Welsh - The Gospel of Luke

Luc

PENNOD1

1Yngymaintagymaellawerwedicymrydmewnllawi osodallanmewntrefnddatganiado'rpethauhynnyagredir ynfwyafsicryneinplith,

2Acfelyroeddyntyneutraddodiini,yrhaioeddo'r dechreuadynllygad-dystion,acynweinidogionygair; 3Yroeddynddaimihefyd,wedicaeldealltwriaeth berffaithobobpetho'rcychwyncyntaf,iysgrifennuatatti mewntrefn,Theophilusardderchog, 4Felygwypochsicrwyddypethauhynny,ynmharaiy'th gyfarwyddwyd.

5YroeddynnyddiauHerod,breninJwdea,offeiriado'r enwSachareias,ogwrsAbia:a'iwraigoeddoferched Aaron,a'ihenwElisabeth.

6AcyroeddyntilldauyngyfiawngerbronDuw,yn rhodioynhollorchymmynionacordeiniadauyrArglwydd ynddi-fai.

7Acnidoeddganddyntblentyn,oherwyddyroedd Elisabethynddiffrwyth,a'rddauynawrwedieutaro'ndda mewnblynyddoedd.

8Abu,trayroeddefeyngweithreduswyddyroffeiriad gerbronDuw,ynnhrefneiadran, 9Ynôldefodswyddyroffeiriad,eigoelbrenefoedd arogldarthuwrthfynedidemlyrArglwydd

10A'rholldyrfaoeddyngweddioytuallanaramseryr arogl-darth.

11AcymddangosoddiddoangelyrArglwyddynsefyllo'r tudeauialloryrarogl-darth

12AphanweloddZachariasef,efeagythryblwyd,acofn asyrthioddarno

13Ondyrangeladdywedoddwrtho,Nacofna,Zacharias: canysgwrandawyddyweddi;adywraigElisabethaesgor itifab,athiaelwiIoan

14Abydditilawenyddagorfoledd;allawera lawenychantwrtheienedigaeth.

15CanysmawrfyddefeyngngolwgyrArglwydd,acni yfanagwinnadiodgadarn;acefealenwirâ'rYsprydGlân, sefogrotheifam

16AllawerofeibionIsraeladryefeatyrArglwyddeu Duw.

17Acefeaâo'iflaenefynysprydanerthElias,idroi calonnauytadauatyplant,a'ranufuddiddoethineby cyfiawn;ibarotoipoblabaratowydi'rArglwydd.

18AZachariasaddywedoddwrthyrangel,Pafoddycaf wybodhyn?canyshenŵrydwyffi,a’mgwraigwedi ymleduynddamewnblynyddoedd.

19A'rangelaatteboddaddywedoddwrtho,Myfiyw Gabriel,yrhwnsyddynsefylloflaenDuw;acfe'm hanfonwydilefaruwrthyt,acifynegiiti'rnewydddahyn.

20Acwele,byddifud,acheballullefaru,hydydyddy cyflawnirypethauhyn,amnadwytyncredui'mgeiriaui, yrhaiagyflawniryneuhamserhwynt.

21A'rbobladdisgwyliasantSachareias,acaryfeddasant eifodwediaroscyhydynydeml

22Aphanddaethefeallan,niallaiefelefaruwrthynt:a hwyaddeallasanteifodwedigweledgweledigaethyny deml:canysefeaamneidioddarnynt,acaarhosoddynfud

23Abu,cyngyntedagycyflawnwyddyddiauei weinidogaethef,efeaaethi'wdŷeihun

24AcarôlydyddiauhynnyeiwraigElisabetha feichiogodd,acaymguddioddambummis,ganddywedyd, 25FelhynygwnaethyrArglwyddâmiynydyddiauyr edrychoddarnaf,idynnuymaithfyngwaradwyddymhlith dynion

26AcynychwechedmisyrangelGabrielaanfonwyd oddiwrthDduwiddinasynGalilea,aelwidNasareth, 27Atwyryfabriododdŵra’ienwIoseph,odŷDafydd;ac enwywyryfoeddMair

28A'rangeladdaethimewnatihi,acaddywedodd, Henffychwell,yrhwnwytyngymeradwyiawn,yr Arglwyddsyddgydathi:bendigedigwyttiymhlith gwragedd.

29Aphanweloddhief,hiadrallododdwrtheiymadrodd ef,acafwrioddyneimeddwlpagyfarchaddylaihwnfod 30A'rangeladdywedoddwrthi,Nacofna,Mair:canystia gefaistffafrgydaDuw

31Acwele,tiafeichiogiyndygroth,acaesgorarfab,ac aalweienwefIESU.

32Efeafyddfawr,acaelwirMabyGoruchaf:a'r ArglwyddDduwaryddiddoorseddfainceidadDafydd.

33AcefeadeyrnasaardŷIacobyndragywydd;acarei deyrnasefnibydddiwedd

34YnaMairaddywedoddwrthyrangel,Pafoddybydd hyn,gannadwyfynadnaboddyn?

35A’rangelaatteboddacaddywedoddwrthi,YrYspryd glânaddawarnat,anerthyGoruchafa’thgysgodadi:am hynnyhefydypethsanctaiddhwnnwaanedohonot,a elwirMabDuw

36Acwele,dygyfnitherElisabeth,hihefydafeichiogodd fabyneihenaint:ahwnywychwechedmisgydâhi,yr hwnaelwidynddiffrwyth

37CanysgydaDuwnibydddimynanmhosibl.

38AMairaddywedodd,WelelawforwynyrArglwydd; boedimiynôldyairA'rangelaymadawoddâhi

39AMairagyfododdynydyddiauhynny,acaaethar frysi'rmynydd-dir,iddinasynJwda;

40AcaaethidŷSacharias,acagyfarchoddElisabeth 41Abu,panglybuElisabethgyfarchMair,ybabana lamoddyneichroth;acElisabethalanwydo'rYsbryd Glân:

42Ahialefaroddâllefuchel,acaddywedodd, Bendigedigwyttiymhlithgwragedd,abendigedigyw ffrwythdygroth

43Acobaleymaehynimi,ifamfyArglwyddddyfod attaf?

44Canyswele,cyngyntedagyseinioddllaisdygyfarch ynfynghlustiau,ybabanalamoddynfynghrothmewn llawenydd

45Abendigedigywhiagredodd:canysperfformiado'r pethauhynnyaddywedwydwrthiganyrArglwydd.

46AMairaddywedodd,Fyenaidsyddynmawrhauyr Arglwydd,

47A'mhysbrydalawenychoddynNuwfyNgwaredwr.

48Canysefeaystyrioddystadiseleilawforwyn:canys wele,ohynallanyrhollgenhedlaethaua'mgeilwyn wynfydedig.

49Canysyrhwnsyddnertholawnaethimibethau mawrion;asanctaiddyweienw

50A'idrugareddsyddaryrhaia'ihofnantefogenhedlaeth igenhedlaeth

51Efeaddangosoddnerthâ'ifraich;efeawasgaroddy beilchionynnychymygeucalonnau.

52Efeaostyngoddycedyrno'uheisteddoedd,aca'u dyrchafoddhwyntoiselradd.

53Efealanwoddynewynogâphethauda;a'rcyfoethoga anfonoddynwag

54EfeagynnorthwyoddeiwasIsrael,ercofamei drugaredd;

55Megisyllefaroddefewrtheintadauni,wrthAbraham, acwrtheihadyndragywydd

56AMairaarhosoddgydâhiynghylchtrimis,aca ddychweloddi'wthŷeihun

57YnawrdaethllawnamserElisabethigaeleithraddodi; ahiaddugfab

58A’ichymdogiona’ichefndrydaglywsantfelygwnaeth yrArglwydddrugareddfawriddi;ahwyalawenychasant gydâhi

59Acaryrwythfeddyddydaethantienwaeduary bachgen;ahwya'igalwasantefSachareias,wrthenwei dad

60A'ifamaatteboddacaddywedodd,Nidfelly;eithrefe aelwirloan.

61Ahwyaddywedasantwrthi,Nidoesnebo'thgenedla elwiraryrenwhwn

62Ahwyawnaethantarwyddioni'wdad,pafoddy mynasaiefeeialw

63Acefeaofynnoddamfwrddysgrifen,acaysgrifennodd, ganddywedyd,Ioanyweienw.Arhyfedduawnaethant oll

64A'ienauefaagorwydynebrwydd,a'idafoda ymollyngodd,acefealefarodd,acafoliannoddDduw.

65Acofnaddaetharbawboeddyntrigoo'uhamgylch hwynt:a'rymadroddionhynolladraethwydtrwyholl fynydd-dirJwdea.

66A'rhollraia'uclywsant,a'igosodasantifynuyneu calonnau,ganddywedyd,Parywblentynfyddhwn!Allaw yrArglwyddoeddgydagef.

67A'idadSachareiasalanwydo'rYsprydglân,aca brophwydodd,ganddywedyd, 68BendigedigfyddoArglwyddDduwIsrael;canysefea ymweloddacabrynoddeibobl,

69Acagyfododdinigorniachawdwriaethynnhŷeiwas Dafydd;

70Felyllefaroddefetrwyenaueibroffwydisanctaidd,y rhaisydderdechreuadybyd:

71Felyrachubidnirhageingelynion,acolawpawba'n casânt;

72Igyflawni'rdrugareddaddawoddi'ntadau,Achofioei sanctaiddgyfamod;

73YllwadyngoddefewrtheintadAbraham, 74Yrhoddaiefeini,fely'ngwaredniolaweingelynion, i'wwasanaethuefynddi-ofn,

75Mewnsancteiddrwyddachyfiawndergereifronef,holl ddyddiaueinbywyd

76Athithau,fachgen,aelwirproffwydyGoruchaf:canys tiaâioflaenwynebyrArglwyddibaratoieiffyrddef;

77Iroigwybodaethiachawdwriaethi'wbobltrwy faddeuanteupechodau,

78TrwydynerdrugareddeinDuw;trwy'rhwnyr ymweloddygwanwyndyddo'ruchelderâni,

79Iroddigoleunii'rrhaisyddyneisteddmewntywyllwch, acyngnghysgodangau,idywyseintraediffordd tangnefedd

80A'rbachgenagynnyddodd,acagryfhaoddeiysbryd,ac afuynyranialwchhydddyddeieniiIsrael.

PENNOD2

1Abuynydyddiauhynny,arorchymynaaethoddiwrth CesarAwgwstus,idrethu'rhollfyd

2(A'rdrethhonawnaedgyntafpanoeddCyreniusyn rhaglawarSyria)

3Aphawbaaethanti'wtrethu,pobuni'wddinaseihun.

4AIosephhefydaaethifynuoGalilea,oddinasNazareth, iJwdea,iddinasDafydd,yrhonaelwirBethlehem;(amei fododŷacolinachDafydd:)

5I'wdrethugydaMaireibriodbriod,ynfawro feichiogrwydd

6Acfelly,trayroeddynthwyyno,ycyflawnwydy dyddiauigaeleithraddodi

7Ahiaddugeimabcyntaf‐anedig,aca’igwisgoddef mewngwisgwanc,aca’igosododdmewnpreseb;amnad oeddlleiddyntynydafarn

8Acyroeddynyrunwladbugeiliaidynarosynymaes, acyngofaluameupraiddliwnos.

9Acwele,angelyrArglwyddaddaetharnynt,agogoniant yrArglwyddaddisgleirioddo'uhamgylchhwynt:ahwya ofnasantynddirfawr.

10A'rangeladdywedoddwrthynt,Nacofnwch:canys wele,yrwyfyndwynichwiyrhanesdaolawenyddmawr, yrhwnafyddi'rhollbobloedd.

11CanysganwydichwiheddiwynninasDafydd Waredwr,sefCristyrArglwydd

12Ahynfyddarwyddichwi;Chwiagewchybabanwedi eiamwisgomewndilladswadlan,yngorweddmewn preseb

13Acynddisymwthyroeddgyda'rangeldyrfao'rllu nefolynmoliDuw,acyndywedyd,

14GogoniantynygoruchafiDduw,acaryddaear tangnefedd,ewyllysdaiddynion.

15Abu,felyroeddyrangylionynmynedoddiwrthynti'r nef,ybugeiliaidaddywedasantwrtheigilydd,Awnyn awrhydBethlehem,agwelwnypethhwnsyddwedi digwydd,yrhwnahysbysoddyrArglwyddiddyntni

16Ahwyaddaethantarfrys,acagawsantMair,aIoseph, a'rbabanyngorweddmewnpreseb.

17Aphanwelsant,hwyafynegasantyrymadrodda ddywedasidwrthyntamyplentynhwn.

18A'rhollraia'iclywsant,aryfeddasantatypethaua ddywedasididdyntganybugeiliaid

19OndMairagadwoddyrhollbethauhyn,aca'u meddylioddyneichalon.

20A'rbugeiliaidaddychwelasant,ganogonedduamoli Duwamyrhollbethauaglywsantacawelsant,fely dywedwydwrthynt

21Aphangyflawnwydwythniwrnodienwaeduary bachgen,eienwefIESU,yrhwnaenwydfellyganyr angelcyneigenhedluynygroth

22Aphangyflawnwyddyddiaueiphuredigaethhiynôl cyfraithMoses,hwya’idygasantefiIerusalem,i’w gyflwynoi’rArglwydd;

23(FelymaeynysgrifenedigyngnghyfraithyrArglwydd, Pobgwrywaagoro'rgroth,aelwirsanctaiddi'rArglwydd;)

24Acioffrymuaberth,ynôlyrhynaddywediryng nghyfraithyrArglwydd,Pârodurturiaid,neuddaugyw colomen.

25AcweleŵrynIerusalem,a’ienwSimeon;a’rungŵr oeddgyfiawnaduwiol,yndisgwyldiddanwchIsrael:a’r YsprydGlânoeddarno.

26AcaamlygwydiddotrwyyrYsprydGlân,nawelaiefe angau,cyngweledCristyrArglwydd

27AcefeaddaethtrwyyrYsprydi'rdeml:aphan ddygoddyrhieniyplentynIesuimewn,iwneuthuriddo ynôldefodyGyfraith,

28Ynaefea'icymerthefifynuyneifreichiau,aca fendithioddDduw,acaddywedodd, 29OArglwydd,ynawrgiliadywasmewntangnefedd,yn ôldyair:

30Canysfyllygaidawelsantdyiachawdwriaeth, 31Yrhwnabaratoaistoflaenwynebyrhollbobloedd;

32GoleuniioleuoyCenhedloedd,agogoniantdybobl Israel

33AIosepha'ifamaryfeddasantatypethauaddywedasid amdano

34ASimeona’ubendithioddhwynt,acaddywedoddwrth Maireifam,Wele,ybachgenhwnsyddwedieiosoder cwympachyfodiadllawerynIsrael;acamarwydda ddywedirynerbyn;

35(Ie,cleddyfadrywanatrwydyenaiddyhunhefyd,)fel yramlygermeddyliaucalonnaulawer

36AcyroeddunAnna,prophwydes,merchPhanuel,o lwythAser:yroeddhiooedranmawr,abufywgydâgŵr saithmlyneddo'imorwyndod;

37Ahioeddweddwambedairblyneddaphedwarugain, yrhonnichiliasaio'rdeml,eithrawasanaethoddDduwag ymprydiauagweddiau,nosadydd

38Ahiwedidyfodimewnyrunmoddaddiolchoddi'r Arglwydd,acalefaroddamdanowrthyrhaiolloeddyn edrychambrynedigaethynIerusalem

39Acwediiddyntwneuthurpobpethynolcyfraithyr Arglwydd,hwyaddychwelasantiGalilea,i'wdinaseu hunainNazareth

40A'rbachgenagynnyddodd,acagryfhaoddoysbryd, wedieilenwioddoethineb:agrasDuwoeddarno.

41YroeddeirieniynmynedbobblwyddyniJerwsalemar ŵylyPasg

42Aphanddeuddengmlwyddoedefe,hwyaaethanti fynuiIerusalem,wedidefodyrŵyl

43Acwediiddyntgyflawniydyddiau,felyroeddentyn dychwelyd,ybachgenIesuaarhosoddarôlynJerwsalem; acniwyddaiJosepha'ifamamypeth

44Ondhwy,gandybiedeifodefynyfintai,ynmyned ymdaithdiwrnod;ahwya'iceisiasantefymhlitheu perthnasaua'ucydnabyddwyr

45Aphannachawsantef,hwyadroesanteilwaithi Ierusalem,ganeigeisioef

46Acweditridiauycawsantefynydeml,yneisteddyng nghanolymeddygon,illdauyneuclywed,acyngofyn cwestiynauiddynt

47Aphawba'ra'iclywsantefasynasantwrtheiddealla'i attebion.

48Aphanwelsantef,hwyasynasant:a’ifama ddywedoddwrtho,Fab,pahamygwnaethostfelhynâni? wele,dydadaminnaua'thgeisiaisyndrist

49Acefeaddywedoddwrthynt,Pafoddyceisiasochfi? Oniwyddochfodynrhaidimifodynghylchbusnesfy Nhad?

50Acniddeallasantyrymadroddalefarasaiefewrthynt

51Acefeaaethiwaeredgydâhwynt,acaddaethi Nazareth,acaddarostyngoddiddynt:ondeifama gadwoddyrhollymadroddionhynyneichalon

52A'rIesuagynyddoddmewndoethinebamaintioli,ac mewnffafrganDduwadyn

PENNOD3

1YnybymthegfedflwyddynodeyrnasiadTiberiusCesar, yroeddPontiusPilatynllywodraethwrarJwdea,aHerod yntetrarcharGalilea,a'ifrawdPhilipyndetrarchoIturaea acoranbarthTrachonitis,aLysaniasyntetrarchAbilene, 2AnnasaCaiaffasoeddyrarchoffeiriaid,gairDuwa ddaethatIoanfabSachareiasynyranialwch

3Acefeaddaethi’rhollwladoamgylchyrIorddonen, ganbregethubedyddedifeirwchermaddeuantpechodau; 4MegisymaeynysgrifenedigynllyfrgeiriauEsaiasy prophwyd,ganddywedyd,Llefunynllefainynyr anialwch,ParatowchfforddyrArglwydd,unionwchei lwybrauef

5Pobdyffrynalenwir,aphobmynyddabrynaostyngir; a'rcamawneirynunion,a'rffyrddgarwawneiryn esmwyth;

6AphobcnawdawelantiachawdwriaethDuw.

7Ynaydywedoddefewrthydyrfaoeddyndyfodallani'w bedyddioganddo,Ogenhedlaethgwiberod,pwya'ch rhybuddioddchwiiffoirhagydigofaintsyddiddod?

8Dygwchganhynnyffrwythauteilwngoedifeirwch,acna ddechreuwchddywedydo'chmewneichhunain,Ymae gennymniAbrahami'ntad:canysyrwyfyndywedydi chwi,ydichonDuwo'rcerrighyngyfodiplantiAbraham 9Acynawrhefydymae'rfwyellwedieigosodwrth wreiddynycoed:pobprenganhynnyyrhwnnidywyn dwynffrwythda,anaddwyd,acadefliri'rtân 10A'rboblaofynasantiddo,ganddywedyd,Bethgan hynnyawnawnni?

11Efeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Yrhwnsydd ganddoddwygot,rhoddedi'rnebnidoesganddo;a'rhwn syddganddoymborth,gwnayrunmodd.

12Ynapublicanodhefydaddaethanti'wbedyddio,aca ddywedasantwrtho,Athro,bethawnawnni?

13Acefeaddywedoddwrthynt,Nacunionyrhyna benodirichwi

14A'rmilwyryrunmoddaofynasantiddo,ganddywedyd, Aphabethawnawnni?Acefeaddywedoddwrthynt,Na thraisarneb,acnachyhuddanebyngelwyddog;a byddwchfodlonareichcyflog

15Acfelyroeddyboblyndisgwyl,aphawbyn synfyfyrioyneucalonnauamIoan,aiefeoeddyCristai peidio;

16Ioanaattebodd,ganddywedydwrthyntoll,Yrwyffi ynwiryneichbedyddioâdwfr;ondymaeuncryfachna miyndyfod,cliciedyrhwnnidwyfdeilwngo'iesgidiau i'wddatod:efea'chbedyddiachwiâ'rYsprydGlân,acâ thân

17Ymaeeiwyntyllyneilaw,acalwyrlanhaueilawr,ac agasglygwenithi'wgarner;ondyusalosgaâthânna ellireiddiffodd

18Allawerobethaueraillyneianogaethabregethoddefe i'rbobl.

19OndHerodytetrarch,wedieigerydduganddoefam HerodiasgwraigeifrawdPhilip,acamyrhollddrygaua wnaethaiHerod, 20Ychwanegwydhynetouwchlawpopeth,felycauodd efeIoanynycarchar

21Acwedii'rhollboblgaeleubedyddio,wedii'rIesu hefydgaeleifedyddio,agweddïo,agorwydynef, 22A'rYsprydGlânaddisgynnoddarluncorphorolmegis colomen,allefyndyfodo'rnef,yndywedyd,Tydiywfy anwylFab;ynottiyrymhyfrydaf

23A'rIesueihunaddechreuoddfodynghylchdeng mlwyddarhugainoed,acyntau(felytybid)ynfabi Ioseph,yrhwnoeddfabHeli, 24YrhwnoeddfabMatthat,yrhwnoeddfabLefi,yrhwn oeddfabMelchi,yrhwnoeddfabJanna,yrhwnoeddfab Joseff,

25YrhwnoeddfabMattathias,yrhwnoeddfabAmos,yr hwnoeddfabNaum,yrhwnoeddfabEsli,yrhwnoedd fabNagge,

26YrhwnoeddfabMaath,yrhwnoeddfabMattathias,yr hwnoeddfabSemei,yrhwnoeddfabIoseph,yrhwnoedd fabJwda,

27YrhwnoeddfabJoanna,yrhwnoeddfabRhesa,yr hwnoeddfabSorobabel,yrhwnoeddfabSalathiel,yrhwn oeddfabNeri,

28YrhwnoeddfabMelchi,yrhwnoeddfabAddi,yrhwn oeddfabCosam,yrhwnoeddfabElmodam,yrhwnoedd fabEr,

29YrhwnoeddfabJose,yrhwnoeddfabElieser,yrhwn oeddfabJorim,yrhwnoeddfabMatthat,yrhwnoeddfab Lefi,

30YrhwnoeddfabSimeon,yrhwnoeddfabJwda,yr hwnoeddfabJoseff,yrhwnoeddfabJonan,yrhwnoedd fabEliacim,

31YrhwnoeddfabMelea,yrhwnoeddfabMenan,yr hwnoeddfabMatatha,yrhwnoeddfabNathan,yrhwn oeddfabDafydd,

32YrhwnoeddfabJesse,yrhwnoeddfabObed,yrhwn oeddfabBoos,yrhwnoeddfabSalmon,yrhwnoeddfab Naasson,

33YrhwnoeddfabAminadab,yrhwnoeddfabAram,yr hwnoeddfabEsrom,yrhwnoeddfabPhares,yrhwnoedd fabJwda,

34YrhwnoeddfabIacob,yrhwnoeddfabIsaac,yrhwn oeddfabAbraham,yrhwnoeddfabThara,yrhwnoedd fabNachor,

35YrhwnoeddfabSaruch,yrhwnoeddfabRagau,yr hwnoeddfabPhalec,yrhwnoeddfabHeber,yrhwnoedd fabSala,

36YrhwnoeddfabCainan,yrhwnoeddfabArphaxad,yr hwnoeddfabSem,yrhwnoeddfabNoe,yrhwnoeddfab Lamech,

37YrhwnoeddfabMathusala,yrhwnoeddfabEnoch,yr hwnoeddfabJared,yrhwnoeddfabMaleel,yrhwnoedd fabCainan, 38YrhwnoeddfabEnos,yrhwnoeddfabSeth,yrhwn oeddfabAdda,yrhwnoeddfabDuw

1A'rIesuynllawno'rYsbrydGlânaddychweloddo'r Iorddonen,acaarweiniwydganyrYsbrydi'ranialwch, 2Wedieidemtioamddeugainniwrnodganydiafol.Acyn ydyddiauhynnynifwytaoddefeddim:acwedieudarfod, efeanewynoddwedihynny

3A'rdiafoladdywedoddwrtho,OsMabDuwwytti, gorchymyni'rmaenhwngaeleiwneuthurynfara

4A’rIesuaatteboddiddo,ganddywedyd,Ymaeyn ysgrifenedig,Nidtrwyfaraynunigybyddbywdyn,ond trwybobgairDuw

5A'rdiafol,ganeigymrydefifynydduchel,a ddangosoddiddoholldeyrnasoeddybydmewnamsero amser

6A'rdiafoladdywedoddwrtho,Yrhollalluhwnaroddaf iti,a'rgogonianthwynt:canyshynnyadraddodirimi;aci bwybynnaga'irhoddaf

7Ostydiganhynnya'mhaddoli,eiddottifyddycwbl.

8A’rIesuaatteboddacaddywedoddwrtho,Dosarfyôli, Satan:canysysgrifenedigyw,AddoliyrArglwydddy Dduw,acefynunigawasanaethi.

9Acefea’idugefiIerusalem,aca’igosododdefarbinacl ydeml,acaddywedoddwrtho,OsMabDuwwyt,bwrw dyhunilawroddiyma:

10Canysymaeynysgrifenedig,Efearyddorchymyni'w angylionamdanat,amgadwdi:

11Ahwya'thddygantyneudwylo,rhagitiunamserdaro dydroedynerbyncarreg

12A'rIesuganattebaddywedoddwrtho,Dywedwyd,Na themtiayrArglwydddyDduw.

13Acwedidarfodiddiafolyrholldemtasiwn,efea ymadawoddoddiwrthoamdymor

14A'rIesuaddychweloddynnerthyrYsprydiGalilea:ac addaethenwogrwyddohonotrwyyrhollfrooamgylch 15Acefeaddysgoddyneusynagogauhwynt,gangaelei ogonedduganbawb.

16AcefeaddaethiNasareth,lleymagwydef:acynôlei arfer,efeaaethi’rsynagogarydyddSaboth,acasafoddi ddarllen.

17ArhoddwydiddolyfryprophwydEsaiasAcwediiddo agoryllyfr,efeagafoddymanlleyroeddynysgrifenedig, 18YsbrydyrArglwyddsyddarnaf,amiddofyeneinioi bregethu'refengyli'rtlodion;efea'mhanfonoddiiachau'r rhaidrylliedig,ibregethuymwaredi'rcaethion,aciwella golwgi'rdeillion,iryddhau'rcleision, 19IbregethublwyddyngymeradwyyrArglwydd

20Acefeagaeoddyllyfr,aca'irhoddesdrachefni'r gweinidog,acaeisteddoddAcyroeddllygaidpawboedd ynysynagogynglynuarno

21Acefeaddechreuoddddywedydwrthynt,Ydyddhwn ycyflawniryrysgrythurhonyneichclustiauchwi.

22Aphawbadystiolaethasantiddo,acaryfeddasantaty geiriaugrasoloeddyndyfodallano'ienauefAhwya ddywedasant,OnidmabJoseffywhwn?

23Acefeaddywedoddwrthynt,Ynddiauydywedwch wrthyfyddiharebhon,Phyy,iachâdyhun:pabethau bynnagaglywsomwedieugwneuthurynCapernaum, gwnahefydymayndywladdi

24Acefeaddywedodd,Ynwirmeddafichwi,Nidyw proffwydyncaeleidderbynyneiwladeihun

25Eithryrydwyffiyndywedydwrthychynwirionedd, llaweroweddwonoeddynIsraelynnyddiauElias,pan gaewydynefdairblyneddachwemis,anewynmawrtrwy yrhollwlad;

26OndnidatyrunohonynthwyyranfonwydElias,ondi Sarepta,dinasoSidon,atwraigweddw

27AllawerowahangleifionoeddynIsraelynamser Eliseusyproffwyd;acnilanhawydyrunohonynt,ac achuboddNaamanySyriad

28Ahwythauollynysynagog,panglywsantypethauhyn, alanwydoddigofaint,

29Acagyfododd,aca'illuchioddefallano'rddinas,aca'i harweiniasantefhydaelybrynaryrhwnyradeiladwydeu dinashwynt,i'wfwrwefilawrareiben

30Ondefeadramwyoddtrwyeucanolhwynt,aaeth ymaith,

31AdaethiwaerediGapernaum,dinasoGalilea,aca'u dysgoddhwyntarydyddiauSaboth

32Ahwyasynasantwrtheiathrawiaethef:canysnerthol oeddeiairef

33Acyroeddynysynagogddyn,yroeddganddoysbryd cythraulaflan,acalefoddâllefuchel, 34Ganddywedyd,Gadini;bethsyddawneloiniâthi, IesuoNasareth?aii'ndifethaydaethostti?mia'thadwaen pwywyt;SanctDuw.

35A'rIesua'iceryddoddef,ganddywedyd,Cadwdy dangnefedd,adosallanohonoAcwedii'rdiafoleidaflu ynycanol,efeaddaethallanohono,acniniwediddo.

36Ahwyollasynasant,acalefarasantyneuplitheu hunain,ganddywedyd,Paairywhwn!canysagawdurdod anerthymaeefeyngorchymyni'rysbrydionaflan,acy maentyndyfodallan

37A'ienwogrwyddefaaethallanibobmano'rwlado amgylch.

38Acefeagyfododdo'rsynagog,acaaethimewnidŷ SimonAchymerwydmamgwraigSimonâthwymyn mawr;ahwyaattolygasantiddodrosti.

39Acefeasafodddrosti,acageryddoddydwymyn;aca'i gadawoddhi:acynebrwyddhiagyfododd,aca weini∣dogoddiddynt.

40Aphanfachludoddyrhaul,pawboeddynglafoamryw glefydaua'udygasanthwyato;acaosododdeiddwyloar bobunohonynt,aca'uhiachaoddhwynt.

41Achythreuliaidhefydaddaethantallanolawer,gan lefain,acyndywedyd,TydiywCristMabDuwAcefea’u ceryddoddhwyntnaadawoddiddyntlefaru:canyshwya wyddentmaiCristydoedd

42Aphanaethhiynddydd,efeaymadawodd,acaaethi leanial:a’rbobla’iceisiasantef,acaddaethantattoef,ac a’idaliasantef,felnadadawaiefeoddiwrthynt

43Acefeaddywedoddwrthynt,Ymaeynrhaidimi bregethuteyrnasDduwiddinasoedderaillhefyd:canysam hynnyy'mhanfonwyd

44AcyroeddefeynpregethuynsynagogauGalilea

PENNOD5

1Abu,felyroeddyboblynpwysoarnoiwrandogair Duw,efeasafoddwrthlynGennesaret, 2Agweloddddwylongynsefyllwrthyllyn:ondy pysgotwyraaethantallanohonynt,acyngolchieu rhwydau

3Acefeaaethimewniuno'rllongau,yrhonoeddeiddo Simon,acaattolygoddiddofwrwallanychydigo'rwlad. Acefeaeisteddodd,acaddysgoddyboblo'rllong

4Acwediiddoymadaelâllefaru,efeaddywedoddwrth Simon,Lansiwchi'rdyfnder,agollyngwcheichrhwydaui lawrynddŷn

5ASimonaatteboddaddywedoddwrtho,Athro,nia lafuriasomarhydynos,acnichymerasomddim:erhynny ardyairdiygollyngafyrhwyd

6Acwediiddyntwneuthurhyn,hwyaamgaeasantdyrfa fawrobysgod:a'urhwydhwynt

7Ahwyaattolygasantareupartneriaid,yrhaioeddyny llongarall,iddyfodi'wcynorthwyo.Ahwyaddaethant,ac alanwasantyddwylong,felydechreuasantsuddo

8PanweloddSimonPedrhyn,efeasyrthioddwrthliniau'r Iesu,ganddywedyd,Ciliaoddiwrthyf;canysdyn pechadurusydwyffi,OArglwydd

9Canysefeasynnodd,aphawboeddgydagef,gany brasdero’rpysgodagymerasant:

10AcfellyhefydIago,acIoan,meibionSebedeus,yrhai oeddynbartneriaidiSimonA’rIesuaddywedoddwrth Simon,Nacofna;ohynallantiaddaldynion.

11Acwediiddyntddwyneullongauidir,hwyaadawsant bawb,aca'icanlynasantef

12Abu,panoeddefemewnrhywddinas,weleŵryn llawno'rgwahanglwyf:yrhwnaweloddyrIesuynsyrthio areiwyneb,acaattolygoddiddo,ganddywedyd, Arglwydd,osmynni,tiaellifynglanhau.

13Acefeaestynnoddeilaw,acagyffyrddoddagef,gan ddywedyd,Gwnaf:byddlânAcarunwaithy gwahanglwyfaymadawoddoddiwrtho.

14Acefeaorchmynnoddiddobeidiodweudwrthneb: eithrdos,amynegadyhuni'roffeiriad,acoffrymaerdy lanhad,felygorchmynnoddMoses,yndystiolaethiddynt. 15Ondmwyolaweryraethenwogrwyddohonoef:a thyrfaoeddmawraddaethantynghydiwrando,acigaeleu hiacháuganddoo'ugwendidau.

16Acefeaymneilltuoddi'ranialwch,acaweddiodd 17Acarddiwrnodpenodol,felyroeddefeyndysgu,yr oeddPhariseaidameddygonygyfraithyneisteddgerllaw, yrhaioeddwedidyfodoholldrefiGalilea,aJwdea,a Ierusalem:agalluyrArglwyddoeddynbresenoli'w hiachau.

18Acwele,dynionaddygasantimewnwelyddynwediei gymmeryda'rparlys:ahwyageisiasantfoddi'wddwynef imewn,aci'wddodigereifronef.

19Aphannaallentganfodpafforddydygentefimewno achosydyrfa,hwyaaethantarbenytŷ,aca’i gollyngasantefilawrtrwy’rteilsa’iwelyi’rcanolgerbron yrIesu

20Aphanweloddefeeuffyddhwynt,efeaddywedodd wrtho,Ddyn,maddeuwyditidybechodau.

21A'rysgrifenyddiona'rPhariseaidaddechreuasant ymresymu,ganddywedyd,Pwyywhwnsyddyndywedyd cabledd?Pwyallfaddaupechodau,ondDuwynunig?

22OndpanddealloddyrIesueumeddyliauhwynt,efea atteboddiddynt,Pareswmyrydychyneichcalonnau?

23Paunbynnagaihawsywdywedyd,Maddeuwyditidy bechodau;neuiddywedyd,Cyfod,arhodia?

24OndfelygwypochfodganFabydynalluaryddaeari faddeupechodau,(efeaddywedoddwrthyclafo'rparlys,)

Yrwyfyndywedydwrthyt,Cyfod,achymerdywely,a dosi'thdŷ.

25Acynebrwyddefeagyfododdo'ublaenhwynt,aca gymmerthifynuyrhonyroeddefeyngorwedd,acaaeth i'wdŷeihun,ganogonedduDuw.

26Ahwyasynasantoll,ahwyaogoneddasantDduw,aca lanwydoofn,ganddywedyd,Niawelsomheddiwbethau rhyfedd.

27Acwediypethauhynefeaaethallan,acaganfu publican,o'renwLefi,yneisteddwrthdderbynfa'rddefod: acefeaddywedoddwrtho,Canlynfi

28Acefeaadawoddycwbl,acagyfododd,aca’i canlynoddef.

29ALefiawnaethiddowleddfawryneidŷeihun:abu hefydlumawropublicanod,aceraill,yrhaiaeisteddasant gydâhwynt.

30Eithreuhysgrifenyddiona'uPhariseaida grwgnachasantynerbyneiddisgyblion,ganddywedyd, Pahamyrydychynbwytaacynyfedgydâpublicanoda phechaduriaid?

31A'rIesuaateboddacaddywedoddwrthynt,Nidoes angenmeddygaryrhaiiach;ondyrhaisyddynglaf.

32Niddeuthumialwycyfiawn,ondpechaduriaidi edifeirwch

33Ahwyaddywedasantwrtho,Pahamymaedisgyblion Ioanynymprydioynaml,acyngweddïo,a'runmodd disgyblionyPhariseaid;ondyrwyttiynbwytaacynyfed?

34Acefeaddywedoddwrthynt,Aellwchchwiwneudi blantyrystafellbriodasymprydio,trafyddoypriodfab gydahwynt?

35Ondfeddawydyddiau,pandynnirypriodfaboddi wrthynt,acynayrymprydiantynydyddiauhynny

36Acefealefaroddhefydddamegwrthynt;Nidoesneb ynrhoidarnoddilledynnewyddarhen;osamgen,ynay mae'rnewyddilldauyngosodrhent,acnidyw'rdarna dynnwydo'rnewyddyncytunoâ'rhen

37Acnidywnebynrhoigwinnewyddmewnhenffiolau; felarall,byddygwinnewyddyntorri'rpoteli,acyncaelei golli,a'rpoteliaddifethir

38Eithrgwinnewyddsyddraideiroddimewnpoteli newydd;acymaeyddauyngadwedig

39Nidoesnebsyddwediyfedhenwinarunwaith,yn dymuno'nnewydd,oherwyddymae'ndweud,"Gwellyw'r hen"

PENNOD6

1AbuaryrailSabotharôlycyntaf,efeaaethtrwyy meysyddŷd;a'iddisgyblionadynasantyclustiauoŷd,ac afwytasant,ganeurhwbioyneudwylo

2Arhaio'rPhariseaidaddywedasantwrthynt,Pahamyr ydychyngwneuthuryrhynnidywgyfreithloni'w wneuthurarydyddiauSaboth?

3A'rIesuaatteboddiddynt,acaddywedodd,Oni ddarllenasochgymaintahyn,yrhynawnaethDafydd,pan oeddnewynog,a'rrhaioeddgydagef;

4FelyraethefeidŷDDUW,acagymerodd,aca fwytaoddybaragosod,acaroddeshefydi'rrhaioedd gydagef;yrhwnnidywgyfreithloneifwytaondi'r offeiriaidynunig?

5Acefeaddywedoddwrthynt,FodMabydynyn ArglwyddarySabothhefyd

6AcarSabotharallhefyd,efeaaethimewni'rsynagog, acaddysgodd:acyroeddynoddynyroeddeiddeheulaw wedigwywo

7A'rysgrifenyddiona'rPhariseaidawylasantef,aiachaai efearydyddSaboth;felycaffontgyhuddiadyneierbyn.

8Eithrefeawybueumeddyliauhwynt,acaddywedodd wrthygŵra’rllawwywedig,Cyfod,asafynycanolAc efeagyfododdacasafoddallan.

9YnayrIesuaddywedoddwrthynt,Unpethaofynnafi chwi;AicyfreithlawnarySabbothauywgwneuthurdaioni, neuwneuthurdrwg?iachubbywyd,neui'wddinistrio?

10Achanedrychoamgylcharnyntoll,efeaddywedodd wrthydyn,Estyndylaw.Acefeawnaethfelly:a’ilawef aadferwydyngyfanfelyllall

11Ahwyalanwydowallgofrwydd;adywedasantwrthei gilyddbethallenteiwneudiIesu.

12Abuynydyddiauhynny,efeaaethallani'rmynyddi weddïo,acabarhaoddarhydynosmewngweddiarDduw 13Aphanaethhiynddydd,efeaalwoddattoei ddisgyblion:acohonyntefeaetholoddddeuddeg,yrhai hefydaenwoddefeynapostolion;

14Simon,(yrhwnhefydaenwoddefePedr,)acAndreas eifrawd,IagoacIoan,PhilipaBartholomeus, 15MathewaThomas,IagofabAlffeus,aSimono'renw Selotes,

16AJwdasbrawdIago,aJwdasIscariot,yrhwnhefyd oeddybradwr

17Acefeaddaethiwaeredgydahwynt,acasafoddyny gwastadedd,athyrfaeiddisgyblion,athyrfafawroboblo hollJwdeaaJerwsalem,acolanmôrTyrusaSidon,yrhai addaethantiwrandoarno,acigaeleuhiachauo'u clefydau;

18A'rrhaiaflinidganysprydionaflan:ahwyaiachawyd 19A’rholldyrfaageisiasantgyffwrddagef:canys rhinweddaaethallanohono,aca’uhiachaoddhwyntoll 20Acefeaddyrchafoddeilygaidareiddisgyblion,aca ddywedodd,Bendigedigydychchwidlodion:canys eiddochchwiywteyrnasDduw

21Gwyneichbydynewynynawr:canyschwiaddigonir Gwyneichbydyrhaiydychynwyloynawr:canyschwia chwerthin

22Gwyneichbyd,panfyddodynionyneichcasáu,aphan y'chgwahanontoddiwrtheufintai,acy'chgwaradwyddant, acybwriantallaneichenwfeldrwg,ermwynMabydyn 23Llawenhewchydyddhwnnw,allamuynllawen:canys wele,mawryweichgwobrynynef:canysyrunmoddy gwnaetheutadauhwyntwrthyproffwydi

24Ondgwaechwiycyfoethogion!canysderbyniasoch eichdiddanwch

25Gwaechwiyrhaisyddlawn!canyschwianewyn Gwaechwisy'nchwerthinynawr!canyschwiaalarwchac awylwch.

26Gwaechwi,panddywedopawbynddaamdanoch! canysfellyygwnaetheutadaui'rgaubroffwydi

27Ondyrwyfyndywedydwrthychchwiyrhaiydychyn clywed,Carwcheichgelynion,gwnewchddai'rrhaisy'n eichcasáu,

28Bendithiwchyrhaisy'neichmelltithio,agweddïwch drosyrhaisy'neichdefnyddioergwaeth

29Aci'rhwnsyddyndydaroarynaillfochoffrwmhefyd aryllall;a'rhwnsy'ntynnudyglogyn,paidâchymryddy gôthefyd

30Dyroibobunaofynogennyt;a'rhwnsy'ndwyndy eiddodi,nacymofynâhwyntdrachefn.

31Acfelymynochwneuthurdynionichwi,gwnewch chwithauhefydiddynthwythau.

32Canysosydychyncaruyrhaisy'neichcaru,paddiolch syddichwi?canysymaepechaduriaidhefydyncaruy rhaisyddyneucaru

33Acosgwnewchddai'rrhaisyddyngwneuthurdaionii chwi,paddiolchsyddichwi?canysyrunpethhefyda wnapechaduriaid

34Acosrhoddwchfenthygi'rrhaiyrydychyngobeithio euderbyn,paddiolchsyddichwi?canyspechaduriaid hefydsyddynrhoibenthygibechaduriaid,idderbyn cymainteto

35Eithrcarwcheichgelynion,agwnewchdda,a rhoddwchfenthyg,ganobeithiodimeto;amawrfyddeich gwobr,achwiafyddwchblantyGoruchaf:canyscaredig ywefei'rdi-ddiolchaci'rdrwg

36Byddwchdrugarogganhynny,felymaeeichTadhefyd yndrugarog

37Nafarnwch,acni'chbernir:nachondemniwch,acni'ch condemnier:maddeuwch,amaddeuirichwi.

38Rhoddwch,acferoddirichwi;mesurda,wedieiwasgu ilawr,acwedieiysgwydynghyd,arhedegdrosodd,arydd dynioni'chmynwes.Canysâ'runmesuragyrydychchwi yneifesur,fe'imesuririchwieto

39Acefeaddywedoddddamegwrthynt,Aallydall arwainydall?onisyrthyddaui'rffos?

40Nidywydisgyblgoruwcheifeistr:ondpobun perffaithfyddofeleifeistr

41Aphahamyrwytynedrycharybrycheuynsyddyn llygaddyfrawd,ondhebganfodytrawstsyddyndylygad dyhun?

42Naillaipafoddydywediwrthdyfrawd,Frawd,gadi midynnuallanybrycheuynsyddyndylygad,pannadwyt ynedrycharytrawstsyddyndylygaddyhun? Rhagrithiwr,bwrwallanyngyntafytrawsto'thlygaddy hun,acynaygwelyneglurdynnuallanybrycheuynsydd ynllygaddyfrawd

43Canysprendaniddwgffrwythllygredig;acniddwg prenllygredigffrwythda

44Canyswrtheiffrwytheihunaadwaenirpobpren Canysoddrainnichasglantffigys,acnichasglantolwyn mieri

45Gŵrdaodrysordaeigalonaddwgyrhynsydddda;a dyndrwgodrysordrwgeigalonaddwgyrhynsydd ddrwg:canysohelaethrwyddygalonyllefaraeienauef

46Aphahamyrydychynfyngalwi,Arglwydd,Arglwydd, acnadydychyngwneuthurypethauyrwyfyneu dywedyd?

47Pwybynnagaddêlataffi,acawrandawoarfy ymadroddion,aca'ugwna,miafynegafichwiibwyy maeefeyndebyg:

48Cyffelybywefeiŵraadeiladodddŷ,acagloddioddyn ddwfn,acaosododdysylfaenargraig:aphangyfododdy dilyw,yffrwdaguroddynddirfawrarytŷhwnnw,acni allaieiysgwyd:canysargraigysylfaenwydef..

49Ondyrhwnsyddyngwrando,acnidywyngwneuthur, sydddebygiŵrhebsylfaenaadeiladodddŷaryddaear; ynerbynyrhwnytaroddyffrwdynchwyrn,acyn ebrwyddydisgynodd;amawroeddadfailytŷhwnnw

PENNOD7

1Acwediiddoorffeneihollymadroddionyng nghynulleidfa'rbobl,efeaaethimewniGapernaum.

2Arhywganwriadowas,yrhwnoeddannwylganddo, oeddglaf,acynbarodifarw

3AphanglybuefeamyrIesu,efeaanfonoddatto henuriaidyrIddewon,ganattolwgiddoddyfodaciachauei was

4AphanddaethantatyrIesu,hwyaattolygasantiddoar unwaith,ganddywedyd,Eifodyndeilwngi’rhwnyroedd efeiwneuthurhyn:

5Canysefesyddyncarueincenedlni,acefeaadeiladodd innisynagog

6YnayrIesuaaethgydâhwyntAphannadoeddefeyr awrhonymhelloddiwrthytŷ,ycanwriadaanfonodd gyfeillionato,ganddywedydwrtho,Arglwydd,na thralloderdyhun:canysnidwyfdeilwngitifynedimewn danfynen.

7Amhynnyacnifeddyliaisifyhunyndeilwngiddyfod attat:eithrdywedmewngair,a'mgwasaiachair

8Canysgwrydwyffihefydwedieiosoddanawdurdod,a chanddoamdanaffilwyr,acyrwyfyndywedydwrthun, Dos,acefeaâ;acwrtharall,Tyred,acymaeyndyfod;ac wrthfyngwas,Gwnahyn,acefea'igwna.

9PanglybuyrIesuypethauhyn,efearyfeddoddwrtho, aca’itroddefoamgylch,acaddywedoddwrthybobl oeddyneiganlynef,Yrwyfyndywedydichwi,Ni chefaisffyddmorfawr,nacychwaithynIsrael

10A'rrhaiaanfonasid,wedidychwelydi'rtŷ,agawsanty gwasynglafyngyfan.

11Athrannoeth,efeaaethiddinasaelwidNain;allawer o'iddisgyblionaaethantgydagef,aphobllawer

12Aphannesaoddefeatborthyddinas,weleŵrmarw wedieiddwynallan,unigfabeifam,ahioeddweddw:a phobllawero’rddinasoeddgydâhi

13AphanweloddyrArglwyddhi,efeadosturioddwrthi, acaddywedoddwrthi,Nacwylwch

14Acefeaddaethacagyffyrddoddâ’relor:a’rrhaia’i magasantefasafasant.Acefeaddywedodd,wrieuanc, meddafiti,Cyfod

15A'rhwnoeddfarwaeisteddodd,acaddechreuodd lefaru.Acefea'itraddododdefi'wfam.

16Adaethofnarbawb:ahwyaogoneddasantDduw,gan ddywedyd,Fodprophwydmawrwedicyfodiyneinplith ni;ac,FodDuwwediymweleda'ibobl.

17A'rsônhwnamdanoaaethallantrwyhollJwdea,a thrwy'rhollwladoamgylch.

18AdisgyblionIoanafynegasantiddoamypethauhyn oll

19Acloanyngalwattoddauo'iddisgybliona'uhanfonodd hwyntatyrIesu,ganddywedyd,Aitiywyrhwnoeddi ddyfod?neuedrychamunarall?

20Panddaethygwŷrattoef,hwyaddywedasant,Ioan Fedyddiwra'nhanfonoddniattat,ganddywedyd,Aitiyw yrhwnsyddiddyfod?neuedrychamunarall?

21Acynyrawrhonnoefeaiachaoddlawero'ugwendidau a'uplâu,acoysbrydiondrwg;acilaweroeddynddallefe aroddesolwg

22YnayrIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Ewch ymaith,amynegwchiIoanypethauawelsochaca glywsoch;felygwelydeillion,ycloffionynrhodio,y

gwahangleifionyncaeleuglanhau,ybyddariaidynclywed, ymeirwyncaeleucyfodi,yrefengylyncaeleiphregethu i'rtlodion

23Abendigedigywefe,pwybynnagnithramgwyddo ynoffi.

24Acwediigenhadauloanymadael,efeaddechreuodd lefaruwrthyboblamloan,Bethyraethochchwiallani'r anialwchiweled?Corswedieihysgwydganygwynt?

25Eithrbethyraethochallani'wweled?Dynwediei wisgomewndilladmeddal?Wele,yrhaisyddwedieu gwisgoynhyfryd,acynbywyngywrain,mewncynteddau brenhinol

26Eithrbethyraethochallani'wweled?Ynbroffwyd?Ie, meddafichwi,allawermwynaphrophwyd

27Hwnywefe,amyrhwnymaeynysgrifenedig,Welefi ynanfonfynghennadoflaendywyneb,yrhwnabaratoa dyfforddo'thflaen

28Canysyrwyfyndywedydichwi,Ymmhlithyrhaia anedowragedd,nidoesprophwydmwynagloan Fedyddiwr:eithryrhwnsyddleiafynnheyrnasDduw, syddfwynagefe

29A'rhollbobla'iclybuef,a'rpublicanod,a gyfiawnhasantDduw,gangaeleubedyddioâbedyddloan 30OndyPhariseaida'rcyfreithwyrawrthodasantgyngor Duwyneuherbyneuhunain,hebeubedyddioganddo.

31AdywedoddyrArglwydd,Ibabethganhynnyy cyffelybafwŷrygenhedlaethhon?acibabethymaent?

32Cyffelybydyntiblantyneisteddynyfarchnadfa,acyn galwynaillatyllall,acyndywedyd,Yrydymwedipibau ichwi,acniddawnsiasoch;nyniaalarasomichwi,acnid wylasoch.

33CanysIoanFedyddiwraddaethnidoeddynbwytabara nacynyfedgwin;achwiaddywedwch,Ymaecythraul ganddo.

34DaethMabydynifwytaacyfed;acyrydychyn dywedyd,Weleŵrglwth,agwinwr,cyfaillpublicanoda phechaduriaid!

35Eithrdoethinebagyfiawnhâeihollblanthi

36Acuno'rPhariseaidaddymunoddarnofwyttagydâgef AcefeaaethidŷyPharisead,acaeisteddoddiymborth.

37Acwele,gwraigynyddinas,yrhonoeddbechadurus, panwybuhifodyrIesuyneisteddwrthymborthynnhŷy Pharisead,addugbocsalabastroennaint,

38Acasafoddwrtheidraedo'rtuôliddoganwylo,aca ddechreuoddolchieidraedâdagrau,aca'usychoddhwynt âgwallteiphen,acagusanoddeidraedef,aca'u heneinioddâ'rennaint

39AphanweloddyPhariseada’ihoffasai,efealefarodd ynddoeihun,ganddywedyd,Ygŵrhwn,pebuasaiyn brophwyd,awybuasaipwy,apharywwraig,ywhonsydd yncyffwrddagef:canyspechadurusywhi

40A’rIesuganattebaddywedoddwrtho,Simon,ymae gennyfbethi’wddywedydwrthytAcefeaddywedodd, Meistr,dywedymlaen

41Yroeddrhywgredydwrachanddoddauddyledwr:yr oeddarynaillbumcanceiniog,a'rllallhannercant

42Aphannadoeddganddyntddimi'wdalu,efea faddeuoddynddidwylliddyntilldauDywedwchwrthyf felly,paunohonyntfyddyneigarufwyaf?

43Simonaatteboddacaddywedodd,Tybiwnmaiefe,i'r hwnymaddeuoddefefwyafAcefeaddywedoddwrtho, Cyfiawnafarnaist

44Acefeadroddatywraig,acaddywedoddwrthSimon, Awelidiywraighon?Aethumimewni’thdŷ,niroddaist imiddwfri’mtraed:ondhiaolchoddfynhraedâdagrau, aca’usychoddhwyntâgwallteiphen.

45Niroddaistgusanimi:ondywraighoneryramsery deuthumimewn,nipheidioddâchusanufynhraed

46Fymhenagolewnideneiniaist:ondywraighona eneinioddfynhraedagennaint.

47Amhynnymeddafiti,Eiphechodauhi,yrhaisyddlu, afaddeuir;canyshiagaroddlawer:ondi'rhwny maddeuwydychydig,ychydigagarant

48Acefeaddywedoddwrthi,Maddeuwyddybechodau 49A'rrhaioeddyneisteddgydâgefaddechreuasant ddywedydynddynteuhunain,Pwyywhwnsyddyn maddeupechodauhefyd?

50Acefeaddywedoddwrthywraig,Dyffydda'th achubodd;ewchmewnheddwch

PENNOD8

1Wedihynny,efeaaethtrwybobdinasaphentref,gan bregethu,amynegu'rEfengylamdeyrnasDduw:a'r deuddegoeddgydagef,

2Arhaigwragedd,aiachawydoysbrydiondrwgallesg, MairaelwidMagdalen,o'rhonyraethaisaithgythraul,

3AJoannagwraigChusagoruchwyliwrHerod,aSusanna, allawereraill,yrhaioeddyngweiniarnoo'uhanfod

4Aphanddaethpobllawerynghyd,adyfodatoobob dinas,efealefaroddarddameg:

5Heuwraaethallanihaueihadef:acfelyroeddefeyn hau,rhaiasyrthiasantarfinyffordd;asathrwydhi,ac ehediaidyrawyra'ihysodd

6Arhaiasyrthiasantargraig;achyngyntedagytarddodd, fewywodd,ameifodynbrinoleithder.

7Arhaiasyrthiasantymmhlithdrain;a'rdraina gyneuoddagef,aca'itagasant

8Acarallasyrthioddardirda,acagynyddodd,acaddug ffrwythganwaithAcwediiddoddywedydypethauhyn, efealefodd,Ynebsyddganddoglustiauiwrando, gwrandawed.

9A'iddisgyblionaofynasantiddo,ganddywedyd,Betha allaifodyddameghon?

10Acefeaddywedodd,Ichwiyrhoddirgwyboddirgelion teyrnasDduw:eithrieraillarddamhegion;felnachaent weled,achlywednaddeallent

11Adyma'rddameg:GairDuwyw'rhad.

12Yrhaiarfinyfforddyw'rrhaisy'ngwrando;ynaymae diafolyndyfod,acyntynnu'rgairo'ucalonnau,rhag iddyntgreduabodyngadwedig

13Arygraigymaent,yrhai,panglywant,adderbynianty gairynllawen;acnidoesganyrhaihynwreiddyn,yrhaia gredantamychydig,acynamsertemtasiwnsyrthiant ymaith

14A'rhynasyrthiasantymmysgdrain,yrhai,wediiddynt glywed,aântallan,acadaguâgofalon,achyfoeth,a phleserauybywydhwn,hebddwynffrwythi berffeithrwydd.

15Ondarytirdaywyrhaisyddmewncalononestada, wediclywedygair,yneigadw,acyndwynffrwythyn amyneddgar.

16Nidoesneb,wediiddooleuocanwyll,yneichuddioâ llestr,neuyneigosoddanwely;ondyneiosodar

ganhwyllbren,felygwelo'rrhaisy'nmyndimewny goleuni.

17Canysnidoesdimynddirgel,nichaiffeiamlygu;acna chuddirdim,yrhwnniwyddysacaddawallan.

18Sylwchganhynnypafoddygwrandewch:canysi'r hwnybyddoganddo,iddoefyrhoddir;aphwybynnagnid oesganddo,oddiwrthoefycymeriryrhynymae'n ymddangoseifodyneigael.

19Ynaydaetheifama'ifrodyrato,acniallentddyfodato i'rwasg

20Amynegwydiddoganraioeddyndywedyd,Ymaedy fama'thfrodyrynsefyllytuallan,yndymunodyweled

21Acefeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Fymama'm brodyriywyrhaihynsyddyngwrandogairDuw,acynei wneuthur

22Acarrywddydd,efeaaethilonggydâ'iddisgyblion: acefeaddywedoddwrthynt,Awntrosoddi'rochrdrawi'r llynAcfewnaethonnhwlansioymlaen

23Ondfelyroeddyntynhwylio,efeahunodd:athymestl owyntaddaethiwaeredaryllyn;ahwyalanwydoddwfr, acafumewnperygl

24Ahwyaddaethantatto,aca'ideffroasantef,gan ddywedyd,Athro,feistr,yrydymniwedidarfodYnaefea gyfododd,acageryddoddygwyntachynddeiriogydwfr: ahwyabeidiasant,abutawelwch.

25Acefeaddywedoddwrthynt,Paleymaeeichffydd?A hwyaofnasant,asynasant,ganddywedydwrtheigilydd, Pafathddynywhwn!canysymaeefeyngorchymyni'r gwyntoedda'rdwfr,acymaentynufuddhauiddo

26AhwyagyrhaeddasantwladyGadarenes,yrhonsydd gyferbynâGalilea.

27Aphanaethefeallanidir,yrhwnagyfarfuagefo'r ddinasrywŵra'ihiraethaiogythreuliaid,acnidoeddyn gwisgodillad,acnidoeddynarosmewntŷ,ondyny beddau

28PanweloddefeyrIesu,efealefodd,acasyrthioddi lawro'iflaenef,acâllefucheladdywedodd,Bethsyddi miawnelwyfâthi,Iesu,MabyDuwGoruchaf?Yrwyfyn atolwgiti,paidâ'mpoenydio

29(Canysefeaorchmynnoddi'rysbrydaflanddodallan o'rdyn:Canysynfynychyroeddwedieiddalef:acefea gedwidâchadwynauacmewnllyffetheiriau;acefea dorroddyrhwymau,acayrrwydganddiafoli'ranialwch.)

30A'rIesuaofynnoddiddo,ganddywedyd,Bethywdy enw?Acefeaddywedodd,Lleng:canysllawero gythreuliaidaaethantimewniddo.

31Ahwyaattolygasantiddonaorchymynaiefeiddynt fynedallani'rdyfnder.

32Acyroeddynogenfaintofochlawerynymborthary mynydd:ahwyaattolygasantiddoganiatáuiddyntfynedi mewniddyntAcefeaddioddefoddiddynt

33Ynaycythreuliaidaaethantallano'rdyn,acaaethanti mewni'rmoch:a'rgenfaintaredoddilawrynserthi'rllyn, acadaguwyd

34Panweloddyrhaioeddyneubwydoyrhynawnaethid, hwyaffoesant,acaaethantacafynegasanthynnyyny ddinasacynywlad.

35Ynahwyaaethantallaniweledyrhynawnaethid;aca ddaethatyrIesu,acagafoddydyn,yrhwnyroeddy cythreuliaidwediymadaelohono,yneisteddwrthdraedyr Iesu,wedieiwisgo,acyneiiawnbwyll:ahwyaofnasant

36Yrhaihefyd,yrhaia'igwelsant,afynegasantiddynt trwybafoddyriachawydyrhwnoeddymmeddianty cythreuliaid

37YnayrholldyrfaowladyGadareniaidoamgylcha attolygasantiddoymadaelâhwynt;canyshwyaddaliwyd ganofnmawr:acefeaaethifynyi’rllong,aca ddychweloddyneiôl

38A’rgŵro’rhwnyrymadawoddycythreuliaidallana attolygoddiddofodgydâgef:ondyrIesua’ihanfonoddef ymaith,ganddywedyd,

39Dychweli'thdŷdyhun,amynegamorfawrypethaua wnaethDuwitiAcefeaaethymaith,acagyhoeddodd trwy’rhollddinasgymaintypethauawnaethai’rIesuiddo.

40Abu,wedii'rIesuddychwelyd,yboblynllawena'i derbyniasantef:canysyroeddyntollyneiddisgwyl

41Acwele,gŵro’renwJairusaddaeth,acefeoedd lywodraethwrysynagog:acefeasyrthioddwrthdraedyr Iesu,acaattolygoddiddoddyfodi’wdŷ:

42Canysununigferchoeddganddo,ynghylchdeuddeng mlwyddoed,ahiafufarwOndfelyroeddefeynmyned ymgynulloddyboblef

43Agwraigachanddidiferynowaedamddeuddeng mlynedd,yrhonadreulioddeihollfywoliaetharfeddygon, acniallasaigaeliachâdoneb,

44Daethareiol,achyffyrddoddâtherfyneiwisgef:ac ynebrwyddeidiferynowaedhiablygodd

45A’rIesuaddywedodd,Pwyagyffyrddoddâmi?Wedii bawbwadu,dywedoddPedra'rrhaioeddgydagef,"Meistr, ymae'rdyrfayndyguroacynpwysoarnat,acawytyn dweud,Pwyagyffyrddoddâmi?"

46A’rIesuaddywedodd,Rhywunagyffyrddoddâmi: canysyrwyfyngweledfodrhinweddwedimynedallan oddiwrthyf

47Aphanweloddywraignadoeddhiynguddiedig,hia ddaethdangrynu,acasyrthioddo'iflaenef,hiafynegodd iddogerbronyrhollbobl,ambaachosycyffyrddoddhiag ef,aphafoddycafoddhieihiachauynebrwydd.

48Acefeaddywedoddwrthi,Merch,byddgysurus:dy ffydda'thgyflawnodd;ewchmewnheddwch

49Trayroeddefeetoynllefaru,unaddaetho lywodraethwrtŷysynagog,ganddywedydwrtho,Ymae dyferchwedimarw;paidathrafferthu'rMeistr

50OndpanglybuyrIesu,efeaatteboddiddo,gan ddywedyd,Nacofna:credynunig,ahiaiacheir

51Aphanddaethefei'rtŷ,niadawoddinebfynedimewn, ondPedr,acIago,acIoan,athadamamyforwyn.

52Aphawbawylasant,acawylasanthi:ondefea ddywedodd,Nacwylwch;nidywhiwedimarw,ondyn cysgu

53Ahwya'igwatwarasantef,ganwybodeibodhiwedi marw

54Acefea'ugosododdhwyntollallan,aca'icymerthhi erbyneillaw,acaalwodd,ganddywedyd,Forwyn,cyfod 55A'ihysbrydhiaddaethdrachefn,acagyfododdyn ebrwydd:acefeaorchmynnoddroddibwydiddi

56A'irhieniasynasant:ondefeaorchmynnoddiddyntna ddywedentinebyrhynawnaethid.

1Ynaefeaalwoddeiddeuddegdisgyblynghyd,aca roddesiddyntawdurdodacawdurdodarbobcythreuliaid, aciwellaclefydau.

2Acefea'uhanfonoddhwyntibregethuteyrnasDduw,ac iiachauycleifion

3Acefeaddywedoddwrthynt,Nachymerwchddimat eichtaith,nathrosolion,nacyspryd,nabara,nacarian;na dwygotyrun

4Aphadŷbynnagyrewchimewniddo,arhoswchyno,ac oddiynoewch

5Aphwybynnagni'chderbynio,panelochallano'rddinas honno,ysgydwchyllwchiawnoddiareichtraedyn dystiolaethyneuherbynhwynt

6Ahwyaymadawsant,acaaethanttrwyytrefydd,gan bregethuyrefengyl,aciachauynmhobman

7AHerodytetrarchaglybuamyrhynollawnaethid trwyddoef:acefeaddryg-iodd,amydywediramrai,loan agyfodasaioddiwrthymeirw;

8Acorai,yroeddEliaswediymddangos;aceraiU,fodun o'rhenbrophwydiwediatgyfodi.

9AHerodaddywedodd,torraisbenIoan:ondpwyyw hwn,yrhwnyrwyfynclywedycyfrywbethauohono?A dymunoddeiweled.

10A'rapostolion,wedieudychwelyd,afynegasantiddoyr hynollawnaethidAcefea’ucymerth,acaaetho’rneilltu o’rneilltuileanialynperthyni’rddinasaelwirBethsaida.

11A’rbobl,panwybu,a’icanlynasantef:acefea’u derbynioddhwynt,acalefaroddwrthyntamdeyrnasDduw, acaiachaoddyrhaioeddangeniachâdarnynt.

12Aphanddechreuoddydyddddiflanu,ynaydeuddega ddaethant,acaddywedasantwrtho,Anfonydyrfaymaith, felyrelonti’rtrefydda’rwladoamgylch,aciletty,aci gaelbwyd:canysyrydymniymamewnunllelle anialwch

13Ondefeaddywedoddwrthynt,Rhoddwchchwiiddynt i'wfwytaAhwyaddywedasant,Nidoesgennymmwyach ondpumtorthadaubysgodyn;oddieithrinifynedibrynu ymborthi'rhollboblhyn.

14CanysyroeddyntynghylchpummilowŷrAcefea ddywedoddwrtheiddisgyblion,Gwnaiddynteisteddbob degadeugainmewnfintai.

15Ahwyawnaethantfelly,acabaroddiddyntolleistedd

16Ynaefeagymeroddypumtorth,a'rddaubysgodyn,ac aedrychoddifynyi'rnef,efea'ubendithioddhwynt,aca'i torrodd,aca'irhoddesi'rdisgyblioni'wgosodgerbrony dyrfa.

17Ahwyafwytasant,acalanwydoll:adeuddeg basgedaidaddygwydifynyo’rtamaidoeddynweddill iddynt

18Abu,acefeynunigyngweddio,eiddisgyblionoedd gydâgef:acefeaofynoddiddynt,ganddywedyd,Pwyy maeyboblyndywedydydwyffi?

19Hwythauaattebasantaddywedasant,loanFedyddiwr; onddywedrhai,Elias;acerailladdywedant,foduno'r henbrophwydiwediatgyfodi.

20Efeaddywedoddwrthynt,Ondpwyyrydychchwiyn dywedydfymodi?AteboddPedr,"CristDuw"

21Acefea’ugorchmynnoddhwynt,acaarchoddiddynt beidiodweudypethhwnnwwrthneb;

22Ganddywedyd,RhaidiFabydynddioddefllawero bethau,achaeleiwrthodganyrhenuriaida'rarchoffeiriaid, a'rysgrifenyddion,a'iladd,a'igyfodiytrydydddydd

23Acefeaddywedoddwrthyntoll,Osmynnebddyfodar fyôli,ymwadedagefeihun,achymeredeigroes beunydd,achanlynedfi

24Canyspwybynnagaewyllysiogadweieinioes,a’icyll: ondpwybynnagafynnogollieieinioeserfymwyni, hwnnwa’igwaredo

25Canyspafantaissyddiddyn,osennillefeyrhollfyd, a'igollieihun,neugaeleifwrwymaith?

26Canyspwybynnagafyddocywilyddganddoohonoffi aco'mgeiriau,ohonoefybyddcywilyddganFabydyn, panddeloyneiogonianteihun,acyneiddoeiDad,a'r angylionsanctaidd

27Eithryrydwyffiyndywedydichwiynwir,ymaerhai ynsefyllyma,yrhainiphrofantangau,hydoniwelant deyrnasDduw

28Acynghylchwythniwrnodwediyrymadroddionhyn, efeagymmerthPedracIoanacIago,acaaethifynyi fynyddiweddïo

29Acfelyroeddefeyngweddïo,gweddnewidioddei wyneprydef,a'iddilladoeddynwynacynddisglair

30Acwele,dauŵrynymddiddanagef,sefMosesac Elias:

31Yrhwnaymddangosoddmewngogoniant,aca lefaroddameiymadawiadyrhwnagyflawnaiefeyn Ierusalem.

32EithrPedr,a'rrhaioeddgydagef,afudrwmogwsg:a phanddeffroasant,hwyawelsanteiogoniantef,a'rddau ŵroeddynsefyllgydâgef.

33Acfelyroeddyntynymadaeloddiwrthoef,Pedra ddywedoddwrthyrIesu,Athro,daywinifodyma:a gwnawndairpabell;uniti,acuniMoses,acuniElias: hebwybodbethaddywedodd

34Trayroeddefeynllefarufelhyn,daethcwmwl,aca gysgododdhwynt:ahwyaofnasantwrthfynedi'rcwmwl.

35Adaethllefo'rcwmwl,ganddywedyd,HwnywfyMab anwylyd:gwrandewcharno

36Aphanaethyrlesuheibio,yrIesuagafwydynunig.A hwya'icadwasantynagos,acnifynegasantinebyny dyddiauhynnyddimo'rpethauawelsent

37Athrannoeth,wediiddyntddodiwaeredo'rbryn,pobl laweragyfarfuagef

38Acwele,gŵro'rfintaialefodd,ganddywedyd,Athro, yrwyfynatolwgiti,edrycharfymab:canysfyunig blentynywefe

39Acwele,ysprydyneigymmerydef,acynddisymmwth ymaeefeyngweiddi;acymaeyneirwygofelymaeyn ewynudrachefn,aphrinymaeeigleisioynciliooddi wrtho

40Acmiaattolygaisi'thddisgyblioneifwrwefallan;ac nisgallent

41A’rIesuaatteboddacaddywedodd,Ogenhedlaeth anffyddlonagwrthnysig,pahydybyddafgydâchwi,ac y’chdioddefaf?Dwgdyfabyma

42Acfelyroeddefeettoarddyfod,ycythraula'itaflodd efilawr,aca'illygraA’rIesuageryddoddyrysbrydaflan, acaiachaoddybachgen,aca’itraddodwydefeilwaithi’w dad.

43AhwyollasynasantwrthnertholalluDuwOndtrayr oeddentynrhyfedduatbobunamyrhollbethauawnaeth yrIesu,efeaddywedoddwrtheiddisgyblion, 44Byddedi'rymadroddionhynsuddoi'chclustiau:canys Mabydynadraddodiriddwylodynion.

45Eithrniddeallasanthwyyrymadroddhwn,acyroedd ynguddiedigoddiwrthynt,felnadoeddyneiddeall:acyr oeddarnyntofngofyniddobethyw'rymadroddhwnnw.

46Ynaycododdymresymiadyneuplith,paunohonynta ddylaifodfwyaf

47A'rIesu,ganddeallmeddwleucalon,agymerthblentyn, aca'igosododdyneiymyl,

48Acaddywedoddwrthynt,Pwybynnagadderbynioy plentynhwnynfyenwi,syddynderbynyrhwna'm hanfonoddi:canysyrhwnsyddleiafyneichplithchwioll, mawrfyddohwnnw.

49AcIoanaatteboddacaddywedodd,Athro,niawelsom unynbwrwallangythreuliaidyndyenwdi;ania waharddasomiddo,amnadywefeyncanlyngydani.

50A’rIesuaddywedoddwrtho,Nawaherddwchiddo: canysyrhwnnidywi’nherbynni,trosomni

51Aphanddaethyramseri'wdderbyn,efeaosododdei wynebynddiysgogifynediIerusalem,

52Acaanfonasantgenhadauoflaeneiwynebef:ahwya aethant,acaaethantimewnibentrefo'rSamariaid,i ymbaratoiiddo

53Acnidderbyniasantef,amfodeiwynebeffelpe byddaiefeynmynediIerusalem.

54AphanweloddeiddisgyblionIagoacloanhyn,hwya ddywedasant,Arglwydd,afynnidiiniorchymynidân ddyfodiwaeredo'rnef,a'udifahwynt,megisygwnaeth Elias?

55Ondefeadrodd,aca'uceryddoddhwynt,aca ddywedodd,Niwyddochobarywysbrydyrydych.

56CanysnididdistrywiobywydaudynionydaethMaby dyn,ondi'whachubhwyntAdymanhw'nmyndibentref arall.

57Abu,felyroeddyntynmynedaryffordd,rhywŵra ddywedoddwrtho,Arglwydd,canlynafdiibalebynnagyr elo.

58A'rIesuaddywedoddwrtho,Llwynogodsyddâthyllau, acadaryrawyrnythod;ondnidoesganFabydynlei osodeiben.

59Acefeaddywedoddwrthunarall,CanlynfiOndefea ddywedodd,Arglwydd,gadimiyngyntaffynedigladdu fynhad.

60YrIesuaddywedoddwrtho,Gadi’rmeirwgladdueu meirw:eithrdosaphregethuteyrnasDduw.

61Acunarallhefydaddywedodd,Arglwydd,canlynafdi; ondgadewchimiyngyntafffarwelioahwynt,yrhaisydd gartrefynfynhy

62A’rIesuaddywedoddwrtho,Nidoesneb,wedigosod eilawaryraradr,acynedrychynôl,ynaddasideyrnas Dduw

PENNOD10

1Wedi'rpethauhynpenododdyrArglwyddddega thrigaineraillhefyd,aca'uhanfonoddhwyntbobdwya dauo'iflaeneiwynebibobdinasalle,lleydeuaiefeei hun

2Amhynnyefeaddywedoddwrthynt,Ycynhaeafynwir syddfawr,ondygweithwyrsyddbrin:gweddïwchgan hynnyarArglwyddycynhaeaf,ariddoanfongweithwyr allani'wgynhaeaf.

3Ewcheichffyrdd:wele,yrwyfyneichanfonallanfel ŵynymhlithbleiddiaid

4Nacherwchbwrs,nacysgrífen,nacesgidiau:acna chyfarchwchnebaryffordd.

5Acibadŷbynnagyrewchimewn,yngyntafdywedwch, Tangnefeddi'rtŷhwn

6Acosmabtangnefeddafyddoyno,eichtangnefedda orphwysoarno:onidê,efeadryattochdrachefn

7Acerysynyruntŷ,ganfwytaacyfedypethaua roddant:canysteilwngywygweithiwro'igyflog Peidiwchâmyndodŷidŷ

8Acibaddinasbynnagyrewchimewn,acymaentyn eichderbyn,bwytewchypethauaosodirgereichbron: 9Aciachaycleifionsyddynddo,adywedwrthynt,Daeth teyrnasDduwynagosatoch.

10Ondibaddinasbynnagyrewchimewniddi,acnid ydyntyneichderbyn,ewchallani'rheolydd,adywedwch, 11Hydeithafllwcheichdinas,yrhwnsyddynglynu wrthym,yrydymynsychui'cherbyn:erhynnybyddwch sicrohyn,nesaoddteyrnasDduwatochchwi

12Eithryrydwyffiyndywedydichwi,maimwy goddefolydyddhwnnwiSodom,nagi'rddinashonno

13Gwaedi,Chorazin!gwaedi,Bethsaida!canyspe gwneidygweithredoeddnertholynTyrusaSidon,yrhaia wnaethpwydynochchwi,hwyaedifarhasanterstalwm,yn eisteddmewnsachliainalludw

14OndmwygoddefoliTyrusaSidonynyfarn,nagi chwithau

15Athithau,Capernaum,yrhwnwytwedidyddyrchafu i'rnef,a'thfwrwiuffern.

16Yrhwnsyddyneichgwrando,syddynfyngwrando;a'r hwnsyddyneichdirmygu,syddynfynirmygui;a'rhwn syddynfynirmygui,syddyndirmyguyrhwna'm hanfonoddi

17A'rdegathrigainaddychwelasantdrachefnynllawen, ganddywedyd,Arglwydd,ymaehydynoedycythreuliaid ynddarostyngediginitrwydyenwdi

18Acefeaddywedoddwrthynt,MiawelaisSatanfel melltenyndisgyno'rnef.

19Wele,yrydwyffiynrhoddiichwialluisathruarseirff acysgorpionau,athroshollalluygelyn:acnibydddimyn periniwedichwi.

20Erhynnalawenycha,fodyrysbrydionyn ddarostyngedigichwi;ondynhytrachgorfoleddwch,am fodeichenwauynysgrifenedigynynef

21YnyrawrhonnoyrIesualawenychoddynyrysbryd, acaddywedodd,Yrwyfyndiolchiti,ODâd,Arglwydd nefadaear,amguddiaistypethauhynoddiwrthy doethiona'rcall,aca'udatguddioddifabanod:erhynny,O Dad;canysfellyyrymddangosoddynddayndyolwg 22PobpethadraddodirimiganfyNhad:acniŵyrneb pwyywyMab,ondyTad;aphwyywyTad,ondyMab, a'rhwnymaeyMabyneiddatguddioef.

23Acefea’itroddefateiddisgyblion,acaddywedodd o’rneilltu,Gwyneubydyllygaidsy’ngweldypethauyr ydychyneugweld:

24Canysyrwyfyndywedydichwi,fodllawero brophwydiabrenhinoeddwedichwennychgweledy

pethauyrydychchwiyneugweled,acnisgwelsant;aci glywedypethauhynnyyrydychchwiyneuclywed,acni chlywsochhwynt

25Acwele,rhywgyfreithiwragyfododd,aca’itemtiodd ef,ganddywedyd,Athro,bethawnafietifeddubywyd tragwyddol?

26Efeaddywedoddwrtho,Bethsyddysgrifenedigyny gyfraith?pamorddarllenwytti?

27Acefeaattebodd,addywedodd,CâryrArglwydddy Dduwâ'thhollgalon,acâ'thhollenaid,acâ'thhollnerth, acâ'thhollfeddwl;a'thgymydogfeltidyhun

28Acefeaddywedoddwrtho,Uniawnaattebaist:gwna hyn,abywfyddi.

29Eithrefe,ganewyllysioeigyfiawnhaueihun,a ddywedoddwrthyrIesu,Aphwyywfynghymydog?

30A’rIesuaattebodd,acaddywedodd,Rhywŵraaethi waeredoIerusalemiIericho,acasyrthioddymmhlith lladron,yrhaia’irhwygasantefo’iddillad,aca’i clwyfasantef,acaaethymaith,ganeiadaelynhanner marw

31Acarhapydaethrhywoffeiriadiwaeredyffordd honno:aphanweloddef,efeaaethheibioo'rtuarall.

32A'runmoddLefiad,panoeddefeynylle,addaethaca edrychoddarno,acaaethheibioo'rochrdraw

33OndrhywSamariad,wrtheidaith,addaethlleyroedd efe:aphanweloddef,efeadosturioddwrtho,

34Acaaethattoef,acarwymoddeiarchollion,gan dywalltolewagwinynddo,aca'igosododdareianifailei hun,aca'idugidŷtafarn,acaofaloddohono

35Athrannoeth,panymadawoddefe,efeadynnoddallan ddwygeiniog,aca'urhoddesi'rllu,acaddywedoddwrtho, Cymerofal;aphabethbynnagadreuliechynychwaneg, panddofdrachefn,mia'italafiti

36Paunynawro'rtrihyn,dybygei,oeddgymydogi'rhwn asyrthiasaiymmysgylladron?

37Acefeaddywedodd,Yrhwnadrugareddawnaethefe YnayrIesuaddywedoddwrtho,Dos,agwnayrunmodd.

38Acfelyroeddyntynmyned,efeaaethimewniryw bentref:arhywwraigo'renwMarthaa'iderbynioddefi'w thŷ.

39AcyroeddganddichwaeraelwidMair,yrhonhefyda eisteddoddwrthdraedyrIesu,acaglywsaieiairef

40EithrMarthaadrallododdynghylchllawerowasanaeth, acaddaethattoef,acaddywedodd,Arglwydd,onidoes otsgennychfodfychwaerwedifyngadaeliwasanaethu ynunig?gofyniddifellyfynghynorthwyo.

41A’rIesuaatteboddacaddywedoddwrthi,Martha, Martha,yrwyttiynofalusacynofidusynghylchllawero bethau:

42Eithrunpethsyddanghenrheidiol:aMairaddewisodd yrhanddaionushonno,yrhonnichymeriroddiwrthi

PENNOD11

1Abu,felyroeddefeyngweddiomewnrhywle,wedi iddobeidio,uno'iddisgyblionaddywedoddwrtho, Arglwydd,dysginiweddio,megisydysgoddIoanhefyd i'wddisgyblion

2Acefeaddywedoddwrthynt,Panweddïoch,dywedwch, EinTadyrhwnwytynynefoedd,Sancteiddierdyenw. DeleddydeyrnasGwnelerdyewyllys,megisynynef, fellyaryddaear

3Dyroinioddyddiddyddeinbarabeunyddiol

4Amaddeuinieinpechodau;canysyrydymninnau hefydynmaddauibobunsyddynddyledusiniAcnac arwainniidemtasiwn;eithrgwarednirhagdrwg.

5Acefeaddywedoddwrthynt,Paunohonochafyddo ganddogyfaill,acaâattohannernos,acaddywedwrtho, Gyfaill,rhofenthygtairtorthimi;

6Canyscyfaillimiyneidaithaddaethataf,acnidoes gennyfddimi'wosodgereifronef?

7Acefeo'rtufewnaattebacaddywed,Nacofnafi:y maeydrwsynawrwedieigau,a'mplantgydâmiyny gwely;niallafgodiarhoiiti

8Yrwyfyndywedydichwi,Ernachyfydefea'irhoddi, ameifodyngyfailliddo,ettooherwyddeibwysigrwydd efeagyfyd,acaryddiddogyniferagsyddangen

9Acyrwyfyndywedydichwi,Gofynwch,arhoddiri chwi;ceisiwch,achwiagewch;curwch,acfeagoriri chwi

10Canyspobunaofynosyddynderbyn;a'rhwnsyddyn ceisio,syddyncael;aci'rneba'icuro,yragorir

11Osbyddmabyngofynfarainebohonochyrhwnsydd dad,aryddefegarregiddo?neuosgofynpysgodyn,arydd efesarffiddoambysgodyn?

12Neuosgofynefewy,aoffrym∣maefeiddoysgorpion?

13Osydychchwi,ganhynny,ynddrwg,yngwybodsuti roirhoddiondai'chplant:pafaintmwyyrhyddeichTad nefolyrYsbrydGlâni'rrhaisy'ngofyniddo?

14Acyroeddefeynbwrwallangythraul,acyroeddyn fudAcwedii'rdiafolfynedallan,ymudalefarodd;a'r boblaryfeddasant

15Eithrrhaiohonyntaddywedasant,trwyBeelsebub penafycythreuliaidymaeefeynbwrwallangythreuliaid 16Aceraill,ganeidemtio,ageisiasantganddoarwyddo'r nef.

17Ondefe,ganwybodeumeddyliau,addywedodd wrthynt,Pobteyrnasymranedigyneiherbyneihuna ddygirianghyfannedd;athŷwedieirannuynerbyntŷa syrth.

18OsbyddSatanhefydwediymrannuyneierbyneihun, pafoddysaifeideyrnasef?ameichbodyndywedydfy modiynbwrwallangythreuliaidtrwyBeelsebub

19AcostrwyBeelzebubyrwyffiynbwrwallan gythreuliaid,trwybwyymaeeichmeibionchwiyneu bwrwhwyntallan?amhynnyybyddanthwyynfarnwyri chwi

20OndosmyfiâbysDuwsyddynbwrwallan gythreuliaid,ynddiauydaethteyrnasDduwarnochchwi

21Pangadwodyncryfarfogeibalas,eieiddosyddmewn heddwch:

22Ondpanddêlcryfachnagefearno,a'iorchfygu,ymae efeyncymrydoddiarnoeihollarfogaethynyrhonyr ymddiriedoddefe,acarannoddeiysbail.

23Yrhwnnidywgydâmi,syddi'mherbyn:a'rhwnnid ywyncasglugydâmi,syddyngwasgaru

24Paneloyrysbrydaflanallanoddyn,ymaeefeyn rhodiotrwyleoeddsychion,gangeisiogorffwystra;achan gaeldim,efeaddywedodd,Dychwelafi'mtŷo'rlley deuthumallan.

25Aphanddêl,efea'icafoddhiwedieihysguboa'i haddurno

26Ynaymaeefeynmyned,acyncymmerydattosaith ysprydamgenachnagefeihun;acymaentynmynedi

mewn,acyntrigoyno:achyflwrdiweddafydynhwnnw syddwaethna'rcyntaf.

27Abu,trayroeddefeynllefaruypethauhyn,rhyw wraigo'rfintaiagododdeillef,acaddywedoddwrtho, Bendigedigywygrotha'thddugdi,a'rbabauasugnaist.

28Eithrefeaddywedodd,Ieynhytrach,gwyneubydy rhaisyddyngwrandogairDuw,acyneigadw

29Aphangynnulloddyboblyndew,efeaddechreuodd ddywedyd,Dymagenhedlaethddrwg:arwyddymaentyn ceisio;acniroddirarwyddiddo,ondarwyddJonasy proffwyd

30CanysmegisybuJonasynarwyddi'rNinefeaid,felly hefydybyddMabydyni'rgenhedlaethhon.

31Brenhinesydeauagyfydynyfarngydâgwŷry genhedlaethhon,aca’ucondemniahwynt:canyshia ddaethoeithafoeddyddaeariwrandodoethinebSolomon; acweleymafwynaSolomon

32GwŷrNinefeagyfodantynyfarngydâ'rgenhedlaeth hon,aca'icondemnianthi:canysedifarhasantwrth bregethuJonas;acwele,mwynaJonassyddyma

33Nidoesneb,wediiddooleuocanwyll,yneigosod mewnlledirgel,nacodanfwseli,ondarganhwyllbren,er mwyni'rrhaiaddeuantweledygoleuni

34Goleuniycorphywyllygad:amhynnypanfyddody lygadynsengl,dyhollgorffhefydsyddlawnooleuni;ond panfyddodylygadynddrwg,dygorffhefydsyddlawno dywyllwch

35Gwyliaganhynnynafyddoygoleunisyddynottiyn dywyllwch

36Osbydddyhollgorphganhynnyynllawnooleuni,heb fodiddoranyndywyll,ycwblafyddlawnooleuni,fel panfyddollewyrchcanwyllyngoleuoiti

37Acfelyroeddefeynllefaru,rhywPhariseada attolygoddiddoginiawagydâgef:acefeaaethimewn, acaeisteddoddiymborth

38AphanweloddyPharisead,efearyfeddoddnadoedd efewediymolchiyngyntafcynciniaw.

39AdywedoddyrArglwyddwrtho,Ynawryrydychchwi Phariseaidynglanhauytuallani'rcwpana'rddysgl;ondy maeeichrhanfewnolynllawnogigfranadrygioni.

40Ffyliaid,oniwnaethyrhwnsyddoddiallanyrhynsydd oddifewnhefyd?

41Eithrynhytrachrhoddwcheluseno'rcyfrywbethauag syddgennych;acwele,pobpethsyddlânichwi

42Ondgwaechwi,Phariseaid!canysyrydychchwiyn degwm,mintysarw,aphobmatholysiau,acyn trosglwyddobarnachariadDuw:yrhaihynaddylasech,a pheidiogadaelyllallhebeiwneud.

43Gwaechwi,Phariseaid!canysyrydychyncaruyr eisteddleoedduchafynysynagogau,achyfarchionyny marchnadoedd

44Gwaechwi,ysgrifenyddionaPhariseaid,ragrithwyr! oherwyddyrydychfelbeddaunadydyntynymddangos, a'rrhaisy'ncerddeddrostynt,nidydyntynymwybodol ohonynt

45Ynauno'rcyfreithwyraattebodd,acaddywedodd wrtho,Athro,felhynydywediyrwytyneingwaradwyddo ninnauhefyd

46Acefeaddywedodd,Gwaechwihefyd,gyfreithwyr! oherwyddyrydychynllwythogfeichiaublinioni'wdwyn, acnidydychyncyffwrddâ'rbeichiauaguno'chbysedd

47Gwaechwi!canysyrydychynadeiladubeddauy proffwydi,a'chtadaua'ulladdasanthwynt.

48Ynwiryrydychyntystiolaethueichbodyncaniatáu gweithredoeddeichtadau:canyshwyynwira'ulladdasant hwynt,acyrydychynadeiladueubeddauhwynt.

49AmhynnyhefydydywedodddoethinebDuw,Mia anfonafatyntbroffwydiacapostolion,arhaiohonynta laddantacaerlidiant:

50Felygofynoamwaedyrhollbroffwydi,yrhaia dywalltwyderseiliadybyd,ganygenhedlaethhon;

51OwaedAbelhydwaedZacharias,yrhwnaddifethodd rhwngyrallora'rdeml:ynwirmeddafichwi,Ymaeyn ofynoli'rgenhedlaethhon.

52Gwaechwi,gyfreithwyr!canyschwiadynasochymaith allweddgwybodaeth:nidaethochimewnynocheich hunain,a'rrhaioeddynmynedimewnarwystrasoch.

53Acfelyroeddefeyndywedydypethauhynwrthynt,yr ysgrifenyddiona'rPhariseaidaddechreuasanterfynarnoef ynddirfawr,a'iysgogiilefaruamlawerobethau:

54Yndisgwylamdano,acynceisiodalrhywbetho'ienau ef,ermwyniddynteigyhuddo

PENNOD12

1Ynycyfamser,wediymgynullynghydlliawsdirifedio bobl,felyroeddyntynsathruareigilydd,efea ddechreuoddddywedydwrtheiddisgyblionyngyntafoll, GochelwchrhagsurdoesyPhariseaid,yrhwnywrhagrith. 2Canysnidoesdimaorchuddir,niddatguddir;naccudd, niwyddys

3Amhynnypabethbynnagalefarasochmewntywyllwch, aglywirynygoleuni;a'rhynaddywedasochynyglust mewnclosau,agyhoeddirarbennau'rtai

4Acyrwyfyndywedydichwifynghyfeillion,Nac ofnwchyrhaisyddynlladdycorph,acwedihynynidoes ganddyntmwyachaallantwneuthur

5Ondrhag-rybuddiafchwipwyaofnwch:Ofnwchyrhwn, wediiddoladd,syddâ'rgalluifwrwiuffern;ie,meddafi chwi,Ofnwchef

6Onidywpumaderynytowedieugwerthuynddwy ffyrling,acnidoesunohonyntwedieianghofiogerbron Duw?

7Ondhydynoedunionfleweichpensyddwedieurhifo. Nacofnaganhynny:yrydychynfwygwerthfawrna llaweroadaryto

8Acmeddafichwi,Pwybynnaga'mcyffesigerbron dynion,Mabydynhefydagyffesantgerbronangylion Duw:

9Eithryrhwnsyddynfyngwaduigerbrondynion,a wadiroflaenangylionDuw

10AphwybynnagaddywedoairynerbynMabydyn,fea faddeuiriddo:ondi'rhwnagabluynerbynyrYsprydGlân, nifaddeuir

11Aphanddôntâchwii'rsynagogau,acatynadon,a phwerau,peidiwchâmeddwlsutnaphabethaatebwch, neubethaddywedwch:

12CanysyrYsprydGlânaddysgichwiynyrunawryr hynaddylecheiddywedyd

13Acuno'rfintaiaddywedoddwrtho,Athro,dywedwrth fymrawd,amrannu'retifeddiaethâmi.

14Acefeaddywedoddwrtho,Ddyn,pwya'mgwnaethi ynfarnwrneuynrannwrarnat?

15Acefeaddywedoddwrthynt,Gwyliwch,agwyliwch rhagtrachwant:canysnidywbywyddynyncynnwys helaethrwyddypethausyddganddo

16Acefealefaroddddamegwrthynt,ganddywedyd,Tir rhywgyfoethogaddygoddallanynhelaeth:

17Acefeafeddylioddynddoeihun,ganddywedyd,Beth awnaf,gannadoesgennyfleiroddifyffrwythau?

18Acefeaddywedodd,Hynawnaf:tynnaffyysguboriau ilawr,acadeiladaffwy;acynoyrhoddaffyhollffrwythau a'mheiddo

19Adywedafwrthfyenaid,Enaid,ymaegennytnwyddau lawererysblynyddau;cymeresmwythdra,bwyta,yf,a byddlawen.

20OndDuwaddywedoddwrtho,Ynfyd,ynoshony gofynirdyenaidgennyt:ynapwyfyddypethauhynnya ddarparaistti?

21Fellyymae'rhwnsyddyngosodtrysoriddoeihun,ac nidywogyfoethogiDduw

22Acefeaddywedoddwrtheiddisgyblion,Amhynny meddafichwi,Nafeddyliwchameicheinioes,betha fwytewch;nacamycorph,yrhynawisgwch

23Ymae'rbywydynfwynachig,a'rcorffynfwyna dillad

24Ystyriwchycigfrain:canysnidydyntynhaunacyn medi;nadoesganddyntstordynacysgubor;aDuwsydd yneuporthihwynt:pafaintmwygwellwyttina'rehediaid?

25Aphaunohonochâmeddwlaallychwaneguuncufydd ateifaint?

26Osnaellwchchwiwneuthurypethlleiaf,pahamy meddyliwchamweddill?

27Ystyriwchylilïausutymaentyntyfu:nidydyntyn llafurio,nidydyntynnyddu;acettoyrwyfyndywedydi chwi,nawisgwydSolomonyneihollogoniantfeluno'r rhaihyn.

28OsfellyydilladaDuwyglaswelltyn,yrhwnsydd heddywynymaes,acyforywedieifwrwi'rffwrn;pafaint mwyydilladaefechwi,chwioychydigffydd?

29Acnacheisiwchbethafwytewch,neubethayfaoch,ac nafyddwchammheus

30Canysypethauhynollymaecenhedloeddybydyneu ceisio:a’chTadaŵyrfodarnochangenypethauhyn

31EithrynhytrachceisiwchdeyrnasDduw;a'rhollbethau hynachwanegiratoch.

32Nacofna,ypraiddbach;canysdaionieichTadyw rhoddiydeyrnasichwi

33Gwerthwchyrhynsyddgennych,arhoddwchelusen; darparwchichwieichhunainsachaunadydyntyn heneiddio,yndrysorynynefoeddnadyw'nmethu,llenad oeslleidrynnesáu,acnallygrugwyfyn

34Canyslleymaeeichtrysor,ynohefydybyddeich calon

35Byddedeichlwynauwediymwregysuoamgylch,a'ch goleuadauynllosgi;

36Achwithaueichhunainyngyffelybiwŷryndisgwyleu harglwydd,panddychweloefeo'rbriodas;felpanddeloa churo,yragorontiddoarunwaith

37Gwyneubydygweisionhynny,yrhaiagaiffyr arglwyddpanddêlyngwylio:ynwirmeddafichwi,efea ymwregyso,acawnaiddynteisteddiymborth,acaddaw allanaca’ugwasanaethohwynt.

38Acosdawefeynyrailwyliadwriaeth,neuosdawyny drydeddwyliadwriaeth,a'ucaelhwyntfelly,gwyneubyd ygweisionhynny

39Agwybyddhyn,pegwybuasaigwrytŷpaawrydeuai ylleidr,ybuasaiefeyngwylio,acnaadawsaii'wdŷgael eidorritrwodd

40Byddwchchwithaubarodhefyd:canysymaeMaby dynyndyfodarawrhebfeddwl.

41YnaydywedoddPedrwrtho,Arglwydd,aiwrthymni yrwyttiynllefaruyddameghon,neuwrthbawb?

42AdywedoddyrArglwydd,Pwyganhynnyywy goruchwyliwrffyddlonadoethhwnnw,yrhwnawnaei arglwyddynllywodraethwrareidŷ,iroddiiddynteu cyfranoymborthyneibryd?

43Gwyneifydygwashwnnw,yrhwnagaiffeiarglwydd panddêlyngwneuthurfelly.

44Ynwirmeddafichwi,ygwneloefeefyn llywodraethwraryrhynollsyddganddo

45Ondosdywedygwashwnnwyneigalon,Ymaefy arglwyddynoedieiddyfodiad;adechreucuroygweision a'rmorwynion,abwytaacyfed,ameddwi;

46Byddarglwyddygwashwnnwyndodmewndyddnad yw'nedrychamdano,acarawrnadyw'nymwybodol ohono,abyddyneidorri'nwan,acynpenodiiddoeiran gyda'ranghredinwyr.

47A'rgwashwnnw,yrhwnawybuewyllyseiarglwydd, acnisparatôddeihun,acniwnaethynôleiewyllys,a gurirâllawerostreipiau.

48Eithryrhwnniwybu,acagyflawnoddbethauteilwngo riwiau,aguriragychydigoriwiauCanysibwybynnagy rhoddirllawer,ganddoefygofynirynhelaeth:aci’rhwny troseddodddynionlawer,ganddoefygofynnanthwy fwyaf

49Daethumianfontânaryddaear;aphabethawnaf,os ywwedieienynueisoes?

50Eithrymaegennyffifedyddi'mbedyddioagef;apha foddy'mcaethiwoneseigyflawni!

51Tybiwchchwifymodiwedidyfodirodditangnefedd aryddaear?Rwy'ndweudwrthych,Nage;ondynhytrach rhannu:

52Canysohynallanbyddpumpynuntŷwedieurhannu, triynerbyndau,adauynerbyntri

53Ytadarennirynerbynymab,a'rmabynerbynytad;y famynerbynyferch,a'rferchynerbynyfam;yfam-yngnghyfraithynerbyneimerch-yng-nghyfraith,a'rferchyng nghyfraithynerbyneimam-yng-nghyfraith.

54Acefeaddywedoddhefydwrthybobl,Panweloch gwmwlyncodio'rgorllewin,ynebrwyddydywedwch,Y maecawodyndyfod;acfellyymae

55Aphanwelochydeheuwyntynchwythu,chwia ddywedwch,Byddgwres;acymaeyndyfodiben

56Rhagrithwyr,chwiaellwchddirnadwynebynefoedd a'rddaear;ondpafoddnadydychyndirnadyramserhwn?

57Ie,aphahamnadydychynbarnuyrhynsydduniawn?

58Panelychgydâ'thelyni'rynad,felyrwytynyffordd, dyroddiwydrwyddi'thwareduoddiwrtho;rhagiddody hudoatybarnwr,a'rbarnwrdydrosglwyddoi'rswyddog, a'rswyddogdyfwrwigarchar

59Ynwir,'rwy'ndweudwrthyt,paidâmyndoddiyno,nes talu'rgwiddonynolafun.

1Yroeddynbresennolyprydhwnnwraiafynegasant iddoamyGalileaid,yrhaiycymmysgasaiPilatwaedâ'u haberthau.

2A'rIesuganattebaddywedoddwrthynt,Tybiwchchwi fodyGalileaidhynynbechaduriaidgoruwchyrholl Galileaid,amiddyntddioddefycyfrywbethau?

3Yrwyfyndywedydwrthych,Nage:eithr,oni edifarhewch,chwiollhefydaddifethir

4Neuydeunawhynny,aryrhaiysyrthioddytŵryn Siloam,aca’ulladdoddhwynt,adybygwchchwimai pechaduriaidoeddyntgoruwchpawboeddyntrigoyn Ierusalem?

5Yrwyfyndywedydwrthych,Nage:eithroni edifarhewch,chwiollhefydaddifethir.

6Llefaroddhefydyddameghon;Yroeddganddyn ffigysbrenwedieiblannuyneiwinllan;acefeaddaethac ageisioddffrwytharni,acnichafodd.

7Ynaydywedoddefewrthwisgwraigeiwinllan,Wele,y tairblyneddhynyrwyfyndyfodigeisioffrwythary ffigysbrenhwn,acnichefaisddim:toref;pahamymaeyn llethuyddaear?

8Acefeaatteboddiddo,Arglwydd,gadiddielenihefyd, hydonichloddiafia'itail.

9Acosdygoffrwyth,yndda:aconide,ynawedihynnyti a'itorrefilawr

10Acyroeddefeyndysguynuno'rsynagogauary Saboth

11Acwele,gwraigoeddachanddiysprydllesgedd ddeunawmlynedd,acaymgrymodd,acniallaiynun moddymddyrchafu

12A’rIesupaneigwelodd,efea’igalwoddhiatto,aca ddywedoddwrthi,Owraig,yrwytynrhyddoddiwrthdy lesgedd

13Acefeaosododdeiddwylawarni:acynebrwyddy gwnaedhiynuniawn,acaogoneddoddDduw.

14Athywysogysynagogaatteboddynddig,amddarfod i'rIesuiachauarydyddSabboth,acaddywedoddwrthy bobl,Chwediwrnodymaeiddynionweithio:ynddyntgan hynnydeuwch,aciacheirwch,acnidarydyddsabbath

15YnayrArglwyddaatteboddiddo,acaddywedodd, Rhagrithiwr,onidywpobunohonocharySabothyn gollwngeiychna'iasynoddiarygeuell,acyneiarwain ymaithiddyfrhau?

16Aconiddylaiywraighon,ahithauynferchiAbraham, yrhonarwymoddSatan,wele,ydeunawmlyneddhyn, gaeleirhyddhauo'rrhwymynhwnarydyddSaboth?

17Acwediiddoddywedydypethauhyn,eihollelyniona gywilyddiodd:a’rhollboblalawenychasantamyrholl bethaugogoneddusawnaethidtrwyddoef

18Ynaydywedoddefe,IbabethymaeteyrnasDduwyn debyg?acibabethycyffelybafhi?

19Tebygywironynohadmwstard,yrhwnagymmerth dyn,aca'ibwrioddi'wardd;athyfodd,acachwyroddbren mawr;acehediaidyrawyraletyasantyneichangau

20Acefeaddywedodddrachefn,Ibabethycyffelybaf deyrnasDduw?

21Ymaefelsurdoes,yrhonagymmeroddgwraigaca guddioddmewntrimesurofwyd,hydonisurdoesycwbl.

22Acefeaaethtrwyydinasoedda'rpentrefydd,gan ddysgu,acaymdeithioddtuaIerusalem

23Ynaydywedoddunwrtho,Arglwydd,aiychydigsydd gadwedig?Acefeaddywedoddwrthynt, 24Ymdrechwchfynedimewnwrthyporthcyfyng:canys llawer,meddafichwi,ageisiantfynedimewn,acniallant. 25Pangyfodomeistrytŷ,achauatydrws,achwithau ddechrausefyllytuallan,achurowrthydrws,gan ddywedyd,Arglwydd,Arglwydd,agorini;acefeaatteb acaddywedwrthych,Niwnichwiobaleyrydych.

26Ynaydechreuwchddywedyd,Nyniafwyttasomaca yfasomyndyŵydddi,acaddysgaistyneinheolydd

27Eithrefeaddywed,Yrwyfyndywedydwrthych,niwn ichwiobaleyrydych;Ciliwchoddiwrthyf,holl weithredwyranwiredd.

28Byddwylofainarhinciandannedd,panwelwch Abraham,acIsaac,aJacob,a'rhollbroffwydi,ynnheyrnas Dduw,achwithauynbwrwallan.

29Ahwyaddeuanto'rdwyrain,aco'rgorllewin,aco'r gogledd,aco'rdeau,acaeisteddantynnheyrnasDduw

30Acwele,yrhaiolafafyddgyntaf,a'rrhaicyntafafydd olaf

31Ydyddhwnnwydaethrhaio’rPhariseaid,gan ddywedydwrtho,Dosallan,adosoddiyma:canysHerod a’thladd

32Acefeaddywedoddwrthynt,Ewch,adywedwchwrth yllwynoghwnnw,Wele,yrwyfynbwrwallan gythreuliaid,acyrwyfyngwneudiachâdheddiwacyfory, a'rtrydydddyddbyddafynberffeithir

33Erhynnyrhaidimirodioheddyw,acyfory,a'rdyddyn canlyn:canysniddichonfodprophwydyndarfodo Jerwsalem

34Olerusalem,lerusalem,yrhonsyddynlladdy prophwydi,acynllabyddioyrhaiaanfonwydattat;pamor amlybyddwnwedicasgludyblantynghyd,felymaeiâr yncasglueihepildaneihadenydd,acnifyddech!

35Wele,eichtŷaadawydichwiynanghyfannedd:acyn wirmeddafichwi,Ni'mgwelwch,hydoniddeloyramser ydywedwch,Bendigedigywyrhwnsyddyndyfodynenw yrArglwydd

PENNOD14

1Abu,felyroeddefeynmynedidŷuno'rpennaf PhariseaidifwytabaraarydyddSaboth,hwyawyliasant ef

2Acwele,rhywddyno'iflaenefa'rdiferynohono

3A’rIesuaattebodd,acalefaroddwrthycyfreithwyra’r Phariseaid,ganddywedyd,Aicyfreithloniachauarydydd Saboth?

4AhwyaddaliasanteutangnefeddAcefea’icymerthef, aca’ihiachaoddef,aca’igollyngoddef;

5Acaateboddiddynt,ganddywedyd,Paunohonocha fyddaasynneuychynsyrthioibydew,acni'stynefallan arunwaitharydyddSaboth?

6Acniallasenteiattebdrachefni'rpethauhyn

7Acefeaosododdallanddamegi'rrhaiawahoddasid, wrthnodipafoddyroeddyntyndewisyprifystafelloedd; ganddywedydwrthynt, 8Panwahodderdigannebibriodas,naceisteddynyr ystafelloruchaf;rhagiŵrmwyanrhydeddusnathigaelei wahoddganddo;

9Adeuedyrhwnaorchmynnodditiacyntau,adywedyd wrthyt,Dyrolei'rdynhwn;adechreuagydachywilydd gymmerydyrystafellisaf

10Ondpanwahodderdi,dosaceisteddilawrynyr ystafellisaf;felpanddelo’rhwna’thorchmynnodd,y dywedoefewrthyt,Gyfaill,dosifynyynuwch:ynay byddiitiaddoliyngngŵyddyrhaisy’neisteddgydathi 11Canyspwybynnaga'idyrchafoeihun,aostyngir;a'r hwna'idarostyngoeihun,addyrchefir

12Ynaydywedoddefehefydwrthyrhwna'i gorchmynnodd,Panwneiginiawneuswper,naalwdy gyfeillion,na'thfrodyr,na'thgeraint,na'thgymydogion cyfoethog;rhagiddynthwythauhefyderfynarnatdrachefn, aderbyntâliti

13Ondpanfyddogennytwledd,galwytlodion,yrhai anafus,ycloff,ydeillion:

14Abyddibendigedig;canysniallanteuhad-daluiti: canysynadgyfodiadycyfiawnadeliriti

15Aphanglybuuno'rrhaioeddyneisteddgydâgefy pethauhyn,efeaddywedoddwrtho,Gwyneifydyrhwna fwytaofaraynnheyrnasDduw

16Ynaydywedoddefewrtho,Rhywŵrawnaethswper mawr,acaarchoddlawer:

17Acaanfonoddeiwasaramserswperiddywedydwrth yrhaiawahoddasid,Deuwch;canysymaepobpethyn awrynbarod

18Ahwyollaguncydsyniadaddechreuasantwneuthur esgus.Ycyntafaddywedoddwrtho,Miabrynaisddarno dir,acymaeynrhaidimifynedi’wweled:attolwga’m hesgusodir

19Acunaralladdywedodd,Miabrynaisbumiauoychen, acyrwyfynmynedi'wprofihwynt:attolwgitify esgusodi

20Acunaralladdywedodd,Priodaiswraig,acamhynny niallafddyfod

21Fellyygwashwnnwaddaeth,acafynegoddi'w arglwyddypethauhyn.Ynadigiomeistrytŷaddywedodd wrtheiwas,Dosallanarfrysiheolyddaheolyddyddinas, adwgimewnymaytlawd,a'ranafus,a'ratalfa,a'rdeillion

22A'rgwasaddywedodd,Arglwydd,gwnaedfely gorchymynnaistti,acettoymaelle

23Adywedoddyrarglwyddwrthygwas,Dosallani'r priffyrdda'rcloddiau,agorfuiddyntddyfodimewn,fely llanwerfynhŷ

24Canysyrwyfyndywedydichwi,Nachaiffnebo'r gwŷrhynnyawahoddasidflaso'mswpperi.

25Adaethtyrfaoeddmawrgydagef:acefeadrodd,aca ddywedoddwrthynt, 26Osdawnebataffi,hebgasâueidad,a'ifam,a'iwraig, a'iblant,abrodyr,achwiorydd,ie,a'ieinioeseihunhefyd, niddichonefefodynddisgyblimi

27Aphwybynnagnidywyndwyneigroesef,acyn dyfodarfyôli,niddichonfodynddisgyblimi

28Canyspaunohonochsyddynbwriaduadeiladutŵr,nid ywyneisteddyngyntaf,acyncyfrifygost,aoesganddo ddigoni'worffen?

29Rhagiddoosodysylfaen,aheballueigorphen,fod pawba'igwelantyndechraueiwatwar, 30Ganddywedyd,Ygŵrhwnaddechreuoddadeiladu,ac nialloddorffen.

31Neupafrenin,ynmynediryfelaynerbynbreninarall, nidywyneisteddyngyntaf,acynymgynghoriaallefeâ dengmilgyfarfodâ'rhwnsyddyneierbynefagugainmil?

32Neu,trabo'rllallgrynbellteriffwrdd,ymae'nanfon llysgennad,acyndymunoamodauheddwch.

33Fellyyrunmodd,pwybynnagsyddohonochyrhwn nidywyncefnuaryrhynollsyddganddo,niddichonefe fodynddisgyblimi.

34Daywhalen:ondoscolloddyrhaleneiflas,âphabeth ymaei'wflasu?

35Nidywynaddasi'rtir,naci'rtail;onddynionynei fwrwallanYrhwnsyddganddoglustiauiwrando, gwrandawed.

PENNOD15

1Ynanesaoddyrhollpublicanoda'rpechaduriaidato,i'w wrando

2A'rPhariseaida'rysgrifenyddionagrwgnachasant,gan ddywedyd,Ymaehwnynderbynpechaduriaid,acyn bwyttagydâhwynt

3Acefealefaroddyddameghonwrthynt,ganddywedyd, 4Paŵrohonoch,achanddogantoddefaid,oscollefeun ohonynt,nadywyngadaelynawdeganawathrigainyn yranialwch,acynmynedarôlyrhwnagollwyd,hydoni chaffoefehi?

5Acwediiddoeigael,efea'igosododdareiysgwyddau, ganlawenhau.

6Aphanddaethadref,ymaeefeyngalweigyfeilliona'i gymmydogionynghyd,ganddywedydwrthynt, Llawenhewchgydâmi;canyscefaisfynefaidoeddyn golledig

7Yrwyfyndywedydichwi,yrunmoddybydd llawenyddynynefarunpechaduraedifarhao,mwynagar nawdeganawogyfiawnion,yrhainidoesarnyntangen edifeirwch

8Naillaipawraigachanddiddegdarnoarian,oscollhi undarn,nadywyngoleuocanwyll,acynysguboytŷ,ac ynceisioynddyfalhydonichaffohi?

9Acwediiddieichael,hiaalweichyfeillesaua'i chymydogionynghyd,ganddywedyd,Llawenhewchgydâ mi;canyscefaisydarnagollais

10Yrunmodd,meddafichwi,ymaellawenyddyng ngŵyddangylionDuwdrosunpechaduraedifarha

11Acefeaddywedodd,Yroeddganddynddaufab:

12Adywedoddyrieuangafohonyntwrtheidad,ODad, dyroimiyrhano'reiddosyddimiAcefearannodd iddynteifywoliaeth.

13Acymhenychydigddyddiauwedii'rmabieuangaf gasgluynghyd,amyndareidaithiwladbell,acyno gwastraffueisylweddâbywoliaethterfysglyd

14Acwediiddodreulioycwbl,newynmawragyfododd ynywladhonno;adechreuoddfodmewneisiau

15Acefeaaethacaymlynoddwrthddinesyddo'rwlad honno;aca'ihanfonoddi'wfaesyddiborthimoch

16Acefeafyddaiwedillenwieifolâ'rplisgafwytaoddy moch:acniroddoddnebiddo.

17Aphanddaethefeattoeihun,efeaddywedodd,Sawl gwascyflogoeiddofynhadsyddâdigonofaraacyn arbed,acyrwyffiynmarwonewyn!

18Miagodafacaafatfynhad,acaddywedafwrtho,O Dad,pechaisynerbynynef,aco'thflaendi,

19Acnidwyfmwyachdeilwngi'mgalwynfabiti:gwna fifeluno'thweisioncyflog.

20Acefeagyfododd,acaddaethateidadOndpanoedd etogrynbellteriffwrdd,eidada'igwelodd,aca dosturiodd,acaredodd,acasyrthioddareiwddf,aca'i cusanoddef

21A'rmabaddywedoddwrtho,ODad,pechaisynerbyny nef,acyndyolwgdi,acnidwyfmwyachdeilwngi'm galwynfabiti

22Ondytadaddywedoddwrtheiweision,Dygwchallan ywisgoreu,agwisgwchhi;arhoddesfodrwyareilaw,ac esgidiauameidraed:

23Adygwchymayllobras,alladdwchef;abwytawn,a byddwnlawen:

24Canyshwnfufarwfymab,acymaeynfywdrachefn; collwydef,acheiref.Adechreuasantfodynllawen.

25A'ifabhynafefoeddynymaes:acfelyroeddefeyn nesauacynnesuatytŷ,efeaglywoddberoriaetha dawnsio.

26Acefeaalwoddaruno'rgweision,acaofynoddbeth oeddystyrypethauhyn

27Acefeaddywedoddwrtho,Dyfrawdaddaeth;a'thdad aladdoddyllotew,amiddoeidderbynynddiogelacyn iach

28Acefeaddigiodd,acnifynnaifynedimewn:amhynny eidadaddaethallan,acaymbilioddagef

29Acefeaatteboddwrtheidad,Wele,yblynyddaulawer hynyrydwyffiyndywasanaethudi,acnithroseddais erioeddyorchymyn:acerhynnyniroddaistfynnimi,er mwynymhyfryduwrthfynghyfeillion

30Ondcyngyntedagydaethhwndyfab,yrhwnaysodd dyfywoliaethâphuteiniaid,tialeddaistiddoyllowediei besgi

31Acefeaddywedoddwrtho,Fab,yrwyttigydamibyth, a’rhynollsyddgennyf,eiddottiyw’rcwblsyddgennyf

32Cyfaddasoeddiniymhyfrydu,abodynllawen:canys hwnafufarwdyfrawd,acymaeynfywdrachefn;aca gollwyd,acageir

PENNOD16

1Acefeaddywedoddhefydwrtheiddisgyblion,Yroedd rhywŵrcyfoethog,yrhwnastiward;achyhuddwydyrun iddoeifodwedigwastraffueinwyddau

2Acefea’igalwoddef,acaddywedoddwrtho,Pafoddyr wyfynclywedhynohonotti?rhogyfrifo'thstiwardiaeth; canysniellifodynstiwardmwyach

3Ynaygoruchwyliwraddywedoddynddoeihun,Betha wnaf?canysfyarglwyddsyddyncymrydoddiwrthyfy stiwardiaeth:niallafgloddio;ierfynymaearnafgywilydd

4Yrwyfwedipenderfynubethi'wwneud,ermwyniddynt, wediimigaelfyngosodallano'rstiwardiaeth,fynerbyn i'wtai

5Fellyefeaalwoddbobunoddyledwyreiarglwyddato, acaddywedoddwrthycyntaf,Pafaintsyddarnattii'm harglwydd?

6Acefeaddywedodd,Cantmesuroolew.Acefea ddywedoddwrtho,Cymerdybil,aceisteddarfrys,ac ysgrifennaddegadeugain

7Ynaydywedoddefewrthunarall,Aphafaintsyddarnat ti?Acefeaddywedodd,CantmesurowenithAcefea

ddywedoddwrtho,Cymerdybil,acysgrifennabedwar ugain.

8A’rarglwyddaganmoloddygoruchwyliwranghyfiawn, amiddowneuthurynddoeth:canysdoethachywplanty bydhwnyneucenhedlaethhwynameibionygoleuni.

9Acyrwyfyndywedydichwi,Gwnewchichwieich hunaingyfeillionifammonanghyfiawnder;fel,pan fethoch,yderbyniantchwiidrigfannautragywyddol.

10Yrhwnsyddffyddlonynyrhynsyddleiaf,sydd ffyddlonhefydmewnllawer:a'rhwnsyddanghyfiawnyn ylleiaf,syddanghyfiawnhefydmewnllawer

11Osnabuochganhynnyynffyddlonynymammon anghyfiawn,pwyaymddiriedygwirgyfoethichwi?

12Aconibuochffyddlawnynyrhynsyddeiddodynarall, pwyaryddichwiyrhynsyddeiddotti?

13Niddichongwaswasanaethudaufeistr:canysnaillai efeagasaynaill,acagâryllall;neufelarallbyddyn gafaelynynaill,acyndirmygu'rllallNiellwch wasanaethuDuwamammon.

14A’rPhariseaidhefyd,yrhaioeddgybyddus,aglywsant yrhollbethauhyn:ahwya’igwatwarasantef

15Acefeaddywedoddwrthynt,Chwychwiywyrhaisydd yncyfiawnhaueichhunaingerbrondynion;eithrDuwa adwaeneichcalonnauchwi:canysyrhynsydduchelei barchymhlithdynion,syddffiaiddyngngolwgDuw.

16Ygyfraitha'rprophwydioeddhydloan:erhynyymae teyrnasDduwyncaeleiphregethu,aphawbynpwysoarni 17Ahawsywinefadaearfynedheibio,nagiunteitlo'r gyfraithfethu

18Ynebaroddoymaitheiwraig,acabriodounarall, syddyngodinebu:aphwybynnagabriodoyrhona ddisoderoddiwrtheigŵr,syddyngodinebu

19Yroeddrhywddyncyfoethog,yrhwnoeddwediei wisgoâphorfforalliainmain,acyngwneuthurynfoethus beunydd

20Acyroeddrhywgardotyno'renwLasarus,yrhwnoedd wedieiosodwrtheiborthef,ynllawnoddoluriau, 21Acyndymunoymborthi'rbriwsionasyrthiasaioddiar fwrddygwrgoludog:hefydycwnaddaethantacalyfuei ddoluriauef.

22Abufarwycardotyn,acagludwydganyrangelioni fynwesAbraham:ygwrgoludoghefydafufarw,aca gladdwyd;

23Acynuffernefeaddyrchafoddeilygaid,mewn poenedigaethau,acawêlAbrahamohirbell,aLazarusyn eifynwes.

24Acefealefoddacaddywedodd,ODadAbraham, trugarhâwrthyf,acanfonLazarus,felytrochiblaeneifys mewndwfr,acoerifynhafod;canyspoenydirfiynyfflam hon

25EithrAbrahamaddywedodd,Mab,cofiaddarfoditiyn dyoesgaeldybethauda,a'runmoddLasarusbethaudrwg: eithrynawrefeagafoddgysur,athiaboenydiodd

26Acheblawhynoll,rhyngomniathithauymae gagendormawrwedieiosod:felnaallyrhaiafynnent fynedheibioichwi;niallantychwaithdrosglwyddoini,a fyddai'ndododdiyno.

27Ynaydywedoddefe,Ganhynny,atolwg,yranfonech efidŷfynhad:

28Canysymaeimibumpofrodyr;felytystiolaethoefe iddynt,rhagiddynthwythauddyfodi'rllepoenedigaeth hwn

29Abrahamaddywedoddwrtho,YmaeganddyntMoses a'rprophwydi;gadewchiddynteuclywed.

30Acefeaddywedodd,Nage,tadAbraham:eithrosaeth unattyntoddiwrthymeirw,hwyaedifarhânt.

31Acefeaddywedoddwrtho,OniwrandawantarMoses a'rprophwydi,nichânteuhargyhoeddi,eriungyfodioddi wrthymeirw

PENNOD17

1Ynaydywedoddefewrthydisgyblion,Anmhosiblyw, ondydawtramgwyddau:ondgwaeef,trwyyrhwny deuant!

2Gwelliddoefoeddcrogimaenmelinameiwddf,a thaflui'rmôr,nathrosedduaruno'rrhaibychainhyn

3Gwyliwchichwieichhunain:oscamweddadyfrawd i'therbyn,ceryddaef;acosedifarhaefe,maddeuiddo

4Acosefeadroseddai'therbynseithwaithynydydd,a seithwaithynydyddaddychwelatatti,ganddywedyd,Yr wyfynedifarhau;tiafaddeuiddo

5A'rapostolionaddywedasantwrthyrArglwydd, Cynyddwcheinffydd.

6A'rArglwyddaddywedodd,Pebyddaigennytffydd megisgronynohadmwstard,chwiaddywedechwrthy sycamin-brenhwn,Tynnirdiwrthygwreiddyn,a'th blannwydynymôr;adylaiufuddhauichi

7Ondpaunohonoch,achanddowasynaredigneuyn porthianifeiliaid,addywedwrthoynawr,wediiddo ddyfodo'rmaes,Dosaceisteddiymborth?

8Acnaddywedynhytrachwrtho,Paratoayrhynycafi swpera,agwregysadyhun,agwasanaethafi,nesbwytaac yfed;acwedihynnyybwyteiacayfant?

9Aydywefeyndiolchi'rgwashwnnwamiddowneuthur ypethauaorchymynwydiddo?Nidwyfyntwyllo.

10Fellychwithauhefyd,panfyddochwedigwneuthuryr hollbethauhynnyaorchymynwydichwi,dywedwch, Gweisionanfuddiolydymni:nyniawnaethomyrhyn oeddynddyledswyddarnomi'wwneuthur

11AcfelyroeddefeynmynediIerusalem,efea dramwyoddtrwyganolSamariaaGalilea.

12Acfelyroeddefeynmynedimewnibentref,cyfarfu agefddegowŷrgwahanglwyfus,yrhaioeddynsefyllo hirbell:

13Ahwyagodasanteullef,acaddywedasant,Iesu,Athro, trugarhâwrthym

14Aphanweloddefehwynt,efeaddywedoddwrthynt, Ewch,dangoswcheichhunaini'roffeiriaidAbu,felyr oeddynthwyynmyned,gaeleuglanhau.

15Aphanweloddunohonynteifodwediiacháu,adrodd yneiôl,acâllefuchelyngogonedduDuw,

16Acasyrthioddareiwynebwrtheidraed,ganddiolch iddo:aSamariadoeddefe.

17A'rIesuganattebaddywedodd,Onidoedddegwedieu glanhau?ondblemae'rnaw?

18Nichafwydyrhaiaddychweloddiroigogonianti Dduw,ondydieithrynhwn

19Acefeaddywedoddwrtho,Cyfod,dosymaith:dy ffydda'thgyflawnodd

20AphanofynnwydiddoganyPhariseaid,pabrydydelo teyrnasDduw,efeaatteboddiddynt,acaddywedodd,Nid âsylwymaeteyrnasDduwyndyfod

21Acniddywedantychwaith,Weleyma!neu,wele!canys wele,teyrnasDduwo'chmewn.

22Acefeaddywedoddwrthydisgyblion,Dawydyddiau, panchwennychochweledunoddyddiauMabydyn,acni's gwelwch.

23Ahwyaddywedantwrthych,Gwelwchyma;neu, gwelwchyno:nacewchareuhôlhwynt,acnaddilynwch hwynt.

24Canysmegisymaeyfellten,yrhwnsyddyngoleuoo'r naillrandanynef,ynllewyrchui'rrhanaralldanynef; fellyhefydybyddMabydynyneiddydd

25Eithryngyntafrhaididdoddioddefllawerobethau,a chaeleiwrthodganygenhedlaethhon.

26AcmegisybuynnyddiauNoe,fellyhefydybyddyn nyddiauMabydyn

27Hwyafwyttasant,acayfasant,abriodasantwrageddos, aroddasidmewnpriodas,hydydyddyraethNoeimewn i'rarch,acydaethydilyw,aca'udifethasanthwyntoll

28YrunmoddhefydagybuynnyddiauLot;bwytasant, yfasant,prynasant,gwerthasant,planasant,adeiladasant; 29OndydyddhwnnwyraethLotallanoSodom, glawiodddânabrwmstano'rnefa'udinistrioigyd.

30FellyhefydybyddynydyddyramlygirMabydyn

31Ydyddhwnnw,yrhwnafyddoarbenytŷ,a'istwffyn ytŷ,naddeuediwaeredi'wdynnuef:a'rhwnsyddyny maes,naddychweledyntauynôl

32CofiawraigLot

33Pwybynnagageisiantgadweieinioes,a'icyll;aphwy bynnagagolloeieinioes,a'iceidwhi

34Yrwyfyndweudwrthych,ynoshonnoybydddauŵr mewnungwely;ynaillagymmerir,a'rllallaadewir.

35Bydddwywraigynmaluynghyd;cymerirynaill,a gadewiryllall

36Dauwrafyddynymaes;cymerirynaill,agadewiry llall

37Ahwyaattebasantacaddywedasantwrtho,Pale, Arglwydd?Acefeaddywedoddwrthynt,Palebynnagy byddo’rcorff,ynoycesgliryreryrod

PENNOD18

1Acefeaddywedoddddamegwrthynti’rdybenhwn,fod dynioniweddiobobamser,acnidllewygu;

2Ganddywedyd,Yroeddmewndinasfarnwr,yrhwnnid oeddynofniDuw,nacynystyrieddyn:

3Acyroeddgwraigweddwynyddinashonno;ahia ddaethato,ganddywedyd,Dialfirhagfyngwrthwynebwr

4Acnifynnaiefedrosennyd:eithrwedihynnyefea ddywedoddynddoeihun,ErnadofnafDduw,acnad ystyriafddyn;

5Erhynny,ganfodyweddwhonynfynghythruddo,mi a'idialafhi,rhagiddiflinofitrwyeidyfodiadparhaus.

6A'rArglwyddaddywedodd,Gwrandewchbethaddywed ybarnwranghyfiawn

7AconiddialDuweietholedigioneihun,yrhaisyddyn llefainarnoddyddanos,eriddohiraethugydâhwynt?

8Rwy'ndweudwrthychybyddyndialarnyntarfyrder.Er hynnypanddêlMabydyn,agaiffefeffyddaryddaear?

9Acefealefaroddyddameghonwrthraioeddyn ymddiriedynddynteuhunaineubodyngyfiawn,acyn dirmygueraill:

10Dauddynaaethantifynyi'rdemliweddio;ynaillyn Pharisead,a'rllallynpublican.

11YPhariseadasafoddacaweddïoddgydagefeihun,O Dduw,yrwyfyndiolchitinadwyffeldynioneraill,yn gribddeilwyr,ynanghyfiawn,ynodinebwyr,neuhydyn oedfelypublicanhwn

12Yrwyfynymprydioddwywaithynyrwythnos,acyn rhoidegwmo'rhynollsyddgennyf.

13A'rpublican,gansefyllohirbell,nifynnaiddyrchafu cymainta'ilygaidtua'rnef,eithradrawoddareiddwyfron, ganddywedyd,Duwafyddotrugarogwrthyffibechadur

14Yrwyfyndywedydichwi,ygŵrhwnaaethiwaered i’wdŷyngyfiawnynhytrachna’rllall:canyspobuna’r a’idyrchafoeihunaddisbyddir;a'rhwna'idarostyngoei hun,addyrchefir

15Ahwyaddygasantatohefydfabanod,felycyffyrddai efeâhwynt:ondpanweloddeiddisgyblion,hwya’u ceryddasanthwynt

16A’rIesua’ugalwoddhwyntatto,acaddywedodd, Goddefwchiblantbychainddyfodataffi,acna waherddwchiddynt:canyso’rcyfrywymaeteyrnasDduw 17Ynwirmeddafichwi,Pwybynnagnidderbynio deyrnasDduwynblentynbach,nidâimewniddimewn unrhywfodd

18Arhywlywodraethwraofynoddiddo,ganddywedyd, Athroda,bethawnafietifeddubywydtragwyddol?

19A'rIesuaddywedoddwrtho,Pahamyrwytynfyngalw iyndda?nidoesyrunyndda,ondun,sefDuw.

20Tiawyddostygorchymynion,Naodineba,Naladd,Na ladrata,Naddwggam-dystiolaeth,Anrhydeddadydada'th fam.

21Acefeaddywedodd,Yrhaihynollagedwaiso'm hieuenctid

22A’rIesupanglybuypethauhyn,efeaddywedodd wrtho,Etounpethsyddeisiauarnat:gwerthyrhynoll syddgennyt,arhannai’rtlodion,athiageidrysorynynef: athyred,canlynfi.

23Aphanglybuefehyn,tristiawnafu:canyscyfoethog iawnoeddefe

24AphanweloddyrIesueifodyndristiawn,efea ddywedodd,Morbrinyrâ'rrhaisyddganddyntgyfoethi mewnideyrnasDduw!

25Canyshawsywigamelfynedtrwygraunodwydd,nagi ddyncyfoethogfynedimewnideyrnasDduw

26A'rrhaia'iclywsantaddywedasant,Pwyganhynnya allfodyngadwedig?

27Acefeaddywedodd,Ypethausyddanmhosibli ddynion,syddbosibliDduw.

28YnaydywedoddPedr,Wele,niaadawsomoll,aca'th ganlynasomdi

29Acefeaddywedoddwrthynt,Ynwirmeddafichwi, Nidoesnebaadawodddŷ,neurieni,neufrodyr,neuwraig, neublant,ermwynteyrnasDduw,

30Yrhwnnidderbynfwyfwyynyramserpresennolhwn, acynybydaddawfywydtragwyddol

31Ynaefeagymmerthattoefydeuddeg,acaddywedodd wrthynt,Wele,yrydymynmynedifynuiIerusalem,a phobpethsyddynysgrifenedigtrwyyproffwydiynghylch Mabydyn,agyflawnir

32Canysefeadraddodiri'rCenhedloedd,acawatwarir,ac aymbilir,acaboeriref:

33Ahwya'ifflangellantef,aca'irhoddantifarwolaeth:a'r trydydddyddefeagyfyd.

34Acniddeallasantddimo'rpethauhyn:a'rymadrodd hwnoeddguddiedigoddiwrthynt,acniwyddentypethau addywedasid.

35Abu,trayroeddefeynnesâuatJericho,rhywddyn dallyneisteddarfinyfforddyncardota:

36Aphanglywoddydyrfaynmynedheibio,efea ofynnoddbethoeddystyrhynny

37Ahwyafynegasantiddo,fodyrIesuoNasarethyn mynedheibio

38Acefealefodd,ganddywedyd,Iesu,MabDafydd, trugarhawrthyf.

39A'rrhaioeddynmynedo'rblaena'iceryddasantef,am gadweiheddwchef:eithrefealefoddynfwyolawer,Ti FabDafydd,trugarhâwrthyf.

40A’rIesuasafodd,acaorchmynnoddeiddwynato:a phannesaoddefe,efeaofynoddiddo, 41Ganddywedyd,Bethafynnidiimieiwneuthuriti?Ac efeaddywedodd,Arglwydd,felycaffwyffyngolwg

42A’rIesuaddywedoddwrtho,Derbyndyolwg:dyffydd a’thachubodd.

43Acynebrwyddefeagafoddeiolwg,aca'icanlynoddef, ganogonedduDuw:a'rhollbobl,panwelsant,aroddasant foliantiDduw.

PENNOD19

1A'rIesuimewnacaaethtrwyJericho

2Acwele,yroeddgŵro'renwSacheus,yrhwnoedd benafymmysgypublicanod,acefeoeddgyfoethog.

3AcefeageisioddweledyrIesupwyydoedd;acniallai i'rwasg,amnadoeddfawrofaintioli

4Acefearedoddo’rblaen,acaddringoddi’rsycomor preni’wweledef:canysyroeddefeifynedheibioyffordd honno

5AphanddaethyrIesui'rlle,efeaedrychoddifynu,ac a'igwelodd,acaddywedoddwrtho,Sacheus,brysia,a thyrediwaered;canysrhaidimiarosyndydŷdiheddiw

6Acefeafrysiodd,acaddaethiwaered,aca’iderbyniodd efynllawen

7Aphanwelsant,hwyagrwgnachasantoll,ganddywedyd, Eifodefwedimynedynwestaigydâgŵrpechadurus.

8ASacheusasafodd,acaddywedoddwrthyrArglwydd; Wele,Arglwydd,hannerfyeiddoaroddafi'rtlodion;acos cymeraisddimoddiwrthnebtrwygam-gyhuddiad,mia'i hadferafefbedairgwaith

9A’rIesuaddywedoddwrtho,Ydyddhwnydaeth iachawdwriaethi’rtŷhwn,ereifodyntauynfabi Abraham

10CanysMabydynaddaethigeisioaciachubyrhyna gollasid.

11Acwrthglywedypethauhyn,efeaychwanegoddaca lefaroddddameg,ameifodynagosatIerusalem,acameu bodyntybiedyrymddangosaiteyrnasDduwarunwaith

12Ynaydywedoddefe,Pendefigaaethiwladbell,i dderbyniddoeihunfrenhiniaeth,aciddychwelyd.

13Acefeaalwoddeiddeggwas,acaroddoddiddynt ddegpunt,acaddywedoddwrthynt,Meddiannuhydoni ddelwyf.

14Eithreiddinaswyra'icasasantef,acaanfonasant genadwriareiolef,ganddywedyd,Niagawnniygwr hwnideyrnasuarnomni

15Acwediiddoddychwelyd,wediiddodderbyny frenhiniaeth,efeaorchmynnoddi'rgweisionhyngaeleu galwattoef,i'rrhaiyrhoddasaiefeyrarian,felygwypo faintaennillasaipawbtrwyfasnach

16Ynaydaethycyntaf,ganddywedyd,Arglwydd,dy buntaennilloddddegpunt

17Acefeaddywedoddwrtho,Wel,tiwasda:amitifod ynffyddlonmewnychydigiawn,ymaeitiawdurdodar ddegoddinasoedd

18A'railaddaeth,ganddywedyd,Arglwydd,dybunta ennilloddbumpunt

19Acefeaddywedoddyrunmoddwrtho,Bydddihefyd drosbumdinas.

20Acunaralladdaeth,ganddywedyd,Arglwydd,wele, dymadybunt,yrhwnagedwaismewnnapcyn:

21Canysmia'thofnais,amdyfodynŵrllym:yrwytyn cymrydyrhynniddarostyngaist,acynmediyrhynni heuaist

22Acefeaddywedoddwrtho,O'thenaudyhunybarnaf di,wasdrwgTiawyddostmaigŵrllymoeddwn,yn cymrydyrhynnidoeddwnyngorwedd,acynmedinad oeddwnynhau:

23Amhynnynaroddaistfyariani'rbanc,fel,arfy nyfodiad,ybyddaiarnafangenfyngwrchodfyhun?

24Acefeaddywedoddwrthyrhaioeddynsefyllynymyl, Cymmerwchoddiwrthoefypwys,arhoddwchi'rhwn syddganddoddegpunt

25(Ahwyaddywedasantwrtho,Arglwydd,ymaeganddo ddegpunt)

26Canysyrwyfyndywedydichwi,Ibobunsyddganddo yrhoddir;acoddiwrthyrhwnnidoesganddo,yrhynsydd ganddoadynniroddiwrtho

27Ondfyngelynionhynny,yrhainifynnafideyrnasu arnynt,dygasantyma,alladdhwynto'mblaeni.

28Acwediiddolefarufelhyn,efeaaetho'rblaen,gan esgynifynuiIerusalem

29AphanddaethefeynagosiBethphageaBethania,wrth ymynyddaelwirMynyddyrOlewydd,efeaanfonodd ddauo'iddisgyblion,

30Ganddywedyd,Ewchi'rpentrefsyddgyferbynâchwi; ynyrhwnycewchebolwrtheichmynediad,yrhwnni eisteddoddnebeto:rhyddhewchef,adygwchefyma

31Acosgofynnebichwi,Pahamyrydychyneiollwng ynrhydd?felhynydywedwchwrtho,Amfodeisieuyr Arglwyddarno.

32A'rrhaiaanfonasidaaethant,acagawsantfely dywedasaiefewrthynt

33Acfelyroeddyntyngollwngyrebol,eiberchenogiona ddywedasantwrthynt,Pahamyrydychyngollwngyrebol ynrhydd?

34Ahwyaddywedasant,YrArglwyddsyddeisieuarno

35Ahwya'idygasantefatyrIesu:ahwyafwriasanteu gwisgoeddaryrebol,acaosodasantyrIesuarno

36Acfelyroeddefeynmyned,hwyaledasanteudilladar yffordd

37Aphannesaoddefe,hydynawrwrthddisgynfa MynyddyrOlewydd,yrholldyrfao'rdisgybliona ddechreuasantlawenychuachanmolDuwâllefuchelam yrhollnerthoeddawelsent;

38Ganddywedyd,BendigedigfyddoyBrenhinsyddyn dyfodynenwyrArglwydd:tangnefeddynynef,a gogoniantynygoruchaf

39Arhaio'rPhariseaidofysgydyrfaaddywedasant wrtho,Athro,ceryddadyddisgyblion.

40Acefeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Yrwyfyn dywedydwrthych,pebyddaiyrhaihynyndalyndawel,y cerrigalefaiarunwaith.

41Aphannesaoddefe,efeaedrychoddaryddinas,aca wylodddrosti,

42Ganddywedyd,Pegwybuasitti,oleiafyndyddydd hwn,ypethausyddeiddodyheddwch!ondynawrymaent ynguddiedigoddiwrthdylygaid.

43Canysydyddiauaddawarnat,ybyddodyelynionyn bwrwffosamdanat,acyndyamgylchuoamgylch,acyn dygadwimewnobobtu,

44A'thosodgydâ'rllawr,a'thblanto'thfewn;acni adawantynotunfaenaryllall;amnawyddostamserdy ymweliad.

45Acefeaaethi'rdeml,acaddechreuoddfwrwallany rhaioeddyngwerthuynddi,a'rrhaioeddynprynu;

46Ganddywedydwrthynt,Ymaeynysgrifenedig,Ty gweddiywfynhŷi:eithrchwia'igwnaethochynffau lladron

47Acyroeddefeyndysgubeunyddynydeml.Ondyprif offeiriaida'rysgrifenyddionaphenaethiaidybobla geisiasanteiddifethaef,

48Acniallentgaelbethaallenteiwneuthur:canysyr hollbobloeddyndrasylwgarwrthwrandoarno

PENNOD20

1Acaruno'rdyddiauhynny,wrthddysgu'rboblyny deml,aphregethu'refengyl,ydaethyprifoffeiriaida'r ysgrifenyddionarnogyda'rhenuriaid,

2Acalefaroddwrtho,ganddywedyd,Mynegaini,trwy baawdurdodyrwyttiyngwneuthurypethauhyn?neu pwyywyrhwnaroddoddyrawdurdodhoniti?

3Acefeaatteboddacaddywedoddwrthynt,Unpetha ofynnafichwithauhefyd;acatebwchfi:

4Bedyddloan,aio'rnefyroedd,aioddynion?

5Ahwyaymresymmasantâhwynteuhunain,gan ddywedyd,Osdywedwn,O'rnef;efeaddywed,Paham ganhynnynachredasochiddo?

6Ondacosdywedwn,Oddynion;yrhollbobla'n llabyddiani:canyshwyaberswadirmaiproffwydoedd Ioan

7Ahwyaattebasant,nasgallentfyneguobaleyrydoedd.

8A'rIesuaddywedoddwrthynt,Niddywedafychwaithi chwitrwybaawdurdodyrwyfyngwneuthurypethauhyn

9Ynaydechreuoddefelefaruwrthyboblyddameghon; Rhywŵrablannoddwinllan,aca’igosododdhii amaethwyr,acaaethamamsermaithiwladbell

10Acaryprydefeaanfonoddwasatyllafurwyr,iroddi iddooffrwythywinllan:ondyllafurwyra’icurasantef,ac a’ihanfonasantefymaithynwaglaw

11Athrachefnefeaanfonoddwasarall:ahwya'icurasant efhefyd,acaattolygasantiddoyngywilyddus,aca'i gollyngasantefymaithynwaglaw

12Athrachefnefeaanfonodddrydydd:ahwya’i clwyfasantefhefyd,aca’ibwriasantefallan

13Ynaarglwyddywinllanaddywedodd,Bethawnaf? Myfiaanfonaffyanwylfab:efallaiyparchantefpan welantef

14Ondpanweloddyllafurwyref,hwyaymresymasantyn euplitheuhunain,ganddywedyd,Hwnywyretifedd: deuwch,lladdwnef,felybyddoyretifeddiaethyneiddom ni

15Fellyhwya'ibwriasantefallano'rwinllan,aca'i lladdasantefBethganhynnyawnaarglwyddywinllan iddynt?

16Efeaddaw,acaddifethayllafurwyrhyn,acaryddy winllanieraillAphanglywsant,hwyaddywedasant,Na atoDuw.

17Acefeaedrychoddarnynt,acaddywedodd,Bethyw hynganhynnyymaeynysgrifenedig,Ymaena wrthododdyradeiladwyr,addaethynbenygongl?

18Pwybynnagasyrtharymaenhwnnw,addryllir;ondar bwybynnagysyrth,fe'imaluynbowdr

19A'rarchoffeiriaida'rysgrifenyddionyrunawra geisiasantroddidwylawarno;ahwyaofnasantybobl: canyshwyaddeallasantmaiyneuherbynhwynty dywedasaiefeyddameghon.

20Ahwya'igwyliasantef,acaanfonasantallanysbiwyr, yrhaiaddylentffugioeuhunainddynioncyfiawn,i ymaflydyneieiriauef,felyrhoddentefialluacawdurdod yrhaglaw

21Ahwyaofynasantiddo,ganddywedyd,Athro,nia wyddomdyfodtiyndywedydacyndysguyngywir,ac nadwytynderbynpersonneb,ondyndysgufforddDuw ynwir:

22AicyfreithloninirodditeyrngediCesar,ainidoes?

23Ondefeaganfueucyfrwysdra,acaddywedodd wrthynt,Pahamyrydychynfynhemtio?

24Dangoswchgeiniogimi.Delweddacarysgrifpwysydd ganddo?Hwythauaattebasantacaddywedasant,Eiddo Cesar

25Acefeaddywedoddwrthynt,Talwchganhynnyi GesarypethausyddeiddoCesar,aciDduwypethausydd eiddoDuw

26Acniallentymaflydyneieiriauefoflaenybobl:a rhyfedduawnaethantwrtheiatebef,acaddaliasanteu tangnefedd

27Ynarhaio'rSadwceaidaddaethantatto,yrhaiawadant foddimatgyfodiad;agofynasantiddo, 28Ganddywedyd,Athro,Mosesaysgrifennoddatom,Os byddmarwbrawddyn,achanddowraig,amarwhebblant, i'wfrawdgymrydeiwraig,achyfodihadi'wfrawd

29Yroeddganhynnysaithofrodyr:a'rcyntafagymmerth wraig,acafufarwhebblant

30A'raila'icymerthhiynwraig,abuefefarwynddiblant

31A'rtrydydda'icymerthhi;acynyrunmoddysaith hefyd:acniadawsantblant,acafuontfeirw

32Ynolafollbufarwywraighefyd

33Amhynnyynyradgyfodiadgwraigpwyohonyntywhi? canyssaitha'icafoddhiynwraig

34A’rIesuaatteboddacaddywedoddwrthynt,Maeplant ybydhwnynpriodi,acyncaeleurhoimewnpriodas:

35Ondyrhaiagyfrifiryndeilwngigaelybydhwnnw,a'r adgyfodiadoddiwrthymeirw,nidydyntynpriodi,nacyn caeleurhoimewnpriodas:

36Acniallantfeirwmwyach:canyscyfartalydynti'r angylion;acynblantiDduw,ynblantyradgyfodiad.

37Acwedicyfodiymeirw,Mosesaddangosoddwrthy berth,panalwoefeyrArglwyddDduwAbraham,aDuw Isaac,aDuwJacob.

38CanysnidywefeynDduwi'rmeirw,ondi'rrhaibyw: canysiddoefymaepawbynfyw

39Ynarhaio'rysgrifenyddionaattebasantaddywedasant, Athro,daydywedaist

40Acwedihynnynidoeddynrhaididdyntofyndim cwestiwniddo

41Acefeaddywedoddwrthynt,Pafoddydywedantfod CristynfabDafydd?

42ADafyddeihunaddywedynllyfrySalmau,Yr ArglwyddaddywedoddwrthfyArglwydd,Eisteddarfy neheulaw,

43Hydoniosodwyfdyelynionyndroedfainciti

44YmaeDafyddganhynnyyneialwefynArglwydd,pa foddganhynnyyweifabef?

45Ynaydywedoddefeyngnghynulleidfayrhollbobl wrtheiddisgyblion,

46Gochelwchrhagyrysgrifenyddion,yrhaiaewyllysiant rodiomewngwisgoeddhirion,ahoffantgyfarchionyny marchnadoedd,a'reisteddleoedduchafynysynagogau,a'r prifystafelloeddmewngwleddoedd;

47Yrhaiaysantdaigwrageddgweddwon,acawnânt weddïauhirfaith:yrhaiagaiffddamnedigaethfwy

PENNOD21

1Acefeaedrychoddifynu,acaganfuycyfoethogionyn bwrweurhoddioni'rdrysorfa

2Acefeaweloddhefydrywwraigweddwdlawdynbwrw ynoddauwiddon.

3Acefeaddywedodd,Ynwir,meddafichwi,yweddw dlawdhonafwrioddimewnfwynahwyntoll

4Canysyrhaihynollo'udigoneddafwrioddimewni offrymauDuw:ondhio'ichyfoethhiafwrioddimewnyr hollfywioliaethoeddganddi

5Acfelyroeddrhaiynllefaruamydeml,felyroeddhi wedieihaddurnoâcherrigharddacârhoddion,efea ddywedodd,

6Amypethauhynyrydychchwiyneugweled,ydyddiau addaw,ynyrhainiadewircarregaryllall,yrhwnni thaflirilawr

7Ahwyaofynasantiddo,ganddywedyd,Athro,ondpa brydybyddypethauhyn?aphaarwyddfyddpanddawy pethauhyniben?

8Acefeaddywedodd,Gwyliwchrhagichwigaeleich twyllo:canysllaweraddawynfyenwi,ganddywedyd, MyfiywCrist;acymaeyramserynnesau:nacewchgan hynnyareuhôlhwynt.

9Ondpanglywchchwiamryfeloeddachynnwrf,na ddychrynwch:canysrhaidyngyntafi'rpethauhyn ddigwydd;ondnidywydiwedderbynacerbyn

10Ynaydywedoddefewrthynt,Cenedlagyfydynerbyn cenedl,atheyrnasynerbynteyrnas:

11Adaeargrynfeyddmawrionafyddantmewnamrywiol leoedd,anewyn,aphlâu;agolygfeyddofnusacarwyddion mawrionafyddo'rnef.

12Ondoflaenyrhaihynoll,hwyaroddanteudwylo arnoch,aca'cherlidiantchwi,ganeichtraddodii'r

synagogau,acigarchardai,ganeichdwyngerbron brenhinoeddallywodraethwyrermwynfyenwi.

13Abyddyntroiichwiyndystiolaeth

14Gosodwchfellyyneichcalonnau,rhagmyfyriooflaen yrhynaatebwch:

15Canysmiaroddafichwigenauadoethineb,yrhwnni alleichhollwrthwynebwyreuhennillna'ugwrthwynebu

16Achwiafradychirganrieni,abrodyr,acheraint,a chyfeillion;arhaiohonochawnântberiifarwolaeth

17Achasfyddwchganbawbermwynfyenwi

18Ondniddifethirblewdyben

19Yneichamyneddmeddiannwcheicheneidiau

20Aphanwelochlerusalemwedieiamgylchuâ byddinoedd,ynagwybyddwchfodeihanrhaithynagos

21YnaffoedyrhaisyddynJwdeai'rmynyddoedd;a byddedi'rrhaisyddyneichanolhiymadael;acnaadi'r rhaisyddynygwledyddfynedimewniddi

22Canysdymaddyddiaudial,felycyflawnidpobpeth syddysgrifenedig.

23Ondgwaeyrhaibeichiog,a'rrhaisy'nrhoisugn,yny dyddiauhynny!canysgofidmawrafyddynywlad,a digofaintaryboblhyn.

24Ahwyasyrthianttrwyfinycleddyf,acaddygirymaith yngaethi'rhollgenhedloedd:aIerusalemasathrirgany Cenhedloedd,hydonichyflawneramseroeddy Cenhedloedd

25Abyddarwyddionynyrhaul,acynylleuad,acyny ser;acaryddaeartrallodcenhedloedd,gydadryswch;y môra'rtonnauynrhuo;

26Calonnaudynionyneusiomirhagofn,acamofaluam ypethausyddarddyfodaryddaear:canysnerthoeddynef aysgydwir

27AcynaygwelantFabydynyndyfodmewncwmwlâ nerthagogoniantmawr.

28Aphanddechreuoypethauhynddarfod,yna edrychwchifynu,adyrchafwcheichpennau;canysymae eichprynedigaethynagoshau.

29Acefeaddywedoddddamegwrthynt;Weley ffigysbren,a'rhollgoed;

30Panfyddantynawrynsaethuallan,chwiawelwch,ac yrydychyngwybodeichhunainfodyrhafynawrynagos

31Fellychwithau,panwelochypethauhynwedidigwydd, byddwchyngwybodfodteyrnasDduwynagos.

32Ynwirmeddafichwi,Nidâ'rgenhedlaethhonheibio, hydonichyflawnerycwbl

33Nefadaearaântheibio:ondfyngeiriaunidântheibio.

34Acedrychwcharnocheichhunain,rhagi'chcalonnau gaeleugorlethuoddirgelwch,ameddwdod,agofalonam ybywydhwn,aci'rdyddhwnnwddyfodarnochyn ddiarwybod

35Canysfelmaglydawaryrhaiollsyddyntrigoar wynebyrhollddaear.

36Gwyliwchganhynny,agweddïwchbobamser,fely'ch cyfrifiryndeilwngiddiancrhagyrhollbethauhynaddaw, acisefyllgerbronMabydyn

37Acynydyddyroeddefeynathrawiaethuynydeml;a'r nosefeaaethallan,acaarhosoddynymynyddaelwir MynyddyrOlewydd

38A'rhollbobladdaethantynfore,attoefynydeml,i wrandoarno.

PENNOD22

1AnesaoddgŵylyBaraCroyw,yrhonaelwiryPasg

2A'rarch-offeiriaida'rysgrifenyddionageisiasantpafodd ylladdentef;canysofnasantybobl.

3YnaSatanaaethimewniJwdasagyfenwidIscariot,yr hwnoeddorifediydeuddeg

4Acefeaaetheiffordd,acaymddiddanoddâ’r archoffeiriaida’rcapteiniaid,pafoddybradychaiefeef iddynt

5Ahwyafulawen,acagyfammodasantroddiarianiddo

6Acefeaaddawodd,acageisioddgyflei'wfradychuef iddyntynabsenoldebydyrfa.

7Ynaydaethdyddybaracroyw,prydyroeddynrhaid lladdypasg

8AcefeaanfonoddPedracIoan,ganddywedyd,Ewch,a darparwchinniyPasg,felybwytaom

9Ahwyaddywedasantwrtho,Paleymynniinibaratoi?

10Acefeaddywedoddwrthynt,Wele,panddelochi mewni'rddinas,gŵra'chcyfarfyddirchwi,yndwynystrŷd oddwfr;canlynefi'rtŷymaeefeynmynediddo

11Achwiaddywedwchwrthŵrytŷ,Ymae’rMeistryn dywedydwrthych,Paleymaeyrystafellwely,lley bwyttâfypasggyda’mdisgyblion?

12Acefeaddengysichwioruwch-ystafellfawrwediei dodrefnu:paratowchyno

13Ahwyaaethant,acagawsantfelydywedasaiefe wrthynt:ahwyabaratoesantwleddyPasg.

14Aphanddaethyrawr,efeaeisteddodd,a’rdeuddeg apostolgydagef

15Acefeaddywedoddwrthynt,Gydadymuniadmia ddymunaisfwytayPasghwngydachwicyndioddef: 16Canysyrwyfyndywedydichwi,nifwytâfmwyohoni, hydonichyflawnerynnheyrnasDduw.

17Acefeagymmerthycwpan,acaddiolchodd,aca ddywedodd,Cymmerwchhwn,arhannwchefyneichplith eichhunain.

18Canysyrwyfyndywedydichwi,nidyfafoffrwythy winwydden,hydoniddeloteyrnasDduw

19Acefeagymmerthfara,acaddiolchodd,aca’itorrodd, aca’irhoddesiddynt,ganddywedyd,Hwnywfynghorffi, yrhwnaroddirdrosoch:gwnewchhynercofamdanaf

20Yrunmoddhefydycwpanarolswper,ganddywedyd, Ycwpanhwnywytestamentnewyddynfyngwaedi,yr hwnadywelltirichwi

21Eithrwele,llawyrhwnsyddynfymradychusyddgyd âmiarybwrdd

22AcynwirymaeMabydynynmyned,fely penderfynwyd:ondgwaeydynhwnnwtrwyyrhwny bradychiref!

23Ahwyaddechreuasantymholiyneuplitheuhunain,pa unohonyntoeddiwneuthurypethhyn.

24Abuymrysonhefydyneuplithhwynt,paunohonynt agyfrifidymwyaf

25Acefeaddywedoddwrthynt,Brenhinoeddy Cenhedloeddsyddarglwyddiaetharnynt;a'rrhaisy'narfer awdurdodarnyntaelwiryngymwynaswyr.

26Eithrnafyddwchchwithaufelly:eithryrhwnsydd fwyafyneichplith,byddedfelyrieuangaf;a'rhwnsydd benaf,felyrhwnsyddyngwasanaethu.

27Canyspaunbynnagaimwy,yrhwnsyddyneistedd wrthymborth,aiyrhwnsyddyngweini?onidyrhwnsydd

yneisteddwrthymborth?ondyrwyffiyneichplithfelyr hwnsyddyngwasanaethu.

28Chwychwiywyrhaiabarhasantgydâmiynfy nheimladau.

29Acyrydwyffiynpenodiichwifrenhiniaeth,megisy gosododdfyNhadimi;

30Felybwytaochacyryfochwrthfymwrddiynfy nheyrnas,acyreisteddocharorseddauynbarnudeuddeg llwythIsrael

31A'rArglwyddaddywedodd,Simon,Simon,wele,Satan addeisyfoddeichcaelchwi,felygalloefeeichrhidyllu chwifelgwenith:

32Eithrmiaattolygaistrosot,naphallodyffydd:aphan dröedigaeth,nerthadyfrodyr

33Acefeaddywedoddwrtho,Arglwydd,parodydwyfi fynedgydâthi,igarchar,acifarwolaeth.

34Acefeaddywedodd,Yrwyfyndywedyditi,Pedr,ni chânyceiliogheddiw,cynitideirgwaithwadudyfodyn fyadnabodi.

35Acefeaddywedoddwrthynt,Pananfonaisichwiheb bwrs,acysgrífen,acesgidiau,aoeddarnocheisiaudim?A hwyaddywedasant,Dim.

36Ynaydywedoddefewrthynt,Ondynawr,yrhwnsydd ganddobwrs,cymmeredef,a'runmoddeiscrifen:a'rhwn nidoesganddogleddyf,gwerthedeiwisg,aphrynaun.

37Canysyrwyfyndywedydichwi,fodynrhaidettoyr hynsyddysgrifenedigyncaeleigyflawniynoffi,Acefea gyfrifwydymmhlithytroseddwyr:canysymaediweddi'r pethauamdanaffi

38Ahwyaddywedasant,Arglwydd,wele,ymaddau gleddyf.Acefeaddywedoddwrthynt,Digonyw.

39Acefeaddaethallan,acaaeth,felyrarferai,ifynydd yrOlewydd;a'iddisgyblionhefyda'icanlynasantef

40Aphanoeddefeynyfan,efeaddywedoddwrthynt, Gweddïwchnadewchchwiidemtasiwn

41Acefeadynnwydoddiwrthyntynghylchcastcarreg,ac abenliniodd,acaweddïodd, 42Ganddywedyd,ODad,osewyllysidi,symudycwppan hwnoddiwrthyf:erhynnynidfyewyllysi,ondeiddotti, awneir.

43Acangelaymddangosoddiddoo'rnef,yneinerthuef 44Achaneiflinder,efeaweddïoddyndaer:a’ichwys oeddfeldiferionmawrowaedyndisgyni’rllawr.

45Acwediiddogyfodioweddi,adyfodateiddisgyblion, efea'ucafoddhwyntyncysgugandristwch, 46Acaddywedoddwrthynt,Pahamyrydychyncysgu? cyfod,agweddiwch,rhagichwifynedibrofedigaeth

47Athrayroeddefeettoynllefaru,weledyrfa,a’rhwna elwidJwdas,uno’rdeuddeg,ynmynedo’ublaenhwynt, acanesaoddatyrIesui’wgusanuef

48OndyrIesuaddywedoddwrtho,Jwdas,âchusanyr wyttiynbradychuMabydyn?

49A'rrhaioeddo'iamgylchefyngweledbethoeddyn canlyn,hwyaddywedasantwrtho,Arglwydd,adrawwnâ'r cleddyf?

50Acunohonyntadrawoddwasyrarchoffeiriad,aca dorroddymaitheiglustddeauef.

51A'rIesuaatteboddacaddywedodd,Dioddefwchhyd ymaAcefeagyffyrddoddâ’iglust,aca’ihiachaoddef

52YnayrIesuaddywedoddwrthyrarch-offeiriaid,a thywysogionydeml,a'rhenuriaid,yrhaiaddaethentatto,

Aifelynerbynlleidrydeuwchallan,âchleddyfaua throsolion?

53Panoeddwnbeunyddgydachwiynydeml,nid estynasochddwyloi'mherbyn:eithrhonyweichawrchwi, anerthytywyllwch.

54Ynaycymerasantef,aca'iharweiniasantef,aca'i dygasantefidŷyrarchoffeiriadAPhedraddilynoddo hirbell.

55Acwediiddyntgynnautânyngnghanolycyntedd,a chyd-osod,Pedraeisteddoddyneuplithhwynt

56Eithrrhywforwynaedrychoddarnoyneisteddwrthy tân,acaedrychoddyndaerarno,acaddywedodd,Ygŵr hwnhefydoeddgydâgef.

57Acefea’igwadoddef,ganddywedyd,Wraig,nid adwaeni

58Acymhenychydig,unaralla'igweloddef,aca ddywedodd,YrwyttihefydohonyntAPhedra ddywedodd,Ddyn,nidwyffi

59Acynghylchysbaidawrarôlyllallagadarnhaoddyn hyderus,ganddywedyd,Ynwiryroeddhwnhefydgydag ef:canysGalileadywefe

60APhedraddywedodd,Ddyn,niwnibethyrwytynei ddywedydAcarunwaith,traoeddefeetoynllefaru,y ceiliogagriwodd

61A'rArglwyddadrodd,acaedrychoddarPedr.APhedr agofioddairyrArglwydd,felydywedasaiefewrtho,Cyn i'rceiliogganu,tia'mgwediideirgwaith

62APhedraaethallan,acawyloddynchwerw.

63A'rgwŷroeddyndalyrIesu,a'igwatwarasantef,aca'i trawsantef

64Acwediiddyntwisgomwgwdef,hwya'itarawasantef areiwyneb,acaofynasantiddo,ganddywedyd, Prophwyda,pwya'thdrawodd?

65Allawerobethaueraillyngableddusalefarasantynei erbynef

66Achyngyntedagyraethhiynddydd,henuriaidybobl a'rarchoffeiriaida'rysgrifenyddionaddaethantynghyd,ac a'iharweiniasantefi'wcyngorhwynt,ganddywedyd, 67AitiywyCrist?dywedwchwrthymAcefea ddywedoddwrthynt,Osdywedafwrthych,nichredwch: 68Acosgofynnafichwihefyd,nidattebwchfi,acni'm gollyngwch

69OhynallanyreisteddMabydynarddeheulawgallu Duw

70Ynaydywedasantoll,AiMabDuwwyttiganhynny? Acefeaddywedoddwrthynt,Yrydychchwiyndywedyd fymodi

71Ahwyaddywedasant,Bethsyddangenarnomni rhagorodystiolaeth?canysnynieinhunainaglywsomo'i enauefeihun

PENNOD23

1A'rholldyrfaagyfodasant,aca'iharweiniasantefat Pilat

2Ahwyaddechreuasanteigyhuddoef,ganddywedyd,Ni agawsomycymmydoghwnyngwyrdroiygenedl,acyn gwaharddrhodditeyrngediCesar,ganddywedydmaiefe ywCristBrenin

3APheilataofynnoddiddo,ganddywedyd,Aitiyw BreninyrIddewon?Acefeaateboddiddo,aca ddywedodd,Yrwyttiyneiddywedyd

4YnaydywedoddPeilatwrthyrarch-offeiriaid,acwrthy bobl,Nidwyffiyncaeldimbaiarydynhwn.

5Ahwyafufwyafffyrnig,ganddywedyd,Ymaeefeyn cyffroiybobl,ganddysgutrwyyrhollIddewon,gan ddechreuoGalileai'rllehwn.

6PanglywoddPilatsônamGalilea,gofynnoddaoeddy dynynGalilead

7Achyngyntedagygwybueifodynperthyniawdurdod Herod,efea'ihanfonoddefatHerod,yrhwnhefydoedd ynJerwsalemyprydhwnnw

8AphanweloddHerodyrIesu,bulaweniawn:canysyr oeddefeynchwenychueiweledefdrosamsermaith,o herwyddiddoglywedllawerobethauganddo;agobeithiai weledrhywwyrthwedieigwneydganddo

9Ynaefeaymholoddagefmewnllaweroeiriau;ondnid ateboddefeddim.

10A'rarchoffeiriaida'rysgrifenyddionasafasant,aca'i cyhuddasantefynddirfawr

11AHeroda'iwŷrrhyfela'igosodasantefyn ddisymmwth,aca'igwatwarasantef,aca'igwisgasantef mewngwisgbrydferth,aca'ihanfonodddrachefnatPilat

12A'rdyddhwnnwygwnaedPilataHerodyngyfeillion i'wgilydd:canyscynhynnyyroeddyntynelyniaeth rhyngddynteuhunain

13APheilat,wediiddoalwynghydyprifoffeiriaida'r llywodraethwyr,a'rbobl,

14Dywedasantwrthynt,Chwiaddygasochydynhwnataf fi,felunyngwyrdroiybobl:acwele,wediimiei archwilioo'chblaenchwi,nichefaisunrhywfaiynydyn hwn,amypethauyrydychyneigyhuddoef:

15Na,nacettoHerod:canysattoefyranfonaischwi;ac wele,niwneirdimteilwngofarwolaethiddo

16Amhynnymia'iceryddafef,aca'igollyngafef

17(Oherwyddoreidrwyddymae'nrhaididdoryddhauun iddyntaryrŵyl)

18Ahwyalefasantollarunwaith,ganddywedyd,Ymaith â’rgŵrhwn,arhyddiniBarabbas:

19(Pwyamrywingawnaethidynyddinas,aco lofruddiaeth,afwriwydigarchar)

20GanhynnyPeilat,ynewyllysiorhyddhauyrIesu,a lefarodddrachefnwrthynt

21Eithrhwyalefasant,ganddywedyd,Croeshoeliaef, croeshoeliaef.

22Acefeaddywedoddwrthyntydrydeddwaith,Paham, paddrwgawnaethefe?Nichefaisachosmarwolaeth ynddo:ceryddafef,agollyngafefymaith.

23Acyroeddentarunwaithâlleisiauuchel,yngofyniddo gaeleigroeshoelio.Alleisiau'rrhaia'rprifoffeiriaidaorfu.

24APheilataroddesddedfryd,felymynnont

25Acefeaollyngoddiddyntyrhwnoachosterfysga llofruddiaethafwriwydigarchar,yrhwnaddymunent; ondtraddododdyrIesui'whewyllyshwynt.

26Acfelyroeddyntyneiarwainef,hwyaymaflasantyn unSimon,oCyreniad,yndyfodo'rwlad,acaosodasanty groesarno,i'wdwynarolyrIesu

27Achanlynoddefdyrfafawrobobl,acowragedd,yrhai hefydawylasantacaalarasantamdano.

28A'rIesugandroiatyntaddywedodd,FerchedIerusalem, nacwylwchamdanaffi,eithrwylwchdrosocheichhunain, acameichplant.

29Canysweleydyddiauyndyfod,ynyrhaiydywedant, Gwyneubydydiffrwyth,a'rcrothauniesgorasant,a'r babauniroddasantsugn

30Ynaydechreuantddywedydwrthymynyddoedd, Syrthiwcharnomni;acwrthybryniau,Gorchuddiwchni.

31Canysosmewnprengwyrddlasygwnantypethauhyn, bethawneirynysychdir?

32Acyroeddhefydddauaralloddrwg-weithredwyr,wedi euharwaingydagefi'wrhoiifarwolaeth

33Aphanddaethanti'rlleaelwirCalfaria,ynoy croeshoeliasantef,a'rdrwg-weithredwyr,unaryllaw ddeau,a'rllallaryraswy

34YnaydywedoddyrIesu,ODad,maddeuiddynt;canys niwyddantbethymaentyneiwneuthurAhwya rannasanteiddilladef,acafwriasantgoelbrennau

35A'rboblasafasantynedrych.A’rllywodraethwyrhefyd gydahwynta’igwatwarasantef,ganddywedyd,Efea achubodderaill;byddediddoeiachubeihun,osefeyw Crist,etholedigDuw.

36A'rmilwyrhefyda'igwatwarasantef,ganddyfodato, acaoffrymmasantiddofinegr,

37Adywedyd,Ostiywbreninyrluddewon,achubdyhun.

38Acyroedddesgrifiadhefydwedieiysgrifenudrosto mewnllythyrauGroeg,aLladin,aHebraeg,HWNYW BRENHINYRluddewon.

39Acuno'rdrwg-weithredwyragrogwydaddigiodd wrtho,ganddywedyd,OstydiywCrist,achubdyhuna ninnau.

40Ondyllallaattebodda'iceryddoddef,ganddywedyd, OnidwyttiynofniDuw,athithauynyruncondemniad?

41Aninnauynwiryngyfiawn;canysyrydymynderbyn gwobrdyleduseingweithredoedd:ondydynhwnni wnaethddimo'ile

42AcefeaddywedoddwrthyrIesu,Arglwydd,cofiafi panddelychi'thdeyrnas

43A’rIesuaddywedoddwrtho,Ynwirmeddafiti, Heddiwybyddigydâmiymmharadwys.

44Acyroeddhiynghylchychwechedawr,athywyllwch afuaryrhollddaearhydynawfedawr

45A'rhauladywyllwyd,agorchuddydemlarwygwydyn ycanol

46A’rIesuwedillefainâllefuchel,efeaddywedodd,O Dad,i’thddwylodiyrwyfyncyflwynofyysbryd:acwedi dweudhyn,efearoddoddifynyyrysbryd

47Ynawr,panweloddycanwriadyrhynawnaethid,efea ogoneddoddDduw,ganddywedyd,Ynddiau,dyncyfiawn oeddhwn

48A'rhollboblyrhaiaymgynullasanti'rolwghonno,gan weledypethauawnaethid,adrawasanteubronnauhwynt, acaddychwelasant

49A'ihollgydnabod,a'rgwrageddoeddareiôloGalilea, asafasantohirbell,ganweledypethauhyn.

50Acwele,gŵro'renwIoseph,cynghorwr;acyroeddyn ddynda,acyngyfiawn:

51(Yrhwnnichydsynioddâchyngoragweithredhwynt;) yroeddefeoArimathea,dinasi’rIddewon:yrhwnhefyda ddisgwyliasaideyrnasDduw.

52YdynhwnaaethatPilat,acaymbilioddâchorffyr Iesu

53Acefea'icymerthefilawr,aca'ihamwisgoddmewn lliain,aca'igosododdmewnbeddwedieinadduogarreg, yrhwnniddodasidnebo'rblaen

54A'rdyddhwnnwoeddyparatoad,a'rSabothadynnodd 55A'rgwrageddhefyd,yrhaiaddaethentgydagefo Galilea,addilynasant,acaedrychasantarybedd,a'rmodd ygosodwydeigorffef.

56Ahwyaddychwelasant,acabaratoesantberaroglauac ennaint;acaorffwysoddydyddSabothynôlygorchymyn

PENNOD24

1Arydyddcyntafo'rwythnos,ynforeiawn,daethantaty bedd,ganddwynyperaroglauabaratowydganddynt,a rhaieraillgydahwynt

2Achawsantymaenwedieidreiglooddiwrthybedd.

3Ahwyaaethantimewn,acnichawsantgorffyr ArglwyddIesu

4Abu,felyroeddyntmewnpenbletho'ihamgylch,wele ddauŵrynsefyllyneuhymylmewngwisgoeddgloywon: 5Acfelyroeddyntynofni,acynplygueuhwynebautua'r ddaear,hwyaddywedasantwrthynt,Pahamyrydychyn ceisioybywoblithymeirw?

6Nidywefeyma,eithrymaewediatgyfodi:cofiafely llefaroddefewrthychpanoeddefeetoynGalilea, 7Ganddywedyd,YmaeynrhaidtraddodiMabydyni ddwylawdynionpechadurus,a'igroeshoelio,a'rtrydydd dyddatgyfodi.

8Ahwyagofiasanteieiriauef, 9Acaddychweloddo'rbedd,acafynegoddypethauhyn olli'runarddeg,aci'rlleilloll.

10MairMagdalen,aJoanna,aMairmamIago,a gwragedderaillyrhaioeddgydâhwynt,yrhaia fynegasantypethauhynwrthyrapostolion.

11A'ugeiriauaymddangosasantiddyntfelchwedlausegur, acnichredasantiddynt

12YnaycyfododdPedr,acaredoddatybedd;achan blygu,efeaedrychoddarylliainoeddwedieiosodareu pennaueuhunain,acaaethymaith,ganryfedduynddoei hunamyrhynoeddwedidigwydd.

13Acwele,dauohonyntynmynedydwthwnhwnnwi bentrefaelwidEmaus,yrhwnoeddoIerusalem,ynghylch trigainowŷr.

14Ahwyaymddiddanasantâ'ugilyddamyrhollbethau hynaddigwyddasai

15Abu,trayroeddyntynymddiddanacynymresymu,yr Iesueihunanesaodd,acaaethgydâhwynt

16Eithreullygaidhwyntaddaliasant,felnadadwaenent ef.

17Acefeaddywedoddwrthynt,Pafathgyfathrebuywy rhaihynsyddgennychwrtheichgilydd,wrthgerdded,ac yndrist?

18A'runohonynt,a'ienwCleopas,aatteboddiddo,A wyttiynunigynddieithrynynIerusalem,achebwybody pethausyddwedidigwyddynoynydyddiauhyn?

19Acefeaddywedoddwrthynt,Pabethau?Ahwya ddywedasantwrtho,AmIesuoNasareth,yrhwnoedd broffwydnertholmewngweithredagairgerbronDuwa’r hollbobl:

20A’rmoddytraddododdyprifoffeiriaida’n llywodraethwyrniefi’wgondemnioifarwolaeth,a’i groeshoelioef

21Ondyroeddymniynhyderumaiyrhwnawaredasai Israel:acheblawhynoll,heddywywytrydydddydder gwneuthurypethauhyn

22Ie,arhaigwrageddhefydo'nfintainia'nsynasantni,y rhaioeddforeuynybedd;

23Aphannachawsanteigorphef,hwyaddaethant,gan ddywedyd,iddynthwythauweledgweledigaethoangylion, yrhaiaddywedasanteifodefynfyw.

24Arhaio'rrhaioeddgydaniaaethanti'rbedd,aca'i cawsantfelydywedasaiygwragedd:ondniwelsantef

25Ynaefeaddywedoddwrthynt,Offyliaid,ac hwyrfrydigogalonigreduyrhynollalefaroddy proffwydi:

26OniddylaiCristddioddefypethauhyn,amyndimewn i'wogoniant?

27AchanddechreuarMosesa'rhollbrophwydi,efea egluroddiddyntynyrhollysgrythurauypethauamdanoei hun

28Ahwyanesasantatypentref,lleyroeddyntynmyned: acefeabaroddfelpebuasaiynmynedymhellach

29Eithrhwya’irhwystrasantef,ganddywedyd,Aros gydani:canystua’rhwyrymae,a’rdyddsyddwedi darfodlawerAcefeaaethimewniarosgydahwynt

30Abu,acefeyneisteddwrthymborthgydahwynt,efea gymmerthfara,aca'ibendithiodd,aca'itorrodd,aca'i rhoddesiddynt

31A'ullygaidhwyntaagorwyd,aca'ihadwaenasantef;ac efeaddiflannoddo'ugolwg.

32Ahwyaddywedasantwrtheigilydd,Onilosgoddein calonniynom,trayroeddefeynymddiddanâniary ffordd,athrayroeddefeynagorydiniyrysgrythurau?

33Ahwyagyfodasantyrunawr,acaddychwelasanti Ierusalem,acagawsantyrunarddegwediymgasglu ynghyd,a'rrhaioeddgydâhwynt,

34Ganddywedyd,YrArglwyddynwiragyfododd,aca ymddangosoddiSimon

35Ahwyafynegasantypethauawnaethidaryffordd,a phafoddyroeddefeynhysbysiddyntamdorribara

36Acfelyroeddynthwyynllefarufelhyn,yrIesueihun asafoddyneucanolhwynt,acaddywedoddwrthynt, Tangnefeddichwi

37Ondyroeddarnyntofnabraw,acyntybiedeubod wedigweldysbryd.

38Acefeaddywedoddwrthynt,Pahamyrydychyn cythryblus?aphahamycyfydmeddyliauyneichcalonnau?

39Welefynwyloa'mtraed,maimyfifyhunydyw:trinfi, agwêl;canysnidoesganysbrydgnawdacesgyrn,fely gwelwchfisyddganddo

40Acwediiddolefarufelhyn,efeaddangosoddiddyntei ddwylawa'idraed

41Athrayroeddyntettohebgreduerllawenydd,acyn synu,efeaddywedoddwrthynt,Aoesgennychchwiyma ddimymborth?

42Arhoddasantiddoddarnobysgodynbrith,acodiliau mêl.

43Acefea'icymmerth,acafwytaoddgereubronhwynt

44Acefeaddywedoddwrthynt,Dymaygeiriaualefarais iwrthych,traoeddwnettogydâchwi,fodynrhaid cyflawnipobpethsyddysgrifenedigyngnghyfraithMoses, acynyproffwydi,acynypsalmau,amdanaffi.

45Ynaefeaagoroddeudealltwriaethhwynt,felydeallont yrysgrythurau,

46Acaddywedoddwrthynt,Felhynymaeyn ysgrifenedig,acfelhynygorfuiGristddioddef,achyfodi oddiwrthymeirwytrydydddydd:

47Abodedifeirwchamaddeuantpechodauigaeleu pregethuyneienwefymhlithyrhollgenhedloedd,gan ddechrauynIerusalem

48Athystionydychchwio'rpethauhyn.

49Acwele,yrydwyffiynanfonaddewidfyNhadarnoch: eithrarhoswchchwiynninasJerusalem,hydonibyddoch nertho'ruchelder

50Acefea'uharweinioddhwyntallanhydBethania,aca ddyrchafoddeiddwylo,aca'ubendithioddhwynt

51Athraoeddefeyneubendithiohwynt,efea ymwahanwydoddiwrthynt,acaddugifynyi'rnef

52Ahwya'ihaddolasantef,acaddychwelasanti Ierusalemâllawenyddmawr: 53Acoeddyntynwastadolynydeml,ynmoliabendithio DuwAmen