IDFA Dagkrant #5 2016 by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

de vrij- tot zondagkrant 25/27 nov 2016 inclusief het programma

altijd actueel: idfa.nl/festivalnieuws & de idfa-app

En de winnaars zijn...

Slow docs

Dit weekeinde doen we rustig aan met Slow Documentaires. Net zoals Slow Food: met aandacht gemaakt en met aandacht verorberd. Films die, in de hectiek van IDFA en het stadse leven, ruimte bieden voor rust en reflectie.

Alle winnaars Ally lacht het best We spraken ze allemaal: de makers van de beste kinderfilms, studentendocumentaires, kortere en langere producties, interactieve en eerstelingen. Vanaf pagina 6 komt u ze tegen, de documentairemakers die op IDFA de prijzen wonnen.

Dit is het laatste festival waarop directeur en medeoprichter Ally Derks de scepter zwaait die ze daarna overgeeft aan ad interim opvolger Barbara Visser. En natuurlijk was ook dit jaar weer overal, altijd, en immer even opgetogen. Een fotodocument.

STILL UIT LUTWI

PARTNER IDFA

I DFA Com p et i t i on Program s 20 16

AMMODO Ã&#x2014; IDFA A M MOD O. ORG / I DFA

In slow motion

De heilzame gevolgen van meditatie zijn al langer onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Bij tijd en wijle het hoofd leegmaken lijkt gunstig voor lichaam en geest. En meer dan ooit nodig in een samenleving die nooit stilstaat en beheerst wordt door het 24/7 en overal ter wereld beschikbare informatie- en entertainmentplatform internet. In die wetenschap is op IDFA, waar je je kunt laten bedelven onder interessante, horizon verruimende, activerende en interactieve films, ruimte gemaakt voor rust en stilte. Met films die je meenemen op een reis die nergens heen hoeft te gaan en waar je niets hoeft mee te maken, in het programma The Quiet Eye . Films waar de wereld (zachtjes) om schreeuwt, en daarom vroegen we IDFA-regisseurs:

Waar zou je heel graag een slow documentaire over willen maken? Sebastian Cordes – A Place Called Lloyd

’Slowness zelf. Of de vluchtelingencrisis, waar ik momenteel iets over aan het ontwikkelen ben.’

Ferne Pearlstein – The Last Laugh

‘Toen we The Last Laugh aan het filmen waren ontdekten we een nazibunker in Will Rogers State Park in LA, gebouwd om Hitler en consorten te huizen nadat de nazi’s de VS hadden veroverd.’

Ingeborg Jansen – A Greek Winter

‘Over veel dingen. Gewone mensen die gevangenzitten in de gevolgen van grote beslissingen. Of over de vindingrijkheid van octopussen.’

Luka Popadic – IDFAcademy

‘De Trans Siberië Express. Of in het algemeen iets met reizen, natuur of spiritualiteit.’

Erik Lieshout – To Stay Alive - A Method

‘Franse wijn. Mensen die over wijn praten, praten over zichzelf en over tijd. Het zal op zijn minst tien jaar duren.’

Sébastien Rist – Living with Giants

‘De nachtdienst van een beveiligingsbeambte in een winkelcentrum.’

Jacqueline Zünd – Almost There

‘Mijn zoon.’

Inhoudsopgave winnaars 11 9

15 17

18 1

10 6

1. Katarzyna Boniecka When Will This Wind Stop 9 2. Aniela Astrid Gabryel When Will This Wind Stop 9 3. Zofia Kowalewska Close Ties 6 4. Saskia Gubbels Naomi’s Secret 17 5. Ksenia Okhapkina Come Back Free 15 6. Jiu-liang Wang Plastic China 11 7. Tali Shemesh Death in the Terminal 16 8. Asaf Sudry Death in the Terminal 16 9. Jian Fan Still Tomorrow 6

10. producent Ruby Chen Plastic China 11 11. jurylid Bob Moore 12. Mia Donovan Deprogrammed 9 13. Sine Skibsholt Who We Were 11 14. Reber Dosky Radio Kobanî 16 15. Daan Bol Rocknrollers 17 16. Guido Hendrikx Stranger in Paradise 16 17. Ali Eslami DeathTolls Experience 9 18. Zaradasht Ahmed Nowhere to Hide 11 Cover foto: Felix Kalkman

BELEEF

IDFA VOLKS KRANT MET DE

Don,t hurry

be happy Toe aan een rustgevende uitdaging? Kijk op: happinez.nl/slowchallenge

volkskrant.nl/idfa

Al geprezen

Eerder in het festival werden al de Mediafonds Documentary Award uitgereikt aan een blije Peter Triest, een realiseringsprijs voor zijn filmplan Parked Lives (een portret van een Oost-Europese vrachtwagenchauffeur), en de IDFA Alliance of Women Film Journalists’ EDA Award for Best Female-Directed Documentary aan The Grown-Ups (over volwassenen met Down) van Maite Alberdi.

Nog te prijzen

foto: Bram Belloni

Op de laatste dag van het festival spreekt traditiegetrouw het publiek. Gaat de VPRO IDFA Audience Award naar La Chana, Prison Sisters, Life, Animated of toch nog naar een van de andere documentaires die tussentijds een 9 of hoger scoren (wat zeer hoge scores zijn)? Het blijft tot op het laatst spannend.

Nachtje doorkijken

Zondagskinderen Het enorme aantal van tienduizend kinderen, alleen al in Amsterdam, bezocht dit jaar schoolvoorstellingen op IDFA. Op zondag 27 komt daar nog het programma IDFA Junior bij. Met ’s ochtends van 10:30 tot 12:30 uur een programma voor kinderen van 8 tot 10 jaar (waaronder Spotlights on Merna, over een Iraakse vluchtelinge met een gouden stem die dankzij The Voice Kids een beroemdheid wordt in Libanon) en ’s middags van 13:30 tot 15:30 voor 10 tot 12 (met onder andere prijswinnaar Rocknrollers, zie pagina 17). Met naast klassieke en nieuwe jeugddocumentaires ook bijzondere gasten en speciale activiteiten.

Goed nieuws voor de slapelozen onder ons: van vrijdag 25 op zaterdag 26 worden twaalf uur achter elkaar de hoogst genoteerde publieksfavorieten vertoond. Met na afloop ontbijt. Van 21 tot 9 in Tuschinski 2.

Vive la France!

Vrijdag 25 is TV5Monde-dag met twee Franstalige documentaires, uitgezocht door de Franstalige televisiezender. Om 17:30 Burning Out van Jérôme le Maire (over een Parijs ziekenhuis) en om 20:00 Hissein Habré, a Chadian Tragedy van Mahamat Saleh Haroun (over de slachtoffers van het Hissein Habré-regime in de voormalig Franse kolonie Tsjaad) in Tuschinski 4.

Off Rembrandtplein

We zijn erin getrumpt

Vrijdag 25 is hij nog een keer te zien (19:30 Munt 11), de documentaire You’ve Been Trumped Too, met een nagesprek met regisseur Anthony Braxter onder leiding van Eelco Bosch van Rosenthal. De film is een vervolg op Baxters eerdere documentaire You’ve Been Trumped uit 2011, over de strijd van het kleine Schotse plaatsje Balmedie tegen Donald Trump, die een golfresort wilde bouwen in een lokaal natuurgebied. Vraagsuggestie aan Braxter: wanneer komt deel drie?

Het beste bekijken

Prijswinnaars gemist? Geen nood. Voor het winnaarsverzamelprogramma The Best of IDFA zijn nog kaarten te koop. Op zaterdag 26 en zondag 27 in de Wim Sonneveldzaal in De Nieuwe La Mar. Vanaf 10 uur op beide dagen kunt u kijken naar: Radio Kobanî (Reber Dosky), Who We Were (Sine Skibsholt), The Grown-Ups (Maite Alberdi) en Nowhere to Hide (Zaradasht Ahmed). Na IDFA gaat het programma op nationale tournée.

Ik zie kunst

Voor het vierde jaar werkt IDFA samen met het Amsterdam Art Weekend. Van vrijdag 25 tot en met zondag 27 vertoont EYE elke dag een selectie recente videokunst van de Amsterdamse galeries, Rijksakademie en de Ateliers. Met nieuwe werken van onder anderen Erik van Lieshout, Erkka Nissinen, Paulien Oltheten en Emma van der Put.

Alles even rustig bekijken We moesten er even op wachten, maar daar is het dan: filmprogramma The Quiet Eye. Een moment van rust en bezinning in de vloedgolf aan documentaires over oorlog, ziekte, politieke en persoonlijke ellende. Vrijdag 25 drie slow films over sterke personages ver weg van de maatschappij: Shepherds Journey into the Third Millennium, Taimagura Grandma en Two Years at Sea. Zaterdag 26 gaat het over levens die stil lijken te staan in A Place Called Lloyd, Dead Slow Ahead and Alexei and the Spring. En zondag 27 twee films met live muziek: Light Year en South to North – in opdracht van en geproduceerd door CineSonic. Het hele programma vindt plaats in de Rode Zaal van de Brakke Grond in een toepasselijke, rustgevende ambiance. Zie pagina 12.

IDFA speelt zich niet alleen rond het Rembrandtplein af. In Amsterdam-West vertoont Podium Mozaïek vrijdag 25 vanaf 14:00 uur Shifting Perspectives-films: Skulls, of My People; Too Black to be French?; Maya Angelou: And Still I Rise; Raised by Krump en Chasing Traine: The John Coltrane Documentary. Zaterdag 26 vanaf 12:30 uur films uit alle winstreken: The Return, The War Show, Yezidi Girls; Radio Kobanî, Zaineb hates the Snow, La Chana. Inwoners van Noord kunnen naar de Tolhuistuin, waar IDFA-films uit het Shifting Perspectives-programma worden vertoond met bijzondere randprogrammering. Vrijdag staat Afrika centraal met The Giant Is Falling (19:00) en Lumumba: Death of a Prophet (21:30). Zaterdag is de selectie te zien van het collectief jonge theatermakers/ spelers Lost Project. Ze kozen voor The Danton’s Death (19:00) en Too Black to be French? (21:30). En in de Balie, bij het Leidseplein, zijn op vrijdag 25 twee films te zien waarbij het vluchtelingenvraagstuk bezien wordt vanuit een klaslokaal: om 18:30 Stranger in Paradise en om 21:15 Miss Kiets’s Children.

We want Moor (en Kyriakides)

Op zondag 27 om 16:00 in de Rode Zaal van de Brakke Grond wordt de slow documentaire South to North (meditatieve registratie van een mateloos Chinees sluizenproject) vertoond als Cine-Concert met een nieuwe, live uitgevoerde soundtrack door Yannis Kyriakides en Andy Moor.

VICE night

Shot! The Psycho-Spiritual Mantra of Rock is de nieuwe door VICE geproduceerde documentaire. De film wordt vrijdag 25 om 20:30 uur vertoond, samen met de korte documentaire My Daughter Nora, tijdens de VICE Night. Aansluitend is er – uiteraard – een borrel. Brakke Grond Expo Zaal.

Still Tomorrow – IDFA Special Jury Award for Feature-Length Documentary Close Ties – IDFA Special Jury Award for Student Documentary

In Close Ties ruziet een Pools stel op leeftijd over van alles. Geldkwesties en de organisatie van hun 45-jarig huwelijksfeest zorgen voor kleine en grote ontploffingen. Er lijkt weinig reden voor een feestje; de vrouw is overduidelijk woedend op haar echtgenoot. Hun kleindochter Zofia Kowalewska filmde scènes uit hun dagelijks leven in hun piepkleine appartement, waar ontsnappen aan elkaar of aan de situatie nauwelijks mogelijk is. ‘Ze proberen hun turbulente relatie te repareren en daar komen lastige emoties bij kijken.’ Jian Fan vraagt haar: ‘Wat was eigenlijk de reden dat ze zo ruzieden?’ Kowalewska: ‘Ik filmde hen toen mijn opa na acht jaar afwezigheid net weer een jaar bij mijn oma woonde. Hij was zo rond z’n zeventigste bij een andere vrouw ingetrokken.’

Scheiden

Fan: ‘Zeventig… Dat je op die leeftijd nog vertrekt! Een bejaard stel dat al zo lang bij elkaar is. Zo’n verhaal zou in China bijna ondenkbaar zijn. Het koppel in mijn film was ook al wel twintig jaar samen toen ze gingen scheiden, maar zij waren nog niet zo oud.’ Jian Fan portretteert in Still Tomorrow de spastisch geboren Xiuhua Yu, die plots een Chinese beroemdheid werd toen haar openhartige gedichten een hit werden op social media. Die

erkenning blijkt de opmaat om haar wens waar te maken: scheiden van de man aan wie ze als 19-jarige uitgehuwelijkt werd. Voor de camera van Fan lijkt ze op te bloeien. Ze is opeens economisch onafhankelijk en zelfverzekerd genoeg om te zeggen wat ze wil. Fan: ‘Ze was beroemd, werd gepubliceerd en verdiende opeens veel geld. Haar echtgenoot, een arbeider, was het grootste deel van het jaar elders aan het werk en begreep niets van haar gedichten. De relatie was op z’n zachtst gezegd fragiel te noemen. Maar hij weigerde een scheiding, omdat hij vond dat hij na al die jaren niet zomaar aan de kant gezet kon worden. Ook Xiuhua’s moeder, die zich zorgen maakte over de toekomst van haar gehandicapte dochter en de goede naam van de familie, was het niet eens met een scheiding. Een gecompliceerde situatie, want Xiuhua Yu hield erg van haar moeder.’

On-Chinees

Alle emoties die Fans protagoniste ervaart, biecht ze on-Chinees openhartig aan de filmmaker op – wat de film zo bijzonder maakt. Ook in Kowalewska’s film houdt niemand zich in. Hoe komt het dat beide filmmakers zo veel eerlijke emoties hebben kunnen laten zien? Kowalewska: ‘Omdat het om mijn eigen familie

‘ We bespraken alles aan de eettafel’ Voor de camera’s van Jian Fan (Still Tomorrow) en Zofia Kowalewska (Close Ties) voltrekken zich opmerkelijk openhartige relatieperikelen. Bij de één resulteert het in een gelukkige scheiding, bij de ander wordt een breuk juist op hartverwarmende wijze voorkomen.

gaat, hoef je geen vertrouwen meer te winnen. Maar makkelijk is het niet. Ik ben óók kleindochter en ik voelde een grote verantwoordelijkheid om ze respectvol te portretteren en hun grenzen niet te overschrijden. Ik denk dat de factor tijd me heeft geholpen. Ik liet ze lang nadenken over het voorstel om hen te filmen. Ook liet ik ze lang wennen aan mijn camera en de professionele filmcrew die later met mij in hun kleine flatje onzichtbaar probeerde te zijn. We filmden altijd vanuit andere kamers met een lange lens, nooit close over hun schouder. Je moet goed aanvoelen als filmmaker of je protagonisten jou niet onwillekeurig willen pleasen. Ze voelen immers dat je iets verwacht als filmmaker en denken misschien niet genoeg aan zichzelf.’ Wat, denkt Kowalewska, ook geholpen heeft, is dat zij en de crew elke dag met haar grootouders aten, tussen de opnames door. ‘Mijn oma kookte voor ons. Aan de eettafel bespraken we met z’n allen van alles en nog wat – ook het filmproces. Zo voelden zij zich er echt onderdeel van.’ De maaltijd bleek ook bij Jian Fan een verbindende factor: ‘We brachten veel tijd door met de hele familie, vooral tijdens het eten. Vaak waren we dan niet eens aan het filmen. Het

bleek essentieel om die vertrouwensband te creëren.’ Toen Fan Yu leerde kennen was ze al beroemd in China. ‘Er zwermden allerlei journalisten om haar heen en ik wilde haar ervan overtuigen dat ik anders was. Toen die hobbel genomen was, bleek ik ook welkom bij haar familie. Ik was bang dat haar echtgenoot niets zou willen zeggen, maar hij bleek juist heel graag zijn verhaal te doen. Niemand had hém ooit iets gevraagd! Opmerkelijk genoeg vroegen alle familieleden, vooral tijdens die etentjes, wat ze aanmoesten met de situatie. Ik had daar natuurlijk zo m’n gedachten over, maar ik vond dat ik daar niets over mocht zeggen als filmmaker.’ Heb je eigenlijk invloed als maker op de situatie als je mensen filmt in emotioneel roerige tijden? Bij Close Ties denkt Kowalewska van wel. ‘Wij begonnen met filmen toen mijn opa alweer een jaar thuis was. Al die tijd was er niets besproken en deden ze net alsof er niets aan de hand was. Maar al die emoties moesten natuurlijk nog wel verwerkt worden. Ik denk niet eens zozeer dat mijn camera de boel aanzwengelde, maar vooral mijn eigen aanwezigheid. Zij wisten ook wel dat hun kleindochter hoopte dat ze er samen uit

zouden komen. Ik wist natuurlijk niet of er een mooi einde zou zijn en ik wilde geen oneerlijke film maken. Ik suggereerde dat we misschien een familiebijeenkomst konden organiseren om te laten zien dat er aspecten aan hun huwelijk waren die wél goed hadden uitgepakt: mijn moeder, ik en mijn zus bijvoorbeeld. Daarna kwam mijn grootvader met het idee voor de viering van hun 45-jarig huwelijk. Ik denk niet dat die viering er gekomen was als ik niet aan het filmen was.’ Fan denkt dat zijn aanwezigheid niet de enige katalysator was: ‘Xiuhua had al steeds meer zelfvertrouwen opgebouwd, omdat ze als dichter landelijk erkend werd. Het hele land keek naar haar, ze leefde niet meer anoniem en geïsoleerd op het platteland in die kleine gemeenschap. Haar wereld werd heel snel veel groter.’

Social media

Kowalewska: ‘Je hebt Xiuhua Yu via social media gevonden, toch? Ik scroll regelmatig door allerlei social media en registreer de helft niet eens. Waarom sprong zij voor jou eruit?’ Fan: ‘Ik wilde een film maken over een Chinese dichter. Iemand die niet profes-

Close Ties

Still Tomorrow

foto: Nichon Glerum

door Marieke Nieuwdorp

sioneel was of een gevestigde naam. Net als vele Chinezen werd ik door Yu’s gedichten geraakt. En ze waren ook nog eens opvallend goed. Het feit dat ze in een klein dorpje bleek te wonen wakkerde mijn belangstelling extra aan. Heb ik trouwens ook nog een vraag voor jou. Had je vóór deze film een betere relatie met je grootmoeder, omdat je grootvader haar ooit verlaten had?’ Kowalewska: ‘Nee, helemaal niet. Er was zo veel méér mis met hun huwelijk. Al vanaf de eerste jaren kenden ze turbulente tijden. Ik kwam toevallig filmen na die achtjarige scheiding. Maar ik wilde vooral een liefdevol portret van allebei maken. Dat je hen via de camera en door de ogen van de liefhebbende kleindochter bekijkt, ook al ben ik zelf niet ‘aanwezig’ als personage. Ik denk niet dat iemand anders deze film over deze mensen in deze situatie had kunnen maken.’ (MN)

Still Tomorrow – Jian Fan. Vr 25 21:00 EYE Cinema 2; za 26 21:15 Tuschinski 2.

Close Ties – Zofia Kowalewska. Za 26 15:00 Tuschinski 3.

L&F Producties presenteert in coproductie met KRO-NCRV een film van Petra Lataster-Czisch & Peter Lataster

op het IDFA DE KINDEREN VAN JUF KIET van Petra Lataster-Czisch en Peter Lataster Nu te zien in de filmtheaters

STRANGER IN PARADISE van Guido Hendrikx Vanaf 8 december in de filmtheaters

HOW TO MEET A MERMAID van Coco Schreiber Vanaf 5 januari 2017 in de filmtheaters

PASSAGE van Jascha de Wilde en Ben Hendriks Voorjaar 2017 in de filmtheaters

NU TE ZIEN IN DE FILMTHEATERS

www.mokumfilm.nl

NL_245x172_5_IDFA_Sestava 1 10/26/16 2:37 PM Stránka 1

Documentaires van wereldformaat Iedere maandag en woensdag om 21:00 Iedere dinsdag, donderdag en zaterdag om 18:30 Nederlands ondertiteld europe.tv5monde.com/nl

DeathTolls Experience – Scenic IDFA DocLab Immersive Non-fiction Award

‘Je kunt alles zelf leren’ De virtual-reality-installatie DeathTolls Experience van de Iraanse Ali Eslami is een langzame reis langs lijkzakken, die van de ijskoude cijfers een beklijvende, fysiek benauwende belevenis maakt.

foto: Nichon Glerum

Ali Eslami, voor het eerst buiten Iran, vertelt over zijn plezier in de digitale wereld. ‘Er zijn geen regels, geen hiërarchie, je

kunt alles zelf leren.’ De 25-jarige Eslami was een fanatiek gamer en leerde zichzelf 3D-animaties maken. Daarna volgde datavisualisatie: ‘Hoe kun je cijfers zó presenteren dat het echt binnenkomt?’ Eslami was benieuwd of dat kon met de dodentallen die dagelijks het nieuws overspoelen. Waarom? Grijnzend: ‘Zomaar. Ik was gewoon nieuwsgierig’? Hij zocht cijfers op van slachtoffers van recente aanslagen in Europa, van omgekomen vluchtelingen en van doden na vier jaar oorlog in Syrië: ‘Meer dan 300 duizend gewone burgers, een niet voor te stellen aantal.’ In 2014 had hij kennisgemaakt met virtual reality (VR). ‘Ik voelde me een schilder die perspectief ontdekt. Amazing!’ Pas vorig jaar kreeg hij de beschikking over een VR-headset en kon hij zijn modellen testen. Voor een minimale verhaallijn creëerde hij drie werelden, waar de bezoeker vanuit de straten van Europa via de Middellandse Zee steeds verder naar steeds grotere aantallen doden reist. Dat zijn project zo’n impact heeft, komt deels door een paar ‘trucjes’; zo sta je aan het begin achter dezelfde gordijnen waar je als bezoeker ook echt achter staat. ‘De eerste secon-

den van VR zijn vaak verwarrend, je belandt abrupt in een andere wereld. De illusie dat je nog op dezelfde plek bent, maakt de virtuele werelden echter. Daarnaast zijn de details en het polijsten van het beeld cruciaal.’ Hij wilde de beleving niet verstoren met cijfers of een voice-over. ‘De getallen staan op een bord in de expositieruimte. Bezoekers schenken daar geen aandacht aan, pas na afloop blijven ze staan om de cijfers tot zich door te laten dringen.’ Eslami is kritisch over de ongelijkwaardige aandacht voor dodentallen: ‘Een dag na de aanslagen in Parijs gebeurde hetzelfde in Beiroet, maar niemand op Facebook veranderde zijn profielfoto in de vlag van Libanon.’ Maar het móét gezien worden: ‘Als we een collectief van mensen willen zijn, moeten we in de spiegel durven kijken en de sporen van ons gedrag onder ogen zien.’ (OvD) DeathTolls Experience – Ali Eslami Te zien in de Brakke Grond, Tuinzaal (gelieve ter plekke een tijdslot te reserveren), t/m za 27 dagelijks van 9-23 uur.

Deprogrammed – IDFA DocLab Award for Digital Storytelling

Stemmen van voormalige sekteleden voeren de kijker door een steeds nauwer, abstract landschap. Filmmaker Mia Donovan maakt de kracht van indoctrinatie voelbaar in haar virtuele installatie Deprogrammed. Begin jaren negentig provoceerde Donovans veertienjarige stiefbroer Matthew, een heavymetalfan, het conservatief-religieuze gezin door overal duivelssymbolen te tekenen. Zijn vader nam een omstreden ‘deprogrammeur’ in de arm, die de knul een week lang gevangenhield in een motelkamer. ‘Een vreselijke gebeurtenis’, zegt Donovan. ‘Daarmee was de vertrouwensband met zijn vader voorgoed kapot.’ Ontvoering voor deprogramming is inmiddels verboden; tegenwoordig wordt er gewerkt met interventies. Gelukkig maar, zegt

Donovan: ‘Je kunt wel denken dat iemand is verdwaald in sektarisch gedachtegoed, maar het kan net zo goed komen door miscommunicatie of een generatiekloof.’ De mensen die Donovan interviewde voor haar virtual reality-installatie Deprogrammed waren wél blij met hun redding. We horen drie gederadicaliseerden: een voormalig jihadist, een skinhead en een aanhanger van het omstreden kerkgenootschap Unification Church: een Moonie. In voice-over vertellen ze hoe ze stapje voor stapje hun grenzen verlegden. De ex-neonazi zegt openhartig dat hij laf en onzeker was, de ex-Moonie wilde uitblinken als de beste discipel van haar god en ook de jihadist wilde vooral ‘erbij horen’. Als decor voor deze sobere audiovertelling koos Donovan voor een leeg, abstract landschap. ‘Die kale ruimte symboliseert je aanvankelijke vrijheid, die steeds verder verkokert totdat

rotswanden je lijken in te sluiten en de grond waarop je loopt in water verandert.’ Door geen mensen af te beelden maar alleen hun stemmen, hoopt ze dat het publiek niet wordt afgeleid door uiterlijke kenmerken. De VR-ervaring is Donovan goed bevallen, ook al was het wennen om de controle over te dragen aan computerprogrammeurs. ‘Ik ben en blijf een traditionele documentairemaker’, zegt ze, ‘maar de interactieve mogelijkheden vind ik heel interessant.’ Ze noemt VR een opwindende ‘empathiemachine’. ‘Gelukkig houden in Canada veel mensen zich met nieuwe-media-experimenten bezig. Ik wil er graag meer mee doen, helemaal nu ik de “taal” een beetje ken.’ (OvD) Deprogrammed – Mia Donovan. Te zien in de Brakke Grond, Tuinzaal (gelieve ter plekke een tijdslot te reserveren), t/m za 27 dagelijks van 9-23 uur.

foto: Nichon Glerum

‘Opwindende empathiemachine’

When Will This Wind Stop – ARRI IDFA Award for Best Student Documentary

‘We liepen allemaal gevaar’

foto: Bram Belloni

Bij het draaien van When Will This Wind Stop, over het racisme tegen de Tataarse bevolking op de Krim, namen Aniela Astrid Gabryel en haar crew flink wat risico’s. In de film zie je daar niks van terug. Het leverde wel wat op: saamhorigheid tussen hen en de protagonisten. Toen de Poolse Gabryel in Kiev een filmworkshop bezocht, ontmoette ze Tataren die de Krim waren ontvlucht na de Russische bezetting van 2014. Al snel was Gabryel dagelijks in het vluchtelingenkamp te vinden – de workshop deed er even niet meer toe. When Will This Wind Stop speelt zich echter volledig af op de Krim, waar haar personages leven als gevangenen in eigen huis. Daarheen gaan was geen sinecure. ‘Mensenrechtenactivisten hebben ons en onze apparatuur over de grens gesmokkeld’, vertelt Gabryel. ‘We zijn er meerdere keren geweest en logeerden bij families. Filmen is ongelofelijk gevaarlijk; de Oekraïense filmmaker Oleg Sentsov heeft er twintig jaar gevangenisstraf voor gekregen. We hebben daarom alleen binnen gedraaid.’

Juist door die gedeelde risico’s durfden de families hun emoties te delen, denkt ze. ‘Zij waren bang dat hun iets zou overkomen, maar maakten zich ook veel zorgen om ons. Het indrukwekkendste materiaal hebben we pas gefilmd toen we daar voor de derde, vierde keer waren en de situatie op de Krim sterk verslechterde. Mijn telefoon werd afgeluisterd en we werden achtervolgd. Onze protagonist was geroerd dat we dat ervoor over hadden en hij dus niet alleen was.’ De warmte van de Tataren leerde haar een levensles. ‘We moeten van elkaar houden. De discriminatie die zij ondergaan is vergelijkbaar met die tegen de joden. Ik focus op de emoties van de Tataren; ik wil laten zien dat we allemaal gelijk zijn. En hoe de Europese politieke verhoudingen ingrijpen in het leven van gewone mensen.’ Om hun personages te beschermen, noemen ze weinig politieke details. Iets waarover Gabryel veel discussieerde met haar editor (en huisgenote) Katarzyna Boniecka. ‘We wilden Rusland niet provoceren, maar wel de waarheid laten zien.’ En hun personages gehoord laten worden. ‘Daarom ben ik zo blij dat de film hier op IDFA is. Europa moet dit weten.’ (WK) When Will This Wind Stop – Aniela Astrid Gabryel. Niet meer te zien.

Heddy Honigmann

wint Heddy Honigmann ontvangt dit jaar de Prins Bernhard Cultuurfondsprijs. Zij krijgt deze oeuvreprijs vanwege haar grote staat van dienst als internationaal toonaangevend documentairemaker. Als onderdeel van de prijs richt Heddy

Honigmann een eigen CultuurFonds op Naam in, om zo andere documentairemakers te ondersteunen. Wilt u ook iets

teweegbrengen met een gift aan cultuur, natuur of wetenschap? Wij betrekken u graag bij ‘De kunst van het geven’.

Kijk op cultuurfonds.nl/geven

IDFA laat de hele wereld zien

Het documentairefestival IDFA bouwt bruggen tussen werelden. Tussen actualiteiten en achtergronden. Tussen kunstenaars en kijkers. Tussen ideeën en kansen. IDFA brengt de wereld samen. Daarom steunt VSBfonds dit festival. Ook mooie plannen voor kunst en cultuur? Kijk op vsbfonds.nl

vsbfonds.nl

Foto: © Esther Cammelot

Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs 2016

de bezoekers van het Over het IJ Festival, de ouderen van Zona’s Kiosk, de studenten van de beurs, de vrijwilligers van de Voorleesexpress, de acteurs van Toneelvereniging NieuwLeven, de dansers van Venlo Danst, de vrouwen van het Tienermoederproject, de bezoekers van de Kunsthalkade, de leerlingen van PrinsHeerlijk, Het publiek van Holland Opera, de reizigers van Zeereis in het Scheepvaartmuseum, de zangers van Popkoor The Happening, de buurtgenoten de Vonk, de kinderen Hoedje van Papier, de gebruikers van Dorpshuis Schingen-Slapterp, de jonge talenten van het Grachtenfestival, de deelnemers aan de Lang Eettafel, de bewonderaars van de Hermitage, jongeren van het Young Art Festival, de kanshebbers op de Nationale Zorgvernieuwingsprijs, de bezoekers van Festival 5D , de muzikanten van de Koninklijke Harmonie Lottum, de scouts van

D ‘Ik

Nowhere to Hide – IDFA Award

Who We Were –

for Best Feature-Length Documentary

IDFA Award for Best First Appearance

‘ Aan oorlog wen je ook’

gewonden vielen. ‘Nori werkte als verpleger in de provincie Diyana, een no-go zone voor artsen, journalisten of activisten. Omdat Nori middenin de oorlog zat, konden we daar geen objectief portret meer van maken; het verhaal van de oorlog werd zíjn verhaal.’ Dat persoonlijke perspectief maakt van Nowhere to Hide een indringend oorlogsportret. ‘Er is genoeg wreedheid en bloed, maar daar zit geen verhaal in.’ Ahmed wil benadrukken dat de film geen getrouwe weergave is van het dagelijks leven. ‘Gek genoeg kan het in de ‘dodendriehoek’ waar Nori met zijn gezin woonde heel vredig zijn. Aan de andere kant kan het wel gebeuren dat een hele familie ineens verdwijnt – er is wel een oorlog. Ook daar wen je aan. Je denkt: gelukkig ben ik het niet, deze keer. Dat hoort bij het mechanisme in ons dat hoop genereert’, zegt Ahmed. ‘Daardoor zal de wil om te overleven, om overeind te blijven, altijd winnen.’ (SK) Nowhere to Hide – Zaradasht Ahmed.

foto: Bram Belloni

Vr 25 16:45 Tuschinski 2; zo 27 11:45 Munt 13.

foto: Corinne de Korver

In 2011 was het zover: het Amerikaanse leger trok zich terug uit Irak. Maar de langverwachte terugkeer naar een soevereine staat mondde uit in een interne oorlog, waarbij IS en tal van kleinere lokale milities het land dieper in de ellende stortten. Nowhere to Hide laat zien hoe het geweld steeds verder het gewone leven binnenkruipt. ‘We hadden het gevoel dat er een nieuw type oorlog was gekomen’, vertelt regisseur Zaradasht Ahmed. ‘Een oorlog zonder grenzen en zonder gezicht: er zijn geen duidelijk herkenbare legers en je weet nooit waar de volgende aanval vandaan komt. Na de terugtrekking van de Amerikanen kwamen er nieuwe spelers en werd het alleen maar wreder.’ De beelden in de film zijn gemaakt door eerstehulpverpleegkundige Nori Sharif. Ahmed kwam in 2008 met hem in contact via een Noorse medische ngo die lokale reporters uitrustte met apparatuur om gebeurtenissen te documenteren waarbij doden en

huilde terwijl ik filmde’

e film Who We Were van de Deense Sine Skibsholt gaat over de versnelde onttakeling van een huwelijk – maar niet een die in gang is gezet door ontrouw, financiële problemen of andere gebruikelijke redenen. Op zijn 39ste kreeg de succesvolle reclameproducent Kristian Boserup een zware beroerte. Hij lag tien dagen in coma, raakte eenzijdig verlamd en zijn cognitieve en verstandelijke vermogens waren ernstig aangetast. De film begint vier maanden na de beroerte. Zijn vrouw Mette Line geeft hem aanvankelijk veel steun. Ze is streng en heeft een duidelijke, no-nonsense aanpak voor zijn rehabilitatie. Al is het een harde vorm van liefde, hij is er blij mee – althans in het begin. Vóór de rampzalige verandering in zijn omstandigheden was Boserup actief, levenslustig en jeugdig. Nu kan hij slecht bewegen, veroudert hij zienderogen en leidt hij aan acute depressies. Hij geeft toe dat hij zich suïcidaal voelt. Het slopende proces van het begeleiden van de rehabilitatie trekt een zware wissel op Mette’s kracht en verdraagzaamheid en haar liefde en genegenheid voor hem beginnen dan ook af te brokkelen. ‘Ik wilde een film maken over een stel uit de middenklasse, in een drukke, gelukkige tijd van hun leven waarin alles soepel verloopt en dan: bam! Een van hen moet ineens leven met een hersenbeschadiging’, legt Skibsholt uit. ‘Het gaat om een kleine groep mensen en ik wilde een verhaal vinden over zo’n menselijke ervaring. Hoeveel verwacht je te moeten verdragen in de liefde, hoe sterk denk je dat liefde is, in ziekte en gezondheid, in rijkdom en armoe? Dat zijn de beloftes die we doen, maar hoe realistisch zijn die?’ Mette nam contact op met Skibsholt nadat de regisseur een verzoek had uitgezet via het neurologisch departement waar ze onderzoek deed. Het was van het begin af aan duidelijk dat het stel en hun dilemma perfect waren voor de documentaire en Skibsholt begon direct met draaien. ‘Ik was een soort derde partij in hun leven. De tweede keer dat ik filmde kwam Kristian voor het eerst terug. Dat was ook de keer dat Mette brak toen hij terug moest naar het ziekenhuis. Ik huilde terwijl ik het aan het filmen was’, zegt ze. Skibsholt filmt de verdere afbraak van het huwelijk. ‘Mensen hebben de neiging een hekel te hebben aan degenen die een ziek iemand verlaten. We moeten een kant kiezen – hij was een eikel, zij was bemoeizuchtig – en ik vraag me af waarom we zo zwartwit denken als het om relaties gaat. Dus ik wilde dit onderzoeken, kijken naar de vooroordelen hierover. Ik had zo met ze te doen en natuurlijk had niemand schuld aan hun situatie. Er is geen goed of kwaad.’(NC) Who We were – Sine Skibsholt. Zo 27 10:45 Tuschinski 5.

Plastic China – IDFA Special Jury Award for First Appearance in memory of Peter Wintonick

foto: Corinne de Korver

‘China is een plastic land’ In Plastic China portretteert Jiu-liang Wang een minder glorieuze kant van de veelgeroemde Chinese economie: de enorme bergen afval die het land importeert om tot goedkope grondstof te verwerken. Waarbij natuurlijk niemand maalt om ongezonde arbeidsomstandigheden of kinderarbeid. Filmmaker en fotograaf en Jiu-liang Wang is al zo’n tien jaar met het onderwerp bezig. In 2008 begon hij rondom het economisch bruisende Beijing de gordel van zo’n 450 stortplaatsen en vuilnisbelten te fotograferen en in 2011 maakte hij daarover de film Beijing Besieged by Waste. ‘Omdat ik op het afval vaak buitenlandse labels zag staan, begon ik me te verdiepen in de recycling-industrie’, vertelt hij. Zo kwam hij erachter dat er op verschillende plekken in China uitgestrekte agglomeraties zijn waarvan de bevolking zich volledig heeft toegelegd op het sorteren en verwerken van plastic dat uit de hele wereld wordt aangevoerd. Op een van die plekken stuitte hij op Yi Jie, een

meisje van negen dat nog nooit een school van binnen had gezien. ‘In de loop van een jaar kwamen we erachter dat we door haar verhaal konden laten zien waar Plastic China eigenlijk over gaat. Een land dat er niet in slaagt elk kind naar school te laten gaan, is een ‘plastic’ land. Het is nep.’ Yi Jie en haar familie behoren tot een etnische minderheid uit de bergen in het noordwesten van China. ‘Vergeleken met de economische omstandigheden daar is de provincie Shandong, waar ze voor werk naartoe trokken, rijk.’ Wang heeft genoeg gevoel voor esthetiek om in de bergen afval de fraaiste beelden te vinden. En Yi Jie zelf is als een bloem op deze mestvaalt. Immer gekleed in schattige – van dorpelingen gekregen – jurkjes, weet ze telkens uit de weggegooide materialen haar speelgoed op te duikelen of zelf te maken. Daar kan de verwende consument nog wat van leren. (SK) Plastic China – Jiu-liang Wang. Vr 25 16:15 Tuschinski 6; za 26 19:00 Munt 10; zo 27 12:30 Ketelhuis Zaal 1.

Glijden Tijdens IDFA voelt Amsterdam een stukje drukker, hectischer en sneller dan normaal. Met meer dan driehonderd titels in het programma is er tijd tekort. Geeft niet, lijken de slow documentaries in themaprogramma The Quiet Eye te zeggen. Ervaar hoe een langzame wereld bloeit, leeft en verdwijnt. Door Hugo Emmerzael

De films op IDFA zijn soms overweldigend in hun urgentie. Filmmakers uit de hele wereld richten hun camera’s op verhalen van oorlog, corruptie en onrecht en komen vaak tot de conclusie: dit moet veranderen en wel snel ook. De documentaires informeren in zo’n rap tempo dat de kijker, bedoeld of onbedoeld, wordt meegezogen in een wervelstorm van observaties, inzichten en emoties. Deze films vormen een essentieel onderdeel van de IDFA-programmering, maar dit jaar wil het festival ook aandacht besteden aan een ander soort documentaire: slow cinema, het soort waarin rust, stilte en contemplatie de hoogste prioriteit hebben. Al wil dat niet zeggen dat de films aan urgentie inboeten.

Glijdende boten Neem South to North, waarin regisseur Antoine Boutet in China langs de constructies van het omstreden ‘South-North Water Transfer Project’ reist. Tweehonderd miljard liter water moet jaarlijks dankzij dit buitensporige project van het zuiden van China naar de industriële gebieden in het noorden gesluisd worden. Vanuit de overheid wordt louter gesproken over de grootsheid van de plannen: Boutet filmt de banieren met enthousiaste propagandaleuzen. Maar voor de gewone Chinees die langs de route van de sluis woont is het project een ramp: water wordt duurder, dorpen worden vernield en werk verdwijnt. Op een paar scènes na richt Boutet zich echter niet op de Chinese bevolking. Zijn stille camera legt voornamelijk het surrealistische landschap vast dat door de sluis radicaal getransformeerd wordt: eindeloze rijen boten glijden over het water, industriële constructies torenen uit boven de oevers en een handvol kale bomen prikken uit het verdorde woestijnlandschap. South to North verbeeldt dit industriële waterproject niet als een schok die door China schiet, maar als een tergend langzaam proces dat onherroepelijk het Chinese leven en landschap aantast.

Bloeiende bloemen Groter kan het contrast haast niet zijn met Mikael Kristerssons Light Year, waarin eveneens transformatie door de jaargetijden het hoofdonderwerp vormt, maar mensen zelf nauwelijks een rol spelen. De Zweedse regisseur filmt hoe het leven in zijn achtertuin met elk seizoen verandert en hoe weinig invloed mensen daarop hebben. De filmmaker zaait in de lente hier en daar wat zaadjes, laat de poes via de achterdeur naar binnen of ziet zijn kinderen buitenspelen, maar verder kent Light Year geen menselijke interventie. Hoofdrollen zijn weggelegd voor de bloeiende bloemen, bezige bijen en fluitende vogels – en voor de poes, die door al die prikkels voortdurend raakt afgeleid. Een film als Light Year dwingt op een vriendelijke manier tot anders kijken. De behoefte aan een verhaal mag je loslaten. In plaats daarvan kun je de wereld in de film benaderen als een zintuiglijke ervaring. Deze film vraagt aandacht voor kleine gebeurtenissen: het bestuiven van een bloem, het ontpoppen van een vlinder of het badderen van een vogel. Gebeurtenissen waarvoor mensen normaal gesproken te druk zijn om bij stil te staan. Kristerssons delicate beelden vangen deze momenten en presenteren ze in een logische volgorde, waardoor een omgeving zo klein als een achtertuin zich kan ontpoppen tot een grootse filmwereld.

over het water Symfonische stilte De hiernaast genoemde films worden op IDFA vertoond met live muziek, waardoor ze gezien kunnen worden als symfonische documentaires. Maar bieden de documentaires van The Quiet Eye beelden die muziek begeleiden of andersom? Bij Mark Lewis’ Invention is geen twijfel mogelijk over het antwoord. Op een in- en uitleiding na is het geluidsspoor van deze documentaire volledig stil. Invention is Lewis’ eerbetoon aan de stadssymfonieën van modernistische filmmakers als Dziga Vertov, Walter Ruttmann en Joris Ivens in de jaren twintig van de vorige eeuw. Maar een soundtrack heeft hij niet meegeleverd. Terwijl stille, prachtig georkestreerde beelden van Toronto, Parijs en São Paolo op het grote doek verschijnen, mag je de muziek er zelf bij verzinnen. De stille beelden van Invention tonen hypermoderne steden met miljoenen passanten. ‘Een wereld die is blijven hangen op de doorspoelknop’, aldus slow-goeroe Carl Honoré, die themaprogramma The Quiet Eye op donderdag opende. Als tegenhanger van zulke omgevingen biedt het programma daarom ook films over plekken waarin een langzaam leven de regel en niet de uitzondering is. Boer Alexei stelt ons in Alexei and the Spring voor aan 55 bejaarden met wie hij ondanks de kernramp van Tsjernobyl is blijven wonen in het naburige Wit-Russische dorp Budische. Ook Shepherds’ Journey into the Third Millennium, Taimagura Grandma en Two Years at Sea laten zien hoe een zelfvoorzienend, contemplatief en vooral langzaam leven kan bestaan in een steeds meer gehaaste, rap moderniserende wereld.

Varen zonder mensen Want de wereld verandert snel, dat laten de films van IDFA jaarlijks zien. Ook de rol die de mens in die wereld speelt is altijd aan verandering onderhevig. Mauro Herce’s Dead Slow Ahead kan gezien worden als een kritiek hierop. Hij schetst een beeld van het leven op een vrachtschip waarin de rol van de mens geminimaliseerd is. De bemanning is hooguit een draaiwiel in een grote machine. Al suggereert Dead Slow Ahead dat dit schip zelfs zou kunnen varen zonder mensen aan boord. Zijn documentaire is een nachtmerrie, waarin de menselijke stem wordt gereduceerd tot het niveau van een piepende machine en een schip onherroepelijk de bewoonde wereld zoals wij die kennen uitvaart. In de context van The Quiet Eye is Dead Slow Ahead een openbaring: terwijl snelheid ons leven in toenemende mate dicteert, varen we tergend langzaam een nachtmerrie tegemoet. Is het niet eens tijd om op de rem te trappen?

Alexei and the Spring – Seiichi Motohashi. Za 26 19:30 Brakke Grond Rode Zaal

Dead Slow Ahead – Mauro Herce

Za 26 16:00 Brakke Grond Rode Zaal

Light Year (Cine-Concert) – Mikael Kristersson

Zo 27 12:00 Brakke Grond Rode Zaal

Shepherds’ Journey into the Third Millennium – Erich Langjahr

Vr 25 12:00 Brakke Grond Rode Zaal

South to North (Cine-Concert) – Antoine Boutet

Zo 27 16:00 Brakke Grond Rode Zaal

Taimagura Grandma – Yoshihiko Sumikawa

Vr 25 16:00 Brakke Grond Rode Zaal

Two Years at Sea – Ben Rivers

Vr 25 20:00 Brakke Grond Rode Zaal

Colofon FESTIVAL INFORMATION

Partners of IDFA Premium partner of the 29th International Documentary Film Festival Amsterdam

Main Partners

Partners

IDFA is subsidized and funded by

IDFA-Mediafonds Workshop is supported by

IDFA Forum is supported by

IDFA Bertha Fund is supported by

Club IDFA

ABN AMRO Bank NV, Being There, Brand New Telly, De Breij Evers Boon, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, Rabobank Amsterdam, Rotaform, Weekbladpers Media

Donations to IDFA

AVROTROS, BNNVARA, EYE International, Embassy of Israel, Embassy of the United States of America, EO, GoetheInstitut, Happinez, HUMAN, Institut Français des Pays-Bas, KRO-NCRV, NPO Sales, OUTtv, Pauwhof-fonds, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Rabobank Amsterdam, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting VEVAM Fonds

Suppliers

3PO, Arti and Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Booking.com, Café de Jaren, Citroën, Compagnietheater, De Balie, De Kleine Komedie, DeLaMar Theater, Event Engineers, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Haghefilm Digitaal, Hampshire Hotel Prinsengracht, Het Ketelhuis, IndyVideo, Koninklijk Theater Carré, Le Club Accor Hotels, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen, NH Hotel Group, Podium Mozaïek, Rex International, The Screening Factory, Sluizer Restaurants, Stadsschouwburg Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tolhuistuin, VBVB Cultuurautomatisering, Volkshotel, Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond, Zuiderkerk

Festival Trailer

NEXT STOP: ROTTERDAM

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision

IDFA would like to thank all friends of the festival. Program Guide HOOFD-/ EINDREDACTIE NL Nicole Santé KEES driessen

INTERNATIONAL EDITION Nick Cunningham Mark Baker Melanie Goodfellow Geoffrey Macnab REDACTIE NL Olga van Ditzhuijzen Hugo Emmerzael Sasja Koetsier Wendy Koops Maricke Nieuwdorp

FOTOGRAFIE Felix Kalkman Bram Belloni Nichon Glerum Ruud Jonkers Corinne de Korver Joke Schut

VORMGEVING Sjoukje van Gool Gerald Zevenboom

PRODUCTIE Cathalijne de Wilde Silvie van Oost

ILLUSTRATIE BAFA (Bas van der Schot en Farhad Foroutanian)

INTERNET Sietse Meijer (eindredactie NL) Sjaan de Bruin (eindredactie ENG)

Stijn Schenk, Mas Hab, Meerl Moonen, Emma Ringelding, Anne Staal

IDFA Frederiksplein 52 1017 XN Amsterdam info@idfa.nl www.idfa.nl

IDFA REPORTS Resi Lankester Anke Teunissen Ruben Hamelink Michiel Landeweerd Nicolien van Loon Ard van der Veldt

ACQUISITIE Daily Productions DRUK Rodi Media

International Film Festival Rotterdam 25 January - 5 February 2017 IFFR.COM

Watch 500+ documentaries online.

Come Back Free – IDFA Special Jury Award for Mid-Length Documentary

‘Je wordt niet als terrorist geboren’ Poetin werd mede populair door zijn opmerking dat hij de terroristen overal zou achtervolgen, vertelt de Russische Ksenia Okhapkina. ‘Zelfs op het toilet zouden ze niet veilig zijn, hij heeft het later nog vaak herhaald. Het is duidelijk dat hij daarmee op de Tsjetsjenen doelt. Het merendeel van de bevolking vindt dat geweldig, want iedereen is doodsbang voor terroristische aanslagen.’ Het stoorde haar dat niemand dat beeld van de Tsjetsjenen probeerde te toetsen of doorbreken. ‘Ik vond dat niet kloppen. We moeten mensen niet haten.’ Ze besloot zelf naar die ‘plek van haat’ te gaan, volkomen blanco. Wat voor de Tsjetsjenen nieuw was. ‘Er komen vaak filmcrews, maar die zijn vooral op zoek naar hun pijn. Wij wilden gewoon observeren en laten zien dat ze mensen van vlees en bloed zijn, net als wij.’ Wat haar vooral trof is dat ze niet werd benaderd als Rus, maar als mens. ‘Tijdens de oorlog konden ze altijd door iemand verraden worden, misschien wel door hun buren. Toch bejegenen ze de ander niet met wantrouwen. Ze kijken je recht in de ogen en besluiten op basis daarvan of je oké bent of niet.’ Opvallend is dat Tsjetsjenen niet aan het woord komen om hun kant van het verhaal te vertellen. Die vormkeuze is pas tijdens de montage ontstaan. ‘Bij ieder interview dat ik afnam, wist ik zeker dat ik het ging gebruiken. Het was fantastisch materiaal, ze vertelden me hartver-

scheurende dingen. Maar hoe waar en emotioneel die verhalen ook waren, ze zijn al eerder verteld. Wat mij betreft staat film, en zeker documentaire, nu op hetzelfde punt als de schilderkunst in de negentiende eeuw. Wat we kunnen doen is onze lens aanpassen en op een andere manier gaan kijken. Ik geloof dat wat we nu laten zien, een zaadje plant voor wat er in de toekomst gebeurt. Documentaire kan onze perceptie van de werkelijkheid veranderen en daarmee verandert die werkelijkheid uiteindelijk ook echt.’ Toch is ze sceptisch over een betere toekomst, blijkt uit haar keuze de film te beginnen en eindigen met dezelfde in trance bewegende dansers. Aanvankelijk weet je niet waarnaar je kijkt – het voelt dreigend. In de slotscène blijkt het een uitgelaten bruiloftsdans, die de kracht en levenslust van de Tsjetsjenen verbeeldt. ‘Ik wil met die structuur laten zien dat ik me niet kan voorstellen dat hun situatie ooit zal veranderen. De Tsjetsjenen zullen altijd voorbereid zijn op mogelijke strijd; oorlog en vrede zullen zich blijven afwisselen.’ Dat wordt ook duidelijk bij een offerfeest. Een klein jongetje huilt omdat hij bloed van een geofferd rund op zijn gezicht krijgt gesmeerd; een oudere jongen die voor het eerst meehelpt bij het offer is duidelijk in shock. ‘Ik denk dat mensen niet geboren worden als terroristen’, legt Okhapkina uit. ‘Ieder kind komt onschuldig ter wereld. Maar die tiener zal, als hij vaker offers moet brengen en te maken krijgt met oorlog, net zo hard worden als zijn vader. Die ervaringen veranderen een mens nu eenmaal.’ (WK)

Come Back Free – Ksenia Okhapkina. Zo 27 10:30 Tuschinski 2.

A the Graphic story production. Artist: Merel Moonen (Thegraphicstory.com)

foto: Nichon Glerum

‘Tsjetsjenen zijn gevaarlijk en het zijn onze vijanden’, dat is volgens Ksenia Okhapkina het eenzijdige beeld in de Russische media. De meesten geloven het ook. Met Come Back Free wil ze die mythe doorbreken.

Dead Slow Ahead – Mauro Herce. Za 26 16:00 Brakke Grond Rode Zaal.

Stranger in Paradise – IDFA Special Jury Award for Dutch Documentary

‘Purisme is flauwekul’

foto: Bram Belloni

Geselecteerd te worden als openingsfilm, was voor filmmaker Guido Hendrikx al de hoofdprijs, zegt hij. Maar natuurlijk is hij blij dat zijn eerste feature film bekroond werd, helemaal omdat zijn Stranger in Paradise geen crowd pleaser is. In de ongemakkelijke, conceptuele film speelt een acteur de rol van een docent die een groep emigranten op Sicilië voorhoudt dat hun komst niet gewenst is. Filmmaker Guido Hendrikx wilde ‘de macht van Europa invoelbaar maken’. Dat is een theoretisch verhaal, ‘dus ik moest een vehikel hebben om dat te vertellen. Ik koos voor een acteur, in een documentaire setting.’ Als vertegenwoordiger van het rechts-populistisch geluid rekent de docent in de eerste akte voor hoe hoog de kosten zijn van het verblijf van de migranten en dat uitzicht op een baan of verblijfsvergunning verwaarloosbaar is. In de tweede akte zet hij de groep begripvol als slachtoffers neer en in de derde akte past de acteur de Nederlandse immigratieregels toe, waarbij hij zonder pardon de ‘gelukszoekers’ de klas uitstuurt. Terwijl het eerste betoog misschien naargeestig overkomt, is het tweede, softe relaas volgens Hendrikx niet de moreel bete-

re: ‘Die deelt mensen óók in categorieën in. Bovendien vertelt hij hen dat ze slachtoffers zijn. Dat sust zijn eigen geweten.’ De afgelopen week kreeg hij vaak de vraag of het ethisch verantwoord was met echte migranten te werken. ‘Iedereen maakt zich druk of mijn werkwijze wel deugde, of ik de groep vluchtelingen niet heb misleid.’ Geïrriteerd: ‘Die vragenstellers zitten op hun luie stoel over ethiek te praten, maar doen ze zelf ook iets?’ Hij sputtert nog even door: ‘Filmprijzen, díe zijn pas misleidend.’ Hendrikx vertelde de migrantengroep op voorhand wat zijn bedoeling was. Bovendien, anders was de aanwezigheid van de camera hen wel opgevallen: ‘Ik geloof niet in het purisme van documentaire, dat is flauwekul. Het gaat erom dat je de meest authentieke reactie oproept. Omdat Valentijn Dhaenens zo goed acteert, vergeet de klas dat het spel is. Ik heb de migranten niet geregisseerd, hun reacties en blikken zijn echt.’ (OvD)

Stranger in Paradise – Guido Hendrikx. Vr 25 18:30 De Balie - Grote Zaal.

Radio Kobanî – Beeld en Geluid IDFA Award for Dutch Documentary

Filmmaker Reber Dosky wilde weten wat er gebeurt nadat het oorlogsgeweld is verstomd en trof in de Koerdische, door IS verwoeste stad Kobani radiomaakster Dilovan: toonbeeld van menselijke veerkracht. De Nederlandse filmmaker Reber Dosky houdt van de Turks-Syrisch-Koerdische grensstad Kobani. ‘Op een of andere manier is iedereen daar open en intelligent, met een filosofische inslag. Een groot contrast met de traditionele en conservatieve Koerden in Noord-Irak, waar ik vandaan kom.’ ‘Zolang ergens oorlog woedt vindt de wereld het interessant’, zegt Dosky. ‘Maar wat als dat voorbij is, als er vrede is? Dat wilde ik laten zien.’ En hij wilde aandacht voor de Koerdische zaak: ‘Ik ben ongeduldig. Er moet iets gebeuren om Koerdistan tot land te verklaren. Het lijkt alsof de wereld heeft afgesproken het te negeren.’ Als 23-jarige student ontvluchtte Dosky in 1998 zijn geboorteplaats; nu bleef hij een maand in Kobani en leerde inwoners kennen van allerlei pluimage. Daaruit ontsproot zijn eerste, veelbesproken film The Sniper of Kobani, over een sluipschut-

ter die tussen de bedrijven door de kapper bezoekt of over zielenroerselen praat. Daarnaast trof Dosky vooral de strijdbaarheid der vrouwen. ‘Sinds de jaren tachtig is er een Koerdische beweging die vrouwen aanspoort zich te ontwikkelen. Oorlog en religie zijn door mannen uitgevonden, het is tijd dat vrouwen het van die stomme mannen overnemen. Weg met die rotzooi.’ Vrouwen zoals radiomaakster Dilovan, ‘de stem van de stad’. Elk uur brengt zij het laatste nieuws, als ze niet op pad is om verslag te doen van bouwplaats, frontlinie en ziekenhuis. En natuurlijk mogen luisteraars zo veel mogelijk ‘groetjes aan de strijders’ doen en oorlogservaringen uitwisselen. Sinds de stad in januari 2015 is bevrijd, is de bevolking druk Kobani te herstellen. De Koerdische overheid gaf elk gezin twee schapen, twee kippen en een hond en onlangs is een collectieve groentekas gebouwd. ‘Dat is de zin van het leven’, verklaart Dosky. ‘Je moet altijd weer doorgaan. Als je je been breekt, zorg je dat het geneest en ga je verder.’ (OvD) Radio Kobanî – Reber Dosky. Za 26 16:15 Podium Mozaïek.

foto: Felix Kalkman

‘Je moet altijd weer doorgaan’

Death in the Terminal – IDFA Award for Best Mid-Length Documentary

‘Het beest in de mens komt boven’

foto: Nichon Glerum

Toen bij een Israëlisch busstation in 2015 een Israëlische soldaat werd neergeschoten, werd naast de dader ook een onschuldige burger, die per abuis voor de aanslagpleger werd aangezien, gelyncht door de aanwezigen. Tali Shemesh en Asaf Sudry reconstrueerden de gebeurtenis van minuut tot minuut.

Israëlische kranten buitelden, chocoladeletters gebruikend, over elkaar heen in oktober 2015: wie waren die primitieve types die zich in de minuten na de aanslag bij busstation in Beër Sjeva als beesten hadden gedragen? En wat zei het over de Israëlische maatschappij? Asaf Sudry, die samen met Tali Shemesh de onderste steen boven wilde halen, herinnert het zich nog goed: ‘Direct na de schietpartij wist niemand wat er precies was voorgevallen en wie de terrorist was. Enkele uren daarna bleek dat de terrorist gedood was, maar er óók een onschuldige burger was gelyncht door omstanders. Er verschenen smartphone-opnames online en iedereen kon het zien. Het hele land was in shock en in kranten en op televisie discussieerde men over waar het met onze maatschappij naartoe ging. Wie waren wij geworden?! Maar elkaar veroordelen is makkelijk vanuit je veilige huiskamer. Als je op een plek bent waar voortdurend acuut gevaar aanwezig is, dan komen instincten, het beest in de mens naar buiten. Binnen enkele seconden als het moet.’ Rode lijn in de film is het beeldmateriaal dat door beveili-

gingscamera’s aldaar is opgenomen. Materiaal dat niet makkelijk te verkrijgen was. Shemesh: ‘Israëlische autoriteiten geven die opnames nooit vrij, dus moesten we het op andere manieren achterhalen. Camera voor camera, minuut per minuut konden we eraan komen, met behulp van bronnen die we uiteraard niet bekend kunnen maken.’ Getuigen en betrokkenen traceren en interviewen bleek lastig. Shemesh: ‘Ze moesten ons leren vertrouwen, want de pers was de vijand - die had het incident direct politiek gemaakt. Hoe dachten ‘rechts’ en ‘links’ erover? Dat was niet onze opzet; wij wilden neutraal de gebeurtenissen reconstrueren.’ Sudry: ‘Er was hier niet eerder een film verschenen die op deze manier een aanslag ontleedt.’ Shemesh voegt toe: ‘Eigenlijk gaat dit niet eens per se over Israël of politiek, maar over mensen: iedereen reageert instinctief in zo’n situatie.’ (MN) Death in the Terminal - Tali Shemesh, Asaf Sudry. Za 26 10:30 Munt 11.

Rocknrollers IDFA Award for Best Children’s Documentary

Naomi’s Secret IDFA Special Jury Award for Children’s Documentary

‘Het heeft zo moeten zijn’

foto: Nichon Glerum

Wat als de sleutelscène waar je de hele film naartoe werkt onverwachts niet lukt? Aanvankelijk baalde regisseur Saskia Gubbels enorm. Toch doet het niets af aan de kracht van Naomi’s Secret, een indringend portret van een meisje met een psychotische moeder. ‘Zo onvoorspelbaar is het voor Naomi altijd.’

Daan Bol wilde een film maken over de vriendschap tussen jongens in een rockband. Toen een van de bandleden aan depressies bleek te lijden, veranderde het verhaal – maar niet de boodschap. Met je beste vrienden een band beginnen: het is de typische jongensromantiek, die Daan Bol vroeger op school ook beleefde. ‘Ik heb daar zulke goede herinneringen aan. Die hechte vriendschap, de liefde voor muziek. Natuurlijk was het ook een soort ontsnapping: ik woonde op Texel dus daar was verder weinig te doen.’ In Rocknrollertjes portretteert Bol de tieners Bas, Vince en Sia en hun band Morganas Illusion. Echte rockers met lang haar en stoere seventies-outfits die grasduinen door vergeelde elpees in platenzaken en diepzinnige songs schrijven. ‘Ik was op zoek naar een jong bandje dat echt een eigen stijl en eigen muziek had’, zegt Bol, ‘dus niet een coverband of eentje met pushende ouders erachter. Deze jongens uit Geleen waren de eerste die ik trof en meteen de beste.’ Maar tegen de tijd dat Bol klaar is om te gaan filmen, wordt de gitarist ziek. De 15-jarige Sia blijkt te lijden aan ernstige depressies en ligt 7 weken in het ziekenhuis. ‘Ik wilde wel doorgaan met de film, maar dan moest dit het onderwerp worden.’ Van een film over jonge muziekfanaten werd het een film over depressie bij jongeren. ‘Bas en Vince begrepen aanvankelijk totaal niet wat er dan mis was met Sia. Vond hij het niet meer leuk met hen? Depressie is zo moeilijk te bevatten,

zeker als je zo jong bent. Hijzelf legt het in de film heel mooi uit: het voelt of je wil huilen, maar dat lukt niet.’ Opvallend is de kwetsbaarheid die de drie jongens durven tonen als ze over hun onvoorwaardelijke vriendschap en Sia’s ziekte praten – met natuurlijk de nodige geintjes en pesterijtjes eromheen, maar toch verrassend openhartig, beaamt Bol: ‘Het zijn ook geen stoere voetbaljongens, ze zijn best gevoelig. Pubers zijn natuurlijk heel erg bezig met hoe ze overkomen; deze jongens zijn daar minder bang voor. Ze vallen in Geleen best op met hun lange haren en worden soms uitgelachen. Ze zijn misschien zelfverzekerder dankzij hun optredens met de band.’ Ondanks de hoopvolle afloop van de film is de ziekte van Sia niet zomaar achter de rug. ‘De ene keer gaat het beter met hem dan de andere keer. Gelukkig kan hij zich uiten in zijn muziek, met zijn beste vrienden in de band’, zegt Bol. De omgang met Sia’s depressie heeft de vriendschap tussen het drietal verstevigd, en ook ‘de film is daardoor misschien zelfs sterker geworden dan ik oorspronkelijk had gedacht’. (OvD)

Rocknrollers – Daan Bol. Za 26 10:30 Tuschinski 5; zo 27 13:30 EYE Cinema 1.

staat Sam te ontvangen. Daar stonden ze dan, voor de deur van de gesloten inrichting. ‘Balen’, zegt Gubbels. ‘We hadden al weken eerder toestemming gevraagd, want je mag daar niet zomaar filmen. Alles was voorbereid, we waren vol spanning: wat gaat er gebeuren? En dan kun je niet naar binnen. Naomi wilde ook niet voor de camera vertellen wat er was met haar moeder, ze vond het te erg. Dat bleek heel lastig in de montage.’ Ze besloten nog een poging te wagen. Opnieuw was alles geregeld; met Naomi’s moe der ging het al een tijd goed. ‘Maar toen bleek Sam op het laatste moment absoluut niet te kunnen. Toen dachten we: het heeft blijkbaar zo moeten zijn. We hebben het opgelost door net ervoor een scène te plaatsen waarin Naomi vertelt dat het altijd spannend is hoe haar moeder reageert of wat ze doet. Voor Naomi is dit gewoon real life.’ (WK) Naomi’s Secret – Saskia Gubbels. Za 26 10:30 Tuschinski 5.

foto: Bram Belloni

‘Het zijn geen stoere voetbaljongens’

Saskia Gubbels wilde laten zien hoe het voor een kind is om een ouder met psychische problemen te hebben. Het liefst een jong kind, maar dat bleek nog een te groot taboe, ervoer Gubbels. ‘De ouders bleken bang dat hun kind ermee zou worden gepest.’ Noami, een bijzonder Amsterdams tienermeisje dat als vierjarige werd achtergelaten op de donkere stoep voor een coffeeshop, durfde wel mee te werken. Alleen moest het verhaal over meer dan haar heftige verleden gaan, vond Gubbels. ‘We hebben samen gekeken naar wat er op dit moment in haar leven speelt. Toen bleek dat ze nog nooit iemand had meegenomen naar haar moeder. Dat vond ik wel opmerkelijk; op haar leeftijd kom je normaal gesproken juist enorm veel bij elkaar over de vloer. Zo ontstond het idee om haar beste vriend Sam mee te nemen.’ Dat werd de spanningsboog waar de film naartoe werkte. Alleen bleek Noami’s moeder op het moment suprême niet in

Ally lacht het best

Het laatste festival met Ally Derks aan het roer toonde een ontspannen en vrolijke directeur. Breed grijnzend bij de uitreiking van de EDA Award for Best Female-Directed Documentary, in omarming met Grown-Ups-regisseur Maite Alberdi en Flor Rubina (1) vrolijk kussend met partner (2) en heerlijk schaterend (6) op het eerste Documentaire Bal in de Stadsschouwburg (2); opgetogen lachend bij de uitreiking van de IDFA Awards, samen met Hadassah de Boer (3); zacht grinnikend op het rode pluche (4) en uitbundig gierend op het podium van CarrĂŠ (5) tijdens de openingsavond en een tikje vermoeid en misschien toch enigszins weemoedig glimlachen met haar buddies distributeur (Women Make Movies) Debra Zimmerman en producent Diane Weyermann (6).

Festival Venues

Festivalcafé de Jaren C afé open van 8:30 tot 1:00; vrijdag & zaterdag tot 02:00 R estaurant open van 17:30 tot 22:30 (1e etage) S pecial IDFA-dagschotel € 12,50 O p vertoon van een geldig ticket of een IDFA Voordeelpas krijg je een gratis glas huiswijn bij het hoofdgerecht In het festivalcafé is elke avond fijne muziek met DJ’s die alleen met echt authentiek vinyl draaien. Verzamelaars die de parels uit hun collectie laten horen. Muziek van vroeger en van nu. Om naar te luisteren, om bij te praten en zeker ook om op te dansen.

Festivallocaties

Café de Jaren – Nieuwe Doelenstraat 20 Festivalcafé & Restaurant, IDFA Dance Nights

Volkshotel – Wibautstraat 150 IDFA Dance Night: More Bounce X IDFA Pathé Tuschinksi – Reguliersbreestraat 26-34 Filmvertoningen Pathé de Munt – Vijzelstraat 15 Filmvertoningen, Centrale festivalkassa, IDFA Shop EYE – IJpromenade 1 Filmvertoningen, IDFA Junior Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes 45 IDFA DocLab, Filmvertoningen Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Filmvertoningen, Concerten De Kleine Komedie – Amstel 56-58 Filmvertoningen Shifting Perspectives Koninklijk Theater Carré – Amstel 115-125 Speciale Filmvertoningen Stedelijk Museum – Museumplein 10 Werk van Johan Grimonprez Het Ketelhuis – Pazzanistraat 4 Filmvertoningen De Balie – Kleine-Gartmanplantsoen 10 Filmvertoningen Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191 Filmvertoningen Bijlmer Parktheater – Anton de Komplein 240 Filmvertoningen Tolhuistuin – IJpromenade 2 Filmvertoningen DeLaMar Theater – Marnixstraat 402 The Best of IDFA

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 13

8 4

7 16

12 9

International Documentary Film Festival Amsterdam

Program TUSCHINSKI TUSCHINSKI 1 1

Friday 25 November

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 2 2

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 3 3

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 4 4

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 5 5

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 66

DE MUNT DE MUNT 9

DE MUNT DE MUNT 10 10

DE MUNT DE MUNT 11

DE MUNT DE MUNT 12 12

DE MUNT DE MUNT 13 13

EYEEYE CINEMA CINEMA 1

PODIUM PODIUM MOZAÏEK MOZAÏEK

9:00 9:00

10:00 10:00

VPRO Review Review 10:00 10:00VPRO

TheThe Event Event

Siberian Siberian LoveLove OlgaOlga Delane Delane Panorama Panorama , 80’ , 80’

Austerlitz Austerlitz

Sergei Sergei Loznitsa Loznitsa

SergeiSergei Loznitsa Loznitsa Retrospective Retrospective , 94’ , 94’

12:00 12:00

13:00 13:00

11:30 11:30

KidsKids & Docs & Docs Competition Competition 1 1

KristiKristi Jacobson Jacobson

10:00 10:00

Masters Masters , 90’ , 90’

Student Student Competition, Competition, 73’ 73’

Panorama Panorama , 82’ , 82’

12:00 12:00

Alexander Alexander Kuznetsov Kuznetsov

Student Student Competition, Competition, 14’ 14’

Sabine Sabine Krayenbühl, Krayenbühl, ZevaZeva Oelbaum Oelbaum Panorama Panorama , 95’ , 95’

11:45 11:45

Panorama Panorama , 103’ , 103’

12:00 12:00

TheThe Good Good Postman Postman Tonislav Tonislav Hristov Hristov

12:00 12:00Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, 82’ 82’

Delicate Delicate Balance Balance

Guillermo Guillermo García García López López

Panorama Panorama , 77’ , 77’

My My Friend, Friend, Yaniv Yaniv

Angelos Angelos RallisRallis

Letters Letters from from Baghdad Baghdad We’ll We’ll Be Alright Be Alright

Alexandru Alexandru PetruPetru Badelita Badelita

Shingal, Shingal, Where Where Are Are You?You?

11:30 11:30 12:00 12:00

I Made I Made You,You, I KillI Kill YouYou

Panorama Panorama , 81’ , 81’

Maayan Maayan Schwartz Schwartz

Student Student Competition, Competition, 45’ 45’

To Be ToaBe Miss a Miss

Student Student Competition, Competition, 16’ 16’

Edward Edward Ellis,Ellis, Flor Flor Salcedo, Salcedo, Aaron Aaron Woolf Woolf

Passage Passage – A –Boatmovie A Boatmovie

Jascha Jascha de Wilde, de Wilde, Ben Hendriks Ben Hendriks 14:00 14:00 DutchDutch Competition, Competition, 55’ 55’

Panorama Panorama , 84’ , 84’

13:45 13:45 14:00 14:00

Zaineb Zaineb Hates Hates the the Snow Snow

TheThe Borneo Borneo CaseCase

Kaouther Kaouther Ben Hania Ben Hania

Masters Masters , 117’ , 117’

13:00 13:00

13:15 13:15

Mi Mi MiLwin Mi Lwin

Marcus Marcus Vetter, Vetter, KarinKarin Steinberger Steinberger

11:00 11:00

11:15 11:15

Solitary Solitary

Sugar Sugar & Spice & Spice

Panorama Panorama , 98’ , 98’

TheThe Promise Promise

14:00 14:00

11:15 11:15

Shuchang Shuchang Xie Xie

per per song song

13:00 13:00

Lola Lola Jia Liu Jia Liu

13:45 13:45

11:15 11:15

International International children’s children’s documentaries: documentaries: 1Minute 1Minute Nature, Nature, Lutwi, Lutwi, WhenWhen I HearI Hear the the BirdsBirds Sing,Sing, Thea,Thea, BlackBlack Sheep, Sheep, Crowley Crowley EveryEvery Cowboy Cowboy NeedsNeeds His Horse His Horse 135’ 135’

On the On the Bridge Bridge of of Death Death andand LifeLife

13:00 13:00

NimaNima Sarvestani Sarvestani

Prison Prison Sisters Sisters

SergeiSergei Loznitsa Loznitsa Retrospective Retrospective , 74’ , 74’

11:00 11:00 11:30 11:30

10:00 10:00

Jonny Jonny von Wallström von Wallström Panorama Panorama , 75’ , 75’

Sergei Sergei Loznitsa Loznitsa

11:00 11:00

10:00 10:00

TheThe Pearl Pearl of Africa of Africa

10:15 10:15

Compilation Compilation program program put up putbyup by mainmain partner partner VPRO. VPRO. For tickets For tickets see www.vpro.nl/evenementen. see www.vpro.nl/evenementen.

Dylan Dylan Williams, Williams, Erik Pauser Erik Pauser

Panorama Panorama , 94’ , 94’

13:45 13:45

TheThe Wait Wait

EmilEmil Langballe Langballe Panorama Panorama , 55’ , 55’

Trembling Trembling Mountain Mountain 14:00 14:00 Kesang Kesang Tseten Tseten Skulls, Skulls, of My of My People People Panorama Panorama , 84’ , 84’

14:15 14:15

Vincent Vincent Moloi Moloi

El patio El patio

Masters Masters , 78’ , 78’

14:00 14:00

Days Days 14:00 14:00ZeroZero AlexAlex Gibney Gibney

Panorama, Panorama, Shifting Shifting Perspectives Perspectives , 67’ , 67’

ElviraElvira DiazDiaz

Masters Masters , 114’ , 114’

Panorama Panorama , 82’ , 82’

15:00 15:00

Ashim Ashim Ahluwalia Ahluwalia

16:45 16:45

Zaradasht Zaradasht Ahmed Ahmed

Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, 86’ 86’

Rikun Rikun Zhu Zhu

Jiu-liang Jiu-liang Wang Wang

David David Fernandez Fernandez de Castro de Castro

Plastic Plastic China China

Daniel Daniel Gordon Gordon Masters Masters , 122’ , 122’

First Appearance First Appearance Competition, Competition, 81’ 81’

17:45 17:45

Time Time Capsule Capsule

18:45 18:45

Paradocs Paradocs , 54’ , 54’

Mogadishu Mogadishu Soldier Soldier Torstein Torstein Grude Grude

19:00 19:00

Best ofBest Fests of, 91’ Fests, 91’

20:30 20:30

Abacus: Abacus: Small Small Enough Enough to Jail to Jail

21:00 21:00

SteveSteve James James

Masters , 90’ , 90’ Docs Docs around around the the Clock Clock Masters

21:00 21:00

A documentary A documentary marathon marathon featuring featuring the highest the highest ratedrated filmsfilms in theinAudience the Audience Award Award Competition. Competition. UntilUntil 9.00am, 9.00am, withwith breakfast breakfast for the fordiehards. the diehards.

22:00 22:00

10:00

11:00

12:00

13:00

ng Perspectives, 67’

Ana Ana Endara Endara

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 61’ 61’

20:15 20:15

Tower Tower

20:15 20:15

Seed: Seed: TheThe Untold Untold Story Story

KeithKeith Maitland Maitland

TV5MONDE, TV5MONDE, the French the French broadbroadcaster caster withwith Dutch Dutch subtitled subtitled quality quality documentaries, documentaries, will will host host a special a special TV5MONDE TV5MONDE day day during during IDFAIDFA 2016.2016. See page See page 121 121

21:00 21:00

19:00 19:00

Best ofBest Fests of, 114’ Fests, 114’

Best ofBest Fests of, 97’ Fests, 97’

20:00 20:00

20:15 20:15

Contemporary Contemporary Color Color

20:30 20:30

Turner Turner Ross,Ross, Bill Ross Bill Ross

Best ofBest Fests of, 94’ Fests, 94’

RemRem

MusicMusic Documentary Documentary , 96’ , 96’

Tomas Tomas Koolhaas Koolhaas Best ofBest Fests of, 75’ Fests, 75’

Venus Venus

21:00 21:00

Lea Glob, Lea Glob, Mette Mette CarlaCarla Albrechtsen Albrechtsen

21:30 21:30

Raised Raised by Krump by Krump

First Appearance First Appearance Competition, Competition, 80’ 80’

22:00 22:00

Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, 108’ 108’

22:15 22:15

tickets tickets checkcheck www.idfa.nl. www.idfa.nl.

Panorama Panorama , 88’ , 88’

Maya Maya Angelou: Angelou: AndAnd StillStill I Rise I Rise

Bob Hercules, Bob Hercules, Rita Rita Coburn Coburn Whack Whack

19:45 19:45

Taggart Taggart Siegel, Siegel, Jon Betz Jon Betz

Best ofBest Fests of, 82’ Fests, 82’

PeterPeter Entell Entell

RatsRats

ExtraExtra screening screening of a festival of a festival On Call On Call hit sponsored hit sponsored by debyBankGiro de BankGiro AliceAlice DiopDiop Loterij. Loterij. For more For more info and info and

Hyewon Hyewon Jee Jee

19:00 19:00

MaxMax Kestner Kestner

IDFAIDFA Surprise Surprise FilmFilm 22:30 22:30

22:30 22:30

Fanny Fanny Tondre Tondre

JeanJean Carper Carper

What What We We Have Have Made Made

Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, 90’ 90’

Monster Monster in the in the Mind Mind

Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, 71’ 71’

Morgan Morgan Spurlock Spurlock

Best ofBest Fests of, 87’ Fests, 87’

Maceo Maceo FrostFrost

22:00 22:00

ExtraExtra screening screening of a festival of a festival Ragnhild Ragnhild NøstNøst Bergem Bergem Student Competition, Competition, 35’ 35’ hit sponsored hit sponsored by debyBankGiro de BankGiro Student Loterij. Loterij. For more For more info and info and IconIcon tickets tickets checkcheck www.idfa.nl. www.idfa.nl. Wojciech Wojciech Kasperski Kasperski Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, 52’ 52’

Masters Masters , 89’ , 89’

Panorama Panorama , 21’ , 21’

Remember Remember Me?Me?

22:30 22:30

Sho(r)t Sho(r)t in Japan in Japan

Compilation Compilation of shorts of shorts about about Japan. Japan. With:With: Uzu and Uzu and Gatekeeper. Gatekeeper.

Chasing Chasing Trane: Trane: TheThe JohnJohn Coltrane Coltrane Documentary Documentary

22:00 22:00

22:30 22:30

JohnJohn Scheinfeld Scheinfeld

Robinù Robinù

MusicMusic Documentary Documentary , 99’ , 99’

Michele Michele Santoro Santoro Best ofBest Fests of, 97’ Fests, 97’

23:00 23:00

24:00 24:00

1:001:00

GROND BRAKKE BRAKKE GROND BRAKKE TUSCHINSKI 3 GROND TUSCHINSKI 4GROND TUSCHINSKI 5 KETELHUIS TUSCHINSKI 6 2BRAKKE TOLHUISTUIN TOLHUISTUIN KETELHUIS EXPOZAAL EXPOZAALRODE ZAAL RODE ZAAL

VRIJDAG VRIJDAG2525NOVEMBER NOVEMBER

9:00 9:00