INTRODUZION
Numg’hemindlaStoriadeAhikarunadeifontplussee antigedepenseresaviezaumanaLasòinfluenzala pœuvèsstracciadatraversdileggendditantigent,anca elCoraneelAnticheelNœufTestament
UnmosaicotrovadaTreves,inGermania,rapresentava intraisavidolmondolpersonaggdeAhikarEccolasò storiacolorada
Ladatadechestastorial’èstadaugetdediscusiunI studiosfinalmentl’hanscrivudgiòcircaindelprim secol,quandqeihennstaitsdemostradsinerrordela storiaoriginalqelasepresentavaindunpapirarameg del500inanzdeCristintrairoinedel’Elefantin
Lastorial’èovviamentunafantasiaemingaunastoria Infattelleturpœufàlasòfamiliaritàindipagin suplementardeLenottarabeL’èscritinunamanera genial,elanarrativachel’èpienad’aziün,intrigaefuga strecclategnl’atenziunfinal’ültimLalibertaade l’imaginazionl’èelpossessplusseepreziosdelscritor
Lascritüralasedivideenquaterfas:(1)LaNarrativa; (2)L’Insegnament(unaserinotevoldeProverbi);(3)El ViagginEgitt;(4)ISimilitudinoiParabole(condiquai Ahikaralcompletal’educaziondelsonevodsbagliad).
CAPITOL1
Ahikar,elGrandVisird’Assiria,g’ha60donnmal’è destinadag’havènodifiœui.Perciòl’adutaelsò nevodo.Elg’haciapàpiendesaviezaedesavèpüsee chedepaneaqua.
1LastoriadeHaiqârelSavi,VisirdeSenacheribelRe, edeNadan,fiœldelasureladeHaiqârelSalvi.
2G’heraunvisirinditempdelreSenacherib,fiœulde Sarhadum,redeAssiriaedeNinive,unòmmsavide nommHaiqâr,el’eravisirdelreSenacherib
3Elg’havevaunamulta,fortunaetantibeni,el’eraabil, savi,filosof,indelsavè,indelopiniuneindelguverno, eg’havevaspusàsessantdònneg’havevacostruìun castelperognundeluur
4Macuntütchel,g’havevanofiœuidenissundechesti dònn,chepodarianvèsssòerede
5El’eratristperquest,eundìg’hamettüinsemai astrologheieruditeimaghieg’haspiegàlasò condiziunelaquestiundelasòsterilità
6Elürg’handit:“Va,sacrificaaidéieprega-icheforsi tedanunfiœul”
7Elül’hafadquelcheg’havevandit,el’haofrid sacrificiaiidol,el’hapregadeimploradcunrichiestae supplicaziun
8Elürg’hanmingarispostcunnissunaparollaEl’è ndadviatristedeprimud,partindcuntundolorindel cœur
9Elül’èturnà,l’haimploràelDéAltissim,el’ha creduu,pregandcuntunbrüsindelsòcœur,disend:“O
DioAltissim,oCreaturdelCieledelaterra,oCreatur detütiròbbcreà!
10Tepregodedar-munfiœl,pervesserconsoladde luu,pervesserpresentalamiasalut,perfar-miœgge persepelir-m
11Poeug’hevegnunavuscheladiseva:“Perchéte t’heeafidàprimadetütsüiimagensculpìeteg’heeufrì disacrifici,perchestumutifteresteràsenzafiœuiper tütalatòvita”
12MaciapaNadan,elfiœldetosurela,efa-ltofiœl,e insegna-leltoistruzionelatobonaeducazion,equand teseret,altesepelirà”
13Dopug’haciapàNadan,elfiœuldesòsurela,che l’erapiscininEl’hadadavòttnurseumid,perchélür pudevansugàlecressel
14El’hancressücunbonmangià,cunbonfurmaziun, cunvestiideseda,violaecarmesinEl’erasentàsüdi divandeseda
15QuandNadanl’èdiventadgrandel’èndadacaminar, s’èslanzàsücumauncedrovolt,g’hainsegnàibon manèr,ascrif,alascienzaealafilosofia.
16Doputantidì,elreSenacheribg’havardàHaiqâre g’havistchel’eradiventàvecc,eancamòg’hadit
17«Omeonoràamis,l’abil,elfiducius,elsavi,el guvernatur,elmesegretari,elmevisir,elmecancellier ediretur;veramenteteseetdiventàveccepesaddian;e latòpartenzadechestumundg’hadevèssvisin.
18Dimchig’hadeaveghunpostindelmeservizidopu deti.»EHaiqârg’hadit:“Osignur,cheeltòcapvifper semper!Lìg’heNadan,elfiœuldemiasurela,g’hofatt elmefiœul.
19Eg’hocressüeg’hoinsegnàlamiasaviezaelamia savè.»
20Elreg’hadit:“OHaiqâr!purtalalamiapresenza, perchéelvedi,eseeltruviadatt,mettelaltòpost;etite g’hedaré,perripusàevifelrestdelatòvidaendolz riposo.»
21PoeuHaiqârl’èndadel’hapresentàaNadan,el fiœuldesòsurela.Eg’hafattumaggeg’hadesiderà podèeonor
22Elüelvardavaeelamiravaeelsecontentavaeel disevaaHaiqâr:“L’èquesteltofiœl,oHaiqâr?Prego cheDioelpreservaEcometeg’heeservidmieelme pàSarhadum,inscìchechestutofiœlelmeservisseel cumpletaimeimprese,imebisogneimeaffar,inscì chepœdionorarloerenderlopudentperelte
23EHaiqârs’èinclinàalreeg’hadit:“Cheeltòcapl’è viv,osignurre,persemper!Tecerchidevèsspazient cuntelmefiœulNadanedeperdonarisòerrurperché lüpœuservitcumal’ègiüst»
24Elreg’hagiuràchel’eraelpüseegranddisòpreferì, elpüseepudentdisòamis,echel’eracunlüintütel onoreelrispettElüg’habasadimaneg’haditaddio 25El’haciapadNadanelfiœuldelasòsurelacunluu el’hamettuuind’unsalottel’hacuminciàainsegnalde nottededìfinquandg’has’ciopàdesaviezaedesavè püseechedepaneaqua
Un“AlmanaccodelpoverRichard”ditempvècc Precettinmortaidelacondottaumanariguardantidané, idònn,elvestì,iaffari,iamissProverbiparticolarment interessantsetruvanindiversi12,17,23,37,45,47 Paragunaelversi63cunquaivundicinismdeincœu
1Inscìg’hainsegnà,disend:“Omefiœul!ascultaelme discurseseguiimecunsiglieregordaquelchedigo
2Omefiœl!setesentitunaparolla,lassalmoririndel tocœur,erevela-lamingaaunolter,perchéladiventa mingauncarbonvivelabrüsalalenguaelatecausaun dolorindeltòcorp,eteg’heunrimprover,etese vergognidavaantaDioeom
3Omefiœl!set’heesentidunrapport,spantega-l minga;eseg’hevedètquaicoss,dighelminga
4Omefiœl!fàfacillatòeloquenzaperchil’ascolta,e g’hemingafrettaderispundaunarispòsta
5Omefiœl!quandcheg’hes’èsentidquaicoss,scondel minga
6Omefiœl!scioltmingaunnœudsigillà,nédesligal,e sigillamingaunnœudsciolt
7Omefiœl!desideranolabellezaesterna,perchèlas’è svanidaelapassa,maunricordonorevulduraper semper.
8Omefiœl!lassàmingacheunadònnascioccalate ingannacuntelsòparlar,perchétemurismingalamort püseemiserabil,eleelateintricciindelaredfinchete setrappola.
9Omefiœl!desideranounadonabedizenadadevestid edeunguent,chel’èspregevulesciocchinsòanima. Guaiseteghedaiquaicosschel’ètò,oseteghedai quelchel’èinditòmaneleelateincitaindelpecà,e Diol’èinrabiàcunte.
10Omefiœl!vèssmingacumal’arburdeamand, perchèelfàfœuidavaantatütialber,efrütamangià doputüt,mavèsscumal’arburdelgelso,chefàfrüta mangiàdavaantatütialber,efœuidoputüt
11Omefiœl!piegaelcapbas,emollilavus,està cortés,ecaminasülcamindritt,estàmingascioccE alzanolavusquandcherìdperchèsel’eracuntunavus voltachesecostruivaunacà,elasellelcostruivatanti càtütidì;esel’eraperlaforzachel’aradol’eraspurtà, l’aradol’eramaistàcavàdesottaispalldicamei
12Omfiœl!ciapàviaisasscuntunòmmsavil’èpüsee bondebefvincuntunòmmtrist
13Omefiœl!verzaeltovinsüitumbdigiüst,ebef mingacuntigentignorantesprezzabil
14Omefiœl!taca-taisavicheg’hanpagüradeDioe chesuncumaluur,evamingavisinaiignorant,perché tediventimingacumalüeteimpariisòvià
15Omefiœl!quandcheteg’heuncumpagnounamis, pruval,edopufàluncumpagneunamis;eluda-lminga senzaunaprova;eruinanoeltoparlarcuntunòmmche g’hamingasavieza
16Omefiœl!mentreunascarpalarestasulpè,camina cunleesüispini,efàunastradapereltòfiœul,eperla tòcàeperitòfiœui,efàstrècclatòbarcaprimachelee
lavasülmaresüisòondeelaseaffondaeelpœu mingasalvà
17Omefiœl!seelòmmriccelmagnaunserpent,disen: “L’èperlasòsavieza”,eseunòmmpuaretelmagna,el populdis:“Delasòfam”
18Omefiœl!l’ècontentodeltòpandetütidìeditò ben,eg’hamingadesideràchelchel’èdiolter
19Omefiœl!seimingavisindelsciocch,emangia mingaelpancunluu,esealegramingadicalamitàditò visinSeeltonemìstefamal,mustra-lgentileza
20Omefiœl!unòmmcheg’hapagüradeDio,g’he g’hepagüraeg’heonori
21Omefiœl!l’ignorantelcascaeelseinciampa,eel savi,ancaseelseinciampa,elsescuppiaminga,eanca seelcascaelselevasuprest,esel’èmalad,elpœucurà lasòvitaMaperquantriguardal’òmmignorant,stupid, perlasòmalatiag’henoladroga
22Omefiœl!seunommelseavvicinaatichel’è inferiurati,vainnanzatruval,erestainpè,eselüpœu mingarecompensar-t,elsòSignurterecompensaràper lù.
23Omefiœl!risparmiamingadepicàeltofiœul, perchèelsbattùdeltofiœull’ècumaelledamalgiardin, ecumaligàlabocadeunaborsa,ecumaligàibesti,e cumaseràlapurta.
24Omefiœl!trategnieltofiœldelamalvagità,e insegna-limanèrprimacheelseribellacuntradetieel tepurtaindeldisprezintraelpopuletitependìelcoo indistradeindiassembleeetesepunìperelmaldisò malfatt.
25Omefiœl!ciapa-tunbœugrasscuntelprepuzi,eun asellgrandcuntisòzocc,eciapa-tmingaunbœucunt grandicorn,g’hemingaamiciziacuntunòmmfurb, g’heciapa-tmingaunschiavolitigant,gnancauna camerieralader,pertütchelchetefaalorrovinaran.
26Omefiœl!cheitogeniturtemaledenminga,eel Signurl’ècontentodelor;perchèl’èstàdit:“Quelche disprezasòpàosòmam,chel’èmort(voeuridìlamort delpecà);equelcheonoraisògeniturg’hadeslungài sòdìelasòvitaeg’hadevedètütchelchel’èbon"
27Omefiœl!camminamingasülastradasenzaarmi, perchètesemingaquandelnemìstepœuincuntrar, perchétepœdetvèsspreparàperlù
28Omefiœl!vèssmingacumaunalbernudesenza fœujchecressminga,mavèsscumaunalbercupertdi sòfœujedisòram;perchél’òmmcheg’hamingané donanéfiœuil’èdisgraziàindelmundel’èodiàdeluur, cumaunalbersenzafœujesenzafrutt
29Omefiœl!vèsscumaunalberchedàdifruttsüla strada,cheelsòfruttl’èmagnàdetütchelchepassa,ei bestideldesertseripusansottal’ombraesemagnandi sòfœui
30Omefiœl!ognipégorachelas’èslargadadelsò caminedisòcumpagndiventamangiàperelluuf
31Omefiœl!diminga:“Elmesignurl’èunsciocche misunsavi”,ecuntamingaeldiscursdeignoranzaede sciocch,perchéteseetmingadisprezàdelù
32Omefiœl!seimingavundiqueiservitur,cheiluur sciurdisen:“Vaviadenoi”,maseivundiqueiche disen:“Avvicinasevegnivisinanoi”
33Omefiœl!carezzanoeltoschiavoinpresenzadel sòcompagn,perchètesemingachidelorl’èdepüsee valurpertealafin
34Omefiœl!g’hemingapagüradeltoSignurchet’ha creà,perchélül’èmingatasè
35Omefiœl!rendbelleltodiscursedolzlatolengua; elassamingacheeltocumpagnelcalcasültòpè, perchéelcalcamingasültòpetunoltermument
36Omefiœl!setepiccasunommsavicuntunaparolla desavieza,lases’ciaparàindelsòsencumaunsutil sensdevergügna;masetesbatl’ignorantcuntun bastun,lüelcapisseelsentiràminga
37Omefiœl!setemandetunòmmsaviperitòbisogn, g’hedàmingatantiurden,perchèlüelfaràitòaffar cumatevœut:esetemandetunsciur,urdenalminga, mavatistessefàitòaffar,perchèseteordina-l,lüel faràmingaquelchetevœretSetemandenperaffar, affretta-tacumpletar-linfretta.
38Omefiœl!famingaunnemìsdeunòmmpüseefort deti,perchèlüg’hadeciapàlatòmesüraelasò vendettasüdeti.
39Omefiœl!provaeltofiœleeltoservitor,primade confideritobenialor,perchéisespanteganminga; perchèquelcheg’haunamanpienal’èciamàsavi,anca sel’èstupideignorant,equelcheg’haunamanvœuda l’èciamàpover,ignorant,ancasel’èelprincipdisavi.
40Omefiœl!G’homagnàuncolocint,eg’hoinglutì aloe,eg’hotruvànientdepüseeamardelapovertàede lacarestia.
41Omefiœl!insegnaaltofiœullafrugalitàelafam, perchéelpœufàbenindelagestiundelasòcà.
42Omefiœl!insegnamingaaiignorantellenguaggdi savi,perchèl’èunpesoperlù.
43Omefiœl!mustranolatòcondiziunaltoamis, perchél’èmingadisprezàdelù
44Omefiœl!laceghezadelcœrl’èplusseegravadela ceghezadeiœgg,perqèlaceghezadeiœgglapœlvesser guidadapocapoc,malaceghezadelcœrl’èmiga guidada,elalassaelcamindritt,elavaindunastrada stortamanera
45Omefiœl!els’ciopàdeunòmmcuntelpèl’èpüsee bondels’ciopàdeunncunlalengua
46Omefiœl!unamigchel’èvisinl’èpüseebondeun fradelpüseebonchel’èluntan
47Omefiœl!labellezalas’èsbiadidama l’imprendimentdura,eelmunds’èsvanidediventavan, maunbonnomml’èmingavannésvan
48Omefiœl!l’òmmcheg’hamingaripòs,lasòmort l’erapüseebòndelasòvida;eelsondelpiantl’èpüsee bondelsondelcant;perchèeldoloreelpiant,sela pagüradeDiol’èenluur,sunpüseebondelsondelcant edelagioia
49Omefiœl!lacosciadeunaranaindelamanl’è püseebòndeun’ocaindelapentoladeltòvisin;euna pégoravisinatil’èpüseebondeunbòluntan;eun passerellinditòmanl’èpüseebondemilpasserellche
svolan;elapovertàcheseraccògnl’èpüseebondela dispersiundetantipruvisiun;eunavolpvival’èpüsee bòndeunliunmort;eunalibbradelanal’èpüseebòn deunalibbradericheza,voeuridìd’ored’argent; perchèl’orel’argentsunscondùecupertindelaterra,e sevedenminga;malalanalarestaindimercatelase vede,el’èunabellezaperquelchelamett
50Omefiœl!unafortunapiscininal’èmeideuna fortunasparpagnada
51Omefiœl!uncanviventl’èmeideunpovermort
52Omefiœl!unòmmpuaretchefagiüstl’èpüseebon deunòmmriccchel’èmortindipecà
53Omefiœl!tegniunaparollaindeltocœr,elasarà tantperte,eatenziunperdüterivelielsegretdeltoamis
54Omefiœl!lassamingacheunaparollalavegnfœura delatòbocafincheteg’hedàelcunsigliocunteltò cœurEstamingaintraigentchesebatt,perchèdeuna parollabrutalavegnunalite,edaunalitelavegnla guerra,edalaguerralavegnlabataja,eteserèstubligà atestimoniar;macordelìeriposa
55Omefiœl!resistermingaaunòmmpüseefortdeti, maciapàunspiritpazient,eresistenzaeunacondotta giüsta,perchèg’hemingaròbbpüseeecellentdechel
56Omefiœl!odiamingaeltoprimamis,perchéel segondpœumingadurar.
57Omefiœl!visitaelpoverindelasòaffliziun,eparla delùinpresenzadelSultan,efàlatòdiligenzaper salvàldelabocadelliun.
58Omefiœl!g’hestàmingacüntentdelamortdelto nemìs,perchèdopuunpoodetempteserèstelsòvisin, echelcheteburlaterispetarèseonoreràeteserèst primacunluuensaludar.
59Omefiœl!sel’aqualarestavafermaindelciel,eun corvnegerdiventassbianch,elamirraladiventassdolz cumaelmèl,aluraiòmmignoranteiscioccpodarian capìediventarsavi.
60Omefiœl!setevœuvèsssavi,trattenlatòlenguade bugiar,elatòmanderubar,eitòœuccdevardarelmal; allorateserèstciamàsavi.
61Omefiœl!cheelsavieltepiccacuntunaverga,ma cheelsciocchelteungimingacuntunapomadadolz Seiumilindelatògiuventùeteserèonoràindelatò vegiaia
62Omefiœl!resistenmingaaunòmmenidìdelsò podè,néaunfiümmenidìdelsòdiluvio
63Omefiœl!g’hestàmingafrettaindelmatrimonide unadona,perchèsel’èben,leeladirà:“Signur,fàm pruvisiun”;eseelserivelamalaa,leelavalutaràchil’è stàlacausa
64Omefiœl!chil’èelegantindelsòvestid,l’èistess indelsòparlar;equelcheg’haunaspettmedichindel sòvestid,l’èancalüistessindelsòparlar
65Omefiœl!set’heefattunfurt,fàlsavèalSultan,e dàghunapart,perchétepœdetvèssliberàdelù,perchè altrimenttesuportetl’amarezza
66Omefiœl!faamisdel’òmmchelamanl’èsaziadae riempida,efamingaamisdel’òmmchelamanl’è saradaecheg’hafam
LaStoriadeAhikar
67G’hesunquaterròbbinduènéelrenéelsòesercit pœdenvèsssicür:l’upresiundelvisir,eelmalguverno, elaperversiundelavoluntà,elatiraniasülargument;e quaterròbbchepœdennovèssscondù:elprudent,el sciocc,elricceelpuaret»
CAPITOL3
Ahikarelseritiràdelapartecipaziunattivaaiafaride statLüeldàisòbenalsònevüperfidEccolastoria straordinariadecomeunprofligatoingratosetrasforma infalsificatoreUnatramaintelligentperintricàAhikar lafàvesscondanàamortAparentementlafinde Ahikar
1Inscìl’haparladHaiqâr,equandqel’hafinidqeste ingiunzioneproverbiaNadan,elfiœldelasosurela, l’haimaginadqel’avariategnudtuts,ealsavevamiga qeinvecidequelll’eradreeafar-gvederstanchezzae sprezeburla
2DopuHaiqârl’èstàfermincàsòeg’hacunsegnàa Nadantütisòben,ischiavi,icamerier,icavaiei bastiametütchelcheg’havevaavüeguadagnà;eel podèdeurdaredeproibirl’erarestàindimandeNadan 3EHaiqârl’erasedùaripòsinsòcà,eognitantHaiqâr l’erandadapagàelsòrispettalre,el’eraturnàacà.
4QuandNadang’hacapìcheelpodèdeurdarede proibirl’eraindisòman,g’hadisprezàlaposiziunde Haiqâreg’haburlàdelü,eg’hacuminciàadarghela colpaognivoltacheelsepresentava,disend:“Meziu Haiqârl’èindelsòdotagg,elüelsamingagnent adess.»
5El’hacomençadapicaris’ciaveiservitù,eavender icavaieicameieavesserrisparmiadorcontutqellqe‘l g’havevaelsoziuHaiqâr.
6QuandHaiqârl’havistcheg’havevanocompassiun perisòservitureperlasòfamilia,els’èlevàsüel’ha caciàfœuradecà,el’hamandàainformaralreche g’havevasparpagnàisòbeneisòpruvisti
7Elres’èlevàsüeg’haciamàNadaneg’hadit: “MenterHaiqârl’èancamòsan,nissung’hadeguvernà süisòbeni,nésülasòcà,nésüisòbeni”
8LamandeNadanl’èstadalevadadesòziuHaiqâre detütisòben,eintantl’èmingaentrànéfœura,el’ha mingasaludà
9DopuHaiqârelsepentivadelsòtravajcunNadan,el fiœuldesòsurela,eelsegutavaavesstanttrist 10ENadang’havevaunfradelpüseepiscininchese ciamavaBenuzârdân,inscìHaiqârelg’hapurtàalüal postdeNadan,eg’hacressüeonoràcuntelpüseegrand onorElüg’hacunsegnàtütchelcheg’haveva,eg’ha fattguvernaturdelasòcà
11QuandNadang’hacapìquelchel’erasucedü,l’èstà ciapàdeinvidiaedegelusia,eg’hacuminciàa lamentarscuntütqueichel’interrogavan,eaciapàingir elsòziuHaiqâr,disend:“Mezium’hacaciàfœuradecà sò,eg’hapreferivaelmefradelami,maseelDé Altissimelmedàelpodè,g’hepurtaròladisgraziade vèsscopà»
12ENadanl’hasegutadameditarsulpeldescalpelche pudevainventarperlüDopuunpoodetemp,Nadan g’hapensàachelròbbeg’hascrivüunaletraaAchis, fiœuldeShahelSavi,redePersia,disendinscì: 13'PasesaludeforzaeonordeSenacheribrede AssiriaedeNinive,edelsòvisiredelsòsegretari Haiqârati,ograndre!Cheg’hesiauncentesimintrati emi
14Equandchechestaletralarivaràati,setelevisüe tevainfrettaindelapianuradeNisrin,inAssiriaein Ninive,teconsegneròelregnsenzaguerraesenza armamentdebataja»
15Eg’hascrivuuancaun’oltraletraindelnommde HaiqâralFaraon,red’Egit«Cheg’helapasintratie mi,orepotent!
16Sealmumentdechestaletracherivaatitelevetsüe tevainAssiriaeinNiniveindelapianuradeNisrîn,te consegneròelregnsenzaguerraesenzacumbatiment
17ElascritüradeNadanl’eracumalascritüradesòziu Haiqâr
18Poeug’hapiegàidülettereg’hasigillàcuntelsegn desòziuHaiqâr;l’eranperòindelpalazzdelre
19Poeul’ènàeg’hascrivüunaletradelrealsòziu Haiqâr:“PaceesaludalmeVisir,almesegretari,alme cancellier,Haiqâr.
20OHaiqâr,quandchestaletralarivaati,mettinsema tütisuldàchesuncunti,echesunperfettenvestìeen nümer,epurtalamielquintdìindelapianuradeNisrîn.
21Quandchetemevedetvegnìversdeti,fàprestefà chel’esercitsespostacuntrademicumaunnemìsche vœurcumbattcunmi,perchèg’hocunmiiambasciadur delFaraon,red’Egit,perchépœdenvedèlaforzadel nosteresercit.esercitepœdenaveghpagüradenoi, perchèsundinosternemìseneodian.’
22Poeug’hasigillàlaletraelag’hamandàaHaiqârda partdeundiserviturdelre.Eg’haciapàl’oltraletrache g’havevascrivü,g’haspantegàdevantdelre,g’halegge g’hamustràelsegn
23Quandelrel’hasentidquelchel’eraindelaletra, l’èstàperpless,l’èstàinrabià,el’hadit:“Ah,g’ho mustràlamiasavieza!cheg’hofàaHaiqârcheg’ha scrivuuchestiletteraimenemìs?L’èchestalamè ricompensadepartdelùperimèbenefisperlù?’
24ENadang’hadit:“Stamingatrist,re!gnancavèss inrabià,maandemindelapianuradeNisrînevardem selastorial’èveraomenu’
25DopuNadanels’èlevàsüelquintdìeg’hapurtàel reeisuldàeelvisir,eidòsesunnàindeldesertinde lapianuradeNisrînEelrel’havardad,evarda!Haiqâr el’esercitoerenmetüenfila
26QuandHaiqârg’havistcheelrel’eralì,els’è avvicinadeg’hasegnalàalesercitdemœvesscumaen guerraedecumbàterenfilacuntraelrecumal’erastà truvàindelaletra,sapendmingaperchebüsNadan g’havevascavàluu
27Quandelreg’havistl’atdeHaiqâr,l’èstàciapàde ansiaedespaventedeperplessità,el’èstàinrabiàcunt unagrandira
LaStoriadeAhikar
28ENadang’hadit:“L’heevist,signurre!chel’hafad questdisgrazià?mastàmingainrabiàestàmingapena, mavaacàtuaesedisültòtron,emipurtaròHaiqâratì ligàeencadenàcuncaden,emicaciaròviaeltònemìs detisenzafadiga
29Elrel’èturnàalsòtron,l’èstàinrabiàperHaiqâr,e l’hamingafattnientperlùENadanl’èndadaHaiqâre g’hadit:“W’allah,omiozio!Elresecontentadeticun grandgioiaeteringraziaperaveghfadquelchet’ha cumandà
30Eadessm’hamandàdatiperchétepudetmandài suldàaluurmestéevegnìdalùcuntimanligàdréeei pèencadenà,perchéiambasciadurdelFaraonpœden vedèchest,eperchéelrepœuvèsstegnüpagüradeluur edelluurre»
31AlloraHaiqârl’harispostel’hadiit:“Ascoltarl’è obedir”Elüelselevàsubit,g’haligàimanderèeg’ha cadenàipè
32ENadanl’haciapadel’èndadcunluualreEquand Haiqârl’èentràindelapresenzadelre,els’èinclinà davaantalùperterra,eg’hadesideràpodèevita perpetuaalre
33Elreg’hadit:“OHaiqâr,elmesegretari,el guvernaturdimeafar,elmecancelier,elsuvrandelme Stat,dimmchemalt’hofàchem’heericumpensàcun chestabrutaaziun.”
34Eg’hanmustràiletterscrivüecuntelsòsegn.E quandHaiqârl’havistchest,isòarmtremavanelasò lengual’eraligadasubit,el’eramingabondeparlàuna parollaperpaura;mal’hapendìelcooverslaterrae l’eramut.
35Quandelrel’havistchest,l’èstàsicürchelaròba l’eradelù,esubitl’èlevàsüeg’hacumandàdematar Haiqâredecupàelcollcunlaspadafœuradelacità.
36AlloraNadanl’haurladel’hadit:“OHaiqâr,ofacia nera!cheservisslatòmeditaziunoeltòpodèindelfà chestattalre?
37InscìdiselnarraturEelnommdelspadaccl’era AbuSamîk.Eelreg’hadit:“Ospadaccino!leva-tsü,va, scippaelcòlldeHaiqâralapurtadesòcà,ebütaviael còdelsòcorpacentcubit’
38AlloraHaiqârs’èinzenociaddenanzalreel’hadit: “Cheelmesignurrevifpersemper!esetevœret copàm,cheeltodesiderisecumpliss;emisocheson mingacolpevul,maelmalvagil’èbondecuntarlasò malvagità;però,osignurre!Tepregoelatoamicizia, permettalspadaccinodedarelmecorpaimeschiavi, perchélürmesepelisen,echeeltoschiavol’èelto sacrifici»
39Elreels’èlevàsüeg’hacumandàalspadaccinode fàcunlùchelchevüreva
40Esubitg’hacumandàaisòserviturdeciapàHaiqâre elspadaccinoedendàcunluunudoperpudelmatar
41EquandHaiqârl’hasavuucuncertezachel’erade vèsscopà,l’hamandàasòdona,eg’hadit:“Vegn fœuraetruvam,echeg’hesuncuntemilvergin,e vestì-icundivestitdeviolaesedachepœdenpiangper miprimadelamiamort
42Epreparàunamesaperelspadaccinoeperisò serviturEmes’ciatantvin,perchépœdenbef»
43Eleelafasevatuttquelchelüg’havevacumandàE l’eratantsavia,furbaeprudentEleel’haunidtuttala cortesiapusibilel’imprendiment
44Quandchel’esercitdelreedelspadaccinosunrivà, g’hantruvàlataulametüdaenorden,elvineimangià delusso,eg’hancuminciàamangàeabeffinchesun stàsgordàebevuu
45PoeuHaiqârg’hapurtàelspadaccinodepartdela cumpagniaeg’hadit:“OAbuSamîk,tesemingache quandSarhadumelre,elpàdeSenacherib,g’havuuu mazzat,t’hopurtàet’hoscondùenuncertsitfinala rabiadelrelas’ècalmadaelüt’hadumandà?
46Quandchet’hopurtàinnanzasòpresenza,l’èstà cüntentdeti,eincœuregordalabontàcheg’hofatt
47Emisocheelresepentiràdemieseinrabiàcun grandiraperlamiaesecuziun
48Perchèmisunmingacolpevul,equandcheteme presentetdevantdelùindelsòpalazz,teg’hefortunà,e tesaveretcheNadan,elfiœuldemiasurela,m’ha ingannàem’hafattchestabrutaaziun,eelresepentirà deaveghcopà;eincœug’hounacantinaindelgiardin decàmia,enissunlasa.
49Scondimidentercunlacunosenzademiadona.E g’hounschiavoinpresònchemeritadevèsscopà.
50Purtalfœuraevestilcuntimevestì,ecumandaai serviturquandchesunbevuudematal.Saverànminga chil’èchestanmazzand.
51Eg’hebütaviaelsòcapacentcubitdelsòcorp,e g’hedàelsòcorpaimeschiaviperchél’hansepelì.Ete g’heg’hemettungrandtesorocunmi.
52Epöelspadaccing’hafattcumag’haveva cumandàHaiqâr,el’èandàalreeg’hadit:“Cheeltò capl’èvivpersemper!”
53PoeuladonadeHaiqârg’halassàgiòindelscondun tütisettmanchelcheg’havevaassée,enissunelsaveva cheleestessa
54Elastorial’èstadacuntadaeripetudaedifondudain tütisitdecumaHaiqârelSaviol’erastàcopàel’era mort,etütelpopuldechelacitàg’hapiantperlù
55Elürpiansevanedisevan:“Ahi,oHaiqâr!eperelto imprendimentelatocortesia!Quanttristpertieperla tocognossenza!Indùesepœutruvàunoltercumati?e indovalpœlvesser-gunominsìintelijent,insìerudit, insìabildegovernarqealsomeiaatiperciaparelto post?
56MaelreelsepentivadeHaiqâr,eelsòpentiment g’hamingaservid
57Poeug’haciamàNadaneg’hadit:“Vaeciapaitò amiscunteefàuncàutoeunpiantpertòziuHaiqâr,e lamentàperlùcumal’èl’usanza,peronoràlasò memoria”
58MaquandNadan,elsciocch,l’ignurant,elcœurduro, l’èndadalacàdesòziu,l’èmingapiant,g’haminga piant,g’haciapàinsemagentsenzacœuredissolute g’hamettuuamagnàeabef
LaStoriadeAhikar
59ENadang’hacuminciàaciapàiservitùeis’ciavide Haiqâr,eg’haligàeg’hatorturàeg’hasbattücuntun s’ciopà
60Elüg’hamingarispetàladonadesòziu,che l’havevacressücumaelsòfiœul,maelvœurcheleela cascassindelpecàcunlü
61MaHaiqârl’erastàtajàindelscondun,eg’hasentiu elpiantdisòs’ciaviedisòvisin,eg’haludàelDéPlü Volt,elMisericordius,eg’haringrazià,eg’hapregà sempereg’hapregàelDéPlüVolt
62ElspadaccinoelvegnivadetantpertantaHaiqâr quandchel’erainmezzalscondun,eHaiqârelvegniva eelpregavaEl’haconsoladel’hadesideradla liberazion
63Equandchelastorial’èstadacuntadaenolterpais cheHaiqârelSalviol’erastàcopà,tütirel’eranpenae g’handisprezàelreSennacherib,eselamentavande Haiqârelrisolverdiindovinell
CAPITOL4
"AiindovinellidelaSfinj"Quelchel’èsucedüa AhikarElsòriturn
1Equandelred’Egittl’erastàsicürcheHaiqârl’erastà copà,els’èlevàsubiteg’hascrivuuunaletraalre Senacherib,regordand-ldelapas,delasalud,dela forzaedelonorchevoremspecialmentperti,elme fradelamad,elreSenacherib.
2G’hovuudesideràdecostruiruncastelintraelciele laterra,evœurichetememandiunòmmsaviefurbde tipercostruilpermi,eperrispundatütimedumand,e cheg’hoelitasseidazidoganald’Assiriapertrian.’
3Dopug’hasigillàlaletraeg’hamandàaSenacherib.
4Elg’haciapàel’haleggeg’hadàaisòvisireainobil delsòregn,eluursunstàperplexevergügnà,el’èstà inrabiàcuntunagrandira,el’èstàperplexdecuma g’havevadefär.
5Elg’hamettüinsemaivècc,ierudit,isavi,ifilosof,i divineiastrologh,etütchelchel’eraindelsòpais,e g’halegglaletraeg’hadì:“Chiintradevuutervœurva dalFaraon,red’Egitto,erispundaisòdumand?”
6Eg’handitt:“Onostersignurre!sacheg’henissunin deltòregncheg’hafamiliaritàcunchestidumandsenza Haiqâr,eltòvisiresegretari
7Maperquantriguardanun,g’hemmingadesavè,se l’èmingaNadan,elfiœuldesòsurela,perchèg’ha insegnàtütalasòsavieza,elsòimparàelasòsavè Ciamalati,forsielpœudesligarchestunœuddür»
8Elreg’haciamàNadaneg’hadit:“Vardachestaletra ecapisschelcheg’hedenter”QuandNadanl’halegg, l’hadit:“Osignur!chil’èbondecostruiruncastelintra elcielelaterra?”
9Quandelrel’hasentideldiscursdeNadan,l’èstait trist,l’èvegnudgiòdelsòtronel’èsettàindi ceneri,el’hacuminciàapiangealamentarsüHaiqâr
10Disend:'Omedolor!OHaiqâr,checognossevai segreteiindovinelli!guaiperti,oHaiqâr!Omaester delmepaesesovrandelmeregn,induétruvaròeltò simil?OHaiqâr,omaesterdelmepais,induég’hode
turnàperti?guaiamiperti!comet’hodistrut!eg’ho ascultàelparlàdeunbagajstupideignorantsenzasavè, senzareligiun,senzavirilità
11Ah!eancamòAhpermi!chipœudar-tsultantper unavolta,opurtar-mlaparollacheHaiqârl’èvif?emi ghedarialamitàdelmeregn
12Deinduél’èchestpermi?Ah,Haiqar!perveder-t domàperunavolta,perciapàelpiaserdevardar-tede piaser-t
13Ah!Omedolorpertipertuttitemp!OHaiqâr,come t’hocopà!eg’homingastarindeltòcasfincheg’ho vistlafindelaquestiun»
14ElreelsegutavaapiangdenottededìOra,quand elspadaccinol’havistlairadelreelasòpenaper Haiqâr,elsòcœurl’èstàmorbidoversdelù,eels’è avvicinadalasòpresenzaeg’hadit:
15'Omiosignur!cumandaaitòserviturdetajàmelcò» Poeuelreg’hadit:“Guaiati,AbuSamîk,quall’èlatò colpa?”
16Elspadaccinog’hadit:“Omepatron!ognis’ciavche agisscuntrarialaparolladelsòpatronl’ècopà,emi g’hoagiùcuntrarialtocumand»
17Elreg’hadit“Guaiati,oAbuSamîk,incheròbb t’heeagiucuntraelmecumand?”
18Elspadaccinog’hadit:“Osignur!tum’hee comandaddecopàHaiqâr,emisavevichetepentiretde lù,echel’erastàinjustizià,emil’hoscondùenuncert sit,emig’hocopàundisòs’ciavi,elül’èincœual sicürindelcisterna,esetemecumandi,teelpurtarò.»
19Elreg’hadit.«Guaiati,oAbuSamîk!tem’hee ciapàingiremisuneltosignur.»
20Elspadaccinog’hadit:“No,macunlavitadeltòcap, signur!Haiqârl’èalsicürevif.’
21Quandelrel’hasentidqellaparollaqì,l’èstaitsegur delaquestion,eels’ès’ciapaddelatesta,el’èsvenud delegria,el’hacomandaddeportarHaiqâr.
22Elüg’haditalspadaccino:“Oserviturdefiducia!se eltodiscursl’èvera,vorariaarricchir-teelevarlato dignitaasoraquelladetutsitoamis.»
23Elspadaccinol’èndadinanzcunlegriafinchel’è rivàacàdeHaiqârEl’hadervidlapurtadelscondun, l’ènàgiòel’hatruvàHaiqârsedù,cheludavaDioeche elringraziava
24Elüg’hagridà:“OHaiqâr,mipurtolapüseegrand gioia,felicitàepiacer!”
25EHaiqârg’hadit:“Chel’èlanutizia,oAbuSamîk?” Eg’hacuntàtütdeFaraondalprincipialafinPoeuel g’hapurtàel’èandàalre
26Quandelreelvardava,elvedevachel’erade mancanza,echeisòpell’erancressücumaqueidibesti selvadegh,eiunghcumaiunghdeunagòla,echeelsò corpl’eraspurchdepolvar,eelculurdelasòfacial’era cambiàesbiadìel’eraincœucumacenere
27Quandelrel’havist,l’èstàtristperlü,l’èlevàsubit, l’habrasàel’habasà,el’hapiantsüdelùel’hadit: “LudàaDio!chet’hapurtàindrèami»
28El’haconsoladel’haconsoladEl’hadespugiadla sòvestida,el’hametüdasulspadaccino,el’èstàtant
LaStoriadeAhikar
graziuscunlü,eg’hadàtantaricheza,eg’hafariposà Haiqâr
29AlloraHaiqârl’haditalre:“Cheelmesignurrevif persemper!ChestisunifattdifiœuidelmundHo cressüunapalmaperpudèappicàmsü,el’èpiegadade fiancelam’haslanzàgiò
30Ma,oSignor!vistchem’ècumparsdavaantati,g’he n’èmingainteresdeoprimir-t!Elreg’hadit:“Benedett Dio,chet’hafattpietà,eg’hasavüchet’èstàinjust,e t’hasalvàet’haliberàdalvèsscopà
31Mavaindelbagncald,rasaelcò,tajaiungh,cambia ivestì,edivertissperquarantadì,perchétepœdetfàel benatistessemigliuràitòcondiziuneelculurdeltò visopœuturnàatì»
32Elreg’hatiràvialasòvestidacarina,elag’ha mettüdasüHaiqâr,eHaiqârg’haringraziàDioeg’ha fattl’obedimentalre,el’èpartìindelasòdimora contentoecontento,ludandelDéSuprem
33Elagentdelasòcàlas’èalegradacunlü,ancaisò amisetütqueicheg’havevansentiichel’eravifsel’era alegrada.
CAPITOL5
Laleteradei“indovinelli”l’èmostradaaAhikar.I ragazzsüiaquile.Laprimacorsain"aereo".Viaper l’Egitto.Ahikar,l’èunomdesaviezza,g’haancaun sensdel’urore.(Verset27).
1Elg’hafattcumaelreg’havevacumandà,eg’ha ripusàperquarantadì.
2Poeuels’èvistìelsòvestitpüseebel,el’ènàacaval alre,cuntisòschiaviderèedavaant,alegrecontent.
3MaquandNadan,elfiœuldesòsurela,g’hacapìquel chel’eradréeasuceder,g’haciapàpagüraepagüra,e l’èstàperplex,senzasavèchefà.
4QuandHaiqârl’havist,l’èentràindelapresenzadel reeg’hasaludà,elüg’harestituìelsalud,eg’hafà sentaralsòfianc,disend:
«OmiocaroHaiqâr!vardachestilettercheelredeEgitt g’hamandà,dopucheg’hasentiuchetel’eretcopà
5G’hanprovocàeg’hanvinciü,etantidelpopuldel nosterpaissunscapàenEgittperpagüraditasscheelre delEgittg’hamandàadumandà
6PoeuHaiqârg’haciapàlaletraelag’haleggeg’ha capìelsòcontenù
7Poeug’haditalre«S’èmingainrabià,osignur!Vago inEgitt,eg’hedaròirispostalFaraon,eg’hemustrarò chestaletra,g’herispunderòsüitass,eg’hemandarò indrètütqueichesunscapà;ememettitònemìsa vergügnacunl’aiutdelDioSuprem,eperlaFelicitàdel tòregn»
8Equandelrel’hasentidqestdiscursdeHaiqâr,l’è staitcontentdetantaalegria,eelsocœrl’èstaitslargad el’hafaitveder-ggrazia
9EHaiqârg’haditalre:“Damunritardodequarantadì perchépœdicunsiderarchestaquestiunegestirla”Eel rel’hapermetü
10EHaiqârl’èndadindelasòabitaziun,eg’ha cumandàaicaciadurdeciapàperlüdüagòlin,eig’han
ciapàeg’hanpurtàalù:eg’hacumandàaitessiturde corddetessdücavidecutunperlü,ognundeluur luunghdümilcubit,eg’hapurtàilegnameeeg’ha urdinàdefacchdügrandscätul,eluurg’hanfattinscì
11Poeug’haciapàdüfiœui,eg’hapasàtütidìa sacrificàdiagnèieadärdamagnàaiagòlieaifiœui,ea fàmontàibagaisülaspaladiagòli,eg’haligàcuntun nœudfort,eg’haligàelcavoaipèdiagòle,elassàche ses’alzavanversl’oltpoochapoochtütidì,auna distanzadedescubit,finchesesunabituàesesun educà;eselevansupertütalacordafinchesunrivàin delciel;iragazzchel’eransülaspalaPoeug’hatirà versdelù
12EquandHaiqârg’havistcheelsòdesideril’era cumplidà,g’haurdinàaibagajchequandchesarèsenstà purtàindelciel,g’havariandegridà,disend:
13“Purta-nargilaepedrapercostruiruncastelperelre Faraon,perchésemozi”
14EHaiqârl’èmaistàfinìdefurmàlede esercitar-ifinquandchel’eranmingarivàalpuntpüsee pusibel(deabilità).
15Dopu,lassàiolter,l’èndadalreeg’hadit:“Osignur! l’operl’èfinidsegondeltodesideriLeva-tsücunmi perchétepòdimustrarlameraviglia.»
16Inscìelrel’èsaltàsüel’èsedùcunHaiqârel’ènà enunsitlargheg’hamandàapurtàiagòlieifiœui,e Haiqârig’haligàeig’halassàndàperl’ariapertütala luunghezadicord,eluurg’hancuminciàagridarcuma g’havevainsegnà.Poeug’hatiràversdelùeg’hamettü indiluurpost.
17Elreequeichel’erancunluusemeravigliavancunt unagrandmeraviglia:eelreg’habasadHaiqârintraisò œucceg’hadit:“Vainpas,omèamad!Oorgoglidel meregn!al’EgiterispundaidumanddelFaraone vincilcunlaforzadelDéAltissim.’
18Dopug’haditaddio,g’haciapàisòsuldà,isòsuldà, ijòvineiagòli,el’èandàversicàdelEgitt;equand chel’èrivà,elsegiròverselpaisdelre
19QuandelpopuldelEgittg’hasavuucheSenacherib g’havevamandàunòmmdelsòConsiliPrivperparlà cuntelFaraoneperrispundaisòdumand,g’hanpurtà lanotiziaalreFaraon,elüg’hamandàungruppdisò CunsiliPrivperpurtaldevantdelù
20L’èvegnuu,l’èentràinpresenzadelFaraon,el’ha inclinàcumal’èdovuufàaire
21Elüg’hadit:“O,signurre!Senacherib,elre,te saludacuntantapaseforzaeonor
22Elüm’hamandà,chesunundisòs’ciavi,per rispundaitòdumandeperfärtütitòdesideri,perchète g’hemandàacercàdalmesignurreunòmmcheg’ha decostruiruncastelintraielcielelaterra
23Emi,cunl’aiutdelDéSupremedeltònobilgraziae delpodèdelmesignurre,lacostruiròpertecumate vœut
24Ma,osignurre!quelcheg’hedissüitassdelEgitt pertrian:incœulastabilitàdeunregnl’èunagiüstizia stricta,esetevincielamiamang’hamingaabilitàde rispundati,aluraelmesignurretemandaràeltassche g’hemenziunà
LaStoriadeAhikar
25Eseg’horispostaitòdumand,g’herestaràdemandà tütchelcheg’heditalmesignurre»
26QuandelFaraonl’hasentidqueldiscurs,l’èstait meravigliadel’èstaitperplexdelalibertaadelasoa lenguaedelapiacevoladelasoalengua
27ElreFaraong’hadit:“Oòmm!comeseciama?”Elü g’hadit:“Eltòserviturl’èAbiqâm,emisununa furmigadifurmigœuidelreSenacherib”
28ElFaraong’hadit:“Eltosciurg’havevanonissun püseeimpurtantdeti,cheg’hamandàunafurmigaper rispundemeparlàcunmi?”
29EHaiqârg’hadit:“Osignurre!MivorariaaDio Altissimchepudesscumpletarquelcheg’heindelatò ment,perchéDiol’ècuntidebulperconfonderifort’
30ElFaraong’hacumandàcheg’havevandepreparà unacàperAbiqâmededarghemangià,carnebevetüt chelcheg’havevabisogn
31Quandl’erafinida,tridìdopuelFaraonels’èvistìde violaederossel’èsedùsülsòtron,etütisòvisirei magnatdelsòregnl’eraninpècuntimanincruscià,ipè visininsemaeelcòinclinà.
32ElFaraong’hamandàatruvàAbiqam,equandche l’èstàpresentàalù,g’hainclinàeg’habasaalaterra davaantalù.
33ElreFaraong’hadit:“OAbiqâm,achisonmi?ei nobildelmeregn,achisuncuma?
34EHaiqârg’hadit:“Osignur,parent,teseetcuma l’idòlBel,einobildeltòregnsuncumaisòservitur.”
35Elg’hadit:“Vaeturnachidumanì.”InscìHaiqârl’è andàcumaelreFaraong’havevacumandà.
36Eldìdopu,Haiqârl’ènàinnanzalFaraon,l’èstà inclinàel’èstàdevantdelre.ElFaraonl’eravestìde ross,einobill’eranvestìdebianch.
37ElFaraong’hadit:“OAbiqâm,achisonmi?ei nobildelmeregn,achisuncuma?
38EAbiqamg’hadit:“Osignur!teseetcumaelsul,ei tòservitursuncumaisòragg.»ElFaraong’hadit:“Va indelatòcàevegnchidumanì”
39ElFaraong’hacumandàalasòCortdevestìde bianchpur,eelFaraonl’eravestìcumaluures’èsentà sülsòtron,eg’hacumandàdepurtàHaiqârElül’è entràel’èsedùdevantdelù
40ElFaraong’hadit:“OAbiqam,achisonmi?eime nobil,achisuncuma?
41EAbiqamg’hadit:“Osignur!teseetcumalalüna,e itònobilsuncumaipianeteistèll»ElFaraong’hadit: “Va,edumanl’èchì”
42ElFaraong’hacumandàaisòserviturdemettsüdi vestitdevariculur,eelFaraong’hamettüsüunvestit devellutoross,es’èsentàsülsòtron,eg’hacumandà depurtàAbiqamElül’èentràeels’èinclinàdavaanta lü
43El’hadit:“OAbiqâm,achisonmi?eimeesercit,a chisuncuma?Elül’hadit:“Osignur!teseetcumael mesdeapril,eitòarmädsuncumaisòfiur»
44Quandelrel’hasentid,l’èstàcontentel’hadit:“O Abiqâm!laprimavoltachetemeparagunavetalidol Bel,eimenobilaisòservitur
45Elasegondavoltatemeparagunavetalsul,eime nobilairaggdelsul
46Elaterzavoltatemeparagunavetalalüna,eime nobilaipianeteaistèll
47Elaquartavoltatemeparagunavetalmesdeapril,e aimenobilaisòfiurMaadess,oAbiqam!dimm, signur,reSenacherib,achil’è?eisònobil,achisun cuma?
48EHaiqârl’hagridadcondunavusvoltael’hadiit: “Sealontandemidefarmenziondelmesignorreetite sedetsultotronMaleva-tsüperdir-tachil’ècumael mesignurreeachisuncumaisònobil»
49EelFaraonl’eraperplessdelalibertàdelasòlengua edelasòaudaciaderispundèElFaraonels’èlevàsü delsòtron,el’èstàdavaantaHaiqâr,eg’hadit:“Dimm incœu,perchépœdicapìachil’ècumaeltosignurre,e achil’ècumaisònobil”
50EHaiqârg’hadit:“Elmesignurl’èelDédelciel,ei sònobilsunilampieitron,equandchevœur,ivent suflanelapiœuvalacasca
51Elüelcumandaaltron,eelses’ciaraeelpiœu,eel tegnelsul,eeldànolasòlüs,elalünaeistèll,ei circondanno
52Elücumandaalatempesta,elasuflaelapiœuvala cascaelacalcasüaprileladestruggisòfiureisòcà.’
53QuandelFaraonl’hasentidquestdiscurs,l’èstait perplex,l’èstaitinrabiad,el’hadiit:“Ohom!dimmla verità,efamsavèchitesetinrealtà.»
54Elüg’haditlaverità.“MisunHaiqârelscritur,el püseegranddicunsiglierprivàdelreSennacherib,esun elsòvisireelguvernaturdelsòregneelsòcancelier.”
55Elüg’hadit:“T’heeditlaveritàcunchestaparolla.” Mag’hemsentidparlardeHaiqâr,cheelreSenacherib l’hacopà,eancamòteparetvifeben.’
56EHaiqârg’hadit:“Sì,l’èstàinscì,maludàaDio, chesachelchel’èscondù,perchèelmesignurreg’ha cumandàdevèsscopà,eg’hacreduualaparolladi òmmprofligat,maelSignurg’haliberàmi,ebenedett quelchesefidadeLuu.»
57ElFaraong’haditaHaiqâr:“Va,edumanl’èchi,e dimmunaparollacheg’homaisentiddimenobilodel populdelmeregnedelmepais”
CAPITOL6
L’arrubalag’hasuccessAhikarrispondaogni domandedelFaraonIbagaisüiagòlesunelpuntpüsee voltdelagiurnadaElWit,inscìraramenttruvàindi vèccScritür,l’èrivelàindiversi34-45
1EHaiqârl’èndadalasòabitaziun,el’hascrivuuuna letra,cheladisevainscì:
2DeSenacherib,redeAssiriaeNinivealFaraon,rede Egitt
3'Pacesiaati,fradel!equelchetefasemsavècunchest l’ècheunfradelg’habisogndesòfradel,edereintra luur,elamiasperanzadepartdetil’èchetemeprestet nœufcenttalentd’or,perchég’hobisognpermangià quaivundisuldà,che,g’hodespendersüdeluurE dopuunpoodetemptelamanderò»
LaStoriadeAhikar
4Dopug’hapiegàlaletraelag’hapresentàalFaraonel dìdopu
5Quandchel’havist,l’èstàperplexeg’hadit:“In veritàg’homaisentidparlàdenissun”
6AlloraHaiqârg’hadit:“Inveritàchestul’èundebit cheg’hedevetalmesignurre”
7EelFaraonl’haacetadquest,el’hadiit:“OHaiqâr, l’ècompagndetichel’èonestindelservizideire”
8BenedettDiochet’harendüperfettindelasaviezae t’haadornadcunfilosofiaecunsavè
9Eincœu,oHaiqâr,g’herestachelchevoremdeti,che tecostruiscumauncastelintracieleterra»
10AlloraHaiqârl’hadit:“Scoltarl’èobedir”Tefarésü uncastelsegondeltodesiderielatòscelta;ma,osignur, g’hopreparàcalcarepedraeargilaeuperari,eg’hodi costrutturqualificaachecostruiranperticumatevœut»
11Elreg’hapreparàtütchelròbb,eidòsesunslargà enunsitlargh;eHaiqâreisòfiœuisunrivà,eg’ha purtàcunluuiagòlieijòvin;eelreetütisònobilsunt nàetütalacitàs’èriunida,pervedèchelcheHaiqâr g’havevadefà.
12AlloraHaiqârl’halassadvegnerfœraiaquiledei scatole,el’haligadijòvinsulaspala,el’haligadi cordeaipèdeiaquile,el’halassadnarperl’aria.Eis’in volzàinvolt,finchesunrestàintraelcielelaterra.
13Ibagaig’hancuminciàaurlà:“Purtàdimadun,purtà delacreia,perchépudemcostruirelcasteldelre,perchè semoinpè!”
14Lagentl’erastupidaeperplesa,elas’era meravigliada.Eelreeisònobilsemeravigliavan.
15EHaiqâreisòserviturg’hancuminciàapicài uperari,eg’hanurlàperitruppdelre,disendaluur: “Purtaaiuperariqualificaachelchevœureneimpediss mingadelluurmesté.”
16Elreg’hadit:“Tel’èmatt;chipœupurtàquaicossa cheladistanza?”
17EHaiqârg’hadit:“Osignur!cumag’hemdecostruir uncastelperl’aria?eseelmesciurrel’erachichinsci, g’havariacostruìtanticasteienunsoldì.’
18ElFaraong’hadit:“Va,oHaiqâr,indelatò abitaziun,eripusa,perchèg’hemlassàdecostruirel casteledumanvegnemdami”
19PoeuHaiqârl’èndadindelasòabitaziuneeldì dopul’ècomparìdavaantdelFaraonEelFaraonl’ha dit:“OHaiqâr,chenotiziag’hedelcavalldeltosignur? perchèquandchel’èdrèeas’ciopàindelpaesde AssiriaedeNinive,einostercavallascultanlasòvus, g’hanslanzàiluurfiœui”
20EquandHaiqârl’hasentidquestdiscurs,l’èandade l’haciapadungat,l’haligadael’hacomençadadar-laa pisciar-lacondunaviolentafinaaquandiegizil’hann sentid,eig’hanncontadalre
21ElFaraong’hamandàatruvàHaiqâr,eg’hadit:“O Haiqâr,perchétepichiinscìetepichichelabestia muda?”
22EHaiqârg’hadit:miosignurre!inveritàleel’hafad unabrutaaziunpermi,elas’èmeritadachesta sciacquadaechestasciacquada,perchèelmesignurre
Senacheribm’havevadàunbelgal,elüg’havevauna vusveraforteelsavevaiurdeldìedelanott
23Eelgatels’èlevàsüproprichestasira,g’hatajaael còel’èandàvia,eperchestaaziung’hotratàcunchesta sbattùda»
24EelFaraong’hadit:“OHaiqâr,vedidetütchestche testàveccetesetindeltòdotagg,perchèintral’Egite Niniveg’hesunsessant’òttparasang,ecumal’èchelee l’èndadaproprichestanottel’èstadatajadaviaelcap deltocazzoetorna?'
25EHaiqârg’hadit:“Osignur!seg’herainscìtanta distanzaintral’EgiteNinive,cumapudevanitòcavall sentirquandelcavalldelmesignurreg’haciapàiluur fiœui?ecumalavussdelcavalllapudevarivàenEgitt?”
26QuandelFaraonl’hasentì,elsacheHaiqârg’haveva rispostaisòdumand
27ElFaraong’hadit:“OHaiqâr,vœurichetemefasdi cordidelasabbiadelmar”
28EHaiqârg’hadit:“Osignurre,urdinachepurtam unacordafœuradeltesoroperchépœdifacchunasimil”
29PoeuHaiqârl’èndadindelretrodelacà,eg’ha furmàdibusindelarivarugosadelmar,eg’haciapàen manunamannadadesabla,sabladelmar,equandelsul l’èlevàsü,el’èentràindibus,els’èspantegà.lasabbia indelsulfinchel’èdiventadacumasel’eratessüda cumadicordi.
30EHaiqârl’hadit:“Comandaaitòserviturdeciapà chesticord,equandchetevœret,tetesseròquaivun cumachel.”
31ElFaraong’hadit:“OHaiqâr,g’hemunapedrade mulinchiel’èstadarottaevœurichetelacusi.”
32DopuHaiqârl’havardàeg’hatruvàun’oltrapedra.
33Elüg’haditalFaraon:“Osignur!Misununforesté: eg’honodistrümentpercusir.
34Mavœurichetecumandiaitòfedelcalzaturdetajài puntdechestapedra,perchémipœucusìchelapedrade mulin.»
35ElFaraonetütisònobilg’hanrìdElüg’hadit: “BenedettelDéSuprem,chet’hadàchestspiritechesta savè”
36EquandelFaraonl’havistcheHaiqârl’haveva vinciü,eg’harestituìisòrispost,l’èstàsubit entusiasmà,eg’hacumandàdecattàsüperlüitassde trianedepurtàlaHaiqâr
37Eg’hadespugiàisòvestideg’hamettüsüHaiqâr, süisòsuldàesüisòservitur,eg’hadàispesdelsò viàgg
38Elüg’hadit:“Vainpas,oforzadesòsignure orgœujdisòduttur!g’hequaivundiSultancumate? saludaeltosciurreSenacherib,edighcumag’hem mandàdiregal,perchéiresuncuntentdepooch»
39PoeuHaiqârs’èlevàsü,g’habasadimandelre Faraoneg’habasadlaterradavaantalù,g’hadesiderà forzaecontinuitàeabundanzaindelsòtesoro,eg’ha dit:“Osignur!Tevœurichenissundinostercompatriot restaenEgitt»
40ElFaraonels’èlevàsüel’hamandàdiaraldiper proclamarindistraddelEgittchenissundelpopulde
LaStoriadeAhikar
AssiriaodeNiniveg’havariaderestàindelpaesd’Egitt, machelürg’havariandendàcunHaiqâr
41DopuHaiqârl’èandàeg’haciapàaddiòalreFaraon, el’èpartì,encercandlaterradeAssiriaedeNinive;e g’havevaquaitesoretantaricheza
42Quandlanotizial’èrivadaalreSenacheribche Haiqârl’eradrèearivà,l’ènàfœurapertruvalel’èstà tantalegràperlùcungrandgioiael’habrasàeg’ha basàeg’hadit:“Benvenutoacà:oparent!mefradel Haiqâr,laforzadelmeregn,el’orgœujdelmeregn
43Dumandaquelchetevœretdemi,ancasetevœretla mitàdelmeregnedimeben»
44AlloraHaiqârg’hadit:“Osignurre,vivpersemper! Mostragrazia,osignurre!aAbuSamîkalpostdemi, perchèlamiavital’eraindimandeDioeindisò
45ElreSenacheribg’hadit:“Onorl’èati,omeamad Haiqâr!FarélastaziundeAbuSamîkelspadaccinpüsee voltdetütimecunsiglierprivàedimepreferì’
46Elreg’hacuminciàadumandar-lcumal’erastàcunt elFaraondalsòprimarivfinquandl’eraturnàviadela sòpresenza,ecumag’havevarispostatütisòdumand, ecumag’havevaricevüitasseicambiamentde vestimentediregal
47ElreSenacheribl’èstàcüntentdegrandgioiaeg’ha ditaHaiqâr:“Prendiquelchetevœretdechestutribut, perchél’ètütindelatòman.”
48EHaiqârmid:'Cheelrevifpersemper!Mivœuri nientolterchelasicurezadelmesignurreela continuitàdesògrandeza.
49Omiosignur!chepœufàcunlarichezaerobbsimil? masetemefasgrazia,dammNadan,elfiœuldemia surela,perchég’hepòdipagàquelcheg’hafattpermi,e g’hedàelsòsàangetegnimsenzacolpa.»
50ElreSenacheribg’hadit:“Ciapa-l,g’hodàati.”E Haiqârl’haciapadNadan,elfiœldelasosurela,el’ha ligadimancondcadendeferr,el’haportadindlasoa abitazion,el’hametudunacadenapesantasuipè,el’ha ligadacondunnœdstreit,edopdehaver-lligadinsì l’hatiradfœra.inunastanzascüra,visinalpostderitirà, eg’hamettuuNebu-halcumasentinellasüdelùper darghunpagneunpoochd’aquatütidì
CAPITOL7
IparaboldeAhikarinduèelcumpletal’educaziundisò nevudSimiliimpressionantAhikarciamaelbagajcun dinommpittoreschQuilafinisslastoriadeAhikar 1EognivoltacheHaiqârl’eradenterofœura,el sgridavaNadan,elfiœuldesòsurela,disend-ghcun savieza:
2'ONadan,mefiœl!Teg’hofatttütchelchel’èbone gentiletim’heericumpensàcunchelchel’èbruttecatif ecunl’uccisiun
3'Omefiœl!sedisindiproverbi:Quelcheascolta mingacunl’oregia,elfaranascultarcunlasgrifoladel còll
4ENadang’hadit:“Perchétesetinrabiàcunmi?”
5EHaiqârg’hadit:“Perchét’hocressü,et’hoinsegnà, et’hodàonorerispettet’horendügrand,et’hocressü
cunlapüseebònderazza,et’homettuualmèpost perchépudetvèsselmèeredeindelmund,etem’hee tratàcunl’uccisiunetem’heepagadcunlamiarovina 6MaelSignurelsavevachel’eristàinjustizià,eel m’hasalvàdelamercanziacheg’hevetmettüpermi, perchéelSignurguarissicœurrottel’ostaculai invidiuseiarrogant
7Omefiœl!tel’èstàpermicumaelscorpiunche, quandcheelsbatsulbronz,eltrafora
8Omefiœl!titeseetcumalagazelachelamagnavai radisdelmatt,elamegiontaincœuedumanse brunzaranesescondenindimèradis"
9Omefiœl!tel’èstàachelcheg’havistelsòcumpagn nudoindeltempfrèccdelinverno;eg’haciapàaqua fregiaeg’haversàsüdelù
10Omefiœl!tel’èstàpermicumaunòmmcheg’ha ciapàunapedra,elag’habütàindelcielperlapidarcun leeelsòSignurElapedralag’hamingacolpì,elag’ha mingarivàaséevolta,mal’èdiventadalacausadela culpaedelpecà
11Omefiœl!setem’avessionoràerispetàeg’heves ascultàimèparolles,teseristàelmèeredeeteseri regnàsüimedomini
12Omefiœl!sacheselacuadelcanodelporcelll’era lungadescubit,laseavvicinariamingaalvalordel cavallancasel’eracumalaseda.
13Omefiœl!Pensavicheteserietstàelmèeredeala mèmort;etiperlatòinvidiaelatòinsolenzag’he vorèvetmazàm.MaelSignurm’haliberàdelatò astuzia.
14Omefiœl!tel’èstàpermicumaunatrapolache l’erastadametüdasülledam,el’èvegnuuunpasserelle g’hatruvàlatrapolametüdasü.Eelpasserellg’hadita latrapola:“Cosatefaschi?”Latrapolal’hadit:“Sò drèeapregàDio.”
15El’arcelg’hadumandàancalü:“Chel’èeltòccde legncheteg’hetegni?”Latrapolaladis:"Chestul’èun quercjòvinsücuimeappuialmumentdelaoraziùn" 16Ellarcl’hadit:“Ecosal’èchelaròbacheg’hein boca?”Latrapolal’hadit:“Questl’èelpaneimangià cheportopertütifamìeipuaretchevegnenvisinami” 17Elsciurl’hadit:“Adesspœdivegnìinnanzemagnà, perchég’hofam?”Elatrapolag’hadit:“Veniinnanz” El’acercs’èavvicinadperche,pudevamagnà
18Malatrapolal’èsaltadasüel’haciapàelsciurperel còll
19El'arcrispondeg'haditalatrapola:"Sequell'èelto panperchèelfam,Diol'acetamingaitoalmoseneeito azionbon"
20Esequestl’èeltodigiuneitoorezion,Dioalaceta migadetinéeltodigiunnélatoorezion,eDioal perfezionaràmigaqellqel’èbondeti”
21Omefiœl!tul’èstàpermi(cuma)unliuncheg’ha faamiciziacuntunaseno,eelasenog’hacontinuàa caminardavaantdelliunperuntemp;eundìelliunl’è saltàsülculel’èmagnà
22Omefiœl!tel’èstàpermicumauncurcindel forment,perchèelfàmingabenanient,maelrovinael formenteelrosega
LaStoriadeAhikar
23Omefiœl!tel’èstàcumaunòmmcheg’hasementà desmesurdefrument,equandl’èstàeltempdela racolta,els’èlevàsüel’haracolt,l’hatrità,el’ha travagliàfinalmassim,el’èstàdesmesure,eelsò patrong’hadit:"Otipigra!t’èmingacressüet’èminga sminuì"
24Omefiœl!tel’èstàpermicumalaperdigachel’era stadabutadaindelared,eleelag’hamingapoduu salvàs,malag’haciamàiperdign,perchélapudeva buttàlcunleeindelared
25Omefiœl!tel’èstàpermicumaelcancheg’haveva freggechel’eranàincàdelvasaioperscaldass
26Quandchel’èstàscaldà,l’hacuminciàabarbà,elür l’hancaciàfœurael’hanpicàperchél’eramingamors
27Omefiœl!tul’èstàpermicumaelporcellchel’è entràindelbagncaldcungentdequalità,equandche l’èvegnuufœuradelbagncald,l’havistunbüsspurche l’ènàgiòes’ès’ciopàdenter
28Omefiœl!tul’èstaitpermicomelacavraqelas’è unidaaisocompagninsulastradaperelsacrifici,el’è migastaitabonadesalvar-s.
29Omefiœl!elcanchel’èminganutriddelasòcacia diventamangiàperimosch
30Omefiœl!lamanchelavuramingaelaaramingae (che)l’èavidaeastutalasaràtajadaviadelasòspalla.
31Omefiœl!l’œgginduésevedemingalüs,icorvel ciapaneelsciorpanfœura.
32Omefiœl!tul’èstàpermicumaunalberchel’eran drèeatajàiramm,elüg’hadit:“Sequaicosdemil’era mingainditòman,inveritàtesarietmingacapasde tajam.”
33Omefiœl!til’ècumaelgatcheg’handì:“Lassà laderfinchetefasemunacadenad’oretedamde magnàcunzüchereamand.”
34Eleeladis:“Medesmentegomingadelmestédeme pàedememam.”
35Omefiœl!tul’èstàcumaelserpentchel’erasüun spinoquandl’erainmezzaunfiumm,eunluufig’ha visteg’hadit:“Maltrsümal,echechelchel’èpüsee malfattdeluurdirigetütedü”
36Elserpentg’haditalluuf:“Iagnèi,icavrieipégore cheg’hemagnàpertütalavita,g’hedarètindréeailuur pàeailuurgeniturono?”
37Elluufg’hadit:“No”Eelserpentg’hadit:“Credi chedopudemiteseetelpüseepeggdenun”
38Omefiœl!Teg’hodàdemagnàbonetim’hee mingadàdepansecc
39Omefiœl!Teg’hodàaquazucheradabefebon sciropp,etum’heemingadataquadelpozzperbef
40Omefiœl!Mit’hoinsegnà,et’hocressü,etit’he scavàunscondpermiet’hescondù
41Omefiœl!T’hocressücunlapüseebòneducaziune t’hoaddestràcumauncedrovolt;etum’heestorte piegad
42Omefiœl!l’eralamiasperanzaperticheteme fasevetsüuncastelfortificà,perchétemescondèssdi menemìsdenter,etel’èdiventàpermicumachelche l’èsepelìindelprufunddelaterra;maelSignurg’ha avüpietàdemiem’haliberàdelatòastuzia
43Omefiœl!Teg’hodesideràelben,etem’hee ricumpensàcunmaleodi,eincœug’hovoeujadetirà fœuraiœucc,defàtmagnàperican,detajàtviala lengua,detiràviaelcòcunlaspada,eterecompensa peritòaziunabominabil»
44EquandNadanl’hasentidquestdiscursdesòziu Haiqâr,l’hadit:“Oziu!tratacunmisegondlatòsavè,e perdonamimèpecà,perchèchig’hecheg’hapecà cumami,ochig’hecheperdonacumati?
45Aceta-m,ozio!Adessmiserviròincàtua,g’hoda curàitòcavaiescovaròelledamditòbesti,eg’hode pasturàitòpégor,perchémisunelmalvagietil’èel giüst:misunelcolpevuletielperdonant»
46EHaiqârg’hadit:“Omefiœl!teseetcumal’arbur chel’erasenzafruttvisinalaqua,eelsòpadrun g’havevavojadetajallgiò,eg’hadit:“Spusta-menun oltersit,eseg’homingadifrutt,taja-mgiò”
47Elsòpadrung’hadit:“Seteseetvisinal’aqua,cuma teg’hepurtàfrütaquandtesetind’unoltersit?”
48Omefiœl!lavegiaiadel’aquilal’èmeidela gioventùdelcorv.
49Omefiœl!g’handìalluuf:“Tegnìluntandipégore perchélasòpolvarlatefàmingamal”Eelluufg’hadit: “Isciurdellattdelapégorasunbonperimèœucc.”
50Omefiœl!g’hanfattandàelluufascölaperchélü pudevaimparàaleggeg’handì:“DisA,B.”Lül’hadit: “Agneloecavraindelamiacampana”
51Omefiœl!g’hanmettuugiòelculalataulael’è borlàgiò,el’hacuminciàas’ciopàindelapolvareun g’hadit:“Lassàs’ciopà,perchél’èlasònatüra,el cambiaràminga.”
52Omefiœl!l’èstaitaconfermadalafrasqeladis:“Se teg’heunfiœl,ciameltofiœl,esetecressiunfiœl, ciameltos’ciav.”
53Omefiœl!quelchefaelbenelseincuntraràcuntel ben;equelchefaelmalelseincuntraràcuntelmal, perchèelSignurpagal’òmmsegondlamisuradelsò oper
54Omefiœl!cheg’hodedìdepüseedechestiparolles? perchèelSignurelsaquelchel’èscondù,eelcunussi misterieisegret
55ELuutepagaràetegiudicaràintramieti,ete pagaràsegondeltodesert
56EquandNadanl’hasentidqueldiscursdesòziu Haiqâr,l’ègonfiadsubitel’èdiventadcomeuna vescigas’ciopada
57Eisòarmsesungonfà,isògang,isòpèeelsòlat,e l’èstàsbricià,elsòventers’èscipàinparteisòentracc sesunsparpagnà,el’èmortel’èmort
58Elasòultimafinl’èstadaladistruziun,el’èandàin delinfernPerchèquelchescavaunfosspersòfradel,el cascaràdenter;equelchemettsüditrap,l’èciapà denter
59Chestul’èchelchel’èsuceduue(quelche)g’hem truvàsülastoriadeHaiqâr,eludaaDiopersemper Amen,epas
60Chestacronical’èfinidacunl’aiutdeDio,chel’è esaltà!Amen,Amen,Amen