Inuit Tusaataat December 2019

Page 1

T U S A ATA AT

GREENLAND NE W S L E TTE R 19 12 ICC

ICC GREENLAND

ICCKN-p siulittaasua suliniummut nuannersumut tunissuteqarpoq. ICC Greenland president donate money to a good project.

ICC-P TASIILAMI “TASIILAQ NUAN” KAJUMISSAASERPAA Allattoq: Søren P. Lyberth FN-ip Nunat inuiisa oqaasiinut atatillugu ukiorititaanut atatillugu ICC Kalaallit Nunaanni siulittaa­ soq Hjalmar Dahl aamma allaffeqarfimmi sulisoq Tukumminnguaq Nykjær Olsen Tasiilamiipput. Tasiilami innuttaasunik ataatsimeeqateqarnertik iluatsillugu Tasiilarmiut peqatigiiffiannut “Ta-

siilaq nuan”-imut 5000 kr-inik kajumissaasiipput. “Tasiilaq nuan” Tasiilarmiut pilersitaraat, si­ u­littaasuatalu Gert Ignatiussenip oqaatigaa Tasiilap avataani tusaamaneqarneranut allannguini­ arnissaq pilersitsinermi anguniagaasoq, “Tasiilamimi ajornartorsiortoqaannanngilaq aammali nuannersunik pisoqartuartoq”, Gert Ignatiussen oqarpoq. Ignatiussen aamma oqarpoq suliassat

maanna aallarnisarneqartut ulluinnarnilu aqutsi­ sunik kiisalu assigiinngitsunik suliaqartartussa­ nik toqqaasoqassasoq. Taamatuttaaq aningaa­ saateqarfissamik pilersitsinissaq pilersaarutigi­ ne­qarpoq. Siunertaasut ilaattut pissutsit piviusut aallaa­ vigalugit Tasiilaq nunaqarfiilu pillugit filmiliornissaq eqqarsaatigineqarpoq.

ENCOURAGEMENT AWARD TO “TASIILAQ NUAN” By Søren P. Lyberth In connection with the work on the UN 2019 International Year of Indigenous Languages, ICC Greenland, represented by President Hjalmar Dahl and Special Assistant Tukumminnguaq Nykjær Olsen, visited the small East Greenland town Tasiilaq.

At a meeting on October 31, 2019 ICC donated DKK 5,000 as an Encouragement Award to the newly established association “Tasiilaq ­Nuan” (Wonderful Tasiilaq). “Tasiilaq Nuan” was established by the citizens of the town, and its chairman Gert Ignatiussen said that the new association was established with the purpose of changing the surrounding world’s view of the town: “Tasiilaq is not only a troubled town as the

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

media describes it. In Tasiilaq also many good things are happening.” Ignatiussen also mentioned that since the association just has been established, a board representing various sectors of the society would be appointed. Further the plan is to establish a foundation. Another goal is to make a film about Tasiilaq with focus on the realities going on in the society. 1


ICC GREENLAND

Ilinniartitaanermi siunnersuisooqatigiit ICC-p Nuummi allaffiata saavani. Education committee in front of the new ICC Greenland office in the center of Nuuk.

ICC-P ILINNIARTITAANERMUT SIUNNERSUISOQATIGIIVI Allattoq: Søren P. Lyberth Inuit Nunaanni ilinniartitaaneq pillugu ICC Nuum­mi 2018-imi ataatsimeersuarmat ilinniartitaaneq pillugu ataatsimiititalianik pilersitsisari­ a­qartut aalajangiunneqarpoq. Nunani ilaasortani sisamaasut ilisimasanik paarlaasseqatigiinneri­ sigut ilinniartitaanerup p­ itsanngorsarnissaanut suliaqarnissaq siunertaavoq. Naggueqati­giit ­Inu­it ilinniartitaanerannut internationalimi ataat­ si­miititaliami Kattie Egede Motzfeldt a­ amma Birthe Møller-Therkildsen IMAK-imiit ilaasor­ taan­ngortinneqarnikuupput.

ICC oktobarip ingerlanerani kommuninit kii­ sa­­lu ataatsimiitsitaliami ilaasortat ataatsimiipput, Kalaallit nunaanni immikkut ataatsimiitsita­ liortoqarmallu Therkildsen siulittaasunngorpoq, komuunit tamarmik tallimaasut ilaasortaa­tita­ qa­lerlutik. Ataatsimiinnermi ilinniartitaanerup iluani pe­ri­ u­­serpassuit oqallisigineqarput. Meeqqat atuarfii­ ni Inuit kulturiat avatangiisillu pillugit atuartitsissuteqassasoq ilaatigut siunnersuutigineqarpoq, angajullerniinnaanngitsoq aammali minnerni. Aammattaaq atuarfinni utoqqartatta ilisimasaa-

sa atorneqarnissaat meeqqanut ingerlateqqinneqarnissaat eqqartorneqarpoq. Siunertaavoq ICC-qarfiit tamarmik marlunnik naggueqatigiit Inuit internationalimik ilinniartitaanermut ataatsimiitsitaliaani ilaasortaa­ ti­­taqarnissaat. Ilinniartitaaneq pillugu siunner­ suisoqatigiinni suliat ICC Kalaallit Nunaanni 2022-mi ileqquusumik ataatsimeersualerpat saq­qummiunneqassapput, ataatsimeersuarnissallu tungaa­nut eqqartugassat suli arlaqarmata ataat­simiititaliaq suli suligallassaaq.

ICC GREENLAND EDUCATION COMMITTEE By Søren P. Lyberth At the Inuit Education Summit in Nuuk, February 2018, it was agreed that ICC should establish an education committee. The idea is to work out plans for improving the Inuit education system by exchanging best methods between the four regions. Kattie Egede Motzfeldt and Birthe Møller Therkildsen from the teachers’ organiza-

tion IMAK is the members of the Inuit international education committee. Together with the municipalities and the teachers’ organization IMAK ICC Greenland has established a Greenland education committee where Therkildsen was elected as a chairman and all 5 municipalities will also have a membership. At the meeting a variety of education methods were discussed. Inuit cultures, the environment and living conditions should be teach-

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

ing subjects in the schools, not only in the upper grades. Inuit elders should be used in the schools to pass knowledge to the school children. Each ICC regions will have 2 ­international members on the Inuit international ­education comittee. The work of the ICC Education ­Committee will be presented at the annual ICC meeting in 2022, until then, the committee will continue its work. 2


TUK

Kalaallit Nunaanni ICC-p aallartitai ataatsimiittut ICC Greenland delegates having their delegation meeting.

AALLARTITAT OKTOBERIMI ATAATSIMIINNERANNIT ICC Kalaallit Nunaanni aallartitat oktobarip 26-iani ICC-p allaffittaa­ vani ataatsimiipput. Aallartitat ataatsimiinneranni oqaluuserisat pingaarnersiukkat erseqqissalaarpagut.

Allattoq: Søren P. Lyberth

ICC UKIUNI 40-NI 2020-mi ICC ukiuni 40-ini nalliussineqarniarpoq, tassa 1980 kattuffinngornermi kingorna ­siunnersuutigineqarmat suleqatigiissitaliortoqar­ poq, suleqatigiissitarlu qanoq nalliuttorsiornis­ sa­mut siunnersuusiussaaq. Atuartunit isumassarsiatsialannik peqartoqaruni tusarusussin­naa­ qaavut.

OQAATSIT UKIUAT

AVATANGIISIT PILLUGIT SULEQATAANEQ

2019-mi Naalagaaffiit Peqatigiit oqaatsinut uki­ o­ritaannut atatillugu ICC Kalaallit Nunaanni Oqaa­sileriffik suleqatigalugu Nuummi Tasiilamilu innuttaasunik ataatsimiisitsisoqarpoq. Oqaat­ sit pillugit podcastiliortoqarportaaq, taakkualu Qapuppaluup Facebookiatigut nassaarineqarsin­ naapput.

Avatangiisit pillugit ICC-p ”Plastic Not So Fantastic” suleqataaffigilerpaa. Nuummi Katuami ataatsimiisitsineq januarimi ingerlanneqassamaarpoq, tassanilu plastikkip ajornartorsiutaa­ nera pillugu iliuuserineqarsinnaasut eqqartor­ neqassallutik. ICC-p Kalaallit Nunaanni inatsisartut 2020 upernaakkut ataatsimiilerpata siunnersuutinik saqqummiussaqassalluni siunerta­ rivaa. ICC-p siulersuisuunerittaaq novembarip 23-ianiit 25-iat ilanngullugu Ilulissani ataatsi­ miip­put. Ataatsimiinneq 2022-imi ataatsimeersuarnissamut piareersaataavoq. ICC-p siulersuisui tulliani 2020-mi upernaakkut ataatsimiissapput.

HANS-PAVIA ROSINGIP AQQANI NERSORNAAT Ukiorpassuarni ICC-mi suleqataasimasoq, Hans-Pavia Rosing, ataqqiniarlugu inuusuttunik sullilluarsimasunut nersornaammik ICC pilersitsivoq. Nunat ICC-qarfiusut ukiut tamaasa inuusuttut akornanni piukkussaminnik siunnersuuteqartarsinnaapput.

ICC GREENLAND DELEGATES MEETING IN OCTOBER ICC Greenland called the delegates for a meeting on October 26, 2019 at the new ICC-office in Nuuk. Read the highlights here.

By Søren P. Lyberth

ICC IN 40 YEARS In 2020 ICC will celebrates its 40 years anniversary after becoming a organization in 1980 and a celebration committee will be established to suggestions for the festivities. If readers have a good idea for the celebration we would love to receive a recommendation.

INTERNATIONAL YEAR OF INDIGENOUS LANGUAGES In occasion of the UN 2019 International Year of Indigenous Languages, ICC Greenland in cooperation with the language secretariat Oqaasileriffik has arranged two public meetings one in Nuuk and one in Tasiilaq, a third one will be arranged in Sisimiut. The podcasts on the Greenlandic language produced for this purpose can be heard at the Qaqpuppaluk’s Facebook site.

AWARD TO HONOUR HANS-PAVIA ROSING To honour long time ICC president Hans-Pavia Rosing, ICC has founded a leadership award. The four ICC regions can each suggest candi-

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

dates for the award that will be given annually to a young Inuk from each region.

PLASTIC NOT SO FANTASTIC ICC Greenland has taken a new environmental initiative “Plastic Not So Fantastic”. Public meeting is being arranged to be held in January at the cultural center Katuaq in Nuuk. The problems with plastic is the sole agenda item. ICC Greenland has planned to formulate some suggestions for the Inatsisartut (Parliament) spring session in 2020. The Executive Council also met November 23 to 25, 2019 in Ilulissat to prepare the ICC General Assembly in 2022. The next ICC Delegation Meeting will be held in the spring of 2020. 3


PROJECTCREATES.COM

“INUUSUTTUT IMMINUT TOQUTTARNERAT QANOQ ILIUUSEQARFIGINIARLUGU FILMEEQQAT ATORLUGIT OQALUTTUARNEQ – SULINIUT CREATeS” Allattoq: Tukumminnguaq N. Olsen CREATeSip siunertaraa issittumi inuusuttut akornanni inuiaqatigiinnilu imminortarnerit ikilisar­ne­ qarnerannik tarnikkullu peqqinnerup siuarsarne­ qarneranik kingunilimmik iliuuseqarnermi inuia­ qatigiinnik inuusuttunillu peqataatitsinerup ta­ per­sersorneqarnissaa. ICC Issittumilu siunner­ sui­sooqatigiit inuusuttut issittormiut ilagalugit Issittumi Siunnersuisoqatigiinni Piujuartitsinermik tunngaveqarluni ineriartortitsinermut Suleqati­ giissitap suliniut pilersitaraa. sIssittumi nunani

tamalaani suliaq ingerlassimavaat Nuummilu upernaaq aamma tamanna ingerlanneqarpoq. Issittumi nunat inoqqaavisa inuusuttaasa qara­ saasiatigut oqaluttuaat filmeeranngorlugit ­suliat nittartakkakkut saqqummiunneqarput, oqaluttuallu taakku imminortarneq pillugu inuusuttut isertuaratik sakkortuumik namminnerlu inuttut paasisimasaqarnerannik ersersitsisuupput. Inuit Canadami, Kalaallit Nunaanni Alaskamiil­ lu pisut oqaluttuaat 20-iupput, tallimat Canada­ mi eqqillit Gwich’init aammalu Athabaskanit inuu­suttaannit suliaapput, allallu arfineq-pinga­

sut Saaminit Canadamiillu nunat ­inoqqaavisa inuu­suttaannit suliarineqarsimapput. ­Tassani oqaluttuat qulingiluat Kalaallit ­Nunaanni su­ miif­finnit assigiinngitsunit pisuupput. ­Taak­ku­lu massakkut nittartakkami tamarmik nassaa­ri­ne­ qarsinnaalerput. Nittartagaq nutaaq saqqummersinneqarpoq filmeeraliat inuusuttunit peqataasunit suliaa­sut nunarsuaq tamakkerlugu isiginnaarneqarsinnaanngornissaat siunertaralugu. Uani nassaariuk: https://www.projectcreates.com/

DIGITAL STORYTELLING, A KEY TO ADDRESS YOUTH SUICIDE By Tukumminnguaq N. Olsen The SDWG Project CREATeS aims to support community and youth involvement towards effec­tive action that reduces suicide and promotes mental wellness among Arctic ­Indigenous youth and communities. Together with the ­Arctic Council’s Sustainable Development Working Group (SDWG) ICC has initiated the ­project and organized workshops with young ­people

throughout the Arctic, including Nuuk in the spring of 2019. Digital stories have been produced by ­representatives of the Indigenous youth across the circumpolar Arctic and are now available to view online. The stories are revealing candid, powerful, and personal insights into the issue of suicide. So far there are 20 digital stories from the Inuit youth in Canada, Greenland, and Alaska,

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

5 from the Gwich’in and Athabaskan youth in Canada, and another 8 stories that originates from Sápmi and Canada. Out of the 20 Inuit ­stories, 9 are from different parts of Greenland. The short films, which have been created by the Arctic Indigenous youth, are available for the global community to view at https://www.projectcreates.com/

4


ISSITTUP SIUNNERSUISOQATIGIIFFIANI, ARKTISK RÅDIMI, ISLAND 2019-2021-IMI SIULITTAASUUFFEQASSAAQ ICC GREENLAND

Maajimi 2019-imi Finlandimi Rova­ niemimi Arktisk Rådimi Ministerit aqqanilissaannik naapinnerini Nunanut allanut ministerit arfineq-­ pingasuusut ataatsimiinneranni Indigenous Permanent Participant organizationsip arfiniliusut aallartitaannik (PP) kiisalu Suleqatigiissi­ tamik ataatsimeeqateqarneranni Finlandip piffissaq siulittaasuuffi­gi­ saa naavaa Islandimullu ingerla­teq­ qillugu.

Allattoq: Mads Fægteborg

MINISTERIT ATAATSIMIITTARNERI Ministerit ataatsimiinnerit, manna aqqanilissaat pisut, tamaasa Nalunaarusiortarput. Rovaniemi ataatsimiinnermi tamanna pinngitsoorpoq, tassa USA Isumaqatigiissummut (Declaration) silaannaap allanngoriartorneranut tunngatinneqartumut atsioqataarusunngimmat. Isumaqatigiissut alla “Joint Statement” naaperiutaavoq, tassani­ lu Issittumi “eqqissisimatitsiinnarnissamut, aalaakkaasuunissamut tigussaasumillu suleqati­ giinnissamut” isumaqatigiissutaasimasoq uteq­ qiinnarneqarpoq. Isumaqatigiissutit Nunanut ilaa­sortanut inatsisitigut pituttuisuunngimmata, ICC PP-llu allat USA-p inissisimaneranut isornartorsiuipput. “Oqaatsit “silap pissusaata allan­ ngoriartornera” atoqqusaannginnerat misigit­ saat­tumik pissusilersorneruvoq”, Dalee ­Sambo Dorough, ICC-p nunani tamalaani siulittaasua oqarpoq nangillunilu: “Issittumi Siunnersuisoqa­ tigiit siulittaasuuffiup ukiut allortarlugit nikittar­ tup naanerani, siullermeerutaasumik nalunaa­ru­ teqartoqanngilaq, tamannalu ­isumaqatigiinneq tunngavigalugu suliniaqatigiiffimmi i­ngerlasumi, siunissamut annertuumik aarlerisitsivoq”, Sambo Dorough oqarpoq, nangeqqillunilu, “naggue­ qatigiiusugut Inuit pinngortitap ­pissusaata allanngoriartornera ullut tamaasa misigisarparput”. “Amerikap naalakkersuisui oqaatsinik pinngu­ ar­niannguartut, uagut Inuit pinngortitap pissu­ saa­ta allanngoriartornerata kingunipilui misiller­ figaagut. Uagummi inuunerpullu?” (ICC TN 7. Maj 2019). Finlandimiut siulittaasuannit immikkut nalu­ naa­ruteqartoqarpoq, tassanilu nalunaaruutissaa­ galuup allanngortinneqarsimanera erserpoq. Allassivoq; “Amerlanerussuteqartuusugut silaannaap allanngoriartorneranut tunngasut Issittumi tunngaviusumik unammillernartuusoraagut, taa­ matullu ikiorsiissutissanut tulluussarnissamul-

ICC Kalaallit Nunaata siulittaasua Ministerit ataatsimiinnerini 2019 ICC Greenland President at ministerial meeting 2019

lu taamatullu pakkersimaarinnissatigut annertu­ saanissamut pisariaqartitsivittoqartoq isigaluti­ gu.“ (http://polarconnection.org/arcticcouncil-ministerial-rovaniemi/)

• • • •

ISSITTOQ PIUJUAANNARTOQ ATAATSIMOORLUTA SULISSUTIGALUTIGU

Inuit Nunaat imaani miluumasunik pingaarnertut nerisaqarfiummata, Issittumi imaani plastikkinik mingutsitsinermut tunngasut Islandimit pingaartinneqarnerat ICC-mi iluarisimaarparput. PP-it, ICC ilanngullugu, Siunnersuisoqatigiit katitigaanerat pillugu eqqartuiuartuupput, tassa­ mi PP-it nunatulli ilaasortatut taasisinnaatitaanngillat. PP-it isumaqarput naligiimmik ilaasor­ tan­ngorsinnaanermut taamatullu tamakkiisumik taasisinnaatitaanermut piffissanngorsimasoq.

Islandip piffissami 2019-2021 siuttuuffissamini oqariaasia “Together towards a sustainable Arctic”, “Issittoq piujuaannartoq ataatsimoorluta sulissutigalutigu”, nunat piujuaannartitsisu­ mik ineriartortitsinissamut pisussaaffeqarneran­ nik takutitsisuuvoq, taamatullu nunat ­ilaasortat akornanni nunallu immikkoortuini suleqatigiin­ nis­samik oqariartuuteqarlutik. Piujuaannartitsi­ nissaq qulequtaralugu tulleriiaarilluni pingaar­ ner­siuineq ima isikkoqarpoq:

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

Issittumi imartat Sila aaqqiissutissallu mingutsitsisuunngitsut Issittumi inuit inoqarfiillu Issittumi Siunnersuisoqatigiit nukittunerusut

5


ICELAND’S ARCTIC COUNCIL CHAIRMANSHIP 2019-2021

By Mads Fægteborg

MINISTERIAL MEETINGS Every Ministerial Meeting up until the 11th has produced a Joint Declaration signed by the ­Ministers. The meeting in Rovaniemi turned out to be an exception since the United States refused to sign the Declaration, which contained wording on climate change. The compromise became a “Joint Statement” where the members reaffirmed their collective “commitment to maintain peace, stability and constructive co-operation in the Arctic”. Since the Declarations not are legally binding for the Member

States, especially ICC and the other PP’s criti­ ci­sed the US position. “Refusing to allow the words ‘climate change’ into the declaration is a moral failure,” said Dalee Sambo ­Dorough, Inter­national Chair of the ICC, and continued: “This is the first time the Arctic Council has failed to issue a declaration at the end of a twoyear chairmanship, and it’s a serious blow to the future of what is supposed to be a consensus based body,” “Inuit are feeling the effects of climate change everyday.” “While the US Govern­ ment concerns itself with semantics, playing games with words, our people are witnessing the adverse impacts of climate change. What about us and our reality?” (ICC Press ­Release, May 7 2019). The Finnish chair released a separate statement that appeared to be an amended ­version of what would have been the declaration. It ­noted, “A majority of us regarded climate change as a fundamental challenge facing the Arctic and acknowledged the urgent need to take mitigation and adaptation actions and to strengthen resilience.” (http://polarconnection. org/arctic-council-ministerial-rovaniemi/)

ICC-mi siulittaasut Kalaallit ­ Nunanut Allanut Naalakkersuisoq assileqatigigaat ICC presidents together with Greenlandic Foreign Affairs minister

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

TOGETHER TOWARDS A SUSTAINABLE ARCTIC The theme “Together towards a sustainable ­Arctic” of the Icelandic Chairmanship for 20192021 reflects the country’s commitment to the principle of sustainable development and refers to the necessity of close cooperation between the Member States and peoples of the region. With sustainable development as a headline theme, Iceland will highlight four priorities: • The Arctic Marine Environment • Climate and Green Energy Solutions • People and Communities of the Arctic, and • A Stronger Arctic Council. Since Inuit Nunaat is the homeland of Peoples mainly living of marine mammals, ICC welcomes the Icelandic decision on highlighting the plastic pollution in the Arctic Marine Environment. The PP’s including the ICC has often ­talked about the structure of the Council where the PP’s have no voting rights as the Member States. The PP’s find the time mature to be granted full and equal membership with full ­voting rights.

ICC GREENLAND

When the eight Foreign Ministers met at the 11th Arctic Council ­Ministerial meeting in Rovaniemi, Finland in May 2019 with the ­leaders from the six Indigenous Perma­nent Participant organizations (PP) and Chairs of the six Working Groups, Finland turned over the Chairmanship to Iceland.

6


Issittumi Nunat Inoqqaavisa Kattuffiisa Rovaniemimi ataatsimeersuarnerannit inaarutaasumik nalunaarut makkunannga atsiornerpoq: / Arctic Leaders Summit Declaration was signed by: Vice President of the Saami Council Aslat Holmberg, Chief Bill Erasmus from the Arctic ­Athabaskan Council, President of RAIPON Grigory Petrovich Ledkov, President of the Aleut ­International Association, Sally Swetzof and ICC Greenland President, Hjalmar Dahl.

ISSITTUMI SIUTTUT ATAATSIMIINNERANNIT Ulluni 12.-15. november Finlandimi Rovaniemi Issittumi Siuttut Ataatsi­ miinnerat - Arctic Leaders’ Summit (ALS) ingerlanneqarpoq.

ICC-p 16. nov. 2019 nalunaarutaanit Nunani tamalaani nunaqavissut kattuffii arfinillit Issittumi Siunnersuisoqatigiinni peqataatitaqartut (PP) ataatsimeeqatigiikkamik inunnik 70-inik peqataatitaqarput, ataatsimiittullu peqataalluarlutik apeqqutini ataatsimoorluni soqutigisat pillugit oqallinnermi saqqummiussaqartarlutik.

INUUSUTTUT PEQATAALLUARTUT Ataatsimiinnermi tassani inuusuttut siuttui siul­ lerpaamik ataatsimiisinneqarput, inuusuttullu

27-it Alaskameersut, Canadameersut, Kalaallit Nunaanneersut, Finlandimeersut, Norge-meersut, Sverige-meersut Ruslandimeersullu suleqa­ tigiillutik ataatsimoorlutillu nalunaaruteqar­put, ataatsimiinnermi peqataasunut tamanut saq­ qum­miunneqartumik. – Inuusuttut Siuttuisa ataatsimiinneranniit nalunaarummi, Issittumi suleqatigiinner­mi peqataajumaneq ­piumassuseqarnerlu erseqqissumik neriorsuutigineqarluni pi­ngaarnertut nalunaarutigineqartoq, ICC-p Kalaallit Nunaanni siulittaa­ su­ata Hjalmar Dahl oqaatigaa.

ALAATSINAATTUT PEQATAATINNEQARTUT Ukioq manna ataatsimiinnermi nutaarsiassat ila­ gaat nunani ataasiakkaani Issittumi Siunnersui­ so­qatigiinni alaatsinaattutut inissisimasut sinnii­

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

saat (Polen, Holland, Frankrig, UArctic aamma International Arctic Science Committee – IASC) isummersueqatigiinnermi peqataatinneqarnerat. Isummersoqatigiinneq siunissalinnik imaqar­ lu­­ar­tunillu angusaqarfiuvoq, tassami alaatsinaat­ tut apeqqutini aalajangersimasuni suliniutit assi­ giinngitsut nunat inoqqaavinut kattuffiinullu pi­ ngaa­ruteqartut tapersersorsinnaagaat erserpoq.

ILAATIGUT OQAATSIT SILALLU ALLANNGORIARTORNERA PILLUGIT NALUNAARUSIORNEQ Issittumi Siuttut Ataatsimiinnerat nalunaarummik atsioqatigiilluni naggaserneqarpoq. • Nunat inoqqaavisa oqaasii silap allanngorsi­ ar­tornerata kingunerisaanik aamma allan­

7


ngo­­riartulersimasut nalunaarummi aamma oqaatigineqarpoq. • Nalunaarutip ersarinnerusumik erseqqissar­ paa silap allanngoriartornerata Issittumut na­vianarluinnartunik nassataqarnera, taa­ maam­mat pingaaruteqarpoq allanik peqateqarluni Parisimi Isumaqatigiissut naapertorlugu anguniakkanik siuarsaanissami piumasaqaateqartarnissaq. • Nalunaarutittaaq Nunat Inoqqaavisa Pigin­ naa­titaaffiinik aalajangersagaq (UNDRIP) 2007-meersoq naalagaaffinnit akuerineqar­ lu­ni atuutsinneqalernissaa pimoorunnerullugu suliarisariaqalernissaa kaammattuutigaa. • Sammineqartut piumasaqaatigineqartullu pi­ ngajoraat meeqqat inuusuttullu pitsaa­ne­ru­ su­nik periarfissaqartinnissaat pillugit oqaa­ se­qaatit. Pingaaruteqarpormi ­inuiaqatigiinni peqqissuni ineriartornissaat, taamatullu inuu­ suttut akornanni imminut toquttarnerup qi­

man­­neqarsinnaaneranik suliniuteqartuarnissaq. Nalunaarut inatsisitigut sunniuteqartussaanngikkaluarluni, nunat inoqqaavisa kattuffiinit arfinili­ u­sunit suleqatigiinnermi tunngaviusumik aallaa­ vissatut piukkunnartuummat atorneqarsinnaa­ nis­saa iluatinnartinneqaqaaq, Hjalmar Dahl naggasiivoq.

KALAALLIT NUNAANNIIT PEQATAAPPUT: ICC-ip Kalaallit Nunaanni Præsidentia Hjalmar Dahl, Kattie Egede Motzfeldt, ICC-ip Ilinniartitaa­ nermi ataatsimiititaani ilaasortaq aammalu Nuus­suup Atuarfiani Pisortaq, KNAPK-p Pisortaa Tønnes Berthelsen, kiisalu Seqininnguaq Lynge Poulsen, ilinniartoq Nunat Inoqqaavisa Nunarsu­ ar­mi Inuusuttut FN-mi Suleqatigiiffianni ilaasor­ taq.

PAASISSUTISSAT • Arctic Leaders’ Summit (ALS) ICC-mit 1991mi Tidens Højskolemi junimi siullerpaamik inger­lanneqarpoq. • Issittumi Avatangiisit pillugit Suleqatigiit (AEPS) Rovamiemi juni 1991-mi pilersinneqarnerata kingorna ALS siulleq ingerlanneqarpoq • Indigenous Peoples’ Secretariat IPS (IPS) 1993-mi pilersinneqarpoq. • Arktisk Råd – Issittumi Siunnersuisoqatigiit 1996-mi pilersinneqarput. • 1999-ip tungaanut ICC, Samerådet aammalu Raipon Issittumi Siunnersuisoqatigiinni ataavartumik peqataasartutut ilaapput. • Tamatuma kingorna Aleut International Asso­ ciation, Arctic Athabaskan Council aamma Gwich’in Council akuerineqarlutik ilanngupput.

ARCTIC LEADERS’ SUMMIT In the days of November 12-15, 2019 the city of Rovaniemi in ­Finland hosted the the 6th ­Arctic Leaders Summit - the Arctic ­Leaders’ Summit (ALS VI).

From press release nov. 16. 2019 The six international indigenous peoples’ organizations, who are Permanent Participants (PP) in the Arctic Council, brought together about 70 participants, who eagerly debated a number of issues of mutual interest.

THE YOUTH ON THE FIELD At this summit, for the first time, a youth summit was organized, in which 27 young people from Alaska, Canada, Greenland, Finland, Norway, Sweden and Russia participated and cooperated on a joint declaration presented to the par­ ticipants at the actual summit. – The main message from the Youth Summit aroused joy because the joint statement expressed the youth’s commitment and willingness to get involved in the Arctic cooperation, Hjalmar Dahl, President of ICC Greenland said.

DIALOGUE WITH THE OBSERVERS Another innovation at this year’s ALS was the invitation to a dialogue with individual representatives from observer countries and organizations at the Arctic Council (Poland, the Netherlands,

France, the UArctic and the International Arctic Science Committee - IASC). The dialogue was very constructive with specific focus on those areas where the observers directly can support projects, which may involve the indigenous peoples and their organizations.

JOINT DECLARATION ON LANGUAGE AND CLIMATE CHANGE ALS VI was concluded with the signing of a joint declaration focusing on the indigenous peoples’ languages, which are changing as the climate changes. • More specifically, the Declaration states that climate change constitutes an emergency for Arctic lands, waters, animals and Peoples, which is why it is important to enter into partnerships to achieve the progress that is the objectives of the Paris Agreement. • Furthermore, the Declaration states that the Nation States must do more for implementing the Declaration on Indigenous Peoples’ Rights (UNDRIP) from 2007. • A third issue was of course, to make further and greater efforts for children and young people, so that they grow up in healthy communities, also focussing on suicide. • The Declaration, which is official but not ­legally binding, will in future make a good basis for the future cooperation between the six indigenous peoples’ organizations, ­Hjalmar Dahl expressed.

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

PARTICIPANTS FROM GREENLAND: ICC Greenland President Hjalmar Dahl, ­Kattie Egede Motzfeldt, member of ICC Greenland ­Education Committee and Headmaster of Nuussuup Atuarfia, Tønnes Berthelsen, CEO in KNAPK (Hunters and Fishermen’s ­Association) and ­Seqininnguaq Lynge Poulsen, Student and member of the UN Global Indigenous Youth ­Caucus.

FACTS: • The First Arctic Leaders’ Summit (ALS I) was arranged by ICC and took place at Tidens Højskole in Hørsholm, Denmark in June 1991. • ALS I was held immediately after the ­establishment of the Arctic ­Environmental Protection Strategy (AEPS) in Rovaniemi, ­Finland in 1991. • The Indigenous Peoples’ Secretariat was ­established in 1993 at the Ministerial ­Meeting in Nuuk, Greenland. • The Arctic Council (AC) was established in 1996 at the Ministerial Meeting in Ottawa, Canada. • Until 1999 only the Saami Council, RAIPON and ICC were PP’s at the Arctic Council. • Hereafter also the Aleut International ­Association, the Arctic Athabaskan Council and the Gwich’in Council International were recognized as PP’s. 8


INUIT ISSITTORMIUT SIUNNERSUISOQATIGIIFFIAT INUIT CIRCUMPOLAR COUNCIL (ICC) 2018-2022

SIULERSUISUUNERIT | EXECUTIVE COUNCIL Siulittaasoq / Chair: Dalee Sambo Dorough CANADA:

Monica Ell-Kanayuk, Vice-president/Siulittaasup tullia & Lisa Koperqualuk Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq

ALASKA:

James Stotts, Vice-president/Siulittaasup tullia & Vera Metcalf, Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq

RUSLAND:

Liubov Taian, Vice-president/Siulittaasup tullia & Elena Kaminskaya, Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq

KALAALLIT NUNAAT: Hjalmar Dahl, Vice-president/Siulittaasup tullia & Nuka Kleemann, Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq

ICC KALAALLIT NUNAANNI SIULERSUIT | ICC GREENLAND BOARD MEMBERS Siulittaasoq/President and CEO:

Hjalmar Dahl

hjalmar@inuit.org +299 32 36 32 (Allaffik/Office)

Siulittaasup tullia /Vice-President :

Nuka Kleemann

nuka@attat.gl

Ilaasortaq/Member:

Apollo Mathiassen

apma@avannaata.gl

Ilaasortaq/Member

Aviâja Egede Lynge

avi@mio.gl

Ilaasortaq/Member

Sofie Svendsen

sofie@sik.gl

ALLAFFEQARFIIT IMMIKKOORTORTAQARFII | REGIONAL OFFICES KALAALLIT NUNAAT:

www.inuit.org

iccgreenland@inuit.org

CANADA:

www.inuitcircumpolar.com

icc@inuitcircumpolar.com

ALASKA:

www.iccalaska.org

icc@iccalaska.org

RUSLAND:

-

-

ICC KALAALLIT NUNAANNI SULISUT | ICC GREENLAND STAFF Immikkut Allatsi /Special Assistant

Tukumminnguaq Nykjær Olsen

tukumminnguaq@inuit.org

+299 32 36 32

Aningaaserisoq/Accountant:

Elias Rosing

elias@nuuk.net

+299 32 36 32

Siunnersorti / External adviser:

Kuupik Kleist

kvk@ggnuuk.gl

+299 59 62 10

ICC KALAALLIT NUNAAT | ICC GREENLAND CERESVEJ 7 . P.O. BOX 204 . 3900 NUUK . ☎ +299 323632 INTERNATIONAL CALLS: +45 78 78 90 11

Saqqaata ilisarnaataanik suliarinnittoq | Cover artwork: Kunngi, Frederik Kristensen Inuit Tusaataanni ilanngutassiat ukunanit allanneqarput | Articles in the Newsletter are written by: Hjalmar Dahl, Tukimminnguaq N. Olsen, Søren P. Lyberth, Mads Fægteborg Akisussaalluni aaqqissuisoq | Editor: Hjalmar Dahl, ICC. Aaqqissueqataasoq | Co-editor: Tupaarnaq Rosing Olsen. Assiliisoq | Photos: Tukumminnguaq N. Olsen, ICC Greenland, www.projectcreates.com. Ilusilersuineq | Layout: irisager.gl. Nutserisut | Translations: Tukumminnguaq N. Olsen, Søren P. Lyberth, Mads Fægteborg, Tupaarnaq Rosing Olsen

INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019

9


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.