Maltese - The Gospel of Luke

Luqa

KAPITOLU1

1Peressliħafnaħaduf’idejhomlijagħmludikjarazzjoni taʼdawkl-affarijietlihumal-aktarżgurjemmnufostna, 2Hekkkiftawhomlilna,limill-bidukienuxhiedaeye,u ministrital-kelma;

3Liliwkolldehertajjeb,billikelligħarfienperfettta’ kolloxmill-ewwel,liniktbillekfl-ordni,l-aqwaTeofilu, 4Biextkuntafiċ-ċertezzataʼdawkl-affarijiet,lifihom ġejtmgħallem

5KienhemmfiżmienErodi,is-sultantal-Lhudija,qassis jismuŻakkarija,mill-korstaʼAbija:umartukienetmillbniettaʼAron,ujisimhaEliżabetta

6Ut-tnejnkienuġustiquddiemAlla,umexjinfilkmandamentiul-ordinanzikollhatal-Mulejblaħtija.

7Umakellhoml-ebdawild,għaxdikEliżabettakienet għerja,ut-tnejnissakienumilqutinsewfis-snin

8Uġaraliwaqtlikienwettaqil-karigataʼqassis quddiemAllafl-ordnitaʼkifkellu, 9Skondid-drawwatal-karigatal-qassis,ix-xortitiegħu kienetlijaħraql-inċensmetajidħolfit-tempjutal-Mulej.

10Ul-kotrakollhatan-nieskienuqedjitolbubarrafil-ħin tal-inċens

11Udeherluanġlutal-Mulejwieqaffuqin-naħatal-lemin tal-artaltal-inċens

12UmetarahŻakkarija,inkwiet,ul-biżaʼwaqaʼfuqu

13Immal-anġluqallu:“Tibżax,Żakkarija,għaxit-talba tiegħektinstemaʼ;umartekElisabettaikollekiben,u ssejjaħluĠwanni

14Ujkollokferħuferħ;uħafnajifirħubit-twelidtiegħu.

15Għaxhujkunkbirf’għajnejnil-Mulej,ulajixrobinbid ulanqasxarbaqawwija;ujimtelabl-Ispirtus-Santu,sa minnġufommu.

16UħafnaminnuliedIsraelgħandujdurlejnil-MulejAlla tagħhom.

17Ujmurquddiemufl-ispirtuul-qawwataʼElija,biex ibiddelil-qlubtal-missirijietlejnl-ulied,udawk diżubbidjentigħall-għerftal-ġust;biexiħejjupoplumħejji għall-Mulej

18UŻakkarijaqallill-anġlu:“B’fejngħandinafdan?għax jienraġelxiħ,umartimilqutasewfis-snin.

19Ul-anġluwieġebqallu:“JienGabrijel,liqiegħed quddiemAlla;ujienmibgħutbiexinkellimekunurikok dinl-aħbarit-tajba.

20U,ara,inttkunmutu,umatkunxtistaʼtitkellem,saljumlijseħħudawnl-affarijiet,għaxmatemminxkliemi,li għandujitwettaqfiżmienhom.

21Un-niesstennewlilŻakkarija,ustagħġbulidamfittempju

22Umetaħareġ,masetaxikellimhom; 23Uġarali,hekkkifspiċċawil-jiemtal-ministerutiegħu, telaqlejndarustess

24Uwaradawkil-jiemmartuElisabettaħarġetilkonċepiment,uħbetħamesxhuruqalet: 25Hekkgħamelmiegħil-Mulejfil-jiemlifihomħares lejja,biexineħħit-tmaqdirtiegħifostil-bnedmin.

26Ufis-sittxaharl-anġluGabrijelintbagħatmingħand Allaf’belttal-Galilija,jisimhaNazaret,

27LilverġnimiżżewġamaʼraġellijismuĠużeppi,middartaʼDavid;ul-verġnikienjisimhaMarija

28Ul-anġludaħaluntoha,uqal,Silm,thouliintiffavorit ħafna,il-Mulejhuwamiegħek:mbierkaintfostin-nisa

29Umetaratlilu,inkwietbil-kliemtiegħu,utefgħet f’moħħhax’tipta’tislimakellhatkun.

30Ul-anġluqalilha:Tibżax,Marija,għaxintsibtgrazzja quddiemAlla

31U,ara,intttnisself’ġufek,utnisseliben,ussejjaħlu ĠESÙ

32Hujkunkbir,ujissejjaħBinl-Ogħla,ul-MulejAlla jagħtihit-trontaʼmissieruDavid.

33UhujsaltanfuqdarĠakobbgħaldejjem;us-saltna tiegħumajkunxhemmtmiem

34ImbagħadMarijaqaletlill-anġlu:“Dankifsejkun, peresslimanafxraġel?

35Ul-anġluwieġebuqalilha:“L-Ispirtus-Santujiġifuqek, ul-qawwataʼl-Ogħlatiddik;

36Uara,kuġinekEliżabetta,hiwkolltnisselibenfixxjuħijatagħha:udanhus-sittxaharmagħha,likienet tissejjaħgħerja.

37Għaxm’Allaxejnmajkunimpossibbli

38UMarijaqalet:Aral-qaddejjatal-Mulej;ikunliliskond kelmtek.Ul-anġlutelaqminnha.

39UMarijaqametf’dawkil-jiem,umarretgħaġġlalejnlgħoljiet,f’beltta’Ġuda;

40Udaħalfid-dartaʼŻakkarija,usellemlilEliżabetta.

41Uġarali,metaEliżabettasemgħetit-tislimata’Marija, it-tarbijaqabżetf’ġufha;uEliżabettakienetmimlijablIspirtus-Santu:

42Uhitkellmetb’leħengħoli,uqalet:Imbierkaintfostinnisa,umbierkal-frottta’ġufek.

43Uminnfejnhudanlili,liommSidtitiġigħandi?

44Għax,ara,mallil-leħentat-tislimatiegħekdaqq f’widnejja,it-tarbijaqabżetfil-ġuftiegħibil-ferħ.

45Uhihihienjadikliemmnet,għaxsejkunhemm eżekuzzjonita’dawkl-affarijietliqalulhamingħandilMulej.

46UMarijaqalet,Ruħitkabbarlill-Mulej, 47Ul-ispirtutiegħiferaħf’Allas-Salvaturtiegħi

48Għaxqiesil-qagħdabaxxatal-qaddejjatiegħu:għax,ara, minnissa’lquddiemil-ġenerazzjonijietkollhasejsejħuli hienja

49Għaxis-setgħanigħamelmiegħiħwejjeġkbar;uqaddis ismu

50Ul-ħnienatiegħuhijafuqdawklijibżgħuminnuminn ġenerazzjonigħaloħra.

51Huweras-saħħabidriegħ;xerredlill-kburinflimmaġinazzjonita’qalbhom

52Huwaqqaʼlis-setgħaninmis-siġġijiettagħhom,u għollahomtaʼlivellbaxx

53Humelal-ġuħb’affarijiettajbin;ul-għonjabagħatvojta

54Huwaħelenlill-qaddejtiegħuIsrael,b’tifkiratal-ħniena tiegħu;

55Kifqallilmissirijietna,lilAbraham,ulilnislugħal dejjem.

56UMarijabaqgħetmagħhaxitlietxhur,umarretlura lejndarha

57Issawasaliż-żmiensħiħtaʼEliżabettalikellhatiġi meħlusa;uġabetiben

58Ul-ġirientagħhaul-kuġinitagħhasemgħukifil-Mulej weraħnienakbirafuqha;uferħumagħha.

59Uġaralifit-tmienjumġewbiexiċċirkonċiżilit-tifel;u sejħuluŻakkarija,waraisemmissieru.

60Uommuwieġbetuqalet,Mhuxhekk;immagħandu jissejjaħĠwanni.

61Uqalulha:“M’hemmħaddmill-familjatiegħekli jissejjaħb’danl-isem

62Ugħamlusinjalililmissieru,kifkieniridjissejjaħ

63Utalabmejdatal-kitba,ukiteb,qal,JismuĠwanni.U stagħġbukollha

64Ufommunfetaħminnufih,uilsienumaħlul,utkellem, ufaħħarlilAlla

65Ul-biżaʼġiefuqdawkkollhalikienujgħammru madwarhom,udanil-kliemkollunstemaʼmadwarlgħoljietkollhatal-Lhudija

66Udawkkollhalisemgħuhompoġġewhomf’qalbhom,u qalu,X’tipta’tifelgħandujkun!Ul-idtal-Mulejkienet miegħu

67UmissieruŻakkarijamimlibl-Ispirtus-Santu,u pprofetizza,uqal:

68Imbierekil-MulejAllata’Iżrael;għaxżarufdalillpoplutiegħu,

69Uqajjemgħalinaqarntas-salvazzjonifid-dartal-qaddej tiegħuDavid;

70Kiftkellemminnfommil-profetiqaddisintiegħu,li ilhomsamill-bidutad-dinja:

71Biexinsalvawmill-għedewwatagħna,uminnidkull minjobgħodna;

72Biextwettaqil-ħnienamwiegħdalilmissirijietna,u niftakrufil-pattqaddistiegħu;

73Il-ġuramentliħaleflilmissiernaAbraham,

74Lijagħtina,liaħnameħlusinminnidejnl-għedewwa tagħna,naqduhmingħajrbiżaʼ,

75Fil-qdusijaut-tjiebaquddiemu,il-jiemkollhataħajjitna

76Uint,tifel,tissejjaħil-profetatal-Ogħla:għaxintse tmurquddiemwiċċil-Mulejbiextħejjitriqtu;

77Biexjagħtigħarfientas-salvazzjonilill-poplutiegħubilmaħfrata’dnubiethom,

78Permezztal-ħnienatenerata’Allatagħna;libihal-bidu tal-għoliżarna,

79Biexnagħtudawllildawklijoqogħdufid-dlamufiddelltal-mewt,biexniggwidawsaqajnafit-triqtas-sliem 80Ut-tifelkiber,ukiberfl-ispirtu,ukienfid-deżertisaljumlijurihlilIżrael.

KAPITOLU2

1Uġaraf’dawkil-jiem,liħareġdigrietmingħandĊesari Awgustu,lid-dinjakollhatiġintaxxata.

2(Udinit-taxxasaretgħall-ewweldarbametaĊirenjukien gvernaturtas-Sirja)

3Ukollhamarrubiexjiġuntaxxati,kullwieħedfil-belt tiegħu.

4UĠużeppiwkolltelaʼmill-Galilija,mill-belttaʼ Nazaret,lejnil-Lhudija,lejnil-belttaʼDavid,litissejjaħ Betlehem;(għaxkienmid-daruniselta’David:)

5Litkunintaxxatama’Marija,martumiżżewġa,lihikbira tqal.

6Uhekkkien,li,waqtlikienuhemm,tlestietil-ġranetlihi kellhatiġimeħlusa

7Uġabetlilbinhal-ewwelimwieled,ugeżwruf’ħwejjeġ, upoġġietuf’maxtura;għaxmakienxhemmlokgħalihom fil-taverna

8Ukienhemmfl-istesspajjiżrgħajjajoqogħdufl-għalqa, jgħassul-merħlatagħhombil-lejl.

9U,ara,l-anġlutal-Mulejġiefuqhom,ul-glorjatal-Mulej tiddimadwarhom:ubeżgħuħafna.

10Ul-anġluqalilhom:“Tibżgħux,għaxara,inġibilkom aħbartajbataʼferħkbir,ligħandujkungħan-nieskollha 11Għaxillumfil-beltta’DavidtwieledilkomSalvatur,li huKristul-Mulej.

12Udanikunsinjalgħalikom;Intomissibulit-tarbija mgeżwraf’ħwejjeġ,mimdudaf’maxtura

13Uf’daqqawaħdamal-anġlukienhemmkotratal-armata tas-sematfaħħarlilAlla,uqal:

14GlorjalilAllafl-ogħla,upaċifl-art,riedatajbalejnilbnedmin

15Uġarali,waqtlil-anġlitelquminnhomlejnis-sema,irrgħajjaqalulilxulxin:“EjjewissammorruBetlehem,u narawdinil-ħaġaliseħħet,lil-Mulejgħarraflilxulxin lilna

16Uġewbil-għaġla,usabulilMarija,ulilĠużeppi,ulittarbijamimdudaf’maxtura

17Umetarawha,għamlumagħrufal-kelmaliqalulhom dwardanit-tifel.

18Udawkkollhalisemgħuhastagħġbub’daklaffarijietliqalulhomir-rgħajja

19ImmaMarijażammetdawnl-affarijietkollha,u ħasbithomf’qalbha

20Ur-rgħajjareġgħulura,igglorifikawujfaħħrulilAlla għaldakkollulikienusemgħuuraw,kifkienqalilhom.

21Umetasarutmintijiemgħaċ-ċirkonċiżjonitat-tifel, ismuĠESÙ,likienhekkimsejjaħmill-anġluqabelma tnissilfil-ġuf.

22Umetantemmul-jiemtat-tisfijatagħhaskontil-liġitaʼ Mosè,ġabuhĠerusalemm,biexjippreżentawhlill-Mulej; 23(Kifmiktubfil-liġital-Mulej,Kullraġellijiftaħil-ġuf għandujissejjaħqaddisgħall-Mulej;)

24Ubiextoffrisagrifiċċjuskonddaklijingħadfil-liġitalMulej,Pargamiema,jewżewġgamiemżgħar.

25U,ara,kienhemmraġelf’Ġerusalemm,likienjismu Simegħon;ul-istessbniedemkienġustudevot,jistennalfaraġta’Iżrael:ul-Ispirtus-Santukienfuqu.

26Uġierivelatlilumill-Ispirtus-Santu,limakelluxjaralmewt,qabelmakienralilKristutal-Mulej

27Udaħalfit-tempjubl-Ispirtu,umetal-ġenituriġabulittifelĠesù,biexjagħmelgħalihskondid-drawwatal-liġi, 28Imbagħadqabadf’idejh,biereklilAlla,uqal: 29Mulej,issaħallil-qaddejtiegħekjitlaqfis-sliem,skond kelmtek:

30Għaxgħajnejjarawis-salvazzjonitiegħek, 31Liintħejjejtquddiemwiċċin-nieskollha;

32Dawllijdawwallill-Ġentili,ul-glorjatal-poplutiegħek Israel

33UĠużeppiuommustagħġbub’dakl-affarijietli tkellmudwaru

34USimejonberikhom,uqallilMarijaommu:“Ara,dan it-tifelhulestgħall-waqgħaul-qawmientaʼħafnaf’Iżrael; ugħalsinjalligħandujiġimitkellemkontra;

35(Iva,sejfjinfedminnruħekukoll,)biexil-ħsibijiettaʼ ħafnaqlubikunujistgħujiġużvelati

36UkienhemmwaħdaAnna,profetess,bintFanuel,mittribùtaʼAser:kienettaʼetàkbira,ukienetgħexetmaʼ raġelsebaʼsninmill-verġinitàtagħha;

37Ukienetarmlataʼmadwarerbgħinuerbaʼsnin,lima telqetxmit-tempju,immaqdietlilAllab’sawmutalblejl unhar

38Uhiġietf’dakil-mumentraddħajrukolllill-Mulej,u tkellmetdwarulildawkkollhalikienujfittxul-fidwa f’Ġerusalemm

39Umetawettqukolloxskondil-liġital-Mulej,reġgħu lurafil-Galilija,fil-belttagħhomstessNazaret.

40Ut-tifelkiber,ussaħħaħfl-ispirtu,mimlibl-għerf,ulgrazzjata’Allakienetfuqu

41Issal-ġenituritiegħukienujmorruĠerusalemmkull senafil-festatal-Għid

42Umetakellutnax-ilsena,telgħuĠerusalemmskondiddrawwatal-festa

43Umetawettqul-jiem,kifmarrulura,it-tifelĠesùbaqaʼ luraf’Ġerusalemm;uĠużeppiuommumakinuxjafubiha.

44Immahuma,billiħasbulikienfil-kumpanija,marru vjaġġtaʼjum;ufittxuhfostil-qrabaul-konoxxenti tagħhom.

45Umetamasabuhx,reġgħudaruluralejnĠerusalemmu jfittxuh

46Uġaraliwaratlettijiemsabuhfit-tempju,bilqiegħda f’nofsit-tobba,it-tnejnjisimgħuhomujistaqsihom

47Udawkkollhalisemgħuhbaqgħumistagħġbinbilfehimut-tweġibiettiegħu.

48Umetarawlilu,baqgħumistagħġbin,uommuqaltlu: “Ibni,għaliexgħamiltnahekk?ara,missierekujien fittixtekimnikket.

49Uqalilhom:Kiftfittxuni?matafuxligħandinkundwar in-negozjuta’Missieri?

50Umafehmuxil-kliemliqalilhom.

51Uniżelmagħhom,uġieNazaret,ukiensuġġett għalihom,immaommużammetdanil-kliemkolluf’qalbha

52UĠesùżdiedfl-għerfufl-istatura,ufil-favurm’Allau l-bniedem

KAPITOLU3

1Issafil-ħmistax-ilsenatar-renjuta’TiberjuĊesari, PonzjuPilatukiengvernaturtal-Lhudija,uErodikien tetrarkatal-Galilija,uħuhFilipputetrarkatal-Iturajautarreġjunta’Trakonite,uLisanijat-tetrarkata’Abilene, 2AnnauKajfakienul-qassisinil-kbar,il-kelmat’Alla wasletgħandĠwannibinŻakkarijafid-deżert

3Udaħalfil-pajjiżkollumadwaril-Ġordan,jippriedkalmagħmudijatal-indiemagħall-maħfratad-dnubiet; 4Kifhemmmiktubfil-ktiebtal-kliemtal-profetaEsaija,li jgħid,Leħenta’wieħedjgħajjatfid-deżert,Ħejjut-triqtalMulej,iddrittal-mogħdijiettiegħu

5Kullwiedjimtela,ukullmuntanjaugħoljietjitbaxxew;u l-mgħawġagħandhomisirudritti,ul-modimhuxmaħduma għandhomisirulixxi;

6Ul-bnedminkollhajaras-salvazzjonitaAlla

7Imbagħadqallill-kotraliħarġetbiextitgħammdinminnu, Oġenerazzjonital-viperi,minwissiekombiextaħrabmirrabjaliġejja?

8Agħtumelafrottlijixirqilhoml-indiema,utibdewx tgħidufikominfuskom:“GħandnalilAbrahamgħal missierna,għaxjienngħidilkom,liminndawnil-ġebel AllajistaʼjqajjemuliedlilAbraham.

9Uissawkollil-mannaratitqiegħedmal-għerqtas-siġar: kullsiġragħalhekklimatagħmilxfrotttajjebtinqataʼu tintefaʼfin-nar

10Un-niesstaqsieh,uqalulu:“Melax’senagħmlu?

11Huwawieġebuqalilhom:Mingħandużewġilbiesi,ħa jagħtililminm’għandux;umingħandul-laħam,ħa jagħmell-istess

12Imbagħadġewukollpubblikanibiexjitgħammdu,u qalulu:“Imgħallem,x’għandnanagħmlu?

13Uqalilhom:Eżattuxiktarminndaklihumaħturintom 14Ul-istesssuldatitalbuminnu,uqalu,Uaħnax’se nagħmlu?Uqalilhom:Matagħmluvjolenzalilħadd,ula akkużawlilħaddbil-qerq;ukunkuntentbil-pagitiegħek. 15Uhekkkifin-nieskienujistennew,ul-bnedminkollha ħasbufiqlubhomdwarĠwanni,jekkhuxil-Kristu,jewle; 16 Ġwanniwieġebuqalilhomilkoll:“Tassew jienngħammdukombl-ilma;immaġejwieħediktarqawwi minni,lil-lukketttaż-żrabentiegħujienamhuxdenjuli nħoll:hujgħammedkombl-Ispirtus-Santuubin-nar; 17Lil-fanntiegħuhuf’idu,ujsaffibis-sħiħl-arttiegħu,u jiġboril-qamħfil-ġabratiegħu;immal-karfajaqbadbinnarlimajintefax.

18Uħafnaaffarijietoħrafl-eżortazzjonitiegħuippriedka lin-nies

19ImmaErodit-tetrarka,likienimċanfarminnugħal Erodija,martħuhFilippu,ugħall-ħażenkollulikien għamelErodi, 20Żiddanfuqkollox,ligħalaqlilĠwannifil-ħabs.

21Issametan-nieskollhatgħammdu,ġaraliĠesùwkoll tgħammedujitlob,is-semanfetaħ, 22Ul-Ispirtus-Santuniżelfuquf’għamlata’ġisembħal ħamiema,umis-semaġieleħenliqal,IntIbnil-maħbub; fikjienkuntentsew

23UĠesùnnifsubedajkollumadwartletinsena,billikien (kifkiensuppost)ibenĠużeppi,likienbinHeli, 24LikienbinMattat,likienbinLevi,likienbinMelki,li kienbinĠanna,likienbinĠużeppi, 25LikienbinMattatija,likienbinAmos,likienbin Nagħum,likienbinEsli,likienbinNagge, 26LikienbinMaat,likienbinMattatija,likienbinSemej, likienbinĠużeppi,likienbinĠuda, 27LikienbinĠwanna,likienbinResa,likienbin Zorobabel,likienbinSalatijel,likienbinNeri, 28LikienbinMelki,likienbinAddi,likienbinKusam,li kienbinElmodam,likienbinEr, 29LikienbinĠoseż,likienbinEligħeżer,likienbin Ġorim,likienbinMattat,likienbinLevi, 30LikienbinSimegħon,likienbinĠuda,likienbin Ġużeppi,likienbinĠonan,likienbinEljakim, 31LikienbinMelea,likienbinMenan,likienbinMattata, likienbinNatan,likienbinDavid, 32LikienbinĠesse,likienbinObed,likienbinBooz,li kienbinSalamun,likienbinNaasson, 33LikienbinAminadab,likienbinAram,likienbin Esrom,likienbinFares,likienbinĠuda, 34LikienbinĠakobb,likienbinIżakk,likienbin Abraham,likienbinThara,likienbinNakor, 35LikienbinSaruk,likienbinRagaw,likienbinFalek,li kienbinĦeber,likienbinSala, 36LikienbinKajjin,likienbinArfaxad,likienbinSem, likienbinNoè,likienbinLamek,

37LikienbinMathusala,likienbinĦenok,likienbin Ġared,likienbinMaleleel,likienbinKajjin, 38LikienbinEnos,likienibenSet,likienibenAdam,li kienibenAlla.

KAPITOLU4

1UĠesùmimlibl-Ispirtus-Santureġa’luramill-Ġordan, uġiemmexximill-Ispirtufid-deżert,

2Billierbgħinjumittantatmix-xitanUf’dawkil-jiemma kielxejn,umetaspiċċaw,warakellul-ġuħ

3Ux-xitanqallu:“JekkintBinAlla,ordnalildinil-ġebla biexissirħobż.

4Ġesùwieġbu,uqal:"Humiktub,lil-bniedemmajgħix bil-ħobżbiss,iżdab'kullkelmata'Alla)

5Ux-xitan,tella’fuqmuntanjagħolja,weralus-saltniet kollhatad-dinjaf’mumentta’żmien

6Ux-xitanqallu:"Dinis-setgħakollhanagħtik,ul-glorja tagħhom,għaxdikhijamogħtijalili;ulilminirrid nagħtiha

7Jekkgħalhekktridtadurani,kolloxikuntiegħek

8UĠesùwieġebuqallu:"Itlaqluraminni,Satana,għax hemmmiktub,"Inttaduralill-MulejAllatiegħek,ulilu bisstaqdi"

9UġabuĠerusalemm,upoġġewhfuqil-qofoltat-tempju, uqallu:“JekkintBinAlla,xeħtu’lisfelminnhawn

10Għaxhemmmiktub,Hugħandujagħtil-inkarigulillanġlitiegħubiexiħarsuk;

11Uf’idejhomiġorruk,biexmatitfarrakxsaqajkmaʼ ġebla

12UĠesùwieġebqallilu,qedjingħad,intimattajjixlillMulejAllatiegħek

13Umetax-xitanspiċċat-tentazzjonikollha,telaqminnu għalstaġun.

14UĠesùreġa’lurafil-Galilijabil-qawwata’l-Ispirtu; 15Ugħallemfis-sinagogitagħhom,billikienigglorifikat minnkulħadd.

16UwasalNazaret,fejnkientrabba,u,kifkienetiddrawwatiegħu,daħalfis-sinagogaf’jumis-Sibt,uqam biexjaqra.

17Uingħatalul-ktiebtal-profetaIsaijaUmetafetaħilktieb,sabil-postfejnkienmiktub,

18L-Ispirtutal-Mulejhufuqi,għaxidliknibiexinxandarlEvanġeljulill-foqra;bagħatnibiexinfejjaqlildawkli għandhomqalbhommaqsuma,biexnipprietkal-ħelsien lill-jasar,ulill-għomjalinsibid-dawl,biexinħeleslildawk imbenġlin,

19Biextippriedkas-senaaċċettabblital-Mulej.

20Ugħalaqil-ktieb,ureġa’tahlill-ministru,upoġġa bilqiegħdaUgħajnejndawkkollhalikienufis-sinagoga kienumwaħħlinfuqu

21Ubedajg[idilhom:Dinl-iskritturatwettqetillum f’widnejnkom

22Ukollhatawhxhieda,ustagħġbubil-kliemgrazzjużli ħareġminnfommuUhumaqalu:DanmhuxibenĠużeppi?

23Uqalilhom:“Intomżgurlisetgħidulidanil-proverbju, Tabib,fejjaqlilekinnifsek:kulmasmajnajsir f’Kafarnahum,agħmelukollhawnf’pajjiżek

24Uqal,Tassewngħidilkom,Ebdaprofetamhuaċċettat f’pajjiżustess.

25Immatassewngħidilkom,ħafnaromolkienuf’Iżraelfi żmienElija,metas-semakienmagħluqtlietsninusittxhur, metakienhemmġuħkbirmadwarl-artkollha;

26ImmalilħaddminnhommantbagħatElija,ħlieflil Sarepta,belttaʼSidon,lilmaralikienetarmla.

27Uħafnalebbrużikienuf’Iżraelfiżmienil-profeta Eliżew;uħaddminnhommatnaddaf,ħlieflilNagħaman is-Sirjan.

28Udawkkollhafis-sinagoga,metasemgħudan,imtlew bir-rabja,

29Uqamukeċċiehbarramill-belt,umexxiehlejnix-xatt tal-għoljietlifuqhakienetmibnijal-belttagħhom,biex ikunujistgħujitfgħuhrasu.

30Immahugħaddaminnnofshommartriqtu,

31UniżluKafarnahum,belttal-Galilija,ugħallimhomfiljiemtas-Sibt.

32Ubaqgħumistagħġbinbid-duttrinatiegħu,għaxilkelmatiegħukienetbil-qawwa

33Ufis-sinagogakienhemmraġel,likelluspirtuta’xitan mhuxnadif,ugħajjatb’leħengħoli,

34Jgħidu,Ejjew;x’għandnax’naqsmumiegħek,Ġesùta’ Nazaret?intġejtbiexteqridna?Naflilekminint;il-Qaddis ta’Alla

35UĠesùċanfar,uqal,Żommsiek,uoħroġminnuU metax-xitantefahf’nofsu,ħareġminnu,umaweġġgħux.

36Ulkollbaqgħumistagħġbin,utkellmubejniethom,u qalu,X’kelmahidin!għaxb’awtoritàusetgħajordnalillispirtimhuxnodfa,ujoħorġu.

37Ul-famatiegħuħarġetf’kullposttal-pajjiżmadwar

38Uqammis-sinagogaudaħalfid-darta’XmunUomm martXmunittieħdetb’denikbir;utalbugħaliha.

39Uqagħadfuqha,uċanfarlid-deni;uħallietha,u minnufihqametuqdietlilhom

40Issametax-xemxkienettinżel,dawkkollhalikellhom ximordab’diversimardġabuhomlejh;upoġġaidejhfuq kullwieħedminnhom,ufejjaqhom

41Ux-xjatenħarġuwkollminnħafna,jgħajtu,ujgħidu, IntKristuBinAllaUċanfarhomħallahommajitkellmu, għaxkienujafulihuKristu

42Umetasarjum,telaqumarf’postdeżert:un-nies fittxew,uġewgħandu,uqagħduh,biexmajitbiegħedx minnhom

43Uqalilhom:Ikollinxandaris-saltnat’Allalilblietoħra wkoll,għaxgħalhekkjienmibgħut

44Uppriedkafis-sinagogital-Galilija

KAPITOLU5

1Uġarali,waqtlin-niesgħafsufuqubiexjisimgħulkelmat’Alla,huwaqafħdejnil-lagtaʼĠenesaret, 2Urawżewġvapuriwieqfaħdejnil-għadira:immassajjiedaħarġuminnhom,ukienuqedjaħslux-xbieki tagħhom

3Udaħalf’wieħedmill-vapuri,likienta’Xmun,utalab biexikeċċiftitmill-artUpoġġabilqiegħda,ugħallemlinniesbarramill-bastiment

4Issa,metatelaqjitkellem,qallilXmun:“Aħbarfil-fond, uniżżelix-xbiekitiegħekgħall-kurrent

5UXmunwieġebqallu:“Imgħallem,ilnalejlkollu naħdmu,umaħadnaxejn; 6Umetagħamludan,ġabugħaddkbirtaʼħut,ux-xibka tagħhominkisret

7Utawsinjallilsħabhom,likienufuqil-bastimentl-ieħor, biexjiġuujgħinuhom.Uġew,umlewiż-żewġvapuri, biexbdewjegħrqu

8MetaraXmunPietru,waqaʼgħarkopptejnĠesùuqal: “Tlaqminni;għaxjienbniedemmidneb,Mulej.

9Għaxhukienmistagħġeb,udawkkollhalikienumiegħu, bil-qbidtal-ħutlikienuħadu;

10UhekkkienukollĠakbuuĠwanni,uliedŻebedew,li kienusħabma’XmunUĠesùqallilXmun:“Tibżax; minnissa'lquddiemtaqbadil-bnedmin

11Umetaġabul-bastimentitagħhoml-art,abbandunaw kolloxumarruwarajh

12Uġarali,metakienf’xibelt,araraġelmimlibil-lebbra: liralilĠesùwaqa’fuqwiċċu,utalbu,uqallu:“Mulej, jekktrid,tistaʼtnaddafni

13Utefaidu,umesslilu,uqal,Jienirrid:kunnadif.U minnufihil-lebbratelqetminnu

14Uordnalubiexmajgħidlilħadd,immamur,uurililek innifseklill-qassis,uoffrigħat-tindiftiegħek,kifordna Mosè,bħalaxhiedalilhom

15Immatantaktarmarretfamaminnu:ufololkbar ingħaqdubiexjisimgħu,ujiġumfejqaminnumiddgħufijiettagħhom

16Urtirafid-deżert,utalab

17Uġaraf’jum,waqtlikienqedjgħallem,likienhemm bilqiegħdaFariżejudutturital-liġi,likienuħarġuminn kullbelttal-Galilija,uLhudija,uĠerusalemm,ul-qawwa tal-Mulej.kienpreżentibiextfejjaqhom.

18U,ara,irġielġabuf’soddaraġellikienittieħdetbilparaliż:ufittxewmezzibiexidaħħluhujpoġġuhquddiemu

19Umetamasetgħuxisibub’liemamodjistgħujdaħħluh minħabbal-kotra,telgħufuqil-bankina,uniżlumillmadumbis-sufantiegħuf’nofsquddiemĠesù

20Umetaral-fiditagħhom,qallu:Raġel,dnubietekhuma maħfura

21Ul-kittiebaul-Fariżejbdewjirraġunawujgħidu:“Dan minhulijgħidid-dagħa?Minjista’jaħferid-dnubiet,ħlief Allabiss?

22ImmaĠesù,metaral-ħsibijiettagħhom,wieġeb qalilhom:“X’intomtirraġunawfiqlubkom?

23Jekkhuxeħfef,litgħid,Dnubietekjiġumaħfura;jewli tgħid,Qumuimxi?

24ImmabiextkunutafuliBinil-bniedemgħandus-setgħa fuql-artlijaħferid-dnubiet,(qallill-mordatal-paraliżi,) Jienngħidlek,Qum,ħus-soddatiegħek,umurf’darek 25Uminnufihqamquddiemhom,uħadaklikienfuqu,u telaqlejndarustess,uglorifikalilAlla 26Ulkollbaqgħumistagħġbin,uglorifikawlilAlla,u mtlewbil-biżaʼ,uqalu,Illumrajnaaffarijietstrambi

27Uwaradawnl-affarijiettelaq,urapubblikan,jismu Levi,bilqiegħdafl-irċevutatad-dwana,uqaluntolilu,Imxi warajja.

28Uħallakollox,qamumarwarajh

29ULevigħamillufestakbiraf’darustess,ukienhemm gruppkbirtaʼpubblikaniuoħrajnliqagħdubilqiegħda magħhom

30Immal-kittiebatagħhomul-Fariżejgergrukontraddixxiplitiegħu,uqalu:“Għaliextiekluutixorbumalpubblikaniul-midinbin?

31UĠesùwieġebqalilhom:Dawklihumasħaħ m'għandhomxbżonntabib;immadawklihumamorda

32Jienmaġejtxbiexinsejjaħlill-ġusti,immalill-midinbin għall-indiema.

33Uqalulu:“Għaliexid-dixxiplitaʼĠwannijsawmuspiss ujagħmlutalb,ubl-istessmodid-dixxiplital-Fariżej; immatiekoltiekolutixrob?

34Uqalilhom:"Tistgħutagħmluliluliedil-kamratalgħarusasajmu,waqtlil-għarusikunmagħhom?

35Immajaslul-ġranet,metal-għarusjitneħħaminnhom,u mbagħadisawmuf’dawkil-jiem

36Uqalilhomukollparabbola;Ħaddmajpoġġibiċċa ilbiesġdidfuqqadim;jekkxort'oħra,allurakemmil-ġdid jagħmelkera,ul-biċċalinħarġetmill-ġdidmataqbilxmalqadima.

37Uħaddmajpoġġinbidġdidfifliexkenqodma;inkella l-inbidil-ġdidjinfaqaʼl-fliexken,ujinxtered,ul-fliexken jitħassru.

38Immainbidġdidiridjitqiegħedfifliexkenġodda;uttnejnhumappreservati

39Ebdabniedemlijkunxorbunbidil-qadimmill-ewwel majixtieqġdid,għaxjgħid,L-antikhuaħjar

KAPITOLU6

1Uġarafit-tieniSibtwaral-ewwel,ligħaddamill-għelieqi tal-qamħ;ud-dixxiplitiegħuqatlul-widnejntal-qamħ,u kielu,ħakkhomf’idejhom

2Uwħudmill-Fariżejqalulhom:“Għaliextagħmludakli mhuxleġittimulitagħmlufil-jiemtas-Sibt?

3 3UĠesùwieġebuqal:“Maqrajtux daqstantdan,dakligħamelDavid,metahustesskienbilġuħ,udawklikienumiegħu;

4Kifdaħalfid-dartaʼAlla,uħaukielil-ħobżtalpreżentazzjoni,utawkolllildawklikienumiegħu;li mhuxleġittimulitiekolħliefgħas-saċerdotibiss?

5Uqalilhom,LiBinil-bniedemhuSidukollis-Sabat 6Uġarawkollf’sabatieħor,lidaħalfis-sinagogau għallem;

7Ul-kittiebaul-Fariżejjarawhjekkkienxsejfejjaqf’jum is-Sibt;biexisibuakkużakontrih

8Immahukienjafħsibijiethom,uqallir-raġellikellul-id niexfa:Qum,uoqgħodf’nofsUqamuħareġ

9ImbagħadĠesùqalilhom:Ħanistaqsikomħaġawaħda; Huwalegalifil-jiemtas-Sibtlitagħmelit-tajjeb,jewli tagħmelil-ħażin?biexissalval-ħajja,jewteqredha?

10Uħaresmadwarhomkollha,qallir-raġel,IfrexidekU hekkgħamel:uiduġierrestawratsħiħbħall-oħra. 11Ukienumimlijabil-ġenn;uqalulilxulxinx’jistgħu jagħmlulilĠesù.

12Uġaraf’dawkil-jiem,liħareġfuqmuntanjabiex jitlob,ubaqaʼl-lejlkollujitloblilAlla 13Umetasarjum,sejjaħlid-dixxiplitiegħu; 14Xmun,(lisemmawkollPietru),uħuhIndrija,Ġakbuu Ġwanni,FilippuuBartilmew, 15MattewuTumas,ĠakbubinAlfew,uXmunimsejjaħ Żeloti, 16UĠudaħuĠakbu,uĠudal-Iskarjota,liwkollkienittraditur.

17Uniżelmagħhom,uqagħadfil-pjanura,ul-kumpanija tad-dixxiplitiegħu,ukotrakbirataʼniesmill-Lhudija kollhauminnĠerusalemm,umill-kostatal-baħartaʼTiru Sidon,liġewjisimgħuh,ulijkunufiequmill-mard tagħhom;

18Udawklikienumnikktinbl-ispirtimhuxnodfa,uġew imfejqa.

19Ul-kotrakollhafittxettmissu,għaxminnuħarġetilvirtù,ufejjaqhomkollha.

20Ugħollagħajnejhfuqid-dixxiplitiegħu,uqal,Imberkin intomfoqra,għaxtagħkomhis-saltnata’Alla

21Henjinintomliissaġuħ,għaxintomtkunumimlija Henjinintomliissatibku,għaxtidħku.

22Henjinintom,metal-bnedminjobogħdukom,umeta jifirdukommill-grupptagħhom,ujċajrukom,ujwarrbu ismekbħalaħażen,minħabbaBinil-bniedem

23Ifirħuf’dakil-jum,uqabżubil-ferħ,għaxara,il-premju tagħkomhukbirfis-sema,għaxbl-istessmodgħamlu missirijiethommal-profeti

24Immagwajgħalikomliintomsinjuri!għaxirċevejtilfaraġtagħkom.

25Gwajgħalikomliintommimlijin!għaxikollkomil-ġuħ Gwajgħaliklitidħaqissa!għaxintomtibkuutibku

26Gwajgħalikom,metal-bnedminkollhajitkellmutajjeb minnkom!għaxhekkgħamlumissirijiethommal-profeti foloz

27Immajienngħidlilkomlitisimgħu,Ħobblillgħedewwatagħkom,agħmlul-ġidlildawklijobogħdukom,

28Ibierkulildawklijisħetkom,uitolbugħaldawkli jużawkombiskor.

29Ulildaklijolqtekfuqħaddejnoffriwkolll-oħra;umin ineħħilekil-kowttiegħekħaresxlimajiħuxil-kisjatiegħek ukoll.

30Agħtililkullbniedemlijitlobminnek;uminndakli jneħħil-ġidtiegħekitlobhomxmill-ġdid

31Ukiftixtiequlil-bnedminjagħmlumagħkom,agħmlu lilhomukolll-istess

32Għaxjekktħobbulildawklijħobbukom,xigrazzi għandek?għaxil-midinbiniħobbuwkolllildawkli jħobbuhom

33Ujekktagħmlul-ġidlildawklijagħmlulkomil-ġid,xi grazzigħandek?għaxil-midinbinukolljagħmlul-istess.

34Ujekkisilfulildawklitawnalitirċievi,xigrazzi għandek?għaxil-midinbinukolljisilfulill-midinbin,biex jerġgħujirċievudaqshekk.

35Immaħobbul-għedewwatagħkom,uagħmlul-ġid,u isilfu,mingħajrmatamawgħalxejn;ul-premjutagħkom ikunkbir,uintomtkunuwliedl-Ogħla,għaxhuqalbekma’ minmajirringrazzjaxumal-ħażin

36Kunugħalhekkħniena,bħalmaMissierkomhuħanin ukoll.

37Tiġġudikawx,umatiġuxiġġudikati:tikkundannawx,u matiġuxikkundannati:aħfru,utiġumaħfura:

38Agħtu,ujingħatalkom;miżuratajba,magħfusa'lisfel,u mħawwdaflimkien,utgħaddiminnfuq,għandhomilbnedminjagħtufiġismekGħaxbl-istesskejlliintom tkejlubihjerġa’jitkejjellilek.

39Uqalilhomparabbola,Jistgħul-għomjajmexxilillgħomja?mhuxit-tnejnjaqgħufil-foss?

40Id-dixxiplumhux’ilfuqminnsidu,immakullminhu perfettikunbħalsidu

41Ugħalaqedtaral-paċpalihemmf’għajnejk,immama tindunaxit-travulihemmf’għajnekstess?

42Jewkiftista’tgħidlilħuk,Ħu,ħalluninoħroġil-kabrali hemmf’għajnek,metaintstessmataraxit-travulihemm f’għajnek?Intipokrita,keċċil-ewwelit-travuminn

għajnekstess,umbagħadtaraċarbiextiġbedil-paċpali hemmf’għajnħuk.

43Għaxsiġratajbamatagħtixfrottkorrott;lanqassiġra korrottamatagħtifrotttajjeb.

44Għaxkullsiġrahijamagħrufabil-frotttagħhastess. Għaxmix-xewkil-bnedminmajiġbruxit-tin,ulanqas minnarbuxxelltar-razzamajiġbruxgħeneb

45Raġeltajjebmit-teżortajjebtaʼqalbujoħroġdaklihu tajjeb;uraġelħażinmit-teżorħażinta’qalbujoħroġdakli huħażin,għaxfommujitkellemmill-abbundanzatal-qalb

46Ugħaliexisejħuli,Mulej,Mulej,utagħmluxdakli ngħidjien?

47Kullminjiġigħandi,ujismaʼkliemiujwettaqhom, jienanuriklilminjixbah:

48Hubħalbniedemlibenadar,ħafferfil-fond,upoġġalpedamentfuqblata:umetaqametid-għargħar,il-nixxiegħa tħabbatbil-qawwafuqdikid-dar,umasetgħetx tħawwadha,għaxkienetimsejsafuqblata

49Immaminjisma’umajagħmilx,huwabħalbniedemli mingħajrsisienbenadarfuql-art;likontrihan-nixxiegħa mataħbitbil-qawwa,uimmedjatamentwaqgħet;ul-rovina ta’dikid-darkienetkbira.

KAPITOLU7

1Issametatemmil-kliemkollutiegħufl-udjenzatan-nies, daħalKafarnahum

2Uqaddejtaʼċertuċenturjun,likiengħażiżgħalih,kien maridulestbieximut

3Umetasemaʼb’Ġesù,bagħatlux-xjuħtal-Lhud,talbu biexjiġiujfejjaqlill-qaddejtiegħu.

4UmetawaslugħandĠesù,talbuhmill-ewwel,uqalu:Li kiendenjugħalmingħandujagħmeldan

5Għaxhujħobblill-ġenstagħna,ubennilnasinagoga.

6ImbagħadĠesùmarmagħhomUmetamakienx’il bogħodmid-dar,iċ-ċenturjunbagħatluħbiebuqallu: “Mulej,tfixkilxlilekinnifsek,għaxjienmajistħoqqlixli tidħoltaħtsaqaftiegħi

7Għalhekk,lanqasħsibtlijienstessdenjaliniġilejk, immagħidf’kelmawaħda,ul-qaddejtiegħijitfejjaq.

8Għaxjienukollbniedemtaħtawtorità,ligħanditaħti suldati,ungħidlilwieħed,Mur,ujmur;ulilieħor,Ejja,u jiġi;ulill-qaddejtiegħi,Agħmeldan,ujagħmeldan.

9MetaĠesùsemaʼdawnl-affarijiet,stagħġebbih,u dawwarlu,uqallin-nieslikienuwarajh:“Ngħidilkom, masibtxfididaqshekkkbira,le,mhuxf’Iżrael.

10Udawklintbagħtu,reġgħuluralejnid-dar,sabulillqaddejsħiħlikienmarid.

11Uġaral-għadalimarf’beltjisimhaNain;uħafnamiddixxiplitiegħumarrumiegħu,uħafnanies

12Issametawasalqribil-biebtal-belt,ara,kienhemm raġelmejjetmaqtul,l-unikuibenta'ommu,uhikienet armla:uħafnaniestal-beltkienmagħha

13Umetarahal-Mulej,ħamniehauqalilha:Tibkix

14Uġieumessil-barba,udawklirabbubaqgħuwieqfa Uqal,Żagħżugħ,ngħidlek,Qum

15Udaklikienmejjetqambilqiegħda,ubedajitkellem.U tahlilommu

16Ubedal-biża’fuqkulħadd,uglorifikawlilAlla,uqalu: “Liqamfostnaprofetakbir;u,LiAllażaril-poplutiegħu. 17Udinl-għajduttiegħuħarġetmadwaril-Lhudijakollha, ur-reġjunkollutaʼmadwaru

18Ud-dixxiplita’Ġwanniwrewhb’dankollu

19UĠwannisejjaħlilutnejnmid-dixxiplitiegħu bagħathomgħandĠesù,uqalilhom,Intdakligħandujiġi? jewinfittxuiehor?

20Metal-irġielwaslulejh,qalu:“Ġwannil-Battista bagħtilnagħandek,jgħidulna,Intdaklikellujiġi?jew infittxuiehor?

21Uf’dikis-siegħastessfejjaqlilħafnamid-dgħufijietulpjagitagħhom,umill-ispirtiħżiena;ulilħafnalikienu għomjatad-dawl

22ImbagħadĠesùwieġebqalilhom:“Morru,ugħidlil Ġwannix’rajtuux’smajtu;kifl-għomjajaraw,iż-zopop jimxu,il-lebbrużijitnaddfu,it-toroxjisimgħu,il-mejtin iqumu,lill-foqrajiġimħabbarl-evanġelju

23Umbierekhu,kullminmajiġixoffiżfija

24Umetal-messaġġierataʼĠwannitelqu,hubedajkellem lin-niesdwarĠwanni:“Xiħriġtufid-deżertbiextaraw? Qasabimħawwadbir-riħ?

25Immax’ħorġubiextaraw?Raġelliebesilbiesartab?Ara, dawklihumalbiesmill-isbaħ,ujgħixub’moddelikat, qegħdinfil-qratitas-slaten

26Immax’ħorġubiextaraw?Profeta?Iva,ngħidilkom,u ħafnaiktarminnprofeta

27Danhulidwaruhemmmiktub:“Ara,jiennibgħatilmessaġġiertiegħiquddiemwiċċek,lijħejjitriqtek quddiemek

28Għaxngħidilkom,Fostdawklitwieldumin-nisa m’hemmxprofetaakbarminnĠwannil-Battista,immadak lihul-iżgħarfis-saltnata’Allahuakbarminnu

29Un-nieskollhalisemgħuh,ul-pubblikani,iġġustifikaw lilAlla,billitgħammdubil-magħmudijata’Ġwanni.

30Immal-Fariżejul-avukatiċaħdul-parirt’Alla kontrihominfushom,billimatgħammduxminnu

31Ul-Mulejqal,Ma’liemamelagħandinqabbellill-irġiel ta’dinil-ġenerazzjoni?ugħalliemahumasimili?

32Humaqishomtfalbilqiegħdafis-suq,ujsejħulilxulxin, ujgħidu,Aħnatajtilkomil-pip,uintommażfintux; nibkijnagħalikom,uintommabkijtux

33GħaxĠwannil-Battistaġielajiekolħobżulanqas jixrobl-inbid;uintomtgħidu,Hugħanduxitan.

34Binil-bniedemġiejiekolujixrob;uintomtgħidu,Araw raġelgluttonous,uxorbtal-inbid,ħabibtal-pubblikaniulmidinbin!

35Immal-għerfhuġustifikattaʼwliedhakollha

36Uwieħedmill-FariżejtalbulijiekolmiegħuUdaħal fid-dartal-Fariżej,uqagħadiekol.

37Uara,marafil-belt,likienetmidneb,metagħarfetli Ġesùkienbilqiegħdagħall-ikelfid-dartal-Fariżej,ġabet kaxxatal-alabastruingwent,

38Uqagħadf’riġlejhwarajhjibki,ubedajaħselriġlejh bid-dmugħ,umsaħhomb’xagħarha,ubewslusaqajh,u dilkuhombl-ingwent.

39Issametaradanil-Fariżejlikientalab,qalfiħdanuu qal:“Danir-raġel,kiekukienprofeta,kienjafminux’tip ta’marahidinlitmissu,għaxhimidneb

40UĠesùwieġebqallu,Xmun,għandixingħidlekUhu qal,Mgħallem,għid.

41Kienhemmċertukrediturlikellużewġdebituri:wieħed kiendovutħamesmittpence,ul-ieħorħamsin

42Umetamakellhomxejnx’iħallsu,ħafirilhomit-tnejnli humaGħidligħalhekk,minminnhomsejħobbul-aktar?

43Xmunwieġebuqal:“Naħseblihu,liħaferl-aktarU qallu,Intiġġudikajtsewwa.

44Udaretlejnil-marauqallilXmun:“Taralildinilmara?Dħaltf’darek,matajtnil-ebdailmagħalsaqajja, immahiħaslitlisaqajlibid-dmugħ,umbessithom b’xagħarha

45Matajtnil-ebdabewsa,immadinil-maraminnmeta dħaltmawaqfitxtbewsasaqajja.

46Rasibiż-żejtintmaidlekxtx,immadinil-maraidlektli saqajlibl-ingwent

47Għalhekkngħidlek,dnubietha,lihumaħafna,huma maħfura;għaxkienettħobbħafna:immalilminhumaħfur ftit,daniħobbftit.

48Uqalilha,Dnubietekhumamaħfura

49Udawklikienubilqiegħdal-ikelmiegħubdewjgħidu fihominfushom:“Danminhulijaħferid-dnubietukoll?

50Uqallill-mara:Il-fiditiegeksalvatek;murfil-paċi

KAPITOLU8

1Uġarawara,lihuwamarmadwarkullbelturaħal, jippriedkaujuril-aħbarijietferħanintar-renjuta'Alla:uttnaxkienumiegħu,

2Uxinisa,likienufiequmill-ispirtiħżienaumill-mard, MarijasejħetlilMagdalena,liminnhomħarġuseba’xjaten, 3UĠwanna,il-marataʼKuża,l-amministraturtaʼErodi,u Susanna,uħafnaoħrajn,liqadewlumill-benitagħhom 4Umetaħafnaniesinġabruflimkienuġewlejhminnkull belt,hutkellemb’parabbola:

5Iż-żerriegħaħareġbiexjiżra’ż-żerriegħatiegħu;uġie mifqugħ,ut-tjurtal-ajrubelgħuha.

6Uxiwħudwaqgħufuqblata;umallitfaċċat,nixfet,għax makellhiexl-umdità

7Uxiwħudwaqgħufostix-xewk;ux-xewkqamubiha,u fgatha

8Uoħrajnwaqgħuf’arttajba,uqamu,uħallewfrottmitt darba.Umetaqaldawnl-affarijiet,hugħajjat:Mingħandu widnejnbiexjisma,ħajisma

9Ud-dixxiplitiegħustaqsewh,uqalu:X’tista’tkundinilparabbola?

10Uqal:“Lilkomhumogħtilitkunutaful-misteritassaltnat’Alla;lijarawmajarawx,ujisimgħumajifhmux 11Issal-parabbolahidin:Iż-żerriegħahil-kelmata’Alla. 12Dawkfil-ġenbtat-triqhumadawklijisimgħu; imbagħadjiġix-xitan,ujneħħil-kelmaminnqalbhom, biexmajemmnuxujiġusalvati.

13Humafuqil-blathumadawkli,metajisimgħu,jirċievu l-kelmabil-ferħ;udawnm’għandhoml-ebdagħerq,ligħal xiżmienjemmnu,ufiżmienit-tentazzjonijaqgħu

14Udakliwaqaʼfostix-xewkhumadawkli,meta semgħu,joħorġu,uhumafgatibil-ħsiebul-għanaulpjaċiritaʼdinil-ħajja,umajagħtuxfrottgħall-perfezzjoni.

15Immadawkfuql-arttajbahumadawklib’qalbonestau tajba,waralisemgħul-kelma,iżommuha,ujagħtul-frott bis-sabar

16Ħadd,metajkunxegħelxemgħa,majgħattiha b’reċipjent,jewipoġġihataħtsodda;immapoġġihfuq gandlier,biexdawklijidħlujarawid-dawl

17Għaxxejnmhusigriet,lim’għandujiġimanifestat;laxi ħaġamoħbija,limatkunxmagħrufautiġibarra.

18Oqogħduattentigħalhekkkiftisimgħu:għaxkullmin għandu,jingħatalu;uminm’għandux,għandujittieħed ankidaklijidherligħandu

19Imbagħadġewgħanduommuuħutu,umasetgħuxjiġu fuqugħall-istampa.

20Uqaluluxiwħudliqalu:“Ommokuħutekqegħdin barra,jixtiequjarawk

21Uhuwieġebuqalilhom:“Ommiuħutihumadawnli jisimgħul-kelmat’Allaujagħmluha

22Issaġaraf’jum,limarfuqbastimentmad-dixxipli tiegħu,uqalilhom:“Ejjewimmorrulejnin-naħal-oħratalgħadiraUnedew'ilquddiem

23Immawaqtlijbaħħruhuraqad,uniżletmaltempatatarriħfuql-għadira;ukienumimlijabl-ilma,ukienufilperiklu

24Uresqulejh,qamuhuqalulu:“Imgħallem,sidu,nitilfu. Imbagħadqam,uċanfarlir-riħul-ħeġġata’l-ilma:u waqfu,ukienhemmkalma

25Uqalilhom:Fejnhil-fiditagħkom?Uhumabeżgħu stagħġbu,uqalulilxulxin,X’bniedemhudan!għaxhu jikkmandaankil-irjieħul-ilma,uhumajobduh

26Uwaslufil-pajjiżtal-Gadareni,lihukontral-Galilija.

27Umetatelaql-art,iltaqa’miegħubarramill-beltċertu raġel,likellux-xjatengħalżmientwil,umakellux ħwejjeġ,lakienjoqgħodf’xidar,immafl-oqbra.

28MetaralilĠesù,għajjatuwaqaʼquddiemu,ub’leħen għoliqal:“X’għandix’naqsammiegħek,Ġesù,BinAllalGħoli?Nitolbok,itturmentix.

29(Għaxhukienikkmandalill-ispirtumniġġesbiexjoħroġ minnfuqir-raġelGħaxħafnadrabikienqabad,unżamm marbutbil-ktajjenul-kaxxi,ukisseril-ħbula,utkeċċa mix-xitanfid-deżert)

30UĠesùstaqsiehuqallu:Uqal,Leġjun,għaxħafna xjatendaħlufih.

31Utalbuhbiexmajikkmandahomxjoħorġufil-fond

32Ukienhemmmerħlataʼħafnaħnieżerjieklufuqilmuntanja:utalbuhbiexiħallihomjidħlufihom.U sofrahom

33Imbagħadix-xjatenħarġuminnfuqir-raġel,udaħlufilħnieżer;

34Metadawklikienujieklurawdaklisar,ħarbu,umarru uqalulufil-beltufil-kampanja

35Imbagħadħarġujarawx’sar;uwasalgħandĠesù,usab lir-raġel,liminnuħarġux-xjaten,bilqiegħdaf’riġlejnĠesù, liebesuf’moħħusewwa,ubeżgħu

36Humawkolllirawhaqalulhomb’liemamezzkien imfejjaqdaklikellux-xjaten

37Imbagħadil-kotrakollhatal-pajjiżtal-Gadareni taʼmadwarutalbubiexjitlaqminnhom;għaxttieħdu b'biża'kbir,utela'fid-dgħajsaureġa'marlura

38Issar-raġelliminnutbiegħdux-xjatentalbubiexikun miegħu,immaĠesùbagħtuuqallu:

39Erġaluralejndarek,uurikemmAllagħamellilekU martriqtu,uppubblikamal-beltkollhakemmkiengħamel miegħuĠesù

40Uġarali,metaĠesùġielura,in-nieslaqgħuhbil-ferħ, għaxilkollkienuqedjistennewh.

41U,ara,ġieraġeljismuĠajru,ukienħakkiemtassinagoga,uwaqaʼf’riġlejnĠesù,utalbubiexjidħolf’daru

42Għaxhukellutiflawaħdanija,taʼmadwartnax-ilsena, uhikienettmutImmawaqtlisejjerin-niesinġemgħuh

43Umaralikellhaħruġtaʼdemmtnax-ilsena,likienet qattgħetl-għajxientagħhakollufuqit-tobba,lanqas masetgħettitfejjaqminnxiħadd,

44Wasletwarajh,umessil-borduratal-ilbiestiegħu:u minnufihil-ħruġtagħhatad-demmwaqaf.

45UĠesùqal,Minmessni?Metakollhaċaħdu,Pietruu dawklikienumiegħuqalu:“Mgħallem,il-kotratħaffeku tgħaffek,utgħidint,Minmessni?

46UĠesùqal,Xiħaddmesslili,għaxjienanagħraflilvirtùħarġetminni

47Umetal-mararatlimakinitxmoħbija,ġiettregħda,u waqgħetquddiemu,iddikjaratluquddiemin-nieskollha għalliemaraġunikienetmessetlilu,ukiffieqetminnufih.

48Uqalilha,Binti,kuntaʼfaraġ!murfil-paċi

49Waqtlikiengħadujitkellem,ġiewieħedmid-dartalħakkiemtas-sinagoga,uqallu,Bintekmietet;inkwiet mhuxl-Imgħallem

50ImmaĠesùsemagħha,wieġbuuqal,Tibżgħux:emmnu biss,uhitissewwa.

51Umetadaħalid-dar,maħallalilħaddjidħol,ħlief Pietru,uĠakbu,uĠwanni,umissieruommix-xebba

52Ukollhaweep,ubewailedtagħha:immahuqal,Weep la;himhixmejta,immarieqda

53Udaħqubih,għaxkienujafulikienetmejta

54Utefgħuhomkollhabarra,uqabadhaminnidejha,u sejjaħ,uqal,Maid,qum

55Ul-ispirtutagħhareġa’ġie,uqametmill-ewwel,uhu ordnabiexjagħtihal-ikel.

56Ul-ġenituritagħhabaqgħumistagħġbin,immahu ordnahomlimajgħidulilħadddaklisar

KAPITOLU9

1Imbagħadsejjaħit-tnax-ildixxiplutiegħuflimkien,u tahomis-setgħaul-awtoritàfuqix-xjatenkollha,ubiex ifejqul-mard

2Ubagħathomjippridkawis-saltnat’Alla,ujfejqulillmorda

3Uqalilhom:“Ħuduxejngħall-vjaġġtagħkom,labsaten, laskript,laħobż,laflus;lagħandhomżewġkowtijietkull wieħed

4Utkunxitkunid-darlitidħlufiha,tibqaʼhemm,uminn hemmtitlaq.

5Ukullminmajilqagħkomx,metatoħorġuminndikilbelt,ħawwdut-trabminnriġlejkombħalaxhieda kontrihom.

6Utelqu,umarrumill-ibliet,jippritkawl-Evanġelju,u fejqankullimkien.

7IssaErodit-tetrarkasemaʼb’dakkollulisarminnu; 8Uminnxiwħud,liElijakiendeher;uta’oħrajn,li wieħedmill-profetiqodmareġa’qam

9UErodiqal:“Ġwanniqtajtrasu;Uxtaqjarah.

10Ul-appostli,metaġewlura,qaluludakkollulikienu għamluUqabadhomumarfil-ġenbf’postdeżerttal-belt jisimhaBetsaida

11Un-nies,metagħarfu,marruwarajh,uhulaqagħhom,u kellimhomdwaris-saltnat’Alla,ufejjaqlildawkli kellhombżonnil-fejqan

12Umetal-ġurnatabdiettispiċċa,imbagħadġewit-tnax,u qallu:Ibgħatil-kotra,bieximorrufl-iblietul-pajjiżta’ madwaru,ujoqogħduujieħdul-ikel,għaxaħnaqegħdin hawnfiżmienposttad-deżert

13Immahuqalilhom,Agħtuhomx’jiekluUhumaqalu: M'għandniexaktarħliefħamesħobżietużewġħutiet;ħlief ligħandnammorrunixtrulaħamgħaldanil-poplukollu

14Għaxkienumadwarħamestelefraġel.Uqallid-dixxipli tiegħu:“Għamilhomjoqogħdubilqegħdab’ħamsinijiet f’grupp

15Uhekkgħamlu,ugħamluhomkollhabilqiegħda

16Imbagħadħal-ħamesħobżietuż-żewġħutiet,u ħares’ilfuqlejnis-sema,berikhom,uqassam,utaliddixxiplibiexipoġġuquddiemil-kotra

17Ukielu,umimlijinkollha,uttieħdutnax-ilqoffamillfraklikienfadallilhom

18Uġarali,waqtlikienqedjitlobwaħdu,id-dixxipli tiegħukienumiegħu,ustaqsiehom,uqal:“Minjgħiduli jienin-nies?

19Humawieġbuqalu,Ġwannil-Battista;immaxiwħud jgħidu,Elija;uoħrajnjgħidu,liwieħedmill-profetiqodma qammill-ġdid

20Qalilhom:Immaintommintgħidulijien?Pietruwieġeb qal:Il-Kristuta’Alla

21Uordnahomb’modstrett,uordnalhombiexmajgħidu lilħadddikil-ħaġa;

22Qal,Binil-bniedemiridibatiħafna,ujiġimiċħudmixxjuħul-qassisinil-kbarul-kittieba,ujinqatel,ujitqajjem fit-tieletjum.

23Uqalilhomkollha:Jekkxiħaddiridjiġiwarajja,ħa jiċħadlilunnifsu,ujerfa’salibukuljumujimxiwarajja

24Għaxkullminsejsalvaħajtujitlifha,immakullmin jitlefħajtuminħabbafija,danisalvaha

25Għaxil-bniedemx’inhuvantaġġjat,jekkjiksebid-dinja kollha,ujitleflilunnifsu,jewjitkeċċa?

26Għaxkullmingħandumistħijaminniuminnkliemi, Binil-bniedemikunmistħija,metajiġifil-glorjatiegħu stess,uta’Missieru,uta’l-anġliqaddisa.

27Immajienngħidilkomminnverità,hemmxiwħud weqfinhawn,limajduquxil-mewt,sakemmjarawissaltnat’Alla.

28Uġaramadwartmintijiemwaradanil-kliem,ħalil PietruulilĠwanniulilĠakbu,utelaʼfuqmuntanjabiex jitlob.

29Uwaqtlitalab,il-modtaʼwiċċunbidlet,ul-ilbies tiegħukienabjaduleqq

30U,ara,tkellmumiegħużewġtirġiel,likienuMosèu Elija:

31Lideherfil-glorja,utkellemdwaril-mewttiegħuli kellujwettaqf’Ġerusalemm.

32ImmaPietruudawklikienumiegħukienutqalbl-irqad: umetaqamu,rawil-glorjatiegħu,uż-żewġtirġiellikienu miegħu

33Uġarali,kiftelquminnu,PietruqallilĠesù: “Imgħallem,tajjebgħalinalinkunuhawn,uejjewnagħmlu tliettabernakli;wieħedgħalik,uieħorgħalMosè,uieħor għalElija:makienxjafx'qal

34Waqtlikientkellemhekk,wasletsħaba,uxeħithom:u beżgħuhekkkifdaħlufis-sħaba

35Uħarġetleħenmis-sħaba,uqal,DanhuIbnil-maħbub: isimgħu.

36Umetal-leħengħadda,ĠesùnstabwaħduU żammewhaqrib,uf’dawkil-jiemmaqalulilħaddminn dawkl-affarijietlikienuraw.

37Uġaralil-għada,metaniżlumill-għolja,ħafnanies iltaqgħumiegħu

38U,ara,raġelmill-gruppgħajjat,uqal,Mgħallem, nitolbok,ħareslejnibni,għaxhul-unikuwildtiegħi.

39U,ara,spirtujeħodlu,uf’daqqawaħdajgħajjat;u tiċritlulijerġa’jagħmelir-ragħwa,utbenġilbilkemmjitlaq minnu.

40Utlabtlid-dixxiplitiegħekbiexikeċċuh;umasetgħux

41UĠesùwieġebqal,Oġenerazzjoniblafidiuperversa, kemmsendummiegħek,unbatililek?Ġiblilibnekhawn.

42Uhekkkifkiengħaduġej,ix-xitanxeħtu’lisfel,u żarawhUĠesùċanfarlill-ispirtumniġġes,ufejjaqlit-tifel, ureġa’tahgħandmissieru

43Ulkollbaqgħumistagħġbinbil-qawwaqawwijataʼ Alla.Immawaqtlikulħaddstagħġebb’dakkolluligħamel Ġesù,qallid-dixxiplitiegħu:

44Ħallidawnil-kliemjinżluf’widnejnkom,għaxBinilbniedemsejingħataf’idejnil-bnedmin.

45Immadawnmafehmuxdanil-kliem,ukienmoħbi minnhom,limandumuhx,ubeżgħulijistaqsuhdwardak il-kliem.

46Imbagħadqametraġunamentfosthom,minminnhom għandujkunl-akbar

47UĠesù,metaral-ħsiebtaʼqalbhom,ħatifel,upoġġih miegħu,

48Uqalilhom:Kullminjirċievilildanit-tifelf'ismijilqa' lili;

49UĠwanniwieġebuqal:“Imgħallem,rajnawieħed ikeċċix-xjatenf’ismek;uweħidnieh,għaxmajimxix magħna.

50UÌesùqallu:“Latipprojbixxihx;

51Uġaralimetawasaliż-żmienlikellujiġimilqugħ, weġġab’modsodbieximurĠerusalemm,

52Ubagħtumessaġġieraquddiemu:umarru,udaħlu f’raħaltas-Samaritani,biexiħejjulu

53Umalaqgħuhx,għaxwiċċukienqisukiensejmur Ġerusalemm

54Umetad-dixxiplitiegħuĠakbuuĠwannirawdan,qalu: Mulej,tridunikkmandawlijinżelin-narmis-semau nikkonsmahom,bħalmagħamelElija?

55Immahudaru,uċanfarhom,uqal,Intommatafuxx’tip taʼspirtuintom.

56GħaxBinil-bniedemmaġiexbiexjeqredil-ħajjatalbnedmin,immabiexisalvahomUmarruf’raħalieħor

57Uġarali,waqtlikienusejrinfit-triq,xiraġelqallu: Mulej,jiensemmurmiegħekkullfejntmur

58UĠesùqallu,Il-volpigħandhomtoqob,ul-għasafar tas-semagħandhombejtiet;immaBinil-bniedem m’għanduxfejniqiegħedrasu

59Uqallilieħor,Imxiwarajja.Immahuqal,Mulej, ħallinil-ewwelimmurnifnililmissieri

60Ġesùqaluntolilu,Ħallil-mejtinjidfnul-mejtin tagħhom,immamurthouutippriedkas-saltnata'Alla

61Uieħorqalukoll,Mulej,jienasetimxiwarajk;imma ħallunil-ewwelimmurnagħtihomAdieu,lihumad-dar fid-dartiegħi

62UĠesùqallu:Ħadd,waralipoġġaidumal-moħriet,u jħareslura,mhutajjebgħas-saltnat’Alla

KAPITOLU10

1Waradawnl-affarijietil-Mulejħatarukollsebgħinoħra, ubagħathomtnejnutnejnquddiemwiċċuf’kullbeltupost, fejnhustesskiensejiġi

2Għalhekkqalilhom:“Il-ħsadhutassewkbir,immalħaddiemahumaftit;

3Morrufikom:ara,jiennibgħatkombħalħrieffostilpup

4Laiġorrulaportmonijiet,laskrip,ulanqasżraben:u ssellemlilħaddfit-triq.

5Uf’kulldarlitidħlu,l-ewwelgħidu,Is-sliemlildiniddar

6Ujekkikunhemmbinis-sliem,is-sliemtagħkomtistrieħ fuqu;

7Ufl-istessdaribqgħu,tiekolutixrobdaklijagħtu,għax il-ħaddiemjixraqlul-kiritiegħuTmurxminndargħaldar

8Uf’kullbeltlitidħlu,ujilqgħukom,tiekludawklihuma mqiegħdaquddiemkom:

9Ufejjaqlill-mordalihemmfih,ugħidilhom:Is-saltna t’Allawasletlejkom

10Immaf’kullbeltlitidħlu,umajilqgħukomx,oħorġufittoroqtal-istess,ugħidu:

11Saħansitrat-trabtal-belttagħkom,lijgħaqqadmagħna, aħnanimsaħkomkontrik;

12Immangħidilkom,lif’dakil-jumikuniktartollerabbli għalSodomamilligħaldikil-belt

13Gwajgħalik,Korażin!gwajgħalik,Betsaida!għax kiekusarul-għemejjelsetgħaninf’TiruSidon,lisaru fikom,kienuftitilunidmu,bilqiegħdafl-ixkoraul-irmied

14ImmajkuniktartollerabbligħalTiruSidonfilġudizzju,milligħalik

15Uint,Kafarnahum,liintgħollis-sema,titkebbesflinfern.

16Minjismaʼlilkomjismaʼlili;uminjistmerrkom jistmerrni;uminjiddisprezzalilijiddisprezzalildakli bagħatni.

17Us-sebgħinreġgħulurabil-ferħ,uqalu,Mulej,ankixxjatenhumasuġġettigħalinapermezztaʼismek

18Uqalilhom,RajtlilSatanabħalasajjettanieżlamissema

19Ara,jienanagħtikomis-setgħalitimxufuqis-sriepuliskorpjuni,ufuqil-qawwakollhataʼl-għadu,uxejn m’għandutweġġgħkombl-ebdamod

20Minkejjadanmatifraħx,lil-ispirtihumasuġġetti għalikom;immapjuttosttifraħ,għaxismijietkomhuma miktubafis-sema

21F’dikis-siegħaĠesùferaħbl-ispirtu,uqal, Nirringrazzjak,OMissier,Sidtas-semaul-art,liintħbejt dawnl-affarijietmill-għorrieful-għaqal,uwriethomlittrabi;għaxhekkdehertajjebf’għajnejk

22KolloxingħataliminnMissieri:uħaddmajafminhulIbenħliefil-Missier;uminhul-Missier,ħliefl-Iben,udak lil-Ibenjirrivelah.

23Udarulejnid-dixxiplitiegħu,uqalfil-privat:“Henjin l-għajnejnlijarawdaklitarawintom

24Għaxngħidilkom,liħafnaprofetiuslatenxtaqujaraw daklitarawintom,umarawhomx;ulitisma’dakli tisimgħu,umasmajtuhomx

25U,ara,ċertuavukatqam,uttentah,uqal,Mgħallem, x’għandinagħmelbiexnirtil-ħajjataʼdejjem?

26Qallu:X’inhumiktubfil-liġi?kiftaqra?

27Uhuwieġebqal:“Ħobblill-MulejAllatiegħek b’qalbekkollha,ub’ruħekkollha,ub’qawwakollhau b’moħħokkollu;ul-proxxmutiegħekbħalekinnifsek

28Uqallu:“Intwieġebsewwa:agħmeldan,utgħix.

29Immahu,lestjiġġustifikalilunnifsu,qaluntoĠesù,U minhul-proxxmutiegħi?

30UĠesùwieġebqal:“Wieħedraġelniżelminn ĠerusalemmlejnĠeriko,uwaqaʼf’idejnil-ħallelin,li neħħuhminnilbiesu,feruh,utelaq,uħalliehnofsumejjet 31Ub’kumbinazzjoniniżelċertuqassisf’dakil-triq,u metarah,għaddaminnfuqin-naħal-oħra.

32UwkollLevita,metakienfil-post,ġieuħareslejh,u għaddaminnfuqin-naħal-oħra

33ImmaċertuSamaritan,waqtlikienqedjivvjaġġa,ġie fejnkien:umetarah,ħasbu

34Umarħdejh,urabatil-ġrieħitiegħu,ferraʼż-żejtulinbid,upoġġiehfuqil-bhimatiegħustess,uġabulejn taverna,uħaħsiebu

35Ul-għadametatelaq,ħażewġpence,utahomlillospitanti,uqallu,Ħuħsiebu;ukulmatonfoqiktar,meta nerġa’niġi,inħallaslek

36Issaliemaminndawnit-tlieta,taħseb,kienil-proxxmu għaldakliwaqaʼfostil-ħallelin?

37Uqal,HuliweraħnienafuquImbagħadĠesùqallu:" Mur,uagħmell-istess."

38Issaġarali,waqtlikienusejrin,hudaħalf’xiraħal,u marajisimhaMartalaqgħetluf’darha

39UkellhaoħtjisimhaMarija,liwkollqagħdetquddiem riġlejnĠesù,usemgħetil-kelmatiegħu

40ImmaMartakienetimħassbadwarħafnataqdi,uresqet lejh,uqalet,Mulej,majimpurtakxlioħtiħallitninaqdi waħdi?għidilhagħalhekklitgħinni

41 » »Ġesùwieġebuqalilha:"Marta,Marta,intattentau mnikktadwarħafnaaffarijiet!"

42Immaħaġawaħdahijameħtieġa:uMarijagħażletdik il-partitajba,lim'għandhiextitneħħaminnha.

KAPITOLU11

1Uġarali,waqtlikienqedjitlobf’xipost,metawaqaf, wieħedmid-dixxiplitiegħuqallu:“Mulej,għallimna nitolbu,kifgħallemukollĠwannilid-dixxiplitiegħu.

2Uqalilhom:Metatitolbu,għidu,Missiernaliqiegħedfissmewwiet,ImqaddesismekIs-saltnatiegħektiġiIssirirriedatiegħek,bħalfis-sema,hekkfl-art.

3Agħtinajumb’jumil-ħobżtagħnata’kuljum

4Uaħfrilnadnubietna;għaxaħnawkollnaħfrulilkullmin humidjunmagħna.Utwassluxfit-tentazzjoni;imma jeħlisnamill-ħażen

5Uqalilhom:“Minminnkomikolluħabib,imurgħandu f’nofsillejlujgħidlu:“Ħabib,isilfnitlietħobżiet;

6Għaxħabibtiegħifil-vjaġġtiegħuġiegħandi,um’għandi xejnx’nagħtiquddiemu?

7Uhuminnġewwajwieġebujgħid:“Tinkwietx:il-bieb issamagħluq,uwliediqegħdinmiegħifis-sodda;Ma nistaxinqumunagħtik

8Ngħidilkom,għalkemmmajqumxujagħtih,għaxhu ħabibtiegħu,madankolluminħabbal-impurtanzatiegħu jqumujagħtihkemmgħandubżonn

9Ungħidilkom,Itlob,ujingħatalkom;fittex,ussibu; ħabbat,utinfetaħgħalikom

10Għaxkullminjitlobjirċievi;uminifittexisib;ulilmin iħabbatjinfetaħ

11Jekkibenjitlobħobżlilxiħaddminnkomlihumissier, jagħtihġebla?jewjekkjitlobħuta,għalħutajagħtihserp? 12Jewjekkjistaqsibajda,joffriluskorpjun?

13Jekkmela,jekkintomħżiena,tafutagħturigalitajbinlil uliedkom:kemmaktarMissierkomtas-semajagħtil-Ispirtu s-Santulildawklijitolbuh?

14Ukienqedikeċċixitan,ukienmutu.Uġarali,meta ħareġix-xitan,il-mututkellem;un-niesstaqsew.

15Immaxiwħudminnhomqalu,Hujkeċċix-xjaten permezztaʼBelżebubil-kaptax-xjaten

16Uoħrajn,ittentawh,fittxewminnusinjalmis-sema.

17Immahu,metakienjafħsibijiethom,qalilhom:Kull saltnamaqsumakontrihanfishatinġiebf’deżert;udar maqsumakontradarwaqa’

18JekkSatanawkollikunmaqsumkontralilunnifsu,kif għandhatibqaʼs-saltnatiegħu?għaxintomtgħidulijien inkeċċix-xjatenpermezzta’Belżebub

19Ujekkjienb’Belżebubinkeċċix-xjaten,uliedekminn minikeċċihom?għalhekkgħandhomikunul-imħallfin tiegħek

20Immajekkjienb’subgħajhAllankeċċix-xjaten,bla dubjus-saltnat’Allaġietfuqkom.

21Metaraġelb’saħħtuarmatiżommil-palazztiegħu,il-ġid tiegħujkunfis-sliem:

22Immametajiġifuquxiħaddiktarb’saħħtuminnu,u jegħleb,jieħumingħandul-armaturakollhatiegħulikien jafdafiha,ujaqsamil-priżatiegħu

23Minmhuxmiegħihukontrija,uminmajiġborxmiegħi jferrex

24Metal-ispirtumhuxnadifjoħroġminnraġel,jimximinn postijietniexfa,ifittexil-mistrieħ;ubillimasabħadd,qal:

“Nerġaluralejndaruminnfejnħriġt”

25Umetajiġi,isibhamiknusaumżejna

26Imbagħadimur,ujieħumiegħusebaʼspirtioħraiktar ħżienaminnu;ujidħlufihom,ujgħammruhemmhekk:ulaħħarstatta'dakir-raġelhuwaagħarmill-ewwel

27Uġarali,waqtlikienqaldawnl-affarijiet,maramillgruppgħolletleħnu,uqaltlu:Hienjal-ġufliwellduk,ulpapliintterdad

28Immahuqal,Ivapjuttost,henjindawklijisimgħulkelmat’Allaujżommuha

29Umetan-niesinġabruħoxninflimkien,hubedajgħid: “Dinhijaġenerazzjoniħażina:humajfittxusinjal;u m’għandujingħatal-ebdasinjalħliefis-sinjalta’Ġonalprofeta

30GħaxkifĠonakiensinjalgħan-Ninivin,hekkukollBin il-bniedemgħandujkungħaldinil-ġenerazzjoni

31Is-sultanatan-nofsinhargħandhatqumfil-ġudizzju mal-irġieltaʼdinil-ġenerazzjoni,utikkundannahom: għaxġietmill-aħħarpartijiettaʼl-artbiextismaʼl-għerf taʼSalamun;u,ara,hawnikbarminnSalamun.

32L-irġieltaʼNinwejqumufil-ġudizzjumaʼdinilġenerazzjoni,ugħandhomjikkundannawha,għaxindmu waqtl-ippritkartaʼĠona;u,ara,hawnikbarminnĠona

33Ebdabniedem,metajkunxegħelxemgħa,majpoġġiha f’postsigriet,lataħtil-bushel,immafuqgandlier,biex dawklijidħlujkunujistgħujarawid-dawl

34Id-dawltal-ġisemhul-għajn;immametagħajnektkun ħażina,ġismekukollikunmimlidlam

35Oqogħduattentigħalhekklid-dawllihemmfikma jkunxdlam

36Għalhekk,jekkġismekkollujkunmimlidawl,ma jkolluebdapartidlam,kollujkunmimlidawl,bħalmetaddawlqawwitaʼxemgħajagħtikid-dawl

37Uwaqtlitkellem,ċertuFariżejtalbubiexjiekolmiegħu;

38Umetaral-Fariżej,stagħġeblimakienxħaselqabellikel.

39Ul-Mulejqallu:Issaintomil-Fariżejinaddfun-naħataʼ barratal-kalċiul-platt;immal-partita’ġewwatiegħekhija mimlijaħwawaruħażen.

40Intomiblah,magħamilxdaklihuminnġewwawkoll?

41Immaanziagħtul-elemnata’dawkl-affarijietli għandek;u,ara,kolloxhunadifgħalikom.

42Immagwajgħalikom,Fariżej!għaxintomtitirdunzekkaur-rudukullxortata’ħxejjexaromatiċi,utaqsbulġudizzjuul-imħabbata’Alla:dawnmisskomgħamiltu,u matħalluxl-oħramassirx

43Gwajgħalikom,Fariżej!għaxintomtħobbus-siġġijiet ta’fuqfis-sinagogi,ut-tislijietfis-swieq

44Gwajgħalikom,skribiuFariżej,ipokriti!għaxintom bħaloqbralimajidhrux,ul-irġiellijimxufuqhomma jafuxbihom

45Imbagħadwieġebwieħedmill-avukati,uqallu, Mgħallem,hekktgħidintitmaqdarlilnawkoll.

46Uqal,Woeuntintomukoll,intomavukati!għaxintom mgħobbijalill-irġielb’piżijietkorohlijridujinġarru,u intominfuskommatmissuxil-piżijietb’waħdaminn subgħajkom

47Gwajgħalikom!għaxintomtibnul-oqbratal-profeti,u missirijietkomqatluhom.

48Tassewintomtaghtuxhiedaliintomtippermettulghemiltamissirijietkom:ghaxhumatassewqatluhom,u intomtibnulhoml-oqbra.

49Għalhekkqalukolll-għerfta’Alla,Jienanibgħatilhom profetiuappostli,uxiwħudminnhomjoqtluu jippersegwitaw:

50Biexid-demmtal-profetikollha,likienimxerredmillbidutad-dinja,ikunmeħtieġminndinil-ġenerazzjoni;

51Mid-demmta’Abelsad-demmta’Żakkarija,litilef bejnl-artalut-tempju:tassewngħidilkom,Dinilġenerazzjonitkunmitluba

52Gwajgħalikom,avukati!għaxħadtuċ-ċavettata’lgħarfien:madħaltuxfikominfuskom,utfixklulildawkli kienuqedjidħlufihom

53Uwaqtliqalilhomdawnl-affarijiet,l-kittiebaulFariżejbdewiħeġġuhbil-qawwa,ujqanqlubiexjitkellem dwarħafnaaffarijiet:

54Qedjistennewh,ujfittxulijaqbduxiħaġaminnfommu, biexikunujistgħujakkużawh

KAPITOLU12

1Sadanittant,metakienhemmmiġburagħaddkbirtaʼnies, tantlikienujħaffrulilxulxin,bedajgħidlid-dixxipli tiegħul-ewwelnett:Oqogħduattentimill-ħmiratalFariżej,lihijal-ipokresija

2Għaxm’hemmxejnmgħotti,lim’għanduxjiġiżvelat;la moħbija,limajkunxmagħruf

3Għalhekkkullmatkellimtufid-dlamgħandujinstemaʼ fid-dawl;udaklitkellimtufil-widnejnfil-xawergħandu jiġimħabbarfuql-uċuħtad-djar

4Ujienngħidilkomħbiebtiegħi,Tibżgħuxminndawkli joqtlul-ġisem,uwaramajkollhomxaktarx'jistgħu jagħmlu

5Immajieninwissikomminnqabelminnmingħandkom tibżgħu:Ibżgħuminnu,liwaraliqatelgħandus-setgħali jitfa’fl-infern;iva,ngħidilkom,Ibżgħuminnu

6M’humiexmibjugħaħamesgħasafargħalżewġfarthings, uħaddminnhommajintesaquddiemAlla?

7Immaankil-istessxagħartaʼrasekhukollumagħdud Tibżgħuxgħalhekk:intomta’iktarvalurminnħafna għasafar.

8Ngħidilkomukoll,Kullminjistqarrniquddiemilbnedmin,Binil-bniedemgħandujistqarrukollquddiemlanġlita’Alla;

9Immaminjiċħadniquddiemil-bnedmingħandujiġi miċħudquddieml-anġlita’Alla

10UkullminjgħidkelmakontraBinil-bniedem,tiġi maħfura;

11Umetajressqukomlis-sinagogi,lill-maġistratiulillpoteri,mataħsbuxkifjewx’għandektwieġbu,jew x’għandhomtgħidu:

12Għaxl-Ispirtus-Santujgħallimkomfl-istesssiegħadak ligħandkomtgħidu

13Uwieħedmill-gruppqaluntolilu,Mgħallem,kellemlil ħutiegħi,lijaqsamil-wirtmiegħi.

14Uqallu,Raġel,mingħamilniimħallefjewdiviżurfuqek?

15Uqalilhom:"Oqogħduattenti,uoqogħduattentimillkoveousness,għaxil-ħajjatal-bniedemmatikkonsistixflabbundanzatal-affarijietlijippossjedi"

16Uqalilhomtixbihat,uqal:“L-arttaʼċertugħaniġabet b’ħafna;

17Uħasebfihinnifsu,uqal,X’għandinagħmel,għax m’għandixlokfejnnagħtil-frotttiegħi?

18Uqal:“Dansenagħmel:senneħħil-barnijiettiegħi, unibniakbar;uhemmhekknagħtil-frottkollutiegħiulġidtiegħi

19Ujienngħidlir-ruħtiegħi,Ruħ,għandekħafnaħwejjeġ maħżunagħalħafnasnin;ħus-serħantiegħek,tiekol,ixrob, ukunferħan

20ImmaAllaqallu:“Iblah,danil-lejlir-ruħtiegħektkun mitlubaminnek;

21Hekkhudaklijiġborteżorgħalihinnifsu,umhuxgħani maʼAlla.

22Uqallid-dixxiplitiegħu:“Għalhekkngħidilkom, Taħsbuxgħalħajjitkom,x’għandhomtieklu;lagħall-ġisem, x'għandektilbsu.

23Il-ħajjahijaaktarminnlaħam,ul-ġisemhuwaaktar minnilbies

24Ikkunsidral-ġwien,għaxlajiżirgħuulanqasjaħsdu;li lagħandhommaħżenulanqasbarn;uAllajitmagħhom: kemmaktarintomaħjarmit-tjur?

25Uminminnkom,b’ħsieb,jistaʼjżidmal-istaturatiegħu?

26Jekkmelamatistgħuxtagħmludaklihul-inqas,għala taħsbugħall-bqija?

27Ikkunsidral-ġiljikifjikbru:majaħdmux,majdurux;u madankollungħidilkom,liSalamunfil-glorjakollhatiegħu makienximlibbesbħalwieħedminndawn

28JekkmelaAllajilbeshekkil-ħaxix,lillumjinsabflgħalqa,ugħadajitfafil-forn;kemmaktarsejilbiskom, intomta’ftitfidi?

29Utfittxuxx’għandhomtieklu,jewx’għandhomtixorbu, latkunutaʼmoħħokdubjużi

30Għaxdawnl-affarijietkollhajfittxul-ġnustad-dinja:u Missierkomjafliintomgħandkombżonnhom

31Immaanzifittxus-saltnat’Alla;udawnl-affarijiet kollhagħandhomjiġumiżjudauntok.

32Tibżax,merħlażgħira;għaxhuwal-pjaċirta’ Missierkomlijagħtikomis-saltna

33Ibighdaklighandkom,uaghtul-elemna;ipprovdu lilkominfuskombasktijietlimajixxaħħux,teżorfissmewwietlimajonqosx,fejnl-ebdaħallielmajersaq,la kamlamatħassar.

34Għaxfejnhemmit-teżortiegħek,hemmtkunqalbkom ukoll

35Ħalliġenbejkjinżel,ud-dwaltiegħekjaħarqu; 36Uintominfuskombħalirġiellijistennewlilsidhom, metajerġaʼluramit-tieġ;biexmetajiġiujħabbat,jiftħulu minnufih

37Hienjindawkil-qaddejja,lil-mulejmetajiġijsibhom iħarsu:tassewngħidilkom,lijħażżnu,ujġiegħelhom joqogħdugħall-ikel,ujoħroġujaqdihom.

38Ujekkjiġifit-tienigħassa,jewjiġifit-tieletgħassa,u jsibhomhekk,henjindawkil-qaddejja

39Udanafu,likiekus-sewwatad-darkienjaff’liema siegħakiensejiġil-ħalliel,kieniħares,umajħallixlidaru titkisser

40Kunugħalhekkintomlestiwkoll:għaxBinil-bniedem jiġif’siegħalimataħsbux

41ImbagħadPietruqallu:Mulej,tkellimnadinilparabbola,jewsaħansitralilkulħadd?

42Ul-Mulejqal:“Mela,minhudakl-amministraturfidil ugħaqli,lisidugħandujagħmelħakkiemfuqdaru,biex jagħtihomil-porzjontagħhomtal-laħamfiżmienxieraq?

43Hienidakil-qaddej,lisidumetajiġisejsibhekk jagħmel

44Tassewng[idilkom,lijag[mlu[akkiemfuqdakkolluli g[andu

45Immajekkdakil-qaddejjgħidf’qalbu,Sidijdewwemilmiġjatiegħu;ujibdajsawwatlill-qaddejjaus-xebbiet,u jiekluujixorbu,ujiskru;

46Siddakil-qaddejjiġif’jumlimajħarisxgħalih,u f’siegħalimajagħrafx,ujaqtgħufibiċċiet,ujaħtrul-parti tiegħumaʼdawklimajemmnux

47Udakil-qaddej,likienjafir-riedata’sidu,umaħejjax lilunnifsu,ulanqasgħamelskondir-riedatiegħu,għandu jiġimsawwatb’ħafnastrixxi

48Immaminmakienxjaf,uwettaqaffarijietdenjitaʼ strixxi,għandujiġimsawwatbiftitstrixxi.Għaxlilmin jingħataħafna,ikunmeħtieġħafnaminnu;

49Jienġejtbiexnibgħatin-narfuql-art;ux'sejien,jekk tkundiġàmixgħula?

50Immagħandimagħmudijabiexnitgħammedbiha;ukif inkunstrettsakemmjitwettaq!

51Ejjangħiduliġejtbiexnagħtil-paċifuql-art?Jien ngħidlek,Le;iżdapjuttostdiviżjoni:

52Għaxminnhawn’ilquddiemikunhemmħamsaf’dar waħdamaqsuma,tlietakontratnejn,utnejnkontratlieta

53Il-missierikunmaqsumkontral-iben,ul-ibenkontralmissier;l-ommkontral-bint,ul-bintkontral-omm;l-omm kontral-kunjatatagħha,ul-makrakontraommha.

54Uqalukolllin-nies:Metatarawsħabatitla'lbarramillpunent,mill-ewweltgħidu,Jiġixita;uhekkhu

55Umetatarawir-riħtan-nofsinharjonfoħ,intomtgħidu, Ikunhemmis-sħana;ujiġri

56Intomipokriti,tistgħutagħrfuwiċċis-semaul-art; immakifmatagħrafxdaniż-żmien?

57Iva,ugħaliexlanqasminnkominfuskomma tiġġudikawxdaklihusewwa?

58Metatmurmal-avversarjutiegħekgħandil-maġistrat, kiftkunfit-triq,agħtidiliġenzabiextkuntista’tiġimeħlusa

minnu;biexmajqallekxlill-imħallef,ul-imħallefjagħtik lill-uffiċjal,ul-uffiċjaljitfgħukil-ħabs.

59Jienngħidlek,matitlaqxminnhemm,sakemmtkun ħallasl-aħħardudu.

KAPITOLU13

1F’dakl-istaġunkienhemmxiwħudliqaluludwarilGalilein,liPilatukienħallatdemmhommas-sagrifiċċji tagħhom

2 2UĠesùwieġebqalilhom:“Għaxkom lidawnil-Galilejanikienumidinbiniktarmill-Galilejani kollha,għaxsofrewaffarijietbħaldawn?

3Ngħidilkom,Le,imma,jekkmatindmu,intomilkoll titilfubl-istessmod

4Jewdawkit-tmintax,lifuqhomwaqa’t-torrif’Silogħam uqatilhom,taħsbulikienumidinbiniktarmill-bnedmin kollhalikienujgħammruf’Ġerusalemm?

5Ngħidilkom,Le,imma,jekkmatindmu,intomilkoll titilfubl-istessmod

6Huqalukolldinil-parabbola;Ċerturaġelkellusiġratattinmiżrugħafl-għalqatad-dwielitiegħu;uġieufittexilfrottfuqu,umasabxejn

7Imbagħadqallilminiħebbl-għalqatad-dwielitiegħu: “Ara,dawnit-tlietsninġejtinfittexil-frottfuqdinis-siġra tat-tin,umansibxejn:aqtagħha;għaliextgħaqqadhal-art?

8Uhuwieġebqallu:Mulej,ħallihawaħedhadinis-sena wkoll,sakemminħafferfuqha,unfarrġilha.

9Ujekktagħtil-frott,tajjeb:ujekkle,imbagħadtaqtagħha 10Ukienqedjgħallemf’waħdamis-sinagoginharis-Sibt 11U,ara,kienhemmmaralikellhaspirtutaʼmard tmintax-ilsena,ukienetmimxulaflimkien,ubl-ebdamod masetgħettgħollililhannifisha

12UmetarahaĠesù,sejjaħhalejhuqalilha:“Mara,int maħlulamid-dgħufijatiegħek

13Upoġġaidejhfuqha,umill-ewwelkienetiddritta,u glorifikatalilAlla.

14Ul-kaptas-sinagogawieġebb’għadab,għaxĠesùkien fejjaqf’jumis-Sibt,uqallin-nies:“Hemmsittijiemli fihomil-bnedmingħandhomjaħdmu;jumis-Sibt.

15Il-Mulejimbagħadwieġbu,uqal,Thouipokrita,ma kullwieħedminnkomfis-Sibtmajaħluxil-barrijewilħmartiegħuminnfuql-istalla,ujmexxihgħat-tisqija?

16Udinil-mara,lihibintAbraham,liSatanarabat,ara, dawnit-tmintax-ilsena,makellhiextinħallminndinirrabtaf’jumis-Sibt?

17Umetaqaldawnl-affarijiet,l-avversarjikollhatiegħu kienumistħija,un-nieskollhaferħugħall-affarijietglorjużi kollhalisaruminnu

18Imbagħadqal:“Għalliemahis-saltnat’Alla?ufejn għandinixbahha?

19Tixbaħżerriegħatal-mustarda,liraġelħautefa’filġnientiegħu;ukibret,uxema’siġrakbira;ut-tjurtaʼlarjaqagħdufil-friegħitiegħu

20Ugħaldarb’oħraqal,Ma’liemasenxebbaħis-saltnata’ Alla?

21Huwabħall-ħmira,limaraħadetuħbetfitlietmiżuri ikla,sakemmil-ħmirakollu

22Ugħaddamill-blietul-irħula,jgħallemumarlejn Ġerusalemm.

23Imbagħadwieħedqallu:Mulej,ftithemmdawklijiġu salvati?Uqalilhom:

24Istinkawbiextidħolmill-biebl-istrett:għaxħafna, ngħidilkom,sejfittxulijidħlu,umajkunuxjistgħu.

25Metas-sidtad-dariqum,ujagħlaqil-bieb,uintom tibdewtoqogħdubarra,utħabbtufil-bieb,utgħidu:Mulej, Mulej,iftaħna;ujwieġebujgħidilkom,Jienmanafkomx minnfejnintom

26Imbaghadtibdewtghidu,Kiejnauxrobnafil-pre]enza tieg[ek,uintomg[allmufit-toroqtag[na.

27Immahugħandujgħid,Jienngħidilkom,manafkomx minnfejnintom;tbiegħduminni,intomilkollħaddiema tal-ħażen

28Ikunhemmil-bikiut-tgħajjirtas-snien,metatarawlil Abraham,uIżakk,uĠakobb,ul-profetikollha,fis-saltna t’Alla,uintominfuskomimkeċċija

29Ugħandhomjiġumil-lvant,umill-punent,umittramuntana,umin-nofsinhar,ujoqogħdubilqiegħdafissaltnat’Alla

30U,ara,hemml-aħħarligħandhomikunul-ewwel,u hemml-ewwelligħandhomikunul-aħħar.

31Dakinharġewuħudmill-Fariżej,uqalulu:“Oħroġ,u itlaqminnhawn,għaxErodisejoqtolk

32Uqalilhom:“Morru,ugħidlildikil-volpi:“Araw,jien inkeċċix-xjaten,unagħmelfejqanillumugħada,ut-tielet jumniġipperfezzjonat”

33Madankollurridnimxillum,ugħada,ul-għada:għax majistaxikunliprofetajitħassarminnĠerusalemm

34OĠerusalemm,Ġerusalemm,litoqtollill-profeti,u tħaġġarlildawklintbagħtulejk;kemm-ildarbakont niġborliluliedekflimkien,bħaltiġieġatiġboril-wild tagħhataħtġwienaħha,uintommaridtux!

35Ara,id-dartagħkomtitħallejtilkommaħsuda:utassew ngħidilkom,matarawni,sakemmjasaliż-żmienmeta tgħidu,Imbierekdaklijiġif’isemil-Mulej

KAPITOLU14

1Uġaralif’jumis-Sibtdaħalid-darta’wieħedmillFariżejewleninbiexjiekolil-ħobż,humaħarsuh 2U,ara,kienhemmċerturaġelquddiemulikellul-dropiżi 3UĠesùwieġebkellemlill-avukatiulill-Fariżej,uqal: “Huwaleġittimulitfejjaqf’jumis-Sibt?

4Użammewis-sliemUħadu,fejqu,uħalliehimur;

5Uwieġbuhomuqalilhom:“Minminnkomgħandujkollu ħmarjewbarriwaqa’f’ħofra,umhuxsejoħroġmill-ewwel f’jumis-Sibt?

6Umasetgħuxjerġgħujwieġbuhgħaldawnl-affarijiet. 7Uressaqtixbihalildawklikienumistiedna,meta mmarkakifgħażlul-kmamarprinċipali;qalilhom, 8Metaintimistiedenminnxiraġelgħaltieġ,toqgħodx bilqiegħdafl-ogħlakamra;biexraġelaktaronorevoli minnekjiġimitlubminnu;

9Udakliqallekulilujiġuujgħidlek,Agħtilildanir-raġel; utibdabil-mistħijatieħul-aktarkamrabaxxa

10Immametaintimitlub,muruoqgħodbilqiegħdafl-iktar kamrataʼtaħt;biexmetajiġidakliqalek,jgħidlek,Ħabib, itla'lfuq;imbagħadikollokqimaquddiemdawkli joqogħdul-ikelmiegħek.

11Għaxkullminjgħollililunnifsugħandujitbaxxa;umin huumiljalilunnifsujkunimgħolli

12Imbagħadqalukolllildakliqallu:“Metatagħmelikla jewikla,issejjaħxlilħbiebek,ulanqasħutek,laqrabatek,u

lanqaslill-ġiriensinjuritiegħek;biexmajerġgħuxjitolbuk ukoll,ussirlekkumpens.

13Immametatagħmelfesta,sejjaħlill-foqra,liż-żagħmbin, liż-zopop,lill-għomja:

14Uinttkunimbierek;għaxmajistgħuxipattuk:għaxint titħallasmal-qawmiental-ġust

15Umetawieħedminndawklikieniekolmiegħusema dan,qallu:Hienidaklijiekolil-ħobżfis-saltnataAlla.

16Imbagħadqallu:Ċerturaġelgħameliklakbira,uqallil ħafna;

17Ubagħatlill-qaddejtiegħufil-ħintal-ikelbiexjgħidlil dawklikienumistiedna,Ejjew;għaxkolloxissalest

18Ulkollb’kunsenswieħedbdewjagħmluskuża.Lewwelqallu,Xtrajtbiċċaart,ujridimmurnarah:nitlobli skużani

19Uieħorqal,Xtrajtħamesmadmadtal-baqar,ummur biexnipprovahom:Nitolbokskużani

20Uieħorqal,Żżewwiġtmara,ugħalhekkmanistaxniġi

21Alluradakil-qaddejġie,uweradawnl-affarijietlilsidu. Imbagħads-sidtad-darirrabjatqallill-qaddejtiegħu: “Oħroġmalajrfit-toroqul-passaġġital-belt,udaħħalhawn il-foqra,ul-magħmul,ul-qawwiul-għomja.

22Ul-qaddejqal,Mulej,sarkifordnatint,umadankollu hemmlok

23Ul-mulejqallill-qaddej:"Oħroġfit-toroqul-sisientalħaxix,uiġiegħelhomjidħlu,biexdartiegħitkunmimlija"

24Għaxngħidilkom,liħaddminndawkl-irġielliġew mistiednam’għandujduql-iklatiegħi.

25Umarrunieskbarmiegħu:uhudaretuqalilhom:

26Jekkxiħaddjiġigħandi,umajobgħodxlilmissieru,u ommu,umartu,uwliedu,uaħwa,unisa,iva,uħajtuwkoll, majistaxikundixxiplutiegħi

27Ukullminmajġorrxis-salibtiegħuujiġiwarajja,ma jistaxikundixxiplutiegħi.

28Għaxminminnkom,bil-ħsieblijibnitorri,majpoġġix bilqiegħdal-ewwel,ujgħoddl-ispiża,jekkgħandux biżżejjedbiexitemmu?

29biexmajkunxjista’,waralijkunpoġġal-pedament,u majkunxjista’jlestih,dawkkollhalijarawhajibdew iqarrquminnu,

30Qal,Danir-raġelbedajibni,umasetaxitemm

31Jewliemasultan,lisejagħmelgwerrakontrasultan ieħor,majpoġġixbilqiegħdal-ewwel,ujikkonsultajekk jistaxmaʼgħaxartelefjiltaqaʼmaʼminjiġikontrih b’għoxrinelf?

32Jewinkella,filwaqtlil-ieħorgħadu'lbogħodħafna, jibgħatambaxxaġġ,ujixtieqkundizzjonijietta'paċi

33Hekkbl-istessmod,kullminhuminnkomlima jabbandunaxdakkolluligħandu,majistaxikundixxiplu tiegħi

34Il-melħhutajjeb:immajekkil-melħikuntileftogħma tiegħu,b’liemagħandujitħawwar?

35Lahijatajbagħall-art,ulanqasgħad-demel;immalirġielkeċċewhaMingħanduwidnejnbiexjisma,ħajisma

KAPITOLU15

1Imbagħadresqulejhil-pubblikaniul-midinbinkollha biexjisimgħuh

2Ul-Fariżejul-kittiebagerbu,uqalu:“Danir-raġeljilqa’ lill-midinbinujiekolmagħhom

3Uqalilhomdinil-parabbola,uqal:

4Liemabniedemminnkom,ligħandumittnagħġa,jekk jitlefwaħdaminnhom,majħallixid-disgħaudisgħinfiddeżert,ujmurwaradaklijkunmitluf,sakemmisibha?

5Umetasabha,poġġihafuqspallejh,ferħan.

6Umetajasalid-dar,isejjaħflimkienlilsħabuulill-ġirien, ujgħidilhom:“Ifirħumiegħi;għaxsibtin-nagħaġtiegħili ntilfet

7Ngħidilkom,libl-istessmodikunhemmferħfis-sema għalmidnebwieħedlijindem,iktarminnfuqdisgħau disgħinpersunaġusta,lim’għandhomxbżonnl-indiema 8Jewliemamaraligħandhagħaxarbiċċiettal-fidda,jekk titlefbiċċawaħda,matixgħelxxemgħa,utiknesid-dar,u tfittexbil-għaqalsakemmissibha?

9Umetasabitha,ssejjaħlilsħabhaulill-ġirientagħha flimkien,utgħid,Ifirħumiegħi;għaxsibtil-biċċalikont tlift.

10Bl-istessmod,ngħidilkom,hemmferħfil-preżenza taʼl-anġlitaʼAllagħalmidnebwieħedlijindem 11Uhuqal,Ċerturaġelkellużewġulied;

12Ul-iżgħarminnhomqallilmissieru:Missier,agħtinilpartital-benilitaqa’f’idejniUqassilhoml-għajxien tiegħu.

13Uftitjiemwaral-ibeniż-żgħirġabarkollhaflimkien,u maril-vjaġġtiegħulejnpajjiżimbiegħed,uhemmhekk ħelal-benitiegħub’għajxienirvell.

14Umetaqattaʼkollox,qametġuħqawwif’dikl-art;u bedajkunfil-bżonn

15Umarungħaqadmaʼċittadintaʼdakil-pajjiż;ubagħtu fl-għelieqitiegħubiexjitmaʼl-ħnieżer

16Ukieniridjimlażaqqubil-ħliefalikielul-ħnieżer,u ħaddmatah.

17Umetaġief’moħħu,qal:“Kemmqaddejjamikrijaminn missierigħandhomħobżbiżżejjedux’jibqa’,ujiennitmut bil-ġuħ!

18Inqumummurgħandmissieri,ungħidlu,Missier,dnibt kontras-sema,uquddiemek,

19Um’iniexiktardenjulinissejjaħibnek:agħmellili bħalawieħedmill-impjegatitiegħek

20UqamumargħandmissieruImmametakiengħadu’l bogħod,missierurah,ħassmogħdrija,uġera,niżelfuq għonquubewsu

21Ul-ibenqallu:Missier,dnibtkontras-semauquddiem għajnejk,um’iniexdenjulinissejjaħibnek.

22Immal-missierqallill-qaddejjatiegħu:Oħroġl-aqwa libsa,uilbsufuqu;upoġġiċirkufuqidu,użrabenfuq saqajh:

23Uġibhawnl-għoġolimsemmnin,uoqtluh;uejjew nieklu,unkunuferħanin:

24Għaxdanibnikienmejjet,ureġa’ħaj;kienmitluf,u nstabUbdewikunuferrieħa

25Issaibnul-kbirkienfl-għalqa:ukifġieuresaqqribiddar,semaʼl-mużikauż-żfin.

26Usejjaħlilwieħedmill-qaddejja,ustaqsaxijfisser dawnl-affarijiet

27Uqallu,Ħukġie;umissierekqatell-għoġolimsemmnin, għaxlaqahfis-sewwa

28Ukienirrabjat,umariedxjidħol; 29Uhuwieġebqallilmissieru:“Ara,dawnil-ħafnasnin naqdik,laqattmaksibtil-kmandamenttiegħek,immaint qattmatajtnigidi,biexinkunnista’nferraħma’sħabi; 30Immahekkkifġiedanibnek,libelgħul-għajxien tiegħekmal-prostituti,qtiltlul-għoġolimsemmnin

31Uqallu,Ibni,intdejjemmiegħi,udakkolluligħandi hutiegħek.

32Kienxieraqlinifirħu,uferħanin,għaxdanħukkien mejjet,ujerġaʼħaj;untilef,unstab.

KAPITOLU16

1Uqalukolllid-dixxiplitiegħu:Kienhemmraġelgħani,li kelluamministratur;ul-istessġieakkuzatlilulikienħelaloġġettitiegħu

2Usejjaħluuqallu:“Kifnisma’danminnek?agħti rendikonttal-amministrazzjonitiegħek;għaxtista’ma tibqaxaktaramministratur.

3Imbagħadl-amministraturqalfihinnifsu,X’għandi nagħmel?għaxsidijneħħiminnil-amministrazzjoni:ma nistaxinħaffer;biexnitlobjienmistħija.

4Jienadeċiżx’għandinagħmel,biexmetanitkeċċamillamministrazzjoni,jilqgħunifidjarhom

5Għalhekk,sejjaħlilkullwieħedmid-debiturita’sidu,u qallill-ewwelwieħed:“Kemmtridulilsidi?

6Uqal,MittkejlżejtUqallu:“Ħul-konttiegħek,oqgħod bilqiegħdamalajruiktebħamsin”.

7Imbagħadqallilieħor,Ukemmgħandekdejn?Uqal, MittqiesqamħUqallu:“Ħul-konttiegħek,uikteb erbgħin”.

8Ul-mulejfaħħarlill-amministraturinġust,għaxkien għamelbil-għaqal,għaxulieddinid-dinjafil-ġenerazzjoni tagħhomhumaaktargħaqlinminnuliedid-dawl.

9Ujienngħidilkom,Agħmlugħalkominfuskomħbiebtalmammuntal-inġustizzja;biexmetatfalli,jilqgħukom f’abitazzjonijietta’dejjem.

10Minhufidilfl-iċkenhufidilukollfil-ħafna;

11Għalhekk,jekkintommakontuxlealifil-mammun inġusti,minsejagħtil-fiduċjatiegħekl-għanavera?

12Ujekkmakontxlealif’daklihutaʼraġelieħor,min jagħtikomdaklihutiegħek?

13L-ebdaqaddejmajista’jaqdiżewġsidien:għaxjew jobgħodlilwieħed,ujħobblill-ieħor;jewinkellajżomm mal-wieħed,ujiddisprezzalill-ieħorMatistaxtaqdulil Allaulill-mammuna.

14Ul-Fariżejwkoll,likienucovety,semgħudawnlaffarijietkollha;

15Uqalilhom:Intomdawklitiġġustifikawlilkom infuskomquddiemil-bnedmin;immaAllajafqlubkom, għaxdaklihustmatħafnafostil-bnedminhuwamistkerr f’għajnejnAlla.

16Il-liġiul-profetikienusaĠwanni;

17Uhuaktarfaċlilijgħaddus-semaul-art,millijonqos kliemwieħedtal-liġi

18Kullminiwarrablilmartuujiżżewweġoħra,jagħmel adulterju;

19Kienhemmraġelgħani,likienliebesvjolaubjankerija fina,ukiensejjerb’modsumptużkuljum:

20UkienhemmċertutallabjismuLazzru,likien imqiegħedħdejnil-biebtiegħu,mimliferiti, 21Uxtaqulijiġumitmugħabil-frakliwaqa'mill-mejda tar-raġelgħani:barraminnhekkil-kliebġewulagħqu selħiettiegħu

22Uġaralit-tallabamiet,uġiemġarrabmill-anġli f’ġewwaAbraham:l-għaniwkollmiet,undifen; 23Ufl-inferngħollagħajnejh,waqtlikienfit-turmenti,u jaralilAbraham’ilbogħod,ulilLazzrufisinu

24Ugħajjatuqal,MissierAbraham,ħennminni,uibgħat lilLazzru,biexidaħħalil-pontataʼsubgħajhfl-ilmau jkessaħilsieni;għaxjienitturmentatf’dinil-fjamma

25ImmaAbrahamqal:“Ibni,ftakarlif’ħajtekirċevejtittajjebtiegħek,uLazzrubl-istessmodil-ħażin;

26Uappartidankollu,bejnietnaubejnkomhemmvojt kbirimwaqqaf:biexdawklijridujgħadduminnhawn għandkommajistgħux;lanqasmajistgħujgħaddulilna, dakikunġejminnhemm

27Imbagħadqal:“Għalhekknitlobk,missieri,litibgħatu f’darmissieri

28Għaxgħandiħamesaħwa;biexjixhedhom,biexma jidħluxhumawkollf’danil-posttat-turment.

29Abrahamqallu:GħandhomMosèul-profeti;ħallihom jisimgħuhom

30Uqal:“Le,missierAbraham,immajekkwieħedmar minnhommill-imwiet,jindem

31Uqallu:“JekkmajisimgħuxlilMosèulill-profeti, lanqasmajkunupersważi,għalkemmwieħedqammillimwiet

KAPITOLU17

1Mbagħadqallid-dixxipli:“Impossibbliimmalijiġuloffiżi;

2Kienaħjargħalihlimdendlamaʼgħonquġeblatalmitħna,ujitfaʼfil-baħar,millijoffendililwieħedminn dawniċ-ċkejknin.

3Oqogħduattentigħalkominfuskom:Jekkħukħati kontrak,ċanfar;ujekkjindem,aħfirlu

4Ujekkjaqbadleksebaʼdarbietkuljum,usebaʼdarbiet kuljumjerġaʼjdurlejkujgħid:“Nemmen;taħfirlu

5Ul-appostliqalulill-Mulej:Żidil-fiditagħna

6Ul-Mulejqal:“Kiekukellekfidibħalżerriegħatalmustarda,tistaʼtgħidlildinis-siġratas-sikamina, Intnaqqgħetmill-għerq,utħawwelfil-baħar;ugħandu jobdililek.

7Immaminminnkom,ligħanduqaddejjaħratjewjitmaʼlbhejjem,sejgħidluftitwara,metajiġimill-għalqa,Muru poġġil-ikel?

8Uanzimajg[idx:“Ilestibihankunnista’niekol,uqisu lilekinnifsek,uaqdini,sakemmniekolunixrob;uwara tiekolutixrob?

9Jirringrazzjalildakil-qaddejgħaxgħameldaklikien ikkmandah?Itrowle

10Hekkukollintom,metatkunugħamiltudakkollulihu ordnatkom,għidu,Aħnaqaddejjataʼxejn,għamilnadakli kienid-dmirtagħnalinagħmlu.

11Uġarali,kifmarĠerusalemm,għaddaminnnofsisSamarijaul-Galilija

12Ukifdaħalf’xiraħal,iltaqgħumiegħugħaxartirġiel lebbrużi,likienuqagħdu’lbogħod: 13Uhumagħollewleħinhom,uqalu,Ġesù,Mgħallem, ħnienaminna

14Umetarahom,qalilhom:“Morruurulilkominfuskom lill-qassisinUġarali,kifmarru,tnaddfu 15Uwieħedminnhom,metaralikienimfejjaq,darlura,u b’leħengħoliglorifikalilAlla, 16Uwaqaʼfuqwiċċuf’riġlejh,uraddluħajr,ukien Samaritan.

17UĠesùwieġebqal,Makienxhemmgħaxarimnaddfa? immafejnhumad-disgħa?

18MajinstabuxlireġgħujagħtuglorjalilAlla,ħliefdanilbarrani.

19Uqallu:“Qum,mur!

20Umetaġiemitlubmill-Fariżej,metakellhatiġis-saltna ta’Alla,weġibhomuqal:“Is-saltnata’Allamatiġixblosservanza; 21Lanqasmajgħidu,Arahawn!jew,arahemm!għax,ara, is-saltnata’Allatinsabfikom.

22Uqallid-dixxipli:Jistgħul-jiem,metatkunutixtiequ tarawwieħedmill-jiemta’Binil-bniedem,umatarawx

23Ujgħidulkom,Arahawn;jew,arahemm:tmurx warajhom,ulanqastimxiwarajhom

24Għaxbħalmas-sajjetta,liddawwalminnnaħawaħda taħtis-sema,tiddigħall-partil-oħrataħtis-sema;hekkikun ukollBinil-bniedemfiżmienu

25Immal-ewweliridibatiħafnaaffarijiet,ujiġimiċħud minndinil-ġenerazzjoni

26UbħalmakienfiżmienNoè,hekkikunukollfiżmien Binil-bniedem.

27Kielu,xorbu,iżżewġunisa,ingħatawfiż-żwieġ,saljumliNoèdaħalfl-arka,uġied-dilluvju,uqeridhom kollha.

28Bl-istessmodkifkienfiżmienLot;kienujieklu,xorbu, xtraw,biegħu,ħawwlu,bnew;

29Immafl-istessjumliLotħareġminnSodomaniżletnar usulfurmis-sema,uqeridhomkollha

30Hekkukollikunfil-jummetaBinil-bniedemjiġirivelat

31F’dakil-jum,minikunfuqil-qofoltad-dar,ul-affarijiet tiegħufid-dar,majinżluxbiexjeħodha:uminikunflgħalqa,ħallihbl-istessmodmajerġaxlura

32Ftakarf’martLot.

33Kullminifittexlijsalvaħajtujitlifha;ukullminjitlef ħajtugħandujżommha

34Ngħidilkom,f’dakil-lejlikunhemmżewġtirġiel f’soddawaħda;wieħedgħandujittieħed,ul-ieħorgħandu jitħalla

35Żewġnisagħandhomikunutħinflimkien;wieħed għandujittieħed,ul-ieħorjitħalla

36Żewġtirġielgħandhomikunufl-għalqa;wieħedgħandu jittieħed,ul-ieħorjitħalla.

37Uhumawieġbuuqalulu:Fejn,Mulej?Uqalilhom:Kull fejnikunil-ġisem,hemmhekkjinġabrul-ajkli

KAPITOLU18

1Uqalilhomparabbolagħaldanil-għan,lil-bnedmin għandhomdejjemjitolbu,umajbattux;

2Qal,Kienhemmf’beltimħallef,limabeżaxminnAlla,u majħaresxlill-bniedem;

3Ukienhemmarmlaf’dikil-belt;uresqetlejhuqalet, Ivvendikanimill-avversarjutiegħi

4Umariedxgħalxiżmien,immawaraqalfihinnifsu, GħalkemmmanibżaxminnAlla,ulanqasinħareslillbniedem;

5Iżdaperesslidinl-armlatfixkelni,jienanivvendikaha, biexmatgħejjaxbil-miġjakontinwatagħha

6Ul-Mulejqal,Isimgħudaklijgħidl-imħallefinġust.

7UAllam’għanduxjivvendikal-magħżulintiegħustess,li jgħajtulejhlejlunhar,għalkemmjiflaħmagħhom?

8Ngħidilkomlihusejivvendikahommalajr.Madankollu, metajiġiBinil-bniedem,għandujsibil-fidifuql-art?

9Uhuqaldinil-parabbolalilxiwħudlifdawfihom infushomlikienuġusti,ulikienujistmerruliloħrajn: 10Żewġtirġieltelgħufit-tempjubiexjitolbu;wieħed Fariżej,ul-ieħorpubblikan.

11Il-Fariżewkienbilwieqfautalabmiegħunnifsuhekk: Alla,nirringrazzjak,lim’iniexbħalmahumarġieloħra, iġorr,inġusti,adulteri,jewsaħansitrabħaldanil-pubblikan

12Insawmdarbtejnfil-ġimgħa,nagħtil-għexieqminndak kolluligħandi

13Ul-pubblikan,bil-wieqfa’lbogħod,mariedxgħolla għajnejhlejnis-sema,immadaqqfuqsidru,uqal,Alla jkunħaningħalijamidneb

14Ngħidilkom,danir-raġelniżelid-dartiegħuġustifikat aktarmillil-ieħor;uminhuumiljalilunnifsujkun imgħolli

15Uġabuluwkolltrabi,bieximisshom,immametaraw dan,id-dixxiplitiegħuċanfruhom

16ImmaĠesùsejħilhomlejh,uqal,Ħallit-tfalżgħarjiġu għandi,utipprojbixxihomx,għaxta'dawnhijas-saltnata' Alla

17Tassewngħidilkom,kullminmajirċievixis-saltnata’ Allabħaltifelżgħirm’għandubl-ebdamodjidħolfiha.

18Uxiħakkiemstaqsieh,uqal,Mgħallemit-tajjeb, x’għandinagħmelbiexnirtil-ħajjata’dejjem?

19UĠesùqallu,Għaliexissejjaħlitajjeb?ħaddmhutajjeb, ħliefwieħed,jiġifieriAlla

20Inttafil-kmandamenti,Latagħmilxadulterju,La toqtolx,Latisraqx,Latagħtixxhiedafalza,Onoralil missierekulilommok

21Uqal,Dawnkollhajienżammejtusaminnżgħożiti 22IssaĠesù,metasemaʼdawnl-affarijiet,qallu: “Għandekjonqosekħaġawaħda:ibigħdakkolluli għandek,uqassamlill-foqra,ujkollokteżorfis-sema:u ejja,imxiwarajja.

23Umetasemaʼdan,kienimnikketħafna,għaxkiengħani ħafna

24UmetaĠesùralikienimnikketħafna,qal:Kemmma tantxgħandhomjidħlufis-saltnat’Alladawkligħandhom l-għana!

25Għaxhuiktarfaċliliġemeljgħaddiminngħajntaʼlabra, milligħanijidħolfis-saltnat’Alla

26Udawklisemgħuhaqalu:“Melaminjistaʼjiġisalvat?

27Uqal,L-affarijietlihumaimpossibbligħall-bnedmin humapossibbligħalAlla

28ImbagħadPietruqal:“Ara,ħallejnakolloxumorna warajk.

29Uqalilhom:Tassewngħidilkom,M'hemmebdaraġelli telaqmid-dar,jewġenituri,jewaħwa,jewmara,jewulied, minħabbas-Saltnat'Alla

30Minm'għanduxjirċieviħafnaaktarf'daniż-żmien preżenti,ufid-dinjaliġejjaħajjata'dejjem

31Imbagħadħat-tnaxlejh,uqalilhom:“Araw,nitilgħu Ġerusalemm,ujitwettaqdakkollulihumiktubmill-profeti dwarBinil-bniedem

32Għaxhugħandujiġikkonsenjatlill-Ġentili,ugħandu jiġimocked,umħabbar,ubeżqufuq:

33Ujsawruh,ujoqtluh,ufit-tieletjumiqummill-ġdid.

34Umafehmuxejnminndawnl-affarijiet,udanil-kliem kienmoħbiminnhom,ulanqasmakienujaful-affarijietli kienumitkellma.

35UġaralihekkkifwasalqribĠeriko,raġelagħma qagħadmal-ġenbtat-triqjitlob

36Usemaʼl-kotratgħaddi,staqsaxitfisser

37Uqalulu,liĠesùtaʼNazaretgħadda.

38Ugħajjat,uqal,Ġesù,BinDavid,ħennminni

39Udawklimarruqabluċanfruh,biexiżommsieket, immahutantaktargħajjat,IntBinDavid,ħnienaminni.

40UĠesùqagħadbil-wieqfauordnabiexjinġieblejh,u metaresaqqrib,staqsieh:

41Tgħid,Xtridunagħmellilek?Uhuqal:Mulej,biex nirċievigħajnejja

42UĠesùqallu:“Irċievigħajnejk:il-fiditiegħeksalvatek 43Uminnufihirċievadehra,umexawarajh,uglorifikalil Alla:ul-poplukollu,metarawha,tatifħirlilAlla

KAPITOLU19

1UĠesùdaħalugħaddaminnĠeriko.

2U,ara,kienhemmraġeljismuŻakkew,likienil-kapfost il-pubblikani,ukiengħani

3UfittexlijaralilĠesùminkien;umasetaxgħallistampa,għaxkienftitta’statura

4Uġeraqablu,utelaʼf’siġratas-sikomoribiexjarah, għaxkiensejgħaddiminndakit-triq.

5UmetaĠesùwasalil-post,ħares’ilfuqurah,uqallu: “Żakkew,għaġġeluinżel;għaxillumirridnibqa’f’darek

6Ugħaġġla,niżelulaqahbil-ferħ.

7Umetarawdan,kollhagergru,uqalu,Likienmar mistiedenmaraġellihumidneb

8UŻakkewqagħadbilwieqfauqallill-Mulej;Ara,Mulej, nofsil-ġidtiegħinagħtilill-foqra;ujekkħadtxiħaġa mingħandxibniedemb’akkużafalza,nirrestawraherba’ darbiet.

9UĠesùqallu:“Dalil-ġurnatawasletis-salvazzjonif’din id-dar,għaxhuwkollbinAbraham

10GħaxBinil-bniedemġiejfittexujsalvadaklikien mitluf

11Uhekkkifsemgħudawnl-affarijiet,żieduqaltixbiha, għaxkienqribĠerusalemm,ugħaxħasbulis-saltnat’Alla kellhatidherminnufih

12Għalhekkqal,Ċertunobblimarf’pajjiżimbiegħedbiex jieħusaltnagħalihinnifsu,ujerġa’lura.

13Usejjaħlill-għaxarqaddejjatiegħu,utahomgħaxarliri, uqalilhom,Okkumusaniġi

14Immaċ-ċittadinitiegħukienujobogħduh,ubagħtu messaġġwarajh,uqalu:“Mhuxsejkollnalildanir-raġel biexisaltanfuqna

15Uġaralimetarritornalura,waralirċievas-saltna, alluraordnalijissejħululildawnil-qaddejja,lililhomkien tal-flus,biexikunjafkemmkullbniedemkienkisebbilkummerċ

16Imbagħadġiel-ewwel,uqal,Mulej,liratiegħekkisbet għaxarliri

17Uqallu:“Tajjeb,qaddejtajjeb,għaxkontlealififtit, għandekawtoritàfuqgħaxartibliet

18Ut-tieniġie,uqal,Mulej,liratiegħekkisbetħamesliri

19Uqallubl-istessmod,Kunintukollfuqħamestibliet

20Uġieieħoruqal,Mulej,ara,hawnil-liratiegħek,lijien żammejtimqiegħdaf’srievet; 21Għaxjienbżajtminnek,għaxintbniedemawster:int tieħudaklimawejtx,utaħsaddaklimażragħtx

22Uqallu:Minnfommokjienniġġudikak,qaddejmillagħarIntkonttaflijienbniedemawster,ħadtdaklima poġġitx,unaħsadlimażrigħtx:

23Melagħalhekkmatajtxflusifil-bank,biexmetaġejt jienkontneħtieġtiegħibl-użura?

24Uqallildawklikienuħdejhom:Ħumingħandul-lira,u agħtuhalilmingħandugħaxarliri.

25(Uqalulu,Mulej,għandugħaxarliri.)

26Għaxngħidilkom,Likullmingħandujingħata;uminn minm’għandux,ankidakligħandugħandujitneħħaminnu 27Immadawkl-għedewwatiegħi,limarieduxlijien insaltanfuqhom,iġibuhawn,ujoqtluhomquddiemi 28Umetaqalhekk,marqabel,telaʼlejnĠerusalemm

29Uġarali,metawasalqribBetfageuBetanja,fuqilmuntanjamsejħal-muntanjataż-Żebbuġ,bagħattnejnmiddixxiplitiegħu,

30Tgħid,Morrufir-raħalta’quddiemkom;fihameta tidħoltagħkomissibufelumarbut,lifuqugħaduqattma poġġabniedem:ħollh,uġibuhawn.

31Ujekkxiħaddjistaqsik,Għalatħoġlu?hekktgħidlu, Għaxil-Mulejgħandubżonnu

32Udawklintbagħtumarrufitriqthom,usabukifkien qalilhomhu

33Uwaqtlikienuqediħallul-ferru,is-sidientiegħu qalulhom:“Għalfejntilful-ferru?

34Uhumaqalu,Il-Mulejgħandubżonnu

35UġabuhgħandĠesù,utefgħul-ħwejjeġtagħhomfuq il-faru,upoġġewlilĠesùfuqu.

36Uwaqtlikiensejjer,xerrduħwejjeġhomfit-triq

37Umetawasalqrib,ankiissafin-niżlatal-muntanjatażŻebbuġ,il-kotrakollhatad-dixxiplibdewjifirħuujfaħħru lilAllab’leħengħoligħall-għemejjelsetgħanakollhali kienuraw;

38Jgħidu:Imbierekis-Sultanlijiġif’isemil-Mulej:paċi fis-sema,uglorjafl-ogħla

39Uxiwħudmill-Fariżejminnfostil-kotraqalulu: “Imgħallem,ċanfarlid-dixxiplitiegħek.

40Uhuwieġebuqalilhom:“Ngħidilkomli,jekkdawn jismu,il-ġebelmill-ewweljgħajjat

41Umetawasalqrib,ral-belt,ubekifuqha, 42Tgħid,Likiekuintkonttaf,għall-inqasf’danil-jum tiegħek,l-affarijietlijappartjenugħall-paċitiegħek!imma issahumamoħbijaminngħajnejk.

43Għaxjiġufuqekjiem,lil-għedewwatiegħekjitfgħu trinkamadwarek,ujdawrukujżommokminnkullnaħa, 44Utpoġġikmal-art,uwliedekġewwafik;umajħallux fikġeblafuqoħra;għaxmakontxtafiż-żmiental-viżta tiegħek

45Umarfit-tempju,ubedajkeċċilildawklijbigħufih,u lildawklixtraw;

46Qalilhom,Humiktub,Dartiegħihid-dartat-talb,imma intomgħamiltuhagħartal-ħallelin

47Ukienjgħallemkuljumfit-tempjuImmal-qassisinilkbarul-kittiebaul-kaptal-poplufittxewlijeqirduh, 48Umasetgħuxisibux’jistgħujagħmlu,għaxin-nies kollhakienuattentiħafnabiexjisimgħuh

KAPITOLU20

1Uġaralif’wieħedminndawkil-ġranet,waqtligħallem lin-niesfit-tempju,uppriedkal-Evanġelju,il-qassisinilkbarul-kittiebaġewfuquflimkienmax-xjuħ, 2Ukellimtu,uqallu,Għidilna,b’liemaawtoritàtagħmel dawnl-affarijiet?jewminhulitakdinl-awtorità?

3Uhuwieġebuqalilhom:“Jienukollnistaqsikomħaġa waħda;uweġibni:

4Il-magħmudijata’Ġwanni,kienetmis-sema,jewtalbnedmin?

5Urraġunawbejniethomuqalu:“Jekkngħidu,Mis-sema; husejgħid,Għaliexmelamaemmintuh?

6Immaujekkngħidu,Tal-bnedmin;in-nieskollha jħaġġruna,għaxhumapersważiliĠwannikienprofeta.

7Uhumawieġbu,limasetgħuxjgħiduminnfejnkien

8UĠesùqalilhom:Langħidilkomjienb’liemaawtorità nagħmeldawnl-affarijiet

9Imbagħadbedajkellemlin-niesdinil-parabbola;Ċertu raġelħawwelgħalqatad-dwieli,ħallahalill-bdiewa,umar f’pajjiżimbiegħedgħalżmientwil

10Umaż-żmienbagħatqaddejlill-bdiewa,biexjagħtuh mill-frotttal-għalqatad-dwieli,immal-bdiewasawtuh,u bagħtuhvojt

11Ureġa’bagħatqaddejieħor,usawtuhukoll,utalbuh bil-mistħija,ubagħtuvojt.

12Ureġabagħatit-tielet,uweġġgħuliluwkoll,ukeċċewh

13Imbagħadil-mulejtal-għalqaqal:“X’għandinagħmel?

Jienanibgħatlilibnil-maħbub:jista’jkunlijqimuhmeta jarawh

14Immametarawh,ir-raħħalarraġunawbejniethom,u qalu:“Danhul-werriet:ejja,ejjewnoqtluh,biexil-wirt ikuntagħna

15Melatefgħuhmill-għalqatad-dwieli,uqatluh X’għandujagħmlilhom,għalhekk,sidil-għalqatad-dwieli?

16Hugħandujiġiujeqredlildawnir-raħħala,ujagħtilgħalqatad-dwielililħaddieħorUmetasemgħuha,qalu, Allaħares.

17Urahom,uqal,X’inhudanalluralihemmmiktub,Ilġeblaliċaħdul-bennejja,l-istesssaretil-kaptal-kantuniera?

18Kullminjaqa’fuqdikil-ġeblajitkisser;immafuqmin jaqa’,itħanhfitrab

19Ul-qassisinil-kbarul-kittiebafl-istesssiegħafittxewli jdejhfuqu;ubeżgħumill-poplu,għaxindunawlikienqal dinil-parabbolakontrihom

20Uħarsulejh,ubagħtuspiji,ligħandhomjagħmlu lilhominfushomirġielġusti,biexikunujistgħujaħtfuminn kliemu,sabiexikunujistgħujagħtuhgħall-qawwaulawtoritàtal-gvernatur

21Ustaqsewhuqalulu:“Imgħallem,nafuliinttgħidu tgħallemsewwa,lataċċettal-persunataʼħadd,imma tgħallemtassewit-triqt’Alla; 22HuwalegaligħalinalinagħtuġieħlilĊesari,jewle?

23Immahural-g[enbatag[hom,uqalilhom:“G[aliexqed jittantawni?

24UrinipennyTa’mingħandux-xbiehaussuperskrizzjoni?Humawieġbuuqalu,Ta’Ċesari

25Uqalilhom:"AgħtugħalhekklilĊesaridaklihutaʼ Ċesari,ulilAlladaklihutaʼAlla.

26Umasetgħuxjaħtfukliemuquddiemin-nies:u stagħġbubit-tweġibatiegħu,użammewis-sliem

27Imbagħadġewgħanduxiwħudmis-Sadduċej,lijiċħdu lihemmxiqawmien;ustaqsewh,

28Qal,Mgħallem,Mosèkiteblilna,Jekkħuxiħaddimut, lijkollumara,ujmutmingħajrtfal,liħuhgħandujieħu martu,ujqajjemnisellilħuh

29Għalhekkkienhemmsebaʼaħwa:ul-ewwelħamarau mietmingħajrtfal

30Ut-tieniħaduhagħalmara,umietblatfal

31Ut-tieletħadha;ubl-istessmodis-seba’wkoll:uma ħallewxtfal,umietu.

32Fl-aħħarmietetil-marawkoll

33Għalhekkfl-irxoxtta’minhimaraminnhom?għax sebgħakellhomhamartu.

34UĠesùwieġebqalilhom:Ulieddinid-dinjajiżżewġu,u jingħatawbiż-żwieġ

35Immadawkligħandhomjitqiesudenjilijiksbudikiddinja,ul-qawmienmill-imwiet,lajiżżewġu,ulanqas jingħatawfiż-żwieġ:

36Lanqasmajistgħujmutuaktar,għaxhumaugwaligħallanġli;uhumawliedAlla,lihumawliedil-qawmien

37Issalil-mejtinqajmu,Mosèwerafl-arbuxxell,meta jsejjaħlill-MulejAllataʼAbraham,uAllataʼIżakk,uAlla taʼĠakobb

38GħaxhumhuxAllatal-mejtin,immatal-ħajjin,għax kulħaddjgħixgħalih

39Imbagħadxiwħudmill-kittiebawieġbuqalu:Mgħallem, intgħedttajjeb.

40Uwaradanmadarujistaqsuhebdamistoqsija

41Uqalilhom:KifjgħiduliKristuhuibenDavid?

42UDavidinnifsuqalfil-ktiebtas-Salmi:“Il-Mulejqallil Sidni,Oqgħodfuqil-lemintiegħi,”

43Sakemmnagħmellill-għedewwatiegħekl-għatutassaqajntiegħek.

44GħalhekkDavidisejjaħluMulej,kifhumelaibnu?

45Imbagħadfl-udjenzatan-nieskollhaqallid-dixxipli tiegħu:

46Oqogħduattentimill-kittieba,lijixtiequjimxub’ilbiesi twal,ujħobbut-tislijietfis-swieq,ul-ogħlasiġġijietfissinagogi,ul-kmamarprinċipalifil-festi;

47Lijibilgħud-djartar-romol,ujagħmlutalbfit-tul:dawn għandhomjirċievudannazzjoniakbar

KAPITOLU21

1Uħares'ilfuq,ural-irġielsinjurijitfgħud-donitagħhom fit-teżor

2Urawkollċertaarmlafqiratefgħethemmhekkżewġdud

3Uqal:“Tassewngħidilkom,lidinl-armlafqiratefgħet iktarminnkollha;

4Għaxdawnkollhatefgħumill-abbundanzatagħhom għall-offertitaʼAlla,immahimill-għajxientagħha tefgħetil-ħajkollulikellha

5Uwaqtlixiwħudkienujitkellmudwarit-tempju,kif kienimżejjenb’ġebelsabiħub’rigali,huqal:

6Rigwarddawnl-affarijietliintomtaraw,jiġujiem,li fihommatitħallaxġeblafuqoħra,limatitwaqqax.

7Ustaqsewhuqalulu:“Imgħallem,immadawnl-affarijiet metagħandhomisiru?ux’sinjalsejkunhemmmetajseħħu dawnl-affarijiet?

8Uqal:"Oqogħduattentilimatiġuximqarrqa,għax ħafnajiġuf'ismi,ujgħidu,JienaKristu;ujersaqiż-żmien: matmurxwarajhom

9Immametatisimgħubigwererutaħwid,tibżawx,għax dawnl-affarijietiridujseħħul-ewwel;immat-tmiem mhuwiexminnuwara.

10Imbagħadqalilhom:“Nazzjonsejqumkontraġens,u saltnakontrasaltna;

11Uterremotikbargħandhomikunuf’diversipostijiet,u ġuħ,upestilenzi;usightstal-biża’usinjalikbargħandu jkunhemmmis-sema

12Immaqabeldawnkollha,għandhomiqiegħduidejhom fuqkom,ujippersegwitawkom,ujagħtukomlis-sinagogiu l-ħabsijiet,ujitressququddiemis-slatenul-ħakkiema minħabbaismi.

13Ugħandujdurgħalikgħalxhieda.

14Għalhekk,poġġihf’qalbkom,biexmatimmeditawx qabeldaklitwieġbu:

15Għaxjienanagħtikomfommugħerf,lil-avversarji tiegħekkollhamajkunuxjistgħujirreżistuulanqas jirreżistu

16Uintomtiġutraditikemmmill-ġenituri,kifukollmillaħwa,umill-qrabaumill-ħbieb;uxiwħudminnkom għandhomiġibul-mewt.

17Uintomtkunumibgħudinmill-bnedminkollha minħabbaismi

18Immaxagħartaʼraskomm’għandujinqered.

19Fis-sabartagħkomikollkomruħkom

20UmetatarawlilĠerusalemmimdawrabl-armati,allura afulid-deżerttagħhahuwaviċin.

21Imbagħaddawklihumafil-Lhudijaħajaħarbulejnilmuntanji;uħallidawkliqegħdinf’nofshajitilqu;uma jidħluxfihomdawklihumafil-pajjiżi.

22Għaxdawnikunul-ġranettal-vendetta,biexdakkolluli humiktubikuniseħħ

23Immagwajgħaldawklihumatqal,ugħaldawkli jreddgħu,f’dawkil-jiem!għaxsejkunhemminkwietkbir fl-art,urabjafuqdanil-poplu

24Ugħandhomjaqgħuminntarfis-sejf,ugħandhom jitmexxewfil-jasarfil-ġnuskollha,uĠerusalemmtiġi misjuqamill-Ġnus,sakemmiż-żminijiettal-Ġentilijiġu sodisfatti.

25Ujkunhemmsinjalifix-xemx,ufil-qamar,ufilkwiekeb;ufuql-artinkwiettal-ġnus,bil-perpless;il-baħar ul-mewġjgħajjat;

26Il-qlubtal-irġieljonqsuhomminħabbal-biżaʼ,ubiex iħarsulejndawkl-affarijietliġejjinfuql-art,għaxissetgħattas-semagħandhomjitħawwdu.

27UmbagħadjarawlilBinil-bniedemġejfisħaba b’qawwauglorjakbira

28Umetadawnl-affarijietjibdewiseħħu,imbagħad ħares’lfuq,ugħolluraskom;għaxil-fidwatiegħekriesqa

29Uqalilhomparabbola;Aras-siġratat-tin,us-siġar kollha;

30Metaissajisparaw,intomtarawutafuminnkomstessli s-sajfissahuwaviċin

31Melaintombl-istessmod,metatarawdawnl-affarijiet iseħħu,afulis-saltnat’Allahijafil-qrib

32Tassewngħidilkom,Dinil-ġenerazzjonim’għandhiex tgħaddi,sakemmkolloxiseħħ

33Is-semaul-artjgħaddu,immakliemimajgħaddix

34Uoqogħduattentigħalkominfuskom,biexf’kullħin qalbkomtkunikkargatażżejjedbiż-żejjed,us-sokor,ulpreokkupazzjonijiettaʼdinil-ħajja,ugħalhekkdakil-jum jiġifuqkomblamajindunaw

35Għaxbħalnassatiġifuqdawkkollhalijgħammrufuq wiċċl-artkollha

36Oqogħdumela,uitolbudejjem,biextkunumeqjusa denjilitaħrabminndawnl-affarijietkollhaligħandhom iseħħu,ulitoqgħoduquddiemBinil-bniedem

37Umatulil-jumkienqedjgħallemfit-tempju;ubil-lejl ħareġ,ujoqgħodfuqil-muntanjalitissejjaħil-muntanja taż-Żebbuġ

38Un-nieskollhaġewgħandufilgħodukmienifit-tempju, biexjisimgħuh.

KAPITOLU22

1Issawasletil-festatal-ħobżblaħmira,litissejjaħil-Qbiż 2Ul-qassisinil-kbarul-kittiebafittxewkifjistgħujoqtluh; għaxkienujibżgħumin-nies.

3ImbagħadSatanadaħalf’Ġuda,imsejjaħl-Iskarjota,li kienmin-numrutat-tnax

4Umartriqtu,uqalmal-qassisinil-kbarul-kaptani,kif seta’jittradihhom

5Ukienuferħanin,uftehmulijagħtuhil-flus.

6Uwiegħed,ufittexopportunitàbiexjittradihlilhomfinnuqqastal-kotra

7Imbagħadwasalil-jumtal-ħobżblaħmira,metalQbiżkellujinqatel

8UbagħatlilPietruulilĠwannijgħidulhom:“Morru ħejjelnal-Għidbiexnieklu.

9Uqalulu:“Fejntridlinippreparaw?

10Uqalilhom:“Araw,metadħulufil-belt,jiltaqaʼ magħkomraġel,lijġorrġararilma;jimxuwarajhfid-dar fejnjidħol

11Uintomtgħidulit-tajjebtad-dar,L-Imgħallemjgħidlek, Fejnhil-kamratal-mistednin,fejnniekolil-Qbiżmaddixxiplitiegħi?

12Ujurikomkamrataʼfuqkbiramgħammra:hemm ippreparaw.

13Umarru,usabukifkienqalilhomhu,uħejjewil-Qbiż 14Umetawasletis-siegħa,qagħadbilqiegħda,ut-tnax-il appostlumiegħu.

15Uqalilhom:B’xewqakbiraxtaqtliniekoldanil-Qbiż magħkomqabelmanbati;

16Għaxngħidilkom,mhuxseniekolaktarminnu,sakemm jitwettaqfis-saltnat’Alla

17Uħal-kalċi,raddħajr,uqal,Ħudan,uaqsmu bejnietkom.

18Għaxngħidilkom,mhuxsenixrobmill-frotttad-dielja, sakemmtiġis-saltnata’Alla

19Uħal-ħobż,raddħajr,qasmu,utahom,uqal,Danhu ġismilihuwamogħtigħalikom;

20Bl-istessmodukollil-kalċiwaral-ikla,billiqal,Danilkalċihut-testmentil-ġdidf’demmi,lijixxerredgħalikom. 21Imma,ara,iddaklijittradinihimiegħifuqil-mejda

22UtassewBinil-bniedemimur,kifkienstabbilit,imma gwajgħaldakir-raġelliminnujiġitradit!

23Ubdewjistaqsubejniethom,minminnhomkellu jagħmeldan.

24Ukienhemmukolltilwimafosthom,minminnhom għandujitqiesl-akbar

25Uqalilhom:Is-slatental-Ġentilijeżerċitawis-saltna fuqhom;udawklijeżerċitawawtoritàfuqhomjissejħu benefatturi

26Immaintommatkunxhekk:immaminhul-akbar fostkom,ħajkunbħall-iżgħar;uminhul-kap,bħaldakli jaqdi

27Għaxjekkhuxakbar,minipoġġil-ikel,jewminjaqdi? mhuxhulijpoġġifuqil-laħam?immajienfostkombħal daklijaqdi

28Intomdawklikomplejtumiegħifit-tentazzjonijiettiegħi. 29Unaħtarlilkomsaltna,kifħatarliMissieri;

30Biexintomtiekluutixorbufuqil-mejdatiegħifis-saltna tiegħi,utoqogħdubilqegħdafuqtronijiettiġġudikawittnax-iltribùtaʼIsrael

31Ul-Mulejqal:“Xmun,Xmun,ara,Satanaxtaqli jkollokbiexjgħarbelekbħall-qamħ;

32Immajientlabtgħalikbiexil-fiditiegħekmatonqosx:u metatkunkonvertit,saħħaħlilħutek

33Uqallu:Mulej,jienlestlimmurmiegħek,kemmil-ħabs ukemmgħall-mewt

34Uhuqal,Jienangħidlek,Pietru,is-serduqm'għandux iqaddesillum,qabelmatiċħadtlietdarbietlitafni

35Uqalilhom:Metabgħattkomblapurse,uskript,u żraben,makellekkomxiħaġa?Uhumaqalu,Xejn.

36Imbagħadqalilhom:"Immaissa,mingħandupurse,ħa jeħodha,ubl-istessmodl-iskrittatiegħu;

37Għaxngħidilkom,lidanlihemmmiktubiridjitwettaq fija,Ukienikkalkolatfostil-ħtija,għaxdakligħandu x’jaqsamlilijispiċċa

38Uhumaqalu,Mulej,ara,hawnżewġxwabel.U qalilhom:Biżżejjed

39Uħareġ,umar,kifkiensoltu,fuqil-muntanjatażŻebbuġ;ud-dixxiplitiegħuwkollmarruwarajh.

40Umetakienfil-post,qalilhom,Itolbubiexmatidħlux fit-tentazzjoni

41Uġiertiratminnhommadwarġeblamitfugħa,uniżel għarkopptejh,utalab,

42Qal,Missier,jekktrid,neħħiminnidanil-kalċi;

43Udeherluanġlumis-sema,lijsaħħaħu.

44Ulikienf’agunija,talabiktarbil-ħerqa,ul-għaraq tiegħukienqisuqtardemmkbarniżlufl-art

45Umetaqammit-talb,uwasalgħandid-dixxiplitiegħu, sabhomreqdinbin-niket,

46Uqalilhom,Għaliexirqadkom?qumuitolbu,biexma tidħluxfit-tentazzjoni.

47Uwaqtlikiengħadujitkellem,arakotra,udaklikien jissejjaħĠuda,wieħedmit-tnax,marquddiemhom,u resaqlejnĠesùbiexibewsu.

48ImmaĠesùqallu:“Ġuda,qedtittradixxililBinilbniedemb’bewsa?

49Metadawklikienumadwarurawx’kiensejsegwi, qalulu:Mulej,għandnanoqogħdubis-sejf?

50Uwieħedminnhomlaqatlill-qaddejtal-qassisilkbir,uqatagħluwidnejhil-leminija.

51UĠesùwieġebuqal,Ibatus'issaUmesswidnu,u fejqu

52ImbagħadĠesùqallill-qassisinil-kbar,ulill-kaptani tat-tempju,ulill-anzjani,likienuġewgħandu,Kunu oħorġu,bħallikiekukontraħalliel,bix-xwabelul-bsaten?

53Metakontkuljummagħkomfit-tempju,intommaġibtu l-ebdaidejnkontrija,immadinhis-siegħatagħkom,ulqawwatad-dlam

54Imbagħadħaduh,wassluhudaħħluhfid-dartal-qassis il-kbirUPietrumexa’lbogħod

55Umetaqabdun-narf’nofsis-sala,uqiegħduflimkien, Pietrupoġġabilqiegħdafosthom

56Immaqaddejjaratlilubilqiegħdaħdejnin-nar,uħares lejhbil-ħerqa,uqalet,Danir-raġelkienmiegħuwkoll.

57Uhuċaħadu,uqal,Mara,jienmanafhiex

58Uwaraftitiehorrah,uqal,IntukollminnhomUPietru qal,Raġel,jienm’iniex.

59Umadwarsiegħawaral-oħraqalub’fiduċja,uqalu: Tassewdanil-bniedemkienmiegħuwkoll,għaxhu Galiljan

60UPietruqal:Raġel,manafxx’tgħid.Umill-ewwel, waqtlikiengħadutkellem,is-serdukgħammar.

61Ul-Mulejdaru,uħareslejnPietruUPietruftakarfilkelmatal-Mulej,kifkienqallu,Qabelmajkantas-serduq, inttiċħadnitlietdarbiet.

62UPietruħareġubekabl-imrar

63Ul-irġielliżammewlilĠesùfakkruh,usaqtuh

64Umetagħamlugħajnejh,tawhf’wiċċu,ustaqsewh,u qalulu,Ipprofetizza,minhulisaqtek?

65Uħafnaaffarijietoħraqalukontrih.

66Umallisaril-jum,ix-xjuħtal-popluul-qassisinil-kbar ul-kittiebaġewflimkien,uwassluhfil-kunsilltagħhom,u qalu:

67Intil-Kristu?għidilnaUqalilhom:“Jekkngħidilkom, matemmnux;

68Ujekkjienukollnitlobkom,intommatwieġbux,u lanqastħallinimmur

69Minnhawn‘ilquddiemBinil-bniedemgħandujoqgħod fuqil-lemintal-qawwata’Alla.

70Imbagħadqalukollha,Intmelal-Ibent’Alla?U qalilhom:Intomtgħidulijien

71Uhumaqalu,X’neħtieġuxiehdaoħra?għaxaħnastess smajnab’fommustess

KAPITOLU23

1Ul-kotrakollhatagħhomqametuwassluhgħandPilatu 2Ubdewjakkużawh,uqalu:“Sibnalildanil-bniedem ifixkelil-ġens,ujipprojbixximillijagħtiġieħlilĊesari, billiqallihunnifsuhuKristuSultan

3UPilatustaqsieh,uqal:“Intis-Sultantal-Lhud?Uhu wieġbuuqallu,Tgħidhaint

4ImbagħadPilatuqallill-qassisinil-kbarulin-nies,Jien mansibebdaħtijaf’danir-raġel.

5Ukienul-aktarħarxa,uqalu,Hujqanqallin-nies, jgħallemmal-Lhudkollha,ibdamill-Galilijasadanil-post 6MetaPilatusemaʼbil-Galilija,staqsajekkir-raġelkienx Galiljan

7Uhekkkifgħaraflikiental-ġurisdizzjonitaʼErodi, bagħtugħandErodi,lidakiż-żmienkienukoll Ġerusalemm

8UmetaErodiralilĠesù,kienferħanħafna,għaxkien xtaqjarahgħalżmientwil,għaxkiensemaʼħafnaminnu;u ttamaliraximiraklujsirminnu

9Imbagħadstaqsamiegħub’ħafnakliem;immama wieġbuxejn

10Ul-qassisinil-kbarul-kittiebaqamubil-wieqfau akkużawhbil-qawwa

11UErodimaʼl-irġieltal-gwerratiegħumaqatgħuhxejn, uqagħdubih,lebsulibsamill-isbaħ,ubagħtumill-ġdid għandPilatu

12Ufl-istessjumPilatuuErodisaruħbiebflimkien,għax qabelkienumgħedijabejniethom

13UPilatu,metasejjaħflimkienlill-qassisinil-kbarulillħakkiemaulill-poplu,

14Qalilhom:“Intomġibtulildanir-raġelbħalawieħed lijippervertalill-poplu; 15Le,ulanqasErodi,għaxjienbgħattekgħandu;u,ara, majsirluxejndenjutal-mewt

16Għalhekksenkastigu,uneħilsu

17(Għaxbil-ħtieġajridjeħilsilhomwieħedfil-festa.)

18Uhumagħajtuf’daqqa,uqalu:‘Ondanir-raġel,u eħilsilnalilBarabba.

19(Ligħalċertusedizzjonilisaretfil-belt,ugħall-qtil, intbagħatil-ħabs)

20Pilatugħalhekk,lestjeħleslilĠesù,reġa’kellem magħhom.

21Immahumagħajtu,uqalu,Sallbuh,sallbuh

22Uqalilhomit-tieletdarba:Għaliex,x’ħażengħamel? Jienmasibtl-ebdakawżatal-mewtfih:jienagħalhekk inqaddes,unħallihimur

23Ukienuimmedjatib’vuċijietqawwija,utalbulijistaʼ jiġimsallabUl-vuċijiettagħhomutal-qassisinil-kbar rebħu

24UPilatutasentenzabiexikunkifkienujeħtieġu.

25Uħelesilhomlildaklikienuxtaqu;immahuwassallil Ġesùgħar-riedatagħhom

26Uwaqtliwassluh’lbogħod,qabdulilwieħedXmun, Ċirenju,likienħiereġmill-pajjiż,upoġġewlus-salibbiex iġorrwaraĠesù

27Umarruwarajhgruppkbirtaʼniesunisa,liwkoll bewailedulamentedlilu

28ImmaĠesùdarfuqhomqal,UliedĠerusalemm,tibkux għalija,immaibkugħalikominfuskomugħaluliedkom.

29Għax,araw,ġejjinil-jiem,lifihomjgħidu,Hienjalgħerja,ul-ġufliqattmaġarrab,ul-papsliqattmaterdgħu

30Imbagħadjibdewjgħidulill-muntanji,Waqgħufuqna;u lejnl-għoljiet,Għattina

31Għaxjekkjagħmludawnl-affarijietf’siġraħadra, x’għandujsirfix-xott?

32Ukienhemmukollżewġħażenoħra,immexxija miegħubiexjinqatlu

33Umetawaslufil-post,lijissejjaħil-Kalvarju, hemmhekksallbuh,ul-ħażin,wieħedfuqil-lemin,ulieħorfuqix-xellug

34ImbagħadĠesùqal:Missier,aħfrilhom;għaxmajafux x’jagħmluUqasmul-ilbiestiegħu,utefgħux-xorti

35Un-niesbaqgħujarawUl-ħakkiemamagħhomukoll qarrqubih,uqalu:“Husalvalill-oħrajn;ħajsalvalilu nnifsu,jekkhuKristu,il-magħżulta’Alla

36Us-suldatiwkolliddejjaqwh,ġewgħanduuoffrewlulħall,

37Uqal,Jekkintis-sultantal-Lhud,salvalilekinnifsek

38Uwkollinkitbetfuquskrizzjonib’ittribil-Grieg,bilLatin,ubl-Ebrajk,DANHUIS-SULTANTAL-LHUD.

39Uwieħedmill-ħażinlikienumdendlaħarbafuqu,uqal, "JekkintKristu,salvalilekinnifsekulilna."

40Immal-ieħorwieġebċanfar,uqallu:Matibżaxminn Alla,peressliintfl-istesskundanna?

41Uaħnatassewġustament;għaxaħnanirċievul-premju mistħoqqta’għemilna,immadanir-raġelm’għamelxejn ħażin

42UqallilĠesù:Mulej,ftakarfijametatiġifis-saltna tiegħek

43UĠesùqallu:Tassewngħidlek,illuminttkunmiegħi fil-ġenna.

44Ukienmadwaris-sittsiegħa,ukienhemmdlamfuqlartkollhasad-disa’siegħa

45Ux-xemxġietmdalla,ul-velutat-tempjunkisserf’nofs.

46UmetaĠesùgħajjatb’leħengħoli,qal:Missier,f’idejk infaħħarl-ispirtutiegħi,uwaraliqalhekk,tal-ispirtu

47Issaċ-ċenturjunradaklisar,igglorifikalilAlla,uqal: “Dankienraġelġust.

48Un-nieskollhalingħaqdugħaldikid-dehra,rawlaffarijietlikienusaru,laqtusidirhom,ureġgħulura.

49Ul-familjarikollhatiegħu,un-nisalikienusegwewh mill-Galilija,qamu’lbogħod,jarawdawnl-affarijiet

50U,ara,kienhemmraġeljismuĠużeppi,konsulent;u kienraġeltajjeb,uġust:

51(L-istessmakienxtal-kunsenstiegħugħall-parirul-att tagħhom;)kienminnArimatea,belttal-Lhud:liwkollstess stennas-saltnat’Alla

52Danir-raġelmargħandPilatu,utalabil-ġisemta’Ġesù

53Uneħħaha,ukeddhafl-għażel,upoġġiehaf’qabarli kienmaqtugħfil-ġebel,fejnqattmakienimqiegħed bniedemqabel

54Udakil-jumkienil-preparazzjoni,us-Sibtqabeż.

55Un-nisawkoll,liġewmiegħumill-Galilija,marruwara, urawil-qabarukiftqiegħedġismu

56Ureġgħulura,uħejjewħwawaruingwenti;umistrieħa s-Sibtskondil-kmandament

KAPITOLU24

1Issafl-ewweljumtal-ġimgħa,filgħodukmieniħafna, ġewlejnil-qabar,uġabul-ħwawarlikienuħejjew,uxi wħudoħrajnmagħhom

2Usabul-ġeblamgerrbamill-qabar

3Udaħlufihom,umasabuxil-ġisemtal-MulejĠesù.

4Uġarali,hekkkifkienumħawdaħafnadwardan,ara, żewġtirġielqagħduħdejhombiħwejjeġbrillanti:

5Uhekkkifbeżgħu,ujmiluwiċċhomlejnl-art,qalulhom: “Għaliextfittxul-għajxienfostil-mejtin?

6Humhuxhawn,immaqam:ftakrukifkellimkommeta kiengħadufil-Galilija,

7Jgħidu,Binil-bniedemiridjiġimogħtif’idejnbnedmin midinbin,ujiġimsallab,ut-tieletjumiqum

8Uftakrufikliemu,

9Umarluramill-qabar,uqaldawnl-affarijietkollhalillħdax,ulill-bqijakollha

10KienuMarijata’Magdala,uĠwanna,uMarijaomm Ġakbu,unisaoħralikienumagħhom,liqaludawnlaffarijietlill-appostli

11Ukliemhomdeherilhombħalarakkontiblaskop,uma emmnuhomx

12ImbagħadPietruqamuħarablejnil-qabar;uwieqaf,ra l-għażelimqiegħdawaħedhom,utelaq,jistaqsifihinnifsu dwardaklikienġara

13U,ara,tnejnminnhommarrudakinharstessf’raħal jismuGħemmaws,likienminnĠerusalemmmadwarsittin stadju

14Utkellmuflimkiendwardawnl-affarijietkollhali kienuġara.

15Uġarali,waqtlitkellmuflimkienujirraġunaw,Ġesù nnifsuresaqqribumarmagħhom

16Immagħajnejhomkienumiżmumabiexmakinuxjafuh

17Uqalilhom:“Dawklighandkomma’xulxinx’tipta’ komunikazzjonijiethumawaqtlimexjinutkunumdejqin?

18Uwieħedminnhom,likienjismuKleofa,wieġebu qallu:Intbissbarranif’Ġerusalemm,umagħarafxdakli ġarahemmhekkf’dawnil-jiem?

19Uqalilhom,X’affarijiet?Uqalulu:DwarĠesùta’ Nazaret,likienprofetaqawwifl-għemilufil-kliem quddiemAllaul-poplukollu

20Ukifil-qassisinil-kbarul-ħakkiematagħnatawhbiex jiġikkundannatgħall-mewt,usallbuh.

21ImmakonnanafdawlikienhulikellufdienlilIżrael,u minbarradankollu,illumhuwat-tieletjumminnmetasaru dawnl-affarijiet.

22Iva,uċertinisawkollmill-kumpanijatagħnagħamilna mistagħġbin,likienukmienifil-qabar;

23Umetamasabuxil-ġisemtiegħu,ġew,uqalu,likienu wkollrawviżjonita'anġli,liqalulikienħaj

24Uwħudminnhomlikienumagħnamarrufil-qabar,u sabuhekkkifkienuqalun-nisa:immalilumarawx

25Imbagħadqalilhom:Oiblah,uqalbhombil-modbiex jemmnudakkolluliqalul-profeti;

26MakelluxKristusofradawnl-affarijietujidħolfilglorjatiegħu?

27UbedaminnMosèul-profetikollha,spjegalhomflIskritturakollhal-affarijietlijikkonċernawlilunnifsu

28Uresquqribir-raħal,fejnmarru,uqisukiensejmur aktar.

29Immahumakostrinuh,uqalu:"Ibqamagħna,għax huwalejnfilgħaxija,ul-jumgħaddaħafna"Udaħal joqgħodmagħhom.

30Uġarali,waqtliqagħadiekolmagħhom,ħal-ħobż, bierku,qasmuutahom

31Ugħajnejhominfetħu,ugħarfuh;uspiċċaminn quddiemhom

32Uqalulilxulxin:Maħarbitxqalbnaġewwafina,waqtli kienikellemmagħnafit-triq,uwaqtlifetħtilnal-Iskrittura?

33Uqamufl-istesssiegħa,ureġgħuluraĠerusalemm,u sabulill-ħdaxmiġburaflimkien,ulildawklikienu magħhom,

34Qal,il-Mulejqamtassew,udeherlilXmun

35Uhumaqalux’affarijietsarufit-triq,ukifkienmagħruf minnhomfil-qsimtal-ħobż.

36Uwaqtlitkellmuhekk,Ġesùnnifsuqagħadf’nofshom, uqalilhom:“Is-sliemgħalikom

37Immakienumbeżżgħinumbeżżgħin,uħasbulikienu rawspirtu

38Uqalilhom:“Għaliexintomimnikktin?ugħala jinqalgħuħsibijietf’qalbkom?

39Arawidejjausaqajja,lijienjienstess:jimmaniġġawni, uara;għaxspirtum’għanduxlaħamugħadam,kiftaraw lili.

40Umetaqalhekk,uriehomidejhusaqajh

41Ufilwaqtlikienugħadhommaemmnuxbil-ferħ,u stagħġbu,qalilhom:Għandekxiikelhawn?

42Utawhbiċċaħutamgħollija,uxehda

43Uħadha,ukielquddiemhom

44Uqalilhom:“Danhul-kliemlikellimtkom,metakont għadnimagħkom,lijridiseħħkollox,likienmiktubfil-liġi taʼMosè,ufil-profeti,ufis-salmidwari

45Imbagħadfetaħil-fehimtagħhom,biexjifhmulIskrittura,

46Uqalilhom:Hekkhumiktub,uhekkkelluKristujbati, ujqummill-imwietfit-tieletjum;

47Ulil-indiemaul-maħfratad-dnubietgħandhomjiġu ppriedkatif’ismufostil-ġnuskollha,ujibdewminn Ġerusalemm

48Uintomxhiedata’dawnl-affarijiet

49Uara,jiennibgħatil-wegħdataʼMissierifuqkom: immażommufil-belttaʼĠerusalemm,sakemmtkunu mgħottijinbil-qawwamill-għoli

50Uwassalhom'ilbarrasaBetanja,ugħollaidejh,u berikhom.

51Uġarali,waqtliberikhom,infiredminnhom,uttellaʼssema

52Uqimuh,ureġgħuluraĠerusalemmb’ferħkbir.

53Ukienukontinwamentfit-tempju,ifaħħruujbierkulil AllaAmen