Uitkrant september 2023

TALENT MOET BLOEIEN

Ooit maakten we een nummer van A-mag – het voormalige blad voor internationale Amsterdammers dat helaas ter ziele is omdat de adverteerders het lieten afweten (heel dom van ze trouwens) – met als covertekst: ‘The secret lives of waiters’. Er stond een heel coole illustratie op van iemand die haar oberschort opentrekt waardoor een Supermanpak zichtbaar wordt, maar dit terzijde.

In Amsterdam is de kans groot dat je in een restaurant bediend wordt door iemand die eigenlijk acteur is, of beeldend kunstenaar, muzikant of wat voor kunstzinnig beroep dan ook. Met de meeste musea, galeries, poppodia, theaters en bioscopen en bovendien de meeste kunstopleidingen van ons land, is het vanzelfsprekend dat onze stad een magneet is voor creatief talent.

En niet alleen uit Nederland: het conservatorium, de Rietveld en veel kleine specialistische opleidingen trekken studenten aan uit de hele wereld. Meestal blijven ze lang onzichtbaar voor ons. Ze staan ergens onderaan in de line-up van festivals, exposeren in relatief onbekende galeries of zijn alleen nog maar beroemd onder hun medestudenten dankzij een spraakmakende eindexamententoonstelling. Want ja, zeg nou zelf, jij komt ook eerder in actie voor de beroemde headliners en de kunst en de films die je gezien móét hebben.

En dat geeft ook niks. Eigenlijk zou je al dat beginnend talent nog een paar jaar met rust moeten laten, zodat zij in alle rust en zonder druk kunnen werken aan hun soms radicale ideeën. In elk geval zou je ze moeten vrijwaren van de druk van scoren en van commercie. Het resultaat van zo’n meedogenloze cyclus van opeten en weer uitspugen zie je veel in de muziekindustrie en levert voornamelijk wegwerptalent op. Dat is dus ook wat we niet willen met ons coververhaal, over dertig talenten van wie we nog veel gaan horen. En dat gevaar is er ook niet; we zijn geen talentmakelaars. Wel willen we deze jonge mensen een steuntje in de rug geven en jouw aandacht verleggen van dat-wat-iedereen-alwil naar dat wat nog ongewoon en ongemakkelijk en moeilijk bereikbaar, maar daarom wel interessanter is.

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur

b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.nl

facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.nl/uitmail instagram.com/uitinams

youtube.com/@uitinamsterdam

coverfoto’s: Danny Griffioen

Inhoud SEPT/23

P.08 TALENTENSPECIAL COVERVERHAAL

Met de start van het nieuwe culturele seizoen kan het je een beetje overvallen: wát moet je nou echt gaan zien? We vroegen tien kenners naar welke talenten zijzelf het meest uitkijken. Het resultaat is een talentensmoelenboek waarmee je in één klap helemaal bij bent.

P.15 KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR

Het Nederlands Theater Festival, Boijmans in het Rijks, de tien hoogtepunten van komend seizoen: we trappen de culturele openingsmaand af met extra veel tips. Ook interviewen we rapper Donnie, die met De kibbelingsound zichzelf opnieuw lijkt te hebben uitgevonden.

P.29 ETEN & DRINKEN & ZO

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

De een vindt het geen porem, de ander ziet er een toekomstige parel in. Waarom staan er steeds meer ‘lelijke’ gebouwen op de monumentenlijst?

Verder natuurlijk de beste eet- en shoptips (zoals yogameisjes-walhalla Lululemon, foto) en een tour door het Amsterdam van Ramses Shaffy.

P.39 AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA

Welke concerten, musea, dj-sets, lezingen en andere uittips mag je niet overslaan deze maand? Een heleboel, lees je in de Agenda. Zoals cabaretshow Harira van Jawad Es Soufi, dj Acid Pauli in Het Sieraad en de nieuwe show van theaterduo Als Het Ware (foto).

P.49 TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

Zware regenval, zoals we dat vorige maand zagen, is van alle tijden. Dat blijkt wel uit de archiefrubriek Terugblik, met beeld van een overstroomd West. Tot slot deelt Ailbhe Cunningham (foto) van stichting Mensen Maken Amsterdam haar favoriete plekken van de stad.

‘ALS JONGE AMSTERDAMMER LEERDE IK MEZELF

KENNEN IN DE NACHT. IK ZAG VRIENDSCHAPPEN, LIEFDES EN SAMENWERKINGEN ONTSTAAN.’

DE NACHTCULTUUR HOORT BIJ DE STAD, VINDT CULTUURWETHOUDER TOURIA MELIANI. DAAROM RESERVEERT DE GEMEENTE ER 2,2 MILJOEN EURO VOOR TOT 2026.

MARTA SYRKO

DANNY GRIFFIOEN

Up-to-date

februari 2022

Nieuws uit de stad, de leukste uit- en eettips en gespot op Instagram.

‘IK BEN GEEN 30 MEER, IK BEN 64 EN BESEF DAT MIJN TIJD GELIMITEERD IS.’ IVO VAN HOVE VERTELT IN DE MORGEN OVER ZIJN BESLISSING NA 22 JAAR TE STOPPEN ALS ARTISTIEK DIRECTEUR VAN INTERNATIONAAL THEATER AMSTERDAM (ITA) EN ZICH TE RICHTEN OP REGISSEREN.

OP HET ZUIDAS-PLUCHE

De Zuidas was nou niet bepaald een trekpleister voor cinefielen, maar na Rialto VU komt daar toch een tweede bios bij: Cinema The Pulse. Die wordt onderdeel van The Pulse, een nieuwbouwproject op zo’n twee minuten lopen vanaf station Zuid. Het complex krijgt 800 stoelen, verdeeld over 6 zalen voor nieuwe films en 3 voor cinema-on-demand (lees: zaal huren en je eigen film kiezen!). In 2024 moet je hier in het pluche kunnen ploffen.

ALS EEN VIS IN HET WATER

Niet alleen mensen knappen op van een bezoek aan het bos: ook vissen varen er wel bij. Daarom heeft Amsterdam sinds kort een heus vissenbos, ter hoogte van Singel 428. Deze verzameling wilgentakken onder water is bedoeld voor kleine vissen, die in de grachten weinig leefruimte hebben. Omdat er veel gevaren wordt op de grachten, blijft het water troebel, waardoor er nauwelijks waterplanten groeien. Gevolg: kleine vissen en andere waterdieren hadden geen plek om te schuilen – tot nu dus. Ecologen gaan de komende jaren na welke vissen, waterdieren en insecten het vissenbos trekt.

NIEUWE CLUBS

Goed nieuws voor nachtvlinders en ravers: volgende maand openen er twee nieuwe clubs in de stad. Queercommunity van de Amsterdamse clubnacht SPIELRAUM komt met CLUB

RAUM in de buurt van station Sloterdijk. RAUM belooft een plek te zijn om ‘zorgeloos vrij te zijn’, aldus de organisatie. Naast alle SPIELRAUM-residents die aan de club verbonden blijven, zoals KI/KI en Mary Lake, wordt het resident-team aangevuld met nieuwe talenten Fafi Abdel en Nour. In Zuidoost hopen de mannen achter Club Echo hun tijdelijke tunnelclub ook in oktober te openen. Urban Sync en Litt Events gaan ruimte geven aan een ‘breed programma met onder andere muziek, dans, beeldende kunst en debat’.

LEES MIJN SHIRT

STADSKENNERS GEZOCHT

Wat is de langste straat van Amsterdam? Wat gaat er op een broodje halfom? En wat weet je over bekende Amsterdamse muzikanten? Hoog tijd om je op te geven voor de Grote Amsterdam Quiz! Tussen 1 en 15 oktober zijn er voorrondes op ruim 80 locaties in Amsterdam, Amstelveen en Weesp. Verzamel je Mokumse vrienden, vorm een team van vier en geef je gratis op via amsterdam750.nl/quiz. De winnaars gaan door naar de finale in de Hermitage op 27 oktober: de verjaardag van de stad. Wat er te winnen valt? Mooie prijzen en eeuwige roem: de finale wordt live uitgezonden op AT5.

Of het nou iets oplevert of niet, de T-shirts die Charlotte Koning en Koenraad Wiering maken zijn in elk geval goede gespreksstarters. ‘Looking for Housing’ staat op de voorkant, terwijl je de achterkant kun je laten bedrukken met specificaties van wat je zoekt: welk type woning, in welke regio, per wanneer en voor welk budget. De makers, die zelf trouwens al zijn voorzien van een woonplek, maken geen winst; ze willen vooral het woningtekort zichtbaarder maken en huizenzoekers op weg helpen.

€25, via een berichtje op een van de Instagramaccounts @lilck_ of @koenraadwiering

@uitinams

Elke maand krijgt een lokale Instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze week is dat @koennemans, die een bezoek bracht aan het nieuwe circulaire restaurant Elixer in de Bijlmer. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.

tekst Kim van der Meulen

WAX/MVSA

THUIS IN DE STAD

tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Wido van Bergen (58) en Anne Graumans (52)

Wat Koopwoning van 345 m2 op het KNSM-eiland, met uitzicht op het Binnen-IJ, de Ertshaven en Sporenburg

Hoe Gewoon via Funda. Anne: ‘We waren erg op zoek; we waren bij binnenkomst meteen om.’

Sinds 4 jaar

Opvallend De ruimte: hier zat vroeger de kantinekeuken van de Koninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij.

Fijnste plek ‘De keukentafel, dan kijk je uit op de vele zwemmers voor de deur en de kids die buiten voetballen.’

Wido: ‘Jaren voordat we dit huis op het oog hadden, hadden we al eens in deze buurt gekeken. Het is er heel fijn wonen, heerlijk rustig.’ Anne: ‘Deze plek behoorde tot Wido’s hardloopronde, dus het was ons wel bekend. Het is zo’n mooie buurt, heel vrij. De drukte in de stad vonden we meer dan genoeg.’

Wido: ‘We hebben niet veel buren, maar we zeggen elkaar allemaal gedag. In de binnenstad loop je meteen het vertier in, hier moet je dat echt opzoeken. Zoals bij Thull’s Deli, waar ze onder meer Brood van As verkopen. En bij Kanis op het terras zit je lekker in de zon.’

Anne: ‘De sup was een verjaardagscadeau. Veel mensen die hem zien staan, willen het meteen proberen. We gebruiken hem veel in de zomer; dan gaat-ie onder m’n arm mee naar buiten en lopen we zo het water in. En met Nieuwjaarsdag hebben we een nieuwjaarsduik gedaan met zo’n veertig buren.’

Anne: ‘De prenten boven op de kast kreeg ik bij mijn afscheid op het werk. Er staat op: ‘he who goes softly, goes safely’. Maar het oranje kunstwerk in de woonkamer is favoriet: een Andy Warhol-zeefdruk uit de koninginnenserie, met de koningin van Swaziland.’

Anne: ‘We gaan veel naar het theater, zeker twee keer per maand. Het Zaantheater, Frascati, de Schouwburg, ITA, De Warme Winkel ook… En we lopen geregeld een museum binnen.’ Wido: ‘Of pakken een concert mee in Paradiso, de Tolhuistuin of de Melkweg. We houden van indie en punk; stevige muziek.’

Anne: ‘Tijdens Jazz en de Walvis op 10 september, een muziekfestival in het Oostelijk Havengebied, stellen we ons huis open als concertlocatie. Douwe Bob en Spinvis hebben er al eens opgetreden, dit jaar verwelkomen we Ruben Hein.’ jazzendewalvis.nl

Met de meeste culturele instellingen en kunstopleidingen van Nederland barst Amsterdam van het talent. Maar wie moeten we komend seizoen nou echt in de gaten houden? Tien cultuurexperts delen hun shortlist.

GETIPT DOOR DE KENNERS

Van internationale festivals als ADE, IDFA en Unseen tot wereldberoemde musea, van grootse dansgezelschappen tot kleine creatieve kunstcollectieven en van ‘mooiste bioscoop ter wereld’ (Tuschinski, uitgeroepen door Time out) tot het legendarische Paradiso: Amsterdam is de culturele speelplaats van het land. Tel daarbij op de vele kunstopleidingen – de Filmacademie, Toneelschool en Gerrit Rietveld Academie, maar ook de kleinschaliger School of Audio Engineering, internationale kweekvijver voor dj’s – en je begrijpt waarom de stad ook een magneet voor talent is. Maar opvallen tussen al die grote namen is niet makkelijk. Grote podia programmeren liever bekende publiekstrekkers, want de zalen moeten vol. Logisch natuurlijk, maar soms is het veel interessanter om te ontdekken wie de nieuwe cabaretiers, modeontwerpers, fotografen en acteurs zijn die later de sterren van hun generatie gaan worden. Hoe kom je erachter wie dat zijn?

LOCATIE THEATER

1. DJUWA MROIVILI (1998) is afgestudeerd als klassiek pianist en daarnaast een getalenteerd storyteller. In haar werk bevraagt ze haar directe omgeving en voegt er een verbeelding aan toe waardoor nieuwe inzichten op (de geschiedenis van) de wereld ontstaan. Ze onderzoekt welke verhalen niet zichtbaar zijn en welke het vertellen waard zijn. Dit doet ze door een spannende combinatie van archief en verbeelding, waardoor wat mogelijk gebeurd had kunnen zijn en wat gebeurd is op een interessante manier in elkaar overlopen.

2. R3LN4CHT

R3LN4CHT is een collectief gefaciliteerd door Didi Kreike en Kas Pijs. Hun expliciete werk begeeft zich in het grensvlak tussen de (queer) night scene en de theaterwereld en is zowel ongemakkelijk als uitdagend – als toeschouwer, voyeur én als actief deelnemer. Zo eindigde Beyond consent in een afterparty waar de grens tussen uitgaan en een voorstelling volledig was vervaagd.

3. DOMENIK NAUE + ASHLEY HO

10 MINI-DOCU ’S

We vroegen het aan een panel van experts op tien verschillende terreinen, zoals talentscouts van Paradiso, Het Concertgebouw en fotogra emuseum Foam, maar ook theater- en muziekrecensenten. Ieder van hen maakte voor ons een top drie van de grootste talenten van dit seizoen. Die hebben allemaal één ding gemeen: Amsterdam. Wij dagen je uit om de nieuwe talenten van de stad te ontdekken met deze gids.

Van elke nummer één uit deze special – tien stuks in totaal dus – is een minidocumentaire gemaakt over zijn of haar werk, inspiratie en band met Amsterdam. Elke maand komt een nieuwe video online. Djuwa Mroivili, hét locatietheatertalent, trapt af. Zien wat deze veelbelovende pianist en storyteller gaat brengen? Scan de QR-code voor haar minidoc.

Een jong en onderzoekend duo dat het publiek op een liefdevolle manier meeneemt in het experiment. Domenik Naue (1998) en Ashley (1999) maken bijna onmerkbaar het publiek mede-eigenaar van hun voorstelling, waarbij ze zich laten inspireren en leiden door de mogelijkheden van de locatie. Het is een genot om even via hun ogen naar een plek te kijken, in hun zachte dynamiek met een mysterieusmagisch randje.

VOLGENS…

Bregt van Deursen

Als programmamaker en programmeur bij Over het IJ Festival, het jaarlijkse locatietheaterfestival in Noord, ziet Bregt elk jaar tientallen nieuwe talenten en gezelschappen voorbijkomen. Ze zet zich in om de positie van de nieuwe theaterwerker te versterken en verbinding in de nieuwe generatie te creëren.

tekst Olivier Kemme foto’s Danny Griffioen

Ze zijn energiek, geëngageerd, inclusief, onbevreesd en razend getalenteerd. Kortom: de jonge garde staat te springen om de culturele scene te bestormen. Dit zijn de dertig names to watch.

Ho Yuhan

Djuwa Mroivili

Gilleam Trapenberg

FOTOGRAFIE

1. GILLEAM TRAPENBERG

Gilleam Trapenberg

in Amsterdam, maar zijn hart behoort toe aan Curaçao, waar hij is opgegroeid. Hij is een beeldbepalende stem in het Amsterdamse culturele veld, maar zeker ook in de hedendaagse fotografie in Nederland. Hij weet op innemende wijze een brug te slaan naar het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Belangrijk, want veel mensen kennen het alleen als vakantieoord. In 2021 presenteerde Foam zijn eerste museale solotentoonstelling: Unbé t’aweró, dat ‘binnenkort zal het later zijn’ betekent in het Papiaments. Trapenberg brengt zijn geboortegrond in beeld met trots en humor, maar ook met nostalgie, ontroering en contemplatie. In zijn werk komt constant de vraag terug: wat betekent het om ergens bij te horen, een plek je thuis benoemen? En in hoeverre bepaalt dat jouw identiteit?

2. LOTTE VAN RAALTE

In fotoboek BODY wist Lotte van Raalte (1989) de onzekerheden van vrouwen over hun lichaam om te zetten in adembenemend mooie beelden, die de oneffenheden van het lichaam tonen als tekenen van schoonheid. In navolging van deze fysieke verkenning maakte ze film Guérreras (‘vrouwelijke strijders’), over wat het betekent om meer in contact te staan met je lijf.

3. CEM BERENDSEN

Cem Berendsen (1992) verkent en creëert beeld via de meest geavanceerde technologieën, waarmee hij bijzondere videowerken en audiovisuele installaties maakt. Geen alledaagse fotograaf, maar een kunstenaar die in een gedigitaliseerde wereld een totaal andere ervaring geeft van wat een beeld is: niet een plat plaatje, maar een oppervlak dat uiteen kan vallen en waar hij de toeschouwer doorheen navigeert.

VOLGENS…

Mirjam Kooiman

Sinds 2015 is kunsthistoricus

Mirjam Kooiman curator bij Foam

Amsterdam. Voor het fotografiemuseum maakte ze talloze tentoonstellingen van internationale beroemdheden en nationale fotografietalenten.

Stuttgart, deed modellenwerk in de modehoofdsteden in heel Europa en kwam vervolgens naar Nederland voor een BA in modeontwerp. Die reis bezorgde Blazevic niet alleen diverse inzichten in de mode-industrie, maar ook in onze samenleving. Met het merk HVMBLE HVSTLE wil Marco de verhalen vertellen over de helden uit de arbeidersklasse door middel van upcycling van lokaal geproduceerde materialen. Vanuit die passie richtte Blazevic in 2022 mede The Patchwork Family op. Door jong talent samen te brengen, bereikt dat collectief een nieuwe benadering van duurzaam design, terwijl het bouwt aan een onafhankelijk platform. Het doel: het democratiseren van het modesysteem, voor íedereen.

2. FLORIAN REGTIEN

Florian Regtien (2001) is geboren en getogen in De Pijp, waar nu ook zijn atelier zit. Hij is naar eigen zeggen verslaafd aan de naaimachine en de eindeloze mogelijkheden van handwerk. Zijn eerste expo bij Maison Amsterdam was een meesterwerk, met als thema ‘Amsterdam en vrijheid’, gemaakt van restanten die hij op de grond vond bij Denim City in de Hallen. Het is zijn droom om

multidisciplinair

kunstenaar te Na negen jaar

twee opleidinervaring bij o.a.

Duran Lantink studeerde

Denzel Veerkamp (1996)

vorig jaar af als modevormgever met zijn spraakmakende collectie The Rebound Parley (2022). Na geselecteerd te worden als Lichtingfinalist maakte hij direct zijn showdebuut op Amsterdam Fashion Week. De collectie, gemaakt van afgedankte kleding in samenwerking met het Leger des Heils, reisde daarna door naar diverse nationale en internationale modemanifestaties.

VOLGENS…

Mariette Hoitink

Mariette Hoitink is medeoprichter van de House of Denim Foundation, Denim City, de denim innovation campus in Amsterdam en Jean School, de eerste en enige denimopleiding ter wereld. Ook is ze oprichter van HTNK, een multidisciplinair, full-service bureau voor creatieve business development.

MET FRISSE BLIK EN EIGEN TEKSTEN BEUKEN ZE

1. MARLOES IJPELAAR

Marloes IJpelaar (1995) rondde in 2018 haar acteursopleiding af en is medeoprichter van Club Lam, een all-female collectief dat zich inzet om onze kijk op vrouw-zijn te verruimen. Met frisse blik en eigen teksten beuken ze door glazen plafonds en verwoesten vastgeroeste rolpatronen, op zoek naar een uniek vrouwelijk perspectief. Ze is actrice maar schrijft ook eigen teksten. Margriet Prinssen: ‘Ik heb haar aan het werk gezien met een groep amateurs in Haarlem en dat doet ze geweldig.’

Marco Blazevic

(hen/hun) VEERKAMP

ELEKTRONISCHE MUZIEK

Jerrau met veel energie spannende, diverse en liggende clubsounds naar een steeds groter publiek kan brengen. Hij staat

oudsher de meest progressieve van Europa, omdat de soundtrack voor

de dansvloer daar telkens weer opnieuw wordt bedacht. Daar gaat Jerrau goed in mee, terwijl hij zijn voelsprieten ook gebruikt om de scenes van onder andere Zuid-Afrika en Brazilië af te speuren naar in Nederland nog relatief onbekende grooves. Bovendien neemt Jerrau ook de tijd om de geschiedenis van de Amerikaanse clubmuziek in te duiken en dat is goed terug te horen in zijn sets.

Tammo Hesselink de is een dj die qua geluid met één been in de avontuurlijke Engelse scene; van

Jerrau

DOOR GLAZEN PLAFONDS

Thessa Torsing (1999) brengt met haar artiestennaam Upsammy een ode aan de op en top Amsterdamse zanger Ramses Shaffy, maar pas op: ze blinkt zowel met haar producties als haar dj-sets uit in een totaal ander genre dan haar idool. Vanuit de booth brengt ze de ‘intelligente’ techno uit de jaren negentig – destijds gemaakt voor de luie stoel – opnieuw tot leven, maar dan voor de dansvloer. Dat deed ze eerder als resident dj van De School en het afgelopen jaar vaak in het buitenland, maar Upsammy staat regelmatig ook in Garage Noord.

Het is alsof techno die hij al kende uit zijn geheugen heeft gewist voordat hij het zelf begon te maken. Dat is niet helemaal waar natuurlijk, want je hoort in zijn tracks, die uitkwamen op Nederlandse kwaliteitslabels als Delsin en Nous'klaer, wel degelijk invloeden uit Britse bass en Duitse dubtechno terug. Simpele rechttoe rechtaan beats zijn ver te zoeken. Tammo haalt zijn grooves namelijk uit andere ritmes; dat is niet de makkelijkste weg, maar het resultaat klinkt uitermate verfrissend.

VOLGENS…

Christiaan de Wit

Journalist Christiaan de Wit schrijft over elektronische muziek voor bladen als Gonzo circus, Resident advisor, Tomorrowland today, Vice, Time out en de Uitkrant en werkte in het verleden in platenzaken als het Amsterdamse Rush Hour en Real Groovy in Auckland.

Mart van Berckel (1995) studeerde piano, muziektheater en regie in Arnhem en Zürich. Hij is sinds 2021 als vaste maker verbonden aan NITE en maakte onlangs zijn internationale debuut als regisseur met Silvesternacht bij de Staatsoper Hamburg. Bij De Nationale Opera maakte hij in het Opera Forward Festival Ändere die Welt! (2023), een geweldige muziektheatervoorstelling. Kan kunst de wereld kan veranderen? Van Berckel aarzelt geen moment: ‘We moeten het in elk geval proberen.’

3. CHERISH MENZO

Cherish Menzo (1988) danste bij onder andere Akram Khan, Olivier Dubois, Lisbeth Gruwez, Jan Martens en Nicole Beutler. In 2019 brak ze als theatermaker door met Jezebel, waarin ze het icoon van de zwarte vrouw in de hiphopcultuur van een nieuw perspectief wist te voorzien.

VOLGENS…

Margriet Prinssen

Schrijft recensies en interviews voor de Uitkrant, Mediahuis, Haarlems Dagblad, Scenes, theaterkrant.nl en Odeon. Ook werkte ze als (eind)redacteur bij Nationale Opera & Ballet.

1. JERRAU

2. UPSAMMY

3. TAMMO HESSELINK

2. MART VAN BERCKEL

STREET ART DANS

Met zijn herkenbare cartooneske

StayLo steeds vaker het straatbeeld van Amsterdam op. De van oorsprong Ierse kunstenaar is vaak te vinden op de NDSM-werf waar hij de buitenmuren van het STRAAT Museum beschildert.

2. MR. MAESTRO

Mr. Maestro is een technisch zeer vaardige Poolse kunstenaar. Hij maakt gebruik van slechts twee kleuren: oker en zwart. Zijn technieken met roller en ruimtelijk inzicht zijn ongekend. Check zijn werk op de NDSM-werf.

3. WISEKID

De creaties van schilder, tattooartist en straatkunstenaar WiseKid kom je steeds vaker tegen in Amsterdam. Zeer goed en

Staylo

realistisch werk, zowel op grotere muren als op postzegelformaat.

VOLGENS…

David Roos

David Roos is curator en creatief directeur van STRAAT Museum. Hij cureert de tentoonstellingen bij STRAAT en verbindt kunstenaars aan het museum.

MET ZIJN CARTOONESKE STIJL VROLIJKT

HIJ

STEEDS VAKER HET STRAATBEELD OP

1. ROBIN NIMANONG

Robin Nimanong (1995) blijft doorvragen en verkennen en rekt het begrip queer daarmee uit tot een veel breder plan. Een onwijs sterke performer, iemand die vloeit en zich verre weet te houden van ‘definities’. Nimanong gaat ver in diens onderzoek naar nieuwe technologieën om dansstatements te maken en creëert zo nieuwe territoria voor vrijheid, voor zichzelf en de ander. Met recht een pionier. Met eigen ogen aanschouwen? Tijdens het Amsterdam Fringe Festival op 9, 10 en 13 september kun je Nimanong zien met de voorstelling Cyborg DNA.

2. JORDAINE LINCOLN

Jordaine Lincoln (2000) heeft een sterk authentieke persoonlijkheid. Ze kan op een onafhankelijke en orginele manier een artistieke signatuur versterken en durft zich over te geven aan voor haar onbekende terreinen, zoals een spetterende playbackdanssolo op Lose yourself van Eminem. Nog maar 23 jaar en ze staat er alsof ze al jaren in het vak zit. Op 28 oktober is Lincoln te zien tijdens de première van de voorstelling We, the eyes in de Meervaart.

3. CHARLES PAS

Charles Pas (1998) is een sterke performer en createur ineen, en bovendien: een echte Vlaamse charmeur. Bomvol energie gaat hij tot het uiterste en verkent op succesvolle wijze verschillende disciplines en domeinen. Zoals op 21 september in de Melkweg tijdens de We Are Public Awards, op 9 december tijdens de première van zijn nieuwe voorstelling samen met Roshanak Morrowatian in Theater Bellevue en van 13 t/m 15 december tijdens The Artists Are Present in Frascati.

VOLGENS…

Emio Greco

Emio Greco is prijswinnend choreograaf, danser en artistiek leider van ICK Dans Amsterdam.

KLASSIEKE MUZIEK

(1992) is een muzikale

slagwerk bestrijkt zijn muziek alle

ren. Zo dompelt hij zich voor zijn concert , op 24

november in Het Concertgebouw, onder in verschillende Amsterdamse community’s en gaat de samenwerking aan met spokenwordartiest Gershwin Bonevacia en Componist des Vaderlands Martin Fondse.

2. LUCIE HORSCH

Lucie Horsch (1999) is een musicus in hart en nieren, want naast dat ze als blokfluitist de internationale podia verovert, treedt ze ook op als pianist en mezzosopraan. Als blokfluitist is ze te vinden in vele muziekgenres, zoals de barok, volksmuziek en jazz. In 2024 speelt ze twee keer in Het

Muziekgebouw: op 10 maart met Open je oren en op 24 mei met De stem van de blokfluit. Op 2 juni speelt ze Het Middagconcert op zondag in Het Concertgebouw.

3. LAETITIA GERARDS

Sopraan Laetitia Gerards (1993) is een aanstekelijke rasverteller met een fantastische stem. Of ze nu een operarol vertolkt, Rossini aria’s of liederen van Schubert zingt, ze pakt het publiek bij de lurven. Van 1 t/m 28 december is ze te zien in Die zauberflöte in de Nationale Opera & Ballet en op 15 december met Thomas Beijer in Het Concertgebouw.

Mirjam Wijzenbeek

Mirjam Wijzenbeek is programmeur van de Kleine Zaal van Het Concertgebouw. Als violist speelde ze bij diverse orkesten en kamermuziekensembles. Ze was assistent-programmeur en producent bij het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht en werkte bovendien als producent en later hoofdprogrammeur bij het Amsterdamse Grachtenfestival.

Robin Nimanong

LITERATUUR

Alara Adilow (1988), Amsterdamse van Somalische afkomst, weet zich als debutant al duidelijk te onderscheiden. Uit haar gedichtenbundel Mythen en stoplichten spreekt moed, overgave en taalgevoel. Religie, liefde, drugs, mythen, queerness, een overleden moeder en politiek zijn onderwerpen waarmee ze op geheel eigen wijze jongleert (en met hier en daar dus een knipperend stoplicht op een verlaten kruispunt). Adilow ontving in mei de C. Buddingh’-prijs voor het beste poëziedebuut en werkt inmiddels aan een eerste roman.

Debuteerde deze lente met een komische en absurdistische vertelling over een klantenservicemedewerker die haar heil zoekt in een relatie met de Xerox-printer op kantoor. Fien Veldman (1990) geeft blijk van verbeeldingskracht, maar ook van een sterk ontwikkelde maatschappelijke focus. Ze won eerder al twee schrijfwedstrijden (van De Correspondent en de Joost Zwagerman Essayprijs) – we hopen dat dat een opmars is naar nog véél meer.

Een in Amsterdam geboren multitalent met Duits-Britse roots, want naast schrijver is Kyrian Esser (1992) ook theatermaker. Zijn debuut Dans, Panfilo, dans over een prille jongensliefde geeft blijk van een auteur met een grote liefde voor (en kennis van) literatuur en kunst – en theater in het bijzonder. Heeft een eigen, overrompelende stijl waardoor de lezer zich met plezier zal laten meevoeren. Tapt ook biertjes in het theatercafé achter Scheltema in de Nes, maar dit natuurlijk geheel terzijde.

VOLGENS…

Peter & Michiel

Boekenliefhebbers en veellezers

Peter Hoomans (links) en Michiel Scheen zijn bij Amsterdams grootste boekhandel Scheltema verantwoordelijk voor de afdeling Literatuur, waarvoor ze onder meer elke maand een Nederlandstalige Favoriete Nieuwkomer kiezen.

POPMUZIEK

Van oorsprong uit het krakerscircuit zingt Jan Modaal over alledaagse zaken die hem bezighouden. Alhoewel we allemaal zouden willen dat thema’s als de verpretparkisering van onze stad en het woningtekort in Amsterdam geen alledaagse zaken zouden moet zijn, weet Jan Modaal wel punknummers met een humoristische ondertoon en sterke Nederlandstalige teksten te schrijven. Afgelopen voorjaar stond hij nog in de finale van Paradiso’s talentencompetitie Zonneprijs. Op vrijdag 22 september geeft hij een EP-release concert in OCCII.

Voor veel liefhebbers van indierock geen nieuwkomer, maar een band die nu ook bij het bredere publiek aan het doorbreken is. Afgelopen jaar wist de band zelfs Paradiso uit te verkopen. Op 13 oktober zijn ze te zien in het Patronaat in Haarlem.

3. BABY’S BERSERK

Baby’s Berserk brengt een verfrissend geluid waar je de afgelopen jaren op zat te wachten. Een band die zeroes no wave en danspunk moeiteloos mixt met de nineties rave- en clubcultuur, maar dan in een hedendaags jasje. En dat is te horen tijdens de releaseshow van hun gelijknamige debuutalbum op donderdag 5 oktober in Paradiso.

VOLGENS…

Laurie Zantinge

Laurie Zantinge is labelmanager van Paradiso Vinyl Club, het onafhankelijke platenlabel van Paradiso dat zes keer per jaar een exclusieve vinylsingle van opkomende Nederlandse artiesten uitbrengt. Daarnaast drumt ze in postpunkband

van

MÉÉR CULTUUR?

Weten wat er nog meer op onze radar staat dit nieuwe culturele seizoen? We tippen de highlights in de theaters, musea en concertzalen op pagina 16.

1. ALARA ADILOW

2. FIEN VELDMAN

3. KYRIAN ESSER

Alara Adilow

1. JAN MODAAL

2. PERSONAL TRAINER

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Amsterdam skyline klok

t.w.v.

mail & win!

EDGELANDERSAMSTERDAM ON TRIAL

3x 2 tickets t.w.v. €12,50 p/st Voor zijn eerdere interactieve performance Refugee on trial (2019) baseerde Ehsan Fardjadniya zich op een asielzaak. Nu is er een nieuwe performance, waarin Ehsan en beeldend kunstenaar Raul Balai a.k.a. el bastardo bewijslast verzamelen om te bepalen wat er is gebeurd met de belofte van menswaardige opvang van vluchtelingen. Op 25 november in Podium Mozaïek.

Deze actie loopt t/m 25 september

De Amsterdamse skyline, die voelt als thuis. Op de wandklok van Cre8 pronkt-ie in lasergesneden houtwerk. Modern en warm, en daardoor past deze klok in ieder eigentijds interieur.

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG DE AMSTERDAM SKYLINE KLOK VAN CRE8.

Ga naar iamsterdam.nl/acties

SMOKING GOOSE COMEDY ROOM

STELLA

De Amsterdamse indieband Stella presenteert de nieuwe singles I am tired en Smile in de bovenzaal van Paradiso. De avond wordt gevuld met popmuziek dat zo uit de jaren negentig had kunnen komen, met de soms wat donkere maar ook persoonlijke verhalen van frontvrouw Tosca van der Waals en haar band. Fijne extra voor vinyl-liefhebbers: onafhankelijk platenlabel

Paradiso Vinyl Club brengt de single exclusief uit op 7 inch-vinyl, die je bij het concert kunt bemachtigen. Aankomende herfst staat ook de release van hun eerste EP I love you fish op de planning; in de gaten houden dus.

20 september, Paradiso

16 19 20

DE 10 FAVORIETEN

VAN HET NIEUWE CULTUURSEIZOEN COLUMN CINDY

EXPO: VAN BOIJMANS

NAAR HET RIJKS

THEATER: HET NTF

INTERVIEW MET RAPPER DONNIE

PIET PARIS

Piet Paris, alias Pieter ’t Hoen, is al meer dan dertig jaar een van de meest befaamde mode-illustratoren van het land. Zijn kenmerkende karakteristieke lijnen, felle kleuren en vrouwfiguren met ranke silhouetten verschenen in modemagazines als Vogue en Elle en werden gebruikt voor catwalkdecors van grootheden als Viktor & Rolf. Tijdens de modemaand bekijk je het werk van Piet Paris in de I Love Illustration Gallery in De Hallen. Met nieuwe werken, plus de originele tekeningen die hij eerder dit jaar maakte voor een tentoonstelling in Museum JAN in Amstelveen. En leuk: kopen kan ook!

9 september t/m 15 oktober

I Love Illustration Gallery, De Hallen

READ MY WORLD

Hoe verschillend we ook zijn, we delen allemaal ervaringen. Vooral als het gaat om onderwerpen als multiculturaliteit, meertaligheid, identiteit, verstedelijking, de impact van de geschiedenis op het heden, gentrificatie en klimaatverandering. Boeken kunnen de grote vragen van onze tijd persoonlijk maken en onze denkbeelden over anderen veranderen. Aldus Read my world, over de kracht van literatuur. Het toonaangevende internationale literatuurfestival van Amsterdam keert voor de elfde keer terug naar de Tolhuistuin. Verhalenvertellers, rijzende sterren en Nobelprijswinnaars staan er op het podium voor poëzievoordrachten, workshops en lezingen, én er is een boekenmarkt.

14 t/m 16 september, Tolhuistuin

Grande opening

1. OEDIPUS REX / ANTIGONE

Hoogtepunt bij Nationale Opera & Ballet dit jaar is het tweeluik Oedipus Rex / Antigone, een combinatie van Stravinsky’s imposante opera uit 1927 en Samy Moussa’s A ntigone uit 2020. Choreograaf Wayne McGregor combineert hedendaagse dans en moderne muziek met klassieke tragedie. Haal de zakdoeken maar tevoorschijn. 9 t/m 24 maart, operaballet.nl

2. NIEUWE MUSEA

Twee openingen waar we reikhalzend naar uitkijken: het Suriname Museum en het Nationaal Holocaustmuseum. Het eerste toont in de openingstentoonstelling Meet Su Meet Us de geschiedenis van Suriname,

waar de 350-jarige band met Nederland een belangrijk onderdeel van is. Het gloednieuwe Nationaal Holocaustmuseum is het eerste en enige museum dat de geschiedenis van de Jodenvervolging in heel Nederland vertelt. beide begin 2024, surinamemuseum.nl, jck.nl/nhm

3. SUPER SONIC JAZZ FESTIVAL

Dit festival brengt traditionele jazz samen met soul, hiphop, elektronische, klassieke en niet westerse muziek. Dit jaar kijken we uit naar de Amerikaanse jazzpurist Theo Croker in Paradiso’s Grote Zaal op zaterdag. Ook op de verlanglijst: Kara Jackson op de vrijdag, met emotionele

folkmuziek en poëtische alt-country. Haar debuutalbum Why does the Earth give us people to love? komt deze maand uit. 14 t/m 19 november in Paradiso, Rush Hour en de Duif, supersonicjazz.nl/festival

4. EXPOSITIE OVER DE CLUBCULTUUR

De IT en de RoXY, Club11 en Trouw: iconische Amsterdamse clubs uit een tijd van vrijheid. Dat verdient een expositie, vond het Stadsarchief. Precies op tijd voor ADE laat Wie danst is vrij foto’s, verhalen, flyers, video, kunst en documenten zien, herinneringen van toen, gecombineerd met de verhalen achter Paradiso, Club NYX, De School en Garage Noord.

14 oktober t/m 18 februari, amsterdam.nl/stadsarchief

Het nieuwe culturele seizoen is van start en er staat veel, héél veel op het programma om naar uit te kijken. Deze tien wil je sowieso zien.

tekst Suzanne Boer

MARTA SYRKO RONALD SCHMETS

HENK OTTE

7.

9.

Tien jaar geleden ging de video van een crowdsurfende zanger die een glas bier opving en opdronk viral. Na 2016 werd het echter stil rondom John Coffey. Gelukkig voor de fans is de band terug met nieuwe tracks én een optreden in AFAS Live: van afgrijselijk hard tot heel zacht en doorspekt met 80’s rock, grunge en 00’s hardcore. Zuidoost zal daveren!

16 december, afaslive.nl

Een ironische middelvinger naar onszelf, houden we van. Screwball-komedie Wie de fuck is Alice van de Theatertroep neemt onze maatschappij flink op de hak: dertiger Alice maakt een slapstickhelletocht door het land, waar ze zich staande probeert te houden tussen criminelen, kwakzalvers, wappies, radiodj’s en fascistische zwangere vrouwen.

23 september in Schouwburg Amstelveen, 26 t/m

30 september in Frascati, 20 oktober in City of Wesopa (Weesp) en 1 december in de Meervaart

7. ZONNEPRIJS #1 T/M #8

De Zonneprijs is een kweekvijver voor nieuw talent en de muzikanten die je hier tegenkomt, ga je gegarandeerd terugzien

op de grote festivals en muziekpodia. Er zijn acht voorrondes in ’t Zonnehuis, elke eerste donderdag van oktober t/m mei. De finale is in juni in de Grote Zaal van Paradiso. Gaat dat zien!

v.a. 5 oktober in Zonnehuis en Paradiso, paradiso.nl

8. KANDINSKY IN H’ART MUSEUM

Na een bewogen jaar gaat de Hermitage verder als H’ART Museum, met een intensieve samenwerking met het British Museum, Centre Pompidou in Parijs en Smithsonian American Art Museum in Washington. Dat voorspelt grootse tentoonstellingen. De aftrap is voor een expositie van Centre Pompidou: in juni zie je in H’ART het werk van

DE OPENING

abstracte kunstenaar Wassily Kandinsky. juni 2024, H’ART Museum, in de loop van het seizoen meer informatie

9. CINEMASIA FILM FESTIVAL

CinemAsia Filmfestival laat al twintig jaar Aziatische verhalen van jonge makers horen en zien in de bioscopen. Extra reden om dit festival in je agenda te zetten: het is het eerste Aziatische festival dat aandacht schenkt aan LGBTQI-gerelateerde films. 5 t/m 10 maart in Studio/K, Rialto de Pijp en Rialto VU, cinemasia.nl

10. JESUS CHRIST SUPERSTAR

Andrew Lloyd Webbers rockopera Jesus Christ Superstar is terug, en wel onder regie van Ivo van Hove. We zien hoe Jezus, gespeeld door Jeangu Macrooy, zich ontwikkelt tot leider van een vriendengroep die opkomt voor mensen die geen stem hebben in de samenleving. Het leidt tot een nieuwe beweging én een volksopstand. We verwachten niks minder dan ouderwets theaterspektakel. januari en februari 2024, delamar.nl

NOG MEER PLEK IN JE AGENDA?

Kijk op iamsterdam.nl/uit voor 13 extra dingen die je niet mag missen.

5. JOHN COFFEY

6. WIE DE FUCK IS ALICE

2. OFFICE WINHOV

3x kopen en kijken

Aan

Het nieuwe theaterseizoen is geëngageerd en speelt in op de actualiteit. Daarnaast zijn er veel feelgoodvoorstellingen voor een vrolijke avond uit; even ontsnappen aan de werkelijkheid’, aldus Casper Kouwenberg, hoofdprogrammeur van het DeLaMar Theater. Met meer dan zeventig voorstellingen is het lastig om één thema te noemen, maar deze drie wil je volgens hem in elk geval niet missen:

NO PONIES: Na Showponies en Snowponies is het nu tijd voor No ponies. ‘In dit nieuwe programma staat Alex Klaasen, onze geliefde huisartiest, helemaal alleen op het podium. Een theateravond vol hilarische en herkenbare sketches, kostuums en heel veel liedjes. Het is weer Alex Klaasen op zijn best.’

5 t/m 22 oktober, DeLaMar

NHUNG GEEFT ZICH BLOOT: ‘Nhung Dam heeft een jaar lang als artist-in-residence aan deze nieuwe voorstelling gewerkt. Ik vind haar een unieke theatermaker. Dam vertelt verhalen die enorm kwetsbaar en persoonlijk zijn, maar tegelijkertijd universeel en herkenbaar voelen. Ik kan echt niet wachten om te zien wat hier uit gaat komen.’

12 t/m 16 december (DeLaMar West) en 29 t/m 31 maart (DeLaMar)

COCK: Met Daniel Cornelissen (foto), Sander Plukaard, Joy Delima en Peter Blok, over een jongen die met zijn vriend besluit een break te nemen en verliefd wordt op een vrouw. ‘Dit jaar hebben we een nauwe samenwerking met Theater Oostpool. Cock is een te gekke voorstelling over de wereld van nu. Het laat je lachen én nadenken, dat kunnen ze bij Oostpool als geen ander.’

22 november t/m 1 december, DeLaMar

Grof geld

Het oorspronkelijke verhaal van Aufstieg und fall der stadt Mahagonny (1930) gaat over drie schurken die op de vlucht voor de politie stranden in de woestijn. Ze stichten er Mahagonny: een utopische stad die een valstrik wordt voor goudzoekers, houthakkers en hoeren. Het transformeert van luxueus consumptieparadijs tot de hel op aarde.

Voor regisseur Ivo van Hove gaat de opera over hoe mensen steeds weer geloven in dromen die ze denken te kunnen realiseren. ‘Dromen komen lang niet altijd uit, meestal omdat de mens z’n eigen geluk in de weg staat. In de opera wordt dat fantastisch mooi gedemonstreerd. Je ziet ook hoe een groep mensen kan veranderen in een massa, een kudde die een revolutie kan veroorzaken, ten goede of ten kwade.’ In zijn enscenering werkt hij met een green screen,

zoals voor speelfilms veel wordt gebruikt. Een cameraman volgt steeds de zangers, en die beelden worden live geprojecteerd op een gigantisch scherm, waardoor alle details in mimiek van heel dichtbij zichtbaar worden. De ‘schijn’ van het toneel wordt zo slim uitgespeeld tegen het ‘realisme’ van film, een mooie, hedendaagse vertaling van het Brechtiaanse idee van vervreemding. In de stad Mahagonny wordt alles bepaald door de zucht naar (meer) geld en genot. Alles mag, zolang je maar betaalt. Vooral in het tweede bedrijf zie je hoe ongegeneerd het eraan toegaat: zuipen, vreten, vrijen en vechten. Van Hove laat zien dat Weill en Brecht eigenlijk al een haarscherpe analyse van het kapitalisme maakten. Geld maakt niet (altijd) gelukkig.

6 t/m 27 september

Nationale Opera & Ballet

Regisseur Ivo van Hove waagde zich aan de jazzy opera Mahagonny van Bertolt Brecht en Kurt Weill. Over een luxueus oord waar alles mag en te koop is en iedereen totaal ontspoort.

tekst Margriet Prinssen

de start van het nieuwe cultuurseizoen komt theater DeLaMar met een bomvol programma. Waar wil je nu al kaartjes voor kopen?

tekst Anne Dirks in samenwerking met DeLaMar (delamar.nl)

CLÄRCHEN EN MATTHIAS BAUS

AFLEVERING 16: WAARIN CINDY HET GROENE WESTERPARK MIST

Kijk, dat is iemand met verstand van glitter’, zei ik, terwijl ik goedkeurend naar een van de passanten keek.

Een vriendin en ik maken zo’n beetje elke week een wandeling in het Westerpark, om daarna langdurig koffie te drinken op het Van Limburg Stirumplein. Als het weer meewerkt, zoals nu, zitten we buiten. Het terras vulde zich met glitterend publiek, dat daar kennelijk kwam indrinken voor een festival in het park. Er werd gesleept met stoelen, en ondanks dat het nog maar net middag was, zoop men flink door. Vanwege het personeelstekort (waar niemand schuldig aan is, behalve types zoals ik die vergeten zijn om kinderen te nemen) hebben jongens en meisjes in de bediening het altijd al zwaar, maar deze keer waren ze compleet overwerkt. ‘Mag ik een verse jus?’ vroeg de vriendin.

‘Nee’, zei het meisje. ‘Alles is op, ook al het eten. Gisteren was het ook al zo druk door dat festival.’

Steeds meer feestelijke festivalbezoekers fietsten langs of werden door tram 3 het pleintje op gespuugd, en wij zaten op de eerste rij. Sommige voorbijgangers waren professioneel gemaquilleerd, zorgvuldig beplakt met kleurige glimmers en droegen spectaculaire ensembles, anderen hadden een glitterlegging van een tientje en een scheve blauwe pruik besteld bij carnaval.nl. Voor die laatste categorie hadden wij, daar op dat terras, geen goed woord over.

Ik ging niet naar het festival, maar had toch geen last van fomo. Eerder, tijdens de wandeling, hadden we onze gezichten door een opening in het hekwerk gewurmd om het festivalterrein te bekijken. Het zag eruit als een sprookjesbos met een roze kasteel, kleurige tenten en een reuzenrad.

Maar hoe vrolijk en glitterig dit specifieke festival ook is, ik vind het eigenlijk niet oké dat het park telkens wordt bezet door evenementen. ‘Wat? Zit iemand die nota bene werkt voor de Uitkrant hier een beetje te zeiken over een geweldig evenement!’ zul je nu misschien kwaad uitroepen. Maar ho ho, ik vind dat festivals moeten bestaan, ik vraag me alleen af waarom ze in een park moeten. Dat heeft niets te maken met geluidsoverlast, want de millennials in het appartement boven mij maken met hun betonnen schoenen en onlangs aangeschafte didgeridoo meer lawaai dan het ritmische gebonk dat binnenshuis van zo’n festival te horen is, en dit laatste duurt ook maar tot een uur of elf. Maar het gaat om het groen; ik wil bomen zien, geen hekken. De vijver wordt leeggepompt en het gras kleurt bruin, maar vooral wordt er van alles geblokkeerd.

We zouden in de zomer alle ruimte moeten hebben om te wandelen, hard te lopen of te picknicken en niet gehinderd moeten worden bij het uitlaten van honden en kinderen.

Festivals hoeven toch niet midden in de stad? Om bij Lowlands te komen, zit je ook uren in een trein (vooral als je zoals ik niet het verschil weet tussen een intercity en een sprinter), waarna je een eeuwigheid tussen schreeuwerige

festivalbezoekers stáát in een volle pendelbus, te staren naar aardappelvelden terwijl je je afvraagt waar het is misgegaan in je leven.

Zo’n locatie moet toch ook iets dichter bij de stad te vinden zijn. Bij Schiphol, ofzo. Misschien kan er een landingsbaan voor worden afgesloten, want we zullen toch ook minder moeten gaan vliegen. Op Schiphol is het toch al lawaaiig.

IN DE CITY

Cindy Hoetmer (56) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Na haar comeback als schrijver met het voor de Libris genomineerde Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar (2020) verscheen vorig jaar haar boek Goed, naar omstandigheden

En denk eens aan hoe leuk het is voor toeristen, als ze tijdens het landen zo’n schattig roze sprookjesbos zien en op de grond allemaal blije glitterende mensen, in zilveren broeken en regenboogkleuren. En hoe die toeristen dan denken dat Amsterdam geweldig leuk is, tot ze in het echte Amsterdam arriveren waar iedereen gewoon spijkerbroeken en sportschoenen draagt, en op terrasjes chagrijnig zit te zeuren over van alles en nog wat.

Kleine kunstreis

Vanaf

eind september mogen ruim negentig werken van het Boijmans Van Beuningen uit logeren in het Rijksmuseum. In elke zaal vind je schilderijen, foto’s, sculpturen en méér gewijd aan de levensreis van de mens.

Breathe, walk, die’ zegt het grote lichtkunstwerk dat vanaf eind september aan de achtergevel van het Rijks te zien is. De neonkunst van Ugo Rondinone is een trefzekere samenvatting van de ruim negentig werken uit het Rotterdamse museum Boijmans Van Beuningen dat het Rijks binnen de Amsterdamse muren heeft gehaald. Die vormen een tentoonstelling die is gewijd aan de levensreis van de mens, waarvan de basisstations nu eenmaal vaststaan. Via geboorte, jeugd, volwassenheid, hopelijk een zekere rijpheid en ouderdom komt iedereen uiteindelijk in een grafje of een urn terecht. Dat universele lot is door de eeuwen heen wel steeds anders ervaren. Een middeleeuwer zag zijn levensreis als moeizame aanloop naar een hemels bestaan, maar dat ervaren de meeste mensen in deze yolo-tijd heel anders.

ONTROEREND PANEEL

De aanleiding voor deze aangename logeerpartij van Rotterdamse kunst is de langdurige verbouwing van Boijmans Van Beuningen, dat maar een deel van zijn grotendeels door kunstlievende havenbaronnen en industriëlen bijeengebrachte collectie in het depot kon onderbrengen. Er bleef genoeg over en daaruit hebben

vijf conservatoren van het Rijks hun keuze mogen maken. Het was dus beslist niet zo dat er een boot met willekeurige topstukken de Rotterdamse haven uitvoer; de conservatoren hebben zorgvuldig gekozen aan de hand van de menselijke levensreis waarbij verschillende thema’s als ijkpunt golden, om te beginnen de reis zelf. Daarom sta je eerst oog in oog met De marskramer van Jheronimus Bosch, die met stok en mars (gevlochten rugzak) al rond 1500 op pad ging. Hij moet het zien te redden op een slof en een schoen, met een broek vol niet-modieuze gaten en een fl ink mes. Op reis gaan is gevaarlijk, ook op levensreis. Het is een ontroerend paneel.

De levensreis in de twintigste eeuw gaat per auto, in de expositie vertegenwoordigd door een lichtblauw houten exemplaar (The car) van Marisol uit 1964. De inzittenden hebben duidelijk zin in hun tochtje, heel anders dan de marskramer. Omdat het Boijmans uit alle afdelingen en uit vijf eeuwen stukken beschikbaar stelde, vind je in elke zaal een breed scala aan thema’s en kunstsoorten: oude olieverfschilderijen naast fotografie, ingetogen prenten tegenover confronterende of grappige sculpturen. En bij elk thema zijn er objecten, beeldhouwwerken of installaties te zien. Zo kun je naast een vrij zwaar zaalgedeelte

tekst Joke van der Weij

V.l.n.r.: De toren van Babel (1568) van Pieter Bruegel I, Dansende oudevrouw(contenta consusuerta) (ca. 1810) van Francisco Goya en de InfinitymirrorroomPhalli’sfield(1965-1998) van Yayoi Kusama

STUDIO TROMP

over (jeugd)angsten even bijkomen bij het thema seksualiteit, waar een heerlijk harig shirt te zien is van Walter Van Beirendonck: Finally Chesthair.

FALLUSSENWOUD

In hetzelfde erotische kader (maar veel breder) valt de Infinity mirror room – Phalli’s field te zien van Yayoi Kusama. Maandenlang is een team restauratoren bezig geweest met het schoonmaken van een heel woud aan fallussen van witte stof met rode stippen die zich samen met de toeschouwer oneindig weerspiegelen in de achtergrond.

Verrassend genoeg is er in de expositie ook aandacht voor verstilling op onze levensweg, ‘in het moment zijn’. Heel welkom voor een pelgrim op dit kleine kunstreisje, want ineens sta je voor het Papaverveld van Monet. Dat is zo overweldigend zomers en vrij dat je meteen alles loslaat. Intussen komen we bij het einde, in meerdere betekenissen, maar aan de dood wordt niet veel kunst vuilgemaakt. Het is een eenzaam gebeuren, zo veel is duidelijk. Toch gaan we niet bedrukt naar buiten, want de tentoonstelling eindigt met een dansend vrouwtje van Francisco Goya. De titel: Blij met haar lot

mis deze niet

UNSEEN PHOTO FAIR

Unseen staat voor het nieuwste van het nieuwste op elk gebied van de fotografie. De avant-garde van de hedendaagse fotografie (zo’n 78 galeries) treft elkaar voor de elfde keer in Amsterdam. Deze keer is de fotobeurs gewijd aan natuur in de breedste zin van het woord en het is duidelijk dat niet alleen klimaatactivisten zich druk maken om de teloorgang van het milieu, maar ook fotografen van over de hele wereld. Bezoekers van Unseen maken een visuele trip langs landschappen, stillevens en klimaatverandering en zien de meest diverse beelden over natuurbehoud en over de wisselwerking tussen mens en natuur. En dat is een esthetische beleving die tot nadenken stemt.

CAESAR IN AMSTERDAM

Een getalenteerde Romeinse jongen van goede komaf, die Gaius Julius Caesar. Maar daar zijn er meer van. Hoe groeit zo iemand uit tot een gigantische mythe? Daar komen we achter bij de prikkelende tentoonstelling Ik kwam, ik zag en ging ten onder. Vermoord worden door je vriend (ook jij, Brutus) is natuurlijk niet zo’n glamoureus einde, maar misschien had Caesar tegen die tijd ook wel genoeg gedaan. Denk aan zijn verhouding met Cleopatra, zijn staatsmanschap in het antieke Rome, zijn succesvolle veldtochten en het schrijven van een behoorlijk taai boek. Wie was de man achter de Caesar-mythe?

En hoe kijken we nu tegen hem aan?

PERFECT DAY

De Amsterdamse fotograaf

Mounir Raji (1982) kreeg dit jaar de opdracht om voor de jaarlijkse tentoonstelling Document

Nederland een aspect vast te leggen van de ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving. Hij ging daarvoor op cruisevakantie naar het Caribisch gebied. Raji was benieuwd naar de toerist die na de coronacrisis op zoek is naar ‘nieuwe unieke ervaringen’ en observeerde zijn medereizigers met een doeltreffend maar mild cameraoog in hun zoektocht naar de perfecte vakantie. Een fascinerende blik in de binnenwereld van zo’n gigantisch slagschip dat de meeste Amsterdammers alleen van buiten kennen.

22 T/M 24 SEPTEMBER, WESTERGAS

BRYAN SCHUTMAAT

De marskramer, een werk uit ca. 1500 van Jheronimus Bosch

16 SEPTEMBER T/M 20 MEI, H’ART MUSEUM

Vier keer raak

Theater door en over mensen van kleur lijkt eindelijk doorgebroken naar de grote zaal. Vier voorstellingen die volgens de jury van het Nederlands Theater Festival behoren tot ‘de meest indrukwekkende’ van het seizoen.

tekst Margriet Prinssen

IK ZEG TOCH SORRY

Een aantal acteurs komt bij elkaar om de viering van de afschaffing van de slavernij in 1863 na te spelen. Langzaam en pijnlijk wordt duidelijk wat het zich inleven in deze historische personages doet met de acteurs zelf, en hoe deze geschiedenis nog steeds doorklinkt. De cast bestaat uit drie witte en drie zwarte acteurs, die sleutelfiguren uit de periode rond de afschaffing verbeelden. Gedurende het stuk wisselen ze tussen hun personages en hun rol als (min of meer) zichzelf. Een superactuele voorstelling. 16 en 17 september, Theater Bellevue

THE STORY OF TRAVIS

De eerste grotezaalregie van de gelauwerde actrice Romana Vrede is volgens de festivaljury ‘een feest van een voorstelling’. Het is het vervolg op de klassieker A raisin in the sun, waarin een ambitieuze zwarte man

met zijn gezin wil verhuizen naar een mooi huis in een witte buurt en de nodige weerstand krijgt. In The story of Travis blikt Travis, de jongste telg uit het gezin, terug op zijn enerverende leven. De voorstelling gaat over ‘zwart’ repertoire, heeft een grotendeels zwart creatief team en een geheel zwarte cast. Voor Vrede was het belangrijk dat het ‘soul’ zou krijgen: muziek, dans en ritme –blues en jazz, van de Surinaamse kawinamuziek tot en met r&b –vormen belangrijke elementen.

7 en 8 september, ITA

JIHAD VAN LIEFDE

Gebaseerd op het verhaal van Mohamed El Bachiri, vader van drie kinderen, die zijn grote liefde verloor bij de aanslag in de Brusselse metro in 2016. David Van Reybrouck tekende zijn verhaal op en regisseur Eran Ben-Michaël maakte er een rauwe, muzikale en

inspirerende voorstelling van. Jihad van liefde gaat over een gewone man die – getroffen door het noodlot –probeert haat te bestrijden met liefde en menselijk blijft terwijl hem iets onmenselijks is aangedaan. Een aangrijpend verhaal over liefde, pijn en verzoening.

12 en 13 september, ITA

DARK MATTER

In een futuristisch universum transformeert Cherish Menzo het zwarte lichaam met krachtige danstaal, onder meer door haar gebruik van de ‘chopped and screwed’methode uit de hiphopmuziek, waarmee songs vertraagd en bewerkt worden. Haar solo heeft nominaties voor alle belangrijke prijzen dit jaar. Niet te missen dus. 7 oktober, Frascati

RAFELTHEATER

Het Amsterdamse Fringe Festival is in 2005 ontstaan als antwoord op het officiële theaterfestival, gebaseerd op de Fringe Festivals in steden als New York en Delhi. Het focust op de randen (‘fringe’ betekent rafelrand) en is een vrijhaven voor experimenten van dans, performance en theater. Je bekijkt er meer dan 250 optredens in 11 dagen op zo’n 30 locaties van 60 jonge, nieuwe makers.

7 t/m 17 september amsterdamfringefestival.nl

DARK MATTER, BAS DE BROUWER

THE STORY OF TRAVIS

JIHAD VAN LIEFDE

IK ZEG TOCH SORRY, SANNE PEPER

Had je gedroomd

PAST LIVES

Wat als? Dat is de centrale vraag in dit prachtige en bitterzoete romantische drama. Wanneer Nora’s familie vanuit Zuid-Korea naar Canada emigreert, worden zij en jeugdliefde Hae Sung bruut van elkaar gescheiden. 24 jaar later worden de innige jeugdvrienden herenigd, alleen is zij inmiddels getrouwd.

Vanaf 7 september in de bioscoop

YUNI

In het laatste jaar van de middelbare school staat de Indonesische Yuni voor een moeilijke keuze: zelf wil ze dolgraag doorstuderen, maar haar familie ziet haar liever getrouwd. Een compromis lijkt niet mogelijk. Intrigerend inkijkje in het leven van een jonge vrouw in hedendaags Indonesië.

Vanaf 7 september in de bioscoop

Wanneer zijn vader (Hans Dagelet), een Nederlandse suikerfabrikant, plots overlijdt, reizen zoon Cornelis (Florian Myjer) en zijn hoogzwangere vrouw (Lisa Zweerman) af naar Nederlands-Indië, waar de plantage is. Maar Cornelis blijkt niet de erfgenaam…

Eigenlijk doet deze plotomschrijving geen recht aan de bedwelmende kracht van Sweet dreams, de tweede speelfilm van de NederlandsBosnische Ena Sendijarević (Take me somewhere nice) en openingsfilm van het Nederlands Film Festival.

Sendijarević combineert wonderschone, gestileerde plaatjes met een broeierige, onwerkelijke sfeer. Waren de familie- en werkrelaties toen de heer des huizes nog leefde al verre van ideaal, zijn overlijden zet de verhoudingen nog meer op scherp. Zo straalt er weinig liefde af van moeder Agathe (Renée Soutendijk) naar zoon Cornelis, maar is ze wel verrassend toegeeflijk naar Karel, de jonge bastaardzoon van haar overleden echtgenoot en dienstmeid Siti (Hayati Aziz). En dan is er nog wildcard Reza (Muhammad Khan), een opstandige werknemer die duidelijke ideeën heeft over wat er nu met de suikerplantage, en de bijbehorende witte eigenaars, moet gebeuren.

Sweet dreams is als een koortsdroom die nog lang na ontwaken in je hoofd blijft doorzingen.

WEST BEACH (FILM) FESTIVAL

Goed nazomeren? Dat kan bij alweer de twintigste editie van West Beach (Film) Festival. Met ’s avonds (gratis!) filmvertoningen van o.a. The menu, The Super Mario Bros. Movie en de Nederlandse klassieker Fanfare uit 1958. Maar ook overdag is er een druk programma. 20 t/m 24 september, Sloterplas, westbeachfilmfestival.com

De dood van een suikerfabrikant zet de verhoudingen op zijn plantage in Nederlands-Indië op scherp, als zijn zoon de boel wil overnemen. Broeierige koortsdroom van de Bosnisch-Nederlandse filmmaker Ena Sendijarević.

tekst Bregtje Schudel

Rapper Donnie:

Al mijn liedjes zijn ontstaan vanuit een lolletje’

Bekend was-ie al, maar met zijn laatste album

De kibbelingsound heeft rapper Donnie (29) zichzelf pas echt de hitlijsten in gekatapulteerd.

Op 23 september breekt hij, samen met een handvol bekende volkszangers, AFAS Live af.

Met mijn eepee was ik afwasser, met mijn album mag ik nu de salades maken, maar uiteindelijk wil ik de keuken runnen.’ Dit zei Donnie acht jaar geleden, in een interview over zijn debuutalbum Mannelogie, en inmiddels lijkt hij zijn pannen aardig op het vuur te hebben. Waar hij toen nog onder de hoede werd genomen van elektronische beatmaker Bas Bron en Freddy Tratlehner van De Jeugd van Tegenwoordig, is Donnie tegenwoordig degene die je moet bellen als je een top40-hit wilt maken. Hij heeft 1,5 miljoen streams per maand, vond zijn eigen niche – duetten met grote volkszangers als René Froger en Jan Smit – en blijft in de Prime-serie Donnie speciaal, over zijn liefde voor frituureten, trouw aan zijn achtergrond als chef bitterballen. Het album De kibbelingsound hebben we eigenlijk te danken aan zijn oma, vertelt hij aan een tafeltje bij Pension Homeland op het Marineterrein. Zijn neef Leipe Dennis, die veel regelt en achtergrondvocalen verzorgt tijdens optredens, zit er ook bij; ze zijn samen op de scooter gekomen. Donnie groeide op met twee broers in Oost en werd opgevoed door zijn moeder en oma. Zijn tante woonde in de flat ernaast. Er was veel humor, er werd goed gekookt, de tv stond altijd aan en elk weekend gingen ze naar de Febo. ‘Mijn oma was degene die zei: Don, zou je niet eens wat willen doen met een volkszanger? Dat bleef ze stoïcijns herhalen.’

Welke rol speelde muziek bij jullie thuis?

Een grote rol. Mijn oudste broer is tien jaar ouder en luisterde altijd naar hiphop: Eminem, Snoop Dogg, Wu-Tang Clan. Maar ook Nederlandstalig: Extince, Opgezwolle, Duvel Duvel. Ik keek tegen mijn broer op en kopieerde zijn smaak gewoon. En mijn oma luisterde heel veel naar volksmuziek, van Johnny

Jordaan en Willeke Alberti tot André Hazes en De Slijpers uit Parijs.’

Gingen jullie ook naar concerten?

‘Nee, eigenlijk niet. Mijn eerste concert was De Jeugd van Tegenwoordig in Paradiso, dat was fenomenaal. Ik was een jaar of zestien, zeventien en wist niet wat ik zag. De synthesizer van Bas Bron, de manier waarop die jongens op elkaar ingespeeld waren en ook weer helemaal niet. Het was een heel nieuwe wereld die voor me openging. Toen had ik voor het eerst: oké, dit lijkt me superleuk om te doen. Maar ik dacht niet dat ik überhaupt op hun niveau zou kunnen komen – en dat gevoel heb ik nog steeds niet.’

Hoe ben je dan begonnen?

‘Mijn oudere broer studeerde geneeskunde. Die zat altijd in de boeken en gebruikte een markeerstift om woorden te markeren voor de toetsen die hij moest maken. Ik zat er dan bij, FIFA of Pro Evolution Soccer te spelen, tot hij een keer zei dat ik naast hem moest komen zitten. Pak maar gewoon een schriffie, zei hij. Dus ik deed dat, pakte een pen, en ben gaan schrijven. Ik schreef de teksten uit van Extince en De Jeugd en ging alle rijmwoorden markeren. Daarna ontdekte ik dat als ik rijmde, ik niet stotterde. Dus vanaf dat moment ging ik rijmen. Tijdens een wiskundeles, als ik een schrijfopdracht had: ik deed alles op rijm.’

Je was een vrij stille jongen, zat veel voor de tv, stotterde. Het lijkt zo’n groot contrast met de Donnie van nu, die hit na hit scoort. Hoe ben je zo’n hitmachine geworden?

(lachend) ‘Dat is een heel goeie vraag. Wij maken de muziek vanuit een pleziertje, en nooit volgens een

tekst San van de Ven foto’s Kay Nambiar

‘Dat accent is niet aangezet, ik praat gewoon hoe ik praat’

‘Ik ontdekte dat als ik rijm, ik niet stotter. Dus vanaf dat moment ging ik rijmen’

DONNIE

• Werd geboren op 5 augustus 1994 als Donald Ellerström (Zweedse vader, Nederlandse moeder).

• Ging naar de voormalige banketbakkersschool De Berkhoff in Oost en werkte bij restaurant De Kas en het Eye Filmmuseum als chef bitterballen.

• Bracht in 2014 zijn eepee Leipie van het plein uit, maar beleefde in 2018 zijn grote doorbraak dankzij een ‘Snelle planga’-filmpje dat viral ging.

• Scoorde hits met o.a. Willy Wartaal (Barry Hayze), Frans Bauer (Geen centen maar spullen), Frans Duijts (Frans Duits), René Froger (Bon gepakt) en Mart Hoogkamer (Bieber van de kroeg).

• Bracht in 2019 zijn eigen kookboek uit: Donnie’s kookboek

• Heeft sinds 2022 zijn eigen Febo-snack: ’t Fenomeentje, een ambachtelijke, vegetarische, krokante en licht pittige nasisnack.

• Heeft twee eigen Prime-series Donnie op me monnie en Donnie speciaal.

• Woont met zijn vriendin en twee zonen (3 en 1) in Amsterdam.

bepaalde formule. In de keuken heb je ook een receptuur, maar men praat altijd over de hand van de chef. Dat wil je met muziek ook bewerkstelligen. Je maakt iets wat alleen uit jouw keuken kan komen. Het enige waar ik altijd op let, is dat het eigen blijft – qua woordenschat of topic. Al mijn liedjes, ook die met de volkszangers, zijn ontstaan vanuit een lolletje.’

Donnie noemt het nummer Frans Duits als voorbeeld, dat in zijn hoofd popte toen hij zanger Frans Duijts op tv zag. Hij belde zijn neef: is het niet leuk als we een liedje maken over een vrouw die we ontmoeten die alleen maar Frans en Duits spreekt, en wij zelf niet, en we vragen de zanger ook? ‘Toen was het lied eigenlijk al af. Zo ging het ook met Bon gepakt. In de studio met producenten

Léon Palmen en Arno Krabman hadden we het idee: ik heb een bon gepakt, maar ook een ton gepakt. En het schijnt zo te zijn, pin me er niet op vast, dat er een klein jonkootje werd verorberd in dat proces. Tijdens het roken stonden we op een trappetje, maar in mijn belevingswereld was het een balkon. Daar hebben we zo om gelachen en het beginstukje was daar: ‘ voor ik ging heb ik een jonko op balkon geklapt’. Ik heb René Froger gebeld, omdat het een traditionele meezinger moest worden. Hoe hij het daarna heeft ingezongen, is gewoon fantastisch. Echt die Amsterdamse jus.’

Hoe is De kibbelingsound ontstaan?

‘Toen ik drie jaar geleden vader werd, dacht ik: ik ga wat voor mijn oma doen. Dat werd Bon gepakt. Toen ik haar dat liet luisteren, vroeg ze: ‘Is dat Froger die ik hoor?’ En toen moest het een halfuur op repeat. Tot haar laatste dag bleef ze zeggen dat ze Bon gepakt zo mooi vond. De

volksmuziek die zij leuk vond, ben ik chirurgisch gaan ontleden. Wat maakt dat zij bepaalde liedjes mooi vindt? Zo hebben we alle muziek van het album benaderd: er moest een soort identiteit van mijn oma in zitten.’

En die is?

‘Het moet herinneringen aan vroeger oproepen. En er zit een gedachtegang achter: het voelt aan als een lolletje, maar als je het drie keer luistert of misschien wel veertig keer, hoor je dat het niet alleen maar grappig bedoeld is. ‘Bon gepakt en een ton gepakt’ is een metafoor voor het leven, en bij Frans Duits is de boodschap: ook al spreek je iemands taal niet, kan je nog steeds verliefd worden.’

Je hebt op dit album met de grootste volkszangers van Nederland gewerkt. Heb je daarmee het genre dat je zelf hebt uitgevonden een beetje uitgespeeld?

‘Nou, ik weet niet of ik het genre heb uitgevonden, dat zijn echt te veel credits. Maar er zijn nog verschillende sausjes waarmee je de kibbeling kan serveren. Je hebt de ravigotte, je hebt de knoflooksaus, je hebt de remoulade. Ik heb nog wel een paar heel leuke ideeën.’

Kunnen we dan ook iets totaal anders verwachten? Een tranentrekkende powerballad?

‘Alsof je uien snijdt, om in keukentermen te blijven. Misschien wel, ja. Ik ben nog aan het kijken hoe ik de kleurplaat moet inkleuren. Maar het is lastig om een

‘Jonko’s? De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik nu toch meer een familyman ben’

goede ballad te maken. Althans: ik vind het lastig.’ Ben je een workaholic?

‘Ik maak elke dag wel een liedje of een melodietje of een beatje. En dat kan dan variëren van tien minuten tot een uur aan materiaal. Maar ik ben altijd bezig met taal en muziek, mijn hoofd stopt nooit. Stel, ik loop met mijn zoon in Artis en hij zegt iets grappigs. Dan denk ik: o, dat is wel leuk voor een liedje en dat schrijf ik op in mijn telefoon. Dat doe ik de hele dag door. Van daaruit ga ik in de avond zitten in mijn schuur, met mijn frituur. Al ben ik wel aan de lijn.’

Je bent aan de lijn, maar je gaat wel frituren? (lachend) ‘Ja, dat kan wel, als je het rustig aan doet. Dat is nodig, want ik begon zelf te lijken op een bitterbal. Ik eet overdag wat minder en dan in de avond een kaassouflé ofzo. Dat is dan mijn hoogtepunt van de dag – van het eten dan.’

In de serie Donnie speciaal onderzoek je wat er allemaal komt kijken bij het openen van je eigen snackpaleis. Is dat echt je droom?

‘Dat is wel een droom, ja. Het liefst wil ik later een frituurschuur op wielen, een foodtruck eigenlijk. Dan kom je op nieuwe plekken en leer je steeds andere mensies kennen. Je kunt dan ook besluiten om op een vaste plek te staan, en dan een dag in de week naar een andere stad of straat te gaan. Lijkt me geweldig. En het frituren zelf natuurlijk; dat is een mooie kooktechniek. Goed frituren is vloeibare kunst.’

Je bent te zien op tv, in commercials, videoclips, op Amazon Prime. Zeg je overal ja tegen?

‘Nee, alleen tegen de dingen die ik oprecht heel leuk vind om te doen, of om te proberen. Ik zeg altijd: proberen is leren. Als stotteraar vind ik het bijvoorbeeld lastig om vloeiende zinnen te maken, maar dat ga ik juist niet uit de weg. Ik zie het als een uitdaging. En als iets niet uitpakt zoals ik hoopte, trek ik daar mijn leermoment uit.’

Toen je als Koning Toto optrad in tv-reclames, was daar kritiek op vanuit de Tweede Kamer, omdat jij veel jongeren aan het gokken kreeg.

‘Dat is vier jaar geleden, en ik heb sindsdien nooit meer zoiets gedaan. Maar ik begrijp de kritiek wel. Wat ik zeg: proberen is leren.’

Je hebt een supergroot bereik. Heb je weleens gedacht: ik ga daar iets serieus mee doen. De politiek in?

‘Nee. Nee. Ik blijf gewoon muziek maken en met humor bij mensen proberen een lach op hun gezicht te toveren. Dat vind ik allerleukst.’

Je rapt veel over ‘naar de klote gaan’ en jonko’s roken, maar heb je daar als vader van twee nog wel tijd voor? ‘Het zijn momentopnames. Als je dan één keer in de maand een feestje hebt, kan het wel zo zijn dat je dat met een jonko viert, je oude vriend…’ Rapt een stukje: ‘Ik ken ’m al een poos, we delen lief en leed en we zijn best wel close... Maar de eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat ik nu gewoon een familyman ben. Het is gereduceerd; de saus is gereduceerd. Als ik in de studio ben en weet dat ik de dag erna vrij ben, kan het zo zijn dat ik nog af en toe met hem praat. Maar voor de rest niet meer eigenlijk.’

Je lange haren en voorliefde voor wiet zijn je handelsmerk geworden. Denk je weleens na over je imago?

5X DONNIES SNACKPLEKKEN

1. EETSALON VAN DOBBEN ‘Een echte Amsterdamse klassieker met een oldschool interieur waar je een keer geweest moet zijn. Alleen al voor de smaak van hun ongeëvenaarde kroket: die is romig en vol, zelfs zalfachtig te noemen. Natuurlijk met goede, authentieke mosterd. De recepten zitten al jaren in de familie, net als de zaak zelf. Je smaakpapillen gaan huilen als je hier eet – van genot bedoel ik.’ Korte Reguliersdwarsstraat 5-7-9

2. TIGRIS & EUFRAAT

‘Bij deze Syrische winkel/eetgelegenheid kom ik één keer per week voor de huisgemaakte falafel. Die komt in een wrap, maar dan van platbrood, met een yoghurtsausje en verse munt. Wat de falafel hier zo lekker maakt, is dat-ie goed gekruid is, frisachtig, en niet droog is. Ook is het een goede portie: je kan er de hele dag van eten. Javastraat 20H

3. DE FEBO

‘Hier beleef je de schoonheid van frituren. Mijn nummer 1-snack blijft de onvervalste bamischijf. Die vind ik echt master, omdat het bami is in een paneerlaag en dus dubbele koolhydraten heeft. Het is de kunst om de bami al dente te krijgen

vanbinnen, en dat doen ze bij de Febo het allerbeste. Aan die bij het Leidseplein heb ik goede herinneringen, maar het maakt niet uit welke Febo je pakt: de smaak is altijd raak.’ Leidsestraat 94

4. VISWINKEL PETER TOL

‘Voor echt goede kibbeling ga je naar deze grote viswinkel in winkelcentrum Brazilië. Alle soorten vis liggen er uitgestald en, heel belangrijk: je vissie wordt op het moment zelf vers gefrituurd en dus niet in de magnetron opgewarmd. Erbij neem ik altijd ravigottesaus: een basismayo met kappertjes, augurk, een uitje.’

Oostelijke Handelskade 1041-1045

5. NEXT LEVEL

‘Dit kraampje is echt een hidden gem op het Buikslotermeerplein in Noord. Ik heb het ontdekt doordat een vriend van me over die broodjes begon. Ik hou heel erg van Surinaams eten en zei: let’s go, ouwe! Hij had helemaal gelijk: hun gevulde bara is uitstekend en het broodje kipkerrie is heerlijk. Goed spicy, maar ook weer niet té, en allemaal op smaak. En dan die naam, die is toch gewoon fantastisch?’

Buikslotermeerplein

‘Nee, eigenlijk niet. Alles wat me typeert, is gewoon wie ik ben. Net als mijn accent; men schijnt daaraan te merken dat ik uit Amsterdam kom, haha. Maar dat is niet aangezet, ik praat gewoon hoe ik praat.’

Kun je je voorstellen dat je ooit Amsterdam uit gaat? ‘Ja, als ik op vakantie ga. Maar ook dan krijg ik last van heimwee. Ik vind Amsterdam schitterend. De grachten, het Leidseplein waar ik vroeger veel kwam, op bijna elke hoek een Febo – dat zijn wel pluspunten natuurlijk. Het is gewoon mijn thuis.’

Voel je je nog thuis in je oude buurt in Oost?

‘Zeker. Er zijn nu wel wat andere winkels daar op de kruising bij de Javastraat, maar het blijft gewoon schitterend. Ik ben er opgegroeid, dus als ik nu in de wijk of in de Wijttenbachstraat loop, komen die herinneringen van vroeger terug. Op elke straathoek denk je: hier heb ik gespeeld, of hier was ik met mijn oma.’

Wat kunnen we van je AFAS Live-optreden verwachten?

‘Een groot meezingfestijn, met veel gein en ik hoop dat de mensen daar zijn – dat rijmt allemaal. We gaan gewoon de kibbelingsound naar de AFAS Live brengen, met Jan Smit, René Froger en nog een paar andere gastartiesten. Ik ben nog bezig met een viskraam als decor. En hopelijk gaan we ook nog frituren op het podium, als het mag van al die veiligheidsinstructies.’

Amsterdamse makers

Bakkie uit de bak

tekst Mirte Vreemann

Kijkje in de keuken bij Zuivere Koffie? Scan de code en kijk de video!

Je koopt Zuivere Koffie-koffie onder andere in de I amsterdam Store op het Centraal Station. In de I amsterdam Store, dé Amsterdamse cadeauwinkel, krijgen de verhalen van lokale makers een podium en ontdek je wat de stad te bieden heeft aan design en lokaal gemaakte producten.

Openingstijden

Maandag 9.00 - 19.00

Dinsdag 9.00 - 19.00

Woensdag 9.00 - 19.00

Donderdag 9.00 - 19.00

Vrijdag 9.00 - 19.00

Zaterdag 9.00 - 18.00

Zondag 9.00 - 18.00

Oprichter van Zuivere Ko e Jemuel Lempe raakte na een turbulente jeugd op het criminele pad en belandde al jong in de gevangenis. Jaren later wist hij een gevangenisdirecteur te overtuigen om een ko ebranderij te starten, gewoon vanachter de tralies. Nu al ruim acht jaar helpt Zuivere Ko e gedetineerden het ambacht onder de knie te krijgen en succesvol terug te keren naar de samenleving. Of zoals het op de muren staat van de arbeidsruimte in het justitieel complex in Zaanstad, waar Zuivere Ko e gevestigd is: ‘It ’s not true,

once a criminal, always a criminal. You can actually change your life.’ Zuivere Ko e leert jongens het ko ebrandersambacht en biedt gedetineerden betekenisvol werk, een leertraject en toekomstperspectief na hun vrijlating. Inmiddels hebben 78 voormalige gevangenen een baan en is er een wachtlijst van enthousiaste gedetineerden. Ook is er pas een ko etentje aan de Haarlemmerdijk 14 geopend, waar je je Zuivere Ko e latte of havercappu haalt. Een van Jemuels favoriete anekdotes is die van een schoonmaker die in de

branderij aan het werk was: ‘Je kunt wel zien dat hier geen gedetineerden zijn,’ merkte hij op. ‘De sfeer is totaal anders.’ Zo zie je maar, een simpel bakkie ko e kan een héél groot verschil maken.

WIN

10x Zuivere Koffie-pakket van 500 gram bonen t.w.v. €20,Ga naar iamsterdam.nl/acties, vul het formulier in en wie weet behoor jij tot de gelukkige winnaars van één van de tien Zuivere Koffiepakketten.

Deze actie loopt t/m 29 september

Zuivere Ko e: de onwaarschijnlijke ko ebranderij die (ex)gedetineerden een tweede kans biedt, vanuit de gevangenis. En die heel lekkere ko e maakt!

Zuivere Koffiecups

WJOSVZ: ‘LELIJKE’ MONUMENTEN

AMSTERDAM DARK FESTIVAL

De nacht heeft iets magisch. Zodra de zon ondergaat, komt een andere wereld tot leven. Andere geluiden en dieren, rust maar ook juist levendigheid onder het licht van de sterrenhemel. Het Amsterdam Dark Festival wil je de schoonheid van de duisternis laten voelen, voor meer bewustzijn, verwondering én een gezond(er) ecosysteem. Ga mee op een nachtwandeling door het Amsterdamse Bos, neem deel aan het muzikale verduisteringsritueel in het Vliegenbos of ervaar Artis in het donker om de jagende vleermuizen te spotten. Omarm de duisternis!

22 t/m 24 september, amsterdamdarkfestival.nl

AMBACHT IN BEELD

Meer dan 90 meesterambachtslieden uit binnen- en buitenland komen samen tijdens het Ambacht in Beeld Festival in de NDSM Loods. Leer het vakmanschap van Japanse boekbinding, fermentatie, glas in lood, houtdraaien, posters drukken, drop en pindakaas maken en nog meer. Vanwege het tiende jubileum van het festival zijn er workshops, masterclasses, exposities en optredens – en neem vooral ook de kinderen mee, want tot en met twaalf jaar is er gratis entree.

23 en 24 september, ambachtinbeeldfestival.nl

DE HELE REGENBOOG

Hoe je ook geknipt, geschoren of gekleurd wilt worden: bij Babycakes Barbershop denken ze niet in hokjes. De nieuwe kapsalon in de Utrechtsestraat valt niet alleen op door z’n knallende pop-artinterieur, maar vooral doordat ze hier aan genderless haircuts doen. Kortom: iedereen is welkom in de eerste genderneutrale kapperszaak van de stad. Op hun Instagram krijg je een indruk van het knappe knip- en kleurwerk van eigenaar Ian R Ros en zijn team, in alle kleuren van de regenboog.

Utrechtsestraat 98, @babycakesamsterdam

MOOI VAN LELIJKHEID

KOM BINNEN

Op 9 en 10 september zetten duizenden monumenten in Nederland (gratis) hun deuren open voor het grote publiek. Het thema in Amsterdam is dit jaar ‘ontmoetingsplekken’ en behalve de gebouwen zijn er ook rondleidingen met bijzondere verhalen in onder meer Zandkasteel in Zuidoost, Atelier Volten in Noord, de Haarlemmer Houttuinen, de Fatih moskee en het GGD Amsterdamgebouw (De Joodsche Invalide).

Aanrader dit jaar is het Mendini Huis, designtempel en architectonisch meesterwerk met kleurrijk interieur, en mis ook de ontbijtrondleiding door Paradiso en de wildplukwandeling op Ruigoord niet. openmonumentendag.nl

HART VAN BETON

Geen idee waar de gebouwen Peper en Zout liggen? Dan hoor je bij de meerderheid van Amsterdam. Hint: ze liggen aan de Singelgracht tegenover het Rijksmuseum. Nog steeds niet? Deze twee kantoorgebouwen ogen inderdaad zo anoniem dat je er zo aan voorbij etst. Terwijl ze toch zo aanwezig zijn met hun jarentachtigbakstenen, de hoekige vorm en een snoeihard grit van 312 ramen. Niet voor niets noemde Het Parool de architectonische tweeling ‘verguisd en verfoeid’. Groot was dan ook de verbazing dat uitgerekend deze hardvochtige bouwwerken dit voorjaar de o ciële monumentenstatus kregen.

TEGEN DE VLAKTE

Ook andere veelal lelijk bevonden gebouwen, zoals kantoor Aurora op de

Stadhouderskade (die met outdoorwinkel Bever onderin), Leeuwenburg (waar tot vorig jaar de HvA in huisde en waar nu woningen van gemaakt worden) en het Zandkasteel in Zuidoost zijn voorbeelden van gebouwen die een paar jaar geleden nog zonder pardon tegen de vlakte zouden zijn gegaan, maar waar we nu ons best voor doen om ze te behouden. Hoe zit dat?

‘Mooi of lelijk is geen argument’, zegt Bene Colenbrander, Amsterdams commissielid van de landelijke erfgoedvereniging Heemschut, die Peper en Zout voordroeg. ‘Deze gebouwen zijn zowel architectuur- als cultuurhistorisch van belang. Ze plooien zich nauwelijks naar hun omgeving, een controversiële maar bewuste keuze van de architect. Historische buren als het Rijksmuseum en de naastgelegen 19de-eeuwse stadsvilla’s zouden zo beter tot hun recht

Bij een monument denk je al snel aan een achttiende-eeuws klooster of grachtenpand, maar steeds vaker krijgen piepjonge ‘lelijke’ gebouwen een beschermde status. Wat is de schoonheid van die ruwe betonkolossen?

tekst Jeroen Junte openingsfoto Raoul Suermondt

Het Cygnus Gymnasium aan de Wibautstraat

Peper en Zout aan de Singelgracht

Peper en Zout aan de Singelgracht

WAT VROEGER LELIJK WAS, KAN ZOMAAR MOOI WORDEN. ALLEEN HEET HET DAN ‘AUTHENTIEK’

WINKELCENTRUM PIETER CALANDLAAN

Locatie: Pieter Calandlaan 88-148

Bouwjaar: 1960

Architect: Hein Salomonson

De westelijke tuinsteden zijn door de stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren ontworpen volgens de principes ‘licht, lucht en ruimte’. Dit geldt in optimum op de hoek van de Pieter Calandlaan. Boven twee lange rijen met winkels liggen woningen met een balkon en grote raampartijen. Daarnaast liggen op het plein nog vijf gebouwtjes. Prachtig is ook het overdekte wandelpad, zodat het plein zelfs op regenachtige dagen gastvrij is. Het complex in Osdorp stond ook in de Wederopbouw-top 100 van Amsterdam en is officieel een monument.

komen.’ Zo’n diversiteit aan bouwstijlen is belangrijk voor de kwaliteit van Amsterdam, vindt Colenbrander. ‘De Waag en de Rai bijvoorbeeld, zijn allebei beursgebouwen. Daartussen wandel je letterlijk door vier eeuwen stadsgeschiedenis.’

‘Lelijk’ is trouwens maar al te vaak slechts een shock of the new, zegt Indira van ’t Klooster, directeur van het Amsterdamse architectuurcentrum Arcam. ‘Het kost nu eenmaal tijd om culturele waarde te onderscheiden van persoonlijke smaak. Architectuur is een trage discipline.’ Timing is daarom essentieel bij de erkenning van een monumentale status. ‘Het Maupoleum, dat bijna de hele Jodenbreestraat besloeg, was

EUROPARKING

Bouwjaar: 1971

Architect: Piet Zanstra

Nog voor de voltooiing in 1971 was de Europarking al omstreden, omdat een woonblok aan het Singel werd gesloopt. De financier was namelijk een omstreden huisjesmelker. Ook was er gedoe over bouwkosten van ruim 6 miljoen gulden. Over de architectuur is iedereen het inmiddels wél eens: die is iconisch. Maar een parkeergarage, wie zit daar in de autoluwe binnenstad nog op te wachten? Gelukkig wordt het beetje bij beetje teruggegeven aan de stad. In 2014 opende op de begane grond aan het Singel café Waterkant, vernoemd naar de levendige oever van de Surinamerivier in Paramaribo.

o cieus het lelijkste gebouw van Nederland en werd gesloopt. Achteraf gezien had het misschien bewaard moeten worden. Het was illustratief voor de schaalvergroting in stedenbouw de jaren tachtig.’ Pikant is dat het Maupoleum weer stond op de plek van de vooroorlogse Jodenbuurt. Coolenbrander:

‘Daar hadden we natuurlijk ook graag veel van behouden. Een stad is voortdurend in beweging. Juist daarom is het cruciaal om bijzondere gebouwen te behouden.’

BÉTON BRUT

Wat vroeger lelijk was, kan later ook zomaar mooi worden gevonden. Alleen heet het dan ‘authentiek’ of ‘tegendraads’. Het brutalisme

ZANDKASTEEL

Locatie: Bijlmerplein

Bouwjaar: 1992

Architect: Architectenbureau Alberts & Van Huut

In 1998 ontworpen als hoofdkantoor van ING, maar al snel krijgt het de bijnaam het Zandkasteel vanwege de expressieve torens en de zandkleurige baksteen. De ‘antroposofische’ architectuur heeft grillige natuurlijke vormen zonder rechte hoeken. Zelfs de bakstenen zijn schuin gesneden. Door het gebouw loopt één centrale promenade, die is verrijkt met weelderige binnentuinen en waterperken gevuld met regenwater. Na het vertrek van ING is het getransformeerd tot een complex van huurappartementen, kantoren, een internationale school, een huiskamercafé en binnenkort de Bijlmerbios (opent in oktober) en Zuidoost Jazz.

is een architectuurstijl die decennialang werd verguisd. Nu bestaan er geen hippere gebouwen dan deze betonnen kolossen uit de jaren vijftig, zestig en zeventig, zegt Teun Meurs, co-auteur van het recente overzichtswerk Bruut! Een Amsterdams gebouw in deze ‘brutalistische atlas’ is het Cygnus Gymnasium aan de Wibautstraat. ‘Een van de weinige gebouwen in Nederland die rechtstreeks is geïnspireerd op Le Corbusier, een van de invloedrijkste architecten van de vorige eeuw. Hij introduceerde de term ‘béton brut’, oftewel: ruw beton, voor zijn gebouwen.’ Opvallend aan deze betonreus uit 1956 is een begane grond van glas. Een bouwkundig foe e dat mogelijk is door een

IJPLEIN

Bouwjaar: 1980-1988

Architect: Rem Koolhaas/OMA

Oké, het is inderdaad niet zijn beste. Maar het woningbouwcomplex IJplein is in elk geval de meest zichtbare architectuur van de starchitect Rem Koolhaas in Amsterdam. Pal aan de IJ-oever in Noord, bijna tegenover het Centraal Station, ligt deze typische jarentachtigwijk met sociale woningbouw. De monotone lage flats zijn functioneel en minimalistisch ontworpen, met kostenbesparing als voornaamste uitgangspunt. Maar ze zijn wel zo gelegen dat bijna iedere bewoner geniet van zowel zonlicht als dat fantastische uitzicht op het IJ. Reden voor de gemeente Amsterdam om IJplein in 2020 aan te wijzen als beschermd stadsgezicht.

OUDHOF

Locatie: Rokin 99

Bouwjaar: 1990

Architect: Mart van Schijndel

Al na amper een kwart eeuw werd dit markante kantoorgebouw van effectenhandel

Oudhof uit 1990 uitgeroepen tot een gemeentelijk monument. Als eerste valt het grote venster van gebogen spiegelglas op, waardoor het gebouw ook bekend staat als ‘de mestkever’. Ook is het strepenpatroon in de gevel een blikvanger, net als de kleuren van het glanzende natuursteen. Met een beetje fantasie kun je in het driehoekige ornament op de gevel een verwijzing zien naar de gevels van de grachtengordel. Maar verder is de architectuur een zuivere manifestatie van het postmodernisme, de expressieve kunststroming van de jaren tachtig en negentig waarbij allerlei historische stijlen in de blender gaan – van de renaissance tot Afrikaanse patronen en geometrische abstractie.

rij van ronde kolommen. ‘Het is dus niet alleen uniek, maar ook vernieuwend.’

Maar architectuur is veel meer dan gebouwen. ‘Het gaat ook over politiek en idealen, over maatschappelijk welzijn en economie – en waar dat botst. Monumenten vormen het geheugen van een stad’, zegt de Arcam-directeur. En dat een gebouw een monument is, betekent overigens nog niet dat er een glazen stolp over gaat. ‘Een kantoorgebouw kan prima worden getransformeerd. Soms zijn aanpassingen zelfs noodzakelijk om een gebouw duurzamer of toegankelijk voor mindervaliden te maken. Mits het oorspronkelijke karakter behouden blijft natuurlijk.’

1. ORKESTRALE WERELDMUZIEK

Bassist Richard Bona speelt met het Metropole Orkest een mix van jazz, latin, afrobeat en funk in een orkestrale verpakking.

1 september, Bimhuis

2. JARENTACHTIGPOP

Jawohl! In het Amsterdamse Bos komen de eighties weer tot leven met Nena. Reken op veertig jaar aan oude én nieuwe hits.

4 september, Live at Amsterdamse Bos

3. DANSBARE INDIEROCK

The Heavy weet dansbare indierock te smeden met soul, hiphop en funk-invloeden. De fundering van Paradiso gaat het 12 september zwaar krijgen.

12 september, Paradiso

4. ENERGIEKE DJ-SET

De energieke shows van producer Fred Again.. trekken steevast te veel publiek. De Ziggo Dome lijkt vooralsnog groot genoeg, met nadruk op lijkt.

14 september, Ziggo Dome

5. RECHT UIT DE BIJLMER

Tijdens Parels uit de Bijlmer wordt de culturele invloed van Zuidoost gevierd. Muziek, kunst, spoken word en dans –recht uit de Bijlmer.

14 september, Melkweg

6. ODE AAN DE COUNTRYMEESTER

Tijdens Gram Parsons 50th Memorial brengen Tim Knol, Nico Dijkshoorn, Freek de Jonge e.a. een ode aan de vijftig jaar geleden overleden countrylegende Gram Parsons. 19 september, Het Concertgebouw

7. ONVERVALSTE HIPHOP

Al twintig jaar timmert 50 Cent aan de muzikale weg. De gekte rondom de rapper is sindsdien niet meer gaan liggen.

28 september, Ziggo Dome

In het rode pluche van het Concertgebouw of tussen de bomen in het Amsterdamse Bos: liefhebbers van livemuziek komen deze maand aardig aan hun trekken. Deze concerten komen met een dikke aanbeveling.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

tekst Roy van der Marel

De nieuwste en leukste winkels, eetcafés en restaurants in de stad.

SHOPPEN & ETEN

RESHARE STORE

Voor weinig geld tweedehands en vintage schatten (broeken vanaf 4,50 euro!) op de kop tikken: daarvoor ga je naar de nieuwe Reshare Store op de Bilderdijkstraat. Met 200 vierkante meter en zo’n 6500 stuks aan kleding en accessoires voor dames, heren en kinderen heeft deze winkel voor ieder wat wils. ‘We zitten in het segment tussen de kringloop en de luxe designerwinkels’, aldus winkelmanager Carla Robben. ‘Bij ons geen mu e luchtjes. We hebben een

moderne uitstraling, de kleren worden mooi gepresenteerd en alles ruikt fris.’ Wat dit adres extra bijzonder maakt, is dat een groot deel van de items afkomstig is uit de donatiebakken van het Leger des Heils. Al sinds 1885 zamelt die organisatie kleding in voor mensen die het goed kunnen gebruiken. Toen met een voddenkar; inmiddels hebben ze een gesmeerde logistieke operatie die jaarlijks zo’n 30 miljoen kilo textiel ophaalt en verwerkt. Een deel ervan wordt ingezet voor noodhulp, de rest krijgt een tweede leven in Reshare Stores. De opbrengsten gaan naar hulpverleningsprojecten.

LULULEMON

Loeistrak, loeiduur en desondanks – of juist daardoor – wereldwijd omarmd als uniform van de Randstedelijke elite: Lululemon. Het merk is vooral bekend van de sportleggings – die volgens fans de billen lift en buikrolletjes in het gareel houdt – maar biedt ook complete looks, yogamatten en drinkbekers. Die kun je shoppen in de nieuwe winkel in de Leidsestraat, ruim 500 vierkante meter yogameisjesgeluk verdeeld over twee verdiepingen.

Leidsestraat 34

GEBAK VAN TABAK

Iets te vieren? Esther Tabak bakt uitbundig versierde trouwtaarten, feestelijke dripcakes bedolven onder het snoep, red velvetcupcakes, vegan en glutenvrije lekkernijen en nog veel meer beeldige zoetigheden om eens flink mee uit te pakken. Maar gewoon even binnenwippen voor koffie en taartjes to go kan hier ook.

Schollenbrugstraat 32, gebakvantabak.com

Heils recyclet het textiel dan tot nieuwe

Geen liefhebber van tweedehands? Wie ongedragen spullen prefereert, kan snu elen tussen restpartijen herenkleding van gerenommeerde merken als Denham, PME Legend en Vanguard. En mocht je zelf nog kleding hebben die niet meer gedragen wordt, dan kun je die met een gerust hart in de winkel doneren. Zelfs de stuks die niet meer draagbaar zijn, krijgen een nieuwe bestemming. Het Leger des Heils recyclet het textiel dan tot nieuwe garens.

Bilderdijkstraat 185B, resharestore.nl

SMYTHS TOYS SUPERSTORES

De Ierse keten Smyths Toys Superstores is de hypermarché onder de speelgoedwinkels: de gigantische blauw-gele hal van 1863 meter herbergt een kinderassortiment om je vingers bij af te likken. Naast de geijkte barbies en LEGO-stenen vind je er ook babybadjes, buitenspeelgoed, fietsen en kinderwagens.

Ookmeerweg 416, smythstoys.com

tekst Eveline Kuyten

CALLALOO HOEK

Met een gedeelde Caribische migratiegeschiedenis zal de Trinidadiaanse keuken vast aardig overeenkomen met de Surinaamse, dachten we. Maar het eten uit Trinidad en Tobago dat bij Callaloo Hoek wordt geserveerd, is toch écht anders. Sinds de zomer heeft Callaloo Hoek een vaste plek bij Bar Bario. Ondanks de naam wordt het groentegerecht callaloo er niet geserveerd, wel kregen we er een platter van alles op het menu. Gebakken bakbanaan bijvoorbeeld, coconut bread belegd met buljol (een salade van bakkeljauw, paprika en ui), doubles (deegwaar), gestoofde kip (of bloemkool als vega-optie) in kokosmelk met carrot rice en linzen. De bakbanaan was precies goed gebakken en smaakte zoals we hem het lekkerst vinden:

ThisGirlCan

TRATTORIA BREDA & ENOTECA

In de trattoria eet je burrata met gegrilde kool en pesto van broccoli, of ravioli van brandade met botersaus. Heb je meer zin in een goede houtovenpizza, dan loop je door naar Enoteca, de wijnkamer. Lekkere wijn gevonden? Dan bestel je ’m ook zo voor thuis in de webshop. Van The Breda Group (op de foto: medeoprichters Johanneke van Iwaarden en Freek van Noortwijk), van o.a. ook restaurant Breda.

Czaar Peterstraat 21, bredagroup-amsterdam.com/ trattoria-breda

’T HEEMELRIJCK

Traditionele Hollandse pot wordt niet in zo veel restaurants geserveerd, maar wel bij ’t Heemelrijck – en hoe! De familierecepten van de stamppot, kapucijners met spek en een rundervink, suddervlees en wentelteefjes met kaneelijs stammen uit de jaren veertig. Tegenwoordig werken ze zo veel mogelijk met lokale producten van de Albert Cuypmarkt. Ook de oud-Hollandse likeuren zijn het proeven waard.

Van Woustraat 23, heemelrijck.nl

heerlijk zoetzuur. De buljol had door de ui en paprika een lekker knapperige bite, en die doubles, daar moeten we echt even over uitweiden. Doubles zijn gefrituurde, platte deegrondjes waarop je een vulling schept en die je dan dubbelvouwt. Die vulling bestaat bij Callaloo Hoek uit perfect gegaarde kikkererwten gekruid met masala en peper en overgoten met een werkelijk heerlijke appelchutney. Het zuurtje daarvan vult de smaak van de masala geweldig aan en het zoete blust de pit van de peper ietwat. De doubles zelf zijn boterzacht en smelten zowat in je mond. De kaart verandert binnenkort, maar Steph, de eigenaar, heeft verzekerd dat de doubles blijven. Bestel dus meteen een double portie, als je slim bent.

Bilderdijkstraat 186, @callaloohoek

SALSA SHOP

In Noord kun je terecht voor troostrijk Mexicaans eten in de nieuwste Salsa Shop-locatie. Je kiest zelf de vulling, toppings en uiteraard salsa voor je goedgevulde burrito. Andere aanraders op de kaart zijn de bowl met kip en gegrilde groenten of chili sin carne met smokey-hot-ananas-chipotle-saus. Blus af met een huisgemaakte hibiscusijsthee of een guave jarrito, een Mexicaanse frisdrank.

NDSM kade 10, salsashop.com

De zussen Tewa en One’sy Muller van foodblog

Cook eten elke maand bij een nieuw restaurant in de stad.

DOOR DE OGEN VAN RAMSES

Haast niemand kon Amsterdam zo mooi bezingen als Ramses Sha y. Op 29 augustus zou zijn negentigste verjaardag zijn. Alle reden voor een eerbetoon, in de vorm van een stadswandeling langs de voor hem meest iconische plekken.

tekst Olivier Kemme illustratie Barbara van den Berg

Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder, Wij zullen doorgaan en Pastorale: het zijn liedjes die iedereen in én ver buiten Amsterdam wel kent. Toch knap voor een Fransman met een Egyptische vader en een Poolse moeder van Russische afkomst. Nadat zijn moeder ziek werd, kwam de jonge Ramses Sha y terecht in Nederland. Hij groeide op bij een pleeggezin uit Leiden en kreeg de naam Didi Snellen. Toen hij in 1952 naar Amsterdam verhuisde voor de Toneelschool, veranderde hij die weer in Ramses Sha y. Hoewel hij al snel naam maakte als acteur, besloot hij zijn hart te volgen en in 1964 de cabaretgroep Sha y Chantant op te richten, met onder anderen Liesbeth List en Joop Admiraal. Hiermee begon hij zich meer op het zingen te focussen. Gelukkig maar, want de rest is geschiedenis.

Op 29 augustus vierden we de negentigste geboortedag van Sha y. Daan Bartels –liedjesschrijver en gids van biogra sche wandelingen, waaronder een over Ramses Sha y – kan wel uitleggen waarom iedereen verliefd werd op Sha y. ‘Hij was totaal vrij, ultiem vrij. Hij trok zich niks aan van de regels en wetten die gelden. Hij deed en zei dingen die iedereen dacht, maar niemand durfde.’ De liefde die hij van de stad kreeg, was overigens wederzijds. ‘Ramses was gek op Amsterdam. Hij schreef er ook vaak over. Het mooie aan die liedjes is dat je eerst denkt dat ze gewoon over de stad gaan, maar later komt er een verdiepingsslag waardoor hij Amsterdam meer gebruikt als decor dan als onderwerp.’

Een voorbeeld? Bartels kent er wel acht! Met deze liedjes plus bijbehorende locaties kun je zelf dwalen door het Amsterdam van Ramses Sha y.

DAAN BARTELS

Al sinds 2014 geeft

Daan Bartels biografische rondleidingen door het centrum van Amsterdam. Als liefhebber van het Nederlandse lied heeft hij een grote liefde voor Ramses Shaffy ontwikkeld en hem ook meerdere malen ontmoet.

SHAFFY BOOM

Zon (1975)

Van 1959 tot 1983 woonde Ramses op de Derde Wetereringdwarsstraat, maar wanneer hij behoefte had aan rust, ging hij naar zijn ‘buitenplaats’: een woonboot aan de Dijksgracht die hij in de jaren zeventig te leen kreeg van de moeder van muzikant Thijs van Leer. In Zon zingt hij: ‘Op het dak van mijn boot - op de dijk gaat een trein langs.’ En inderdaad: op de dijk bij de Dijksgracht loopt het treinspoor van Amsterdam Centraal naar Muiderpoort. Helaas is de woonboot er niet meer, maar er staat nog wel een boom. Die zit zo vol levenslust dat hij door een hek heen is gegroeid – en mede daarom prompt werd omgedoopt tot de Sha yboom.

Dijksgracht 20

KALKMARKT 6

Het is stil in Amsterdam (1966)

De plek waar Sha y in de jaren vijftig als student woonde. Daan Bartels: ‘Na het uitgaan liep hij dan naar huis. Tussen de Montelbaanstoren en zijn huis stond een bankje. Op dat bankje schreef hij Het is stil in Amsterdam. Mensen denken vaak dat het een mooi lied is over Amsterdam, maar het is veel meer dan dat. Het eerste couplet gaat over het gelukzalige moment van alleen zijn in de stad, maar het tweede gaat over eenzaamheid en de angst dat die eenzaamheid voor altijd is. Het couplet eindigt met: ‘Ik wou dat ik eindelijk eens iemand tegenkwam.’’ Kalkmarkt 6

DERDE WETERINGDWARSSTRAAT 42HS

We leven nog (1975)

Als je op de roltrap staat bij metrohalte Vijzelstraat zie je boven je een groot scherm met daarop een levensgroot portret van

Sha y, gemaakt van metrolijnen. Bartels: ‘Het kan een kwartier duren voordat het hele portret zichtbaar is, maar het is absoluut het wachten waard.’ Ramses woonde vlak bij de huidige halte en ook zijn lievelingscafé zat om de hoek: De Gelaghkamer. ‘Het lied We leven nog gaat over alles wat misgaat in het leven. En wat was het ergste dat Ramses kon overkomen? Dat De Gelaghkamer dicht was. Dus zingt hij: ‘Alles loopt mis vandaag. De brief weer niet gepost, de buurman kwaad en De Gelaghkamer nog dicht.’

Derde Weteringdwarsstraat 42hs

HERENGRACHT 287

Mama Mokum (1994)

Het laatste woonhuis waar Sha y zelfstandig woonde. Tot twee jaar na zijn dood hing zijn naambordje nog naast de bel. Omdat het o cieel een bedrijfsruimte was, huurde hij het in termijnen. ‘In dit huis schreef hij, op verzoek van een radioprogramma, Mama Mokum. Het nummer gaat over de liefde van Ramses voor Amsterdam. Die voelde hij ook voor de woning op de Herengracht. Soms ging hij aan de andere kant van de gracht staan en bracht hij a-capella een muzikale ode aan het huis.’

Herengracht 287

FELIX MERITIS

Ik denk over je na, Amsterdam (1971) In 1968 kreeg de road manager van Sha y de opdracht om een zaal in het Felix Meritis in te richten als theaterzaal. Niet gek dus dat het eerste optreden in de zaal werd gegeven door Ramses. Hij speelde hier zijn tweede programma: Sha y Cantate, samen met onder andere Thijs van Leer. Omdat het gebouw net iets hoger is dan de rest van de bebouwing, kun je als je schuin voor het

gebouw staat het dakterras zien. Hier schreef Ramses Ik denk over je na, Amsterdam. ‘In het tweede couplet zingt hij: ‘Ergens in jouw hart woont iemand die ik liefheb.’ In de periode dat hij dit nummer schreef, was zijn relatie met acteur Joop Admiraal net uit. Dit nummer gaat dus niet over Amsterdam, maar over een relatiebreuk.’

Keizersgracht 324

VONDELPARK

Sammy (1966)

Over de bestaansgeschiedenis van Sammy bestaan veel verhalen. Is het geschreven voor de oud-burgemeester van Amsterdam, Ivo Samkalden? Of voor oud-klasgenoot op het Voorburg Lyceum Bernard A. Kats? Zelf kon Ramses geen uitsluitsel geven over de herkomst. Liesbeth List verklaarde eens dat het nummer over de manager van Ramses gaat. ‘In de jaren zestig was John Rosinga de manager van Ramses. Op een feestje hadden ze samen LSD gebruikt. Ramses werd er enorm vrolijk van, Rosinga juist niet. Ramses nam hem mee naar het Vondelpark om op te vrolijken. Daar riep Ramses: ‘Kijk omhoog! De lucht is blauw.’

Iets in die richting. Die kreten zijn omgetoverd tot Sammy.’

CAFÉ FONTEYN

Morgencafé (1972)

Op de plek van Café Fonteyn op de Nieuwmarkt zat vroeger Café de Tramhalte. Het was een ochtendcafé: ’s ochtends om zes uur ging het open en vier uur later ging het alweer dicht. Vrachtwagenchau eurs en venters kwam hier nog even een ko etje drinken voordat ze aan de slag moesten. Tegelijkertijd was dit ook de ideale plek om je nachtelijke uitstap nog even te verlengen. Precies waar Ramses gek op was. ‘Hij was absoluut een uitgaansbeest. Die kwam het café binnen met een inke slok op om zogezegd nog een paar slokken te nemen. Eigenaar Henrika Colauto schonk hem graag bij. In Morgencafé zingt Ramses: ‘Het café van Riekje heet De Valkuil In De Tijd.’ Een duidelijke verwijzing naar Café de Tramhalte en haar eigenaar; voor Ramses was het café absoluut een valkuil in de tijd.’ Nieuwmarkt 13-15

DR. SARPHATIHUIS

Laat me/Vivre (2005)

Nadat mensen om hem heen merkten dat zijn geheugen begon te haperen, werd er Korsakov

bij Ramses Sha y geconstateerd. Via Liesbeth List kwam hij terecht in het Dr. Sarphatihuis, een verpleeghuis aan de Roetersstraat.

‘Omdat hij nog steeds veel aanvragen kreeg, beheerde Edith Huijer, die op het medisch secretariaat werkte, Ramses’ agenda. Huijer schakelde ook met Liesbeth toen in 2005 het idee ontstond om met de band Alderliefste de hit Laat me opnieuw op te nemen. ‘En zo stond Ramses ineens weer in de Top 40.’ Roetersstraat 2

2X EERBETOON

•Ter ere van de negentigste verjaardag van Ramses Shaffy geeft Daan Bartels op 3 september een openbare rondleiding door het Amsterdam van Ramses. Die is te boeken via hetlied.nl/wandelen-met-daan. Naast die tours kun je ook een exclusieve Ramses-wandeling op maat boeken.

• Weinig mensen krijgen veertien jaar na hun dood nog een herdenkingsconcert. Ramses Shaffy krijgt er zelfs twee! Het Amsterdams Kleinkunst Festival organiseert twee herdenkingsconcerten in Carré –een absolute revanche, omdat hij er zelf nooit solo heeft opgetreden. Gershwin Bonevacia, Jenny Arean, Maarten Heijmans en Lucretia van der Vloot zingen zijn mooiste liederen.

24 september & 23 oktober, carre.nl

AMSTERDAM the gloobles guide

De gids die je de stad op een andere en vooral mooie manier laat zien. Gebruik ‘m om je eigen stad te ontdekken of geef de gids cadeau aan iemand die Amsterdam al helemaal dacht te kennen.

Dit boek is verkrijgbaar in de I amsterdam Store. Je vindt de Store aan de achterzijde van het Centraal Station in de IJ-Hal. Kijk voor de actuele openingstijden op www.iamsterdam.nl/store.

JE DAGELIJKSE

PORTIE CULTUUR

Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen en meer op iamsterdam.nl en op social media. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail.

iamsterdam.nl

instagram.com/uitinams

facebook.com/Iamsterdamnl

WEBCARE

Ook vanuit huis helpen we bewoners en bezoekers graag. Ons webcareteam geeft je tips en helpt je met vragen over bijvoorbeeld bestellingen. Bereikbaar via social media, webcare@iamsterdam.com en live chat op iamsterdam.nl

Het nieuwste Cirque du Soleiluniversum – met jongleren, trapeze, acrobatiek, muziek, zang en dans –is een kleurrijk ecosysteem waar insecten leven, werken, eten, kruipen, spelen, vechten en verliefd worden. Hun huis is een wereld vol biodiversiteit en schoonheid, waar op een dag een mysterieus ei verschijnt. Een iconisch voorwerp dat de enigma’s en cycli van hun leven vertegenwoordigt. En dan is er ook de liefde tussen een nieuwkomer en het lieveheersbeestje. Een circussprookje met alles erop en eraan.

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

Ziggo Dome, 7 t/m 10 september

POP

ARIEL POSEN

De Canadese gitarist Ariel Posen speelt een combinatie van rock & roll, americana, blue-eyed soul, r&b en op de Beatles geïnspireerde pop. In september wordt zijn nieuwe plaat 'Reasons Why' verwacht.

vr 01 september 20:30, Tolhuistuin, € 18,-

ETRAN DE L'AÏR

Etran de l’Aïr zijn helden van de desert blues, de opzwepende woestijnmuziek die doorbrak dankzij bands als Mdou Moctar en Bombino. De musici roepen de sfeer op van Agadez, hoofdstad van de rock in de Sahara. Ooit begonnen op lokale bruiloften, bouwen ze vijfentwintig jaar later nog altijd de beste feestjes op de hipste festivals.

za 02 september 20:30, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,- t/m € 15,-

JON PARDI

Jon Pardi brak door met de hit 'Head Over Boots', die op nummer 1 van de country hitlijsten prijkte. De Amerikaanse countryzanger en songwriter presenteert zijn nieuwste plaat 'Mr. Saturday'.

zo 03 september 19:00, Melkweg, € 28,75

PRIMAAT / AMSTERDAM

KLEZMER BAND

Vlijmscherpe Nederlandstalige rap, funky blazers en jazzy keys; het zijn de kenmerken van de achtkoppige, energieke band Primaat, bekend van nummers als ‘Waarom Doe Je Wat Je Doet, Dude?’ en ‘Oeh Ah’. Mix een dosis klezmer met een snufje jazz, voeg daar een scheutje Balkan aan toe en voilà: je hebt het recept voor Amsterdam Klezmer Band: een internationaal gevierde band met een ijzersterke live reputatie.

zo 03 september 15:00, Vondelpark

Openluchttheater, gratis

BRELAND - THE EXTRA MILE TOUR

De Amerikaanse Breland mixt country met rap, r&b, pop, soul en gospel en heeft een eigen unieke sound weten te creëren. In zijn muziek komt vooral zijn positieve kijk op het moderne leven en countrymuziek naar voren.

wo 06 september 20:00, Paradiso, € 15,-

ROBERT JON & THE WRECK

Sinds 2011 brengt de Amerikaanse vijfkoppige bluesrock- en Southern-rockband, bestaande uit Robert Jon Burrison (zang, gitaar), Andrew Espantman (drums), Henry James (gitaar) en Warren Murrel (bas), met whisky doordrenkte teksten en vurige podium shows.

wo 06 september 19:30, Melkweg, € 23,-

LEÏLA MARTIAL & VALENTIN CECCALDI

Als twee koorddansers balanceren zij tussen uitersten: zangeres

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

Leïla Martial vertrekt vanuit nummers van onder anderen

The Beatles en Barbara, terwijl cellist Valentin Ceccaldi een klassiek uitgangspunt kiest. Al improviserend bereiken zij een bijzonder evenwicht, zowel harmonisch als poëtisch. Dit najaar verschijnt hun nieuwe album. do 07 september 20:30, Bimhuis,

€ 16,-

SEAN MCCONNELL

Sean McConnell groeide op met de muziek van iconen als Bob Dylan, Joni Mitchell en Bruce Springsteen. In 2000 bracht hij zijn allereerste album 'Here in the Lost and Found' uit. Naast een goede performer is hij ook een succesvol tekstschrijver: zo schreef hij muziek voor onder andere Meat Loaf en Brad Paisley.

vr 08 september 20:00, Melkweg, € 16,10

LIME CORDIALE

Australische indiepop duo Lime Cordiale bestaat uit de twee broers Oli en Louis Leimbach uit Sydney en maakt een zonnige mix van indiepop en soul. Begin 2022 bracht Lime Cordiale de lichtvoetige EP ‘Cordi Elba’ uit, samen met acteur Idris Elba.

vr 08 september 19:30, Paradiso, € 22,-

ENSEMBLE MODELO 62 & NICO

COUCK - MOVING

'Moving' is een hypnotiserend multimediawerk waarin liveperformance en video-projectie gecombineerd worden in een reflectie op een reis door het landschap van het zuiden van Amerika. De microtonale compositie werd geschreven door Chaz Underriner.

vr 08 september 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

THE MURLOCS De Australische band The Murlocs brengen hun nieuwe plaat ‘Calm Ya Farm’. Doorspekt met hun typerende, geslepen rocksound en kenny-Smith's eigenzinnige vocalen geeft de band in dit album een eigen draai aan conventionele countryrock.

za 09 september 19:30, Tolhuistuin, € 18,-

ZAKARIA GHAFOULI, HET DOELENENSEMBLE, HET MARMOUCHA ORCHESTRA EN MARTIN

FONDSE

Dit jaar wordt het honderdjarig overlijden van de Egyptische componist Sayed Darwish (1892-1923) herdacht. Voor dit bijzondere project voeren het DoelenEnsemble en het Marmoucha Orchestra stukken uit die zijn gecomponeerd door Martin Fondse. Fondse laat zich inspireren door het werk van Darwish en geeft er zijn eigen interpretatie aan vanuit zijn rijke muzikale praktijk. Zakaria Ghafouli is bekend om zijn unieke zangstijl waarin traditionele muziek harmonieus samensmelt met moderne pop-elementen. za 09 september 20:30, Podium Mozaïek, € 30,-

NOOR

Noor is een 22-jarige instrumentalist, songwriter en zangeres die vioolspelend opgroeide in Amsterdam. Haar doorbraak kwam met 'Ik zwaai het uit', waarin zij schreef over hoe ze Amsterdam moest achterlaten toen ze naar Londen verhuisde. Op dit moment werkt ze aan een Engelstalig project dat, net als haar bestaande werk, kwetsbare nummers maar ook nieuwe ge-

TWRP

De Canadese band TWRP, oftewel Tupper Ware Remix Party, is een intergalactische funkband. Met een mix van funk, disco, synthwave en elektronische rock creëert TWRP een geluid dat even opwindend als mysterieus is. Hun nummers zijn doordrenkt met funky baslijnen, hypnotiserende synthesizers en krachtige drums. Futuristische instrumenten transporteren het publiek naar een andere dimensie met aanstekelijke beats en buitenaardse melodieën.

MELKWEG, 28 SEPTEMBER

JASPER BLOM BIG BAND

Enige tijd geleden kruiste saxofonist Jasper Blom het pad van een Eventide H9000R, ’s werelds meest geavanceerde harmonizereffectapparaat. Hij schreef arrangementen van zijn favoriete Ellington composities voor sextet en harmonizer, met een groots bigband-geluid als resultaat. In het sextet spelen de meest getalenteerde jonge jazzmusici van het moment waaronder Ian Cleaver.

BIMHUIS, 2 SEPTEMBER

luiden bevat. zo 10 september 19:30, Melkweg, € 13,80

EMILY SCOTT ROBINSON + REBECCA LOEBE

Een double bill met Emily Scott Robinson en Rebecca Loebe. Robinson ontving lovende kritieken voor haar debuutalbum ‘Traveling Mercies’. In 2021 tekende ze bij Oh Boy Records, het label opgericht door de countrysongwriter John Prine, en bracht haar vervolgalbum ‘American Siren’ uit. Singer-songwriter Rebecca Loebe presenteerde in 2019 haar vijfde album 'Give up Your Ghost', een mix van intieme folk, pop en no-nonsense americana. zo 10 september 16:00, Paradiso, € 12,-

FLIP NOORMAN ZINGT TOM WAITS

Na zijn succesvolle tournee met het werk van Leonard Cohen, stort Flip Noorman zich nu op zijn andere grote held. Flip Noorman zingt Tom Waits. In het Nederlands. Een albumpresentatie met eigenzinnige vertalingen in creatieve arrangementen. zo 10 september 20:15, De Kleine Komedie, € 13,75 t/m € 26,-

slaapkamerpop uitbrengt. Jacobs liveshows staan bekend om hun door jazz beïnvloede improvisaties. Onlangs bracht hij het nieuwe album 'Holy Waters' uit waarmee hij een substantiële sprong heeft gemaakt in zijn kunstenaarschap.

di 12 september 20:30, Bitterzoet, € 13,-

AMAARAE

De Ghanese zangeres, songwriter, producer en sound engineer Amaarae is hard bezig om een belangrijke rol te spelen in de West-Afrikaanse muziekscene. Haar debuut-EP 'Passion Fruit Summers' maakte haar tot één van de invloedrijkste artiesten in de alternatieve pop.

di 12 september 19:00, Melkweg, € 24,15

CIAO LUCIFER

De heren van het indiepopduo Ciao Lucifer, bestaande uit Marnix Dorrestein en Willem Wits, omschrijven in lichtvoetige indiepopliedjes waar ze naartoe willen groeien. Sterk en kwetsbaar, meevoelend en eigenzinnig, betrouwbaar en avontuurlijk. Allemaal tegelijk.

vr 15 september 20:30, Bitterzoet, € 13,-

RADAR: SEND ME FLOWERS / GEORGE & THE RAMS

HOLLY JOHNSON

Bekend als het boegbeeld van de legendarische band Frankie Goes to Hollywood bracht de Britse muzikant en schrijver Holly Johnson iconische hits voort zoals Relax en The Power of Love. Na zijn tijd met de band volgde een succesvolle solocarrière, waarin hij onder meer de albums Blast, Soulstream en Europa uitbracht. Zijn muziek varieert van aanstekelijke pop tot meeslepende dance.

MELKWEG, 27 SEPTEMBER

KONRAD KOSELLECK BIGBAND & PETER KUIPERS MUNNEKE Wat voor overeenkomsten zijn er tussen het klimaat, het weer, jazz en improvisatie? De Konrad Koselleck Big Band vraagt het aan een echte weerman. Meteoroloog, poolonderzoeker én jazzfan

Peter Kuipers Munneke vertelt alles over weer en klimaat aan de hand van beelden en verhalen uit het Arctisch gebied.

ma 11 september 20:30, Bimhuis, € 16,- t/m € 19,-

CAITLIN ROSE

In 2008 debuteerde de Amerikaanse countryzangeres en songwriter Caitlin Rose met de EP ‘Dead Flowers’. Ruim twee jaar later volgde haar eerste volledige album, getiteld ‘Own Side Now’. Voor haar laatste album 'CAZIMI' uit 2022 is ze geïnspireerd door artiesten zoals Elvis Castello en Magnetic Fields maar ook door David Berman en Silver Jews.

ma 11 september 19:30, Tolhuistuin, € 15,-

PUMA BLUE

Puma Blue is de naam waaronder singer-songwriter, multi-instrumentalist en producer Jacob Allen, een mix van sensuele grooves en dromerige

Het nieuwe seizoen van Radar wordt gestart met een indieeditie met Send Me Flowers, authentieke indie-folk liedjes die hand in hand gaan met een plagerig duister kantje met speelse, en zeer eerlijke teksten van Iris van Dijk, en George and the Rams, een feel-good blue-eyedsoul band uit Nederland. vr 15 september 20:00, Melkweg, € 10,3

MICH

Piet Parra, Sofie Winterson, Bastiaan Bosma, Rimer London en Mick Johan vormen samen studioproject MICH. Live bestaat de band uit: Sofie Winterson, Bastiaan Bosma, Mick Johan, Benny Komala, Marc Kniphorst en Barend Brieffies. MICH maakt deprimerende liedjes met vrolijke gitaarmelodieën. De derde en tevens nieuwste release van MICH draagt de titel 'Nuts' en klinkt verrassend aangenaam en poppy. za 16 september 20:30, Bitterzoet, € 16,-

KAJA DRAKSLER, KIT DOWNES EN LUCY RAILTON

Twee toetsenisten en een celliste die hun sporen ruimschoots hebben verdiend in de geïmproviseerde (jazz)scene brengen eigen werk en improvisaties. za 16 september 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

LOVELESS

Loveless is een alternatieve rock/emo-popband uit Los Angeles, oorspronkelijk gevormd door Julian Comeau en Dylan Tirapelli-Jamail. Loveless combineert naadloos de geluiden van de jaren '80 met een frisse en moderne twist en combineert elementen van pop, rock en emo voor een geheel eigen geluid. ma 18 september 19:30, Melkweg, € 17,25

TIM KNOL, FREEK DE JONGE, NICO DIJKSHOORN E.A. - GRAM PARSONS 50TH MEMORIAL

Op initiatief van singer-songwriter

Tim Knol komen the Wandering Hearts, Freek de Jonge, VanWyck, Blue Grass Boogiemen, Nico Dijkshoorn, Awkward I, Bas van Holt (Dawn Brothers) en Fleur samen voor een groot eerbetoon aan

GOVERT DRIESSEN

de legendarische Gram Parsons in een avond vol countryrock en Americana.

di 19 september 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

SUGABABES

De Londense band Sugababes ontstond in 1998 uit zangeressen Siobhán Donaghy, Mutya Buena en Keisha Buchanan en brak twee jaar later door met debuutsingle 'Overload'. Sugababes staat bekend om hun herkenbare, originele r&b en popgeluid vol vocale harmonieën. De driekoppige groep scoorde door de jaren heen enorme hits met nummers als 'Freak like Me', 'Round Round' en 'Push the Button'.

19 t/m 20 september 19:30, Paradiso, € 45,-

NEDERLANDS BLAZERS

ENSEMBLE - DAG VAN DE VREDE Het Nederlands Blazers Ensemble nodigt gastartiesten uit, recent of wat langer geleden gevlucht uit oorlogsgebieden, van verschillende kunstdisciplines om samen een verbindend concert te geven. Dit in afwisseling met NBE-repertoire dat urgentie heeft, melancholiek en opzwepend is.

wo 20 september 20:30, Podium Mozaïek, n.n.b.

HOLLY HUMBERSTONE

De wereld van de Engelse singersongwriter Holly Humberstone is donker, chaotisch, filmisch en openhartig. De 23-jarige zangeres presenteert gloednieuwe muziek. Zo is 'Antichrist' een onthullend beeld van Holly's laatste break-up: een liefdesballade van zelfhaat, afgezet tegen stuwende pop.

wo 20 september 19:30, Melkweg, € 23,-

THIS IS THE KIT

This Is The Kit, het pseudoniem van de Britse, in Parijs residerende, singer-songwriter en alleskunner Kate Stables,speelt melancholische folknummers. Sinds haar debuutplaat ‘Krülle Bol’ in 2008 staat This Is The Kit voor sterke melodieën en krachtige songwriting. Ze brengt haar nieuwe plaat 'Careful of Your Keepers', geproduceerd door Gruff Rhys. do 21 september 19:30, Tolhuistuin,

€ 15,-

NATION OF LANGUAGE

De synthpopnummers van Nation of Language zijn energiek en tegelijkertijd melancholisch, geïnspireerd door het geluid van vroege new wave en postpunk. Hun hoopvolle muziek, gekenmerkt door stijgende melodieën, catchy synthlijnen en de torenhoge stem van frontman Ian Devaney, is een lichtstraal in een tijdperk van angst, cynisme en haat. do 21 september 20:30, Paradiso, € 22,-

NOAH REID

Naast zijn werk als (stem)acteur in het theater en op televisie, staat Noah Reid vooral bekend om zijn poppy indiefolksongs. In 2016 werd hij genomineerd voor een Canadian Screen Award voor Best Original Song in de film 'People Hold On'.

vr 22 september 20:00, Melkweg, € 17,25

BETTIE SERVEERT PLAYS

PALOMINE & OTHER FAVORITES

De alternatieve rockband Bettie Serveert viert het 30-jarige jubileum van hun debuutalbum 'Palomine' en speelt nog steeds met veel plezier hun nummers van vroeger. vr 22 september 20:30, Paradiso,

FEESTJES EN CLUBS

mentaar. do 28 september 20:30, Bitterzoet, € 16,-

HANG YOUTH

Hang Youth houdt bewust het midden tussen een grappig kunstproject, een kwade tweet en een bloedserieuze punkband. De Amsterdammers zijn bekend van hun ultrakorte maar radicaal furieuze hardcore poppunkbeukers als 'Belastingdienst' en 'Ben je bang'.

vr 29 september 18:30, Poppodium

P60, € 20,50

BLINK QUARTET - MIN OF MEER

MINIMAL

JAN HAGE SPEELT JAN WELMERS Jan Hage speelt werken van de in 2022 overleden componist Jan Welmers. Op het programma twee van zijn composities in het minimalgenre, 'Laudate' en 'Sequens'.

za 30 september 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

MILOU MIGNONA WANDERER'S TALE

Tijdens de muzikale performance

Het Sieraad is een betoverende locatie met een rijke historie, die teruggaat tot 1904 toen het diende als een schoolgebouw. Nu staat er een avond vol muzikale magie op je te wachten. Bekend om zijn klassieke techno- en housegeluiden is Acid Pauli evenzeer op zijn gemak bij optredens in de diepste, donkerste Berlijnse technoclubs als bij het produceren van radiohits. In Het Sieraad komen deze twee uitersten tot leven.

HET SIERAAD, 16 SEPTEMBER

Het Blink Quartet brengt meditatieve, repetitieve composities van George Dumitriu, geïnspireerd op circulaire vormen, cyclische beweging en de organische beweging van vogelzwermen.

vr 29 september 20:15, Orgelpark, € 12,50 t/m € 20,-

NAI BARGHOUTI - FT. METROPOLE ORKEST & AMSTERDAMS ANDALUSISCH ORKEST

Het Metropole Orkest en Amsterdams Andalusisch Orkest nodigen de Palestijnse zangeres, componist en fluitist Nai Barghouti uit voor een bijzonder concert. Een kleurrijke en verrassende mix van Arabische klassiekers, Nai’s eigen composities en jazz.

za 30 september 20:15, Meervaart Theater, € 27,50 t/m € 32,50

LEVENSLANG CURATED BY PASSION DEEZ

Betreed een muzikale droomwereld met ‘Passion DEEZ’ in de intieme setting van Levenslang. Laat je betoveren door de verfijnde klanken van de getalenteerde artiest, die bekend staat om zijn unieke mix van soulvolle R&B, bedwelmende hiphop beats, sensuele neo-soul en duistere grooves. De oude stookruimte van de ex-bajes is imponerend in karakter en heeft een geweldige akoestiek.

LEVENSLANG, 22 SEPTEMBER

€ 22,50

FAY CLAASSEN - NEDERLANDSE

JAZZDIVA’S

Zangeres Fay Claassen laat zich samen met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw inspireren door haar Nederlandse voorgangers: Ann Burton, Rita Reys en Greetje Kauffeld.

za 23 september 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 35,-

PERCH HEN BROCK & RAINELEGIACAL

Perch Hen Brock & Rain is een improviserend kwartet dat put uit verschillende ervaringen en achtergronden, een unieke combinatie van twee al lang bestaande duo’s. Ingrid Laubrock en Tom Rainey vertegenwoordigen het beste van de New York-scene terwijl Ab Baars en Ig Henneman sleutelfiguren zijn van de Nederlandse geïmproviseerde muziekgemeenschap.

zo 24 september 20:30, Bimhuis, € 16,-

WESTSIDE BOOGIE

In 2015 ging het door Jahlil Beats geproduceerde nummer 'Oh My' van Westside Boogie viral, en Boogie werd al snel vergeleken met namen als Kendrick Lamar en Chance the Rapper. Zijn

INTERCELL X I HATE MODELS

De Elementstraat komt tot leven met de epische samenwerking van Intercell en I Hate Models. I Hate Models is een veelzijdige artiest die bekend staat om zijn unieke mix van industriële techno, EBM, en melodische elementen, waardoor hij een grensverleggende en meeslepende geluidservaring creëert. Omring je op 30 september met gelijkgestemde zielen op een locatie met een intense en intieme sfeer.

H7 WAREHOUSE, 30 SEPTEMBER

rauwe, ongefilterde teksten werden geprezen door supersterren als Rihanna, en Eminem, die de rapper uit Compton uiteindelijk tekende bij Shady Records. di 26 september 19:30, Melkweg, € 21,85

ELEPHANT

Zonnige melancholie in majeur. Dat is het geluid van de 4-koppige Rotterdamse indieband Elephant. Inmiddels getekend bij het illustere platenlabel Excelsior Recordings, maakt de band indruk met hun sessie op Noorderslag eerder dit jaar en niet veel later verschijnt hun debuutalbum ‘Big Thing’, opgenomen in samenwerking met Pablo van de Poel. wo 27 september 19:30, Paradiso, € 17,-

MARLON CRAFT

Marlon Craft is een hiphopartiest uit Hell's Kitchen, New York City. Hij begon zijn carrière in de underground scene met freestyles en mixtapes voordat hij zijn debuutalbum ‘Funhouse Mirror’ uitbracht in 2019. Het album bevatte de controversiële single ‘Gang Shit’, die institutioneel racisme in Amerika aankaartte. Marlon Craft staat bekend om zijn live-instrumentatie, sterke teksten en sociaal-politieke com-

'A Wanderer's Tale' neemt zangeres Milou Mignon de toeschouwer mee op een pelgrimstocht door Amsterdam. In een weefwerk van geïmproviseerde muziek, verhalen en liedjes ontvouwt zich een wereld van magische ontmoetingen en onverwachte momenten van verbinding.

za 30 september 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 10,-

CLUBBING

HARD ATTACK

Hard Attack is een ode aan gabber, early hardcore en 90s ravecultuur en presenteert United Gabbers Against Racism & Fascism met Vince, Wolffy, Lazy Ann, Hyperlili, Gysele en Akemio Grey.

za 09 september 23:30, Melkweg, € 17,25 t/m € 18,-

SUMMER BREEZE LATIN FESTIVAL

EBOMAN Eboman combineert vakkundig TikTok-video's en creëert een levendige en vermakelijke show. Als pionier op het gebied van audiovisuele dans en visuele muziek, zorgt hij voor een naadloze integratie van wat je ziet en hoort. De show belooft een combinatie van funky beats en grappige videoclips, gepresenteerd in een vernieuwende stijl.

za 30 september 22:00, Paradiso, € 12,-

GOLDKIMONO Singer-songwriter Tienus Konijnenburg, alias Goldkimono, maakt vrolijke muziek waarin je verschillende invloeden hoort; hiphopbeats uit de jaren 90, pop en een vleugje Californische zonneschijn.

za 30 september 19:30, Paradiso, € 16,-

THE LASSES

Het Nederlandse duo The Lasses, bestaande uit Sophie Janna en Margot Merah, brengt traditionele Ierse, Schotse en Amerikaanse folk waarbij vooral de fraaie zangharmonieën opvallen. Het tweetal presenteert hun nieuwe album 'Near Far'.

za 30 september 20:30, Tolhuistuin, € 14,-

Een old school feestje met dit keer dansanimaties, dance acts en livemuziek van Steven Brezet & band. Dj Jarzino en dj Latin Master entertainen met de beste salsa, bachata en merengue. zo 10 september 15:00, Vondelpark Openluchttheater, gratis

LAUREL HALO - ATLAS

Sinds haar debuut 'Quarantine', door The Wire verkozen tot beste album van 2012, koos de Amerikaanse dj en producer telkens weer andere invalshoeken voor haar muziek, van noise en techno tot pop en ambient. 'Atlas' is als een orkestrale collage, neigend naar klassiek en jazz, waarvoor akoestische instrumenten op elektronische wijze gemanipuleerd werden. wo 13 september 20:30, Bimhuis, BUNT.

De Duitse elektronische act BUNT. maakt een mix van house en EDM met een vleugje folkmuziek, geïnspireerd door Avicii, Fred again.. en het vroege, funky werk van Justice, Basement Jaxx en Calvin Harris. Begin dit jaar ging Levi Wijk viral op TikTok met het nummer 'Clouds'. zo 17 september 20:30, Tolhuistuin, € 17,-

MOKSI & FRIENDS

Binnenkort dropt Moksi het langverwachte nieuwe album #MOKSICREW. Moksi en de hele crew blaast de heetste bass

ACID PAULI X GENII X ARABELLA MEMDOUH

powered by WePartyNow

ISO

North Face #5, Alexis Bondoux Isolatorweg 17 t/m 1 november

De noordgevel van iso krijgt een nieuwe artistieke expressie met de voortzetting van de billboard-serie, dit keer met Alexis Bondoux! Deze Franse kunstenaar onderzoekt zijn mogelijkheden als beeldhouwer door te experimenteren met collage, overdadige versiering en beeldhouwkunst.

GALERIE FLEUR & WOUTER

Solo, Mirjam Vreeswijk

Van Ostadestraat 43A t/m 15 oktober

De schilderijen van Mirjam Vreeswijk onderzoeken de verschillende lagen van het bewustzijn. Een schilderij is een optische illusie en een afbeelding die probeert iets na te bootsen. Mirjam speelt in haar werk met dit gegeven.

house klappers over de dansvloer. De lineup liegt er niet om, met Holygood, Eleganto, Sacha Harland en Merow.

vr 22 september 23:59, Melkweg, € 17,25 t/m € 20,15

COCKTAIL FEST

Cocktail Fest is een open-minded, high-end techno/circuit/ clubhouse feest en heeft meerdere area's, elk met een compleet eigen vibe, qua muziekstijl, aanwezige gasten en decor, maar altijd, consequent, vol feestelijk en sexy entertainment.

za 23 september 22:00, Paradiso,

€ 42,50

OBSCUUR: FRANKY-B / NOVAH / E.A. Obscuur Records staat al jaren berucht om hun vooruitstrevende en harde sound. Rauwe techno met opzwepende beats en een energieke sfeer.

za 23 september 23:30, Melkweg, € 17,25 t/m € 23,-

90'S NOW

Voor iedereen die niet stil kan zitten: 90’S NOW reist terug naar de tijd van 2 Unlimited tot Nirvana, van Backstreet Boys naar de Spice Girls en via The Fresh Prince en M.C. Hammer naar Casanova. vr 29 september 23:30, Melkweg, € 15,55

INCLUSIVE DISCO/HOUSE CLUBNIGHT 'CELEBRATE' Tijdens deze disco/house club night wordt diversiteit gevierd met DJ’s Rob Boskamp, Joshua Walter en Djovaroh en een optreden van ChelseaBoy bekend van Drag Race Holland. Een multizintuiglijke avond met een master of ceremonies, scent jockey, light touch masseur, het orakel Mignon, stoelmasseur en kunstenaars Melina Vormer, HP van Essen & Momo Tusloq. za 30 september 22:00, Akhnaton, € 24,-

CURBI PRESENTS: SEEING IS BELIEVING

KLASSIEK

BILDHALLE Coming to Light, groepstentoon- stelling

Willemsparkweg 134

t/m 15 september

De groepstentoonstelling is gewijd aan het brede scala aan printtechnieken in beeldende kunstfotografie. Het spectrum omvat vroege technieken uit de 19e eeuw, maar ook innovatieve nieuwe printtechnieken die historische technieken combineren met een speelse en experimentele nieuwe benadering.

ELLEN DE BRUIJNE PROJECTS Insect, History, Mirror, Revolu- tion, Dora García Singel 372

9 september t/m 22 oktober

Het oeuvre van Dora García strekt zich uit over schrijven, film, installatie en performance. Aan de hand van uitgebreid documentair onderzoek verdiept ze zich in complexe onderwerpen uit de geschiedenis, literatuur en maatschappij.

Amsterdam Art

en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com

De Nederlandse dj en producer Curbi heeft zich met aanstekelijke energie en unieke drops met harde basslines, in de afgelopen jaren internationaal bewezen als een toonaangevende naam in de next generation van future house. Hij werkte samen met artiesten als Tchami, Zedd, AC Slater, Moksi en vele anderen. za 30 september 23:59, Melkweg, € 17,25

FAITH MARK PRESENTS:

OPEN2CLOSE

Faith Mark brengt haar 5e

Open2Close: een avond voor trance liefhebbers gevuld met de beste selectie euphoric, emotional, uplifting en classical trance. za 30 september 16:00, Poppodium P60, € 29,-

KLASSIEK

SHAER PIANOTRIOBEETHOVEN & SCHUBERT Een unieke samenwerking van drie topmusici uit drie verschillende landen. Het trio bestaat uit pianist Ishay Shaer, violist Jeroen Dupont en cellist Emanuele Silvestri. Op het programma staat onder meer 'Pianotrio in Bes-groot Opus 99 Nr. 1' van Franz Schubert. za 02 september 20:15, De Waalse Kerk, € 12,- t/m € 27,-

MIDSUMMER ENSEMBLEMENDELSSOHN IN VOLLE GLORIE Het Midsummer ensemble opent het culturele seizoen met muziek van Mendelssohn: een psalm, een

ELISABETH

In dit betoverende concert staat het Gloria van Vivaldi centraal, uitgevoerd zoals hij het zelf ooit bedoeld heeft: met enkel meisjes- en vrouwenstemmen. De menselijke stem wordt wel eens beschouwd als het mooiste instrument van allemaal. Ze kan klagen, smeken, razen, tieren en huilen; ze kan warm en koud zijn, vol compassie of afstandelijk. Zelfs zonder woorden weet de menselijke stem te raken.

MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ, 29 SEPTEMBER

PRETTY YENDE

De Zuid-Afrikaanse stersopraan Pretty Yende zingt in het belcanto-programma

Een Italiaanse operaochtend de mooiste aria’s uit opera’s van Rossini, Donizetti, Verdi en Puccini. Een ochtend vol juichende pieken en dramatische dalen met onder meer Rossini’s Il barbiere di Siviglia, Donizetti’s Lucia di Lammermoor, Verdi’s La traviata en Puccini’s La rondine HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUW, 24 SEPTEMBER

motet en het opera-achtige, spectaculaire 'Die Erste Walpurgisnacht'. za 02 september 20:15, zo 03 september 15:15, Dominicuskerk, € 15,- t/m € 18,-

JOB HONÉE / MELISMA SAXOPHONE QUARTET

De veertienjarige Job Honée begon met pianoles toen hij 7 jaar oud was. Hij won dit jaar de eerste prijs tijdens de regiofinale van het Prinses Christina Concours in zijn categorie en haalde het daarmee tot de nationale halve finale van het PCC. Het Internationale

Melisma Saxophone Quartet bestaande uit Jonas Tschanz (bariton saxofoon), Henriette Jensen (tenor saxofoon), David Cristóbal

Litago (sopraan saxofoon) en Marijke Schröer (alt saxofoon) brengt eigen arrangementen van onder andere het Capriccio van Mendelssohn, Adagio for Strings van Barber en de Bacchanale van Saint-Saens.

zo 03 september 12:00, Vondelpark

Openluchttheater, gratis

RICCARDO CHAILLY EN OR-

CHESTRA E CORO TEATRO ALLA

SCALA - TUTTO VERDI!

Het beroemde Orchestra e Coro

Teatro alla Scala brengt onder leiding van de Milanese dirigent Riccardo Chailly een volbloed

ANNA KHOMICHKO

Met haar programma Mozart en zijn Europa presenteert de jonge concertpianiste Anna Khomichko werken van haar debuut cd. Ze onderzoekt de muzikale verbinding tussen Mozart en drie pianisten die hij persoonlijk gekend heeft en die zijn muziek hebben beïnvloed: Carl Philipp Emanuel en Johann Christian Bach, en zijn vemeende concurrent pianoster Muzio Clementi. GEELVINCK PIANOLA MUSEUM, 3 SEPTEMBER

Verdiprogramma: geen passender musici voor dit concert dan koor en orkest van de Milanese Scala, de plek waar Verdi zoveel triomfen heeft gevierd. wo 06 september 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 45,-

DE NATIONALE OPERAMAHAGONNY

Door crisis in het nauw gedreven mensen die op zoek gaan naar betere alternatieven. Met zijn libretto voor 'Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny' deed toneelschrijver Bertolt Brecht waar hij goed in was: maatschappelijk relevant theater schrijven dat de kapitalistische consumptiemaatschappij van de jaren ’30 aan de kaak stelt. Met Kurt Weills wervelende compositie, die een klassieke compositiestijl met jazzy klanken combineert, en Brechts vernieuwende theatertechnieken brak het bekende muziektheaterduo het operagenre open. wo 06 september t/m wo 27 september, diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 25,- t/m € 186,NATIONALE ORGELDAG

Tijdens Nationale Orgeldag staan de deuren van de Oosterkerk in Amsterdam open en wordt het historische Van Oec-

HETHERINGTON, MAARTEN ENGELTJES, PRJCT AMSTERDAM + NATIONAAL VROUWEN JEUGDKOOR

1. 2. 3. 4.

Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city

bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen

KRISTINA KUTENA

DARIO ACOSTA

DANIEL ALEXANDER DENINO

kelen-orgel (1871) bespeeld. za 09 september 14:00, Oosterkerk, gratis

BELLINI’S DOORBRAAK: IL PIRATA

Giampaolo Bisanti dirigeert de weinig gespeelde Bellini-opera 'Il pirata'. De Roemeense sopraan Mos¸uc vertolkt de veeleisende hoofdrol. Eerder dit jaar maakte zij furore als Elisabetta in Donizetti’s Roberto Devereux. za 09 september 13:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 63,50

THOMAS BEIJER - CHOPINS

DERDE PIANOSONATE

Alleskunner Thomas Beijer brengt de lyrische '4 Ballades' geschreven door een jonge

Brahms in een tijd van artistieke doorbraak. Zijn voorliefde voor verhalen en volkslegendes is goed te horen in deze expressieve werken. Dit verhalende karakter zit ook in Bartók’s 'Out of Doors'. Daarnaast speelt de Nederlandse pianist Liszt in het tragische 'Andante Lagrimoso' en Chopins 'Derde Pianosonate'. do 14 september 20:15, De Waalse Kerk, € 25,-

MAGDALENA KOŽENÁ + OHAD

BEN-ARI - FRANSE NUANCE

Ooit was ze die verbazingwekkende Tsjechische sopraan die vooral barok en Oost-Europees repertoire zong. Inmiddels is Magdalena Kožená een absolute wereldster. Voor haar langverwachte debuut in de serie Grote Zangers keert ze terug naar een oude liefde: het Franse repertoire. Licht, lyrisch en sensueel. vr 15 september 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 51,-

KLANG ENSEMBLE - ROZALIE

HIRS DREAMS OF AIRS

Klang Ensemble brengt tijdens de 6e editie van festival Muze van Zuid een muzikale trip met het multimediaal spektakel 'Dreams of Airs' van componiste Rozalie Hirs. vr 15 september 21:00, Vondelkerk, € 5,- t/m € 15,-

MATTEO MYDERWYK - A BRIEF NOSTALGIA

Pianist, toetsenist en componist Matteo Myderwyk presenteert zijn nieuwe album 'A brief nostalgia'. Een optreden van Matteo is altijd bijzonder, want muziek staat volgens hem niet op papier maar wordt in het moment gemaakt. Met, zoals de naam van zijn nieuwe album belooft, een nostalgische toets.

za 16 september 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 19,-

DANISH STRING QUARTETDOPPELGÄNGER 3

Het Danish String Quartet is een van de topkwartetten die in de afgelopen jaren een frisse bries deed waaien door de soms wat highbrow kwartetcultuur. Het kwartet presenteert een IJslandse première en Schuberts 'Rosamunde'.

za 16 september 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 42,-

ENSEMBLE DISKANTORES - DE LATE MIDDELEEUWEN

Een kwartet zangers zingt, o.l.v. Niels Berendsen, muziek van Nederlanders componisten die in de late Middeleeuwen naar Italië trokken, de zogenaamde ‘Oltramontani’.

zo 17 september 14:15, Orgelpark,

€ 17,50 t/m

€ 25,-

NYMPHÉAS TROMBONE

QUARTET - MATRICALE

In het programma 'Matricale' van

het jonge Amsterdamse Nymphéas Trombone Quartet klinkt de alleroudste én allernieuwste authentieke muziek voor trombonekwartet, van prachtige madrigalen uit de renaissance tot speciaal voor Nymphéas geschreven stukken waarvan de inkt nauwelijks droog is. Warm, romig, sonoor. zo 17 september 15:00, Plein Theater, € 15,-

OLGA PASHCHENKO + JED

WENTZ - NOSFERATU (1922)

Horror en romantiek in een Duitse Dracula-bewerking. Het hartstochtelijke pianospel van Olga Pashchenko maakt de beklijvende beelden nog intenser. Zij speelt een score die Jed Wentz speciaal voor haar compileerde uit werk van componisten die populair waren toen de film zijn eerste publiek bereikte.

vr 22 september 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 31,-

LES SIÈCLES, ISABELLE FAUST + ALEXANDER MELNIKOVMOZART MEETS LIGETI

François-Xavier Roth dirigeert een avontuurlijk programma met twee topsolisten, violiste Isabelle Faust en pianist Alexander Melnikov. Elk werk speelt het orkest op instrumenten uit de tijd waarin het werd geschreven. Zo klinkt ieder stuk als nieuw.

za 23 september 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 47,-

SALIX KAMEROPERALE BAL MASQUÉ

Le Bal Masqué is een ‘fusion’ opera over een vrouw die op harde wijze leert dat de lijn tussen verwachtingen en illusie flinterdun is. Opera, mime en maskerspel komen hier samen met muziek van Francis Poulenc en teksten van Max Jacob.

vr 29 september 19:00 en 21:00, Plein Theater, € 4,50 t/m € 17,50

MARC ALBRECHT EN DANIEL

LOZAKOVICH - LIGETI, R. STRAUSS EN BRUCH

Marc Albrecht, voormalig chefdirigent van het Nederlands Philharmonisch Orkest, dirigeert werken van Ligeti en zijn favoriete componist Richard Strauss. Daniel Lozakovich is solist in het geliefde 'Vioolconcert' van Bruch.

za 30 september 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 31,-

CALEFAX + CAPPELLA AMSTERDAM - MOEDER AARDE

De internationaal geprezen componist Kate Moore schrijft voor het programma 'Moeder Aarde', een nieuw werk voor rietkwintet en koor. In haar compositie richt Moore zich op het menselijk tekort dat ten grondslag ligt aan de problematische relatie tussen mens en planeet: een gebrek aan compassie – voor elkaar, onze omgeving en onze aarde.

za 30 september 20:15, Muziekgebouw aan 't IJ, € 12,50 t/m € 40,-

TONEEL & THEATER

GREASE

Om de 45ste verjaardag van Grease te vieren, komt er een nieuwe versie van deze feelgood musical op de planken, vol humor, sprankelende choreografieën en alle bekende hits door een cast van 24 talenten en een live orkest.

01 t/m 03 september diverse tijden, DeLaMar, € 32,50

ORKATER - WILDFIRE

'Wildfire' is een muzikaal en visueel zomeravondspektakel voor volwas-

THEATER OOSTPOOL / JAN HULST / DAAN HEERMA VAN VOSSLIEVE VRIENDEN, FAMILIE, GENODIGDEN Een zoon heeft één nacht de tijd om zijn overleden vader recht te doen door de begrafenistoespraak te schrijven die alleen hij kan schrijven, de waarheid over zijn vader, wiens dood door zelfdoding met geruchten en roddels is omgeven. Een voorstelling over een nacht waarin er een begrafenisspeech geschreven moest worden en een beste vriend die hielp schrijven. Een verschrikkelijk dierbare nacht.

BELLEVUE, 20 SEPTEMBER T/M 1 OKTOBER

ÉLÉNIE WAGNER EN DAVEY BAKKER - JONGEN, JE MOEDER

Zuhause presenteert een familiedrama over het omgaan met levensveranderend nieuws, plotseling volwassen worden en het vinden van kleine geluksmomenten in een beschadigde, dagelijkse situatie. Een surrealistische, muzikale dans en teksttheatervoorstelling op z’n Rotterdams: rauw en vol (zwarte) humor.

08 t/m 10 september diverse tijden, DeLaMar West, € 12,50

INDIE NILE - ALL ABOUT ME AND MY MOTHER 'All About Me and My Mother' heeft tot doel de moederwond te genezen met behulp van de kenmerkende 'dragtherapie' van Indie Nile. Grappig, emotioneel en psychologisch.

08 t/m 09 september en 14 t/m 15 september 19:30, Theater Bellevue, € 11,50 t/m € 12,50

SARAH MOEREMANS / HET ZUIDELIJK TONEELSHUT UP AND PLAY WITH ME Spelen, iedereen kan het, maar weinigen doen het. Zien we de mogelijkheden tot spel nog wel? Is het een bewijs van volwassenheid om ons spel plezier te onderdrukken of omdat er geen cent aan te verdienen valt? Wat als we de remmen loslaten en ons storten in een belangeloos spel?

GERSHWIN BONEVACIATERUG NAAR PRINSENPLEIN Gershwin Bonevacia gaat in Terug naar Prinsenplein op zoek naar zijn tienjarige zelf, ‘Gush’. Tijdens deze zoektocht stuit de volwassen Gershwin op allerlei trauma's, scheve verhoudingen en taboes. Een onderzoek naar het verleden, familiebanden en het kind-zijn. Tegelijkertijd is het een ode aan de jonge onbevreesde ik-figuur en een verwoede poging om die terug te vinden in de volwassen Gershwin.

PODIUM MOZAÏEK, 28 SEPTEMBER T/M 1 OKTOBER

senen geïnspireerd op Maurice Sendaks iconische prentenboek 'Where the wild things are'. Een negenkoppige liveband van getalenteerde Orkatermakers zet het Amsterdamse Bostheater in lichterlaaie met een losgeslagen muzikale trip over het verlangen naar samenzijn en het onvermogen dat te bestendigen. Op vrijdag 8 september is de voorstelling toegankelijk voor publiek met een visuele beperking

01 t/m 03 september en 06 t/m 09 september 20:30, Amsterdamse Bostheater, € 22,50

MYLÈNE EVERS & DANIËLLE DEDDENS - MAANDAGAVOND

Twee moeders komen bij elkaar om de ruzie tussen hun kinderen uit te praten. Maar ja, als je kind gelijk heeft, wat zeg je dan tegen die vrouw?

01 t/m 03 september diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 11,-

MAMMA MIA!

Een gloednieuwe versie van de internationale ABBA-musicalsensatie met Brigitte Heitzer in de hoofdrol. Met de grootste hits van ABBA in de originele Engelstalige versie, romantiek, nostalgie en humor.

05 t/m 10 september en 12 t/m 17 september diverse tijden, DeLaMar,

ALS HET WARE - EERLIJK IS EERLIJK ALS HET WARE (6+)

Eerlijk zijn lijkt altijd het antwoord op alles, maar roept ook vragen op, want: wie weet wat ‘eerlijk’ echt is? In deze filosofische misdaadkomedie creëren Marianne Kuijper en Job Raaijmakers, een meeslepende voorstelling waarin de ‘ware’ eerlijkheid niet blijkt te bestaan. De voorstelling kent 9 karakters en een groots decor en toch wordt het geheel door 2 spelers en 1 technicus gespeeld.

THEATER DE KRAKELING, 23 SEPTEMBER

STEEF DE JONG - DE DAPPERE

SOLDAAT

In deze komische operette combineert Steef de Jong op inventieve wijze decor, beeld, tekst, muziek en spel. Met een vrolijke, ironische toon komt De Jong tot de kern van De Dappere Soldaat: ‘Wat is het waard om voor te vechten?’

07 t/m 09 september 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 22,50

KOPERGIETERY / KGBEDE BLEKE BARON (8+)

‘De bleke baron’ is een nieuwe muzikale fabel van Anna Vercammen & Joeri Cnapelinckx over een innige vriendschap tussen twee muzikanten tijdens een bewind dat enkel het nut van het nut inziet en jacht maakt op al wat of wie ze overbodig acht. do 07 september 18:30, Theater De Krakeling, € 12,-

SANNE VAN DIJK - VLOED

'Vloed' is een intieme performance met storytelling en poppenspel. Puttende uit een bron van persoonlijke verhalen maakt Sanne van Dijk een tragikomische voorstelling over vastzitten en de moed vinden om uit te breken.

07 t/m 10 september diverse tijden, Plein Theater, € 12,50

'Shut Up and Play with Me' is een ode aan de spelende mens, voor iedereen die ooit gespeeld heeft, nu of lang geleden. 09 t/m 10 september diverse tijden, Theater Bellevue, € 14,- t/m € 19,-

MOTHERLAND

Theatermaker Jip Smit neemt de toeschouwer mee naar een duistere en magische wereld. Een plek waar alles draait om eeuwenoude tradities en rituelen. Hier, op ‘De Eilanden’, worden mannen 80 jaar oud en leven vrouwen maar drie dagen. Maar dan wordt Katinka geboren... 'Motherland' is een feministische fantasy-reeks waarin we de queeste volgen van de vrouwelijke held Katinka. zo 10 september 15:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 22,50

DANNI CULLEN - THE RED SHOES

Slechte gedachten, slechte woorden, slechte plaatsen en mooie dansschoentjes. 'The Red Shoes' is een storytelling voorstelling met elementen van theater en circus. Het gaat over een meisje dat opgroeit in Ierland en hoe het menszijn soms rommelig kan zijn. 10 t/m 13 september diverse tijden, CC Amstel, € 12,50

BRONKS EN THEATER ARTEMISNIETES (4+) 'Nietes' is een parade van alles wat niet mee mag doen, en alles wat niet meer mee kán doen. Dino’s worden terug hun eieren ingeduwd, Romeinen hebben niet eens een rijk, en ook Elvis Presley verdwijnt al van de beeldbuis voordat hij zijn heupjes heeft losgegooid. Een apocalyptische beeldenstorm over controle, woede, loslaten en niet kunnen

SELWYN DE WIND

ZAZIE STEVENS

omgaan met verandering. zo 10 september 15:00, Podium Mozaïek, € 7,50 t/m € 10,50

Y.M.P - RENAISSANCE

'Renaissance' is een voorstelling die patronen doorbreekt en vanuit historisch oogpunt kijkt naar gebeurtenissen waardoor zwarte mensen eerder in opstand kwamen. De Rodney King riots zijn een goed voorbeeld. De renaissance betekent letterlijk wedergeboorte en is het verhaal dat verbroedert, verscheurt en de mensen mentaal vrij maakt. zo 10 september en za 16 september 19:30, zo 17 september 16:00, Theater Bellevue, € 11,50 t/m € 12,50

ALUIN - TWELFTH NIGHT (14+)

Theatergroep Aluin neemt de Shakespearetekst 'Twelfth Night' opnieuw onder handen en bewerkt het stuk vanuit een eigentijds queerperspectief tot een energieke, swingende en knettergekke komedie van nu. ma 11 september 19:00 locatie bij BijlmerParktheater, Anton de Komplein 240, € 8,50

AGAT SHARMA & SIPAN SEZGINTHE ABSENT ACADEMY

The Absent Academy is een prestigieus instituut, een school voor het behoud en de verspreiding van kennis die vergeten, verwijderd, verdrongen, verborgen, genegeerd of overschreven is. Het schoolpersoneel Sipan Sezgin en Agat Sharma zijn de hooggekwalificeerde en deskundige docenten die zich inzetten om deze verloren kennis weer tot leven te wekken.

13 t/m 14 september diverse tijden, Frascati, € 12,50

THE DISPATCHER

The Dispatcher is een zeer persoonlijke en tot nadenken stemmende vertelshow die de impact van maskering op de geestelijke gezondheid onderzoekt. Het bevat originele livemuziek en interactieve fysieke elementen en neemt het publiek mee op een reis van empathie, ongemak, haat en mededogen.

13 t/m 16 september diverse tijden, Theater de Roode Bioscoop, € 12,50

DICHTERBIJ

‘Dichterbij’ is psychologie in het theater, in een show die al tienduizenden stellen én singles heeft geholpen aan een mooie relatie. Waar psychologen en theatermakers 6 jaar aan hebben gewerkt. Herkenbaar, hilarisch en ontroerend.

vr 15 september 19:30, Meervaart Theater, € 44,50

BO BROCKEN EN MARC

STAKENBURG - WIE IS

ROBERT JOHNSON, NIET?

In ‘Wie is Robert Johnson, niet?’ onderzoeken bluesgitarist ‘Big

Bo’ Brocken en verteller Marc Stakenburg op luchtige wijze alle verhalen en fabels rond blueslegende Robert Johnson. Bo brengt de muziek van de legende op een authentieke manier tot leven.

MÉÉR VOORSTELLINGEN, CONCERTEN EN EXPOSITIES?

iamsterdam.nl/agenda

za 16 september 20:15, Podium onder de Toren, € 18,-

DORIS HOCHSCHEID EN HARALD

AUSTBØ - CAFFÈ SOSPESO

'Caffè Sospeso' is een eigentijdse, lichte en tegelijk schurende muziektheatervoorstelling over dakloosheid. Op soms ontroerende, soms grappige wijze zien we hoe twee musici hun weg proberen te vinden in een nieuwe realiteit.

Nieuwe composities voor cello worden gecombineerd met spoken word, humming, beatboxing en klassieke muziek.

zo 17 september 20:30, Splendor

Amsterdam, € 5,- t/m € 20,-

MASKERMEIDEN -

H3Y WOLLIE (2+)

'H3Y Wollie' gaat over de analoge en digitale wereld. Je volgt het wollige wezen Wollie die in contact komt met een hyperactieve dansende robot hond. Weten zij hun verschillen te overbruggen en een vriendschap te sluiten?

Een voorstelling over het leren kennen van jezelf én de ander in een wereld van wol.

zo 17 september 10:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

SPLENDOR SONIC CIRCUS

Op de kop af tien jaar runt een bonte groep van 50 topmusici haar onafhankelijke, intieme muziekclubhuis Splendor in hartje Amsterdam. Talloze muziekstijlen vinden hun weg naar het Splendorpodium: klassiek, jazz, pop, impro, wereldmuziek en alles daartussenin en daarbuiten. En dan liefst tegelijkertijd, want voor de avontuurlijke Splendormusici is samenspelen waar het allemaal om begon. Splendor Sonic Circus wordt een onstuitbaar, kleurrijk, muzikaal totaalspektakel.

za 23 september 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 15,50

DE THEATERTROEP - WIE DE FUCK IS ALICE

'Wie de fuck is Alice' is een theatertekst geïnspireerd op de sterke vrouwenrollen uit het werk van Greta Gerwig. Kyrian Esser schreef de komedie speciaal voor de 6 spelers van de Theatertroep. In deze screwball comedy volgen we antiheld Alice, een dertiger die zich staande probeert te houden in een steeds meer op succes gerichte maatschappij.

za 23 september 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 17,50

HET KLEINE THEATERREPELSTEELTJE (4+)

Een muzikale familievoorstelling vol humor, over liefde en aandacht. Over anders zijn dan normaal, maar wat is normaal?

Is dat niet juist heel bijzonder?

zo 24 september 14:30, Theater De Krakeling, € 11,-

DUDA PAIVA COMPANYKINDEREN VAN HET

VERDWENEN WOUD (6+)

Er zit magie in het Braziliaanse regenwoud, dat vol staat met geneeskrachtige planten en fluisterende bomen. En met de nieuwsgierige miereneter, de gevaarlijke jaguar, de hilarische blauwe arara en de vuurvliegjes die ’s nachts het donkere bos verlichten. Een magisch mooie voorstelling.

zo 24 september 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

IKA SCHWANDER - È VERO, È VERO, È VERO

Deze performance is geïnspireerd op het tijdloze verhaal van Judith en Holofernes en op Artemisia Gentileschi's schilde-

DANS

HET NATIONALE BALLET - FOUR TEMPERAMENTS

In Four Temperaments laten vier choreografen van verschillende generaties via dans hun eigen, unieke stem horen. Wat hen bindt, is dat zij alle vier nadrukkelijk in dialoog gaan met de door hen gebruikte muziek. Naast wereldpremières van Ted Brandsen en Juanjo Arqués bevat Four Temperaments sleutelwerken uit het oeuvre van George Balanchine en Hans van Manen, waarin de beide meesterchoreografen op ingenieuze wijze muzikale details en nuances weten bloot te leggen. NATIONALE OPERA & BALLET, 16 T/M 30 SEPTEMBER

daagse, mannelijke interpretatie aan De Stervende Zwaan. vr 01 september 20:30, Vondelpark Openluchttheater, gratis

ROSANNA TER STEEGE & YASSINE BELGHANCHUIT | EEN | VAL II

'Uit | Een | Val II' maakt dissociatief gedrag tastbaar, dat wat normaal gesproken verborgen blijft. De voorstelling daagt onze opvatting uit over dat lichaam en psyche synchroon werken. Een intieme fysieke dialoog, waarin dans en live set met elkaar verweven zijn, waardoor een setting ontstaat die tot het onbewuste spreekt. 08 t/m 10 september diverse tijden, Frascati, € 12,50

REDO, DENDEN EN AMSTERDAMS ANDALUSISCH ORKEST - REMLA

Gestuwd door muziek van het Amsterdams Andalusisch Orkest gaan dansers Redouan Ait Chitt en Denden Karadeniz, bekend in de wereld van hiphop & breaking, op zoek naar verbinding. De zoektocht begint met het nemen van een eerste stap, met hun roots als uitgangspunt. 15 t/m 16 september 20:30, Meervaart Theater, € 18,- t/m € 20,-

VAINERGILL THURNIMBLINDSIGHT2

BITTER SWEET DANCE / LIAT WAYSBORT - MY LIFE IN EXCEL

Een dansvoorstelling en performance lecture ineen dat op melancholische en licht absurde wijze de emotionele en fysieke realiteit achter kille data ontleedt. In een indringend decor en gestuwd door de soundtrack reflecteert choreograaf en performer Liat Waysbort met dans en tekst op een persoonlijke periode uit haar leven. Het leven vastgelegd in kille data. PLEIN THEATER, 22 SEPTEMBER

rij, waarin het hoofd van haar verkrachter wordt afgebeeld als de gedode Holofernes. Terwijl Gentileschi het hoofd van haar verkrachter symbolisch afhakte in haar schilderij, draagt regisseur Ika Schwander het tussen haar benen. è vero è vero è vero toont de nasleep van seksueel geweld en laat de tijdloosheid van pijn en verzet zien.

26 t/m 27 september 20:00, Frascati, € 10,- t/m € 15,-

CAROLINA BIANCHICADELA FORÇA

Een spreker en performer gaat in 'Capítulo 1: A noiva e o boa noite Cinderela' in op het onbespreekbare bij geweld tegen vrouwen. We staan voor de poorten van de hel voordat we er helemaal in wegzakken. De Braziliaanse kunstenares Carolina Bianchi en haar collectief Cara de Cavalo presenteren de Nederlandse première van deze duizelingwekkend fysieke performance.

28 t/m 30 september diverse tijden, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

THEATERGROEP TOETSSTEENAFSTANDSMOEDERS 'Afstandsmoeders' is een indringend verhaal over een ontluisterende Nederlandse geschiedenis. Vanaf 1956 tot 1984 stonden zo’n 25.000 vrouwen en meisjes hun

FATIH GENÇKAL & MUSTAFA ZEREN

Met choreografische portretten, auto-etnografische methodes en kritische interpretaties van de Turkse hedendaagse dansscène legt de voorstelling Smuggled Tea Performance de kwetsbaarheid en vastberadenheid bloot van twee kunstenaars die strijden tegen contextuele obstakels, institutionele inertie en hun eigen persoonlijke falen om te communiceren. Een betoverende kroniek. PODIUM MOZAÏEK, 7 EN 8 SEPTEMBER

kind af. Heel veel van hen deden dat niet vrijwillig maar onder druk. Toetssteen legt deze beschamende geschiedenis bloot.

29 t/m 30 september 20:15, Het Amsterdams Theaterhuis, € 12,- t/m

€ 16,-

DANS

SHANGHAI BALLET - HET GROOTSTE ZWANENMEER

De Engelse choreograaf Derek Deane heeft zijn choreografie met het Shanghai Ballet nieuw leven ingeblazen en een prachtig hoofdstuk aan deze balletklassieker toegevoegd. De scenes met 48 zwanen, twee keer zoveel als normaal, zijn van een ontroerende schoonheid. 01 t/m 17 september diverse data en tijden, Koninklijk Theater Carré, € 30,-

KALPANARTS / SHIFFT / INTRODANS

Kalpanarts brengt 'Tara', een dynamisch opzwepend duet voor een danser en basgitaar met strakke ritmes en indrukwekkend voetenwerk. Modern geluid van basgitaar en de inzet van een looping station worden gecombineerd met klassieke Indiase dans. In 'La Morte del Cigno' van dansgezelschap Introdans geeft de Italiaanse choreograaf Mauro de Candia een ijzersterke heden-

In 'Blindsight2' gaan 30 cultureel diverse performers tussen de tien en honderd jaar op zoek naar de kracht van intermenselijke verbondenheid tijdens persoonlijke ontwikkeling, de pijn die hierbij komt kijken en het belang van vereniging als tegenhanger van eenzaamheid.

za 16 september 20:30, zo 17 september 17:30, CC Amstel, € 12,50

DANSTHEATER AYA - HIGH 'High' gaat over high on life! Een dansvoorstelling over extreme levenslust. De drive om alles te voelen en te ervaren. In extase raken en in het hier en nu zijn. Een verhaal over bewust leven en echt aanwezig zijn.

za 23 september 20:30, CC Amstel, € 6,- t/m € 11,-

AINHOA HERNÁNDEZ ESCUDERO - MOVING ON! (DON'T) LOOK ME IN THE EYES

In deze voorstelling reflecteert Ainhoa Hernández Escudero op de Griekse mythe van Medusa en de Gorgon Zussen door middel van dans, popcultuur, godinnen, technologie en muziek, om representaties van vrouwen en queer personages in deze fundamentele verhalen van de westerse cultuur te bevragen.

do 28 september 20:30, Plein Theater, € 4,50 t/m € 17,50

MOVEMENTALISTURBAN TRADITION

Vincent Verburg, initiator Movementalist, keert terug naar zijn beginpunt: straatdans waar het gaat over ontmoeting en uitwisseling in het moment met hiphop, graffity, mc-ing, rap, dj’ing, en een hele nieuwe line-up van kunstenaars, muzikanten en dansers. za 30 september 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL)

De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 15,-

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago € 10,-

ANGELA STERLING

BART GRIETENS

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspak ket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft.

elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler €11,50

JANNES LAVEN - TUSSENIN

Jannes Laven is een echte man. Maar wat is dat dan: een échte man? Steeds weer opnieuw wordt Jannes geconfronteerd met deze vraag. In deze cabaretshow probeert hij de chaos rondom dit thema te ordenen. 01 t/m 03 september diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 11,-

BEN KÜTTERER - VOOR LATER

In zijn jonge jaren was Ben Kütterer een fantasierijke, dromerige jongen die de wereld zag als een grenzeloze en magische plek. Nu hij ouder is, kijkt hij terug. Wat is er van dat onbevangen kind overgebleven? Ben neemt de toeschouwer mee op een magische reis van het onschuldige kind, naar de onzekere adolescentie, tot de chaotische volwassenheid.

06 t/m 10 september en 13 t/m 17 september diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 11,-

NINA DE LA PARRA EN SANNE

LANDVREUGD - BLOODBITCHES

Ze hebben een band. Een bloederige band. Nina de la Parra en Sanne Landvreugd. In 'BloodBitches' graven ze diep in hun gezamenlijke afkomst. Hun vrouw-zijn. Hun Surinaams-zijn. Slavernij, verdrijving, trauma, racisme en schuld. Alles stroomt door hun gezamenlijke bloedvaten.

07 t/m 08 september 20:15, De Kleine Komedie, € 13,25 t/m € 25,-

NA STOJAKA

Een Tsjechische komedie avond met diverse comedians. Tsjechisch gesproken en met Tsjechisch bier en Tsjechische hapjes.

09 september 20:00, Badhuistheater, € 20,-

VAN DER LAAN & WOE - NG

Met 'NG' spelen ze hun meest persoonlijke theatervoorstelling ooit. Althans, voor Jeroen. Wat is hij voor iemand? Wat drijft hem? Waar komt hij vandaan en waar gaat hij naartoe? Samen met Niels gaat hij op zoek naar antwoorden. Vindingrijk. Effectief. Geraffineerd. Hard. En onstuitbaar geestig.

12 t/m 16 september 20:15, De Kleine Komedie, € 14,- t/m € 31,-

SAMAN AMINI'S INTEGRATIE-

PLAN

Hij wijst de weg naar het ‘Nederlandschap’. Met persoonlijke verhalen, sketches en songs reist hij van zijn kinderjaren in Iran via zijn tijd na het AZC in Brabant naar zijn studententijd aan de Toneelacademie. Hilarisch, intiem en, ja, zo nu en dan ook pijnlijk. zo 17 september 20:15, De Kleine Komedie, € 13,75 t/m € 26,-

BEN LANSINK, BEDANKT!

Een glorieus afscheid van Mister

Open BAC. Met Henry van Loon en Ronald Snijders. Met Janneke de Bijl en Pieter Jouke. Met Lonneke Dort, Martijn Crins en Kiki Schippers. En natuurlijk met De Rode Horde. Gepresenteerd door Raoul Heertje.

di 19 september 20:15, De Kleine

Komedie, € 14,- t/m € 26,50

TIM KROEZEN - HUP

Cabaret van Tim Kroezen (winnaar Groninger Studenten Cabaret Festival) over ambitie, succes

en falen. Van stand-up comedy tot poëzie en van geëngageerde conferences tot toegankelijke humor en typetjes.

20 t/m 24 september diverse tijden, Scala | foodbar & theater, € 11,-

FAY LOVSKY - BEDENKELIJKE

LIEDJES

Fout. Zijn ze soms ineens. Met de kennis van nu. Boeken, cartoons, standbeelden. En muziek. Ook dat wordt her en der gecanceld. Fay Lovsky houdt een aantal 'Bedenkelijke liedjes' tegen het licht. Oude en nieuwe. Ook van eigen makelij. Met elk liedje is wel wat mis. Fay gaat ze met gitaar en theremin te lijf.

wo 20 september 20:15, De Kleine Komedie, € 12,75 t/m € 24,-

ELLEN DIKKER, HANNEKE

DRENTH EN DIANNE LIESKERTIS HIER GEEN HOTEL 2

Nóg meer gesmijt met deuren, hopeloos bankhangen en lege verpakkingen in de koelkast; welkom bij Tis hier geen hotel 2. Cabaretières Ellen Dikker, Hanneke Drenth en Dianne Liesker laten in deze voorstelling zien wat er gebeurt als pubers je huis als hotel beschouwen.

za 23 september 20:00, Schouwburg

Amstelveen, € 27,50

LAURA VAN DOLRONBLIND DATE

Vorig seizoen bracht ze 24 uur door met Theo Maassen. In een TBS-kliniek. En in één dag maakten ze daar een voorstelling over. Deze keer met Alex Ploeg. Naar een afkickkliniek. Of een AZC. Een blijf van mijn lijfhuis of een gaarkeuken. Dat weten ze nog niet. Ze lopen een dag en een nacht mee, en maken er dezelfde avond nog een voorstelling over. Ongepolijst, improviserend en vol gevoel.

di 26 september 20:15, De Kleine

Komedie, € 12,75 t/m € 24,-

MARTIJN KONINGAPPELTJES SCHILLEN

Hij is bekend van de Knorrepodcast, lekker lullen over dingen. En eigenlijk vindt Martijn dát het prettigst. Dat het schuurt. Hij houdt van ongemakkelijke situaties. Van Appeltjes Schillen. Hij zegt wat hij vindt. Hij vertelt ons eens flink de waarheid. Zijn eigen waarheid, en het gaat voor een groot deel ook over hemzelf, maar waarheid is waarheid. Confronterend, keihard, en om te lachen.

27 t/m 29 september 20:15, De Kleine Komedie, € 13,25 t/m € 25,-

DEVIN HILLENIUS - KOMT GOED

Aanstormend cabarettalent Devin Hillenius bekijkt het dagelijkse leven nét even op een andere manier. Zijn kritische blik leidt tot nieuwe inzichten en hilariteit. Zo vervangt hij het concept ‘vliegschaamte’ door ‘treintrots’ en andere spitsvondigheden.

27 t/m 30 september diverse tijden, Scala | foodbar en theater, € 11,-

JERRY GRANDO’S COMEDY

NIGHT

Acht talentvolle comedians laten onder leiding van MC Jerry Grando hun nieuwe materiaal horen in de Openbare bibliotheek Amsterdam Oosterdok.

vr 29 september 19:00, OBA Oosterdok, € 5,- t/m € 10,-

TIM DE GIER, JONNE SERIESE, MAIKE VAN LEEUWEN E.A.DE RODE LANTAARN

Precies een week voor de Ronde van Lombardije, de laatste koers van het seizoen bespreken Tim, Jonne en Maike, samen met hun vaste verkeringen, het voorbije wielerseizoen.

TOP 10 INTERNATIONAL WHAT’S ON

1. VONDELPARK OPEN-AIR THEATER

From June until September, Vondelpark Open-Air Theatre offers a diverse programme of pop music, comedy, youth theatre, dance and classical music by established names and emerging talent.

UNTIL 9 SEPTEMBER, OPENLUCHTTHEATER.NL

2. CAMERA JAPAN

Discover the weirdest and most unexpected feature films, documentaries and anime at this Japanese cinema festival, where attention is also paid to visual arts, music, fashion, food, and much more.

28 SEPTEMBER-1 OCTOBER, CAMERAJAPAN.NL

3. WEST BEACH FILM FESTIVAL

Celebrating its 20th anniversary, West Beach screens a diverse movie programme on the edge of Sloterplas during the last warm evenings of September. Enjoy an eclectic mix of Dutch and English titles during four days of pay-asyou-feel waterfront movie mania.

20-24 SEPTEMBER, WESTBEACHFILMFESTIVAL.COM

4. NEDERLANDS THEATER FESTIVAL

To open the cultural season each September, Netherlands Theater Festival offers ten days of performances spread across the city’s top stages, with a broad range of languageno-problem shows.

7-17 SEPTEMBER, NTF.NL

5. AMSTERDAM FRINGE

Sometimes referred to as NTF’s quirky little sister, Amsterdam Fringe is all about avant-garde productions and unorthodox theatremakers keen to impress with their vision. The venues where these eclectic performances occur can be just as unexpected.

7-17 SEPTEMBER, AMSTERDAMFRINGEFESTIVAL.NL

6. CIRCUSBENDE FESTIVAL

Experience all the humour, absurdism and experimentation of the big top at this circus festival. International talent will perform acrobatics, workshops, live music, interactive games, and other curiosities at venues across NDSW Wharf. 31 AUGUST-3 SEPTEMBER, CIRCUSBENDE.NL

7. READ MY WORLD Amsterdam’s leading international literature festival returns to Tolhuistuin, providing a stage for storytellers, rising stars and Nobel Prize winners. Check the programme for a stunning array of poetry readings, workshops, talks and a book market.  14-16 SEPTEMBER, READMYWORLD.NL

8. FOUR TEMPERAMENTS

The Dutch National Ballet opens the season with (Ted Brandsen, Juanjo Arqués, George Balanchine and Hans van Manen) from – each voice their own unique style, united by their express dialogue with the music they use. 16-30 SEPTEMBER, OPERABALLET.NL

9.È VERO, È VERO, È VERO

Inspired by the timeless story of Judith & Holofernes and Artemisia Gentileschi’s painting director Ika Schwander depicts the aftermath of sexual violence and shows the timelessness of pain and resistance in this powerful theatrical piece at Frascati. 26-27 SEPTEMBER, FRASCATITHEATER.NL

10. LEHMAN TRILOGY

The play, which caused a furore on the West End and Broadway, arrives at ITA. In the 19th century, three Jewish brothers emigrate to America to develop a dizzying financial empire that eventually becomes jointly responsible for the 2008 financial crisis.

ENGLISH SURTITLES: 21 & 28 SEPTEMBER, ITA.NL

FOR ALL NON-DUTCH SPEAKERS WHO LOVE THEATRE, COMEDY, SPOKEN WORD OR PERFORMING ARTS, AMSTERDAM IS PACKED WITH OPTIONS! THIS IS OUR SELECTION OF THE BEST LANGUAGE-NO-PROBLEM SHOWS IN AMSTERDAM THIS MONTH.

1.

3.

5.

7.

9.

2.

4.

6.

8. 10.

TOPSPORT AMSTERDAM

za 30 september 20:15, De Kleine

Komedie, € 13,25 t/m € 25,-

FESTIVALS

HUISKAMERFESTIVAL

Al 17 jaar is Huiskamerfestival

Amsterdam een kleinschalig theaterfestival waar professionele artiesten nieuw materiaal uitproberen. Als bezoeker zie je drie voorstellingen van steeds 30 minuten. Jonge talenten maar ook ervaren cabaretiers, theatermakers en muzikanten treden op.

01 t/m 09 september diverse tijden, Diverse Locaties, € 15,-

AMSTERDAM FRINGE FESTIVAL

CABARET

Club RoXY

t/m 3 september

De Maasdamme Collectie

t/m 3 september

Continue This Thread - Karim

Adduchi x Tess van Zalinge

t/m 3 september

De Kracht van Ontmoeten

t/m 5 november

Vrouwen van de stad

t/m 7 januari 2024

Toko Mokum

t/m 7 januari 2024

Operatie Wonen

t/m 7 januari 2024

Gay Games 1998

t/m 7 januari 2024

JAWAD ES SOUFI - HARIRA

NAAM: Nienke Slobbe

FUNCTIE: Eventmanager bij Le Champion

LEEFTIJD: 43 jaar

Sportorganisatie Le Champion organiseert op zaterdag 16 september de Pink Ribbon Dam tot Dam Wandeltocht en de Damloop by night. Op zondag 17 september vinden de Dam tot Damloop plaats en de Saxo Dam tot Dam FietsClassic.

‘De FietsClassic is een prachtig evenement waar ik de Eventmanager van ben en heeft de mooiste start- en finish locatie van Amsterdam, namelijk op de Dam naast het koninklijk paleis.’

‘Op zondag ben ik als Eventmanager vooral bezig om het evenement in goede banen te leiden. Dit begint bij de start op de Dam maar ook onderweg op het parcours en bij de verzorgingsposten. Je staat als Eventmanager de hele dag klaar voor vragen en eventuele calamiteiten die je zo goed mogelijk probeert op te lossen.’

TOPSPORTEVENEMENTEN SEPTEMBER

VRIJDAG 15 SEPTEMBER -

ZONDAG 17 SEPTEMBER

WORLD SERIES OF DARTS FINALES

19.00 UUR

AFAS LIVE, AMSTERDAM

Toegang: tickets tussen de €0,00 en €42,30

WWW.PDC.TV/TOURNAMENT/ WORLD-SERIES-DARTS

ZONDAG 17 SEPTEMBER

DAM TOT DAMLOOP

GEHELE DAG

AMSTERDAM (START OP DE PRINS HENDRIKKADE)

Toegang: gratis

WWW.DAMLOOP.NL

Amsterdam Fringe brengt avantgardistische theaterstukken en kunstenaars die niet tot de gevestigde orde behoren. Het festival is een ode aan de theatrale gekte, de onafhankelijke geest en een pleidooi voor artistieke vrijheid.

07 t/m 17 september, diverse tijden, locaties en prijzen.

MUZIEKFESTIVAL MUZE VAN

ZUID

Dit muziekfestival laat het publiek kennismaken met nieuwe componisten van renaissance tot nu. Er klinkt tijdens deze editie muziek van Nederlandse componisten in 30 concerten, muziekwandelingen en events door meer dan 60 musici op pleinen en straten, in huiskamers, parken, kerken en monumenten van Amsterdam Zuid, in de Pijp en Zuidoost.

14 t/m 17 september diverse tijden, diverse locaties in Amsterdam Zuid, € 15,- t/m € 20,-

KLASSIEK OP HET AMSTELVELD

Voor de 11e keer wordt het festival

‘Klassiek op het Amstelveld georganiseerd met verschillende optredens zoals bijzondere samenwerkingen tussen Sinfonia Rotterdam en twee jonge rijzende sterren en het Concertgebouw Kamerorkest en vier klassieke talenten.

vr 15 t/m zondag 17 september diverse tijden, Amstelveld, gratis

Q.FESTIVAL - MIRAS TRIO

Een festival van Portugese Muziek brengt 5 concerten in de Engelse Kerk. Het Miras Trio, bestaande uit Joana Almeida, Sofia Pedro en Juan Sebastián Blanco, is een nieuwe Amsterdamse fadogroep. De groep brengt de roots van de Portugese traditionele muziek met een uniek tintje.

za 23 september 20:15, De Engelse Kerk, € 12,-

INDIESTAD FEST

Ontdek veelbelovende indieacts tijdens Indiestad Fest, het jaarlijkse minifestival van Indiestad voor nieuwsgierige muziekliefhebbers. Dit jaar zijn er maar liefst negen indie-acts te bewonderen.

zo 24 september 16:00, Paradiso, € 17,50

CAMERA JAPAN FESTIVAL

Het Japanse festival kenmerkt zich door een zeer divers programma: naast speelfilms, documentaires en anime wordt er ook aandacht besteed aan de vele aspecten van de Japanse cultuur, waaronder beeldende kunst, muziek, dans en eten.

28 t/m 30 september diverse tijden en prijzen, LAB111

DIVERSEN

In Harira laat Jawad Es Soufi op een bijzonder hilarische manier zien hoe verschillend de mensen in Nederland zijn. Hij vertelt op geheel eigen wijze hoe hij zich in alledaagse bezigheden verhoudt tot deze diverse zielen. Hij kruipt haarfijn in de typetjes die een heerlijke afspiegeling vormen van de maatschappij. Al die fascinerende mensen vormen, volgens Jawad, samen dé ingrediënten voor de beste soep van de wereld: Nederland.

MEERVAART THEATER, 23 EN 24 SEPTEMBER

Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum

Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

VICTOR LUIS VAN ESNINA DE LA PARRA

Nina de la Parra (foto), winnaar van Neerlands Hoop 2020 & 2021, is een getalenteerde performer, schrijver, zangeres en muziekschrijver. Een veelzijdige artiest die keer op keer weet te verrassen. Victor Luis van Es brengt een persoonlijke voorstelling over alledaagse worstelingen met discipline, vriendschap, liefde, werk, en het bestaan op zich.

VONDELPARK OPENLUCHTTHEATER, 9 SEPTEMBER

STERDAM!

In de aanloop naar het 750-jarig bestaan van Amsterdam in 2025, biedt MMA in samenwerking met Amsterdam 750 en OBA voor het eerst een live podium aan bewoners met ideeën voor hun buurt. In OBA Oosterdok pitchen 7 initiatiefrijke bewoners uit elk stadsdeel hun plannen om Amsterdam te vieren. wo 27 september 19:00, Openbare Bibliotheek Amsterdam, € 5,- t/m € 10,-

UNESCO WERELDERFGOED & KLIMAAT

28 september organiseert de Unesco Jongerencommissie in samenwerking met de Stichting Werelderfgoed en NEMO De Studio een avond over Werelderfgoed en Klimaat. Hoe kunnen we Werelderfgoed behouden terwijl de aarde opwarmt? En is de impact van toerisme negatief, of kan het ook bijdragen aan het behoud van erfgoed? do 28 september 20:00, De Studio (Marineterrein Amsterdam - gebouw 027A), € 3,75

MUSEA

ALLARD PIERSON Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

HELEEN VAN DER DONCKNEE

Het is genoeg geweest. Basta. Fini. Vorbei. Done. Heleen houdt niet langer haar mond. Nee! Aan de hand van brutale punkherrie zoekt Heleen hoe ze kan thuiskomen. Hoe ze de vrouw kan zijn die ze diep van binnen is. In de voorstelling Nee wordt cabaret gecombineerd met punk. Worden stille verhalen afgewisseld met harde, schreeuwende nummers.

DELAMAR WEST, 14 EN 15 SEPTEMBER

Burgzorgs Blik

Burgzorgs Blik presenteert een selectie kinder- en prentenboeken van verzamelaar Ricardo Burgzorg. Het onderwerp van zijn collectie is de verbeelding van mensen van kleur. De verzameling omvat een groot aantal prentenboeken uit de periode 1900 tot heden, met een nadruk op de eerste helft van de 20ste eeuw.

t/m 24 september

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpierson.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum in de Hermitage

Onder het dak van de Hermitage huist vanaf 5 maart 2022 het Amsterdam Museum. Mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellingen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd.

doorlopend

40 jaar na de moord op Kerwin

t/m 2 september

Ode aan Zubrowka, de Muze van

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Out of Office – Amsterdamse maquettes op reis t/m 10 september Foto-expositie Rufus de Vries: veelvormige stedelijkheid t/m 10 september Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030 Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen en nog veel meer.

Het Groote Museum

Alles is met elkaar verbonden

In het museum ervaart de toeschouwer de verbinding tussen alles wat leeft: mens, dier, plant en microbe. Een persoonlijke expeditie, kriskras door het museum. Met animaties, installaties, kunstwerken, films en verhalen.

ARTIS-Micropia

Uitgelicht: schimmels

Ze helpen planten groeien, maken het lekkerste eten, en ruimen zelfs weer alles netjes op: schimmels. Ze lijken misschien vies, maar zonder ze is er geen leven.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellings-

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters.

programma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Alle kinderen kunstenaar

Acteur, schilder en kunstprogrammamaker Jeroen Krabbé heeft als gastconservator 40 kindertekeningen geselecteerd die een prachtig beeld geven van hoe kinderen wereldwijd tekenen.

t/m 8 oktober

Cobra 75: Grenzeloos en vrij

De tentoonstelling Grenzeloos en vrij. Van Appel tot Basquiat vormt het hoogtepunt van het jubileumjaar. t/m 8 oktober

De andere Picasso. Terug naar de bron

De tentoonstelling is een eerbetoon aan Picasso en zijn culturele achtergrond, met als centraal thema zijn liefde voor dans en theater, zijn kindertijd en zijn fascinatie voor keramiek.

t/m 8 oktober

Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer.

Spelen in Nieuw-West

t/m 3 september

Tentoonstelling Collecting the City

#3: Operatie Wonen

t/m 28 januari 2024

Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Werner Herzog - The Ecstatic Truth

Een tentoonstelling en omvangrijk filmprogramma rondom het werk van de gevierde filmmaker Werner Herzog. Met zijn onorthodoxe oeuvre, dat ruim zeventig speelfilms, documentaires en shorts omvat, weet Herzog het publiek al ruim een halve eeuw lang te fascineren met onvergetelijke verhalen, beelden en personages.

t/m 1 oktober

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

Dalí - The Endless Enigma

Deze expositie over Salvador Dali toont zijn beroemdste psychedelische kunstwerken en komen tot leven op het ritme van de muziek van de legendarische band Pink Floyd.

t/m eind december

Gaudí - Architect of the Imaginary

Gaudí was een grote inspiratiebron voor Dalí. De werken van Gaudí uit het begin van de twintigste eeuw, die vaak als grillig en provocerend werden omschreven, werden daarom ook sterk door Dalí verdedigd.

t/m eind december

Recoding Entropia

Een meeslepende audiovisuele

REMBRANDT & DE LIEFDE

Rembrandt en de liefde bevat 50 etsen uit de collectie van Museum Rembrandthuis. Rembrandt staat bekend als een hartstochtelijke man. Maar is dat ook terug te zien in zijn etsen? Het gaat om allerlei soorten liefde: dramatische liefde, speelse liefde, ouderliefde, naastenliefde en de liefde tussen mens en dier. Maar ook Rembrandts voorliefdes voor wandelen en het verzamelen van rariteiten komen aan bod. En natuurlijk ontbreekt Rembrandts grootste liefde niet: zijn vrouw Saskia. MUSEUM REMBRANDTHUIS, T/M 15 OKTOBER

Times-artikel uit 2021, dat een groot deel van de beroemde Amsterdamse grachtengordel op het punt van instorten stond. Voor deze tentoonstelling fotografeerde Julie Hrudová

(1988) zes plekken waar ze in Amsterdam aan het herstel werken.

t/m 29 oktober

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Tijdelijk afwisselende tentoonstellingen in samenwerking met internationale partners.

Julius Caesar - Ik kwam, ik zag en ging ten onder Aan de hand van bijna honderdvijftig eeuwenoude objecten wordt een van de spannendste verhalen uit de wereldgeschiedenis verteld: het levensverhaal van Julius Caesar. vanaf 16 september

Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.

Het HEM gaat renoveren. Heropening in najaar 2024 Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

architecten en ontwerpers als Joseph Mendes da Costa, Samuel Jessurun de Mesquita, Fré Cohen en Michel de Klerk.

t/m 3 september

Ik, Joods?!

In 'Ik, Joods?!' zijn dagboeken, brieven, reisverslagen en columns te zien. Kefah Allush, Khadija Arib, Gijs Groenteman, Arnon Grunberg, Judith Koelemeijer, Ronit Palache, Nina Polak en Robert Vuijsje delen in video-interviews hun gedachten over de historische documenten in de tentoonstelling. Wat raakt hen, wat herkennen ze? En kunnen zij iets zeggen over hun eigen identiteit? In de video's geven zij antwoord op deze vragen.

t/m 24 september

Lara Bongard - The Girl Who Crossed

The River With A Tablecloth t/m 1 oktober

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Luther & De Wereld

CAS OORTHUYSVERZETSFOTOGRAAF

Een overzicht van het werk dat de Nederlandse fotograaf, verzetsman en icoon van de Nederlandse fotografie Cas Oorthuys (19081975) maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland en in Indonesië aan de vooravond van de onafhankelijkheid. De tentoonstelling onthult het persoonlijke verhaal van een verzetsfotograaf die zijn leven waagde om de omstandigheden vast te leggen.

VERZETSMUSEUM, T/M 14 JANUARI 2024

ervaring, speciaal ontworpen voor Culturespaces.

t/m eind december

Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FASHION FOR GOOD

MUSEUM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties.

Knowing Cotton Otherwise

In de tentoonstelling ‘Knowing Cotton Otherwise’ wordt katoen bekeken door de ogen van verschillende kunstenaars en uitvinders. Ontdek wat de rol van katoen was in de mondiale geschiedenis en wat voor impact het heeft op mens en planeet.

t/m 25 september 2023

Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Foam 3h: Ece Gökalp - After Anahit

t/m 3 september

Next Level: Sara Cwynar

S/S 23

Sara Cwynar probeert door middel van fotografie, essayistische videowerken, collages, installaties en boeken onze huidige beeldcultuur te begrijpen. Een rode draad in Cwynars werk is haar doorlopende

JULIE HRUDOVÁAMSTERDAM IS CRUMBLING

De titel refereert aan een New York Times-artikel uit 2021, dat een groot deel van de beroemde Amsterdamse grachtengordel op het punt van instorten stond. Voor deze tentoonstelling fotografeerde Julie Hrudová (1988) zes plekken waar ze in Amsterdam aan het herstel werken. De tentoonstelling is opgebouwd uit 6 thema’s die elk een ander aspect van de werkzaamheden laten zien.

GRACHTENMUSEUM, T/M 29 OKTOBER

onderzoek naar de effecten van consumentisme.

t/m 24 september

Miriam Guttmann - Seahorse Parents

t/m 27 september

Ara Güler - A Play of Light and Shadow

t/m 8 november Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Van Gogh in Auvers. Zijn laatste maanden

t/m 3 september Dr. Gachet & Van Gogh. Experimenteren met etsen.

t/m 3 september Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel

én de kunst van de Gouden Eeuw. De Amsterdamse grachten De Amsterdamse grachten vormen het hart van de stad en hebben een complexe en interessante geschiedenis. In deze tentoonstelling wordt dit verhaal op een avontuurlijke wijze verteld.

Julie Hrudová - Amsterdam is crumbling De titel refereert aan een New York

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Gesloten vanwege een verbouwing. Heropening najaar 2023. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS Een van de oudste (1682) botanische tuinen.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Variétés. Fotografie en avant-garde Met foto’s van Man Ray, Berenice Abbott, Germaine Krull, Florence Henri en anderen.

t/m 22 oktober

Widline Cadet Take This with You / Pran sa avèk ou De in Haïti geboren kunstenaar Widline Cadet gebruikt haar fotografische praktijk om te reflecteren op haar migratieachtergrond en in te gaan op thema’s als verwantschap, intergenerationeel erfgoed en de kwetsbaarheid van het geheugen. t/m 22 oktober

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Nieuwe kansen, nieuwe kunst De tentoonstelling toont vele beeldbepalende en inspirerende werken van bekende kunstenaars,

De tentoonstelling vertelt een deel van de verhalen van lutherse contacten met de rest van de wereld. t/m 24 september

Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld

Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde

De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer.

doorlopende tentoonstelling

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst.

Modern Masters

Met hun wereldwijde impact hebben Moco Modern Masters hun weg gevonden naar woningen en musea over de hele wereld, waarbij ze ons collectief bewustzijn vormgeven. Hun namen, kunst en ideeën zijn diep verweven in het weefsel van ons dagelijks leven. Andy Warhol, JeanMichel Basquiat, Keith Haring, Yayoi Kusama, allen iconen.

Contemporary Masters

Hedendaagse kunstenaars die hun stempel drukken voor een blijvend inspirerende erfenis. the New FuTure

Een unieke digitale kunsttentoonstelling gebaseerd op blockchaintechnologie.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Marie-Jeanne Van Hövell tot Westerflier - Schilderen met een lens t/m 24 september

Bernard Heesen, Nienke Sikkema, Josja Schepman - Glas uit de Oude

Horn

Bernard Heesen (1958) is een van de belangrijkste en invloedrijkste glaskunstenaars van Nederland. Dit jaar wordt hij 65 jaar. Naast topstukken uit het oeuvre van Heesen wordt niet eerder geëxposeerd werk getoond van de drie kunstenaars.

t/m 15 oktober

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling).

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM

HET REMBRANDTHUIS

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Rembrandt & de liefde t/m 15 oktober

Rembrandts pauwen t/m 15 oktober

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. 1923: Horiguchi ontmoet de Amsterdamse School vanaf 15 september

Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd.

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Gesloten vanwege een verbouwing. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania

In de tentoonstelling Humania kom je door middel van spellen, tests en museale objecten alles te weten over je eigen soort: de mens. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’, gemaakt door kunstenaar Florentijn Hofman. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

World Press Photo 2023

t/m 24 september Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw.

O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM Museum voor nieuwe mediakunst

Unidentified Fluid Other

De tentoonstelling onderzoekt de opkomst van de virtuele identiteit in een reeks multisensorische kunstwerken. Met werk van multimedia kunstenaar Lu Yang, ontwerper Audrey Large, digital fashion institute The Fabricant, fractal-kunstenaar Julius Horsthuis, 3D-kunstenaar Harriet Davey en animator / programmeur Ksawery Kirklewski.

t/m 3 september

Random International

vanaf 27 september

Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder

de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. It's OK - een manifestatie van samenkomsten.

Jeanne van Heeswijk is een kunstenaar die het ontstaan van dynamische en gediversifieerde publieke ruimtes mogelijk maakt om zo 'het lokale te radicaliseren'. In haar werk verbindt ze kunst met social design, maatschappelijke vraagstukken en politiek activisme.

t/m 24 september Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen.

Perfect Day

Mounir Raji fotografeert toerisme vanaf 28 september

Museum Boijmans Van Beuningen at Rijksmuseum

Monet, Kusama, Dalí, Picasso, Mondriaan, Rubens.

vanaf 29 september

New Horizons - Kleurenfotografie als de nieuwe norm

De tentoonstelling New Horizons brengt een cruciale omslag in de geschiedenis van de fotografie in beeld. Kleur is op alle terreinen van de fotografie doorgedrongen, en niet meer weg te denken. Met onder andere werk van Viviane Sassen, Michael Wolf, Pieter Hugo en Ruud van Empel.

t/m 3 september

Richard Long

In de Rijksmuseumtuinen

t/m 29 oktober Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

1672 - een jaar vol rampen

In het kader van het rampjaar, dit jaar 350 jaar geleden, presenteert Het Scheepvaartmuseum een kleine presentatie over de Slag bij Solebay. Twee monumentale wandtapijten en

enkele objecten worden getoond die de zeeslag vanuit meerdere perspectieven belichten.

doorlopend

Watersport in perspectief

Een presentatie die volledig in het teken staat van tekenaar en futuroloog Robbert Das. De scheepstekeningen zijn gemaakt met een uitzonderlijk oog voor detail.

t/m 22 oktober

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief. Famiri Familie. Surinaams-Amsterdamse verhalen vanaf 1611

De Surinaams-Amsterdamse geschiedenis is getekend door ongelijke machtsverhoudingen, kolonisatie, gedwongen migratie, slavernij en andere vormen van uitbuiting. De tentoonstelling bestaat uit acht verhalen ondersteund door audiofragmenten. Ook is er een minidocumentaire te zien van Surinaamse en Nederlandse filmmakers over de Koloniale Wereldtentoonstelling in Amsterdam in 1883 en de familiegeschiedenissen die daarmee verbonden zijn.

t/m 14 januari 2024

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Tomorrow is a Different Day. Collectie 1980 – nu doorlopend Felix de Rooy - Apocalypse

Vijf decennia kunstenaarschap van multitalent Felix de Rooy met film, theater en beeldende kunst in talloze verschijningsvormen van schilderijen tot assemblages en van (digitale) collages tot wandkleden.

t/m 3 september

Modern

t/m 24 september

Keith Haring - Amsterdam Notes t/m 5 november Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art

Citaat van de straat Is street art binnen nog wel street art? De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten. NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

100 jaar Kees de Jongen tot mei 2024 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM Museum over wereldculturen. Diva's

Diva's: bezieling en beleving in Arabische muziek en cinema.

t/m 8 maart 2024

Plastic Crush

De tentoonstelling laat de verschillende manieren zien waarop mensen overal ter wereld samenleven met plastic.

t/m 1 september 2024

Someone is getting rich Hedendaagse kunstenaars maken zichtbaar welke koloniale uitvindingen aan de wieg staan van het mondiale financiële systeem. Maar bovenal leggen ze bloot hoe de nasleep van het kolonialisme ook vandaag de dag nog in de financiële sector is ingebed.

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.

Sabi Suriname

Een tentoonstelling over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden.

t/m 31 december

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis Willet-Holthuysen.

ANOHNI - She who saw beautiful things

Met een serie portretten eert ANOHNI haar voormalige samenwerkingspartner dr. Julia Yasuda. De foto’s, gemaakt door Julia’s inmiddels overleden echtgenote Erika Yasuda, zijn gemaakt in het Tokio van begin jaren 80. t/m 29 oktober Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm. Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis:

Saskia Franken, Martijn Blokland

Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate

Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Pauline Arkesteijn, Barbara van den Berg, Nathalie van den Berg, Suzanne Boer, Marjolein van Damme, Anne Dirks, Guste

Gulevaite/Amsterdam Art, Danny Griffioen, Cindy Hoetmer, Jeroen Junte, Olivier Kemme, Eveline Kuyten, Kim van der Meulen, Mees Molenaar/Topsport Amsterdam,

One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, San van de Ven, Mirte Vreemann, Joke van der Weij

Aanleveren agendagegevens

oktobernummer: 28 augustus

novembernummer: 25 september

amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com

Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com

Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com

Abonnementen

Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest

T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl

Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl

klantenservice@aboland.nl

Jaarabonnement € 31,99

Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnemen-

ten kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2023 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het oktobernummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 25 september, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

BELLAMYSTRAAT, 1951

tekst Erik Schmitz foto Stadsarchief Amsterdam/Bureau Monumentenzorg

Wie afgelopen juli naar buiten keek, kan even hebben gedacht dat de herfst begonnen was. Het was een uitzonderlijk natte maand, die werd afgetrapt door zomerstorm Poly. Toch is onze stad wel wat gewend qua regen en wateroverlast. In de nacht van 9 augustus 1951 barstte bijvoorbeeld een wolkbreuk los boven de stad: het regende tot in de ochtend door. De Amsterdamse riolen konden zo veel water niet verwerken en overal stonden straten blank. De overlast was nog erger in laaggelegen delen van de stad, zoals in de Bellamybuurt in Oud-West. ‘De Schimmelstraat, het diepliggende deel van de Bellamystraat en een deel van de Jan Hanzenstraat waren rivieren geworden’, schreef De Waarheid. ‘In alle benedenhuizen

gulpte het water bij hele beken tegelijk de gangen in en de woningen binnen. Matjes en vloerkleden dreven de deuren uit. (…) Met angstige ogen volgden de bewoners van de Bellamystraat de voorbijrijdende auto’s, die het water hoog deden opspatten en nieuwe golven de huizen binnen stuurden.’

Het drama in 1951 had ook een historische achtergrond. Tot 1896 reikte de gemeente Amsterdam niet verder dan even ten zuiden van de Ceintuurbaan en halverwege Oud-West. Wie verder ging, kwam in Nieuwer-Amstel (later Amstelveen genoemd). Deze hoofzakelijk agrarische gemeente profiteerde flink van de belasting in de nieuwe wijken die in de late negentiende eeuw aan de stadsrand ontstonden, maar hield er een beperkte stedenbouwkundige visie op na.

Bouwen met minimale ophoging ‘op polderpeil’ was toegestaan en deze volgde vaak de eeuwenoude polderpaden. Toen Amsterdam het na 1896 door annexatie voor het zeggen kreeg, werd dat een probleem. De stad wilde op stadspeil bouwen en verhoogde de straten navenant. In De Pijp staan nog steeds huizen met een lagergelegen toegang, zoals in de Kuipersstraat, of huizen die door ophoging een lage beganegrondgevel hebben gekregen, zoals Van Ostadestraat 298-300. Ook de Bellamybuurt wordt gekenmerkt door zo’n getrapte ontwikkeling. Het mooiste voorbeeld is de Bellamystraat zelf, die nooit op stadpeil is gebracht en in een soort kuil ligt, waar je op de fiets vanzelf de negentiende eeuw in roetsjt. Mits het niet te hard regent natuurlijk.

Overstroming in de Bellamystraat, 9 augustus 1951

De echte Amsterdammer

‘DIT IS EEN ANDER STUKJE AMSTERDAM’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar lievelingsplekken. Deze keer: Ailbhe Cunningham, die zich met stichting Mensen Maken Amsterdam inzet voor buurtinitiatieven.

Ailbhe Cunningham (31) werkt bij Mensen Maken

Amsterdam, een stichting die zich inzet voor buurtinitiatieven in Amsterdam, zoals een drumles, buurtfeest of sportklas. ‘Iedereen met een goed idee kan bij ons terecht. Of je nu geld nodig hebt, kennis, een netwerk of handjes: we proberen op elke manier te helpen.’

ECHTE AMSTERDAMMER?

‘Ik ben acht jaar geleden naar Amsterdam verhuisd, voor werk. Maar stiekem ook gewoon omdat ik altijd al hier wilde wonen. Toen ik een baan vond, ben ik meteen verhuisd van Utrecht naar Kattenburg. Ik woon nu op het Science Park, in een van die nieuwe torens. Science Park is echt een ander stukje Amsterdam. Op Kattenburg heerst veel meer een buurtgevoel. Hier nog niet; deze buurt is vrij nieuw en voor veel Amsterdammers voelt het erg ver weg, terwijl de Indische buurt één blokje om is.’

FAVORIETE MUSEUM?

‘Ik hou erg van kleine buurtmusea, zoals Museum Watergraafsmeer op het Sportpark Middenmeer over dat gebied. Of Museum Perron Oost, een klein perronhuisje waar je kunst kunt bekijken.’

LEUKE EETPLEK?

‘Ik zit graag bij Café Restaurant Polder op Science Park. Een heel

fijne, rustige plek, een beetje verborgen. Als de zon schijnt, kun je er nog buiten zitten. En er zijn kippen!’

SNELLE SNACKPLEK?

‘Het eerste waar ik aan moet denken, is de voetbalkantine. Ik ben graag in sportkantines. De lekkerste snack is een frietje gebakken in oud frituurvet door mensen die normaal geen friet bakken, nadat je gesport hebt.’

FEESTLOCATIE?

‘Ik wil ooit nog een feestje in Hotel Buiten geven, aan de Sloterplas. Lekker in het groen.

SAMEN VIEREN

Je kunt er zwemmen en het is een tof gebouw – overigens ook door buurtbewoners opgezet.’

GROOTSTE GEMIS?

‘Ik zie op mijn werk hoeveel druk er staat op sociale plekken in de stad, zoals buurthuizen of sportclubs. Terwijl die plekken zo belangrijk zijn, er zijn zo veel mensen van afhankelijk. Die druk zou ik willen weghalen. In de plaats daarvan zou ik meer ruimte en ondersteuning willen geven, zodat we die plekken niet hoeven te missen in de toekomst.’

Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar. In de aanloop daarnaartoe kunnen Amsterdammers rondom de verjaardag van de stad activiteiten organiseren met een bijdrage uit de buurtfondsen van Mensen Maken Amsterdam. Zo pitchen op 27 september zeven initiatiefrijke Amsterdammers hun idee voor de 748ste verjaardag. Met jouw stem en steun kun je het verschil maken. Meer info over dit project vind je op mensenmakenamsterdam.nl/ live. Check alle andere events rondom de verjaardag van Amsterdam op iamsterdam.nl/750jaar

tekst Anne Dirks

Museum Perron Oost Hotel Buiten

THE OUTLET AROUND THE CORNER

No need to drive to the end of the world

ALWAYS 30-70% OFF

Halfweg 10 min.

from Amsterdam CS