Uitkrant winternummer 2017 by amsterdam&partners

WINTER 17/18

leest a

lee s

leest a

ar pla

felex xempla ta felem ik wiik w l i hier hie l r blijve bnlijv en lexempla fe

HET CHOCOLADE NUMMER jaargang 52 #04

Binnenkort in Het Concertgebouw

Feestconcert

Walsen, polka’s en aria’s ma 18 december Nederlands Philharmonisch Orkest

Chopin

Pianoconcert 1 Lucas Jussen zo 14, ma 15 januari Nederlands Kamerorkest

Beethoven

LA BOHÈME

Tripelconcert

za 3, ma 5 februari Nederlands Philharmonisch Orkest

—

Giacomo Puccini

Schumann Symfonie 4

za 17, zo 18 februari Nederlands Philharmonisch Orkest

Leef alsof het je laatste dag is!

Stravinsky

Pétrouchka versie 1911 vr 23, za 24 februari Nederlands Philharmonisch Orkest 1 t/m 29 december 2017 _

Fauré Requiem

operaballet.nl

vr 2, za 3 maart Nederlands Kamerorkest Programma en tickets www.orkest.nl

www.orkest.nl

KLAP OP DE MAAND

za 5 sep

Amstel 56-58 | 020 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl

DE HARMONIE

SEIZOENSOPENING 17.00 UUR

PREKEN vr 1 dec VOOR EIGEN PAROCHIE

ma 8 jan

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a. Vrijmibo met inhoud. Paroolcolumnist Roos Schlikker

Uitgeverij De Harmonie presenteert haar voorjaarscollectie met een mooie, verse, theatrale stapel boeken.

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van gesprek met Sanne actuele gasten. hetinland. Presentatie: Wallis de VriesMet muziek van

BRACE zo 3 dec

Het Nieuwe Lied.

za 5 sep

SEIZOENSOPENING

PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

Brace is back,Vier enprekers hoe! Hij heeft zijn Les geleerdvisie en op de staat van geven hun hoogstpersoonlijke Presentatie: Sanne Wallis de Vries zingt nu overhet zijnland. leven en de liefde.

HANS DORRESTĲN & FRIENDSSEIZOENSOPENING LAATSTE KAARTEN

za 5 sep

5 sep SEIZOENSOPENING RICHARDza GROENENDĲ K PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

wo 10 t/m za 13 jan

Alexander persoonlijkst Rinnooy Kan,enClaudy Jongstra e.a. Hij is op zijn grappigst, adremst. Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van Zorg ervoor dat je hem niet mist. Om Richard. het land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries Om z’n verhaal. Om alles!

ARJAN ERKEL

za 5 sep

PREKEN ma 4 dec VOOR EIGEN PAROCHIE

Alexander Kan, ClaudyEen Jongstra e.a. in NeurosenRinnooy en andere hobby’s. avond lang

Alexander Rinnooy Claudy Jongstra e.a. Vrijheid van denkenKan, en doen. Een meeslepende

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van bij Dorrestijn en zijn collega-zenuwelijers hettherapie land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries

Vrouwkje Tuinman en Ingmar Heytze.

SJAAK BRAL PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE di 5 dec

za 5 sep

SEIZOENSOPENING

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

Vier prekers geven hoogstpersoonlijke Een sinterklaasconference enhun oudejaars ineen. visie op de staat van het land.en Presentatie: Sanne Wallis de Vries Actueel, vlammend vertederend. Vaarwel 2017!

SARA KROOS

za 5 sep

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van over zijnWallis ontvoering hetvoorstelling land. Presentatie: Sanne de Vries in Dagestan.

Met Normaal-gitarist Jan Wilm Tolkamp.

SEIZOENSOPENING ECHT GEBEURD GALA PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

ma 15 jan

ERIC VLOEIMANS

za 5 sep

SEIZOENSOPENING PREMIÈRE

Alexander Rinnooytussen Kan, drie Claudy Jongstra e.a. Een ontmoeting magische musici:

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van Dedenieuwe hetschaamteloos land. Presentatie:grappig. Sanne Wallis Vries Kroos gaat pijn

RUNDFUNK PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE zo 10, di 12 & wo 13 dec

SEIZOENSOPENING PREMIÈRE/WACHTLIJST

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke op de staat van Na hun absurde, immens populaire televisieserievisie gaat Presentatie: Rundfunk nu het hetland. theater in! Sanne Wallis de Vries SEIZOENSOPENING SOUTH AFRICAN ROAD TRIP REPRISE

za 5 sep

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van Eric Sanne Vloeimans, Kinan Azmeh hettrompetist land. Presentatie: Wallis deklarinettist Vries

en pianist Jeroen van Vliet.

SEIZOENSOPENING HERMANPREKEN IN EEN BAKJE PREMIÈRE VOOR EIGEN PAROCHIE GEITENKWARK Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

za 5 sep

wo 17 t/m zaVier 20 prekers jan geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van

Eigenzinnigehet humor, unieke samenzang absurde land. Presentatie: Sanne Wallis en de Vries bedenksels van vier jongens. Verplicht Spelen.

EMILIO GUZMAN

PREKEN ma 11 decVOOR EIGEN PAROCHIE

Emilio gaat het helemaal anders doen. Hij is ongeremd boos. Zonder nuance. Zonder beleefdheid. Zonder twijfel. Kom dan!

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van behoort Sanne is deze roadtrip hetheden land. Presentatie: Wallis de Vrieshet best denkbare

alternatief.’ (de Volkskrant)

SEIZOENSOPENING RONALDPREKEN SNĲDERS REPRISE VOOR EIGEN PAROCHIE

do 14 t/m za 16 dec

Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a. ‘Welke ShowAlexander is een groot feest van absurditeiten, Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van woordgrappen, slapstick en maffe liedjes.’ het land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries (de Volkskrant****)

za 5 sep SEIZOENSOPENING VELDHUIS & KEMPER LAATSTE KAARTEN PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

di 23 t/m za 27 jan

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

Vier maar. prekersWant geven tja, hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van Geloof ons nou je moet niet alles land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries geloven wat het ze zeggen.

zaNASRDIN 5 sep SEIZOENSOPENING DCHAR 20.15 EN 15.00 UUR PREKEN zo 17 decVOOR EIGEN PAROCHIE

FRANCA TREUR

‘Dchar in hoogstpersoonlijke DAD recht uit het enstaat blijft dicht Vier prekersspreekt geven hun visiehart op de van hetbij land. Presentatie: Wallis de Vries zichzelf.’ (De Sanne Telegraaf****)

Lunchpauzeverhalen. Franca Treur komt voorlezen uit haar lievelingsverhalen van anderen.

vr 26 jan

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

za 5 sep DE PARTIZANEN & GASTEN KERSTEDITIESEIZOENSOPENING PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

di 19 t/m zo 24 dec

Alexander Kan,Verwacht Claudy Jongstra e.a. Welkom in Partizanië, deRinnooy kersteditie. Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van kerstclichés inhetoverdrive: Glühwein, nepsneeuw land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries en geforceerde gezelligheid.

SEIZOENSOPENING DOLF JANSEN & OUDEJAARS LOUISE KORTHALS Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

za 5 sep

PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

diprekers 26 t/mgeven zo 31 Vier hundec hoogstpersoonlijke visie op de staat van eerst gaan en een vrouw sámen hetVoor land. het Presentatie: Sanne een Wallisman de Vries

het jaar te lijf. En elkaar. Omdat we het waard zijn.

za 5 sep SEIZOENSOPENING HET NIEUWE LIED PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

zo 7 jan

PREMIÈRE

zo 21 & ma 22 jan

Alexander RinnooyKaapstad Kan, Claudy e.a. ‘Als een retourtje nietJongstra tot de mogelijkza 5 sep

SEIZOENSOPENING PREMIÈRE

PREKEN di 16 jan VOOR EIGEN PAROCHIE

Alexander Rinnooy Kan, Claudysnoeilief Jongstra Zonder verdoving. Snoeihard, ene.a. bovenal doen, maar vooral van het lachen.

za 5 sep

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a. Paulien Cornelisse en Micha Wertheim presenteren Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van Echt Gebeurd, voor waargebeurde hethét land.podium Presentatie: Sanne Wallis de Vries verhalen. Thema: Vrienden?

PREKEN wo 6 t/m VOOR za 9 decEIGEN PAROCHIE

za 5 sep

SEIZOENSOPENING

PREKEN zo 14 jan VOOR EIGEN PAROCHIE

Alexander Rinnooy Jongstra e.a. Traditiegetrouw zingt Het NieuweKan, LiedClaudy in het nieuwe Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van jaar de sterren van het plafond. Avondvullend, het land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries gloednieuw en Nederlandstalig.

12.30

UUR

za 5 sep SEIZOENSOPENING ERIC CORTON PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

zo 28 jan

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke op de staat van Ma. Een liefdevol portret van een moeder doorvisie haar het land. Wallis de Vries zoon. Gebaseerd opPresentatie: het boekSanne van Hugo Borst.

FRANK VAN PAMELEN, JAN J. PIETERSE & GASTEN ma 29 jan

Dertien virtuoze taaltovenaars in een avond vol cabareteske verzen en schuddebuikpoëzie.

5 sep SEIZOENSOPENING FRESKU za REPRISE PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE

di 30 & wo 31 jan

Alexander Rinnooy Kan, Claudy Jongstra e.a.

‘Cabaretdebutant Fresku is grappig en confronterend.’ Vier prekers geven hun hoogstpersoonlijke visie op de staat van het land. Presentatie: Sanne Wallis de Vries (de Volkskrant)

maps & routes

downloa d de grati s app!

Verken hotspots en buurten van Amsterdam met 11 speciaal uitgestippelde routes

EEN DAGJE HEMBRUG

BEZOEK HET INSPIRERENDE HEMBRUGTERREIN. MET DE TREIN VAN AMSTERDAM CS NAAR STATION ZAANDAM. PAK VERVOLGENS BUS 65, 67, 465 OF DE OV-FIETS EN JE BENT ER BINNEN 5 MINUTEN.

CHOCOHOLIC De chocoladecover van deze maand is een mooie gelegenheid om toe te geven dat ik een serieuze chocoladeverslaving heb. Ach, zult u zeggen, hoe erg kan het zijn? Als er onverhoopt geen chocola in huis is, zet ik gerust een pak hagelslag aan mijn mond. Zó erg. Wie denkt dat De Ruyter overdrijft met zijn culinaire hagelslag (de ‘Specials’) heeft geen idee wat er in een echte chocoholic omgaat. Die móet dat spul allemaal hebben. Net als al die designerrepen van tegenwoordig, bij Stach en zo. Met kekke kunstzinnige wikkels, zoals die op onze cover. Die móeten allemaal geproefd worden als je chocoholic bent. Wat niet helpt is dat ik in het epicentrum van de chocoladecultuur woon. De grootste cacao-overslaghaven ter wereld ligt op reukafstand van mijn werkplek. En pal daarboven, aan de overkant van het Noordzeekanaal, ligt het chococentrische Zaanstad, bakermat van legendarische Nederlandse chocolademerken, waar de beroemde Verkadefabrieken staan en waar voortdurend de geur van cacao hangt. Nog sterker: chocola is een Amsterdamse uitvinding. Dat zit zo: ene Casparus van Houten (die van het cacao- en chocolademerk) ontdekte in 1828, in zijn fabriekje aan de Prinsengracht, dat je cacao veel minder bitter kon maken door toevoeging van zouten – een proces dat wereldwijd nog steeds dutching genoemd wordt. En passant vond hij ook nog even de cacaopers uit die het mogelijk maakte om chocolade te produceren zoals we die nu kennen. Daarvóór was ‘chocola’ niet meer dan een bitter drankje, niet iets waar je verslaafd aan raakte in ieder geval. Van Houten maakte veel indruk met zijn uitvinding: als Amsterdammers iets niet snappen zeggen ze nog steeds dat ze er geen chocola van kunnen maken. Okee, de Zwitsers hebben daarna de melkchocola en witte chocola uitgevonden. Maar zonder ons was dat nooit gelukt. Dus move over Zwitserland, chocolade is aan de Prinsengracht geboren. De verslaving zit in onze genen. Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail youtube.com/videoiamsterdam coverillustratie: Sjoerd van Heumen/Bureau-Studio

INHOUD P.06 WAT IS ER NIEUW?

Nieuws uit de stad met o.a. de Ugly Sweater Run, films in 4D, de coolste (schaats)baan van Nederland, het talent van de maand en de rubriek Wij gaan naar…

P.10 STAD VAN CHOCOLA

Chocola is niet meer wat het geweest is, en gelukkig maar! Chocola wordt eerlijker en duurzamer gemaakt dan ooit en er komen steeds meer bijzondere smaken en steeds mooiere verpakkingen. Amsterdam loopt voorop. Wat is er gaande in chocoladeland?

P.17 KUNST & VERMAAK

Met de allerleukste culturele kerstvoorstellingen, Partizanië strijkt neer in Amsterdam, de nieuwste documentaire van Leonard Retel Helmrich, fotograaf Eddo Hartmann die de mistige Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang vastlegde, schrijver Maurice Seleky over zijn nieuwste roman, en Emma Curvers die zichzelf van haar vrijheid wil beroven.

P. 35 ETEN & DRINKEN EN ZO

Dutch Design is wereldwijd spraakmakend. Veel ervan wordt gemaakt in Amsterdam, dus is het niet eens tijd voor een Amsterdam Designweek? Verder: de leukste plekjes in Oud-Zuid, Nadja Hüpscher luistert een regelzuchtige moeder af, en de nieuwste restaurants en winkels. De onmisbare culturele maandagenda. Met tips van onze recensenten, Tips voor buiten de stad, de aanbieding & winacties voor nieu- de galeriecolumn van Art Amsterdam en het we abonnees en lezers, en groeten uit het Amsterdam van colofon op p.61 jazz-saxofonist Hans Dulfer, die ook ooit nog even directeur was van Paradiso, dat zijn 50-jarige verjaardag viert.

P.49 AGENDA

P. 63 TOT SLOT

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018

OPENING

Wat is er nieuw? (in de stad)

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, nieuwe uitgaanslocaties, de top 5 evenementen, het talent van de maand en tips van de straat.

WEDEROPSTANDING VAN FELIX Voor alle liefhebbers van Felix in de Steigers: Felix strijkt zowaar nog één keer neer voor het Grote Kerstmisverstand op een andere locatie, namelijk op Sexyland. Want jij denkt dat je kerst kent? Je hebt geen idee. Hoe zat het echt met die onbevlekte ontvangenis? Hoe werden steengrill en gourmet synoniem voor de geboorte van het Christuskind? Waarom is Jezus uit Nazareth in hemelsnaam wit? En welk marketinggenie is verantwoordelijk voor kerstclichés als de o zo onpraktische in-house denneboom? Verwacht ontkrachte misverstanden, ontrafelde tradities, een berg indrukwekkende weetjes voor het kerstdiner, een fonkelnieuw kerstverhaal, karaoke, een serieuze sjoel- en quizcompetitie en cynisch tekstborduren. Sexyland 24 december

TOP 5 uitgaan

PALLE SCHULTZ

samenstelling Hella Niemeijer

winter 17/18 ENCORE 5 YEAR ANNIVERSARY

Zowel Encore’s wekelijkse clubavonden in de Melkweg als het zomerfestival op het NDSM-terrein behoren tot de grootste publiekstrekkers in het Amsterdamse uitgaansleven. Vreemd genoeg was er toen ze vijf jaar geleden begonnen wat hiphop betreft nog een groot gat in de markt te vullen. Of dat gat zo groot is als de AFAS Live kun je vanavond gaan zien. De line-up is een mooie mix van nationale en internationale sterren: Ronnie Flex en Deuxperience, Sevn Alias, de Britse rapper MIST en vocalist Cardi B uit Amerika. AFAS Live, 1 december

THE SLEEPING BEAUTY Als er één kunststukje standaard boven aan het kerstmenu moet staan, dan is het wel de balletklassieker The Sleeping Beauty, uitgevoerd door Het Nationale Ballet.

Ruim 125 jaar na de première heeft het klassieke sprookjesballet van Marius Petipa op muziek van Tsjaikovski nog niets aan schoonheid en charme ingeboet. Nationale Opera & Ballet 9 december t/m 1 januari

EVA CRUTZEN – OPSLAAN ALS Hersenen zijn vreemde dingen. We onthouden wel telefoonnummers (terwijl dat niet nodig is), maar vergeten hoe een overleden dierbare rook. In Opslaan als duikt Eva Crutzen in ons brein. Ze speelt uiteenlopende personages, maar drukt ook muzikaal haar stempel. Crutzen is misschien wel de meest eigentijdse cabaretier van Nederland. En sowieso een van de leukste. Theater Bellevue 13 t/m 16 december

STARGAZE Het is nog geheim met welke muziek het Berlijnse

collectief stargaze naar het Muziekgebouw komt. Wordt het klassiek of avant-pop, folk of Terry Riley? Feit is dat de jonge club van de Duitse dirigent André de Ridder met succes tussen de genres door laveert. Muziekgebouw aan ’t IJ 13 januari

HET NATIONALE THEATER – THE NATION Verslavend spannend theater wilde Eric de Vroedt brengen: Netflix op het toneel. Nieuwe vormen en een actuele inhoud. Met het zesdelige The Nation – gebracht als marathon van ruim vijf uur – is hij daarin ruimschoots geslaagd. Het is een soort rit op de achtbaan, dwars door alle lagen van een op hol geslagen samenleving. Bijzonder geestig, geweldig gespeeld, tot nadenken stemmend theater. Een must see. Stadsschouwburg 20 en 21 januari

‘KOOP JE DE PRINSENGRACHT OF INVESTEER JE TOCH LIEVER IN DE DAM?’ AMSTERDAM KRIJGT DEZE MAAND EINDELIJK ZIJN EIGEN MONOPOLY.

FILMS IN 4D Stel je voor, je hebt echt het gevoel dat je ín een film zit. Als het regent in de film, voel je ook regen en als iemand koffie drinkt in de film ruik je… je raadt het al: koffie. Binnenkort is dit mogelijk bij Pathé de Munt. Of nee oké, die regen hebben we verzonnen, maar geur, wind en zelfs een bewegende stoel worden wel degelijk een onderdeel van de filmervaring. 4D heet het, en het is binnenkort te beleven in een speciale 4D-zaal van Pathé de Munt. Zet je zintuigen maar vast op scherp. Pathé de Munt vanaf december 2017 pathe.nl/bioscoop/demunt

COOLSTE BAAN VAN NEDERLAND Nee, het gaat hier niet om een beroep, maar om een schaatsbaan. En niet zomaar eentje: de coolste van Nederland, namelijk in het Olympisch Stadion. Menig schaatsliefhebber zal het hier in deze koude dagen warm van krijgen. Ben je nog niet zo handig op je Noren, geen probleem! Je kunt hier ook schaatslessen en curlingclinics nemen. Krijg je naderhand honger van al dat schaatsen? Ook daar is aan gedacht, je kunt aanschuiven bij de zogenaamde wining & dining on ice. Met als speciaal slotstuk de ISU WK Allround wil je dit niet missen. Slijp en poets je schaatsen maar vast op! Olympisch Stadion 18 januari t/m 28 februari decoolstebaanvannederland.nl

HOLLEND DE KERSTVAKANTIE IN Je mag het stof weer van je lelijkste kersttrui én je sportschoenen kloppen, want het is weer tijd voor de Ugly Sweater Run! Nét voor de kerstvakantie nog even calorietjes verbranden klinkt als muziek in de oren, dan kun je je daarna ongegeneerd te goed doen aan de kerstkransjes. Bewaar je maatpak en mooiste jurk dus nog maar even voor het kerstdiner met je schoonouders en sloof je uit met je mooiste lelijkste kersttrui! 5 km hardlopen was nog nooit zo leuk als in het Vondelpark met warme choco, Wham!-deuntjes én de grootste opblaaskerstman. Ook mooi: 1 euro van de opbrengst van je ticket gaan naar het goede doel. Save the Children 16 december uglysweaterrun.nl

TALENT

BARBARA VOLLEBREGT Geboren 12 april 1994 Te zien Barbara maakte samen met Fatima Warsame de film Breaking Borders, die 21 december in Huis De Pinto wordt vertoond in het kader van Feminist Art Docs ‘Toen ik voor een documentaire voor de School voor Journalistiek research deed naar vluchtelingen, stuitte ik op een tekst van ene Ibrahim: “Ik word gepest in mijn asielzoekerscentrum, wie helpt mij?” Ibrahim is een homoseksuele vluchteling uit Libanon, waar hij door niemand geaccepteerd werd. Hij is zelfs een keer van een flatgebouw gegooid nadat hij via een dating-app had afgesproken. Hij was in de val gelokt. Die val hebben we geënsceneerd door een go-pro-camera op de bodem van een zwembad te laten vallen. Ibrahim woont in Keulen, waar we hem dagelijks overal hebben gevolgd, van de keer dat hij als dragqueen uitging, tot aan de conferenties waar hij zijn verhaal mocht doen. Het maakproces van de film verliep heel chaotisch. Ik had nooit verwacht dat we de prijs voor de beste documentaire van het Campus Doc Festival zouden winnen, en we mogen nu ook langs bij asielzoekerscentra om onze documentaire te laten zien. Mijn co-regisseur Fatima Warsame en ik zijn het perfecte koppel om deze documentaire te maken. Zij vanwege haar achtergrond als migrant, ik omdat ik biseksueel ben. Ik was altijd “the weird kid“, met rare schoenen en rare ideeën. Ik wil documentaires blijven maken. Waarover? Dat is nog geheim. Ik ben impulsief in mijn werk. Ik heb ook een eigen lingerie-lijn opgezet. Mijn lijfspreuk is live to inspire. Soms mislukt iets, maar als ik al één iemand kan inspireren en bereiken, is een project naar mijn idee al geslaagd. ’

krant KRANT

OPENING

dec 2017 & jan 2018

VAN 1634 TOT 1637 WAREN DE PRIJZEN VAN TULPENBOLLEN ONGEKEND HOOG. TULPEN WAREN OMGEREKEND ONGEVEER EVEN DUUR ALS EEN GRACHTENPAND IN AMSTERDAM. OP NATIONALE TULPENDAG, OP 20 JANUARI, WORDT OP DE DAM EEN ENORME TUIN MET ZO’N 200.000 TULPEN AANGELEGD EN MAG JE GRATIS KOMEN PLUKKEN.

WIJ GAAN NAAR... tekst en foto’s Marie-Charlotte Pezé

HOTEL-RESORT DE STILLE KRACHT Twaalf studenten van studententoneelgroep STA! voeren deze maand hun voorstelling Hotel-Resort de Stille Kracht op in de Rabozaal van de Stadsschouwburg, en wel in het decor van de Couperus-voorstelling De stille kracht van Toneelgroep Amsterdam. In deze radicale bewerking zien we hoe Margot van Oudijck haar resort op Java runt. Het resort geeft een positieve economische prikkel waar nodig, de Nederlandse leiding is ruimdenkend en progressief. Deze maatschappijkritische voorstelling schudt aan heilige huisjes, bevraagt en verwart. Want hoe ver zijn we eigenlijk doorontwikkeld sinds het koloniale tijdperk? En: hoe zet je deze thematiek met goed fatsoen op de planken, met twaalf witte studenten?

PAULA ORANNE (28) EN SAMI SILDÈN (31), INTERIEURONTWERPER EN GRAFISCH DESIGNER ‘Afgelopen jaar hebben we Banksy bij MOCO gezien, maar we gaan sowieso terug want het museum laat ook nog werk van Roy Lichtenstein zien dit jaar. Het is echt goed dat dit nieuwe museum zoveel iconische, moderne kunst laat zien.’

Stadsschouwburg 16 en 17 december sta-toneel.nl

MUZIEKLABEL ÉN AUDIOTOUR FRNT Amsterdam is een nieuw urban muzieklabel rijker: FRNT. Naast het uitbrengen van edgy muziek met een eigen sound, zoals Joshua J, On The Fence en Lucien Parker, wil FRNT een community van artiesten creëren. Dat doen ze onder meer door events te organiseren, door samen te werken met curatoren, designers en kunstenaars en door een wekelijks wisselende Spotify-playlist aan te bieden. Ook tof: hun FRNT City Guide, een audiotour langs zeventien hotspots door Amsterdam die persoonlijk zijn uitgezocht door influencer Ron Simpson. Via Instagram zie je waar je naartoe moet terwijl je naar de vetste tracks luistert. frntmusic.com

TALITHA MUUSSE (26), ONDERNEMER IN DUURZAME ENERGIE ‘Ik ging altijd vaak naar pop- en jazzoptredens, maar de laatste paar jaar ga ik steeds meer naar klassieke concerten. Hoe meer je je verdiept in klassieke muziek, hoe mooier het wordt. Ik weet nog niet naar welk concert ik deze maand ga, maar er staan veel goeie concerten op de planning voor de komende maanden, vooral met de feestdagen.’

9 ‘ALS ER OP DIT MOMENT BUITENAARDSE WEZENS NAAR ONZE AARDE ZOUDEN KIJKEN, VRAGEN ZE ZICH AF: WAAROM SLAAN DIE GASTEN ELKAAR NOU DE KOPPEN IN EN WAAROM VERVUILEN ZE HUN EIGEN PLANEET? EN WHO THE FUCK IS ROY DONDERS?’

‘IK VIND BETALEN HET LEUKSTE WAT ER IS. IK GEDRAAG ME GRAAG ALS MILJONAIR, OOK AL IS HET TEGENDEEL WAAR!’

DAT ZEI GUIDO WEIJERS TIJDENS ZIJN OUDEJAARSCONFERENCE VAN 2014. DIT JAAR DOET HIJ ER WEER ÉÉN EN DIE IS ONDER MEER TE ZIEN IN HET DELAMAR THEATER EN OP RTL4 OP 31 DECEMBER.

ALDUS DE AMSTERDAMSE SAXOFONIST HANS DULFER. LEES HET INTERVIEW MET HEM OP PAGINA 66.

EELCO SCHUMACHER (33), DOCENT ‘Mijn vrienden nodigden me uit voor cabaretier Henry van Loon in december, hij is supergrappig.’

FLEXVOETBALLEN BIJ KICKS MELISSA MINDERHOUD (47), POLITIEAGENT ‘Ik heb The Charm and The Fury ontdekt toen ze openden voor Marilyn Manson, dus ik ben enorm blij dat ze nu gaan touren. Ze komen naar Hilversum, Dordrecht en Zaandam deze maand. Ik wil ze voor geen goud missen. De zanger zingt heel sterk en rauw.’

Wat heb je een goede excuses… Eten met vrienden, werken, borrelen; het voetballen is er met al die drukte een beetje (erg) bij ingeschoten. Je mist de vroege, brakke zondagochtenden dat je wedstrijdjes speelde en vol enthousiasme na het voetballen je derde helft inging. Maar ja, dat tijdtekort hè! Gelukkig kan website Kicks je op dit punt terugfluiten: je kunt hier eenmalige trainingen boeken voor vijf euro (onder leiding van een goeie coach) of je inschrijven voor een korte competitie van zes weken. Jij kiest zelf een geschikte locatie. Kicks biedt alleen doordeweekse avondtrainingen, dus brak in het weekend spelen hoeft trouwens ook niet meer. playkicks.nl

AMSTERDAMMERTJE VAN HET JAAR

SOFIE PETTERSSON (24), UITWISSELINGSSTUDENT UIT ZWEDEN ‘Ik heb gehoord dat ik het Amsterdam Light Festival niet mag missen. Het lijkt me een mooie manier om de stad te ontdekken.’

Je broertje die altijd op zondagmiddag voor de buurvrouw boodschappen doet, je studiegenoot die elke week met ouderen gaat puzzelen. Dat zijn het soort van jonge helden die je kunt opgeven voor de verkiezing van Amsterdammertje van het Jaar. Iedereen tussen de 8 en 15 die zich vrijwillig inzet om de wereld wat mooier te maken, mag meedoen aan alweer de vijfde editie van dit sympathieke initiatief. Op 28 januari 2018 worden er tien winnaars in het zonnetje gezet. amsterdammertjevhjaar.nl

krant KRANT

OPENING

chocola

STAD VAN CHOCOLA Er is een revolutie gaande in chocoladeland en Amsterdam zit er middenin.

Amsterdam en chocola, dat is zoiets als Rome en pasta. We hebben niet alleen de grootste cacaohaven ter wereld, we lopen ook voorop in de productie van duurzame, kleinschalig geproduceerde chocolade. tekst Famke en Floor van Praag @ caperleaves.nl

HAUTE CHOCOLATERIE

eel lezers kunnen het zich waarschijnlijk nog wel herinneren: in het chocoladeschap lag rond de eeuwwisseling louter melk, puur, wit en hazelnoot, dat was het wel. Af en toe kwam er een vooruitstrevende variant voorbij met pistachenoten of mokka, maar veel verder ging het niet. Hoe anders is het vandaag de dag! De meters brede schappen bieden een kleurrijk geheel met repen in uiteenlopende cacaopercentages en de meest exotische smaken. De ommekeer kwam dertien jaar geleden toen Tony’s Chocolonely de markt betrad. Het Amsterdamse bedrijf werd in de eerste plaats natuurlijk opgericht om ‘slaafvrije’ chocolade te maken en verkopen, maar het bedacht ook smaken die we nooit eerder zagen. Donkere melkchocolade met pretzeltoffee, puur met sinaasappel en rozemarijn en witte chocola met wortel en walnoot. Elke drie jaar zijn er zelfs limited editions van ‘crazy smaken’. Stoofpeertjes in melkchocolade bijvoorbeeld, of wit framboos met knettersuiker erin. We blijken er maar geen

genoeg van te krijgen: het afgelopen jaar werden er maar liefst 27 miljoen Tony-repen verkocht. De repen worden vooralsnog geproduceerd in België, bij Barry Callebaut, ’s werelds grootste chocoladefabrikant. INSTAGRAMMABLE Na koffie en bier is nu ook chocolade begonnen aan een upgrading door een nieuwe generatie ambachtelijke chocolatiers. De trend richting een divers chocolade-aanbod is gezet en aan ieder type chocoladeliefhebber is gedacht. Van extreem hoge cacaopercentages voor fit girls en puristen tot romige repen voor oma en verrassende smaakcombinaties voor de millennial. Die laatste groep – de generatie die tussen 1981 en 2000 werd geboren – wil vooral veel variatie, weet food & packaging trendwatcher Ariane van Mancius van Now New Next. ‘Over zeven jaar vormen de millennials de grootste doelgroep voor producenten. Die moeten dus wel nieuwe, gekke smaken blijven ontwikkelen om bij te blijven.’

> DONKERE MELKCHOCOLADE MET PRETZEL-TOFFEE

krant KRANT

chocola

OPENING

De repen van nu moeten instagrammable zijn’

SOCIAAL AMSTERDAM 1: VERBINDEN

Plastic recyclen met stichting The Plastic Whale

> VEGAN EN TOCH ROMIG Het romige van melkchocolade, maar dan van rauwe chocola en zonder een druppel melk? Het is het Amsterdamse raw chocolate-merk Lovechock gelukt een romige en toch vegan reep te maken. Voor de Creamy Bar wordt een fijne hazelnootcrème gebruikt, waardoor er een romige reep ontstaat. De romige en rauwe chocoladereep komt in twee smaken, met kokos en crunchy cacaostukjes en met knapperige hazelnoot en matcha (Japanse groene poederthee), en is onder andere te koop bij biologische supermarkten. lovechock.com

Bijna net zo belangrijk als de inhoud is de verpakking van de chocolade. ‘De repen van nu moeten instagrammable zijn,’ zegt Van Mancius. ‘Ze moeten er goed en opvallend uitzien. Bij veel millennials komen er na het eten een paar mooie repen op tafel in plaats van een dessert.’ Speelse letters en frisse kleuren blijken tegenwoordig de norm. De Volkskrant noemde dit fenomeen zelfs de ‘Tony Chocolonysering van de chocolade-industrie’. Ook het wat ingeslapen Delicata-huismerk van Albert Heijn heeft onlangs een revolutionaire rebranding ondergaan. Mooie kleuren, knappe verpakkingen en een uitgebreid aanbod van meer dan dertig smaken, van traditioneel tot experimenteel (denk aan repen met rode curry en kokos, wasabi, yuzu en zeewier). En op de site van het traditionele chocolademerk Verkade uit Zaandam kun je tegenwoordig de verpakkingen van repen personaliseren. Bij de moderne Amsterdamse kruidenier Stach springen de repen in het oog door de aantrekkelijke

CHOCOA/MICHAEL VAN EMDE BOAS

5x de beste Amsterdamse chocolatiers HOLTKAMP CHOCOLADEFESTIVAL CHOCOA Op 24 en 25 februari vindt voor het zesde achtereenvolgende jaar het Chocoa Chocoladefestival plaats. Niet alleen komen dan chocoladeproducenten van over de hele wereld samen, ook consumenten kunnen in de Beurs van Berlage kennis opdoen over chocola. Het festival is gericht op smaakbelevingen, bewustwording en educatie. Verwacht dus geen all you can eat chocoladefontein, maar eerder interessante proeverijen, chocolademaakdemonstraties en bijzondere chocolade van hoge kwaliteit om te proeven en te kopen. Deelnemende chocolatiers zijn onder andere het Amsterdamse Tout, Metropolitan, Original Beans en Urban Cacao, maar ook chocoladelanden als Ecuador en Peru hebben een eigen stand met unieke chocoladesoorten. chocoa.nl

De legendarische Patisserie Holtkamp zit al sinds 1969 op de Vijzelgracht, in een ieniemienie winkeltje van 16m2 met een knap art-deco interieur. Naast allerhande taarten en koekjes, vind je hier de bekende Sachertorte (favoriet van prinses Beatrix), chocoladegalettes, klassieke, handgemaakte bonbons en champagnetruffels. Wekelijks gaat er wel ze-

ventig kilo chocolade doorheen… En voor de Amsterdam-liefhebber: Holtkamp maakt ook grachtenhuisjes van chocola en zelfs het Rijksmuseum is gesmeed tot pure chocoladereep. Vijzelgracht 15 patisserieholtkamp.nl

METROPOLITAN Kees Raat van Metropolitan is een pionier op chocoladegebied. Hij was de eerste ‘bean-to-bar maker’ in Amsterdam: de bonen uit de Dominicaanse Republiek verwerkt hij zelf tot chocolade. Ook experimenteerde hij als eerste met smaakcombinaties als zout, peper en azijn. In zijn chocoladewalhalla Metropolitan in de Warmoesstraat vind je niet alleen bonbons, maar ook fruitsticks met pure chocolade, chocoladechunks met noten, hagelslag en citroenschillen met een chocoladelaag. Raat is overigens ook mede-oprichter van festival Chocoa (zie kader). Warmoesstraat 135 metropolitan.nl

PUCCINI BOMBONI Met twee vestigingen al meer dan dertig jaar een favoriet voor flinke bonbons. Niet alleen voor de Amsterdammer: het bedrijf van moeder en dochter Ans en Sabine staat in de top 10 van de beste chocolatiers ter wereld. Het assortiment is uitgebreid (39 soorten) en soms gewaagd (tijm, tamarinde, rabarber), en

wordt prachtig gepresenteerd in een strak interieur. Door het gebruik van natuurlijke ingrediënten zijn de bonbons overigens maar zeven tot tien dagen houdbaar, maar tegen die tijd is de doos natuurlijk al lang leeg. Staalstraat 17 Singel 184 puccinibomboni.com (ook webshop)

CHOCOLATIER VAN SOEST grafische verpakkingen en smaken als witte chocola met gintonic en limoen of melk met peanutbutter-popcorn. De Stach-repen worden overigens geproduceerd door Urban Cacao, een vrij nieuwe ambachtelijke chocoladefabrikant op de Rozengracht. En er zijn de laatste jaren meer interessante, duurzame chocoladeproducenten opgestaan in onze stad. Zoals de Chocolatemakers, een bedrijf van twee jongens die hun chocoladerepen van ‘bean-to-bar’ zelf produceren. Ze laten de cacaobonen klimaatneutraal overzeilen met hun eigen schip waarvan vervolgens in Amsterdam ambachtelijke chocoladerepen van hoge kwaliteit wordt gemaakt. Of het bedrijf Original Beans op de Keizersgracht, dat is geboren uit de wens om het regenwoud te beschermen en tegelijkertijd superieure chocolade te maken. Chocolade die inmiddels verwerkt wordt in de beste restaurants ter wereld, in Amsterdam door bijvoorbeeld Vinkeles en alle gastrobars van Ron

Bij Van Soest in de Utrechtsestraat zie je met eigen ogen hoe bonbons, ganaches en truffels worden gemaakt. Naast mooie bonbons worden hier onder andere bijzondere chocoladerepen (de zogeheten Goldcollectie), fruitchocolade, cacaothee en chocolademousse verkocht. Het familiebedrijf gebruikt een cacaomelange die speciaal voor hen in Parijs is samengesteld. Utrechtsestraat 143 vansoest-amsterdam.nl

POMPADOUR Patissier en chocolatier Pompadour in de Negen Straatjes maakt beeldschone kleine kunstwerkjes van chocola. Om mee te nemen voor thuis of om op te eten in de heerlijk tuttige tearoom. Pompadour werkt alleen met pure grondstoffen die geen ingewikkelde bewerkingen hebben ondergaan. De chocola die voor de bonbons en taartjes wordt gebruikt is van de beroemde Franse leverancier Valrhona. Huidenstraat 12 pompadour.amsterdam

krant KRANT

chocola

OPENING

IN 2025 MOET ALLE NEDERLANDSE CACAO DUURZAAM ZIJN

Het Amsterdamse Tony Chocolonely maakt slaafvrije chocolade

ZAANSE CHOCOLADE Een van de bekendste chocolademerken van Nederland heeft een eigen gedeelte midden in het Zaans Museum. In de Verkade Experience is de bedrijfscollectie van de firma Verkade ondergebracht. Te zien zijn onder meer oude posters, verpakkingen, blikken, en de originele aquarellen van de beroemde Verkade-albums. Maar er is meer dan nostalgie, je vindt hier ook de originele werkende productielijnen van chocola en biscuit, je kunt je vingervlugheid testen en je eigen wikkel ontwerpen – en die met behulp van een miniatuur inpakmachine meteen om een reep doen. In het museum lopen dan misschien geen oempa-loempa’s rond, je kunt je hier wel verkleden als ‘Meisje van Verkade’ of koekenbakker om de ervaring nog echter te maken. Zie ook onze winactie op p. 63. Schansend 7, Zaandam zaansmuseum.nl/verkade-experience

Verkade Experience

ZILVERVLOOT De Amsterdamse cacaohaven is veruit de grootste ter wereld: jaarlijks komt ongeveer een vijfde van de mondiale oogst – ruim 600.000 ton cacaobonen – via Amsterdam Europa binnen. Vervolgens wordt een flink deel van die bonen verwerkt in de Zaanstreek.

Meisjes van Verkade

Blaauw. En dan heb je nog het rauwe chocolademerk Lovechock (zie het kader op p. 12), dat ooit vanuit huis door Laura de Nooijer is opgestart en inmiddels in elke biologische supermarkt te vinden is. Opvallend is dat de nieuwe Amsterdamse chocolademaker vooral verantwoord werkt, met cacao van duurzame plantages waarbij rekening wordt gehouden met mens en milieu. Zo is in Amsterdam een aantal jaren geleden ook het UTZ opgericht, een internationaal duurzaamheidskeurmerk voor chocolade, koffie en thee; een beetje als het MSC-keurmerk voor vis. De stad loopt daarmee in ieder geval voorop: de overheid heeft met producenten afgesproken dat alle Nederlandse cacao in 2025 duurzaam moet zijn. BIJNA WIJN De echte chocolade-connaisseur blijft ver weg van de ‘crazy’ smaakjestrend. Liever eet deze groep chocolade zo puur mogelijk. Want: de ene boon is de andere niet en de cacaosmaak dient voor de liefhebber niet gemaskeerd te worden door frambozenknetters. De connaisseur ziet chocolade eigenlijk meer als wijn, met al zijn smaakverschillen en nuances. En net als bij wijn speelt terroir, de omgeving waar de boon groeide, een grote rol in de kwaliteit. Echte chocoladekenners proeven het verschil tussen cacaobonen uit Madagaskar, Peru of Brazilië, en zelfs tussen de verschillende streken binnen een land. Op alle verpakkingen van premium chocolade staat dan ook breed uitgemeten uit welk gebied de bonen komen, maar ook of het een single origin reep is – wat wil zeggen dat de bonen slechts uit een enkel ge-

bied komen en geen blend zijn. Op het Chocoa Chocoladefestival dat in februari plaatsvindt kun je je verdiepen in de smaken van premium chocolade van over de hele wereld (zie het kader op p. 13). SCHAARSTE Er zijn nogal wat chocoladefans: of het nu culinaire puristen zijn of jonge zoetekauwen die van extreme smaakjes houden. Maar met een beetje pech is er binnenkort geen chocolade meer voor iedereen. ‘Het zou zomaar kunnen dat chocolade straks veel schaarser wordt,’ zegt Caroline Lubbers, een van de initiatiefnemers van Chocoa, het evenement ter promotie van duurzame en kwalitatief goede chocolade. ‘De productieomstandigheden zijn ongunstig. Cacaoboeren werken vaak onder erbarmelijke omstandigheden en verdienen veel te weinig, ze zitten op of onder de armoedegrens.’ Veel boeren zijn inmiddels ook flink op leeftijd en hun kinderen staan niet bepaald te trappelen om het stokje over te nemen; ze gaan liever in rubber of palmolie omdat er met cacao te weinig te verdienen valt. Maar ook slecht onderhouden plantages, negatieve impact van klimaatverandering en een steeds groter wordende vraag naar chocola vormen een bedreiging voor het cacao-aanbod. ‘In nieuwe markten als China, India en Brazilië willen mensen ook chocola eten,’ legt Lubbers uit. ‘Al die uitdagingen moeten vanuit de hele keten, van boer en tussenhandel tot consument, aangepakt worden. Anders wordt chocolade echt schaarser.’ ■

Dat Amsterdam een prominente rol in de cacao-industrie speelt, is niet alleen iets van deze tijd. De stad is al eeuwenlang een belangrijke speler. Het begon allemaal nog vrij klein in 1628 toen Piet Heijn de eerste vracht cacaobonen binnenbracht als onderdeel van de veroverde zilvervloot. Op 2 december 1706 plaatste ene Abraham Rodriguez Diaz een advertentie in de Amsterdamsche Courant voor zijn ‘socholademakery’. Deze oudste bij naam bekende chocolademaker maakte een soort koeken van cacao, vanille en kruiden die in melk konden worden opgelost voor een chocoladedrank. Caspar Flick, bedenker van het ‘flikje’, oorspronkelijk ook een chocoladekoekje, richtte in 1745 in de Nes een van de eerste chocoladefabriekjes op. De grote bloei kwam pas in de negentiende eeuw toen de Amsterdamse chocolademaker Van Houten de cacaopers uitvond (waarmee je de cacaomassa en cacaoboter kunt scheiden) en zouten toevoegde die de cacao veel minder bitter maakten en bewerkbaar tot de vaste chocolade die we nu kennen, een proces dat nog steeds dutching genoemd wordt. Van Houten is daarmee de uitvinder, en Amsterdam de bakermat van de hedendaagse chocolade. Andere grote chocoladenamen uit die tijd zijn de gebroeders Blooker met hun cacaobedrijf aan de Amstel, Gerardus Johannes Droste in Haarlem en Ericus Gerardus Verkade. Laatstgenoemde startte brood- en beschuitfabriek ‘De Ruyter’ in 1886 in Zaandam en bouwde daar in 1937 een moderne chocoladefabriek bij. Dagelijks kwamen honderden ‘Meisjes van Verkade’ met trein of bus naar de fabriek om te werken. Deze jongedames werden later ook veelvuldig gebruikt in reclamecampagnes voor het merk. Koninklijke Verkade is sinds 1990 onderdeel van het internationale United Biscuits concern dat in 2014 werd overgenomen door Yildiz. Deze Turkse holding voegde onder andere de beroemde Belgische chocolatier Godiva toe aan het portfolio.

‘DE CHOCOLATEMAKERS LATEN CACAOBONEN MET HUN EIGEN SCHIP KLIMAATNEUTRAAL OVERZEILEN’

NU TE ZIEN

krant KRANT

dec 2017 & an 2018 18 22 24 26 29 30

VERMAAK

‘WAT EEN RIJKDOM OM DOOR HET DEPOT TE MOGEN STRUINEN, STIEKEM IN KASTEN TE MOGEN SNUFFELEN EN LAATJES OPEN TE TREKKEN. IK WERD ER KINDERLIJK BLIJ VAN. ALSOF JE IN EEN SCHATKAMER RONDLOOPT.’ Dat zegt tv-kok Yvette van Boven. Met al het moois dat ze vond in de depots van het Tropenmuseum, het Afrika Museum en het Museum Volkenkunde opende ze een klein, tijdelijk mini-museum over wereldwijd koken en eten. Tropenmuseum, t/m 7 januari museumvan.nl

CULTURELE KERST DE PARTIZANEN FILM: THE LONG SEASON EXPO: EDDO HARTMANN VUURTJES INTERVIEW: MAURICE SELEKY

LIJF 155 is een vriendenclub, een motorclub en een groepje jongens met dezelfde tatoeage. En een supercreatief, enthousiast en beetje gestoord danscollectief dat furore maakte op Lowlands, de Parade en Julidans. Hun nieuwe voorstelling Lijf maakten ze samen met zangeres Anne-Fay Kops van tropical bass-act Cookachoo en DOX. De wortels van dit gekke stelletje liggen in de breakdance, geleidelijk aan groeiden ze toe naar het maken van voorstellingen zoals deze waarin dans, livemuziek en video met humor door elkaar worden geschud tot een ietwat bizarre, energetiserende cocktail. Omdat ze nog maar één recensie kregen (vier sterren op Theaterkrant.nl) doen ze op hun website vast wat voorzetjes, zoals: ‘Beste tot nu toe’ (Annette Embrechts, de Volkskrant). Dat belooft wat. Melkweg 21 en 22 december

GIDSLAND Na het veelgeprezen Kunsthart schreef Nathan Vecht voor Mugmetdegoudentand een nieuwe, actuele komedie over de Nederlandse identiteit, Gidsland. Het is wederom een scherpe, bij vlagen briljante tekst waarin ditmaal zowel de politiek als de media ervan langs krijgen. Geweldig gespeeld door Guy Clemens, Anniek Pheifer, Xander van Vledder en – dé grote ontdekking – Ilke Paddenburg (winnaar van de Colombina 2016). Hilarisch is het vaak, herkenbaar en ook wel een tikje beschamend. Opnieuw een buitengewoon geslaagde voorstelling van de Mug die er als geen ander al vele jaren in slaagt om theater te maken dat even toegankelijk als amusant is en toch steekt.

WIBKE BRAMESFELD

Theater Bellevue 16 januari t/m 3 februari

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

ium

De bomen door het kerstbos In december zijn er zoveel voorstellingen, feesten, kerstmarkten en concerten dat je er acute keuzestress van krijgt. Dit zijn de vijf feestelijkste, meest winterachtige dingen om deze maand te doen.

CASPER KOSTER

tekst Kim van der Meulen

JESUS CHRIST KARAOKE BAR Ruim tweeduizend jaar afwezigheid gaat je niet in de koude kleren zitten, ontdekt Jezus in deze voorstelling. Hij is terug op aarde en runt een karaokebar, die belabberd loopt. Ook op kerstavond, zijn verjaardag, is de bar weer zo goed als uitgestorven. En dan heeft hij ook nog eens geld geleend van de verkeerde mensen. Zo kan het niet langer. Hij kleedt de tent kerstig aan, nodigt wereldberoemde gasten uit en organiseert een benefiet om de bar te redden. Cabaretier Tim Kamps kruipt in deze voorstelling van Theater Bellevue en het Amsterdams Kleinkunst Festival in de huid van Jezus. Zijn tweelingbroer en partner in crime Wart speelt ook mee.

CIRCUS ZANZARA Knappe acrobatiekacts, jongleerkunst, livemuziek, humor en een dansend hondje: je kunt het allemaal zomaar tegenkomen tijdens het Wintercircus van Circus Zanzara. En hoewel dit kleine familiecircus eruitziet als een circus zoals je dat kent van vroeger, zijn hun voorstellingen niet bepaald traditioneel. Zo mixt Zanzara circusacts met andere theatergenres en worden de verhalen met een knipoog verteld. Ook leuk voor volwassenen. En de livemuziek – gespeeld door een band met sousafoon, sax, zang, drum en accordeon – blijft weg van het typische bombastische circusgeluid. O, en in de pauze kun je bij een ‘biobar’ biologische chips kopen.

Theater Bellevue, 28 december

Westergasfabriek, 19 december t/m 7 januari

WINTERAVONDEN AAN DE AMSTEL Dit vierdaagse muziekfestival had net zo goed Rusland aan de Amstel kunnen heten: de mooiste Russische kamermuziek, gespeeld door internationale topmusici en jong talent, hoor je namelijk in – waar anders – de Hermitage. Een betoverende locatie voor betoverende muziek, ditmaal van onder anderen meesterpianist Severin von Eckardstein, cellist Alexander Knjazev, pianiste Plamena Mangova en het Amsterdamse Dudok Kwartet. In de museale kerkzaal van het museum droom je vanzelf weg bij de mooiste klassieke muziekstukken. Dit jaar staat tsarina Catharina de Grote centraal, een van de beroemdste vorstinnen van het Russische tsarenrijk én kunstliefhebber,

mis deze niet We Are Public selecteert elke maand drie dingen die je echt niet mag missen. Met een We Are Publicabonnement voor €15 per maand krijg je gratis toegang tot deze en vele andere voorstellingen en events. wearepublic.nl

BREAKING THE SILENCE aan wie de Hermitage ook al eens een tentoonstelling wijdde. De Hermitage, 16 t/m 19 december

GOSPEL FESTIVAL AMSTERDAM Gouden strotten, hemelse klanken en opzwepende songs: er is geen betere manier om in een vrolijke kerststemming te komen dan door een bezoekje te brengen aan het Gospel Festival Amsterdam. De eerste editie van dit grootste black gospel-festival van Nederland vindt plaats in het congrescentrum van de Arena, waar soloartiesten en maar liefst twintig koren de mooiste gospelnummers zingen. Op het programma: ‘Lady of Soul’ Berget Lewis, rapper Brace, Dwight Dissels (bekend van The Voice en The Passion), de Amerikaanse jazz- en soulzanger Frank McComb, die samenwerkte met onder anderen Prince en Chaka Khan, en het ZO! Gospel Choir uit de Bijlmermeer,dat eerder optrad met Sam Smith en Oleta Adams. Hallelujah! ArenA Congrescentrum, 2 december

DE AMSTERDAMSCHE KERSTMARKT Goed nieuws voor iedereen die kerst graag ‘op z’n Mokums’ viert: Amsterdamser dan op deze kerstmarkt wordt het niet. Bestel een warme chocolademelk, speciaalbiertje of glühwein en struin langs vuurtonnen en standjes met creatieve kerstcadeaus van Amsterdamse makers (die je daarna laat inpakken bij de speciale inpakbalie) en winterse lekkernijen. Uitgeshopt? Doe dan mee aan de Oud-Hollandsche Sjoel Kampioenschappen of ga even zitten voor de vele optredens van kunstenaars, zangers, schrijvers, theatermakers, dj’s en muzikanten. Allemaal in kerstsfeer, uiteraard: van Steven de Pevens Koude Kerstkermis tot de Mini Matthäus 2017 en de Eef & Primo Kerstshow. Kromhouthal, 22 december

Het muziektheatergezelschap Via Berlin verbindt persoonlijke verhalen met maatschappelijke thema’s in hun nieuwste voorstelling Breaking The Silence (i.s.m. het Berlage Saxophone Quartet). Het hoofdpersonage is een celliste op zoek naar haar geliefde, die spoorloos is verdwenen onder het dictatoriale regime. Via de composities van Sjostakovitsj worden tekst en instrumentarium met elkaar verweven in een koortsachtige zoektocht waarin feiten en fictie in elkaar overlopen. Theater Bellevue, 8 december (vrij entree voor leden van We Are Public)

POËTISCH EN MUZIKAAL EXPERIMENT

Sinds 2000 is De Roode Bioscoop de vaste speelplek van literair muziektheatergezelschap Theatergroep Flint. Ze zijn de hekkensluiter van het jaar in de serie Laboratoire, waarin De Roode Bioscoop stoutmoedige muzikale ontdekkers uitnodigt. De voorstelling Lucebert staat in het teken van de Nederlandse dichter en schilder Lucebert. De Roode Bioscoop, 23 december (vrij entree voor leden van We Are Public)

RADICALE SITE-SPECIFIEKE TENTOONSTELLING

Het Franse multitalent Christian Boltanski ontwikkelde een indrukwekkend oeuvre van sculpturen, films en installaties rondom collectieve herinneringen, vergankelijkheid en het verstrijken van tijd. In zijn nieuwste solotentoonstelling NA presenteert hij meer dan zestig verschillende tombes in de Oude Kerk, waarmee wordt stilgestaan bij de existentiële vraag wat er gebeurt wanneer ons leven tot een einde komt. Oude Kerk, 24 november t/m 29 april (29 januari t/m 4 februari vrij entree voor leden van We Are Public)

krant KRANT

ium

KUNST & VERMAAK

Strijkkwartetten aan het IJ Amsterdam heeft een primeur: de eerste Strijkkwartet Biënnale ter wereld. tekst Guido van Oorschot

Het geheim van de Nieuwe Anita

Begonnen als een ontmoetingsavond, nu niet meer weg te denken als culturele cult-plek: de Nieuwe Anita wordt 12,5.

tekst Floor van Dijck

e Nieuwe Anita is een iconische plek in West. De bar als een huiskamer, met daarachter een betonnen bak met een podium. De sfeer ademt het losse van de kraakbeweging, maar dan wel met een goede cocktailbar. En elke dag wel iets van programmering: film op maandag, open podium Witte Ge’it op dinsdag en in het weekend bandjes en dansen. De Nieuwe Anita, dat zijn Jeroen Blankert en Olga van den Berg. Horeca-ondernemers tegen wil en dank. Olga werkte als theatervormgever, Jeroen is kunstschilder en drumde in Bettie Serveert. En toen het duo goedkoop de ruimte aan de Hugo de Grootstraat kon huren, vatten ze het plan op om één keer per week een ontmoetingsplek voor muzikanten te organiseren. Dat groeide uit tot de hoop in bange dagen van de Amsterdamse culturele underground. ‘Wat het geheim is van de Anita?’ Jeroen speelt met zijn handen met de monopolyhuisjes die ze net van de nieuwe

bar hebben getrokken: die waren toch niet zo handig. ‘Hoe het kan dat we nog bestaan, bedoel je? Dat is omdat de Anita voor alles gaat. En dat terwijl we nooit het idee hadden om een dagelijks geopende bar te beginnen. We zijn begonnen met een krat bier en een koelkast.’ Inmiddels is de Anita 12,5 jaar en meer dan 1500 acts verder, zonder een cent subsidie. De Anita overleefde gedoe met de buren – ze gaan daarom braaf een uur eerder dicht dan op de vergunning staat – en ondertussen gingen Olga en Jeroen als stel ook nog uit elkaar. Toch bleef Anita bestaan. Op 16 december vieren ze dat met een feestje en er komt een boek. Hoe lang ze nog doorgaan, dat weten ze niet. ‘We hoopten eigenlijk al meer achter de schermen te kunnen werken, maar dat zit er nog niet in. Maar we kunnen niet stoppen, we zijn dit aan onze stand verplicht.’ DE NIEUWE ANITA 12,5 JAAR 16 december

ats-boem, opeens heeft Amsterdam een Strijkkwartet Biënnale. In het Muziekgebouw aan ’t IJ staan de spotlights een volle week gericht op het intiemste genre dat de klassieke muziek kent. Twee violen, een altviool en een cello, meer heb je er niet voor nodig. Al 250 jaar haalt het strijkkwartet het beste uit componisten naar boven. Joseph Haydn, de achttiende-eeuwse pionier, stopte er zijn levenslust in. Een eeuw later liet Antonin Dvorák hartstochtelijk zingen op vier keer vier snaren. En wie ooit een strijkkwartet van Sjostakovitsj heeft gehoord, weet dat zelfs somberheid zich meeslepend laat verklanken. Gek eigenlijk, dat niemand eerder op het idee is gekomen van zo’n strijkkwartetfestijn. ‘Met dit nieuwe festival,’ zegt oprichter en directeur Yasmin Hilberdink, ‘willen we laten zien dat het strijkkwartet leeft en beweegt als nooit tevoren.

Door het genre op een hedendaagse manier te presenteren, dagen we makers én publiek uit om hun grenzen op te zoeken.’ Hilberdink haalt meer dan twintig strijkkwartetten naar Amsterdam. Er zitten grote namen tussen, zoals het Amerikaanse Emerson String Quartet en het Oostenrijkse Hagen Quartett. Maar ook jonge honden treden aan, zoals uit Nederland het Ragazze Kwartet en het Dudok Kwartet. Het belooft een werveling te worden van concerten, masterclasses en presentaties, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Natuurlijk staat er muziek geprogrammeerd van oude meesters als Beethoven en Schumann. Maar op de eerste Strijkkwartet Biënnale klinken ook wereldpremières, uit de pen van gerenommeerde componisten als Jörg Widmann en Michel van der Aa. STRIJKKWARTET BIËNNALE Muziekgebouw aan ’t IJ 27 januari t/m 3 februari

COLUMN

a urves

a

IN DE STAD

Aﬂevering 22: Waarin Emma zichzelf van haar vrijheid moet beroven

ELLIS REGINA PHOTOGRAPHY

‘G

Emma Curvers is schrijver en journalist.

e-nie-ten,’ antwoord ik als mensen vragen hoe ik ’t Ik denk aan die keer dat ik me noodgedwongen ietwat vind, mijn pasverworven vrijheid als zelfstandige. Oud-Zuid voordeed, in de hoop in Oud-Zuid te kunnen En dat klopt, ik geniet erop los, meer dan goed voor me is. wonen. En die keer bij dat feesthuis, waar ik deed alsof ik Ik heb als eigen baas heus een goede arbeidsmoraal, maar (type huismus, boekje lezen en uitslapen) al die feestjes op ik voldoe er als werknemer helaas niet aan. Ik moet mezelf de gang ‘juist heel leuk’ vond. Ik wist nog niet of ik zo iekortom direct weer van een deel van die pasverworven vrij- mand wilde zijn, maar voor het geval dat. ‘Meis,’ bericht de fotografe later, ‘we hebben al iemand anders heid beroven, en een situatie van dwang creëvoor de ruimte.’ ‘MEIS?!’ roep ik verontwaarren op een bureauplek of broedplaats, waar het #Workmode of WeWork of HardDIT LIJKT OP digd door de woonkamer, en ik app mijn moeWork of MoreWork heet. Daarmee zal ik als HOSPITEREN der gelijk of ze die aanhef niet ook belachelijk vindt (nee). Als het zo moet, hóef ik niet in een baas, ik heb er nu eenmaal voor betaald, een witte ruimte vol knappe mensen te werken. gevoel van plicht scheppen bij mezelf als Een passende plek heb ik nog niet. Maar er blijkt bij nawerknemer. vraag toch een gigantische poel van zelfverwijt over nooit ‘Het lijkt me inspirerend om een werkplek te delen met bezochte werkplekken te bestaan, waarbij het stuwmeer andere creatieve mensen in andere disciplines,’ hoor ik aan scriptieschuldgevoelens verbleekt. Zo groot eigenlijk, mezelf dus zeggen tegen een knappe fotografe die een dat ik de volgende keer maar open zal zijn over het feit dat stijlvolle, witte werkruimte vol knappe mensen beheert. Pas als ik er zit, bedenk ik hoe akelig veel dit lijkt op hospi- ik de huur van de plek meer als een weddenschap met mezelf zie, of als een dwangsom, en dat het dus nog maar teren. Ik zeg dus niets over mijn concentratieprobleem, of de vraag is of ik er überhaupt ooit zal komen. Misschien dat ik van plan ben me als een soort bloedzuiger op te hijsen aan de werklust van anderen. Hoe vaak ik gebruik wil- maakt dat mij wel de ideale bureaugenoot. Ik denk dat de volgende bubbel er een is van werkplekken waar de maken van de ruimte? ‘Van 9 tot 5,’ zeg ik met een uitniemand werkt. gestreken gezicht. ‘Ik heb een enorme 9-tot-5-mentaliteit.’

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

ium

Welkom in Partizanië

De Partizanen zijn bekend van DWDD en hun eigen, absurdistische cabaretvoorstellingen. Deze kerst ontvangen Merijn Scholten en Thomas Gast de Messias zelf.

VERA VAN FAASSEN

tekst Mike Peek beeld Els Zweerink

De titel van jullie tweede voorstelling is Welkom in Partizanië. Wat is dat voor een land? Scholten: ‘Een fantasieland natuurlijk, maar ook de plek waar onze personages wonen.’ Gast: ‘Een vrijplaats, de plek waar onze gedachten samenkomen. Merijn en ik snappen elkaar heel goed. Wij kunnen prima samen op een terras zitten luisteren naar het rare gesprek achter ons. We hebben hetzelfde gevoel voor humor.’

cabaret Kerst in Partizanië De Kleine Komedie 19 t/m 24 december

Wanneer vinden jullie mensen grappig? Gast: ‘Zodra het een wereldje wordt. Zodra een groep bepaalde karaktertrekken krijgt die mensen achteloos van elkaar overnemen.’ Scholten: ‘Er is een boek, Exactitudes, vol met bepaalde archetypes die je op straat ziet rondlopen. Bijvoorbeeld corpsballen of men-

sen met een bepaalde combinatie van een sjaaltje en bodywarmer of zo. Daar smullen wij van. Het is een beetje de fotografische variant van wat we in ons hoofd vaak doen. Alleen bij ons is het meer op taal gericht.’ Toch is een van jullie leukste scènes een stomme film met jerrycans in de hoofdrol. Hoe is die ontstaan? Scholten: ‘We liepen samen door de Praxis om spullen te kopen voor onze eerste voorstelling. Daar stonden een grote en een kleine jerrycan. Ik zag daar een ouder en een kind in en zei tegen Thomas: daar wil ik ooit iets mee doen.’ Gast: ‘In den beginne wilde Merijn de jerrycans inbouwen in radiografisch bestuurbare autootjes.’ Scholten: ‘Maar mijn vriendin zei dat het leuker was als we ze als poppenspelers zouden bedienen.

Toen heeft Thomas er een verhaal bij geschreven over een vrouw die met haar kinderen in het bos is. À la Bambi.’ Gast: ‘Er zit ook muziek in uit Bambi. En uit Pinokkio. Het is heel leuk om te spelen, juist omdat het inderdaad zo anders is dan de praterige scènes die we normaal hebben.’ Hoe ziet kerst in Partizanië eruit? Scholten: ‘Kerst is toch een soort hunkering naar dat wat nooit meer komt: het gevoel dat je bij kerst had als kind. Niet dat we dat precies...’ Gast: ‘...maar we gaan dus wel even stevig dat kerstgevoel op proberen te roepen ja. Het is interessant om te kijken of dat een beetje wil lukken in onze absurde wereld.’ Scholten: ‘We spelen delen van onze normale voorstelling, maar er duikt ook een engel op die vertelt dat de Messias aan het

mis deze niet

NACHTCOLLEGE OVER PLANTEN

Dat planten in je interieur mooi en trendy zijn wisten we natuurlijk al, maar wist je ook dat planten schadelijke stoffen kunnen opnemen? Prof. dr. Bert van Duijn vertelt in een nachtcollege in de Hortus over de effecten van planten op je leefomgeving, bijvoorbeeld op werk en leerprestaties, op het binnenklimaat in je kamer (bijvoorbeeld luchtvochtigheid en temperatuur) en op de gezondheid. Andere nachtelijke dingen te doen die dag? Dan doen we nóg een tip cadeau: tussen 21 december en 7 januari staat de Hortus in het teken van het Light Festival en zijn er onder meer avondrondleidingen waarin je kan zien hoe planten en dieren reageren op de nacht.

DE HORTUS 7 DECEMBER

KORTE GOLF

Was kerst vroeger leuk bij jullie thuis? Scholten: ‘Zeker. Gezellig. Warm. Spelletjes spelen. En paar jaar geleden was het populair om te zeggen: kerst is kut, maar iedereen heeft behoefte aan warmte, gezelligheid en elkaar zien. Dat is hartstikke belangrijk.’ Gast: ‘Wij hadden ook een klassieke kerst. Boom, mooie kleren, diner. Dan printte mijn vader een menuutje uit om op tafel te zetten. Altijd pasteitjes met ragout natuurlijk. Mijn broertje vond cadeautjes geven heel leuk. Nog steeds trouwens. Soms koopt hij ze als enige. Dat klinkt een beetje triest, maar dan geeft hij zichzélf ook een cadeautje hoor.’

DE BRAKKE GROND 17 DECEMBER

HERMAN IN EEN BAKJE GEITENKWARK

Zoals de naam van dit humoristische viertal doet vermoeden zijn hun voorstellingen prettig absurd en melig. Benny van der Bijl, Rein Mulder, Rob Beugelaers en Polle Vrienten spelen en maken muziek met niks minder dan hun eigen stemmen. Dus naast gesproken tekst klinkt er vooral ook veel vierstemmig a capella en gebeatbox. Verplicht spelen is alweer hun derde voorstelling. Zelf schrijven ze daarover dat daarin ‘alles mag: knoeien met precisie, sterven van vreugde, een hond onder het ijs en een speeltuin na de apocalyps’. Kortom: train je lachspieren maar vast, die zal je nodig hebben.

JAN BLAKE.

einde van de avond aan ons zal verschijnen. Dus daar moeten we ons op voorbereiden. Samen met het publiek en een paar super geheime gasten waar we niets over gaan vertellen.’

Inmiddels staat-ie vast op onze agenda: op deze extreem knusse jaarlijkse luistermiddag in de Brakke Grond nestel je je in kussens en zitzakken om mooie, korte radioverhalen te horen. Zowel amateurs als radiopro’s hebben zich laten uitdagen door drie minuten radio te maken met (1) een geluid van iets dat bruist, (2) een vreemde in het verhaal én (3) een plantennaam in de titel. Dat levert even creatieve als onverwachte resultaten op. Er worden ook een stel prijzen vergeven: de hoofdprijs wordt uitgereikt door een professionele jury, als publiek stem je mee wie de Publieksprijs krijgt en jongeren (16) dingen mee naar het Korte Golfje.

DE KLEINE KOMEDIE 17 T/M 20 JANUARI

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

im

Wachten in een Syrisch vluchtelingenkamp

De Syrische Ramia Suleiman ontmoette regisseur Leonard Retel Helmrich in Beiroet. Hij vroeg haar als cameravrouw voor The Long Season, een film over een Syrisch vluchtelingenkamp in Libanon. tekst Bregtje Schudel

a zijn bekroonde Indonesië-trilogie (De stand van de zon; Stand van de maan; Stand van de sterren) richt regisseur Leonard Retel Helmrich nu zijn betrokken blik op drie Syrische families in een Libanees tentenkamp bij de Syrische grens, die wachten op de dag dat ze terug kunnen keren. Anderhalf jaar leefde Retel Helmrich mee met de dagelijkse beslommeringen in het kamp. De Syrische cameravrouw Ramia Suleiman reisde met hem mee. Hoe raakte je bij dit project betrokken? Suleiman: ‘Ik ontmoette Leonard in Beiroet, de hoofdstad van Libanon, tijdens een cameraworkshop die hij daar gaf. Na afloop vroeg hij of ik met hem aan deze documentaire wilde werken.’

film

The Long Season regie Leonard Retel Helmrich release 28 december

Had je al eerder camerawerk gedaan? ‘Nee, ik heb destijds in Syrië beeldende kunst gestudeerd. Ik werkte als freelancer, maakte sculpturen, illustraties en designmeubelen. Deze workshop leek me

een mooie uitdaging om iets nieuws te leren.’

er wordt ook gelachen. De mensen zijn sterk, en heel gastvrij.’

Kende je de kampen al uit eigen ervaring? ‘Nee, ik ben zelf destijds aan het begin van de crisis uit Syrië vertrokken. De afgelopen drie jaar woonde en werkte ik in Beiroet. De kampen liggen juist meer aan de grens met Syrië.’

Wat was het moeilijkste van deze shoot? ‘Omdat je zoveel tijd met de families doorbrengt – over een periode van achttien maanden zijn we tien keer naar ze toe geweest – bouw je echt een band met ze op. Je raakt betrokken. Iedere keer leef je even hun leven, en dan ga je weer weg.’

In Libanon zijn meerdere vluchtelingenenclaves. Waarom is juist voor dit kamp gekozen? ‘Ik denk dat Leonard hier uitkwam omdat het hier een bijzondere situatie betreft. De mensen uit dit kamp zijn geen traditionele vluchtelingen. Het zijn seizoensarbeiders die ieder jaar vanuit Raqqa naar Libanon vertrekken om daar op het land te werken. Toen de oorlog begon, konden ze opeens niet meer terug. Voor hen is dit echt een wachthalte, tot het weer veilig genoeg is om terug te keren naar Syrië.’ Hoe was de sfeer in het kamp? ‘De situatie is vrij troosteloos, maar

De families in de documentaire hopen allemaal dat ze binnenkort weer terug kunnen keren. Hoe zit dat bij jou? ‘Natuurlijk zou ik graag naar Syrië teruggaan, maar dan meer voor bezoekjes. Ikzelf ben niet zo gehecht aan het land en de grond. Waar het leven me leidt, daar ga ik. Voor de families in de film zit het anders. Zij houden van het leven dat ze voor de oorlog leidden, het meetrekken met de seizoenen. Pieter van Huystee, de producent, is aan het kijken of we straks nog een nieuwe film kunnen maken, wanneer de families zijn teruggekeerd.’

film

in première

THELMA 

Call Me By Your Name



Je eerste grote liefde vergeet je niet. Dat is de kerngedachte achter Call Me By Your Name, een lome, sensuele en ontroerende film van Luca Guadagnino (Io Sono Amore). Wanneer de zeventienjarige Elio (Timothée Chalamet) voor het eerst de gebronsde benen van de tien jaar oudere student Oliver (Armie Hammer) ziet, weet hij dat dit een zomer wordt die hij nooit zal vergeten. Maar voelt Oliver hetzelfde? Het verhaal – gebaseerd op het gelijknamige boek van André Aciman en tot script verwerkt door James Ivory (The Remains of the Day) – mag dan gaan over de ontluikende liefde tussen een jongen en een man, maar de verbeelding van die allereerste vlinders is universeel. Zo’n eerste verliefdheid die soms aan obsessie lijkt te grenzen, waarin je hele leven lijkt te draaien om de ander. Guadagnino weet een kwetsbaar onderwerp met veel tact en empathie te brengen – al zal één perzikenscène je wel nog lang bijblijven. Het is Elio die de eerste toenaderingspogingen doet, maar het is Oliver (Hammer in een van zijn beste rollen) die zich misschien wel het kwetsbaarste opstelt en Elio de ruimte en het vertrouwen geeft zichzelf te ontdekken. Zo’n eerste liefde wens je iedereen wel toe. Regie Luca Guadagnino Release 11 januari

Vanaf de allereerste scène, waarin een vader zijn jachtgeweer op zijn jonge dochter richt, is duidelijk: Thelma (Eili Harboe) is anders dan anderen. Maar hebben haar angstaanjagende epileptische aanvallen – die beginnen nadat ze voor het eerst klasgenote Anja ontmoet – een medische of juist een bovennatuurlijke verklaring? Regie Joachim Trier Release 7 december

AMSTERDAMS BUURTFILMFESTIVAL

Drie jaar geleden begon het Amsterdams Buurtfilmfestival als een intiem initiatief in Amsterdam-Oost, nu maakt het festival de overstap naar de OBA, met de vertoning van een kleine zestig film odes aan Amsterdam, lang en kort, gemaakt door enthousiaste hobbyisten en professionele filmmakers. ABFF, 9 december in de OBA; Best of ABFF, 19 januari in Studio/K amsterdamsbuurtfilmfestival.nl

ON BODY AND SOUL 

Een poëtisch drama over liefde tussen de koeienkarkassen, het kan. Mária (Alexandra Borbély) en Endre (Géza Morcsányi) zijn allebei buitenbeentjes in het slachthuis waar ze werken: hij heeft een lamme arm, zij heeft asperger. Dan ontdekken ze dat ze elke avond samen dezelfde droom delen. Winnaar Gouden Beer in Berlijn. Regie Ildikó Enyedi Release 14 december

THE PARTY 

Wat krijg je wanneer je karakteracteurs als Kristin Scott Thomas, Timothy Spall en Patricia Clarkson zeventig minuten opsluit in een luxe herenhuis? Het antwoord: The Party van Sally Potter, een (k)luchtig drama rond een echtpaar (Thomas & Spall) en hun geheimen. Regie Sally Potter Release 14 december



Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.

THE DISASTER ARTIST 

Wie had ooit kunnen bedenken dat ’s werelds beste slechte film nog eens een van de leukste biopics voort zou brengen? James Franco scoort aan beide kanten van de camera, zowel als regisseur als in de hoofdrol van Tommy Wiseau, een excentrieke miljonair die in L.A. besluit een filmisch epos, genaamd The Room, te maken. Regie James Franco Release 21 december

TAAL IS ZEG MAAR ECHT MIJN DING

Wordt dit het Nederlandse antwoord op Bridget Jones’ Diary? Aan het bronmateriaal – het hilarische gelijknamige boek van Paulien Cornelisse – zal het in ieder geval niet liggen. De onhandige Anne (Fockeline Ouwerkerk) heeft één grote passie: taal. Maar bij de glossy waar ze werkt komt die niet echt uit de verf. Regie Barbara Bredero Release 11 januari

YOU WERE NEVER REALLY HERE

Wanneer The Times je film ‘de Taxi Driver van de eenentwintigste eeuw’ noemt, doe je duidelijk iets goed. Een getraumatiseerde oorlogsveteraan (Joaquin Phoenix) krijgt de opdracht de vermiste minderjarige dochter van een bekende politicus op te sporen. Winnaar Beste Acteur en Beste Script in Cannes. Regie Lynne Ramsay Release 4 januari

THREE BILLBOARDS OUTSIDE EBBING, MISSOURI 

Wanneer het onderzoek naar de brute moord op haar dochter niet opschiet, besluit moeder Mildred (Frances O’Connor op haar best) de publiciteit zelf op te zoeken. Subliem geacteerd drama dat in elk personage zowel de lichtpuntjes als de schaduwzijdes ziet. Ook met Sam Rockwell en Woody Harrelson. Regie Martin McDonagh Release 11 januari

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

site

Een stad als een toneeldecor

De foto’s van Eddo Hartmann nemen je mee naar de hoofdstad van Noord-Korea. Pyongyang is een mistige lege stad vol nietige onderdanen, gebouwd naar het idee van de totalitaire heilstaat. tekst Joke van der Weij beeld Eddo Hartmann

Links: Trolley Bus, Somun Street, Pyongyang 2015 Rechts: Gun Instructor, Maeri Shooting Range, Pyongyang 2015

expo Setting the Stage: Pyongyang, North Korea, part 2 Huis Marseille 9 december t/m 4 maart

e foto’s van Eddo Hartmann komen binnen op verschillende lagen van het bewustzijn. Sommige doen denken aan schilderijen van Edward Hopper, andere lijken op een toneeldecor of een futuristische filmstill. Maar alle foto’s zijn geworteld in de realiteit; de onwerkelijke realiteit van Noord-Korea. In 2015 was het eerste deel te zien van Hartmanns project Setting the Stage, waarin hij probeert de werkelijkheid van Pyongyang in beeld te brengen, de Noord-Koreaanse modelstad die hij in de afgelopen jaren meermaals bezocht. In deel 2 probeert hij ons door nieuwe foto’s, filmmateriaal en 360-graden-video’s te laten ervaren

hoe het is om dag in, dag uit in deze omgeving te leven. ULTIEME UTOPIE Hartmanns interesse in Pyongyang werd gewekt door een documentaire over een bezoek van de New York Philharmonic aan deze mistige lege stad die helemaal bleek opgetrokken om het concept van een totalitaire heilstaat. Omdat de oude stad in de Koreaanse oorlog was weggebombardeerd opende zich voor de nieuwe leiders de mogelijkheid om een ultieme utopie te bouwen. Moskou werd het uitgangspunt, wat nog te zien is aan de luxueuze metrostations. Een enorm plein en brede straten boden

mis deze niet Jesper Just

Charlotte Salomon

Jump into the Future

JESPER JUST

zeggen niets over de manier waarop mensen moeten leven en hoe ze bepaald worden door het systeem. Ik doe juist een stapje terug. Met mijn statief fotografeer ik heel scherp, met aandacht voor alle hoeken en deuren. Daarmee geef ik jou als kijker de gelegenheid om door die plekken heen te lopen en je te identificeren met die ene man of vrouw die in zo’n ruimte staat.’ Uiteraard werd de fotograaf voortdurend begeleid door gidsen die scherpe grenzen stelden aan wat was toegestaan. Zo mochten er, zoals op de nachtelijke foto met de rode bus oorspronkelijk het geval was, geen elektriciteitskabels door de portretten van Kim Jong-un en Kim Yong-il heen lopen. Technische trucs zoals een lange sluiertijd moesten worden toegepast om te voorkomen dat zoiets op de foto kwam. De mensen zijn daarom ook vervaagd tot schaduwen, op eentje na die frontaal tegenover de bus staat – een referentie aan de beroemde foto van de Chinese student tegenover een tank.

ruimte voor de massabijeenkomsten en parades die wij zo goed kennen van het nieuws. Op giga-billboards torenen de portretten van de grote leiders boven hun nietige onderdanen uit. Hartmann is in totaal vier keer in Pyongyang geweest, voornamelijk om de architectuur te fotograferen. Toch heeft hij ook mensen geportretteerd, maar altijd nadrukkelijk in relatie tot de ruimte waarin ze zich bevinden. INDIVIDUEN ‘Het is lastig om mensen als individu te fotograferen, want alles draait om het collectief. De meeste reportages worden gemaakt met een kleine camera, dicht op de mensen. Maar zulke foto’s

VIDEO’S De 360 graden-video’s en het filmmateriaal dat Eddo Hartmann maakte bieden een extra beleving van Pyongyang. Zo hoor je de nachtelijke muziek die ’s morgens en ’s avonds uit alle luidsprekers klinkt. ‘A ltijd hetzelfde patriottische lied en altijd op dezelfde tijden. Bijna als een kerkklok. Over die lege pleinen klinkt dat heel sinister.’ Vier jaar geleden was Noord-Korea nog nauwelijks in het nieuws. Dat is sinds de politieke spanningen met Amerika wel veranderd. Heeft hij daar iets van kunnen merken? ‘Absoluut. Tijdens mijn laatste fotosessies, net voor de zomer, was de spanning te snijden. De gidsen waren nors, de samenwerking werd heel stroef. Ineens mochten de portretten van de leiders niet meer in beeld, dat soort beperkingen. En die hangen overal.’ Komt er nog een vijfde reis? ‘Nee. Nu heb ik het project afgerond.’

Jesper Just is een van de minder bekende kunstenaars waar EYE een solo-expositie aan wijdt, maar dat ligt aan ons. De Deen kreeg internationaal ruime aandacht voor zijn cinematografische werken over gender, verlangen, relaties en identiteit en exposeerde onder andere op de Biënnale in Venetië en in Tokio en New York. Jesper Just maakt ruimtelijke installaties, vaak met verschillende schermen waar de bezoeker tussendoor beweegt. De schermen hebben extreme maten en worden aangevuld met complexe geluid- en lichtinstallaties. Ook wie de naam Jesper Just niets zegt moet gaan kijken, want EYE heeft nog nooit een slechte tentoonstelling gehad. EYE, 16 december t/m 11 maart

CHARLOTTE SALOMON

Als vluchteling in Zuid-Frankrijk begon Charlotte Salomon aan het begin van de Tweede Wereldoorlog met het vastleggen van haar leven in ruim achthonderd gouaches, die nu ter gelegenheid van haar honderdste geboortedag allemaal te zien zijn. In die gouaches gaf ze haar leven de vorm van een theaterstuk: Leben oder Theater? In 1943 stierf ze, net getrouwd en zwanger, in de gaskamers van Auschwitz. Het is onvoorstelbaar dat Charlotte bij leven als onopvallend werd beschreven, zo bijzonder is haar kleurrijke werk. Ze wilde iets maken dat boven de middelmaat uitsteeg. Het is meer dan dat, Leben oder Theater is volstrekt uniek. Joods Historisch Museum, t/m 25 maart

JUMP INTO THE FUTURE

Na alle verwarring over de Borgmann Collectie van het Stedelijk – was het echt een schenking of hebben we er om het hoekje toch voor betaald? – willen we er weleens iets van zien. Dat kan. In Jump into the Future zijn een flink aantal werken uit de nineties en begin eenentwintigste eeuw te zien die Thomas Borgmann al van jongs af aan verzameld heeft. Steeds weer liet de nieuwsgierige Duitser zich door een nieuwe generatie kunstenaars verrassen. Te zien zijn onder andere een installatie van Matt Mullican die vijf ruimtes beslaat en een serie van zes werken van Michael Krebber met de mooie naam Aspirin. Stedelijk Museum, 26 november t/m 4 maart

no

NOG MEER TIPS OVER AMSTERDAM

ee no r as op terd .om am

Handige informatie over de stad.

I AMSTERDAM CITY CARD Een ideaal cadeau voor bezoek van buiten de stad: aanschaf van de City Card geeft toegang tot meer dan 40 musea, openbaar vervoer, een rondvaart, 25 procent korting op attracties, eten en drinken en meer! Verkrijgbaar bij de I amsterdam Visitor Centres, I amsterdam Store, hotels, rederijen, musea en GVB Tickets & Info-punten. Meer info: iamsterdam.com/citycard

I AMSTERDAM STORE Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van Amsterdam in de I amsterdam Store. IJ-hal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden zie: iamsterdam.com/store

I AMSTERDAM VISITOR CENTRES Bezoek een van onze Visitor Centres voor informatie over Amsterdam en de regio, voor excursies en rondvaarten, plattegronden en gidsen, tickets voor het openbaar vervoer, souvenirs, hotelreserveringen en de I amsterdam City Card. iamsterdam.com/visitorcentres twitter.com/Iamsterdam

D DOWNLOA DE APP!

I AMSTERDAM MAPS & ROUTES

- Stationsplein 10 (tegenover Centraal Station) - Aankomsthal 2, Schiphol Plaza

Een app waarmee Amsterdammers en bezoekers de stad in de volle breedte kunnen ontdekken. In de app worden elf verschillende buurtenroutes uitgestippeld en per buurt zijn leuke en interessante hotspots opgenomen.

Voor openingstijden zie: iamsterdam com/visitorcentres

Benieuwd naar de app? Download nu de I amsterdam Maps & Routes-app in de App Store of de Google Play Store.

ADRESSEN

LAST MINUTE TICKET SHOP In de Last Minute Ticket Shop koop je op de dag van de voorstelling online kaarten met korting tot 75 procent. Iedere dag is er een nieuwe selectie van voorstellingen en concerten van de Amsterdamse theaters en concertzalen. lastminuteticketshop.nl

krant KRANT

vuurtjes

De fik erin

Tijdens donkere winterdagen gaat er niets boven een knappend houtvuurtje. Dit zijn de beste plekken waar ze in Amsterdam een fikkie stoken, van open haard tot vreugdevuur. tekst Floor van Dijck beeld Charlene Kwee/Pllek

r is niets fijner op een koude gitzwarte winteravond, dan gezellig rondom een vuurtje zitten met een kop warme choco, glühwein of een lekker rokerige whisky. Maar ja, waar vind je dat: een houtkachel in Amsterdam wordt afgeraden door de GGD en ook zelf een fikkie stoken mag bijna nergens. Maar gelukkig is daar dan de kroeg. Of het stadsstrand. Tijd voor een rondje rond de stad op zoek naar de heetste vuren. ROESTIG EN RAFELIG We beginnen – waar anders – op de NDSM-werf, een van de laatste stukjes rauwe stad, waar vuur nog kan en mag. Daar hebben ze bij Noorderlicht een heerlijk grote roestige ronde haard staan, creatief gesmeed. Ook fijn is dat ze vaak ook buiten nog een groot vuur maken. Meestal in de zomer, maar in de weekends kun je ook geluk hebben. Ook bij Pllek hebben ze een mooie vuurplek met prachtig uitzicht op het IJ (zie foto). Ook Hangar, aan de ande-

re kant van Noord aan het water, heeft een fijne haard. VLAMMEN STAREN In het centrum kun je knus bijeen kruipen in onder meer Hanneke’s Boom, Café de Wetering en in The Lobby in Hotel V aan het Nesplein. Bij Meneer Nieges op het Westerdok hebben ze een ronde korf met brandende houtblokken. Verder in West vind je vuur op het Westergasterrein, met de inmiddels bijna beroemde haard in Pacific Parc waar het heerlijk vlammen staren is, en ook bij het Westergasterras doen ze aan vuur. Café Kostverloren aan de Kostverlorenkade heeft een kleine maar fijne open haard. Wil je meer naar de Oostkant van de stad, dan kun je terecht bij Badhuis Javaplein. Maar de beste combinatie vind je bij Café Jaap aan de Jaap Edenbaan: niets lekkerder voor verkleumde schaatspootjes dan even lekker warmen voor echte vlammen. Zeg je strand, dan zeg je vuur. Dus elk

van onze stadsstranden heeft dan ook wel ergens een vuurtje branden. Zoals de ruige tonnen bij Amsterdam Roest en de warme huiselijke vuurplaats bij Blijburg. Maar er is meer. Want ook bij Hotel Buiten aan de Sloterplas houden ze van een flinke vlam-in-de-ton. Een heerlijk toevluchtsoord voor iedereen zich even ver uit de stad kan wanen, maar toch wil smikkelen van lekker lokaal eten. GROOTS EN MEESLEPEND Begin januari is de droomtijd voor mensen die dol zijn op een groots vuur: die kunnen dan hun lol op bij de kerstboomverbrandingen. Beroemd zijn die op het Museumplein, meestal de eerste zondag van januari, en die in Floradorp in Noord. Neem lekker een thermosfles warme choco of glühwein mee en gloeien maar. Stook je je fikkie toch liever zelf? Dan kun je terecht bij Natuurspeelplaats de Natureluur, ook aan de Sloterplas.

krant KRANT

nterew

KUNST & VERMAAK

Maurice Seleky ‘Ik probeer contact te maken’ tekst Veerle Corstens

boek Een tragedie in New York Uitgeverij Ambo-Anthos Maurice Seleky is 21 december te gast in de literaire talkshow Bart’s Boekenclub in het CREA Theater.

ijdens een gesprek met schrijver Maurice Seleky, wiens tweede roman Een tragedie in New York net is uitgekomen, is het nooit stil. Hij ontvangt met een uitgebreid college over het verzetsverleden van de plek waar we elkaar spreken; zijn kantoor zit namelijk in Castrum Peregrini, vroeger een onderduikadres, nu een culturele stichting. Hij is zelf een cultuurpromotor in hart en nieren; hij richtte de Jonge Schrijversavond op waarin hij zeven jaar lang de literatuur een vlucht naar voren wilde laten nemen en stond honderden keren op het podium als moderator of spreker om culturele en maatschappelijke programma’s onder de aandacht te brengen bij een groot publiek. Tot afgelopen maand als partner bij Novel Creative Consultancy, per 1 december als hoofd marketing & communicatie van Pakhuis de Zwijger.

En waren jouw ouders van de school van het ‘net iets harder lopen dan de rest’? ‘Mijn ouders waren allebei de eersten in hun familie die gingen studeren, waardoor ik uit een bevoorrechte middenklasse-achtergrond kom. Ik weet dat er in onze samenleving mensen zijn met dezelfde kleur als ik en misschien níet zo’n gunstige uitgangspositie. Dat geeft een gevoel van verantwoordelijkheid. Ik ben een rolmodel; niet omdat ik dat wil zijn maar omdat er zo weinig Molukse schrijvers zijn. Je bent dan automatisch een soort voorbeeldfiguur of inspiratiebron. Dat betekent dat je goed werk af moet leveren; je wil niet die allochtoon zijn die het weer verneukt. Daar de hele tijd bij stilstaan is niet te doen, dus in de dagelijkse praktijk doe ik gewoon mijn best.’

Je groeide als Moluks-Antilliaans jongetje op in een witte Vinexwijk. Hoe was dat? ‘Mijn moeder komt van Curaçao en mijn vader is MoluksJavaans, waardoor mijn broer en ik altijd vanuit drie perspectieven hebben leren nadenken. Ik heb me nooit gediscrimineerd gevoeld, alhoewel op eersteklaskamp wel gevraagd werd of ik geadopteerd was: mensen begrepen vermoedelijk niet helemaal hoe ik met een bruine kleur toch zo ABN sprak. Wat ik wel altijd voelde was dat ik een uitzondering was. De complete culturele vorming op het witte gymnasium waar ik zat, was gericht op de Grieken en Romeinen. Heel af en toe kwam er een Egyptenaar voorbij. Vaak werd vergeten dat ik nog een ander perspectief heb. Een opmerking op school als “Maurice, jij bent wel bruin maar dat zien we niet meer, want jij bent toch net zoals wij” vond ik op dat moment wel fijn omdat ik niet als anders werd gezien. Maar achteraf bleef het gevoel hangen dat niet compleet gezien werd wie ík was.’

Wat heb je verder van je ouders meegekregen? ‘Mijn vader las heel veel, dat heb ik zeker meegekregen. Hij heeft zelf ook twee boeken geschreven over de Molukse geschiedenis. Mijn moeder was journalist en heeft mij de liefde voor het verhalen vertellen meegegeven en het sociale, de liefde voor de ander. Zij is bovendien een opgeruimd mens. Ze houdt van een nette omgeving als tegenwicht tegen de chaos van het leven. Ik heb dat ook nodig, daarom ben ik altijd gekleed in zwart, rood en wit. Ik vind het heel overzichtelijk: ik hoef in de winkel maar naar een paar schappen te kijken, ik weet dat alles bij elkaar past en ik vind het heel clean. Ik heb deze eigen stijl cool noir gedoopt. Het is vrij neutraal en dat is handig omdat ik in verschillende sociale scenes kom op een dag. Als ik van een vergadering kom en naar een opening moet, ben ik daar altijd op gekleed.’

Wat was jouw tactiek, je aanpassen aan de heersende cultuur of juist opvallen? ‘Ik heb nooit bewust een tactiek toegepast maar ik viel wel op omdat ik altijd met creatieve dingen bezig was. Met mijn twee beste vrienden die ik sinds de basisschool heb, maakte ik hoorspelen. We hebben eindeloos veel bandjes, cd’s en later ook opnames op de computer gemaakt. Ik was altijd kapitein Haddock: “Duizend bommen en granaten, Kuifje.” Later hadden we ook een cabaretgroep die we Oeverloze Humor noemden.’

Was er bij jullie thuis een hang naar de tradities van vroeger? ‘Mijn vier grootouders kwamen allemaal van een ander eiland: Java, het Molukse eiland Buru, Curaçao en Bonaire. Mijn theorie is dat mensen die van een eiland komen van nature melancholisch zijn omdat ze altijd van dat eiland af willen maar er tegelijkertijd altijd naar terug willen. Ik heb dat ook: ik verlang altijd naar de toekomst, naar iets nieuws, maar kan tegelijkertijd geen afscheid nemen van dingen die zijn geweest. Het schrijven is voor mij een manier om dingen vast te houden.’

FOTO JULIA HAKKENBROEK

‘ Ik wil als schrijver de tijdgeest vastleggen’

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

nterew

nodig hebben, totaal niet met elkaar. Ik doe een oproep om te praten met de mensen om je heen.’ Is jouw eigen wereldbeeld veranderd sinds je te maken hebt gekregen met de dood van je schoonzus (anderhalf jaar geleden) en je opa (enkele weken geleden)? ‘De vriendin van mijn broer was de eerste jonge persoon zo dicht bij mij die ik heb zien overlijden. De hele route daarnaartoe was wel een life changing event. Zij is op zo’n krachtige manier omgegaan met de weg naar de dood, daarin was zij ons voorbeeld. En ik heb mijn broertje daarin tot heroïsche proporties zien uitgroeien omdat hij haar superliefdevol heeft verzorgd tot het einde. Dat was heel indrukwekkend en ongelofelijk treurig tegelijk. Het hele proces heeft veel nieuwe inzichten gebracht: hoe mooi de liefde kan zijn, en hoe onvoorwaardelijk. Hoe krachtig iemand kan zijn ook al weet ze dat ze er binnenkort niet meer is. En hoe belangrijk het is om stil te staan bij kleine dingen en iedere dag te koesteren die je hebt. Dat klinkt als een enorm cliché maar als je het eenmaal doorvoeld hebt, kan het niet vaak genoeg gezegd worden. Toen ik mijn opa een paar weken geleden verloor, waren mijn broertje en ik er weer samen bij. De tweede keer dat ik iemand echt dood heb zien gaan in zo korte tijd. Fysiek leek het ook op elkaar; het zware ademen dat op een gegeven moment steeds rustiger wordt, totdat de laatste ademhaling eruit lijkt te zien als een bevrijding.’

FOTO I. TJIA

MAURICE SELEKY

• werd geboren in 1982. • groeide op in een witte Vinexwijk in Breda. • studeerde Nederlands recht aan de UvA en haalde een propedeuse aan de Filmacademie. • richtte de Jonge Schrijversavond op waar zeven jaar lang jonge schrijvers in de spotlight werden gezet. • debuteerde in 2010 met de roman Ego Faber over een studententijd overgoten met drank, seks en ook een beetje liefde. • publiceerde onlangs zijn tweede boek Een tragedie in New York, waarin hij de tijdgeest probeert te vangen. • kreeg ooit de tip van een vriend om een voorbeeld te nemen aan Oscar Wilde, die zei: “I only adress myself to those who can listen.” • werkt naast zijn schrijverschap als communicatiestrateeg en moderator. • maakt altijd en overal contact, maar heeft zijn twee beste vrienden al sinds de basisschool.

Jij wil als schrijver graag de stem van je generatie zijn. ‘Ik ben zeker gefascineerd door de tijdgeest en generaties. In mijn eerste boek Ego Faber heb ik bewust geprobeerd een portret van generatie Y te maken. In dit tweede boek wilde ik ook de tijdgeest vastleggen – alles speelt zich af in het laatste jaar van Obama’s presidentschap in New York, maar dan vanuit het perspectief van meerdere generaties.’ Wanneer ben je geslaagd als chroniqeur van deze tijd? ‘Ik zou me zeer vereerd voelen als ik die stempel zou krijgen. Wat ik hoor van lezers is dat het heel herkenbaar is wat ik schrijf en dat is mijn ultieme graadmeter. Mijn motief om te schrijven is dat er over honderd jaar iets te lezen is over hoe dit scharnierpunt in de tijd beleefd werd. Wat mij betreft verandert de komst van het digitale tijdperk net zo radicaal onze wereld en hoe we die ervaren als bijvoorbeeld de introductie van de stoomtrein en de elektriciteit.’ Je schetst geen louter positief beeld van onze tijd. De wereld is in jouw boek vrij individualistisch. ‘Klopt, maar dat kan juist troost bieden – mensen kunnen herkenning voelen als ze dit lezen en het gevoel krijgen toch onderdeel te zijn van een collectief. In het boek praten gezinsleden die elkaar ontzettend hard

Je droeg je boek op aan Lout en Eric, je broer en zijn vriendin. ‘Zij hadden de leukste relatie die ik ken en juist op het hoogtepunt van hun jonge geluk kreeg zij een epileptische aanval en bleek ze een hersentumor te hebben. Ik kan Lout helaas niet meer tot leven wekken maar ik kon haar op deze manier wel – zo relatief als een roman eeuwig is – vereeuwigen.’ Op je boekpresentatie prees je hun liefde en las je vervolgens ook een passage uit je boek voor met een expliciete seksscène, later had je spijt omdat je ouders ook in de zaal zaten. ‘Dat klopt. Ik wil nog weleens ongeremd zijn maar probeer gedisciplineerd te zijn.’ Je schijnt in programma’s die je presenteert al snel heel persoonlijke vragen te stellen. Pakt dat altijd goed uit? ‘Ik ben simpelweg geïnteresseerd in mensen om me heen, dat is misschien mijn humanistische inslag. Ik wil mensen niet overrompelen of in een hoekje zetten met onverwachte vragen, ik probeer contact te maken. Dat gaat soms heel goed en soms wordt het een beetje awkward, maar het is niet vanuit strategie of berekening. En vaak levert het juist hele mooie gesprekken op.’ Die onverwachte vragen stel je dus niet omdat het gesprek anders saai dreigt te worden? ‘In een een-op-een-gesprek ben ik altijd oprecht

Je klimt overal het podium op, toch lijdt je volgens je vriendin aan existentiële twijfel. ‘Ja, mijn uitdaging is dat ik wil schrijven, presenteren en communiceren. Voor mij zijn dat dezelfde dingen, namelijk verhalen vertellen. Maar soms twijfel ik ook weleens of ik als schrijver uiteindelijk goed genoeg ben. Ik ben nog niet echt doorgebroken en hoe lang kun je een talent blijven? Aan de andere kant: moet ik niet heel blij zijn met wat ik al bereikt heb? Gelukkig heb ik genoeg activiteiten die hetzelfde doel dienen: de cultuur promoten. Ik geloof namelijk dat cultuur in een samenleving het meest effectieve middel is om mensen bij elkaar te brengen. In een wereld als de onze die zo gepolariseerd is, is samen iets beleven en ideeën uitwisselen de ultieme verbinder. Dus ach, misschien staat een literair tv-programma ook nog wel op mijn wensenlijstje – ooit.’

Beursplein 1 sherlocked.nl

FOODHALLEN EN FILMHALLEN

Foodies kunnen elke dag van de week hun culinaire hart ophalen in de Foodhallen, een bruisende hotspot in West. Met Vietnamese broodjes, sushiwraps met quinoa en de beste tosti in town wordt het nog lastig kiezen ook. Als je lekker onderuit wil zakken en uit wil buiken na al dat eten kun je terecht bij de Filmhallen. Met zijn negen schermen en achthonderd stoelen is het een van de grootste onafhankelijke bioscopen van Nederland. Foodhallen, Bellamyplein 51 Filmhallen, Hannie Dankbaarpassage 12 foodhallen.nl filmhallen.nl

TONTON CLUB

Weer of geen weer: een bezoekje aan de TonTon Club is altijd een goed idee. Van arcade games en airhockey tot muntenschuiven en ouderwetse bordspellen – deze speelhal is een walhalla voor spelletjesliefhebbers en fanatiekelingen. Met 250 m2 aan entertainment ben je al snel urenlang zoet (en droog). Je kan hier zelfs Mortal Kombat spelen, gewoon met een biertje en snack in de hand. Sint Annendwarsstraat 6 Polonceaukade 27 tontonclub.nl

In het Rijksmuseum en in het Stedelijk Museum breng je met gemak de hele (mid)dag door met het verkennen van de fantastische collectie. Ook hebben allebei deze musea fantastische winkels en restaurants. Liever naar een wat eigenaardiger museum? In het Kattenkabinet met louter kattenkunst kunnen kattenliefhebbers hun hart ophalen. Electric Ladyland staat bomvol fluorescerende kunst. En in anatomisch Museum Vrolik vind je skeletten, schedels en zelfs cyclopische baby’s.

SHERLOCKED

MUSEUMBEZOEKJE

FOODHALLEN

Ontsnap uit een escape room! Bij Sherlocked laat je je met vrienden of collega’s opsluiten in het oude, geheimzinnige kantoor van de architect H.P. Berlage – verborgen in de catacomben van de Beurs van Berlage. Je krijgt een uur om de escape room te ontvluchten door ingewikkelde puzzels en meeslepende mysteries op te lossen.

DISCOBOWLEN & MINIGOLF

Tijdens discobowlen wordt de bowlingbaan een heuse discotheek, inclusief live dj, blacklight-verlichting en spectaculaire kleureffecten. Je kunt voor zo’n feestje terecht bij Knijn in Oud-Zuid of Lovers Powerzone vlak bij het CS (waar je tevens een potje kunt lasergamen). Ook glow-in-the-dark minigolfen doet het hart van speelse zielen sneller kloppen. Bij GlowGolf (Prins Hendrikkade 194) sla je zo’n lichtgevend balletje.

TONTON CLUB

Verscheen je daarom ook in Napoleon-pak tijdens een spreekbeurt op de basisschool? ‘Ik ben nogal gefascineerd door Napoleon, ik geloof dat ik wel drie spreekbeurten over hem heb gehouden. Hij werd geboren op Corsica en kwam uit een verarmd adellijk gezin. Hij kon nog net studeren op een militaire academie met rijke adellijke jongelieden. Dankzij de revolutie heeft hij zich kunnen opwerken tot generaal en uiteindelijk werd hij keizer op zijn vijfendertigste. Maar hij heeft zich altijd een buitenstaander gevoeld omdat hij een andere achtergrond had dan de anderen. Daar komt zijn drive vandaan. Dat is misschien wat ik herken, dat ik net even wat harder moet lopen dan de rest. Verder hou ik gewoon erg van verkleden en heb ik een collectie van vijftien Napoleontische uniformen. Die kwam ik een keer tegen op het Waterlooplein, handgemaakt en echt te mooi om te laten liggen. Alle mondelingen tijdens mijn eindexamen heb ik trouwens ook verkleed gedaan om over mijn eigen angsten heen te komen. Ik begon dan met een gedicht van Shakespeare of Heine en kwam zo in een rol, zo zette ik het examen naar mijn hand.’

ESCAPE ROOM

RIJKSMUSEUM

Volgens je vrienden is het wel vermakelijk om jou jezelf in de nesten te zien werken. ‘Dat zal best wel. Ik ben een buitengewoon onhandig persoon: ik heb geen rijbewijs, weet niet hoe de tv bij mij thuis werkt en ben die dude die tegen een lantaarnpaal aan zal lopen. Dat vinden mensen grappig. Dat is maar goed ook, dat laagje vernis dat er soms even af gaat.’

is het hondenweer? Dan zijn dit de leukste overdekte uitstapjes.

OVERDEKTE MARKTEN

In Amsterdam vind je het hele jaar door overdekte markten op bijzondere locaties. Om de drie weken kun je fijn struinen in de IJ-Hallen op het NDSM-terrein, de grootste vlooienmarkt van Europa. Ook Amsterdam Roest organiseert (avond)markten zoals De Moderne Hippiemarkt. Op het Westergasterrein is elke eerste zondag van de maand de Sunday Market en maandelijks de NeighbourFood Market.

DISCOBOWLEN

nieuwsgierig naar de ander maar ik moet eerlijk toegeven dat ik tijdens een college staats- en bestuursrecht weleens een zelfgeschreven gedicht ging voordragen of expres een provocerende vraag stelde. Bijvoorbeeld toen er volgens Job Cohen meer blauw op straat moest komen omdat de subjectieve onveiligheid – dus ons gevoel van onveiligheid, niet de feitelijke onveiligheid – was toegenomen. Dan vind ik gewoon dat er in een zaal vol rechtenstudenten een discussie gevoerd moet worden en als niemand iets durft te zeggen, doe ik het wel.’

LIJSTJE VAN DE MAAND

AMSTERDAM ROEST

‘ IK HEB VIJFTIEN NAPOLEONTISCHE UNIFORMEN’

Plan een avondje /uit Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018 38

ETEN DRINKEN EN ZO

39 40 42 44

30 WHISKYSTANDS… …vind je op de tiende editie van het L&B Whisky Weekend voor kenners en ﬁjnproevers. Als welkomstdrankje krijg je een glentauchers single malt van 50 procent. Proost! Posthoornkerk 19 en 20 januari

MOVIEBINGO & WIJNPROEVERIJ Paradiso & FC Hyena sloegen de handen ineen voor dit bovengemiddeld gezellige en smakelijke avondje: een filmquiz, een bingo en een wijnproeverij ineen. Op een groot filmscherm worden filmscènes vertoond – van Rocky via Rain Man en Flodder naar The Good, the Bad and the Ugly Ugly. Als je de film herkent en hij op je bingokaart staat, streep je hem door, en zo verder tot je hele kaart vol is: bingo! Er is muziek van de beste soundtrackband van Europa met de award-winning-name The Oscars. Er zijn oesters. Er is worst en kaas. En er zijn uitstekende prijzen: van slagroomtaart tot vingerplant. Paradiso 4 januari

AMSTERDAM DESIGN NADJA HÜPSCHER UIT ETEN EN ZO: WINKELS DE BUURT: OUD-ZUID

YALDA In Iran en andere landen die vroeger tot het Perzische rijk behoorden wordt op de langste, donkerste nacht van het jaar Yalda gevierd. Je brengt hem door met vrienden en familie met poëzie, dans en muziek. Vaste prik zijn ook de granaatappel en watermeloen op tafel – waarvan de diepe kleuren de zonsondergang symboliseren, maar ook het leven, want na die donkere nacht breekt het licht weer door de duisternis. Ook in Amsterdam kun je Yalda vieren met sprookjesachtige verhalen, lyrische gedichten, poëtische films en dans en muziek van ver en dichtbij. Leuk weetje: er wordt wel gezegd dat Yalda de oorsprong van ons kerstfeest is. Podium Mozaïek 20 december

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

Wat je ook steeds vaker ziet...

DUTCH DESIGN

m DE BESTE DESIGNADRESSEN IN AMSTERDAM THE FROZEN FOUNTAIN Deze winkel geldt als de crème de la crème van de Nederlandse designshops. Prinsengracht 645 thefrozenfountain.nl

POLS POTTEN Sinds 1986 in Amsterdam, goed geworteld in de Nederlandse designtraditie. KNSM-laan 39 polspotten.nl

X BANK Deze 700 vierkante meter tellende winkel is een magneet voor iedereen met een voorliefde voor ontwerp met Nederlands DNA. Spuistraat 175 wamsterdam.nl

DROOG Droog, de oermoeder van Dutch Design, kan in dit rijtje niet ontbreken. Vergeet niet wat te drinken in het café. En neem ook binnenkort eens een kijkje in het Rijksmuseum: hier staat van 13 december tot en met 2 januari de grote holografische Droog-kerstboom. Staalstraat 7B droog.com

MOOOI Opgericht door onder anderen Marcel Wanders. Hier vind je bijvoorbeeld bijzondere lampen van de designer Umut Yamac. Westerstraat 187 moooi.com

MATTER OF MATERIAL Deze designwinkel werd opgericht door Arne Lelieveld in 2014. Je vindt hier werk van onder andere Lex Pott, Scholten & Baijings en Studio Job. Kerkstraat 163 matterofmaterial.com

design

Natuurlijk, Eindhoven heeft de Design Academy en de Design Week. Maar Dutch Design staat vooral dankzij Amsterdamse platforms als Droog en Moooi! internationaal op de kaart. Hoe Amsterdams is Dutch Design eigenlijk? En wat zijn de niet te missen namen? tekst Inger van der Ree

MINIMALISTISCH EN VERNIEUWEND

‘M

ensen kwamen hijgend binnen gerend om bijvoorbeeld Oil & Vinegar te bekijken; het olie-enazijnstel van Arnout Visser,’ vertelt Renny Ramakers over de eerste internationale tentoonstelling van Droog Design, in 1993 te Milaan. Ramakers zit in Café Droog, in de Staalstraat. In de vensterbank brandt Slow Glow; een lamp vol met smeltende wax. Iets verderop staat een stoel, 3D-geprint van vermalen oude koelkasten. In 1992 had Ramakers (destijds hoofdredacteur van het magazine Industrieel Ontwerpen) haar oog laten vallen op de Paper Cupboard – een boekenkast van karton en papier die zich kon voegen naar een veranderlijke hoeveelheid boeken – van ontwerpers Jurgen Bey en Jan Konings. ‘Ook de ladekast van Tejo Remy, gemaakt van aan elkaar gebonden losse lades, trok mijn aandacht. Het was geïmproviseerd, humoristisch, tegendraads en imperfect.’ Ze presenteerde de werken in een zaal in Paradiso. Wegens het succes benadert Ramakers Gijs Bakker, die lesgeeft aan de Design

Academy in Eindhoven. Samen rijden ze naar Milaan met objecten, die ze – vanwege het nuchtere en humoristische karakter – exposeren onder de naam ‘Droog Design’. Het Nederlandse interieurdesign stond in één klap op de kaart. DROOG Droog Design werd na Milaan een stichting en een belangrijk platform voor hedendaags Nederlands design. Droog Design kwam daarmee internationaal synoniem te staan voor Dutch Design. Grote namen als Marcel Wanders verwierven via Droog Design internationale bekendheid (Wanders ontwierp voor hen de inmiddels wereldberoemde Knotted Chair) en gingen daarna hun eigen weg. En niet zelden, zo ook in het geval van Wanders, met een studio of showroom in Amsterdam. ‘Ik koos voor Amsterdam omdat ik de gevestigde orde wil opschudden. Hier bereik je een groot, internationaal publiek,’ zegt Ramakers. ‘Toch vind ik niet dat je kunt spreken van

‘IN AMSTERDAM BEREIK JE EEN GROOT, INTERNATIONAAL PUBLIEK' Vogelkunst van Studio Droog in de Courtyard van Hôtel Droog

krant KRANT

design

ETEN & DRINKEN EN ZO

SCHELTENS EN ABBENES

‘MET EEN DOOIE MUS-KETTING MAAK JE IEMAND ÉCHT EEN KEER BLIJ MET EEN DOOIE MUS’

JOUK-OOSTERHOF

Van Tjalle en Jasper

5 AMSTERDAMSE DESIGNTIPS DESIGN MATTERS Iedere twee maanden wordt in Pakhuis de Zwijger een avond georganiseerd over design. Bijvoorbeeld over de vraag: hoe kan design bijdragen aan een betere wereld? Houd de website in de gaten voor de komende edities. dezwijger.nllnl

MEDIAMATIC Ook in Mediamatic aan het IJ worden avonden georganiseerd waar design in het middelpunt staat. Zo komt ontwerper Zeger Reyers op 14 december vertellen over een nieuwe lichting makers die een sterke connectie heeft met de natuur. mediamatic.net

TUIN Noteer alvast: in de tuin van studio Scholten & Baijings (Ruysdaelkade 2, ingang via SHOP / SHOP) worden vanaf de lente Dutch Design-items geëxposeerd. scholtenenbaijings.com.com

LENSVELT Van 25 tot en met 28 januari kun je in Lensvelt Contract Furniture (de galerie van meubelmerk Lensvelt) de expositie Enlightened Design bezoeken. Met onder andere werk van de Amsterdamse ontwerpers Marc de Groot en Bernotat&Co. lensvelt.nl

AMSTERDAM DESIGN WEEK?! Het gonst al een paar jaar: komt er een Design Week in Amsterdam? Als het aan de organisatie van Amsterdam Design Week ligt zeker! En wel op 11 december 2018. Hou de Facebookpagina Amsterdam Design Week in de gaten!

Frederik Roijé

Amsterdam als designstad. Niet zoals Milaan, of steden waar je hele fashion- of designdistricten hebt.’ EINDHOVEN VS. AMSTERDAM Eindhoven wordt vaak in één adem genoemd met Dutch Design. De internationaal gerenommeerde Design Academy en de Dutch Design Week, beide in Eindhoven, hebben veel betekend voor de ontwikkeling van Dutch Design. Grote namen als Maarten Baas en Hella Jongerius startten er hun carrière. De voorlichter van de Design Academy laat weten geen zicht te hebben op de hoeveelheid studenten die na het afstuderen in de stad blijft. ‘Onze studenten komen overal vandaan en gaan overal naartoe. En sommigen blijven in Eindhoven, onder andere omwille van het gemoedelijke sfeertje.’ ‘De huur is er lager, Eindhoven doet veel aan een gunstig klimaat voor creatieven,’ zegt ontwerper Frederik Roijé, die afstudeerde in Eindhoven en naar Amsterdam verhuisde. ‘Maar de afzetmarkt zit hier.’ Roijé ontwierp de Metrobowl: een fruitschaal geïnspireerd op de grachtengordel. ‘In Amsterdam vind je de internationale designwinkels als Frozen Fountain, Moooi, Mobilia en grote projectinrichters.’ MASTERLY Ook Nicole Uniquole, die in 2016 en 2017 op de Salone del Mobile (de grootste interieurdesignbeurs ter wereld) het Nederlands Paviljoen Masterly – The Dutch in Milano heeft opgezet ziet dat Amsterdam veel ontwerpers aantrekt. Bijna eenderde van de exposanten in Milaan

Renny Ramakers in Marcel Wanders' knotted chair

had een atelier in Amsterdam. ‘Hier zit voor designers een makkelijk te bedienen netwerk,’ aldus Uniquole. Uniquole organiseert dit jaar (van 1 tot en met 3 december) ook alweer voor de negende keer Meesterlijk, een beurs die zich meer dan Masterly – The Dutch in Milano ook op toegepaste kunst en ambacht richt, in plaats van alleen op design. Ook hier is een kwart van de deelnemers van Amsterdamse bodem. Roijé vindt dat de Amsterdamse markt wel beter benut kan worden. ‘Er zouden meer platforms moeten komen die creatieven in contact brengen met grote partijen, zoals G-Star, Ahold, Philips en KLM. Dan benut je een creatieve stad als Amsterdam écht optimaal.’ KUNSTSTAD Een plek waar Amsterdamse creatieven elkaar al langer opzoeken is de Kunststad, op de NDSM-werf. ‘Dit is een broedplaats en daarom een van de weinige betaalbare plekken van de stad,’ zegt Tjalle van ontwerpstudio Van Tjalle en Jasper. Tjalle en Jasper ontwierpen onder andere de Dooie Musketting – ‘om iemand écht een keer blij te maken met een dooie mus’. ‘Hier zit een ﬁlmmaker, en daar een sociale werkplaats waarmee we onze lampen produceren,’ laat Tjalle zien terwijl hij door de gangen van de Kunststad loopt, zijn blaffende hondje in zijn kielzog. Tjalle en Jasper hebben in Amsterdam inmiddels een netwerk opgebouwd. ‘We verkopen ons werk nu op allerlei plekken. Ik sluit niet uit dat we Amsterdam weer verlaten en naar een goedkopere plek gaan. Creativiteit in ons

In het wild FRIEDA MELLEMA

Nadja Hüpscher luistert af

Frederik Roijé

MEESTERLIJK

Nicole Uniquole

Op 1,2 en 3 december organiseert curator Nicole Uniquole Meesterlijk – Design en ambacht in Amsterdam. Je kunt dan in de Westergasfabriek terecht voor meer dan honderd vaklieden en ontwerpers die hun werk op het gebied van design en toegepaste kunst verkopen en laten zien. Er wordt ook werk geëxposeerd dat in Milaan heeft gestaan. ‘De bestekserie van het Amsterdamse duo Krabbé en Akerboom was daar een grote hit,’ aldus Uniquole. meesterlijk.nu

Een gestresste moeder staat voor een school met haar twee zonen, van 5 en 7 jaar ongeveer.

werk heeft de ruimte nodig en ruimte is het duurst in Amsterdam.’ MONDRIAAN Van een internationaal zeer gerespecteerde Joris Laarman die exclusieve producten maakt voor wereldberoemde galeries en musea, tot ontwerpers die zich richten op seriematige producties – je vindt in Amsterdam een breed palet designers. Maar als al die designers op zo’n andere manier met Dutch Design bezig zijn, kun je dan eigenlijk nog wel spreken van Dutch Design alsof het één geheel is? Carole Baijings, van het internationaal gevierde ontwerpduo Scholten & Baijings, die net een accessoirecollectie in Japan voor Maharam hebben gelanceerd (de bekendste textielfabrikant van Noord-Amerika), vindt van wel. ‘Wat wij als duo maken is bijvoorbeeld minimalistisch, experimenteel en innovatief. Dat zijn kenmerken die je terugvindt in vrijwel al het Dutch Design. Dutch Designers hebben nu eenmaal hetzelfde DNA, we zijn beïnvloed door ons verleden. Wij hebben sinds kort een studio vlak bij het Stedelijk en het Van Gogh: toen we hier introkken realiseerden we ons pas hoe ons werk is geworteld in een eeuwenoude traditie van kunstenaars als Mondriaan, Van Gogh en stromingen als De Stijl. Onze manier van kijken, onze open manier van ontwerpen en handel drijven wordt wereldwijd herkend als typisch Nederlands.’ En dat Dutch Design zich in al die jaren tot zo’n sterk merk heeft ontwikkeld, wordt misschien nog wel het best bewezen door het feit dat er vanuit de hele wereld mensen naar Nederland komen om ‘een Dutch Designer’ te worden.

Van Tjalle en Jasper

Moeder Als er iets is, moet je dat zeggen hoor! Zoontje van 5 Poep in je oor! Hahaha. Moeder Dat is een regel. Als papa ruzie maakt op zijn werk kan ik dat niet raden, dat moet hij aan mij vertellen. Zoontje van 7 Heeft papa ruzie op zijn werk? Moeder Dat is bij wijze van spreken. Papa moet alles aan mij vertellen anders kan ik hem niet helpen. Nu kan ik jou ook niet helpen. Zoontje van 5 Emma heeft in mijn billen gebeten. Moeder Wat? Heb je dat wel tegen de juf gezegd? Je mag niet zomaar in iemands billen bijten! Zoontje van 5 Ik wilde het wel zeggen… Moeder Maar? Maar? Zoontje van 5 De juf kijkt nooit naar mij… Moeder Dan moet je haar aandacht vragen! Je moet meteen tegen de juf zeggen dat Emma je heeft gebeten, anders vergeet je het weer. Nu vergeet je het dus. Straks bijt ze weer. Deed het pijn? Zoontje van 5 Heel erg. Moeder Nou, dan ga ik morgen naar de juf. Zoontje van 7 Zijn juf is gek. Ze zei zelf tegen Emma dat ze in zijn billen moest bijten en toen zei ik dat ik het tegen m’n moeder ging zeggen en toen zei de juf: ‘Dat durf je toch niet.’ Moeder Wat? Ik ga nu naar d’r toe. Zoontje van 7 Ma-ham, ik maak een grapje. Zoontje van 5 Hahaha! Moeder Als je zo doorgaat, vertel ik het aan je vader. Hou op met lachen, je gaat straks op de strafstoel. Zoontje van 5 Strafstoel? Zoontje van 7 Als jullie weer de regels gaan veranderen of zo doe dat dan even samen, dan kunnen jullie het daarna meteen invoeren. Nu is het weer onduidelijk voor ons.

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

Onze favoriete nieuwe restaurants, cafés en eetwinkels tekst Famke en Floor van Praag @ caperleaves.nl

SUSHI SAMBA eten «««« sfeer «««« service «««« Menu: 3 gangen v.a. €50,-

SUSHI SAMBA

e reserveringsbevestiging van het pas geopende Sushi Samba liegt er niet om: of we onze kapotte spijkerbroeken en gymschoenen thuis willen laten. Nu zijn die kapotte-knieën-jeans een modeverschijnseltje waar Floor af en toe gehoor aan geeft, dus heeft ze speciaal voor deze gelegenheid een hele broek plus hakje aan. Eenmaal binnen in de indrukwekkende ruimte vol oranje accenten en zwart-witte vloer, werpen we een blik op de clientèle en blijken we alsnog een beetje uit de toon te vallen. De gemiddelde hakhoogte is minstens vijftien centimeter, de meeste kapsels zijn kunstmatig aangelengd en er pronken druk gedeco-

reerde merktassen op tafel. Ondertussen klinkt er, jawel, harde sambamuziek uit de speakers en voelen we ons plots terug in de tijd geworpen, naar rond het jaar 2000 toen op deze manier aangeklede zaken met uitgedoste mensen en uptempo muziek zo’n beetje de standaard waren. CLOUSEAU Het menu van deze exclusieve keten met vestigingen in onder andere Miami, New York en Londen bestaat uit hoogstaande (vis)gerechten uit drie wereldkeukens: Japan, Peru en Brazilië. Wat dat betreft een kolfje naar onze hand, want we zijn gek op rauwe en gemarineerde vis. Behalve ceviche, sushi en sashimi kun je hier ook

bordjes Kobe beef bestellen – we zitten in het luxesegment tenslotte. Het internationale karakter is overal voelbaar, en niet alleen door de locatie (aan de Singelgracht bij het Max Euweplein met de rondvaartboten met turende toeristen op ooghoogte), maar ook door obers die zich voor komen stellen. Benoît heet de onze, een zelfverzekerde Fransman met dunne snor die ons met een onverstaanbaar en onweerstaanbaar Inspector Clouseau-accent te woord staat en ijverig zorgt dat het ons aan niets ontbreekt. Enﬁn, heel onAmsterdams.

Peruaanse sashimi met een saus van jalapeño en citroengras, en de gambatempura met spicy mayo en black truffle vinaigrette blijken terugkomgerechten. De sushi rolls waar Sushi Samba groot mee is geworden zien er indrukwekkend uit, maar zijn wat ons betreft iets te veel kermis en fusion (zalm met mozzarella is toch een beetje vloeken in de kerk). Als we met tevreden maar allerminst opgeblazen buikjes weer voet zetten op het plein voor het casino, klinkt een toepasselijke panﬂuit. Het is een ZuidAmerikaanse straatmuzikant met kapotte knieën.

TIRADITO En dan het eten: de yellowtail tiradito, een soort

Max Euweplein 64 sushisamba.com



Ingewikkelde trend: numerologie De nieuwste horecazaken in de stad gebruiken cijfers om aan te duiden wie ze zijn.

Na zeven jaar Bord’Eau in hotel De L’Europe, opent Michelinsterren-chef Richard van Oostenbrugge in januari zijn eigen restaurant aan de Amstel. Op nummer 212 (in het voormalige Breitner) staat hij straks met Bord’Eau-collega Thomas Groot midden in de zaak te koken. Gasten kunnen pal aan het aanrechtblad aanschuiven. Restaurant 212 wordt exclusief, maar de mannen beloven dat het geen stijve fine dining-bedoening wordt.

MAMA KELLY Mama Kelly heeft nu ook voet gezet in Amsterdam. Het succesvolle Haagse restaurant staat bekend om de kip-enkreeft-formule én het opvallende interieur. De Amsterdamse versie kreeg roze als hoofdthema en strekt zich uit over drie verdiepingen (1000m2!) in het Olympisch Stadion. Olympisch Stadion 35 mama-kelly.nl

Amstel 212 restaurant-212.com

Minder chic dan de hier ook genoemde cijferhoreca, maar binnenkort opent in Oost koffietent-restaurant-wijnbar 4850.



Camperstraat 48-50 facebook.com/ pg/4850nl

BINNENVISSER Binnenvisser in de Bilderdijkstraat is eigenlijk een (natuurwijnen)café, maar er wordt hier ook heel leuk gekookt. Elke week kun je kiezen uit drie andere gerechtjes, bijvoorbeeld spruitjes met Koreaanse chilipasta en kastanje of zachtgegaarde eend met peterseliewortel en szechuansaus – naast de kazen van Kef, sardientjes en verschillende worsten van de borrelkaart. De jonge eigenaren doen overigens niet aan thee, dus die moet je ergens anders halen. Bilderdijkstraat 36 binnenvisser.nl



Op Dam nummer 27 opent deze winter een superdeluxe boutiquehotel met butlerservice. Voor het bijbehorende restaurant Bougainville zijn sterrenkok Pascal Jalhay en sommelier Lendl Mijnhijmer aangetrokken. Die laatste werd vorig jaar uitgeroepen tot beste wijnproever van de wereld. TwentySeven moet overigens niet verward worden met TwentyEight op het Stadionplein, dat afgelopen zomer openging.



Dam 27 twentysevenhotel.com

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

TREND

EN ZO... De nieuwste & leukste winkels in de stad

samenstelling Imke Walenberg

DAY AFTER FEESTJES

tekst Hella Niemeijer

December is bij uitstek de maand van de knagende twijfel. Ga je nu al kaarten scoren voor Oud en Nieuw? En wie krijg je dan mee? Of wacht je tot er nog iets leukers langskomt? Ga je dat feestje van je B-vriendengroepje afslaan, met het gevaar dat je A-vrienden straks helemaal niet meer in actie komen? Kortom, een maand vol van FOMO, spijtreductiemanagement en keuzestress, want er zijn ook veel te veel feestjes om uit te kiezen. ‘Je ziet dat oudjaarsdag dezelfde druk krijgt als een kerstdiner met je familie,’ vertrouwde de Amsterdamse Nachtburgemeester Mirik Milan toe aan de NOS. Deze luxeproblemen worden gelukkig wat minder zwaar (of zelfs helemaal opgelost) door de 1 januari-feestjes die de afgelopen jaren steeds meer up-andcoming zijn. We zagen het ook al in Berlijn en kunnen deze ontwikkeling alleen maar toejuichen. Zo hoef je het nieuwe jaar ook niet meer brak te beginnen (je viert het op 31 december gewoon enigszins beschaafd), en op 1 of zelfs 2 januari kun je feestend het nieuwe jaar aftrappen. Terwijl iedereen brak in bed ligt, stap jij fris op je trouwe tweewieler, overwin je het parcours vol vuurwerkresten en gooi je de heupjes los. Dit jaar kun je op 1 januari bijvoorbeeld naar de Gashouder tijdens de New Year’s Day Special van Awakenings (19.00-07.00). Ook opent het Thuishaven Wintercircus zijn deuren met een house/technofeest (13.00-23.00). In De Balie vieren Confetteria en Alter Ego een lekker excentriek verkleedfeest (22.00-05.00) en creatieve broedplaats Het Rijk van de Keizer viert een Nieuwjaarsbal (van 13.00 tot 0.00). Gelukkig 2018!

BEHIND THE PINES De broers Miquel en Moran toverden samen met vriend Matthijs een erotische winkel in de Pijp om tot snow/surf/ streetwear-winkel. Met Behind the Pines brengen ze outdoor fashion en streetwear samen. Want die toffe snowboardjas kan je toch ook prima (of juist) dragen wanneer je niet op de piste staat? Alle items zijn bovendien duurzaam geproduceerd, dus wie op zoek is naar een toffe, ecologisch verantwoorde winterse outfit, zal hier zeker slagen. En je kunt hem meteen completeren met handschoenen van Howl, bamboesokken van PINE3 Clothing, rugzakken van Fjällräven en natuurlijk snowboards! Ceintuurbaan 248 behindthepines.eu

LOIS GALERIA UNO In de Pijp kan je sinds kort terecht bij het Spaanse Lois Jeans. Een merk dat je wellicht bekend in de oren klinkt, want het bestaat al een tijdje: in 1962 bracht het zelfs als eerste jeans in vrouwenmodellen op de markt. De nieuwe winkel is atelier, hoofdkantoor, galerie en shop ineen. Je kan er de eigen collectie kopen, maar ook boeken, Loismeubels en internationale labels die je Lois-jeans compleet maken. Loop je door naar achteren, dan kom je in het galerie-gedeelte, waar werk hangt van fotografen en kunstenaars.

KILO Met KILO is de stad een nieuw interieurmerk van Amsterdamse bodem rijker. KILO is een ‘flat pack’-meubelmerk, wat wil zeggen dat alles – tafels, kasten, krukjes, bijzettafels en kapstokken – gemaakt wordt zonder schroeven, spijkers of lijm en verpakt wordt in een pakket dat je zelf thuis zonder gereedschap in elkaar zet. In de winkel selecteer je een ontwerp en kleur naar wens (de collectie bestaat uit vijftien ontwerpen), waarna je meubelstuk naar keuze voor je ogen wordt uitgezaagd en met de hand wordt afgewerkt. Westerstraat 72 kilo.amsterdam

Gerard Doustraat 74 en.loisjeanstore.com

SPOTT In pop-up shop Spott worden producten op de markt gezet en verkocht door (oud-)studenten van de Hogeschool van Amsterdam. De tijdelijke winkel is een ware broedplaats voor deze jonge ondernemers, die al sinds april met de oprichting bezig zijn. De producten die je er kan krijgen hebben allemaal een innovatieve touch, zoals een milieuvriendelijke tandenborstel, een duurzame borrelplank die je ook nog kan laten personaliseren en lampen gemaakt van gasleidingen. Geopend tot eind december. Czaar Peterstraat 68 spott-amsterdam.nl

GOOSECRAFT Het Nederlandse label Goosecraft, opgericht in 2006, opende onlangs zijn eerste mono brand store met natuurlijk de signature leren jassen die allemaal een flinke dosis rock ’n roll bevatten, maar ook accessoires zoals tassen, schoenen en handschoenen en speciale edities van de stoere jassen waarbij met andere ontwerpers is samengewerkt.

Gerard Doustraat 78 goosecraft.com/nl

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

buurt

LABYRINTH In dit café komen food, cocktails, soul en poëzie samen. ‘Wij willen het multiculturalisme promoten,’ zegt oprichter Sam Kingue. Op zondagavond is het hier vaak poëzieavond. Behalve luisteren naar mooie woorden kun je ook genieten van het (betaalbare!) menu met bijvoorbeeld gestoofde orka in tomatensaus. Hou de Facebookpagina in de gaten voor actuele data! Amstelveenseweg 5 labyrinthamsterdam.nl

Oud-Zuid

HET ST. TROPEZ VAN AMSTERDAM Welkom in de enige Amsterdamse wijk waar glamour heel gewoon wordt gevonden en opzichtig consumeren nog lekker mag. tekst Inger van der Ree illustratie Barbara van den Berg/Saltystock

atuurlijk, heel Amsterdam is aan het veryuppen, maar als oorspronkelijke rijkenwijk blijft Oud-Zuid de toon aangeven. Een aanzienlijk deel van de Nederlandse glamourwereld – van tv-persoonlijkheden tot musicalsterren – woont hier en dat merk je. Het is een van de weinige buurten waar je nog weleens een Aston Martin of een Lamborghini op de oprit ziet staan. Toch is deze wijk niet alleen geschikt om je te vergapen aan dure auto’s, er zijn ook genoeg leuke plekjes voor mensen die gewoon met tram 16 of 24 naar deze buurt reizen.

Begin bij Taxidermy, de winkel van kunstenaar en taxidermist Mario Molina Espeleta , waar de opgezette dieren je bij binnenkomst lijken te groeten. Opgeleid als kunstenaar wilde Espeleta een keer een opgezet dier voor een kunstwerk gebruiken. Hij schreef zich daarom in voor een opleiding tot preparateur. ‘Iedereen hier heeft zijn eigen specialiteit. De een doet wilde dieren, de ander huisdieren of vlinders.’ Het heeft iets naargeestigs, maar als je dat naast je neer kunt leggen dan waan je je hier in een sprookjeswereld met gigantische leeuwen, bruine beren en sierlijke zwanen. Aan de overkant van de straat zit nog een bijzondere winkel: Opsmuk , van Peter Bennink. Bennink en zijn vrouw hebben veel gereisd, en dat zie je: de winkel staat vol bijzondere antieke verzamelitems, zoals een indianentooi uit het Amazonegebied. Mocht je deze donkere winter

verlangen naar zomerse sferen dan moet je hier even de straat oversteken voor Sabor de Maria . Bij deze traiteur proef je authentieke Spaanse en Braziliaanse smaken zoals rissolis de camarón (garnalenpasteitjes), of Guaraná (Braziliaanse frisdrank).

goed. Mocht je daarna nog steeds in een culinaire bui zijn, ga dan langs bij de kookwinkel Divine and Delicious . Hier vind je een enorme hoeveelheid kookboeken, bijzondere pannen en allerlei kookgerei waarvan je het bestaan vermoedelijk nog niet kende.

Neem ook een kijkje bij de pop-up shop van Sabine Staartjes op de Beethovenstraat. Hier vind je kleurrijke kleding, accessoires en sieraden op het snijvlak van draagbaar en artistiek . Aan het Minervaplein zit de Smith Davidson Gallery , een high-end kunsten interieurgalerie. ‘Bij ons vind je exclusief werk van grote namen als Marino Marini en Cees van Dongen,’ vertelt eigenaar David Smith. Voor chique smaken kun je koers zetten naar Chabrol Wines, op de Marathonweg . Chabrol werkt met kleine wijnboeren die biologisch werken. In december kun je bij Chabrol zelf een kerstpakket samenstellen, met een kaas, wijn en worstje naar keuze. Wel even mailen van tevoren!

Ga daarna naar de Amstelveenseweg en stop bij Labyrinth ( , zie kader). Loop ook binnen bij het Kunsthuis ( ). De Kunsthuizen van de gebroeders Mulder vind je door heel Nederland: ze verzamelen in onder andere Leiden, Breda en Delft al tien jaar Nederlandse en internationale hedendaagse kunst. Hier om de hoek vind je DasGaaf ( , zie kader). En daar vlak naast kun je even neerstrijken bij café Dignita ( ), voor bijvoorbeeld een broodje met romige paddenstoelen, met onder andere gebakken enoki, bundelzwam & button en portobello. Daarna weer een beetje opgeladen? Bezoek dan Galerie Eenwerk ( , zie kader).

Vertrek vervolgens in de richting van het vernieuwde Stadionplein en strijk neer bij Jack Dish . Dit restaurant is van dezelfde eigenaren als Café Binnen Buiten en ademt een etnisch, modern sfeertje. Stop ook bij restaurant Cucina Casalinga, dat streekgerechten uit heel Italië serveert . Bij binnenkomst verzekert ‘la mamma’ ons meteen dat je hier alleen écht Italiaans en écht goed kunt eten. In de vensterbank prijkt een klassieke vintage-Vespa; met de Italiaanse entourage zit het dus in ieder geval wel

Zet tot slot koers richting het einde van de Koninginneweg, maar neem de tijd om te stoppen bij Chocolaterie Artichoc ( ). Mocht je in kerstsferen willen komen dan ben je hier aan het juiste adres. De winkel staat van onder tot boven vol met huisgemaakte chocolade-kerstbonbons, kerstklokken, sneeuwpoppen en kerstballen. ‘Hemelse steen is onze specialiteit: dat zijn blokjes zachte hazelnootpraliné met stukjes amandel,’ vertelt eigenaar Judith Koertsmeijer trots. ‘We verzenden dit zelfs naar Amerika en Japan.’

DASGAAF

GALERIE EENWERK

Ellen Plessius was al jaren vintagefan. Ze liet haar verzamelingen aan vrienden zien en steevast kreeg ze de reactie: ‘Dat is gaaf!’ Haar winkel, waar ook werk van kunstenaars aan de muren hangt, staat vol met unieke vondsten. ‘Ik vind het vooral belangrijk dat het betaalbaar blijft,’ zegt Plessius.

‘Ik wilde een galerie waar telkens maar één werk wordt geëxposeerd waar je helemaal in op kunt gaan,’ zegt eigenaar Julius Vermeulen. Hij kocht het huis van de buren en sloopte de garage eruit: de bouw van galerie Eenwerk kon beginnen. In december wordt werk van de kunstenaar Stanley Brown geëxposeerd, die het metrieke stelsel onderzocht.

Koninginneweg 220 dasgaaf.com

Koninginneweg 176 eenwerk.nl

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

amsterdam toen

Amsterdam toen

EEN KERST IN 1916 tekst Erik Schmitz foto Stadsarchief Amsterdam

Onder een hemel van simpele slingers die als sneeuwvlokken van de dakbalken omlaag lijken te dwarrelen, poseert een groep verpleegsters met serieuze opgewektheid bij een versierde kerstboom. Aan zijkanten, bij de ijzeren bedden, staan of liggen de patiĂŤnten, die vaak opvallend jong zijn. Aan de eenvoudige inrichting en de houten vloer is te zien dat dit een van de noodbarakken is, die in 1914, bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, waren gebouwd op het terrein van het Wilhelmina Gasthuis.

minder gelukkigen uit de Amsterdamse volkswijken, zoals de Jordaan. Maanden, soms jaren, brachten ze er door, in het scherpe besef opgesloten te zijn, terwijl buiten het leven gewoon verder ging. En zoals ook anno 2017 het bezoek van familie en vrienden aan hun naasten die noodgedwongen in een ziekenhuis of instelling verblijven, voelt als een bevrijding, betekende de komst van de fotograaf in 1916 een onderbreking van het eentonige bestaan. Ze werden gezien, ze deden ertoe.

In deze barak werden tbc-patiĂŤnten verpleegd. Tuberculose was een slecht behandelbare longziekte, waarvoor een langdurige rustkuur als enige remedie gold. Meer fortuinlijke zieken konden gaan kuren in de Zwitserse bergen. De barakken op het WGterrein werden hoofdzakelijk bevolkt door

Kerst 1916 was ook een grimmige kerst. Al ruim twee jaar woedde de Eerste Wereldoorlog, en liep een frontlinie van loopgraven dwars door Europa, van Zwitserland tot aan de Belgische kust. Miljoenen soldaten vierden kerst aan het front, of gewond in een lazaret. Daar was de kerstgedachte, vrede

op aarde, even urgent als breekbaar. En al was Nederland neutraal gebleven, de gevolgen van de oorlog waren voor iedereen merkbaar. Dienstplichtigen waren jarenlang van huis. Levensmiddelen waren alleen op de bon verkrijgbaar of vervangen door surrogaatproducten. En toch. Als deze foto van honderd jaar geleden iets uitstraalt is het: verwachting en hoop. Verwachting voor het nieuwe jaar: beter worden en naar huis gaan. Hoop op een betere wereld. Er is soms niet zo veel verschil met honderd jaar geleden.

historische foto Kerst in de tbc-barak van het Wilhelmina Gasthuis, Eerste Helmersstraat 104, 1916

Nieu I ams w! terda m Store Gift Cards

JE VINDT DE I AMSTERDAM STORE IN DE IJHAL VAN HET CS

Gift Card

10 EURO

Gift Card

25 EURO

Gift Card

50 EURO

Ontmoet je microben in

ARTIS-Micropia is bekroond tot het meest vernieuwende en baanbrekende museum van Europa. Het enige microbenmuseum ter wereld vind je midden in Amsterdam, naast het ARTIS-Park. Micropia is gratis te bezoeken met de Museumkaart.

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018 49

t/m

61 61 63 64 66

AGENDA: MUZIEK, THEATER, CABARET, DANS, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON GRATIS! MAIL & WIN ACTIES DE STAD UIT GROETEN UIT

AMSTERDAM LIGHT FESTIVAL Als de winter op zijn donkerst is, is het weer tijd voor het Amsterdam Light Festival, als de stad wordt versierd en verrast met bijzondere lichtkunstwerken die speciaal voor Amsterdam en hun specifieke plek zijn ontworpen. Speciale hoofdgast is dit jaar Ai Weiwei, die via een 6,5 kilometer lange rode lijn van licht de kunstwerken door de stad met elkaar verbindt. Naast de werken in de binnenstad is dit jaar ook het historische gebied op het Marineterrein een festivallocatie. Ook leuk om te weten: er is niet alleen kunst te zien, er worden ook lezingen en workshops gegeven zoals de Artifex Nachtfotografie-workshop.

JANUS VAN DEN EIJNDEN

diverse locaties 30 november t/m 21 januari amsterdamlightfestival.com

krant KRANT POP & JAZZ

dec 2017 & jan 2018

AGENDA

Top 3 Pop

door Kim van der Meulen

TRICKY Begin volgend jaar viert de Britse rapper en producer die in 1985 zijn carrière begon met de band Massive Attack zijn vijftigste verjaardag. Onlangs verscheen zijn dertiende album: Ununiform. vr 1 dec 19:30, Paradiso, € 22,50 GOLDLINK D’Anthony Carlos, alias GoldLink, combineert hiphop met disco en Afrikaanse invloeden en heeft een unieke sound weten te creëren. vr 1 dec 19:00, Melkweg, € 15,OORKAAN - POMPOMPOM JULIËTTE VAN DIJK (1,5 - 3 JAAR) PomPomPom zijn meedoeconcertjes voor kinderen van 1,5 tot 3 jaar, samen met hun papa’s, mama’s, ooms, tantes, oppas, oma’s of opa’s. Luister, zing, kijk, en dans met singer-songwriter Juliëtte van Dijk. vr 1, vr 8, vr 15 dec 9:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 15,DUO X88: VICKY CHOW & SASKIA LANKHOORN Nieuwe muziek door de pianistes van Ensemble Klang en Bang on a Can. Met onder meer de gelaagde minimal-funk van Nik Bärtsch (Ronin). vr 1 dec 20:30, Bimhuis, € 18,- t/m € 22,KOFFIE & NANA ADJOA Twee eigenzinnige bands delen het podium waar ze zowel hun eigen nummers spelen, als een samensmelting van hun muziek, met veel alternatieve tunes, afrobeat en jazzy invloeden. za 2 dec 21:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 15,THE NEW ARRANGEMENTS NONET De band van dit project, onder leiding van trompetspeler en arrangeur Eiríkur Rafn Stefánsson, bestaat uit musici van over de hele wereld. za 2 dec 20:30, Casa Munganga, € 7,- t/m € 9,AMINÉ Het is niet de vraag of deze 23-jarige rapper uit Portland door gaat breken, maar wanneer! De muziek van de Amerikaan staat bekend om de samensmelting van indierock, hiphop en rootsmuziek. za 2 dec 00:00, Melkweg, € 15,KIM CHURCHILL De surfende singer-songwriter uit Australië speelt folk, rock en bluesmuziek, en staat bekend om zijn dynamische live-optredens. za 2 dec 20:30, Bitterzoet, € 11,EVELIEN VAN DEN BROEK FALSE MEMORIES Samen met toetsenist Tony Roe, trombonist Koen Kaptijn, slagwerker/elektronicawizard Richard van Kruysdijk en video artist Marcel Dierckx, verkent componiste en zangeres Evelien van den Broek de dwaalwegen van ons herinneringsvermogen. za 2 dec 20:30, Ostade A’dam, € 17,50 JAN ROT & GROTE GASTEN – ROCKERS IN HOLLAND Jan Rot wordt 60! en viert dat met een eerbetoon aan de Nederlandse bands uit zijn jeugd

CANDY DULFER De wereldberoemde Nederlandse saxofoniste sluit een succesvol jaar ter promotie van haar nieuwe album ‘Together’ in stijl af. wo 6 dec 20:30, Paradiso, € 25,-

Lady Smiles is een van de langst bestaande bands ter wereld met internationaal succes. za 9 dec 20:30, Ziggo Dome, € 43,- t/m € 53,DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG Sinds hun eerste album ‘Parels Voor De Zwijnen’ zijn Faberyayo, Vieze Freddy, Willie Wartaal en Bas Bron aan het winnen. Na hun vijfde album ‘Manon’ en de hilarische ‘Watskebeurt’ musical maakt het viertal zich klaar voor een nieuwe tour en een nieuw album. za 9 dec 20:00, Paradiso, € 25,-

TRIGGERFINGER De luidste band van Antwerpen! Met vervaarlijke liveshows, de nodige dosis humor en venijnige rocksongs. do 7 dec 19:30, Melkweg, € 30,-

BLACKBEAR Blackbear (Matthew Musto) weet hoe je een hit maakt: hij schreef samen met singer-songwriter Mike Posner Boyfriend voor Justin Bieber. Hij werd in één klap miljonair, maakte twee soloalbums en feestte erop los. Tot hij met een acute alvleesklierontsteking, veroorzaakt door drugsgebruik, in het ziekenhuis terechtkwam. Daar schreef hij zijn nieuwste plaat Digital Druglord, vol snelle beats, hiphop en alternatieve r&b. Privé doet hij nu rustiger aan, maar live breekt hij nog altijd de tent af. Melkweg, 12 december

PHLATTKE Producer Jonathan Elkaer en zanger Mads Bo zetten twee jaar geleden hun eerste nummer op Soundcloud, waarmee ze in thuisland Denemarken een hitje scoorden. Een goed begin, maar na de release van Pregnant en Angel Zoo brak Phlake pas echt door: met slechts drie liedjes verkochten ze al popzalen uit en scoorden ze een platencontract bij Sony Music. Ze noemen hun sound zelf ‘rhythm-’n-balls’, met dansbare beats, gitaren en synths. Melkweg, 17 januari met nummers in een Nederlandse vertaling: ‘Zaterdagnacht’ door de Herman uit Chez Brood, Henk Hofstede zingt zijn eigen Nescio in het Nederlands, Brainboxlegende Kaz Lux doet ‘Down Man’ als ‘Doemman’, en Fay Lovsky zingt Venus van Shocking Blue. Én daar komen nog een paar flinke namen bij... zo 3 dec 19:00, Koninklijk Theater Carré, € 18,50 t/m € 35,IAMDDB De sound van deze creatieve duizendpoot uit Manchester is urban jazz waarin ze trap mixt met hiphop, jazz en soul. zo 3 dec 20:00, Melkweg, € 12,POTTER / TABORN / HARLAND Drie visionaire musici uit New York geven als trio nieuwe richting aan de Amerikaanse jazz: saxofonist Chris Potter, pianist Craig Taborn en drummer Eric Harland. zo 3 dec 20:30, Bimhuis, € 21,- t/m € 25,REMBRANDT FRERICHS TRIO Dit trio heeft een bijzondere voorliefde voor samenwerking met niet-westerse musici en musiceert samen met

TYLER CHILDERST De 22-jarige singer-songwriter Tyler Childers groeide op in Kentucky, net als de countryhelden naar wie hij altijd al graag luisterde. Hij leerde zingen in het kerkkoor, trad op waar hij maar kon en nam zijn debuutalbum uit 2011 in slechts vijf dagen op. Inmiddels staat hij bekend om zijn rauwe stem en persoonlijke teksten. ‘De bekende bluegrass-sound, maar dan met een rauw randje,’ omschrijft Childers zijn eigen muziek in Rolling Stone. Zonnehuis, 25 januari Hossein Alizadeh, de Iraanse grootmeester op de tar. zo 3 dec 14:15, Orgelpark, € 9,- t/m € 15,PAUL DE MUNNIK - & DOOR Paul de Munnik doet waar hij zo luidkeels om bejubeld wordt; het zingen van de mooiste theaternummers. Van hemzelf, maar ook van anderen. Met Wouter Planteijdt op gitaar. zo 3 dec 16:00, Theater de Roode Bioscoop, € 20,NOTHING MORE Dit Amerikaans kwartet met de vocale melodieën van frontman Johnny Hawkins mixt hardrock met explosieve heavy metal, alternatieve rock en prog. ma 4 dec 19:30, Melkweg, € 15,THEATERGROEP FLINT SAL EK ALTYD WIT WEES Een multimediale voorstelling gebaseerd op het werk van de Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog met trombonist Wolter Wierbos, componist/pianist/ bassist Ernst Glerum, en acteur/ zanger/accordeonist Felix Strategier. wo 6, do 7 dec 20:30, Theater de Roode Bioscoop, € 18,-

MICHIEL BORSTLAP Componist, concertpianist en winnaar van de prestigieuze Thelonious Monk Composers Award, staat bekend als een groot verteller. Zijn nieuwe album Velvet is genomineerd voor de Edison Jazzism Publieksprijs 2017. do 7 dec 20:30, Griffioen, € 11,50 t/m € 17,50

MEEZING MESSIAH ‘Open je hart en zing mee!’, aldus Nicolas Mansfield, directeur van de Nederlandse Reisopera en muzikaal leider van dit unieke evenement. za 9 dec 13:00, Koninklijk Theater Carré, € 25,-

YUNG NNELG De jonge Ghanese rapper heeft met de EP ‘Contra’ definitief zijn plek binnen de Nederlandse hiphop verworven. vr 8 dec 20:00, Tolhuistuin, € 12,-

WOUTER HAMEL Het is alweer 10 jaar geleden dat Wouter Hamel doorbrak met Hamel. Pakkende, zelfgeschreven liedjes die laveren tussen pop en jazz. zo 10 dec 16:00, Theater de Roode Bioscoop, € 20,-

MUJERES DE LUNA - WOMEN IN CUBAN MUSIC Zangeres Estrella Acosta noemt haar favoriete Cubaanse songwriters van de laatste 100 jaar Mujeres De Luna, maanvrouwen. Ze ging op zoek in de rijke muziekgeschiedenis van haar geboorteland en ontdekte mooie en originele stukken, door vrouwen gecomponeerd. vr 8 dec 20:30, Ostade A’dam, € 25,-

FAY CLAASSEN: LUCK CHILD Rita Reys noemde Fay Claassen haar opvolgster. Na twee eerbetonen aan de grootste jazzzangeres die Nederland heeft voortgebracht, keert de Edison-winnares nu terug met haar eigen band, en werk van haar nieuwste album Luck Child. zo 10 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,-

AMSTERDAMS ANDALUSISCH ORKEST, DWIGHT BREINBURG E.A. ‘Leo Africanus’ combineert verschillende muziekstijlen, vertelkunst, cabaret en toneel in een dynamische vertelling over het leven van de legendarische Andalusische én Afrikaanse wereldreiziger Hassan El Wazzan. vr 8 dec 20:00, Amstelkerk, € 15,-

MUZIEKCAFÉ OOST Maandelijkse middag vol afwisselende livemuziek zo 10 dec 14:30, Grand Café Genieten, gratis EUROPALIA INDONESIA | SVARA SAMSARA Vijf jonge muzikanten uit Java laten zich inspireren door de percussionist Innisisri (1951-2009) die zijn hele carrière heeft gewijd aan het behouden van de Indonesische traditionele muziekcultuur. zo 10 dec 20:30, Podium Mozaïek, € 15,- t/m € 17,-

MARZIO SCHOLTEN AMERICANA TRIO FEAT. HAYDEN POWELL De Nederlandse gitarist Marzio Scholten presenteert samen met zijn Americana Trio, en met een gastoptreden van de trompettist Hayden Powell, repertoire van zijn sologitaaralbum met folk, blues, jazz en country. za 9 dec 21:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,-

HIM Afscheidstour van de uit Finland afkomstige band met klassiekers als ‘Join Me (In Death)’ en ‘Wicked Game’. ma 11 dec 19:30, Paradiso, € 32,50

GOLDEN EARRING De legendarische Nederlandse rockband met hits als Radar Love, Twilight Zone en When the

SEPTACOST -AMSTERDAM KLEZMER BAND Ze begonnen ruim twintig jaar

advertentie

GR AT

CHRISTMAS CAROLS —

zaterdag 16 december

dec 2017 & jan 2018

KRUPA & THE GENES De nieuwe band van topdrummers Stefan Kruger en Joost Patocka is een ware supergroep, een septet met enkele van de meest in het oog springende bandleiders uit de Nederlandse scene: Jasper Blom (sax), Maarten Hogenhuis (sax), Raphael Vangli (gitaar), Anton Goudsmit (gitaar), en Sean Fasciani (bas). do 14 dec 20:30, Bimhuis, € 17,- t/m € 20,DE DIJK Traditiegetrouw sluit deze Nederlandse band hun jaar af in de hoofdstedelijke poptempel. Meer dan 35 jaar na oprichting staat de band nog steeds met plezier en enthousiasme op de planken. do 14, vr 15, za 16 dec 19:30, Paradiso, € 28,50 FIVE FINGER DEATH PUNCH & IN FLAMES Één van Amerika’s meest populaire metalbands gaat samen op tour met een van de grondleggers van de melodic death metal. vr 15 dec 20:00, AFAS Live, € 46,THE MECHANICS In samenwerking met Roman Hiele, Jean-Yves Evrard, en jazzdrummer Eric Thielemans, duiken dEUS-leden Rudy Trouvé en Mauro Pawlowski diep in de jazz. vr 15 dec 22:00, Paradiso, € 10,NEW MODEL ARMY Britse band met politiek geladen poëtische nummers die geworteld zijn in folk, punk, rock en metal. zo 17 dec 19:30, Melkweg, € 20,MATHILDE SANTING: SANTING IS COMING TO TOWN De Nederlandse zangeres brengt op eigen wijze haar keuze uit de mooiste kerstliedjes, gearrangeerd door Thijs Borsten. di 19 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 24,NTJAM ROSIE Samen met percussionist Koko Lawson, turntablist DJ Optimus, en choreograaf/regisseur Lloyd Marengo (SYTYCD) bouwt de uit Kameroen afkomstige zangeres een geheel nieuwe brug van muzikale stijlen en dans. di 19 dec 20:30, Griffioen, € 11,50 t/m € 17,50 DIGGY DEX Diggy Dex is de rapnaam van de Nederlandse rapper Koen Jansen. In 2016 kwam zijn album ‘Golven’ uit met daarop de inmiddels platina hit ‘Treur niet (Ode aan het leven)’. di 19 dec 19:30, Paradiso, € 18,K’S CHOICE - 25TH ANNIVERSARY TOUR De Belgische band van broer en zus Bettens viert haar 25-jarig jubileum met een verzamelalbum. Naast alle grote hits bevat dit album ook een gloednieuwe versie van de wereldhit ‘Not An Addict’, opgenomen met Skin van Skunk Anansie. wo 20 dec 20:30, Paradiso, € 26,50

CHRISTMAS WITH THE KING Grahame Patrick zingt in een groots sprookjesachtig decor songs als ‘Blue Christmas’, ‘Holy Night’ en ‘White Christmas’ maar ook onvergetelijke hits als ‘Suspicious Minds’, ‘Jailhouse Rock’ en ‘Blues Suede Shoes’. do 21, vr 22, za 23 dec 20:00, AFAS Live, € 55,- t/m € 69,MONTERE WEEMOED THOMAS VERBOGT & BEATRICE VAN DER POEL Auteur Thomas Verbogt en singer-songwriter Beatrice van der Poel brengen een hartverwarmende collage van prachtige weemoedige liedjes en opgewekte, komische verhalen over tintelend verlangen, alledaagse waanzin en melancholie. do 21 dec 20:30, Theater De Meervaart, € 13,CELINE CAIRO De Amsterdamse zangeres met een authentieke stem maakt Indiepop met elektronische soundscapes en akoestische elementen. do 21 dec 21:00, Tolhuistuin, € 13,50 ONE OK ROCK Één van de populairste emobands van dit moment komt uit Japan. Het album ‘Ambitions’ kwam op #1 binnen in de Japanse hitlijsten. De band is sterk beïnvloed door Linkin Park en Foo Fighters. do 21 dec 19:30, Melkweg, € 30,EEFJE DE VISSER Ze klinkt nog altijd eigenzinnig en dromerig, maar ook dansbaarder dan ooit. De Nederlandse zangeres laat zich zien als multi-instrumentalist en geeft een nieuwe invulling aan haar liedjes. vr 22 dec 20:30, Bitterzoet, € 17,50 ROODE BIOSCOOP KERSTSPECIAL 2017 Het jaar wordt feestelijk uitgeluid met een kleurrijke, vrolijke, muzikale en literaire kerstdag en een bonte stoet aan artiesten. zo 24 dec 16:00, Theater de Roode Bioscoop, € 25,CHRISTMAS EVENING WITH TRIJNTJE Een intieme soulvolle avond met kerkelijke akoestiek in een chique en warme kerstsfeer met zangeres Trijntje Oosterhuis. do 28 dec 20:00, De Duif, € 35,STARDUST BAL MASQUÉ Speciaal voor dit grandioze gemaskerd bal wordt de grote zaal omgetoverd tot een sleazy jaren ‘50 Las Vegas nachtclub, compleet met roulette-tafel, cocktail/champagne-bar en heel veel glitter en glamour! zo 31 dec 21:00, Paradiso, € 35,-

Top 3 Clubs

door Christiaan de Wit

vastberadenheid. Haar nummers zijn doordrenkt van liefde, moedigheid en protest tegen de intolerantie van de hedendaagse wereld. do 11 jan 19:30, Melkweg, € 29,50 “COMMON GROUND” DOOR CANVAS TRIO Donker en kleurrijk. Intiem en extrovert. Fragiel en energiek. Mei vorig jaar kwam hun eerste album Common Ground uit. do 11 jan 20:30, Casa Munganga, € 5,- t/m € 8,-

ENCORE 5 YEAR ANNIVERSARY Zowel Encore’s clubavonden in de Melkweg als het festival op het NDSM-terrein behoren tot de grootste publiekstrekkers in het Amsterdamse uitgaansleven. Vreemd genoeg was er toen in 2012 begonnen wat hiphop betreft nog een groot gat in de markt te vullen. Of dat gat zo groot is als de AFAS Live kan je zelf gaan zien. De line-up is een mooie mix van nationale en internationale sterren: Ronnie Flex en Deuxperience, Sevn Alias, de Britse rapper MIST en vocalist Cardi B uit Amerika. AFAS Live, 1 december

BEN KRIJGSMAN

geleden als straatmuzikanten. Sindsdien bouwen ze aan een grensverleggende klezmerstijl waarin Jiddische feestmuziek wordt gecombineerd met jazz, dance, rap, balkan- en zigeunermuziek. wo 13 dec 20:30, Meervaart, € 15,-

909 Deze rave – vernoemd naar de TR-909, Rolands hardste drumcomputer – bevelen we je van harte aan. Sowieso omdat het gewoon lekker onverstandig is om je kruit twee dagen voor oud en nieuw al te verschieten. En in de tweede plaats omdat de line-up dik in orde is. Niks nieuws onder de zon, maar gewoon een capabel stel oude rotten achter de decks. Dj’s Jeff Mills, Kevin Saunderson, Rødhåd, Vril (live), Dimitri en Remy. Mediahaven, 29 december

OUWE STIJL IS BOTERGEIL Thunderdome mag dan net 25 jaar zijn geworden, de hardcore underground is ook nog altijd springlevend. Dit feestje met haar chique naam gaat ook alweer een flink aantal jaartjes mee en brengt naast ouwe stijl ook de allernieuwste hardcore. Let op: als je liever niet hebt dat je avond uit de hand loopt, ga dan lekker ergens anders heen. Dj’s Aggroman, Frantic Freak, The Irritainer, Apac, Rodox Training (live) en The Destroyer (live). Q Factory, 27 januari

genieten, met de hits Okido en Haai-alarm. wo 3 jan 13:30, AFAS Live, € 29,- t/m € 41,-

is geschiedenis. za 6 jan 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 29,-

NIEUWJAARSCONCERT De band Grund van de jonge Duitse drummer Christian Lillinger opent het nieuwjaarsconcert, gevolgd door het duo met de Turkse vocaliste Sanem Kalfa en de Hongaarse gitarist en altviolist George Dumitru, en het achtkoppige Native Aliens Ensemble. vr 5 20:30, Bimhuis, € 18,-

HET MOZAIEK ENSEMBLE Poëtische Arabische liederen recht uit het hart, opnieuw gearrangeerd in een mix van westers klassieke- met oosterse muziek. za 6 jan 20:30, Amstelkerk, € 17,50

JETT REBEL Zijn nog korte carrière leverde een Edison, de Zilveren Notekraker en meerdere 3FM Awards op. De jonge Nederlandse muzikant staat bekend om zijn live-shows vol verrassingen. ma 1 jan 20:30, Paradiso, € 20,-

VAN DIK HOUT Martin Buitenhuis (zang), Benjamin Kribben (bas), Dave Rensmaag (gitaar), Sandro Assorgia (gitaar), en Louis de Wit (drums) maken al ruim twintig jaar pure Nederpoprock met poëtische teksten. vr 5 jan 20:30, Paradiso, € 22,50

KINDEREN VOOR KINDEREN Zingen en swingen op een knallend nieuwjaarsfeest! Kinderboekenschrijver Jozua Douglas schreef samen met Tjeerd Oosterhuis de nieuwe Kinderen voor Kinderen single ‘Gruwelijk Eng’. Liedjes om te griezelen en

ROB DE NIJS JUBILEUMCONCERT – 75 JAAR In 1962 won hij de talentenjacht Tuk op Talent en kreeg als hoofdprijs een platencontract wat resulteerde in onder andere Ritme van de regen. Een tieneridool was geboren. De rest

TRIBUTE TO DAVID BOWIE Twee jaar na zijn dood komt Prof. Nomad Session bij elkaar om de Britse zanger te eren en zijn muziek te spelen met een band die bestaat uit Nederlandse topmuzikanten, én met Edgar Koelemijer als David Bowie. za 6 jan 21:00, Poppodium P60, € 12,50 HAMMOND HAPPENING Deze avond staat het Hammondorgel centraal! Optredens met Hammonds van Sven Hammond, Bl3nder, The Gwoof, Funky Organizers, en Wild en Kauw. zo 7 jan 18:30, Melkweg, € 16,SOUAD MASSI Een van Noord-Afrika’s beste zangeressen met een carrière die gedreven wordt door een felle, door politiek geïnspireerde

BETTIE SERVEERT Al sinds de jaren ‘90 niet meer weg te denken uit het Nederlandse muzieklandschap. Korte liedjes die amper zestig seconden duren tot een compleet epos van acht minuten en alles ertussenin. Intens, ruig, teder en bovenal met veel vuur en passie. vr 12 jan 20:30, Poppodium P60, € 15,- t/m € 16,DENISE JANNAH Een eerbetoon aan de meest invloedrijke, gospelzangeres aller tijden Mahalia Jackson (1911-1972). vr 12 jan 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,50 PARADISO KORENDAGEN Op deze 32e editie treden circa 140 koren uit het hele land op. Amateurzangers van alle leeftijden laten horen dat zingen hun passie is. Zij brengen een divers repertoire ten gehore: van swingende popnummers tot renaissance muziek en van wereldmuziek tot jazz. za 13, zo 14 jan 11:30, Paradiso, € 3,DEPECHE MODE GLOBAL SPIRIT TOUR Pioniers van het post-punk tijdperk! De Britse synthpopformatie verkocht meer dan honderd miljoen albums en is daarmee een van de meest invloedrijke bands. za 13 jan 20:00, Ziggo Dome, € 64,- t/m € 89,MARTIJN FISCHER ZINGT HITS VAN HAZES Hij vertolkte de hoofdrol in de musical ‘Hij Gelooft In Mij’ en is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot de ultieme verpersoonlijking van volkszanger André Hazes. za 13 jan 19:30, Melkweg, € 17,50 BEN VAN GELDER ‘Met de intrigerende composities trekt hij bebop de diepte in. Elke noot, elk motief, elk thema voelt als een schot in de roos, keihard de kern rakend’, aldus de Volkskrant over de jonge Nederlandse altsaxofonist . za 13 jan 20:30, Bimhuis, € 17,- t/m € 20,advertentie

DE MEIDEN 22 NOV – 2 DEC

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018

AGENDA

ERIC VLOEIMANS LEVANTER (PREMIÈRE) De bekendste trompettist van Nederland neemt ons, samen met de Syrische Kinan Azmeh (klarinettist) en Jeroen van Vliet (pianist), mee op een reis over de grenzen van jazz, klassiek en wereldmuziek. di 16 jan 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 24,50

di 23 t/m za 27 20:00 zo 28 jan 15:00, De Duif, € 25,6LACK 6LACK, spreek uit ‘Black’, een jonge uit Atlanta afkomstige songwriter, is uitgegroeid tot een rapper van formaat met bedwelmende R&B tracks. wo 24 jan 19:30, Melkweg, € 25,-

THE SONICS Toen de bandleden van The White Stripes, Nirvana en The Hives nog in de luiers zaten, verdienden deze Amerikanen al hun sporen met onstuimige en opzwepende garagerock. De band was belangrijk voor de sound van een hele generatie. zo 28 jan 20:00, Tolhuistuin, € 20,-

FISCHER-Z De band van de Britse muzikant John Watts werd veertig jaar geleden wereldberoemd met de single Remember Russia en The Worker en bracht onlangs het twaalfde album uit. do 18 jan 20:30, Paradiso, € 20,-

ALT-J De band uit Leeds won in thuisland Groot-Brittannië de prestigieuze Mercury Prize voor hun debuutalbum ‘An Awesome Wave’ en bracht in juni 2017 hun derde album ‘Relaxer’ uit. wo 24 jan 20:00, AFAS Live, € 40,-

DANIEL CAESAR De in Toronto geboren R&B zanger werd met zijn EP ‘Praise Break’ door Rolling Stone genoteerd in de top 20 beste R&B albums van 2014 en zette zichzelf definitief op de kaart met de single ‘Get You’. zo 28 jan 19:30, Melkweg, € 16,-

SRANAN GOWTU Surinaams Goud (Sranan Gowtu) is een ode aan de Surinaamse muziek met diverse live optredens van bekende Surinaamse artiesten als Trafassi, Patrick Tevreden, Kenny B, DJ Socrates, en DJ Tommi. za 20 jan 20:00, Q-Factory, € 17,50

SAM BAKER De Texaan kreeg zijn liefde voor muziek met een moeder als organist met de paplepel ingegoten. De rasperige, bijna gesproken stijl van zingen is karakteristiek. Zijn teksten hebben grote raakvlakken met Townes Van Zandt, Guy Clark en John Prine. wo 24 jan 20:30, Zonnehuis, € 16,50

MARCIN WASILEWSKI TRIO Spannende filmische jazz van gevierde Poolse pianist en zijn trio, dat eerder samenwerkte met Tomasz Stańko. Het trio bouwde een indrukwekkend repertoire op met eigen composities naast werk van o.a. Komeda, Herbie Hancock, Prince en The Police. wo 31 jan 20:30, Bimhuis, € 18,-

O.R.K. (FEAT. PAT MASTELOTTO AND COLIN EDWIN) + LIZZARD Progrock, psychedelica en math rock van het Italiaanse collectief O.R.k. en rockmuziek van het Franse altrock-trio LizZard. za 20 jan 19:30, Melkweg, € 17,05 LADY GAGA Met meer dan 30 miljoen verkochte albums en 150 miljoen verkochte singles is Lady Gaga een van de bestverkopende artiesten aller tijden. “Deze tour haalt het beste uit haar als zangeres”, aldus The New York Times. za 20 jan 19:30, Ziggo Dome, € 60,-

THE STRYPES De muziek van deze vier jonge Ierse schoffies met oude zielen is beïnvloed door 60’s Rhythm & Blues en Rock & Roll, én helden als Squeeze en Elvis Costello. do 25 jan 20:00, Tolhuistuin, € 18,DUTCH SWING COLLEGE BAND - 100 YEARS OF JAZZ! Nederlands toonaangevende en bekendste jazzorkest, viert het 100 jarig bestaan van de jazzmuziek met een selectie van muzikale hoogtepunten uit de geschiedenis van de traditionele jazz aangevuld met hits uit hun meer dan 70-jarig repertoire. do 25 jan 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 27,50 t/m € 28,50

DERMOT KENNEDY De jonge Dubliner laat zich inspireren door extremen. Leven en dood, geluk en verdriet, liefde en de afwezigheid daarvan. De singer-songwriter laat zich leiden door poëzie, r&b en hiphop, wat hem in staat stelt om met de precisie van een rapper zijn gevoel om te zetten naar woorden. zo 21 jan 20:30, Tolhuistuin, € 15,-

STARKLINNEMAN QUARTET: TRANSCENDING CHOPIN Paul Stark en Jonas Linnemann zoeken in hun eigen werk naar een originele sound door jazz te vermengen met klassieke muziek en wereldmuziek. vr 26 jan 21:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 20,-

ORKEST DE EREPRIJS - ONTHEEMD! Hoe voelt het om je Heimat te verliezen en te moeten bouwen aan een nieuw leven? Hoe maak je een thuis van een vreemd land met andere tradities, gewoontes en gebruiken? Een opera over het moeten aarden in een vreemd land.

STEREOPHONICS In 1997 debuteerde deze band uit Wales met het pakkende ‘Word Gets Around’ dat binnen korte tijd in Engeland de gouden status bereikte en brak internationaal door met de hitsingle ‘Have A Nice Day’. za 27 jan 20:00, AFAS Live, € 35,-

advertentie

Kijk je ogen /uit Uit in Amsterdam, ontdek het allemaal.

iamsterdam.nl/uit

LOCATIES AFAS Live ArenA Boulevard 590, Amsterdam Zuidoost, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255, www.carre.nl Het Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 0090 Grand Cafe Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 5554 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 5100 www.griffioen.vu.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81, www.melkweg.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900 4107777 www.meervaart.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel:515 8111 www.orgelpark.nl Ostade Theater Van Ostadestraat 233D, tel. 671 2417 www.ostadeadam.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 0380 www.podiummozaiek.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45, www.p60.nl Q-Factory Atlantisplein 1, tel. 760 67 80 www.q-factory-amsterdam.nl Roode bioscoop Haarlemmerplein 7, tel. 625 7500 www.roodebioscoop.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 9837 www.munganga.nl

Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl Zonnehuis Zonneplein 30, tel. 520 0090 www.zonnehuis-amsterdam.nl advertentie

SONG FROM FAR AWAY 21 NOV – 2 DEC

za 16 dec 21:00, Ziggo Dome, diverse prijzen LANY De electropopband band uit het zonnige LA ademt Californië, palmbomen en ritjes in een cabrio langs de oceaan. ma 18 dec 19:30, Paradiso, € 14,STIPPENLIFT Releaseshow van de soloplaat getiteld “Dit Is Stippenlift” van Hugo van de Poel, bekend om zijn hitsingle “Huilen (Kerst)”. Wederom mag je een Zielige Kerstsfeer verwachten. za 23 dec 22:00, Paradiso, € 8,HET AMSTERDAMS BALLONGEZELSCHAP Het is weer tijd voor het jaarlijkse Ballonnenfeest met als thema: Het Magies Netwerk. De optredens zijn spektakelstukken van amateurs en professionals, vol kunsten vliegwerk gecombineerd met poëzie, muziek en liederen; toneel waarbij ook het publiek deel uitmaakt van de performance. do 28 dec 21:30, Paradiso, € 46,50

CLUBS MAJOR LEAGUE PRESENTS 25 YEARS OF RAM RECORDS De hardste drum & bass clubnacht van Amsterdam! Een nacht die helemaal in het teken staat van RAM Records. Lineup: Andy C, Killbox, Ed Rush & Optical, Rene Lavice, Mind Vortex, Frankee en meer. vr 1 dec 00:00, Melkweg, € 20,LOVEDANCE Deze jaarlijkse benefietavond/ nacht is het kloppend hart van Wereld Aids Nacht in Amsterdam. Dit jaar trakteert Lovedance haar bezoekers weer op een uitbundige nacht vol entertainment (on & off stage) en extravagante acts. vr 1 dec 23:30, Paradiso, € 14,HIGH TEA Een nacht gevuld met de beste Drum & Bass, Future Bass en Dubstep. za 9 dec 00:00, Melkweg, € 11,REMINDER Voor de Hardstyle classics lovers: Noisecontrollers, Luna, Josh & WesZ, Tatanka & Activator as Tatact, Nastyboyz live (Ivan Carsten), e.a. za 9 dec 21:30, The Box, € 37,50 PETIT BISCUIT Mehdi Benjelloun, alias Petit Biscuit, is een Franse producer die onlangs een grote hit scoorde met het nummer ‘Sunset Lover’. De eletronische klanken die hij produceert doen je in de verte aan Flume denken. do 14 20:30, Tolhuistuin, € 13,SINGLEFEESTJE Kies uit bakken met duizenden cd-singles je favoriete single en geef hem aan de DJ. Van The Spice Girls tot Toto. Van Yellow Claw tot Kings Of Leon. Van de nieuwste dance tot de classics uit de jaren 80. vr 15 dec 23:00, Melkweg, € 10,538JINGLEBALL Het populaire Nederlandse radiostation 538 geeft met het 538 Jingleball Winterfestival een reusachtig kerstfeest met headliner Afrojack!

XTRA LARGE Top dj’s op de laatste zaterdag van het jaar met John O’Callaghan, Simon Patterson, Standerwick, Richard Durand, John OO Fleming, Scot Project, RAM, Spider, MEM, Ruben Vitalis, Daniel Kandi, Omnia & veel meer! za 30 dec 21:00, The Box, € 25,TIKTAK NEW YEARS EVE Het grootste en meest bekende eclectische event komt met een spectaculaire line-up. De hele top van de Nederlandse eclectische DJ en live scene is aanwezig, waaronder Broederliefde, Lil Kleine, Jonna Fraser, SFB, Sevn Alias en Boef. zo 31 dec 22:00, AFAS Live, € 46,50 t/m € 99,50 BLOCK PARTY NYE De muziek wordt verzorgd door JIGGY! Met de lekkerste Hip-Hop en R&B zoals je van ze gewend bent, van Drake tot Beyoncé en van Snoop Dogg tot R. Kelly. Daarnaast hebben ze een handvol toppers uitgenodigd om de avond aan te vullen! zo 31 dec 22:00, Bitterzoet, € 59,FREAQSHOW Na vijf gruwelijke edities is het tijd voor de allerlaatste F reaqshow. Voor de elite der freaks: dé ultieme begrafenis ceremonie, R.I.P. Freaqshow. zo 31 dec 20:00, Ziggo Dome, € 72,25 WE ALL LOVE 80’S 90’S 00’S NEW YEARS SPECIAL NYE vieren met het beste uit de 80’s, 90’s en 00’s, van Michael Jackson tot RUN-DMC. De beste DJ’s staan achter de draaitafels om te zorgen voor spetterend vuurwerk op de dansvloer. zo 31 dec 22:00, Panama, € 39,50 GREAT GATSBY NYE PARTY Zin om oudjaar te vieren in een decadente, glamorous en sexy (met een knipoog) stijl? Met deejay Charley Rhythm, live music uit Noorwegen: Dixieband SwingÍt, burlesque en variété. zo 31 dec 21:00, KHL Koffiehuis, € 43,-

dec 2017 & jan 2018 AFAS Live ArenA Boulevard 590, Amsterdam Zuidoost, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com The Box Mekongweg 5, tel. 614 5492 www.the-box.events De Nieuwe KHL Oostelijke Handelskade 44, tel. 779 1575 www.denieuwekhl.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 A, tel. 531 81 81 www.melkweg.nl Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 86 86, www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 (informatie), www.paradiso.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

KLASSIEK & OPERA DUITSE ROMANTIEK Dirk Luijmes op harmonium en Ellen Corver op piano spelen opmerkelijke stukken van Carl Czerny, Friedrich Wieck, en Brahms. vr 1 dec 13:13, Orgelpark, € 9,- t/m € 15,LA BOHÈME De opera der opera’s gaat over de onbezonnen liefdes en hoge idealen van jonge arme Parijse kunstenaars die Puccini inspireerden tot het schrijven van emotionele passages. Met de beroemde aria ‘Che gelida manina’. vr 1 t/m vr 29 dec diverse data en aanvangstijden, Nationale Opera & Ballet, € 27,- t/m € 184,DOROTHEA RÖSCHMANN De Duitse sopraan schittert in de liederen van Mahler en Wagner. Ze wordt begeleid op piano door Malcolm Martineau. vr 1 dec 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 33,- t/m € 41,JOHN WILLIAMS’ FILMMUZIEK UIT STAR WARS Het Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. John Axelrod speelt muziek uit de wereldberoemde filmserie. vr 1, za 2 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 23,50 LES GOÛTS RÉUNIS: SELDOM SENE Emotie, orde, gratie, kracht, humor – alles vindt zijn plek in de Goldbergvariaties! Herontdek dit meesterwerk in een versie voor vijf blokfluiten. za 2 dec 20:15, Amstelkerk, € 15,BERNHARD VAN DER SIGTENHORST MEYER Pianist Albert Brussee onttrok Sigtenhorst Meyers’ composities aan de vergetelheid. Hij wordt alom geprezen om zijn kleurrijke, expressieve spel. Simon Mulder en Marijke Brekelmans dragen voor uit werk van tijdgenoten als Louis Couperus, Rient van Santen en Willem Kloos. zo 3 dec 17:00, Pianola Museum, € 15,-

ONSTUIMIGE HERFST VAN HET NEDERLANDS JEUGD STRIJKORKEST De energie, het aanstekelijk enthousiasme en het hoge muzikale en technische niveau van dit jonge orkest overtuigt iedereen. Muziek van o.a. Mendelssohn, Grieg, Tsjaikovski, en Bach. za 3 dec 15:00, Amstelkerk, € 15,TALES FROM THE BRITISH ISLES - TRIO DILECTIO Dit trio presenteert Engelse muziek uit de 1600 ‘s, een verzameling folk van the Britisch Isles, en bekende Ierse viool muziek in het programma Blow Away the Morning Dew. zo 3 dec 16:00, Casa Munganga, € 10,RONALD BRAUTIGAM EN CHIAROSCURO KWARTET: SCHUMANN In hun eerste samenwerking reizen ze, met fortepiano en dar msnaren, terug in de tijd en combineren ze muziekstukken vol dynamische uitersten. Te beginnen met Haydns ‘Sonnenaufgang’-kwartet. ma 4 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,ASKO|SCHÖNBERG- IM WUNDERSCHÖNEN MONAT MAI Reinbert de Leeuw bewerkte de welbekende romantische liederen van Schumann en Schubert voor stem, piano en ensemble tot een eigenzinnige, kwetsbare en wonderschone cyclus. do 7 dec 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 28,- t/m € 35,GROOTKOOR GALA KERSTCONCERT Voor een koor van vijfhonderd stemmen hebben de dirigenten Etty van der Mei en Nan van Groeningen een inspirerende mix van klassieke kerstliederen en bekende Christmas Carols samengesteld. Met solistische medewerking van Karin Bloemen en Pia Douwes. vr 8 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 42,50 KERST MET VIVALDI, CORELLI EN BAC Samen met het Nederlands Kamerorkest brengen meesterviolist Gordan Nikolić en blokfluitvirtuoos Erik Bosgraaf een programma met de sfeer van Kerstmis in muziek. vr 8 dec 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 29,50 t/m € 37,CAROL RUIZ – NOCTURNES Pianiste Carol Ruiz neemt u mee op een droomreis van nocturnes. Van traditioneel zoals Field en Chopin tot postromantisch zoals Faure, Debussy en Scriabin maar ook Satie, de exotische Mompou en Manuel de Falla, en de Nederlander Andriessen. za 9 20:15, Pianola Museum, € 15,BACH’S MAGNIFICAT De feestelijke apotheose van het traject voor talentontwikkeling. Marcel Reijans (tenor) heeft zijn kandidaten gecoacht en vandaag hoort u de jonge zangers als solisten in meesterwerken van J.S. Bach en C.P.E. Bach. Niek Idelenburg dirigeert het Amsterdams Bach Consort en het Collegium Delft. za 9 dec 14:00, De Noorderkerk, € 16,PHOTONEN VOCAAL ENSEMBLE - MARIAVESPERS

Top 3 Klassiek

door Guido van Oorschot

TELEMANNSPEKTAKEL Niemand heeft meer muziek geschreven dan de Duitse barokcomponist Georg Philip Telemann (1681-1767). Toch kun je hem geen tweederangs notenspuier noemen. Het Orkest van de Achttiende Eeuw en het koor Cappella Amsterdam gaan het in het Concertgebouw bewijzen met Der Tag des Gerichts. Telemann was al 82, toen hij dit spektakelstuk rond de Dag des Oordeels schreef. Inclusief stormmuziek en devote aria’s. Het Concertgebouw, 9 december

NOORSE KERST Bij Kerstmis hoort warme koormuziek. Dan treft het dat weinig zangers hun kelen zo sfeervol kunnen laten gloeien als die van het Noors Solistenkoor. De groep uit het hoge noorden wijdt z’n kerstprogramma aan de roos, de bloem die de geboorte van Christus symboliseert. Mooi programma nemen de Noren mee. Er komt barokmuziek voorbij, maar ook volksmuziek en hedendaagse klanken. Muziekgebouw aan ’t IJ 20 december De Vespro della Beata Vergine, zoals het stuk officieel heet, was in 1610 een adembenemende ervaring. En dat is het nog steeds. In het kader van de 450ste verjaardag van Claudio Monteverdi. zo 10 dec 15:15, Dominicuskerk, € 15,- t/m € 25,VAN SWIETEN SOCIETY JONG GELEERD Heleen Hulst (viool), Bernadette Verhagen (altviool), Stuart Pincombe (cello), en Bart van Oort (piano) spelen werken van Beethoven, Schubert, Clementi, Kreutzer en Hoffmeister. zo 10 dec 15:30, De Waalse Kerk, € 22,50 BACHS WEIHNACHTSORATORIUM DOOR WINDSBACHER KNABENCHOR & AKAMUS Wat is de kerstperiode zonder het Weihnachtsoratorium van Bach? Een uitvoering op wereldniveau, met het Windsbacher Knabenchor en de Akademie für Alte Musik Berlin (Akamus). wo 13 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 35,MESSIAEN: LA NATIVITÉ DU SEIGNEUR Organist Theo Jellema waagt zich aan dit meesterwerk van Olivier Messiaen

STARGAZE Het is nog geheim met welke muziek het Berlijnse collectief s t a r g a z e naar het Muziekgebouw aan ’t IJ komt. Wordt het klassiek of avant-pop, toch maar folk of juist Terry Riley? Feit is dat de jonge club van de Duitse dirigent André de Ridder met succes tussen de genres door laveert. Eén ding staat vast: dit wordt een avond voor liefhebbers van avontuur, en grensverleggende muziek. Muziekgebouw aan ’t IJ 13 januari

COLIN LANE

LOCATIES

za 16 dec 20:15, Orgelpark, € 9,- t/m € 15,CORO ENCANTO OGGI È NATO Coro Encanto o.l.v. Felix van den Hombergh brengt bijzondere kerstmuziek uit Sardinië, Sicilië, Corsica, en het vasteland van Italië, waaronder sfeervolle liederen uit de madrigalenkomedie L’Amfiparnaso van Orazio Vecchi. za 16 dec 20:15, De Engelse Kerk, € 7,50 t/m € 12,FROMMERMANN & TOMMY WIERINGA Frommermann gaat samen met schrijver Tommy Wieringa op zoek naar de betekenis van Kerst in al haar dubbelzinnigheid: licht en duisternis, familievete en verzoening, kerstmaal en eenzaamheid. Met onverwoestbare kerstklassiekers als Feliz Navidad en minder bekend repertoire! za 16 dec 14:00, De Noorderkerk, € 25,CHRISTMAS CLASSICS AT THE MOVIES Muziek die flonkert, ontroert en betovert! De Philharmonie Südwestfalen speelt de mooiste muziek uit de beste kerstfilms. za 16 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 35,-

KERSTCONCERT WIENER SÄNGERKNABEN De Wiener Sängerknaben, door UNESCO erkend als immateriëel cultureel erfgoed, vieren kerstmis met Bachs geliefde Jesu, bleibet meine Freude. Daarnaast zingt het o.a. delen uit Saint-Saëns’ Oratorio de Noël. Met philharmonie zuidnederland. di 19 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 32,THE CLASSIC CHRISTMAS CONCERT 2017 Het orkest en koor van de Filharmonie Praag wordt bijgestaan door topsolisten als Kiana Sass, Lenka Kucerová, Dusan Rusicka en Andrej Shkurhan in een gevarieerd en uniek kerstconcert. wo 20 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,MESSIAH 2017: TRADITIE EN VERNIEUWING De jaarlijkse uitvoeringen van de Messiah door de Nederlandse Händelvereniging houden een traditie van zeventig jaar in stand. Dit jaar werken ze met gastdirigent Jules van Hessen. do 21 dec 19:30, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 39,50 TRIO 258 & KIRILA KRAAL KERSTCONCERT Vier jonge musici nemen je mee naar de wereld van lyrische zang en kamermuziek. Sopraan Kirila Kraal en Trio 258 bestaande uit Eduardo Paredes (viool), Leonard Besseling (cello) en Lestari Scholtes (piano), spelen muziek van Schubert, Fauré, Mendelssohn, en Chausson. vr 22 dec 20:30, Ostade A’dam, € 17,50 WILLEM BRONS 80 JAAR Pianist Willem Brons viert zijn 80e verjaardag! Een feestelijk concert met Bachs geliefde Goldberg-variaties en de Sonate in Bes van Schubert. vr 22 dec 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 30,BARRELHOUSE BLUES & BOOGIEWOOGIE Pianist Han van Dam en zangeres Tineke Schoemaker (Barrelhouse), en gastpianisten Eeco Rijken Rapp en Martijn Schok, spelen diverse stukken en liederen, o.a. uit de Carnegie Hall Concerts van 1938 en 1939. vr 22 dec 20:30, Pianola Museum, € 15,COULEUR VOCALE / KOBRA ENSEMBLE De zangeressen hebben zich, individueel en als groep, ontwikadvertentie

DE STILLE KRACHT 9 – 22 DEC

TOP 5 LEZING & DEBAT krant KRANT 54

dec 2017 & jan 2018 keld in de klassieke muziek, popmuziek, en in muziektheater. Deze verscheidenheid is te horen in een voorstelling vol kersten wintermuziek. zo 24 dec 15:15, De Waalse Kerk, € 15,-

samen met de jonge pianist Joseph Middleton, met diverse liederen het leven van een Engelse soldaat tijdens de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog. wo 10 jan 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 37,-

2. BREYTEN BREYTENBACH IN AMSTERDAM

KERSTMATINEE CONCERTGEBOUWORKEST: BACHS ‘HOHE MESSE’ Het Koninklijk Concertgebouworkest speelt voor het eerst in 45 jaar een van de hoogtepunten uit het oeuvre van Johann Sebastian Bach: de Mis in b, BWV 232, ook bekend als de ‘Hohe Messe’. Dirigent Philippe Herreweghe laat zich voor deze uitvoering bijstaan door zijn koor, Collegium Vocale Gent, en solisten. ma 25 dec 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 30,-

CELLO8CTET AMSTERDAM & KARIN STROBOS Stoer, kwetsbaar, ravissant, gepassioneerd, ontwapenend en stralend: de internationale pers vindt het allemaal van de Nederlandse mezzosopraan Karin Strobos. Het Cello8tet Amsterdam is minstens zo succesvol. Verwacht Spaanse liederen (De Falla) en geliefd hedendaags repertoire (Glass & Pärt). za 13 jan 20:15, De Noorderkerk, € 25,-

21 januari, 16.00 De Nieuwe Liefde Da Costakade 102

NIEUWJAARSCONCERT FAMILIE ‘T HART Traditioneel nieuwjaarsconcert met violiste Ruña ’t Hart, altvioliste Maria ’t Hart, organist/bariton Bert ’t Hart en gastmusici Laurens de Man (piano), Kalle de Bie (cello) en Elisa Karen Tavenier (altviool). Muziek van o.a. Bach, Beethoven, Poulenc, Schumann & Sibelius. ma 1 jan 12:00, Oosterkerk, gratis

HOUD JE VAN DISCUSSIE EN DEBAT? DAN ZIJN DIT DE VIJF LEZINGEN DIE JE DE KOMENDE MAAND NIET MAG MISSEN.

1. EEN GEZONDE ZWANGERSCHAP

Hoe zorgen we voor een gezonde zwangerschap en een goede start voor alle kinderen in een stad? Wetenschappers, beleidsmakers en professionals uit de praktijk gaan met elkaar in gesprek. O.a. met Marijn van Dooren, verloskundige in Amsterdam Noord. 7 dec, 19.30

Pakhuis de Zwijger Piet Heinkade 179

Breytenbach is een van de meest veelzijdige dichters en kunstenaars van dit moment. Afkomstig uit Zuid-Afrika, met een oeuvre vol kleuren, mensen, landschappen en dromen. Deze middag leest hij zijn eigen gedichten in het Afrikaans en in het Nederlands.

3. ANTIGONE IN MOLENBEEK

Hebben grote Europese steden wel zicht op radicaliseringprocessen in hun eigen wijken? Stefan Hertmans schreef daarover de theatertekst Antigone in Molenbeek. Hij spreekt met onderzoeksjournalist Hind Fraihi, auteur van Undercover in klein-Marokko, over Molenbeek en radicalisering in de stad. 20 december, 20.00 De Balie Kleine-Gartmanplantsoen 10

4. IS HET MILIEU DE MOEITE WAARD?

Je wil onze aarde leefbaar houden. Je weet dat je dan duurzamer moet leven. Maar waarom doe je dat dan niet? In NEMO Kennislink Live praat Desiree Hoving met drie wetenschappers over de tergend trage actiebereidheid als het gaat om duurzaamheid. 12 december, 20.00 Panoramazaal NEMO Oosterdok 2

5. RUSSELL SHORTO

Russell Shorto is bij ons het meest bekend door zijn boek, Amsterdam: A History of the World’s Most Liberal City. Nu verschijnt zijn nieuwe boek, Revolution Song. Persoonlijke verhalen van zes mensen die te midden van de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog hun weg moesten zien te vinden. 23 januari, 20.00 Aula UvA Singel 411

Samengesteld door TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat. De meeste debatten zijn na aﬂoop terug te luisteren op TXTradio.nl

HET GELDERS ORKES EN ROBY LAKATOS Het nieuwe jaar opent met vuurwerk! Grootmeester en zigeunerviolist Lakatos speelt samen met Het Gelders Orkest net zo vanzelfsprekend klassieke als Hongaarse en Roemeense volksmuziek. do 4 jan 20:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,I SOLISTI DEL VENTO + JAN DECLEIR Een nieuwe tekst van Dimitri Verhulst op Der Tribun van Kagel - met acteur Jan Decleir als hedendaagse volksmenner – bejubelt met boosaardig plezier de komst van een nieuw politiek tijdperk. Etienne Siebens dirigeert I Solisti del Vento met ruim 30 musici op het podium. za 6 jan 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 35,LISA JACOBS & THE STRING SOLOISTS: LOCATELLI Met L’Arte del Violino, twaalf virtuoze concerten, overrompelde Locatelli de muziekwereld. Vandaag speelt violist Lisa Jacobs het Eerste vioolconcert. Daarnaast laat ze met haar eigen ensemble The String Soloists, Vivaldi, Ysaÿe en Piazzolla horen zo 7 jan 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 21,BREDER DAN KLASSIEK MET TYPHOON Het strijkorkest Amsterdam Sinfonietta in samenwerking met de gelauwerde Zwolse rapper Typhoon, en de Belgische jazzpianist Jef Neve als special guest. Typhoons werk is impulsief en grensverleggend. En passant ontstaan de meest ongebruikelijke muzikale combinaties tussen stijlen als blues, surfrock, jazz, hiphop, chansons en soul. di 9 jan 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 22,THE SOLDIER - FROM SEVERN TO SOMME In dit prachtige en indringende liedprogramma schetst de Engelse bariton Christopher Maltman,

KOFFIECONCERT - DUO HOCHSCHEID & VAN RUTH Celliste Doris Hochscheid en pianist Frans van Ruth spelen werken van Bach, Saint-Saëns, Joseph Hollman (1852-1927) en een nieuw stuk van Lucas Wiegerink. zo 21 12:00, Oosterkerk, gratis MAAK MUZIEK! (7+) Ooit van een MODi, Dato, rolltone of hothand gehoord? In de workshop SoundLAB maak je kennis met deze splinternieuwe en wonderlijke instrumenten. Het zijn zo’n honderd heel verschillende instrumenten van nu. zo 21 jan 13:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 8,50 VALERY GERGIEV EN MÜNCHNER PHILHARMONIKER: BRAHMS Sinds enige jaren is de Münchner Philharmoniker een van Gergievs favorieten. Bij dat orkest Richard Strauss dirigeren, stond al een tijdje op zijn verlanglijst. wo 24 jan 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 48,DE PSALMENSYMFONIE VAN STRAVINSKY Het Nederlands Kamerkoor brengt een unieke versie voor koor en piano vierhandig, in een bewerking van Dmitri Sjostakovitsj. Meesterpianist Ralph van Raat maakt zijn debuut bij het Nederlands Kamerkoor en nodigt zijn Amerikaanse collega Bobby Mitchell uit hem te vergezellen achter de toetsen. wo 24 jan 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 10,- t/m € 32,ALICE ALLEGRI Fluitiste Alice Allegri geeft samen met celliste Sara Novoselic en pianiste Maria Cano een vrijdagmiddagconcert. vr 26 jan 14:30, Oosterkerk, gratis

CANDIDA THOMPSON & FRIENDS Candida Thompson, concertmeester en artistiek leider van Amsterdam Sinfonietta, laat samen met fluitist Peter Verduyn Lunel, altviolist Guy Ben-Ziony en celliste Harriet Krijgh muziek horen van o.a. Beethoven en Copland. za 27 jan 14:00, De Noorderkerk, € 16,DE PARELVISSERS - CHARKOV STAATS OPERA THEATER Een geheel nieuwe klassieke versie van Bizet’s meesterwerk. Een avond ouderwets genieten van schitterende decor’s, kostuums en een internationale cast met solisten, koor, dansers en orkest. za 27 jan 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 45,- t/m € 46,EDO DE WAART - BRAHMS’ EERSTE SYMFONIE Eredirigent van het Radio Filharmonisch Orkest leidt Brahms’ Eerste symfonie die wordt voorafgegaan door het emotionele derde deel uit Bernsteins Eerste symfonie met mezzosopraan Sasha Cooke. zo 28 jan 11:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 21,MISCHA MAISKY 70! Cellist Mischa Maisky wordt zeventig en viert dat op het podium met pianiste Martha Argerich en violiste Janine Jansen. ma 29 jan 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 34,SIROE, RE DI PERSIA - NEDERLANDSE REISOPERA Het libretto van deze opera is van de hand van Pietro Metastasio. Het werd door Johann Adolf Hasse in 1733 op muziek gezet. Een barokopera waarin macht, seks en misdaad centraal staan. ma 29 jan 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 15,- t/m € 70,STRIJKKWARTET BIËNNALE Verschillende kwartetten, o.a. Extending string Quartet, Emerson String Quartet, en Cuarteto Quiroga, dragen bij aan het begin van een nieuwe strijkkwartetcanon. wo 31 jan 17:00, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 21,- t/m € 26,LOCATIES Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 2183 www.dominicusamsterdam.nl

advertentie

dec 2017 & jan 2018 De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 0090 Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 9665 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 5100 www.griffioen.vu.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255, www.carre.nl Het Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81, www.melkweg.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900 4107777 www.meervaart.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 6 255 455 www.operaballet.nl Noorderkerk Noordermarkt 44 www.noorderkerkconcerten.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 2280 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel:515 8111 www.orgelpark.nl Ostade Theater Zuidoost, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 9624 www.pianola.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 9837 www.munganga.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 2074 www.dewaalsekerk.nl

TONEEL & THEATER BLOOMSBURY Kim Karssen en Florian Myjer wentelen zich gulzig en stuntelend in het gedachtengoed van de Bloomsbury Group, een bonte verzameling kunstenaars en denkers uit het Engeland van begin twintigste eeuw. vr 1, za 2 dec 20:00, Frascati, € 7,50 JULIUS CAESAR Vijf topacteurs en vijf koperblazers wekken Julius Caesar weer tot leven. In deze muzikale Shaadvertentie

Top 3 Theater

TONEELGROEP OOSTPOOL – KINDEREN VAN JUDAS Kan een vampier een burn-out krijgen? In Kinderen van Judas in elk geval wel. Deze vampier heeft alles wat hij ooit begeerde: talent, macht en het eeuwige leven. Toch is hij ongelukkig. Zijn oude vrienden spelen beroemde vampiers na terwijl ze de ene na de andere fles bloed achterover tikken. Een voorstelling voor wie, zoals regisseur Jeroen De Man, dol is op galgenhumor en bloedstollende taferelen. Frascati, 29 november t/m 9 december

HET NATIONALE THEATER – THE NATION Verslavend spannend theater wilde Eric de Vroedt brengen: Netflix op het toneel. Nieuwe vormen en een actuele inhoud. Met het zesdelige The Nation – gebracht als marathon van ruim vijf uur – is hij daarin ruimschoots geslaagd. Het is een soort rit op de achtbaan, dwars door alle lagen van een op hol geslagen samenleving. Bijzonder geestig, geweldig gespeeld, prikkelend en tot nadenken stemmend theater. Stadsschouwburg 20 en 21 januari

GOUWE PINDA’S Na het succesvolle Ouwe Pinda’s (2014) zijn actrices Bodil de la Parra en Nadja Hüpscher opnieuw te zien. Ze spelen, ditmaal samen met Esther Scheldwacht, drie bejaarde Indische zussen die hun dagen slijten in een serviceflat. Tot er een boek opduikt met foto’s uit hun jeugd in voormalig NederlandsIndië…. Een tragikomisch portret van drie zussen die niet alleen worstelen met zichzelf, maar ook met elkaar en met hun koloniale verleden. Bellevue, 2 t/m 7 januari

kespeare delen de acteurs van Orkater het podium met de blazers van K.O.Brass! (bekend van Kyteman Orchestra) vr 1 t/m ma 4 dec 20:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 17,50 t/m € 32,50

op zoek naar iemand om wat warmte van te stelen. En dan, twintig jaar later en duizenden verwijten verder, leven ze een giftig huwelijk. zo 3 dec 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 18,50

THE SECRET DIARY OF NORA PLAIN - NORA FISCHER + RAGAZZE QUARTET Een intiem, persoonlijk en onheilspellend relaas over de verhoudingen tussen maatschappij, privacy, paranoia en erotiek. Donker, broeierig, lyrisch, muzikaal herkenbaar en verrassend. za 2 dec 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 25,50 t/m € 32,-

PODIUM WITTEMAN In Podium Witteman in Concert ontvangt presentator Paul Witteman de Amerikaanse ster-bariton Thomas Hampson en de pianobroers Arthur en Lucas Jussen. Zij worden begeleid door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van dirigent Otto Tausk. ma 4 dec 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 10,- t/m € 25,-

BRACE - LES GELEERD Brace zingt over zijn leven en de liefde. Hij vertelt over hoe hij als probleemjongen opgroeide in Amsterdam. Over zijn hoogtepunten en zijn diepe dalen. zo 3 dec 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 19,75

THE FOUNTAINHEAD 5 – 13 JAN

door Margriet Prinssen

EENZAME BEGEERTE STEFAN ROKEBRAND EN LOTJE VAN LUNTEREN De broeierige eerste ontmoeting op het strand tussen een jonge man en een vrouw. Twee hunkerende lichamen wanhopig

COQUELIN II - STAN De belachelijke trekjes van de mensen, aangenaam verbeeld: verzamelde werken van Molière, deel 2. Theatergroep STAN zoekt vaak de paradox van de komedie op: door humor en lichtheid wordt de tragedie tastbaarder en intenser. ma 4 dec 20:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 12,50 t/m € 30,NEELIE! Actueel drama over een icoon uit

het Nederlandse bedrijfsleven gespeeld door Carine Crutzen. Neelie Kroes, een kleurrijke politica, echtgenote én moeder, die na politieke verwikkelingen en persoonlijke drama’s uiteindelijk een van de machtigste vrouwen van Europa wordt. di 5, wo 6, do 7 dec 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 POINTLESS INTERNATIONAL BRINGS POLYINTERPRE TABILITY Verwacht clownscenes als ‘The Clown in the Audience’, ‘The Broken Mirror’, ‘The Funnel’ en misschien zelfs levensechte dieren! Pointless International verbindt het beste van het toneel met het beste van het circus! di 5 t/m za 9 dec 21:00, Frascati, € 15,MAJAKOVSKI/OKTOBER De Warme Winkel maakt al jaren furore met het zelf uitgevonden genre ‘oeuvre-stukken’ waarbij werk, leven en tijdgeest van een kunstenaar centraal staan. 100 jaar na de Oktoberrevolutie gaan ze de belangrijkste literaire futurist van Rusland te lijf: Vladimir Majakovski. wo 6, do 7, vr 8 dec 20:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 10,- t/m € 32,50 SARA KROOS - ZONDER VERDOVING (PREMIÈRE) Eén van de grappigste vrouwen van Nederland. Snoeihard maar ook snoeilief en bovenal schaamteloos grappig. Niemand anders laat je zo alle hoeken van de kamer zien als zij. Met Rutger Hoorn (drum) en Nathaniël van Veenen (gitaar). wo 6 t/m za 9 dec 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 22,50 HET RAADSEL VAN ALLES WAT LEEFT - DOOD PAARD Wegens succes terug! De leukste biologieles ooit. Een voorstelling over de evolutie naar het gelijknamige boek van Jan Paul Schutten. wo 6, do 7 dec 19:30, Frascati, € 15,ONBEZONGEN VALENTIJN DHAENENS Een realistisch portret van de homo politicus. Waarom hebben leiders zo’n drang naar macht in een democratie, waar macht zeer relatief is? Een nieuwe politieke monoloog van Valentijn Dhaenens. vr 8, za 9 dec 20:30, De Brakke Grond, € 10,- t/m € 17,DE STILLE KRACHT In 2015 begon Ivo van Hove aan zijn Couperustrilogie die in 2017 zijn voltooiing bereikte met het derde deel. De drie delen, De stille kracht, De dingen die voorbijgaan en Kleine zielen, zijn dit seizoen te zien. za 9 t/m vr 15 dec 20:00, zo 10 16:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 21,- t/m € 33,50 ARCHELL THOMPSON | DE NAAKTE ANTILLIAAN Een inspirator, een coach, een verbinder, een rolmodel, enthousiast, goedlachs, empatisch, confronterend, laagdrempelig en charismatisch. Een aangrijpend levensverhaal van meesterlijke goede verteller. za 9 dec 21:00, Podium Mozaïek, € 15,- t/m € 17,WACHSTUMSSCHMERZEN (PREMIÈRE) - RUNDFUNK Voor snelle scènes en absurde

grappen moet je bij Tom van Kalmthout en Yannick van de Velde zijn. Een rollercoaster aan emoties in een krankzinnig pretpark ontworpen door twee sadisten. zo 10, di 12, wo 13 dec 20:15, De Kleine Komedie, € 8,75 t/m € 17,50 BIG BROTHER AWARDS 2017 Bits of Freedom zet de grootste privacyschenders op een ludieke manier in de schijnwerpers. Met o.a. nieuws heet van de naald, sketches, liedjes en een satirisch jaaroverzicht. ma 11 dec 20:00, Stadsschouwburg Amsterdam, €12,50 en €25,LOST WORDS #9 Afwijzing door je achternaam, je uiterlijk, je geaardheid, je leeftijd, je opleidingsniveau. Veel jongeren hebben er dagelijks mee te maken. Een avond vol dialoog, spoken word, muziek en theatrale performances. Met o.a. Guillano Herdigein, Guilermo Hamel, Yassine Laokili, Joshua Sabajo en Soulayma Mallaouch. wo 13 dec 19:30, Tolhuistuin, gratis ON ICE SUZANNE GROTENHUIS Lekker schaatsen als een verlangen naar zorgeloos door het leven kunnen glijden. Een moedig en hilarisch verslag van hoe Suzanne na een gebroken hart overeind krabbelde op een fake ijsbaan. do 14, vr 15 dec 20:30, De Brakke Grond, € 10,- t/m € 15,UIT VERDRIET GEBOREN JULIKA MARIJN Julika Marijn gaat vertellend, spelend en zingend op zoek naar de begeesterde, maar ook complexe vrouw achter de kunstverzameling Kröller-Müller. do 14 dec 20:30, Ostade A’dam, € 13,- t/m € 15,IN MIJN HOOFD - DEBBY PETTER In mijn hoofd is na Ik ben er nog, Gaandeweg en Bed & Breakfast de vierde solovoorstelling van Debby Petter in samenwerking met schrijver Thomas Verbogt. Van het begin tot het eind sleept ze je mee in een andere wereld. do 14 dec 20:30, Griffioen, € 10,- t/m € 16,DE MAN DOOR EUROPA LUCAS DE MAN De Man deed zeventien steden in acht Europese landen aan en interviewde meer dan twintig denkers en kunstenaars, allen strijders voor verandering, allen zoekend naar nieuwe manieren om onze maatschappij vorm te geven. do 14 dec 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,THEATER RAST - BLOEDBROEDERS Een nieuwe muzikale voorstelling onder regie van Saban Ol over het universele verhaal van twee jongens die pogroms, geweld en oorlog overleven met hun vriendschap en onvoorwaardelijke liefde voor elkaar. do 14, vr 15 21:00, za 16 dec 15:00, Podium Mozaïek, € 15,t/m € 17,KINGS OF WAR Een Shakespeareaans epos over macht en geweld. Van Hove voegde in Kings of War drie stukken van Shakespeare samen

56 tot een explosieve voorstelling over leiderschap. Henry V, Henry VI en Richard III: deze koningen staan voor drie verschillende types van leiderschap. Alle drie staan ze oog in oog met de ultieme verantwoordelijkheid over leven en dood in tijden van oorlog. vr 15 t/m vr 22 dec 19:00, zo 17 dec 15:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 12,50 t/m € 39,50 IN DE VERTE (2 - 6 JAAR) Geïnspireerd door de verhalen van Toon Tellegen maakten Malou van Sluis & Judith Sleddens een beeldende, interactieve en muzikale voorstelling voor de allerkleinsten. Over weggaan en weer thuis komen en het verlangen naar andere plekken. zo 17 dec 11:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 8,- t/m € 10,DE HUISBEWAARDER Paul Knieriem werkt in deze tragikomedie van Harold Pinter opnieuw samen met Magne van den Berg (vertaling) en René van ’t Hof, Jan-Paul Buijs, en Lowie van Oers. Vijf sterren van dagblad Trouw. di 19 t/m za 30 dec diverse aanvangstijden, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 19,50 ZES DANSLESSEN IN ZES WEKEN - LOES LUCA EN ART-JAN DE VRIES Een rijkgeschakeerde tragikomedie, waaraan de diverse dansscènes nog een extra dimensie geven. Een voorstelling als een tragikomische pas de deux. do 21 dec 20:30, Griffioen, € 13,50 t/m € 19,50 JESUS CHRIST KARAOKE BAR Louche Karaoke-Kerst-Spektakel met Hanneke Drenth, Tim Kamps, Wart Kamps, en Peter van Rooijen. vr 22 dec t/m di 2 jan diverse aanvangstijden, Theater Bellevue, € 17,50 VOS EN HAAS: EEN FEEST VOOR HAAS (4+) Een speelse poppenvertelling in kerstsfeer door Theatergroep Houtjetouwtje. za 23, zo 24 dec 14:00 en16:00, De Brakke Grond, € 10,ELLEN TEN DAMME Een muzikale ode aan de chansonniers van de vorige eeuw, waarin alleskunner Ellen ten Damme zich van haar beste kant laat zien mét haar achtkoppige band The Magpies. Ze brengen nummers uit het Parijs en Berlijn van de jaren ’20 en de nostalgische muziek uit de jaren ’40 en ’50 van o.a. Edith Piaf, Bertold Brecht en Kurt Weill, maar ook aan grootse artiesten als Yves advertentie

Kerst concert vr 8 december Muziekgebouw aan ’t IJ www.orkest.nl

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018

AGENDA

Top 3 Dans

door Bregtje Schudel

THE SLEEPING BEAUTY Als er één kunststukje standaard boven aan het kerstmenu moet staan, dan is het wel de balletklassieker The Sleeping Beauty, uitgevoerd door Het Nationale Ballet. Ruim 125 jaar na de première heeft het klassieke sprookjesballet van Marius Petipa op muziek van Tsjaikovski nog niets aan schoonheid en charme ingeboet. Dus waar wacht je nog op? Gaan! Nationale Opera & Ballet 9 december t/m 1 januari

TABULA RASA Wie wil er niet weleens helemaal opnieuw beginnen? Alles achter zich laten? Als een onbeschreven blad verdergaan? In Tabula Rasa gooit choreografe Isabelle Beernaert – net als in haar choreo’s bij So You Think You Can Dance en The Ultimate Dance Battle – weer alle emoties op tafel. Met muziek van onder andere Muse, Armand Amar, Max Richter en Damien Rice. De Meervaart, 14 dec.; Schouwburg Amstelveen, 5 jan; Carré, 18 feb. Montand, Brigitte Bardot en Marlene Dietrich. “Chantez! Dansez! Maintenant!” za 23 t/m di 26 dec diverse aanvangstijden, DeLaMar Theater, € 19,50 OUDS & NIEUWS SHOW 2017 In moordend tempo werpen twee muzikanten, drie acteurs, vier schrijvers en één regisseur met sketches, theaterscènes, columns, gedichten, liedjes en ter plekke geschreven teksten een verrassend licht op het voorbije jaar. Soms hilarisch, soms schrijnend, maar altijd een poging om met theater bloot te leggen wat een journalist niet kan onthullen. za 23 dec 20:30, Frascati, € 17,THE CHRISTMAS SHOW A CHRISTMAS CAROL Charles Dickens’ verhaal over de vrek Scrooge in een moderne en spectaculaire vertaling. In deze versie van het ultieme kerstverhaal draait het om de verwaande popster Justin Scrooge, die enkel oog heeft voor wereldfaam. Met o.a. Glennis Grace, Carlo Boszhard, Danny de Munk, Victor Mids, Holly Maye Brood, Buddy Vedder, Martijn Fischer en Yolanthe Sneijder Cabau. za 23, zo 24 dec 11:00, Ziggo

SCAPINO BALLETT Waarom tornen aan een succesformule? Met Scala borduurt artistiek leider en choreograaf Ed Wubbe vrolijk voort op wat Pearl zes jaar geleden tot een baroksensatie maakte. Prachtige barokmuziek? Check! Live uit- en opgevoerd door Combattimento en operazangers? Dubbelcheck! Imposante kostuums? Pracht en praal? Verleiding en decadentie? Check, check en check! Reserveren = verstandig. Stadsschouwburg 11 t/m 13 januari Dome, € 39,50 t/m € 54,50 NIEUWE FAMILIE Documentairevoorstelling van en met Sanne Vogel over vluchten en het vinden van een nieuwe familie. Met Muayad Hilamia en Amir Namou. za 23 dec 14:30, DeLaMar Theater, € 15,-

milieshow laat Freek de meest bijzondere en gave dieren voorbij komen in een spectaculaire reis om de wereld. De avonturen die hij heeft meegemaakt komen tot leven in de familievoorstelling voor alle leeftijden. wo 27, do 28 dec 10:00, AFAS Live, € 19,- t/m € 45,SOUTH AFRICAN ROAD TRIP Feestelijke uitbundigheid en intieme songs uit het westelijke deel van Zuid-Afrika van Het Khayelitsha United Mambazo Choir (bekend van Amandla! Mandela), de Xhosa-zangeressen Lungiswa Plaatjies en Nomapostile Nyiki, en de Afrikaanse rapper Jitsvinger. wo 27 dec 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 DE FAMILIE VAN NIELIE BARST VAN LIEFDE! (6+) Een muzikale familievoorstelling met liedjes, live muziek en poppen door theatergroep Kwatta. wo 27 dec 15:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 10,- t/m € 17,50 MARIKE JAGER & SHAILESH BAHORAN Singer-songwriter Marike Jager en danser en choreograaf Shailesh Bahoran bundelen hun krachten in een performance waarin zang, compositie en lichaam elkaar raken en uitdagen. Indie songs x Hindu hiphop dance. vr 29 dec 19:00, Melkweg, € 10,THE PLAY THAT GOES WRONG In een frisse bewerking van Owen Schumacher (Koefnoen) staan o.a. Tina de Bruin, Rop Verheijen en Anne-Marie Jung garant voor een razendsnelle slapstick. di 2 t/m 7 jan 20:00, DeLaMar Theater, € 19,50 LIESBETH Een nieuwe musical over een icoon uit de Nederlandse amusementsindustrie. Een ongelofelijk levensverhaal. Een ongelofelijke carrière. Een intens verhaal over een vrouw die alles overwon. Onderscheiden met Edisons, Musical Awards en internationale prijzen. Liesbeth List: moeder, minnares, maar bovenal artieste. Met liedjes van Shaffy, Theodorakis, Piaf en Brel. do 4 t/m zo 7 jan 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 t/m € 39,50

DE ALTERNATIEVE NACHTMIS Hét alternatief voor de traditionele kerstavond. Bekende gasten blikken terug op de hoogte- en dieptepunten van het afgelopen jaar. Een avond vol inhoudelijk entertainment. zo 24 dec 22:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 12,50 t/m € 27,50

THE FOUNTAINHEAD “Onbehaaglijk en ontzagwekkend.” Gebaseerd op de omstreden roman van Ayn Rand, wier pleidooi voor volledige autonomie en tegen altruïsme door rechts Amerika innig wordt omarmd. Ramsey Nasr kreeg de Louis d’ Or, de belangrijkste Nederlandse acteerprijs, voor zijn rol. vr 5 t/m za 13 19:30, zo 7 jan 16:00, Stadsschouwburg Amsterdam, € 22,50 t/m € 35,-

OMDAT WE HET WAARD ZIJN - OUDEJAARS 2017 Voor het eerst gaan een man, Dolf Jansen, en een vrouw, Louise Korthals, sámen het jaar te lijf. En elkaar. Een jaar dat dag na dag druk bezig is zich te ontvouwen. di 26 t/m zo 31 dec 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 24,50

THE MAGIC OF JEANS A BRAND NEW DAY Een grote diversiteit aan muziekstijlen en hits uit verschillende decennia trekken voorbij, ondersteund door strakke, moderne dans en vele kleurrijke kostuums. Een voorstelling voor jong en oud! za 6 jan 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 29,- t/m € 30,-

FREEK VONK OP WERELDREIS In een 90 minuten durende fa-

HET NIEUWE LIED NIEUWJAARSCONCERT Ze zijn met z’n twaalven en ze zin-

gen. Solo en samen, samen solo dus. Of in duo’s. Avondvullend, gloednieuw en Nederlandstalig. Van kleinkunst tot pop. Met Kiki Schippers, Peter van Rooijen, Flip Noorman, Dafne Holtland, Eva van Manen, Frank van Kasteren, Jan Groenteman, Maarten Ebbers en Tjeerd Gerritsen. zo 7 jan 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 23,50 WOISKI VS. WOISKI (14+) Schrijnend levensverhaal van vader en zoon Woiski die ondanks hun moeizame verhouding furore maakten en Nederland verrijkt hebben met hun aanstekelijke muziek. Een verhaal over identiteit, immigratie en ontworteling, waarin kleur alles bepalend lijkt te zijn. wo 10 t/m zo 28 jan 20:00, Bijlmer Parktheater, € 13,50 GIDSLAND MUGMETDEGOUDENTAND Actuele komedie over de Nederlandse identiteit. Over polderaars, opportunisten en idealisten. Over een land dat de weg wijst als er geen wolkje aan de lucht is. Maar hoe gedragen we ons als er wel iets op het spel staat? Met Guy Clemens, Anniek Pheifer, Xander van Vledder, en Ilke Paddenburg. di 16 t/m wo 31 jan 20:30, Bellevue, € 11,00 t/m € 18,50 NEDERLANDS BLAZERS ENSEMBLE - THE FAIRY QUEEN Het NBE speelt Purcell`s onpeilbaar mooie muziek en Duda Paiva creeërt een eigen, absurd, komisch, soms sinister universum. Een voorstelling over echte en niet echte liefde, over hartstocht en kilheid, aanbidding en gepaste afstand. (Voorpremière) wo 17 jan 20:30, Podium Mozaïek, € 10,- t/m € 17,50 MAN DOWN Een zoektocht naar mannelijkheid in 2018. Een fysieke en muzikale voorstelling gebaseerd op eigen verhalen en ervaringen van jongens en mannen door Lostproject. vr 19, za 20 jan 20:30, Ostade A’dam, € 7,50 t/m € 15,F*CK THE POLICE - THEATERGROEP VIG / RAYMI SAMBO Zes Nederlanders met verschillende achtergronden vertellen over het leven in de grote stad. Gewone jongens en meisjes, maar toch worden ze vaak op straat door de politie aangehouden. Soms voor de kleinste dingen. Waarom zij wel en anderen niet? vr 19 jan 20:30, Podium Mozaïek, € 13,JOCHEM NOOYEN INFLUENCE Acteur en illusionist Jochem Nooyen in een cabareteske en magische voorstelling over waarom je wél weet welk nootje je eet als er ergens een fuif is, maar niet waarom je die zak in één keer leeg wil eten. za 20 jan 20:30, Theater De Omval, € 16,ROEM - VICTOR REINIER & RENEE SOUTENDIJK De voorstelling voert ons mee naar de wereld van de BN’ers. Wat doet bekendheid met iemands karakter? En wat gebeurt er als de held van zijn voetstuk valt? vr 26, za 27, zo 28 jan 20:30, DeLaMar Theater, € 19,50 ERIC CORTON - MA Ma is het ontroerende verhaal

dec 2017 & jan 2018 over de moeder van Hugo Borst die vanwege Alzheimer op een dag in het verpleeghuis moet worden opgenomen.Een liefdevol portret van een moeder in de woorden van haar zoon. zo 28 jan 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 21,LOCATIES AFAS Zuidoost, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255, www.carre.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 5301 www.theaterbellevue.nl de Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 3933 www.bijlmerparktheater.nl Frascati Nes 63, tel. 751 6400 www.frascatitheater.nl Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 5100 www.griffioen.vu.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27, www.delamar.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81, www.melkweg.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Ostade Theater Van Ostadestraat 233D, tel. 671 2417 https://ostadeadam.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 0380 www.podiummozaiek.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

DANS 7: TRIPLE MOON - NICOLE BEUTLER / NBPROJECTS Drie danseressen brengen ieder op hun eigen manier een eerbetoon aan een in mysterie gehulde, heidense maangodin met drie gezichten. Een ritueel dat zich voltrekt in een vloeiend droomlandschap van lichten filmbeelden. vr 1 dec 20:15, De Meervaart, € 15,- t/m € 25,DE NOTENKRAKER Het ontroerende en spannende verhaal van Clara en de prins wordt uitgevoerd door het Charkov Staats Opera en Ballet Theater. di 5 dec 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 17,- t/m € 49,WE THE PEOPLE Jongerentheatergezelschap DEGASTEN kraakt, vangt en grijpt de tijd in een fysieke voorstelling met rauw, fysiek en interdisciplinair montagetheater.

do 7 dec 19:30, De Krakeling, € 15,-

Top 3 Cabaret

door Mike Peek

DWANG (14+) - ISH Popping, locking, breakdancing en bonebreaking. Een meeslepende voorstelling met popping, hiphop en toneel over vier mensen die worstelen met een dwanggedachte. vr 8 dec 19:30, De Krakeling, € 16,DE STILTE - HIHAHUTTENBOUWERS (2-4) In een intiem en fantasierijk beeldverhaal komt langzaamaan een klein universum met dauw, zon, wind, sneeuw en regen tot leven in een speels en fantasievol duet tussen muziek en dans. zo 10 dec 13:30, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 9,50 t/m € 12,AGHORI - SHAILESH BAHORAN Hiphopvernieuwer Shailesh Bahoran laat zich in zijn werk inspireren door zijn roots. Op verrassende wijze combineert hij de meeslepende energie en virtuositeit van hiphop met elementen uit de Hindoestaanse cultuur. di 12 dec 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 17,50 SOLO (14+) - MAAS THEATER EN DANS Een muzikale performance met veel eigenliefde, zelfspot, harde beats en een ode aan de meest ijdele songs uit de huidige pop- en rapcultuur. vr 15 dec 19:30, De Krakeling, € 13,IF YOU COULD SEE ME NOW ARNO SCHUITEMAKER Drie dansers laten zich meevoeren op een aanstekelijke soundscape. In een eindeloze stroom van beweging worden de zintuigen op scherp gezet en uitgedaagd. di 19 dec 20:30, Frascati, € 17,HET ZWANENMEER (TSJAIKOVSKI) Het Charkov Staats Opera en Ballet Theater brengt dit klassieke ballet op zijn eigen, weergaloze manier onder muzikale begeleiding van een groot orkest. vr 22 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 36,- t/m € 37,SCALA Ed Wubbes nieuwe choreografie is theatrale dans op hoog niveau en het vervolg op het ‘barokstuk’ Pearl. Het verleidelijke, decadente Scala wordt gedanst op muziek van o.a. Vivaldi en Händel. do 11, vr 12, za 13 jan 20:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 20,- t/m € 40,YEAH BUT NO BUT YEAH HILDE ELBERS I.S.M. DANSBRABANT Met een ontwapenende openheid en een intens fysieke aanpak, fileert ze menselijke gedachten en gedragingen en confronteert ze haar publiek liefdevol met perspectieven en (on) mogelijkheden. vr 12 jan 20:30, Ostade A’dam, € 13,- t/m € 15,ROMEO EN JULIA - BALLET VAN DE STAATSOPERA VAN TATARSTAN Zonder twijfel één van de hoogtepunten uit de klassiek-romantische ballettraditie. Het beroemde Shakespeare-verhaal over een onmogelijke liefde, op de fantastische muziek van Prokofiev, is in de uitvoering van het

muzikale en choreografisch pareltje Carmina Burana; één van de grootste meesterwerken van de 20e eeuw. di 30 jan 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 23,50 t/m € 83,50 LOCATIES

Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 530 1 www.theaterbellevue.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255, www.carre.nl Frascati Nes 63, tel. 751 6400 www.frascatitheater.nl De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 5123 www.krakeling.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Ostade Theater Van Ostadestraat 233D, tel. 671 2417 https://ostadeadam.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl

CABARET RICHARD GROENENDIJK – OM ALLES! Toon Hermans heeft veel zelfbenoemde en door anderen aangewezen opvolgers. Richard Groenendijk is een van de weinigen die écht in zijn voetsporen mag treden. Op televisie wint de valse nicht het soms van de artiest, maar in het theater blijft Groenendijk een verademing. Hij vertelt virtuoos, zingt menig ster van de hemel en is onbedaarlijk grappig. De Kleine Komedie 10 t/m 13 januari Ballet van de Staatsopera van Tatarstan een aanrader. zo 14 jan 15:00, De Meervaart, € 25,VLIEGER ZONDER KOORD (6+) - DANSTHEATER AYA / ERIK KAIEL ‘Een vlieger blijft altijd vliegen, ook bij harde tegenwind’: over het omgaan met nieuwe omstandigheden. Hoe je als het ware je ziel moet laten zweven, moet loslaten om verder te komen. za 14 jan 14:30, De Krakeling, € 10,50 t/m € 15,DANCING GRANDMOTHERS Choreografe Eun-Me Ahn, ‘de Pina Bausch van Seoul’, laat zien hoe Koreaanse vrouwen kijken naar dans en ouderdom. Dancing Grandmothers combineert flowerpower, folklore en electro en wordt gedanst door jong en oud en is een absolute feelgoodvoorstelling. wo 24 jan 20:30, Stadsschouwburg Amsterdam, € 10,- t/m € 35,AVOND VAN DE BALLET-MUZIEK Bekende balletmuziekstukken worden op een frisse en eigentijdse manier ten gehore gebracht

JASPER VAN KUIJK – JANUS Je kunt Jasper van Kuijk er niet van beschuldigen dat hij altijd hetzelfde maakt. Soms doet hij aan stand-up, dan weer speelt hij een personage en in zijn vorige programma was hij juist heel persoonlijk. Ook Janus is weer nieuw: hij belicht gevoelige onderwerpen en verdedigt twee radicaal tegengestelde meningen. Cabaret om bij naar voren te leunen. Theater Bellevue 17 t/m 20 januari

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,- t/m € 17,50 BEST OF BOOM Boom Chicago’s meest favoriete momenten, scènes en improvisaties uit de laatste 20 jaar. elke wo t/m za 20:30, zo 20:00, Boom Chicago, € 26,50

door Het Balletorkest, o.l.v. Ariana Matiakh. Het orkest wordt bijgestaan door Nederlands grootste dansgezelschappen. do 25, vr 26 jan 20:00, Koninklijk Theater Carré, € 19,- t/m € 55,CARMINA BURANA Voor het eerst in Nederland! Het Ballet, het Orkest, én het Koor van de Nationale Opera van Rusland. Zij brengen het

COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassings pakket: je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 t/m € 18,50 VINCENT BIJLO - EINDEJAARSCONFERENCE 2017 ‘Doe Normaal Of Ga Weg’: een avondvullende eindejaarsshow die 2017 ná Christus de plaats geeft die het in de jaartelling verdient. Met conferences van Bijlo, muziek van The Rosetti’s en zang van Mariska Reijmerink. Echt heel normaal zal deze

advertentie

TRISTAN UND ISOLDE — 18 januari- 14 februari

AMSTERDAM ART 58 galerieselectie

GALERIE WOUTER VAN LEEUWEN Hazenstraat 27 THE BACKSIDE OF LIGHT – ANDREAS GEFELLER 24 NOVEMBER T/M 6 JANUARI Fotografie beeldt alleen de realiteit af, vinden velen. Kunstenaar Andreas Gefeller denkt daar anders over. In zijn tentoonstelling The Backside of Light toont hij foto’s die opzettelijk zijn overbelicht. Op deze manier ontstaan er organische structuren die eerder lijken op computertechnologie dan op de natuur.

GALERIE MARTIN VAN ZOMEREN Hazenstraat 20 ASTERISM – OSCAR SANTILLAN 24 NOVEMBER T/M 13 JANUARI De uit Ecuador afkomstige Oscar Santillan is woon- en werkzaam in Nederland en zijn geboorteland. Onderzoek heeft voor hem zowel een avontuurlijk element, als een esthetisch aspect. In zijn werk legt hij connecties tussen de realiteit en het verleden. Santillan ziet binnen zijn werk geen tegenstellingen van goed of fout, man of vrouw, zwart of wit, maar situeert juist met een open blik nieuwe mogelijkheden.

AKINCI Lijnbaansgracht 317 PARABÉNS – LEYLÂ GEDIZ 24 NOV T/M 13 JAN De titel van deze expo is Portugees en alludeert op de verhuizing van de Turkse kunstenaar naar Portugal. In Parabéns verwijst Leylâ Gediz naar de tijd en ruimte tussen mensen, waarbij ze contemplatief te werk gaat. Met zachte esthetiek verkent ze haar wereld. In het geheel tussen de schilderijen, film en assemblages is verwachting en verandering voelbaar. Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018

AGENDA

show niet worden. zo 3 dec 20:30, Betty Asfalt Complex, € 18,50 NEUROSEN EN ANDERE HOBBY’S Waarom zijn artiesten vaak zulke neuroten? De vlucht naar voren, recht omhoog uit de duisternis levert niet voor niks de leukste humor op. Een avond lang in therapie bij Dorrestijn en zijn collega-zenuwlijers Vrouwkje Tuinman en Ingmar Heytze in een louterende sessie vol alledaagse waanzin, wanhoop en zelfoverwinning. ma 4 dec 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 22,50 SHOWPONIES Een feelgood-revue met een staartje. Een pop-up-spektakelshow over privacy en de tol van de roem. Met daarin een cursus ‘echt-zijn voor beginners’, een musical over hysterische fans, een klucht die eigenlijk een opera wil zijn, een neporkest en een suikerklontjes-afterparty met Pony St. Clair. Met Alex Klaasen, Freek Bartels, Daniel Cornelissen, en Jip Smit. di 5, wo 6 dec 20:30, Theater Bellevue, € 11,- t/m € 16,50 SJAAK BRAL - VAARWEL 2017 Hagenees Sjaak Bral brengt al twintig jaar in zijn eentje een oudejaarsconference naar de theaters. Non-stop. Altijd actueel. Vlammend en vertederend. Met bravoure en humor. NRC vatte het kort samen: ‘Getapt en filosofisch tegelijk.’ di 5 dec 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 21,MARGREET DOLMAN EN DOMINEE GREMDAAT Voor het 24e jaar en toch weer helemaal anders! Margreet Dolman brengt Warmte in de donkerste dagen van het jaar en dominee Gremdaat wijst de Weg naar een evenwichtig 2018 do 7 t/m zo 31 dec, diverse aanvangstijden, Betty Asfalt Complex, € 16,- t/m € 22,50 MARTIJN KONING KONING TE RIJK Een microfoon, een kruk en wat glazen water - meer heeft hij niet nodig om anderhalf uur los te gaan in stand-up comedystijl. Hij combineert rake oneliners met een buitengewoon fantasierijke kijk op de werkelijkheid. do 14 vr 15 dec 20:30, Theater De Meervaart, € 12,STRAK - THOMAS SMITH Waar hij in zijn vorige shows erop los improviseerde, gaat de genaturaliseerde Belg nu op zoek naar het perfecte repertoire, met de nadruk op veel materiaal en strak vertelde anekdotes, tenzij hij even wordt afgeleid natuurlijk! za 16 dec 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 18,50 GOUWE OUWE Een vrolijke komedie over ouder worden en jong blijven. Met Carry Tefsen, Ingeborg Elzevier en Trudy Labij. zo 17 dec 14:30, DeLaMar Theater, € 19,50 GUIDO WEIJERS Soms teder en zacht, dan weer rauw en zonder concessies, neemt hij je mee door 2017. Op topsnelheid observeert hij het jaar, trekt het uit elkaar, ontleedt het en geeft er een nieuwe frisse draai aan. Filosofisch, intelligent, maar ook met de botte bijl. ma 18, di 19 dec 20:30, DeLaMar Theater, € 19,75

FREEK DE JONGE EN BAND - KOFFERS Freek de Jonge kruipt in de huid van de legendarische discjockey/ presentator Dries Draaisma. Nog één keer mag Dries zijn kunsten vertonen in een show die ruim 40 jaar onder de titel Koffers de ether in ging. De band Lik op Stuk, bestaande uit vrienden van Dries, verzorgt de muzikale begeleiding. wo 20 t/m zo 31 dec diverse aanvangstijden, DeLaMar Theater, € 19,50 SVEN RATZKE Ratzkes Christmas Night is een unieke, feestelijke avond met glamour, humor, en celebs. Een glitter rock-‘n-roll kerstshow met hilarische verhalen en geweldige muziek! zo 24 dec 20:30, DeLaMar Theater, € 15,NUHR - ALLE 30 NUHR Peter Heerschop, Viggo Waas, Joep van Deudekom en Eddie B. Wahr spelen hun 30 favoriete scènes, puttend uit 30 jaar samenwerking. De heren van vormen het om tot een compleet nieuw programma, waarin ze elkaar weer hard aanpakken. do 4 jan 20:15, Meervaart, € 15,JIM JEFFERIES Brutaal, recht voor zijn raap en openhartig. De Australische Jefferies staat bekend om zijn verhalende manier van humor waarin zwarte humor een belangrijke rol speelt en hij controversiële onderwerpen als alcoholisme, drugsgebruik, religie, seksualiteit, en beroemdheden niet schuwt. zo 7 jan 20:00, Ziggo Dome, € 36,30 t/m € 64,90 ROB SCHEEPERS - SCHROOT Was het vroeger écht wel beter? Die vraag is het uitgangspunt van deze voorstelling waarin Rob aan de hand van scherpe, hilarische en herkenbare verhalen zijn worsteling schetst met de vooruitgang. vr 12 jan 20:30, DeLaMar Theater, € 15,GEORGE EN ERAN De hit van Oerol! In de muzikale conflictkomedie ‘George & Eran lossen Wereldvrede op! DE FINALE’, keren twee vrienden, de Israëlische Nederlander Eran en de Syrische Hollander George voor een laatste keer terug op het podium om eindelijk de klus te klaren waar ze drie jaar geleden aan begonnen. vr 12 jan 20:30, Theater De Omval, € 16,VERPLICHT SPELEN (PREMIÈRE) Herman in een bakje Geitenkwark is eigenzinnig: met humor, unieke samenzang en absurde bedenksels van Benny van der Bijl, Rein Mulder, Rob Veugelaers en Polle Vrienten, en daarbovenop als belangrijkste van alles, jouw eigen fantasie. wo 17 t/m za 20 jan 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 19,75 JOHAN FRETZ - DE ZACHTMOEDIGE RADICAAL Deze geboren verhalenverteller neemt je mee op reis: muzikaal, met scherpe blik en gouden lach. Een zeer persoonlijke en humorvolle vertelling van ‘Onder de Paramariboom’. Over een zwerftocht door het land van zijn moeder, Suriname, maar even-

zeer over het Nederland van nu. za 20 jan 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,-

FESTIVALS

EMILIO GUZMAN DAN! (PREMIÈRE) Kom dan! Dwingende woorden, maar met een reden. De cabaretier gaat het in zijn vierde voorstelling allemaal anders doen. Nu is Emilio een blanke boze man. Nu mag hij ongeremd boos zijn. Zonder nuance. Zonder beleefdheid. Zonder twijfel. zo 21, ma 22 jan 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 19,75

INTERNATIONAL QUEER AND MIGRANT FILM FESTIVAL Het IQMF festival richt zich op seksuele diversiteit in migrantengemeenschappen. Met onder meer een expositie, debatten en filmvertoningen. Enkele films gaan tevens in wereldpremière. wo 6 t/m zo 10 dec diverse aanvangstijden, locaties, prijzen

ROUÉ VERVEER & MURTH MOSSEL Twee toppers zijn samen op tournee om te werken aan hun komende programma. Roué Verveer aan de voorstelling ‘Heppie de peppie’ en Murth Mossel aan ‘Pauwer’. di 23 jan 20:30, Theater De Omval, € 18,DANE BAPTISTE | G.O.D. (GOLD. OIL. DRUGS) ‘Observational comedy at its finest’, aldus The Independent. Een show over het mondiale streven naar rijkdom, macht, en vermaak. do 25 jan 20:30, Comedy Café, € 15,LICHTEGEDICHTENDAG Een avond vol cabareteske verzen en schuddebuikpoëzie. Dertien virtuoze taaltovenaars met gevoel voor humor. Oude meesters als Ivo de Wijs, Pieter Nieuwint en Jan Boerstoel. Jong talent als Jan Beuving en Theo Danes. Verwacht verrassingen van alleskunners Kees Torn en Erik van Muiswinkel, visuele ollekebollekes van Peter Knipmeijer en Frank Fabian van Keeren, hilarische liedjes van Dorine Wiersma en Roel C. Verburg. ma 29 jan 20:15, De Kleine Komedie, € 10,- t/m € 19,75 ALEX PLOEG EN KASPER VAN DER LAAN Deze veelbelovende nieuwe talenten in cabaretland zijn beiden lid van de Comedytrain en te horen in het Radio 2 programma Spijkers met Koppen. wo 31 jan 20:30, Theater De Omval, € 16,LOCATIES Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 5301 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 6264695 www.bettyasfalt.nl Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27, www.delamar.nl Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 410 77 77 www.meervaart.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 1897 www.theaterdeomval.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl

FESTIVAL JAN EEF Zesde editie van dit festival in de Amsterdamse Jan Evertsenstraat. Met optredens van professionele artiesten uit verschillende disciplines: cabaret, toneel, muziek, stand-up comedy en muziektheater. Met o.a. Janneke de Bijl (cabaret), Radio Nimmerdal (theatraal hoorspel), Samira Dainan (muziek), Victor Luis van Es (cabaret), Sjoukje Hoogma & Frank van Kasteren (muziektheater), Maarten van den Berg en Michiel Hulshof (journalistieke performance). za 9 dec 19:30, Jan Evertsenstraat, € 15,- t/m € 17,50 FUNKY XMAS MARKET Shoppen voor art, fashion & design bij vele mooie stands. Prachtige producten, lekkere hapjes, live muziek & veel meer! za 10 dec 12:00, Westergasfabriek, gratis KOEPELCONCERT OP ZONDAG: LUSTRUMCONCERT Om het 5-jarig bestaan van de NedPhO-Koepel te vieren, geven de koperblazers uit het Nederlands Philharmonisch Orkest, onder leiding van dirigent Leon Bosch, een feestelijk lustrumconcert en wordt er alvast een voorproefje genomen op een witte kerst. za 10 dec 15:00, NedPhO-Koepel, € 9,50 WINTERAVONDEN AAN DE AMSTEL Het eerste lustrum van het kamermuziekfestival Winteravonden aan de Amstel met sterren als Severin von Eckardstein (piano), Plamena Mangova (piano), Alexander Knjazev (cello) en het Dudok kwartet. za 16 t/m di 19 dec diverse aanvangstijden en prijzen, Hermitage Amsterdam. winteravondenaandeamstel.nl ICE* VILLAGE AMSTERDAM Het Museumplein is omgetoverd tot een magisch kerstdorp met een ijsbaan, een kerstmarkt, live entertainment en lekker eten. wo 20 t/m za 30 dec, Museumplein, gratis advertentie

DE DINGEN DIE VOORBIJGAAN 24 JAN – 3 FEB

dec 2017 & jan 2018 STICHTING GRANATE - YALDA - DE LANGSTE NACHT Avondvullende viering van de zonnewende met sprookjesachtige verhalen, lyrische gedichten, poëtische films en dans & muziek van ver en dichtbij. Yalda - volgens de Iraanse traditie de langste nacht van het jaar - staat in het teken van saamhorigheid, verbinding en het vieren van het leven. wo 20 dec 20:00, Podium Mozaïek, € 15,00 t/m € 17,50 WINTERPARADE De WinterParade hangt aan elkaar van visioenen, ontmoetingen en samenzijn. Op én aan een 120 meter lange tafel vertonen acrobaten, acteurs en muzikanten hun kunsten. Hilarisch, aangenaam en heel internationaal. De avond wordt feestelijk afgesloten met een dansje op de tafel met de SilentDisco.com do 21 t/m za 30 dec 18:30, Zuiderkerk, € 22,50 t/m € 45,-

Top 3 Oud & Nieuw

door Hella Niemeijer

LOCATIES

AMSTERDAM NYE CRUISE FESTIVAL Altijd al eens het nieuwe jaar in willen duiken? Dat kan op het Amsterdam New Year’s Eve Cruise Festival. Je vaart op een fantastische boot met vijfhonderd mensen, drie dekken, goede dj’s en natuurlijk heel veel champagne. Vanaf het upper deck heb je spectaculair uitzicht op het vuurwerk bij het IJ en alle andere varende feestvierders. De Ruyterkade 14

AMSTERDAMSCHE KERSTMARKT De Amsterdamsche Kerstmarkt is het bontste en gezelligste kerstfeest van Amsterdam, waar je in één klap al je kerstcadeautjes koopt. Met een boel toffe bandjes, goede dj’s, een theater en kinderprogramma, Oud Hollandsche Sjoel Kampioenschappen, glühwein, speciaal bier, winterse kost, vuurtonnen, en warme chocolademelk. vr 22 15:00, za 23 dec 12:00, Kromhouthal, €5,VALHALLA Elektronisch muziek festival met o.a. Fritz Kalkbrenner, Hot Since 82, Kölsch, Paco Osuna, Speedy J and Yellow Claw. za 23 dec 22:30, RAI Amsterdam, € 47,50 t/m € 52,50 TANGOTRAIN Tijdens het jaarlijks tangofestival laten talentvolle dansers oude en nieuwe vormen van tango zien op locaties rondom het IJ. di 26 dec t/m ma 1 jan, diverse aanvangstijden, locaties en prijzen. www.tangotrain.com A TOUCH OF GOLD GYM GALA Showsport spektakel met optredens van Olympische turnhelden Epke Zonderland en Sanne Wevers, en wereldwijde topacts op het gebied van acrobatiek, gymnastiek en dans, zoals de 50-koppige acrobaten groep Zurcaroh Acrobatic Groupe uit Oostenrijk, de sensationele DDF-crew, het internationale acrobatic dunk en basketball freestyle Face Team, Flawless Dance Academy uit Liverpool en een weergaloze internationale Tumbling act. vr 29 dec 19:30, Ziggo Dome, € 25,- t/m € 50,NIEUWJAARSDUIK SLOTERPLAS Voor de elfde keer op rij springen Amsterdammers op 1 januari 2018 de Sloterplas in. ma 1 jan 13:00, Sloterplas OLIEBOLLENCONCERT: ELLA VAN POUCKE EN VRIENDEN Voor de achtste keer op rij organiseert de jonge topcelliste en winnaar van de Grachtenfestivalprijs 2017 Ella van Poucke in samenwerking met Stadsherstel Amsterdam het Kamermuziek Festival Amsterdam waar jonge rijzende sterren en ervaren internationaal bekende topmusici het jaar feestelijk uit- en inluiden. ma 1 jan 16:00, De Duif, € 17,50

meer uit springen dressuurwedstrijden, shows, avond entertainment, een expositieruimte en diverse bars en restaurants. do 25 t/m zo 28 jan diverse aanvangstijden en prijzen, RAI Amsterdam Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 5310 www.compagnietheater.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 0090 Hermitage Amstel 51, tel. 530 8755 www.hermitage.nl Kromhouthal Gedempt Hamerkanaal 231, tel. 636 5250 www.kromhouthal.com NedPhO-Koepel Batjanstraat 3 tel. 521 75 02 RAI Europaplein 2-22, tel. 549 1212 www.rai.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900 2353663 www.ziggodome.nl Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72, tel. 308 0399

DIVERSEN

HAPPY NEW YEAR FEELINGS & FRIENDS De Marktkantine, disco, de lekkerste muziek uit de 90’s en 00’s, guilty pleasures en enorm veel confetti en ballonnen: dat zijn alle toeters en bellen die je nodig hebt voor jouw perfecte oud en nieuw. Na twee uitverkochte edities vliegen ook dit jaar de tickets de deur uit, dus wees er op tijd bij! De Marktkantine happyfeelings.nu AMSTERDAMSE HOTELNACHT Waan je toerist in eigen stad en overnacht voor een vriendenprijsje in verschillende hotels in de stad. Bijvoorbeeld in het Ambassade Hotel, het Conservatorium Hotel, óf het Lloyd Hotel: icoon van Dutch Design, met werk van ontwerpers als Richard Hutten, Claudy Jongstra, Joep van Lieshout en Christoph Seyferth. za 13, zo 14 jan , Amsterdamse Hotelnacht, diverse locaties en prijzen VONDELPARKLOOP Op zaterdagavond is er de bijzondere avondeditie ‘Light the Night’. Deze run is een 10 kilometerwedstrijd die start om 19.00 uur. Zondag is de traditionele Vondelparkloop met wedstrijden over verschillende afstanden. Voor recreanten zijn er drie afstanden: 3,5 kilometer (1 ronde), 6,7 kilometer (2 ronden) en 10 kilometer (3 ronden). Daarnaast zijn er een 10 kilometer ‘Wedstrijdloop’ en een 10 kilometer ‘Bedrijvenloop’. za 13 jan 19:00, zo 14 jan 10:30, Vondelpark WHISKY WEEKEND AMSTERDAM Elk jaar staat de Posthoornkerk

ENCORE NEW YEARS EVE Leer de Snoop Dogg-liedjes maar vast uit je hoofd, want dit is een heerlijk hiphop- en R&B-feestje. Met vergeten parels en bekende klassiekers sta je hier geen seconde stil. Er zijn drie zalen: Encore, Backyard en Throwback (nineties kids kunnen hier hun hart ophalen). Dansen en sjansen dus! Melkweg encoreamsterdam.nl te Amsterdam in januari in het teken van het Whisky Weekend. De kerk wordt getransformeerd tot een proeverij. Een walhalla voor whiskyliefhebbers! vr 19, za 20 jan 19:00, Posthoornkerk, € 37,50 NATIONALE TULPENDAG Kom op de Nationale Tulpendag naar de opening van het tulpenseizoen. Op de Dam wordt de officiële aftrap van het tulpenseizoen gegeven. In een speciaal aangelegde pluktuin kan iedereen gratis tulpen plukken. za 20 jan 13:00, Dam, gratis IMPRO AMSTERDAM Jaarlijks vindt in januari in het Compagnietheater het internationale improvisatietheaterfestival IMPRO plaats met optredens van de beste improvisatieacteurs van over de hele wereld. za 20 t/m za 27 jan, Compagnietheater, diverse aanvangstijden en prijzen JUMPING AMSTERDAM Dit dressuur- en springsport evenement vormt een jaarlijks hoogtepunt op de Nederlandse hippische kalender en trekt de beste rijders ter wereld aan inclusief Olympische kampioenen. Jumping Amsterdam bestaat onder

KLAP OP DE MAAND Dé vrijdagmiddagborrel met inhoud. Gepresenteerd door columnist Roos Schlikker. In deze talkshow worden gasten uit de net voorbije en bijna komende actualiteit ondervraagd. Er wordt teruggekeken en vooruitgeblikt op heikele en minder heikele kwesties. Peter van Rooijen en Tjeerd Gerritsen laten hun licht schijnen op de maand in een splinternieuw lied. vr 1 dec 17:00, € 7,50 , De Kleine Komedie LOUDER THAN WORDS: GLOBAL LEADERS ON THE FRONTLINE OF CULTURE Zeven bijzondere, creatieve mensen uit Latijns-Amerika, Afrika en Azië, laureaten van de Prins Claus Prijzen 2017, vertellen hoe ze hun samenleving beïnvloeden. Bereid om nieuwe wegen in te slaan, gebruiken ze cultuur om een aantal cruciale kwesties van onze tijd aan te pakken, zoals het milieu en sociale integratie. do 7 dec 20:00, € 12,50, Compagnietheater. VINDEN WE HET MILIEU WEL DE MOEITE WAARD? Voordelige duurzame technieken bestaan volop en toch gebruiken we ze vaak niet. In NEMO Kennislink Live praat Desiree Hoving met wetenschappers over of we het milieu wel de moeite waard vinden.

di 12 dec 19:30, NEMO Science Museum KINDERLEZING (8-12) KUN JE TAAL IN HET PARADIJS Wat leren versprekingen ons over taal? Hoe hangen taal en bewustzijn samen? Wat zijn wij – dankzij onderzoeksmethoden om hersenwerking in beeld te brengen – te weten gekomen over het menselijk taalvermogen? Lezing over taal door prof. dr. Peter Hagoort: ‘Over sprekende auto’s, communicerende marsmannetjes en breintaal.’ zo 17 dec 11:00, Paradiso, € 12,TAAL IN HET PARADIJS Wat leren versprekingen ons over taal? Hoe hangen taal en bewustzijn samen? Wat zijn wij – dankzij onderzoeksmethoden om hersenwerking in beeld te brengen – te weten gekomen over het menselijk taalvermogen? Lezing over taal door prof. dr. Peter Hagoort: ‘Over sprekende auto’s, communicerende marsmannetjes en breintaal.’ zo 17 dec 11:00, Paradiso, € 12,MENSEN ZEGGEN DINGEN Een groep professionele schrijvers, performers, poëten, cabaretiers en spoken-word artiesten uit alle windstreken staat op. Ze hebben alle leeftijden en schieten wortels over de hele wereld. Deze groep is enkel gewapend met microfoon, heeft niets dan het woord te verspreiden. Mensen Zeggen Dingen is een avond met komedie, rake poëzie, prachtige proza, snoeiharde voordrachten en rijmelarij van het hogere niveau. di 19 dec 20:30, Paradiso, € 10,DE POËZIE VAN BREYTEN BREYTENBACH Breyten Breytenbach (1939) is een van de meest veelzijdige dichters en kunstenaars van dit moment. Zijn poëzie is groter dan het leven en intiem als een kleine aanraking en onderzoekt zowel maatschappelijk onrecht als de zachte vlucht van een veelkleurige vogel – ‘allerliefste, ek stuur vir jou een rooiborsduif ’. Breytenbach leest deze middag zijn eigen gedichten. zo 21 jan 16:00, De Nieuwe Liefde, € 12,50 t/m € 15,LOCATIES Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 5310 www.compagnietheater.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 0534 www.dekleinekomedie.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 1680 www.denieuweliefde.com NEMO Oosterdok 2, tel. 531 3233

advertentie

LA BOHÈME — 1 - 29 december

krant KRANT

dec 2017 & jan 2018

AGENDA

www.nemosciencemuseum.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 0380 www.podiummozaiek.nl

Top 3 Expo

door Joke van der Weij

VAN GOGH MUSEUM De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

MUSEA & EXPOSITIES ALLARD PIERSON MUSEUM Archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam. Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen. Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

Ferdinand Bol en Govert Flinck -Rembrandts meesterleerlingen, t/m 18 februari

t/m 10 januari 2018 The following is a true story, een tentoonstelling van Romain Mader (1988, Zwitserland). Winnaar van de FOAM Paul Huf Award 2017

ROY LICHTENSTEIN Iedereen kent pop-articoon Roy Lichtenstein van de tot groot formaat opgeblazen plaatjes uit strips met rasterdots, maar de New Yorker werkte ook met keramiek, glas en staal. Te zien zijn werken uit zijn series Brushstrokes en Still Lives. Ook mooi: een stijlkamer naar een schilderij dat Lichtenstein maakte van de slaapkamer van Vincent van Gogh. Moco, t/m 31 mei

Parijs! Al eeuwen is de lichtstad een bron van inspiratie. Ontdek de Franse hoofdstad door de ogen van acht Nederlandse toonaangevende kunstenaars in de tentoonstelling ‘Nederlanders in Parijs 1789-1914. Van Spaendonck, Jongkind, Van Gogh, Van Dongen, Mondriaan’ t/m 7 januari 2018

Hollandse Meesters uit de Hermitage. Oogappels van de tsaren. Toeslag € 10,t/m 27 mei 2018 HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum. exposities op locatie, tel. 625 56 51 www.deappel.nl

ARCAM Architectuurcentrum Amsterdam. Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het Vlinderpaviljoen, een aquarium en nog veel meer. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

BIJBELS MUSEUM Ontmoetingsplaats voor bijbel,

AD VAN DENDEREN Jerusalem Stone is de steensoort waaruit de beroemde Klaagmuur is opgetrokken. Maar stenen worden in Jeruzalem ook gebruikt om de tegenstander mee te bekogelen, om muren te bouwen en barrières mee op te werpen. Ad van Denderen, éminence grise van de documentaire fotografie, en geeft een genuanceerd beeld van dit uiterst complexe gebied. Huis Marseille 9 december t/m 4 maart

LEGENDARY TRUNKS Voor velen moeten koffers en tassen van Vuitton zijn. Als echte te duur zijn, dan maar namaak. De ontwerper begon zijn reisimperium in 1854 en koffers en handtassen met Vuitton-logo groeiden al snel uit tot de must-have van elke reisliefhebber. Een koffer van de Titanic en de bibliotheekkoffer van Hemingway vertellen samen met andere gadgets over reizen en luxe. Beurs van Berlage, 6 december t/m 18 februari

kunst en cultuur in een monument. In het Cromhouthuis. Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.bijbelsmuseum.nl

VAN EESTERENMUSEUM

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

CROMHOUTHUIS Stadspaleis uit de Gouden Eeuw. Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl

advertentie

DE DAGERAAD DE AMSTERDAMSE SCHOOL Dependance van Museum Het Schip in Dageraad-complex in Plan Zuid. Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 418 28 85, www.hetschip.nl

DIAMANTMUSEUM

KINGS OF WAR 15 – 22 DEC

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

3D PRINT CANAL HOUSE Informatie over 3D printing architectuur. Asterweg 49, tel. 789 03 59

www.3dprintcanalhouse.com Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum. IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

Jesper Just (Kopenhagen, 1974) Cinematografische werken waarin de Deense kunstenaar onderwerpen als gender, verlangen, relaties en identiteit onderzoekt.In de tentoonstelling staan Justs grote ruimtelijke filminstallaties centraal. t/m 11 maart 2018 FOAM AMSTERDAM Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform. Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

Mirroring life, en retrospectief met werk van de befaamde Amerikaanse fotograaf André Kertész (1894 - 1985)

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. Amstel 51, tel. 530 87 51; Outsider Art Galerie, Neerlandiaplein 1, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

ANNE FRANK HUIS

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

KLEDERDRACHTMUSEUM Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore. Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

HET GRACHTENHUIS

HERMITAGE AMSTERDAM

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

KATTENKABINET Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.hetgrachtenhuis.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

100 jaar muziek op schellak en vinyl. t/m 7 januari

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

Landscape with Tree Werk van Jamie Hawkesworth. t/m 3 december 2017 Eddo Hartmann / Setting the Stage: Pyongyang, North Korea, Part 2 t/m 4 maart 2018 Ad van Denderen / Jerusalem Stone t/m 4 maart 2018 INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

The Jewish Jukebox

Ferdinand Bol Het huis, de collectie, de kunstenaar tot 8 januari 2018 MADAME TUSSAUDS

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis; mogelijkheid om te schaken (computer); schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17 www.maxeuwe.nl

MICROPIA Ontdek het onzichtbare leven. Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO Museum voor moderne kunst. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN Poldermolen met Kuiperijmuseum, ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie, maquette ‘Amsterdam en het water’; activiteiten voor kinderen. Akersluis 10, tel. 669 04 12 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUMHAVEN Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk. Elke zo t/m oktober. Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM Centrum vol wetenschap en technologie. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK De op een na oudste kerk van

dec 2017 & jan 2018 Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

We have a Dream Tentoonstelling over drie wereldberoemde personen die grote invloed hadden op de geschiedenis van de twintigste eeuw: Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela.t/m 4 februari 2018 MUSEUM AMSTERDAM NOORD Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.nl

100 JAAR IMMIGRANTEN in Noord overzicht van de immigratie in Noord vanaf 1900 tot heden tot 1 februari 2018

Zie je in de Gouden Eeuw Windrichting west

Bijzondere mensen uit een bijzondere tijd vertellen hun verhaal.

Joan Blaeu’s wereld in kaart Meester-cartograaf in de Gouden Eeuw. t/m 31 december 2017 ‘Gamechangers | maritieme innovaties’ De tentoonstelling ‘Gamechangers | maritieme innovaties’ voert je mee langs meer dan 25 van de mooiste, spannendste en vreemdste innovaties uit de Nederlandse maritieme geschiedenist/m 1 juli 2018 MUSEUM HET SCHIP advertentie

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

OUDE KERK Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

Feest concert Walsen, polka’s en aria’s

ma 18 december Het Concertgebouw

schrijvers uit zijn tijd in hun werk terugkeken op de oorlog waaraan Nederland niet deelnam. TROPENMUSEUM Museum over wereldculturen. Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

Aleppo Over het cultuurhistorische belang van één van de oudste steden van de wereld. t/m 31 december Rhythm & Roots Van jazz tot salsa, van hiphop tot rock-‘n-roll: muziek is grensoverschrijdend en universeel. t/m januari 2018 Body Art Over lichaamsversieringen in de breedste zin van het woord: van make-up en tatoeages tot onderhuidse implantaten en chirurgische veranderingen. t/m juli 2018 TROPENMUSEUM JUNIOR ZieZo Marokko: elk weekend en tijdens vakanties 14.30 uur Juniorreis (6-13 jaar); 11.00, 11.30, 12.00, 12.30 en 13.00 uur Familiereis (alle leeftijden). Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

ZieZo Marokko In het museum staat een vliegtuig klaar. Stap in, riemen vast, op naar Marokko! Ga aan de slag met mozaïek, kalligrafie, mode of keukengeheimen.

NA – Christian Boltanski Een radicale en site specifieke tentoonstelling van een van de grootste kunstenaars ter wereld met een oeuvre dat zich buigt over de vraag op welke manier wij herinneren en herdenken. t/m 29 april 2018

DE AMSTERDAMSE SCHOOL

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Hoogtepunt van de Amsterdamse School. Spaarndammerplantsoen 140, tel. 418 28 85, www.hetschip.nl

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

KONINKLIJK PALEIS

STADSARCHIEF AMSTERDAM

VERZETSMUSEUM

Van stadhuis in de gouden eeuw tot stadspaleis van Lodewijk Napoleon en het Koninklijk Paleis op de Dam. Dam, tel. 620 40 60 www.paleisamsterdam.nl

‘s Werelds grootste stadsarchief. Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

PERSMUSEUM www.persmuseum.nl

Gesloten Ivm verhuizing vanaf 19 juni PIANOLA MUSEUM Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

RIJKSMUSEUM Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis. Dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen e.d. Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

Sprookjesachtige figuren, wonderlijke landschappen en mysterieuze scènes kenmerken het werk van de 19de-eeuwse kunstenaar Matthijs Maris t/m 7 januari 2018 Een van de grondleggers van de Nederlandse schilderkunst Johan Maelwael t/m 7 januari 2018 Kantt/m 28 januari 2018 HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’. Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

www.orkest.nl

STEDELIJK MUSEUM Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

Stedelijk Base Collectiepresentatie: ontwikkelingen in de kunsten, vanaf eind 19e eeuw tot nu, in 750 werken vanaf 16 december 2017 Jean Dubuffet - The deep end t/m 7 januari 2018 Carlos Motta - The crossing t/m 21 januari 2018 ‘Ik ben een geboren buitenlander’ t/m 3 juni 2018 Jump into the future - Art from the 90’s nd 2000’s t/m 4 maart 2018 TASSENMUSEUM HENDRIKJE Grootste tassenmuseum ter wereld. ‘Accessories are a Girl’s Best Friend’ De absolute hoogtepunten van de bijzondere accessoirecollectie van het Rijksmuseum. t/m 28 jan Herengracht 573, tel. 524 64 52 www.tassenmuseum.nl

THEO THIJSSEN MUSEUM De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman ‘Kees de jongen’. 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

Echo’s van de Groote Oorlog Amsterdamse schrijvers over 1914 - 1918 Ook de Amsterdamse schoolmeester Theo Thijssen (1879-1943) werd in augustus 1914 onder de wapenen geroepen. Deze tentoonstelling laat zien hoe hij en andere

De Goelag, terreur en willekeur in de Sovjet-Unie Het onbekende en schokkende verhaal van de strafkampen. t/m 12 november

WERELDERFGOED PODIUM STADSARCHIEF AMSTERDAM Dé startplek om kennis te maken met UNESCO Werelderfgoed in Nederland. In een permanente tentoonstelling is te zien, horen en lezen welke UNESCO Wereld erfgoederen in Nederland te vinden zijn, en wat hen zo onderscheidend maakt. Vijzelstraat 32, tel. 251 49 95 www.werelderfgoed.nl

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN Volledig ingericht grachtenpand. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM Gevestigd op de ‘Hendrika Maria’, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm. Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

GALERIES MONICA RAGAZZINI EN HAROLD STRAK TRA CIELO E TERRA RonLangArt Gallery t/m 16 december TJEBBE BEEKMAN Stigter Van Doesburg Gallery t/m 23 december

MARC BIJL - ZEITGEIST Upstream Gallery t/m 23 december ERIK VAN LIESHOUT G.O.A.T. Annet Gelink Gallery t/m 23 december LOEK GROOTJANS ‘VINCENT’S ASYLUM’ C&H Gallery t/m 31 december TIJDELIJK MUSEUM VOORMALIGE BIJLMERBAJES met Jan Rothuizen, Leonard van Munster, Gali Blay, Maze de Boer, Teun Castelein, Eddie the Eagle Museum, Circus Engelbregt, Jan Hoek, Mayra Sérgio, Mounira Al Solh en Richard Niessen. Tijdelijk Museum voormalige Bijlmerbajes, t/m 1 januari 2018 BEAUTIFUL DISTRESS Kunstmanifestatie over waanzin: een initiatief van Het Vijfde Seizoen en Beautiful Distress. De tentoonstelling maakt via kunst psychisch lijden zichtbaar en voelbaar en bestrijdt vooroordelen over mensen met een psychische ziekte. Met werk van Marisca Voskamp van Noord, Annaleen Louwes, Roy Villevoye, Erik van Lieshout, Fransje Killaers, Frank Koolen, Anouk Kruithof, Laurence Aëgerter, Aldo van den Broek en Marieke Zwart. Op twee locaties: De School t/m 23 december Nieuw Dakota t/m 7 januari 2018 CHAIM VAN LUIT - VIA LUCIS Tegenboschvanvreden Gallery t/m 13 januari 2018 AFRICAN AMICITIAE African Amicitiae presenteert een selectie kunstenaars van het Afrikaanse continent afkomstig uit de Collectie van de Thami Mnyele Stichting. Met werk van o.a. Dineo Seshee Bopape (ZA), Clifford Charles (ZA), Hassan & Husein Essop (ZA), Hadia Gana (LY), James Iroha Uchechukwu (NG), en Admire Kamudzen geree (ZW). Arti et Amicitae tot 2 februari 2018 LOCATIES Annet Gelink Gallery Laurierstraat 187-189 www.annetgelink.com Arti et Amicitiae Rokin 112, tel.6245134 www.arti.nl CoBrA Museum Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50, www.cobra-museum.nl C&H Gallery Tweede Kostverlorenkade 50 www.ch-gallery.com Tijdelijk museum voormalige Bijlmerbajes H.J.E Wenckebachwg 50 www.tijdelijkmuseum.org RonLangArt Gallery Laurierstraat 82 www.ronlangart.com Stigter Van Doesburg Elandsstraat 90 www.stigtervandoesburg.com Tegenboschvanvreden Bloemgracht 57 www.tegenboschvanvreden.com Upstream Gallery Kloveniersburgwal 95 www.upstreamgallery.nl Beautiful Distress De School, Doctor Jan van Breemenstraat 1 en Nieuw Dakota, Ms. van Riemsdijkweg 41b www.beautifuldistress.org

COLOFON Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie Janna Reinsma Agenda Annemarie Bleeker Medewerkers aan dit nummer Barbara van den Berg/SaltyStock, Veerle Corstens, Emma Curvers, Floor van Dijck, Bart Geeraedts/TXT, Sjoerd van Heumen & Bureau-Studio, Nadja Hüpscher, Kim van der Meulen, Hella Niemeijer, Guido van Oorschot, Mike Peek, Marie-Charlotte Pezé, Famke en Floor van Praag (ZIN), Margriet Prinssen, Daphne Prochowski/We Are Public, Inger van der Ree, Janna Reinsma, Erik Schmitz/Stadsarchief, Bregtje Schudel, Imke Walenberg, Loes Wijnstekers/Amsterdam Art, Joke van der Weij, Christiaan de Wit Aanleveren (agenda)gegevens winternummer - 30 oktober februarinummer - 19 december maartnummer - 22 januari Stichting Amsterdam Marketing De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever Amsterdam Marketing Drukker Corelio Printing Distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (10 cpm) of WhatsApp T 06-151 113 85 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 29,95 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van Amsterdam Marketing. Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2017 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden. De Uitkrant van februari verschijnt op 25 januari, de abonnees ontvangen de krant eerder.

Ontdek jouw Amsterdam

Van wereldberoemde kunst tot boutique chique iamsterdam.nl/buurten

krant KRANT

aanbieding

TOT SLOT

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Samen naar het Zaans Museum én een goodiebag cadeau

t.w.v. €35

Op een steenworp afstand van Amsterdam vind je het Zaans Museum. Het museum ligt op een wereldberoemd stukje Holland: de Zaanse Schans. Midden in het Zaans Museum ligt de Verkade Experience, een belevenis voor jong en oud. Hier waan je je in een historische chocolade- en koekjesfabriek, waar de originele machines nog volop draaien en de geschiedenis van Verkade tot leven komt. Ontwerp je eigen wikkel, proef een koekje of bekijk de originele aquarellen van de Verkade-albums. Bij je bezoek krijg je een leuke én lekkere goodiebag cadeau, met daarin onder andere een Verkadeblik, Verkadekoekjes en een chocoladereep waar je ter plekke zelf een wikkel voor mag ontwerpen. zaansmuseum.nl

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/UITKRANT, NEEM EEN JAARABONNEMENT (€29,95) EN ONTVANG TWEE KAARTEN VOOR HET ZAANS MUSEUM ÉN EEN GOODIEBAG. Deze actie loopt t/m 25 januari 2018.

mail & win! HEDEN VAN HET SLAVERNIJVERLEDEN

GA NAAR IAMSTERDAM.COM/ACTIES

CHOCOLADEFESTIVAL CHOCOA

10 x 2 kaarten t.w.v. €30 Slavernij komt wereldwijd nog steeds voor, ook op cacaoplantages. Maar het slavernijverleden werkt ook op andere manieren door in het heden. In deze expo zie je videoportretten van experts en hedendaagse en historische collectiestukken over slavernij en het verzet daartegen. Maar ook boeken uit The Black Archives, foto's van protesten in de jaren 70 tot nu en persoonlijke verhalen van tot slaaf gemaakten en hun nazaten dragen bij aan ontdekking en bewustwording van dit thema.

10 x t.w.v. €34 Op 24 en 25 februari is het weer zover: tijdens het zesde chocoladefestival Chocoa valt er weer héél erg veel chocolade te ontdekken en te proeven in de Beurs van Berlage. Chocolademakers uit de hele wereld strijken neer in dit tijdelijke chocoladewalhalla met hun bijzondere repen en producten. Waar komt de cacao vandaan die in jouw reep zit? En hoe zit het eigenlijk met de duurzame productie van chocolade? Neem deel aan proeverijen en ervaar combinaties met wijn, speciaalbier en andere terroir-producten (waarbij de plaats waar iets geproduceerd is een duidelijke invloed heeft op de smaak). Met dit jaar ook aandacht voor hot chocolate met bijzondere smaken.

Deze actie loopt t/m 25 januari 2018. tropenmuseum.nl

Deze actie loopt t/m 25 januari 2018. chocoa.nl

krant KRANT

TOT SLOT

DE STAD UIT

de stad uit

Kom uit je comfort zone, pak de fiets of de trein en bezoek deze evenementen buiten de stad. tekst Hella Niemeijer

MURAKAMI-BOOTTOCHT

NIEUWJAARSDUIK Het begon allemaal in 1965 op initiatief van Jan van Scheijndel, ex-Kanaalzwemmer van de Zwemclub Residentie. Zeven fanatiekelingen namen dat jaar voor het eerst een nieuwjaarsduik in de Noordzee. Inmiddels nemen elk jaar wel 10.000 mensen deze duik in het diepe. Al voor drie euro schrijf je je ter plekke in en voor datzelfde geld is je garderobe een Unox-muts en je geest een karmapunt en unieke ervaring rijker! De opbrengsten gaan naar de Voedselbank. Scheveningen 1 januari unox.nl/nieuwjaarsduik

Altijd al eens willen slapen op een boot? En hou je van literatuur en muziek? Dan is dit je kans! Om de nieuwe roman te vieren van Haruki Murakami, De moord op Commendatore, kun je je op een gigantisch cruiseschip een dag en avond lang onderdompelen in muziek, lezingen en workshops. Met optredens van onder anderen Jett Rebel en Pepijn Lanen, dansen in de jazzclub en Japanse workshops. Rotterdam 13 en 14 januari murakami.nl

RONDLEIDING BROUWERIJ JOPEN Jopen, opgericht in 1994 ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Haarlem, was een van de eerste ambachtelijke stadsbrouwerijen van Nederland, en dus een bedevaart waard voor bierofielen. Elke zaterdag wordt er een rondleiding gegeven door de Jopenbrouwerij, waarbij je ziet hoe het bier gebrouwen wordt en afgevuld op vat of fles. Na afloop ga je natuurlijk nog wat lekkers drinken in het Jopen Proeflokaal. Jopen Proeflokaal Waardepolder elke zaterdag jopenkerk.nl

‘HET IS DE TAAK VAN DE KUNST OM HET MENSELIJK ONVERMOGEN OM VREDELIEVEND TE ZIJN, AAN DE KAAK TE STELLEN.’ DAT ZEGT KUNSTENAAR JAAP DE NOOY. VANAF 21 JANUARI T/M 15 APRIL IS EEN OVERZICHTSTENTOONSTELLING VAN ZIJN WERK TE ZIEN IN MUSEUM KRANENBURGH.

WINTERLICHT OP PAMPUS Tussen Amsterdam, Almere en Muiden ligt het door mensenhanden gemaakte forteiland Pampus. Voor Winterlicht op Pampus vaar je vanaf IJburg zo’n dertig minuutjes naar het eiland, waar een heerlijk kampvuurtje brandt en er een welkomstdrankje op je staat te wachten. Hierna kun je het eiland bekijken en zien waar mensen vroeger gelegerd waren, kookten en sliepen. Op bijzondere locaties proef je alvast wat voorgerechtjes. Daarna schuif je aan bij het duurzame hoofdgerecht en sluit je af met een glas ‘Muier’ schippersbitter en geniet je lekker na bij het kampvuur. Pampus 4 november t/m 17 december op vrijdag-, zaterdag-, en zondagavonden pampus.nl/winterlicht

CULTUREEL FRYSLÂN

KERMIS IN EEN BIJZONDER JASJE Het kan er schokkend aan toe gaan bij de man van 1,5 miljoen volt, hij voert zijn kunsten letterlijk onder hoogspanning uit. De burlesque-danseressen zijn betoverend, de vuurvreter lust zijn vuur rauw, je kunt pronken met je spierballen bij de kop van Jut en de dwergen en steltlopers laten koude kunstjes zien. Deze bijzondere acts zijn te zien bij Carnivale Den Haag, een ‘parade aan rariteiten en belevingen’. Zowel overdag als ’s avonds is er van alles te doen, zowel in de frisse winterse buitenlucht als in de verwarmde circustenten. Honger gekregen van al dit vertier? Geen probleem! Warm op met een stamppotje of soepje in de grote horecatent. Huijgenspark, Den Haag 27 t/m 30 december carnivale.nl

Leeuwarden-Fryslân is culturele hoofdstad van Europa 2018. Dit wordt groots gevierd met onder andere de tentoonstellingen Escher op reis (over Fries icoon M.C. Escher, in het Fries Museum) en Migrating Ceramics (in het Keramiekmuseum), het kunstproject Sense of Place in het Waddengebied van ex-Oeroldirecteur Joop Mulder en de Friese Dansdagen. In het feestelijke openingsweekend openen Friese musea hun deuren, komen dans en theater samen op de pleinen van Leeuwarden en luiden alle klokken van de Friese dorpen en steden tegelijk. Oant gau! diverse locaties openingsweekend 26 en 27 januari 2018.nl/openingsweekend

66 TOT SLOT

Groeten uit

BEGINTIJD PARADISO ‘Ik kan me nog goed de hippies herinneren die bij Paradiso over de vloer kwamen. Er was nog geen bar. De wc stroomde vaak over en er stonden geen dames- en herenbordjes op de deur, dus je hoorde vaak gegil van een dame als er weer eens een man binnenkwam terwijl zij op het toilet zat. Eigenlijk liepen ze toen al voor op die genderneutraliteit van nu! Ik werd er directeur omdat ik er al vaker jazzavonden organiseerde.’ BESTE OPTREDEN ‘Dat was zonder twijfel dat van het Sun Ra Arkestra, dat bestaat uit vijftig man. Ze hadden toen “de ruimte” of iets dergelijks als thema, dus ze waren verkleed als marsmannetjes met antennes op hun hoofd. Ze speelden heel Paradiso door en gingen met het voltallige orkest de trap op naar de zolder. Toen werd ik nog achter de broek gezeten dat ik ze onmiddellijk terug moest krijgen naar het podium, maar ik vond het juist heel geestig.’ GEKSTE ERVARING ‘Ik had een optreden geregeld voor de bewaker van Paradiso, hij speelde in een bandje. Op de aankondiging stond: f 12,50. Toen mensen kaartjes kwamen kopen greep de jongen die kaartjes verkocht in de kassala en gaf iedereen die een kaartje wilde f 12,50. Mensen dachten geld te moeten betalen maar in plaats daarvan kregen ze dus geld. Ze waren verbaasd, joh! Je had die koppen moeten zien. Iedereen gaf het natuurlijk uit aan de bar, we hadden een recordomzet die avond.’ GRAAG ZIEN IN PARADISO ‘Ik zou heel graag nog eens een jazz-grootheid

Amsterdam

Hans Dulfer Jazzsaxofonist Hans Dulfer (77) was in de jaren negentig korte tijd directeur van Paradiso. De poptempel viert 30 maart zijn vijftigjarig bestaan. Op 50jaarparadiso.nl wordt afgeteld en teruggeblikt op de mooiste momenten door de jaren heen. Hans deelt hier zijn eigen leukste herinneringen. tekst Hella Niemeijer foto Maartje Strijbis

zien in de grote zaal in plaats van in de kleine zaal. Die staan namelijk altijd in de kleine zaal, dat vind ik jammer. Ook mag het publiek wel wat stiller zijn vind ik, dus stilte van het publiek tijdens een ballad – ook dat lijkt me heerlijk.’ MAGISCH PARADISO ‘Wat ik magisch vind is dat je overal waar je staat of zit het podium kunt zien en de muziek kunt horen. En ik vind de sfeer bijzonder. Ik kwam er laatst voor een drankje, toen ik wilde betalen zei het meisje dat ons hielp: “Nee joh, die krijg je van het huis!” Zij moet echt een jaar of drie zijn geweest toen ik directeur was bij Paradiso. Dat vond ik wel heel bijzonder, dat ik nog zo hartelijk ontvangen word.’ FAVORIETE MUZIKANT ‘Moeilijk! Maar dan toch saxofonist Candy Dulfer, mijn dochter.’

LEUKSTE EN MINST LEUKE EIGENSCHAP VAN DE AMSTERDAMMER ‘De Amsterdamse humor. Iemand is altijd de lul waar de rest dan om moet lachen. Ik weet nog wel dat we een vriend die altijd pronkte met zijn dure Rolexhorloge in de maling namen door te doen alsof we die kapot hadden geslagen, terwijl we hem stiekem voor een neppe hadden vervangen. Hij ging over de rooie, later kon hij er gelukkig om lachen.’ FAVORIETE AMSTERDAMMER ‘Mag ik Herman Brood zeggen? Hij is niet écht geboren in Amsterdam dus dit is valsspelen, maar hij voelt wel als een echte Amsterdammer, hij heeft er ook lang gewoond. Overal waar Herman kwam gebeurde er iets. Het was nooit saai als hij erbij was.’ FAVORIETE KROEG ‘The Bulldog, daar treed ik vaak op. Mijn absolute favoriet was altijd Jazz Café Alto. Daar heb ik 25 jaar gespeeld, maar het is nu alweer drie jaar gesloten. Het was het enige café waar zeven dagen in de week jazz gespeeld werd. Dat vond ik er zo leuk aan. Jazz is een levensstijl.’ JAZZ VANDAAG DE DAG ‘Ik vind tachtig procent van de jazz van nu niks aan. Er wordt niets nieuws gemaakt, veel artiesten willen de glorie van jazz bewaren maar die moeten meer met de tijd mee.’ HIER ZOU IK GRAAG OVERNACHTEN ‘Nou, niet in Paradiso. Haha, nou oké, toch wel, maar wél alleen als het publiek dan een keer stil is zodat ik ook nog kan slapen.’

NEW PRODUCTIONS PRESENTEERT

foto’s: Joris van Bennekom

7 JAAR UITVERKOCHT NÚ VERLENGD T/M MEI (45 cpm)

SOLDAATVANORANJE.NL | 0900 - 1353 THEATERHANGAAR

IN SAMENWERKING MET

| VLIEGVELD VALKENBURG | KATWIJK

MEDIAPARTNER

jaargang 52 #02

Kees van Dongen, De blauwe japon, 1911, Van Gogh Museum, Amsterdam. c/o Pictoright Amsterdam 2017