IDFA Dagkrant #2 2016 by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

zater- & zondagkrant 19/20 nov 2016 inclusief het programma

altijd actueel: idfa.nl/festivalnieuws & de idfa-app

Dichter en schrijver Remco Campert in John Albert Jansens poëtische portret The Passing Years:

‘Ik zou onzichtbaar willen zijn’

Oorlogs Laat zien wie Toch hoop verslaggeving de schurken op liefde in wapenwereld of -dagboek? zijn.. Zaradasht Ahmed (Nowhere to Hide) en Andreas Dalsgaard (The War Show) praten over filmen in een oorlogsgebied. ‘Wie filmt wordt in een oorlogssituatie al snel doelwit, want alle partijen denken dat je voor de tegenstander spioneert.’

…en zes andere gouden regels over montage, dat dit jaar speciale aandacht krijgt in het programma Assembling Reality. De vrij vertaalde vuistregels komen van meesters als Edward Dmytryk, Vsevolod Poedovkin, Michael Moore en Viktor Kossakovski.

Ondanks alle ellende in Johan Grimonprez’ Shadow World bewaart de Belgische filmmaker een sprankje hoop in onze door de wapenindustrie tot oneindige oorlog gecorrumpeerde wereld: ‘Het aantal conflicten is wel afgenomen.’

WIN MEER, BELEEF MEER

Bij de BankGiro Loterij wint u meer en beleeft u meer. Niet alleen maken we dagelijks een winnaar bekend van € 10.000 tot wel € 1 miljoen of een auto, ook krijgt iedere deelnemer de BankGiro Loterij VIP-KAART. Met deze kaart heeft u zolang u meespeelt gratis toegang tot 50 topmusea in Nederland en tot 50% korting op festivals, opera, theater en zelfs dierenparken. En het mooiste is dat VIP-KAARThouders gratis twee kaarten voor IDFA en andere filmfestivals kunnen reserveren. Meer weten? Kijk op www.bankgiroloterij.nl/vipkaart

Knippen en plakken De editor is de onzichtbare magiër van de cinema. De regisseur geldt als de goddelijke schepper van het filmisch kunstwerk, hoofdrolspelers betreden de rode loper als sterren van het witte doek. Maar achter de schermen is het de editor die uit de chaos van honderden takes, belichtingseffecten, geluidsniveaus en gemiste momenten een helder verhaal bouwt. Bij documentaires geldt dit nog veel sterker dan bij speelfilms. De vuistregel is: een speelfilm maak je vooraf, in de scenariofase, een documentaire achteraf, in de montage. Voor een speelfilm neem je het liefst zo min mogelijk materiaal op: filmsterren, visuele effecten en locaties zijn duur. Voor documentaires schiet je liefst zo veel mogelijk, hopend op dat ene moment waarop je onderwerp zichzelf laat kennen en genoeg tussenmomenten om het geheel tot een logisch geheel te kunnen smeden . Maar hoe? Daarvoor zijn geen harde, wel veel zachte regels. Vuistregels van documentairemeesters, voor u verzameld, mét voorbeelden uit het festival, op pagina : ‘Inhoud gaat voor vorm.’ En lessen van regisseurs die IDFA dit jaar bezoeken in onze rubriek ‘Hé gast!’, op pagina : ‘Bedenk het einde, dan het begin en de rest valt vanzelf op zijn plek.’ Het is interessant om de films op IDFA, die vaak overdonderen door hun inhoud, te beoordelen op hun montage. Neem Johan Grimonprez’ Shadow World, die de kijker naar adem laat happen met een overweldigende hoeveelheid feiten en meningen verwerkt in interviewfragmenten, archiefflitsen, visuele grapjes en tekst in beeld en voice-over . Of de veeleisende beperkingen van filmen in oorlogsgebied – waarbij het ook een keuze van de editor kan zijn juist chaos in het verhaal te houden en niet alles tot een glad geheel te monteren, om de kijker iets mee te geven van de dreigende onvoorspelbaarheid van een oorlogssituatie en Maar soms is de editor ook een dichter. Terugsnijden tot de essentie, helder opbouwen van inhoud, beeld en associaties, met punt en contrapunt, tot een liefdevol portret van het leven in het aangezicht van de dood. Zoals John Albert Jansen deed bij Remco Campert, die werd geïnterviewd door onze razende reporter en vastgelegd door onze flitsende fotograaf – om op onze voorpagina gemonteerd te worden door onze vormgevers, die zo onzichtbaar hun werk doen als Campert zelf zou willen zijn .

12 9

6, 9 11.

Inhoudsopgave 6/7

Extreem luid en ongelooflijk dichtbij: dat is hoe de oorlog in buurlanden Syrië en Irak eruitziet in The War Show en Nowhere to Hide. Een gesprek met Andreas Dalsgaard en Zaradasht Ahmed: ’Wie filmt wordt in een oorlogssituatie al snel doelwit.’

12/13

6/7

12/13

Een gesprek met filmmaker John Albert Jansen en dichter/schrijver Remco Campert, onderwerp van The Passing Years: ‘Het gaat niet om jaartallen, maar om stemmingen en sferen.’

Uit ongeveer 530 uur beeldmateriaal destilleerden editor Niels Pagh Andersen en regisseur Torstein Grude het 84 minuten durende Mogadishu Soldier. ‘We kregen tien uur over een bulldozer die zand verplaatst.’

Bezoekers over DocLab-project Smell Dating en Reber Dorsky over zijn in de Koerdische, door IS verwoeste stad Kobani gemaakte documentaire over menselijke veerkracht: ‘Je moet altijd weer doorgaan.’

Wat zijn de grondregels voor een goede montage? De Dubbeldagkrant keek naar wat grote meesters daarover zeiden en legde een aantal IDFA-titels langs deze vrij vertaalde meetlat.

‘Ik hoefde hem niets uit te leggen’, zegt de aan een spierziekte lijdende Yaniv Aviran, over wie Maayan Schwartz My Friend Yaniv maakte. En filmmaker Johan Grimonprez praat over zijn film Shadow World, die de wapenindustrie belicht: ‘Liefde is ook oorlog. Zo ben ik erin getrapt.’

Cover foto: Felix Kalkman

Colofon FESTIVAL INFORMATION

Partners of IDFA Premium partner of the 29th International Documentary Film Festival Amsterdam

Main Partners

Partners

IDFA is subsidized and funded by

BELEEF

IDFA VOLKS KRANT MET DE

IDFA-Mediafonds Workshop is supported by

IDFA Forum is supported by

IDFA Bertha Fund is supported by

Club IDFA

ABN AMRO Bank NV, Being There, Brand New Telly, De Breij Evers Boon, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, Rabobank Amsterdam, Rotaform, Weekbladpers Media

Donations to IDFA

AVROTROS, BNNVARA, EYE International, Embassy of Israel, Embassy of the United States of America, EO, GoetheInstitut, Happinez, HUMAN, Institut Français des Pays-Bas, KRO-NCRV, NPO Sales, OUTtv, Pauwhof-fonds, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Rabobank Amsterdam, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting VEVAM Fonds

Suppliers

3PO, Arti and Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Booking.com, Café de Jaren, Citroën, Compagnietheater, De Balie, De Kleine Komedie, DeLaMar Theater, Event Engineers, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Haghefilm Digitaal, Hampshire Hotel Prinsengracht, Het Ketelhuis, IndyVideo, Koninklijk Theater Carré, Le Club Accor Hotels, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen, NH Hotel Group, Podium Mozaïek, Rex International, The Screening Factory, Sluizer Restaurants, Stadsschouwburg Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tolhuistuin, VBVB Cultuurautomatisering, Volkshotel, Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond, Zuiderkerk

Festival Trailer

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision

IDFA would like to thank all friends of the festival. Program Guide HOOFD-/ EINDREDACTIE NL Nicole Santé KEES driessen

INTERNATIONAL EDITION Nick Cunningham Mark Baker Melanie Goodfellow Geoffrey Macnab REDACTIE NL Olga van Ditzhuijzen Hugo Emmerzael Sasja Koetsier Wendy Koops Maricke Nieuwdorp

FOTOGRAFIE Felix Kalkman Bram Belloni Nichon Glerum Ruud Jonkers Corinne de Korver INTERNET Sietse Meijer (eindredactie NL) Sjaan de Bruin (eindredactie ENG) IDFA REPORTS Resi Lankester Anke Teunissen Ruben Hamelink Michiel Landeweerd Nicolien van Loon Ard van der Veldt

VORMGEVING Sjoukje van Gool Gerald Zevenboom

PRODUCTIE Cathalijne de Wilde Silvie van Oost

ILLUSTRATIE BAFA (Bas van der Schot en Farhad Foroutanian)

IDFA Frederiksplein 52 1017 XN Amsterdam info@idfa.nl www.idfa.nl

Stijn Schenk, Mas Hab, Meerl Moonen, Emma Ringelding, Anne Staal

ACQUISITIE Daily Productions DRUK Rodi Media

volkskrant.nl/idfa Watch 500+ documentaries online.

Martens in Congo

Renzo Martens, die in 2008 IDFA aftrapte met de activistische aanklacht tegen armoede Episode 3: Enjoy Poverty, presenteert zaterdag in de Balie zijn plan om in maart 2017 in de Democratische Republiek Congo de deuren te openen van het Lusanga Research Centre for Art and Economic Inequality, in een door OMA ontworpen gebouw, ‘als een vuurtoren, die zijn licht doet schijnen op economische ongelijkheid en tegelijk een economie genereert die deze ongelijkheid herdefinieert’. De Balie x IDFA Special: Beeldbepalers met Renzo Martens, za 19 16:00 de Balie.

Totalitaire Melkweg

We Are X

Na afloop van de documentaire We Are X, over de Japanse superband X Japan, gaf bandlid Yoshiki in de Melkweg een concert met door hem gecomponeerde klassieke nummers, waarvan hij er één opdroeg aan zijn vader en twee voormalige bandleden – allen omgekomen door zelfmoord. Na het concert nam de superster uitgebreid de tijd om op de foto te gaan met zijn uitzinnig uitgedoste fans. Foto: Bram Belloni

Het is een onwaarschijnlijk verhaal: de Sloveense kunstenaar-muzikanten van Laibach, voorloper van Rammstein in hun loodzware muziekstijl en controversiële gebruik van totalitaire iconografieën (fascisme, communisme, Verenigde Naties), mocht in 2015 als eerste westerse band optreden op de Noord-Koreaanse Onafhankelijkheidsdag. Zaterdag een documentaire daarover (Liberation Day van Ugis Olte en Morten Traavik) en een optreden in de Melkweg. Liberation Day + Live: Laibach, za 19 19:30 (165 min.) Melkweg – Rabozaal.

Bob in Carré

Hele dag O.J. Simpson Wie de zaterdag goed wil besteden, kan in De Kleine Komedie terecht voor de zinderende, 7,5 uur durende film O.J.: Made in America – eenmalig op IDFA vertoond. Wie bekend is met Making a Murderer en The Jinx weet wat te verwachten: een diepgaande reconstructie van de opkomst en ondergang van de Amerikaanse topsporter en superster O.J. Simpson, die in de jaren negentig werd berecht voor de moord op zijn ex-vrouw Nicole Brown Simpson en haar vriend Ron Goldman. Regisseur Ezra Edelman besteedt veel aandacht aan het proces, maar richt zich vooral op de context: decennia van sociale, economische, politieke en raciale kwesties in Los Angeles. Na afloop van de film is Edelman aanwezig voor een uitgebreid nagesprek. O.J.: Made in America – Ezra Edelman. Za 19 10.30-22.30 Kleine Komedie.

Mode verovert Carré

Elk jaar bruist het in sterren- en modeland in aanloop naar de eerste maandag van mei. Op die avond staat het ‘MET Gala’ op de agenda in het Metropolitan Museum of Art van New York, georganiseerd in samenwerking met Vogue US. Een van de belangrijkste events op de kalender van Amerikaanse acteurs, muzikanten en de Kardashians. Je wilt er gezien worden. In de meest gedurfde jurk ooit. Over the top en gewaagd kan, nee móét hier op de rode loper. Fashion-documentaire The First Monday in May biedt een kijkje achter de hectische schermen. Centrale vraag: wat is de relatie tussen mode, commercie en kunst? Bij de Nederlandse première zaterdag in Carré geven ontwerpers, fashionista’s en filmliefhebbers acte de présence. De Nederlandse MET Gala-ontwerper David Laport is aanwezig bij de feestelijke entree, mét de veelbesproken jurk die hij ontwierp voor Solange Knowles; na afloop een gesprek van modejournalist en fashion-icoon Aynouk Tan met de regisseur, onder leiding van Esquire-hoofdredacteur Arno Kantelberg. The First Monday in May – Andrew Rossi. Za 19 12:30 Carré.

Decenniaal DocLab debatteert IDFA’s nieuwe-mediaprogramma DocLab viert dit jaar zijn tienjarig jubileum niet alleen met De Canon van interactieve documentaires, de oprichting van het wereldomspannende Immersive Network (met deelname van oa ARTE, Google, Oculus Story Studio, en VRbase Amsterdam) en het themaprogramma Elastic Reality in de Brakke Grond, maar ook met de Vierde Interactive Conference, zondag 20 vanaf 10:00 uur, ook weer in de Brakke Grond. Denkers uit de Kunst, Technologie, Wetenschap en Documentaire botsen hun hoofden tegen elkaar, met keynotes van Toby Coffey (National Theatre), Saschka Unseld en Yelena Rachitsky (Oculus Story Studio), Lauren McCarthy (Follower), Ali Eslami (DeathTolls Experience) en een live performance van geluidsecologist Bernie Krause (The Great Animal Orchestra).

Frans in Carré Onze man in Brussel komt naar Carré. Als eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie bemant Frans Timmermans een van de belangrijkste posten in de Europese Unie in roerige tijden. Na afloop van de vertoning van het achter-de-schermen-portret The European door regisseur Dirk Jan Roeleven is Timmermans zelf aanwezig voor een nagesprek onder leiding van Marcia Luyten. VPRO Extra: The European + Special Guest Frans Timmermans, za 19 16:00 (120 min.) Carré.

Onze eigen rollende steen Douwe Bob speelt zaterdag in Carré drie Stones-covers, voorafgaand aan de documentaire The Rolling Stones Olé Olé Olé!: A Trip Across Latin America van regisseur Paul Dugdale, waarin de ervaren Engelse rockers hun eerste bezoek brengen aan Cuba. The Rolling Stones Olé Olé Olé! : A Trip Across Latin America + Live: Douwe Bob, za 19 22:15 (135 min.) Carré.

Brood en spelen

Na de Herman Brood-documentaire Unknown Brood, met veel nieuw, vaak door hemzelf geschoten materiaal, spelen op zaterdag in Carré Dany Lademacher’s Wild Romance en zondag in de Melkweg de Amsterdamse Breaking Levees, bij wie als gastgitarist David Hollestelle meespeelt, vader van een bandlid en ex-lid van The Wild Romance – de band rond Brood.Unknown Brood + Live: Dany Lademacher’s Wild Romance, za 19 19:00 (135 min.) Carré; + Live: Breaking Levees feat. David Hollestelle, zo 20 17.30 Melkweg – Rabozaal.

Pop-up Ambulance

In de documentaire Ambulance filmt Mohamed Jabaly de bombardementen op Gaza in 2014. Eenzelfde ambulance staat op zaterdag, zondag en maandag bij het EYE Filmmuseum (en mogelijk later elders als pop-up), waarmee de bezoeker in virtual reality een rit door de straten van Gaza kan ervaren. Ambulancepersoneel en vrijwilligers uit Palestina zijn aanwezig voor tekst en uitleg.

Over Grimonprez

De presentatie van twee videowerken van filmmaker Johan Grimonprez in het Stedelijk Museum, parallel aan zijn recente documentaire Shadow World op IDFA (zaterdag 19 in de Balie om 20:00 uur), sluit zondag 20 af met een college door vooraanstaand mediaprofessor Thomas Elsaesser, getiteld ‘The Art of Projection and the Return of the Phantasmagoria: Johan Grimonprez’ Dark Ages’.

Zaradasht Ahmed (links) en Andreas Dalsgaard

n Nowhere to Hide registreert eerstehulpverpleegkundige Nori Sharif het steeds chaotischer conflict in Irak. In The War Show filmt een hippe radiopresentator hoe in Syrië de Arabische Lente omslaat in een burgeroorlog. In beide gevallen gaan verslaglegging en oorlogsdagboek naadloos in elkaar over. ‘In 2008 ging ik met een Noorse ngo naar Afghanistan’, vertelt Zaradasht Ahmed, regisseur van Nowhere to Hide. ‘Daar waren na de invasie veel incidenten met burgerslachtoffers die niet door de mainstream media werden verslagen. We rekruteerden mensen en rustten hen uit met apparatuur om die gebeurtenissen te documenteren. Toen in Irak het sektarisch geweld uitbrak, verkasten we daarheen. Nori Sharif was een van de mensen die we hadden benaderd als cameraman. Hij werkte als verpleger in de provincie Diyana, een no-go zone voor artsen, journalisten en activisten. We hadden het gevoel dat er een nieuw type oorlog was ontstaan, een oorlog zonder grenzen en zonder gezicht – er zijn geen duidelijk herkenbare legers en je weet nooit waar de volgende aanval vandaan zal komen. Wij dachten dat de Amerikanen de oorzaak van de chaos waren, maar toen die zich in 2011 ineens terugtrokken kwamen er nieuwe groeperingen en werd het alleen maar

wreder. We konden niet langer een objectief portret van de oorlog maken, omdat Nori er nu middenin zat. Het verhaal van de oorlog werd vanaf dat moment zijn verhaal.’

Gevlucht

De samenwerking tussen Andreas Dalsgaard en Obaidah Zytoon begon pas toen laatstgenoemde al de Syrisch-Turkse grens over was gevlucht, met een grote verzameling beeldmateriaal. ‘Als presentator van een populair radioprogramma in Damascus was zij al vóór de opstand in 2011 in contact gekomen met een Deense ngo, International Media Support. Obaidah behoorde in Damascus tot een levendige subcultuur van kunstenaars, intellectuelen en hippies. Toen de demonstraties begonnen, gingen ze filmen en deelden ze het materiaal met elkaar. Tijdens de revolutie ontstonden meer van zulke samenwerkingsverbanden die tegen de officiële lezing van de gebeurtenissen ingingen. Want het regime bleef volhouden dat alles normaal was, op een paar terroristische incidenten na. Juist omdat demonstreren zo gevaarlijk was, werd het belangrijk iedereen te laten zien dat mensen toch de straat op gingen. Met mobiele telefoons kon iedereen opnemen, uploaden en laten zien dat er iets borrelde. Toen de zaak begon te

escaleren werd de camera niet alleen een middel om het andere verhaal te laten zien maar ook om de misdaden van het regime te documenteren. In die fase werd filmen voor sommigen een persoonlijke queeste.’

Een film maken wordt in die situatie zeer riskant. ‘Voor Nori werd het na 2014 steeds gevaarlijker’, antwoordt Ahmed, ‘maar hij was ontzettend gedreven om door te gaan. Wie filmt wordt in een oorlogssituatie al snel doelwit, want alle partijen denken dat je voor de tegenstander spioneert. Mensen zeggen voortdurend dingen die hen op enig moment hun leven zouden kunnen kosten. We wilden met deze film niemand in gevaar brengen, dus telkens als mensen beschuldigend naar anderen wezen moesten we dat eruit knippen.’ In de inner circle van Obaidah Zytoon en haar vrienden ligt dat nog gevoeliger. Dalsgaard: ‘Veiligheid is altijd een moeilijk punt bij opnames. Waar trek je de lijn? The War Show draait om het documenteren van misdaden, gepleegd door een regime dat nog steeds in het zadel zit en grote delen van Syrië beheerst. En we weten dat ze mensen vervolgd, opgepakt, gemarteld of vermoord hebben op grond van dingen die ze zeiden. Dus tenzij we de bevestiging hadden dat mensen zich op een veilige locatie bevonden, konden we niet riskeren dat ze in

‘ De bom is nog altijd de uitzondering’

beeld gevoelige dingen zeiden. Ook al wisten ze dat ze gefilmd werden, want misschien was dat wel in 2012, toen ze dachten dat het regime snel zou vallen. Alleen al het uiten van anti-regeringsleuzen kan genoeg zijn om in de problemen te komen. Het regime speurt de sociale media en YouTube af op zoek naar bewijsmateriaal. En dat gebruiken ze.’ Uiteindelijk moest zowel Nori als Obaidah vluchten. Toch eindigen beide films met een voorzichtig gevoel van hoop. Is dat een geste naar het publiek? ‘Obaidah wilde graag een vrolijke film maken. Er wás ook blijheid in het begin. Ze begonnen zichzelf te filmen omdat ze het gevoel hadden deel uit te maken van een beslissend moment in de geschiedenis. Ze maakten bovendien op veel gebieden een persoonlijke bevrijding mee, zoals we in Europa meemaakten in 1968. Het verdriet dat ze nu voelen heeft niet alleen te maken met verloren vrienden en familieleden, maar ook met die verdwenen energie. Het was intens, de dood lag voortdurend op de loer,

en tegelijk was er een enorme saamhorigheid. Uiteindelijk is het geen vrolijke film geworden, maar het was Obaidahs beslissing om wel hoopvol te eindigen. Er zal na de oorlog een nieuw leven voor haar aanbreken, al is het een open vraag hoe dat eruitziet. “Er is nog hoop”, zegt ze zelf in de film, “maar we rekenen er niet meer op”.’ ‘Er zit een mechanisme in onszelf dat hoop genereert’, zegt Ahmed. ‘De wil om te overleven, om overeind te blijven zal altijd winnen. Wat je in de film ziet is niet het dagelijks leven. In de ‘dodendriehoek’ waar Nori woonde, kan het heel vredig zijn. Maar er is wel een oorlog en elk moment kan zomaar een hele familie verdwijnen. Daar wen je ook aan. Je denkt: gelukkig ben ik het niet, deze keer.’ Dalsgaard vult aan: ‘Mensen zeggen vaak dat The War Show veel leven en misschien zelfs hoop in zich heeft. Maar bovenal draait het om mensen en hun dromen. De media tonen alleen maar bommen en slachtoffers. Dan vergeet je makkelijk dat op die plek ook wordt geleefd en dat de bom nog altijd de uitzondering

is. Zelfs in de meest krankzinnige situaties sluipt de normaliteit razendsnel weer het leven binnen. Wat normaal is verandert steeds: een kind dat met een geladen geweer speelt wordt ook weer normaal. En toch zit daar hoop in, omdat er hoop zit in mensen, in onze menselijke potentie.’

Verhalen

‘Syrië ligt in het verlengde van het Irakese conflict. Toen ik de beelden zag van het geweld daar, begon ik anders te kijken naar ons eigen beeldmateriaal’, zegt Ahmed. ‘Want wat willen we laten zien? Willen we sensatie creëren? Er is genoeg wreedheid en bloed, maar daar zit geen verhaal in.’ ‘Dat is een belangrijk punt’, valt Dalsgaard hem bij. ‘Syrië is waarschijnlijk het meest gefilmde conflict dat we ooit hebben gezien. Tegelijkertijd is het een conflict waar journalisten moeilijk bij kunnen komen. De beelden die we zien, zitten dichter op de bommen dan we gewend waren. Ze zijn gemaakt door de rebellen zelf of door burgers die er middenin zitten, hun telefoon pakken en filmen. Die overvloed

The War Show

Nowhere to Hide

foto: Bram Belloni

Extreem luid en ongelooflijk dichtbij: dat is hoe de oorlog in buurlanden Syrië en Irak eruitziet in The War Show en Nowhere to Hide. We nodigden de makers uit voor een gesprek over filmen in oorlogstijd. door Sasja Koetsier

aan beelden zorgt voor afstomping. Het leidt niet tot betrokkenheid, maar tot weerzin. Als ik nu beelden van Aleppo zie, dan snijden die zo door mijn ziel dat ik de televisie uit moet zetten. Het enige wat die beelden me vertellen is dat ik niets kan doen. En ik weet dat veel mensen dat voelen. Het probleem is dat die beelden geen verhaal vertellen, we herkennen de mens achter de beelden niet meer. Daarom moeten wij die verhalen vertellen, over het leven van gewone mensen en hoe dat geleefd wordt.’

• Nowhere to Hide – Zaradasht Ahmed.

Za 19 18:30 Munt 9; di 22 18:30 Tuschinski 6; wo 23 16:45 EYE Cinema 2; vr 25 16:45 Tuschinski 2; zo 27 11:45 Munt 13.

• The War Show – Andreas Dalsgaard en Obaidah Zytoon. Do 24 20:45 EYE Cinema 2; za 26 14:00 Podium Mozaïek.

NTR op IDFA De Claim – zoektocht naar roofkunst uit WOII The Rolling Stones – Olé Olé Ole’! Maya Angelou – And Still I Rise Mapplethorpe – Look at the Pictures China’s van Goghs ntr.nl/hetuurvandewolf

Eindelijk weer op weg.

RIJKLAAR V.A.

€ 25.359

€ 29.259

NIEUWE CITROËN C4 PICASSO MET CITROËN ADVANCED COMFORT® PACK LOUNGE / HANDS-FREE TE OPENEN ACHTERKLEP / PANORAMISCHE VOORRUIT / CITROËN CONNECT NAV

5 EN 7 ZITPLAATSEN

citroen.nl Uitstoot- en brandstofgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens EU-richtlijn 715/2007/CE. Verbruikscijfers kunnen onder normale omstandigheden afwijken door o.a. extra uitrusting van de auto, bandenspanning, rijstijl en - omstandigheden en kwaliteit van het wegdek. De vanafprijs van € 25.359 is een consumentenadviesprijs op basis van een C4 Picasso Puretech 110 S&S Start en de vanafprijs van € 29.259 is een consumentenadviesprijs op basis van een Grand C4 Picasso Puretech 130 S&S Live en inclusief de onvermijdbare kosten rijklaarmaken, recyclingbijdrage, kosten tenaamstelling en inschrijving in het kentekenregister. Prijs-, specificatie en fiscale wijzigingen voorbehouden. Afgebeeld model kan afwijken van het standaardmodel. Kijk voor meer informatie op citroen.nl.

GEM. BRANDSTOFVERBRUIK: 3,7-6,3 L/100 KM; 15,9-27,0 KM/L; CO2: 94-145 G/KM

Maatschappelijk betrokken documentaires IDFA PREMIÈRES: • Miss Kiet’s Children (De kinderen van juf Kiet) Petra Lataster-Czisch en Peter Lataster

• Zaatari Djinn - Catherine van Campen • Welcome to the Heavenly Earth (Welkom op de Hemelse Aarde) Judith de Leeuw

• Fallen Flowers Thick Leaves - Laetitia Schoofs • Naomi’s Secret (Naomi’s geheim) - Saskia Gubbels • Che! - Elsbeth Fraanje

‘ Ik was een concertviolist die vals moest spelen’

foto: Felix Kalkman

Verrast bekeken editor Niels Pagh Andersen (rechts) en regisseur Torstein Grude de videobeelden die soldaten zelf schoten aan het front in de Somalische hoofdstad Mogadishu: ‘De grootste schok was de vanzelfsprekendheid; ze filmden alsof het een stadswandeling betrof.’ Uit ongeveer 530 uur beeldmateriaal destilleerden Pagh Andersen en Grude het 84 minuten durende Mogadishu Soldier. Een monsterklus, maar Pagh Andersen keek er niet van op. ‘Voor The Act of Killing (van Joshua Oppenheimer, OvD) monteerde ik uit meer dan duizend uur; mijn record ligt op 1600. Het is een beetje mijn specialiteit.’ Dankzij digitalisering komen filmmakers met steeds grotere hoeveelheden opnames, zegt Pagh Andersen. ‘Dat maakt enerzijds wanhopig, maar het wordt ook interessanter: door veel te filmen over een lange periode krijgt een personage meer verdieping.’ De beelden in Mogadishu Soldier werden niet door een professionele crew gemaakt, maar door twee Burundese soldaten die een jaar lang hun dagelijks leven filmden. ‘In het begin zat er veel rommeligs bij, overbelicht of onscherp beeld en bijvoorbeeld tien uur over een bulldozer die zand verplaatst’, vertelt Grude. Pagh Andersen was niet verbaasd dat de jongens materiaal bleven sturen. ‘Je moet je bij je hoofdpersonen altijd afvragen what’s in it for them. In dit geval dat hun verhaal wordt verteld, dat ze gezien worden.’

Hé gast!

Grude ontmoette de twee op een bijzondere manier: ‘Ik werkte in een vluchtelingenkamp in Tanzania, toen het vreselijk mis ging en ik moest vluchten naar buurland Burundi. Daar woedde een burgeroorlog en werden we gevangen genomen. Overheidstroepen kwamen ons redden; daar zaten deze twee jongens bij.’ Hij ontdekte dat ze oorspronkelijk kindsoldaten waren: ‘Hun hele leven bestaat dus uit oorlog. Dat fascineerde me.’ Omdat hij besefte dat het onmogelijk zou worden hun leven te verfilmen, gaf hij ze een camera mee. Het gaf de editor een blanco start, zegt Pagh Andersen: ‘De emoties bij een shot ontbraken. Ik kon niet zien of een scène moeizaam tot stand was gekomen na een driedaagse voettocht door de jungle, en de regisseur kon dat ook niet.’ Het bleek de kunst zo dicht mogelijk bij het originele materiaal te blijven, zonder gelikte montage: ‘Ik voelde me een concertviolist die wordt gevraagd vals te spelen.’ Na verloop van tijd besefte het duo dat de camera zélf de hoofdpersoon was. ‘Die plotseling wegdraait omdat een zwaargewonde maat moet worden opgetild, of bij de waterput instrument is om met meisjes te flirten.’ De afschuwelijke, expliciete oorlogsbeelden moesten worden gedoseerd, vertelt Pagh Andersen. De soldaten hadden schijnbaar geen problemen met bloederige gewonden of de dood van collega’s. ‘Dat schokte me het meest’, zegt Grude, ‘het lijkt zo gewoon voor hen. Zoals een van de soldaten zegt: “It’s a job like all others.” Ze hebben geen idee van het leven buiten het leger.’ (OvD)

Mogadishu Soldier – Torstein Grude. Za 19 20:45 Tuschinski 2; zo 20 19:00 EYE Cinema 2; vr 25 18:45 Tuschinski 2; za 26, 12:00 Munt 10; zo 27, 11:45 EYE Cinema 2

KORT

Haiku

Het programma Assembling Reality ontleedt het doorgaans onbelichte werk van de editor. We vroegen IDFA-regisseurs: Wat is de beste les die een editor je heeft gegeven? Andreas Dalsgaard – The War Show

‘Luister naar je hoofdpersonen. Laat de scènes voor zich spreken. Bedenk het einde, dan het begin en de rest valt vanzelf op zijn plek.’

Neasa Ní Chianáin – In Loco Parentis

‘Ik was bij een workshop met Stan Neumann en een van de eerste dingen die hij me leerde was om nooit een scène eruit te halen en vervolgens weer terug te zetten. Door het verwijderen en terugplaatsen verdun je automatisch de kracht en emotie van je scène.’

David Borenstein – Dream Empire

‘Mijn natuurlijke neiging was de personages functioneel te benaderen, als inspirerende instrumenten om het publiek na te laten denken. De Deense editor Anders Villadsen moedigde me aan gevoeliger te zijn. Wanneer personages niet overkomen als complexe mensen, dan gaat het ze ook niet lukken jouw grotere boodschap over te brengen.’

Carlo Guillermo Proto – Resurrecting Hassan

‘Vertrouw op je gevoel, niet op je verstand.’

Barak Heymann – Who’s Gonna Love Me Now? ‘Snij altijd zo veel weg tot je nog net het gevoel hebt dat je meer van dat moment wilt hebben. Hou de spanning levend. Never kill it!’

Lola Jia Liu – On the Bridge of Death and Life

‘Xiaoshan Li en Hong Li vergeleken editing met het snoeien van bomen. Je moet de kleine takjes afknippen om de hoofdtakken sterk te maken.’

man in een motel aan Route 66 met een kat van Craigslist voor $100 zes tenen heeft ze aan de jonge pootjes die zich klampen aan hem onbewust van leed die haar eenzame baas had toen hij zelf kitten was Minispectacles Albuquerque Straight (7’) – Maarit Suomi-Väänänen. Zo 20 14:45 Tuschinski 5; Wo 23 19:45 Tuschinski 5; Do 24 15:30 Tuschinski 3; Za 26 21:00 Eye Cinema 2. (HE)

Verrassend varen in Amsterdam

DINNER CRUISE

NEXT STOP: ROTTERDAM

BORREL CRUISE

International Film Festival Rotterdam

KIDS CRUISE

25 January - 5 February 2017 IFFR.COM

BLUEBOAT.NL

A Stadhouderskade 30, 1071 ZD Amsterdam T +31 (0) 20 679 13 70 E info@blueboat.nl

De nieuwe zender voor KPN klanten op kanaal 18 en on demand.

‘Je moet altijd weer doorgaan’ Filmmaker Reber Dosky wilde weten wat er gebeurt nadat oorlogsgeweld verstomt en trof in de Koerdische, door IS verwoeste stad Kobani radiomaakster Dilovan: toonbeeld van menselijke veerkracht. Het resultaat: de documentaire Radio Kobanî.

De bezoeker – do 17 19:48 De Brakke Grond

DocLab: Smell Dating Zina Kisch (29, vormgeefster) uit Amsterdam en Zackary Canepari (37, maker DocLab-project Flint Is a Place) uit Berkeley, California De makers van Smell Dating lieten tien proefpersonen een week lang in hetzelfde T-shirt lopen en stopten een stuk van dat shirt in een glazen potje. Bezoekers van DocLab mogen aan elk lapje stof ruiken en op het computerscherm aanklikken of ze de geur aantrekkelijk, neutraal of niet aantrekkelijk vinden. Zina is een beetje huiverig: ‘Ik vind het zo’n vieze gedachte, ik wíl iemand helemaal niet ruiken.’ Het eerste willekeurige potje dat ze pakt bevat meteen een verrassing: er zit een gele vlek op de witte stof. ‘Gatver!’ Kritisch loopt ze het rijtje af, om vervolgens slechts één potje als ‘aantrekkelijk’ aan te merken. De resultaten vertellen of de inhoud van het potje toebehoort aan een man,

vrouw, leeftijd, roker, vegetarisch en... wat die verdient. ‘Er schijnt er eentje bij te zitten die heel rijk is’, weet ze. Zachary was verrast door de resultaten: ‘Ik wist niet dat ik zo gevoelig was voor geur.’ Hij vond twee van de shirts wel goed ruiken: ‘De ene was een roker! Dat is toch niet wat je verwacht. De ander was ook grappig: een biseksuele vrouw van in de twintig die vegetarisch is en veel sport... het perfecte plaatje, haha!’ De resultaten tonen ook hoe vies of lekker de andere bezoekers de verschillende geuren vonden, waarbij Zina ineens tot een angstig besef komt: ‘Oh jee, ik ken iemand die hieraan heeft meegewerkt!’ Benieuwd of het de rijke stinkerd is. (OvD) Smell Dating – Tega Brain en Sam Lavigne. Entreehal De Brakke Grond, nog t/m zo 27 dagelijks 09:00-23:00 uur, gratis toegankelijk.

die vrouwen aanspoort zich te ontwikkelen. Oorlog en religie zijn door mannen uitgevonden, nu is het tijd dat vrouwen het van die stomme mannen overnemen. Weg met die rotzooi.’ Vrouwen zoals radiomaakster Dilovan, ‘de stem van de stad’. Elk uur brengt zij het laatste nieuws, als ze niet op pad is om verslag te doen van bouwplaats, frontlinie en ziekenhuis. En natuurlijk mogen luisteraars zo veel mogelijk ‘groetjes aan de strijders’ doen en hun oorlogservaringen uitwisselen. Sinds de stad in januari 2015 is bevrijd, is de bevolking druk Kobani te herstellen. De Koerdische overheid heeft elke inwoner twee schapen, twee kippen en een hond gegeven en onlangs is een collectieve groentekas gebouwd. ‘Dat is de zin van het leven’, verklaart Dosky. ‘Je moet altijd weer doorgaan. Als je je been breekt, zorg je dat het geneest en ga je verder. Er is veel hoop en een goede moraal, en enorm veel energie, ook al is Kobani door iedereen in de steek gelaten.’ (OvD)

Radio Kobanî – Reber Dosky. Zo 20 21:30 Ketelhuis Zaal 1; ma 21 22:00 Tuschinski 1; di 22 15:45 Tuschinski 3; za 26 16:15 Podium Mozaïek.

een roker!

rijkeeernd?

foto: Nichon Glerum

foto: Felix Kalkman

e Nederlandse filmmaker Reber Dosky (1975) houdt van de Turks-Syrisch-Koerdische grensstad Kobani. ‘Op een of andere manier is iedereen daar open en intelligent, met een filosofische inslag. Een groot contrast met de traditionele en conservatieve Koerden in Noord-Irak, waar ik vandaan kom.’ ‘Zolang ergens oorlog woedt vindt de wereld het interessant’, zegt Dosky. ‘Cameraploegen komen graag af op geweerschoten, doden en tranen. Hollywood. Maar als dat voorbij is, als er vrede is? Dat wilde ik laten zien.’ Bovendien wilde hij aandacht voor de Koerdische zaak: ‘Ik ben ongeduldig. Er moet iets gebeuren om Koerdistan tot land te verklaren. Het lijkt alsof de wereld heeft afgesproken het te negeren.’ Als 23-jarige student ontvluchtte Dosky in 1998 zijn geboorteplaats; zijn ouders wonen er nog wel: ‘Die houden van het land, zij hebben andere idealen dan ik.’ Nu bleef hij een maand in Kobani en leerde inwoners kennen van allerlei pluimage. Daaruit ontsproot zijn eerste, veelbesproken film The Sniper of Kobani, over een sluipschutter die tussen de bedrijven door de kapper bezoekt of over zijn zielenroerselen praat. Daarnaast trof Dosky vooral de strijdbaarheid der vrouwen. ‘Sinds de jaren tachtig is er een Koerdische beweging

Draait er nog wat leuks?

Liefdestips uit Siberië Wordt het geen tijd om te trouwen? Misschien een lekker strakke minirok aantrekken? Want op deze manier vindt Olga nooit een man – aldus de Siberische ooms en tantes van de filmmaakster. Zelf woont Olga al twintig jaar in Berlijn als vrije, ongebonden kosmopoliet. Maar is ze nou werkelijk gelukkig? Ze bevraagt haar familieleden over huwelijk en liefde. Hun visie is rudimentair te noemen: een relatie is een overlevingsstrategie, niks meer, niks minder; het leven is nu eenmaal geen lolletje. Aan kerels heb je sowieso niks, en als ze gaan slaan kun je hooguit terugmeppen. Tuurlijk, vrouwen kunnen zich makkelijk zelf redden. Maar zonder gezin, zonder kinderen, ben je als vrouw écht niet compleet, zeggen de tantes. Ga toch weg uit Berlijn, zegt

haar oom, niemand wil zich daar binden. De ongeëmancipeerde rolpatronen lijken niet iets om jaloers op te zijn, maar zelfs haar tante, die de stoute schoenen aantrekt en in de stad gaat werken, weet niet hoe gauw ze weer naar het boerendorp moet terugkeren. ‘Ik was er zo eenzaam, niemand zag me staan.’ Neem een accordeon, een glas wodka, en voor je het weet zwieren de ongelukkig getrouwden teder dansend over het erf. Daar zit ze dan, de knappe, ontwikkelde Olga, met haar mooie ideeën. Helemaal alleen op een bankje. De liefde, het laat niemand Siberisch. (Olga) Siberian Love – Olga Delane. Za 19 20:15, Munt 10; di 22 15:30 Tuschinski 4; wo 23 15:00 Munt 13; vr 25 11:00 Tuschinski 3.

Themaprogramma ‘Assembling Reality’

Inhoud gaat voor vorm

De montage kan niet verhullen dat het camerawerk van Ambulance schokkerig, chaotisch, onscherp, onder- en overbelicht is. En dat maakt geen sikkepit uit. Wat er gefilmd wordt, en in welke context, is hier belangrijker. De Palestijn Mohamed Jabaly, inwoner van Gaza, greep tijdens bombardementen in 2014 zijn camera om zijn angsten te bezweren. 51 dagen lang lag de stad onder vuur en bevond Jabaly zich in het centrum van de ellende, terwijl hij met bevlogen ambulancebroeders gewonden ophaalde. De ene heftige opname volgt op de andere: van beelden waarin halfdode slachtoffers uit ingestorte gebouwen worden getrokken tot schreeuwende mensen in ziekenhuisgangen. Er is zelfs een scène waarin de filmmaker zelf moet rennen voor z’n leven. Net als Jabaly en zijn medeburgers, krijgt ook de kijker nauwelijks ruimte zich te oriënteren of op adem te komen: elke scène begint met beweging en stopt in beweging. Zodat de kijker, net als de maker, nooit precies weet welke gevaren hem omringen.

Denk na over esthetiek versus ethiek

Het versterkende effect van parallellisme

In Death in the Terminal, de reconstructie van een akelige aanslag op een Israëlisch busstation, wordt de rode draad gevormd door opnamen vanuit bewakingscamera’s. In chronologische volgorde wordt het bloedige incident getoond vanuit verschillende opnamehoeken, met vaak grofkorrelige beelden. Ondertussen wordt heen en weer gesneden naar later opgenomen interviews met ooggetuigen. Hun verhaal vult aan wat er (soms net niet) te zien is en biedt context en emotionele achtergronden bij de gebeurtenis.

Tja, sommige momenten zijn zó bijzonder en bezienswaardig dat de maker moet kiezen: vrienden blijven met de protagonist of de best mogelijke film maken. Zo zal de Amerikaan Anthony Weiner zich achteraf misschien achter de oren hebben gekrabd over de volledige medewerking en openheid die hij had gegeven aan de makers van Weiner. Want hij betoonde zich in de documentaire niet alleen een bevlogen politicus met potentie, maar óók een schandaalfiguur van wie de media smulden. Verblind door ambitie leek hij niet te beseffen hoe gênant het was wéér betrapt te worden op sexting met vreemde dames, vlak nadat hij daarvoor door het stof had moeten gaan bij zijn echtgenote. Allemaal gefilmd en gelukkig allemaal overeind gebleven in de montage. Pijnlijk as hell, maar opmerkelijk genoeg liet Weiner weten tevreden te zijn over de film.

Het belang van perceptie. Wat moet de kijker voelen?

Wie los van enige context de extreem expliciete seksfoto’s van Robert Mapplethorpe onder ogen krijgt, zou wel eens geschokt kunnen reageren. Een arm die in iemands achterste verdwijnt, gaat immers niemand in de koude kleren zitten. Daarom hebben de makers van Mapplethorpe: Look at the Pictures ervoor gekozen Mapplethorpes omstreden werk pas in de loop van de film te tonen. Tegen die tijd heeft de kijker meer inzicht in het leven en werk van de New Yorkse kunstenaar. Het tegenovergestelde werkt natuurlijk ook. Zo is Morgan Spurlock er in Rats juist op uit de kijker te laten griezelen. Hij haalde in de nabewerking alle horroreffecten uit de kast en zet de misselijkmakende geluiden van de knaagdieren extra vet aan – ook die van hun vaak gewelddadige dood. Zelfs de liefste tamme huisrat zal in de ogen van de kijker voortaan staatsvijand nummer 1 zijn.

Gringo

Cameraperson

A mbulance

Death in the Terminal

Zeven vuistregels voor een gouden montage

IDFA vraagt dit jaar met het programma Assembling Reality aandacht voor de editor. Een doordachte montage kan een goed verhaal veranderen in een gouden documentaire. Maar hoe? De Dubbeldagkrant legt IDFA-titels langs de meetlat van vrij vertaalde vuistregels van meesters als Edward Dmytryk, Vsevolod Poedovkin, Michael Moore en Viktor Kossakovski.

Moghadishu Soldier Wiener

Gringo

• Ambulance – Mohamed Jabaly. Za 19 19:00

Tuschinski 5; zo 20 22:30 Tuschinski 6; do 24 11:30 Munt 10; zo 27 16:30 Tuschinski 6.

Rats

Death in the Terminal

Mapplethorpe: Look at the Pictures

Maricke Nieuwdorp

Bij twijfel: knip later in plaats van eerder

Laat zien wie de schurken zijn

Nanette Burstein maakt een portret over internetondernemer John McAfee en ontdekt dat deze miljonair behoorlijk griezelig is. Hij is not amused door haar vorm van aandacht en laat dat Burstein duidelijk weten in steeds dreigender wordende e-mails. Zij toont ondertussen ballen door die letterlijke teksten gewoon in Gringo: The Dangerous Life of John McAfee op te nemen. Zo weet de kijker wérkelijk met wie hij te maken heeft.

Richt je camera op de camera’s: wat laten mainstream media liggen?

Honderden uren materiaal schoten twee anonieme soldaten tijdens hun VN-vredesmissie in de hoofdstad van Somalië, waar sinds 2006 gestreden wordt tegen de radicale islamisten van Al-Shabaab. Eenmaal in het bezit van de 523 tapes, besluiten de maker en editor van Moghadishu Soldier een fragment te laten zien waarin een hoge militair wordt gebrieft voor een gesprek met een embedded journalist. Een absurdistisch moment, dat duidelijk maakt dat de antwoorden op de verwachte vragen niet erg dicht bij de waarheid zullen liggen.

In Cameraperson is de hoofdrol weggelegd voor beeldmateriaal uit de lange carrière van cameravrouw Kirsten Johnson. Zoals een fragment waarin ze een vrouw filmt die archiefdozen van haar overleden moeder leeghaalt. De moeder heeft zelfmoord gepleegd en de dochter is niet alleen verdrietig, maar ook boos. Geagiteerd rukt ze papieren uit de dozen, die ze daarna woedend door de kamer smijt. De camera blijft haar volgen, totdat ze uitgeput neerzijgt tegen een bed. Gevoelsmatig het einde van de scène. Maar dat is niet zo. Na een lange tijd klinkt plots een enorm kabaal. De camera schiet naar het raam, waar blijkt dat een berg sneeuw van het dak is gevallen. Alsof de geest van de moeder nog even van zich wilde laten horen.

• Cameraperson – Kirsten Johnson. Za 19 22:30

Munt 10; zo 20 19:00 Tuschinski 1; ma 21 19:00

•

EYE Cinema 2; zo 27 12:45 Tuschinski 2. Death in the Terminal – Tali Shemesh en Asaf Sudry. Zo 20 20:15 Munt 10; ma 21 19:00 Tuschinski 2; wo 23 21:15 De Balie - Grote Zaal; do 24 20:15 Munt 13; za 26 10:30 Munt 11.

• Gringo: The Dangerous Life of John McAfee – Nanette Burstein. Za 19 10:15 Munt 11; wo 23 19:15 Munt 13; za 26 16:15 Brakke Grond Expozaal; zo 27 16:15 Munt 10.

• Mapplethorpe: Look at the Pictures – Fenton Bailey en Randy Barbato. Ma 21 11:00 EYE

Cinema 1; di 22 22:00 Tuschinski 2; do 24 21:45 Tuschinski 1.

• Moghadishu Soldier – Torstein Grude. Za 19

20:45 Tuschinski 2; zo 20 19:00 EYE Cinema 2; vr 25 18:45 Tuschinski 2; za 26 12:00 Munt 10; zo 27

•

11:45 EYE Cinema 2. Rats – Morgan Spurlock. Za 19 21:45 EYE Cinema 2; wo 23 13:15 Munt 9; vr 25 22:45 Tuschinski 3.

• Weiner – Josh Kriegman en Elyse Steinberg.

Za 19 10:30 Tuschinski 2; zo 20 11:00 Melkweg – Rabozaal.

Festival Venues

Festivalcafé de Jaren C afé open van 8:30 tot 1:00; vrijdag & zaterdag tot 02:00 R estaurant open van 17:30 tot 22:30 (1e etage) S pecial IDFA-dagschotel € 12,50 O p vertoon van een geldig ticket of een IDFA Voordeelpas krijg je een gratis glas huiswijn bij het hoofdgerecht In het festivalcafé is elke avond fijne muziek met DJ’s die alleen met echt authentiek vinyl draaien. Verzamelaars die de parels uit hun collectie laten horen. Muziek van vroeger en van nu. Om naar te luisteren, om bij te praten en zeker ook om op te dansen.

Festivallocaties

Café de Jaren – Nieuwe Doelenstraat 20 Festivalcafé & Restaurant, IDFA Dance Nights

Volkshotel – Wibautstraat 150 IDFA Dance Night: More Bounce X IDFA Pathé Tuschinksi – Reguliersbreestraat 26-34 Filmvertoningen Pathé de Munt – Vijzelstraat 15 Filmvertoningen, Centrale festivalkassa, IDFA Shop EYE – IJpromenade 1 Filmvertoningen, IDFA Junior Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes 45 IDFA DocLab, Filmvertoningen Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Filmvertoningen, Concerten De Kleine Komedie – Amstel 56-58 Filmvertoningen Shifting Perspectives Koninklijk Theater Carré – Amstel 115-125 Speciale Filmvertoningen Stedelijk Museum – Museumplein 10 Werk van Johan Grimonprez Het Ketelhuis – Pazzanistraat 4 Filmvertoningen De Balie – Kleine-Gartmanplantsoen 10 Filmvertoningen Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191 Filmvertoningen Bijlmer Parktheater – Anton de Komplein 240 Filmvertoningen Tolhuistuin – IJpromenade 2 Filmvertoningen DeLaMar Theater – Marnixstraat 402 The Best of IDFA

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 13

8 4

7 16

12 9

International Documentary Film Festival Amsterdam

‘ Met je hoofd in de wolken en de poten in de modder’ In The Passing Years volgt filmmaker John Albert Jansen een jaar lang de 87-jarige dichter en schrijver Remco Campert. Een bewogen jaar, met een grote prijs, een ziekenhuisopname en heel veel potjes Scrabble. Waarop ik zei dat ík het een hele eer zou vinden.’ Campert: ‘Toen waren de beleefdheden achter de rug.’ Een jaar lang kwam de filmploeg wekelijks langs in huize Campert. Albert Jansen: ’Het ging me erom de stem van de poëzie te laten meanderen door de film en te laten afwisselen met het dagelijks leven. Met je hoofd in de wolken en de poten in de modder, net als de gedichten van Remco. Gedichten zijn een prachtig vehikel om scènes op elkaar te laten aansluiten.’ Dus leest Campert op zijn eigen wijze gedichten voor, typt hij in zijn werkkamer columns op zijn typemachine die zijn vrouw vervolgens overtikt op de computer, spelen de twee ontelbare potjes Scrabble, die Campert bijna zonder uitzondering verliest, kijkt de dichter wielrennen op de televisie en luistert hij met bezoek naar oude jazzplaten. Maar ook maakt hij zich klaar voor de uitreiking van de Prijs der Nederlandse Letteren om kort erna te worden afgevoerd naar het ziekenhuis. En steeds worden zijn bezigheden gehuld in een ferme walm rook van zijn onafscheidelijke sigaret. Hoewel Campert volledig vertrouwen had in de filmmaker, was het zien van de film geen onverdeeld genoegen. ‘Zo zie je jezelf nooit. Een mens ziet zichzelf überhaupt nooit echt, zelfs niet als ie in de spiegel kijkt. Ik vond

het vervelend steeds tegen mezelf aan te kijken, met die half open mond.’ Volgens Albert Jansen is niet geprobeerd een biografie te maken. ‘Het gaat niet om jaartallen en feiten, maar om stemmingen en sferen. Over de vergankelijkheid, de naderende dood en poëzie als levenselixer. En over de herinneringen aan zijn vader.’ Campert: ‘De herinneringen aan vroeger worden steeds scherper en dringender. De oorlog was een enorme belevenis in mijn leven, van mijn tiende tot vijftiende jaar. Dat heeft heel veel indruk gemaakt, ook al omdat het mijn vader zijn leven kostte. Ik ben er de laatste tijd erg mee bezig en word er ook verdrietig van. Daarom ben ik erover aan het schrijven. Dat mag niet te veel tijd meer kosten.’ Wat de schrijver betreft is de documentaire zo’n beetje het laatste wat over hem wordt gemaakt: ‘Je wordt heel erg met je neus op jezelf gedrukt. En daar wil ik juist aan ontsnappen. Ik wil mijn poëzie kunnen schrijven zonder me bewust te zijn van mezelf.’ Albert Jansen: ‘Zoals je in de film zegt: ik zou onzichtbaar willen zijn.’ Campert, lachend: ‘Dat duurt niet lang meer.’ (NS) The Passing Years – John Albert Jansen. Zo 20 16:30 Tuschinski 1; di 22 11:15 Munt 10; do 24 13:15 Tuschinski 1; vr 25 19:00 Ketelhuis Zaal 1. Op do 24 is er een introductie door Kees van Kooten, om 13:15 in Tuschinksi 1 - als onderdeel van de IDFA -portrettendag.

A the Graphic story production. Artist: Anne Staal

foto: Felix Kalkman

‘De film is de afsluiter van een reeks over internationale dichters, begonnen tijdens het veertigjarig jubileum van Poetry International Festival’, vertelt John Albert Jansen in het huis van Campert, waar zich het grootste deel van de film afspeelt. ‘Het zijn steeds reizen aan de hand van hun gedichten. We wilden afsluiten met Remco. Ik vond het bijzonder en typerend dat toen ik hem benaderde hij zei dat hij het een hele eer zou vinden.

Hospital – Frederick Wiseman. Za 19 16:00 EYE Cinema 2; ma 21 14:15 EYE Cinema 2

op het IDFA DE KINDEREN VAN JUF KIET van Petra Lataster-Czisch en Peter Lataster Competition for feature-length Documentary

HOW TO MEET A MERMAID van Coco Schreiber Competition for feature-length Documentary

PASSAGE van Jascha de Wilde en Ben Hendriks Competition for Dutch Documentary

www.mokumfilm.nl

mensjesrechten.nl â&#x20AC;˘ justkids.tv

Merna in de Spotlight

Jesser en het Suikerriet

(Spotlight on Merna)

(Jesser and the Sugarcane)

Regie: Mirjam Marks

Regie: Godelieve Eijsink

In de hoofdrol

‘Ik voelde mij gezegend’ Yaniv Aviran was al acht jaar bevriend met Maayan Schwartz toen die voorstelde een film over hem te maken. De 28-jarige Yaniv, die kampt met een ernstige spierziekte, moest daar even over nadenken. Maar hij stemde toe. Yaniv Aviran: ‘Ik wil dat men ziet dat ik eigenlijk een heel normale jongen ben.’ Wat verwachtte je van de film?

‘Ik ben altijd voorzichtig met hoe ik mezelf presenteer. Als columnist bij een bekende Israëlische nieuwswebsite heb ik dat helemaal zelf in de hand. Sommige onderdelen van mijn leven zijn nu eenmaal van mij alleen. Niet iedereen hoeft alles te zien. Maar ik wist dat Maayan als vriend precies wist wat ik wel en niet zou willen tonen. Ik hoefde hem niets uit te leggen en vertrouwde erop dat hij mij op de best mogelijke manier kon portretteren. Inclusief de minder goede dagen.’

foto: Nichon Glerum

Was het wennen toen je vriend voortaan met een camera kwam binnenvallen?

‘Hij filmde af en aan over een periode van zo’n drie jaar. Het klinkt gek, maar je went totaal aan de aanwezigheid van zo’n camera. In het begin dacht ik nog na over elke zin die ik zei, maar na een tijdje heb je ’t niet eens meer door. Je wordt steeds meer jezelf.’

Zijn er dingen die je hebben verrast na het zien van de uiteindelijke film?

‘De eerste vertoning was interessant, omdat je met een ander point of view naar je eigen leven kijkt. Ik ben vooral blij met wat ik van mezelf zag. Ook bijzonder waren de mindere momenten, zoals toen ik ziek was. Toen ik zag hoeveel mijn familie en vrienden om me geven en hoeveel zorgen ze zich over me maakten, voelde ik me zo gezegend!’

Wat hoop je dat het publiek oppikt uit de film? ‘Mensen hebben zo vaak vooroordelen over mensen zoals ik. Je ontkomt bijna niet aan de stigma’s. Ik hoop daarom vooral dat mensen een normale jongen zien met levensdoelen en dromen, met gelukkige en minder goede dagen. Eigenlijk gewoon zoals iedere andere man van mijn leeftijd. Een man die voetbal kijkt met z’n maten en die heel normale vriendschappen onderhoudt.’ (MN) My Friend, Yaniv – Maayan Schwartz. Za 19 13:00 Tuschinski 4; vr 25 12:00 Tuschinski 6.

‘De hele realiteit is bevuild’

Het is geen opwekkende boodschap van de Belgische beeldend kunstenaar en filmmaker Johan Grimonprez: oorlogen blijven wereldwijd voortduren, omdat leiders van alle betrokken partijen ervan profiteren. Met Shadow World componeerde Grimonprez een ontluisterende aanklacht tegen de allesoverheersende wapenindustrie. En dat terwijl hij eigenlijk wel even klaar was met onderwerpen ‘vol ellende’. Na twee eerdere kritische producties, over het mediagenieke mechanisme van vliegtuigkapingen (dial H-I-S-T-OR-Y) en antropologisch cultuurvandalisme (Kobarweng or Where is Your Helicopter?) – nu allebei te zien in het Stedelijk Museum – was Grimonprez toe aan iets liefdevollers. Maar toen belde de producent of hij een documentaire wilde maken van Andrew Feinsteins boek The Shadow World: Inside the Global Arms Trade: ‘Ze schertste: liefde is ook oorlog. Zo ben ik erin getrapt.’ Op de vraag of Grimonprez (1962) nou kunstenaar, filmmaker of activist is, lijkt hem het antwoord nogal logisch: ‘Alle drie natuurlijk. Vanaf 1986, toen ik bij de separatisten op Irian Jaya zat, heb ik een activistische inslag gehouden. Maar het gaat me vooral om het vertellen van verhalen. Ik wil dringende kwesties tegenover elkaar plaatsen, ze openbreken en ontmaskeren. In dit geval bleek de wapenhandel nog perverser dan ik dacht: het is niet alleen business of war en selling of war maar zelfs instigating: het uitlokken van oorlog.’ Zo bezien lijkt Shadow World nog een te bescheiden titel; de verregaande invloed van de wapenindustrie stijgt volgens de film

foto: Corinne de Korver

De wapenindustrie heeft zo veel invloed op wereldleiders, dat die baat hebben bij oorlog. Tenminste, dat stelt Shadow World, waarin filmmaker Johan Grimonprez binnen die vervuilde realiteit een lans probeert te breken voor liefde en generositeit.

juist uit boven een bestaan in de schaduw en reikt tot in de hoogste echelons van overheden. ‘Misschien was “de keizer draagt geen kleren” ook een aardige titel geweest’, zegt Grimonprez. Een opmerkelijk personage in de documentaire is wapenhandelaar Riccardo Privitera, die een boekje opendoet over zijn branche en bijvoorbeeld stelt: ‘Politici zijn net prostituees, maar dan duurder.’ Grimonprez vertelt dat de handelaar zich spontaan aanmeldde, na het verschijnen van Feinsteins boek: ‘Hij zei dat het boek niet compleet kon zijn zonder hem.’ Overigens deelt Grimonprez diens visie op politiek: ‘Niemand heeft meer echte invloed; lobbyisten schrijven de wetteksten. Eigenlijk is de hele realiteit bevuild.’ Ondanks de deprimerende boodschap van de alom aanwezige corruptie en machtswellust, heeft Grimonprez toch lichtpuntjes in de film gestopt; onder meer via citaten uit het werk van de Uruguayaanse schrijver Eduardo Galeano. ‘Door de achterdeur gaat het dan toch over liefde’, glimlacht Grimonprez. Bovendien ziet hij nog ruimte om het tij te keren: ‘We moeten op zoek naar onze gemeenschappelijke belangen en de schade herstellen die privatisering heeft aangericht.’ En trouwens: ‘De laatste honderd jaar is het aantal conflicten

wel afgenomen.’ Hij was ook gerustgesteld door etnoloog Frans de Waal, wiens interviewfragment de eindmontage niet haalde: ‘Hij zei dat mensen het uiteindelijk vaker wel dan niet met elkaar eens zijn. We hebben elkaar altijd nodig. Een mooie metafoor vind ik kietelen: dat lukt je niet bij jezelf, je hebt een ander nodig. De corruptie in de wapenindustrie is een symptoom dat op iets groters wijst, namelijk een gebrek in onze wereld aan dat gevoel van thuis horen, van samen horen.’ (OvD) Shadow World – Johan Grimonprez. Za 19 20:00 De Balie - Grote Zaal. Het Stedelijk Museum toont twee van Grimonprez’ videowerken uit de eigen museumcollectie: dial H-I-S-T-O-R-Y (1997) is het overrompelende en profetische filmessay over pre-9/11-terrorisme dat blootlegt hoe de massamedia het nieuws hebben gekaapt. De korte film Kobarweng or Where Is Your Helicopter? (1993) vertelt over de impact van een helikopter met westerse antropologen die landde bij een afgelegen dorpje in Nieuw-Guinea; het betekende hun eerste ontmoeting met de buitenwereld.

Program TUSCHINSKI TUSCHINSKI 1 1

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 2 2

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 3 3

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 4 4

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 5 5

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 66

DE MUNT DE MUNT 9

DE MUNT DE MUNT 10 10

DE MUNT DE MUNT 11

DE MUNT DE MUNT 12 12

DE MUNT DE MUNT 13 13

EYEEYE CINEMA CINEMA 1

CARRÉ CARRÉ

9:00 9:00

10:00 10:00

10:30 10:30

Best ofBest Fests of, 91’ Fests, 91’

10:30 10:30

Weiner Weiner

10:45 10:45 Industry Industry Screening Screening

JoshJosh Kriegman, Kriegman, ElyseElyse Steinberg Steinberg

11:00 11:00

Anuktatop: Anuktatop: TheThe Metamorphosis Metamorphosis

Best ofBest Fests of, 100’ Fests, 100’

Nicolas Nicolas Pradal, Pradal, Pierre Pierre Selvini Selvini First Appearance First Appearance Competition, Competition, 112’ 112’

1Minute 1Minute Nature Nature & & TheThe Eagle Eagle Huntress Huntress

10:00 10:00

Thomas Thomas Lennon Lennon

Philip Philip Gnadt, Gnadt, Mickey Mickey Yamine Yamine

Gaza Gaza SurfSurf ClubClub

Panorama Panorama , 86’ , 86’

Nikolaus Nikolaus Geyrhalter Geyrhalter Masters Masters , 94’ , 94’

Wrong Wrong Elements Elements

15:30 15:30 Industry Industry Screening Screening

Planeta Planeta Petrila Petrila

I Made I Made You,You, I KillI Kill YouYou

Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, Dutch Dutch Assembling Assembling RealityReality , 115’ , 115’ Competition, Competition,

Best ofBest Fests of, 91’ Fests, 91’

Maayan Maayan Schwartz Schwartz

Waiting Waiting for Giraffes for Giraffes Marco Marco de Stefanis de Stefanis DutchDutch Competition, Competition, 84’ 84’

14:45 14:45

Audrius Audrius Stonys Stonys

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 56’ 56’

Panorama Panorama , 84’ , 84’

18:30 18:30

Dylan Dylan Williams, Williams, Erik Pauser Erik Pauser

Zaradasht Zaradasht Ahmed Ahmed

21:15 21:15

Bruno Bruno JorgeJorge

Andrei Andrei Dascalescu Dascalescu

TheThe ManMan from from Mo’Wax Mo’Wax22:00 22:00 Matthew Matthew JonesJones Raised Raised by Krump by Krump MusicMusic Documentary Documentary , 108’ , 108’

22:45 22:45

To Be ToaBe Miss a Miss

Turner Turner Ross,Ross, Bill Ross Bill Ross MusicMusic Documentary Documentary , 96’ , 96’

Edward Edward Ellis,Ellis, Flor Flor Salcedo, Salcedo, Aaron Aaron Woolf Woolf

Abandoned Abandoned Land Land

Best ofBest Fests, of Assembling Fests, Assembling RealityReality , 102’ , 102’

GillesGilles Laurent Laurent

22:45 22:45

Where Where You’re You’re Meant Meant to Be to Be

23:00 23:00

ZeroZero Days Days

Paul Paul Fegan Fegan

AlexAlex Gibney Gibney

Panorama Panorama , 73’ , 73’

MELKWEG GROND BRAKKE BRAKKE GROND BRAKKE TUSCHINSKI 3 GROND TUSCHINSKI 4GROND MELKWEG TUSCHINSKIMELKWEG 5 TUSCHINSKIMELKWEG 6 2BRAKKE EXPOZAAL EXPOZAALRODE ZAAL RODE ZAAL RABOZAAL RABOZAAL CINEMA CINEMA

Who’s Who’s Gonna Gonna LoveLove Me Me Now? Now? Tomer Tomer Heymann, Heymann, Barak Barak Heymann Heymann Masters Masters , 86’ , 86’

MusicMusic Documentary Documentary , 77’ , 77’

Masters Masters , 114’ , 114’

10:00

10:00 10:00Life, Animated

ZATERDAG ZATERDAG1919NOVEMBER NOVEMBER

Thomas Lennon

10:30 10:30 Brakke Grond 10:30 RodeBrakke Zaal Grond Rode Zaal Panorama, 86’

10:30

Weiner 1Minute Nature &Order 10:45 Industry Screening NCE presents: NCE Order presents: Josh Kriegman, The in Eagle Huntress in Chaos, Niels Pagh Chaos, Niels Pagh Anuktatop: Elyse11:00 Steinberg film isClass subtitled in English AndersenThis Master Andersen Master Class Metamorphosis BestWhere ofGod Fests, 100’ God Knows Knows I Am Where I AmThe and will be dubbedmost in Dutch Scandinavia's most Scandinavia's influential influential Nicolas Pradal, Pierre Selvini 11:00

11:00 11:00

10:00

Sacred

Roger Ross Williams

Todd Wider, JeddTodd Wider Wider, Jedd Wider Best of Fests, 99’

10:45

Erik Lieshout Erik Lieshout

Mid-Length Competition, Competition, 21:00 21:00Mid-Length

, 60’ , 60’ DutchDutch Competition Competition

22:15 22:15

TheThe Rolling Rolling Stones Stones Olé Olé Olé Olé Olé!: Olé!: A Trip A Trip Across Across Latin Latin America America + Live: + Live: Douwe Douwe BobBob

22:15 22:00 22:0022:15

TheThe Challenge Challenge Yuri Ancarani Yuri Ancarani Paradocs Paradocs , 69’ , 69’

The screening The screening is preceded is preceded by a performance by a performance of Rolling of Rolling Stones Stones songssongs covered covered by Dutch by Dutch singer-songwriter singer-songwriter Douwe Douwe Bob. Bob. See page See page 107 107

23:00 23:00

–

10:45

Best of Fests, 84’

Admission for allAdmission passholders for all passholders

Immersive Network Immersive Network Summit Summit

15:00 15:00

16:00

Petra Lataster-Czisch,with Extendedwith Q&AExtended Q&A 16:30 Peter Lataster An in-depth conversation An in-depth conversation Feature-Length Competition, Dutch between filmCuts criticbetween Nicolas film critic Nicolas Competition, Assembling Reality, 115’ Chairun Nissa Rapold and filmmaker Rapold Frederick and filmmaker Frederick Panorama , 70’ Wiseman about the Wiseman editing about of the editing of his 1970 classic film hisHospital. 1970 classic film Hospital. 17:00 17:00 See page 119 See page 119

17:45

Hospital

Frederick Wiseman Frederick Wiseman

Yezidi Girls & Yezidi The Girls &Assembling The Reality, 84’Assembling Reality, 84’ Return Return

18:00 18:00 with Extendedwith Q&AExtended Q&A

Followed by an in-depth Followed by an in-depth 18:30 conversation withconversation director with director You Have No Idea How Zahavi Sanjavi, protagonist Zahavi Sanjavi, protagonist Much I Love You Shilan and writer Shilan Chris Keuleand writer Chris Keule19:00 19:00 Pawel Lozinski mans. See page 114 mans. See page 114 Feature-Length Competition, 80’

19:00 19:00The Grown-Ups Maite Alberdi

Feature-Length Competition,19:30 80’

20:30

Erik Lieshout

Mid-Length Competition, Mid-Length Competition, 21:00 21:00 Dutch Competition, 60’Dutch Competition, 60’

21:30

Amateurs in Space 21:45 Max Kestner Rats Feature-Length Competition, 90’ 22:15

Yuri Ancarani

23:00 23:00

Paradocs, 69’

Masters, 89’

21:45

Rats

The Promise The Promise 21:45 Marcus Vetter, Karin Marcus Vetter, Karin Man from Mo’Wax Steinberger The Steinberger Matthew MastersJones , 117’

Music Documentary, 108’

18:00 KETELHUIS KETELHUIS

Citizen Jane: Battle for the City

Panorama, 75’

13.35-15.00

19:30

Best of Fests, 91’

18.05-20.00 Diner Break

Guido Hendrikx Guido Hendrikx

15:15

Panorama, 17’

Mid-Length Competition, 56’

16:00

In Loco Parentis Feature-Length Competition, 103’

Beeldbepalers: 16:00 Beeldbepalers: Renzo Martens Renzo Martens

Catherine Olsen (Passionate Catherine Olsen 4 (Passionate 4 House Call Meet 15:45 IDFAcademy Meet IDFAcademy Meet IDFAcademy IDFAcademy the Meet the Docs) at the Industry Docs) Desk. at the Industry Desk. Neta Shoshani, David Ofek

the Professionals the Professionals Professionals Professionals Special: Special: The Good Postman 16:00 Mid-Length Competition, 62’ For all passholders For all passholders Round table meetings Round and table meetings and Geyrhalter Nikolaus Nikolaus Geyrhalter Tonislav Hristov (upon registration*) (upon registration*) VPRO Extra: 16:15 Industry Screening one-on-one Competition, meetings one-on-one with meetings with Feature-Length 82’ Award-winning filmmaker Award-winning filmmaker The European renowned professionals. renowned professionals. Nikolaus Geyrhalter Nikolaus will talk Geyrhalter will talkNew Life Gogita’s about ways of finding aboutand ways of finding Levanand Koguashvili IDFAcademy passholders IDFAcademy passholders

creating your owncreating signature your as own signature as Feature-Length Competition, 72’

a filmmaker. a filmmaker. 17:00 Industry Screening IDFAcademy To Stay Alivepassholders –IDFAcademy passholders

A Method

Erik Lieshout

Mid-Length Competition, Dutch Competition, 60’

18:00

Best of Fests, 96’

Paul Salahadin Refsdal

23:00

Eat That Question Eat That - Question Frank Zappa in Frank Zappa in His Own Words His Own Words

To Be a Miss

Edward Ellis, Flor Salcedo, Aaron Woolf Panorama, 84’

Dugma: The Button Best of Fests, 58’

18:30

Dil Leyla

NH Carlton Puccini NH Carlton 9:00 – Puccini 21:00 9:00 – 21:00

Based on the works Based of writer on the works of writer Olga Delane Andrew Feinstein,Andrew Johan Feinstein,Panorama Johan , 80’ 20:45 Grimonprez madeGrimonprez Shadow made Shadow Planeta PetrilaWorld. World. After the screening After both the screening both Andrei Dascalescu Feinstein and Grimonprez Feinsteinwill and Grimonprez will 21:00 First Appearance Competition, 90’ join Bahram Sadeghi joinfor Bahram a talk.Sadeghi for a talk.

Cameraperson 23:00

Kirsten Johnson

23:00

Abandoned 23:00 Land Gilles Laurent Panorama, 73’

Thorsten SchütteThorsten Schütte

Music Documentary, 90’ Music Documentary, 90’

24:00

1:00

Best of Fests, Assembling Reality, 102’

18:00

Filmsales, CAT&Docs Filmsales, and RiseCAT&Docs and Shine.and Rise and Shine.

Docs for Sale &Docs IDFAfor Forum Sale & passholders IDFA Forum passholders 19:00

Zuiderkerk – Zuiderkerk 18:00 Unknown – 18:00Brood + Live:

DanyGuests Lademacher’s Guests Meet Guests Guests Meet Romance All IDFA guests areAllinvited IDFA guests toWild meet are and invited exchange to meet ideas and exchange ideas

19:00

Jérôme le Maire computers available. computers available. 20:30 Feature-Length Competition, 85’

Zofia Kowalewska

In collaboration with KPN

De Jaren19’CaféDe – 22:00 Jaren Café –See 22:00 Student Competition, Presents. page 107

20:00

Unknown IDFA Dance Night IDFA Dance Night Brood Coeurope

Alink DJ Ed Rock. A regular DJ Ed at Rock. IDFADennis Cafe A regular and host at IDFA of the CafeDJand host of the DJ Giovanni Troilo Music nights. Ed plays nights. singles Ed Dutch plays fromCompetition, vinyl way back singles as from well as way back as well as Mid-Length Competition, 61’ vinyl Walk in and book Walk your one-on-one in andFirst book consultancy. your one-on-one Documentary, 90’ Appearance Competition,consultancy. 98’ brand new tracks.brand Manynew genres, tracks. fromMany 1956genres, till 2016, from inclu1956 till 2016, inclu-21:00 ding soul, rock, new ding wave, soul,reggae, rock, new hip wave, hop and reggae, beyond. hip hop and beyond.

Walk-in consultancies Walk-in consultancies Elisabeth Mortensen

Arti et Amicitiae Arti10:00 et Amicitiae – 22:00 10:00 – 22:00

with Extended Q&A

Followed by an in-depth conversation with director Zahavi Sanjavi, protagonist Shilan and writer Chris Keulemans. See page 114

20:30

To Stay Alive – A Method Erik Lieshout

Mid-Length Competition, Dutch Competition, 60’

Admission FreeAdmission Free

All accredited guests All accredited have the opportunity guests havetothe reserve opportunity to reserve a meeting/screening a meeting/screening room for small groups roomof forupsmall to 15groups of up to 15 22:15 22:15 22:00 people. Reservations people. can be Reservations made at the can Industry be made Desk. at the Industry Desk. Who’s GonnaGrondBrakke The Rolling Additionally, six viewing Additionally, boothssixare viewing available booths for holders are available for holders Brakke 9:00 – 23:00 Grond 9:00 –Stones 23:00 Love MeinNow? Olé Olé Olé!: A Trip of a Press Pass at Docs of a Press for Sale. PassBoth at Docs services for Sale. are located Both services in are located 22:45 does it feel to How have does someone it feel to follow haveyou someone in the follow you in the Tomer How Heymann, Across Latin America Arti et Amicitiae. Arti et Amicitiae. Barak Heymann Where You’re physical world, instead physical of just world, oninstead social media? of just Or onto social media? Or to + Live: Douwe Bob 23:00 Masters, 86’ Meant to Be The screening is preceded look for love with look yourfor nose, love rather with than your nose, swiping rather profile than swiping profile 23:00 Zero Days Paul Fegan by a performance of Rolling pictures on Tinder? pictures What would on Tinder? a computer What would brain asay computer brain say Alex Gibney Music Documentary, 77’ Stones songs covered by Dutch Masters, 114’ when it secretly takes whena itpeek secretly at your takes instagram a peek atpictures? your instagram pictures? singer-songwriter Douwe Bob. Trigger your senses Trigger and experience your sensesthirty and experience of the world's thirty of the world's See page 107 best interactive documentaries, best interactivevirtual documentaries, reality experiences virtual reality experiences Stedelijk Museum Stedelijk 10:00Museum – 18:00 10:00 – 18:00 and physical installations and physical in theinstallations ten-day DocLab: in theElastic ten-day DocLab: Elastic 24:00 Some installations exhibition. Some have installations varying opening have varying opening Johan Grimonprez JohaninGrimonprez Stedelijk Museum in Stedelijk Museum Reality exhibition.Reality hours On-site (11:00reservation – 21:00). On-site may bereservation required. may be required. Ongoing exhibitions Ongoing of twoexhibitions video works ofby two Johan video works by Johan hours (11:00 – 21:00). Grimonprez from Grimonprez the Stedelijkfrom Museum the Stedelijk collection, Museum dial collection, dial Admission FreeAdmission Free H-I-S-T-O-R-Y and Kobarweng H-I-S-T-O-R-Yorand Where Kobarweng Is Your Helicopter? or Where Is Your Helicopter?

International Documentary Film Festival Amsterdam

Yezidi Girls & The Return

The screening isGuests followed by a hour, supported at the daily GuestsatMeet the daily Guests Guests cocktail Meet hour, supported cocktail by Doc/it. performance by Dany Ladema-

20:00by Doc/it.

cher’s Wild Romance, Herman IDFAOut Writing Room IDFA Writing Room for allAdmission passholders for all legendary passholders Burning CloseAdmission Ties Brood’s former band. Workspace for all Workspace accredited guests. for all accredited Wifi connection guests.and Wifi connection and Trude Berge Ottersen, Gry

17:45

HostedCompetition, by NPO Sales, EYE International, by NPO Sales,Films EYE International, Transit, Autlook Films Transit, Autlook Feature-Length 88’Hosted

20:00

Sealers – One Last Hunt NH Carlton Rossini NH Carlton 10:00 –Rossini 17:00 10:00 – 17:00

17:00

Still Tomorrow Docs for Sale Happy Docs for Hour Sale Happy Hour Jian Fan

Meeting Room Meeting with screening Room with facilities screening facilities

22:00

After the screening, journalist Marcia Luyten discusses the making of the film with director Dirk-Jan Roeleven. See page 107

SOCIAL EVENTS SOCIAL EVENTS

Student Competition, 72’

20:00

16:00

+ Special Guest

18:00Arti Industry Screening et Amicitiae Arti–et17:00 Amicitiae - 18:00 – 17:00 - 18:00

Asli Özarslan

19:00

IDFA in De Balie: IDFA in De Balie: 20:00 20:15 Shadow World Shadow World Siberian Love

15:00

Book your one-one-one Book your one-one-one

An Insignificant Man Khushboo Ranka, Vinay Shukla

22:45