IDFA themakrant 2015-3 Democratie by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

nr 3 thema

altijd actueel: idfa.nl/festivalnieuws & de idfa-app

MET PROGRAMMA VAN

MA 23 & DI 24 NOV

Democratie: Algerije vs VS Een handleiding voor democratie Next Stop: Utopia

Mediafonds stimuleert

BELEEF

IDFA VOLKS KRANT MET DE

volkskrant.nl/idfa

Inside the Chinese Closet van Sophia Luvara Mogelijk gemaakt door het Mediafonds, net als 20 andere Nederlandse documentaires op IDFA 2015

www.mediafonds.nl/idfa

Dat we leven in een democratie vinden we met zijn allen heel vanzelfsprekend. Maar dat is het allesbehalve. Bovendien leeft iedereen uiteindelijk in een betrekkelijke democratie en is de ene democratie de andere niet. Volgens de letterlijke betekenis van het uit het Grieks afkomstige begrip hebben we het over volksheerschappij en heeft iedereen evenveel recht om regels vast te stellen en beslissingen te nemen in het algemeen belang. De praktijk is natuurlijk stukken weerbarstiger. Sommige landen laten zich voorstaan op hun gelijkheidsbeginsel, maar doen het niet zo goed op de Global Democracy Ranking. Zo staat de Verenigde Staten niet eens in de top tien, wat regisseur Marc Silver, maker van 3½ Minutes, 10 Bullets goed kan begrijpen, zo blijkt uit het gesprek met zijn Algerijnse Malek Bensmaïl (El Watan). Ware democratie is niet zo eenvoudig - probeer maar eens een fabriek te runnen zonder leiding, waarbij alle beslissingen in vergadering worden genomen. Regels en hiëarchie zijn, zo lijkt het, onontbeerlijk voor een handzame samenleving, zelfs al leidt dat tot bureaucratische molochen als het Europarlement. Want een bestuur op basis van eerlijke volksvertegenwoordiging is natuurlijk altijd te verkiezen boven een op corruptie en machtswellust gebaseerde regering. Om de weg naar een eerlijke, leefbare en bruikbare democratie te vergemakkelijken, maakten we een handleiding, aan de hand van films uit het IDFA-programma. En om te bewijzen dat het er op IDFA in elk geval behoorlijk democratisch aan toe kan gaan, zochten we ook nog even uit wat volgens het publiek de beste films van IDFA waren in deze eeuw - one man one vote.

Inhoudsopgave 6/7 ‘Algerije wil democratischer worden,

12/13 Het is tijd om de democratie

terwijl Amerikaanse media bijdragen aan de uitholling van democratie.’ De Britse filmmaker Marc Silver in gesprek met zijn Algerijnse collega Malek Bensmaïl en de Algerijnse hoofdredacteur van El Watan.

actief in de praktijk te brengen. Hoe pak je dat aan op kleine schaal? Een basiscursus aan de hand van negen documentaires.

Bureaucratische democratie is beter dan geen democratie - daarom is het zo druk in de vluchtelingencentra in Denemarken, waar Andreas Koefoed kinderen filmde die daar taalonderwijs krijgen.

Het lijkt zo mooi: Griekse arbeiders redden ‘hun’ failliete fabriek door hem over te nemen en op basis van directe democratie voort te zetten. Apostolos Karakasis filmde het lastige proces.

6/7

12/13

16/17 Een publieksprijs is de meest

democratische onderscheiding die je op een festival kunt krijgen. Wat koos de stem des volks tot beste film van de 21ste eeuw?

11‘De meeste mensen denken dat het in

Brussel één grote bureaucratie is. Dat is niet zo.’ Beweert David Bernet. En hij kan het weten, want hij filmde het Europese Parlement.

Op de cover 11

Benjamin Barber, de vermaarde Amerikaanse politicoloog en politiek filosoof die de discussie over democratie op IDFA aanzwengelde (zie pagina 5 en 12). Fotografie: Felix Kalkman.

“Alsof je recht haar ziel in kijkt” Opzij

Ontdek nieuwe documentaires. ALLEEN OP

PROBEER 1 MAAND GRATIS NETFLIX ad Documentaires Q4_Idfa Special.indd 3

15/10/15 15:46

Vriendelijk Hoe groot is de rol van geluid? In de Vrienden Salon vraagt Hanneke Groenteman regisseur Morgan Knibbe en de sounddesigners Vincent Sinceretti en Taco Drijfhout om de soundtrack te ontleden van hun film Those Who Feel the Fire Burning (2014). Dinsdag komt tekenaar Jan Rothuizen vertellen over zijn DocLab-project The Drawing Room; in het torenkamertje van de Bijenkorf tekende hij zijn uitzicht, en bezoekers kunnen daar in een virtual reality-omgeving van meegenieten. Maandag 23 en dinsdag 24 november 15:3016:30 Tuschinski VIP Lounge, vrij toegankelijk

foto: Nichon Glerum

Heen en weer

De Palestijnse danser Maher Shawamreh gaat door het leven als elektrotechnicus. In Toomas Järvets documentaire Rough Stage zien we hem echter zijn droom najagen, onder andere op straat, midden tussen het verkeer. Net zo trakteerde hij in Amsterdam, met de film meegereisd naar IDFA, de reizigers van de pont over het IJ op een uitvoering. foto: Felix Kalkman

Ikke ikke... Een beetje zelfvertrouwen is mooi meegenomen, maar wat als egocentrisme ziekelijke vormen aanneemt? Na de vertoning van A Strange Love Affair With Ego op maandag vertelt regisseur Ester Gould aan filmkenner Hans Beerekamp over haar eigen zoektocht naar het ‘ik’. Ook de bevolking van het perfecte Zweden blijkt alleen maar met zichzelf bezig. The Swedish Theory Of Love betoogt dat doorgeschoten individualisering eenzaamheid in de hand werkt. Filosoof Stine Jensen bespreekt dinsdag met maker Erik Gandini de voorwaarden voor een gelukkig bestaan. Maandag 23 november 19:15 Brakke

...en de rest...

Grond Expozaal

Politici zijn natuurlijk zakkenvullers, maar het democratisch proces is ook geen kattenpis. In Democracy worden jonge Europarlementari rs gevolgd op het moeizame pad naar een nieuwe privacywet. Na de vertoning maandag praat oud-politicus Boris Dittrich met regisseur, hoofdpersoon en een mensenrechtenadvocaat over het belang van dataen privacywetgeving. Een Grieks experiment met directe democratie door fabrieksarbeiders komt dinsdag aan bod in Next Stop: Utopia. Na de vertoning spreekt Griekenland-correspondent Ingeborg Beugel met regisseur Apostolos Karakasis over de kracht van solidariteit en zelfbestuur. Maandag 23

Dinsdag 24 november 12:00 Tuschinski 2

november 16:30 Brakke Grond Expozaal.

Ze beweegt misschien iets minder gracieus dan de hoofdpersonen in zijn film Varicella, maar dat weerhoudt regisseur Victor Kossakovsky er niet van haar aan te moedigen: de Noorse protagonist uit de documentaire Dancing for You die een korte demonstratie gaf van haar kunnen. Ze deed dat om wat energie kwijt te raken van de Hollandse cupcakes die de Russische regisseur uitdeelde bij Docs for Sale. Alsof hij dat nodig heeft om zijn kindvriendelijkheid te bewijzen. foto: Nichon Glerum

De gevreesde uithuwelijking van Sonita in de gelijknamige film is het onderwerp van discussie in de Balie. De 18-jarige Afghaanse wil graag rapper worden, maar haar ouders hopen op een lucratieve uithuwelijkingsdeal. Welke weerslag gedwongen huwelijken hebben op meisjes en wat wereldwijd de maatschappelijke gevolgen zijn, wordt besproken na de filmvertoning van Sonita. Mabel van Oranje leidt de discussie met experts – en de hoofdpersoon zelf.

Oxfam Novib selecteerde drie IDFA-films die aansluiten op de activiteiten van de mensenrechtenorganisatie. De film This Changes Everything van de Canadese activist Naomi Klein richt zich op de bijvangst van de zorg over het klimaat, die kan leiden tot een ingrijpende verandering van het economisch systeem. Dinsdag is de vertoning van Walls waarin inwoners, vluchtelingen en bewakers van grensgebieden worden geportretteerd. Wie goed beslagen ten ijs wil komen, kan die ochtend al terecht in de Brakke Grond voor lezingen over migratie- en vluchtelingenproblematiek. Oxfam Novib Selections:

Maandag 23 november 14:00 De Balie

maandag 23 november en dinsdag 24 november

...moet slikken?

19:30 Tuschinski 1; Oxfam Novib Sessions: dinsdag 24 november 10:00 Brakke Grond Rode Zaal

B arbers Burgemeesters Na tweeënhalf jaar krijgt het burgemeestersparlement van politicoloog Benjamin Barber voet aan de grond. En naar alle waarschijnlijkheid in Nederland. Dat vertelde de wereldberoemde Amerikaanse politicoloog bij een Q&A in de Kleine Komedie, waar de films die hij voor IDFA selecteerde worden vertoond. Barber schreef het boek If Mayors Ruled the World, waarin hij betoogt dat burgemeesters beter in staat zijn de problemen van de hedendaagse samenleving op te lossen dan leiders van nationale overheden. Daarom bedacht hij het burgemeestersparlement. Volgend jaar zou de inaugurele bijeenkomst moeten plaatsvinden tijdens een congres met 75 tot 125 burgemeesters, van steden tussen 50 duizend en twintig miljoen inwoners, waaronder Nederlandse burgemeesters van de grote steden. De politicoloog zei in de Kleine Komedie dat dat congres naar alle waarschijnlijkheid in Nederland wordt gehouden, hoewel hij het opmerkelijk vond dat Nederlanders hun eigen burgemeester niet kunnen kiezen. Hij had wel respect voor de burgervaders; hij roemde met name Ahmed Aboutaleb, vanwege zijn rol als eerste Marokkaans-Nederlandse burgemeester en zijn persoonlijke band met Rotterdam. (OL)

Blauwbekken Voor het eerst is IDFA dit jaar ook present in de Tolhuistuin, in Amsterdam-Noord. Filmvertoningen van I Am the Blues en Mavis!, met aansluitend Q&A met de makers, veranderen de maandagavond in een gloedvol avondje uit. Dinsdag staat er een stevig potje geopolitiek op het programma: na vertoning van Poverty Inc. bespreken hoofdredacteur Lonneke van Genugten van duurzaamheidsmagazine OneWorld en Katrien Coppens van Artsen Zonder Grenzen de voors en tegens van ontwikkelingshulp; daarna is er aandacht voor de impact van Tsjernobyl naar aanleiding van The Russian Woodpecker. Gelukkig staat deejay Jairzinho na afloop klaar voor een dansje. Vanaf 19:30 uur; meer informatie op tolhuistuin.nl

Wolf en duivel Documentaires over kunst vinden al 20 jaar hun weg naar NTR-programma Het Uur van de Wolf. Om dat te vieren is het tv-programma in Tuschinski opgerekt tot ‘Avond van de Wolf ’, waarin maar liefst drie actuele films over eigenzinnige kunstenaars worden vertoond. Variërend van het mysterie rond de middeleeuwse schilder in Jheronimus Bosch – Touched by the Devil via de innerlijke pijn van Boudewijn de Groot – Come Closer tot aan de heftige vernederingen van blueslegende Janis: Little Girl Blue. Dinsdag 24 november om resp. 17:45, 20:00 en 22:15 uur

vlnr: Malek Bensmaïl, Omar Belhouchet en Marc Silver

In 3½ Minutes, 10 Bullets belicht documentairemaker Marc Silver de controversiële rechtszaak in Florida tegen Michael Dunn, die de zeventienjarige Afro-Amerikaanse Jordan Davis doodschoot na een woordenwisseling over luide muziek. In Checks and Balances van Malek Bensmaïl volgt de camera Omar Belhouchet, hoofdredacteur van El Watan (‘de Natie’) een van de weinige onafhankelijke dagbladen in Algerije. Beide documentaires reflecteren op misstanden in de samenleving.

Bamako In de aanloop naar het gesprek komt de gijzeling van een groep mensen in een hotel in Bamako ter sprake. Het is de reden dat Belhouchet nog niet is aangeschoven. Je kan de journalist wel uit de newsroom halen, maar de newsroom niet uit de journalist. Zijn vier dagen in Amsterdam als gast van IDFA zijn een ware opoffering. Hij kan bij El Watan tijdelijk niet met de scepter zwaaien zoals we hem zien doen in de documentaire. Discussies met staf-

leden zal hij telefonisch moeten voeren en de kaders zullen door de adjunct-hoofdredacteur moeten worden ingevuld. Bensmaïl steekt een verhaal af over democratie in Algerije, precies het onderwerp dat Belhouchet zo graag belicht: ‘Het is inmiddels duidelijk dat je democratie niet kan forceren. Maar ze ontstaat ook niet spontaan. Ik ben als documentairemaker al twintig jaar met dit enigma bezig, sinds de onlusten in de jaren negentig. Sindsdien is het land iets democratischer geworden, met na de Arabische Lente meer ruimte voor vrije pers. Maar democratie, zoals de Grieken zich dat ideologisch voorstelden, is nog ver weg.’ Silver: ‘Mijn film speelt zich af in de meest bekende democratie ter wereld. Maar een democratie die zeer ondemocratisch is.’ In de rechtszaak tegen Michael Dunn gaat het amper om de motieven van de dader; de verdediging is vooral bezig met het besmeuren van de reputatie van het overleden slachtoffer en dat wordt breed uitgemeten in nieuwsreportages. Silver vervolgt: ‘Democratie bepaalt

bij wie het recht wél en niet wordt toegepast.’ Waarmee hij verwijst naar de grote kloof tussen zwart en wit in de Verenigde Staten.

Racistisch De mannen raken in een gesprek over elkaars achtergronden totdat Omar Belhouchet binnenkomt. Hij wordt trots geïntroduceerd door Bensmaïl: ‘Belhouchet is een verzetsstrijder, die altijd oppositie heeft gevoerd met zijn krant en die in de jaren negentig aanslagen wist te overleven.’ Vervolgens introduceert Bensmaïl Marc Silver en vertelt hij desgevraagd waar diens film over gaat: ’Een racistische schietpartij, waarbij een zwarte tiener om het leven komt.’ Dan wordt er weer kort geschakeld naar de situatie in Mali. Silver vraagt Belhouchet of de gijzeling gelinkt kan worden aan de aanslagen in Parijs, maar ook de journalist heeft nog te weinig informatie voor een genuanceerd antwoord. Vervolgens gaat het over media en vooral de perceptie van media. Silver: ‘In de Verenigde Staten kreeg de rechtszaak de naam Het-pro-

ces-van-de-luide-muziek, als onderdeel van een narratief dat door de media was bedacht. In retrospectief had de rechtszaak nooit zo mogen worden genoemd. Racist-schiet-tiener-dood was een betere naam geweest.’ Die perceptie van de rechtszaak heeft vooral te maken met de onveranderlijkheid van de publieke opinie in Amerika, waar men graag vasthoudt aan het rechtvaardig doden. Wie een wapen ziet, of denkt te zien, heeft het recht te vuren. Daardoor ligt de focus bij het slachtoffer en niet bij de dader, zeker als het een Afro-Amerikaan betreft. Bensmaïl vertelt hoe je die halsstarrige houding van het publiek kan proberen te veranderen: ‘Bij ons is het aan de pers om te laten zien hoe publiek en justitie tegen zaken als het vrije woord moeten aankijken. Democratie is hard werken, zeker als er – zoals in Algerije – amper sprake is van mensenrechten. Ons justitieel apparaat verschilt significant van dat van westerse landen.’ Silver reageert: ‘Het is opvallend hoe jij en ik als filmmakers aan verschillende kanten van

Marc Silver (3½ Minutes, 10 Bullets) en Malek Bensmaïl en Omar Belhouchet (Checks and Balances) over politiek, pers en recht

‘ Democratie ontstaat niet spontaan’

Checks and Balances

3 1/2 Minutes, Ten Bullets

Een documentairemaker en een journalist uit Algerije ontmoeten een filmmaker uit Groot-Brittannië voor een gesprek over de universele waarde van democratie, persvrijheid en het rechtssysteem. ‘Democratie is hard werken.’ door Omar Larabi, foto: Nichon Glerum

Segregatie

rikaanse en Algerijnse rechtssysteem, maar in Florida kun je niet even een rechter bellen om invloed uit te oefenen op het vonnis.’ Silver erkent: ‘Er zijn grote verschillen. En in Amerika kan de publieke opinie nog invloed uitoefenen op de politiek.’

kunnen worden beperkt. Het is die exploitatie van angst, die wapenverkopers gebruiken. Die loopt niet parallel aan de wijze waarop blanken in Amerika steeds positiever naar zwarte mensen kijken.’

De strijd die El Watan voert voor meer democratie is geen eenvoudige, vertelt Belhouchet: ‘Er is geen transparantie in Algerije, net zo min als in de Arabische wereld en Afrika. De politieke systemen zijn autoritair en dictatoriaal. De overheid valt de persvrijheid aan. En ze bedenkt regels en wetten om de onafhankelijke journalistiek te decimeren, terwijl overheidsminnende kranten geld toe krijgen.’ Het doet Silver denken aan hoe de segregatie in Amerika in stand wordt gehouden: ‘De huidige zelfverdedingswet, waarbij je een wapen mag gebruiken, ook als er alternatieven zijn, heeft diepgaande implicaties voor Afro-Amerikanen.’ Bensmaïl reageert: ‘Er is een soort apartheid.’ Belhouchet brengt nuance aan: ‘Je kunt analogieën maken tussen het Ame-

Dat is precies wat nu in Amerika gebeurt. Wapenbezit en de zelfverdedigingswet zijn continu in het nieuws. Betekent dat een einde aan de misstanden? Silver: ‘Wanneer je de huidige zelfverdedigingswet én perceptie van zwarte mensen combineert, krijg je het soort incidenten in mijn film. De manier waarop we ras waarnemen gaat zeker veranderen. Maar wat wapenbezit betreft, denk ik dat de starre houding blijft. Het is ironisch dat wanneer er schietpartijen plaatsvinden, de verkoop van wapens omhoog schiet. Mensen hebben een gerechtvaardigde angst, maar hun reactie werkt averechts. Een paar dagen geleden merkte Donald Trump nog op dat als mensen tijdens de aanslagen in Parijs wapens hadden gedragen, de schade had

Bensmaïl: ‘Discriminatie bestaat overal, dus ook in Algerije. En dan vooral tegen die mensen uit de landen onder de Sahara-woestijn. Of mensen uit het Berber-gebied. Net als in de Verenigde Staten is er racisme, maar dan jegens West-Afrikanen die in Algerije komen werken of op doorreis zijn. Laatst is er nog een vrouw uit Kameroen verkracht. Er volgde geen rechtszaak.’ Silver knikt: ‘Het DNA van mijn verhaal zit in al dit soort verhalen. Ondanks dat mijn film een nauwgezet, bijna forensisch onderzoek is, gaat het in essentie over onrecht en machtsstructuren over de hele wereld.’ Tot slot rijst de vraag of het uitmaakt of je als documentairemaker als buitenstaander of als insider opereert. Bensmaïl: ‘Ik woon in

het spectrum zitten. Algerije heeft met El Watan het streven democratischer te worden, terwijl Amerikaanse media bijdragen aan de uitholling van democratie.’

DNA

Frankrijk. Er is in Algerije sowieso geen geld voor films. Maar ik film in Algerije, omdat ik het land in alle opzichten zie als een huis dat nog gebouwd moet worden.’ Hij richt zicht tot Silver: ‘Ik heb niet het idee dat ik iets anders doe dan jij. Het is hetzelfde gevoel.’ Silver herkent dat: ‘Als Londenaar in een klein dorp in Florida, ben ik ook een outsider. Mensen spreken me graag aan en zien me als iets exotisch. Maar als ik in de rechtszaal een blanke man zie, dan zie ik mijn kijkers publiek en voel ik me een insider. Uiteinde lijk maakt het niet uit. Net als Bensmaïl bespreek ik zaken die universeel zijn.’

Checks and Balances – Malek Bensmaïl. Ma 23 12:15 Eye Cinema 2; vr 27 15:15 Munt 10; za 28 12:30 Tuschinski 6 3 1/2 Minutes, Ten Bullets – Marc Silver. Ma 23 17:45 Tuschinski 3; di 24 12:15 Munt 13; vr 27 22:15 Munt 04

HIVOS GEEFT

filmmakers

WERELDWIJD EEN STEM www.hivos.nl

IDFA_2015_mag_245x175_01.pdf

10-11-15

17:18

HI-15-35 IDFA Advertentie 245x172,5-DEF.indd 1

14/10/15 14:27

CMY

Altijd de beste documentaires

‘ Wat als mijn baan wegvalt?’ Een groep arbeiders heeft een idealistisch plan om hun failliete fabriek te bezetten

foto: Felix Kalkman

en voor zichzelf te beginnen – met totale medezeggenschap van elke werknemer. Regisseur Apostolos Karakasis valt als een blok voor het spannende verhaal. Bij het opschonen van de computers op de filmacademie klikt filmmaker Apostolos Karakasis op een rondslingerend videofragment van een van zijn studenten. Het is een interview met vakbondsman Makis Anagnostou, die vertelt over een nieuw initiatief bij de gesloten tegellijmfabriek in Thessaloniki. Karakasis gaat er een kijkje nemen en het verhaal blijkt ‘liefde op het eerste gezicht’: de werknemers overwegen hun werkplek te bezetten en met de aanwezige apparatuur een productielijn van natuurlijke schoonmaakmiddelen te starten. ‘Een sterk verhaal: je bent meteen benieuwd hoe dat gaat aflopen’, zegt Karakasis. Hoewel Anagnostou initiatiefnemer is, spreken de fabrieksarbeiders af dat niemand de leiding heeft en alle beslissingen in vergadering genomen worden. De afkeer van hiërarchische structuren en gedeelde frustratie over het voormalig mismanagement gaat zo ver dat een van de werknemers voorstelt het woord ‘ik’ niet meer te gebruiken. ‘Een romantische illustratie van het beeld dat de mannen voor zich zien.’ Twintig dagen nadat Karakasis begint met filmen gaat de bezetting van start en dankzij grote mediabelangstelling wordt de fabriek al gauw symbool van zelfredzaamheid en solidariteit. Maar het aanvankelijk hartverwarmende arbeidersinitiatief lijkt geleidelijk spaak te lopen en onenigheid en onderling wantrouwen verdelen de groep. Het werkt dus voor geen meter, directe democratie? ‘Die vraag wil ik graag open laten. Het is niet bedoeld als een droef stemmend verhaal; je kunt er ook een optimistische boodschap uithalen’, zegt Karakasis. ‘Die dubbelzinnigheid zit al in de titel: het woord ‘utopia’ betekent zowel ‘volmaakte plek’ als ‘onbestaanbare plek’. Meer nog dan de fabriek weer laten draaien wilden de mannen gelijkwaardigheid en hun

KORT

stem laten horen. De steun en solidariteit die ze ontvangen, stemt juist hoopvol.’ Karakasis wil niet zeggen of hij vindt dat democratie in dit geval heeft gefaald. Hij vertelt dat hij de complexiteit van democratisch samenleven in de film verbeeldt via de drie tegengestelde visies van zijn personages: de werknemer die de gok wel wil wagen, zijn collega-tegenstander die liever op safe speelt en de directeur die haar spullen terug wil. Daarnaast verhaalt de film volgens Karakasis ‘wat werkloosheid met je doet’. Bijna dertig procent van de Grieken heeft geen baan, een kwart van de fabrieken is dicht. Karakasis maakt zich ook zorgen: ‘Veel collega’s in de filmindustrie zitten zonder werk, ik geneer me als ik hen over mijn filmprojecten vertel. Nu heb ik nog mijn baan op de academie, maar wat als dat wegvalt? Werkloosheid gaat over veel meer dan verlies van inkomen. Je moet afscheid nemen van je comfortabele leven, je verantwoordelijkheid als kostwinner, waardigheid. Dat is wat de mannen in deze film proberen te voorkomen.’ Karakasis dacht dat het project kon slagen: ‘Met solidariteit kun je veel voor elkaar krijgen. Mensen houden van dit soort eigenzinnige ondernemingen en geven graag steun.’ De oude lijmfabriek is nog altijd bezet en er wordt nog steeds – en nog steeds illegaal – zeep gemaakt. ‘Er is een Don Quichot-achtige groep overgebleven. Sommige oud-werknemers vonden het tijdverspilling, maar de anderen hebben zich juist kunnen ontwikkelen; ook al verdienen ze nauwelijks geld, het is beter dan niks doen.’ (OvD) Next Stop: Utopia – Apostolos Karakasis. Ma 23 21:45 Munt 10; di 24 16:00 Brakke Grond Expozaal; wo 25 20:15 Tuschinski 6; vr 27 14:15 Brakke Grond Expozaal.

Z onder ouders

Mo Naqvi

beloof trouw te blijven aan mijn ervaringen tijdens het maken van een film en ze nooit aan te passen aan wat de … nieuwsmedia op dat moment beweren. … mis de tijd dat je nog geen crowdfunding had. … kijk met trots naar reality-tv. … herinner me dat ik nog geloofde in het morele absolutisme dat je overal in de documentairewereld aantreft – goddank ben ik inmiddels volwassen geworden! … voorspel dat ik altijd onzeker zal blijven of mijn onthullingen niet eigenlijk exploitatie zijn – of misschien stap ik wel over op fictiefilms. Among the Believers – Mo Naqvi. Di 24 20:30 Munt 11; za 28 17:30 EYE Cinema 1.

In een Franse buitenwijk zijn nergens ouders te bekennen. Hierdoor ontstaat onder de kinderen op organische wijze de scheiding der machten. Hoewel de verhoudingen telkens veranderen in dit grillige kiesdistrict, soms per minuut, zijn de rechter, de president en de politieagent bij vlagen genadeloos in hun oordeel. (OL)

Isabella Morra – Isabel Pagliai. Di 24 22:00 Tuschinski 5; Do 26 15:15 Tuschinski 5.

Word Vriend ! van Ontdek de voordelen op idfa.nl/wordvriend

Vrienden van

‘ Geen democratie zonder bescherming van minderheden’ Democratie in actie: in David Bernets Democracy zien we hoe Europese wetgeving tot stand komt. De weg naar nieuwe privacyregelgeving is moeizaam en verrassend spannend.

zintuigen op scherp

maar waarin de burgers die basisbescherming niet hebben. Daarom zijn het geen echte democratieën.’ Hij hoopt dat de film ook het beeld kan bijstellen dat mensen hebben van Europa. ‘De meeste mensen denken dat het in Brussel één grote bureaucratie is. Dat is niet zo. Het is een dynamisch platform waar gepassioneerde en slimme mensen belangrijke problemen aanpakken. Ik heb onlangs een aantal screenings in Duitsland gehad, waar mensen na afloop zeiden dat de film hen optimistisch stemde over het slagen van de Europese Unie. Dat vond ik fijn om te horen.’ (SM)

Democracy – David Bernet. Ma 23 16:30 Brakke Grond Expozaal (met extended Q&A, met o.a. Jan Albrecht); do 26 11:30 Munt 9; za 28 21:00 Munt 12.

D e bezoeker – za 21 nov, 17:12 uur, De Brakke Grond

RecoVR: Mosul, a Collective Reconstruction Elize Kerseboom (26) uit Amsterdam, junior producer en Stein Damen (25) uit Den Haag, game-developer.

foto: Michiel Landeweerd

adst a d n e e prote van

keek in Brussel, vond ik de complexiteit van de procedures overweldigend. Ik begreep er niets van. Dus bedacht ik dat het interessant zou zijn het proces van wetgeving te volgen. Omdat het een ingewikkeld onderwerp is, heb ik vooral de personen gevolgd die erbij betrokken waren. Dan wordt het echt een verhaal.’ Bernet zegt dat het maken van de film hem veel geleerd heeft over democratie. ‘Ik kom uit Zwitserland, waar ik in mijn jeugd leerde dat democratie betekent dat de meerderheid regeert. Maar ik weet nu dat dat niet helemaal waar is. Er is een tweede principe: dat de minderheid bescherming geniet, dat er grondrechten zijn die individuen altijd beschermen – wát de meerderheid ook wil. Dat is essentieel. Er zijn genoeg zogenaamde democratieën die werken met besluitvorming via meerderheden,

foto: Felix Kalkman

De huidige Europese wetgeving voor de bescherming van persoonsgegevens stamt uit 1995, toen internet nog in de kinderschoenen stond: Google en wifi bestonden nog niet. In Democracy is te zien hoe de jonge Duitse Europarlementariër Jan Philipp Albrecht de taak op zich neemt om voorstellen te schrijven voor nieuwe data-protectionrichtlijnen. En hoe hij vervolgens collega-politici en allerhande lobby isten op zijn dak krijgt: zowel van belangenorganisaties die vinden dat de privacyregels niet streng genoeg kunnen zijn, als van bedrijven die zo veel mogelijk persoonsgegevens willen en daar zo min mogelijk tegenwerking bij willen. ‘Ik loop al tien jaar rond met het idee om een film te maken over de Europese instituties’, vertelt regisseur David Bernet. ‘Toen ik voor het eerst rond-

Nog geen anderhalf jaar geleden verwoestte IS alle kunstschatten van de Irakese stad Mosul. In deze installatie zijn de werken uit het museum virtueel hersteld: met gebruik van virtual reality-technologie bekijk je in het museum de objecten en videomaterialen, terwijl de voice-over vertelt over deze vernietigde kunst uit de antieke oudheid. In festivallocatie de Brakke Grond krijgt bezoeker Stein Damen de met sensoren en smartphone uitgeruste duikbril opgezet; zijn vriendin Elize Kerseboom is al aan de beurt geweest. Het verhaal over de cultuurvernietiging door IS vond ze ‘aangrijpend’ en ook de sensatie dat je in een andere werkelijkheid zit,

maakte indruk: ‘Je wordt echt met al je zintuigen op scherp gezet. Er is een moment dat je op een hoog standpunt bent en als je dan omlaag kijkt zie je alleen lucht. Echt spannend.’ Elize keek voor het eerst rond in zo’n virtuele omgeving, haar vriend Stein is door zijn werk als game-developer meer vertrouwd met de techniek: ‘Dit is het internet over tien jaar.’ Hij is opgetogen dat het project gebruikmaakte van crowdsourcing om beelden te verzamelen. ‘Zo is het door de gemeenschap zelf tot stand gekomen. En het is een mooi idee dat de daad van IS een beetje onderuit wordt gehaald. Toch een daad van protest.’ DocLab, dagelijks t/m zo 29 09:00-23:00 uur, Brakke Grond Tuinzaal; gratis entree.

Draait er nog wat leuks?

Honden en appelkoek eten In het Oekraïense plattelandsdorpje Stara Zboerjivka is altijd wat te doen: een man zwaait met een bijl in de buurtwinkel, twee eenden worden gestolen en burenruzies moeten gesust. Gelukkig staan ‘sheriffs’ Viktor en Volodja – geen politieagenten, maar een soort stadswachten – paraat om de openbare orde te bewaken. Alleen al het verschijnen van de twee lijkt de gemoederen te bedaren. Met engelengeduld luisteren ze naar buren die al lang vergeten zijn waar hun ruzie over ging en als de buurvrouw klaagt dat Vova alweer haar hond heeft opgegeten, wordt aan Vova’s keukentafel bij thee en een appelkoek besproken of hij een mogelijkheid ziet om misschien te stoppen met het eten van andermans honden. Met een bewonderenswaardig overwicht en vooral vriendschappelijkheid houdt het duo de gemeenschap in relatieve rust. Via de radio komt de oorlog in het oosten van Oekraïne steeds dichterbij en mettertijd druppelen ook in Stara Zboerjivka de

dienstoproepen binnen. De zes opgeroepen mannen uit het dorp hebben daar echt geen zin in, ze hebben genoeg aan hun eigen problemen. Maar eerst moet 70 jaar Onafhankelijkheidsdag worden gevierd, aanleiding om het gedenkteken eens flink op te knappen. Dat klusje pakken de sheriffs samen met de burgemeester aan. Met een penseeltje schilderen ze de letters over om de tekst over de ‘patriottische oorlog voor het socialistische vaderland’ weer duidelijk leesbaar te maken. ‘Shit. Valt mee dat Stalin niet genoemd wordt’, mompelt de burgemeester. Intussen contempleert het drietal hoe het dorp zal veranderen als de Russen optrekken. (OvD) Ukrainian Sheriffs – Roman Bondarchuk. Di 24 20:45 Brakke Grond Expozaal; do 26 12:15 Tuschinski 1; vr 27 18:45 Tuschinski 2; za 28 14:00 Munt 10.

Tussen het wereldomspannende kapitalisme aan de ene kant en tribale reflexen in de vorm van religieus extremisme en xenofobie aan de andere raakt de democratie danig in het gedrang. Het globale conflict dat Benjamin Barber twintig jaar geleden al formuleerde als â&#x20AC;&#x2DC;Jihad vs McWorldâ&#x20AC;&#x2122; is meer dan ooit onder ons. Tijd dus om die democratie die we altijd maar voor lief namen, actief in de praktijk te brengen. Hoe pak je dat aan op kleine schaal? Een basiscursus aan de hand van negen documentaires. door Sasja Koetsier

A German Youth – Jean-Gabriel Périot. Di 24 18:30 De Balie Grote Zaal. HIGHRISE: Universe Within – Katerina Cizek. Ma 23 t/m zo 29 9:00-23:00 (zo tot 18:00) Brakke Grond. In Jackson Heights – Fredrick Wiseman. Zo 29 10:30 Munt 12. Lahore Landing – Jeremy Ho. Ma 23 t/m zo 29 9:00-23:00 (zo tot 18:00) Brakke Grond. Lyari Notes – Maheen Zia, Miriam Chandy Menacherry. Ma 23 18:30 Tuschinski 6; wo 25 20:00 Munt 9; vr 27 10:15 Munt 12; za 28 15:30 Tuschinski 3.

S T H C S LE E R VI EN P P A T S

Next Stop: Utopia – Apostolos Karakasis. Ma 23 21:45 Munt 10; di 24 16:00 Brakke Grond Expozaal; wo 25 20:15 Tuschinski 6; vr 27 14:15 Brakke Grond Expozaal.

Return of the Atom – Mika Taanila, Jussi Eerola. Di 24 15:45 Munt 9; zo 29 14:30 Ketelhuis Zaal 1. We Are Not Alone – Pere Joan Ventura. Vr 27 13:00 Munt 13; zo29 14:30 Munt 10. Welcome to Leith – Michael Beach Nichols, Christopher K. Walker. Vr 27 21:45 De Balie Grote Zaal; za 28 19:00 Tuschinski 1; zo 29 16:00 EYE Cinema 1.

Colofon FESTIVAL INFORMATION

Partners of IDFA

Main partners of the 28th International Documentary Film Festival Amsterdam

BDDA

Partners

IDFA is subsidized and funded by

NTR op IDFA De Garage 2.0 Vleesverlangen Jheronimus Bosch – Geraakt door de duivel Inside the Chinese Closet Boudewijn de Groot - Kom nader Mijn Kanker De jongensdroom - Theo Jansen De wereld volgens Monsieur Khiar Janis - Little Girl Blue Mavis! Fassbinder Ingrid Bergman – In Her Own Words ntr.nl/hetuurvandewolf

The festival program is supported by

IDFA-Mediafonds Workshop is supported by

IDFA Forum is supported by

IDFA Bertha Fund is supported by

Club IDFA

ABN AMRO Bank NV, Cardano, De Breij Evers Boon, De Nederlandsche Bank, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, Rabobank Amsterdam, Rotaform, Van Caem Klerks Group BV, Weekbladpers Media

Donations to IDFA

AVROTROS, BNNVARA, De Gijselaar Hintzen Fonds, Embassy of Israel, EYE International, Embassy of the United States of America, Goethe-Institut, HUMAN, IKON, Institut Français des Pays-Bas, Kattendijke/Drucker Stichting, KRO-NCRV, NPO Sales, OUTtv, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting VEVAM Fonds, Stichting Zabawas

Suppliers

3PO, Arti and Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Brasserie Harkema, Café de Jaren, Citroën, Compagnietheater, De Balie, De Kleine Komedie, DeLaMar Theater, Event Engineers, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Haghefilm Digitaal, Het Ketelhuis, Het Internationaal Danstheater, IndyVideo, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen, NH Hotel Group, Podium Mozaïek, Rex International, The Screening Factory, Stedelijk Museum Amsterdam, Tolhuistuin, VBVB Cultuurautomatisering, Videodock, Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond

Festival Trailer

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision

IDFA would like to thank all friends of the festival.

Program Guide HOOFD-/ EINDREDACTIE NL Nicole Santé KEES driessen

INTERNATIONAL EDITION Nick Cunningham Mark Baker Melanie Goodfellow Geoffrey Macnab REDACTIE NL Olga van Ditzhuijzen Omar Larabi Sasja Koetsier Maricke Nieuwdorp Sietse Meijer

FOTOGRAFIE Felix Kalkman Bram Belloni Nichon Glerum Ruud Jonkers Corinne de Korver Michiel Landeweerd INTERNET Tisha Eetgerink (eindredactie NL) Sjaan de Bruin (eindredactie ENG) IDFA REPORTS Charlie Dronkers Resi Lankester Anke Teunissen

VORMGEVING Sjoukje van Gool Laurenz van Gaalen Gerald Zevenboom ILLUSTRATIE BAFA (Bas van der Schot en Farhad Foroutanian) Drawing the Times (Stijn Schenk, Mara Joustra, Merel Barends, Gijs Kast, Aart Taminiau) ACQUISITIE Daily Productions DRUK Rodi Media

PRODUCTIE Cathalijne de Wilde IDFA Frederiksplein 52 1017 XN Amsterdam info@idfa.nl www.idfa.nl

‘ Kinderen spreken

vluchtelingen

met elkaar asiel-Deens’ ‘Hoe is het om elke dag naar school te gaan terwijl tachtig procent van je klasgenoten binnen een jaar alweer vertrokken is? Hoe maak je nieuwe vrienden? Wie mogen in Denemarken blijven en wie niet?’ Dat waren enkele vragen die Andreas Koefoed had na het lezen van een krantenartikel over de Rode Kruis-school, waar jonge vluchtelingen hun eerste Deense lessen krijgen. ‘In 2011 besloot ik een jaar lang zo’n klas te volgen’, vertelt Koefoed. De lerares, Dorte Ortved, is meegekomen naar IDFA. Zij weet als geen ander hoe complex én dankbaar het lesgeven kan zijn – ook al krijgt uiteindelijk niet iedereen een verblijfsvergunning: ‘Educatie is nooit verloren tijd.’ In Denemarken moet ieder kind in een asielzoekerscentrum binnen één of twee weken in de schoolbanken zitten. Deze kinderen blijken de nieuwe taal bijzonder snel op te pikken. Ortved: ‘Als ze je eenmaal vertrouwen, zijn ze enorm leergierig. En de regelmaat doet ze goed. Binnen een maand of drie begrijpen de meesten al zo’n beetje Deens. Ook omdat ze in gemengde asielcentra met anderen ‘asiel-Deens’ spreken.’ Iedere dinsdag verwelkomt de Rode Kruis-school nieuwe leerlingen; alle kinderen die een hoger niveau bereiken stromen door naar een reguliere basisschool. Koefoed volgde een dozijn leerlingen in de voortdurende veranderende groep van Ortved. Koefoed: ‘Na een korte periode van onwennigheid, accepteerden de leerlingen razendsnel de camera; het filmen werd onderdeel van het schoolgaan.’ Ortved: ‘Ze vonden het zelfs zo leuk dat ze me regelmatig vroegen of zíj vandaag het microfoontje mochten dragen.’

Zo’n zes verhalen zijn in de film beland, met Magomed als hoofdfiguur. Koefoed: ‘Deze Tsjetsjeense tienjarige vond ik zo’n intrigerende jongen. Hij was lastig te peilen, maar krachtig.’ Ook Ortved had een zwak voor Magomed. ‘Hij sprak niet veel, maar had een hoge status in de groep, raakte nooit betrokken bij gevechten en was op een prettige manier zelfverzekerd.’ Anno 2015 hebben vier van de zes kinderen, onder wie Magomed, een verblijfsvergunning. Twee hangt mogelijke terugkeer boven ’t hoofd. Koefoed: ‘Hun ouders zijn psychiatrische patiënten die in Denemarken mogen blijven tot ze beter zijn. Daarna worden de families teruggestuurd. Het leidt tot heftige situaties, want deze mensen moeten zo’n beetje verplicht ziek blijven opdat hun kinderen kunnen blijven. Ik vind het een lacune in de Deense wet dat het lot van kinderen altijd gelieerd is aan dat van de ouders. We spraken onlangs met een twintigjarig meisje dat ooit op deze school zat en al vijftien jaar in Denemarken woont. Haar moeder was lang ziek, maar nu ze beter is moeten ze binnenkort terug naar Armenië. Ondertussen voelt dit meisje zich totaal Deens en heeft ze een goede baan.’ Ook Ortved ziet zulke dingen regelmatig gebeuren: ‘Vaak herinneren ze zich hun thuisland nauwelijks of spreken ze hun oorspronkelijke taal amper.’ Qua onderwijs zien ze het anno nu niet zo somber in. Ortved: ‘Hoe druk het momenteel ook is in de vluchtelingencentra, ieder kind krijgt nog altijd onderwijs – zelfs als ze uiteindelijk moeten terugkeren.’ (MN) At Home in the World – Andreas Koefoed. Do 26 11:15 Tuschinski 3; vr 27 21:30 Munt 10; za 28 19:00 EYE Cinema 2. Merel Barends, merelbarends.wordpress.com i.s.m Schenk Amsterdam en DrawingTheTimes.com, het online platform voor journalistieke beeldverhalen.

foto: Bram Belloni

Andreas Koefoed filmde een jaar in een speciale klas in Denemarken waar jonge vluchtelingen Deense taalles krijgen.

Walls van Pablo Iraburu en Migueltxo Molina, over grensmuren wereldwijd. Ma 23 15:45 Tuschinski 4; di 24 19:30 Tuschinski 1; wo 25 17:15 Tuschinski 5; vr 27 12:45 Munt 11. 15

DE STEM D Het publiek kiest: 2001-2014 Met dank aan Rachid Coldenhof en Joop van Wijk voor het helpen verzamelen van de data.

Naziha’s Spring

5 Broken Cameras

We Are Together

Democratie is de heerschappij van de demos, doorgaans vertaald als het volk. Wat is de stem des volks op IDFA? De Publieksprijs. Jury’s (waar Hoge Heren in achterkamertjes hun elitaire oordelen vellen) heb je nodig, zeker. Maar veel filmmakers winnen nóg liever de harten en geesten van de gewone festivalbezoeker.

M DES VOLKS De eerste Publieksprijs werd uitgereikt in 1988, aan de Litouws-Russische documentaire The Last Judgement van Herz Frank. De meest recente vorig jaar aan de Nederlandse Naziha’s Spring van Gülsah Dogan. Toen IDFA in 2007 zijn twintigjarig jubileum vierde is de IDFA Krant-redactie in de archieven gedoken. Zonder overdreven moeite waren alle winnaars van de Publieksprijs vanaf 1988 terug te vinden. Maar alleen vanaf 2001 zijn de complete lijsten met de daadwerkelijke scores bewaard gebleven.

Alle winnaars van de Publieksprijs De lijst van alle winnaars van de Publieksprijs, vanaf het allereerste festival in 1988, laat een mooie ontwikkeling zien. Als je van 1988 naar 2014 gaat, is het breukjaar 1995. Het begint met Letse en Russische winnaars. Een Franse, een Israëlische. Vanaf 1995 winnen bijna alleen nog westerse landen, vanaf 1998 domineren Nederlandse en Angelsaksische. De oorzaak? Waarschijnlijk de groei van de bezoekersaantallen. Cinefielen zijn in de loop der jaren steeds verder in de minderheid geraakt ten opzichte van een breder publiek. De hoofdregel lijkt: we moeten een film kunnen verstaan. De belangrijkste uitzondering vormt het Heilige Land, waarvoor bij het publiek traditioneel grote interesse bestaat, en daarmee tolerantie voor onverstaanbaarheid (en dat volgens de definitie van het Europees Songfestival de facto tot de westerse landen gerekend mag worden).

De Top20 van de Publieksprijs 2001-2014 En nu komen we bij de concrete uitslagen van de Publieksprijs in de periode 20012014. Een Top20. Vaste bezoekers herkennen ongetwijfeld titels. Wat valt op, als eerste indruk? De scores lopen langzaam op. De films worden steeds beter, het publiek steeds welwillender of beide. Eén film uit 2002 haalde de Top20, Michael Moores genrebepalende Bowling for Columbine. De oudste daarna is er eentje uit 2005. 2006 was een topjaar, met drie titels in de Top20 inclusief de allround beste documentaire op IDFA volgens het publiek in de 21ste eeuw (het jaar 2000, waarvan geen volledige data terug te vinden waren, niet meegeteld), Paul Taylors troostrijke aids-documentaire We Are Together. Maar kijk naar de rest van de verdeling en recente jaren doen het veel beter dan de oudste. 2014 heeft maar liefst vijf titels die gemiddeld hoger scoren dan een 9 – een zeer hoge score. Kijk ook even naar de huidige tussenstand van de Publieksprijs, waarop bij het ter perse gaan drie titels 9 of hoger scoorden. Kijk naar de productielanden (wat feitelijk alleen betekent dat het land geld in de documentaire heeft gestopt) en het is het Westen, Nieuw-Zeeland en Israël/Palestina meegerekend, dat de klok slaat. Wie goed zoekt vindt één Brazilië en één Indonesië. Wat dat betreft is de I van IDFA in deze lijst nog niet internationaal genoeg.

We Are Together (2006) – Paul Taylor (Verenigd Koninkrijk) 9,35

5 Broken Cameras (2011) – Emad Burnat, Guy Davidi (Palestina/Frankrijk/Israël/Nederland) 9,34

2013 Twin Sisters – Mona Friis Bertheussen (Noorwegen)

Naziha’s Spring (2014) – Gülsah Dogan (Nederland) 9,32

2012 Searching for Sugar Man – Malik Bendjelloul (Zweden/Verenigd Koninkrijk)

Searching for Sugar Man (2012) – Malik Bendjelloul (Zweden/Verenigd Koninkrijk) 9,20

2011 5 Broken Cameras – Emad Burnat en Guy Davidi (Palestina/Israël/Nederland/Frankrijk)

T he Look of Silence (2014) – Joshua Oppenheimer (Denemarken/Verenigd Koninkrijk/

2014 Naziha’s Spring – Gülsah Dogan (Nederland)

2010 Waste Land – Lucy Walker (Verenigd Koninkrijk/Brazilië)

Indonesië/Noorwegen/Finland) 9,19

2009 The Cove – Louie Psihoyos (Verenigde Staten)

In the Shadow of the Sun (2012) – Harry Freeland (Verenigd Koninkrijk) 9,19

2008 RiP – A Remix Manifesto – Brett Gaylor (Canada)

Waste Land (2010) – Lucy Walker (Verenigd Koninkrijk/Brazilië) 9,18

2007 To See If I’m Smiling – Tamar Yarom (Israël)

Autumn Gold (2010) – Jan Tenhaven (Duitsland/Oostenrijk) 9,17

2006 We Are Together – Paul Taylor (Verenigd Koninkrijk)

Alive Inside (2014) – Michael Rossato-Bennett (Verenigde Staten) 9,15

2005 Sisters in Law – Florence Ayisi en Kim Longinotto (Verenigd Koninkrijk)

Bowling For Columbine (2002) – Michael Moore (Verenigde Staten) 9,12

2004 The Yes Men – Dan Ollman, Sarah Price en Chris Smith (Verenigde Staten)

The Cove (2009) – Louie Psihoyos (Verenigde Staten) 9,10

2003 My Flesh and Blood – Jonathan Karsh (Verenigde Staten)

Twin Sisters (2013) – Mona Friis Bertheussen (Noorwegen) 9,02

2002 Bowling for Columbine – Michael Moore (Verenigde Staten)

Sisters in Law (2005) – Florence Ayisi en Kim Longinotto (Verenigd Koninkrijk) 9,02

2001 Offspring – Barry Stevens (Canada)

Virunga (2014) – Orlando von Einsiedel (Verenigd Koninkrijk) 9,01

2000 Desi – Maria Ramos (Nederland)

Hip Hop-eration (2014) – Bryn Evans (Nieuw-Zeeland) 9,01

1999 Crazy – Heddy Honigmann (Nederland)

Souvenirs (2006) – Shahar Cohen en Halil Efrat (Israël/Nederland) 9,00

1998 Twee vaders – Ko van Reenen (Nederland)

T he Monastery – Mr. Vig & the Nun (2006) – Pernille Rose Gronkjaer (Denemarken) 9,00

1997 Vision Man – William Long (Zweden)

RIP – A Remix Manifesto (2008) – Brett Gaylor (Canada) 9,00

1996 Blue Eyed – Bertram Verhaag (Duitsland/Verenigde Staten)

The World According to Ion B. (2010) – Alexander Nanau (Roemenië) 8,98

1995 Anne Frank Remembered – Jon Blair (Verenigd Koninkrijk)

W akker in een boze droom (2013) – Peter Lataster en Petra Lataster-Czisch (Nederland) 8,97

1994 Habehira Vehagoral – Tsipi Reibenbach (Israël) 1993 Belovy – Victor Kossakovsky (Rusland) 1992 Black Harvest – Robin Anderson en Bob Conolly (Australië) 1991 Djembéfola – Laurent Chevalier (Frankrijk) 1990 Pamjati Mnoevsjego Dnja – Sharunas Bartas (Sovjet-Unie) 1989 Skierskala – Ivars Seleckis (Letland) 1988 Augstaka Tiesa – Herz Frank (Letland)

Program TUSCHINSKI TUSCHINSKI 1 1

Monday 23 November

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 2 2

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 3 3

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 4 4

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 5 5

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 66

DE MUNT DE MUNT 4

DE MUNT DE MUNT 5

DE MUNT DE MUNT 9

DE MUNT DE MUNT 10 10

DE MUNT DE MUNT 11

DE MUNT DE MUNT 12 12

QUEER QUEER DAY DAY Queer Queer Day Day

9:00 9:00

10:00 10:00

Russian Russian 10:00 10:00TheThe

10:00 10:00

10:15 10:15

Woodpecker Woodpecker

TheThe Road Road

ChadChad Gracia Gracia

Zanbo Zanbo Zhang Zhang

Best ofBest Fests of, 82’ Fests, 82’

10:45 10:45

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 95’ , 95’

11:00 11:00

Garage Garage 2.0 2.0

Catherine Catherine van Campen van Campen

Martha Martha & Niki & Niki

11:00 11:00

Tora Tora Mårtens Mårtens

11:30 11:30

Panorama Panorama , 125’ , 125’

PaulaPaula Gomes Gomes

Frédéric Frédéric Guillaume Guillaume

First Appearance First Appearance Competition Competition , 80’ , 80’

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 75’ , 75’

13:00 13:00

Best ofBest Fests of, 98’ Fests, 98’

Panorama Panorama , 85’ , 85’

13:45 13:45

QingQing ZhaoZhao

Tomer Tomer Heymann Heymann

Please Please Remember Remember Me Me

14:15 14:00 14:0014:15

Credit Credit for Murder for Murder withwith Extended Extended Q&A Q&A

First Appearance First Appearance Competition Competition , 85’ , 85’

ClaraClara Peltier Peltier

BirdBird SkinSkin

Walls Walls

Karolina Karolina Bielawska Bielawska

PabloPablo Iraburu, Iraburu, Migueltxo Migueltxo Molina Molina

Aracati Aracati

AlineAline Portugal, Portugal, JuliaJulia De Simone De Simone

Land Land Grabbing Grabbing Kurt Kurt Langbein Langbein

Moein Moein Karimoddini Karimoddini Panorama Panorama , 62’ , 62’

17:30 17:30

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 52’ , 52’

Tell Tell Spring Spring NotNot to to 17:45 TheThe FogFog of Srebrenica of Srebrenica 17:45 Come Come ThisThis YearYear Samir Samir Mehanovic Mehanovic 3½ 3½ Minutes, Minutes, TenTen Bullets Bullets 18:00 18:00 Saeed Saeed Taji Farouky, Taji Farouky, Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 60’ , 60’ MarcMarc SilverSilver McEvoy McEvoy Every Every FaceFace HasHas a Name a NameMikeMike Panorama, Panorama, Benjamin Benjamin BarberBarber Program Program , 98’ , 98’ Best ofBest Fests of, 82’ Fests, 82’

Magnus Magnus Gertten Gertten Best ofBest Fests of, 76’ Fests, 76’

17:30 17:30 18:00 18:00

OldOld Wives Wives

Galina Galina Krasnoborova Krasnoborova

18:30 18:30

20:15 20:15

Arlette Arlette - Courage - Courage Is a Is Muscle a Muscle Florian Florian Hoffmann Hoffmann

Student Student Competition, Competition, IDFA IDFA , 84’ , 84’ DOC UDOC Competition U Competition

20:00 20:00

MegMeg Smaker Smaker

VPRO VPRO Extra: Extra: Natural Natural Disorder Disorder

Student Student Competition Competition , 15’ , 15’

LifeLife of aof Butterfly a Butterfly

WithWith an introduction an introduction and and extended extended Q&A.Q&A. Moderator Moderator Marcia Marcia Luyten Luyten (Buitenhof). (Buitenhof).

PiotrPiotr Bernas Bernas

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 50’ , 50’

Natural Natural Disorder Disorder

Behemoth Behemoth LiangLiang ZhaoZhao

20:30 20:30

Masters Masters , 90’ , 90’

Afghanistan Afghanistan Night Night Stories Stories

Lampedusa in Winter in Winter 22:00 22:00Lampedusa Jakob Jakob Brossmann Brossmann Best ofBest Fests of, 93’ Fests, 93’

Panorama Panorama , 12’ , 12’

22:15 22:15

FelixFelix Röben, Röben, Ajay Ajay Koli Koli

Ina Borrmann Ina Borrmann

CoalCoal India India

Every Every 28 Days 28 Days

Student Student Competition Competition , 47’ , 47’

Panorama Panorama , 89’ , 89’

Jungle Jungle Sisters Sisters Panorama Panorama , 80’ , 80’

Guantanamo’s Guantanamo’s Child: Child: Omar Omar Khadr Khadr

Coming Coming of Age of Age

10:00

DE BALIE MELKWEG GROND BRAKKE BRAKKE GROND BRAKKE TUSCHINSKI 4GROND TUSCHINSKI 5 GROND MELKWEG TUSCHINSKI 6DE BALIE 2BRAKKE EXPOZAAL EXPOZAALRODE ZAAL RODE ZAAL RABOZAAL RABOZAAL

Woodpecker

Strung Out Strung Out

Birobidzhan

First Appearance12:00 Competition First Appearance , 110’ Competition, 110’

Panorama, 125’

Nirit Aharoni

12:00 12:00Clear Years

Frédéric Guillaume

12:15

Alexandra Kulak, Yulia Kurmangalina, Anna Kornienko

Jonas and the Backyard Circus

12:15

Paula Gomes

First Appearance Competition, 80’

Beyond My Grandfather Allende

Yun Ye

Best of Fests, 98’

14:30 14:45

Rebels

Kari Anne Moe

13:45

Panorama, 85’

Yun Ye

20:15 20:00 20:0020:15

NapolIslam NapolIslam

Ernesto Ernesto Pagano Pagano Panorama Panorama , 75’ , 75’

21:45 21:45

Next Next Stop: Stop: Utopia Utopia

22:00 22:00

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 91’ , 91’

Ada Ada Ushpiz Ushpiz Kristina Kristina Goolsby, Goolsby, Ashley Ashley York York

Apostolos Apostolos Karakasis Karakasis

VitaVita activa, activa, the the Spirit Spirit of Hannah of Hannah Arendt Arendt

Tig Tig

22:15 22:00 22:0022:15

Chechen Chechen

Panorama Panorama , 124’ , 124’

Best ofBest Fests of, 90’ Fests, 90’

Beata Beata Bubenets Bubenets

AfterAfter the screening the screening therethere will will be a be discussion a discussion withwith director director Ashley Ashley York.York.

First Appearance First Appearance Competition Competition , 76’ , 76’

23:00 23:00

Toomas Järvet Toomas Järvet

Panorama, 73’

First Appearance Competition First Appearance , 74’ Competition, 74’

15:30

Bird Skin

15:45

Clara Peltier

16:00 Industry Screening 16:00 Industry Screening

Walls

Panorama, 20’

Remember Remember Your 16:00 16:00 Your Name, Babylon Name, Babylon

Bernardo Ruiz

16:30

Aracati

Aline16:30 Portugal, Julia 16:30 De Simone

Pablo Iraburu, Migueltxo Molina Panorama, 83’

16:30

Panorama, 87’

Panorama, 100’

19:00

Best of Fests, 76’ Panorama, 100’

Best of Fests, 82’

Mid-Length Competition, 58’

19:30

13:00

Atlan

Moein Karimoddini Panorama, 62’

17:00

David Dawkins

First Appearance Competition, 92’

14:00

18:00

Chloe Ruthven

10:00

19:00

Table Pitch

21:00

Coming of Age Teboho Edkins

Student Competition, 63’

16:00

will be a discussion with the director.

IDFA DOC U Competition, 75’

14:00

The Black Panthers: Vanguard of the Revolution

Old Wives

Galina Krasnoborova

NPO Screening Eritrea Stars John Appel

Dutch Competition, 55’

19:00

A Boy’s DreamA Boy’s Dream 19:00

Walther Grotenhuis, Walther Grotenhuis, Cinta Forger Cinta Forger

16:00

16:30

Suzanne Raes

Boudewijn Groot - de Groot 21:00 deBoudewijn Come Closer Come Closer

22:00

First Appearance Competition, 77’

17:00

Song Room of Lahore IDFAinWriting IDFA Writing A Sinner Mecca Room

Sharmeen accreditedAndy guests. for allSchocken, accredited Wifi connection guests.and Wifi connection and ParvezWorkspace Sharma for all Workspace Obaid-Chinoy computers available. computers available. Best of Fests , 79’ Music Documentary, 82’

18:00

19:30

The Ladino Ladies’ Club

24:00

Boris Missirkov, Georgi Bogdanov

After the screening, Marc Hinfe- 19:30 Surire laar speaks with the directors Bettina Perut, Ivan Osnovikoff and other guests. Best of Fests, 80’

SOCIAL EVENTS SOCIAL EVENTS

De Jaren CaféDe – 09:00 Jaren Café – 09:00 Panorama, 80’

20:00

Best of Fests, 90’

Docs for Sale &Docs IDFAfor Forum Sale & passholders IDFA Forum passholders

After the screening there will be a discussion with director De Jaren CaféDe – 18:00 Jaren Café – 18:00 Ashley York.

Guests Meet Guests Meet Guests

Exchange ideas at Exchange the daily cocktail ideas athour! the daily Hosted cocktail by ARTE. hour! Hosted by ARTE.

1:00

De Jaren CaféDe – 22:00 Jaren Café – 22:00 IDFA Dance Night IDFA Dance Night

Let’s dance! ComeLet’s join dance! us and Come dancejoin the us night andaway dance inthe night away in Café de Jaren at IDFA’s Café de most Jaren renowned at IDFA’sDance most renowned Nights! Dance Nights!

1:001:00

International Documentary Film Festival Amsterdam

MAANDAG MAANDAG MAANDAG 23 NOVEMBER 23 NOVEMBER 23 NOVEMBER

20:15

NapolIslam

Ernesto Pagano Panorama, 75’

22:15

Chechen

Beata Bubenets

First Appearance Competition, 76’

23:00

24:00

Admission freeAdmission free

1:00

Adam Sjoberg

Chemsex with industry, 19:00 documentary documentary from distribution industry, from to financing, distribution and to financing, and Extended Q&A from co-productions from toco-productions festival strategy. to festival strategy.

For all passholders For all passholders

24:00 24:00 24:00

I Am Sun Mu Panorama, 87’

, 51’ thirty showcases thirty IDFA Filmmakers IDFABreakfast Filmmakers Breakfast The DocLab: Seamless The DocLab: Reality Mid-Length exhibition SeamlessCompetition Reality showcases exhibition by meeting yourfellow day byfilmmakers meeting fellow filmmakers installations and interactive installations projects, and interactive includingprojects, experi- including experi-Kick-start your dayKick-start and IDFA staff over and coffee IDFAand staffcroissants. over coffee Hosted and croissants. by ARRI. Hosted by ARRI. ments with artificial ments intelligence with artificial and smell intelligence as a narrative and smell as a narrative 21:00 means. The selection means. includes The selection a strikingincludes numberaofstriking virtualnumber of virtual By invitation By invitation reality projects, transporting reality projects, the audience transporting to different the audience to different realities. Some installations realities. Some have installations varying opening have hours varying opening hours 21:45 21:45 Arti et Amicitiae Arti et – 17:00 Amicitiae – 17:00 (11:00–21:00). On site (11:00–21:00). reservation On may site bereservation required. may be required. Next Stop: Utopia Vita Spirit 22:00Docs for Sale Happy Docs for Hour Saleactiva, Happy the Hour Karakasis of Hannah Arendt Admission FreeAdmissionApostolos Free Hosted EYE International, by NPO Sales,Films EYE International, Transit, Autlook Films Transit, Autlook Tig Hosted by NPO Sales, 22:15 22:00 Feature-Length Competition, 91’ Ada Ushpiz Kristina Goolsby, AshleyFilmsales, York Filmsales, CAT&Docs and Rise CAT&Docs and Shine. and Rise and Shine. Panorama , 124’ Best of Enemies

23:00

18:00

Rawie answer your Rawie questions answer about yourall questions aspects of about the all aspects of the

Mid-Length Competition, 54’

Masters, 88’

Remember Your Name, Babylon

Documentary Jannie Langbroek experts Jannie and Marijke Langbroek and Marijke 19:00Documentary experts

Brakke GrondBrakke 9:00 – 23:00 Grond 9:00Reyners – 23:00 Masters , 90’ Christophe 21:00

16:00 Industry Screening Marie Brumagne, Bram Van Cauwenberghe

After the screening journalist Hassnae Bouazza talks to director Parvez Sharma about NH Carlton E-floor NH Carlton 9:0017:30 – 21:00 E-floor 9:00 – 21:00 his pilgrimage to Mecca.

Chemsex Best of Fests, 26’ Behemoth DOCLAB EXPO: DOCLAB SEAMLESS EXPO: SEAMLESS REALITY REALITY William Fairman, Liang Zhao Coups de foudre Max Gogarty

21:00

Salim Abu Jabal

15:00

First Aid Doc Clinic First Aid Doc Clinic

Ivan S. Tverdovskiy

20:00

Roshmia

Masters, 114’

NH Carlton E-floor NH Carlton 10:00 – 17:00 E-floor 10:00 – 17:00

Grumant: Island of Communism

14:00

Stanley Nelson

DAILY SERVICES DAILY SERVICES

17:00

18:00

First Appearance Competition, 110’

Panorama, 70’

14:45

A Sinner in Mecca with Extended Q&A

18:00

Nirit Aharoni

13:00

IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders only First Appearance Competition,

Panorama, Benjamin Barber Program, 94’

Strung Out

Feature-Length, Dutch & DOC U Competition, 110’

One-on-One One-on-One Industry Session: Industry Session: consultancies:consultancies: MEDIA Dangerous MEDIA Docs Dangerous Docs Telling truth to power Telling with truth as to power with as Programme with Programme with 14:15 little risk as possible. little risk as possible. Julie van Herck Julie van Herck Book your One-on-One Book your meeting One-on-One meeting Call Me Marianna For all passholders For all passholders

Table Pitch Round Table Pitch Round Table 15:15 Pitch

Morgan Neville, Robert Gordon

23:00

After the screening there will be a discussion with director Jake Witzenfeld.

12:00

11:30 Industry Screening

Dutch Competition, 70’

7 Projects will be pitched 7 Projects will be In pitched this genre specific In this pitch genre specific pitch DOC projects U in an intimate setting in anfor intimate setting session, for 7 cross-media session, projects 7 cross-media the Earth an audience of potential an audience of potential will be pitched in will an intimate be pitched inWhen an intimate 15:45 Seemsofto Be Light financiers. financiers. setting for an audience settingoffor an audience Land Grabbing Salome Machaidze, Tamuna potential financiers. IDFA Forum passholders IDFA Forum onlypassholders only potential financiers. Karumidze, David Meskhi Kurt Langbein

Dutch Competition, 75’Dutch Competition, 75’

20:00

specific questions.specific questions.

(upon registration) (upon registration) After the screening there IDFA Forum Round IDFA Forum Round IDFA Forum Cross-media IDFA Forum Cross-media

15:00