Uitkrant September 2016

SEP16

5 krant

50 jaar Uitkrant

jaargang 51 #01

Amstel 56-58 | 020 624 05 34 | www.dekleinekomedie.nl

SEIZOENSACTIE 3 CONCERTEN IN HET CONCERTGEBOUW VANAF € 93 VIA WWW.ORKEST.NL

RACHMANINOFF

Piano concert

Nederlands Philharmonisch Orkest

3

SPIJKERS MET KOPPEN

12.00 UUR za 3 sep De aftrap van het cabaretseizoen live vanuit De Kleine Komedie. Met Felix Meurders en Dolf Jansen.

PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

zo 4 sep Paulien Cornelisse, Ionica Smeets, Edwin Bakker en Roberto Payer geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van het land. Presentatie: Lebbis.

SPORTMONOLOGEN

ma 5 & di 6 sep Voormalige topatleten vertellen hun verhaal.

CABARESTAFETTE

ZA 15, MA 17 OKTOBER

do 8 sep Soundos, Anne Neuteboom en Fresku.

Presentatie: Thomas van Luyn

CABARESTAFETTE

vr 9 sep Stefano Keizers, Jan Beuving en Omar Ahaddaf.

Presentatie: Thomas van Luyn

CABARESTAFETTE

Nederlands Kamerorkest ZA 22 OKTOBER

Symfonie

‘Rheinische’ Nederlands Philharmonisch Orkest

3

ZO 30 OKTOBER

BRUCKNER Symfonie

5

Serenade voor strijkers Nederlands Philharmonisch Orkest

ZA 26, ZO 27 NOVEMBER

WWW.ORKEST.NL

MUZIKALE HELDEN

wo 14 t/m za 17 sep Pim Muda, Yorick van Norden, Kasper van Kooten, Krystl, Maxime Barlag, Stephanie Struijk en Gerson Main zingen hun eigen helden. Met anekdotes van Leo Blokhuis.

PREMIÈRE

VINCENT BIJLO & THE ROSSETTIS

DVOŘÁK

MA 19 DECEMBER

zo 11 sep De meest Amsterdamse krant in het meest Amsterdamse theater.

zo 18 sep Tania Kross gaat in duel met andere bijzondere vocalisten.

ZA 5, MA 7 NOVEMBER

Nederlands Philharmonisch Orkest

COLUMNISTENAVOND HET PAROOL

THIJS BORSTEN & TANIA KROSS

Nederlands Philharmonisch Orkest

Feestconcert

za 10 sep Aron Elstak, Oldenosborn en Martijn Kardol.

Presentatie: Thomas van Luyn

ma 19 sep Een muzikale vertelling over de fascinerende geschiedenis van de familie Brontë.

TON KAS

REPRISE

di 20 t/m za 24 sep Flauwe moppen, goeie moppen en snoeiharde moppen.

HET GROOT NIET TE VERMIJDEN

zo 25 sep Een show met messcherpe melodieën en humoristische noten.

JELLE BRANDT CORSTIUS & OLEG FATEEV

WACHTLIJST

ma 26 sep Reisleider Jelle Brandt Corstius neemt je mee naar de winters in Rusland.

JOHAN DERKSEN

di 27 & wo 28 sep Liefde voor muziek, bijzondere ontmoetingen en mooie verhalen van de Pioniers van de Nederpop.

KASPER VAN KOOTEN

do 29 & vr 30 sep ‘Een heerlijke mix van bij vlagen hilarische sketches, verhalen en liedjes.’ (Trouw)

REPRISE

NU TE ZIEN T/M 2 OKTOBER 2016 BOEK NU: CARRE.NL

LE NOZZE DI FIGARO

— Mozart’s duizelingwekkend meesterwerk 6 t/m 27 september

BESTE OPERAHUIS TER WERELD 2016

Grachtengordel Amsterdam: uniek en van universele waarde De Amsterdamse grachtengordel spreekt al vier eeuwen tot de verbeelding.

Waar anders is de historie zó voelbaar en wordt er tegelijkertijd nog altijd geschiedenis geschreven? Waar zijn het water, de grachtenpanden en het groen zo onlosmakelijk met elkaar verbonden? En waar anders vertellen de grachten over de typisch Amsterdamse burgercultuur en openheid?

In 2010 is het gebied op de Werelderfgoedlijst van UNESCO geplaatst.

Het benadrukt dat de grachtengordel uniek is en van universele waarde: een monument van wereldformaat dat al vier eeuwen met de tijd mee gaat.

Werelderfgoedweekend Tijdens het Werelderfgoedweekend kom je erachter wat dit gebied zo bijzonder maakt. Wandel mee met een gids of stap aan boord en ontdek de geschiedenis. Kinderen kunnen hun eigen grachtenhuis knutselen, aan werelderfgoed ‘snuffelen’ en de aflevering over de Amsterdamse grachten van Het Klokhuis bekijken. Presentator Maurice komt langs en signeert Het Klokhuisboek over werelderfgoed.

Bekijk het volledig gratis programma op www.amsterdam.nl/werelderfgoedweekend

BAQUP

10 & 11 september

september 2016

5

Simon Vinkenoog tijdens een demonstratie tegen de Vietnamoorlog in het Vondelpark, eind jaren zestig foto Manuel van Loggem

HIEP HIEP De Uitkrant, geboren op 1 september 1966, wordt 50 jaar. Dat is iets om bij stil te staan. Dingen die 50 jaar blijven bestaan worden zeldzaam. Zeker als het om tijdschriften gaat.

Tijdens de Uitmarkt (die al gaande is op het moment dat je dit leest) gaan we het op bescheiden wijze vieren.

En in dit nummer kijken we terug. Niet op de Uitkrant zelf, maar op 50 jaar uitgaan in Amsterdam. En dat is niet omdat er niks over de Uitkrant te vertellen zou zijn, integendeel. De Uitkrant kent een roemrucht verleden, met kleurrijke hoofdredacteuren zoals Wim Klinkenberg, journalist van de communistische krant De Waarheid, die zichzelf ‘de laatste Stalinist van Nederland’ noemde. Of de überintellectueel en klassieke muziekkenner Martin van Amerongen, tevens hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer, die sigaren rokend de krant kwam keuren, terwijl anderen het werk verrichtten. Allemaal stof en as, waar we u niet te veel mee lastig gaan vallen.

Wel hebben we een interview met twee heren die vanaf het eerste uur bij de krant betrokken waren. Fotograaf Kors van Bennekom en drummer/vormgever Martin van Duynhoven vertellen met veel plezier hoe de krant tot stand kwam (p.72).

Liever hebben we het over 50 jaar uitgaan in Amsterdam. Over verdwenen uitgaansplekken (het Shaffy Theater, de RoXy en de iT), subculturen (Provo, new wave, grunge) en modetrends (bell-bottoms, schoudervullingen). Maar ook in onze andere rubrieken kijken we 50 jaar terug, bijvoorbeeld op 50 jaar Amsterdamse snackgeschiedenis (p.42).

Natuurlijk is de Uitkrant sterk veranderd in al die jaren, en natuurlijk zijn degenen die er ooit bij betrokken waren daar niet allemaal even blij mee. Maar als u, lezer, het niet erg vindt, trekken wij ons daar niet zoveel van aan. Zoals in ieder vak staan wij op de schouders van reuzen, waarvoor onze dank, maar we gaan onze eigen weg. Nog minstens 50 jaar als het kan.

Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail youtube.com/videoiamsterdam Coverontwerp: Studio Houtbaar

INHOUD P.06 WAT IS ER NIEUW?

Nieuws uit de stad met o.a. het Roef Rooftop Festival, de Waardeloze Winkel, het talent van de maand en de rubriek Wij gaan naar…

P.10 VAN HIPPIE NAAR HIPSTER De Uitkrant bestaat 50 jaar. Hoe zag het uitgaansleven er de afgelopen 50 jaar uit? Welke subculturen kwamen op, wat droegen we voor kleren en wat betaalden we voor een biertje?

P.21 KUNST & VERMAAK Met een hallucinerende theatrale zoektocht naar het Kwaad, het nieuwe Oorzaken Festival, Neu Now, een kijkje in de wonderlijke keuken van NOMA, Pierre Audi van De Nationale Opera en Emma Curvers die haar ideeën over kunst begraaft.

P.39 ETEN & DRINKEN EN ZO De afgelopen vijftig jaar snackten we alles wat los en vast zat. Een korte Amsterdamse snackgeschiedenis, van kaasblokjes tot foodtrucks en culi-kroketten. En verder: de leukste plekjes in Oud-Zuid, Nadja Hüpscher luistert mee met krantenbezorgers, en de nieuwste restaurants en winkels.

P.53 AGENDA

P.68 TOT SLOT Tips voor buiten de stad en groeten uit het Amsterdam van 1966 van Uitkrant-oprichters Martin van Duynhoven en Kors van Bennekom.

De onmisbare culturele agenda met klassiek, pop, clubs, theater, dans, cabaret, lezingen, films en exposities. Met insidertips van onze recensenten.

6

krant KRANT

september 2016

OPENING

Wat is er nieuw? (in de stad)

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, nieuwe uitgaanslocaties, de top 5 evenementen, het talent van de maand en tips van de straat.







samenstelling Janna Reinsma



ROEF ROOFTOP FESTIVAL

9 september roefamsterdam.nl

NOX - IK BEN GEEN MENS

TOP 5

>

The sky is the limit voor het nieuwe festival Roef, dat op 9 september fijne feestjes op het dak viert. Want waarom gaan we zo weinig de hoogte in? Het doel is ‘prachtige daken aan elkaar te verbinden om zo een Amsterdamse Highline te creëren waar je even helemaal los kan komen van de stadse hectiek’. Onder theatrale leiding van ‘dakwachters’ betreed je de daken van Casa 400 (NEST), het Volkshotel, ZOKU, het Benno Premselahuis, het Student Hotel en de Filmacademie. Je bezoekt groene daken en hottubs, geniet van verrekijkervoorstellingen en lifthappenings, pingpongt, ziet theater en luistert naar operette, jazz en poëzie. Tot slot absinthcocktails proeven bij zonsondergang. En nog veel meer, niet te missen dus!

uitgaan sept Als je maar één ding gaat doen deze maand, doe dan een van deze dingen.

SWEAT BABY SWEAT Dansduetten over relaties zijn natuurlijk niets nieuws – de klassieke balletten bestaan eruit. Maar zo simpel en doeltreffend als in Jan Martens Sweat Baby Sweat kom je ze niet vaak tegen. Twee dansers zitten – letterlijk en figuurlijk – aan elkaar verstrengeld en laten elkaar (en het publiek) het komende uur ook niet meer los.

Frascati 23 en 24 september

TON KAS – JABROER Twee uur lang naar moppen luisteren, is dat leuk? Als Ton Kas ze voordraagt wel, ja. Er is zelfs risico op kaakkramp.

In een min of meer doorlopend verhaal vertelt hij over

zijn twee huwelijken en de vele dates daar tussenin. De meligheid slaat snel toe, maar wie goed luistert hoort ook de tragiek.

De Kleine Komedie  20 t/m 24 september

FRINGE Een ode aan de theatrale gekte, de onafhankelijke geest en een pleidooi voor artistieke vrijheid. Met 11 dagen lang 80 verschillende voorstellingen op meer dan 40 verschillende locaties: performances, live art, (muziek)theater, dans en ongeremde energie. Zoals in Ik ben geen mens, over een optimistische twintiger (Valerie Pos) en een onenightstand.

Diverse locaties, t/m 11 sept.

AI WEIWEI’S SAFE PASSAGE Als politieke vluchteling in eigen land voelt Ai Weiwei zich verwant met de vluchtelin-

genstroom die Europa probeert te bereiken. Sinds zijn eerste bezoek aan Lesbos in 2015 heeft de Chinese kunstenaar overal vluchtelingenkampen bezocht. Zijn tentoonstelling gaat over het lot van het individu tegenover de overweldigende maatschappelijke systemen, en bevat onder meer een collage van duizenden iPhonefoto’s.

FOAM , 16 sept. t/m 7 dec.

BISHOP NEHRU Het twintigjarige hiphoptalent Bishop Nehru freestylede als puber al moeiteloos op tracks van Mos Def, bracht mixtapes uit, toerde met de Wu-Tang Clan en mag onder anderen Kendrick Lamar tot zijn fans rekenen. Na twee jaar is hij terug in Bitterzoet met zijn old school jarennegentigflow en frisse sound.

Bitterzoet , 29 september

7

‘ER IS NOG MAAR EEN HANDJEVOL DAGELIJKSE DRAAGSTERS VAN SPAKENBURGSE KLEDERDRACHT OVER IN NEDERLAND. DE JONGSTE IS VIJFENZESTIG.’

CARO BONINK

DAT ZEGT JOLANDA VAN DEN BERG IN DE ECHO. OM ONS ERFGOED TE BEHOUDEN OPENDE ZE DEZE ZOMER EEN KLEDERDRACHTMUSEUM OP HERENGRACHT 427.

HAVENSAFARI Oké, toegegeven, als we met de boot op safari mogen door de industriële wereld van het Westelijk Havengebied zijn we eigenlijk al weerloos – we trekken meteen onze digitale portemonnee. En dan worden er ook nog eens verhalen bij verteld terwijl de stadse jungle en de woeste wateren aan je voorbij trekken. Tickets boeken dus en snel een beetje, anders is het misschien wel uitverkocht. vertrek bij de NDSM-werf  3, 9, 10, 16 en 17 september havensafari.nl

Deze maand strijkt de Waardeloze Winkel van kunstenaar Pavèl van Houten neer in Amsterdam. In deze mobiele winkel kun je terecht voor de koop en verkoop van volstrekt waardeloze spullen. Denk: een stukje plastic, een rubber bolletje of een mooie pluizenbol van stof. In de winkel worden de objecten uitgebreid getaxeerd, gewogen en gemeten om te bepalen hoeveel Flutten, de valuta der waardeloosheid, het object waard is. Met je verse Flutten winkel je verder.

Mercatorplein  13 t/m 17 september pavelvanhouten.nl

VREDE VIEREN OP MANIFEEST Het zijn roerige tijden, waarin Nederland zich bewuster wordt van de luxe en kwetsbaarheid van vrede. Des te beter dat tijdens Manifeest in de Stadsschouwburg de vrede eens groots en meeslepend wordt gevierd met muziek, kunst en entertainment. Onder andere theatermaker Lucas de Man, schrijvers Kluun, Tommy Wieringa en Niña Weijers, en muziek van SHMLSS, 22Tracks, Nick V en Moove staan op het programma.

Stadsschouwburg  24 september manifeest.nl

DENNIS VAN TERGOUW

WAARDELOZE WINKEL

TALENT

tekst Zoë Heijke

THENERA VAN DER PLUIJM Geboren 21 februari 1991 Talent Actrice Thenera van der Pluijm maakt deel uit van theatercollectief De Gestampte Meisjes. Vorig jaar werd hun voorstelling Schaam streken uitgeroepen tot een van de beste voorstellingen van het Fringe Festival. Samen met de drie andere winnaars van The Best of Fringe gingen ze op tournee.

Te zien Tijdens het Fringe Festival van 1 t/m 11 september, met hun nieuwe voorstelling Ballen.

‘Dat we vorig jaar werden uitgeroepen tot The Best of Fringe, had ik echt niet verwacht. Esmée van Liere, Ymke van Hoof en ik traden destijds op met de instelling: wij vinden het leuk, nu hopen dat het publiek het ook waardeert.

En dat is gelukt!

We zijn drie totaal verschillende meiden, maar daardoor vullen we elkaar heel goed aan. Onze naam, De Gestampte Meisjes, definieert eigenlijk wel wie wij zijn: divers, eerlijk, met veel humor en een beetje gek. Inspiratie halen we voornamelijk uit onze eigen omgeving: van het vrijgezellenbestaan, het datingproces, verschillende relaties en bijzondere familieomstandigheden, zoals dat ik niet weet wie mijn vader is. We zijn altijd op zoek naar iets persoonlijks, iets wat ons raakt en waar het publiek zich mee kan identificeren. Dat is soms ontzettend eng. Na de voorstelling komen er wel eens mensen naar mij toe om te vragen of het echt waar is dat ik mijn vader niet ken. Ik besef me dan pas hoe kwetsbaar we ons eigenlijk opstellen.

In de voorstelling Ballen, die tijdens het Fringe Festival te zien is, gaan we op zoek naar de hedendaagse verhouding tussen man en vrouw. De rollen vervagen en soms voelen mannen zich daardoor wat overbodig. Mannen, de Gestampte Meisjes hebben jullie wel nodig! We vinden het tijd om jullie te bedanken en op een voetstuk te zetten.‘

krant KRANT

OPENING

50

september 2016

SEP16

8

krant

AL 50 JAAR BIEDT DE UITKRANT DE MEEST COMPLETE UITAGENDA IN AMSTERDAM, DUS JE WEET WAAR JE JE INSPIRATIE VANDAAN MOET HALEN. MAAR... MET WELKE BN’ER ZOU JE HET BESTE OP STAP KUNNEN? DOE DE TEST EN WIN EEN PRIJS! iamsterdam.nl/uitquiz jaargang

50 jaar

Uitkrant

51 #01

18-08-16

17:20

d 1

er cover.ind

uk septemb

WIJ GAAN NAAR...

tekst en foto's Marie-Charlotte Pezé

KLASSIEK OP HET AMSTELVELD Ja, de naam zegt het eigenlijk al wel een beetje: tijdens Klassiek op het Amstelveld klinken klassieke klanken over het misschien wel mooiste plein van de stad. Wat de naam niet weggeeft, is dat die muziek wordt vertolkt door jonge tot piepjonge solisten en ensembles, al of niet samenspelend met grote namen uit de klassieke muziekwereld, zoals het Amsterdam Symfonietta en het Nederlands Blazers Ensemble. Zo geeft het negenjarige (9!) toptalent Anna Kuvshinov, winnaar van het Koninklijk Concertgebouw Concours, een optreden en is er speciaal een quatre mains-stuk geschreven voor meesterpianist Igor Roma en de veertienjarige Nikola Meeuwsen.

CHAAR VREDEVOOGD (30), KINDEROPVANGMANAGER ‘Ik ga de laatste optredens bij het Vondelpark Openluchttheater  meepikken. Echt een aanrader, en nog gratis ook. Elk weekend weer voelt het als een theater in de achtertuin – zo gezellig en gemoedelijk.’

Amstelveld 17 september

AMSTERDAM CITY SWIM Als je nog niet doorhad dat het er weer aankwam, zat je wellicht even onder een socialmediasteen. Ook niet verkeerd.

Maar het is dus weer tijd voor alweer de vijfde Amsterdam City Swim, waarbij gezonde sportievelingen en andere heldhaftigen de grachten en de Amstel induiken om gesponsord en wel geld bij elkaar te zwemmen voor de strijd tegen de ziekte ALS. Verwacht worden 2500 volwassenen en 300 kinderen. Kijken en aanmoedigen kan natuurlijk ook, zie ook pagina 69 voor onze winactie van speciale VIP-arrangementen.

Marine Etablissement 11 september amsterdamcityswim.nl

DION SADJI (26), GRAFISCH ONTWERPER ‘Nadat ik eind van de zomer terugkom uit Servië, ga ik naar fotofestival Unseen. Beeldende kunst is belangrijk voor mij en mijn werk, en er is geen betere plek om de ontwikkeling van fotografie te volgen dan daar.’

9



IN 2015 ZETTEN 950 BERGSCHENHOEKSE LEERLINGEN HET WERELDRECORD STOELENDANSEN OP HUN NAAM. OP 10 SEPTEMBER DOET DOK AMSTERDAM HET DUNNETJES OVER TIJDENS ‘DE GROOTSTE STOELENDANS’. VAN AMSTERDAM DAN. EN DITMAAL ALLEEN VOOR 18-PLUSSERS.

PRINTHAN, MICHAEL, GENGIZ EN MIKE, DUITSE STUDENTEN ‘Wij hebben net Electric Ladyland bezocht, een klein museum in een zijstraatje in de Jordaan, dat een grappige collectie heeft van alles wat ook maar fluorescerend is.

Eigenaardig maar absoluut fascinerend – de gepassioneerde eigenaar geeft een geweldige rondleiding waarbij je heel veel leert over natuurlijke fluorescentie, dingen waar je geen idee van had.’

SARA KRYNICKA (31), WERKT BIJ COFFEESHOP DE DAMPKRING ‘Ik heb al zoveel geweldige dingen in mijn agenda staan voor september: van de Food Night in de Javastraat tot de Banksy-expositie in de Beurs van Berlage, voordat die afloopt. En ik ga naar een paar dancefeesten, want de zomer is nog niet voorbij: Trance Nation in Haarlem en Techno Tuesday in de Sugar Factory.’

OPEN MONUMENTENDAG Tijdens Open Monumentendag gaan eindelijk de deuren van het slot van bijzondere plekken als de Koninklijke Wachtkamer op het Centraal Station en minder bekende plekken als het Rioolgemaal aan de Ruysdaelkade. Deze dertigste editie staat in het teken van de Amsterdamse School, de prachtige bouwstijl die dit jaar precies een eeuw oud is. Er zijn maar liefst vijftig Amsterdamse School-monumenten te bezichtigen, inclusief natuurlijk Het Schip en Grand Hotel Amrâth, en tien andere typisch Amsterdamse gebouwen, zoals het Burgerweeshuis.

Verder is er een extra feestelijk programma, met onder meer rondleidingen en fiets- en wandeltochten.

10 en 11 september amsterdam.nl/openmonumentendag

WILHELMINA HUISKAMERFESTIVAL

KAREL VAN DER VELDT (31), SOFTWARE ENGINEER ‘Ik heb net de Amerikaanse comedian Bill Burr in het DeLaMar gezien, en kan niet wachten tot het nieuwe seizoen in Toomler en de Comedy Club weer begint. Ze hebben daar geweldige cabaretiers en comedians.’

Hoe leuk is het om in andermans woonkamers optredens te zien van getalenteerde mensen? Of in je eigen woonkamer? De vraag stellen is hem beantwoorden: dat is zo leuk dat het haast obsceen is. Tijdens het Wilhelmina Huiskamerfestival is, om rijen en rampen te voorkomen, dit het recept van de avond: je bezoekt drie voorstellingen van ongeveer dertig minuten in drie huiskamers.

Vooraf kun je aansluiten bij de BBQ en na afloop wordt er gefeest bij de Figurantenbar. Met onder anderen Renske Taminiau, Kiki Schippers, Merijn Krol, Van der Laan en Woe en Pepijn Schoneveld.

Wilhelminastraat en omgeving 2 en 3 september theaterinhuis.nl

10

krant KRANT

OPENING

VAN HIPPIE NAAR HIPSTER

50 jaar uitgaan in Amsterdam

50 jaar uitgaan

11

Al vijftig jaar gidst de Uitkrant Amsterdammers door het uitgaansleven. Wie alle nummers overziet, valt eerst op hoe sterk het aanbod groeide en hoe het culturele centrum zich verplaatste. Van de bohémiens van het Leidseplein tot de hipsters van Noord in drie hoofdstukken.

NATIONAAL ARCHIEF SPAARNESTAD FOTO GER DIJKSTRA, 1970

tekst Stijn Aerden en Floor van Dijck

OP ZOEK NAAR 50 JAAR UITGAANSGESCHIEDENIS IN DE JARIGE UITKRANT EIND JAREN ZESTIG: DANSEN OM HET LIEVERDJE Het jaar dat het eerste nummer van de Uitkrant verschijnt, dan nog onder de naam 8 Vanavond, beleeft Amsterdam roerige tijden. Kom maar eens kijken. Een stampede in de Leidsestraat: Provo’s en relschoppers rennen voor de politie uit, paarden, motor met zijspan, geheven gummiknuppels, een gehavende Lijn 2 – de ‘Bolkop’ zoals die wordt genoemd – en het geluid van ingekinkelde etalageruiten, terwijl de massa door de flessenhals wordt opgejaagd richting het Leidseplein. Het Leidseplein, artistiek hart van de stad met de cafés Reynders en Eylders, en place to be café Americain – hoewel al over zijn hoogtepunt heen – en met kunstenaarssociëteit De Kring, waar Harry Mulisch en de dichter Ed. Hoornik op het balkon staan, als de Romeinse keizer en zijn vertrouweling, op het moment dat de joelende bende onder hen op het plein wordt uitgebraakt. Ze trekken er een fles champagne bij open: ‘Santé, op de revolutie.’

De tweede helft van de jaren zestig. Buiten: sit-ins tegen Vietnam, happenings op het Spui, demonstraties, rookbommetjes op het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus van Amsberg. ‘Ik zie daar in

de verte de pet van een politieagent de lucht ingaan,’ aldus de commentaarstem op televisie. Maar binnen in de theaters klinkt de gong en zoeken mensen rustig hun plaatsje. Kwart over acht, in theater Tingel Tangel spelen Marijke en Sito Hoving hun programma Zotten en Wijzen. ‘Meld u op tijd bij de kassa,’ waarschuwt 8 Vanavond.

‘Plaatsbespreken 25 ct.’ De eerste Provo komt in de gemeenteraad; in de Bamboo Bar proberen Hans van Mierlo en Hans Gruijters boven de jazzmuziek uit het beginselprogramma van een nieuwe partij te formuleren: D66. Maar ‘mogen wij u wijzen op een belangrijke gebeurtenis voor enkelen onzer jonge Nederlandse solisten?’ schrijft de hoofdredacteur van 8 Vanavond.

Marco Bakker zingt zijn eerst Papageno, de vogelvanger in Mozarts Zauberflöte.

De werelden buiten en binnen het theater hebben nog niets met elkaar te maken.

Maar één doffe plof maakt daar een einde aan. Een tomaat uit een donkere zaal raakt acteur Willem Nijholt. Afzender: Aktie Tomaat. Nijholt staat dan in Shakespeares De storm, vertolkt door het huisgezelschap van de Stadsschouwburg, de Nederlandse Comedie. ‘Ik dacht dat er een roos op me afkwam,’ zegt hij later. Het is dan 1969 en de

>

DE LATE JAREN ZESTIG: SIT-INS TEGEN VIETNAM, HAPPENINGS OP HET SPUI EN DEMONSTRATIES

12

krant KRANT

50 jaar uitgaan

OPENING

late sixties en... seventies 1. WAT KOST EEN BIERTJE? EEN PAKJE SIGARETTEN? EEN HUIS IN DE PIJP? f 0,60 cent (€0,27) f 1,76 (€0,80) f 40.000 (€18.000) 2. WAT DRAAGT MEN? Bell bottoms, bloemenprints, Afghaanse jassen, veterkettingen met bungelende peacetekens, blote voeten of Jezus-sandalen (ruim op voorraad bij Zwartjes in de Utrechtsestraat).

3. HOE ZIT ONS HAAR? Dames: lang steil haar, scheiding in het midden, leren bandje eromheen. Voor de heren geldt: met het ‘lange’ haar van The Beatles (appeltjesfris gewassen en tot op de oren) krijg je je ouders niet meer op de kast. Inmiddels valt het dan ook over de schouders en wappert het in de wind. De föhn begint aan een opmars.

4. TOONAANGEVENDE MEDIA Bijna elk gezin bezit inmiddels een zwart-wit televisie en zit er gemiddeld anderhalf uur per dag voor. Voor de kust dobberen Radio Veronica en Radio Noordzee en om de twee weken ploft de Aloha (opvolger van Hitweek, voorloper van Oor) op de kokosmat.

5. WELKE ZIN KON JE ALLEEN TOEN HOREN? ‘Hé vogel, toffe fuif vanavond.’

6. WAT ZIJN DE POPULAIRSTE UITGAANSGEBIEDEN? Leidse- en Rembrandtplein, de Korte Leidsedwarstraat en rond het Spui (Voetboog- en Handboogsteeg). De Uitmarkt gaat van start in 1978 op en rond het Leidseplein, toen nog als voorproefje voor de Kunsttiendaagse.

>

7. SUBCULTUREN Pleiners en Dijkers (in de 60’s, naar het Leidseplein en de Nieuwendijk), Provo’s, Kabouters, hippies.

8. DRUGS Lucy in the Sky with Diamonds (een druppel LSD op een suikerklontje), marihuana in joints of hasjpijpjes (meegenomen van vakantie in Marokko).

Speed (amfetamine) duikt hier en daar al op.

9. MUZIEKSTIJLEN Soul en (psychedelische, acid- , funk-, soft-, bluesen folk-) rock. Heavy metal is onderweg. Singersongwriters met protestliederen doen het goed; en natuurlijk geldt dat ook voor onze eigen ‘palingpop’ (BZN, The Cats). Punk begint in ’78.

De makers van de Uitkrant waren geïnspireerd door bladen als Aloha en Hitweek

toon is gezet: tomatenvlekken in kostuums van Kniertje tot King Lear – toneel moet anders. Toneel moet geëngageerd, relevant, oprecht…

Ook het Concertgebouworkest moet eraan geloven. In september 1967 profileert Bernard Haitink zich in 8 Vanavond nog als pleitbezorger van eigentijdse klassieke muziek – hij spreekt van een ‘modern avontuur’. Maar enkele zeer getalenteerde jonge componisten als Reinbert de Leeuw, Louis Andriessen, Misha Mengelberg en Peter Schat, verenigd in de Aktie Notenkraker, mengen zich met ratels en knijpkikkers onder het publiek als de chef-dirigent wil aftikken voor weer een morsdode, laatromantische componist. De matpartij die volgt, gaat door tot op het podium – ook het abonnementjespubliek laat zich niet onbetuigd.

Nee, dan het Stedelijk Museum – dat heeft de tijdgeest op zak, zo lijkt het. Met directeur Edy de Wilde bouwt het gestaag aan een brede, moderne collectie. De Wilde heeft er een neus voor, en niet te vergeten de internationale connecties. Werken van Barnett Newman en Willem de Kooning worden aangekocht; vertegenwoordigers van de pop-art (Andy Warhol, Roy Lichtenstein) prijken in wat ze later blockbusters gaan noemen.

En op de snelweg passeert intussen een 21-jarige David Bowie de hoofdstad: hij wordt met de auto van Schiphol naar Bussum gereden, waar hij in het televisieprogramma Fenklup wordt ontvangen door de niet veel oudere Sonja Barend. Hij mag er ook een nummertje zingen: Love you till Tuesday. De deuren van de latere poptempel Paradiso,

13

Van links naar rechts met de klok mee: het Shaffy Theater, de Sex Pistols in Paradiso in 1977, David Bowie in Amsterdam, John Lennon en Yoko Ono, Marco Bakker (rechts) als Papageno

gehuisvest in het verenigingsgebouw van Vrije Gemeente, staan al wagenwijd open, maar concerten van Pink Floyd en Captain Beefheart doen die niet bepaald schudden op zijn grondvesten. The Rolling Stones strijken neer in Den Haag, The Beatles nota bene in Blokker (dat ligt tussen Zwaag en Venhuizen). Wel houden John Lennon en Yoko Ono natuurlijk hun Bed-In, een week lang in het Hilton, waar Lennon de stad prijst om zijn ‘Provo’s’ en zijn ‘witte fietsen’. De krant onder zijn hoofdkussen zal een oude geweest zijn, het loopt inmiddels al tegen de jaren zeventig.

DE JAREN ZEVENTIG EN TACHTIG: POGOËN EN HOUSEN Provo’s gaan, Kabouters en hippies komen. Alleen Roel van Duijn blijft, steeds in een ander jasje – als ze hem ertussen hadden gelaten was hij ook nog Dolle Mina geweest. Als ten slotte de laatste hippie in bell-bottom met opgestikte harten, Where did all the flowers go? neuriënd, door oom agent aan zijn oor van de trappen van de Dam is verwijderd (want burgemeester Samkalden heeft de wind eronder) wordt het een periode stil.

En ook weer niet natuurlijk. In 8 Vanavond groeit de agenda gestaag, steeds meer plekken om heen te gaan, steeds meer gezelschappen om te volgen. De tomaten van Aktie Tomaat hebben hun doel niet gemist. Kom naar Theater Mickery of het Shaffy Theater om het Onafhankelijk Toneel, het Werktheater, Hauser Orkater en Neerlands Hoop (‘Bram en Freek’) aan het werk te zien. Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van

De eerste Uitkranten

DE SEX PISTOLS KOMEN NAAR AMSTERDAM, THE CLASH, THE STRANGLERS... HEEL PARADISO POGOOT, EN DE MELKWEG EN DANSEN BIJ JANSEN POGOËN MEE.

14

krant KRANT

50 jaar uitgaan

OPENING

eighties 1. WAT KOST EEN BIERTJE? EEN PAKJE SIGARETTEN? EEN HUIS IN DE PIJP? f 1,40 (€0,65) f 3,90 (€1,80) f 100.000 (€45.000).

2. WAT DRAAGT MEN? Jasjes met schoudervulling, spijkerbroeken met witte (fluorescerende) bies. De Madonnastijl en Jane Fonda’s Workout-look: leggings, beenwarmers, leotards bodystocking, netkousen, minirok, handschoentjes, veel armbanden.

3. HOE ZIT ONS HAAR? Dames: big hair. Wie draait de mooiste wokkel?

Wie hanteert het best de wafelkrultang? Ook toegestaan: kort boven, lang onder. In de lift ruikt het naar haarspray.

4. TOONAANGEVENDE MEDIA Geen internet, geen commerciële tv (wel abonnee-tv: FilmNet). Er zijn twee netten en daarop maken J.R. Ewing (Dallas), Alexis Colby (Dynasty), Mien Dobbelsteen (Zeg ’ns Aaa) en Sonny Crockett (Miami Vice) de dienst uit.

5. WELKE ZIN KON JE ALLEEN TOEN HOREN? ‘Voor de derde keer de autoradio uit mijn Golfje gejat. Onwijs aso, mijn bandje van Cyndi Lauper zat er nog in.’

6. WAT ZIJN DE POPULAIRSTE UITGAANSGEBIEDEN? Rembrandtplein, Spui (Handboogsteeg, Voetboogsteeg), Jordaan, Dansen bij Jansen, Reguliersdwarsstraat (met name onder LHBT’ers) en dan vooral Club Richter, waar RUR met Jan Lenferink werd opgenomen.

7. SUBCULTUREN Disco, glamrockers, new wavers, No Futuregeneratie.

8. DRUGS In krakerskringen doet men nog speed, terwijl in discotheken als de Richter eind jaren tachtig de coke al van hand tot hand gaat. Partydrug xtc (nog niet op de verboden lijst) komt in gezellige pilletjes met opdruk. Heroïne is uitgepiekt (zelfs Herman Brood raadt het inmiddels af), maar nog niet verdwenen van de straat.

9. MUZIEKSTIJLEN New wave, ska, disco, glamrock, R&B, funk, Michael Jackson, Prince.

Van links naar rechts met de klok mee: Neerlands Hoop, opening Stopera in 1986, kraakpand Vrankrijk, punkers 1986

>

moderne dans en bewegingstheater. In de oude melkfabriek achter de Stadsschouwburg opent in 1973 (pop-)podium de Melkweg officieel zijn deuren.

Maar die stilte in de straat – achteraf blijkt het een stilte voor de storm. In de Nieuwmarktbuurt moeten huizen wijken voor de metro, en slaan boze bewoners, autonomen en relmuizen de handen ineen – de confrontatie met de politie is een hevige. De kraakbeweging is een feit – het is dan 1975 – en daarbinnen ontkiemt weer een zaadje dat over zee komt aanwaaien: punk. De Sex Pistols komen naar Amsterdam (1977), The Clash, The Stranglers... heel Paradiso pogoot, en de Melkweg en Dansen bij Jansen pogoën mee. In die begintijd zijn er nog weinig punkbands van eigen bodem, maar daar wordt aan gewerkt. Je punken new wave-platen koop je bij No Fun op de Rozengracht.

Of daar luister je ze in ieder geval, want volgens eigenaar Hansje Joustra is het vooral de kruidenier naast hem die van de enorme toeloop profiteert. Een nieuwe subcultuur met eigen muziek, eigen kledingstijl en kunst (graffiti natuurlijk, veel graffiti) wint terrein. Bij slagen om nieuwe panden zijn hanenkammen, leren jasjes en Dr. Martins de fashion statements.

Onbezorgde initiatieven zijn er ook, jawel. Het Festival of Fools (in 1975 opgezet door de Melkweg, het Shaffy Theater en Paradiso), en de daaruit volgende Boulevard of Broken

15

nineties 1. WAT KOST EEN BIERTJE? EEN PAKJE SIGARETTEN? EEN HUIS IN DE PIJP? f 2,- (€0,90) f 4,70 (€2,10) f 200.000 (€90.000).

2. WAT DRAGEN WE? Nike Airs, trainingspakken, legerbroeken, houthakkersoverhemden, Timberlands, bomberjacks.

3. HOE ZIT ONS HAAR? Dames: de Jennifer Aniston-look. Verder spikes, dreadlocks, extensions.

4. TOONAANGEVENDE MEDIA De PC doet zijn intrede en e-mail vindt vanaf midden jaren negentig algemeen ingang. Platencollecties worden geheel vervangen door cd’s. Videobanden maken plaats voor dvd’s. Maar we kijken nog heel veel tv – clipjes op MTV en TMF bijvoorbeeld --.

EIND JAREN ZEVENTIG, BEGIN JAREN TACHTIG, RITSELT HET VAN DE CLUBS EN CAFÉS VOOR GAYS, WAAR DE PARTY’S EXTRAVAGANT, DE GASTEN OPGEDIRKT EN DE DJ’S TOONAANGEVEND ZIJN

5. WELKE ZIN KON JE ALLEEN TOEN HOREN? ‘Ga van het internet, ik moet bellen!’ (je moeder) 6. POPULAIRSTE UITGAANSGEBIEDEN? Alles rond de Munt en het Rembrandtplein (RoXy, iT, Reguliersdwarsstraat), Schuim, Mazzo en nog steeds Dansen bij Jansen en Richter.

7. SUBCULTUREN Grunge, hiphop, skaters, metal, gabber.

8. DRUGS Héél veel coke en heel veel XTC. 9. MUZIEKSTIJLEN Hiphop, house, grunge, en nog altijd Madonna en Prince.

MAARTJEANN

Dreams en de Parade – de laatste twee met dank aan Terts Brinkhoff. In 1975, het jaar van de Surinaamse onafhankelijkheid, gaat bovendien de eerste editie van het Kwakoe Zomerfestival van start.

De jaren vijftig raken nu echt uit zicht. Af en toe is er een oprisping: CDA-politicus Wim Mateman die onze eigen rock ’n roll-junkie een open brief schrijft: meneer Brood, laat de drugs toch staan. Het schaadt de gezondheid en u stelt er een slecht voorbeeld mee voor de jeugd. Maar verder staan de ramen open. En eindelijk lijkt ook de homogemeenschap de nieuwe vrijheden te gaan verzilveren. Niet langer is DOK – De Odeon Kelder (Europa’s eerste grote homodiscotheek) de enige place to be; eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, ritselt het van de cafés voor gays, met als spil de Reguliersdwarsstraat: kroegen, maar ook sauna’s, restaurants, hotels en natuurlijk steeds uitbundiger wordende clubs als discotheek Flora Palace, het latere Bebop, de latere iT. Waar de party’s extravagant, de gasten opgedirkt en de dj’s toonaangevend zijn. Ook de artistieke scene snuift er een lijntje mee. Lees eerst A.F.Th. van der Heijdens Advocaat van de hanen en vervolgens Joost Zwagermans Gimmick! om een mooi beeld te krijgen van de twee gezichten van de Amsterdamse jaren tachtig.

Zalmroze – we blijven even in het thema – is ook de vloerbedekking van de Stopera die in 1986 feestelijk geopend wordt. En die meteen de volgende dag kan worden vervangen. De vloerbedekking. Een van de architecten, Cees Dam, had het roze een mooi overgang naar het rode pluche van de zaal gevonden. Maar de gezellig rokende en rode wijn drinkende gasten toveren het in een paar uur om tot een muisgrijze vlakte. Het omstreden project kost sowieso een dikke 50 miljoen euro meer dan ingeschaald, dus dat kan er nog wel bij.

Punkers kwamen, punkers worden bedankt. In en om

Grunge

16

krant KRANT

50 jaar uitgaan

OPENING

de jaren nul 1. WAT KOST EEN BIERTJE? EEN PAKJE SIGARETTEN? EEN HUIS IN DE PIJP? f 2,80 (€1,30) f 5,50 (€2,76) f 414.000 (€185.000) (de euro werd ingevoerd op 1 januari 2002) 2. WAT DRAGEN WE? Naveltruitjes, puntschoenen, legerprints, Vans, Uggs en ‘whale tails’: laaggesneden strakke broeken met string erbovenuit. Of bij hiphoppers (m) ‘sagging’ jeans, met boxer erbovenuit.

3. HOE ZIT ONS HAAR? Dames: hoge staarten, extensions, supersteil haar en laagjes galore. Voor de heren is de gel niet aan te slepen. Vet voor de wetlook of krokant à la Justin Timberlake.

4. TOONAANGEVENDE MEDIA? Hoogtijdagen van de commerciële realityshows, aangewakkerd door het succes van Big Brother en Idols. De iPod wordt geïntroduceerd in 2001, de iPhone in 2007. Vanaf 2007 exploderen YouTube en Facebook.

5. WELKE ZIN KON JE ALLEEN TOEN HOREN? ‘Goedesmorgens’ wordt de standaard ochtendbegroeting. Iedereen kan Hans Teeuwen en Jiskefet citeren.

6. POPULAIRSTE UITGAANSGEBIEDEN? Voornamelijk het Leidse- en Rembrandtplein, Club Elf en Trouw, plus de Amsterdam ArenA voor een megafeest of de Heineken Music Hall voor een concert.

7. SUBCULTUREN Hardstyle, urban, trance, techno, bandjes.

8. DRUGS Xtc en later pure MDMA, al gaan de bierdrinkers liever voor een snuifje coke.

9. MUZIEKSTIJLEN Urbanpop (Destiny’s child, X-tina), trance (Tiëstooooo!), postpunk (al die strakbepakte bandjes waarvan de namen met ‘The’ begonnen).

V.l.n.r. met de klok mee: mode in de jaren nul (de whale tail), skatepark, Osdorp Posse, RoXy, iT, Club 11

>

krakersbolwerk Vrankrijk aan de Spuistraat worden de twee laatsten gesignaleerd, diep in de jaren negentig. ‘Gehen wir noch einen trinken in The Minds?’ zegt de een. ‘Geil,’ zegt de ander.

VAN NEGENTIG TOT NU – HOUSE, LOUNGEN, RAFELS EN FESTIVALS Wilde feesten, drugs en kunst: de housetijd van de nineties is ongeremd, ondergronds en onbezonnen. Met feesten in clubs en raves in kraakpanden. Het is ook de tijd van de skateboarders, die in skatepark 3rd Floor hun domein hebben, en de hardcorepunk in de OCCII van de Amsterdam Hardcorebeweging, en het zijn de gloriedagen van de Osdorp Posse.

Maar rond het millennium gaat er een golf van verandering door de stad. ‘Ik sta te draaien in de Roxy als er opeens van achteren een groot rookgordijn optrekt. “Wauw, wat een coole act,” schiet er door mijn hoofd. Tot ik mensen hoor roepen: “Naar buiten, naar buiten!”’ Totaal verdwaasd staat dj Isis even later op het Singel. Voor haar ogen brandt – op de dag van de uitvaart van oprichter Peter Giele – de legendarische club Roxy af. Het – bijna poëtische – einde van de wilde Roxy in 1999 wordt gezien als een keerpunt in de uitgaanscultuur.

Behoudende krachten in de binnenstad grijpen hun kans en de stad valt ten prooi aan de zogenoemde ‘vertrutting’, met vreemde terrasregels die maken dat je niet meer buiten mag

1999, dj Isis: ‘Ik sta te draaien in de Roxy als er opeens van achteren een groot rookgordijn optrekt. Wauw wat een coole act schiet door mijn hoofd…’

Jiskefet

17

de jaren tien 1. WAT KOST EEN BIERTJE? EEN PAKJE SIGARETTEN? EEN HUIS IN DE PIJP? €4,- (voor een IPA of een ander local craft biertje) €6,30 €250.000 (f 560.000!)

2. WAT DRAGEN WE? Houthakkershemden, skinny jeans, gescheurde- en hoge-taille-jeans, Scandinavische minimalistische kleding, rugzakken.

3. HOE ZIT ONS HAAR? Bij de heren: gezichtsbeharing. Van five-o’clock shadow tot het talibanmodel. Bij vrouwen en mannen: hoge knotten, afro’s en ander big hair. Dames imiteren de Claire Underwood-lok.

4. TOONAANGEVENDE MEDIA Analoge tv is over en uit behalve voor live sportuitzendingen. Mediaconsumptie gaat online. Facebook, Twitter, Blendle en andere digitale aanbieders worden de belangrijke nieuwsproviders en streaming-tv (Netflix, HBO) is volwassen. Smartphones worden volwaardige mediaspelers.

5. WELKE ZIN KON JE ALLEEN TOEN HOREN? ‘Ik heb zoiets van’ wordt afgeschaft na Paulien Cornelisse haar Taal is zeg maar echt mijn ding. Veel dingetjes (ook afgeschaft) zijn nu episch. We reciteren tekstfragmenten uit YouTube-filmpjes, zoals Klaasfaak’s ‘Jij komen hier, in Sittard zo praten tegen mij? Whahahao.’

6. POPULAIRSTE UITGAANSGEBIEDEN Studenten verstoppen zaterdagavond de straten van de Pijp. Langs de Wibautstraat openen Baut en het Volkshotel, het begin van een reeks nieuwe club- en horecabestemmingen aan de randen van de stad. Alles wat nieuw is (De Hallen, De School) wordt direct overspoeld. Een tsunami aan hippe upmarket restaurants (vlees!) opent de deuren en overal is altijd een festival.

drinken. Na ook de vreselijke nieuwjaarsbrand in Volendam worden de regels steeds strenger. Op drugs komt een zerotolerancebeleid. Tegelijkertijd heerst de hoogconjunctuur in de stad, de AEX tikt het plafond aan en de huizenprijzen stijgen net zo hard als Damn I Think I Love You van K-Otic in de hitlijsten. Vooral kraakpanden en culturele broeinesten als Vrieshuis Amerika en de Silo gaan tegen de vlakte en op hun plek verrijst glimmende nieuwbouw.

De beroemde club iT komt in de problemen, andere clubs sluiten. Dus vluchten we de stad uit. Met zijn allen in de file naar het strand om te loungen op witleren banken. Met de rustgevende beats van café Del Mar smaakt Bloemendaal naar Ibiza. De wodka lime en sushi zijn niet aan te slepen.

Cultuur is vooral een fijn excuus om nog maar weer even een flesje van het een of ander open te trekken. Theater?

Dat kijken we wel op De Parade, zó gezellig! Iemand nog een roseetje? In het nachtleven ligt het spel open voor de ‘grote jongens’. Uitgaan wordt commerciëler en massaler.

Ook uw auteur Floor van Dijck dirkt zich als negentienjarige op een zaterdagavond in 2001 op om met 20.000 feestbeesten naar Innercity in de Rai te gaan. In zelfgemaakte kleren van zilver plastic en waaiers van roze pluizige veren.

Kroontje op je hoofd, pilletjes mee in de bh en de hele avond aan de spa blauw. Lekker knallen met zijn allen bij Tiësto: god is een dj. Wil je liever bandjes zien, dan is het Leidseplein met Paradiso en de Melkweg je toevluchtsoord.

Maar livemuziek krijgt in die tijd ook een gesponsorde

7. SUBCULTUREN Hipsters, clubbers, normcore, indie, de festival-lifestyle.

8. DRUGS Crystal meth doet zijn intrede. MDMA en xtc zijn nog steeds populair. En je struikelt op sommige plekken over lachgascapsules, de drug of choice van de adolescente Amsterdammer.

9. MUZIEKSTIJLEN EDM-stijlen (deephouse, drum & bass, dubstep, electro house en techno), nu-disco, singer-songwriters.

De Hallen

18

krant KRANT

OPENING

50 jaar uitgaan

Toekomst? ‘ Waar het heen gaat is een totaalbeleving, gescripte shows waarin muziek, visuals en technologie bij elkaar komen.’

Radion

>

tempel: de Heineken Music Hall opent zijn deuren.

Groots en voorzien van het beste geluidssysteem. Wél een tikkie ver, daar bij de Arena. De mainstream en het grote geld floreren en echt spannend wil het in die tijd niet worden.

Zo rond 2004, als we door de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh en het instorten van de internetbubbel weer met onze voeten op aarde landen, komt de stad weer in beweging. Op een opgespoten plaat op IJburg opent stadsstrand Blijburg, waarna er meer volgen. En er komen weer wat nieuwe clubs bij.

Club 11 – gelegen boven het tijdelijke onderkomen van het Stedelijk Museum, dat zoals zoveel musea rond die tijd dicht is voor een grote verbouwing – en later club Trouw zijn in die tijd de belangrijkste clubs met aandacht voor undergroundmuziek. Isis: ‘Beleidsmakers zien in die tijd in dat ook kleine partijen de mogelijkheid moesten krijgen om iets te organiseren in de stad.’ De laatste tien jaar is de Amsterdamse scene dan ook weer aan het groeien en is er meer ruimte voor creativiteit en crossovers met beeldende kunst, debat en betekenisgeving. Op nieuwe, vaak tijdelijke plekken, zoals De School en Radion, met een vernieuwende programmering, aan de rafelranden van de stad. Er zijn plekken met 24-uursvergunningen waar het feest soms niet ophoudt. Lekker rauw is het sleutelwoord.

En als je je ei binnen niet kwijt kunt, dan zeker wel op een festival – een van de grote, van Dekmantel tot De Rollende Keukens en van Appelsap tot Milkshake, of een van de honderden kleine. Je kunt er dansen, muziek luisteren, eten – vooral veel eten – maar ook dingen kopen en ambachten bewonderen. Alles lijkt

inmiddels wel in een festivaljasje gegoten te worden, het zijn er zoveel dat daar óók weer over geklaagd wordt. Wat iedereen er ook van vindt: in elk geval is er weer leven in de brouwerij.

UIT IN DE TOEKOMST En wat staat ons de komende jaren te wachten? Uit met je eigen muziek via streaming, met iedereen als eigen dj? Nachtburgemeester Mirik Milan duikt in zijn glazen bol: ‘Ik zie een grotere rol voor kunst en technologie in het nachtleven. Waar het heen gaat is een totaalbeleving, gescripte shows waarin muziek, visuals en technologie bij elkaar komen.’ Dat is al te zien bij bijvoorbeeld de wereldtour van de band Muse, die met drones rond draaiende podia en projecties voor een totaalbeleving zorgt. En misschien staan we binnenkort allemaal met onze ogen dicht in de club, te genieten van 3D-muziek. Deze Spaanse uitvinding maakt dat je muziek vanuit alle hoeken en kanten kunt beleven.

De ongekende groei aan festivals in en rond de stad lijkt alweer een beetje over zijn piek heen. Grote kans dat er een natuurlijke selectie plaatsvindt en alleen die festivals overblijven die echt iets onderscheidends bieden. Maar waar moeten we dan de beest uithangen? Op de bank achter een scherm? Milan denkt en hoopt dat we de clubs weer gaan waarderen: ‘Dat zijn toch de kraamkamers van het nachtleven.’ Zullen we straks alleen nog virtueel, online uitgaan? ‘Nee, ik voorspel juist een tegenbeweging, met een authentieke sfeer, rauw en ongecontroleerd, anti-establishment, anarchistisch, offline en analoog.’ n

De Waanzin-ad Uitkrant def.pdf

1

11/08/16

13:12

zin ers! : r n e a m b a em de W rdam t p se n ste 24 ht va r Am c o Na tis vo Gra

Nog tot en met 25 september Van Gogh houdt je bezig.

In Amsterdam groeit 1 op de 4 kinderen op in armoede.

Het Jongerencultuurfonds geeft deze kinderen een kans op kunst.

Wij betalen het lesgeld voor muziek-, dans-, zang- en tekenles.

draAgt u cultUur een warm hart toe? steun ons www.jongerencultuurfonds.nl/steunons

We blazen 50 kaarsjes

/uit

Trots op 50 jaar Uitkrant, vier het met ons op de Uitmarkt.

iamsterdam.nl/uit

krant KRANT

sept 2016 22 26 29 30 32 34

VERMAAK HAMLET Vierhonderd jaar na de dood van Shakespeare brengt ZEP Theaterproducties een nieuwe versie van Hamlet: regisseur Peter Pluymaekers maakt er een actuele thriller van. Samen met rapper Brainpower heeft hij het ‘stuk der stukken’ vertaald naar een hedendaagse Arabische setting, met een multiculturele cast. In de hoofdrol: Tarikh Jansen (Smoorverliefd, Ik ook van jou). Na het succes van Othello (2015) een nieuwe uitdaging voor ZEP, dat naam heeft gemaakt met eigentijds theater met een sterk fysieke speelstijl, humor en adrenaline.

Theater Bellevue, 28 sept. t/m 1 okt. daarna ook te zien in Bijlmer Parktheater, De Krakeling en De Meervaart

HOLLANDSE MEESTERS Ter ere van de tachtigste verjaardag van danser, choreograaf en setdesigner Toer van Schayk presenteert Het Nationale Ballet het avondvullende programma Hollandse Meesters, met werk van de drie ‘Vans’: Van Schayk, Hans van Manen en Rudi van Dantzig (voor wie Van Schayk ook vaak de decors en kostuums ontwierp). Vooral bijzonder is de herneming van Van Schayks Requiem (1990), op de gelijknamige muziek van Mozart, een monumentaal ballet dat in 1993 voor het laatst in reprise ging.

LUCIDITY AND INTUITION, 2016 © CHRISTTO & ANDREW

Nationale Opera & Ballet 14 t/m 25 september

21

THEATER FESTIVAL OORZAKEN FESTIVAL EMMA IN DE STAD EXPO: NEU NOW FILM INTERVIEW: PIERRE AUDI

UNSEEN Unseen is jarig! Al voor de vijfde keer vindt deze beurs voor hedendaagse fotografie plaats op het Westergasterrein. Met veel nieuw en dus ongezien werk van gevestigde namen en uitblinkend jong talent. Sinds vorig jaar is Unseen uitgebreid met een serieus tiendaags festival, vol evenementen, workshops en exposities verspreid over de hele stad. De focus ligt op de Spaarndammerbuurt, met als hart Museum Het Schip, waar niemand minder dan meesterportretfotograaf en regisseur Anton Corbijn gastcurator is van de tentoonstelling TOUCHED – Craftmanship in Contemporary Photography, die draait om ambachtelijke technieken in de fotografie en hoe ze worden toegepast door jonge fotografen. Niet te missen.

Unseen Photo Fair, Westergasfabriek, 23 t/m 25 september Unseen Photo Festival, diverse locaties, 16 t/m 25 september unseenamsterdam.com

22

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

podium

De Familie Mansøn: een hallucinerende trip Tijdens het Theater Festival is De Familie Mansøn nogmaals te zien, een muzikale reis waarin de fascinatie voor sekteleider Charles Manson verbeeld wordt in een stroom trippy beelden en associaties. tekst Margriet Prinssen

theater De Familie Mansøn Orkater/De Nieuwkomers: Lars Doberman Theater Bellevue 1 en 2 september Theater Festival & Fringe Festival Het Theater Festival neemt elk jaar de tien beste voorstellingen van het afgelopen seizoen in reprise. Tegelijkertijd vindt ook het Fringe Festival plaats, met tachtig voorstellingen boordevol aanstormend talent.

1 t/m 11 september, tf.nl amsterdamfringefestival.nl

V

oor De Familie Mansøn liet muziektheatercollectief Lars Doberman (het gezelschap van Reinout Scholten van Aschat, Matthijs van de Sande Bakhuyzen, Mattias Van de Vijver en Jip van den Dool) zich inspireren door de levende horrorlegende Charles Manson. Vorig jaar stond de groep met hun allereerste voorstelling Een bebop verhaal, gebaseerd op leven en werk van jazzlegende Chet Baker, ook al op het Theater Festival.

HET KWAAD Wie was Manson ook alweer?

Charles Manson was een beruchte

sekteleider die zijn volgelingen in 1969 opdracht gaf mensen te vermoorden om zo een rassenoorlog te ontketenen. Zeven mensen werden op gruwelijke wijze omgebracht, waaronder de hoogzwangere echtgenote van regisseur Roman Polanski. Manson zit een levenslange gevangenisstraf uit, wat hem overigens niet verhinderde om in 2014, zelf 82 jaar oud, met de 26-jarige Afton Elaine Burton te trouwen.

Waarom Lars Doberman ervoor koos een voorstelling te maken over een man die de wereld deed opschrikken met een reeks gruwelijke moorden? Reinout Scholten

van Aschat: ‘In eerste instantie wilden we graag het fenomeen van het Kwaad onderzoeken. Wat is dat eigenlijk? Waar komt het vandaan?

In hoeverre zit het in ons mensen – is het nature or nurture? Wat zijn eigenlijk mijn eigen kwaadaardige kanten? En vooral: waarom is het soms zo verschrik-ke-lijk aantrekkelijk? Waarom zijn slechteriken zo lekker om te spelen? Wat is de verleidingskracht van de duivel?’

RAPPER AVANT LA LETTRE ‘Manson zet zich af tegen de maatschappij: “Ik kom niet uit jullie wereld van happiness and yin yang.” Hij ziet zichzelf als een mes-

23

mis deze niet VURIG VALTIFEST Duik in de krochten van je verkleedkist, want het is weer tijd om over de NDSM-werf te paraderen op Valtifest, festival annex grootste catwalk van de stad.

Thema is dit jaar ‘Valtifest on Fire, Let’s Get Intimate’, dus verwacht draken, pepers en kachels in overvloed. Het programma is al even vurig: van vaste gast Joost van Bellen tot technogrootheid Kevin Saunderson en andere dj’s die dertig jaar house vieren, en van old school Artful Dodger tot Diva Mayday (binnen het programma ‘Gay Balls of Fire’). Roodharigen kregen in aanloop naar het festival gratis kaarten en mogen zich gratis bezatten bij The Ginger Bar. Dat wordt een sight to behold.

sias, een verlosser. Hij predikt apocalyptische visioenen, hij heeft het over de eindtijd, over een “heilige oorlog”.

Hij zit al vanaf 1969 in de gevangenis, maar intussen is Manson uitgegroeid tot een ware cultfiguur. Jonge meisjes dwepen met hem; hij krijgt postzakken vol fanmail. Hoe is het mogelijk dat iemand die zulke gruweldaden pleegt decennia later nog zo tot de verbeelding spreekt? Er zijn inmiddels talloze documentaires over hem gemaakt; op YouTube vind je allerlei filmpjes waarin hij spreekt of

BETOVEREND BEELD Het onderzoek naar Manson resulteerde in een voorstelling als een hallucinerende muzikale trip. De vier acteurs/ musici wisselen telkens van perspectief; om beurten lijken ze de kant van het Kwaad te kiezen. Heel spannend is de vormgeving van Jochem van Laarhoven: op losse vloerplaten en kantelende panelen verschijnen foto’s en deels live, deels eerder opgenomen videobeelden, waardoor scènes verdubbeld, uitvergroot en gefragmenteerd worden geprojecteerd.

De vier acteurs zijn ook getalenteerde muzikanten en nemen schijnbaar moeiteloos elkaars instrumenten over.

De voorstelling begint en eindigt heel breekbaar met acapellazang; tussendoor word je alle kanten uit geslingerd met stevige rock, jazzy funk en toegankelijke popmuziek. De energie en muzikaliteit spat ervan af.

BOEKENPARADE Je kunt rustig zeggen dat er tijdens de Boekenparade voor ieder wat wils is; we hebben dan ook 23 dagen de tijd om de Tolhuistuin te bezoeken en van alles te horen en te leren over ZuidAfrikaanse, Duitse, Nederlandse en Vlaamse literatuur – onder heel veel meer. Het festival wordt geopend door Pepijn Lanen (foto), Herman Koch en Herman Brusselmans. De Opzij Literatuurprijs wordt uitgereikt, maar ook wordt bewezen dat ‘Real Men Read’. Kookboeken, muzikale boeken, Harry Potter; eigenlijk alles wat je kunt verzinnen wat met boeken te maken hebt, is van 2 tot en met 25 september aan de noordkant van het IJ te vinden.

TOLHUISTUIN, 2 T/M 25 SEPTEMBER 2016JAARVANHETBOEK.NL/BOEKENPARADE

MAGNEET FESTIVAL Sef, Jungle By Night, St. Tropez, Aafke Romeijn en Michel de Hey: menig muziekfestival mag jaloers zijn op de line-up van het Magneet Festival. Toch trekt het festival op het Zeeburgereiland niet alleen muziekliefhebbers aan – iedereen die zijn innerlijke kind wil laten buitenspelen, zit hier goed. Zo is er een zweefmolen, een kapper zonder spiegels, een heuse ski-afdaling met curryworst en Duits bier (en crew in themakleding), een Spraakwaterbar waar een glas kraanwater één liedje zingen kost en de beroemde Magneetbar, waar je eindeloos kunt dansen. Eet daarna de verloren calorieën er weer aan bij de foodtrucks (pannenkoeken!).

PICATYOU

preekt of zingt. Hij is een soort rapper avant la lettre. Eigenlijk wilde hij muzikant worden, vooral vanwege de enorme seksuele aantrekkingskracht van de popbands in die tijd.

Dat wilde hij ook. Zijn liedjes zijn matig, maar als performer is hij grandioos.’

NDSM-WERF 3 SEPTEMBER

ZEEBURGEREILAND 9 T/M 11 SEPTEMBER

MUSEUM TIPS amsterdammusea.org

foto Marcus Koppen

Huis Marseille Museum voor fotografie

Micropia

Bijbels museum

Hermitage Amsterdam

Ontmoetingsplaats van bijbel, kunst en cultuur

Kunst en geschiedenis

Bezoek deze en vele andere Amsterdamse musea gratis met de I amsterdam City Card iamsterdam.com/citycard

Ontdek cultuur. Sluit je aan. wearepublic.nl

Fotografie: Lonneke van der Palen

foto Kees Hageman

foto Marcus Koppen

Ontdek het onzichtbare leven

25

podium

Lachen zolang het kan

Woody Allen’s Husbands and Wives is in de toneelregie van Simon Stone een even hilarische als heftige strijd tussen de seksen.

tekst Margriet Prinssen

W Hoe gaat Gatti het doen?

Daniele Gatti treedt aan als chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest. Door zijn aderen stroomt authentiek Italiaans maestrobloed. tekst Guido van Oorschot

S

inds kort hangt boven het Koninklijk Concertgebouw een vraag. Je ziet hem niet, maar de liefhebber van klassieke muziek tekent hem zo voor je uit. De vraag luidt: hoe gaatie het doen, Daniele Gatti, de nieuwe chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest?

De Italiaan is in augustus begonnen, als opvolger van Mariss Jansons. Op 9 september wordt hij officieel op de bok gehesen. De week na het feestgedruis stroopt Gatti zijn mouwen pas echt op.

Op de lessenaars staat dan Mahlers Tweede Symfonie, een straffe partituur. In 1904 nam Mahler nog de trein naar Amsterdam om persoonlijk de Nederlandse première te dirigeren.

Daniele Gatti stapt in een traditie. Hij zal worden vergeleken met Willem Mengelberg,

de dirigent die een halve eeuw heerste in de Van Baerlestraat. Hij belandt langs de meetlat van beroemde voorgangers als Haitink en Chailly. En verstoppen is er niet bij: de wereld kijkt mee naar een orkest dat meedraait in de wereldtop.

Door Gatti’s aderen stroomt authentiek Italiaans maestrobloed. Hij maakt hartstochtelijke keuzes, of het nu een superlangzaam tempo is of een climax die het orkest afjakkert. Mooispelerij interesseert hem niet. ‘Ik zoek het ware, niet het schone.’ Risico mijden is er niet bij. ‘Ik kan morgenochtend opstaan met een heel ander idee over hoe ik iets wil laten horen.’

Dat wordt dus never a dull moment with Daniele.

HET CONCERTGEBOUW 9 september (RCO Opening Night) 14, 15, 16 en 18 september (Mahler, Tweede Symfonie)

oody Allen schreef en regisseerde Husbands and Wives (1992) vlak voor zijn relatie met Mia Farrow op de klippen liep, en het is dan ook misschien wel Allens meest persoonlijke film. Het verhaal gaat over Jack en Sally die gaan scheiden. No big deal, zeggen ze zelf, maar voor hun beste vrienden Gabe en Judy is het een ontzettende schok.

Ze vragen zich van alles af over hun eigen huwelijk; zijn zíj eigenlijk wél gelukkig?

Bij Toneelgroep Amsterdam wisselt regisseur Simon Stone net als in de film de ontwikkeling van het verhaal af met scènes waarin de personages terugblikken op wat er is gebeurd. Ramsey Nasr speelt de rol van Gabe, de eindeloos twijfelende, lichtelijk neurotische intellectueel (Woody Allen in de film); Halina Reijn is een geweldige Judy en ook de andere acteurs zijn op dreef.

‘Het spelplezier spat ervan af,’ schreef Het Parool.

Simon Stone (1984) debuteerde twee jaar geleden bij

Toneelgroep Amsterdam met Medea en is er inmiddels huisregisseur. Hij maakt internationaal furore met dynamische voorstellingen en snelle, filmische regies; zijn eerste speelfilm The Daughter gaat 1 september in première (zie ook pagina 33).

Over Husbands and Wives zegt hij: ‘Het wordt Woody Allen, maar dan in de vorm van Who’s Afraid of Virgina Woolf ? De relatie als nachtmerrie, waar alleen maar mee te lachen valt – zolang het kan.’

HUSBANDS AND WIVES Toneelgroep Amsterdam Stadsschouwburg 16 t/m 26 juni

JUNIORPRODUCTIE Elk jaar maakt Toneelgroep Amsterdam een professionele juniorproductie, dit jaar geïnspireerd door Husbands and Wives. Iedereen van 14 tot en met 20 jaar mag zich aanmelden voor de audities in oktober, zie tga.nl/junior auditie. De voorstelling wordt opgevoerd in april 2017.

26

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

podium

Het Oorzaken Festival: een ode aan audioverhalen De Parade

Food Truck Festival TREK

Podcasts veroveren de wereld, jawel! Tijd voor het eerste audioverhalenfestival van Nederland, waar je de mooiste verhalen hoort op rondvaarten, tijdens wandelingen en in het donker van de theaterzaal. tekst Janna Reinsma foto Tomek Dersu Aaron

R

festival Oorzaken Festival De Brakke Grond 30 september t/m 2 oktober

adio komt naar óns toe, in de auto of de keuken of de woonkamer, en sinds de uitvinding van de podcast kunnen we al helemaal luisteren waar en wanneer we maar zin in hebben.

Het nieuwe Oorzaken Festival, mede georganiseerd door radiomakers Maartje Duin en Tjitske Mussche, trekt radioliefhebbers achter hun oordopjes vandaan en lokt ze het theater in. Duin: ‘Met dit festival keren we de individuele ervaring van het podcast luisteren binnenstebuiten en maken we er een collectieve, theatrale belevenis van. De Brakke Grond zorgt daarbij met schemerlampjes en zitzakken voor een fijne jarenvijftighuiskamersfeer, die doet denken

aan hoe je vroeger met het gezin om de radio zat om een hoorspel te luisteren.’

SERIAL De podcast (een samenvoeging van iPod en broadcast) veroverde al jarenlang gestaag terrein. Adam Curry was een van de eerste pioniers in 2004; daarna leidde het medium een wat teruggetrokken bestaan. Maar sinds een paar jaar is de podcastmania losgebarsten, opgestuwd en geïnspireerd door met name de Amerikaanse podcasts This American Life, met uitzonderlijke en ongelofelijke maar niettemin echtgebeurde verhalen, en Serial, dat in het eerste seizoen in 2014 het verhaal van een onderzoek

naar een cold case zo goed vertelde dat het wereldwijd een slordige tachtig miljoen keer werd gedownload. Beide series brengen snel gemonteerde non-fictieverhalen ten gehore met een sterk aanwezige presentator, welgekozen personages en vaak meerdere spanningsbogen en subplots.

Maartje: ‘Wat This American Life doet is personality driven verhalen vertellen die voor iets groters staan, journalistiek met de vertelkunst van de fictie. Op het festival laten we zeker ook het een en ander in die stijl horen. Maar we zoeken ook naar meer experimentele vertelvormen en de grenzen van radio.’

Op het boordevolle programma, dat als thema ‘afluisteren’ heeft, staan

27

mis deze niet We Are Public selecteert elke maand drie dingen die je echt niet mag missen. Met een We Are Publicabonnement voor €15 per maand krijg je gratis toegang tot deze en vele andere voorstellingen en events. wearepublic.nl

NACHT VAN DE DICTATUUR

onder meer twee ‘Luister in het Duister’-avonden, audiowandelingen, workshops, een presentatie van de nieuwste podcasts van de VPRO, bijzondere installaties en masterclasses met internationale grootheden als Benjamen Walker (van de podcast Theory of Everything) en Eleanor McDowall (van de podcast Short Cuts).

LOGEREN Mussche: ‘Ik verwacht veel van de audiotour van collectief SCHIK over afluisteren – van babyfoons tot gesprekken in huizen en telefoongesprekken.

En wat ook heel erg leuk is: je kunt een nachtje logeren in de

Brakke Grond, waarbij je door de Amerikaanse Kaitlin Prest (van de podcast The Heart) uiteindelijk in slaap gesust wordt met intieme audioverhalen.’

Maartje: ‘De Podcast Party wordt een ode aan de podcast.

Hier worden de beste verhalende podcasts van Nederland en Vlaanderen gepresenteerd, zoals Makersradio en het Vlaamse Iemand. En er wordt gedanst natuurlijk. Ook geweldig is de vaartocht van Chris Bajema, bekend als de Man met de Microfoon, waarbij je met koptelefoons kunt luisteren naar gesprekken die zich op de kade afspelen.’

Ook meesterverteller Willem de Ridder is te gast. Deze eigenzinnige radiomaker deed in 1968 een oproep aan de luisteraars van zijn horrorradioprogramma om zich om één uur ’s nachts per auto naar slot Loevestein te begeven.

‘DERTIGDUIZEND mensen stapten in de auto!’ aldus De Ridder op 3voor12. Tijdens de tocht vertelde hij verhalen en gaf hij vreemde instructies en opdrachten – zo liet hij iedereen tegelijk het slapende dorpje Woudrichem inrijden en ‘MAMA!’ roepen. Chaos, overlast en Kamervragen waren het gevolg. Op het festival zal De Ridder het publiek uitnodigen samen live een hoorspel te creëren. Duin: ‘Dus wie durft mag zich daarvoor opgeven.’

De vragen die tijdens de Nacht van de Dictatuur aan bod komen zijn haast al te actueel in deze bange tijden van Poetin, Erdogan en Trump.

Wat is de aantrekkingskracht van de sterke leider? Op wat voor manier reikt de invloed van een autoritair of dictatoriaal regime over landsgrenzen? Moeten we onderhandelen met dictators? Kom naar De Balie en denk mee.

De Balie, 9 september (vrij entree voor leden van We Are Public)

BEETHOVEN EN MENDELSSOHN Dit wordt een fantastisch concert van het Nederlands Philharmonisch Orkest, met Veronika Eberle en Ivor Bolton. Public-redacteur Marc Daniel van Biemen: ‘Er is bijna niets leukers dan verrast te worden door aanstormend talent Veronika Eberle in het beroemde Vioolconcert van Beethoven. En daarna ook nog genieten van de prachtige “Schotse” Derde Symfonie van Mendelssohn. Pas wel op dat je niet gaat mee-neuriën!’

Het Concertgebouw, 17 en 19 september (19 september vrij entree voor leden van We Are Public)

SEAMUS CATER & LORD TANG Op deze nacht van Auxxx Amsterdam Undercurrent staan twee sets gepland: Seamus Cater uit Essex maakt avant-garde folk, Lord Tang uit Oakland maakt psychedelische electronica. Caters soloalbum The Three Things You Can Hear kwam onlangs uit. Lord Tang (echte naam: Dominic Cramp) dompelde zich onder in de wereld van dubreggae om zijn eigen sound te creëren. Een aanrader!

OT301, 22 september (vrij entree voor leden van We Are Public)

WIN MEER, BELEEF MEER

HOLLANDSE MEESTERS — Rudi van Dantzig Hans van Manen Toer van Schayk 14 t/m 25 september

De BankGiro Loterij is de cultuurloterij van Nederland.

Deelnemers maken elke maand kans op vele geldprijzen en exclusieve belevenissen bij onze partners.

Zo krijgen verschillende deelnemers van de BankGiro Loterij een VIP ontvangst bij de Uitmarkt.

Wij wensen hen veel plezier!

Ook meespelen? Ga naar www.bankgiroloterij.nl

© Corbis/HH, R.Beusker, D.Scargliola/S.Brakkee

ADV_Uitmarkt Magazine_92,5x252_B320_01.indd 1

11-08-16 10:19

COLUMN

Emma Curvers

29

Emma

in de stad

Deel 9: Waarin Emma haar ideeën over kunst begraaft

MARIE-CHARLOTTE PEZÉ

‘L

euk, een cadeautje voor de buurt,’ dacht stadsdeel Zuid, ‘we doen een kunstwerk.’

‘Thanks, heb je het bonnetje nog?’ zeiden de bewoners van de Theophile de Bockstraat. Ze bliefden het niet, de betonnen zuilen van kunstenares Femke Schaap, met daarop ‘romantische, slowmotion beelden van een bron, fontein en waterval’.

Sterker nog, ze reageerden min of meer alsof er een asielzoekerscentrum voor pedofiele vluchtelingen naast hun crèche kwam. Zelfs toen de eerste palen al de grond in werden gemept, wilden ze ’t ding nog liever begraven dan ernaar kijken. De kunst werd afgelast. Tussenstand bewoners-kunst: 1-0. (Wij in Amsterdam-Noord halen onze neus trouwens niet op voor tweedehands kunst, Femke. Bel ons.)

Niet genoeg maatschappelijk draagvlak heet dat. Sinds 2013 wijst ook het Amsterdams Fonds voor de Kunst op het ‘toenemende belang’ daarvan. Maar wat is ‘draagvlak’ precies als het om kunst gaat, hoe meet je het en hoe groot moet het dan zijn? En waarom speciaal bij kunst een volksraadpleging houden? Er is zoveel wat ik niet leuk vind aan de openbare ruimte. Mij wordt niets gevraagd, anders kregen ze niets gedaan daar. Ik ben de baas over mijn woonkamer en daar kan ik het al nauwelijks met mezelf over eens worden.

In 1976 wachtte stadsdeel Noord gewoon af of de kunst in

de fik zou gaan. Er was luid protest tegen een kunstwerk van Shinkichi Tajiri bij het Buikslotermeerplein, De ontmoetingsplaats. Draagvlak of niet, het kwam er gewoon. De hardhandige verwijdering die omwonenden aankondigden bleef uit. In juni van dit jaar is bij De ontmoetingsplaats een feest gehouden door buurtbewoners om het kunstwerk te eren.

Mijn zus woont ernaast, ze vindt het spuuglelijk. Ik vind het wel goed, geloof ik. Als ons iets was gevraagd, hadden we vast allebei tegen gestemd. Maar ik verwacht van kunst dat het telkens níet doet wat ik verwacht. Dus vraag me vooral niet wat ik wil, vooraf.

Natuurlijk heb ik wel ideeën over kunst. Heel veel mensen hebben dat. Wat doe je daar dan mee, als moderne, inspraaklievende, draagvlak-creërende gemeente?

Zoals bij veel problemen biedt kunst ook hier het antwoord.

Voor hun kunstwerk Het goud van Lopik organiseerden Hans Aarsman en Erik Kessels workshops met ondernemers van het naastgelegen bedrijventerrein. Twaalf van hen bedachten een kunstwerk voor de rotonde. De ontwerpen zijn verguld en in een capsule onder de rotonde begraven.

Daar zouden meer gemeentes iets mee kunnen doen, zo’n ideeënbus onder de grond. Veilig voor toekomstige generaties.

30

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

expositie

NEU NOW: 61 kunsttalenten in het Westerpark Ontdek het werk van de beste afgestudeerde kunststudenten van Europa en ontmoet de kunstenaars zelf tijdens het NEU NOW Festival. tekst Joke van der Weij

v.l.n.r.

Viktorija Eksta, Dievs Daba Darbs (God Nature Toil), 2016 Sophie Dros, My Silicon Love, videostill, 2015. Foto Boas van Milligen Bielke Destiny's Children Follow us

festival Neu Now Westergasfabriek 14 t/m 18 september

N

EU NOW ondersteunt jonge kunstenaars, biedt een framework en een training in entrepeneurship. Fijn dat het gebeurt, maar wat hebben wij eraan? Nou, wij krijgen het NEU NOW Festival dat na enige omzwervingen door Europa dit jaar voor de tweede keer gehouden wordt op het terrein van de Westergasfabriek. En daar blijft het voorlopig, want het is erg veel werk om alles steeds weer op een nieuwe plek op te bouwen. Natuurlijk heeft een kunstenfestival hier in Amsterdam meer concurrentie dan bijvoorbeeld in Vilnius, maar directeur Carla Delfos heeft vertrouwen in haar ‘stal’ van 61

artistieke jonge renpaarden die hopelijk allemaal aan de start staan van een glanzende carrière.

CONCURRENTIE De selectie van deelnemers is een serieuze zaak. Een jury van vijftien deskundigen scant de afgestudeerde studenten aan de Europese kunstopleidingen. Op basis daarvan komen elk jaar zo’n 450 nominaties binnen, die onderverdeeld zijn in vijf categorieën: (1) Film en animatie, (2) Muziek en geluid, (3) Design en architectuur, en dan nog (4) Theater en dans en (5) Visual Arts, op zich al een categorie waar de hele Europese kunstgeschiedenis in onder is te brengen. En bijna

elke student maakt tegenwoordig werk dat die categorieën overstijgt.

Wat een concurrentie!

Je moet als kunststudent echt al iets gepresteerd hebben om je werk tijdens NEU NOW te mogen presenteren. ‘Het is heel veel wat we van ze vragen,’ bevestigt directeur Carla Delfos, ‘het moet niet alleen innovatief zijn maar ook van hoge kwaliteit.’

OUDE EN NIEUWE THEMA'S En waar focust de moderne kunststudent zich op? ‘De thema’s kristalliseren zich vanzelf uit. Vorig jaar kregen we veel inzendingen over gender en – verrassend voor jonge mensen – de dood. Dit jaar

31

NEXT NATURE NETWORK

ALDERT MANTJE & PETER KEMPFF

mis deze niet

Dream Out Loud

Shores Like You

Amsterdam Drawing

DREAM OUT LOUD Een nieuwe vormentaal die streeft naar een wezenlijke verbetering van het bestaan; dat is de droom van de designers van Dream Out Loud – Designing for Tomorrow’s Demands, een state-of-the-art tentoonstelling van jong ontwerptalent. 26 deelnemers denken en dromen over een betere wereld waarbij ingezet wordt op zulke verschillende onderwerpen als vleesvervangers, smogvrije zones en de bestrijding van de plastic soep. Geestig is ook het idee om overtollige kledingcollecties aaneen te smelten tot nieuwe hippe mode. Dit ‘social design’ is misschien niet meteen toepasbaar, maar het opent wel een venster in je hoofd. Het kan echt anders!

Stedelijk Museum t/m 1 januari

SHORES LIKE YOU

keren veel jonge kunstenaars terug naar oude thema’s als natuur, rust, schoonheid, mindfulness – misschien een reactie op alle onrust in de wereld. Een mooi voorbeeld is het werk van de Letse Viktorija Eksta die een tijdje heeft geleefd als een oude vrouw op het platteland wier hele familie geëmigreerd was. Na haar dood was het huis met alles erin onaangeroerd gebleven. God, Nature, Toil is een poëtische fotoserie waarin veel thema’s aan bod komen: de leegloop van het Europese platteland, het verdwijnen van religie, emigratie. Maar

ook het vluchtelingenthema houdt veel studenten bezig.

HAPPENING Niet alleen zware thema’s komen aan bod. Je kunt ook naar Follow Us, een theatervoorstelling van het Zwitserse gezelschap Destiny’s Children, waarin de levens van Amy Winehouse en Marilyn Monroe op een onnavolgbare manier door elkaar gemixt worden. Of naar My Silicone Love van de Nederlandse Sophie Dros, een documentaire over een Engelse meneer die zijn leven doorbrengt in het gezelschap van twaalf

sekspoppen. Een extra van Neu Now is het feit dat de kunstenaars tijdens het festival allemaal in Amsterdam zijn. Na de voorstellingen zijn er veel aftertalks waarop je kennis kunt maken en op zaterdag kun je de tentoonstelling bekijken onder leiding van een gids.

NEU NOW is een festival, maar heeft ook wel iets van een ouderwetse landdag waar gelijkgestemden elkaar ontmoeten. In elk geval is er heel veel te zien en te beleven.

Heette dat niet een happening? In elk geval iets waar je bij wil zijn.

Alleen in een gedicht kan een stuk land op iemand lijken. Of misschien toch ook op een foto? Scarlett Hooft Graafland refereert met de titel van haar nieuwe expositie aan Baudelaire’s beroemde L’invitation au voyage en het ‘land zoals jij’. In haar geval: kusten zoals jij. Als fotografe reist ze immers vaak naar verre oorden waarvan je van verre de kust ziet. In het spoor van James Cook reisde ze dit keer naar NieuwCaledonië en de Vanuatu Archipel , maar ook naar de rode woestijn bij Dubai. Ze maakt haar foto’s in vooralsnog ongerepte oorden en in samenwerking met de lokale bevolking. Wonderschone taferelen met een flinke vleug magie. Met recht taferelen uit ‘het land dat op je lijkt’.

Huis Marseille 10 september t/m 4 december

AMSTERDAM DRAWING De rondschuifelende bezoekers staan er met hun neus bovenop, op de aquarellen, gouaches en het houtskool-, pen- en inktwerk. Een tekening of schildering op papier brengt de kunstenaar nu eenmaal fysiek dicht bij zijn materiaal. Dat is ook voor een kijker na te voelen.

De sfeer is dan ook rustig en geconcentreerd tijdens Amsterdam Drawing. Als tekenkunst muziek was, zou het kamermuziek zijn.

NDSM-werf 22 t/m 25 september

32

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

‘Bij NOMA krijg je dingen die je nooit gegeten hebt’ Restaurant NOMA in Kopenhagen is vaak uitgeroepen tot het beste restaurant ter wereld. Topkok René Redzepi bereidt er wonderlijke lokale ingrediënten op wonderlijke wijze, zoals gekookt mos in chocolade. tekst Bregtje Schudel

V

film Ants on a Shrimp regie Maurice Dekkers release 1 september

alt er na de documentaire NOMA: My Perfect Storm (2015) eigenlijk nog wat nieuws te vertellen over de wereldberoemde Deense chef René Redzepi en zijn NOMA-team? Jazeker, vindt regisseur Maurice Dekkers, die voor zijn docu Ants on a Shrimp met de chef en zijn crew meereisde op culinair avontuur in Japan.

in het restaurant van het Mandarin Oriental in Tokyo wilde creëren. Je ziet tegenwoordig natuurlijk wel heel veel films over restaurants, maar die gaan vaak over privéellende en gedoe. Ik ben helemaal niet geïnteresseerd in Redzepi’s privéleven, ik ben geïnteresseerd in zijn scheppingsproces. Japan is daarvoor een hele mooie locatie.’

Wist je van tevoren dat My Perfect Storm ook in de maak was?

‘Ja. Toen ik aan mijn film begon, had die film van Pierre Deschamps eigenlijk al klaar moeten zijn, maar hij is flink uitgelopen. Dat kwam niet zo handig uit. Ik heb hem niet gezien trouwens.’

De crew maakt ook een belangrijk deel uit van de documentaire.

‘René Redzepi is natuurlijk wel de leider, maar hij is niet degene die álles bedenkt. Het ontwikkelteam is voor hem ontzettend belangrijk. Dat is ook wel de kracht van NOMA. Als je het hebt over kok Sergio Herman heb je het ook echt over Sergio Herman, bij Jonnie Boer over Jonnie Boer. Bij Redzepi gaat het om NOMA. Zonder zijn team kan René niks. Dat durf ik best zo te stellen.

Ik heb ook nog nooit mensen zo hard zien werken als bij NOMA.’

Je wist wel wat voor film het was (een kijkje in de keuken en het leven van de chef)?

‘Dat maakte me niet zoveel uit.

Ik wilde een film maken over het veertiengangendiner dat Redzepi

Je volgt in je documentaire het hele scheppingsproces, tot aan het moment dat de gerechten de keuken uitgaan. Waarom heb je niet ook de reacties van de eters gefilmd?

‘Daar ben ik helemaal niet in geïnteresseerd. Dan zegt iemand: “Het was lekker.” Sterker nog, ze zullen allemaal zeggen dat het “lekker” was. Daar schiet ik niets mee op.

Daarnaast krijg je bij NOMA dingen te eten die je nog nooit gegeten hebt. Je hebt geen enkel referentiekader. Hoe kan je dan spreken van “lekker”?’

Waarom moeten mensen wel naar jouw film, en niet naar die andere documentaire?

‘Je moet sowieso niets. Je mag ook naar die andere film, maakt mij niet uit. Je leven wordt er niet slechter op als je niet naar deze film gaat.

Wel beter als je wél gaat. Maar dat is weer een ander verhaal.’

33

film

in première

Location, location, location

MÃE SÓ HÁ UMA 

D

e vakantie mag dan wel voorbij zijn, de buitenfilms zijn dat gelukkig nog lang niet. Vanaf 6 september kan je weer vier avonden het dak op bij de Vrije Universiteit aan de De Boelelaan voor het On the Roof Film Festival, waar recente pareltjes uit de wereldcinema worden gekoppeld aan bijzondere voorgesprekken met wetenschappers en gastsprekers.

Dit jaar staan op het programma het ingetogen familiedrama Mãe só há uma (meer info boven aan de filmladder hiernaast), de Argentijnse roadmovie Road to La Paz, het bitterzoete drama The Bacchus Lady (over bejaarde Koreaanse prostituees) en het Indiase moeder-dochterdrama The New Classmate. Kaartjes kosten 12 euro (voor 19,50 krijg je er een daghap bij).

Inmiddels ook vaste prik: het Westbeach Filmfestival, dit jaar gehuisvest op het Bastion aan de Sloterplas. Met screenings van recente arthouse-successen als Leviathan, Carol en Room, een kinderscreening van Inside Out en gastprogrammering van Pluk de Nacht. Op 16 en 17 september is er aansluitend een silent disco.

Metrostation Bullewijk is 9 en 10 september de locatie voor het cross-over filmfestival Metro Movies (van de organisatie achter de BijlmerBios), een kruisbestuiving tussen film, muziek, spoken word, theater en debat. Met o.a. op 9 september een voor het festival speciaal gemonteerde compilatie van de VPRO-documentaire Nederland van boven en op 10 september de vertoning van de Amerikaanse satire Dear White People (2014).

Westbeach, 8 t/m 18 september, Bastion-zwemstrand Sloterplas.

Facebook: WestBeachFilmfestival On the Roof Film Festival, 6 t/m 9 september, VU. vu.nl/ontheroofff Metro Movies, 9 t/m 10 september, metrostation Bullewijk. metromovies.nl

De Braziliaanse filmmaakster Anna Muylaert (Que horas ela volta?) heeft een vlijmscherp oog voor klein huiselijk drama. In Mãe só há uma (Don’t Call Me Son) staat de wereld van de zeventienjarige Pierre (nieuwkomer Naomi Nero) plotseling op zijn kop wanneer zijn moeder niet zijn moeder blijkt te zijn.

Regie Anna Muylaert Release 1 september

THE DAUGHTER  Na jaren afwezigheid keert verloren zoon Christian (Paul Schneider) schoorvoetend terug naar Australië voor het huwelijk van zijn vader (Geoffrey Rush) met zijn veel jongere vriendin. Het speelfilmdebuut van theatermaker Simon Stone begint sterk, maar voelt aan het einde toch wat gehaast en afgeraffeld.

Geïnspireerd op het toneelstuk De wilde eend van Henrik Ibsen.

Regie Simon Stone Release 1 september

BODKIN RAS  De zwijgzame Bodkin strijkt neer in een pittoresk dorpje in de Schotse Hooglanden om daar een nieuw leven te beginnen. Maar zijn verleden laat hem niet met rust. Feit en fictie lopen vernuftig door elkaar in het speelfilmdebuut van de Iraans-Nederlandse filmmaker Kaweh Modiri (behalve de twee hoofdrolspelers komt de rest gewoon uit het dorpje zelf).

Regie Kaweh Modiri Release 8 september

LO AND BEHOLD, REVERIES OF THE CONNECTED WORLD  Na Antarctica, de dodencel en prehistorische grotten duikt Werner Herzog nu in de wondere wereld van het internet. Maar hoe vat je de geschiedenis, de implicaties en de toekomst van zoiets ontzagwekkend groots als het internet in nog geen honderd minuten samen? Het antwoord: niet, al doet Herzog een dappere poging.

Regie Werner Herzog Release 15 september



Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.

FLORENCE FOSTER JENKINS  Societydame Florence Foster Jenkins (Meryl Streep) heeft één droom: haar zangtalent delen met de rest van de wereld. Haar enige obstakel: een krolse kat klinkt nog beter, al durft niemand uit haar entourage (echtgenoot Hugh Grant, persoonlijke pianist Simon Helberg) haar dat te vertellen.

Zoete publieksfilm van de maker van Philomena en The Queen.

Regie Stephen Frears Release 22 september

BACALAUREAT Weer een ingetogen, maar niet minder hartverscheurend drama van de maker van 4 maanden, 3 weken & 2 dagen over een Roemeense arts die er alles voor overheeft om zijn dochter in Engeland te laten studeren. Maar hoe ver is zijn dochter daarvoor bereid te gaan?

Regie Cristian Mungiu Release 22 september

WEINER  Ooit was Anthony Weiner een bevlogen Amerikaanse politicus. Tot hij na een gênant seks-sms’je in 2011 gedwongen werd af te treden. Zou Weiner van zijn fouten hebben geleerd, nu hij een gooi doet naar het burgemeesterschap van New York? Zeldzaam, nietsverhullend kijkje achter de schermen. Hilarisch en in- en intreurig.

Regie Josh Kriegman & Elyse Steinberg Release 29 september

INTERNATIONAL SPORTS FILM FESTIVAL 23 en 24 september vindt in Het Ketelhuis de tweede editie van het International Sports Film Festival plaats, met de beste sportfilms van het afgelopen jaar en odes aan sportlegendes Johan Cruyff en Muhammad Ali. 23 en 24 september Het Ketelhuis. isffa.nl

34

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Pierre Audi

‘Opera is een van de mooiste kunstvormen van de toekomst’ tekst Joke van der Weij foto Sarah Wong

D

eze zomer werd bekendgemaakt dat Pierre Audi zijn functie als directeur van De Nationale Opera over twee jaar neerlegt om leiding te geven aan het befaamde Festival d’Aix-en-Provence. Nu heeft De Nationale Opera net zijn 50-jarig jubileum gevierd, dan heeft Audi drie decennia als geen ander zijn stempel gedrukt op de culturele wereld van Amsterdam. Niet alleen als bestuurder, maar ook als regisseur van spraakmakende producties als de Wagnercyclus Die Ring des Nibelungen en de beroemde Monteverditrilogie. Onder zijn bewind kwamen ook Nederlandse componisten ruim aan bod. Opera’s van Louis Andriessen, Theo Loevendie en Guus Janssen werden goed ontvangen. Audi houdt van nieuwe muziek. En van toneel. Bij Toneelgroep Amsterdam regisseerde hij met groot succes diverse klassieke stukken.

‘Amsterdam heeft boeiende culturele scenes maar ontwikkelt niet genoeg internationale brands’

Is hij in al die jaren een Amsterdammer geworden?

Technisch gezien wel, maar in de praktijk houdt het niet over. Zoveel heeft hij niet gezien van de stad die toch dagelijks door duizenden toeristen bestormd wordt om haar schoonheid en culturele aanbod. Hij woont er, ergens aan een gracht, maar wat hij er vooral doet is werken. En niet alleen in Amsterdam; Audi is uiterst internationaal georiënteerd. Zijn afkomst zal daarin een rol spelen. Geboren in Beiroet als zoon van een bankier neemt zijn leven noodgedwongen een grote wending als het gezin Audi door de burgeroorlog in Libanon moet verhuizen naar Frankrijk. Zijn studietijd brengt hij door in Oxford, waar hij een alternatief theater opricht dat zich specialiseert in vernieuwende opera’s en theaterstukken. Bijna tien jaar geeft hij leiding aan het Almeida Theatre, gevestigd in een voormalige opslag van feestartikelen. Het Almeida ontwikkelt zich onder zijn leiding tot een vooraanstaande en spannende cultuurplaats. Hij legt er contacten met Simon McBurney, Robert Lepage en Robert Wilson, namen die later ook in Amsterdam op de cover van de programmaboekjes zullen staan. Daarna wacht Amsterdam.

Audi is nu ‘een grote meneer’. Een naam van jewelste.

Maar zo komt hij niet binnen in 1988, als volledig onbekende jongeman van dertig. En de nu zo befaamde Nationale Opera is in die tijd nou ook niet bepaald een gespreid bedje. Er staat een glanzend nieuw opera- en balletgebouw waarvan de zalmroze vloerbedekking nog

fris is, maar inhoudelijk komt Audi als ‘reine dwaas’ uit Wagners opera Parsifal terecht in een uitzichtloze chaos.

Samen met zakelijk directeur Truze Lodder, die hem ondanks de scepsis van velen ‘binnenhaalt’, maakt hij wat toen nog De Nederlandse Opera heet tot een gezelschap van wereldformaat. Afgelopen zomer wordt De Nationale Opera (DNO) tijdens de International Opera Awards zelfs uitgeroepen tot operagezelschap van het jaar. Een onderscheiding die voor een groot deel te danken is aan Audi’s contacten met kunstenaars all over the world, zijn gastregies in München, Parijs, Dresden en Stockholm, en – de laatste jaren – zijn nevenfunctie bij Park Avenue Armory in New York.

De werkkamer van Pierre Audi op de derde verdieping van Nationale Opera & Ballet is sober. In vroeger tijden zou een cultuuricoon van zijn statuur zetelen in een hoge ruimte met lambrisering en een indrukwekkend bureau van eikenhout, maar hier lijkt alles rechtstreeks afkomstig van de kantoorgroothandel. Functioneel.

In de vensterbank een doodshoofd van papier-maché; een toitoitoi, of een overblijfsel uit een voorstelling. Op de grond staat een doos boeken: de biografie die Roland de Beer onlangs over hem schreef, Man en mythe. Audi is zeer geïnteresseerd in mythen, maar of hij er zelf een is? Vóór alles is Audi een professional en een enorm harde werker. En dat begint al vóór zijn tijd in Amsterdam.

U woont nu al bijna dertig jaar in Amsterdam, maar voor u hierheen ging woonde u in Londen. In de jaren tachtig was dat een roerige stad, met punk in opkomst. U was jong. Kreeg u er iets van mee?

‘Daar merkte ik niet zoveel van. Ik was niet uitgaanderig. Popcultuur en alles wat daarmee samenhing waren niet echt mijn ding. Ik was een buitenstaander, kwam uit een ander land, had moeilijke omstandigheden achter de rug. Ik werkte en was ook eenzaam. In het Almeida Theatre dat ik met een paar vrienden oprichtte, programmeerden we veel experimentele voorstellingen, vaak speciaal voor ons geschreven. Dat was een groot contrast met Amsterdam. Hier produceerde ik pas mijn eerste opera van een dode componist, Il Ritorno d’Ulisse van Monteverdi.’

35

‘Ik ben nieuwsgierig naar alle kunstgenres’

36

krant KRANT

interview

KUNST & VERMAAK

‘HET BEPERKTE OPERAREPERTOIRE VAN ZO’N ZESTIG TITELS WORDT IN EEN NIEUWE REGIE, MET EEN ANDERE REGIE EN DECORS, ELKE KEER WEER NIEUW’

PIERRE AUDI • wordt in 1957 in Beiroet geboren.

• organiseert op het lyceum bijeenkomsten rondom bekende regisseurs als Pasolini en Tati.

• ontvlucht met familie de Libanese burgeroorlog en verhuist naar Parijs.

• vertrekt op zijn 17e naar Oxford om geschiedenis te gaan studeren.

Hij regisseert zijn eerste toneelstuk: Timon of Athens van Shakespeare.

• richt in 1979 het Almeida Theatre op en initieert in 1981 het Almeida Festival.

• wordt in 1988 artistiek directeur van De Nederlandse Opera.

• presenteert in 1990 zijn eerste regie van Monteverdi’s Il Ritorno d’Ulisse.

• regisseert in 1999 voor het eerst Wagners Die Ring des Nibelungen.

• wordt in 2000 benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

• wordt in 2004 directeur van het Holland Festival.

• regisseert in 2006 de Mozart/Da Pontecyclus.

• wordt in 2015 artistiek leider van Park Avenue Armory.

• organiseert in 2016 het nieuwe Opera Forward Festival in Amsterdam.

• ontvangt in 2001 de Prins Bernhard Cultuurfonds Theaterprijs, in 2009 de Johannes Vermeer Prijs en in 2014 de Zilveren Medaille van de gemeente Amsterdam. In 2016 wint De Nationale Opera de International Opera Award voor het beste Opera Gezelschap van het jaar.

Binnenkort te zien bij DNO, v.l.n.r. Le nozze di Figaro (september), Manon Lescaut (oktober), Jephta (november)

Toen u hier kwam was u nog nooit in Nederland geweest. U kende de taal niet. Had u wel al een idee waar u naar toe wilde werken?

‘Niet echt. Ik kwam hier toen het gezelschap nog nauwelijks bekend was bij het publiek. Ook internationaal stond De Nationale Opera nog helemaal niet op de kaart. Het heeft dertig jaar gekost om te komen waar we nu zijn en nog… je bent altijd net zo goed als je laatste première. Het grootste probleem was dat DNO geen eigen profiel had, niet genoeg eigen identiteit.

Mijn focus lag dus op het creëren van die identiteit. Dat is langzamerhand gelukt, op een organische manier. Al doende hebben we in samenwerking met het creatieve team geleerd wat wel werkte en wat niet goed ging. En het is ook goed gegaan dankzij mijn creatieve samenwerking met Truze Lodder. We hadden 25 jaar lang een heel goed professioneel huwelijk.’

Toen u naar Amsterdam kwam was u pas dertig.

Amsterdam was in die tijd een heel losse stad waar veel gebeurde en veel kon.

‘Ook daar heb ik niet veel van meegemaakt. Ik had het in eerste instantie ook niet zo makkelijk. De eerste tien jaar dat ik hier woonde was ik alleen maar gericht op mijn werk bij de opera. Pas met mijn gastregies voor Toneelgroep Amsterdam leerde ik de Amsterdamse kunstwereld wat beter kennen. En de stad zelf leer ik nu pas een beetje kennen, nu ik een gezin heb. De afgelopen jaren had ik daar gewoon geen tijd voor.’

Maar u ging toch wel eens naar een voorstelling? Of naar de film? U hebt zelf in uw jeugd een periode gehad waarin u filmfestivals organiseerde. Toen wist u al grootheden als Pasolini aan u te binden.

‘Ik heb erg veel opera gezien en film heeft nog steeds mijn liefde, maar je moet tijd besteden aan film en dat past niet in mijn operacarrière. Ik ga nog wel eens naar de film, maar niet genoeg. Wel vind ik nog steeds de taal van film interessant. Film heeft, meer dan opera of toneel, de mogelijkheden om moeilijke verhalen weer te geven. Denk aan mijn achtergrond in Libanon, een land in oorlog met complexe problematiek, daar zou je beter een film over kunnen maken dan een opera. Misschien komt dat nog een keer, later in mijn leven.’

U heeft hier zo’n tweeduizend zevenhonderd voorstellingen gesuperviseerd, las ik in uw biografie.

U heeft DNO voor een groot gedeelte gemaakt tot wat het nu is. Wat maakt De Nationale Opera zo bijzonder? (heel beslist): ‘Dat is de ongelooflijke consistentie van

de kwaliteit over een ongekend lange periode, waarin we ons steeds zijn blijven ontwikkelen. En dat met een enorme variëteit aan stijlen en producties. Dat is uniek voor Amsterdam. Tegelijkertijd zijn we heel internationaal. We halen producties naar ons toe en brengen er ook veel naar buiten. We heten De Nationale Opera, maar eigenlijk zijn we een Internationale Nationale Opera. Het verschijnsel opera op zich is al heel divers.

Je hebt opera’s met een verhaal, zonder verhaal, experimenteel, klassiek, modern. Het is in feite een utopisch genre dat andere kunstvormen onder één dak brengt.

Alle grote componisten zijn pioniers. Ze hebben allemaal geëxperimenteerd met het genre. Ook iemand als Verdi was een experimentele componist.’

Dat maakt dat ook u zich vrij voelt om te experimenteren als operaregisseur?

‘Zeker. Je kunt er ook allerlei bijzondere thema’s mee tackelen. Opera’s hebben vaak tijdloze verhalen waarin allerlei debatten worden gevoerd; muzikaal, politiek, sociaal. En dan moet je bedenken dat de harde kern van het operarepertoire uit niet meer dan zestig titels bestaat; Rigoletto, Carmen, La Bohème enzovoort.

Maar zelfs dat beperkte repertoire wordt in een nieuwe regie, met een andere dirigent en andere decors, elke keer weer nieuw. Voor mij is opera een van de mooiste kunstvormen van de toekomst.’

Wat vindt u van de culturele ontwikkelingen die Amsterdam de afgelopen decennia heeft doorgemaakt? (bedachtzaam): ‘Je kan spreken van constante gezonde ontwikkelingen. Wel zijn de accenten veranderd. Wat betreft het Holland Festival (Audi was tien jaar artistiek directeur van het HF, JvdW) was er sprake van een klassieke fase met veel artistieke onzekerheden.

Zelfs werd de vraag gesteld: zijn er niet te veel culturele festivals in een betrekkelijk kleine stad als Amsterdam?

Hebben we het Holland Festival eigenlijk nog wel nodig? In de verschillende fasen die het Holland Festival heeft doorgemaakt kun je goed zien hoe Amsterdam zich ontwikkeld heeft tot een complexe, interessante culturele stad. En als je denkt aan de ontwikkeling van Amsterdam, dan denk je ook aan nieuwe initiatieven zoals het Muziekgebouw aan ’t IJ en aan Filmmuseum EYE. En natuurlijk Nationale Opera & Ballet. Als ik nu om me heen kijk, zie ik een Amsterdam met verschillende boeiende culturele scenes die het goed doen, alleen ontwikkelen we niet genoeg brands.’

Wilt u dat eens uitleggen?

‘Alleen een paar musea zoals het Rijksmuseum en het

37

De leukste start-ups van Amsterdam

Koninklijk Concertgebouworkest zijn echte brands, echte merken die bekend zijn in het buitenland. De rest van onze culturele instellingen is dat niet. Misschien is ook de Nederlandse taal een obstakel. Of een gebrek aan traditie. Als culturele sector presenteren we onszelf nu heel mooi, maar we moeten er constant aan blijven werken. Het gaat niet vanzelf.’

Is dat toe te schrijven aan de bureaucratie? Aan het Nederlandse subsidiesysteem?

‘Nee, dat is geen issue. Gelukkig. Hoewel het jojo-effect van wel of niet toegekende subsidies nogal tricky is. De laatste vijftien jaar is er zelfs onzekerheid over het subsidiestelsel op zich. Dat is jammer, want dat was uniek.’

U bent een enorm veelzijdig mens. Hoe houdt u al die ballen in de lucht? Hebt u een leading principle?

‘Ik doe inderdaad heel veel, maar ik doe één ding tegelijk. Alles stroomt naar één punt. Ik probeer alles synergie te geven, maar focus daarbij op één ding. Dat is een talent, maar dat heb ik in de loop van de tijd ook ontwikkeld. Ik weet veel van opera maar ik zal mezelf geen specialist noemen. Ik geniet van alle kunsten.

Dat vermogen helpt mij enorm om mij breed te blijven ontwikkelen.’

U bent een uomo universale?

‘Veelzijdigheid is een aspect van mijn persoonlijkheid.

Ik ben nieuwsgierig naar alle kunstvormen. En het hangt ook samen met mijn multiculturele achtergrond.

De strijd, de oorlog in mijn jeugd, dat is een achtergrondgeschiedenis die mij steeds weer motiveert om nog breder en internationaler te worden.’

U hebt Amsterdam nauwelijks leren kennen in al die tijd dat u hier woont. En nu vertrekt u…

‘O nee, dat is een misverstand. Ik vertrek weliswaar naar Aix, maar dat is maar drie weken per jaar.

Amsterdam blijft mijn thuisbasis. Nederland is mijn home. Ik kan me niet voorstellen dat ik hier wegga. Een belangrijke reden om ja te zeggen op de baan in Aix was dat ik hier zou kunnen blijven wonen. Ik heb hier mijn gezin en sinds de geboorte van mijn dochter kijk ik wat meer rond. Ik hoop dat ik Amsterdam alsnog zal leren kennen. Gelukkig is het niet zo’n grote stad.’

Hij geeft de indruk alle tijd te hebben, maar dat is natuurlijk niet het geval. De volgende afspraak wacht. En daarna gaat de drukbezette Pierre Audi met vakantie, naar zijn huis in Italië. Een land van opera’s en mythen.

En hopelijk ook even van dolce far niente.

de app History2go tekst Inger van der Ree

WIE Marcel van Gastel (34) en Sander Heijne (34). Heijne studeerde Geschiedenis en Journalistiek & Media aan de UvA en is journalist voor onder andere de Volkskrant. Van Gastel bouwde de app, hij studeerde Communication & Multimedia Design aan de Haagse Hogeschool.

WAT History2go maakt van de wereld een museum. Heijne: ‘Geschiedenisliefhebbers kunnen op onze app hun kennis delen. Andersom kunnen mensen die meer willen weten over de geschiedenis van de stad waar ze wonen of op vakantie zijn er interessante verhalen lezen.’

zijds Voorburgwal de Telegraafrellen uit, waarbij arbeiders de Telegraafredactie bestormden.’

BIERVILTJESMOMENT ‘Ik moest in 2012 voor de Volkskrant naar Frankfurt. ’s Avonds slenterde ik door de binnenstad. Te laat om een gids te kopen. Ik zocht een app die verhalen vertelde over de geschiedenis van de stad, zodat ik de gebouwen van betekenis kon voorzien. Die bleek niet te bestaan! Het idee liet me niet los.’

FASE Op 1 september staan er honderd verhalen online. ‘Daarna moet iedereen zijn verhalen gaan delen!’

HOE WERKT HET

FINANCIERING

De app herkent je locatie en presenteert verhalen over de plek waar je je bevindt.

Daarnaast kun je zoeken op verhalen over andere plaatsen. Iedereen kan een verhaal uploaden op History2go. ‘De verhalen worden gescreend; je vindt er dus geen reclame of politieke boodschappen. Op de website van De Correspondent reageren mensen onder een verhaal, die functie hebben wij ook.

Zo’n discussie verrijkt het verhaal.’

‘Via crowdfundingsplatform Doorgaan hebben we 25.000 euro opgehaald, zo kunnen we de app gratis aanbieden.

We willen als verdienmodel samenwerken met musea. Veel partijen zijn geïnteresseerd; wij breken als het ware de muren van een museum af en verkleinen daarmee de grens tussen de stad en het museum.’

WIE EN WAAR Heijne en Van Gastel hebben ieder een eigen kantoor en vergaderen via Skype.

De app is vanaf 1 september te downloaden in de Appstore. History2go vertelt ook over Amsterdam in 1966, het jaar waarin de 50-jarige Uitkrant werd opgericht: ‘Toen braken op de Nieuwe-

OVER 5 JAAR ‘Bestaat History2go in heel Nederland. Hopelijk ook in andere grote taalgebieden zoals Frankrijk, Engeland en Duitsland.’

BELEEF INDUSTRIE EN CULTUUR OP EN ROND DE ZAAN

GA MEE OP ZAANSAFARI AUGUSTUS T/M OKTOBER

krant KRANT

sept 2016 40 42

OUD-ZUID AMSTERDAMS SNACKEN NADJA HÜPSCHER UIT ETEN EN ZO: WINKELS

ETEN DRINKEN EN ZO 45 46 49

39

ETEN = KENNIS

‘OMDAT DE FRIKANDEL IN MOEILIJKE TIJDEN VERKEERT VIEREN WIJ HET BESTAAN ERVAN. DE FRIKANDEL UITERLIJK IN 2018 VERBODEN? DACHT HET NIET!’ Dat zeggen de organisatoren van de Frikandel Disco in café Sanders op 16 september, waar je de hele nacht kan dansen en gratis frikandellen eten. Kijk voor meer info op Facebook.

Bij Felix in de Steigers kun je slimmer worden terwijl je eet; aanschuiven bij een vegetarisch diner gaat hier samen met een verrijking van je geest tijdens een Felix College. Op 12 september kun je luisteren naar journaliste Asha ten Broeke die ingaat op de vraag of onze seksuele voorkeur is aangeboren. De week daarna, 19 september, spreekt striptekenaar Iris de Groot over opgroeien bij verstandelijk beperkte ouders. In oktober leer je meer over de macht van mega-ondernemingen, over Oekraïne en over hoe humor werkt. felixmeritis.nl/686-felix-college

BIERWEST ‘Hou je van bier? Wij ook!’ Dat is de simpele doch doeltreffende gedachte achter BierWest, een festival in het Rembrandtpark dat draait om het goudgele gerstenat in al zijn vormen, smaken en verschijningen.

Met natuurlijk is er ook muziek, een markt, gekkigheid, bierspelletjes en lekkere hapjes. Na een uitverkochte eerste editie zijn er dit jaar zelfs twee dagen: de zaterdag is voor iedereen van boven de achttien, op zondag mag de hele familie van kind tot hond mee. Proost!

Rembrandtpark 24 en 25 september bierfestival.amsterdam

40

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

De buurten van Amsterdam

OUD-ZUID illustratie Monique Wijbrands / SaltyStock tekst Janna Reinsma

Wie zou denken dat op de plek van Oud-Zuid ooit een moerassige polder lag? Nu wandelen er Italiaanse heren-schoenen en Louboutins over het plaveisel, op weg naar kunsttempels in monumentale gebouwen en de nieuwste hotspots.

HET VONDELPARK Van hippies en provo’s tot picknickers en bootcampers: iedereen houdt van het Vondelpark. De cafes Vondelpark 3, Groot Melkhuis, de Vondeltuin en het Blauwe Theehuis zorgen voor dorstige en hongerige parkbezoekers.

CARTER BAR & KITCHEN Moderne Franse bistrogerechten in een ¨ classy, sfeervol interieur geinspireerd door de beste horeca van Londen en New York.

Met heerlijke cocktails en een zonnig terras.

Valeriusstraat 85 HS barcarter.nl

IJSBOUTIQUE Misschien wel het lekkerste ijs van Amsterdam, met een aantal opvallende smaken zoals decadent double chocolate, Key West-limoentaart en champagne-ijs van ¨ et Chandon.

Moet Johannes Verhulststraat 107 HS  ijsboutique.nl

&KLEVERING Een schat aan prachtig ontworpen cadeautjes en spulletjes voor thuis, van tafelgerei in alle kleuren van de regenboog tot tassen en portemonnees, en van designservies en glaswerk tot het iepenparfum Eau d'Amsterdam.

Jacob Obrechtstraat 19 A klevering.nl



VONDEL CS In dit mooie paviljoen van omroep AVROTROS (het vroegere Filmmuseum) komen media, cultuur en opinie samen.

In de studio’s worden onder andere Moltalk en Opium opgenomen en kun je zelf opnames bijwonen.

Vondelpark 3 | web.avrotros.nl/cultuur/vondelcs

24H ZUID

Tijdens 24H Zuid kun je 24 uur op ontdekkingstocht door Amsterdam-Zuid. Musea, conceptstores en nog veel meer plekken laten zich van hun meest verrassende kant zien. Zuidkenner Roos Wijnen (31) van het Van Goghmuseum geeft vast haar top 5.

24 september, van 7.00 tot 7.00

1. BIER PROEVEN BIJ BUTCHER’S TEARS P.C. HOOFTSTRAAT De chicste winkelstraat van de stad, ‘de P.C.’ voor intimi, met onder andere winkels van Dior, Prada en Chanel.

Riskant gebied voor blutte modeliefhebbers. 





‘Een onwijs leuke brouwerij in een industrieel pand op een vrij verstopt plekje aan de Amstelveenseweg. Los van hun lekkere bieren werken ze er samen met labels en zijn er regelmatig optredens en exposities. Tijdens 24H Zuid zijn er rondleidingen; een mooie gelegenheid voor een kijkje achter de schermen bij deze verborgen parel.’

Karperweg 45 13.00-21.00

2. WERELDVERBETERAARS IN HET STEDELIJK

 CONSERVATORIUMHOTEL Dit luxer-dan-luxe hotel herbergt een high-end ‘Shopping Gallery’, waar je onder meer juwelen, sigaren en strandartikelen kan kopen. En je eigen Bentley kan samenstellen in de Bentley-winkel. Handig!

Ook een bezoekje waard: de Tunes Bar. Van Baerlestraat 27  conservatoriumhotel.com

‘Bij onze buren hebben ze een enorm leuke invalshoek gekozen om deze avond aan te kleden: die van de artistieke wereldverbeteraars. Ze staan stil bij de vraag of kunst kan helpen om smog te verminderen of om de oceaan te ontdoen van de plastic soep. Kortom: kan kunst de wereld redden? Ontzettend interessant.’

Museumplein 10 10.00-18.00

3. BEKIJK DE VONDELBUNKER ‘Een andere favoriet. Deze voormalige bunker onder het Vondelpark heeft een Berlijn-in-de-jaren-80-feeling. Vroeger was het een atoomschuilkelder, nu oefenen er bands en gebeurt er van alles op cultureel vlak. Heel ondergronds. Een rondleiding is zeer de moeite waard.’

Vondelpark 8 A 14.00-18.00

4. DE TUIN VAN HET RIJKS HET CONCERTGEBOUW Het Concertgebouw, gebouwd in 1888, is de belangrijkste orkestconcertzaal van Nederland en wereldberoemd vanwege de prachtige akoestiek En vanwege het Concertgebouworkest, waar Daniele Gatti net begint als dirigent (zie ook p. 25).

Concertgebouwplein 10  concertgebouw.nl

ZUID 24 SEPTEMBER

‘Bij onze andere buren krijg je een rondleiding door de tuinen. Alleen de ervaring van rust die je daar krijgt, zo midden op het drukke Museumplein, is al heel bijzonder. En je komt veel meer te weten over de prachtige kunstwerken die in de tuinen staan.’

Museumstraat 1 14.00-18.00

5. NACHT VAN DE WAANZIN ‘Natuurlijk kan ik ons eigen programma niet overslaan! Wij hebben de Nacht van de Waanzin, een mini-museumnacht met een heel mooi programma. Van inhoudelijke talks tot optredens van onder meer Lucky Fonz lll in de tentoonstelling De waanzin nabij: Van Gogh en zijn ziekte.

En we sluiten dansend af op de muziek van Wicked Jazz Sounds.’

Museumplein 6 19.00-2.00

42

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

Wat je ook al 50 jaar ziet...

snacken

EEN KORTE SNACKGESCHIEDENIS VAN AMSTERDAM

S

50

43

FOTO SABINE JOOSTEN / HH

ja Uitgaaarn

In de afgelopen 50 jaar snackten we wat af tijdens (en na) het uitgaan. Van kleverige kaasblokjes, culinaire kroketten en handgemaakte worst tot ‘eten uit de muur’ of Vietnamees van de foodtruck. Een korte snackgeschiedenis. tekst Famke en Floor van Praag @ caperleaves.nl

VAN SNELBUFFET TOT SLOW FOOD

S

nacken is van alle tijden, maar voor de oorsprong van de snackbar hoeven we maar honderd jaar terug. In de jaren twintig hadden veel bakkers en buurtwinkels al een ‘snelbuffet’ waar de gehaaste mensch zijn belegde broodjes en ‘slaatjes’ kon kopen. Maar de echte snackbar, met fabrieksmatig geproduceerde frituurhappen – een echt Hollandse vinding overigens – dateert van na de oorlog. In Amsterdam ging je eerst naar de Febo, begonnen in 1941 in Zuid als banketbakker met een voorliefde voor de kroket. Oorspronkelijk kwam de croquette uit Frankrijk, maar Amsterdamse zaken als Febo, Kwekkeboom en Van Dobben perfectioneerden de snack en bezorgden hem landelijke bekendheid.

Febo maakte overigens ook de automatiek, het ‘eten uit de muur’, populair. Het was de perfecte manier om de winkelsluitingswet te omzeilen en uitgaanspubliek ook ’s nachts toegang tot hun favoriete frituursnack te geven.

DE BETERE BORRELPLANK Vroeger was het leven toch een stuk eenvoudiger.

Je zette als caféhouder – of goed georganiseerde huisvrouw – gewoon een bord met kaas, worst en een klodder mosterd neer tijdens de borrel en iedereen was tevreden. Maar de blokjes fabriekskaas met een vlaggetjesprikker zijn vanaf de jaren tachtig langzaamaan vervangen door plankjes met een rijtje Franse kazen en een bakje appelstroop. En ook dat bleek beter te kunnen: tegenwoordig is de kaas in cafés vaak van Fromagerie Abraham Kef of L’amuse, speciaalzaken die hun waar bij kleine

kaasboertjes halen. Het mag ook gewoon weer Hollandse kaas zijn, mits van goede kwaliteit.

Ook de schaal met dikke plakken leverworst moest plaatsmaken in het afgelopen decennium.

Er kwam een robuuste houten plank met ‘charcuterie’ voor in de plaats. Meestal met duurzame worsten van het Amsterdamse Brandt & Levie of handgemaakte varkensrilette van De Pasteibakkerij uit de Rivierenbuurt. Dat maken van vleeswaren is overigens geen nieuwe ontwikkeling in Amsterdam. De stad is de geboorteplaats van de ossenworst, of in goed Amsterdams: ‘osseworst’ (zie kader).

BODEMPJE LEGGEN Als je de effecten van alcohol wat wil beperken, moet je er iets bij eten. ‘Een bodempje leggen’ is door de jaren heen altijd van levensbelang geweest in de bruine kroeg, en bij Hoppe staan de hardgekookte eieren nog steeds op de bar. Ook de gehaktbal dempt de alcohol goed en eet je nog steeds bij café Oosterling en De Pieper. Wie in de jaren tachtig en negentig na het uitgaan honger had, kon naar Barbarella in de Van Woustraat, destijds een van de weinige snackbars met een nachtvergunning. Tegenwoordig zit op diezelfde locatie SNCKBR, een restaurant met alleen gezonde(re) versies van fastfood, zoals frikandellen van zoete aardappel of pizza zonder gluten. Ook ’t Wethoudertje in de Watergraafsmeer promoot het schuldvrij snacken: de patatjes worden in proteïnerijke rijstolie gefrituurd, de mayonaise is er biologisch en ze verkopen de vega-ballen van Chef Thor.

>

DE SNACKBAR IS EEN ECHT HOLLANDSE UITVINDING

44

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

snacken

Vroeger zette je een bord met kaas, worst en een klodder mosterd neer tijdens de borrel en iedereen was tevreden

Burgerbars Lang voordat McDonald’s voet op Nederlandse bodem zette was er Wimpy, een Engelse hamburgerketen. In 1963 opende de eerste Wimpy in de Leidsestraat en vlak daarna opende er nog een op het Damrak. Bij Wimpy – vernoemd naar de vreetzakvriend van Popeye the Sailorman – werd je gewoon bediend en hoefde je je vieze servies niet zelf weg te brengen. De keten bestaat niet meer, maar de hamburger bleek een blijvertje: de Big Macs, Febo Grillburgers en Whoppers zijn al decennialang niet aan te slepen. De laatste jaren zie je ook steeds meer culinaire hamburgers, gemaakt van (bio) kwaliteitsvlees, bijvoorbeeld bij de Burgermeester, The Butcher, Ter Marsch & Co en Thrill Grill (van chef-kok Robert Kranenborg).

De Burgermeester

>

Deze kookkunstenaar weet een interessante draai aan de bitterbal te geven met vleesloze combinaties als ‘kokoscurry met erwtjes’ of ‘roerei met eekhoorntjesbrood en truffel’.

MIDDEN-OOSTERSE INVASIE Vanaf de jaren vijftig ging de Nederlander exotischer snacken. Door de grote toestroom van mensen uit Nederlands-Indië na de onafhankelijkheid werd ook de Indonesische keuken populair; begin jaren zestig lagen er ineens loempia’s, sateetjes, bamischijven en nasiballen in de snackvitrine. Weliswaar de vernederlandste, afgezwakte versies, maar toch: de interesse in buitenlands streetfood was geboren. In 1968 opende in de Halvemaansteeg Grillroom Baba, de allereerste shoarmazaak van het land. Het platte broodje met lamsvlees en een schep knoflooksaus werd een hit en tot halverwege de jaren negentig dé late night snack voor het uitgaanspubliek. In die tijd telde de stad zelfs meer dan honderd shoarmazaken, meestal gerund door Egyptenaren of Palestijnen.

Maar de afgelopen jaren zijn veel grillrooms overgenomen door Turken en moest de shoarma wijken voor nieuwe uitheemse snacklievelingen als döner kebab en Turkse pizza met lamsgehakt.

Voor vegetariërs bleek het Midden-Oosten trouwens ook de perfecte snack te hebben.

In 1991 opende de Amsterdams-Israëlische keten Maoz haar eerste falafelshop in de Reguliersbreestraat. De gefrituurde balletjes van gestampte kikkererwten en tuinbonen sloegen meteen aan, mede omdat je bij elk falafeltje onbeperkt salade en saus mocht opscheppen – een uitkomst voor de immer voordeeltjes zoekende Hollander.

En we zullen de komende vijftig jaar vast nog wel even doorgaan met het internationale snacken. Op dit moment knokken de Vietnamese goi cuon (verse loempia’s), Japanse temaki handrolls (patatzakvormige sushi) en Mexicaanse vis-taco’s om de voorkeursspot bij de foodtrucks, volgend jaar kan dat alweer anders zijn. Maar de kroket zal altijd blijven – al dan niet in vegavorm.

45

Maoz (boven) en Van Dobben

In het wild Nadja Hüpscher luistert af

Begeleid werken Een man en een meisje in hetzelfde tenue brengen krantjes van de gemeente rond.

Culi-kroket Amsterdam is een echte krokettenstad. Behalve Febo, Kwekkeboom, Van Dobben en het relatief nieuwe Oma Bob, zijn er nog de beroemde ‘croquetten’ van patisserie Holtkamp. Uitgevoerd in onder meer de kalfs- en kaasvariant, maar vooral die met garnaal maakt mensen lyrisch. Eind jaren tachtig werd de garnalenkroket door Holtkamp ontwikkeld op verzoek van café Luxembourg en inmiddels vind je deze culinair verantwoorde kroket overal, van café De Ysbreeker in Oost tot Gent aan de Schinkel in de Hoofddorppleinbuurt.

Amsterdamse Ossenworst

Je ziet de plakken ossenworst niet zo vaak meer op de borrelkaart, maar deze authentieke Amsterdamse snack zou wel eens een comeback kunnen maken. Allerlei kwaliteitsslagers bekommeren zich om dit unieke product dat zijn oorsprong vindt in de zeventiende eeuw. En de Slow Food-beweging voegde ossenworst toe aan haar ‘Ark van de Smaak’-lijst, waarop gerechten terechtkomen die het risico lopen te verdwijnen maar het echt verdienen om gemaakt en gegeten te blijven worden. De echte Amsterdamse ossenworst wordt gemaakt van vlees dat minstens tien dagen gerijpt heeft en op lage temperatuur gerookt is boven houtspaanders. Heel anders dan de plakkerige supermarktworst en gelukkig verkrijgbaar bij slagers als Louman en Woorts.

Man Meisje Man Meisje Man Meisje Man

Meisje Man Meisje Man

Meisje Man Meisje Man Meisje Man

Sta je nou te huilen, schat?

Ik raak zo in de war.

Het is toch zo duidelijk als wat? Er staat twee en drie bij de bellen.

En ik ken jou niet, ik kan je niet eens roepen.

Ik heet Leo schat, Leo de Leeuw. Kom op, we gaan er weer tegenaan!

Ik haal alles door de war, dat heb ik met alles.

Kom op lieverd, het is zo duidelijk. Je pakt je krantje, je kijkt naar de nummers op de deur, als er meerdere verdiepingen zijn, doe je meerdere krantjes in de brievenbus.

Kanker, kanker.

Hier, ik loop met je mee, je ziet deze deur, wat staat daar op?

Welke deur bedoel je? Het kan ook die deur zijn.

Lieve schat, dit is een portiek, in een portiek zijn meerdere deuren, er staan nummers bij en verdiepingen. Dan zie je toch het nummer van de deur en de verdieping?

Ik zie allemaal nummers. Ik begrijp het niet, ik ben niet slim.

Lieverd je doet het hartstikke goed, je moet je alleen niet zo laten afleiden door een paar getalletjes!

Kanker, ik word er echt niet goed van.

Op de basis heb je aangegeven dat je graag een stapje verder wilt komen. Pak je kans nu, ga ervoor.

Ik weet gewoon niet of ik het kan. Kanker en kut.

Lieverd dit is een project, waarin ik je begeleid, Leo de Leeuw. Pak ’s wat in je voordeel. Er zit belastinggeld in. En doe je fietstassen dicht als je een stapeltje eruit hebt gehaald. Straks is de buit weg.

46

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN





Onze favoriete nieuwe restaurants, cafés en eetwinkels



tekst Famke en Floor van Praag @ caperleaves.nl

YOKIYO

OSCAR BEINS

eten  sfeer  service  Chef 's menu: 3 gangen €29,50

YOKIYO

D

e laatste keer dat wij bij de eerste Yokiyo (op de Oudezijds Voorburgwal) aten, belandde er een dode vis bij Floor op schoot. Het was zo’n avond met omvallende wijn en oude vriendinnen waarmee de tijd moest worden ingehaald.

En ondertussen moesten we zelf aan de slag met een Koreaanse BBQ op de tafel. Ja, dan vraag je erom.

Die doe-het-zelf-BBQ’s zijn gelukkig verdwenen na Yokiyo’s verhuizing naar de Insulindeweg (tenzij je buiten eet, dan krijg je op verzoek een kleintje).

En er zijn meer verschillen. De oude Yokiyo was klein, gesloten, gezellig en veel te krap. Hier in het nieuwbouw-hoekpand diep in Oost zijn er zeeën

van ruimte, hoge ramen rondom, betonnen vloeren, honderden (hang)planten en muren met grafische kleurvlakken. Een beetje Berlijn in exotische sferen.

KOREAANS FREESTYLEN Het volledig Koreaanse van de eerste Yokiyo is in het nieuwe restaurant losgelaten. Eigenaren Jaymz Pool en Tim Doornewaard willen meer freestylen met de Aziatische keuken. En dan niet steeds weer die discussie met klanten over wat wel en niet echt Koreaans is; als wasabi of koriander werkt, dan gebruikt Jaymz dat gewoon.

LEKKER VERDOOFD We nemen een (sympathiek geprijsd) menu van de chef en beginnen met

koude hapjes, waarvan de bietensalade met een frisse sesamdressing een uitblinker is. Geldt ook voor de ontzettend spicy inktvissalade waar onze tong lekker verdoofd van raakt. Om ons heen zien we mensen onhandig in de weer met grote slabladeren. Bij het BBQ-rundvleesgerecht ‘bulgogi’ moeten wij er ook aan geloven. Het blad wordt gebruikt als een soort pita en gevuld met rijst, verschillende groentegerechtjes (waaronder hipster-lieveling kimchi), dunne plakjes superzacht en smakelijk gemarineerd rundvlees plus spicy sausjes.

Famke prijst tijdens dit uitheemse snacken nog even de goed samengestelde drankenkaart. Ze

maken hier zelf icetea met watermeloen of mango, maar belangrijker: de wijnen zijn goed, een zeldzaamheid in Aziatische restaurants.

GEMBERTWIST We sluiten af met een borrelglaasje soju, een Koreaans digestief gemaakt van rijst en onder andere zoete aardappel, waar ze bij Yokiyo een eigen twist met gember aan hebben gegeven. Net als alles hier, barst het van de smaken.

Met een kalme spijsvertering en geprikkelde smaakpapillen fietsen we langs mannen in jurken huiswaarts. Het was een exotisch avontuur.

Insulindeweg 1 yokiyo.nl

47

50

ja Uitgaaarn

VISBAR BEET Chic seafood genoeg in de stad, maar ongecompliceerde duurzame vis eet je bij Visbar Beet in de Dapperbuurt. Op 120 vierkante meter is een restaurant annex take-away gemaakt, dus je kunt hier even snel een bakje kibbeling of een harinkie halen, of Thaise viskoekjes, of de vis van de dag aan tafel verorberen.

Dapperstraat 26 visbarbeet.nl



CAFÉ-RESTAURANT SCHILLER (SINDS 1913) Het Rembrandtplein wordt door veel Amsterdammers gemeden, en toch zit daar een van de oudste en meest sfeervolle brasseries van de stad. Aan het begin van de twintigste eeuw was het dé pleisterplaats voor artiesten en kunstenaars. Tegenwoordig wordt RTL Late Night er opgenomen, maar het prachtige art-deco-interieur en de goede keuken zijn nog als vanouds. Je eet hier bijvoorbeeld een Theatermenu met veelal Franse gerechten, zoals gegrilde runderentrecote met een jus van rozemarijn en crème brûlée met After Eight-ijs.

RINZE VEGELIEN

Rembrandtplein 26 brasserienhschiller.nl

TARTAR-IA De internationale tartaartrend was nog niet echt doorgedrongen tot Amsterdam, maar nu kun je bij Wolf Atelier los op dit fijngehakte gerecht. Overdag is van het restaurant een ‘tartaria’ gemaakt met niet alleen de klassieke steak tartare, maar ook een Aziatische versie en bijvoorbeeld tartaren van zalm, tonijn, gegrilde groenten of aubergine. De gerechten zijn vanaf 10 euro in porties van 100, 150 en 200 gram te bestellen.

Westerdoksplein 20 wolfatelier.nl



Verhuisbericht Gin Neo is van windrichting gewisseld.

Het restaurant is van de Westerstraat naar Noorderstraat 19 gegaan. ginamsterdam.com

Restaurant BAUT is weer verplaatst.

Het ‘moving circus’ zit nu in de voormalige V&D op het Rokin. bautamsterdam.nl

BAIRES EMPANADAS Empanadas zijn Argentijnse deegpakketjes met een smakelijke vulling. Op de Bilderdijkkade in West is er nu een hele winkel aan gewijd. Bij Baires Empanadas haal je empanadas gevuld met bijvoorbeeld kip en pompoen, rundvlees met paprika en rozijnen of een vega-versie met spinazie, feta en bechamelsaus.

Bilderdijkkade 25 bairesempanadas.nl

48

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

TREND

EN ZO...

De nieuwste & leukste winkels in de stad

samenstelling Elisah Jacobs

WIJDE PIJPEN tekst Inger van der Ree

Seizoen na seizoen hijst iedereen zich in een loeistrakke jeans.

Zo eentje die je knieholtes afknijpt en die als je gaat zitten wel erg hard in je buik striemt. Maar ja, die smalle pijpen staan zo leuk! En die strakke pijpen zijn nog veel leuker als je ze oprolt, zodat je maagdelijk witte gympen extra goed uitkomen. Kortom: je kan, zeker in Amsterdam (denimhoofdstad van de wereld), niet aankomen met een jeans die niet skinny is. Toch?

Fout, fout en nog eens fout! En eigenlijk was dat ook te verwachten. Draagt iedereen een strakke broek, dan zijn modeontwerpers alláng weer bezig een broek met wijde pijpen te ontwerpen. En die broek met wijde pijpen, ook wel flared jeans genoemd, is een geduchte concurrent van zijn skinny zusje aan het worden. Behalve de klassieke flared jeans, dat iconische model uit het verleden – waarbij je meteen denkt aan psychedelisch geverfde Volkswagenbusjes, Woodstock, gehaakte buiktruitjes en ronde zonnebrilletjes – komen er steeds meer varianten op de markt. ‘Het culotte-model, een broek waarbij de wijde pijp net onder de knie eindigt, was deze zomer een succes,’ zegt Jan Agelink (47) van Buro Jantrendman, dat trendvoorspellingen doet voor modemerken als Hugo Boss en Maruti. ‘Maar ook de palazzo pants, een broek die door zijn wijde vorm een meer geklede look creëert, is populair.’ Of de wijde pijp de strakke broek helemaal zal vervangen, is moeilijk te zeggen. ‘Zeker mannen zijn terughoudend in het dragen van wijde pijpen. Al zie je in Amsterdam wat pioniers.’ Agelink verwacht dat de skinny en flared jeans voorlopig naast elkaar zullen blijven bestaan. ‘Het duurde ook lang voor iederéén zich over durfde te geven aan skinny. En als iedereen om is en weer een wijd model draagt, wordt skinny misschien weer hip. Zo werkt mode nu eenmaal.’

STUDIO JUX Studio JUX, een duurzaam label opgericht door Jitske Lundgren en Carlien Helmink, zag in 2008 het levenslicht. In hun pas geopende flagshipstore verkopen ze ‘guilt-free goods’ van zowel hun eigen merk als andere duurzame labels. Zonder schuldgevoel shoppen dus, want hun 25 merken zijn duurzaam en ethisch geproduceerd. Wat je er zoal vindt: jeans van gerecyclede garen, een jurk van veganistische zijde, verantwoorde chocolade, keramiek uit Nepal en kussenslopen van biologisch katoen. Het merendeel van de collectie wordt gemaakt in een eigen fabriek in Nepal of bij sociale projecten voor Nepalese vrouwen. Dat winkelt toch net wat fijner.

Ceintuurbaan 252 studiojux.com

49



OTENTIC

BIJENKORF De Bijenkorf heeft een flinke metamorfose ondergaan, zowel in interieur als in aanbod. Je vindt er nu meer designermode en meer luxe schoenenmerken voor mannen en vrouwen. Ben je op zoek naar die ene, speciale must-have tas? Op de geheel vernieuwde en gerestylede parterre vind je naast cosmetica, horloges en luxe sieradenmerken als Tiffany & Co. een gigantisch accessoire-aanbod van lederwaren. Nieuwe merken zijn onder meer Chloé, Balenciaga, Tom Ford, Anya Hindmarch, Prada en Dior en Michael Kors, Longchamp, Diamond Point-sieraden en Sunglasshut hebben vernieuwde shops. Daarnaast openen Gucci, Louis Vuitton, Hermès, Salvatore Ferragamo en Céline nieuwe shop-in-shops – en die laatste is een Nederlandse primeur. Wij gaan alvast flink sparen…

De heerlijk geurende winkel Otentic, het merk van de Franse parfumeur Jean-Denis Saisse, opende onlangs in Amsterdam. Opgegroeid in de parfumstreek van Frankrijk, rondom Grasse, was het misschien wel onvermijdelijk dat hij in de parfum-business zou belanden.

Bij Otentic draait het om acht ‘stijlen’ parfums die weer zijn onderverdeeld in verschillende geuren.

Van bloemig en romantisch en zoet en fruit tot aan oriëntaals, houtachtig en oceaanfris. Of kies een parfum uit de Pure-collectie met onder meer lavendel, sandelhout en rozen. Geen toeters en bellen hier; alle parfums zitten in hetzelfde flesje.

Keizersgracht 233 otenticperfumes.com

Dam 1 bijenkorf.nl

SUIT Suit is een Deens label dat sinds kort een eigen winkel in Amsterdam heeft, tussen de winkels Pelican Studio en Won Hundred in. Naast het eigen merk verkoopt Suit onder meer brillen van Monokel, aftershave van Eight & Bob, kleding van Stieglitz, sieraden van Overload Jewelry, vrolijke illustraties van Hotel Magique, schoenen van Bass & Co en horloges van Timex. Blijf in Suit vooral even hangen, want ze serveren hier ook de lekkerste koffie die mede-eigenaar Burney met liefde voor je brouwt.

50

WILLEM DE KAM

’T ZONNETJE

jaar Uitgaan

Thee- of koffieliefhebber? Deze winkel op de Haarlemmerdijk vind je zo; volg gewoon je neus! Sinds 1642 wordt er al handel gedreven in ’t Zonnetje (voorheen firma Brumsen, ‘Koffiebranders en theepakkers’) en het is dé plek waar je de lekkerste koffie en thee proeft en koopt voor thuis. Maar let wel: kiezen is moeilijk. Reden genoeg om iets langer te blijven en meteen een koffie- of theeproeverij aan je bezoek vast te plakken. De klassieke theeën komen van ver; nip aan een bakje groene thee uit Taiwan of kies voor een kopje Japanse schaduwthee. Als koffieleut kies je uit meer dan achttien soorten koffiebonen. Alles wordt ter plekke, lekker vers dus, voor je neus gemalen.

Haarlemmerdijk 45 koffietheeenkruiden.nl



Raadhuisstraat 41 suitamsterdam.com

50

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

winkels

BOUTIQUE

De onvermijdelijkste modewinkels voor (m) en (v)

➑  ➐

samenstelling Elisah Jacobs

ADIDAS ORIGINALS

MOOI ANDERS BLOEMEN

De Adidas Originals-flagshipstore zat jarenlang in de Leidsestraat maar kreeg onlangs een make-over; de zaak aan de Leidsestraat is ruimer en overzichtelijker geworden. De Adidas Originals-collectie begon in 1972. In deze winkel komen alle klassiekers samen, zoals de Superstar en de Stan Smith. Maar je vindt hier ook nieuwe sneakers als de NMD en Tubular en op sport geïnspireerde kleding.

Bij Mooi Anders Bloemen stel je je eigen boeket samen, vind je heel veel verschillende plantensoorten in een stunning interieur en vertelt eigenaar Dennis met liefde over alle planten- en bloemensoorten in zijn winkel.

Bijna alle bloemen zijn fairtrade en de verpakking is recyclebaar. Tip: neem hier een bloemen-abonnement.

Leidsestraat 9 adidas.nl

Bilderdijkstraat 196 H mooianders.info

CUKI

HIP BOUTIQUE

Fan van eten, koken, reizen, mooie spullen en gezellige avonden met familie en vrienden? CuKi brengt al dit moois samen; je kunt hier alles vinden voor de perfecte dinner party, zoals kommetjes uit Mexico, bamboe placemats, kookboeken en Scandinavisch servies. CuKi verhuurt de ruimte ook voor workshops, lezingen, presentaties of kinderfeestjes.

Is je kledingkast toe aan iets nieuws, maar zit het niet mee met de portemonnee? Bij Hip Boutique koop je mooie kleding voor fijne prijsjes. Met onder andere T-shirts en sweatshirts met grappige quotes, off-shoulder zomerjurkjes, bikini’s, sneakerwedges, armbanden en hippietasjes. De collectie zit boven op de trends; regelmatig langsgaan loont!

De Clercqstraat 48 cuki-amsterdam.com

De Clercqstraat 69 hip-boutique.com



WIJS WEST

SUIT SUPPLY

Een koffiebar, lunchroom, winkel, kapper en workshopruimte ineen, voor zowel groot als klein! Je vindt hier cadeautjes, kleding en spulletjes voor de kinderkamer. Terwijl de ouders rustig koffie drinken, kunnen de kinderen zich vermaken in de speelruimte of gaan ze naar de kinderkapper. Met deze zomer ook ijsjes van IJsmanschap.

Voor een betaalbaar (maat)pak ga je natuurlijk naar Suit Supply. Coffee Concepts (pr-bureau, koffiebar én sandwichservice ineen) zit sinds kort ook in de winkel met een eigen koffiebar. Ideaal voor na je shoprondje! Naast (maat)pakken vind je hier ook mannenmode, accessoires en schoenen en is er de mogelijkheid om je eigen pak samen te stellen.



Bilderdijkstraat 62 wijswest.nl

Willemsparkweg 37-41 suitsupply.com

OLD WEST

THE NEW LABEL PROJECT

Old West verkoopt tweedehands kleding van mooie merken als Imps & Elfs, Claesens, Oilily, Vingino, Gaastra en Noppies, in de maten 40 t/m 122. Je kunt ook kleding inbrengen en er zelf iets aan verdienen.

Naast kinderkleren vind je hier ook speelgoed, boeken, babyartikelen en unieke items uit Frankrijk.

The New Label Project is zo’n winkel waar je vrolijk van wordt, bomvol leuke kleding van lokale ontwerpers, kleurrijke handgemaakte sieraden en snuisterijen voor in huis. Een greep uit het aanbod: kinderkleding, inspirerende prints, leren tassen en fraaie portemonnees.

De Clercqstraat 63 oldwestamsterdam.nl

➑

➐

Rozengracht 95 thenewlabelproject.com

51

NANDA HAGENAARS

De wereld in de stad Door eeuwen migratie en handel herbergt Amsterdam een ongelofelijke rijkdom aan culturen.

Elke maand gaan we op reis in eigen stad. Dit keer: GrootBritannië.

BANKSY

tekst Janna Reinsma



Groot-Britannië BRIT-WIT We zien ze als intelligente, geestige, spencers en wandelstokken dragende, ietwat wereldvreemde figuren met een lichtelijk onderdrukte seksualiteit. De Britten: niet alleen uitvinders van de wit en de tongue in cheek, maar ook van overdreven beleefdheid en het understatement. Levensgevaarlijk voor de directe Hollanders die de woorden nemen voor wat ze zijn. Op social media circuleren dan ook grappige lijstjes om mensen te behoeden voor de Britse ‘hoffelijkheid’ (googel maar eens op: What British say and what they mean). Met ‘very interesting’ bedoelt men bijvoorbeeld gewoon: ‘That is clearly nonsense.’ Helaas lieten vele ontevreden Britten toch echt flink het achterste van hun tong zien tijdens het EU-referendum in juni. Laten we ons dus maar eens flink onderdompelen in de Britse cultuur, voor het te laat is.

SCONES De Britten lossen eigenlijk alles op met thee.

In de beroemde woorden van William Ewart Gladstone: ‘If you are cold, tea will warm you / If you are too heated, it will cool you / If you are depressed, it will cheer you / If you are excited, it will calm you.’ Misschien moeten we de Brexit dan maar wegdrinken met een cuppa. En dan nemen we er gelijk verse scones met clotted cream bij, in Greenwoods (Singel 103) , liefst op het terras. Of in de Bakkerswinkel (Warmoesstraat/Roelof Hartstraat/Westerpark). Maken we er meteen

INDIESTADT - THE INVISIBLE





een high tea van, ook al zo’n humeurverbeterende Britse uitvinding.

In principe worden we verder niet getroost door de Britse keuken, die curiositeiten voortbracht als bloedworst, marmite en witte bonen in tomatensaus bij het ontbijt (ik dacht het niet!). Wel zijn we blij met hun stouts, ales en whisky’s – die je in Amsterdam kan uitproberen in de Engelse pub The Old Bell (Rembrandtplein 46). Liever zelf koken of lekkers in huis halen? Dan is British General Stores (1e Constantijn Huygensstraat 94) de place to be voor echte Engelse thee, lemon curd, Cadbury-chocola en nog veel meer Britse ingrediënten.

TRINKETS Sowieso kan de liefhebber van Britse spullen in Amsterdam zijn hart ophalen bij Britse speciaalzaken. Britse kleding, meubels, homeware en trinkets (snuisterijen) haal je uiteraard in het ietwat brave warenhuis Marks and Spencer (Kalverstraat 226). Voor een echte Britse bolhoed en andere countryman-kledij ga je naar The English Hatter (Beethovenstraat 7 B). En voor de nieuwste Zadie Smith of Ian McEwan bezoek je boekwinkel Waterstones (Spui). ONAFHANKELIJK Naast bolhoeden zijn ook de Engelse onafhankelijke geesten natuurlijk van alle tijden.

Deze maand kun je je in het werk van een paar iconische Britten verdiepen, op de

Banksy-tentoonstelling in de Beurs van Berlage (t/m 30 september)en met de nieuwe documentaire The Beatles: Eight Days a Week (te zien vanaf 15 september). Vooralsnog wat minder doodgeknuffelde eigenzinnige Britten zijn te ontdekken op muziekfestival Indiestadt (Paradiso, 20 en 21 september).

Misschien is dat toch een troostrijke gedachte: hoewel de Britse populatie in Amsterdam misschien wel zal slinken na de Brexit, draaien hun kunst en muziek de hand niet om voor de overtocht.

Groot-Britannië… …heeft 60.800.000 inwoners. In Amsterdam wonen momenteel 12.354 Britten.

Daarmee vormen ze na Nederlanders, Marokkanen en Turken de grootste nationaliteit. …is een dorstig eiland. Dat flinke drinken levert geestige woorden op, zoals de invisible beer coat (het fenomeen dat je het van veel drinken warm genoeg krijgt om zelfs in de winter zonder jas rond te lopen) en de floor pizza (de kotsplas op straat – oké, de werkelijkheid waar het woord naar verwijst is minder poëtisch). …is voorlopig niet los te denken van de zeer omstreden Brexit. Veel bekende Britten lieten zich niet onbetuigd toen bekend werd dat de Brexiteers de overhand hadden gekregen. Zo tweette J.K. Rowling: ‘ I don’t think I’ve ever wanted magic more.’

UITMARKT ACTIE Koop een VVV Giftcard en profiteer van € 5 korting* op je theaterboeking bij Nationale Theaterkassa.

Dé online cadeaukaart Nu in het theater:

REGIE

PETER DE BAAN SCRIPT

DICK VAN DEN HEUVEL I.S.M. PETER DE BAAN

WWW.INTOUCHABLES.NU

FOTOGRAFIE: JANITA SASSEN | DESIGN: JUSTWORKS.NL

NAAR DE FILM INTOUCHABLES (ONAANTASTBAAR) VAN OLIVIER NAKACHE EN ÉRIC TOLEDANO

€ 5 korting * Ga voor de actievoorwaarden naar vvvcadeaubonnen.nl/ntk.

krant KRANT

september 2016 54

Agenda de

VENUS Regisseur Thomas is op zoek naar een hoofdrolspeelster voor zijn nieuwe toneelstuk, dat hij baseerde op een boek over masochisme en onderwerping. Tijdens de auditie van actrice Vanda dreigen feit en fictie steeds meer in elkaar over te lopen. Jeroen Spitzenberger en Georgina Verbaan spelen de hoofdrollen in deze Nederlandse versie van de Broadwayhit Venus in Fur in 2013 verfilmd door Roman Polanski.

MARCEL VAN DER VLUGT

DeLaMar Theater, 29 september t/m 16 oktober

t/m

58 64 66 68 69 70 72 74

53

AGENDA: POP, JAZZ, KLASSIEK, OPERA, THEATER, CABARET, DANS, FESTIVALS ETC. MUSEA & EXPOSITIES COLOFON VOORUITBLIK ABONNEE WORDEN? DE STAD UIT GROETEN UIT ...

NOG MEER TIPS

54

krant KRANT

september 2016

AGENDA

MUZIEK POP & JAZZ ON THE ROOF Op dak van industrieel gebouw met uitzicht op het IJ genieten van internationale topmusici uit de jazz, world, klassiek, soul, tango en pop. Met dromerige pop van Renske Taminiau. vr 2, Bedrijfspand Op Zeezand, € 14,- t/m € 16,KING GIZZARD & THE LIZARD WIZARD De Australische band afwisselende mix van surf, psych(rock), shoegaze, blues, jazz en garagerock. Wegdromen, en niet veel later wordt je weer helemaal wakker geschud. do 1 21:00, Paradiso, € 15,DE DIJK De Godfathers van de Nederlandse popmuziek met bekende en minder bekende nummers, speciaal gekozen en opnieuw gearrangeerd voor het theaterpodium. Kom luisteren naar De Dijk, de band die al meer dan 35 jaar furore maakt. do 1 21:00, P60 INDIE IN TOWN PRESENTS Drie toptalenten op een podium.

Native People maakt zijn debuut samen met de indierockers PALMSY. Het aanstormende talent Inbetween Colours sluit af. do 1 20:00, Sugarfactory TOM BROWNE Tom Browne aka ‘Mr. Jamaica Funk’ is sinds de jaren ‘70 één van de grote jongens op de trompet. Hij kan met jazz, funk, disco en r&b uit de voeten. do 1 21:00, North Sea Jazz Club, € 27,- t/m € 30,AMANDA BERGMAN De 28-jarige Zweedse werkte met diverse muzikanten samen maar ondertussen bleef ze eigen nummers schrijven en muziek componeren. Dit leidde tot haar debuutalbum ‘Docks’ onder haar eigen naam. vr 2 19:30, Paradiso, € 10,FRANK VAN BOMMEL QUINTET Pianist Frank van Bommel heeft een eigen stijl ontwikkeld met invloeden van eigenzinnige jazzpianisten als Mal Waldron, Richard Twardzik en Misha Mengelberg. vr 2 20:30, Bimhuis, € 15,- t/m € 18,HET KOSMISCH MAGISCH OCTAAF Magiër Ramana en componist/ musicus Ben Waalwijk met magie, humor, klank en kleur.

Huiver bij de fakirstunts en hoe klinkt een nektrompet? Verwacht een weergaloos spektakel. vr 2 20:30, Pianola Museum, € 15,FRIDAY NIGHT OUT Huisband The Fresh Cuts nodigt gasten uit voor een programma met live muziek. Met o.a. Eric Vloeimans, Hans Dulfer en Paul van Kessel. Vooraf een trio.

Na afloop dansen mmv dj The Groove Supplier. vr 2 20:30, North Sea Jazz Club, € 5,- t/m € 17,50 DAVID KWEKSILBER BIG BAND Zinderend, grensverleggend

muzikaal avontuur door 26-koppige band. za 3 20:30, Bimhuis, € 20,IPUT GOLE, SUNNY VIBES EN ESA SAMANA Na de succesvolle editie tgv het zeventigste jubileum van de onafhankelijkheid van Indonesië is er ook dit jaar een bijzonder programma samengesteld. za 3 19:30, Melkweg, € 20,-

THE RUMJACKS Vijf losgeslagen, zweterige Australiërs met Ierse roots en een flinke dosis punk in hun donder houden het heilige vuur van de folkpunk in leven. vr 9 19:30, Melkweg, € 14,-

10 JAAR HERMAN BROOD ACADEMIE In september bestaat de academie tien jaar. Om dit jubileum te vieren organiseert de muziekopleiding een eigen festival. Met uitsluitend (oud)studenten en de meest succesvolle HBA-acts van de afgelopen jaren. Met o.a. Mister & Mississippi, The Brahms, Taymir, Yung Felix, 45ACIDBABIES, Birth Of Joy, dj Luuk van Dijk en Emil Landman. za 10 20:00, Paradiso, € 12,50

TRIBUTE TO GLADYS NIGHT & THE PIPS Lucretia van der Vloot en haar muzikale vrienden met een ode

advertentie

SCANDAL De Japanse rockband verovert de wereld met hun eigen J-rock sound. De muziek is sterk beïnvloed door bands als de Foo Fighters en Greenday, maar dan net even anders. za 10 19:30, Melkweg, € 38,SAM BEAM & JESCA HOOP Een bijzondere samenwerking tussen twee singer-songwriters van het hoogste niveau. zo 11 20:30, De Duif, € 20,-

ZUID 24 SEPTEMBER

IAMSTERDAM.NL/24H

BEN MILLER BAND Het Amerikaanse rammelbluestrio leidde een relatief rustig bestaan, tot ze een paar jaar geleden werden ontdekt als voorprogramma van ZZ Top. Mede dankzij hun geheime wapen: percussionist Doug Dicharry, die o.a. mandoline, trombone, trompet, eetlepels en wasbord speelt. ma 5 20:30, Tolhuistuin, € 15,PITOU Intieme folkliedjes met klassieke samenzang. Album release. do 8 20:00, Vondelkerk NEW COOL COLLECTIVE & MARK REILLY New Cool Collective werkt samen met Mark Reilly, de leadzanger van de Britse popgroep Matt Bianco. Een unieke kruising van funky jazz en soulvolle pop. do 8 21:00, North Sea Jazz Club, € 25,NTJAM ROSIE De critici zijn het er over eens: het album ‘The One’ behoort tot een van de hoogtepunten uit Rosie’s carrière. De Rotterdamse schreef alle songs zelf, die gaan over de liefde in al haar facetten, van het romantische soort en de hogere liefde. Voor het eerst zingt ze het album integraal. vr 9 21:00, North Sea Jazz Club, € 15,- t/m € 18,DOMINIC J. MARSHALL TRIO Eigentijdse jazz van BritsAmsterdamse pianist Dominic J. Marshall. Hij speelt met zijn trio, bestaande uit Glenn Gaddum jr. (bas) en Jamie Peet (slagwerk), werken uit zijn vierde album ‘The Triolithic’. vr 9 20:30, Bimhuis, € 16,EILLEN JEWELL Een mix van country, folk en americana maar dan met een scherp en swingend randje, dat haar liefde voor rock ‘n’ roll verraadt. Vergelijkingen met Lucinda Williams worden dan ook regelmatig gemaakt. vr 9 20:00, Bitterzoet, € 14,-

aan de Amerikaanse rhythmand-blues-groep uit Atlanta, Georgia en frontlady zangeres Gladys Knight. za 10 20:00, Club Mystique

TELEPATHY + ABSOLUTIST Telepathy is specialist in progressieve sludge metal, en toerde al vaker in Europa. Verwacht bij de tweede band een mix van duistere, metallic hardcore en crustpunk met sludge metal. zo 11 20:30, OCCII ELECTRA VAN BOUDEWIJN TARENSKEEN Vier onverschrokken vrouwen plegen een moord: de bijbelse Judith, de bruid uit Tarantino’s cultfilm ‘Kill Bill’, Elektra uit de Griekse mythologie en, uit de harde werkelijkheid, de Duitse moeder Marianne Bachmeier. In hun oordeel gunnen ELECTRA en Tarenskeen deze vier vrouwen het voordeel van de twijfel.

Zij wekken ze tot leven met de finesse van een nieuwe muziekensemble en de power van een rockband. ma 12 20:30, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 16,-

JAGD EP RELEASE De Amsterdamse band maakt indierock met garage- en punkinvloeden. Met synthesizers, poppy hooks, vocal effects, speelse baslijnen en scherpe gitaren wist de band in debuutjaar 2015 te overtuigen. za 10 19:30, Sugarfactory, € 8,LET’S GET BACK Ga mee terug naar de jaren zeventig, tachtig en negentig. Dans op herkenbare discohits uit de tijd van Top-pop, Countdown en MTV. za 10 21:00, Panama, € 10,t/m € 15,-

FATOUMATA DIAWARA MALI BLUES De zangeres zingt in de Wassoulou traditie en vermengt dat

advertentie

Kies je concert /uit Uitgaan in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit ARIFA & MEZRAB SOUNDSYSTEM Eeuwenoude muzikale tradities uit het Midden-Oosten en de Balkan worden met een Westerse blik gemixt met jazz en geïmproviseerde hedendaagse muziek. za 10 20:00, Mezrab Cultureel Centrum

met Westerse pop en jazz. Met haar sprankelende, warme stem zingt ze, begeleid door haar ritmische gitaarspel, melodieuze songs over ingewikkelde problematiek in het dagelijks leven van veel Afrikaanse vrouwen en haar eigen, soms getroebleerde verleden. ma 12 20:00, Paradiso, € 28,50

STEFFEN MORRISON Het oude soulgeluid komt weer tot leven en de zanger geeft er een nieuwe, opwindende, eigen draai aan. Presentatie van zijn nieuwe EP ‘Just Another Man’, waarvan de single ‘Do It All Again’ al hoge ogen gooit. di 13 19:30, Paradiso, € 9,COR BAKKER ONTVANGT ...

Cor Bakker ontvangt twee muzikale grootheden: Ivo Janssen en Fay Claassen. Om samen te spelen, te improviseren, elkaar uit te dagen en challenges aan te gaan. di 13 20:30, Griffioen, € 13,50 t/m € 18,50 WALKING ON CARS De Ierse indiepop band bekend van hitnummer ‘Speeding Cars’, maakt dromerige muziek met stevig gitaarwerk. di 13 19:30, Melkweg, € 13,50 WALLIS BIRD Ierse zangeres met (folk)songs uit haar nieuwste album. wo 14 20:30, Sugarfactory BALFOLK Dansavond gebaseerd op traditionele Franse en Oost-Europese dans. Met live muziek. Met introductieworkshop. do 15 20:00, Mezrab Cultureel Centrum JUNIUS MEYVANT De muziek van de in Reykjavík geboren singer-songwriter is te omschrijven als rijke, ietwat freaky, folk pop verweven met hier en daar een soulvolle sound.

Het jaar 2016 wordt het jaar van zijn debuutalbum ‘Floating harmonies’. do 15 21:00, Bitterzoet, € 12,3T Exclusief concert, een ‘experience’. Een interactieve show vol verrassingen, met oude en nieuwe hits, video’s, foto’s en anekdotes. Elke bezoeker krijgt een gratis Collector’s Edition cd. vr 16 20:00, RAI Amsterdam, € 35,CHEAT CODES Band met mix van dance en elektronische muziek. Nummers als ‘Hold on’ en de remix van Salt-n-Pepa’s ‘Sex’ met Kriss Kross Amsterdam waren een groot succes. za 17 19:30, Melkweg, € 15,BEATING BREAST CANCER SURINAME Benefietvoorstelling. Met Kenny B., Denise Jannah, Ed Rust, Edgar Burgos en anderen. Steek vrouwen in Suriname een hart onder de riem; je bijdrage is zeer welkom! za 17 18:00, Meervaart, € 100,ACCORDEON MELANGOLIQUE Verhalen uit het leven van Marten Toonder Sr. uit Warffum, de vader van de beroemde striptekenaar. Hij herleeft in watermuziek. Met accordeonisten en vertellers Jean-Pierre Guiran en Cherie de Boer. za 17 16:00, Pianola Museum, € 7,50 t/m € 10,7 LAYERS FESTIVAL Singer-songwriter festival georganiseerd door Dotan. Met o.a.

I Have A Tribe, Matt Maltese en Mahalia.

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

september 2016

55

MUZIEK za 17, zo 18, Paradiso, People’s Place, Vondelkerk, € 25,ROSENBERG TRIO Al 25 jaar houden de vingervlugge gebroeders Rosenberg de gipsy jazz traditie van de briljante gitarist Django Reinhardt in leven. za 17 21:00, North Sea Jazz Club, € 23,- t/m € 27,SPICE BOYZ Drie heren brengen minder bekende muzikale pareltjes uit andere culturen. Oosteuropese muziek, klezmer, Zuid-Amerikaans, Grieks en Italiaans repertoire. zo 18 17:00, Pianola Museum, € 10,- t/m € 12,50 KINGS OF CONVENIENCE Erlend Øye en Eirik Glambek Bøe uit Noorwegen werden in 2001 gebombardeerd tot vaandeldragers van ‘The New Acoustic Movement’. In 2009 brachten ze hun meest recente, derde album ‘Declaration of dependence’ uit. zo 18 21:00, Zonnehuis, € 33,PINEGROVE Na jaren toeren en meerdere releases komt de band nu met hun beste werk tot nu toe. De LP ‘Cardinal’ is een mix van indierock, pop en countryelementen.

Levendig en verslavend. zo 18 20:30, Sugarfactory, € 9,YUNA In korte tijd uitgegroeid van een meisje dat haar eigen liedjes schrijft, produceert en uitbrengt tot een internationaal rijzende ster. De charismatische singersongwriter uit Maleisië maakt een verfijnde combinatie van pop, akoestische folk en soulvolle R&B. ma 19 20:30, Tolhuistuin, € 12,50 JESU & SUN KIL MOON De Amerikaanse indie-folk band Sun Kil Moon van frontman Mark Kozelek gaat in zee met de Britse geluidskunstenaar Justin Broaderick aka Jesu. Dit blijkt een gouden combinatie te zijn. di 20 20:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 20,- t/m € 25,SJORS VAN DER PANNE Deze Amsterdammer werd tweede bij de The Voice of Holland in 2014. Hij heeft het Nederlandstalige chanson opnieuw op de kaart gezet. Naast eigen werk zingt hij nummers uit het oeuvre van Frank Boeijen, De Dijk, Claudia de Breij en Jacques Brel. wo 21 20:30, Theater De Omval, € 18,50 t/m € 20,AOSOON AOSOON (Alot of Something Out of Nothing) bestaat uit Marisa Hylton en Manny Folorunso uit Londen. Samen maakt het duo een interessante mix van pop en r&b. do 22 19:30, Melkweg, € 11,50 FLATBUSH ZOMBIES Eén van de exponenten van de Beast Coast hiphop-movement; een nieuwe generatie east coast rappers, uit New York. Meechy Darko, Zombie Juice en Erick \”Arc\” Elliott brengen visionaire en scherpe teksten met donkere twists en experimentele beats. do 22 20:30, Paradiso, € 24,t/m € 100,-

JAZZ ORCHESTRA OF THE CONCERTGEBOUW RHYTHM CHANGES Frisse gezichten uit de Nederlandse jazz laten een nieuw geluid horen in samenwerking met dé bigband van Nederland. Zangeres Hiske Oosterwijk blinkt uit in veelzijdigheid. De jonge pianist Sebastiaan van Bavel won een Edison en belangrijke concoursen. do 22 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 22,- t/m € 27,50 SCHERPDENKERS BAS HEIJNE & TEMKO Schrijver en presentator Bas Heijne op zoek naar de volmaakte mens. In dit Scherpdenkersconcert filosofeert hij even door.

Voor de muzikale pendant van Heijnes verhaal zorgt mixed minimal chamber metal-gezelschap TEMKO. do 22 20:15, Het Concertgebouw, € 22,- t/m € 35,PETER BRÖTZMANN DUO’S Peter Brötzmann staat garant voor compromisloos avontuur. De Duitse saxofonist improviseert eerst met de jonge steelgitariste Heather Leigh en vervolgens met geestverwante drumlegende Han Bennink.

Tevens expositie van het grafische werk van Peter Brötzman. vr 23 20:30, Bimhuis, € 18,HAPPY BIRTHDAY JOHN COLTRANE (23-9-1926) Saxofonist Ties Mellema & pianist Rembrandt Frerichs vieren de verjaardag van een van de belangrijkste muzikanten en muziekvernieuwers van de 20e eeuw: John Coltrane. vr 23 20:15, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 16,GOING PLACES Zomerse oorden, op avontuur gaan naar verre landen en tropische werelddelen de hoofdrol spelen. Met de combinatie van film, hapjes en muziek komen vier continenten voor één avond samen. Thema Afrolijk. vr 23 21:00, Pllek, € 7,50 HEAVY METAL MANIACS FESTIVAL Twee dagen lang snoeihard er tegenaan: scheurende gitaren en heavy metal van het hoogste kaliber! Uiteraard met een uitmuntende line-up. Gelukkig is er ook een Heavy Metal Maniacs Snackloket voor de hongerige bezoekers. vr 23 19:30, za 24 16:00, P60, € 27,50 t/m € 32,50 QUIMBY De dynamische muziek van de Hongaarse rockband is vergelijkbaar met Nick Cave en Tom Waits maar met een eigen experimentele twist. vr 23 19:30, Melkweg, € 20,t/m € 25,RUBEN HOEKE BAND Gitarist Ruben Hoeke kun je plaatsen in het rijtje muzikanten die de Nederblues en rock naar een hoger niveau hebben getild.

Hij speelt al vanaf 1992 en sinds 2004 koerst hij met de Ruben Hoeke Band zijn eigen weg. vr 23 20:00, Paradiso, € 12,BURRELL / BAARS / HENNEMAN Het label Wig bestaat 25 jaar en

Top 3 Pop

door Kim van der Meulen

NEW COOL COLLECTIVE & MATT BIANCO Van Typhoon tot Jules Deelder en Guus Meeuwis: het New Cool Collective groovet al 23 jaar lang met de meest uiteenlopende artiesten – met saxofonist Benjamin Herman als een van de boegbeelden van de bigband. Hun nieuwste album namen ze samen met zanger Mark Reilly van de Britse groep Matt Bianco op – en die funky jazzpop klinkt live nog beter dan op de plaat.

North Sea Jazz Club, 8 september

THE RUMJACKS Spring, hos en sla de bierpullen (of whiskyglazen) maar hard tegen elkaar, want de celtic-punkrockers van The Rumjacks gaan los in de Melkweg. De titel van de hit waarmee ze in 2011 doorbraken in thuisland Australië, An Irish Pub Song, vat het repertoire van de heren goed samen: Ierse folk met scheurende gitaren, dreunende drums en een aanstekelijk hoog tempo.

Melkweg, 9 september

viert dit met een ontmoeting tussen de Amerikaanse pianist Dave Burrell, altvioliste Ig Henneman en rietblazer Ab Baars. za 24 20:30, Bimhuis, € 18,LUTHER DICKINSON De zoon van de wereldberoemde producer en muzikant Jim Dickinson, heeft hij al lang zijn eigen muzikale weg gevonden.

Solo bracht hij onlangs zijn derde album ‘Blues & Ballads’ uit: pure country blues. za 24 20:00, Bitterzoet, € 12,50 SINCHI, ALTERED STATES ZOMERFEEST Een bijzonder zomerfeest waar bewustwording en de spiritualiteit van inheemse culturen centraal staat. Met dag- en nachtprogramma. za 24 12:00-6:00, Pllek, € 15,t/m € 17,50 JØRGENSEN & DE LEUW MYTHEN EN SAGEN Twee bijzondere muziekinstrumenten met elk een spectaculai-

BISHOP NEHRU De twintigjarige Bishop Nehru freestylede als puber al moeiteloos op tracks van Mos Def, bracht mixtapes uit, toerde met de Wu-Tang Clan en mag onder anderen Kendrick Lamar tot zijn fans rekenen. De New Yorker wordt gezien als een van de meest veelbelovende hiphoptalenten. Na twee jaar is hij terug in Bitterzoet met zijn oldschool jarennegentigflow en frisse sound.

Bitterzoet, 29 september

re verschijning, de theremin en de harp, in een programma met nieuw werk, gebaseerd op oude mythische wezens en verhalen. za 24 20:30, Ostade A’dam, € 17,50 THREE NATIONS UNDER ONE GROOVE Drie prestigieuze Europese jeugdbigbands bundelen hun krachten: NYJO uit het Verenigd Koninkrijk, BuJazzO uit Duitsland en ons eigen Nationaal Jeugd Jazz Orkest (NJJO). zo 25 20:00, Bimhuis, € 5,- t/m € 12,50 ZING NEDERLANDS MET ME Verschillende Nederlandse liedjes worden ingestudeerd.

Iedereen die Nederlands wil leren en/of uit volle borst Nederlandse klassiekers – van Benny Neyman tot Kenny B - wil zingen is welkom. Met een pianist, een voorzanger, liedteksten en een drankje. zo 25 15:00, Paradiso, gratis

PLAID & THE BEE De muziek van Plaid & The Bee bestaat al 25 jaar en is nog steeds vernieuwend en zinderend. Bekend is de band vooral van Warp-klassiekers als ‘Not For Threes’ en ‘Rest Proof Clockwork’. Het duo veranderde de hedendaagse elektronische muziek en hiphop. Met het nieuwe album ‘The Digging Remedy’ zijn de heren live te horen. zo 25 19:30, Melkweg, € 15,SUNDAY NIGHT LIVE Van soul en funk tot world, latin en jazz met een dj in het genre van de avond. Mmv Septeto Trio Los Dos (Cuban Son/Salsa) met afterparty. zo 25 20:00, Club Mystique ALL TVVINS Deze Ierse band speelt synth-pop met vervormde vocale effecten, gitaren die klinken als vintage synthesizers, tropische pop ritmes en royale drums. di 27 20:00, Paradiso, € 10,THE AMERICAN DREAM In aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen brengt het Ciconia Consort olv Dick van Gasteren dit afwisselende Amerikaanse muziekprogramma. Historicus en Amerika-kenner Maarten van Rossem plaatst de muziekwerken in de context van de Amerikaanse verkiezingsstrijd, zoals die plaatsvond toen de verschillende werken werden gecomponeerd. di 27 20:15, Het Concertgebouw, € 15,- t/m € 32,THE BOXER REBELLION De Londense band heeft hun nieuwe, vijfde album ‘Ocean by Ocean’ uit. Melodieuze, emotievolle Britrock die donkere invloeden laat contrasteren met hoopvolle, frisse rockmuziek.

Het nummer ‘Diamonds’ van het album ‘Promises’ (2013) is hun grootste hit tot nu toe. di 27 20:30, Paradiso, € 20,CARTE BLANCHE ZIV TAUBENFELD Carte blanche voor de avontuurlijke basklarinettist/componist Ziv Taubenfeld uit Amsterdam, met zijn akoestische trio Bones en de band Plots, met gevestigde Nederlandse jazzmusici. wo 28 20:30, Bimhuis, € 15,t/m € 18,LE BUTCHERETTES Het nieuwe album ‘A Raw Youth’ met gastbijdragen van Iggy Pop en John Frusciante staat vol harde punk. De band speelt voor het eerst een volledige liveset. wo 28 20:00, Melkweg, € 14,ELENA FRIEDRICH - EXAMEN Zangeres Elena Friedrich studeert voor haar master. Ze doet examen en publiek is welkom! wo 28 20:00, Conservatorium van Amsterdam, gratis BISHOP NEHRU Rapper die wordt gezien als een van de grootste talenten binnen de Amerikaanse hiphop. do 29 21:00, Bitterzoet, € 14,NEW YORK ROUND MIDNIGHT Swingin’ Harlem belooft een broeierige avond te worden, vol swingin’ live muziek. do 29 20:30, Griffioen, € 19,-

56

krant KRANT

september 2016

AGENDA

MUZIEK

KURT ROSENWINKEL TRIO Gitarist Kurt Rosenwinkel werkte samen met o.a. Brad Mehldau, Eric Clapton en The Roots. Hij is hét rolmodel voor de huidige generatie jazzgitaristen. do 29 20:30, Bimhuis, € 17,t/m € 20,JOHN COFFEY De Nederlandse band is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een rockband van internationaal niveau. De band is nog éénmaal live te zien en stopt dan voor onbepaalde tijd. do 29 19:30, Melkweg, € 18,CLUB AMSTERDAM KLEZMER Maandelijkse clubavond met de Amsterdam Klezmer Band. Een avond vol verrassingen, gasten en energie! do 29 20:00, Mezrab Cultureel Centrum STEMMEN UIT HET OOSTEN Als je je vaderland ontvlucht, kun je je verhalen dan inpakken en meenemen? Op deze vraag geven solisten Mohsen Namjoo en Sahand Sahebdivani antwoord in dit bijzondere concert van Nederlands Blazers Ensemble. do 29 20:30, Podium Mozaïek, € 13,- t/m € 17,A BALLADEER Najaar 2016 doet de singersongwriter weer een clubtour met band. De laatste keer was in 2012. Naast songs van het nieuwe a balladeer album ‘A Wolf At The Door’ zullen klassiekers als ‘Swim With Sam’ en ‘Robin II’ uiteraard ook voorbijkomen. vr 30 21:00, Bitterzoet, € 10,LÅPSLEY De Engelse singer-songwriter is met haar elektronische soul een genot om naar te luisteren.

De muziek van de pas 19-jarige zangeres werd maar liefst een miljoen keer beluisterd op Soundcloud. vr 30 19:30, Melkweg, € 16,JU PERCUSSION - SLAGWERKSENSATIE UIT AZIË De Ju Percussion Group geldt als dé slagwerksensatie uit Azië. In dit concert brengt het gezelschap muziek van Chinese en Taiwanese componisten waarin een groot aantal traditionele, moderne en onverwachte percussie-instrumenten aanbod komen. vr 30 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 25,- t/m € 31,LIL KLEINE Met zijn hit ‘Drank & Drugs’, met Ronnie Flex, stond de zanger hoog in de hitlijsten en brak vele records. Hij groeide uit tot een waar jeugdidool en heeft inmiddels meerdere gouden en platina albums op zak. vr 30 20:30, Heineken Music Hall, € 25,- t/m € 99,50 LOCATIES Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl

Top 3 Clubs

door Christiaan de Wit

CLUB LEDERHOSEN: FASHION RAVE We hebben echt geen idee wat voor soort fashion de organisatie voor vanavond in gedachten had, maar wat we wel weten is dat dj Freek Fabricius graag housebroeken draagt en er naar het schijnt zelfs een webshop op na houdt waar geïnteresseerden de op pyjamabroeken lijkende clubwear kunnen afnemen. Wat betreft de muziek hebben we een wèl duidelijk idee van de avond: Freek, Boris Scorpio en Salvador draaien een mix van IDM, electro, acid en old school rave.

OT301, 16 september

People’s Place Stadhouderskade 5, tel. 589 54 67 www.peoplesplaceamsterdam.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Pllek Tt. Neveritaweg 59, tel. 290 00 20, www.pllek.nl Amsterdam RAI Europaplein, tel. 549 12 12 www.rai.nl Splendor Amsterdam Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.nl Sugarfactory Lijnbaansgracht 238, tel. 627 00 08 www.sugarfactory.nl Tolhuistuin Concertzalen-IJpromenade 2, Tuin-Tolhuisweg 3, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Vondelkerk Vondelstraat 120 A, tel. 520 00 99 www.stadsherstel.nl Bedrijfspand Op Zeezand Johan van Hasseltweg 39 www.opzeezand.nl Zonnehuis Zonneplein 30 www.zonnehuis-amsterdam.nl

CLUBS

ONDIEP Het mag dan wel binnen zijn, toch is een pool party een prachtige gelegenheid om dat sexy zomergevoel nog even vast te houden. Let op, dit is toch echt heel wat anders dan baantjes trekken.

Bijna alles mag, al zijn er een paar dingen verboden: springen, duiken en met z’n tweeën een kleedhokje in.

We zijn heel benieuwd wie zich daar allemaal aan gaan houden. Alleen vrouwelijke dj’s vanavond: o.a. Mispoes en YADE (foto).

Sloterparkbad, 24 sep.

Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Club Mystique Smaksteeg 19 www.salsaclubmystique.nl Het Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900671 83 45 www.concertgebouw.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Griffioen Uilenstede 106, Amstelveen, tel. 598 51 00, www.theatergriffioen.nl Heineken Music Hall ArenA Boulevard 590, Amsterdam Zuidoost www.heineken-music-hall.nl Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81, www.melkweg.nl Mezrab Veemkade 576, www.mezrab.nl

COLIN LANE

JMSN JMSN, of wel Christian Berishaj, brengt soulmuziek tot leven met zijn zwoele en rauwe vibes. Met het laatste album vol ‘90s r&b invloeden weet hij een balans te brengen tussen nostalgie en funky grooves. do 29 19:30, Melkweg, € 13,-

BOB SINCLAR Hij is sowieso een van de gladste dj/producers van de scene, Bob Sinclar uit Parijs.

De vrouwenversierder die o.a. samenwerkte met Shaggy, Sean Paul en Daft Punk heeft van alles gemaakt: van supercommercieel tot de meest vreemde underground clubmuziek; maar bijna alles valt binnen de categorie house.

Sinclar komt niet vaak naar Amsterdam dus zorg dat je dit niet mist!

Escape 30 september Podium Mozaïek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 81 www.podiummozaiek.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl North Sea Jazz Club Pazzanistraat 1, tel. 722 09 80 www.northseajazzclub.com OCCII Amstelveenseweg 134, tel. 671 77 78, www.occii.org Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, Diemen, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Ostade A’dam Van Ostadestraat 233 D, tel. 671 24 17 www.ostadeadam.nl P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45, www.p60.nl Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 86 86 www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 (informatie), www.paradiso.nl

MONDAY® Clubavond. Onder het genot van een drankje en een dansje kun je hier netwerken of gewoonweg genieten van fijne r&b sounds en house. Met wisselende dj’s uit binnen- en buitenland. elke ma 21:00, Supperclub, € 12,50 REVEAL Rauwe beats, minimale electro en vocal house. De line-up varieert van lokale dj-talenten tot internationale namen. elke do 23:00, Escape DONDERGRONDSE Geniet van nieuwe indie initiatieven, underground live-acts en wisselende dj’s. elke do 23:30, Paradiso, € 5,HOUSERULES De mooiste shows, een indrukwekkende aankleding en vele verrassingen voor liefhebbers van authentieke house. Met wisselende dj’s. elke vr 23:00, Escape

LIKE Clubavond deephouse, futurehouse, eclectic, r&b en hiphop.

Met wisselende dj’s. elke zo 23:00, Escape SUPPERDEEP Het nieuwe it-feest waar lokale en wereldwijde fijne deephouse wordt gedraaid. Ontdek de nieuwe grenzen van de elektronische muziek. elke vr 23:00, Supperclub, € 10,FEELING FRIDAY Geniet van hapjes, drankjes en fijne muziek van dj Marcello.

Perfect om na een lange werkweek even stoom af te blazen met collega’s en vrienden. elke vr 17:00, Pllek UPPERCLUB Tot in de vroege uurtjes dansen op de nieuwste deephouse, techno en tropical house muziek.

Geniet midden op de dansvloer, gluur lekker vanaf een ligbed of zoek de privacy op van het VIP balkon. elke za 23:00, Supperclub, € 15,BEATROOTS Beatroots is een toegankelijke avond en nacht voor iedereen die graag geniet van het nachtleven.

Fijne muziek tijdens het diner en voetjes van de vloer. elke za 20:00-3:00, Pllek NOODLANDING! Clubavond waar bijna alles mag.

Verwacht indie, electro, hiphop, dance en heel veel foute popmuziek. Met wisselende dj’s. elke do 23:30, Paradiso, € 5,THROWBACK THURSDAY (THRWBCK) Dans tot in de late uurtjes op echte authentieke old-school hiphop en r&b, zoals het bedoeld is. Met wisselende dj’s. elke do 23:00, ABE Club & lounge, CATZ ‘N DOGZ Het gerenommeerde label Catz ’n Dogz met Anil Aras en Larry de Kat draaien de beste houseplaten van dit moment. za 3 24:00, Sugarfactory MURCOF, DADUB, DUBIT E.A. Van ambient naar techno met

advertentie

TANGO gratis

proefles 26 aug 31 aug 2 sep 4 sep

20 20 20 15

u. u. u. u.

tangoalma.nl Tango Argentino Amsterdam

BRAINWASH Clubavond. Liefhebbers van electro beleven een topavond met vaste en wisselende dj’s die alle soorten dance en urban draaien. elke za 23:00, Escape, € 16,-

uitstapjes naar drones en experimentele soundscapes. Naast labelbaas Morph, dat is dj/ producer Reggy Van Oers, zijn ook grootmeester Murcof, het Italiaanse duo Dadub (Daniele

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

september 2016

57

MUZIEK Antezza & Giovanni Conti) en de Italiaans/Berlijnse technokunstenaar Dubit (Pier Alfeo) aanwezig. vr 16 20:30-3:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 19,BONANZA - MAX ABYSMAL De Australische dj Bonanza streeft naar het onverwachte, kippenvel en obscuriteiten.

Zijn draaistijl loopt over van Wereldse invloeden en is zowel dansbaar als obscuur. vr 16 23:00, Canvas BRIGHTER DAYS KAMMA, MASALO Laat je meevoeren door opzwepende housedeuntjes van dj’s Kamma en Masalo. za 17 23:00, Canvas MUSICBOX 1 YEAR ANNIVERSARY Een muzikale reis, van r&b en hiphop in the 90’s naar afrohouse en eclectic beats. za 17 23:00, Club Air advertentie

Canvas Wibautstraat 150, tel. 261 21 10 www.volkshotel.nl Club Air Amstelstraat 16, tel. 820 06 70 www.air.nl Escape Rembrandtplein 11, tel. 622 11 11, www.escape.nl De Marktkantine Jan van Galenstraat 6, tel. 732 17 60 www.marktkantine.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 (informatie), www.paradiso.nl Pllek Tt. Neveritaweg 59, tel. 290 00 20, www.pllek.nl Sugarfactory Lijnbaansgracht 238, tel. 627 00 08 www.sugarfactory.nl Supperclub Singel 460, tel. 344 64 00 www.supperclub.amsterdam Tolhuistuin Concertzalen-IJpromenade 2, TuinTolhuisweg 3, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl

Top 3 Klassiek

door Guido van Oorschot

LE NOZZE DI FIGARO Was Mozart een braverik? Vergeet het. Neem Le nozze di Figaro, zijn opera met revolutionaire trekjes. Daarin jaagt graaf Almaviva op het kamermeisje Susanna, dat op het punt staat te trouwen met kamerdienaar Figaro. Die leert zijn hitsige meester een lesje, geholpen door de bedrogen gravin.

Ook benieuwd hoe regisseur David Bösch deze strijd tussen klassen en seksen toont?

Nationale Opera & Ballet, 6 t/m 27 september

KLASSIEK & OPERA

LE NOZZE DI FIGARO

– 6 - 27 september

LA REVE PRESENTS SPOTLIGHT Reinier Zonneveld staat bekend om zijn live-acts en producties.

Hij heeft een unieke kijk op het technogenre en is vastberaden daarmee de wereld te veroveren. za 17 24.00, Sugarfactory HOPPA Terug voor de 4e editie. Verwacht diepe donkere techno, het wordt ochtend voordat je het weet. Met in de line-up Inter Gritty, Johanna Knutsson en natuurlijk de twee Hoppa residents Calle Wersäll en Paul Caïro. vr 30 22:00, Tolhuistuin, € 12,50 t/m € 17,NEXT MONDAY’S HANGOVER De line up van deze Next Monday’s Hangover met onder andere George FitzGerald en Robag Wruhme is die kater op aanstaande maandag dik waard!

Kom dansen op dit inmiddels bekende technofeestje. vr 30 22:00, De Marktkantine, € 14,KOFFIE VERKEERD Verwacht een avond die bol staat van boogie tot disco en alles wat daar tussen zit, aan elkaar gedraaid door Mr. Speak, Alex Klerk en dj D-Rok. vr 30 22:00 - 4:00, Canvas LOCATIES ABE Club Amstelstraat 30, tel. 845 78 72 www.clubabe.nl

LUNCHPAUZECONCERT Met wisselende organisten. Met vr 2 Iddo van der Giessen; vr 9 Jan Peter Lanooij; vr 16 Evan Bogerd; vr 23 Floris van Gils; vr 30 Anco Vahl. elke vr 13.00, Westerkerk, vrijwillige bijdrage MIDSUMMER ENSEMBLE Het Midsummer Ensemble olv Jeroen Spitteler opent het seizoen met het Requiem van Mozart en verder het relatief onbekende werk ‘Thamos, König von Ägypten’. Mozart schreef dit als muziek bij een toneelstuk. vr 2, za 3 20:30, zo 4 15:30, Dominicuskerk, € 18,TAÍLDE ENSEMBLE BALLINGSCHAP EN HET NATIONALISME Baroksonate van de componist Tartini. Daarna zal het thema ‘Ballingschap en het Nationalisme’ terugkomen in de werken van Beethoven, Dvorák, Sjostakovitsj en Brahms. za 3 20:15, De Engelse Kerk, € 10,- t/m € 17,WANDELCONCERT DOOR JOODS AMSTERDAM Muziek op drie locaties: BRISK speelt in de Portugese Synagoge, Musica Amphion speelt in de Uilenburger Synagoge en Camerata Trajectina in het Rembrandthuis. De wandeling start tegelijkertijd vanaf de drie locaties; deelnemers krijgen na aanmelding (www.geelvinck.nl) hun startlocatie toegemaild. zo 4 11:30 en 14:30, € 35,- t/m € 45,ORKEST VAN HET OOSTEN MENDELSSOHN, MOZART Met Mozart’s pianoconcert nr. 23 in A KV 488 en Mendelssohn’s vierde symfonie in A ‘Italiaanse’.

Olv Jan Willem de Vriend mmv pianist Dejan Lazic. zo 4 11:00, Het Concertgebouw, € 20,ELEONORE PAMEIJER & MARCEL WORMS Het bekende Amsterdamse duo Eleonore Pameijer (fluit) en

REQUIEM VAN MOZART Was Mozart een lolbroek?

Zijn Requiem vertelt iets anders. Het is muziek die gromt en prevelt, rouwt en troost.

Mozart schreef de noten als 35-jarige op zijn doodsbed.

Toonkunstkoor Amsterdam neemt de uitdaging aan, samen met Het Balletorkest en dirigent Matthew Rowe.

Door de Dominicuskerk zeilen de solo’s van Machteld Baumans, Helena Rasker, Marcel Reijans en Frans Fiselier.

Dominicuskerk 23 september

Marcel Worms (piano) brengt een vrolijk programma met Amsterdamse componisten uit heden en verleden. En staan twee premières op het programma: nieuwe composities van Chiel Meijering en Willem Wander van Nieuwkerk. zo 4 11:00, Stadsarchief Amsterdam, € 5,- t/m € 10,NATIONALE OPERA LE NOZZE DI FIGARO Dit meesterwerk van Mozart zit vol intriges, pikante verwikkelingen en mislukte afspraken. di 6, do 8, di 13, do 15, wo 21, vr 23, di 27 19:00, zo 11, zo 18 14:00, Nationale Opera & Ballet, € 22,- t/m € 176,JONG TALENT NOUD SMEETS Pianist Smeets speelt werken van o.a. Bach, Beethoven en Chopin met als overkoepelende thema’s: angst, worsteling en verlossing.

Ook een sonate van Mozart. di 6 20:00, Oosterkerk, vrijwillige bijdrage

JU PERCUSSION GROUP Taiwan kent een spectaculaire slagwerkcultuur. De rituelen van het leven gaan steevast gepaard met percussie, van bonkende lion drum tot tinkelende tempelbel. De Ju Percussion Group vermengt de Taiwanees-Chinese traditie met de Westerse.

De stokkentovenaars tuigen een avond op vol percussie en theater. Een zeecontainer met instrumenten werd verscheept om te kunnen kloppen, ratelen en tikken.

Muziekgebouw aan ‘t IJ 30 september

COLIN STETSON - GORECKI’S DERDE SYMFONIE De Canadese vernieuwer Colin Stetson brengt zijn nieuwe album Sorrow op grootse wijze met een tienkoppig sterrenensemble. Sorrow is een herinterpretatie van de ‘Derde symfonie’ (1976) van de Poolse componist Henryk Gorecki. vr 9 20:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 27,- t/m € 34,DANIELE GATTI Met de RCO Opening Night begint het Concertgebouworkest met zijn trouwe publiek het nieuwe seizoen. Daniele Gatti wordt geïnaugureerd als chefdirigent. Daarbij kan Mahler niet ontbreken. Bariton Christian Gerhaher soleert in diens ‘Lieder eines fahrenden Gesellen’. Dresscode: black tie. vr 9 18:00, Het Concertgebouw, € 130,CAPPELLA AMSTERDAM UMBRAE MORTIS In dit indringende programma

zingt Cappella Amsterdam verschillende werken waarin ‘herinnering’ centraal staat. Naast de Nederlandse première van een nieuw werk van Thierry Escaich staat het aangrijpende ‘Elégie pour les villes détruites’ van Ton de Leeuw op het programma. za 10 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 25,- t/m € 31,MONUMENTEN 1920 De jaren ‘20 in muziek en architectuur! Amsterdam viert met ‘100 jaar Amsterdamse School’ het ontstaan van deze architectuurstroming. Ensemble Lumaka (bestaat uit musici van verschillende orkesten) neemt het publiek mee naar Amsterdamse gebouwen uit die jaren en laat daar horen hoe de muziek destijds klonk: exotisch, romantisch, avontuurlijk! za 10 20:00 en 21:15, Stadsarchief Amsterdam, gratis NATIONALE ORGELDAG Bekijk en beluister het Van Oerkelen-Orgel. za 10 10:00-17:00, Oosterkerk, gratis SIGNUM QUARTETT MET HAYDN EN BRAHMS Haydn en Brahms waren allebei veertig jaar oud toen ze de kwartetten schreven die het Duitse Signum vandaag uitvoert. Van Haydn wordt Strijkkwartet in C op. 20 nr. 2 gespeeld en van Brahms zijn Tweede strijkkwartet in a op. 51. zo 11 11:00, Het Concertgebouw, € 20,TRIO CANTABILE BERLIOZ FANTASTIQUE Liederen, aria’s en duetten uit La Damnation de Faust, Benvenuto Cellini, Tes Troyens en Les Nuits d’Été van Berlioz. Van Liszt Deux Études d´Exécution Transcendante voor piano solo. zo 11 15:15, De Engelse Kerk, € 17,50 DICK KLOMP - ORGEL Dick Klomp speelt muziek van Amsterdamse organisten uit de eerste helft van de 20e eeuw zoals Zwart, Hasselaar en Rijp, en internationaal repertoire uit dezelfde tijd. zo 11 15:00, Oosterkerk, gratis ORGELCONCERT Organisten uit binnen- en buitenland bespelen het Smits-orgel, een monument in een monument. Jan Pieter Lanooy neemt deze keer de honneurs waar. zo 11 16:00, De Duif, vrijwillige bijdrage CONCERTGEBOUWORKEST MAHLERS TWEEDE Daniele Gatti dirigeert Mahlers tweede symfonie in c ‘Auferstehung’. Uitvoerenden zijn het Koninklijk Concertgebouworkest en het Groot Omroepkoor. Mmv sopraan Annette Dasch en mezzosopraan Karen Cargill. wo 14 t/m vr 16 20:15, zo 18 14:15, Het Concertgebouw, € 35,- t/m € 140,NIEUW AMSTERDAMS PEIL RUSSISCHE ZIELEN De Belgische sopraan Katrien Baerts met twee bijzondere stukken van Russische componisten: Dmitri Sjostakovitsj en Alexander Raskatov. ‘Kaddish’ is een aangrijpende verwerking van de dood van Raskatovs

58

krant KRANT

september 2016

AGENDA

MUZIEK vader. De ‘Seven Romances’ van Sjostakovitsj zijn persoonlijke overpeinzingen over liefde, kunst en rampspoed, van een man die de dood voelt naderen. do 15 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,VOCAL ENSEMBLE CHORDAE FELICAE A-capellaconcert van Duits vocaal ensemble met tien jonge zangers en zangeressen met een breed repertoire aan folk, pop en klassiek. do 15 20:00, Amstelkerk, € 12,WANDELING DOOR WENEN Het Amsterdam Chamber Orchestra ‘wandelt’ door Wenen met werken van Mozart en Haydn. Dirigent is Peter Santa en Franziska Hölscher soleert op viool. do 15 20:15, Het Concertgebouw, € 35,advertentie

3

MENDELSSOHN

Symfonie ‘Schotse’

ZA 17, MA 19 SEPTEMBER HET CONCERTGEBOUW WWW.ORKEST.NL

VRIJDAGMIDDAGCONCERT Met Ana Prazeres (klarinet), Matthijs van der Wel, Ernst Jan Vos (viool), Martin Moriarty (altviool) en Hadewych van Gent (cello). Het kwintet speelt muziek van Dvorak en Mozart. vr 16 14:30, Oosterkerk, vrijwillige bijdrage LISELOTTE SCHRICKE OVERGANGSEXAMEN Fluitiste Liselotte Schricke studeert voor haar master. Ze doet overgangsexamen en publiek is welkom! vr 16 15:00, Conservatorium van Amsterdam, gratis I DUE FOSCARI Het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor brengen deze vroege opera van Verdi op de planken. Met pauze! za 17 13:30, Het Concertgebouw, € 52,- t/m € 59,SCHOTSE SYMFONIE Het Nederlands Philharmonisch Orkest olv Ivar Bolton mmv violiste Veronika Eberle spelen de Ouverture ‘Jeanne d’Arc’ van Moscheles, Vioolconcert in D op.

61 van Beethoven en de Derde symfonie in a op. 56 ‘Schotse’ van Mendelssohn. za 17, ma 19 20:15, Het Concertgebouw, € 23,- t/m € 54,LEDEN VAN HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST De musici soleren alle acht in het Koninklijk Concertgebouworkest, maar ze spelen ook graag het kleinere repertoire, zoals het Octet voor drie blazers en vijf strijkers van Schubert. De com-

ponist volgde in zijn eigen stijl het voorbeeld van Beethovens Septet. za 17 14:00, Noorderkerk, € 5,- t/m € 16,-

misschien komt er zelfs een marionet om de hoek kijken ... vr 23 20:15, Amsterdams Marionetten Theater, € 12,- t/m € 15,-

RIETVELD ENSEMBLE FUCHS, BLISS Het ensemble speelt van Robert Fuchs - Kwintet voor klarinet en strijkkwartet (op. 102) en van Arthur Bliss - Kwintet voor klarinet en strijkkwartet. za 17 13:00, De Engelse Kerk, gratis

REQUIEM VAN MOZART Het Balletorkest en het Toonkunstkoor Amsterdam brengen het Requiem van Mozart ten gehore. Het is misschien wel het meest indrukwekkende werk van de jong gestorven componist.

Mozart schreef het vlak voor zijn eigen dood. Dirigent is Matthew Rowe. vr 23 20:30, Dominicuskerk, € 29,50

FRANZ SCHUBERT OP DE ZONDAGMIDDAG Bas-bartiton Marc Pantus zingt drie liedcycli, op drie zondagmiddagen, van de Weense componist Franz Schubert. Deze derde (en laatste) liedcyclus is ‘Schwanengesang’. Het uitgestelde concert van 29 mei j.l. zo 18 15:00, Waalse kerk, € 20,t/m € 25,FANCY FIDDLERS Het strijkersensemble bestaat uit viool- en cellotalenten in de leeftijd van 6 tot 19 jaar onder supervisie van vioolpedagoge Coosje Wijzenbeek. zo 18 11:00, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 10,LOVE DUETS & ARIA’S Ensemble Il Pomo d’Oro olv Maxim Emelyanychev met een programma rond Händel.

Sopraan Karina Gauvin en countertenor Maarten Engeltjes soleren. Met pauze! zo 18 20:15, Het Concertgebouw, € 35,DE BRONNEN VAN DAVID KWEKSILBER Toets des Tijds begint het nieuwe seizoen met optredens van pianist Ludwig Olshansky en zijn zoon klarinettist David Kweksilber. Met Marjanne Kweksilber en Reinbert de Leeuw op film. zo 18 15:00, Werkgebouw Het Veem, € 12,50 t/m € 17,50 RIHM IN HET VOETSPOOR VAN SCHUBERT Gisteren de wereldpremière in Keulen, vandaag in het Amsterdam: zeven nieuwe liederen van de belangrijkste levende Duitse componist Wolfgang Rihm. Vertolker is de Oostenrijkse bariton Georg Nigl. Nigl laat zich vergezellen door de Russische pianist Alexander Melnikov. wo 21 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 40,MAJSA KOPERBERG EXAMEN Harpiste Majsa Koperberg studeert voor haar master. Ze doet examen en publiek is welkom. wo 21 17:00, Conservatorium van Amsterdam, gratis KAARSLICHTCONCERT Vader en zoon spelen Brahms, Schumann en van Bergeijk. Concert bij kaarslicht door pianist Ludwig Olshansky en zijn zoon klarinettist en saxofonist David Kweksilber. do 22 20:00, Portugees-Israëlitische Synagoge, € 14,50 CLUB CLASSIQUE & OPERA De musici van Club Classique zijn altijd op zoek naar originele cross-overs. Deze keer vindt een ontmoeting plaats tussen opera en kamermuziek. Aria’s en strijkkwartetten wisselen elkaar af, en

BORIS GILTBURG - ETUDES VAN SKRJABIN, LISZT EN RACHMANINOV Skrjabin, Liszt en Rachmaninov waren visionaire pianisten. Niet alleen met hun spel, ook met hun composities veranderden ze de koers van het pianorepertoire.

Vooral hun etudes vormen een reservoir aan baanbrekende gedachten en nieuwe pianotechnieken. In dit concert gespeeld door pianist Giltburg. vr 23 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 29,50 t/m € 37,KOPERBLAZERSENSEMBLE MET FILMMUZIEK Een koperblazersensemble van het Conservatorium van Amsterdam brengt olv organist Jeroen Koopman een programma met filmmuziek. vr 23 13:15, Orgelpark, gratis POLO DE HAAS CANTO OSTINATO Pianist Polo de Haas speelt ‘Canto ostinato’ van Simeon ten Holt. Andere werken: Modern Love Waltz van Philip Glass, Etude op. 11 nr. 1 van Skrjabin en Vexations van Erik Satie. Kortom een feest voor de liefhebber van de (voorlopers) van de melodieuze minimal. za 24 20:15, Het Concertgebouw, € 25,- t/m € 32,50 advertentie

mee op reis naar de tijd van de stomme film. Deze keer korte absurdistische films uit de tijd van het dadaisme en expressionisme: ‘Entr’acte’ van Rene Clair (1924), ‘Un chien andalou’ van Luis Buñuel (1929), maar ook ‘One week’ van Buster Keaton (1920). za 24 20:15, Pianola Museum, € 15,OLGA ZINOVIEVA Haar enorme stemomvang en unieke timbre zijn de ideale combinatie bij het uitvoeren van Mozart’s repertoire. Niet voor niets wordt de Russisch-Nederlandse sopraan Zinovieva gezien als één van de grootste Mozartvertolkster op dit moment. Bach Orchestra of the Netherlands en dirigent Pieter Jan Leusink begeleiden haar. zo 25 14:15, Het Concertgebouw, € 25,- t/m € 75,KAMERMUZIEK IN DE HOOP Marcel Worms geeft een pianorecital. Met stukken van Federico Mompou, Eric Satie, Arvo Pärt en Peteris Vasks. zo 25 15:00, Schuilkerk De Hoop, € 10,- t/m € 14,LUNA KAMERKOOR KOFFIECONCERT Het Luna Kamerkoor zingt veelstemmige koorwerken onder leiding van Wolfgang Lange.

Op het programma staan ‘Spem in alium’ van Thomas Tallis, ‘Earthrise’ van Alec Roth’s en ‘Cantus missae’ van Josef Rheinberger. zo 25 12:00, Oosterkerk, vrijwillige bijdrage BACH, NET ZO MAAR ANDERS Wat gebeurt er als de eeuwenoude muziek van Bach een eigentijdse conversatie aangaat met moderne dans? Bach, net zo maar anders laat zien en horen wat muziek en dans betekenen voor zowel de performer als het publiek. zo 25 15:00, NedPho-Koepel (Gerardus Majellakerk), € 7,50 RISING STAR CHRISTOPHER PARK Inmiddels wordt voor de jong getalenteerde Duits-Koreaanse pianist Christopher Park gecomponeerd. Luister naar nieuw werk van Olga Neuwirth. Ook speelt Park werken van Beethoven, Schumann en Stravinsky. wo 28 20:15, Het Concertgebouw, € 23,- t/m € 36,-

MEDEA

17 AUG – 2 SEP SURTITLED IN ENGLISH NIEUW AMSTERDAMS KINDERKOOR Dit koor is dé klassieke zangopleiding voor de jeugd in Amsterdam. De meest gevorderde zangers brengen klassieke, a capella gezongen werken mét choreografie, enscenering en video.

Het alom geprezen koor neemt je mee op een gevarieerde vocale reis over de hele wereld. za 24 14:00, Noorderkerk, € 5,- t/m € 16,CINEMAGIE - CINEMA BRUT Pianist Yvo Verschoor neemt je

MARISS JANSONS DIRIGEERT MAHLERS ZEVENDE Meer dan een eeuw na dato raakt de overwegend vrolijke symfonie (Mahlers Zevende symfonie in b) nog steeds de harten van veel luisteraars. Mariss Jansons dirigeert het Koninklijk Concertgebouworkest. wo 28 t/m vr 30 20:15, Het Concertgebouw, € 35,- t/m € 140,ROSANNE PHILIPPENS & FRIENDS - I LOVE SCHUBERT Sinds Rosanne Philippens in 2009 het Nationaal Vioolconcours Oskar Back won, is het hard gegaan met haar carrière.

Wat de kamermuziek betreft richt zij zich elk seizoen op een andere componist. Deze keer belijdt ze haar liefde voor Schubert. wo 28 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,-

THE LEGEND OF ZELDA De show is gebaseerd op de saga van de meest populaire videogames ooit. Een symfonisch orkest en een koor brengen de muzikale thema’s van ‘The legend of Zelda’. do 29 20:00, Heineken Music Hall, € 55,- t/m € 80,advertentie

..nl Walk-in Classics your finest hour on Saturday HAGEN KWARTET SPEELT HAYDN Het kwartet uit Oostenrijk speelt alle zes de strijkkwartetten op.

76 van Joseph Haydn. Do 29 sep. en za 1 okt. spelen ze de eerste drie, op vr 30 sep. spelen ze de laatste drie. do 29 sep. t/m za 1 okt. 20:15, Het Concertgebouw, € 35,- t/m € 56,DOELENKWARTET TUSSEN STILTE EN MATERIE Het vermaarde Doelenkwartet komt in dit concert met stukken voor strijkkwartet die eigenlijk zelden gehoord worden, maar dit absoluut wél verdienen. Vier werken, vier totaal verschillende luisterervaringen. do 29 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 25,- t/m € 31,JU PERCUSSION Slagwerksensatie uit Azië. Muziek van Chinese en Taiwanese componisten waarin een groot aantal traditionele, moderne en onverwachte percussie-instrumenten aan bod komen. vr 30 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,LOCATIES Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdams Marionetten Theater Nieuwe Jonkerstraat 8, tel. 620 80 27 www.marionettentheater.nl Het Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 21 83 www.dominicusamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl De Engelse Kerk Begijnhof 48, tel. 624 96 65 www.ercadam.nl Heineken Music Hall ArenA Boulevard 590, Zuidoost www.heineken-music-hall.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23, Diemen, tel. 520 00 90 www.schuilkerkdehoop.nl

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

september 2016

59

THEATER

advertentie

GLAZEN SPEELGOED 14 – 23 SEP

TONEEL & MUZIEKTHEATER HANS KLOK HOUSE OF HORROR Hans Klok met grootschalige familieshow met griezelige wezens. t/m zo 2 okt. (beh. ma) 20:00, zo alleen 14:00, Koninklijk Theater Carré, € 20,- t/m € 65,IN DE BAN VAN BROADWAY Loes Luca en Tjitske Reidinga spelen een fan en een diva in een theatraal spektakel over ambitie, vergankelijkheid en de magie van het theater. t/m zo 11, diverse dagen, diverse aanvangstijden, DeLaMar Theater, € 19,50 t/m € 49,50 TONEELGROEP AMSTERDAM MEDEA Regisseur Simon Stone mengt in

zijn versie de tragedie van ‘Euripides’ met het waargebeurde verhaal van een Amerikaanse vrouw die in de jaren negentig haar kinderen ombrengt. Met Engelse boventitels. di 30 aug. t/m vr 2 sep. 20:00, Stadsschouwburg KNOW ME Stel je voor, je bent een jongen van 15 jaar met vuurrood haar en een voorliefde voor Maria Callas. Je hebt een moeder die alleen aan zichzelf denkt en een bully die er alles aan doet om je klein te krijgen. En dan woon je ook nog eens in Almere. Zie dan nog maar eens trouw aan jezelf te blijven. Voorstelling van Theatergroep BonteHond. Onderdeel van TF Jong. Vanaf 12 jaar. do 1 19:30, Jeugdtheater De Krakeling, € 13,- t/m € 16,JIHAD - DE VOORSTELLING Drie vrienden zijn op weg naar Syrië om zich aan te sluiten bij de jihadisten. Wat bezielt deze mannen? Gaandeweg ontdekken ze elkaars motieven. Want behalve van de moskee kennen ze elkaar eigenlijk amper. Onderdeel van TF Jong. Vanaf 14 jaar. vr 2, za 3 19:30, Meervaart, € 7,50 t/m € 15,LOTTE DODION - KRUIS Lotte Dodion schetst de contouren van een afscheid in 14 gedichten. Een tekstperformance over vasthouden en loslaten, vallen en verrijzen. vr 2 20:30, Vondelpark Openluchttheater, gratis IN MIJN HOOFD BEN IK EEN DUN MEISJE Over ongegeneerd verlangen naar schoonheid en worstelen met je (puber)lichaam. Winnaar Zilveren Krekel 2016 voor de meest indrukwekkende jeugdproductie. Onderdeel van TF Jong. Vanaf 12 jaar. zo 4, ma 5 19:30, Jeugdtheater De Krakeling, € 13,- t/m € 16,HET NATIONALE TONEEL DE REVISOR In een provinciestadje schuift de bestuurlijke elite elkaar baantjes toe, accepteert smeergeld en besteedt zo min mogelijk tijd aan publieke taken. Dan komt er een overheidsinspecteur langs.

Niemand blijft buiten schot.

Theu Boermans regisseert de Russische klassieker van Nicolaj Gogol. Ihkv Nederlands Theater Festival. ma 5, di 6 20:00, Stadsschouwburg, € 15,- t/m € 32,50 PARAMARIBO - TEXEL Een muzikaal eerbetoon aan het onbekende, waarbij verhalen uit de Surinaamse en Texelse familiegeschiedenissen van actrice Helen Kamperveen en theatermaker Jette Derlagen de inspiratiebron vormen. De voorstelling speelde in de zomer van 2015 met veel succes op Oerol en werd daar een van de publiekslievelingen. Ihkv Nederlands Theater Festival. ma 5, di 6 20:30, Theater Bellevue, € 19,MRS. PICASSO De twee vrouwen van Pablo Picasso verhalen over de strijd tussen liefde en kunst, tussen waanzin en verstand en tussen gaan en blijven. Aan het woord komen Olga Khokhlova, van wie

Top 3 Theater

door Margriet Prinssen

ORKATER SPEELT DISTEL Wanneer echtgenoot en vader Distel plotseling sterft, worden de toch al wankele familieverhoudingen zwaar op de proef gesteld. Door de komst van zijn minnares (een geestig-vileine Jacqueline Blom) komen ze nog extra op scherp te staan.

Een prettig gestoord stuk in Orkater-traditie, met muziek van Roald van Oosten en band: het Kyrie en het Agnus Dei worden nonchalant verbonden met retro-elektronica en melancholieke songs.

Stadsschouwburg, 24 en 25 september

FRINGE Een ode aan de theatrale gekte, de onafhankelijke geest en een pleidooi voor artistieke vrijheid. Met 11 dagen lang 80 verschillende voorstellingen op meer dan 40 verschillende locaties: performances, live art, (muziek)theater, dans en ongeremde energie.

Zoals in Ik ben geen mens, een radicale bewerking van Midzomernachtsdroom, over een optimistische twintiger (Valerie Pos) en een onenightstand.

Diverse locaties, t/m 11 sep.

Picasso nooit is gescheiden, en Françoise Gilot, de enige vrouw die hem durfde te verlaten. Beide dames worden gespeeld door Carlijn van Ramshorst. In het Engels. Ihkv Amsterdam Fringe Festival. di 6, do 8 21:00, wo 7, vr 9 18:00, Perdu, € 11,CITY LOST ME Waar is ‘thuis’ als je opgroeit tussen verschillende culturen? Ligt je thuisgevoel in het land waar je navelstreng ligt begraven, waar je bent opgegroeid of daar waar nu je kussen op je bed ligt? Een voorstelling van LostProject. di 6 t/m do 8 18:00, Tolhuistuin, € 7,50 t/m € 12,50 DE DROOM VAN WILFSIT Op geschiedenis geïnspireerd muziektheater van Guus Janssen en Teo Joling. Greetje Bijma zingt de rol van de non Wilfsit, die een voorspellende droom heeft waarin duizend jaar Nederlandse muziekgeschiedenis voorbijkomt. Mmv Wolter Wier-

of als theatertechnicus. Tegen het decor van de Amsterdamse School speelt zich een kleine scène af. za 10, zo 11 12:00, Amsterdams Marionetten Theater, gratis GALA VAN HET NEDERLANDS THEATER En de winnaar is .... Het Nederlands Theater Festival sluit traditiegetrouw af met een feestelijke gala waar de belangrijkste toneelprijzen van Nederland worden uitgereikt. zo 11 19:30, Stadsschouwburg

DIC VAN DUIN

Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 6 255 455 www.operaballet.nl NedPho-Koepel Gerardus Majellakerk, Batjanstraat 3, tel. 521 75 02, www.orkest.nl Noorderkerk Noordermarkt 48 www.noorderkerkconcerten.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 22 80, www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26, tel.

515 81 11, www.orgelpark.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Portugees-Israëlitische Synagoge Mr. Visserplein 3 www.portugesesynagoge.nl Museum het Rembrandthuis Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl Splendor Amsterdam Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.nl Stadsarchief Amsterdam Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.stadsarchief.amsterdam.nl Uilenburger Synagoge Nieuwe Uilenburgerstraat 91 www.uilenburgersjoel.nl Werkgebouw Het Veem Van Diemenstraat 412, tel. 626 01 12 www.veem.nl Waalse Kerk O.Z. Achterburgwal 159, tel. 623 20 74 www.waalsekerk-amsterdam.nl Westerkerk Prinsengracht 281 www.westerkerk.nl

EYES WIDE SHUT Jibbe Willems van Toneelgroep Maastricht schreef een nieuwe tekst geïnspireerd op de beroemde film van Kubrick. Droom en werkelijkheid lopen door elkaar in een spannende, muzikale voorstelling over de diepste verlangens van de mens. In de regie van Servé Hermans speelt het zich af tegen de achtergrond van carnaval: een zwerftocht langs duistere handelaren, hoeren en een gemaskerd bal.

DeLaMar Theater 15 en 16 september

bos (trombone) en Charlie-Chan Dagelet (cello). wo 7 (première) t/m vr 9 20:15, Waalse kerk, € 12,- t/m € 17,BROMANCE Een jongen wordt verliefd op zijn beste vriend. Hoe gaat hij om met zijn gevoel? En hoe met de verwachtingen die anderen van hem hebben, die hij van zichzelf had? Een tragikomedie over ontluikende jongensliefde.

Onderdeel van TF Jong. Vanaf 15 jaar. wo 7, do 8 19:30, Jeugdtheater De Krakeling, € 13,- t/m € 16,MY TRUE STORY Storytellingavond in het teken van het waargebeurde verhaal.

Met diverse vertellers en een open mic set. vr 9 20:00, Mezrab Cultureel Centrum OPEN HUIS Jong en oud kunnen tijdens de Open Monumenten Dagen zelf oefenen als marionettenspeler

TORI - GORDON BROMET Tori is het Surinaamse woord voor verhaal. Eén artiest, die diverse gasten uitnodigt, laat zich van een andere kant zien.

Verwacht een theatrale jamsessie vol muziek, storytelling, theater en beeldende kunst. zo 11 15:00, Tolhuistuin VOOR MIJN KINDEREN Je ziet heel helder wat er mis gaat in de politiek en de samenleving en je wilt daar iets van zeggen of aan doen. Waar begin je dan? Kenneth besluit te praten. Niet voor zichzelf, maar voor zijn kinderen. di 13, wo 14 20:30, Theater Bellevue, € 17,URBAN MYTH - ZIN Een voorstelling over liefde, seks, zin en tegenzin. Jongeren uit Amsterdam schreven de teksten over verleiden en verleid worden, groepsdruk en zin die over kan slaan in tegenzin. Vanaf 14 jaar. wo 14 16:00, do 15 14:00, Jeugdtheater De Krakeling, € 5,- t/m € 12,RECOVERY Frascati opent het nieuwe seizoen met een voorstelling van Europa’s meest controversiële performancekunstenaars Florentina Holzinger en Vincent Riebeek. wo 14 21:15, Frascati, € 17,TONEELGROEP AMSTERDAM GLAZEN SPEELGOED Tennessee Williams-klassieker over een kwetsbaar gezin, dat zich staande moet houden in een wijk voor de lagere middenklasse. De regie is in handen van New Yorker Sam Gold, die voor het eerst buiten de Verenigde Staten werkt. Met o.a. Chris Nietvelt. wo 14 t/m za 17, di 20 t/m vr 23 20:30, Stadsschouwburg, € 10,t/m € 36,50 LIEVE BROER Sydo van Loo werd in 2004 vermoord in India. 11 Jaar later komt zijn broer Luc van Loo met een voorstelling over zijn herinneringen aan Sydo. do 15 20:30, Oostblok, € 11,t/m € 13,UPDIGGIN’ Pop-opera over een Europese man, een Afrikaanse vrouw en een moord die hun leven heeft bepaald. do 15, vr 16 20:30, Ostade A’dam, € 15,- t/m € 17,50 TEGENSTANDERS EEN REQUIEM Vluchtelingen, hun tegenstanders en oorlogsveteranen samen op het podium. Het wereldberoemde Requiem van Verdi, een stuk over troost, angst, woede

60

krant KRANT

september 2016

AGENDA

THEATER en hoop, vormt de kern van de voorstelling. do 15 t/m za 17 20:30, zo 18 16:00, Meervaart, € 10,- t/m € 20,EYES WIDE SHUT IJzingwekkende thriller gebaseerd op de beroemde film van Stanley Kubrick met Tom Cruise en Nicole Kidman. Nu met Beau Schneider en Joke Emmers. do 15, vr 16 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 t/m € 29,50 THE SITUATION Wie in het Hebreeuws of het Arabisch wil praten over de politieke situatie in het MiddenOosten, spreekt over ‘de situatie’.

Grappig politiek cabaret over emigranten uit het Midden-Oosten in Duitsland. Geregisseerd door Yael Ronen van het Maxim Gorki Theater. In het Engels, Duits, Hebreeuws, Arabisch, met Nederlandse boventitels. vr 16, za 17 20:00, Stadsschouwburg, € 15,- t/m € 32,50 HET WILDE OOSTEN Jonge schrijvers, theatermakers, muzikanten en een singer-songwriter zorgen voor een avontuurlijke avond vol literatuur, theater, muziek, poëzie en meer. vr 16 20:30, Oostblok, € 11,- t/m € 13,DE KINDEREN SMIT De recente feministische geschiedenis weerspiegeld in de verhouding tussen een moeder, haar dochter en haar kleindochter. Ieder draagt op eigen wijze de erfenis van Dolle Mina met zich mee. vr 16, za 17 20:30, zo 18 14:30, Badhuistheater, € 12,50 t/m € 15,HET MOET WEL LEUK BLIJVEN In de nieuwe voorstelling van Golden Palace komt een clubje buurtbewoners bijeen in gemeenschapshuis De Toekomst.

De buurtbewoners doen een poging om alles een beetje op te vrolijken onder het motto ‘Het moet wel leuk blijven’. za 17 20:00, Bijlmer Parktheater, € 13,50 DE VOLMAAKTE MAN Over 4 jonge vrouwen in een surrealistische kliniek waar zij leren ‘volmaakt’ te zijn. Want als je de volmaakte man wilt, moet je zelf ook volmaakt zijn. Aan de andere kant 3 jonge mannen die denken de volmaakte man te zijn, maar is dat wel zo? Welke eigenschappen en trekjes heeft de volmaakte man eigenlijk?

Een humoristische muziektheatervoorstelling met spel en filmbeelden. za 17, vr 23 19:30 en 21:15, Polanentheater, € 13,50 OPENING SEIZOEN MET MEERDERE ARTIESTEN De Omval bestaat 20 jaar en heeft een nieuwe tribune! Neem daar als eerste plaats en laat je verrassen door artiesten die dit seizoen met hun programma in dit theater te zien zullen zijn.

Aron Elstak, K & M en Pepijn Schoneveld laten delen uit hun cabaretprogramma’s zien en Maame Joses, Ramon Valle en Roos Blufpand geven miniconcertjes. di 20 20:00, Theater De Omval, € 5,-

JENS MAURITS ORCHESTRA THE BLOGPERA Het publiek selecteert onderwerpen via een digitale interface en ontketent zo verhalen, dans, video of wetenschappelijke conversaties. Ontdek samen met de virtuoze jazzy muzikanten van het Jens Maurits Orchestra én hun samplespuwende ‘geheugenmachine’ waarom we allemaal zo graag muziek maken en luisteren. di 20, wo 21 20:30, de Brakke Grond, € 13,KOGELVIS Jeffrey Dahmer verleidde tussen ‘78 en ‘91 zeventien jongens ertoe om met hem mee naar huis te gaan. Hij verdoofde ze en hield ze weken in zijn huis, om te spelen met de levenloze lichamen, seks met ze te hebben, ze te ontleden en uiteindelijk op te eten. Nick Bruckman reconstrueerde de fascinatie van en voor de ‘Milwaukee cannibal’.

Lunchvoorstelling. di 20 sep. t/m za 15 okt. (beh. zo/ma) 12:30, Theater Bellevue, € 16,VAUDEVILLE Komt dat zien, komt dat zien!

Ginnegappende goochelaars, dansende dieren, behaard bebeende ballerino’s, dikke Duitsers en glunderende gondeliers...

Vaudeville, een bekroonde festivalhit van De Theatertroep, is de ultieme cross-over tussen intelligent teksttoneel en schaamteloos plat vermaak. di 20, wo 21 20:00, Frascati, € 15,1600 SLAG BIJ NIEUWPOORT Theatergroep Aluin brengt de trilogie ‘De Vaderlandse Oorlog’ op de planken, over opkomst en ondergang van het wonderduo Maurits van Nassau en Johan van Oldenbarnevelt tegen het decor van de Tachtigjarige Oorlog met Spanje. wo 21, do 22 20:30, Theater Bellevue, € 17,50 advertentie

“Groots en indringend” -NRC Handelsblad

CLUB PARADIS Hayat is een alleenstaande Nederlandse moeder van Marokkaanse afkomst. Wanneer haar zoon een zelfmoordaanslag pleegt stort haar wereld in. Deze voorstelling van Theatergroep Landgenoten snijdt grote, actuele thema’s aan, zoals discrepantie tussen religieus moraal, religieus fanatisme en jihadisme onder Nederlandse jongeren, angst voor verstoting, onvoorwaardelijke liefde en de dood. wo 21 20:30, Meervaart, € 8,- t/m € 16,-

advertentie

BILL BAILEY - LIMBOLAND Komiek Bill Bailey is een fenomeen. Al sinds 1984 maakt hij furore met zijn unieke mix van muziek en comedy. Van klassieke theaters tot rockfestivals: Bill Bailey voelt zich overal thuis. vr 23 20:00, RAI Amsterdam, € 33,- t/m € 42,90 INTERNET OF THINGS / PROMETHEUS DE VUURBRENGER In de apotheose van ‘De internet trilogie’ werpt Urland een blik op de nabije toekomst, een toekomst die aan De Dingen is, waar 3D-printers en andere objecten de dienst uitmaken. vr 23, za 24 20:00, Frascati, € 17,A SOFT PLAY Instant individueel geluk, dat lijkt het meest begeerde doel van onze tijd. Een leven aaneengeregen door uppers, downers, hypes, trends, topics, pop-ups, entertainment-injecties en happy feelings. Het jonge collectief KOBE duikt in de onstilbare honger naar plezier en presen-

coproductie met Compagnietheater 21 t/m 24 sep & 5 t/m 9 nov Compagnietheater 020 5205320

nationaletoneel.nl/olie

teert ‘a colourful brainwash while the world is on fire’. vr 23, za 24 21:30, Frascati, € 15,ERROR 301: HUMAN_NOT_ FOUND happyChaos gaat op zoek naar de mens(elijkheid) in de digitale wereld. Wat zijn de grenzen van technologische vooruitgang? Een programma vol debat, kunst en muziek rondom technologie. vr 23 20:00, Stadsschouwburg, € 12,50

wo 28 t/m za 1 okt., di 4 t/m za 8 okt. 20:00, Stadsschouwburg, € 21,- t/m € 33,50 HORROR De nieuwste voorstelling van theatermaker Jakop Ahlbom.

De voorstelling is een hommage aan het horrorgenre vol special effects. Meeslepend, spannend en visueel theaterspektakel. wo 28 19:30, do 29 t/m za 1 okt.

20:00 , DeLaMar Theater, € 17,50 t/m € 27,50 SLAKKESPOREN Theatergezelschap Hotel Modern maakt met alledaagse objecten, poppetjes en vingercamera’s een bijzonder kijkspel van elk stuk. Nu een ontroerend portret van een licht verwarde bejaarde vrouw tegen het eind van haar leven. wo 28, do 29 20:30, Frascati, € 17,-

WINTERBLOEMEN Aangrijpend en hilarisch theater over onvervulde verlangens. Een indringende voorstelling over vriendschap, levensdrift en eindigheid. Met o.a. Susan Visser en Anneke Blok. do 22 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 t/m € 29,50

Olie

OLIE Terwijl de mannen al drie jaar naar olie zoeken, wacht Eva in de provinciestad op hen. Uit angst voor aanslagen leeft ze in het souterrain van hun huis, in het gezelschap van drank, haar hulp Gomua en een opspelend geweten. Op de dag dat de mannen daadwerkelijk op olie stuiten volgt een catastrofe. Met Tamar van den Dop. wo 21 t/m za 24 20:30, Compagnietheater, € 17,50

HELGA MARIA BAUMGARTEN Helga is verzorgster in een psychiatrische kliniek. Ze leidt een anoniem leven, tot Esther Scheldwacht (Ro Theater) besluit een voorstelling over haar te maken. Nu wordt ze zichtbaar!

En dat resulteert in een absurdistische confrontatie tussen actrice en personage. vr 23 t/m zo 25 20:30, Theater Bellevue, € 18,-

HUSBANDS AND WIVES 28 SEP – 8 OKT

SWINGING HARLEM MET JEFFREY SPALBURG New York after Midnight. Het zijn de jaren ’30; de Grote Depressie heeft de Verenigde Staten hard geraakt. De drooglegging is een feit. New York staat onder hoogspanning, maar als de avond valt is er één plek waar men heengaat om aan de harde werkelijkheid te ontsnappen: de Cotton Club. Jeffrey Spalburg is daar vanavond ook. za 24 20:30, Theater De Omval, € 17,50 t/m € 19,CIRCUSWERKPLAATS BOOST MAN MET HOED Bijzondere mix van circus, theater, dans en beeldende kunst geregisseerd door Jakop Ahlbom. za 24 20:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 17,ORKATER - DISTEL Familiedrama over een succesvol filosoof die zelfmoord heeft gepleegd. Mix van theater en documentaire, pop- en klassieke muziek met vier acteurs en vijf muzikanten. za 24, zo 25 20:30, Stadsschouwburg, € 10,- t/m € 35,THE FUTURE AIN’T WHAT IT USED TO BE Een persoonlijke, muzikale en humorvolle voorstelling van DOX ism George Elias Tobal en Eran Ben-Michael over vier outcasts die de wereld veranderen.

Vanaf 14 jaar. ma 26 t/m vr 30 19:30, Jeugdtheater De Krakeling, € 13,- t/m € 16,HAMLET ZEP Theaterproducties maakte van Shakespeare’s meesterwerk een eigentijdse thriller. wo 28 sep. t/m za 1 okt. 20:30, Theater Bellevue, € 16,50 TONEELGROEP AMSTERDAM HUSBANDS AND WIVES Theaterstuk gebaseerd op de gelijknamige film van Woody Allen, over een stel dat gaat scheiden. In de regie van Simon Stone. Op donderdag met Engelse boventitels.

’N PIKKETANISSIE Een selectie van smaakvolle liederen en ballades uit het roemruchte Jordaanrepertoire. De klassiekers worden ontdaan van hun valse sentiment en onbekend, uniek materiaal wordt aan de vergetelheid ontrukt. wo 28 20:30, De Roode Bioscoop, € 18,LIEBESKRANK Muziektheater van de band Mechanical Duck waarbij Franz Schubert’s liedcyclus ‘Die schöne Müllerin’ centraal staat. Diens ontroerende, meeslepende en poëtische liederen zijn door de band vertaald in een muzikale en multimediale trip over liefdesverdriet. do 29 20:30, Meervaart, € 7,50 t/m € 15,LUNCHPAUZEVERHALEN Lezen rond lunchtijd. Of eigenlijk: voorgelezen worden. Vitaminen voor lichaam en geest, dat is het idee. Je proeft de woorden, zuigt de zinnen op en voelt de verhalen naar binnen glijden.

Thomas Verbogt, medesamensteller van het programma, bijt het spits af. vr 30 12:30, De Kleine Komedie, € 7,50 THE SHADOW OF A GUNMAN Na ‘Juno and the paycock’ en ‘The plough and the stars’ voert de theatergroep van het Badhuistheater nu het derde deel uit van ‘The Dublin trilogy’ van de Ierse theaterschrijver Sean O’ Casey. In het Engels. vr 30 t/m zo 2 okt. 20:15, Badhuistheater, € 13,50 LOCATIES Amsterdams Marionetten Theater Nieuwe Jonkerstraat 8, tel. 620 80 27 www.marionettentheater.nl Het Badhuistheater Boerhaaveplein 28, tel. 06-111 733 24 www.badhuistheater.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 530 1 www.theaterbellevue.nl de Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmer Parktheater Anton de Komplein 240, Zuidoost, tel. 311 39 30 www.bijlmerparktheater.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255, www.carre.nl

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

september 2016

DANS

advertentie

HIER HAD UW ADVERTENTIE KUNNEN STAAN Bel 020 - 702 61 80 of mail naar partner@iamsterdam.com Roode Bioscoop Haarlemmerplein 7, tel. 625 75 00 www.roodebioscoop.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Tolhuistuin Concertzalen-IJpromenade 2, TuinTolhuisweg 3, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl Waalse Kerk O.Z. Achterburgwal 159, tel. 623 20 74 www.waalsekerk-amsterdam.nl

DANS 100% SELFMADE Wat begint als een onschuldig spelletje aftroeven, loopt uit op een stevige battle. Coproductie van DOX en Maas Theater en Dans. Onderdeel van TF Jong.

Vanaf 12 jaar.

CABARET ANTITHESIS, THE FUTURE OF THE IMAGE De voorstelling stelt vragen als: wat zijn beelden? Wat is de toekomst van het beeld? En wat zijn de gevolgen voor de publieke ruimte? Danser Michiel Vandevelde poneert rond deze vragen enkele theses én een antithese.

Het resultaat is een voorstelling waar geprojecteerde tekst het opneemt tegen gedanste beelden en bewerkte popmuziek. Een literaire-youtube-dans-documentairevoorstelling. ma 5 19:00 , Compagnietheater, € 15,- t/m € 17,50 HET NATIONALE BALLET GALA Het jaarlijks een gala ter opening van het nieuwe balletseizoen.

Een verrassingsprogramma met diverse choreografieën. wo 7 19:30, Nationale Opera & Ballet, € 60,- t/m € 125,FRACTUS V De Vlaams-Marokkaanse Sidi Larbi Cherkaou verbindt dans met diverse kunstvormen en culturen. Hij danst, samen met zijn gezelschap Eastman een dansstuk over vrijheid en vernieuwing. Met live muziekbegeleiding. di 13, wo 14 20:00, Stadsschouwburg, € 22,50 t/m € 42,50 HET NATIONALE BALLET HOLLANDSE MEESTERS Ter ere van Toer van Schayk, die 80 wordt in september, presenteert Het Nationale Ballet werk van hem, van Hans van Manen en van Rudi van Dantzig. wo 14, vr 16, za 17, do 22, za 24 20:15, zo 25 14:00, Nationale Opera & Ballet, € 15,- t/m € 61,TANGO SHOW Show met 15 dansers en musici over de geschiedenis van de tango, die zijn herkomst vindt in Buenos Aires. ma 19 19:30, Boom Chicago, € 26,50 IN MEMORY OF A PROJECTION De persoonlijkheid bepaalt hoe het lichaam wordt gepresenteerd, maar niet hoe het zich daadwerkelijk voelt. Drie danseressen vinden het nu genoeg; ze willen hun lichaam terug; ze claimen het. Een choreografie van Guilherme Miotto, die meent dat ervaringen zich meer in ons lichaam nestelen dan in onze hersenen. di 20 20:30, Theater Bellevue, € 17,I WILL WAIT FOR YOU Choreograaf Arno Schuitemaker wordt in heel Europa geroemd om de eenvoud en meeslependheid van zijn werk. ‘I will wait for you’ is zijn meest persoonlijke voorstelling tot nu toe. Hij wil er het ongrijpbare karakter van de liefde in vatten, omdat dat hem zo fascineert. di 20 t/m do 22 20:30, Frascati, € 17,SWEAT BABY SWEAT Acrobatische kracht en emotionele kwetsbaarheid in een traag, sensueel duet van Jan Martens.

Een sobere maar intense voor-

Top 3 Dans

door Bregtje Schudel

100% SELFMADE – DOX, MAAS THEATER & DANS Als geen ander (dans)gezelschap weet MAAS Theater & Dans (hier in samenwerking met DOX) zijn jonge publiek zowel te raken als te vermaken – vooral bij jeugdvoorstellingen vaak een haast onmogelijke combi. In 100% Selfmade jagen acht stoere jongemannen hun droom na: een leven als danskunstenaar. Onderdeel selectie Nederlands Theater Festival.

Jeugdtheater De Krakeling, 2 en 3 september

FRACTUS V – SIDI LARBI CHERKAOUI Nog nooit lag informatie voor iedereen zo makkelijk voor het grijpen. Maar wat ermee te doen? Dat is de centrale vraag achter Fractus V van de Vlaams-Marokkaanse dansvernieuwer Sidi Larbi Cherkaoui. Een choreografie voor vijf mannen – waaronder Cherkaoui zelf – met vijf verschillende dansachtergronden.

Stadsschouwburg 13 en 14 september

stelling over de liefde, alle clichés negerend. vr 23, za 24 21:30, Frascati, € 15,6: THE SQUARE Choreografe Nicole Beutler verkent met acht dansers en een actrice de hiërarchische structuren van de Amerikaanse square dance en de spirituele dimensie van het werk van geometrischabstracte kunstenaars als Piet Mondriaan. Dans, mode en elektronische muziek komen op beeldende wijze samen. zo 25 20:00, Stadsschouwburg, € 10,- t/m € 27,50 D3US/X\M4CHIN4 Een choreografie van Fernando Belfiore, artist in residence van Dansmakers Amsterdam.

De titel is geïnspireerd op een term uit de Griekse tragedie en verwijst naar een onverwachte kracht die ingrijpt in een schijnbaar hopeloze situatie. vr 30 sep., za 1 okt. 20:30, Dansmakers aan ‘t IJ, € 10,50 t/m € 13,-

CABARET LATE NIGHT COMEDYTRAIN Een nachtvoorstelling standuppen. elke za 24:00, Toomler, € 12,t/m € 14,50

KAMERICH & BUDWILOWITZ

vr 2 19:30, za 3 21:00, Jeugdtheater De Krakeling, € 14,- t/m € 17,-

FILIP VAN ROE

Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27, www.delamar.nl Frascati Nes 63, tel. 626 68 66 www.theaterfrascati.nl De Kleine Komedie Amstel 56-58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23, www.krakeling.nl Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Mezrab Veemkade 576, www.mezrab.nl Podium Mozaïek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 81 www.podiummozaiek.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, Diemen, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Oostblok Sajetplein 39 en Tweede van Swindenstraat 26, tel. 665 45 68 www.oostblok.nl Ostade A’dam Van Ostadestraat 233 D, tel. 671 24 17, www.ostadeadam.nl Perdu Kloveniersburgwal 86, tel. 627 62 95, www.perdu.nl Polanentheater Polanenstraat 174, tel. 682 13 11 www.polanentheater.nl Amsterdam RAI Europaplein, tel. 549 12 12 www.rai.nl

61

SWEAT BABY SWEAT – JAN MARTENS Dansduetten over relaties zijn natuurlijk niets nieuws – de klassieke balletten bestaan eruit. Maar zo simpel en doeltreffend als in Jan Martens Sweat Baby Sweat kom je ze niet vaak tegen.

Twee dansers zitten – letterlijk en figuurlijk – aan elkaar verstrengeld en laten elkaar (en het publiek) het komende uur ook niet meer los.

Frascati 23 en 24 september

LOCATIES Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 530 1 www.theaterbellevue.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 423 01 01 www.boomchicago.nl Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl Dansmakers Gedempt Hamerkanaal 203, tel. 689 17 89 www.dansmakers.nl Frascati Nes 63, tel. 626 68 66 www.theaterfrascati.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23, www.krakeling.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 6 255 455 www.operaballet.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl

PADOEM PATSSS Howard Komproe presenteert comedy in zijn meest geconcentreerde vorm: de oneliner. Met René van Meurs, Rob Scheepers, Pieter Jouke, Jordi van de Bovenkamp, Roel C. Verburg en Johan Kampman. TV-opname. ma 19 20:00 Theater Bellevue, € 10,COMEDYTRAIN Hét keurmerk van de standupcomedy in Nederland. Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen. elke do t/m za 20:30, Toomler, € 11,50 t/m € 18,50 RONALD GOEDEMONDT GEEN SPRAKE VAN De cabaretier wordt de hemel in geprezen om zijn aanstekelijke absurdisme en frisse logica. Zijn zesde theaterprogramma bevat dan ook ongetwijfeld weer een onnavolgbare stroom van goed geplaatste grappen. do 1 20:30, Betty Asfalt Complex, € 20,BEST OF BOOM Boom Chicago’s meest favoriete momenten, scènes en improvisaties uit de laatste 20 jaar. elke wo t/m za (beh. wo 21/do 22), Boom Chicago, € 26,50 DONDERSGOEDE DONDERDAG Twee doorgewinterde comedians en twee aanstormende talenten. elke do 20:30, Comedy Café, € 10,- t/m € 12,50 STAND-UP COMEDY SHOW De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,- t/m € 17,50 SHOT OF IMPROV Een avond met een shot! Kom met je vrienden langs voor een spannend, snel, volkomen geïmproviseerd feestje. elke za 22:30, Boom Chicago, € 15,ANGRY WHITE MEN: TRUMP UP THE VOLUME Show voor nieuwsverslaafden, Amerika-volgers en iedereen die geïnteresseerd is in de politieke actualiteit. za 3, za 10, za 24 20:00, Boom Chicago, € 26,50 OPEN PODIUM Waaghalzen die één keer standuppen en comedians die nieuw materiaal testen. elke wo 20:30, Toomler, € 8,50 COMEDY ATELIER Nieuw materiaal geboetseerd door beginnende en ervaren comedians. elke wo 20:30, Comedy Café, € 5,- t/m € 7,50 RONALD SNIJDERS WELKE SHOW Je ziet de echte Ronald Snijders, met bigband. Hij vervreemdt je op eigen wijze met grappen, liedjes, anekdotes, nieuwe woorden en opmerkelijke invallen.

62

krant KRANT

september 2016

AGENDA

FESTIVALS

CABARET vr 9 20:30, Griffioen, € 16,-; vr 23, za 24 20:30, Theater Bellevue, € 16,-

Top 3 Cabaret

door Mike Peek

CLUB CLASSIQUE & CABARET Klassieke muziek en humor, een combinatie die niet direct voor de hand ligt. Toepasselijke fragmenten van bijvoorbeeld Igudesman & Joo worden afgewisseld met improvisatie-cabaret door Mike Boddé, naast door hem geschreven liedjes. vr 9 20:30, De Rode Hoed, € 15,- t/m € 17,50

DUBBELPROGRAMMA MET ALEX PLOEG & PETER PANNEKOEK Deze twee Comedytrainhelden spelen vanavond wat langer dan normaal, om in het seizoen te komen met bestaand materiaal en nieuwe dingen uit te proberen. zo 11 20:30, Toomler, € 16,50 WINNAARS WIM SONNEVELDPRIJS 2016 Stefano Keizers heeft de juryprijs van de Sonneveldprijs gewonnen. Naast hem stonden in de finale De Fransse Eijkel (winnaar publieksprijs) en Merijn Krol. wo 14 t/m za 17 20:30, Theater Bellevue, € 16,MUZIKALE HELDEN Popmuzikanten en cabaretiers vertellen over hun grote voorbeelden. wo 14 t/m za 17 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 23,75 JAVIER GUZMAN - ZONDE(R) VOORNEMENS: 365 VOOR 12 De cabaretier treedt in de voetsporen van ‘s lands grootste conferenciers met zijn eigen eindejaarsconference. do 15, vr 16 20:30, Betty Asfalt Complex, € 14,- t/m € 16,TON KAS - JABROER De eeuwige zwartkijker brengt een vervolg op zijn hilarische moppenshow. De inhoud is anders, het voornemen hetzelfde: lachen! di 20 t/m za 24 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 21,75 KIKI SCHIPPERS - WIE KIJKT? Winnares Publieksprijs en Persoonlijkheidsprijs Cameretten 2014. Kiki Schippers heeft alles wat je als cabaretière nodig hebt: een theatraal lijf, een prachtige stem, een geweldige timing en het vermogen de ziel te raken. di 20 t/m do 22 20:30, Theater Bellevue, € 16,50 EVA CRUTZEN - SPIRITUS ‘Een opwindende trip. Met Crutzen als dj zijn we in goede handen en is een xtc-pilletje niet meer nodig’, schreef de Volkskrant. di 20 20:30, Griffioen, € 16,PAUL DE MUNNIK Paul de Munnik trekt langs de meest intieme zalen om nieuwe nummers in te spelen, te proberen. Kijken hoe het voelt. Alleen.

Geen vangnet. Alleen een piano, een gitaar, liedjes en een stem. wo 21 20:30, Griffioen, € 19,-

MUZIKALE HELDEN Je leert iemand pas écht kennen als je hoort wie zijn of haar inspiratiebronnen waren. In Muzikale Helden vertellen cabaretiers en muzikanten welke artiesten zij vroeger grijsdraaiden.

Om vervolgens hun favoriete nummers in een eigen jasje te steken. Heerlijk concept, dit jaar met onder andere Ashton Brother Pim Muda (foto links) en Kasper van Kooten.

De Kleine Komedie, 14 t/m 17 september

TON KAS – JABROER Twee uur lang naar moppen luisteren, is dat leuk? Als Ton Kas ze voordraagt wel, ja. Er is zelfs risico op kaakkramp.

In een min of meer doorlopend verhaal vertelt hij over zijn twee huwelijken en de vele dates daar tussenin.

De meligheid slaat snel toe, maar wie goed luistert hoort ook tragiek. Kas speelt een meelijwekkende figuur, die humor gebruikt om zijn emoties te bedekken.

De Kleine Komedie 20 t/m 24 september

JASPER VAN KUIJK ONDER DE STREEP Door wat op zijn website staat, krijg je het idee dat Van Kuijk een talentvolle cabaretier is.

Hij wint Cameretten, krijgt het Stijgend Applaus Stipendium en schrijft een column in de Volkskrant. Mooie recensies ook. Maar je weet ook wie die informatie op die site heeft gezet. Dus zeker weten, doe je het niet. vr 23 20:30, Meervaart, € 8,- t/m € 16,GROOT NIET TE VERMIJDEN SHAVE, RATTLE AND ROLL Al ruim een kwart eeuw staat Het Groot Niet Te Vermijden voor humor, goede muziek en muzikale grappen. Soms messcherp, dan weer met een baard.

Want hoewel ze eruit zien als gladde jongens, kunnen ze wel degelijk prikkelen. zo 25 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 23,75 FATU Jeffrey Spalburg ontvangt drie

K&M GROTE MUIL, DIKKE LIP Met veel moeite hebben Ka & Mo zich de laatste tijd ingehouden. ‘Niet lullen maar poetsen’, was hun motto. Maar daar zijn ze klaar mee! Vanaf nu zeggen ze wat ze denken. Hilarisch cabaret van twee Rotterdamse zangeressen met het hart eindelijk op de tong! vr 30 20:30, Theater De Omval, € 14,50 t/m € 16,EEN AVOND MET XAVIERA HOLLANDER Een openhartige avond met De Happy Hooker als stralend middelpunt. vr 30 20:30, Griffioen, € 14,50 t/m € 19,50 OMAR AHADDAF GRENZELOOS De Marokkaanse cabaretier vertelt hoe hij twaalf jaar geleden, op zoek naar zichzelf, in Nederland belandde en jaren in de illegaliteit doorbracht. vr 30 21:00, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 14,-

BOB BRONSHOFF

JÖRGEN RAYMANN ZO KAN HET OOK In deze voorstelling laat de cabaretier op een hilarische manier zien dat ouder worden niet zo erg is. za 10 20:00, Bijlmer Parktheater, € 21,-; do 22 20:30, Theater De Omval, € 17,50

visnetpanty’s. Ze waren elf jaar oud. De andere vijf hebben na dat hoogtepunt nooit meer opgetreden, maar Kasper nog iedere avond. do 29, vr 30 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 21,75

LOCATIES

HENRY VAN LOON – SLEUTELMOMENT ‘De nieuwe Van Loon’ is inmiddels iets om naar uit te kijken. Van stand-upper heeft hij zich ontwikkeld tot een zeer interessante theatermaker, die zijn wat wereldvreemde persoonlijkheid in allerlei fantasierijke verhalen laat opduiken. De toon is licht, de grappen vaak vet, maar daaronder sluimert het ongemak. Lachen met een dubbele bodem.

Theater Bellevue 29 september t/m 1 oktober

komedianten, die hun ongezouten mening geven over de actualiteit. Met muziek van dj Phantom. zo 25 15:00, Bijlmer Parktheater, € 13,50 GRIFFIOEN/UILENSTEDE HUISKAMER CABARET FESTIVAL Cabaretiers (onder andere Nathalie Baartman) treden op in diverse locaties verspreid over Uilenstede. wo 28 19:30, Griffioen, € 5,t/m € 10,HENRY VAN LOON SLEUTELMOMENT Het kan snel gaan. En misschien ook in het nieuwe programma van Henry van Loon. do 29 t/m za 1 okt 20:30, Theater Bellevue, € 16,50 KASPER VAN KOOTEN BONTE AVOND Kasper imiteerde met vijf vriendjes de Dolly Dots, op knakkende naaldhakken en in schurende

Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 530 1 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex N.Z. Voorburgwal 282, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 423 01 01 www.boomchicago.nl Bijlmer Parktheater Anton de Komplein 240, Amsterdam Zuidoost, tel. 311 39 30 www.bijlmerparktheater.nl Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Griffioen Uilenstede 106, Amstelveen, tel. 598 51 00, www.theatergriffioen.nl De Kleine Komedie Amstel 56-58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Podium Mozaïek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 81 www.podiummozaiek.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, Diemen, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl De Rode Hoed Keizersgracht 102, tel. 638 56 06 www.rodehoed.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl

FESTIVALS ETC. VONDELPARK OPENLUCHTTHEATER Een overvol programma met concerten, cabaret, dans, jeugdtheater en muziek. t/m zo 11, Vondelpark Openluchttheater, gratis LIVE AT AMSTERDAMSE BOS Concerten in de openlucht: ma 5 Frank Turner and The Sleeping Souls, ma 12 Kovacs.

ma 5, ma 12 17:00, Amsterdamse Bostheater, € 26,- t/m € 30,NEDERLANDS THEATER FESTIVAL De beste theaterproducties van het afgelopen seizoen nog één keer te zien. TF Jong toont de beste jeugdtheatervoorstellingen. do 1 t/m zo 11, diverse locaties AMSTERDAM FRINGE FESTIVAL Het draait het allemaal om avantgardistische theaterstukken en kunstenaars die niet tot de gevestigde orde behoren. Een ode aan de theatrale gekte, de onafhankelijke geest en een pleidooi voor artistieke vrijheid. do 1 t/m zo 11, diverse locaties BOEKENPARADE Het grootste boekenevenement van 2016 Jaar van het Boek. Boeken en verhalen staan centraal.

Met o.a. podiumkunsten, muziek en workshops. vr 2 t/m zo 25, Tolhuistuin WILHELMINA HUISKAMERFESTIVAL In zo’n 25 verschillende huiskamers zijn optredens. Van muziek(theater) tot cabaret, kleinkunst en poëzie. Met o.a.

Van der Laan en Woe, Dames voor na Vieren, Pepijn Schoneveld, Maarten Ebbers, Ernst van der Pasch, Yvonne van den Eerenbeemt en De Andersons. vr 2, za 3 20:00, Wilhelminastraat, € 20,DAG VAN 1000 CULTUREN De dag staat in het teken van de opening van het cultuur- en sportseizoen in Zuidoost. Er zijn workshops, sport, spellen en eten. Met diverse optredens. za 3 13:00-21:00, Anton de Komplein, gratis VALTIFEST Kleurrijk en uitzinnig festival met dance, electro, house, dubstep, hiphop en punk plus opvallende catwalkshows en kleurrijke performances. za 3 12:00-23:00, NDSM-werf, € 44,50 STERRENSTOF Gevarieerd programma met muziek voor alle soorten dansers, lezingen over (r)evolutionaire onderwerpen voor alle vooruitstrevende denkers. Daarnaast workshops, massages en ander interactief vermaak voor jong en oud en een avontuurlijk aanbod van astronomie tot gastronomie. zo 4, Pllek, € 11,11 t/m € 17,50 NOORDERPARKFESTIVAL Alle culturele organisaties uit Noord komen samen voor het vrolijke festival. zo 4 11:00-20:00, Noorderpark, gratis ON THE ROOF FILM FESTIVAL Bekijk in de frisse buitenlucht, met een prachtig uitzicht over de stad, de mooiste films. di 6 t/m vr 9 20:15, Vrije Universiteit op het dak, € 12,- t/m € 19,50 DUTCH DELTA SOUNDS World Music Forum NL, platform voor wereldmuziek, bestaat tien jaar en viert dat. Naast een uitgebreid conferentieprogramma voor muziekprofessionals uit binnen- en buitenland, ook con-

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

september 2016

DIVERSEN

FESTIVALS certen van gevestigde en minder gevestigde artiesten. wo 7 20:30, Bimhuis, € 10,- t/m € 15,-; do 8 20:30, Tolhuistuin WEST BEACH FILMFESTIVAL Openluchtbioscoop bij zwemstrand Sloterplas, Noordzijde 41 op de landtong. do 8 t/m zo 18 20:30, gratis MAGNEET FESTIVAL Eeen bijzondere mix van muziek, theater en kunst. vr 9 16:00-0:30, za 10, zo 11 13:00-0:30, Oostpunt, € 22,50 t/m € 55,OPEN MONUMENTENDAG AMSTERDAM Historische gebouwen, monumenten en privé-woningen zijn voor het publiek toegankelijk.

Deze keer helemaal in het teken van de Amsterdamse School. za 10, zo 11 10:00-17:00, diverse locaties, gratis NEU NOW FESTIVAL Internationaal kunstfestival toont het werk van opkomende Europese kunstenaars. wo 14 t/m zo 18 9:00-23:00, Westergasfabriek UNSEEN FESTIVAL Naast het festivalhart op het terrein van de Westergasfabriek, bestaat dit programma uit vier thema’s: Hidden Treasures, Open Doors, Cultural Institutions en het Neighbourhood Project. vr 16 t/m zo 25, diverse locaties KLASSIEK OP HET AMSTELVELD Openluchtfestival met de hele dag klassieke muziek voor de hele familie. za 17, zo 18 vanaf 14:00, Amstelveld, gratis FREE STYLE HIPHOP Verschillende hiphop skills bij de roze tanker. zo 18 15:00-17:00, Noorderpark, gratis MEZRAB STORYTELLING SCHOOL FESTIVAL De eerste editie van dit festival staat in het teken van onbekend (inter)nationaal talent. Vanuit heel Europa worden de beste onbekende storytellers bijeengebracht op dit nieuwe festival.

Overdag geven ze workshops in storytelling en ‘s avonds zijn er optredens. do 22 t/m zo 25, Mezrab Cultureel Centrum INTERNATIONAL SPORTS FILM FESTIVAL AMSTERDAM De beste sportfilms, fictie en documentaires, van over de hele wereld. do 22 t/m zo 25, Het Ketelhuis AMBACHT IN BEELD FESTIVAL Topambachten, vakmanschap en meesterschap. vr 23 t/m zo 25 11:00-18:00, De Hallen, € 20,NASHVILLE FESTIVAL Moderne folkmuziek, foodtrucks en kampvuren bij de roze tanker. zo 18 16:00-22:00, Noorderpark, € 5,ROTZOOI FERMENTATIEFESTIVAL Een smakelijk en leerzaam festival. Naast lekker eten en drinken

63

ook demonstraties en lezingen bijwonen en workshops volgen.

Verder ook fermentatiekunst, een starterruiltent en nemen koks het tegen elkaar op in de fermented foodbattle. zo 25 11:00-20:00, Mediamatic, gratis MUZIEK IN HET ZEVEN BRUGGENKWARTIER Kamermuziek. Op zo 25 15:00 (Goethe Institut) werk van Mendelssohn, Brahms, Kirchner uitgevoerd door bariton Mattijs van de Woerd, pianist Shuann Chei en leden van het Erard Ensemble; wo 28 20:15 (Amstelkerk) werk van Strauss, Berg, Mahler, Wolf, Brahms uitgevoerd door het Erard Ensemble olv violist Gordan Nikolic mmv bariton Drew Santini; do 29 20:00 (Museum van Loon) werk van Debussy met verhalen van Guy de Maupassant; vr 30 20:00 (Cromhouthuis) werk van Haydn, Beethoven, Mozart door het Erard Ensemble. zo 25 t/m za 1 okt., € 20,OORZAKEN FESTIVAL Een ode aan podcasts, radiodocumentaires en andere audioverhalen. De beste verhalen en vele nieuwe werken zijn te horen in het theater maar ook varend over de grachten en wandelend door de stad. vr 30 t/m zo 2 okt., de Brakke Grond MIN OF MEER MINIMAL FESTIVAL Ook dit jaar repeterende patronen, herhalende motieven en hypnotiserende ritmes. vr 30 t/m zo 2 okt., Orgelpark, € 9,- t/m € 15,LOCATIES Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amstelveld www.klassiekophetamstelveld.nl Amsterdamse Bostheater De Duizendmeterweg 7, tel. 643 32 86, www.bostheater.nl Anton de Komplein www.bijlmerparktheater.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl de Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Goethe Institut Herengracht 470, tel. 531 29 00 www.goethe.de/amsterdam De Hallen tussen Kinkerstraat, Bellamyplein, Tollensstraat en Ten Katemarkt www.dehallen-amsterdam.nl Het Ketelhuis Pazzanistraat 4, tel. 684 00 90 www.ketelhuis.nl Museum Van Loon Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl Mediamatic Dijkspark 6, tel. 638 99 01 www.mediamatic.net Mezrab Veemkade 576, www.mezrab.nl NDSM-werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg, www.ndsm.nl Noorderpark tussen Leeuwendalerweg en Wingerdweg, www.noorderpark.nl Oostpunt IJdijk 10 www.magneetfestival.nl

Orgelpark Gerard Brandtstraat 26, tel. 515 81 11, www.orgelpark.nl Pllek Tt. Neveritaweg 59, tel. 290 00 20, www.pllek.nl Tolhuistuin Concertzalen-IJpromenade 2, TuinTolhuisweg 3, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl Vrije Universiteit De Boelelaan 1105, www.vu.nl Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4 www.westergasfabriek.nl Wilheminastraat www.huiskamerfestival.nl

(de PD) trekt de ouwe krakers uit de koffer zoals Johnny Hoes, Louis Prima, Doris Day en vele andere sterren van weleer. Verwacht een middag vol meezingers, tranentrekkers en rock-en-roll. do 8 15:00, Zonnehuis, gratis STADSWANDELING PIERRE CUYPERS EN DE AMSTERDAMSE SCHOOL Ontdek de gebouwen van architect Pierre Cuypers en de Amsterdamse School tijdens een wandeling van 2,5 uur. Vertrekpunt voor het station (Stationsplein 10, naast de glazen lift). zo 11 11:00, Centraal Station, € 19,50

HIER HAD UW ADVERTENTIE KUNNEN STAAN advertentie

Bel 020-702 61 80 of mail naar partner@iamsterdam.com DIVERSEN HISWA TE WATER In-water bootshow. Geniet van de crème de la crème van de Nederlandse en internationale jachtbouw. di 30 aug. t/m zo 4 sep. 11:00, Amsterdam Marina, € 15,DE STAAT VAN HET THEATER In deze traditionele openingsspeech van het Nederlands Theater Festival reflecteert een prominent persoon op actuele ontwikkelingen in de theatersector. Dit jaar met essayist Bas Heijne. Aanmelden verplicht. do 1 17:00, Stadsschouwburg, gratis AMSTERDAM IN GESPREK Gastsprekers worden geïnterviewd over onderwerpen uit de Amsterdamse geschiedenis of plaatsen een actueel onderwerp in historisch perspectief. zo 4, zo 18 15:00, Stadsarchief Amsterdam, gratis HET DANSPALEIS Een ouderwets gezellige disco voor ouderen. De PlatenDraaier

LEZINGENREEKS AMSTERDAM EN STADSHERSTEL Fred Feddes over de krachten die in de jaren vijftig inwerkten op de binnenstad van Amsterdam; over het vraagstuk van modernisering en behoud; en over de eigen positie die Stadsherstel daarin vanaf de oprichting in 1956 heeft gekozen. di 13 20:00, Amstelkerk, € 10,JAY MCCINERNEY De schrijver van ‘Bright lights, big city’ komt spreken over zijn nieuwe boek ‘Bright, precious days’. In het Engels. di 13 20:00, West-Indisch Huis, € 19,CAFÉ DE NIEUWE LIEFDE Ontspannen interviewprogramma. Stephan Sanders gaat in gesprek met drie gasten over actualiteit, kunst en cultuur.

Afgewisseld met een column en livemuziek. vr 16 18:00, De Nieuwe Liefde ARTEFLAVOUR Wat staat er op het menu?

Geniet van muziek, live sessies, workshops, kunst, Italiaanse wijnen en streekgerechten. Laat

je zintuigen prikkelen op een bijzondere locatie. za 17 12:00-23:00, Buurtboerderij Ons Genoegen, gratis ABEL HERZBERGLEZING ARNON GRUNBERG De schrijver spreekt de 27e Herzberglezing uit met de titel ‘Werelddominantie’. Hij onderzoekt het verband tussen oorlog, vluchtelingen, zondebokken en sekstoerisme. zo 18 15:30, De Rode Hoed, € 6,50 t/m € 7,50 PUURFAIR Beurs voor duurzame inspiratie.

Van biologisch eten tot elektrisch vervoer. zo 18 10:00-18:00, Cultuurpark Westergasfabriek, € 10,BEGIN VAN DE HERFST Aan het begin van elk seizoen organiseert actrice en theatermaakster Ricky Koole met een groep betrokkenen een ‘dienst voor ongelovigen’. Met een preek door een bekende spreker. wo 21 20:00, De Nieuwe Liefde ANNUAL DUTCH ART FAIR Hedendaagse kunst - van figuratief tot abstract en van traditioneel tot progressief. vr 23 t/m zo 25, World Fashion Centre, € 15,HET NATIONALE TONEEL LEEST SIR THOMAS MORE Scenische lezing van het niet eerder in Nederland opgevoerde biografische drama ‘Sir Thomas More’. Aansluitend gaan filosofen en politicologen met elkaar in gesprek over ‘politieke fictie en het schrijven onder censuur’. zo 25 15:00, De Rode Hoed, € 10,- t/m € 11,AMSTERDAM TRADITIONAL & ANTIQUE JEWELRY FAIR Beurs met authentieke, etnische en antieke sieraden uit alle delen van de wereld o.a. uit Afrika, Azië, het Nabije-, Midden- en Verre Oosten, Europa en Amerika. De sieraden zijn niet alleen te bezichtigen, maar ook te koop. zo 25, De Duif, € 7,50 VT WONEN & DESIGN BEURS Voor woonliefhebbers hét moment om hoogstaande producten en merken voor het eerst in Nederland te bekijken. di 27 t/m zo 2 okt., Amsterdam RAI, € 19,BARTS BOEKENCLUB Een eigentijdse literaire talkshow. In een intieme huiskamer setting voert Bart Gielen openhartige en interactieve gesprekken met uiteenlopende schrijvers –zowel fictie als non-fictie- over hun (nieuwste) werk. Laagdrempelig, niet oppervlakkig en alles behalve elitair. wo 28 20:30, Betty Asfalt Complex, € 6,- t/m € 10,JOSEPH STIGLITZ Econoom en Nobelprijs winnaar komt praten over zijn boek ‘The Euro: How a Common Currency Threatens the Future of Europe‘ nav het verschijnen van de Nederlandse vertaling bij uitgeverij Athenaeum. vr 30 20:30, Oude Lutherse Kerk, € 15,JONGE SCHRIJVERSAVOND Maak kennis met de literatuur van de toekomst. Nederlandse

AMSTERDAM ART 64

krant KRANT

AFTERS, 2016

schrijvers dragen voor uit eigen werk, waarna ze worden geïnterviewd en hun werk signeren.

Tevens uitreiking van de Gouden Schrijfmachine. vr 30 19:30, Stadsschouwburg, € 15,LOCATIES

APOLLO (DETAIL), 2016

GRIMM Frans Halsstraat 26 THE RACQUET CLUB – CAROLINE WALKER 2 september t/m 9 oktober Bij een bezoekje aan The Racquet Club waan je je helemaal in Palm Springs, Californië.

Britse kunstenares Caroline Walker gebruikte het plaatsje als inspiratiebron voor haar nieuwe schilderijen, die de hele maand september te bewonderen zijn bij galerie Grimm.

THE FLAWLESS CHRONOLOGY, 2015

GERHARD HOFLAND Bilderdijkstraat 165 C LANDSCAPE, FORM AND PSYCHE – JOHAN TAHON 3 september t/m 8 oktober In de sculpturen van Johan Tahon herkent men verwrongen mensfiguren die verhalen van ernstige trauma’s en horror verbeelden. De kunstenaar probeert diepe emoties bij de aanschouwer los te maken en onderzoekt daarmee de rijkwijdte van de menselijke geest.

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

MUSEA & EXPOSITIES

DIVERS

galerieselectie

ALEX DANIËLS – REFLEX GALLERY Weteringschans 79 A DONALD BAECHLER 16 september t/m 7 november Donald Baechler staat bekend om zijn grafisch vormgegeven collages en schilderijen, waarbij hij veelal clichés uit de kunstgeschiedenis als motieven kiest. Zijn werken met bloemen, schedels en wereldbollen zijn bedrieglijk simpel; wie beter kijkt ondekt verwijzingen naar vele kunstenaars en stromingen die hem geïnspireerd hebben.

september 2016

AGENDA

Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdam Marina Werfkade 2, www.hiswatewater.nl Betty Asfalt Complex N.Z. Voorburgwal 282, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 16 80 www.denieuweliefde.nl Buurtboerderij Ons Genoegen Spaarndammerdijk 319, tel. 337 68 20 www.buurtboerderij.nl Oude Lutherse Kerk Aula van de Universiteit van Amsterdam, Singel 411 www.luthersamsterdam.nl Amsterdam RAI Europaplein, tel. 549 12 12 www.rai.nl De Rode Hoed Keizersgracht 102, tel. 638 56 06 www.rodehoed.nl Stadsarchief Amsterdam Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.stadsarchief.amsterdam.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl West-Indisch Huis Herenmarkt 99, tel. 625 75 28 www.westindischhuis.com Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4 www.westergasfabriek.nl World Fashion Centre Koningin Wilhelminaplein 13, tel. 511 01 73 www.worldfashioncentre.nl Zonnehuis Zonneplein 30 www.zonnehuis-amsterdam.nl

MUSEA & EXPOSITIES ALLARD PIERSON MUSEUM Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam. Kunsten gebruiksvoorwerpen uit 4000 voor Chr. tot 500 na Chr. Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

Ontmoetingen met de Orient Ontdek de invloed die de studie van Oosterse talen in Nederland had in de 17e eeuw. De grote bijdrage daaraan van Arabisch sprekende moslims, christenen en joden uit de Islamitische wereld wordt belicht. t/m 18 september AMSTERDAM MUSEUM De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Permanent: ‘Het kleine weeshuis’ en ‘Amsterdam DNA’.

Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

Transmission Verhalen van en over transgenders. t/m 18 september 100 jaar Schiphol - klaar voor vertrek Interessante weetjes. Wist je dat er een dierenhotel is op Schiphol? En dat Schiphol altijd maar doorgaat, dag en nacht?

16 september t/m 7 mei

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur van vijf continenten van 500 jaar voor Christus tot heden.

Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland.

Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS Onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens WOII. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05, www.annefrank.org

APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum dat functioneert als podium voor onderzoek en presentatie van hedendaagse beeldende kunst.

Prins Hendrikkade 142, tel. 625 56 51, www.deappel.nl

Unresolved Extravaganza Werk/expo van Gabriel Lester. t/m 2 oktober ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam.

Permanent: Spot on Architecture.

Informatiepunt met digitale tafel, designartikelen, boeken, architectuurgidsen en veel meer.

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78, www.arcam.nl

100 Jaar inspiratie De invloed van de Amsterdamse School op het hedendaagse bouwen. t/m 30 september ARTIS Oudste dierentuin van Nederland.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88

BIBLIOTHECA PHILOSOPHICA HERMETICA Boeken en manuscripten op het gebied van de Christelijk Hermetische gnosis.

Bloemstraat 15, tel. 625 80 79 www.ritmanlibrary.com

BIJBELS MUSEUM Ontmoetingsplaats voor bijbel, kunst en cultuur in een monument.

Op de bovenste verdieping van het Cromhouthuis.

Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.bijbelsmuseum.nl

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

Out of the box UvA-collecties inspireren wetenschappers. t/m 4 september CROMHOUTHUIS In de 18e eeuw bewoont de welgestelde familie Cromhout vier panden aan de Herengracht. Een stadspaleis uit de Gouden Eeuw.

Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl

DE DAGERAAD DE AMSTERDAMSE SCHOOL Dependance van het Museum Het Schip in het Dageraad-complex in Plan Zuid.

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 418 28 85, www.hetschip.nl

DIAMANTMUSEUM Het museum vertelt u een reisverhaal. Over een tocht die 3 miljard jaar geleden begon, 200 km onder het aardoppervlak, en die eindigt in de ring aan uw vinger.

Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

3D PRINT CANAL HOUSE Informatie over 3D printing architectuur.

Asterweg 49, tel. 789 03 59 www.3dprintcanalhouse.com advertentie

GABRIEL LESTER’S UNRESOLVED EXTRAVAGANZA

Van Gogh inspireert: Matisse, Kirchner, Kandinsky Topstukken uit de Merzbacher Collectie. t/m 27 november HET GRACHTENHUIS Monumentaal 17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de Amsterdamse grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw.

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.hetgrachtenhuis.nl

HERMITAGE AMSTERDAM Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het wereldberoemde museum in Sint-Petersburg.

Amstel 51, tel. 530 87 51 www.hermitage.nl

Catharina, de Grootste. Zelfgeslepen diamant Het levensverhaal van Europa’s langst regerende keizerin. t/m 15 januari Outsider art Toonaangevende kunstwerken van nationale en internationale Outsider-kunstenaars. sinds 17 maart Hollanders van de Gouden Eeuw Gigantische groepsportretten uit de 17e en 18e eeuw. tot eind 2016 HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

VAN EESTERENMUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

Burgemeester de Vlugtlaan 125 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM Dagelijks voorstellingen. Informatieen documentatiecentrum.

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

Celluloid Werk van kunstenaars die geïnteresseerd zijn in de kwaliteiten en eigenschappen van analoog filmmateriaal.

10 september t/m 4 december FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform.

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00, www.foam.org

Helmut Newton Overzichtstentoonstelling. t/m 4 september Dynastie Marubi Portretten uit een collectie van 150.000 glasnegatieven gemaakt in een fotostudio in Albanië.

16 september t/m 27 november Night soil Experimentele films in semidocumentaire stijl van Melanie Bonajo.

16 september t/m 7 december Safe passage Werk van de Chinese kunstenaar en activist Ai Weiwei.

16 september t/m 7 december VAN GOGH MUSEUM Het museum huisvest de grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

De waanzin nabij: Van Gogh en zijn ziekte De mentale instabiliteit van Vincent van Gogh spreekt erg tot de verbeelding. t/m 25 september

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40 www.hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS Een van de oudste (1682) botanische tuinen met een klassiek ingerichte buitentuin, drie-klimatenkas, 300 jaar oude cycaspalm en palmenkas.

Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

Igpoty Natuurfotografie tentoonstelling.

Genomineerden en prijswinnaars van de International Garden Photographer of the Year. t/m 19 september HORTUS BOTANICUS In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek, met name voor de faculteit Biologie van de Vrije Universiteit.

Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand.

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89, www.huismarseille.nl

Stephen Shore Overzichtstentoonstelling. t/m 4 september Shores like you Foto’s gemaakt in verre, exotische landen door de Nederlandse fotografe Scarlett Hooft Graafland.

10 september t/m 4 december INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van de sociale geschiedenis in het algemeen en de geschiedenis van de arbeidersbeweging in het bijzonder.

Meer informatie over concerten, voorstellingen, tentoonstellingen en kaartverkoop: www.iamsterdam.com/uit

september 2016

65

MUSEA & EXPOSITIES Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

Amy Winehouse, a family portrait Onbekende kant van wereldster. t/m 4 september The power of pictures Fotografie en film van de Sovjetavant-garde. t/m 27 november Vaticaan - Ets Haim Handschriften uit het Vaticaan en Ets Haim.

19 september t/m 8 januari JORDAANMUSEUM Museum over Amsterdamse volksbuurt.

Palmstraat 92 A, tel. 624 46 95 www.jordaanmuseum.nl

KATTENKABINET Permanente expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM Voor iedereen met interesse in folklore. Streekkostuums, zoals gewone mensen die vroeger droegen en soms nu nog dragen.

Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed.

Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin.

Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

Foam in Van Loon - Second skin Kunstenaars (Asger Carlsen, Thomas Mailaender, Shai Langen, Manon Wertenbroek en Koen Hauser) reageren op de collectie door de representatie van onze fysieke ‘Zelf ’ te becommentariëren, bespelen, vervormen en te vervreemden. t/m 18 september MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden.

Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis; mogelijkheid om te schaken (computer); schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17, www.maxeuwe.nl

MICROPIA Ontdek het onzichtbare leven.

Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96 www.micropia.nl

MOCO Museum voor moderne kunst.

Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

Warhol: Royal t/m 15 september Banksy: Laugh now t/m 30 oktober

MOLEN VAN SLOTEN Poldermolen met Kuiperijmuseum, ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie, maquette ‘Amsterdam en het water’; activiteiten voor kinderen.

Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

Top 3 Expo

door Joke van der Weij

MULTATULI MUSEUM Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed.

Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUMHAVEN Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen.

Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN Tramdienst met historisch materieel.

Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van het Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober.

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

DYNASTIE MARUBI FOAM is bezig met een mooie serie studiofotografie uit zulke uiteenlopende gebieden als Isfahan en het Amerikaanse platteland. Nu is het geheimzinnige Albanië aan de beurt. Vanaf 1856 kreeg de familie Marubi het hele land voor de camera.

Van herders tot de bourgeoisie, van de Ottomaanse keizer en koning Zog tot criminelen en actrices; allemaal zijn ze vereeuwigd op een van de 150.000 glasnegatieven.

FOAM, 16 sep. t/m 27 nov.

RIJKSMUSEUM SCHIPHOL Dependance op luchthaven Schiphol.

Achter de douane op de Holland Boulevard (tussen E en F pier) 1 www.rijksmuseum.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM Een plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen.

Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

De ondergang van Abraham Reiss Negen schilderijen van Jeroen Krabbé. t/m 2 oktober NEMO SCIENCE MUSEUM Centrum vol wetenschap en technologie.

Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel.

Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

Reis in de tijd De geschiedenis van Amsterdam en van de Oranjes. t/m 11 september 90 jaar Marilyn Over het leven en de nalatenschap van Marilyn Monroe.

1 oktober t/m 5 februari MUSEUM AMSTERDAM NOORD Museum over de geschiedenis van Amsterdam Noord.

Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.nl

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk.

O.Z. Voorburgwal 40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

OUDE KERK Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad.

Onder de ruim 2500 grafzerken in de kerk bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84, www.oudekerk.nl

Pride Photo Award Het resultaat van deze jaarlijkse internationale fotowedstrijd over seksuele en gender diversiteit.

10 september t/m 16 oktober KONINKLIJK PALEIS Van stadhuis in de gouden eeuw tot stadspaleis van Lodewijk Napoleon en het Koninklijk Paleis op de Dam.

Adriaen van de Velde Meester van het Hollandse landschap. t/m 25 september Wim Pijbes’ keuze Tgv zijn afscheid heeft directeur Pijbes acht aanwinsten uit de collectie van het museum van commentaar voorzien. t/m 25 september Penone In de tuinen - Beelden van de Italiaanse ‘arte povera’ beeldhouwer Giuseppe Penone. t/m 2 oktober Marten & Oopjen De huwelijksportretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit geschilderd door Rembrandt.

Zaterdag 2 juli gratis toegang. t/m 2 oktober Arita porselein van nu Voor het eerst in 400 jaar wordt een Japanse traditie door hedendaagse ontwerpers onder handen genomen. t/m 9 oktober

BOEDDHA Door de ruime inzet van Boeddhabeelden als spirituele tuinkabouters krijg je het idee dat het Boeddhisme alomtegenwoordig is, maar wat weten we er eigenlijk van? Het Tropenmuseum haalt de Boeddha uit het tuincentrum en plaatst hem in een meer passende omgeving zoals zijn geboorteplaats in Nepal. Maar ook het ‘tulpenboeddhisme’ komt aan bod. Laat honderd Boeddha’s stralen; zoveel zijn er ook te zien.

Tropenmuseum, 23 sep. t/m jan.

Dam, tel. 620 40 60 www.paleisamsterdam.nl

Dynastie Portretten van Oranje-Nassau Van ruiter- en staatsieportretten tot familie- en kinderportretten. t/m 25 september PERSMUSEUM Met originele en gereproduceerde documenten, beeld- en geluidsfragmenten en interactieve (spel)programma’s toont het museum hoe de pers is ontstaan en hoe zij zich heeft ontwikkeld tot invloedrijk massamedium.

Zeeburgerkade 10, tel. 692 88 10 www.persmuseum.nl

10 x 10 = 100 jaar Persmuseum 10 Gastconservatoren kiezen elk 10 onderwerpen uit de wereld van de media van de afgelopen 100 jaar. Op deze wijze komt het verhaal van 100 jaar nieuws in uiteenlopende onderwerpen. permanent PIANOLA MUSEUM Museum met een collectie pianola’s, elektrisch aangedreven

AI WEIWEI’S SAFE PASSAGE Als politieke vluchteling in eigen land voelt Ai Weiwei zich verwant met de vluchtelingenstroom die Europa probeert te bereiken. Sinds zijn eerste bezoek aan Lesbos in 2015 heeft de Chinese kunstenaar overal vluchtelingenkampen bezocht. Zijn tentoonstelling gaat over het lot van het individu tegenover de overweldigende maatschappelijke systemen, dat o.a. tot uitdrukking wordt gebracht door een collage van duizenden iPhonefoto’s.

FOAM, 16 sep. t/m 7 dec.

reproductievleugels en 20.000 muziekrollen.

Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

Rembrandt de etser. Hoogtepunten uit de collectie van het Rembrandthuis Rembrandt is een van de grootste grafische talenten aller tijden. t/m 29 september RIJKSMUSEUM Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis. Dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen e.d.

Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

Japan Modern Japanse prentkunst uit de eerste helft van de 20e eeuw o.a. uit de collectie Elise Wessels. t/m 11 september

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald.

In 13 tentoonstellingen ontdek je 500 jaar maritieme geschiedenis.

Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

MUSEUM HET SCHIP DE AMSTERDAMSE SCHOOL Hoogtepunt van de Amsterdamse School.

Spaarndammerplantsoen 140, tel. 418 28 85, www.hetschip.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief.

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.stadsarchief.amsterdam.nl

Stadstekenaars van Amsterdam Werk van drie Stadstekenaars Hamid el Kanbouhi, Dieuwke Spaans en Arie Schippers.

Verder werk van o.a. Robbie Cornelissen, Marcel van Eeden, Claire Harvey, Arja Hop, Jantien Jongsma, Natasja Kensmil, Paul Klemann , Olphaert den Otter, Parra, Paul de Reus, Koen Taselaar en Marieke Zwart. t/m 11 september 100 jaar Schiphol Ontdek de rijke geschiedenis van Nederlands nationale luchthaven.

9 september t/m 27 november STEDELIJK MUSEUM Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving.

Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

Opwinding Tentoonstelling van Rudi Fuchs.

Overzicht van meer dan een halve eeuw hedendaagse kunst, van abstracte tot figuratieve schilderkunst. t/m 2 oktober Avery Singer Eerste Europese museumsolo van Amerikaanse kunstenaar. t/m 2 oktober Dream Out Loud Het nieuwste binnen hedendaagse vormgeving.

26 augustus t/m 1 januari

66

krant KRANT

september 2016

AGENDA

MUSEA & EXPOSITIES Horseday Werk van Algerijnse fotograaf Mohamed Bourouissa.

10 september t/m 1 januari Magali Reus Nieuw werk van Nederlandse beeldende kunstenaar.

10 september t/m 27 november Jean Tinguely Machinespektakel De Zwitser Tinguely (1925–1991) staat bekend om zijn speelse, stoere machinekunst en explosieve performances.

1 oktober t/m 5 maart TASSENMUSEUM HENDRIKJE Het grootste tassenmuseum in de wereld.

Herengracht 573, tel. 524 64 52 www.tassenmuseum.nl

The bead goes on Kralentassen en accessoires van 18e eeuw tot heden. t/m 18 september THEO THIJSSEN MUSEUM De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman ‘Kees de jongen’.

1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

Thijssen en de vrouwen Over Thijssens relatie tot het andere geslacht. september TROPENMUSEUM

De mooiste voorwerpen en verhalen van de hele wereld.

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

Rhythm & Roots Gitaren van Jimi Hendrix en Chuck Berry, het leren motorjack van Elvis, de cape van James Brown en heel veel muziek. t/m 30 oktober De Boeddha De Boeddha is een van de meest inspirerende figuren uit de wereldgeschiedenis.

23 september t/m januari TROPENMUSEUM JUNIOR ZieZo Marokko: elk weekend en tijdens vakanties 14.30 uur Juniorreis (6-13 jaar); 11.00, 11.30, 12.00, 12.30 en 13.00 uur Familiereis (alle leeftijden).

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

ZieZo Marokko In het museum staat een vliegtuig klaar. Stap in, riemen vast, op naar Marokko! Ga aan de slag met mozaïek, kalligrafie, mode of keukengeheimen. september NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER Verleden, heden en de toekomst van de omgang met de dood.

Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

Best of class - Architectuur en dood Afstudeerwerk van vier recent afgestudeerde architecten en ontwerpers: Michael van Bergen, Eunhae Kwon, Bart van der Salm en Christianne Schets. t/m 30 oktober VERZETSMUSEUM Nederland voor, tijdens en vlak

na de Tweede Wereldoorlog.

Permanent Verzetsmuseum Junior.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

World War Two Today Herdenking en belevenis, herinnering en vermaak. Fotografie van Roger Cremers. t/m 25 september WERELDERFGOED PODIUM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Wereld erfgoed in Nederland. Dagelijks rondleiding en documentaire ‘Hollandse wereldwonderen’.

Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl/podium

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Melkweg, 27 augustus t/m 9 oktober CONSTANT: RUIMTE + KLEUR Overzicht van deze bijzondere experimentele kunstenaar.

Cobra Museum, t/m 25 september PENSE-BÊTE IV & P/////AKTPOOL Werk van Stefaan Dheedene & werk van Thomas Swinkels.

P/////AKT, t/m 25 september THE ART OF BANKSY Bijna 100 originele werken van de veelbesproken kunstenaar.

Beurs van Berlage, t/m 30 september

Het enige volledig ingerichte Amsterdamse grachtenpand dat dagelijks voor publiek open is.

Herengracht 609, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

ONTROERWOUD Installatie van multimediakunstenaar Wim Vonk.

CBK Amsterdam, 8 september t/m 22 oktober

WOONBOOTMUSEUM

UNLAND Kunstwerken waarin het (on) vermogen tot zelfreflectie en evolutie van onze samenleving centraal staat.

CBK Zuidoost, 8 september t/m 22 oktober

Gevestigd op de ‘Hendrika Maria’, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig gebouwd in 1914.

Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm die zo typerend is voor Amsterdam.

Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.woonbootmuseum.nl

NOG MEER EXPOSITIES JONG & GAY Foto’s van Marjolein Annegarn.

advertentie

OPEN ATELIER Uitvinder en artist-in-residence Jo Caimo onderzoekt de sociale impact van zijn ‘Rode Oortjes Meter’. de Brakke Grond, 12 t/m 25 september 25 JAAR Het museum bestaat 25 jaar. Dit jubileum wordt groots gevierd met de tentoonstellingen ‘Sam Francis & Friends - Ting, Appel en Alechinsky’ en ‘25 jaar Jan’ en met als hoogtepunt de opening van een nieuwe museumvleugel: ‘De schatkamer’.

Museum Jan van der Togt, 15 september t/m 8 januari AMSTERDAM DRAWING Bij deze kunstbeurs draait het allemaal om werk op papier, of dat nu schilderingen, collages of tekeningen zijn. De kunstwerken op papier zijn te zien én te koop. do 22 t/m zo 25, NDSM-werf LUISTERINSTALLATIE Installaties die het verdienen om gezien, gehoord, bespeeld en beproefd te worden. de Brakke Grond, 30 september t/m 5 november

ZUID 24 SEPTEMBER

IAMSTERDAM.NL/24H

LOCATIES Beurs van Berlage Beursplein 1, tel. 531 33 50, www.beursvanberlage.nl de Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl CBK Amsterdam Oranje-Vrijstaatkade 57, tel. 253 54 56, www.cbkamsterdam.nl CBK Zuidoost Anton de Komplein 120, Zuidoost, tel. 252 54 01, www.cbkzuidoost.nl CoBrA Museum Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50, www.cobra-museum.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81, www.melkweg.nl NDSM-werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg, www.ndsm.nl P/////AKT Zeeburgerpad 53, www.pakt.nu Museum Jan van der Togt Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54, www.jvdtogt.nl

COLOFON Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Arjen van den Houten Ontwerp Loes Koomen Eindredactie Janna Reinsma Eindredactie agenda & traffic Jet Greebe Medewerkers aan dit nummer Lobke van Aar, Stijn Aerden, Veerle Corstens, Emma Curvers, Floor van Dijck, Zoë Heijke, Nadja Hüpscher, Elisah Jacobs, Kim van der Meulen, Guido van Oorschot, Mike Peek, Marie-Charlotte Pezé, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Inger van der Ree, Janna Reinsma, Bregtje Schudel, We Are Public, Joke van der Weij, Monique Wijbrands/ SaltyStock, Christiaan de Wit, Sarah Wong Agendagegevens Afdeling Digital Media Aanleveren (agenda)gegevens oktobernummer - 22 augustus novembernummer - 19 september winternummer - 17 oktober februarinummer - 12 december Stichting Amsterdam Marketing De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever Amsterdam Marketing Marketing manager Nico Mulder Traffic manager Yara Fabel Drukker Corelio Printing Distributie e-mail distributie@iamsterdam.com Distributie verzorgd door Flyerman Abonnementen Amsterdam Marketing heeft zijn abonnementenbeheer voor de Uitkrant uitbesteed aan Abonnementenland.

Vragen over abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (10 cpm) of WhatsApp T 06-151 113 85 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 29,95 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden.

Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail.

Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Uitkrant is een geregistreerd merk van Amsterdam Marketing.

Verschijnt 10 maal per jaar.

Oplage 60.000 exemplaren.

Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2016 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

De Uitkrant van oktober verschijnt 26 september, de abonnees ontvangen de krant eerder.

68

krant KRANT

vooruitblik

TOT SLOT

VOORUITBLIK

Niet te missen in de komende maanden.

Rese nu alv rveer zeker ast om te van e zijn kaartjen e!

samenstelling Kim van der Meulen

JESUS CHRIST SUPERSTAR



Ted Neeley is de pensioengerechtigde leeftijd voorbij, maar komt nog één keer naar Amsterdam om in de rol van Jezus te kruipen – waarmee hij in 1973 wereldberoemd werd dankzij de musicalfilm Jesus Christ Superstar.

LA BAYADÈRE Het Nationale Ballet neemt je mee naar India: daar speelt het klassieke ballet La Bayadère zich af, een liefdesverhaal vol intriges, passie, verraad en natuurlijk schitterende dans. Een niet te missen balletklassieker.

Heineken Music Hall, 14 december heineken-music-hall.nl

Nationale Opera & Ballet, 8 oktober t/m 13 november operaballet.nl

Het Nederlands Dans Theater is niet bang voor een beetje experiment. Dat bewijst het gezelschap weer eens met Stage One, waarin je twee wereldpremières ziet: een verbluffend ballet én een dans die doet denken aan een clubscene.



STAGE ONE



RAHI REZVANI

PETROVSKY & RAMONE



IN DE SCHADUW VAN TOON HERMANS

Stadsschouwburg, 11 t/m 13 oktober ndt.nl



ARIADNE AUF NAXOS Een opera over een opera: dat is Ariadne auf Naxos in het kort. Honderd jaar nadat Richard Wagner zijn opera/klucht/liefdesgeschiedenis/drama schreef, voert de Nederlandse Reisopera het werk op in het mooiste theater van Amsterdam: Carré.

Carré, 6 t/m 8 oktober reisopera.nl

Toon Hermans stond 550 keer in een uitverkocht Carré – en nu, honderd jaar na zijn geboorte, wordt hij hier geëerd.

Vriend en manager Herman van Hove vertelt in een muzikaal programma over de cabaretier en zijn liedjes.

Carré, 23 oktober carre.nl

aanbiedingen

69

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Amsterdam! Oude foto’s 1947-1970 van Ed van der Elsken

t.w.v. €39,95

‘Mijn Amsterdam. Mijn Amsterdammers.’ Dat wilde Ed van der Elsken vastleggen, het liefst van lekker dichtbij. ‘Mensen uit fatsoenlijke buurten, de Nieuwmarkt, de Jodenbuurt, de Pijp, Kattenburg. Mensen die nooit op de Apollolaan komen of op de Goudkust, nou ja misschien als melkboer, of als inbreker.’

Ed van der Elsken hield van reuring, van actie.

Hij fotografeerde demonstraties, de markt, de kermis, het verkeer. Maar ook werklui, rebelse jongeren en mooie meiden. En ‘vuile knolsmerissen’ die bij relletjes vaak hardhandig ingrepen. De foto’s die hij tussen 1947 en 1970 in ‘zijn stad’ maakte, bundelde hij in het fotoboek Amsterdam! Zijn vernieuwende stijl maakt het boek tot een klassieker. lubberhuizen.nl

GA NAAR UITKRANT.NL, NEEM EEN JAAR-ABONNEMENT (€29,95) EN ONTVANG DEZE NIEUWE UITGAVE VAN HET FOTOBOEK AMSTERDAM! TER WAARDE VAN €39,95.

De actie loopt t/m 21 september.

mail & win!

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/ACTIES

AMSTERDAM CITY SWIM

WANDERLUST & AMSTERDAM CITY GUIDE

amsterdamcityswim.nl

terralannoo.nl

5 x 2 VIP-arrangementen t.w.v. €150,Op 11 september a.s. springen we met elkaar in het diepe voor ALS. We zwemmen 2 km door de Amsterdamse grachten (of in geval van de ACS for Kids maar liefst 700 meter) met als doel donatiegeld op te halen voor Stichting ALS Nederland. Lees op de website over wat je moet weten om mee te doen en schrijf je vandaag nog in, het kan nog nét!

Wil je niet meezwemmen maar wel bij het event aanwezig zijn? Maak kans op een van de 5 x 2 VIP-arrangementen bij de start of finish.

5 x Wanderlust t.w.v. €20,5 x Amsterdam City Guide t.w.v. €16,99 Anne de Buck is lifestyle- en travelblogger. Ze wordt bijna iedere week wakker in een andere stad. Op haar website yourlittleblackbook.me heeft ze een eigen platform om haar persoonlijke tips te delen. Dagelijks inspireert Anne duizenden volgers om de leukste hotspots te ontdekken. Nu zijn er twee boeken van haar verschenen!

Wanderlust is dé travelstyleguide voor iedereen die van reizen houdt. Met honderden tips en tricks om de wereld rond te reizen in stijl. En in De Amsterdam City Guide deelt ze haar favoriete adressen buiten de gebaande paden. Van koffiebars tot conceptstores en van restaurants tot lijstjes vol leuke dingen om te doen.

70

krant KRANT

TOT SLOT

DE STAD UIT

de stad uit

Kom uit je comfort zone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen buiten de stad. tekst Zoë Heijke en Kim van der Meulen

OPEN STUDIO DAGEN HILVERSUM

INTO THE WOODS Verdwaal in een wereld waar creatieve dromen werkelijkheid worden. Twee dagen lang staan het beukenbos, het takkenstage, de bosspot en de stekplek voor je klaar met een energieke line-up. Dans op de deuntjes van onder anderen Mano le Tough, The Black Madonna, The Advent & Industrialyzer en Max Cooper, laat je betoveren door nieuwe muzikanten zoals Konstantin Sibold, Cuthead en Jennifer Cardini en swing mee met – wie anders dan – Jungle by Night.

FORTENFESTIVAL Van buitenbioscoop tot livemuziek en theater: je vindt het tijdens het Fortenfestival – en wel in en rond de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinies en de Stelling van Amsterdam (die laatste staat precies twintig jaar op de UNESCO Werelderfgoedlijst).

Er zijn films, barbecues, rondleidingen waarin je alles te weten komt over de natuur en geschiedenis van het gebied, een wijnproeverij en er is dans en livemuziek. Op 10 en 11 september is het Open Monumenten Weekend en kun je ook forten bezoeken die normaliter gesloten blijven.

3 en 4 september openstudiodagen.nl

Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie 2 t/m 11 september forten.nl/activiteiten/fortenfestival

Amersfoort 9 en 10 september intothewoodsfestival.nl

JAN IS JARIG Het Jan van der Togtmuseum is jarig! Het 25-jarig jubileum wordt gevierd met de tentoonstellingen 25 jaar Jan en Sam Francis & Friends – Ting, Appel en Alechinsky en de opening van een nieuwe museumvleugel.

Amstelveen 15 september 2016 t/m 8 januari 2017

Wat komt er precies kijken bij een televisie- en radio-opname? Wie doet wat achter de schermen? En wat gebeurt er achter de deuren van het Media Park, deuren die normaal gesloten blijven voor publiek?

Je komt erachter tijdens de Open Studio Dagen in Hilversum. Bezoek opnamestudio’s, bewonder decorstukken, spot BN’ers en woon opnames bij (entree is gratis). Ook buiten het Media Park gebeurt genoeg: zo kun je de zendmast Alticom beklimmen, zijn er drone-races en kun je aan de slag gaan als NOSpresentator.

SEPTEMBER FILMMAAND Deze maand kun je je filmlievende hart ophalen bij het Nederlands Film Festival in Utrecht, met onder meer de wereldpremière van de verfilmde literaire thriller De held. Hou je meer van buitenlandse films? Breng dan eens een bezoek aan Film by the Sea in Vlissingen, en dompel je onder in boekverfilmingen, documentaires, lezingen, colleges, feesten en concerten aan het strand.

Nederlands Film Festival, 21 t/m 30 sept filmfestival.nl Film by the Sea, 9 t/m 18 sept filmbythesea.nl

Johannes, good to see you!

Hollanders in huis Vermeer en tijdgenoten uit de Britse Royal Collection 29 september 2016 - 8 januari 2017

Hoofdpartners

Tentoonstellingspartners

71

72

krant KRANT

groeten uit...

TOT SLOT

Kors van Bennekom (83) en Martin van Duynhoven (74) maakten samen met Wim Klinkenberg (1923-1995) de allereerste Uitkrant. Na respectievelijk 25 jaar en 41 jaar voor het blad te hebben gewerkt kunnen ze als geen ander vertellen wat er in 50 jaar veranderd is bij de Uitkrant én in Amsterdam.

‘De Uitkrant was een bom in een stille vijver.’

HET CONCERTGEBOUW

Uitkrantoprichters Kors van Bennekom en Martin van Duynhoven

tekst en foto Inger van der Ree

ONTSTAAN VAN DE UITKRANT Martin van Duynhoven (links op de foto): ‘Jan Huckriede, de directeur van het Kunstmaand Orkest, nu het Nederlands Philharmonisch, wilde in 1966 publiciteit voor zijn orkest.

Samen met zijn buurman Ruud Schoonman, die een drukkerij had, wilde hij een krantje dat de gewone man het theater in zou krijgen.

Schoonman was geïnspireerd door Hitweek, het populaire krantje waarin Willem de Ridder popmuziek besprak. Ik hielp De Ridder met de vormgeving. Op een gegeven moment vroeg Schoonman mij of ik niet nog zo’n krantje wilde maken, maar dan over cultuur in Amsterdam.’

Kors van Bennekom (rechts op de foto): ‘Schoonman kende van zijn studie Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam iemand die goed kon schrijven; dat was Wim Klinkenberg.

Het leek Klinkenberg wel leuk hoofdredacteur te worden. Klinkenberg vroeg daarop mij weer, omdat hij mij kende van onze tijd bij de krant De Waarheid. Dus: Klinkenberg schreef, Van Duynhoven deed de vormgeving en ik fotografeerde. Onze redactie was geboren.’

Martin van Duynhoven: ‘Wij kregen daarna vrij spel van Schoonman en Huckriede.’

DE ALLEREERSTE UITKRANT Martin van Duynhoven: ‘Eerst heette het 8 Vanavond, omdat voorstellingen destijds

om acht uur begonnen – dat had Klinkenberg bedacht. De krant bevatte foto’s en stukjes over de zes culturele instellingen die in Amsterdam bestonden.’

Kors van Bennekom: ‘Het was een bom in een stille vijver; de toneelwereld had in de jaren zestig een incrowd sfeer. Veel acteurs vonden het niks dat ik een repetitieruimte binnenliep met mijn camera. Na het eerste nummer veranderde dat, ze kregen vertrouwen in ons. Het leuke was dat Huckriede al snel merkte dat er meer klanten naar zijn orkest kwamen. Bezoekers die na het eerste deel van een concert gingen klappen, terwijl er nog drie delen kwamen.

Wisten die mensen veel, die waren nog nooit naar een klassiek concert geweest! Het doel van de Uitkrant was bereikt: cultuur verspreiden onder het gewone volk.’

DE UITKRANT MAKEN IN 1966 Martin van Duynhoven: ‘Een nieuwe Uitkrant maken begon altijd met de foto’s van Van Bennekom, hij informeerde bij culturele instellingen naar hun programma en ging op pad.

Die foto’s spreidde hij uit op tafel, bij een van ons drieën thuis – omdat we nog geen redactie hadden. Dan kozen we de mooiste uit, en op basis daarvan ging Klinkenberg stukjes tikken.

Daarna ging ik vormgeven. Dat was me een klus zonder pc! De teksten bestelde ik bij een zetterij, de koppen plakte ik, letter voor letter,

met de hand erin. Soms ging dat recht en soms wat minder, haha.’

Kors van Bennekom: ‘De tafel lag vol met vellen en als het tochtte vloog alles door de kamer.’

Martin van Duynhoven: ‘De stukken van Klinkenberg, de herkenbare foto’s van Van Bennekom en mijn eigenwijze vormgeving; samen kreeg dat in die tijd een zekere cultstatus. We hadden altijd plezier. Klinkenberg las tijdens de productie van de krant de kinderpagina voor. Dan zaten ik en mijn assistente – toen de redactie een beetje was uitgebreid – glimlachend te luisteren.’

HOOFDREDACTEUREN Martin van Duynhoven: ‘Er zijn aardig wat hoofdredacteuren geweest! Ik ging fluitend naar mijn werk om met Klinkenberg samen te werken. Een bijzondere, kritische journalist.

Martin van Amerongen, die hoofdredacteur werd in januari 1992, bemoeide zich nergens mee en kwam eens per maand vertellen hoe het moest. Hij rookte twee dikke sigaren, en had zijn salaris weer binnen, haha. Bij die behoorlijk schilderachtige vergaderingen zat iedereen met zijn oren te klapperen.’

VAN KRANT NAAR MAGAZINE Martin van Duynhoven: ‘In de jaren tachtig ontstond bij veel redacties al het idee dat je moest “vernieuwen”, dat was een toverwoord.

50

73

j Uitgaaar an

CAFÉ DE PELS

Groeten uit...

Het meest afwijkende wat je kon verzinnen was van de A3-krant een tijdschrift maken.

Dat gebeurde in 1999. Veel mensen vonden dat tijdschriftformaat handig. Toch zie ik in de trein iedereen nog met een A3-krant op schoot zitten! Maar ik vind altijd dat ik met de tijd mee moet gaan, en die veranderde, dus veranderde ik mee.’

DE UITKRANT VAN NU Kors van Bennekom: ‘Ik vind hem te veel lijken op allerlei andere soorten tijdschriften die we in de bus krijgen. Maar handig is hij nog steeds.’

Martin van Duynhoven: ‘Het artistieke idee, het stoeien met rare vormgeving en ongebruikelijke letters, is weg. Dit ademt de tijdsgeest van nu. Er staat veel in, niet alles natuurlijk. Er gebeurt tegenwoordig zoveel in Amsterdam.’

THEATER Kors van Bennekom: ‘Het Publiekstheater vond ik een goede toneelgroep. Daar fotografeerde ik veel voor. De goede mens van Sezuan, van Bertolt Brecht, vond ik een prachtig stuk van ze. Ik vond acteurs fotograferen geweldig.

Ik heb in 1993 een boek uitgegeven, Twee planken en een hartstocht, 35 jaar theaterfotografie, met daarin foto’s van beroemde theaterdieren zoals Lou Landré, Edith Piaf, Conny Stuart en

BEUKENPLEIN

1966 Wim Kan. Inmiddels ben ik uitgefotografeerd.

Ik kreeg vijf jaar geleden een fietsongeluk en een spierziekte en ben daardoor niet meer zo mobiel als voorheen.’

CONCERT Kors van Bennekom: ‘Het concert van de pianist Arthur Rubinstein in 1969 in het Concertgebouw was legendarisch. Hij speelde in zijn eentje op het immense toneel. Zo breekbaar.

Mijn vrouw en ik waren tot tranen toe geroerd.

Ik had altijd mijn camera bij me. Tijdens het concert ben ik hem gaan fotograferen. Je kon in het Concertgebouw de grote trap achter het podium oprennen; dan had je een geweldig beeld. Die foto is in de Uitkrant terechtgekomen. Nu zit hij samen met mijn 13.000 andere foto’s in het archief van het Nederlands Fotomuseum.’

Martin van Duynhoven: ‘Ik ben jazzdrummer, ik kom nog steeds in het Bimhuis. Ik hou van moderne stijlen van geïmproviseerde muziek, dus ik ga graag luisteren naar nieuwe bands uit New York en omstreken.’

CAFÉ Martin van Duynhoven: ‘Café De Pels, in de Huidenstraat. Ik kom daar al sinds de oprichting. Het is een goed functionerend Amsterdams café midden in de 9 Straatjes.

Nu ben ik van mening dat je die doorgaans beter kunt mijden, omdat ze zijn veranderd in een poppenkast, maar dit café is nog steeds een toonbeeld van rust. Net als vroeger zitten er voornamelijk muzikanten, journalisten en schrijvers. Met tegenwoordig hier en daar een toerist natuurlijk.’

AMSTERDAM IN 1966 EN IN 2016 Kors van Bennekom: ‘Amsterdam is mooier geworden. Kleine buurtpleintjes als het Beukenplein stonden vroeger stampvol met auto’s.

Nu zie je overal bomen en bankjes.’

Martin van Duynhoven: ‘Noord is natuurlijk ook totaal veranderd, dat was een vergeten plek voor Amsterdammers.’

Kors van Bennekom: ‘Mijn vrouw en ik woonden eerst in Schellingwoude, in Noord. Nu wonen we in Oost. We hadden onze hielen nog niet gelicht of ze begonnen met het bouwen van een prachtige bioscoop aan het IJ.’ Martin van Duynhoven: ‘Dat agressieve fietsgedrag van iedereen vind ik een nadeel ten opzichte van vroeger. Mensen die commentaar leveren als je te lang voor het stoplicht wacht.

Vroeger was dat wel anders, haha. Niet dat ik toen fietste hoor, ik reed altijd auto. Ik reed zelfs gewoon óver het Leidseplein!’

Kors van Bennekom: ‘Ik wel, ik fietste me het apezuur. Altijd met mijn fotokoffer voorop.’

74

krant KRANT

info

TOT SLOT

NOG MEER TIPS OVER AMSTERDAM

meer info o p iamst erdam .com

Handige informatie over de stad.

HET AMSTERDAM & REGION TRAVEL TICKET Met dit ticket kunt u onbeperkt gebruikmaken van het openbaar vervoer in Amsterdam en de omliggende regio – dag en nacht – gedurende 24 uur. Ontdek de stranden van Zandvoort, de kaasmarkt in Edam en oer-Hollandse dorpen als Marken en Volendam.

Tickets à €13,50 zijn verkrijgbaar bij I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, GVB Tickets & Informatie en verkooppunten van Connexxion en EBS op het Centraal Station.

I AMSTERDAM STORE Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station.

Ontdek het beste van Amsterdam in de I amsterdam Store.

IJ-hal (noordzijde Centraal Station) Open: ma t/m wo 8.00-19.00 uur; do t/m za 8.00-20.00 uur; zo 9.00-18.00 uur

LAST MINUTE TICKET SHOP

I AMSTERDAM VISITOR CENTRES

In de Last Minute Ticket Shop koop je op de dag van de voorstelling online kaarten met korting tot 75 procent. Iedere dag is er een nieuwe selectie van voorstellingen en concerten van de Amsterdamse theaters en concertzalen.

Bezoek een van onze Visitor Centres voor informatie over Amsterdam en de regio, voor excursies & rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor het openbaar vervoer, souvenirs, hotelreserveringen en de I amsterdam City Card.

Tel: +31 (0)20 702 6000 info@iamsterdam.com iamsterdam.com/visitorcentres twitter.com/Iamsterdam

I AMSTERDAM VISITOR CENTRE Stationsplein 10 (tegenover Centraal Station) Open: dagelijks 9.00-18.00 uur

I AMSTERDAM VISITOR CENTRE Aankomsthal 2, Schiphol Plaza Open: dagelijks 7.00-22.00 uur

lastminuteticketshop.nl

I AMSTERDAM CITY CARD Een ideaal cadeau voor bezoek van buiten de stad: aanschaf van de City Card geeft toegang tot meer dan 40 musea, openbaar vervoer, een rondvaart, 25 procent korting op attracties, eten en drinken en meer!

Verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, hotels, rederijen, musea en GVB Tickets & Info punten. Meer informatie: iamsterdam.com/citycard

NU Verkrijgbaar in de I amsterdam Store Amsterdam CS, IJ-zijde

WONEN EN DESIGN #iamsterdamstore

NEW PRODUCTIONS PRESENTEERT

foto’s: Joris van Bennekom

DE VOORSTELLING DIE GESCHIEDENIS SCHRIJFT (45 cpm)

SOLDAATVANORANJE.NL | 0900 - 1353

theaterhangaar

IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

| vliegveld valkenburg | katwijk

IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER