Uitkrant september 2019 by amsterdam&partners

MINI SURV

SEPT 2019

OP P. 38 JK

GIDS AL V I

GAAT HET MAKEN

KLEDINGONTWERPER MARU ASMELLASH EN NOG 17 AMSTERDAMSE TALENTEN WAAR JE MEER VAN GAAT HOREN Gemaakt door amsterdam & partners

jaargang 54 #01

00 UK COVER SEPT 2019_DEF.indd 1

15-08-19 14:54

T R O K NEN

BIN

IV WAD L

EMBE

5 SEPT RKEST

DPOO

E’S D N E W OOP SC O D I E L

NOOR

BER

EPTEM

S 11 & 12

NS E M L AA

PAGLIACCI

ALLEM

BER

OEP EELGR

POOL

OOST

TON

DE EEN O

UUR E NAT AAN D

SAME

BER EPTEM

16 S

—

CAVALLERIA RUSTICANA —

Italiaanse klassiekers vol passie en verraad 5–28 september

K FREEO GE N J DE

NON

1 20 & 2

DE CA

BOEK

MBER

SEPTE

/M 27 BER T

TEM

26 SEP

00 UK COVER SEPT 2019_DEF.indd 2

TEM 13 SEP

BER

OKTO

E.NL

ARR NU: C

15-08-19 14:22

adv U

september 2019

IDENTITEIT We zaten laatst met Amsterdamse vrienden een fotoboek van de stad door te bladeren toen we op een foto van de Portugese Synagoge stuitten. ‘Waar is dit?’, vroeg iemand. Pas toen we uitlegden waar hij moest zoeken – aan een van de drukste verkeerspleinen van de binnenstad, tegenover het Waterlooplein – viel het kwartje. Het schitterende gebouw met de immense kandelaars op het Jonas Daniël Meijerplein, nog altijd in gebruik als synagoge, behoort jammer genoeg tot de grote onbekenden van de stad. Dat wil zeggen: voor de Amsterdammers, want buitenlandse bezoekers weten het gebouw moeiteloos te vinden, zegt directeur Emile Schrijver van het Joods Historisch Museum in ons interview van deze maand. Schrijver is tevens directeur van het Joods Cultureel Kwartier (JCK), waar ook de Portugese Synagoge, De Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum onder vallen. Het JCK, opgericht in 2012, is een succes. De bezoekersaantallen stijgen er harder dan in andere musea. Maar tegelijk is de voorlichting over de Joodse geschiedenis nog steeds hard nodig. Schrijver zegt ook dat het antisemitisme in de stad helaas toeneemt, dat Joodse instellingen nog altijd permanent bewaakt moeten worden, en dat je in delen van de stad niet meer met een keppeltje kunt rondlopen. Dat is wrang, zeker in een stad die tolerantie hoog in het vaandel heeft staan en waar steeds meer groepen ruimte opeisen voor hun identiteit. In ons covervehaal van deze maand, over de nieuwste lichting creatieve talenten van Amsterdam, gaat het heel vaak over identiteit. Logisch, want heel veel van die talenten komen uit twee culturen: de Nederlandse en de Chinese bijvoorbeeld, of de Zuid-Afrikaanse, Bosnische of Marokkaanse cultuur. Is het nodig om er daar één van op te geven om samen te kunnen leven in deze stad? Of kunnen die identiteiten naast elkaar bestaan? In het museum van Emile Schrijver kun je een deel van het antwoord vinden. Meer Amsterdammers zouden zich daar bewust van mogen zijn. Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

LAILA COHEN

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam coverfoto: Laila Cohen

01 UK OPENING SEPT 2019_RD.indd 3

INHOUD P.04 WAT IS ER NIEUW?

Nieuws uit de stad met o.a. lekker veel podcasts, een schaamteloze week in Sexyland, de beste fietskaart van Amsterdam en omstreken, kersttruien haken (ja, echt) en natuurlijk onze maandelijkse binnenkijker bij een Amsterdammer.

P.08 ZIJ GAAN HET MAKEN

Amsterdam bubbelt, bruist en borrelt van het talent, en ook dit culturele seizoen staat er weer een nieuwe generatie te trappelen om naam te maken. Van welke frisse, jonge makers gaan we meer zien en horen? We stellen er achttien voor.

P.17 KUNST & VERMAAK

Met het beste van het Nederlands Theater Festival, de veertigste verjaardag van The Ex, Migranten in Parijs in het Stedelijk en een interview met Emile Schrijver, directeur van het Joods Cultureel Kwartier. Plus: nieuwe columnist Anne-Marieke Samson trapt af.

P.37 ETEN & DRINKEN EN ZO

Zoals elk najaar verwelkomen we weer een lading nieuwe studenten in de stad. Hoe overleef je als nieuwbakken Amsterdammer? Veteraan Stella Vrijmoed schreef het op in een open brief. Verder: het beste van Nieuw-West en de nieuwste restaurants en winkels.

P.63 TOT SLOT

Archiefbeeld van dagjesmensen op Schiphol, de beste adressen en evenementen voor wie de stad (even) wil ontvluchten en groeten uit het Amsterdam van rapper Willem de Bruin.

P.49 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 60)

16-08-19 08:29

krant KRANT

september 2019

OPENING

Wat is er nieuw? (in de stad)

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, nieuwe uitgaanstips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers. samenstelling Janna Reinsma

DOKTERSRECEPT

RONALD VAN WEEREN

Kunstenaar Dries Verhoeven, wiens werk Phobiarama op het Holland Festival een megahit was, maakt de komende tijd de NDSM-werf onveilig met zijn nieuwe kunstwerk Happiness. In een klein gebouw werkt een menselijke robot als apothekersassistent. Ze vertelt de bezoekers haarfijn hoe we met de middelen die wij mensen al volop gebruiken – drugs, antidepressiva, pijnstillers – onze ervaring kunnen beïnvloeden en bijstellen. Kunnen we straks alle stemmingen op recept verkrijgen?

NOORDWAARTS Het Noorderparkfestival wordt dit jaar wel heel bijzonder. Want even serieus, wie kan de tosti’s van Tante Tosti, gemaakt door bejaarde buurtbewoners, weerstaan? Of de ‘1000 van het Noorderpark’, een race waaraan iedereen mag meedoen, of het nou op de fiets is, met de rollator of de benenwagen? Met verder een gezellige markt met ambachtelijke producten uit Noord, Thais, Indiaas en Turks eten en heel veel livemuziek, van onder meer Wolken (Janne Schra en Robin Block) en Afrogrooves. Noorderpark 8 september noorderparkfestival.nl

NDSM-werf 29 augustus t/m 20 oktober ndsm.nl

IS HET AL KERST? Helaas, ontkennen heeft geen zin. De zomer is voorbij. Picknicken, terrasjes pakken, openluchtfestivals hoppen: binnenkort allemaal verleden tijd. Het goede nieuws? We kunnen ons lekker gaan wentelen in al het moois dat de herfst te bieden heeft! En wie neerdwarrelende herfstbladeren en najaarsbuien minder kan waarderen, kan zich alvast gaan verheugen op de winter. Niets helpt daarbij waarschijnlijk beter dan het haken van kleine kersttruien – voor in de boom, of voor je tuinkabouters. Hoe dat moet, leer je met dit geinige boekje van het Amsterdamse breicollectief Club Geluk. Kleine kersttruien haken met Club Geluk van Marieke Voorsluijs (Kosmos Uitgevers, verkrijgbaar vanaf 17 september)

01 UK OPENING SEPT 2019_RD.indd 4

16-08-19 08:29

5 MOUNTAIN AMSTERDAM

Estimated riding time: 10 hrs by e-bike

E5 AMSTERDAM MOUNTAIN

Estimated riding time: 5.5 hrs by e-bike

E3 FLEMISH AMSTERDAM

Estimated riding time: 7.5 hrs by e-bike

E1 AMSTERDAM OYSTER BAY

Estimated riding time: 6.5 hrs by e-bike

D6 GERMAN SPEAKING AMSTERDAM Estimated riding time: 5.5 hrs by e-bike

D5 AMSTERDAM DESIGN & SCIENCE DISTRICT Estimated riding time: 2.5 hrs by e-bike

D4 AMSTERDAM CHEESE MARKET

AMSTERDAM FLEMISH

Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

D2 AMSTERDAM MODERN SOUTH QUARTER Estimated riding time: 7 hrs by e-bike

D1 AMSTERDAM WATERWORKS Estimated riding time: 6 hrs by e-bike

C6 AMSTERDAM FARMLANDS

Estimated riding time: 5 hrs by e-bike

OYSTER BAY AMSTERDAM

C6 AMSTERDAM BIKE FACTORY Estimated riding time: 3.5 hrs by e-bike

C5 AMSTERDAM BIG NATIONAL PARK Estimated riding time: 1.5 hrs by e-bike

C3 AMSTERDAM FLOWER GARDENS Estimated riding time: 1 hr by e-bike

C2 AMSTERDAM GRAND PRIX CIRCUIT Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

C2 AMSTERDAM GREENHOUSES Estimated riding time: 7.5 hrs by e-bike

B6 AMSTERDAM BIG STONES

Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

B5 AMSTERDAM ROLLERCOASTERS Estimated riding time: 3.5 hrs by e-bike

B5 VERSAILLES OF AMSTERDAM Estimated riding time: 0.5 hr by e-bike

B4 AMSTERDAM CASTLE

‘TELL ME MORE, TELL ME MORE, BUT YOU DON’T GOTTA BRAG. TELL ME MORE, TELL ME MORE, CAUSE HE SOUNDS LIKE A DRAG’

WATERWORKS AMSTERDAM

AMSTERDAM GERMAN SPEAKING

DISTRICT DESIGN & SCIENCE AMSTERDAM

QUARTER MODERN SOUTH AMSTERDAM

Estimated riding time: 0.5 hr by e-bike

B3 AMSTERDAM WINDMILLS

Estimated riding time: 1 hr by e-bike

B2 AMSTERDAM BEACH

Estimated riding time: 1 hr by e-bike

B1 AMSTERDAM BIG SEA

Estimated riding time: 5 hrs by e-bike

A4 AMSTERDAM ISLANDS

Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

A3 AMSTERDAM LONG DIKE

LEGEND

CHEESE MARKET AMSTERDAM

UNION.NL

GREENHOUSES AMSTERDAM

VOOR WIE NU METEEN GAAT MEEZINGEN, MAG DE GREASE-BINGO BIJ BROUWERIJ DE PRAEL OP 4 SEPTEMBER ZEKER NIET MISSEN.

BIG NATIONAL PARK AMSTERDAM

FLOWER GARDENS AMSTERDAM

ride! So, hop on your e-bike and enjoy the

BIKE FACTORY AMSTERDAM

new map. We call it Big Amsterdam. additional places worth visiting on a we say leisure), we have included a few sweat. For your convenience (or should amount of time...all without breaking a

FARMLANDS AMSTERDAM AMSTERDAM OLD

GRAND PRIX CIRCUIT AMSTERDAM

visit more attractions in a shorter electric bike! With an E-bike you can there's an even better option: the center within a day. But nowadays, can visit all the highlights of the city way to get around in Amsterdam. You

AMSTERDAM VERSAILLES OF

Everyone knows a bicycle is the best

CASTLE AMSTERDAM BEACH AMSTERDAM

WINDMILLS AMSTERDAM

ROLLERCOASTERS AMSTERDAM

BIG SEA AMSTERDAM BIG STONES AMSTERDAM

LONG DIKE AMSTERDAM

e-bike sightseeing map

MOHAMMED METRI

ISLANDS AMSTERDAM

HEAR, HEAR

@uitinams

AMSTERDAM ISLANDS

Elke maand belonen we een gouden tipgever met een plek in de Uitkrant. Deze keer is dat @rayz.nl, die dit street art-pareltje van Diego Dedablio op de Insulindeweg vastlegde.

e-bike sightseeing map

AMSTERDAM LONG DIKE

AMSTERDAM BIG STONES AMSTERDAM BIG SEA

Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips en hotspotinspiratie in Amsterdam. Ook iets moois te delen? Deel je foto met #uitinams.

AMSTERDAM ROLLERCOASTERS

AMSTERDAM CASTLE

UNION.NL

Amsterdam had Zandvoort natuurlijk al ingelijfd (Amsterdam Beach) en Arjen Lubach deed het nog eens dunnetjes over door onze vaderlandse hunebedden om te dopen tot de ‘Amsterdam Stones’. Fietsenmerk Union breidt het Amsterdamse imperium nog wat verder uit. Zij brachten de ludieke e-plattegrond BIG Amsterdam op de markt. Omdat je met de e-bike een stuk verder kunt komen dan met de gemiddelde stadsfiets, reikt de kaart helemaal van de Amsterdam Islands (de Wadden) tot aan Flemish Amsterdam. new map. We call it Big Amsterdam.

VERSAILLES OF AMSTERDAM

additional places worth visiting on a

we say leisure), we have included a few

OLD AMSTERDAM

sweat. For your convenience (or should amount of time...all without breaking a electric bike! With an E-bike you can

there's an even better option: the

AMSTERDAM FARMLANDS

visit more attractions in a shorter

AMSTERDAM GRAND PRIX CIRCUIT

center within a day. But nowadays, can visit all the highlights of the city

AMSTERDAM GREENHOUSES AMSTERDAM CHEESE MARKET

AMSTERDAM BIKE FACTORY

Everyone knows a bicycle is the best

AMSTERDAM BIG NATIONAL PARK

way to get around in Amsterdam. You

AMSTERDAM FLOWER GARDENS

LEGEND

AMSTERDAM MODERN SOUTH QUARTER

Freelance Friday: Podcasten is het nieuwe bloggen Pakhuis De Zwijger 13 september Podcastfestival 2019 Tolhuistuin 28 september

ALLES IS AMSTERDAM

AMSTERDAM WINDMILLS

So, hop on your e-bike and enjoy the

AMSTERDAM BEACH

ride!

De podcast is overal! Het genre is ongekend populair en lijkt wel gemaakt voor de drukke, met schermen vergroeide mens. Eindelijk even onthaasten en op een ontspannen manier aandachtig luisteren naar mooie verhalen en verdiepende gesprekken. Podcastliefhebbers kunnen deze maand hun hart ophalen met het Podcastfestival in de Tolhuistuin voor makers en fans. En Pakhuis De Zwijger host een mooie avond over het maken van podcasts, met o.a. Richard den Haring, schrijver van Podcasten voor dummies.

A3 AMSTERDAM LONG DIKE

AMSTERDAM DESIGN & SCIENCE DISTRICT

AMSTERDAM WATERWORKS

Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

A4 AMSTERDAM ISLANDS

Estimated riding time: 5 hrs by e-bike

B1 AMSTERDAM BIG SEA

Estimated riding time: 1 hr by e-bike

GERMAN SPEAKING AMSTERDAM

B2 AMSTERDAM BEACH

Verkrijgbaar via union.nl/fietskaart-big-amsterdam of bij een van de 150 punten in de stad, zoals het W Hotel en Krasnapolsky. Estimated riding time: 1 hr by e-bike

B3 AMSTERDAM WINDMILLS

Estimated riding time: 0.5 hr by e-bike

B4 AMSTERDAM CASTLE

Estimated riding time: 0.5 hr by e-bike

B5 VERSAILLES OF AMSTERDAM Estimated riding time: 3.5 hrs by e-bike

B5 AMSTERDAM ROLLERCOASTERS Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

B6 AMSTERDAM BIG STONES

Estimated riding time: 7.5 hrs by e-bike

C2 AMSTERDAM GREENHOUSES Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

C2 AMSTERDAM GRAND PRIX CIRCUIT Estimated riding time: 1 hr by e-bike

C3 AMSTERDAM FLOWER GARDENS Estimated riding time: 1.5 hrs by e-bike

AMSTERDAM OYSTER BAY

C5 AMSTERDAM BIG NATIONAL PARK Estimated riding time: 3.5 hrs by e-bike

C6 AMSTERDAM BIKE FACTORY Estimated riding time: 5 hrs by e-bike

C6 AMSTERDAM FARMLANDS

Estimated riding time: 6 hrs by e-bike

FLEMISH AMSTERDAM

D1 AMSTERDAM WATERWORKS Estimated riding time: 7 hrs by e-bike

D2 AMSTERDAM MODERN SOUTH QUARTER Estimated riding time: 3 hrs by e-bike

D4 AMSTERDAM CHEESE MARKET Estimated riding time: 2.5 hrs by e-bike

D5 AMSTERDAM DESIGN & SCIENCE DISTRICT Estimated riding time: 5.5 hrs by e-bike

D6 GERMAN SPEAKING AMSTERDAM Estimated riding time: 6.5 hrs by e-bike

E1 AMSTERDAM OYSTER BAY

‘WE BLAZEN ONZE SCHAAMTE OP ALS EEN BALLON, DIE OP STEEDS GROTERE SPANNING KOMT TE STAAN EN EEN ALSMAAR GROTERE KNAL ZAL VEROORZAKEN’ AMSTERDAM MOUNTAIN

N054_157948_Union fietskaart.indd 1

Estimated riding time: 7.5 hrs by e-bike

E3 FLEMISH AMSTERDAM

Estimated riding time: 5.5 hrs by e-bike

E5 AMSTERDAM MOUNTAIN

Estimated riding time: 10 hrs by e-bike

27-05-19 15:29

SEXYLAND STORT ZICH ZEVEN DAGEN LANG OP HET THEMA SCHAAMTE – INCLUSIEF SCHAAMTELOOS DANSEN, KUNST EN ANDERE MADNESS, VAN 31 AUGUSTUS T/M 6 SEPTEMBER.

01 UK OPENING SEPT 2019_RD.indd 5

16-08-19 08:29

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD foto Marijn Scheeres/Phenster

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer. Wie Anneroos Ribbers (26, freelance creatief en artdirector) Wat Koopstudio in het oude GAK-kantoor van 28 m² in Bos en Lommer, met uitzicht op het Bos en Lommerplantsoen en restaurant Wilde Westen. Sinds 2012 Hoe Met hulp van ouders Fijnste plek De keuken, als kookliefhebber Opvallend Dat er vierhonderd dezelfde soort woningen zijn – die er vanbinnen allemaal uitzien als een rechte, witte kubus – en iedereen er toch iets anders van maakt Echt Amsterdams Een fotoboek van de stad, gekregen van vriendinnen

‘Rechts op de muurplank staat een print van Anna de Jong. Het is een First Edition van Foam, een initiatief waarbij je fotografie kunt kopen van jong talent voor een aantrekkelijke prijs. Dat heb ik zelf opgezet toen ik daar nog werkte.’

‘Het boekenkastje is eigenlijk een zelfgetimmerde creatie van een verzameling fruitkistjes met twee planken.’

01 UK OPENING SEPT 2019_RD.indd 6

‘De keuken is mijn favoriete plek, en dan het liefst met wat vrienden aan de eettafel om voor te koken.’

‘Op tafel staat een verjaardagskaartje van mijn negentigjarige oma, mijn dierbaarste item in huis. Ze schreef het snel na een housewarming; ‘Dit kaartje kun je misschien niet goed lezen, dat komt omdat ik een beetje dronken ben. Fijne verjaardag!’ Echt fantastisch.’

16-08-19 08:29

‘Ook naast mijn werk gaat mijn creativiteit door. Zo heb ik het schilderij links op de plank zelf gemaakt.’

01 UK OPENING SEPT 2019_RD.indd 7

‘De zwarte apenlamp van Seletti nam ik mee uit Malaga, de bijpassende Mouse Lamp op de eettafel kreeg ik daarna van mijn vader. Die noemt me altijd muis, omdat ik twee maanden te vroeg geboren ben en daardoor heel klein was.’

‘Ik heb niet veel Ikeaspullen: alleen deze functionele kasten. Prima, maar verder niet bijzonder.’

16-08-19 08:29

krant KRANT

OPENING

amsterdamse makers

ZIJ GAAN HET MAKEN Van ambachtelijk koekje tot experimenteel theaterstuk tot innovatieve woontoren: elke dag bedenken en maken creatievelingen weer wat nieuws in onze stad.

JOYA MOOI (1990) Deze Nederlandse artiest met wortels in het Zuid-Afrikaanse Soweto schuwt persoonlijke thema’s en ervaringen niet in haar muziek. Haar nieuwe album The ease of others komt 13 september uit. Liedjesschrijver ‘Ik vind het belangrijk dat ik eerlijk ben, ook in mijn muziek. Ik heb weleens geprobeerd om gewoon een gezellig nummer te schrijven, maar daar haal ik veel minder voldoening uit. Dat kan iedereen doen. Ik ben echt de enige persoon op de wereld die mijn verhaal kan vertellen, dus het voelt raar om het niet te doen.’ Zuid-Afrika ‘Ik ben vorig jaar met mijn familie naar Zuid-Afrika geweest, waar mijn vader vandaan komt. Die reis zorgde ervoor dat ik mijn plek in Nederland beter kon zien. Dat is het uitgangspunt van mijn nieuwe album; niet alleen de familiebanden, maar ook de relatie die ik heb met Zuid-Afrika en Nederland. Waar ik thuis hoor én waar ik me thuis voel. Ik hoor mijn verhaal niet echt terug in het Nederlandse muzieklandschap, of het wordt nog niet op deze manier verteld.’ Anders zijn ‘Ik ben hier geboren en opgegroeid, maar ik krijg nog steeds de vraag waar ik vandaan kom. Ik wil laten zien dat het een zoektocht is. Ik denk dat mensen zonder migratieachtergrond of gemixte achtergrond daar niet zo bij stilstaan. Het is makkelijk om ‘anders’ te zijn, maar het is heel moeilijk aan te wijzen wat dat ‘anders’ dan is. Dat gevoel wilde ik uitpakken en ontleden. Ik ben op dit album veel explicieter over mijn ervaringen met kleur. Hoe er in Nederland gepraat wordt over nieuwe Nederlanders; die gesprekken worden steeds botter. Ik had behoefte aan het explicieter uiten van mijn kant van het verhaal, van mijn gedachtegang, om iets meer balans te brengen in dat gesprek.’

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 8

16-08-19 08:29

Met het aanbreken van het nieuwe culturele seizoen rijst ook de vraag: welke frisse talenten staan nu weer klaar om de bühne (of het beeldscherm, of de boekenlijstjes) te bestormen? Even voorstellen: van deze Amsterdamse makers ga je meer horen. tekst Tonya Sudiono en Anne Dirks foto’s Layla Cohen

JONG EN TALENTVOL

et AMFI (al jaren een van de vijftig meest toonaangevende modeacademies ter wereld), cabaretkweekvijver Comedytrain, de leerkeukens van sterrenrestaurants als Rijks en Bolenius en de jeugdopleiding van Ajax (pas verkozen tot beste van Europa): Amsterdam trekt talent aan én brengt talent voort. Natuurlijk; talent is deels aangeboren, maar moet daarna ook gevoed worden. En daar heeft onze stad blijkbaar de ideale omstandigheden voor. Onbedoeld of niet; hier komt iedereen met elkaar in aanraking. Het resultaat? Een mix aan genre-overschrijdende, nieuwe makers. TALENTENJACHT NIEUWE STIJL Met social media als troef van de jongere generaties worden bovendien steeds vaker onverwachte creatieven ontdekt. Want je kunt wel afwachten tot je talent ontdekt wordt, maar brutale mensen hebben de halve wereld. Daar kan acteur Oussama Ahammoud over meepraten, die zich op guerrilla-achtige manier in de kijker wist te spelen. De achttienjarige Amsterdammer werd eerst gescout op een voetbalplein in Noord voor een korte film, en benaderde

later zelf Achmed Akkabi (een van de bedenkers van Mocro maffia) via Instagram, toen hij zag dat er audities waren voor de misdaadserie. Deze zomer brak hij keihard door met bioscoopfilm De Libi. WIE IS DE AMSTERDAMMER? Zoals het misschien wel hoort bij jonge honden, speelt bij deze nieuwe lichting makers vooral idealisme en activisme een rol in hun werk. Het gaat niet alleen om kunst en cultuur omwille van zichzelf: wat nu wordt gemaakt, is geëngageerd en roept vragen op over wie de Amsterdammer is en waar hij of zij heen wil. Zo worden nieuwe inzichten geboden over hoe we kunnen samenleven in de stad. Want inderdaad: wie is die Amsterdammer eigenlijk? Waar komt hij of zij vandaan? Zangeres Joya Mooi (kader), toch een geboren en getogen Nederlandse, krijgt de vraag geregeld gesteld. Voor haar nieuwe album ging ze op onderzoek naar haar Zuid-Afrikaanse roots. Dat levert een muzikaal verhaal op over de meerdere plekken waar je je tegelijkertijd thuis kunt voelen. Ook regisseur Ena Sendijarevic (kader) weet hoe het is om in twee

> ‘GEWOON EEN GEZELLIG NUMMER SCHRIJVEN, DAT KAN IEDEREEN’

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 9

16-08-19 08:29

krant KRANT

amsterdamse makers

OPENING

MANON VAN HOECKEL (1990) Manon (foto rechts) is ‘social designer’; met haar projecten probeert ze vreemden met elkaar in gesprek te brengen. Een vluchteling met een Nederlandse burger, zwerfjongeren met ambtenaren of een buurman met zijn buurvrouw bijvoorbeeld. Social wat? ‘Ik heb heel lang gedacht dat je als designer een fysiek product moet maken. Pas aan het eind van mijn studie aan de Design Academy Eindhoven realiseerde ik dat het ook anders kan. Ik gebruik vaak camouflageactiviteiten om mensen te verleiden een nieuwe plek te bezoeken. Ik maak vaak wel iets fysieks, maar dat is slechts een tool om ervoor te zorgen dat mensen op een andere manier naar de situatie kijken of met elkaar in gesprek gaan. Dat gesprek of die gedachte is mijn eindproduct.’ Plek vol vooroordelen ‘Het Zeeuws Museum vroeg me iets te doen rondom arbeidsmigratie in Vlissingen. Ik ben in het stadje op zoek gegaan naar plekken waar arbeidsmigranten gebruik van maken. Ik eindigde bij een belwinkel, waar ook zo’n balie staat waar je geld naar het buitenland kunt sturen. Een plek vol vooroordelen; de Vlissingers zelf hadden er niet zo veel te zoeken. Die belwinkel is nu onderdeel van de expositieroute van het museum. Er hangen een aantal ouderwetse telefoons die je de verhalen laat horen van arbeidsmigranten die naar Zeeland zijn gekomen, maar ook van Zeeuwse jongeren die er zijn weggetrokken.’ Mooi zijn ze, hè, de kleurrijke portretten bij dit artikel? Ze zijn van de hand van Laila Cohen, die met haar werk zeker een plek verdient op dit talentenpodium. De in Amsterdam geboren Cohen studeerde documentairefotografie – en liep stage bij onder anderen Annie Leibovitz in New York – maar zocht al snel ook de grens met modefotografie op. Ze werkte eerder voor i-D, het Parool en Ace & Tate, en samen met modeontwerper Lisa Konno bracht ze een ode aan vaders met een immigratieachtergrond in Baba. Haar foto’s verbeelden optimisme en hoop: geïnspireerd door haar Marokkaanse, Joodse en Nederlandse achtergrond portretteert ze onze samenleving in al haar diversiteit.

Contact in de stad ‘Door in contact te raken met de ander, kun je eigen ideeën en meningen verifiëren of bijstellen. Wat gebeurt er wanneer we dat contact steeds minder hebben? Door de ontwikkelingen in technologie is het gebruik van de stad aan het veranderen. Wat voor plekken zijn er nog waar mensen contact met elkaar zoeken? Wat voor plekken kun je maken die zorgen voor meer contact tussen stedelingen? Daar hou ik me graag mee bezig.’

culturen op te groeien. In de eerste langspeelfilm van de Bosnisch-Nederlandse, Take me somewhere nice (2019), moet de Nederlandse tiener Alma zich opnieuw zien te verhouden tot Bosnië, wanneer ze daar haar zieke vader opzoekt. Zowel de muziek van Mooi als de film van Sendijarevic roepen de vraag op welke verhalen de nieuwe makers willen vertellen aan de volgende generaties – verhalen die misschien nog niet vaak zijn verteld. Zoals ook dat van schrijver Pete Wu (kader), wiens debuut De bananengeneratie dit jaar verschijnt bij Das Mag Uitgeverij. ‘Banaan’ is een geuzennaam voor Chinese Nederlanders: ‘geel’ vanbuiten, ‘wit’ vanbinnen. Met zijn boek wil Wu het gesprek aangaan met andere jonge Chinese Nederlanders, een groep waar je maar weinig over hoort. SAMEN LEVEN Naast idealisme wordt ook ambachtelijkheid hergewaardeerd. Vera van Stapele is al vijf jaar onmiskenbaar succesvol met één soort koekje, waarvan ze maandenlang het recept heeft geperfectioneerd. Voor de deur van haar Koekmakerij Van Stapele (Heisteeg 4) staan nog steeds rijen. Koos Buster (kader) maakt

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 10

ondertussen moderne keramiek en modeontwerper Lisa Konno, die al eens een plekje in de Duurzame Top 100 veroverde, grijpt met haar collecties terug op oude technieken en materialen, zoals folkloristische stoffen. Want ja: ook duurzaamheid speelt een grote rol onder deze generatie. Ze willen met meer aandacht consumeren, maar ook duurzame banden met elkáár aangaan. De stad is een speelplaats waar nieuwe samenwerkingen tot stand komen. Neem Maru Asmellash (kader), die met vrienden het kledingmerk The New Originals opzette. Hun kleding hangt gebroederlijk naast de pakken van Bonne Suits (van Bonne Reijn) in de gezamenlijke winkel Zeedijk60. Dat er sprake is van kruisbestuiving is daarvan het gevolg – en dat is precies de bedoeling. Activisme, ambacht en aandacht: het zijn de drie elementen die de nieuwe makers typeren. En laten we daar een vierde A aan toevoegen: die van Amsterdam. Want zoals Asmellash het omschrijft in zijn interview op pagina 12: ‘Wat ik en mijn vrienden doen, is iets betekenen voor de mensen in de stad. We willen iets teruggeven aan hen die ons zo inspireren, en zo hén weer inspireren.’

LAILA COHEN (1987)

16-08-19 08:29

‘EEN GESPREK OF GEDACHTE IS MIJN EINDPRODUCT’

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 11

16-08-19 08:29

krant KRANT

5X KOKEND HEET Deze vijf keukentalenten koken zich momenteel in Amsterdam een weg naar de culinaire top. Ga proeven nu het nog kan.

tekst Famke en Floor van Praag

• ALEX HAUPT (28) is pas vijf jaar in Nederland en nu al eigenaar van 101 Gowrie in de Pijp. Maar de Australiër is dan wel gevestigd, hij blijft zich ontwikkelen. Haupt leerde koken in het restaurant van zijn ouders, werkte bij Dinner by Heston Blumenthal in Londen en staat sinds eind vorig jaar dus achter de pannen in zijn eigen zaak. In Amsterdam probeert de getatoeëerde chef de Nederlandse eetcultuur te herinterpreteren, op een elegante, niet schreeuwerige wijze en met Aziatische invloeden. • BAS VAN KRANEN (28) kookte op 23-jarige leeftijd al een Michelinster bij elkaar voor De Leuf in Limburg, en nu, sinds januari vorig jaar, kan hij laten zien wat hij kan bij Bord’Eau in Hotel De L’Europe. Hij volgde er top-chef Richard van Oostenbrugge op, maar doet compleet zijn eigen ding. Hij kookt bijvoorbeeld niet in gangen maar in smaakprofielen, variërend van elegant en aromatisch tot intens en rijp. De ster mocht Van Kranen van Michelin meenemen, en nu zet hij zich met zijn keukenteam kranig in voor een tweede…

• SHERIF KHALIL (39) is misschien niet meer de allerjongste in dit lijstje, hij is wél minstens zo veelbelovend. Tot voor kort was Khalil de souschef van Giel Kaagman bij Kaagman & Kortekaas, maar hij gaat nu het avontuur aan met het spiksplinternieuwe Lazuur in Noord. Dat doet hij samen met de mensen achter Lastage (één Michelinster). De gerechten zullen vooral Frans zijn met af en toe een Portugees uitstapje, want daar komt Sherifs moeder vandaan. • TOMAS BRON (31) heeft zich al volop bewezen als souschef bij het tweesterrenrestaurant Librije’s Zusje (nu Spectrum) aan de Herengracht, maar gooit het sinds kort over een heel andere boeg bij zijn eigen bistro Zoldering op de Utrechtsestraat. Tomas gebruikt daar zo min mogelijk ingrediënten (maar wel van hoge kwaliteit) en laat toefjes, druppels en pincetten varen. Natuurlijk blijft alles op hoog niveau, want hij kan nu eenmaal niet anders. • PÉPÉ TOPPER (23) mag dan het broekie van dit getalenteerde stel zijn, de chef bij restaurant Breda werd al op de hotelschool Talent van de Toekomst genoemd. Op zijn cv prijken onder andere De Librije en Pure C. Pépé is een perfectionist en met zo’n achternaam moet je natuurlijk ook wel succesvol worden.

MARU ASMELLASH (1994)

Maru (foto rechts) is een van de oprichters van label The New Originals, Zeedijk 60 en festival SMIB x TNO FEST. Daarnaast werkt hij samen met het Stedelijk Museum en stadsdeel de Bijlmer en schuift hij regelmatig aan tafel bij de gemeente om mee te praten over creatieve ruimte in de stad. The New Originals ‘Wij maken performance-kleding voor creatieven. Dat narratief gebruiken we om mensen te stimuleren achter hun ambities aan te gaan. Onze vriendengroep is bezig met kunst en muziek. We wilden iets teruggeven aan de mensen die ons inspireren en zo hén weer inspireren.’ Op naar het centrum ‘Ik voelde me altijd al heel erg aangetrokken tot de reggae-, dancehall- en hiphopcultuur. Dat is meer dan muziek; dat is ook hoe je je kleedt, hoe je praat, hoe je met mensen omgaat, welke feestjes je bezoekt en bij welke winkels je terechtkomt. Op die plekken ontmoette ik mijn vrienden. We zijn met zijn allen uit Oost en Zuid-

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 12

amsterdamse makers

OPENING

ENA SENDIJAREVIC (1987) Met debuutfilm Take me somewhere nice (2019) geeft Ena Sendijarevic met haar originele, droogkomische stijl een eigen draai aan het genre roadtrip movie. Daarmee scoorde de Bosnisch-Nederlandse het afgelopen jaar hoge ogen; de film werd geselecteerd voor Cannes en het IFFR. De regisseur schrijft op dit moment aan een nieuwe film over het Nederlandse koloniale verleden, waarin fantasy en horrorelementen niet geschuwd zullen worden. Dat belooft weer wat.

oost naar de binnenstad getrokken en vonden elkaar bij de winkels waar we onze schoenen en kleren haalden.’ Voor de stad ‘Wat ik samen met mijn vrienden doe, de mensen van Bonne Suits, Sumibu en SMIB, is met eigen initiatieven iets betekenen voor de mensen in de stad. Zonder subsidies of investeringen hebben we een wereld gebouwd die nog vrij bescheiden is, maar wel wat teweegbrengt bij onze eigen community. Er zijn veel mensen die zich betrokken voelen bij wat we doen. En een winkel op de Zeedijk zorgt ervoor dat we weer een bestemming creëren voor Amsterdamse jongeren.’ Festival ‘Ik denk dat we lange tijd tot een groep behoorden die niet zo snel bereikt werd door de gemeente. Ik ben pas sinds kort in contact met mensen die daar werken. Dit jaar vond de vierde SMIB X TNO fest plaats. Daar staan geen big shots op het podium, maar gewoon artiesten die iets terugdoen voor hun doelgroep. Ook hier willen we een kweekvijver zijn voor jonge creatieven.’

16-08-19 08:29

‘We zijn met z’n allen uit Zuidoost naar het centrum getrokken’

KOOS BUSTER (1991) Alleen zijn pakkende naam maakt al nieuwsgierig: wat zou deze jongeman doen? Zelf claimt de zelfverklaarde ceramic influencer álles te kunnen maken van keramiek. Wie een blik werpt op zijn Instagram-account, ziet postzegels, scooters, beveiligingscamera’s, schoonmaakmiddel, pistolen en asbakken met uitgedrukte peukjes voorbijkomen. Alles van keramiek. En die beschildert hij dan, met een songtekst van Gerard Joling bijvoorbeeld. Aankomend jaar maakt Buster samen met collega-kunstenaar Carlijn Fransen een online videoserie, in een volledig van porselein gekleide en afgebakken setting.

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 13

16-08-19 08:30

krant KRANT

OPENING

amsterdamse makers

‘IK WIL NIET ALLEEN MAAR MOOIE DINGEN MAKEN’

IRA KIP (1981) Kip maakte samen met vijf queer vrouwen een bewerking van Shakespeares The taming of the shrew en is nu bezig met een nieuw theaterstuk.

wordt dat we hier als meisje al van moeten dromen, is dat wel logisch? En is het logisch in een lgbtqcontext? Wat winnen we eigenlijk door onderdeel te worden van dit instituut? Moeten we niet op zoek naar nieuwe vormen?’

Shakespeare goes queer ‘Shrew her speelt zich af op een bruiloft, het publiek zijn de gasten. Er worden mensen uit het publiek gehaald voor speeches, er is champagne, taart. Het is een feestje. Maar we zeggen ook: dit feestje, hè, waarvan gezegd

Trouwen ‘Op mijn twaalfde stond ik voor het eerst in een toneelstuk, op school op Aruba. Ik heb gesmeekt om mee te doen aan de schoolvoorstelling en kreeg één zin. Bij terugkomst in Nederland wist ik meteen: ik wil regisseur worden. Ik wist dat ik zou

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 14

trouwen met dat woord. In Amsterdam kwam ik terecht op de theaterdocentopleiding. Dat heb ik drie jaar gedaan en toen werd ik van school gestuurd. Toen dacht ik: fuck it, ik ga naar New York.’’ Zij uit de Bijlmer ‘Voor mij was die overstap ook een bepaalde entitlement die ik voelde: ik mág dit. Ik was van school gekickt en er werd veel aan me getwijfeld, door docenten, door klasgenoten. Ik kon in New York voor het eerst theater maken in vrijheid. Daar kon ik echt mezelf zijn. Het ging er niet

16-08-19 08:30

PETE WU (1985) Als journalist schrijft Pete onder ander voor Brandpunt+, Vice en de Volkskrant. Zijn eerste boek komt op 24 oktober uit. De bananengeneratie ‘Mijn ouders noemden ons vroeger altijd bananen; geel van buiten en wit vanbinnen. Waarmee ze eigenlijk zeiden: je gedraagt je niet als een Chinees. Ik heb voor mijn boek heel veel mensen gesproken over hoe het is om met zo’n dubbele identiteit te leven. Mijn boek gaat over mensen zoals ik, mensen die zijn geboren in Nederland maar wier ouders uit China komen. Ook om een ander beeld te geven van Chinezen in Nederland. Niet elke Chinese Nederlander werkt in de horeca; ze zijn psycholoog, kunstenaar of politicus.’ Appje ‘Ik ben via een appje uit de kast gekomen. Ik dacht: ik kan het wel face to face zeggen, maar dan kan mijn moeder het negeren. De Chinese cultuur is heel erg een schaamtecultuur. Alles wat je niet aanstaat, daar praat je niet over, je hangt de vuile was niet buiten. Door het te appen, stond het zwart op wit en kon zij het makkelijker verwerken, zin per zin. Een halfjaar later ging ik met m’n moeder naar China voor de bruiloft van mijn nichtje. Ik was nog nooit zo lang met haar alleen geweest. In Shanghai had ze een gids voor ons geregeld; dat bleek een vrouw te zijn aan wie mijn moeder me wilde koppelen. Zij dacht dat ik gewoon de juiste vrouw nog niet had ontmoet en weigerde op te geven.’ In de ik-vorm ‘Dat verhaal werd uiteindelijk een artikel in Volkskrant Magazine waar heel veel reacties opkwamen. Dat is een soort omslagpunt voor me geweest; toen ben ik meer in de ik-vorm gaan schrijven en me meer met mijn Chinese afkomst bezig gaan houden. Ik ben nu 33 en kan daar eindelijk iets over zeggen, voor mijn gevoel.’

‘DAT ARTIKEL IS EEN OMSLAGPUNT VOOR ME GEWEEST’

GERT KWEKKEBOOM (1984)

over dat ik half-Surinaams, halfAntilliaans was en uit de Bijlmer kwam, ik was gewoon een maker.’ Dat is theater ‘Niemand stoomt je echt klaar voor de echte wereld en voor wat je gaat doen na school. Er wordt je wel gezegd dat je mooie dingen kunt gaan maken, maar ik wilde niet alleen maar mooie dingen maken. Ik wil theater inzetten zodat andere verhalen worden gehoord. Ik wil werk maken dat groter is dan ikzelf, that changes lives. Dat is wat theater voor mij is.’

02 UK COVERVERHAAL TALENT SEPT_MB_RD.indd 15

Hij richtte met drie collega’s het Amsterdamse architectenbureau Civic op en won in 2017 daarmee al de ARC Jong Talent Award, een prestigieuze architectenprijs voor aanstormend talent. Civic specialiseert zich in publieke gebouwen als rechtbanken, bibliotheken en musea, maar ook woontorens (Sloterdijk), het renoveren van het sociëteitsgebouw van Felix Merites en de Danzigerkade Creative Hub in de Houthavens behoren tot hun cv. Hun LocHal in Tilburg, waar o.a. de openbare bieb huist, won dit jaar de Dutch Design Award in de categorie Habitat. Kwekkebooms ontwerpstijl onderscheidt zich juist door zijn onopvallendheid; de missie is geslaagd wanneer de gebouwen op een kameleontische manier in de omgeving opgaan.

> 16-08-19 08:30

DOOD PAARD

De beste voorstellingen en concerten voor een last-minute prijs

iamsterdam.nl/last-minute

“Een requiem voor de laatste mensen op aarde”

coproductie Dood Paard, Theater Bellevue, Over het IJ Festival ontwerp Van Lennep, Amsterdam

Spontaan een avondje /uit

Timen Jan Veenstra/

STAND UP

theaterbellevue.nl

24 sep t/m 19 okt 12:30 Bellevue Lunchtheater

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 16

16-08-19 08:40

krant KRANT

september 2019 18 21 22 26 32

DE HOOGTEPUNTEN VAN HET NTF COLUMN: ANNEMARIEKE SAMSON 40 JAAR THE EX EXPO: MIGRANTEN IN PARIJS INTERVIEW MET EMILE SCHRIJVER

UNSEEN Fotogalerieën aller landen verenigen zich binnenkort weer in de Westergas. We hebben het natuurlijk over Unseen, het jaarlijkse podium voor baanbrekende galerieën en kunstenaars die andere wegen inslaan en nieuwe verbanden durven te leggen. Unseen is in de acht jaar van zijn bestaan uitgegroeid tot hét internationale evenement voor nieuwe fotografie en streeft ernaar haar bezoekers de meest uiteenlopende ervaringen te bieden. Je loopt er dan ook niet in je eentje; vorig jaar waren er ruim 25.000 belangstellenden, en dat zal deze keer niet minder zijn. Nieuwe deelnemers om naar uit te kijken: DECK Gallery uit Singapore, met werk over natuur en de klimaatverandering van Ang Song Nian, en Rolf Art uit Argentinië, met politiek geëngageerd werk van kunstenaar en activist Marcelo Brodsky.

‘I THINK THE LONGER I LOOK GOOD, THE BETTER GAY MEN FEEL.’ En laten we eerlijk zijn: er zijn weinig 73-jarigen die er nog zo piekfijn uitzien als Cher, dus dat komt weer helemaal goed, op 30 september in Ziggo Dome.

AMSTERDAM FRINGE FESTIVAL Duik mee in het onbekende tijdens deze elf dagen durende viering van onbekend en ongeremd talent. Zoals de feministische burlesqueshow over politiek en body positivity, waar tepelkwastjes niet worden geschuwd en billenschudden aan de orde van de dag is. Pak een solo van een depressieve clown of ga naar de voorstelling De ai van Ajax, een Griekse tragedie met hits van Dolly Parton. Saai wordt het nooit: het Fringeavontuur beleef je langs de rafelrandjes van de stad, van theater en hotel tot vochtige parkeergarage. 5 t/m 15 september amsterdamfringefestival.nl

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 17

WAVES UNDER MY EYELIDS, JOANA CHOUMALI/GALLERY 1957

20 t/m 22 september Westergas

16-08-19 08:40

krant KRANT

theater

KUNST & VERMAAK

Seizoenskampioen Tijdens het Nederlands Theater Festival (5 t/m 15 september) komen de absolute hoogtepunten uit het afgelopen theaterseizoen voorbij. Met dit jaar een sterke focus op kleine groepen en jonge makers.

theater Nederlands Theater Festival 5 t/m 15 september Uitreiking Toneelprijzen: 15 september ntf.nl

it jaar koos de Nederlandse Toneeljury, onder leiding van Hadassah de Boer, opvallend veel maatschappelijk geëngageerde producties over hedendaagse problemen rond migratie, nationalisme en racisme. Zoals Citizen K. van Sadettin Kirmiziyüz, een ‘overdonderende voorstelling’ (de Volkskrant) van de theatermaker die zowel bij het horen van Turkse muziek als bij een ritje langs de IJssel bij Zutphen het gevoel krijgt thuis te komen. Of A seat at the table, gebaseerd op ervaringen met alledaags racisme. ‘Hoe lang gaat dat nog duren, de clash der culturen? Of is het slechts een provocatie, van een wittemanshallucinatie?’ In zijn beginrap laat Saman Amini meteen al zien waar hij goed in is: intelligente, scherpe teksten, gebracht met een fraaie, gevoelvolle stem. Ook andere actuele thema’s komen voorbij,

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 18

zoals het overrompelende GAS van Noord Nederlands Toneel (NNT), over de nationale tragedie in Groningen, dat komend seizoen op tournee gaat. STOUTSTE DROMEN Marcus Azzini’s Allemaal mensen is een ontroerende en confronterende feelgoodvoorstelling over hokjes en labels. Pinokkio is een zomers en scabreus volksfeestje. En met muziek, theater, dans en spektakel wordt een kleurrijk Pleasure Island gebouwd waar de stoutste dromen werkelijkheid worden. Een stuk dat ons slim en geestig, zonder opgeheven vingertje, confronteert met ons onderbuikgevoel. Behalve de door de jury uitverkoren stukken zijn er nog andere seizoenstoppers te zien. Alleen al op het Amsterdam Fringe Festival worden zo’n 75 producties van (inter)nationale toptalenten gespeeld op ruim 30 locaties.

SANNE PEPER

BAS DE BROUWER

tekst Margriet Prinssen

Opvallend: een voorstelling als Een klein leven van Internationaal Theater Amsterdam (ITA) is ondanks de vijfsterrenregen niet geselecteerd voor het NTF, wel is Ramsey Nasr genomineerd voor een Louis d’Or voor zijn hoofdrol. Hij verdient ’m, net als (tweevoudig Gouden Kalf-winnaar) Hannah Hoekstra (foto rechts) voor People, places & things. Hoekstra speelt de rol van de verslaafde Emma razendsnel schakelend, slim en grofgebekt. Onder al dat verbale vertoon en cynisme voel je hoe kwetsbaar ze is. Emma (foto midden) voelt zich op haar gemak in het theater, omdat ze als actrice de heftige momenten telkens kan herbeleven – steeds weer die verzengende liefde of die peilloze haat – en de saaie stukken gewoon overslaat. People, places & things is een voorstelling waarin je beurtelings huilt en lacht, en soms allebei

16-08-19 08:40

mis deze niet

Al in de eerste scène maken ze in sneltreinvaart korte metten met alle clichés. Ze laten tien geestige a rchetypen zien, zoals de verkaasde Marokkaan (Nederlandser dan de autochtoon), de insjallah-Marokkaan (vroom met baard) en de Gucci-gangMarokkaan (dol op merkkleding). Melk & dadels is de veelgeprezen voorstelling van Daria Bukvic, die debuteerde met het verpletterend mooie Nobody home. Melk & dadels maakte ze met schrijver Tofik Dibi en vier Marokkaans-Nederlandse actrices, gebaseerd op hun eigen ervaringen in een gemengde cultuur, met de nodige geestige inkijkjes en veel zelfspot. Vanwege het enorme succes nu te zien in de grote zaal van DeLaMar Theater.

KURT VAN DER ELST

MELK & DADELS

DELAMAR THEATER 5 T/M 7 SEPTEMBER

INSTANT HIT Een groot talent is Charli Chung, die Don Caravaggio (foto links) maakte bij Frascati Producties op basis van zijn fascinatie voor zowel versierder Don Juan als Italiaanse schilder Caravaggio. De voorstelling werd terecht een instant hit. Don Caravaggio is een briljante satire op het kunstenaarschap en een uitzinnige lofzang op het theater. Met geweldige acteurs, vindingrijke dialogen (Bart van den Donker) en spectaculaire, genderfluïde kostuums (Kevin Pieterse), en vol geestige knipogen naar het nu. Zo heeft de Don reuzehandige drukknopen om snel zijn broek open te kunnen maken. In de slotscène verbindt Chung de barokke stijlelementen aan Caravaggio’s beroemdste werken. Een hilarische en vrijmoedige ode aan het leven, het theater en de kunst.

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 19

FLORIAN JOAHN

tegelijk. Heel mooi gespeeld, ook door Ariane Schluter; hartverscheurend en supergeestig theater.

Het Nationale Ballet belicht in Best of Balanchine III drie facetten van meesterchoreograaf George Balanchine, die wordt gezien als de grootste dansvernieuwer van de twintigste eeuw. Zijn werk is innovatief, inventief en tijdloos. Ballet imperial, op Tsjaikovski’s Piano concerto no. 2, is een eerbetoon aan Petipa, de vader van het klassieke ballet, in een nieuw jasje gestoken door FrançoisNoël Cherpin. Symphony in three movements is een flitsend ballet vol atletische elementen op muziek van Stravinsky. Een echte uitsmijter is Who cares?, op songs van George Gershwin, dat met glamour, humor en vitaliteit de ‘good old days’ van Broadway oproept.

NATIONALE OPERA & BALLET 13 T/M 27 SEPTEMBER

AMBACHT IN BEELD FESTIVAL Weven, houtbewerken, smeden, versieren, vlechten, borduren, boekbinden, bouwen, steenhouwen, beschilderen en nog veel meer: de schoonheid van het maken, van traditie en van vakman- of vakvrouwschap staat centraal tijdens het Ambacht in Beeld Festival. De Hallen puilen dan uit van de internationale filmvertoningen, workshops, lezingen, demonstraties, performances en masterclasses voor de al gevorderde makers. Met meesters en vaklui uit allerlei landen en ambachten die nog maar door een paar handen beheerst worden. Om je aan te vergapen, van te leren, aan mee te doen en ook zelf maken. Ook leuk met kinderen.

BRAM KLOOS PHOTOGRAPHY

SANNE PEPER

GWENDOLYN KEASBERRY

BEST OF BALANCHINE III

DE HALLEN 28 EN 29 SEPTEMBER

16-08-19 08:40

krant KRANT

podium

KUNST & VERMAAK

Iedereen een superrelatie

Met vierduizend man tegelijk in relatietherapie, daarvoor moet je in Afas Live zijn tijdens het 365 Dagen Succesvol Superrelatieweekend.

tekst Floor van Dijck

misschien wel wat nieuw leven kan gebruiken, dertig procent wil graag een relatie. Het zijn over het algemeen gewone, leuke, nieuwsgierige mensen die openstaan voor verdieping.’ Tijdens het weekend (een singleticket kost €247, een duoticket €347) gaan de bezoekers twee dagen de diepte in. Een workshop op grote schaal, met inzichten, achtergronden en opdrachten waarmee mensen meteen aan de slag kunnen. Vergeer: ‘Het is een soort interactief college om te kijken hoe je een relatie kunt krijgen waarvan je gelukkig wordt. Gebaseerd op wetenschappelijke, psychologische bevindingen, maar ook met inspiratie uit oosterse wijsheden, visualisatie en meditatie. Het kan emotioneel zijn, herkenbaar, soms confronterend. Maar er wordt ook veel gelachen!’ 21 en 22 september Afas Live 365dagensuccesvol.nl/relatieweekend

Er is leven na een schandaal, bewijst Dotan. In september staat hij in Paradiso.

tekst Floor van Dijck

ALL IS AMAZING

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 20

Als Dotan ’t kan

ij ging zo lekker, met hits in binnen- en buitenland en uitverkochte shows in onder meer Ziggo Dome. Maar laten we concluderen dat 2018 níet het jaar was van zanger Dotan. Nadat de Volkskrant in april van dat jaar onthulde dat de online fanschare van de zanger grotendeels uit ‘trollen’ bleek te bestaan – fake accounts – en de emotionele fanverhalen waarmee hij viral ging ook al waren verzonnen, leek zijn carrière voorbij. Vooral ook omdat het juist Dotan was die niet lang daarvoor nog een social media-campagne initieerde die draaide om echtheid… Een ultieme redpoging aan tafel bij Humberto Tan had niet het gewenste effect en de zanger dook vervolgens bijna een jaar onder. Maar voor hen die dachten dat dit het eind betekende van de

muzikale loopbaan van de man achter pophits als Home en Hungry: niets is minder waar. Want Dotan is terug. In de lente kondigde hij dat al aan met een nieuwe single: Numb. ‘Een liedje wat ik schreef in een tijd waarin ik niets voelde en niet meer wist hoe het was om iets te voelen’, zei hij daar zelf over op social media. Ook gaat hij weer op het podium staan; onder meer op 23 september in Paradiso, waar hij belooft nieuwe muziek te brengen met een volledig nieuwe band. En voor wie nu nog dacht dat álle fans van Dotan trollen waren: er zijn er genoeg van vlees en bloed om Paradiso uit te verkopen. Ticketswap in de gaten houden dus. Dotan 23 september Paradiso

LAILA COHEN

et duizenden tegelijk in Afas Live je liefdesgeluk opkweken onder het motto: ‘Kies voor een leven vol liefde’. Dat klinkt een beetje vaag en zweverig. En dat is het juist níet, verzekert Arjan Vergeer, een van de organisatoren. ‘Mensen zijn vaak bang dat het een soort massa-relatietherapie is, of heel Amerikaans-hysterisch. Maar wat we doen, is juist heel Nederlands en normaal: gewoon op een vermakelijke manier aan je beeld van relaties werken.’ Vergeer is met David de Kock het brein achter 365 Dagen Succesvol, een coachingtraject, met als doel ‘Nederland het gelukkigste land ter wereld maken’. En geluk in het leven hangt natuurlijk nauw samen met geluk in de liefde. Zo ontstond het weekend, dat ooit begon in Hotel Arena. In Afas Live verwachten ze nu vierduizend mensen. ‘Zeventig procent van onze bezoekers heeft een relatie die

16-08-19 08:40

Anne-Marieke

COLUMN

Samson IN DE STAD

AFLEVERING 1:

HOE ANNE-MARIEKE OPGROEIDE IN DE LELIJKSTE STRAAT VAN AMSTERDAM

LAILA COHEN

et schijnt dat ‘junk’ een van mijn eerste woorden is geweest. En ‘Kijk, papa: junk!’ een van de eerste grammaticale constructies uit mijn leven. En dan wees ik jaloers naar de meneer met het pak dubbelvla die ’s ochtends lag te slapen in onze portiek. Zelf mocht ik altijd alleen maar een klein beetje dubbelvla in mijn vlaflip die vooral uit yoghurt bestond. Mijn nieuwe lief vroeg me wat ik de lelijkste straat van de stad vind, en ik kon het niet bedenken. Er komt werkelijk niets in me op als ik me afvraag wat er lelijk is in Amsterdam. Het Damrak misschien, maar ergens hou ik ook van de neonlichten en drommen toeristen die zich lijken te realiseren dat Amsterdam toch minder mooi is dan ze hadden gedacht. ‘Niet eens de Wibautstraat?’, vraagt hij. Geen haar op mijn hoofd. Die prachtige racebaan met zijn groene bermen, en met zijn stoplichten die verwelkomend op groen springen als je van de A10 de stad binnenrolt. De Van Woustraat dan? Die statig rammelende woningen die lieflijk meedeinen met de denderende trambaan erlangs? Ik vraag hem wat hij dan de lelijkste straat vindt. Het is de Warmoesstraat. En ik moet tot mijn schaamte bekennen dat ik daar geboren ben. In de jaren tachtig nog wel, toen het er behoorlijk ruig was en waar acuut je auto werd opengebroken als je per ongeluk je radio liet zitten. Ik vond Anne-Marieke Samson het er heerlijk, al waren mijn ouders naarstig op zoek (38) is geboren en naar een betere plek voor hun kinderen om op te groeigetogen in Amsterdam. en. Ze maken nog steeds weleens licht beschaamde opZe schreef de romans merkingen over het feit dat hun keurige dochter ooit Klootzakjes en De val ‘meissie’ zei, in de tijd dat ik op de anti-otoritaire kresj van Jacob Duikelman. zat in een kraakpand op de Nieuwmarkt. Waar ik Ze woont in de Indische Buurt en werkt bij het trouwens niet meer welkom was toen ik zei dat mijn Nationaal Archief. vader bij de Amro-bank werkte.

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 21

16-08-19 11:17

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

muziek

The Ex-effect: al 40 jaar goed

Ze zijn misschien wel de beroemdste onbekende band van Nederland: The Ex. Al veertig jaar touren ze de wereld rond, en dat jubileum wordt groots gevierd in Het Bimhuis. tekst Floor van Dijck foto Susana Martins

e speelden meer dan 1300 shows in 44 landen, traden vaker in de VS op dan Golden Earring, tourden op eigen houtje door Ethiopië, waren de eerste Westerse band die na de val van het IJzeren Gordijn in het voormalige Oostblok speelde (‘We kregen een straalbezopen staatsgids mee’) en stonden onder meer op Holland Festival en Le Guess Who. Maar de keren dat ze in Nederland op de radio zijn gedraaid, zijn op één hand te tellen. En ze hebben geen platenlabel, geen manager, geen roadies. De Amsterdamse band The Ex doet al veertig jaar lang met succes waar ze zelf zin in hebben.

festival The Ex - 40 Festival 11 september Bimhuis theex.nl

PUNK ÉN JAZZ Gitarist Terrie Hessels (64) kan het zelf soms ook niet helemaal geloven. ‘We hebben nooit meegedaan met de commerciële kant, bij ons draaide en draait het alleen om de muziek. En het is tot nu toe altijd gelukt. We kunnen ervan leven en nog steeds moeten we vaker ‘nee’ zeggen dat dat we dingen wel kunnen aannemen. Dus die hele managers-hap hebben we nooit nodig gehad.’ Het geheim? ‘We doen waar we zin in hebben. Soms nemen we een maand vrij om weer nieuwe muziek te maken. En er gebeuren steeds weer ongelooflijke dingen. Dan worden we opeens gevraagd om op het Franse

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 22

eiland La Réunion (vlak bij Mauritius, red.) te komen spelen. Dat kan geen manager verzinnen.’ The Ex begon als een groepje punkers in de kraakscene. ‘Toen konden we helemaal niet spelen. Volgens mij hadden we ons eerste optreden vóór onze eerste repetitie’, lacht Hessels. ‘Ik heb nooit les gehad of thuis geoefend. En nu staan we nog steeds op punkplekken, maar ook op jazzfestivals en wereldmuziekpodia. Ik sta er zelf ook altijd van te kijken; wij op een jazzfestival. Het lijkt niet logisch, maar werkt als een trein.’ MUZIKALE HARKEN Inspiratie vinden Terrie, mede-gitarist Andy, drummer Katherina en Arnold (zang en gitaar) in andere muziekstromingen, die ze tijdens hun omzwervingen en in uitwisselingen met andere muzikanten ontdekken. Van jazzdrummer Han Bennink en de Ethiopische saxofonist Getatchew Mekuria (‘Daar hebben we tien jaar mee getourd’) tot Sonic Youth-gitarist Thurston Moore. ‘We hebben een bepaalde smaak en kiezen mensen die met ons willen werken en van wie we denken: wauw, dat zou spannende muziek op kunnen leveren. We zetten graag anderen in de spotlight, het liefst eigenwijze muzikale harken, die net als wij ook hun eigen ding doen.’

16-08-19 08:40

mis deze niet ‘ER ZIJN ZÓ VEEL VERHALEN, WE ZOUDEN EEN BOEK MOETEN MAKEN’

We Are Public selecteert elke maand drie dingen die je echt niet mag missen. Met een We Are Publicabonnement voor €17 per maand krijg je gratis toegang tot deze en vele andere voorstellingen en events. wearepublic.nl

DE WADDEN ZIEN ÉN HOREN Tijdens Wad live worden de prachtige beelden van de Waddenzee uit de gelijknamige film begeleid door een 42-koppig orkest. Het publiek ziet de nieuwe montage van Wad – die met hoge bezoekersaantallen onlangs nog de status Gouden Film behaalde – met veel niet eerder vertoonde beelden. Het wad gevangen in beeld en geluid met de nieuwste filmtechnieken: elk jaargetijde, zowel boven als onder water. 6 juli, Bimhuis (vrij toegankelijk voor leden van We Are Public)

Veertig jaar leven in en van muziek levert eindeloos veel anekdotes en herinneringen op. Zoals die keer dat hun instrumenten waren gestolen uit de bus. ‘We konden via de bewakingscamera’s zien dat ze in het hotel naast ons waren getild. Vonden we ze daar in de bosjes: die gasten waren blijkbaar zo teleurgesteld in onze oude troep dat ze de gitaren gedumpt hadden. Wij blij natuurlijk, konden we onze show spelen. We hebben zó veel verhalen. We zouden een boek moeten maken.’ GOED FEESTJE Dat boek is er nog niet, maar dus wel een show vol gasten die onderdeel waren van de afgelopen veertig jaar én nieuwe gezichten. Zoals onder meer ‘een krankzinnig goede’ Koerdische zanger uit Arnhem. ‘Die is een superster in Irak maar hier onbekend, dus dan vinden wij het leuk om die op het podium te brengen. Thurston Moore wordt gekoppeld aan vier drummers en er komen veel jonge jazz-gasten die ons in de loop der jaren opvielen, onder wie opvallend veel vrouwen. En we hebben Zewditu Yohannes opgespoord, een geweldige Ethiopische zangeres met wie we in het verleden werkten en die nu in Londen woont.’

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 23

NIEUW IN NOORD We Are Public organiseert een nieuw festival op diverse toffe locaties (FC Hyena, SkateCafe en meer) in Noord. Laat je meesleuren in een draaikolk van muziek, theater, dans, film, literatuur, beeldende kunst en alles ertussenin tijdens Front Row Festival, een voorlopig hoogtepunt in het doorlopende culturele experiment van We Are Public. 28 september, diverse locaties (vrij entree voor leden van We Are Public), frontrow.nu

HOMOFOBIE IN HET VOETBAL Met #sorryjohan: Homofobie in het voetbal zet De Balie het debat op scherp. Voor dit programma werd onder andere minister van emancipatie Ingrid van Engelshoven uitgenodigd – die optreedt als sidekick van moderator Barbara Barend – om het taboe in de voetbalwereld te bespreken. Johan Derksen werd ook uitgenodigd, maar bedankte voor de eer. 30 september, De Balie (vrij entree voor leden van We Are Public)

16-08-19 08:40

krant KRANT

ADVERTORIAL

podium

Paris-Amsterdam Rendez-Vous

Herman van Heusden

Ervaar Amsterdam in een Frans jasje, en andersom.

Paris – Amsterdam RendezVous 2019 is een samenwerking tussen Gemeente Amsterdam, de stad Parijs (Ville de ParisMairie de Ville) en het Institut Francais, mede ondersteund door onder andere de Nederlandse ambassade in Parijs, de Franse ambassade in Den Haag, het Amsterdams Fonds voor de Kunst, het Nederlands Letterenfonds en amsterdam&partners.

tap in de trein en sta binnen 3,5 uur in hartje Parijs. Maar ook als je daar even geen zin, tijd of geld voor hebt, kun je in Amsterdam prima de Parisien(ne) uithangen. Tijdens de culturele samenwerking Paris-Amsterdam Rendez-Vous 2019 ervaar je Amsterdam namelijk in een Frans jasje, en andersom. Tot en met november vinden er allerlei culturele activiteiten plaats tijdens deze rendez-vous. Van Franse chansons tot Parijse dance en techno tijdens ADE, van Chagall tot een Parijs tintje tijdens de kinderboekenweek. Ontdek het beste van twee steden in Amsterdam.

MARY SAID WHAT SHE SAID – ITA De koningin van de Franse film, Isabelle Huppert, staat op het toneel als de Schotse koningin Mary in Mary said what she said. Het stuk speelt zich af in 1587, op de avond van haar executie. De katholieke Mary is door de Protestantse koningin Elizabeth ter dood veroordeeld. Mary kijkt terug op haar stormachtige leven, haar rampzalige huwelijken en negentien jaar in gevangenschap. Toch blijft ze zich verzetten tegen het lot. Zelfs op het schavot weigert ze haar idealen op te geven.

CHAGALL, PICASSO, MONDRIAAN: MIGRANTEN IN PARIJS In de eerste helft van de twintigste eeuw had Parijs een onweerstaanbare aantrekkingskracht op kunstenaars. Chagall, Picasso, Mondriaan en vele anderen trokken naar de Franse hoofdstad om kunst te maken tussen de Montparnasse-bohemiens, literaire salons en het lonkende nachtleven van de stad. Maar Parijs was ook gepolariseerd, vol vreemdelingenhaat en antisemitisme. Het Stedelijk laat dit najaar werk zien van bekende en minder bekende kunstenaars die naar de Franse hoofdstad vertrokken om hier de Parijse geest op doek te zetten. Lees meer over deze expo op pagina 26.

BRASSAÏ De Franse fotograaf van Hongaarse afkomst Brassaï portretteerde het Parijse leven in de jaren dertig. Hij werd beroemd met het vastleggen van de ravelrandjes van de stad, maar documenteerde ook de high society van Parijs; het ballet, de opera, het nachtleven en de intellectuelen die hier rondliepen, waaronder zijn vrienden en tijdsgenoten Pablo Picasso, Salvador Dalí en Henri Matisse. Meer informatie over deze expo lees je op pagina 27.

De tentoonstelling is te zien van 21 september 2019 t/m 2 februari 2020

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 24

19, 20, 21 en 22 september bij ITA te zien

Van 13 september tot 4 december is zijn werk te zien in het FOAM Bekijk de volledige culturele agenda op iamsterdam.nl/parisamsterdam

16-08-19 08:40

krant KRANT

theater

KUNST & VERMAAK

Freud op de divan

Met het filmscript dat filosoof Sartre in de fifties over Sigmund Freud schreef, werd nooit iets gedaan. Tot nu, want ITA brengt het op de planken.

tekst Margiet Prinssen foto Henri Verhoef

‘U

theater Freud Internationaal Theater Amsterdam (ITA) en Toneelhuis 18 september t/m 11 oktober

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 25

iteindelijk zijn we allemaal slachtoffer van onze driften. Ook ik’, zei Ivo van Hove, directeur van Internationaal Theater Amsterdam, vorig jaar in een interview in tijdschrift Zin. In zijn nieuwe voorstelling, de wereldpremière van Freud, legt hij de beroemde psychiater, inclusief zijn en ons driftleven, op de spreekwoordelijke divan. Sigmund Freud (1856-1939) is de grondlegger van de psychoanalyse. Zijn theorieën over hoe seks en andere primaire driften ons als mensen hebben bepaald, zijn veelomvattend en wijdverspreid. Zijn invloed op de twintigsteeeuwse cultuur – literatuur, film en theater – is immens. Eind jaren vijftig schreef de Franse schrijver en filosoof Jean-Paul Sartre op verzoek van de Amerikaanse regisseur John Huston het scenario voor een film over Freud. Tussen Huston en Sartre boterde het niet zo en uiteindelijk liet Sartre zijn naam uit de credits halen. Pas nu wordt zijn tekst, Le scénario Freud, op de planken gezet door Van Hove, die als theaterdirecteur inmiddels wereldfaam heeft verworven. ‘We volgen Freud op jonge leeftijd. Hij is iemand die zichzelf in de weegschaal werpt met alles wat hij

heeft. Niet alleen zijn overtuigingen, maar ook zijn twijfels. Niet alleen zijn verstand, maar ook zijn hart’, aldus de directeur. 3D-KNUTSELEN Ilke Paddenburg speelt Martha Freud, de jonge echtgenote van de psychiater die wereldberoemd zou worden. Ze is net begonnen bij ITA, waar ze zich nog een beetje voelt als op een eerste schooldag. ‘Verdwalen in het grote gebouw, zoeken naar het koffieapparaat, veel nieuwe mensen leren kennen. Heel spannend!’ Binnenkort gaan ze repeteren in kostuums en in een half decor. ‘Ivo kan dan echt met ons gaan knutselen in 3D.’ Voorlopig worstelt ze nog met haar rol. ‘Schokkend hoe ondergeschikt de rol van de vrouw is, haar enige bestaansrecht lijkt in dienst van de man staan te zijn. Freuds zelfonderzoek staat centraal in de voorstelling, en dat is logisch. Maar jeetje, wat een wereld was het voor vrouwen, nog maar een eeuw geleden. Voor mij zal het confronterend zijn me in een rol te storten die me persoonlijk zo benauwt. Dat maakt het ook een uitdaging; een spannend gevecht. Maar daarna zou ik graag een stuk willen maken over zijn vrouw, of zijn dochter Anna, die zelf ook psychotherapeut is geworden.’

16-08-19 08:40

krant KRANT

expo

KUNST & VERMAAK

Vreemden in Parijs Wat hebben Chagall, Picasso en Mondriaan gemeen? Juist, ze waren alle drie migranten in een gepolariseerd Parijs. Hoe dat hun werk beïnvloedde, kun je vanaf deze maand zien in het Stedelijk. tekst Joke van der Weij foto’s Stedelijk Museum

V.l.n.r: Marc Chagall, Zelfportret met zeven vingers, Nicolaas Warb, Ëmanation magnétique, Pablo Picasso, Zittende vrouw met vishoed, Jean Chassaing, affiche Josephine Baker, 1931.

usea staan vaak voor de keus: gaan we voor een blockbuster met een aantrekkelijk thema? Of doen we een duik in de eigen collectie, waarvan gewoonlijk maar een fractie te zien is? Het Stedelijk heeft daarvoor een heel goede oplossing gevonden: het samenstellen van blockbusters uit de eigen collectie. Om maar iets te noemen: er kunnen zó veertig werken van Chagall uit de opslag worden gehaald. Er zijn de nodige Picasso’s en Mondriaans en dan is er nog de ‘bijvangst’: interessant werk dat iedereen een beetje vergeten was. Voor de expo Migranten in Parijs was er dus materiaal te over.

GEEN CENT

expo Stedelijk Museum Migranten in Parijs 21 september t/m 2 februari

De hoop op een voorspoedig bestaan in de cultuurmetropool trekt van overal ter wereld migranten en kunstenaars aan. De jonge Marc Chagall is een van hen en hij is van plan het helemaal te gaan maken. In 1912 schildert hij zichzelf in zijn beste pak achter zijn schildersezel waarop een nieuw schilderij vorm begint te krijgen. Door het raam links zie je de Eiffeltoren, rechtsboven zweeft een Russisch dorpsgezicht. Mooier krijg je het thema ‘migranten in Parijs’ niet samengevat. Zeven vingers aan één hand betekent in het Jiddisch: ergens

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 26

enorm je best voor doen. Hij moet wel: Chagall, uit Rusland gevlucht voor de pogroms, spreekt alleen Russisch en Jiddisch als hij in Parijs aankomt en zal zijn hele leven zijn geboortegrond in zijn schilderijen blijven verwerken. Dat geldt ook voor een andere immigrant, ene Pablo Picasso. Die spreekt alleen Catalaans, voelt zich zelfs na jaren in Parijs nog een vreemde. En net als Chagall heeft ook hij geen cent te makken. Chagalls beroemde schilderij The fiddler is niet eens gegrond en is geschilderd op een oud tafelkleed. Je ziet de ruitjesstructuur er nog doorheen. De emigrés treffen elkaar in Café du Dôme in Montparnasse, waar ze voor een habbekrats een maaltijd kunnen krijgen (tegenwoordig heeft het een Michelinster) en vinden elkaar in de moderniteit van hun kunst. Ook Piet Mondriaan trekt in 1911 naar Parijs. Hij spreekt in elk geval Frans. En hij heeft het iets makkelijker omdat hij al wat mensen kent. Maar ook hij moet zijn weg vinden in een gepolariseerde samenleving vol antisemitisme en vreemdelingenhaat. Alle nieuwe Parijse kunstenaars verwerken hun eigen achtergrond in hun schilderijen. Chagall doet dat met zijn rabbi’s en synagogen, bij Picasso zijn overal Spaanse elementen te vinden.

16-08-19 08:40

FRANK LIGTERINK

STATE HERMITAGE MUSEUM, ST. PETERSBURG

Brassaï

Laboratorium Rembrandt

mis deze niet

Juwelen!

BRASSAÏ Paris de Nuit, daar werd Brassaï (in Transsylvanië geboren als Gyula Halász) bekend mee en Parijs werd nog een beetje bekender door de blik van Brassaï. In dit beroemde fotoboek uit 1933 portretteerde hij de stad waar hij zijn roeping had gevonden als een geheimzinnige geliefde die vooral ’s nachts tot leven kwam. Met duidelijk plezier trok hij clochards, pooiers en meisjes van plezier voor zijn camera; voor hem geen uitschot, maar een authentiek onderdeel van Parijs. Binnenskamers kennen we Brassaï van zijn kunstenaarsportretten – veelal vrienden van hem. In FOAM is het eerste Nederlandse retrospectief van deze grootmeester van de fotografie te zien, weergegeven in twaalf thema’s waaronder natuurlijk ‘Paris by day and by night’ maar ook ‘Sleep’, ‘Pleasures’ en ‘Body of a woman’. FOAM, 13 september t/m 4 december

LABORATORIUM REMBRANDT

‘SMERIGE BUITENLANDER’ Na de Eerste Wereldoorlog verandert de sfeer. Het nationalisme laait op en dat heeft zijn weerslag op de artistieke migrantenscene. Voor Picasso gaat zijn klassieke periode in. Chaïm Soutine, een Russisch-Joodse vluchteling die bekend is om zijn abstracte werk, gaat in het Louvre Rembrandts kopiëren. Chagall laat het surrealisme grotendeels los en neemt de liefde als veilig onderwerp. De beeldhouwer Ossip Zadkine, vanaf 1909 in Parijs, grijpt tijdelijk terug op de art deco, omdat deze stijl populair is bij de Franse elite. Dat deze aanpassingstactiek niet alles oplost, blijkt uit de haat die Chagall ondervindt als hij De fabels van Jean de La Fontaine illustreert: hoe durft een immigrant zich te vergrijpen aan zo’n hoogstaand werk uit de Franse literatuur? En de latere societyschilder Kees van Dongen begint zijn carrière als ‘sale étranger’; smerige buitenlander. De tentoonstelling laat ook minder bekende namen zien: vrouwelijke kunstenaars als Sonia Delaunay-Terk en kunstenaars uit de Maghreb. En van danseres Josephine Baker hangt er een zeer charmante poster. De gemene deler is: hoe maak je je eigen kunst in een land dat het jouwe niet is? De thematiek kan niet eigentijdser. Want wie realiseert zich dat ook grote kunstenaars als deze ooit begonnen zijn als – vaak berooide – migrant?

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 27

ZEVEN VINGERS AAN ÉÉN HAND BETEKENT IN HET JIDDISCH: ERGENS JE BEST VOOR DOEN

Nu het Rembrandtjaar flink vordert en iedereen het hele oeuvre op zijn netvlies heeft staan, wordt het tijd om een nieuwe laag aan te boren. Want hoe deed de meester dat nou, die kleine stipjes om een oog op te laten lichten? Waarom dat gewaagde contrast tussen impressionistische verfvegen en de meest verfijnde detaillering? En hoe ontwikkelde hij die fenomenale etstechniek? Rembrandts geheimen worden ontrafeld op dezelfde plek waar zijn kunstwerken ontstonden, in zijn voormalige atelier. Rembrandthuis, 13 september t/m 4 december

JUWELEN! Vanaf half september worden bezoekers welkom geheten in de betoverende ‘balzaal’ van de Hermitage waar een geweldige collectie juwelen in de vitrines ligt. Eén en al glans en glitter van broches die tijdens hofbals de hijgende boezems van Russische gravinnen sierden, halssnoeren die gerimpelde decolletés van oude tsarina’s camoufleerden, flonkerende tiara’s… er is veel om bij weg te dromen. Eén zo’n broche (van tsarina Elisabeth) telt ruim 400 briljanten en meer dan 450 diamanten, plus de nodige saffieren, robijnen, topazen en smaragden. Je begrijpt de oorzaken van de Russische Revolutie toch weer wat beter. Maar wat is het allemaal mooi! Hermitage, 14 september t/m 15 maart

16-08-19 08:40

aanbieding september 2019

JE GOEDKOOPSTE ABONNEMENT OOIT

EEN JAAR LANG DE UITKRANT VOOR €10!

t.w.v

€31,99

HAAL ALLES UIT JE STAD, LEES DE UITKRANT Het nieuwe culturele seizoen is begonnen. De theaters en concertzalen draaien weer op volle toeren en de festivals vliegen je om de oren: Het Nederlands Theaterfestival, Fringe, Unseen, Idfa en ADE staan voor de deur. Hoe blijf je op de hoogte van het culturele aanbod? Simpel: door elke maand de Uitkrant mee te nemen. De Uitkrant heeft de enige complete agenda van de stad en schrijft over alle belangrijke culturele evenementen. Ruim van tevoren, zodat je nog op tijd een ticket kan scoren. Maar de Uitkrant is meer dan dat. Het is de complete gids van je stad. Met recensies van nieuwe restaurants en winkels, interviews met bekende Amsterdammers en boeiende verhalen over trends in de stad, mobiliteit, wonen en werken en nog veel meer.

mail & win!

De Uitkrant wordt gratis verspreid op 350 plekken in Amsterdam in de bekende rode zuilen in bijvoorbeeld de Albert Heijn. Maar soms is hij op... Als je de Uitkrant niet meer wilt missen, grijp dan nu je kans en neem een supervoordelig abonnement. Dat is vooral superhandig als je buiten ons verspreidingsgebied woont, want je krijgt dan een jaar lang de Uitkrant thuisbezorgd. Tien nummers voor één euro per nummer. Dat is gewoon weggeven, al zeggen we het zelf. Doe het nu, want deze actie loopt alléén in september 2019! Ga naar IAMSTERDAM.COM/ ACTIES en schrijf je in, het duurt drie minuten.

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/ACTIES REMBRANDT-VELÁZQUEZ 2 x een ticket voor tentoonstelling Rembrandt-Velázquez en een exemplaar van het boek RembrandtVelázquez t.w.v. €69,95 Rembrandt-Velazquez is een tentoonstelling met topstukken van de grote meesters uit de zeventiende eeuw uit Nederland en Spanje. Schilderijen van Velázquez, Rembrandt, Murillo, Vermeer, Zurbarán, Hals en Ribera komen voor het eerst samen dankzij de unieke samenwerking tussen het Museo del Prado in Madrid en het Rijksmuseum. Bij de tentoonstelling verschijnt ook het gelijknamige boek. De tentoonstelling loopt van 11 oktober t/m 19 januari

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 28

IDFA SPECIAL: MIDNIGHT TRAVELER 2 x 5 tickets voor de exclusieve voorpremiere van Midnight traveler t.w.v. €11 Wanneer de taliban een prijs zet op het hoofd van filmmaker Hassan Fazili, moet hij met zijn gezin vluchten uit Tadzjikistan. Midnight traveler is het aangrijpende verslag van hun vlucht, gefilmd door het gezin zelf. Na de film is er een gesprek met Fazili via Skype. 12 september, Tuschinski grote zaal, aanvang 19.30 uur

16-08-19 08:41

KUNST & VERMAAK

In het wild Nadja Hüpscher luistert af

De geheimen van De Nachtwacht Rembrandts beroemdste werk wordt onderzocht tijdens Operatie Nachtwacht, nu te zien in het Rijksmuseum.

iljoenen keren is-ie al gefotografeerd, maar zo nauwkeurig als tijdens Operatie Nachtwacht is Rembrandts meesterwerk nog nooit op de kiek gezet. In totaal worden 12.500 foto’s gemaakt op extreem hoge resolutie: elke afdruk omvat een duizendste deel van een millimeter. En wat dit prestigieuze project nog unieker maakt: Operatie Nachtwacht ontvouwt zich voor het oog van publiek. Een team van ruim twintig restauratoren, conservatoren, fotografen en wetenschappers werkt met militaire precisie in een speciaal ontworpen glazen ruimte. Het doel: het nauwkeurig vaststellen van de staat van het schilderij, om zo een behandelplan te kunnen opzetten voor de toekomst – opdat Nederlands beroemdste schilderij nog zo vierhonderd jaar meekan.

ELKE MILLIMETER TELT Door geavanceerde onderzoekstechnieken worden hopelijk nieuwe ontdekkingen gedaan over De Nachtwacht. Zo scant de – hou je vast – macroröntgenfluorescentiescanner elke millimeter van het canvas. Daarmee worden chemische

elementen als calcium, ijzer, kalium en kobalt in de verf geanalyseerd, die als aanwijzing dienen voor de gebruikte pigmenten. De scans kunnen ook onderliggende wijzigingen tonen, waarmee precies kan worden nagegaan hoe Rembrandt streek voor streek zijn enige schuttersstuk vormgaf. En dat er veel te ontrafelen is, blijkt wel uit de symbolen over het hele canvas die geheimen en details over het straatbeeld en de tijdsgeest onthullen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de verschillende aanvallen met o.a. messen en zoutzuur die het doek heeft overleefd. In totaal zijn 56 scans nodig, waarbij één scan 24 uur duurt. Voor het megaproject wordt samengewerkt met nationale en internationale musea en universiteiten en deelt hoofdpartner AkzoNobel expertise op het gebied van kleur en verf. Kortom: de hele wereld kijkt mee over de schouder van Rembrandt. Jij ook? Bezoek het Rijksmuseum om Operatie Nachtwacht met eigen ogen te ervaren of volg updates via rijksmuseum.nl/nachtwacht: hier is ook een livestream te zien.

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 29

Een man in pak aan de telefoon in de trein. Hij praat luid Engels met een zwaar Nederlands accent, zodat iedereen in de coupé moet meeluisteren. Man That’s the question, yes. Hij pakt een familiezak chips, bolognese, trekt ’m open. Man Exactly, I like to explain to you all about it. Neemt een handvol chips, doet alles in zijn mond. Man Thank you for lobbying the composing of the second topic about the batteries. Smak, smak. Man You have been of great importance too. Smak, smak. Man A small step for man, a giant step for mankind! Trekt een blik cola open. Man I know, but I have to emphasize that, yes. Kloink, kloink, kloink. Het blik is leeg. Man We would like to thank the national government, how we are going to cope with batteries in Europe. Neemt grote hand chips, smak, smak. Man Batteries cooperation, yes. Graait in de zak, maar die is leeg. Man No worries what so ever. Graait nog maar eens in de zak. Hij zet de zak aan zijn mond, gooit de kruimels naar binnen. Man Europe battery is worldwide. Pakt een appel uit zijn tas. Man Germany was a success. Neemt drie happen, de appel is weg. Man Carlijn is also enjoying the part. Pakt nog een blikje cola. Man The question is how this is organized in Poland. Kloink, kloink. Man Minister from mobility, yes. Kloink, kloink. Het blik is leeg. Man I have that part under control. We will meet tomorrow at the time scheduled. I look forward to have lunch together, I think it will tighten our strings. It will be good in many ways, thank you for this conversation. De man trekt z’n schoenen aan, propt de resten in het prullenbakje en loopt naar de wc. Iedereen kijkt hem na.

16-08-19 08:41

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

Daar vind je Amsterdam Eind september begint de 39e editie van het Nederlands Filmfestival. En dat mag dan in Utrecht plaatsvinden, er zit heus een Amsterdams tintje aan. Een overzicht.

SOFIE SILBERMANN

tekst Bregtje Schudel

S V.l.n.r: Fong Leng, Jasperina de Jong, Keizersvrouwen

festival Nederlands Film Festival 27 september t/m 5 oktober filmfestival.nl

tanley Hillis werd in Den Haag geboren, maar vond in 2011 zijn einde in Watergraafsmeer. De vierdelige miniserie Stanley H. van Tim Oliehoek geeft een inkijkje in het leven van een van de beruchtste criminelen van Nederland, die zich van gewiekste bankovervaller ontpopte tot nietsontziende drugscrimineel. Met Jeroen Spitzenberger in de titelrol en Jochum ten Haaf als de rechercheman die hem zou volgen tot aan de dood.

KEIZERSVROUWEN Nog meer televisie: de ambitieuze Xandra Keizer (Karina Smulders) helpt haar oude vriendin Pamela (Imanuelle Grives) met het organiseren van een event voor haar Amsterdamse highclass escortbureau. Al snel komt ze steeds dieper vast te zitten in Pamela’s wereld vol seks, drugs en geweld, een scene die ze jaren geleden juist met veel moeite was ontvlucht. Ook met Thijs Römer, Roeland Fernhout en Hilde van Mieghem. DE WIJDE WERELD Van 2000 tot 2004 stond er in Amsterdam De Wijde Wereld, een school speciaal voor vluchtelingenkinderen, met meester Teade aan het hoofd. Van ieder kind bewaarde hij een foto. Vijftien jaar later zoekt hij de nu jongvolwassen leerlingen weer op voor een reünie. Bij drie van hen gaat de kijker mee op bezoek. Hoe gaat het met ze? En hoe kijken ze terug op die eerste jaren? TERUG IN DE AKBARSTRAAT In 2002 maakte Felix Rottenberg een drieluik over de

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 30

Akbarstraat in West. Het werd een niet al te rooskleurig portret van een ‘vergeten’ buurt, waar de grotendeels allochtone bewoners aan zichzelf leken te zijn overgeleverd. Nu, vijftien jaar later keert Felix Rottenberg terug. Er is een hoop – ten positieve – veranderd, maar de makers kijken ook kritisch naar zichzelf. Hoe accuraat was de serie vijftien jaar geleden? PIEN: OP EENZAME HOOGTE Veertig jaar lang stond de Amsterdamse actrice, cabaretier, zangeres en musicalster Jasperina de Jong (81) aan de top, tot ze in 2002 aangaf dat ze het welletjes vond en zich met haar hond terugtrok in de Achterhoek. ‘Ik zing ook niet meer, ik neurie’, vertrouwt ze documentairemaker Simone de Vries (ook van de Rutger Hauer-docu Blond, blue eyes) toe. Maar haar werk, zo bewijst Pien, staat nog steeds als een huis. PUCK & HANS – MADE IN HOLLAND ‘Wij waren nooit echt couturiers, we maakten kleding.’ In 2017 wijdde het Amsterdam Museum een tentoonstelling aan designerduo Puck en Hans, dat drie decennia lang tot de top van de Nederlandse mode behoorde. Puck en Hans voelden zich vereerd, maar hadden wel een probleem: ze verkochten alles wat ze maakten, dus ze hadden niets meer in huis. Een Facebook-oproep bood uitkomst. In deze documentaire wordt de aanloop naar de expositie gefilmd. Amsterdamse designliefhebbers hebben sowieso geluk: op NFF is ook een docu over modekoningin Fong Leng te zien.

16-08-19 08:41

ﬁlm

Dat kan die Mann wel Regisseur Michael Mann (76) mag gerust de meester van de neo-noir genoemd worden. Zijn films zijn gruizig, maar stijlvol, nagelbijtend spannend en onderkoeld. EYE vertoont deze maand alle twaalf zijn langspeelfilms, van zijn eerste tv-film The Jericho mile (1979) en zijn speelfilmdebuut Thief (1981) tot Public enemies (2009) en Blackhat (2015). Een perfect moment dus om opnieuw te genieten van klassiekers als Heat (1995) – Al Pacino & Robert De Niro! – en Collateral (2004) – Tom Cruise als zilverharige huurmoordenaar! – maar ook om films te herontdekken waarvan je misschien niet eens meer wist dat ze van hem waren. Zoals The last of the Mohicans (1992) en Manhunter uit 1986, onze eerste kennismaking met Hannibal ‘The Canibal’ Lecter, toen gespeeld door Brian Cox. Voor de echte durfals is er de vertoning van de fantastische horrorfilm The keep (1983), met een belangrijke rol voor Ian McKellen en een nazi-verslindende demon. Maar naast zijn eigen werk is er ook de vertoning van de pilot van de tv-serie Miami vice (die Mann produceerde), twee van Manns favoriete films (My darling Clementine en The wild bunch) en de door Michael Mann geïnspireerde Nederlandse crimi Cop vs. killer. Pieter Jan Brugge (de producent van Heat en The insider) geeft een masterclass. Heat & Vice: de films van Michael Mann T/m 18 september bij EYE eyefilm.nl

in première IN FABRIC

MONOS

Een moorddadige rode jurk? Een paspop met echte genitaliën? Als iemand van zulke absurde elementen alsnog een fascinerende en artistieke horrorthriller kan maken, dan is het Peter Strickland (Berberian sound studio) wel. Met Marianne Jean-Baptiste en Gwendoline Christie, en Stricklands muze Fatma Mohamed als een onheilspellend intense kledingverkoper.

Op een afgelegen berg in Zuid-Amerika houdt een groep kindsoldaten, de Monos, de wacht over een Amerikaanse gevangene (Julianne Nicholson) en een koe. Hun enige link met de bewoonde wereld (en een volwassen leidinggevende) is een radio. Totdat die stukgaat. Een mix van Apocalypse now en Lord of the flies.

Regie Peter Strickland Release 5 september

MILES DAVIS: BIRTH OF THE COOL Vijftig jaar lang drukte Miles Davis zijn stempel op de jazzmuziek. Maar zo complex als zijn muziek was, was ook zijn leven. Hij was verslaafd aan dure auto’s, mooie vrouwen en alle soorten drugs. Hij was een jazzlegende die leefde in een diep racistisch Amerika. En hij had een magnetische persoonlijkheid, maar ook losse handjes. Materiaal genoeg dus voor een rijke muziekdocu. Regie Stanley Nelson Release 12 september

DOLOR Y GLORIA Pedro Almodóvar is weer in topvorm met zijn film Dolor y gloria, een melancholische (en autobiografische?) terugblik van een laat-middelbare filmmaker (Antonio Banderas) op zijn werk en zijn leven. De film won in Cannes de prijs voor Beste Acteur (Banderas) en Beste Soundtrack. Ook met Penélope Cruz. Regie Pedro Almodóvar Release 19 september

THE LAST MALE ON EARTH Het is 2018 en Sudan is de laatste mannelijke noordelijke witte neushoorn op aarde. Van over de hele wereld haasten toeristen en journalisten zich naar Kenia om hem nog één keer te kunnen zien (en te aaien). Sudan wordt dag en nacht bewaakt. Wat is de aantrekkingskracht van zijn dreigende sterven? En wat zegt dit over ons? Regie Floor van der Meulen Release 19 september

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 31

Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.

Regie Alejandro Landes Release 5 september

MANTA RAY Een Thaise visser ontfermt zich over een gewonde, zwijgzame vreemdeling, die ooit is gevlucht uit Myanmar. Er ontstaat een voorzichtige vriendschap tussen de visser en Thongchai. Dan keert de visser op een dag niet terug van zee en neemt Thongchai stukje bij beetje zijn leven over. Regie Phuttiphong Aroonpheng Release 12 september

OPENLUCHTFILMS Nog even nazomeren? Dan bieden deze buitenfestivals precies wat je zoekt. Aan de Sloterplas is weer het West Beach (Film) Festival met naast gratis films ook een uitgebreid randprogramma. Of ga naar de Gaasperdammertunnel voor Metro Movies, met vertoningen van o.a. Mid90s en Us. West Beach Festival, 12 t/m 22 september, Sloterstrand Metro Movies, 20 t/m 22 september, Gaasperdammertunnel

THE SWALLOWS OF KABUL Je wilt niet graag ruilen met de twee vrouwen uit de animatie The swallows of Kabul, die proberen te overleven in de door de taliban bezette Afghaanse hoofdstad. De jonge Zunaira verzet zich tegen een regime dat vindt dat vrouwen dienen te luisteren naar hun man. Atiq (stem van Simon Abkarian) krijgt ondertussen het advies zijn kwakkelende vrouw (Hiam Abbas) snel in te ruilen voor een vruchtbare maagd. Regie Zabou Breitman, Eléa Gobbé-Mévellec, Release 26 september

16-08-19 08:41

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Museumdirecteur Emile Schrijver:

‘Ik hecht niet zo aan een keppeltje’

Sinds Emile Schrijver (57) er algemeen directeur is, laat het Joods Cultureel Kwartier een forse stijging in bezoekers zien. Tegelijk is het antisemitisme in de stad toegenomen. ‘Wij doen echt niet alsof we geen doelwit zijn.’ tekst Eva Hoeke foto's Monique Kooijmans

wee dagen voordat dit gesprek plaatsvindt, besluit de rechter na dertien jaar soebatten tussen Jacques Grishaver van het Auschwitz Comité enerzijds en de bewoners rond het Weesperplantsoen anderzijds, dat het Holocaust Namenmonument – een ontwerp van 102.000 stenen met daarop de namen van 102.000 gedeporteerde Joden, Sinti en Roma – er tóch mag komen. Op een steenworp afstand, in een licht kantoor met ronde tafel, Nespresso-apparaatje en uitzicht op een groep Amerikaanse toeristen antwoordt directeur Emile Schrijver, op de vraag wat het over de huidige tijd zegt dat het zo lang heeft geduurd: ‘Ik weet niet of dat iets zegt over de tijd. Het is wel zo dat discussies tegenwoordig steeds heftiger gevoerd worden, dus ook over het Namenmonument. Zodra de rechter uitspraak doet, ontploffen Facebook en Twitter, en zijn binnen een uur alle meningen bekend. Meningen waarin steeds minder grijs lijkt te zitten. Terwijl: er is natuurlijk ook een groot, rustig midden. Ik zie het als mijn taak om dat midden óók te laten horen.’’

In de Hollandsche Schouwburg is een namenwand met alle achternamen van Joodse families, in het Wertheimpark staat het monument van Jan Wolkers. Wat voegt dit monument toe? ‘Het is groter, en het is een plek die je op een andere manier gaat bezoeken. Daarbij: het namenmonument in de Hollandse Schouwburg bevat alleen de familienamen. Dit nieuwe monument geeft alle individuen hun identiteit terug.’

‘Van de term holocaust moet je gewoon afblijven’

In het actualiteitenprogramma Nieuwsuur zei u dat het monument er nu maar eens moest komen, terwijl stadsgenoot en socioloog Abram de Swaan zei: ‘Zodra het woord holocaust valt, springt iedereen meteen in de vrome houding en is er geen discussie meer mogelijk.’ ‘Dat is deels waar, vooral vanuit de politiek is het zo dat de Holocaust een ingewikkeld onderwerp is waaraan mensen zich niet graag branden. Maar in dit geval is dat niet terecht: als je ziet wat Grishaver voor zijn

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 32

kiezen heeft gehad, kun je dat niet volhouden. Bovendien: Eberhard van der Laan heeft dit zelf aan Grishaver beloofd. Dat heeft hij niet per se heel handig gedaan – ik bedoel, het is moeilijk nog kritiek op Van der Laan te uiten, al heeft hij het er natuurlijk ook gewoon doorheen gedrukt – maar hij was ervan overtuigd dat dit monument er moest komen. En dat had niets met vroomheid te maken, maar alles met oprechte betrokkenheid bij het onderwerp.’ U spreekt zich over dit soort zaken altijd zeer voorzichtig uit. Vanwaar die prudentie? ‘Ik ben van nature niet iemand die conflicten opzoekt. Daarnaast denk ik dat dit soort discussies, of het nu gaat over antisemitisme of bijvoorbeeld slavernij, baat hebben bij die de-escalerende toon. Juist uit dat grijze gebied kunnen verstandige standpunten komen. Die geprononceerde standpunten bekken wel lekker, maar leiden tot niets.’ Kunt u zich voorstellen dat er mensen zijn die geen geduld of domweg geen tijd meer hebben voor nuance? ‘Er zijn discussies waarin ik me wat feller meng. Die over roofkunst bijvoorbeeld. Omdat ik vind dat die te ambtelijk wordt gevoerd, met weinig empathie voor de Joodse kant van de zaak. Daar schrijf ik dan over in NRC. Maar wij zijn geen opiniemakers. Als museum voed je het publieke debat met betrouwbare informatie.’ U bent hoogleraar Joods cultureel erfgoed, Joodse geschriften zijn uw expertise. Hoe is het om vanuit zo’n academische omgeving opeens midden in een maatschappelijk debat terecht te komen? ‘Je weet van tevoren natuurlijk niet helemaal precies waar je instapt, en het is ook wel erger geworden in de vier jaar dat ik hier werk. Tegelijkertijd voel ik me wel op mijn gemak in fel licht.’ Emile Schrijver werd in 1962 in Amsterdam geboren als de zoon van een Joodse vader en een niet-Joodse

> 16-08-19 08:41

‘De jongste generatie heeft er geen zin in continu met het verhaal van hun grootouders geconfronteerd te worden’

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 33

16-08-19 08:41

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

EMILE SCHRIJVER • Werd op 10 september 1962 geboren in Amsterdam. • Is de zoon van een Joodse vader en een niet-Joodse moeder. • Was tussen 1996 en 2004 directeur van het Menasseh ben Israel Instituut, een academisch samenwerkingsverband tussen het Joods Historisch Museum en de UvA. • Was van 2003 tot 2015 conservator van de Bibliotheca Rosenthaliana, onderdeel van de Bijzondere Collecties van de UvA. • Werd in 2013 benoemd tot bijzonder hoogleraar Geschiedenis van het Joodse boek aan de UvA. • Werd in 2015 algemeen directeur van het Joods Cultureel Kwartier. Daaronder vallen het Joods Historisch Museum, Kindermuseum, de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum. • In 2018 trok het Joods Cultureel Kwartier een recordaantal bezoekers: 373.000.

moeder. Zijn vader had een krachtige Amsterdams-Joodse identiteit, Schrijver ging Hebreeuws studeren omdat dat deel uitmaakte van wie hij was, en ís. Lachend: ‘Ik zeg weleens: ik ben Jood van beroep.’ Welke rol speelde het Joods zijn vroeger bij u thuis? ‘We hadden geen koosjer huishouden, en dat heb ik nog steeds niet. Ik heb ook geen Joodse vrouw. Maar ik heb wel een bepaalde humor van huis uit meegekregen, en grote belangstelling voor alles wat met Joden heeft te maken. Komt natuurlijk door de oorlog. Ik ken eigenlijk geen Joods gezin waarin die oorlog níet aanwezig is, ook al bestaat die aanwezigheid uit een schrijnende afwezigheid. Zeker van mijn generatie.’ En uw vijf kinderen, voelen die dat ook zo? ‘Zij voelen zich wel verbonden. Mijn dochter is actrice, ze speelde mee in de musical Fiddler on the roof. In het programmaboekje werd ze geciteerd: ‘Ik vind het fijn om in een stuk te spelen waarin mijn familiegeschiedenis resoneert.’ Het ontroerde me, omdat ik me daar helemaal niet zo van bewust was.’ U bent op de UvA Hebreeuwse studies gaan doen. Waarom? ‘Nou ja, in de jaren tachtig maakte het geen klap uit wat je ging studeren, want je kon daarna toch geen baan vinden, dus dan kon je

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 34

net zo goed iets studeren wat je echt leuk vond. Dat kwam goed uit, want als kind had ik al belangstelling voor oude geschriften – vanbinnen ben ik een ontzettende nerd.’ Na een slalomcarrière (gekenmerkt door ‘keihard werken, aanleg en blinde paniek’) die langs allerlei onderzoeken, promoties, tentoon-stellingen en privéverzamelaars voerde, werd Schrijver in 2015 algemeen directeur van het Joods Cultureel Kwartier. De zaken gaan goed: bezoek aan de instellingen van het Joods Cultureel kwartier stegen afgelopen jaar met twaalf procent. Dat is vier keer harder dan bij andere musea. Hoe verklaart u die populariteit? ‘Dat komt deels door het succes van het Nationaal Holocaust Museum, maar ook door het bestaan van de Portugese Synagoge: de meeste Amsterdammers kennen het niet, maar het is echt een uniek gebouw in de stad. De toeristen weten het allemaal wel te vinden. Wat er ook mee te maken heeft, is dat de oorlog steeds verder weg komt te liggen. Nu er dik 75 jaar later een generatie opgroeit die geen herinneringen meer heeft aan de oorlog, wordt het kennelijk makkelijker om ernaar te kijken.’ Heeft de hernieuwde belangstelling voor de Joodse cultuur wellicht ook te maken met het feit dat alles momenteel over identiteit gaat, wereldwijd? ‘Het is interessant: in Amerika worden heftige discussies gevoerd over identiteitsmusea. Joodse musea worden daar als identity museum geïnterpreteerd. Wij vragen ons dat hier intern ook af: wat betekent dat nou precies, dat Joodse eigenaarschap? We willen mensen hier uitnodigen om na te denken over diversiteit, om mensen kennis te laten nemen van een andere cultuur, een andere religie, andere opvattingen. Maar wij vertegenwoordigen niet dé Joodse gemeenschap. Daar probeer ik ook echt weg van te blijven, want dat polariseert alleen maar. In plaats van naar de verschillen, kijken we liever naar de overeenkomsten.’ Wanneer gaat het permanente Holocaustmuseum officieel open? ‘Het heeft twee locaties: de verbouwde Hollandse Schouwburg en het gebouw aan de overkant, de Hervormde Kweekschool – het gebouw van waaruit zeshonderd kinderen over de heg zijn getild en weggesmokkeld. Toen ik

in 2016 begon, was de tekst die werd gebruikt: ‘Wij willen het Joodse verhaal van de vervolging laten zien in het Nationaal Holocaust Museum, het lokale, nationale en internationale verhaal.’ De bestaande musea zijn over het algemeen donker. De ellende en vernietiging worden getoond en je eindigt bij de processen, of zoals in Yad Vashem met de stichting van de staat Israël. Ik heb gezegd: we moeten laten zien wat de effecten zijn van die genocide op een samenleving, inmiddels in het tijdsbestek van een heel mensenleven. Zowel psychologische als economische effecten, en de medische niet te vergeten. En we moeten het hebben over ontkenning, ook een groot thema. En misbruik van de term holocaust: zo’n Roos Vonk (hoogleraar sociale psychologie, red.) die schreeuwt dat er een holocaust in de bio-industrie aan de gang is.’ Stuit u dat tegen de borst? ‘Je weet heel goed wat er gebeurt als je die term gebruikt. Daar moet je gewoon van afblijven.’ Hoe beziet u in dat licht de uitspraken van het Amerikaanse congreslid Alexandria Ocasio-Cortez, die de detentiecentra voor Zuid-Amerikaanse immigranten concentratiekampen noemt? ‘Dát vind ik wat anders. Je kunt niet ontkennen dat het een ellendige situatie is daar. Als je het Auschwitz noemt klopt het niet, maar dit zijn kampen waar je mensen concentreert, dus technisch heeft ze gelijk.’ Je kunt het toch niet los zien van de connotatie? Woorden doen ertoe. ‘De connotatie is onsmakelijk, dat ben ik met je eens. Door het gebruik van dat soort beladen termen ontstaat een bepaalde hiërarchie in leed waarbij je steeds vraagt: wat is erger? Tegelijkertijd, met de vluchtelingenstromen die je nu ziet… Natuurlijk is het niet hetzelfde. Maar het is ook weer niet helemaal níet hetzelfde. Er zijn wel degelijk overeenkomsten: het apart zetten, het ontmenselijken, het ontnemen van iemands waardigheid. De processen komen overeen.’ De uitkomst nog niet. ‘Gelukkig niet. En nogmaals: ik vind dat je voorzichtig moet zijn met woorden als ‘concentratiekampen’ en ‘nazi’ en ‘holocaust’. Maar ik vind ook niet dat je het moet verbieden. Je moet ideeën bestrijden met betere ideeën. Dat zal wel een beetje linksig zijn, de hele culturele sector is natuurlijk een beetje linksig, maar ik denk niet dat we veel anders

16-08-19 08:41

35 ‘WIJ WILLEN NIET IN EEN BUNKER WERKEN, DAAR WORD JE ONGELUKKIG VAN’

kunnen. Uiteindelijk moet een museum een veilige plaats zijn voor onveilige ideeën. Tegelijkertijd krijgen we met die roep om maatschappelijke relevantie ook te maken met allerlei kwetsbaarheden. Ik sta ook met mijn kop op allerlei antisemitische websites, als een Jood die een slaatje probeert te slaan uit de Auschwitz-leugen.’ U heeft veel te maken met educatie aan kinderen. Het JHM trekt bijna veertigduizend kinderen per jaar, veelal in schoolgroepen. Vijf jaar geleden heeft de overheid een nationale doelstelling gemaakt van het tegengaan van antisemitisme op scholen. Dat was dus nodig? ‘A ntisemitisme is toegenomen, dat is zonder meer waar. Het is in ieder geval zichtbaarder. Het is nog niet zoals in Frankrijk, waar Joden echt met antisemitische uitbarstingen te maken hebben, maar je kunt niet alleen tentoonstellingen maken over Joodse schilderkunst uit Zuid-Frankrijk tussen 1380 en 1480 wanneer er iemand met een honkbalknuppel op een koosjer restaurant staat te rammen.’ U doelt op de aanval van een Syrische vluchteling op het Joodse restaurant HaCarmel op de Amstelveenseweg, eind 2017. Maakt u zich specifiek zorgen over de komst van vluchtelingen uit moslimlanden? ‘Nee, niet specifiek. De vraag is meer hoe je ermee omgaat. Met de gemeente Amsterdam zijn we in gesprek om te kijken of we een bezoek aan het Joods Historisch kunnen inbouwen in de inburgeringscursus voor vluchtelingen met asielstatus. Je hebt twee uitingsvormen van antisemitisme: het linkse antisemitisme, dat wordt gevoed vanuit het verzet tegen de politieke staat Israël, en het rechtse antisemitisme, het bijna klassieke oud-Europese neonazisme in een nieuw jasje. Er is een tendens om alle openbare uitingen van antisemitisme aan moslims toe te schrijven, en het klopt ook dat het vaak jonge moslims zijn die ‘Hamas, Hamas, alle Joden aan het gas’ roepen, maar die eerder genoemde website waar ik op sta, die komt toch echt uit rechts-radicale hoek.’ En dan heb je dus nog het basisschoolantisemitisme. ‘Wat de basisscholen betreft: dan moet je voorzichtig zijn met het woord antisemitisme. Dat zijn kinderen die uit gezinnen komen waarin gezegd wordt dat de Holocaust niet gebeurd is – het is een enorme opgave voor een leraar om daarover met ze in gesprek te gaan.

03 UK KUNST EN VERMAAK SEPT 2019_RDSFRD.indd 35

Het is dan aan ons om die leraar uit te rusten met de feiten.’ Mogen kinderen weleens niet mee naar het Joods Historisch Museum? ‘Dat maken we mee, ja. We hebben een programma waarmee we dat proberen open te breken: Talkshow in de klas. Dan gaan twee getrainde museumdocenten naar ‘moeilijke’ scholen, bijvoorbeeld in Amsterdam-West met tachtig procent moslimpopulatie, en die gaan dan een goed gesprek aan over Joodse identiteit, in de vorm van een talkshow. Dus er is een Matthijs van Nieuwkerk, een tafeldame, een gast, enzovoorts. Dat gaat soms hard tegen hard. Maar juist doordat al die vooroordelen boven tafel komen, blijken de overeenkomsten tussen Joden en moslims groter dan ze ooit hadden gedacht. En na afloop kan een bezoek aan het Joods Historisch Museum dan ineens vaak wél.’ Voelt u zich persoonlijk onveilig? ‘Nee. Dat wil zeggen: er is altijd dreiging, en die is erger dan tien jaar geleden, maar de beveiliging is sterk geprofessionaliseerd. Vier jaar geleden was er een aanslag op het Joods Museum in Brussel, dat is drie treinstations hier vandaan, dus wij doen echt niet alsof we geen doelwit zijn. Maar de laatste terroristische uitbarsting was op het Centraal Station en niet hier, dus wie weet is het Rijksmuseum wel veel gevaarlijker.’ U draagt geen keppeltje. ‘Omdat ik daar niet zo veel waarde aan hecht.’ Zou u die wel durven dragen? ‘Ja, maar dan zouden er ook plekken zijn waar ik ’m zou afzetten. In Amsterdam-West wil je niet met een keppeltje op lopen.’ Hoe werkt het, praktisch gezien, om in een beveiligde omgeving te moeten werken? ‘Nou, als het goed is, heb je een badge gekregen om binnen te komen.’ Is dat alles? ‘Wij willen niet in een bunker werken. Daar word je ongelukkig van.’ De gemeente Amsterdam gaat 10,8 miljoen euro uitkeren vanwege de erfpachtboetes die ze direct na de oorlog oplegden aan overlevenden. Ruim een miljoen daarvan gaat naar Stichting Bij Leven en Welzijn, die zich ontfermt over de beveiliging van Joden. Is dat niet een beetje een sigaar uit eigen doos?

‘Ja. En dat heeft te maken met een verschil in inschatting van het risico voor de Joodse gemeenschap en datgene wat de overheid wil geven.’ Is dat onverschilligheid? ‘Nee, dat vind ik te sterk. Ik vind het goed dat de Joodse gemeenschap hier zijn verantwoordelijkheid in neemt, en zich niet volledig afhankelijk maakt van die overheid. Er zijn ook mensen die zeggen: door de veiligheid zo op te schalen, zou je júist de suggestie kunnen wekken dat we permanent in gevaar zijn. Die vinden dat het wel wat minder kan, want zo gevaarlijk is het nou ook weer niet. En dat is allemaal waar, tótdat – en dat is het cynische van dit verhaal – het tegendeel bewezen wordt. Het is dubbel. Onlangs sprak ik een aantal jonge vertegenwoordigers van Joods Amsterdam, mensen tussen de dertig en veertig, die zeiden: ‘Ik wil een positief Joods verhaal vertellen, niet altijd alleen maar ellende en antisemitisme. We hebben een fantastische Joodse jeugdbeweging, we hebben alle mogelijke mooie initiatieven binnen de gemeenschap: er is zo veel vrolijks te vertellen.’ De jongste generatie heeft helemaal geen zin om continu met het verhaal van hun grootouders geconfronteerd te worden.’ En? Wat dacht u daarvan? ‘Ja, terecht natuurlijk. Daarom proberen we ook eigentijds te programmeren, zoals nu met de Kabbala-tentoonstelling: niet alles hoeft een directe link met de oorlog te hebben.’ Tot slot: van Rome tot Beiroet en van Praag tot New York, overal ter wereld bestaan Joodse wijken waar het barst van de barretjes, de restaurants, het goede leven. Amsterdam heeft het Joods Cultureel Kwartier, maar dat staat toch vooral in het teken van educatie. Wordt het hier ook niet tijd voor een bruisende Joodse wijk? ‘Ik zou best meer gerichte horeca willen, maar als je met 23,3 miljoen bezig bent voor een Nationaal Holocaust Museum, ga ik niet ook nog horecaplannen maken. Bovendien wonen hier natuurlijk ook nog gewoon mensen. Maar het is zeker iets wat je zou willen, absoluut. Hierbinnen wordt het rijke Joods-culturele leven wel gevierd, met de kaarslichtconcerten in de synagoge bijvoorbeeld, en met de Noord-Londense markt tijdens de Amy Winehouse-tentoonstelling. Binnenkort gaan we misschien iets doen met Leonard Cohen. En er komt een tentoonstelling over Joden in de Europese steden na 1945, dat gaat nadrukkelijk over verder leven. Dus dat positieve verhaal komt er. Of beter gezegd: dat ís er.’

16-08-19 08:41

Rembrandt & de Gouden Eeuw

In 2019 vieren we het leven van Rembrandt van Rijn met bijzondere tentoonstellingen in verschillende musea in Nederland.

iamsterdam.nl/rembrandtjaar

advertentie heel staand.indd 1 04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 36

09-04-19 11:00 16-08-19 09:11

19 11:00

krant KRANT

september 2019 38 41 42 44 44 46

WJOSVZ: STUDENTEN ONDER DE MOTORKAP UIT ETEN TREND: JACKFRUIT EN ZO: WINKELS DE BUURT: NIEUW-WEST

IJVER Pas net open en nu al niet meer weg te denken van de NDSM-werf: IJver. Logisch ook, want de bar is opgezet door de mensen achter het succesvolle Bar Baarsch (West) en bar Weesper (Oost). De publiekstrekkers: 34 tapkranen, meerdere taptafels, 100 bieren op fles, een groot buitenen binnenterras en een kaart met de nodige biergerechten én -cocktails. Eigenaar Reinout Ezinga: ‘We hebben zelfs een biersommelier aangesteld.’ Open voor ontbijt, lunch, diner en borrel.

1.804.541 Zo veel euro werd in 2017 bij elkaar gezwommen tijdens de Amsterdam City Swim (in 2018 werd de route lopend afgelegd wegens slecht zwemwater). Tijdens de achtste editie duiken opnieuw drieduizend mensen de grachten in om nóg meer geld op te halen voor onderzoek naar ALS.

Scheepsbouwkade 72 ijveramsterdam.nl

8 september amsterdamcityswim.nl

FOREST FILMFESTIVAL Een openluchtbioscoop is al een goed idee, maar wordt nog beter als je er niet voor hoeft te betalen. Tijdens het Forest Filmfestival worden pal onder de sterren twee bejubelde films vertoond op groot scherm: Into the wild op 6 september en Captain fantastic op 7 september. Strijk neer op je kleedje of reserveer van tevoren (tegen betaling) een strandstoel. Helemáál goed: je kunt online ook een picknickmand bestellen, met wijn en hapjes. 6 en 7 september Amsterdamse Bostheater cinetree.nl/forest

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 37

16-08-19 09:12

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

hallo studenten

we eR Wat je ook steeds vaker ziet...

NIEUWE AMSTERDAM

STELLA VRIJMOED (27) verhuisde in 2011 van het Gooi naar Amsterdam. Na wat journalistieke en medische uitstapjes is ze nu bezig met haar tweede master: muziekwetenschap aan de UvA. Ook schrijft ze voor Folia en werkt ze als theatermedewerker bij Nationale Opera & Ballet. Je kunt haar tegenkomen in Oost, ‘haar’ buurt.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 38

16-08-19 09:12

AMMERS Alle begin in moeilijk. Vooral als nieuwe student in Amsterdam. Stella Vrijmoed (negendejaars!) weet er alles van. In deze open brief behoedt ze je voor de grootste valkuilen van het eerste jaar. Omdat we echt wel om jullie geven. Succes. tekst Stella Vrijmoed foto Hollandse Hoogte, Daniël Rommens (Stella)

BestE eeRsteJaarSstuDent,

elkom in Amsterdam. Jij hebt de grote stad verkozen boven een gemoedelijke en overzichtelijke studentenstad als Groningen of Leiden. Hier lopen naast zo’n honderdduizend studenten ook hordes toeristen, expats, migranten, bakfietsmoeders, junkies en rijke advocaten rond. Hier zijn de studentenwoningen met een gemiddelde huurprijs van 571 euro het duurst. En hier kun je overal in de stad horen wanneer Ajax scoort, ook al zit je binnen zonder televisie. Nogmaals, welkom. Nu je de examen-, toelatings- en studiekeuzestress hebt overleefd, komen er nieuwe stressbronnen aan. Hoe red je je in deze stad als je ’m nog niet zo goed kent? Als alles nieuw is; nieuwe studie, nieuwe vrienden, nieuw huis. Als je voor het eerst moet koken voor jezelf, voor het eerst voor een tentamen moet leren, voor het eerst van het ene naar het andere stadsdeel moet fietsen? Voor mij was dat eerste jaar één grote waas van nieuwe indrukken. Ik wist niet hoe ik moest studeren, ik kon niet veel meer gerechten koken dan pasta pesto, ik wist ook niet met wie ik wilde omgaan. Hoe gaat dat voor jou zijn, denk je? Misschien woon je al in Amsterdam en heb je een grote vriendenkring. Dat scheelt. Dan heb je alleen studeren en (op den duur) op jezelf

o n

wonen als nieuwe factoren om mee te dealen – wat op zich al lastig genoeg is. Maar misschien kom je uit een dorp op twee uur reizen van Amsterdam vandaan en heb je geen enkele kennis die hier woont. Dan kun je je best wat verloren voelen. Hoe dan ook: geen paniek. Als doorgewinterde student (ik begin dit jaar aan mijn negende studiejaar, slik) loods ik je wel even door de basis heen.

Via-Via-Via-Via

Allereerst die kamer natuurlijk. Het liefst woon je natuurlijk niet de eerste vier maanden van je studie in een tentje op camping Zeeburg. Maar geloof me; dat gebeurt. Het probleemkindje van eigenlijk elke stad met een universiteit is namelijk de studentenhuisvesting: dit jaar waren er twaalfduizend kamers te weinig in Amsterdam. Schrijf je daarom nog tijdens het lezen van deze zin in bij DUWO of Woningweb, als je dat nog niet hebt gedaan. Hoe langer je ingeschreven staat, hoe meer kans je maakt op zo’n woning. Ook als je denkt dat je gebakken zit in jouw huidige woning: schrijf je in. Je weet nooit wat er kan gebeuren. Ook: vertel aan letterlijk elke ziel die je tegenkomt dat je een kamer zoekt. Al is het de dochter van de collega van die verre neef die je als enige contact in

HOU JE VAN DRINKEN? GA BIJ EEN BAR WERKEN. GRATIS BIER

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 39

16-08-19 09:12

krant KRANT

hallo studenten

ETEN & DRINKEN EN ZO

WEET JE AL WAT JE LATER MET JE STUDIE WILT DOEN? NEE? MOOI. ZO HOORT HET

Amsterdam kent. Een codewoord dat ik in mijn eerste jaar leerde, was via-via. Via-via kom je geheid aan een kamer. Dit klinkt als onzinnig advies, maar het is wel hoe het werkt. En heb je dan een plek gevonden? Verken je buurt. Niets fijner dan gegroet worden door de schoenmaker aan de overkant: ‘Hé buur!’ Sowieso is het geen slecht idee om je buren te leren kennen. In mijn eerste huis had ieder van mijn huisgenoten een scharrel bij de onderbuurjongens. Kwam gewoon tot stand nadat ik een keer hoi tegen ze zei. Gezellig toch: buren? Maar je moet natuurlijk ook weleens je wijk uit en een stuk door Amsterdam fietsen. Want alsjeblieft, haal een fiets. Wees niet zo’n student die alles met ov doet en dan wel een abonnement op de sportschool neemt en dat vervolgens nooit gebruikt. Fietsen is gratis sporten, bewegen is lekker. Zeker als je de hele dag al in college zit of gebogen over je laptopje essays moet tikken.

OmfiEtseN Is gezOnd

Maar als je eenmaal een fiets hebt, doemt het probleem op dat je sinds een paar maanden 95 euro boete riskeert als je op je telefoon kijkt terwijl je fietst. Ramp! Want hoe vind je de weg in je nieuwe stad zonder Google Maps? Even terug naar 2010, toen ik nog niet eens een smartphone had: ik bekeek van tevoren hoe ik moest fietsen en onthield daarbij straatnamen, deed vervolgens een beroep op mijn richtingsvermogen en als ik verdwaalde, onthield ik ook de straatnamen die ik voorbij zag komen. Als ik dan eindelijk thuis was, keek ik weer op Google Maps om te kijken hoe vreselijk ik had omgefietst. Ook handig: bordjes volgen, tramrails volgen of gewoon fietsen van bekend punt naar bekend punt, al fiets je dan enorm om (ik herhaal: fietsen is gratis sporten). Langzamerhand durf je dan te experimenteren: wat gebeurt er eigenlijk als ik dít straatje neem? Train je ook nog eens je brein.

AlleEn nÚ telT

Dan nu die studie (let op, hier komt mijn stokpaardje, dus hou je vast): weet je al wat je later met je studie wilt doen? Nee? Mooi. Zo hoort het. Ik help graag de fabel uit de wereld dat je op een bepaald moment in je leven moet weten ‘wat je wilt’. We leven tegenwoordig in een maatschappij met ontelbaar meer mogelijkheden dan elk willekeurig moment in het verleden. Die hoeveelheid opties en keuzes kan nogal verlammend werken. Daarom is mijn nadrukkelijke advies om het idee te laten varen dat er een ‘eindstation’ zou moeten zijn dat een ‘definitieve keuze’ suggereert. Leef in het heden, kies wat je nú interessant en leuk vindt. Als je dat doet, ben je altijd al waar je zijn moet. Voel je je toch nog onrustig omdat je denkt dat een verkeerde studiekeuze verspilde tijd is, omdat je na je tussenjaar eigenlijk nog steeds niet weet ‘wat je wilt’? Stop dat brein. Tijd is nooit verspild en er bestaat niet zoiets als een tussenjaar. Je hebt gewoon geleefd, toch? En geleerd en je ontwikkeld. Dat gaat elke dag door. Gun jezelf tijd om je plek en je weg te vinden, want soms weet je gewoon zelfs even niet wat je op het moment zelf wilt doen. En dat is ook oké. Dus, lieve student, ik wens je heel veel succes en plezier met het zoeken van je weg. Bedenk maar dat in een grote stad met zo veel hoekjes en gaatjes als Amsterdam er voor ieder wat wils te vinden is. Ook voor jou.

tabEe eN de groEtjeS,

StelLa

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 40

16-08-19 09:12

ONDER DE MOTORKAP De handhaver, de parkwachter, de stratenveger: in elke Uitkrant kijken we mee met een stad sgenoot die de stad draaiende houd t. 4.

tekst en foto Alice Boothby

11 TIPS VAN STELLA 1. Goedkoop en makkelijk eten? Tik een verspakket op de kop bij de supermarkt. Je hoeft geen recept en ingrediënten uit te zoeken en kunt er drie dagen van eten. Ook handig om mee te nemen als lunch, bespaart weer euro’s. En download de app Too Good To Go, waarmee je maaltijden met dikke korting kunt afhalen die anders worden weggegooid. 2. Hou je in tegenstelling tot mij wel van koken? Haal je kruiden en groenten dan bij toko’s en de kleine groentewinkeltjes. Veel goedkoper dan de supermarkt. 3. Koop een goede fiets. Beter één keer honderd euro aan een solide fiets uitgeven die soms een kleine fix nodig heeft, dan voor een tientje een fiets op straat kopen (is illegaal!) waaraan je vervolgens binnen een jaar het twintigvoudige kwijt bent aan reparatiekosten. Bij studentenunie ASVA betaal je 65 euro voor een tweedehandsje (check sowieso asva.nl voor handige info over studeren in onze stad). Of doe als half Amsterdam en ga voor een Swapfiets; kost wat poen, maar dan heb je ook nooit meer diefstal/lekkebanden-stress. 4. Zoek een bijbaan bij de plek waar je graag komt. Bij de bios als je van films houdt, bij het Rijks als je van kunst houdt, bij het theater als je van dans of toneel houdt, bijvoorbeeld. Je doet er wellicht contacten op en krijgt vast medewerkerskorting. Is je hobby drinken? Ga bij een bar werken. Gratis bier. 5. Nog een bijbaantip: als je dan toch gedoemd bent om te werken omdat je niet te veel wilt lenen, kies dan als het even kan hersenloos werk. Niets is vermoeiender dan tussen hersentaken te moeten switchen. Gebruik deze reden desnoods om een financiële bijdrage van je ouders te vragen. Als je studeert zou dat je enige hersentaak moeten zijn, en niet ook nog een moeilijke cv-building-extra-curriculaire activiteit, of zo. 6. Scoor als het even kan zo’n gigantische fles wasmiddel waarmee je zeventig wasbeurten kunt doen. De drogist of supermarkt heeft geregeld aanbiedingen van zo’n fles voor een tientje. Ben je veel voordeliger uit. 7. Ga niet al tijdens de introductieweek van je studie acht tequilashots van elk één euro drinken bij de SSRA. Grote kans dat het peil van de grachten daarna door jouw braaksel een centimeter is gestegen en geen taxi je meer naar huis wilt brengen. Ze zeggen: van je fouten leer je, dus maak ze vooral. Maar voor deze wil ik je behoeden. Die heb ik al voor je gemaakt. 8. Moet je stampen voor je tentamen? Er zijn talloze studieplekken in Amsterdam. Ontdek ze allemaal, maar wissel ook af: je onthoudt vaak juist dingen die je hebt gelezen omdat je wist op welke plek je toen zat. Anders wordt de tentamenweek zo’n brij aan eentonige dagen waartussen je geen onderscheid meer kunt maken. Voor buiten de tentamenweek is het wel chill om vaste prik met je vrienden af te spreken om koffie te halen bij hetzelfde vrouwtje of mannetje. Je motiveert elkaar en komt in een studiemodus. Met het risico dat je koffiepauze overloopt in je lunchpauze. Maar ook dat hoort bij studeren. 9. Ga bij een studentenvereniging als je goedkoop wilt uitgaan met gelijkgezinden. Er zijn genoeg sporten hobbyverenigingen en natuurlijk veel sociëteiten in Amsterdam. Die hebben vaak stamkroegen waar ze altijd borrelen en ze organiseren andere uitjes en gezelligheden. 10. Heel belangrijk: verwonder je over mijn en nu ook jouw stad. Als je langs een gebouw fietst dat je interesse wekt, zoek eens op wat het was en wat het nu is. Je voelt je meer verbonden met de stad als je de oorsprong van sommige gebouwen kent, of weet welke beroemdheden er ooit vertoefd hebben. Vette gebouwen voor op je lijstje: het Stadsarchief op de Vijzelstraat en de Oude Kerk op de Wallen. 11. Maak wat van je studententijd. Je mag straks nog veertig (of vijftig, als de overheid zo doorgaat) jaar werken. Geniet van je vrijheid, maar ook van de kansen die je worden geboden door je opleiding. Die krijg je namelijk later niet vaak meer. 12. Bonustip van de redactie: lees de Uitkrant! Die is gratis, ligt overal in de stad voor het grijpen (bij de Appie bijvoorbeeld) en je komt er heel veel door te weten over je stad – zie ook tip 10.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 41

Edward Bronts (66) werkt ruim veertig jaar bij dierplaagbeheersing. Hij deinst niet terug voor een rat of twee. ‘Ik heb veel vieze dingen gezien.’ ZO ZIET MIJN DAG ERUIT ‘Ik neem eerst met mijn collega’s de binnengekomen meldingen door. Vaak is dat overlast van ratten, wespen of muizen. Vroeger werden er direct bestrijdingsmiddelen ingezet. Dat doen we niet meer, we onderzoeken eerst grondig de oorzaak. Komt het omdat de hygiëne te wensen overlaat, er veel vuilnis op straat ligt of een huis barst van de kieren en gaten? Na het onderzoek gaan we pas over tot actie. Eerst met vallen, later eventueel met gif. Toch zeg ik altijd: je moet een dierenliefhebber zijn om hier te werken. Sterker nog: ik heb twee tamme ratten als huisdier gehad. Maar wanneer de dieren in grote getalen voorkomen en een bedreiging voor onze gezondheid vormen, hebben we het recht om onszelf te beschermen.’ DIT VERGEET IK NOOIT MEER ‘Ik word weleens gebeld door mensen met een insectenwaan. Die zien dan overal beestjes.

Vaak verkeren die mensen in een psychose of hebben ze andere psychische problemen. Ik probeer ze ter plaatse gerust te stellen door duidelijk te maken dat het veilig is en soms verwijs ik ze voorzichtig door naar de huisarts.’ HET VIESTE WAT JE OOIT HEBT GEZIEN? ‘Dat is moeilijk kiezen. Ik heb weleens een bed aangetroffen met duizend krioelende kakkerlakken. Tijdens een ontruiming kwam ik ooit in een huis dat helemaal was volgesmeerd met ontlasting en pus. En ik heb zelfs ooit lichamen aangetroffen in verregaande staat van ontbinding.’ TIP VOOR DE BURGEMEESTER ‘Voorkomen is beter dan genezen. Zorg voor meer handhaving rondom afval in de stad en dat kinderen voorlichting krijgen. Ik zie onze stad als een gemeenschappelijke huiskamer; samen houden we het netjes en zorgen we ervoor dat dierplagen uitblijven.’

16-08-19 09:12

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

Onze favoriete nieuwe restaurants, cafés en eetwinkels

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl

GIJSBRECHT eten service sfeer Gemiddelde menuprijs: €37,50

GIJSBRECHT

oewel we de snelweg heus wel horen, voelen we ons even op vakantie, uitkijkend over de grote vijver en het Buitenveldertse groen waarin echte hazen hoppen. We zijn op een speciale plek: de in februari overleden legendarische chef-kok John Halvemaan liet dit halfronde (‘halve maan’) pand eind jaren tachtig bouwen om er een restaurant te beginnen. En het belooft wat dat hier nu geen uitgemolken concept is neergezet, maar dat er mensen zijn neergestreken die iets echts en oorspronkelijks willen doen, in de voetsporen van John. Achter Johns bijzondere fornuis staat nu Hessel Blok, die we kennen van Brut de Mer. Hetzelfde geldt voor eigenaar Edwin de Koeyer, die hier met hart en ziel in zit en zelfs eigenhandig een barbecue op het terras heeft gebouwd. Op de menukaart staan veel gerechten met (biologische) groenten; simpel maar verfijnd. Wij starten met een gerecht van

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 42

coeur de boeuf-tomaten, paprika, gerookte yoghurt en zeebanaan. Een mooi bordje, maar we missen wat umami. De kropsla – een buiging naar het befaamde gerecht ‘sla’ van John – met blokjes Opperdoezer Ronde (aardappel), dragon en sla-coulis is heerlijk fris en comfortabel tegelijk. Naast ons praten twee op en top verzorgde dames op leeftijd over hun beleggingsprofiel, en we horen een creatief uitziend echtpaar aan het personeel uitleggen hoe John het hier allemaal deed. AVONTUURLIJKE SMAKEN Als hoofd denken we even aan de kalfswang of de zeewolf, maar nu we toch zo lekker gezond bezig zijn, nemen we een vegetarisch hoofdgerecht: een steak van knolselderij. Dat de knolselderij vlees goed kan vervangen, werd al bewezen door Yotam Ottolenghi en in restaurant Noma. Hier is het een smaakvolle plak, gebraiseerd met vadouvan

(Frans mengsel van Indiase specerijen), die komt met lavasolie, een mousseline van knolselderij en dunne plakjes ingelegde knolselderij. Fantastisch. Ook bestellen we de Oosterscheldekreeft met cherrytomaat en orzo (pastasoort). Lekker, maar de kreeft wordt iets overstemd door de kippenbouillon. Ondertussen doen de glaasjes die sommelier, vogelaar en medeeigenaar Robbert Flipse voor ons uitkiest, het buitengewoon goed bij de avontuurlijke smaken. Wat zijn wij blij dat ze hier voor originaliteit gaan (en voor schappelijke prijzen) en niet voor de ‘herkenbare’ brasserieklassiekers om Jan en alleman tevreden te stemmen. Zo op een zomeravond zit je hier natuurlijk prinsheerlijk tussen de boompjes aan de vijver, maar we zien ook knusse winteravonden voor ons in deze mooi opgeknapte halve maan. Van Leijenberghlaan 320 restaurantgijsbrecht.com

16-08-19 09:12

43 GARAGE NOORD Restaurant Garage Noord, vanzelfsprekend in een voormalige garage op een industrieterrein in Noord (vlak bij Skate Café en Coba), gooit het over een Chinese boeg. In een gezellig bij elkaar geraapt interieur eet je volgens de Wu Xing-leer: de chef houdt zich bij het bereiden van de gerechten aan de Chinese elementen (hout, vuur, water, aarde, metaal) om lichaam en geest in balans te brengen. Het seizoensmenu wisselt, maar verwacht veel vis en groenten (vegan kan eventueel ook). Na elf uur ’s avonds kun je weer uit balans raken, want dan is Garage Noord een club. Gedempt Hamerkanaal 40 facebook.com/garagenrd

NAZKA Je kunt op steeds meer plekken een bordje ceviche (in zuur gegaarde vis) krijgen, maar een luxe Peruaan hadden we nog niet in de stad. Bij high-end zaak Nazka in De Pijp eet je naast een verfijnde ceviche van bijvoorbeeld koningsvis met komkommer en kumquat ook een heel rijtje innovatieve Peruaanse gerechten. Zoals oesters met tobiko (viseitjes) en passievrucht, een paddenstoelen-quinotto (risotto van quinoa) met asperges, of 24 uur gemarineerde kippendijen met een salsa van pittige rocoto-peper en koriander-yoghurt. Een tasting-menu van vijf gangen kost vijftig euro. Van Ostadestraat 352-354 nazka.nu

BAOHUIS

DOK DU NORD Na jaren leegstand zit er in het leuke Wilhelmina Dok-gebouw eindelijk een nieuw restaurant. Dok du Nord ligt prachtig aan het IJ (meteen bij de pont) en heeft een lekker terras. Je kunt hier terecht voor een drankje, maar ook voor mediterrane bistrogerechten zoals een pasta vongole of gegrilde groenten met halloumi en zuurdesem.

Na verschillende pop-ups en de Bao Bar in West heeft chef Justin Brown een nieuwe plek voor Taiwanese, Koreaanse en Japans-geïnspireerde gerechten geopend in de buurt van het Westerpark. Behalve smakelijke bao buns eet je bij Baohuis Koreaanse kipwraps, een sandwich aubergine katsu (een soort schnitzel) of confit van zalm met yuzu en jalapeño. Ook bijzonder: bij de maïskolf komt beenmergboter. Van Limburg Stirumstraat 115 baohuis.nl

Noordwal 1 dokdunord.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 43

16-08-19 09:12

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

TREND

EN ZO... De nieuwste & leukste winkels in de stad

JACKFRUIT tekst Inger van der Ree

Vers, in blik of vacuüm verpakt: ineens is jackfruit razend populair als vleesvervanger. Maar is het wel zo gezond? Quinoa- en zeewierburgers, tempéballetjes, linzenschijven, knakwortels, bonenschnitzels. In de vleesvervangerwereld lijken zich elke week nieuwe spelers te melden. Dat er in Amsterdam überhaupt een tijd was dat een vegetariër veroordeeld was tot een simpele tomatensoep of halflauwe bamischijf, zal men over een paar jaar misschien niet eens meer geloven. Voor iedereen die ondanks de wildgroei aan vegaburgers en -schnitzels nog regelmatig teleurgesteld wordt (‘te droog’, ‘te taai’, ‘te zout’, ‘te smakeloos’), hebben we goed nieuws. Er gloort namelijk goudgele hoop aan de horizon. Deze keer in de vorm van nangka, oftewel: jackfruit. Jackfruit, dat ingeblikt bij de toko en supermarkt te koop is, groeit als enorme gele boomvrucht in Azië en is hier met de nodige bombarie geïntroduceerd door foodbloggers. Het zou de eerste vleesvervanger zijn die écht niet smaakt als een droge hap. De textuur van jackfruit is zacht, sappig en – jawel – vlezig, en neemt makkelijk andere smaken op. Dat maakt nangka uitermate geschikt voor gerechten als pulled pork, rendang, een Hollands stoofpotje of als vulling voor een burrito, en een populair onderdeel van de menukaart bij restaurants als De Vrouw met de Baard en Dophert. Er is wel één maar, zo valt te lezen op de website van het Voedingscentrum. Want behalve dat je kunt twijfelen aan de duurzaamheid van dit product (het moet per vliegtuig vanuit Azië komen), zit er in jackfruit, in tegenstelling tot bijvoorbeeld kikkererwten, weinig ijzer en eiwit. Ook bevat het geen vitamine B12. En dat is nu net waar je als vegetariër vaak tekort aan hebt...

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 44

UNRECORDED Dit minimalistische modelabel uit Amsterdam heeft sinds kort drie winkels in de stad: twee in de Negen Straatjes en de nieuwste in de Utrechtsestraat. Het unisekslabel verkoopt kwalitatieve basics die zo duurzaam mogelijk geproduceerd zijn. De prijzen zijn schappelijk: voor een T-shirt betaal je dertig euro, een hoodie kost ruim tachtig euro. Unrecorded staat bekend om de superstrakke collecties in eenvoudige kleuren, die eindeloos te combineren zijn. Leuk: in de nieuwe zaak zijn de meubels ook te koop. Utrechtsestraat 27 unrecorded.co

16-08-19 09:12

CAROLA DOORNBOS FOTOGRAFIE

GROEN + AKKER

AMSTERDENIM

Van strakke designlamp en geurkaars tot rompertjes en fraaie siervazen: deze woon- en cadeauwinkel biedt uitkomst voor wie met een uniek cadeau op de proppen wil komen. Vanaf de drukke Albert Cuypmarkt loop je zo de tot in de puntjes gestileerde winkel binnen, waar het voorste gedeelte is omgetoverd tot een soort popupexpositie met jonge designers en nieuwe, verrassende merken. En alles is te koop. Ideaal als je een keer écht wilt uitpakken.

Tegenover het Koninklijk Paleis, boven koffiezaak Naked Espresso, prijkt sinds kort het logo van jeansmerk Amsterdenim. Vanaf 3 september ben je welkom in hun allereerste winkel. Het herenlabel, bekend van de samenwerkingen met Douwe Bob, heeft zijn jeans oer-Hollandse namen gegeven. Zo shop je er je favoriete model uit bijvoorbeeld de Klaas-, Jan- of Kees-collectie. Maar je vindt er ook shirts, petten, sweaters en jacks. En kom je langs, dan schenken ze met liefde een glaasje rum of gin voor je in. Dam 8 amsterdenim.com

Govert Flinckstraat 114 groenakker.webshopapp.com

KLABU Karmapunten scoren met het shoppen van je nieuwe sporttenue, het kan. En wel bij Klabu, dat ‘club’ betekent in het Swahili. Hier steun je met je aankoop jonge vluchtelingen in het Keniaanse Kalobeyei. Je vindt er een kleurrijk assortiment aan shirts (€59), sportbroekjes (€29) en sokken (€19). De complete winst van elk verkochte kledingstuk gaat naar de Klabu Foundation, die clubhuizen bouwen in vluchtelingenkampen. Het doel? Vluchtelingen helpen een nieuw leven op te bouwen. Zeedijk 59A klabu.org

XUPES Bij het Britse Xupes, een chique webshop, tik je superde-luxe tweedehandsjes op de kop. De eerste fysieke winkel buiten de Engelse landsgrenzen vind je in onze stad; vlak bij het Vondelpark, in een roodgekleurd kasteeltje. Hier kunnen schatzoekers hun hart ophalen in een winkel vol vintage horloges, handtassen en sieraden. Daar hangt wel een prijskaartje aan. Een Chanel-tas uit 1987 of een Rolex van bijna negentig jaar oud kost al gauw enkele duizenden euro’s. Maar hé, dan heb je een vondst die (bijna) niemand anders heeft. Van Eeghenstraat 82 xupes.com

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 45

16-08-19 09:13

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

STADSBOERDERIJ OSDORP ‘Samen met buurtbewoners heb ik een oude kinderboerderij omgebouwd tot stadsboerderij. We organiseren hier van alles om de buurt bewust te maken van de herkomst van eten. Zo vindt hier op 11 september Van Tuin tot Bord plaats’, vertelt stadsboer Martin ten Brinke. Tijdens 24H kun je hier knuffelen met kippen en ecologisch moestuinieren. Botteskerksingel 30B stadsboerderijosdorp.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 46

16-08-19 09:13

nieuw-west

24 UUR IN NIEUW-WEST Biertjes proeven, luisteren naar woordkunst en street art om voor om te fietsen: tijdens 24H Nieuw-West op 14 september ontdek je in één dag de best bewaarde geheimen van de wijk.

NIEUW-WEST

event van amsterdam&par

tners

tekst Inger van der Ree illustratie Barbara van den Berg/SaltyStock

et is er weids en betaalbaar en je kunt er wildzwemmen, en zelfs kanoën. Zonder iemand tegen te komen, wandel je hier door het groen en toch fiets je in een halfuur naar de binnenstad. Als iemand dit scenario voor je zou schetsen, zou je waarschijnlijk niet weten hoe snel je ernaartoe moest verhuizen. Toch is dat meestal niet direct de reactie van Amsterdammers als het over Nieuw-West gaat. Want ruimte en betaalbaarheid zijn mooi meegenomen, maar hoe zit het hier bijvoorbeeld met leuke winkels, terrasjes, restaurants en culturele hotspots? Nou, die zijn er genoeg, bewijst het programma van 24H Nieuw-West. En dan zijn er ook nog eens plannen voor een heel nieuw stadscentrum in Osdorp. Waar wacht je nog op? Begin bij Theater de Meervaart , dat op 14 september fungeert als kloppend festivalhart. Bij de infobalie weten ze hier álles over het programma van 24H NieuwWest, bij het Rad van Fortuin zwiep je prachtige Nieuw-Westse prijzen bij elkaar en op de Culturele Markt in de lobby maak je kennis met de leukste initiatieven uit de buurt. Proef lokale hapjes, neem deel aan een workshop – zoals hiphopdansen van choreograaf Nedda Sou – of bekijk korte films van jonge, Amsterdamse filmmakers. Wie van toneel houdt, moet zeker gaan kijken bij het Talentenhuis, waar theatertalenten edgy voorstellingen spelen tijdens het pop-upprogramma van Fringe Festival. Wandel door naar Stadsboerderij Osdorp ( , zie kader) en, iets verderop, naar het Street Art Museum Amsterdam , tien jaar geleden opgericht door buurtbewoner Anna Stolyarova. ‘Er gebeurde destijds

helemaal niets hier. Samen met buren en het stadsdeel kozen we plekken uit waar internationale kunstenaars vrij spel kregen.’ Je kunt een privé- of groepstour boeken langs de mooiste werken van Nieuw-West. Op 14 september kun je ook met je eigen ‘tag’ (een soort graffiti-handtekening) de buurt verrijken. BROEKEN VERVEN Meer museale verdieping vind je bij het Van Eesterenmuseum , dat een ode brengt aan stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren. Dit jaar bestaat de Duitse ontwerpschool Bauhaus honderd jaar en daarom onderzoekt het museum in de tentoonstelling Zeitgeist Bauhaus (t/m 8 december) hoe de stedenbouw in NieuwWest hierdoor geïnspireerd is. Navigeer op 14 september ook, samen met je oude broeken en bloezen, naar buurthuis Westside Slotermeer . Hier kun je je kleding op natuurlijk wijze (bijvoorbeeld met kurkuma) een nieuw kleurtje geven. Ruim een week eerder, op 6 september, wordt er de geluksdisco georganiseerd, met muziek van Nieuw-Westerse bodem. Sla ook het eerste circulaire bedrijventerrein van Nederland mét wijngaard niet over, oftewel: Tuin van Bret ( , zie kader). Iets verderop wordt er ook flink gepionierd bij Wow Amsterdam ( , zie kader). Mocht je na al deze indrukken de behoefte voelen even uit te zoomen, dan ga je naar het op 85 meter hoogte gelegen dakterras van Floor17 . Tijdens 24H bepaal je hier met een koptelefoon op zelf naar welke muziek je luistert. Geniet je liever op een rustigere manier van het uitzicht? Schuif dan eens

STILLE RETRAITE Wie op zoek is naar een nog grondigere vorm van rust, navigeert naar het franciscaans stadsklooster La Verna . Hier kun je allerlei workshops volgen, van creatief dagboekschrijven tot een stilteretraite. Eerst vrijblijvend kennismaken? Stap binnen op 14 september en knoop een praatje aan met iemand die bezitloos leeft. Voor een beetje actie loop je door naar Broedplaats Lely . In dit voormalige schoolgebouw wonen kunstenaars die je graag betrekken bij hun creatieproces. Meestal gebeurt dat in de aula, en dat wordt pas vlak van tevoren via Facebook bekendgemaakt. Tijdens 24H leer je hier in elk geval over ‘action painting’ en de kunst van een goede circus-act. Nog een broedplaats, Acta, vind je verderop. Hierin huist nachtclub Radion , waar je tijdens 24H overdag een kijkje kunt nemen. Spits tijdens Het Verhalenpodium je oren voor verhalenvertellers als nachtburgemeester Shamiro van der Geld en spokenwordartiest Elten Kiene. Proosten doe je met een biertje van Brouwerij De 7 Deugden , opgericht door Garmt Haakma. ‘Ik moest in mijn vorige baan iemand ontslaan omdat hij vanwege autisme niet goed functioneerde. Dat vond ik zo moeilijk dat ik diezelfde avond De 7 Deugden bedacht: een bierbrouwerij waar mensen met een beperking tot hun recht komen.’ Hier kun je elke zaterdag, en dus ook op 14 september, deelnemen aan een bierproeverij. Kijk voor het hele programma op iamsterdam.nl/24h

WOW AMSTERDAM

Amsterdamse wijn afkomstig van een gaardje tussen de kantoorpanden: bij Wijn van Bret bewijzen ze dat dit goed kan uitpakken. Zelf stadswijngaardier worden? Tijdens 24H start elk uur een rondleiding waarbij je (al proevend natuurlijk) leert over het verbouwen van Nederlandse wijn.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO SEPT 2019_MB_RD.indd 47

MELANIE LEMAHIEU/CLOUD MINE PHOTOGRAPHY

TUIN VAN BRET

Bedrijventerrein Sloterdijk tuinvanbret.nl

aan voor een stijlvol bordje eten van chef-kok Michiel van der Kroon.

Amsterdammers, kunstenaars en toeristen die werken en feesten onder één dak: hostel WOW Amsterdam heeft de meerwaarde van kruisbestuiving begrepen. In elke ruimte vind je iets interessants, zoals de Oostenrijkse kunstenares Timna Weber die in het AGA LAB onze relatie met fast fashion onderzoekt. Tijdens 24H barst het pand uit zijn voegen van muziek en performances. Wiltzanghlaan 60 wow-amsterdam.nl

16-08-19 09:13

TOP 5 ➋

I amsterdam Store

Amsterdam CS, IJ-zijde

➊

➌

➍ ➊ HOUT VAN JE STAD Hout van je stad maakt planken van stadsbomen die anders versnipperd worden of uit de stad verdwijnen. Deze borrelplank vraagt om bitterballen, tafelzuur en blokjes kaas. €29,95 ➋ LOWLANDER BEER

Bierjongen Frederik Kampman wilde weten wat er gebeurt als je botanische kruiden, specerijen en fruit brouwt en op die manier een nieuwe smaak aan bier geeft. Het resultaat: eigenzinnig bier uit de lage landen. Cadeauverpakking | € 14.95

➎

➌ KESBEKE Sinds 1948 maakt Kesbeke de allerlekkerste tafelzuren. De glazen weckpotten worden nu omgetoverd tot hanglamp. €34,95

➍ ARTIS DE PARTIS Deze beroemde mascotte van Artis had nooit bestaan als een kind zijn of haar knuffel niet was kwijtgeraakt in de dierentuin. De knuffel werd nooit opgehaald, waarna Artis besloot hem te adopteren. Inmiddels heeft Artis duizenden soortgelijke knuffelbeesten laten maken, zodat iedereen thuis kan nagenieten van een dagje dierentuin. Artis de Partis | Klein €4,50 | Middel €6,96 Groot €21,95 ➎ BERLIN BACKPACKS De rugzakken van het Amsterdamse merk Property of… zijn gemaakt van gerecycled materiaal en bieden zowel ruimte aan je laptop als aan een extra paar schoenen. Alex 24h | €169 #iamsterdamstore

ad Store Uitkrant sept 2019.indd 1

15-08-19 11:21

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 48

16-08-19 09:24

september 2019

KRANT

t/m

60 60 61 63 64 66

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON ABONNEE WORDEN? AMSTERDAM TOEN DE STAD UIT GROETEN UIT: WILLEM DE BRUIN

HET UNIVERSUM VAN AMSTERDAM Wist je dat de grootste vloerkaarten ooit gemaakt in het Paleis op de Dam liggen? De drie ronde mozaïeken van zo’n zes meter doorsnede laten het oostelijk en westelijk halfrond van de wereld én de sterrenhemel zien. Onlangs deden onderzoekers een spannende vondst: de sterrenhemelkaart zag er in de zeventiende eeuw compleet anders uit. Tijdens de tentoonstelling Het universum van Amsterdam – schatten uit de Gouden Eeuw van de cartografie ontdek je het verhaal achter die vloerkaarten en vind je de mooiste kaarten en atlassen uit de zeventiende en achttiende eeuw. Zo krijg je de kans om de Atlas van de Grote Keurvorst van Brandenburg te zien. Deze bijzondere reuzenatlas weegt meer dan 125 kilo en is zo’n twee meter groot. t/m 22 september Koninklijk Paleis Amsterdam

BENNING&GLADKOVA

rk ed

19 11:21 UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 49

16-08-19 09:24

KRANT

POP & JAZZ

SORRINDO – HERMETO PASCOAL Dit ensemble van 12 musici in een gevarieerde bezetting legt zich volledig toe op de muziek van Hermeto Pascoal, die in Brazilië een grote nationale bekendheid heeft. zo 1 16:30, Casa Munganga, € 12,50 HOZIER De Ierse singer-songwriter Andrew Hozier-Byrne, alias Hozier, brak in 2014 door met zijn megahit ‘Take Me To Church’, dat hem o.a. een Billboard Music Award en een BBC Music Award opleverde. zo 1 20:00, AFAS Live, € 39,20 DIO AND FRIENDS In 2019 viert Dio het 10-jarige jubileum van zijn succesalbum ‘Rock & Roll en tegelijkertijd zal zijn nieuwe album ‘Luchtkastelen’ dit jaar het levenslicht zien. Tien jaar aan hits én nieuwe muziek, samen met oude en nieuwe vrienden. zo 1 15:00, Vondelpark Openluchttheater, gratis KIM PETRAS De Duitse zangeres en songwriter Kim Petras maakt aanstekelijke, feministische popmuziek die geïnspireerd is door jaren ’90 popiconen als Britney en Christina, maar dan gemixt met dansbare EDM- en discobeats. zo 1 20:30, Paradiso, € 14,ROGER HODGSON Roger Hodgson was medeoprichter en de componist, tekstschrijver en zanger van de vele wereldhits van Supertramp. Hij speelde 14 jaar lang met deze formatie en werd onderscheiden met diverse prijzen. di 3, wo 4 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 46,50 MACHINE GUN KELLY Richard Colson Baker, beter bekend als Machine Gun Kelly (of MGK), is een Amerikaanse rapper die zijn artiestennaam heeft te danken aan de manier waarop hij z’n salvo’s aan woorden afvuurt. wo 4 20:30, Paradiso, € 27,50 FIDLAR Deze Amserikaanse punkrock band is vernoemd naar een afkorting voor een skate mantra fuck it dog, life is a risk. De jongens hebben zich laten inspireren door SoCal-punkrock bands als Offspring en Blink-182, maar de sound, met teksten over de worsteling met drank, drugs en depressie, is meer furieus. wo 4 19:00, Melkweg, € 19,55 advertentie

NAAR LE SCÉNARIO FREUD ©ÉDITIONS GALLIMARD

VAN JEAN-PAUL SARTRE REGIE IVO VAN HOVE 19 SEP — 11 OKT ITA.NL

AMANDA PALMER - NO INTERMISSION - AN EVENING OF PIANO, PAIN & LAUGHTER De Amerikaanse zangeres en multi-instrumentalist brak aan het begin van deze eeuw wereldwijd door als de vrouwelijke helft van het punk cabaret-duo The Dresden Dolls. Sinds de release van haar solo debuutalbum ‘Who Killed Amanda Palmer’ in 2008 is ze echter voornamelijk actief als soloartiest en staat ze bekend om haar theatrale, humoristische liveshows. wo 4 20:15, Theater De Meervaart, € 30,LOUIS MOHOLO MOHOLO 5 BLOKES Een van de grote jazzdrummers, geroemd om zijn vrije stijl en onmiskenbare drive. Dé pionier van de vrije improvisatie. do 5 20:30, Bimhuis, € 18,LESZEK MOZDZER, LARS DANIELSSON, ZOHAR FRESCO & HOLLAND BAROQUE Barok meets jazz: de Poolse sterpianist Leszek MoÐdÐer presenteert opnieuw een magische samenwerking met Holland Baroque, als vervolg op hun succesvolle album ‘Earth Particles’. vr 6 20:30, Bimhuis, € 23,CAMALEÓN & CAROLINA DORELL Deze Spaans/Nederlandse groep speelt een mix van flamenco en intieme, akoestische Spaanse liedjes. vr 6 20:30, Casa Munganga, € 12,50 STEVE GUNN De Amerikaanse muzikant, songwriter en producer maakt al ruim zestien jaar muziek en speelt lang uitgesponnen nummers met veel ruimte voor hypnotiserend gitaarspel. vr 6 20:30, Zonnehuis, € 16,WILLEM - MAN IN NOOD Vier jaar na het einde van The Opposites bracht Willem in november 2018 zijn langverwachte solo album ‘Man In Nood’ uit. Samen met zijn nieuwe muzikale partner Morien van der Tang, leverde Willem twaalf diep doorvoelde songs af. za 7 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 24,50 IKARAI - MUHAMMAD Het Amsterdamse muziekensemble Ikarai bouwt het podium om tot boksring en mixt in een spannend gevecht, klassieke muziek, jazz, audiofragmenten van de wedstrijd en Ali’s wervelende speeches. za 7 20:30, Theater De Meervaart, € 11,25 OH SEES Een ontembare garagerockmachine met (doorgaans) twee drummers, een basgitarist en een manische John Dwyer op gitaar. za 7 20:30, Paradiso, € 20,TEST PROPELLER FEAT. JEFF TAYLOR & HENRY HEY In het verlengde van David Bowie’s laatste meesterwerk ‘Lazarus’ is deze nieuwe groep ontstaan, met vooruitstrevende (jazz)musici uit Nederland en de Verenigde Staten waaronder zanger Jeff Taylor en bassist Mark Haanstra. za 7 20:30, Bimhuis, € 16,SAM OUTLAW Sam Outlaw behoort tot de nieuwe generatie grootheden binnen het countrygenre. De singer-

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 50

september 2019

AGENDA

TOP 3 POP

THE PROTOMEN Een mysterieus uitziende Amerikaanse rockband die bekend is geworden door het componeren van originele rockopera’s gebaseerd op de populaire videogameserie ‘Mega Man’. vr 13 19:30, Melkweg, € 19,55

BLACK MIDI De Britse formatie Black Midi, met Geordie Greep, Matt Kwasniewski-Kelvin, Cameron Picton en Morgan Simpson, profileert zich met een hybride combinatie van math-rock, industrial noise en post-punk als een van de meest eigenzinnige acts uit de Zuid-Londense muziekscene. Met prettig rauwe, bombastische beats verwant aan acts als This Heat en Suuns wist dit viertal met slechts twee singles direct een opmerkelijke hype te creëren. Melkweg, 18 september

ELIS RIBEIRETE

GABRIEL GROSSI Gabriel Grossi werd door mondharmonica-legende Toots Thielemans omschreven als diens opvolger en werkte samen met vele grote namen uit de Braziliaanse muziek. De muzikant en componist geeft zijn eigen draai aan de Braziliaanse muziekgeschiedenis, van componisten als Heitor Villa-Lobos en Pixinguinha tot pop, folk en eigentijdse jazz: zo maakt hij deel uit van het Hamilton de Holanda Quinteto en speelde hij met o.a. Snarky Puppy. Bimhuis, 21 september

LUKE WINSLOW -KING De muziek van blueszanger en slidegitarist Luke Winslow-King wordt duidelijk beïnvloed door de rijke gospel-, jazz- en bluesgeschiedenis van zijn woonplaats New Orleans. Op zijn eerste vier platen laat hij een rustig en akoestisch geluid horen, op zijn laatste twee albums speelt de Amerikaan voornamelijk uptempo en elektrisch. Zijn meest recente werk Blue Mesa, een jazz- en bluesplaat, klinkt zowel modern als vintage. Paradiso, 17 september

songwriter uit Los Angeles heeft een kosmopolitische blik op traditionele countrymuziek en omschrijft zijn muziek als ‘SoCal Country’. zo 8 19:30, Paradiso, € 20,-

punkinvloeden. di 10 22:00, Paradiso, € 15,-

TASHI WADA GROUP MET JULIA HOLTER & COREY FOGEL De componist uit Los Angeles brengt dromerige, experimentele muziek. Hij speelt materiaal van zijn onlangs verschenen album ‘Nue’ die hij presenteert samen met een nieuwe band waar ook Julia Holter en percussionist Corey Fogel onderdeel van zijn. zo 8 20:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 11,- t/m € 13,50 DEUS Dit jaar precies twintig jaar geleden kwam het derde album van de Belgische artrockers uit: ‘The Ideal Crash’. In het kader van dit succesalbum speelt dEUS twee avonden op rij ‘The Ideal Crash’ integraal. ma 9, di 10 20:30, Paradiso, € 36,MAGNAPOP De Amerikaanse rockband rondom oprichters Linda Hopper en Ruthie Morris maakt aanstekelijke powerpop met

MUZIKALE HELDEN Ze zingen nummers die je misschien niet bij hen verwacht en liedjes van muzikanten die zij diep bewonderen. Vier avonden lang liefde voor muziek met o.a. Thijs Boontjes, AWKWARD i, Marlijn Weerdenburg, Niels van der Laan en Kine. wo 11 t/m za 14 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 26,50 THE EX-40 FESTIVAL Tijdens deze speciale editie van ‘An Interplanetary Night’ viert The Ex haar 40-jarig bestaan. De band verwelkomt op deze bijzondere avond speciale gasten onder wie zanger en gitarist Thurston Moore (Sonic Youth) en Zewditu Yohannes, Azmari-zangeres uit Ethiopië. wo 11 20:30, Bimhuis, € 21,BABE RAINBOW Dit Australisch viertal combineert moderne psychedelische rock en vintage popklanken in zorgeloze en zonnige liedjes. Soms laidback en zwoel, dan weer funky en dansbaar. do 12 20:30, Bitterzoet, € 13,-

MEHMET POLAT & EMBRACING COLOURS Ud-speler en componist Mehmet Polat brengt uitmuntende jazzmusici samen in een nieuwe band en smeedt zo, met instrumenten uit verschillende tradities, een vernieuwend geluid. vr 13 20:30, Bimhuis, € 16,JOHN ILLSLEY De bassist en mede-oprichter van Dire Straits wordt dit jaar zeventig en viert dat met een voltallige band in een eenmalige show met vele gastoptredens. Hij speelt klassiekers als ‘Sultans of Swing’, ‘Money for Nothing’ en ‘Brothers in Arms’ en solomateriaal dat hij op eigen titel uitbracht. za 14 20:00, Paradiso, € 25,DI-RECT - ROLLING WITH THE PUNCHES THEATERTOUR Begonnen in 1999 met een vliegende start en hits als ‘Just the Way I do’ en ‘Inside my Head’, was DI-RECT al snel niet meer weg te denken uit het Nederlandse muzikale landschap. In het theater keert de band terug naar de oorsprong van de nummers, aangevuld met mooie arrangementen en ruimte voor detail. za 14 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 21,PALPITA - PORTUGESE FADO Hoewel Fado doordrenkt is van eeuwenoude mystiek, heimwee en melancholisch verlangen geeft Palpita licht aan de traditie door haar frisse interpretatie. De sprankelende stem van Merel in combinatie met het samenspel van Ralph, klassieke gitaar, en António, Portugese gitaar - het hart van de fado muziek - is in alle opzichten uniek. za 14 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 15,KINDERMUZIEKFESTIVAL Een festival voor kinderen met concerten, muziekvoorstellingen, workshops en performances. Met klassiek, salsa, Klezmer, jazz, country, dance en wereldmuziek. Met onder meer Maya zingt de wereld rond en rock en roll van Convoi Exceptional. za 14, zo 15 10:30, Tolhuistuin, € 12,50 JACK POELS - POPICONEN AAN HET WOORD In Encore! nodigt presentator Marc Stakenburg elke maand een icoon uit de roemruchte Nederlandse pop historie uit om te vertellen over zijn of haar leven en loopbaan. Dit keer met Jack Poels, voorman van Rowwen Hèze. zo 15 16:00, De Waalse Kerk, € 10,…AND YOU WILL KNOW US BY THE TRAIL OF DEAD Het vijftal uit Texas wordt door velen omschreven als de liefdesbaby van Sonic Youth en At The DriveIn en maakt intense art-rock. ma 16 19:00, Melkweg, € 19,55 ELECTRIC SIX Dit Amerikaanse zestal, bekend van de wereldhits ‘Danger! High Voltage’ en ‘Gay Bar’, staat garant voor hilarische live optredens vol disco, synth pop, glam- en

16-08-19 09:24

september 2019 stadionrock. ma 16 19:30, Q-Factory, € 20,-

TOP 3 CLUBS

THE KIK SPEELT BOUDEWIJN DE GROOT MET ORKEST ‘Voor de overlevenden’ en ‘Picknick’: twee klassieke albums van Boudewijn de Groot die van generatie op generatie als zodanig beschouwd worden. Nog nooit werden deze platen integraal live uitgevoerd. Tot nu. di 17 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,SNOH AALEGRA Met Prince als oud-mentor en inspiratiebronnen als Billie Holiday en Michael Jackson doet de sound van de Iraans-Zweedse zangeres denken aan soulvolle legends als Nina Simone, Amy Winehouse en Lauryn Hill maar met een geheel eigen, duister doch hoopvol randje. di 17 19:30, Melkweg, € 23,DASH! DASH! creëert haar eigen muzikale universum met bedrieglijk eenvoudig materiaal. Een universum waarin slechts de noten worden gespeeld die er echt toe doen, en waarin overbodige ruis geen plaats heeft. Met als gasten Gillis Biesheuvel en Jeannine Valeriano. wo 18 20:30, Theater de Roode Bioscoop, € 18,EARTHGANG Het duo bestaande uit de rappers Johnny Venus en Doctur Dot brak door na de release van hun debuutalbum ‘Shallow Grave For Toys’. wo 18 19:30, Melkweg, € 23,ALI BARTER Drie jaar na haar uitermate catchy debuutsingle ‘Girlie Bits’ en support-shows voor o.a. The Jezabels en The War On Drugs, is de Australische poppunk-zangeres terug met een nieuwe plaat én haar allereerste wereldtour. wo 18 19:00, Melkweg, € 12,65 AMBER RUN Dit Britse indie-trio maakt filmische en donkere popmuziek. do 19 19:00, Melkweg, € 17,25 M HUNCHO Niet alleen zijn verschijning is opvallend - hij draagt een masker - maar ook de kenmerkende autotune sound, die niet gebruikelijk is in de huidige UK hiphop scene, zelfbenoemd als trapwave, is kenmerkend voor deze anonieme Britse rapper. vr 20 19:30, Melkweg, € 14,95 KIKA SPRANGERS LARGE ENSEMBLE Kika Sprangers imponeert met lyrisch saxofoonspel en kleurrijke, melodieuze composities. Met haar Large Ensemble presenteert ze het nieuwe album ‘Human Traits’. vr 20 20:30, Bimhuis, € 13,YOUNG THE GIANT De vijfkoppige band uit Los Angeles laat op hun meest recente werk ‘Mirror Master’ een eclectisch en volwassen indiegeluid horen waarin thema’s als zelfontwikkeling en mentale problemen

JACK MCKAIN

PETE MURRAY De Australische singer-songwriter brak in 2003 door met zijn eerste album ‘Feeler’ en is sindsdien onverminderd populair met eersteklas hits als ‘So Beautiful’, ‘Better Days’ en ‘Opportunity’. di 17 20:30, Paradiso, € 24,-

MADEON (LIVE) Het was even stil rond de Franse hitproducer. De nieuwe single All my friends bracht daar dit jaar eindelijk verandering in. Hugo Leclercq a.k.a. Madeon brak in 2015 door met zijn debuutplaat Adventure, maar het internet ontplofte pas echt toen hij zijn samenwerking met Porter Robinson bekend maakte. En niet zonder reden: Shelter stroomt over van plezier en perfectie en het nummer groeit van zachte electropop naar een intense climax. Op All my friends gaat hij verder op deze nieuwe weg. Melkweg, 26 september

VALTIFEST Een absurd en spetterend afscheidsfeest van plastic. Valtifest recyclet zichzelf dit jaar tot een gloednieuw festival op een nieuwe locatie en diverse podia zoals de bekende acidhouse-stage maar ook The Tïtty Twïster, bekend van Lowlands. Met o.a. Todd Terry, Felix da Housecat, The Rad Pack featuring Willie Wartaal, Mason & Joost van Bellen, 2000 and One, Remy, Eric de Man, Isis, Disco Dolly Soundsystem, Miss Bunty en veel meer! Kaap Oost, 7 september

EUNDERGROUND EUnderground is een nieuw festival waar Melkweg en Subbacultcha de handen ineen slaan om de diversiteit van het Europese muzieklandschap uiteen te zetten. Met in de eerste editie: harde elektropop met hyperkinetische tracks van Shygirl (foto) uit Londen, experimentele electronics van Astrid Sonne uit Kopenhagen, pakkende beats op hoog tempo van Crystallmess uit Parijs en industriële elektropunk van Odete uit Lissabon. Melkweg, 26 september

worden aangesneden. za 21 20:30, Paradiso, € 20,-

za 21 14:00, Noorderkerk, € 13,50

MARÍA MARÍN - JUNIO ‘Junio’ is de titel van María Maríns nieuwste flamencoalbum met ragfijn gitaarspel en krachtige zang. Vol emotie blikt ze terug op haar jeugd en bundelt haar herinneringen in eigen teksten en composities. za 21 20:30, Theater De Meervaart, € 10,-

SONGS OF LOVE & EXILE Sopraan Channa Malkin en gitarist Izhar Elias presenteren hun nieuwe album ‘Songs of Love and Exile’, met Ladino-liederen en muziek van Mario Castelnuovo-Tedesco. zo 22 15:00, Amstelkerk, € 15,- t/m € 22,50

AVISHAI DARASH - SAMSKARA Het nieuwste project van pianist /componist Avishai Darash brengt de kleuren van jazz, Berber, Andalusië en westerse klassieke muziek samen in een spannende mix van improvisaties en samenspel. za 21 20:30, Casa Munganga, € 12,50 THE KLEZMER SOCIETY & CHRISTIAN DAWID Jiddische huwelijksmuziek uit Oost-Europa en brutale klezmermuziek uit de steden. Met ‘Merry Nights’ vieren de musici met de Berlijnse klarinetsolist Christian Dawid het leven én hun 12,5 jarig jubileum. Theatraal, opwindend en met een flinke dosis gotspe.

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 51

TRAVEL LIGHT THEATRE Eddy Moust (gitarist – Spaanse akoestische gitaar) & Mireille (zangeres) ontmoetten elkaar in de muziek. Zij bracht een stapel liedjes mee, hij instrumentale composities. Samen maakten ze nieuwe arrangementen. zo 22 15:00, Theater de Roode Bioscoop, € 18,-

COR BAKKER & FAY CLAASSEN Het was muzikale liefde op het eerste gezicht tussen zangeres Fay Claassen en pianist Cor Bakker. De twee werken geregeld samen en presenteren van Nederlandse chansons, jazzy ballads tot komische levensverhalen. ma 23 20:30, Theater de Roode Bioscoop, € 22,50 MARTIJN FISCHER ZINGT HITS VAN HAZES Theaterdier Martijn Fischer en zijn band brengen een avond met een mix van levensliederen en feestmuziek, waarbij alle grote hits voorbijkomen. Thema’s als de liefde en eenzaamheid worden bezongen, naast liedjes over het alledaagse leven. ma 23 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 29,LITTLE MIX De Britse meidengroep Little Mix, bestaande uit Perrie Edwards, Jesy Nelson, Leigh-Anne Pinnock en Jade Thirlwall, is in de laatste jaren uitgegroeid tot één van de grootste pop acts van dit moment. wo 25 20:00, Ziggo Dome, € 40,LITTLE SIMZ Daar waar de Britse rapper volop experimenteerde op de mixtapes, zijn haar langspelers boeiende conceptalbums. Haar laatste album ‘Grey Area’ wordt door de Britse pers al bestempeld als het beste rapalbum van 2019. do 26 19:30, Melkweg, € 20,70 JOE De Amerikaanse R&B zanger en tekstschrijver, Joseph Lewis Thomas, beter bekend onder zijn artiestennaam Joe, heeft samengewerkt met veel artiesten, waaronder zijn deelname aan de single ‘Thank God I Found You’ van zangeres Mariah Carey. do 26 20:30, The Box, € 49,AMSTERDAM KLEZMER BAND & BERNARD ORCHESTAR Club Amsterdam Klezmer start het nieuwe seizoen feestelijk met de Amsterdam Klezmer Band en het Bernard Orchestar. Opwindende en hippe Balkanklanken uit België. do 26 20:00, Mezrab Cultureel Centrum, € 8,HOLLIS BROWN De band uit New York, met een naam die verwijst naar het gelijknamige nummer van Bob Dylan, doet denken aan Tom Petty and The Heartbreakers met een vleugje War On Drugs. do 26 20:00, Q-Factory, € 15,95

BARRELHOUSE BLUES & BOOGIE WOOGIE Frontlady Tineke Schoemaker en pianist Han van Dam brengen een solo programma met muziek van o.a. Jimmy Yancey, Walter Roland, Leroy Carr, Clarence Lofton en Lucille Bogan. Met een gastoptreden van de 81-jarige ‘Master Of Boogiewoogie’ pianist Rob Agerbeek. vr 27 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 17,50 ROWWEN HÈZE Opzwepende energieke liedjes, polka’s, Ierse folk en tex mex afgewisseld met gevoelige ballades. vr 27 20:30, Paradiso, € 24,50 THE BOMB DIGZ Drie vrienden uit New Jersey en New York, die samen klinken als een mix tussen Chris Brown, een jonge Bruno Mars en Usher. vr 27 17:30, Q-Factory, € 11,50 PIERCE BROTHERS Twee langharige, Australische, surfende tweelingsbroers, eentje met dreads en een gitaar, de ander telkens weer op een ander instrument. Hun rauwe folk en charismatische energie werken zeer aanstekelijk. vr 27 19:30, Melkweg, € 19,55 DEAD SINGERS SOCIETY Mirjam van Dam is mateloos gefascineerd door de gedoemde levensloop van haar getroebleerde voorbeelden als Billie Holiday, Amy Winehouse, Etta James, Janis Joplin, Judy Garland en Whitney Houston. Dat werd het uitgangspunt voor deze voorstelling, die toch de nodige komische elementen bevat. za 28 20:30, Theater de Roode Bioscoop, € 18,TOM HARRELL - INFINITY Voor kenners is hij een icoon en voor nieuwe luisteraars een openbaring: Tom Harrell heeft een van de mooiste trompetklanken ooit. Zijn precisie en zijn gevoel voor harmonie zijn ongekend, zijn solo’s klinken als bedachtzaam gecomponeerde lijnen waarbij hij voortdurend zoekt naar vernieuwing. zo 29 20:30, Bimhuis, € 19,ZWANGERE GUY Zwangere Guy, oftewel Gorik van Oudheusden is groot in de Belgische hiphopscene vanwege zijn scherpe, kritische teksten die hij combineert met een flinke scheut humor. zo 29 19:00, Melkweg, € 17,25 NINA DE LA PARRA GODS WEGEN Nina, winnares van de Sylvia Kristel Award 2016, wisselt haar vileine woordenstroom af met atmosferische, Engelstalige

advertentie

een coproductie met

CLEAN PETE - AFBLIJVEN Vervlochten stembanden. Zoals alleen tweelingen die kunnen hebben. Toch is Clean Pete, alias voor de tweelingzussen Loes en Renée Wijnhoven, niet in alles even identiek. ‘Afblijven’ biedt sixties-garagebeat afgewisseld met wonderschoon, melancholiek repertoire. ma 23 20:15, De Kleine Komedie, € 11,25 t/m € 21,-

Door de schaduw heen een muzikale, autobiografische solo van Dilan Yurdakul 29 okt t/m 23 nov 12:30 Bellevue Lunchtheater

16-08-19 09:24

songs en wordt begeleid door haar Duits-Surinaamse hipsterhuisband. zo 29 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 17,50 GIBRALTAR - MARE NOSTRUM Vanuit hun nieuwsgierigheid naar de landen rond de Middellandse Zee en de mensen die daar wonen heeft de Nederlandse band Gibraltar een afwisselend programma samengesteld met muziek van Oost-Spanje tot Turkije en van Marokko tot Libanon: chansons, tarantella’s, klezmer en rai. zo 29 15:30, Buiksloterkerk, € 10,- t/m € 12,50 THE ALBUM LEAF Met zijn soloproject ‘The Album Leaf ’ maakt songwriter Jimmy LaValle introspectieve composities waarin hij genres als ambient, neo-klassieke muziek, jazz en elektronica combineert. zo 29 20:30, Bitterzoet, € 15,JAZZ ORCHESTRA OF THE CONCERTGEBOUW MILLENNIALS Het Jazz Orchestra of the Concertgebouw speelt composities van Nederlandse jazz millennials: jonge, prominente musici die al eerder met de bigband samenspeelden, maar nu gevraagd zijn om een eigen compositie te schrijven – zonder zelf mee te spelen. Met onder andere Reinier Baas, Joris Roelofs, Ben van Gelder, Simin Tander, Maartje Meijer, Morris Kliphuis en Lars Dietrich. ma 30 20:30, Bimhuis, € 16,MOTORPSYCHO Na dertig jaar is het Noorse powertrio nog altijd onverminderd productief en spannend. De psychedelische rockband heeft toegang tot een onuitputtelijke bron van stijlen, waaronder jazz, heavy metal, maar ook seventies (prog)rock, pop en folk. ma 30 20:30, Tolhuistuin, € 26,ERIC BURDON & THE ANIMALS De Britse rockmuzikant Eric Burdon speelde in zijn eerste band The Pagan Jazz, in 1958, samen met John Steel. De band veranderde sindsdien meerdere malen van naam en samenstelling. Zijn afscheidstournee speelt hij met The Animals. ma 30 20:00, AFAS Live, € 59,99

KLASSIEK & OPERA

25 JAAR ZONDAGOCHTEND CONCERT Al 25 jaar is Het Zondagochtend Concert een vaste waarde in Het Concertgebouw en op Radio 4. Dat wordt uiteraard gevierd met het Radio Filharmonisch Orkest. Dirigent Antony Hermes leidt een feestelijk programma met werk van Verdi, Copland, Tsjaikovski en Prokofjev. zo 1 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,ORKEST BAROCK SOMMER O.L.V. SIMON MURPHY. Het orkest Barock Sommer speelt werken van Wolfgang Amadeus Mozart, Carl Philipp Emanuel Bach, Friedrich Schwindl en Maria Antonia Walpurgis. Met violiste Aleksandra Kwiatskowska. zo 1 15:15, De Engelse Kerk, € 6,-

KRANT

PAGLIACCI EN CAVALLERIA RUSTICANA ’Pagliacci’ en ‘Cavalleria rusticana’ vormen samen een beroemd tweeluik in de operageschiedenis. Liefde, ontrouw, verraad, jaloezie en moord zijn dé ingrediënten in deze gepassioneerde Italiaanse opera’s. Pagliacci (‘Komedianten’) en Cavalleria rusticana (‘Boereneer’) zijn typische voorbeelden van ‘veristische’ opera: realistische verhalen over het ‘echte’ leven van gewone mensen. Licht ontvlambaar zuidelijk temperament drijft de verhoudingen op de spits. Regisseur Robert Carsen speelt een virtuoos spel met theater-in-het-theater. do 5 t/m za 28 diverse data en aanvangstijden, Nationale Opera & Ballet, € 25,MARIA MILSTEIN IN MENDELSSOHNS VIOOLCONCERT De Russische violiste Maria Milstein soleert bij de philharmonie zuidnederland in Mendelssohns Vioolconcert. Een van de meest geliefde soloconcerten voor viool, vol brille en drama. Case Scaglione dirigeert. zo 8 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,HET KOSMISCH MAGISCH OCTAAF Magiër Ramana en componist/ musicus Ben Waalwijk vormen een duo dat magie, humor, klank en kleur weet om te zetten in een weergaloos spektakel. vr 13 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 15,ALMA QUARTET De grote affiniteit van het kwartet met Schulhoff zal hoorbaar zijn in het ‘Eerste strijkkwartet’ van diens landen tijdgenoot Pavel Haas, leerling van JanáÐek. Daarnaast speelt het kwartet Sjostakovitsj’ ‘Derde strijkkwartet’ en de onvervalste klassieker ‘Der Tod und das Mädchen’ van Schubert. vr 13 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 34,RCO OPENING NIGHT MET JANINE JANSEN EN FRANZ WELSER-MÖST RCO Opening Night, de feestelijke seizoensopening van het Koninklijk Concertgebouworkest, staat onder leiding van de vermaarde dirigent Franz Welser-Möst. Violiste Janine Jansen schittert in het ‘Vioolconcert’ van Tsjaikovski. vr 13 18:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 135,KATE MOORE In opdracht van het Orgelpark in Amsterdam componeert Moore nieuw werk voor orgel en panfluit: The Crow and other short stories. De verschillende delen hebben gemeenschappelijk dat ze zijn gebaseerd op mythen en legenden over de natuur. za 14 20:15, Orgelpark, € 10,INTERCONTINENTAL ENSEMBLE Het kleurrijke, contrastrijke en tegelijkertijd harmonieuze Intercontinental Ensemble opent dit seizoen met drie symfonieën, uitgevoerd in versies voor nonet. Met de 2e van Beethoven, Schubert 8 en het melancholische ‘Poco Allegretto’ uit Brahms’ 3e symfonie. za 14 14:00, Noorderkerk, € 13,50 KOBRA ENSEMBLE KOBRA IN HET WATER Het Kobra Ensemble bestaat uit

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 52

september 2019

AGENDA

TOP 3 THEATER

‘T BARRE LAND - 1991 In 1991 brak de oorlog uit in Joegoslavië. Dubravka Ugreši , op wiens verhalen en essay’s deze nieuwe voorstelling van ’t Barre Land is gebaseerd, moest haar land ontvluchten omdat ze weigerde mee te gaan in de nationalistische revolte. De voorstelling 1991 zweeft tussen fictie, autobiografie en politieke satire. Een spel met taal en herinnering waarin Dubravka Ugreši een pleidooi houdt voor de onafhankelijkheid en de vrijheid van de kunst en de literatuur. Frascati, 24 t/m 28 september

KRISTA VAN DER NIET

ISABELLE HUPPERT - MARY SAID WHAT SHE SAID Isabelle Huppert, een van de meest charismatische en invloedrijke actrices van deze tijd, staat op het toneel in Mary said what she said, de nieuwe regie van de Amerikaanse Robert Wilson. Een tekst van Darryl Pinckney over de Schotse koningin Mary, een vrouw die tot de laatste snik vocht om haar eigen lot te bepalen. Het verhaal speelt zich af in 1587, op de avond van haar executie. Componist Ludovico Einaudi schrijft de muziek. ITA, 19 t/m 22 september Ingrid Doude van Troostwijk, Karlijn Hamer, Lea Klarenbeek, Lonneke Kegels, Sterre Konijn, Nina Rompa en Saskia Voorbach. Zij zingen een mix van klassieke muziek, volksmuziek en popmuziek waarbij ze de grens tussen muziek en theater opzoeken. za 14 20:15, De Waalse Kerk, € 16,MARC ALBRECHT EN ALEXANDRE THARAUD - RAVEL Chef-dirigent van het Nederlands Philharmonisch Orkest Marc Albrecht brengt, samen met pianist Alexandre Tharaud, een gloedvol programma met Maurice Ravel in de hoofdrol. za 14, ma 16 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 17,ABDEL RAHMAN EL BACHA Frédéric Chopin is van groot belang geweest voor de (r)evolutie van de pianomuziek, aldus de Libanese pianist Abdel Rahman El Bacha. Hij brengt een genuanceerde visie op het genie van de PoolsFranse componist aan de hand van zijn scherzo’s, impromptu’s en ballades: Chopin ontdaan van alle romantische clichés. za 14 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,- t/m € 39,-

PEOPLE, PLACES & THINGS Als alles mogelijk is, ben je zelf je grootste vijand. Emma is jong, intelligent en knap. Maar ze (over)leeft op drugs en alcohol. In een afkickkliniek vecht ze met haar demonen. Een voorstelling van Toneelgroep Oostpool en Marcus Azzini over falen en weer opstaan in een wereld waarin de waarde van je leven wordt bepaald door het succes dat je hebt. Over hoe belangrijk het is een tweede kans te krijgen én te geven. Bellevue 9 en 10 september RADIO FILHARMONISCH ORKES EN GROOT OMROEPKOOR - FRANCESCA DA RIMINI De jonge Stanislav Kochanovsky dirigeert Rachmaninoffs aartsdonkere eenakter ‘Francesca da Rimini’ en het gelijknamige symfonisch gedicht van Tsjaikovski. za 14 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 61,CLOSE-UP: 200 JAAR CLARA SCHUMANN Vier strijkers van het Concertgebouworkest verdiepen zich in de grote invloed die Bach had op de vele componisten na hem. Met een speciale rol voor Clara Schumann. zo 15 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 37,50 ARNAUD ROSDORFF & LODEWIJK CROMMELIN Pianisten Arnaud Rosdorff en Lodewijk Crommelin spelen als duo werk van Rachmaninov, Bach en Franck. zo 15 17:00, Geelvinck Pianola Museum, € 15,THE GENTS - DENKEND AAN HOLLAND Vocaal ensemble The Gents o.l.v.

Annemiek van der Ven presenteert een programma met louter Nederlandse composities voor koor a capella en orgel. Met werken van o.a. Herman Strategier, Hayo Boerema, Ton de Leeuw en Wouter van Belle. zo 15 14:15, Orgelpark, € 15,VIVALDI 4 EVERY CHILD… AND SEASON! (4+) Een muzikale voorstelling voor kinderen op basis van vier seizoenen van Vivaldi, gearrangeerd voor fluit en cello. zo 15 11:00, Casa Munganga, € 7,50 NOORD NEDERLANDS ORKEST - MAHLERS VIERDE SYMFONIE Het Noord Nederlands Orkest wordt in de ‘Vierde symfonie’ geleid door Michał Nesterowicz. De hele symfonie wordt gekleurd door thema’s uit een lied uit ‘Des Knaben Wunderhorn’. In het slotdeel wordt het idyllische ‘Das Himmlische Leben’ in zijn geheel gezongen waarin sopraan Eleanor Lyons soleert. zo 15 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,MUSICA BATAVIA Musica Batavia speelt een programma met sprankelende barokmuziek uit Londen, Hamburg en de Lage Landen, van De Fesch, Boutmij, Babell, Becker en Telemann. zo 15 16:45, Luther Museum, € 15,ARTEMIS KWARTET SCHUBERTS DER TOD UND DAS MÄDCHEN Het geroemde Artemis Kwartet voor de eerste keer in nieuwe bezetting - met de Nederlandse celliste Harriet Krijgh - speelt Tsjaikovski, en Schuberts beroemde Veertiende strijkkwartet, ‘Der Tod und das Mädchen’. do 19, za 21 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 37,CAPPELLA AMSTERDAM LOVE LETTERS De oprechtheid van een liefdesbrief: in een tijd van snelle mails en tekstberichtjes iets unieks. De jonge Letse dirigente Krista Audere stelde een programma samen met de mooiste en meest intieme muzikale liefdesbrieven. Van liefde tot God tot romantische liefde, van nostalgische liefde tot eigenliefde. do 19 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 RECITAL SIMON HARDEN De orgelklas uit Dublin krijgt dit jaar een masterclass van concertorganist en pianist Matthias Havinga. De lesweek wordt afgesloten met een concert door de docent uit Dublin: Simon Harden. vr 20 13:15, Orgelpark, € 10,KIRILL GERSTEIN - TSJAIKOVSKI’S EERSTE PIANOCONCERT Een van de meest energieke pianisten van nu, Kirill Gerstein, speelt het stormachtige ‘Eerste pianoconcert’ van Tsjaikovski. Een sleutelstuk in diens oeuvre. vr 20 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,JAMES GAFFIGAN DEBUSSY EN ROUSSEL De energieke James Gaffigan dirigeert Franse werken vol exotische invloeden, van Debussy en Roussel. Met het Radio Filhar-

16-08-19 09:24

september 2019

OLGA ZINOVIEVA AMADEUS IS MY LOVE Olga Zinovieva, de Mozart-sopraan pur sang, brengt Mozarts mooiste concerten opera-aria’s waaronder ‘Vorrei spiegarvi, oh Dio!’, met de spectaculaire hoge E. zo 22 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 25,ZWIER (1 T/M 4 JAAR) Een muzikale zweefmolen voor dreumesen en peuters. In de geborgenheid van een kring golven sierlijke melodieën heen en weer en duiken fijne walsjes op. De muzikanten veranderen in een zoemende bromtol of een schurende draaideur… ma 23 t/m za 28 diverse data en aanvangstijden, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 15,RISING STARS SIMON HÖFELE ‘Irritant mooi’, zo typeerde de Duitse radio het spel van trompettist Simon Höfele. Zijn subtiele en intrigerende toon wordt vergeleken met die van de menselijke stem. Hij speelt werk van Gershwin, Takemitsu en veel meer. Pianist Kärt Ruubel begeleidt. wo 25 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,DAAN MANNEKE 80 JAAR I Rondom het werk van Daan Manneke wordt een openbaar toegankelijke workshop gegeven door Jos van der Kooy, orgeldocent en Matthijs Koene, panfluitdocent. vr 27 13:15, Orgelpark, € 10,t/m € 17,50 MATANGI QUARTET & VIRIDE KWARTET Mendelssohn Bartholdy was pas 16 jaar toen hij ‘Octet opus 20’ schreef. Ook de talentvolle leden van het Viride Kwartet zijn rond die leeftijd. Zij schuiven aan bij het gerenommeerde Matangi Quartet voor een energieke uitvoering van dit meesterwerk. za 28 14:00, Noorderkerk, € 13,50

DE STAAT DER NEDERLANDEN #1 DE ARK VAN NOACH In Eddy Terstalls moderne Ark van Noach-verhaal passeren alle archetypen van het debat over klimaat en consumentisme de revue: de egoïst, de opportunist, de ontkenner, de verlamde, de pragmaticus en de activist. Het Nederlands Kamerkoor geeft muzikaal commentaar met nieuwe werken van jonge en gevestigde componisten van Nederlandse bodem. Daarnaast zijn er in dit gesammtkunstwerk lezingen van oud-minister Jacqueline Cramer en columnist Erdal Balci. Muziekgebouw aan ‘t IJ, 7 september

MARISS JANSONS Voormalig chef Mariss Jansons is terug bij het Koninklijk Concertgebouworkest met een intrigerend programma rondom helden en antihelden. Beethovens revolutionaire Eroica wordt voorafgegaan door Don Quixote, door niemand zo beeldend en meeslepend op muziek gezet als door Richard Strauss, waarin de grootse cellist Truls Mørk soleert naast Ken Hakii, soloaltviolist van het Concertgebouworkest. Koninklijk Concertgebouw 18 en 19 september

HEIKKI TUULI

PORTRET RICHARD RIJNVOS De meermaals bekroonde componist Richard Rijnvos schreef in 2019 zijn eerste grote werk voor orgel. Reden voor het Orgelpark om een middag rond het werk van Rijnvos te programmeren. Uiteraard gaat ook nieuw werk van Rijnvos in première: Das Wohlpräparierte Klavier. zo 22 14:15, Orgelpark, € 10,t/m € 17,50

SIMON VAN BOXTEL

MARC PANTUS & HANS EIJSACKERS - SCHUMANN, DE VERTELLER Marc Pantus en Nederlands befaamdste liedbegeleider Hans Eijsackers brengen een programma met werken van Robert Schumann. Behalve enkele wereldberoemde balladen op teksten van Heinrich Heine als ‘Der arme Peter’, ‘Die beiden Grenadiere’ en ‘Belsazar’, klinkt de vrij onbekende maar wonderschone cyclus ‘Liederen op teksten van Justinus Kerner, opus 35’. zo 22 16:00, De Waalse Kerk, € 22,50

TOP 3 KLASSIEK MARCO BORGGREVE

monisch Orkest, het Groot Omroepkoor en drie vocale solisten. zo 22 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,-

OLLI MUSTONEN + IAN BOSTRIDGE + STEVEN ISSERLIS Drie internationaal gevierde solisten in een gevarieerd concert dat reikt van 1900 tot nu. De Finse componist/ pianist Olli Mustonen schreef Taivaanvalot (De hemellichten) speciaal voor tenor Ian Bostridge en cellist Steven Isserlis en brengt samen met hen de wereldpremière. Het oudste werk is Sibelius’ hartverscheurende duo Malinconia, gecomponeerd na de dood van zijn dochter. Muziekgebouw aan ‘t IJ 26 september

ERNST REIJSEGER EN ERIK BOSGRAAF Vijf jaar na de verbouwing van het Concertgemaal keren cellist Ernst Reijseger en blokfluitist Erik Bosgraaf terug naar de basis met werken van Bach. Maar dan wel helemaal anders. za 28 20:30, Het Concertgemaal, € 21,50

LUCIE HORSCH Blokfluitiste Lucie Horsch - in 2016 winnares van de Concertgebouw Young Talent Award speelt een keur aan barokwerken en wordt begeleid door luitist Thomas Dunford. zo 29 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,-

DAAN MANNEKE 80 JAAR II Naast ouder en nieuw werk van Manneke zelf ook composities van Mannekes voormalige leermeester Ton de Leeuw (19261996) en nieuw werk van Aart Strootman. M.m.v. The Zed Consort o.l.v. Elisabeth Blom, Rien Balkenende (orgel), Stefan Gerritsen (gitaar) za 28 20:15, Orgelpark, € 15,-

ERE LIEVONEN CARTE BLANCHE Klavecinist, fortepianist, pianist en organist Ere Lievonen specialiseerde zich in Finland en Nederland in de historische uitvoeringspraktijk en hedendaagse muziek. Dat zijn muziekkeuze verder reikt dan 31-toonsmuziek blijkt tijdens dit carte-blancheconcert met drie blokfluitisten. zo 29 11:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 11,- t/m € 13,50

MAARTEN ENGELTJES (VANAF 8 JAAR) Als hij praat klinkt zijn stem laag en mannelijk, maar wacht tot hij gaat zingen! Maarten Engeltjes is een countertenor. Dat betekent dat hij de hoogste mannenstem heeft in de klassieke muziek. Hij laat horen hoe mooi zijn stem klinkt en vertelt hij hoe hij zijn bijzondere klank ontdekte. zo 29 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 8,50

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 53

LELIKOOR - HERZLICH LIEB HAB ICH DICH Het Lelikoor zingt odes aan Jezus en Maria, getoonzet door Buxtehude, Kerll, Mancini, Alessandro Scarlatti en Durante. Twee van deze werken, de ‘Missa Corona Virginum’ van Johann Kaspar Kerll en het vijfstemmige ‘Magnificat’ van Francesco Durante, zijn nog niet eerder uitgebracht en

werden door koorleden getranscribeerd. Het concert wordt begeleid door ensemble ‘t Kabinet. zo 29 15:30, Dominicuskerk, € 19,-

pop-opera die zich tussen spoken word en een semi-anekdotische songtekst bevindt. do 5 t/m za 7 diverse tijden, De Brakke Grond, € 8,-

CHRISTIAN DE SA EN XU GUO: WILD, WOEST, GROOTS EN VIRTUOOS De Engelse violist Cristian de Sa en de Chinese pianiste Xu Guo spelen in een even poëtisch als wild en woest programma werken van Strauss, Saint-Saëns, Chopin en Prokofjev en tonen hun sublieme veelzijdigheid. zo 29 14:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 17,-

NOORDPOOL ORKEST WAD LIVE Wad live is een muzikale filmhommage aan de rauwe en pure schoonheid van de Nederlandse wadden. Met het 42 koppige Noordpool Orkest voor het filmdoek en regisseur Ruben Smit als verteller gevat in een uniek filmconcert. do 5 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 20,50

ASSEPOESTER (6+) Prokofjev maakte het sprookje van Assepoester nóg levendiger. Zijn kleurrijke muziek, uitgevoerd door het Concertgebouworkest, neemt kinderen en hun ouders mee in Assepoesters betovering. zo 29 13:00 en 15:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 10,50 DAAN MANNEKE 80 JAAR III Daan Manneke heeft een bijzonder voorliefde voor muziek uit de Renaissance. Vandaar de keuze voor de werken van Sweelinck en Desprez m.m.v. Studium Chorale onder leiding van Hans Leenders, Dirk Luijmes (harmonium), Raphaela Danksagmüller (duduk) en Marcel Verheggen (orgel). zo 29 14:15, Orgelpark, € 15,MATTANJA VAN DEN BOS & ARWEN CHRISTIAANSE - BEETHOVEN LEEFT! Mattanja van den Bos (viool) en Arwen Christiaanse (piano) vormen een nieuw en bevlogen duo. Ze hebben elkaar gevonden in temperament en muzikale expressie. Met het Beethovenjaar voor de deur gaan ze aan de gang met het vertolken van 10 sonates die Beethoven voor viool en piano schreef.~ zo 29 17:00, Geelvinck Pianola Museum, € 15,-

TONEEL & THEATER

ORKATER - WOISKI VS. WOISKI Vader Woiski kwam in de jaren dertig naar Amsterdam om een nachtclub te openen. Hij voelde zich al snel gelukkig maar zijn zoon had het er moeilijker mee. Tijdens een avond in hun nachtclub komt hun strijd naar boven. Een verhaal over identiteit en immigratie. wo 4 t/m za 7 20:00, zo 8 15:00, Bijlmer Parktheater, € 16,MARTE BONESCHANSKER BLOOS BED 1 T/M 3 Marte Boneschansker interviewde negen vrouwen over intimiteit en sensualiteit. Gelegen in een eenpersoonsbed luister je door een koptelefoon naar één van hen. Elk bed vertelt een ander verhaal. Bloos is lichamelijk, sensueel, open en zonder gêne. do 5, vr 6 diverse tijden, Theater Bellevue, € 12,50 HENDRIK KEGELS - IN A GALAXY FAR FAR AWAY Hendrik Kegels bundelde alle lyrics van David Bowie’s 269 songs en bekroonde deze tot zijn bijbel. Vervolgens las hij ze, analyseerde hij ze en bewerkte hij ze, samen met muzikant Frederik de Clercq, tot een symfonische

VANJA RUKAVINA LANGUAGE Theatermaker Vanja Rukavina, die als kind uit Bosnië moest vluchten en in Nederland terecht kwam, weet als geen ander hoe een nieuwe taal leren verweven is met een nieuwe cultuur leren kennen. En hoe (beginnende) kennis van een nieuwe taal tot toenadering én misverstanden kan zorgen. In de voorstelling staat taal centraal. Taal als brug tussen culturen maar vooral als barrière. do 5 12:30 en 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 MICHAEL ZANDL & TOM HENDEN - JANUS ’Janus’ is een bizarre, magische, grappige en Kafkaëske circus thriller, die vooral bestaat uit hoeden. do 5 t/m za 7 diverse aanvangstijden, CC Amstel, € 13,TIME WINDOW DE BRAKKERE GROND Wat doen makers als ze niet op het podium staan? In De Brakke Grond word je uitgenodigd voor een inkijkje bij de dagelijkse werkpraktijk van onafhankelijke makers. do 5 t/m zo 15 diverse data en tijden, De Brakke Grond, gratis CHARLI CHUNG DON CARAVAGGIO In ‘Don Caravaggio’ mixt Chung twee belangrijke vrijdenkers uit de geschiedenis: Don Juan en de Italiaanse barokschilder Caravaggio. Het is een ode aan de vrijdenker, een tirade tegen traditie en nostalgie, een oproep tot verandering. Een voorstelling over ontembare levensdrift – en de duistere keerzijde daarvan. do 5 t/m ma 9 20:30, Frascati, € 11,50 ALLO ALLO Mike’s Badhuistheater brengt de laatste twee afleveringen van ‘Allo ‘Allo! op de planken: De Joodse kleermaker vliegt in om advertentie

Moessorgski Schilderijententoonstelling

za 14, ma 16 september Het Concertgebouw orkest.nl

16-08-19 09:24

AMSTERDAM ART 54

september 2019

galerieselectie

de Duitse uniformen te maken. De Duitsers helpen het Franse verzet en blazen hun eigen bewapende trein op. En Rene komt oog in oog te staan met de ‘Firing Squad. vr 6, za 7 20:15, Badhuistheater, € 13,50 JULIAN HETZEL ALL INCLUSIVE In ‘All Inclusive’ toont Julian Hetzel de esthetisering van oorlog en geweld. Hij stelt daarbij niet alleen de gretigheid van de toeschouwer aan de kaak, maar bevraagt ook expliciet zijn eigen motieven als kunstenaar. vr 6, za 7 20:30, Frascati, € 19,-

UPSTREAM GALLERY FLATEARTH.IO TABOR ROBAK Kloveniersburgwal 95 31 AUGUSTUS – 5 OKTOBER

GALERIE FONS WELTERS BEGINNINGS FOLKERT DE JONG Bloemstraat 140 7 SEPTEMBER – 19 OKTOBER

In de eerste solotentoonstelling van de Amerikaanse kunstenaar Tabor Robak in Nederland worden zijn nieuwe monumentale installaties gepresenteerd, waaronder een videowall bestaande uit 16 schermen. Deze schermen tonen een generatief computerwerk dat gebaseerd is op een multiplayer game waarin de spelers huizen bouwen. Een werk dat gaat over de Amerikaanse (consumenten) cultuur.

Folkert de Jong toont in Beginnings een aantal nieuwe geweven en gevlochten sculpturen rond een drie meter hoge, uit gekleurd plexiglas gemaakte pyramide. In de uit elektriciteitsdraad geweven werken zijn transparante afgietsels van geweren en hoofden verwerkt. De sculpturen hangen aan de stalen dakconstructie van de galerie.

HET FEEST DER POËZIE Het Feest der Poëzie opent het theaterseizoen van het Pianola Museum met de Salon der Verzen! Deze keer vers bloed: dichters Vicky Francken en Demi Baltus brengen nieuw, vormvast werk. Daarnaast liederen van sopraan Susanne Winkler en pianist Daan van de Velde. Tevens draagt Simon Mulder nieuw werk voor. za 7 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 20,HALLO FAMILIE (VANAF 8 JR) Een carnavaleske optocht met veel grappige en onverwachte gasten in een wonderlijk warme voorstelling. Via de ogen van een kind zie je een familie die steeds vreemder en vrolijker wordt. za 7 19:30. zo 8 14:30, Theater De Krakeling, € 13,50 GOLEM – THE MYSTICAL BIRTH Een performance van beeldend kunstenaar Sebastian Holzhuber en pianist Uzi Heymann met muziek van Phil Glass, Max Richter en Eric Satie. za 7 t/m zo 15, diverse data en tijden, Theater De Cameleon, € 10,50 RUSTÂG - VOLGENDE WEEK ZONDAG Een gitaarmessias, een eenhoorn en een punklegende bakken pannenkoeken in de Brakke Grond. Volgende week zondag is een onverwacht muzikale voorstelling. Een speelse verzameling muziek en poëzie, kleinkunst zonder bewijsdrang, maar wel met bier in de brouwerij. Een veganistische liefdesverklaring van ijdele underground-jeugd aan de toekomst. za 7, zo 8, vr 13, za 14 diverse tijden, De Brakke Grond, € 10,50

ANNET GELINK GALLERY SWEET LIFE / BONE ORCHARD (IN THE BAKERY) ED VAN DER ELSKEN / ANDERS DICKSON Laurierstraat 187-189 7 SEPTEMBER – 12 OKTOBER Ed van der Elsken begon precies 60 jaar geleden aan een wereldreis. In zijn fotoserie worden we meegenomen naar Zuid Afrika, Japan en Amerika. Anders Dickson werkt met verschillende media. Zijn dromerige onderwerpen en uniek kleurgebruik laten zijn werken doordringen van het bovennatuurlijke.

TORCH UPERCALIFRAGILISTICEXPIALIDOCIOUS ERIK DE BREE Lauriergracht 94 7 SEPTEMBER – 19 OKTOBER Dit is de eerste tentoonstelling van kunstenaar Erik de Bree bij TORCH gallery. Gedurende de zomer heeft De Bree veel nieuw werk geproduceerd. Kenmerkend is zijn techniek waarbij hij panelen beplakt met behang en daar vervolgens delen van afscheurt.

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 54

EMMA BUYSSE & LUNA JOOSTEN - GREAT PEOPLE We schreeuwen. We nuanceren. We wachten op dat ene juiste moment. We really don’t care. Do we? za 7 t/m za 14 diverse tijden, Theater Bellevue, € 10,DOOD PAARD & TONEELHUIS - DE VERSE TIJD De Vlaming Mokhallad Rasem (Vlaamse Toneelhuis) en de Nederlander Kuno Bakker (Dood Paard) spelen op één avond negen kleine voorstellingen over negen grote thema’s, met als basis de ontmoeting van twee mannen en twee werelden. za 7, zo 8 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 NAOMI VAN DER HORST EN JEFF AENDENBOOM KONINGINPUINHOOP Een hedendaags tragikomisch koningsdrama over Koning(inn) en, Krankzinnigen en Kreeften.

za 7 t/m di 10 diverse tijden, De Brakke Grond, € 13,GAVIN-VIANO & WISDOM LANES - MELANINE TEN STRENGSTE VERBODEN Wat is melanine? Kun je dat eten? Is dat een meisjesnaam? Is dat niet dat stofje in je hersenen? Acht acteurs, rijk aan melanine, geven een unieke performance onder begeleiding van een jazzpianist. Met veel humor vertellen ze een vergeten verhaal dat verteld moet worden. za 7 en vr 13 diverse tijden, De Brakke Grond, € 13,BENJAMIN VERDONCK - AREN Benjamin Verdonck neemt je in deze voorstelling mee op een tocht langs onuitgevoerde of groeiende werkstukken uit zijn atelier. Het ontwerp voor een tunnel vanuit de Nationale Bank naar de bloemenwinkel aan de overkant, een toverdoos, een verzameling ongebruikte consumptiebonnen, een nieuw ei van Fabergé, een collectie rattenvallen die het niet doen. Alles passeert de revue. di 10 20:00, De Brakke Grond, € 18,50 BASTIAAN VANDENDRIESSCHE - ODE AAN BULDEGART In ‘Ode aan Buldegart’ beslist theatermaker Bastiaan Vandendriessche te gaan voor wat hij het liefste doet naast leven. Schrijven zonder doel. Met dit absurd sprookje tracht hij het publiek te tonen dat liefde, die zoetzure liefde, misschien wel de essentie zou kunnen zijn waar alles om draait. di 10 t/m za 14 diverse tijden, De Brakke Grond, € 13,VINCENT RIETVELD GAAT VOOR DE LOUIS D’OR We worden geboren. We leven. We sterven. Onzichtbaar in een overbevolkte zee van onbeduidendheid. Er is maar één manier om je aan de soep van middelmatigheid te onttrekken: prijzen winnen. De Warme Winkel, een van de spannendste theatercollectieven van ons land, kreeg er al meerdere. wo 11, do 12 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 HALINA REIJN LA VOIX HUMAINE Al tien jaar lang speelt Halina Reijn over de hele wereld dé hitvoorstelling ‘La voix humaine’. Het stuk vertelt het verhaal van een vrouw die voor de laatste keer met haar ex-geliefde belt. wo 11 20:00, do 12, vr 13 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 WENDE’S KALEIDOSCOOP De eerste namen voor de komende editie van Wende’s Kaleidoscoop zijn bekend: Pitou, Gallowstreet, Typhoon, Willeke Alberti, S10, Marieke Lucas Rijneveld, Nederlands Kamerkoor en Orbi. Divers, niet in één hokje te plaatsen, dat is precies waar het bij Wende om gaat. wo 11, do 12 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 34,SWEET SIXTEEN (VANAF 14 JAAR) ’Wij zijn er getuigen van hoe Dunya in haar hoofd de emotionele confrontatie met haar overleden zus Dido, maar ook met zichzelf volstrekt overtuigend aangaat in knap samenspel van de twee actrices (Hanna van Vliet en Sophie Höppener). De impact die een zelfmoord op

iemands omgeving heeft wordt op een krachtige manier duidelijk gemaakt. Sweet Sixteen laat niemand onberoerd’, aldus het juryrapport. Winnaar Zilveren Krekel do 12, vr 13 20:30, Theater De Krakeling, € 13,50 IK DAPHNE GAKES Daphne geeft een inkijk in haar weg door voor te lezen uit haar dagboeken, die vol staan met seks, drugs en rock & roll. Als ze op dertig jarige leeftijd wordt opgepakt vanwege het stelen van zalm vraagt ze zich af haar ogenschijnlijke vrije leven wel zo vrij is. Met de grenzeloze mentaliteit van Jan Cremer als voorbeeld, blijkt op eigen benen staan moeilijker dan verwacht. do 12, vr 20, za 21 20:00, Theater de Roode Bioscoop, € 10,’T BARRE LAND / TIJDELIJKE SAMENSCHOLING & CO HIN UND HER Het stuk speelt zich af tussen twee grensposten van de landen X en Y die met elkaar verbonden zijn door een houten brug over de grensrivier. Ferdinand Havlicek is een ‘ambtelijk geval’. Hij wordt het ene land uitgezet en mag het andere land niet in. Heen en weer pendelend tussen de grensposten op de brug, raakt de staatloze Ferdinand verstrikt in politieke machinaties, illegale smokkelaarspraktijken en klassieke liefdesgeschiedenissen. vr 13, za 14 20:30, Theater Bellevue, € 12,50 TONEELGROEP OOSTPOOL EN MARCUS AZZINI ALLEMAAL MENSEN Regisseur Marcus Azzini maakt met een grote groep podiumkunstenaars het theater tot een ontmoetingsplaats. ‘Allemaal Mensen’ beweegt mee met de actualiteit van de dag. Een tijd waarin diegene die het hardst schreeuwt, de meeste aandacht krijgt. Waarin nuance en context lijken te ontbreken. Een tijd waarin mensen worden gereduceerd tot één enkele opvatting. En voor je het weet zit je in een hokje, met een label op je hoofd. vr 13 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 19,FRINGE X MEERVAART Dit pop-up programma mixt edgy voorstellingen van jong talent uit het programma van het Amsterdam Fringe Festival met gratis acts en performances en een cocktail van dans, theater en spoken word. za 14 19:30, Theater De Meervaart CÉLINE TIMMERMAN POUCH ’Pouch’ biedt je een frisse blik op de relatie tussen moeder en kind. Vijf langharige meisjes tussen de 7 en 10 jaar spelen de voorstelling. Hun kwetsbaarheid staat centraal, maar zijn ze wel zo kwetsbaar als ze lijken? za 14 t/m zo 15 diverse tijden, De Brakke Grond, € 10,50 HERMANS WEET RAAD - JUNI (VANAF 6 JAAR) Een magische, muzikale familievoorstelling over een onwaarschijnlijke vriendschap in een ballenbak geregisseerd door Eva van der Gucht. zo 15 15:00,Theaterzaal aan het Gedempte Hamerkanaal 203, € 7,50

16-08-19 09:24

september 2019 URBAN MYTH MARTIN LUTHER KING (8+) In deze voorstelling volgen we het verhaal van de jonge Martin Luther King. Een jonge man die een wereld van ongelijkheid ontdekt en een nieuwe wereld vormt met de speech waarvan iedereen in ieder geval de eerste zin kent. ‘I have a dream…’ zo 15 11:00, Podium Mozaïek, € 10,SAMEN - EEN ODE AAN DE NATUUR Het NatuurCollege brengt in het kader van de tachtigste verjaardag van haar voorzitter, Prinses Irene, een ode aan de natuur. Aan deze avond werken mee: Prinses Irene, Claudia de Breij, Het Nationale Ballet, choreograaf Toer van Schayk, harpiste Lavinia Meijer, zangeres Nora Fischer, gitarist Marnix Dorrestein, violiste Sylvia Huang, hoboïste Maria Pedano, dichter des vaderlands Tsead Bruinja, de dichters Anne Vegter, Babs Gons en Mustafa Stitou. Daarnaast gitariste Edith Leerkes, Herman van Veen en anderen. ma 16 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 20,ULRIKE QUADE COMPANY / STRIJBOS & VAN RIJSWIJK DE DROOMLOZEN In deze beeldende voorstelling wordt het prototype van de nieuwe mens vormgegeven. Dit toekomstscenario gaat over een wereld waarin we niet meer slapen. Een tech giant biedt ons antislaaptechnologie en bepaalt zo ons lot. Zonder ooit moe te worden, kunnen we altijd wakker blijven. di 17 t/m vr 20 20:30, Theater Bellevue, € 12,JULIE CAFMEYER CONFESSIONS OF A WHITE GIRL BAD WOMAN Na haar slimme en vermakelijke bekentenisvoorstellingen ‘De Therapie’ en ‘Is this porn? No this is love’ werpt Julie Cafmeyer zich opnieuw in de ravijnige diepte van de liefde. Voor haar openhartige theatersolo put ze uit recente amoureuze en seksuele ervaringen in onder meer Myanmar, Rwanda en Wit-Rusland. di 17, wo 18 20:30, De Brakke Grond, € 6,YINKA KUITENBROUWER MORGEN WERD ALLES ANDERS Een documentair onderzoek, een intieme voorstelling, over het al dan niet krijgen van kinderen, onze verantwoordelijkheid voor de toekomst en de prijs van vooruitgang. di 17 t/m za 21 21:00, Frascati, € 9,50 BOOST - PIE IN THE SKY Drie oersterke acrobaten tarten op inventieve wijze de zwaartekracht. Met halsbrekende toeren banen ze zich een weg door een bijzondere wereld van wapperende en met lucht volstromende objecten. Een indrukwekkend acrobatisch beeldverhaal vol adembenemende trucs. wo 18 19:30, do 19 20:30, Theater De Meervaart, € 10,HUBA DE GRAAFF PULCHALCHIAJEV, EEN FAKE-OPERA Anna Pulchalchiajev is een succesvolle influencer. Als ze wordt beschuldigd van misleiding en dood door schuld begint haar façade barsten te vertonen. Het verhoor vindt plaats in een installatie van bewegende

TOP 3 DANS

LA VERONAL / MARCOS MORAU - PASIONARIA In Pasionaria gaat Morau samen met acht dansers op zoek naar de ideale wereld, het hoogtepunt van de vooruitgang. Een planeet die hij Pasionaria noemt. De wezens die er leven, lijken in alles op ons. Ze zijn perfecte kopieën van ons, mensen. Er ontbreekt slechts een ding. Passie. Ze zijn gestopt met voelen. En dat maakt alles anders. De acht dansers bewegen zoals wij, praten zoals wij en zien eruit zoals wij, maar missen wat ons menselijk maakt. ITA, 24 september

CHRONOS - THE THREE GRACES Een dansvoorstelling over de herontdekking van vrouwelijkheid waarin het klassieke schoonheidsideaal wordt bevraagd. Chronos onderzoekt hoe de sensuele, haast onwerkelijke vrouw uit barokschilderijen zich verhoudt tot het brede concept van vrouw zijn in de huidige tijd. Drie danseressen nemen je mee, verleidelijk als nimfen uit een schilderij, naar de meest sensuele en mysterieuze beelden uit de Renaissance en barok. CC Amstel 6, 7, 10 en 11 september speakers, waarin de kleinste aarzelingen in haar stem worden uitvergroot. Langzaam verliest ze controle in een spel van verdachtmaking en onthullingen. wo 18 t/m vr 20 20:30, CC Amstel, € 17,50 EEN OEFENING IN HET GEWONE | NORDGROND Myrthe Huber en Milan Sekeris, verenigd door een gezamenlijke liefde voor poëzie, countrymuziek en dezelfde weemoedige inborst, legden zich toe op het schrijven van liedjes: warmbloedige, Nederlandstalige popsongs. Ze brengen een muzikale ode aan de terloopsheid van het dagelijks leven. Over blij zijn met kleine dingen, maar ook hoe moeilijk dat soms kan zijn. do 19 t/m zo 29 diverse tijden, Tapas Theater, € 7,50 SECRETS (VANAF 12 JAAR) Een spannende theatervoorstelling waarbij de ruimtes in het hele theater als Escaperoom gebruikt wordt. do 19, vr 20 diverse tijden, Theater De Krakeling, € 13,50 FREEK DE JONGE DE CANON Freek de Jonge wordt 75 jaar

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 55

NEON - HELL YEAH Geïnspireerd op Iggy Pop en Metallica maakt Neon een rockconcert waarbij in plaats van de muziek de bewegingen in de spotlights staan. Vier performers blazen je omver met moshpits, menselijke trampolines, slam poetry, headbangen, epische gitaarsolo’s en stagedives. Een dampende ontmoeting tussen lichaam en verval, licht en duisternis en uitgestelde verwachtingen. Hell Yeah is het geluid van een freaky realityshow op repeat. De Brakke Grond 6, 12 en 13 september en blikt terug op een glansrijke carrière. Dit viert hij het liefst samen met zijn publiek op deze historische plek aan de Amstel. Met deze gedachte heeft hij zijn programma aangepast en speelt hij in ‘De Canon’ zijn klassiekers. vr 20, za 21 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 21,50

JOY DELIMA - STAMBOOM MONOLOGEN Als Joy Delima ontdekt dat ze pas de tweede zwarte actrice is die zal afstuderen van de Arnhemse toneelschool voelt ze zich voor het eerst in haar leven echt zwart en ervaart ze ineens een verantwoordelijkheidsgevoel voor ‘the black community.’ Aan de hand van een DNA test probeert ze te ontdekken wie ze écht is. Maar als ze haar stamboom verder uitpluist, doet ze schokkende ontdekkingen. za 21 20:00, Bijlmer Parktheater, € 16,BRIGHT RICHARDS - THE BRIGHT SIDE OF LIFE Een lichte én aangrijpende voorstelling met live muziek over een acteur die zijn geliefde thuisland moet ontvluchten en in Nederland opnieuw begint: inburgeren en op zoek naar nieuw publiek. za 21 20:30, Podium Mozaïek, € 10,50 ANOEK NUYENS EN REBEKKA DE WIT - DE ZAAK SHELL Theatermakers Anoek Nuyens en Rebekka de Wit zijn een langdurige samenwerking aangegaan met Milieudefensie die de oliegigant aanklaagt voor klimaatverandering en eist dat deze stopt met zijn vervuilende activiteiten en de bedrijfsvoering radicaal aanpast. In deze tweede editie worden de pleidooien van de burgerbeweging, de overheid & toekomstige generaties geënsceneerd. za 21 20:00, Frascati, € 9,50 CHERRY DUYNS EN OLEG LYSENKO - IK HOORDE DAT ER GELUISTERD WERD Negentig. Zou hij dit jaar zijn geworden. Armando. Schrijver, schilder, beeldhouwer, muzikant, film- en theatermaker. Vorig jaar juli is hij gestorven. Een van onze grootste kunstenaars. Ik hoorde dat er geluisterd werd is een bijzonder eerbetoon. Een literair concert, ontwikkeld door Armando zelf. Samen met Oleg Lysenko. zo 22 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 RENÉE VAN WEGBERG E.A. LIST, SHAFFY & PIAF Samen met een viertal topmuzikanten brengt Musical Award winnaar Renée van Wegberg het mooiste en beste uit het repertoire van o.a. Liesbeth List, Ramses Shaffy en Edith Piaf ten gehore. ma 23 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 31,-

THEATERGROEP TOETSSTEEN - DE TOETSENFABRIEK Een vlijmscherpe en hilarische satire over het huidige onderwijs. Over organisaties en beleidsbeslissingen die op een machinale manier oprechte ambities vermorzelen. De strijd tussen het systeem en de mens. vr 20 t/m zo 22 diverse tijden, Het Amsterdams Theaterhuis, € 16,-

WIE IS BAAS? (VANAF 13 JR) Waarom maken we nog steeds apengeluiden in de voetbalstadions? Waar komt het idee vandaan dat donkere mensen wel sexy en sterk, maar minder slim zijn? En hoezo vinden we dan alsnog mensen met een light skin knapper? Is er misschien een koloniaal heden? Een voorstelling over het koloniale heden! ma 23, di 24 diverse tijden, Theater De Krakeling, € 10,-

EKATERINA LEVENTAL SCHOPPENVROUW Zangeres Ekaterina Levental vertelt het verhaal van haar oma en vier vrouwen van dezelfde generatie. Anne Frank, Marilyn Monroe, Maria Callas, Ulrike Meinhof en Dora Gorohovskaya. Vijf iconen, vijf thema’s, vijf clichés en vijf herkenbare vrouwen. za 21 20:30, zo 22 16:00, CC Amstel, € 17,50

PIERRE BOKMA, KEES PRINS EN RANDY FOKKE - EEN MAN EEN MAN Een komedie over twee mannen, een tafel, een serveerster en over dingen niet groter maken dan dat ze zijn. Is het erg als je je niet meer herinnert waar je het over had voordat je naar de wc ging? Nee, tenzij je Burghardt en Van Wees heet en op een avond uit eten gaat om jullie oude vriendschap weer op te pakken.

ma 23 20:00, DeLaMar Theater, € 17,50 DORINE WIERSMA, MYLOU FRENCKEN - WAAGSTUKKEN Weggelopen mannen, aangebakken eieren, verloren kapitalen en lekke waterbedden: geluk is Mylou & Dorine niet aan komen waaien. Maar de twee cabaretières hebben de mouwen opgestroopt en de schouders eronder gezet. Ze zijn gepokt, gemazeld en door de wol geverfd. Twee cabaretièrs laveren tussen lefgozers en lafbekken. Gewapend met piano en gitaar laten deze veelgeprezen liedjesschrijfsters het achterste van hun tong zien. wo 25, do 26 20:30, Theater Bellevue, € 12,URLAND - DE INTERNET TRILOGIE URLAND onderzoekt wat de digitale revolutie de mens, de kunst en de verbeelding brengt. Verpakt als bewegingstheater, objectentheater en virtueel poppentheater. Met de toepassing van laptops, elektronische muziek, robotica en 3D-animatie als vaste materialen. wo 25 20:00, ITA, € 10,KEES VAN KOOTEN LUNCHPAUZEVERHALEN Deze maand komt Kees van Kooten voorlezen uit zijn lievelingsverhalen van anderen. vr 27 12:30, De Kleine Komedie, € 9,CARLIJN ELISABETH VAN WIJK - ZO SIMPEL IS HET Carlijn Elisabeth van Wijk, ook wel Carly E, vertelt gepassioneerd en met humor over de niet-klassieke paden die ze als cellist en zangeres heeft bewandeld aan de hand van haar originele songs. vr 27 20:30, CC Amstel, € 12,50 MARGOT ZWIERS - BUUT VRIJ! Een theatervoorstelling, waarin kinderen (de spelers) de baas zijn. Aan de hand van het donker, verhalen van kinderen en de Oedipusmythe wordt de kindvolwassene-verhouding, identiteit, vooroordelen en diversiteit onderzocht. vr 27 t/m zo 29 diverse tijden, Podium Mozaïek, € 7,50 URBAN MYTH - DRIE ZUSTERS Een frisse, hedendaagse blik op Nederland. Jonge acteurs met verschillende culturele achtergronden vertellen hun verhaal aan de hand van de teksten van Tsjechov. Een verrassende, moderne en grappige versie van een wonderschoon, klassiek toneelstuk. vr 27, za 28 20:00, ITA, € 10,advertentie

PAGLIACCI – CAVALLERIA RUSTICANA 5–28 september

16-08-19 09:24

TIP 5610 LEZING & DEBAT

september 2019

KRANT

HOUD JE VAN DISCUSSIE EN DEBAT? DAN ZIJN DIT DE TIEN LEZINGEN DIE JE DE KOMENDE MAAND NIET MAG MISSEN.

1) CELEBRATING DISSENT Niet-gelovigen, LGBT+ en vrouwen zijn vaak het slachtoffer van culturele en religieuze dogma’s. Op 31 augustus en 1 september biedt De Balie een podium aan deze mensen uit verschillende landen en achtergronden om de vrijheid te vieren door theater, lezingen, poëzie, film en stand-up comedy. De Balie, 1 september, ochtend/middag/avond

2) AMSTERDAM EET DOOR

Een avond over het Black Mirror-gevoel. Over de ongemakkelijke mix van wetenschap, technologie en sciencefiction, zoals we bv die ervaren bij het ‘social credit system’ in China. Het 6. KennisCafé kijkt met wetenschappers naar sciencefiction en vraagt zich af hoe dichtbij het bij de realiteit van de toekomst komt. De Balie, 16 september, 20:00u 2.

Welke invloed heeft de komst van mensen vanuit de hele wereld naar Amsterdam (gehad) op de eetcultuur in Nederland? In culinaire talkshow Amsterdam Eet Door hoor je de verhalen en meningen van inwoners en ondernemers, en van oude en nieuwe Nederlanders. Met o.a. Mooncake en Edwin den Hartog (Royal Patat). Pakhuis de Zwijger 4 september, 20:00u

3) FRIDAY BLACK

De Amerikaanse schrijver Nana Kwame AdjeiBrenyah komt naar Amsterdam. Hij schreef het internationaal geprezen debuut, Friday Black. Een boek waarin hij de uitwassen van racisme en onze consumptiemaatschappij toont. Hij laat zien hoe het is om jong en zwart te zijn in Amerika. Hij wordt geïnterviewd door Clayde Menso (directeur van Amerpodia). De Nieuwe Liefde, 10 september, 20:00u

6) KENNISCAFÉ: BLACK MIRROR

7) DE SCHOONHEIDSSALON: WORK IT!

Ongelijkheid & werk: Hoe veranderen we de werkvloer nou écht? Een hands-on workshop, naast lezing en panelgesprek, over hoe genderongelijkheid geen kans 7. krijgt in het werkveld. Een stoomcursus empowerment. Editie 6 van de reeks De Schoonheidssalon, een programma voor instapfeminsme met diepgang. Rode Hoed, 17 september, 20:00u 3.

8) BARTS BOEKENCLUB

Een ongedwongen talkshow over boeken o.l.v. Bart Gielen. In deze aflevering o.a. Maarten Spanjer over zijn nieuwe roman Geluk is een herinnering. Een 8. nostalgische trip naar zijn jeugdjaren in Amsterdam. Betty Asfalt Complex, 25 september, 20:30u

9) STADSLEVEN: DE STAD ALS CANVAS 4.

4) MONDIAAL BURGERSCHAP

In de globaliserende wereld wordt iedereen geacht een wereldburger te zijn. Maar wat is dat eigenlijk? En hoe kan de gemiddelde burger zich verhouden tot grote mondiale vraagstukken waar zelfs regeringsleiders niet uit komen? Tijdens dit symposium worden deze vragen belicht vanuit pedagogisch, sociologisch, en bestuurskundig perspectief. KNAW Trippenhuis, 12 september, 15:30u

Voor graffiti- en street art kunstenaars is de stad inspiratie en doek tegelijk. Muren zijn schermen waarop zij hun urban fantasies, persoonlijke mijmeringen of politieke statements projecteren. Hoe gebruiken zij steden als bronmateriaal voor hun werk? Tracy Metz praat met kunstenaars en kenners. Pakhuis de Zwijger, 26 september, 20:00u

10) HOMOFOBIE IN HET VOETBAL

5) KLEIN WONEN

In Almere is grond vrijgemaakt voor tiny houses en daar ligt nu een pocketwijk met meerdere inventieve huisjes. In het boek Klein Wonen wordt de totstandkoming van de wijk tot in het kleinste detail beschreven. Wat kan Amsterdam leren van Almere? Pakhuis de Zwijger, 13 september, 20:00u TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten. WWW.TXTRADIO.NL

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 56

Recent erkende de KNVB dat er nog steeds clubs zijn die spelers afraden uit de kast te komen. En supporters noemen de tegenstander nog steeds graag ‘homo’s’. De Balie gaat het debat aan. Hoe kunnen we een vuist maken tegen ho10. mofobie in het voetbal? Met o.a. Ingrid van Enghelshoven, Barbara Barend en Michael van Praag. De Balie, 30 september, 20:00u

HADEWYCH MINIS & ZO! GOSPEL CHOIR- HERE, TAKE MY JACKET ’Here, Take My Jacket’ staat voor blijdschap na strijd. Voor een wij- in plaats van een ik-versusjij gevoel. Dat je je jas uitleent aan iemand die hem beter kan gebruiken. Zodat iedereen zich uiteindelijk beter gaat voelen. zo 29 15:00, De Kleine Komedie, € 11,50

DANS

AISSA KRAAYENBRINK IN LAK’ECH Een hedendaags dansduet reflecteert op de Maya begroeting In Lak’ech (In Lak:esj), oftewel ‘ik ben jij en jij bent mij’, stellende dat we allen één zijn. Twee vrouwen onderzoeken hierbij hoe zij zich tot elkaar kunnen verhouden. do 5 t/m wo 11 diverse tijden, CC Amstel, € 8,SERIOOS COLLECTIEF IN EEN NOTENDOP Een urban dansduet gericht op de chaos van het leven. Over het teveel nadenken om niemand te kwetsen. Altijd het juiste willen doen. Foutloos moeten zijn. Over het willen begrijpen van informatie, maar het niet kunnen verwerken. En over veel meer. do 5 t/m zo 15 diverse tijden, Tapas Theater, € 7,50 MORENO PERNA DANCE AURA Moreno gaat terug naar de spirituele perceptie van het universum en gaat voorbij het rationele: het lichaam wordt gezien als de bron van de aura en beweging als de taal van de geest. Met extatische dans wordt een geladen sfeer gecreëerd. do 5 t/m zo 15 diverse tijden, De Brakke Grond, € 10,50 CHERISH MENZO - JEZEBEL Een dansvoorstelling geïnspireerd op de Video ‘Vixen’: een vrouwelijk model dat vooral eind jaren 90 en begin 2000 verscheen in hip-hop georiënteerde videoclips. vr 6, do 12, vr 13 diverse tijden, De Brakke Grond, € 10,50 TABITHA CHOLET LIBÉRATION Het autobiografisch verhaal van een jonge vrouw die seksuele intimidatie en machtsmisbruik meemaakte in de podiumkunsten. Een multidisciplinaire solovoorstelling over de impact van MeToo. zo 8 t/m zo 15 diverse tijden, CC Amstel, € 10,50 NEW SKIN Een jonge generatie van antiracistische schrijvers, klimaatactivisten en economen staat op. Vanuit hun woede gaan ze op zoek naar alternatieven voor ‘succes’ en ‘welvaart’. New skin gaat over hun verontwaardiging en vastberadenheid. En over de energie en liefde die ermee samengaan. zo 8 20:30, De Brakke Grond, € 12,50 SOPHIA VAN DER PUTTEN SOPHIA Een fysieke beeldende solovoorstelling die verleidt en de perceptie van ons lijf en onze realiteit uitdaagt gebaseerd op de persoonlijke ervaring met dissociatie van performer en dans-/ theatermaker Sophia van der Putten. zo 8 t/m zo 15 diverse tijden, CC Amstel, € 10,50

NATIONALE BALLET - GALA Ook dit jaar presenteert Het Nationale Ballet tijdens het Gala weer een exclusief verrassingsprogramma waaraan in totaal zo’n 200 dansers meewerken, onder wie een aantal internationale topsolisten. Het programma bestaat uit diverse duetten gedanst door zowel de eerste solisten van Het Nationale Ballet als enkele buitenlandse gastsolisten. Daarna volgt een van de sprankelende, virtuoze balletten uit het programma ‘Best of Balanchine’, uitgevoerd door een groot ensemble van solisten en corps de ballet. di 10 19:30, Nationale Opera & Ballet, € 64,DANCE COMPANY NANINE LINNING - ENDLESS SONG OF SILENCE De aangrijpende derde symfonie van Gorecki in combinatie met filmprojecties en live camera’s vormen het decor voor de heftige strijd van de tien dansers om samen één te kunnen zijn. In drie delen worden de verschillende stadia van afscheid voelbaar, gevolgd door oorverdovende stilte. In samenwerking met de Russische modeontwerper Irina Shaposhnikova voor de kostuums en videoprojecties door multimedia-kunstenaar Roger Muskee. vr 13, za 14 20:15, Theater De Meervaart, € 26,25 LINDE WAGEMAKERS & LIN BRETELER - DIT, ZO EN NU Een persoonlijk, intiem en modern duet waarin Linde en Lin op zoek gaan naar hun verschillen en overeenkomsten. Over vrouw zijn, identiteitscrises en je laten inspireren door de kwaliteiten van de ander. do 19 t/m za 30 diverse tijden, Tapas Theater, € 7,50 DANSLOKAAL 7 ’Danslokaal’ is het jaarlijkse talentontwikkelingsproject van Conny Janssen Danst, waarbij talentvolle makers uitgenodigd worden om nieuw werk te ontwikkelen met de dansers van het Rotterdamse gezelschap. Met de choreografen Jason Mabana (Conny Janssen Danst), Rutkay Özpinar (Korzo) en Joseph Simon (Dansateliers). za 21, zo 22 20:30, Theater Bellevue, € 12,NATALIA PIECZURO THIS KIND OF BIRD FLIES BACKWARDS Een duistere danssolo geïnspireerd op verhalen van levenslustige mensen die niet bang zijn om met vallen en opstaan hun doel te bereiken. Mensen die openstaan voor de kracht van meeslepende gevoelens in extreme situaties. Een ontmoeting tussen choreografe en danseres Natalia Pieczuro en muzikanten Colin H. Van Eeckhout, Mathieu Vandekerckhove en Bjørn Lescouhier. vr 27, zo 29 20:00, Paradiso, € 15,DE IJ-SALON - STABAT MATER Choreograaf Peter Leung is al zijn hele leven gefascineerd door Pergolesi’s ‘Stabat Mater’ en maakt speciaal voor De IJ-Salon een nieuwe choreografie voor twee zangers en dansers. za 28 14:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 12,50 t/m € 30,DADODANS & GAIA GONNELLI - KLANK (VANAF 2 JAAR) Een verrassende zoektocht naar

16-08-19 09:24

september 2019

KRISZTINA DE CHÂTEL E.A. (IM)PULSE Het drieluik ‘(Im)Pulse’ brengt twee veelgeprezen werken van Krisztina de Châtel, ‘Pulse’ (2007) en ‘Thirteen Images From The Dark Land’ (2017). Daarnaast is het recente ‘Remote’ te zien, een combinatie tussen dans en geluidskunst van het jonge talent Audrey Apers. ma 30 19:30, ITA, € 22,50

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,-

TOP 3 CABARET

BAS LOSEKOOT

de reis die de klank aflegt. Van trilling naar muziek, van brabbeltaal naar zang. zo 29 14:00 en 16:00, Theater De Krakeling, € 13,50

JANNEKE DE BIJL - ZONDER ZIN KAN HET OOK In haar debuutvoorstelling Zonder zin kan het ook is Janneke niet alleen streng voor zichzelf maar ook voor de wereld. Ze fileert haar relatie, haar gezapige omgeving en de hele zelfhulpcultuur, die ze natuurlijk wel eerst even zelf heeft uitgeprobeerd. Ze beantwoordt daarbij de volgende vragen: Hoe weet je of je ‘liefs’ of ‘groetjes’ moet schrijven? Wat kunnen mensen met kinderen leren van mensen met honden? En waarom lost hardlopen niks op? De Kleine Komedie, 17 en 18 september

COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 VLEES, VIS, WAL EN SCHIP Andries Tunru vult de ruimte met zijn spel en je hoofd met zijn verhalen. Venijnig charmant, vreemd analytisch en met verbazend veel vaart. Denkt, draaft en doet. Maar wat als de broodnodige rust niet komt? di 8, wo 9 jan 20:30, Theater Bellevue, € 11,PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE Preekstalmeester Lebbis introduceert Devika Partiman (sociaal activist, oprichter ‘Stem op een Vrouw’), Femke van der Laan (columnist en schrijver), Marco Kraal (ecoloog, vrijdenker, ecomodernist) en Vincent Icke (hoogleraar theoretische astrofysica en kosmologie, beeldend kunstenaar en publicist). Zij geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van het Land. Zij Preken voor eigen Parochie. Onverbloemd praten ze je bij over de maatschappij. Zonder gêne zeggen ze waar het op staat. Wat ze op hun lever hebben. Wat hen van het hart moet. Met kracht, humor en kennis van zaken prikkelen ze je geest en roeren ze je ziel. zo 1 20:15, De Kleine Komedie, € 11,25 HERMAN IN EEN BAKJE GEITENKWARK - VERPLICHT SPELEN Eén podium, vier jongens en een veelvoud aan absurde bedenksels. Benny, Polle, Rein en Rob zijn heel muzikaal en staan met aanstekelijke energie op het toneel. ma 10 20:15, De Kleine Komedie, 11,50 SPIJKERS MET KOPPEN Het is live. Het is actueel. Het is journalistiek. Het is cabaret. En het is een instituut van een radioprogramma. En traditiegetrouw, omdat het radioseizoen dit weekend van start gaat, live

RICHARD ZANDBERG

IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chigaco, € 10,-

NABIL - TIJDMACHINE Wat als je op zolder een kist vol met spullen van vroeger vindt? Moet je dat negeren óf moet je juist even een tussenstop maken in het verleden? Hoe weet je wie je bent als je niet meer weet waar je vandaan komt? De veelzijdige cabaretier Nabil duikt terug in het nostalgische gevoel van de jaren negentig. Terug naar de tijd van onbezorgdheid en veiligheid met muziek, grappen, gabbers, super soakers, flippo’s en de Game Boy. Meervaart, 6 september vanuit De Kleine Komedie. Met Dolf Jansen en Felix Meurders. za 7 12:00, De Kleine Komedie, € 9,STACEY ESAJAS - SOEP! Stacey Esajas (1983) is presentatrice, comédienne en actrice. Ze presenteerde de NTR jongeren televisieserie ‘De Slavernij Voorbij?’ en is te zien in diverse theaterproducties. Nu heeft de cabaretiere haar eigen onewoman show getiteld: Soep! met véél ingrediënten en ook enkele korreltjes zout. za 14 20:00, Bijlmer Parktheater, € 13,50 HOWARD KOMPROE LIFE ON STAGE ’In Life on stage’ gaat Howard terug naar de basis. Hij blikt terug en kijkt vooruit. Met eerlijke meningen, scherpe observaties en niets en niemand ontziende grappen. Stand-up in de puurste vorm: 1 man, 1 mic, 1 life. vr 20 21:00, Podium Mozaïek, € 13,50 DOLF JANSEN - OUDEJAARS 2019 Dolf Jansen speelt zijn dertigste Oudejaars. Met als geheel nieuwe ontwikkeling: geen moraal,

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 57

MARJOLIJN VAN KOOTEN - ONGESTOORD In het psychiatrisch cabaret van Marjolijn van Kooten voelt haar publiek, tussen de lachbuien door, zich getroost en verbonden door haar relativerende humor en ontroerende liedteksten. Na het succes van de theatervoorstellingen Geen paniek en Ik zie de bui al hangen is er nu Ongestoord, wederom boordevol zwarte humor. Want humor blijkt nog altijd het beste medicijn. Betty Asfalt Complex 20 en 21 september laat staan –isme. Geen preek voor eigen of andermans parochie, maar zo goed als pure stand up comedy: heel veel grappen, poëzie die voorbij is voordat u doorheeft dat het rijmt, improvisatie tot aan de grenzen van het betamelijke. vr 20 20:30, Theater De Meervaart, € 14,HENRY VAN LOON ONZE HENRY ’Onze Henry’ is alweer de vijfde theatershow van de virtuoze comedian en acteur Henry van Loon (Oirschot, 1982). In deze persoonlijke voorstelling zoomt Henry in op zijn Brabantse roots met ontroerende liedjes en even hilarische als fidele bespiegelingen. vr 20, za 21 20:30, Theater Bellevue, € 12,BUIGT ALLEN MEE VOOR DRS. P! De grote meester zelf zou het geweldig hebben gevonden. Erik van Muiswinkel, een zeslettergrepige cabaretier, die zijn nummers kwinkeleert, zijn verhalen vertelt, zijn liederen levend houdt, grabbelt in een oneindige ton vol theatrale taaltovenarij en onnavolgbare rijmkunst, ‘Goed Nieuws’, ‘Gonzofoon’, ‘De

Grenadiertjes’, om maar wat te noemen, en wordt begeleid door pianovirtuoos Guus van Marwijk. di 24 t/m za 28 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50

Daarnaast is er een uitgebreid theaterprogramma te zien in een groot aantal theaters in Amsterdam. diverse data, locaties en prijzen.

THEO VON Theo Von is een Amerikaanse stand-up comedian, podcaster, televisiepersoonlijkheid en acteur én hij heeft zijn eigen Netflix Original comedy special, genaamd ‘No Offense’. di 24 19:15, Theater De Meervaart, € 29,95

NOORDERPARKFESTIVAL Een cultureel festival voor en door bewoners, bedrijven en organisaties uit Amsterdam-Noord met diverse activiteiten op het programma: circus, straattheater, kinderactiviteiten, muziek, workshops, beeldende kunst en de markt van Noord. Nieuw dit jaar: de zweefmolen. zo 8 12:00, Noorderpark.

NAJIB AMHALI WAAR WAS IK? Waar was ik twintig jaar geleden?, dacht Najib, en in welke theaters stond ik toen? Bestaan die nog en zou het niet leuk zijn om mezelf daar opnieuw uit te vinden? In zijn nieuwe theatershow geeft Najib Amhali het antwoord op de vraag waarom hij vorig jaar zijn shows cancelde. Met veel persoonlijke verhalen, grappen en oude bekenden die langskomen. do 26 t/m za 28 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 30,-

INTER.NOS FESTIVAL 2019 Een internationaal cultureel festival dat verschillende disciplines combineert: theater, poëzie, muziek en gesproken woord worden gebruikt als een middel om het publiek te verbinden met de migrantencultuur. De evenementen worden gehost op verschillende locaties in de Warmoesstraat en omgeving. do 12 t/m zo 15 diverse tijden, gratis

FESTIVALS

ON THE ROOF FILM FESTIVAL Eerwraak, vruchtbaarheidsprogramma’s van de overheid, de kans om alles opnieuw te doen maar dan anders en de onmogelijke verwachtingen ten aanzien van vrouwen. Het zijn vier filmthema’s die onze kijk op de maatschappij veranderen op de 8e editie van het VU On The Roof Film Festival. Met o.a. de keuze van Arnon Grunberg: ‘The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover’. di 3 t/m vr 6 21:00, VU, diverse prijzen AMSTERDAM FRINGE FESTIVAL Amsterdam Fringe Festival toont jaarlijks elf dagen lang 70 theater- en dansvoorstellingen van nieuw, onbekend en ongetemd talent op meer dan 25 locaties in Amsterdam. Een ode aan de theatrale gekte, de onafhankelijke geest en een pleidooi voor artistieke vrijheid met kunstenaars van uiteenlopende achtergronden, herkomsten en toekomsten. do 5 t/m zo 15 diverse tijden, locaties en prijzen NEDERLANDS THEATER FESTIVAL Het Nederlands Theater Festival start het nieuwe theaterseizoen met de vertoning van de beste voorstellingen met o.a. ‘Martin Luther King’ door Urban Myth, ‘Bloos’ van Marte Boneschansker en ‘Language’ van Vanja Rukavina.

FORRÓ AMSTERDAM FESTIVAL Tijdens het swingende Forró Amsterdam Festival staat Forró centraal, een populaire dansen muzieksoort uit het noordoosten van Brazilië. De muziek is te herkennen aan ritmische accordeongeluiden en de triangel. Drie dagen dans, livebands, optredens, dj’s en feesten. vr 13. za 14, zo 15 11:00, diverse prijzen en locaties KLASSIEK OP HET AMSTELVELD Het openluchtfestival ‘Klassiek op het Amstelveld’ presenteert de hele dag klassieke muziek voor de hele familie. Elk jaar koppelt Klassiek op het Amstelveld grote namen binnen de klassieke muziekwereld aan de jonge solisten en jeugdorkesten. Tijdens de komende editie zijn er weer veel bijzondere nieuwe combinaties gemaakt van jeugdtalent en professionals van topniveau. za 14 10:00, Amstelveld, gratis METRO MOVIES Metro Movies is een pop-up korte film festival met als centraal thema de stad en vindt plaats in de Gaasperdammertunnel. Met o.a. op zaterdag films over skatecultuur, burgeractivisme, de zoektocht naar gestolen Air Jordans en een club night experience. vr 20 17:00, za 21, zo 22 13:00, diverse prijzen UNSEEN AMSTERDAM Aan deze achtste editie nemen

advertentie

13-29 sept

BEST OF BALANCHINE III —

3 balletten, 1 genie

16-08-19 09:24

58 53 internationale galeries deel. Het ambitieuze programma omvat verschillende, deels ook nieuwe en gecombineerde benaderingen van fotografie. Wederom is er de Fair met deelnemende galeries, er zijn tentoonstellingen, Onsite Projects, de Bookmarket, de Living Room met een driedaags sprekersprogramma, een City Programme en verschillende Talent Development Programmes. vr 20, za 21 en zo 22 11:00, Westergasfabriekterrein, € 22,50 DUTCH CREATIVITY FESTIVAL ADCN (de club voor creativiteit) en The Student Hotel (TSH) presenteren het Dutch Creativity Festival met een focus op multidisciplinaire creativiteit en die connecties legt tussen creativiteit in de volle breedte, ongeacht vorm of medium. Met onder meer Marcel Wanders, Erik Kessels, Philips Design, Jordy van den Nieuwendijk, byBorre, PostPanic en Job Joris & Marieke. vr 20 13:00 en za 21 11:00, The Student Hotel, vanaf € 32,66 FUN N FOLK Een avond vol feestelijke volksmuziek uit alle windstreken! Otava Yo uit Sint Petersburg maakt van Russische folksongs krachtige muziek. Gipsy-Ska Orkestra uit Antwerpen combineert de pure, rauwe energie van authentieke Roma, Griekse en Turkse melodieën met ultra dansbare ska-grooves. De in bontjas gehulde muziekanten van Ooostblok uit het oosten van het land maken balkanpop, Leadbeaters is een Amsterdams trio dat behoorlijk rock ’n roll is voor een folk-outfit en Drunken Dolly staat voor energieke folkpunk za 28 18:30, Melkweg, € 18,40 AMBACHT IN BEELD FESTIVAL De zevende editie van het festival gericht op vakmanschap, meesterschap en topambachten met vele workshops, masterclasses en demonstraties. za 28, zo 29 11:00, De Hallen Amsterdam, gratis KUNST & KIDS FESTIVAL (2 T/M 12) Kinderen van 2 tot 12 jaar kunnen deelnemen aan workshops, poppenkast kijken, zich laten schminken, tekenen en knutselen, genieten van voorproefjes van het jeugd/familie-aanbod van seizoen 2018-2019 en een film- of theatervoorstelling bezoeken. zo 29 11:00, Schouwburg Amstelveen,

DIVERSEN

SNOWAPPLE Dit internationale muzikale theatrale Vaudeville gezelschap combineert zo’n beetje alle denkbare kunstvormen met elkaar. zo 1 16:00, Theater de Roode Bioscoop, € 20,BLUE MAN GROUP Met een unieke en spraakmakende mix van kunst, technologie, muziek en comedy is dit trio al meer dan 25 jaar een fenomeen. De show staat bekend als een onvergetelijke, interactieve beleving. di 3 t/m 8 diverse tijden, AFAS Live, € 43,68 HET FEEST DER POËZIE Het Feest der Poëzie opent het theaterseizoen van het Pianola Museum met de Salon der

KRANT

september 2019

AGENDA

Verzen! Deze keer vers bloed: dichters Vicky Francken en Demi Baltus brengen nieuw, vormvast werk. Daarnaast liederen van sopraan Susanne Winkler en pianist Daan van de Velde. Tevens draagt Simon Mulder nieuw werk voor. za 7 20:30, Geelvinck Pianola Museum, € 20,AMSTERDAM CITY SWIM Samen in het diepe! Tijdens de 8e editie van dit zwemevenement proberen de zwemmers zo veel mogelijk geld in te zamelen voor het goede doel ALS. zo 8 vanaf 10:00 GERRIE KNETEMANN CLASSIC Het Amsterdamse wielerfeest van het jaar, ter nagedachtenis aan De Kneet. Vanuit het Olympisch Stadion Amsterdam zijn er aantrekkelijke routes van 25, 75, 110 en 160 km uitgezet. De Gerrie Knetemann Classic laat je genieten ‘door de bril van Kneet’. Een wielerklassieker voor de sportieve- en toerrijder. zo 8 vanaf 07:00, € 10,- t/m € 30,-

TOP 3 EXPO

door Hella Niemeijer

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

RINEKE DIJKSTRA - NIGHT WATCHING Rineke Dijkstra heeft sinds de vroege jaren negentig een indrukwekkend oeuvre opgebouwd van foto- en videokunst waarin ze op een eigentijdse manier het genre portretkunst toepast. In haar nieuwe filminstallatie, vertoond als drieluik, kijken veertien groepen naar Rembrandts Nachtwacht en reageren op hun eigen manier. Rineke Dijkstra draaide Night Watching op zes avonden in de Eregalerij recht voor De Nachtwacht. Het schilderij zelf blijft buiten beeld. Het Rijksmuseum, vanaf 5 september

OPEN MONUMENTENDAG AMSTERDAM Open Monumentendag Amsterdam viert jaarlijks de rijke geschiedenis van de stad door belangrijke historische gebouwen, monumenten en privé-woningen gratis voor het publiek toegankelijk te maken. De 33ste editie staat in het teken van ‘Stadsvermaak’ voor alle liefhebbers van sport, theater en ander plezier. za 14, zo 15 10:00, diverse locaties HAND IN HAND MET DE MAESTRO Een uitgebreid educatief programma met workshops, masterclasses en interactieve familieconcerten voor het hele gezin. zo 15 14:00, Amstelkerk, € 10,- t/m € 15,DE VAN HET REVE -SHOW IN DE VONDELKERK: 50 JAAR Een gesprek met Theodor Holman (publicist en Reve-kenner). zo 22 15:00, Het Stadsarchief, gratis HAVENSAFARI Het belooft een spannende reis te worden met bijzondere verhalen. De Havensafari gaat naar het westen, richting zee, naar havens die normaal niet voor publiek toegankelijk zijn. zaterdagen om 18.30 (aan boord) t/m 21 september, Pier 14 van het CS, € 17,50 t/m € 45,DAM TOT DAMLOOP Jaarlijks rennen er zo’n 35.000

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 58

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum exposities op locatie, tel. 625 56 51 www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

AFSLUITING JORDAAN FESTIVAL Tijdens de afsluiter van het rasechte Amsterdamse volksfestival zingt het populaire Jordaan ensemble in traditionele kledij liedjes die nog niet vergeten zijn. ma 9 20:00, DeLaMar Theater, € 15,PETRUSKERK - MUZIEK EN FOTOTENTOONSTELLING Tijdens de Open Monumentendagen mogen musici aan het eind van hun optreden ‘met de pet rond’ en zijn er foto’s te zien van Ernst Steppon wiens werk zeer divers is. Zijn focus richt hij op het vastleggen van gelaagdheid, drukte en het abstracte van het alledaagse leven. za 14, zo 15 10:00, Petruskerk, gratis

Zonnestraal, Schip op de heide De tentoonstelling toont de geschiedenis van dit wereldberoemde Hilversumse sanatorium van de architecten Jan Duiker en Bernard Bijvoet. t/m 12 januari 2020 Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

ARTIS

COLLECTIE OUDE KERK: 1500 – HEDEN Heden en verleden lopen in de Oude Kerk door en naast elkaar. Op verschillende plaatsen in de kerk wordt werk getoond van hedendaagse kunstenaars die een relatie aangaan met het gebouw en haar geschiedenis. Met o.a. Heilig Graf met het rode glasraam (2018) van Giorgio Andreotta Calò, #0095 [Inside] (2017) van Misha de Ridder en Do unto others… (1997) van Mona Hatoum. Oude Kerk, t/m 30 september

KLEURRIJK JAPAN De tentoonstelling in de Erezaal, waar 226 Japanse affiches te zien zullen zijn, is een postuum eerbetoon aan de Japanse grafische ontwerper Shigeru Watano (1937-2012). Een dwarsdoorsnede van de rijke grafische vormgeving van Japan met o.a. werk van ontwerpers als Hiroshi Ochi, Kazumasa Nagai, Ikko Tanaka en Eiko Ishioka. Het oudste affiche dateert van 1937, het jongste affiche is uit 2018. Stedelijk Museum vanaf 7 september

deelnemers mee met de Dam tot Damloop. Een hardloopevenement van 10 Engelse Mijl (16,1 km) vanuit hartje Amsterdam naar Zaandam. De sfeer en het feit dat start en finish in twee verschillende steden liggen maken dit evenement zo bijzonder. Een dag eerder op zaterdagavond vindt de Damloop by night plaats. za 21, zo 22, Dam tot Damloop,

‘Vrede verbindt over grenzen’. Tijdens het Vredesconcert bij het Apostolisch Genootschap Watergraafsmeer zullen onder andere het Kinderkoor Watergraafsmeer en een projectkoor optreden. zo 29 15:00

STATUS Toneel, muziek, spoken word, dans en hiphop. In deze interdisciplinaire voorstelling zien we hoe de jonge Afrikaanse vluchteling B. (Anton de Bies) dankzij de hiphopcultuur een nieuw leven weet op te bouwen in Nederland. Maar als zijn Afrikaanse moeder in coma komt te liggen, beseft B. dat hij nog vol vragen zit over zijn verleden en zijn witte vader (Hans Dagelet), die hij amper kent. Een fascinerend verhaal over erkenning, identiteit, verbinding en liefde. wo 25 20:00, DeLaMar Theater, € 19,50 VREDESCONCERT Van 21 t/m 29 september is het weer Vredesweek, een initiatief van PAX met dit jaar als thema

MUSEA

ALLARD PIERSON MUSEUM Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam. Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen. Fashion Statements - Mode en identiteit, toen en nu. t/m 8 september Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

MUSEUM HET SCHIP DE AMSTERDAMSE SCHOOL Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinderpaviljoen, een aquarium en nog veel meer. De staat van natuur Foto’s van de Duitse fotograaf Claudius Schulze die hij maakte tijdens zijn reis door Europa op zoek naar het Europese landschap. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJBELS MUSEUM

Ontmoetingsplaats voor bijbel, kunst en cultuur in een monument. In het Cromhouthuis. Dit is mijn verhaal - Over geloof, hoop en inspiratie. t/m 27 oktober Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.bijbelsmuseum.nl

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. Nieuwe Nuances Met de tentoonstelling Nieuwe Nuances streeft het Cobra Museum ernaar het beeld van de Cobrabeweging als ‘mannenclub’ bij te stellen. Nieuwe Nuances toont het werk van acht vrouwelijke kunstenaars in en rondom Cobra. Sommige van hen gevierd kunstenaar, sommige van hen volledige vergeten. t/m 1 december Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

16-08-19 09:24

september 2019 CROMHOUTHUIS

Stadspaleis uit de Gouden Eeuw. Stylistencollectief The Wunderkammer is verantwoordelijk voor de hedendaagse inrichting en aankleding van de vertrekken. Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Zeitgeist Bauhaus In deze tentoonstelling wordt getoond hoe de Bauhaus stijl effect heeft gehad op leven en wonen in Amsterdam. Centraal staat de architectuur en stedenbouw van de stad, met name die van Nieuw-West. Inclusief een divers randprogramma en Bauhaus-wandeling. t/m 8 december Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum. Andrei Tarkovsky - The Exhibition vanaf 14 september IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoet-ingsplek voor fotografen en discussieplatform. Alex Prager - Silver Lake Drive In de tweede solotentoonstelling van Alex Prager in Foam wordt teruggeblikt op ruim tien jaar werk van de Amerikaanse fotograaf en filmmaker. t/m 4 september Dominic Hawgood - Casting Out the Self Zijn werk creëert het effect van hallucinatie: foto’s lijken te bewegen, platte beelden blijken diepte te hebben, of de suggestie van ruimte is juist een schijnvertoning. t/m 13 oktober Brassaï vanaf 13 september FOAM 3H Kévin Bray - Morpher III Zijn werk is een mengeling van technieken. In zijn vormentaal brengt hij schilderkunst, grafisch ontwerp, beeldhouwkunst, video, 3D-fotografie en geluidsontwerp samen t/m 13 oktober Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Van Gogh en de Zonnebloemen t/m 1 september Van Gogh droomt - een verhalende installatie die je toelaat in het hoofd en hart van Van Gogh. t/m 1 september Tentoonstelling: teruggevonden werken gerestaureerd t/m 15 september Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENHUIS

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.hetgrachtenhuis.nl

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. De schatkamer!

Meesterwerken uit de Hermitage. t/m 25 augustus Helen Verhoeve - Schamerkat t/m 5 januari Juwelen! vanaf 14 september Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen. In het jaar 2019 zal de Hortus Botanicus Amsterdam in het teken staan van planten en gezondheid. Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Deana Lawson De Amerikaanse fotograaf Deana Lawson (Rochester, 1979) wordt geroemd als een van de meest fascinerende fotografen van haar generatie. t/m 1 september Elspeth Diederix - When Red Disappears t/m 1 september Chikako Watanabe - The Third House Owner 1:9 vanaf 7 september Berenice Abbott - Portretten van het moderne leven vanaf 7 september Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JAN VAN DER TOGT MUSEUM Bas Meeuws - Een fotografische reis om de wereld vanaf 3 september 50 jaar glas aan de Rietveld Academie vanaf 3 september Armando vanaf 18 september Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.jvdtogt.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore. Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 59

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis; mogelijkheid om te schaken (computer); schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

Ontdek het onzichtbare leven. Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO

Museum voor moderne kunst. Daniel Arsham – Connecting Time t/m 30 september Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Poldermolen met Kuiperijmuseum, Rembrandt op Zolder: een audiovisuele presentatie, maquette Amsterdam en het water: activiteiten voor kinderen. Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. Eran Shakine - a Muslim, a Christian and a Jew De Israëlische kunstenaar Shakine illustreerde drie vergelijkbare figuren waarbij de religieuze achtergrond niet te identificeren is. Het resultaat is een stripachtig maar nietstereotyperend beeld. De drie figuren, die door de negentiendeeeuwse kledij hetzelfde eruitzien, helpen elkaar tijdens hun reis op zoek naar Gods liefde. t/m 13 oktober O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Collectie oude kerk: 1500 – heden tot 30 september Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS

Het Universum van Amsterdam. Schatten uit de Gouden Eeuw van de cartografie. De grootste kaarten ter wereld liggen in de vloer van de Burgerzaal, in het hart van het Koninklijk Paleis Amsterdam. De tentoonstelling vertelt het verhaal van deze spectaculaire kaarten en toont Amsterdamse kaarten en atlassen uit de 17e en 18e eeuw. Daarnaast opent het speciaal voor families ontwikkelde Op de kaart! een wereld aan spectaculaire kaarten en feitjes over het Paleis. t/m 22 september Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl/universum www.paleisamsterdam.nl

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober. Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

PIANOLA MUSEUM

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. De Jodenvervolging in foto’s. Nederland 1940-1945. t/m 6 oktober Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie. Leven in het heelal In de nieuwe tentoonstelling Leven in het heelal ga je mee op ontdekkingsreis naar de verste uithoeken van het heelal. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Reis in de tijd Een reis langs middeleeuwse geheimen, de Beeldenstorm, koninklijke ceremonies, vrijgevochten stedelingen en de Hollandse admiraals die hier begraven liggen. t/m 14 september

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Inspired by Rembrandt - 100 jaar verzamelen door het Rembrandthuis Met werk van o.a. Rembrandt, Hercules Segers, Edgar Degas en Pablo Picasso, Horst Janssen, Willem den Ouden, Charles Donker en Glenn Brown. t/m 1 september Laboratorium Rembrandt Rembrandts techniek ontrafeld. vanaf 21 september Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Lang Leve Rembrandt. t/m 15 september 12x Erwin Olaf t/m 22 september Rineke Dijkstra - Night Watching vanaf 5 september Louise Bourgeois in de Rijksmuseumtuinen t/m 3 november Schatten uit het Depot. t/m 18 november

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Republiek aan Zee De tentoonstelling laat zien hoe Nederland als maritieme natie is gevormd. Aan de hand van ruim 50 topstukken wordt het verhaal van de Republiek in de 17e en 18e eeuw verteld. Cartografie & Curiosa De tentoonstelling brengt de ontmoeting met een nieuwe wereld in beeld. Te zien is hoe de Nederlandse zeevaarders vanaf de 17e eeuw hun weg vonden en op welke manier deze reizen het Europese wereldbeeld bepaalden. Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief. Stad in Zicht Al meer dan honderd jaar verzamelt het Stadsarchief eigentijdse fotografie en tekeningen. Zo is een unieke beeldverzameling ontstaan waarin wordt gedocumenteerd wat er in de stad gebeurt en verandert. t/m 8 september Let’s Fly Away! 100 jaar KLM De KLM heeft jaar in jaar uit haar passagiers, bemanningen en vliegtuigen laten vastleggen door professionele fotografen. Deze collectie vertegenwoordigt een schat aan foto’s van de pioniers- en gloriejaren van de burgerluchtvaart. t/m 6 oktober Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Walid Raad - Let’s be honest, the weather helped De Libanees-Amerikaanse kunstenaar toont zijn scherpe, kritische, geëngageerde en vaak geestige visie op de complexiteit van de Libanese burgeroorlog en op ontwikkelingen in de kunstwereld van het Midden-Oosten. t/m 13 oktober Ad van Denderen, Lebohang Tlali e.a. - Welkom Today Bijzonder vervolg op veel geprezen fotoboek Welkom in Suid-Afrika uit 1991. t/m 13 oktober Hybride sculptuur t/m 12 januari 2020 De Collectie - Stedelijk Base doorlopend Kleurrijk Japan 226 affiches uit de collectie vanaf 7 september Chagall, Picasso, Mondriaan e.a.: Migranten in Parijs vanaf 21 september De Best Verzorgde Boeken 2018 vanaf 25 september Wim Crouwel: Mr. Gridnik Eerbetoon aan ontwerper Wim Crouwel (1928) met een selectie van zijn grafische vormgeving. vanaf 28 september Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

TASSENMUSEUM HENDRIKJE Grootste tassenmuseum ter wereld. Duurzame tassen Permanente tentoonstelling Sistaaz of the Castle Een samenwerkingsproject van Jan Hoek, modeontwerper Duran Lantink en trans-sekswerk support group SistaazHood. t/m 1 september Herengracht 573, tel. 524 64 52 www.tassenmuseum.nl

16-08-19 09:24

60 THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen Een tentoonstelling ove het boek Jongensdagen vanaf 14 september 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen. Things That Matter doorlopende tentoonstelling Cool Japan t/m 1 september Verlangen naar Mekka t/m 12 februari 2020 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

ZieZo Marokko: elk weekend en tijdens vakanties 14.30 uur Juniorreis (6-13 jaar); 11.00, 11.30, 12.00, 12.30 en 13.00 uur Familiereis (alle leeftijden). ZieZo Marokko In het museum staat een vliegtuig klaar. Stap in, riemen vast, op naar Marokko! Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. De wondere wereld van El Pintor, voor kinderen van 4 tot 10 jaar. t/m 22 september Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM STADSARCHIEF AMSTERDAM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland. Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Kunst & Passie Een groep ‘objets d’art’ uit de verzameling van Abraham Willet. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie Renate Dahlmans en San van de Ven (SCHERP), Annemarie Bleeker (agenda) Medewerkers aan dit nummer Barbara van den Berg/SaltyStock, Alice Boothby, Sanne de Bruin, Laila Cohen, Floor van Dijck, Anne Dirks, Bart Geeraedts/TXT, Tom Grosfeld, Eva Hoeke, Nadja Hüpscher, Daniël Kieft/We Are Public, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Inger van der Ree, Janna Reinsma, AnneMarieke Samson, Marijn Scheeres,

september 2019

KRANT

ADRESSEN

ArenA Boulevard 590, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl AIR Amstelstraat 16, tel. 820 06 70 www.air.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdamse Bostheater De Duizendmeterweg 7, tel. 670 02 50 www.bostheater.nl Apollofirst Apollolaan 123-127, tel. 577 38 00 www.apollofirst.nl Arti et Amicitiae Rokin 112, tel. 624 5134 www.arti.nl Artis Plantage Kerklaan 38-40, tel. 278 47 96 www.artis.nl Badhuistheater Boerhaaveplein 28, tel. 668 51 02 www.badhuistheater.nl De Balie Kleine-Gartmanplantsoen 10, tel. 553 51 51 www.debalie.nl Café Belcampo Hannie Dankbaarpassage 10, tel. 303 28 86 www.cafebelcampo.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 53 01 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Blijburg Pampuslaan 501, tel. 416 03 30 www.blijburg.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 217 04 00 www.boomchicago.nl The Box Mekongweg 5, tel. 614 54 92 www.the-box.events De Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 39 33 www.bijlmerparktheater.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255 www.carre.nl CBK Oost Oranje-Vrijstaatkade 71, tel. 253 5456 www.cbkamsterdam.nl CC Amstel Cullinanplein 1, tel. 523 09 74 www.ccamstel.nl Cinetol Tolstraat 182

www.cinetol.nl Het Claverhuis Elandsgracht 70, tel. 624 83 53 Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl Het Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Dansmakers Amsterdam Gedempt Hamerkanaal 203, tel. 689 17 89 www.dansmakers.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27 www.delamar.nl Doka Wibautstraat 150, tel. 261 21 00 www.volkshotel.nl/nl/doka Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 21 83 www.dominicusamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 96 65 www.ercadam.nl EYE Filmmuseum IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl Frascati Nes 63, tel. 626 68 66 www.frascatitheater.nl Grand Café Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 55 54 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 51 00 www.griffioen.vu.nl De Hallen Hannie Dankbaarpassage 47, tel. 705 81 64 www.dehallen-amsterdam.nl Johan Cruijff Arena ArenA Boulevard 1 www.johancruijffarena.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23 www.krakeling.nl LAB111 Arie Biemondstraat 111, tel. 616 9994 www.lab111.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900-4107777 www.meervaart.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81 www.melkweg.nl Mezrab Cultureel Centrum Veemkade 576 www.mezrab.nl

Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 625 54 55 www.operaballet.nl NDSM werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg www.ndsm.nl NEMO Oosterdok 2, tel. 531 3233 www.nemosciencemuseum.nl De Nieuwe KHL Oostelijke Handelskade 44, tel. 77 91 575 www.denieuwekhl.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 16 80 www.denieuweliefde.com Noorderkerk Noordermarkt 44, tel. 620 44 15 www.noorderkerkconcerten.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 22 80 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel. 515 81 11 www.orgelpark.nl OT301 Overtoom 301, tel. 412 29 54 www.ot301.nl Oude Kerk Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl Pakhuis De Zwijger Piet Heinkade 179, tel. 624 63 80 www.dezwijger.nl Club Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 8686 www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Paradiso Noord Buiksloterweg 5C, tel 760 48 20 www.paradiso.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Plein Theater (voorheen Oostblok) Sajetplein 39, tel. 665 45 68 www.plein-theater.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 80 www.podiummozaiek.nl Polanentheater Polanenstraat 174, tel. 682 13 11 www.polanentheater.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45 www.p60.nl Posthoornkerk Haarlemmerstraat 124-126, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Prince Claus Fund Gallery Herengracht 603, tel. 344 91 60 www.princeclausfund.org Q-Factory Atlantisplein 1, tel. 760 67 80

www.q-factory-amsterdam.nl RAI Europaplein 2-22, tel. 549 12 12 www.rai.nl Roode bioscoop Haarlemmerplein 7, tel. 625 75 00 www.roodebioscoop.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23 Diemen, tel. 520 00 90 www.schuilkerkdehoop.nl Singelkerk Singel 452, tel. 623 45 88 www.doopsgezindamsterdam.nl Splendor Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.com Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Sugarfactory Lijnbaansgracht 238, tel. 627 00 08 www.sugarfactory.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 98 37 www.munganga.nl Theater Amsterdam Danzigerkade 5, tel. 705 50 59 www.theateramsterdam.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Toon Jan Evertsenstraat 4-6-8, tel. 06 288 68 070 www.toon.amsterdam Vondelkerk Vondelstraat 120 www.vondelkerk.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl VU De Boelelaan 1105, tel. 598 98 98 www.vu.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 20 74 www.dewaalsekerk.nl Werkgebouw Het Veem Van Diemenstraat 412, tel. 627 87 14 www.veem.nl Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4, tel. 586 07 10 www.westergasfabriek.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900-2353663 www.ziggodome.nl Zonnehuis Zonneplein 30, tel. 520 00 90 www.zonnehuis-amsterdam.nl Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72, tel. 308 03 99 www.zuiderkerkamsterdam.nl

Erik Schmitz/Stadsarchief, Bregtje Schudel, Tonya Sudiono, Stella Vrijmoed, Joke van der Weij, Jolien Klitsie/Amsterdam Art Aanleveren (agenda)gegevens oktobernummer - 26 augustus novembernummer - 30 september winternummer - 28 oktober amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukker Corelio Printing Distributie Flyerman

distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement €31,99 (Is €2 duurder geworden i.v.m. de verhoging van het BTW tarief) Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van

het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor

AFAS Live

UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 60

Het volgende nummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 23 september, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

16-08-19 09:24

UIT a

Ben je er nog niet /uit Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit UIT advertenties UK 210x276.indd 3 UK AGENDA SEPT 2019_MARTIJN_2_RD.indd 61

08-08-19 11:08 16-08-19 09:24

AGENDA

info

service & info

mee info r iams op terda m .nl

LAST MINUTE TICKET SHOP In de Last Minute Ticket Shop koop je op de dag van de voorstelling online kaarten met korting tot 75 procent. Elke dag is er een nieuwe selectie van voorstellingen enconcerten van de Amsterdamse theaters en concertzalen. iamsterdam.com/lastminute

I AMSTERDAM STORE

Valid until 31-12-201 8 Check in each carr and out required ier on ever with y trip

Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van Amsterdam in de I amsterdam Store. IJ-hal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden zie: iamsterdam.com/store

ADRESSEN - Stationsplein 10 (tegenover Centraal Station) - Aankomsthal 2, Schiphol Plaza Voor openingstijden zie: iamsterdam com/visitorcentres

06 UK TOT SLOT SEPT 2019_RD.indd 62

CLASS 2

& REGIO N TRAVEL TICKET

HET AMSTERDAM & REGION TRAVEL TICKET

I AMSTERDAM VISITOR CENTRES Bezoek een van onze Visitor Centres voor informatie over Amsterdam en de regio, voor excursies & rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor het openbaar vervoer, souvenirs, hotel-reserveringen en de I amsterdam City Card. iamsterdam.com/visitorcentres twitter.com/Iamsterdam

1D Y AMSTERA DAM

Een ideaal cadeau voor bezoek van buiten de stad: aanschaf van de City Card geeft toegang tot meer dan 40 musea, openbaar vervoer, een rondvaart, 25 procent korting op attracties, eten en drinken en meer! Verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, hotels, rederijen, musea en GVB Tickets & Info punten.

Met de nieuwe versie van het ARTT-ticket kun je onbeperkt gebruikmaken van het openbaar vervoer in Amsterdam en de omliggende regio – dag en nacht, met bus en trein – gedurende 1, 2 of 3 dagen. Ontdek Haarlem, rijk aan cultuur, winkels en bezienswaardigheden zoals het Teylers of het Frans Hals Museum. De ARTT-tickets zijn verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, de I amsterdam Store, GVB Tickets & Informatie op het Stationsplein en het OV Servicecenter in de IJhal van het Centraal Station.

Meer info: iamsterdam.com/citycard

Meer info: iamsterdam.com/area

I AMSTERDAM CITY CARD

16-08-19 09:28

krant KRANT

TOT SLOT

amsterdam toen

Amsterdam toen

SCHIPHOL, 1955 tekst Erik Schmitz foto KLM Fotohistorisch Archief / Maria Austria Instituut

en zonnige middag op het terras van het stationsgebouw van Schiphol. Het heeft iets knus en onweerstaanbaar onschuldigs: met een kop koffie of een flesje frisdrank kijken naar de glanzende vliegtuigen op het betonnen platform, gezellig gezeten in de rotan stoeltjes rond de rotan tafeltjes van het grootste vliegveld van Nederland. Tot in de jaren zestig waren de meeste bezoekers van Schiphol daar niet om te vliegen. De luchthaven was een populair dagje uit. Een vliegreis was voor de meesten onbetaalbaar, maar hier op het terras leek alles even binnen handbereik. Het inladen van bagage en vracht, de uitverkoren reizigers die tussen de vliegtuigen naar hun toestel liepen, of juist van de vliegtuigtrap de laatste meters tussen hemel en aarde zelf aflegden. Schiphol was overzichtelijk. Op de

06 UK TOT SLOT SEPT 2019_RD.indd 63

Let’s fly away! – 100 jaar KLM passagiers in beeld is een tentoonstelling van het Maria Austria Instituut en hangt in de hal van het Stadsarchief. Te zien t/m 6 oktober. foto is links één van de grote vliegtuighangars te zien, en rechts de Haarlemmermeer waar de starten landingsbanen zich tot ver in de weidse polder uitstrekten. Hier kon iedereen zich verbazen over de moderne techniek, familie en vrienden uitzwaaien en even dromen van reizen naar verre landen. Het terras met de rotan stoeltjes bestaat niet meer. In 1967 opende midden in de polder een nieuw vliegveld en het oude Schiphol veranderde in het werken kantoorgebied Schiphol-Oost. Het moderne Schiphol is een duizelingwekkend druk knooppunt van mensenstromen en is ondanks de beroemde bewegwijzering alleen nog overzichtelijk vanuit de lucht.

Vliegen is onherkenbaar veranderd. Maar in de fotoarchieven van het Maria Austria Instituut (waaronder het KLM Fotohistorisch Archief) is de magie van het luchtreizen gaaf bewaard gebleven. Zoals de foto van de eerste KLM-passagier op 19 mei 1920. De eerste baby in 1921. Een tijgerwelpje in 1924. En tal van andere passagiers uit een eeuw vliegen, vaak gefotografeerd bij het geduldig aan de grond wachtende toestel – onder wie ook wereldberoemde sterren die in Amsterdam uit de hemel neerdaalden: Audrey Hepburn, Maria Callas, Jayne Mansfield. We kunnen ons verbazen en even wegdromen bij het overzichtelijk reizen in een vervlogen tijd.

16-08-19 09:28

krant KRANT

TOT SLOT

DE STAD UIT

de stad uit

Kom uit je comfortzone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen buiten de stad.

ANNELIEN NIJLAND

DENNIS BOUMAN

NOG ÉÉN KEERTJE DAN Achter het net gevist voor kaarten voor Milkshake afgelopen zomer? Of wil je het nog een keer dunnetjes overdoen? Omcirkel dan maar vast 28 september groots in je agenda; dan is het tijd voor de eerste indoor-editie van Milkshake als onderdeel van de Rotterdam Pride Afterparty in club Now&Wow. Vier de liefde, vrijheid en tolerantie met onmogelijke danspassen, extravagante outfits en vergeet niet: er bestaat niets als te veel glitter, te strakke badpakken of te veel lichaamsbeharing. Supertoys en het Vieze Poezendek zijn sowieso van de partij. Jij ook? Rotterdam 28 september milkshakefestival.com

IWAN SMIT/KERS GALLERY

tekst Alice Boothby

XXL-KUNST Het gonst en zoemt in cultuurland: het industriële Hembrugterrein is een plek die je de komende tijd bijvoorbeeld moet bezoeken. Nog niet de kans gehad? Geen probleem, de komende maand is een uitstekend moment om de hotspot te ontdekken. Tijdens de vierde editie van BIG ART vind je in de vijf lichte loodsen meer dan zeventig gigantische werken van nieuw talent en gevestigde namen binnen alle denkbare kunstdisciplines. Van schilderijen, fotografie en tekeningen tot reusachtige sculpturen en installaties tot aan toe. Zo maakte Dadara speciaal voor deze editie een nieuw werk en exposeert Jorrit Paaijmans met een veertien meter lange capsule. Zaandam 12 t/m 15 september bigart.nu

AAD HOOGENDOORN

HOLLANDSE MEESTERS

06 UK TOT SLOT SEPT 2019_RD.indd 64

Wist je dat slechts dertien procent van de kunst in Nederlandse musea gemaakt is door een vrouw? De kunstwereld is nog altijd een jongensclub en daar probeert het Stedelijk Museum in Schiedam verandering in te brengen. De tentoonstelling Meesterlijke vrouwen is 100% vrouw. Het museum zet tien Nederlandse kunstenaars uit de eerste helft van de twintigste eeuw – van Marlene Dumas tot Charley Toorop – in de spotlights en combineert hun werk met dat van vrouwelijke kunstenaars van nu, zoals Raquel van Haver en Nicky Assmann (foto). Ga wel snel; deze maand is je laatste kans. Schiedam t/m 8 september stedelijkmuseumschiedam.nl

16-08-19 09:28

DAT

Dat h inmid de zo maag WWF spons zwem goed kunt d strand er mu WWF

Scheve 21 sep komina

‘WE KIJKEN ERNAAR UIT OM TE LATEN HOREN WAAR WE DE AFGELOPEN JAREN MEE BEZIG ZIJN GEWEEST.’ KEANE IS TERUG EN GEEFT DIT JAAR ÉÉN CONCERT IN ONS LAND: OP HET STRAND VAN SCHEVENINGEN, OM PRECIES TE ZIJN.

le ijd

een n. e vijf erken le en aal orrit .

FÉLICE HOFHUIZEN

IWAN SMIT/KERS GALLERY

Zaterdag 7 september, liveonthebeach.nl

HET GOUD VAN HAARLEM DAT KAN SCHONER Dat het slecht gesteld is met de zee, weten we inmiddels wel. Koraal verdwijnt als sneeuw voor de zon en vissen zwemmen rond met plastic in hun maag. Daar kún je iets tegen doen. Door met de WWF-Sea Swim mee te doen, bijvoorbeeld. Laat je sponsoren door vrienden, collega’s en familie en zwem een halve of een hele kilometer voor het goede doel. Niet zo van het zwemmerige soort? Je kunt die dag ook meedoen met een clean-up op het strand of een van de andere activiteiten. Zo is er muziek, goed eten en drinken en kun je op de WWF-markt alternatieven voor plastic kopen. Scheveningen 21 september kominactie.wnf.nl

Het beste van Haarlem en omstreken in festivalvorm? Dat is PolderGoud, een eendaags muziekfestival onder de KPN-toren op het industriële terrein van Haarlem-Oost. Zo ongepolijst de locatie, zo ook de line-up. Verwacht een mix van harde gitaren, bombastische hiphop en EDM van onder anderen Donnie, Mozes and the Firstborn, Lövestad en 45ACIDBABIES. Naast muziek is er ook veel ruimte voor creativiteit, gekkigheid en meer. Zoals een fijne foodline-up én een extra lekker biertje. PolderGoud heeft in samenwerking met Uiltje Craft Beer Company uit Haarlem een eigen pils gebrouwd: de PolderGoud Pilsener. Welk festival kan dat nou zeggen? Haarlem 7 september poldergoudfestival.nl

POPCORN EN BIER Vaste prik aan het eind van de maand september: het Nederlands Film Festival (NFF) in Utrecht. De voorverkoop is al gestart, dus scoor nu vast tickets voor de nieuwste Nederlandse speelfilms, documentaires, interactieve producties, talkshows en masterclasses. Films die je in de gaten moet houden: openingsfilm Instinct, het regiedebuut van Halina Reijn met Carice van Houten en Marwan Kenzari, en de voorpremière van De belofte van Pisa, gebaseerd op de bestseller van Mano Bouzamour. Vierkante ogen gekregen? Het festivalhart in de Winkel van Sinkel is dé plek om even na te kletsen met een biertje erbij. Utrecht 27 september t/m 5 oktober filmfestival.nl

06 UK TOT SLOT SEPT 2019_RD.indd 65

16-08-19 09:28

TOT SLOT

EERSTE HERINNERING AAN AMSTERDAM ‘Ik ben niet in Amsterdam opgegroeid (maar in het Noord-Hollandse dorp Noordeinde, red.), maar ik kwam er als kind vaak: mijn moeder is Amsterdamse en mijn oma woonde aan de Overtoom. Misschien is ’t een geromantiseerd beeld, maar in de jaren negentig voelde de stad voor mij als een soort vrijstaat. Het straatbeeld was ruiger dan nu, met punks en graffiti.’ WONEN IN AMSTERDAM ‘Ik woon sinds vijftien jaar in Amsterdam en heb de stad zien veranderen. Vooral mijn wijk, De Pijp. Toen ik hier mijn huis kocht, liepen er overal junks en dealers. Nu is het één groot yuppenwalhalla. Er is veel waar je naartoe kunt, maar soms vind ik alles wel heel glad en aangeharkt worden. Dat vind ik jammer.’ SLAAPPLEK ‘Een paar jaar geleden stond het Amstel Hotel te koop voor tachtig miljoen. Ik had toen met drie vrienden de droom om de loterij te winnen en dan het Amstel te kopen en er te gaan wonen.’ RESTAURANT ‘Bij Klaproos in Noord kun je lekker zitten. Ze hebben goed eten en er werken heel aardige mensen. Ik kom er graag met mijn kinderen.’ BESTE EIGENSCHAP VAN AMSTERDAMMERS ‘A msterdammers zijn bijdehand in hun doen en laten, dat vind ik mooi.’ EN DE SLECHTSTE EIGENSCHAP ‘Het geklaag. Als ergens kinderen voetballen

06 UK TOT SLOT SEPT 2019_RD.indd 66

groeten uit

CARRÉ (BART VERSTEEG)

STOPERA (HANS GERRITSEN)

AMSTEL HOTEL

krant KRANT

KLAPROOS (JURRE ROMPA )

Willem de Bruin Sinds vorig jaar tourt Willem de Bruin (34), voorheen een van de twee Opposites, solo door het land met de persoonlijke voorstelling Man in nood. Op 7 september sluit hij de tour af in Carré. tekst Floor van Dijck foto Milan van Dril

of er een festival is, wordt er zo veel geklaagd. Dan denk ik: hou op, ga in een dorp wonen en laat de stad leven.’ LEUKSTE BUURT ‘Ik ken de Pijp goed, hou van Noord, weet mijn weg in de Bijlmer, in Oost. Ik zou niet kunnen kiezen. Dat vind ik misschien wel het mooiste aan Amsterdam: dat elke buurt zo eigen is.’ ALS IK EEN TOERIST WAS… ‘Zou ik dus de fiets pakken en de hele stad doorrijden, langs zo veel mogelijk wijken. Dan kun je veel zien.’ KUNSTENAAR ‘Het collectief van Zeedijk 60 is een club die ik wel op handen draag. Daar zitten onder meer Bonne Suits, SMIB en TNO, met daartegenover Patta. Een community van jonge gasten die kleur geven aan Amsterdam en de diversiteit van de stad uitdragen. Dat vind ik heel belangrijk.’

MUSEUM ‘Het vernieuwde Rijks vind ik tof, ook hoe ze het hebben gedaan met de onderdoorgang en de ruimte voor een nieuwe generatie. Het staat Amsterdam heel mooi. Ik mocht er laatst buiten openingstijden zijn. Toen had ik De Nachtwacht voor me alleen. Best magisch.’ CAFÉ ‘Ik kom niet vaak in het uitgaansleven, daar heb ik het te druk voor. Maar ik drink wel graag een afzakkertje of kijk voetbal bij Café van Wou, een bruine kroeg bij mij om de hoek.’ THEATER ‘Ik ga regelmatig naar ballet in de Stopera. Ik heb er laatst nog Forsythe en Van Manen gezien, dat was heel indrukwekkend.’ VERLIEFD IN AMSTERDAM ‘Ik heb nog nooit iemand horen klagen over de dames in Amsterdam, en de stad heeft zo veel pleinen, parkjes, romantische spots. Je kunt je hier prima verliefd verliezen.’ MAN IN NOOD IN CARRÉ ‘Dat ik mijn tour kan afsluiten in Carré, is wel heel tof. We hadden het er met de boeker over dat we nog een show konden doen in een wat grotere zaal. En toen bleek er een datum vrij in Carré. Echt een kans, want normaal zit Carré drie jaar vooruit wel vol. Alleen al de setting is zo mooi. En ik heb er zin in om mijn publiek naar Carré te brengen. Ik ga de voorstelling er zelfs een klein beetje op aanpassen. Zenuwen heb ik nog niet, die komen pas vlak voor ik het podium op moet.’

16-08-19 09:28

ONTDEK NIEUW-WEST 14 SEPTEMBER

NIEUW-WEST event van amsterdam&partners

adv Uitkrant 24H Nieuw West 2019.indd 1 00 UK COVER SEPT 2019_DEF.indd 67

EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN, WORKSHOPS, KUNST & CULTUUR, ETEN & DRINKEN EN NOG VEEL MEER VOLLEDIGE PROGRAMMA OP IAMSTERDAM.NL/24H 06-08-19 15:39 15-08-19 14:22

foto: Joris van Bennekom

UITMARKT AMSTERDAM 24 EN 25 AUGUSTUS Museumplein, standnummer 105 9 JAAR JUBILEUMAANBOD* boek kaarten op de Uitmarkt en ontvang shoppertas, programmaboek en welkomstdrankje cadeau SHOPPERTAS CADEAU* bij inschrijving op de nieuwsbrief WIN: maak kans op kaarten voor de voorstelling in London MEET & FRIET zo 14:00 uur Meet & Greet met de cast en mijlpalen-mok met friet Kom naar het optreden van onze cast tijdens de SING-A-LONG

SOLDAATVANORANJE.NL I 0900-1324 IN SAMENWERKING MET

(45 cpm)

I amsterdam podium, zondag 25 augustus vanaf 21:30 uur, ook live te volgen op NPO1

MEDIAPARTNER

Alleen geldig tijdens de Uitmarkt Amsterdam 2019

00 UK COVER SEPT 2019_DEF.indd 68

15-08-19 14:22