T U S A ATA AT
GREENLAND NE W S L E TTE R 19 12 ICC
ICC GREENLAND
ICCKN-p siulittaasua suliniummut nuannersumut tunissuteqarpoq. ICC Greenland president donate money to a good project.
ICC-P TASIILAMI “TASIILAQ NUAN” KAJUMISSAASERPAA Allattoq: Søren P. Lyberth FN-ip Nunat inuiisa oqaasiinut atatillugu ukiorititaanut atatillugu ICC Kalaallit Nunaanni siulittaa soq Hjalmar Dahl aamma allaffeqarfimmi sulisoq Tukumminnguaq Nykjær Olsen Tasiilamiipput. Tasiilami innuttaasunik ataatsimeeqateqarnertik iluatsillugu Tasiilarmiut peqatigiiffiannut “Ta-
siilaq nuan”-imut 5000 kr-inik kajumissaasiipput. “Tasiilaq nuan” Tasiilarmiut pilersitaraat, si ulittaasuatalu Gert Ignatiussenip oqaatigaa Tasiilap avataani tusaamaneqarneranut allannguini arnissaq pilersitsinermi anguniagaasoq, “Tasiilamimi ajornartorsiortoqaannanngilaq aammali nuannersunik pisoqartuartoq”, Gert Ignatiussen oqarpoq. Ignatiussen aamma oqarpoq suliassat
maanna aallarnisarneqartut ulluinnarnilu aqutsi sunik kiisalu assigiinngitsunik suliaqartartussa nik toqqaasoqassasoq. Taamatuttaaq aningaa saateqarfissamik pilersitsinissaq pilersaarutigi neqarpoq. Siunertaasut ilaattut pissutsit piviusut aallaa vigalugit Tasiilaq nunaqarfiilu pillugit filmiliornissaq eqqarsaatigineqarpoq.
ENCOURAGEMENT AWARD TO “TASIILAQ NUAN” By Søren P. Lyberth In connection with the work on the UN 2019 International Year of Indigenous Languages, ICC Greenland, represented by President Hjalmar Dahl and Special Assistant Tukumminnguaq Nykjær Olsen, visited the small East Greenland town Tasiilaq.
At a meeting on October 31, 2019 ICC donated DKK 5,000 as an Encouragement Award to the newly established association “Tasiilaq Nuan” (Wonderful Tasiilaq). “Tasiilaq Nuan” was established by the citizens of the town, and its chairman Gert Ignatiussen said that the new association was established with the purpose of changing the surrounding world’s view of the town: “Tasiilaq is not only a troubled town as the
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
media describes it. In Tasiilaq also many good things are happening.” Ignatiussen also mentioned that since the association just has been established, a board representing various sectors of the society would be appointed. Further the plan is to establish a foundation. Another goal is to make a film about Tasiilaq with focus on the realities going on in the society. 1
ICC GREENLAND
Ilinniartitaanermi siunnersuisooqatigiit ICC-p Nuummi allaffiata saavani. Education committee in front of the new ICC Greenland office in the center of Nuuk.
ICC-P ILINNIARTITAANERMUT SIUNNERSUISOQATIGIIVI Allattoq: Søren P. Lyberth Inuit Nunaanni ilinniartitaaneq pillugu ICC Nuummi 2018-imi ataatsimeersuarmat ilinniartitaaneq pillugu ataatsimiititalianik pilersitsisari aqartut aalajangiunneqarpoq. Nunani ilaasortani sisamaasut ilisimasanik paarlaasseqatigiinneri sigut ilinniartitaanerup p itsanngorsarnissaanut suliaqarnissaq siunertaavoq. Naggueqatigiit Inuit ilinniartitaanerannut internationalimi ataat simiititaliami Kattie Egede Motzfeldt a amma Birthe Møller-Therkildsen IMAK-imiit ilaasor taanngortinneqarnikuupput.
ICC oktobarip ingerlanerani kommuninit kii salu ataatsimiitsitaliami ilaasortat ataatsimiipput, Kalaallit nunaanni immikkut ataatsimiitsita liortoqarmallu Therkildsen siulittaasunngorpoq, komuunit tamarmik tallimaasut ilaasortaatita qalerlutik. Ataatsimiinnermi ilinniartitaanerup iluani peri userpassuit oqallisigineqarput. Meeqqat atuarfii ni Inuit kulturiat avatangiisillu pillugit atuartitsissuteqassasoq ilaatigut siunnersuutigineqarpoq, angajullerniinnaanngitsoq aammali minnerni. Aammattaaq atuarfinni utoqqartatta ilisimasaa-
sa atorneqarnissaat meeqqanut ingerlateqqinneqarnissaat eqqartorneqarpoq. Siunertaavoq ICC-qarfiit tamarmik marlunnik naggueqatigiit Inuit internationalimik ilinniartitaanermut ataatsimiitsitaliaani ilaasortaa titaqarnissaat. Ilinniartitaaneq pillugu siunner suisoqatigiinni suliat ICC Kalaallit Nunaanni 2022-mi ileqquusumik ataatsimeersualerpat saqqummiunneqassapput, ataatsimeersuarnissallu tungaanut eqqartugassat suli arlaqarmata ataatsimiititaliaq suli suligallassaaq.
ICC GREENLAND EDUCATION COMMITTEE By Søren P. Lyberth At the Inuit Education Summit in Nuuk, February 2018, it was agreed that ICC should establish an education committee. The idea is to work out plans for improving the Inuit education system by exchanging best methods between the four regions. Kattie Egede Motzfeldt and Birthe Møller Therkildsen from the teachers’ organiza-
tion IMAK is the members of the Inuit international education committee. Together with the municipalities and the teachers’ organization IMAK ICC Greenland has established a Greenland education committee where Therkildsen was elected as a chairman and all 5 municipalities will also have a membership. At the meeting a variety of education methods were discussed. Inuit cultures, the environment and living conditions should be teach-
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
ing subjects in the schools, not only in the upper grades. Inuit elders should be used in the schools to pass knowledge to the school children. Each ICC regions will have 2 international members on the Inuit international education comittee. The work of the ICC Education Committee will be presented at the annual ICC meeting in 2022, until then, the committee will continue its work. 2
TUK
Kalaallit Nunaanni ICC-p aallartitai ataatsimiittut ICC Greenland delegates having their delegation meeting.
AALLARTITAT OKTOBERIMI ATAATSIMIINNERANNIT ICC Kalaallit Nunaanni aallartitat oktobarip 26-iani ICC-p allaffittaa vani ataatsimiipput. Aallartitat ataatsimiinneranni oqaluuserisat pingaarnersiukkat erseqqissalaarpagut.
Allattoq: Søren P. Lyberth
ICC UKIUNI 40-NI 2020-mi ICC ukiuni 40-ini nalliussineqarniarpoq, tassa 1980 kattuffinngornermi kingorna siunnersuutigineqarmat suleqatigiissitaliortoqar poq, suleqatigiissitarlu qanoq nalliuttorsiornis samut siunnersuusiussaaq. Atuartunit isumassarsiatsialannik peqartoqaruni tusarusussinnaa qaavut.
OQAATSIT UKIUAT
AVATANGIISIT PILLUGIT SULEQATAANEQ
2019-mi Naalagaaffiit Peqatigiit oqaatsinut uki oritaannut atatillugu ICC Kalaallit Nunaanni Oqaasileriffik suleqatigalugu Nuummi Tasiilamilu innuttaasunik ataatsimiisitsisoqarpoq. Oqaat sit pillugit podcastiliortoqarportaaq, taakkualu Qapuppaluup Facebookiatigut nassaarineqarsin naapput.
Avatangiisit pillugit ICC-p ”Plastic Not So Fantastic” suleqataaffigilerpaa. Nuummi Katuami ataatsimiisitsineq januarimi ingerlanneqassamaarpoq, tassanilu plastikkip ajornartorsiutaa nera pillugu iliuuserineqarsinnaasut eqqartor neqassallutik. ICC-p Kalaallit Nunaanni inatsisartut 2020 upernaakkut ataatsimiilerpata siunnersuutinik saqqummiussaqassalluni siunerta rivaa. ICC-p siulersuisuunerittaaq novembarip 23-ianiit 25-iat ilanngullugu Ilulissani ataatsi miipput. Ataatsimiinneq 2022-imi ataatsimeersuarnissamut piareersaataavoq. ICC-p siulersuisui tulliani 2020-mi upernaakkut ataatsimiissapput.
HANS-PAVIA ROSINGIP AQQANI NERSORNAAT Ukiorpassuarni ICC-mi suleqataasimasoq, Hans-Pavia Rosing, ataqqiniarlugu inuusuttunik sullilluarsimasunut nersornaammik ICC pilersitsivoq. Nunat ICC-qarfiusut ukiut tamaasa inuusuttut akornanni piukkussaminnik siunnersuuteqartarsinnaapput.
ICC GREENLAND DELEGATES MEETING IN OCTOBER ICC Greenland called the delegates for a meeting on October 26, 2019 at the new ICC-office in Nuuk. Read the highlights here.
By Søren P. Lyberth
ICC IN 40 YEARS In 2020 ICC will celebrates its 40 years anniversary after becoming a organization in 1980 and a celebration committee will be established to suggestions for the festivities. If readers have a good idea for the celebration we would love to receive a recommendation.
INTERNATIONAL YEAR OF INDIGENOUS LANGUAGES In occasion of the UN 2019 International Year of Indigenous Languages, ICC Greenland in cooperation with the language secretariat Oqaasileriffik has arranged two public meetings one in Nuuk and one in Tasiilaq, a third one will be arranged in Sisimiut. The podcasts on the Greenlandic language produced for this purpose can be heard at the Qaqpuppaluk’s Facebook site.
AWARD TO HONOUR HANS-PAVIA ROSING To honour long time ICC president Hans-Pavia Rosing, ICC has founded a leadership award. The four ICC regions can each suggest candi-
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
dates for the award that will be given annually to a young Inuk from each region.
PLASTIC NOT SO FANTASTIC ICC Greenland has taken a new environmental initiative “Plastic Not So Fantastic”. Public meeting is being arranged to be held in January at the cultural center Katuaq in Nuuk. The problems with plastic is the sole agenda item. ICC Greenland has planned to formulate some suggestions for the Inatsisartut (Parliament) spring session in 2020. The Executive Council also met November 23 to 25, 2019 in Ilulissat to prepare the ICC General Assembly in 2022. The next ICC Delegation Meeting will be held in the spring of 2020. 3
PROJECTCREATES.COM
“INUUSUTTUT IMMINUT TOQUTTARNERAT QANOQ ILIUUSEQARFIGINIARLUGU FILMEEQQAT ATORLUGIT OQALUTTUARNEQ – SULINIUT CREATeS” Allattoq: Tukumminnguaq N. Olsen CREATeSip siunertaraa issittumi inuusuttut akornanni inuiaqatigiinnilu imminortarnerit ikilisarne qarnerannik tarnikkullu peqqinnerup siuarsarne qarneranik kingunilimmik iliuuseqarnermi inuia qatigiinnik inuusuttunillu peqataatitsinerup ta persersorneqarnissaa. ICC Issittumilu siunner suisooqatigiit inuusuttut issittormiut ilagalugit Issittumi Siunnersuisoqatigiinni Piujuartitsinermik tunngaveqarluni ineriartortitsinermut Suleqati giissitap suliniut pilersitaraa. sIssittumi nunani
tamalaani suliaq ingerlassimavaat Nuummilu upernaaq aamma tamanna ingerlanneqarpoq. Issittumi nunat inoqqaavisa inuusuttaasa qara saasiatigut oqaluttuaat filmeeranngorlugit suliat nittartakkakkut saqqummiunneqarput, oqaluttuallu taakku imminortarneq pillugu inuusuttut isertuaratik sakkortuumik namminnerlu inuttut paasisimasaqarnerannik ersersitsisuupput. Inuit Canadami, Kalaallit Nunaanni Alaskamiil lu pisut oqaluttuaat 20-iupput, tallimat Canada mi eqqillit Gwich’init aammalu Athabaskanit inuusuttaannit suliaapput, allallu arfineq-pinga
sut Saaminit Canadamiillu nunat inoqqaavisa inuusuttaannit suliarineqarsimapput. Tassani oqaluttuat qulingiluat Kalaallit Nunaanni su miiffinnit assigiinngitsunit pisuupput. Taakkulu massakkut nittartakkami tamarmik nassaarine qarsinnaalerput. Nittartagaq nutaaq saqqummersinneqarpoq filmeeraliat inuusuttunit peqataasunit suliaasut nunarsuaq tamakkerlugu isiginnaarneqarsinnaanngornissaat siunertaralugu. Uani nassaariuk: https://www.projectcreates.com/
DIGITAL STORYTELLING, A KEY TO ADDRESS YOUTH SUICIDE By Tukumminnguaq N. Olsen The SDWG Project CREATeS aims to support community and youth involvement towards effective action that reduces suicide and promotes mental wellness among Arctic Indigenous youth and communities. Together with the Arctic Council’s Sustainable Development Working Group (SDWG) ICC has initiated the project and organized workshops with young people
throughout the Arctic, including Nuuk in the spring of 2019. Digital stories have been produced by representatives of the Indigenous youth across the circumpolar Arctic and are now available to view online. The stories are revealing candid, powerful, and personal insights into the issue of suicide. So far there are 20 digital stories from the Inuit youth in Canada, Greenland, and Alaska,
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
5 from the Gwich’in and Athabaskan youth in Canada, and another 8 stories that originates from Sápmi and Canada. Out of the 20 Inuit stories, 9 are from different parts of Greenland. The short films, which have been created by the Arctic Indigenous youth, are available for the global community to view at https://www.projectcreates.com/
4
ISSITTUP SIUNNERSUISOQATIGIIFFIANI, ARKTISK RÅDIMI, ISLAND 2019-2021-IMI SIULITTAASUUFFEQASSAAQ ICC GREENLAND
Maajimi 2019-imi Finlandimi Rova niemimi Arktisk Rådimi Ministerit aqqanilissaannik naapinnerini Nunanut allanut ministerit arfineq- pingasuusut ataatsimiinneranni Indigenous Permanent Participant organizationsip arfiniliusut aallartitaannik (PP) kiisalu Suleqatigiissi tamik ataatsimeeqateqarneranni Finlandip piffissaq siulittaasuuffigi saa naavaa Islandimullu ingerlateq qillugu.
Allattoq: Mads Fægteborg
MINISTERIT ATAATSIMIITTARNERI Ministerit ataatsimiinnerit, manna aqqanilissaat pisut, tamaasa Nalunaarusiortarput. Rovaniemi ataatsimiinnermi tamanna pinngitsoorpoq, tassa USA Isumaqatigiissummut (Declaration) silaannaap allanngoriartorneranut tunngatinneqartumut atsioqataarusunngimmat. Isumaqatigiissut alla “Joint Statement” naaperiutaavoq, tassani lu Issittumi “eqqissisimatitsiinnarnissamut, aalaakkaasuunissamut tigussaasumillu suleqati giinnissamut” isumaqatigiissutaasimasoq uteq qiinnarneqarpoq. Isumaqatigiissutit Nunanut ilaasortanut inatsisitigut pituttuisuunngimmata, ICC PP-llu allat USA-p inissisimaneranut isornartorsiuipput. “Oqaatsit “silap pissusaata allan ngoriartornera” atoqqusaannginnerat misigit saattumik pissusilersorneruvoq”, Dalee Sambo Dorough, ICC-p nunani tamalaani siulittaasua oqarpoq nangillunilu: “Issittumi Siunnersuisoqa tigiit siulittaasuuffiup ukiut allortarlugit nikittar tup naanerani, siullermeerutaasumik nalunaaru teqartoqanngilaq, tamannalu isumaqatigiinneq tunngavigalugu suliniaqatigiiffimmi ingerlasumi, siunissamut annertuumik aarlerisitsivoq”, Sambo Dorough oqarpoq, nangeqqillunilu, “naggue qatigiiusugut Inuit pinngortitap pissusaata allanngoriartornera ullut tamaasa misigisarparput”. “Amerikap naalakkersuisui oqaatsinik pinngu arniannguartut, uagut Inuit pinngortitap pissu saata allanngoriartornerata kingunipilui misiller figaagut. Uagummi inuunerpullu?” (ICC TN 7. Maj 2019). Finlandimiut siulittaasuannit immikkut nalu naaruteqartoqarpoq, tassanilu nalunaaruutissaa galuup allanngortinneqarsimanera erserpoq. Allassivoq; “Amerlanerussuteqartuusugut silaannaap allanngoriartorneranut tunngasut Issittumi tunngaviusumik unammillernartuusoraagut, taa matullu ikiorsiissutissanut tulluussarnissamul-
ICC Kalaallit Nunaata siulittaasua Ministerit ataatsimiinnerini 2019 ICC Greenland President at ministerial meeting 2019
lu taamatullu pakkersimaarinnissatigut annertu saanissamut pisariaqartitsivittoqartoq isigaluti gu.“ (http://polarconnection.org/arcticcouncil-ministerial-rovaniemi/)
• • • •
ISSITTOQ PIUJUAANNARTOQ ATAATSIMOORLUTA SULISSUTIGALUTIGU
Inuit Nunaat imaani miluumasunik pingaarnertut nerisaqarfiummata, Issittumi imaani plastikkinik mingutsitsinermut tunngasut Islandimit pingaartinneqarnerat ICC-mi iluarisimaarparput. PP-it, ICC ilanngullugu, Siunnersuisoqatigiit katitigaanerat pillugu eqqartuiuartuupput, tassa mi PP-it nunatulli ilaasortatut taasisinnaatitaanngillat. PP-it isumaqarput naligiimmik ilaasor tanngorsinnaanermut taamatullu tamakkiisumik taasisinnaatitaanermut piffissanngorsimasoq.
Islandip piffissami 2019-2021 siuttuuffissamini oqariaasia “Together towards a sustainable Arctic”, “Issittoq piujuaannartoq ataatsimoorluta sulissutigalutigu”, nunat piujuaannartitsisu mik ineriartortitsinissamut pisussaaffeqarneran nik takutitsisuuvoq, taamatullu nunat ilaasortat akornanni nunallu immikkoortuini suleqatigiin nissamik oqariartuuteqarlutik. Piujuaannartitsi nissaq qulequtaralugu tulleriiaarilluni pingaar nersiuineq ima isikkoqarpoq:
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
Issittumi imartat Sila aaqqiissutissallu mingutsitsisuunngitsut Issittumi inuit inoqarfiillu Issittumi Siunnersuisoqatigiit nukittunerusut
5
ICELAND’S ARCTIC COUNCIL CHAIRMANSHIP 2019-2021
By Mads Fægteborg
MINISTERIAL MEETINGS Every Ministerial Meeting up until the 11th has produced a Joint Declaration signed by the Ministers. The meeting in Rovaniemi turned out to be an exception since the United States refused to sign the Declaration, which contained wording on climate change. The compromise became a “Joint Statement” where the members reaffirmed their collective “commitment to maintain peace, stability and constructive co-operation in the Arctic”. Since the Declarations not are legally binding for the Member
States, especially ICC and the other PP’s criti cised the US position. “Refusing to allow the words ‘climate change’ into the declaration is a moral failure,” said Dalee Sambo Dorough, International Chair of the ICC, and continued: “This is the first time the Arctic Council has failed to issue a declaration at the end of a twoyear chairmanship, and it’s a serious blow to the future of what is supposed to be a consensus based body,” “Inuit are feeling the effects of climate change everyday.” “While the US Govern ment concerns itself with semantics, playing games with words, our people are witnessing the adverse impacts of climate change. What about us and our reality?” (ICC Press Release, May 7 2019). The Finnish chair released a separate statement that appeared to be an amended version of what would have been the declaration. It noted, “A majority of us regarded climate change as a fundamental challenge facing the Arctic and acknowledged the urgent need to take mitigation and adaptation actions and to strengthen resilience.” (http://polarconnection. org/arctic-council-ministerial-rovaniemi/)
ICC-mi siulittaasut Kalaallit Nunanut Allanut Naalakkersuisoq assileqatigigaat ICC presidents together with Greenlandic Foreign Affairs minister
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
TOGETHER TOWARDS A SUSTAINABLE ARCTIC The theme “Together towards a sustainable Arctic” of the Icelandic Chairmanship for 20192021 reflects the country’s commitment to the principle of sustainable development and refers to the necessity of close cooperation between the Member States and peoples of the region. With sustainable development as a headline theme, Iceland will highlight four priorities: • The Arctic Marine Environment • Climate and Green Energy Solutions • People and Communities of the Arctic, and • A Stronger Arctic Council. Since Inuit Nunaat is the homeland of Peoples mainly living of marine mammals, ICC welcomes the Icelandic decision on highlighting the plastic pollution in the Arctic Marine Environment. The PP’s including the ICC has often talked about the structure of the Council where the PP’s have no voting rights as the Member States. The PP’s find the time mature to be granted full and equal membership with full voting rights.
ICC GREENLAND
When the eight Foreign Ministers met at the 11th Arctic Council Ministerial meeting in Rovaniemi, Finland in May 2019 with the leaders from the six Indigenous Permanent Participant organizations (PP) and Chairs of the six Working Groups, Finland turned over the Chairmanship to Iceland.
6
Issittumi Nunat Inoqqaavisa Kattuffiisa Rovaniemimi ataatsimeersuarnerannit inaarutaasumik nalunaarut makkunannga atsiornerpoq: / Arctic Leaders Summit Declaration was signed by: Vice President of the Saami Council Aslat Holmberg, Chief Bill Erasmus from the Arctic Athabaskan Council, President of RAIPON Grigory Petrovich Ledkov, President of the Aleut International Association, Sally Swetzof and ICC Greenland President, Hjalmar Dahl.
ISSITTUMI SIUTTUT ATAATSIMIINNERANNIT Ulluni 12.-15. november Finlandimi Rovaniemi Issittumi Siuttut Ataatsi miinnerat - Arctic Leaders’ Summit (ALS) ingerlanneqarpoq.
ICC-p 16. nov. 2019 nalunaarutaanit Nunani tamalaani nunaqavissut kattuffii arfinillit Issittumi Siunnersuisoqatigiinni peqataatitaqartut (PP) ataatsimeeqatigiikkamik inunnik 70-inik peqataatitaqarput, ataatsimiittullu peqataalluarlutik apeqqutini ataatsimoorluni soqutigisat pillugit oqallinnermi saqqummiussaqartarlutik.
INUUSUTTUT PEQATAALLUARTUT Ataatsimiinnermi tassani inuusuttut siuttui siul lerpaamik ataatsimiisinneqarput, inuusuttullu
27-it Alaskameersut, Canadameersut, Kalaallit Nunaanneersut, Finlandimeersut, Norge-meersut, Sverige-meersut Ruslandimeersullu suleqa tigiillutik ataatsimoorlutillu nalunaaruteqarput, ataatsimiinnermi peqataasunut tamanut saq qummiunneqartumik. – Inuusuttut Siuttuisa ataatsimiinneranniit nalunaarummi, Issittumi suleqatigiinnermi peqataajumaneq piumassuseqarnerlu erseqqissumik neriorsuutigineqarluni pingaarnertut nalunaarutigineqartoq, ICC-p Kalaallit Nunaanni siulittaa suata Hjalmar Dahl oqaatigaa.
ALAATSINAATTUT PEQATAATINNEQARTUT Ukioq manna ataatsimiinnermi nutaarsiassat ila gaat nunani ataasiakkaani Issittumi Siunnersui soqatigiinni alaatsinaattutut inissisimasut sinnii
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
saat (Polen, Holland, Frankrig, UArctic aamma International Arctic Science Committee – IASC) isummersueqatigiinnermi peqataatinneqarnerat. Isummersoqatigiinneq siunissalinnik imaqar luartunillu angusaqarfiuvoq, tassami alaatsinaat tut apeqqutini aalajangersimasuni suliniutit assi giinngitsut nunat inoqqaavinut kattuffiinullu pi ngaaruteqartut tapersersorsinnaagaat erserpoq.
ILAATIGUT OQAATSIT SILALLU ALLANNGORIARTORNERA PILLUGIT NALUNAARUSIORNEQ Issittumi Siuttut Ataatsimiinnerat nalunaarummik atsioqatigiilluni naggaserneqarpoq. • Nunat inoqqaavisa oqaasii silap allanngorsi artornerata kingunerisaanik aamma allan
7
ngoriartulersimasut nalunaarummi aamma oqaatigineqarpoq. • Nalunaarutip ersarinnerusumik erseqqissar paa silap allanngoriartornerata Issittumut navianarluinnartunik nassataqarnera, taa maammat pingaaruteqarpoq allanik peqateqarluni Parisimi Isumaqatigiissut naapertorlugu anguniakkanik siuarsaanissami piumasaqaateqartarnissaq. • Nalunaarutittaaq Nunat Inoqqaavisa Pigin naatitaaffiinik aalajangersagaq (UNDRIP) 2007-meersoq naalagaaffinnit akuerineqar luni atuutsinneqalernissaa pimoorunnerullugu suliarisariaqalernissaa kaammattuutigaa. • Sammineqartut piumasaqaatigineqartullu pi ngajoraat meeqqat inuusuttullu pitsaaneru sunik periarfissaqartinnissaat pillugit oqaa seqaatit. Pingaaruteqarpormi inuiaqatigiinni peqqissuni ineriartornissaat, taamatullu inuu suttut akornanni imminut toquttarnerup qi
manneqarsinnaaneranik suliniuteqartuarnissaq. Nalunaarut inatsisitigut sunniuteqartussaanngikkaluarluni, nunat inoqqaavisa kattuffiinit arfinili usunit suleqatigiinnermi tunngaviusumik aallaa vissatut piukkunnartuummat atorneqarsinnaa nissaa iluatinnartinneqaqaaq, Hjalmar Dahl naggasiivoq.
KALAALLIT NUNAANNIIT PEQATAAPPUT: ICC-ip Kalaallit Nunaanni Præsidentia Hjalmar Dahl, Kattie Egede Motzfeldt, ICC-ip Ilinniartitaa nermi ataatsimiititaani ilaasortaq aammalu Nuussuup Atuarfiani Pisortaq, KNAPK-p Pisortaa Tønnes Berthelsen, kiisalu Seqininnguaq Lynge Poulsen, ilinniartoq Nunat Inoqqaavisa Nunarsu armi Inuusuttut FN-mi Suleqatigiiffianni ilaasor taq.
PAASISSUTISSAT • Arctic Leaders’ Summit (ALS) ICC-mit 1991mi Tidens Højskolemi junimi siullerpaamik ingerlanneqarpoq. • Issittumi Avatangiisit pillugit Suleqatigiit (AEPS) Rovamiemi juni 1991-mi pilersinneqarnerata kingorna ALS siulleq ingerlanneqarpoq • Indigenous Peoples’ Secretariat IPS (IPS) 1993-mi pilersinneqarpoq. • Arktisk Råd – Issittumi Siunnersuisoqatigiit 1996-mi pilersinneqarput. • 1999-ip tungaanut ICC, Samerådet aammalu Raipon Issittumi Siunnersuisoqatigiinni ataavartumik peqataasartutut ilaapput. • Tamatuma kingorna Aleut International Asso ciation, Arctic Athabaskan Council aamma Gwich’in Council akuerineqarlutik ilanngupput.
ARCTIC LEADERS’ SUMMIT In the days of November 12-15, 2019 the city of Rovaniemi in Finland hosted the the 6th Arctic Leaders Summit - the Arctic Leaders’ Summit (ALS VI).
From press release nov. 16. 2019 The six international indigenous peoples’ organizations, who are Permanent Participants (PP) in the Arctic Council, brought together about 70 participants, who eagerly debated a number of issues of mutual interest.
THE YOUTH ON THE FIELD At this summit, for the first time, a youth summit was organized, in which 27 young people from Alaska, Canada, Greenland, Finland, Norway, Sweden and Russia participated and cooperated on a joint declaration presented to the par ticipants at the actual summit. – The main message from the Youth Summit aroused joy because the joint statement expressed the youth’s commitment and willingness to get involved in the Arctic cooperation, Hjalmar Dahl, President of ICC Greenland said.
DIALOGUE WITH THE OBSERVERS Another innovation at this year’s ALS was the invitation to a dialogue with individual representatives from observer countries and organizations at the Arctic Council (Poland, the Netherlands,
France, the UArctic and the International Arctic Science Committee - IASC). The dialogue was very constructive with specific focus on those areas where the observers directly can support projects, which may involve the indigenous peoples and their organizations.
JOINT DECLARATION ON LANGUAGE AND CLIMATE CHANGE ALS VI was concluded with the signing of a joint declaration focusing on the indigenous peoples’ languages, which are changing as the climate changes. • More specifically, the Declaration states that climate change constitutes an emergency for Arctic lands, waters, animals and Peoples, which is why it is important to enter into partnerships to achieve the progress that is the objectives of the Paris Agreement. • Furthermore, the Declaration states that the Nation States must do more for implementing the Declaration on Indigenous Peoples’ Rights (UNDRIP) from 2007. • A third issue was of course, to make further and greater efforts for children and young people, so that they grow up in healthy communities, also focussing on suicide. • The Declaration, which is official but not legally binding, will in future make a good basis for the future cooperation between the six indigenous peoples’ organizations, Hjalmar Dahl expressed.
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
PARTICIPANTS FROM GREENLAND: ICC Greenland President Hjalmar Dahl, Kattie Egede Motzfeldt, member of ICC Greenland Education Committee and Headmaster of Nuussuup Atuarfia, Tønnes Berthelsen, CEO in KNAPK (Hunters and Fishermen’s Association) and Seqininnguaq Lynge Poulsen, Student and member of the UN Global Indigenous Youth Caucus.
FACTS: • The First Arctic Leaders’ Summit (ALS I) was arranged by ICC and took place at Tidens Højskole in Hørsholm, Denmark in June 1991. • ALS I was held immediately after the establishment of the Arctic Environmental Protection Strategy (AEPS) in Rovaniemi, Finland in 1991. • The Indigenous Peoples’ Secretariat was established in 1993 at the Ministerial Meeting in Nuuk, Greenland. • The Arctic Council (AC) was established in 1996 at the Ministerial Meeting in Ottawa, Canada. • Until 1999 only the Saami Council, RAIPON and ICC were PP’s at the Arctic Council. • Hereafter also the Aleut International Association, the Arctic Athabaskan Council and the Gwich’in Council International were recognized as PP’s. 8
INUIT ISSITTORMIUT SIUNNERSUISOQATIGIIFFIAT INUIT CIRCUMPOLAR COUNCIL (ICC) 2018-2022
SIULERSUISUUNERIT | EXECUTIVE COUNCIL Siulittaasoq / Chair: Dalee Sambo Dorough CANADA:
Monica Ell-Kanayuk, Vice-president/Siulittaasup tullia & Lisa Koperqualuk Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq
ALASKA:
James Stotts, Vice-president/Siulittaasup tullia & Vera Metcalf, Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq
RUSLAND:
Liubov Taian, Vice-president/Siulittaasup tullia & Elena Kaminskaya, Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq
KALAALLIT NUNAAT: Hjalmar Dahl, Vice-president/Siulittaasup tullia & Nuka Kleemann, Member of the council, Siulersuisuunerni ilaasortaq
ICC KALAALLIT NUNAANNI SIULERSUIT | ICC GREENLAND BOARD MEMBERS Siulittaasoq/President and CEO:
Hjalmar Dahl
hjalmar@inuit.org +299 32 36 32 (Allaffik/Office)
Siulittaasup tullia /Vice-President :
Nuka Kleemann
nuka@attat.gl
Ilaasortaq/Member:
Apollo Mathiassen
apma@avannaata.gl
Ilaasortaq/Member
Aviâja Egede Lynge
avi@mio.gl
Ilaasortaq/Member
Sofie Svendsen
sofie@sik.gl
ALLAFFEQARFIIT IMMIKKOORTORTAQARFII | REGIONAL OFFICES KALAALLIT NUNAAT:
www.inuit.org
iccgreenland@inuit.org
CANADA:
www.inuitcircumpolar.com
icc@inuitcircumpolar.com
ALASKA:
www.iccalaska.org
icc@iccalaska.org
RUSLAND:
-
-
ICC KALAALLIT NUNAANNI SULISUT | ICC GREENLAND STAFF Immikkut Allatsi /Special Assistant
Tukumminnguaq Nykjær Olsen
tukumminnguaq@inuit.org
+299 32 36 32
Aningaaserisoq/Accountant:
Elias Rosing
elias@nuuk.net
+299 32 36 32
Siunnersorti / External adviser:
Kuupik Kleist
kvk@ggnuuk.gl
+299 59 62 10
ICC KALAALLIT NUNAAT | ICC GREENLAND CERESVEJ 7 . P.O. BOX 204 . 3900 NUUK . ☎ +299 323632 INTERNATIONAL CALLS: +45 78 78 90 11
Saqqaata ilisarnaataanik suliarinnittoq | Cover artwork: Kunngi, Frederik Kristensen Inuit Tusaataanni ilanngutassiat ukunanit allanneqarput | Articles in the Newsletter are written by: Hjalmar Dahl, Tukimminnguaq N. Olsen, Søren P. Lyberth, Mads Fægteborg Akisussaalluni aaqqissuisoq | Editor: Hjalmar Dahl, ICC. Aaqqissueqataasoq | Co-editor: Tupaarnaq Rosing Olsen. Assiliisoq | Photos: Tukumminnguaq N. Olsen, ICC Greenland, www.projectcreates.com. Ilusilersuineq | Layout: irisager.gl. Nutserisut | Translations: Tukumminnguaq N. Olsen, Søren P. Lyberth, Mads Fægteborg, Tupaarnaq Rosing Olsen
INUIT TUSAATAAT · ICC GREENLAND NEWSLETTER · 12-2019
9