Straffe verhalen uit de
bossen van
Massembre 2012
waargebeurd
magazine
Snelheidsduivel
VS
Zondagsrijder
poetsen bakken achter de schermen
Sofie (25): “Beatboxen met de artiesten aan het kampvuur�
Happy herten ?
op de sofa bij de dierenpsycholoog
Inhoud 1. Editoriaal 2. Waterplaza in zwart/wit 5. Vals alarm in alle eerlijkheid 6. Poetsen bakken:
Pikante verhalen van achter de schermen. Chef Hygiène Monique is van niets vies en is discreter dan een dweil. Haar collega Chef Cuisine Luc doet het met Dikke Bertha.
11. Een gewei van een web 12. Deep in the woods
Hendrik overtuigde een clubje concertorganisatoren om een rustig festival in een bos op te zetten. De storm zou later komen.
6
16. Hoe happy is een hert? 18. Op een plankje eindigen
18
Columm van Hert Harold: “Hypocriet hertengezeik van opstandige puberherten!”
20. Snelheidsduivel vs. zondagsrijder 22. Kampliefdes die niet meer overgaan
“We zoenden voor de eerste keer achter de boerderij”
25. Kampen en hutten bouwen 26. Kasteelheren en koffieverdragen 28. Bos klasse! 30. Spijs en drank 31. Everzwijnragout
12
Chef-kok Luc laat in zijn kookboeken kijken.
33. Wildedierenkruiswoordraadsel 34. Spiderman in het groen 36. Facebookwedstrijd
Win een hertenmasker en een weekendje Massembre
22
Colofon verantw.uitgever: Rob Devlieghere Massembre 84, 5543 Heer uitgavedatum 1e druk: mei 2012 oplage: 7000 ex. concept en realisatie: Ideeweb.be
36
Hoe straf kan een verhaal zijn?
1
Wat is een straf verhaal? Wat moet je al niet meemaken voor je het ‘straf’ kan noemen? Ik denk er hier in Massembre wel eens over na. Wanneer vakantiegangers me vertellen over hun verblijf in onze bossen, begrijp ik dat je ‘straf’ niet kan meten. Straf is wat straf beleefd wordt. Door de ogen van een kind is een boom een goedlachse woudreus, die uitnodigt om een kamp in te bouwen. Voor een veertienjarige op klasdagen duurt de laatste slow een hele nacht lang. Sommige studenten denken dat ze dood gaan van schrik op de deathride. Wanneer een aanstaand koppeltje een hertenkoppel kruist in het bos, ziet het dat als een teken. Opa stapt van zijn koersfiets na ‘de steilste col uit zijn leven’, en oma proeft voor het eerst everzwijn. Een paar verhalen hebben we opgetekend in de tweede editie van dit magazine. Hoe straf ze zijn, laat ik in het midden. Dat ontdek je wel als je hier zelf een paar straffe verhalen hebt meegemaakt. Meer dan welkom! Directeur Rob Devlieghere
Massembre, een bos verblijfsformules
2
Waterplaza Aan de rand van het grote loofbos van Massembre spelen kleine en grote spetters op het plezierige parcours van de waterplaza. Wiebelende vlotten, glibberige balken en een ondiepe plas eronder. Als het wat frisser is, probeer je net niet in het water te belanden. Als het zomert, doe je je uiterste best om dat wel te doen.
Massembre, een bos verblijfsformules
3
57
Vals alarm in alle eerlijkheid Straffe verhalen van vroeger Al meer dan zestig jaar is Massembre het toneel van jeugdvakanties van de Christelijke Mutualiteiten (CM). Een groot deel van de huidige CM-top heeft hier zijn strafste jaren beleefd. Een eerlijke getuigenis over een vals alarm. November 1991. Er waait een frisse herfstwind tussen de paviljoenen, maar de zon schijnt. Zeggen dat Rudolphe Bastin nog in korte broek rondliep, is misschien overdreven. Maar hij zat zeker nog niet in het pak gehesen waarin hij nu, als voorzitter van Mutualité Chretienne in Luik, zit. Rudolphe volgt samen met zijn maten Marc, Chantal en Jean Pierre een monitorencursus van Jeunesse et Santé, de Waalse tegenhanger van het huidige Kazou. Een geducht groepje grappenmakers die de begeleiders heel wat hoofdbrekens bezorgen.
zo verdwijnen, en ik denk met mij Chantal en Marc. Jean Pierre, de meest geduchte van ons vieren, zat helemaal in zijn wereld. C’était fabuleux!” “Plots vroeg de cursusgeefster ons om stil te blijven staan. Iedereen bevroor. We kregen de instructies om al onze aandacht op het eerste het beste voorwerp voor ons te richten. En ons er helemaal op te concentreren. Daar is het mis gegaan,” lacht Rudolphe.
“Jean Pierre concentreerde zich op de knop van het brandalarm”
“Ik stond voor een klink, Marc voor een stoel, Chantal voor een lichtknop. Jean Pierre begon zich blijkbaar te concentreren op een brandalarm. De vrouw praatte minutenlang op ons in: ‘beschrijf het voorwerp in gedachten, denk aan de kleur, textuur, grootte, vorm, ...’ Jean Pierre zou me later vertellen dat hij zich helemaal een voelde worden met een rood, vierkantig voorwerp, niet al te groot, met een metalen kadertje errond en een ronde knop achter glas waarop stond geschreven: ‘hier drukken’.”
“Ze hielden ons scherp in de gaten,” vertelt Rudolphe. “We hadden gekozen voor een workshop relaxatie. De begeleiders hadden er geen goed oog in, want dat vonden ze niets voor ons. Maar wij waren bloedserieus. De vrouw die de workshop leidde, was echt heel goed. En wij ontdekten technieken uit de sophrologie: ademhalingsoefeningen en concentratietraining om je interne evenwicht terug te vinden. We verbaasden onszelf maar we waren helemaal mee: alle oefeningen van de eerste dag hadden prima gewerkt.” “Toen ze ons vervolgens opdroeg om een handeling met het voorwerp te doen, gebeurde het onverHoewel de begeleiders het zaakje niet vertrouwden mijdelijke. Jean Pierre drukte op de knop en op en extra wacht liepen op de eerste nacht, begon heel het domein begonnen sirenes te loeien. Alle dag twee in uiterste rust voor Rudolphe en zijn cursussen werden stopgezet en de brandweer van kompanen: “We zaten in een zaaltje van gebouw Hastière moest worden teruggeroepen. Het alarm Hermeton. De vrouw vroeg ons om ons vrij door de werd gelokaliseerd in het gebouw Hermeton, en ruimte te bewegen. Om ons van alle gedachten te Jean Pierre kon het gaan uitleggen,” lacht Rudolphe. bevrijden, ons te concentreren op onze lichamen “Alleen zijn vrienden geloofden hem als hij zei dat en zo. Dat ging heel goed: ik voelde de spanning hij het deze keer echt niet expres had gedaan.”
© Lucas* / Flickr.
Massembre, een bos verblijfsformules
6
poetsen “Ik ben van niets vies” Chef Hygiène Monique Carpentier poetst al 27 jaar in Massembre
Ze kent alle spleten en krochten van het domein op haar duimpje. Trekt met zwabber en spons ten strijde tegen modder en microben. En ziet daarbij als enige wat geen enkele gast ooit te zien krijgt. Sappige verhalen uit de paviljoenen van Massembre.
“Madame Monique, téléphoooone!” Schoonmaakster Monique Carpentier krijgt niet alle dagen telefoon. Aan de lijn hangt een radeloze vakantieganger die net een weekendje in Massembre is komen genieten met zijn vrouw. Al blijkt dat niet zijn eigen vrouw te zijn... Of Monique misschien een trouwring heeft gevonden onder bed - dat heeft ze. En of hij die zo snel mogelijk kan komen oppikken - dat kan. Discretie is voor schoonmaakpersoneel wat timing voor een kok
“Laatst haalde een Franse gepensioneerde de spurt naar de wc niet...” is, je job staat of valt ermee. En in 27 jaren dienst komt een mens wat tegen. Pikante lingerie, condooms, braaksel, urine,... Zo kwam Madame Monique op een ochtend met haar kuiskarretje een kamer binnen rijden waar twee jonge gasten ‘bezig’ waren. Het stoorde haar
niet - “Dat is de jeugd, he” - en de deur ging weer dicht. 3 minuten per bed Monique heeft een eigen bureau, naast het vroegere hoofdgebouw. Tussen de klasseermappen - “om de planning te maken” - staat een spuitbus Top Clean. Ook haar eigen ‘kot’ moet proper zijn. Twintig jaar geleden was dit het kantoor van de directrice. Nu is het de uitvalsbasis voor een team van drie schoonmakers die niet bang zijn om hun handen vuil te maken. Alleen vrouwen, dat heeft Monique nooit anders geweten. “Alleen tijdens de grote schoonmaak in januari worden de mannen van de bar ingeschakeld om de bedden mee te verschuiven.” Op wisseldagen, vrijdag en zondag, telt het team van Monique wel negen hygiënisch deskundigen. “We beschikken over 125 borstels, 25 aftrekkers en 90 vuilblikken. In een jaar verzetten we 2.000 liter schoonmaakproduct. In twee uur tijd maken we 40 bedden op, dat zijn drie minuten per bed. Het is een grote uitdaging om alles zo snel klaar te krijgen. De volgende klanten staan soms al aan de deur van hun kamer te wachten, terwijl de vloer nog nat is.”
Monique is niet bang om haar handen vuil te maken. Haar collega’s kennen haar als ‘maman’, ‘ma tante’, of ‘Madame Monique’.
7
bakken
Au secours Monique! “Kuisen is niet voor iedereen weggelegd,” vertelt Monique. “Er zijn meisjes die niet alles aankunnen. Dan roepen ze mij om hulp. Ik ben van niets vies. Zo was er laatst een Franse gepensioneerde die de spurt naar de wc niet haalde en zijn gevoeg voor de deur van zijn kamer had gedaan... Iemand moet het schoonmaken, he.” Hoe noordelijker de gasten, hoe netter, vindt Monique: “De Nederlandstalige leerlingen zijn mijn favorieten. Die luisteren beter naar hun leerkrachten en laten hun kamer netjes achter.” Ze doet ook liever jongenskamers dan meisjeskamers. In de badkamer van de jongens liggen een beker, tandpasta, een stuk zeep et c’est tout. Maar bij meisjes, oh la la. “Die brengen meer tijd door op hun kamer, om te kletsen of om hun haren te doen, terwijl jongens buiten gaan spelen of voetballen. Er is wel wat veranderd, in die 27 jaar. Vroeger, toen er alleen maar grote slaapzalen waren, was het schoonmaken eenvoudiger. Nu hebben de meeste kamers hun eigen badkamer. “En veel meer hoekjes en kantjes natuurlijk,” lacht Monique. “Mais bon, die kan je dan natuurlijk wel harder oppoetsen... tot het zeer doet aan de ogen.”
Kilometers toiletpapier
Een vakantiedomein als Massembre telt meer dan 130 wc’s. Dat vraagt om heel wat (recyclage-) toiletpapier. Een wc-rol telt 100 meter papier (800 blaadjes). Tijdens piekperiodes in de zomer gaan er wel 36 rollen per dag door. Dat is 25,2 kilometer per week. Op een jaar tijd zou je aan 1310,4 km komen, genoeg om van Massembre tot Barcelona uit te rollen!
p8 Massembre, een bos verblijfsformules
8
poetsen “Ik doe alles met Dikke Bertha” Chef Cuisine Luc Derese kookt sinds 1984 in Massembre Hij verzet tweeënhalve ton pasta per jaar. Schuift tweehonderd pistolets tegelijk in zijn oven. En haalt elke dag het beste uit zijn ‘Dikke Bertha’. Straffe verhalen uit de geurige potten van Massembre.
“Is Dikke Bertha al warm!?” Luc Derese roept het van de ene kant van de keuken naar de andere. De radio zingt, de dampkap draait volle toeren en zijn team krioelt tussen afwasmachines, fornuizen en aanrechten. Het water in kookpot ‘Dikke Bertha’, genoemd naar het kanon uit de Eerste Wereldoorlog, warmt zich op voor 80 kg spaghetti. In een andere kookpan pruttelen 70 kg gehakt, 10 kg groenten en 40 liter tomatensap. Luc Derese gooit er enkele ‘vuisten’ kruiden bij. Binnen een half uur komen er 750 (!) moegespeelde kinderen het nieuwe restaurant van Massembre binnenstuiven. Verse klanten met honger.
“Het heeft hier dagenlang naar everzwijn aan het spit geroken” Voor Luc, sinds augustus 2011 chef cuisine van het vakantiecentrum, is een werkdag als vandaag een eitje. Hij heeft al voor hetere vuren gestaan. Zoals toen hij leerde flamberen. “‘Madame Mailly’, een van de vroegere koks, was nogal gul
met de alcohol,” herinnert de keukenprins zich. “Toen de vlam in de pan sloeg, verloor ik mijn snor. Het rook nog dagenlang naar verbrand varkenshaar. Everzwijn aan het spit.” Lekkerder dan thuis Er heerst een gezellige drukte in la cuisine. Luc en zijn team – afhankelijk van de bezetting twee tot vijf hulpkoks - kennen elkaar al lang. Luc begon achtentwintig jaar geleden (!) als student, volgde de ene bijscholing na de andere, en groeide uiteindelijk door tot chef-kok. De hypermoderne keuken en het vernieuwde restaurant kreeg hij er als toemaatje bij. Een plezier om in te werken volgens de spijsbereider: “In deze oven maak ik 600 brochettes in een keer klaar. Of 200 croissants. De Dikke Bertha moeten we zelf niet meer tillen, dat gebeurt machinaal.” Als de eerste kinderen met hun plateau’s aan de zelfservice aanschuiven, ligt de pasta en de saus voor hen te dampen. “Hmm, dat ruikt lekkerder dan bij ons thuis,” zegt een jongen. Luc glundert. “Vertel dat morgen maar aan je moeder.” Hij kookt graag voor scholen. Spaghetti, bouletten met frietjes, macaroni met hesp en kaassaus, zelfs pizza. Hij wordt warm van de drukte aan de tafels. En van
9
bakken
zevenjarigen die komen zeggen dat het ‘echt lekker’ was, of hem aan het einde van een week een knuffel komen geven. “Pas op,” zegt de kookkunstenaar. “C’est pas toujours facile, hein. Er zijn veel bijzonder diëten: vegetarisch, veganistisch, zonder vis, glütenvrij, enzovoort. Halalproducten serveren we niet meer, omdat de gasten niet altijd geloven dat het echt halal is. Zij krijgen daarom nu ook een vegetarische maaltijd. Vaak vinden andere eters dat die beter oogt en veranderen ze plots. We voorzien dus altijd een paar porties extra.” (lacht)
Keukenprins Luc Derese smelt als de klanten hem zeggen dat het lekker is.
Wat moet een goede kok kunnen? Luc denkt niet lang na. “Proeven. Als het mij en het team smaakt, zal het iedereen smaken. Ik proef voortdurend tijdens het koken. En eet dan ook erg onregelmatig. Alleen thuis, ‘s avonds, eet ik degelijk. Ja, ook daar sta ik meestal aan het fornuis.” Zijn lievelingsgerecht is ... een spiegelei met spek. Met verse eieren van de kippen uit z’n tuin. Of een stevige varkenskotelet - “minstens 2 cm dik”. Een stukje everzwijn maakt hij ook graag klaar (zie recept op pagina 31). “Maar eigenlijk ga ik liefst zelf op restaurant,” lacht hij. De eerste plateaus komen de keuken binnengerinkeld. Tijdens de afwas gaat het volume van de radio een Gulzige bezoekers streepje luider. Luc en zijn team zetVoor volwassenen liggen de uit- ten zich weer aan het werk. En dandagingen elders. Vooral als er een sen zich naar de volgende maaltijd. gastronomisch menu in het weekendpakket zit, zet de kok zijn beste De keuken in cijfers beentje voor. Hij troont naar de Een grootkeuken verzet giganvoorraadzaal, langs lange rijen voltische hoeveelheden voedsel. geladen schappen, en komt terug Elk jaar serveert Luc Derese: met een dure f les whiskey en een exclusieve fles rum. “Voor fijnproe•24.500 liter melk (een tankvers,” grinnikt hij. wagen vol) Luc krijgt regelmatig gulzige bezoe•24.000 brochettes, 24.000 kers over de vloer. Zoals die man die kipfilets en 24.000 yoghurtjes laatst een overstromende berg koud •2.000 baguettes (daarmee buffet op zijn bord laadde, uit schrik kan je een straat leggen van dat er niet genoeg zou zijn. “Er is Massembre tot in Berlijn) altijd genoeg,” weet Luc. “Ik heb •2.200 kg pasta (meer dan het overigens meer dan de helft van zijn gewicht van Derese’s auto!) bord moeten weggooien.”
Massembre, een bos verblijfsformules
13 11
Een gewei van een web
facebook Wie ons ‘liket’ op Facebook, heeft een pootje voor op andere (mogelijke) Massembregangers. Links en likes naar ander digitaal geweld en exclusieve promo-acties in your face. www.facebook.com/massembre
bekijk mij!
vind mij leuk!
“De Herten van Massembre” nieuwsbrief De Herten van Massembre versturen elke maand een nieuwsbrief. Wil je op de hoogte blijven van nieuwe themaweekends, voordelige lastminuteaanbiedingen en de laatste roddels uit het dierenpark? Laat het weten via www.massembre.be/ newsletter/subscribe.
blijf op de hoogte!
youtube Af en toe grijpen de herten van Massembre naar een camera. De resultaten gooien ze op het videokanaal van Massembre. Wel eens een hert in een kayak gezien (‘Bosklassen in Massembre’) of een ree op een deathride (‘Evenementen in Massembre’)? Je vindt er bovendien een groeiende selectie geschifte filmpjes van hertencollega’s in andere landen. www.youtube.com/user/massembrevideo
webcam Een stralend blauwe hemel, dreigend onweer of de eerste sneeuw: via de webcam van Massembre zie je meteen welk weer je er kan verwachten. Op de site bundelen we bovendien alle activiteiten op en rond het domein, bij goed weer en slecht weer. Je vindt er ook alle verblijfsformules en begrijpt dan ook meteen waarom Massembre ‘voor elk wat wilds’ heeft. www.massembre.be
wat gebeurt er in Massembre?
De herten van Massembre zijn 24/24 online. Je vindt hen in één van de vele vertakkingen van de site: op Facebook, op YouTube, op de webcam of in je mailbox.
Massembre, een bos verblijfsformules
12
Deep in the Woods Nieuw festival waar de omgeving het tempo bepaalt
In de hete nazomer van 2011 ontmoetten herten, artiesten en bezoekers elkaar voor de eerste keer op een driedaags festival waar de tijd leek stil te staan. Warme getuigenissen uit de eeuwige bossen van Massembre.
13
Sofie en Elvira
Verrassingsact Dezmona in de openluchtkapel. ©Wanda Detemmerman
“Pintjes pakken met de artiesten” Bezoekers Sofie en Elvira over hun memorabele nachten Sofie en Elvira zijn qua festivals niet aan hun proefstuk toe. Ze kennen de ondergelopen tentjes van Pukkelpop, de lange rijen aan de douches van Dour festival, en het junkfood op Rock Werchter. Een ‘luxefestival’ in een bos vol verrassingen was helemaal nieuw. Sof ie de Smet (25): “Stel je voor: we hadden een badkamer ín onze kamer. Dat hadden we nog niet meegemaakt. Ideaal voor een publiek van dertigers met kindje, maar wij hebben er ons ook prima geamuseerd.” Elvira Buijink (25): “Er waren drie dingen die we nog op geen enkel ander festival samen hadden gezien: lekker ecologisch eten, échte gezelligheid en meer dan voldoende ademruimte ...”
Amfitheater. ©Wanda Detemmerman
Sofie: “... Al moest je daardoor wel ver wandelen voor je pintje (lacht). Neen serieus, het was fijn om niet van podium 1 naar podium 6 te moeten rennen. Deep in the woods slaagde in het opzet om terug te keren naar de essentie van het festival: muziek en ontspanning. Bij de bijzondere vioolmuziek van Marques Tolliver in het amfitheater bijvoorbeeld kon
“Samen met de artiesten beatboxen aan het kampvuur” je wegdromen bij het uitzicht op de heuvels van de Maasvallei.” Elvira: “Een beetje chillen in het gras, een avontuurlijke wandeltocht
door de velden, een stel waakhonden onderweg, plonsen in de zwemvijver, gezellig samenhokken aan het kampvuur, ... Ons voornemen voor de tweede editie is om ook nog te kajakken.” Sofie: “Mijn meest memorabele moment was het verrassend overtuigende optreden van J to the C. Nog verrassender was het om de bandleden in de vroege uurtjes aan het kampvuur te herkennen tijdens een heuse beatboxsessie.” Elvira: “... En het onweer dat zaterdagavond uitbrak na Dez Mona. Iedereen vluchtte de grote zaal in, waar spontaan een geïmproviseerd feestje losbarstte!”
p 14
Massembre, een bos verblijfsformules
14 Luisteren naar de stilte in het amfitheater. Deep in the woods profileert zich als een kindvriendelijk festival.
My Little Cheap Dictaphone opende de deuren van hun repetitiepaviljoen zodat bezoekers twee dagen lang konden luistervinken bij de jamsessies.
“In het bos kwamen de ideeën vanzelf” Mede-organisator Hendrik had Massembre al langer in gedachten Waarom beslissen zes mensen uit het Belgische muziekwereldje om een nieuw festival uit de bosgrond van Massembre te stampen? Mede-organisator Hendrik De Rycker kende het domein van een vakantiebaantje en wist zijn collega’s te overtuigen om de sfeer in de bossen te komen opsnuiven. “Het was meteen boenk erop.”
Maar het idee om ‘iets met muziek’ in de bossen van Massembre te doen, was er toen wel al. Toen hij in het najaar van 2010 samen met een aantal bekende concertorganisatoren op werkbezoek ging naar het bijzondere festival ‘Into the Great Wide Open’, op een eiland in de Nederlandse Waddenzee, kwam het weer bovendrijven. De heren vonden dat er ook in België plek was voor een vernieuwd festivalconcept. Een Toen Hendrik (28) als zeventien- kleinschalige, driedaagse happening jarige jobstudent in Massembre waarbij de omgeving het tempo bijklustte, kende hij het Vlaamse bepaalt. Een méér dan muzikale muzieklandschap nog niet zo goed ontdekkingstocht die je met vrienals hij dat vandaag kent. Hij was den of gezin beleeft op een plek die nog niet professioneel bezig in de je energie én kippenvel bezorgt. Een muziek, was nog geen manager van plek zoals Massembre, wist Hendrik. Trixie Whitley en had nog nooit En wierp het idee op tafel. met de bonzen uit de muziekindustrie samen geluncht. Dat zou later “Het was meteen boenk erop,” vertelt hij. “De eerste keer dat we hier komen.
Massembre, een bos verblijfsformules
kwamen voelden ze dat hier bijzondere dingen konden gebeuren, droomden al snel van verborgen podia in het bos, sfeervolle verlichting aan de vijver en films in één van de oude paviljoenen. Ook de directie van Massembre was meteen wild van het idee.” “Maar het was een race tegen de tijd”, zegt Hendrik, “om het budget te vinden, artiesten te boeken en vrijwilligers te zoeken. Een festival in een bos zet je niet zomaar op. Hoe zet je een podium bij de zompige grond naast de vijver? Wat als het regent? Hoe organiseer je de maaltijden voor de festivalgangers?” “Dit jaar zijn we er vroeger aan begonnen. We kunnen teren op de positieve feedback van de bezoekers en artiesten en gaan uiteraard voor een nog betere tweede editie!”
15 Muziek maken met zelfgemaakte instrumenten in een van de workshops.
Deep in the Woods 2012 (6 – 7 – 8 september)
De tweede editie van het festival biedt ruimte voor 600 bezoekers. De verblijfskosten zitten in je ticket vervat. Bij reservatie kan je kiezen voor kamers met gedeeld sanitair of ‘en-suite’. Maaltijden en dranken kan je ter plaatse bestellen. Programma en tickets via www.deepinthewoods.be.
Maarten, gitarist van The Intergalactic Lovers.
“Maf om zo dicht bij je publiek te zijn”
“Demonen in het hoofd”
Een van onze herten over de broeierige een festival als Pukkelpop, met zaterdagnacht
Maarten, gitarist van The Intergalactic Lovers Maarten Huyghen en de andere Intergalactic Lovers hadden er een serieuze trip opzitten toen ze in de bossen van Massembre aankwamen. De band had net opgetreden op Into the Great Wide Open, de Nederlandse tegenhanger van Deep in the Woods, op het eiland Vlieland. Dat er een goed bed op hen stond te wachten, was perfect.
opdringerige fans, zou ik dat niet zo prettig hebben gevonden. Hier “Meest memorabele moment van droeg het bij tot de intieme sfeer van Deep in the – our - woods? Op zaterdagnacht hing er tropisch onweer in het evenement.” de lucht. We hoorden het donderen Ook de setting tijdens het optreden aan de Franse grens maar het begon was bijzonder. Maarten: “Het was hier pas te bliksemen toen Gregory broeierig warm geweest die dag. Frateur van Dez Mona het bos bij We wisten dat er onweer in de lucht elkaar burlde (sic). Onze bambi’s hing. Het amfitheater is in openlucht, stonden te trillen op hun benen. Eén dus de organisatie had voortdurend van onze reeën is met het zot in haar “Maf, we sliepen gewoon in hetzelfde contact met het KMI. Na de set zijn hoofd over de draad gesprongen. We gebouw als ons publiek,” reageert we als een gek het podium beginnen horen haar nog elke nacht in het bos Maarten. “Er was bijna geen afge- opkramen. We waren nét klaar toen krijsen om haar Gregory.” sloten backstage. Dat was ook niet de hemelsluizen opengingen!” nodig door het type publiek: veel festivalgangers met kinderen. Op
18 16
Hoe happy is een hert? Op de sofa bij de dierenpsycholoog De herten en everzwijnen van Massembre mogen dan wel tien voetbalvelden leefruimte hebben, ze blijven ‘als beesten’ opgesloten. Kunnen beesten blij zijn en hoe gelukkig zijn die in ons dierenpark? We vroegen het aan een dierenpsycholoog.
Een échte dierenpsycholoog mag ze zich eigenlijk nog niet noemen, maar als student dierengeneeskunde kent Fien Verhaert (22) toch al een heleboel geheimen van de dierenpsyche. Tijdens het interview haalt ze de wetenschappelijke literatuur uit haar cursussen er vaak bij, of put ze uit haar ervaringen tijdens de veldbezoeken aan het dierenpark van Massembre. Op de sofa bij een dierenpsycholoog in wording. Bezoekers van het dierenpark spreken over onze dieren als mensen. Ze noemen hen ‘boos, blij, jaloers of gulzig’. Zijn dieren zoals mensen? Fien Verhaert: “Vergelijkingen met de mens liggen voor de hand, maar zijn niet altijd correct. Neem de ‘pijnervaring’. Als mensen weten
Massembre, een bos verblijfsformules
we allemaal wat pijn is, en we kunnen dat goed communiceren. Maar bij dieren kan die communicatie helemaal anders verlopen. Een
“De dieren associëren het geluid van de tractor met hun ontbijt dat daarop volgt” hond jankt bijvoorbeeld bij pijn, maar een puppy jankt ook als je hem oppakt. Niet van de pijn, maar als
een aangeboren alarmroep voor de moeder. Geluid voortbrengen is niet altijd een goede pijnindicator. Neem de gnoe: wanneer deze door hyena’s levend wordt verscheurd, en dus letterlijk sterft van de pijn, brengt hij geen geluid voort. Op die manier worden groepsgenoten niet gelokt en in gevaar gebracht. We moeten dus opletten met het toeschrijven van menselijke karakteristieken aan dieren.” Kan een dier in gevangenschap überhaupt gelukkig zijn? Verhaert: “Een gedomesticeerd dier, of een dier in gevangenschap, leeft in onnatuurlijke omstandigheden in vergelijking met zijn wilde tegenhanger. Men interpreteert dit vaak als een gebrek aan welzijn.
17 Als de soorteigen bewegingen van een dier worden verhinderd, zou je dus denken dat er meer kans is op dierenleed. Ik denk aan kippen in een legbatterij, drachtige zeugen in metalen kooien, enzovoort. Maar je mag hier niet in overdrijven. De onnatuurlijke omstandigheden kunnen minder erg zijn dan de natuurlijke omstandigheden, waarbij een dier naar voedsel moet zoeken, moet vluchten voor predators (roofdieren, nvdr) en een zeer pijnlijke dood kan sterven.” Hoe zit het met de herten en evers van Massembre? “Die beschikken over erg veel ruimte, midden in hun natuurlijk biotoop. Ze hebben voldoende voedsel, beschutting, speelplaatsen, modder om in te wroeten en soortgenoten om mee te spelen. De dierenarts komt ook regelmatig op bezoek, zodat er zich geen ziektes ontwikkelen (zie ook dierenpark in cijfers, nvdr). Dierengeluk is natuurlijk moeilijk om te meten. Vaak wordt het verhoogde voortplantingssucces aangehaald om aan te tonen dat de dieren in kwestie ‘het goed hebben’. De evers kweken in ieder geval als
konijnen. Elk jaar laat Massembre er in de jachttijd een 30-tal euthanaseren. De resterende 5 of 6 zijn in één jaar terug met 30 tot 50.” Joël de boswachter zegt de gedragingen van al zijn dieren te kennen en meteen op te merken dat er iets schort. “Dat kan zeker. Everzwijnen bijvoorbeeld zenden belangrijke signalen uit. Varkens hebben een heel uitgebreide taal. Ze knorren, piepen, blaffen en grommen. Ook het dichtklappen van de kaken en klappen met de tanden is een vorm van communiceren. Een gezond en gelukkig varken zal deze geluiden vaak gebruiken. Ongelukkige varkens vertonen vaak stereotiep gedrag. Dit is een herhaalde beweging zonder biologisch nut. Zo zijn er varkens die schijnkauwen. Ze bewegen hun kaken alsof ze aan het eten zijn, terwijl er helemaal geen voedsel voorhanden is. Varkens die gekweekt worden voor vleesproductie doen vaak aan traliebijten. Dat leidt tot verwondingen in de mond, aan de tanden en aan de snuit. Bij een krappe huisvesting
Dierenpark in cijfers Oppervlakte
7 ha, ongeveer 10 voetbalvelden groot
x 10 Aantal viervoeters
7
reeën
30
everzwijnen
5
p 18
herten
6
damherten
Voeding
Maïs en bijvoeding . Daarnaast overschotten van brood en restafval van het schoonmaken van groenten. Ander etensafval uit het restaurant is al enkele jaren verboden.
4.400 € per jaar Dierenarts
Komt enkele keren per jaar.
700 € per jaar Fien Verhaert, student dierengeneeskunde
Joël, de boswachter
20 18 bijten varkens ook elkaars staart af. Teveel varkens op een kleine oppervlakte, met een kale betonnen vloer waarin niet gewroet kan worden, leidt tot verveling en agressie. In het dierenpark kunnen de evers gelukkig wel wroeten in het zand, ploeteren in de modder en kauwen op afgevallen eikels en takken. De verveling slaat er niet snel toe.” Als Joël elke morgen om 10.30 uur met zijn tractor aan komt r ijden, komen de dieren enthousiast aangelopen. Zijn ze blij hem te zien? “Dit is een typisch voorbeeld van klassieke conditionering. Dit fenomeen treedt op wanneer een dier een link legt tussen twee prikkels die aanvankelijk niets met elkaar te maken hadden. Tijdens een experiment in het begin van de twintigste eeuw liet de Russische onderzoeker Ivan Pavlov zijn hond een belsignaal horen, vóór hij eten kreeg. Na verloop van tijd legde de hond de relatie tussen het belsignaal en de daaropvolgende maaltijd. Hierdoor begon hij al te kwijlen bij het belsignaal, nog voor hij het voedsel had gezien of geroken. De beesten van Massembre associëren het geluid van de tractor met het ontbijt dat daarop volgt.” Wat gebeurt er als we morgen de poorten van het dierenpark openzetten? “Aangezien de dieren vaak in contact komen met mensen, zullen ze sneller ten prooi vallen aan jagers, in de Ardennen de enige vijand van evers en herten. Ze zijn het ook niet gewoon om eten te moeten zoeken en te migreren naar plaatsen met meer voedsel. In een onbekende omgeving zouden de dieren bovendien de beste schuilplaatsen niet kennen. Daardoor krijgen ze veel stress. We kunnen het hen natuurlijk niet vragen, maar het lijkt me geen goed idee.”
Massembre, een bos verblijfsformules
column
Op een plankje eindigen
De oudste geweidrager van het dierenpark schrijft met scherp over tendensen in hertenland “Wil jij op een plankje eindigen?” Je krijgt de vraag niet elke dag, maar in hertenmiddens rolt ze deze dagen van tong tot tong. Onder opstandige, puberende herten is het tegenwoordig ‘in’ om het niét te willen. Ze verzetten zich tegen het idee om het hiernamaals vanop een stuk hout tegen de muur te beleven. In het bos doen vage petities de ronde, schreeuwerige Facebookgroepen roepen op tot hertelijke ongehoorzaamheid en er zijn zelfs gehoefden die het expliciet in hun laatste wilsbeschrijving laten optekenen. Er gaan stemmen op om het kleinste museum van Europa (dat van Massembre) waar verschillende van mijn broers en zussen de wanden sieren, te sluiten. Ik vind dat, als één van de ietwat rijpere en wijzere herten van het dierenpark, hypocriet hertengezeik. Wij hoorndragers eindigen al sinds de barre t ijden van de Neanderthalers op plankjes. De Romeinen nagelden ons en masse boven de atriums van hun palazzi. Napoleon had meer herten in het paleis van Versailles ophangen dan er in heel het kanton vrij rondliepen. Waarom, vraagt u? Omdat een hert status verleent. Wie diep genoeg in de buidel wil tasten om een edel dier op te laten zetten door een taxidermist (die lijkenpikkers vragen goed door), en wie dat vervolgens op een exclusief stuk Canadese eik wil plakken, stijgt in rang en in aanzien. C’est simple comme bonjour. Dank je plankje. Wie wordt er bovendien niet warm van de lief hebbende blik van een bambi in de living? Wie voelt zich
niet geborgen onder het keurende oog van een nette ree? En wiens hormonenspiegel stijgt er niet bij het aanschouwen van een tenhemelrijzend gewei met vertakkingen tot aan het plafond? Ja, ik kan wel honderd redenen opsommen om deze traditie hoog te houden en het revolutionaire burlen te negeren. Akkoord, jagers zijn laf bekken. Eenvoudige drommels met buskruit waar hersenen zouden moeten zitten. En zij hebben weinig verdienste aan de viervoeter die ze omleggen. Maar een hert met een beetje ballen aan zijn lijf laat zich niet zomaar voor zijn kop schieten ‘t zijn de zwakken die tegen gevels plakken, vergis u niet. Maar als ze er eenmaal aan hangen, hangen ze met stijl. Daarenboven: diezelfde puberherten die nu moord en brand schreeuwen, hebben in hun onfrisse puberkamers zelf een aantal jagershoofden als trofeeën tegen een boom gespijkerd. Dus zij moeten niet komen mekkeren met de fundamentele rechten van het dier en ander emancipatorisch geblaat. Neen. Wij herten zijn adellijke dieren, verheven boven mens en bos. Meesters in de camouf lage, superieuren in schutkleuren: het is niet onwaarschijnlijk dat u, terwijl u dit leest, bespied wordt door een aantal hertenogen. Als wij daarin falen, moeten wij er met opgeheven hoofd de consequenties van dragen. Op een gevernist plankje, quid est.
“‘t Zijn zwakken die tegen gevels plakken”
Hert Harold.
Trignol
les
op Ruimte
aRthuR masson in tReignes
LAAt je Gedurende meer dAn 1 uurtje Leiden door kLAnk en Licht. het meesterwerk vAn de schrijver Arthur mAsson doet je het LAndeLijk Leven vAn de Ardennen ontdekken tussen 1930 en 1960. Via elf taferelen in driedimensionale decors zal je de kleurrijke personages van de «Toinade» ontdekken. Zij doen je het leven van de streek in die tijd herbeleven dankzij audiovisuele technieken, gemoderniseerd in 2009: videoprojecties, toneelverlichting... Het is een echte geschiedenisles ! Originele dialogen in de Waalse streektaal ! Vertaling, commentaren en begeleiding in 4 talen via een luistergids: NL, F, En, D.
ol De Scho
1932 s a l k , s ijd van Eert
imaties: Onze an keltocht de spekta , klas 32 n a v k e o z rtijds - be l van Ee Treignes o o h c S e -d g in * wandelin treektaal - geleide tot de Waalse s an Eertijds * g v - inwijdin g van de School en vandaag * in e k r k e te n gis n - ontd gen tusse an Eertijds * in jk li e g r v e* - ve speelgoed marionet van Toin n e n le e f p o el -s muis * erk : puzz - knutselw an Lili de kleine ht * oc tv - de toch tot de spektakelt doen g in d ij Frans te - inw el in het * enk
L’Espace
ARTHUR MASSON
rue Eugène Defraire, 29 B-5670 TREIGNES Tél.: +32 60 39 15 00 Fax: +32 60 39 16 00
e-mail: info@espacemasson.be www.espacemasson.be
Warme of koude middagmalen zijn mogelijk, alsook je eigen picknick te gebruiken mits een drankje ter plaatse te kopen.
tArieF schoolgroepen : 1ste animatie: 3,- € / kind Volgende: 2,- € / kind / animatie
en ander
voor kleu
ters, lage
Een dag bij Toin e: - bezoek van de s p e ktakeltoc - animati ht e in Eertijds, de School van klas 1932 - geleide wa - één anim ndeling inTreign es a - en de d tie naar keuze rank bij je picknic k Vanaf 9,9 0 € / kin d
e animat
r en mid
ies
delbaar o
nderwijs
20
V
snelheidsduivel
Klimmen en stoempen
De groene valleien rond Massembre hebben voor elke fietser wat wilds. Snelheidsduivels smeren hun benen in om kilometers te vreten op Massembre-Anseremme-Massembre, terwijl zondagsrijders op twee wielen van de Voie Verte in Frankrijk genieten.
Massembre-AnseremmeMassembre Na ‘Luik-Bastenaken-Luik’ is er nu ‘Massembre-AnseremmeMassembre’. Een 40 kilometer lange tijdrit met start én finish aan de deur van je slaapkamer. Voor de klim vanuit Heer naar Falmignoul (tot 8% stijging) zal je je benen moeten insmeren. Tijdens de afdaling die daarop volgt, tot aan de Maas in Anseremme, heb je tijd om te recupereren. De platte terugweg door de Maasvallei is er een om in het wiel van je kompanen te gaan hangen, of ze een voor een af te schudden. Aan de receptie geven we je de uitgebreide routebeschrijving mee.
Modderbiken in de mountains
Anseremme
N
Hastière Lenne
Falmignoul
Hermeton-sur-Meuse
Heer-Agimont
Namen wordt de provincie van de valleien genoemd. Met meer dan twintig bewegwijzerde routes kunnen ook mountainbikers hun hart ophalen. Haarspeldbochten, kolkende riviertjes, modderpaden, steile beklimmingen en duizelingwekkende afdalingen. Namen heeft het allemaal. Ook in Hastière vind je binnenkort bewegwijzerde routes. Aan de receptie geven we je een kaartje mee.
Mesnil-Saint-Blaise Heer Massembre
21
S
zondagsrijder Bollen langs de Voie verte
België
N
Vireux Wallerand
Montigny/Meuse
Voie verte 85 kilometer lang fietsen in Frankrijk, van Givet naar Charleville-Mézières, op het tempo van en langs de Maas. Deze schitterende, platte fietsroute met de lonkende naam Voie verte (groene weg) is geschikt voor alle leeftijden. Bol van terrasje naar terrasje en picknick onderweg in het groen. Weekend! Meer info op www.voiesvertes.com.
Au Vélo d’Or (6 km van Massembre)
Onze partner verhuurt fietsen voor klein en groot. Racefietsen, stadsfietsen en mountainbikes kosten € 15 voor een halve dag en € 20 voor een hele dag. Groepen vanaf 15 personen genieten kortingen.
Tel. 082 66 74 19 – 0478 38 03 48 (gsm Christoph Delchambre) http://www.auvelodor.com Rue de France 18, 5540
Revin
Laifour
Monthermé
Nouzonville
Charleville Mézières
Massembre, een bos verblijfsformules
24 22
Kampliefdes die niet meer overgaan Vaak zijn kampliefdes kalverliefdes. Wat op de CM-kampen in ‘Heer-surMeuse’ nog fel roze is, verliest al snel de schijn zodra beide geliefden weer thuis komen. Maar in de hoofden van Jolien (23) & Tim (23) en Rit (55) & Geert (57) fladderen de bosvlinders nog steeds onvermoeid rond.
23
Rit
Geert
Rit Maes en Geert Vercoutere hangen al sinds hun elfde het hert uit in Massembre. Net als duizenden kinderen en jongeren brachten ze er met Jeugd & Gezondheid (het huidige Kazou) hun eerste vakantie door. Maar ze zouden elkaar pas leren kennen in de warme zomer van 1983, tijdens de afwas.
eerst met de kinderen gespeeld...” Rit: “... En ons daarna teruggetrokken. Aan de boerderij gaven we onze eerste zoen.”
Rit Maes: “Geert was barman in de kampleiding. Op de afscheidsfuif moest hij in een apart zaaltje staan werken. Ik had beloofd dat ik wel eens langs zou komen, maar omdat hij erg druk bezig was ben ik verder gaan feesten.” Geert Vercoutere: “Pas na het feest zag ik haar plots opduiken. Iedereen was tafels en stoelen aan het versleuren. Ze zag de berg glazen op de toog staan en zette zich samen met mij aan de afwas.”
Hoe reageerde de rest van de groep? Rit: “Daar had ik op dat moment geen oog voor.”
Sloeg de vonk toen over? Rit: “Bij mij eigenlijk niet. Hij is nog afscheid komen nemen, maar voor mij was het gewoon een van de vele kampleiders. Toen ik de week daarna een lief kaartje van hem in de bus kreeg – met daarop een vrouw aan de afwas - werd dat plots anders.” (lacht) Geert: “Ze was zeer opdringerig en vroeg of ze in augustus een dagje mee mocht naar Massembre. Ze moest dan wel van Antwerpen naar Kortrijk komen om mee te kunnen rijden. De dag was erg leuk. We hebben
Jolien Jolien Willems was verkleed als indiaan. Tim Vandenbauw had een zelfgemaakte klimgordel aan. Dus op de bus naar het zuiden hadden de zeventienjarige monitoren-in-vorming elkaar al gauw in de gaten.
Het zou niet jullie laatste keer in Massembre zijn? Geert: “We hebben er in totaal drieëndertig kampen en cursussen gegeven – ‘t is zo’n mooie plek.” Rit: “Daarna zijn we wandelgidsen geworden. Wij kennen de streek op ons duimpje en tronen de bezoekers mee naar de mooiste plekjes van het bos. En af en toe doen we dat alleen, met ons tweetjes.”
Tim een pasje met me wilde wagen.” Jolien: “Ik dans helemaal niet graag. Maar ja, er komt niet elke avond zo’n knappe jongen vragen om te dansen. Dus al snel stond ik mee te springen. En tegen het eind van de avond stonden we te zoenen achter de bomen bij de feestzaal.”
Tim: “Jolien ging een indianenvakantie voorbereiden. En ik zou in de zomervakantie een expeditie- Zijn jullie nog teruggekeerd naar Massembre? kamp begeleiden. We wisten meteen waarover praten.” Tim: “Wij trekken elk jaar minstens twee keer naar Massembre. We zitten in het coördinatieteam voor de Herinner je je nog de eerste woorden die jullie Kazou-zomervakanties op het domein.” Jolien: “Laat ik van de gelegenheid gebruik maken uitwisselden? Jolien: “Ik ben nogal een spraakwaterval. Ik blééf om Meneer Rob, de directeur, een vraagje te stellen dat maar tegen Tim praten. En Tim had eigenlijk niet door hiermee te maken heeft: als wij ooit ons trouwfeest in Massembre geven, valt er dan, gezien onze mooie kampwaarom. Tim heeft dat soort dingen nooit door.” liefde, een vriendenprijsje af te spreken?” Wanneer sloeg de vonk over? Tim: “Ik dans graag. En vroeg de laatste avond of Jolien
Massembre, een bos verblijfsformules
De Lesse een lesje leren LES KAYAKS JAUNES LIBERT Stap aan boord van een kayak en verlies elk besef van tijd. Vaar samen met vrienden of familie tussen Middeleeuwse kastelen en overhangende rotsen, langs stroomversnellingen en charmante eilandjes. Een dagje peddelen van plezier. • Trajecten van 22 km (vertrek Houyet) of 11 km (vertrek Gendron) • Modern, comfortabel en licht materiaal
Openingstijden • Alle dagen van de week • Van 1 april tot 31 oktober • Vertrek uit Houyet tot 11.30 uur; vanuit Gendron tot 15.00 uur • Reservatie gewenst
Info Quai de Meuse, 1 5500 Dinant-Anseremme 082 22 24 78 • kayakslibert@skynet.be
25
Tips voor minderjarige jagers, ridders en indianen Geen plek zo geschikt voor een kamp of hut als een woud. Met takken, touw en mos bouw je zo je eigen schuilplaats. De beste tips voor jagers, ridders en indianen die hun eigen plekje in het bos willen veroveren. Verboden terrein voor grote mensen!
• Zoek stevige stokken die ongeveer even lang zijn. • Haak ze in elkaar, of knoop de uiteinden vast met touw. • Vul zo de muren van de hele tipi, tot je een rond kamp hebt. • Laat ruimte voor een deuropening, en een venster als je dat wil. • Vlecht de hele tipi dicht en bedek met doeken, bladeren of mos. • Zoek iets dat als stoeltje en tafeltje kan dienen. • Nodig je oudjes uit op een kommetje indianensoep, of ga een cowboy zoeken.
Het indianenkamp, of de tipi, is een gezellige woonst waar al je vrienden in passen.
• Zoek een omgevallen boom, of klem een stevige tak tegen een andere boom. • Bedek dit ‘dak’ langs beide kanten, en over de hele lengte, met takken. • Begin met grote takken van boven naar beneden en eindig met kleine takken die je ertussen vlecht van links naar rechts. • Laat ruimte voor de deur. • Bedek de muren met grond, mos en afgevallen bladeren, maar zorg voor kijkgaten links en rechts om wilde dieren te spotten. • Wees geduldig en muisstil om het wild niet af te schrikken.
Het ridderkamp lijkt op een burcht. Je kan er een greppel rond graven en een ophaalbrug voor leggen.
Het jagerskamp bouw je laag tegen de grond om goed beschut te zijn tegen weer en wind, en onzichtbaar voor groot wild.
• Zoek drie, vier of meer, niet al te dikke bomen in elkaars buurt. • Verbind ze met stevige takken, die je laat rusten op zijtakken van de bomen. Je kan ook touw gebruiken om ze vast te ‘sjorren’. • Begin het dak toe te vlechten, eerst met grote, dan met kleine takken en tenslotte met mos of afgevallen bladeren. • Kies een deuropening en doe hetzelfde met de muren. Zorg voor een venster, zodat er licht binnenkomt. • Je kan een greppel rond je burcht graven en daar een ophaalbrug over leggen. • Zoek een vlag voor je kasteel en trek ten strijde.
28 26
Kasteelheren & koffieverdragen De Middeleeuwen op een boogscheut De heuvels en rotsen aan de Maas waren jarenlang het toneel van bloederige oorlogen tussen Middeleeuwse krijgsheren. Vandaag de dag kan je de monumenten in vrede bezoeken.
Op de koffie bij Louis Oktober 1675. Woelige tijden in Europa. Koningen, keizers en pausen verschuiven hun legers als schaakpionnen. Landsgrenzen veranderen met de seizoenen. De Franse zonnekoning Louis XIV en de Spaanse koning Carlos II, op dat moment koning van Spanje, Napels, Sicilië en de Zuidelijke Nederlanden, hebben een onderonsje met zicht op de Maas. Omdat, tussen al het oorlogsgeweld in, ook geboerd moet worden, bespreken ze een handelsverdrag in het prestigieuze paleis van Freyr. In de oranjerieën klinkt trompetgeschal, de vlaggen wapperen vrolijk, maar het gesprek verloopt stroef. Carlos II staat niet bekend als een groot strateeg. Dan haalt Louis plots een nieuwigheid uit de koloniën boven. H ij ser veer t zijn collega een gitzwart warm drankje. De smaak is even wennen, maar al gauw vraagt Carlos om een tweede kopje met de historische woorden ‘muy rico, tío (erg lekker, kerel)’. Het verdrag van Freyr, het zogenaamde koffieverdrag, werd diezelfde dag nog beklonken. Het was meteen het eerste bakje troost dat op Belgische bodem werd geschonken.
“Muy rico, tío”
Karel II (1661 – 1700)
Het kasteel van Freyr, op slechts 13 km van Massembre, heeft zijn bijnaam “Versailles aan de Maas” niet gestolen. Prachtig aangelegde tuinen met 6 km doolhoven, een uitkijktoren en een oranjerie met sinaasappelbomen van meer dan 300 jaar oud. Binnen kan je je vergapen aan het renaissance interieur en wegdromen bij de rijkdom van weleer. Bezoekers worden verwelkomd door leden van de familie of vrijwilligers die Freyr in hun hart dragen. Een rondleiding duurt 90 minuten. De openingsuren en toegangsprijzen vind je op de website of bij de Massembre-receptie. www.freyr.be
Massembre, een bos verblijfsformules
27
Twee aan twee in de Maas Wie in de middeleeuwen op zoek was naar goed koperwerk en koopjes wilde doen, moest daarvoor bij de Copères van Dinant zijn. De stad van de dinanderie was de tweede grootste van het Prinsbisdom Luik. Een welvarende Hanzestad tussen Keulen en Parijs, strategisch gelegen aan de Maas. Menig krijgsheer liet er dan ook zijn oog op vallen en de stad werd verschillende keren verwoest.
De burcht bovenop de rotsen werd keer op keer heropgebouwd. Na een opstand in 1466, plunderden Hertog Filips de Goede en zijn zoon Karel de Stoute Dinant tot op het bot. Karel de Stoute gaf het stoutmoedige bevel om het gilde van koperslagers uit te roeien. 800 Dinantenaren werden twee aan twee vastgebonden en door zijn troepen in de Maas geworpen.
Je kan de Citadel van Dinant bestormen via de 408 treden van een trap uit 1577, of langs de kabelbaan. Het uitzicht op de stad aan de Maasoever is duizelingwekkend. In de burcht wandel je door de gangen van de tijd. Van de guillotine tot de ingestorte loopgraven tijdens de eerste wereldoorlog. Van april tot september is de Citadel, op 20 km van Massembre, alle dagen open en toegankelijk via de kabelbaan van 10 tot 18 u. Van oktober tot maart is de kabelbaan alleen in het weekend en tijdens schoolvakanties open, het kasteel sluit dan op vrijdag. Een rondleiding duurt 1 uur. www.citadellededinant.be
De versterkte Citadel van Dinant ligt 100 meter boven de stad en was eeuwenlang het mikpunt van vijandelijke aanvallen.
Legende van de takkenman Van het kasteel van Montaigle blijft niet veel over. Sinds de Franse troepen van koning Hendrik II er in 1554 de fik in staken, namen kraaien en klimop de ruïnes in. De spookachtige setting van de steile rots bovenaan de samenvloeiing van de Molignée en de Flavion, zorgde voor heel wat verhalen en legendes in de buurt. Zo vertelt men dat tijdens één van de vele belegeringen van de burcht, Montaigle op het
punt stond om zich over te geven. De burchtheer kreeg te horen dat hij zich moest overgeven en de volgende dag opgehangen zou worden. De kasteelvrouwe mocht de vesting echter ongehinderd verlaten en haar meest kostbare bezit meenemen. Ze verscheen met een zware bundel takken op haar schouder. Eenmaal uit het zicht van de vijand, kwam haar man tevoorschijn uit de takken... haar meest kostbare bezit.
Montaigle werd al door de CroMagnons en de Gallo-Romeinen gebruikt als schuilplaats. De site heeft een archeologisch museum met vondsten uit alle eeuwen. Je kan de ruïnes van Montaigle, op 30 km van Massembre, bezoeken van april tot oktober in weekends, op feestdagen en tijdens de schoolvakanties. Groepen kunnen een gids meevragen. www.montaigle.be
Massembre, een bos verblijfsformules
30 28
Bos klasse! “De waterplaza is het favoriete speeltuig van al mijn leerlingen. Zelf onderneem ik ook elk jaar een poging om de toer te doen zonder nat te worden.” Massembre, een bos verblijfsformules
Juf Sophie neemt haar leerlingen van het derde en vierde leerjaar al tien jaar mee op bosklassen naar Massembre. Sophie Nyssen legt uit waarom het Koninklijk Atheneum van Florennes voor deze bossen kiest: “Dit is de perfecte plek voor grote groepen. De organisatie staat altijd voor ons klaar. Het eten is altijd lekker en mijn leerlingen zijn altijd enthousiast.” Om dat te tonen maakten ze voor juf Sophie een tekening over hun week in Massembre.
29 ︷ a a k t d oo r d e m ge Een liedje aar t derde leerj e h n a v n ge leerlin an op de toon v ne”. lu la “Au Clair de ︸ Massembre e d Au cœ ur chantaient L es oiseaux biches On a vu des iers gl Et des san elle b L a forêt est us comm’ des fo On s’amuse e in cha A l’année pro ventures a es Pour d’autr ︸
“Het parcours boven het water samen met Juf Sophie was super tof !” - Zoë
“We amuseren ons altijd rot in Massembre” - Selina
“Ik herinner me mijn goeie vriend de boom…” - Lilou
32 30
Spijs en drank Op strooptocht in de regio A la carte
Thee en koek voor regenweer
Goudgeel Massembre
Casa Mia
Centhé
Honing om bij weg te smelten
De f lamboyante chef van Casa Mia in Givet opent de deuren van zijn eethuis voor wie trek heeft in Italiaanse specialiteiten. De inrichting van deze pizzeria is Venetiaans (carnavalsmaskers), de setting Ardeens (de oevers van de Maas). Low class budget.
Van groene thee tot rooibos, van mango tot mandarijn. Theehuis Centhé in Givet heeft niet alleen honderd soorten thee te bieden. Je kan er ook proeven van een stukje Pierre Bleue, blauwe chocolade! Een authentiek adresje om warm van te worden op regenachtige dagen.
De bezige bijen van Massembre produceren honing aan de lopende band. De huisimker oogst elk jaar honderden potjes van de goudgele godendrank. Vraag om te proeven aan de receptie. Wie vragen heeft over de wondere wereld van de bij, kan ze elke zondag om 11.30 u. aan de imker stellen.
Café Leffe
Dinantse koek
Café Leffe is een populaire brasserie op de beste spot van Dinant. Aan de voet van de Citadel kan je genieten van het uitzicht op de Maas. Traditionele, eerlijke brasseriekost. Geen haute cuisine, maar een prima plek om te aperitieven op het zonovergoten terras. Middle class budget.
Toen Dinant in de vijftiende eeuw door Karel de Stoute belegerd werd, vonden de inwoners een soort deeg uit dat lang eetbaar bleef. De zoete couque de Dinant werd in de mallen van de koperslagers geperst, waardoor ze allerlei ontwerpen kregen. Je vindt de koek in de patisseriezaken van Dinant. Niet voor zoetekauwen met een fragiel gebit!
La Broche
Caracole van ‘t vat Massembre heeft sinds kort het streekbier Caracole op de tap staan. Dit karaktervol bier wordt volgens achttiende-eeuwse traditie gebrouwen in koperen vaten op houtvuur in de gelijknamige brouwerij in Falmignoul. Santé!
Zonder meer de crème de la crème van de regio. De fraaie villa La Broche in Dinant schotelt zijn klanten stuk voor stuk bijzondere gerechten voor. Waar eet je anders snoekbaars met kalfszwezeriken of kroket van varkenspoot met champignons de Paris met tijm? High class budget.
bar onze n i w nieu
Op strooptocht Aan de receptie helpen we je graag verder met openingsuren, telefoonnummers en wegbeschrijvingen naar de verschillende adresjes. Zo kan je je strooptocht nog beter plannen.
Massembre, een bos verblijfsformules
31
Everzwijnragout ︸ Een beestig recept van chef cuisine Luc Derese Ingrediënten voor 4 personen 1 kg everzwijnvlees• 4 nootjes boter• 2 wortels, in blokjes gesneden• 3 blaadjes laurier• 1 takje verse tijm• 2 sjalottenuitjes, versnipperd• 1 eetlepel tomatenconcentraat• 2 eetlepels rodebessengelei• 100 gr gerookt spek• 1 l rode wijn• 25 cl verse room• 2 eetlepels wildfond (of bruine fond)• 250 champignons, in vieren gesneden• zout en peper naar smaak• twee eetlepels bindmiddel voor saus•
Het recept Smelt de boter en laat de sjalottenuitjes en het spek braden in een gietijzeren braadpan. Haal het spek uit de pan als het klaar is en voeg de stukken everzwijnenvlees toe. Bak ze aan alle kanten tot ze goudbruin zijn. Voeg dan spek, sjalottenuitjes, wortel, laurier, tijm, tomatenpuree, rodebessengelei, pepersaus, zout en peper toe. Voeg ook de rode wijn toe. Dek af en en laat gedurende 1 uur stoven. Voeg vervolgens de champignons toe en laat nog een half uur koken. Het vlees is gaar als het zeer mals is. Eenmaal gaar voeg je de room en het sausbindmiddel toe. Kruid het everzwijn bij naar smaak. Everzwijnenvlees laat zich prima begeleiden door gestoofde, halve appels met warme veenbessen, en een glaasje rode wijn. Serveren met frietjes, kroketten of brood. Met de complimenten van de chef-kok van Massembre. Eet smakelijk!
Zelf kokkerellen in Hermeton Gewoon aanschuiven in het restaurant van chef-kok Derese is natuurlijk handig. Maar af en toe wil je liever zelf aan het fornuis staan. Je kan je eigen kookkunsten botvieren in gebouw Hermeton. Daar kan je koken voor een groep tot 60 personen. Met een heel everzwijn kom je volgens bovenstaand recept ruimschoots toe.
Ontdek de geheimen van de
meesterbrouwers! Gegidste toer in een pittoreske artisanale brouwerij, gevolgd door een degustatie van 4 karaktervolle bieren: Troublette, Saxo, Caracole en Nostradamus. Alle bieren worden nog steeds op traditionele wijze gebrouwen in koperen stortbakken boven houtvuur, net zoals bij de oprichting van de brouwerij in de 18de eeuw.
open
Het hele jaar door: zaterdag van 14u - 19u Juli en augustus: elke dag, van 14u - 19u behalve maandag, Groepen van minimum 25 personen : elke mogelijke dag op reservatie Bezoek + degustatie (4x8cl) : € 6 pp.
Brasserie Caracole
Côte Marie-Thérèse, 86 5500 - Falmignoul e-mail : brasserie.caracole@ skynet.be tel : 082.74.40.80 fax : 082.74.52.38
33
Het nogal onstuimige wildedieren kruiswoordraadsel 1 2
4
5
3
6 10
7
8
16
9 11
12
17
13 15
14
Horizontaal
Verticaal
2. Voornaam van de boswachter van Massembre (zie elders in het magazine). 3. Naam van de snelle vos waarmee David de Kabouter zich verplaatst. 6. Reeënjong 7. Vrouwtjeseverzwijn 9. Ziekte die vroeger door vossen werd overgedragen. 11. Dier met korte poten en een zwart-witte vacht, leeft in holen. 12. Vliegtechniek, waarbij roofvogels op dezelfde plaats in de lucht blijven hangen. 13. Frans voor vos 14. Dammenbouwer die opnieuw voorkomt in de Ardennen. 15. Katachtige natuurlijke vijand van het edelhert, komt na driehonderd jaar afwezigheid opnieuw voor in onze contreien.
1. Beestenbos is … (tekenfilmserie). 4. Wilde vogel, familie van kwartel, patrijs, pauw en kip. 5. Tekenfilmfiguurtje waarmee Disney in 1942 menig kinderhart veroverde. 8. Naast de das, het edelhert, het everzwijn en de ree lid van ‘the big five’ (vijf wilde dieren die je in de Ardeense bossen kan spotten). 10. Middelgrote roofvogel, wordt weleen s ver w a rd met de sperwer. 16. Ganzen gakken, duiven koeren en eenden … 17. Loeiend geluid dat edelherten maken in de bronstijd.
Horizontaal: 2. Joël; 3. Swift; 6. Kalf; 7. Zeug; 9. Hondsdolheid; 11. Das; 12. Bidden; 13. Renard; 14. Bever; 15. Lynx Verticaal: 1. Boos; 4. Fazant; 5. Bambi; 8. Vos; 10. Havik; 16. Snateren; 17. Burlen Massembre, een bos verblijfsformules
36 34
Spiderman in het groen Tips & tricks om de zwaartekracht uit te dagen Als spinnen plakken ze tegen de overhangende rotswand, hangen met lijf en leden aan twee vingers, wuiven eens naar de toeschouwers honderd meter onder hen en dansen zich naar de top. Voor wie voor de kick van het rotsklimmen gaat, zijn de Ardennen de ideale springplank.
Massembre, een bos verblijfsformules
35 Op nog geen vijftien kilometer van Massembre, in een bocht aan de Maas, pronkt het grootste rotsmassief van België. Klimmen op de Rochers de Freyr, met uitzicht op de tuinen en het kasteel van Freyr, is een geestverruimende ervaring. Maar voor je die hoogtes opzoekt, lanceren we een paar basisbegrippen uit de toppenscherende wereld van het klimmen. Top rope of free solo Er zijn verschillende vormen van sportklimmen. In een klimzaal (indoor) klim je als beginner meestal top rope. Je hijst jezelf in een harnas dat je vastknoopt aan een touw aan de top. Dat is de meest veilige manier om jezelf van greep naar greep omhoog te klimmen. Daarnaast kan je ook solo klimmen, met een zelfblokkerend apparaat op je touw - niet te verwarren met free solo klimmen, waarbij je zonder touw de bergwand opknalt. Echte waaghalzen doen dat zelfs tegen de tijd (speed climbing). Boulderen en builderen In de Ardennen zijn er verschillende kleine, 3 tot 4 m hoge rotsen waarop je kan boulderen. Dat is een opeenvolging van erg intensieve bewegingen (moves) waarvoor veel kracht, lenigheid, uithoudingsvermogen, evenwicht en concentratie nodig is. Een boulder beklim je zonder touw. Builderen is de variant in de stad, waarbij je jezelf op de buitengevel van huizen en gebouwen omhoog beweegt. Erg populair bij inbrekers. Klim met je benen Beg innende k limmers maken vaak dezelfde fout: ze vergeten hun benen te gebruiken. De beenkracht is nochtans vier keer groter dan je armkracht. Dit benenwerk vraagt wel veel precisie en controle over je voeten. Je moet op hele kleine richeltjes en in fijne spleten kracht kunnen zetten met je voet. Aangepast schoeisel helpt daarbij. Met een (nogal pijnlijk) nauw aansluitende klimschoen kan je op je grote teen balanceren. Bergballet, zeg maar. De Egyptenaar in nood Een van de klimtechnieken waarbij je je beenkracht optimaal gebruikt, heet de Eg yptian - naar de rare pose van de figuren uit het Egyptisch tijdperk. Hierbij knikt je ene knie in je andere. Als je denkt vast te zitten, is de Eg yptian walk de oplossing om verder te stijgen. Hoe train ik? Beginnende klimmers weten vaak niet goed waar en hoe te beginnen. Iedereen op de muur lijkt zomaar wat te doen. Dat is net de truc. De beste klimtraining is ...
klimmen. Meters maken, moves incorporeren, sterker en leniger worden, je evenwichtsgevoel vergroten, minder bang zijn. Doordat élke beweging anders is, is het erg moeilijk om op één aspect te trainen. Maar je maakt je elke nieuwe beweging wel eigen. Door veel te klimmen - en je lichaam tijdig rust te gunnen - wordt je dus een slimmere klimmer. Van 2 tot 9a+ Op een indoor klimmuur vormen de kleuren van de grepen verschillende routes. De waarde daarvan is de moeilijkheidsgraad. Het Franse systeem, dat ook in Nederland en België gebruikt wordt, gaat van 1 tot 9. Vanaf 5, een relatief eenvoudige klim, wordt er a, b, of c aan toegevoegd (soms ook + of -). 9b is de moeilijkste route tot nu toe, maar omdat de jonge klimsport snel evolueert, zou dat record snel kunnen veranderen. Is dat niet gevaarlijk? In de zaal gebeuren nauwelijks ongelukken. Maar zodra je de bergen intrekt, vergroot het risico. Moeilijke, onherbergzame klimgebieden zijn vaak moeilijk te bereiken. Als er iets gebeurt, is hulp niet altijd nabij. Toch is het juist die afzondering waarover je veel klimmers vol passie zult horen praten. In de Belgische Ardennen - waar een bruin café of een boerderij nooit ver weg is - valt dat gelukkig wel mee. De ideale plek voor Spidermannen en -vrouwen die hun grenzen willen verleggen in het groen.
Drie klimspots binnen handbereik Klimmuur(tje) Massembre
Je eerste klimstapjes kan je zetten op de muur aan het Kinderen Actief Parcours, op weg naar de waterplaza. Hiervoor heb je geen touw nodig. FunAdventure begeleidt ook klimpartijen op de 8 meter hoge klimmuur in het bos.
Indoor klimmuur Agimont
Het paintball - en avonturenterrein van Agimont, op 6 km van Massembre, beschikt over een goede klimmuur. 1300 m² met 130 routes van niveau 2 tot 8a+: ideaal bij regenweer! Meer info op 0477/76 95 64. www.agimont.be
Rotsmassief van Freyr
Het grootste en belangrijkste klimmassief van het land ligt op slechts 15 kilometer van Massembre - Tom Waes trainde hier voor een van de uitdagingen van het programma Tomtesterom. Rochers de Freyr telt 678 routes in alle stijlen en moeilijkheidsgraden, tot een hoogte van 120 m. Om in Freyr te klimmen moet je een lidkaart van één van de Belgische klimclubs kunnen voorleggen. Meer info op belclimb.net.
38 36 38
n i w
Een hertenmasker én een weekendje Massembre Facebookwedstrijd
Massembre heeft iets met herten en met gek doen. Daarom organiseren we een heuse hertenwedstrijd. De leukste herteninzendingen* op onze Facebook gaan elke maand met een hertenmasker naar huis. Wie de meeste ‘likes’ verzamelt, wint bovendien een weekendje Massembre. Hiiihiiii! *Wat is een herteninzending?
Hoe win ik een masker?
Hoe win ik het weekendje Massembre?
Verkleed je grootmoeder als bambi en neem er stiekem een 1.‘Like’ onze Facebookpagina 1.‘Like’ onze Facebookpagina www.facebook.com/massembre foto van. Laat je buurman burwww.facebook.com/massembre len als een edelhert en neem het geluid op. Storm als een bronstig 2.Post een hertenfoto, -grap, -teke- 2.Post een hertenfoto, -grap, -tekening of -filmpje op onze ‘muur’. hert een antiekhandel binnen ning of -filmpje op onze ‘muur’. De jury bekroont de leukste en maak er een filmpje van. Of De inzending met de meeste ‘likes’ inzendingen aan het einde van de pluk een leuke herteninzending op het einde van de wedstrijdperimaand. van het net en post die op onze ode wint. Facebookmuur. De leukste inzending van de maand wint een mas- 3.Je masker ligt op je te wachten aan 3.Het weekendje Massembre ligt op de receptie in Massembre. ker, de meest populaire inzenje te wachten. ding een weekend Massembre. De wedstrijden lopen vanaf 1 juni tot 31 oktober (middernacht). Er zijn dus vijf winnaars van een masker en één weekendwinnaar. Het winnen van een hertenmasker verhindert het winnen van het weekendje niet. Het weekendje Massembre is geldig voor twee personen, in Verblijfsformule Comfort in volledig pension. De winnaars worden per Facebook verwittigd met een persoonlijk bericht.
Te koop Va na f jun i 2012 zijn de hertenmaskers te koop in he t w inkeltje v a n M a ss embre. Vo or 8 eu ro kan je zelf het hert uit hangen.
Massembre, een bos verblijfsformules
Waarom zou jouw groep het hert komen uithangen?
39
5 argumenten om wild van te worden Massembre heeft voor elk wat wilds, maar voor scholen en bedrijven gaan we echt loos. We geloven namelijk dat we alle groepstroeven in huis/bos hebben. We sommen er vijf op om wild van te worden. 1. Teambuilding in de bomen
Met trillende benen op een apenbrug of met veel zwier van de deathride. De professionals van Fun Adventure begeleiden kleine en grote mensen op het spannende touwenparcours in de hoogste bomen van ons bos. Alleen voor durvers!
2. Vergaderen en leren in alle rust
Kleine of grote vergaderzalen en klaslokalen, in elke gewenste opstelling, met of zonder internetaansluiting, podium en beamer. Onze twaalf vergaderruimtes zijn uitgerust voor tien tot vijfhonderd personen: exclusief voor jouw groep. Wil je (buiten) les geven onder de bladeren, dan regelen we dat meteen.
3. Chef de cuisine
In ons nieuwe restaurant koken we op maat van jouw budget: van lekkere en eenvoudige selfservice tot gastronomische hoogstandjes met bediening aan tafel. Onze uitstekende chef-kok staat open voor speciale wensen. Van bijzondere aperitief tot apart toetje, van halal tot vegetarisch. Het zuiderterras van de bar is een ideale plek voor een streekbier in de zon. Een feestje is snel gebouwd!
4. Op beide oren slapen
We garanderen de rust van het bos in je slaapkamer. Wie in de bossen van Massembre komt logeren, kiest voor comfortabele en budgetvriendelijke kamers. Per twee, per vier, of per acht. Topkwaliteit in eenvoud.
5. Ever aan het spit
Kan de rode loper uitgerold worden? Kunnen we muziek in het bos krijgen? Een podium aan de vijver of een everzwijn aan het spit? We verzetten bergen om in te gaan op jouw wensen. Massembre heeft tenslotte voor elk wat wilds.
Massembre, 5543 Heer Tel. + 32 82 64 43 57 www.massembre.be reception@massembre.com
Massembre, een bos verblijfsformules
40
Massembre, 5543 Heer Tel. + 32 82 64 43 57 www.massembre.be reception@massembre.com Massembre, een bos verblijfsformules