Javanese - The Gospel of Luke

Lukas

BAB1

1Amargaakèhwongkangpadhambudidayangaturaké prakara-prakarakangpadhapracayaanaingantarakita.

2Kayadénéwong-wongmaupadhamasrahakémarangkita, singwiwitwiwitandadisaksimatalandadiabdinéInjil;

3Akuugasenengbanget,amargawisngertikabehperkara wiwitwiwitanmula,akunuliskanthiurutmarang sampeyan,dhuhTeofilussingpalingagung.

4Supayakowébisanyumurupisatemeneprekara-prekara singwisdiwulangakémarangkowé

5IngjamanéHérodès,ratuingYudéa,anaimamsing jenengéZakharia,sakagolonganéAbia

6WongloromaupadhamursidanaingngarsanéAllah,lan nglakonisakehingpepakonlanpranatanéGustitanpacacad.

7Lanpadhaoraduweanak,amargaElisabètgabug,lan loro-loronewistuwa

8Nalikapanjenenganénindakakétugasdadiimamanaing ngarsanéAllah,mituruturutaninggolongané,

9Miturutadat-istiadatimam,wong-wongmaukudu ngobongmenyannalikamlebuingPedalemanéAllah.

10Wong-wongkabèhpadhandedongaingnjabaing wayahdupa

11BanjuranamalaékatéPangéransingngadegingsisih tengenmesbèhmenyan

12NalikaZakhariaweruhPanjenengané,Panjenengané kagètlanwedi.

13NangingmalaékatmaungandikamarangPanjenengané, "Ajawedi,Zakharia!lanbojomuElisabètbakalnglairake anaklanang,lanjenengéYohanes.

14Kowébakalbungahlanbungah;lanakehsingbakal bungahinglairé.

15Mergadhèwèkébakaldadigedhéingngarsané Yéhuwah,lanorabakalngombéanggurutawaombenombensingmendem.landhewekebakalkapenuhaning RohSuci,wiwitingguwa-garbanebiyunge.

16LanakehwongIsraelbakalmratobatmarangPangeran Yehuwah,GustiAllahe

17Panjenenganébakallumakuanaingngarsanékanthiroh lankuwasanéÉlia,kanggongowahiatineparabapa maranganak-anake,lanwong-wongsingoramanut marangkawicaksananéwongsingbener;kanggonyiapake umatsingdisiapakekanggoGusti

18Zakhariabanjurngandikamarangmalaékatmau, "Kadospundianggenkulasagedmangertosbabpunika?" amargaakuwistuwa,lanbojokuwistuwa

19Malaékatmaubanjurmangsuli,"AkuikiGabriel,sing ngadegingngarsanéAllah;lanakudikongkonngomong karokowélanmartakkékabarkabungahanikimarang kowé.

20Lah,kowébakalbisulanorabisangomong,nganti tekandinanéprekara-prekaraikikelakon,mergakowéora pretyayamarangpituturku,singbakalkelakoning mangsané

21Wong-wongpadhangentèniZakharia,lanpadhagumun dénéPanjenenganénginepingPadalemanSucinganti suwé

22NalikaPanjenenganémetu,Panjenenganéorabisa ngandikamarangwong-wongmau,lanpadhangertiyèn PanjenenganéwisweruhwahyuingPadalemanSuci; 23Barengwisrampungdina-dinangladèni,dhèwèké banjurmulihmenyangomahé

24Sawiséiku,Élisabèt,garwané,ngandheglanndhelik limangsasi,pangandikané:

25MangkonopangandikanePangeranYehuwahmarang akunalikaPanjenenganemirsaniaku,kanggonyirnakake kawirangankuanaingantaranemanungsa

26Ingsasinem,malaékatGabrieldikirimsakaGustiAllah menyangkuthaingGaliléa,jenengéNasarèt.

27marangsawijiningprawankangpacangankarowong lanangkangasmaYusuf,sakaturuneDawud;lanprawan maujenengeMaria.

28Malaékatmautumulimaraniwongwadonmausarta ngandika,"Salam,kowékangkinasihan,Pangérannunggil karokowé.

29BarengweruhPanjenengané,wongwadonmautrenyuh bangetmarangpangandikanéGustiYésusmau,lanmikir, apategesésalamiki.

30MalaékatmaubanjurngandikamarangMaryam,"Aja wedi,Maryam,awitkowéwisolehsih-rahmatanaing ngarsanéAllah."

31Lah,kowébakalmbobotlannglairkéanaklanang,sing bakaldijenengiYésus

32Panjenenganébakaldadigedhélanbakalkasebut PutranéKangMahaluhur,lanGustiAllahbakalmaringaké dhamparéDawud,leluhuré

33PanjenenganébakaldadirajaingturunéYakubing salawas-lawasé;lankratonéorabakalanapungkasané

34Maryambanjurngandikamarangmalaékatmau, "Kadospundikedadosanpunika,awitkulambotenwanuh kaliyanpriya?"

35Malaékatmaubanjurngandikamarangwongwadon mau,"RohSucibakaltumedhakmarangkowé,lan pangwasanéKangMahaluhurbakalngayomikowé

36Lan,lah,sedulurmuElisabet,dhewekeugangandheg anaklanangnalikaumurewistuwa,lanikiwisnemsasi karodheweke,singdiaranigabug

37AwitkaroGustiAllahoraanasingmokal.

38Maryambanjurngandika,"LahpunikaabdinipunGusti! keparengakawulamanutpangandikanPadukaMalaekat maubanjurlungasakadheweke.

39NalikasamanaMaryambanjurenggal-enggalbudal menyangingpagunungan,menyangingsawijiningkutha ingYuda.

40BanjurmlebuingomahéZakharialanngucapsalam marangÉlisabèt

41BarengÉlisabètkrungusalaméMaryam,bayisingana ingguwa-garbanémlumpatlanElisabethkapenuhaning RohSuci

42Wongwadonmaubanjurnguwuh-uwuhkalawanswara sora,"Kowédiberkahianaingantaranéwongwadon,lan rahayuwohingguwa-garbamu"

43Lansakaapaakuiki,singibunéGustikutekamarani aku?

44Sabab,lah,barengsalammukeprunguingkupingku, bayiingguwa-garbakumlumpatbungah.

45Bejawongwadonsingpretyaya,awitprekara-prekara singdiomongkékaroGusYésusbakalkelakon

46Maryambanjurngandika:NyawakungluhurakeGusti.

47LanrohkubungahmargasakaGustiAllah,Juru Slametku.

48AwitPanjenenganéngrèmèhakéabdinéabdiné,awit wiwitsaikikabèhturun-tumurunbakalnyebutAkurahayu.

49SantukanIdaSangHyangWidiWasasampun ngawinangtiangageng-ageng;lansuciasmane

50Lanwelasasihmarangwongkangwedimarang Panjenenganéturun-tumurun.

51Panjenenganénduduhkékekuwatannganggotangané; Panjenenganewusmbuyarakeparawongkang gumunggunganaingangen-angeningatine

52Panjenenganéwusnurunaképarapangwasasakaing palenggahané,sartangluhurakéwongkangasor.

53Dèknéngekèkibarangsingapikmarangwongsing keluwen;lanwongsugihdikongkonlungakanthikosong

54PanjenenganémitulungiIsraèl,abdiné,ngéling-éling marangsih-kadarmané;

55Kayakangwuskapangandikakakemarangparaleluhur kita,yaikuRamaAbrahamlanturuneingsalawas-lawase.

56Kira-kiratelungsasiMaryamnginepanaingkono, banjurmulihmenyangomahé

57SaikiwistekanwektuneElisabètarepnglairaké.banjur nglairakeanaklanang

58Lantangga-tangganélansedulur-sedulurépadakrungu nèkGustinduwéwelasasihmarangdhèwèké.lanpadha bungah-bungahkarodheweke

59Barengingwolungdinawong-wongpadhatekaarep nyunatibocahé.banjurdijenengakeZakharia,miturut asmanebapakne

60Ibunéterusngomong:“Ora!nangingbakalkasebut Yohanes.

61Wong-wongmauterusngomong:“Oraanasedulurmu singdisebutnganggojenengkuwi

62Wong-wongmauterustakonmarangbapakné,apasing dikarepkébapaké

63Panjenenganénulinyuwunmejatulis,banjurnulis, pangandikané,"JenengéYohanes."Lanpadhagumun kabeh

64Sawisémengkonocangkemébanjurkabuka,lanilaté diuculaké,banjurngandikalanmemujimarangGustiAllah.

65Wong-wongsingmanggoningsakiwa-tengenépadha wedi,lantembung-tembungmaukabèhpadhasumebaring pagununganYudéakabèh.

66Wong-wongsingkrungubabkuwiteruspadanggatèkké nèngatiné,terusngomong:“Bocahikibakalésapa!Lan astaneGustinunggilkarodheweke.

67LanZakharia,bapakné,kapenuhaningRohSuci,banjur medharwangsit,pangandikané:

68PinujiaPangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael;awit Panjenenganéwisrawuhlannebusumaté,

69LanPanjenenganéwuswungusungukarahayontumrap kitaanaingturuneDawud,abdiné;

70Kayakangwuskapangandikakakelumantarparanabine kangsuci,kangwusanawiwitwiwitaningjagad:

71Supayakitabisaslametsakamungsuhkita,lansaka tanganewongsingsengitmarangkita;

72Kanggonindakakesih-rahmatsingdijanjèkakémarang paraleluhurkita,lanngéling-élingmarangprajanjiané kangsuci;

73Sumpahkangdiprasetyakakemarangleluhurkita Abraham,

74Muga-mugaPanjenenganéparingkanugrahanmarang kita,supayakitapadhadiluwarisakatanganémungsuhkita, supayabisangabdimarangPanjenenganétanpawedi, 75Ingkasucenlankabenerananaingngarsané,salawasé uripkita.

76Lankowé,bocah,bakalkasebutnabinéKang Mahaluhur,amargakowébakallumakuanaingngarsané Pangérankanggonyiapakédalané;

77Kanggoparingkawruhbabkarahayonmarangumate kanthipangapuraningdosa,

78Margasakasih-kadarmanéAllahkita;kangingwayah esuksakaingngaluhurwisnekanikita,

79Kanggomadhangiwong-wongsinglungguhing pepetenglaningayang-ayangingpati,kanggonuntunsikil kitamenyangdalantentrem

80Bocahésayagedhélansayakuwat,lananaingara-ara samunngantitekandinanénduduhkémarangIsraèl

BAB2

1NalikasamanaanadhawuhsakaKaisarAugustus, supayasalumahingbumipadhaditulisi.

2(LanpajegikipisanandigawenalikaKireniusdadi gubernuringSiria)

3Lankabehpadhalungakanggocacad,sabenwong menyangkuthadhewe

4YusufugalungasakaGaliléa,sakakuthaNasarèt, menyangYudéa,menyangkuthanéDawud,singdisebut Bètléhèm;(amargadhèwèkéikutedhakturunéDawud:)

5SupayakacathetankaroMaryamgarwanékanglagi ngandheg.

6Lannalikapadhaanaingkono,wistekandinane dhewekebakalnglairake

7Wongwadonmaunglairakéanaklanangpambarep, banjurdibungkusnganggolampinlandiselehakeing pakananamargaoraanapapankanggowong-wongmau ingpasanggrahan.

8Ingtanahkonougaanapangon-pangonsingmanggon ingara-ara,njagawedhus-wedhuséingwayahbengi

9Lah,MalaékatéPangérannekaniwong-wongmau,lan kamulyaningPangéransumorotingsakubengé,lanpadha wedibanget

10Malaékatmaunulingandikamarangwong-wongmau, "Ajapadhawedi,awitkowépadhadakwartanikabar kabungahankanggedhé,kangbakaltumekamarangkabèh wong."

11AwitingdinaikiwislairéJuruSlametmuingkuthané Dawud,yaikuKristus,Gusti.

12Lanikibakaldaditandhakanggosampeyan;Kowé bakalweruhbayisingdiklubinganggolampin,digeletak anaingpakan

13Dumadakananawadya-balaswargabebarengankaro malaékatépadhangluhurakéGustiAllahsartamatur:

14KamulyankagemGustiAllahingngaluhur,lan tentrem-rahayuanaingbumi,karsanekangbeciktumrap manungsa

15Barengparamalaékatpadhalungamenyangingswarga, parapangonpadharerasanan,"Ayopadhamenyang Bètléhèmlanndelengapakangwuskalakon,kangwus kapangandikakakédéningPangéranmarangPanjenengané. kita

16Wong-wongkuwienggal-enggaltekalanketemukaro MaryamlanYusuflanSangBayilagiglethakakening pamakanan

17Barengpadhaweruh,banjurpadhanyritakaké pangandikanebabBocahiku.

18Wong-wongsingkrungubabkuwipadanggumun bangetmarangapasingdiomongkékaroparapangon 19NangingMaryamnyimpenlelakonikumaukabèhlan ngrenungakéingsajroningatiné

20Parapangontumulipadhabali,ngluhurakelanmemuji marangGustiAllahmargasakasamubarangkangwus padhadirungulandideleng,kayakangkapangandikakake marangwong-wongmau.

21Lannalikawolungdinawisrampungkanggotetakbayi, asmanedisebutYESUS,kangdisebutmalaekatsadurunge kangngandhutingguwa-garba.

22Barengwistekandina-dinasesucimiturutanggeranggeréNabiMusa,wong-wongmaubanjurdigawa menyangYérusalèm,arepdisaosakémarangGusti.

23(Kayakangkatulisaningangger-anggeréPangéran, mangkéné,"Sabenwonglanangsingmbukaguwa-garbané bakaldiaranisucikagemPangéran;)

24Lankanggonyaosakékurbanmiturutangger-anggering TorètGusti:manukdarasapasangutawamanukdaraloro

25IngYérusalèmènèngwongjenengéSiméon.lanwong ikuadillanmursid,nunggupanglipurIsrael,lanRohSuci nunggilkarowong

26LanliwatRohSuciwisdicethakakékanggowong,sing orabakalpati,sadurungendelengKristusGusti

27DèknéliwatRohSutyimlebunangGréjaGedé

28Panjenenganébanjurngangkattanganélanmemuji marangGustiAllah,pangandikané:

29DhuhYehuwah,sapunikaPadukamugikarsaangluwari abdiPadukapunikakanthitentremrahayu,miturut pangandikaPaduka

30Amargimripatkawulasampunningalikawilujengan Paduka,

31KangwusPadukacawisakenwonteningngarsaning bangsasadaya;

32Pepadhangkanggomadhangibangsa-bangsaliya,lan kamulyaningumatPadukaIsrael

33YusuflanibunénggumunbangetmarangprekaraprekarasingdiomongkébabDèkné.

34Siméonbanjurmberkahiwong-wongmaulankandha marangMaryam,ibuné,"Lah,Anakikiwisditetepake kanggotibalantanginewongakehingIsraèl;lankanggo pratandhakangbakalnglawan;

35(Ya,pedhangugabakalnusukingnyawamudhéwé,) supayapikiranéakèhwongbisakacethakaké

36IngkonoananabiwadonHana,anakéFanuèl,sakataler Aser

37Dhèwèkékuwirandha,umurékira-kirawolungpuluh patangtaun,lanoraninggalGréjaGedé,nangingngabdi marangGustiAllahkanthipasalanpandongarinawengi

38Lannalikaikudheweketekalanmaturnuwunmarang GustilanngandikababPanjenenganémarangkabehwong singpadhangarep-areptebusaningYerusalem.

39Sawisépadhanindakakesamubarangkabèhmiturut angger-anggeréGusti,banjurpadhabalimenyangtanah Galiléa,ingkuthanéNasarèt.

40Anakéterussayagedhélansayakuwatlankapenuhan ingkawicaksanan

41SabentaunwongtuwanélungamenyangYérusalèm nalikariyayaPaskah.

42NalikaPanjenenganéyuswarolastaun,padhamenyang Yérusalèmmiturutadatriyaya.

43Lannalikapadharampungdina,nalikapadhabali, GustiYesusbayitetepingYérusalèm;NangingYusuflan ibunéorangerti

44Nangingwong-wongpadhangirayendhewekeanaing rombongan,banjurtindaksedinabanjurpadhanggolèki Panjenenganéanaingantaranéparasanak-sedulurélan kanca-kancané

45Barengoraketemu,banjurpadhabalimenyang YérusalèmnggolèkiPanjenengané.

46Sakwisételungdinawong-wongkuwiketemukaro GustiYésusnangGréjaGedé,lagilungguhnangtengahé paradokter,ngrungokkélantakon.

47KabèhwongsingngrungokkéDèknépadanggumun karopangertènlanwangsulané

48BarengpadhaweruhPanjenengané,padhagumun,lan ibunéngandikamarangPanjenengané,"Anakku,yagene kowékoktumindakmangkonomarangaku?"lah,akulan bapakmunggolèkikowékanthisusah.

49Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "KepriyékowépadhanggolèkiAku?"Apakowéora ngertinèkAkukududadiurusanéBapakku?

50Wong-wongkuwiorangertiapasingdiomongkékaro GustiYésus

51PanjenenganébanjurmandhapbebarengankarowongwongmaumenyangNasarèt,lanmanutmarangwongwongmau,nangingibunényimpenpangandikamaukabèh anaingsajroningatiné.

52LanGustiYésussayatambahkawicaksananlangedhe, landikasihideningGustiAllahlanmanungsa

BAB3

1IngtaunkangkapinglimalaspaprentahaneKaisar Tiberius,PontiusPilatusjumenenggubernuringYudea, lanHérodèsjumenengratuingGaliléa,Filipussadhereke jumenengratuingIturealaningwewengkonTrakonitis, lanLisaniasjumenengrajaingAbilene,

2AnaslanKayafaspadhadadiimamagung,pangandikané GustiAllahmarangYohanesanakéSakariasanaingaraarasamun

3Panjenenganébanjurtindakmenyangingsakiwa-tengené Yordané,martakakébaptisanmratobatkanggo pangapuraningdosa;

4KayakangkatulisananaingkitabpangandikaneNabi Yesaya,mangkene:“Swarakangnguwuh-uwuhanaing ara-arasamun:PadhanyawisnadalankanggoSang Yehuwah,landalanepadhalurusana!”

5Sabenlebakbakalkapenuhan,lansabengununglan tenggerbakaldiedhunaké;lansingbengkongbakal dilurusake,landalansingkasarbakaldadilancar; 6LankabèhmanungsabakalweruhkaslametanéGusti Allah

7Panjenenganébanjurngandikamarangwongakèhkang padhatekaarepdibaptisdéningPanjenengané,"Hé,turuntumurunula,sapakangngélingakékowésupayapadha nyingkiribebendukangbakalteka?

8Mulanémetoknawoh-wohansingpanteskanggo mratobat,lanajapadhangucapingbatinmu:Akuwisduwé Abrahamdadileluhurmu!

9Lansaikikampakéwisdipasangingoyodéwit-witan.

10Wong-wongpadhatakonmarangPanjenengané, "Menawipunikapunapaingkangkedahkulalampahi?"

11Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapasingnganggoklambiloro,diwènèhakémarangsing oraduwé;lansingsapanduwènidhaharan,iyamangkono uga

12Banjurugaparajuru-mupu-beyatekaarepdibaptis,lan maturmarangPanjenengané,"Guru,punapaingkangkedah kulalampahi?"

13Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajangungkuliapasingwisditemtokakémarangkowé"

14ParaprajuritugapadhatakonmarangPanjenengané, pangandikané,"Apasingkududaktindakaké?"

Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajatumindakkasarmarangsapawaé,lanajanyalahaké sapawaé;lanmaremkaroupahmu

15Nalikawong-wongpadhangarep-arep,lanwongkabèh padhamikir-mikirbabYohanes,apaYohanesikuKristus utawadudu;

16NabiYokananmangsuli,pangandikanemarangwongwongkabeh:Akumbaptiskowenganggobanyu;Nanging bakaltekaanawongsingluwihkuwasatinimbangaku,lan akuorapantesnguculitalisepatune

17Kangkipaseanaingtangane,lanPanjenenganebakal ngresikigandume,lannglumpukakeganduminglumbung; nangingmrambutikubakaldiobonginggenikangorabisa sirep.

18Lanakèhprekaraliyasingdiwulangkémarangwongwong

19NangingSangPrabuHérodès,rajatetrak,didukani margasakaHérodias,garwanéFilipus,saduluré,lanmarga sakasakehingpialakangkatindakakédéningHérodès

20Kajawipunikaugidipuntambahi,inggihpunika: Yohanesngunciingpakunjaran

21Barengwongkabèhpadhakabaptis,Yésusugakabaptis lanndedonga,swargamenganga.

22LanRohSucitumedhakingwujudawakkayamanuk dara,lananaswarasakaswarga,singngandika, PanjenenganikuPutraningSunkinasih;ingPadukakawula remen

23LanGustiYésuspiyambakwiwitumurékira-kiratelung puluhtaun,(kayasingdikira)anakéYusuf,anakéHeli.

24IkuanakéMatat,anakéLewi,anakéMèlki,anakéJanna, anakéYusuf,

25AnakéMatatias,anakéAmos,anakéNaum,anakéÉsli, anakéNagge,

26IkuanakéMaat,anakéMatatias,anakéSemei,anaké Yusuf,anakéYéhuda,

27AnakéYohana,anakéRésa,anakéZorobabel,anaké Salatièl,anakéNeri,

28IkianakéMelki,anakéAddi,anakéKosam,anaké Elmodam,anakéEr,

29AnakéYosèf,anakéÉlièzer,anakéYorim,anakéMatat, anakéLewi

30AnakéSimeon,anakéYéhuda,anakéYusuf,anaké Yonan,anakéElyakim.

31AnakéMelea,anakéMenan,anakéMatata,anakéNatan, anakéDawud,

32AnakéIsai,anakéObéd,anakéBooz,anakéSalmon, anakéNaason, 33AnakéAminadab,anakéAram,anakéÉsrom,anaké Fares,anakéYéhuda,

34AnakéYakub,anakéIskak,anakéAbraham,anakéTara, anakéNahor,

35anakéSaruk,anakéRagau,anakéPhalek,anakéHeber, anakéSala,

36IkuanakéKenan,anakéArpakhsad,anakéSem,anaké Nuh,anakéLamekh,

37AnakéMathusala,anakéHenokh,anakéYaréd,anaké Maleleèl,anakéKenan,

38AnakéEnos,anakéSét,anakéAdam,anakéGustiAllah.

BAB4

1GustiYesuskapenuhaningRohSuci,balisakaYordania, landituntundeningRohmenyangara-arasamun

2WispatangpuluhdinadigodhaIblis.Laningdinaiku Panjenenganéoramanganapa-apa,lansawisepadha rampung,banjurkeluwen

3IblisnulingandikamarangPanjenengané,"Menawa PanjenenganPutraningAllah,dhawuhasupayawatuiki dadiroti"

4GustiYésussemaur:“Anatulisanmengkéné:Manungsa uriporamungsakarotiwaé,nangingsakasaben pangandikanéGustiAllah

5IblisnulinggawaPanjenenganémunggahinggunung kangdhuwur,nulinedahakémarangPanjenengané sakehingkarajaningsalumahingbumiingsadhela

6IblisnulingandikamarangPanjenengané,"Sakèhé pangwasaikibakalDakparingakémarangkowélan kamulyanéwong-wongmaulanmarangsapawaekang dakkarepake,ikudakparingake.

7Mulané,menawakowényembahmarangAku,kabèh bakaldadikagunganmu

8GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Kowé lungaa,Sétan,awitwisketulisngéné:‘Kowékudu nyembahmarangYéhuwah,GustiAllahmu,lanmung Panjenenganésingkudukokbektèni.

9WongéterusdigawanangkutaYérusalèm,dilebokké nangnduwuréGréjaGedé,terusdiomongi:“NèkKowé AnakéGustiAllah,medunsangkakéné.

10Sababanatulisanmangkene:Panjenenganebakal ndhawuhakeparamalaekatesupayapadhanjagakowe

11Wong-wongmaubakalnanggungkowéingtangané, supayasikilmuoraketabrakwatu

12GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Kowéora bakalnyobaGustiAllahmu

13SakwiséSétanwisrampunggodaané,dhèwèké ninggalkéDèknékanggosawetaramangsa

14YésusbanjurbalimenyangGaliléakanthidaya pangwasanéRoh,lankabarbabPanjenenganébanjur sumebaringsakiwa-tengené

15Panjenenganébanjurmemulanganaingpapan-papan pangibadahlandiluhurakédéningkabèhwong

16GustiYésusterustekanNasarèt,panggonanéDèkné digedhekké,lankayapadatané,Dèknémlebuingsinagogé ingdinaSabatlanngadekarepmaca

17LankitabNabiYésayamasrahakémarang panjenenganéBarengPanjenenganémbukakkitabmau, banjurnemupapankangkatulisan,

18RohéPangérananaingAku,mergaPanjenenganéwis njebadiAkukanggomartakakéInjilmarangwongmiskin; PanjenenganéngutusAkukanggonambaniwongsinglara atine,kanggomartakkébabkaluwaranmarangwongsing ditawan,lanwongwutabisaweruh,ngluwariwongsing lara

19Kanggomartakakétaunsingdiparengakédéning Pangéran.

20GusYésusterusnutupbukunélandikèkkémenèh marangpeladèn,teruslenggahWong-wongsingpadhaana ingpapanpangibadahpadhamandengmarang Panjenengané

21Panjenenganébanjurwiwitngandikamarangwongwongmau,"IngdinaikiKitabSuciikikelakoning kupingmu"

22WongkabèhpadhanyeksèniPanjenengané,sartapadha gumunmarangpangandikanéGustiAllahkangngétokaké sih-rahmatkangmetusakaingcangkeméWong-wong maupadhamatur:“ApaikiduduanakéYusuf?

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowémesthibakalkandhakaroparibasaniki,'Dokter, warasnaawakmudhéwé.

24Panjenenganébanjurngandika,"SatemenéAkupitutur marangkowé:Oraananabisingditampaingnegarané dhéwé."

25NangingAkupituturmarangkowésatemené,akèh randhaingIsraèlnalikajamanéÉlia,nalikalangitditutup telungtaunnemsasi,nalikaanapailangedhéingsatanah kabèh;

26NangingÉliaoradiutusmarangsapawaé,kajaba menyangSarepta,ingkuthaSidon,marangwongwadon singwisrandha

27IngjamanénabiÉlisa,akèhwonglaralarakustaing Israèl.lanoraanasiji-sijiasingnajis,kajabaNaaman, wongSiria

28Wong-wongsingnangsinagukkrungubabkuwiterus padanesubanget.

29Wong-wongmaunulingadeglannundhungwongmau menyangsanjabanékutha,banjurdiiridmenyangpucuking gunung,panggonanékuthané,supayadiuncalakémudhun.

30NangingPanjenenganéliwatingtengahéwong-wong maubanjurtindak

31BanjurpadhamudhunmenyangKapernaum,sawijining kuthaingGaliléa,lanmemulangingdinaSabat

32Wong-wongpadhanggumunbangetmarangpiwulangé, awitpangandikanékuwinduwènikekuwatan.

33Ingpapanpangibadahanawongkangkapanjingan dhemitkangnajis,banjurnguwuh-uwuhkalawanswara sora

34Pangandikané,"Ayowaé!ApaurusankukaroKowé,hé, YésuswongNasarèt?Apakowétekaarepnumpesaku? Akungertisampeyansapa;kangMahasuciAllah.

35GustiYésusterusngomong:“Menengalanmetua!” LannalikaIblismbuwangwongingtengah,kangmetu sakawong,lanoragawelara

36Wongkabèhpadhagumun,banjurpadharembugan, pangucapé,"Apaikitembung!Amargakanthipanguwasa lanpanguwasadhawuhmarangroh-rohnajis,banjurpadha metu

37PawartababPanjenenganébanjursumebartekan ngendi-endiingsakiwa-tengené

38Panjenenganébanjurmetusakapapanpangibadahlan lumebuingomahéSimon.LanibunébojonéSimonlara mriyang;lanpadhanyuwunmarangdheweke

39GustiYésusterusngadegingsandhingéwongwadon mau,lanmriyangédidukani.banjurditinggal,banjurtangi lanngladèniwong-wongmau

40Barengsrengéngéwissurup,kabèhwongsing nandhanglarawarna-warnapadhadigawamenyang ngarsanéYésusPanjenenganétumulinumpangiasta marangwong-wongmaukabèh,nuliwaras

41Sétan-sétanugametusakawongakèhlannguwuhuwuh:KowékuwiPutranéGustiAllahWong-wongmau banjurdidukani,awitpadhangertiyènPanjenenganéiku Kristus

42Barengwisawan,Panjenenganétindakmenyang panggonankangsepi,lanwong-wongpadhanggolèki Panjenengané,banjurpadhasowaningngarsané Panjenengané,lanngalang-alangiPanjenengané,supaya Panjenenganéajangantininggalwong-wongmau.

43Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "AkukudumartakakéKratonéAllahmenyangkuthakuthaliyanéuga,amargamulanéAkudiutus."

44GustiYésusterusnginjilnangsinaguk-sinaguknang Galiléa

BAB5

1Nalikawongakèhpadhadhesek-dhesekngrungokaké pangandikanéAllah,Panjenenganéjumenenganaing pinggirtlagaGenesarèt

2Lanweruhpraulorongadegingpinggirtlaga,nanging nelayanpadhametusakaikulanlagingumbahjala

3Panjenenganébanjurminggahingsalahsawijining prauné,yaikupraunéSimon,lanndedongasupayadiusir sathithiksakaingdharatanPanjenenganébanjurlenggah lanmulangwong-wongsakaingprau

4Barengwisrampunganggonéngandika,Panjenengané banjurngandikamarangSimon,"Mulaamenyangteleng, lanjalamukèdalnasupayaucul"

5WangsulanéSimon,"Guru,sawengikulasaminyambut damel,mbotenolèhpunapa-punapa

6Sakwisérampungkuwi,iwakokèhbangetdicekel,lan jalanépecah.

7Wong-wongmaunulingundangkanca-kancanésingana ingprauliyané,supayapadhatekanulungiBanjurpadha tekalanngebakiprauloro-lorone,ngantiklelep.

8NalikaSimonPétrusnyumurupiiku,banjursujuding dhengkuléGustiYésus,ngandika,"Siralungasakaaku! amargaakuikiwongdosa,dhuhYehuwah

9Dèknélansakèhéwongsingndhèrèkakénggumun bangetmarangiwak-iwaksingdicekel

10SemonougaYakobuslanYohanes,anakéZébédéus, singdadimitranéSimonGustiYésusterusngomong marangSimon:“Ajawediwiwitsaikikowébakalnyekel wong

11Sakwisékapalédigawanangdarat,wong-wongkuwi ninggalkékabèhlanmèluGustiYésus.

12NalikaPanjenenganéanaingsawijiningkutha,ana wongkanglarakusta

13GustiYésusterusngacungkétanganélanndemèk wongékarongomong:“AkugelemLansanalikalara kustalungasakadheweke

14Panjenenganébanjurdhawuhsupayaorangandhani sapa-sapa,nanginglungaa,tuduhnaawakmudhéwé marangimam,lansaosnakurbankanggonajismu,kaya singdidhawuhakédéningMusa,minangkapaseksimarang wong-wongmau.

15NangingmalahdadiluwihmisuwurbabPanjenengané, lanakèhwongpadhangumpulkanggongrungokakelan kawarasakédéningPanjenenganésakakaapesané.

16Panjenenganébanjurlungamenyangara-arasamunlan ndedonga

17Ingsawijiningdina,nalikaPanjenenganémemulang, anawongFarisilanahliTorètkangpadhalungguhing sacedhakékuthaGaliléa,YudéalanYérusalèm.ana kanggonambaniwong-wongmau

18Lah,anawongnggawawonglumpuhingpaturon,lan padhanggolèkicarakanggonggawawongmaumlebulan diselehakeingngarsane

19Lannalikapadhaoranemokakecarakanggonggawa dhewekemlebuamargasakawongakeh,padhamunggah ingpayon,lanmudhunliwatkothakkarodipanmenyang tengahsadurungeGustiYésus

20Barengweruhpangandeléwong-wongmau, PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Man,dosamuwisdiapura"

21ParaahliTorètlanwongFarisibanjurpadharembugan, pangucapé,"Sapatawongikikangnyenyamahmarang Allah?"Sapasingbisangapuradosa,kajabamungGusti Allah?

22NangingbarengYésuspirsapikiranéwong-wongmau, Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau," Apasebabékowépadhamikir-mikiringsajroningatimu?"

23Endisingluwihgampang,ngomong:Dosamuwis diapura;utawamuni:Ngadegalanlumakua?

24NangingsupayakowéngertinèkAnakéManungsa nduwènipangwasaingbumingapuradosa,(Panjenengané ngandikamarangwonglumpuhmau)Akupituturmarang kowé:Ngadega,paturonmuangkatenlanmuliha!

25SanalikaikuPanjenenganébanjurjumenenganaing ngarsanéwong-wongmau,nulingangkatpanggonané, banjurmulihmenyangomahélanngluhurakéGustiAllah.

26Wong-wongmaukabèhpadanggumun,teruspada ngluhurkéGustiAllahlanpadawedikarongomong:“Dina ikiawakédéwéweruhprekarasingnggumunké. weruhwongsingjenengéLèwilungguhnangkantorbea

28Panjenenganébanjurninggalkabèh,ngadeglan ndhèrèkakéPanjenengané.

29LèwibanjurnganakaképéstagedhékanggoYésusing omahédhéwé,lanakèhjuru-mupu-beyalanwong-wong liyanésingpadhalungguhbebarengankarowong-wong mau

30NangingparaahliTorètlanparaFarisipadhanggresula marangparasakabaté,pangucapé,"Yagénékowépadha manganlanngombébebarengankarojuru-mupu-beyalan wongdosa?"

31GustiYésusterusngomong:“Wongsingwarasora butuhtabibnangingsinglara

32Akutekaorakanggonimbaliwongmursid,nanging wongdosasupayamratobat

33Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "YagénéparamuridéYohaneskereppasalanndedonga, semonougaparamuridéwongFarisi?nangingsiramangan lanngombe?

34Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowébisandadékakéwong-wongingkamarmantèn padhapasa,nalikamantènéanaingkono?"

35Nangingbakaltumekaingdinanémantènlanangbakal kapundhutsakaingantaranéwong-wongmau,banjur padhapasaingdinaiku

36Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau;Oraanawongsingnalèniklambianyaring klambilawas;Yènmangkono,kanganyarikubakalsuwèk, lanpotongankanganyarikuoracocogkarokanglawas

37Lanoraanawongnglebokakéangguranyaringgendul lawas;Yenora,angguranyarbakalnyuwekgendule, banjurtumpah,langendulebakalilang.

38Nangingangguranyarkududilebokakeinggendul anyar;lanloro-loronedilestarekake

39Oraanawongsingwisngombéanggurlawaslangsung kepénginanyar,amargadhewekekandha,"Wonglawas ikuluwihapik"

BAB6

1IngdinaSabatkangkapindhosawisédinaSabatkapisan, Panjenenganétindakngliwatipategalangandum;Muridmuridéterusmethikwulen,terusdipangankarodigosokgosoknganggotangané.

2AnawongFarisisawatarakangpadhamaturmarang wong-wongmau,"Yagénékowépadhanindakakeapa kangorakenaditindakakéingdinaSabat?"

3Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Apakowé padhaoramacaapasingditindakakédéningDawud,nalika awakédhéwékeluwenlanwong-wongsingpadha ndhèrèkaké?

4DhèwèkémlebuingPedalemanéAllahlannjupukroti singdipanganlandiwènèhakémarangwong-wongsing padhandhèrèkakékangorakenadipangan,kajabamung kanggoparaimam?

5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "PutraningManungsaikuugaGustinédinaSabat"

6IngdinaSabatliyané,Yésuslumebuingpapan pangibadahlanmemulang.

7ParaahliTorètlanparaFarisipadhangati-atimarang Panjenengané,apaPanjenenganébakalmarasakéingdina Sabat;supayapadhanemupandakwamarang Panjenengané

8NangingGustiYésusngertipikiranéwong-wongmau, mulanéterusngomongmarangwongsingtanganégaring: “Ngadegalanngadegaingtengahé!”Panjenenganébanjur jumenenglanjumeneng.

9GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, Akuareptakonsampeyansijibab;Apawenangingdina Sabatnindakakékabecikanutawanindakaképiala?kanggo nylametakeurip,utawanyirnakake?

10Lanmirsaniwongkabehingmubeng-mubeng,banjur ngandikamarangwongmau,"Tanganmuathungna!"Lan iyamangkono,lantanganewaraskayatanganliyane 11Wong-wongmaupadhanesubanget;lanpadha rembuganbabapakangbisaditindakakemarangGusti Yesus

12NalikasamanaGustiYesustindakmenyanginggunung arepndedonga,lansawengiikuGustiYesusterus ndedongamarangGustiAllah

13Barengwisésuk,Yésusnimbalimurid-muridélanmilih wongrolas,singugadijenengirasul.

14Simon(kangugadijenengiPétrus)lanAndréassaduluré, YakobuslanYohanes,FilipuslanBartoloméus,

15MatiuslanTomas,YakobusanakéAlféus,lanSimon singdisebutZelot,

16LanYudasseduluréYakobuslanYudasIskariot,sing ugadadipengkhianat.

17Panjenenganébanjurmandhapbebarengankarowongwongmau,lanjumenenganainglebak,lankumpulané parasakabaté,lanakèhwongsakaingYudéalan Yérusalèmkabèh,lansakasagaraTiruslanSidon,sing padhatekakanggongrungokakePanjenengané.lansupaya warassakapenyakit;

18Lanwong-wongsingkesurupandhemit,banjurpadha mari.

19WongkabèhpadhangupayandemèkPanjenengané, amargaanadayakangmetusakaPanjenengané,nuli nyarasakéwongkabèh.

20Panjenenganénulitumengamarangparasakabatélan ngandika,"Rahayukowéwongmlarat!

21Rahayukowésingsaikingelih,awitkowébakalwareg. Rahayukowésingsaikinangis,awitkowébakalngguyu

22Begjakowénèkkowédisengitilandipisahkékaro wong-wong,landicacad,lanjenengmudibuwangmerga PutranéManungsa

23Ingdinaikukowépadhabungah-bungahalanpadha bungah-bungaha,awitkowébakalpadhasurak-suraking swarga

24Nangingbilaikowésingsugih!awitkowéwistampa panglipur.

25Bilaikowésingpadhawareg!awitkowébakalkeluwen Bilaikowésingsaikingguyu!awitkowébakalsedhihlan nangis.

26Bilaikowé,nèkkabèhwongpadangelemkowé!merga mengkonoparaleluhurémarangnabi-nabipalsu

27NangingAkupituturmarangkowésingpadhakrungu: Trésnaamarangmungsuhmu,padhatumindakbecik marangwongsingsengitmarangkowé

28Padhaberkahiwongsingngipat-ipatikowé,lan ndedongaakanggowongsingnganiayakowé

29Lansapasingnapukpipimusingsiji,tanduknapipimu singsiji;lansingsapanjupukjubahmu,ajangalang-alangi jubahmu

30Sabenwongsingnjalukmarangkowéwènèhana;lan wongsingnjupukbarang-barangmu,ajakoksuwun.

31Lankayasingkokkarepakésupayaditindakkéwong marangkowé,kowéugakudunglakonikayangono marangwong-wongkuwi

32Nèkkowénresnaniwongsingnresnanikowé,apa tampapanuwunmu?kanggowongdosaugatresnamarang wongsingtresnamarang.

33Lanmanawakowépadhagawébecikmarangwong kangpadhagawébecikmarangkowé,apatampa panuwunmu?kanggowongdosaiyaugapadha

34Lannèkkowéngutangimarangwongsingmbok ngarep-arepbakalditampa,apatampapituwasmu?kanggo wongdosaugautangmarangwongdosa,kanggonampa maneh

35Nangingkowépadhatresnaamarangmungsuhmu,lan padhagawéakabecikan,sartasilihanana,tanpangarep-arep apa-apamenèhlanganjaranmubakalgedhe,lankowe

bakaldadiputraneKangMahaluhur,amargaPanjenengane ikuwelasasihmarangwongkangoraduwepanuwunlan marangwongala

36Mulanékowépadhawelasasih,kayadénéRamamuuga welasasih.

37Ajapadhangadili,temahkowéorabakaldiadili;

38Mènèhana,temahkowébakaldiwènèhi;takaran ingkangsae,kapencet,dipungonjang-ganjingsahaturahturah,badhekaparingakendhatengpangkopanjenengan Awittakarankangpadhakoklakoni,ikubakaldiukur manehmarangkowe

39Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau,"Apawongwutabisanuntunwongwuta?" Apaoraloro-loronepadhatibaingjurang?

40Muridorangungkuliguruné,nangingsabenwongsing sampurnabakaldadiguruné.

41Yagenekowendelengtatalsinganaingmripate sadulurmu,nangingbaloksinganaingmripatmudhewe oraweruh?

42Kapriyeanggonmubisakandhamarangsadulurmu: Sadulur,tatalkanganaingmripatmudakcopot,mangka kowedheweoraweruhbalokkanganaingmripatmu?Hé wonglamis,baloksinganaingmripatmudibuwangdhisik, banjurkowébakalweruhkanthicethakanggongetokké tatalsinganaingmripatésedulurmu.

43Awitwitsingapikorangetokkéwohsingrusak;wit singrusakorangetokkéwohsingapik

44Awitsabenwitdikenalsakawohédhéwé.Amargasaka eriwongorangetokakéwohanjir,utawasakagrumbul grumbulkangngetokakéwohanggur

45Wongkangbecikikungetokakébarangkangbeciksaka ingbandhanékangbecik;lanwongalametusakabandha alaingatine,kanggometusakakakehanatinecangkeme

46YagenekowépadhanyebutAku,Gusti,Gusti,lanora nindakakeapasingDakdhawuhaké?

47SapawaésingmaraniAkulanngrungokképiwulangku lannindakkékuwi,Akubakalnduduhkémarangkowé sapasingdidadèkké

48Panjenenganéikukayawongkangyasaomah,banjur ndhudhukjerolanmasangpondhasiingwatu,lannalika banjirbandhang,kaliikunggegirisilanorabisagonjangganjing;

49Nangingsingsapangrungokaké,nangingoranindakaké, ikukayawongkangmbangunomahinglemahtanpa dhasar;kalikangnggegirisibanget,lansanalikaiku ambruk;lanrusakeomahikugedhebanget.

BAB7

1Sawisérampungkabèhpangandikanéanaingngarepe wongakèh,PanjenenganébanjurlumebetingKapernaum 2Anabaturéperwirasingditresnani,laralanarepmati. 3BarengkrungubabYésus,banjurkongkonanpara pinituwanéwongYahudisowaningngarsané,nyuwun supayaPanjenenganérawuhlannambaniabdiné 4BarengwispadhasowaningngarsanéGustiYésus, wong-wongmaulangsungnyuwunmarangPanjenengané, pangucapé,"Panjenenganéikupanteskanggosapawaé singkududitindakaké

5AwitPanjenenganétresnamarangbangsakita,lan Panjenenganéwisyasasinagogékita

6GustiYésusbanjurtindakkarowong-wongmauBareng wisoraadohsakaomahé,perwiramaubanjurkongkonan kanca-kancanésowaningngarsané,maturmarang Panjenengané,"Gusti,sampunngantossusah,awitkawula mbotenpantesndhèrèkpanjenenganlumebetingpayon kawula"

7Mulané,akuorapantesnekanikowé,nangingngomonga nganggotembung,temahabdikubakalmari.

8Awitakuikiugawongsingkawengkuingpanguwasalan nduwèniprajuritsingdibawahkulanmarangliyane,Ayo, landheweketeka;lanmarangabdiningSun:Tumindakaiki, laniyaiyaiku

9BarengGustiYésusmidhangetbabikumau, PanjenenganégumunmarangPanjenengané,banjurminger sartangandikamarangwong-wongkangpadhangetutaké Panjenengané,"Akupituturmarangkowé:Akuoratau nemupangandelkangsamonogedhéné,oraanaingIsraèl" 10Wong-wongsingdikongkonbalimenyangomah, ketemuslafsinglarawiswaras.

11ÉsukéYésustindakmenyangkuthasingjenengéNain lanakèhsakabatépadhandhèrèkakéPanjenengané,lan akèhwong.

12Barengwiscedhakgapurakuthakono,anawongmati digawametu,ontang-antingsakaibuné,lanwongwadon ikurandha,lanakèhwongingkuthakangpadhamèlu.

13BarengGustimirsawongwadonmau,Panjenengané welasasihmarangwongwadonmau,sartangandika marangwongwadonmau,"Ajanangis!"

14Panjenenganébanjurnyelakilanndemèkgubugé,lan wong-wongsingngusungdhèwèképadhamandheg Panjenenganébanjurngandika,"Heh,Akupituturmarang kowé,tangia!"

15Wongsingwismatibanjurnjagonglanwiwitngomong Panjenenganébanjurmasrahakémarangibuné.

16WongkabèhpadhawedilanpadhangluhurakéGusti Allah,pangandikané,"Ananabigedhékangjumenengana ingantarakita;lan,GustiAllahwisngunjungiumaté.

17PawartababPanjenenganéikusumebaringsatanah Yudéalaningsakiwa-tengené

18ParamuridéYohanesterusngomongkébabkuwikabèh.

19Yohanesbanjurnimbalisakabatélorolanbanjur kongkonansowaningngarsanéYésus,matur:"ApaKowé singbakalteka?"utawakitagolekliyane?

20Nalikawong-wongmaupadhasowaningngarsané Yésus,banjurpadhamatur:"YohanesPambaptisngutus akunemoniPanjenengan,matur:PunapaPanjenengan punikaingkangbadherawuh?"utawakitagolekliyane?

21IngwektuikuugaPanjenenganénulimarasakéwong akèhkangpadhalaralanwewelaklanroh-rohjahat;lan akehwongwutaPanjenenganemaringipandeleng

22GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhalungaa,lancritaknamarangYohanesapasing kokdelenglankokrungu;wongwutabisandeleng,wong lumpuhpadhalumaku,wonglarakustapadhanajis,wong budhegkrungu,wongmatipadhakatangèkaké,Injil kawartakakémarangwongmiskin

23BegjawongsingoranesumarangAku.

24BarengparautusanéYohanespadhamangkat,Yésus banjurngandikamarangwongakèhbabYohanes,"Kowé padhalungamenyangara-arasamunkanggondelengapa?" Reedsinggonjang-ganjingkaroangin?

25Nangingkowépadhametuarepndelengapa?Wong singnganggosandhanganalus?Lah,wong-wongsing nganggobusanasingapiklanuripsingapik,padhaanaing kraton.

26Nangingkowépadhametuarepndelengapa?Nabi?Ya, Akupituturmarangkowé,lanluwihsakanabi

27IyaPanjenenganékangwuskatulisanmengkéné,"Lah, IngsunngutusutusaningSunndhisikiPanjenengané,kang bakalnyawisakédalankanggoPaduka"

28Akupituturmarangkowé:Ingantaranéwong-wong singlairsakawongwadon,oraananabisingngungkuli YohanesPembaptis

29Wong-wongkabèhsingkrungupiwulangélanpara juru-mupu-beyapadhambenerakéGustiAllah,awit dibaptiskaroYohanes

30Nangingwong-wongFarisilanahliTorètpadhanampik karsanéGustiAllahmarangawakédéwé,jalaranora dibaptiskaroGustiYésus

31PangandikanéPangéran,"Lahwong-wonginggolongan ikibakalDakpamakakéapa?"lanpadhakayaapa?

32Padhakayabocah-bocahsinglungguhingpasarlan nguwuh-uwuhmarangsapadha-padha,kandha,"Akuwis sulingmarangkowé,nangingkowéoranjogèd"Kawula samisesambatdhatengpanjenengan,nangingpanjenengan botennangis.

33AwitYohanesPembaptistekaoramanganrotilanora ngombéanggur;lankowépadhakandha,"Wongiku kepanjingansétan."

34PutraningManungsarawuh,manganlanngombe;Lan kowépadhakandha:Delengen,wongrakuslanngombe anggur,kancanépajeglanwongdosa!

35Nangingkawicaksananikubenerkanggokabehanakanake

36LananawongFarisisingnjaluksupayaYésusmangan barengkaroYésusPanjenenganébanjurlumebeting omahéwongFarisilanlenggahdhahar

37Ingkuthakonoènèngwongwédoksingdosa,ngertinèk GustiYésusnjagongmangannangomahéwongFarisi, terusnggawalengalengajebadalabaster

38LanngadeganaingwingkingéGustiYésuskaronangis, lanwiwitwisuhsikilékaroluh,lanngusapinganggo rambutésirahé,lanngambungisikilé,lannjebadikaro lengajebad.

39WongFarisisingngundangYésusweruhkuwi,Dèkné terusngomong:“Wongikinèknabi,mesthingertisapalan sapawongwadonsingndemèkDèkné.

40GustiYésussemaur:Simon,Akuarepngomongapaapamarangkowé.Wongéterusngomong:“Guru,terus ngomong

41Anawongsingutangéloro,singsijiutangélimangatus dinar,sijinéseket

42Lannalikapadhaoraduweapa-apakanggombayar, terus-terusanngapurawongloroMulanékandhanana,sapa singbakaltresnamarangdhèwèké?

43WangsulanéSimon,"Kulakinten-kintentiyangingkang dipunpangapuntenkathah"Panjenenganébanjurngandika marangwongmau,"Panjenengansampunleresngadili."

44Panjenenganénulimirsaniwongwadonmaulan ngandikamarangSimon,"Apakowéweruhwongwadon iki?"KawulalumebetinggriyaPaduka,Padukaboten maringitoyakanggekakikawula;

45KowéorangambungAku,nangingwongwédokiki wiwitAkumlebuorakendhatngambungsikilku.

46Sirahkuorasiranjebadi,nangingwongwadonikiwis njebadisikilkunganggolengajebad.

47MulanéAkupituturmarangkowé:Dosa-dosanésing akèhbangetwisdiapuraamargadheweketresnabanget: nangingsingdiapurasethithik,dheweketresnasethithik

48Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Dosamuwiskaapura"

49Wong-wongsingpadamanganbarengkaroGustiYésus teruspadangomong:“Sapatawongikisingbisangapura dosa?

50GustiYésusterusngomongmarangwongwédok: “Imanmuwisnylametkékowélungakanthitentrem

BAB8

1SakwisékuwiGustiYésusterusndlajahisabenkuthalan désa,martakkékabarkabungahanbabKratonéGustiAllah.

2Lananawongwadonsawatarakangkawarasakésaka roh-rohjahatlanlelara,yaikuMaryamkangkaran Magdalena,kangmetusakasetanpitu.

3LanYohana,garwanéKhuza,abdinéHérodès,lan Susanalanliya-liyanéliyané,singngladèniDèknésaka barang-barangé.

4Sakwiséwongokèhpadapadanglumpuklansangkakuta, GustiYésusterusngomongnganggopasemon

5Anasingnyebarwijimetuarepnyebarwiji.nulidiidakidaklandipanganmanuk-manukingawang-awang

6Lansawetaratibaingwatu;lanbarengwisthukul,banjur dadigaring,amargaoraanaudan.

7Anasingtibaingantaranéeri;lanerithukulkaroiku,lan keselakiku

8Lanliyanetibainglemahapik,lanthukul,lanwohtikel satusSawusengandikamangkono,Panjenenganenguwuhuwuh:"Sapakangduwekupingkanggongrungokake, ngrungokna."

9ParasakabatépadhatakonmarangPanjenengané, "Pasemonikuapa?"

10Panjenenganébanjurngandika,"Kowépadha kaparinganweruhwewadiningKratonéAllah,nanging marangwongliyanganggopasemon;supayandelengora bisandeleng,lankrunguorangerti.

11Saikipasemonemangkene:Wijiikupangandikane GustiAllah

12Singanaingpinggirdalanyaikuwongsingkrungu; BanjurIblistekalannyopotpangandikanesakaingatiné, supayaajapadhapracayalankapitulunganrahayu.

13Singanainggunungparang,yaikuwong-wongsing krungupangandikané,banjurnampanipangandikané kanthibungah;Nangingwong-wongmauoraoyod,mulané mungsadurungépadhaprecaya,laningmangsakagodha padhamurtad

14Lansingtibaingeri,yaikuwong-wongsing,nalika krungu,banjurmetu,lankeselakingrasakuwatirlan kasugihanlankasenenganinguripiki,lanorangasilake wohsingsampurna.

15Nangingsinganainglemahsingapikyaikuwong-wong singkanthiatisingjujurlanapik,nalikangrungokake pangandika,banjurnetepi,lanmetokakewohkanthisabar.

16Oraanawongkangnyumupdimar,banjurditutupi wadhahutawadilebokakeingsangisorepaturon;nanging

dipasangingpadamaran,supayawongsingmlebubisa ndelengpepadhang.

17Amargaoraanasingrahasia,singorabakal kacethakaké;lanoraanabarangsingndhelik,singora bakaldiweruhilanbakalmetu.

18Mulanépadangati-atikepriyéanggonmukrungu:sing sapanduwèni,bakalkaparingan;lansingsapaoranduwèni, malahsingdikiranduwènibakaldirebut.

19Banjuribulansadulur-sadulurepadhasowaning ngarsane,nangingorabisamaraniPanjenenganemarga sakawongakeh

20Wong-wongsingngomongmarangGustiYésus: "Ibumulansedulur-sedulurmupadhangadeganaingnjaba, arepnemonikowé"

21Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ibukulansadulur-sadulurkuikuwong-wongsingpadha ngrungokakepangandikanéAllahlannglakoni"

22Ingsawijiningdina,Panjenenganéminggahingprau karoparasakabaté,banjurngandikamarangwong-wong mau,"Ayopadhanyabrangingtlaga"Lanpadha diluncurake

23Nangingnalikapadhalelayaran,Panjenenganéketuron. lanpadhakebakbanyu,laningbebaya

24Wong-wongmaunulipadhamaraniPanjenengané, wungulanmatur,"Guru,Guru,kawulasamitiwas."

Panjenenganébanjurwungulanndhawuhianginlan ombakébanyuné;

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Endiprecayamu?"Wong-wongmaupadhawedilan padhanggumun,banjurpadharerasanan:“Wongikisapa ta!awitanginlanbanyuanggonédhawuh,lanwong-wong maupadhamanutmarangPanjenengané

26BanjurpadhatekaningdhaérahéwongGadara,ing sabrangéGaliléa.

27NalikaPanjenenganéminggahingdharatan,anawong sakaingkuthamethukakéPanjenengané,kangwissuwé kepanjingansétan,oranganggosandhangan,oramanggon ingomah,nangingingkuburan

28BarengweruhGustiYésus,wongmaumbengokmbengoklansujudingngarsané,lankanthiswarasora muni,"Apaurusankukarokowé,dhuhYésus,Putraning AllahKangMahaluhur?"Kawulanyuwun,mugisampun ngantosdipunsiksa.

29(Amargawisdhawuhmarangdhemitsupayametusaka wongiku,amargawiskerepdicekel,landhewekedirantai landirantai,lanbanjurdipecatlandibuwangdeningIblis menyangara-arasamun)

30GustiYésusterustakon,"Sapajenengmu?" Panjenenganébanjurngandika,"Legiun!"

31Wong-wongmaupadhanyuwunmarangPanjenengané, supayaajapadhadidhawuhimetumenyangjurang

32Laningkonoanababiakehsinglagimanganing gunung,lanpadhanyuwunmarangGustiYesussupaya diparengakelumebuingkonoLanpadhanandhang sangsara

33Sétan-sétanmaubanjurmetusakawongélanmlebuing babi-babimau.

34Barengwong-wongkangpadhamanganweruhlelakon mau,banjurpadhamlayulannyritakakebabikuanaing kuthalaningpadesan.

35Banjurpadhametukanggondelenglelakoniku;nuli sowaningngarsanéGustiYésus,lanketemuwongsing

wismetusakasétan-sétan,lungguhingsandhingéGusti Yésus,lagimanganggolanwiswaras,lanpadhawedi.

36Wong-wongsingweruhlelakonkuwiterusngomong nèkwongsingkesurupandhemitbisamari.

37Wong-wongingsakiwa-tengenétanahGadarapadha nyuwunsupayaYésuslungasakaingkonoamargapadha wedibanget,banjurminggahingpraulanbalimaneh

38Wongsingdiusirsétan-sétankuwinyuwunmarang Dèkné,supayaDèknébisanunggilkaroDèkné

39BaliamenyangomahmulancritaknakaluhuranéGusti AllahmarangkowéPanjenenganébanjurtindaklan nyritakakéingsatanahkuthakabèhbabprakara-prakara kangkatindakakédéningYésusmarangdhèwèké.

40NalikaGustiYesuskondur,wong-wongpadhanampani Panjenenganekanthibungah,amargakabehpadhangenteni Panjenengane.

41Lan,lah,anawongtekajenengYairus,lankangdadi pangarepingpapanpangibadah,lanbanjursujudingsikilé GustiYésus,lannyuwunmarangPanjenenganésupaya tekaingomahé

42Amargadhewekeduweanakontang-anting,umurekirakirarolastaun,landhewekebakalseda.Nangingnalika Panjenenganétindak,wong-wongpadhangrubung Panjenengané

43Lananawongwadonsinglaragetihenrolastaun,sing wisngentekakekabehuripekanggodokter,lanoraana singbisawaras

44Panjenenganébanjurnyelakiingburilanndemek pinggirjubahé,lansanalikagetihémacet

45GustiYésusterusngomong:“SapasingndemèkAku? Barengkabèhpadhanyélaki,Pétruslanwong-wongkang padhandhèrèkakéPanjenenganépadhamatur:"Guru, tiyangkathahsamidhesek-dhesekdhatengPanjenengan, sahaPanjenenganndhawuhi:SapasingndemèkAku?"

46GustiYésusterusngomong:“WongsingndemèkAku, awitAkungertinèkkabecikanwismetusakaAku”

47Barengwongwadonmauweruhnèkoradidhelikake, wongwadonmaubanjurmaraniYésuskanthigumeterlan sujudanaingngarsanéYésus,banjurnyritakakémarang wongakèh,apasababéndemèkPanjenengané,lankepriyé enggalwaras

48Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Nèk,muga-mugapadhabungaha!lungakanthi tentrem

49NalikaPanjenenganéisihngandika,anawongsakaing omahépanggedhéningpapanpangibadah,lanmatur marangPanjenengané,"Anakmuwismati;orarepotGuru

50NangingnalikaGustiYesusmidhanget,ngandika,"Aja wedi:pracayamung,landhewekebakalwaras"

51Barengwislumebuingomah,Panjenenganéora nglilaniwongsiji-sijialumebu,kajabaPétrus,Yakobus,lan Yohanes,lanbapaklanibunébocahwadonmau.

52Lankabehpadhanangislansesambatdhewekeora mati,nangingturu

53Wong-wongpadangguyulandipoyoki,awitngertinèk dhèwèkéwismati

54Wong-wongmauterusdityekelmetu,terusdicekel tanganéwongwadonmau,terusdityeluk,“Mbah,tangia!”

55Lanrohdhewekebalimaneh,landhewekesanalika tangi,landhewekedhawuhsupayamenehipanganan.

56Wongtuwanépadanggumun,nangingGustiYésus ngongkonwong-wongkuwiajangandhanisapa-sapa

BAB9

1Panjenenganébanjurnimbalisakabatérolas,padha diparingipangwasalanpanguwasanundhungisétan-sétan sartanambanilelara.

2Wong-wongmaudikongkonmartakkébabKratonéGusti Allahlannambaniwonglara

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajanggawaapa-apakanggolelungan,ajateken,utawa kanthong,utawarotiutawadhuwit;oraduweklambiloro 4Laningngendiwaeomahsingkokleboni,manggonaing kono,banjurlungaa

5Lansapawaésingoragelemnampanikowé,nèkkowé lungasangkakutakuwi,ketyepnalebusinganaingsikilmu, dadipaseksitumrapwong-wongkuwi

6Wong-wongmaubanjurpadhamangkatnjelajahkuthakutha,martakakéInjillannyarasakéwongingngendi-endi

7SangPrabuHérodès,rajatetrak,krungubabkabèhsing ditindakakédéningPanjenengané,banjurbingung,amarga anawongsingkandha,yènYohaneswiswungusaka antaranéwongmati;

8Lansawetara,singNabiEliawismuncul;lanliyane,sing sijisakanabilawaswiswungumaneh

9Hérodèsbanjurngandika,"Yohaneswisdakpancung sirahé,nangingsapataiki,kangdakrungubabkang mangkonoiku?"Landhewekekepénginketemu

10Barengpararasulpadhabali,padhanyritakakémarang Panjenenganéapakangwuspadhadilakoni.Wong-wong maubanjurdigawamenyangpanggonankangsepiingaraarasamun,ingkuthakangaranBètsaida

11Barengwongakèhpadhangerti,banjurpadha ndhèrèkakéPanjenengané

12Barengwissurup,sakabatrolasbanjurpadhasowanlan maturmarangPanjenengané:“Wong-wongikupadha kongkonlungamenyangingkutha-kuthalaningsakiwatengené,lanpadhangineplanpadhagolekpangan,awit kitaanaingkéné.panggonanara-arasamun.

13NangingPanjenenganéngandikamarangwong-wong mau,PadhawènèhanamanganWangsulanéwong-wong mau,"Kulanamunggadhahrotigangsallaniwakkalih." kejabakitakudutukudagingkanggobangsaikikabèh

14Amargawong-wongmaukira-kiralimangewuwong Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté, "Padhalinggihaseketingrombongan"

15Wong-wongmaunulipadhadidhawuhilinggih

16Banjurnjupukrotilimalaniwakloro,lantumengaing langit,mberkahiwong-wongmau,banjurnyuwil-nyuwil landiwènèhakémarangparasakabatsupayaditatamarang wongakèh

17Wong-wongmaubanjurpadhamanganngantiwareg; 18NalikaPanjenenganélagindedongapiyambakan,para sakabatépadhabebarengankaroPanjenengané,banjur padhaditakoni,"Kandhanéwongakèh,Akuikisapa?"

19Wangsulanéwong-wongmau,"YohanesPambaptis; nanginganakangkandha:Élia;Nanginganaugasing kandha,nèksalahsijisakanabi-nabilawaswiswungu 20Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nangingmiturutkowé,Akuikisapa?"Jawa1994:Pétrus mangsuli,"KristuséGustiAllah"

21GustiYésusterusngongkonmurid-muridé,supayaaja ngomongkébabkuwimarangsapawaé

22Pangandikané,"PutraningManungsakudunandhang sangsaraakèh,sartaditampikdéningparapinituwalanpara pangarepingimamlanparaahliTorèt,sartadipatènilan ingtelungdinanébakalditangèkaké."

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SapawaésingarepngetutkéAku,kudunyélakiawaké déwé,sabendinamanggulpentènganélanmèluAku"

24Sababsingsapakepénginnylametakényawané,bakal kelangannyawané,nangingsingsapakelangannyawané margasakaAku,ikubakalnylametakényawané

25Awitapagunanéwongéntukdonyakabèh,nanging kelanganawakédéwé,utawadibuwang?

26SababsingsapaisinmarangAkulanpituturKu, PutraningManungsabakalisinmarangwongiku,manawa Panjenenganérawuhingkamulyanédhéwé,laning kamulyanéBapakélanparamalaékatsuci.

27NangingAkupituturmarangkowésatemené,anawong kangpadhangadegingkéné,kangorabakalmati,nganti padhaweruhKratonéAllah.

28Kira-kirawolungdinasawisépiwulangmau,Yésus ngajakPétruslanYohaneslanYakobusmunggahing gunungarepndedonga.

29NalikaPanjenenganéndedonga,pasuryanémalih,lan pangagemanéputihmancorong

30Lah,anawonglorosingpadhaomong-omongan,yaiku MusalanÉlia

31Kangngatingalingkamulyan,lanngandikababsédané kangbakalrampungingYerusalem.

32NangingPétruslanwong-wongsingpadhandhèrèkaké padhaturubanget;

33LannalikapadhalungasakaPanjenengané,Pétrus ngandikamarangGustiYésus,"Guru,ikuapikkanggokita kenesijikanggokowé,sijikanggoMusa,lansijikanggo Élia:orangertiapakangngandika.

34NalikaPanjenenganéngandikamangkono,anaméga tekalanngayomiwong-wongmau,lanpadhawedinalika mlebuingmégamau.

35Banjuranaswarasakamégasingkandha,”IkiAnakku singtaktrésnani

36Barengswaramaukeprungu,Yésustinemupiyambakan. Wong-wongmauterusmenenglanorangandhanisapasapaingwektukuwiapasingwisdideleng

37Ésuké,nalikapadhamudhunsakainggunung,akèh wongkangpadhanemoniPanjenengané

38Lan,lah,anawongsakakumpulannguwuh-uwuh, matur,Guru,kulanyuwun,mugimugikarsaamirsani anakku,awitikuanakkuontang-anting

39Lan,lah,anarohsingnyekelwong,landumadakan nguwuh;lannggegirisi,ngantiumplukmaneh,lanmehora uculsakadheweke

40Akunyuwunmarangmurid-muridmu,supayawong kuwiditundhung.lanpadhaorabisa.

41GustiYésusterusngomong:“Heh,wong-wongsing orapretyayalankeblinger,ngantipiralawaséanggonku tetunggalankarokowélannandhangsangsaramarang kowé?Anakmugawamrene

42NalikaPanjenenganélagirawuh,sétanbanjur nguncalakéPanjenenganésartanyuwek-nyuwekIda HyangYesustumulidukuhdhemitpunika,nulimarasaken anakepunika,tumulikaserahangmalihringajindanene.

43Wong-wongkabèhpadanggumunbangetmarang kuwasanéGustiAllahNangingnalikapadhagumun

marangsamubarangkangditindakakedeningGustiYesus, Panjenenganebanjurngandikamarangparasakabate: 44Omong-omonganikikududirungokké,awitAnaké Manungsabakaldipasrahkémarangtanganémanungsa. 45Nangingwong-wongmauorangertiapasing diomongkékuwi,nangingoradingertèni,mulanéora dingertèni

46Banjurpadhapadudon,sapaingantaranéwong-wong mausingpalinggedhé

47GustiYésusngertipikiranéwong-wongkuwi,mulané terusnjupukanaklanangdidedekkénangngarepé

48Lanngandikamarangwong-wongmau,"Sapawaé nampanibocahikiatasjenengku,ikunampaniAku,lan singsapanampaniAku,ikunampaniPanjenenganésing ngutusAku

49Yohanesterusngomong:“Guru,awakédéwéweruh wongsingnundungisétannganggojenengmulankita padhangalang-alangi,amargaoramèlukita

50GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Aja ngélang,awitsapasingoranglawanawakédéwé,kuwi mèluawakédéwé

51BarengwistekanwektunéPanjenenganébakal kacemplungaké,Panjenenganébanjurmandengmenyang Yérusalèm

52Lanngirimutusanndhisikipasuryan,lanpadhalunga, lanmlebumenyangdesaSamaria,kanggonyiapake kanggoPanjenengané

53Wong-wongkuwioranampaDèkné,awitDèknékayakayaareplungamenyangYérusalèm

54Kadungmurid-muridéYakobuslanYohanesweruh kuwi,teruspadangomong:“Gusti,apakowékepéngin awakédéwéndhawuhimurubgenisakaswarga,numpes wong-wongkuwi,kayasingditindakkéÉlia?

55NangingGustiYésusnolèhlandidukani,pangandikané, "Kowépadhaorangertirohmuapa"

56AmargaPutraningManungsarawuhorakanggo nyirnakakenyawanemanungsa,nangingkanggo nylametakewong-wongmauLanpadhamenyangdesa liyane

57Nalikapadhamlakuingdalan,anawongkangmatur marangPanjenengané,"Gusti,kawulabadhéndhèrèk PanjenengandhatengpundikemawoningkangPaduka tindak."

58GustiYésusterusngomong:“Asuajagnduwé bolongan,lanmanukingawang-awangnduwésusuh; NangingPutraningManungsaoranduwépanggonan kanggonyèlèhakésirahé

59Panjenenganébanjurngandikamarangliyané,"Mèlua Aku"Nangingwongmaukandha,”Gusti,mugikeparenga kulatindakrumiyinnguburbapakkula”

60GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Ayo wongmatinguburwongmati,nanginglungaalan martakkébabKratonéGustiAllah

61Lanliyaneugamatur,Gusti,akubakalndherek Panjenengan;nangingkeparengakulapamitrumiyin, ingkangwonteninggriyakula

62GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Oraènèng wongsingnduwèniwalukulannolèhmburi,orapantes kanggoKratonéGustiAllah

1Sawiséiku,Gustiugamilihpitungpuluhliyané,lan ngutuswongloro-loronendhisikiPanjenenganémenyang sabenkuthalanpanggonansingbakalditekani.

2MulanéPanjenenganébanjurngandikamarangwongwongmau:Panènéakèhbanget,nangingsingnyambutgawémungsethithik.

3Lungaa,lahkowépadhaDakutuskayacempéing antaranéasuajag

4Ajapadhanggawakanthongutawakanthongutawa sepatu;

5Laningngendiwaeomahsingkokleboni,kandhaadhisik: Tentremrahayuanaingomahiki!

6ManawaanaingkonoanaPutraningtentrem-rahayu, tentrem-rahayumubakalanaingkono;

7Laningomahikupadhamanggona,manganlanngombé apasingdiwènèhaké,kanggoburuhikupantesopahAja sakaomahmenyangomah.

8Laningngendiwaekuthasingkokleboni,lanwongwongpadhanampanikowe,manganaapasing disedhiyakakemarangkowe.

9Lanwonglarasinganaingkonowarasnalankandhaa: KratonéAllahwiscedhakkarokowé

10Nangingmenyangingkuthakangkokleboni,nanging oraditampani,lungaamenyanglurung-lurungingkonolan kandhaa:

11Malahbledugkuthamu,singklelepanaingawakku, padhadakbubarakémarangkowé

12NangingAkupituturmarangkowé,ingdinaikubakal luwihènthèngéSodomkatimbangkuthaiku.

13Bilaikowé,Korazin!cilakakowé,Bètsaida!Sabab saupamaanaingTiruslanSidonmujijat-mujijatkang katindakakeanaingkowe,mesthiwissuweanggonepadha mratobat,lungguhnganggobagorlanawu

14Nangingingdinapangadilanbakalluwihènthèng tumrapTiruslanSidonkatimbangkarokowé.

15Lankowé,Kapernaum,singwiskaluhurakénganti swarga,bakalkacemplungakémenyangnaraka

16Sapasingngrungokakekowé,ngrungokkéAku;lan singsapangrèmèhakékowé,ikungrèmèhakéAku;lansing sapangrèmèhakéAku,ikungrèmèhakéPanjenenganékang ngutusAku.

17Wongpitungpuluhmaunulipadhabalimenèhkanthi bungah,lanmatur:"Gusti,sétan-sétanpuntundhuk dhatengkawulalantaranasmaPaduka."

18Lanngandikamarangwong-wongmau,Akuweruh Iblistibasakaswargakayakilat.

19LahkowépadhaDakparingipangwasangidak-idakula lankalajengking,sartanguwasanisakèhingpangwasané mungsuh;

20Nangingajapadhabungah-bungahmergaroh-rohkuwi tundhukmarangkowéNangingpadhabungaha,amarga jenengmuwiskatulisananaingswarga

21IngwektuikuGustiYesusbungahingroh,lanngandika, "Akumaturnuwun,dhuhRama,Gustininglangitlanbumi, singwisndhelikakeikisakawongwicaksanalan wicaksana,lanwisdicethakakékanggobayi-bayiawit kadosmakatenpunikakarsaPaduka

22KabèhwisdipasrahkémarangAkukaroBapakku.lan sapataSangRama,kajabaSangPutra,lansapakang kaparengakeSangPutra

23Panjenenganébanjurmingermirsaniparasakabatélan ngandikapiyambak:Rahayuwongkangndelengapakang kokdeleng

24AwitAkupituturmarangkowé:Akèhnabilanratusing kepénginweruhapasingkokdeleng,nangingoraweruh; lanngrungokakeapasingkokrungu,nangingoratau krungu

25Lah,anaahliTorètsijingadeglannyobaPanjenengané, matur,"Guru,apasingkududaklakonisupayabisaoleh uriplanggeng?"

26PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Apakangkatulisingangger-anggeringTorèt?"carane sampeyanmaca?

27WangsulanéYésus,"KowétresnaamarangPangéran, Allahmu,klawangumolongingatimu,klawan gumolongingnyawamu,klawangumolonging kekuwatanmulangumolongingbudimu;lanpepadhamu kayaawakmudhewe

28Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau," Kowéwismangsulibener

29Nangingwongmaukepénginmbenerakéawakédhéwé, banjurmaturmarangYésus,"Lansapatapepadhamu?"

30GustiYésussemaur:“Anawongsinglungasangka YérusalèmmenyangYérikho,tibaingsatengahémaling, singnglucutipangagemanélantatu-tatuné,nulilunga, ninggalwongésetengahmati

31Kebetulananaimamsingmandhapingdalankono,lan barengweruhwongmau,banjurliwatingsabrang.

32MangkonougaanawongLèwi,nalikawistekaning panggonankono,maraniwongmau,banjurliwating sabrang.

33NangingènèngwongSamariasinglagimlakutekanang panggonané

34Wongmaubanjurmaraniwongmau,tatunédibledhèni, diwutahakeinglengalananggur,banjurditunggangiing kewanédhéwé,banjurdigawamenyangpanginepanlan diopeni.

35Ésuké,nalikabudhal,dhèwèkénjupukrongdinarlan diwènèhakémarangsingnduwéomah,landipangandikani, "Jagawongé!"lanapamanehsingkoktuku,yenAkuteka maneh,akubakalmalesmarangkowe

36Sapaingantaranéwongtelumau,miturutmu,singdadi pepadhamukarowongsingtibaingtengahémaling?

37Panjenenganébanjurngandika,"Singmelasi Panjenengané"GustiYésusbanjurngandikamarangwong mau,"Lungaa,lantindaknauga."

38Saikinalikapadhalunga,GustiYésusmlebuing sawijiningdésa,lananawongwadonsingjenengéMarta nampaniYésusmenyangomahé

39DhèwèkénduwésedulurwadonsingjenengéMaria, singugalungguhingsikiléGustiYésuslanngrungokké tembungé.

40NangingMartarepotngladeni,banjurmaraniGusti Yésuslanmatur:"Gusti,punapaPanjenenganmboten predulimenawisadhèrèkkulaninggalkulapiyambak?" pramilanyuwunpitulungandhatengkula

41GustiYésussemaur:Marta,Marta,kowékuwatirlan kuwatirbabakèhprekara

42Nangingsijiwaésingperlu:Mariawismilihbagéan singapik,singorabakaldijupuksakadheweke.

1NalikaPanjenenganélagindedongaanaingsawijining panggonan,lanleren,anasakabatékangmaturmarang Panjenengané,"Gusti,kawulamugiPadukawulang ndedonga,kadosdénéYohanesingkangmemulang dhatengparasakabatipun"

2Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nalikakowépadhandedonga,padhamatur:Rama kawulaingkangwonteningswarga,asmaPadukamugi kasucekaken"KratonPadukarawuhKarsaPaduka katindakakenkadosingswarga,ugiwonteningbumi 3KawulamugiPadukaparingipangansabendinten.

4Lanngapuradosakita;amargaakuugangapuramarang sabenwongsingduweutangmarangakuLanajanganti kitakagodha;nangingngluwariakusakapiala.

5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapapanunggalanmukangduwekanca,kangbakal maraniwongingtengahwengi,lankandhamarangwong, Kanca,nyilihakeakurotitelung;

6Amargaanakancakukanglagibudhalmaraniaku, nangingakuoraduweapa-apa?

7Wongsakanjerobakalmangsuli,"Ajanggangguaku! Akuorabisatangilanmenehisampeyan

8Akupituturmarangkowé:Sanadyanoratangilan mènèhi,mergakancané,nangingmargasakapanyuwuné, dhèwèkébakaltangilanmènèhiapasingdibutuhaké

9LanAkupituturmarangkowé:Nyuwuna,lansampeyan bakaldiwenehi;goleka,lansampeyanbakalnemokake; thothok-thothok,lankowébakaldibukak

10Awitsabenwongsingnjaluk,bakalnampa;lansing golekbakalnemu;lansingthothok-thothokikubakal dibukak

11Nèkanabapakmusingnjalukroti,apabakaldiwènèhi watu?utawayennjalukiwak,apabakalmenehiiwakula?

12Utawamanawanjalukendhog,apadhewekebakal menehikalajengking?

13Mulané,nèkkowé,singala,ngerticaranémènèhi hadiahsingapikmaranganak-anakmu,apamanèh BapakmusingnangswargamasrahkéRohSutyimarang wong-wongsingnyuwunmarangDèkné?

14DhèwèkélaginundhungsétansingbisuBarengsétan wismetu,wongbisumaubanjurngandika.lanwong-wong padhagumun

15Nangingènèngwongsingngomong:“Panjenengané nundhungdhemitlumantarBèlzebul,panggedhéningsétan. 16Wong-wongliyanépadhanggodhaGustiYésuslan nyuwunpratandhasakaswargamarangPanjenengané.

17NangingPanjenenganépirsapikiranéwong-wongmau, banjurngandikamarangwong-wongmau,"Sabenkarajan kangpecah-pecahbakalsirna;lanomahsingpecahdadi siji.

18NèkSétanugamèlunglawanawakédéwé,kapriyé Kratonébakaltetep?SababkowépadhangaraniyènAku nundhungsétanlumantarBèlzebul

19LanmanawaAkunundhungidhemitmargasaka Beelzebul,anakmunundhungidhemitmargasakasapa? mulanepadhadadihakimmu

20NangingmenawaAkunundhungisétannganggodrijiné GustiAllah,mesthiKratonéAllahwistekamarangkowé. 21Manawawonggagahprakosakangsikepgegaman njagakraton,barangdarbekebakaltentrem

22Nangingmanawawongsingluwihkuwattinimbang dhewekenempuhlanngalahakedheweke,kabehgegamane singdiandelakebakaldirebutlandiedum-edum 23SingsapaoranunggalkaroAku,ikunglawanmarang Aku,lansingsapaoranglumpukkaroAku,ikumbuyarake. 24Manawarohnajismetusakawong,banjurmlaku-mlaku ingpapan-papankanggaring,golekkalem;lanoraketemu, banjurngandika,Akubakalbalimenyangomahkusaka ngendiakumetu

25Lannalikateka,ketemuikuwisdisapulandireksa

26Banjurlungalannjupukrohpituliyanesingluwihala tinimbangdheweke;banjurpadhalumebulanmanggon anaingkono.

27NalikaPanjenenganéngandikamangkonoiku,ana wongwadonsakaantaranéwongakèhkangpadha nguwuh-uwuhlanmaturmarangPanjenengané,"Rahayu guwa-garbasingnglairakekowélanASIsingkoksusu"

28NangingGustiYésusterusngomong:“Bejatenanwong singpadangrungokképituturéGustiAllahterusnglakoni.

29Barengwongakèhpadhanglumpuk,Panjenengané banjurngandika,"Ikigolongankangalalanorabakal diwenehitandha,kajabapratandhasakanabiYunus.

30SababkayadénéYunusdadipratandhatumrapwong Niniwé,mangkonougaPutraningManungsabakaldadi pratandhatumrapgolonganiki.

31Ingdinapangadilan,ratuingsisihkidulbakaljumeneng bebarengankarowong-wongingjamaniki,lanngukum wong-wongmau,amargadheweketekasakaingpojokpojokingbumiarepngrungokakekawicaksananeSang PrabuSuleman;IngkénéanasingngungkuliSuléman

32Wong-wongingNiniwebakalpadhatangibebarengan karogenerasiiki,lanbakalngukumwong-wongmau, amargapadhamratobatnalikamartakakéNabiYunus;lan ingkeneanasingngungkuliYunus.

33Oraanawongkangnyumupakédimar,banjur nyelehakeingpanggonankangndhelik,oraanaing sangisoregantang,nanginganaingsangisorepadamaran, supayawongsingmlebubisandelengpepadhang

34Pepadhangingbadanikumripat;Nangingyenmripatmu ala,awakmuugadadipeteng.

35Mulanépadhadiwaspada,supayapepadhangsingana ingkowéajadadipeteng

36Mulané,nèkbadanmukabèhpadhanglanoraana bagéanésingpeteng,kabèhbakalpadhang,kayaènèng dimarsingmadhangikowé

37NalikaPanjenenganéngandika,anawongFarisikang ngongkonYésusdhaharkaroPanjenengané

38KadungwongFarisiweruhkuwi,dhèwèkénggumun déwéoraadussakdurungénedha

39GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Saiki kowéwongFarisiresiknjabanémangkoklanpiring; nangingbatinmukebakingpanganiayalanpiala.

40Héwongbodho,apaPanjenenganésingnitahakénjaba ugaoranitahakénjero?

41Nangingsedekahaapasingwiskokduwèni;lan,lah, kabehikuresikkanggosampeyan

42Nangingbilaikowé,wongFarisi!Kanggosampeyan menehiprasepuluhansakamintlanruelankabehjinis tetuwuhan,lannglirwakakepangadilanlankatresnan marangGustiAllah.

43Bilaikowé,wongFarisi!Awitkowépadhaseneng lungguhingpapan-papanpangibadahlanngucapsalamana ingpasar

44Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! Sababkoweikukayakuburankangorakaton,lanwong kanglumakuingkonopadhaoraweruh

45BanjursalahsijisakaahliTorètmangsuli,lanmatur marangPanjenengané,Guru,Panjenenganngandika mangkonouganyenyamahaku

46Panjenenganébanjurngandika,"Cilakakowéuga,para ahliTorèt!Awitkowénekakakémomotansingabot kanggoditanggungwong,lankowédhéwéoranggepok momotanmaunganggosalahsijidrijimu.

47Bilaikowé!Awitkowépadhambangunpasaréanépara nabi,lanleluhurmupadhamatèniwong-wongmau

48Satemenékowépadhanekseniyènkowépadhanglilani tumindaképaraleluhurmu,amargapadhamatèniwongwongmaulankowépadhambangunkuburané

49MulanékawicaksananéGustiAllahugangandika:Aku bakalngutusparanabilanrasulmarangwong-wongmau, lansawetarabakaldipatènilandianiaya

50Supayagetihésakèhéparanabi,singwiskawutahake wiwitwiwitanéjagat,bakaldituntutsakagenerasiiki;

51WiwitgetihéHabélngantigetihéZakharia,singtiwas ingantaranémisbyahlanPadalemanSuci.

52Bilaikowé,paraahliTorèt!awitkowéwispadha njupukkunciningkawruh:kowéoramlebu,lanwongwongsinglumebupadhangalang-alangi.

53NalikaPanjenenganéngandikamangkonomarang wong-wongmau,paraahliTorètlanparawongFarisi wiwitmbudidayabangetmarangPanjenengané,lannjalari Panjenenganéngandikababakèhprakara

54PadhangentèniPanjenenganélanarepnyekelapakang metusakacangkemé,supayapadhanyalahaké Panjenengané

BAB12

1Ingwektusingpadha,nalikaanawongakehsingpadha nglumpuk,ngantipadhangidak-idak,Panjenenganébanjur ngandikamarangparasakabaté:"Singwaspadamarang ragiwongFarisi,yaikuwonglamis"

2Amargaoraanabarangsingditutupi,singorabakal dicethakaké;oraanasingndhelik,singorabakaldiweruhi 3Mulané,apawaésingmbokomongkénangpepeteng bakalkeprungunangpepadang;lanapasing kokkandhakakeingkupinganainglemari,bakal diwartakakeingpayon.

4LanAkupituturmarangkowé,kanca-kanca:Ajawedi marangwong-wongsingmatèniawak,lansawiseikuora duweliyanesingbisanindakake

5NangingAkubakalparingpituturmarangkowé,sapa singkudukokwedini:PadhawediamarangPanjenengané, kangsawusematèniikunduwènipanguwasambuwanging naraka;ya,Akupituturmarangkowé,wedimarang Panjenengané

6Apamanukpipitlimaapaoradidolrongdina,lansijisijiaoradilalekakeingngarsaneGustiAllah?

7Nangingmalahrambutésirahmukabèhwisdiétung Mulanéajawedi,kowékuwiluwihpentingketimbang manukpitikakèh

8Akuugapituturmarangkowé:SingsapangakoniAku anaingngarsanémanungsa,PutraningManungsaiyabakal ngakonianaingngarsanéparamalaékatéAllah

9NangingsingsapanyélakiAkuanaingngarepe manungsa,ikubakaldiselakianaingngarsanépara malaékatéAllah

10LansingsapangucapmarangPutraningManungsa,iku bakaldiapura,nangingsingnyenyamahmarangRohSuci ikuorabakaldiapura

11Nèkkowédigawanangsinaguk-sinagogé,para penggedhélanparapanguwasa,ajapadhasumelang, kepriyélanapasingbakalkokwangsuli,utawaapasing bakalmbokomong.

12AwitingwektukuwiugaRohSutyibakalmulangkowé apasingkudumbokomongké

13Lansalahsijisakarombonganngandikamarang Panjenengané,"Guru,kandhaakarosadulurku,supaya mbagiwarisankaroaku"

14Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau," Man,sapasingngangkatAkudadihakimutawapambagi marangkowé?"

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Singwaspada,lansingwaspadamarangsrakah,amarga uripémanungsaoragumantungsakaakèhbarangsing diduweni."

16Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau,pangandikané,"Tanahéanawongsugihsing ngetokakéakèhbanget.

17Wongéterusmikir:“Apasingkudutaklakoni,awitaku oranduwépanggonankanggongetokkéwoh-wohanku?

18Wangsulane,"Ikibakaldaklakoni:lumbung-lumbungku bakaldakbubrahakelanmbangunsingluwihgedhe;laning kanabakalDakparingisakehingwoh-wohanlanbarangbarangku.

19Lanakubakalngomongmarangnyawaku:Nyawa, sampeyanduwebandhaakehsingdisimpenngantipirangpirangtaun;santai,mangan,ngombe,lanseneng-seneng.

20NangingGustiAllahngandikamarangwongiku,"Heh, wongbodho,bengiikinyawamubakaldijupuksakakowé 21Mangkonougawongkangnglumpukakebandha kanggoawakedhewe,nangingorasugihanaing ngarsaningAllah

22Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," MulanéAkupituturmarangkowé:Ajapadhasumelanging baburipmu,apasingbakalkokpangan;utawakanggo awak,apasingbakalkoksandhang.

23Uripikungungkulidaging,lanbadanngungkuli sandhang.

24Cobadelengenmanukgagak,amargapadhaoranyebar lanorapanen;kangoraduwegudhangutawalumbung;lan GustiAllahmaringipangananmarangwong-wongmau: apaluwihbecikkoweketimbangmanuk?

25Lansapapanunggalanmukangbisanambahidhuwure saastakanthikuwatir?

26Nèkkowéorabisanindakkésingsepele,yagenekowé padhasumelangingbabliya-liyané?

27Cobadelengenkembangbakung,kapriyethukule; NangingAkupituturmarangkowe:SangPrabuSuleman ingkamulyaneoranganggobusanakayasalahsijisakaiku 28Yènmangkono,yènsuketingpategalan,kangsaikiana ingpategalan,lansesukdibuwangingpawon,GustiAllah anggonénganggokayamangkono;Punapamalih

panjenenganipunbadheangagemipanjenengan,heh,tiyang ingkangcupetpitados?

29Lanajapadhanggolèkiapasingbakalkokpanganlan apasingbakalkokombé,lanajamangu-mangu.

30Awitikukabèhpadhadigolèkidéningbangsa-bangsa ingdonya,lanRamamupirsayènkowépadhambutuhaké samubarangmau

31NangingkowépadhangupayaKratonéAllah;lankabeh ikubakalditambahakemarangkowe

32Ajawedi,hepepanthancilik;awitRamamuiku keparengmaringiKratonmarangkowe

33Dèknédodolanlansedekah;Padhanyediakna kanthong-kanthongkangoratuwa,bandhaingswargakang orabakalilang,kangoraanamalingkangnyedhaki,lan oraanarengetkangngrusak

34Awitingngendidunungébandhamu,ingkonouga atimu

35Bangkekanmupadhasabukna,lanlampumumurub;

36Lankowépadhakayawong-wongsingngentenimarang bendaranénalikabalisakamantenan;supayasamangsa Panjenenganérawuhlanthothok-thothok,padhaenggalenggalmbukak.

37Rahayuparaabdi,singnalikabendaranerawuhketemu padhamelek

38Lanmanawawongikutekaingjamtangankapindho, utawatekaingjamtangankatelu,lanketemuwong-wong maukayamangkono,rahayuwong-wongmau

39Lanngertiaiki,nèksingnduwéomahngertijampira malingébakalteka,mesthibakalngati-atilanoranglilani omahédibongkar

40Mulanékowéugapadasiyaga,awitAnakéManungsa bakaltekaingwektusingoramboksangka

41PétrusbanjurmaturmarangPanjenengané,"Gusti, punapaPanjenenganparingpasemonpunikadhatengkula piyambak,punapadhatengsadayatiyang?"

42PangandikanéPangéran,"Sapatajurupangurussing setyalanwicaksana,singbakaldidadèkaképangwasa marangbrayatédéningbendarané,lanmènèhipanduman ingmangsané?"

43Rahayuabdising,singnduwènitekaketemumengkono mengkono

44SatemenéAkupituturmarangkowé:Panjenengané bakalndadèkaképanjenenganénguwasanisabarang kagungané

45Nangingnèkslafkuwingomongingnjeroati:Gustiku orabakalteka.lanbakalmiwitinggebugabdilananglan wadon,lanmanganlanngombe,lanmendem;

46Singnduwènislafkuwibakaltekaingdinasingora dikarepké,laningwektusingoradingertèni,lanbakal dipérang,lanbakaldiwènèhkébagéanékarowong-wong singorapretyaya

47Lanbatursingngertikekarepanébendarané,nanging oranyiapkéawakédhéwélanoranindakkéapasing dikarepké,bakaldigebugingantipirang-pirang

48Nangingsapasingorangertilannindakkésingpantes digebugi,bakaldigebugimungsethithikAwitsapasing diwènèhiokèh,bakaldijalukokèh,lanwongsingwissetya akèh,bakaldisuwuniluwihakèh

49Akutekangirimgeniingbumi;lanapabakalaku,yen wismurub?

50Nangingakuduwebaptiskanggodibaptis;lankepriye anggonkusesakngantirampung!

51ApakowémikirnèkAkutekanggawakatentremaning bumi?Akupituturmarangkowe,Ora;nangingluwihdivisi: 52Awitwiwitsaikiingomahsijibakalanawonglima, singtelunglawanloro,lansingloronglawantelu.

53Bapakbakalpisahkaroanaklanang,lananaklanang nglawanbapak;ibumaranganakwadon,lananakwadon marangibu;ibumaratuwamarangmantuwadon,lan mantuwadonmarangmaratuwane.

54GustiYésusterusngomongmarangwong-wong:“Yèn kowéweruhmégamunggahsakakulon,kowélangsung ngomong:Bakaludan!landadi

55Lannèkkowéweruhanginkidul,kowékandha:Bakal panas;lankelakon.

56Héwonglamis,kowébisanyumurupilangitlanbumi; Nangingkepriyékowéorangertiwektuiki?

57Ya,lanapakowékokoranetepiapasingbener?

58Nèkkowélungakaromungsuhmunangnggoné penggedhéné,padanggolèkitenanansupayakowébisa slametsakawongé.supayakoweajangantidigawa menyanghakim,lanhakimmasrahakekowemarang petugas,lanpetugasenglebokakekoweingpakunjaran

59Akupituturmarangkowé,kowéorabakallungasaka kono,ngantikowéwismbayardhuwitsingpungkasan

BAB13

1Ingmangsaikuanasawatarakangpadhanyritakaké marangPanjenenganébabwongGaliléa,kanggetihé Pilatusdicampurkarokurban-kurbané

2GustiYésusterusngomongmarangwong-wongkuwi,” Apakowémikirnèkwong-wongGaliléakuwiluwihdosa ngungkuliwong-wongGaliléakabèh,merganandhang sangsarakayangono?

3Akupituturmarangkowé:Ora,nangingmanawakowé oramratobat,kowékabèhbakalpadhamati

4Utawawongwolulas,singdiceburmenaraingSiloamlan matèniwong-wongmau,apakowépadhamikirnèkwongwongkuwiluwihdosangungkulisakèhéwongsing manggoningYérusalèm?

5Akupituturmarangkowé:Ora,nangingmanawakowé oramratobat,kowékabèhbakalpadhamati

6Panjenenganébanjurngandikakaképasemoniki;Ana wongnduwéwitanjiringkebonangguré;Banjurtekalan nggolèkiwohingkono,nangingoraketemu

7Panjenenganébanjurngandikamarangwongkang ngolahkebonangguré,"Lah,telungtaunikiakuteka nggolèkiwohingwitanjiriki,nangingoranemuapa-apa kokngrusaklemah?

8Wangsulanéwongmau,"Gusti,mugikarsaaingtaun punikaugi,ngantoskawulandhudhukingsakiwatengenipun,sahabledug

9Manawawohé,yaora,lanyènora,banjurtegori.

10LaningdinaSabatPanjenenganémemulanganaing papanpangibadah

11Lah,anawongwadonsingwiswolulastaunkasurupan rohlara,lantumungkul,lanorabisangadegmunggah

12BarengGustiYesusmirsawongwadonmau,banjur nimbaliwongwadonmau,sartangandikamarangwong wadonmau,"Ibu,kowewusluwarsakakaapesanmu"

13Panjenenganébanjurnumpangiastamarangwong wadonmau,lansanalikawongwadonmaujejeglan ngluhurakéGustiAllah

14Panggedhéningpapanpangibadahbanjurmangsuli kanthinesu,amargaGustiYésusnambaniwongingdina Sabat,banjurngandikamarangwong-wongmau,"Ana nemdinanalikawongkudunyambutgawé;dinasabat.

15Gustinuliparingwangsulan,pangandikané,"Heh, wonglamis,apaorasabenwongpanunggalanmuingdina Sabatnguculakésapiutawakuldinesakaingkandhang, banjurdiiridsupayadiombé?"

16Lanapawongwadoniki,anakéAbraham,kangIblis wiswolulastaun,apaorakududiuculakésakataliikiing dinaSabat?

17BarengPanjenenganéngandikamangkono,kabèh mungsuhpadhaisin,lanwongkabèhpadhabungahbungahmargasakasakehingkamulyanékangkatindakaké déningPanjenengané

18Panjenenganébanjurngandika,"KratonéAllahikukaya apa?"lanakubakalpadhakaroapa?

19Ikukayawijisawi,kangdijupuklandibuwanging keboné;banjurthukullandadiwitgedhe;lanmanukmanukingawang-awangpadhamanggoningpang-pangé

20GustiYésusterusngomongmenèh:“KratonéGusti AllahbakalDakpamakakékaroapa?

21Ikupadhakaroragi,kangdijupukdeningwongwadon landilebokakeingtelungsuketgandum,ngantikabehdadi ragi.

22Panjenenganébanjurtindakmenyangkutha-kuthalan désa-désa,memulanglantindakmenyangYérusalèm

23BanjuranawongkangmaturmarangPanjenengané, "Gusti,apamungsethithikkangbisakapitulungan rahayu?"Panjenenganébanjurngandikamarangwongwongmau, 24Ngupayaamlebuinggapurakangsesek,awitAku pituturmarangkowé,akèhwongkangbakalpadha mbudidayamlebu,nangingorabisa.

25Yènsingnduwéomahwistangilannutuplawangé, kowébanjurngadegingnjabalanthothok-thothoklawang, kanthimatur:Gusti,Gusti,mugikarsaambukakawula; Panjenenganébakalmangsulimarangkowé:Akuorangerti kowéasalésakangendi

26Ingkonokowébakalpadhamuni:Kawulasampun nedhalanngombéwonteningngarsaPaduka,sahaPaduka sampunmemulangwonteningmargi-margikawula

27NangingPanjenenganébakalngandika,Akupitutur marangkowé,Akuorangertikowésakangendi;padha sumingkirasakaIngsun,hésakehingwongkanggawé piala.

28Ingkonobakalanatangisanlankerotinguntu,manawa kowépadhaweruhAbraham,Iskak,Yakublansakèhépara nabi,anaingKratonéAllah,nangingkowédhéwéwis ditundhungmetu

29Wong-wongkuwibakaltekasakawétan,kulon,lorlan kidul,lanbakallenggahingKratonéAllah.

30Lan,lah,anasingpungkasanbakaldadiwiwitan,lan anasingluwihdhisikbakaldadipungkasan

31IngdinaikuugaanawongFarisisawatarakangpadha sowanlanmaturmarangPanjenengane,"Siralungaa, lungaasakaingkono,awitHérodèsarepmatènikowé."

32Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhalungaalankandhaamarangasuajagiku:Lah,Aku nundhungsétan,lannambanidinaikilansesuk,laning telungdinanéAkubakalsampurna"

33Nangingdinaiki,sesuk,lansesuk,Akukudumlaku, amargaoramungkinnabisingmatiingnjabaYérusalèm.

34HéYérusalèm,Yérusalèm,singmatèniparanabilan mbenturiwatuwongsingdikongkonnemonikowé;Kaping pirang-pirangakukepénginnglumpukakeanak-anakmu, kayapitiknglumpukakeanak-anakeingsangisoreswiwine, nangingsampeyanoragelem!

35Lah,omahmubakalditinggalsepi,lansatemenéAku pituturmarangkowé:KowéorabakalweruhAku,nganti tekanwektunékowébakalkandha:PinujiaPanjenengané kangrawuhatasasmanéPangéran

BAB14

1NalikaPanjenenganélumebetingomahésalahsijiné pangarepingwongFarisiingdinaSabatarepmanganroti, wong-wongmaupadhangawasiPanjenengané

2Lah,ingngarepeanawonglaralara

3GustiYésusterusngomongmarangparaahliTorètlan paraFarisi:“ApakenanambaniwongingdinaSabat?

4LanpadhamenengWongmaubanjurdicekellan diwarasaké,banjurdiluwari.

5Wangsulanéwong-wongmau,"Sapaingantaramusing duwekuldiutawasapisingkecemplungingluwangan,lan oralangsungnarikwongkasebutmetuingdinaSabat?"

6LanpadhaorabisamangsulimarangPanjenenganébab ikumau

7Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongkangdiulemi,nalikaPanjenenganémirsanianggoné padhamilihpapankangutamangandikamarangwongwongmau,

8Nèkkowédiundangwonglanangkanggomantèn,aja lungguhingkamarsingpalingdhuwur;ajangantiana wongkangluwihmulyakatimbangkowe;

9Wongsingngundangkowélanwongkuwitekalan ngomongmarangkowé:Wongikiwènèhanapanggonan! lansampeyanmiwitikaroisinkanggonjupukkamarpaling.

10Nangingnèkkowéditimbali,lungaalanlungguhaing kamarsingpalingngisor;supayamanawakangngajak koweteka,banjurkandhamarangkowe:Kanca,munggaha ingdhuwur!

11Awitsapasingngluhurkéawakédéwébakal diremehake;lansingsapangasorakeawakedhewebakal kaluhurake

12Panjenenganébanjurngandikamarangkangngundang dhèwèké,"Yènkowénganakakénedhabengiutawanedha bengi,ajangundangkanca-kancamu,utawasedulursedulurmu,utawasedulur-sedulurmu,utawapepadhamu singsugih;supayawong-wongmauugangundangkowé, lankowébakaldiparingipiwales

13Nangingnèkkowénganakaképésta,wongmlarat, cacad,pincang,lanwutapadhangundang.

14Lankowébakaldiberkahi;amargapadhaorabisamales marangkowé,amargakowébakaldiparingipiwalesing tanginéwongbener

15Nalikasalahsijisakawong-wongsinglungguhmangan barengkrungubabiku,banjurngandikamarang Panjenengané,Rahayuwongsingbakalmanganrotiing KratoningAllah

16PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Anawongkangnyawisaképéstagedhélanngajakwong akèh

17Laningwayahbengikongkonanabdinékandhamarang wong-wongsingdiulemi:Ayo!kanggokabehikusaikiwis siyap

18Wong-wongmaubanjurpadhanyuwunpangapura. Kangkapisankandhamarangwongmau,Akuwistuku sawijilemah,lanakukudulungandeleng

19Lanliyanengandika,Akuwistukulimangrakitsapi, lanakuarepnyobaiku.

20Lanliyanengandika,Akuwisomah-omah,lanmulane akuorabisateka

21Abdimaunulitekalannyritakakébabikumarang bendaranéSingnduwéomahdukalanngomongmarang baturé,"Enggal-enggallungaamenyanglurung-lurunglan lurung-lurungingkutha,wongmlarat,cacad,pincanglan picakpadhagawanenmréné"

22Abdimaunulimatur:"Gusti,kadosingkang panjenengandhawuhakenpunikasampunkaleksanan, nangingwontenpapan"

23Lansingnduwèningandikamarangabdi,menyang metumenyangdalangedhelanpager,lanmeksawongwongmaumlebu,supayaomahkukebak

24AwitAkupituturmarangkowé:Oraanawongsing diulemisingbakalngrasakakédhaharku

25WongokèhmauterusmèluDèkné

26NèkanawongsingmaraniAkulanorasengitmarang bapakné,biyungé,bojoné,anak-anake,sedulur-seduluré lananglanwadon,malahnyawanédhéwé,wongkuwiora bisadadimuridku.

27LansingsapaoramanggulsalibélanngetutakéAku, ikuorabisadadimuridku

28Sapaingantaramu,singarepmbangunmenara,ora lungguhdhisiklanngitungbiaya,apawiscukupkanggo ngrampungake?

29Sawisépondasiwisdilebokake,nangingorabisa rampung,wong-wongsingpadhaweruhpadhamoyoki

30Pangandikané,"Wongikiwiwitmbangun,nangingora bisangrampungake."

31Utawaratuendisingarepperangnglawanratuliyané, oralenggahdhisiklanmikir,apabisakarosepuluhewu bisanemoniwongsingnggawawongrongpuluhewu?

32Yenora,nalikaliyaneisihadoh,dhewekengirimutusan lannjaluksupayatentrem

33Mangkonouga,sapaingantaramukangoranilar samubarangkangdiduweni,ikuorabisadadimuridku

34Uyahikuapik,nangingyènuyahwisilang,apasing kududibumboni?

35Ikuorapanteskanggotanah,utawakanggobledug; nangingwong-wongnundhung.Singsapaduwekuping kanggongrungokake,ngrungokna

BAB15

1Parajuru-mupu-beyalanwong-wongdosapadhasowan ingngarsané,arepngrungokaképiwulangé

2ParaFarisilanparaahliTorètpadhanggrundel, pangucapé,"Wongikinampaniwongdosalanmangan bebarengankarowong-wongmau."

3Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau,pangandikané:

4Sapatapanunggalanmukangduwewedhussatus, manawailangsiji,oraninggalwedhussangangpuluh

sangaanaingara-arasamunlannggolekiwedhuskang ilangngantiketemu?

5Barengwisketemu,banjurditumpangakéingpundhaké kalawanbungah.

6Barengwistekanomah,dhèwèkénglumpukakékancakancanélantangga-tanggané,lankandhamarangwongwongmau:Padhabungah-bungahakaroaku;amarga wedhus-wedhusKusingilangwisketemu.

7Akupituturmarangkowé:Mangkonougakabungahan ingswargamargasakawongdosasijikangmratobat, katimbangkarowongmursidsangangpuluhsanga,kang oraprelumratobat

8Apawongwadonkangduwédhuwitsapuluh,yèn kelangandhuwitsiji,apaoranyumupdimarlannyapu omahlannggolèkikanthitemen-temenngantiketemu?

9Barengwisketemu,banjurnimbalikanca-kancanelan tangga-tanggane,kandha,"Sugengakaliyankula!"amarga akuwisnemokakepotongansingilang

10Mangkonouga,Akupituturmarangkowé,ana kabungahananaingngarsanéparamalaékatéAllahamarga wongdosasijisingmratobat

11Panjenenganébanjurngandika,"Anawongduwéanak lanangloro

12Singragilkandhamarangbapakné,”Bapak,paringana pandumandarbèkkula.Panjenenganébanjurngedumedumdhuwité

13Oraletsuwé,anakésingragilnglumpukkékabèhlan lungamenyangnegarasingadoh,laningkanangetokké barang-barangnduwéomahsingoraapik

14Sakwiséentèk-entèkékabèh,negarakonoanapailan singnggegirisi.landhewekewiwitkekurangan.

15Panjenenganébanjurtindaklannunggalkarowarga nagarakono;banjurdikongkonmenyangpategalanearep angonbabi.

16Mulanédhèwèkékepénginngiseniwetengékarokulit singdipanganbabi-babimau,nangingoraanawongsiji waésingmaringi.

17Barengwiswaras,wongmaubanjurkandha,"Sapira akèhéwongopahébapakkusingduwérotinganti kecukupan,nangingakumatikaliren!"

18Akubakaltangilanmaranibapakkulanngomong marangbapakku:Bapak,akuwisgawedosamarang swargalanmarangBapak.

19Akuwisorapantesdisebutanakmumanèh

20Wongmaubanjurtangilansowaningngarsanékang rama.Nangingnalikaisihadoh,ramanewisweruh,welas asih,banjurmlayu,dirangkullandiambungi

21Anakéterusngomong:Bapak,akuwisgawédosa marangswargalanmarangkowé,mulaakuwisorapantes disebutanakéBapak

22Nangingbapaknékandhamarangparapeladèné:“Sira gawanenjubahsingpalingapik,lannganggona;lan tanganédilebokakécincinlansepatuingsikilé

23Pedhetlemukuwigawanenmréné,sembelèhna;lanayo padhamanganlanseneng-seneng

24Amargaanakkuikiwismatilanuripmaneh;wisilang, ketemu.Lanpadhawiwitbungah-bungah.

25Anakémbarepanaingpategalan,lannalikawiscedhak omah,krungumusiklanjogèd

26GustiYésusterusnyeluksalahsijipeladènlantakon apategesékuwimau

27Lanngandikamarangwong,Sadulurmuteka;lan bapakmuwisnyembelèhpedhètsinglemu,amargawis ditampakanthislamet

28Wongmaunepsulanoragelemmlebu.

29Aturwangsulanemarangbapakne:“Lahwispirangpirangtaunanggonkungladenikowelanorataunerak dhawuhmu,nangingkoweorataumenehianakwedhus lanang,supayaakubisabungah-bungahkarokancakancaku

30Nangingbarenganakmuikiteka,singwisngentèkentèkkéuripmukaroparawanitatuna-susila,kowé nyembelèhpedhètlemukanggodhèwèké

31PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Anakku,kowétansahnunggalkaroAku,lanapakang dakduwèniikukagunganmu"

32Prayoganekitapadhabungah-bungahlanbungahbungah,amargasadulurmuikiwusmatilanuripmaneh; lanwisilang,lanketemu

BAB16

1GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé:“Ana wongsugihsingnduwépenguruslanwongikupadha didakwamarangwongsingwisboroskebandhane

2Wongmaubanjurditimbalilanditakoni,"Kadospundi deneanggenkulamirengbabpanjenenganpunika?" wènèhanapratelanbabpangurusira;awitkowéwisora dadipramugarimanèh.

3Pangurusmaubanjurkandha,"Apasingkudu daktindakaké?"amargagustikunjupuksakaaku stewardship:Akuorabisandudhuk;ngemisakuisin.

4Akuwismutusakéapasingkududaklakoni,supaya manawaakudicopotsakakaprajuritan,wong-wongmau bisanampaakumenyangomahé.

5Mulanédhèwèkénimbalisabenwongsingduweutang marangbendarané,terusditakonimarangsingkapisan: “Pirautangmumarangbendarané?”

6Wangsulane,"Lengasatustakar"Panjenenganébanjur ngandikamarangwongmau,Tampananatagihan,lan lungguha,lannulisseket.

7Panjenenganébanjurngandikamarangwongliyané, "Apautangmupira?"Wangsulane:Gandumsatustakar Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, Tampananatagihan,lannuliswolungpuluh

8SangPrabubanjurngalemmarangpanguruskangora adil,amargawistumindakkawicaksanan,amargaanakanakingjagadikiluwihwicaksanatinimbangparaputrane pepadhang.

9LanAkupituturmarangkowé:Mamonsingorabener, ndadèkakékancamudhéwé;supayamanawakowepadha gagal,padhanampanikowemenyangingpanggonankang langgeng.

10Singsapasetyaingperkarasingpalingcilik,ugasetya ingperkarasingakeh,lansingorabeneringperkarasing palingcilikugaorabeneringperkarasingakeh

11Dadi,yensampeyanorasetyamarangMamonsingora bener,sapasingbakalngandelakekasugihansingsejati?

12Lannèkkowéorasetyamarangapasingdadiduwèké wongliya,sapasingbakalngekèkiduwèkmumarangkowé?

13Oraanabatursingbisangladènimajikanloro,awit bakalsengitmarangsingsijilannresnaniliyané;Yenora,

dhewekebakalnyepengsingsijilanngremehakeliyane KowéorabisangabdimarangGustiAllahlanMamon.

14LanwongFarisi,singsrakah,krunguikukabeh,lan padhamoyokiPanjenengané.

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowéikupadhambenerakéawakmudhéwéanaing ngarsanémanungsa;NangingGustiAllahmirsaatimu, amargaapasingdiajenideningmanungsaikunisthaana ingngarsaneGustiAllah

16Angger-anggeringTorètlanparanabiikutetepnganti tekanYohanes,lanwiwitjamankuwiKratonéAllah diwartakké,lansabenwongngerèhkébabkuwi

17Lanluwihgampanglangitlanbumisirna,katimbang sijititikingangger-anggeringToret

18Singsapamegatbojoné,banjurrabiwongliya,kuwi lakujina,lansingsapakawinkarowongwadonsingwis dipegat,kuwilakujina

19Ingkonoanawongsugih,singnganggoklambiwungu lanmorialus,lansabendinaseneng-seneng.

20AnawongngemissingjenengéLazarus,singdiselehake inggapurané,kebakbisul

21Lankepéngindipangankaroremah-remahsingtiba sakaingmejanéwongsugih,malahasu-asupadhatekalan didilatbiluré

22Wongngemismaumatilandigawaparamalaékat menyangpangkonéAbraham

23Nalikalaginandhangsangsaraingnaraka, PanjenenganénulinyawangAbrahamsakakadohanlan Lazarusanaingpangkoné

24Panjenenganébanjurnguwuh-uwuh:"DhuhRama Abraham,mugikarsaamelasikawula,lanmugikarsaa ngutusLazarus,supadospanjenenganipunnyelupaken pucukingdrijinipunwonteningtoya,sahanyepengaken ilatkawula."awitkawulakasangsaraninglatupunika.

25NangingAbrahamngandika,"Anak,elinga,nalika sampeyanisihurip,sampeyanwisnampabarang-barang singapik,lanLazarusugasingala.

26Kajawipunika,ingantawisipunkulalanpanjenengan punikawontenjurangingkangageng,satemahtiyang ingkangbadhenyabrangsakingngrikidhateng panjenenganbotensaged;lanorabisaliwatmenyangkita, singbakaltekasakaingkono

27Panjenenganénulingandika:“Dhuh,bapak,mugi panjenengankersakongkondhatenginggriyanipunbapak kula

28Awitakuduwésadulurlima;supayaPanjenengané paringpaseksimarangwong-wongmau,supayaajanganti padhalumebuingpapanpanyiksaiki.

29Abrahamsemaur:“Wong-wongpadanduwénabi Moseslanparanabiayopadhakrungu

30Wangsulane:"Ora,RamaAbraham,nangingyenana wongsakaingantaranewongmati,dhewekebakal mratobat"

31PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "YènpadhaorangrungokakeNabiMusalanparanabi, padhaorabakalkayakinan,sanadyananawongwungu sakaingantaranewongmati."

1Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," Mokalyènkasandhungbakalkelakon,nangingbilaiwong kangdadijalarané!"

2Luwihbecikwongédigantunginggulunéwatu panggilinganlandicemplungakéingsagara,ketimbang nyinggungsalahsijinébocahcilikiki.

3Singati-ati:Yènsedulurmunglanggarkowé,wènèhana lanyenmratobat,ngapura

4Lanmanawadhewekenerakkowepingpitusedina,lan sedinapingpitubalimanehmarangkowelanmatur:Aku mratobat;Padukamugikarsaangapunten.

5PararasulbanjurmaturmarangGusti,"Tambaha imanku!"

6GustiYésusterusngomong:“Nèkkowénduwéiman singkayawijisesawi,kowébisangomongmarangwitara iki:“Kowédicotèkkéoyodé,lankowéditandurnang segara.lanikukudumanutmarangkowé.

7Nangingsapapanunggalanmukangduwebaturkang mlukuutawaangonsapi,kangbakalkandhamarangwong ikusamangsamulihsakapategalan:Lungaalanlungguha mangan?

8Lanoramalahbakalngandikamarangwong:Nyiyapake kanggoakunedha,lansabukawaklanngawulaAku, ngantiakumanganlanngombe;Banjursampeyanbakal manganlanngombe?

9Apadhewekematurnuwunmarangabdine,amarga dhewekenindakakeapasingdidhawuhake?Akuora

10Mengkonougakowé,nèkkowéwisnglakonikabèh singdipréntahkémarangkowé,padangomong:Akuiki peladènsingoranduwémanfaat

11NalikaPanjenenganétindakmenyangYérusalèm, PanjenenganébanjurngliwatiSamarialanGaliléa.

12NalikaPanjenenganélumebetingsawijiningdésa,ana wonglaralarakustasepuluhkangpadhangadeging kadohan.

13Wong-wongmaupadhanguwuh-uwuh:"GustiYésus, Padukamugikarsaamelasikawula!"

14Barengweruhwong-wongmau,Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Padhatuduhna awakmudhéwémarangparaimam"Lankelakon,nalika padhalunga,padhanajis.

15Lansalahsijisakawong-wongmau,nalikaweruhsing wismari,banjurbalilankaroswarasorangluhurakeGusti Allah.

16LanpadhasumungkemingngarepePanjenengane, maturnuwunmarangPanjenengane,lanwongSamaria.

17GustiYésusterusngomong:“Apaorasepuluhsing najis?nangingingendisanga?

18OraanawongsingbalikanggongluhurakeGustiAllah, kajabawongliyaiki.

19GustiYésusterusngomong:“Ngadega,lungaa!

20Wong-wongFarisiditakoni,kapanKratonéGustiAllah bakalteka,Yésusnjawab,”KratonéGustiAllahbakalteka oranganggopengamatan

21Lanorabakalpadhamuni:Lah!utawa,ana!kanggo,lah, KratoningAllahanaingsampeyan

22Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," Bakaltumekaingwektunékowépadhakepénginndeleng salahsawijiningdinanéPutraningManungsa,nanging kowéorabakalweruh"

23Lanbakalpadhakandhamarangkowé:Delengenkene; utawa,delengingkono:ajangetut-buri,lanajanututi.

24Sababkayakilatkangsumunarsakaingsangisoring langit,madhangiingsisihliyane;MangkonougaPutraning Manungsaingdinane.

25NangingluwihdhisikPanjenenganékudunandhang sangsaraakèhlanditampikdéninggenerasiiki

26KayasingkelakoningjamanéNuh,semonougaing jamanéPutranéManungsa

27Padhamangan,ngombé,padhaomah-omah,padha diomah-omahake,ngantidinaNuhlumebetingprau,lan banjirtekalannyirnakakekabeh

28MangkonougakayaingjamanéLut;padhamangan, ngombe,tuku,adol,nandur,padhambangun;

29NangingingdinaLutmetusakaSodom,udangenilan walirangsakainglangit,numpeswong-wongmau.

30MangkonougabakalkelakoningdinanalikaPutraning Manungsangatingal

31Ingdinaiku,singanaingpayon,lanbarang-barange anaingomah,ajamudhunnjupuk,lansinganaing pategalan,ugaajamulih

32ÉlingamarangbojonéLut.

33Singsapaarepnylametakényawané,bakalkelangan nyawané;lansingsapakelangannyawane,bakalslamet

34Akupituturmarangkowé,ingbengiikubakalanawong loroingpaturonsiji;singsijibakalkapulung,sijinébakal ditinggal

35Wongwadonlorobakalnggilingbebarengan;singsiji bakaldigawa,sijinéditinggal

36Wongloroanaingpategalan;singsijibakaldigawa, sijinéditinggal.

37Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Ingngendi,Gusti?"Panjenenganébanjurngandika marangwong-wongmau,"Ingngendipapandunungé mayit,ingkonomanukgarudhapadhanglumpuk"

BAB18

1GustiYésusterusngekèkipasemonmarangwong-wong kuwi,nèkwong-wongkudundedongalanorakesel.

2Pangandikané,"Ingsawijiningkuthaanahakimsingora wedimarangGustiAllahlanorapretyayamarang manungsa.

3Ingkuthakonoanarandha;nulisowaningngarsanélan matur:“Padhamalesmarangmungsuhku!”

4Orasuwémanèhdhèwèkéoragelem,nangingsakwisé kuwidhèwèkékandha,”Sanadyanakuorawedimarang GustiAllahlanorapredulimarangmanungsa;

5Nangingmergarandhaikingrèmèhakéaku,mulanéaku bakalmalesmarangdhèwèké,supayaajangantitansah nggawésayabosen

6GustiYésusterusngomong:“Padharungoknaapasing diomongkéhakimsingoraadil

7LanapaGustiAllahorabakalmalesparapemilih,sing rinawengisesambatmarangPanjenengané,sanadyan Panjenenganésabarkarowong-wongmau?

8Akupituturmarangkowé:Panjenenganébakalenggalenggalmaleswong-wongmauNangingmanawa PutraningManungsarawuh,apaPanjenenganebakalnemu pracayaingbumi?

9GustiYésusterusngomongképasemonikimarang wong-wongsingpadapretyayanèkwong-wongkuwi benerlanngrèmèhkéwongliya

10WongloropadhamunggahingPadalemanSuciarep ndedonga;singsijiwongFarisi,singsijinéwongpajeg.

11WongFarisimaungadeglanndedongamangkene: “DhuhAllah,kawulangaturakenpanuwundhumateng Paduka,denekawulabotenkadostiyang-tiyangsanes, tiyangingkangngrampas,botenadil,jina,utawikados juru-mupu-beyapunika

12Akupasakapingpindhosabenminggu,akumenehi prasepuluhansakakabehkagunganku

13Nangingjuru-mupu-beyaikungadegsakakadohan,ora karsatumengamarangswarga,malahnggepukdhadhane lankandha,"DhuhAllah,mugikarsaamelasikawula tiyangdosa!"

14Akupituturmarangkowé,wongikimulihmenyang omahékabeneranngungkuliwongliyalansingsapa ngasorakeawakedhewebakalkaluhurake.

15Wong-wongmauuganggawabayi-bayimarangGusti Yésus,supayadidemèki

16NangingGustiYésusnimbaliwong-wongmaulan ngandika,"Sabenbocah-bocahcilikpadhasowaning ngarsaku,lanajangalang-alangi;

17SatemenéAkupituturmarangkowé,singsapaora nampaKratonéAllahkayabocahcilik,mesthiorabakal lumebuingkono

18BanjuranapanguwasatakonmarangPanjenengané, pangandikané,"Guruingkangsae,punapaingkangkedah kulalampahi,supadosangsalgesanglanggeng?"

19GustiYésusterusngomong:“Yagénékowéngarani Akuapik?oraanakangbecik,kajabamungsiji,yaiku GustiAllah

20Kowéwisngertipepakoné,ajalakujina,ajamatèni,aja nyolong,ajanyeksènigoroh,ngajènanabapakmulan biyungmu

21Wangsulane,"Ikikabehwisdaklakoniwiwitakuisih enom"

22BarengGustiYésusmidhangetbabikumau, PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Sakèhingdarbekmudodola,banjurdiedum-edumna marangwongmiskin,temahkowébakalduwébandhaana ingswarga;

23Barengkrungumangkono,sedhihbanget,amargasugih banget

24BarengGustiYésusmirsayèndhèwèkésedhihbanget, Panjenenganébanjurngandika,"Angèléwongsugih lumebuingKratonéAllah!"

25Awitluwihgampanguntalumebuingbolonganingdom tinimbangwongsugihlumebuingKratoningAllah

26Wong-wongsingkrungukuwiterusngomong:“Lah sapasingbisaslamet?

27Panjenenganébanjurngandika,"Singmokalkanggo manungsaikubisakanggoGustiAllah"

28Pétrusbanjurngandika,"Lah,akuwispadhaninggal kabèhlanndhèrèkakéPanjenengan"

29Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SatemenéAkupituturmarangkowé:Oraanawongkang ninggalomah,utawatuwane,utawasadulur,utawabojo utawaanak,margasakaKratoningAllah.

30Sapasingorabakaltampaluwihakèhingjamansaiki, laningdonyasingbakaltekauriplanggeng

31Banjurnjupukrolaslanngandikamarangwong-wong mau,Lah,kitapadhamenyangYerusalem,lankabehsing ditulisdeningparanabibabPutraningManungsabakal rampung.

32AwitPanjenenganébakaldiulungakémarangbangsabangsaliya,lanbakaldipoyoki,didukanilandiidoni

33Wong-wongmaubakaldigebugilandipatèni,laning telungdinanéPanjenenganébakaltangimenèh.

34Nangingwong-wongmauorangertiapa-apa,nanging tembungikindheliklanorangertiapasingdiomongké

35NalikaPanjenenganéwiscedhakkaroYérikho,ana wongwutalungguhingpinggirdalanngemis

36Barengkrunguwongakèhpadhaliwat,banjurndangu apategesé

37Wong-wongmauterusngomongnèkGustiYésus sangkaNasarètliwat.

38Wongmaubanjurnguwuh-uwuh:"Yésus,Putrané Dawud,melasiaku!"

39Wong-wongsingndhisikiteruspadangelokkéDèkné supayameneng

40GustiYésusterusngadeklanngongkonwongédigawa nangnggoné.

41Pangandikané,"Apasingkokkarepaké,supayakowétak lakoni?"Panjenenganébanjurngandika,"Gusti,supados kawulasagedningali."

42GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Delengen mripatmu!

43SakwisékuwiDèknéterusweruh,teruspadangetutké DèknékarongluhurkéGustiAllah

BAB19

1GustiYésusterusmlebulanngliwatiYérikho

2IngkonoanawongsingjenengéZakheus,singdadi kepalapajeglansugih

3DhèwèkénggolèkiYésus,sapadénéPanjenenganélan orabisakanggopenet,amargadhewekecilik.

4Panjenenganébanjurmlayundhisikilanminggahingwit arakanggondelengPanjenengané,amargaPanjenengané bakalngliwatidalankono.

5BarengGustiYesuswistekaningkono,Panjenengane tumengalanndelengwongmau,banjurngandikamarang Zakheus,"Sakeus,enggalamudhuna!awitdinaikiaku kudunginepingomahmu

6Panjenenganébanjurénggal-énggalmudhunlannampani Panjenenganékanthibungah.

7Barengpadhaweruhiku,wong-wongpadhagrundelan, pangucapé,"Dheweketindakmenyangtamukarowong dosa"

8ZakheusbanjurngadeglanmaturmarangGusti; Delengen,DhuhYehuwah,separobandhakawulabadhe kawulaaturakendhatengtiyangmiskin;Lanmanawaaku njupukbarangsakawongkanthituduhanpalsu,akubakal mbalekakepingpapat

9GustiYésusterusngomong:“Dinaikiwistekanomah ikikarahayon,mergadhèwèkéugaanakéAbraham” 10AwitPutraningManungsarawuhkanggonggolèkilan nylametakékangilang

11Barengpadhakrungubabiku,Panjenenganébanjur ngandikakaképasemon,amargaPanjenenganéwiscedhak karoYérusalèm,lanpadhangirayènKratonéAllahbakal enggalngatingal

12Mulanédhèwèkékandha,”Anapriyayiwédoksing lungamenyangnegarasingadohprelunampakratonlan mulih

13Wongébanjurnimbaliabdinésapuluh,banjurdiparingi dhuwitsapuluhmina,sartadipangandikani,"Delengen ngantiakuteka"

14Nangingparawarganépadhasengitmarangdhèwèké, mulanébanjurkongkonanmèlungetutakedhèwèké, mangkene:Akuoragelemwongikidadiratunéaku

15Barengwiskondur,sawusenampapaprentahan,banjur dhawuhsupayaparaabdi-abdimaupadhaditimbali,kang wisdiwènèhidhuwit,supayabisangertipiracacahésaben wongsakadagang.

16Banjursingkapisantekalanmatur,Gusti,mina Panjenenganwisentuksepuluhmina

17Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "Inggih,abdiingkangsae

18Lansingnomerlorotekalanmatur,Gusti,mina Panjenenganwisgainedlimangmina.

19Lanngandikaugamarangwong,Kowéugangwasani limangkutha

20Lanliyanetekalanmatur,Gusti,lah,ikidhuwit Panjenengan,singdaksimpeningserbet

21Awitakuwedimarangkowé,mergakowékuwiwong singkenceng,kowénjupuksingdudusingkoksebar,lan ngenènisingdudusingkoksebar

22Wongéterusngomong:“Heh,peladènsingala,kowé bakalDakhukumisakatembungmudhéwé.Kowéwis ngertinèkakuikiwongsingkendel,njupuksingdudusing taktampèkké,lanngenènisingdudusingtaktandur

23Yagénédhuwitkuorakokwènèhakémenyangbank, supayasamangsaakuteka,akubisanjalukdhuwitku nganggoriba?

24Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wong kangpadhangadegingsacedhake,"Entukdhuwitsaka wongiku,lanwenehakemarangsingduwesepuluhmina"

25(Wong-wongmaupadhamaturmarangGustiYésus: "Gusti,piyambakipungadhahsadasamina"

26AwitAkupituturmarangkowé:Sabenwongkangduwé bakalkaparingan;lansingoranduwé,malahsingnduwèni bakaldijupuksakawong

27Nangingmungsuh-mungsuhkusingoragelemdadiraja, gawanenmrénélanpatènanaanaingngarepku.

28Sawiséngandikamangkono,Panjenenganétindak ndhisikimunggahmenyangYérusalèm

29NalikaPanjenenganéwiscedhakkaroBètfagélan Bètani,inggunungkangaranGunungZaitun, Panjenenganéngutussakabatéloro.

30Pangandikané,"Padhamenyangaingdésaing ngarepmu;Ingkono,kowébakalnemukuldiditali,sing durungtauditumpakiwong

31Lannèkanawongtakonmarangkowé:Yagénékowé nguculkédhèwèké?Mangkenepangandikanmumarang dheweke:AmargaGustimbutuhakedheweke

32Wong-wongsingdikongkonbudallanketemukayasing diomongkékaroGustiYésus

33Nalikapadhanguculikuldimau,kangndarbenikandha marangwong-wongmau,"Yagénékowépadhanguculi kuldi?"

34Wong-wongmauterusngomong:Gustimbutuhkéwong kuwi

35BanjurpadhadigawamenyangngarsanéGustiYésus, lanpadhanglebokakésandhanganéingndhuwur,lanGusti Yésusditunggangi

36NalikaPanjenenganétindak,wong-wongikupadha nyebarsandhanganéanaingdalan.

37NalikaPanjenenganéwiscedhak,ngantisaikilagi mudhuningGunungZaitun,parasakabatkabèhpadha bungah-bungahlanmemujimarangGustiAllahkanthi swarasoramergasakehingmukjijatsingpadhadideleng

38Pangandikané:PinujiaSangRajakangrawuhatas asmanéPangéran!

39LansawetarawongFarisisakaingantaranewongakeh padhamaturmarangPanjenengané,"Guru,murid-murid Panjenengandukuh!"

40Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Akupituturmarangkowé,yènwong-wongikimeneng, watu-watubakallangsungmbengok"

41Barengwiscedhak,banjurmirsanikuthaiku,banjur nangisikuthaiku.

42Pangandikané,"Sanadyankowéugangerti,saora-orané ingdinamuikiapasingdadikatentremanmu!"nanging saikipadhandheliksakaingmripatmu.

43Amargabakaltumekaingdinanemungsuhmubakal ngepungkowelanngepungkowelanngepungkoweing sakubenge.

44Kowébakalditibakakeinglemahlananak-anakmuana ingnjeromu;lanpadhaorabakalninggalwatusijiingwatu liyane;amargasiraorangretiwektunerawuhira.

45PanjenenganébanjurlumebetingPadalemanSuci, nundhungiwong-wongkangpadhadodolingkonolan kangpadhatuku;

46Pangandikanémarangwong-wongmau,"Anatulisan mengkéné,'Omah-Kukuwiomahpamujan,nangingkowé wispadhadadiguwanémaling.

47SabendinaPanjenenganémemulanganaingPadaleman SuciNangingparapangarepingimamlanparaahliTorèt lanparapangarepingbangsaYahudipadhangupaya nyirnakakéPanjenengané

48Lanorabisanemuapasingkududitindakké,merga kabèhwongpadangrungokképiwulangé.

BAB20

1Ingsawijiningdina,nalikaPanjenenganémemulang marangwongakèhanaingPadalemanSucilanmartakaké Injil,parapangarepingimamlanparaahliTorètpadha maraniYésuslanparapinituwa

2PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Kandhaknamarangaku,kanthipanguwasasapa Panjenengannindakakéikumau?"utawasapakang maringiwewenangikimarangkowe?

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Akuugabakaltakonsampeyansijibab;lanwangsulana: 4BaptisanéYohanesikusakaswargaapasakamanungsa?

5Wong-wongmaubanjurpadharembugan,pangucapé, "Menawakitakandha:Sakaswarga;Panjenenganébakal mangsuli:Yagénékowépadhaorapracaya?

6Nangingnèkawakédéwéngomong:Sakamanungsa; wongkabèhbakalmbenturiawakékarowatu,awitwongwongpadayakinnèkYohaneskuwinabi.

7Wong-wongmaupadhamangsuli,yènorangertiasalé sakangendi

8GustiYésusterusngomongmarangwong-wong:“Aku ugaorangomongmarangkowénganggowewenangendi Akunindakkékuwimau

9Panjenenganébanjurwiwitparingpasemonikimarang wongakèh;Anawongkangnandurpakebonananggur, banjurdiwènèhakémarangwongtani,banjurtindak menyangnagarakangadohngantisuwé

10Lannalikamangsanéwongtanibanjurkongkonanbatur menyangwongtani,supayapadhamènèhipametuning pakebonananggur

11Wongmaubanjurngutusbaturliyanémanèh,nanging ugadigebugilandiisin-isini,sartadikongkonmulihtanpa nggawaapa-apa.

12Panjenenganénulingutusmanèhkangkatelu,lanwongwongmauiyapadhatatulannundhungmetu

13Kangduwepakebonanbanjurngandika:Apakangkudu daktindakake?Akubakalngutusanakkusingdaktresnani, bokmanawawong-wongmaubakalpadhangajenimarang dheweke.

14Nangingbarengwongtaniweruhwongmau,banjur padharembugan,pangucape:Ikiahliwaris,ayodipateni, supayawarisanedadiduwekmu.

15Mulanédibuwangsangkakebonanggurlandipatèni Mulaneapakangbakalditindakakedeningkangduwe pakebonananggurmarangwong-wongmau?

16Wongtaniikubakaltekalannumpeswong-wongmau, lankebonanggurmaubakaldiwènèhakémarangwongliya Barengpadhakrungu,banjurpadhamuni,"Ampun!

17Panjenenganénulimirsaniwong-wongmausarta ngandika,"Yènmangkono,apatakangkatulisan mengkéné,'Watusingditampikdéningtukang-tukang gawe,ikudadipucukingpojok?"

18SapawaésingtibaingwatukuwibakalremukNanging singsapaketiban,bakalnggilingngantidadibubuk.

19ParapangarepingimamlanparaahliTorètingwektu ikupadhangupayanyekelPanjenengané;Wong-wong kuwipadawedikarowong-wong,awitpadangertinèk GustiYésusngekèkipasemonikimarangwong-wong kuwi

20Wong-wongmaupadhangawasiPanjenenganélan ngutustelik-telik,kangpadhanyamardadiwongbener, supayapadhanyekelpangandikané,supayabisamasrahaké Panjenenganémarangpanguwasalanpanguwasagubernur.

21Wong-wongmauterustakonmarangGustiYésus: “Guru,awakédéwéngertinèkKowéngomonglanmulang singbener,lankowéoramèluwongliya,nanging mulangkébabdalanéGustiAllahsingbener

22ApaakukudumbayarpajegmarangKaisar,apaora?

23NangingGustiYésusngertikapinteranéwong-wong kuwi,mulanéterusngomong:“Yagénékowénggodha Aku?

24Akutuduhnadhuwitrecehan.Gambarlantulisanesapa? Wong-wongmaupadhamangsuli,"DhekKaisar"

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "MulanémènèhanamarangKaisarapasingdadi kagunganéKaisar,lanmarangGustiAllahapasingdadi kagunganéGustiAllah."

26Wong-wongmaupadhaorabisanahanpangandikané Yésusanaingngarsanéwongakèh,mulanépadhagumun marangwangsulané,banjurmeneng.

27BanjuranawongSadukisawatarakangpadhasowan ingngarsané,kangpadhangakuyènanapatangen.banjur padhatakonmarangPanjenengané,

28Kandhané,”Guru,Musawisnulismarangaku kabèh,”Nèkanasedulurlanangsingmatilannduwébojo terusmatitanpaanak,sedulurékuwikudunduwébojolan nulungiseduluré

29Mulanéanasadulurlanangpitu,kangkapisanrabi, banjurmatitanpaanak

30Lansingnomerlororabikarowongwadonmau,lan matitanpaanak

31Lansingkatelunjupukdheweke;Mangkonougawong pitumau,lanpadhamatioratilaranak.

32Pungkasanewongwadonmauugamati

33Dadi,ingpatangen,bojonésapawong-wongmau?awit pituwisrabi.

34GustiYésusterusngomongmarangwong-wongkuwi,” Wong-wongingdonyaikiomah-omahlanomah-omah

35Nangingwong-wongsingdianggeppantesnduwèni donyakuwilandiuripkémanèhsakaantaranéwongmati, orabakalomah-omahutawaomah-omah

36Lanpadhaorabisamatimanèh,amargapadhakaropara malaékat;lanpadhaparaputraningAllah,dadipara putraningpatangen

37Saiki,nèkwongmatiditangèkké,nabiMosesuga ngomongkébaberikayukuwi,nèkDèknényebutGusti AllahéAbraham,GustiAllahéIskak,lanGustiAllahé Yakub.

38AwitPanjenenganéikududuAllahéwongmati, nangingGustiAllahéwongurip

39BanjuranaahliTorètsawatarakangmangsuli, pangandikané,"Guru,kandhamuikubener"

40Banjurpadhaorawanitakonapa-apamarang Panjenengané.

41Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kepriyéwong-wongpadhangaraniyènKristusiku tedhakéDawud?"

42DawudpiyambakingkitabMasmurkandha,”Pangeran YehuwahngandikamarangGustiku:Lenggahaingsisih tengenku!

43NgantiIngsunndadekakemungsuhiraancik-anciking tlapakanira

44DadinéDawudnyebatPanjenenganéGusti,lahkepriyé dénéPanjenenganéikuputrané?

45GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé: 46WaspadamarangparaahliTorèt,kangpadhakepéngin lumakunganggojubahdawa,lanpadhasenengngucapaké salamingpasar-pasar,lanpadhasenenglungguhingpapan pangibadahlanpapanpangibadahingpésta;

47Wong-wongsingpadhamanganomahérandha-randha, lanndedongadawa-dawa,mulabakaltampapaukuman singluwihabot.

BAB21

1Panjenenganébanjurtumengalanweruhwong-wong sugihpadhanglebokaképisungsungéingpethipisungsung.

2Panjenenganéugamirsarandhamiskinnglebokaké dhuwitrongdhuwit

3Panjenenganébanjurngandika,"Satemen-temene pituturKumarangkowé,randhamiskinikisingnglebokaké luwihakèhketimbangwongkabèh

4Wong-wongmaukabèhpadhanglebokaképisungsung marangGustiAllah,nangingsakèhéuripésingdiduwèni wisdiwènèhakésakawongmlarat

5LannalikaanawongsingpadhangomongbabGréja Gedé,singdihiasnganggowatusingapiklanhadiah, Yésuskandha,

6Bab-babkangpadhakokdelengikubakaltumekaing wektune,kangorabakalkariwatusiji-sijia,kangorabakal dibubuhake

7Wong-wongterustakonmarangGustiYésus:“Guru, kapankuwibakalkelakon?Lanapapratandhasingbakal ananalikaikumaubakalkelakon?

8Panjenenganébanjurngandika,"Padhangati-ati,aja ngantikesasar!lanwektunewiscedhak

9Nangingnèkkowékrungubabperanglanribut,ajapada wedi,awitprekara-prekarakuwikudukelakondhisik. nangingpungkasanoradeninglandening

10Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Bangsabakalnglawanbangsa,lankratonnglawan karajan

11Lanbakalanalindhugedheingmacem-macem panggonan,lanpailanlanpageblug;lanbakalana pemandangansingnggegirisilanpratandha-pratandha gedhesakaingswarga

12Nangingsakdurungékuwikabèh,kowébakaldicekel landianiaya,diulungkéingsinagogé-sinagogélan dikunjara,digawanangngarepératu-ratulanpara penggedénémergaAku.

13Lanikubakaldadipaseksimarangkowe 14Mulanépadhatatagingsajroningatimu,ajanganti mikir-mikirapakangbakalkokwangsuli.

15AwitkowébakalDakparingicangkemlan kawicaksanan,singorabisadibantahutawadilawandéning mungsuhmu.

16Kowébakaldiulungkékarowongtuwané,sedulursedulur,sedulur-sedulurlankanca-kancalansawenèh panunggalanmubakaldipatèni.

17Kowébakaldisengitikabèhwongmergasakajenengku 18Nangingoraanarambutsijiwaésingilang

19Sranasabar,kowépadhanduwèninyawamu.

20LannèkkowéweruhYérusalèmdikepungkarowadyabala,kowépadangertianèkkuthanéwiscedhak 21Banjurwong-wongsinganaingYudéapadhangungsia menyangpagununganlanwong-wongkanganaing satengahepadhalungaa;lanwong-wongsinganaing negara-negaraajangantilumebuingkono.

22Awitikidina-dinanépiwales,supayakabèhsing katulisanbisakelakon.

23Nangingbilaiwongkangngandheglankangnyusoni, ingwektuiku!amargabakalanakasusahangedheing tanah,lanbebendunebangsaiki

24Wong-wongmaubakalpadhaambrukinglandheping pedhang,lanbakaldiboyongmenyangsakehingbangsa, lanYérusalèmbakaldiinjak-injakdéningbangsa-bangsa liya,ngantitumekaingjamanébangsa-bangsaliya

25Lanbakalanapratandhaingsrengenge,ingrembulan laninglintang-lintang;laningbumikasusahaningbangsa, kanthibingung;segaralanombakgumuruh;

26Atinewong-wongpadhasemplahmergawedilanngatiatimarangapakangbakalkelakonanaingbumi,amarga panguwasaingswargabakalgonjing

27BanjurbakalpadhaweruhPutraningManungsarawuh nitihmégakanthipangwasalankamulyangedhé.

28Lannèkprekara-prekaraikiwiwitkelakon,tumengalan ngacungnasirahmu;awittebusanmuwiscedhak.

29Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau;Delengenwitanjirlankabehwit-witan;

30Nèkwisthukul,kowéweruhlanngertinèkwiscedhak mangsapanas.

31Mengkonougakowé,nèkkowéweruhlelakonkuwi kelakon,kowéngertinèkKratonéGustiAllahwiscedhak 32SatemenéAkupituturmarangkowé:Generasiikiora bakalsirna,sadurungékabèhkelakon

33Langitlanbumibakalsirna,nangingtembung-Kuora bakalsirna

34Lanpadhangati-ati,supayaatimuajangantikebacut kabotankarokabecikan,mendem,lansumelangingbab kauripaniki,temahdinaikuoradiweruhi

35Amargakayakala-jiretikubakalnempuhsakehing wongkangmanggoningsalumahingbumi.

36Mulanépadangati-atilanndedongaatansah,supaya kowépadhakaanggeppantesuwalsakakabèhprakara kangbakalkelakoniki,lanbisangadeganaingngarsané PutraningManungsa

37LaningwayahawanPanjenenganémemulanganaing PadalemanSuci;laningwayahbengiPanjenenganétindak metulanlerebanainggunungkangaranGunungZaitun 38Esuk-esukwong-wongpadatekanangGréjaGedéarep ngrungokképiwulangé.

BAB22

1SaikiwiscedhakriyayaRotiTanpaRagi,yaikuRiyaya Paskah

2ParapangarepingimamlanparaahliTorètpadha nggolèkicaranebisamatèniPanjenengané;amargapadha wedimarangwongakeh

3SétanbanjurmlebuingYudassingjenengéIskariot,sing kalebusakamuridrolas

4Panjenenganébanjurtindaklanrembugankaropara pangarepingimamlanparakomandhané,babkepriyé anggonéngulungakéPanjenenganémarangwong-wong mau

5Wong-wongmaubanjurpadhabungahlanpadhajanji arepmènèhidhuwitmarangPanjenengané

6Panjenenganébanjurjanjilannggolèkiwektukanggo ngulungakéPanjenenganémarangwong-wongmautanpa anawongakèh

7Banjurtekadinarotitanparagi,nalikaPaskahkudu disembelih

8GustiYésusteruskongkonanPétruslanYohanes ngomong:“PadhabudallannyawiskéPaskahkanggo awakédéwé.

9Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Panjenenganbadhenyawisakenpundi?"

10Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Lah,nalikakowémlebuingkutha,kowébakalketemu karowongnggawakendhiisibanyu;ngetutnawongmau menyangomahkangdileboni

11Lankowékudungomongmarangsingnduwéomah: Gurungandikamarangkowé:Ingngendikamartamu, panggonankanggoAkumanganPaskahkaropara sakabatku?

12Panjenenganébakalnduduhkémarangkowékamarsing gedhéingndhuwursingwispepak.

13Banjurpadhalunga,lanketemukayasingwisngandika marangwong-wongmau,lanpadhanyawisakePaskah.

14Barengwistekanwayahé,Yésusbanjurlenggah bebarengankaropararasulrolas

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "AkukepénginmanganPaskahikibebarengankarokowé sadurungéAkunandhangsangsara

16AwitAkupituturmarangkowé:Akuorabakalmangan manèh,ngantiikukelakonanaingKratonéAllah

17Panjenenganébanjurmundhuttuwunglansaossokur sartangandika,"Ikitampanana,bagéyaningantaramu."

18AwitAkupituturmarangkowé,Akuorabakalngombé wohanggur,ngantiKratoningAllahrawuh

19Panjenenganébanjurmundhutroti,saossokur,banjur nyuwil-nyuwillandiparingakémarangwong-wongmau, pangandikané,"Ikiawakkusingdiparingakékanggokowé 20Mangkonougatuwungsawisemangan,pangandikane, Tuwungikiprajanjiananyaringgetihku,kangkawutahake kanggokowe

21Nanging,lah,tanganéwongsingngulungakéAkukaro Akuingmeja

22SatemenePutraningManungsabakaltindak,kayakang wuskatamtokake,nangingbilaiwongkangbakal kaulungake!

23Wong-wongmaubanjurpadhatakon-tinakon,sapaing antaranéwong-wongmausingkudunglakoniprekaraiki.

24Laningantaranéwong-wongmaubanjurpadha padudon,sapasingdianggeppalinggedhé

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Pararatuingbangsa-bangsaliyapadhanguwasaniwongwongmau;lanwong-wongsingnguwasaniwong-wong maudiaraniwongsingdermawan.

26Nangingkowéajakayangono,nangingsingsapagedhé ingantaramu,dadiakayasingluwihenom;lankangdadi pangarep,padhakayakangngladèni.

27Awitendisingluwihgedé,singlungguhmanganapa singngladèni?Apaduduwongsinglenggahmangan? nangingAkuanaingantaramukayakangngladèni.

28Kowékuwiwong-wongsingtetepmèluAkuing panggodaku

29LanAkunetepakeKratonkanggosampeyan,kayasing Rama-KuwisnetepakemarangAku;

30SupayakowépadhamanganlanngombéingmejaAku ingKratoningSun,lanpadhalenggahingdhamparngadili talerIsraèlrolas

31GustiYésusterusngomong:“Simon,Simon,lah,Sétan kepénginnduwènikowé,supayabisangayakkowékaya gandum

32Nangingakundedongakanggokowé,supayaimanmu ajangantiilang.

33Wongéterusngomong:“Gusti,akusiapmèluKowé, mlebupenjaralanmati

34Panjenenganébanjurngandika,"Akupituturmarang kowé,Pétrus,dinaikijagoorakluruk,sadurungékowé nyélakiAkupingtelu."

35Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "NalikaAkungutuskowétanpakanthong,kanthonglan sepatu,apakowépadhakekuranganapa-apa?"Wong-wong maupadhamatur:Oraanaapa-apa

36Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nangingsaiki,singduwedhompet,njupuka,lanuga dompete

37AwitAkupituturmarangkowé,singwiskatulisaniki kudukelakonanaingAku,lanPanjenenganéwiskaétang ingantaranewong-wongmurtad,kanggobabAkuwis rampung

38Wong-wongmauterusngomong:“Gusti,lahiki pedhangloroPanjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmau,"Cukup"

39PanjenenganébanjurmetulantindakmenyangGunung Zaitunkayabiyasanélanparasakabatéugapadha ndhèrèkakéPanjenengané.

40Barengwistekaningkono,Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Padhandedongaa, supayakowéajangantikenaingpanggodha."

41Panjenenganébanjurnyingkurwong-wongmaukirakirawatu,banjurtumungkullanndedonga

42Kandhané,"DhuhRama,manawiPadukakersa, Padukamugikarsaanyingkirakentuwungpunikasaking Kawula

43Banjuranamalaékatsakaingswargangatingalmarang Panjenengané,ndayaniPanjenengané

44Wongéterussedhihbangetndedonga,lankringetékaya tetesangetihsingtibainglemah.

45NalikaPanjenenganéwungusakandedongalanrawuh marangparasakabaté,Panjenenganéketemupadhaturu amargasedhih.

46Lanngandikamarangwong-wongmau,Yagenekowe padhaturu?tangialanndedongaa,supayakowéajanganti kenaingpanggodha.

47NalikaPanjenenganéisihngandika,anawongakèh, kangkaranYudas,salahsijisakasakabatrolas,tindak ndhisikiwong-wongmaulannyedhakmarangYésusarep ngambungPanjenengané

48NangingGustiYésussemaur:Yudas,apakowé ngulungakéPutraningManungsanganggongambung?

49Barengwong-wongingsakiwa-tengenépadhaweruh apakangbakalkelakon,banjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Gusti,punapakawulasamimateni pedhang?"

50Lansalahsijisakawong-wongmaunggebugabdiné ImamAgunglanpedhotkupingtengen.

51GustiYésusterussemaur:“Saikiwaé!Panjenengané banjurndemekkupingé,banjurwaras

52Yésusbanjurngandikamarangparapangarepingimam lanparapanggedhéningPadalemanSucilanparapinituwa, kangpadhasowaningngarsané:“Apakowépadhametu kayamaling,nganggopedhanglanpenthung?

53NalikaAkusabendinakarokowéanaingPadaleman Suci,kowépadhaorangangkattanganmarangAku, nangingikiwektumulanpangwasanépepeteng.

54Wong-wongmauterusnyekelGustiYésuslandigawa nangomahéImamGedéLanPétrusngetutakésakaadoh 55Lannalikapadhangobonggeniingtengahbale,lan padhalungguhbebarengan,Pétruslenggahingtengahtengahwong-wongmau.

56Nanginganaprawansingweruhwongélagilungguh ingsacedhakégeni

57PanjenenganénulinyélakiPanjenengané,pangandikané, "Ibu,AkuorawanuhmarangPanjenengané"

58Oraletsuwé,analiyanésingweruhDèkné,terus ngomong:“Kowéugaklebuwong-wongkuwi.”Rasul Pétrusterusngomong:“Dudu!

59Kira-kirakira-kirasakjamsakwisékuwi,wongliyané terusngomong:“WongikitenananmèluDèkné,awitwong Galiléa

60RasulPétrusterusngomong:“Akuorangertiapasing mbokomongké.Lansanalika,nalikaisihngandika,jago kluruk

61GustiYésusterusmingermirsaniPétrusLanPétrus kèlinganmarangpangandikanéGusti,kangngandika marangPanjenengané,"Sadurungéjagokluruk,kowé bakalnyélakiAkupingtelu."

62Pétrusbanjurmetulannangiskelara-lara

63Wong-wongsingnyekelGustiYésusterusdipoyokilan digebugi.

64Sawiséditutupimripaté,wong-wongmaubanjurnapuk rainélanditakoni,"Coba,sapasingnapukkowé?"

65Lanakèhprekaraliyanésingpadhanyenyamahmarang Panjenengané

66Barengwisésuk,parapinituwanébangsaYahudilan parapangarepingimamlanparaahliTorètpadha nglumpuk,banjurngiridPanjenenganémenyangPradata Agama,padhamatur:

67ApakowékuwiKristus?marangkita.Panjenengané banjurngandikamarangwong-wongmau,"NèkAku pituturmarangkowé,kowéorabakalpracaya

68LanmanawaAkutakonmarangkowé,kowéorabakal mangsuliAkulanoranglilaniAkulunga

69SakwisékuwiAnakéManungsabakallenggahnang tengenéPangwasanéGustiAllah.

70Wong-wongmauterusngomong:“ApaKowékuwi AnakéGustiAllah?Panjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmau,"KowépadhakandhayènAkuiki."

71Wong-wongmauterusngomong:“Apaperlunéawaké déwéseksimenèh?awitawakédéwéwiskrungusangka tembungédéwé.

BAB23

1Wongokèhmauteruspadatangilandigawanang nggonéPilatus

2Wong-wongmaubanjurpadhanudhuhmarang Panjenengané,pangucapé,"Awakédéwékepetukwongiki mbingungakébangsaikilannglarangmbayarpajegmarang Kaisar,lanngomongnèkdhèwèkékuwiKristus,ratuné."

3PilatusterustakonmarangGustiYésus:“ApaKowé ratunéwongJu?Panjenenganébanjurmangsuli, pangandikané,"Panjenenganngandika 4Pilatusbanjurngandikamarangparapangarepingimam lanmarangwongakèh,"Akuoranemukaluputanéwong iki."

5Wong-wongmaudadisayagalakbanget,pangucapé, "Panjenenganéngojok-ojokiwongakèh,memulanging satanahYuda,wiwitsakaGaliléangantitekaningkana"

6NalikaPilatuskrungubabGaliléa,banjurtakonapa wongikuwongGaliléa.

7SakwiséngertinèkDèknékuwiwilayahéHérodès, DèknéterusngongkonDèknénangnggonéHérodès,sing wektukuwiuganangYérusalèm.

8NalikaHérodèsweruhGustiYésus,bungahbanget, amargawissuwékepénginketemukaroPanjenengané,

amargawiskrunguakèhbabPanjenenganélandheweke ngarep-arepbakalweruhsawetaramukjijatsing ditindakakedeningdheweke

9PanjenenganébanjurtakonmarangPanjenengané nganggotembungakèh;NangingPanjenenganéora mangsuliapa-apa

10ParapangarepingimamlanparaahliTorètpadha ngadeglannggugatPanjenenganékanthibanter.

11Hérodèskaroparaprajuritépadhangrèmèhaké Panjenengané,dipoyoki,sartangagemjubahkangéndah, nulidikirimmenyangngarsanéPilatus

12IngdinaikuugaPilatuslanHérodèskekancan,amarga sadurungepadhamemungsuhan.

13Pilatusbanjurnglumpukaképarapangarepingimamlan parapenggedhélanrakyat

14Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "KowéwispadhanggawawongikimarangAku,kaya wongsingnyasarakéwong-wong,lan,lah,akuwismriksa wongikianaingngarepmu,akuoranemukaluputaning wongikibabapasingsampeyannuduhdheweke

15Ora,nangingugaHérodès,awitkowéwistakkongkon maranidhèwèké;Lan,lah,oraanaapa-apasingpantes dipatèni

16MulanédhèwèkébakalDakdukani,banjurDakluwari 17(Amargaingriyayaikukudungluwarisijikanggo wong-wongmau)

18Wong-wongmaubanjurpadhabengok-bengok, pangandikané,"Wongikisirna,Barabasuculna!"

19(Singdilebokakeingpakunjaranamargaanakomplotan ingkuthalanamargamateniwong)

20PilatusbanjurkarsangluwariYésus,banjurngandika manèhmarangwong-wongmau

21Nangingwong-wongpadhabengok-bengok,pangucapé, "Kasaliba,kasalib!"

22Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau kangkapingteluné,"Yagene,pialaapasingditindakaké?" Akuoranemusababsakapatiingwong,mulaneakubakal nggegirisiwong,lansupayadhewekelunga

23Wong-wongmauterusnggumunkékaroswarabanter, njaluksupayaYésusdisalib.Lanswaranéwong-wongmau lanparapangarepingimammenang

24Pilatusbanjurndhawuhisupayakelakonkayasing dikarepake.

25Panjenenganébanjurngluwariwongsingdilebokaké ingpakunjaranamargamurtadlanmatèniwong-wongmau, singdikarepake.NangingGustiYésusdipasrahkémarang karepéwong-wongkuwi

26Lannalikapadhanggawawongadoh,padhanyekel Simon,Kirene,tekasakanegara,lanpadhanumpangisalib ingwong,kanggomanggulikuingmburiGustiYesus

27Wong-wongsingpadangetutkéDèknélanwongwédok singpadasesambatlannangisiDèkné.

28NangingGustiYésusnolèhlanngandika,"Paraputri ingYérusalèm,ajapadhanangisiAku,nangingtangisana awakmudhéwélananak-anakmu"

29Sabab,lahbakaltumekaingwektunewong-wongpadha muni:Rahayuwonggabug,guwa-garbakangoratau nglairake,lansusukangorataunyusoni

30Banjurbakalpadhawiwitkandhamaranggununggunung:Tibaknaaku!lanmarangbukit-bukit,Tutupenaku.

31Nèkwong-wongkuwinindakkékuwinangwit-witan singijo,apasingbakalditindakkénangwit-witansing garing?

32Lanugaanawongdurakaloroliyané,singdigawa barengkaroYésuskanggodipatèni.

33BarengwistekaningpanggonankangaranKalvari, Panjenenganédisalibanaingkonolanparadurjanakang sijianaingsisihtengenlansijinéanaingsisihkiwa.

34Yésusbanjurngandika,"DhuhRama,mugikarsaa ngapunten;amargapadhaorangertiapasingditindakake Pangagemanédiedum-edumlandiundhi

35Wong-wongpadhangadegndelengParapanggedhé ugapadhamoyokiPanjenengané,pangucapé,"Dheweke nylametakéwongliya"Dèknékudunylametkéawaké déwé,nèkDèknéKristus,pilihanéGustiAllah

36Prajurit-prajuritugapadhamoyokiPanjenengané,padha sowanlanngaturakécuka

37Lanngandika,"YènkowératunéwongYahudi,slamet awakmudhéwé!"

38AnatulisaningndhuwurénganggoaksaraYunani, LatinlanIbrani,"IkiRajanéwongYahudi"

39Lansalahsijisakawongdurakasingdigantungmarang PanjenenganémoyokimarangPanjenengané,ngandika, "YènPanjenenganikuKristus,slametawakédhéwélan aku."

40NangingsingsijinémangsulindukaniPanjenengané, pangucapé,"ApakowéorawedimarangGustiAllah, mergakowépadhanandhangpaukuman?"

41Lankitapancenadil;Amargakitapadhatampapituwas sakatumindakkita

42PanjenenganébanjurngandikamarangYésus,"Gusti, mugikersaaengetdhatengkawulanalikaPadukarawuh ingKratonPaduka"

43GustiYésusterusngomong:“SatemenéAkupitutur marangkowé,dinaikikowébakalbebarengankaroAku ingfirdaus

44Wektukuwikira-kirajamrolaslansaklumahingbumi dadipetengndhedhetngantijamsanga

45Srengéngébanjurpetengndhedhetlangeberé PadalemanSucisuwèkingtengahé.

46GustiYésusterusmbengokklawanswarabanter,Dèkné ngomong:“DuhBapakku,Akumasrahkényawakunang tanganmu!”

47Barengkomandhanéweruhlelakonmau,banjur ngluhurakéGustiAllah,pangandikané,"Satemené,iki wongmursid."

48Lankabehwongsingpadhatekaingngarsane,ndeleng lelakoniku,padhanggebugdhadhalanbali.

49LankabehkenalankaroGustiYésus,lanwongwadon singndherekGustiYésussakaGaliléa,padhangadegadoh, ndelengikumau

50Lah,anawongsingjenengéYusuf,penaséhat;lan dhewekeikuwongbeciklanadil

51(Wong-wongkuwiorasetujukaropiwulanglan tumindakéwong-wongkuwi)DèknéasalésakaArimatea, sawijiningkuthanéwongYahudi,singugangarep-arep KratonéAllah.

52WongikimaraniPilatuslannyuwunlayonéGusti Yésus

53Wongmaunulidiudhunaké,dibungkusmori,banjur disarèkakéingkuburansingditatahingwatu,singdurung taudikubur

54Nalikaikudinapacawisan,landinaSabatwisnyedhak 55Wongwédok-wédoksingmèluGustiYésussangka Galiléateruspadangetutkékuburanélancaranélayoné dikubur.

56Banjurpadhabalilannyawisakerempah-rempahlan lengajebad;lanngasoingdinaSabatmiturutpepakon

BAB24

1Ingdinakapisaningmingguiku,ingwayahésukbanget, wong-wongmaupadhatekaingpasaréankaronggawa rempah-rempahkangwisdicawisaké,lanwong-wong liyanéugapadhamèlu.

2Wong-wongmauweruhwatunéwisdigulungsaka kuburan

3Banjurpadhamlebu,nangingoranemulayonéGusti Yésus

4Nalikapadhabingungbabiku,banjuranawonglanang lorongadegingsandhinge,nganggosandhangan mencorong

5Nalikapadhawedilantumungkulsumungkemingbumi, banjurpadhakandha,"Yagénékowépadhanggolèkising uripanaingantaranéwongmati?

6Panjenenganéoraanaingkéné,nangingwiswungu

7Pangandikané,"PutranéManungsakududiulungaké marangtanganéwongdosalandisalib,laningtelung dinanéwungumanèh"

8Lanpadhakèlinganpangandikané,

9Banjurpadhabalisakapasareanlannyritakakéikumau kabèhmarangsakabatsawelaslanmarangwong-wong liyané.

10MaryamMagdalena,Yohana,MaryamibunéYakobus lanwongwédok-wédokliyanésingbebarengankaro wong-wongmau,singpadhanyritakakébabikumarang pararasul

11Omonganéwong-wongkuwikayaomong-omongan, nangingorapadapretyaya.

12Pétrusbanjurjumenenglanmlayumenyangpasaréan; Lanndhingkluk,mirsanisandhanganmorisingwis dilebokakedhewe,banjurlunga,kanthigumunmarang lelakonmau

13Ingdinaikuugaanawonglorokangpadhalunga menyangdesakangaranEmaus,kangadohesaka Yerusalemkira-kirawolungpuluhkilometer

14Lanpadharembuganbabkabehikumau

15Nalikapadharembuganlanrembugan,GustiYésus piyambaknyedhaklantindakmèluwong-wongmau

16Nangingmripatepadhakandel,supayapadhaora wanuhmarangPanjenengane

17Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kepriyéanggonmupadhagunemannalikalumakulan sedhih?"

18Salahsijisakawong-wongmau,singjenengéKléopas, maturmarangPanjenengané,"Apakowémungwong mancaanaingYérusalèm,lanorangertiapasingkelakon anaingkonoingjamansaiki?"

19Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apaiku?"Wong-wongmaunulipadhamaturmarang Panjenengané,"IngbabYésussakaNasarèt,ikunabikang kuwasaingpanggawélanpangandikanéanaingngarsané Allahlaningngarsanéwongakèh

20Lancaraneparapangarepingimamlanpara pangarepingkitapadhamasrahakéPanjenenganésupaya diukumpati,lanpadhanyalibPanjenengané

21Nangingakupadhangandel,yènPanjenenganékang bakalngluwariIsraèl,lankejabaiku,dinaikiwistelung dinawiwitikumaukabèhkelakon

22Ya,lanugasawetarawongwadonsakakumpulanaku padhanggumunakeaku,singpadhaesukingkuburan.

23Lannalikapadhaoranemulayoné,padhatekalanmatur, singpadhaugawisweruhwahyusakamalaékat,kang matur,bilihpiyambakipungesang

24Lansawetarasakawongkangbebarengankarokita padhamenyangingpasarean,lanketemuikukayasing wongwadonngandika,nangingpadhaoraweruh

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Heh,wongbodholanatinealon-alon,oraprecayamarang samubarangsingwiskapangandikakakédéningparanabi 26ApaKristusorakudunandhangkasangsaranikilan lumebuingkamulyane?

27LanwiwitsakaNabiMusalanparanabikabeh, Panjenenganenerangakemarangwong-wongmauing kabehKitabSucibabpiyambak.

28Wong-wongmauwiscedhakkarodésasingdituju,lan GustiYésusterusngomongkaya-kayaareplunga

29Nangingwong-wongmaupadhangalang-alangi Panjenengané,pangandikané,"Kulaaturimèlukula,awit sampunsonten,landintensampunsonten"Panjenengané banjurmlebunginepingkono.

30NalikaPanjenenganélenggahdhaharbebarengankaro wong-wongmau,Panjenenganémundhutroti,mberkahi, nyuwil-nyuwillandiparingakémarangwong-wongmau.

31Lanmripatepadhakabuka,lanpadhawanuhmarang Panjenengané;Panjenenganébanjursirnasakaing ngarsanéwong-wongmau.

32Wong-wongmauterustakonmarangsakpada-pada: “Apaatiawakédéwéorakobong,dongéDèknéomongomongankaroawakédéwénangdalan,landongéDèkné ngomongkéKitabSucimarangawakédéwé?

33Sawiséiku,padhatangilanbalimenyangYérusalèm

34Pangandikané,"Gustiwisnyatawiswungulanwis ngatingalmarangSimon"

35Lanpadhanyritakakéapasingwiskelakoningdalan, lancaranePanjenenganédikenalsakawong-wongmau nalikanyuwil-nyuwilroti

36Nalikapadhangandikamangkono,GustiYesus jumenenganaingtengah-tengahelanngandikamarang wong-wongmau,"Tentrem-rahayuanaaingkowe!"

37Nangingwong-wongpadhawedilanwedi,lanpadha ngirayenndelengmemedi

38Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagénékowépadhabingung?"lanapasebabeana pikiran-pikiraningatimu?

39Delengentanganlansikilku,ikiAkudheweAmarga rohoraduwédaginglanbalung,kayasingkokdelenging Aku

40Sawiséngandikamangkono,Panjenenganénduduhké tanganélansikilé.

41Nalikapadhaorangandelmargasakabungahelan gumun,Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wong mau,"Apakowépadhaanaingkéné?"

42Wong-wongmaubanjurmènèhiiwakpanggangsairis lanmadu

43Panjenenganébanjurnjupuklandipanganingngarepe wong-wongmau.

44Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ikipangandikansingdakkandhakakémarangkowé, nalikaAkuisihnunggalkarokowé,yènsamubarangkabèh kudukelakon,kangkatulisananaingangger-anggeréNabi MusalaningkitabparanabilaningMasmurbabkula

45Panjenenganébanjurmbikakpangertènéwong-wong mau,supayapadhangertiKitabSuci

46Lanngandikamarangwong-wongmau,"IngKitab Suciwisditulis,lanKristuskudunandhangsangsaralan wungusakaingantaranewongmatitelungdina

47Lansupayamratobatlanpangapuraningdosakudu diwartakakéingasmaneingantaranekabehbangsa,wiwit ingYerusalem

48Lankowépadhadadiseksinebabikumau.

49Lanlah,AkungirimjanjisakaRamakumarangkowé, nangingtetepaanaingkuthaYérusalèm,ngantikowé kaparinganpangwasasakaingngaluhur.

50GustiYésusterusngiridmurid-muridémetutekan Bétania,terusngangkattanganélanmberkahiwong-wong kuwi.

51NalikaPanjenenganémberkahiwong-wongmau, Panjenenganébanjurpisahsakawong-wongmaulan kagawamunggahmenyangswarga.

52LanpadhanyembahmarangPanjenengané,lanbali menyangYérusalèmkarobungahbanget

53LanpadhatansahanaingPadalemanSuci,memujilan memujiGustiAllahAmin