Uitkrant november 2019

NOV 2019

Kunst kopen doe je zo!

Doe de test op p.

Gemaakt door amsterdam & partners

30

HOEZO ONTSPULLEN? AMSTERDAM VERZAMELT ZICH SUF

jaargang 54 #03

00 UK COVER NOV 2019.indd 1

17-10-19 15:36

Jean-François Millet, De arenlezers (detail), 1857. Musée d’Orsay, Parijs

J

M Z

N

B

De

00 UK COVER NOV 2019.indd 2

17-10-19 15:36

Uitkrant

RAI Amsterdam 24 november — 1 december 2019

IA D U A L C EIJ R B E D

20

RI 20 ANUA

18 J 15 T/M

#NU

YOUPK HE T ‘ N A V 22 N T/M 22 JA

NU IS VAN

20

FEB 20

ENN T DE K

ME

THEOSSEN MAA

27

D WIJZIG

M 15 FEB T/

0

02 MRT 2

BERT HER C S S I V

TIE GE SITUA

AART

22 M 9 T/M

E

LF MO

HIJ

ZE T VAN WORD

NAJIBALI AMH ?

WAS IK WAAR

T T/M 30 MR

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 3

2020

TE T I G I R B RP O D N KAA

Beurs voor kunst, antiek en design Met tentoonstelling door Jan Taminiau

12 APR

2020

EH...

BOEK

6 T/M

0

IL 202

8 APR

NL

RRE. A C : U

N

18-10-19 12:57

VONDELCS

ON GE HO ORD FESTIVAL

WWW.ONGEHOORDFESTIVAL.NL

16-17 NOV 2019

KLASSIEKE MUZIEK, MEESTERVERTELLERS EN VERHALEN VAN NU

THE TRAGEDY OF SLAUGHTERVAART

door DOOD PAARD

Een Shakespeareaanse tragedie over de verwikkelingen rond het roemruchte Slotervaarziekenhuis

19 & 20 november www.frascatitheater.nl

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 4

18-10-19 12:57

5

november 2019

ZONDE OM WEG TE GOOIEN? Wat is de functie van een museum? Die vraag lijkt een open deur, maar is dat niet volgens Margriet Schavemaker, de nieuwe artistiek directeur van het Amsterdam Museum. Acht jaar geleden schrapte het museum het woord ‘historisch’ al uit de naam. Begrijpelijk. Want hoe boeiend is een verzameling schilderijen van dode oude witte mannen eigenlijk? Sindsdien legt het museum zich ook toe op het heden. Het wil de ‘schatkamer van de stad zijn’ met duizenden kunstwerken en voorwerpen die het verhaal van Amsterdam vertellen.

Mooi initiatief, maar het schept ook een probleem, want als alles verzamelbaar is, waar houd je dan op? Het museum kocht al een kleedje aan met complete inhoud van een kind dat op de Koningsdag-vrijmarkt stond te verkopen (had die even een topdag!) en een complete jarendertigkeuken uit Bos en Lommer. Maar wat gaat er nu nog komen? Wat wordt het criterium voor de ‘voorwerpen’ die het museum wil bewaren?

Als ‘typisch Amsterdams’ een criterium is, dan zou een verrote fiets met kromgetrapte wielen en opengebroken slot een goede (en voordelige) aankoop zijn wat mij betreft.

Net als het museum staan wij Amsterdammers ook voor dit dilemma. Wat bewaren we? En waarom eigenlijk?

Er was een tijd dat iedereen die vraag gemakkelijk kon beantwoorden. Boeken hoorden in een boekenkast, foto’s (alleen van de vakantie!) in een fotoalbum en bankafschriften moesten minimaal vijf jaar in een grijze ordner voor de Belastingsdienst.

Nu alles in de Cloud staat, zou je zou denken dat we uitverzameld zijn. Maar ondanks het succes van Marie Kondo – die aanraadt alleen dingen te bewaren waar we gelukkig van worden – blijven we maar dingen opsparen. In mijn geval: alle plastic pasjes die ik ooit gebruikt heb, meer dan driehonderd, schat ik, van mijn eerste bankpas tot de Gall & Gall-klantenkaart.

Blijkbaar vinden we het reuzemoeilijk om weerstand te bieden aan de stemmetjes in ons hoofd: hé, pssst… dit kan nog van pas komen/is zonde om weg te gooien/is misschien iets voor m’n zus/is leuk voor later.

Hoe dat komt, lees je in het coververhaal (vanaf pag. 10).

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

© WONDR

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam coverfoto: Daphne Ponsteen

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 5

INHOUD P.06 WAT IS ER NIEUW?

Nieuws uit de stad met o.a. schommels die muziekstukken spelen, afscheid van de Ajax-huisfotograaf, de nieuwe Sinterklaas en Louis Theroux die zijn interviewtechnieken prijsgeeft. Ook kijken we zoals elke maand binnen bij een stadsgenoot.

P.10 EEN STAD VOL SPULLEN

Voor de expositie Opslaan als verzamelde het Amsterdam Museum duizenden spullen die de ‘kroniek van Amsterdam‘ vertellen. Wat blijkt: we bewaren wat af met z’n allen. Waar komt die drang vandaan? Vijf verzamelaars vertellen.

P.19 KUNST & VERMAAK

Met het beste van Museumnacht, de expo Amsterdam Diamantstad, Halina Reijn over La voix humaine, 4x kunstbeurzen en natuurlijk IDFA. Ook interviewden we Sexylandoprichter Aukje Dekker, die alweer plannen heeft voor een nieuwe ‘goed leipe’ plek.

P.37 ETEN & DRINKEN EN ZO

Storytellingavonden, waarbij mensen eigen waargebeurde verhalen vertellen op een podium, rukken op. Wat is daar leuk aan? Verder: de nieuwste eet- en shoptips en een wandeling door de Stadionbuurt.

P.61 TOT SLOT

Archiefbeeld van het Open Havenfront, de beste adressen voor wie de stad (even) wil ontvluchten en Gouden Kalfwinnaar Marit Weerheijm over haar geliefde Amsterdam.

P.49 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 59)

18-10-19 12:57

6

krant KRANT

november 2019

OPENING

Wat is er nieuw? (in de stad)

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, nieuwe uitgaanstips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers. tekst Janna Reinsma

Documentairemaker Louis Theroux is een nogal saai ogende Brit die het liefst zo snel mogelijk de gebaande paden verlaat om onbekende, extreme en vaak ook duistere kanten van mensen op te zoeken. Zo bezocht hij pornoacteurs, show-worstelaars, pedofielen, nazi’s en Joodse kolonisten. Bijzonder is niet alleen dat hij toegang weet te krijgen tot vaak gesloten subculturen, maar ook dat hij er ook nog eens in slaagt heel dichtbij te komen. Theroux komt naar Amsterdam voor een gesprek over de ongewone mensen met wie hij werkt en de ingewikkelde cocktail die de basis vormt van zijn ontwapenende interviews: nieuwsgierigheid, empathie, ongemak en het uitstellen van je oordeel.

Brainwash Special met Louis Theroux Internationaal Theater Amsterdam 13 november brainwashfestival.nl

MAARTEN NAUW

LOUIS’ GEHEIM

SCHOMMELORKEST ‘We don’t stop playing because we grow old, we grow old because we stop playing’, zei Bernard Shaw ooit. Het werd het motto van de organisatie WannaPlayground, die nu samen met Muziekhuis aan ’t IJ bijzonder speelgoed aan de Amsterdammers cadeau doen: acht schommels waarmee muziekstukken gespeeld kunnen worden. De beweging van elke schommel stuurt een instrument aan. De composities zijn speciaal gemaakt door componisten, onder wie David Dramm, Joey Roukens en Rob Zuidam. Eerder reisden de schommels langs de festivals Oerol, Over het IJ en Lowlands. Nu hebben ze een vaste verblijfsplaats gevonden, op de kade bij Muziekgebouw aan ’t IJ. wannaplayground.com

@uitinams

Elke maand belonen we een gouden tipgever met een plek in de Uitkrant. Deze keer is dat @azilko, die de mooiste toko (Dun Yong in de Stormsteeg) van de stad vastlegde. Tip: doorlopen naar de vierde verdieping en aanschuiven voor een kom ramen van de Japanse chef Taka Kita.

Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips en hotspotinspiratie in Amsterdam. Ook iets moois te delen? Deel je foto met #uitinams.

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 6

18-10-19 12:58

7

‘SINTERKLAAS IS EEN FEEST VOOR ALLE AMSTERDAMSE KINDEREN, WAAR HUN WIEG OOK HEEFT GESTAAN.’ CHRISTIAAN BRAMER, DE NIEUWE SINTERKLAAS VAN DE STAD, WIL IEDEREEN BIJ HET FEEST BETREKKEN, ZEGT HIJ IN HET PAROOL. OP 17 NOVEMBER IS DE SINTERKLAASINTOCHT.

MAARTEN NAUW

TEDX: TIJD VOOR ACTIE We weten zo veel over de staat van onze planeet, maar passen er onze levens niet of nauwelijks op aan. De elfde editie van TEDxAmsterdam draait om de vraag hoe we die kennis kunnen omzetten in actie: minder praten, meer doen. Wetenschapsjournalist Govert Schilling vertelt waarom iedere politicus naar de maan moet, de spraakmakende econoom Stephanie Kelton maakt duidelijk waarom overheden meer geld moeten drukken om klimaatbeleid te financieren en kapitein Carola Rackete van de Sea-Watch 3 licht toe waarom ze bevelen van de Italiaanse regering negeerde om vluchtelingen te redden.

Beurs van Berlage 8 november

DE KOPPEN VAN DE JAN EEF Al bijna twee jaar maakt kunstenaar Baukje Baldegunda Duin aquarelportretten van alle ondernemers in het winkelgebied in en rond de Jan Evertsenstraat. Deze maand is het eindresultaat van het hele project Kop & Pui – meer dan 145 portretten – te zien in de etalages van de geportretteerden, als een kleurige stippellijn door de Jan Eef en omgeving. Met het initiatief wil Duin mensen verbinden en kunst toegankelijker maken voor iedereen. De kunstenaar maakt ook een gratis krant over het project, met alle koppen én interviews.

6 t/m 10 november (expositie) 9 november in MidWest (opening) inmidwest.nl baldegunda.com

LANGS DE LIJN Na zo’n 2,5 miljoen sportfoto’s gaat de officiële Ajax-fotograaf Louis van de Vuurst met pensioen. Hij neemt na ruim dertig jaar afscheid in stijl, met het fotoboek Louis – Een en al Ajax.

De mooie baan van huisfotograaf had Van de Vuurst destijds zelf bedacht. ‘Ik zei altijd tegen mijn vader dat ik niet op de tribune, maar op het veld wilde zitten.’ Hij leerde zichzelf het vak en bezocht als fotograaf zo’n beetje alle wedstrijden in Nederland en erbuiten, maar ook de trainingen, vriendschappelijke toernooien en feestjes. Hoe hijzelf nou een wedstrijd beleeft? ‘Ik kijk alleen maar door een fotolens heen, dus ik zie niks van de wedstrijd.’

12 november (boekpresentatie) o.a. te koop in de I amsterdam Store ajax.nl/fotoboek

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 7

18-10-19 12:58

8

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD foto Marijn Scheeres/Phenster

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Leonie de l’Orme (36, creatief strateeg), Ronald de Vreede (39, strateeg bij een reclamebureau) en Alfie (1,9).

Wat Koopwoning van 83 m2 in de Burgwallen, met uitzicht op hotel The Grand.

Sinds 2016.

Opvallend De woning uit 1702 is onderdeel van drie voormalige rijtjeshuizen, die zijn opengebroken en opgesplitst in horizontale woonlagen.

Fijnste plek De slaapkamer. Die is, ondanks dat het huis op een van de drukste plekken van de stad staat, een oase van rust.

Echt Amsterdams De vaandel op de bank kwam achter een voorzetwandje vandaan. Het laat een illustratie zien van de slagerij – toen de oudste van de stad – die vroeger in het pand zat.

‘Onze slaapkamer is ruim, koel in de zomer en heel licht door het dakraam. Het bed is gewoon van Ikea, met een heel handige lade eronder waar van alles in past. De klamboe hangt met een bamboe frame aan het plafond en hebben we zelf gemaakt. We zijn er onwijs blij mee; het is zo knus, ik zou niet meer zonder kunnen slapen.’

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 8

‘Ik hou enorm van vintage meubels en kleren. Het unieke karakter ervan vind ik leuk, en er zit vaak een mooi verhaal achter. In huis staan dus veel spullen van Marktplaats, en onze opa’s en oma’s. Zoals de retrobank, die is nog van mijn opa geweest.’

‘Het blauwe boek op het theetafeltje is voor mij het dierbaarste item in huis.

Ronald heeft het voor me gemaakt voor mijn verjaardag; het bevat 365 foto’s uit ons eerste jaar samen.’

18-10-19 12:58

9

‘Het hele huis moest worden opgeknapt toen we het kochten. We hebben de slaapkamer opengebroken en van het kleine badkamertje een open douche gemaakt. Vanaf het slaapkamerraam kom je op ons balkon, waar je ’s middags zon hebt. Waar nu de bank staat, komt nog een trappetje.’

01 UK OPENING NOV SF 2019_SV5.indd 9

‘Toen we tijdens de renovatie de verlaagde plafonds eruit sloopten, kwam deze degen eruit vallen. Hij is vast niet eeuwenoud, want je ziet dat-ie van twee delen is gemaakt.

Maar het blijft een bijzonder verhaal: waarom verstopte iemand, waarschijnlijk ergens in de jaren dertig, dit zwaard in het plafond?’

‘Ronald houdt van snowboarden en surfen, precies de twee sporten die je nauwelijks kunt doen in Nederland. Misschien moet we dus maar verhuizen naar een plek waar dat allebei wel kan: Japan, Chili, Californië of Nieuw-Zeeland, haha.‘

18-10-19 12:58

10

krant KRANT

OPENING

verzamelwoede

EEN STAD VOL SPULLEN

‘Het verhaal van Amsterdam’, dat moeten de duizenden spullen vertellen die het Amsterdam Museum heeft samengebracht in de expositie Opslaan als. En wat blijkt: we bewaren nog eens wat.

CYNTHIA WASSINK (50, GRAFISCH ONTWERPER KOCHT EEN KAST SPECIAAL VOOR HAAR AMBULANCE-AUTOOTJES ‘Mijn verzameling begon in 1988, tijdens mijn opleiding aan de kunstacademie in Enschede. Een miniatuurambulance van Matchbox was onderdeel van een kunstwerk over beeldend kunstenaar Joseph Beuys. Die eenvoud van de kleur wit en de symmetrie van het rode kruis geven me veel voldoening.

Daarnaast is rood mijn lievelingskleur.

Sindsdien verzamel ik ambulanceautootjes. Ik struin rommelmarkten af en krijg er veel cadeau van vrienden, maar bied ook weleens op een exemplaar op eBay. Ik ben wel streng; vrienden haten me wanneer ik er weer een afkeur. Hij moet namelijk wel echt wit zijn en er móét een rood kruis op staan. Inmiddels heb ik zo’n 75 autotjes. In het buitenland sla ik ook geen ziekenhuis over; alles moet op de foto.

Naast ambulances spaar ik lepeltjes, emblemen, tassen en laarzen: zolang er maar een rood kruis op staat.’

‘IK BEN WEL STRENG; VRIENDEN HATEN ME WANNEER IK ER WEER EEN AFKEUR’

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 10

18-10-19 10:48

11

Ik bezit, dus ik besta – het zou het motto kunnen zijn van het gros van de mensen. Ook in onze stad verzamelen we ons te pletter. Waarom eigenlijk? tekst Nick Klaessens foto’s en interviews Daphne Ponsteen

WIE WAT BEWAART…

O

p sinterklaasavond in 1967 kreeg de kleine Ruth drie barbiepoppen van haar oma Miep Over. De poppenkleertjes uit de winkel waren voor oma veel te duur, dus haakte en breide ze meer dan honderd pakjes en accessoires voor de barbies van haar kleindochter. Zowel de blik in de ogen van een kind dat beseft dat ze de beste oma ooit heeft, als de uren handenarbeid die in het textiel zitten, zijn onbetaalbaar. Zulke creaties gooi je niet weg als je ouder wordt en op jezelf gaat wonen, en ook daarna niet, want hé, je kinderen zouden eens moeten zien waar mama vroeger mee speelde. Dus bewaar je ze. Eerst op een speciale plek, later in een vergeten doos in de berging. Tot nu. Want de barbiepoppen van Ruth zijn onderdeel van expositie Opslaan als in het Amsterdam Museum, een tentoonstelling van duizenden spullen die de ‘kroniek van Amsterdam’ vertellen.

Artistiek directeur Margriet Schavemaker: ‘De bijna negentigduizend objecten die we in ons depot hebben staan; wat voor verhalen kunnen we daarmee vertellen? We hebben gekeken naar wat de trends zijn in die collectie. Er zijn onnoemelijk veel objecten waar de bekende andreaskruisen op te zien zijn, daar laten we veel van zien. Maar we hebben ook veel uit Amsterdamse inboedels gehaald, om in beeld te brengen hoe

mensen hier vroeger woonden.’ Zo kocht het museum op de vrijmarkt in 2004 een compleet kleedje mét verkoopwaar op van een zesjarig verkopertje. Ook het ‘Zwarte piet is racisme’-shirt van Quinsy Gario, een ivoren beeldje dat de Ethiopische keizer Haile Selassie in de jaren vijftig meebracht voor de toenmalig burgemeester van Amsterdam en een complete jarendertigkeuken uit Bos en Lommer behoren tot de collectie.

NEDERLAND CONSUMPTIELAND Er wordt onwaarschijnlijk veel bewaard en verzameld in de stad; wegdoen blijkt lastig. En als we dat toch doen, gaat iemand anders er wel mee vandoor. Kijk maar eens naar de opkomst van tweedehandswinkels en de massa’s kopers die nog steeds elke maand op de IJ-Hallen rondzwerven voor dat ene koopje. Hoe hard Marie Kondo het de afgelopen jaren ook heeft geprobeerd; de filosofie van de Japanse opruimexpert heeft in onze stad vooralsnog niet gezorgd voor alom geordende muurkasten en lege zolders. Sterker: als je kijkt naar de cijfers, zie je dat Nederlandse huishoudens de afgelopen jaren weer meer zijn gaan consumeren. Internationaal behoren we volgens het CBS zelfs tot de top van de wereld. Statistisch onderzoeker Kees Baldé

>

WE HEBBEN HEM ALLEMAAL IN HUIS: DIE DOOS MET KABELS DIE OOIT NOG VAN PAS KUNNEN KOMEN

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 11

18-10-19 10:48

12

krant KRANT

OPENING

verzamelwoede

RENÉ GERRITSEN

‘IEDEREEN KENT WEL IEMAND DIE EEN PROBLEEM HEEFT MET ROMMEL, OF HET NOU HEIMELIJK IS OF NIET‘

V.l.n.r.: De barbiepoppen van Ruth, het kleedje mét verkoopwaar van een zesjarig verkopertje, vondelingenkleding uit 1893, een complete jarendertigkeuken uit Bos en Lommer, het ‘Zwarte piet is racisme’shirt en sleutels van verschillende steden geschonken aan de stad Amsterdam.

Onder: museumdirecteur Margriet Schavemaker.

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 12

OPSLAAN ALS Al sinds het ontstaan van Amsterdam, ruim zeven eeuwen geleden, worden allerlei spullen bewaard die iets te maken hebben met de stad en haar inwoners. Het Amsterdam Museum beheert, onderzoekt en toont deze objecten en de verhalen erachter en vult de collectie continu aan. In de tentoonstelling Opslaan als – Hoe verzamel je de stad? krijgen bezoekers een inkijk in dit gevarieerde arsenaal. Van obscure dingsigheidjes tot waardevolle kunst, van achttiende-eeuwse haarlokjes tot maquettes van stadsgebouwen: wat vertellen ze ons? Het museum kijkt ook met een kritische blik naar wat tot nu toe is verzameld en vooral: wat niet. De tentoonstelling is het beginpunt van een nieuw inclusiever verzamelbeleid. Museumdirecteur Margriet Schavemaker: ‘Veel mensen weten niet wat de taak is van een stadsmuseum. Dat maakt het zo leuk nu, omdat we ruimte maken voor de bezoeker om dingen toe te voegen. Dat het niet per se is zoals in de oude dagen, toen alleen de rijken hun prachtige spullen aan het museum doneerden. We streven een veel opener beleid na en willen meer kijken naar hoe we die diverse stad – er wonen 180 verschillende nationaliteiten – nou kunnen vatten. Welke werken zijn onlangs in de collectie opgenomen en hoe zou de collectie zich verder moeten ontwikkelen? Welke aspecten of gebeurtenissen zijn nog niet verzameld, maar moeten wel een plek in onze collectie krijgen? Iedereen is verzamelaar, zou je dus kunnen zeggen.’

> 18-10-19 10:48

13

FRED CORNELISSE (75, VOORMALIG DOCENT WETENSCHAPSFILOSOFIE) SPAART SARDINEBLIKJES ‘Mijn verzameling is ontstaan tijdens een vakantie in Frankrijk, zo’n veertig jaar geleden. Ik ben dol op sardientjes en de blikjes zijn een mooie bijkomstigheid. Inmiddels heb ik er honderden, er wordt zelfs een selectie tentoongesteld in het Volkshotel. Ik krijg ze cadeau van familie en vrienden over de hele wereld. Je koopt ze natuurlijk gewoon in de supermarkt en ze zijn makkelijk om mee te nemen. Nou ja, mijn zoon nam eens een blikje uit Amerika mee, moest-ie tachtig euro importkosten betalen! En in Japan en China verkopen ze ovalen blikjes, maar ook eigen merk-blikjes kan ik niet laten staan. Ik maak |ze aan de achterkant open, zodat de voorkant intact blijft.

Sardineblikjes zijn hip; de visjes worden nu zelfs in chique restaurants uit blik geserveerd. Mijn vrouw heeft wel beperkingen gesteld; ik mag bijvoorbeeld geen tonijnblikjes verzamelen. Inmiddels hangt de hele hal vol. De originele vitrines lenen zich er perfect voor.’

‘TONIJN KOMT ER NIET IN, ALDUS MIJN VROUW’

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 13

18-10-19 10:48

14

krant KRANT

OPENING

verzamelwoede

‘SOMS SCHAAM IK ME HIER WEL VOOR‘

‘Door mijn werk als cameraman ben ik heel visueel ingesteld, dus het design van kotszakjes trekt me ontzettend aan. De oneliners erop zijn fantastisch; op die van Delta staat ‘Get well soon’.

Waarom zou je dat erop zetten? De meeste mensen gebruiken ze gelukkig om hun kauwgom in te doen. In 2016 was ik voor een reisprogramma elke week in een ander land, toen is de verzameling begonnen. Vrienden nemen inmiddels ook elke vlucht een zakje mee, ik heb er nu zo’n veertig. Het doel is honderd, dan wil ik er een collagekunstwerk van maken. Soms schaam ik me wel voor mijn verzameling. Veel vliegen is nou niet per se iets om over op te scheppen. Maar voor nu zijn het mooie herinneringen; wie weet inspireer ik er anderen mee.’

onderzocht in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat of ‘ontspullen’ een meetbare trend is. Zijn conclusie was dat het niet eenvoudig is om er een vinger op te leggen, omdat mogelijk een klein percentage fanatiek ontspult terwijl de meute onverminderd consumeert. Uit een analyse van de data van Marktplaats blijkt dat huishoudens wel steeds meer goederen online aanbieden, of mooier gezegd: spullen een tweede leven gunnen. Een ander gegeven is dat de productiewaarde van kringloopwinkels is verdubbeld dit decennium, wat volgens Baldé overigens vooral aantoont dat huishoudens zich vaker van spullen ontdoen voordat de levensduur is verstreken.

EEN LIEF SOORT VERZAMELEN We hebben hem allemaal in huis: die doos met kabels waar je al acht jaar niet naar gekeken hebt, maar die wellicht nog een keer van pas kan komen. Of de stapels tijdschriften die je heus nog

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 14

gaat lezen (nee), de treinkaartjes die je bewaart zodat je later kunt zien waar je ook alweer bent geweest of sneeuwbollen van elke plek ter wereld waar je een reis naartoe hebt gemaakt. Het is een lief soort verzamelen, maar voor je het weet kun je niet meer fatsoenlijk door je huis bewegen. Waarom is het voor veel mensen zo moeilijk om te ontspullen en wanneer wordt het een probleem? Jory Schoondermark is GZ-psycholoog bij het Centrum voor Psychotherapie in Ermelo, een specialistisch centrum waar onder meer mensen met angst- en dwangstoornissen behandeld worden. Schoondermark heeft veel te maken met mensen die gebukt gaan onder hun verzameldwang.

‘De stoornis is niet per se een nieuw fenomeen, maar hij is de laatste jaren meer in de belangstelling komen te staan. Het is een verborgen probleem, omdat mensen zich schamen voor wat er aan de hand is.

Er wordt gelukkig meer over gesproken in de media, daardoor wordt de weg naar

HANS BODDEKE

JONAS SACKS (33, CAMERAMAN) STREEFT NAAR EEN COLLECTIE VAN 100 KOTSZAKJES

18-10-19 10:49

15 hulpverlening beter gevonden. Veel mensen hebben er last van en er is iets aan te doen.’

NOOIT VOL GENOEG Het kan zijn dat mensen dwangmatig op jacht zijn naar koopjes, waardoor ze te veel in huis halen. Aan de andere kant zijn er mensen die het lastig vinden om afstand te doen van spullen, omdat ze er emotionele herinneringen aan hebben. Weer anderen bewaren dingen omdat ze denken dat het in de toekomst van waarde kan zijn. Het gevolg is dat huizen overvol raken en mensen het overzicht op hun spullen verliezen. Schoondermark komt als psycholoog in beeld wanneer die mensen daar zelf iets aan willen veranderen. ‘Je kunt er echt geïsoleerd door raken. Dat je vrienden niet meer thuis durft uit te nodigen of dat het je letterlijk in de weg staat om fijn te leven in je huis. Patiën-

ten komen vaak met concrete doelen bij me. Dan willen ze mensen thuis kunnen ontvangen en dus de woon- en eetkamer opruimen. De ander wil weer kunnen koken of lekker kunnen slapen. Het succes van de psychologische behandeling zit ’m niet per se in de hoeveelheid spullen die iemand weggooit, maar in hoe diegene denkt over die spullen.

Welke betekenis iemand eraan toekent.

Zolang iemand denkt zonder die kapotte televisie niet te bestaan, wordt het lastig om op te ruimen.’

Met verzamelen an sich is niks mis, erkent Schoondermark. ‘Daar kun je plezier aan beleven, bijvoorbeeld door de voldoening wanneer je een bepaalde collectie compleet hebt. Het wordt een probleem wanneer de spullen het huis overnemen. Wat ik geregeld in de praktijk zie, is dat het vaak begint als mensen een tragische gebeurtenis meemaken of een dierbare verliezen.’

ALLEMAAL COACHES Mocht je jezelf niet herkennen in de manische verzameldwang, maar wél wat willen met die troep in huis, dan is er een nieuwe beroepsgroep beschikbaar om je te helpen: de opruimcoach.

Uit cijfers van de Kamer van Koophandel blijkt dat er in 2014 slechts 17 opruimcoaches waren. Vijf jaar later zijn dat er 74, een stijging van bijna 4,5 keer

>

ANNELIES VERHELST (31, FOTOGRAAF) VERZAMELT DE KLEUR GEEL ‘Ik geloof dat een lievelingskleur voor vijftig procent iets over iemand zegt.

Geel maakt me blij, het herinnert me eraan dat alles altijd wel goedkomt. Het is een sterke kleur vol emotie; ook tijdens mijn sombere dagen maakt het me vrolijk.

Tijdens een vakantie in Zwitserland, zo’n twee jaar geleden, merkte ik dat ik veel gele dingen fotografeerde. Ik besloot er een fotoproject van te maken. Het bleek het begin van mijn obsessie, want sindsdien zijn al mijn foto’s op Instagram geel.

Mensen begonnen me ook foto’s van gele dingen toe te sturen. En uiteindelijk werd ik zelf geel, tegen wil en dank: mijn kleding, mijn huis… Deze ooit groene vloer had zeven lagen verf nodig, al dekt-ie nog steeds niet helemaal.

Het gele badpak is mijn favoriet. In de zomer drijf ik op een knalgele opblaasbare ananas en zelfs mijn haar verf ik geregeld geel. Geel voelt als mijn eigendom. Het kan niet, maar het kan toch.’

HANS BODDEKE

‘ZELFS MIJN HAAR VERF IK GEREGELD GEEL’

De naam Marie Kondo is de GZpsycholoog niet onbekend. ‘Absoluut een goede ontwikkeling. Als mensen merken dat hun kast rommelig wordt of een hoekje in huis hebben waar ze iets anders mee willen, dan kunnen ze aan de slag met Kondo’s zelfhulpboek of haar Netflix-serie. Maar bij de mensen die bij mij komen, is de situatie zo uit de hand gelopen dat ze het niet meer zelf kunnen oplossen. Die hebben niks aan een zelfhulpboek.’

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 15

18-10-19 10:49

16

krant KRANT

OPENING

verzamelwoede

‘ACH, EEN ANDER GEEFT HET UIT AAN KLEDING’

LOLLE STORK (32, OPTICIËN) VERZAMELT WARHAMMERFIGUREN ‘Samen met vrienden zocht ik een hobby. We waren klaar met gamen en zochten meer voldoening. Ik kende Warhammer van jaren geleden, het spel bestaat al sinds 1983. Je koopt losse sets, zet die zelf in elkaar en beschildert ze van top tot teen. Met je army kun je dan het spel spelen. Het is wel een prijzige hobby, ik noem het ook wel plastic crack. Ik ben bang dat op deze tafel wel zo’n 2500 euro staat. Deze week nog heb ik een gigantisch monster binnengekregen. Die kostte 175 euro, maar stond al zo lang op mijn wishlist. Ach, de een geeft het uit aan kleding, ik vind het leuk om een hobby te hebben die ik kan delen met vrienden. Zelfs mijn vriendin speelt mee. Een potje duurt al gauw acht uur, daarna zijn we doodmoe. Ik hoop elk weekend weer dat het regent, zodat ik kan spelen.‘

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 16

zo veel. Er zijn talloze redenen voor te verzinnen. Gezinnen zijn kleiner, mensen wonen vaker alleen, buren helpen elkaar minder. Maar de voornaamste reden is dat professionele hulp inschakelen in het algemeen helemaal van deze tijd is. Kijk alleen al naar de toename in het totale aantal coaches in Nederland: in vijf jaar tijd van 38.000 naar 63.000. We leven in een individuele maatschappij en vragen om hulp wordt sneller gezien als iets sterks.

Iedereen kent wel iemand die een probleem heeft met rommel, of het nou heimelijk is of niet. Volgens Schoonder-

mark kun je prima in gesprek met diegene. ‘Het is heel mooi als je er niet over oordeelt, maar dat je het erover kunt hebben met elkaar. De overtuiging van het hebben van spullen, is voor iedereen herkenbaar. We kopen allemaal weleens iets in de uitverkoop waarvan je eenmaal thuis denkt: wat moet ik hiermee? Of de mensen die eindeloos hun te kleine broeken bewaren met het idee daar ooit weer in te passen. Dat is herkenbaar en er is niks mis mee, alleen blijven sommigen er echt in vastzitten.

Daar zou je het op een fijne manier over moeten kunnen hebben.’

>

18-10-19 10:49

krant KRANT

17

aanbieding

CADEAU BIJ ABONNEMENT Driemaanden-abonnement op video on demand-platform CineMember

t.w.v

€29,97

Heb je net die ene prijswinnende thriller met al die geweldige recensies gemist? Of wil je gewoon een avond thuis op de bank hangen met een goeie komedie? Met CineMember stream je voor een vast bedrag per maand onbeperkt meer dan 650 internationale én Nederlandse kwaliteitsfilms. Denk aan Oscarwinnaars als Una Mujer Fantástica of La Grande Bellezza, het sprookjesachtige Tulipani, de Amerikaanse film Still Alice met een prachtrol voor Julianne Moore óf de ijzersterke thriller Den Skyldige.

Wekelijks worden er nieuwe titels toegevoegd en kijken doe je overal; op je smartphone, tablet, computer óf door te streamen naar je TV-scherm.

Huur je liever de nieuwste films per stuk, ook dat kan met CineMember.

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (TER WAARDE VAN 31,99) EN ONTVANG EEN DRIEMAANDEN-ABONNEMENT OP CINEMEMBER Deze actie loopt t/m 25 november

mail & win!

ONTDEK OUD AMSTERDAM

>

10 x roman Schutterszilver t.w.v € 21,50 In Schutterszilver loop je door de smalle straatjes van 17e eeuws Amsterdam. De stad groeit uit zijn voegen, aan de kades ligt het vol met schepen, pakhuizen puilen uit van de handelswaar. Dan wordt er op de Herengracht een lichaam gevonden.

Avonturier Evan Sharpe gaat op onderzoek uit bij de schutterijen, maar wordt tijdens zijn zoektocht van alle kanten tegengewerkt. Een spannende combinatie van feitelijke historie en een fictieve heldenstrijd in Amsterdam.

Deze actie loopt t/m 25 november

02 UK COVERVERHAAL NOV 2019_SV.indd 17

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/ACTIES

‘WHAT A GENDERFUL WORLD’ IN HET TROPENMUSEUM, 5x2 tickets t.w.v. € 32 Het Tropenmuseum duikt in de wereld van gender en onderzoekt hoe dit wereldwijd wordt beleefd, geuit en gekaderd. Op Fiji dragen politiemannen een rok. De Turkse taal maakt geen onderscheid tussen hij en zij. Naast mannelijk en vrouwelijk kent Mexico nog een derde gender: muxe. Dit en meer laat de festival-achtige tentoonstelling zien aan de hand van collectie, fotokunst, mode en persoonlijke verhalen. Welkom in What a Genderful World! Te zien t/m 23 augustus 2020.

Meer info: tropenmuseum.nl Deze actie loopt t/m 25 november

18-10-19 10:49

RembrandtVelĂĄzquez Nederlandse & Spaanse meesters Rijksmuseum 11 okt 2019 - 19 jan 2020

Het Rijksmuseum presenteert ruim 60 schilderijen van dĂŠ grote meesters uit de 17de eeuw uit Nederland en Spanje.

De meesterwerken worden in paren getoond, wat leidt tot verrassende dialogen over werkelijkheid en eeuwigheid, religie en schoonheid.

Reserveer online.

iamsterdam.nl/rembrandtjaar

advertentie heel staand-2.indd 1 03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 18

09-10-19 16:27 18-10-19 12:55

19 16:27

krant KRANT

november 2019 20 23 24 26 28 31 32

19

MUSEUMNACHT SAMSON IN DE STAD THEATER: SEKS(E)(N) IDFA-VROUWEN EXPO: DIAMANTSTAD LA VOIX HUMAINE INTERVIEW MET AUKJE DEKKER VAN SEXYLAND

LIU BOLIN: BEWOGEN BEELD Liu Bolin, bekend als de ‘kameleonkunstenaar’, verschijnselt op al zijn foto’s. Alleen de geduldige kijker ontdekt waar hij verstopt is. Een winkelmuur met tonnetjes noedelsoep? Liu zit ertussen. Een reusachtig portret van de Grote Roerganger?

Bij nader inzien prijkt er een gezichtje naast Mao’s bovenlip. Voor elke foto wordt een speciale outfit ontworpen.

Zijn werk is aantrekkelijk en immens populair, maar en passant levert Bolin kritiek op de consumptiemaatschappij. En op het gebrek aan vrijheid in zijn geboorteland China. Hij eist het recht op om juist níet onzichtbaar te zijn.

PARKLICHT Nog voordat op 28 november het Amsterdam Light Festival begint, wandel je in het noordelijke deel van het Oosterpark al langs vijftien lichtinstallaties, -objecten en -projecties van Parklicht.

Opgesteld in het groen, in het water en in of op gebouwen – soms goed verstopt, dus hou ’m in de gaten, die plattegrond.

t/m 5 januari KAF Almere

13 t/m 17 november Oosterpark

Hoe is het om arm en dik te zijn in een wereld waarin slank en succesvol de norm is? Over die vraag buigen de theatermakers van Parels voor de Zwijnen zich met de voorstelling Vetarm, die in november op een geheime locatie in Noord wordt gespeeld. Over (geen) calorieën tellen en de weegschaal als moderne schandpaal, maar vooral over: hoe verhouden wij ons anno 2019 tot ons lichaam?

Vooraf verzamelen voor Sexyland.

Verschillende data in november parelsvoordezwijnen.com

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 19

COURTESY OF LIU BOLIN AND LIU BOLIN ART STUDIO

VETARM

18-10-19 12:55

20

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

museumnacht

Nachtbrakerij Op 2 november transformeert de stad voor de twintigste keer in Museumnacht, met dit jaar als thema ‘na de eerste keer is alles anders’. Vijf niet-te-missen parels uit het nachtprogramma.

REINOUT BOS

MAXIME NOIR

MAXIME NOIR

tekst Anne Dirks

BEVALLEN EN BONDEREN Het Nemo doet terugdenken aan schooluitjes en reuzenbellenblaas, maar niet tijdens Museumnacht.

In het wetenschapsmuseum geeft seksuoloog Ellen Laan een lezing over de orgasmekloof en leert bondageartiest Bob je de fijne knopen van het vak. Verderop in het museum staat een bevallingssimulator om te ervaren hoe het is om weeën te hebben.

Nemo, 20.00-23.00 uur (lezing begint om 20.30 en 22.30 uur)

museum Museumnacht 2 november museumnacht.amsterdam

IJSBEREN Loop binnen bij het huis waar de Harry Mulisch werkte, rookte en geografische patronen in het tapijt ijsbeerde. Vanaf deze locatie vaart ook de jonge schrijversboot uit – een echte Museumnachtklassieker –

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 20

waar nieuw talent en gevestigde namen voorlezen uit eigen werk.

Harry Mulisch Huis, 20.00-00.00 uur (laatste boot vertrekt om 23.30 uur)

DE LAATSTE AAI Bij Museum Tot Zover beland je in de wereld van askettingen en glitterurnen. Van dode dieren, welteverstaan. In deze tentoonstelling geven kunstenaars, fotografen en ontwerpers hun kijk op dit onderwerp. Kun je net zo hard rouwen om een poes als om een kip?

Museum Tot Zover 19.00-02.00 uur

EYE DO! Het Eye staat helemaal in het teken van de Russische filmkunstenaar Andrej Tarkovski. Vertellerscollectief

Mezrab komt met vlammende verhalen, een aroma-jockey draait live geuren bij fragmenten uit Tarkovski’s films, je kunt voor één nacht trouwen, of proberen het droog te houden bij een compilatie van zijn korte films.

Eye, 20.00-2.00 uur

KEEP IT REAL Matisse, Malevitsj, Picasso, Klimt, Miró, Chagall, Warhol en Rembrandt: allemaal onder hetzelfde golfplaten dak. Meestervervalser Geert Jan Jansen brengt met zijn overzichtstentoonstelling in Sexyland een ode aan de schilderkunst.

Bekijk zijn authentieke nepperds terwijl je muziek hoort van echte coverbands.

Sexyland, 19.00-02.00 uur

18-10-19 12:55

21

mis deze niet

Hoe is Museumnacht ontstaan? ‘Tijdens een lunch met vier mensen uit de museumwereld vertelde Daniël Bouw (de latere directeur van het Joods Historisch Museum, red.) dat hij in Duitsland ‘Die Lange Nacht der Museen’ had meegemaakt.

Aan het einde van die middag lag er een plan voor een Amsterdamse Museumnacht. Vier HvA-studenten bleken met hetzelfde idee bezig te zijn. Toen zijn we met zijn achten bij elkaar gaan zitten.’

Welke eerste keren maakte je er mee? ‘De eerste! Dat gevoel bij die opening, hoe je jongeren met elkaar hoorde praten over Museum Vrolik en Ons’ Lieve Heer op Solder, de rondvaartboten en het enthousiasme van bezoekers die normaal niet zo snel een museum binnenstappen. Het eindfeestje was ook memorabel, iedereen was totaal euforisch.’

VOOR HET EERST

Annemarijn van der Kolk (20) deelt als jonge ‘blikopener’ haar kijk op kunst bij het Stedelijk Museum en studeert cultureel erfgoed aan de Reinwardt Academie.

Wat is jouw rol bij deze Museumnacht? ‘Ik ben bezoeker, voor het eerst!

De afgelopen twee jaar heb ik meegeholpen met de organisatie van Museumnacht in het Stedelijk.’

Wat maakt het zo bijzonder? ‘Je mag ineens drinken in een museum, dingen aanraken, er draait een band onder de grote meesters. Dingen die niet in een museum horen, mogen wel tijdens Museumnacht, dat vind ik heel erg tof.’

Welke eerste keren heb je er meegemaakt? ‘Museumnacht is zelf een belangrijke eerste keer. Ik ging er ooit als kind naartoe en werd erdoor gegrepen. Museumnacht heeft ervoor gezorgd dat ik geen medicijnen ging studeren, maar cultureel erfgoed.’

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 21

MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ, 13 EN 15 NOVEMBER

JUNGLE BY NIGHT Zie je een groep jonge muzikanten op het podium die net zo makkelijk afrobeats als jazz, latin en funk spelen, dan weet je dat de Amsterdamse band Jungle By Night de avond weer op z’n kop zet. De negen vrienden waren nog niet doorgebroken of ze stonden in het voorprogramma van The Roots ft.

John Legend en tourden de wereld over. Inmiddels zijn ze tien jaar verder; de twintigers werden dertiger (‘jong’ hoeft drummer Sonny Groeneveld dan ook niet meer genoemd te worden, zei hij in de Volkskrant). Ze maakten 5 albums, traden ruim 500 keer op in 25 landen en de muziek werd nóg dansbaarder. Dat belooft wat voor hun jubileumconcert.

SANJA MARUSIC

Caroline Bunnig (59) is kunsthistoricus en een van de oprichters van de Amsterdamse Museumnacht.

PARADISO, 28 NOVEMBER

FESTIVAL NICOLE BEUTLER COLLECTION Regisseur en choreograaf Nicole Beutler timmert al tien jaar aan de weg en dat wordt gevierd met Nicole Beutler Collection, een minifestival met ‘haar beste werk. Zoals The exact position of things, over het verlies van houvast dat alzheimer met zich meebrengt. Ook zijn bewezen Beutler-klassiekers zoals 1: Songs en 3: The garden te zien. Nicole Beutler maakt genre-overschrijdende voorstellingen waarin dans, muziek, theater en beeldende kunst samensmelten. Of, zoals Trouw schreef in 2013: ‘Alle ingrediënten die de choreografe tot haar beschikking heeft, vervlecht ze tot een intelligent bouwwerk van zintuiglijke ervaring.’

ANJA BEUTLER

VAN HET EERSTE UUR

Liefde! Jaloezie! Moord! Orkater en Amsterdam Sinfonietta bundelen hun krachten voor een meeslepende muziektheatervoorstelling. Anniek Pheifer en Stefan Rokebrand spelen de echtgenoten uit Tolstojs novelle Kreutzersonate. De man denkt dat zijn vrouw een affaire heeft met een violist en steekt haar in blinde woede dood. Maar was er wel echt sprake van overspel? Deze literaire crime passionele inspireerde componist Leoš Janá ek tot het schrijven van zijn eerste strijkkwartet. Dat wordt live ten gehore gebracht, net als de Kreutzersonate zelf, die Beethoven opdroeg aan zijn vriend Rudolphe Kreutzer.

NICHON GLERUM

KREUTZER VS. KREUTZER

ITA EN THEATER FRASCATI, 15-18 NOVEMBER

18-10-19 12:55

22

krant KRANT

podium

KUNST & VERMAAK

De leukste taalles van de stad Onze taal is niet de makkelijkste om te leren. Voor wie het toch op een gezellige (ook al zo typisch Nederlands) manier wil proberen, organiseert Paradiso Zing Nederlands met me. tekst Tonya Sudiono

die moeilijke Nederlandse klanken uit je strot te krijgen. Onder de bezielende begeleiding van pianist Vera Marijt en voorzanger Suzanne Mateysen lukt dat wel: dat uur waarin liedjes van bekende artiesten voorbijkomen, is zo voorbij.

Het thema van de komende editie is ‘hart’. Denk: het houten hart van de Poema’s (‘Dit is mijn hart, mijn houten hart’), het banger hart van Rob de Nijs (‘Er is geen banger hart dan dat van mij’) en last but not least het grote hart van De Dijk (‘Ik heb een groot hart, dit hart is zo groot, het wordt nog mijn dood’). De zaal opent zondagmiddag 10 november om half drie en dan heb je een halfuur om de kelen te smeren: vanaf drie uur wordt er gezongen.

TIM HILLIGE

Zing Nederlands met me 10 november Ru Paré Openbare School

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 22

De tweede ronde Geef Hannah Gadsby een podium en het wordt heel snel duidelijk: voor een luchtig avondje lachen zit je bij haar verkeerd. tekst Mike Peek

D

e vorige show van Hannah Gadsby, Nanette, schudde de comedywereld flink door elkaar. De Australische begon nog luchtig, met grapjes over hoe ze als lesbisch meisje opgroeide in een behoudend milieu, maar gaandeweg kantelde de voorstelling steeds verder van humor naar woede.

Woede over vrouwenhaat, de heteroseksuele norm waaraan ze nooit zal voldoen én haar eigen vak. Wie als comedian afwijkt van het gemiddelde, wordt geacht dáár grappen uit te halen. Exploiteren, dat gebrek! Afwijken? Gebrek?

Gadsby liet zien wat er mis kan zijn met zelfspot. Het bedekt soms ongewenste sociale structuren en dan is zelfspot geen bescheidenheid, maar een ‘verplichte’ vernedering.

Hoe ga je verder na zo’n voorstelling, die Gadsby naast nieuwe fans ook veel hatemail opleverde? Nou, gewoon: door de

ingeslagen weg voort te zetten. Douglas is niet alleen de naam van haar hond, maar ook die van een holte in de buik van een vrouw. Die werd ‘ontdekt’ door de Schotse anatoom James Douglas, waarna hij er niet voor terugdeinsde om zijn vinding naar zichzelf te vernoemen.

Gadsby gebruikt dat eigenaardige feitje om te laten zien dat mannen nog altijd een groot deel van het publieke debat bepalen. De kritiek die ze na Nanette kreeg, kwam bijna altijd van kerels die meenden dat dit geen stand-upcomedy was, maar een lezing. In Douglas dient ze deze figuren op geheel eigen wijze van repliek. Toch hebben die mannen misschien een punt. Hannah Gadsby mag te boek staan als stand-upper, in Nederland hebben we daar een veel beter woord voor: cabaretier.

Douglas 13 november Carré

LAILA COHEN

S

amen zingen is bevorderlijk voor meer ontmoeting tussen mensen, bevestigt wetenschappelijk onderzoek. Of zoals hoogleraar neuropsychologie Eric Scherder het omschrijft in Het Parool: ‘Goed voor de mens is samen zingen. Daar komt oxytocine bij vrij, en dat zorgt ervoor dat je denkt: o, wat hou ik van deze mensen.’

Logisch dus dat Zing Nederlands met me al vanaf het begin in 2016 populair is. Deelnemers variëren van expats tot taalstudenten en van statushouders tot Nederlandssprekenden die het gewoon leuk vinden om samen te zingen. Je meldt je van tevoren (gratis!) aan, maar het is wel de bedoeling dat elke Nederlandstalige minstens één anderstalige meeneemt. Na enige schroom en voorzichtig playbacken is het daarna zaak om

18-10-19 12:55

COLUMN

Anne-Marieke

23

Samson Je kunt een Fransman hard laten lachen als je zegt dat je vrijwillig naar dit stuk Frankrijk gaat

IN DE STAD

AFLEVERING 3:

HOE ANNE-MARIEKE DE DRUKKE STAD DE RUG TOEKEERT

LAILA COHEN

E

en paar keer per jaar trek ik me los van de stad om aan mijn nieuwe boek te werken. In een kunstenaarskolonie in Noord-Frankrijk, in Picardië. Al rij ik er altijd heen met de angst dat ik me er vreselijk ga vervelen. Dat ik ga wegkwijnen van eenzaamheid. Dat ik binnen een paar dagen met de staart tussen de benen vertrokken ben om in bed te kruipen bij mijn lief en nooit meer zoiets geks te doen als naar het platteland te gaan.` Je kunt een Fransman hard laten lachen als je zegt dat je vrijwillig naar dit stuk Frankrijk gaat. Er is niets te doen, er is afzichtelijke natuur, armoede, werkloosheid. Al zie ik herfstige Van Goghlandschappen met geeltinten en paars. En vind ik overwoekerde bospaden waar in geen jaren iemand gelopen heeft. Ik kom een everzwijn tegen, en ik vind een verlaten boomgaard vol kweeperen en walnoten, waarvan ik een taartje maak en waarmee ik een gelukzalige blik tover op de gezichten van mijn medebewoners. En de rest van de dag werk ik heerlijk aan mijn roman.

Juist omdat hier niets te doen is, doe ik mee met een groepje dat elke morgen mediteert voor wereldvrede. En met een paar Finse dansers die een les riverdance geven.

En vertelt een studente akoestiek mij bij de lunch over de overeenkomsten tussen toonladders en ons zonnestelsel. En pink ik een traantje weg bij Singin’ in the rain, dat iemand ’s avonds opzet. En steeds ben ik zo dankbaar dat al deze dingen op mijn pad komen terwijl ik ze uit mezelf niet had uitgekozen.

Als ik weer naar huis ga, merk ik dat ik bang ben om weer naar de stad te gaan. Ik neem me voor om meer ruimte in Anne-Marieke Samson (38) is geboren en mijn leven te laten voor toeval. Om me meer te vervelen in getogen in Amsterdam. de stad. Om me vaker te laten verrassen door wat er dan Ze schreef de romans op je pad komt. Want eigenlijk huiver ik voor de volle Klootzakjes en De val agenda die op me wacht. En ik ben bang dat ik binnen een van Jacob Duikelman. paar dagen met de staart tussen de benen weer vertrek Ze woont in de Indische naar het platteland om nooit meer zoiets geks te doen als Buurt en werkt bij het leven in een drukke stad.

Nationaal Archief.

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 23

18-10-19 12:55

24

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

theater

‘Als er geen humor is, houdt het op’ Theaterstuk seks(e)(n) zet de genderverhoudingen op scherp: een voorstelling over hokjes, maakbaarheid, seks en identiteit.

Maar er wordt ook gelachen, garandeert Lineke Rijxman. tekst Margriet Prinssen foto’s Koen Broos

Links: Natali Broods en Peter Van den Eede.

Rechts: v.l.n.r. Nalati Broods, Lineke Rijxman, Willem de Wolf en Peter Van den Eede.

theater seks(e)(n) Theater Bellevue 20 t/m 24 november

D

e opnames voor de nieuwe tv-serie De nieuwe waarheid (zie kader) zijn net achter de rug, maar theatermaker en actrice Lineke Rijxman is alweer in Antwerpen om te repeteren voor een gloednieuwe voorstelling: seks(e)(n). Het betreft een coproductie van mugmetdegoudentand en het Vlaamse Compagnie De KOE. Beide theatergezelschappen werken graag aan producties waarin ze alles zelf doen: het idee bedenken, scènes schrijven, spelen, de vormgeving uiteenzetten en elkaar regisseren.

In de verte is seks(e)(n) geïnspireerd op Goethes roman Die Wahlverwandtschaften, een amoureus experiment in het genre Temptation Island. Twee vrouwen, twee mannen, een landgoed. #METOO Rijxman: ‘Nu we een tijd aan het repeteren zijn, laten we het boek steeds meer los, al maken we nog wel deels gebruik van dezelfde ingrediënten.

In Goethes tijd was de mens nog op een vanzelfsprekende manier verbonden met de natuur. Anno 2019 is de natuur door de mens op tamelijk onheilspellende wijze aan het veranderen. Wat betekent dat voor onze generatie, voor onze verhoudingen, voor hoe we in de wereld staan?

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 24

We hebben geen idee, maar het is zeker dat er op het gebied van seksualiteit (seks) en genderproblematiek (sekse) veel aan het veranderen is. Vandaar de titel.’ Wie seksscènes op toneel verwacht, komt bedrogen uit, aldus Rijxman. ‘Maar er zal zeker veel over seks gesproken worden. Over wat er allemaal anders is voor vrouwen sinds #MeToo bijvoorbeeld, en over vrouwen en pornografie.’

POLITIEK CORRECT ‘Humor staat voorop, want als je niet kunt lachen om waar je allemaal doorheen moet gaan, dan houdt het op’, vervolgt Rijxman. ‘Het stuk gaat echt over de tijdgeest: er zal veel herkenning zijn in de voorstelling, bijvoorbeeld over de verwarring die er bestaat als het over ‘gender’ gaat. Moet een transgender personage bijvoorbeeld altijd door een transpersoon gespeeld worden? Elke groep die gemarginaliseerd wordt, kan en mag zeggen: ‘Geef ons een kans, we willen zichtbaar zijn.’ Dat roept op termijn misschien lastige vragen op voor ons vak.

Waar ligt de grens? Wat vind je terecht en wanneer slaat iets om in politieke correctheid? Een zwart personage kan niet meer gespeeld kan worden door een wit iemand met schmink op, en je vraagt je af waarom het zo idioot lang geduurd heeft voordat

18-10-19 12:55

‘ER ZAL ZEKER VEEL OVER SEKS GESPROKEN WORDEN’

mis deze niet We Are Public selecteert elke maand drie dingen die je echt niet mag missen. Met een We Are Publicabonnement voor €17 per maand krijg je gratis toegang tot deze en vele andere voorstellingen en events.

PAUL POSSE

wearepublic.nl

VERLEID(ST)ERS De verleiders goes female, en dat werd tijd. Na de succesvolle reeks met o.a. Pierre Bokma, Victor Löw en Tom de Ket is het nu de beurt aan een vrouwelijke cast. Waar het in eerdere edities ging over de bankencrisis, boekhoudfraude en privacy, wordt in De verleiders female een ander belangrijk thema van deze tijd behandeld: de machtsverhouding tussen mannen en vrouwen.

DeLaMar Theater, 5 november (vrij toegankelijk voor leden van We Are Public)

SATELLIET ALS GROEN WAPEN dat voor iedereen duidelijk was.’ Over hoe de voorstelling er verder uit komt te zien, wil ze niet te veel zeggen, maar zeker is dat er iets spectaculairs gaat gebeuren. ‘Het wordt geen pessimistische voorstelling over het naderende einde, maar wel wordt de voorstelling gedreven door het gevoel: zijn we aan het dansen op de vulkaan?’

De kracht van aardobservatie is een programma in Artis over het signaleren van luchtvervuiling en het beschermen van bossen. En van wie kun je dat beter horen dan van oud-astronaut André Kuipers en professor Pieternel Levelt, vakgroepmanager Research & Development Satelliet Waarnemingen? Zij worden bijgestaan door Wendy Mensink, een grafisch ontwerper met een passie voor de ruimte, sterren en wolken, en Lisa Broekhuizen, specialist op het gebied van bosbeheer.

Planetarium van Artis, 11 november (vrij toegankelijk voor leden van We Are Public)

LINEKE RIJXMAN (62)

is actrice en regisseur bij Mugmetdegoudentand.

Ze regisseerde succesvoorstellingen als Gidsland, Kunsthart, De Freudjes en Mug-inn.

Op televisie was ze te zien in Hertenkamp, TV 7, Rundfunk, Baantjer en Vuurzee. Ook speelt ze de hoofdrol in de nieuwe dramaserie De nieuwe waarheid, over een keiharde zakenvrouw die wordt aangesteld als hoofdredacteur van een landelijke krant die op instorten staat. Rijxman: ‘Het is een tragikomische serie over een vrouw die door roeien en ruiten gaat om haar doel te bereiken.’ De nieuwe waarheid wordt in het voorjaar van 2020 uitgezonden op NPO1.

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 25

ASTRD VERHOEF

’

25

DE NIEUWE OPERAMAKERS Een ‘pocketopera’ wordt deze versie van Tsjaikovski’s Jevgeni Onjegin genoemd: in krap anderhalf uur krijg je de klassieker voorgeschoteld. Het is het resultaat van een initiatief van de Nederlandse Reisopera, waarbij een jonge generatie de kans kreeg om te werken in de grotere zalen. Zij gingen aan de slag met dit meeslepende verhaal over een vrouw die terugblikt op haar leven en haar beslissingen overdenkt.

Carré, 23 november (vrij toegankelijk voor leden van We Are Public)

18-10-19 12:55

26

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

Portret van de vrouw De 32ste editie van IDFA laat vooral veel fascinerende vrouwenportretten zien. Van een excentrieke moordenares bijvoorbeeld, of een negentigjarige politica. Vijf tips. tekst Bregtje Schudel

THE KINGMAKER

The Kingmaker (l) en The disappearance of my mother.

The Queen of Versailles-maker Lauren Greenfield richt zich deze keer op Imelda Marcos, de voormalige Filipijnse first lady. Een kruising van Lady Macbeth en Marie-Antoinette, al beschrijft Imelda haar beruchte excessieve gedrag zelf meer als ‘bemoederen’. En Imelda is nog lang niet uitgemoederd; de ooit in ongenade geraakte Marcos-familie wurmt zich beetje bij beetje weer terug in de landspolitiek. ‘Ik wil niet alleen de moeder zijn van de Filipijnen, maar van de wereld!’, belooft de negentiger. We houden ons hart vast.

THIS FILM IS ABOUT ME Er is niets wat Renata Felicitas-Soskey niet met filmmaker Alexis Delgado Búrdalo wil bespreken. Haar dromen, haar minnaars, de theaterrollen die ze zou moeten hebben gehad. Maar één ding houdt ze liever buiten beschouwing: de reden waarom hij haar in de gevangenis moet bezoeken (de brute moord op haar buurman, die ze met twee messen, een looprek en een schroevendraaier bewerkte). Er is duidelijk iets niet helemaal in de haak met Renata, toch kun je – net als de filmmaker – niet stoppen met naar haar kijken.

THE DISAPPEARANCE OF MY MOTHER

festival IDFA 20 november t/m 1 december idfa.nl

Ook in deze documentaire raakt een man geobsedeerd door een enigmatische en complexe vrouw. In dit geval is de vrouw voormalig topmodel Benedetta Barzini, muze van Andy Warhol, Richard Avedon en Salvador Dalí – en de moeder van regisseur Beniamino Barrese.

Barzini heeft altijd een moeizame relatie gehad met de camera en met het door de modewereld gedicteerde

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 26

schoonheidsideaal. ‘Schoonheid is geen verdienste’, bromt ze wanneer ze door Milaan wordt onderscheiden vanwege haar bijdrage aan de stad. Het liefst zou ze gewoon helemaal verdwijnen. Toch werkt ze, schoorvoetend, mee aan deze laatste documentaire.

FOR SAMA Terwijl de rest van de wereld hun leven leeft, woekert de burgeroorlog in Syrië door. Die brute strijd werd nog niet eerder zo dichtbij gebracht als door de documentaire For Sama, een persoonlijke brief van filmmaker Waad Al-Khateab aan haar babydochter Sama. Zij werd geboren in een stad waar schuilen voor bombardementen inmiddels normaler is dan naar de supermarkt gaan, als die er überhaupt nog staat. Een schrijnend verslag van een land waar een hele stad, onder toeziend oog van de president, wordt platgebombardeerd en waar niet-sterven de grootste overwinning is.

EUPHORIA OF BEING ‘Hoe heb je dit alles kunnen doorstaan?’, wil choreograaf en filmmaker Réka Szabó van de negentigjarige Auschwitz-overlevende Éva Fahidi weten, die tijdens de Holocaust 49 familieleden, onder wie haar moeder en zusje, verloor. ‘Je moest je altijd realiseren hoe mooi het is om in leven te zijn. Het feit dat je bestaat, op zichzelf, is euforisch.’ Réka benaderde Éva om een dansvoorstelling te maken gebaseerd op haar leven, met Éva zelf en danseres Emese Cuhorka als haar jongere versie Meer weten? Check alle ins en outs van IDFA 2019 op iamsterdam.nl.

18-10-19 12:55

27

film

in première

In 1994 ging in het Verenigd Koninkrijk een verbod in op in groepen bij elkaar komen om naar repetitieve beats (oftewel: dancemuziek) te luisteren. Het resultaat: de raves gingen ondergronds. Beste vrienden Spanner en Johnno besluiten nog één keer samen helemaal uit hun dak te gaan.

THE REPORT Idealistische stafmedewerker Daniel J. Jones (Adam Driver) krijgt van zijn baas de opdracht onderzoek te doen naar de controversiële verhoormethodes van de CIA na 11 september. Niet iedereen is daar blij mee. The report laat weer zien hoe nagelbijtend spannend onderzoeksjournalistiek kan zijn.

Regie Brian Welsh Release 7 november

Regie Scott Z. Burns Release 7 november

KABOOM ANIMATION FESTIVAL KLIK! Animation Festival (Amsterdam) en Holland Animation Festival (Utrecht) slaan de handen ineen voor dit knallende, nieuwe festival. Met onder andere een bingesessie van tv-serie Undone, een speciaal Aardman Animations-programma (van Shaun the sheep) en maar liefst achttien (!) virtual reality-programma’s.

Al meer dan dertig jaar toont Ken Loach de dagelijkse worstelingen van de arbeidersklasse. En zijn films zijn, helaas, harder nodig dan ooit. Ricky (Kris Hitchen) en Abby (Debbie Honeywood) kunnen sinds de crisis maar nauwelijks het hoofd boven water houden. Dan besluit Kris een franchisedeal te sluiten met een postorderbedrijf.

BEATS

Ze noemen me Baboe Wanneer haar moeder overlijdt en haar oom haar wil uithuwelijken om zo zijn gokschulden af te lossen, vertrekt de Javaanse Alima in haar eentje naar de grote stad. Het is eind jaren dertig en Alima vindt al snel werk als baboe (kindermeisje) voor een Nederlandse familie. Met hen reist ze voor een kort bezoek mee naar Nederland. Daar ontmoet Alima Indonesische studenten die allemaal dromen van een vrij Indonesië – dan nog NederlandsIndië genoemd. Eenmaal terug in eigen land voelt en is niets meer hetzelfde. Het Japanse leger bezet Indonesië en Alima’s Nederlandse familie wordt opgepakt en afgevoerd. Wanneer de oorlog voorbij is, begint ook Alima vraagtekens te zetten bij de vanzelfsprekendheid van een Nederlands bewind. Waarom zijn zij er eigenlijk nog steeds de baas?

Met enkel archiefmateriaal en een dromerige voice-over schetst filmmaker Sandra Beerends een boeiend en invoelend portret. Niet alleen van Alima, maar ook van Indonesië – toen nog onder Nederlands gezag – dat zich op de grens van een omwenteling bevond. Van de Nederlandse kolonisatie, de Japanse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog tot de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd: Alima maakt het allemaal mee.

Regie Sandra Beerends Release 28 november

13 t/m 19 november Westergas, kaboomfestival.nl

SORRY WE MISSED YOU

Regie Ken Loach Release 14 november

MI VIDA ‘Het voelt alsof ik in een heel slechte aflevering van Ik vertrek ben beland.’ De 63-jarige kapper, moeder en oma Lou (Loes Luca) koestert een heimelijke droom: in Spanje een kapsalon beginnen.

Maar eerst maar eens een cursus Spaans, in Cádiz. Van de maker van A’dam - E.V.A.

THE FAREWELL De oma van Billie (Awkwafina) heeft terminale kanker.

De hele familie weet het, behalve oma zelf – het zou haar humeur maar verpesten.

Om haar allemaal nog een keer te kunnen zien, reist de hele familie af naar China voor een speciaal hiervoor geënsceneerde bruiloft. Hartverwarmend familiedrama.

Regie Norbert ter Hall Release 21 november

Regie Lulu Wang Release 21 november

KNIVES OUT Na megablockbuster Star wars: the last Jedi verrast Rian Johnson met dit luchtige moordmysterie. De beroemde misdaadschrijver Harlan Thrombey wordt vlak na zijn 85ste verjaardag dood gevonden en rechercheur Benoit Blanc (Daniel Craig) vermoedt een misdrijf. Maar wie van zijn familie is verantwoordelijk?

PARASITE In een onverschillige wereld pak je wat je pakken kan. Dat geldt in elk geval voor de Kims, een zwendelaarsgezin dat woont in een kelderappartement. Wanneer zoon Ki-woo de kans krijgt om als privéleraar aan de slag te gaan bij een steenrijke familie, aarzelt hij geen moment.

Beetje bij beetje smokkelt hij ook de rest van de familie het huis binnen.

Regie Rian Johnson Release 28 november

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 27

Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.

Regie Joon-ho Bong Release 28 november

18-10-19 12:55

krant KRANT

28

KUNST & VERMAAK

expo

Het schitterende middelpunt Ooit gold Amsterdam als hét centrum van de diamantindustrie. Amsterdam Diamantstad in het Joods Historisch Museum zoomt in op de hoogtepunten én diepe dalen.

JOHAN DE HAAS

C.SPRINGER/STADSARCHIEF AMSTEDAM

tekst Joke van der Weij

V.l.n.r. Amsterdamse diamantbewerkers in 1939, tekening uit 1852 met op rechts de diamantslijperij Coster, tekening van een diamantklovers- en snijdersatelier (ca. 1901-1903).

D

e Koh-i-Noor ligt er niet, en de Cullinan ook niet – alleen als replica. Maar deze wereldberoemde diamanten, nu onderdeel van de Britse kroonjuwelen, zijn weldegelijk in Amsterdam gesplitst en geslepen, de een door de firma Coster, de ander door Asscher.

En er zullen zeker diamanten zijn in de tentoonstelling Juwelen! in de Hermitage die in ongeslepen toestand al hier geweest zijn. Nog steeds zijn Coster en Asscher bekende namen in Amsterdam. En dat is niet het enige wat van de ooit zo bloeiende hoofdstedelijke diamantindustrie is overgebleven; ook veel beeldbepalende gebouwen hebben we te danken aan deze voornamelijk Joodse tak van nijverheid. Denk alleen al aan de diamantslijperij aan de Tolstraat, de Diamantbeurs aan het Weesperplein (nu: Capital C) en natuurlijk De Burcht in de Henri Polaklaan, het meesterwerk van architect Berlage.

BURCHT VAN BERLAGE

expo Amsterdam Diamantstad t/m 1 maart Joods Historisch Museum jck.nl

De Burcht van Berlage is het vertrekpunt van de tentoonstelling, want dit strenge gebouw was het thuis van de ANDB, de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond die 125 jaar geleden als eerste Nederlandse vakbond werd opgericht. De bond strijdt voor een achturige werkdag en ongehoorde luxe als doorbetaalde vakantie, maar streeft daarnaast ook naar intellectuele verheffing.

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 28

Er is dan ook een uitstekende bibliotheek in het nieuwe verenigingsgebouw. De vakbond heeft door zijn omvang flink wat in de melk te brokkelen, de diamantindustrie is de derde grootste industrie van Amsterdam.

Zeventig procent daarvan is Joods, dat is van oudsher zo gegroeid met de komst van Portugees-Joodse immigranten in de zestiende eeuw. De ruwe diamant komt dan nog uit Borneo en India, maar de situatie verandert ingrijpend als er rond 1870 diamantmijnen ontdekt worden in Zuid-Afrika. In Amsterdam stijgen de aantallen slijpers, snijders en klovers. Iedereen zit ‘in de diamant’.

Een gedeelte van de werkers weet zich op te werken tot diamanthandelaar of fabriekseigenaar.

JAPANSE PRINSEN De expertise is er! In deze tijd telt Amsterdam wel tachtig diamantfabrieken, allemaal voorzien van veel grote ramen, op de noordzijde vanwege de lichtval. De Nieuwe Achtergracht is Diamantgracht, zo veel slijperijen zijn er.

Op de tentoonstelling staan heel aardige maquettes die een beeld geven van de bezigheden in zo’n fabriekszaaltje.

Het ziet er niet ongezellig uit, maar er zijn ook minder prettige neveneffecten. Veel diamantwerkers ontwikkelen TBC door het giftige fijnstof dat vrijkomt bij hun arbeid. Gelukkig worden hun gezinnen tijdens de kuur

18-10-19 12:56

29

JOHN FERNHOUT

HUMBERTO TAN

Hollandse Meesters Her-Zien

mis deze niet

Berenice Abbott

Modern Perspectives

HOLLANDSE MEESTERS HER-ZIEN Ruud Gullit, Typhoon, Sylvana Simons en Jörgen Raymann zijn een paar van de Nederlanders van kleur die in de kleren zijn gekropen van Hollandse meesters uit onze zeventiende eeuw.

Alle portretten, te zien te midden van de andere zeventiende-eeuwers, zijn gebaseerd op historische gekleurde personen van wie bekend is dat ze hier ook echt in die tijd leefden. Vanaf hun grote portretfoto’s kijken de herziende Jacob Rühle en Elieser ons zelfverzekerd aan. En terecht, want Amsterdam was in genoemde voorspoedige eeuw lang niet zo blank als werd aangenomen, en wit en kleur leven in onze stad al eeuwenlang samen.

Amsterdam Museum, t/m 2 februari

KONINKLIJKE VERZAMELINGEN, DEN HAAG

BERENICE ABBOTT

in het sanatorium ondersteund door de ANDB. Maar Amsterdam schittert en flonkert. Op een prachtig filmpje uit 1921 zien we het bezoek dat een gezelschap van Japanse prinsen aflegt bij de firma Asscher, die voor de gelegenheid de Japanse vlag heeft gehesen.

Huis Marseille, t/m 1 december

MODERN PERSPECTIVES

VERNEDERING Minder vrolijk stemt een foto van twintig jaar later, april 1942. De Duitse bezettingsmacht heeft alle diamantaire handelswaar ingevorderd. Op de foto is te zien dat de handelaren letterlijk hun zakken moeten omkeren, de vernedering is voelbaar. Na de oorlog keren maar een paar van de 2100 Joodse diamantwerkers en 300 diamanthandelaren naar Mokum terug. De interesse voor het vak wordt minder. Was een baan in het diamantvak voor veel Joodse arbeidersjongens vroeger een ‘ticket out of poverty’, nu is het gewoon een beroepskeuze die je kunt maken. Voor diamanten ga je tegenwoordig naar Antwerpen, Tel Aviv of zelfs Bombay. Maar de reputatie van Amsterdam als diamantstad leeft voort, zeker bij toeristen, door te adverteren met ‘Experience the fascinating world of diamonds at Royal Coster Diamonds, since 1840’. En bij Gassans Diamantslijperij aan de Uilenburgerstraat kun je een rondleiding krijgen, gratis. Al zal het moeilijk zijn om daarna zonder kleine schittering aan de hand of hals het pand te verlaten.

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 29

Een overzichtstentoonstelling van Berenice Abbott (1898-1991) is meteen een eeuw cultuur. Deze sleutelfiguur van de twintigste-eeuwse fotografie was overal op het juiste moment; in Greenwich Village in de roaring twenties, in Parijs als assistente van fotograaf Man Ray waar ze Peggy Guggenheim leert kennen.

En dan weer precies op tijd terug naar New York in de tijd dat deze stad wordt wat hij nu is. Abbott fotografeerde haar geliefde NY als een levend wezen met een eigenzinnig karakter. En daarna was ze nog wendbaar genoeg om natuurkundige wetten vast te leggen. Berenice Abbott was modern in elk onderdeel van haar eeuw.

Collectebus voor TBC (1920-1930).

Cinema is nieuw en spannend in de tijd tussen de wereldoorlogen.

In Amsterdam verrijzen moderne Cineactheaters waar het publiek doorlopend filmjournaals, documentaires en tekenfilms kan bekijken.

Daarnaast richt een groep avant-gardisten in 1927 de Filmliga op die filmvertoningen gaat organiseren in de Uitkijk aan de Prinsengracht. Mede door de vele (artistieke) emigranten die in Amsterdam neerstrijken, is het een periode van grote creativiteit, zeker op het gebied van film en fotografie. Het Stadsarchief roept deze tijd weer op met originele foto’s van 35 fotografen en – heel leuk – een selectie filmfragmenten. Daarnaast kun je natuurlijk ook weer eens naar de Uitkijk gaan, de sfeer is er nog steeds erg ‘interbellum’.

Stadsarchief, t/m 16 februari

18-10-19 12:56

30

krant KRANT

expo

Kunst kopen doe je zo

Of je nu een doorgewinterd verzamelaar bent of iets gezelligs zoekt voor boven de bank: november is dé maand om kunst te scoren. Waar moet je zijn?

Doe de test.

tekst Alice Boothby

Start

ja ja

Is dit het begin van een serieuze verzameling?

nee

Een sieraad dan?

SIERAAD ART FAIR Ordinaire glimmers zal je op de Sieraad Art Fair niet zo snel vinden, wél draagbare kunst. Gemaakt van goud, zilver, edelstenen, maar ook van textiel, papier, porselein en rubber. Die variëteit zie je ook terug in de prijzen: vanaf 80 euro koop je al een sieraad, maar de juwelen willen nog weleens tot dik in de tienduizenden euro’s lopen. Tijdens de SAF maak je ook kennis met de ruim 170 ontwerpers van over de hele wereld, die je onder het genot van een kop koffie of glas wijn álles over hun werk vertellen.

7 t/m 10 november, Gashouder

Zoek je iets voor in huis?

ja

nee nee

Heb je een dikke portemonnee?

31 oktober t/m 3 november, De Kromhouthal

PAN Is het de miljonairsfair of PAN Amsterdam? Voor de leek een vraag, voor kunstkenners een weet: PAN is dé toonaangevende beurs voor kunst, antiek en design. Hier weet je zeker dat je geen kat in de zak koopt, want nog voor de 33ste editie begint, controleren 80 onafhankelijke keuringsexperts alle objecten op echtheid, kwaliteit en conditie. Bij meer dan 110 galeristen, antiquairs en kunsthandelaars vind je objecten uit 3000 voor Christus, Rembrandt-etsen, de pop-artwerken van Roy Lichtenstein en meubels van Gerrit Rietveld.

Je snapt wel: hier draait het niet om koopjes.

ja Genoeg voor een meesterwerk?

nee

AFFORDABLE ART FAIR Ben je de prints van Ikea ontgroeid en ga je voor het eerst kunst kopen? Of ben je als kunsthandelaar op zoek naar jong talent? Dan ben je bij de AAF aan het juiste adres. Op de fair staan ruim 65 internationale galeries en vind je meer dan duizend schilderijen, prints, sculpturen en foto’s. Die zijn (zoals de naam doet vermoeden) hartstikke betaalbaar. De prijzen variëren tussen de 100 euro en 7500 euro, waarbij 75 procent onder de 3000 euro zit.

ja

24 november t/m 1 december, RAI

Kun je een beetje onderhandelen?

ja

AMSTERDAM ART WEEKEND Als een grote beurs niet helemaal jouw ding is, is Amsterdam Art Weekend een goed alternatief. Een weekend lang vind je kriskras door de stad tentoonstellingen, performances, lezingen en artist talks. Zo wordt er een kunstboekenfair georganiseerd, verzorgt De Appel speciaal dit weekend podcasts en check je in Capital C, het nieuwe centrum voor creatieve industrie aan het Weesperplein, een groepstentoonstelling met werk van kunstverzamelaars. Toch zelf wat aanschaffen?

Fiets dan langs een van de 30 galeries die dit weekend hun deuren openen.

21 t/m 24 november, amsterdamart.com

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 30

18-10-19 12:57

krant KRANT

31

KUNST & VERMAAK

‘Ik heb nog steeds elke keer buikpijn’ Het is tien jaar geleden dat La voix humaine, een solo van Halina Reijn, in première ging. Meer dan veertigduizend bezoekers wereldwijd zagen de voorstelling – uniek in theaterland. tekst Margriet Prinssen foto Jan Versweyveld

‘Ik moet al bijna huilen als ik dit hardop zeg’

theater La voix humaine 2 en 3 november Internationaal Theater Amsterdam (ITA)

Een vrouw belt haar ex in een laatste poging om de breuk ongedaan te maken. Eerst houdt ze zich sterk, maar ze wordt steeds wanhopiger waarbij ze schakelt tussen gesprek en ingebeelde dialoog. La voix humaine is een monoloog van Jean Cocteau uit 1930 en onder regie van Ivo van Hove een sobere voorstelling. Voor Halina Reijn is het een intensief stuk, vertelt ze, nog steeds. ‘Van tevoren zie ik er altijd tegenop.

Alsof ik de Himalaya moet beklimmen. Ja, zelfs na die tien jaar, dat verandert niet. Elke keer buikpijn, elke keer weerstand.

Omdat het zo’n hartverscheurende voorstelling is, over de liefde en dan vooral over heftig liefdesverdriet, en omdat ik steeds heel diep moet gaan. De

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 31

tekst is superherkenbaar. Gek genoeg vind ik het juist gemakkelijker en zelfs wel fijn om te spelen als ik zelf ruzie heb gehad met mijn geliefde of depri ben.

Het voelt dan als mijn eiland van troost.’

DIEP IN CHINA Het bijzondere van La voix humaine is ook dat de voorstelling op zo veel plekken op de wereld is gespeeld. In Amsterdam, New York, Sint-Petersburg, Toronto, Dublin, Sydney en Barcelona en zelfs China en Hongkong zat de zaal vol. Reijn: ‘Mensen over de hele wereld hebben vergelijkbare ervaringen als het om de liefde gaat, dat is mooi om te merken. Het is een soort opluchting om in nagesprekken te horen dat dat

bijvoorbeeld ook geldt voor een plek diep in China. Daar is een enorme honger naar authenticiteit, naar eerlijke, diepe gevoelens.’ Een van de bijzonderste opvoeringen was die in Parijs, toen ze wist dat haar grote idool Isabelle Huppert in de zaal zat.

‘Doodeng. Maar ze vond het gelukkig mooi.’

Na het succesvolle debuut van haar speelfilm Instinct is Reijn nu alweer aan het draaien in Spanje voor een nieuwe serie.

Drukke tijden dus. Kan ze dat nog wel combineren met haar carrière bij ITA? ‘Vooralsnog probeer ik dat wel. Ik ga zeker minder spelen, maar ik begin al bijna te huilen als ik dat hardop zeg. Ik voel me zo diep verbonden met Ivo en iedereen van ITA. Het is mijn familie.’

18-10-19 12:57

32

krant KRANT

interview

KUNST & VERMAAK

Sexyland-oprichter Aukje Dekker:

‘Ik faal de hele tijd’

Kunstenaar Aukje Dekker (36) zettte samen met Arthur van Beek Sexyland op, de conceptuele club in Noord een nominatie in de wacht sleepte voor de Amsterdamprijs voor de Kunst. ‘Alles is zo verantwoord, gezond en keurig.’ tekst Sara Luijters

D

e kraan in het atelier doet het niet, dus lopen we eerst naar een snackbar om de hoek, voor blikjes fris en een broodje hete kip. Aukje Dekker, gekleed in een leren roze minirok, een pet op het hoofd, is met haar uitdagende blik en energieke manier van praten een soort volwassen Pippi Langkous.

Sinds kort huurt ze een studio in een loods in Noord, om de hoek van café De Ceuvel en haar toekomstige huis op het water. Het boothuis is onderdeel van de duurzame drijvende woonwijk SchoonSchip: ze bouwt het zelf, samen met haar vriend. ‘Ik probeer hier de ruimte te vinden om zelf werk te maken, ik heb te weinig tijd en daar baal ik van. Ik ben nu bezig met een soort omgekeerde Marie Kondo-lampen, gemaakt van spullen die niet mee mogen naar het nieuwe, kleinere huis, maar waarvan ik geen afscheid wil nemen. Op deze manier gaan ze toch gewoon mee’, lacht ze.

Officieel wonen we nog in het centrum, maar ik werk al tien jaar in Noord en nu onze zoon Sol van zes hier ook naar school gaat, komen we daar eigenlijk alleen ’s avonds nog, om te slapen.’

OUDE SEKSVIDEOTHEEK

‘Ons wordt van alles gevraagd over gentrificatie, maar soms ben ik bang dat het te laat is’

Iets verderop, op het NDSM-terrein in Noord, staat Sexyland. Het kunstproject slash conceptuele club en een ode aan het eigenzinnige Amsterdam, is een initiatief van Aukje Dekker en Arthur van Beek. Sinds de opening is er elke dag iemand anders eigenaar, van een punkband tot een operagezelschap, van kickboksende kinderen en skaters tot een Boliviaans feest of een optreden van rapper Bokoesam. ‘Iedereen met een goed idee kan er een avond organiseren. Sexyland is ontstaan vanuit ons vorige project samen met kunstenaar Sieto Noordhoorn, het Eddie the Eagle Museum – vernoemd naar de slechtste skischansspringer uit de geschiedenis.

Eddie the Eagle ging over imperfectie en het lef te durven falen, iets waar we als net afgestudeerde kunstenaars mee bezig waren en wat we zo tot een vorm wisten te verheffen. Iedereen is bang om te falen, maar wat is er eigenlijk écht erg aan? En hoe saai is iets wat altijd goed gaat? Ik faal de hele tijd. Het was een slimme zet om falen tot uitgangspunt te maken, nu zijn imperfectie en amateurisme m’n baan. Op een gegeven moment werden we vooral ingehuurd als randprogrammering van festivals en serieuze instellingen, als een soort gekke bijzaak, toen was het tijd voor iets nieuws. Dat werd Sexyland, vernoemd naar een oude seksvideotheek op de Wallen, die we op het oog hadden als locatie.’

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 32

De plek veranderde, maar de naam bleef en staat sinds 2017 in grote lichtgevende letters op de gevel.

‘Met Sexyland willen we iedereen in Amsterdam bereiken. Het is geen krakershol, maar ook geen hipstertent.’ De initiatiefnemers zijn genomineerd voor de grootste culturele prijs van de hoofdstad, de Amsterdamprijs voor de Kunst. ‘Natuurlijk zijn we ongelooflijk vereerd met de nominatie, het geeft kracht en het gevoel dat amateurisme serieus wordt genomen.’

GOED LEIP Inmiddels staat er alweer een nieuw project op de rol, een creatief verzamelgebouw, eveneens in Noord.

Dekker laat de voorlopige bouwtekeningen zien. ‘We hebben ontdekt dat we met Sexyland weliswaar veel verschillende groepen in de stad bereiken om van de ruimte gebruik te maken, maar dat die scenes elkaar verder niet tegenkomen. Terwijl die wisselwerking juist zo leuk zou zijn. Daarom hebben we het plan om een ruimdenkende verzamelplek te creëren, een Sexyland World of Supersexyland, waarin al die verschillende groepen onder één dak een plek krijgen. En openstaan voor elkaar, van kunstgaleries en punkers tot de oude Noorderlingen. Het moet lijken op een arcade zoals je die in Tokio ziet, met meerdere verdiepingen en een wirwar aan winkels, karaoke, restaurants en veel kunst. Het moet goed leip worden. Als bezoeker betaal je vijf euro entree om je te laten verrassen. Het model is coöperatief en altruïstisch. Een galerie is net zo belangrijk als een bar, zo moet dat financieel ook verdeeld worden. Alle partijen die meedoen staan er zo in, van buurthuis tot het Skatecafé.’

Het lijkt Dekker en Van Beek wel wat om rapper en ondernemer Snoop Dogg te vragen als investeerder voor het nieuwe project. ‘Een eigen club in Amsterdam, dat móet hij toch zien zitten? Er zijn natuurlijk mensen geweest die zeggen dat dit nieuwe idee niet gaat werken, maar we willen laten zien dat het wél kan. We gaan gewoon door tot iets werkt.’

DOOF Is dat de invloed van haar Rotterdamse opvoeding, van niet lullen maar poetsen? ‘Zou kunnen, al kan mijn moeder goed lullen. Mijn vader was topsporter en zakenman, hij was een harde werker. Mijn zusje heeft hem tot haar zesde alleen in het weekend gezien. Tot hij een meesterzet maakte en op zijn 51ste kon stoppen

>

18-10-19 12:57

33

‘Yoga, stoppen met drinken, op tijd naar bed: ik heb niks met die hele vibe van rechtschapenheid die er nu heerst’

Aukje Dekker en Arthur van Beek, de oprichters van sociëteit Sexyland in Noord.

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 33

18-10-19 12:57

34

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

AUKJE DEKKER • Werd geboren in Rotterdam in 1983.

• Studeerde in 2006 cum laude af aan de Amsterdamse Gerrit Rietveld Academie, richting audiovisueel. Daarna studeerde ze aan het Sandberg Instituut en Central St. Martins in London, waar ze in 2008 de HSP Talentenbeurs voor ontvangt.

• Richtte in 2009 het Eddie the Eagle Museum op met Sieto Noordhoorn en Arthur van Beek. In 2013 ontving het museum de Radicale Vernieuwers-prijs van Vrij Nederland.

• Had spraakmakende exposities bij Galerie Vriend van Bavink, waaronder Gallery as Hotel (2013) en 20 Paintings (2012).

• Had solo-exposities in Japan, Engeland, Israël, Spanje (Loop Fair, Barcelona) en in Italië, tijdens de Biennale in Venetië.

• Startte in 2017 samen met Arthur van Beek Sociëteit Sexyland op het NDSMterrein in Noord, waarmee ze de Gouden Kabouter wonnen.

• Ontving in 2017 de Women Friendly Award van de Gemeente Amsterdam en in 2018 de prijs voor Bewezen Talent van het Mondriaan Fonds.

• Wordt vertegenwoordigd door Gallery He-Ro in Noord. Ook is ze studiocurator bij Het HEM in Zaandam.

• Maakt sinds dit jaar deel uit van het City Collective dat met de burgemeester meedenkt over de toekomst van Amsterdam.

• Woont samen en is moeder van Sol (6).

met werken. Toen werd hun motto ‘nu gaan we alles opmaken en als jullie nog een dubbeltje vinden, zijn we het vergeten uit te geven’. We reisden de hele wereld over en kwamen op de meest bijzondere plekken, dat maakte veel indruk op mij en mijn zusje. Mijn ouders lieten ons zien dat alles mogelijk is, maar dat je er hard voor moet werken. Daar waren ze best streng in. En al heb ik er nogal een bewijsdrang aan overgehouden, de grenzeloze opvoeding heeft me ook het zelfvertrouwen gegeven voor een onzeker bestaan in de kunst te kiezen.

En uiteindelijk kan ik er nog van rondkomen ook!’

Als je het niet weet, heb je er geen erg in, maar Dekker is slechthorend geboren, aan beide oren. Ze heeft als kind leren liplezen en heeft een gehoorapparaat dat ze nooit draagt. ‘Ik ben bang dat ik dan lui word. De voorspelling van de artsen was dat ik op mijn 30ste helemaal niets meer zou horen, ik ben nu 36 en nog steeds niet doof. Eigenlijk mag ik vanwege mijn slechte gehoor van alles niet: naar concerten of feesten met harde muziek, in een band spelen, maar ik heb dat allemaal wel gedaan. Ik heb het altijd lastig gevonden om iets te moeten laten ‘voor later’.’

Ze steekt een sigaret op, neemt een slok uit het blikje appelsap en citeert dan, uit haar hoofd, het gedicht ‘Ik ben lekker stout’ van Annie M.G. Schmidt: ‘Ik wil niet meer, ik wil niet meer! Ik wil geen handjes geven! Ik niet zeggen elke keer: jawel mevrouw, jawel meneer… nee nooit meer in m’n leven! Ik hou m’n handen op mijn rug en zeg lekker niks terug!’ Dan: ‘Dat gedicht gaat vaak op de raarste momenten door mijn hoofd. Iets moeten vind ik helemaal niet erg, waar ik alleen niets mee heb, is die hele vibe van rechtschapenheid die er nu heerst. Alles is zo verantwoord, gezond en keurig.

Iedereen doet aan yoga, stopt maar met drinken en roken en gaat op tijd naar bed. Ik krijg dan het idee dat ik dat die dingen ook moet gaan doen, maar ik wíl dat he-

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 34

lemaal niet. Ik probeer daarom vooral naar mijn buikgevoel te luisteren, niet naar wat anderen van me verwachten. De momenten waarop ik het minst gelukkig was, waren altijd de momenten waarop ik mijn intuïtie even kwijt was.’

Ze vertrok op haar achttiende naar Amsterdam. ‘Ik meldde me aan bij de Toneelschool en de Rietveld. Bij die eerste werd ik afgewezen, maar op de Rietveld werd ik aangenomen.’ Voor haar eindexamen aan de Rietveld Academie maakte Dekker geen eigen werk, maar deed ze mee aan alle eindexamenprojecten van medestudenten. ‘Sommigen stonden er sceptisch tegenover, anderen omarmden het. Ik speelde onder meer een rol in een film, liep rond als sandwichbord, ik heb voor een film geplast in het Vondelpark en stond model voor een fotoserie.’

CUM LAUDE Met haar onconventionele eindwerk studeert ze cum laude af. Bij haar eerste galerie Vriend van Bavink richtte Dekker de galerie in als hotelkamer en verhuurde ze de ruimte via Airbnb aan toeristen. ‘De verhuur liep als een trein. In plaats van dat de galerie vijftig procent van mijn inkomsten kreeg, kreeg ik vijftig procent van hun A-locatie. Ik wilde de rollen eens omdraaien.’ In haar eerste grote solotentoonstelling bij galerie HE.RO werkt Dekker opnieuw samen met andere kunstenaars. ‘Ik wilde onderzoeken of ik zelf nog bestaansrecht heb als kunstenaar als ik geen enkel werk in mijn eentje maak. Mijn conclusie? Dat het geen reet uitmaakt.’

De zoektocht naar authenticiteit – trouw blijven aan jezelf – is de rode draad in Dekkers leven en werk. Net als de kunstenaars die ze bewondert, zoals de Belg Francis Alÿs, die letterlijk een berg heeft verplaatst en in tornado’s springt, of de Zwitser Roman Signer, die

18-10-19 12:57

35

ONDER DE MOTORKAP ‘IK VIND HET LEKKER OM EEN PLEK TE HEBBEN WAAR IK NAARTOE ZOU KUNNEN ALS IK DENK: ROT TOCH OP ALLEMAAL‘

De handhaver, de parkwachter, de stratenveger: in elke Uitkrant kijken we mee met een stad sgenoot die de stad draaiende houd t. tekst en foto Alice Boothby

met explosieven dingen opblaast en de Amerikaanse Louise Lawler, die exposeert met foto’s van het werk van andere kunstenaars, zoekt ze in haar werk grenzen op.

VITRAGE GORDIJNTJES Over de Amsterdamse kunstscene spreekt ze lovend. ‘Iedereen helpt elkaar, er wordt werk geruild, mensen werken samen.’ Iets minder positief is Dekker over de ontwikkeling van de stad.

‘Er is te weinig ruimte en tijd om te experimenteren. Experimenteren kost tijd, maar tegen de tijd dat je ‘eruit’ bent moet je er letterlijk uit, omdat er een projectontwikkelaar of dure koffietent in moet. Ruimte ontbreekt dus niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Sinds Sexyland wordt ons van alles gevraagd over gentrificatie, maar soms ben ik bang dat het te laat is. Al zie ik wel verandering. Sinds dit jaar maken we deel uit van het City Collective Amsterdam, samengesteld door burgemeester Femke Halsema, met allemaal selfmade mensen, zoals Patta, Daily Paper, Top Notch en Club Church. Samen met de burgemeester denken we na over de toekomst van de stad en hoe alle bewoners zich hier thuis kunnen blijven voelen. Ik vind Noord zo leuk omdat je hier in één straat een schietbaan, een bar met vitrage gordijntjes en een meubelzaak met massagegelegenheid hebt. Noord kent nog geheimen, maar ook hier is de gentrificatie inmiddels een feit. Of we met het City Collective überhaupt enige invloed op dit soort dingen kunnen uitoefenen, weet ik niet, maar ik vind het in elk geval mooi dat het gebeurt.’

Hoewel Dekker in het moment lijkt te leven, heeft ze altijd een back-upplan, voor later. ‘Ik vind het lekker om iets te hebben waar ik naartoe zou kunnen wanneer ik denk: rot toch op allemaal – gewoon, voor het idee. Jarenlang had ik het idee om een galerie te beginnen in Buenos Aires, maar mijn nieuwe escape plan is om over een jaartje of tien naar een natuurgebied te verhuizen. Het is niet alleen een droom, maar ook een realistische optie, want mijn vriend heeft zich laten opleiden tot wild life ranger.’ Lachend: ‘Ik zie het voor me dat we dan zeven kinderen hebben, een van ons, en zes van mijn vriend en andere vrouwen, en dat hij dan bezig is met natuurbehoud en als ranger mensen rondleidt. En ik breng bij zonsondergang gin-tonics rond voor de gasten. Dat lijkt me zalig. Maar eerst moet Supersexyland er komen. Even noteren, voor ik het vergeet: Snoop Dogg mailen.’

03 UK KUNST EN VERMAAK NOV 2019_SV1 SF2_mb1.indd 35

Nicole Hasselman (48) werkt als schipper bij de GVB. Dagelijks voert ze een veerpont van A naar B. ‘Mensen denken dat mijn werk oersaai is.’

ZO ZIET MIJN DAG ERUIT ‘We werken in wisseldiensten. Ik heb niet echt een favoriete lijn; ik hou van de afwisseling en zou niet non-stop dezelfde route willen varen. Naar de NDSM varen is fijn, dan ben je echt twaalf minuten lang op het water. De route naar Buiksloterweg lijkt misschien simpel, maar het is net alsof je constant de A10 moet oversteken. Het is loeidruk op het IJ en je hebt de verantwoordelijkheid voor tweehonderd mensen aan boord die erop vertrouwen dat jij geen binnenvaartschip ramt. Veel denken dat mijn werk oersaai is, maar er komt zo veel meer bij kijken. Alles draait om focus, wind, stroming en drift.’

DIT MAAKT MIJN WERK LEUK ‘Ik vind het geweldig als mensen nog even omhoogkijken en zwaaien, als we nog even op ze wachten.

Dat zie je niet meer zo vaak. Ook vind ik het heerlijk om mensen te kijken. Je ziet mensen van het vaartochtje genieten, lekker voor zich uitdromen of blind op zijn of haar telefoon staren.’

DIT VERGEET IK NOOIT MEER ‘Ik werd onlangs gevraagd of ik op de foto wilde in een campagne om meer schippers te werven. Ik dacht: prima, dan kom ik op zo’n klein schermpje te hangen. Toen ik een paar weken later op de haven kwam om te beginnen, zag ik die foto van mij en mijn collega over de gehele pont geplakt. Ik schrok me helemaal lam. Die pont vaart nog steeds en ik krijg er veel reacties op. En het heeft ook nog eens veel nieuwe collega’s opgeleverd.’

TIP VOOR DE BURGEMEESTER ‘Er wordt momenteel zo veel in Noord gebouwd; is het niet tijd voor meer pontverbindingen?’

18-10-19 12:57

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 36

18-10-19 12:55

krant KRANT

november 2019 38 41 42 44 44 46

37

WJOSVH: ECHTE VERHALEN NADJA HÜPSCHER UIT ETEN TREND: VOLKSTUINTJES EN ZO: WINKELS DE STADIONBUURT

IN HET HEM

‘DOMPEL JE ONDER IN EEN JAPANS SNACKWALHALLA TERWIJL DIVERSE CHEFS STREETFOOD VANUIT MEERDERE DELEN VAN AZIË SERVEREN.’ Aldus de organisatie achter Japan Fair Festival dat eind deze maand losbarst aan het IJ. Verwacht ook arcade games, live-muziek en karaoke.

30 november en 1 december Dok Amsterdam

Een muziekbar in de kelder van een voormalige kogelfabriek: hipper wordt het niet. Vooruit, toch nog iets. De gloednieuwe Dynamic Range Music Bar in Het HEM, zoals het nieuwe cultuurhuis heet, werd namelijk geopend door de Amsterdamse dj en Red Light Radio-oprichter Orpheu The Wizard. En de afgelopen weken was de Chileense geluidskunstenaar Nicolás Jaar hier kind aan huis – hij maakte een geluids- en lichtinstallatie in de 200 meter lange ondergrondse schietbaan. In dit ‘luistercafé voor audiofielen’ staan dj’s en muziekverzamelaars uit binnen- en buitenland achter de draaitafels. Biertje erbij, chillen maar. Een hapje eten kan in het lichte café-restaurant of vegavriendelijk restaurant Europa.

Dynamic Range Music Bar hethem.nl

SIR DAM VODKA

sirdamvodka.com

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 37

MAARTEN NAUW

Canabislolly’s, piemelmagneten, Amsterdammutsen: er zijn nogal wat ondernemers die goedkoop proberen te verdienen aan de hoofdstad.

Zo niet de mannen achter het nieuwe wodka-merk Sir Dam Vodka. De drie jonge ondernemers, alle drie geboren en getogen in Amsterdam, wilden iets maken waarin de schoonheid van hun geliefde stad wordt weerspiegeld. ‘Wij dachten: daar is alleen een luxe wodka met écht Amsterdams water geschikt voor’, zegt mede-oprichter Baran Han. De wodka heeft een boterachtige smaak en een zacht karakter, en komt in een mooie fles met gedetailleerde koperen tekeningen van grachtenpandjes. Kortom: perfect voor wie op zoek is naar een bijzonder souvenir. ‘Sir Dam is een premium segment wodka geworden, precies wat Amsterdam verdient.’

18-10-19 12:55

38

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

storytelling

hooRt Wat je ook steeds vaker ziet...

ECHTE VERHALEN

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 38

18-10-19 12:56

39

De Amsterdamse podcast Echt Gebeurd staat hoog in de best beluisterd-lijstjes en storytellingavonden trekken duizenden bezoekers per maand.

Vanwaar die behoefte aan ‘echte verhalen’? tekst Stella Vrijmoed

VERTEL EENS

GIJSBERT VAN DER WAL

‘H

Echt Gebeurd-redac teur Rosa van

oe mijn grootouders elkaar hebben ontmoet, waarom we van de ene naar de andere plek zijn gevlucht, hoe je bij het Iraans nieuwjaar vroeg opstaat en alleen kleren mag aantrekken die je nog nooit hebt gedragen.’ Sahand Sahebdivani (39), opgegroeid in een Iraans gezin in Nederland, herinnert zich hoe zijn ouders elke mogelijkheid aangrepen om verhalen te vertellen.

Tijdens het koken, voor het slapengaan, als ze in de bus zaten. ‘Terwijl de quality time van mijn Nederlandse vriendjes met hun ouders bijvoorbeeld bestond uit voorlezen of naar musea gaan.’

Vijftien jaar geleden begon Sahebdivani met het vertellen van verhalen voor publiek in zijn eigen huis. Toen nog voor tien man, maar inmiddels trekken zijn storytellingavonden (elke dinsdag, woensdag en vrijdag) in het door hem opgezette cultureel centrum Mezrab aan de Veemkade zo’n tweeduizend bezoekers per maand. Het publiek en de vertellers zijn gemixt, er zijn onervaren en professionele verhalenvertellers en de zaal is gevuld met allerlei nationaliteiten. Sahebdivani: ‘Gisteren hadden we onder meer een Griek, een Irakees, een Brabander en een Nederlandse Amerikaan.’

Dat is meteen ook de kracht van zo’n storytellingavond: iedereen kan het. De laagdrempeligheid maakt het vertellen van verhalen ook voor

Toledo.

‘gewone’ mensen aantrekkelijk en voor de luisteraar herkenbaar. Neem de podcast Echt Gebeurd, een initiatief van Micha Wertheim en Paulien Cornelisse. De podcast wordt opgenomen tijdens maandelijkse vertelavonden in comedyclub Toomler, waar mensen zonder podiumervaring een persoonlijk verhaal vertellen.

SCHUREND GOED En dat verhaal kan over van alles gaan. Rosa van Toledo (35), redacteur van Echt Gebeurd, kiest met name de verhalen uit waarbij er iets op het spel staat: ‘Een ego, een liefde of zelfs een leven. Als je iets dreigt te verliezen, dan zijn wij geïnteresseerd. We willen eigenlijk juist de antiheld horen spreken.’ Zo hoor je bij Echt Gebeurd verhalen van een Duitslandhater die onverhoopt verliefd wordt op een Duitse, blowende tieners die verkeerde beslissingen nemen en een volwassene die op straat plots geconfronteerd wordt met de muziekjuf die ze vroeger tot in den treure pestte. Kortom: verhalen die een beetje schuren.

En dat boekt succes. De Echt Gebeurd-podcast trekt inmiddels meer dan een half miljoen luisteraars per maand en de shows zijn tot in maart uitverkocht. Volgens Van Toledo komt dat deels door de opmars van podcasts in het algemeen, maar wellicht ook als tegenreactie op

>

‘EEN EGO, EEN LIEFDE, OF ZELFS EEN LEVEN. ALS JE IETS DREIGT TE VERLIEZEN, DAN ZIJN WIJ GEÏNTERESSEERD’

Meesterverteller Sahand Sahebdivani.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 39

18-10-19 12:57

40

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

storytelling

STORYTELLINGFESTIVALS • Ongehoord Festival: Wat heeft componist Haydn te maken met de opwarming van de aarde? Tijdens dit nieuwe muziekverhaalfestival maken vier verhalenvertellers klassieke muziek weer actueel. In deze eerste editie hoor je onder anderen bestuurder Boris van der Ham over designerbaby’s bij een stuk van Ravel, uitgevoerd door het Dudok Quartet. Het festival vindt plaats in intieme setting: bezoekers zitten in een kring rondom het ensemble.

VondelCS, 16 en 17 november • Amsterdam Storytelling Festival: Wil je professionele verhalenvertellers aan het werk zien en de kunstvorm op het hoogste niveau ervaren? Voor dit festival – de twaalfde editie alweer – programmeert verteller Sahand Sahebdivani de beste verhalen van over de hele wereld. Het thema: verslaving, van porno tot eten. Maar er komen ook verhalen aan bod waarbij het thema er minder dik bovenop ligt. Met gratis praatjes, muziek en workshops.

Podium Mozaïek, 30 oktober t/m 3 november

het individuele leven van tegenwoordig.

‘Steeds minder mensen gaan bijvoorbeeld naar de kerk. Als zo’n structuur wegvalt, zoeken mensen toch andere manieren om erachter te komen ‘hoe ze kunnen leven’ – een soort voorbeelden.’

Ook Sahebdivani ziet dat steeds meer mensen geïnteresseerd zijn in waargebeurde verhalen die mensen zelf hebben meegemaakt. ‘In de oude traditie van mythen, sagen en volksverhalen vangen mensen het dagelijks leven in een metafoor. Het is iets van onze generaties om geen metaforen, maar persoonlijke verhalen te vertellen. En we gaan natuurlijk ook naar een tijd toe waarin mensen een beetje klaar zijn met sociale media, omdat ze constant naar een schermpje zitten te turen.’

FLIRTEN In Mezrab zul je niet snel een telefoon zien.

‘Wij vragen aan het begin van de avond nooit of mensen hun telefoon willen uitzetten. In theaters is dat heel gewoon, en dan nog gaat er vaak een telefoon af. Bij ons, en hier zitten

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 40

vaak zo’n 250 man, hoor ik er bijna nooit een.’

Volgens Sahebdivani heeft dat te maken met de sfeer; Mezrab doet er alles aan om een gemoedelijke huiskamersetting te creëren.

Vloerkleden, comfortabele banken, zacht licht, geen podium. En niet te vergeten: vader en moeder Sahebdivani die Iraanse soep maken. ‘Mensen zíjn hier echt, ze komen om samen iets te ervaren. En je wordt hier vriendelijk aangesproken. Dat is in Nederland niet gewoon: als je uitgaat, praat je vrijwel alleen met de mensen met wie je gaat, tenzij je echt gaat flirten.’ Het vertellen van verhalen in zo’n intieme setting verbindt, zegt Sahebdivani. ‘Niet alleen de luisteraar met de verteller, maar ook de luisteraars onderling.’

Bij Echt Gebeurd vertelt degene die op het podium staat het verhaal uit zijn hoofd, zodat je als publiek kunt meeleven. ‘Opschrijven en voorlezen neemt de spontaniteit weg’, zegt Van Toledo. ‘Het werkt beter om te hakkelen en te zeggen ‘ik weet het even niet meer.’ Dan blijf je op hetzelfde niveau als de luisteraar.

Als je je kwetsbaar opstelt, zien we je zonder

muren, zonder jezelf beter voor te doen.’ De redacteur ziet ook verbinding ontstaan in Toomler. ‘Er wordt veel nagepraat. Mensen zijn open, vertellers worden aangesproken. Je merkt dat mensen dan meteen tien stappen verder zijn in de kennismaking.’

SERIEUZE KUNSTVORM Dat blootstellen kan volgens Van Toledo heel confronterend zijn voor de verteller. Maar ook heilzaam: ‘Je leert bepaalde eigenschappen van jezelf kennen. Maar je moet nooit vanuit een open wond vertellen. Storytelling is geen therapie.’ Van Toledo geeft al een paar jaar storytelling-cursussen bij CREA, die altijd vol zitten. Ook Sahebdivani geeft les in verhalen vertellen, maar koppelt daar een belangrijke overtuiging aan: behalve dat het laagdrempelig is en zorgt voor sociale verbinding, is storytelling volgens hem namelijk ook een serieuze kunstvorm, die net als klassieke viool of moderne dans een opleiding verdient.

Vandaar de Mezrab Storytelling School, die hij samen met twee partners heeft opgezet.

18-10-19 12:58

41

In het wild

‘MENSEN ZÍJN HIER ECHT, ZE KOMEN OM SAMEN IETS TE ERVAREN‘

Nadja Hüpscher luistert af

TRUE STORY Rosa van Toledo geeft zeven tips voor de beginnende verhalenverteller.

1. Ga met de billen bloot. De keren dat je jezelf flink in de nesten hebt gewerkt, zijn een bron voor een goed verhaal.

2. Schrijf je verhaal nooit uit. Dan behoud je spontaniteit en een natuurlijke verteltoon.

3. Je hebt een klankbord nodig om je verhaal te finetunen: vertel je verhaal een aantal keer aan een ander.

4. Luister naar andermans verhalen.

Hoe zijn die opgebouwd, hoe vertelt deze persoon?

5. Bedenk een pakkende begin- en eindzin.

6. Kies één gebeurtenis die exemplarisch is voor wat je wil vertellen.

Niet een hele reeks gebeurtenissen, dat leidt af.

7. Vertel nooit uit een open wond. Als je nog iets te verwerken hebt, kun je dat verhaal misschien beter eerst even met je therapeut bespreken.

‘Storytelling is een serieus vak dat één been heeft in het gewoon samenkomen en vertellen, en het andere been in de kunstwereld.’ Met het Amsterdam Storytelling Festival, dat hij met partner Raphael Rodan programmeert, wil Sahebdivani dit laatste aspect van storytelling uitlichten. ‘Het festival is wat mij betreft een tegenhanger van het sociale vertellen. Daarom doen we het ook in een theater. Met een beetje decor en versterking willen we een meer artistieke, geproduceerde kant van het storytelling laten zien.’

Volgens Sahebdivani komen er steeds meer clubjes die aan verhalen vertellen doen. ‘Heel veel mensen die hier storytelling leren, gaan het op andere plekken ook doen. Ik denk dat het net zo’n legitieme kunstvorm wordt als bijvoorbeeld het theater. Dat je tegen je vrienden zegt: hé, zullen we even een storytellingavondje pakken? Amsterdam is al goed op weg: wij zijn een klein stadje met een heleboel storytellingavonden, meer dan in grotere steden. In dat sociale aspect van storytelling, het samenkomen, denk ik dat Amsterdam de hoofdstad van de wereld gaat worden.’

>

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 41

Een moeder en haar twee zonen van rond de vijf en zes jaar zitten op een bankje in het Vondelpark, broodje worst in de hand.

Mam, hoe overleef ik?

Wanneer?

Hóé overleef ik?

Wat? Wat moet je overleven?

Leven. Zoals jullie. Jullie hebben geluk. Jullie zijn al zo oud.

Mama Wie? Wie bedoel je?

Zoon Jij en papa. Jullie hebben al dertig jaar gehaald.

Mama Gewoon. Ademen, liefje.

Jongste zoon Neehee, Jimmy bedoelt hoe je niet doodgaat.

Mama Gewoon. Gezond eten en slapen.

Zoontje Mama, maar je kan tegen een auto komen, iemand kan je kapotschieten of dat je valt, van een berg ofzo. En dan stort je neer.

Mama Nee joh, dat gebeurt niet. Dat is heel uitzonderlijk.

Oudste zoon Papa zegt dat jij je altijd zorgen maakt.

Mama Ja schat, maar die zorgen hebben helemaal geen zin.

Zoon Waarom doe je ze dan?

Mama Dat gaat vanzelf.

Zoon Maak je je zorgen over ons of ook over andere mensen?

Mama Vooral over jullie.

Zoon Omdat wij jouw liefjes zijn. Ja, je kan beter gewoon leven, dat is leuker.

Mama Precies.

Jongste zoon Knal! Zo een fietser tegen je kop!

Mama Nou… Zullen we gaan?

Zoontje Ik leef wel voorzichtig hoor, mam. Want ik weet dat jij anders niet meer kan ademen.

Oudste zoon Mama Zoon Mama Zoon

18-10-19 12:59

42

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

Onze favoriete nieuwe restaurants, cafés en eetwinkels

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl

LAZUUR

DE BUIK – GIJSBREGT BROUWER

eten service sfeer Gemiddelde menuprijs: €32

LAZUUR

H

et is een sombere avond, de regen komt met bakken uit de lucht, en als we bij het wat troosteloze Purmerplein in Noord aankomen, de hoogbejaarde gasten en het nogal standaard interieur van restaurant Lazuur zien, zakt de moed ons een beetje in de schoenen. We zijn hier niet in het Noord met oude fabriekshallen, garages en loodsen waarin een waanzinnig cool restaurant is neergezet. Gelukkig bedriegt de schijn en kunnen we even later niet anders dan jubelen.

KNALSMAKEN We zijn hier natuurlijk ook niet per ongeluk beland: onze bestemming was chef-kok Sherif Khalil, de voormalig souschef van Kaagman & Kortekaas. Sherif heeft een Portugese moeder en een Egyptische vader en kan geweldig koken. Hij is Lazuur begonnen met de eigenaren van sterrenzaak Lastage op de Geldersekade, dus eten en drinken wordt hier serieus genomen.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 42

Wij waren vroeg: dat bleek de reden van de vele senioren; iets later op de avond loopt de zaak vol met middelbare types als wijzelf. De menukaart is een kolfje naar onze hand: praktisch alle gerechten zijn in klein en groot formaat te bestellen, wat ons de kans geeft veel te proeven. Zoals de Portugese pijlstaartinktvisjes: gegrild, en met wat koriander-cress en ringetjes rode peper op een bedje van aangezuurde kool gelegd.

Verrukkelijk! Het malse inktvisje, het kruidige, het zure: hier zouden we het liefst meteen nog een groot bord van bestellen. Dat geldt ook voor de bloemkool: geroosterd met een mengsel waarin we gekonfijte citroen, pepers en knoflook ontwaren, geserveerd met kappertjes, broodkruim, kervel en een klodder heerlijk smeuïge aïoli, mooi opgediend op een blauw-wit Portugees bord. Wat een knalsmaken!

Meer klassiek zijn de gnocchi met truffel, ei, cantharellen en aardappelkaantjes: een comfortabel gerecht dat ons de plenzende regen

prompt doet vergeten. Achter ons zitten buurtbewoners in drukke dessinblouses die de bediening vertellen dat ze eigenlijk op zoek waren naar pizza en pasta, maar blij zijn dat ze zijn blijven zitten.

BOTERZACHT En dan komt er een gerecht waarin we de leermeester van Sherif herkennen: kalfswang met Hollandse garnaaltjes, oftewel vlees met vis, surf & turf, een combinatie waarvan chef Giel Kaagman zijn handelsmerk heeft gemaakt. Sherifs kalfswang is boterzacht en met een heerlijk krokant korstje, eromheen parelgort, bisque en garnaaltjes: ook dit is een fantastisch (en betaalbaar) gerecht. We concluderen dat de kundige bediening en dit bijzonder goede eten de troosteloosheid compleet overschaduwen. De volgende keren komen we wat later op de avond en checken Purmerplein 8 restaurantlazuur.nl

18-10-19 12:59

43

PAKU PAKU Op herfstige dagen krijg je vanzelf zin in fondue. Je kunt dan natuurlijk een kledder kaas eten, maar Japanse fondue is zo veel verfijnder. Bij het kleine zaakje Paku Paku op het Beukenplein in Oost kun je terecht voor een echte shabu shabu. Je doopt hier vis, (wagyu)vlees of groenten (uit eigen moestuin) in de dampend hete zeewierbouillon.

FABIAN CALIS

Beukenplein 3 pakupaku.nl

FRIDA De eigenaren van de populaire Chin Chin Club (Aziatisch geïnspireerd eten, cocktails en gekkigheid) en Hula Hula (Hawaïaans), gaan dit keer voor Mexicaans. In het grote, mooie hoekpand in de Baarsjes – waar voorheen Partisan en Fa. Speijkervet zaten – vind je sinds kort Frida Mexican Cantina. Denk pittige taco’s en burrito’s, maar vast ook veel marguerita’s en mezcal.

CITYGUYS.NL, PINTEREST

Admiraal de Ruijterweg 79 frida-cantina.nl

HURRYHURRYGOGO WILS Joris Bijdendijk, chef van sterrenrestaurant RIJKS, gaat terug naar de basis op het Stadionplein. Bij Wils in de voormalige Citroëngarage (dat net als het stadion ontworpen is door architect Jan Wils) staat vuur namelijk centraal. Heel letterlijk, want ze koken hier op open vuur in het midden van de grote zaak. Maar dit is geen ordinair barbecuerestaurant: je krijgt prachtig opgemaakte bordjes en er wordt natuurlijk duurzaam gekookt met de mooiste lokale seizoensproducten.

De mini-keten HappyHappyJoyJoy heeft er een zusje bij in het centrum. Onder de Supperclub op het Singel zit HurryHurryGoGo, een vrolijke snackbar waar je tot laat (in het weekend tot twee uur ’s nachts) Aziatische hapjes kunt halen.

Singel 460 happyhappyjoyjoy.asia

Stadionplein 28 restaurantwils.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 43

18-10-19 12:59

44

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

TREND

EN ZO...

De nieuwste & leukste winkels in de stad

tekst Sanne de Bruin

TUINTJE IN M’N STAD tekst Tonya Sudiono

Je eigen appels plukken, tegen de spruitjes fluisteren: vindt de drukbezette millennial eindelijk rust in de volkstuin?

‘Je bent bezig met een proces, er moet iets groeien, daar moet je aan werken, tijd erin insteken, een beetje liefde. Het is als een voetbalploeg opbouwen. Mooi als er dan ineens iets groeit.’ Klaas Jan Huntelaar (36) raakt in de Volkskrant niet uitgepraat over… zijn tuintje. En hij blijkt niet de enige: de volkstuin is bezig aan een opmars onder millennials. De Bond van Volkstuinders, die 27 parken in Amsterdam beheert, kampt zelfs met een alsmaar groeiende wachtlijst. ‘We krijgen de afgelopen jaren steeds meer aspirant-leden, die zich willen laten plaatsen voor een volkstuin,’ aldus vrijwilliger Monique Zwart. Onder jonge Amsterdammers sluit de trend naadloos aan bij al het andere wat hip is: offline zijn, met de handen in de aarde wroeten, ‘teruggaan naar de basis’. En een heel dure hobby is het niet: je betaalt jaarlijks tussen de twee- en zevenhonderd euro voor je groene lapje grond, afhankelijk van de locatie en de grootte van de tuin.

Chris van Bokkem (35) kon na een halfjaar wachten een tuintje delen met een vriendin in de Groote Braak. ‘We wilden een volkstuin met een huisje waar we zo in konden. Als ik ernaartoe ga, verdwijnt elke vorm van FOMO als sneeuw voor de zon.

Hier kun je aan de drukte van de stad ontsnappen. Het heeft het kneuterige van een camping. Ik heb best veel vrienden hier en het wordt steeds drukker. Het trekt trouwens wel een bepaald slag mensen. Ik zou zeggen: de vrijgevochten mens met een DIY-instelling.’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 44

LEGO Of je nu 2 of 92 bent, in deze nieuwe winkel komen alle Legodromen uit. Naast een brede selectie aan de nieuwste en meest exclusieve bouwsets (denk: Stranger things en Harley-Davidson) vind je er te gekke speelervaringen. Zo is er de Mozaïek Maker: een foto van je gezicht wordt omzet in gekleurde bouwsteentjes. Scan een willekeurige doos en laat de inhoud tot leven komen in 3D. Of stel je eigen familie samen met een ruime keuze aan benen, lijfjes, hoofdjes, haarstukjes en accessoires. Op dit moment wordt de laatste steen in de Kalverstraat gelegd en dan kan de flagshipwinkel eind november open. lego.com Kalverstraat 57

18-10-19 12:59

45

ANTHROPOLOGIE

Er was eens... een sprookjesachtig label uit Amsterdam, dat vorige maand een eerste eigen winkel opende. Bij Donsje, een luxe-merk voor kinderen van nul tot zes jaar, vind je een ruime collectie aan fantasierijke schoenen, kleding en accessoires. Denk aan: leren laarsjes met leeuwen- of konijnenoortjes of bijpassende tasjes in de vorm van je favoriete dier. De winkel in Oud-Zuid heeft twee verdiepingen inclusief een kinderspeelhoek. Lief detail: het label doneert een deel van de winst aan de Shining Star foundation, een school in Nairobi, Kenia, die is opgezet door de oprichters van het merk. donsje.com Willemsparkweg 26

anthropologie.com Leidsestraat

JURRE ROMPA

DONSJE

Goed nieuws voor koopverslaafden: het Amerikaanse mode- en lifestylelabel Anthropologie komt naar de hoofdstad. Na Düsseldorf is Amsterdam de tweede stad in Europa waar de geliefde conceptstore zich vestigt. Kleding, sieraden, tafelgerei, huidverzorging, beautyproducten, woonaccessoires, meubels – zelfs als je niets zoekt, kom je met volle tassen thuis. De winkel aan de Leidsestraat opent deze maand, een perfect adresje voor vroege kerstaankopen.

SOCIAAL SHOPPEN Wie gek is op mooie spullen en tegelijkertijd het verschil wil maken met z’n aankoop, heeft een goeie aan The Impact Days. Tijdens dit event laten sociaal ondernemers in grote steden in Nederland zien hoe ze met hun bedrijf de wereld wat beter proberen te maken. Door nieuwe grondstoffen te maken van afval bijvoorbeeld, of mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek te bieden. In Amsterdam kun je tijdens The Impact Days onder meer een duurzaam kerstmenu proeven bij De Krat in Oost en rondkijken bij een voormalige Stadstimmertuin. Ook leuk: op Social Saturday, zaterdag 23 november, geven Amsterdam Impact en Amsterdam & Partners een boekje uit met 7 conscious shopping-fietsroutes door Amsterdam en eentje door Haarlem, zodat je weet in welke sympathieke winkels en horecazaken je altijd goed zit. Ook te gebruiken na 23 november trouwens.

21 t/m 23 november theimpactdays.nl

BLACK BANANAS Onder het Centraal Station ligt de pop-upstore van het wereldberoemde streetwearlabel Black Bananas verstopt. Het merk staat vooral bekend om zijn tracksuits voor vrouwen, mannen en kinderen – voorzien van het herkenbare apenlogo waarmee het in 2009 allemaal begon. De Nederlandse Wesley Balnikker ontwierp tijdens zijn stage op Curaçao een T-shirt met aap voor een mede-stagiair en iedereen wilde het hebben. Daarop volgde een hele collectie. Nu koop je er naast trainingspakken ook winterjacks, broeken, hoodies en accessoires zoals petten en heuptasjes. Dus als je de volgende keer de trein pakt, loop dan even binnen. De tijdelijke winkel is nog tot en met 31 december geopend. blackbananas.com Amstelpassage, Centraal Station

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 45

18-10-19 12:59

46

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

MAZHO PHOTOGRAPHY

CAFÉ KIEBERT

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 46

‘Op 15 november vieren we ons zesjarig bestaan met een Amsterdamse borrel, inclusief ossenworst en een volkszanger. De dag erna toveren we het café om tot club’, vertelt communicatiemedewerker Rebekah French. Iedereen is welkom om te komen feesten. De rest van de maand schuif je hier aan voor een lekkere daghap (€ 13,50).

Marathonweg 2 cafekiebert.nl

18-10-19 12:59

47

stadionbuurt

EIGENHEIMER Baden in rode wijn, truffelkaas proeven, vintage design inslaan: een dagje Stadionbuurt werkt uitstekend tegen de herfstblues. tekst Inger van der Ree illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock

V

orig jaar stond de Stadionbuurt behoorlijk op zijn kop.

Bewoners hoorden via de media dat het Stadionplein – het hart van de buurt dat in de jaren twintig van de twintigste eeuw werd aangelegd op het kruispunt van de Stadionweg en de Amstelveenseweg – omgedoopt zou worden tot het Johan Cruijffplein. Er werd een petitie gestart. Cruijff kon beter op een andere plek in Amsterdam kan worden geëerd, zijn naam zou niet passen bij de Grieks-mythologische straatnamen in de rest van de buurt, zo vonden verschillende boze buurtbewoners. Uiteindelijk werden de plannen inderdaad van tafel geveegd (onder andere toen bleek dat de coördinator van de naamgevingscommissie meer dan 25 jaar actief was geweest als Ajax-vrijwilliger). Commotie en consternatie alom in deze anders verrassend rustige buurt. Want Amsterdam mag dan grotendeels aan het verstoppen zijn, in de Stadionbuurt kun je nog altijd fluitend en slingerend door de straten fietsen. Zorg dat je onderweg in elk geval bij deze plaatsen stopt.

Bij restaurant Marathonweg 1 proef je gouwe ouwen als kroketten op casino wit, maar ook een perensalade met scamorza, schorseneerchips en pistachevinaigrette. Ook zit je hier goed voor je eerste koffie van de dag.

Een deur verder vind je Café Kiebert ( , zie kader), dat op 15 en 16 november haar zesjarig bestaan viert. Stap ook even binnen bij kledingwinkel

Freddy’s collection . ‘Vijfeneenhalf jaar geleden opende ik mijn winkel hier. Ik was meteen verliefd op dit karakteristieke pandje met zijn kleine raampjes, een vintage winkel. Inmiddels heb ik mijn winkel veranderd in een outlet. Ik verkoop grote merken als Etro, Current Elliot en Golden Goose’, vertelt eigenaar Freddy Bierman.

KAASWALHALLA Nog een winkel die de moeite waard is: Zo goed als nieuw , hier kun je vintage designkleding kopen en verkopen. Hoe dat werkt? ‘Wij nemen alleen hoogstaande merkkleding aan en hangen dat twee maanden in de winkel. De helft van de opbrengst gaat naar de klant die het verkoopt. Als het na twee maanden niet verkocht is, mag je het terugnemen, anders geven wij het aan een goed doel’, aldus eigenaren Marcel Benerink en Petra van Opmeer.

Trek gekregen? Ga langs bij l’Amuse , een walhalla voor iedereen die van kaas houdt. ‘Onze absolute trots is truffelbrie, gemaakt van zwarte truffel, mascarponecrème en Franse brie, daarvan verkopen we ruim twintig kilo per week’, vertelt eigenaar Betty Koster.

Voor wie uitgebreid wil lunchen, is Bagel Best een fijne optie, met bagels, smoothies en taarten.

Restaurant Zuid is het tweede thuis van chef en eigenaar Michiel van der Eerde, die eerder ook tekende voor restaurant Baut. Jaren geleden viel hij voor dit pand, toen de eerste ‘nightshop’ van Amsterdam er nog in huisde. Elke dinsdag, woensdag, donderdag en

zaterdag schuif je hier aan voor een culinaire (en betaalbare) daghap. Even verderop zit Traffic Hummus , dat 24 jaar geleden – ver voor alle bloggers en slimme ondernemers ermee aan de haal gingen – al hummus serveerde. En dat doet het ze nog steeds, altijd vergezeld van kleurrijke vegetarische maaltijden.

Zin in Italiaans? Maak een stop bij Cucina Casalinga . Hier brengen de chefs Giovanni Carmelitano en Luigi Ligorio Zuid-Italiaanse smaken op je bord. Zo wordt er verse burrata uit Puglia met Siciliaanse vijgen geserveerd, en kun je proeven van huisgemaakte pappardelle met kikkererwten, pesto van venkel en pecorino.

ONTSTRESSEN De drukte ontvluchten kan bij Dayspa , waar je bijvoorbeeld een rosemary mint & wine spa-ervaring kunt boeken.

Na zo’n bodyscrub van walnoten, een rodewijnbad en een massage schijn je er dit najaar weer helemaal tegenaan te kunnen. Strijk daarvoor (of daarna) ook zeker even neer bij Neni ( , zie kader). Inmiddels lichtelijk chagrijnig van de keiharde herfstwind? Stop dan bij de Föhnkamer . In deze kapsalon wordt haar niet geknipt of gekleurd, maar in model geföhnd. En dat blijkt op nogal veel manieren te kunnen. Van kaarsrechte lokken (oftewel: silky straight) tot chic messy – er gaat hier ongetwijfeld een wereld voor je open.

Sluit je Stadionbuurtdag daarna (mét of zonder nieuw kapsel) af bij het knalroze restaurant Mama Kelly .

NENI

MAMA KELLY

Misschien wel het snelst van alle horecaconcepten opgerukt in het Amsterdamse straatbeeld: de Israëlische restaurants. Neni (gevestigd in de voormalige Citroëngarage) heeft zowel een Deli (waar de hele dag door broodjes en salades worden geserveerd) als een restaurant. Onder de lantaarns en vijgenbomen waan je je hier onmiddellijk in Midden-Oosterse sferen.

Op Instagram zijn ze niet meer weg te denken: interieurs waarbij alles roze is. Mama Kelly was er in 2017 met een roze vloer en roze muren en meubels vroeg bij. Vanaf dag één zit het hier vol. Met name kreeft komt in hier in verschillende gedaanten op tafel: in risotto of gegratineerd met spinazie.

Stadionplein 8 neni-amsterdam.nl

Olympisch Stadion 35 mama-kelly.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO NOV 2019_SV_MB_SV_MB–SF.indd 47

18-10-19 12:59

TOP 5 ➋

I amsterdam Store

Amsterdam CS, IJ-zijde

➊

➍ ➊ GIN SNIPPERS

In de flesjes van Spek Amsterdam zitten houtsnippers van gebruikte drankvaten.

De snippers geven langzaam hun smaak af wanneer je er whisky, rum of gin bij giet.

Alsof je drank even laten rijpen in een houten vat, maar dan in het klein! €12,50

➋ NIJNTJE OP SE MOKUMS

In Nijntje Opoa en Opoe op se mokums gaat Nijntje op visite bij opa en oma Pluisje want ‘Opoa heb foor Nijn een steppie gemoakt.’ Voor iedereen die zijn mokums wil oppoetsen. €6,95

➌ MET HUIS EN HART

De Amsterdamse kussens van V.at the City worden met de hand gemaakt door vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

De kussens zijn nu ook verkrijgbaar in de kleuren golden yellow en royal green. klein €60 | groot €100

➎ ad Store Uitkrant nov 2019.indd 1 UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 48

➌ ➍ SPICE IT UP

Ieder jaar lanceert Tony’s drie nieuwe smaken die tijdelijk verkrijgbaar zijn. Dit keer zijn het repen in de smaken Wit Kurkuma Chai Kokos voor de snoepende yogi, Melk Honeycomb Tijm voor de fijnproever en Puur Chili Fudge Roze Peper voor wie er wel wat peper in zijn reep kan gebruiken.

Om cadeau te doen, of allemaal zelf op te eten. €10,50

➎ POM SJAALS

POM staat bekend om haar intrigerende patronen en stoffen van hoge kwaliteit. De huidige collectie is geïnspireerd op oude prenten van exotische oorden, dieren en planten die het design duo vond in een antiek prentenboek in Kasteel Twickel. €79,95

#iamsterdamstore 14-10-19 17:00 18-10-19 11:36

november 2019

KRANT

49

t/m

58 59 61 64 66

49

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON AMSTERDAM TOEN DE STAD UIT GROETEN UIT: MARIT WEERHEIJM

IL BARBIERE DI SIVIGLIA De naam zegt je misschien niet zo veel, maar ‘Figaro, figaro, figaróóó’ des te meer: Figaro is de barbier van Sevilla in de beroemde Italiaanse klassieker van Rossini. De opera gaat wegens groot succes in reprise langs de grote Nederlandse theaters en vertelt het verhaal van graaf Almaviva die tot over zijn oren verliefd is op de jonge Rosina.

Daar steekt haar voogd Bartolo een stokje voor: hij wil zelf met haar trouwen zodat hij de enorme bruidsschat kan opstrijken.

Zullen de twee geliefden elkaar toch de ring om de vinger mogen schuiven? Opgevoerd door de Nederlandse Reisopera, met onder anderen Karin Strobos, Mark Milhofer en Brunò Pratico.

31 oktober en 2 november Carré

a-

a lk

. e

MARCO BORGGREVE

e De

re

19 17:00

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 49

18-10-19 11:36

50

KRANT

POP & JAZZ AMSTERDAM KLEZMER BAND EN HET AMSTERDAMS ANDALUSISCH ORKEST Twee orkesten vormen samen een groots, kleurrijk gezelschap dat een brug slaat tussen de Arabische en de Joodse cultuur. De musici spelen samen een feestelijke mix van avontuurlijke Chassidl, Chaabi Andalus, Cocek, Tarab, Sirba èn de Sufi Andalusi, met prachtige mystieke en gedragen solo’s. vr 1 20:00, Bimhuis, € 18,LAUV Rolling Stone noemde hem ‘pop’s up-and-coming heartbreak king’: de 24-jarige singer-songwriter, multi-instrumentalist en producer Lauv. Wat ooit begon als een DIY-project in zijn slaapkamer, is inmiddels uitgegroeid tot een multi-platina popfenomeen. vr 1 20:30, Paradiso, € 21,SASKIA LAROO & BAND: TRUMPETS AROUND THE WORLD Trompettiste Saskia Laroo staat bekend om haar pure, geïmproviseerde muziek, waaraan zij een geheel eigen draai geeft door invloeden uit de hele wereld samen te brengen. Het is muziek met de mystieke ongrijpbaarheid van jazz-improvisatie, verpakt in moderne grooves, beats, zang en rap. vr 1 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,LES FILLES DE ILLIGHADAD Les Filles de Illighadad maken ‘future Tuareg music’, muziek om in trance te raken. Met traditionele percussie-instrumenten en elektrische gitaren, brengen ze de oude muziek naar het moderne tijdperk. vr 1 21:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 COLIN STETSON SOLO De Canadese saxofonist Colin Stetson staat bekend als een ware sensatie op de bassaxofoon, die hij laat klinken als een compleet blaasorkest inclusief percussie. za 2 19:30, Bimhuis, € 18,MARS RED SKY Het Franse Mars Red Sky wordt beschouwd als een van de groten van de Europese stonerrockscene. Het trio vermengt stonerriffs en grooves met hoge ethische vocalen die je doen denken aan de psychedelische pop/ rock uit de jaren ‘60. za 2 20:00, Melkweg, € 17,25 EMOTIONAL ORANGES Dit mysterieuze duo uit Los Angeles, dat geheel anoniem

wil blijven, is nú al iconisch met hun hyper-flirterige 90s R&B en zwoele indie-pop. zo 3 19:30, Melkweg, € 17,25 MICHELINE VAN HAUTEM EN ERWIN VAN LIGTEN: ZING, VECHT, HUIL, BID...

Met hun Shaffy-programma brengen de Vlaamse zangeres Micheline Van Hautem en topgitarist Erwin van Ligten een ode aan Shaffy en herdenken ze dat hij sinds 10 jaar niet meer onder ons is. zo 3 15:30, Buiksloterkerk, € 15,GIRL IN RED In Horten, net ten zuiden van Oslo, schrijft Girl In Red eerlijke teksten over haar dagelijks leven, haar relaties en haar bevliegingen. Haar sound is als een soundtrack van een coming-ofage indiefilm. ma 4 19:00, Melkweg, € 17,25

TOP 3 POP

JULIAN SCHNEEMANN’S CARAVAN Niet gehinderd door culturele, geografische en chronologische grenzen combineert Julian Schneemann’s Caravan in ‘Ode to Tomorrow’ klassieke-, jazz- en volksmuziek. zo 10 15:30, Buiksloterkerk, € 12,50

BECCA STEVENS De Amerikaanse zangeres, songwriter en gitarist Becca Stevens groeide op in North Carolina en haar manier van zingen, waarbij ze zichzelf begeleidt op ukelele en luit, draagt sporen van de regionale folkmuziek van de Appalachen. In New York werd ze geschoold in de jazz en ontwikkelde ze haar eigen stijl. Ze wordt geprezen om haar stembeheersing en haar eigenzinnige mix van pop, folk en jazz. ‘New York’s best kept secret’, aldus The New York Times.

Bimhuis, 13 november

ST. NICHOLAS HIGH SCHOOL CHOIR & ORCHESTRA Het repertoire van het koor varieert van klassieke a capella muziek zoals Ola Gjeilo’s ‘Ubi Caritas’ tot popklassiekers als ‘Bohemian Rhapsody’. Het instrumentale ensembles van de school bestaat uit een klein orkest, een fluitensemble en een klarinetensemble. ma 4 20:00, Oosterkerk, gratis DREAMCATCHER Ze debuteerden pas in januari 2017, maar de ster van het hypergetalenteerde septet is snel rijzende. De K-popindustrie sloot de dames meteen in de armen, omdat ze voor een verfrissende uitbreiding van het genre zorgen met hun heavy muziek. di 5 18:00, Melkweg, € 57,50 PLANET HEMP Al meer dan 25 jaar is Planet Hemp een van de belangrijkste bands in de Braziliaanse muziekscene. Het vijftal mixt rock en hiphop. wo 6 19:00, The Box, € 31,21 CHARTERS SCHOOL ORCHESTRA, KOOR EN KAMERORKEST Het ensemble wordt geleid door Irene Anderson. Met medewerking van pianist Kevin Allen. wo 6 19:30, Oosterkerk, gratis BOBBY MCFERRIN Liedjesschrijver, pianist, arrangeur, vocalist, producer, basgitarist én dirigent Bobby McFerrin bekend van zijn megahit ‘Don’t Worry, Be Happy’ wordt begeleid door zijn band met Gil Goldstein op keyboards en accordeon, Jeff Carney op bas en David Mansfield op gitaar, viool en pedal steel. do 7 20:15, Het Koninklijk

advertentie

AM KÖNIGSWEG — TEKST ELFRIEDE JELINEK

DOOR DEUTSCHES SCHAUSPIELHAUS HAMBURG 26 — 28 NOV INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM ‘Hét politieke stuk van nu.’

– Süddeutsche Zeitung

IM

november 2019

AGENDA

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 50

ORLA GARTLAND De vrolijke feelgood pop van de Ierse songer-songwriter Orla Gartland past perfect bij de omschrijving die ze zichzelf geeft: een ‘music makin’ ginger nutcase’. zo 10 19:00, Melkweg, € 12,65 ALEC BENJAMIN De 24-jarige singer-songwriter uit Phoenix dankt zijn succes aan zijn herkenbare, kristalheldere stem en betekenisvolle manier van nummers schrijven. ma 11 19:30, Paradiso, € 18,ILSE DELANGE Sinds haar debuutalbum ‘World Of Hurt’ behoort Ilse DeLange tot een van de grootste artiesten van ons land. In haar ‘New Amsterdam’ theatertournee zal de zangeres naast veel nieuwe muziek, ook haar grote en bekende hits live ten gehore brengen. di 12 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 45,50

ERIC VLOEIMANS Nederlands meest gelauwerde trompettist speelt jazz, klassiek, multiculti, pop én filmmuziek. In Oliver’s Cinema III blaast hij, samen met accordeonist Tuur Florizoone en cellist Jörg Brinkmann, beelden leven in en speelt hij de filmsterren van de hemel. Van beroemde soundtracks van Ennio Morricone tot nieuwe composities voor denkbeeldige films waarin melodie, harmonie en mystiek perfect gemonteerd zijn. Kleine Komedie 4 november Concertgebouw Amsterdam, € 50,40 MARK LANEGAN BAND Grunge-icoon Mark Lanegan begon eind jaren ‘80 als zanger in de band The Screaming Trees maar bracht in de jaren ‘90 een aantal indrukwekkende soloalbums uit en werkte samen met o.a. Josh Homme, Kurt Cobain en Moby. do 7 19:30, Melkweg, € 28,75 HET AMSTERDAMS VOLKSKOOR ’Gezelligheid kent geen tijd’ met liedjes van Amsterdammers zoals Johnny Jordaan, Willy Alberti, Tante Leen en natuurlijk ook de hedendaagse muziek uit de Jordaan. vr 8, vr 15 20:00, Theater De Meervaart, € 25,DUB INC De band uit het Franse SaintÉtienne timmert sinds eind jaren ‘90 aan de weg met een dynamische mix van reggae, dancehall, ska, dub en hiphop.

De nummers worden gezongen in het Engels, Frans, Arabisch en Kabylisch. vr 8 19:00, Melkweg, € 20,70

TRIBUTE TO NWA In 1988 bracht N.W.A. het album Straight Outta Compton uit, met onversneden Westcoast Rap. Elementen en muzikale onderdelen uit zeldzame funk singles als Express Yourself en Funky Worm vormden de gesamplede muziek onder de sterke tracks. Het Re:Freshed Orchestra brengt samen met o.a. Brainpower, Rudeboy (foto) en Def P een ode aan N.W.A. in een avond vol levendige funkgrooves.

Koninklijk Concertgebouw 26 november DUB TRIO Dub, punk en metal, door drie geschoolde muzikanten die dit bekwaam tot een explosief brouwsel maken. vr 8 20:00, Melkweg, € 17,25 NADJA FILTZER - VIVE PIAF! Het levensverhaal van Edith Piaf door Nadja Filtzer, de Piaf van de 21ste eeuw. Liesbeth List noemde haar vertolking van Piaf ’s ‘La Foule’: ‘Impeccable’. vr 8 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 17,50 CHRISTIAN SCOTT ATUNDE ADJUAH Festivalfavoriet en ‘de felste jazztrompettist van dit moment’ (NRC) laat nieuwe beats samenvloeien met allerlei inheemse ritmes, in de geest van zijn thuisstad New Orleans. vr 8 19:30, Bimhuis, € 28,HIROMI Hiromi is een wervelwind op de piano, met een ongeëvenaarde eigen stijl. Dit klassieke wonderkind uit Japan werd ontdekt in de jazzwereld dankzij haar fantastische improvisaties. zo 10 20:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

COLIN BLUNSTONE ‘De meest typerende Engelse popstem van zijn generatie’, aldus The Times. In zijn show speelt de Britse zanger nummers van The Zombies, The Alan Parson’s Project, Dave Stewart en talloze songs van eigen hand als ‘She’s Not There’ en ‘Tell Her No’. do 14 19:30, Poppodium P60, € 25,MUTHSPIEL & SWALLOW / OKAZAKI Lyrische duetten door de beroemde basgitarist Steve Swallow en trombonist Christian Muthspiel. Vooraf een soloset van gitarist Miles Okazaki met composities van Thelonious Monk. vr 15 19:30, Bimhuis, € 16,THE LEGENDS FT. MICHAEL VAREKAMP In ‘Swingin’ in New Orleans’ brengen Varekamps bluesy stemgeluid en de meesterlijke band een sfeervolle traditie tot leven waarin vreugde en melancholie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. vr 15 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,50 HENK POORT EN DE HELDEN Een avond vol prachtige nummers uit opera’s, musicals en het Nederlandstalige repertoire, omlijst door bijzondere, persoonlijke verhalen. za 16 20:30, DeLaMar Theater, € 17,50 TANIA KROSS - VAN MOZART TOT MADONNA Van Mozart tot Madonna is een verrassende reis door de geschiedenis van achttiende-eeuwse wonderkinderen en hedendaagse popprinsessen. za 16 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 34,STEF KAMIL CARLENS Zita Swoon-oprichter en oud dEUS-bandlid Stef Kamil Carlens bracht in 2017 voor het eerst onder zijn eigen naam muziek uit.

Met een voltallige band brengt hij oude en nieuwe nummers ten gehore, uit zowel zijn soloreper-

18-10-19 11:36

november 2019

TOP 3 CLUBS

toire als dat van Moondog Jr. en Zita Swoon. za 16 20:30, Tolhuistuin, € 20,-

BOB SWEENEY

JAZZTRIO ESTHER VAN HEES Presentatie van de cd ‘Gelukkig zijn’ van de Vlaamse zangeres Esther Van Hees met een ode aan prachtige klassiekers uit de Nederlandstalige muziek. zo 17 17:00, Geelvinck Pianola Museum, € 15,-

LOYLE CARNER De teksten van de Britse rapper en acteur uit Zuid-Londen zijn duidelijk geïnspireerd door de sociaal bewogen hiphop uit de jaren ’90. zo 24 19:00, Melkweg, € 23,-

HKU BIG BAND MET BENJAMIN HERMAN Saxofoon-icoon Benjamin Herman zet de boel op stelten bij de bigband van het Utrechts Conservatorium, onder leiding van saxofonist Nils van Haften. zo 17 14:00, Bimhuis, € 8,-

MOOR MOTHER Voor Camae Ayewa zijn poëzie, politiek, muziek en leven één. Gewapend met een muzikaal platform genaamd Moor Mother, spuwt ze verpletterende woorden van woede. Voor de in Philadelphia gevestigde kunstenaar is woede dan ook geen gevoel dat je moet onderdrukken, het is iets dat je moet benutten en exploiteren. In haar single After Images die ze eerder dit jaar uitbracht, uit ze haar frustratie met haar indringende stemgeluid doordrenkt in noise.

Muziekgebouw aan de Ring, 13 november

LAURENCE JONES BAND Walter Trout noemde Laurence Jones een genie en een kruising tussen Eric Clapton en Buddy Guy. Dat is nogal een compliment van de grootmeester. zo 17 19:30, Q-Factory, € 25,49

STICK FIGURE De Amerikaanse reggaeband Stick Figure is ontstaan als een eenmansproject van multiinstrumentalist Scott Woodruff en speelt rootsreggae met dubrhythms en frisse elektronica. di 19 19:30, Melkweg, € 19,55

ZEDD De Russisch-Duitse Anton Zaslavski begon al op vroege leeftijd met pianospelen en schreef nummers voor artiesten als Lady Gaga, Black Eyed Peas en Swedish House Mafia. Met zangeres Ariana Grande bereikte hij het grote publiek met de wereldhit Break Free maar onder EDMliefhebbers staat hij bekend om zijn ‘Zedd style’, met invloeden van progressive house, complextro en dubstep, en hits als Spectrum en Stay The Night.

Melkweg, 11 november

MILLENNIUM JAZZ ORCHESTRA, MATANGI KWARTET & FAY CLAASSEN De muziek van George Gershwin wordt na 100 jaar in een nieuwe jas gestoken. Fay Claassen zingt eigentijdse versies gearrangeerd voor strijkkwartet en jazzorkest. wo 20 19:30, Bimhuis, € 21,-

LAGWAGON Typische jaren ‘90 skatepunk met een fijne dosis gekkigheid in een energieke live show. do 21 19:00, Melkweg, € 27,60

THE APX Duo Dee en Erika Rhodes, beiden met een jazz achtergrond, hebben hun krachten gebundeld voor hun elektro-funk project ‘The Amplified Experiment’ vr 22 23:30, Melkweg, € 16,10

SKERRYVORE Deze achtkoppige rockformatie brengt een wervelwind van instrumentale hoogstandjes gecombineerd met Keltische ritmes en moderne geluiden. do 21 20:00, Poppodium P60, € 16,50

BLANKO Een niet in een hokje te stoppen rock ’n roll visie op muziek, show, teksten en performance die al een leven lang aan het groeien is in Blanko’s hoofd en met deze show tot uiting komt. za 23 19:00, Melkweg, € 12,65

DE KIFT - BAL De Kift is een veelkoppige, poëtische fanfare-punkband uit de Zaanstreek vol tomeloze energie, intimiteit, weemoed en euforie. vr 22 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 25,-

NEW COOL COLLECTIVE De achtkoppige band New Cool Collective vierde afgelopen jaar zijn 25-jarig jubileum. Het collectief won vele awards en speelt een unieke mix van jazz, dance, latin, salsa, afrobeat en boogaloo. za 23 20:30, Tolhuistuin, € 19,-

DROELOE Het Nederlandse duo is wereldwijd geliefd om hun dikke percussieve sound ergens in het midden tussen future bass en trap. Met ijzersterke producties vertellend ze spannende sonische verhalen met catchy melodieën en indrukwekkende visuals. vr 22 19:30, Melkweg, € 16,10

JAMES SMITH James Smith zijn grote kracht is dat hij zijn klassiekers kent, want de twintigjarige Britse zanger laat zich met nostalgische rock, soul en gospel-elementen graag inspireren door grootheden als Elvis, Paul McCartney en D’Angelo. di 26 19:00, Melkweg, € 14,95 JINJER Jinjer is misschien wel het beste bewaarde ‘extreme metal’ geheim van Oekraïne met een explosieve mix van groove metal en hardcore gecombineerd met progressieve elementen. di 26 19:00, Q-Factory, € 20,12

WHITNEY Met het sterke debuut ‘Light Upon the Lake’ schopte indieband Whitney het in 2016 tot vele eindejaarslijstjes. Nu is het zestal uit Chicago terug met een tweede album. ma 18 20:30, Paradiso, € 16,-

BEN WILLIAMS & SOUND EFFECT Ben Williams swingt, funkt en rockt met zijn eigen muziek die hij het liefst ‘soul’ noemt, maar die eigenlijk niet in een hokje past. do 21 19:30, Bimhuis, € 18,-

THE FORTUNATE SONS De Amerikaanse formatie The Fortunate Sons, genoemd naar een politiek geladen Creedence Clearwater Revival nummer zetten een authentiek, bijna niet van echt te onderscheiden eerbetoon aan hun idolen neer. zo 24 19:30, DeLaMar Theater, € 17,50

JIM BOB Als zanger van indie-rockband Carter The Unstoppable Sex Machine heeft Jim Bob veel hits gescoord. Hij brengt USMklassiekers, Jim Bob solo-werk, enkele grappen en een sjiek jasje. za 23 20:00, Q-Factory, € 19,50

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 51

NIKLAS PASCHBURG Op het snijvlak van klassieke en elektronische muziek verleidt de 25-jarige componist en pianist Niklas Paschburg zijn publiek met betoverende melodieën om bij weg te dromen. Filmisch en hypnotiserend. Evenals vakbroeders als Nils Frahm, Olafur Arnalds en Daniel Wohl combineert Paschburg klassieke en elektronische muziek. Zijn nieuwe album is geïnspireerd door de archipel Spitsbergen.

Koninklijk Concertgebouw 28 november MARC REBILLET Marc Rebillet is een one-mansynthesizer-band. Met behulp van een synthesizer, loopstation, microfoon en de meest willekeurige instrumenten en spullen maakt deze New Yorker binnen een handomdraai uiterst catchy en dansbare nummers. za 23 20:30, Paradiso, € 16,JOËLLE Het leven in New York en de verhalen van haar Hindoestaanse grootmoeder zijn de inspiratie voor de muziek van Joëlle en haar eclectische band. zo 24 15:00, Het Claverhuis, gratis SHERRY DYANNE - A TRIBUTE TO NINA SIMONE De Amerikaanse legende Nina Simone was niet zomaar een zangeres: ze was een singer-songwriter, pianist en burgerrechtenactiviste. Nummers als ‘Ain’t got no’ en ‘Feeling good’ passen perfect bij het eigen geluid van Sherry Dyanne, die dit prachtig vertolkt door de oprechtheid van haar emoties. zo 24 17:00, Club Dauphine, € 18,49

ALDOUS HARDING Hannah Harding kennen we beter als Aldous Harding.

Een Nieuw-Zeelandse singersongwriter die de afgelopen jaren haar sporen verdiende met een aantal mooie liedjes en albums met gothic-folk in een theatrale en humoristische uitvoering. wo 27 20:30, Paradiso, € 17,50 KELVIN JONES De getalenteerde Britse muzikant met Zimbabwaanse roots werd in 2015 een YouTube-sensatie met ‘Call You Home’. do 28 19:00, Melkweg, € 12,65 CHRIS POTTER CIRCUITS TRIO FEAT. JAMES FRANCIES & ERIC HARLAND Met zijn onuitputtelijke inventiviteit wordt Chris Potter terecht gerekend tot de belangrijkste saxofonisten van zijn generatie. do 28 19:30, Bimhuis, € 22,BEN VAN GELDER - PARADÍS Het lyrische spel van de in New York geschoolde altsaxofonist Ben van Gelder (1988) wordt vergeleken met dat van zijn leermeester Lee Konitz. vr 29 19:30, Bimhuis, € 16,SKINDRED Een beukende mix van heavy metal, punk rock en reggae die wordt omschreven als ‘Ragga metal’. vr 29 19:00, Melkweg, € 22,70 WE ARE SCIENTISTS De Amerikaanse band is al actief sinds 2000 en mixt new wave, postpunk, indie en britpop, met een licht ironische knipoog. za 30 20:30, Bitterzoet, € 16,-

CLUBS

DEVILS BEHIND THE BACKDOOR Een Halloween evenement met een internationale superstar dj line-up met de Braziliaanse Ana Flor, Rodolfo Bravat en Diego Summers, laser shows, theatrale acts en meer. za 2 23:00, Melkweg, € 18,75

51

ASIAN DUB FOUNDATION LA HAINE De Britse electronica-, raggaen dub-pioniers van Asian Dub Foundation spelen hun livesoundtrack van de Franse filmklassieker ‘La Haine’. vr 8 20:30, Q-Factory, € 24,15 AIRPLANE MODE AMSTERDAM FT. THE GASLAMP KILLER / JAMESZOO / KRAMPFHAFT / TIEN SON / DAGGER DX Het icoon van de LA beat scene wiens voorkomen minstens zo excentriek is als zijn dj-sets mixt dubstep, hiphop, elektronica en psychedelische pop tot een frisse en explosieve sound. De line up wordt compleet gemaakt met een stel beatvirtuozen uit eigen land. za 16 23:30, Melkweg, € 19,55 BALKAN BEATZ Een vrolijke mix-up van traditie en folklore met gypsybeats, balkanhiphop, yugodancehall, arabtrap en andere dansbare ZuidoostEuropese cross-overmuziek. za 23 23:00, Melkweg, € 5,75 ENCORE X LIL TECCA Binnen een jaar van middelbare scholier naar een artiest die in de top 10 van de huidige Billboard chart terug te vinden is, het overkwam de 17-jarige rapper Lil Tecca! za 23 00:00, Melkweg, € 20,15 INNOVATION IN THE DAM Het legendarische Britse D&B concept Innovation komt met een topteam van DJ’s & MC’s met speciale optredens van de all stars uit D&B-land. zo 24 21:00, Melkweg, € 51,75

KLASSIEK & OPERA

DE 20STE EEUW Organist Gerrie Meijers en sopraan Charlotte Riedijk belichten het 20ste-eeuwse liedrepertoire voor orgel en sopraan uit zes verschillende landen. vr 1 13:13, Orgelpark, € 10,INTERCONTINENTAL ENSEMBLE - SCHATTEN VAN VROUWEN Het Intercontinental Ensemble speelt stukken van drie vrouwelijke componisten: Louise Farrenc, Bianca Bongers en Clara Schumann za 2 20:00, Oosterkerk, gratis GAASPERDAMS GEMENGD KOOR Een romantische reis langs koormuziek uit de 19e en 20e eeuw met werken van onder meer Anton Bruckner, Edward Elgar, Jean Sibelius en Antonin Dvorak. za 2 15:30, Dominicuskerk, € 12,UTOPIA - LAMENTATIES VAN MORALES Het Belgische ensemble Utopia verweeft Morales’ virtuoze meditatie met gregoriaanse gezangen en motetten van Frans-Vlaamse tijdgenoten. Een betoverende soundtrack voor verstilling en bezinning. za 2 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 PHOTONEN EN UVE VESPERS RACHMANINOV Photonen en het Utrechts Vocaal Ensemble o.l.v. Jeroen Spitteler spelen de Vespers van Rachmaninov. Daarnaast werk van Pärt, Kreek, Holst en Duruflé. zo 3 15:30, Dominicuskerk, € 5,-

18-10-19 11:36

52 ILLIA FIALKO Pianist Illia Fialko speelt muziek van Bach, Chopin, Debussy & Haydn. di 5 20:00, Oosterkerk, gratis ALEXANDRE THARAUD VERSAILLES De Franse pianist Alexandre Tharaud keert terug naar het werk waarmee hij in 2007 internationaal doorbrak: dat van barokcomponist François Couperin. wo 6 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 LANG LANG SPEELT BEETHOVEN MET HET CONCERTGEBOUWORKEST Pianist en wereldster Lang Lang soleert bij het Concertgebouworkest in Beethovens ‘Tweede pianoconcert’. Ook klinken Brahms ‘Vierde symfonie’ en het ‘Vorspiel’ uit Wagners opera ‘Tannhäuser’. wo 6, vr 8 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,METE ERKER & JEROEN VAN VLIET / PHILIPP RÜTTGERS & OENE VAN GEEL Dubbelconcert met bijzondere duo’s van buitengewone Nederlandse musici, met kwetsbare schoonheid van Erker en Van Vliet en uitdagende nieuwsgierigheid van Rüttgers en Van Geel. do 7 19:30, Bimhuis, € 16,-

KRANT

DUPRÉ & BRITTEN De Rotterdamse Laurenscantorij o.l.v. Wiecher Mandemaker presenteert twee iconische werken voor koor en orgel ontstaan aan weerszijden van het Kanaal. zo 10 14:15, Orgelpark, € 15,DUDOK QUARTET AMSTERDAM Fris en vol flair: Haydn in handen van het Dudok Quartet Amsterdam. Drie expressieve conversaties tussen violen, alt en cello. di 12 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,ERE LIEVONEN - NIEUWE MUZIEK VOOR ORGEL SOLO Organist Ere Lievonen kreeg carte blanche voor een concert met hedendaagse muziek. De hoofdmoot van dit programma wordt gevormd door een compositie van Michael Blake.. vr 15 13:13, Orgelpark, € 10,-

DUBBELBLAASKWINTET I FIATI Dubbelblaaskwintet I Fiati o.l.v.

Sjef de Kort herdenkt het 100e geboortejaar van Mieczyslaw Weinberg met muziek van Dmitri Sjostakovitsj. za 16 13:00, De Engelse Kerk, gratis

UMA KAMERORKEST BEETHOVEN SYMFONIE 9 Ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan speelt het UMA Kamerorkest Beethoven’s ‘negende symfonie’. za 9 15:00, Dominicuskerk, € 17,50

MAXIME GULIKERS & PIETER BOGAERT Violist Maxime Gulikers speelt samen met pianist Pieter Bogaert werken van van Ludwig van Beethoven, Eugène Ysaÿe en Maxim Shalygin. za 16 20:00, Oosterkerk, gratis

DUDOK QUARTET BRUCKNERS STRIJKKWINTET Bruckners enige groots opgezette bijdrage aan de kamermuziek.

Daarnaast de wereldpremière van ‘Bagatellen’ van Peter Vigh. za 9 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

CÉCILE HUIJNEN EN MARIEKE HOPMAN - LOVE! Romeo & Julia, een arrangement van Turks Fruit, diverse Romances van Stravinsky, Sjostakovitsj, Elgar en Dvorák en liederen van Gershwin. Violist Cécile Huijnen en accordeonist Marieke Hopman met een programma over de liefde. za 16 14:00, Noorderkerk, € 13,50

EVA SOPHIE ALBRECHT EN ANDRZEJ WIERCINSKI De Duitse celliste Eva Sophie Albrecht en de Poolse pianist Andrzej Wiercinski laten op een bijzondere wijze nieuw licht schijnen op Sergej Prokofjev. zo 10 14:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,LISA JACOBS & THE STRING SOLOISTS - NACHT Muziek, dans en poëzie komen samen met als thema de nacht: verleidelijk, duister, mysterieus en vol dromen. Met muziek van Debussy, Schönberg en live poëzie door Ingmar Heytze. zo 10 15:30, Vondelkerk, € 5,-

TOP 3 KLASSIEK

ENSEMBLE MODERN - LIGETI EN TER SCHIPHORST De Duitse componist Iris ter Schiphorst (1956), met een achtergrond in rock en elektronische muziek, is hier nauwelijks bekend. Onterecht, weten ze in Duitsland en Engeland, waar haar muziek regelmatig wordt gespeeld. Vanavond beleeft haar nieuwste werk, Assange - Fragmente einer Unzeit, voor sopraan en ensemble zijn wereldpremière door Ensemble Modern en de Duitse sopraan Sarah Maria Sun. Muziekgebouw aan ‘t IJ 7 november

AKIKO SUWANAI EN KEREM HASAN De Japanse violiste Akiko Suwanai bij het Noord Nederlands Orkest in Bruchs ‘Eerste vioolconcert’. Kerem Hasan leidt de exotische orkestsuite ‘Sheherazade’ van Rimski-Korsakov. vr 15 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,-

HET RIETVELD ENSEMBLE Het Rietveld Ensemble en Vrienden brengen de derde in een serie van acht kamermuziekconcerten. za 9 13:00, De Engelse Kerk, gratis

RAYMOND JANSSEN - CARL ORFFS CARMINA BURANA Dirigent Raymond Janssen tekent samen met The International Symphony Orchestra uit Lviv en het Nationaal Koor van de Oekraïne ‘Dumka’ voor een grootse uitvoering van de ‘Carmina Burana’. za 9 t/m ma 18 diverse tijden, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 59,-

november 2019

AGENDA

VOOR DE EEUWIGHEID: REQUIEMS VAN MOZART EN JOMMELLI Van Guillaume Dufay via Hector Berlioz naar Andrew Lloyd Webber: componisten van alle tijden hebben muziek geschreven voor de dodenmis.

Giulio Prandi brengt er twee: dat van Mozart en zijn voorloper Niccolò Jommelli. za 16 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 43,KCOV EXCELSIOR EN CONCERTKOOR HAARLEM: VERDI’S REQUIEM Verdi componeerde zijn ‘Messa da Requiem’ naar aanleiding van de dood van de dichter Alessandro Manzoni. Dit monumentale koorwerk wordt uitgevoerd door 200 zangers van KCOV Excelsior Amsterdam en Concertkoor Haarlem o.l.v. Ger Vos zo 17 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 33,-

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 52

NIEK BAAR - BRUCHS SCHOTSE FANTASIE Met de winst van het Nationaal Vioolconcours Oskar Back drong Niek Baar in 2018 definitief door tot de jonge vioolvoorhoede. De Nederlandse violist soleert in Bruchs Schotse fantasie bij het orkest uit zijn moederstad: het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Ook klinken twee muzikale uitjes naar het platteland: de Dansen uit Galánta van Kodály en delen uit Janáčeks opera Het sluwe vosje.

Koninklijk Concertgebouw 3 november LAVINIA MEIJER & MICHIEL BORSTLAP - GHOSTS Een unieke samenwerking: klassiek harpist Lavinia Meijer en pianist-componist Michiel Borstlap. Zelden stonden deze twee aardvermaarde snaartovenaars samen op één podium. Ze spelen muziek van Philip Glass, Ludovico Einaudi en Michiel Borstlap. zo 17 20;15, De Kleine Komedie, € 11,50 PIANORECITAL RENÉ VAN SLUIS - WEEMOED EN VERSTILLING In het programma ‘Weemoed en Verstilling’ speelt René van Sluis werken van Chopin, Schubert, Schumann en Brahms. zo 17 15:00, Amstelkerk, € 10,STEPHEN HOUGH De Britse pianist Stephen Hough in het zeer romantische ‘Eerste pianoconcert’ van Mendelssohn.

Dirigent David Robertson leidt daarna het Radio Filharmonisch Orkest in een van zijn favoriete werken, de ‘Eerste symfonie’ van Sibelius. zo 17 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,-

NACHTLICHT Een voorstelling over de staat tussen wakker en slaap, op klaarlichte dag. Van Debussy tot improvisatie, van Bach tot Nina Simone, van mysterie tot nachtmerrie… Met teksten van dichters over de nacht, slaap, droom en het onderbewustzijn waaronder de Zuid-Afrikaanse dichter en schrijver Ingrid Jonker. Met Merel Vercammen op viool, Mike Boddé achter de piano en met medewerking van acterend zangeres en zingend actrice Sterre Konijn.

Noorderkerk 2 november HET PURCELL KAMERORKEST + HET KOOR VAN THE ENGLISH REFORMED CHURCH Het Purcell Kamerorkest speelt o.l.v. Mimi Mitchell en Richard Zook samen met het koor van The English Reformed Church Amsterdam werken van o.a.

Samuel Scheidt, Georg Friedrich Händel, Johann Friedrich Fasch, Georg Philipp Telemann, en Joann Sebastian Bach. zo 17 15:15, De Engelse Kerk, € 10,CALEFAX - HET ORGEL DE KERK UIT! Weinig instrumenten kunnen bogen op zo’n rijk repertoire als het orgel. Calefax, als een soort beweeglijk en menselijk ademend orgel, brengt de mooiste orgelmuziek. wo 20 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 JOÃO BARRADAS Rising star accordeonist João Barradas in een afwisselend programma met werken van onder anderen Bach, Berio en Piazzolla. wo 20 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,-

NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - THE UNKNOWN CHAPLIN Vier hilarische, kolderieke en melancholische stomme films van het grote universele genie Charley Chaplin. NBE heeft vier componisten gevraagd nieuwe muziek te componeren die naadloos de films begeleiden en ondersteunen: Reza Namavar, Micha Hamel, Oene van Geel en Julian Schneemann. do 21 20:30, Podium Mozaïek, € 10,50 THE STAR WARS SUITES Onder leiding van dirigent Raymond Janssen brengen meer dan 150 musici de muziek van Star Wars tot leven. Daarnaast filmmuziek uit onder andere Jaws, Spiderman en Gladiator. do 21 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 59,NEDERLANDSE REISOPERA - JEVGENI ONJEGIN In deze pocketversie is de essentie van Tsjaikovski’s opera ‘Jevgeni Onjegin’ teruggebracht tot een intieme, meeslepende voorstelling van tachtig minuten.

Een ontroerend psychologisch drama vol emotionele conflicten met lyrische, hartstochtelijke muziek. vr 22 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 34,PHILIPS SYMFONIE ORKEST BRUCKNER 8 De monumentale ‘Achtste symfonie’ van Anton Bruckner wordt uitgevoerd door het Philips Symfonie Orkest onder leiding van Jules van Hessen vr 22 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,GUUS EN JOHNNY LAPORTE ONS VERHAAL De gitaristen van Barrelhouse vertellen over hun passie voor de blues. Een reisverslag over hun blues tocht die in Indonesië begint en nooit eindigt. vr 22 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 17,50 KOOR FENIX - SWEET TEA Op het programma onder meer het Requiem van Schnittke én de wereldpremière van het muziekstuk ‘What is a nail’ dat speciaal voor Fenix geschreven is door Gábor Tarján. vr 22 20:15, zo 24 15:15, Dominicuskerk, € 20,LE NUOVE MUSICHE Intense mini-opera’s, over oorlog en vrede, passie en erotiek en de dood door barokensemble Le Nuove Musiche. za 23 14:00, Noorderkerk, € 13,50 POLO DE HAAS - CANTO OSTINATO De pianisten Polo de Haas en Kees Wieringa zijn befaamd om hun bijzondere uitvoering van Canto ostinato van Simeon ten Holt. Het gouden duo weet nog steeds te verrassen, boeien en inspireren met hun expressieve en ritmische uitvoering. za 23 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,DE VIOLIST OP HET DAK (+6) Tijdens dit interactieve familievertelconcert van het Kindermuseum van het Joods Cultureel Kwartier ga je met Max mee op avontuur in het droombos. zo 24 14:15, Het Koninklijk

18-10-19 11:36

november 2019

TOP 3 THEATER

Concertgebouw Amsterdam, € 16,50

KAMERICH BUDWILOWITZ

RAGAZZE QUARTET - ETNOS In ‘Etnos’ speelt het kwartet composities van Béla Bartók (Europa), Astor Piazzolla (Zuid-Amerika), Long Zhou (Azie) en Kevin Volans (Afrika). Meesterwerken uit de twintigste-eeuwse muziek waarin lokale en traditionele klanken en wijsjes doorklinken. zo 24 15:30, Buiksloterkerk, € 15,NEDERLANDS KAMERKOOR Het Franse multitalent Maxime Pascal leidt het Nederlands Kamerkoor in een programma met werken van romantische meesters als Brahms, Wagner en Strauss. wo 27 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

MARK UYL EN CARIN VERBRUGGEN

NICHOLAS ISHERWOOD De combinatie van stem en elektronica is het uitgangspunt voor acht nieuwe composities van een internationaal gezelschap componisten. Jan-Bas Bollen componeert drones voor orgel, die de Nederlandse première van dit programma omlijsten. do 28 20:15, Orgelpark, € 15,STARGAZE - UNDER THE SKIN Scarlett Johansson is een buitenaardse femme fatale in ‘Under the Skin’ (2013), de veelgeprezen sciencefictionfilm van Jonathan Glazer. Stargaze speelt deze soundtrack live met strijkers, percussie en elektronica. vr 29 20:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

CORRIE VAN BINSBERGEN & AUKE HULST Het Grote Gebeuren is geïnspireerd op het gelijknamige apocalyptische verhaal van Belcampo. Het resultaat is vlijmscherp én ontroerend literair muziektheater dat diep doordringt in de grote morele en politieke vragen van onze tijd. Voor de voorstelling stelde gitarist Van Binsbergen een speciaal ensemble samen, waarin schrijver Auke Hulst zelf ook meespeelt. De muziek zweeft tussen country/americana en duistere, zompige jazz.

Bimhuis, 14 november

THE COUNTERPOINTS Een feestelijk concert van het oude muziekensemble The Counterpoints ter ere van haar debuutalbum ‘La Querelleuse’, met werk van Telemann. vr 29 20:15, De Waalse Kerk, € 19,50 DE FRANSE LIEFDE VAN LOUIS ANDRIESSEN Via zijn vader Hendrik erfde Louis Andriessen zijn liefde voor de Franse muziek. De ‘éminence grise’ van het Nederlandse componeren tipte zijn leerling Martijn Padding als compagnon, naast werken van Messiaen en Ravel. za 30 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 37,-

TONEEL & THEATER

HET DEBUUT In een avontuurlijke avond waarin je drie verschillende voorstellingen voorgeschoteld krijgt, nemen de makers je mee in hun belevingswereld. Met Arber Aliaj, Benjamin Abel Meirhaeghe en Caro Derkx. vr 1, za 2 20:30, Theater Bellevue, € 12,MARGOT ZWIERS - BUUT VRIJ! Buut Vrij! is een theatervoorstelling, waarin kinderen (de spelers) de baas zijn. Aan de hand van het donker, verhalen van kinderen en de mythe van Oedipus wordt de verhouding tussen kinderen en volwassenen, identiteit, vooroordelen en diversiteit onderzocht. vr 1 16:30, za 2, zo 3 16:00, ITA, € 10,DUTCHMAN Deze voorstelling neemt het publiek me op een provocerende,

en verrassende reis waarbij de kijk op geslacht en ras wordt uitgedaagd. vr 1 t/m za 9 diverse data en tijden, Het Amsterdams Theaterhuis, € 17,50 ERIC DE VROEDT THE CHILDREN Eric de Vroedt regisseert de Broadway-hit ‘The Children’.

Acteurs Sylvia Poorta, Stefan de Walle en Antoinette Jelgersma nemen ons mee in dit actuele verhaal waarin persoonlijke belangen worden geplaatst tegenover het klimaatprobleem, het grote dilemma van deze tijd. vr 1, za 2 19:30, zo 3 14:30, ITA, € 10,TROOST - CLOACA Vier voormalige studievrienden, allen rond de 40, worstelen met vriendschap, midlifecrises, ambitie en liefde. Een scherpe en wrange komedie over gecorrumpeerde vriendschap, door Maria Goos met spottende humor neergezet. za 2 20:30, de Roode Bioscoop, € 16,HET NATIONALE THEATER SEXUAL HEALING De enfants terribles van het

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 53

PAUL POSSE

BONTEHOND - EN DE WINNAAR IS... (10+) Een tragikomische voorstelling over ouders die heel hard schreeuwen, heel hard lachen en heel hard mooi weer spelen. Over ouders die doorgaan tot ze hebben wat ze willen hebben en niet opgeven. Want ouders weten zelf wel wat het beste is voor hun kind. Over een vechtscheiding vol rake klappen, stekende grappen en troostknuffels. Want waar twee mensen vechten, hebben twee mensen schuld en drie mensen pijn.

De Krakeling, 1 en 2 november

DE VERLEIDERS FEMALE Jelka van Houten, Susan Visser, Stephanie Louwrier, Gusta Geleijnse en Eva Marie de Waal treden in de voetsporen van hun mannelijke collega’s van De verleiders. Ze geven een vileine en kritische blik op brandende kwesties als de loonkloof, het glazen plafond en #MeToo. Een mix van stand-up, interactie met het publiek en persoonlijke verhalen, waarbij de vrouw zelf er ook niet zonder kleerscheuren vanaf komt.

DeLaMar 5 t/m 10 november Nederlands toneelschrijf-milieu, Jan Hulst en Kasper Tarenskeen, gooien ‘Teorema’ van Pasolini, het tv-format ‘Ik vertrek’ en de fantasieën van makers en spelers in een blender. Het resultaat is als een smoothie waaraan stiekem LSD is toegevoegd. za 2 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 33,HALINA REIJN - LA VOIX HUMAINE Jean Cocteau schreef met ‘La voix humaine’ de ultieme afscheidsmonoloog. Een vrouw belt haar ex in een laatste poging om de breuk tussen hen ongedaan te maken. Tijdens het gesprek groeit het besef dat hij voorgoed voor een ander heeft gekozen. za 2, ma 4 20:00, zo 3 15:00, ITA, € 26,50 HET MINISTERIE VAN ONVERRICHTER ZAKE FAT BOYS (6+) Een voorstelling over kinderen die niet passen binnen het systeem en hun eigen weg zoeken.

Een feest van woorden, nieuwsgierigheid en levenslust. zo 3 14:30, Theater De Krakeling, € 12,50

GEORGE ELIAS TOBAL KINDEREN VAN ALEPPO ‘Kinderen van Aleppo’ schijnt licht op de Syrische revolutie van binnenuit vol absurditeit en ongeloof, doch met humor. Een voorstelling over hoop, moed en (on)geloof. zo 3 20:15, Podium Mozaïek, € 12,50 SAHAND SAHEBDIVANI DROOMLAND (6+) Het verhaal van storyteller van het jaar Sahand Sahebdivani over het land waar hij vandaan komt, dat hij vooral uit zijn dromen kent. zo 3 11:00, Podium Mozaïek, € 7,OPERA HIGH TEA - DE TOVERFLUIT Een heel speciale uitvoering van Mozarts beroemde opera ‘De Toverfluit’, een sprookjesachtig verhaal vol prinsen, draken en vreemde vogels, met High Tea en scones. zo 3 14:30, Amsterdams Marionetten Theater, € 25,WUNDERBAUM HET NATIONALE LIED Wunderbaum stelt zich in deze voorstelling de vraag waarom mensen zich steeds meer aangetrokken voelen tot de muziek van eigen bodem. Samen met de Rotterdamse koren Koor op Zuid, Operakoor Ropera aan de Maas en Popkoor PuurZangEnzo scheert Wunderbaum in een spetterend singalong-spektakel langs vuige tophits en smaakvolle klassiekers. di 5, wo 6 19:30, ITA, € 18,THE QUEEN’S ENGLISH THEATRE COMPANY THE IMPORTANCE OF BEING EARNEST Een snel, modern, schandalig en gloednieuwe uitvoering van het meesterwerk van Oscar Wilde. di 5 t/m za 9 20:00, CC Amstel, € 20,ABDELKADER BENALI KALIEF VAN NEDERLAND Schrijver Benali presenteert zijn Duizend-en-een-nacht: een actuele, erudiete en speels-absurde blik op de oude verhalen. In ‘Kalief van Nederland’ betreedt en overtreedt hij op ingenieuze wijze de wetten van het vertellen. wo 6 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,NTJONG - GEBROEDERS LEEUWENHART (8+) De sterke Jonathan en de zieke Kruimel vluchten samen in een fantasiewereld. Als de Gebroeders Leeuwenhart helpen ze mee in de geheime strijd tegen de overheerser Tengil. Naar de bekende roman van Astrid Lindgren. vr 8 t/m za 15 diverse data en tijden, Theater De Krakeling, € 13,50 NOORD NEDERLANDS TONEEL - ZWART WATER De voorstellingen van regisseur Eline Arbo gaan over het gevoel van jeugdig optimisme en idealisme, wanneer een betere wereld voor het grijpen lijkt te liggen. vr 8, za 9 20:30, Theater Bellevue, € 12,DE DANS ONTSPRONGEN De voorstelling, met acteur Pierre Bokma en prima ballerina van Het Nationale Ballet Igone de Jongh, is geïnspireerd op het levensverhaal van Edith Eger,

53

de ‘ballerina van Auschwitz’, die op haar zestiende moest dansen voor de ‘engel des doods’ Josef Mengele. za 9 20:00, zo 10 15:00, Koninklijk Theater Carré, € 21,NT GENT - WIE IS BANG Een ouder acteurskoppel – gespeeld door Els Dottermans en Han Kerckhoffs, ook in het echte leven een stel – verdient goed met een populaire relatiekomedie. Tot ze nieuwe tegenspelers krijgen. Een venijnig stuk van Tom Lanoye over diversiteit in het theater. za 9 19:30, zo 10 15:00, ITA, € 28,50 POKER - RAYMI SAMBO Poker vertelt over hechte vriendschap en veiligheid, verwachtingen en verplichtingen, achterdocht en vertrouwen, over het belang van jezelf kunnen zijn en over het ontmaskeren van gezichten en sluimerende, diepgewortelde angsten. zo 10 15:00, Podium Mozaïek, € 10,50 THEATER RAST - TOSCA Een volksopera, gebaseerd op de bekende opera ‘Tosca’ van Puccini, gezongen in het Koerdisch.

Regisseur Celil Toksöz herkent de voor hem bekende huidige politiek van het Midden-Oosten in Puccini’s verhaal over macht en liefde in het Rome van 1800. ma 11 20:30, Podium Mozaiek, € 18,DIAMANTFABRIEK EICHMANN In deze muziektheatervoorstelling voeren de makers zeven personages ten tonele. Een recidivist, een fundamentalist, de geest van Hannah Arendt, een hersenwetenschapper, de golem, een hippie en een calvinist. Zeven verschillende perspectieven op de vrije wil met ieder zo hun eigen belang bij hoe de zaak Adolf Eichmann geïnterpreteerd wordt. di 12 t/m do 14 diverse tijden, CC Amstel, € 17,50 TONEELGROEP MAASTRICHT - PEACHEZ Porgy Franssen en Maartje van de Wetering spelen de hoofdrollen in een bloedstollende reconstructie van een fatale liefdesgeschiedenis. De voorstelling vertelt het verhaal van Ilja Leonard Pfeijffers gelijknamige succesroman uit 2017 die werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. di 12 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 25,GEORGE VAN HOUTS KOM PLOTT DEEL II In dit vervolg op ‘Kom Plot’, advertentie

LA VOIX HUMAINE —

2 & 3 NOV INTERNL THEATER AMSTRDM

IM

18-10-19 11:36

AMSTERDAM ART 54

november 2019

galerieselectie

een theatercollege over de aanslagen op de Twin Towers en alle samenzweringstheorieën eromheen, gaat Van Houts nog dieper in op 9/11: de moeder van alle veranderingen en opgelopen spanningen. wo 13 19:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,KREUTZER VS. KREUTZER Gebaseerd op Tolstojs novelle ‘Kreutzersonate’, over een ongelukkig huwelijk, maakt Amsterdam Sinfonietta samen met Orkater de muziektheatervoorstelling ‘Kreutzer vs. Kreutzer’, waarin beide echtgenoten hun verhaal doen. Wat is er precies gebeurd en was er eigenlijk wel sprake van overspel? wo 13 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50

AKINCI ‘HEROINES NOW’ MELANIE BONAJO, ANNE WENZEL, GLUKLYA, SARAH NAQVI, LUNGISWA GQUNTA EN ANDEREN Lijnbaansgracht 317 2 NOV – 21 DEC Met ‘Heroines Now’ lanceert AKINCI dit jaar de tweede editie van een thematische tentoonstelling. De eerste show was in 2006 en betrof ‘Heroines’ uit de jaren 60 en 70. ‘Heroines Now’ zal onthullen hoe urgente onderwerpen gezien vanuit het standpunt van vrouwelijke kunstenaars nu zijn, met nieuw inzicht.

zichtbaar maken.

REFLEX AMSTERDAM ‘GAVIN TURK - LETTING GO’ GAVIN TURK Weteringschans 79A 19 OKT – 3 DECEMBER Reflex Amsterdam presenteert een solo-expositie van de Britse kunstenaar Gavin Turk (1967). De galerie toont een selectie recente schilderijen, tekeningen en bronzen sculpturen. Plastic waterflessen en vuilniszakken spelen een prominente rol als symbolen van onze verspillende consumptiemaatschappij. Bij de opening wordt ook een

NTGENT - RIJGEN Arthur Schnitzler schreef ‘Reigen’, de toneelklassieker over liefde en sexualiteit in het Weense fin de siècle. In deze ‘Rijgen’ zullen performers elkaar verleiden, wellicht ook een dier, fantaseren ze tragikomische liefdessituaties, proberen voetfetisjisme uit of worden in verlegenheid gebracht door ongewenste intimiteiten. wo 13, do 14 20:30, Frascati, € 13,50 SHAKESPEARE BY HEART Gijs Scholten van Aschat en Pierre Bokma laten ons op een luchtige en verrassende manier zien hoe je Shakespeares prachtige teksten speelt. Meer dan een tafel, twee stoelen en een paar lampen hebben ze daarvoor niet nodig. do 14, vr 15 20:00, ITA, € 24,50 EDSON DA GRAÇA - WAKKER Edson schudt je wakker met zijn hilarische, soms pijnlijk grappige levensverhalen. Hij is eerlijk, puur en confronteert zichzelf met zijn keuzes. De grote vraag is: Is Edson eindelijk wakker en kiest hij voor zichzelf? do 14 20:30, Podium Mozaïek, € 7,50 BAMBIE - FROU FROU Een oog- en oorstrelende voorstelling over een bejaarde clown van het surrealistische soort die filosofeert over het (circus)bestaan, met live muziek van twee cellisten. vr 15 20:30, CC Amstel, € 14,50

ALBADA JELGERSMA ‘FRAGMENTS OF GARDEN’ ARJAN VAN HELMOND Lijnbaansgracht 318 26 OKT – 16 DEC ‘Fragments of Garden’ is de eerste solo-tentoonstelling van Arjan van Helmond in Galerie Albada Jelgersma. In een 360 graden-panoramatekening waan je je in de tuin van een oud mediterraans familiehuis, waarbij kleurrijke schilderijen als tastbare herinneringen zowel een gevoel van geborgenheid verbeelden als een onderliggende spanning

monografie gelanceerd.

SLEWE ‘HARDCORE’ JAN VAN MUNSTER Kerkstraat 105-A 9 NOV – 21 DEC Jan van Munster (Gorinchem, 1939), bekend van zijn minimale sculpturen waarin energie zowel het thema als het materiaal is, zal een serie nieuwe lichtsculpturen en werken met magnetische krachten tonen. Zijn werk gaat over contrasten, positief-negatief, licht-donker, warm-koud, een metafoor voor het leven.

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 54

LOST TANGO In ‘Lost Tango’ wordt de dubbelzinnigheid van de tango, met haar historie van armoede, weemoed en glamour, in haar volle rijkdom ingezet. Carel Kraayenhof, beroemd door ‘de traan van Maxima’, maakt zijn opwachting in de nieuwste voorstelling van Via Berlin, Orkater en het Ragazze Quartet. za 16 20:00. zo 17 14:30, ITA, € 10,ROSE STORIES - SSST! (2+) Een uitdagend en muzikaal avontuur voor kinderen in een decor van zachte natuur. zo 17 10:00, 11:30, Podium Mozaïek, € 7,BRIGITTE KAANDORP - EH...

Na allerlei projecten en losse klusjes is Kaandorp terug. Bewapend met haar onverwoestbare humor, haar ontspannen relativeringsvermogen en haar loepzuivere zangstem neemt zij de laatste ontwikkelingen met u door. zo 17 t/m zo 27 diverse data en tijden, Koninklijk Theater Carré, € 16,50

FRANK LAMMERS & RICKY KOOLE In ‘Frank en Ricky hebben de blues’ maken Ricky Koole en Frank Lammers de balans op.

Ze praten bij, lachen om vroeger, spelen eindelijk die serieuze toneelscènes en zingen over belangrijke momenten in de afgelopen 25 jaar. Een vrolijke avond waarin de blues niet wordt geschuwd. ma 18 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 MELK & DADELS It’s a man’s world, is wat veel mensen denken over de Marokkaanse gemeenschap. De rauwe, persoonlijke en speelse verhalen van vier jonge Marokkaans-Nederlandse actrices zal daar voorgoed verandering in brengen. De vrouwen zijn hard en duidelijk over de pijn en zacht en kwetsbaar over de vreugde in de Marokkaanse én Nederlandse cultuur. di 19 20:00, DeLaMar Theater, € 20,OLYMPIQUE DRAMATIQUE ANGELS IN AMERICA Dit Pulitzer Prize-winnende stuk van Tony Kushner is een caleidoscopisch verhaal over een strijdvaardige generatie die in de jaren ‘80 opstaat tegen de ultraconservatieve krachten en die vocht voor de vrije liefde. wo 20 t/m vr 22 19:00, ITA, € 30,50 DE KOE EN LINEKE RIJXMAN SEKS(E)(N) In 1809 schrijft Goethe zijn ‘Die Wahlverwandtschaften’. Vier personages, het echtpaar Eduard en Charlotte, een vriend van Eduard, en Charlotte’s nichtje Ottilie, plant hij neer op een landgoed, en hij observeert hun reacties. De KOE en theatermaakster Lineke Rijxman schrijven samen een nieuwe ‘Wahlverwandtschaften’. Opnieuw twee vrouwen, twee mannen, een landgoed. Maar een onvergelijkbaar klimaat. wo 20 t/m zo 24 20:30, Theater Bellevue, € 12,TONEELGROEP JAN VOS GAS De ontdekking, de hoogtijdagen en de ondergang van het grootste gasveld van Europa vormen de achtergrond van het woelige leven van drie generaties van de Groningse familie Boelens.

Op humorvolle en inventieve wijze wordt de maatschappelijke catastrofe met een indringend familiedrama verweven. Met o.a.

Trudi Klever, en Helmert Woudenberg. do 21 19:30, Schouwburg Amstelveen, € 27,ACTORS ANONYMOUS THE GOD OF CARNAGE Een scherpe eigentijdse comedy waarin onze slechtste eigenschappen, die we allemaal het liefst verborgen houden, worden uitgelicht. do 21 t/m za 30 20:00, Perdu, € 19,BELLE VAN HEERIKHUIZEN DE WERELD & KO (8+) Is het liegen, jokken of verzinnen? Een verhaal over liefde, en het kwaad, dapperheid en domme pech. En een pleidooi voor spelen, liegen en verzinnen. vr 22 19:30, Theater De Krakeling, € 12,50 DOLFJE WEERWOLFJE EN FOEKSIA DE MINIHEKS Na het succes van ‘Dolfje weer-

wolfje de musical’ is daar nu een nieuwe familiemusical vol leuke liedjes, mystieke wezens, grappige tovertrucs en betoverende liefdesdrankjes. Naar de spannende boeken van Paul van Loon. vr 22 19:00, DeLaMar Theater, € 17,50 KAMEROPERAHUIS THE ART OF WALKING Een muzikale ode aan onze benen. Een speels ritueel op Japanse leest, waarin de tijd even stilstaat. In de voorstelling komen uit hout gesneden benen met behulp van drie (zingende) spelers en een ingenieus bouwwerk tot leven. vr 22 20:30, CC Amstel, € 15,NTJONG I.S.M. DOX BLOEDLINK (14+) Met ‘Bloedlink’ onderzoekt Vandeputte de vrijheid in denken en het krijgen en behouden van je plek in een groep met botsende culturen en waarheden. Een humoristische, rauwe en muzikale voorstelling over hoe je doet en wie je eigenlijk bent. ma 25 t/m do 28 19:30, Theater De Krakeling, € 13,50 PETRA LASEUR WORDT 80 Petra Laseur wordt 80 jaar en staat 60 jaar op het toneel: dat moet gevierd worden! Samen met vier winnaars van de Mary Dresselhuys-Prijs (Tjitske Reidinga, Jacob Derwig, Anniek Pfeiffer en Fedja van Huet) en gewaardeerde collega Cas Enklaar geeft Petra een theatrale lezing van een Britse komedie met een rauw randje. ma 25 20:30, DeLaMar Theater, € 17,50 DEUTSCHES SCHAUSPIELHAUS HAMBURG - AM KÖNIGSWEG Dit met prijzen overladen stuk gaat over de opkomst van populistische leiders. Nobelprijswinnares Elfriede Jelinek schreef de tekst vlak na de presidentsverkiezing van Trump. di 26 t/m do 28 19:00, ITA, € 36,50 DE TONEELMAKERIJ AGE OF RAGE (14+) ‘Age of Rage’ gaat over een strijdlustig meisje dat uit alle macht vooruit probeert te komen maar steeds omlaag getrokken wordt.

Over een meisje dat gehoord wil worden, maar waar niemand naar luistert. di 26 t/m za 30 19:30, Theater Bellevue, € 12,MARTE BONESCHANSKER TOURIST De voorstelling, genomineerd voor de BNG Bank Theaterprijs 2019, is een audiogestuurde theatrale ontdekkingstocht, VR voor je oren, en onderzoekt hoe je van toerist gast kunt worden en hoe vrouwen eigenaarschap nemen over hun eigen verhaal. wo 27 t/m za 30 12:00, Theater Bellevue, € 12,MAATSCHAPPIJ DISCORDIA VOLTAIRE ‘Voltaire’ is een voorstelling gebaseerd op het leven en werk van de grote Verlichtingsman François-Marie Arouet. Een avond met onbaatzuchtig wereldtoneel op het kleinst denkbare podium. do 28 t/m za 30 21:00, Frascati, € 15,HEIDEGGER BO TARENSKEEN Deze monoloog van toneelspeler, schrijver en regisseur Bo Tarens-

18-10-19 11:36

55

november 2019

TOP 3 DANS

keen gaat over het definiëren van het ondefinieerbare. Hij speelt het stuk in een toneelbeeld van fotograaf en kunstenaar Roosmarijn Pallandt. vr 29 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 18,-

DOMINIK MENTZOS

PAULIEN CORNELISSE LUNCHPAUZEVERHALEN Vitaminen voor lichaam en geest, dat is het idee. Deze maand komt Paulien Cornelisse voorlezen uit haar lievelingsverhalen van anderen. vr 29 12:30, De Kleine Komedie, € 9,-

WILLIAM FORSYTHE - A QUIET EVENING OF DANCE Hij geldt als een van de grondleggers van de hedendaagse dans, die de kunstvorm bevrijdde uit haar klassieke keurslijf.

William Forsythe maakt al 45 jaar dans en blijft zoeken naar nieuwe vormen en mogelijkheden. Slim, onvoorspelbaar, virtuoos: maak kennis met de dansgrootmeester in een programma met verschillende choreografieën, van sober minimalisme tot barokke weelde, die inzicht geven in de ontwikkeling van het ballet en het gedachtengoed van Forsythe .

Internationaal Theater Amsterdam, 13 t/m 16 november

DANS

ASTRID BOONS - FIELDS In het poëtische en abstracte ‘Fields’ versmelten de dansers met hun omgeving. Lichamen, ruimte en tijd lijken transparant te worden en doorbreken elkaars grenzen. di 5 20:30, Theater Bellevue, € 12,DUDA PAIVA - JOE 5 Met soms rauwe, dan weer poëtische choreografische ontmoetingen tussen mens en wezen, tussen performer en pop, zoekt Duda Paiva naar de aard van de mens in een bijzondere crossover tussen dans en poppenspel. wo 6, do 7 20:30, Theater Bellevue, € 12,-

GIL GOMES - AYAHUASCA Choreograaf Gil Gomes Leal laat zich inspireren door de mentale complexiteit van de mens in een voorstelling die experimentele hiphop en mentale zelfreflectie op een innovatieve manier verbindt. za 9 20:30, Compagnietheater, € 12,50 GALA DANSERSFONDS De veertigste verjaardag van het Stichting Dansersfonds ’79, dat werd opgericht door voormalig eerste solisten van Het Nationale Ballet Alexandra Radius en Han Ebbelaar, wordt gevierd met een feestelijke galavoorstelling bezocht door de fine fleur van de Nederlandse dans. do 14 19:30, Nationale Opera & Ballet, € 42,INTRODANS - THE BATTLE In 2019 is het 75 jaar geleden dat de Slag om Arnhem plaatsvond, een gedenkwaardig moment in de Nederlandse geschiedenis.

Als eerbetoon stelde Introdans een programma samen rond de thema’s strijd, kracht, energie en tot het uiterste gaan. Deze tijdloze en universele onderwerpen worden vormgegeven door

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chigaco, € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50

CECILIA LISA ELICECHE EN LEANDRO NEREFUH HAITI O AYITI Een voorstelling ter ere van het eiland Ayiti, zijn rijkdom, zijn dansen en zijn goddelijke inwoners. Een eerbetoon aan het eiland in de vorm van een dansgedicht, dat in de diepe wateren van het Caraïbisch gebied duikt. do 7, vr 8 20:30, De Brakke Grond, € 6,THE ROYAL NATIONAL BALLET COMPANY - MAGIC OF GEORGIA The Royal National Ballet Company presenteert een show die zijn gelijke niet kent: Georgische folklore en klassieke dans worden schijnbaar moeiteloos met indrukwekkende zwaardgevechten en acrobatiek gecombineerd. vr 8 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 36,-

NDT2 - SIERRA OSCAR FOXTROT TANGO NDT bestaat 60 jaar en presenteert met NDT 2 een verrassend divers kwartet met een wereldpremière van Medhi Walerski, een aangepaste versie van een werk van een nieuw gezicht bij NDT, Yoann Bourgeois, plus prachtige reprises van Marco Goecke en Sharon Eyal en Gai Behar. za 30 20:00, zo 1 15:00, 20:00, ITA, € 36,50

MAAS THEATER EN DANS - B-BOY (12+) B-BOY biedt een theatraal kijkje in het leven van vijf b-boys en de wereld van het breakdance battelen. Een ontmoeting tussen vijf verschillende danspersoonlijkheden.

In een aaneenschakeling van spelletjes en rituelen zoeken zij de confrontatie met zichzelf en met elkaar op. Onder regie van Jolanda Spoel ontleden zij battle codes, delen hun blessureleed en zijn open over het oneindige trainen en de onderlinge rivaliteit.

De Krakeling 4 t/m 6 november eigentijdse choreografen. vr 15 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 28,(IM)PULSE Twee geroemde werken van Krisztina de Châtel naast nieuw werk van jonge maker Audrey Apers uit SALLY’s Danslab. Drie choreografieën met een sturende rol voor muziek. vr 15, za 16 20:30, Theater Bellevue, € 12,ALIDA DORS - OR DIE TRYING Een interdisciplinaire dance chronicle van choreograaf en socioloog Alida Dors. Een energieke voorstelling waarin dans, thaiboksen en filmprojectie elkaar aanvullen. za 16 20:30, CC Amstel, € 14,50 NICOLE BEUTLER - 6: THE SQUARE De dansvoorstelling ‘6: The Square’ is het tweede deel van de Bauhaustrilogie waarin Nicole Beutler steeds een basisvorm als uitgangspunt neemt. Voor deze voorstelling is dat het vierkant. zo 17 21:15, ITA, € 24,50 JASPER VAN LUIJK - SHOT Een dansante zoektocht naar

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 55

NICOLE BEUTLER COLLECTION Een vijfdaags overzichts- én jubileumfestival rondom het werk van theatermaker en choreograaf Nicole Beutler.

Hoogtepunten uit tien jaar Nicole Beutler Projects met diverse grensoverschrijdende voorstellingen van deze onvolprezen ‘beeldend kunstenaar in het theater’.

Met onder meer: 5: Echo, 6: The Square en 7: Triple Moon en klassiekers zoals 1: Songs en 3: The Garden.

ITA en Frascati 15 t/m 18 november

onze verslaving aan de huidige beeldcultuur. Hoe deze uitputtend en tegelijkertijd bevredigend is. Een foto-choreografie met een jazzy soundtrack. di 19 20:30, Theater Bellevue, € 12,IBÉRICA DE DANZA - FIGARO, BARBIER VAN SEVILLA Het internationaal geroemde Ibérica de Danza steekt op fenomenale wijze het Spaanse danscultuurgoed in een moderne jas. Op ingenieuze wijze weten zij klassiek Spaans ballet, flamenco, folk en moderne dans te combineren. zo 24 15:00, Schouwburg Amstelveen, € 33,ISH DANCE COLLECTIVE & AMENTI MOVEMEANT AYAHUASCA Choreograaf Gil Gomes Leal maakte in 2018 een reis naar Peru om kennis te maken metayahuasca, een hallucinogene drank. De reis was een levensveranderende ervaring voor Leal en leidde tot de voorstelling ‘Ayahuasca’, waarin hij experimentele hiphop met zelfreflectie verbindt. do 28 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

FABIAN FRANCISCUS VLAFEEST Fabian Franciscus heeft een nog vrij onbekende vorm van autisme: MCDD. Zijn voorstelling is een aantrekkelijk voorbeeld van de emanciperende kracht van comedy. vr 1 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,LOUISE KORTHALS ALLES IS ER In ‘Alles is er’ gaat Korthals de muzikale confrontatie aan met alles en schuurt ze langs de rafelranden, schaduwkanten en zonovergoten momenten van mateloze levens en onbeperkte mogelijkheden. za 2 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50 BILL BAILEY De Britse comedylegende Bill Bailey behoort al jaren tot de wereldtop. De Engelsman begon zijn carrière in 1984 en werd al snel bekend door zijn vertolking van anekdotes en vreemde liedjes. De verwarde hippie, zoals Bill zichzelf noemt, is vooral bekend van televisieprogramma’s Never Mind the Buzzcocks, QI en Black Books. zo 3 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 31,50

RENÉ VAN MEURS: HUNKERT Als het op de liefde aankomt, heeft René van Meurs geleefd en geloofd. Dat levert prachtige verhalen vol mooie inzichten, hilarische improvisaties en bovenal enorm veel goede grappen op. di 5 t/m za 9 20:30, Theater Bellevue, € 12,PIETER DERKS - VOOR WAT HET WAARD IS Pieter Derks maakt intelligent, scherp en grappig actualiteitencabaret. Met zijn zachte uitstraling is hij innemend en ontspannen. Maar ondertussen kan hij ook op een vriendelijke manier venijnig zijn. En met milde humor onbeschroomd gróte zaken aan de orde stellen. di 5 t/m za 9 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 TON KAS - BEST OF… TON KAS De beste fragmenten uit de eerdere drie shows van Ton Kas gaan de revue nog eens passeren. Maar dan helemaal anders verpakt en aangevuld met kersvers materiaal. Dus eigenlijk wordt dit een compleet nieuwe show, dat daar geen misverstand over ontstaat. wo 6 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 22,ARNOUT VAN DEN BOSSCHE BURN-OUT VOOR BEGINNERS Voor ‘Burn-out voor Beginners’ put hij uit de tijd die hij in een onuitspreekbare functie doorbracht in een anoniem groot betonnen gebouw. Arnout zag hoe werknemers knettergek werden door kleinigheden. Hij geeft geniale tips om deze geestestoestand te omzeilen en vormt zo het beste medicijn tegen een burn-out. vr 8 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,ERIK VAN MUISWINKEL BUIGT ALLEN MEE VOOR DRS. P! Drs. P (1919-2015) schreef, naast een reeks fascinerende boeken, honderden krankzinnige en muzikaal altijd verrassende liedjes, waarvan er een stuk of vijf nationaal bekend werden. Die schatkist moet uitgediept. za 9 20:30, Theater De Meervaart, € 15,HANNAH GADSBY DOUGLAS Hannah Gadsby uit het Australische Tasmanië brak vorig jaar bij het grote publiek door met haar veelgeprezen show ‘Nanette’. Ze vertelt op een indringende, grappige en verhalende manier over haar lesbische geaardheid, haar eigen traumatische ervaringen en brede maatschappelijke problemen. wo 13 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 30,-

advertentie

WILLIAM FORSYTHE — A QUIET EVENING OF DANCE WILLIAM FORSYTHE SADLER’S WELLS 13 — 16 NOV INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM

IM

The Guardian ***** Financial Times ***** The Stage *****

18-10-19 11:36

TIP 5610 LEZING & DEBAT

november 2019

KRANT

HOUD JE VAN DISCUSSIE EN DEBAT? DAN ZIJN DIT DE TIEN LEZINGEN DIE JE DE KOMENDE MAAND NIET MAG MISSEN.

1) CRASH COURSE CONSUMINDEREN

6) JOSEPH STIGLITZ: WINST VOOR IEDEREEN

1.

Als je lijdt aan vliegschaamte en vleesschaamte en maak je je ook op ander gebied zorgen om wat je niet laten kan, volg dan deze crash course bij Maarten Meester. Hij schreef het boek Meester-Methode: Het kleine boekje over stoppen met vervuilen. Na deze avond stap je weer schaamteloos de wereld in.

De Balie, 1 november, 20:00u

Econoom en Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz spreekt op uitnodiging van het John Adams Institute over zijn nieuwe boek Winst voor iedereen. Hij beschrijft daarin de gevaren van het 6. vrijemarktfundamentalisme.

Hij stelt dat de markt voor de mensen moet werken en niet omgekeerd.

DeLaMar Theater, 15 november 20:30u

2) MEETUP WEEK TEGEN RACISME

7) 100 JAAR HERFSTTIJ DER MIDDELEEUWEN

2.

Van 16 t/m 20 maart 2020 staat Pakhuis de Zwijger in het teken van de Week tegen Racisme. Met workshops, netwerkbijeenkomsten, gesprekken, lezingen en films. Wat mag in die week beslist niet ontbreken? Praat er nu al over mee tijdens deze Meetup Week tegen Racisme.

Pakhuis de Zwijger 4 november, 19:30u

3) FALL OF THE WALLFESTIVAL

Op 9 november 1989 viel de Berlijnse Muur. Dertig jaar later praten Eva Rovers, Thomas von der Dunk en Ap Dijksterhuis over recente Europese dictaturen. Hoe voelt het om in een dictatuur te leven en hoe overleef je het? Op zaterdag gevolgd door de Tear down this Wall-party.

De Balie, 9 november, 20:00u - 10 november 11:00u

4) EW ECONOMIELEZING PIETER ELBERS

Het verschijnsel luchtvaart bestaat dit jaar honderd jaar. En zo oud is de KLM ook. Pieter Elbers, de president-directeur en CEO van de KLM, houdt de tweede EW Economie-lezing van Elsevier Weekblad. Hierin geven ondernemers, bestuurders van bedrijven en economen hun visie op ontwikkelingen in de samenleving.

Rode hoed, 12 november, 20:00u

5) ZWARTE PIET-DEBAT: TOEN EN NU

Honderd jaar geleden verscheen het boek Herfsttij der Middeleeuwen van de historicus Johan Huizinga (1872-1945). Daarom organiseert de KNAW een eeuwfeestje rond deze we7. reldberoemde studie over Frankrijk en de Nederlanden in de middeleeuwen.

Compagnietheater, 19 november, 14:00u

3.

8) SUPERBACTERIËN EN PILLENPOLITIEK

Steeds meer bacteriestammen worden immuun voor antibiotica. Daardoor kunnen bacteriële infecties nog gevaarlijker worden. Kunnen microben hiervoor een oplossing bieden? Een avond over de dreiging van 8. superbacteriën. (Voorafgegaan door het docudrama Microbe Fighters van Heddy Honigmann.)

Artis, 21 november, 20:00u

9) DE ZACHTE KRACHTEN: 150 JAAR HENRIETTE ROLAND HOLST

4.

9.

5.

De stoomboot/trein komt er weer aan. Dus het protest rond Zwarte Piet zwelt ook weer aan. Maar dat is al sinds de jaren 60 zo. Hoe kijken de verschillende generaties terug op hun protest van toen? In de nieuwe reeks Emancipating History van Pakhuis de Zwijger.

Pakhuis de Zwijger, 14 november, 20:00u

TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten.

WWW.TXTRADIO.NL

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 56

En vooruit, nóg een jubileum: Henriette Roland Holst, de beroemde dichteres en politica uit de eerste helft van de vorige eeuw, zou dit jaar 150 geworden zijn.

Beroemdste zin: ’De zachte krachten zullen zeker winnen’. Met o.a. Elsbeth Etty en Huub Oosterhuis.

De Nieuwe Liefde, 24 november, 20:00u

10) JONGEREN (LAST) DRAGERS VAN DE TOEKOMST?

Jongeren worden gezien als de dragers van de toekomst, maar de samenleving steunt wel erg sterk op hun inzet en flexibiliteit.

Wat heeft de toekomstige arbeidsmarkt voor jongeren in petto? Welke eisen wor10. den aan hen gesteld? Een panelgesprek en zaaldebat met deskundigen en betrokkenen.

Spui25, 27 november, 17:00u

PAUL HAENEN - HAENEN BRENGT VREUGDE Altijd weer lichtpuntjes zien, ook als het even tegenzit: dat is de instelling van Haenen, in welke hoedanigheid ook. ‘In Haenen brengt vreugde’ biedt Paul in een eigenzinnige en vrolijke voorstelling een andere kijk op de werkelijkheid. Een avond in de welbekende Haenen-mix vol humor, ernst en inzicht. Met toch ook wat ruimte voor Margreet Dolman, dominee Gremdaat en dokter Valentijn. do 14 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,VIR DAS Internationaal comedyfenomeen Vir Das staat garant voor een combinatie tussen theater en komedie met snelle, edgy en intelligente humor. do 14 20:00, DeLaMar Theater, € 32,95 HEHOBROS - HEHOBROS ON TOUR De een hetero, de ander homo.

Kevin is de rustige, wijze en enigszins cynische homo en Pepijn de hysterische, angstige en wispelturige hetero. Samen bespreken ze alles. Deze gesprekken leveren meedogenloze grappen, knallende ruzies en openhartige ontboezemingen op. di 19 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 21,ZOUTMUS - KUIKENS VAN BETON ‘Kuikens van beton’ is een komisch muziekspektakel waarin de absurdistische scènes elkaar in moordend tempo opvolgen. Van een retestrakke funkrockband transformeren de vijf jongemannen moeiteloos naar een droogkomische deurscène en meer. wo 20 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,KAMPHUIS EN EVENHUIS COMEDY HEALING Jennifer Evenhuis en Maureen Kamphuis maken al jaren samen cabaret en delen een fascinatie voor zelfhulpboeken en -methodes en zijn daardoor ware zelfhulp-goeroes geworden.

Tijdens de avond laten ze je dé methode zien hoe je problemen met comedy op te lossen. do 21 20:30, De Nieuwe KHL, € 12,50 GERARD COX - COX, DE GROTE GRIJZE BELOFTE Met de band van Bas van Lier laat de oude grijze baas zien en horen dat de vulkaan nog steeds niet is uitgebrand en dat zijn humor, openheid en talent relevanter zijn dan ooit. Want Cox laat zich niet vertellen wat hij wel en niet mag zeggen. di 26 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 31,KASPER VAN DER LAAN 1 KILO ‘1 Kilo’, het debuutprogramma van Kasper van der Laan, gewaardeerd lid van Comedytrain.

Absurd, onvoorspelbaar, ontwapenend en hilarisch. di 26 t/m za 30 20:15, De Kleine Komedie, € 10,25 ROP JANZE - OP NAAR 2020!

Vier Kerst, Sinterklaas én Oud & Nieuw op één avond, dan ben je er in één klap van af! Een hilarisch cabaretprogramma met liedjes, gedichten en conferences en veel hapjes. Over familiefeesten en vetes, fijne herinneringen, terugkerende Piet discussies, teleurstellende surprises en ca-

deaudilemma’s. do 28, vr 29 20:30, Betty Asfalt Complex, € 15,-

FESTIVALS

NACHT VAN DE ARABISCHE LITERATUUR El Hizjra, centrum voor Arabische kunst en cultuur, organiseert i.s.m. De Nieuwe Liefde de vierde editie van de Nacht van de Arabische Literatuur: Dompel je een avond lang onder in dit Arabische cultuurfestival vol beats, bites, debat, film, jonge schrijvers, columnisten en denkers. za 2 18:30, De Nieuwe Liefde, € 12,50 DEMO FESTIVAL Op deze eerste editie van Design in Motion, een 24 uur durende takeover van alle 80 digitale schermen op Amsterdam Centraal Station, wordt het beste motion design werk vanuit de hele wereld getoond. do 7 00:00, Amsterdam Centraal Station, gratis YOU BETTER MOVE Tijdens dit eendaags dansfestival betreed je een club waar house, dans, persoonlijke verhalen en muziek elkaar ontmoeten.

Nedda Sou is de curator van deze zevende editie van You Better Move met gedurfd en brutaal werk van de meest eigenzinnige jonge urban danstalenten. vr 8 19:30, Dansmakers Podium, € 12,ONGEHOORD BRUCKNER Drie Nederlandse symfonieorkesten spelen de oorspronkelijke eerste versies van drie symfonieën van de Oostenrijkse componist Anton Bruckner (1824-1896). In het minifestival speelt het Noord Nederlands Orkest Bruckners Achtste symfonie, het Residentie Orkest Bruckners Vierde en het Gelders Orkest de Derde. vr 8 t/m zo 10, Muziekgebouw aan ’t IJ, diverse tijden en prijzen KABOOM ANIMATION FESTIVAL Tijdens de 11e editie presenteert Kaboom Animation Festival (voorheen KLIK) de beste films van internationaal animatietalent. Ook maken inspirerende presentaties en workshops door bekende animatoren, games en spannende ontwikkelingen in Virtual Reality deel uit van het programma. za 9 t/m zo 17 diverse tijden en locaties, diverse prijzen SUPER-SONIC JAZZ FESTIVAL Een zesdaags jazz festival in vijf kerken in Amsterdam: Paradiso, de Vondelkerk, de Duif, de Hofkerk en de Amstelkerk met spannende en vernieuwende artiesten, die met een jazz-benadering diverse muzikale invloeden laten samenkomen. Van electronica tot Afrikaanse grooves, klassiek, soul en hiphop. di 12 t/m zo 17 diverse tijden en locaties, diverse prijzen DANCING ON THE EDGE Het festival legt de focus op hedendaagse theater, dans, film, muziek en installaties van hoge artistieke kwaliteit uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. wo 13 t/m zo 24 diverse tijden, Frascati, Podium Mozaïek en Mezrab, diverse prijzen DON’T TELL MUMMY FESTIVAL Dit mini underground festival

18-10-19 11:36

57

november 2019

TOP 3 CABARET EXPO

fungeert als springplank voor bands uit de UK. Zij spelen naast gevestigde en nieuwe Nederlandse acts. Een festival met een mix van grunge, post-punk en noise rock talent. Met o.a. The slaughter house band, Football FC, Strange Cages, Drool en Make Out Molly. vr 15 17:30, Poppodium P60, € 21,-

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland.

Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

KASPER VAN KOOTEN - SPEELTIJD In Speeltijd kiest Kasper van Kooten voor het eerst voor rauwe stand-up. Hij toont tijdens zijn voorstelling de naakte waarheid, zonder types, maskerades, muzikanten of fictieve personages. Het decor bestaat uit alleen een barkruk en een microfoon. Van Kooten staat te popelen om te vertellen over zijn missers en geluk, familie en wereld, geloof en verslavingen.

Kleine Komedie 11 t/m 13 november

WHITE MOON INDOOR FESTIVAL Zoals de naam het al zegt is de dresscode van ‘White Moon’: pure white! Vier areas met de beste dj’s waaronder: La Fuente, Marco V, D-Rashid, Faith Mark, Renji, DR. Rude, Freestyle Maniacs, Maddog Milano en Georgio Schultz. za 16 21:00, The Box, € 35,-

JOSHUA BAKARBESSY

DIVERSEN

PIETER VERELST - AMAI Met zijn succesvolle debuutvoorstelling Mijn broer en ik won hij Cameretten 2016.

Met keihard positivisme, knotsgekke sketches en ontroerende bespiegelingen treedt de Vlaamse comedian en acteur de wereld tegemoet. Zijn voorstelling Amai zit opnieuw vol met zijn typische humor en muzikale vondsten. Hij zoomt in op zijn generatie, materialisme, liefde, relaties, angst en wandelende takken. Want amai, het is toch allemaal wat.

Bellevue 12 en 13 november

BEN BRIL MEMORIAL BOKSGALA 2019 Op de dertiende editie van het Ben Bril Memorial zullen o.a.

Rafaël Harutjunjan en Xavier Köhlen in de ring strijden voor de winst. Kortom, topsport van de bovenste plank. do 7 19:00, Koninklijk Theater Carré, € 29,-

SINTERKLAAS INTOCHT Met een geweldige intocht over de Amstel, gevolgd door een intocht te paard en een stoet van praalwagens zetten Sinterklaas en zijn Pieten in november voet aan wal in Amsterdam. zo 17 10:00, gratis AMSTERDAM ART WEEKEND Vier dagen lang zal Amsterdam in het teken staan van hedendaagse, beeldende kunst, waarbij de focus ligt op het signaleren van jong talent. Galerieën openen

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum exposities op locatie, tel. 625 56 51 www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

MUSEUMNACHT Elk jaar openen Amsterdamse musea op de eerste zaterdag van november hun deuren tijdens de Museumnacht. Geïnspireerd op de vaste collectie of tijdelijke tentoonstellingen is er door de deelnemende musea een speciaal programma samengesteld met o.a. muziek, workshops en speciale rondleidingen. za 2 19:00, diverse locaties, € 19,95

AN EVENING WITH WILLIAM FORSYTHE Tijdens An evening with... wordt er aan de hand van video- en beeldfragmenten met William Forsythe gepraat over zijn werk.

Door niet alleen te praten over zijn inspiratiebronnen maar die ook te laten zien, leren we Forsythe én zijn werk op een verrassende manier beter kennen. di 12 19:30, ITA, € 17,50

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

ONGEHOORD FESTIVAL Een gloednieuw festival dat klassieke muziek combineert met verhalen van nu. Prikkelende of vermakende verhalen over de wereld van vandaag, gebracht door meestervertellers en uitgevoerd door Nederlandse topensembles. za 16, zo 17 diverse tijden, VondelCS, diverse prijzen

OLYMPISCH STADIONLOOP Amsterdam liep al hard... maar nu nog harder. Voor alle leeftijden: 1 km loop voor kinderen tot 13 jaar, en de 5 km én 10 km wedstrijd voor wedstrijdlopers, recreanten en bedrijven-teams. zo 10 vanaf 11:00 Olympisch Stadion

door Hella Niemeijer

hun deuren en organiseren speciale tentoonstellingen, performances, lezingen en artist talks. do 21 t/m zo 24 10:00, diverse locaties MOVEMBER RUN AMSTERDAM De ‘MoRun’, een 5 kilometer lange (hard)looproute door het Vondelpark, is toegankelijk voor mannen en vrouwen, met of zonder (plak)snor. Het doel is bewustzijn creëren en geld inzamelen voor de Movember Foundation. za 30 15:00, Vondelpark, € 15,-

MUSEA

ALLARD PIERSON MUSEUM

Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam.

Bes, kleine god in het Oude Egypte.

Tentoonstelling over de multiinzetbare Egyptische god Bes. t/m 8 maart Cmd P for 2079.

Een futuristische reis door de wereld van print. vanaf 3 november Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 57

LONNEKE DORT - NA DE LIEVE VREDE Lonneke Dort won in 2017 het Amsterdams Kleinkunst Festival en werd met lovende recensies ontvangen: vilein, droogkomisch en het voelt helemaal echt wat ze doet. In haar eerste programma Na de lieve vrede pleit Lonneke voor het sneuvelen van die lieve vrede. Een voorstelling over de angst waardoor we confrontatie vermijden, terwijl we ons er juist vol overgave in zouden moeten storten.

Bellevue 19 t/m 21 november vanaf de middeleeuwen.

Opslaan als.. – Hoe verzamel je de stad?

In de tentoonstelling geeft het museum een inkijk in zijn gevarieerde collectie van ruim 100.000 objecten die stuk voor stuk een verhaal vertellen over de stad Amsterdam en haar bewoners. t/m 1 maart Nr. 1 Tourist Attraction De tentoonstelling van kunstenaar Jimini Hignett vertelt het verhaal van ongelijkheid, dubbele standaarden en mensenhandel. t/m 1 maart Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur.

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

MUSEUM HET SCHIP DE AMSTERDAMSE SCHOOL Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

Zonnestraal, Schip op de heide De tentoonstelling toont de geschiedenis van dit wereldberoemde Hilversumse sanatorium van de architecten Jan Duiker en Bernard Bijvoet. t/m 12 januari 2020

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen, een aquarium en nog veel meer.

De staat van natuur Foto’s van de Duitse fotograaf Claudius Schulze die hij maakte tijdens zijn reis door Europa op zoek naar het Europese landschap.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJBELS MUSEUM

Ontmoetingsplaats voor bijbel, kunst en cultuur in een monument.

In het Cromhouthuis.

Kees de Kort - Ikonen In de tentoonstelling brengen traditionele en hedendaagse ikonen enkele belangrijke verhalen uit het christendom tot leven. vanaf 17 november Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.bijbelsmuseum.nl

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Nieuwe Nuances t/m 1 december Intens Mexico: politiek, identiteit, sex en dood. t/m 29 maart Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

CROMHOUTHUIS

Stadspaleis uit de Gouden Eeuw.

Stylistencollectief The Wunderkammer is verantwoordelijk voor de hedendaagse inrichting en aankleding van de vertrekken.

Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger.

Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

Zeitgeist Bauhaus In deze tentoonstelling wordt getoond hoe de Bauhaus stijl effect heeft gehad op leven en wonen in Amsterdam. Centraal staat de architectuur en stedenbouw van de stad, met name die van Nieuw-West. Inclusief een divers randprogramma en Bauhauswandeling. t/m 8 december Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatieen documentatiecentrum.

Andrei Tarkovsky - The Exhibition Een solotentoonstelling met brieven, foto’s en polaroids en films waaronder ‘De spiegel’ en ‘Solaris’ van de vermaarde filmer-mysticus. t/m 6 december IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoet-ingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Brassaï Retrospectief van de Franse fotograaf, van Hongaarse komaf, Brassaï, één van de meest prominente kunstenaars van de twintigste eeuw. t/m 4 december Dustin Thierry - Opulence t/m 8 december Lorenzo Vitturi - Materia Impura t/m 19 januari Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Tentoonstelling Jean-François Millet.

Zaaier van de moderne kunst. t/m 12 januari Van proef tot perfectie: Edouard Vuillards prentenserie ‘Paysages et Intérieurs’. t/m 12 januari Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENHUIS

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.hetgrachtenhuis.nl

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg.

Helen Verhoeve - Schamerkat t/m 5 januari Juwelen!

Schitteren aan het Russische hof. t/m 15 maart Willem van Genk: Woest t/m 15 maart Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel.

531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

18-10-19 11:36

58

KRANT

Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

In het jaar 2019 zal de Hortus Botanicus Amsterdam in het teken staan van planten en gezondheid.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Chikako Watanabe - The Third House Owner 1:9 t/m 1 december Berenice Abbott - Portretten van het moderne leven t/m 1 december Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JAN VAN DER TOGT MUSEUM Armando t/m 17 november Delicious Paintings – Tjalf Sparnaay t/m 19 januari Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.jvdtogt.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore.

Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed.

Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Stéphanie Saadé - The Travels of Here and Now advertentie

THE HOMECOMING

t/m 4 november Aan de Surinaamse grachten - Van Loon & Suriname (1728-1863) t/m 13 januari Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

door Hella Niemeijer

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden.

Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis; mogelijkheid om te schaken (computer); schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

Ontdek het onzichtbare leven.

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

Banksy – Laugh now t/m 6 januari Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

LORENZO VITTURI - MATERIA IMPURA Lorenzo Vitturi (1980, Italië) onderzoekt stedelijke veranderingen, processen van culturele vermenging, en de bewegingen van mensen en goederen in een globaliserende wereld.

Al spelend met realiteit en fictie vermengt hij fotografie, beeldhouwkunst, schilderkunst en collage en bouwt hij sets in zijn studio. Op de foto’s van Vitturi zien we een kakofonie van textuur en kleur. De camera documenteert de geïmproviseerde en tijdelijke sculpturen en interventies in het landschap.

FOAM, t/m 19 januari

Poldermolen met Kuiperijmuseum, Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette.

Amsterdam en het water: activiteiten voor kinderen.

Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel.

Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober.

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

De Jodenvervolging in foto’s.

Nederland 1940-1945. t/m 6 oktober Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania Een verrassende tentoonstelling waarin je alles te weten komt over je eigen soort: de mens. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’ gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Florentijn Hofman. vanaf 23 november Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

De Grote Suriname Tentoonstelling De tentoonstelling brengt het meeslepende epos van het land en zijn bewoners met zeer verschillende achtergronden, die samenkwamen in het land. t/m 2 februari

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 58

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen.

Louise Bourgeois in de Rijksmuseumtuinen t/m 3 november Schatten uit het Depot. t/m 18 november Rineke Dijkstra - Night Watching t/m 3 december Rembrandt-Velázquez. Nederlandse en Spaanse meesters.

Een tentoonstelling met topstukken van dé grote meesters uit de 17de eeuw uit Nederland en Spanje. t/m 19 januari Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

MOLEN VAN SLOTEN

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

het zwart van Rembrandt. Met enkel natuurlijke kleur- en verfstoffen volgt ze de oude receptuur en past ze deze toe op een tweeluik van textiel. t/m 16 februari Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

RIJKSMUSEUM

MAX EUWE CENTRUM

DE NIEUWE KERK

BY HAROLD PINTER 17 OCT, 21 & 28 NOV SURTITLED IN ENGLISH ITA.NL

TOP 3 EXPO

PANOS-KOKKINIAS

DE HORTUS

november 2019

AGENDA

JUWELEN! Een van de grote schatten van de Hermitage is de fabelachtige juwelencollectie. Honderden daaruit schitteren in Juwelen! Samen met vele portretten en een overdaad aan rijk gedecoreerde japonnen en kostuums presenteren zij twee eeuwen mode en juwelen, gedragen door de high society aan het Russische hof in St.-Petersburg. Topstukken in een decor van balzalen en boudoirs.

Hermitage, t/m 15 maart Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord.

Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Eran Shakine - a Muslim, a Christian and a Jew De Israëlische kunstenaar Shakine illustreerde drie vergelijkbare figuren waarbij de religieuze achtergrond niet te identificeren is. t/m 3 november O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Adrián Villar Rojas met een en site-specifieke installatie.

Vanaf 21 november Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

ADRIÁN VILLAR ROJAS De Argentijnse kunstenaar (1980) creëert meeslepende omgevingen die bezoekers uitnodigen om als ontdekkingsreizigers het werk te ervaren. In zijn installaties gebruikt Villar Rojas diverse kunstdisciplines en media.

In zijn omvangrijke sitespecifieke installatie komen de toekomst, het verleden en alternatieve versies van het heden samen tot een voortdurend veranderende totaliteit.

Oude Kerk, vanaf 21 nov.

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2019 t/m 17 november Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Laboratorium Rembrandt Rembrandts techniek ontrafeld. t/m 16 februari Claudy Jongstra - Allium & Onion, Hennep & Hair, Madder & Nettle.

Hedendaagse kunstenaar Claudy Jongstra is op zoek gegaan naar

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald.

Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Strijd om het IJs De wereldwijde impact van smeltend ijs en stijgende zeespiegel staan dit najaar centraal. t/m 10 mei Kadir van Lohuizen - Rijzend Water Fotojournalist en filmmaker Kadir van Lohuizen reflecteert vanuit zijn eigen artistieke visie en discipline op de gevolgen die de klimaatcrisis wereldwijd heeft op de stijging van de zeespiegel. t/m 10 mei Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief.

Modern Perspectives. Foto & Film Amsterdam 1920-1940. t/m 16 februari Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Hybride sculptuur t/m 12 januari 2020 Kleurrijk Japan 226 affiches uit de collectie t/m 2 februari Chagall, Picasso, Mondriaan e.a.: Migranten in Parijs t/m 2 februari Wim Crouwel: Mr. Gridnik Eerbetoon aan ontwerper Wim Crouwel (1928) met een selectie van zijn grafische vormgeving. t/m 22 maart Prix de Rome Presentatie van nieuw werk van de genomineerde kunstenaars voor de Prix de Rome 2019 t/m 22 maart Carlos Amorales - The Factory vanaf 23 november Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

TASSENMUSEUM HENDRIKJE Grootste tassenmuseum ter wereld.

Duurzame tassen Permanente tentoonstelling Herengracht 573, tel. 524 64 52 www.tassenmuseum.nl

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. Alledaags leven in de Jordaan.

18-10-19 11:36

november 2019 Een tentoonstelling over het boek Jongensdagen. Een jeugdboek, maar ook een boeiende historische bron over het kinderleven, en over de Jordaan van toen.

1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen.

Things That Matter doorlopende tentoonstelling Verlangen naar Mekka t/m 12 februari What a Genderful World t/m 23 augustus Sabi Suriname De wereld achter de dingen: Een wereld vol pratende voorwerpen en activiteiten.

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

ZieZo Marokko: elk weekend en tijdens vakanties 14.30 uur Juniorreis (6-13 jaar); 11.00, 11.30, 12.00, 12.30 en 13.00 uur Familiereis (alle leeftijden).

ZieZo Marokko In het museum staat een vliegtuig klaar. Stap in, riemen vast, op naar Marokko!

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood.

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Mode op de bon.

Een nieuw modebeeld in oorlogstijd. t/m 1 juni Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM STADSARCHIEF AMSTERDAM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland.

Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand.

Kunst & Passie Een groep ‘objets d’art’ uit de verzameling van Abraham Willet.

Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie Renate Dahlmans en San van de Ven (SCHERP), Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Barbara van den Berg/SaltyStock, Alice Boothby, Sanne de Bruin, Anne Dirks, Bart Geeraedts/TXT, Nadja Hüpscher, Daniël Kieft/We Are Public, Nick Klaessens, Sara Luijters, Kim van der Meulen, Mike Peek, Daphne Ponsteen, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Inger van der Ree, Janna Reinsma, Anne-Marieke Samson,

ADRESSEN

59

ArenA Boulevard 590, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl AIR Amstelstraat 16, tel. 820 06 70 www.air.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdamse Bostheater De Duizendmeterweg 7, tel. 670 02 50 www.bostheater.nl Apollofirst Apollolaan 123-127, tel. 577 38 00 www.apollofirst.nl Arti et Amicitiae Rokin 112, tel. 624 5134 www.arti.nl Artis Plantage Kerklaan 38-40, tel. 278 47 96 www.artis.nl Badhuistheater Boerhaaveplein 28, tel. 668 51 02 www.badhuistheater.nl De Balie Kleine-Gartmanplantsoen 10, tel. 553 51 51 www.debalie.nl Café Belcampo Hannie Dankbaarpassage 10, tel.

303 28 86 www.cafebelcampo.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 53 01 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Blijburg Pampuslaan 501, tel. 416 03 30 www.blijburg.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 217 04 00 www.boomchicago.nl The Box Mekongweg 5, tel. 614 54 92 www.the-box.events De Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 39 33 www.bijlmerparktheater.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255 www.carre.nl CBK Oost Oranje-Vrijstaatkade 71, tel. 253 5456 www.cbkamsterdam.nl CC Amstel Cullinanplein 1, tel. 523 09 74 www.ccamstel.nl Cinetol Tolstraat 182

www.cinetol.nl Het Claverhuis Elandsgracht 70, tel. 624 83 53 Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl Het Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Dansmakers Amsterdam Gedempt Hamerkanaal 203, tel. 689 17 89 www.dansmakers.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27 www.delamar.nl Doka Wibautstraat 150, tel. 261 21 00 www.volkshotel.nl/nl/doka Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 21 83 www.dominicusamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 96 65 www.ercadam.nl EYE Filmmuseum IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl Frascati Nes 63, tel. 626 68 66 www.frascatitheater.nl Grand Café Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 55 54 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 51 00 www.griffioen.vu.nl De Hallen Hannie Dankbaarpassage 47, tel. 705 81 64 www.dehallen-amsterdam.nl Johan Cruijff Arena ArenA Boulevard 1 www.johancruijffarena.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23 www.krakeling.nl LAB111 Arie Biemondstraat 111, tel. 616 9994 www.lab111.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900-4107777 www.meervaart.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81 www.melkweg.nl Mezrab Cultureel Centrum Veemkade 576 www.mezrab.nl

Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 625 54 55 www.operaballet.nl NDSM werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg www.ndsm.nl NEMO Oosterdok 2, tel. 531 3233 www.nemosciencemuseum.nl De Nieuwe KHL Oostelijke Handelskade 44, tel. 77 91 575 www.denieuwekhl.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 16 80 www.denieuweliefde.com Noorderkerk Noordermarkt 44, tel. 620 44 15 www.noorderkerkconcerten.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 22 80 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel. 515 81 11 www.orgelpark.nl OT301 Overtoom 301, tel. 412 29 54 www.ot301.nl Oude Kerk Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl Pakhuis De Zwijger Piet Heinkade 179, tel. 624 63 80 www.dezwijger.nl Club Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 8686 www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Paradiso Noord Buiksloterweg 5C, tel 760 48 20 www.paradiso.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Plein Theater (voorheen Oostblok) Sajetplein 39, tel. 665 45 68 www.plein-theater.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 80 www.podiummozaiek.nl Polanentheater Polanenstraat 174, tel. 682 13 11 www.polanentheater.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45 www.p60.nl Posthoornkerk Haarlemmerstraat 124-126, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Prince Claus Fund Gallery Herengracht 603, tel. 344 91 60 www.princeclausfund.org Q-Factory Atlantisplein 1, tel. 760 67 80

www.q-factory-amsterdam.nl RAI Europaplein 2-22, tel. 549 12 12 www.rai.nl Roode bioscoop Haarlemmerplein 7, tel. 625 75 00 www.roodebioscoop.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23 Diemen, tel. 520 00 90 www.schuilkerkdehoop.nl Singelkerk Singel 452, tel. 623 45 88 www.doopsgezindamsterdam.nl Splendor Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.com Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Sugarfactory Lijnbaansgracht 238, tel. 627 00 08 www.sugarfactory.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 98 37 www.munganga.nl Theater Amsterdam Danzigerkade 5, tel. 705 50 59 www.theateramsterdam.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Toon Jan Evertsenstraat 4-6-8, tel. 06 288 68 070 www.toon.amsterdam Vondelkerk Vondelstraat 120 www.vondelkerk.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl VU De Boelelaan 1105, tel. 598 98 98 www.vu.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 20 74 www.dewaalsekerk.nl Werkgebouw Het Veem Van Diemenstraat 412, tel. 627 87 14 www.veem.nl Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4, tel. 586 07 10 www.westergasfabriek.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900-2353663 www.ziggodome.nl Zonnehuis Zonneplein 30, tel. 520 00 90 www.zonnehuis-amsterdam.nl Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72, tel. 308 03 99 www.zuiderkerkamsterdam.nl

Marijn Scheeres, Erik Schmitz/ Stadsarchief, Bregtje Schudel, Tonya Sudiono, Stella Vrijmoed, Joke van der Weij, Jolien Klitsie/ Amsterdam Art Aanleveren (agenda)gegevens winternummer (dec/jan) - 28 oktober februarinummer - 28 december maartnummer - 27 januari amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman

distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een

abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail.

Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren.

Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2019 Niets uit deze uitgave

mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

AFAS Live

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 59

Het volgende nummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 25 november, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

18-10-19 11:36

60

KRANT

AGENDA

info

service & info

mee info r iams op terda m .nl

LAST MINUTE TICKET SHOP In de Last Minute Ticket Shop koop je op de dag van de voorstelling online kaarten met korting tot 75 procent.

Elke dag is er een nieuwe selectie van voorstellingen en concerten van de Amsterdamse theaters en concertzalen. iamsterdam.com/lastminute

I AMSTERDAM STORE

Valid until 31-12-201 8 Check in each carr and out required ier on ever with y trip

Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien?

Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van Amsterdam in de I amsterdam Store.

IJ-hal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden, zie: iamsterdam.com/store

ADRESSEN - Stationsplein 10 (tegenover Centraal Station) - Aankomsthal 2, Schiphol Plaza Voor openingstijden, zie: iamsterdam com/visitorcentres

UK AGENDA NOV 2019 MARTIJN_2_SV.indd 60

CLASS 2

& REGIO N TRAVEL TICKET

HET AMSTERDAM & REGION TRAVEL TICKET

I AMSTERDAM VISITOR CENTRES Bezoek een van onze Visitor Centres voor informatie over Amsterdam e.o., voor excursies & rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor het openbaar vervoer, souvenirs, hotelreserveringen en de I amsterdam City Card. iamsterdam.com/visitorcentres twitter.com/Iamsterdam

1D Y AMSTERA DAM

Een ideaal cadeau voor bezoek van buiten de stad: aanschaf van de City Card geeft toegang tot meer dan 40 musea, openbaar vervoer, een rondvaart, 25 procent korting op attracties, eten en drinken en meer! Verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, hotels, rederijen, musea en GVB Tickets & Info punten.

Met de nieuwe versie van het ARTT-ticket kun je onbeperkt gebruikmaken van het openbaar vervoer in Amsterdam en de omliggende regio – dag en nacht, met bus en trein – gedurende één, twee of drie dagen. Ontdek bijvoorbeeld Haarlem, rijk aan cultuur, winkels en bezienswaardigheden als het Teylers of het Frans Hals Museum. De ARTT-tickets zijn verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, de I amsterdam Store, GVB Tickets & Informatie op het Stationsplein en het OV Servicecenter in de IJhal van het Centraal Station.

Meer info: iamsterdam.com/citycard

Meer info: iamsterdam.com/area

I AMSTERDAM CITY CARD

18-10-19 11:36

krant KRANT

TOT SLOT

amsterdam toen

61

Amsterdam toen

OPEN HAVENFRONT, 1926-1928 tekst Erik Schmitz foto N.V. Internationaal Persfoto Bureau Amsterdam / Stadsarchief Amsterdam

‘D

ie menschen aan de gemeente hebben maar een goed leventje, maar dit is nu eens een gemeentewerkman, die niet lui zal worden. Hij moet al zijn werk verrichten aan de schuine hellingen langs het water van de P.H. kade te Amsterdam. Het is voorwaar makkelijker zijn tuintje te wieden, dan die steenen daar door middel van touwen en stokken e.d. schoon te peuteren.’

Dat staat te lezen op het bijschrift dat door het N.V. Internationaal Persfoto Bureau Amsterdam achterop deze foto werd geplakt.

Het bureau, dat van 1926-1928 op de Prins Hendrikkade was gevestigd, vergiste zich in de locatie, want de gemeentewerkman heeft op deze natte winterdag zijn touw vastgemaakt aan het hek van het Stationsplein bij het Open Havenfront. Onder de nieuwsgierig blikken van voorbijgangers verwijdert hij

06 UK TOT SLOT NOV 2019_SV1.indd 61

de schadelijke begroeiing, die daarna in het water van het Open Havenfront verdwijnt.

Het gebouw op de achtergrond is het pakketpostgebouw uit 1920 naast het Centraal Station. Helemaal rechts rijdt een tram richting de Kamperbrug. De fotograaf stond op de steiger van het Noord-Hollands Koffiehuis, dat pas vanaf 1932 het Noord-Zuid Hollandsch Koffiehuis werd genoemd.

Het onderhoud van wallen en kaden is al sinds de dam in de Amstel werd gelegd een jaarlijks terugkerend – en met de stad meegroeiend – probleem. In de middeleeuwen en lang daarna waren de eigenaars van de aangrenzende huizen verantwoordelijk voor de straat en de kade bij hun huis. Bij al te veel nalatigheid onderhoud greep de stad in en volgde er na herstel een rekening.

Ook in de welvarende 17de eeuw moest het stadsbestuur regelmatig optreden tegen uit-

gezakte of gebroken kades. Vanwege de aanleg- en onderhoudskosten waren de kades in de duurdere wijken van steen, maar in de armere wijken, zoals de Jordaan, van hout. Pas in de 19de eeuw werd het onderhoud een taak van de stad, en vernieuwing en herstel bleef een permanente kostenpost. Toen er vervolgens in de binnenstad veel grachten werden gedempt, leek het weleens alsof Amsterdam was veranderd van een waterstad in een landstad. Tegenwoordig weten wij wel beter.

Laat dit prachtige beeld, of een van de andere beelden die het archief rijk is, mooi afdrukken bij de Stadsboekwinkel, gevestigd in het Stadsarchief. amsterdam.nl/stadsarchief

18-10-19 12:54

Man in Oosters Kostuum (‘De Nobele Slaaf’), 1632, Rembrandt.

Legaat van William K. Vanderbilt, 1920. The Metropolitan Museum of Art, New York.

Jonge Rembrandt - Rising Star

Van experiment tot meesterwerk. Ontdek en herken de wereldberoemde Rembrandt in zijn vroegste werk. Zijn lef en potentie zie je in de tentoonstelling.

Museum De Lakenhal, Leiden

Leiden, waar Rembrandt het licht zag.

2 november 2019 - 9 februari 2020

iamsterdam.nl/rembrandtjaar advertentie heel staand.indd 1 06 UK TOT SLOT NOV 2019_SV1.indd 62

07-10-19 10:43 18-10-19 12:54

19 10:43

Chapter 2WO Nicolás Jaar and the Shock Forest Group

These livelihoods make worlds too — and they show us how to look around rather than ahead.

19.9.–1.12.2019

Het HEM

Het HEM

Home for contemporary culture

Thursday to Sunday, Noon to Midnight

Warmperserij 1, Zaandam

hethem.nl

Samen thuis, samen /uit

Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit 06 UK TOT SLOT NOV 2019_SV1.indd 63

18-10-19 12:54

64

krant KRANT

TOT SLOT

DE STAD UIT

de stad uit

Kom uit je comfortzone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen buiten de stad.

HOMEAWAY

LITERATUUR IN PERSPECTIEF Je moet er snel bij zijn – de tickets gaan doorgaans hard – maar dan heb je ook wat. Voor het Crossing Border Festival komen meer dan honderd schrijvers, artiesten en muzikanten van over de hele wereld samen in Den Haag: van Hanna Bervoets en Simone Atangana Bekono tot László Krasznahorkai en van Kevin Morby tot Cautious Clay. Dit jaar staat het festival daarnaast in het teken van een speciaal programma: Crossing BorderXBorder Sessions: Natuur. Hierbij wordt ingezoomd op de veranderende rol van de natuur in de literatuur.

LIEVER LOKAAL Nu al aan het plannen voor de vakantie in 2020? Onze tip: laat het buitenland even voor wat het is en boek een woonboot (!) wat dichter bij huis. Vakantiehuizensite Holidu maakte samen met mamsatwork.nl een selectie van de fraaiste exemplaren van het land.

Zo huur je in Friesland een superdeluxe watervilla, kijk je in Giethoorn vanaf je terras uit op de Weerribben-Wieden en drink je in een vlot-hutje net buiten Weesp (zie foto) wijn met je tenen in het water. Alleen nog even duimen voor mooi weer.

Den Haag, 29 oktober t/m 3 november crossingborder.nl

holidu.nl

SPRINTEN DOOR DE STADSSCHOUWBURG Een museum bezoeken, koffiedrinken, wijn proeven in een leuke bar; er is natuurlijk niks mis met op die manier een stad verkennen. Wie toe is aan wat meer actie, doet er goed aan zich in te schrijven voor de KLM Urban Trail in Haarlem. Sprintend door de Stadsschouwburg, hijgend langs het orgel in de Doopsgezinde kerk en genietend van het uitzicht vanaf DeDAKKAS: tijdens een urban trail vormt de stad je hardloopparcours. Het traject bestaat uit vijf en tien kilometer, en je kunt onderweg nog besluiten welke afstand het wordt.

Haarlem, 10 november haarlemurbantrail.nl

06 UK TOT SLOT NOV 2019_SV1.indd 64

18-10-19 12:54

LUBAINA HIMID, NAMING THE MONEY, PHOTO STUART WHIPPS

ALFRED BIRNEY

ANNELIEN NIJLAND

tekst Inger van der Ree

ns g rs, sa-

estiamerbij

65

‘IK KAN ER NIET NAAR KIJKEN. IK GA DE HELE AVOND WEG, NIET NORMAAL ZO VERSCHRIKKELIJK VIND IK HET’

LUBAINA HIMID, NAMING THE MONEY, PHOTO STUART WHIPPS

CHARLEY TOOROP, DE KAASMARKT TE ALKMAAR 1932 OLIEVERF OP DOEK COLLECTIE STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM

TIM KNOL IS GEEN FAN VAN HET SONGFESTIVAL, LAAT HIJ BLIJKEN IN ’T WORDT NU LAAT OP NPO RADIO 2. ZONDAG 3 NOVEMBER STAAT HIJ WÉL IN ROTOWN, ROTTERDAM.

KLEURRIJKE WERELDEN In 2017 is ze de eerste zwarte vrouw die de Turner Prize, de belangrijkste Britse kunstprijs, toegekend krijgt. De in Tanzania geboren Lubaina Himid (Zanzibar, 1954) heeft zich als lid van de British Black Art Movement haar hele kunstcarrière hard gemaakt voor onderbelichte zwarte kunstenaars. En op haar debuuttentoonstelling in Nederland, The grab test in het Frans Hals Museum, tilt ze haar activisme naar een hoger niveau. Met een kritische blik en haar ontwapende, kleurrijke schilderijen dwingt ze de toeschouwer na te denken over de Westerse culturele canon, de koloniale geschiedenis en hedendaagse voorbeelden van racisme.

Haarlem, 16 november t/m 23 februari franshalsmuseum.nl

VAN VADER OP DOCHTER OP ZOON Wat betekent het voor je kunstenaarschap als je geboren wordt in een invloedrijke kunstenaarsfamilie? In de tentoonstelling De Toorop Dynastie in het Stedelijk Museum Alkmaar wordt gezocht naar het antwoord op die vraag. Vader Jan Toorop, dochter Charley Toorop en kleinzoon Edgar Fernhout worden alle drie invloedrijke kunstenaars – zij het op hun eigen manier en in hun eigen tijd. Jan introduceerde de moderne kunst in Nederland, Charley maakte naam met haar realisme en Edgar ontwikkelde een abstracte manier van schilderen. Maar zie je de onderlinge verwantschap terug als je naar hun schilderijen kijkt?

Alkmaar, t/m 26 januari stedelijkmuseumalkmaar.nl

ZAANDAM ALS DECOR Vier dagen lang films kijken op bijzondere locaties als de oude Verkadefabriek, het HEMbrugterrein en Filmtheater De Fabriek: dat is het Zaans Film Festival in een notendop. Op zaterdag en zondag is er extra veel aandacht voor Zaanse Makers; jonge filmers die de Zaanstreek en haar mensen een podium geven. De rest van het weekend kun je

06 UK TOT SLOT NOV 2019_SV1.indd 65

ook terecht voor allerlei internationale films, zoals The biggest little farm. Extra leuk: naast de hoofdfilms zijn er podia met optredens, video-opstellingen en niet eerder vertoonde documentaires.

Zaanstad, 21 t/m 24 november zaansfilmfestival.nl

18-10-19 12:54

TOT SLOT

BLOEMSTRAAT

WONEN IN AMSTERDAM ‘Op mijn achttiende verjaardag schreef ik me in voor een woning in deze stad. Ik wist gewoon zeker dat ik hierheen zou gaan. Ik wilde film doen, en film doe je in Amsterdam.

Mijn vrienden en familie bleven achter in Utrecht, dus Amsterdam voelde echt als mijn stad. Mijn vader maakt ook altijd de grap dat ik te Amsterdams ben geworden omdat ik mijn haring nu gesneden eet met zuur, in plaats van aan de staart met uitjes.’

BESTE EIGENSCHAP VAN AMSTERDAMMERS ‘Iedereen hier doet echt zijn eigen ding, maar er is toch een bepaald soort gemeenschapszin.

Dat vind ik fijn. Mijn eerste indruk van Amsterdam was dat het heel erg groot was, maar de stad wordt eigenlijk steeds kleiner.’

EN DE SLECHTSTE… ‘De bubbel waarin we soms zitten. Soms vergeten we, binnen de filmindustrie maar ook als Amsterdammers in het algemeen, dat Amsterdam niet de wereld is. Dat die niet bij de Ring ophoudt.’

BUURT ‘De beste plek waar ik ooit gewoond heb in Amsterdam, was een heel klein huisje aan de Bloemstraat, naast de Rozengracht. Ik woonde daar antikraak en betaalde maar zeventien euro per maand. Het was een zolderkamer, precies het huisje uit de film Minoes. Nog steeds de allermooiste plek van Amsterdam.

06 UK TOT SLOT NOV 2019_SV1.indd 66

groeten uit

THE MOVIES

ANNIE’S

krant KRANT

TIGRIS & EUFRAAT

66

Marit Weerheijm Met de korte film En route harkte regisseur Marit Weerheijm (27) begin oktober een Gouden Kalf binnen. Nu is ze bezig aan haar eerste langspeelfilm. tekst Anne Dirks

Inmiddels woon ik in Oost, vlak bij de Javastraat. Die straat voelt als vakantie. Er zijn altijd mensen buiten, je kunt er heel goeie koffie drinken en er is veel vers eten. Mijn favoriet is Tigris & Eufraat, zij maken onder andere de beste falafel van de stad.’

BIOSCOOP ‘The Movies is de allermooiste bioscoop van Amsterdam. Hier gaat het echt om de film, dat voel je zodra je binnenkomt. Je komt hier niet om een avond te borrelen, maar om in zo’n heerlijk, klein zaaltje een goeie film te zien. Een soort positieve versie van een donkere grot.’

KROEG ‘Tijdens de filmacademie zaten we altijd bij de Annie’s. Volgens mij heet die kroeg helemaal geen Annie’s, maar café Waterlooplein?

Ik geloof dat de eigenaar Annie heette en we het daarom zo noemden. Het is in elk geval

de stamkroeg van de filmacademie. Nu staat Inge achter de bar. Zij is fantastisch en kent iedereen nog bij naam. Het voelde alsof we samen afstudeerden. Waarschijnlijk hebben veel oud-studenten dat gevoel bij haar, en bij die plek.’

EN ROUTE ‘Tegenover mijn huis zit een buurthuis, waar één keer per week de Voedselbank langskomt.

Ik was nieuwsgierig naar hun werk en ben gaan helpen. Wat me opviel, waren de enorme hoeveelheden toetjes die ze uitdelen, terwijl veel mensen die zoetigheid eigenlijk niet willen. Er blijven altijd toetjes over aan het eind van de dag. Dat sprak tot mijn verbeelding; de kinderen die met hun ouders meekomen, willen die namelijk wél graag. Mijn film En route gaat over de negenjarige Inay, die er samen met haar broertje alles aan doet om de reis naar de Voedselbank te vertragen. Ze weet namelijk dat als ze te laat komen, ze beloond zal worden met een lading overgebleven toetjes.’

AMSTERDAM ON A BUDGET ‘Voordat ik aan deze film begon, heb ik een tijdje van vijftig euro per week geleefd. Ik wilde weten hoe het voelt om zo weinig te kunnen uitgeven. Het bleek vooral een aanslag op mijn sociale leven. Je gaat niet zomaar even koffiedrinken ergens, dat kost geld. Ik was de hele dag aan het rekenen om binnen het budget te blijven.’

En route is vanaf november te zien via NPO Start

18-10-19 12:55

Millet Jean-François

Zaaier van de moderne kunst

Jean-François Millet, De arenlezers (detail), 1857. Musée d’Orsay, Parijs

Camille Pissarro Edgar Degas Winslow Homer Paul Cézanne Claude Monet Paul Gauguin Vincent van Gogh Ferdinand Hodler Jan Toorop Georges Seurat Edvard Munch Emile Bernard Kazimir Malevich Salvador Dalí _______________

Nu te zien Bestel tickets tijdig online Deze tentoonstelling wordt georganiseerd door het Van Gogh Museum en het Saint Louis Art Museum.

Uitkrant Ad JFMillet 15102019 210x276mm.indd 1 00 UK COVER NOV 2019.indd 67

Met de uitzonderlijke steun van het Musée d’Orsay

15/10/2019 10:47 17-10-19 15:36

SEAN HEPBURN FERRER Presents

Photo ©Steven Meisel — Design Bunker / bnkr.it

Thuiskomen

00 UK COVER NOV 2019.indd 68

1.11 2019 — 31.1 2020 Beurs van Berlage Amsterdam

Everyday 10-18 intimateaudrey.com

17-10-19 15:36