.

P.49 AGENDA

P.62 TOT SLOT

Een superaanbieding & drie winacties voor nieuwe abonnees en trouwe lezers. Tips voor buiten de stad en groeten uit het Amsterdam van Jeanette Smit, directeur van het jarige Bellevue Theater.

De onmisbare culturele maandagenda. Met tips van onze recensenten, de galeriecolumn van Art Amsterdam, de vooruitblik en het colofon op p.60

6

krant KRANT

november 2017

OPENING

Wat is er nieuw? (in de stad)

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, nieuwe uitgaanslocaties, de top 5 evenementen, het talent van de maand en tips van de straat.

OORDOPPEN VAN KNOPS De Amsterdamse start-up Knops, gevestigd in de A’DAM Toren, haalde via Kickstarter en Indiegogo meer dan een half miljoen euro op. Doel? De eerste goedfunctionerende analoge oordoppen ter wereld produceren, die er ook nog eens verdraaid mooi uitzien. Deze maand zijn ze er eindelijk. Dus of je nu een festivalmonster, nachtbeest of overprikkeld kantoormens bent: voortaan kun je je omgeving op vier standen zetten. Zonder elektronica, zonder batterijen, helemaal analoog. Knops zijn beschikbaar in diverse kleuren, prijzen variëren tussen de 70 en 80 euro. knops.co

TOP 5 uitgaan

PALLE SCHULTZ

samenstelling Hella Niemeijer

november CHEEKY MONDAY

Drum-’n-bass en jungle zitten weer in de lift en dus verhuist Cheeky Monday na twaalf trouwe jaren van het kleine Winston Kingdom naar de Melkweg waar vanaf nu iedere maandagnacht tot vijf uur ‘s ochtends doorgedanst kan worden op de meest intense en levensvreugde verhogende breaks en baslijnen. Dj Randall – een oud vriendje van genrelegendes Goldie en Andy C – zal tijdens deze eerste editie achter de draaitafels plaatsnemen. Maandagen saai? Ja, vroeger misschien!

Melkweg, 6 november

AFFORDABLE ART FAIR De meest toegankelijke kunstbeurs van Amsterdam kleurt weer knalroze voor zijn twaalfde editie. Iedereen die op zoek is naar betaalbare kunst, en zo tussen de 100 en 6000 euro op zak heeft, kan hier zijn slag slaan. Op zak hoeft niet letterlijk, want

uitstelgedrag is toegestaan.

En wie toch nog een beetje kunstangst heeft, huurt gewoon voor 25 euro een Personal Shopper. Met een variant op de belastingdienst: de Affordable Art Fair maakt kunstkopen leuker én makkelijker.

Kromhouthal, 2 november t/m 5 november

BELGIAN RULES/ BELGIUM RULES Zoals Federico Fellini zijn Roma maakte, zo wil Belgisch theaterkunstenaar Jan Fabre met Belgian Rules/Belgium Rules zijn eigen complexe, absurde land vieren. Een zoektocht naar de Belgische identiteit vertaald naar een reizende dans- en theatervoorstelling. Met een internationale cast van performers en muzikanten en lijfliederen van chansonnier Raymond van het Groenewoud.

Stadsschouwburg, 7 en 8 november

COELY Toen Coely Mbueno (23) nog op de middelbare school zat, tekende ze al haar eerste platencontract. Ze werd getipt als hét nieuwe Belgische hiphoptalent, speelde op festivals als Pukkelpop en Eurosonic en toert nu met de nummers van haar debuutplaat Different Waters door Europa. Ze rapt even makkelijk als ze zingt en heeft een eigen sound: catchy, funky en soulachtige hiphop.

Bitterzoet, 23 november

CAPPELLA AMSTERDAM De Russische componist Alfred Schnittke schreef in 1988 de wonderschone Boetepsalmen. Een gemengd koor zingt in twaalf delen over spirituele thema’s als zonde, boetedoening en bevrijding.

Tien tegen een dat de zangers een traan losmaken in het mystieke slotdeel.

Muziekgebouw aan ’t IJ, 3 november

7

Beter een gouden buur dan een goede vriend

‘DANKZIJ AISHA VOELT AMSTELVEEN ALS EEN DORP’ ONLANGS WERD DE GOUDEN BUUR, EEN LANDELIJKE PRIJS, UITGEREIKT AAN DE 45-JARIGE AISHA MITTENDORFF UIT AMSTELVEEN. ZE STOND DAG EN NACHT KLAAR VOOR HAAR BUURVROUW TOEN HAAR ECHTGENOOT ZIEK WERD EN KWAM TE OVERLIJDEN.

HIEPERDEPIEP HOERA VOOR DE UV We associëren de Universiteit van Amsterdam voornamelijk met Bildung, boeken, tentamens en nachten doorhalen – en dan niet om te feesten maar om te studeren. Maar de UvA bestaat 385 jaar, en wie jarig is, trakteert. Op 18 november wordt daarom de gratis U Night georganiseerd voor alle Amsterdammers. In het Binnengasthuis kun je van 20.00 tot 2.00 terecht voor een boordevol programma met onder andere een zwarte markt vol ware, dubieuze, verloren en verboden kennis, minicolleges over porno, populisme en privacy, een pubquiz, een silent disco waarbij je dansgedrag onderzocht wordt, een speciale editie van Tussen kunst en kitsch en een heus niet-silent feest op de dansvloer in het Atrium.

Binnengasthuisterrein 18 november 385jaar.uva.nl

SO YOU THINK YOU CAN (BREAK)DANCE? De zestien beste breakdancers ter wereld kunnen hun borst weer nat maken voor het Wereldkampioenschap Breakdance. Eerdere edities vonden onder andere plaats in Tokyo en New York, dit jaar is de finale in de Westergasfabriek. De Red Bull BC One World Final is de meest begeerde prijs in de breakdance-scene. In de twee voorgaande dagen worden diverse lezingen, demo’s, workshops en andere activiteiten georganiseerd. Mocht je niet bij de finale aanwezig kunnen zijn, niet getreurd: het wordt live uitgezonden.

2 t/m 4 november redbull.com

EFTELINGMUZIEK ‘Komt R. Kapje ook?’, vroeg iemand op Facebook toen daar het evenement ‘Dansen op Eftelingmuziek op Amsterdam Centraal Station’ werd aangemaakt. Het feest is inmiddels geweest en het werd geen Project X – het werd zeer bescheiden doch enthousiast bezocht. Maar die Eftelingmuziek is niet helemaal een grap. Die wordt sinds kort in het station op onchristelijke tijden aangezet (tussen 5.30 en 08.00 uur in de IJpassage) om rondhangend volk af te schrikken.

NS-woordvoerder Hessel Koster werd voorafgaand aan het feest geïnterviewd door Het Parool, en maakte zich toen al geen grote zorgen. ‘Ik ben vooral benieuwd hoe je op Eftelingmuziek danst.’ Wij ook. Wie weet komt er wel een sequel?

DAMSKO <3 STRIJDER Als eerbetoon aan burgemeester Eberhard van der Laan toont het Amsterdam Museum het graffiti-kunstwerk Damsko <3 Strijder in de gratis toegankelijke Amsterdam Galerij. Daar is het in ieder nog heel november te zien. De schildering is gemaakt door street art-collectief Kamp Seedorf, en was eerder door hen uitgevoerd op een metro-ingang aan de Wibautstraat. Daar werd het maart dit jaar per ongeluk verwijderd, wat leidde tot verontwaardigde reacties van vele Amsterdammers.

Meteen na de verwijdering nam het Amsterdam Museum contact op met Kamp Seedorf met het verzoek voor hen een nieuwe versie te maken. Met de tekening en bijbehorende tekst ‘Damsko hart strijder’ wilde Kamp Seedorf de ernstig zieke Van der Laan een hart onder de riem steken. Dat de burgemeester zelf het gebaar ook kon waarderen, bleek wel toen hij de mannen van Kamp Seedorf uitnodigde voor een ontmoeting en een biertje in de ambtswoning.

8

krant KRANT

OPENING

november 2017

‘IEDEREEN IS WELKOM, ZIJ DIE SNORREN LATEN STAAN, ZIJ DIE DAT NIET DOEN EN ZIJ DIE ER EEN CREATIEVE OPLOSSING VOOR VINDEN’ ALDUS DE ORGANISATIE VAN DE MOVEMBERRUN, EEN LUDIEKE 5 KM-LOOP MET DIT JAAR EEN PIRATENTHEMA, WAARVAN DE OPBRENGST GAAT NAAR PROSTAAT- EN TEELBALKANKERONDERZOEK.

WIJ GAAN NAAR... tekst en foto’s Marie-Charlotte Pezé

PATRIMONIA Herfst betekent spelletjes. Een mooi nieuw spel is Patrimonia Amsterdam. Al varend door de grachten van Amsterdam verzamel je als Amsterdamse handelaar wat je nodig hebt om de meest bijzondere monumenten van de stad te restaureren: bouwmaterialen, funderingspalen en vergunningen. Door spelelementen zoals mazzel- en misèrekaarten, beroepen en grachtenblokkers kan het spel ieder moment veranderen. Over alles mag met iedereen op ieder moment onderhandeld worden. Ben jij een sjacheraar of meer een mazzelaar? Leuk detail: het spel is zo duurzaam mogelijk geproduceerd. De pionnen zijn deels van gerecycled plastic uit de Amsterdamse grachten (via Plastic Whale), houten onderdeeltjes komen van omgevallen bomen uit de stad en het bord en de kaarten zijn gemaakt door de duurzaamste drukker ter wereld.

HENDRIK FOLKERTS, 33, CURATOR OF CONTEMPORARY ART ‘The imperative exhibition to see at the moment is The Crossing by Carlos Motta at the Stedelijk Museum .

Motta shot video portraits of LGBT refugees, and their stories of strife, facing violent homophobia, really resonate, especially today when there is a rise in discrimination against both the LGBT and refugee communities. The exhibition is made even more powerful by the way Motta has weaved the stories with historical art objects from the museum which touch on the same subjects of migration and oppression.’

patrimonia.nl

SOFIA LEINONEN, 23, STUDENT & MIRKO SIIKALUOMA, 24, JOURNALIST O, OP DIE FIETS! Amsterdam zoekt een nieuwe fietsburgemeester, een verbindende schakel tussen de gemeente, fietsend Amsterdam en iedere organisatie die iets met fietsen te maken heeft. Een jaar geleden werd Anna Luten de eerste FB, maar zij verhuist voor het afronden van haar termijn naar New York. Iedereen kon zich aanmelden. De drie beste kandidaten mogen 2 november hun ideeën pitchen voor een publiek, dat samen met een jury en Anna Luten de nieuwe FB kiest.

‘We’re going to the Van Gogh Museum to see ‘The Dutch in Paris’ exhibition. It’s such a special museum, we love that they have microscopes so you can admire the artist’s brush strokes. It’s very special. And when you think how many Van Goghs you get to admire in person, I find it really affordable too!’

9

DE BIJLMER WORDT 50 VANAF 25 NOVEMBER WORDT EEN JAAR LANG GEVIERD DAT DE BIJLMER OP 25 NOVEMBER 2018 VIJFTIG JAAR BESTAAT. EIND DEZE MAAND WORDT HET FEESTPROGRAMMA BEKENDGEMAAKT!

amsterdam.nl/50jaarbijlmer

ANA V. MARTINS, 32, WRITER AND ACTRESS

ELLEN HELENA BERG, 39, PAINTER AND ASSISTANT MANAGER AT SISSY BOY ‘I don’t know if this is the time that I’ll do it, but I’ve been wanting to treat myself to the perfect evening for quite some time: first some drinks at the American Hotel , then a nice walk to Museumplein, and finally a great performance at the Concertgebouw or the latenight opening at the Stedelijk on Friday evenings.’

VAYA VAN MAAREN, 21 AND LANA VAN MOURIK, 20, STUDENTS ‘We’re going to see Shakira on 14 November. We went to San Sebastian together last year, so this is our ‘get-together Spanishmusic revival’ moment!

TALENT

TOON LOBACH

Geboren 28 oktober 1997 Te zien in de voorstelling Schubert van het Nederlands Dans Theater (10 en 12 november bij Nationale Opera & Ballet en op diverse data elders in het land, o.a. op 15 december in Schouwburg Amstelveen) ‘Mijn passie voor dansen begon toen ik ongeveer zes was, bij mijn oma. Ze had de video van de musical Cats en die heb ik wel honderd keer bekeken. Ik was zó geobsedeerd. Toen begon het dansen in de woonkamer bij mijn ouders thuis en is het balletje gaan rollen.

Ik denk dat mijn kwaliteit als danser is dat ik een hele positieve energie bij me draag. Dansleraren zijn soms heel hard en willen je de grond in boren, maar dat doen ze alleen om jóu beter te laten worden in je vak. Soms moet je gewoon schijt hebben en dat omzetten naar iets positiefs.

Ik kan heel veel leren van mijn collega’s bij het Nederlands Dans Theater waar ik nu dans, het voelt nog steeds zo onwerkelijk dat ik met deze mensen samenwerk. Vrije tijd heb ik sinds ik bij het NDT zit nauwelijks meer, maar je leeft in een bubbel omdat je elke dag met dezelfde mensen bent. De voorstelling die ik nu dans is gebaseerd op de muziek van Franz Schubert, die er live bij gespeeld wordt. Dat zorgt voor een extra dimensie tijdens het dansen, het maakt het een stuk spannender. We toeren ermee door Nederland en dat voelt alsof ik elke dag op schoolreisje ga, haha. We keten lekker met elkaar in de bus en we zien bijna elke dag een nieuwe stad. Ik leef heel erg met de dag, maar ik heb natuurlijk wel dromen, en een daarvan is ooit nog eens in het Bolshoi Theater in Moskou op te treden, dé ballettempel! Dat staat bovenaan mijn bucketlist.’

JORIS JAN BOS

‘What I can’t miss in November is the Dutch Decompression 2017 at Radion , an event organised

by Burning Man Netherlands.

It is a day of art, music, and radical self-expression, aimed at bringing the Burning Man community back together in between ‘burns’.’

10

krant KRANT

lieve stad

OPENING

LIEF AMSTERDAM Van der Laan vond Amsterdam de liefste stad ter wereld. Zag hij iets dat wij niet zien?

Vraag de Amsterdammer naar zijn stadgenoten en er volgt een litanie over rommel, lawaai en asociaal rijgedrag. En dan is er een burgemeester die Amsterdam bij zijn hartverscheurend afscheid de liefste stad ter wereld noemde. Zien we iets over het hoofd? Is Amsterdam lief en zo ja, waarin dan? tekst Stijn Aerden kaders Hella Niemeijer illustraties Claudie de Cleen

D

e tekening van Joep Bertrams staat nu groot op een rolluik in de Pijp: burgemeester Eberhard van der Laan die een jongetje leert fietsen en hem een vaderlijk zetje geeft. ‘A lleen verder,’ staat eronder. Het jongetje ís Amsterdam, op zijn shirt staan de Andreaskruizen uit het stadswapen – hij heeft de ogen angstig wijd opengesperd. Toen de cartoon in Het Parool verscheen, een kleine drie weken voor Van der Laans overlijden, had deze net zijn ambt neergelegd. De diagnose longkanker was begin 2017 al gesteld, daarin was hij, geheel in de lijn van zijn karakter, klaterhelder geweest, zoals hij ook meteen al had aangegeven nog wel een ‘poosje’ onze burgemeester te willen blijven. In de afscheidsbrief van 18 september sloot hij dat poosje af. ‘Het was een groot voorrecht burgemeester te zijn van de mooiste en liefste stad van de wereld.’

ALLEEN VERDER In de zeven jaar dat Van der Laan Amsterdam onder zijn hoede had, is hij uitgegroeid tot misschien wel de meest geliefde

burgermeester uit de geschiedenis van de stad. Amsterdammers hebben hun waardering voor hem op alle mogelijke manieren tot uitdrukking gebracht, uitgezongen letterlijk, op de stoep van zijn ambtswoning. En nu moet Amsterdam dan ‘alleen verder’. Zijn erfenis wordt overal zorgvuldig gewogen: hoe gaan ‘we’ verder in zijn geest? Maar één woord uit zijn afscheidsbrief blijft een beetje ongemakkelijk zoemend in de lucht hangen. Lief.

Is onze stad lief?

Over het adjectief ‘mooi’ hoor je wonderlijk genoeg niemand. Amsterdam de mooiste stad van de wereld, vertel eens wat nieuws.

Maar is Amsterdam... lief?

Lief is de geur van de erwtensoep die majoor Bosshardt op scheve wieltjes over de wallen voortduwde. Lief is een schallende stem van Ramses Shaffy op de gracht in het eerste ochtendlicht: ‘Hallelujah Amsterdam, ik heb je lief hóho’ – zwaaien naar een vroege postbezorger op een fiets.

Lief is de klapzoen van een Jordanees op de wang van Koningin Beatrix, toen die op 30 april een verrassingsbezoek bracht aan

>

11

‘LIEF IS DE GEUR VAN DE ERWTENSOEP VAN MAJOOR BOSSHARDT’

12

krant KRANT

lieve stad

OPENING

‘Hi j fietste voorbij en je dacht: ‘ Hé, daar gaat de burgemeester. Dag burgemeester’ SOCIAAL AMSTERDAM 1: VERBINDEN Eens in de zoveel jaar lees je over een Amsterdammer die eenzaam is doodgegaan en weken of zelfs maanden niet is opgemerkt. Het is een triest verschijnsel dat in alle grote steden voorkomt. Eenzaamheid lijkt samen te hangen met stedelijkheid. In de stad ben je anoniem. Uit cijfers van de GGD (Gezondheidsmonitor 2016) blijkt dat voor Amsterdam nog sterker te gelden dan voor andere Nederlandse steden: één op de acht volwassen Amsterdammers voelt zich eenzaam en dit aantal stijgt.

Wie denkt dat eenzaamheid iets van ouderen is, vergist zich. Het komt voor onder alle leeftijden. Wel hebben jongeren natuurlijk iets meer opties dan ouderen – Tinderen kan altijd nog. Misschien zijn daarom de meeste initiatieven tegen eenzaamheid op ouderen gericht.

Seniorenstudent bijvoorbeeld, verbindt generaties door studenten bij ouderen thuis een maaltijd te laten koken, in de tuin te werken of

gewoon te kletsen. Ook Oma’s Soep (omasoep.nl) laat jongeren koken voor ouderen, in dit geval soep van onverkochte groente uit de supermarkt, dus ook duurzaam. Oma’s Soep heeft sinds kort ook een pop-up store – aan de Amstelveenseweg waar je de soep kunt kopen.

Ook heel sympathiek en slim is de stichting Oopoeh (oopoeh.nl) die hondenbaasjes en ouderen aan elkaar koppelt.

De ouderen krijgen er een parttime gezelschapsdier bij, de baasjes krijgen een hondenoppas voor een laag bedrag (15 euro per maand), met dat geld kan de stichting zichzelf in stand houden.

Burennetwerk.nl is een website waar je met een zoeksysteem hulp kunt vragen én bieden aan je mede-Amsterdammers. Je vindt er bijvoorbeeld ouderen in je eigen buurt die wel eens iets zouden willen ondernemen, maar er lijkt vrij weinig te gebeuren op deze site. Nuttiger is nextdoor, een app waar buurtgenoten berichten achter kun-

>

nen laten. Zoek je een oppas, heb je een kat op straat zien zwerven of een gestolen fiets zien staan? Handig van Nextdoor is dat hij vraag en aanbod van (gratis) diensten en informatie bij elkaar brengt, en niet nadrukkelijk over eenzaamheid gaat, want dat levert natuurlijk toch een drempel op.

Resto VanHarte is een landelijke keten van sociale buurtrestaurants op wisselende locaties – in scholen en cafés bijvoorbeeld – waar je voor vijf euro kunt eten en contact leggen met buurtgenoten. Of ga meehelpen in de keuken, die bemand wordt door vrijwilligers. Amsterdam is koploper met zeven vestigingen.

En als het écht te laat is en niemand op je begrafenis komt opdagen is er altijd nog Stichting de Eenzame Uitvaart. Bekende dichters als F. Starik dragen hier gedichten voor die ze speciaal voor de gelegenheid schreven. Kijk op eenzameuitvaart.nl wanneer je een begrafenis kunt bijwonen.

de Vrijmarkt. Lief is iets in retrospectief, lief is iets van toen. Van de jaren zestig, hippies op de Dam. Maar toen was er weer de gummiknuppel – we weten wel beter.

UTOPISCH ‘Het is utopisch te denken dat er een in tram of bus een jongere voor een oudere opstaat.’ Kijk, dat zijn de geluiden die we vaker horen. Deze is van een gepensioneerde ingezonden brievenschrijver in Het Parool dit voorjaar. ‘En wie het lef heeft iemand erop aan te spreken,’ chagrijnde hij verder, ‘kan een linkse of rechtse hoek verwachten.’ Hierop barstte overigens een brievenstorm los van vooral ouderen die zich uitputten in het geven van tegengeluid.

‘Ze zijn juist vriendelijker dan enige decennia geleden,’ riposteerde de 82-jarige Leo Jacobs.

Maar volgens hetzelfde Parool – nog geen jaar

ervoor – ervaart ruim 85 procent van de Amsterdammers inderdaad ‘hufterigheid.’ We ergeren ons dood aan onze stadgenoten die we als rapportcijfer voor hun gedrag nog net geen onvoldoende geven, een 5,7. Die gegevens kwamen uit een onderzoek van het Bureau Onderzoek, Informatie en Statistiek (2016). En nu dan hebben we afscheid genomen van een burgemeester die met zachte stem over de liefste stad van de wereld sprak.

BLADBLAZERS Is Amsterdam de tram die wegrijdt voor de neus van een oud dametje in de regen of de marktkoopman op de Cuyp, in stereotype: rap van tong, recht voor zijn raap, klein hartje?

Wie in zijn omgeving een klein rondje doet, wat ik heb gedaan, krijgt weinig te horen over ontoereikende (geestelijke) zorg, over radicali-

13

sering van de Islam binnen bepaalde wijken of over afrekeningen in het criminele circuit (hé, zijn dat er trouwens minder de laatste tijd?). Nee, die hoor je over stadsgenoten die hun barbequerommel laten liggen in het park, hun slagroomspuitpatronen uit de auto of het huiskamerraam gooien (dat is waarschijnlijk wat je in die korte roes doet) of zwabberende toeristen op de fiets. Ja, het verkeer, natuurlijk het verkeer. ‘Probeer in de ochtendspits maar eens op de fiets van de ene kant van de stad naar de andere te komen en je goed humeur te bewaren’. ‘Die scooters zijn daarbij de meerkoeten in het wegverkeer, wat een ettertjes, hònk, hònk... Zit je net lekker te appen op je fiets, moet er weer zo’n ellendeling langs.’ ‘En een lawaai. Laat de politie een keer met een decibellenmeter op pad gaan, in plaats van haperende achterlichtjes te bekeu-

SOCIAAL AMSTERDAM 2: DELEN

>

Nederlanders zijn dol op gratis, of anders heel goedkoop. Vandaar dat de deeleconomie hier goed aanslaat.

Het aanbod is groot, dat wordt dus kiezen én delen.

Het puur Amsterdamse taxibedrijf Abel is niet alleen een sociale werkgever maar maakt de taxi ook toegankelijk als je niet zoveel te besteden hebt. Je deelt een auto en dus de kosten van de rit, wat het dus een stuk voordeliger én gezelliger maakt om een ritje te maken.

Met Snappcar kun je een auto in de buurt lenen van iemand voor een bepaalde tijd. Peerby is een Amsterdams startup succes dat je spullen laat delen met buurtgenoten. En bij Noppes kun je diensten en spullen ruilen zonder geld uit te hoeven geven, dat klinkt als muziek in de oren.

14

krant KRANT

OPENING

lieve stad SOCIAAL AMSTERDAM 3: GEVEN

‘DE TROEPMAKERS, LAWAAISCHOPPERS, WEGPIRATEN, SCHEEFEN DUBBELPARKEERDERS’

ANNET DE GRAAF

Amsterdammers zijn dol op gratis maar ze weten ook dat geven vaak nog leuker is dan krijgen. Bij Amsterdammer helpt Amsterdammer (.nl) kun je een wens indienen als je een minimum inkomen hebt, of je kunt de wens van een ander in vervulling brengen.

Denk aan een nieuw bed of een wasmachine.

Gever én ontvanger komen in Het Parool te staan. Bij de Regenboog Groep en Lieve Amsterdammer kun je vrijwilliger worden en dingen voor stadsgenoten doen, of er gewoon voor iemand zijn onder het motto ‘eenzaamheid pak je samen aan.’ De Facebook-groep Amsterdam geeft doet aan freecycling: je kunt hier gratis spullen afhalen om ze een tweede (of derde) leven te geven.

Dat geven niet altijd materieel hoeft te zijn, laat de Vraagapp zien. Amsterdammers met een verminderd cognitief vermogen die technologie en andere dingen in onze samenleving ingewikkeld vinden kunnen hier gratis al hun vragen stellen.

15

SOCIAAL AMSTERDAM 4: DIERENLIEFDE

>

ren. En laat ze meteen die achterlijke gemeentelijke bladblazers van de straat plukken.’

HOE MOOI Uit het genoemde onderzoek van het OIS blijkt inderdaad dat dáár de ergernissen liggen, bij de troepmakers, lawaaischoppers, wegpiraten, scheef- en dubbelparkeerders... Genoeg daarover. Amsterdam op zijn smalst, het is niet moeilijk om daar praktijkvoorbeelden bij te vinden.

Maar in de geest van de burgemeester is het goed bij het woord lief aan ‘verbinding’ te denken. Hij was een hartstochtelijk ambassadeur van het project ‘180 nationaliteiten’, want hoe mooi is het om in een stad te wonen met zo’n grote verscheidenheid aan kleuren en culturen. De stad heeft op dat gebied ook een naam hoog te houden: in de 17e eeuw was

Amsterdam is ook lief voor dieren. In ieder geval is Amsterdam gek op dieren. Volgens de laatste hondenindex wonen er 19.423 honden in de stad en volgens geruchten evenveel katten als mensen (maar dat kunnen wij ons niet voorstellen). Verlaten, verloren of mishandelde dieren worden opgevangen en in pleeggezinnen ondergebracht door organisaties als de Dierenambulance het bijvoorbeeld het Dierenopvangcentrum, LOES voor Dieren, Stichting Dierenvangnet en Dutch Cell Dogs (dat honden laat trainen door gedetineerden!) tot een nieuwe eigenaar zich aandient.

Gedumpte, achtergelaten en verwaarloosde poezen kunnen terecht bij de Poezenboot, waar ze verzorgd en ingeënt worden, en klaargestoomd om opgevangen te worden in een liefdevol tehuis. Bij adopteereenkip.nl kun je een kip adopteren die gewoon op een boerderij blijft waar de kippen door een boer worden verzorgd in een kipvriendelijke omgeving. In ruil voor je adoptiegeld krijg je biologische en eerlijke eieren, je krijgt dus letterlijk eieren voor je geld!

één op de drie Amsterdammers immigrant.

Tot zover de theorie natuurlijk, want hoe talrijk en mooi de momenten zijn dat het werkt, zo taai ook zijn de mechanismen waardoor het vaak niet werkt. ‘Ik woon al acht jaar in de bloemenbuurt,’ zegt een marsepijnblanke vriendin van me, ‘en voel me nog steeds niet geaccepteerd’.

VOOR ELKAAR Lief Amsterdam. Wat wel echt opvalt in deze stad is de rijkdom aan initiatieven van mensen die zien waar het misgaat, waar er gaten vallen, en die daar op hun manier iets aan proberen te doen. De buurtgroepen van ‘In my Backyard’ bijvoorbeeld, die vluchtelingen welkom heten en wegwijs maken; stichtingen en platforms als ‘Nextdoor’, ‘The Refugee Company’, ‘Kopje suiker’, ‘Van Harte’, ‘Oma’s Soep’, ‘Gast-

>

16

krant KRANT

lieve stad

OPENING

MARISKA GROEN

Emancipatie is een mooi ding maar vaak wel heel erg ernstig.

Niet in Amsterdam, waar het grootste en bekendste festival, de Pride, juist is opgericht voor de emancipatie van de homo-, lesbo-, bi- en transgendergemeenschap. Ook verbindend en leuk tegelijk is de Geveltuinendag. Lekker met je buurtgenoten met je handen in de gratis door de gemeente ter beschikking gestelde aarde te wroeten. Heb je een bankje voor je deur, dan kun je zelf goed werk verrichten. Via het Bankjescollectief stel je jouw bankje open voor een spontane buurtparty of –vrijmibo, al dan niet met thema. Zo kom je eindelijk in contact met de yuppen, opa’s en oma’s, de studenten en de kinderen uit jouw buurt die je altijd voorbijliep.

HISKE MIDAVAINE

SOCIAAL AMSTERDAM 5: LEUKER MAKEN

>

vrij Oost’, ‘Tante Gerritje’... Organisaties die inspringen als gaat om het opfleuren van de stad (‘geveltuinendag’, ‘bankjesollectief’), het schoonhouden van het park (‘CleanPicknic’), die op je raam kloppen als niemand anders dat meer doet (‘Lieve Amsterdammer’) of zelfs nòg wat later (‘De eenzame uitvaart’). Ja, als Amsterdam ergens lief in genoemd mag worden is het daarin, in de vele verbanden waarin mensen elkaar te hulp schieten.

De poezenboot?

Goed, die ook. De poezenboot.

DAT HART WAS JIJ Bemoei je met elkaar – verstá elkaar, dat is natuurlijk helemaal in de lijn van de vorige maand overleden burgemeester. Dat is ook de manier waarop hij zelf als student in de poli-

17 SOCIAAL AMSTERDAM 6: HELPEN Sommige Amsterdammers hebben een zetje nodig om aan werk te komen en mee te kunnen doen in de samenleving. Voor die groep is het aanbod groot. Van de Amsterdamse Straatkrant Z! voor daklozen tot Rederij Kees dat vervoer in de stad aanbiedt en gerund wordt door Amsterdammers met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals dat mooi heet.

Maar veruit de grootste sociale werkgever van Amsterdam is Pantar: 3000 Amsterdammersmet-een-afstand vinden hier werk in groenonderhoud, schoonmaak, catering, productiewerk, verpakken en logistiek. Voor degenen die om wat voor reden dan ook hun studie niet hebben afgemaakt (maar wél heel creatief zijn) is er ook een speciale werkplek: DropOuts een heel goed communicatiebureau waar het niet gaat om je papiertje maar om wat er in je hoofd zit.

Mensen met een psychiatrische achtergrond en of een verslavingsverleden worden ook niet vergeten. Die kunnen aan de slag bij Loenatix, waar ze T-shirts met teksten als ‘Stop making stupid people famous.’ Of - onder het motto ‘je moet wel gek zijn!’ - in de keuken of de bediening van restaurant Freud. Heb je nou altijd eens écht willen blind daten? Bij Ctaste eet je in het pikkedonker en word je bediend door blinden, die hier écht een voordeel hebben van hun handicap.

De lunchrestaurants van Dignita (aan de Koninginneweg en aan de Herengracht) doen mee aan het ‘Not For Sale’ programma tegen menselijke uitbuiting. Vrouwen die slachtoffer zijn van de mensenhandel in de seksindustrie kunnen hier aan de slag als trainee en zo uiteindelijk de reguliere arbeidsmarkt op. Stop de slavenhandel, ga lunchen bij Dignita.

tiek is beland. Columnist Bas Heijne schreef in de NRC Handelsblad dat je Eberhard van der Laan juist geen dienst bewijst door hem daarvoor op een voetstuk te zetten als een witte raaf, als iets bijzonders... ‘Waar hij voor stond, zou gewoon moeten zijn, voor iedereen. Dát is zijn erfenis.’

Bijzonder is hoe hij altijd Amsterdammer onder de Amsterdammers is gebleven.

‘Vaderlijk’ - een term die de afgelopen maand veel gevallen is in verband met Van der Laandát waren de twee burgemeesters voor hem ook wel. Maar hij stond dichter bij ons. Hij fietste voorbij op de gracht op zijn hoge rijwiel met kinderzitje en je dacht: ‘Hé, daar gaat de burgemeester. Dag burgemeester.’ Hij bleef benaderbaar.

Zijn laatste optreden in het openbaar was in

dat opzicht wel een mooie afsluiting. Na een werkbezoek met koning Willem Alexander wandelden ze samen door de Jordaan, gearmd, de koning ondersteunde de burgemeester, om daarna neer te strijken in een bruin café. De burgemeester dronk een biertje, de koning een rosé.

Amsterdam lief? Vaak wel. Maar in het geval van Eberhard van der Laan was het natuurlijk ook zeker een geval van ‘in the eye of the beholder’. Of, om met de laatste strofe van het afscheidsgedicht van F. Starik te spreken: Hier dan: bedankt man,/ voor wie je was, voor wat je deed: voor iedereen, voor mij,/ voor onze teerbeminde – en voor velen ook zo liefdeloze – stad/ maar een stad bemint niet, een stad heeft geen hart./ Dat hart, dat was jij. ■

18

krant KRANT

info

NOG MEER TIPS OVER AMSTERDAM

mee info r iams op terd .com am

Handige informatie over de stad.

I AMSTERDAM CITY CARD Een ideaal cadeau voor bezoek van buiten de stad: aanschaf van de City Card geeft toegang tot meer dan 40 musea, openbaar vervoer, een rondvaart, 25 procent korting op attracties, eten en drinken en meer!

Verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, hotels, rederijen, musea en GVB Tickets & Info-punten.

Meer info: iamsterdam.com/citycard

I AMSTERDAM STORE Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien?

Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van Amsterdam in de I amsterdam Store.

IJ-hal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden zie: iamsterdam.com/store

I AMSTERDAM VISITOR CENTRES Bezoek een van onze Visitor Centres voor informatie over Amsterdam en de regio, voor excursies en rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor het openbaar vervoer, souvenirs, hotelreserveringen en de I amsterdam City Card. iamsterdam.com/visitorcentres twitter.com/Iamsterdam

D DOWNLOA DE APP!

I AMSTERDAM MAPS & ROUTES

- Stationsplein 10 (tegenover Centraal Station) - Aankomsthal 2, Schiphol Plaza

Een app waarmee Amsterdammers en bezoekers de stad in de volle breedte kunnen ontdekken. In de app worden elf verschillende buurtenroutes uitgestippeld en per buurt zijn leuke en interessante hotspots opgenomen.

Voor openingstijden zie: iamsterdam com/visitorcentres

Benieuwd naar de app? Download nu de I amsterdam Maps & Routes-app in de App Store of de Google Play Store.

ADRESSEN

LAST MINUTE TICKET SHOP In de Last Minute Ticket Shop koop je op de dag van de voorstelling online kaarten met korting tot 75 procent.

Iedere dag is er een nieuwe selectie van voorstellingen en concerten van de Amsterdamse theaters en concertzalen. lastminuteticketshop.nl

krant KRANT

november 2017 20 24 26 28 30

VERMAAK

LEER ALLES OVER SQUIRTEN IN MEDIAMATIC, LAAT EEN VERRASSINGS-TATTOO ZETTEN IN DE BRAKKE GROND OF MAAK EEN VIRTUELE ZEEREIS IN HET SCHEEPVAARTMUSEUM…

19

EELCO SMITS FRÉDÉRIQUE SPIGT AMSTERDAM ART WEEKEND 30 JAAR IDFA INTERVIEW: PAULINE CORNELISSE

SIERAAD ART FAIR Tijdens de Sieraad Art Fair presenteren hedendaagse sieraadvormgevers uit binnen- en buitenland hun werk in de Westergasfabriek en creëren tezamen een toonaangevende dwarsdoorsnede van de mondiale hedendaagse sieraadvormgeving. Kunstige en extravagante ontwerpen zijn hier te zien én te koop, dus liefhebbers van bijzondere sieraden, fashionista’s & designafficionado’s: houd een middagje vrij en creëer vast een plekje in de juwelenkist!

Westergasfabriek 9 t/m 12 november sieraadartfair.com

Dat alles en nog veel meer doe je op 4 november op Museumnacht. Meer dan vijftig musea organiseren interessante, eigenaardige, verbazingwekkende, leerzame en grappige programma’s. tienjarige bestaan met NDSM Open. museumnacht.Amsterdam

BITTER CHOCOLATE STORIES Vliegen over de cacaoplantages in West-Afrika, échte cacaobonen aanraken en kijken naar in tekeningen uitgebeelde dromen van kinderen die op cacaoplantages werken: dat kan in de Beurs van Berlage, waar momenteel de expo Bitter Chocolate Stories te zien is. Zoals de titel al duidelijk maakt, is er niet alleen aandacht voor het zoete, maar ook voor het bittere: de kinderarbeid die er achter dat hemelse donkere goedje schuilgaat. Zie ook de winactie op pagina XX!

WIBKE BRAMESFELD

Beurs van Berlage t/m 22 november beursvanberlage.nl

20

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

podium

Elke dag Eelco Smits

Acteur Eelco Smits is deze maand zowat elke dag in de Stadsschouwburg te zien. Hij speelt de hoofdrol in Uit het leven van marionetten en de solovoorstelling Song from Far Away, beide van Toneelgroep Amsterdam. tekst Margriet Prinssen

U festival Toneelgroep Amsterdam Uit het leven van marionetten Stadsschouwburg 2 t/m12 november Song from Far Away Stadsschouwburg (Studio 1), 21 november t/m 2 december tga.nl

it het leven van marionetten is het theaterdebuut bij Toneelgroep Amsterdam van filmmaker Nanouk Leopold (Îles Flottantes, Guernsey, Boven is het stil). Eelco Smits speelt de hoofdrol. ‘Ik speel de rol van een op het eerste gezicht normale, rustige man van middelbare leeftijd, een geslaagd zakenman met een tamelijk slecht huwelijk. Tijdens een bezoek aan een bordeel gaat hij opeens door het lint: hij vermoordt en verkracht een prostituee. Daarmee begint het stuk en alles wat daarna volgt zijn gesprekken en gedachten die bij elkaar als in een

ingewikkelde puzzel een beeld geven van wat de man heeft bewogen. Hoe het zover heeft kunnen komen.’

SPEELBAL ‘Door gesprekken met zijn vrienden, zijn psychiater, zijn moeder en zijn vrouw krijg je een idee van hoe Peter verstrikt is geraakt in een web van sociale verwachtingen en verstikkende patronen. Iedereen heeft weleens vast gezeten in een relatie die eigenlijk al afgelopen was, terwijl je nog wel met allerlei touwtjes aan elkaar bent verbonden. En iedereen fantaseert wel-

eens dat hij zijn geliefde om zeep brengt, en stelt zich voor wat er dan zou gebeuren... Bergman laat zien hoe zijn personages een soort marionetten zijn, een speelbal van hun emoties; ze worden gedreven door krachten waar ze geen controle over hebben.’

CROSS-OVER Uit het leven van marionetten is een bewerking van een speelfilm van Ingmar Bergman uit 1980.

De film heeft Eelco niet gezien en wil hij nu ook liever niet bekijken, om te voorkomen dat de beelden te veel impact hebben op zijn

21

mis deze niet DE MAN VAN JE LEVEN

rol. ‘Het is juist heel prettig om blanco te beginnen. Met Nanouk werken is spannend, ze weet heel goed wat ze met het stuk wil. Het wordt een cross-overvoorstelling: deels film en deels theater.

Ze is natuurlijk in de eerste plaats een filmmaker en bij film gelden andere wetten dan in het theater, maar daarin stelt zij zich heel open op. Het is een heel spannend maakproces, maar je voelt dat je in goede handen bent. Het is fascinerend om mee te maken wat er wordt opgenomen op film – close-ups, scènes die heel groot geprojecteerd worden – en wat live gespeeld wordt.

Het is bijna alsof we met elkaar een nieuwe theatertaal aan het ontwikkelen zijn.’

WIPSITE-EXPOSITIE: SEKSUEEL PLEZIER

GROOT CADEAU Song from Far Away is een reprise van de speciaal voor Eelco geschreven monoloog van Simon Stephens. De première was (in het Engels) in 2015 in São Paolo, Brazilië, en hij is er inmiddels ook al mee op tournee geweest naar Londen en Ierland. Hij ziet het nog steeds als een groot cadeau: ‘Ik ben er heel blij mee, het is zo’n mooie tekst. Het stuk gaat over een jonge bankier die vanuit New York terugkeert naar Amsterdam om er de begrafenis van zijn jongere broer bij te wonen. In brieven probeert hij iets te vertellen over hun verhouding en daaruit blijkt vooral een grote eenzaamheid. Dat klinkt zwaar maar het is juist een heel lichte voorstelling. Een heel troostrijke voorstelling.’

Het Internationaal Storytelling Festival met de beste nationale en internationale storytellers tikt alweer de tien jaar aan! Met dit jubileumjaar onder meer Sahand Sahebdavani, die het genre van storytellingavonden in Amsterdam groot maakte en elke editie tot dusver meedeed, Joren Menkveld die dierenverhalen ten gehore brengt, de voorstelling Verhaal halen van Theater Rast met vier oudere Amsterdammers, verhalen van de Bosporus door Selim Dogru en een reprise van de succesvoorstelling Marokkanen huilen niet van Soufiane Moussouli. Wil je zelf beter leren vertellen en performen?

Volg dan een van de vele workshops van rasvertellers zoals Jan Blake en Paul Middellijn. Ook een aanrader: de Turkse storybrunch op 5 november in Podium Mozaïek.

Het online platform Wipsite geeft seksuele voorlichting op een positieve, kunstzinnige en vooral vernieuwende manier, namelijk door middel van bijzondere illustraties.

Deze maand presenteert Wipsite een eigen expositie op het WG-terrein in Oud-West. Vijf jonge kunstenaars (een fotograaf, videokunstenaar, striptekenaar, animator en componist) zijn elk vanuit hun eigen discipline aan de slag gegaan met het thema ‘seksueel plezier’. Op 23 november is er een leerzame en sexy avond over hetzelfde lekkere thema met seksuoloog Rik van Lunsen (schrijver van het boek Seks, een leven lang leren) en – geloof het of niet – een workshop vingeren/aftrekken door Mail Female.

STORYTELLING FESTIVAL

DELAMAR 1 T/M 19 NOVEMBER

WG KUNST 22 T/M 28 NOVEMBER

JAN BLAKE.

JAN VERSWEYVELD.

In deze komedie gebaseerd op het gelijknamige boek van Arthur Japin wordt Tilly (Liz Snoijink) ongeneeslijk ziek. Op een datingsite gaat ze maar alvast op zoek naar een nieuwe vrouw voor haar man Marius (Porgy Franssen), zonder dat hij hiervan op de hoogte is. Alles wat Tilly in deze nieuwe vrouw zoekt, vindt ze in Iris (Susan Visser). Als Iris wordt voorgesteld aan de onwetende Marius komen er diverse geheimen aan het licht die Tilly’s leven, dat ten einde loopt, op zijn kop zetten. Dit geeft het verhaal een onverwachte twist waarbij niets is zoals het aanvankelijk leek.

DIVERSE LOCATIES 1 T/M 5 NOVEMBER STORYTELLINGFESTIVAL.NL

22

krant KRANT

podium

KUNST & VERMAAK

Turning East

Arabische, Koerdische en Perzische klanken weerklinken deze maand in Het Concertgebouw. tekst Joke van der Weij

Van Sauers is een oudere oermens Ook testosteronbom en verhalenverteller Eric van Sauers is sterfelijk.

tekst Mike Peek

I

s het een stand-up comedian? Mwah! Is het een cabaretier? Ook niet echt! Het is Eric van Sauers, oudere oermens en misschien wel de beste verhalenverteller van Nederland. Niemand die zo indringend de zaal inkijkt.

Niemand die zijn ongenoegen zo smakelijk verwoordt. Niemand die sarcasme en levenslust zo moeiteloos met elkaar verenigt.

Van Sauers ziet eruit als een lefgozer. Zijn eerste programma’s stonden bol van borstgeroffel en stoere anekdotes. Hij leek in de verkeerde tijd te leven. Een paar eeuwen geleden had hij zijn vijanden op het slagveld in de pan gehakt. Nu moet hij zijn testosteron zien kwijt te raken in een wereld die massaal aan yoga doet.

Maar iedereen verandert. Vele jaren terug vertelde Van Sauers al op de grens tussen jong en oud te staan. Hij wilde nog graag bij de jeugd horen, maar

voelde hoe de middelbare leeftijd hem langzaam overmeesterde. In Ontroert, zijn vorige voorstelling, bleek hij die strijd te hebben verloren.

Was hij vroeger soms dagenlang op stap, tegenwoordig is hij om een uur of vier ’s nachts een beetje moe. En nog erger: hij voelt dat zijn ‘stopmoment’ eraan zit te komen. Het moment waarop hij de strijd met de tijdsgeest verliest en accepteert dat hij niet alles meer begrijpt.

Dat was een mooie nieuwe weg voor Van Sauers. Hij vertelde een intiem verhaal over sterfelijkheid zonder aan grapdichtheid in te boeten.

De titel van zijn nieuwe programma, De lief en leed tour, suggereert dat hij op dezelfde voet verdergaat. Fijn.

DE LIEF EN LEED TOUR De Kleine Komedie 21 t/m 25 november

Het kan nog intiemer; het Soefisme, dat aanspoort tot harmonie tussen oosters en westers gedachtegoed, brengt Johann Sebastian Bach tot een innige omhelzing met klassieke Perzische muziek.

Dat wordt wonderschoon.

Maar hoe krijg je een oosterse sfeer in dat bastion van westerse muziek? Daar wordt van alles aan gedaan, zoals een fototentoonstelling waarop veel avondlijk oosters straatleven te zien is. Dan krijg je vanzelf trek in een Marokkaanse bastilla in de Turning East Lounge in de Spiegelzaal. Of in Turkse mezze of shisha’s.

Het Concertgebouwcafé heet zes dagen lang Café Mediterrané en doet zijn naam eer aan met heerlijke drankjes en Arabische sponscake met oranjebloesemwater. Een uitstekende randprogrammering voorziet in live-interviews, lunchconcerten en rondleidingen. En – heel attent – er is zelfs een gebedsruimte beschikbaar.

TURNING EAST Het Concertgebouw 20 t/m 25 november

MOHAMED AADROUN

WILLIAM RUTTEN

E

indelijk kunnen we ons naar het oosten richten voor iets anders dan een zorgelijke politieke ontwikkeling of moedeloos makend strijdtoneel. Want er komt heus nog wel wat anders uit dat gebied met zijn enorme diversiteit aan culturen. Muziek bijvoorbeeld. Turning East is een gloednieuw festival rondom de muziek van het Midden-Oosten. De grootste sterren uit de Arabische, Koerdische en Perzische wereld komen zes dagen lang uit hun exotische woongebieden naar het herfstig Amsterdam.

Het bijzondere is dat niet alleen een diva als de Marokkaanse Asma Lmnawar het podium in de Grote Zaal zal vullen, maar dat er ook veel gecross-overd wordt.

In het programmaonderdeel Caravan vermengen jazz en volksmuziek zich met allerlei vormen van klassiek. Bart Schneeman en zoon gaan bijvoorbeeld met een vioolfenomeen en een percussietovenaar op muziekreis met een Syrische bespeler van de oeroude en oer-oosterse ud.

COLUMN

Emma Curvers

23

Emma

IN DE STAD

Aflevering 21: Waarin Emma achter in de rij de pijn verbijt

ELLIS REGINA PHOTOGRAPHY

O

Emma Curvers is schrijver en journalist.

zen op basisscholen. Nooit hardop natuurlijk. En iets zegok dit jaar was ik na mijn vakantie weer even verliefd gen wanneer iemand voordringt? Nooit. op mijn stad en haar inwoners – het ebde even snel Want ja, wat ben ik voor neuroot dat ik van zoiets pietluttigs weg als andere jaren. Want dan valt me bijvoorbeeld op een probleem maak? Doe gewoon even rustig aan joh, moet hoe slecht we hier zijn in in de rij staan. Toen ik terugík zo meteen ergens hoogstpersoonlijk de formatie gaan redkwam waren er zelfs rij-managers ingeschakeld bij de den ofzo? Nee toch zeker. Dus ik blijf staan. Toch weet ik dat pont naar Noord, waar mensen zich tot voor kort op wierdit gevoel van onrecht, de ergernis en de gêne niet alleen bij pen als op het laatste reddingsbootje van de Titanic. mij spelen. H&M-winkels hebben al een eenrijig systeem, in Mondiaal gezien staat Nederland op het onderdeel rijen navolging van de Amerikaanse fastfoodketen op de laatste plaats. Nederland is bijvoorbeeld Wendy’s, die ontdekte dat de zekerheid dat er het enige land dat ik ken waar, als er twee WAT BEN geen enkele rij sneller is dan de jouwe de klant lange kassa-rijen staan en een derde kassa IK VOOR een plezantere ervaring geeft. Ook sommige opent, de laatst aangesloten mensen als een NEUROOT? nieuwere supermarkten zetten zich op deze makudde buffels op de derde, nieuwe kassa afnier in voor een eerlijkere wereld. rennen alsof daar Freek Vonks limited edition dierenwuppies worden verstrekt. Terwijl de eerstwachten- Intussen neem ik aan dat er in Silicon Valley aan iets wordt gewerkt waarmee ik ongemakkelijke rij-situaties den natuurlijk gewoon zouden moeten doorschuiven. Ik kan omzeilen. Sowieso verbluffend dat ik nog lijfelijk aanrol dan altijd even met mijn ogen, hopend op een blik van wezig moet zijn in een rij, in een wereld waarin je op een verstandhouding, maar dan sta ik al achteraan en zie ik touchscreen kunt leren vingeren. Er is in 1995 al eens een enkel achterhoofden. Misschien is ook dit de VOC-mentarobot gemaakt, Xavier, die in jouw plaats in de rij staat. liteit. En het ís ook moeilijk weerstand te bieden aan deze Die poging bewees eigenlijk alleen maar hoe moeilijk in wantoestanden: de rij is waar instincten botsen met socide rij staan is: Xavier stond maar in zeventig procent van ale mores. Het is dringen of blijven wachten. de gevallen netjes in de rij. Vooral bij kale mensen en menOp roltrappen bijvoorbeeld, want daar willen Nederlansen met hoog haar schatte hij de ‘personal space’ verkeerd ders dan weer heel erg graag stilstaan. Liefst zij aan zij, in. Aan de andere kant is zeventig procent nog altijd een anderen berovend van de mogelijkheid om links in te hahogere succesratio dan de Amsterdammer heeft, dus wil len. Dan sta ik achter hen, mijmerend over een Nationaal ik Xavier wel adopteren als niemand hem wil.

Convenant Regels voor Voetverkeer, dat wordt onderwe-

24

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

podium

Frédérique Spigt: ‘Reizen kun je ook vanaf de bank’ Zangeres en actrice Frédérique Spigt maakte een show en album vol reisliedjes. Maar zo veel heeft ze ook weer niet met reizen: ‘Als ik maar lang genoeg op een eiland zit, verkommer ik.’

VERA VAN FAASSEN

tekst Kim van der Meulen

R

pop Frédérique Spigt – The Road De Kleine Komedie 5 november frederiquespigt.nl

eizen, vertrekken, terugkomen, heimwee en vrijheid: alles wat met onderweg zijn te maken heeft, komt voorbij in de nummers die Frédérique Spigt zingt tijdens haar nieuwe muzikale theatertour en op haar gelijknamige album The Road.

Ze is dan ook heel wat onderweg: alleen tijdens haar nieuwe tournee doet ze al bijna dertig Nederlandse plaatsen aan. Toch zijn haar roadsongs niet alleen bedoeld voor onderweg. Sterker nog: de zangeres heeft niet eens zoveel met reizen. ‘Ik ben niet zo avontuurlijk ingesteld, hoor. Een vuurtje maken op de camping in Frankrijk vind ik leuk, maar naar Azië hoef ik bijvoorbeeld niet.

Vroeger heb ik best veel gereisd, maar tegenwoordig ben ik enorm honkvast. Vliegen wil ik niet, want dan kan de hond niet mee. En als ik maar lang genoeg op een eiland zit, verkommer ik. Ik heb enorme

heimwee.’ Waarom dan toch een voorstelling over liedjes voor onderweg – of in elk geval met reizen als onderwerp? ‘Omdat het thema zo breed is. Reizen gaat ook over de weg naar jezelf, naar vrijheid.

Die reis kun je ook gewoon op de bank maken. En onderweg zijn is ook een beetje leven. Het leek me mooi om daar iets mee te doen. Er zijn zo veel songs in dit genre.’

AC/DC Voor The Road koos Spigt de meest uiteenlopende nummers – van J.J. Cale tot The Doors en van Bob Seger tot Janis Joplin – die ze samen met haar vaste band in een nieuw jasje stak. ‘Het is even wat anders, omdat ik bijna altijd mijn eigen muziek heb gebracht, maar wat we nu doen is geen coverwerk, integendeel. We hebben alles op een eigen manier bewerkt. Zelfs nummers waar je misschien wat minder waardering voor had, kun

je op een spectaculaire manier brengen.’ Een favoriet kan Spigt niet noemen, maar ze verklapt alvast dat een bewerking van Highway to Hell van AC/DC voorbijkomt, net als Radar Love van Golden Earring. ‘Leuk om dat eens te doen. Gitarist George Kooymans heeft ooit eens een album voor mij geproduceerd.

We kennen elkaar al sinds jaar en dag, maar ik heb nooit eerder iets van Golden Earring gezongen.’

LINOSNEDE Wie naar De Kleine Komedie afreist voor The Road, staat een verrassing te wachten: daar presenteert de zangeres haar gelijknamige cd en EP, met daarop roadsongs van Spigt zelf, toetsenist Roel Spanjers en bassist Bart Wijtman. ‘We hebben het hele album zelf gemaakt. Ook de hoes heb ik zelf gemaakt – althans, 200 exemplaren van de EP. Ik heb

25

mis deze niet We Are Public selecteert elke maand drie dingen die je echt niet mag missen. Met een We Are Publicabonnement voor €15 per maand krijg je gratis toegang tot deze en vele andere voorstellingen en events. wearepublic.nl

HINDOESTAANSE HIPHOP Hiphopvernieuwer Shailesh Bahoran haalt zijn inspiratie uit de jaren­ lange meditatie van goeroes in India. In zijn nieuwste productie combineert hij de Hindoestaanse cultuur met de meeslepende energie van de hiphop tot één voorstelling: Aghori. Voor iedereen die op zoek is naar een expressief, technisch en origineel hoogstandje.

De Meervaart, 3 november (vrij entree voor leden van We Are Public)

HYPNOTISEREND GITAARSPEL drie linosneden gemaakt, die een drieluik vormen maar ook los te koop zijn. Tegenwoordig wordt er zo veel gekopieerd en nagedaan in de muziekindustrie; ik wilde iets bijzonders maken en de plaat op een mooie manier presenteren.

Een hele klus, trouwens: hoewel ik de kunstacademie heb gedaan en thuis was in linosnijden, viel het me toch tegen hoeveel werk het was. Maar het zijn echte kunstwerkjes geworden.’ Ze zijn alleen verkrijgbaar na de shows in De Kleine Komedie en in het Oude Luxor, in Spigts geboorteplaats Rotterdam.

Omdat het een muzikale theatervoorstelling is, blijft het uiteraard ook niet alleen bij muziek: de zangeres gaat ook gedichten voorlezen.

‘En een tipje van de sluier oplichten over mijn eigen reis in het leven.

Of ik daar meer over kan zeggen?

Nee, daarvoor moet je natuurlijk naar het theater komen!’

De nuchtere New Yorkse virtuoos Steve Gunn is bekend geworden als gitarist in Kurt Vile & The Violators, maar staat inmiddels ook als soloact voor stampvolle zalen. Zijn gitaarspel is de motor in zijn dynamische melodieën vol voortstuwende ritmes en wordt vergezeld door zijn kenmerkende stem.

Sugarfactory, 5 november (vrij entree voor leden van We Are Public)

RAUWE BRITSE DOCUMENTAIREFOTOGRAFIE De Engelse Jamie Hawkesworth liet zijn studie forensische wetenschappen in 2007 varen; hij werd documentairefotograaf. En wel met een uitgesproken signatuur vol warme kleuren en iets onmiskenbaar Brits. In de solotentoonstelling Landscape with Tree speelt de jonge fotograaf met architectuur, intimiteit, eenvoud en intensiteit.

Huis Marseille, 9 september t/m 3 december (van 27 november tot en met 3 december vrij toegankelijk voor leden van We Are Public)

26

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

expositie

Amsterdam Art Weekend

De stad als één groot canvas: tijdens Amsterdam Art Weekend staat de stad volledig in het teken van de hedendaagse kunst, met meer dan honderd tentoonstellingen en evenementen.

GEORGE HENDRIK BREITNER

tekst Joke van der Weij

V.l.n.r.: Roger Ballen, Untitled ; Naufus Ramírez Figueroa, Mimesis of Mimesis (performance); en Inti Hernandez, We Want Enlightenment

festival Amsterdam Art Weekend diverse locaties 23 t/m 26 november amsterdamart.com

H

et ‘Weekend’ in ‘A msterdam Art Weekend’ moet je ruim nemen, want dit grootscheepse kunstevenement duurt vier dagen. Die heb je als bezoeker ook wel nodig als je alles wil zien, want het ‘canvas’ strekt zich uit van Huize Frankendael in Oost tot Framer Framed in Noord en diverse galerieen in Zuid en West.

REURING Het initiatief voor dit weekend komt ook uit de galeriesector. Je kunt je het bijna niet meer voorstellen, maar zes jaar geleden was het heel rustig in Amsterdam, ook op kunstgebied. Het Stedelijk en het Rijksmuseum waren dicht, om maar iets te noemen. Dat had ook zijn weerslag op de galeries.

Wat meer reuring zou niet verkeerd

zijn, vonden een paar Amsterdamse kunstverzamelaars en galeriehouders en voilá; daar was het Amsterdam Art Weekend. Natuurlijk was het niet meteen zo groot als nu, maar de basis was dezelfde: de Rijksakademie van Beeldende Kunsten. Want de (internationale) kunstenaars die exposeren in de Amsterdamse galerieën hebben zich grotendeels ontwikkeld in dat prachtige gebouw aan de Sarphatikade. In de twee jaar dat ze daar bivakkeren bouwen ze een hechte band op met de stad. De Rijksakademie is dan ook een van de belangrijkste locaties tijdens dit weekend, waarin ook alle deelnemende galerieën zo feestelijk mogelijk uitpakken. Vooral de Gallery Night, de openingsavond op vrijdag, is een echte happening. Tot 21.00 uur is alles open, dus je kunt na

27

mis deze niet Boltanski

Goud!

Crossroads

BOLTANSKI De kern van het werk van Christian Boltanski is: gedenken, herinneren.

Voor hem geen betere plaats dan de Oude Kerk, waarvoor hij een speciale combinatietentoonstelling maakte, NU geheten. Meer dan vijftig zwarte tombes verrijzen boven op de bestaande grafstenen. Daartussen lopen houten staketsel-mannen die wel iets weg hebben van figuren van Giacometti. Ze stellen je vragen: ‘Vertel eens, waar ben je thuis?’ ‘Ben je eenzaam?’ In het kerkschip liggen de gedragen jassen van talrijke Amsterdammers (ze krijgen ze weer terug).

Een indringende tentoonstelling die niemand onberoerd zal laten.

FLORIAN BRAAKMAN

Oude Kerk, 24 november t/m 29 april

je werk nog heel goed even galleryhoppen. Veel kunstenaars zijn aanwezig bij hun eigen opening en niemand hoeft zich geremd te voelen, iedereen is welkom.

De galeries die meedoen zijn heel gevarieerd; van hardcore ‘white cubes’ tot klassieke ruimtes met plafondornamenten. Van het rococopand waar Manifesta in is gehuisvest tot ISO, een kale loods van 2000 m4 aan de Isolatorweg waar tien artists-in-residence hun ateliers speciaal voor dit weekend openstellen.

EXPERIMENT Amsterdam Art Weekend is een heel goede gelegenheid om te zien welke verschillende invalshoeken er bestaan bij het maken van een kunsttentoonstelling. Zo brengt Lumen Travo werk

van Yvonne Dröge-Wendel, bekend door haar huwelijk met een kast, en laat Galerie Upstream de punkachtige gothic art zien van Marc Bijl. Maar Amsterdam Art Weekend bestaat niet alleen uit een stel galeries die een feestje bouwen. Even belangrijk zijn de Project Spaces waar men wat experimenteler te werk gaat. Ook gevestigde instanties als de Oude Kerk, het Stedelijk, het Prins Claus Fonds, The Black Archives en EYE doen mee met speciale openingen, lezingen en performances. In de Arena van EYE, dat tijdens Amsterdam Art Weekend een programma van kunstfilms vertoont, is bijvoorbeeld een schitterende lichtinstallatie te zien van Rafael Rozendaal, een lichtkunstenaar met 60 miljoen unieke bezoekers op zijn website. Het Stedelijk, altijd zeer betrokken bij de programmering, laat een flink gedeelte van de pas verworven Borgmann-collectie zien. Boltanski in de Oude Kerk (zie hiernaast) mag zeker niemand missen.

En dan is daar nog een gastland dat wordt uitgenodigd om in Amsterdam te laten zien hoe het er bij hen voorstaat. Dit jaar is dat Duitsland dat met zijn Kunst Vereine hierheen komt.

Om niet te verzanden in een opsomming van alle video, fotografie, schilderkunst, installaties, dj’s en events een uitnodiging, nee, een oproep: gooi je erin! Beleef Amsterdam aan de hand van het prikkelende en energieke kunstaanbod dat Amsterdam Art Weekend voor je klaar heeft staan.

DE HORLOGES EN JUWELEN VAN SOPHIA Het Cromhouthuis bestaat uit de onderste verdiepingen van de schitterende Cromhoutpanden, en is alleen al om zijn ‘Wunderkammer’ de moeite van een bezoekje waard. Een extra aanleiding is de tentoonstelling Goud! waar meer dan honderdvijftig horloges en broches te zien zijn van de negentiende-eeuwse upperclassmevrouw Lopez-Suasso. Sophia was een echte ekster en hoefde zich weinig te ontzeggen. Bijna alles wat ze kocht was van goud en bezet met diamant of edelsteen. Daarbij had ze een prettig zwak voor fantasiehorloges in dier-, vrucht- en bloemvorm.

Alleen te bekijken met nauwelijks te bedwingen hebzucht.

Cromhouthuis, 10 november t/m 2 april

CROSSROADS Migratie en culturele kruisbestuiving zijn helemaal niet uniek voor onze tijd. In de vroege middeleeuwen was het al niet anders; een fijne relativerende gedachte. De resten van de antieke beschaving mengden zich met oosterse godsdiensten als het christendom en na de val van het WestRomeinse rijk raakten hele volken op drift. Daarom kom je een Egyptische dame tegen op laat antiek textiel en een vervaarlijke Germaanse god op een vergulde riemgesp van de Turkse Avaren. De vormgeving van de tentoonstelling Crossroads is verre van middeleeuws: met een Culture Timeline kan de bezoeker inzoomen op wat hij interessant vindt en ‘holoboxen’ zorgen voor de digitale content.

Allard Pierson Museum, t/m 11 februari

28

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

30 jaar IDFA: feest, afscheid en persoonlijke demonen

Het International Documentary Festival Amsterdam viert deze maand zijn dertigste verjaardag met een terugblik en een afscheid, maar gaat ook op volle kracht vooruit. tekst Bregtje Schudel

D

eze dertigste editie van het grootste documentairefestival ter wereld staat in het teken van een feest én een vaarwel.

Het wordt het officiële afscheid van festivaldirecteur Ally Derks. In het jubileumprogramma The Visual Voice eren vijftien gerenommeerde regisseurs(paren) het festival en zijn medeoprichter met een selectie van hun eigen favoriete films. Met onder hen Heddy Honigmann (Forever), Steve James (Hoop Dreams) en Prijo Honkasalo (The 3 Rooms of Melancholia). De films worden vertoond (en persoonlijk ingeleid) op de plek waar het dertig jaar geleden allemaal begon: De Balie.

festival IDFA diverse locaties 15 t/m 26 november idfa.nl

WISEMAN Natuurlijk wordt er niet alleen maar teruggekeken. Zo komt documentairemeester Frederick Wiseman niet alleen met een klassieker, maar ook met zijn nieuwste film naar het festival: Ex Libris: New York Public Library, een hoopgevende blik achter de schermen bij de op twee na grootste bibliotheek ter wereld, die zich in de eenentwin-

tigste eeuw heeft ontpopt tot een bruisende culturele hotspot.

DEMONEN Ook deze editie is er weer een uitgebreid aanbod aan themaprogramma’s, waaronder – in samenwerking met De Melkweg – weer een mooie selectie aan muziekdocumentaires, zoals American Valhalla, over de ongebruikelijke muzikale samenwerking tussen Iggy Pop en Joshua Homme (Queens of the Stone Age).

Ook is er dit jaar speciale aandacht voor de Arabische wereld, maar dan van binnenuit, in Shifting Perspectives, met onder andere de vertoning van Ghost Hunting – winnaar van de prijs voor beste documentaire op het filmfestival van Berlijn – van Raed Andoni. Voor deze documentaire vroeg Andoni voormalige Palestijnse gevangenen hun ervaringen voor de camera opnieuw te beleven.

Maar is Andoni’s aanpak onnodig wreed of juist effectieve therapie?

Dat laatste is zeker het geval bij The Work waarin drie buitenstaanders meedoen aan een vierdaagse workshop met gevangenen van de Amerikaanse Folsomgevangenis. Geen

van de gevangenen zijn lieverdjes, maar wanneer het gaat om het worstelen met je demonen is eigenlijk iedereen gelijk.

DOPING Die persoonlijke worsteling had sowieso een apart thema van het festival kunnen zijn. Nergens is dat sterker in beeld dan in The Family, een onverschrokken eerlijk portret van de jonge Matej, die gedurende tien jaar door de filmmaker werd gevolgd. Matej, 22, is net zelf een gezin begonnen (de film begint met eersterangsplaatsen voor de geboorte van dochtertje Nia), maar zijn moeizame jeugd blijft hem achtervolgen.

Ook professioneel wielrenner David Millar hoopt in Time Trial (19 november in Carré, in aanwezigheid van Millar) op een nieuwe start. Hij was de grote belofte van het internationale wielrennen, tot hij in 2004 op doping werd betrapt.

In 2014 maakt hij zich op voor zijn grote comeback. Een intrigerend kijkje in de professionele wielrenwereld, met een significante bijrol voor onze eigen Thomas Dekker.

29

festival

Da Bounce Urban Film Festival Je zou denken dat het na een sterk jaar met films als Loving, Fences, Hidden Figures en – natuurlijk – Moonlight wel duidelijk is: er is wel degelijk een markt voor urban film (films met een zwarte regisseur, een overwegend zwarte cast of over zwarte cultuur).

Toch weet nog steeds slechts een fractie ervan de Nederlandse theaters te bereiken, vertelt Reguillo Wijngaarde, directeur van het Da Bounce Urban Film Festival. ‘Als er geen Denzel Washington, Halle Berry of Samuel L. Jackson in zit, zo wordt door de Nederlandse distributeurs – onterecht – gedacht, dan verkoopt het niet.’

Met als gevolg dat een festival zoals het Da Bounce Urban Film Festival niet alleen heel leuk, maar ook noodzakelijk is. Het filmfestival toont urban cinema op z’n breedst, van mainstream komedies en kwaliteitsfilms tot kleinere documentaires, en met een uitgebreid verdiepingsprogramma rondom thema’s als LGBTQ, diversiteit, racisme en vrouwenemancipatie.

Ga deze vierde editie vooral naar het intense familiedrama Gook – over een Koreaanse familie in L.A. tijdens de Rodney King-rellen – en de documentaire Olympic Pride, American Prejudice – over de zeventien andere AfrikaansAmerikaanse atleten die, naast Jesse Owens, aan de Olympisch Spelen van 1936 meededen.

Da Bounce Urban Film Festival Pathé Arena en Bijlmerparktheater 1 t/m 5 november dbuff.nl

in première

OUDE LIEFDE  Wanneer hun veertigjarige zoon onverwacht overlijdt (tip: plan nooit een surpriseparty!) vinden zijn twee van elkaar vervreemde ouders (Beppie Nelissen, Gene Bervoets) onverwacht troost bij elkaar. Maar kan de klok nog teruggedraaid? Ook met Halina Reijn, Hadewych Minis en Eva Van der Gucht.

Regie Nicole van Kilsdonk Release 2 november

THE SQUARE  Net zoals in zijn vorige werk, Turist, hebben in Ruben Östlunds nieuwste satire kleine acties vaak grote gevolgen. Wanneer museumdirecteur Christian (Claes Bang) op klaarlichte dag wordt beroofd, is dat het begin van het einde. Ook met Elisabeth Moss als kunstjournaliste met een wel heel ongebruikelijke huisgenoot. Winnaar Gouden Palm.

Regie Ruben Östlund Release 9 november

A GHOST STORY Voor A Ghost Story slaat regisseur David Lowery opnieuw de handen ineen met acteurs Rooney Mara en Casey Affleck (Ain’t Them Bodies Saints), al zou je de laatste waarschijnlijk niet direct herkennen. Affleck speelt in dit poëtische en aangrijpende drama de titelrol: een geest onder een laken.

Regie David Lowery Release 16 november

HAPPY END Wanneer een regisseur als Michael Haneke een film Happy End noemt, dan weet je wel beter dan hem op zijn woord te geloven.

Er is weinig gelukkigs – of sympathieks – aan de welgestelde familie van dementerend patriarch Georges Laurent (Jean-Louis Trintigant, voor het laatst gezien in Haneke’s Amour). Ook met Isabelle Huppert en Mathieu Kassovitz.

Regie Michael Haneke Release 16 november



Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.

DAVID LYNCH: THE ART LIFE De documentaire David Lynch: The Art Life is geen gewone biografie, maar wat verwacht je ook anders bij deze meester van de vervreemding (Lost Highway, Mulholland Drive, Twin Peaks)?

Onze tip: combineer de docu met de digitaal opgepoetste re-release van zijn allereerste speelfilm Eraserhead.

Regie Jon Nguyen, Nick Barnes, Olivia Neergaard-Holm Release 23 november

LOVING VINCENT Er zijn door de jaren heen natuurlijk al eerder films verschenen over het leven en werk van Vincent van Gogh, maar in de compleet geschilderde animatiefilm Loving Vincent (zeven jaar in de maak!), over de laatste weken van zijn leven, komen Vincents schilderijen letterlijk tot leven. (Zie ook onze mail- en winactie op pagina 62-63.)

Regie Dorota Kobiela, Hugh Welchman Release 26 oktober

INSYRIATED  Terwijl sluipschutters hun appartementencomplex in Damascus onder schot houden, probeert een vrouw (Hiam Abbas) haar familie koste wat kost te beschermen. Belgische regisseur en schrijver Philippe van Leeuw doet veel met weinig in dit Syrische huiskamerdrama, maar waarom moet er per se een verkrachting in?

Regie Philippe Van Leeuw Release 23 november

THE KILLING OF A SACRED DEER  Na het sterke fantastische drama The Lobster keren Colin Farrell en regisseur Yorgos Lathimos terug voor het nog sinisterder The Killing of a Sacred Deer, waarin een vriendelijke hartchirurg (Farrell) bevriend raakt met de vijftienjarigezoon van een voormalig patiënt. Maar niets is – natuurlijk – wat het lijkt.

Ook met Nicole Kidman.

Regie Yorgos Lathimos Release 30 november

30

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Paulien Cornelisse ‘Vind jij dit een normaal gesprek?’ tekst Veerle Corstens foto's Tessa Posthuma de Boer

C

abaretier Paulien Cornelisse schreef bestsellers als Taal is zeg maar echt mijn ding (2009) en De verwarde cavia (2016), waarin ze absurdistisch beschrijft hoe wonderlijk onze dagelijkse gesprekken of bezigheden op kantoor eigenlijk zijn. Niet omdat ze mensen wil wijzen op hun fouten, maar omdat ze gewoontes wil ontmaskeren. Met ‘dat is nou eenmaal zoals het werkt’ moet je bij Cornelisse niet aankomen. Ze vraagt zich af waarom iemand uit de duizend manieren waarop je iets kan zeggen, juist kiest voor precies die ene manier.

‘En als iemand geïrriteerd is over een taalfout vind ik het interessant om te horen waar die irritatie vandaan komt.’

Cornelisse wil kortom graag de eigenaardigheid laten zien van dingen die we voor vanzelfsprekend houden.

Maar denken dat ze de wijsheid in pacht heeft, is geen kenmerk van Cornelisse. Als we naar de try-out komen kijken van haar nieuwe theatershow Om mij moverende redenen, die deze maand in De Kleine Komedie te zien is, worden we vooraf per mail gewaarschuwd: ‘Het is dus een try-out, zeg ik voor de zekerheid nogmaals, dus niet per se goed ofzo :)’

‘Bier drinken met de jongens vind ik het omgekeerde van breien’

Komend jaar ben je alweer tien jaar te zien op het toneel. Sta je nu met meer gemak op het podium?

‘Ik sta eigenlijk al twintig jaar op het podium, maar ik heb heel lang gespeeld voor heel weinig mensen. Ik zorgde dat ik mezelf in kleine zaaltjes kreeg of deed mee aan een festival in Dronten-West. Wat overigens best een leuk festival is. Vanaf mijn twintigste werd ik sporadisch betaald voor wat ik doe, maar sinds ik in 2007 in de finale van het Leids Cabaret Festival stond, kreeg ik een impresariaat en grotere zalen. En ja, het is veel makkelijker om op te treden voor een zaal waar

daadwerkelijk mensen in zitten. Door mijn ervaring kan ik het nu iets meer in context plaatsen, als het even niet zo goed gaat. Als je net begint is alles gerelateerd aan de vraag; zou ik dit wel moeten doen of niet? Nu is dat minder. Al twijfel ik hierover terwijl ik dit zeg.’

Je verklaart je succes, zoals bijvoorbeeld met Taal is zeg maar echt mijn ding, aan de hand van allemaal externe factoren zoals de herkenbaarheid, je tv-optredens of de mooie cover. Eigenlijk aan alles behalve aan het feit dat het misschien gewoon een goed boek is.

‘Het is natuurlijk een leuk boek en ik ben er ook trots op, maar de omvang van het succes is niet alleen daaruit te verklaren. Ik denk dat ik er bovendien ook rustiger van word om mezelf niet als de aanstichter van alles te zien. De eerste tien jaar van mijn carrière waren níet succesvol in de zin dat er veel mensen kwamen kijken, maar wél succesvol in de zin van dat ik geleerd heb wat ik zelf wilde maken. In die tijd heb ik besloten dat succes niet gedefinieerd dient te worden als datgene wat jou van buitenaf aan appreciatie wordt overhandigd.’

Je laat in interviews altijd weten dat je graag thuis bent, het liefst aan het breien of knutselen. Met welk kneuterig project ben je nu bezig?

‘Ik ben Japans aan het leren en in de hoop de woorden goed te kunnen onthouden, maak ik tekeningen.

Met pastelkrijtjes teken ik een broccoli en zet daar dan het Japanse woord voor groente naast, plus het woord dat er erg op lijkt maar goedkoop betekent. Ik fixeer die pasteltekeningen met haarlak en maak er

31

‘ Ik wil uitpluizen wat de mens beweegt’

32

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

makkelijker is dan ik. Als we ergens kamperen, laat ik hem graag de sociale contacten doen. Om uiteindelijk zelf net zo goed met de buren te staan kletsen. Dus volgens mij valt het best wel mee. Ik weet niet, vind jij dit een normaal gesprek?’

In al jouw werk doe jij juist moeite om normaalheid te ontmaskeren.

‘Heel vaak gaan dingen automatisch goed, maar soms moet je toch echt moeite doen om normaal over te komen? Ik ben bijvoorbeeld net weer begonnen bij de sportschool en werd rondgeleid door zo’n heel afgetrainde trainer die zei: “Ik had je echt geen 42 gegeven.”

Waarop ik zei dat ik 41 ben. Ik ben helemaal niet bezig met ouder worden dus voelde me niet beledigd, maar wil op zo’n moment wel met hem bespreken waarom ik denk dat híj denkt dat ik jonger ben. Bijvoorbeeld omdat ik geen make-up op heb of me anders gedraag dan andere vrouwen van mijn leeftijd. Ik moet mezelf dan tegenhouden, want daar wordt het gesprek alleen maar ongemakkelijker van.’

een klein boekje van. Ik hou heel erg van dingen maken; je vergeet de tijd en het resultaat doet er vaak niet toe.’

Is jouw kneuterigheid een pose?

‘Nee, dat is echt. Ik merk wel dat mensen het raar vinden dat ik best goed kan handwerken omdat ik blijkbaar niet zo overkom. Ik werd ooit door Cécile Narinx in haar Volkskrant Magazine-rubriek over mode besproken. Haar conclusie was dat “Paulien natuurlijk iemand is die lekker bier gaat drinken met de jongens”.

Nou, it couldn’t be farther from the truth. Ik drink nooit en ik heb veel meer vriendinnen dan vrienden. Bier drinken met de jongens vind ik het omgekeerde van breien.’

Met intermenselijk contact loop je soms vast, heeft Claudia de Breij in een portret over jou gezegd.

‘Het gebeurt me regelmatig dat ik tijdens een gesprek ga zitten nadenken over wat er nu gebeurt in dat gesprek, waardoor ik totaal buiten dat gesprek kom te staan.

Soms mislukken gesprekken totaal en dan vind ik het interessant om te bedenken hoe dat komt. Ik denk dat iedereen wel mislukte gesprekken heeft, maar misschien vindt niet iedereen het leuk om dat te analyseren.’

Ben jij een sociaal dier?

‘Ik zeg altijd tegen mijn vriend Chris dat hij sociaal veel

Ook wanneer je schrijft over taal laat je zien hoe vreemd onze schijnbaar normale uitdrukkingen eigenlijk zijn: je bent geen taalnazi maar wil juist laten zien waar die irritatie over taal vandaan komt.

‘Klopt. Dat sommige mensen een bijna fysieke reactie krijgen op taalfouten vind ik interessanter dan die taalfout zelf. Een verdediging als “ja, maar het is nou eenmaal niet hun hebben”, om maar een oud voorbeeld uit de kast te trekken, vind ik niet genoeg.’

Hebben we taalregels niet gemaakt om communicatie vlotter te laten verlopen?

‘Natuurlijk. Maar er zijn wel veel regels die impliciet bedoeld zijn om mensen buiten de groep te sluiten en dat vind ik niet zo tof. Mijn opa zat op een school waar het schoolplein verdeeld was in een gedeelte met en een gedeelte zonder tegels. De arme kinderen, waaronder mijn opa, moesten spelen op het gedeelte zonder tegels. Dan kom je dus simpelweg niet met elkaar in contact. Daar kan ik helemaal niet tegen. Als je nadenkt over taalregels, is dat precies hetzelfde. Met bepaalde taalregels sluit je mensen uit van een gesprek. Aan de andere kant: als twee mbo’ers een sollicitatiebrief sturen, zal degene die dat zonder fouten doet, toch eerder worden aangenomen. In die zin is het wel pragmatisch om taalregels te leren.’

Toch vragen mensen jou natuurlijk altijd om taaladvies.

‘Als ik tijdens voorleessessies taalvragen kreeg en mijn vriend Chris mee was, antwoordde ik altijd dat ik het

33 ‘IK DENK DAT IEDEREEN WEL MISLUKTE GESPREKKEN HEEFT, MAAR MISSCHIEN VINDT NIET IEDEREEN HET LEUK OMDAT TE ANALYSEREN’

even ging vragen aan de neerlandicus die ik mee had genomen. Hij beweerde dan met grote stelligheid hoe het zat. Het wonderlijke was: daarmee was de kwestie dan ook afgerond. Mensen hebben gewoon behoefte aan duidelijkheid.’

Jij hebt je boek De verwarde cavia zelf uitgegeven.

Wilde je hiermee ook weer laten zien hoe gek een bepaald systeem werkt, namelijk de uitgeverswereld?

‘Ik ben niet echt rebels, maar vind het wel goed om na te denken over hoe een systeem in elkaar zit. Van mij hoeft niet iedereen zijn eigen boek uit te geven, maar het feit dat ik dat nu heb gedaan, laat wel zien dat het goed mogelijk is. Als anderen dat ook doen, kan er een diverser systeem ontstaan en dat zou ik prima vinden. Maar ik hoef daar niet per se een revolutie aan te koppelen.’

Bij de Echt Gebeurd-middagen in Toomler laat jij samen met Micha Wertheim mensen die geen acteur of comedian zijn op het podium hun eigen verhaal vertellen. Ook weer een systeem onderuit aan het halen?

‘Micha en ik doen dit nu voor het negende seizoen en vinden het heel fijn dat er een plek is waar verhalen verteld worden. Het is geen theater of TED Talk maar een vorm die er verder niet is. Mensen hoeven geen podiumervaring te hebben, dat maakt het bijzonder: soms heb je mensen die heel goed kunnen vertellen, anderen hebben vooral een heel goed verhaal en wij helpen ze bij het goed vertellen ervan. Het is een wonderlijk genre en die middagen zijn altijd fantastisch. We wilden niet per se het systeem fucken, maar als jij dat zo ziet, is het wel een leuke observatie.’

Je nieuwe show heet Om mij moverende redenen, waar komt die titel vandaan?

‘Ik vind het een heel grappige uitdrukking omdat het eigenlijk een soort chique manier is om te zeggen: “vraag niet verder”. Ik vind het leuk dat er zo’n ingewikkelde uitdrukking bestaat voor “Waarom? Daarom”. En verder behoor ik tot de soort cabaretiers die geen stemadviezen geven, maar vooral willen uitpluizen wat de mens beweegt. Waarom doen mensen de dingen die ze doen? Zeker omdat ik van mezelf vrij stationair ben.

Als we op – wederom – een camping staan en ik heb begrepen waar de wc is, dan loop ik die route de hele week. Om er de laatste dag achter te komen dat er ook een andere, veel snellere route was.’

In je voorstelling word je melancholisch van een traplift en vertel je hoe dat een teken is van jouw angst voor de dood. Heb je dat altijd al gehad?

‘Ja, maar nu ik ook zo’n beetje op de helft van mijn leven ben zijn er momenten dat ik denk: dit was een heel leuke plek, maar misschien kom ik hier wel nooit meer. Dat was het dan. De volgende echt grote gebeurtenis in je leven wordt op een gegeven moment de dood. Daarbij ben ik de laatste tijd dus heel, nou ja, gelukkig en dat voelt ook eng. Ik heb een heel leuk gezin en daardoor voel ik me nog veel schuldiger als ik best veel over de dood aan het nadenken bent. Kijk, vroeger woonde ik in mijn eentje op driehoog. Als ik dan eenzaam en verdrietig was, dan dacht ik na over wie mij zou vinden als ik plotseling dood zou gaan. Inmiddels ben ik in een situatie dat het binnen vijf minuten gemerkt wordt als ik doodga.’

Wat doe je met die wetenschap?

‘Vooral merken dat het leven sneller gaat. Heb jij bijvoorbeeld kinderen? Niet dat ik er evangeliserend over wil zijn, maar wat ik heel leuk vind aan een kind is dat je ineens weer in dat tempo zit van vroeger. Het is ook het cliché der clichés – misschien dat ik daarom niet zo veel over mijn gezin schrijf – maar alles is echt nieuw. Een schoen met klittenband is ineens totaal wauw. Daar geniet ik heel erg van. Dat je ineens weer over de Magere Brug fietst en met andere ogen naar de Amstel kijkt.’

Wat is er echt Amsterdams aan jou?

‘Alles. Ik ben twaalfde generatie Amsterdammer. Ik heb dankzij het programma Verborgen Verleden op de Zuidertoren gestaan waar in de zeventiende eeuw familieleden van mij gedoopt zijn. Er is over mijn familie jammer genoeg niet veel terug te vinden, omdat het allemaal heel arme sloebers waren.

Treurigheid man: eentje is doodgegaan in de isoleercel van de gevangenis bij het Max Euweplein, een ander was een vondeling. Mensen vinden het trouwens vaak verrassend dat ik Amsterdammer ben.

Ik schijn een soort kordaatheid uit te stralen waardoor ik Rotterdammer lijk of uit het noorden zou moeten komen. Er zijn natuurlijk zoveel vooroordelen over Amsterdammers en zodra je daar maar een klein beetje niet aan beantwoordt, kun je blijkbaar geen Amsterdammer zijn.’

PAULIEN CORNELISSE • werd geboren op 24 februari 1976 in Amsterdam.

• studeerde psychologie, net als haar ouders.

• woont met radiomaker Chris Bajema, zoontje Wiek van 2,5 en stief­ zoons Joep en Teun in Amsterdam.

• is eindredacteur van de podcast van haar vriend, Man met de microfoon.

• won in 2013 Wie is de Mol? • won ook prijzen als de Neerlands Hoop en de Tollensprijs, maar is het meest trots op de Thea­ terafficheprijs die ze won in 2011, omdat dit voor iets buiten haar vakge­ bied was.

• heeft geen inbreng in de verfilming van haar boek Taal is zeg maar echt mijn ding maar vindt hoofdrol­ speelster Fockeline Ou­ werkerk ‘volgens mij wel een heel leuke vrouw’.

De film komt in januari 2018 uit.

• is net zo’n ‘secundair reagerend wezen’ als hoofdpersoon Cavia in haar bestseller De verwarde cavia. ‘Maar verder verschillen we ook wel erg.’

• zoekt altijd mensen die een eigen verhaal willen vertellen voor verhalen­ middag Echt Gebeurd.

Op 19 november is de volgende editie in Toomler. Zie ook echt­ gebeurd.net.

cabaret Om mij moverende redenen De Kleine Komedie 12 t/m 16 november

DE DRIE GRAEFJES

DE BAKKERSWINKEL

Voor de lekkerste red-velvet-cake in Amsterdam ga je naar De Drie Graefjes. Ook de carrot-cake smaakt alsof er een engeltje over je tong piest én je kunt hier prinsheerlijk zitten met je taartje en kop thee. Er zijn maar liefst vier vestigingen, twee lunchrooms en twee American Bakery’s, niet te missen dus!

De Bakkerswinkel mag natuurlijk niet ontbreken in dit lijstje. Je hebt ruim keuze uit verschillende taartjes, maar ook een echte aanrader zijn de scones. Ze hebben drie vestigingen, maar de mooiste locatie is toch wel die aan het water op het Westergasterrein.

Noordermarkt 43 winkel43.nl

BETTY BLUE Vlak bij de Nieuwmarkt is Betty Blue dé plek voor je sugar cravings.

Ietwat verstopt zit deze hippe, heerlijke hotspot voor ontbijt, lunch, borrel en dus taart! Dream big is het motto van Betty Blue en met de rainbow cake gaan er vele dromen in vervulling.

Snoekjessteek 1-3 bettyblueamsterdam.nl

TOUT PATISSERIE Van gezouten karamel tot de lekkerste bonbons, taartjes en desserts-ineen-pot: Tout is een chocolaterie-patisserie waar ze van alle markten thuis zijn. Het perfecte adres als je op zoekt bent naar een walhalla vol zoetigheden. Deze plek is beroemd om zijn macarons, dus als je trek hebt in een goede macaron (of tien) zoals die met gin-tonicsmaak: je weet nu waar je moet zijn!

Maasstraat 77 toutpatisserie.nl

DE LAATSTE KRUIMEL Bij dit kleine, gemoedelijke zaakje waan je je in een Franse bakkerij. Je kunt hier lunchen maar ook een lekker taartje mee snoepen. Alles is zelfgemaakt met pure, biologische ingrediënten, dus dat is toch eigenlijk heel verantwoord genieten? De rabarbertaart en de carrot-cake zijn hier dé aanraders.

Langebrugsteeg 4 delaatstekruimel.nl

POMPADOUR In de Negen Straatjes vind je deze patisserie met chique uitstraling en Franse charme. De deftig uitziende dames helpen je graag een handje bij het uitkiezen van de heerlijke taartjes en cakes. Voor chocoholics is dit sowieso de hemel op aarde: ze verkopen namelijk heel veel soorten bonbons…

BETTY BLUE TOUT PATISSERIE

Het is algemeen bekend: de lekkerste appeltaart van Amsterdam vind je op de Noordermarkt bij Winkel 43. Er staan hier met grote regelmaat mensen in de rij om te kunnen smullen van de ambachtelijke appeltaart, zoals je oma hem maakt. Strijk hier na je bezoekje aan de markt neer voor appeltaart met een flinke dot slagroom en een cappuccino en je kunt er weer tegenaan.

Eerste Jacob van Campenstraat 54 Kadijksplein 16 bakersandroasters.com

DE BAKKERSWINKEL

WINKEL 43

KAKERS & ROASTERS

Bilderdijkstraat 201 baksels.nl

Deze geliefde brunchzaak is met de Nieuw-Zeelandse en Braziliaanse invloeden nét even anders. Een vast team bakt hier elke dag naar hartenlust en op de wisselende kaart staan onder andere lekkere milkshakes die je bij je taartje kunt nemen. Bakers & Roasters experimenteert er bovendien lustig op los met taarten, zodat er bijvoorbeeld een chocoladeGuinnesstaart ontstaat. Yum!

DE LAATSTE KRUIMEL

Simpele, smaakvolle taarten zonder te veel poespas. Bij Baksels in Amsterdam-West bakken ze de hele dag door allerlei heerlijks, van chocolatemudcake tot raspberry-cheesecakebrownies. Om mee te nemen, ter plekke op te eten of te bestellen voor feestjes en verjaardagen!

BAKERS & ROASTERS

Huidenstraat 12 pompadour.amsterdam

KOFFIE ENDE KOECK Bij deze veganistische hotspot is alles honderd procent gluten- en suikervrij. Voor zoetekauwen is dit een ideale plek voor heerlijke gebakjes en taartjes zoals cheesecake met sinaasappel, maar als je gezelschap meer zin heeft in iets hartigs hebben ze hier ook heerlijke quiche. Voor ieder wat wils dus.

Haarlemmerweg 175 koffieendekoeck.nl

POMPADOUR

BAKSELS

Polonceaukade 1-2 Roelof Hartstraat 68 Warmoesstraat 69 debakkerswinkel.nl

DE DRIE GRAEFJES

Zoetekauwen opgelet, dit i s je nieuwe taarten-bucketlist!

BAKSELS

LIJSTJE VAN DE MAAND

Eggertstraat 1 Rokin 128 Rokin 130 dedriegraefjes.nl

lijstje

ETEN & DRINKEN EN ZO

WINKEL 43

krant KRANT

KOFFIE ENDE KOECK

34

krant KRANT

TOT SLOT

amsterdam toen

35

Amsterdam toen

DE DONKERE TIJD tekst Erik Schmitz foto Frits Weeda/Stadsarchief Amsterdam

historische foto De afbraak van de Galerij bij het Frederiksplein, maart 1961

De dagen worden korter, de bomen kaler, het begin van de donkere tijd. En als op koude dagen de stad omfloerst is door mist, krimpt de wereld tot een overzichtelijk geheel. Zoals op een oude foto het verleden even helder is losgemaakt uit een voor ons ongrijpbaar verdwenen tijd. Zo zag Frits Weeda in maart 1961 de afbraak van de Galerij bij het Frederiksplein. De man op de foto is oud genoeg om het Paleis voor Volksvlijt meegemaakt te hebben. Die reusachtige tentoonstellingshal van glas en ijzer, gebouwd in 1859-1864 naar voorbeeld van het Crystal Palace in Londen, stond midden op het Frederiksplein, waar nu de trams rechtdoor rijden.

In 1929 werd het door brand verwoest, maar het Paleis bleef bestaan in de verbeelding van de Amsterdammers.

De Galerij was in 1881-1883 om de tuin van het Paleis heen gebouwd. De overdekte winkelpassage, met open gietijzeren arcades aan de tuinzijde, was door architect A.L. van Gendt ontworpen in een stijl die gangbaar was in toonaangevende Europese steden, zoals Wenen, Berlijn en Parijs. In 1886 waren er hier ruim veertig winkeliers gevestigd, chique zaken voor woninginrichting en kleding, maar ook een kunsthandel, een fotograaf, en het Maison des Spécialités Françaises.

De bedrijven grensden aan huizen aan het

Oosteinde en Westeinde, en ook boven de winkels bestond bescheiden woongelegenheid. Bekende bewoners waren van 1949 tot 1958 Gerard Reve en Hanny Michaelis, op het adres Galerij 14. In die jaren was de Galerij een weemoedige herinnering aan de tijd dat Amsterdam zich spiegelde aan wereldsteden als Parijs. Maar de naoorlogse decennia waren een donkere tijd voor oude gebouwen in stad. De Galerij werd gesloopt voor de bouw van de Nederlandsche Bank, een gebouw dat, omringd door hekken en obstakels, nooit aansluiting bij de stad heeft gevonden. Geen wonder dat sommigen nog steeds dromen van de herbouw van het Paleis.

Ontdek jouw Amsterdam iamsterdam.com/buurten

krant KRANT

november 2017 38 41 42 44 46

ETEN DRINKEN EN ZO 1 EURO Dat betaal je in november en december extra boven op je rekening in restaurants die meedoen aan het initiatief Street Smart, zoals Roest en Waterkant. Als je wilt, tenminste. De opbrengst gaat naar de bestrijding van armoede en dakloosheid. streetsmart.nl

AMSTERDAMSE CADEAUTJES Als de dagen donkerder worden en je steeds meer zin krijgt in oliebollen, glühwein en lekker netflixen op de bank, weet je hoe laat het is: de feestdagen zijn in aantocht. En dat betekent cadeautjesjacht! Een goede plek om de jacht te openen is de I amsterdam Store in de IJhal van het Centraal Station (zie ook het kaartje op pagina 48). Hier vind je een gouden greep van het mooiste wat Amsterdam aan design en andere gifts te bieden heeft, zoals een Stadsplank-snijplank van Amsterdams hout, echt Amsterdamse shawls van POM met grachten- en fietsenprints en Playmobil-versies van het Melkmeisje van Vermeer. Is het lastig kiezen tussen al dat moois?

Niet getreurd, met ingang van 1 november zijn er ook gift cards te koop t.w.v. 10, 25 en 50 euro.

Daarmee zit je zeker goed! iamsterdam.com/nl/i-amsterdam-store iamsterdam.com/giftcard

37

GEURKUNST NADJA HÜPSCHER UIT ETEN EN ZO: WINKELS DE BUURT: SCHIPHOL

SAY CHEESE Amsterdam-Oost heeft er een nieuw vegan pareltje bij: Mr. & Mrs. Watson. Naast lekkere gerechten als pulled-no-pork, sinaasappelsoep en sloppy BBQ bun hebben ze ook heerlijke veganistische kazen. Dus kaaskoppen opgelet: huisgemaakte cashewroquefort, amandelroomkaas en nagelkomijn-vijgkaas. Alleen de foto’s zijn al om je vingers bij op te eten.

Linnaeuskade 3H watson.bar

38

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

Wat je ook steeds vaker ruikt...

geurkunst

KUNST MET EEN LUCHTJE

ODORAMA Odorama is een maandelijkse thema-avond annex feestvoor-de-neus met geurkunst, walmende wetenschap en andere zaken met een luchtje.

Het programma voor de komende maanden (onder voorbehoud, check mediamatic.net voor de laatste info): ❤ 29 november: Erotiek en seksualiteit – de aantrekkingskracht van geur ❤ December: Religie en spiritualiteit – rituele en heilige geuren ❤ Januari: Winterstop ❤ Februari: Geurgames met ArtScience-studenten

ODORAMA MET KLARA RAVAT FOTO: ANISA XHOMAQI

39

Het is in de mode maar blijft onzichtbaar, al dringt het diep tot je door als je ermee in aanraking komt. Rara, wat is dat? Juist. Geur. Ervaringen laten zich steeds vaker inhaleren, voor wie zijn neus erin durft te steken. tekst Richtje Reinsma

BIJ DE NEUS

S

teeds vaker is je neus doelwit van bedrijven, ontwerpers en kunstenaars.

Op feesten, in winkels en op tentoonstellingen kan het je zomaar overkomen dat je niet alleen je ogen en oren, maar ook je neus wordt verleid en geprikkeld. Zo kon je onder de noemer artSmellery afgelopen lente schilderijen ruiken in het Stedelijk Museum, of uiteenlopende zaken als een polder of de maan opsnuiven op de geurententoonstelling Aromatic Art (Re-)reconstructed: In Search of Lost Scents van de Vrije Universiteit. Kans op dampende romantiek was afgelopen winter te vinden tijdens de IDFA DocLab-expositie, waar je een doorgezweet T-shirt kon aanleveren om je liefdesgeluk te beproeven met Smell Dating.

Amsterdam zelf is ook reeds gebotteld. Het karakteristieke Mokumse iepenbouquet wordt sinds 2014 door het kunstenaarsduo Tijdmakers (Saskia Hoogendoorn & Lieuwe Martijn Wijnands) verkocht als Eau d’Amsterdam.

POMANDER Waarom wordt de reuk juist nu zo hoog aangeslagen? Geurexpert Caro Verbeek

vermoedt dat de populariteit van het ruiken een reactie is op het digitale tijdperk. ‘Mensen hebben een enorme behoefte aan écht unieke belevenissen. Er is een inflatie van de ervaring opgetreden, omdat je via internet zogenaamd alles kan delen en op afstand kan meemaken.

De neus is een nabijheidszintuig. Wat je ruikend meemaakt is lokaal, fysiek, vluchtig, intiem en niet online deelbaar.’

Verbeek promoveert als geurkunsthistorica aan de Vrije Universiteit Amsterdam en heeft zich ontpopt tot een bevlogen geurambassadeur. ‘Bij wetenschappers merk ik vaak huiver voor geur,’ vertelt ze. ‘Geur wordt geassocieerd met entertainment. Maar als onderzoeker ruik ik veel aan objecten, en ik merk dat er zo vaak een schat aan informatie te winnen valt. Ik rook bijvoorbeeld in het depot van het Rijksmuseum aan de “pomander” van koningin Wilhelmina — een pomander is een geurbol waaraan de drager snuift om zich te onttrekken aan stank. Ik rook duidelijk labdanum, een bepaalde struikhars. En van archeologen weet ik dat ze door middel van geur kunnen bepalen in welke eeuw ze terecht

‘GEUR IS LOKAAL, FYSIEK, VLUCHTIG, INTIEM EN NIET ONLINE DEELBAAR’

>

40

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

geurkunst

‘GEUREN BIEDEN INTENSE ERVARINGEN’ 3 VERWENADRESSEN VOOR JE NEUS SKINS Skins verkoopt parfums die zich onderscheiden wat betreft de kwaliteit van de ingredienten, de verpakking, historie of filosofie. De meeste geuren zijn uniseks: niet op sekse gedefinieerd, maar op geurfamilie. De Sample Service biedt de mogelijkheid om een selectie van vijf geuren thuis uit te proberen.

Runstraat 11 Van Baerlestraat 27 (in het Conservatoriumhotel) skins.nl

ANNINDRIYA PERFUME LOUNGE Hier vind je toonaangevende en zeldzame parfums. Ook is uitgebreid advies op afspraak mogelijk, waarbij er o.a. op basis van je persoonlijkheid, ‘lichaamschemie’ en herinneringen wordt onderzocht wat voor parfum jou het beste past.

Cornelis Krusemanstraat 25 perfumelounge.nl

OTENTIC PERFUMES Parfumconceptboetiek gebaseerd op het systeem van parfumeur Jean-Denis Saisse uit Grasse, het epicentrum van de parfumwereld. Deze telg uit een Franse parfumeursfamilie die acht generaties strekt, werkte 64 geuren uit, waarbij de selectie begint met de keuze uit een van de acht basis-stijlen, zoals Sedux, Arborath of Grasslands.

Keizersgracht 233 otenticperfumes.com

>

zijn gekomen tijdens het graven. En of er een beerput in de buurt was.’

GEURENRONDLEIDINGEN Verbeek wil niet alleen de reukorganen van academici veroveren, ook het grote publiek neemt ze graag bij de neus. Regelmatig maakt ze geurenrondleidingen voor musea zoals voor het Rijksmuseum, het Bijbels Museum en het Amsterdam Museum. Bovendien organiseert ze in samenwerking met kunstplatform Mediamatic al twee jaar het maandelijkse geurprogramma Odorama, waarop een keur aan boeiende, bedwelmende en anderszins stimulerende geuren uit kunst en wetenschap aan het publiek voorbijtrekt. De ene keer staat het geurvermogen van dieren centraal, de volgende lichaamsgeur, literaire odeur of de psychologie van de reuk. ‘We hebben nu twintig edities gemaakt,’ vertelt Verbeek. ‘Ik vind het fantastisch! Er zijn in de academische wereld eindeloos veel symposia óver geur waar nooit daadwerkelijk iets te ruiken valt.

Dat kan ik niet uitstaan. Zintuigen worden nog altijd lager aangeslagen dan de ratio, terwijl geuren ook tot kennis kunnen leiden.

Ik merk bovendien dat mijn studenten informatie veel beter opnemen en onthouden als ik die mét geuren presenteer. Toch worden geuren heel negentiende-eeuws geassocieerd met lichamelijkheid, dierlijkheid, erotiek en het kinderlijke. Bij Odorama bedienen we de neus wél. Het publiek ervaart zo allerlei

verschillende sferen; het ene moment neemt een geur je mee naar het regenwoud, het volgende naar een toneelstuk van Shakespeare zoals dat eind zestiende eeuw moet hebben geroken. Geuren bieden geen oppervlakkige sensaties maar juist intense ervaringen omdat ze zoveel associaties, emoties en herinneringen oproepen.’

Verbeek werkt bij voorkeur met op maat gemaakte geuren. ‘Ik ontwikkel speciale geurscripts voor een lezing of programma, waarbij ik vaak samenwerk met Aromajockey Scentman en geur- en smaakstoffenbedrijf IFF, International Flavours & Fragrances,’ vertelt ze. ‘Dankzij hun machines en kennis kan ik bijzondere geuren maken.’

TRILJOENEN GEUREN Wat Verbeek betreft kan iedereen er profijt van hebben als hij zijn neus wat meer de kost geeft. Bijvoorbeeld door af en toe een geurwandeling te maken. ‘Iedereen weet hoe verkwikkend een boswandeling is, maar je kan ook in de stad aandacht aan je neus schenken,’ aldus Verbeek. ‘A ls je bewust je omgeving gaat ruiken, gaat er een wereld voor je open. Ik volg altijd gewoon mijn ogen. Hoe zou dat plantje ruiken? Wat voor geur komt er uit dat ventilatierooster? Om op gang te komen kan je online een “Urban Aroma Wheel” opzoeken, op de website Smelly Maps bijvoorbeeld. Je moet voor sommige geuren wel dichtbij komen, echt je neus ergens in

durven steken. Wist je dat een mens triljoenen geuren kan onderscheiden? We kunnen zelfs een geurspoor volgen, net als een speurhond.

Als we maar bereid zouden zijn om op handen en knieën onze neus achterna te gaan. Ik weet nu dat kartonnen dozen naar vanille zwemen.’

De Amsterdamse autodidacte parfumeur Frank Bloem (what’s in a name?) behoort tot de geur-avant-garde. Drie jaar geleden maakte Bloem de overstap van de beeldende kunst naar de geurkunst. ‘Geur is onontkoombaar,’ vertelt hij. ‘Je hebt er meteen iets mee, of tegen. Bij een ongewenst beeld kan je altijd je ogen dichtdoen, maar tegen een geur kan je je niet wapenen.’ Bloem startte zomer 2016 The Snifferroo, waar hij zijn eigenhandig ontwikkelde en geproduceerde geuren verkoopt en workshops geeft. In twee uur tijd wordt je bijgespijkerd over de geschiedenis van parfum, ruik je de belangrijkste etherische oliën en synthetische aroma’s en ontwerp je je eigen parfum. Je kan Bloem overigens ook inschakelen om een allerindividueelst luchtje voor jezelf te laten maken. Dan moet je wel een half jaartje geduld oefenen. Een solide luchtje ontwikkelen is geen haastklus.

ZEEKOEPARFUM Bloem ontwierp geuren als ‘Parakeet’ en ‘Wheelchair’ – onorthodoxe parfums die een anarchistische inslag verraden. Hoe komt hij op het spoor van zijn geuren? ‘Het begint met verhaaltjes en herinneringen, dingen die ik als

41 DE OPMERKELIJKE PARFUMS VAN THE SNIFFERROO ❤ Parakeet (‘parkiet’) –

Zwaar, kruidig. Debuutgeur en bestseller van The Snifferroo (zie ook het hoofdverhaal). ❤ Wheelchair (‘rolstoel’) – Fris en grassig, met tonen van ijzer en leer. Geïnspireerd door rolstoeltennis. ❤ Manatee (‘zeekoe’) – Waterig, tropisch. Beetje droevig door een vleugje jasmijn dat aan verwelken en begrafenissen doet denken. ❤ Pumpjack (‘jaknikker’) – Nu in ontwikkeling! Het wordt benzine-achtig van geur.

In het wild Nadja Hüpscher luistert af

snifferroo.nl

kind al leuk vond,’ vertelt hij. ‘Mijn parfum Manatee is bijvoorbeeld geïnspireerd door de zeekoe, mijn favoriete Artis-dier als kind. Je zag maar weinig door het aquariumglas, vooral drijvende kroppen sla in troebel water.

Soms zwom er ineens een aandoenlijk zwart oog voorbij. Verder zoek ik altijd een zekere ironische twist. Aan de ene kant trekken ambacht en traditie me aan, aan de andere kant wil ik het dan toch op mijn manier doen.

Dat is mijn vrijheidsdrang als doe-het-zelver.’

Op de vraag of zijn neus door zijn parfumeurschap beter is geworden, antwoordt Bloem bevestigend: ‘Ik heb inmiddels een afgetrainde neus. Een kwestie van steeds opnieuw aan dingen ruiken, basisaroma’s leren herkennen en gaandeweg geuren beginnen te ontleden.

Iedereen kan het. Mensen geloven dat je alleen parfums kan maken als je geniaal bent, een exclusieve langdurige opleiding hebt gevolgd of een ongelooflijk complex laboratorium bezit. Maar het is niet zo ingewikkeld. Je neemt alcohol en daar druppel je etherische oliën in.’

Bloem beveelt dan ook iedereen van harte aan om meer in zijn neus te investeren. ‘Ik ruik nu alles wat er bloeit in de stad. Maar voor vieze geuren is het ook handig. Laatst in een vliegtuig haalde iemand achter mij haar voeten uit haar schoenen. Eerst dacht ik: wat een stank! Maar toen analyseerde ik de geur: boterzuur. Doordat ik die precies kon ontleden werd de situatie veel minder erg.’

Twee meisjes, dikke laag make-up, paars haar, rond de achttien jaar, op het Centraal Station, middernacht.

Naaldhak Ik dacht dat je van jetje ging.

Gymschoen Van jetje? Ja, ik heb het met hem gedaan. Geloof ik.

Naaldhak No shit.

Gymschoen Ik scheurde uit m’n broek.

Naaldhak No shit.

Gymschoen Ik dacht ik ben in coma, ik ga fucking dood.

Naaldhak What?

Gymschoen Ik kon niks horen, ik had zo’n gipsen hoofd.

Naaldhak Dat is toch kut ofzo?

Gymschoen We zaten naast elkaar. In die bar.

Naaldhak No shit.

Gymschoen En voor ik het wist, lag ik te neuken.

Naaldhak No. Gymschoen Ik werd getrokken door die gast, helemaal over die gang, tot in een kamertje. Een office kantoor. Met computers en shit.

Naaldhak What the fuck.

Gymschoen Binnen zes seconden had ik m’n T-shirt uit.

Naaldhak Fuck.

Gymschoen Ik zag m’n tieten, ik denk, hij gaat all the way.

Naaldhak No. Gymschoen Hij zegt: ‘Moet je zien: turbo.’ Ik helemaal shaken en trillen.

Naaldhak Nee, tering kanker.

Gymschoen Hij prikt ’m zo turbo d’r in. Niet te soft.

Naaldhak Holy cow.

Gymschoen Fuck, fuck, fuck, ik was zo lam. Waar was jij?

Naaldhak Daarnaast, in dat andere kamertje ofzo. Op een berg kleren, ik denk in de garderobe ofzo.

Keihard van jetje. Heb je dat gemist ofzo?

42

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

Onze favoriete nieuwe restaurants, cafés en eetwinkels tekst Famke en Floor van Praag @ caperleaves.nl

SPINGAREN eten «««« sfeer «««« service «««« Menu: 3 gangen ong. €38,-

SPINGAREN

N

oem ons rare vogels, maar van een charcuterie-plank worden we doorgaans niet warm of koud. Komt omdat we eigenlijk geen worst lusten en doorgaans het varken liever links laten liggen. Maar het nieuwe Spingaren aan de Herengracht, dat gerund wordt door drie vrouwen, heeft daar iets op gevonden.

Een charcuterie-plank die je kunt samenstellen met allerhande huisgemaakte droge worst, paté en pancetta, maar ook met viscreaties en zelfs vegetarische snacks. Kimchi bijvoorbeeld, of gerookte rode biet met pecannoten of kikkererwtenbeignets met ras el hanout-yoghurt.

SCANDINAVISCH KNUS Het net geopende Spingaren zit in een 66 meter diep

monumentaal grachtenpand, waar 27 jaar lang het Belgische restaurant Lieve huisde. Er zijn 240 (!) zitplaatsen, maar het voelt toch best huiselijk en knus door het Scandinavische interieur met bleke tafelbladen, veel hangplanten en een groene muur van (dood) mos.

‘Waarom moet je altijd zo gestraft worden als je veganistisch eet?’ vraagt Fam zich hardop af als ze de paddenstoelentruffelpaté met een laagje gestolde kokosolie proeft. Het idee is leuk, maar het is een zoutloos mengsel – de umami is ver te zoeken. Nee, dan beter je tanden zetten in de huisgemaakte pastrami. Vijf dagen gepekeld, daarna gerubd met 41 kruiden, gerookt en ge-slowcooked. Geen flinterdunne keurslagerplakjes, maar

een anderhalve centimeter dikke plak vol smaak, geserveerd met mosterdzaad en pickles. Ook de smeuïge brandade met dragon en de tempura van coquilles zijn smaakvol.

STICKY BLOEMKOOL Met zo’n plank komen de meesten best een eind, maar er is meer op het menu. Je kunt voor vis, mosselen, of vlezige hoofdgerechten kiezen (een T-bone van 800 gram bijvoorbeeld, ‘om te delen, hoewel we al mannen hebben gezien die ’m alleen opaten,’ vertelt onze serveerster), maar er zijn ook veganistische opties. Dat idee deden de dames op in New York – waar groentegerechten een prominente plek op menukaarten hebben verworven.

Goed, doen we van allebei eentje. De sticky bloemkool

met (iets te gare) quinoa is prima, maar wat aan de zoete kant, vanwege de agavesiroop die het plakkerige korstje veroorzaakt. De bescheiden flat iron steak (sukade zonder zeen, gesneden als biefstuk) is mooi geroosterd op houtskool en lekker mals en smakelijk.

De enorme zaak zit knap vol op deze dinsdagavond, met voornamelijk nietNederlandssprekende mensen. Logisch: deze spot op de hoek van de Herenstraat is natuurlijk bij uitstek ideaal voor de langswandelende toerist.

Alleen weet die waarschijnlijk niet dat ze bij Spingaren een vooruitstrevend online reserveringssysteem hebben, met fluctuerende kortingspercentages…

Herengracht 88 spingaren.nl



43

SHANGHAI BISTRO Als een voormalige sous-chef van tweesterrenrestaurant Bord’Eau een Chinese streetfoodbar opent, dan is de kans groot dat het geen doorsnee zaak is. Bij Shanghai Bistro in de Van Woustraat eet je (betaalbare) bao buns, dimsum en ander Aziatisch lekkers, allemaal dagelijks vers gemaakt met westerse haute cuisine-technieken. Je kunt hier tot laat aanschuiven voor een biertje en bijvoorbeeld softshell-krab met zwarte peper, krokant gebakken pork belly of een kom dampende hot & sour soup met char sieuw en een gepocheerd ei.

Van Woustraat 110 shanghaibistro.nl

FONDUE OOST Een kledderige kaasfondue blijft toch het beste comfortfood op koude dagen. Bij Fondue Oost (van dezelfde eigenaren als The Walter Woodbury Bar) in de Javastraat serveren ze niet alleen de klassieke Zwitserse, maar ook met bijvoorbeeld groene kruiden en look of een hele pittige Mexicaanse met jalapeños. Daar dip je dan nacho’s, paprika en babymaïs in.



Javastraat 49 fondueoost.nl

JACK’S JUICE & KITCHEN

GEORGE MARINA George blijft aan de weg timmeren in Amsterdam. De nieuwste na Café George, George W.P.A, George Bistro, San George en Café Georgette is George Marina aan de Spaklerweg bij de Omval. De George Beachclub in Zandvoort bestaat niet meer, maar nu kun je hier uitkijken over het water terwijl je een vorkje prikt. Op de kaart vooral seafood: van sashimi en ceviche tot octopus van de plancha en plateaus vol zeevruchten.

Spaklerweg 10A georgemarina.nl

De meeste juicebars in de stad zijn steriel en strak maar Jack’s Juice & Kitchen in de Ferdinand Bolstraat gooit het over een heel andere boeg. Je bestelt je sappen, smoothies en broodjes hier aan de counter en neemt vervolgens plaats in een cozy ruimte met boeken en planten. Aanraders zijn The Hulk, met heel veel verschillende groenten, appel en ananas, of een tongprikkelend gembershot om de herfstverkoudheid buiten de deur te houden.

Ferdinand Bolstraat 48 jacksjuicebar.com



44

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

TREND

EN ZO...

De nieuwste & leukste winkels in de stad

samenstelling Imke Walenberg

DE BARET tekst Hella Niemeijer

Wat hebben we toch veel moois aan Frankrijk te danken. En dan bedoelen we niet alleen stokbroden, croissants en Chanel no 5; ook de Franse invloeden op het gebied van kleding zijn bijna niet meer weg te denken uit het dagelijkse straatbeeld. De dun gestreepte Bretonse truien – met dank aan Pablo Picasso – zijn een geliefde basic in onze kledingkast, en ook smetteloze witte blouses en nette herenschoentjes voor dames doen het goed.

Om écht als een Parisienne door het leven te gaan is de baret onmisbaar. Dit nationale hoofddeksel van Frankrijk werd aan het einde van de jaren vijftig populair bij linkse intellectuelen, dankzij Che Guevara – je weet wel, de Cubaanse revolutionair. Van daar sprong het wollen hoedje over naar de vrouwenmode.

Stijlicoon Twiggy en andere modellen droegen in de sixties graag een baret, en later werd ook Kate Moss er wel mee gespot.

Na de zeemanspet van het afgelopen jaar, maakt de baret dit najaar nu eindelijk zijn grote comeback. Naast de basic baretten, verkrijgbaar in alle kleuren van de regenboog, zijn er ook diverse varianten te vinden, bijvoorbeeld met kralen, broches en parels. Rihanna droeg tijdens de Paris Fashion Week een leren baret. Gelukkig heb je niet per se een budget als dat van Rihanna nodig, mooie baretten kun je gewoon kopen bij de Zara en de H&M en bij vintagewinkels zoals Marbles Vintage.

Goed dan, je hebt je baret. Maar dan komt de vraag: hoe draag je zoiets nou? Simpel: je kunt hem schuin of achterop je hoofd dragen, of gewoon in het midden. Stijl hem af met een wat ruigere outfit met een leren broek en Dr. Martens, of ga juist voor lieflijk Frans met een gestreept shirtje en een pantalon, en je ziet er al snel en vogue uit. Dáár hoef je dus je (binnenkort warme) hoofd ook niet meer over te breken.

PROPERTY OF...

Aan de Utrechtsestraat verscheen onlangs een tweede vestiging van tassenwinkel Property Of… Het prachtige historische hoekpand waarin deze nieuwe shop is geopend ademt nog een beetje de sfeer van het oude café dat er hiervoor zat. Bij Property Of... kan je terecht voor een goed alternatief voor de klassieke leren aktetas. Verwacht dus (heel veel) tassen met een cleane esthetiek, voor mannen en vrouwen. Naast tassen kan je er ook toilettassen, sleutelhangers, kaarthouders en andere accessoires shoppen.

En de naam Property Of...? Die verwijst naar de unieke identiteit van de eigenaar van elke tas – en de speciale ID-labels waarin je initialen worden gegrafeerd, waarmee je je tas echt helemaal van jou kan maken.

Utrechtsestraat 18 Herenstraat 2 thepropertyof.com

45

SALAMON ART & DESIGN Een bijzondere conceptstore slash kunstgalerij opende recent op de Rozengracht: bij Salamon Art & Design vind je hedendaagse Poolse kunst en design. Van kleding en sieraden tot meubels en accessoires: alles wat je hier aantreft is van Poolse origine. Je kan hier niet alleen allerlei moois kopen, ook worden hier workshops en exposities gehouden, natuurlijk ook allemaal door en over Poolse kunstenaars en ontwerpers. Een verrassende, arty must-visit midden in de stad!

STÜSSY CHAPTER STORE Afgelopen maand opende het Amerikaanse streetwearlabel Stüssy de deuren van zijn allereerste winkel in Nederland, midden op de Amsterdamse Wallen. Om de opening van de shop te vieren maakte Stüssy samen met het Amsterdamse label Patta een collectie van erg toffe limited edition T-shirts. De inrichting van de store was in handen van designer Willo Perron, die eerder ook het decor voor concerten van artiesten als Rihanna en Kanye West verzorgde.

Zeedijk 22 stussy.co.uk

Rozengracht 75 salamonartdesign.eu

HUDSON’S BAY Het zal je vast niet ontgaan zijn dat het Canadese warenhuis Hudson’s Bay ook in Nederland is neergestreken. De afgelopen weken heeft de keten hier maar liefst tien warenhuizen geopend, waarvan één in Amsterdam. Leuk is dat met de komst van Hudson’s Bay ook een heel scala van minder bekende merken, zoals Pouch Pals en Cole Haan, in ons land worden geïntroduceerd. Ook kan je in Hudson’s Bay limited edition collections verwachten. Zo is er sinds vorige maand de tassenlijn van BNN-tv-presentatrice Geraldine Kemper te koop.

Samen met accessoiremerk Decoded ontwierp ze onder andere een hippe leren zwarte heuptas en een sleek briefcase.

Rokin 21-24 hudsonsbay.nl

WHAT IS HAPPENING HERE (WIHH) Op de Linnaeusstraat in Amsterdam-Oost kan je sinds kort de eclectische pop-upshop WiHH binnenwandelen. Een bezoekje aan de winkel moet volgens eigenaar (en kunstenaar) Job een inspirerend, magisch uitje zijn. Het aanbod van de winkel omvat kunst, antiek, design en mode – en dat alles tweedehands, gerecycled en/of geupcycled. Ook Jobs eigen werk is door de hele zaak heen verwerkt, aan de muren, op de piano, vitrinekasten. Je kijkt gegarandeerd je ogen uit!

Linnaeusstraat 237 instagram.com/wihhpopup

46

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

RIJKSMUSEUM Het Rijksmuseum op Schiphol toont werken van Hollandse meesters zoals Ferdinand Bol, Pieter de Hoogh, Jacob van Ruysdael en natuurlijk Rembrandt.

Daarnaast kun je hier beroemde zeegezichten, landschappen, bloemstillevens en een groot blauw-wit tegeltableau bekijken.

Anders dan op het Museumplein is dit Rijksmuseum dag en nacht geopend!

Holland Boulevard, tussen lounge 2 en 3

47

Schiphol

VLIEGSTAD? Een spa, een bruine kroeg en een dependance van het Rijksmuseum: Schiphol is meer dan een luchthaven waar je wacht tot je vlucht vertrekt. tekst Inger van der Ree illustratie Barbara van den Berg/Saltystock

K

offers ratelen over de glimmend witte vloer.

Passagiers wachten gelaten, onderuitgezakt, verzonken in hun smartphone. Op elke hoek klinken andere talen. Het is er anoniem en tegelijkertijd openbaar. Wereldwijd brengen we er steeds vaker tijd door: vliegvelden – stukjes niemandsland tussen thuis en de wijde wereld. Die groeiende populatie reizigers moet ergens blijven natuurlijk; vliegvelden ontwikkelen zich tot complete airport cities, met hotels, galeries, winkels en de beste restaurants. En Schiphol, zeggen ze, geeft de toon aan. Tijd voor een reisgids.

Begin je dagje Schiphol bij het WTC, waar je stuit op een kleurig kunstwerk van glazen bollen, van de bekende hedendaagse kunstenaar Dale Chihuly . Chihuly ontwierp dit werk als herinnering aan zijn jeugd: op het strand in zijn geboorteplaats Tacoma spoelden vaak kleine gekleurde bolletjes aan, afkomstig van Japanse visnetten. Drink een kopje koffie bij het Fortune Café, waar je uitzicht hebt over een groot deel van de luchthaven , een uitzicht dat dromers en kunstenaars vast zal inspireren. In de kunsten zijn anonieme vertrekplaatsen als treinstations en vliegvelden al langer een bron van inspiratie: de twintigste-eeuwse kunstenaar Edward Hopper toonde in zijn schilderijen bijvoorbeeld de poëzie van treinstations in de nacht, waar de wagons wachten om

passagiers naar een nieuwe plek te brengen.

Loop daarna naar buiten, waar het Mercurius Monument van Johan Polet staat . Mercurius was de Romeinse god van handel, reizigers en winst. Dit monument werd ontworpen ter ere van de eerste vlucht van KLM naar Batavia in 1924. Loop vervolgens naar Schiphol Plaza (hier stap je bijvoorbeeld ook over als je met de trein reist). Helemaal achterin vind je Café Rembrandt – een Jordanese kroeg, midden op het vliegveld, waar het ’s ochtends vroeg al borreltijd is.

Eigenaar Ger Willems: ‘Het is hier altijd feest, ongeacht het tijdstip.

Toeristen, zakenlui, de Schipholdirectie, stewards; iedereen komt hier om te relaxen.’

Mocht je inmiddels trek hebben gekregen, dan kun je een gezonde fastfood-hap halen bij Leon . De Original Super Salad bijvoorbeeld, met broccoli, erwten, munt en peterselie. Of koop nonchalant een diamant bij Gassan Diamonds, die vijftig jaar geleden een diamantzaak begon op de luchthaven – in die tijd was dat decadente idee volstrekt ongehoord. Nu zorgt de luchthaven voor eenderde van de omzet van Gassan Diamonds, die ook winkels hebben op de Dam en het Waterlooplein .

Na het Plaza ga je een verdieping omhoog om het Panoramaterras te zien . Hier zie je de Zuidas liggen en wellicht raak je aan de praat met een

vliegtuigspotter, zoals de Belgische Ludwig Dockx – die, tussen het spotten door, werkelijk alles over de nieuwste modellen weet te vertellen.

‘Kijk, daar zie je de nieuwe Airbus 320 van Easyjet: die heeft zuinige motoren. Ik kom hier zo’n drie keer per maand om de nieuwste modellen te spotten en vast te leggen.’

Mocht je een boardingpass hebben dan is het zeker de moeite waard een kijkje te nemen bij het kunstwerk van Daan Roosegaarde, vlak na de boardingpasscontrole . Voor Roosegaarde betekent Schiphol ‘met je hoofd in de wolken, met je voeten op de grond’ – dat moest zijn werk ook uitstralen. Hij ontwierp Beyond; een 3D-wolkenwand van ruim 100 meter lang, een eerbetoon aan onze beroemde Hollandse luchten.

Neem daarna een kijkje in het Airport Park . Hier kun je al fietsend je smartphone opladen, of tot rust komen terwijl je luistert naar fluitende vogeltjes. Iets verderop vind je de XpresSpa, waar je een massage of schoonheidsbehandeling kunt krijgen, zonder afspraak . Loop daarna naar de nieuwe Holland Passage, hier vind je dependances van het Rijksmuseum ( , zie kader) en van Nemo ( , zie kader).

Ook kun je je literatuurkennis bijspijkeren in de Airport Library ( , zie kader). Wil je je graag even terugtrekken voor je vliegt? Ga dan tot slot naar het Stiltecentrum, ingericht voor reizigers die even rustig willen mediteren, bidden of gewoon willen zwijgen .

NEMO

AIRPORT LIBRARY

Je kunt bij NEMO aan de slag met negen interactieve opstellingen; zo kun je onzichtbare geluidsgolven zichtbaar maken, of proberen elektriciteit te temmen in de Bliksembol. Altijd al willen weten hoe het kan dat iedereen ter wereld anders is? Neem dan een kijkje bij de opstelling ‘Ben jij uniek?’.

Op initiatief van bibliotheekorganisatie ProBiblio had Schiphol in 2010 een wereldprimeur: een eigen bibliotheek op de luchthaven. Dus wil je even je Nederlandse literatuurkennis bijspijkeren? Of hou je gewoon heel erg van lezen of de geur van boeken? Neem plaats in de bibliotheek en laat je meevoeren door de vaderlandse literatuur.

Holland Boulevard, tussen lounge 2 en 3

Holland Boulevard, tussen lounge 2 en 3

48

AMSTERDAM GIFTS

TOP 5 #iamsterdamstore

iamsterdam.com/store THE DUTCH AND THEIR BIKES

Dit boek is een echt pronkstuk. Je ziet de Nederlandse fietscultuur door de ogen van een Amerikaanse fotojournalist. Een mooi cadeau voor Amsterdamse hobbyfotografen en kunstliefhebbers, of voor iedereen die gewoon gek is op dit eigenzinnige Hollandse fenomeen. En: met dit boek in huis heb je meteen iets om over te praten. €29,90

KATTENPANDJE VINTAGE VILLAGE

Deze gezellige verstopplek van interieurwinkel KEK Amsterdam is gemaakt van een simpele kartonnen doos – precies waar katten zo gek op zijn – maar dan met de architectonische kenmerken van een kasteel, zoals ramen en torentjes. €19.95

LOWLANDER BEER GIFT SET

Met zulk goed bier steekt ons land België naar de kroon als het gaat om de titel ‘brouwer van het beste bier ter wereld’.

Lowlander Beer werd in 2016 opgericht om het Nederlandse kwaliteitsbier weer op de kaart te zetten en ons ‘brouwerfgoed’ in ere te herstellen. Daarmee werden weer kruiden en specerijen aan bier toegevoegd. De bierpakketten bevatten een IPA, white ale en poorter – en een glas om dit lekkers uit te drinken.

tas. Of je vrienden nu graag relaxen in het Westerpark, kunst bekijken in Oud-Zuid of nieuw muzikaal talent ontdekken op de NDSM-werf: met deze tas dragen ze Amsterdam in stijl aan hun arm met zich mee. €8.99

€14.95

JIP & JANNEKE

De beroemde boekenreeks over Jip & Janneke is al sinds de jaren 1950 een mustread voor kinderen in Nederland. De geestigheid en simpelheid van de boeken spreekt jonge lezers nog altijd aan. Kinderen zullen de verhalen niet alleen geweldig vinden; ze maken ook meteen kennis met een belangrijk deel van de (kinder)boekencultuur.

IJ-hal

€19,95

BUURTENTASJE

De Birkin-bag ken je ongetwijfeld, maar je hebt vast nog nooit gehoord van de buurten-

Centraal Station hoofdingang

krant KRANT

november 2017 49

Agenda de

t/m

60 60 61 64 65

49

AGENDA: MUZIEK, THEATER, CABARET, DANS, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON VOORUITBLIK DE STAD UIT GROETEN UIT

TETRIS MON AMOUR Voor de dertigers onder ons: als wij zeggen GameBoy, vallende blokjes en een genadeloos opjuttend muziekje, dan zeggen jullie...? Juist, Tetris! De voorstelling TETRIS Mon Amour van Club Guy & Roni is gebaseerd op dit spelletje en is als het ware een metafoor voor het leven: ‘Wie zichzelf harder pusht, kan zijn levensscore verbeteren’, aldus de dansgroep zelf. Maar je moet wel passen in bestaande structuren en je zelfbeheersing bewaren terwijl het leven steeds sneller gaat. De choreografie is door Roni Haver en de muziek is van Thijs de Vlieger (bekend van NOISIA) en Slagwerk Den Haag.

HALIE SRGB MIDRES

Stadsschouwburg Amsterdam 13 en 14 november clubguyandroni.nl

50

krant KRANT

november 2017

AGENDA

MUZIEK POP & JAZZ

Top 3 Pop

door Kim van der Meulen

NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - OOST WEST THUIS NIET BEST #3 (VOORPREMIÈRE) Een bijzondere verzameling muzikanten en componisten speelt en bezingt (ex-)asielzoekers en vluchtelingen uit alle windstreken. Een verhaal van verdriet en hoop op een betere toekomst. wo 1 20:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 17,-

SALT CATHEDRAL (US) Colombiaanse band uit New York, bestaande uit Juliana Ronderos en Nicolas Losada. In hun muziek combineren ze elementen uit trip-hop en ambient genres met folkloristische invloeden uit vele culturen. wo 1 20:00, Sugarfactory, € 9,COLLIE BUDDZ Elephant Man meets Justin Timberlake meets Sean Paul. De uit Bermuda afkomstige dancehallzanger heeft de perfecte balans tussen reggaeritmes en hiphop rhymes. wo 1 19:30, Melkweg, € 25,LEVI PARHAM & BAND + JOSH HARTY De nummer 1 van de Euro Americana Chart jaarlijst maak t op zijn laatste album ‘These American Blues’ grote indruk met zijn ijzersterke mix van stomende gitaren, catchy refreinen en soulvolle vocalen. do 2 20:00, Schouwburg Ams­ telveen, € 12,ORKESTA MENDOZA Cumbia en mambo zit bandleider Sergio Mendoza in het bloed. De multi-instrumentalist van latin rockers Calexico presenteert zijn eigen band: Orkesta Mendoza. do 2 20:00, Poppodium P60, € 16,50 t/m € 18,50 MANCHESTER ORCHESTRA Laat je niet misleiden door de naam. Deze Amerikaanse rockband speelt stevige rocksongs á la The Stone Roses en Oasis en (semi-)akoestische liedjes die doen denken aan bands als Frightened Rabbit, Stereophonics en Brand New. do 2 19:00, Melkweg, € 15,BASSDRUMBONE Trombone, contrabas en drums: een ongebruikelijke combinatie maar Ray Anderson, Mark Helias en Gerry Hemingway maken er eindeloos fascinerende muziek mee.

Dit jaar viert het trio het 40-jarige jubileum van hun eigenzinnige combinatie van jazz en kamermuziek.

Do 2 20:30, Bimhuis, € 17,- t/m € 20,ESTHER GROENENBERGE Ze werd bekend door haar YouTube-hit ‘Oh Meisje’ en brengt in haar voorstelling ‘Carole King, A natural Woman’ een

STEVE GUNN (US) Melodieuze folkrock met voortstuwende ritmes en een karakteristieke stem. Voor liefhebbers van de muziek van William Tyler, Kevin Morby en Ryley Walker. zo 5 19:30, Sugarfactory, € 16,50 THE BLUEBIRDS Zangeressen Elske DeWall, Krystl en Rachèl Louise hebben een gedeelde liefde: Americana-muziek. Ze staken de koppen en gitaren bij elkaar, lieten zich inspireren door het album Trio van Dolly Parton, Emmylou Harris en Linda Ronstadt en door de muziek uit de Netflix-serie Nashville en The BlueBirds was geboren. In De Kleine Komedie zingen ze meerstemmige countryklassiekers en onbekendere nummers van onder anderen Dixie Chicks, June Carter en Alison Krauss. Het kampvuur moet je er zelf bij denken.

De Kleine Komedie, 2 november

DAN HARRIS

BEWOGEN - IRIS HOND Leonard Cohen zei over haar: ‘A great spirit revealed’. Een intieme avond met interessante interpretaties en spannend dan weer speels spel waarin ze haar album Dear World aan boeiende verhalen koppelt. wo 1 20:15, De Kleine Komedie, € 9,25 t/m € 18,50

Donnie Trumpet, en Tink. Zijn muziek is mellow, muzikaal en melodisch, maar vooral boordevol slimme lyrics. za 4 22:00, Paradiso, € 11,50

COELY Toen Coely Mbueno (23) nog op de middelbare school zat, tekende ze al haar eerste platencontract. Ze werd getipt als hét nieuwe Belgische hiphoptalent, speelde op festivals als Pukkelpop en Eurosonic en toert nu met de nummers van haar debuutplaat Different Waters door Europa. Ze heeft een eigen sound: catchy, funky en soulachtige hiphop.

Een waarschijnlijk overbodig advies: blijf vooral niet stilstaan.

Bitterzoet, 23 november

NAHKO De beer is los: frontman Nahko Bear heeft zich losgeschud van zijn band Nahko and Medicine for the People. Voor zijn eerste soloalbum My name is Bear liet hij zich inspireren door verhalende muziek van onder anderen Bob Dylan. Hij zingt over ‘belangrijke ontdekkingen’ die hij over het leven deed toen hij als tiener door Alaska reisde. Mooie singersongwriterliedjes met gitaar en piano, in een stijl die Nahko omschrijft als ‘hiphop en folkrock’.

Melkweg, 25 november

ode aan haar grote idool. vr 3 20:30, Griffioen, € 12,50 t/m € 17,50

april zijn tweede album “ALLAMERIKKKAN BADA$$” uit met gastbijdragen van onder andere Chronixx en ScHoolboyQ. De New Yorkse boom-bap rapper laat met uitstapjes naar nieuwe sounds horen wat hij nog allemaal meer in petto heeft. vr 3 20:30, Paradiso, € 25,-

SCHNTZL, DE BEREN GIEREN EN BRZZVLL Nieuwe lichting jonge bands uit de Vlaamse jazzscene spelen een combinatie van hiphop, klassiek, rock en jazzmuziek. vr 3 20:30, Bimhuis, € 13,- t/m € 16,MARLEY MEETS

BY ROOTSRIDERS Europa’s meest vermaarde Bob Marley tributeband duikt tijdens de show in de schatkamer van het reggaegenre en voorzien het van een verfrissende twist. vr 3 21:00, Poppodium P60, € 15,NELLY LIVE IN CONCERT Amerikaanse rapper en hiphop artiest met meerdere Grammy awards op zijn naam is met zijn onmiskenbare sound een begrip in de entertainmentindustrie. vr 3 22:00, The Box, € 22,50 JOEY BADA$$ De Pro Era frontman bracht in

DE RADIODAGEN HARLEKIJN HOLLAND Een heerlijke meezingavond met liedjes van Louis Davids tot Doe Maar. za 4 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,50 BOSS HOG Samen met Jens Jurgensen (bas), Hollis Queens (drums) and Mickey Finn (toetsen) maakt het liefdeskoppel Cristina Martinez en Jon Spencer venijnige garage punkrock met ijzersterke vocalen en groovy gitaarspel. za 4 19:00, Paradiso, € 17,50 SABA De 23-jarige Amerikaanse rapper heeft al samengewerkt met Chance The Rapper, Noname,

MYLES SANKO De muziek van deze Britse soulen jazzzanger refereert aan helden als Bill Withers, Al Green, James Brown en Otis Redding, en wordt gezien als een van de soulhelden van deze tijd. zo 5 19:00, Melkweg, € 17,THE ROAD Frédériques Spigt vertelt en zingt anekdotes uit haar eigen leven met nummers als Mustang Sally, A little Red Corvette, en Who’s gonna drive you home?, over onderweg zijn, reizen, vertrekken, heimwee en naar huis terugkeren. zo 5 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 23,75 TONY COLEMAN & HENRY CARPANETO 5TET Drummer en zanger Tony Coleman zat achter de drumkit bij ‘The King of the Blues’ B.B. King, en reisde de hele wereld over met blues grootheden als Otis Clay, Albert King, Albert Collins, Etta James en Buddy Guy. Hij treedt op met het Italiaanse Henry Carpaneto kwintet. zo 5 20:00, Q-Factory, € 19,KARI FAUX De Amerikaanse rapper en zangeres uit Arkansas legt in haar nummers de nadruk op ijzersterke lyrics en minimale producties en valt op door haar extravagante kledingstijl. zo 5 20:00, Paradiso, € 9,ARRESTED DEVELOPMENT LIVE Een van de pioniers op het gebied van hiphop met maatschappelijk geëngageerde teksten waarmee ze wereldwijd een kleurrijke, unieke mix van bewustheid en muzikaliteit hebben verspreid. ma 6 19:30, Melkweg, € 26,MARIJN BROUWERS THE CHET BAKER ROOM KleinkunstenaarMarijnBrouwers laat zich inspireren door het korte en heftige leven van de legendarische Amerikaanse trompettist en zanger Chet Baker, en wordt begeleid door Anne Soldaat (gitaar), ReyerZwart(contrabas)enHermine Deurloo (mondharmonica). ma 6 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 19,75 RUN THE JEWELS + DANNY BROWN Afzonderlijk verdienden hiphopiconen Killer Mike en EI-P van Run The Jewels al hun sporen.

Met hun maatschappij-kritische lyrics behoort het duo tot één van de meest uitgesproken en relevante acts van dit moment. De Amerikaanse rapper Danny Brown staat bekend om zijn unieke rapstijl, een combinatie van een oldskool flow en catchy trap beats. di 7 20:00, AFAS Live, € 40,-

HARDCORE SUPERSTAR + FOZZY De Amerikaanse heavy metal band FOZZY en de Zweedse hardrockers van HARDCORE SUPERSTAR hebben de handen ineengeslagen en of dat nog niet genoeg is nemen ze niemand minder dan Madame Mayhem en The Last Band mee! di 7 18:30, Q-factory, € 20,FRANCO D’ANDREA TRIO & HAN BENNINK Twee eigenzinnige karakters improviseren samen: Pianist Franco D’Andrea, een van de beroemdste Italiaanse jazzmeesters, deelt het podium met Nederlands avontuurlijkste drummer Han Bennink. wo 8 20:30, Bimhuis, € 15,- t/m € 18,JAMIROQUAI Onlangs ontving Jay Kay, zanger van één van de meest invloedrijke Britse bands van de afgelopen 25 jaar, the BMI President’s Award als erkenning voor zijn grote invloed in de muziekindustrie. Dit jaar brachten ze de opvolger van Rock Dust Light Star, het album Automaton uit, geschreven en geproduceerd door frontman Jay kay en toetsenist Matt Johnson. wo 8 20:00, Ziggo Dome, € 39,- t/m € 56,PRINCESS NOKIA De uit NYC afkomstige alternatieve hiphopartiest Destiny Nicole Fraqueri zingt over haar Taíno-roots, haar traditionele opvoeding en hang naar individualisme in een driedimensionale mix van hiphop, grime, rave & R&B. do 9 19:30, Melkweg, € 16,50 SCHERPDENKERS: MANO BOUZAMOUR & JEAN-GUIHEN QUEYRAS Schrijver en columnist Mano Bouzamour spreekt over het slaan van bruggen tussen culturen. Ook cellist Jean-Guihen Queyras is een verteller. Hij speelt met twee Iraanse percussionisten en lyra-speler Sokrates Sinopoulos muziek van Kurtág en Lutoslawski, maar ook uit Arabische landen. do 9 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,STEVE HARLEY & COCKNEY REBEL Naast onder andere T. Rex en Roxy Music één van de meest creatieve Britse bands uit de glamrockperiode. Steve Harley, wiens stemgeluid soms herinneringen oproept aan Bob Dylan advertentie

UIT HET LEVEN

VAN MARIONETTEN

1 – 12 NOV

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

november 2017

51

MUZIEK rond de tijd van Blonde On Blonde, creëerde met ‘Make Me Smile (Come Up And See Me)’ een wereldwijde klassieker.

Do 9 20:30, Q-factory, € 25,KASABIAN De Britse band heeft sinds hun oprichting in 1999 bewezen de typische Manchester-sound meer dan goed in ere te houden.

Beukende beats, psychedelische gitaren en in de persoon van Tom Meighan een explosieve frontman die de boel steevast opzweept. do 9 20:00, AFAS Life, € 37,DE AMERIKAANSE PRINSES CHAZIA MOURALI De Amerikaanse Prinses, naar het boek van Annejet van der Zijl, is een gedramatiseerd toneelconcert over Allene Tew, een sprookjesachtige vrouw die het leven wist te bespelen als een virtuoos zijn instrument. vr 10 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,50 MARCEL DE GROOT SPEELT #HELD SOLO Na vijftien jaar gaat Marcel de Groot weer het theater in met een eigen programma. Met gloednieuw repertoire, wat ouder werk en hier en daar wellicht een ter zake doende cover of vertaling. vr 10 21:00 Het Koninklijk Concertgebouw, € 20,00 WEET JE NOG WEL Een feest der herkenning met nummers van o.a. Robert Long, Wim Sonneveld, Annie M.G. Schmidt, Frans Halsema, Toon Hermans, André Hazes, Karin Bloemen en Vader Abraham door Maaike Widdershoven, Tony Neef en Ruud Bos. Een ode aan het Nederlandse cultuurgoed met tijdloze liedjes en verhalen uit hun rijke beroepsleven. za 11 20:30, Theater De Omval, Theater De Omval, € 18,50 A TRIBUTE TO OUM KALTHOUM - KARIMA EL FILLALI Karima el Fillali, een Nederlands-Marokkaanse zangeres met een grote liefde voor ‘tarab’ - muziek die de luisteraar in vervoering brengt - brengt een ode aan de de koningin van de tarab: de Egyptische zangeres Oum Kalthoum. za 11 20:30, de Meervaart, € 12,50 KID CONGO & THE PINK MONKEY BIRDS Gitarist Brian Tristan speelde o.a. bij The Gun Club, The Cramps en The Bad Seeds. Onder zijn pseudoniem Kid Congo laat de voodoo gitarist horen nog steeds één van de besten in zijn soort te zijn.

Za 11 22:00, Paradiso, € 11,35 ARRIGO BARNABÉ CLARAS & CROCODILOS Het album Clara Crocodilo dat is beïnvloed door Amerikaanse comics en B-films, en waar funk en rock samenvloeien met moderne opera, werd door Rolling Stone Magazine opgenomen in de top 100 van belangrijkste Braziliaanse albums aller tijden. za 11 20:30, Bimhuis, € 15,- t/m € 18,TORRES Singer-songwriter Mackenzie

Scott uit Nashville is met haar emotioneel geladen stem en haar ruwe gitaarspel als een jonge mix van PJ Harvey en Lucinda Williams. Haar tweede album ‘Sprinter’ zorgde opnieuw voor lovende recensies. za 11 20:30, Bitterzoet, € 14,SONGHOY BLUES Deze bijzondere desertbluesband uit Mali speelde samen met Damon Albarn (Blur/Gorillaz) en hun debuutalbum werd opgenomen met producer Nick Zinner (gitarist van de band Yeah Yeah Yeahs). zo 12 20:30, Tolhuistuin, € 15,-

had in de jaren ‘80 veel succes met mijlpalen als This Is the Sea en Fisherman’s Blues. Nog steeds staan ze garant voor een verpletterend optreden. wo 15 20:00, AFAS Live, € 39,t/m € 53,HALLO VENRAY Hallo Venray bestaat 30 jaar en viert dat met een album dat feller en urgenter klinkt dan ooit tevoren. Where Is The Funky Party? swingt, schuurt, is monter en melancholiek tegelijk. do 16 20:30, Poppodium P60, € 10,- t/m € 12,advertentie

QUEENS OF THE STONE AGE - VILLAINS WORLD TOUR Na vier jaar is de Amerikaanse rockband Queens Of The Stone Age terug met het door Mark Ronson geproduceerde nieuwe album Villains. zo 12 20:00, Ziggo Dome, € 44,- t/m € 53,RISE AGAINST Onlangs kwam het 8e studio­ album van de band uit Chicago, genaamd “WOLVES”, uit. De band vecht via hun internationale punkplatform voor meer sociale gerechtigheid, verpakt in catchy en intensieve songs en optredens. zo 12 20:00, AFAS Life, € 41,DILLON COOPER Meng een vleugje Kendrick met Drake, voeg daar de heldere lyrics van Lupe Fiasco en de urban vibe van A.S.A.P. Rocky aan toe en je hebt Dillon Cooper: “an old school Hiphop vibe with a new school Hiphop attitude”. ma 13 20:00, Melkweg, € 13,50 QUEEN + ADAM LAMBERT De keuze van de nummers die ze spelen wordt ongetwijfeld beïnvloed door de 40ste verjaardag van Queen’s bestverkochte album tot nu toe News of the World uit 1977 met daarop de legendarische singles ‘We Will Rock You’ en ‘We Are the Champions’.

Ma 13 20:00, Ziggo Dome, vanaf € 59,TOUMANI DIABATÉ & KAYHAN KALHOR Twee uitzonderlijke snarenspelers met een passie voor het overbruggen van muzikale culturen laten een zeldzaam betoverende versmelting van Perzische en Afrikaanse muziek horen op het eeuwenoude strijkinstrument kemancheh, en de kora, de Afrikaanse harp. di 14 20:15, Bimhuis, € 20,- t/m € 25,HET GROOT NIET TE VERMIJDEN - THE INEVITABLES Muziek om naar te kijken en theater om op te dansen. De vijf multiinstrumentalisten zorgen al jaren voor avonden ademloos luisteren en ongecompliceerd lachen. wo 15 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 25,- t/m € 26,AYANNA WITTER-JOHNSON De muziek van deze jonge Britse wordt ook wel ‘black folk’ genoemd. Ze speelt cello, piano, en zingt, met als grote voorbeeld Nina Simone, songs die passie koppelen aan eigenheid. wo 15 20:00, Vondelkerk, € 15,THE WATERBOYS De Britse band rond Mike Scott

KINGS OF WAR JR. 12 – 29 NOV

BØRNS Band rondom de creatieve duizendpoot Garrett Borns. Hij ruilde de stad in voor de bergen van Los Angeles en woont in een boomhut. In 2014 bracht hij zijn debuut EP Candy uit en het jaar daarop het album Dopamine met daarop de hits 10.000 Emerald Pools en Electric Love. do 16 20:00, Q-factory, € 16,J HUS De Britse rapper Momodou Jallow a.k.a. J Hus bracht dit jaar zijn debuutalbum Common Sense uit, die in één rechte lijn naar nummer 3 in de iTunes Chart steeg. do 16 19:30, Melkweg, € 15,JULIAN VELARD De Amerikaanse singersongwriter toerde met Jamie Cullum, Paul Carrack en Amy MacDonald en bracht onlangs zijn nieuwe album Fancy words for failure uit. vr 17 20:00, Sugarfactory, € 15,OSCAR AND THE WOLF De Belgische electropopact uit Gent met frontman Max Colombie is sinds de komst van debuutplaat Entity in 2014 niet meer te stoppen. Onlangs verscheen het langverwachte tweede album Infinity waarvan de eerste single Breathing afgelopen week tot 3FM Megahit werd bekroond. vr 17, za 18 20:00, AFAS Live, € 37,THE VELVET UNDERGROUND & NICO 50 JAAR TOUR Dé plaat die voor veel generaties als grote inspiratiebron diende wordt in zijn geheel gespeeld door een all-star gelegenheidsformatie bestaande uit Carol van Dyk (Bettie Serveert), Maurits Westerik (bewilder), Henk Koorn (Hallo Venray) en Jerry Hormone (The Tambles). vr 17 20:00, Poppodium P60, € 15,- t/m € 16,50

GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD - HET AMSTERDAMS VOLKSKOOR In het traditionele programma ‘Gezelligheid kent geen tijd’ zingt het alom bekende Amsterdams Volkskoor, onder leiding van Piet Schmidt, liedjes van echte Amsterdammers zoals Johnny Jordaan, Tante Leen en Willy Alberti. vr 17, vr 24 20:00, de Meervaart, € 22,50 MAARTEN HOGENHUIS TRIO Saxofonist, componist en bandleider Maarten Hogenhuis speelt samen met Mark Schilders op drums en Thomas Rolff op contrabas stukken van 4/3 en het door de pers bejubelde Mimicry die Maarten specifiek componeerde en arrangeerde voor zijn trio. Daarnaast brengen ze twee delen uit de Queen’s Suite van Duke Ellington. vr 17 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,MASTODON De giganten Mastodon en special guests Red Fang en Russian Circles hebben door de jaren heen een eigen legering metaal gesmeed van stoner, sludge en progressieve rock. vr 17 18:30, Melkweg, € 30,MAMMÚT Betoverende indierockband uit IJsland met een donkere postpunksound en melodieuze songs.

Het stemgeluid van zangeres Katrín Morgensen wordt vergeleken met dat van haar landgenoot Björk. vr 17 19:00, Melkweg, € 12,50

Cole Alexander van The Black Lips. Samen begonnen ze muziek te maken met een bijzonder resultaat. di 21 20:30, Paradiso, € 17,50 GORILLAZ - HUMANZ TOUR Vergezeld door de Gorillaz live band - o.a. Damon Albarn, Gabriel Wallace, Mike Smith, Jesse Hackett, Jeff Wootton, Karl Vanden Bossche, en Seye Adelekan zien we Murdoc Niccals (bass), Noodle (guitar), Russel Hobbs (drums) en 2D (vocals) op het podium in World’s Most Successful Virtual Act. di 21 19:30, Ziggo Dome, € 54,- t/m € 64,CARTE BLANCHE GERRI JÄGER Bekend van Knalpot, de band die de Amsterdamse underground én de Europese festivals infiltreert met ‘vuige elektronica, wilde improvisaties en dansbare dub’ (de Volkskrant), doet Gerri Jäger voor dit concert o.a. een beroep op zijn Knalpot-partner Raphael Vanoli. wo 22 20:30, Bimhuis, € 13,- t/m € 16,MIGHTY OAKS Een Amerikaan, een Brit en een Italiaan, dat is Mighty Oaks. Ian Hooper, Craig Saunders, en Claudio Donzelli begonnen een indiefolkband in Berlijn en maken songs vol emotionele melodieën en meeslepende zangharmonieën. wo 22 19:30, Melkweg, € 16,-

MOGOLLAR De band behoort tot de grondleggers van de Turkse muziekstroom Anadolu Rock en hebben een grote stempel op de Turkse (rock)muziek gedrukt. za 18 21:00, Podium Mozaïek, € 20,- t/m € 22,-

KWAAD GESTERNTE – HANNAH VAN BINSBERGEN De jonge Nederlandse schrijver won in 2017 de VSB Poëzieprijs met haar debuutbundel Kwaad Gesternte en draagt teksten voor uit haar boek. Muziek van Bach, Boulez, Varese en Sciarrino met Felicia van den End op de fluit. wo 22 20:30, Ostade A’dam, gratis

MARK GUILIANA JAZZ QUARTET Invloedrijke Amerikaanse drummer/producer die zowel de jazzstijl hardbop als nieuwe beats uit de hiphop en elektronische dansmuziek gebruikt, en heeft samengewerkt met David Bowie (Blackstar) en Brad Mehldau (Mehliana). za 18 20:30, Bimhuis, € 18,- t/m € 22,-

LIDY BLIJDORP MET BRAM VAN DER VLUGT, JULIEN BROCAL EN VASILE NEDEA Samen met cimbaalvirtuoos Vasile Nedea, de veelzijdige Franse pianist-componist Julien Brocal en meesterverteller Bram van der Vlugt verkent cellist Lidy Blijdorp de nachtelijke helft van het bestaan. do 23 20:15, Amstelkerk, € 17,50

BLAUDZUN Blaudzun is niet meer weg te denken uit de Nederlandse muziekscene. Nu is het theater aan de beurt. In een kleine bezetting keert hij terug naar de basis op zoek naar de perfecte combinatie tussen schoonheid, verhaal en emotie. ma 20 20:30, DeLaMar Theater, € 29,50

BORIS KEEP THE FUNK ALIVE TOUR Boris neemt ons mee op een reis door de originele funk & disco.

Met zijn 6-koppige band, de Funkateers, reizen we af naar de tijd waar coolness, groovyness & vooral joy centraal stonden. do 23 20:45, Poppodium P60, € 16,50 t/m € 18,50

BLACK REBEL MOTORCYCLE CLUB Vuige garage rock, neopsychedelica en subtiele blueselementen kenmerken de muziek van deze groep uit San Francisco.

Ze staan bekend om hun energieke en opzwepende optredens, strak en hard. ma 20 20:30, Paradiso, € 28,CURTIS HARDING Hij zong voor OutKast en Cee Lo Green, en deelt een passie voor vintage soulmuziek met

BEATS & PIECES Geen doorsnee-bigband, deze 14 millennials uit Manchester die invloeden van dance tot rock en van Bowie tot Radiohead in hun composities gebruiken. vr 24 20:30, Bimhuis, € 15,- t/m € 18,WERELDZEE ENSEMBLE TONY OVERWATER Op reis langs de Oude Wereldzee horen we de muzikale diversiteit rond de Middellandse Zee met muziek uit onder meer Palestina, Griekenland,

52

krant KRANT

november 2017

AGENDA

MUZIEK JAZZ MET OLAF, PAUL EN MARK Jazz concert met drummer Olaf Keus, en de broers Paul en Mark van der Feen op sax en piano. vr 24 20:30, Casa Munganga, € 12,50 t/m € 15,THE RUMJACKS Vijf losgeslagen, zweterige Australiërs met Ierse roots en een flinke dosis punk die het heilige vuur van de folkpunk in leven houden. vr 24 19:30, Melkweg, € 15,ENGEL & JUST Met een gouden combinatie van kleine akoestische liedjes en blazende hiphopbeats weten Engel & Just samen met trompettist Wouter Hakhoff, gitarist/zanger Jawek Kamstra en scratch specialist DJ Native, moeiteloos het publiek voor zich te winnen. vr 24 19:30, Melkweg, € 7,50 JULIA OSCHEWSKY & BAND Geïnspireerd door haar persoonlijke helden Glen Hansard, Norah Jones en Lisa Hannigan zingt de Duitse singer-songwriter eerlijke en gevoelige liedjes met folk en jazz invloeden. za 25 20:30, Casa Munganga, € 12,50 t/m € 15,WENDE - ‘MENS’ Of het nu pop, elektro, klassiek of hedendaagse muziek is, een van de meest veelzijdige performers van Nederland slaagt er steeds weer in haar publiek diep te raken met een eigen stem en kracht, dwars door alle genres heen. za 25 20:30, Paradiso, € 25,MR RICHARD PARKER & CHRIS HINZE THE ROADOF HOPE Chris Hinze (fluit & composities), Coen Molenaar (toetsen en samples), Maya Lisa (zang), Eva van der Poll (cello) en Frank Wardenier (drums & percussie) in een voorstelling waarbij de unieke combinatie van intrigerende beelden en muziek als een film aan je voorbij trekt. za 25 20:30, Griffioen, € 16,50 t/m € 22,50 SEBAZ + BAND Het programma Gelukkig Ongelukkig bestaat uit vertellingen, korte dialogen, maar vooral uit meeslepende Nederlandstalige chansons.zo 26 15:00, het Claverhuis, gratis

BAPTISTE W. HAMON Americana chansons, zo zou je de liedjes die de singer-songwriter uit Parijs maakt kunnen noemen. Twee authentieke stijlen verenigd, Amerikaanse country en Franse volksmuziek. zo 26 20:30, Amstelkerk, € 15,MARRAKESH EXPRESS (PREMIÈRE) Stap ook in de Marrakesh Express met Bertolf Lentink, Diederik Nomden, Bauke Bakker, Jelle Paulusma en Dirk Schreuders voor een theaterconcert van het allerhoogste niveau. ma 27, di 28 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 24,50 KIMBRA De Nieuw-Zeelandse zangeres leende haar stem aan Gotye’s nummer ‘Somebody That I Used To Know’ en maakt als solo artiest swingende popmuziek. ma 27 20:30, Tolhuistuin, € 18,-

Top 3 Clubs

CHEEKY MONDAY Drum-’n-bass en jungle zitten weer in de lift en dus verhuist Cheeky Monday na twaalf trouwe jaren van het kleine Winston Kingdom naar de Melkweg waar vanaf nu iedere maandagnacht tot vijf uur ’s ochtends doorgedanst kan worden op de meest intense en levensvreugde verhogende breaks en baslijnen. Dj Randall – een oud vriendje van genrelegendes Goldie en Andy C – zal tijdens deze eerste editie achter de draaitafels plaatsnemen. Maandagen saai? Ja, vroeger misschien!

Melkweg, 6 november

TINARIWEN Hypnotiserende desertblues. De uit hun nomadenbestaan verdreven Toearegmuzikanten, zingen over politieke bewustwording, onderdrukking en vrijheid, en spelen met traditionele Afrikaanse en elektrische Westerse instrumenten hypnotiserende muziek. di 28 20:30, Paradiso, € 23,JOYCE WRICE De stem van de uit Los Angeles afkomstige zangeres hoor je op singles van o.a. Dom Kennedy, Jay Prince, en the Alchemist. Dit jaar bracht ze haar EP Good Morning uit, waarin haar voorliefde voor de jaren ‘90 klinkt. wo 29 22:00, Paradiso, € 11,NEW COOL COLLECTIVE In aanloop naar hun vijfentwintigjarig jubileum in 2018 verschijnt op 24 november het negentiende album Electric Monkey Sessions 2. wo 29 21:00, Tolhuistuin, € 18,Y’AKOTO De soulvolle zangeres put net zo makkelijk uit de genres r&b en reggae als uit pop en electronica. Een prachtige stem gecombineerd met zware baslijnen en deinende ritmes.

Wo 29 20:00, Paradiso, € 9,DENZEL CURRY De rapper en songwriter uit Miami staat bekend om zijn rauwe hiphop met trap en punk, rapt over maatschappelijk onrecht, politiegeweld en criminaliteit, en vindt zijn inspiratie in legendes als

advertentie

door Christiaan de Wit

0380 www.podiummozaiek.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Ostade theater Van Ostadestraat 233D, tel. 671 2417 www.ostadeadam.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45, www.p60.nl Q-Factory Atlantisplein 1, tel. 760 67 80 www.q-factory-amsterdam.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Sugarfactory Lijnbaansgracht 238, tel. 627 00 08 www.sugarfactory.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

CLUBS

LITTLE DRAGON Als je goed luistert gaat Little Dragon ongemerkt veel dieper dan andere dancepopgroepen en daarmee is het eigenlijk een soort draakje in schaapskleding.

Luister bijvoorbeeld naar de recente single Sweet; Yukimi Nagano’s slicke pop-zang krijgt gezelschap van een stuiterend baslijntje en geniale dissonante melodieën die voorkomen dat de track voor 11 uur ’s avonds op de radio wordt gedraaid. Ga Little Dragon zien, want ze zijn onnavolgbaar goed.

Paradiso, 12 november

Tupac, Buju Banton en Outkast. do 30 19:30, Melkweg, € 17,50 DAVE HOLLAND TRIO FEAT. KEVIN EUBANKS EN OBED CALVAIRE De Britse contrabassist/componist behoort tot de tien belangrijkste levende meesters van de jazz volgens Downbeat Magazine.

Hij speelde mee op de Miles Davis-albums In A Silent Way en Bitches Brew, maar maakte ook flamenco met de beroemde Spaanse gitarist Pepe Habichuela. do 30 20:30, Bimhuis, € 29,- t/m € 35,LOCATIES AFAS Live ArenA Boulevard 590, Amsterdam Zuidoost, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com

COLIN LANE

Marokko, Spanje en Egypte. vr 24 20:30, de Meervaart, € 11,25

KONSTRUKT 5 YEAR ANNIVERSARY Een briljant avondje vol nieuwe frisse techno met de onvoorspelbare Italiaanse producer Donato Dozzy als headliner. De voormalige resident-dj van Berlijns beroemde Panoramabar kan zijn publiek als geen ander op het verkeerde been zetten zonder dat hij zich daarbij schuldig maakt aan moeilijk doen om het moeilijk doen. De warming-up en cooling-down worden verzorgd door de Franse dj Amandra en Dozzy’s landgenoot Marc Antoni.

Shelter, 24 november The Box Mekongweg 5, tel. 614 5492 www.the-box.events Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255, www.carre.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 9837 www.munganga.nl Het Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Het Claverhuis Elandsgracht 70, tel. 624 8353 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 5100 www.griffioen.vu.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27, www.delamar.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81, www.melkweg.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900 4107777 www.meervaart.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580

CURRENT SKIES Nacht vol verrassingen met up&coming DJ’s en acts in een urban mix van Hip Hop, R&B, Soul, Future en African beats. vr 3 23:30, Melkweg, € 8,50HURTZ X NEVER SAY DIE X MAJOR LEAGUE Alweer de laatste editie van dit jaar met o.a. ZOMBIE CATS, REDPILL, COD3X, KARIMOOO, PAMB & HARSH. vr 3 23:30, Melkweg, € 10,KNOWER Het elektronische muziek duo bestaande uit Louis Cole en Genevieve Artadi combineren funky melodieën met aangrijpende lyrics en vallen op door hun creatieve videoclips. vr 3 22:15, Paradiso, € 15,SUZANNE CIANI De 71-jarige Italiaanse pianiste, componiste en sound designer wordt omschreven als de ‘Diva van de Electronische Muziek’ en de moderne versie van Chopin.

Al op vroege leeftijd was ze een pionier op het gebied van analoge electronica muziek. za 4 21:00, Bitterzoet, € 12,SHOWTIME MARRAKECH EDITIE Met maar liefst 8 mega live acts en de beste deejays belooft dit een waar spektakel te worden!

Met o.a. L’Algerino, Dj Hamida, Marwaloud, Tiiw Tiiw, En Boef. za 4 22:00, The Box, vanaf € 10,JOOST VAN BELLEN ALL NIGHT Deze levende legende stond aan de wieg van House en is obscuur, broeierig, en intens. za 4 23:59, Melkweg, € 10,MOUNT KIMBIE Dominic Maker en Kai Campos startte de post-dubstep band in 2008 en werkte o.a. samen met The xx, Foals, Kelis en Andreya Triana. zo 5 20:30, Paradiso, € 16,VUNZIGE DEUNTJES Dirty r&b en hiphop all night on-

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

november 2017

53

MUZIEK der aanvoering van Rob Black, Slick, Dieux Pere, Jack Jameson en Wurtz. zo 5 23:30, Paradiso, € 14,50 MY GENERATION INVITATION TO EARTH & FIRE Zangeres Marieke Eelman (Nilsson) en haar liveband brengen de songs van Earth & Fire. Bijzonder omdat de nummers sinds de jaren ‘90 niet meer live zijn gespeeld. Met o.a de hits Invitation, Seasons, Maybe Tomorrow Maybe Tonight, Storm & Thunder, Love of Life en de nummer 1-hit Memories. vr 10 21:00, Q-Factory, € 15,GLOBAL UNDERGROUND PRESENTS OLIVER SCHORIES (4HR EXTENDED SET) Oliver Schories speelt maar liefst een 4 uur durende set waar zeker de nodige tracks van het NUBREED album de revue zullen passeren. Een mix van warm gelaagde hedendaagse techno. za 11 23:00, Melkweg, € 12,50

Top 3 Klassiek

door Guido van Oorschot

DE VROUWELIJKE FAUST: MASCAGNI’S RAPSODIA SATANICA (MET FILM) De filmscore van de Italiaanse operacomponist Pietro Mascagni voor de zwijgende film Rapsodia satanica van regisseur Nino Oxilia wordt, met vertoning van de film, uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest. za 4 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,CAPPELLA AMSTERDAM De Russische componist Alfred Schnittke schreef in 1988 de wonderschone Boetepsalmen. Een gemengd koor zingt in twaalf delen over spirituele thema’s als zonde, boetedoening en bevrijding. Het zijn inkervende noten, zeker als ze opstijgen uit de gelauwerde kelen van het koor Cappella Amsterdam. Tien tegen een dat de zangers een traan losmaken in het mystieke slotdeel, waarin louter wordt geneuried.

Muziekgebouw aan ’t IJ, 3 november

GARAGE NATION Na een uitverkochte editie in 2016 komt Garage Nation twee avonden terug naar Amsterdam. za 11 22:00, The Box, diverse prijzen LUMINOSITY 10 YEAR ANNIVERSARY WEEKENDER Luminosity viert zijn tienjarig bestaan met al haar Trance liefhebbers. vr 17 21:00, Panama, € 15,- t/m € 40,LET’S DANCE In de grootste discotheek van Nederland creëert Humberto Tan samen met Don Diablo en Timor Steffens een onvergetelijk discospektakel met een verrassende line-up van (inter) nationale artiesten als Chic ft. Nile Rodgers, Don Diablo, Timor Steffens, Ben Liebrand en Robin S! vr 18, za 19 20:30, Ziggo Dome, € 28,50 CRUSH AIR 3 wordt gepresenteerd door Onverstandig, met Bizzey (live), Superior, Jake Tarry, King Eyal, en Manon Jazmin. za 18 23:00, AIR Amsterdam, € 10,- t/m € 15,WHITE MOON Vier areas met verschillende stijlen muziek: van hardstyle, retro, oldschool, rave tot trance en house met o.a. Darkraver, Erick E & Roog b2b, Georgio, en Ronald van Gelderen. za 18 22:00, The Box, diverse prijzen HANNE HUKKELBERG De Noorse singer-songwriter beweegt zich tussen folky pop, elektronica en schemerige jazz, en speelt een traditioneel jazz instrumentarium aangevuld met harp, mandoline, klokkenspel, dwarsfluit en allerlei ingenieuze geluiden. ma 20 21:00, Bitterzoet, € 12,50 KASSAV LIVE Het typisch Caribisch muziekgenre Zouk is groot gemaakt door deze band met levende legendes die funk, rock en een Caribisch geluid samensmelten tot onweerstaanbare dansmuziek. vr 24 23:00, The Box, € 25,INNOVATIONS Amsterdams grootste

van topvioliste Liza Ferschtman. za 4 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 32,-

DIDO Dido was de koningin van Carthago die zelfmoord pleegde nadat haar minnaar Aeneas de benen nam. De Engelse barokcomponist Henry Purcell wijdde er een opera aan, met als hoogtepunt de klaagzang Dido’s Lament. Regisseur Nicole Beutler en muziektheatergroep Silbersee hebben de muziek bewerkt voor vijf zangers en één danseres.

Ze beloven ‘een bezwerend afscheidsritueel dat diep onder de huid kruipt’.

Frascati, 7 t/m 11 november

Drum & Bass en Jungle festival van dit moment. Drie avonden in twee clubs. Vrijdag en zondag in De Melkweg. za 25 21:00, The Box, diverse prijzen BOY HARSHER Synth-meastro Augustus Muller zorgt voor de donkere laag van minimale beats en gruizige synths. Jae Matthews fluistert, schreeuwt en zingt. Samen creëren ze muziek die ergens tussen industrial, drone en persoonlijke vertellingen ligt. za 25 19:30, Melkweg, € 10,LOCATIES AIR Amstelstraat 16, tel. 820 0670 http://www.air.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com The Box Mekongweg 5, tel. 614 5492 www.the-box.events Melkweg Lijnbaansgracht 234 A, tel. 531 81 81 www.melkweg.nl Panama

SIMONE LAMSMA Als elfjarige trok Simone Lamsma voor haar vioolstudie naar Londen, toen ze terugkwam was ze een volwassen solist. Bij het Nederlands Philharmonisch Orkest soleert ze in een werk waar de passie van afspat: het Vioolconcert van de Fin Jean Sibelius. Als chefdirigent Marc Albrecht dan ook nog de Eerste symfonie van Brahms onder handen neemt, kan het avondje Concertgebouw niet meer stuk.

Het Concertgebouw, 18 en 20 november Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 86 86, www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 (informatie), www.paradiso.nl Q-factory Atlantisplein 1, tel. 760 6780, www.q-factory-amsterdam.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

KLASSIEK & OPERA BOETEPSALMEN HET GROOTSE GEBAAR VAN SCHNITTKE Cappella Amsterdam o.l.v. dirigent Daniel Reuss brengt 12 Stichi Pokajanije (boetepsalmen) en Drei geistliche Gesänge van Alfred Schnittke, en Zwei slawische Psalmen van Arvo Pärt. vr 3 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 32,IDEALE PARTNERS Als er één klank is die zich zonder stemverheffing kan meten met het rietkwintet Calefax is het wel het gouden geluid van de viool

JUBILEUMCONCERT OORLOG & VREDE Het Hoofdstadkoor geeft een uniek concert met de wereldpremière van het Iraaks oratorium voor de vrede geschreven door de Iraakse componisten Hamid Al Basri en zijn zoon Raad Khalaf. zo 5 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 38,-

EINE FLORENTINISCHE TRAGÖDIE / GIANNI SCHICCHI Chef-dirigent Marc Albrecht keert met het Nederlands Philharmonisch Orkest terug naar het repertoire uit de eerste decennia van de twintigste eeuw met een thriller tegenover een komedie. Wat de totaal verschillende korte opera’s verbindt, is de stad Florence en het thema ‘rijkdom versus liefde’. za 11 t/m di 28 20:00, Nationale Opera & Ballet, diverse prijzen CARMEN - TANIA KROSS De opera van Georges Bizet werd door Thijs Borsten speciaal voor de mezzosopraan herschreven en opnieuw gearrangeerd en gecombineerd met flamenco, de volksmuziek en dans uit de zuidelijke provincies van Spanje. za 11 20:15, de Meervaart, € 20,-

WISHFUL SINGING & HERMAN FINKERS - ‘IN MYSTERIUM’ Presentatie van de cd ‘In Mysterium’ (Gregoriaanse gezangen) door het koor Wishful Singing met medewerking van Herman Finkers. zo 5 15:00, Dominicuskerk, € 25,-

IDYLL UND ABGRUND De New York Times noemde hem een ‘pianist of magistrial elegance, power and insight’. De Noorse pianist Leif Ove Andsnes geldt als een van de grootste pianisten van zijn generatie. za 11 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 39,50

BEETHOVENS ZESDE EN MISCHA MAISKY IN SAINT-SAËNS Wereldwijd geliefd om zijn virtuoze spel soleert cellist Mischa Maisky bij het legendarische Musikkollegium Winterthur Saint-Saëns het Eerste cello­ concert in a, op. 33. zo 5 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 21,-

NOORDERKERKCONCERTEN: EKATARINA LEVENTHAL Een aangrijpend vertelconcert door Ekaterina Levental, over de weg die zij als tiener aflegde met haar familie op de vlucht vanuit de voormalige Sovjet Unie, geïllustreerd met prachtige muziek van Debussy. za 11 14:00, Noorderkerk, € 16,-

THE RESIDENTS IN BETWEEN DREAMS Collage-achtige deconstructies van de Amerikaanse muziekgeschiedenis en bizarre combinaties van bijvoorbeeld George Gershwin tot James Brown en Hank Williams door gemaskerde zonderlingen uit San Francisco. di 7 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 28,- t/m € 35,JAMES NEWTON HOWARD: 3 DECADES OF MUSIC FOR HOLLYWOOD Voor het eerst in zijn carrière gaat de Emmy- en Grammy-winnaar James Newton Howard die muziek componeerde voor meer dan 120 films, waaronder The Fugitive, The Sixth Sense en Pretty Woman, op tournee met een live-orkest. di 7 20:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 39,RISING STARS: VIOLIST EMMANUEL TJEKNAVORIAN De Oostenrijker won in 2015 de prestigieuze Sibelius Vioolcompetitie en laat ons kennismaken met diverse solo-vioolcomposities van o.a. Bach, Prokofjev en Ysaÿe. wo 8 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,- t/m € 36,PEDAALCLAVICHORD Specialist Menno van Delft speelt op een pedaalclavichord in de stijl van de vroege 18de eeuw. Het repertoire bestaat uit Johann Nikolaus Hanff, Johann Sebastian Bach, Christian Michael Wolff, Johann Gottfried Müthel e.a. vr 10 13:13, Orgelpark, € 9,- t/m € 15,-

CARL ORFFSCARMINA BURANA De majestueuze Carmina Burana wordt uitgevoerd door het International Symphony Orchestra Lviv en The New Romanian Choir, onder leiding van dirigent Raymond Janssen. zo 12 t/m 16 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,KOFFIECONCERT – A BRITISH PROMENADE Harpiste Sandrine Chatron en tenor Michael Bennet maken een muzikale wandeling door de twintigste-eeuwse Britse muziek. zo 12 12:00, Oosterkerk, gratis APOLLO ENSEMBLE: GIGANTISCH BAROK Het Apollo Ensemble, internationaal geroemd om de fraaie ensembleklank, bestaat 25 jaar en viert dit jubileum met een feestelijk programma. zo 12 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,BERNARD HAITINK EN HET CHAMBER ORCHESTRA OF EUROPE Dit jaar werd de Nederlandse dirigent onderscheiden in de Orde van de Nederlands Leeuw. Onder leiding van maestro Bernard Haitink brengen Chamber Orchestra of Europe en sopraan Anna Lucia Richter en bariton Hanno Müller-Brachmann, laatromantische liederen op eeuwenoude teksten over de natuur, de liefde en het leven ten gehore. wo 15 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 43,WORLD OPERA LAB -HET OFFER De voorstelling toont verschillende

54

krant KRANT

november 2017

AGENDA

MUZIEK perspectieven van het fenomeen offeren en wordt verteld d.m.v. muziek uit de verschillende gemeenschappen die Amsterdam West rijk is. Met onder andere bariton Sinan Vural en met composities van de Iraanse Aftab Darvishi. do 16 20:30, Podium Mozaïek, € 15,- t/m € 17,LUCY MONTEBELLO – ZANG EN RODOLPHO RAVISSANT – PIANO EN ACCORDEON De Braziliaanse zangeres Lucy Montebello zingt in het Nederlands vertaalde, Braziliaanse en Latijns-Amerikaanse chansons, fado’s en tango’s. Met Rodolpho Ravissant op piano & accordeon. vr 17 20:30, Pianola Museum, € 15,BERNARD HAITINK EN EVAMARIA WESTBROEK: WAGNER Met zijn geliefde Chamber Orchestra of Europe brengt Haitink deze avond twee werken met een hoog serenadegehalte, zoals Mozarts Symfonie nr. 35. Sopraan Eva-Maria Westbroek zingt Wagners Wesendonck-Lieder. vr 17 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 43,FEEST DER POËZIE: THE GREEN HOUR WITH OSCAR WILDE Prose, poetry, music and absinth.

Simon Mulder en David Kwa presenteren Oscar Wilde en zijn tijdgenoten. Daan van de Velde en Susanne Winkler brengen Engelse muziek uit de late negentiende eeuw. English spoken. za 18 20:30, Pianola Museum, € 15,ROVSHAN MAMEDKULIEV: GITAARMUZIEK UIT AZIË EN EUROPA Rovshan Mamedkuliev wordt geroemd om zijn buitengewoon virtuoze en uiterst poëtische en expressieve spel. Zijn programma laat zich lezen als een beschrijving van zijn leven. za 18 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 40,BEETHOVEN / SCHÖNBERG / BOULEZ 2 In deze marathon zijn de delen 3 en 5 van Livre pour quatuor van Pierre Boulez gecombineerd met Beethovens Dertiende strijkkwartet en Schönbergs Tweede en worden ten gehore gebracht door Quatuor Diotima. za 18 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 37,REGINA ALBRINK KERSTRECITAL Op het programma van deze Ne-

derlandse pianiste ontbreekt nooit haar lievelingscomponist Chopin, aangevuld met toegankelijke muziek van andere componisten. zo 19 14:00, Theater De Omval, € 17,50 GEELVINCK SALON IN HET CROMHOUTHUIS: DE TANGO VOLGENS PIAZZOLLA Fluitist Egbert Jan Louwerse en harpiste Manja Smits spelen een levendig programma met werken van o.a. Piazzolla, Fauré, Ravel en Werkman. zo 19 16:45, Cromhouthuis, € 15,KCOV AMSTERDAM BEZINGT KONING DAVID (MOZART & HONEGGER) De KCOV Amsterdam is een van de grote oratoriumkoren van Amsterdam. Bijgestaan door Het Promenade Orkest en diverse solisten zingen zij Le roi David, H. 37 van Honegger en Davidde penitente, KV 469 van Mozart. zo 19 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 32,50 TRIO LANYOK Zigeunermuziek en muziek uit de Balkan met Trio Lanyok, bestaande uit Marjolijn Mellema, viool, Moniek Bollen, accordeon en Pit Hermans, cimbaal. zo 19 17:00, Pianola Museum, € 15,FAMILIECONCERT PETER EN DE WOLF In het kader van het 10-jarig jubileum van het Kindermuseum dirigeert en vertelt maestro Jules van Hessen een speciale uitvoering van Prokofjevs sprookje Peter en de Wolf. zo 19 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 16,50 GULZILVRIG Vocaal Ensemble Exicon en de musici van ensemble Il Canto di Rame brengen een programma waarin gedichten van o.a. Marie Boddaert en Paul van Ostaijen het uitgangspunt vormen voor de composities van Daan Manneke en Sylvia Maessen. zo 19 14:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,TURNING EAST: CARAVAN JULIAN SCHNEEMANN & FRIENDS Oost en West, klassiek, jazz en volksmuziek. Caravan neemt je mee op reis. Met Jawa Manla (Syrische ud), Emmy Storms (viool), Jeroen Batterink (percussie), componist Julian Schneemann (piano), en Bart Schneemann (hobo).

advertentie

MAGDA MENDES OLIVEIRAS PRESENTS HER NEW ALBUM

A PORTUGUESE SOUNDTRACK OF UNTOLD STORIES

KLEINE ZAAL CONCERTGEBOUW

16 NOVEMBER 21:00

MAGDAMENDES.COM

di 21 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 15,ENSEMBLE MUSIKFABRIK PREMIÈREPROGRAMMA Het Duitse Ensemble Musikfabrik behoort internationaal tot de absolute top binnen de nieuwe muziek en brengt vier Nederlandse premières: van Enno Poppe, Eivind Buene, Michael Beil, en Misato Mochizuki. do 23 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 35,LA TRAVIATA (VERDI) Het Charkov Staats Opera brengt één van de beroemdste opera’s ter wereld, La Traviata van de Italiaanse componist Giuseppe Verdi. vr 24 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 44,- t/m € 45,advertentie

Stravinsky Pulcinella

za 11, zo 12 november Het Concertgebouw www.orkest.nl KEES VAN ZANTWIJK: PIANORECITAL In dit pianorecital keert de allround pianist terug naar de klassieke muziek. Op het programma staan werken van Mompou, Liszt en Skrjabin. za 25 20:30, Pianola Museum, € 15,EINDE VAN EEN TIJDPERK: RACHMANINOFFS VESPERS De Russisch-Nederlandse componist Fred Momotenko kreeg de opdracht om een nieuw werk te schrijven dat als een ‘companion piece’ voor Rachmaninoffs Vespers kan dienen. De wereldpremière van Na Strastnoj van Momotenko en Vespers, op.

37 van Rachmaninoff, worden uitgevoerd door het Groot Omroepkoor. za 25 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,WERELDPREMIÈRE ROEL VAN OOSTEN Er bestaat niet veel muziek voor de combinatie orgel en piano. Roel van Oosten componeerde Confluences pour piano et orgue. Wereldpremière met Ben van Oosten op orgel en Ellen Corver op piano. za 25 20:15, Orgelpark, € 9,- t/m € 15,RODRIGO’S BEROEMDE GITAARCONCERT EN FALLA’S EL AMOR BRUJO Het Nederlands Kamerorkest en zijn leider Gordan Nikolić brengen een Spaans/Frans programma met flamencogitarist Juan Manuel Cañizares, en flamencozangeres Ginesa Ortega. za 25 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,50

GEELVINCK SALON IN HET CROMHOUTHUIS: DIE WINTERREISE MET SYTSE BUWALDA EN STEVEN FABER Countertenor Sytse Buwalda en pianist Steven Faber vertolken de indrukwekkende Winterreise, een cyclus van 24 liederen voor zangstem en piano, opus 89, D. 911 van Franz Schubert. zo 26 16:45, Cromhouthuis, € 15,DON KOSAKENCHOR RUSSLAND: A MUSICAL JOURNEY TO RUSSIA Dit jaar viert het Don KosakenChor Russland en zijn chefdirigent Marcel Nicolajevich Verhoeff hun 25-jarig jubileum en nemen je mee op een feestelijke en ontroerende reis door het oude en nieuwe Rusland. zo 26 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 45,COULEUR VOCALE / EEN NIEUW GEZANG! Dit programma is samengesteld uit ‘Den Heere’ en ‘Dieper dan Woorden’. Beiden afkomstig uit het Sweelinck motet, Psalm 96: “Een nieuw gezang!”. Daarnaast composities uit de 20e of 21e eeuw van Sweelinck, Pärt, Vaugh Williams, Daniël-Lesur, en Hopkins. zo 26 15:15, Waalse Kerk, € 15,HET HAARLEM PIANOTRIO Eduardo Paredes Crespo (viool), Isabel Vaz (cello), en Daan Treur (piano) spelen Circulo, Opus 91 van Turina, Seasons (selectie) van Tchaikovsky en Dumky Trio van Dvorak. zo 26 14:30, Schuilkerk De Hoop, € 10,- t/m € 14,HET PURCELL KAMERORKEST Concert o.l.v. Mimi Mitchell met werken van o.a. Purcell, Bach, Telemann en Zelenka. zo 26 15:15, De Engelse Kerk, € 15,JUAN DIEGO FLÓREZ ZINGT MOZART, ROSSINI EN GLUCK Flórez, door Pavarotti als zijn enige waardige opvolger genoemd, zingt zijn favoriete opera-aria’s en wordt begeleid door het Orchestre de Chambre de Lausanne. zo 26 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 32,- t/m € 84,ARTHUR EN LUCAS JUSSEN SPELEN DUBBELCONCERTEN BACH Het album met dubbelconcerten van Mozart leverde de broers Jussen in 2016 een Edison op.

Nu spelen ze samen met Amsterdam Sinfonietta en o.l.v. Candida Thompson op viool, o.a. Concerto in c, BWV 1060 en Concert in C, BWV 1061 van J.S. Bach. zo 26 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 21,CECILIA BARTOLI EN SOL GABETTA: DOLCE DUELLO Bijzondere duetten en vriendschappelijke duellen, afgewisseld met solo’s voor twee van ‘s werelds grootste diva’s: mezzosopraan Cecilia Bartoli en celliste Sol Gabetta. ma 27 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 70,ZING MEE VOOR SINTERKLAAS: PEPERNOTENFEEST! (4+) Hoe lang moet je zingen voor een handje pepernoten? En heeft

pianist Cor Bakker, wereldkampioen Sinterklaasliedjesspelen, goed geoefend? Daar kom je op een magische manier achter op het Pepernotenfeest! wo 29 15:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 16,PAVEL HAAS KWARTET: DVORÁK EN RAVEL Dit viertal wordt internationaal geroemd om zijn rijke timbre.

Vandaag laat het Tsjechische kwartet dat horen in drie heel verschillende stukken: Stravinsky’s Concertino (een kort maar krachtig werk voor strijkkwartet), Strijkkwartet in F van Ravel, en Veertiende strijkkwartet in As, op. 105 Dvořák. wo 29 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 29,BORRELCONCERT SCORE COLLECTIVE Score Collective, het ensemble van top-masterstudenten van het Conservatorium van Amsterdam, speelt o.l.v. Lucas Vis: Igor Stravinsky - Symphony of Winds, Edgard Varèse - Ionization, Otto Ketting - Time Machine, en Olivier Messiaen - Et expecto ressurrectionem mortuorum. do 30 16:00, Conservatorium van Amsterdam, gratis SPIEGELPALEIS Een avondvullend kamermuziekwerk met live-elektronica en spreek/zangstem van de Nederlandse componist Klaas de Vries.

In het werk strijden twee tegengestelde richtingen met elkaar. De ene leidt naar steeds welluidender muziek en de andere naar steeds schrillere, dissonante klanken. do 30 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 32,LOCATIES Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 7550 conservatoriumvanamsterdam.nl Het Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Het Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 2183 www.dominicusamsterdam.nl Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 9665 Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900 4107777 www.meervaart.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 6 255 455 www.operaballet.nl Noorderkerk Noordermarkt 44 www.noorderkerkconcerten.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 2280 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel:515 8111 www.orgelpark.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 9624 www.pianola.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 0380 www.podiummozaiek.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen,

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

november 2017

55

THEATER tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23 Diemen, tel. 520 0090 www.schuilkerkdehoop.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 2074 www.dewaalsekerk.nl

TONEEL&THEATER VICTOR OF DE KINDEREN AAN DE MACHT Hilarische, bijtende satire op het kleinburgerlijk gezins­leven uit 1928 door toneelgezelschap Dood Paard. di 24 t/m vr 27 21:00, Frascati, € 15,COCO CHANEL - ULRIKE QUADE COMPANY/ JO STROMGREN KOMPANI Beeldend theater over branding & design, economie & identiteit. wo 1 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,PETER VAN UHM LEVENSLES In dit theatercollege vertelt de voormalig Commandant der Strijdkrachten over de dingen in het leven die hem hebben gedreven en inspireert hij u om na te denken over waar u in het leven voor staat en wat u wilt bereiken. wo 1 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 28,50 t/m € 29,50 DE ONZICHTBARE MAN Amsterdam-Noord, 1994. Kunstenaar Michiel Voet stuit in zijn atelier op de NDSM-werf op de Algerijnse vluchteling Karim Ramtani. De plotselinge aanwezigheid leidt tot een bijzondere samenwerking tussen hem en de kunstenaar: De onzichtbare man. vr 3, za 4 20:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 10,- t/m € 27,50 VASTGOED B.V. - HUUB STAPEL, JÖRGEN RAYMANN, FREDERIK BROM E.A. Deze Nederlandstalige bewerking van David Mamet’s stuk Glengarry Glen Ross neemt ons hoog mee de apenrots op. Waar de alfamannetjes het beste in zich zelf naar boven halen. Waar resultaten, bonussen en geslaagde deals vele malen belangrijker zijn dan gunnen, vertrouwen en samenwerken. vr 3, za 4 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 35,50 PANAMA (2 - 6 JAAR) Een fantasievolle reis gebaseerd op het op Janosch’ bekroonde kinderboek O wat mooi is Panama. Een beeldende, muzikale voorstelling van Feikes Huis en Danielle Wagenaar. zo 5 12:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 8,- t/m € 10,NADJA FILTZER - VIVE PIAF Met deze muziektheatervoorstelling nemen Nadja Filtzer en musici je mee in de achtbaan van Piaf’s leven en chansons. Zoekend naar antwoorden confronteert Nadja de geesten uit Edith’s verleden. zo 5 14:30, Betty Asfalt Complex, € 15,LANTER & FANTER ANNE-MAIKE MERTENS – SUPEROMA (6+) Een gebreide ode aan alle oma’s.

“Een feestje om naar Tine Cartuyvels te kijken” en “een opzwepende rap-act, die iedereen (3-

100 jaar) moeiteloos mee kan zingen”, aldus De Theaterkrant. zo 5 14:00, Podium Mozaïek, € 4,- t/m € 7,50

Top 3 Theater

door Margriet Prinssen

SPACEXPERIENCE LIVE MET ANDRÉ KUIPERS Heb jij je altijd al afgevraagd hoe het voelt om een raketlancering te beleven, naar de planeten te vliegen of om astronaut te zijn? Dan is dit je kans! Ter gelegenheid van ’60 Jaar Ruimtevaart’ neemt astronaut André Kuipers je mee op een reis door de ruimte. za 11 15:45 en 20:00 , Ziggo Dome, € 29,-

LASTIGE OUDERS (8+) Leuke en grappige voorstelling van Pieter Tiddens & Marike van Weelden over de liefste jongen ter wereld die misschien wel altijd een peuter zal blijven. zo 5 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 15,JOES BOONEN DIKKIE DIK EN DE TAART Voorstelling voor de allerkleinsten over Dikkie Dik, de roodharige kat uit de boeken van Jet Boeke. zo 5 11:00, Theater De Omval, € 9,DIDO DIDO Vier zangers en een danseres gaan op zoek naar de ziel van Purcells meesterwerk, onder alle lagen van tradities en connotaties. di 7 t/m za 11 20:30, Frascati, € 19,LANTER & FANTER OORKAAN - POMPOMPOM VIOOL MET MARIA-PAULA MAJOOR PomPomPom zijn meedoe-concertjes voor kinderen van 1,5 tot 3 jaar, samen met hun papa’s, mama’s, ooms, tantes, oppas, oma’s of opa’s. Zes bijzondere topmusici spelen voor en met de kinderen. di 7 10:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 15,VAMOS! - LENETTE AN DONGEN, CYSTINE CARREON, CAROLINA DIJKHUIZEN E.A. Zonnige musicalcomedy, geïnspireerd op succesvolle tv-series als Het roer om en Ik vertrek. Drie vrouwen (Lenette van Dongen, Carolina Dijkhuizen, Cystine Carreon) maken die droom waar en grijpen de kans op een nieuwe toekomst met beide handen aan. di 7, wo 8 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 39,50 t/m € 40,50 ZEVENTIEN Zeventien is een voorstelling van en door Şeyda Bahadin, Elem Çilingir, Ayisha Siddiqi, Tuğçe Yavuz en Sanaz Mohammadi.

Met regisseur Eva Line de Boer zoeken ze naar de ideale manier om zichzelf en hun dromen in beeld te brengen. wo 8, do 9 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50 A ROOM WITH A VIEW (HOTEL COURAGE) Verhalen van over de hele wereld krijgen gestalte in een eigen ontwikkelde theaterstijl met archetypische maskers. Deze maskers vertegenwoordigen de mensheid met personages uit alle lagen van de samenleving; de oude vrouw, de dictator, de manager en de vluchteling. wo 8 t/m zo 12 20:30, zo 12 15:00, Compagnietheater, € 13,50 ISH - DWANG (12+) In een meeslepende voorstelling waarin popping, hiphop en toneel de verbinding aangaan, worstelen vier mensen op hun eigen manier met een dwangneurose. wo 8 19:30, Schouwburg Amstelveen, € 15,75 t/m € 17,75 FIRST CONTACT ADRIAAN VAN AKEN Stripvoorstelling van multimedia-

za 11 14:30 en 16:00, zo 12 11:00 en 14:30, De Krakeling, € 12,-

MUGMETDEGOUDENTAND, BUIK “Maar Marit. Luister nou. Als ik een nier nodig had zou je me toch ook helpen?” Aaf Brandt Corstius laat haar personages graag worstelen met eigentijdse dilemma’s. Na het succes van Fifty Fifty en Een Flinke Linkse Vrouw schreef ze opnieuw een komedie, speciaal voor Marcel Musters en Lies Visschedijk, Buik. Ditmaal gaat het over familiebanden: “Marit, wil je draagmoeder worden voor mijn vriend en mij?”

Bellevue, 31 oktober t/m 25 november

SUPERLEUK, MAAR VOORTAAN ZONDER MIJ In Superleuk, maar voortaan zonder mij publiceerde de Amerikaanse schrijver David Foster Wallace zijn ervaringen tijdens een cruise in de Caraïben. Wunderbaum ging een week lang aan boord van zo’n cruise. Ze verzorgden er een keihard cabaretprogramma en maakten daar weer een voorstelling over, over onze hang naar totale ontspanning en de onbereikbaarheid daarvan. Hoe leuk is superleuk?

Casco Amsterdam, Asterweg 22, (kaarten via Frascati), 1 t/m 10 nov artiest Adriaan Van Aken. In een unieke mix van muziek, strip en theater zet een vroege veertiger, die nooit volwassen is geworden, alles op alles om zijn dochter na zestien jaar alsnog te leren kennen. wo 8, do 9 20:30, De Brakke Grond, € 10,- t/m € 15,ABDELKADER BENALI & LAVINIA MEIJER - BRIEF AAN MIJN DOCHTER Auteur Abdelkader Benali en harpiste Lavinia Meijer brengen literatuur en muziek samen in een ontroerend verhaal over afkomst en identiteit. do 9 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 25,- t/m € 26,WIM KIEFT EN MICHEL VAN EGMOND Van topvoetballer naar junk en van schuldsanering naar televisiecontract… Het kan verkeren!

Hoe het Kieft verging tijdens de grootste pieken en de diepste dalen en bij zijn ‘comeback’, daarover wordt hij bevraagd door journalist Eddy van der Ley. do 9 20:30, Griffioen, € 13,50 t/m € 19,50

BAMBIE & EEF VAN BREEN GROUP, BAMBIE IS BACK Bambie is terug en dat werd tijd. Na een paar jaar stilte gaat de mimegroep, die het publiek overdonderde met voorstellingen vol fysieke slapstick en rafelige poëzie, weer op tournee. In hun nieuwe voorstelling, live begeleid door de Eef van Breen Group, gaan ze het gevecht aan met de tijd.

Een minuut wachten kan eindeloos duren. Een jaar is soms bizar snel voorbij. Hoe kan dat toch?

Frascati, 21 t/m 25 november

VLAKLANDERS Een voorstelling met Titus Muizelaar, Titus Tiel Groenestege e.a. geschreven door en in de regie van Gerardjan Rijnders en Peter Verburgt over het verval van het geheugen en het lot van de ouder wordende acteur. vr 10, za 11 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50 F*CK THE POLICE | VIG RAYMI SAMBO | PREMIÉRE Zes Nederlanders met verschillende achtergronden vertellen over het leven in de grote stad.

Gewone jongens en meisjes maar toch worden zij vaak op straat door de politie aangehouden. Soms voor de kleinste dingen. Waarom zij wel en anderen niet? za 11 20:00, zo 12 15:00, Bijlmer Parktheater, € 18,50 MENEERTJE MEER Een beeldende en vrolijke voorstelling voor iedereen vanaf 3 jaar over alles willen hebben en meer dan dat. Totdat blijkt dat teveel echt bestaat. Door TG. WINTERBERG / STIP

AN EVENING WITH PETER BROOK Een avond over Shakespeare en andere inspiratiebronnen door de man die de theatergeschiedenis van de 20e eeuw mede heeft vormgegeven. wo 15 20:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 15,DAD - NARDIN DCHAR Een voorstelling over vaderschap. Over generaties, emigratie, toen, nu en straks. Over hier en daar, leven en dood. Over liefde! Gebracht met de energie van een vader, die het ene moment in de wolken is, dan weer doodsbang voor de wereld waarin zijn nageslacht een weg moet vinden. wo 15 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,DE BLACKOUT VAN ’77 ORKATER/DE NIEUWKOMERS EN SIR DUKE Een reconstructie van een persoonlijke geschiedenis, schurend tussen intieme blues en extatische funk. do 16 20:30, de Meervaart, € 13,OTTOF De girlpower van vier oudere Marokkaanse aïta’s. Performances waarin de sterke persoonlijkheid van de spelers centraal staat en waarin hun traditionele zang en dans zich vermengen met fragmenten uit het alledaagse leven. vr 17 20:30, Frascati, € 17,DE HUISBEWAARDER (HAROLD PINTER) - TONEELSCHUUR PRODUCTIES Paul Knieriem regisseert de beroemde tragikomedie van Harold Pinter in de vertaling van Magne van den Berg, met René van ’t Hof, Jan-Paul Buijs en Lowie van Oers. vr 17 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,HET LIJKT VOOR GEEN METER Het lijkt voor geen meter is een tragikomisch gevecht van een kunstenaar met zichzelf, zijn advertentie

DE MEIDEN 22 NOV – 2 DEC

krant KRANT

DANS

THEATER opstandige muze en met de spullen in zijn atelier. vr 17, za 18, zo 19 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50 IFIGENEIA KONINGSKIDS Het ontroerende en meeslepende verhaal over een moedig meisje dat een onmogelijke beslissing moet nemen aan de vooravond van een oorlog. Over de liefde van ouders. Over de onmetelijke loyaliteit van een kind. vr 17 t/m vr 24 diverse aanvangstijden, De Krakeling, € 16,DUMMIE DE MUMMIE - RICK ENGELKES PRODUCTIES Stel je voor: je heet Goos Guts, je bent doodnormaal en woont in het saaiste dorp ter wereld. Op een dag loop je je slaapkamer binnen en zit er een mummie in je bed!

Wat doe je dan? (vanaf 6 jaar) zo 19 14:00, de Meervaart , € 10,ECHT GEBEURD: SURINAME Op 25 november viert Suriname haar onafhankelijkheid. Echt Gebeurd viert mee met verhalen over Paramaribo en de binnenlanden van Sipaliwini. zo 19 16:00, Toomler, € 15,DE WAANZINNIGE BOOMHUT VAN 13 VERDIEPINGEN (5+) Meneer Monster zet zijn tanden in een van de leukste en meest verkochte kinderboeken in tijden en tovert het om tot een knettergekke voorstelling vol humor en tovenarij. zo 19 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 14,- t/m € 15,IK ZOU WEL EEN KINDJE LUSTEN 4+ Een vrolijke interactieve voorstelling voor kleuters gebaseerd op het gelijknamige prentenboek van Sylviane Donnio & Dorothée de Monfreid. Een dolkomisch verhaal met fijne, droge humor voor jong en oud. zo 19 15:00, Oostblok, € 7,50 TERROR Gegarandeerd ademloze spanning: een piloot staat terecht en zijn lot ligt in handen van het theaterpubliek. Jeroen Spitzenberger is de piloot, Johanna ter Steege de Officier van Justitie, Clairy Polak de rechter en het publiek de jury. di 21, wo 22 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 MAJAKOVSKI / OKTOBER DE WARME WINKEL Honderd jaar na de Oktoberrevolutie is het hoog tijd de belangrijkste literaire futurist van Rusland te lijf te gaan: Vladimir advertentie

SONG FROM FAR AWAY 21 NOV – 2 DEC

november 2017

AGENDA

Top 3 Dans

Majakovski. De Warme Winkel betreedt een tijdperk waarin politiek niet voorbehouden was aan toneelstukjes in de media en handjeklap in vergaderzalen. di 21 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,- t/m € 25,ALLEEN Vlaams-Marokkaanse schrijver Fikry el Azzouz schreef in opdracht van de Vlaamse actrice Sara de Roo een tekst over de liefde tussen een Vlaams meisje en een Vlaams-Marokkaanse jongen. Een moedige en brandend actuele voorstelling over de noodzaak bruggen te bouwen, hoe moeilijk dat ook is. di 21, wo 22, do 23 20:00, Frascati, € 15,BAMBIE IS BACK In deze 18e ‘Bambie’ gaan drie mimespelers en drie muzikanten in gevecht met de tijd. di 21 t/m za 25 20:30, Frascati, € 17,-

door Bregtje Schudel

WONGE BERGMANN

56

BELGIAN RULES/BELGIUM RULES Zoals Federico Fellini zijn Roma maakte, zo wil Belgisch theaterkunstenaar Jan Fabre met Belgian Rules/Belgium Rules zijn eigen complexe, absurde land vieren. Een zoektocht naar de Belgische identiteit vertaald naar een reizende dans- en theatervoorstelling. Met een internationale cast van performers en muzikanten en lijfliederen van chansonnier Raymond van het Groenewoud.

Stadsschouwburg, 7 en 8 november

EEN WINTERSPROOKJE (3+) Een voorstelling over liefde. Over warmte en kou. Over een vriendschap die alles overwint. Een warm winterverhaal gespeeld door Vimala Nijenhuis en Anke Engels. wo 22 t/m wo 29 diverse aanvangstijden, Ostade A’dam, € 5,- t/m € 8,50 MAM - ADELHEID ROOSEN MAM = documentaire + monoloog + dialoog. In de documentaire ‘Mam’ portretteert theatermaker Adelheid Roosen haar moeder, die de ziekte van Alzheimer heeft. Niet door uit te gaan van zichzelf, maar door met haar moeder mee te bewegen in de reis die ze aflegt, ontdekt zij wie haar moeder nu aan het worden is. do 23 20:30, de Meervaart, € 10,GREASEMAN In de muziektheatervoorstelling Greaseman keert een voormalig Shell-manager uit Nederland terug naar Curaçao. Een Curaçaose vrouw confronteert hem daar met het verhaal van de greaseman. Een onverwacht actueel verhaal vol jazzy calypsoklanken, melancholieke steelpan, trompet, en rake liederen. do 23, vr 24, za 25 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 18,BREAKING THE SILENCE Dramatisch liefdesverhaal op muziek van Sjostakovitsj en Ligeti door Via Berlin i.s.m. Berlage Saxophone Quartet. do 23 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 18,50 STORYTELLER SPECIAL Gitaren en verhalen: singer/ songwriter JP DENTEX vertelt en zingt. Hij ontvangt 2 boeiende gasten, die óók zingen en vertellen. Een warme winteravond bij het haardvuur van de vriendschap. do 23 20:30, Betty Asfalt Complex, € 17,50 DE MAN IS LAM - HET ZUIDELIJK TONEEL, STAGE-Z & STICHTING NIEUWE HELDEN De man verkeert in een identiteitscrisis! Lucas De Man, Ahmet Polat en Rashif El Kaoui luiden uit naam van alle mannen de noodklok en vragen zich af: wat bekent het vandaag de dag om man te zijn? za 25 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,-

BALLETGALA Tijdens deze twintigste editie van het Gala van Stichting Dansersfonds ’79 komen weer alle grote Nederlandse dansgezelschappen voorbij.

Stersolisten van Het Nationale Ballet Igone de Jongh en Marijn Rademakers eren Hans van Manen met een iconische pas de deux uit Sarcasmen. Maar ook Introdans, het Nederlands Dans Theater én Scapino Ballet Rotterdam geven deze avond acte de présence.

De La Mar Theater, 13 november HOE LICHT KAN EEN WOLK ZIJN (4+) Op het toneel staan drie mensen die zich van binnen een das voelen. De een bakt potten, de ander maakt muziek en de derde beweegt. Alle drie proberen ze ons eenzelfde verhaal te vertellen; over stil zijn van binnen en hoe moeilijk dat is.

Door Het Houten Huis en Feikes Huis za 25 16:00, zo 26 14:30, De Krakeling, € 16,ALEX ROEKA - EN TOEN INEENS (PRÈMIERE) Feest, slingers, taart en bloemen!

Alex Roeka staat een kwart eeuw op het podium. Deze voorstelling laat de hele Alex Roeka zien: een spetterende samenvatting van een gedreven en eigenzinnig zangersleven. zo 26 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 21,ENKELE REIS Een muziektheatervoorstelling over vriendschap en radicalisering. ‘Enkele reis’ schetst een realistisch beeld van de sfeer in

JASPER VAN LUIJK – BLISS ‘To be or no to be?’ Shakespeare had het natuurlijk nooit zo bedacht, maar ook in dit digitale tijdperk is de vraag nog steeds relevant. Hoe echt zijn onze digitale vriendschappen? En kunnen we nog wel zonder? De dansers in Bliss van Jasper van Luijk zetten de wifi uit en gaan offline.

Na succesvolle voorstellingen als Yonder en The Defenition os Now maakt dat heel nieuwsgierig.

Theater Bellevue, 21 en 22 november de Nederlandse grootstedelijke buitenwijken en is bedoeld als tegenwicht voor de bekende mediaclichés. (12+) ma 27 19:30, De Krakeling, € 15,WIE BLIJFT HIER Een verhalend concert over de tijd. De tijd die niet in minuten te vangen valt, maar wel in momenten. Première en debuutalbum-release op dinsdag 28 november. di 28, wo 29 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 16,PEPERNOTENPRET DIRK SCHEELE Een vrolijke, grappige en muzikale Sinterklaasvoorstelling met Dirk Scheele, Sinterklaas en een Pieten Rock&Roll band!

(3 t/m 8 jaar) wo 29 15:30, de Meervaart, € 5,LOCATIES Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 5301 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 6264695

www.bettyasfalt.nl de Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 3933 www.bijlmerparktheater.nl Het Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 5310 www.compagnietheater.nl Frascati Nes 63, tel. 751 6400 www.frascatitheater.nl Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 5100 www.griffioen.vu.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 5123 www.krakeling.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27, www.delamar.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900 4107777 www.meervaart.nl Ostade Theater Van Ostadestraat 233D, tel. 671 2417 https://ostadeadam.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 0380 www.podiummozaiek.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Oostblok Sajetplein 39, tel. 665 4568 www.oostblok.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

DANS AGHORI - SHAILESH BAHORAN Hiphopvernieuwer Shailesh Bahoran combineert de meeslepende energie en virtuositeit van hiphop met elementen uit de Hindoestaanse cultuur en laat zien hoe totale devotie eruitziet.

Geïnspireerd door de ‘Aghori’, goeroes in India die door jarenlange meditatie en training verlichting hopen te bereiken en de wereld te ervaren zoals zij echt is. vr 3 20:30, de Meervaart, € 12,50 GO NORTH AND SEE WHAT THOSE STRANGERS DO Een zoektocht op het snijvlak van het zelf en de ander. Op een schaamteloze manier leggen vijf mannen hun ziel bloot en gaan ze de confrontatie aan. Met zichzelf, maar vooral met elkaar. vr 3, za 4 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50 [N]EMO BODY Een intens ritmische voorstelling die speelt met de grens tussen fictie en werkelijkheid. Energiek, emotioneel maar ook verstild.

Met Maïté Guérin, Francesca Imoda, Roshanak Morrowatian, Marika Meoli. di 7 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

november 2017

57

CABARET NDT - SCHUBERT Naast de poëtische duetten in One on One (2015) van Johan Inger en het energieke groepswerk in Alexander Ekmans Cacti (2010) trakteert NDT het publiek op een wereldpremière van choreograaf Marco Goeke. De voorstelling wordt live begeleid door muzikanten van Het Balletorkest. vr 10, zo 12 20:15, Nationale Opera & Ballet, € 17,- t/m € 47,TETRIS MON AMOUR Het computerspel Tetris is fascinerend en verslavend en bracht choreografe Roni Haver op het idee voor deze voorstelling met dansers van Club Guy & Roni en musici van Slagwerk Den Haag. ma 13, di 14 20:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 15,- t/m € 35,INTRODANS - MÉDITERRANÉE Temperament, sensualiteit en levenslust in volledig Spaans programma met o.a. Cayetano Soto in Méditerranée en Rassemblement van Spanjes bekendste choreograaf, Nacho Dato. za 18 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 25,- t/m € 26,-

­

Top 3 Cabaret

LOCATIES Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 530 1 www.theaterbellevue.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Nationale opera en ballet Amstel 3, tel. 551 8117 www.operaballet.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl

CABARET STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,- t/m € 17,50 BEST OF BOOM Boom Chicago’s meest favoriete momenten, scènes en improvisaties uit de laatste 20 jaar. elke wo t/m za 20:30, zo 20:00, Boom Chicago, € 26,50 COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassings­ pakket: je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een

za 4 20:30, de Meervaart, vanaf € 11,HOMME FATALE (PREMIÈRE) Is het altijd de femme die fataal is en de man verleidt? De Nederlands-Duitse Sven Ratzke draait het om. Hij zet de raadselachtige man, de rebellen, de buiten­ beentjes, oplichters, duivels en hartendieven, centraal. za 4 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 24,50

TON KAS – KAKMAKER Meestermoppentapper Ton Kas komt met zijn derde programma, waarin hij probeert de aandacht bijna twee uur lang vast te houden met niets meer dan een stapel erg foute grappen. Over blonde vrouwen, slechte huwelijken en treurige mannen. Door de sublieme, gortdroge voordracht weet Kas zelfs van hele flauwe bakken nog iets leuks te maken.

De Kleine Komedie, 7 t/m 11 november

BOB BRONSHOFF

BECOMING De fysieke en emotionele stijl van choreograaf Iván Pérez wordt versterkt met de elektronische muziek van Rutger Zuydervelt. Een voorstelling waarin de dansers met de stroom meegaan of er tegenin, voortdurend beïnvloed door ontmoetingen en ervaringen. di 28 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50 UNDER SIEGE (EXPLORE FESTIVAL) De Chinese choreografe en danseres Yang Liping brengt een nieuwe versie van het episch Chinese oorlogsverhaal Farewell My Concubine, over de verwoestende slag tussen twee legers, een verraderlijke valstrik en een onsterfelijke liefde. do 30 20:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 15,- t/m € 32,50

door Mike Peek

KATHY GRIFFIN – LAUGHING YOUR HEAD OFF Afgelopen mei kwam Kathy Griffin in het nieuws omdat ze op de foto ging met een bloederig, afgehakt hoofd dat wel erg veel op dat van Donald Trump leek.

Ze bood haar excuses aan, trok die later weer in en is nu in Europa op tournee tot de storm overwaait.

Een mooie kans voor ons, want Griffin is ook best vaak wél grappig.

De Meervaart, 13 november

EMILIO GUZMAN – KOM DAN! De lieve Guzman pikt het niet langer. Na drie programma’s die bol stonden van nuance en medemenselijkheid gaat het roer om. Als populisme de norm is, rest Emilio niets anders dan zelf óók een grote bek open­trekken. Dat zal ongetwijfeld de bodem blijken voor een doorwrochte voorstelling vol fraaie observaties.

Theater Bellevue, 9 t/m 11 november

exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 t/m € 18,50

na negen jaar weer samen als de Lama’s. do 2 t/m za 4 20:00, Ziggo Dome, € 49,- t/m € 59,-

GUIDO WEIJERS - DE OUDEJAARSCONFERENCE 2017 Hij neemt je, soms teder en zacht, dan weer rauw en zonder concessies, mee door 2017. Weijers fileert het afgelopen jaar tot 90 minuten vlijmscherpe humor. do 2 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,- t/m € 30,-

EVA CRUTZEN OPSLAAN ALS Ze wordt geroemd in alle kranten.

Het talent van deze cabaretière is met niemand te vergelijken. vr 3 20:30, Theater De Omval, € 16,-

SOUNDOS Geen gezeur, geen valse emoties, geen pseudo-engagement en zeker geen allochtonenclichés, maar een ontroerend eerlijke en vooral grappige voorstelling van een vrouw die je móét zien! do 2 20:30, Griffioen, € 9,- t/m € 15,DE LAMA’S BACK IN ACTION Bekroond met een Gouden Televizier-Ring. Tijl Beckand, Ruben van der Meer, Jeroen van Koningsbrugge, Ruben Nicolai en Patrick Lodiers komen

PEPER EN ZUUR - ROUÉ, RAYEN, RONNY, ERIC EN MURTH Twee dingen zijn zeker: ‘Peper en Zuur’ is een traktatie voor iedereen die van lachen houdt en... a san o BOSSSS!! vr 3, za 4 20:15 zo 5 19:30, de Meervaart, € 20,75 KATINKA POLDERMAN POLDERMAN TIERT WELIG Onderkoelde humor en gevoelige, soms hilarische, maar altijd virtuoze liedjes. In haar vijfde programma tiert ze welig voort.

Niet met stemverheffingen en schreeuwerij, maar met krulletters, goed gerijmde liedjes en vakkundig afgewogen woorden.

THOU SHALT LOVE THY SELF Een Babylonisch comedy-concert van Nina de la Parra, met haar Duitse huisband, eigen liedjes en vieze vragen zoals: gaan alle Surinaamse mannen vreemd? Wat is neo-spiritualiteit? Waarom lukt Echte Liefde soms niet? Waarom zijn alle veganisten obese? En: wat is de betekenis van het leven? di 7, wo 8 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 16,PAULIEN CORNELISSE OM MIJ MOVERENDE REDENEN (PREMIÈRE) Wat zegt het over je als je een spiegel in de wc hebt hangen?

Wat is er aan de hand met mensen die hard ‘eh’ zeggen? Paulien Cornelisse gaat op zoek naar wezenlijke antwoorden op deze en meer onbegrijpelijkheden van het leven. zo 12 t/m do 16 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 22,50 VERPLICHT SPELEN HERMAN IN EEN BAKJE GEITENKWARK Een ervaring die je leven verandert: een podium gevuld met de eigenzinnige humor, unieke vorm van samenzang en absurde bedenksels van vier jongens, en als belangrijkste van alles, met jouw fantasie. wo 15, do 16 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 16,50 TINEKE SCHOUTEN T-SPLITSING Wat zou er gebeurd zijn als zij een heel andere afslag op de Tsplitsing had genomen? Bijvoorbeeld als haar vader in Tilburg zijn supermarkt was begonnen.

Of haar man zijn vastgoedplan in Portugal had doorgezet? do 16 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 39,50 HOUSTON WE’VE GOT A PROBLEM (TRY-OUT) Laat je door Silvester Zwaneveld, Emiel de Jong en Ruud Smulders in een duizelingwekkende baan rond de aarde slingeren, verlies jezelf in zwarte gaten en

kom los van je stoel in deze zwaartekrachtloze komedie. vr 17 20:30, Theater De Omval, € 16,DE RODE HORDE - RUGSLURF Absurdistisch theater. Of het nu gaat over een Oegandese Kuifkanarie, een Zwitserse herder, een blonde rasta of een gewoon fenomeen: de theatergroep scheert ze allemaal over één kam. vr 17, za 18 20:30, Betty Asfalt Complex, € 12,- t/m € 14,HENRY VAN LOON SLEUTELMOMENT Het kan snel gaan. Het ene moment zit je nog in je schuur aan een bromfiets te sleutelen, het andere moment word je opperhoofd van een indianenstam. Alles kan in het universum van Henry van Loon. za 18 20:30, Theater De Omval, € 17,JAVIER GUZMAN GA-BIE-JER Javier Guzman stelt zich opnieuw voor. Hij laat zien dat in een tijd van spanningen, angst en geschreeuw, juist hij de koelte weet te bewaren. do 23 t/m zo 26 20:30, DeLaMar Theater, vanaf € 17,50 ANNE NEUTEBOOM - WEG Zonder correcte dt-spelling maar met een frisse analytische blik slingert deze ‘millennial’ maatschappij kritiek anno 2017 de zaal in. za 25 20:30, Theater De Omval, € 15,JETTY MATHURIN DE OVERDRACHT Jetty Mathurin stopt ermee en geeft het estafettestokje door.

Aan wie? Dat is iedere avond een verrassing. Met o.a. Jasmine Sendar, Jeritza Toney, Farida van de Stoom, Stacey Esajas, Roue Verveer, Jörgen Raymann, Howard Komproe, Jeffrey Spalburg, Rayen Panday, of Murth Mossel. ma 27 20:30, DeLaMar Theater, vanaf € 15,MEREL BALDÉ EN TIM TEUNISSEN Twee totaal verschillende solovoorstellingen voor de prijs van één! In ‘Trek ’t Uit’ verleidt Merel iedereen zonder blikken of blozen in een muzikale show vol Nederlandstalige liedjes. Tim neemt je mee in een caleidoschopisch rollercoaster van komische en ontroerende personages. wo 29 20:30, Theater De Omval, € 15,-

advertentie

THE SLEEPING BEAUTY — 9 december - 1 januari

AMSTERDAM ART 58 galerieselectie

ALBADA JELGERSMA Lijnbaansgracht 318 MATHIEU CHERKIT 24 NOVEMBER T/M 20 JANUARI Temps Mort is de eerste tentoonstelling van de Franse kunstenaar Mathieu Cherkit in Nederland. Cherkit woont en werkt net buiten Parijs. Het onderwerp van zijn schilderijen en werken op papier is het huis van zijn grootouders waar hij woont samen met zijn vrouw en kind. Hij creëert een intieme blik op zijn omgeving, waarbij hij duidelijk geïnspireerd is door o.a. Matisse en Hockney.

GALERIE ALEX DANIËLS – REFLEX AMSTERDAM Weteringsschans 79A ROGER BALLEN RETROSPECTIVE 24 NOVEMBER T/M 31 DECEMBER De in Zuid-Afrika werkzame fotograaf Roger Ballen staat al bijna vijftig jaar wereldwijd bekend om zijn indringende en psychologisch gelaagde zwartwitfoto’s. Reflex Amsterdam toont een overzicht van zijn werk, beginnend bij zijn vroege documentaire beelden tot zijn recente kleuren-polaroids.

BORZOGALLERY Keizersgracht 516 RONALD DE BLOEME – ALTERNATIVE FACTS 24 NOVEMBER T/M 30 DECEMBER Ronald de Bloeme reageert op actuele gebeurtenissen en commerciële uitingen. In zijn werk zoekt hij naar punten van herkenning en het overgangsmoment waarop we iets niet meer herkennen. De door Trump regelmatig gebruikte term ‘alternative facts’ zette hem aan het denken: wat is realiteit en bestaat er zoiets als alternatieve feiten?

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

krant KRANT

november 2017

AGENDA

FESTIVALS

CABARET VINCENT BIJLO & VRIENDEN - EINDEJAARSCONFERENCE 2017 Is het normaal dat een premier iedereen oproept tot normaal doen? Wat is normaal eigenlijk, wie bepaalt dat? Bijlo natuurlijk.

De conferences zullen er niet om liegen, maar echt heel normaal zal deze show niet worden. wo 29 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 17,50 SANNE WALLIS DE VRIES GUT Hoe te leven en waartoe. Sanne is op een leeftijd aanbeland waar er minder ruimte is voor twijfel, maar des te meer voor het geven van tips. Genomineerd voor de Poelifinario 2017. do 30 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 22,- t/m € 23,VRIJDAG & SANDIFORT VRIJDAG VS. SANDIFORT Hun typeringen zijn zo mogelijk nòg beroemder dan zijzelf.

Rauw, razendsnel, scherp, over de top, retemuzikaal en ongenadig grappig. do 30 20:15, de Meervaart, € 11,25 SWEDEN SYNDROME

BY AL PITCHER Al vertelt alles over zijn nieuwe liefde: Zweden! do 30 20:30, Comedy Café, € 15,DUBBELPROGRAMMA JEROEN LEENDERS & KASPER VAN DER LAAN Als eerste Belg is Jeroen Leenders officieel toegetreden tot Comedytrain, treedt hij regelmatig op in Toomler, en met zijn vierde show Wildeman is hij intussen een grote naam. Kasper maakte in 2011 zijn debuut op het standup comedy podium. Zijn verhalen zijn doordacht en verrassend, vol originele observaties en absurdistische hersenspinsels.

Hij speelt met verwachtingen en zoekt de grenzen op van het onvoorspelbare. zo 5 19:00, Toomler, € 16,50 HANS SIBBEL DE BOVENGRENS (TRY-OUT) Wat is er voor moois te doen voorbij de Ondergrens? Op naar De Bovengrens. Lebbis gaat verhalen vertellen. Hij zal dus veel aan het woord zijn. Maar dat kent u wel van hem. Zo’n avond die voelt als een heerlijke maaltijd met vrienden. zo 26 20:30, Toomler, € 15,LOCATIES Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 5301 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 6264695 www.bettyasfalt.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 217 04 00 www.boomchicago.nl www.bijlmerparktheater.nl Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 5100 www.griffioen.vu.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27, www.delamar.nl Theater de Meervaart

Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

FESTIVALS ETC. DA BOUNCE URBAN FILM FESTIVAL DBUFF, het Da Bounce Urban Film Festival, toont films van makers met Afro-Amerikaanse, Afro-Caribische en Afro-Europese roots. Met o.a. films van de regisseurs Chris Stokes, Justin Chon, Cody Oliver en Tommy Oliver in het Bijlmerparktheater en Pathé Arena. wo 1 t/m zo 5 diverse aanvangstijden, diverse prijzen MUSEUMNACHT Elk jaar openen Amsterdamse musea op de eerste zaterdag van november hun deuren tijdens de Museumnacht. De deelnemende musea stellen aan de hand van de vaste collectie, of een tijdelijke tentoonstelling, een bijzonder programma samen. Met o.a workshops, muziek, speciale rondleidingen en meer. za 4 19:00 - 02:00, diverse locaties, € 19,95 OLYMPISCH STADIONLOOP Amsterdam liep al hard... maar nu nog harder. Voor alle leeftijden: 1 km loop voor ouder met kind, voor kinderen t/m 8 jaar, en voor kinderen van 9 t/m 12 jaar.

De 5 km prestatieloop en onderwijsloop, én de 10 km wedstrijd, prestatie- en bedrijvenloop. zo 12 vanaf 10:30, Olympisch Stadion IDFA: INTERNATIONAL DOCUMENTARY FILM FESTIVAL AMSTERDAM Geen enkel filmfestival ter wereld trekt zoveel kwaliteits­ documentaires, filmfans en filmprofessionals uit binnen- en buitenland als het IDFA. Het IDFA is het grootste documentaire filmfestival ter wereld, met dit jaar opnieuw de allergrootste en nieuwste (inter)nationale documentaires. wo 15 t/m zo 26 diverse aanvangstijden, locaties en prijzen SINTERKLAAS INTOCHT Elk jaar zetten Sinterklaas en zijn Pieten in november voet aan wal in Amsterdam. Met bijna 400.000 kinderen langs de kant en een geweldige intocht over de Amstel met inmiddels honderden boten. De intocht te paard plus de stoet van praalwagens is een kilometer lang en daarmee de grootste Sinterklaasintocht van het land. zo 19 10:00, Sinterklaas Intocht Amsterdam AMSTERDAM ART WEEKEND Meer dan dertig galerieën openen hun deuren en organiseren speciale tentoonstellingen, performances, lezingen en artist talks. Naast musea waaronder EYE, het Stedelijk Museum en

Foam, leveren instituten bijdragen in de vorm van videokunst, performances, debatten en tentoonstellingen. Vier dagen lang staat de hoofdstad in het teken van hedendaagse, beeldende kunst. Een aanrader voor iedereen: van liefhebber tot huidige (en toekomstige) verzamelaars, en kunstprofessionals. do 23 t/m zo 26 10:00, diverse locaties MOVEMBER RUN AMSTERDAM Loop 5K voor de gezondheid van de man! Voor de vijfde keer vindt de Movember Run Amsterdam plaats. Een 5 kilometer lange (hard)looproute door het Vondelpark, bedoeld om bewustzijn te creëren en geld in te zamelen voor de wereldwijde organisatie Movember. Iedereen is welkom: professionele hardlopers die het record van 0:16:00 willen verbreken maar ook voor wandelaars die het doel steunen. Toegankelijk voor mannen en vrouwen, met of zonder (plak) snor. Kom verkleed als piraat (weg- en internetpiraten zijn ook welkom), en doe mee aan - wat wordt gezien als - de grappigste hardloopwedstrijd van de stad!

Za 26 november 2016 15:00 uur, Vondelpark, € 15,LOCATIES Da Bounce Urban Film Festival Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 3933 www.bijlmerparktheater.nl Pathé ArenA Arena Boulevard 600 www.pathe.nl/bioscoop/arena www.dbuff.nl Museumnacht www.n8.nl Olympisch stadionloop www.olympischstadionloop.nl IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam www.idfa.nl Sinterklaas Intocht Amsterdam www.sintinamsterdam.nl Amsterdam Art Weekend www.amsterdamart.com Movember Run Amsterdam www.movemberrun.nl

DIVERSEN KLAP OP DE MAAND NOVEMBER Dé vrijdagmiddagborrel met inhoud gepresenteerd door Paroolhoofdredacteur Ronald Ockhuysen. In deze talkshow worden gasten uit de net voorbije en bijna komende actualiteit ondervraagd. Eva van Manen laat haar licht schijnen op de maand in een splinternieuw lied. vr 3 17:00, De Kleine Komedie, € 7,50 A PLASTIC OCEAN (THE MOVIE) Een film die je op aangrijpende wijze confronteert met één van de grootste uitdagingen van de moderne tijd: de plastic soep in de oceaan! vr 3 13:00, RAI Amsterdam, gratis HERMAN PLEIJ - EEN CULTUURHISTORISCH THEATERCOLLEGE OVER DE ZOEKTOCHT NAAR DE NEDERLANDSE IDENTITEIT De emeritus hoogleraar middeleeuwse letterkunde aan de Uni-

versiteit van Amsterdam gaat in dit college op zoek naar de Nederlandse identiteit. Waarom nemen we bepaalde beslissingen en waarom zijn we goed in het sluiten van compromissen? Pleij’s verhalen zijn herkenbaar, verrassend en werken op de lachspieren. do 9 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,50 MUZIEKCAFÉ OOST Maandelijkse middag vol afwisselende livemuziek 14:30, Grand Café Genieten, gratis THEMAMIDDAG ASTERDORP In de reeks ‘Ooggetuigen’ vertelt Loes Fransman (1937) over haar herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog en Asterdorp. zo 12 12:45, Joods Historisch Museum DE U NIGHT - DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM De Universiteit van Amsterdam viert in 2017 haar 385 jarig bestaan met de U NIGHT: een feest voor Amsterdammer die een keer een kijkje willen nemen binnen de muren van de UvA. De U Night is helemaal gratis en iedere Amsterdammer mag zich aanmelden voor een gratis ticket. Het event vindt plaats op 18 november van 20.00 uur tot 02.00 uur. za 18 20:00, Binnengasthuisterrein van de UvA, gratis DE POËZIE VAN ANNE SEXTON ‘Ik ging The Complete Poems als een krijger te lijf ’, zei theatermaker en schrijver Marjolein van Heemstra over haar kennismaking met de gedichten van Anne Sexton (1928-1974), die ze deze middag leest. zo 19 16:00, De Nieuwe Liefde, € 12,50 t/m € 15,KINDERLEZING WAT IS STERRENSTOF? Astrochemicus Annemieke Petrignani vertelt over de deeltjes waaruit wij bestaan. Samen ga je met proefjes en opdrachten op zoek naar het antwoord. zo 19 13:00, NEMO Science Museum, € 5,WAAR IS HET PAARD VAN SINTERKLAAS? In deze Sinterklaasfilm is Winky Wong het gelukkigste meisje ter wereld omdat ze voor het paard van Sinterklaas mag zorgen.

Maar dit blijkt niet zo makkelijk als gedacht... wo 22 14:00 en zo 26 15:00, Theater De Omval, € 8,SPINOZADAG Spinoza en de oneindigheid; met prof. dr. Vincent Icke (hoogleraar sterrenkunde, Universeit van Leiden, Universiteit van Amsterdam) en dr. Jeroen Bartels (filosoof, docent Universiteit van Groningen) zo 26 12:00, Paradiso, € 17,02 BLOEIKLAS VOOR DE MILLENNIAL Als twintiger sta je in de bloei van je leven. Maar soms zie je door alle ‘kansbomen’ het bos niet meer. Iedereen is druk en doet z’n best, maar werken we ook ergens naartoe? Door wie of wat laat jij je leiden? ma 27 19:00, De Rode Hoed, € 10,LOCATIES De Kleine Komedie

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

november 2017

59

MUSEA & EXPOSITIES Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl Grand Café Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 55 54 www.cordaan.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl

MUSEA & EXPOSITIES ALLARD PIERSON MUSEUM Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam.

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

Top 3 Expo

door Joke van der Weij

DOLL’S HOUSE Achttien gerenommeerde collega’s ontwierpen een poppenhuis voor Peter Masselink, behalve architect ook vader van twee kinderen met een energiestofwisselingsziekte. Een grondplaat van 75 cm x 75cm was de enige eis, naast een link met de belevingswereld van deze ernstig zieke kinderen. De poppenhuizen variëren van een futuristisch ogend ‘Luisterhuis’ tot een echt Torenhuis waarbij elk vertrek zijn eigen verdieping heeft.

Arcam, 4 november t/m 9 december

AMSTERDAM MUSEUM

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland.

Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum. exposities op locatie, tel. 625 56 51 www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam.

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het Vlinderpaviljoen, een aquarium en nog veel meer.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

BIJBELS MUSEUM Ontmoetingsplaats voor bijbel, kunst en cultuur in een monument.

In het Cromhouthuis.

Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.bijbelsmuseum.nl

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

CHI WAI CHEONG

Overzicht van de rookcultuur.

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

The Jewish Jukebox 100 jaar muziek op schellak en vinyl. t/m 7 januari

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.hetgrachtenhuis.nl

HERMITAGE AMSTERDAM Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg.

Amstel 51, tel. 530 87 51; Outsider Art Galerie, Neerlandiaplein 1, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

KATTENKABINET Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore.

Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Hollandse Meesters uit de Hermitage. Oogappels van de tsaren. Toeslag € 10,t/m 27 mei 2018

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed.

Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG KAREL EGGER

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

JOODS HISTORISCH MUSEUM

HET GRACHTENHUIS

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

Ferdinand Bol en Govert Flinck -Rembrandts meesterleerlingen, t/m 18 februari

Parijs! Al eeuwen is de lichtstad een bron van inspiratie. Ontdek de Franse hoofdstad door de ogen van acht Nederlandse toonaangevende kunstenaars in de tentoonstelling ‘Nederlanders in Parijs 1789-1914. Van Spaendonck, Jongkind, Van Gogh, Van Dongen, Mondriaan’ t/m 7 januari 2018

AFFORDABLE ART FAIR De meest toegankelijke kunstbeurs van Amsterdam kleurt weer knalroze voor zijn twaalfde editie. Iedereen die op zoek is naar betaalbare kunst, en zo tussen de 100 en 6000 euro op zak heeft, kan hier zijn slag slaan. Op zak hoeft niet letterlijk, want uitstelgedrag is toegestaan. En wie toch nog een beetje kunstangst heeft, huurt gewoon voor 25 euro een Personal Shopper. Met een variant op de belastingdienst: de Affordable Art Fair maakt kunstkopen leuker én makkelijker.

Kromhouthal, 2 t/m 5 november

¡AGUAS! Anouk Kruithof laat een frisse wind waaien door de hedendaagse fotografie. De Dordtse fotografe onderzoekt de complexe verhouding van de mens tot de natuur, en dat doet ze op een heel bijzondere manier. Zo drukt ze voor een speciale installatie beelden van milieurampen af op latex en anti-slipmatten en combineert ze foto’s van zuurstofmaskers met bonte foto’s van olievlekken. Haar hybride sculpturen zijn een verleidelijke weergave van een ongemakkelijke werkelijkheid.

FOAM, 17 november t/m 28 januari

CROMHOUTHUIS

EYE FILMMUSEUM

Stadspaleis uit de Gouden Eeuw.

Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl

Dagelijks voorstellingen.

Informatie- en documentatiecentrum.

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

DE DAGERAAD DE AMSTERDAMSE SCHOOL Dependance van Museum Het Schip in Dageraad-complex in Plan Zuid.

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 418 28 85, www.hetschip.nl

Locus, tentoonstelling over het werk van twee prominente filmkunstenaars: Apichatpong Weerasethakul en Cao Guimarães, t/m 3 december

DIAMANTMUSEUM

FOAM AMSTERDAM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger.

Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

3D PRINT CANAL HOUSE Informatie over 3D printing architectuur.

Asterweg 49, tel. 789 03 59 www.3dprintcanalhouse.com

VAN EESTERENMUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

Burgemeester de Vlugtlaan 125 www.vaneesterenmuseum.nl

Foam Talent met werk van 20 opkomende kunstenaars. tot 12 november Mirroring life, een retrospectief met werk van de befaamde Amerikaanse fotograaf André Kertész (1894 - 1985) t/m 10 januari 2018 VAN GOGH MUSEUM De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel.

531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

Ferdinand Bol Het huis, de collectie, de kunstenaar tot 8 januari 2018

DE HORTUS Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden.

Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

HORTUS BOTANICUS In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

Landscape with Tree Werk van Jamie Hawkesworth. t/m 3 december

MAX EUWE CENTRUM Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis; mogelijkheid om te schaken (computer); schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17 www.maxeuwe.nl

MICROPIA Ontdek het onzichtbare leven.

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

Museum voor moderne kunst.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN Poldermolen met Kuiperijmuseum, ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie, maquette ‘Amsterdam en het water’; activiteiten voor kinderen.

Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

advertentie

Spot aan licht /uit Theater in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit

60

krant KRANT

november 2017

AGENDA

MUSEA & EXPOSITIES MULTATULI MUSEUM Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUMHAVEN Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel.

Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober.

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM Centrum vol wetenschap en technologie.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

RIJKSMUSEUM Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis. Dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen e.d.

Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

Tocht naar Chatham t/m 12 november Sieraden: ontwerpen in prent en tekening t/m 26 november Sprookjesachtige figuren, wonderlijke landschappen en mysterieuze scènes kenmerken het werk van de 19de-eeuwse kunstenaar Matthijs Maris t/m 7 januari 2018 Een van de grondleggers van de Nederlandse schilderkunst Johan Maelwael t/m 7 januari 2018 Kant t/m 28 januari 2018

DE NIEUWE KERK

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald.

Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

We have a Dream Tentoonstelling over drie wereldberoemde personen die grote invloed hadden op de geschiedenis van de twintigste eeuw: Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela. t/m 4 februari 2018 MUSEUM AMSTERDAM NOORD Over de geschiedenis van Noord.

Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.nl

100 JAAR IMMIGRANTEN in Noord overzicht van de immigratie in Noord vanaf 1900 tot heden tot 1 februari 2018 MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Zie je in de Gouden Eeuw Windrichting west

Bijzondere mensen uit een bijzondere tijd vertellen hun verhaal.

Joan Blaeu’s wereld in kaart Meester-cartograaf in de Gouden Eeuw

t/m 31 december

MUSEUM HET SCHIP DE AMSTERDAMSE SCHOOL Hoogtepunt van de Amsterdamse School.

Spaarndammerplantsoen 140, tel. 418 28 85, www.hetschip.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

‘s Werelds grootste stadsarchief.

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

OUDE KERK

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

Site-specifieke werken van Iswanto Hartono t/m 15 november KONINKLIJK PALEIS

Van stadhuis in de gouden eeuw tot stadspaleis van Lodewijk Napoleon en het Koninklijk Paleis op de Dam. Dam, tel. 620 40 60 www.paleisamsterdam.nl

PERSMUSEUM www.persmuseum.nl

STEDELIJK MUSEUM

DE STIJL IN HET STEDELIJK t/m 27 november JEAN DUBUFFET - THE DEEP END t/m 7 januari 2018 CARLOS MOTTA - THE CROSSING t/m 21 januari 2018 ‘Ik ben een geboren buitenlander’ t/m 3 juni 2018 JUMP INTO THE FUTURE – ART FROM THE 90’S AND 2000’S vanaf 26 november TASSENMUSEUM HENDRIKJE

COLOFON 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

Arti et Amicitiae t/m 10 november

TROPENMUSEUM

JIM HARRIS Fluid Werken op papier en schilderijen Roger Katwijk Gallery t/m 11 november

Museum over wereldculturen.

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

Aleppo Over het cultuurhistorische belang van één van de oudste steden van de wereld. t/m 31 december Rhythm & Roots Van jazz tot salsa, van hiphop tot rock-‘n-roll: muziek is grensoverschrijdend en universeel. t/m januari 2018 Body Art Over lichaamsversieringen in de breedste zin van het woord: van make-up en tatoeages tot onderhuidse implantaten en chirurgische veranderingen. t/m juli 2018 TROPENMUSEUM JUNIOR ZieZo Marokko: elk weekend en tijdens vakanties 14.30 uur Juniorreis (6-13 jaar); 11.00, 11.30, 12.00, 12.30 en 13.00 uur Familiereis (alle leeftijden).

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

ZieZo Marokko In het museum staat een vliegtuig klaar. Stap in, riemen vast, op naar Marokko! Ga aan de slag met mozaïek, kalligrafie, mode of keukengeheimen.

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

De Goelag, terreur en willekeur in de Sovjet-Unie Het onbekende en schokkende verhaal van de strafkampen. t/m 12 november

WERELDERFGOED PODIUM STADSARCHIEF AMSTERDAM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Wereld­erfgoed in Nederland. In een permanente tentoonstelling is te zien, horen en lezen welke UNESCO Wereld­ erfgoederen in Nederland te vinden zijn, en wat hen zo onderscheidend maakt.

Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN Volledig ingericht grachtenpand.

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM Gevestigd op de ‘Hendrika Maria’, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm.

Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.woonbootmuseum.nl

Grootste tassenmuseum ter wereld.

Herengracht 573, tel. 524 64 52 www.tassenmuseum.nl

NOG MEER EXPOSITIES

PIANOLA MUSEUM

THEO THIJSSEN MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman ‘Kees de jongen’.

MEGGY RUSTAMOVA Light Displacement De Brakke Grond t/m 5 november

Gesloten Ivm verhuizing naar Hilversum. vanaf 19 juni

BARBARA VAN ITTERSUM Mijn collectie UNCUT 2

WILLEM WEISMANN Flashback cont’d GRIMM Gallery t/m 18 November Frans Halsstraat 26

DESIREE DOLRON Prelude: Forever Someone Else GRIMM Gallery t/m 18 november Keizersgracht 241

BRUTAL VITALITY CoBrA in handen van Bank & Rau. Cobra Museum, t/m 31 december MARC BIJL Zeitgeist Upstream Gallery t/m 23 december ERIK VAN LIESHOUT Annet Gelink Gallery t/m 23 december TIJDELIJK MUSEUM VOORMALIGE BIJLMERBAJES met Gali Blay, Maze de Boer, Teun Castelein, Eddie the Eagle Museum, Circus Engelbregt, Jan Hoek, Leonard van Munster, Jan Rothuizen, Mayra Sérgio, Mounira Al Solh en Richard Niessen.

Tijdelijk Museum voormalige Bijlmerbajes, t/m 1 januari 2018 ANS MARKUS Op aangrijpende wijze onderzoekt Ans Markus de schaduwkanten van het leven in onder meer de recente schilderijenseries “verborgen verdriet” en “de pijn van oud”.

Museum Jan van der Togt t/m 7 januari 2018 LOCATIES Annet Gelink Gallery Laurierstraat 187-189 www.annetgelink.com Arti et Amicitiae Rokin 112, tel.6245134 www.arti.nl de Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl CoBrA Museum Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50, www.cobra-museum.nl Museum Jan van der Togt Dorpsstraat 50, Amstelveen www.jvdtogt.nl GRIMM Gallery Frans Halsstraat 26 en Keizersgracht 241 www.grimmgallery.com Roger Katwijk Gallery Prinsengracht 737 www.rogerkatwijk.com Tijdelijk museum voormalige Bijlmerbajes H.J.E Wenckebachwg 50 www.tijdelijkmuseum.org Upstream Gallery Kloveniersburgwal 95 www.upstreamgallery.nl

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie Janna Reinsma Agenda Annemarie Bleeker Medewerkers aan dit nummer Stijn Aerden, Barbara van den Berg/ SaltyStock, Claudie de Cleen, Veerle Corstens, Emma Curvers, Nadja Hüpscher, Kim van der Meulen, Hella Niemeijer, Guido van Oorschot, Mike Peek, Marie-Charlotte Pezé, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Daphne Prochowski/ We Are Public, Inger van der Ree, Janna Reinsma, Richtje Reinsma, Erik Schmitz/Stadsarchief, Bregtje Schudel, Imke Walenberg, Loes Wijnstekers/Amsterdam Art, Joke van der Weij, Christiaan de Wit Aanleveren (agenda)gegevens winternummer - 30 oktober februarinummer - 19 december maartnummer - 22 januari Stichting Amsterdam Marketing De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever Amsterdam Marketing Drukker Corelio Printing Distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (10 cpm) of WhatsApp T 06-151 113 85 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 29,95 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail.

Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van Amsterdam Marketing.

Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren.

Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2017 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

De Uitkrant van november verschijnt op 19 oktober, de abonnees ontvangen de krant eerder.

krant KRANT

TOT SLOT

VOORUITBLIK

Niet te missen in de komende maanden.

61

vooruitblik

Rese nu alv rveer zeker ast om te van e zijn kaartjen e!

samenstelling Hella Niemeijer

LA BOHÈME Een opera om verliefd op te worden, dit tragische liefdesverhaal van Puccini over jonge arme Parijse kunstenaars.

VELE HEMELS BOVEN DE ZEVENDE

Nationale Opera & Ballet 1 t/m 29 december operaballet.nl

Vijf verhalen, vijf mensen, vijf keer verdriet en blijdschap: dit wordt een meeslepende toneelbewerking van het gelijknamige boek van Griet op de Beeck.

DeLaMar 21 t/m 23 februari 4 t/m 8 april en 27 mei delamar.nl

ALT-J Deze beroemde Britse indierockband, bekend van hits als Breezeblocks speelt in januari de zaal plat met nummers van hun nieuwe album Relaxer.

WERELDKERSTCIRCUS Dit jaar vindt alweer de 33ste editie plaats van het Wereldkerstcircus: een kersttraditie die je niet mag missen!

Carré 21 december t/m 7 januari carre.nl

AFAS Live 24 januari afaslive.nl

SCALA Ed Wubbes heeft een breed scala aan choreografieën op zijn naam staan en ook Scala is daar onderdeel van. Dit meesterstuk op barokmuziek wordt uitgevoerd door het Scapino Ballet.

Stadsschouwburg 11 t/m 13 januari ssba.nl

62

krant KRANT

TOT SLOT

CADEAU BIJ ABONNEMENT

t.w.v.

€29,95

De grachtengordel van CRE8 om je hals De Amsterdamse grachtengordel als grafisch statement om je nek, ontworpen en gemaakt in hartje Amsterdam!

CRE8 is een sociale firma in Amsterdam waar alles draait om digitale fabricage, zoals 3D-printen en lasersnijden. De jonge makers krijgen bij CRE8 een tweede kans en worden opgeleid tot digitale ambachtslieden. Zij dragen de zorg over de kwaliteit van de producten. Bij CRE8 ontdekken zij hun talenten en krijgen ze begeleiding om hun leven weer op orde te krijgen. Kies je voor een CRE8-product, dan investeer je zowel in een mooi item als in een mooie toekomst voor deze jongeren.

Bij een jaarabonnement op de Uitkrant kun je kiezen uit een ketting in de maat, de kleur en het materiaal van jouw voorkeur!

Ben je al abonnee en heb je ook interesse in zo’n mooie ketting? Deze zijn ook verkrijgbaar in de I amsterdam Store in het Centraal Station. c-r-e-8.nl

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/UITKRANT, NEEM EEN JAARABONNEMENT (€29,95) EN ONTVANG EEN CODE VOOR EEN KETTING NAAR KEUZE. Deze actie loopt t/m 25 november.

mail & win!

Wil je meer weten? Ga dan naar: www.tonyschocolonely.com/bitter/grade

Van dit boek gaat 5 euro naar het opvangtehuis en opleidingscentrum van GRADE-FRB in Burkina-Faso.

Hier werden de kinderen die meewerkten aan Bitter Chocolate Stories geportretteerd.

BITTER CHOCOLATE STORIES

BIT TER

BITTER CHOCOLATE STORIES

3 x fotoboek t.w.v. €29,50 Wie zorgt ervoor dat wij, de westerse chocoladeconsumenten, onze chocola kunnen eten?

BITTER Chocolate Stories is een fotoboek met verhalen van vijftien kinderen die werkten in de cacao-industrie. De tieners zijn geportretteerd in Burkina Faso door fotograaf Joana Choumali en geïnterviewd door journalist Marijn Heemskerk. Zij vertellen over hun ervaringen op de plantage, dromen en toekomstplannen. Naast het fotoboek kun je de gelijknamige expositie, georganiseerd door Tony’s Chocolonely en Paradox, tot en met 22 november bezoeken in de Beurs van Berlage te Amsterdam.

Deze actie loopt t/m 25 november. tonyschocolonely.com/bitter/grade

aanbieding

63

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/ACTIES

LOVING VINCENT 10 x Van Gogh-pakket t.v.w. €54,inclusief vrijkaartjes voor Loving Vincent én het Van Gogh Museum Loving Vincent is de eerste compleet geschilderde speelfilm ter wereld: een uniek project over het leven en de mysterieuze dood van Vincent van Gogh. De film brengt Van Goghs meest inspirerende werken tot leven, waarvan het Van Gogh Museum 20 schilderijen in zijn collectie heeft. Loving Vincent draait vanaf 26 oktober 2017 in de Nederlandse bioscopen.

Deze actie loopt t/m 25 november.

Amsterdam kookboek

AMSTERDAM KOOKBOEK 3 x t.w.v. €25,In dit kookboek neemt culinair journalist Laura de Grave je mee langs haar favoriete Amsterdamse restaurants en kookt zij samen met de chefs typisch Amsterdamse gerechten die zijn ingeburgerd in de stad. Ze geeft je een letterlijk kijkje in de keuken en neemt naast recepten ook de verhalen achter gerechten mee in het boek. Daarnaast ontmoet zij ambachtslieden die vaak eeuwenoude tradities van voedselbereiding voortzetten.

Spring achter op de fiets bij Laura en beleef haar culinaire Amsterdam. Kriskras door de stad naar de leukste markten, typisch Amsterdamse restaurants, chille hang-outs en ‘geheime’ adresjes waar de lekkerste Amsterdamse producten worden gemaakt.

Deze actie loopt t/m 25 november. uitgeverijbrandt.nl

64

krant KRANT

TOT SLOT

DE STAD UIT

de stad uit

Kom uit je comfort zone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen buiten de stad. tekst Hella Niemeijer

OP BEZOEK BIJ TROMP

HUMOR IN DE GOUDEN EEUW Wie dacht dat de Gouden Eeuwers alleen maar bezig waren met geld verdienen en vroom zijn, vergist zich. De mannen van Jiskefet hadden gelijk: ze hadden humor in de Gouden Eeuw. Een nieuwe tentoonstelling in het Frans Hals Museum bewijst het... Lustige dames, luie dienstmeiden, ondeugende kinderen, kwakzalvers en dwaze boeren vormen de hoofdonderwerpen van de topselectie aan schilderijen vol humor van onder anderen Rembrandt, Frans Hals en Jan Steen.

Frans Hals Museum 11 november t/m 18 maart franshalsmuseum.nl

Als je van Nederlandse geschiedenis houdt, maar ook als je geïnteresseerd bent in (tuin)architectuur en interieur, krijg je begin november een unieke kans; het voormalige landhuis van de zeventiende-eeuwse admiraal Cornelis Tromp in ’s Graveland, waar de rijke Amsterdammers hun buitenhuizen hadden, wordt voor drie zondagen opengesteld. Het interieur en vooral de tuin zijn compleet gerestaureerd; waardoor de prachtige muurschilderingen weer tevoorschijn kwamen.

Landhuis Trompenburgh, ’s-Graveland o.a. op 5 november natuurmonumenten.nl

CROSSING BORDER Grensverleggend en grenzen-onderzoekend festival Crossing Border houdt dit jaar alweer zijn 25ste editie vol literatuur en muziek. Onder andere te zien zijn indierockband Spoon, het swingende Senegalese Orchestra Baobab, Melanie de Biasio met jazzy elektronica en Tamino, de ‘Belgische Jeff Buckley’.

Van het schrijversfront geven onder meer Hanna Bervoets, Lieke Marsman, Franca Treur en Rebecca Solnit (bekend van de bestseller Men Explain Things to Me) acte de présence. diverse locaties 2 t/m 4 november crossingborder.nl

65

‘READ MY WRITING ON THE WALL! NO ONE’S HERE TO CATCH ME WHEN I FALL!’ DAT SCHREEUWDE ZACK DE LA ROCHA VAN RAGE AGAINST THE MACHINE 25 JAAR GELEDEN. HET PATRONAAT IN HAARLEM BRENGT MET VELE BANDS OP 30 NOVEMBER EEN EERBETOON AAN HET VERPLETTERENDE DEBUUTALBUM VAN DE BAND, DAT 25 JAAR GELEDEN UITKWAM.

KUNSTMAAND AMELAND Ameland is niet alleen leuk in de zomer, ook in de winter in het een heerlijke bestemming voor strandwandelingen en rust. Nog een extra reden om in november te gaan is de Amelandse Kunstmaand. Het thema is dit jaar ‘tweede natuur’. Kunstenaars hebben zich laten inspireren door de natuur en hebben werk gemaakt met natuurlijke materialen. Onder andere het kleurrijke werk van de Brabantse Clemens Briels is op verschillende plekken van het Waddeneiland te zien. Ook wordt er opgetreden door onder anderen cabaretier Hans Dorrestijn en zangeres Iris Kroes.

Ameland 1 t/m 30 november kunstmaandameland.com

HAN BENNINK SOLOTENTOONSTELLING

STREEKBIERFESTIVAL Bierliefhebbers opgelet! Bierstad Utrecht laat je kennismaken met allerlei soorten bieren tijdens het Streekbierfestival. In de binnenstad openen veel leuke cafeetjes hun deuren zodat je alle bijzondere biertjes van Nederland kunt proeven. De brouwers staan klaar om al je vragen te beantwoorden, maar stel ze wel voordat de drank naar je hoofd stijgt. Ook kun je op 5 november met een uitgestippelde route langs vier geselecteerde toprestaurants wandelen voor een heerlijk middagje bier en hapjes.

Utrecht 3 t/m 5 november streekbierfestival.nl

Muziekgenie Han Bennink is een drummerslegende in de internationale jazzwereld, maar hij heeft nog meer in petto. Hij debuteert als dubbeltalent met zijn solotentoonstelling met zijn beeldende kunst. Hier is een totaalkunstwerk dat bestaat uit kunst, muziek, ritme en ordening te zien. De vormgeving van de presentatie is gedaan door Nederlands bekendste boekenontwerper Irma Boom. Om zijn 75ste verjaardag te vieren, brengt Bennink, die opgeleid werd aan de Rietveld Academie, ook een boek over zijn beeldende kunstwerken uit.

Museum Kranenburgh 8 oktober 2017 t/m 7 januari 2018 kranenburgh.nl

66

PAPENEIL AND

Groeten uit

CAFÉ RESTAURANT AMSTERDAM

Amsterdam

STEDELIJK MUSEUM

HORTUS BOTANICUS

TOT SLOT

EERSTE HERINNERING ‘A ls zestienjarig meisje kwam ik voor het eerst in Amsterdam. Wat me nog goed herinner is de Dam vol provo’s, de hippie’s die jointjes rookten. Een iconisch beeld, het staat me nog bij als de dag van gisteren.’

WONEN ‘Ik woon hier nu 42 jaar en het verveelt nooit.

Elke keer dat ik op de fiets zit, zie ik nieuwe dingen. Je op de fiets door Amsterdam verplaatsen is een ware luxe, het is heel druk maar tegelijk toch ook heel relaxed. Eigenlijk zie ik de stad als een prachtig openluchtmuseum. Al die grootsheid in kleinschaligheid, een wereldstad op Madurodam-niveau. Ik voel me er ook nooit onveilig.’

HIER WIL IK OVERNACHTEN ‘De Hortus Botanicus. Ik ben een echte plantjesfreak en daarom lijkt het me geweldig om te midden van geuren en exoten en onbekende dingen wakker te worden. Ik ga er vaak naar toe voor een shot verwondering, voor mij is dit dé ultieme zen-plek.’

CAFÉ ‘Papeneiland, op dat mooie hoekje van de Prinsen- en Brouwersgracht. Dat is zo’n leuke plek, je kunt er goed buiten zitten met een biertje, kijken naar alle fietsers die de brug op- en afgaan. Er komt hier een mix van échte Amsterdammers, zoals de mensen die op de markt werken, en volk van buiten. Deze plek verandert ook nooit voor mijn gevoel.’

MUSEUM ‘Elk kind moet in zijn leven eens in het Stedelijk zijn geweest, dat is een soort basis. Het

Jeannette Smit Jeannette Smit (62) is sinds 2000 directeur van Theater Bellevue, dat dit jaar dertig jaar bestaat en dat een jaar lang elke maand viert. tekst Hella Niemeijer foto Maartje Strijbis

Rijksmuseum is dé heilige graal van alle musea en is altijd mooi. Maar het Stedelijk windt me meer op, daar kan ik verliefd worden op een kunstwerk en me keer op keer verbazen. Nu je het zegt, ik moet er écht weer een keertje heen, het is al veel te lang geleden!’

BESTE EIGENSCHAP AMSTERDAMMERS ‘Het gevoel voor humor, Amsterdammers zijn zo slim en bijdehand in hun grappen. Ook zijn ze goed in understatement.’

BIOSCOOP ‘The Movies is een prachtig filmhuis met een mooie programmering, het ligt in mijn buurt en heeft een fijn restaurant, waar je na de film lekker kunt aanschuiven voor een hapje of een drankje.’

beetje als een huiskamer. Het is een iconisch onderdeel van de popgeschiedenis en heeft tegelijkertijd een bepaald soort intimiteit.’

MOOISTE UITZICHT ‘Vanaf mijn dakterras in het Centrum heb je het mooiste uitzicht van Amsterdam, al zeg ik het zelf! Ik kijk uit over de hele stad en kan helemaal rondom zien, tot aan AmsterdamNoord. Soms zit ik weleens met mijn verrekijker in het zonnetje met een biertje erbij naar buiten te kijken, naar de Kermis op de Dam, een giga-cruiseschip, van alles!’

LUNCHTHEATER ‘De lunchtheater-voorstellingen in Bellevue zijn echt onze juweeltjes. Het is bijzonder om midden op de dag een voorstelling te zien en dan na een uurtje met een heel andere gedachte de middag in te gaan. In november is Buik van mugmetdegoudentand niet te missen, met onder anderen Lies Visschedijk en Marcel Musters.’

RESTAURANT ‘Café Restaurant Amsterdam is mijn favoriet.

Het eten is prima, de bediening is geweldig.

Mijn lievelingsgerecht is de pastrami met zuurkool, mosterd en aardappeltjes.’

BELLEVUE 30 JAAR ‘We vieren het dertigjarige bestaan van Bellevue door een jaar lang elke maand een speciale actie te houden – dus elke maand een soort klein feestje. We gaan Bellevue volgend jaar zomer verbouwen en houden daarvoor een crowdfundingsactie onder het motto ‘Geef Bellevue de ruimte’. Volgend jaar na de zomer komt dan het échte grote feest, dan gaan we iets bijzonders doen, maar dat is nog geheim.

Spannend hè?’

CONCERTZAAL ‘Ik kom al heel lang in Paradiso. Vroeger kwam ik er zelfs twee keer per week en voelde het een

Het volledige programma van Theater Bellevue vind je op theaterbellevue.nl. Buik van Mugmetdegoudentand is te zien van 4 t/m 26 november (zie ook het kader op pagina 55).

NEW PRODUCTIONS PRESENTEERT

foto’s: Joris van Bennekom

7 JAAR UITVERKOCHT NÚ VERLENGD T/M MEI (45 cpm)

SOLDAATVANORANJE.NL | 0900 - 1353 THEATERHANGAAR

IN SAMENWERKING MET

| VLIEGVELD VALKENBURG | KATWIJK

MEDIAPARTNER

jaargang 52 #02

Kees van Dongen, De blauwe japon, 1911, Van Gogh Museum, Amsterdam. c/o Pictoright Amsterdam 2017