IDFA Dagkrant #3 2016 by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

maan- & dinsdagkrant 21/22 nov 2016 inclusief het programma

altijd actueel: idfa.nl/festivalnieuws & de idfa-app

Esther Utjiua Muinjangue, hoofdpersoon in Skulls, of My People

‘Ik voelde me kwaad en ontzet’

Over jagers en bazen

Beren, bijen en lijkzakken

‘Ik deed zelf nooit toelating’

Tradities kunnen uitsterven of veranderen onder druk van modernisering. Daarover praten de regisseurs van Sealers – The Last Hunt en The Challenge. En over het eten van zeehondenen kamelenvlees.

DocLab: herinneringen in de vorm van telefonische boodschappen en animatie, de virtuele reconstructie van een martelkelder of de kleuren van een tropisch paradijs, zwemmen tussen lijkzakken en telefoonmasten, pratende beren en zingende bijen.

zegt Claire Simon, regisseur van The Graduation over de toelatingsprocedure voor de prestigieuze Parijse filmschool La Fémis vast, waar ze tot aan het begin van de film hoofd van de afdeling Regie was.

IDFA laat de hele wereld zien

Het documentairefestival IDFA bouwt bruggen tussen werelden. Tussen actualiteiten en achtergronden. Tussen kunstenaars en kijkers. Tussen ideeĂŤn en kansen. IDFA brengt de wereld samen. Daarom steunt VSBfonds dit festival. Ook mooie plannen voor kunst en cultuur? Kijk op vsbfonds.nl

de bezoekers van het Over het IJ Festival, de ouderen van Zonaâ&#x20AC;&#x2122;s Kiosk, de studenten van de beurs, de vrijwilligers van de Voorleesexpress, de acteurs van Toneelvereniging NieuwLeven, de dansers van Venlo Danst, de vrouwen van het Tienermoederproject, de bezoekers van de Kunsthalkade, de leerlingen van PrinsHeerlijk, Het publiek van Holland Opera, de reizigers van Zeereis in het Scheepvaartmuseum, de zangers van Popkoor The Happening, de buurtgenoten de Vonk, de kinderen Hoedje van Papier, de gebruikers van Dorpshuis Schingen-Slapterp, de jonge talenten van het Grachtenfestival, de deelnemers aan de Lang Eettafel, de bewonderaars van de Hermitage, jongeren van het Young Art Festival, de kanshebbers op de Nationale Zorgvernieuwingsprijs, de bezoekers van Festival 5D , de muzikanten van de Koninklijke Harmonie Lottum, de scouts van

vsbfonds.nl

STILL UIT LUTWI

PARTNER IDFA

Tien jaar DocLab Vijftien jaar geleden betrad Caspar Sonnen als schuchtere Dagkrant-medewerker voor het eerst IDFA, om bedremmeld om een kopje thee te vragen en schroomvallig aan zijn eerste stukje te beginnen. Spoel vijftien jaar vooruit – door cassettebandjes, floppy’s, cd’s, dvd’s, usb-sticks en clouds – en hij is de gevierde curator van het jubilerende DocLab, het hipste onderdeel van IDFA, waar de allernieuwste technologische experimenten naast voldragen documentaires van het nieuwe-mediatijdperk worden vertoond en Google, MIT en The New York Times (om maar een paar namen te droppen) in de uitverkochte zalen vechten om het laatste stoeltje. Hoe rap kan het gaan. Maar dat is het digitale tijdperk: de nostalgie gaat steeds sneller. U kunt zelf even googlen hoe kort Google eigenlijk pas bestaat, terwijl dit wordt geschreven in een gebouw naast het statige kantoor van waaruit Hyves als laatste Europese bolwerk – als het dorp van Asterix – weerstand bood aan de suprematie van Facebook. Google en Facebook lijken nu onverslaanbaar, maar dat leken MySpace, Nokia en Blackberry ook. Sonnen waagt zich dan ook niet aan voorspellingen over de stand van DocLab in 2026. Wij vroegen het daarom aan enkele regisseurs die IDFA bezoeken . En we bekeken de stand van zaken in het huidige DocLab-programma, Elastic Reality . Waar de bezoeker wordt ondergedompeld – het anglicisme ‘immersief’ zal binnenkort wel worden opgenomen in de Van Dale – in werelden die normaal gesproken onbereikbaar en onzichtbaar lijken. Zoals in het confronterende, indrukwekkende DeathTolls Experience, dat de hoeveelheid slachtoffers van opeenvolgende doodsakkers verbeeldt in een virtuele werkelijkheid die de bezoeker betreedt met behulp van een VR-bril (een object dat in 2026 misschien wel hopeloos verouderd lijkt). Met hun combinatie van realisme en grensoverschrijding rekken deze werken de werkelijkheid op: Elastic Reality. Daarover nadenken scherpt de blik ook voor andere documentaires die op IDFA te zien zijn. Het onzichtbare: de verdwenen activist en de verduisterde geldstromen in The Borneo Case . Het onbereikbare: de 1250 hoopvolle jongeren van wie er maar 60 kunnen worden aangenomen op de gereputeerde Franse filmschool La Fémis . En, avant la lettre, het immersieve: documentairegrootheid Frederick Wiseman, die met zijn Direct Cinema-benadering al in 1970 zijn kijkers in Hospital op toen nog ongekende manier onderdompelde in een wereld die ze anders nooit zouden kunnen betreden .

Inhoudsopgave 6/7

Een gesprek over valken, zeehonden, kamelen, tradities en modernisering met de makers van Sealers - the Last Hunt en The Challenge: ‘Toen ik begon met dit project was ik ook vegetariër. Inmiddels eet ik wel zeehondenvlees.’

12/13

6/7

12/13

De in Finland wonende Tonislav Hristov volgde drie burgemeesterskandidaten in een grensdorpje in zijn geboorteland Bulgarije. Hij schrok van de populariteit van het rechts extremisme daar. ‘Zijn ze de Balkanoorlog nu al vergeten?’

In The Graduation registreert Claire Simon de toelatingsprocedure voor de prestigieuze Parijse filmschool La Fémis, waar ze hoofd van de afdeling Regie was. ‘Het is voor velen een opluchting te zien dat de juryleden ook maar mensen zijn.’

‘Het gaat om ongelofelijk veel geld’ is de onvermijdelijke conclusie van het onderzoek naar een de grootste milieudelicten uit de geschiedenis - gedocumenteerd in The Borneo Case. Bruno Manser vertelt over de totstandkoming.

In de proeftuin van het jubilerende DocLab proberen documentairemakers de werkelijkheid van hun onderwerp zo dicht mogelijk te naderen. Vier variaties op het thema realiteit volgens de Dubbeldagkrant van virtuele martelkelders tot zingende bijen.

16/17

Esther Utjiua Muinjangue, hoofdpersoon in Skulls, of My People vertelt over haar strijd tegen de Duitse regering. En regisseur Maite Alberdi doet een boekje open over filmen in een Chileens opvanghuis voor mensen met Down: ‘Ze zijn niet altijd vrolijk.’

Cover foto: Joke Schut

Colofon FESTIVAL INFORMATION

Partners of IDFA Premium partner of the 29th International Documentary Film Festival Amsterdam

Main Partners

Partners

IDFA is subsidized and funded by

BELEEF

IDFA VOLKS KRANT MET DE

IDFA-Mediafonds Workshop is supported by

IDFA Forum is supported by

IDFA Bertha Fund is supported by

Club IDFA

ABN AMRO Bank NV, Being There, Brand New Telly, De Breij Evers Boon, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, Rabobank Amsterdam, Rotaform, Weekbladpers Media

Donations to IDFA

AVROTROS, BNNVARA, EYE International, Embassy of Israel, Embassy of the United States of America, EO, GoetheInstitut, Happinez, HUMAN, Institut Français des Pays-Bas, KRO-NCRV, NPO Sales, OUTtv, Pauwhof-fonds, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Rabobank Amsterdam, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting VEVAM Fonds

Suppliers

3PO, Arti and Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Booking.com, Café de Jaren, Citroën, Compagnietheater, De Balie, De Kleine Komedie, DeLaMar Theater, Event Engineers, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Haghefilm Digitaal, Hampshire Hotel Prinsengracht, Het Ketelhuis, IndyVideo, Koninklijk Theater Carré, Le Club Accor Hotels, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen, NH Hotel Group, Podium Mozaïek, Rex International, The Screening Factory, Sluizer Restaurants, Stadsschouwburg Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tolhuistuin, VBVB Cultuurautomatisering, Volkshotel, Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond, Zuiderkerk

Festival Trailer

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision

IDFA would like to thank all friends of the festival. Program Guide HOOFD-/ EINDREDACTIE NL Nicole Santé KEES driessen

INTERNATIONAL EDITION Nick Cunningham Mark Baker Melanie Goodfellow Geoffrey Macnab REDACTIE NL Olga van Ditzhuijzen Hugo Emmerzael Sasja Koetsier Wendy Koops Maricke Nieuwdorp

FOTOGRAFIE Felix Kalkman Bram Belloni Nichon Glerum Ruud Jonkers Corinne de Korver Joke Schut

VORMGEVING Sjoukje van Gool Gerald Zevenboom

PRODUCTIE Cathalijne de Wilde Silvie van Oost

ILLUSTRATIE BAFA (Bas van der Schot en Farhad Foroutanian)

INTERNET Sietse Meijer (eindredactie NL) Sjaan de Bruin (eindredactie ENG)

Stijn Schenk, Mas Hab, Meerl Moonen, Emma Ringelding, Anne Staal

IDFA Frederiksplein 52 1017 XN Amsterdam info@idfa.nl www.idfa.nl

IDFA REPORTS Resi Lankester Anke Teunissen Ruben Hamelink Michiel Landeweerd Nicolien van Loon Ard van der Veldt

ACQUISITIE Daily Productions DRUK Rodi Media

volkskrant.nl/idfa

Varen in een loop

De film Passage – A Boatmovie draait op IDFA op het witte doek. Maar hij was eigenlijk bedoeld om vertoond te worden op drie aparte schermen. Dat gebeurt daarom bij Stichting Perdu op de Kloveniersburgwal 86, van maandag 21 tot en met woensdag 23, in een voortdurende loop; bezoekers kunnen binnenlopen tussen 13 en 17 uur.

IDFA Quiz

Wat weet jij van IDFA? Op maandagavond 21 kun je je kennis testen tijdens de IDFA Quiz, waarin teams demonstreren wat ze weten over het festival, documentaires en andere films, Amsterdam en (film)muziek. De quiz is in het Engels en begint om 20 uur in festivalcafé de Jaren.

Queer EYE

Rodnye

Dubbelzien in De Balie De Balie vertoont vanaf dinsdag vier avonden lang twee met elkaar verbonden I DFA-films. Na afloop praten denkers, journalisten, schrijvers en professionals door over de behandelde kwesties. Op dinsdag: Rusland door de ogen van een nieuwe generatie Russische documentairemakers. Journalist, historicus en Oost-Europa-deskundige Fleur de Weerd, die als correspondent in Oekraïne werkte en daarover het boek Het land dat maar niet wil lukken schreef, spreekt na afloop van Rodnye (Close Relations); The Road Movie wordt ingeleid met een column van voormalig Rusland-correspondent van de Volkskrant Arnout Brouwers, over zijn rijervaringen op de Russische wegen. Na afloop een discussie met oa hem en regisseur Dmitri Kalasjnikov. Di 22 18:30 en 21:15 uur de Balie.

Notes On Blindness

DocLab leeft

Op maandag gaat DocLab live met ‘The Art of Following’, een avond over de kunst van privacy en intimiteit, met presentaties en experimenten van onder andere Lauren McCarthy (Follower), Kyle McDonald (Wifi Whisperer) en Bert Hana (I Am Not Home Video). Na afloop kan het publiek zich mengen in een echt gesprek met de kunstenaars en elkaar onder leiding Elfie Tromp, presentator van VPRO Medialab Meetup. Ma 21 20:00 de Brakke Grond Rode Zaal. Op dinsdag gaat het over virtual reality en immersieve technologie. Waar eindigt de hype en begint een nieuwe kunstvorm? Er zijn weer live presentaties, tech-demonstraties en performances van onder anderen geluidskunstenaar Duncan Speakman, Marshmellow Laserfeast en Notes On Blindness, volgens sommigen een van de beste VR-belevenissen ooit gemaakt. Di 22 20:00 de Brakke Grond Rode Zaal.

Napraten op maandag

Meerdere documentaires worden afgesloten met Extended Q&A’s. In Tuschinski 2 gaat op maandag 21 journalist Nadia Moussaïd na de Alzheimer-film Monster in the Mind in gesprek met regisseur Jean Carper over haar zoektocht naar oorzaken en oplossingen (13:45 uur). Regisseur Mustafa Ünlü schuift aan bij journalist en antropoloog Özgür Canel om na Ah te praten over politie en politiek in Turkije (16:15 uur). En ’s avonds is er een ontmoeting tussen de regisseurs Tali Shemesh en Asaf Sudry van Death in the Terminal en documentairemaker Tessa Boerman, over de reconstructie van de terroristische aanslag in oktober vorig jaar, waarbij een onschuldige Eritrese asielzoeker als terrorist werd aangemerkt, met fatale gevolgen (19:00 uur). In EYE Cinema 2 spreekt filmcriticus Nicolas Rapold ondertussen, als onderdeel van het montagethema Assembling Reality, met editor Niels Bangerter en regisseur Kirsten Johnson over de montage van Cameraperson, dat is opgebouwd uit ongebruikt materiaal dat Johnson als cameravrouw voor andere films had geschoten (19:00 uur).

WINNAAR

Dinsdag 22 presenteert de Alliance of Women Film Journalists (AWFJ) de winnaar van de IDFA AWFJ EDA Award for Best Female-Directed Documentary bekend, die 2500 euro op haar rekening mag bijschrijven. De nominaties voor de prijs, waarmee aandacht wordt gevraagd voor de ondervertegenwoordiging in de documentairewereld van vrouwelijke filmmakers, werden al voor het festival bekendgemaakt: The Grown-Ups van Maite Alberdi; How to Meet a Mermaid van Coco Schrijber; en El patio van Elvira Diaz.

Oxfam Novib

Traditioneel selecteert Oxfam Novib films uit het IDFA-programma. Dit jaar onder de noemers ‘Ongelijkheid’, ‘Mensen op de vlucht’ en ‘Zaden & voedselzekerheid’. Maandag is ongelijkheidsdag, met Delicate Balance over voormalig Uruguayaans president Pepe Mujica plus nagesprek. Ma 21 19:30 Tuschinksi 1. Op dinsdag draaien twee films over mensen op de vlucht: 4.1 Miles, over een Griekse kapitein die vluchtelingen uit zee redt, en Bolingo. The Forest of Love, waarin vijf Afrikaanse vrouwen getuigen over hun tocht richting Europa. Ook met nagesprek. Di 22 19:30 Tuschinski 1.

Doorpraten op dinsdag

Groene Amsterdammer-journalist Casper Thomas spreekt met regisseurs Khushboo Ranka en Vinay Shukla over hun An Insignificant Man, over de uit een volksbeweging geboren Aad Admi Party in India (11:15 Tuschinski 2). Om 14:00 uur gaat Bharam Sedeghi, eveneens in Tuschinski 2, in gesprek met regisseur Jiu-liang Wang na vertoning van Plastic China – over een gezin dat leeft tussen én van bergen plastic. In de Expozaal van de Brakke Grond praten journalist Sander Heijne van De Correspondent en filmmaker Jérôme le Maire naar aanleiding van diens film Burning Out over de gevolgen van de verzakelijking in de zorg (19:30 uur).

Naar de Bijlmer!

Too Black To Be French

Het enthousiasme van de kinderen na afloop van de film Jesser and the Sugarcane, onderdeel van de Dag voor de Rechten van het Kind afgelopen zondag, werd niet alleen geëvenaard maar zelfs overtroffen door hun opgetogenheid over rapper Yes-R, die met zichtbaar plezier handtekeningen uitdeelde. foto: Bram Belloni

Maandag is het een regenboogkleurrijke dag in EYE Cinema 1 als daar de Queer Day plaatsvindt, met vijf documentaires – over Robert Mapplethorpe, gay en transgender tieners in Washington D.C., de transformatie van transgender Cleo in Oeganda, de confrontatie van de seropositieve Saar met haar familie en de vogue-scene in New York. Bijzonder zijn de aanwezigheid van Cleo, de hoofdpersoon uit The Pearl of Africa, het optreden van mannenkoor Manoeuvre bij Whose Gonna Love me Now? en vertegenwoordigers van Nederlandse drag houses, die na afloop van Kiki deelnemen aan een nagesprek. Ma 21 vanaf 11:00 uur EYE Cinema 1.

Het programma ‘Shifting Perspectives’ verplaatst zich dinsdag 22 naar de Bijlmer. In het Bijlmer Parktheater worden drie films vertoond (Voices, Skulls, of my People en Too Black To Be French) en wordt er gedebatteerd over kolonialisme, racisme en erfgoed. De IDFA-inloop begint om 17:00 uur met een speciaal voorprogramma, gevolgd door een diner met een spoken word performance en een inleiding. Kaartjes zijn te krijgen via www.bijlmerparktheater.nl.

Yuri Ancarani (links), Trude Berge Ottersen (midden) en Gry Elisabeth Mortensen

‘

k wou dat ik met jullie was meegegaan!’, roept regisseur Yuri Ancarani (The Challenge) enthousiast als zijn gesprekspartners vertellen dat hun film Sealers – The Last Hunt over de laatste zeehondenjagers van Noorwegen gaat en ze twee maanden op de oceaan hebben gedobberd. ‘Was het een ijsbreker?’, wil hij weten. ‘Ja’, antwoorden de debuterende regisseurs Trude Berge Ottersen en Gry Elisabeth Mortensen tegelijk. ‘Ze jagen in het gebied tussen Noorwegen, Groenland en IJsland, op plekken waar niemand je kan bereiken als er iets misgaat. En als ze daar te lang blijven en niet goed opletten, komen ze vast te zitten in het ijs. Enorm spannend.’ Het is zo ongelofelijk mooi op het ijs, zeker in het donker, vindt Ancarani, die zijn film The Challenge in een bloedhete, ook mediagenieke woestijn draaide. ‘Fantastisch, die bijzondere gloed en glinsteringen. Waren jullie daar toen er nauwelijks daglicht was?’ De vrouwen leggen uit dat het jachtseizoen in het voorjaar valt, als de jonge zeehondjes net geboren zijn. Het is dan lastig zeehonden spotten, om maar te zwijgen over het aan boord halen van de beesten, waarvoor de jagers fysiek het ijs op moeten en van schots naar schots springen.

Bloederig

Sealers begint met de jacht: terwijl het beeld nog op zwart staat, is een schot te horen. Via de bodycam van een jager zien we hoe die zo snel mogelijk, met het risico van een nat pak, bij de zeehond probeert te komen voor een genadeklap. Het is een echo van het bloederige tafereel uit de Greenpeace-campagnes van de jaren zeventig, met een volkomen andere lading. De focus ligt in de film niet op de zieligheid van de aaibare zeehonden; in het begin van de film worden ze bij het slaan zelfs geblurd. ‘We gebruikten een speciale tiltshift-lens, waarmee je de focus kunt aanpassen’, legt Berge Ottersen uit. ‘Gaandeweg besloten we ook zonder die lens te draaien. In de montage hebben we bedacht langzaam steeds meer de realiteit te laten zien, zodat mensen aan al dat bloed kunnen wennen.’ Het leven aan boord is ruig en vies, de opvarenden kunnen nauwelijks douchen, leven in een claustrofobisch kleine ruimte en zijn soms speelbal van de zee – tijdens de storm waarin ze terechtkomen wordt de nietigheid van de mens tegenover het overweldigende natuurgeweld even heel voelbaar. The Challenge is op allerlei manieren het tegenovergestelde. De still van een cheeta in een Lamborghini zegt genoeg; de dieren zijn hier gedomesticeerd en de man aan het stuur controleert alles. Ancarani vond zijn personage via een foto op Instagram. Hij pakt meteen zijn telefoon en begint te zoeken. ‘Hier, kijk maar!’

‘ Wat ik ervan vind doet er niet toe’ Sealers – the Last Hunt is een portret van de laatste zeehondenjagers van Noorwegen; The Challenge toont hoe in Qatar krampachtig oude tradities een nieuwe kapitalistische bedding krijgen. Een gesprek tussen de makers over valken, zeehonden en kamelen.

Bladgoud

Ancarani was gefascineerd door het razendsnel veranderende leven in Qatar. ‘Er was daar vroeger helemaal niets, de mensen waren vreselijk arm. Toen vonden ze gas. Moet je je voorstellen; de opa’s van mijn hoofdpersonen reden nog op kamelen, hun kleinkinderen rijden nu rond in Lamborghini’s.’ Er is relatief weinig over Qatar bekend, denkt hij, hoewel dat na het WK in 2022 ongetwijfeld zal veranderen. De regering bezit bijna tien procent van het Empire State Building in New York – dat soort feiten boeide hem. ‘Ik was nieuwsgierig naar de cultuur. Hoewel de mensen nu in steden wonen, gaan ze nog steeds naar de woestijn om hun tradities uit te oefenen. Eigenlijk is dat wat ik in de film laat zien. Waar in jullie film een traditie bijna uitsterft door de maatschappelijke druk en klimaatverandering, passen mijn hoofdpersonages hun traditie aan het kapitalisme aan en wordt die daardoor uitvergroot.’ The Challenge begint met een shot van een enorme hangar waarin valken zijn ondergebracht. Op geen enkele manier wordt hun natuurlijke omgeving nagebootst. Mortensen wil weten hoe hij het vond die vogels zo te zien. ‘Voor de film was het fantastisch’,

Sealers – One Last Hunt

T he Challenge

foto: Nichon Glerum

door Wendy Koops

lacht Ancarani. ‘Ik ben ook echt op zoek gegaan naar dit soort plekken en beelden. Wat ík ervan vind, doet er niet toe. Het is aan de kijker een oordeel te vellen.’ De valk is een belangrijk symbool voor de bewoners van Qatar. De personages die we volgen doen mee aan een wedstrijd in de woestijn waarin hun valk als eerste een duif moet vangen. We zien een bizarre, decadente wereld vol verveelde mannen met bakken met geld. Ancarani observeert alleen en kiest voor lange, vaak statische shots. Een valk met een kapje op voor het vliegtuigraam, gevolgd door een wijder shot waaruit blijkt dat er een stuk of acht van die doorgaans majestueus door de lucht zwevende dieren, op protserige standaards in een privéjet zitten. Er is ook een ongemakkelijke scène van de man met de cheeta die zijn vriend waarschuwt niet te dichtbij te komen; hij voelt dat de cheeta bang voor hem is. Een unheimische, kunstmatige wereld van bladgoud, die in zekere zin (en onverwacht) schokkender is dan die van de zeehondenjacht.

Schilderij

Mortensen en Berg Ottersen vragen wat Ancarani met zijn film wilde vertellen. ‘Ik ben trots dat ik een film heb gemaakt waarin eigenlijk niets gebeurt, die geen echte boodschap heeft. De film leunt niet op de personages, ik zie het meer als een schilderij. Een verzameling sterke beelden die voor zichzelf spreken. Ik vond die extreme figuren met hun privé-vliegtuigjes en hun decadentie boeiend. Voor mij was dat genoeg.’ Hij wil van hen weten of ze vinden dat de zeehondenjagers hun traditionele werk voort moeten zetten en dan blijkt dat Berge Ottersen, die ver van de kust woont, van jongs af aan tegenstander was. ‘Ik heb er in mijn jeugd zelfs een petitie tegen getekend. Toen ik begon met dit project was ik ook vegetariër, Inmiddels eet ik wel zeehondenvlees. Ik heb ervaren dat ze een vrij leven hebben, en ze worden in hun kop geschoten als ze op het ijs liggen te slapen. Daar heb ik geen problemen meer mee.’ Er volgt een boeiend verhaal over hoe ze de schipper overtuigde hen toe te laten. Want in eerste instantie zei hij natuurlijk nee. Na hun eerste bezoek kwam Berge Ottersen twee maanden opdagen bij een cursus zeehonden jagen. ‘Hij vroeg wat ik kwam doen’, vertelt

ze. ‘Ik zei dat ik de zee op wilde om zeehonden te jagen. Ik heb de cursus gedaan, mijn diploma gehaald en na afloop verteld dat ik vegetariër ben. Ik wist wel dat er iets met jou was, zei hij toen.’ Ancarani, duidelijk onder de indruk, vindt het een goed teken als een onderwerp niet mee wil werken. ‘Dan weet je dat je idee goed is en er een mooi avontuur in zit.’ Hij is nieuwsgierig of ze het zeehondenvlees ook hebben gegeten. ‘Is het lekker?’ ‘Zeker’, zegt Mortensen. ‘Echt fantastisch.’ Ancarani roept dat hij het ook wil proeven en dat kan, want de filmmakers hebben vlees meegenomen om het mensen te laten proeven bij de première. Ancarani regelt meteen een afspraak. ‘Maandag ben ik vrij. Ik bel mijn vriend in Saoedi-Arabië en laat hem een stuk babykameel opsturen; dat heb ik tijdens het draaien moeten eten. Dan kunnen we dat uitwisselen!’

• T he Challenge – Yuri Ancarani. Di 22 19:15 EYE Cinema 2; za 26 17:30 EYE Cinema 1

• S ealers – One Last Hunt – Trude Berge

Ottersen, Gry Elisabeth Mortensen. Wo 23 13:00 Tuschinski 5; vr 25 18:15 Tuschinski 6; zo 27 12:00 Tuschinski 4

I DFA Com p et i t i on Program s 20 16

AMMODO × IDFA A M MOD O. ORG / I DFA

NL_245x172_5_IDFA_Sestava 1 10/26/16 2:37 PM Stránka 1

Documentaires van wereldformaat Iedere maandag en woensdag om 21:00 Iedere dinsdag, donderdag en zaterdag om 18:30 Nederlands ondertiteld europe.tv5monde.com/nl

‘ De pro-Rusland-beweging is enorm sterk’

foto: Felix Kalkman

In The Good Postman gaan enkele inwoners van een Bulgaars grensdorp op voor het burgemeesterschap. De een wil doorreizende Syrische vluchtelingen in het halflege dorp opnemen, een tweede wil geen verandering en de derde wenst het communisme terug en de grenzen dicht. Tonislav Hristov: ‘Het gaat om universele thema’s.’ Tonislav Hristov, zelf al vijftien jaar in Finland woonachtig, zag tijdens een bezoek aan thuisland Bulgarije op televisie hoe oude vrouwtjes in een dorp nabij de Turkse grens Syrische vluchte lingen opvingen. ‘Velen waren in de Tweede Wereldoorlog zelf vluchteling geweest en weten uit ervaring wat deze mensen het hardst nodig hebben’, zegt Hristov. ‘Het dorp is al eeuwen een doorgangsplek voor mensen op de vlucht en heet daarom De Grote Poort.’ De medemen selijkheid van deze oudjes trof Hristov diep. Maar dat gold niet voor iedereen, ontdekte hij. ‘Jong Bulgarije reageerde woest. Men vroeg zich af waarom die Syriërs eten en drinken kregen. Waarom ze hier überhaupt waren en die grenzen nog steeds niet dicht zijn. Daar werd ik zó verdrietig en boos van! Hoe is het mogelijk dat ze vergeten zijn wat er ge beurde toen er oorlog was in de Balkan en onze buurlanden hulp nodig hadden. Zo lang geleden is dat toch niet?!’ Via via kwam Hristov in contact met Ivan, de postbode van het grensdorp. ‘Hij kende iedereen. Toen hij me bij die ouderen intro duceerde, ontdekte ik dat Ivan zelf ook een interessant, sympa

Hé gast!

thiek figuur was. En hij wilde burgemeester worden. Hij had plannen om met jonge vluchtelingen het groten deels leeggelopen dorp en de gestagneerde economie weer tot leven te wekken. Ik besloot het dorpsverhaal via hem te vertellen. Zo ontmoette ik ook de zittende burgemeester die zich opnieuw verkiesbaar stelde. Een jonge vrouw die eigenlijk weinig deed en geen visie leek te hebben. Later ontmoete ik Ivans derde tegenstander. Een op het eerste gezicht maffe kerel die steeds m’n shots binnenliep.’ Hoewel het een slimme, aardige man leek, stond hij voor alles waar de filmmaker bang voor was. ‘De pro-Rusland-beweging is enorm sterk in Bulga rije; juist mensen die het communisme alleen kennen van horen zeggen, vinden het aantrekkelijk. Maar ze zien alleen de positieve kanten, zoals ‘iedereen is gelijk’ en niet de negatieve of zelfs gevaarlijke aspecten.’ De populistische gevoelens die hij in het dorp aantrof, ziet Hristov terug in heel Bulgarije. ‘En in Europa en Amerika. Daarom is dit verhaal zo universeel. Overal vindt een strijd plaats tegen het populisme, gekke extremisten en nationalisten. Al heb ik het idee dat ze steeds meer voet aan de grond krijgen. In Bulgarije belooft een populaire rechtse partij nu de grenzen te sluiten zodat er niemand meer in komt. Terwijl ze weinig zeggen over zaken die er werkelijk toe doen. De economie is een ramp, ons sociale vangnet is slecht, net als onze educatie – niets werkt in Bulgarije naar be horen. Maar zíj beloven dat ze vluchtelingen buiten de poort houden! Ze geven de verkeerde mensen de schuld van hun ellende.’ (MN)

The Good Postman - Tonislav Hristov. Di 22 21:15 Tuschinski 5; wo 23 11:30 Tuschinski 4; vr 25 11:45 EYE Cinema 1; za 26 14:45 Munt 9.

KORT

Sleuren

DocLab bestaat tien jaar en biedt al die tijd een podium aan innovatieve, baanbrekende vormen van documentaire. In dat kader vroegen we onze gasten: Waar is ‘de documentaire’ over tien jaar, in 2026? Ana Endara – The Joy of Sound

‘In de voorhoede van de cinema. Documentaire is de plek waar vormexperimenten plaatsvinden. Wat er allemaal gedaan kan en gaat worden met virtual reality is onvoorstelbaar.’

Neasa Ní Chianáin – In Loco Parentis

‘Ik hoop dat we dan een cultuur hebben gekweekt van een publiek dat naar de cinema gaat om documentaires van speelfilmlengte te kijken.’

Rita Coburn Whack en Bob Hercules – Maya Angelou: And Still I Rise

RC: ‘Downloadbaar of in elk geval heel toegankelijk met opties om dieper in te gaan op de achtergronden, met verschillende uitkomsten in realtime. En complementair bij boeken, nieuws en verhalend entertainment.’ BH: ‘Als we het Trump-presidentschap overleven zal de documentaire nog steeds aangrijpende, maatschappelijk belangrijke verhalen vertellen, maar het medium waar

mee we ze maken blijft zich ontwikkelen tot iets dat we nu nog niet kunnen kennen.’

Olivier Jourdain – Sacred Water

‘Ik denk dat de documentaire zijn opmars zal voortzetten als werkelijk belangrijk onderdeel van cinema, niet als subgenre. Laten we hopen dat op een dag de waarge beurde verhalen belangrijker worden dan sprookjes. De esthetiek van documentaires wordt meer en meer overge nomen door fictie, wat een goed teken is. Maar documen taire moet niet opgenomen worden in fictie; het moet een eigen genre blijven. Ik heb het gevoel dat de documentaire soms te veel wordt gefictionaliseerd en daarmee zijn ware kracht verliest: echte, rauwe menselijke verhalen.’

Randy Barbato en Fenton Bailey – Mapplethorpe: Look at the Pictures

‘We zijn heel slecht in voorspellingen! We dachten dat Hillary zou winnen!’

Een gesluierde vrouw in een zwart gewaad staat boven je hoofd enorme rotsblokken los te wrikken. Minutenlang duwen, hangen, sleuren. Het stomme ding blijft maar op z’n plek. Dan met het volle gewicht op de hefboom. Nog niet. Waarom moet die steen eigenlijk los? Wacht, hij wie belt wat, en ja! Daar dendert ’ie al neer, schijnbaar bijna voor je voeten. Voor de Iraanse Maryam is deze Sisyfus arbeid dagelijks werk. De mens, een rots, het dagelijks brood – basaler wordt het niet. (OvD) The Rock (25’) – Hamid Jafari. Di 22 20:45 Tuschinski 6; za 26 15:30 Munt 12.

NTR op IDFA De Claim – zoektocht naar roofkunst uit WOII The Rolling Stones – Olé Olé Ole’! Maya Angelou – And Still I Rise Mapplethorpe – Look at the Pictures China’s van Goghs ntr.nl/hetuurvandewolf

Heddy Honigmann

wint Heddy Honigmann ontvangt dit jaar de Prins Bernhard Cultuurfondsprijs. Zij krijgt deze oeuvreprijs vanwege haar grote staat van dienst als internationaal toonaangevend documentairemaker. Als onderdeel van de prijs richt Heddy

Honigmann een eigen CultuurFonds op Naam in, om zo andere documentairemakers te ondersteunen. Wilt u ook iets

teweegbrengen met een gift aan cultuur, natuur of wetenschap? Wij betrekken u graag bij ‘De kunst van het geven’.

Kijk op cultuurfonds.nl/geven

Foto: © Esther Cammelot

Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs 2016

‘Het gaat om heel veel geld’ Wat een film over een verdwenen Zwitserse activist moest worden, mondde uit in de onderzoeksfilm The Borneo Case, over wat wel een van de grootste milieudelicten uit de geschiedenis wordt genoemd.

Foto: Bram Belloni. Erik Pauser (links) en Dylan Williams

e Zwitser Bruno Manser was een van de eersten die zich inzette voor het behoud van het regenwoud in de Maleisische deelstaat Sarawak. In 2000 maakte regisseur Erik Pauser Tonga Tana – The Lost Paradise over Manser en het nomadische volk waarbij hij zich had aangesloten. Twee weken nadat ze waren gestopt met filmen, verdween Bruno voorgoed. In The Borneo Case wilden Pauser en coregisseur Dylan Williams op zoek gaan naar Bruno. ‘Maar al snel stuitten we op een veel interessanter onderwerp’, vertelt Pauser. ‘We ontmoetten een groepje activisten dat de strijd van Bruno voortzet, maar ook een dimensie toevoegt. Bijna niemand kent Sarawak, maar hun onderzoek naar de witwaspraktijken van illegale houtkap maakt duidelijk dat die verafgelegen plek eigenlijk dicht verbonden is met ons deel van de wereld, via het financiële systeem en de banken.’ Niet dat de focus ligt op het uitpluizen

De bezoeker – vr 18 20:13 Tuschinski 6

A Bastard Child In A Bastard Child vertelt Knutte Wester het verhaal van zijn grootmoeder, die als buitenechtelijk kind werd geboren in een tijd dat daaraan nog een enorm stigma kleefde. De verhalen die Wester als kind van haar hoorde, verbeeldde hij in aquarellen, die hij in zijn film verwerkte en die tijdens IDFA geëxposeerd worden op de bovenste verdieping van Pathé de Munt. ‘Ik viel bijna in slaap!’, is het tamelijk vernietigende commentaar van Arris. ‘Mooi verhaal, maar veel te langzaam. Ik kijk nooit naar documentaires, ik hou van Hollywoodfilms.’ Een collega van hem stelde voor naar IDFA te gaan en zijn vrouw Isabel koos de film. ‘Het thema sprak me aan’, vertelt zij. ‘Het is geweldig om te zien hoe in één

The Borneo Case – Erik Pauser en Dylan Williams. Ma 21 16:30 EYE Cinema 2; wo 23 17:00 Brakke Grond Expozaal; do 24 21:00 Munt 12; vr 25 14:00 Munt 10.

omgetweelzdig i en

generatie de opvattingen over mensenrechten compleet zijn veranderd. En dat is gebeurd omdat mensen zoals deze vrouw daarvoor gevochten hebben. Ik vond het ook mooi hoe het verhaal verteld wordt via de schilderijen van de kleinzoon. Zo wordt het persoonlijk en het maakt meteen duidelijk dat het zijn perceptie is van de gebeurtenissen.’ Zou Arris ervoor warmlopen als iemand besluit van dit verhaal een Hollywoodfilm te maken? Aarzelend antwoordt hij: ‘Misschien… het zou in elk geval al beter zijn.’ (SK) Bastard Child – Knutte Wester. Di 22 16:00 Munt 10; wo 23 21:15 Tuschinski 2; za 26-11 13:15 Tuschinski 5. Op de bovenste verdieping van de Munt zijn vanaf dinsdag 56 originele schilderijen uit A Bastard Child te bezoeken.

foto: Nichon Glerum

Arris (28, computerveiligheidsspecialist) en Isabel (32, vertaler) uit Amsterdam.

vegelztaeam la n

van die geheime bankrekeningen en holdings of de complexe witwassystemen. Pauser: ‘Het gaat ons vooral om de moeite die onze personages doen om de waarheid boven water te halen en de enorme risico’s die ze lopen. Het gaat om ongelofelijk veel geld, dus het is echt gevaarlijk.’ Net wanneer het onderzoek resultaten op begint te leveren, treedt de eerste minister die onder vuur ligt en al drieëndertig jaar aan de macht is, plotseling af. ‘De nieuwe eerste minister heeft beloofd met de dammen, houtkap en palmolie te stoppen. Met onze impactcampagne proberen we de druk op te voeren en hem daaraan te houden.’ In Zweden werken Pauser en Williams samen met grote organisaties als Fair Finance, in Nederland bekend als de Eerlijke Geldwijzer. ‘Fair Finance zal een onderzoek publiceren over de rol van Zweedse bedrijven in Sarawak. Hetzelfde gebeurt in Noorwegen en hopelijk ook in andere landen.’ (WK)

Draait er nog wat leuks?

Lachen om de Holocaust? Gevoel voor humor; iedereen schijnt het te hebben. Maar waar een grap de één laat schateren, zal hij zijn buurman tegen de haren in strijken. Zanger en presentator Gordon, die tijdens de opnames van Holland’s Got Talent bij een Chinese kandidaat informeerde of hij ‘39 met rijst’ ging zingen, weet daar inmiddels alles van. Goede smaak is ook een dingetje. Mag je flauwe grappen maken over zwarten, vrouwen of de Holocaust? Er zijn, zo blijkt uit deze documentaire, genoeg al dan niet professionele grappenmakers die met dat laatste goed wegkomen. Anderen branden zich er verschrikkelijk aan. Voor alle geïnterviewden geldt dat ze een gepe-

perde mening hebben over Holocaust-humor. Van bekende stand-uppers, scriptschrijvers en producenten van komedieseries tot mensen die persoonlijk te maken hebben gehad met de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Pearlstein vraagt hun oordeel over bekende en minder bekende beelden uit films, televisieseries en live optredens. Dat is regelmatig behoorlijk komisch, maar levert ook kromme tenen op. En natuurlijk die ene, niet te vermijden vraag: mag alleen een Chinees grappen over Chinezen maken? (MN) The Last Laugh – Ferne Pearlstein. Ma 21 13:45 Tuschinski 6; di 22 21:45 Munt 12; do 24 15:45 EYE Cinema 1.

DocLab: Elastic Reality

ealiteit is rekbaar REALITEIT via herinnering

Betreed de wereld van DocLab en je betreedt een wereld vol griezelige Engelse termen. Het gaat over Augmented en Virtual Reality, over Immersive of Interactive Storytelling, over Experience en Performance. Negeer al deze kreten. Trek je er niks van aan. Want het draait om dit: loop in het donker tussen tientallen lijkzakken over een Middellandse-Zeestrand en voel de angst van vluchtelingen. Luister naar een grizzlybeer, die graag háár visie op natuurbeheer vertelt. Of neem plaats in de bijenkorf van geluidskunstenaar Byoni Samp, die muziek ontdekte in zijn bijenvolk. Je zit erin, erop, erbinnen. Hoe dan ook namen de makers van dertig volstrekt uiteenlopende DocLab-installaties geen genoegen met de werkelijkheid. Ze deden er een schepje bovenop, zodat hun werkelijkheid de kijker omhult, binnentreedt en bedwelmt. ‘Schijnbaar aanwezig’ is een letterlijke vertaling van ‘virtueel’ en dat overkomt je als bezoeker op vele manieren. Soms spectaculair, met hulp van attributen als duikbrillen met telefoons, snoeren, koptelefoons en harnassen; soms via verrassend bescheiden ingrepen met maximaal effect. Effecten die je in werkelijkheid niet kan ervaren, maar in DocLab wél. Realiteit is hier een rekbaar begrip; we selecteerden vier variaties.

De Nederlandse multimediaproducent Bert Hana heeft last van nostalgie. Hij zou terug willen naar de veilige tijd van zijn jeugd, die van vóór 9/11, vóór de euro, vóór alle toestanden. Op vlooienmarkten en kringloopwinkels verzamelt hij oude videobanden en cassettebandjes van antwoordapparaten. Een gevonden opname van een willekeurige huiskamer uit 2001 prikkelt zijn fantasie en dankzij de digitale vooruitgang kan hij dit als levensecht decor gebruiken voor de installatie I Am Not Home Video. In het digitaal driedimensionaal nagebouwde interieur kunnen bezoekers zich nestelen op de bank. Op de koffietafel voor je neus staat in een digitale illusie een krakkemikkig antwoordapparaat. Als onverdacht voyeur, of eigenlijk afluisteraar, hoor je de ingesproken berichten waarin de moeder van ene Jacobien haar verjaardag probeert te regelen en de vriend van ene Kees zijn emoties de vrije loop laat. Oh ja, zo deed je dat, toen er nog geen sms bestond... In These Memories Won’t Last haalt de Australische kunstenaar Stu Campbell het verleden terug met getekende animaties. Niet zijn eigen herinneringen, maar die van zijn dementerende grootvader. Al scrollend over het beeld wikkelt een kronkelige rode draad Campbells letterlijke verhaallijn af, terwijl een tweede koord juist terug naar boven slingert en de in stripvorm getekende illustraties van opa’s tragische en komische anekdotes aaneenrijgt. Geluidseffecten versterken zijn herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, verhalen uit zijn Tsjechische jeugd en de door Campbell liefdevol vertelde absurditeiten uit het heden. Je kunt alleen vóóruit scrollen, en niet terug, anders vervagen de afbeeldingen – net als de herinneringen van opa.

REALITEIT via reconstructie

De Syrische gevangenis Saydnaya is berucht om zijn onmenselijke regime en lijkt tegelijk volstrekt uit het werkelijke bestaan gewist: er zijn geen foto’s van, geen hulporganisatie mag naar binnen, niemand weet hoe het gebouw eruitziet. Behalve de voormalige gevangenen: bij hen staat elke tegel en baksteen in het geheugen gegrift. Aan de hand van hun aanwijzingen maakte het collectief ‘Forensic Architecture’ een digitale, driedimensionale reconstructie van dit voorportaal van de hel. Bekijk in Saydnaya, met een blikveld van 360 graden, de aardedonkere isoleercellen, waarin je de silhouetten van tientallen celgenoten ontwaart, en luister en kijk binnen dit huiveringwekkende decor naar de gefilmde verhalen van ex-gevangenen. De reconstructie van een eiland is het onderwerp van Sanne De Wilde’s project The Island of the Colorblind. Althans: de reconstructie hoe diens inwoners het eiland ervaren. De Nederlandse fotografe stuitte per toeval op het verhaal van de inwoners van Pingelap, een atol in de Stille Oceaan waar door een genetische afwijking iedereen kleurenblind is. In een met een gordijn afgeschermd hokje in de Brakke Grond worden lichteffecten afgevuurd op de surrealistische zwart-witbeelden van het tropisch paradijs. Want hoe zouden de bewoners hun eiland zien? Bezoekers mogen hun eigen interpretatie achterlaten op een kleurplaat. Een virtuele werkelijkheid – in dit geval vooral voor de bewoners van Pingelap zelf.

• B ear 71 – National Filmboard of Canada • D eathTolls Experience – Ali Eslami • I Am Not Home Video – Bert Hana • T he Island of the Colorblind – Sanne de Wilde • T he Resistance of Honey – Peter Boyd Maclean hite Spots, a Journey to the Edge of the Internet – Bregtje van der Haak en Richard • W Vijgen; ook te zien via www.white-spots.net

• S aydnaya – Forensic Architecture; ook te zien via saydnaya.amnesty.org • T hese Memories Won’t Last – Stu Campbell; ook te zien via memories.sutueatsflies.com Te zien in de Brakke Grond, Witte Zaal, Tuinzaal of Foyer (gelieve voor VR-projecten ter plekke een tijdslot te reserveren), t/m za 27 dagelijks van 9-23 uur.

In de proeftuin van het jubilerende DocLab proberen documentairemakers de werkelijkheid van hun onderwerp zo dicht mogelijk te naderen. En dan doen ze er nog een schepje bovenop. De kijker wordt ondergedompeld in werkelijkheden die voor een gewone sterveling onbereikbaar of onzichtbaar zijn. Door Olga van Ditzhuijzen

REALITEIT via personificatie

Een klassieker uit tien jaar DocLab is het project over de Canadese Bear 71 – of eigenlijk, het project ván deze zelfbewuste grizzlybeer. Die vertelt in voice-over hoe ze met een of andere radiozender rondloopt om van lente tot herfst te worden gemonitord en wijst de toeschouwer op de vele zendmasten die haar spoor volgen. In een landschap van abstract-grafische symbolen bewegen knipperende puntjes die duiden op het signaal van edelherten, vossen en beren, maar ook loslopende honden en mensen. Ze vertelt hoe zij met haar jongen steeds dieper de bergen in moet trekken om de allesoverheersende geuren van vijf miljoen

REALITEIT via onderdompeling

Hoe krijg je écht je boodschap over het voetlicht, in een maatschappij die is afgestompt door het zoveelste dodental in een ver land? Dat was de opdracht die de Iraanse computerkunstenaar Ali Eslami zichzelf gaf. Kennelijk filteren onze hersens de emoties weg uit verhalen met droge feiten. Eslami katapulteert je naar de straten van Brussel en Parijs, waar het precieze aantal lijkzakken van slachtoffers van aanslagen netjes op stellingen ligt opgestapeld. Tergend traag loop je tussen de macabere kasten, om vervolgens door de grond te tuimelen naar de zee, waar je drijvend in het zwarte water langzaam een deinende massa van nog meer lijkzakken ontwaart. En je reis is nog lang niet klaar: dit zijn nog maar de kleinere doodsakkers van de wereld... De installatie DeathTolls Experience doet wat het belooft en is een van de meest confronterende, dramatische, indringende presentaties op DocLab – tot en met het schuldgevoel als je de VR-bril (al dan niet uit pure angst) weer afzet en beseft: ja, lekker makkelijk, JIJ kan die bril weer afzetten. Op een totaal ander, véél veiliger en bepaald kalmer niveau opereert het project White Spots, A Journey to the Edge of the Internet. Toch wordt ook hier nieuwe technologie ingezet om het onzichtbare zichtbaar te maken, in dit geval de

digitale signalen om ons heen. Download de app op je smartphone en onmiddellijk zie je de stralen van telefoonmasten om je oren vliegen. Ontvluchten aan de ervaring is bij deze DocLab-installatie zelfs onderdeel van het project – al is volgens de app vanaf IDFA de dichtstbijzijnde digitaal-signaalloze plek 83 kilometer verderop, in de Biesbosch. Ook zijn er filmpjes aan te klikken over uiteenlopende ervaringen met de digitale wereld: van een vrouw die in een grot woont om stralingseffecten te mijden tot de uitvinder van de nullifier, een signaal-blokkerende bierfleskoeler (...?) die in het café offline gesprekken moet stimuleren.

toeristen te ontduiken. De droogkomische verteltrant van deze alwetende beer maakt het toch al originele perspectief op wildbescherming onweerstaanbaar. Dit jaar is de presentatie in 360-graden-projectie te bekijken, wat de onderdompeling in het natuurgebied nog versterkt. De makers van The Resistance of Honey wendden die techniek aan voor een kleinschaliger terrein: de binnenkant van een bijenkorf. Imker en muziekmaker Byoni Samp heeft een van zijn honingraten met microfoons uitgerust en registreert zo de muzikale vibraties van zijn bijenvolk. Die verwerkt hij in aanstekelijke ritmes, onderwijl filosoferend over de communicatievaardigheden waarmee hij zijn bijen behept weet. Het is slechts een kort fragment, maar voor de toeschouwer is de sensatie omringd te zijn door bewegende, zoemende bijen in een afgesloten korf, op zijn minst uniek te noemen.

NPO_2doc_de europeaan1104_245x172.pdf

04-11-16

11:04

maandag 21 november 20:25 uur

DE EUROPEAAN EEN DOCUMENTAIRE OVER FRANS TIMMERMANS

CMY

altijd de beste documentaires

NPO_2doc_Sonita1104_245x172.pdf

04-11-16

14:07

dinsdag 22 november 20:30 uur

SONITA PUBLIEKSPRIJS IDFA 2015

CMY

altijd de beste documentaires

‘ Ik deed zelf nooit toelating’ ‘Ik ben niet zo moedig; ik film graag wat ik ken’, verklaart Claire Simon haar onderwerpkeuze. ‘In de schilderkunst is dat een traditie; denk aan Vermeer die zijn vrouw schilderde. Ik ben geen Vermeer, maar ik vind het interessant iets bekends in kunst verder te onderzoeken. Belangrijker is nog dat selectie overal ter wereld een ontzettend grote rol speelt, vooral voor jonge mensen. Het is in onze maatschappij van groot belang om ‘door de selectie’ te komen en om anderen op de juiste manier te beoordelen. Daarom besloot ik om in La Fémis het toelatingsproces vast te leggen. Het is in de eerste plaats een film over selectie geworden. Dat het op een filmschool speelt, is minder belangrijk – al is La Fémis van alle scholen in Frankrijk wel de meest selectieve: van de 1250 studenten die dat jaar toelating deden, konden er maar 60 worden aangenomen.’ ‘Het is een klassendiscussie. Willen we kinderen uit arme gezinnen toelaten, immigrantenkinderen? Kunnen we een academie zijn en daarin buitenstaanders betrekken? Daarnaast is de selectie vooral een confrontatie tussen jongeren en ouderen. In de discussies over de kandidaten zie je de tegenstellingen tussen de juryleden

en hoe ze denken. Sommige kandidaten die niet door de selectie kwamen, reageerden opgelucht na het zien van de film. Ze begrijpen nu dat het een oordeel is van mensen met hun eigen projecties, hun eigen wensen. Er komt een hoop willekeur bij kijken. Het heeft ze verlost van het gevoel dat hun persóón niet welkom is in deze wereld. Want die gedachte maakt het selectieproces zo heftig.’ ‘Zelf heb ik nooit ergens toelating voor gedaan, maar dat was omdat ik geen opleiding wilde volgen. Heel arrogant… Maar ik had het idee dat niemand me daar de ruimte zou geven om te doen wat ik wilde. Ik was ervan overtuigd dat ik alleen maar tegengehouden zou worden, dat mensen zouden zeggen: nee, je moet dát doen. Ook op La Fémis gebeurt dat voortdurend, ik deed er zelf aan mee. Want zo werkt een schoolsysteem.’ ‘Een kandidaat wordt een projectie. Elke professional wil zijn eigen dromen voor de toekomst terugzien in een jongere persoon. Het is vergelijkbaar met het kiezen van een erfgenaam. Een toekomst die je zelf niet zult waarmaken, maar waarvan je hoopt dat hij door je keus voor deze persoon toch werkelijkheid wordt.’ ‘Het was een gevecht om deze film te maken, met name vanwege de weerstand van de filmprofessionals. Sommigen wilden niet aan de film meewerken, ze hadden geen zin om door de camera een spiegel voorgehouden te worden. Ik heb gezegd: “Wat doe je op een filmschool als je je ertegen verzet dat ik hier film?”’ (SK) The Graduation – Claire Simon. Ma 21 11:30 EYE Cinema 2; za 26 21:15 Munt 10.

A the Graphic story production. Artist: Farhad Foroutanian (Thegraphicstory.com)

foto: Nichon Glerum

In The Graduation registreert Claire Simon de toelatingsprocedure voor de prestigieuze Parijse filmschool La Fémis, waar ze zelf (tot aan het begin van deze film) hoofd van de afdeling Regie was. ‘Het is voor velen een opluchting te zien dat de juryleden ook maar mensen zijn.’

The Borneo Case - Dylan Williams, Erik Pauser. Ma 21 16:30 EYE Cinema 2; wo 23 17:00 Brakke Grond Expozaal; do 24 21:00 Munt 12; vr 25 14:00 Munt 10

‘Ik wil actie én een boodschap’ Fans van regisseur/editor Frederick Wiseman weten dat ze een lange adem moeten hebben voor diens documentaires. Tijdens de Extended Q & A bewijst de meester daar zelf ook over te beschikken. Na vertoning van zijn film Hospital, praat hij met filmcriticus Nicolas Rapold en het publiek honderduit over het denkproces achter zijn montage.

foto: Marieke Nieuwdorp

Na één dag bij een New Yorks kantoor van de sociale dienst trommelde Frederick Wiseman z’n cameracrew op om er honderden uren te filmen. Wiseman ziet zo’n opnameperiode als research. ‘I don’t like to just hang around.’ Daarna begin het monnikenwerk: de montage. Hij bekijkt al het materiaal minstens twee keer helemaal. In de eerste kijkronde kiest hij een rode draad en een point of view en valt veertig tot zestig procent van het materiaal af. ‘Dan kijk ik naar de verhaalstructuur en het ritme.’ Nadat hij een eerste filmversie heeft geconstrueerd kijkt hij álles nog eens terug. ‘Misschien heb ik iets over het hoofd gezien of kan ik die ene scène er alsnog inzetten om een thema te verduidelijken.’ Wiseman licht scènes toe uit zijn film Basic Training, over de negen weken durende basistraining van rekruten op Fort Knox, ten tijde van de Vietnamoorlog. Aan de hand van de beginscènes leidt hij het publiek stap voor stap door zijn denkproces. ‘Ik wil twee dingen in elke scène zien: de letterlijke actie én de dieper liggende, symbolische boodschap.’ De scène waarin de rekruten zichzelf in camouflagekleuren schminken voor ze

tijdens training onder prikkeldraden moeten kruipen spreekt voor zich. Maar voor Wiseman staat dat schminken ‘ook voor het tribale en primitieve van oorlogsvoering’. Hospital geeft een inkijk in de dagelijkse gang van zaken in een New Yorks ziekenhuis in 1968. Maar Wiseman ziet zo veel méér betekenis in de beelden. De film begint op de operatietafel waar een vrouw, met de armen gespreid, wordt opengesneden. De soundtrack is het kloppen van haar hart. Het openen van de vrouw is voor Wiseman tegelijk de opening van de film. In de slotscène zie je patiënten een kerkdienst bijwonen in het ziekenhuis. Het religieuze kruis daar verwijst naar het ‘kruis’ dat de vrouw in de eerste scène met haar armen vormde. Wiseman: ‘Op een plek als dit ziekenhuis is religie voor mensen dé manier om het lijden te bezweren.’ Elke scène kun je letterlijk beschouwen, zo herhaalt de meester, ‘maar elk beeld zegt óók iets over wie wij zijn als mens.’ (MN)

Hospital - Frederick Wiseman. Ma 21 14:15 EYE Cinema 2.

‘Ze zaten soms bijna op te scheppen’ In Venus kijken jonge vrouwen de kijker recht aan terwijl ze vertellen over hun seksuele verlangens, frustraties, ervaringen en onzekerheden. Makers Lea Glob (rechts) en Mette Carla Albrechtsen maakten van de castingopnamen voor hun erotische film een zelfstandige documentaire.

foto: Ruud Jonkers

Lea: ‘We wilden een film maken die de herinneringen en dromen van vrouwen zou verbeelden, om beter te begrijpen hoe zij zichzelf zien en de wereld ervaren. De casting-tapes zouden deel uitmaken van die film, maar tijdens de montage ervan zei de editor: “Stop, jongens. Dit ís de film”.’ Mette Carla: ‘Wij kunnen niet concurreren met wat in de verbeelding van de kijker gebeurt als de vrouwen hun verhaal vertellen. Vrouwelijke seksualiteit draait voor zo’n groot deel om wat in de hersenen gebeurt, dat dit voor ons de best denkbare benadering werd.’

Mette Carla: ‘Veel vrouwen hadden vragen over hoe ze binnen hun seksuele verlangens de ruimte konden vinden kwetsbaar te zijn en intimiteit te ervaren. Allemaal ervoeren ze een conflict tussen hoe ze zich voelen en wat in de maatschappij wordt goedgekeurd.’ Lea: ‘Ze willen gezien en gehoord worden en naar voren brengen dat dit

deel uitmaakt van het grote plaatje. Die motivatie zie je ook bij minderheden; het gekke is dat vrouwen de helft van de bevolking uitmaken.’ Mette Carla: ‘Een van de vrouwen vertelt dat ze pas na het eerste orgasme dat ze met haar vriend had voelde dat seks iets met haarzelf te maken had en niet alleen ging over het klaarkomen van de man. Ze heeft zelf niet eens door hoe treffend ze dat zegt.’ Mette Carla: ‘Iedereen was verrast dat het zo veel makkelijker is met vreemden over dit onderwerp te praten. Binnen vijf minuten spraken de vrouwen heel vrij met elkaar, ze zaten soms bijna op te scheppen. De eerste dag filmden we zonder dat we ze eerst lieten samenkomen en die interviews verliepen volkomen anders. Die sneuvelden allemaal op de montagetafel. Ik geloof dat de vrouwen een erg interessante avond hadden! Maar voor sommigen was het behoorlijk emotioneel. Net als voor ons; aan het einde van zo’n avond stond mijn hoofd soms op ontploffen.’ Lea: ‘We wilden een film maken, maar we creëerden een ruimte waar vrouwen een taal ontdekten om over seksualiteit te kunnen praten.’ (SK)

Venus – Lea Glob en Mette Carla Albrechtsen. Ma 21 21:25 Tuschinski 3; vr 25 21:00 Munt 9; za 26 19:45 Munt 12.

In de hoofdrol

‘Ik was kwaad en ontzet’

Activiste Esther Utjiua Muinjangue strijdt tegen de Duitse regering vanwege hun rol in de genocide op de Namibische Herero en Nama-stammen in 1907. Zij vormt het vocale middelpunt van Vincent Moloi’s Skulls, of My People: ‘Ik denk dat mijn passie zijn plannen voor de documentaire hebben beïnvloed.’

Foto: Joke Schut. Vincent Moloi (midden) en Esther Utjiua Muinjangue (rechts)

Wanneer kwam Vincent Moloi op uw pad?

‘De eerste keer dat ik Vincent ontmoette, had hij bij de universiteit van Namibië navraag gedaan over de genocide. Zij verwezen hem naar mij door. Toen we elkaar ontmoetten, was hij geïnteresseerd in de klederdracht van de Herero. Ik legde hem de oorsprong van onze jurken uit en vertelde over deze genocide door Duitsland. Ik denk dat zijn interesse toen begon te verschuiven. In 2010 was ik in Duitsland om in een universiteitsarchief de schedels te zien die vermoedelijk van onze voorouders waren. Waarschijnlijk heeft mijn passie voor dit onderwerp zijn plannen voor de documentaire beïnvloed.’

Wat voelde u toen u die schedels voor het eerst zag?

‘De medewerkers van de universiteit waarschuwden mij dat ze heel veel schedels vanuit de hele wereld hebben, maar in de eerste doos die we openden zat een schedel waarop “Herero” geschreven stond. Toen wist ik: dit zijn de schedels van mijn volk. Het is moeilijk het gevoel

onder woorden te brengen. Ik voelde me kwaad en ontzet, maar ergens voelde het ook goed om die spirituele connectie met mijn voorouders te versterken.’

Er wonen nog veel Duitsers in Namibië. Wat vinden zij hiervan?

‘Ze doen vooral alsof ze er niets vanaf weten, of alsof zij er niets mee te maken hebben, maar juist zij kunnen de brug vormen tussen ons en de Duitse overheid.’

Kan deze documentaire daarbij helpen?

‘In 2017 gaan we hem vertonen in Namibië. Het wordt een groot evenement voor de hele gemeenschap. Ik weet zeker dat het verandering zal teweegbrengen in de manier waarop mensen over deze kwestie denken – hopelijk ook bij de overheid. In ieder geval proberen we mensen van elke levenswandel bij de vertoning welkom te heten.’ (HE)

Skulls, of My People – Vincent Moloi. Ma 21 14:30 Munt 13; di 22 19:30 Bijlmer Parktheater; vr 25 14:00 Podium Mozaïek; za 26 17:45 Munt 12.

‘Ze zijn echt niet altijd vrolijk’

foto: Bram Belloni

Maite Alberdi filmde Anita, Rita, Ricardo en Andrés, die al veertig jaar een school bezoeken voor kinderen met het syndroom van Down. Hoewel volwassen, lopen ze steeds tegen grenzen aan die hen door de buitenwereld worden opgelegd. Maite Alberdi (Tea Time, The Life Guard): ‘Tot niet zo lang geleden was de levensverwachting voor mensen met Down in Latijns-Amerika maximaal 25 jaar. Nu groeit er een eerste generatie op die misschien wel zestig jaar kan worden. Deze mensen gaan hun ouders overleven, maar hebben vaak niet de capaciteiten om een zelfstandig leven te leiden.’ In Chili, zo legt Alberdi uit, kunnen volwassen mensen met Down eigenlijk nergens terecht. ‘Alleen als een familie over de financiële middelen beschikt kunnen ze geplaatst worden in een particuliere instelling waar dagbesteding en scholing worden aangeboden.’ In zo’n instelling filmde Alberdi een heel schooljaar, zo’n drie dagen per week. ‘Anita, Ricardo en Andrés sprongen er voor mij al snel uit omdat ze zo goed in staat waren zich uit te drukken. Bovendien hadden ze concrete issues. Anita en Andrés wilden trouwen en Ricardo wilde sparen voor een eigen huis. Rita was daar helemaal niet mee bezig en dus juist in alles tegenovergesteld. Dat contrast vond ik belangrijk. Ik wil laten zien dat er ook bij mensen met Down niveauverschillen zijn.’ Het irriteert Alberdi dat in Chili vaak wordt gedacht dat Downers schattig zijn – ‘engeltjes’ zelfs. ‘Maar dat zijn ze helemaal niet! Net zoals wij kunnen ze óók vervelend zijn, of depressief.

Ze zijn echt niet altijd in een vrolijke bui.’ Tijdens de opnames bood de instelling een workshop aan voor het leiden van een ‘volwassen bestaan’, onder begeleiding van een psycholoog. ‘Achteraf vraag ik me wel eens af of dat zo’n goed idee was. Vóór die tijd waren de meesten redelijk tevreden. Maar toen ze eenmaal leerden wat volwassen zijn echt betekent, met het hebben van bijvoorbeeld werk, een eigen huis, seks, liefde of een gezin, werd het voor iemand als Anita pas echt ingewikkeld. In deze les werd haar verteld wat ze allemaal zou kunnen, maar de werkelijkheid was weerbarstiger: haar moeder liet haar niet met Andrés trouwen. Nu moet Anita nog steeds naar school, mag ze Andrés niet meer zien en woont ze nog steeds bij haar moeder. En daar is ze vrij depressief onder. Weet je, deze mensen zijn zich verrassend bewust van hun beperkingen. Zo vertelde Anita me dat ze helemaal geen kinderen wil omdat ze best inziet dat ze die niet kan opvoeden. Ze weten heel goed waar hun eigen grenzen liggen.’ (MN)

The Grown-Ups - Maite Alberdi. Ma 21 18:00 Munt 9; do 24 13:30 EYE Cinema 1; za 26 19:30 Munt 11; zo 27 16:00 Munt 13.

WIN MEER, BELEEF MEER

Bij de BankGiro Loterij wint u meer en beleeft u meer. Niet alleen maken we dagelijks een winnaar bekend van € 10.000 tot wel € 1 miljoen of een auto, ook krijgt iedere deelnemer de BankGiro Loterij VIP-KAART. Met deze kaart heeft u zolang u meespeelt gratis toegang tot 50 topmusea in Nederland en tot 50% korting op festivals, opera, theater en zelfs dierenparken. En het mooiste is dat VIP-KAARThouders gratis twee kaarten voor IDFA en andere filmfestivals kunnen reserveren. Meer weten? Kijk op www.bankgiroloterij.nl/vipkaart

Festival Venues

Festivalcafé de Jaren C afé open van 8:30 tot 1:00; vrijdag & zaterdag tot 02:00 R estaurant open van 17:30 tot 22:30 (1e etage) S pecial IDFA-dagschotel € 12,50 O p vertoon van een geldig ticket of een IDFA Voordeelpas krijg je een gratis glas huiswijn bij het hoofdgerecht In het festivalcafé is elke avond fijne muziek met DJ’s die alleen met echt authentiek vinyl draaien. Verzamelaars die de parels uit hun collectie laten horen. Muziek van vroeger en van nu. Om naar te luisteren, om bij te praten en zeker ook om op te dansen.

Festivallocaties

Café de Jaren – Nieuwe Doelenstraat 20 Festivalcafé & Restaurant, IDFA Dance Nights

Volkshotel – Wibautstraat 150 IDFA Dance Night: More Bounce X IDFA Pathé Tuschinksi – Reguliersbreestraat 26-34 Filmvertoningen Pathé de Munt – Vijzelstraat 15 Filmvertoningen, Centrale festivalkassa, IDFA Shop EYE – IJpromenade 1 Filmvertoningen, IDFA Junior Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes 45 IDFA DocLab, Filmvertoningen Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Filmvertoningen, Concerten De Kleine Komedie – Amstel 56-58 Filmvertoningen Shifting Perspectives Koninklijk Theater Carré – Amstel 115-125 Speciale Filmvertoningen Stedelijk Museum – Museumplein 10 Werk van Johan Grimonprez Het Ketelhuis – Pazzanistraat 4 Filmvertoningen De Balie – Kleine-Gartmanplantsoen 10 Filmvertoningen Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191 Filmvertoningen Bijlmer Parktheater – Anton de Komplein 240 Filmvertoningen Tolhuistuin – IJpromenade 2 Filmvertoningen DeLaMar Theater – Marnixstraat 402 The Best of IDFA

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 13

8 4

7 16

12 9

International Documentary Film Festival Amsterdam

Program TUSCHINSKI TUSCHINSKI 1 1

Monday 21 November

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 2 2

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 3 3

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 4 4

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 5 5

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 66

DE MUNT DE MUNT 9

DE MUNT DE MUNT 10 10

DE MUNT DE MUNT 11

DE MUNT DE MUNT 12 12

DE MUNT DE MUNT 13 13

EYEEYE CINEMA CINEMA 1

CARRÉ CARRÉ

9:00 9:00

10:00 10:00

10:00 10:00 10:45 10:45

11:00 11:00

11:15 11:15

Fallen Fallen Flowers Flowers Thick Thick Leaves Leaves

11:45 11:45

National National BirdBird

Sonia Sonia Kennebeck Kennebeck

12:00 12:00Best ofBest Fests of, 92’ Fests, 92’

11:30 11:30

KidsKids & Docs & Docs Competition Competition 1 1

Laetitia Laetitia Schoofs Schoofs

DutchDutch Competition, Competition, 85’ 85’

Waiting Waiting for Giraffes for Giraffes

11:30 11:30

Marco Marco de Stefanis de Stefanis

TheThe Giant Giant Is Falling Is Falling

DutchDutch Competition, Competition, 84’ 84’

Rehad Rehad DesaiDesai

Panorama, Panorama, Shifting Shifting Perspectives Perspectives , 77’ , 77’ International International children’s children’s documentaries: documentaries: 1Minute 1Minute Nature, Nature, Lutwi, Lutwi, WhenWhen I HearI Hear the the 12:30 12:30 BirdsBirds Sing,Sing, Thea,Thea, BlackBlack Sheep, Sheep, Crowley Crowley EveryEvery Cowboy Cowboy NeedsNeeds TheThe European European His Horse His Horse 135’ 135’ Dirk-Jan Dirk-Jan Roeleven Roeleven

13:00 13:00

Haibo Haibo Yu, Kiki Yu,Tianqi Kiki Tianqi Yu Yu Panorama Panorama , 81’ , 81’

withwith Extended Extended Q&AQ&A

Followed Followed by anbyin-depth an in-depth conversation conversation between between journalist journalist Nadia Nadia Moussaïd Moussaïd and director and director Jean Jean Carper. Carper. See See pagepage 115 115

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 61’ 61’

Kesang Kesang Tseten Tseten Panorama Panorama , 84’ , 84’

15:30 15:30

Best ofBest Fests of, 87’ Fests, 87’

16:00 16:00

Where Where You’re You’re Meant Meant to Be to Be Paul Paul Fegan Fegan

Best ofBest Fests of, 89’ Fests, 89’

Ah Ah

withwith Extended Extended Q&AQ&A Who Who We We Were Were Followed Followed by anbyin-depth an in-depth Sine Sine Skibsholt Skibsholt Resurrecting Resurrecting Hassan Hassan conversation conversation between between journajourna-First Appearance First Appearance Competition, Competition, 82’ 82’ CarloCarlo Guillermo Guillermo ProtoProto list and list anthropologist and anthropologist Özgür Özgür 17:00 17:00First Appearance First Appearance Competition, Competition, 100’ 100’ CanelCanel and director and director Mustafa Mustafa Ünlü.Ünlü. See page See page 115 115

Masters Masters , 112’ , 112’

18:00 18:00 19:00 19:00

Death Death in the in the Terminal Terminal

19:00 19:00

withwith Extended Extended Q&AQ&A

Prison Prison Sisters Sisters

NimaNima Sarvestani Sarvestani

What What We We Have Have Made Made

20:00 20:00

NetaNeta Shoshani, Shoshani, David David OfekOfek

Levan Levan Koguashvili Koguashvili

House House CallCall

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 62’ 62’

Fanny Fanny Tondre Tondre

Panorama Panorama , 22’ , 22’

All Governments All Governments Lie: Lie: Truth, Truth, Deception, Deception, andand the the Spirit Spirit of I.F. ofStone I.F. Stone

Bolingo. Bolingo. TheThe Forest Forest of Love of Love Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 55’ 55’

Paul Paul Salahadin Salahadin Refsdal Refsdal Best ofBest Fests of, 58’ Fests, 58’

Andrew Andrew SheaShea

Dugma: Dugma: TheThe Button Button

15:00

16:00

17:00

18:00

20:00

21:00

Sjoerd Sjoerd Oostrik Oostrik

21:30 21:30

KikiKiki

Roger Roger RossRoss Williams Williams

withwith Extended Extended Q&AQ&A

Panorama Panorama , 14’ , 14’

22:00 22:00

CutsCuts

Chairun Chairun NissaNissa

Panorama Panorama , 90’ , 90’

GROND BRAKKE BRAKKE GROND BRAKKE TUSCHINSKI 3 GROND TUSCHINSKI 4GROND MELKWEG TUSCHINSKIMELKWEG 5 KETELHUIS TUSCHINSKI 6 2BRAKKE KETELHUIS EXPOZAAL EXPOZAALRODE ZAAL RODE ZAAL RABOZAAL RABOZAAL

Panorama Panorama , 70’ , 70’

DE MUNT DE 9 BALIE

PODIUM DEDEBALIE MUNT KOMEDIE 10COMPAGNIE DECOMPAGNIE MUNT PODIUM 11 DE MUNT KLEINE KLEINE KOMEDIE MOZAÏEK MOZAÏEK GROTE ZAALGROTE ZAAL

Followed Followed by anbyin-depth an in-depth

SiteSite of Sites of Sites

conversation between between gay gay 22:00 22:00conversation

Natalia Natalia Cabral, Cabral, OriolOriol Estrada Estrada

rightsrights activist activist Wilfred Wilfred de de Bruijn, Bruijn, director director Sara Sara Jordenö Jordenö and representatives and representatives of several of sever Dutch Dutch drag drag houses. houses.

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 61’ 61’

11:00

11:15

By invitation By invitation 11:30

Fallen Flowers 11:30 Thick Leaves The Graduation The Graduation Laetitia Schoofs Claire Simon

Claire Simon

Competition, 85’ Queer Day,National seeQueer pageBird 120 Day, seeMasters page, 119’ 120 Dutch Masters , 119’

Sonia Kennebeck

12:00 12:00Best of Fests, 92’

13:00

9:00

13:45

Best of Fests, 82’

13:45

13:00

Frederick Wiseman Frederick journalist NadiaWiseman Moussaïd Assembling Reality , 84’ Assembling Reality , 84’ See and director Jean Carper. page 115

15:00 15:00

16:00

The Pearl of Africa The Pearl of Africa 16:00 16:00

with Extendedwith Q&AExtended Q&A 16:30 Followed by an in-depth Followed by an in-depth

13:30

Kesang Tseten Panorama, 84’

The Last Laugh

Student Competition, 19’

Ferne Pearlstein

Coeurope

Best of Fests, 89’

Giovanni Troilo

Mid-Length Competition, 61’

Music Documentary, 77’

Admission for allAdmission passholders for all passholders

Queer Day, seeQueer page 120 Day, see page 120

17:45

18:00 18:00

Jacqueline Zünd Jacqueline Zünd

17:45

Almost There Almost There First Appearance Competition, First Appearance 83’ Competition, 83’

18:30

Cameraperson Death Cameraperson in the Terminal 19:00 19:00 After the screening After a the screening a

17:00

Jan Ijäs

Melanie Bonajo Paradocs, 54’

Kiki

18:00

Dil Leyla

Remember Me?

19:00

Ragnhild Nøst Bergem

18:00

with Extendedwith Q&AExtended Q&A 22:00 22:00 Followed by an in-depth Followed by an in-depth

22:00

Student Competition, 35’

Kobanî Honky Honky Tonk Heaven: conversation between conversation gay between gayTonk Heaven: 22:15 22:15 22:00 22:00Radio Dosky rights activistReber Wilfred rights deactivist Wilfred The de Legend ofThe theLegend ofThe theFirst Monday The First Monday Dutch Competition, 72’ Sara Bruijn, director Sara Bruijn, Jordenö director JordenöSpokeBroken Spoke Broken in May in May and representatives andofrepresentatives several of several Brenda Greene Mitchell, Brenda Greene Mitchell, Rossi Andrew Rossi Sam WainwrightSam Douglas WainwrightAndrew Douglas Dutch drag houses. Dutch drag houses. Best of Fests, 90’ Music Documentary, 75’Music Documentary, 75’

Queer Day, seeQueer page 120 Day, see page 120

23:00 23:00

Daphne Matziaraki Panorama, 22’

First Appearance Competition, 80’

Best of Fests, 90’

22:15

All Governments Lie: Truth, Deception, and the Spirit of I.F. Stone

Bob Hercules,projects 3 Crossmedia 3 Crossmedia will be projects will be Rita Coburn Whack pitched for the gathered pitchedfinanfor the gathered finanBest of Fests, 114’ ciers and other delegates. ciers and other delegates.

Coco Schrijber

advice on generaladvice matters onand general matters and

For Appearance all passholders For all passholders First Competition, (uponPerspectives registration*) (upon registration*) specific questions.specific questions. , 64’ Shifting

Docs for Sale passholders Docs for Sale onlypassholders only

How to Meet a Mermaid

Feature-Length Competition, Dutch Competition, 90’

12:30 Industry Screening

12:00

Mid-Length Competition, 49’

16:00 Come Back Free Ksenia Okhapkina

17:00

Best of Fests, 96’

14:00

Nada Riyadh, Ayman El Amir

Book your group round Book your tablegroup round table meeting at the Industry meeting desk. at the Industry desk.

For all passholders For all passholders (upon registration*) (upon registration*) 14:30

14:00

19:00

21:30

Bolingo. The Forest of Love

Dugma: The Button 22:00

Mid-Length Competition, 55’

Best of Fests, 58’

Paul Salahadin Refsdal

23:00

24:00

1:00

1:001:00

Ingeborg Jansen

19:30

Gogita’s New Life 20:00

Docs for Hour Sale Happy Hour 18:45Docs for Sale Happy

Roy Villevoye

CAT&Docs Filmsales, and RiseCAT&Docs and Shine.and Rise and Shine. AreumFilmsales, Parkkang

Hosted by NPO Sales, Hosted EYE International, by NPO Sales,Films EYE International, Transit, Autlook Films Transit, Autlook Areum

Paradocs, 45’

First Appearance 93’ Docs Competition, for Sale & Docs IDFAfor Forum Sale & passholders IDFA Forum passholders

Guests Meet Guests Guests Meet Guests

Mid-Length Competition, 61’

Chasing Trane: The John Coltrane Documentary

DAILY SERVICES DAILY SERVICES

John Scheinfeld

NH Carlton Puccini NH Carlton 9:00 – Puccini 21:00 9:00 – 21:00

22:00

Brakke GrondBrakke 9:00 – 23:00 Grond 9:00 – 23:00

All IDFA guests areAllinvited IDFA guests to meet areand invited exchange to meet ideas and exchange ideas at the daily GuestsatMeet the daily Guests Guests cocktail Meet hour, Guests supported cocktail hour, supported 20:00 by ARTE. by ARTE.

Admission for allAdmission passholders for all passholders

De Jaren CaféDe – 20:00 Jaren Café – 20:00

22:00 Dutch Competition, 81’ NH Carlton Rossini NH Carlton 10:00 –Rossini 17:00 10:00 – 17:00

24:00 Admission FreeAdmission Free

1:00

Followed by an in-depth conversation between host and gay rights activist Wilfred de Bruijn, director Jonny von Wallström and protagonists Cleopatra Kambugu and Nelson Kasaija.

18:30

with Extended Q&A

After the screening a conversation with director Barak Heymann. And a special performance of Amsterdam Gay Men Choir Manoeuvre and drinks.

Queer Day, see page 120

21:30

Kiki

documentary’s, films, documentary’s, Amsterdamfilms, and (film)music. AmsterdamYou and (film)music. You

with Extended Q&A

Panorama , 14’ sign up with acan can team signofup maximum with a team 5 people, of maximum or alone.5 people, or alone.

Send an email with Send your anteam emailname withand youramount team name of and amount of 22:00 Site of Sites Cuts Walk-in consultancies to Estrada idfaquiz@idfa.nl. participants to idfaquiz@idfa.nl. Nataliaparticipants Cabral, Oriol Andrew Chairun Nissa HowShea does it feel to How have does someone it feel to follow haveyou someone in the follow you in the Walk-in consultancies Walk in and book Walk your one-on-one in andPanorama book consultancy. your Mid-Length Competition, 61’ Panorama , 90’ world, instead , 70’ one-on-one consultancy. physical physical of just world, oninstead social media? of justOr onto social media? Or to Admission FreeAdmission Free look for love with look yourfor nose, loverather with than your nose, swiping rather profile than swiping profile Arti10:00 et Amicitiae – 22:00 10:00 – 22:00 pictures on Tinder? pictures What would on Tinder? a computer What would brain asay computer brain sayArti et Amicitiae De Jaren CaféDe – 23:00 Jaren Café – 23:00 when it secretly takes whena itpeek secretly at your takes instagram a peek atpictures? your instagram pictures? Meeting Room Meeting with screening Room with facilities screening facilities IDFA Lounge IDFA Lounge 23:00 23:00 All accredited guests All accredited have the opportunity guests havetothe reserve opportunity to reserveDJ Ed Rock. A regular Trigger your senses Trigger and experience your sensesthirty and experience of the world's thirty of the world's DJ Ed at Rock. IDFA Cafe A regular and host at IDFA of the CafeDJand host of the DJ a meeting/screening a meeting/screening room for small groups roomof forupsmall to 15groups of up to 15 best interactive documentaries, best interactivevirtual documentaries, reality experiences virtual reality experiences nights. Ed plays vinyl nights. singles Ed plays fromvinyl way back singles as from well as way back as well as people. Reservations people. can be Reservations made at the can Industry be made Desk. at the Industry Desk. and physical installations and physical in theinstallations ten-day DocLab: in theElastic ten-day DocLab: Elastic brand new tracks.brand Manynew genres, tracks. fromMany 1956genres, till 2016, from inclu1956 till 2016, incluAdditionally, six viewing Additionally, boothssixare viewing available booths for holders are available for holders ding soul, rock, new ding wave, soul,reggae, rock, new hiphop wave, and reggae, beyond. hiphop and beyond. Reality exhibition.Reality Some installations exhibition. Some have installations varying opening have varying opening of a Press Pass at Docs of a Press for Sale. PassBoth at Docs services for Sale. are located Both services in are located in hours (11:00 – 21:00). hours On-site (11:00reservation – 21:00). On-site may bereservation required. may be required. Admission FreeAdmission Free Arti et Amicitiae. Arti et Amicitiae.

Wrestling 22:00Alligators

The Pearl of Africa

21:00

21:15IDFA Quiz in De IDFA Jaren Quiz Café in De Jaren Café

The Man Without Are you eager to test Are your you eager IDFA-knowledge? to test your IDFA-knowledge? Show Show Workspace for all Workspace accredited guests. for all accredited Wifi connection guests.and Wifi connection and a Mask your friends how much your friends you know howabout muchthe youfestival, know about the festival, A Quiet Place computers available. computers available. Roger Ross Williams IDFA Writing Room IDFA Writing Room 21:30

16:00

with Extended Q&A

Who’s Gonna Love Me Now? 19:00

Zuiderkerk – Zuiderkerk 18:00 – 18:00

Ana Endara

21:00

18:00

Smoke

The Joy of Sound

Feature-Length Competition, 72’

IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders only Arti et Amicitiae Arti–et17:00 Amicitiae - 18:00 – 17:00 - 18:00

Paradocs, 23’

20:15

Levan Koguashvili

International Documentary Film Festival Amsterdam

MAANDAG MAANDAG 21 NOVEMBER 21 NOVEMBER

18:15

November December

Hosted by ChickenHosted & Eggby Pictures. Chicken & Egg Pictures.

Panorama, 91’

Queer Day, see page 120

IDFA Forum Lunch IDFA Forum Lunch

To Stay Alive – A Method

DOCLAB EXPO: DOCLAB ELASTIC EXPO: REALITY ELASTIC REALITY Sjoerd Oostrik

22:00 Dutch Competition, 80’Dutch Competition, 80’

Best of Fests, 92’

A Greek Winter

Music Documentary, 99’

Catherine van Campen Catherine van Campen

Fred Peabody

19:00

Dutch Competition, 70’

21:00

Zuiderkerk – Zuiderkerk 12:45 – 12:45

Bruno Jorge

20:00

21:30

Zaatari Djinn Zaatari Djinn

Alejandro G. Salgado

19:00

Dutch Competition, 85’

You Have No Idea How Much I Love You Feature-Length Competition, 80’

Maite Alberdi

17:00

Laetitia Schoofs

17:30

Toby Oppenheimer, Dana Flor

15:00

ThickBy Leaves invitation By invitation

Coco Cabasa

Check It

Queer Day, see page 120

SOCIAL EVENTS SOCIAL EVENTS

The18:00 Grown-Ups

Queer Day, see page 120

13:45

session 7 crossmedia session projects 7 crossmedia projects consultancy with consultancy Cecilie with Cecilie In this Round Table Inpitch this Round Table pitch will be pitched in will an intimate be pitched in15:45 an intimate Bolvinkel (EDN), Jessica Bolvinkel (EDN), Jessica session 3 arts & culture sessionand 3 arts & culture and setting for an audience settingoffor an audience of projects 3will Edwards Maria (BRITDOC), Maria 3 regular regular be projectsEdwards will be (BRITDOC), Sacred Water 16:00 Industry Screening potential financiers. potential financiers. Paola Lussana (Creative Paola Lussana Europe),(Creative Europe), pitched in an intimate pitched setting in an intimate setting Olivier Jourdainoffor Sandi DuBowski (BRITDOC'S Sandi DuBowski (BRITDOC'S for an audience an audience of potential Compagnie Foyer Compagnie Upstairs Foyer – 08:30 Upstairs – 08:30 IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders only potential Amateurs in Space 16:00 Panorama, 56’ GoodKestner Pitch) and Heino GoodDeckert Pitch) and Heino Deckert financiers. financiers. Max IDFA IDFA Forum Breakfast Producer’s Breakfast (Ma.ja.de) only atCompetition, the Industry (Ma.ja.de) at the Industry Desk.Forum Producer’s Feature-Length 90’ Desk. IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders An informal setting Anto informal meet producers, setting toadvanced meet producers, sign-upadvanced sign-up For all passholders For all passholders 16:45 Industry Screening required. Future Hosted Logic and bythe Future ArabLogic Fundand forthe Arab Fund for (upon registration*) (upon registration*) required. Hosted by and Culture. Arts and Culture. FallenArts Flowers 17:00

Pawel Lozinski

Best of Fests, 108’

13:00

Meet the Experts Meet the Experts

Vincent Moloi El patio IDFA Forum Crossmedia IDFA Forum Crossmedia IDFA Forum Round IDFA Forum Round PreregisteredPreregisteredPanorama, Shifting Perspectives, 67’ Elvira Diaz Round Table Pitch Round Table Pitch Table Pitch (3 Table Arts &Pitch (3consultancies Arts & consultancies Panorama, 82’ In this genre specific In this pitch genre specific pitch and 3 Culture your one-one-one Book your one-one-one Culture regular)and 3Book regular)

18:00

Fenton Bailey, Randy Barbato

13:30 NH Carlton 13:30 CarusoNH Carlton Caruso Happily Ever After

Klara Til

Mapplethorpe: Look at the Pictures

Who We Were

First Appearance Competition, 82’

14:00

15:00

11:00

Sine Skibsholt

An Insignificant Man

Feature-Length Competition, 80’

Unknown Brood Unknown Brood 19:00

Lea Glob, Mette Carla Albrechtsen

11:45 Industry Screening

Maya Angelou: IDFA Forum Crossmedia IDFA Forum Crossmedia And StillPitch I RiseCentral Pitch Central

Student Competition, 53’

Student Competition, 72’

4.1 Miles

11:45 11:45 Compagnie 11:45 – Grote Compagnie Zaal – Grote Zaal

Khushboo Ranka, Vinay Shukla

Paradocs, 21’

Asli Özarslan

Venus

Masters, 90’

Inadelso Cossa

Best of Fests, 75’

Compilation of short films about Cuba in transition. With: Motriz, House for Sale, Connection and Great Muy Bien.

Mid-Length Competition, 51’

Dennis Alink Dennis Alink Extended withwith Q&A Extended Extended Q&AQ&A conversation withconversation director withwith director 19:30 19:30 Dutch Competition, Music Dutch Competition, Music Film acritic Nicolas Followed Film Rapold by critic an talks Nicolas in-depth Rapold talksIcon Barak Heymann. And Barak a special Heymann. And special Documentary, 90’ Documentary, 90’ Novib Selection: Long Live Benjamin to editor Nelsconversation Bangerter to editor and between Nels Bangerter and Wojciech Kasperski performanceOxfam of Amsterdam performance of Amsterdam Jimm Lasser, Biff Butler director Kirsten documentary Johnson directorabout Kirsten filmmaker Johnson aboutMid-Length Competition, 52’ Gay Men Choir Manoeuvre Gay Men Choir Manoeuvre Delicate Balance 20:00 20:00 20:00 20:00 Mid-Length Competition, 60’ her visual autobiography Tessaher Boerman visual Cameautobiography and the film’s Came- 20:00 and drinks. Guillermo and drinks. García López Panorama, 81’ raperson. Seedirectors pageraperson. 119Tali Shemesh See page and 119 Asaf Robinù Robinù DocLab Live: DocLab Live: House Call 20:00 20:00 20:00 Queer Day, seeQueer page 120 Day, see page 120 Sudry. See page 116 Michele Santoro Michele SantoroThe Art of20:15 Neta Shoshani, David Ofek Following The Art of Following Screening followed by a talk What We Have Made Best of Fests, 97’ Best of Fests, 97’ Mid-Length Competition, 62’ An evening exploring An evening the exploring the with Marcia Luyten and special Fanny Tondre narrative potential narrative of privacy, potential of privacy, guests. See page 120 Feature-Length Competition, 71’ intimacy and following, intimacy and following, 21:00 organized in collaboration organizedwith in collaboration with the VPRO Medialab theMeet VPROUpMedialab Meet Up 21:15 Prison Sisters 21:00 21:00 21:00 21:15 series. See page 111series. See page 111 Nima Sarvestani

21:30

A Memory in Three Fund) at the Industry Fund) Desk. atActs the Industry withDesk. various professionals with various for professionals for11:00

Tomas Koolhaas

Cuban Shorts

10:00

de Vocht Mélanie (IDFA Bertha de VochtRegister (IDFA Bertha for short Register meetingsfor short meetings Admission for allAdmission passholders for allMélanie passholders

Rem

13:15

Maria Rumanova

16:00

Student Competition, 73’

18:45 19:00 19:00

11:00

13:1513:00

Hotel Sunrise 16:00

per song

Shuchang Xie

Rodnye (Close Relations) Progress vs Regress Masters, 112’

12:00

15:30

Time Capsule Vitaly Mansky

14:00

15:00

17:00 17:30

Preregistered Industry Session: Industry Can an Session: Can an Preregistered consultanciesconsultancies10:30 Arti et Amicitiae Authors’ Organization Authors’ Organization 10:30 Arti et Amicitiae Book your one-one-one Book your consulone-one-one consulHelp you MakeHelp a Living? you Make a Living? Docs for Sale Meet Docs for Sale Meet tancy with Peter Broderick tancy with Peter Broderick By Cecile Despringre. By Cecile Despringre. (Paradigm Consulting) (Paradigm or Consulting) or the Professionals the Professionals See page 125 See page 125 11:00 Industry Screening

Skulls, of My People 14:45 14:45 Compagnie 14:45 – Zuilenzaal Compagnie 14:45 – Zuilenzaal Compagnie 14:45 – Kleine Compagnie Zaal 14:45 – Kleine NHZaal Carlton 14:45 Paganini NH Carlton Paganini

PaulSee Fegan platform Yaddo. platform page 122 Yaddo. See page 122

Cleopatra Kambugu Cleopatra and Nelson Kambugu and Nelson Ünlü. See page 115 Kasaija. Kasaija.

Eat That Question Frank11:00 Zappa in His Own Words

14:45

Stefanie Visjager, Monster in the Mind 15:15 15:15 Industry Talk: The Industry Future Talk: The FutureKatinka Baehr Jean Carper of Documentaries of Documentaries and and IDFA Competition for Kids & Docs, 4’ Letters from Baghdad Letters from Baghdad 15:30 Best of Fests, 87’ How They AreHow Created They Are Created Win by Fall Sabine Krayenbühl, Sabine Krayenbühl, Where Zeva Oelbaum Zeva Oelbaum Nick Fraser introduces NickYou’re Fraser his new introduces his newAnna Koch Be VOD and pitching Panorama, 95’ Panorama, 95’ documentaryMeant VODdocumentary andto pitching IDFA Competition for Kids & Docs, 82’

16:15

10:00 NH Carlton 10:00 Paganini NH Carlton 10:00 Paganini NH Carlton10:00 Verdi & Vivaldi NH Carlton Verdi & Vivaldi

6 Projects will be pitched 6 Projects forwill be pitched for the gathered financiers the gathered and financiers and other delegates. other delegates.

Panorama, 68’

1Minute Nature 15:00 Brakke Grond 15:00 RodeBrakke Zaal Grond Rode Zaal

Ah 16:30 16:30 with Extended Q&A The Borneo Case The Borneo Case Who We Were conversation16:45 between conversation host between host Followed byWilliams, an in-depth DylanWilfred Williams, Erik Dylan Pauser Erik Pauser Sine Skibsholt and gay rights activist and gay Wilfred rights activist Resurrecting Hassan conversation between journaMasters, 78’ First Appearance Competition, 82’ de Bruijn, directorde Jonny Bruijn, vondirectorMasters Jonny, 78’ von Carlo Guillermo Proto list and anthropologist Özgür Wallström and protagonists Wallström and protagonists 17:00 17:00 First Appearance Competition, 100’ Canel and director Mustafa

with Extendedwith Q&AExtended19:00 Q&A

13:45

Zofia Kowalewska

Trembling Mountain

IDFA Forum IDFA Forum Central Pitch Central Pitch

IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders only

Close Ties

14:15

9:00

By invitation By invitation

IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders only

Music Documentary, 90’

12:00

Admission for allAdmission passholders for all passholders Dutch Competition, 90’

Best of Fests, 82’

IDFA Forum Producer’s IDFA Forum Producer’s Breakfast Breakfast

Thorsten Schütte

Dutch Competition, 84’

Rehad Desai

documentaries: 1Minute In Conversation In Conversation with with Nature, Lutwi, When I Hear the Johnson Kirsten Kirsten Johnson 12:30 Birds Sing, Thea, Black Sheep, Moderated by Orwa Moderated Nyrabia. by Orwa Nyrabia. Crowley Every CowboySee Needs The European page 126 See page 126 His Horse 135’ Dirk-Jan Roeleven

Santoalla

11:00

Marco de Stefanis

The Giant Is Falling

Andrew Becker, Daniel Andrew Mehrer Becker, Daniel Mehrer

Check It 14:00 Check It Monster in the Mind Toby Oppenheimer, Toby Dana Oppenheimer, Flor Dana Flor with Extended Q&A China’s Van Goghs 14:15 14:15 14:00 14:00 Panorama , 91’ Panorama, 91’ Followed by an in-depth Haibo Yu, Kiki Tianqi Yu Hospital Hospital between , 81’ 120 Queer Day,Panorama seeQueer page Day, see page 120 conversation

18:30

Waiting for Giraffes

Grond 12:00 RodeBrakke Zaal Grond Panorama, Shifting Perspectives , 77’Rode Zaal International children’s12:00 Brakke

13:00

10:00 10:45

11:15

11:30

Kids & Docs Competition 1

Santoalla

13:00 13:00

16:00

10:00

Invite-only expertInvite-only session onexpert session on the preservation of the interactive preservation of interactive documentary art,documentary organized by art, organized by DocLab and the Netherlands DocLab and the Netherlands Institute for Sound Institute and Vision. for Sound and Vision.

11:00

Mapplethorpe: 11:00 11:00 Mapplethorpe: Look at the Pictures Look at the Pictures

EYE CINEMA

09:30 Compagnie 09:30 – Grote Compagnie Zaal – Grote Zaal

Expert Meeting: Expert Meeting: Interactive Interactive DocumentaryDocumentary Preservation Preservation

10:00 10:00

12 DE MUNTVENUES 13OFFICE CARRÉ OTHER OTHER VENUES INDUSTRY INDUSTRY OFFICE ARTI ET AMICITIAE ARTI ET AMICITIAE

08:30 Compagnie08:30 Foyer Upstairs Compagnie Foyer Upstairs

9:00

24:00 24:00 24:00

1:00

TheThe ManMan Without Without a Mask a Mask

A Quiet A Quiet Place Place DutchDutch Competition, Competition, 81’ 81’

Wrestling Wrestling Alligators Alligators

21:00 21:00

21:15 21:15

21:30 21:30

Queer Day,Day, see see pagepage 120 120 23:00 23:00Queer

9:00 9:00

Kiki

23:00

20:00 20:00Queer Queer Day,Day, see see pagepage 120 120

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 61’ 61’

1:001:00

21:30

22:00

conversation conversation withwith director director BarakBarak Heymann. Heymann. And aAnd special a spec performance performance of Amsterdam of Amsterdam Gay Men Gay Men ChoirChoir Manoeuvre Manoeuvre and drinks. and drinks.

1:001:00

Who’s GonnaWho’s Love Me Gonna Love Me Now? Now? 19:00

withwith Extended Extended Q&AQ&A

19:00 19:00AfterAfter the screening the screening a a

24:00 24:00

13:45