KWALOKMELELE
EwōrippādiloBwebwenatoeoanAhikarjuoniaanun koettotataanļōmņakimmālōtlōtanarmejImweeoan emaroninwaļokjānbwebwenatokoanelōnarmej, ekobaKoran,imKallimurMoktaimEkāāl
JuonmosaickarloeiloTreves,Germany,ejkwalok ibwiljinrimālōtlōtroilolalinkadkadeoanAhikar Eninejbwebwenatoeoanelapanemman
RaninbwebwenatoinekarjuonuninkōnonoeoelapRi meletletrorarlikiteiloebebeneokeinkajuonkerar kalikarbwerarbōdilobwebwenatoeojinointataear walokilojuonpapyrusinAramaicilo500BCibwiljin rupkoanElephantine
Bwebwenatoinejalikarbweejjuonbwebwenatoin bwebwenatoimjabbwebwenatoIlomolririiteo emaronkōmmananjelāilopeijkojetanTheArabian Nights.Elukkunemmananjeje,imbwebwenatoeo eobrakkinjerbal,inebata,imkoredikejdāpijlemnok eoñanjemlokinAnemkwojinlemnokejmeneo elaptataanaorōkñanrijejeeo.
Jejeinejkōjepelemakeñanjiljinomõttanko:(1) Bwebwenatoeo;(2)Katakineo(juonļaininJabōn Kōnnaankorekabwilōnlōn);(3)Ito-itakeoñanIjipt;(4) SimilitudesakParablesko(eoAhikarejkadedelok katakeoanļaddikeojatineoekarbōd).
JAPTER1
Ahikar,GrandVizierinAssyria,ewōr60liopāleenak ejjeloknejinmaan.Kinmeninejbōknejinjatin.Ej kobrakekinmālōtlōtimjelālokjenelaplokjenpilawā imden.
1BwebwenatoeokinHaiqâreoemālōtlōt,Viziereoan SennacheribKingeo,imanNadan,leddikeojatin Haiqâreoemālōtlōt
2EarworjuonVizieriloraankoanKiinSenakerib, nejinSarhadum,KiininAssiriaimNineveh,juonarmej emālōtlōtetanHaiqâr,imeaarVizierankiinSenakerib
3Ekarwōranjuonmenemman,mweiukimelōnmen ko,imekarmāletlet,mālōtlōt,juonrimāletlet,ilo jeļāļokjeņ,iloļōmņakimilokien,imekarmareik jiljinonoulkōrāro,imekarkalōkjuonemnankajjojo iaer
4Aippāñmenkeinotemjej,ejjeḷọknejinjānjabdewōt jenkōrārein,eoemaronkarrijoleteoan 5Imearlukkuunbũromõjkõnmenin,imjuonraanear kũrtokri-kanoojroimri-mãlõtlõtroimri-mãlõtlõtroim earkõmeleleikerkõnanjabmaroñkeotak
6Imrarbañane,'Kwōnetalimkatokñananijroim akweḷapippāerbwebōlenrenlewōjjuonḷaddikñan kwe'
7Imearkōṃṃanāinwōtaerkarjiroñeimearkatok ñanekjabko,imearakweḷapñanerimakweḷapippāer kōnakweḷap,imakweḷap
8ImrejabuwaakejuonnaanImejilokiloburomõjim buromõj,imilokkinmetakiloburuen
9Imearjeblak,imakwelapñanAnijEutiejtata,im tõmak,imakwelapñanEkinjuõnururiloburuen,imba, ‘OAnijEutiejtata,ORiKõmõnmõnLankoimlal,ORi Kõmõnmõnmenotemjejemwijkõmõnmõni!
10IjakwelapñanYukbwekwonletokjuonladikñan ña,bweinmaroñinkaenōmōnebweenbediloaōmour, bweenmaroñinkilōkmeja,imbweenmaroñin kalbwinio'
11Innemjuonainikienearitokñanippãnimba:‘Kõnke kwaaratartarioonekjabkomoktata,imkwaarlelok katokkoñaner,kõnmeninkwõnaajpãdwõtimejjelok nejũmtoonammour
12AbōkNedannejinjatōm,imkōmmanenejōmim katakineamkatakimamlaleemman,imñekwojmij enajkalbwineok'
13InnemearbōkNedan,ḷeonejinjatin,eoearniñniñ jidikImearleḷọkeñanjiljinorūkakiro,bwerenmaroñ inidaakeimkōkkaajririike
14Imrarkakajiririikekinmõñãkoremõnimkatakin ilojoij,imnuknuksilk,impiolōtimbūrōrōImearjijet ioonjeasilk
15ImkeNedanearrittolokimetetal,eddekeinwot wijkiaikeoeutiej,earkatakinemwilkoremman,jeje, scienceimphilosophy.
16ImālikinelōnraanKiinSenakeribeaarkalimjōk Haiqârimlobweeaarkanoojrūtto,imeļapļokeaarba nane.
17'Omōttaeoeutiej,eoemāletlet,eoetiljek,eo emālōtlōt,ritōleo,rijejeeoaō,viziereoaō,Chancellor eoaōimritōleoaō;emoolkwojlukkunrittolokimeddo kinyioko;imametaljenlalinejaikujinepaak.
18Kwonkwalokñanñawōneoenajbōkjikinilojerbal eoaõelikinkwe.'ImHaiqârearbañane,'Oaōirooj, bōramenmourindeeo!EworNedannejinjatūkōrā,iar kōṃṃanbweennejū.
19Imiarkakajiririkeimkatakineaõmãlõtlõtimaõ jelãlokjen.’
20Imkiiñeoearbañane,‘OHaiqâr!bōktokeñan iṃaanmeja,bweinloe,imeḷaññeijlobweejekkar, kwōnlikūteilojikiṃ;imkwonajetal,ñankakijeim mouriloieneoejbedwotiloammourilokakijeeo emman'
21InnemHaiqârearetalimkwalokNadannejinjatin Imearkōmmankautiejimkōnaanbweenkajoorim nōbar
22Imearkalimjekeimkamololeimlañliñkakeimba ñanHaiqâr:'Eñinkenejōm,OHaiqâr?IjjarbweAnij enmaroñinkejbãrokeImeinwotamkarjerbalñanña imñanjemaSarhadum,āindeinladikinnejōmenjerbal ñanñaimkakūrmooljerbalkoaō,aikujkoaō,imjerbal koaō,bweinmaroñkautiejeimkōmmanebween kajoorkōnkwe'
23ImHaiqârearkabuññankiiñeoimbañane,'Bōraṃ enmour,Oaōiroojkiiñ,ñanindeeo!Ijkajjitōkjenkwe bwekwonmaroñinkijenmijibbenladikeonejioNadan imjolokbwidkoanbweenmaroñinjerbalñanyuk einwotanekkar'
24Inemkineoearkanojnijnōnebweenajlikiteeo elaptataianrojeran,imeoekajurtataianrojeran,im bweenbedibbeniloaolepennebarimkoutiejImear mejenmaikpeinimbañane
25ImearbōkNedannejinjatinippānimjijetippānilo juonjikinkikiimkatakineboñimraanmaeiieneaar obrakkōnmālōtlōtimjeļāļokjeņeļapļokjānpilawāim dān
JAPTER2
Juon"PoorRichard'sAlmanac"inienkoettoKienko rejjabmaroñmijkinmwilkoanarmijikijenmoney, kōrāro,nuknuk,business,romōttamJabōnkennanko rekaitoktoklimorejwalokiloEoon12,17,23,37,45,47
KeidiEoon63ibbenjetiannaninkalijeklokkoiloran kein
1Einwotankarkatakine,imba:'Onejio!roñjakeaō kononoimlornaninkakabilekkoaoimkememejtaeo ijba
2Onejio!elañekwojroñjuonnan,enmijiloburuōm, imjabkwalokeñanbarjuon,bweenjaberomjuon kijeekemourimtileloōmimkōmmanjuonmetakilo enbwinin,imkwonajbōkjuonnaan,imkwojjookiman mejenAnijimemmaan.
3Onejio!eḷaññekwaarroñjuonnaan,kwōnjabkwaḷọk e;imeḷaññekwaarlojuonmen,kwōnjabkwaḷọke.
4Onejio!kōmmanbweenbinamkononoñanri roñjakeeo,imjabmõkajinuak.
5Onejū!ñekwaarroñjabdewōt,kwōnjabṇooje.
6Onejio!jabkōtḷọkjuonṃōttaneoeṃōjsil,akkōjepel e,imjabsiljuonṃōttaneoeṃōjjeḷate.
7Onejio!jabkōnaanaiboojojeoilikin,bweejdikļok imjakoļok,akjuonkememejeoeutiejejpādwōtnan indeeo.
8Onejio!jabkōtlokbwejuonkōrāebwebweenmoņe eokkōnankōnono,nekwōnaajmejmejeo ekabūromōjmōjtata,imenaajdāpijeokilomōttaneo maeiienkwōnaajdāpijeok.
9Onejū!jabkōnanjuonkōrāeoejbabukinnuknukim oilko,eoejnanaimbwebweiloanJeratañankwe elañekwojlelokñanliojabdrewotmeneoam,aklikit ñanliomeneoejbedilopeimimejkareelyukñan jerawiwi,imAnijenilluippam
10Onejio!jabeinwotwijkialmond,bweejjebarleen imanaolepwijkiko,imleenkoremaroñmōñāelikin aolep,akwoneinwotwijkimulberry,eoejjebarleenko remaroñmōñāimanaolepwijkiko,imleenkoelikin aolep
11Onejū!kwōnkōttāikbōraṃ,imkōmeramḷọk ainikiōṃ,imkwōnjouj,imetetaliloiaḷeoejiṃwe,im jabbwebweImjabkalaplokainikiemñekwojettōn bweelañekarkinjuonainikienelapbwejuonemkar kalek,donkeyeoenajkarkalekelōnmweoraanotemjej; imelañekarkinkajooreokarkōmmanbweploweoen karetal,ploweoejaminkarmaroñinjakojeniumwin ubōncamelko
12Omnejin!joḷọkdekāippānjuonrimālōtlōt,eṃṃan jānidaakwainippānjuonarmejebūroṃōj
13Onejio!lutōkwaineoaṃioonlōbkoanrorewānōk, imjabidaakippānrorijajeḷọkjeṇ,rorikajjirere 14Onejio!dāpijwōtarmejroremālōtlōtrorejmijak Anijimāinwōter,imjabkepaakļokrorejjabjeļā,ne kwonjaberomāinwōteimkatakiaļkoan 15Onejū!ñeemojambōkjuonmōttamakjuonmōttam, kajjieone,imtokālikkōmmanejuonmōttamimjuon mōttam;imjabnebarEiloejelokmelejoñ;imjab kakkureaṃkōnonoippānjuonarmejejjeḷọkanmālōtlōt 16Onejio!iloieneojuonjuujejbedwōtionneōm, etetalippānioonwōjkeko,imkōmmanjuonialñan ladikeonejōm,imñanmweoimõmimajirironejōm, imkōmmanbwewaeoamenbinmoktajenanetalion lojetimņokoanimtulokimejjabmaroñkarlomoren
17Onejū!elañerimweieejmõñãjuonjedpānit,rejba,-"Ejkinanmeletlet,"imelañejuonrijeramelejmõñã, armijrorejba,"Jenankwuli"
18Onejio!ejjokwanekinkijōmranotemjejimmenko am,imjabankoṇakmenkoanbarjuon
19Onejū!kwōnjabriturinribwebweeo,imjabṃōñā pilawāippān,imjablañlōñilojorrāānkoanroriturōṃ. Elañerikijirãteoamejnanañanyuk,kwonkwalokjoij ñane
20Onejū!juonarmejeoejmijakAnijkwōnmijakeim kautieje.
21Onejū!armijeoejajeejbuñimbuñ,imarmijeo emālōtlōt,meñeejbuñ,ejabmōkaj,immeñeejbuñej mõkajanjerkak,imelañeejnañinmij,emaroñlalemour eoan.Akkinarmijeoejelokanjelā,bwebwe,ñan nañinmijeoanejelokuno.
22Onejio!elañejuonarmijejitokñanyukeoediklok jenkwe,etalimiione,imjutakwōt,imelañeejjab maroñinkōllaeok,Iroojeoanenajkōllañanyukkine.
23Onejū!kwōnjablikjabindeñḷọknejōṃ,bwe deñḷọkenejōṃejāinwōtṃōñāñanjikinkallibeo,im āinwōtlukwōjlọñinjuonpāāk,imāinwōtlukwōjkidu ko,imāinwōtlukwōjkōjām.
24Onejū!bōbraenejōmjennana,imkatakinemanit komoktajenanjumeņaeyukimbōktokyukñan kōjekdoonibwiljinarmijroimkwondāpijbōramiloial koimkwelokkoimkwonbōkkajekinnanainjerbalko anrenana
25Onejū!bōkjuonoxemōttanimkilinbōran,imjuon donkeyeḷapippānneen,imjabbōkjuonoxewordoon koreḷap,akṃōttāikjuonarmejeṃoṇ,akbōkjuonri kaṃakokoeakwāāl,akjuonrikarijererikọọt,kōnmen otemjejkwōjkōṃṃaneñanirrenajkokkure
26Onejū!jabkōtļokbwejinōmimjemamrenliaeok, imIroojenmōņōņōippāer;bweemōjba,"Eoejdike jemānakjinenenmejmej(Ijmeļeļemejinjerawiwi); imeoejkautiejjinenimjemenenaajtoanmourim mourimenaajloaolepmenkoremman""
27Onejū!jabetetaliloialeoejelokkeintarinaeko, bwekwojajeñāātrikijirãteoenajiionyuk,bwekwon maroñinpojakñane
28Onejū!jabeinwotjuonwijkiejjeḷọkleenimejjab eddek,akwōnāinwōtjuonwōjkeeṃōrākōnbōlōkko animrakoan;bwearmijeoejelokbelenaknejinej
jookilolalinimrejdike,einwotjuonwijkiejelokleen imejelokleen
29Onejū!kwōnāinwōtjuonwōjkeejebarleeniturin iaḷ,eoleenrejṃōñājānrootemjejrejeḷḷāḷọk,imkidu koinānejeṃadenrejkakkijeiuṃwinaurimṃōñā bōlōkkoan
30Onejū!jiipotemjejrejjebwābwejenialeoanimro mōttanrejeromkijenwolfeo
31Onejū!jabba,"Aōiroojejjuonribwebweimñaij mālōtlōt,"imjabkwaļoknaaninjajeļokjeņimbwebwe, bweenjabkōjekdooneokjāne
32Onejū!jabjuonianrikarejarro,roiroijroairrejba ñanir,"Kwonilokjenkim,"akkwonjuonianrorejba ñanir,"Kwonitokimitokñankim"
33Onejū!jabkareelrijerbaleoamimanmejeneo mōttan,bwekwojjabjelāwōniaerenajlaptokjenñan yukilojemlokin
34Onejū!jabmijakamIroojeoearkōṃanṃaneok,ñe abEnjabkōnonoñaneok
35Onejū!kōmmanbweenemõnamkononoim kamõnõnõikloõm;imjabkōtlokbweeomōttamen etetalionneōm,bweenjabetetalionubōmilobarjuon ien
36Onejū!elañekwojmōnjuonarmijemālōtlōtkin juonnaninmālōtlōt,enajdāpijilolojeneinwotjuon eñjakeinjook;akeḷaññekwōjṃanarmejeoe jajeḷọkjeṇkōnjuonaḷaḷejāminmeḷeḷeakroñjake.
37Onejū!elañekwojjilkinlokjuonarmijemālōtlōtkin aikujkoam,jablelokñaneelōnkakienko,bweenaj kōmmanejerbaleoameinwotamkōnan:imelañekwoj jilkinlokjuonribwebwe,jabkakiene,akkwonmake etalimkōmmanejerbaleoam,bweelañekwojjiroñe,e jāminkōṃṃanmeneokwōjkōṇaan.Eḷaññerejjilkinḷọk eokilojerbal,kwōnṃōkajimkadedeḷọkeiloṃōkaj.
38Onejū!jabkōmmanjuondrikijirãtearmijekajurjen kwe,bweenajbōkjonokeoam,imanirenwoneyuk.
39Onejū!kwōnmāllejoñḷadikeonejōṃ,imña karijerōṃ,ṃoktajānaṃleḷọkṃweiukkoaṃñaner, bwerenjabkojāner;bweeoewōrpeineobrakrejņa etanmālōtlōt,meneejbwebweimjaje,imeoejjeļok peinejņaetanejeramōl,jaje,meneejiroojinrimāletlet ro
40Onejū!Iarmõñājuoncolocynth,immōñāaloes,im iarloejelokmeneoelaplokannanajenjeramelim jabwe
41Onejū!katakinnejōmkinkōjparokimkwuli,bween maroñinlalemweoimōn
42Onejū!jabkatakineoejajekajineoanrimālōtlōt, bweenaajeddoñane
43Onejū!jabkwalokaṃjekjekñaneoṃōttaṃ,bween jabkōjekdọọneokjāne
44Onejū!piloinburuelaplokannanajenpiloinmej, bwepiloinmejemaronintōljidikkinjidik,akpiloin buruejjabtōl,imejilokjenialeoejimwe,imetalilo juonialeoebinwāween
45Onejū!tiljekanjuonarmejkōnneen,eṃṃanjān tiljekanjuonnkōnloen
46Onejū!juonmōttāeoepaakejemmanļokjānjuon mōttāeoemmantataeoejettoļok
47Onejū!aiboojojejjakolokakkatakejbedwot,im lalinejjakolokimeromejeloktokjen,akjuonetan emmanejjaberomejeloktokjenakjakolok
48Onejū!armejeoejjeḷọkankakkije,mejeoan eṃṃanjānanmour;imainikienjañeṃṃanjānainikien al;bweburomõjimjañ,elañemijakAnijejberiloir, remõnlokjenainikienalimlañliñ
49Onejū!ipinjuonfrogilopeōṃeṃṃanjānjuon gooseilopotanrituruṃ;imjuonsipepaakñankwe eṃṃanjānjuonkauettoḷọk;imjuonbaobaoilopeōṃ eṃṃanjānjuontọujinbaobaorejkāke;imjeramōleo ejainiejemmanlokjenjolokelapmenko;imjuonfoxe moureṃṃanjānjuonlaionemej;imjuonpaunin kooḷaneṃṃanjānjuonpauninṃweiuk,ijbagoldim silver;bwegoldimsilverrejtilekekimkalibubuilo bwidej,imjabloe;akooḷanejpādwōtilojikinwiako imrejloe,imejjuonmeneaiboojojñaneoejkōṇake
50Onejū!juonṃweiukedikeṃṃanjānjuonṃweiuke jeplōklōk
51Onejū!juonkiduemoureṃṃanjānjuonrijeraṃōl emej.
52Onejū!juonrijeraṃōleoejkōṃṃanjiṃweeṃṃan jānjuonriṃweiieeoemejilojerawiwiko
53Onejū!kejbarokjuonnaniloburuōm,imenajlap ñankwe,imlalebwekwonkwalokmeneoettinoaneo mōttam.
54Onejū!jabkōtḷọkjuonnaanjānlọñōṃṃaeiien eṃōjaṃpepeippānbūruōṃ.Imjabjutakibwiljinarmij imakwāāl,bwejenjuonnanenanaejwalokjuon akwāāl,imjenjuonakwāālejitoktarinae,imjentarinae ejitoktarinae,imkwonajaikujinkennan;akwonettōr jenijoimkakije.
55Onejū!jabjumaejuonarmijekajurjenkwe,akwon bōkjuonjitõbinkijenmij,imkijenmijimjimwe,bwe ejelokmenemõnlokjenmenin.
56Onejū!jabdikeeomōttammoktata,bweeokein karuoejaminto.
57Onejū!loļokrijeramōliloanentaan,imkōnono kakeiloimaanSultaneo,imkōmmaneamkijejetonan lomoorenejānloniinlaioneo
58Onejū!jablañliñkinmijeoanrikijirãteoam,bwe elikinjidikienkwonajriturin,imeoejkajjirerekake yukkwonkautiejimkautiejimbedibbenmoktailo yokyokwe
59Onejū!elañedenenajkarjutakilolañ,imjuoncrow ebūrōrōenmouj,immyrrheneddekeinwothoney, innemarmijrorejjabjelāimrorebwebwerenajkar meleleimerommālōtlōt
60Onejū!eḷaññekwōkōṇaanmālōtlōt,kwōndāpij loōṃjānriab,impeōṃjānkọọt,immejōṃjānlalenana; innāmrenaajṇaetaṃrimālōtlōt
61Onejū!rimālōtlōtendeñḷọkeeokkōnjuonaḷaḷ,ari bwebweenjabkapiteokkōnunointōñalKwonettāilo amjodikdikimkwonajnebariloamritto
62Onejū!koṃwinjabjuṃaejuonarmejiloraankoan kajoor,akjuonriveriloraankoanibwijleplep
63Onejū!jabmõkajilobeleleeoanliobelen,bwe elañeejemõn,lioenajba,‘Aõiroij,kwonkarõkñanña’; imelañeejwaloknana,enajetaleeoearkōmmane
64Onejū!jabdewōteoejaiboojojilonuknukeoan,ej āinwōtiloankōnono;imeoejnanaanwalokilonuknuk eoan,ejbarāinwōteinwotiloankonono
65Onejū!elañekwarkōmmanjuonjorrāān,kwalok ñanSultaneo,imlelokñanejuonmõttan,bwekwon maroñinlomorenjene,bweelañejabkwonajkijenmij kinmetak
66Onejū!kōmmanjuonmōttāippānarmejeopeinej matimobrak,imjabkōmmanmōttāippānarmejeopein ejkilōkimkwōle
67Ewōremānmenkomekiineoakjarintariņaeeoan rejjabmaroninkōjparok:matōrtōrjānviziereo,imkien eoenana,imkōjekdoonankilaan,imkōmmannanaioon armejeo;imemānmenkorejjabmaroñintilekek:ro remāletlet,imrorebwebwe,imromweie,imro rejeramōl'
JAPTER3
Ahikarejbōjrakjenanbōkkunanilojerbalkoankien Ejlelokmenkomweienñanladikeojateneoejriab. Eninejbwebwenatoeoekabwilōñlōñkinewiwawein anjuoneoejjabkamololejoktakimjuonririabJuon lemnokemmanñanjibweAhikarejwalokiloankar liakelokeñanmij.EjalikarjemlokinAhikar.
1EinwotankarHaiqârkonono,imkeearkadedelok naninjiroñkeinimnaninkakabilekkeinñanNadan, nejinjatin,earlemnokbweenajkarkejbãrokaolep,im earjabjelābweijellokinmeninearkwalokñanean ebbweerimdikeimkajjirere.
2TokālikHaiqârearjijetwōtilomweoimōnimleļok nanNadanaolepmenkomweien,imrijerbalro,imkōrā rorejjerbal,imkidiako,imkauko,imaolepmenkojet meeaarbōkimbōk;immaroñinjiroñimbōbraeear pādwōtilopeinNedan.
3ImHaiqârearjijetimkakijeilomweoimōn,imien otemjejHaiqârearetalimkautiejkiiñeo,imjeblakñan mweoimõn
4KiiōkeNadanearkilebwekajoorinkōttōparim bōbraeejpādilopeinmake,eaarkōjekdoonjikineoan Haiqârimkajjirerekake,imkarjinoņaruōnjabdewōt iienejwaļok,imba,'AōuncleHaiqârejpādiloan dotate,imejjabjelājabdewōtkiiō'
5Imearjinoanmōnrikamakokoroimkōrāro,im wiakakekidiakoimkamelkoimjolokaolepmenkoan Haiqârjemen
6ImkeHaiqâreaarlobweeaarejjeļokantūriamoioon rorikarejeranakioonronukun,eaarjutakim kadiwōjļokejānmweoimōn,imjilkinļoknankōjjeļāik kiineobweeaarkōjepļaaktokmenkomweienimmōnā koan
7ImkiiñeoearjutakimkūrtokNadanimbañane:'Ilo anHaiqârpādwōtiloājmour,ejjeļokenenaajiroojioon menkomweien,akioonmweoimōn,akioonmenko mweien'
8ImpeinNedanearbōkjenjatinHaiqârimjenmenko mweienotemjej,imiloieninearjabdeloñakdiojlok, imearjabyokyokwee
9InnemHaiqârearukwelokjenankarjerbalibben Nadannejinleojatin,imearwōnmanlokwōtimlukkun buromõj
10ImNedanekarworjuonjatinedikloketan Benuzârdân,innemHaiqârekarbōkeñanemakeilo jikinNedan,imekarlaleimkautiejekinkautiejeo elaptataImearleḷọkñanemenotemjejan,imlikūte iroojinṃweoiṃōn
11KiiōkeNadaneaarkiletaeoeaarwaļokeaarbōke kōnebbweerimebbweer,imeaarjinoaninepatanan jabdewōteoeaarkajjitōkippān,imnankajjirerekake, uncleHaiqâr,imba:'Uncleeoaōeaarkadiwōjļokeōjān mweoimōn,imeaarearkōnanbūratiōjenio,akelañe AnijeoEutiejtataejletokñanñakajooreo,inajbōktok ionjorrāāneoñananmij'
12InnemNedanearwõnmaanlokwõtimkõlmãnlokjen kõntaeoemaroñkõmmanebweenlõkatipImtokālik Nedanearoktakiloḷōmṇakeoan,imearjejejuonlōta ñanEkish,nejinShahrimālōtlōt,kiiñinPōrsia,imba āindein;
13'Aenōmōnimājmourimkajoorimnōbarjān SenakeribkiiñinAssiriaimNineveh,imjānviziereoan imrijejeeoanHaiqârñankwe,Okiiñeoeḷap!Enwor penikōtaamimio.
14Imñeletterinejtõbaryuk,elañekwojjutakimetal ilomõkajñanNisrîn,imñanAssiria,imNineveh,Inaj lewojailiñeoñanyukiloejeloktarinaeimejelok tarinae.'
15ImeaarbarāinwōtjejebarjuonletailoetanHaiqār nanPerokiininIjipt.'Enworainemõnikõtamimio,O kingeoekajur!
16Elañeiloieneoletterinejtõbaryukkwojjutakim etalñanAssiriaimNinevehñanmelajinNisrîn,Inaj lewojñanyukailiñeoejeloktarinaeimejeloktarinae.'
17ImjejeeoanNadanekareinwōtjejeeoanjatin Haiqâr.
18Innemeardāpijletakoruo,imsilirkinsileoan Haiqârjemen;rejbedilomweoimōnkiiñeo
19Innemearetalimjejejuonletajeniroojeoñanuncle eoanHaiqâr:'AinemõnimejmourñanViziereoaõ, Secretaryeoaõ,Chancelloreoaõ,Haiqâr
20OHaiqâr,ñeletterinejtõbaryuk,kwonkobaik aolepritarinaerorejbedippam,imrenwãppenilo nuknukimilooran,imbõktokirñanibailoraneokein kalemnilomelajinNisrîn
21Imnekwojloioijoijitokñanyuk,kwonmōkajim kōmmanbwejarintariṇaeeoenettōrṇaeiōāinwōt juonrikōjdateoekōṇaantariṇaeippa,bweewōripparū jelōkroanPerokiiñinIjipt,bwerenlokajoorinadjar intarinaeimremaroñmijakkij,bwerejrikijirãtkijim rejdikekij’
22InnemearsilletaeoimjilkinlokñanHaiqârkinjuon ianrijerbalroankingeoImearbōkletaeojuonear jejeimletoletakimankiiñeoimriitiñaneimkwalok ñanesileo
23Imkekiineoeaarrontaeoeaarpādiloletaeoeaar bwilōnkōnjuoninepataeļapimeaarillukōnjuonillu eļapimebōd,imba,'A,iaarkwaļokaōmālōtlōt!taeo iarkōmmaneñanHaiqârbweearjejeletterkeinñanri
kijirãtroaõ?Eñinkeaōwōnāānjānekōnaōkar kōmmantokjānñane?'
24ImNedanearbañane,‘Kwōnjabbūroṃōj,Okiiñ! jabillu,akjenetalñanmelajinNisrînimlaleelañe bwebwenatoeoemolakjaab'
25InnemNedanearjerkakiloraaneokeinkaḷalemim bōkkiiñeoimritariṇaeroimviziereo,imraarilọkñan ānejeṃadenñanānejeṃadeninNisrînImkiiñeoear reiḷọk,imlo!Haiqârimjarintariṇaeeorarkōpoojer
26ImkeHaiqârearlobweiroojeoejbedijo,ear kepaaklokimkōmmankakōlkōlñanjarintarinaeeo bwerenetaleinwotilotarinaeimtarinaeilolaajraknae iroojeoeinwotkarloeilolettereo,earjabjelātajuon rọñeoNadanearkalbwiniae
27ImkekiineoeaarlokōmmaneoanHaiqâreaarbōk ekōninepataimmijakiminepata,imeaarillukōnjuon illueļap
28ImNedanearbañane,‘Kwōjloeke,Oaōiroojkiiñ! taeorinanainearkōmmane?akkwonjabilluimjab būromõjakmetak,aketalñanmweoimōmimjijetion tūrooneoam,imInaajbōktokHaiqârñankweej lukwōjeimlukwōjekōnchainko,imInaajkadiwōjļok rikōjdateoamjāneokiloejjeļokjerbal'
29Imkiiñeoearjepḷaakñantūrooneoan,keearillu kōnHaiqâr,imearjabkōṃṃanjabdewōtkōne.Im NadanearetalñanHaiqârimbañane,'W’allah,Ojema! Kiiñeoejlukkunlañliñiloyukkinelaplañliñim kamololyukkinamkarkōmmanemeneoearjiroñyuk.
30Imkiiōeaarjilkintokeōnanippambwekwonmaron jilkinļokritariņaeronanjerbalkoaerimkwemakeitok nanekōnpeimlukwōjālikim,imneōmlukwōje,bwe rijilōkroanPerorenmaronlomenin,imbwekiineo enmaronrejmijakirimiroijeoair.'
31InnemHaiqârearuwaakimba,'Ñanroñjakeejñan bokake.'Imeṃōkajanjutakimlukwōjpeinālikin,im lukwōjneen.
32ImNedanearbōkeimilọkippānñanippānkiiñeo. ImkeHaiqâreardeloñimaniroijeoearbukwelõlõiman ionbwidej,imearkõnankajurimmourindeeoñanking eo
33Innemkiiñeoearba,'OHaiqâr,Secretaryeoaõ, Governoreoanmenkoaõ,Chancelloreoaõ,iroijeoan Stateeoaõ,kwalokñanñataeoenanaiarkõmmaneñan yukbwekwarkõllãikiõkinjerbalinenana'
34InnemrarkwalokñanelõtakorarjeimsiiImke Haiqârearlomenin,peinimneenrarmōkimloñinear lukwojiloieneowot,imearjabmaroñinkononojuon nanjenanmijak;akearlikitbõranñanlalimearjab konono
35Imkekiineoeaarlomenin,eaarkilebwemeneo eaarjāne,imeaarmōkajanjutakimjironernanman Haiqâr,imnandenļokbōrankōnjājeeoitulikinjikin kweilokeo
36InnemNadanearlamijimba,'OHaiqâr,Oblackface! tatokjenamlemnokakammaroñiloamkōmmanemen inñankiiñeo?'
38InnemHaiqârearbukwelōlōiṃaankiiñeo,imba, 'Aōiroojkiiñeoenmourindeeo!imeḷaññekwōj kōṇaanṃaneō,enjejjetkōṇaaneoaṃ;imijeļābwe ijjabbōd,aarmejeoenanaejbasnankwaļokjuon bwebwenatokōnnanaeoan;meñeāindein,Oaōirooj kiiñ!Ijakwelapñankweimñanromōttam,kōtlokbwe ri-kōmmanjājeeoenlelokenbwinnioñanri-karejarro ao,bwerenmaroñinkalbwinio,imkōtlokbwerikarejareoamenkatokeoam'
39Kiiñeoearjutakimjiroñrijājeeobweenkōṃṃan ñaneekkarñanankōṇaan
40Imearmōkajanjiroñrorikarijeranbwerenbōk Haiqârimritarinaeeoimetalippāniloanjabnuknuk bwerenmaroñinmõne
41ImkeHaiqârearlukkunjelābweenajkarmõneear jilkinlokñanliobelen,imbañane,'Kwondiojlokim iionio,imenworjuontausanvirginroredikippaṃ,im kōņakerilonuknukkorekilmeejimsilkbwerenjañkin iomoktajenaōmij.
42Imkapojjuontebōlñanrijājeimñanrorikarijeran Imkōmatelapwain,bwerenmaroñidaak'
43Imearkōṃanṃanmenotemjejearjiroñe.Imlio ekarlukkunmālōtlōt,mālōtlōt,immeletlet.Imlioear kobaikaolepjoujimkatakkoremaroñ.
44Imkejarintariņaeeoankiineoimrikōmakokoeo raaritokraarlotebōļeokarkōpooje,imwaineoim mōnākoremman,imraarjinomōnāimidaakmaeiien raarmōrāimidaak.
45InnemHaiqârearbōkritarinaeeojenkumieoimba, 'OAbuSamîk,kwojjabjelākekeSarhadumkiiñeo, jemenSenakerib,earkōnanmõnyuk,Iarbōkyukim tilekekyukilojuonjikinmaeienilluankiiñeoear dikḷọkimearkajjitōkkōnkweke?
46ImkeIarāñintokyukñaniṃaanmejānearlañlōñilo kwe:imkiiōkwōnkeememejjoujeoIarkōṃṃanñan eok
47Imijelābwekiiñeoenaajbūroṃōjkōnñaimenaaj illukōnjuonillueḷapkōnṃaneō
48Bweioejelokruōn,imenajñekwojkwalokioiman mejenilomweoimōn,kwonajiionjerammōnelap,im jelabweNedannejinjatūkōrāearmoneioimkōmmane meninenanañanio,imkiiñeoenaajukeḷọkkōnankar ṃaneō;imkiiōewōrjuonaōjikinkallibilojikinkallib inmweoimō,imejjeļokarmejejeļākake
49KwontilekekioiloankinjelalokjenanliobeleiōIm ewōrjuonaōrikarijerilokalbuujeoejtellokinbweren mõne
50Kominbōktokeimkanuknukeilonuknukkoao,im jiroñrijerbalroñerejkadekbwerenmõneRejjamin jelāwōneorejmõne
51Imjoļokbōran100nejānānbwinnin,imleļok ānbwinninnanrorikarejerabwerenkalbwiniIm kwōnaajlikūtjuonṃweiukeḷapippa
52InnemritarinaeeoearkōmmaneeinwotanHaiqâr jiroñe,imearetalñaniroijeoimbañane,'Bōranen mourindeeo!'
37EinwotanribwebwenatoeobaImetanritarinaeeo ejAbuSamîkImkiiñeoearbañane,‘Orijāje!jutak, etal,mwijitibōranHaiqârilokōjāminmweoimōn,im joļokbōranjānānbwinninjibukwine'
53InnemliobelenHaiqârearlelokñaneilojikin tilekekeokajjojoweektaeoearjejjetñane,imejelok earjelākakeijellokinemake
54Imbwebwenatoeokarkwalokimbarkwalokim ajedediloaolepjikinkokinewiwaweinankarmõn Haiqârrimeletleteoimkarmij,imaoleparmijroilo jikinkwelokeorarjañkine
55Imrarjañimba:'Jeratañankwe,OHaiqâr!imkin amkatakimamjoij!Enañinbūroṃōjkōnkweimkōn aṃjeḷā!Iaeobarjuonāinwōtkwejemaroñloe?imia eoemaronworjuonarmijeoelapanmeletlet,elapan katak,elapanmaroñiniroijbweeneinwotkwebween maroñinkobrakjikineoam?'
56AkiiñeoearukeḷọkkōnHaiqâr,imukeḷọkeoanear jabjipañe
57InnemearkirtokNadanimbañane,'Kwōnetalim bōkromōttamippamimkōmmanejuonbūromōjimjan nanuncleeoamHaiqâr,imjankōneāinwōtanmanit, kōmmanekautiejnankememejeoan'
58AkkeNedan,eoebwebwe,eoejaje,imepen buruen,earetalñanmweoimõnleojemen,earjabjañ akburomõjakliñõri,akearkokweloktokarmijroejelok burueirimrilũñimjinoairmõñãimidaak
59ImNadanearjinojibwekōrārorikarejarimri kamakokoroanHaiqâr,imlukwōjerimkaeñtaanerim mwijiterkōnjuonmwijmwijekajoor.
60Imearjabkautiejliopāleenḷeojatin,eoear kōkkaajririikeāinwōtḷadikeonejinmake,akear kōṇaanbweenwōtlokilojerawiwiippān.
61AHaiqârkarmwijilojikintilekekeo,imearroñan rorikamakokoroanimromōttanjañ,imearnebarAnij Eutiejtata,Eoejtiriamo,imearkamolol,imearjarim akwelapñanAnijEutiejtata.
62ImritarinaeeoejitokjenienñanienñanHaiqârke ejbedilojikintilekekeo:imHaiqârejitokimakwelap ñane.Imearkainemõneimkõnanbweenlomorene.
63Imkebwebwenatoeokarkwalokiloailiñkojetbwe HaiqârRimeletleteoemojankarmõne,aolepkingro rarburomõjimkajekdonkingSennacherib,imrarjañ kinHaiqâreoejkōmmanriddleko
JAPTER4
"RiddleskoanSphinxeo"Taeoemolearwalokñan AhikarAnjeblak
1ImkekiiñinIjiptearlalebweHaiqârenmej,earjutak imjejuonletañankiiñSenakerib,kakeememejeiloe 'kōnaenōṃṃanimājmourimkajoorimnōbareokōmij kōṇaaneḷaptatañankwe,jatūjitōnbōro,kiiñSenakerib 2Ikarkōnankalekjuonemikõtanlañimlal,imikõnan bwekwonjilkintokjuõnarmijemãlõtlõt,immeletletjen kwemakebweenkalekeñaniõ,imuakiõkajitõkkoao otemjej,imbweinmaroñinbõkowōjkoimowōjkoan Assiriaiuminjiluyio'
3InnemearsillõtaeoimjilkinlokeñanSenakerib
4Earbōkeimriitiimleļoknanvizierroanimnanritōl roanaelōninkiineoan,imraarbwilōnimjook,im eaarillukōnjuonillueļap,imkarbwilōnkōnwāween ankōmmane
5Innemearkũrtokrũttoro,ri-mãlõtlõtro,ri-mãlõtlõtro, ri-mãlõtlõtro,ri-buñbuñro,imri-kanoojro,imaolepro rarpãdiloaelõñeoan,imearriitilõtaeoñanerimba ñaner,‘WõniaamienaajetalñanippānPerokiiñinIjipt imuwaakekajjitōkkoanke?’
6Imrarbañane,‘Oamiroojkiiñ!kwonjelābwe ejelokiloailiñeoameoejelākinkajitokkeinijellokin Haiqâr,amvizierimsecretary
7Akkim,ejjelokammaroñilomenin,ijellokinwōt Nedan,nejinleojatin,bweearkatakineaolepmālōtlōt, katakimjelālokjenKūreñanippaṃ,bōlenemaronin kōtḷọkmōttaninekajoor'
8InnemkiiñeoearkũrtokNedanimbañane,‘Lalelõta inimmeleletakoie’ImkeNedanearriiti,earba,Oaō irooj!wōneoemaroninkalekjuonemikõtanlañim lal?'
9ImkekiineoeaarronkōnonoeoanNadaneaar būromōjkōnjuonbūromōjeļapimpen,imkar wanlaļtakjāntūrooneoanimjijetilobwidejko,imkar jinojanimjankōnHaiqâr
10Imba,‘Oaõburomõj!OHaiqâr,eoearjelāmenko rettinoimbwebwenatoko!jeratañanñakinkwe,O Haiqâr!Orūkakiinaelōñeoaōimiroojinaelōñeoaō, iaeoinaajloāinwōtkwe?OHaiqâr,Orūkakiinaelōñ eoaō,iaeoinaajoktakñankwe?jeratañanñakōnkwe! ekōjkanaōkarkọkkureeok!imiokarroñjakekonono eoanjuonladikeoebwebwe,ejelokanjelā,ejelokan kabuñ,ejelokanmaan.
11Ah!imbarjuonalenAhñanñamake!wōneo emaronletokyukñanñañanjuonwōtalen,akbōktok ñanñabweHaiqârejmour?iminaajkarleḷọkñane jimattaninaōaelōñ.
12Jeniameninñanña?Ah,Haiqâr!bweinloEokjuon wōtalen,bweinmatiloaōkalimjekeEok,imṃōṇōṇō kakeEok.
13Ah!Oaōbūromõjkinkweñanienotemjej!OHaiqâr, ewiwaweinaōkarmõnyuk!imiarjabbedilokeejeo ammaeieneoiarlojemlokinmeneo'
14Imkiiñeoearetalwōtimjañboñimraan.Kiiōkerikōmadmōdeoeaarloillueoankiineoimanbūromōj kōnHaiqâr,būruwōneaarmōņōņōnane,,imeaar kepaakļokimbanane:
15‘Oaōirooj!kwōnjiroñrorikarijerōṃbweren ṃwijitibōra'Innemkiiñeoearbañane:'Jeratañan kwe,AbuSamîk,tabōdeoam?'
16Imrijājeeoearbañane,‘Oaōirooj!jabdewōtri kamakokoeoejkōmmannaenaniniroijeoanrejmõne, imioiarkōmmannaekieneoam'
17Inemkineoearbanone'Jeratañankwe,OAbu Samîk,ilotaeokwarkōmmanenaekieneoaõ?'
18Imrijājeeoearbañane,‘Oaōirooj!kwarjiroñio bweinmõnHaiqâr,imiarjelābwekwonajukwelokkin e,imbweearnanañane,imiartilekekilojuonjikin,im iarmõnjuonianrikamakokoroan,imejbediloejmour ilocistern,imelañekwojjiroñioinajbōktokeñankwe' 19Imkineoearbanone'Jeratañankwe,OAbu Samîk!kwarkajjirerekakeioimioamiroij' 20Imrijājeeoearbañane,'Jaab,akōnmourinbōraṃ, Oaōirooj!Haiqârejejmourimmour'
21Imkekiiñeoearroñnaanin,eareñjakeanṃool meneo,imbōranearṃōḷọwi,imearṃōjṇọjānlañlōñ, imearjiroñerbwerenbōktokHaiqâr
22Imearbañanri-karejareoimba,‘Ori-karejareo etiljek!elañeamkononoejmol,inajkarkōnankamweie eok,imkoutiejamutiejjenaolepromōttam'
23Imritarinaeeoearetalimlañlōñmaeieneoearitok ñanmweoimonHaiqârImearkapeļļokkōjāminjikin tilekekeo,imwanlaļļokimloHaiqârejjijet,ejnōbar Anij,imkammoololE
24Imearlamijñane,imba,'OHaiqâr,ijbōktoklañliñ eoelaptata,immõnõnõ,immõnõnõ!'
25ImHaiqârearbañane,'Tanuujeo,OAbuSamîk?'
ImearkōnnaanōkemenotemjejkōnPerojānjinoinñan jeṃḷọkōnInnemearbōkeimetalñanippānkiiñeo
26Imkeiroojeoejkalimjeke,ejloeilojuonjekjekin aikuj,imbwekooḷaneṃōjaneddekāinwōtkiduko rawiiaimdipināinwōtdāninigōl,imbweānbwinnin ettoonkōnbwidej,imkilinturinmejenearoktakim jakolokimkiõejeinwõtbwidej
27Imkekiiñeoearloeearbũromõjkõneimearjutak iloiieneowõtimjibweimmejenmaiki,imjañkõneim ba:‘EnnõbarAnij!eoearbarbōktokeokñaniba'
28Innemearkaenõmmaneimkaenõmmane.Imear utūknuknukeoan,imlikūteñanri-kōjdateo,imear kanoojjoujñane,imearleḷọkñaneṃweiukkoreḷap, imearkōṃṃanbweHaiqârenkakkije.
29InnemHaiqârearbañankiiñeo,'Aōiroojkiiñeoen mourindeeo!Menkeinrejjerbalkoanronejinlal.Iar kallibjuonwōjkepalmbweinmaroñinatartarioon,im earrupimjoḷọkeō.
30A,OaōIrooj!jenieneoIarwalokimanmejōm,en jabinebatabweenkaeñtanyuk!Imkiiñeoearbañane: 'EnjerammōnAnij,eoearkwaloktūriamoñaneok,im jelābwekwaarbōd,imkarlomooreneokimlomooren eokjānankarmaneok.
31Akkwonetalñanjikintutueoebwil,immōrābōram, immwijbardipkoam,imukōtnuknukkoam,im kamõnõnõikyukmakeiuminjiljinoñoulran,bwekwon maroñinkõmmanemõnñanyukmakeim kakõmõnmõnlokwãweneoamimkilinturinmejõm emaronbarjeblakñankwe'
32Innemkiiñeoearjoloknuknukeoanelapwõnãn,im kõnakHaiqâr,imHaiqârearkamololAnijimkabuññan kiiñeo,imearetalñanmweoimõnimmõnõnõim mõnõnõ,imnebarAnijEutiejtata
33Imarmejroilomweoimõnrarlañlõñippãn,imro mõttanimaoleprorarroñbweejmourrarbarlañlõñ
JAPTER5
Letterin"riddles"koejkwalokñanAhikarĻaddikro ioonigōlko"Baļuun"eomoktataEtalñanEgypt Ahikar,kinanjuonarmijemālōtlōtewōranbarjuonan lemnokinettōn(Eon27)
1Imearkōṃṃanāinwōtkiiñeoearjiroñe,imear kakkijeiuṃwin40raan
2Innemearkōṇaknuknukeoaneaiboojoj,imearetal ñanippānkiiñeo,ippānri-karejarroanitulikinim iṃaan,imlañlōñimṃōṇōṇō
3AkkeNedan,ḷeojatinliojatin,earkiletaeoejwaḷọk, earmijakimmijak,imearbwilōñimjajetaeoen kōṃṃane
4ImkeHaiqârearloeeardeḷọñiloiṃaanmejānkiiñeo imyokyokwee,imearbaryokyokwee,imkōṃṃan bweenjijetiturin,imbañane, 'OaōHaiqâr!lalelōtakein,kiiñinIjiptearjilkintokñan kōm,ālikinankarroñbweeṃōjṃaneok
5Rarkaillukijimanjoioir,imelõñianarmijroiloailiñ eoadrarkoñanIjiptkinairmijakkinowõjkokiñin Ijiptearjilkintokbweenkajitõkjenkij
6InnemHaiqârearbōklettereoimriitiimmelelekin menkoie
7Innemearbañankiiñeo'Kwōnjabillu,Oaōirooj! InaajilọkñanIjipt,iminaajleḷọkuwaakkoñanPero, iminaajkwaḷọklōtainñane,iminaajuwaakñanekōn owōjko,iminaajjilkinḷọkrootemjejraarko;iminaaj kōmmanbwerorejkijirãtyukrenjookkinjibañjen AnijeoEutiejtata,imkinmõnõnõinailiñeoam'
8ImkekingeoearroñnaninjenHaiqârearmõnõnõ kinjuõnlañliñelap,imburuenearlaplokimearkwalok joijñane.
9ImHaiqârearbañankiiñeo:'Kwōnletokñaneōjuon iienbōjrakinjiljinoñoulraanbweinmaroñinlale kajjitōkinimkōmmane.'Imkiiñeoearkōtḷọkmenin.
10ImHaiqârearetalñanmweoimōn,imearjiroñrikattōrrobwerenjibweruoigōlkoreddikñane,imraar jibweerimbōktokerñanippān:imearjiroñri-kōmman tokobwerenṃadṃōdruocableincottonñane,kajjojo iaerruotaujinneaitokan,imearkōmmanbweren bōktokrijerbalroimjiroñirbwerenkōmmanruobox korelap,imrarkōmmanemenin.
11Innemearbōkruoladik,imearjolokaolepraanilo ankatokkinlamkoimnaajdikigōlkoimļaddikro,im kōmmanbweļaddikrorenuweioonbōranigōlko,im earliāpeerkōnjuonknoteoekajoor,imlukwōjcable eoñanneenanigōlko,imkōtlokbwerenettōrñanlañ jidikkinjidikaolepraan,ñanjuonjoñaninjoñoulcubit, maeieneorejjinoimkarkarkatakkake;imrarettōrilo aolepentoeomaeienrartōparmejatoto;ļaddikrorej pādioonbōraerInnemearkaruwaineneikerñanemake
12ImkeHaiqârearlobweankōnanearjejjetkitienear jiroñļaddikrobweñerejbōkerñanlañrenlaṃōj,im ba:
13'Bōktokñankōmkleimdekā,bwekōminkalōkjuon eṃñankiiñPero,bwekōmijjabjerbal'
14ImHaiqârearjabdedelokankamineneikirim kōjerbalirmaeieneorartõbarjoñaneoelaptata(in kapeel)
15Innemearilokjãnerimetalñanippãnkiiñeoimba ñane,‘Oaõirooj!jerbaleoeṃōjḷọkekkarñanaṃ kōṇaanKwonjerkakippabweinkwalokñanyukmen inbwilōñeo'
16InnemkiiñeoearjutakimjijetibbenHaiqârimetal ñanjuonjikineoelapimjilkinlokbwerenbōktokigōl koimļaddikro,imHaiqârearlukwōjirimkōtlokirñan
mejatotoiloaolepentōrereinrōpko,imrarjinolamij einwotearkatakinirInnemearjibweerñanippānim likūterilojikier
17Imkiiñeoimrorarpādippānraarbwilōnkōnjuon bwilōneļap:imkiineoeaarmejenmaikHaiqârikōtaan mejānimbanane,‘Kwōnetaliloaenōmman,Oeoij iakwe!Outiejburuenailiñeoaõ!ñanIjiptimuwaaki kajjitōkkoanPeroimanjoioonkōnkajooreoanAnij Eutiejtata’
18Innemearyokyokwee,imbōkjarintariṇaeeoan, imjarintariṇaeeoan,imlikaoro,imigōlko,imetal ñanjikinjokwekoanIjipt;imkeearitok,earoktakñan āneeoankiiñeo
19ImkearmijinIjiptrarjelabweSenakeribear jilkinlokjuonarmijianPrivyCouncileoanbween kononoibbenPeroimuakkajitõkkoan,rarbõklok ennaneoñanKingPero,imearjilkinlokjuõnjarin PrivyCouncilroanbwerenbõktokeñanimanmejen
20ImearitokimdeḷọñiṃaanmejānPero,imear badikdikñaneāinwōtekkarñankiiñro
21Imearbañane:‘Oaõiroojkiiñ!KiiñSenakeribej yokyokweeokkōneḷapaenōṃṃanimkajoor,imnōbar 22Imearjilkintokio,eoijjuōnianrodrikorijeran, bweinuakkajitokkoam,immaroninkamōtaolepen amkōnan:bwekwarjilkintokbweinbukotjenaōiroij kinjuōnarmijeoenajkaleknonyukjuonemikotanlañ imlal.
23ImkinjibönAnijLaplapimamjoijeutiejimkajur anaöiroijkin,Inajkalekenönyukeinwötamkönan.
24A,Oaōiroijkin!taeokwarbailoekintaxkoan Egyptiuminjiluyio--kiōanjuonailiñejjimwe,im elañekwojwiinimpeioejelokanmaroñinuakñanyuk, innemaōiroijkiiñenajjilkintokñanyuktaxkokwar kwalokkaki.
25ImelañeInajuakyukilokajitokkoam,enajbed wotñankwebwekwonjilkinlokjabdrewotmeneokwar kwalokkakeñanaōiroijkiiñ.'
26KePeroearroñnaanin,earbwilõñimbwilõñkõn anemkwõjinloeoanimkõnanemmanankõnono.
27ImkiiñPeroearbañane,‘Oarmej!taetam?'Imear ba,'KarijerōṃejAbiqâm,imñajuonantjidikdikiaan antkoankiiñSenakerib'
28ImPeroearbañane,'Ejjeḷọkjuonarmejeutiejjān kweke,bweearjilkintokjuonantjidikdikbween uwaakeō,imkōnonoippake?'
29ImHaiqârearbañane,‘Oaōiroojkiiñ!Ijkōnaan ñanAnijEutiejtatabweinmaroñinkakūrmooltaeoej bedilolemnokeoam,bweAnijejbedibbenroremõjno bweEnmaroñinkajirerekakerorekajur'
30InnemPeroearjiroñbwerenkapojakjuonjikin jokweñanEbiqâmimleḷọkñaneṃōñā,ṃōñā,imidaak, imaolepmenkoejaikuji
31Imkeeaardedeļok,jiluraantokālikPeroeaarkōņak emakeilopurpleimbūrōrōimjijetioontūrooneoan, imaolepvizierroanimmagnateroanaelōninkiineo anraarjutakkōnpeierrejdebwāāl,neerepaakippān doon,imbōraerrejbukwelōlō
32ImPeroearjilkintokbwerenbōktokAbiqâm,imke earkwaḷọkeñane,earbadikdikiṃaanmejān,im mejenmaikbwidejiṃaanmejān
33ImkiiñPeroearbañane,‘OAbiqâm,wōneoij āinwōt?imiroojroanaelōñeoAō,rejāinwōtwōn?'
34ImHaiqârearbañane,'Oaōirooj,nukū,kweāinwōt ekjabeoBel,imroreutiejiloaelōñeoaṃrejāinwōtro rikarijeran'
35Earbañane,'Kwōnetal,imjepḷaaktokijinilju' InnemHaiqârearetaleinwotankarkiiñPerojiroñe
36ImraneoiljuHaiqârearilokimanmejenPero,im barikrik,imjutōkimanmejenkineoImPeroearkōṇak nuknukebūrōrō,imroreutiejraarkōṇaknuknukmouj
37ImPeroearbañane'OAbiqâm,wōneoijāinwōt? imiroojroanaelōñeoAō,rejāinwōtwōn?'
38ImEbiqâmearbañane,‘Oaōirooj!kwojeinwotal, imrodrikarijerōmrejeinwotmeramkoan'ImPeroear bañane,Kwōnilọkñanṃweoiṃōṃ,imitokijinilju
39InnemPeroearjiroñirñanjikinekajeteoanbweren kõnaknuknukkorekilmeej,imPeroearnuknukeinwõt irimjijetiontroneoan,imearjiroñirbweren bõktokHaiqârImEjdeḷọñimjijetiṃaanmejān
40ImPeroearbañane,‘OAbiqâm,wōneoijāinwōt? imiroojroaō,rejāinwōtwōn?'
41ImAbiqâmearbañane,‘Oaōirooj!kwojeinwot allōñ,imiroijroamrejeinwotplanetkoimijuko.'Im Peroearbañane,'Kwōnilọk,imiljukwōnpādijin.'
42InnemPeroearjironrikarejarroanbwerenkōņak nuknukkorekilmeej,imPeroearkōņakjuonnuknuk velvetebōrōrō,imjijetioontūrooneoan,imjironer bwerenbōktokAbiqâm.Imejdeḷọñimbadikdikiṃaan mejān.
43Imearba,‘OAbiqâm,wōneoijāinwōt?imjarin tariṇaekoaō,rejāinwōtwōn?'Imearba,‘Oaōirooj! kwojeinwotallōñinEprōl,imjarintarinaekoamrej einwotwōjkekoan.'
44Imkekiineoeaarroneeaarmōņōņōkōnjuonlanlōn eļapimba,‘OAbiqâm!iieneoṃoktakwaarkeidieō ñanekjabeoBel,imroaōreutiejñanrorikarijeran.
45Imalenkenkaruokwarkeidiionōnal,imroaō reutiejnōnmōnko
46ImalenkenkajiluKwarkeidi15n5nallineo,imro driutiejroa5n5nplanetkoimijuko
47ImaleneokenkaemenKwarkeidiionōnalinEprōl, imiroijroaōnōnbōlōkkoanAkkiō,OAbiqâm!kwōn kōnnaanōkeō,aṃirooj,kiiñSenakerib,ejāinwōtwōn? imiroojroan,rejāinwōtwōn?'
48ImHaiqârearlamijilojuonainikienelapimba:'En ettolokjenñabweinkwalokkinaōiroijkingeoimkwe jijetiontroneoamAkkwonjutakbweinmaroñ inkwalokñanyukwōneoaōiroojkiiñeoejeinwotim wōneoiroijroanrejeinwot'
49ImPeroebwilōñkinanemkwojinloeoaniman beraninuakInnemPeroearjutakjentūrooneoan,im jutakiṃaanHaiqâr,imbañane,'Kwōnkōnnaanōkeō kiiō,bweinmaroñkilewōneoaṃiroojkiiñejāinwōt, imiroojroan,wōnrejāinwōt'
50ImHaiqârearbañane:'AōiroojejAnijinlañ,imri utiejroanrejļankoimjoururko,imneekōņaankōto korejmakūtkūtimwōtejwōtlok
51Imejjironjourureo,imejmeramimwōt,imej jibweal,imejjablelokmerameoan,imallōñimijuko, imrejjabjepooļe
52Imejjiroñjuonaire,imejmakūtkūtimejwōtlokim ejmwijitiEprōļimkokkurewōjkekoanimmōkoimōn’
53ImkePeroearroñnaankein,earlukkuunbwilõñim earlukkuunillu,imearbañane:‘Oarmej!kwalokmol eo,imkōmmanbweinjelāwōnkwe'
54Imejkennanekemoleo'ÑaHaiqârrijejeeo,eo elaptataianPrivyCouncillorroankingSennacherib,im ñaviziereoanimGovernorinailiñeoan,im Chancelloreoan'
55Imearbañane,‘KwaarbamoolilonaaninAkkim arroñkinHaiqâr,bwekiiñSenakeribearmõne,ak kwojeinwõtkwojmourimejmour’
56ImHaiqârearbañane,'Aet,āindein,aknōbarAnij, eoejeļātaeoettino,bweaōiroojkiineoeaarjironbwe renmaneō,imeaartōmaknaaneoanarmejrorenana, akIroojeaarlomoorenio,imejjerammōneoejlikiE'
57ImPeroearbañanHaiqâr,'Kwōnilọk,imiljukwōn pādijin,imkwaḷọkñaneōjuonnaaneoijjañinroñjān iroojroaōakjānarmejroiloaelōñeoaōimāneeoaō.'
JAPTER6
Ruseeoejtōprak.Ahikarejuwaakiaolepkajjitōkkoan Pero.Ļaddikroiooneaglekorejjemlokinraaneo.Wit, eoejjablukkunwalokiloJejekoetto,ejwalokiloEoon 34-45.
1ImHaiqârearilokñanmweoimon,imjejejuonletter, imbailoeeinwotin:
2JenSenakeribkininAssiria.imNinevañanPerokiiñ inIjipt.
3'Aenōmōnñankwe,Obūratōr!imtaeokimkwalok ñanyukkinmeninejbwejuonbūradoejaikujbūrado eoan,imkiiñroandon,imaōkejatrikrikjenkweej bwekwonajkarlelokñanña900talentingold,bweij aikujiñanmõñājetiandritarinaero,bwe,injolokioir Imelikinjidikieninajjilkinwojñanyuk'
4Innemearkapepelōtaeo,imleḷọkeñanPeroraaneo ilju
5Keearloe,earbwilõñimearbañane:‘Emoolbwe ijjañinkarroñnaaninkajininjãnjabdewõtarmej’
6InnemHaiqârearbañane,'Eṃoolmeninejjuonṃuri eokwōjṃuriñanaōiroojkiiñ'
7ImPeroearbōkmenin,imba,'OHaiqâr,ejāinwōt kweeoejtiljekilojerbalñankiiñro
8EnjerammōnAnijeoearkōṃanṃaneokweeppānilo mālōtlōtimearaiboojojeokkōnmeḷeḷeimmeḷeḷe
9Imkiõ,OHaiqâr,ejbedwõtmeneokimkõnanjen kwe,bwekwonkalekeinwõtjuõnemikõtanlañimlal’
10InnemHaiqârearba,'Ñanroñjakeejñanbokake Inaajkalōkñankwejuoneṃekkarñanaṃkōṇaanim kālet;ak,Oaōiroojijkōpoojlimeimdekāimkleim rijerbalro,imewōripparikalōkroremāletletrorenaaj kalōknaneokāinwōtamkōņaan'
11Imkineoearkapojmenotemjejnōne,imrarilok nonjuōnjikinedepakpak;imHaiqârimļaddikronejin raaritoknane,imeaarbōkigōlkoimlikaoroippān;im iroijeoimaolepiroijroanraretalimaolepenjikin kwelokeorarkweloktok,bwerenlotaeoHaiqârenaj kōmmane
12InnemHaiqârearkōtlokigōlkojenbōjoko,imliāpe likaoroionlikiir,imlukwōjtokoñanneenigōlko,im kōtlokirilomejatotoImrarettōrñanlañ,maeieneo rarbedikõtanlañimlal
13Imḷaddikroraarjinolaṃōjimba,'Bōktokbrikko, bōktokkle,bwekōminkalōkṃweoiṃōnkiiñeo,bwe kōmijjutakimjabjerbal!'
14Imjareorejbwilōñimbwilōñ,imrejbwilōñIm kiiñeoimiroojroanraarbwilōñ
15ImHaiqârimrodrijerbalroanrarjinoindeñlokri jerbalro,imrarlamijñanjarintarinaeeoankingeo,im bañanir,'Bōktokñanrijerbalroremāletlettaeorej kōnaanimjabbōbraeirjenjerbaleoair'
16Imkiiñeoearbañane,‘Kwōjbwebwe;wōneo emaronbōktokjabdrewotñanijoettolin?'
17ImHaiqârearbañane,‘Oaōirooj!ekōjkanadnaaj kalōkjuonṃweoilomejatoto?imelañeaōiroojkiiñeo earbedijin,enajkarkalekelōnmweoilojuonwōtraan.'
18ImPeroearbañane,'Kwōnetal,OHaiqâr,ñan ṃweoiṃōṃ,imkakkije,bwekōmarbōjrakjānkalōk ṃweo,imiljukwōnaajitokñanippa.'
19InnemHaiqârearetalñanmweoimōnimiloraaneo tokjuonearwalokñanPero.ImPeroearba,'OHaiqâr, tanuujeokōnkidiaeoaniroojeoaṃ?bwekeejjokwe iloeneinAssiriaimNineveh,imkidiakoadrejroñjake ainikien,rejjolokniñniñkonejier.'
20ImkeHaiqârearroñnaninearetalimbōkjuonpusi, imliāpeimjinoandeñlokekinjuondeñlokekajurmae ieneoriIjiptrorarroñjake,imraretalimkennanek kingeokinmenin.
21ImPeroearjilkintokbwerenbōktokHaiqâr,imba ñane,'OHaiqâr,etkekwojdeñlokimdeñlokkidueoe konono?'
22ImHaiqârearbanōne,aōiroijkin!emoolear kōmmanjuonjerbalenanañanña,imeartellokinankar bōkmweiukimdeñlokin,bweaōiroijkiiñSenakerib earletokñanñajuonmōñāemman,imearwōrjuonan ainikienekajurimearjelāawakoanraanimboñ
23Impusieoearjerkakiloboñinimbukwebōranim etal,imkinmeniniarkōmmaneñane'
24ImPeroearbañane,'OHaiqâr,ijlojānaolepmen keinbwekwōjrūttoḷọkimkwōjpādiloaṃri-kalbuuj, bweikōtaanIjiptimNinevehewōr68parasangs,im ekōjkanankaretaliloboñinimṃanbōranļaddikeo nejūmimbarrooltok?'
25ImHaiqârearbañane,‘Oaōirooj!eḷaññeeḷap joñanettoḷọkikōtaanIjiptimNinevaekōjkanankidia koaṃmaroñinroñkekidiaanaōiroojkiiñejññūrim joḷọkkoonkonejier?imewiwāweenanainikienkidia eomaroñtōparIjipt?'
26ImkePeroeaarronmenin,eaarjeļābweHaiqâreaar uwaakikajjitōkkoan
27ImPeroearba,'OHaiqâr,ikōnanbwekwon kōmmanetokojenbokinlojet'
28ImHaiqârearbañane,"Oaōiroojkiiñ!jiroñerbwe renbōktokñaneōjuontojānjikinṃweiukeobwein maroñkōṃṃanjuonāinwōtin"
29InnemHaiqârearetalñanlikinmweo,imkar kōmmanerọñkoilotōrereinlojet,imbōkjuonpeinbok ilopein,bokinlojet,imkealejtak,imdeloñilorọñko, earjeblakbokeoiloalmaeieneoeareromeinwottoko
30ImHaiqârearba,'Kwōnjiroñrorikarijerōṃbweren bōkrōpkein,imjabdewōtiienkwōjkōṇaan,inaaj kōṃṃanñankwejetāinwōter'
31ImPeroearba,'OHaiqâr,ewōrjuonamdekāinmōt ijinimemōjanrupeimikōnaanbwekwontōtōre'
32InnemHaiqârearkalimjeke,imlobarjuondekā
33ImearbañanPero,‘Oaōirooj!Ñajuonruwamāejet: imejjeḷọkaōkeinjerbalinnuknuk
34Akikõnanbwekwonjiroñrikõmmanjujkoam retiljekbwerenmwijitiawlkojendekãin,bwein maroñintõpedekãinmwijbareo’
35InnemPeroimaolepiroojroanraarettōñ.Imearba, 'NōbarAnijEutiejtata,eoearlewōjñaneokmālōtlōtin imjeḷāḷọkjeṇin'
36ImkePeroearlobweHaiqârearanjoion,imear lelokñaneuakkoan,earmōkajanmōņōņō,imear jiroñerbwerenbōkowōjkoñanejiluiiō,imbōktok ñanHaiqâr.
37ImearutūknuknukkoanimkōṇakiHaiqâr,imri tariṇaeroan,imrorikarijeran,imleḷọkñanewōnāān ito-itakeoan.
38Imearbañane,'Kwōnetaliloaenōṃṃan,Okajoor aniroojeoanimutiejbōroantaktōroan!ewōrke jabdewōtiaanSultanroāinwōtkwe?lewojaō yokyokweñanamiroojkiiñSenakerib,imbañane ekōjkanamkarjilkinḷọkñanemeninleḷọkko,bwekiiñ rorejṃōṇōṇōkōnjidikwōt.’
39InnemHaiqârearjutak,immejenmaikpeinkiiñPero immejenmaikbwidejimanmejen,imkōņaanbween kajoorimwōnmaanlokwōt,imeļapilojikinmweiukeo an,imbanane,‘Oaōirooj!Ijkōnaanbweenejelok juonianrodriailiñeoadenbedwōtiloIjipt'
40ImPeroearjutōkimjilkinlokrikwalokrobweren kwalokiloialkoinIjiptbweejelokjuonianarmijin AssiriaakNinevaenbedwōtiloenenIjipt,abweren ilokibenHaiqâr
41InemHaiqârearilokimyokyokwekinPero,imetal, imbukotenenAssiriaimNineva;imippānjetṃweiuk koimelōñṃweiuk
42ImkeennaaneoeartōparkiiñSenakeribbweHaiqâr ejitok,eardiwōjḷọkiniooneimearlañlōñippānkōn lañlōñeḷapimearjibweimmejenmaikeimbañane, 'Kwōnitokñanṃweoiṃōn:Onukū!būradoHaiqâr, kajoorinailiñeoaõ,imutiejburuenailiñeoaõ
43Kajjitōktaeokwojkōnaanbōkejenio,meñekwoj kōnaanjimattaninaelõñeoaõimmenkomweiõ’
44InnemHaiqârearbañane,'Oaōiroojkiiñ,kwōn mourindeeo!Kwōnkwaḷọkjouj,Oaōiroojkiiñ!ñan AbuSamîkilojikineoaõ,bwemoureoaõearbedilo peinAnijimilopein'
45InnemSenakeribkiiñeoearba,‘Kōutiejñankwe,O Haiqâreoijyokwe!Inaajkōmmanbwejikinjerbaleo anAbuSamîkritarinaeeoenutiejlokjenaolepPrivy Councillorroaoimroijiakweer'
46Innemkiiñeoearjinoankajjitōkippānewiwāween ankarmourippānPerojānankaritokmoktajānankar itokjānimaanmejān,imekōjkanankaruwaakiaolep kajjitōkkoan,imekōjkanankarbōkowōjkojāne,im oktakkonuknukkoimmeninlelokko
47ImSenakeribkiiñeoearlañlōñkinjuonlañliñelap, imbañanHaiqâr,'Kwōnbōktaeokwojkōnaanjen owōjin,bweejaolepilopeōm'
48ImHaiqârearba:'Kiiñeoenmourindeeo!Ejelok menijkōnaanakejmoureoanaōiroijkiiñeoim wōnmanlokwōtanutiej
49Oaōiroij!taeoimaroñkōmmanekinmweiukim menkoeinwotin?akelañekwojkwalokjoujñanña, letokñanñaNedan,nejinliojatū,bweinmaroñinkōlla ñanekintaeoearkōmmaneñanña,imletokñanña bōtōktōkinimlikitiobweenejelokruō'
50ImSenakeribkineoearba,Kwonbōke,Iarlewoje ñanyukImHaiqârearbōkNadan,nejinjatin,im lukwōjpeinkōnchaininmāāl,imbōkeñanjikinjokwe eoan,imlikūtjuonfetereddoioonneen,imlukwōje kōnjuonmōttanepen,imālkinanlukwōjeāindeineaar joļokeilojuonruumemarok,iturinjikinkakkijeeo,im earjitōñNebu-halbweenrilalebweenlewojjuon pilawāimjidikdenaolepienraan.
JAPTER7
BūrabōļkoanAhikareoejkadedeļokanļaddikronejin jikuuļ.Simileskorekabwilōnlōn.Ahikarejkirladikeo kinetankoremõn.Ijinejjemlokbwebwenatoeoan Ahikar.
1ImjabdewōtienHaiqârejdeloñakdiojlokejkajirere kakeNadan,nejinjatin,imbañaneilomeletlet:
2‘ONedan,nejũ!Iarkōmmaneñankweaolepmenko remmanimjoijimkwarkõllãikiõkinmenkorenanaim nanaimkinmõnarmij
3‘Onejū!ejbailojabōnkennanko:Eoejjabroñjake kinlojilñin,renajkōmmanebweenroñjakekinbōran'
4ImNedanearba,'Etkekwōjilluippa?'
5ImHaiqârearbañane,'Kōnkeiarkōkkaajririikeok, imkatakineok,imlewōjnōbarimkautiejimkōṃṃan eokbweenḷap,imkōkkaajririikeokkōnwāweenko remmantata,imjijeteokilojikineoaōbwekwōn maroñinaōrijolōtilolal,imkwarkōmmanñaniokin mõnimkarukõtiõkinaõjorrãn
6AIroojeaarjeļābweiaarbōd,imeaarlomooreneō jānwareeokwaarkōpoojenaneō,bweIroojejkemour bōrokorerupimbōbraerorejebbweerimroreutiej
7Onejū!kwaarñanñaāinwōtmāreoñeejdeñḷọke bronze,ejbukwe
8Onejū!kwojeinwotgazelleeoearmõñāineko,imej kobaikioraininimiljurenajtanrejtilekekiloineko ao"
9Onejū!kwarbedñaneoearloeomōttanejjenuknuk iloieneoebwililowintōreo;imearbōkdānebwilim lutōkioon
10Onejū!kwaarāinwōtjuonarmejeoejbōkjuondekā, imjoļokenanlanbweenkadeIroojeoankakeIm dekāeoearjabmakūtkūt,imearjabtōparutiej,akear eromuninbōdimjerawiwi
11Onejū!elañekwarkautiejioimkautiejioimkar roñjakenankoaokwonajkaraōrijoletimnaajkariroij ionailiñkoao
12Onejio!kwonjelābweelañeloñinkidueoakpigeo ejjoñoulcubitaitokanenajkarjabepaakñanjoñaneo ankidiaeomeñeejeinwotsilk
13Onejū!Iarlemnokbwekwonajkaraōrijoletiloaō mij;imkwekōnaṃebbanbanimaṃjajekwaarkōṇaan ṃaneōAIroojearlọmọọreneōjānaṃetao
14Onejio!kwaarāinwōtjuonaujiideoeṃōjlikūteioon ṃōttanbwidej,imearitokjuonbaosparrowimloean aujiideoeṃōjlikūteImbaosparroweoearbañan meninkapoeo,"Taeokwojkōmmaneijin?"Trapeoear ba,"IjjarijinñanAnij."
15Imlarkeoearkajitokippānbarāinwōt,"Tamōttan wōjkeeokwojjibwe?"Trapeoearba,"Ejjuonwijki oakedikeoijatartariooniloienjar."
16Larkeoearba:"Imtameneoiloloñim?"Trapeoear ba:"Eñinpilawāimmõñākoijbōkñanaoleprorej kwuliimrorejeramōlrejitokñaniba."
17Larkeoearba:"Innemimaroñkeitokimmõñā,bwe ijkwuli?"Imtrapeoearbañane,"Kwōnitok."Imlark eoearkepaakbweenmaroñinmõñā.
18Akaujiideoearwalokimjibwelarkeokinkenwan.
19Imlarkeoearuwaakimbañanri-kōjdateo,"Eḷaññe meninpilawāeoaṃñanrorejkwōle,Anijejabbōkaṃ meninleḷọkimjerbalkoaṃreṃṃan."
20Imelañemeninejamjitlokimamjar,Anijejabbōk jenyukamjitlokakamjar,imAnijejaminkowāppen meneoemmankinkwe."
21Onejū!kwarñanñajuonlaioneoearkōmmanmōttā ippānjuondonkey,imdonkeyeoearetetalimaanlaion eoiumwinjuoniien;imjuonraanlaioneoearettōrioon donkeyeoimkañe
22Onejū!kwaarāinwōtjuonkiduilowitñanña,bwe ejjeḷọktokjānñanjabdewōt,akejkakkurewiteoim ṃōñā
23Onejū!kwaarāinwōtjuonarmejeoearkallibjoñoul joñakinwit,imkeejiienṃadṃōd,earjutakim ṃadṃōde,imaini,imṃadṃōde,imjerbalioonñan jeṃḷọkōn,imearjoñouljoñan,imiroojeoanearbañan e:"Okwemeneoebwebwe!kwarjabeddeklokimkwar jabdiklok"
24Onejū!kwaarāinwōtbaopartridgeeoeṃōjjoḷọkilo okeo,imearjabmaroñinmakelọmọọrene,aearkūr ñanpartridgekobweenmaroñinjoḷọkerippānilook eo
25Onejū!kwaarāinwōtkidueoearṃōḷoimeardeḷọñ iloṃōnrikōṃṃanjāpebweenbwil
26Imkeearbwil,earjinoanñūñer,imrar lukwarkwareimdeñḷọkebweenjabkijier
27Onejū!kwarñanñaeinwotpigeoearetalñanjikin tutueoebwilibbenarmijroremman,imkeeardiojlok jenjikintutueoebwil,earlojuonrupettoonimear wanlaḷtakimṃōñāie
28Onejū!kwarñanñaeinwotgoteoearkobalokibben romōttaniloialeoairñankatokeo,imearjabmaroñin lomorenemake
29Onejū!kidueoejjabmōñājenanmōñāejerom mōñāñanmōñāko
30Onejū!peineoejjabjerbalimkallibim(eo)ej mweiukimmālōtlōtenajbukwejenubōn
31Onejū!mejeoejelokmeramie,baokorenajbōke imjoloke
32Onejū!kwarñanñaeinwotjuonwijkieorakorar jeke,imearbañanir,"Elañejabdrewotiaōearjabbed ilopeōmi,emolkomjaminkarmaroñinjekeio"
33Onejū!kwojeinwotpusieorarbañane:"Kwon jolokamkowadoñmaeieneojenaajkōmmanejuon chainingoldimnaajdikeokkinsugarimalmondko"
34Imearba,"Ijjabmeḷọkḷọkjerbaleoanjemaimjinō"
35Onejū!kwareinwotjedpāniteoejuweionjuon wijkiinwijkikeejbedilojuonriver,imjuonwolfear loirimba,"Nanaioonnana,imeoelaplokannanajen irentelirjimor."
36Imjedpāniteoeaarbananwolfeo,"Lambkoimgot koimsipkokwaarmōnāaolepenammour,kwonaajbar kōjepļaaktoknanrojineerimnanrojineerimjemāerak jaab?"
37Wolfeoearba,"Jaab."Imjedpāniteoearbañane, "Ijlemnokbweālkinñakweeoenanatataiaad."
38Onejū!Iarnaajdikeokkōnṃōñākoreṃṃanim kwaarjabnaajdikeōkōnpilawāeṃōrā.
39Onejū!Iarlewojñanyukdeneoeworsugarie.idaak imsyrupemōn,imkwarjabletokdrenjenaebōjeobwe inidaak.
40Onejū!Iarkatakineok,imkakajiririkeok,imkwaar kūbwijjuonjikintilekekñanEōimtilekekeō.
41Onejū!Iarkakajiririikeokilowāweeneoemman tataimkatakineokeinwotwijkiaikeoeutiej;imKwaar ukōtimukōteō
42Onejū!ekaraōkōjatdikdikkōnkwebwekwōnaaj karkalōknaneōjuonemekajoor,bweinmarontilekek jānrikōjdatroaōilowaan,imkwaareromnaneōāinwōt juonejkalbwinilomwilaļinlaļ;akIroojear tūriamokakeeōimlomooreneōjānammoņ
43Onejū!Iarkōṇaanbweeneṃṃaneok,imkwaarṇa oṇeaōkōnnanaimkōjdat,imkiiōinaajkarṃōṇōṇōin ṃwijitimejōṃ,imkōṃṃanbwekwōnṃōñākiduko, imṃwijitiloōṃ,imjoḷọkbōraṃkōnmejānjāje;im kōllañanyukkinjerbalkoamrenana'
44ImkeNadanearroñnaninjenleojemenHaiqâr,ear ba:'Ojema!kwōnkōṃṃanñaneōekkarñanAṃjeḷā, imjoḷọkbōdkoaō,bwewōneoearbōdāinwōtña,ak wōneoejjoḷọkbōdāinwōtkwe?
45Kwonbōkio,Ojema!Kiiōinaajjerbalilomweo imōm,imkōpoojkidiakoamimmōñābōtōktōkinkau koam,imnaajdiksipkoam,bweÑarinanaimkweri wānōk:Ñaribōdimkwerijolokbōd'
46ImHaiqârearbañane,'Onejū!kwojeinwotwijkieo earejelokleeniturindren,imiroijeoanearkõnanjolok e,imearbañane,"Kwonbõklokiõñanbarjuõnjikin, imelañeijjabjebarleen,kwonjolokiõ"
47Imiroojeoanearbañane,“Kwekwōjpāditurin dānkwaarjabjebarleen,ekōjkanaṃnaajjebarleenñe kwōjpādilobarjuonjikin?”
48Onejū!rūttoanigōleṃṃanjānanlikaocroweo
49Onejū!rarbañanwolfeo,"Kwōnkōjparokeokjān sipkobwebwidejeoaerenjabkakkureeok"Imwolf eoearba,"Mōttanmilkinsipeoemmanñanmeja"
50Onejū!rarkōmmanbwewolfeoenetalñanjikuul bweenmaroñkatakriitimrarbañane,"BaA,B"Ear ba,"Lambimgotilobelleoaō"
51Onejū!rarlikitdonkeyeoilotebōleoimearbuñ,im jinoanmōñāilobwidejimjuonearba,"Enmōñā,bwe ejankadkad,ejaminoktak"
52Onejū!naninejba:"Eļannekwojkeotakjuonļaddik, kūreļaddikeonejūm,imeļannekwojkōkkaajririik juonļaddik,kūrerijerbaleoam"
53Onejū!eoejkōṃṃaneṃṃanenaajiooneṃṃan;im eeoejkōmmannanaenaajiioonnana,bweIroojejņa ruōnjuonarmejekkarnanjonakinjerbaleoan
54Onejū!taeoinbañaneokeḷapjānnaankein?bwe Iroojejeļātaeoettino,imejjeļākōnmenkorettinoim menkorettino.
55ImEnaajņaruōneokimEnaajekajet,ikōtaannaim kwe,imEnaajkōļļāikeokekkarnanānejemadeneo am.',
56ImkeNadanearroñnaneojenuncleeoanHaiqâr, earmōkajanbwilimeromeinwotjuonbōtōktōkeo emōjanbwil.
57Imneenimneenrarrupimneenimneenimturin,im earrupimlojienearrupimlojenrarjeplōklōk,imear mej,immej.
58Imjemlokeoanearkokkure,imeariloknōnHedis. Bweeoejkūbwijjuonrọññanjeinimjatin,enaajbuñ ilowaan;imeoejlikitaujiidko,enajjibweiloir
59Meninejtaeoearwalokim(ta)jaarloekin bwebwenatoeoanHaiqâr,imnebarñanAnijñanindeeo Amen,imainemon
60BwebwenatoinejdedelokkinjibañjenAnij,en maroñinutiejlok!Amen,Amen,Amen