Uitkrant september 2022 by amsterdam&partners

jaargang 57 #1 MODE ♥ MOKUM Op zoek naar het Amsterdamse fashion-DNA amsterdamGemaaktdoor & partners SEPT 2022

Een onweerstaanbare musical Nog t/m 2 Gebaseerdoktop het boek van Roald Dahl Boek op delamar.nl DLM081122 CATCF adv Amsterdammertje 185x125 Uitkrant_V2.indd 1 8/11/22 2:06 PM

‘DIT IS HÉT MOMENT OM TE LATEN ZIEN DAT EEN HIPHOPFESTIVAL NIET PER SE EEN MANNENFEESTJE HOEFT TE ZIJN.’ FUNX’ EVA HOL VERTELT WAAROM VROUWEN (ONDER WIE ZANGERES NUMIDIA, FOTO) EEN EIGEN PODIUM KRIJGEN TIJDENS PARELS VAN DE STAD FESTIVAL OP 10 EN 11 SEPTEMBER.

Inhoud

SEPT/22

ODE AAN DE STAD Waar gaat rapper Bob Uit Zuid – hij heet Bob en hij woont in Zuid – het liefst eten, wandelen of naar concerten? Dat en meer deelt hij in De Echte Amsterdammer: ‘Maar dat wil ik eigenlijk niet, want dan zitten jullie er morgen ook.’ In Terugblik zien we de stad van bovenaf – in de jaren vijftig.

KenMAARWERELDBEROEMD,NIETHIERjeNinamounah,Karim Adduchi en Mohamed Benchellal? Niet? Rushemy Botter en Lisi Herrebrugh dan misschien? Daniëlle Cathari? Zo ja, dan is de kans groot dat je bovenmatig geïnteresseerd bent in mode. Zo niet, geen nood; je bent helemaal bij als je ons openingsartikel leest (vanaf p. 8). Maar ook heel begrijpelijk, want deze in Amsterdam gevestigde mode-ontwerpers zijn wereldberoemd in het buitenland, maar hier horen we nauwelijks iets over hen in de reguliere media. Dat is vrij uitzonderlijk in een tijd waarin er vrijwel geen onontdekt talent meer bestaat en iedere zanger, sporter of acteur die iets kan, na een eerste succesje het hele talkshowcircus mag aﬂopen (ik chargeer).

P.54 TOT SLOT

OPENINGKRANT krant4

P.33 ETEN & DRINKEN & ZO

Dus stelden we onszelf de vraag: hoe kan het dat deze stad barst van het modetalent en instituten als de Fashion Week en het AMFI, maar tegelijk, vergeleken met steden als Antwerpen, Parijs en Kopenhagen, geen enkele naam heeft op modegebied? Voor al de genoemde ontwerpers, maar ook voor bijvoorbeeld Iris van Herpen, geldt dat zij doorbraken in New York, Parijs of Dubai voordat iemand hier van ze gehoord had. Wat doen die steden wat wij niet doen? Dat is de vraag en in ons mode-artikel krijg je het veelzijdige Amsterdamantwoord.alsmode-stad zou trouwens best een goed onderwerp zijn voor een stevige discussie in De Balie. Het debatcentrum viert zijn veertigjarig jubileum en dat vraagt om een interview met directeur Yoeri Albrecht (p. 24). Albrecht zorgde in de twaalf jaar dat hij directeur is regelmatig voor ophef met debatten over heikele onderwerpen als de toeslagenaffaire, de radicale islam en de coronamaatregelen. Hij beweegt daarbij hemel en aarde om belangrijke sprekers uit te nodigen voor wie hij soms persoonlijk garant moest staan: schrijver Mohamedou Ould Slahi die onterecht (en zonder aanklacht) vastzat in Guantánamo Bay, Jezidi-vrouwen uit Syrië, maar ook Svetlana Tichanovskaja, de verdreven presidentskandidaat van Wit-Rusland. Dat hij om die controversiële keuzes te pas en te onpas gecanceld wordt, deert hem niet; aangezien de kritiek van alle kanten komt – ‘links, rechts, onder en boven’, zoals hij zelf zegt – doet hij zijn werk dus goed.

Bij Parijs denk je aan moeiteloos chic, bij Londen aan grunge, bij Kopenhagen aan minimalistisch en clean. En bij Amsterdam... Tja, wat is, behalve denim, eigenlijk onze stedelijke mode-identiteit? Met de fashion week voor de deur is het hoog tijd dat eens uit te zoeken.

P.15 KUNST & VERMAAK MUZIEK, EXPO, FILM, CULTUUR Deze maand: een Roald Dahl-musical, veel theater (NTF én Fringe) en een wonderlijke tentoonstelling in Nxt Museum. Ook praten we met De Balie-directeur Yoeri Albrecht. ‘In de journalistiek werken wel erg veel mensen die aardig gevonden willen worden.’

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN Zo’n depot-tentoonstelling als van het Boijmans in Rotterdam, kan dat niet ook gewoon hier? We gaan langs bij de grootste depots van de stad. Ook lees je hier natuurlijk de nieuwste eet- en winkeltips en stippelden we een designroute uit, samen met GLUE Amsterdam.

P.43 AGENDA DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA Unseen Photo Fair is tien jaar en dat wordt gevierd met een prachtige editie. Andere hoogtepunten in september: de Rotterdamse Jawad Es Souﬁ in de Meervaart, een ode aan club RoXY van huisfotograaf Cleo Campert in Amsterdam Museum en opera Carmen.

Bart van Oosterhout b.vanoosterhout@iamsterdam.comHoofdredacteur VOLG ONS: coverillustratie:youtube.com/videoiamsterdaminstagram.com/uitinamsiamsterdam.com/uitmailfacebook.com/iamsterdamnliamsterdam.comDeborahvander Schaaf

COVERVERHAAL

P.08 AMSTERDAMSE MODE

HEUSDENVANHERMAN

@uitinams Elke maand krijgt een lokale instagrammer een ereplek in de Uitkrant. Deze keer is dat Jan van @instamsterdammer, die de zin in een lange, hete nazomer aanwakkert met dit herkenbare tafereel aan de Amstel. Volg @uitinams op Instagram voor alle cultuur tips in de stad.

Het grootste stadsdeel van Amsterdam heeft niet bepaald het grootste bioscoopaanbod: jarenlang kon je in Nieuw-West geen fi lms op het witte doek zien. Sinds 2018 organiseert Oxville Cinema fi lmvoorstellingen – eerst in De Meervaart, later in buurthuizen –maar een vaste plek was er niet. Tot nu: deze maand opent Cinema De Vlugt, het permanente fi lmhuis van Oxville Cinema in broedplaats De Vlugt. Daarmee is er in de wijk voor het eerst in 23 (!) jaar weer een eigen bios. Reken op een breed fi lmaanbod, waar je volgens de mannen achter Cinema De Vlugt in ‘de chillste stoelen heerlijk onderuitgezakt’ naar kunt kijken. cinemadevlugt.nl

LANGE GESCHIEDENIS

nieuws 5 februari 2022 Up-to-date tekst Kim van der Meulen Nieuws uit de stad, de leukste uiten eettips en gespot op Instagram. ‘DE SCHOOL KENT EEN PIJNLIJKE GESCHIEDENIS. WE GAAN MET DIE SCHERVEN IETS NIEUWS MAKEN.’ IN DE VOLKSKRANT BLIKT DE DIRECTIE VAN CLUB DE SCHOOL, DIE TWEE JAAR GELEDEN NA FINANCIËLE PROBLEMEN EN CONTROVERSES Z’N DEUREN SLOOT, TERUG ÉN VOORUIT: OP 9 SEPTEMBER HEROPENT DE GELIEFDE CLUB IN NIEUW-WEST.

Omdat het Monument op de Dam is gemaakt van poreus materiaal, krijgt het elke 25 jaar een onderhoudsbeurt. Ook dit jaar: het monument zit tot kerst verstopt achter steigers en bouwwanden. Toch is er tot die tijd genoeg te zien, want de gemeente heeft Amsterdam Museum gevraagd de wanden om te toveren tot één lange expositie over de geschiedenis van de Dam en het monument. De schietpartij op de Dam in 1945, het huwelijk van museum!gratisvoorbij.komtquotesschilderijen,inMatter-protestenenMáximaenWillem-Alexanderkoningkoninginin2002deBlackLives2020:infoto’s,envideo’shetallemaalEenopenlucht-

Amsterdammers waren in 2012 verdeeld over de nieuwe museumvleugel van het Stedelijk Museum. Sommigen vonden het niet passen in de klassieke omgeving, anderen vonden de hypermoderne architectuur juist spectaculair. Volgens de ontwerpers van Benthem Crouwel Architects zelf past de strakke, witte nieuwbouw trouwens juist bij het pand uit 1895: oud-museumdirecteur Willem Sandberg liet in 1938 al alle muren wit verven om de kunst een neutrale achtergrond te geven. Tien jaar later is de badkuip niet weg te denken uit de stad. En wie jarig is, viert feest: eind september zet het Stedelijk de deuren wagenwijd en gratis open, mét extra optredens, lezingen en workshops. 23 t/m 25 september, stedelijk.nl

DE BADKUIP IS JARIG

voorbij. Een gratis museum!openluchtEEN EIGEN BIOS MET Z’N ALLEN Sporten is pas leuk op een plek waar je je geaccepteerd voelt, weet personal trainer en voedingscoach Senn van Beek. Dankzij diens nieuwe gym We Are Queer, in de Dapperbuurt, kan iederéén zich nu zo voelen: het is de eerste queer sportschool van Amsterdam. ‘Een plek waar we binaire verdelingen buiten de deur houden, je lekker kunt sporten en geen outﬁ t te ver gaat.’ Uit onderzoek blijkt dat mensen uit de queer community minder sporten, bijvoorbeeld omdat ze zich niet veilig voelen in kleedkamers en zelfs te maken krijgen met geweld. Dankzij een sporten.eeneurowaarmeecrowdfundingscampagne,ruimvijftienduizendwerdopgehaald,isernuplekwaarookzijveiligkan wearequeer.nl

OPENINGKRANT krant binnenkijken6

‘Sommige mensen die hier binnenkomen, zeggen: wow, wat een prikkels! Maar er zijn er ook genoeg die het als een warm nest vinden voelen. Ik deel mijn huis graag, dus er komen vaak vrienden borrelen en eten.’

‘Vorig jaar is mijn lieve hond Keetje Stippel overleden. Na haar dood ben ik het huis helemaal opnieuw gaan pimpen; ik had iets nodig, een project. Haar urn staat hier op de kast. Ik zeg altijd: Keetje was mijn eerste kind, Dollie is mijn derde.’

Wie Maud Mentink (46, creatief marketeer), haar dochter Pom (4) en dalmatiër Dollie Dotje (9 weken) Wat Koophuis van 90 m2 in de Gouden Reael, het wijkje dat zich concentreert rondom de Westelijke Eilanden en de Haarlemmerbuurt Hoe Via een werkrelatie die ging verhuizen Sinds 16 jaar Opvallend Het expressieve interieur; weer eens wat anders dan visgraat en stalen deuren Fijnste plek ‘De bank. ’s Avonds zitten Pom en ik hier heerlijk in het hoekje, terwijl we naar buiten kijken. Je kijkt uit op de Realengracht en de pittoreske bruggetjes van Prinseneiland en Bickerseiland.’

THUIS IN DE STAD tekst en foto Marjolein van Damme Een kijkje achter de voordeur van Amsterdammer.een

‘Dit huis was van iemand met wie ik samenwerkte; toen het te koop kwam, was hij zo enthousiast over de woning dat ik wilde komen kijken. Ik woonde al heel leuk, maar ik zag wel potentie – ondanks dat de ruimte niet naar mijn zin was. Ik heb alles eruit gehaald: de deuren, de visgraatvloer, alles. Ik hou enorm van het eigen maken van een huis. Je kunt het je niet voorstellen, maar het is hier ooit helemaal Supperclub-wit geweest.’

‘De bloemenwand rechts is gemaakt door een goede vriendin. Ik had behang gezien van dit patroon maar ik vond de kleuren niet mooi, dus toen heeft zij het in twee weken tijd op de muur gepaintbrusht terwijl Pom en ik op vakantie waren.’

‘Ik ga graag naar festivals en concerten maar in musea kom ik niet vaak, omdat daar geen honden mogen komen. Ik hou wel van kunst en koop het ook graag zelf, zoals de gouden aap. Hij was behoorlijk prijzig, maar ik ben er nog altijd blij mee.’

‘Meteen na het verlies van Keetje wilde ik weer een pup, maar ik moest eerst even bijkomen. Ik hoor tijdens het uitlaten van buren dat ze me gemist hebben het afgelopen jaar. Het is echt een heel leuke buurt, ook voor kinderen, met geheime tuintjes en picknickplekken aan het water.’

KRANT krant

@TIMVERHALLEN_PHOTOGRAPHY BENCELLAL©

Een eigen fashion week, wereldberoemde denim en zelfs een modemuseum. Genoeg fashion te vinden in Amsterdam, maar een échte modestad worden we maar niet. Hoe komt dat?

1.GEMAAKT AMSTERDAMIN MOHAMED BENCHELLAL Zonder shows of campagnes won de Amsterdamse Mohamed Benchellal in 2020 de Vogue Fashion Prize, de belangrijkste internationale modeprijs voor Arabisch talent. Zijn werk kenmerkt zich door speels gebruik van stoffen en hergebruik. Wordt gezien als een van de grootste Nederlandse talenten van zijn tijd.

Wat is Amsterdamse mode?OPENING8 STAD ZOEKT STIJL

Amsterdam Fashion Week (AFW) host jaarlijks tweemaal zo’n tien tot twaalf shows voor ongeveer drieduizend bezoekers – een groot verschil met de vier grote steden, die in zo’n zelfde week makkelijk honderd shows produceren.

enk je aan Parijs, dan zie je -Parisiennemeteenvoor je met Chanel-chic allure. Bij Londen: cool met een tikje grunge à la Vivienne Westwood of Alexander McQueen. Milaan werd dankzij Armani, Gucci en Missoni de onbetwiste hoofdstad van verﬁjnde luxe. En New York is een eclectische mix waar alles mag en kan –zolang het maar niet saai is. Naar deze Grote Vier kijken we met z’n what’s in en what’s , maar ook de kleinere modesteden drukken hun stempel op de internationale scene. De Scandi-stijl van Stockholm en Kopenhagen werd wereldberoemd dankzij de minimalistische ontwerpen van Acne en Filippa K. Of denk aan het avant-gardisme van België, met Martin Margiela, Raf Simons en de Antwerpse Zes (met o.a. Dries Van Noten) aan het roer. Ook Amsterdam doet een duit in het zakje. We hebben een levendige denimindustrie, sterke modeacademies, een heus modemuseum en een eigen fashion week. En toch weet de stad moeilijk een internationale modereputatie op te bouwen.

Zijn we in Nederland simpelweg niet modegevoelig of stijlvol genoeg? Italië en Frankrijk hebben een rijke modehistorie, inclusief tal van wereldberoemde designhuizen als Dior, Prada en Versace, en stijl en uiterlijkheden worden in deze landen uiterst serieus genomen. Wij hebben mode daarentegen niet met de paplepel ingegoten gekregen. Maar kleding dragen we allemaal, en een modegeschiedenis hebben we wel degelijk.

HET TOLERANTE STRAATBEELD

Deze maand barst het bij de AmsterdamFashion Week weer van het nieuwe talent. Toch staat onze stad vooral bekend om z’n spijkergoed en innovatie, en niet om eentypisch Amsterdamse stijl an sich. Op zoeknaar het mode-DNA van de stad.

tekst Vita van de Sandt illustraties Deborah van der Schaaf

Door het tolerante karakter had Amsterdam al in de zeventiende eeuw een grote aantrekkingskracht op immigranten, die ook het straat- en modebeeld beïnvloedden. Zo is de molensteenkraag, bekend van de werken van Vermeer en Rembrandt, afkomstig van de Spanjaarden. De mode werd uitbundiger, met luxestoffen als zijde en fluweel, hoeden met veren en felle ORIGINEEL AMSTERDAMS? je ne sais quoi niet Naar deze Grote Vier kijken we met z’n allen als het gaat om en Dries Van Noten) aan het roer. Ook Amsterdam doet een duit in het zakje. een levendige modemuseum en een eigen fashion week. te bouwen. Amsterdam Fashion Week immigranten, die ook het straat- en molensteenkraag, bekend van de werken van Vermeer en Rembrandt, afkomstig

WE ZIJN GEEN MILAAN, MAAR OP BEPAALDE VLAKKEN LOPEN WE WEL DEGELIJK VOOROP

De Zeedijk is uitgegroeid tot het epicentrum van de stadse mode-industrie

OPENINGkrant

WOLLAERTCARLY ADDUCHIKARIM©

10 kleuren. Fast forward naar een paar eeuwen later, toen vanaf 1960 de speelsheid van de hippiecultuur en de provobeweging de mode beinvloedden.

Fong Leng verkreeg eeuwige roem met haar theatrale jurken, net als Puck & Hans, die hun excentrieke kijk op klassieke mode wereldwijd lieten gelden. De opkomst van de houseindustrie en de introductie van de Gay Pride in de jaren negentig voegde daar nog een laag extravagantie aan toe. Amsterdam werd voor even de gay capital of the world en in clubs als iT en RoXY waren het de dragqueens die met hun outfits de toon zetten. Dit was de stad waar je naartoe gaat om jezelf te zijn – en waar je kunt we soms zijn, zo down to earth zijn we ook, zonder ons al te veel om mode te bekommeren. Eén blik op straat leert dat comfort hoog in het vaandel staat. We willen ons vlug door de stad bewegen, liefst op de fiets. En onze calvinistische achtergrond dicteert vooral niet te veel op te vallen. Bregje Lampe, modejournalist en AMFI-docent, omschrijft de Amsterdamse stijl treffend: ‘Wij zijn een spijkerbroek, geen blazer of kokerrok.’ Niet zo gek dus dat veel grote denimlabels, zoals G-Star en Denham, hun oorsprong in Nederland vinden. Bovendien hebben we met House of Denim, opgericht door mode-ondernemers Mariëtte 2.GEMAAKT AMSTERDAMIN KARIM ADDUCHI De runner-up van de Vogue Fashion Prize was Karim Adduchi, ook al een Amsterdammer. Hij nam eerder al de Amsterdam Cultuur Award 2018 in ontvangst en maakt nu naam met handambachtelijkezijncoutureenkunst.

IN AMSTERDAM KON JE DRAGEN WAT JE WIL, NIEMAND DIE ERVAN OPKEEK BOTTER© BOTTER

GEMAAKT AMSTERDAMIN RUSHEMY BOTTER EN LISI HERREBRUGH Rushemy Botter en Lisi Herrebrugh wisten het als jong duo te schoppen tot de creatieve directeuren van Nina Ricci. Het Franse modemerk was toe aan vernieuwing en kreeg, dankzij de Nederlanders, een modern, rauw randje. Sinds dit jaar focussen ze zich op hun eigen merk Botter. Hoitink en James Veenhoff, als enige een opleiding volledig toegewijd aan jeans. Ook de Amsterdamse streetwear gaat over comfort en functionaliteit, maar wel met een flinke dosis zelfexpressie. De Zeedijk is uitgegroeid tot het epicentrum van de Amsterdamse mode-industrie, met lokale, razend populaire spelers als Patta, Bonne Suits en The New Originals.

HET GROTE GELD Een florerende mode-industrie staat voor vooruitgang en economische groei. Mode is voor steden vooral een middel geworden om superioriteit uit te drukken – met de shows als groot marketingspektakel – en dus richten ook overheden zich inmiddels op het stimuleren van hun mode-industrie. Wat daarvoor nodig is? Simpel, zeggen de experts: geld. Zo pompt Kopenhagen tonnen in het binnenhalen van wereldpers bij hun fashion week en staat Berlijn bol van de modebeurzen. De Antwerpse Zes had nooit kunnen bestaan zonder overheidssteun. Maar in Amsterdam blijft dat geld achterwege. AFW is door het gebrek aan subsidie als enige fashion week geen onafhankelijke organisatie. ‘Wij kunnen jonge talenten geen geld bieden of modejournalisten laten invliegen, waar andere fashion weeks dat wel kunnen’, verklaarde voormalig directeur Bart Maussen in 2015 nog in Het Parool. Bovendien kent Nederland als enige land geen eigen Fashion

OP NAAR PARIJS In 2011 sprak Amsterdam de hoop uit de vijfde Europese modestad te worden, vijf jaar eerder schreef Het Parool: ‘We tellen best mee als modestad.’ Maar is dat wel zo? Volgens een studentenonderzoek op AMFI is een stad pas een modestad als er veel gebeurt rondom mode: opleidingen en mode-instituten, een fashion week en kleine ateliers die zich op een nichemarkt richten, maar ook grote labels en ontwerpers die zich er willen vestigen. Nederland kent veel couturiers, zoals Ronald van der Kemp met zijn duurzame rock-’n-rollmode en Iris van Herpen, geroemd om haar sculpturale, 3D-geprinte stukken. Maar heb je als ontwerper grote ambities? Dan vertrek je, zegt Ninke Bloemberg, modecurator van onder andere de recente expositie Maison Amsterdam in De Nieuwe Kerk. ‘Amsterdam fungeert vooral als springplank naar de ‘echte’ modesteden. Veel ontwerpers willen zo snel mogelijk naar Parijs.’ Bregje Lampe gaat nog wat verder: ‘Talent genoeg, daar niet van, maar voor groot talent is ons land vroeg of laat te klein. Het succes van Viktor & Rolf bijvoorbeeld heeft weinig te maken met het Nederlandse modeklimaat. Zij hebben zich altijd bewust internationaal gepositioneerd.’ Mariëtte Hoitink, oprichter van House of Denim, vult aan: ‘Iris van Herpen wordt internationaal erkend en hangt overal in musea. Toch verdient ze hier in Nederland geen cent.’ En talent Mohamed Benchellal wordt door onder anderen modeicoon Iris Apfel op handen gedragen, maar is in Nederland nagenoeg onbekend. Grootschalig en Amsterdam gaan nu eenmaal niet samen, zo lijkt het.

Wat is Amsterdamse mode? 4.GEMAAKT AMSTERDAMIN DANIËLLE CATHARI Terwijl ze nog aan het AMFI studeerde, showde Daniëlle Cathari al tijdens New York Fashion Week. Nu heeft ze een eigen kledinglijn en samenwerkingen met Adidas Woolrich.en AFW In 2004 riep James Veenhoff, strateeg en oprichter van House of Denim, Amsterdam International Fashion Week in het leven omdat hij de stad op de modekaart wilde krijgen. Toen de gemeente in 2008 de subsidie stopzette, werd er noodgedwongen een commerciëlere koers ingezet. Dat leverde ﬂink wat kritiek op. Huidige eigenaar Danie Bles: ‘Toen ik AFW overnam, dacht ik, wat heb ik nu eigenlijk? Alleen een heel beladen titel.’ Sindsdien streeft ze ernaar de reputatie op te krikken. Zo hoopt ze elke editie uit te breiden en de activiteiten op wisselende locaties te laten plaatsvinden, zoals in de metro van de Noord/Zuidlijn in 2020. Dit jaar maakt het festival een uitstap naar het Depot Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Bovenal wil Bles af van het commerciële stigma rondom AFW. Er is geen hoofdsponsor meer, waardoor ontwerpers vrijer zijn in de invulling van hun show, en door het schrappen van de ticketverkoop gaan alle plekken naar ‘relevante’ gasten, zoals inkopers en pers. Het grote publiek wordt o.a. betrokken via live-streaming. Bles: ‘Komende editie gaat over verbinding, met unieke locaties en diverse van Nederlands beste ontwerpers.’ Met als doel dat de héle stad tijdens AFW de mode viert. 31 augustus t/m 3 september, amsterdamfashionweek.nl SPROUT CATHARIDANIËLLE© en

MEER ZIEN?

KLEINE GROTE MODESTAD Amsterdam is geen Grote Modestad en zal dat misschien ook nooit worden, maar op het gebied van innovatie en duurzaamheid lopen we voorop. Onze fashion week geeft veel ruimte aan nieuw talent en werd al eens tot groenste fashion week benoemd door het Britse Sublime Magazine. Veel Nederlandse ontwerpers recyclen en upcyclen. Zo hergebruikt Duran Lantink afgedankte haute couture, tovert Bas Kosters textielafval om tot nieuwe stoffen en gooide Karim Adduchi hoge ogen met zijn zijden jurk van sinaasappelschillen. Het innovatieve textielbedrijf ByBorre besloot onlangs, tegen de traditionele modekalender in, nog maar één collectie per jaar uit te brengen. En Brightfiber Textiles opent begin 2023 de eerste circulaire grondstoffenfabriek in, jawel, Amsterdam. Ook bijzonder: die creatieve sector concurreert elkaar niet de tent uit, maar bundelt z’n krachten, zegt Lampe: ‘De scene ondersteunt elkaar en is heel erg community driven.’ Kijk maar naar de Zeedijk en stichting House of Denim, waar het niet alleen om maken en verkopen gaat, maar waar educatie en kennis samenkomen. We investeren dus wel degelijk in mode, maar op onze eigen, kleinschalige manier. De Amsterdamse modeindustrie is duurzaam en vernieuwend en geeft weinig om een high fashionreputatie. AFW-oprichter James Veenhoff verkondigde zelfs dat Amsterdam puur een inspiratiestad moet worden. Geen typische modestad dus, met een vastomlijnde identiteit zoals die van Parijs of Kopenhagen, maar een die duurzaamheid en experiment centraal durft te stellen. Precies

‘UITEINDELIJK WILLEN ONTWERPERS TOCH ZO SNEL MOGELIJK NAAR PARIJS’ Council. De Grote Vier hebben zo’n raad in het leven geroepen om de communicatie tussen overheidsinstanties en de commerciële en creatieve kant van de sector te verbeteren, legt Hoitink uit. ‘Landen die het potentieel van hun mode-industrie inzien, hebben Fashion Councils.’ Nederland denkt geen financieel belang te hebben in mode, vindt ook Lampe: ‘Het grote geld zit niet hier en dat gaat ook nooit gebeuren.’ Mode wordt niet als essentieel onderdeel van onze cultuur gezien; niet als kunstvorm, niet als investering. Hoitink is duidelijk: ‘We vieren de mode hier niet.’

5.GEMAAKT AMSTERDAMIN NINAMOUNAH Ninamounah ontwikkelde met haar afstuderen al een uitgesproken eigen stijl: genderoverschrijdend, dierlijk en seksueel. Balancerend tussen Ruigoord, waar ze opgroeide, en Parijs, waar ze showt, zet ze zich af tegen het mode-establishment.

De expo Fashion Week: A New Era bij Fashion For Good gaat dieper in wat het effect is van al die seizoensmodeshows. Hoe duurzaam is zo’n fashion week eigenlijk nog? En hoe ziet de toekomst eruit? Die is digitaal, kunnen we vast verklappen: straks zit iedereen front-row dankzij virtual reality. t/m 25 september, Fashion For Good Museum Nog meer digitale realiteit vind je bij NXT Museum (zie ook p.30). Expositie UFO - Unidentiﬁed Fluid Other onderzoekt de grens tussen kunst en technologie en verduidelijkt de oneindige mogelijkheden van een digitale identiteit, inclusief die van mode. t/m 30 april 2023, NxtMuseum Niet alleen modeontwerpen, ook schetsen en modetekenen is een vak apart. In de I Love Illustration Gallery worden de hele modemaand illustraties tentoongesteld van couturemode van dit seizoen (AW22). Met kunstenaars als Piet Paris, Julian Stips en Margot van Huijkelom. 1 t/m 30 september, De Hallen

JANSSENMICHELLE NINAMOUNAH©

mail & win! TAALHUIS TAALCURSUS 2x taalcursus t.w.v. max € 295 Wil je een nieuwe taal leren? Taalhuis Amsterdam neemt je mee naar de talen en culturen van de Middellandse Zee, in hartje Amsterdam. Kies voor een cursus Frans, Spaans, Grieks, Turks of Italiaans of verdiep je in het Arabisch, Hebreeuws of Farsi. Er zijn ook lessen Nederlands voor anderstaligen. De docenten zijn native speakers, de groepjes zijn klein en de lessen zijn gericht op conversatie. Verzilveren kan voor een cursus die uiterlijk in januari 2023 begint (rooster volgt in november). Deze actie loopt t/m 26 september

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES

In een monumentaal pand op de NDSM-werf worden bij STRAAT, hét museum voor street art en grafﬁ ti, meer dan 150 enorme werken van internationale kunstenaars tentoongesteld. Uniek aan dit museum is het feit dat vrijwel alle kunstwerken gemaakt zijn op dezelfde plek waar de bezoekers ze te zien krijgen. STRAAT heeft van deze gelegenheid gebruikgemaakt de kunstenaars eens goed aan de tand te voelen, wat heeft geresulteerd in de Quote from the Streets-catalogus; 296 pagina’s vol met schitterende foto’s en de verhalen achter de werken in STRAAT, opgetekend uit de mond van de kunstenaars zelf (in het Engels).

KRANT krant KUNST & VERMAAK14 aanbieding t.w.v. 29 95 Ko etafelboek Quote from the Streets

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€ 31,99) EN ONTVANG HET BOEK QUOTE FROM THE STREETS. Deze actie loopt t/m 26 september. Op=op.

5xMOUSGANISTANtweeticketsvoorFoam t.w.v. € 25 Foam presenteert met trots Blessings from Mousganistan, een solotentoonstelling met werk van fotograaf Mous Lamrabat (Marokko, 1983). Zijn foto’s zijn surrealistisch, soms subtiel provocerend, maar altijd kleurrijk en speels. Ze prikkelen en laten een confronterende samensmelting zien van de verschillende werelden waarin hij opgroeide. Hoop en schoonheid staan centraal in het werk van Lamrabat en met esthetiek en humor creëert hij krachtige, nieuwe verhalen rondom gevoelige onderwerpen zoals racisme en religie. Blessings from Mousganistan is een boodschap van liefde. Deze actie loopt t/m 26 september

FOAM: BLESSINGS FROM

CADEAU BIJ ABONNEMENT

23 september t/m 2 aperfectday.amsterdamoktober

CONCERTGEBOUW IN WESTERPARK

27 en 28 frascatitheater.nlseptember

Picknickkleedje mee en op naar het Westerpark, waar het Koninklijk Concertgebouworkest neerstrijkt voor een grootse (gratis!) opening van het nieuwe seizoen. Onder leiding van dirigent Alain Altinoglu ontmoeten twee solisten uit het Hoge Noorden elkaar: de Zweedse klarinettist Martin Fröst en de IJslandse pianist Víkingur Ólafsson. Op het programma staat onder andere werk van John Adams, Ravels Pianoconcert in G en Bernsteins West Side Story.

ANGRY YOUNG MEN

Jongens die opgroeien in een wereld waar ze hun plek niet kunnen vinden, die op straat hangen, met stenen naar de politie gooien en dromen van geld en aanzien – als het moet via de criminaliteit. Over die jongens en hun levens, en wat ze nodig zouden hebben voor een andere levensloop, gaat Angry young men. Een MeesGrives,Winne,vantheatervoorstellingvlijmscherpeinclusiefrapFlorisvanDelftenrappermetspelvanImanuelleLaurienvanRijswijk,HilhorstenJuanZayd.

MUSICAL: WILLY WONKA IS IN DE STAD COLUMN VAN CINDY EXPO:YOERIINTERVIEWAMSTERDAM-QUIZHOETMERMETALBRECHTNXTMUSEUM3024201916 KRANT krant sept 2022 15

MICELIGRACE

Live meeluisteren kan trouwens ook (NPO Radio 4) en later is de liveregistratie terug te kijken op tv (NPO2). 9 concertgebouworkest.nlseptember A PERFECT DAY Tekenen, da’s toch geen echte kunst? Die gedachte haalt A perfect day tekenshow hard onderuit. Dik vijftig kunstenaars, onder wie Bas Kosters, Kamagurka en Grace Miceli (foto), laten in de tentoonstelling op de NDSM zien hoe divers de tekenkunst is. Naast spotprenten, strips en ander werk zijn er workshops en een avondprogramma, met o.a. Katinka Polderman en Rogier Roeters. Nog meer tekenkunst bekijk je bij WG Kunst, waar vanaf 10 september de tekeningen van Toon Tellegen centraal staan, en bij de expo Op papier durf ik alles in het Allard Pierson (nog t/m 25 september).

harlie komt uit een heel arm gezin, maar weet toch geld bij elkaar te sprokkelen voor een echte chocoladereep. Hij koopt net die reep met het gouden ticket en mag met vier andere kinderen op reis door Willy Wonka’s wonderlijke chocoladefabriek. De mysterieuze chocolademaker maakt er een ware beproeving van – hij moet namelijk ook stiekem bepalen wie zijn opvolger wordt.

PRODUCTIONSTHOUGHTDEEP HEIDEDEMARGOT

16 KRANT krant KUNST & VERMAAK musical

Charlie and the chocolate factory 1DeLaMar,septt/m 2 okt De Meervaart, 3 t/m 5 maart C

Een beetje een weirdo Roald Dahl’s wereldberoemde boek Charlie and the chocolate factory komt tot leven in een Nederlandse musical. Met spectaculaire muziek, beeldschone decors – en een lekkerzonderlinge Willy Wonka.

Een paar jaar geleden zag regisseur Jasper Verheugd, bekend van onder meer Pippi Langkous, Pluk van de Petteﬂ et, Dolfje Weerwolfje en The mousetrap, de musical in Londen. ‘Geweldig, maar te veel en voor kinderen te langdradig. En pas aan het eind zat één lied uit de ﬁ lmversie, die met Gene Wilder, heel mooi. In de Broadwayversie was veel meer muziek opgenomen, die gebruiken wij als

musical

tekst Margriet Prinssen foto Deep Thought Productions

WORDS & MUSIC: CUT-UPS & FUCK UPS Fragmenten van bestaand en nieuw materiaal samenvoegen om zo nieuw werk te creëren, dat heet cut-up. Een techniek die ook gebruikt werd door componist Luciano Berio en sixties-schrijver William S. Burroughs. Hedendaagse klassieke muziek-ensemble Asko|Schönberg serveert een festival vol verknipte en versneden performances, ﬁlm en meer, geïnspireerd op Berio en Burroughs. Grimmig, absurd én met humor.

‘In dance I show my soul, my body, my skin – my story’, aldus Alioune Diagne: danser, choreograaf, beeldend kunstenaar en programmeur. Met het vertellen van verhalen over zijn roots laat Diagne het verleden leven in de toekomst. Zo ook in de solovoorstelling Dag papa, waarin hij al dansend, beeldend en schilderend de mannelijke lijn in zijn familie onderzoekt. Over generaties, over het vaderschap en over zoons. 27 september, theaterbellevue.nl

1717 basis voor onze bewerking. Willy Wonka is in onze versie een surrealistische kunstenaar die altijd alleen heeft geleefd en nu afstand moet nemen van zijn kunstwerk, de chocoladefabriek. Hij is een beetje gek, een weirdo die al zijn energie in zijn levenswerk heeft gestopt. Joris van Veldhoven heeft een spectaculair decor ontworpen. Je valt van de ene verbazing in de andere. Onze voorstelling gaat vooral over de kracht van verbeelding.’

DOOR DE SCHADUW HEEN Actrice en theatermaker Dilan Yurdakul duikelt in Door de schaduw heen door haar eigen brein en gedachtes, van het ene uiterste in het andere. Dat leidt van depressie en verwarring naar trauma’s, schaamte, schuld en vlucht. Een poëtisch en muzikaal portret van een jonge Nederlandse vrouw met wortels in Turkije, die nergens thuis is, die zich overal verloren voelt en ook nog worstelt met haar bipolariteit. 30 september, meervaart.nl

mis deze niet

Remko Vrijdag als Willy Wonka JONKERSKARIN

25 KINDEREN De repetities zijn nog maar net begonnen, maar het ensemble klinkt al overtuigend tijdens de perspresentatie. Charlie (één van de vijf kinderen die per rol meespelen, in totaal dus vijfentwintig!) is precies goed gecast. Verheugd: ‘Onze versie is wat subtieler. Het heel dikke jongetje (Caspar Slok in de Nederlandse versie) is zo dik omdat zijn moeder hem alsmaar voert, bang dat hij tekortkomt. Het verwende nest (Veruca Peper) is zo vervelend omdat haar vader geen nee kan zeggen. Uit liefde dus, niet omdat het allemaal zulke slechteriken zijn. De Oempa Loempa’s, in de oorspronkelijke versie dwergen, zijn bij ons vreemdsoortige wezens die Wonka uit zijn hoge hoed heeft getoverd. In wezen vervullen ze de functie van het Griekse koor: ze geven commen taar op het gedrag van de hoofdpersonages.’

DAG PAPA

SMITSEDWINSELDAMTENTOMJEANVANLINGEN

3 september, muziekgebouw.nl

NIKS GEEN SIMPELE DEUNTJES Debbie Korper speelt oma Jacobi, een van de vier opa’s en oma’s die bij Charlie thuis wonen en uit armoede allemaal bij elkaar in één bed slapen. Peter van Heeringen is de opa die met Charlie op pad gaat. Ze kennen elkaar van lang geleden. Korper: ‘Dat is een van de leuke aspecten van theater; je komt elkaar op de gekste plekken weer tegen. Dit is een heerlijk stuk om te spelen, en zingen en dansen natuurlijk. Het is echt een ensemblewerk, met fantastische muziek, door Jeroen Sleyfer bewerkt voor zeven musici, wat intiemer en subtieler dan zo’n Broadwaymusical.’ Van Heeringen vertelt dat hij vroeger de pest had aan musical. ‘Omdat het zo oppervlakkig kan zijn, vol rijmpjes en deuntjes. Nu is het niveau zo veel beter, zowel muzikaal als wat betreft de teksten. Een wereld van verschil.’

18 KRANT krant KUNST & VERMAAK featurettes

ijdens ontdek-je-buurtevent 24H Zuidoost tovert radiostation Echobox een van de expositieruimtes van Oscam (Open Space Contemporary Art Museum) op het Bijlmerplein om tot radiostudio. In een drie uur durend programma ondervraagt producer en presentator Shaquille Shaniqua Joy een panel van kunstenaars, makers en ondernemers uit Zuidoost. Bezoekers van 24H kunnen meediscussiëren tijdens de live-uitzending. Thema’s als het ontwikkelen van nieuwe narratieven en passie en dromen in de kunsten muziekwereld komen aan bod. Maar zwaar zal het niet worden, het moet vooral een feestelijke uitzending met veel muziek zijn. Oprichter van Oscam, Marian Duff, kan niet wachten: ‘We willen een feestje vieren voor Zuidoost, Amsterdam, voor heel Nederland.’ Volgens Duff moet er een logische connectie zijn voor Oscam om samen te werken met een club. ‘Het moet niet geforceerd zijn.’ Die natuurlijke klik is er zeker tussen Oscam en Echobox. Het hippe Amsterdamse radiostation werd vorig jaar zomer opgericht door Lorenzo Milelli en Mohamed Ghabri. Hun missie? Nieuwe muzikanten, radiomakers en dj’s een stem geven én een plek om te Deexperimenteren.vonkentussen Echobox en Oscam spatten er al maanden vanaf. Young Oscam-host Shaquille presenteert sinds de oprichting van het radiostation de maandelijkse talkshow Oscam look around, waarin ze spreekt met jonge kunstenaars over hun werk. Ook draait ze elke aﬂevering een nummer dat belangrijk is voor de maandgast. Benieuwd naar een muzikaal feest waarin serieuze topics ook niet worden geschuwd? Breng tijdens 24H een bezoek aan Oscam en praat live mee in de uitzending. 17 september, oscam.nl

Spits je oren voor een radioshow die écht ergens over gaat. Tijdens 24H Zuidoost op 17 september zendt radiozender Echobox een liveshow uit vanuit Oscam. tekst Anne Lutters foto Fidelio Ferrier H et wordt geen biopic, garandeert Ed Wubbe. ‘Oscar wordt een hommage aan de persoon én het theater Carré. Oscar Carré was circusdirecteur, een echte paardenman; al op zijn zesde werkte hij als paardendresseur in het circus van zijn vader. Hij wilde het circus naar een hoger plan brengen, daarom liet hij een echt theater bouwen.’ Het geld voor de bouw, zo’n 300.000 gulden, kreeg hij bijeen met behulp van een obligatielening, maar het kostte veel moeite (en wat list en bedrog) om de gemeente zover te krijgen dat hij een go kreeg. In 1887 werd het stenen circustheater gebouwd, aan de oever van de Amstel. ‘Hij had een visionaire blik: een theater voor hoge en lage kunst, dat wilde hij maken.’ Dat maakt Carré nog steeds tot een unieke plek: de combinatie van een klassiek lijsttheater en een piste waardoor het publiek om het optreden heen zit. ‘De programmering is heel gevarieerd: er is hier opera te zien, maar ook het Kerstcircus. En voor iedereen, zeker ook mijn dansers, is het een droom om hier op te treden.’ Wubbe is blij dat zanger Blaudzun meteen ja zei. ‘Hij heeft speciaal voor de voorstelling een paar nieuwe nummers gecomponeerd. Met zijn band speelt hij alle muziekstijlen, van ballad tot pop. Het wordt één doorlopende voorstelling waarin circus, dans en livemuziek tot een magische mix versmelten, net als bij Ting!, dat een paar jaar geleden in Carré stond. Het circus gaat door waar de dans ophoudt en andersom.’

Meneer Carré

7 t/m 25 september, Carré Met Oscar brengt Scapino Balletchoreograaf Ed Wubbe een eerbetoon aan het kleurrijke leven van Oscar Carré én het circustheater dat hij 135 jaar geleden liet bouwen. tekst Joke van der Weij foto Stef Nagel Hear hear! Kijk in het hart voor hetprogrammavolledige

‘Maar,’ zei ze tenslotte, terwijl ze naar mijn gloednieuwe, supernette (in mijn beleving) outﬁt keek, ‘dan moet je je wel netter kleden.’

Teleurgesteld droop ik af, want ik wist echt niet hoe ik me nog netter kon kleden dan met een rok, bloes en hakken. Een jurk van puur goud?

Cindy Hoetmer (1967) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. In 2022 kwam haar vierde boek Goed, naar omstandigheden uit, waarin ze haar leven in de stad beschrijft.

Schoenen van mensenleer? De rest van mijn leven was ik veroordeeld tot functies bij creatieve bedrijven waar je gewoon in je minirok of gescheurde jeans mocht werken. Daarna zag ik de Zuidas groeien tot het wijkje dat het nu is. Er kwamen meer kantoren, woontorens en uiteindelijk ook restaurants en winkels, een soort winderig plein en tennisbanen. Het is een wereld op zich, waar bovenmodalen na het werk wijn drinken, tongzoenen en onder elkaars kleding frummelen. Wie hard werkt, moet ook hard feesten, zullen ze denken, want de gemiddelde Zuidasmedewerker heeft geen negen-tot-vijfmentaliteit. En ze doen dat in bijzonder lelijke gebouwen. De ene architect heeft nog gekkere ideeën dan de andere, die allemaal worden uitgevoerd. Zo is er een gebouw met een deuk, een die een soort grijs hoedje op heeft, een paar waarvan de elementen slordig op elkaar lijken te zijn geworpen en wat gebouwen met willekeurige gaten erin. Het lelijkst vind ik een pand aan de rand van de wijk, dat aan de buitenkant glad is en aan de binnenkant afgebrokkeld, alsof er een meteoriet op is gevallen. Daar heb ik geen positieve associaties bij, vooral niet in deze pre-apocalyptische tijd. Er is geen lijn of visie te ontdekken in de Zuidas. Het lijkt alsof alle architecten en stadsplanners op vakantie waren, waardoor ze het toen maar hebben overgelaten aan een kleuterklas met een bak lego.

column AFLEVERING 15: WAARIN CINDY BIJNA OP DE ZUIDAS WAS GAAN WERKEN

Cindy IN DE CITY 19

I k weet niet of andere arme Nederlanders dit ook doen, maar ik kijk af en toe op Funda naar welke huizen ik allemaal niet kan kopen. En dan echt alleen naar heel dure huizen. Zo blijf ik op de hoogte, en je kunt er een beetje bij dromen: als ik hier zou wonen, dronk ik elke ochtend koffie op dat dakterras terwijl ik achteloos een witte kat aaide (mijn echte kat heeft een armoedige modderkleur) en mijmerde over grootse zaken. Laatst bekeek ik een huis op de Zuidas, het kostte drie punt nog wat miljoen. Het appartement had kamers die zo groot waren als zalen, alles was wit en glimmend en bewoners hadden toegang tot een gemeenschappelijk zwembad en sportruimte, maar het had geen buiten. Nu vind ik eigenlijk dat iedereen, hoe arm en ellendig ook, recht heeft op een tuin of balkonnetje. Al is het maar twee vierkante meter. Er zouden geen huizen meer moeten worden gebouwd zonder balkons. Nu hebben rijke mensen meestal beschikking over diverse vakantiehuizen en boten, maar er gaat niets boven een buiten dat aan je huis vastzit. Hoewel een of andere oliesjeik of oligarch dat rare, witte, balkonloze appartement op dit moment allang in zijn bezit heeft, durf ik te stellen dat het gebouw is ontworpen door iemand die niet goed heeft nagedacht. Sowieso, die Zuidas. Heb je er weleens rondgefietst en echt gekeken? Architectonisch is het een rommeltje. Toen de Zuidas niet veel meer was dan een treinstation met wat fietsen ervoor en twee of drie tamelijk hoge gebouwen (het was ook nog geen as, meer een puntje op de kaart), ging ik er een keer solliciteren op iets administratiefs. Omdat ik me al zo lang als ik kan herinneren informeel kleed – om het woord slordig maar niet te gebruiken – besloot ik voor het gesprek wat nette kleding kopen. Een rok, bloes en schoenen met een hak. Op die schoenen wankelde ik door de imponerende hal van het World Trade Center. De efficiënte vrouw met wie ik het gesprek voerde, zag wel wat in me, met mijn nette telefoonstem, gemiddelde intelligentie en redelijke typsnelheid.

tekst Mirte Vreemann en Olivier Kemme foto’s Stadsarchief Amsterdam

A. Een oud-burgemeester B. Een oud-rector magniﬁcus van de Universiteit van Amsterdam C. Een voorvechter van vrouwenrechten in Amsterdam

In 2025 luidt Amsterdam haar 750ste jaar in en om dat tevieren, gaat de stad dit najaar op zoek naar de allergrootsteAmsterdamkenner. Alvast checken of je kans maakt?

A. Joost van den Vondel B. Constantĳn Huygens C. Pieter Corneliszoon Hooft 5. Wie maakte Amsterdam de hoofdstad van Nederland?

KRANT krant KUNST & VERMAAK

A. Floris V, graaf van Holland B. Gwĳde van Avesnes, bisschop van Utrecht C. De heren van Amstel 2. Amsterdam telt zes veerponten, wanneer voer de eerste ?

A. Johan van Oldenbarnevelt B. Lodewĳk Napoleon C. Koning Willem II 6. Naar aanleiding van de Tweede Wereldoorlog voegde koningin Wilhelmina drie woorden toe aan het Stadswapen van Amsterdam. Welke?

4. Wie schreef de openingsvoorstelling van de eerste Amsterdamse schouwburg?

1. Wie was verantwoordelijk voor de oudste vermelding van Amsterdam?

8. Wat is het jongste stadsgebied van Amsterdam? A. Diemen B. Abcoude C. Weesp 9. Hoeveel inwoners telt Amsterdam naar schatting in 2025? A. 900.000-950.000 B. 950.000-1.000.000 C. Meer dan 1.000.000

Amsterdamkenner.totuitgeroepenvoorrondesdeOpvoorDandeverschillendeerPubquiz.dezijnVanPUBQUIZAMSTERDAMSE-1t/m15oktoberdevoorrondesvanAmsterdamseIntotaalzijnachtvoorrondesincafésdoorhelestad.Gewonnen?krijgjeeenticketdeﬁnale.29oktoberstrijdenwinnaarsvandeomtewordendegrootste amsterdam750.nl/pubquiz

A. 1308 B. 1660 C. 1897 3. Waarom is Amsterdam een bedevaartsoord rooms-katholieken?voor

20 quiz HOE GOED KEN JIJ DE STAD?

A. Standvastig, onverschrokkenedelmoedig, B. Heldhaftig, vastberaden, barmhartig C. Dapper, verdraagzaamvolhardend, 7. naamgever?WieCocqpenning.Franswaaronderscheidingen,kentAmsterdamzesonder-deBanninckwasde

A. Er heeft zich hier ooit een wonder voltrokken B. De Oude Kerk is gezegend door de paus C. Amsterdam was van oudsher een plek waar alle gelovigen welkom zĳn

8) SindsC.24maart2022hoortWeespcieelofﬁbĳdegemeente Amsterdam.Degemeentekentdanzevenstadsdelen(Centrum,Noord,Zuidoost,West,Nieuw-West,ZuidenOost) enhetstadsgebiedWeesp. 9) 2025A.TotwordeninAmsterdamnog50.000huizen gebouwd.Danteltdestadmeerdan900.000inwoners.In deprognosenzĳdeinwonersvanWeespoverigensnog nietmeegenomen.Demagischegrensvan1miljoenkomt inzichtenwordtknlĳwaarschĳbereikttussen2034en 2050.DanisAmsterdamcieelofﬁeenmetropool. ITA.NL PARADISO.NL

Oplossing ’m Voor het uitgebreide verhaal; kĳk op iamsterdam.nl

ComedianHOOGTIJ Patrick Nederkoorn las het in een Duitse krant: de ‘Enthollandisierung der Erde.’ Nederland is gedoemd om voor de helft van de aardbodem te verdwijnen. Beter gezegd: ons land verdwijnt voor de helft in zee. Er komt een dag, ergens ver of minder ver in de toekomst, waarop zeventien miljoen oranje klimaatvluchtelingen met hun hele hebben en houwen naar Duitsland togen. Nederkoorn vraagt zich in Hoogtij hardop af hoe dat eruit moet gaan zien. Hoe houden we droge voeten? Moeten we onze poldergrond echt verlaten? En wordt Duitsland dan ons stiefvaderland? Een bitterzoete voorstelling over de gevolgen van klimaatverandering.

2) ‘Buiksloterveer’A.Hetwerdalin1308,duskortnahet ontstaanvanAmsterdam,genoemd,maarwasn-waarschĳ klĳnogouder.HetisduseenvandeoudsteopenbaarvervoersverbindingeninNederland.

(draai

om)

27 DEKLEINEKOMEDIE.NLSEPTEMBER REZVANIRAHINICOBRONS

18 SEPTEMBER,

The Song Project feels like a one-woman musical with pop music. It’s Fleabag meets Lady Gaga’, aldus theaternieuwsite Broadway World over Wende Snijders The Promise (The Song Project). Na tien voorstellingen in Londen komt-ie nu naar Nederland, deze moderne songcyclus over identiteit, afkomst en alle grijstinten van vrouw zijn in onze tijd. Een zoektocht die langs vijf vrouwelijke Britse schrijvers voerde. ‘De voorstelling is een belofte aan mezelf’, zo zegt Wende zelf. ‘Om te mogen zijn wie ik ben en te ontdekken welke rollen ik vervul.’

6) KoninginB.Wilhelminawasergonderdeindrukvanhet optredenvandeAmsterdammersdenstĳdeTweede Wereldoorlog.MetnamedeFebruaristaking–deeerste grootschaligeverzetsactietegendeDuitsebezetterin onsland–waseenredenomin1946hetdevies‘heldhaftig, vastberaden,barmhartig’aandestadtegeven.

7) FransA.BanninckCocqwaseenzeventiende-eeuwse oud-burgemeestervandestadenstaatalskapitein afgebeeldopDenachtwachtvanRembrandt.Depenning werd29oktober1996ingestelddoordegemeente Amsterdamalshuldeaanpersonendiezichtenminstetien jaarzonderbĳkverdienstelĳhebbengemaaktopcultureel, kmaatschappelĳofeconomischgebied.

DeSORAmsterdamse Sor, ofwel Rosario Mussendijk, werd vier jaar geleden plotseling grotendeels doof. Een nachtmerrie voor elke muzikant, maar dankzij medicatie, een gehoorapparaat én zijn subwoofer-rugzak lukte het hem te blijven rappen, componeren, zingen en produceren. En hoe. Hij won componisten-wedstrijd Maestro en na de succesvolle EP’s Phonak en Professor is daar nu het driedelige album Bae Doven. De titel is een variatie op Beethoven, een van de componisten wiens werk hij herinterpreteert én die net als hij zijn gehoor verloor. Het eerste, al uitgebrachte deel laat zien dat klassieke muziek en hiphop héél goed samengaan.

4) AmsterdamA.kendeinhetbeginvandezeventiendeeeuwal theatergroepen,maargeentheaterswaarzĳhunstukken kondenvoordragenofuitvoeren.In1637werdbesloten totdebouwvaneengroottheateraandeKeizersgracht, genaamdSchouwburgvanVanCampen.DichterJoostvan denVondelschreefspeciaalvoordeopeningGysbreght vanAemstel,hetstukdatuitgroeidetotdéNederlandse keizertoneelklassieker.5)B.In1806creëerdeNapoleonBonapartehetkkoninkrĳ Holland,metnzĳbroerkLodewĳNapoleonalskoning. kLodewĳbeslootinAmsterdamtegaanwonenenregeren, inhetPaleisopdeDam.Amsterdamwasdsdestĳverreweg degrootstestadvanhetland.DeFransendiegraageen centraalbestuurhadden,zagenAmsterdamdaaromals idealehoofdstad.

1)A. DenaamAmsterdamntverschĳvoorheteerstop27 oktober1275teLeiden,inhetzogenaamdetolprivilege vangraafFlorisVvanHolland.Degraafbepaalthierindat ‘liedendienabĳdeAmsteldamverblĳven’innzĳgebied geentolhoeventebetalen.

3) 15A.Opmaart1345zouzichhet‘MirakelvanAmsterdam’ hebbenvoltrokken,waarbĳeenheiligehostienietktlĳte kunnenverbrandenensteedsopmiraculeuzezewĳ terugkeertindekamervaneenziekeman.Volgensdekerk moestdithetwerkvanGodn,zĳduswerdhethuisomgebouwdtotbedevaartkapel.DeMirakelkolom,eenzuilop hetRokin,isgeplaatstterherinneringaanhetmirakel.

mis deze niet 14 T/M 18 SEPTEMBER,

THE ‘(THEPROMISESONGPROJECT)

Olivier Kemme Dat er in de stad op hoog niveau wordt gevoetbald, gehockeyd en gerend, weet bijna iedere Amsterdammer. Toch zijn er nog veel meer sporten die hier op wereldniveau worden beoefend. Van welke we meer gaan horen? Frank Thewessem, directeur van Topsport Amsterdam (zie kader), tipt er vier.

Amsterdam staat op plek 29 van de beste sportsteden terwereld, en niet alleen door Ajax of de Dam tot Damloop(18 september). Vier sporten om in de gaten te houden.

2. BOCCIA ‘Een soort jeu de boules voor atleten met een beperking; de speler probeert een zware, grote bal zo dicht mogelijk bij de kleine bal te gooien.’ In april dit jaar won het Nederlandse team nog het WK in Rio. In Sporthallen Zuid trainen ze voor de Olympische Spelen in Parijs van 2024. Op YouTube-kanaal Gehandicaptensport Nederland is meer te zien over boccia 3. BMX Vorig jaar werd Arjan Ellens Nederlands kampioen BMX. ‘Ellens is wereldtop en traint hier, gewoon in Amsterdam.’ In House of Urban Sports dus, samen met andere sporters. ‘De urban sports is minder competitief, concurrenten steunen elkaar. De sporters maken elkaar beter.’ Instagram.com/arjanellens 4. BREAKING Breaking is een competitieve vorm van breakdancen, waarbij stijl, originaliteit en expressie worden beoordeeld. Tijdens de Olympische Spelen van 2024 staat het voor het eerst op het programma. ‘Leelou Demierre (van dansgroep The Ruggeds, red.) is niet normaal goed. Hopelijk kan hij voor goud gaan in Parijs.’ theruggeds.com

1. FUTSAL Begin dit jaar werd het EK Futsal georganiseerd in de Ziggo Dome, maar helaas mocht er door corona nog niet voor publiek gespeeld worden. Met ASV LEBO heeft Amsterdam een zaalvoetbalteam op het hoogste niveau, dat speelt in sporthal Calvijn in Nieuw-West. Het Nederlands team speelt de eerste kwaliﬁcatiewedstrijd voor het WK 2024 op 18 september. asvlebo.com

22 KUNST & VERMAAKKRANT krant sport

AMSTERDAM Topsport Amsterdam zorgt voor de beste omgeving voor de beste atleten met de beste coaches, maken.eengaaninspirerenhoofddoel:voetbalEKsportevenementenOokvoedingwoningen,trainingsaccommodaties,inclusiefonderwijs,enbegeleiding.halenzegrotealshetschaatsenenhetEKnaardestad.HetjongesportersvoordetopteénvanAmsterdamechtetopsportstad

Op naar die top

Vader wil niet meer tekst Bregtje Schudel

RIGHTSHOUSEPUBLIC

23KRANT krant film

De rijke relatie tussen jazz en film wordt dit najaar voelbaar tijdens All That Jazz, een wervelend programma in Eye vol livemuziek, klassiekers en andere cinemaparels. Van A streetcar named desire (1951) tot Taxi driver (1976), van Naked lunch (1991) tot Whiplash (2014). Met speciale aandacht voor filmmakers Shirley Clarke en Larry Clark. 9 september t/m 2 oktober, eyefilm.nl

In deze goed ontvangen Amerikaanse horrorkomedie van Halina Reijn besluit een groep twintigers in een afgelegen villa een moordspel te spelen. Met Amandla Stenberg (The hate u give) en Pete Davidson (de ex van Kim Kardashian). Release: 8 september ALL THAT JAZZ

Pink moon is het indrukwekkende speelfilmdebuut van documentaire-maker Floor van der Meulen. Het drama draait om de 29-jarige Iris enhaar vader Jan (74), die ineens mededeelt dat hij niet meer wil leven.

T ijdens een avondje Chinees met de familie komt vader Jan (Johan Leysen) met een onverwachte mededeling: hij wil niet meer verder. Jan is nu 74, ouder dan 75 wil hij niet worden. Niet omdat hij ziek is, maar om de onvermijdelijke aftakeling voor te zijn. Het medicijn staat al in de kast. Jan meldt het nu maar vast, dan kunnen zijn volwassen kinderen, zoon Ivan (Eelco Smits) en dochter Iris (Julia Akkermans), alvast wennen. Iris is in shock. Hoe kun je opeens besluiten dat leven voor jou niet meer hoeft? Is zij als dochter dan niet reden genoeg? In haar bekroonde speelﬁlmdebuut volgt Floor van der Meulen (bekend van de documentaires Greetings from Aleppo en The last male on earth) de worstelingen van de 29-jarige Iris, die wanhopig grip probeert te krijgen op zoiets ongrijpbaars. Terwijl Ivan en zijn vrouw (Anniek Pheifer) al snel berusten in Jans wens, slaat Iris als een boze tiener om zich heen. Vader Jan wacht geduldig af. Net als de dood. Het script van Bastiaan Kroeger blijft oog houden voor het absurde van de situatie. De agenda’s die getrokken worden om een sterfdatum te prikken die voor iedereen goed uitkomt. Het draaiboek voor de dag zelf, inclusief een proefdraai-rondje. De spullen die vooraf al met stickertjes verdeeld worden, onder de neus van Jan. In wie je je ook herkent, in Iris of in Jan, Pink moon heeft begrip voor allebei. Regie: Floor van der Meulen Release: 8 september

BODIES, BODIES, BODIES

VergeetCORSAGERomy Schneider en haar romantische Sissi-interpretatie. In het kostuumdrama Corsage van Marie Kreutzer is keizerin Elisabeth, gespeeld door Vicky Krieps (Phantom thread), verbitterd en boos. Want wat rest je nog als veertigjarige, wanneer je alleen wordt gewaardeerd om je schoonheid en nu wordt weggezet als ‘oude vrouw’? Release: 15 september

interview

tekst Bart van Oosterhout foto’s ivo van der Bent De Balie-directeur Yoeri Albrecht: ‘Slavernij is nogal jarenhonderdenalleenblijkbaarthema,eenmaardievangeleden’

Het debat in Nederland lijkt springlevend, met talloze talkshows en columnisten. Wat voegt De Balie daar nog aan toe? ‘Van alles! Maar ik denk dat het aspect van samenkomen en fysiek elkaar ontmoeten het belangrijkst is. Dat doe je op tv en Twitter, en in de krant niet. Het publiek kan hier meepraten en na aﬂoop is er wat we de derde helft noemen: waar spreek je nu een Belarussische dissident of Arnon Grunberg in het echt? Nou: hier, aan de bar, na het debat.’

Waarom is dat ontmoeten zo belangrijk? ‘Een van de ziektes van onze tijd is volgens mij dit.’ Hij staat op en loopt naar het raam dat hij betast als een mimespeler. ‘Iedereen zit met z’n ﬁkken aan het glas. We lijken wel gek met z’n allen. Letterlijk staan we de hele dag in feite dit te doen. Maar komen we ook nog weleens bij elkaar? We zijn de meest sociale soort die er is. We hebben behoefte aan nabijheid van soortgenoten en oogcontact en non-verbale communicatie. De Balie biedt tegenwicht aan de totale verglazing van onze maatschappij.’ Die verglazing leidt tot polarisatie. ‘Zeker. En die verdwijnt als je de ander in de ogen kijkt. De Atheners hadden in 500 voor Christus al heel goed door dat fysiek samenkomen de basis is van de Ik vind het niet speciaal leuk de op te vangen’

Y oeri Albrecht is een echte Amsterdammer. Hij werd er geboren en groeide op in de Albrecht Dürerstraat in Zuid (‘Het was altijd een mooi verhaal dat dat geen toeval was, die naam van ons’), en is er nooit lang weggeweest. Hij is ‘gruwelijk slim’, volgens ingewijden, en zijn carrière is indrukwekkend: meerdere studies, waaronder een master aan Oxford, journalist bij Vrij Nederland, hoofdredacteur van Amnesty International-blad Wordt vervolgd, lid van de raad van toezicht van het Stedelijk Museum en van journalistiek onderzoeksplatform Bellingcat. Hij maakte documentaires, theater, radio, tv: de lijst is eindeloos. Van zo’n man zou je denken dat hij nu minister zou zijn, of voorzitter van een belangenclub.

De Balie bestaat veertig jaar. Onder leiding van Yoeri Albrecht (54) groeide het de afgelopen twaalf jaar uit tot een invloedrijk debatcentrum. ‘Er heerst een enorme angst om je uit te spreken.’

klappen

‘

Maar hij kiest ervoor leiding te geven aan De Balie, een instituut dat bij zijn aanstelling op z’n zachtst gezegd niet aan het front van het maatschappelijk debat stond. Hoe anders is dat nu. Yoeri Albrecht programmeert het ene na het andere avondprogramma over heikele kwesties als de toeslagenaffaire, de radicale islam, het klimaat en de oorlog in Oekraïne, interviewt vaak zelf de internationale gasten en is alomtegenwoordig in het debat. En toch staat hij ook gewoon achter de bar van de Balie aan de kofﬁemachine te prutsen. Het bonenreservoir is leeg en dat moet vol. ‘Heb jij al iets gekregen? Mooi. Waar gaan we zitten?’

maaltijd. Als je heel lang in de snackbar hebt gegeten en je gaat ineens naar een goed restaurant, denk je: wow!’

Waar bestaat zo’n maaltijd dan uit? ‘We hebben bijvoorbeeld al jaren een serie die ‘Grote denkers’ heet. We hebben dat nooit zo duidelijk gezegd, maar dat zijn stiekem altijd vrouwen. Sterker nog: het zijn dode vrouwelijke schrijvers uit de twintigste eeuw: Simone de Beauvoir, Anaïs Nin, Andreas Burnier. Die avonden zitten altijd tjokvol. Want veel mensen kennen de namen wel, maar weten eigenlijk helemaal niet waar ze over gáán. Ze studeren rechten, maar willen ook iets over De Beauvoir weten. Die komen kennis opdoen!’

KUNST & VERMAAKKRANT krant

En ze zijn jong; zeventig procent van hen is tussen de twintig en vijfendertig jaar oud. Hoe verklaar je dat? ‘‘Simpel, het verhaal dat millennials nergens meer in geïnteresseerd zijn, blijkt een fabeltje. Mensen van tweeëntwintig – ik heb zelf drie kinderen van rond die leeftijd – hebben verschrikkelijk veel interesses en maatschappelijke betrokkenheid, en die gaat heel diep. Dat komt als je het mij vraagt door een gebrek aan aanbod. Universiteiten bieden smakeloze kost aan, want die moeten productie draaien. Hier krijg je een culinaire

Iedereen kent nu De Balie. Voor je aantrad, was het een ‘praatclub voor babyboomers’, om Het Parool te citeren. In twaalf jaar tijd ging je van dertigduizend bezoekers per jaar naar… ‘Honderddertigduizend.’

‘Als mensen die bedreigd worden zich niet meer kunnen uiten, wint het radicalisme’

• Werd geboren in Zuid, in 1967. Studeerde geschiedenis, ﬁlosoﬁe en internationaal recht aan de Universiteit van Leiden

•

YOERI ALBRECHT

•

KUNST & VERMAAKKRANT krant

democratie. Dat is nog steeds de reden dat Kamerleden hoofdelijk aanwezig moeten zijn bij stemmingen. Dus wat voegt De Balie toe? Dát.’ 12 procent van jullie begroting is subsidie. Dat zou veel meer moeten zijn? Hij lacht. ‘Op zich vind ik het geen slechte zaak dat wij uit alle hoeken en gaten geld moeten zien te halen, maar er is te weinig besef dat wij een belangrijke publieke taak vervullen. Hier komen mensen aan het woord die nergens anders vrijuit kunnen spreken, die ernstig bedreigd worden en met de zwaarst denkbare middelen beschermd moeten worden. Dat kost veel geld en maanden voorbereiding. Denk aan Zineb El Rhazoui van Charlie Hebdo of Masih Alinejad (Iraanse activiste voor vrouwenrechten, red.). Ik vind dat de overheid moet garanderen dat deze mensen zich kunnen uiten, omdat anders het radicalisme wint.’

Je mocht niet van het narratief afdwalen. ‘Het is ook heel logisch; we zijn kuddedieren, men wil graag dat alle schaapjes op dezelfde manier over de dijk komen. Als de angst regeert, is groupthink het eerste wat er gebeurt. We rennen allemaal een bepaalde kant uit, die weleens de verkeerde kant zou kunnen zijn. Ik weet niet of het OMT gelijk had of Armand Girbes, ik ben geen viroloog. Wat ik wél weet, is dat deskundigen gehoord moeten worden. Ik denk dat wat we nu zien aan schade bij de jeugd voorkomen had kunnen worden als hun wetenschappelijke inzichten beter gebruikt waren.’

•

eeningeïnteresseerdnergensmillennials‘Datmeerzijn,blijktfabeltje’

Je vroeg je af of die rechtsstaat tijdens corona nog wel in goede handen was bij de overheid. Men verweet jou dat je de maatregelen ter discussie stelde. ‘Nou, die maatregelen waren duidelijk opgesteld door mensen die een vast salaris hebben en die er zelf amper door geraakt werden. Maar waar het uiteindelijk om ging, is dat De Balie zo veel mogelijk deskundige stemmen aan het woord wilde laten over wat ons overkwam als samenleving. Mensen als Coen Teulings en Bas Jacobs (betrokken bij Herstel NL, dat ervoor pleitte te stoppen met de lockdowns, red.). Men vond dat we dat niet moesten doen. En dat zijn allemaal gerenommeerde professoren. Zelfs Armand Girbes, nota bene hoogleraar en hoofd van de IC van het Amsterdam UMC, is lange tijd uit het debat gehouden omdat hij kritisch was op het overheidsbeleid. Ik vind het onbegrijpelijk dat je in een enorme crisis deze mensen niet eens aan het wóórd wilt laten.’

•

Jij nodigt sprekers uit die bij de publieke omroep nauwelijks aan bod komen. ‘Wat ik wonderlijk vind, is hoe weinig internationaal georiënteerd die redacties zijn. Wij hebben hier met grote regelmaat mensen uit Iran, Marokko of Oekraïne die op tv zouden moeten. We hadden onlangs de premier van Albanië op bezoek, en eerder de winnende presidentskandidaat die verdreven is uit Wit-Rusland, Tichanovskaja. Wat een indrukwekkende vrouw. Maar ja, die spreekt geen Nederlands hè?’

Dat is niet evil maar gewoon een gegeven dat je in de geschiedenis keer op keer ziet. Dus ik heb op de tweede dag van de pandemie al getwitterd dat ik straks graag mijn burgerrechten intact weer terug wil hebben. Je mag ze best eventjes opschorten, maar ik wil ze intact weer terug. Want laten we ook benadrukken dat we hier een heel goed functionerende democratie hebben in vergelijking met negentig procent van de rest van de wereld, en die wil ik graag behouden.’

• Deed de master European Politics en was Junior Dean aan The Queen’s College in Oxford. Begon tijdens zijn studie te schrijven voor Vrij Nederland

Terwijl je toch bepaald geen complotdenker bent. ‘Klopt. In crisistijd wordt een rechtsstaat vaak deels ontmanteld met het idee dat het doel de middelen heiligt.

En ben je daar gerust op? ‘Niet helemaal. Ik opereer hier in De Balie vaak vanuit The open society and its enemies van Karl Popper en The road to serfdom van Friedrich Hayek, geschreven in het midden van de vorige eeuw door mannen die allebei de verschrikkingen van Stalin en Hitler hadden meege maakt. Beide boeken beschrijven hoe je vanuit een crisis opeens ongemerkt in een dictatuur terecht kunt komen.

• Schreef voor titels als The New York Times, Elsevier en De Volkskrant Was van 2003 tot 2012 lid van de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum. Werd in 2009 hoofdredacteur van Wordt vervolgd (vakblad van Amnesty International). Was politiek commentator voor BNR Nieuwsradio en Goedemorgen Nederland Maakte tussen 2001 en 2004 samen met Lennart Booij het interviewprogramma Krachtstroom, geregisseerd door Theo van Gogh. Is sinds 2010 algemeen en artistiek directeur van De Balie. Maakte met regisseur John Appel de documentaire The Last Victory (2003), over een paardenrace in het Italiaanse Siena, en met Eddy Terstall de korte ﬁlm Mannenharem (2007). Maakte het fotoboek Underworld (2002). Publiceerde met historicus Mathieu Segers en De Balie-redacteur Anne-Marijn Epker een serie bundels over Europa. Woont in het centrum met zijn vrouw en drie kinderen. interview

•

Verbaast het je dat dat nauwelijks opgepakt wordt door de media? ‘Zeker, maar wat ik vooral onbegrijpelijk vind, is de desinteresse van onze regering. Ik heb al meerdere keren meegemaakt dat ik borg moest staan, voor wel 100.000 euro, om mensen hierheen te kunnen halen. De Jezidivrouwen bijvoorbeeld: ik moest tekenen voor een hoge borg om te garanderen dat ze teruggaan. Want de IND is namelijk bang (zijn stem slaat over van verontwaardi ging) dat ze hier asiel zouden aanvragen! Dat is de wereld op zijn kop. Vrouwen die vertelden over dagelijkse verkrachtingen, die tot seksslaaf zijn gemaakt! Dat daar geen interesse in is! Slavernij is nogal een thema tegenwoordig. Maar dat geldt blijkbaar alleen voor slavernij die zich honderden jaren geleden afspeelde. Aan die Jezidi wil niemand zijn vingers branden, hè?’ Je klinkt heel activistisch. ‘In het missiestatement van De Balie hebben we opge schreven dat wij geloven dat een open, democratische, rechtstatelijke samenleving de beste soort samenleving is. Dus ja, we zijn een journalistieke instelling, maar we zijn niet neutraal. De rechtsstaat bestaat alleen maar omdat jij en ik en genoeg mensen daarin geloven. Als dat niet meer zo is, kun je wetten maken en verkiezingen houden wat je wilt, dan verdwijnt de rechtsstaat. Dat is uiteindelijk waarom dit soort debat belangrijk is.’

2727 ‘Mijn moeder zat in

openormeDatverzetsgroep.gewapendeeenheeftindrukmegemaakt’

Is het niet een ontzettend ondankbare taak om directeur van de Balie zijn? Je maakt een open debat mogelijk, maar bent daardoor boksbal voor links en rechts. ‘Links en rechts, populist en antipopulist, boven en onder, ja.’ Je bent ook wel bedreigd. Heb je er dan nog wel zin in? ‘Ik vind het niet speciaal leuk om de klappen op te vangen, maar ik vind het vooral voor mijn medewerkers problema tisch. Er werken hier achttien redacteuren, die zijn tussen de 24 en 34; voor hen is de psychologische druk soms echt zwaar. Dat allerlei mensen menen dat ze hier voor de deur moeten komen schelden. Maar het zegt ook iets over de zeggingskracht van live theater en debat dat we zo veel emoties losmaken.’

Ben je nooit bang om gecanceld te worden? ‘Iedere keer als je iemand uitnodigt die een ander niet zint, gebeurt dat. Maar gelukkig lukt het kennelijk niet helemaal. Er is een mooi Arabisch spreekwoord voor: ‘De honden blaffen en de karavaan trekt verder.’ Als je tegen heilige huisjes schopt en de macht bevraagt, moet je niet verbaasd zijn dat er weerstand komt. Abram de Swaan (bekende Nederlandse socioloog, red.) zei dat gisteren nog tegen me: ‘Yoeri, dat is een compliment. Als je dat niet hebt, doe je je werk niet goed.’ Maar je wilt niet weten hoeveel DM’s, whatsappjes en mails ik krijg van mensen die zeggen: zou je dit of dat niet eens ter sprake brengen in De Balie, want als hoofd van deze of gene dienst kan ik dat niet doen. O, denk ik dan soms, en wij dan wel? Er heerst een enorme angst om je uit te spreken, ook in de academische wereld.’

Juist wanneer de bureaucratie zegt dat het allemaal voor onze bestwil is, moet je opletten. Gelukkig was er iemand die goed oplette: Wim Voermans van de Universiteit Leiden wees erop dat er staatsrechtelijk heel gekke dingen gebeurden: een tijdelijke noodwet die eindeloos opgerekt werd bijvoorbeeld. Godzijdank heeft het parlement uiteindelijk gezegd: en nu is het klaar.’

Het ontbreekt hier aan civilcourage, heb je gezegd. De media, maar ook de culturele sector hebben zich te volgzaam getoond. ‘Ik vind inderdaad dat men veel te vaak de kant van de macht kiest. Neem het simpele feit dat de overheid communiceerde: ‘We gaan de zwakkeren beschermen’. Vraag je dan af wie die zwakkeren zijn. Zijn dat kinderen uit eenoudergezinnen die op driehoog wonen, slechte toegang hebben tot internet, een moeder die de hele dag aan het werk is en een broertje dat de boel moet runnen? Zijn dat de zwakken? Ik zou zeggen van wel. Werden die beschermd? Nee. Werden die totaal veronachtzaamd? Ja. Dus bevraag zo’n overheidsslogan eens een keer.’ Waar komt die volgzaamheid vandaan? ‘Er zijn veel oorzaken, denk ik. Eén ervan is: wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Subsidies hebben een dempende invloed op de bereidheid om je ergens over uit te spreken. Dat gold bijvoorbeeld tijdens corona in de culturele sector. Begrijpelijk, want ze zijn honds behandeld. Ze moesten maar afwachten of ze het zouden overleven, en iedere keer verschoof de horizon. Een andere is dat in de journalistiek wel erg veel mensen werken die graag aardig gevonden willen worden en graag een schouderklopje krijgen van de voorlichter van de minister. Maar ook daar: er is jaar na jaar gedreigd met bezuinigingen op de publieke omroep. Daar hou je ze natuurlijk wel koest mee.’ Over de omroep gesproken: jij had voor het vijfvoudige salaris een talkshow kunnen hebben. Wat doe je hier nog? ‘Een van de redenen is dat ik het hartstikke leuk vind. Dit is de huiskamer van cultureel Nederland. Alle schrijvers, professoren, filosofen, acteurs, beleidsmakers, ambtenaren en politici komen hier voorbij. Ik hou van de jarenzestig kreet ‘de verbeelding aan de macht’. Met De Balie kan je verbeelding alle kanten op. Je kunt er een kweekvijver van maken, we hebben de Europese Persprijs hier in het leven geroepen, theaterplatform Zina is hier geboren, we hebben een afdeling Live Journalism en De Balie Studio, een oplei ding voor maatschappelijk debat. De Balie is als een veertig jaar oude oldtimer. Zo’n auto die helemaal gereviseerd is en waar een prachtig notenhouten dashboard in zit. Hij draait als een zonnetje, je kunt er alle kanten mee uit rijden.’ Maar links en rechts flitsen de Tesla’s voorbij. Zou je niet 3 miljoen mensen willen bereiken in plaats van 300? ‘Je maatschappelijke invloed is niet alleen afhankelijk van een kijkcijfer, maar van de kwaliteit van de ideeën die je ontplooit. Een idee begint klein en als het goed is, wordt het groot. Ik heb in 1989 Václav Havel ontmoet. Met een heel klein groepje dat samenkwam in een appartement heeft hij de Tsjechische dissidentengroep Charta 77 opgezet. Door de val van de Muur, waar zij aan meewerkten, hebben ze de wereld veranderd.’ Je bent erg fel als het gaat over macht en achterstelling. Waar komt dat vandaan? Albrecht denkt lang na. ‘Goeie vraag. Dat heb ik geloof ik altijd gehad. Aan mijn studie geschiedenis heb ik vooral overgehouden dat het echt mis kan gaan in de samenleving en dat het altijd dichterbij is dan je denkt. Mijn familie komt uit heel Europa. Ik ben deels Joods, Duits, Pools, Russisch en Italiaans. De Europese geschiedenis fascineert me, vooral de oorlog en de aanloop daar naartoe. Mijn moeder zat heel bewust in een gewapende verzetsgroep. Dat heb ik altijd ongelooflijk indrukwekkend gevonden. De nette dame die zij was, heeft met stenguns en weet ik wat rondgelopen. Terwijl mijn vader Wolfgang van oorsprong Duitser is. Zíjn vader was zo verstandig om Nederlander te worden bij de machtsovername door Hitler in 1933. Ze waren natuurlijk bevriend met allerlei Duitse families hier in Nederland, en sommige hadden dat niet gedaan. Dus de vrienden van mijn vader moesten op hun 18de, aan het eind van de oorlog, opeens in de Wehrmacht dienen.’ Je vader was advocaat en politiek actief voor de VVD. Je groeide op in het welvarende Zuid en kon lang studeren. In de woorden van Joris Luyendijk had je niet zeven maar tien vinkjes. Wat vind je van dat vinkjesverhaal? ‘Het is absoluut waar dat het voor veel mensen moeilijk is om te zien wat voor geluk ze in de genetische en sociale loterij hadden. Maar ik heb een hekel aan de identity politics die eruit spreekt. Je moet mensen niet aanspreken op uiterlijke kenmerken waar ze niks aan kunnen doen of veranderen. Je weet niet of een witte man van vijftig in zijn jeugd niet mishandeld is, een ziekte heeft gehad of wat dan ook. Maar de ándere kant van het boek vind ik heel goed: dat je het maatschappelijk hebt gemaakt, is grotendeels mazzel en daarom heb je een grote verantwoordelijkheid naar degenen die dat minder hebben. Noblesse oblige. Dat kunnen we niet genoeg benadrukken. Misschien komt mijn maatschappelijke betrokkenheid ook daaruit voort.’

AMSTERDAMGIFTS OrangeNotebookPanda €6,95 Amsterdam entraal tation ijdewww.iamsterdam.nl/storeMaakkennislokalemetmakers Rugzak Property Of v.a. €139,Dopper €12,50 oster v.a. €14,90

♥ 12

DE PROEFZAAK, HULLENBERGWEG 6 ��S��L�A�T 12:00

��E�BURG ♥ 5

�E� M�Z��E ��S��L�A�T ♥ 6 Maak

& BUR�E�S

♥ 7

| LEEFTĲ D 16+ | AANMELDEN | 10:00

♥ �0

JTSZO TALENTHUB, HEESTERVELD 35B | AANMELDEN | 14:00 - 14:30, 15:00 - 15:30 14:00 - 17:30 R.U�A�: ��N��N�G M�O�E S��E� A�T

Zoiets moois als muziek moet voor iedereen toegankelijk zijn. Daarom organiseert DGAI Music School wekelijks muziekles in Zuidoost. En daarom nemen de kinderen culturele hotspot The NEW Amsterdam vandaag over. Samen dansen én kunst en cultuur vieren!

HEESTERVELD

& �A�UU�L��E

ONTDEKZUIDOOST17SEPT2022

THE NEW AMSTERDAM, PAASHEUVELWEG 6

��N� �N S�A�E

10:00 - 13:30 �P�R��N BIJ

| GPS LOCATIE

OMA IETJE, HEESTERVELD 3 | 14:00 - 15:30, 16:00 - 17:30 15:00 - 18:00 �L�B K��S ��-�4 ��A�)

Met alleen je lichaam en een paar stangen in het park kun je ongekend ﬁt worden, zo bewijst BARTENDAZ. Stroop je mouwen op, daag jezelf uit en laat je lichaam én geest het werk doen om je persoonlijke parcoursrecord te verbreken. AMSTEL III, STANGEN PARK - 11:00, 11:15 - 12:15, 12:30 - 13:30 KOMT - 18:00 B�E� BIJ BRO��E�IJ

Brouwerij Kleiburg gooit de deuren open: doe een rondleiding om met eigen ogen te zien waar het enige in de Bijlmer gebrouwen bier gemaakt wordt, geniet van een vers getapt speciaalbiertje en vergeet ook de ﬁjne op de menukaart niet. - 19:00 BIJ kennis met al het muzikale talent uit artistieke hub Heesterveld, dat vandaag zelf het podium betreedt. Fijne dj’s, live muziek en goede vibes gegarandeerd bij het muzikale festivalhart van 24H Zuidoost! CREATIVE COMMUNITY (HCC), HEESTERVELD 75 12:00 - 17:00 BI��N� H�N�N� C��E�I�A Stadsimkers Michael en Micha Ferdinandus van BijGein vertellen je tijdens 24H Zuidoost alles over bijen en honing. Loop langs om te horen hoe het is om stadsimker in Zuidoost te zijn en hoe bijenproducten een natuurlijk alternatief kunnen zijn voor cosmetica. HEESTERVELD CC, HEESTERVELD 75 | AANMELDEN | 13:00 - 14:00, 14:15 - 15:15, 15:30 - 16:30 12:00 - 18:00 ��N S�UDIO BI��A�R ♥ 8 Beeldend kunstenaars Rinaldo Klas, Moritz Ebinger en Maartje Jaquet nodigen je uit om hun gezamenlijke werk in het kader van BijlmAIR (Bijlmer Artist-in-Residence) te bewonderen. Neem een kijkje in de ‘vogelkooi’ van de drie bevriende kunstenaars en zie hoe het werk vordert dat eind dit jaar in CBK Zuidoost geëxposeerd zal worden.

Ben je net nieuw in Zuidoost komen wonen, en wil je meer weten over de wijk? Dan is het hoog tijd voor een beetje inBijlmeren! Test bij deze leuke en leerzame 24H Zuidoost-quiz onder leiding van quizmaster Chiel Grifﬁoen wat je wel en niet weet over Zuidoost. I.s.m. Hondsrugpark.

ONLINE 11:00

In Heesterveld Creative Community presenteert Jeugdtheater-school Zuidoost (JTSZO) de huiskamervoorstelling ‘Bovenkamer’. Een voorstelling die gaat over de steeds toenemende maatschappelijke druk die jongeren voelen. Wat doet dit met ze, mogen ze nog wel plezier maken en is er nog wel hoop?

♥ 11

De gigantische murals van Zuidoost ontdek je tijdens een inspirerende tour! Al wandelend langs de ﬂats luister je naar de verhalen over de indrukwekkende kunstwerken op de gevels, de kunstenaars, de buurt en haar bewoners.

S��N��A�K �A��N�A� ♥ 4

CBK ZUIDOOST, HEESTERVELD 69 14:00 - 16:40 �N�I��E��N�S�U�S�S ♥ 9

BARTENDAZ,

burgers

ZUIDOOST24H IAMSTERDAM.NL/24HPROGRAMMAUITNEEMBAAR PROGRAMMAUITNEEMBAAR M�S� ��E & M�S� DO ♥ ♥ Maak je eigen favorietenlijstje door hartjes in te kleuren. TIJ��S �4H ZUIDO�S� �P �7 ��P��M�E� K�N �E �4 UUR ��N� �P �N��K�N�S�OCHT DOOR ��S�E��M ZUIDO�S�. BR�E��A��N� M��A� L��E �N�E��E�S� C�L��A��E �N C�L�U��E HOT�P��S� �E JO��N CRUIJFF A��A� ��N BRO��E�IJ �N ��N M��E �A��N ZICH ��N H�N ��S� �E��N�E ��N� R�N��MZ��N� B��W��K�E�R�S�A�I�N 06:00 - 09:00 TIJ��SW��K�UTZ��S�P��N� ♥ 1 Vroege én sportieve vogels beginnen de dag goed met een toffe workout tijdens zonsopgang. Een dj verzorgt de beste deephouse-beats, na aﬂoop zijn er gezonde shakes en gembershotjes. ARENAGYM, LEMELERBERGWEG 32 | LEEFTĲ D 16+ | AANMELDEN | 06:00 - 07:30, 07:30 - 09:00 07:00 - 10:45 �A��A� ��A�E & �E��N�E BI��S ♥ 2 Schuif aan in de tot sauna omgebouwde containers van Soak Urban Wellness. Ontspan volledig in de infraroodsauna, onderga een intense total body massage in de 3D-massagecapsule en geniet van de cold pressed powershots en superfood bites. SOAK URBAN WELLNESS, HULLENBERGWEG 6A | LEEFTĲ D 18+ | AANMELDEN | 07:00 - 08:45, 09:00 - 10:45 09:00 - 11:00 BUURT�N�BIJT & �E�S�RIJD �E��L �P�O��N BIJ ��A ♥ 3 Strijk samen met buurtbewoners vóór openingstijd neer bij IKEA voor een gezellig ontbijtje. Laat het je goed smaken, want na het ontbijt gooi je je schroef- en puzzelskills in de strijd om de meubelopbouw-wedstrijd te winnen. Met als prijs: eeuwige roem, een food-pakket én een meubel! IKEA, HULLENBERGWEG 2 | AANMELDEN

OMA IETJE, HEESTERVELD 3 | 14:00 - 14:40, 15:00 - 15:40, 16:00 - 16:40 14:00 - 15:30 B��E�HU��E�V�O�S��L�N�(12�)

EFE VENUE, PAASHEUVELWEG 8 | LEEFTĲ D 16+ | GRATIS ENTREE

♥ 19

♥ �0

17:00 - 22:30 T�E ��W �L��A��Y��S�E��M ♥ 13 Dansen op de ﬁjnste tunes van verschillende artiesten en dj’s uit de buurt, plus eten van de beste foodtrucks uit Zuidoost? Daarvoor moet je naar de blockparty bij collectief The NEW Amsterdam. De plek om te viben, dansen en mee te eten. THE NEW AMSTERDAM, PAASHEUVELWEG 6 17:00 - 23:00 ��A�K P�I�E ��L ♥ �4 Een uniek evenement van en voor de black queer community: een ball waar de nationale ballroomgemeenschap samenkomt en zich manifesteert. Ervaar de zinderende sfeer waar de black queer identity gevierd wordt en kijk je ogen uit bij de adembenemende scene. THE BLACK PRIDE BALL, PAASHEUVELWEG 44 | LEEFTĲ D 16+ | AANMELDEN | INLOOP VANAF 17:00 | €10 ENTREE (CASH) 18:00 - 00:00 ��E� L��A ��E ♥ 15 Kom kijken bij broedplaats LOLA BAE! Hier werken mediamakers, kunstenaars en andere creatievelingen. Vandaag kun je hier terecht voor exposities, spoken word, live muziek, ﬁlm en spannende performances van inhouse artiesten. I.s.m. EFE Venue. LOLA BAE, PAASHEUVELWEG 8 | AANMELDEN 22:00 - 05:00 ��N TOT Z��S��K��S� BIJ �E �4H A��E��A��Y ♥ 16 Kom voor een spetterende afsluiting van 24H Zuidoost naar EFE Venue in LOLA BAE. Tijdens de afterparty dans je hier tot in de vroege uurtjes op lekkere tunes van dj’s en live acts. Reken op een bonte mix aan muziekstijlen, van techno en pop tot hiphop!

Zoek het hogerop en beklim het dak van een parkeergarage voor een wedstrijdje trefbal. Het kunstwerk van Zagwe Design is vormgegeven als veld waar je trefbal kunt spelen. Een voorbeeld voor hoe platte daken in Amsterdam beter gebruikt kunnen worden. Potje ballen?

�N ��N

Dompel je bij de OBA onder in een culinair programma voor jong en oud. Maak kennis met de keuken van Zuidoost met een minikookworkshop voor kinderen, bewonder de mooiste kookboeken, luister naar verhalen over eten en eetgewoonten en bekijk de expo over het culinair erfgoed. I.s.m. Imagine IC.

ZO�A�Z L��N��: �A�Z & HIGH ��A �N BI��E��A�K��A�E� ♥ 22 Tijdens

��N��A��E� R�N��E DOOR �E JO��N CRUIJFF A��A ♥ �4 De Johan Cruijff ArenA is één van de duurzaamste voetbalstadions ter wereld. Ontdek tijdens deze rondleiding achter de schermen de megabatterij, zie hoe ‘smart’ de Amsterdamse voetbaltempel is én kom daar waar al je

Bij Imagine IC werpt de pop-up tentoonstelling ‘Van reiger tot pom op het menu’ in de eigentijdse exporuimte Vitrine van Zuidoost een blik op culinair erfgoed. Krijg daarbij een smakelijk ‘kijkje in de keuken’ tijdens een rondleiding (met pom) van Mavis Hofwijk van het Surinaams Buffet, een culinaire legende in Zuidoost.

STICHTING IAMJONG, BĲ LMERPLEIN 698 - 13:00, PODIUMERVARING 13:00 - 14:00 - 16:00 een heerlijke high tea brengt Hunsel Rivero, lady of Zuidoost, jazzsongs ten gehore samen met pianist Pieter van Santen. De nummers zijn verbonden met de Zuidoost-jazziconen Boy Edgar en Anita Porcelijn, die de basis legden voor de jazz in dit deel van Amsterdam. LMERPARKTHEATER, ANTON DE KOMPLEIN 240 AANMELDEN E BĲ LMERPARKTHEATER, HIGH TEA €20,50 PP, HIGH TEA VOOR 2 PERSONEN 15:30 - 16:30 favoriete Ajacieden na een wedstrijd uitpuffen: in de kleedkamer! CRUĲ FF ARENA, ARENA BOULEVARD 1, HOOFDINGANG E D | AANMELDEN | 14:00 - 15:00, 15:30 - 16:30 14:00 - 17:00 al een live radioshow bij willen wonen? Grijp je kans in OSCAM bij het drie uur durende live radioprogramma Look Around x Echobox. Makers en publiek worden samen onderdeel van het maakproces van verschillende kunstenaars.

| VRĲ

TOEGANG

Benieuwd welk onontdekt talent er in je schuilt? Bij School 2 Community leren jongeren tijdens verschillende workshops dat iedereen van niets iets tofs kan maken. Van rappen, zingen, afrodance, kleding pimpen, podcasts maken en veel meer. Na de workshops presenteren alle talenten hun nieuw aangeleerde skills tijdens het minifestival.

SCHOOL 2 COMMUNITY, DUBBELINK 1 | AANMELDEN | WORKSHOPS: 14:00 - 17:00, MINIFESTIVAL: 18:00 - 21:00 14:30 - 18:00 UIT �E �A��S��E� ♥ 29 Sieglien Emanuel toverde een leegstaande winkel om tot een ﬁjne thuishaven waar buurtgenoten altijd kunnen aanwaaien om hun hart te luchten of gewoon even te kletsen. Praat hier tijdens 24H Zuidoost aan de hand van een ‘Praatbox’ mee over verschillende onderwerpen uit de taboesfeer. MI NA MI, BĲ LMERPLEIN 145 | LEEFTĲ D 15+ | 14:30 - 16:00, 16:30 - 18:00 Activiteiten zĳn gratis, tenzĳ anders vermeld | Programma onder voorbehoud | Aanmelden (alleen indien vermeld) via iamsterdam.nl/24H

IMAGINE IC, BĲ LMERPLEIN 393 | RONDLEIDING: 14:30 - 15:30, 15:45 - 16:45 14:00 - 18:00 �N��K �E ��N ��N ��S�E��M ZUIDO�S� ♥

TOT 00:00 R�N��M �E�R�S�A�I�N BI��E� A��A

♥

| AANMELDEN | CARIBBEAN BRASS WORKSHOP 12:00

10:00 - 16:30 �E��N� T�E S��S É A��A 18 Pathé Arena is één van de grootste bioscopen van Nederland en heeft maar liefst veertien zalen. Ga mee op tour, beleef de wondere wereld van de ﬁlm en spiek achter deuren die normaal gesloten blijven voor bezoekers.

jazz’ uit

JOHAN

| LEEFTĲ

‘ﬁrst

PATHÉ ARENA, JOHAN CRUĲ FF BOULEVARD 600 | AANMELDEN | 10:00 - 10:30, 12:00 - 12:30, 14:00 - 14:30, 16:00 - 16:30 12:00 - 13:30 N�N�S��P H�P��P

13:00

ROEF ART RESIDENCY = RARE , BĲ LMERPLEIN 29 12:00 - 14:00 ��L� B��S��N�

Graziëlla

10:00 - 13:00 �E��N��N�U�N & ��E�RRI��E �L��E��E

BLOEI EN GROEI, MANDELAPARK REIGERSBOSPAD

Leer in deze workshop voor jongeren hoe het is om in een echte brassband te spelen. Je krijgt les van ervaren trainers van Ritmo Percussion (winnaar van Battle of Drums 2019) en leert meer over techniek, ritme en teamwork.

Bij hiphopbeats kun je toch niet stil blijven zitten? Bij hiphop academy Foundation volg je een hiphop dansworkshop voor beginners. Doe schoenen en kleding aan waarin je lekker kunt bewegen en leer de ﬁjne kneepjes van de hiphop. FOUNDATION, BĲ LMERPLEIN 141 | LEEFTĲ D 15+ | AANMELDEN 12:00 - 14:00 T�E��L �P �E� L��P��K

BĲ

OPDOEN:

♥ �7

€38 14:00 - 15:30 V�ORV�O��P��SK�N�E��N�4�) ♥ 23 Speciaal voor kinderen: kom tijdens 24H Zuidoost naar de OBA Bijlmer en luister bij de VoorleesExpress naar bijzondere verhalen over eten. OBA BĲLMERPLEIN, BĲLMERPLEIN 393 | AANMELDEN | 14:00 - 14:30, 15:00 -

14:00

18+

�S��M L��E �A�IO �E� L��K A�O�N� X E�HOB�X ♥ 25 Altijd

OSCAM X ECHOBOX, BĲ LMERPLEIN 110 14:00 - 17:30 ��N K��K�E �N �E �E��N BIJ �E V�TR��E ��N ZUIDO�S� 26

Neem een kijkje in de Verfplantentuin en help meteen een handje mee. De mensen van lokale organisatie Bloei & Groei vertellen je hier meer over het waarom van deze tuin, bloemenweide én moestuin. En ze leggen uit hoe de verfplanten worden gebruikt voor het verven van textiel.

��N (12�) ♥ 21

�7

OBA BĲ LMERPLEIN, BĲ LMERPLEIN 393 14:00 - 21:00 �N��K �E ��N� BIJ S�HO�L 2 C��M�N��Y (12�) ♥ 28

�A�H

R�N��M K��A��S��N��N��E�/

BĲ LMER TOURS, METROSTATION GANZENHOEF (TOUR 1),

CBK ZUIDOOST, ANTON DE KOMPLEIN 120

10:30 - 16:00 �E BI��E� �N��N �E F�E�S

AMSTERDAMSE POORT SUITE, BĲ LMERPLEIN 97 | LEEFTĲ D 18:00 - 23:00 �N�M�E� �E K��S��A�S 33 Breng ‘s avonds een bezoekje aan CBK Zuidoost, al meer dan dertig jaar dé plek voor actuele beeldende kunst met een interculturele, inclusieve invalshoek. Ontmoet de curator en enkele kunstenaars achter ‘Unblocked Tomorrow’, een groepstentoonstelling over tegendraadse toekomstverhalen. Met muziek, een hapje en een drankje!

♥

€2,50

Ga mee op een twee uur durende wereldreis door Zuidoost met Bijlmer-expert Jenny van Dalen. Jenny woont hier al zo’n 35 jaar en zette twintig jaar geleden het succesvolle Bijlmertours op, om anderen net zo geïnteresseerd en enthousiast te maken over de wijk als zij. Neem je eigen ﬁets mee!

STUDIO, ELIZABETH CADY STANTONPLEIN 1004 | AANMELDEN |

STICHTING GHACHODAM, AMSTERDAMSE - 21:00 R��E�D�S�O het kind in jezelf naar boven en kom rolschaatsen bij Motion Dance Studio! Leer hoe je soepel kunt dansen op rollerskates, of als je dat al kan: leef je uit met al je moves bij de heerlijke rollerdisco. Neem je eigen skates mee of huur ze ter plekke.

��E��:V�OR �E

15+

‘Ye

MOTION DANCE ROLLERCLASS KIDS (6-12 JAAR): 17:00 - 18:00, ROLLERCLASS BEGINNERS (12-17 JAAR): 18:00 - 19:00, ROLLERDISCO (12+): 19:15 - 20:15, ROLLERCLASS INTERMEDIATE/ADVANCE (16+): 20:15 - 22:30 | HUUR SKATE VOLWASSENE €5 & KIDS 17:30 - 19:30 TIJD BO ��E� 32 Bo Game’ is een kreet die de heren van Nipheaux/Viral Champion vaak gebruiken tijdens hun spelletjesavonden. Het is Ghanees dialect (Twi) voor ‘Wij spelen het spel’ en wordt gezegd als je het naar je zin hebt, jezelf wilt oppeppen of al aan het winnen bent. Of je nu gaat voor 30 Seconds, Pictionary, FIFA 22, Monopoly of karaoke: Ye Bo Game!

& R��E��A�E ��N�E W��S��P ♥ 31 Haal

�E��Y ��N G��E K�O�M�Z��K ♥ �0 In de Bijlmer woont de grootste Ghanese community van Nederland. Dat betekent ook: er is hier veel muziek uit Ghana. Tijdens 24H Zuidoost brengt stichting Ghachodam alle Ghanese koren samen voor twee spetterende optredens vol vrolijke en aanstekelijke muziek.

�P

STATION BĲ LMER ARENA (TOUR 2) | 10:30 - 12:30, 14.00 - 16.00 11:00 - 13:15 R�N��E�D�N� �A��A� M��E ♥ 35 Een van de grootste moskeeën van Nederland opent tijdens 24H Zuidoost de deuren voor iedereen die eens een kijkje wil nemen in deze ‘witte parel’ van de Bijlmer. Dames worden verzocht zelf hoofdbedekking mee te nemen. TAIBAH MOSKEE, KRAAIENNEST 125 | LEEFTĲ D 10+ | 11:00 - 11:45, 12:30 - 13:15 K��A��S� S��N��L�E�BI��E�A��AB��W��K H��N��E�HT �E�N K��A��S� ��N��N��E� �E�RI�NS��A��E� D��N ZUID ��E�P�L�E� DU��N��E�HT ��E��E��E� �E��E�GD��E� GOO��E� GOO��E� BI��E�D��E� BI��E�D��E� ��W��K��E� ��W��K��E� HOOGOORDD��E� �A��L��E� ��E��E�K��E� ��N�BR��K��E� ��L�URGD��E� ��N��E��A��N�N F��P�N�A��E� ��E��S ��N��A�K��S�N �S�G��N�I�K�R�E� H�L�E��E��E� ��E��E��E� �A��L��E��N��A�K ��E��S �4 12 13 26 �7 �4 19 �7 3 7 8 �0 5 �0 33 21 23 4� 35 �4 �0 36 4� 39 4� �7 4 11 18 22 �7 �4 38 4� 1 2 9 15 16 6 31 �0 29 28 4� 4�A4��0 51 32 25 4�B ��S��L��A�T

♥ �4

♥

POORT SUITE 17:00

11:00 - 16:00 B�E��A�K� & ��K��N BIJ �E �L�P��E

Vijzel je kennis over verduurzaming op bij de Groene Hub! Van je huis isoleren, je energierekening verlagen tot rattenoverlast bestrijden; je keert boordevol nieuwe kennis weer huiswaarts. Uiteraard onder het genot van een hapje en een drankje.

Ben je dol op hiphop, om zelf te doen of naar te kijken? Tijdens 24H Zuidoost staat hiphop dance theatre Free & Style in het Brasapark met een programma boordevol workshops, showcases en battles. BRASAPARK, REIGERSBOSPAD

K�UIT�E��: ��N K��K�E BIJ ��N A��L�E�S ZUIDO�S� ♥ �0

Kom bij kinderboerderij De Gliphoeve naar koopjes snuffelen op de boerenmarkt. Hier vind je tweedehands spullen, kleding, groenten uit de eigen moestuin en nog veel meer. De markt afstruinen maakt hongerig, gelukkig staat er bij het pannenkoekenhuis veel lekkers op de menukaart.

♥

GROENE HUB, HOLENDRECHTPLEIN 44 15:00 - 17:00 �A� �S �E M�Z��E I��N�I�E�T ��N ��S�E��M ZUIDO�S�? ♥ 4�

OPEN ATELIERS ZUIDOOST, KRUITBERG - 17:00

Bij de voormalige brandweerkazerne kun je tijdens 24H Zuidoost de hele dag terecht voor uiteenlopende activiteiten. Denk aan een rommelmarkt, weggeefmaaltijden van Tante Nel (in de ochtend), een jeugdprogramma van Talent Movement (‘s middags) en toffe muziek tot in de late uurtjes. KAZERNE, REMMERDENPLEIN 100 10:00 - 12:00 �A� GR�E�T E� �N ZUIDO�S�? ♥ 4� De natuur in! Bioloog Tet Roetman, schrijver van ‘Bloemen in Amsterdam-Zuidoost’, neemt je mee op ontdekkingstocht door het Gaasperplaspark en leert je tijdens een route van 1 tot 2 kilometer tientallen plantensoorten, kruiden, grassen en bomen herkennen. BIOLOGIC BUREAU, STARTPUNT: METROSTATION GAASPERPLAS | AANMELDEN 10:00 - 17:00 TU�N��S W��S��P �4��) ��A��N �4��) �N �E� B��A�K ♥ 4� Skateliefhebbers kunnen hun hart ophalen bij Skatelane in het Brasapark! Hier kun je aanhaken bij workshops, clinics, demonstraties of gewoon vrij skateboarden. Ook zijn er doorlopende workshops verticale tuintjes maken, je eigen smultuin ontwerpen en thee- en infusieworkshops.

Met de Tuinenﬁetstocht van GroenplatVorm Zuidoost kom je op je tweewieler langs alle mooie plekjes van het stadsdeel en luister je ondertussen naar natuurverhalen. Het is wel even trappen; de route bedraagt zo’n 17 kilometer.

Bij Buurtverhalenvertellers in OBA Reigersbos vertellen buurtbewoners elkaar verhalen over muziek. Die verhalen kunnen natuurlijk niet in stilte verteld worden, daarom zullen lokale muzikanten hun kunsten live laten horen.

�M��N

VOORBEELDIGE VOEDSELTUIN, ENGELDONK 50 12:00 - 18:00 �P�T��N �N �E� BI��E�A�CH�E� BIJ �E� BI��E�M��E�M 38

De kunstenaars van de Kruitberg openen hun ateliers en je bent van harte welkom om een kijkje te nemen. Bewonder ook meteen de expositie met recent werk van Delano MacAndrew.

DO IT Y�U��L� ��A��A�K K��A��S� ♥ 4�

13:00 - 14:00, 15:00 - 16:00, 17:00 - 18:00 13:00 - 15:45 A�CHI�E��N��L�N� 39

21:00 - 00:00 ��L�CHTBI�S�O�P & S��N� D�S�O �N �E� B��A�K ♥ 51 Kijk in het Brasapark een ﬁlm onder de sterren in de Bijlmerbios openluchtbioscoop. Liever met je voetjes van de vloer? Ga dan langs bij de silent disco en leef je uit op de muziek van verschillende dj’s; van Afrobeat tot 70’s disco. BRASAPARK, REIGERSBOSPAD | OPENLUCHTBIOSCOOP: 21:0023:00, SILENT DISCO: 21:00 - 24:00

AANMELDEN 14:00 - 17:00 ��N ��S�E DUUR��M�E�D &GR��N 4�

Buurtkranten, folders, knipsels, plakboeken, foto’s, video’s en dia’s: het hele Bijlmermuseum is veranderd in een uitstalling van het rijke Bijlmerarchief. Volg een rondleiding of doe je eigen ontdekkingen en neem er een Bijlmers kopje linzensoep bij! BĲ LMERMUSEUM/GRUBBEHOEVE, GRUBBEHOEVE 38 |

OBA REIGERSBOS, ROSSUMPLEIN 1 | BUURTVERHALENVERTELLERS: 15:00 - 17:00, LOKALE MUZIKANTEN: 16:30 - 17:00 15:00 - 21:00 H�P��P �N �E� B��A�K ♥ �0

KINDERBOERDERĲ GLIPHOEVE, GELDERSHOOFD 79 12:00 - 18:00 V�OR��L�I�E V�E��L�U�N ♥

K�M �E� �E F�E�S �E ��L��S�E ��N�E� �M ZUIDO�S� �E �N��N �S �E� F�E�S� ��A� ��S��S�A�I�N �S �E� ��E�H�S 15 M�N��N F�E��N (�F ��M �E F�E�S ��E �N �E �E�RO V�OR ��A� 2 E�R��. ZUIDO�S��E�RO�S ��L �N ��L��K �E �E�E��N �E� �E �E�R�L��N ��, 53 �N ��. N�G �E�E�: ��M �E F�E�S ��E �N �E �E�RO ��E��E� ��N N�E� ��N S��N� �E K��N V�OR 2 E�R0�. B �4H ZUIDO�S� �S ��N ��N� �NS�A�S��LK��S��E��S�E��M��A��E�S��N��NBIJD�A�E��N�NC�L�UURZUIDO�S�ZUIDO�S�CI�Y

♥

SKATEBOARD

�E�

♥

SKATEMATES,

♥ �7

♥ 36

�7

�N�M�E��N� �N �E� ��E��L��S�E� ♥ 4�

Dompel je onder in de groene oase van de Voorbeeldige Voedseltuin. Leer met een bezoekje aan de vaste tentoonstelling alles over spinazie, erwten en kippen. Stel vragen aan de tuinders en ga de buurt in om ingrediënten voor pesto te plukken.

LOLA BUITENPOST, EGELDONK 50 | 13:00 - 13:45, 14:00 - 14:45, 15:00 - 15:45 13:00 - 17:00 C��A��E�

Het Kleiklooster is een christelijke leefgemeenschap in één van de oorspronkelijke Bijlmerﬂats, Kleiburg. Tijdens 24H Zuidoost is de kapel open om een kaarsje te branden en ben je welkom voor kofﬁe en thee of een Kleiburg kloosterbiertje. Ook kun je van de kloosterlingen meer horen over hoe het is om in deze woongemeenschap te leven. KLEIKLOOSTER, KLEIBURG 29A | VRĲ WILLIGE BĲ DRAGE 16:00 - 19:00 ��E��A��N 4� Avontuurlijk aangelegd en zin om nieuwe mensen te leren kennen? Kom tijdens 24H Zuidoost speeddaten bij restaurant Elixer. Wie weet houd je er een nieuwe liefde of vriendschap aan over! Het duo met de beste chemie krijgt bovendien een gratis diner. ELIXER, ENGELDONK 50 | AANMELDEN | 16:00 - 16:30, 17:0017:30, 18:00 - 18:30 BUI��L�G�E�S 08:00 - 21:00 �A�E��E ��N �A� ♥ �4

BRASAPARK, KELBERGENPAD (46A), REIGERSBOSPAD (46B)

Lola Buitenpost opent vandaag de deuren als levendig knooppunt van 24H Zuidoost. Duik met de huisarchitecten, én medeoprichters van Lola Buitenpost, Arjan & Peter, de G-buurt in op architectuurwandeling.

1003A 15:00

11:00 - 14:00 �V�N�UU�L��E F�E�S�OCHT DOOR GR��N

Geef je ogen de kost bij een heuse skateboarddemonstratie bij Amsterdam Skatemates. Dit skatepark in de K-buurt is helemaal zelf ontworpen en gebouwd door lokale skaters en buurtbewoners. Bewonder de tricks, geniet van de muziek en laat de gezonde snacks goed smaken. KRAAIENNEST 68 | DEMO: 15:00 - 16:00, MUZIEK + SNACKS: 15:00 - 17:00 UUR 15:00 - 18:00 ��P�RIT��)

GROENPLATVORM ZUIDOOST, STATION HOLENDRECHT |

THUIS IN DE MEERVAART

Toen Gerris in 1997 van België naar Amsterdam verhuisde, kende hij niemand. Op een dag nam hij zijn skates mee naar het Vondelpark en zag daar honderden mensen skaten. Hij maakte snel vrienden en kwam in aanraking met hiphoppers, breakers, freerunners en voetballers. In het voetenwerk van die laatsten zag hij een dans, vergelijkbaar met de breakers. Dat vormt tot de dag van vandaag zijn inspiratiebron en komt terug in zijn voorstelling FTBBL Can you kick it, dat vanaf januari 2023 in de theaters te zien is. De komende maanden zijn twee producties van zijn hand in de stad te bewonderen: Het barre land, een coproductie met het Amsterdam Sinfonietta, en Knock-out, een haast acrobatische ode aan de actieﬁlm.

Als Gerris één favoriete plek moet noemen, is dat De Meervaart. Het is de plek waar hij al veel heeft mogen spelen. ‘De Meervaart is een voorbeeld van hoe het ook anders kan. Het gaat daar verder dan alleen de voorstellingen: het gaat om de community. De Meervaart kijkt naar de buurt en probeert vanuit dat startpunt een connectie te maken. Ik ben trots daar deel van uit te maken.’ Meer Marco? Luister dan naar de Cultuurmakers podcast (scan de QR-code), waarin hij in gesprek gaat met performance artiest Cherella Gessel. Het barre land is op 23 september in de Meervaart en op 11 en 12 oktober in het Muziekgebouw te zien. Knock-out is van 21 t/m 30 oktober te zien in DeLaMar en op 15 en 16 december in de Meervaart.

JE AmsterdamPORTIEDAGELIJKSECULTUURzitbomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen en meer op iamsterdam.nl en op social media. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail. facebook.com/Iamsterdamnlinstagram.com/uitinamsiamsterdam.nl

OOKLAATMEERVAARTZIENHOEHETANDERSKAN’

tekst Alice Boothby foto Marjolein van Damme 29 service & info iamsterdam.nlinfomeerop

Je hebt van die mensen die een heel duidelijk omlijnd beroep hebben. Marco Gerris heeft dat absoluut niet. Van jongs af aan kon hij al niet kiezen en bespeelde hij elk instrument, én deed hij aan toneel, turnen en zang. Toen hij ooit iemand hoorde zeggen dat hij ‘ish’ was, viel het allemaal op zijn plaats. Gerris: ‘‘Ish’ is Engels voor ‘achtig’. Die vriend zei: je bent van alles wat, en dat klopt precies. Ik ben niet fantastisch goed in één ding, maar ik vind veel leuk. Daar heb ik mijn kracht van gemaakt: door al die leuke dingen te combineren.’

Ontdek de culturele gamechangers en baanbrekers van de stad; van fotogra e en toneel tot muziek. Deze keer: Marco Gerris, artistiek leider van ISH Dance Collective.

OokWEBCAREvanuithuis helpen we bewoners en bezoekers graag. Ons webcare team geeft je tips en helpt je met vragen over livewebcare@iamsterdam.comBereikbaarbestellingen.bijvoorbeeldviasocialmedia,enchatopiamsterdam.nl.

‘DE

WIE EN WAAR BEN IK? De zeven installaties van UFO - Unidentiﬁed Fluid Other zijn stuk voor stuk technisch overweldigend, soms interactief en hebben een stevige metafysische inhoud. Monster head van Lu Yang (Deutsche Bank kunstenaar van het jaar 2022) dompelt je onder in een mythologische wereld waarin galactische krijgers al vechtend ﬁlosoferen op het thema ‘Does the self really exist?’ Veel jonge bezoekers verdiepen zich intussen vanaf comfortabele ligkussens in een Great adventure of material world-game, waarbij ze vanuit hun eigen, licht zwetende lichaam (het is warm binnen) andere identiteiten aannemen. Dat is het aantrekkelijke – en verslavende – van gamen; tijd en ruimte bestaan niet en jijzelf ook niet echt meer.

Deze prettige vorm van bewustzijnsverruiming is mogelijk door de razendsnelle technische ontwikkelingen, maar nieuw is het niet. Een eeuw geleden deden surrealistische kunstenaars al onderzoek naar de creatieve vermogens, waarmee de menselijke geest een beetje kon loskomen. Salvador Dalí liet de verbindingstouwtjes met de werkelijkheid een behoorlijk end vieren, en nog een paar eeuwen verder terug fabriceerde Jeroen Bosch al heftige meta-werelden. Jacolby Satterwhites animaties doen daaraan denken. In zijn explosieve wereld met bondage-clubgangers vliegen zwarte mannen op gevleugelde paarden op de gesampelde muziek van zijn overleden schizofrene moeder, wat er vreemd genoeg best lieﬂ ijk uitziet.

Stap in de nieuwe wereld Nee, tentoonstelling UFO van tech-kunstwalhalla Nxt Museum gaat niet over vliegende schotels. Wel over de Unidenti ed Fluid Other : want dat de toekomst uïde en non-binair zal zijn, daarbestaat tussen deze muren geen twijfel over. tekst Joke van der Wey foto's Gert Jan van Rooij expo UFO - Unidentiﬁed Fluid Other t/m 30 april 2023 Nxt Nxtmuseum.nlMuseum

KRANT krant KUNST & VERMAAK expo

S inds twee jaar is Nxt Museum de thuisbasis van baanbrekende multidisciplinaire kunstenaars die zich bezighouden met nieuwigheden als augmented reality, fractal art (op basis van geometrie en algoritmes) en 3D-sculpting. Klinkt grensverleggend, en dat is het ook: de deur van Nxt Museum is daadwerkelijk een portal naar een andere wereld. Vanaf een XL-scherm spreekt een androgyne avatar zijn/haar/diens welkomstwoord tot de bezoeker, die zojuist nog rondﬁetste in de robuuste werkelijkheid van Noord. ‘I am the portal crashing your server, transporting you from what was to what will be.’ Viatrix (een artwork van Harriet Davey) is, al dan niet met roze slijmhuid en schuine ogen, een echte pin-up van het ﬂuïde universum en begeleidt ons op onze reis door de duizelingwekkende werelden die hier geschapen zijn. Je moet even aan dat uiterlijk wennen, maar al snel voelt het vertrouwd om begeleid te worden door een wezen uit de virtual reality.

POËZIE IN JE KIELZOG

Great adventure of material world van Lu Yang Foreign nature van Julius Horsthuis

Dat de Hermitage op zoek is naar een nieuwe koers, betekent niet dat er niets te beleven valt. Zo krijgt het museum ruim honderd portretten te leen uit de National Portrait Gallery in Londen met als onderwerp Art, Passion & Tragedy. Met hoofdletters, ja: romantische liaisons, moeizame verhoudingen, huwelijksliefde en taboedoorbrekende hartstocht, alles komt voorbij in olieverf of op fotopapier. Stuk voor stuk meesterwerken met de liefde als onderwerp. Denk aan famous British couples als Charles en Diana, Laurence Olivier en Vivien Leigh (foto) en Victoria en David, maar er zijn ook Nederlandse portretten rechtbankneemkantoorBijlmerplein,hetbijvoorbeeldbuitendusNaastherbestemming,vanjeenopduurzaamheidoudemonumenten,actueler:OpenHetOPENwashebbendieobscura,perspectiefraamOokenplaatswerkomwerkenschilderijen,immerhenlenzenhaddengezichtsvermogen,instrumenthetmeestersDavidAlHOCKNEY’Stoegevoegd.EYEzijnlevenlangonderzoektHockneyhoeouderuimtevertaaldennaarplattevlak.Hunvoornaamstebestonduitheteigenmaarzeookoptischehulpjesalsenspiegels–endatiswatverbindtmetHockney.DevitaleBritvindtinzijnfoto’sendigitalesteedsnieuwemanierendewereldweertegeven.Zijnisdanookhelemaalopzijntussendeoudeschilderijenindewetenschappelijkezalen.tezien:constructiesvaneeneneencameraartistiekehulpmiddelenHockneyzekergebruiktzoualshijnietverslingerdgeraaktaandeiPad.MONUMENTENDAGthemavandekomendeMonumentendagkannietduurzaamheid.Maardatzijntochgebouwenuitdetijddatnognietzohoogdeagendastond?Tochwerdwordtermeergedaandandenkt.Denkaanhergebruikoudematerialen,isolatie,waterbeheer.gratisrondneuzen,leerjeooknogwat.Engaookeenshetcentrumkijken,bijhetZandkasteel,oudeING-gebouwaanhetinz’ntransitievantotwoongebouw.OfeenkijkjeindeoudeaandeParnassusweg. MUSEUM, V.A.

CANVASONACRYLIC2021",NOVEMBER22NDPORTRAIT,"SELF

Nu Radio WORLDTOUR van Oseanworld is een interactieve game

Na al dat spektakel is het even bijkomen in een hoge ruimte die zowel een tempel, een luxe winkelcentrum als de controlekamer van een ruimteschip kan zijn. Wie op dit punt even niet meer weet wat voor of achter is, kan terecht bij onze lieve Viatrix, die de overgang van de ene naar de andere installatie steeds aankondigt met geruststellende poëzie. ‘Alles dat ooit was, en ooit zal zijn, weerspiegelt zich in jouw oneindigheid.’ Pﬁeuw, het is allemaal oké.

De vanlichtinstallatieinteractieveENTERKsaweryKirklewski

ALS EEN DRUG Dat zen-moment blijkt nodig bij Foreign Nature van Julius Horsthuis; een ervaring die zich als een drug door je bloedbaan verspreidt. Via psychoactieve technologie wordt een hoger bewustzijn geprikkeld waarbij wiskundige fractals (geometrische ﬁguren) buiten je zintuigen om je ziel weten te bereiken. Ook al snap je niet precies wat je nu leest of hoe dat werkt, het is overweldigend en het wekt associaties op met piramides en gotische kathedralen. Want waren ook oude Egyptenaren, antieke Grieken en middeleeuwse graalridders niet op zoek naar de samenhang tussen micro- en macrokosmos? Alleen hadden zij de technische middelen nog niet om het zo spectaculair vorm te geven als bij Nxt Museum.

LOVE STORIES

mis deze niet HERMITAGE, V.A. 17 SEPTEMBER TEYLERS

23 SEPTEMBER 10 EN 11 OPENMONUMENTENDAG.NLSEPTEMBER, 31

Volle iamsterdam.nl/agendaMokumAmsterdammakenzalenKoopjekaartjesvoorhetnieuweseizoen

MUZE VAN ZUID

3 4 Muiderslotseptember

25 facebook.com/buurtfestivalstadshartseptember

BUURTFESTIVAL WALLEN/NIEUWMARKT Kunst, muziek en theater, inloophuizen en buurtkamers, historische plekken: de oude binnenstad blijft verbazen. Vooral als je ziet wat er achter al die deuren schuilgaat. Leuk dus dat tijdens het Buurtfestival een groot aantal locaties in het centrum, rond de Wallen en de Nieuwmarkt, de boel opengooien. Proef en raad kaas bij Henri Willig, ga naar de boekenmarkt bij Huis de Pinto, laat je rondleiden door de politie en eindig met een borrel bij Bonne Suits of Splendor. Bij de meeste locaties kun je spontaan binnenlopen, bij sommige geldt vooraf aanmelden.

De vijfde editie van Muze van Zuid viert vijf dagen muziek in vijf buurten van Zuid. Op pleinen en straten, in huiskamers, parken, kerken en monumenten spelen onder andere Channa Malkin, Gwendolyn Masin, Madhu Lalbahadoersing, Renate Arends en Maat Saxophone Quartet. Thema dit jaar is muziek en natuur. Dat houdt bijvoorbeeld in: fagot en blokﬂuit in de Koeienweide en een demonstratie van kunstenaar Theo Rekelhof over hoe monocultuur leidt tot verschraling. Ook een tip: artistiek leider Huib Ramaer wandelt met het publiek – speakers op zijn ﬁets – door de buurt en vertelt wat er muzikaal leeft en klinkt achter straatnamen, muren en gebouwen.

SCHUTFOPPE

33 WJOSVZ: GLUREN IN DESIGNBUURT:ADRESSENUITDETHEATERTOPPERSLIJSTJE:MUSEUMDEPOTS7ABSOLUTELEUKSTEWINKELSETEN:NIEUWEINDESTADRONDJEMETGLUE3437383940 KRANT krant sept 2022

14 t/m 18 muzevanzuid.nlseptemberenMuiderslot),nooitpruimen-tourmetpruimenhapjes,dePruimenweekendtoptip.hetboomgaard.oogstMuidenovervriendenzin.brieveneneeuwwoondeschrijverpruimentijd’hetHetPRUIMENWEEKENDverhaalgaatdatgezegde‘totindekomtvanP.C.Hooft.HijindezeventiendeophetMuiderslotondertekendezijnmetpreciesdieDaarmeehooptehijuitAmsterdamtehalenomnaartekomen,voordeuitzijnpruimen-Waarofniet,isnogsteedseenTijdenshetwordtoogstgevierdmetkokenpruimen,eenniet-te-(alleswatjewildewetenoverheteentuinsafarinogveelmeer.

uit de oude doosETEN & DRINKEN EN ZOKRANT krant34 DEPOTSCHATTEN

35 ‘ER ZIJN

SUPERBEVEILIGDE KLUIZEN

Bij het imponerende gebouw (opslagruimte: 25.000 m2) waarin het Rijksmuseum zijn ‘spullen’ heeft ondergebracht, treffen we iemand die de oude situatie nog heeft meegemaakt. Wim Hoeben leidt vol trots rond door (een gedeelte van) de 39 depots die zijn ondergebracht in een gigantisch, grijs doosgebouw van vier verdiepingen bij Amersfoort. Duurzaamheid en veiligheid alom. Zo hebben de afdelingen verschillende beveiligingsniveaus; bij het goud en zilver is dat hoog. Een groot verschil met de oude situatie, toen de niet tentoongestelde kunstwerken overal door de stad stonden opgeslagen en in het Rijksmuseum ook elk achterafplekje benut werd. Hoeben benadrukt ook dat het Rijks in 2003, toen het dichtging voor verbouwing, 1 miljoen bezoekers had en na de heropening in 2013 zo’n 2,5 miljoen. Dan heb je je ruimte als museum wel nodig. Voor een paar jaar vond het depot onderdak in de superbeveiligde eurokluizen in Lelystad, maar uiteindelijk werd besloten tot duurzame nieuwbouw die gedeeld wordt met de Erfgoedcollectie, Vanaf 10 september is in het Stedelijk de nieuwecollectie-opstelling Yesterday today te zien, waarbij het museum put uit eigen depot. Ookhet Rijks en Eye slaan hun schatten op in zo’ngigantische beveiligde bunker. Wat gebeurtdaarbinnen? En: mogen we er zelf gaan kijken?

Het idee dat maar een klein gedeelte van alle museumbezittingen te zien is en dat een groot deel van de opgeslagen collectie het depot nooit zal verlaten, prikkelt de fantasie. Maar tegenwoordig is een kunstopslag het stadium van de rommelzolder ruimschoots voorbij. De Amsterdamse museumkunst ligt opgeslagen in beveiligde bunkers, waar gekozen is voor behoud en conservering en niet voor bezoek. We hebben er vier bezocht en één ding is zeker: er wordt in de depots ontzettend goed op onze kunst gepast. Maar kunnen we er ook naartoe?

PRENTENSTELLINGENHELEMETDIEALDERTIGJAARGEENDAGLICHTHEBBENGEZIEN’

VERSTOPTE KUNST

tekst Joke van der Weij foto’s Bruynzeel Storage Systems

I edereen trekt naar Rotterdam voor het eerste toegankelijke museumdepot ter wereld, het Boijmans Van Beuningen. Want tja, zoiets hebben wij hier niet. Nee? Hebben het Rijksmuseum, Stedelijk, Eye en Amsterdam Museum geen opslagruimte?

ARRENSLEE MET HOUTWORM De collectie is duizelingwekkend groot en groeit nog altijd, hoewel er streng geselecteerd wordt. Een arrenslee staat in een zuurstofarme ruimte te wachten tot de houtworm eruit is. Restaurateurs voeren reparaties uit bij reuzeramen. Winkeldochters? Hoeben: ‘Ja, die zijn er natuurlijk. Wapens bijvoorbeeld, en dingen die stuk zijn, maar je moet het toch bewaren. Je grootste angst is dat iets verkeerd wordt teruggezet, want dan kan het op 35.000 plekken staan.’ Zelf zou hij graag een tentoonstelling maken van meubels uit de periode tussen 1880 en 1930 (‘van de late romantiek tot de Rietveldstoel, zo’n interessante tijd’).

ETEN & DRINKEN EN ZOKRANT krant

Het depot van het Stedelijk Museum is dichterbij, in het Westelijk Havengebied. Maar je komt er niet makkelijker binnen. Het is kleiner (9000 m2), maar herbergt dan ook alleen de collectie van het Stedelijk. Ook hier kwam met de museumverbouwing het besef dat er een nieuw depot nodig was. Een heel plezierig gebouw, vindt depotcoördinator Roel Prins, die solliciteerde naar zijn baan met het geluid van de heipalen op de achtergrond. Ook hier de perfect geklimatiseerde ruimtes, de stellages met mooi en lelijk servies en de verrijdbare stellages waar op ons verzoek een voorraadje De Koonings uitgetrokken wordt. De foto’s worden per soort gekoeld, kleurenfoto’s het koudst, op vijf graden. Interessant is de afdeling met toegepaste kunst, een specialiteit van het Stedelijk. Alles is puur functioneel opgesteld; een sixtieslamp naast art deco. ‘Iedereen denkt bij het Stedelijk aan moderne kunst, maar de collectie dateert van 1895’, zegt Prins. Het depot is democratisch: schilderijen worden per formaat opgeslagen, of naar klimaatbehoefte. Een witkar staat naast een doos met werk van schilder en beeldhouwer Tinguely. Je kunt je voorstellen dat ze leuke gesprekken hebben ’s nachts. Het Stedelijk grossiert in topstukken, toch is het een schok als je Breitners Meisje in kimono zomaar op een kar ziet staan, klaar voor de nieuwe opstelling (zie kader). Er is druk uitleenverkeer, ook internationaal. Vooral de Russische kunstschilder Malevich is zeer in trek, en Rietveld en Chagall. Op een wand met ‘snoepjes’ hangen schilderijtjes die de depotmedewerkers zelf mooi vinden; een portretje van Jan Mankes, koeien, scheepjes.

VERGETEN SPULLEN Wat wordt nooit uitgeleend? ‘Er zijn hele stellingen met prenten die al dertig jaar geen daglicht hebben gezien’, zegt Prins. ‘Maar smaak verandert snel. De sixties zijn nu bijvoorbeeld reuze in, tien jaar geleden keek niemand ernaar om. Er staan hier dingen die vroeger bij mijn moeder hingen.’ Bewaren dus. uit de oude doos

OP EEN WAND MET ‘SNOEPJES’ HANGEN SCHILDERIJEN DIE DE DEPOTMEDEWERKERS ZELF MOOI VINDEN

het Nederlands Openluchtmuseum en Paleis Het Loo. En alles staat broederlijk naast en door elkaar, wel gerangschikt per soort. Het depot ligt als een moderne burcht tussen de velden. Heb je als gewone kunstliefhebber toegang? ‘Daar hebben we het wel over gehad, maar nee, nu niet’, zegt Hoeben. ‘Niet als je gewoon uit nieuwsgierigheid een kijkje wilt nemen. Dat is te ingewikkeld met de beveiliging en de conservering. Maar er is intensief uitleenverkeer. En met een speciﬁeke vraag kun je – op afspraak – wel naar binnen. We hebben eens een boomchirurg gehad die de eikenschorsafwijkingen kwam bestuderen op oude landschappen. En iemand die een parelhoenras wilde terugfokken dat nog op oude schilderijen te zien was.’

PERFECT GEKLIMATISEERD

BOTEN EN ZEEKAARTEN Is er dan geen enkel museumdepot meer in het centrum? Jawel, het Scheepvaartmuseum heeft zijn depot bijna binnen handbereik in de drie zilverkleurige ijsschotsen van titanium, die boven de muur van het Marineterrein uitsteken. Want zo oud als het museumgebouw zelf is (1656), zo modern is het depot (2003). Vroeger lag alles op zolder, daar waaide de wind gewoon doorheen. Nu is er een superopslagruimte van 4000 m2 voor boventallige scheepsmodellen, de inventaris van passagiersschepen, globes, zeekaarten en schilderijen van heroïsche zeeslagen. De grond begint allengs onder je voeten te deinen. Alles is keurig opgeslagen in de welbekende rekken, waar ook ineens een interessante scheeps-po staat, de favoriet van collectiebeheerder Fleur Bus. Haar collega Brechje van Asperen is dol op de verzameling speelgoedbootjes van Bruynzeel. De collectie is niet gigantisch, maar wel heel divers. Helaas kun je er alleen in als student of onderzoeker. Maar hé, de onderwerpen liggen voor het oprapen bij dit oer-Hollandse museum.

BRANDGEVAARLIJK

theater

Ook bij het depot van Eye in Noord is de insteek archivering en het bewaren van films. De oudste, van nitraatcellulose, zijn zo brandgevaarlijk dat ze in aparte depots in de duinen liggen. Maar er is een mooie collectie oude camera’s, projectoren en alle voorlopers daarvan, zoals toverlantaarns. Een groot deel van de collectie is papier, met als kroonjuweel een affiche van de film Metropolis (1927), waarvan een ander exemplaar onlangs nog voor 600.000 euro geveild is. De stellages met oude filmblikken zijn prachtig op zich. ‘Veel films uit het oude Indië’, zegt curator Soeluh van den Berg, ‘het Tropenmuseum heeft de omstandigheden niet om ze te bewaren.’ Ook hij benadrukt de archieffunctie van ‘zijn’ depot, naast de giga-filmbibliotheek die je kunt raadplegen. En in Eye kun je wél een rondleiding krijgen. Dat is een uitzondering, want tenzij je een goede reden hebt, kun je dus niet zomaar rondkijken in de Amsterdamse depots. Misschien toch maar in een volgend leven conservator worden.

7. LastFRINGEbutnot least: vast onderdeel is het avontuurlijke Amsterdam Fringe Festival: theater en dans van nieuw, onbekend en ongetemd talent. Nu al keuzestress? Bekijk op 2 september de Fringe Showcase, waarin een deel van het aanbod wordt gepitcht. 2 september, Theater Bellevue

BENNEKOMVANJORISCHIAUDANOLUCADEBROCKFREDVOSDEPRINSBROOSKOEN

Wat zou Prins graag uit het depot halen? ‘Een installatie van Sigurdur Gudmundsson met drie zwanenhalzen op betonnen piramides. Daar was ik destijds zó van onder de indruk, en nu staat het hier zomaar in een doos.’

7654321

NOG MEER DEPOT

• Het Stedelijk Museum put al een tijd uit de eigen depotcollectie en maakt prachtige tentoonstellingen aan de hand van een tijdlijn. Vanaf 10 september is het slotstuk te zien: Yesterday today, over kunst en vormgeving van 1880 tot 1950.

37 7X LAATSTE KANS

1. GIRLS AND BOYS

KOPEN? •

Een hartverscheurende monoloog van Hadewych Minis over een gezinsdrama. Minis speelt de sterren van de hemel en de Theo d’Or, de toneelprijs die jaarlijks aan het slot van het Nederlands Theater Festival wordt uitgereikt, kan haar haast niet meer ontgaan. 7 en 8 september, ITA 2. LA CODISTA Het Rotterdamse Wunderbaum is maar liefst twee keer genomineerd in de juryselectie. La codista is een mooi filosofisch kleinood over het fenomeen wachten, gespeeld en geschreven door Marleen Scholten. 9 september, ITA 3. THE CLOWNS CONVENTION Acht clowns en een tirannieke circusdirecteur vragen zich hardop af of ze in deze tijd nog bestaansrecht hebben. ‘Een topvoorstelling. Fellini zou zijn twee handen gekust hebben’, schreef theaterkrant nl 10 september, ITA 4. EenSALOMONSOORDEELbijzonderprojectvande geëngageerde theatermaker Ilay den Boer. Een zorgvuldig gemaakte voorstelling over het asielbeleid: persoonlijk, open en kwetsbaar. 2, 3, 4, 6 en 7 september, NDSM 5. SARTRE & DE BEAUVOIR De cultfiguren van het Franse existentialisme kijken terug op hun leven in een Vlaams stuk over vrijheid en verantwoordelijkheid. En natuurlijk ook over de vrije (nou ja, voor hem wel iets vrijer dan voor haar) levenslange liefdesband tussen het beroemde duo. 7 september, de Brakke Grond 6. SHOW MUST GO ON Stephanie Louwrier is een soort wervelwind met rock-’n-roll-allure. Show must go on is een even persoonlijke als geraffineerde ‘onewomanshow’ over hoe ze is afgekickt van haar drankverslaving. Schaamteloos eerlijk en onweerstaanbaar geestig. 3 september, De Kleine Komedie

SIMONSMELVIN

• Op de tweede verdieping van het Van Gogh Museum is een ‘open depot’ waar kleiner werk uit de collectie te koop is. Het depot van het Amsterdam Museum in Noord is weliswaar toegankelijk, maar alleen op afspraak – ook voor groepen. Sommige spullen (uit kleinere musea, maar ook Eye) kunnen uit de depots worden ‘losgekocht’. Het aanbod wisselt uiteraard, van pijpen-etuis tot prentkunst en ledikanten. In de onlinewinkel van museumdepotshop.nl vind je ruim duizend (kunst)voorwerpen. Nederlands Theater Festival en Fringe t/m 11 september in meerdere theaters (o.a. ITA, Theater Bellevue en Podium Mozaïek)

•

De kunstcollectie van gemeente Amstelveen is uit het depot gehaald. Een selectie is nog tot 25 september te zien in het Cobra Museum en Museum JAN.

Tijdens het Nederlands Theater Festival en Fringe zie je nog één keer de beste voorstellingen van het afgelopen seizoen. Deze wil je niet missen. tekst Margriet Prinssen

•

L uiertassen staan niet bepaald bekend om hun fraaie uiterlijk en zijn vaak nog gierend duur en onhandig ook. Kersverse moeder Marie-Claire van der Steen nam in 2018 het heft in handen en maakte haar eigen ontwerp. Het idee was simpel: een joekel van een tas waar alles zonder proppen in past, met extra lange hengels zodat-ie makkelijk om een kinderwagen kan worden gehangen. En dan gemaakt van allerlei hippe stoffen en motieven, zoals zachtgrijs teddy en babyblauwe ruiten. Door het model simpel te houden, zonder ritsen en zakjes, blijft het betaalbaar.

ets die heerlijk zoeft, een leven lang mee gaat en zo veel mogelijk lokaal wordt gebouwd: dat is het streven van Mokumono. In de nieuwe, groots opgezette winkel en werkplaats in het Amstelkwartier kunnen volledig rijklare stalen e-rossen worden getest en in een lievelingskleur gespoten. Ook ﬁ jn: het merk biedt reparaties aan huis en garandeert dat de onderdelen de aankomende tien jaar op voorraad blijven. Amstelstroomlaan 8, mokumono.com

DERSARVANWOUTER

BERGDENVANBARBARA

De nieuwste en leuksterestaurantseetcaféswinkels,enindestad.

STUDIO NOOS

VINTAGE ISLAND

Van een zijden jurk bewerkt met duizenden bloemen tot een streelzacht pak gemaakt van het mooiste ﬂuweel: Achmed Oso maakt prachtige couture en bruidsjurken die perfect om het lijf vallen. In zijn nieuwe winkel aan de Beethovenstraat neemt hij alle tijd om goed naar je wensen te luisteren en het kledingstuk van je dromen te maken, voor dat ultieme prinsessengevoel. Goedkoop? Dat niet: prijs op aanvraag. Beethovenstraat 23 H, osocouture.nl

nieuw in de stad38 ETEN & DRINKEN EN ZOkrant KRANT OSO COUTURE

Na vestigingen in vijf andere Nederlandse steden kunnen Amsterdammers nu ook op jacht bij Vintage Island. Je vindt hier een van de grootste collecties gedragen (western)laarzen van Europa, maar ook rekken vol good old mode. Van Levi’s-jeans en hawaïshirts tot glitterende feestjurken en een kekke jarenzeventigjas van suède. Prinsengracht 201, vintageisland.nl

SHOPPEN ETEN tekst Eveline Kuyten EenMOKUMONOelektrischeﬁ

Je voelt ’m al aankomen: dat werd inderdaad een dikke hit. De mom-bag bleek het niet alleen goed te doen aan de buggy, maar ook om de schouders van jonge meiden en inﬂuencers, die er hun laptop of boodschappen in vervoeren. ‘Bij ons weet je precies wat je krijgt’, zegt Van der Steen. ‘We krijgen maar heel zelden een tas terug.’ Het merk Studio Noos is inmiddels verkrijgbaar bij 600 adressen in 25 landen. Een eigen winkel was er nog niet. Tot Van der Steen langs een pandje aan de Oude Looiersstraat liep: ‘Ik was op slag verliefd.’ In de ruime, lichte zaak shop je de volledige collectie luiertassen (tot € 59,95) en andere accessoires voor ouder en kind. Zoals rugtasjes voor kinderen (€ 39,95) waarop je ter plekke een naam kunt laten borduren (€ 5,95), pouches (kleine binnenzakjes) voor in de tassen (€ 29,95) en verschoonmatten voor onderweg (€ 39,95). O, en er is kofﬁe, een speelhoek en een muur bekleed met teddy-stof. ‘Over alles is nagedacht. Ik wil dat kinderen hier zichzelf kunnen vermaken, zodat moeders in alle rust kunnen winkelen.’ Oude Looiersstraat 44hs studionoos.com

DAR AL YEMEN

GOOD MEASURE Zin in een natuurwijntje én een heel vette hap? Good measure heeft het. Op het uitgebreide menu kom je ogen tekort. Snacks zoals aubergineballs of een macaronisalade, dubbele smash burgers, vega taco’s, twee soorten pan-pizza, diverse stijl frietjes en ook nog twee goddelijke desserts. Wat wil een mens nog meer? C van Eesterenlaan 35-37, goodmeasure.nl MIRI MARY

De Jemenitische gemeenschap in Nederland is niet groot, dus de kans dat je hier kennismaakt met de lokale keuken is dan ook klein. Goed nieuws dus dat het wél kan op het Buikslotermeerplein in Noord, sinds daar Dar Al Yemen opende. Medeeigenaar Abdul noemt de Jemenitische keuken ‘India light’: wél dezelfde smaken, zoals koriander, komijn en nigellazaad, maar minder heftig gekruid. Dat klopt, want niets van wat we proeven, heeft een smaak die overheerst. We eten fahsah, streetfood uit de hoofdstad van Jemen: rundvlees in rode saus met fenegriekmousse en moulawah, een platbrood dat vers gebakken wordt. Het vlees is zo lang gestoofd dat het bijna smelt in je mond. Omdat Abduls vrouw Ethiopisch is, serveert Dar Al Yemen ook Ethiopische gerechten. Voor vegetariers/veganisten is de injera (gefermenteerde pannenkoek van teffmeel) dan een goede optie. Die is van zichzelf lichtzuur, maar daar proef je niets van als je hem samen eet met de linzenstoof, rode pittige saus of spinazie die erbij worden geserveerd. Van vooral die laatste zijn we zeer gecharmeerd. De spinazie smaakt fris, subtiel en citrusachtig – maar wat er precies in zit, kunnen we niet direct plaatsen. Achteraf logisch, want korarima of Ethiopische kardemom, zoals de specerij heet, wordt vooral in Ethiopië en Eritrea geteeld.

De zussen Tewa en One’sy Muller van foodblog ThisGirlCanCook eten elke maand bij een nieuw restaurant in de stad.restaurantfoodblogin

Toen Anand en Foram vijf jaar geleden in Amsterdam kwamen wonen, ontdekten ze dat écht Indiaas eten nogal ondervertegenwoordigd was. Ze besloten Miri Mary op te zetten, een restaurant dat naar eigen zeggen meer biedt dan ‘curry and butter chicken’. Hier word je een culinair avontuur beloofd met een mix van Indiase en Westerse gerechten, zoals de Dirty Chai Brunch Bowl (foto) of bitterballen met Indiaas stoofvlees. Van der Helstplein 15, mirimary.com

tekst One’sy en Tewa Muller

Als je een zoetekauw bent, ga je hiervan smullen. De adany-thee, met melk en kruiden, wordt ons aangeraden door Abdul en past er goed bij. Neem ook zeker de heerlijke citroen-muntlimonade, waar eigenlijk nog melk doorheen hoort, maar die we zonder kregen. Een geweldige dorstlesser, helemaal op warme dagen. Buikslotermeerplein daralyemen-amsterdam.nl286,

WieBAROna de vakantie die vibe nog wil vasthouden, kan naar BARO in de Baarsjes. Qua sfeer voelt het alsof je op Ibiza bent door het zonovergoten terras met weelderige palmbomen aan het water, qua eten waan je je op de foodmarkt van Tulum, Mexico. Op het kort maar krachtige menu staat Mexicaans ﬁ ngerfood, zoals taco’s of aan tafel afgemaakte guacamole met totopos, de échte nachochips. Postjesweg 1, baroamsterdam.nl

Uit nieuwsgierigheid naar meer Jemenitische smaken nemen we twee desserts: basbosa, een cakeje van griesmeel met boter en honing, en masoub, een pannenkoek met banaan, honing, room, nigellazaad en rozijntjes.

Een stukje verderop vind je deze galerie met focus op functionele kunst: kunst waar je niet alleen naar kunt kijken, maar die je ook echt praktisch kunt gebruiken. Lampen, stoelen of banken – maar dan wel in een artistieke uitvoering. De connectie met design is onmiskenbaar. ‘Doordat Karlova samenwerkt met veel Amsterdamse ontwerpers, past het perfect in onze route.’ Prinsengracht 510 HET PARCOURS

Interieurontwerpers, beeldend kunstenaars, vormgevers: onze creatieve stad barst van het design. De route van GLUE lijmt alle hoogtepunten – mooie spullen, kunst en verhalen – aan elkaar.

OP DESIGNTOUR MET GLUE

In de Hallen vind je meteen vier deelnemers: interieurdesignbureau Grand&Johnson, kunstgalerie Studio Beeldend Gesproken, ﬁetsenwinkel en werkplaats Roetz/Recycle en Denim City, een plek waar wordt nagedacht over het verduurzamen van denim. ‘De Hallen vertegenwoordigt een mooi stukje West. Niet alleen een showroom, maar er is ook entertainment en horeca.’ Hannie Dankbaarpassage 47

‘s-Gravesandestraat 55

40 SIRCONRADS

Amstel 135 HOTEL ARENA Hotel Arena, midden in het Oosterpark, staat bomvol tijdens GLUE. Buiten zie je een te gekke lichtinstallatie van VOUW, binnen staan allerlei merken en ontwerpers bij elkaar; van Vitra tot Janita Sassen. ‘Bekend en minder bekend, dwars door elkaar. De belichaming van wat wij willen bereiken met GLUE.’

MIA KARLOVA GALERIE

Twee designliefhebbers hebben hun unieke grachtenpand ter beschikking gesteld voor een tentoonstelling van enkele artiesten, gecureerd door interieurontwerper Geke Lensink. Zo ontdek je niet alleen meer van design, maar ook van de stad. ‘Alleen het pand al is de moeite waard, het is een prachtige plek voor exposities.’

Reguliersgracht 4 INTERCODAM Intercodam is toonaangevend op het gebied van tegels, keukens en sanitair, al meer dan honderd jaar. Hun giga-collectie is te zien in een drie etages tellende showroom van ruim 2000 m2. Die wordt aangevuld met werk van textieldesigners Sina Dyks, Hala Yousif, Sandra Keja Planken en Maaike Gottschal. ‘Het textiel contrasteert schitterend met de harde materialen van Intercodam.’

tekst Olivier Kemme illustratie Barbara van den Berg/Salty Stock M et Dutch Design Week als hoofdattractie, het grootste designevent van Europa, is het niet gek dat Eindhoven te boek staat als de designstad van Nederland. Maar dat betekent niet dat Amsterdam niets in de melk te brokkelen heeft. Creativiteit en design genoeg in deze stad, maar een grootschalig evenement om dat te vieren, had het nog niet. Daarom besloot Guus van Maarschalkerweerd in 2020 samen met David Heldt en Janine de Jong GLUE op te richten. Niet een statige beurs, maar een dynamische route – bedoeld om designers, merken en liefhebbers met elkaar te verbinden, maar ook met de stad. De Amsterdammer is trouwens niet alleen creatief, maar ook ondernemend. ‘Tegenwoordig is design minder egocentrisch. Ontwerpers zijn minder met zichzelf bezig en meer met hun omgeving. Als je dat combineert met ondernemen, zie je dat design steeds meer waarde toevoegt aan de maatschappij’, zegt Van Maarschalkerweerd. Die duurzame manier van ontwerpen is dan ook duidelijk terug te zien in de designroute. Acht locaties die je volgens de organisatie zeker niet mag missen.

Binnenhuisarchitectuurbureau DMD Amsterdam staat bekend om z’n luxe

DMD AMSTERDAM - HUB

GUUS GuusMAARSCHALKERWEERDVANvanMaarschalkerweerd– ooit reclameman, nu voornemens om zijn passie voor architectuur en design op iedereen over te brengen – is samen met Janine de Jong en David Heldt de oprichter van GLUE Amsterdam. Het doel: de contactmetdesignwereldstadsebeterelkaarinbrengen.

DE HALLEN

THE FROZEN FOUNTAIN ‘Een internationaal zeer bekend retailconcept. Dit is een snoepwinkel om doorheen te lopen, het staat hier vol met unieke stukken.’ De zaak aan de Prinsengracht staat nauw in contact met kunstopleidingen, waardoor de collectie een bonte weergave is van jong talent en klassiekers van internationale merken. Prinsengracht 645

ETEN & DRINKEN EN ZOKRANT krant de buurt

GLUE AMSTERDAM Van 15 t/m 17 september zetten allerlei liefhebbers en designers hun deuren wagenwijd open voor het grote publiek.

Op vijftig plekken in de stad kun je in contact komen met bekende designmerken, opkomende en gearriveerde ontwerpers en kom je alles te weten over design. Het enige wat je nodig hebt, is een liefde voor design. Doordat de locaties verspreid zijn, leer je de stad op een andere manier kennen. Of zoals de slogan zelf al zegt: ‘Amsterdam connected by design.’ glue.amsterdam

41 interieurs. In een huis dat door DMD is ingericht, kun je je niet alleen vergapen aan het interieur, maar ook aan twee kunstwerken van glaskunstenaar Bibi Smit, objecten van Ronald A. Westerhuis en handgemaakte Berberse tapijten en meubels van Mina Abouzahra. Prinsengracht 1111 H

Twee maanden lang wordt een pand in Oud-Zuid, pal naast The College Hotel, omgetoverd tot GLUE Temporary Gallery. Hier kunnen bezoekers spontaan binnen lopen voor vragen of routes. Daarnaast hangt er werk van deelnemers en worden er borrels en lezingen georganiseerd. ‘Het belangrijkste doel is om deelnemers, professionals en bezoekers met elkaar in contact brengen. Dat kan goed op deze plek.’ Roelof Hartstraat 7

TEMPORARY GLUE GALLERY

Ben of ken jij...? •een lokale maker uit Amsterdam & omstreken? •met focus op duurzaamheid en sociale betrokkenheid? •en producten met een link met de stad of de streek? Scan de QR code of e-mail naar retail@iamsterdam.com. We komen graag in contact.

16 t/m

&FESTIVALS,DANS,MUZIEK,AGENDA:THEATER,CABARET,MUSEAEXPOSITIESCOLOFONTERUGBLIK:UITZICHTOVERDEJAREN50ECHTAMSTERDAMS:BOBUITZUID54535252t/m44 KRANT sept 2022

10 JAAR UNSEEN Unseen Photo Fair, de internationale kunstbeurs voor hedendaagse fotograﬁe, is jarig! Aan deze tiende editie nemen zeventig galeries van over de hele wereld deel, zoals Galerie Ron Mandos, met werk van Erwin Olaf en de legendarische choreograaf Hans van Manen, Flatland Gallery en de Parijse 193 Gallery, die werk toont van de Taiwanese fotograaf John Yuyi (foto). Zij staat bekend om haar expressieve modewerk voor onder meer Gucci, Nike, Chanel en Maison Margiela. Damarice Amao van Centre Pompidou is gastcurator voor onderdeel Unbound en selecteerde twaalf projecten waarin fotograﬁe samensmelt met digitale kunst, sculptuur, installatiekunst, virtual reality en performance art. 18 Westergasseptember

ORKESTAR

taalhuisamsterdam.nl

ALISTAIR PAYNE FT. TONGO EISEN-MARTIN Alistair Payne maakt deel uit van de nieuwe Amsterdamse jazzgolf. De van oorsprong Schotse musicus staat erom bekend dat hij buiten de gevestigde kaders opereert, als trompettist én als componist. Hij maakt dan ook deel uit van veel verschillende bands en won de Dutch Jazz Competition met Sun-Mi Hong Quintet en Keep an EyeThe Records 2022 met Adrián Moncada 6tet. Bimhuis, 30 september MARLON CRAFT Marlon Craft, geboren en getogen in New York, werkte jarenlang aan zijn muziek voordat hij zijn onstuimige, lyrische rap met anderen deelde. In 2019 tekende de Amerikaanse rapper een platencontract voor de release van zijn studiodebuut Funhouse Mirror. De teksten van het politiek geladen album gaan over racisme, klassendiscriminatie en economische ongelijkheid. In 2021 kwam de opvolger How We Intended uit. Bitterzoet, 19 september

TRIO / ROBIN NOLAN TRIO Een speciale avond vol gypsyjazz met het wereldberoemde Rosenberg Trio. De avond staat in het teken van gitaaricoon Django Reinhardt, grondlegger van de gypsyjazz of swing manouche. In het voorprogramma speelt het Robin

De Amerikaanse bluesgitarist Tommy Castro werd op jonge leeftijd al geïnspireerd door grote namen als B.B. King en Eric Clapton. Op 20-jarige leeftijd begon hij zijn eigen stijl te ontwikkelen met alle bovengenoemde invloeden. Inmiddels is hij ook zelf uitgegroeid tot een gerenommeerde naam in de internationale bluesscene. za 10 september 20:30, Poppodium P60, € 21,50 THE MAGNETIC FIELDS

44 KRANT sept 2022 POP

Het Włodek Pawlik Trio is een van de meest gevierde groepen in de Poolse jazz. Pianist en componist Włodek Pawlik is enerzijds sterk beïnvloed door de Amerikaanse jazz. Anderzijds maakte hij variaties op klassiek pianowerk van legendarische landgenoten als Frédéric Chopin en Ignacy Jan Paderewski. zo 04 september 20:30, Bimhuis, € 16,THE WEDDING PRESENT - 30TH ANNIVERSARY OF SEAMONSTERS Dit jaar wordt het dertigjarig bestaan van de doorwerdPresent‘Seamonsters’indierock-klassiekervanTheWeddinggevierd.DeBritsebandvoornamelijkbeïnvloedpostpunkbandTheFall. ma 05 september 20:00, Paradiso, € 17,50 CAFE TACVBA Het Mexicaanse Café Tacvba is één van de grootste alternatieve rockbands uit Latijns-Amerika. In hun ruim 25-jarige carrière hebben ze een sound weten te creëren met invloeden uit rock, folk, electro en punk. wo 07 september 19:30, Melkweg, € KOWALSKI34,50 De Duitse rockband Kowalski bestaat sinds het begin van de jaren ’80 en was zijn tijd ver vooruit met hun krachtige, industriële geluiden. Met hun meest recente album ‘Die Kowalski Protokolle/ The Kowalski Records’ uit 2018, is het tijd voor een comeback van de avant-gardisten. do 08 september 19:00, Paradiso, € 22,JP COOPER De muziek van Britse singersongwriter JP Cooper is gebaseerd op waarden die hij het belangrijkst vindt: positiviteit en empathie. Hij presenteert muziek van zijn tweede album ‘SHE’. vr 09 september 20:00, vr 09 september 20:30, Het Zonnehuis, € TOMMY30,-CASTRO

De Nederlandse hiphop en soulformatie Liquid Spirits is het geesteskind van toetsenist Wiboud Burkens en bassist Manuel Hugas, die op het podium worden bijgestaan door een strakke liveband en talloze vocalisten. De band staat bekend om hun genrediversiteit: van funky soul met meerstemmige zang tot hiphop. za 03 september 19:30, Paradiso, € 12,LLUC CASARES QUINTET FT. JESSE VAN RULLER / BARENCIA - DUBBELCONCERT Het dubbelconcert in de serie Catalan Focus opent met de band Barencia. Pianist Xavi Torres speelt met drummer Bernardo Guerra, bekend van zijn samenwerking met Stefano Bollani, en contrabassist Michelangelo Scandroglio. De composities vloeien samen met het innovatieve dansspel van Karen Lugo. Saxofonist Lluc Casares speelt met zijn nieuwe band met als speciale gast Nederlands gitaartrots Jesse van Ruller. za 03 september 20:30, Bimhuis, € RUBÉN16,-S.Á.N.C.H.E.Z.

Nieuwecursussen enopendagen inseptember! Huisvoor mediterrane talen advertentie

Jodi Gilbert is een vaste waarde in de Amsterdamse improvisatiescene, als vocalist in formaties als All Ellington en Spoon 3. De geboren Amerikaanse werd opgeleid als danseres, actrice en zangeres. In dit dubbelconcert maakt ze deel uit van twee groepen: Rara Avis en The Voice Is the Matter. In het trio Rara Avis zingt Jodi Gilbert eigen teksten naast werk van schrijvers als Jeanette Winterson, Annie Proulx en Hafez. wo 14 september 20:30, Bimhuis, € PENNY16,-AND SPARROW Penny and Sparrow is een indiefolkduo uit Austin in Texas, bestaande uit gitarist Kyle Jahnke en zanger Andy Baxter, en speelt harmonieuze liedjes geïnspireerd op artiesten als Iron and Wine en Bon Iver. Onlangs brachten ze hun zevende album ‘Olly Olly’ uit, de opvolger van het succesvolle ‘Finch’ uit 2019. do 15 september 20:00, Melkweg, € MARZIO13,80SCHOLTEN –RUIS / TRIO SONCE Het trio SonCe benadert traditionele rituele songs uit Oekraïne op een eigentijdse, onvoorspelbare manier, met elektronica en improvisatie. Zangeres Maryanka Golovchenko verbindt traditie met vooruitstrevende stemkunst. Daarnaast een optreden van project Ruis van gitarist Marzio Scholten. Gitarist Marzio Scholten is thuis in zowel jazz, rock en elektronica. do 15 september 20:30, Bimhuis, € 16,-

Bekend van de ﬁlmmuziek voor Emir Kusturica’s bekroonde Underground (1995) en Black Cat, White Cat (1998) en al ruim dertig jaar aan de absolute top van de brassmuziek. Trompettist Boban MarkoviÐ brengt met zijn achtkoppige blazerssectie en twee percussionisten een zinderend, ritmisch Balkan-feest. wo 14 september 20:15, Bimhuis, € 16,JODI GILBERT’S RARA AVIS & THE VOICE IS THE MATTER

POP METEJOOR Begin vorig jaar kende Joris Van Rossem, alias Metejoor, zijn grote doorbraak met de hit ‘1 Op Een Miljoen’ in duet met Babet. De Vlaamse zanger zingt catchy Nederlandstalige nummers met emotionele teksten. do 01 september 20:00, Melkweg, € 18,40 ZILT FT. JASPER BLOM, IAN CLEAVER & SPECIAL GUEST BENJAMIN HERMAN Tenorsaxofonist Jasper Blom en trompettist Ian Cleaver verweven composities van Misha Mengelberg en Duke Ellington met elkaar door middel van improvisatie. Dit concert staat in het teken van het nieuwe album van ZILT. Speciale gast voor deze albumpresentatie is altsaxofonist Benjamin Herman. vr 02 september 20:30, Bimhuis, € LIQUID16,-SPIRITS

gerafﬁneerde improvisatiemuziek uit de Arabische wereld en volkse muziek uit de Maghreb: het Amsterdams Andalusisch Orkest speelt het allemaal. ma 12 september 20:15, Meervaart Theater, € 13,50 ODDISEE Rapper en producer Amir Elkhalifa, oftewel Oddisee, maakt openhartige hiphop met jazz invloeden. In zijn producties combineert hij elementen uit de jazz, funk en go-go met hiphop. di 13 september 20:30, Tolhuistuin, € 20,SON LITTLE Aaron Livingston, beter bekend als Son Little, combineert onvervalste soul, r&b en indie met rauwe, raspende vocalen. wo 14 september 20:30, Paradiso, € BOBAN20,-MARKOVI

De Amerikaanse indieband The Magnetic Fields werd opgericht in 1989 in Boston door frontman Stephin Merritt. De band staat bekend om hun mix van synthpop en indierock en hun korte maar gevatte liedjes voorzien van een subtiel laagje humor. zo 11 september 20:30, Tolhuistuin, € 34,BLOOD COMMAND Blood Command uit Bergen in Noorwegen brengt met hun zogenoemde ‘deathpop’ een opzwepende combinatie van vlijmscherpe riffs, hardcore attitude en catchy pop. zo 11 september 20:00, Melkweg, € 14,95 WU WEI & KLAAS HEKMAN / DION NIJLAND De performers in dit dubbelconcert zijn aan elkaar gewaagd. Met een beperkt arsenaal aan instrumenten weten zij een wereld aan klanken op te roepen. Al improviserend worden de grenzen opgezocht en nieuwe muzikale wegen verkend. Zowel solo-contrabassist Dion Nijland als het duo Wu Wei, bespeler van de sheng, het drieduizend jaar oude Chinese mondorgel, en Klaas Hekman, bassaxofoon en de Japanse ﬂuit shakuhachi, zullen nieuwe albums presenteren. zo 11 september 20:30, Bimhuis, € 16,THE BROS LANDRETH - SILVER LININGS TOUR Het debuutalbum ‘Let It Lie’ van de Canadese broers werd opgepikt en uitgebracht door Slate Creek Records uit Nashville en won onder andere een JUNO award. Hun country- en folksound wordt door fans, waaronder country-ster Bonnie Raitt, wereldwijd geprezen. ma 12 september 19:00, QFactory, € ORKESTAMSTERDAMS20,15ANDALUSISCH Het Amsterdams Andalusisch Orkest bestaat 10 jaar. Van het rijke mystiekeArabo-Andalus-repertoire,Oostersemuziektot

THE JORDAN De Amsterdamse singer-songwriter The Jordan maakt mysterieuze triphop en folktronica voorzien van loepzuivere zangpartijen en krachtige, verhalende teksten. Haar te verschijnen debuutalbum ‘Nowhere Near The Sky’ is geproduceerd door David Kosten, bekend van zijn werk met onder andere Bat For Lashes en The Flaming Lips. vr 16 september 20:30, Bitterzoet, € 15,RUKEN B Ruken is diep verbonden met de Anatolische folktraditie, maar laat zich inspireren door hedendaagse jazz en fusion. Het concert is onderdeel van Turkey Now! festival. vr 16 september 21:30, De Balie, € 13,50 BILLY OCEAN Billy Ocean is één van de grootste Engelse R&B-sterren van de jaren ‘80 en bekend van hits als ‘Love Really Hurts Without You’, ‘When The Going Gets Tough The Tough Get Going’ en ‘Caribbean Queen’. De in Trinidad geboren zanger verkocht miljoenen albums over de hele wereld. za 17 september 19:30, Melkweg, € ROSENBERG40,25

SHEILA E. Percussioniste en zangeres Sheila E. beweegt zich tussen jazz, salsa en pop. De dochter van jazzpercussionist Pete Escovedo beleefde haar doorbraak door haar samenwerking met poplegende Prince. Haar hits Love Bizarre en Glamorous Life zijn tijdloos gebleken. Momenteel werkt ze aan haar eerste salsa-album. Met haar E-Train Band speelt de Amerikaanse zowel haar grote hits als nieuw werk. Het Koninklijk Concertgebouw, 2 september

KANINCHEN Singer-songerwriter en com-ponist Rubén S.Á.N.C.H.E.Z presenteert een eigenzinnige show rondom zijn album ‘Kaninchen’. Dit album en de bijbehorende performance zijn een pleidooi voor het behouden van je authenticiteit en je eigen droomwereld. za 03 september 20:30, Plein Theater, € 4,50 PAWLIK TRIO

2022 45

KRISTIANSENPER

Nolan Trio. In hun spel zijn allerlei invloeden te horen van The Beatles tot Ravi Shankar tot AC/DC. za 17 september 20:30, Bimhuis, € SINEAD28,-O’

Componist des Vaderlands Martin Fondse presenteert nieuw werk samen met zijn tentet en de gelauwerde Noorse saxofonist Trygve Seim. In de suite ‘Card Games’ gebruikt de Nederlandse dirigent, pianist, blazer, componist en arrangeur het kaartspel als metafoor voor het leven. vr 23 september 20:30, Bimhuis, € VAUDOU18,-GAME

De Britse Jonathan Jeremiah wordt geïnspireerd door John Martyn, Scott Walker en Serge Gainsbourg. Zijn eigentijdse sound is het best te omschrijven als een combinatie tussen akoestische R&B en soul met folkinvloeden die worden ondersteund door zijn typerende baritonstem. do 29 september 20:30, Paradiso, € 27,BILL CHARLAP TRIO

Kiss All Hipsters is terug met een 6 uur durende all-nighter met een eclectische mix van indie, hiphop, pop & electronica. za 03 september 23:30, Melkweg, € 7,ALIX PEREZ - CURATED BY 1985 Het platenlabel van Alix Perez brengt een avond vol van de diepe, minimale en soulvolle 1985-sound met Alix Perez, Skeptical, Monty, Fracture e.a. vr 16 september 23:59, Melkweg, € 14,38 90’S NOW 90’S NOW is een hitshow bomvol klassiekers uit de jaren 90. Onder aanvoering van Gary Global mixt de 90’S NOW DJ-crew hits aan elkaar. Van boybands tot eurodance, happy hardcore tot Golden Age hiphop: alles passeert de revue. vr 16 september 23:30, Melkweg, € ENCORE12,10 Encore is dé hiphop- en r&bclubavond met nieuwe muziek maar ook met echte klassiekers en de beste hiphop, afro, dancehall en r&b tunes. za 24 september 23:59, Melkweg, € FATIMA15,55YAMAHA Dj en producer Fatima Yamaha is sinds de release van de single ‘What’s A Girl To Do’ in 2004 gehuld in mysterie. De bijzondere, melancholische dancetrack groeide door de jaren heen uit tot een tijdloze dansvloerklassieker in underground clubs in Nederland en Groot-Brittannië. Fatima Yamaha is één van de alter ego’s van de Amsterdamse producer Bas Bron, voornamelijk bekend als lid van De Jeugd van Tegenwoordig en de beats die hij maakt voor artiesten als Donnie. Zijn muziek herken je uit duizenden door de eigenzinnige mix van vintage synthesizers, funky baslijnen en harde beats. vr 30 september 20:30, Paradiso, € VUNZIGE24,-DEUNTJES

Rob Ellis, alias Pinch, is een dubstep artiest uit Bristol bekend om zijn combinatie van stijlen als reggae, wereldmuziek en dancehall met dubstep. De Brit brengt met zijn label al meer dan 15 jaar de meest vooruitstrevende platen en allerdiepste basslines uit. Legendarische tracks als Skream - Trapped in a Dark Bubble, 2562 - Kameleon en Pinch - The Boxer zijn een ijkpunt voor techno-infuseddubstep en alle aanverwante stijlen uit de UK. Melkweg, 30 september

BRIEN De Ierse Sinead O’Brien combineert haar gedichten met een eigen interpretatie van postpunk. Ze put inspiratie uit het werk van onder andere Patti Smith en John Cooper Clark en vormt samen met gitarist Julian Hanson en drummer Oscar Sholto Robertson een band. zo 18 september 20:30, Tolhuistuin, € 15,-

AMY SHARK Na haar doorbraak in 2017 met de single ‘Adore’ bracht de Australische zangeres Amy Shark twee albums uit en werkte ze samen met onder andere Mark Hoppus en Travis Barker (blink-182) en The Chainsmokers. Haar nummers zijn kwetsbaar, dromerig en persoonlijk. di 27 september 19:30, Melkweg, € 18,40 DANA GAVANSKI De Servisch-Canadese Dana Gavanski maakt delicaat klinkende folk. Na de release van haar debuut-EP ontdekte de singersongwriter nieuwe geluidstexturen door de toevoeging van een volwaardige band, terwijl ze het intieme karakter van haar liedjes in stand hield. Dat verwerkte ze op haar debuutalbum ‘Yesterday Is Gone’, dat begin 2020 verscheen. wo 28 september 22:00, Paradiso, € 10,-

De muziek van de Finse alternatieve rockband Poets of the Fall is een mix van pop, rock en metal. Het succes van de band begint in 2004 als hun single ‘Late Goodbye’ wordt gebruikt als soundtrack in een populaire videogame. In Finland behoren zij inmiddels tot de absolute top van de hedendaagse rockscene. wo 21 september 19:00, Melkweg, € 27,50 YILDIZ GIES - ONVERWACHT Singer-songwriter Yildiz Gies trakteert op herkenbare, grappige en ontroerende verhalen en liedjes over de schoonheid van de teleurstelling en de misleiding van de verwachting. 21 t/m 25 september diverse tijden, TapasTheater, € 20,NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - DE DAG VAN DE VREDE ‘Dag van de Vrede’ is een bijzonder evenement met muzikanten van over de hele wereld. Samen met het Nederlands Blazers Ensemble brengen ze een ode aan de vrede en laten ze zien hoe belangrijk vrede is. Het NBE nodigt gasten uit, gevlucht uit oorlogsgebieden, om te zingen, te performen met spoken word, te dansen en samen te spelen. do 22 september 20:30, Podium Mozaïek, € 20,-

Het Schotse Baby Strange maakt energieke songs die liggen tussen indierock en poppunk. Sinds hun debuut in 2016 heeft het trio uit Glasgow zijn woeste reputatie waargemaakt. Met de nieuwe track ‘Club Sabbath’ brengen ze een ode aan het verloren nachtleven. do 29 september 20:00, Melkweg, € JONATHAN13,25JEREMIAH

15 YEARS OF TECTONIC RECORDINGS

Vaudou Game is de Frans-Togolese muzikale creatie van Peter Solo en speelt een groovy mix van voodooritmes, rauwe afrofunk en soul. zo 25 september 20:30, Tolhuistuin, € 22,ADORE DELANO Daniel Anthony “Danny” Noriega, beter bekend als Adore Delano, is een drag-performerAmerikaanseenmuzikant. Delano maakte haar tv-debuut bij American Idol in 2008 en schitterde later in het zesde seizoen van RuPaul’s Drag Race. zo 25 september 19:30, Melkweg, € 34,50 JAMES RIGHTON James Righton werd bekend als de zanger en toetsenist van de nu-raveband Klaxons. Sinds 2015 treedt hij op als de eenmanspopsensatie Shock Machine. De Britse muzikant presenteert zijn nieuwe plaat ‘Jim, I’m Still Here’. zo 25 september 20:00, Melkweg, € 14,40

BANKS - THE SERPETINA TOUR De Amerikaanse electropop zangeres en songwriter Banks brengt haar langverwachte vierde album genaamd Serpetina uit. Met dit nieuwe album laat de Amerikaanse horen dat haar muziek niet onder één genre te plaatsen valt. In bijvoorbeeld de singIe I Still Love You neemt Jillian Rose Banks afstand van alle autotune en indrukwekkende, bijna hypnotiserende beats waar we haar normaliter van kennen. Paradiso, 11 september

CLUBS

VAN DER DOELEN & CO.HELDEN VAN HET ZUIDEN De Brabantse oud-profvoetballer Björn van der Doelen schrijft en zingt liedjes en ontvangt graag muzikale vrienden zoals Gerard van Maasakkers, Anneke van Giersbergen, Melissa Janssen en Leif de Leeuw. Er worden plaatjes gedraaid, verhalen verteld, fascinaties gedeeld en muziek gemaakt. Een intieme avond vol ﬁjne klanken en prettige gesprekken. zo 18 september 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € JURRIAN29,-

THE ZOMBIES Sinds begin deze eeuw heeft de Britse psychedelische popband, met zanger Colin Blunstone en toetsenist Rod Argent, weer een stevige focus op The Zombies. Van ‘Time of the Season’ en ‘She’s not there’ naar nieuw materiaal: ruim zestig jaar legendarische songs. Een absolute triomf, noemt Rolling Stone de comeback van de zeventigers. di 27 september 20:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 34,-

Elke noot telt bij de Amerikaanse pianist Bill Charlap, bekend om zijn levendige, vloeiende stijl. Hij maakte naam als begeleider van beroemde vocalisten als Tony Bennett en Sheila Jordan en hij speelde bij onder meer Phil Woods en Gerry Mulligan. Zijn trio met contrabassist Peter Washington en drummer Kenny Washington krijgt lovende recensies. do 29 september 20:30, Bimhuis, € MUYAYO19,-RIF

De Catalaanse band Muyayo Rif is een achtkoppige feestformatie en mengt in de beste Barcelonese mestizo traditie, latin, ska en punk. De band werd in 2007 professioneel in het zadel geholpen door Gambeat, de bassist van Manu Chao. Hij produceerde hun eerste twee albums en hielp mee de liveshow te ontwikkelen. vr 30 september 19:30, Melkweg, € 17,25 DIRTY LOOPS Het Zweedse drietal Dirty Loops maakt wervelende popfusion met invloeden van funk, jazz, soul en r&b en staat bekend om hun verrassende covers van bekende popnummers. Toch is Dirty Loops geen coverband. In 2014 bracht de band hun succesvolle debuutalbum ‘Loopiﬁed’ uit, opgevolgd door EP ‘Phoenix’ uit 2020. In 2021 had Dirty Loops succes met hun langspeler ‘Turbo’, die het trio schreef met Cory Wong. vr 30 september 20:30, Paradiso, € 25,CLUBBING KISS ALL HIPSTERS

VAN DONGENDE MOOIE DINGEN Jurrian van Dongen is een van de meest gelauwerde liedschrijvers van Nederland. Twee keer won hij de Annie M.G. Schmidtprijs, één keer de Willem Wilminkprijs, en al meer dan vijfentwintig jaar levert hij liedteksten voor het Klokhuis. Zijn beste liederen worden gezongen door de allerbesten uit het vak: Jenny Arean, Paul de Leeuw, Alex Klaasen, Maarten Heijmans, Lucretia van der Vloot, Rop Verheijen en vele anderen tijdens een muzikale boekpresentatie. ma 19 september 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € POETS25,- OF THE FALL

ARVE HENRIKSEN & HARMEN FRAANJE De Noorse trompettist, zanger en componist Arve Henriksen en pianist Harmen Fraanje speelden voor het eerst samen op het Transition Festival in Utrecht in 2019. Na dit concert wisten Henriksen en Fraanje dat er een nieuw duo geboren was: mysterieuze klanken en geluidsgolven van een gloednieuw duo. wo 28 september 20:30, Bimhuis, € EEK-A-MOUSE16,De Jamaicaanse reggaezanger Eek-A-Mouse is een bijzondere verschijning in reggaeland. Niet alleen door zijn indrukwekkende postuur, maar ook door zijn unieke stijl van zingen: sing-jaying. Van ska tot dancehall en meer. wo 28 september 19:30, Melkweg, € 33,35 BABY STRANGE

BEENIE MAN De King of Dancehall Beenie Man, geboren als Anthony Moses Davis, is onlosmakelijk verbonden met de dancehall- en reggaescene. Zijn internationale samenwerking met onder anderen The Neptunes, Janet Jackson, Missy Elliott en Lil’ Kim hebben hem gemaakt tot de topentertainer die hij vandaag is. vr 23 september 19:30, Melkweg, € MARTIN28,75FONDSE

Een avond gevuld met het betere dans-en sjanswerk. Vunzige Deuntjes doet in de Melkweg precies waar ze goed in zijn: vunzig met de ﬁjnste hiphop, R&B, afro en dancehall-deuntjes. vr 30 september 23:59, Melkweg, € 11,50 KLASSIEK CAMERATA RCO Camerata RCO is een uniek ensept RYMDEN Rymden is ontstaan uit twee legendarische Scandinavische bands, New Conception of Jazz en E.S.T.. Met New Conception of Jazz omarmde pianist Bugge Wesseltoft nieuwe stromingen in de dance en elektronica. Op het album Space Sailors verlaat het drietal de aardse atmosfeer om de kosmos te onderzoeken met piano, keyboards, bas en drums, aangevuld met elektronica en effecten. Ambiance en melodie gaan hand in hand met heavy riffs en beats. Bimhuis, 9 september

TENTET FT. TRYGVE SEIM

THE CLEVELAND ORCHESTRA EN FRANZ WELZER-MÖST The New York Times riep het Cleveland Orchestra in 2020 uit tot beste orkest van Amerika. The Cleveland Orchestra en Franz Welzer-Möst spelen de ‘Negende symfonie’, een afscheid van de wereld, van Bruckner. di 06 september 20:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € ASKO|SCHÖNBERG50,- -

BORIS GILTBURG Pianist Boris Giltburg opent het nieuwe seizoen van Het Zondagochtend Concert met Ravels jazzy ‘Pianoconcert in G’. Het Residentie Orkest Den Haag, geleid door Anja Bihlmaier, speelt ook Moesorgski’s ‘Schilderijen van een tentoonstelling’. zo 04 september 11:00, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 25,KSENIA KOUZMENKOLA PRÉSENCE LOINTAINE Ksenia Kouzmenko wordt internationaal geroemd om haar gevoelige en technisch indrukwekkende pianospel en is zeer geliefd als kamermuziekpartner. Op het programma staat boeiende temperamentvolle muziek van Catalaanse, Franse, Argentijnse en Cubaanse componisten: Mompou, de Séverac, Debussy, Albéniz, Ginastera, Guiastavino, Cervantes en Lecuona. zo 04 september 16:45, Luther Museum, € JEUGDORKESTNOORDHOLLANDS18,-60JAAR

Opwindende klassiekers van Beethoven en Bartók klinken onder de leiding van Iván Fischer alsof ze net gecomponeerd zijn. In de Hongaarse violist Barnabás Kelemen hebben Fischer en het Concertgebouworkest de perfecte vertolker gevonden voor de liefdevolle noten van Bartóks ‘Eerste vioolconcert’. 14 t/m 15 september 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 26,DIANTO REED QUINTET De vijf rietblazers uit Spanje geven een rijke bloemlezing van het beste dat Spanje heeft voortgebracht. Ze doorkruisen de geschiedenis van de renaissance tot de 20e eeuw, halen hun muziek uit kerken en kroegen en zetten elke regio in het zonnetje in een rijke bloemlezing vol Spaans temperament. do 15 september 12:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € ENTRÉE-ESSENTIALSCONCERTGEBOUWORKEST5,-

HET KOMPAS VAN KAGEL Asko|Schönberg speelt een fantasierijk stuk ter ere van Reinbert de Leeuws verjaardag. Mauricio Kagel had een hechte band met Reinbert de Leeuw en Asko|Schönberg. Onder leiding van Reinbert zijn verschillende van Kagels composities op cd gezet. do 08 september 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 29,50 t/m € 37,DIMA SLOBODENIOUK Dirigent Dima Slobodeniouk is terug bij het PhilharmonischNederlandsOrkest.In deze seizoensopening brengt hij, samen met pianist Anna Vinnitskaya, een Russisch programma met muziek van Tsjaikovski en Prokofjev. za 10 september 20:15, zo 11 september 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € ENSEMBLE25,-RIBATTUTA MUSICA Ribattuta Musica, een vocaalinstrumentaal ensemble met een vaste kern van 35 professionele musici, speelt een gevarieerd programma rondom de werken die Händel componeerde in zijn tijd in Rome in het jaar 1707. Als componist maakte hij furore met zijn fabelachtige muzikaliteit en virtuoze speelwijze op het orgel en klavecimbel. za 10 september 20:15, De Waalse Kerk, € 37,50 t/m € ENCONCERTGEBOUWORKEST59,50IVÁNFISCHER

Voor het eerst in de geschiedenis wordt een concert door het Concertgebouworkest gevuld met alleen maar jongeren tot 35 jaar. Tijdens deze Entrée-Essentials staat de bekende ‘Vijfde symfonie’ van Beethoven op het programma onder leiding van dirigent Iván Fischer, die de ‘Vijfde’ nieuw leven inblaast, zoals alleen hij dat kan. vr 16 september 21:00, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 24,-

Het Noordhollands Jeugdorkest is een volwaardig symfonieorkest, opgericht in 1962. Speciaal voor dit jubileumprogramma speelt het orkest met jonge enthousiaste musici een gevarieerd programma. zo 04 september 15:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,-

LE CONCERT DE LA LOGELECLAIR, DE VREDESTICHTERMUZIKALE Le Concert de la Loge laat horen hoe Jean-Marie Leclair de Italiaanse en Franse stijl met elkaar verzoende. Le Concert de la Loge, vanaf de viool geleid door Julien Chauvin, brengt enkele van Leclairs vocale en instrumentale parels. Daarnaast muziek van Leclairs collega-violist en -componist Antonio Vivaldi, van wie onder andere het ‘Nisi Dominus’ klinkt, met het mooie ‘Cum dederit’. za 17 september 14:15, Het

KESTCONCERTGEBOUWOR-&DANIELHARDING

Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city Amsterdam Art bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com

46 KRANT sept 2022 KLASSIEK

Mahlers Negende symfonie is een afscheid van het leven, en tegelijkertijd een ode aan de schoonheid ervan. Dirigent Daniel Harding koppelt Mahlers Negende symfonie aan Rick van Veldhuizens mais le corps taché d’ombres. Mahlers verkenning van de grenzen tussen leven en dood, schoonheid en pijn, inspireerden de jonge Nederlander Rick van Veldhuizen tot dit werk. Het Koninklijk Concertgebouw, 22 en 23 september

THANASIS DELIGIANNIS & I/O - ENA ENA Ena Ena roept de sfeer op van een Grieks lectiefnaarformeerdedie‘klarina’-volksmuziekinspirerenThanasisComponist/theatermakervolksfeest.Deligiannislietzichdoortraditioneleenhoeindejarentachtigtrans-vanakoestischelektrisch.MetzijncolI/O met o.a. toetsenist Kaja Draksler en violist George Dumitriu verkent hij nieuwe technologieën en interdisciplinaire crossovers. Muziekgebouw aan ‘t IJ, 10 en 11 september

ISO Isolatorweg 171014AS Amsterdam Past Lives, SaraHasa13 september t/m 1 oktober PASTLIVES is de tweede solotentoonstelling van de Amsterdamse kunstenaar SasaHara. Zij werkt samen met een team van queer kunstenaars om lichamelijkheid toe te voegen aan hun mythologische verhalende werken. De tentoonstelling is onderdeel van het off-programma van GALERIEUNSEEN.DUDOKDEGROOT

Beide kunstenaars hebben een sterke band met Mexico en een fascinatie voor traditie, ambacht en materialen. Zij werken met papier maché: een materiaal dat in de kunstwereld als arm wordt gezien, maar in de Mexicaanse cultuur een ambachtelijke waarde GALERIEheeft. MANDOS Amsterdam Graduates

RON

SIMOPOULOSANDREAS

semble bestaande uit leden van het Koninklijk Concertgebouworkest en speelt Bruckner 6: ‘Die Sechste ist die Keckste’ aldus Bruckner zelf. Het is zijn eerste symfonie waar maar één versie van bestaat. Dirigent Rolf Verbeek heeft deze zesde symfonie van Bruckner bewerkt voor een kamermuziekensemble van tien musici. vr 02 september 20:15, De Waalse Kerk, € 10,- t/m € 15,-

2022, diverset/mkunstenaars17september

DE NATIONALE OPERA - CARMEN Verleidster en femme fatale bij uitstek, het toonbeeld van zuidelijk exotisme: Carmen blijft tot de verbeelding spreken met haar onverholen sensualiteit en vrijgevochten mentaliteit. Weg van de clichés zet regisseur Robert Carsen met zijn enscenering een Carmen neer waarin niet de kitsch, maar de kern van de Spaanse ziel centraal staat. Met de Amerikaanse J’Nai Bridges in de rol van Carmen. Tenor Stanislas de Barbeyrac vertolkt de rol van Don José. Nationale Opera & Ballet, 3 t/m 22 september

GALERIE FLEUR & WOUTER Van Ostadestraat 43A 1072 SN Amsterdam Day of the Donkey, Dodi Espi-nos & Carmen Schabracqt/m 11 september

De vijftiende editie van de jaarlijkse tentoonstelling met het werk van de meest veelbelovende jonge in Nederland gevestigde kunstenaars. Vanwege de viering van de jubileumeditie is er een speciaal programma met feestelijke evenementen.

46 KRANTAMSTERDAM ART

Tweede Laurierdwarsstraat 1–3 1016 RA Amsterdam Solo Ensemble in Kleur, Anne-sas Appel 2 september – 15 oktober Zeven kleuren worden in alle combinaties per twee met elkaar verweven. Het patroon van het weefwerk wordt bepaald door de positie van de kleur in de kleurrij. De kleurduo’s verschuiven door de zeven werken heen waardoor elk beeld een andere compositie krijgt. 1. 2. 3. 4.

Best of

Prinsengracht 2821016 HJ

THEATER

Fortepianiste Anastasiya Akinﬁna en Jocopo Ristori op cello, samen het Time Sequence Duo, stonden in de ﬁnale van het Siegburg Concours 2021 ‘Beethoven in Seiner Zeit’ en spelen muziek van en uit Beethovens tijd. zo 25 september 16:45, Luther Museum, € 18,MILOŠ KARADAGLI EN KSENIJA SIDOROVARODRIGO EN PIAZZOLLA

Een fysieke voorstelling van performance collectief Rotor over de mens en zijn omgeving. Nu de balans tussen mens en natuur een kantelpunt nadert, gaan de performers op een poëtische manier in dialoog met een dreigend landschap. 07 t/m 08 september 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € DE19,50HOE - DE NIJL IS IN CAIRO AANGEKOMEN

EN MOKHALLAD RASEMHABIBI TRILOGIE Tussen 2018 en 2022 maakten Kuno Bakker en Mokhallad Rasem drie voorstellingen. ‘De verse tijd’, ‘Homemade’ en ‘Looking for habibi’ vormen nu samen de trilogie. Een prachtig ontwapenend monument voor toenadering en dialoog. zo 11 september 14:00, Meervaart Theater, € 26,50 t/m € MARIA31,50GOOS, MICHIEL DE JONG, SIEGER SLOOTSEKSKLIMAAT ’Als jij met twee van je beste vrienden honderd keer zou ontbijten, wat worden dan terugkerende onderwerpen? Waarvan gaan jullie met de servetten wapperen? Waarvan gaan jullie op tafel slaan? Waarvan worden

KNIJFFSOFIE HOEKJAN

43,-

Peter Van den Eede en Willem de Wolf spelen een stel ouder wordende artiesten. Een rol die hen met de jaren meer en meer onder de huid kruipt, zo lijkt het wel. ‘De Nijl is in Caïro aangekomen’ is een licht verteerbaar ﬁlosoﬁebuffet dat teruggaat naar één van z’n vroegste vormen: de dialoog. do 08 september 19:15, Frascati, € 10,- t/m € 15,RITZAH STATIAKIBRA SILENSIO ’Kibra Silensio’ is een theatrale en muzikale zoektocht van Ritzah Statia naar ervaringen en belevenissen van Caribische jongeren. De choreografe is een fysiek theatermaker, urban danser, mimer en spokenword performer, die vanuit urban bronnen haar makersignatuur heeft ontwikkeld. Deze bronnen zijn voornamelijk de afro-Caribische cultuur en de hip-hop cultuur, haar Antilliaanse achtergrond en de zwarte vrouw. 09 t/m 10 september 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € KUNO19,50BAKKER

HET DUDOK QUARTETMIN OF MEER MINIMAL: STEVE REICH Het Dudok Quartet, bestaande uit Judith van Driel en Marleen Wester op viool, Marie-Louise de Jong op altviool en David Faber op cello, speelt Reichs ‘Different trains’ en ‘Violin Phase’: onvervalste minimal music met een grote emotionele lading. vr 30 september 13:13, Orgelpark, € 10,- t/m € 17,50

MATHIEU WIJDEVEN - HET WAAROM BEANTWOORD Wanneer zijn moeder een gedicht van haar overgrootvader citeert, besluit Mathieu Wijdeven (1991) uit te spitten wat hij te weten kan komen over zijn voorvader genaamd G.G.T. Rustwijk. Tijdens zijn zoektocht krijgt hij ‘Het waarom beantwoord’ in handen. Een door Rustwijk geschreven theatertekst die hij in 1911 voordroeg als onemanshow in Paramaribo. 01 t/m 02 september diverse tijden, Theater Bellevue, € 12,-

HET MARIONETTENTHEATERNEDERLANDSHEIDI (4-10 JAAR) Naar het wereldberoemde boek van Johanna Spiri uit 1880 over een weesje dat bij haar opa in de Zwitserse bergen woont en daar heel gelukkig is. Als ze bij Klara in Frankfurt moet gaan wonen om haar gezelschap te houden, wordt ze ziek van heimwee. 03 t/m 04 september 15:00, Het Nederlands Marionettentheater, € 8,MAAS THEATER & DANSBULLYBULLY (3+) Twee kinderachtige, maar machtige volwassenen leren elkaar na een ongemakkelijke ontmoeting in niemandsland stukje bij beetje kennen. Een peutermusical à la West Side Story over vriendschap en ‘het onbekende’ met twee spelers, veel liedjes, grappig geruzie, gedram en een happy end. za 03 september 11:00 en 14:30, Meervaart Theater, € 9,OLIVIER DIEPENHORSTLICHTER DAN IK De voorstelling ‘Lichter dan ik’ biedt vanuit het perspectief van een vrouw een blik op de strijd die vele Indonesische vrouwen hebben gestreden tijdens de koloniale overheersing. Samen met regisseur Olivier Diepenhorst bewerkte actrice Esther Scheldwacht het gelijknamige boek van Dido Michielsen tot een aangrijpende theatervoorstelling rondom een koloniaal familiedrama. Met Esther Scheldwacht, Kees Hulst, Denise Aznam, Thomas Cammaert en Tara Hetharia. 05 t/m 06 september 20:30, ITA, € 10,- t/m € 35,50 ROTOR - EROSION

25,-

De Montenegrijnse gitarist Miloš KaradagliÐ brengt accordeoniste Ksenija Sidorova mee voor een warmbloedig concert. Het Duitse Dogma Chamber Orchestra begeleidt hen in werken van Rodrigo en Piazzolla. zo 25 september 11:00, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 25,NIEUW AMSTERDAMS PEILSHADOWS Van de diepste tot de ijlste regionen op de contrabas. In de wereldpremière van ‘Luminiscence’ laat de Nederlandse Nicoline Soeter zich inspireren door bioluminescentie, het fenomeen van levende organismen die lichtgeven. De Duitser Wolfgang Rihm onderzoekt in ‘In Nuce’ het gebied tussen klank en ruis en schrijft ‘de hoogst haalbare noot, tegen de ruis aan’. zo 25 september 16:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 14,50 t/m € HEMELBESTORMERSPIANISTENFEEST18,Zes jonge topsolisten in één groot pianofeest waaronder de Russische Arina Lazgiian en de Brit Alexander Ullman. Deze hemelbestormers uit alle windstreken brengen Chopin, Bach, Paganini en veel meer. Met twee, vier, acht en zelfs twaalf handen tegelijk. wo 28 september 20:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 23,-

ITA, 1 en 2 september

DE TONEELMAKERIJTHE HOT PEACHES (12+) The Hot Peaches waren in de jaren ‘70 onderdeel van extravagante shows en werden gezien als rolmodellen. Echter, achter de kostuums en bravoure gingen persoonlijke drama’s schuil. De een werd uitgescholden en geschopt. De ander is weggelopen. Samen vormen ze een nieuwe familie: The Hot Peaches. Met muziek, dans en tekst creëren ze een veilige plek, waar iedereen zichzelf in elke vorm kan ontwikkelen. De Krakeling, 28 t/m 30 september

MAATSCHAPPIJ DISCORDIA - LOVE SONTAG Niets is mysterieus, geen enkele menselijke relatie. Behalve de liefde. Wat spreekt meer tot de verbeelding en wat is ongrijpbaarder dan ‘de liefde’? Niemand weet precies wat het is en toch bepaalt het in grote mate onze levens. Nog altijd op zoek naar hoe we aan onze beelden en verwachtingen over ‘de liefde’ komen, gaat Maatschappij Discordia, na Marguerite Duras en Elfriede Jelinek, te rade bij Susan Sontag. Frascati, 7 september

URLAND - DE GABBER OPERA Performancecollectief Urland scheert de koppen kaal en maakt een hardcore theatertrip die de schouwburg op z’n grondvesten doet trillen. De Rotterdamse tegencultuur uit de jaren ’90 komt het pluche en de kroonluchters ontheiligen in een dreunend, hallucinant Gesamtkunstwerk. De Gabber Opera is geinspireerd op De Bacchanten van Euripides, en laat de tijdloze hang van de mens naar verdoving en extase zien. Een Groot Verhaal over het ritueel, de roes, en het allesverslindende Niets.

MAIWALDJULIAN

TONEEL THEATER& JAKOP AHLBOM COMPANYUNSEEN ’Unseen’ is onder meer geïnspireerd op de Koreaanse ﬁlm ‘Bin-Jip’ van Kim Ki-Duk. Het toont Jakop Ahlboms fascinatie voor ongrijpbare en surreële werelden. Net als in het eerdere ‘Lebensraum’ is deze voorstelling poëtisch, fysiek en humorvol. 01 t/m 02 september 20:30, ITA, € 10,-

Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw €

KAMERKOOR ARS MUSICARONDOM MENDELSSOHN In ‘Fantastische Felix’ van Kamerkoor Ars Musica is de muziek van Felix Mendelssohn het uitgangspunt. Ars Musica o.l.v. Patrick van der Linden legt muzikale verbanden met Poulenc, Bach en Britten. Met Gerben Budding op orgel. za 17 september 20:15, Orgelpark, € HUELGAS10,-ENSEMBLE + PAUL VAN NEVEL + COLLEGE JAN VAN DEN BOSSCHEHET LANDSCHAP VAN DE RENAISSANCE De Vlaming Paul Van Nevel geldt als de meester van de renaissancemuziek. In dit concert met beelden combineert Paul Van Nevel dertien werken van FransVlaamse componisten met landschapsfoto’s uit het zuiden van Vlaanderen en Noord-Frankrijk. za 17 september 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 31,- t/m € 39,PEARLS IN BAROQUENAJAARSCONCERT Pearls in Baroque geeft een feestelijk najaarsconcert met op het programma Vivaldi ‘s geliefde ‘Vier jaargetijden’ en een relatief onbekend klavecimbelconcert van Goldberg, de laatste en meest virtuoze leerling van Bach. De topbarokviolist Ryo Terakado speelt de solopartijen. Hij wordt daarbij begeleid door het Pearls in Baroque Chamber Orchestra dat door artistiek leider en klaveciniste Noriko Amano is samengesteld. zo 18 september 20:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 45,ISABELLE VAN KEULEN Isabelle van Keulen staat aan kop van de Deutsche Kammerakademie Neuss am Rhein. Als solist en leider van het ensemble brengt ze een volledig aan Mozart gewijd programma, met onder andere het ‘Turkse’ Vijfde vioolconcert. zo 18 september 11:00, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw €

sept 2022 47

TAMI KRAUSZ & SHUANN CHAI – KUHL NICHT LAU In ‘Kühl, nicht Lau’, een woordgrapje op de naam van zijn vriend, ﬂuitist Friedrich Kuhlau, heeft Beethoven zijn genegenheid voor Kuhlau in muziek uitgedrukt. De canon wordt uitgevoerd door Tami Krausz op traverso & Shuann Chai op fortepiano. zo 18 september 16:45, Luther Museum, € 18,NEOJIBA EN MARIA JOÃO PIRES Bruggen tussen generaties vallen weg in dit concert van het Braziliaanse jeugdorkest Neojiba en de legendarische pianiste Maria João Pires. Samen vieren ze 200 jaar Brazilië met werken van Carlos Gomes, Villa-Lobos, Cerqueira en Beethoven. ma 19 september 20:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 22,BRENTANO QUARTET Het Amerikaanse Brentano Quartet in madrigalen van Monteverdi. Zonder zang, maar niet minder hartverscheurend. Daarnaast speelt het viertal kwartetten van Bartók en DvoÐák. wo 21 september 20:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 35,ASKO|SCHÖNBERGSTRAUSS & BEYOND In de Asko|Schönberg-reeks & Beyond neemt violist Joseph Puglia telkens een componist als uitgangspunt en kijkt welke invloeden en relaties er zijn met componisten uit latere periodes. Walsenkoning Johann Strauss jr. is Puglias verrassende keuze voor deze editie, waarin hij de grens verkent tussen ‘serieuze’ en ‘lichte’ muziek. do 22 september 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 29,50 t/m € SIMONE37,-LAMSMA De jonge Nederlandse componiste Mathilde Wantenaar schrijft een vioolconcert voor Simone Lamsma. Daarnaast dirigeert chef-dirigent Karina Canellakis ook Bruckners kolossale ‘Achtste symfonie’. za 24 september 14:15, Het Koninklijk Amsterdam,Concertgebouw € 38,DANISH STRING QUARTETDOPPELGÄNGER 2 Drie Denen en een Noorse cellist vormen het Danish Sting Quartet. Allemaal zijn ze gegrepen door de klassieke strijkkwartetliteratuur. Ook al spelen ze voor hun plezier, Schubert blijft compromisloos Schubert. Daarnaast speelt het Scandinavische viertal een werk van de Finse Lotta Wennäkoski: lyrische muziek die zweeft tussen traditie en modernisme, gerafﬁneerde klanktexturen en melodie. za 24 september 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 32,- t/m € 40,TIME SEQUENCE DUO

SADETTIN KIRMIZIYÜZCITIZEN K De met vijf sterren bekroonde voorstelling van Sadettin Kirmiziyüz over het belang van identiteit, in 2019 door de Nederlandse Toneeljury uitgeroepen tot een van de beste voorstellingen van het seizoen, in reprise. Aan de hand van een lijst van 254 gebeurtenissen vertelt Sadettin over zijn leven, van zijn jeugd in Zutphen tot zijn huidige bestaan in Amsterdam Noord. 28 t/m 29 september 20:30, DeLaMar, € ROBERTITA-ENSEMBLE19,50/ICKE-JUDAS

jullie stil?’ Uit een voorstelling over drie sukkels die proberen een goed mens te zijn. di 13 september 20:30, CC Amstel, € 18,50 BOG. / LISA VERBELEN & HENDRIK LASURE - TWO. In ‘Two.’ vormt Lisa Verbelen een duo met gelauwerd jazzmuzikant Hendrik Lasure. De voorstelling is een oefening om het denken in tegenstellingen om te draaien en te ervaren wat er zich tussen twee uitersten bevindt. Een muzikaal en theatraal concert, woorden én muziek die je voelt én denkt, even hard als zacht, net zo donker als licht, met rook en vuur, water in de woestijn, niet lelijk, niet mooi, helemaal yin en yang, over you and me.

DREW LYNCH - SPEECH

CHRISTIAN GUEREMATCHI - NAM De danssolo NAM - Non Aligned Movement is een zoektocht naar de zwarte Europese identiteit en de codes van het zwarte lichaam. Choreograaf Christian Guerematchi en muzikante Shishani Vranckx laten zich voeden door hun eigen achtergrond en de stemmen en bewegingen van de Afrikaanse diaspora en gaan in de voorstelling op een epische afro-futuristische reis naar de Balkan. Plein Theater, 29 september

14 t/m 15 september 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,THEATER RAST - GRACE In de sporen van Tarantino toont Ada Ozdogan het Westen met dit liefdesverhaal een spiegel over de ideologieën die het zichzelf toe-eigent en de leugens over de geschiedenis die het zichzelf voorhoudt uit angst voor de waarheid. Om vervolgens letterlijk alles aan ﬂarden te schieten. 14 t/m 17 september 20:30, Podium Mozaïek, € 10,50 INGMAR HEYTZE, OLIVIER DIEPENHORST EN ABKE HARING - DE WANEN In een maatschappij die meer focust op successen dan kwetsbaarheid maken Ingmar Heytze, Olivier Diepenhorst en Abke Haring een voorstelling die ruimte geeft aan de onaangepaste geest. Over de vrijheid van fantasie en de realiteit van onze verbeelding. 15 t/m 18 september 12:30, 21 t/m 25 september 12:30, 28 t/m 30 september 12:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € YOUNGGANGSTERS19,50THE POVERTY PEEPSHOW Met televisieprogramma’s als ‘Een dubbeltje op z’n kant’ en ‘Effe geen cent te makken’ als voorbeeld, zet theatergroep YoungGangsters armoede in als winstmodel. Een spookhuis van de armoede als smakelijk spektakel. 15 t/m 18 september en 22 t/m 25 september 20:30, Bellevue op locatie - Loods Amsterdam Noord, € 12,- t/m € JANNEKE21,50 & ELLENSMARTPHONE In twintig komische, feelgood minuten spelen Janneke Luijten en Ellen van Liere herkenbare typetjes en dito situaties met betrekking tot miscommunicatie en de rol van de smartphone. 15 t/m 17 september en 23 t/m 25 september diverse tijden, TapasTheater, € 20,HET KLEINE THEATERASSEPOESTER (3+) Het Kleine Theater maakt voorstellingen met als uitgangspunt een sprookje, een oud Hollands lied of een ander, voor de kinderen herkenbaar verhaal, waar ze op een eigen manier een creatieve draai aan geven. Met veel humor en mooie muziek speelt de Amsterdamse theatergroep het klassieke sprookje Assepoester. zo 18 september 14:30, Theater De Krakeling, € 10,NINETIES PRODUCTIONSON ALL THINGS EARTH Nineties presenteert i.s.m. videokunstenaar Noralie en schrijver Hannah van Wieringen een muzikale voorstelling over samenleven op aarde, continuïteit, onzekerheid, en het toelaten van een open einde. Multi instrumentalist Frank Rosaly componeert een spanningsvolle geluidswereld en brengt zo samen met acteur Yannick Noomen een gigantische visuele database van alle aardse dingen tot leven. 19 t/m 20 september 20:00, ITA, € THEATERBOLWERK28,-

DE THEATERTROEP - DE MAN DIE ELKE DAG DE KRANT VAN GISTER KRIJGT EN ER NU GENOEG VAN HEEFT Een geëngageerde en swingende Brechtiaanse parabel vol humor en moraal, meezingers en achtervolgingen, showballet en urgente thema’s. 27 t/m 30 september 20:30, Frascati, € 14,-

THEATER - DE EEUW VAN MIJN MOEDER Een groots familieverhaal over migratie, emancipatie, liefde en leven. Regisseur Eric de Vroedt schreef deze bejubelde marathonvoorstelling als ode aan zijn eigen moeder. Een persoonlijke en tegelijkertijd universele vertelling over migratie, emancipatie, familierelaties, liefde en leven. 22 t/m 25 september diverse tijden, ITA, € 13,- t/m € 42,50 CAT SMITS COMPANYNOUVEAU FUCK Gebaseerd op het gelijknamige manifest van Stella Bergsma, verwelkomen Cat Smits en Meike van den Akker het publiek in een nieuwe wereld. Deze hyperfeministische 18+ poppenvoorstelling is een prikkelende, uitdagende vertolking van het manifest. 23 t/m 24 september 20:30, Plein Theater, € 4,50 t/m € THEATER16,-

PUNCHONGERIJMD Wanneer ben je niet meer verantwoordelijk voor wat je zegt, schrijft of doet? Wat als je eigen taal een loopje met je neemt? Als je een moord pleegt, maar ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard? Schrijver Frank Siera kruipt in het hoofd van ‘s Neerlands grootste dichter Gerrit Achterberg, die met tbs achter de tralies verdwijnt na de moord op zijn hospita. 20 t/m 22 september 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € HET23,50NATIONALE

HENKETPIETER

PIETER VERELST - TEN AARZEL Net als in zijn vorige voorstellingen ‘Mijn broer & ik’ en ‘Amai’, viert ook in ‘Ten Aarzel’ het absurdisme hoogtij. Of zoals hij zelf zegt: De meeste dromen worden niet zo vaak werkelijkheid. ‘Briljant Absurdisme’, aldus De Standaard. za 10 september 20:30, Mascini theater, € 17,50

TERRA - RAPUNZEL DE MUSICAL (4+) Theater Terra, bekend van de voorstellingen ‘Kikker’ en ‘Sneeuwwitje’, presenteert een sprookjesachtige middag met de familiemusical ‘Rapunzel’! zo 25 september 14:00, Meervaart Theater, € 10,KENNY B - THE STORY OF KENNY B Kenny B vertelt het verhaal van zijn indrukwekkende leven. Aan de hand van regelrechte reggaeklassiekers. Niet alleen van Bob Marley, maar ook van hemzelf. zo 25 september 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € THEATERGEZELSCHAP26,50 WAT WE DOEN - ANGRY YOUNG MEN Floris van Delft maakt samen met hiphopartiest Winne een intieme hiphop voorstelling over jongens die opgroeien in een wereld waar ze hun plek niet kunnen vinden. In een spannende combinatie van rap en theater voeren twee jongens een aangrijpend gesprek met hun moeders. De ene jongen zit vast. De ander is dood. Samen proberen ze uit te vinden of hun levens anders hadden kunnen lopen. En wie had het dan anders moeten doen? 27 t/m 28 september 20:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

Wie Judas hoort, denkt aan verraad. Hij is de man die Jezus voor dertig zilverstukken uitlevert. Dat is de ofﬁciële versie. Maar er is ook een Evangelie van Judas waarin Jezus vraagt om hem te verraden, waarin Judas dus doet wat hij doet omdat Jezus zelf hem daar om vraagt. En dat is merkwaardig, want Judas’ actie leidt tot de kruisdood van Jezus. Robert Icke raakte gefascineerd door deze andere versie van het verhaal. vr 30 september 19:30, ITA, € 10,- t/m € 35,50 ELLEN TEN DAMME & THE MAGPIE ORCHESTRABAROCK Ellen ten Damme’s nieuwe show ‘Barock’ is een meertalig bal demasqué vol verrassende en herkenbare songs, waar de scabreuze excessen net zo opzwepend zijn als de schaduwzijdes meeslepend. Samen met haar 8-koppige band, The Magpie Orchestra, droomt Ellen weg in frivole vergankelijkheid. Ze presenteren een tragédie lyrique die verder dan ooit terug in de tijd gaat en toch helemaal van nu blijft. vr 30 september 20:15, Meervaart Theater, € 19,50 DE GEMEENSCHAPEURITMIE ‘Werken aan de wereld is werken aan jezelf.’ Vanuit deze overtuiging streven vier vrouwen en een man naar innerlijk evenwicht en naar een verhoogd bewustzijn. In hun streven naar mooie en beloftevolle bewegingen zitten de vijf bewegers in ‘Euritmie’ elkaar en ook zichzelf behoorlijk dwars. Hoe hard ze ook werken aan een pastelkleurige wereld, tussen wens en werkelijkheid staan menselijke zwakten in de weg. vr 30 september 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 20,50 CABARET STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30 Comedy Café € IMPROV15,- COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 11,50

AMSTERDAM SINFONIETTA EN ISH DANCE COLLECTIVE - HET BARRE LAND De strijkers van Amsterdam Sinfonietta en acrobatische dansers van ISH Dance Collective verkennen het universele thema van teloorgang en wedergeboorte. Dat doen ze aan de hand van twee dichters: T.S. Eliot en Ahmad Shamlou met muziek van de Iraanse componist Farokhzad Layegh als verbindende schakel, aangevuld met composities van o.a. Max Richter. Meervaart, 23 en 24 september

THERAPY Comedian Drew Lynch is door een sportongeluk gaan stotteren. Tijdens zijn kennismaking met de juryleden van America’s Got Talent vertelde hij dat hij zich verantwoordelijk voelt om anderen te laten zien dat je iets negatiefs kunt omzetten in iets positiefs, en veroverde de harten van Amerika. ma 12 september 20:30, DeLaMar, € 29,95 REMY EVERSGEWOON REMY Van Prins Carnaval tot een soldaat op vredesmissie in oorlogsgebied. Absurdistisch, kinderlijk, energiek, fysiek en een vleugje engagement: dat is Remy Evers, winnaar juryprijs Cameretten 2019. ‘Gewoon Remy’ is een reis door het brein van iemand die niet volwassen wil worden. 13 t/m 15 september 20:00, Theater Bellevue, € 12,ADAM KISSEQUEL, JOY WIELKENS E.A. - PRYOR George & Eran Producties brengt een comedy over het levensverhaal van komiek Richard Pryor. In de jaren 70 gaf Richard Pryor een stem aan een grote groep AfroAmerikanen die op dat moment nog nauwelijks een stem hadden. Als eerste bracht hij de wereld en de taal van de straat op het toneel. Trompettist Michael Varekamp brengt samen met drie bandleden muziek van Miles Davis. 15 t/m 16 september 20:00, Schouwburg Amstelveen, € CABARESTAFETTE20,Drie talenten per avond. Het beste van het nieuwste. Vaak winnaars van festivals. Brigitte DANS INTRODANS - AQUA

sept 202248 KRANT

Een nieuw programma van Introdans met Introdans-premières waaronder Océana van de koningin van het minimalisme Lucinda Childs, Harbor Me van de hypnotiserende dansmeester Sidi Larbi Cherkaoui, en de nieuw bij Introdans aangetrokken Manuel Vignoulle presenteert Earth. Daarnaast is de publieksfavoriet Azul te zien, gedanst op drie klassieke Spaanse gitaarcomposities, van de uit eigen gelederen voortgekomen Jorge Pérez Martínez. ITA, 19 en 20 september

AMSTERDAM FRINGE FESTIVAL Amsterdam Fringe brengt avantgardistische theaterstukken en kunstenaars die niet tot de gevestigde orde behoren. Het festival is een ode aan de theatrale gekte, de onafhankelijke geest en een pleidooi voor artistieke vrijheid. Dit jaar een intrigerende mix van voorstellingen over cyborgs, een dode octopus, narcistische zondaars, vrouwen over kroeshaar, een loverboy met spijt, linkse bubbelaars en genderﬂuïde paaldansers. vanaf 01 september ma t/m zo, diverse locaties en prijzen.

Teun van den Elzen schrijft voor Dit Was Het Nieuws, won de juryen publieksprijs van het Groninger Studenten Cabaret Festival en speelde op Paaspop en Lowlands. Teun denkt dat hij als enige snapt hoe de wereld werkt. Wat blijkt? Hij snapt het als enige niet. vr 30 september 20:30, Theater Mascini, € 17,50 FESTIVALS

NEDERLANDS THEATER FESTIVAL Nederlands Theater Festival presenteert de beste elf theaterproducties van het afgelopen seizoen, die door de Nederlandse Toneeljury zijn geselecteerd, waaronder ‘Het wonderlijke voorval met de hond in de nacht’ van regisseur Pieter Kramer en Theateralliantie. vanaf 01 september ma t/m zo, ITA, diverse prijzen.

21 t/m 22 september 20:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € TOM19,50LASH - DEUGT Na een verwarrende pandemie en met het land politiek in meer stukjes opgedeeld dan ooit, vindt cabaretier Tom Lash dat er keuzes gemaakt moeten worden om dingen duidelijk te krijgen. Tom Lash was ooit de jongste ﬁnalist van cabaretfestival Cameretten. Sindsdien maakte hij twee avondvullende cabaretvoorstellingen en stond hij op theaterfestival de Parade. 21 t/m 25 september en 28 t/m 30 september diverse tijden, TapasTheater, € 20,FUNNY BROTHA’SEEN NIEUW BEGIN Daveson Ignatia, die samen met Miquel Wiegel en Gilion Slory het comedycollectief Funny Brotha’s vormt maakt ‘Een nieuw begin’. Ze hebben weer veel te vertellen, en Jeffery Spalburg geeft een gastoptreden. do 22 september 20:30, Meervaart Theater, € 13,REGINIO ‘RARKO’ RESIDASOMS REGINIO, SOMS RARKO YouTuber en inﬂuencer Reginio Resida, beter bekend als Rarko, geeft een kijkje in zijn leven. De online entertainer ontwapent met zijn kenmerkende manier van vragen stellen, zijn drukke gebaartjes, mimiek en constante opgewektheid. vr 23 september 20:30, Meervaart Theater, € 12,50 RAMON CHATREROPPERHOND In ‘Opperhond’ zet Ramon Chatrer de realiteit naar zijn hand. Hij kwispelt, springt op, bijt zich vast, verlangt een aai over zijn kop, en worstelt zich door hersenspinsels in een hoofd dat nooit stilstaat. za 24 september 20:30, Theater Mascini, € 17,50 FABIAN FRANCISCUS - LEKKER GEZELLIG! Met zijn kenmerkende sympathiek, ontwapenende en vooral ook bange houding trotseert Fabian het leven. Niet met heel veel succes overigens... maar juist dat maakt het leven natuurlijk zo heerlijk onvoorspelbaar en leuk! 27 t/m 28 september 20:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 18,50

Onze samenleving wordt steeds digitaler. Ook de overheid wil dat we veel zaken digitaal afhandelen. Dat is mooi: minder rĳen voor loketten en snelle behandeling van aanvragen. Minder mooi is de onduidelĳkheid waar je terecht kunt als je online vastloopt. O.a met Munish Ramlal, ombudsman van Amsterdam. Pakhuis de wĳger 1 september 20:00u

PATRICK NEDERKOORNHOOGTIJ ‘Hoogtij’ is een uiterst grappige en bitterzoete voorstelling over klimaatverandering. Over dijken, grenzen, verhuizen en Frau Antje. Patrick is die keurige kerel, die ons iets serieus uitlegt waar we toch om kunnen lachen. di 27 september 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € TANJA22,50TER

3) HIP HOP EN GRENSOVERSCHRĲDEND GEDRAG De Hip Hop cultuur wordt voornamelĳk gedomineerd door mannen. Deze avond gaat over de vraag hoe dit populaire genre zich verhoudt tot gender, seksuele oriëntatie en geweld. Wat is er nodig om het meer inclusief en veiliger te maken? Moderator Jennifer Muntslag. New Metropolis Zuidoost: 8 september 19:30u

9) THE WatACADEMICPANDEMICisdeimpactvan de coronacrisis op het vertrouwen in wetenschap en de relatie tussen wetenschap, samenleving en politiek? De KNAW bracht een advies uit: ’The pandemic academic’. Een middag met diverse gastsprekers en belanghebbenden.vooraanstaande KNAW rippenhuis september 14:00u

BRAKEHOUDBAARHEID Gewapend met haar gitaar, droge humor en korte gedichten zoekt Tanja ter Brake antwoord op de vraag of je zomaar het roer volledig om kan gooien of dat je moet blijven wachten in je comfortzone. 28 t/m 30 september diverse tijden, TapasTheater, € 20,TINEKE SCHOUTEN - DUBBEL In haar vijfde jubileumshow laat Tineke Schouten haar publiek weer hartelijk lachen om nieuwe types en imitaties van beroemdheden. De mooie gevoelige liedjes ontbreken niet en ook Bep Lachebek komt nog heel even voorbij. do 29 september 20:15, Meervaart Theater, € 35,THEO MAASSENONBEKEND TERREIN Wetten, afspraken, protocollen, richtlijnen, geschreven en ongeschreven regels: soms geven ze ons de illusie van helderheid, maar eigenlijk tasten we in het duister. Elke stap die we zetten, is een stap die nog nooit is gezet. Een stap op onbekend terrein. Cabaretier Theo Maassen gaat in deze one-man show terrein betreden waar hij nog nooit geweest is. do 29 september 20:00, Schouwburg Amstelveen, € TEUN29,50VAN

10) ‘HIERHEEN NAAR HET GAS, DAMES EN HEREN’ Arnon Grunbergs fascinatie voor de Poolse schrĳver Tadeusz Borowski leidde tot de vertaling van diens boek Hierheen naar het gas, dames en heren. Met poëzie en proza over zĳn tĳd in concentratiekampen en oorlog. En het leidde tot deze avond. De Balie: 29 september 20:00u

TIP 10 LEZING & DEBAT

Javier was dol op apenkooien. Het was een feest om als kind door de gymzaal te klauteren, te klimmen en te spelen. Nu hij wat ouder is, speelt hij op het podium met gevatte grappen, humor en persoonlijke anekdotes.

TXTRADIO, HET ONLINE PLATFORM TER VERSPREIDING VAN KENNIS, BURGERSCHAP EN INSPIRATIE, SELECTEERT VOOR SEPTEMBER TIEN LEZINGEN EN GESPREKKEN IN AMSTERDAM.

8) SAMEN UIT DE STIKSTOFCRISISStikstofblĳkt ook maatschappelĳk explosief materiaal te zĳn. Maar we stoten er in Nederland teveel van uit. Dat moet minder. Maar die taak ligt niet alleen bĳ boeren en bouwers maar bĳ de gehele samenleving. Hoe gaan we dat doen? Met o.a. gedeputeerde Esther Rommel van de provincie Noord Holland. Pakhuis de wĳger september 20:00u

4) RECHTEN IN DE DIGITALE STAD

15 t/m 17 september 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € PIETER24,-JOUKELAARS LAPPEN Pieter Joukes kijk kantelt alle kanten op. De taalkunstenaar is uitgegroeid tot een alternatief voor Herman Finkers en Kees Torn. Hij linkt het onlinkbare, geeft nieuwe draaien en verwoordt de waan van zijn dag. di 20 september 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € APENKOOIEN22,50

7) TURKEY NOW! DatFESTIVALernauwelĳks meer onafhankelĳke journalistiek in Turkĳe bestaat is oud nieuws. Maar moet dan de Nederlandse media deze rol op zich nemen? Journalisten Zeynep Sentek, Craig Shaw e.a. over de vraag hoe je dit zou kunnen organiseren. ’s Avonds een optreden van schrĳver Orhan Pamuk over zĳn nieuwe roman De nachten van de pest. De Balie: 16 september 16:30u en 19:30 (Pamuk)

5) HET (ON)MOGELĲKE DeMEISJES-IKmetamorfose van meisje naar jonge vrouw is vaak ongemakkelĳk. Een lichaam dat eerder naar eigen believen sprong, rende en danste, blĳkt nu ook object: iets waarnaar gekeken wordt. Moet zich opeens gaan verhouden tot een buitenwereld. Wat betekent dit voor het meisjes-ik? Met schrĳvers Niña Weĳers en Nadia de Vries. Spui25, 13 september 17:00u

6) KAREN JOY FOWLER OVER ‘BOOTH’ Op 14 april 1865 wordt president Abraham Lincoln in het Ford Theater in Washington DC vermoord door John Wilkes Booth. Deze moord maken de Booths tot de meest beruchte familie van de VS. Karen Jay Fowler schreef er een verrassend actueel boek over en het John Adams Institute nodigde haar uit. O A Oosterdok 15 september 20:00u

Kaandorp, Theo Maassen, Jochem Myjer, Peter Pannekoek, Kasper van der Laan maakten allemaal hun eerste meters bij de Cabarestafette.

2.5.3.1.7.9.4.6.8.10. 49

radio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bĳeenkomsten. WWW. ADIO.NL

2) WIE BRENGEN WE GROOT? Voed jĳ je kind autoritair op? Of democratisch of toegeeﬂĳk? Zelfhulpboeken, onderzoeken en podcasts laten een keur aan opvattingen zien. Maar tot wat voor mens wil je je kind eigenlĳk opvoeden? Rokhaya Seck gaat in gesprek met pedagogen, psychologen en vóóral met ouders. De Balie, 5 september 20:00u

DEN ELZEN - MEER KAN IK ER NIET OVER ZEGGEN

KRANT

1) EEN ODE AAN HAFID BOUAZZA Haﬁd Bouazza en Marlene Dumas werkten samen aan een vertaling en verbeelding van Le Spleen de Paris van Charles Baudelaire. Bouazza overleed vorig jaar. Nu een avond met voordrachten van zĳn vertalingen en gesprekken over de bĳzondere band tussen Dumas en Bouazza. De Balie, 2 september 20:00u

AMSTERDAMSEBEZOEKERSCENTRUMBOS

SEPTEMBEREVENEMENTENTOPSPORT-2022

AMSTERDAM

ARCAM Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in VloeibareAmsterdam.bouwsteen – ontwerpen met water in Amsterdam t/m 27 november Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030 Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ben ik bezig met het opzoeken van mijn grenzen. Op mijn vijfde kwam ik voor het eerst in aanraking met de urban sportwereld. Elke dag bracht mijn moeder me naar het skatepark; dat was voor mij een speelparadijs. Toen ik zes werd, kreeg ik mijn eerste paar stuntskates. Tot op de dag van vandaag is inlineskaten mijn passie. Mijn eerste wedstrijd vond plaats op het Olympiaplein toen ik zeven jaar oud was. Daar is mijn liefde voor wedstrijdskaten begonnen en nu reis ik de hele wereld over. Zo ben ik in Japan, China, Kroatië en nog veel meer mooie landen geweest en sta ik momenteel op nummer vier op de wereldranglijst.

AMBITIE: Ik droom ervan om van mijn hobby mijn beroep te maken. Die wordt langzaam werkelijkheid!

AMSTERDAMTOPSPORT

HUISKAMERFESTIVAL De 17e editie van het Wilhelmina Huiskamerfestival presenteert grappige en muzikale voorstellingen in huiskamers. Met de Figurantenbar als festivalhart. 09 t/m 10 september 19:30, Verschillende huiskamers Wilhelminastraat € 15,-

NAAM: Jaro Frijn SPORT: BIO:LEEFTIJD:Inlineskating21Alvanjongsafaan

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ARTIS De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. Vaste tentoonstelling in het Aquarium over het belang van schone oceanen. Artis wil in het vernieuwde aquarium bezoekers inspireren en stimuleren verantwoordelijk met het water op onze planeet om te gaan. Het Groote Museum

sept 202250 KRANT

CIRCUSBENDE FESTIVAL Het Circusbende Festival is magie, absurdisme en onbezonnen lachen. Het is een kantelend perspectief en een ode aan de dwarsliggers. Een programma bomvol nieuw circus, muziek, workshops en andere curiositeiten. 02 t/m 04 september diverse tijden, NDSM-werf, gratis

OPENLUCHTBIOSBIJLMERBIOS

VALTIFEST Je hebt festivals en je hebt Valtifest. Het thema van dit kleurrijke Amsterdamse Stadsfestival bij Kaap Oost is dit jaar Holy Shit, met een daarbij passende uitzinnige dresscode. za 03 september 13:00, Kaap Oost, € WILHELMINA48,-

CABARET

AMSTERDAMHUISKAMERFESTIVALZUID Het huiskamerfestival is te gast op een unieke locatie. In de Botanische Tuin Zuidas zie je drie voorstellingen van ieder 30 minuten. Een afwisselend programma met cabaret, muziek en spoken word. vr 02 september 19:00, vr 02 september 21:15, Botanische Tuin Zuidas, € 15,- t/m € 25,-

Topsport Amsterdam helpt bĳ het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

DE MUZE VAN ZUID IN ORGELPARK

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de tentoonstellingen,volledigAmsterdamhuistOnderHermitageAmsterdammiddeleeuwen.MuseumindehetdakvandeHermitagevanaf5maart2022hetMuseum.Méteennieuwaanbodaanpublieksprogramma’s en kinderactiviteiten. Panorama Amsterdam In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die Kolonialedoorlopendtijd.Verhalen: Work in vanafCollectingt/mWelkomt/mProgress18septemberindeNoordside30oktobertheCity#225september Amstel 51, tel. 523 18 www.amsterdammuseum.nl22

KOMEDIE KOLLEKTIE Tijdens het Nederlands Theater Festival presenteert De Kleine Komedie de meest in het oog springende voorstellingen van een heel seizoen. Een inkijk in de Komedie Kollektie. Met onder meer Nina de La Parra met de voorstelling Gods Wegen, Alex Ploeg met EGO, Stephanie Louwrier (foto) met Show must go on, Sanne Wallis de Vries met Kom, enStefano Keizers met de voorstelling Hans Teeuwen. De Kleine Komedie, 1 t/m 11 september

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ANNE FRANK HUIS De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

Tijdens Bijlmerbios Openluchtbios wordt metrostation Kraaiennest omgetoverd tot een overdekte openluchtbios, waar korte en lange ﬁlms worden getoond die, in de meest brede zin van het woord, een relatie hebben met de Bijlmer. In deze editie worden o.a. ‘Shabu’, ‘The US vs Billy Holiday’ en ‘Gagarine’ vertoond. vanaf 09 september iedere vr,za,zo om 21:00, Markt Kraaiennest, gratis

SIMONSMELVIN

Tijdens het festival Muze van Zuid eert organiste Francesca Ajossa, naamgever van het conservatorium Sweelinck. Ajossa speelt een selectie uit de orgelwerken van Sweelinck, Hendrik Andriessen, César Franck en Amanda Maier. zo 18 september 14:15, Orgelpark, € 10,- t/m € 17,50 INDIESTADT Nieuwsgierige muziekliefhebbers ontdekken tijdens dit mini-festival de mooiste (indie-)acts. Als doorvoerhaven naar het Hamburgse Reeperbahn Festival in diezelfde week, pikt Paradiso de krenten uit de pap en vult het programma aan met andere smaakmakers. The line-up bestaat onder meer uit: Coach Party, Dummy, Kiwi Jr., Plastic Mermaids, Caroline Rose, Tess Parks, Wu-Lu en Wunderhorse, Bec Sandridge, HighSchool en Joe & the Shitboys. zo 25 september 16:00, Paradiso, € 15,DIVERSEN THE STATE OF THE WORLD In ‘The State of the World’ schijnen internationale sprekers hun licht op zaken die op dit moment spelen in de wereld. Deze nieuwe jaarlijkse traditie op het Nederlands Theater Festival wordt dit jaar afgetrapt door Pussy Riot-leider en activiste Maria Alyokhina (33), die eerder dit jaar uit Rusland vluchtte. vr 02 september 17:00, ITA, € READ12,50MY

DE JOKE’S Drie singer-songwriters Jan-Paul Buijs, Theo Nijland en Bart Rijnink tasten elkaar af in een prikkelende muziektheateract. In een reeks Nederlandstalige liedjes worden de frustraties, de verlangens en de schimmige grenzen van de mannelijkheid bezongen. De zoetgevooisde zang kan niet altijd verhullen dat de scherpzinnige teksten nogal eens tegen de vangrail van het betamelijke schampen. Een mix van bronstige borsthaarfunk, zwoele saunapop en gerafﬁneerde kleinkunst. Bellevue, 29 september t/m 1 oktober JAWAD ES SOUFI / SLOEGIE - WAAROM BEN JIJ ZO? Jawad Es Souﬁ laat via zijn alter ego Sloegie zien hoe opvoeding, omgeving en onderwijs hem hebben gevormd tot wie hij nu is. Aan de hand van anekdotes, muzikale parodieën en hilarische analyses en observaties vertelt hij over zijn doorslaggevende middelbareschooltijd en hoe hij in drie jaar tijd van LWOO naar VWO is doorgestroomd. Meervaart, 17 en 18 september

CONNIE PALMEN & HANS ACHTERHUIS - SIGN OF THE TIMES Voormalig Denker des Vaderlands Hans Achterhuis en auteur Connie Palmen gaan in gesprek naar aanleiding van ‘Judas’ van Robert Icke. Wat kunnen noties als verraad en trouw, opoffering en dienstbaarheid vandaag voor ons betekenen? wo 21 september 19:30, ITA, € 17,50 t/m € 23,RICKY KOOLE - DIENST ZONDER GOD Vier keer per jaar, met de wisseling van de seizoenen, presenteert zangeres en theatermaakster Ricky Koole een jonge, eigenzinnige dienst. Marjolijn van Heemstra houdt de preek. Verder lezen acteurs gedichten en teksten. Het koor onder leiding van dirigente Maartje Meijer zingt pop, soul en traditionals en er is muziek van topmuzikanten. wo 21 september 20:00, Rode Hoed, € 15,- t/m € 17,50 DAVID VAN REYBROUCKREVOLUSI: EEN LEVENDE GESCHIEDENIS Een theatercollege waarin historicus David Van Reybrouck uitlegt waarom een onafhankelijk Indonesië de wereld voorgoed veranderde. Aan de hand van mooie beelden, pakkende verhalen en intrigerende personages laat hij zien hoe de Indonesische revolusi nog steeds door leeft in onze tijd. di 27 september 20:00, Schouwburg Amstelveen, € EUROPARTFAIR27,50 Zo’n 100 kunstenaars en galeries zijn vertegenwoordigd in de Gashouder en presenteren objecten in brons, steen, keramiek en glas, schilderijen, tekeningen, graﬁek, textielontwerp en fotograﬁe. vr 30 september 17:00, De Gashouder, Westergas, € 15,t/m € 25,MUSEA ALLARD PIERSON Museum over 10.000 jaar t/mM.G.Zeurt/mvanOpt/mIrmacultuurgeschiedenis.Boom:BookManifest25septemberpapierdurfikalles-TekeningenAnnemarievanHaeringen25septemberniet!-DemusicalsvanAnnieSchmidtenHarryBannink30oktober Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl MUSEUM

WORLD - ROOTS! Hoe beïnvloedt literatuur iemands kunstenaarschap? In ‘Roots!’ wordt onderzocht hoe de boeken uit de jeugd van Maurice Carlos Rufﬁn, Onias Landveld, Babeth Fonchie en Lina Issa hen gevormd hebben. za 03 september 21:00, Tolhuistuin, € 20,- t/m € 25,-

WOENSDAG 28 SEPTEMBER –ZONDAG 2 OKTOBER WORLD PADEL TOUR AMSTERDAM MARKTHALAMSTERDAM,DAM.COM/TICKETSWORLDPADELTOURAMSTER-OPENCENTRALE9:30-22:00 Toegangsprijs: 25-45 ZONDAG 18 SEPTEMBER AHBC AMSTERDAM DAMES 1 vs DEN BOSCH DAMES 1 (3e & 1e plek competitie vorig jaar) WAGENERWWW.AHBC.NL/STADION 12:45 – 14:15 Toegangsprijs: 5-10 +/ZONDAG 25 SEPTEMBER AHBC AMSTERDAM HEREN 1 vs BLOEMENDAAL HEREN 1 (3e & 1e plek competitie vorig WAGENERWWW.AHBC.NL/jaar)STADION 14:45 – 16:15 Toegangsprijs: 5-10 +/ZONDAG 18 SEPTEMBER DAM TOT DAM DAMWW.DAMLOOP.NLLOOPTOTDAMLOOP ROUTE 10:20 – 17:00 Toegangsprijs: Gratis

YESTERDAY TODAY - COLLECTIE TOT 1950 Het Stedelijk onthult het slotstuk van de nieuwe collectiepresentatie. De tentoonstelling Yesterday Today, over de kunst en vormgeving van circa 1880 tot 1950, laat met meer dan driehonderd werken zien dat er niet één kunstgeschiedenis bestaat, maar dat er vele perspectieven zijn. Bekende artistieke bewegingen komen aan bod, zoals de Amsterdamse School, functionalisme, De Stijl, Bauhaus, CoBrA en de avantgarde rondom Kazimir Malevich en Olga Rozanova. Stedelijk Museum, vanaf 10 september COLLECTING THE CITY #2 In Collecting the City creëert het Amsterdam Museum zes maanden lang een tentoonstelling. In #2 met Imagine IC over de Bijlmerramp, Museum om de Hoek met operatie wonen, en fotograaf Cleo Campert (foto). Jarenlang was zij huisfotograaf van de iconische houseclub RoXY. In twee installaties toont zij een ode aan Club RoXY en aan performing artist Zubrowka. Amsterdam Museum aan de Amstel, vanaf 25 september 100 JAAR DE KRING In september 2022 viert de Amsterdamse kunstenaarssociëteit De Kring haar honderdjarig bestaan. Aan de hand van een selectie foto’s, pamﬂetten, tijdenengingenalsuitdeSchatkamerdeprogrammaboekjeslidmaatschapskaartenbrieven,engeefttentoonstellingindeeenbeeldvanAmsterdamsebohèmede20eeeuw,feestvierencreatieveuiting,deuitda-binnendesociëteithetverenigingsleveninvancrisis. Stadsarchief, vanaf 23 september

APPIE BAANTJER MUSEUM

In dit onderzoek, dat gestart werd in 2012, wordt er gekeken naar recente ontwikkelingen op het platteland over de hele wereld. t/m 25 september Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HORTUS BOTANICUS In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

The beauty of the world so heavy Dana Lixenberg, Sabelo Mlangeni, Lindokuhle Sobekwa & Dirk Kome t/m 4 JochenseptemberLempert- Natural sources vanaf 10 september

Nhu Xuan Hua - Hug of a swan vanaf 10 september

KATTENKABINET Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Etel Adnan - Kleur als Taal Etel Adnan neemt in haar beeldende kunst vaak het landschap als uitgangspunt. Net als Vincent van Gogh probeert zij daarin, met een geheel eigen kleurenpalet en schilderstijl, de kracht van de natuur op het doek over te brengen. t/m 4 TentoonstellingseptemberWhy so Serious? t/m 11 september De Gasfabriek: Van Eeden & Van vanafGogh 16 september Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Every Picture Tells A Story Fotoschatten uit eigen collectie. Een tentoonstelling met foto’s van meer dan 40 fotografen waaronder Emmy Andriesse, Taco Anema, Maria Austria, Ania Bien, Paul Blanca, Julie Blik, Diana Blok, Marrie Bot, Jan Cremer, Willem Diepraam, Leo Divendal, Ed van der Elsken, Ruud van Empel en Henk Jonker. t/m 4 ArnoudseptemberHolleman & Batya WolffThe Kiss of Life t/m 2 oktober Iris Hassid - A Place of Our Own t/m 29 januari 2023 Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

SCHOUWBURGHOLLANDSCHE Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de Geslotenconcentratiekampen.vanwegeeenverbouwing. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. Het andere verhaal door Abdelkader MarokkaansBenali modernisme van 1956 tot t/mnu18 september Cobra en Noord-Afrika De tentoonstelling toont werk uit de museumcollectie van de kunstenaars uit de Cobra-beweging die via reizen of op andere manieren in contact komen met de kunst en, cultuur en bevolking van Noord-Afrikaanse landen als Marokko, Algerije en CorneillesCorneillet/mTunesië.20november100100-ste geboortedag wordt gevierd met een feestelijke t/mcollectiepresentatie.20november Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 www.cobra-museum.nl50

DIAMANTMUSEUM Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 www.diamantmuseumamsterdam.nl300

VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Noordzijde 31, tel: 447 www.vaneesterenmuseum.nl1857

HERMITAGE AMSTERDAM

Voorheen wisseltentoonstellingen afkomstig uit het museum in Sint-Petersburg, nu tijdelijk de exporeeks Dutch Heritage Amsterdam: een serietentoonstelling met Nederlandse publiekslievelingen, waaronder Het Melkmeisje van Vermeer en Rembrandts Zelfportret. Neo Matloga - along came your eyes Tentoonstelling van de tiende ABN AMRO Kunstprijswinnaar t/m 2 Museumoktobervande Geest | Outsider Art vanaf 22 september Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu. Chapter 5IVE: Samir Bantal & Rem Koolhaas

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl DE BAZEL Vijzelstraat 32, tel. 723 www.debazelamsterdam.com0560

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties. Fashion Week: A New Era t/m 27 september Rokin 102, tel. 0261 www.fashionforgood.com9680

DE HORTUS Een van de oudste (1682) botanische Hortustuinen. Zomeravonden Tijdens de Hortus Zomeravonden worden er regelmatig activiteiten georganiseerd zoals concerten, lezingen of een rondleiding. t/m 21 september

Dirk Kome - Vijf lange meden t/m 4 SabeloseptemberMlangeni - Isivumelwano t/m 4 LindokuhleseptemberSobekwaUmkhondo. Tracing memory t/m 4 september

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

COBRA MUSEUM

BIJZONDERE AMSTERDAMUNIVERSITEITCOLLECTIESVAN

FASHION FOR GOOD MUSEUM

LUTHER MUSEUM Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Lutherse Vrouwen op de kansel t/m 11 september Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl MUSEUM VAN LOON Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 www.madametussauds.nl10 MAX EUWE CENTRUM Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl MICROPIA De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze doorlopendeatmosfeer.tentoonstelling Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl MOCO Museum voor moderne kunst. Studio Irma - Reﬂecting Forward Een Digital Immersive Art tentoonstelling, die laat zien hoe wij onze toekomst kunnen vormgeven door eindeloze mogelijke verbindingen te leggen. Moco Masters De Moco Masters collectie prijst de kunstenaars die opvallen vanwege hun uitzonderlijke bijdrage aan de kunst en cultuur en hun iconische Thecreaties.Kid - The Future Is Old De sociaalkritische tentoonstelling van The Kid wil onze geesten openen met als uiteindelijk doel inzicht te geven in een wereld met meer mededogen en begrip. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com MOLEN VAN SLOTEN Herbouwde werkende poldermolen uit Presentatie1847. ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, www.molenvansloten.nl020-6690412

Yoga in de Palmenkas t/m 21 september Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

VAN GOGH MUSEUM

FOAM AMSTERDAM Centrum voor ontmoetingsplekfotograﬁe,voorfotografen en Opendiscussieplatform.forBusiness - Magnum Photographers on Commission t/m 7 september Mous Lamrabat - Blessings from t/mMousganistan16oktober Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

EYE FILMMUSEUM Dagelijks voorstellingen. Informatie- en Eyedocumentatiecentrum.Art&FilmPrize– Meriem Bennani, Kahlil Joseph, Karrabing Film Collective In deze tentoonstelling presenteert Eye het werk van de drie recente winnaars van de Eye Art & Film Prize: Meriem Bennani (2019), Kahlil Joseph (2020) en Karrabing Film Collective (2021). De prijs gaat naar makers die kunst en ﬁlm samenbrengen op een manier die vernieuwend, inspirerend en van hoge artistieke kwaliteit is. t/m 18 september IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyeﬁlm.nl

In het museum ervaart de toeschouwer de verbinding tussen alles wat leeft: mens, dier, plant en microbe. Een persoonlijke expeditie, kriskras door het museum. Met animaties, installaties, kunstwerken, ﬁlms en verhalen. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

MULTATULI MUSEUM Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl MUSEUM JAN Saskia Boelsums - Liefde voor sept 2022

Collectie Danh Vo - Archive of Dr. Joseph M. Carrier 1962–1973 vanaf 10 september

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

Diane Severin Nguyen vanaf 10 september Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

HUIS MARSEILLE Eigentijdse en historische fotograﬁe in 17e-eeuws pand. Dana Lixenberg - Polaroid 54/59/79 t/m 4 september

HET GRACHTENMUSEUM

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

EXPO

MILVANRAYMOND

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. ‘Mira’Mira is een route langs de drie Amsterdamse Nicolaaskerken waarbij de zeven werken van barmhartigheid worden verteld vanuit het perspectief van een hedendaagse Amsterdammer. tot 31 december 2022 O.Z. Voorburgwal 38-40, tel.6246604, www.opsolder.nl NXT MUSEUM Museum voor nieuwe mediakunst Unidentiﬁed Fluid Other De tentoonstelling onderzoekt de opkomst van de virtuele identiteit in een reeks t/mKirklewski.animator3D-kunstenaarfractal-kunstenaarfashionontwerpermultimediakunstwerken.multisensorischeMetwerkvankunstenaarLuYang,AudreyLarge,digitalinstituteTheFabricant,JuliusHorsthuis,HarrietDaveyen/programmeurKsawery30april2023

solotentoonstelling van de Braziliaanse kunstenaar Antônio Obá. Op basis van zijn artistieke onderzoek ontwikkelde Obá een site-speciﬁeke installatie die bestaat uit diverse media, waaronder beeldhouwwerk, schilderkunst en t/mperformance.13september Oudekerksplein 23, tel.6258284 www.oudekerk.nl

Hoofdredacteur Bart van Oosterhout Adjunct-hoofdredacteur Karin Thybaut Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Aan dit nummer werkten mee Alice Boothby,

vanaf100t/mAmsterdamsePersoonlijkefamiliegeschiedenissenStadsverwanten.septemberAmsterdamsefamilieverhalenvanleerlingen.8januarijaarDeKring23september Vijzelstraat 32, www.amsterdam.nl/stadsarchieftel.2511511

STRAAT MUSEUM Museum voor grafﬁti en street art Citaat van de straat Is street art binnen nog wel street art? De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten. NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. History & Royalty De tentoonstelling is een tijdreis van ruim 600 jaar waarin alle monumentale onderdelen van De Nieuwe Kerk tientallen historische verhalen vertellen. t/m 25 september Dam 1, www.nieuwekerk.nltel.6386909 AMSTERDAMMUSEUM NOORD

STEDELIJK MUSEUM Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. It’s our f***ing backyard Designing material futures t/m 4 september Sedje Hémon / Imran Mir / Abdias Nascimento - Abstracting Parables In de tentoonstelling worden werken belicht van de Nederlands-Joodse schilder en componist Sedje Hémon, de Pakistaanse kunstenaar en ontwerper Imran Mir en de Afro-Braziliaanse schilder, dichter, essayist, toneelschrijver en politicus Abdias do Nascimento. t/m 16 YesterdayoktoberToday - Collectie tot 1950 vanaf 10 september Museumplein 10, tel.5732911 www.stedelijk.nl

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis MaaikeMaaikeWillet-Holthuysen.SchoorelSchoorelheeft tien nieuwe schilderijen gemaakt en een ruimtevullende installatie waarin ze middels foto’s, collages en bijzondere vondsten uit de collectie bezoekers meeneemt in haar associatieve t/monderzoek.30oktober Herengracht 605, www.willetholthuysen.nltel.5231822

DE NIEUWE KERK

HET SCHEEPVAARTMUSEUM Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip 1672‘Amsterdam’.-eenjaar vol rampen In het kader van het rampjaar, dit jaar 350 jaar geleden, presenteert Het Scheepvaartmuseum een kleine presentatie over de Slag bij Solebay. Twee monumentale wandtapijten en enkele objecten worden getoond die de zeeslag vanuit meerdere perspectieven belichten. 200doorlopendjaarCollege Zeemanshoop

Kattenburgerplein 1, www.hetscheepvaartmuseum.nltel.5232222

Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen.

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 www.museumamsterdamnoord.A

TROPENMUSEUM Museum over wereldculturen. Healing Power De tentoonstelling Healing Power geeft inzicht in verschillende vormen van helende kracht en toont de zoektocht van de moderne mens naar balans tussen lichaam, ziel en t/mgeest.28 augustus World Press Photo: Door de lens Hedendaagsevan. fotografen uit Afrika presenteren hun werk. t/m 8 januari 2023 Cadeau, Hoezo? Een uitbundige en interactieve tentoonstelling waar je ontdekt wat een trouwjurk, poppen en mango’s met elkaar gemeen hebben. In de tentoonstelling krijg je nuttige tips over het geven en ontvangen t/mwereldwijd.5maart 2023 Onze koloniale erfenis

MUSEUMHAVEN Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok www.museumhavenamsterdam.nl12

De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld van nu mede heeft gevormd, en hoe mensen kolonialisme doorstonden. vanaf 24 juni Linnaeusstraat 2, www.tropenmuseum.nltel.088-0042800

VERZETSMUSEUM Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Tot december 2022 gesloten. Plantage Kerklaan 61, www.verzetsmuseum.orgtel.6202535

Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden Prijswijzigingendoorgegeven.voorbehouden.

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM

HOLOCAUSTNATIONAAL MUSEUM Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Gesloten vanwege een verbouwing. Plantage Middenlaan 27, tel.5310310, www.jhm.nl

TOT ZOVER Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, www.totzover.nltel.6940482

MUSEUMTRAMLIJN Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg www.museumtramlijn.org264

NEMO SCIENCE MUSEUM Centrum vol wetenschap en InBitstechnologie.ofYouBitsofYou ervaart de bezoeker hoe de datasporen die we dagelijks achterlaten ons leven beïnvloeden. NEMO voor volwassenen in De Studio op het Marineterrein Oosterdok 2, www.nemosciencemuseum.nltel.5313233

KRANT52 sept 2022

Marjolein van Damme, Yuri van Eijden/Topsport Amsterdam, Bart Geeraedts/ TXTRadio, Roos Hamelink, Mascha Dammers/Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Olivier Kemme, Eveline Kuyten, Anne Lutters, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Vita van de Sandt, Deborah van der Schaaf, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Mirte Vreemann, Joke van der Weij Aanleveren novembernummer:oktobernummer:agendagegevens29augustus26september amsterdam & informatie@iamsterdam.compartners: Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie distributie@iamsterdam.comFlyerman Abonnementen PostbusAbonnementenland20,1910AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 Adreswijzigingenwww.bladenbox.nlen opzeggingen: Jaarabonnementklantenservice@aboland.nlwww.aboland.nl € 31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd.

WERELDERFGOED PODIUM Bezoekerscentrum Amsterdam DéWerelderfgoedstartplekom kennis te maken de Amsterdamse werelderfgoedgrachtengordel,sinds2010. Vijzelstraat www.amsterdam.nl/werelderfgoed32

TROPENMUSEUM JUNIOR Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen. Sabi Suriname In Sabi Suriname kom je veel te weten over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden. t/m 1 maart 2023 Linnaeusstraat 2, www.tropenmuseumjunior.nltel.088-0042840

WOONBOOTMUSEUM Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel.4270750

partner@iamsterdam.comofBelSTAANKUNNENADVERTENTIEUW020-7026180mailnaar advertentie

HIER

OUDE KERK Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Antônio Obá - Path De eerste Nederlandse

Delandschapoverzichtstentoonstelling ‘Saskia Boelsums - Liefde voor landschap’ toont schilderachtige landschappen, gefotografeerd en bewerkt door kunstenaar Saskia Boelsums. t/m 25 VerzameldseptembervoorAmstelveen - de gemeentelijke kunstcollectie In Museum JAN en het Cobra Museum voor Moderne Kunst zijn de kunstschatten van de Gemeente Amstelveen te zien in de tentoonstelling Verzameld voor Amstelveen - de gemeentelijke kunstcollectie. De afgelopen zeventig jaar heeft de gemeente een toonaangevende beeldende kunstcollectie opgebouwd. Deze veelzijdige collectie wordt nu voor het eerst gepresenteerd. t/m 25 september Wim Oepts en de schilders van het zonnige Zuiden vanaf 30 september Dorpsstraat 50, Amstelveen, www.museumjan.nltel.6415754

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Jodenbreestraat 4, www.rembrandthuis.nltel.5200400

MUSEUM REMBRANDTHUISHET

Asterweg www.nxtmuseum.com22

KONINKLIJK PALEIS / OPEN Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het ofﬁciële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 www.paleisamsterdam.nl61 PIANOLA MUSEUM Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel.6279624 www.pianola.nl

MUSEUM HET SCHIP Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Fré Cohen: vorm en idealen van de Amsterdamse School t/m 30 oktober Fabio BeeldhouwerPravisaniFabio Pravisani raakte gefascineerd door het monumentale karakter en de strakke vormentaal van de Amsterdamse School en bestudeerde uitvoerig de werken van onder meer Tjipke Visser, Chris van der Hoef, Johan Altdorf en Mendez da Costa. Deze invloed is terug te vinden in zijn beelden. t/m 30 oktober Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl Locatie De Dageraad In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

In 1822 werd het College Zeemanshoop in Amsterdam door 18 koopvaardijkapiteins opgericht. In deze presentatie ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan zijn diverse historische objecten en een ﬁlm over College Zeemanshoop te t/mbekijken.6november

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief. 1672 - Amsterdam en het Rampjaar t/m 11

© 2022 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden. Het oktobernummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 26 september, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor. HAD

RIJKSMUSEUM Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Modern Japans lak De kunst van het detail t/m 4 MeissenporseleinEent/mBarbaraseptemberHepworth23oktoberbreekbaarverledenvande familie t/mOppenheimer13november Museumstraat 1, www.rijksmuseum.nltel.0900-0745

THEO THIJSSEN MUSEUM De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. 1e Leliedwarsstraat 16, www.theothijssenmuseum.nltel.4207119

5353 Terugblik tekst Erik Schmitz foto Stadsarchief Amsterdam/onbekende fotograaf 1950-1955STADSPANORAMA, terugblikKRANT krant TOTSLOTTOTSLOT

CONCERTZAAL?BIJZONDERE

‘Paradiso. Hier heb ik als 14-jarige mijn eerste concert gezien, samen met mijn ouders, van Wilco. Absurd goed, de zaal was doodstil. Zelf heb ik al eens in een uitverkochte kleine zaal gestaan, maar dat telt eigenlijk niet. Alleen die grote telt.’

LEKKERE SNACKPLEK? ‘Snackbar Johan in De Pijp. Die classic gele, vieze snackbar met een erg boeiende frikandel speciaal. Als ik verdrietig, dronken of chagrijnig ben, is Snackbar Johan er voor me.’

De echte Amsterdammer

FAVORIETE PAREL? ‘Ik wil het eigenlijk niet zeggen, want dan zitten jullie er morgen ook. Maar goed, de echte parel in Amsterdam is croissanterie El Mauri op de Van Woustraat. Een Marokkaans restaurantje waar je voor vier euro een katerontbijt scoort. Kaas, ham, olijfolie, drie eitjes en brood. Tyfuslekker.’

BESTE PLEK MIDDERNACHT?NA ‘Mijn dakterras met een ﬂes rode wijn. Dan kijk ik uit over de Zuidas. Helaas kunnen jullie er niet komen. Misschien dat dat het juist wel zo ﬁjn maakt.’ de echte amsterdammerTOT SLOTkrant

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar lievelingsplekken. Deze keer: rapper Bob Uit Zuid, die 3 september in het Vondelpark

Openluchttheater

AMSTERDAMMER?TROTSE ‘Trots zijn op je geboorteplek vind ik iets raars. Ik hou wel van deze stad, maar dat maakt me niet een trotse Amsterdammer. Ik woon er, ik heb het naar mijn zin hier. Klaar.’

BESTE RESTAURANT? ‘Ik kan een heel mooi, duur restaurant gaan noemen, alleen zou ik dan liegen. Dus: Snackbar Bird op de Zeedijk. Mijn favoriet is kai kratiam prik thai: gebakken kip met lekker veel knoﬂook. Niet zo handig als je een date hebt, maar elke andere avond is het de ideale maaltijd.’

DIERBARE HERINNERING? ‘Mijn eerste baantje, midden op de Nieuwmarkt. Ik was koerier van een shitload groente en fruit voor zeventig restaurants in de buurt. Door dit werk ben ik mijn stad beter gaan begrijpen.’

MOOISTE MUSEUM? ‘Het Stedelijk. Ik hou veel meer van moderne kunst dan van het klassieke. Ik wil opdediestellagesbinnenwandelenruimtesmetrareenabsurdeschilderijenikeerstnietbegrijp.Datzijnmomentendieje,alsjethuisdebankzit,gaatonthouden.’

‘DE KLEINE ZAAL TELT EIGENLIJK NIET’

staat. ‘Trots zijn op je geboorteplek vind ik raar.’ tekst Olivier Kemme

Bob Dijkshoorn (27, en jawel: de zoon van) rapt speeldeallenachtelijkeschrijven,sint-bernardshonden,overkarperseneenwandelingdoorAmsterdam–kortom:zijneigenleven.VanuitzijnappartementinZuid,vandaardeartiestennaam,muziekenteksten.VoorzijnalbumBobUitZuidhijalleinstrumentenbehalvededrumszelfin.Livespeelthijsamenmeteengitarist,bassisteneendrumcomputer.Op3septemberishijlivetezieninhetVondelparkOpenluchttheater.Degeruchtengaandathijvoorheteerstgaatoptredenineenlerenbroek;eenprimeurdus. JohanSnackbar

Snackbar BirdKNOLTIM

LIEVELINGSACTIVITEIT? Lopen door de stad. Ik geniet van de mensen om me heen, de reuring, de sfeer. Gewoon lopen, een uur lang even helemaal niets zeggen en om je heen kijken. Fijn.’

KRANT

SEPTEMBER