IDFA themakrant 2015-2 Geluid by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

nr 2 thema

altijd actueel: idfa.nl/festivalnieuws & de idfa-app

Errol Morris en Yann Arthus-Bertrand over muziek Luisteren naar Boudewijn de Groot Geluid in documentaires

MET PROGRAMMA VAN

ZA 21 & ZO 22 NOV

BELEEF

IDFA VOLKS KRANT MET DE

NEXT STOP: ROTTERDAM

INTERNATIONAL FILM FESTIVAL ROTTERDAM

27 JANUARY 7 FEBRUARY 2016

Mediafonds stimuleert

volkskrant.nl/idfa A Strange Love Affair with Ego van Ester Gould Mogelijk gemaakt door het Mediafonds, net als 20 andere Nederlandse documentaires op IDFA 2015

www.mediafonds.nl/idfa

En nou moet u eens even goed luisteren. Films worden bewegende beelden genoemd. Ze zeggen: met al die schermen leven we in een beeldcultuur. Kijkers, noemen we onszelf. Beeld, beeld beeld – maar waar blijft het geluid? Film is een audiovisuele kunst: audio en video samen. Beeld en Geluid, heet het Nationaal Instituut voor het audiovisueel erfgoed terecht.

Maar het publiek onderschat de rol van geluid in film – en zeker in documentaires. Dat komt bovenal omdat geluid onbewuster binnenkomt. Geluidsontwerpers – van wie IDFA er vijf heeft uitgenodigd voor het programma Sounds Real – doen dat bovendien deels expres: het idee leeft dat je het geluid wel moet ervaren, maar niet moet merken. Maar de effecten van geluid kunnen heftig zijn. Verander het geluid en je verandert het moment, de scène, soms de betekenis van de hele film. Als je met gespitste oren door het programma van IDFA gaat, vallen allerlei momenten en gevoelens opeens extra op. Sterker nog: een en dezelfde film verandert al, merkte de redactie van deze IDFA Krant, als je je aandacht eens goed richt op alle geluiden van een documentaire: de stemmen, de muziek en de achtergrondgeluiden. Muziek – dat is een vorm van geluid die we vaak wel opmerken. Zeker bij documentaires over muzikanten. Zoals Suzanne Raes’ portret van Boudewijn de Groot. Maar ook muziek kan uiterst verraderlijk zijn: een vrolijk getingel of juist een omineuze brom kan het oordeel van de kijker-luisteraar over een personage subtiel maar dwingend veranderen. De Amerikaanse documentairemeester Errol Morris, die een retrospectief en zijn lievelingstop10 op het festival presenteert, en zijn Franse tegenvoeter Yann Arthus-Bertrand, regisseur van het kaleidoscopische Human, gaan daarom vol op het orgel: de muziek in hun films bepaalt verregaand de sfeer, maar is zeker niet stiekem. Nu is het aan u. Let eens extra op het geluid. Vertelt het iets extra’s? Bepaalt het de interpretatie? Trekt of duwt het u een bepaalde richting op, die niet per se al in het beeld zit? Bij bijna elke film is iets interessants over geluid te zeggen. En dat doen we deze keer.

Inhoudsopgave 6/7 Het gesprek begon wat stroef,

12/13 Een vlaggetje dat met een

maar na het gesprek tussen Top10samensteller Errol Morris en regisseur Yann Arthus-Bertrand (over Philip Glass, interviewtechnieken en hoop) werden telefoonnummers uitgewisseld. ‘Jij bent hoopvol, ik niet.’

9 Ze zijn niet vaak in beeld, de

sounddesigners, maar hun werk gaat zeker niet onopgemerkt voorbij. Volgens Thomas Jaeger, geluidsontwerper voor onder andere nLars von Trier, sleepte de film Man Falling pas na uitgebreide aanpassing van het geluid zijn prijzen in de wacht.

duidelijke ‘zoef ’ van een wagen waait en een vervreemdende ‘specht’ in een film over de Doega-radar uit de tijd van de Koude Oorlog: geluid met een impact, al beseffen we dat zelf vaak niet.

6/7

12/13

Tien maanden lang hingen Marie Brumagne en Bram van Cauwenberghe rond bij kassen in de Spaanse landbouwregio Almería - een schijntje vergeleken bij de jaren die de (illegale) immigranten die ze filmden daar al leven, gescheiden van hun thuisland en familie.

16/17 De redactie van de IDFA Krant

11 ‘Hij is altijd zichzelf en vreselijk

eerlijk’, zegt filmmaker Suzanne Raes over het onderwerp van haar film Boudewijn de Groot - Come Closer. Desalniettemin liet de Nederlandse zanger zich lastig kennen: ‘In gesprekken houdt hij afstand.’

keek met een gespitst oor naar scènes uit documentaires, om te concluderen dat wat je hoort in grote mate bepaalt hoe je kijkt.

16/17

Op de cover

Thomas Jaeger Zie pagina 9.

“Inspirerend” Televizier

Ontdek nieuwe documentaires. ALLEEN OP

PROBEER 1 MAAND GRATIS NETFLIX ad Documentaires Q4_Idfa Special.indd 2

15/10/15 15:46

Man met de piano Zaterdagochtend kunt u de oudste en beste (zie het thema-artikel op pagina’s 12 en 13) documentaire van dit IDFA zien, Dziga Vertovs stadssymfonie Man with a Movie Camera uit 1929. Dat is de periode van de zwijgende cinema – maar stil was het toen zelden. Als er al geen explicateur door de film heen stond te praten was er wel muzikale begeleiding. Dat is er deze keer ook: filmcomponist en -journalist Kevin Toma begeleidt Vertov op piano, in combinatie met een score vol beats, samples en soundscapes. Zaterdag 21 november 10.30 uur, EYE.

Barbershop

Het staat niet in het officiële Verdrag voor de Rechten van het Kind, maar Gianni Grot (So You Think You Can Dance) vond dat de voor de schoolvoorstellingen aanwezige kinderen recht hadden op een dansje. Dus werd er op het plein bij de Brakke Grond gedanst, op de dag van de Internationale Rechten van het Kind (20 november). Zodat ze erna, tijdens de vertoning van de documentaires, rustig konden blijven zitten. foto: Felix Kalkman

DocLab-geluiden Het live event van DocLab gaat zaterdag 21 november over geluid. Of preciezer: over de kunst van geluid in documentaire, virtual reality en games. Op zijn DocLabs is er van alles te beleven en te doen voor het publiek. Zo doet sounddesigner Amaury La Burthe een twitterexperiment met de argeloze bezoekers. En er is een live presentatie van het virtual reality-project Way To Go door Philippe Lambert: een virtuele

en muzikale wandeling annex ontdekkingsreis door een magisch bos. Het evenement vindt plaats vanaf 20:00 uur in de Rode Zaal in de Brakke Grond, dat geheel in het teken staat van DocLab: de dagelijkse werkelijkheid is daar vervangen door interactieve installaties en virtual reality-projecten.

EDA? Klinkt goed!

Kids & Docs is groot

Lyiari Notes

Voor de tweede keer reikt de Alliance of Women Film Journalists (AWFJ) op IDFA een prijs uit aan de beste door een vrouw geregisseerde documentaire. De jury kiest een winnaar uit tien films van speelfilmlengte uit het IDFA-programma. De prijs wordt uitgereikt tijdens de Award Ceremony op woensdag 25 november. Vorig jaar won de Chileense Maite Alberdi met haar documentaire Tea Time. Dit jaar zijn de tien kanshebbers: Alisa in Warland van Liubov Durakova/Alisa Kovalenko, Carolina’s World van Mariana Viñoles, The Chechen van Beata Bubenets, Every 28 Days van Ina Borrmann, Jonas and the Backyard Circus van Paula Gomes, Lyiari Notes van Maheen Zia/Miriam Chandy Menacherry, Motley’s Law van Nicole Nielsen Horanyi, Rebels van Kari Anne Moe, Sonita van Rokhsareh Ghaem Maghami en A Strange Love Affair with Ego van Ester Gould.

Dagelijks van 9:00 tot 23:00 uur.

Kids & Docs is volwassen geworden! Tenminste, als je ervan uitgaat dat de competitiegerechtigde leeftijd van festivalprogramma’s zestien is. Voor het eerst sinds het onderdeel in 1999 van start ging, wordt er gestreden om serieuze prijzen voor de documentaires voor IDFA’s jongste doelgroep. Meike Statema, hoofd educatie, is blij en trots met de eigen competitie. Dit jaar valt op dat er veel internationale inzendingen zijn. Statema wil niet direct zeggen dat het aan Kids & Docs te danken valt dat nu ook in het buitenland de jeugddocumentaire het schooltelevisieniveau is ontstegen. Maar dat het programma internationaal een voortrekkersrol heeft, staat buiten kijf. In de Kids & Docs Competitie dingen twaalf films mee naar de IDFA Award for Best Kids & Docs Documentary, met een geldprijs van €2500.

Suburban King/Top-girl

uur, De Kleine Komedie.

Stille stemmen Alle films op IDFA doen ertoe, natuurlijk. Maar Movies that Matter heeft daaruit nog eens een bijzonder drietal geselecteerd voor hun eigen Dag: eerst Guantanamo’s Child: Omar Khadr (terrorisme), dan I Am Sun Mu (Noord-Korea), dan Lampedusa in Winter (vluchtelingencrisis) en als laatste Censored Voices (Zesdaagse Oorlog), elk met een fijn lang nagesprek met de regisseur door programmamaker Bahram Sadeghi. Zondag 22 november 10:00 uur, Tuschinski 1; 12:45, 15:00 en 17:30 uur, Tuschinski 2.

Praten met DocLab De overgang van analoog naar digitaal is bijna volledig, als het gaat om het gebruik van celluloid versus digitale camera’s. Maar de inhoudelijke digitale revolutie is nog in volle gang. Op de DocLab Interactive Documentary Conference spreken onder anderen James George (datakunstenaar), Dries Verbruggen (Unfold), Liz Cook (Kickstarter) en Jigar Mehta (AJ+). En dat is verdomd interessant en dus uitverkocht. Zondag 22 november

10:00-18:00 uur, Brakke Grond Expozaal.

Vrienden bij Boudewijn de Groot Nieuw! Voor het eerst organiseert het festival speciaal voor Vrienden van IDFA (zie https:// www.idfa.nl/nl/steun-idfa/word-vriend.aspx) een Vrienden Salon. Daar gaat Hanneke Groenteman onder meer in gesprek met regisseur Suzanne Raes en haar editor Elja de Lange over hun documentaire Boudewijn de Groot – Come Closer (zie pagina 11). De Salon wordt ook nog gehouden op maandag 23, dinsdag 24 en woensdag 25 november. Zondag 22 november 15:30-16:30 uur Tuschinski VIP Lounge, gratis voor Vrienden van IDFA.

Robert Frank in auditorium De Amerikaanse fotograaf Robert Frank, eind jaren vijftig bekend geworden met zijn indringende fotoboek The Americans, staat dit weekend zelf in de schijnwerpers. De inmiddels 91-jarige kunstenaar is zelf niet op IDFA aanwezig, maar werk van en over hem wel. Zo zijn dit weekend in het auditorium van het Stedelijk Museum films te zien, gemaakt door de fotograaf, waaronder de lange documentaire Me and My Brother – een film in een film waarin Frank zelf wordt gespeeld door een jonge Christopher Walken. Daarnaast zijn er twee programma’s met korte films van de fotograaf. De films zijn na het weekend te zien in de reguliere filmzalen van

Zaterdag 21 november weer drie keer een film, gekozen door de wereldbefaamde Amerikaanse politicoloog Benjamin Barber met uitgebreide nagesprekken met Barber en regisseurs. Eerst 3½ Minutes, Ten Bullets (Amerikaans wapenbezit en racisme), dan The Chinese Major (Barber schreef ook het boek If Mayors Ruled the World) en later For Kibera! (de beperkingen van ontwikkelingshulp). Zaterdag 21 november 10:30, 13:30 en 19:15

IDFA. Bijzonder is de screening van het zelden vertoonde, controversiële Cocksucker Blues (1972) over de Rolling Stones. Mick Jagger probeerde de screening van de film destijds te laten verbieden. Het museum exposeert ook foto’s uit de periode van The Americans, samen met gelijksoortig werk van zijn collega Kienholz. Het hele programma is samengesteld naar aanleiding van Don’t Blink, de recente documentaire van Laura Israel over Robert Frank, te zien op IDFA. Kijk op www.idfa.nl voor de vertoningstijden en -plaatsen.

Muzikale Melkweg Samen met mediapartner 3voor12 is IDFA ook dit jaar weer aanwezig in de Melkweg met muziekdocumentaires. Drie op zaterdag, drie op zondag. Op zaterdag bijvoorbeeld op het podium de bijzondere muzikale ontmoeting tussen Princess Shaw en de Israëlische componist/producer Kutiman – die ook werd gefilmd in Thru You Princess. En op zondag treedt My Baby op, na vertoning van Mavis!, over gospel-keizerin Mavis Staples. Zaterdag 21 november, 14:00, 17:15 en 21:30 uur; zondag 22 november, 13:30 uur Melkweg Rabozaal.

Het leek van tevoren een goed idee twee regisseurs bij elkaar te zetten wier werk raakvlakken heeft, maar ook grote verschillen. Aan de ene kant Amerikaan Errol Morris (67), de maker van veelgeprezen documentaireklassiekers als The Fog of War en The Thin Blue Line, aan wie IDFA dit jaar een retrospectief wijdt en die zijn Top10 van favoriete documentaires selecteerde. Naast hem op de bank zijn Franse generatiegenoot Yann Arthus-Bertrand (69), op het festival met Human. Een indrukwekkende film waarin de geïnterviewden, net als bij Morris, recht de camera in kijken en vertellen over hun (vaak heftige) levenservaringen. Maar het gesprek begint wat stroef en ongemakkelijk. Morris heeft Human niet gezien en Arthus-Bertrand heeft zelfs nog nooit van zijn Amerikaanse collega gehoord. Terwijl zijn assistent op de smartphone Wikipedia-informatie opzoekt over Morris, begint Arthus-Bertrand te vertellen over de muziek in Human, die de imposante beelden van landschappen vergezelt. Een grote inspiratiebron voor hem was de Qatsi-trilogie (Koyaanisqatsi, Powaqqatsi en

Naqoyqatsi) van Godfrey Reggio, met muziek van Philip Glass. ‘Dat zijn mijn favoriete films. Zo slim en spiritueel. Die man is een genie.’ ‘Ik ken hem goed’, zegt Morris. Een verbaasde Arthus-Bertrand slaat hem op zijn dij en zegt: ‘Ah, mijn vriend!’ Waarna Morris uit de doeken doet dat hij ook goed bevriend is met Philip Glass en veel met hem gewerkt heeft. Arthus-Bertrand: ‘Dan moet je mijn film zien, de muziek is gemaakt door Armand Amar, die wel de Europese Glass wordt genoemd. In het begin gebruikten we zelfs muziek van Glass als richtlijn, omdat de score van Amar nog niet klaar was. Uit [de speelfilm] The Hours, geweldige muziek.’ Morris: ‘Ja. Maar wel gestolen van mijn film. Ik ken het dus goed. Maar dat is een ander verhaal. Ik heb trouwens echt een hekel aan die film.’ Arthus-Bertrand: ‘Echt? Waarom?’ Morris: ‘Omdat-ie gewoon afschuwelijk is. Echt afgrijselijk.’ Hij vertelt over zijn samenwerking met Glass, die volgens hem met veel ruzies gepaard gaat. ‘Dat komt doordat hij uit de klassieke muziek

Errol Morris (Top10) en Yann Arthus-Bertrand (Human) over muziek, interviews en (wan)hoop

‘ ‘Jij bent hoopvol, ik niet’

Human

Fast, Cheap and Out of Control

De tientallen mensen die Yann Arthus-Bertrand in Human het woord geeft over heftige gebeurtenissen in hun leven, kijken recht de lens in. Net als mensen die Errol Morris aan de tand voelt in bijvoorbeeld Tabloid of The Unknown Known. En dan blijken ze ook nog allebei van Philip Glass te houden. tekst: Sietse Meijer, foto: Bram Belloni

afkomstig is, hij heeft geen filmachtergrond. The Thin Blue Line was een van de eerste films waarvoor hij muziek maakte. Het was voor hem een veel lastiger klus dan Koyaanisqatsi, waar geen spraak in zat. Bij mij moest hij rekening houden met dialogen, de muziek moest passen bij wat de geïnterviewden zeggen. Het viel niet mee, maar het resultaat is volgens mij een van zijn beste soundtracks geworden. En omdat het zo moeizaam ging, heb ik hem de tweede film die we samen deden niet eens laten zien. Ik gaf hem alleen woorden waar hij muziek bij moest maken. Dat maakte het een stuk gemakkelijker.’ Een tweede Aha-Erlebnis volgt als hun werkwijze ter sprake komt, bijvoorbeeld hoe ze hun geïnterviewden constant in de camera laten kijken. Morris vertelt over het ingenieuze apparaat dat hij ontwikkelde, de Interrotron, waarmee hij en zijn geïnterviewde elkaar via videomonitoren, langs een omweg, in de ogen kijken. ‘Die gebruikte ik bijvoorbeeld bij The Fog of War, over de voormalige Amerikaanse minister van Defensie Robert McNamara.’

Arthus-Bertrand: ‘O, ik ben gek op die film! Ongelooflijk. Ah, wat goed om je te ontmoeten. Ik vond het zo triest, ik leefde echt met McNamara mee. Aan het eind voel je zijn spijt.’ Morris: ‘Klopt, het is een film over spijt. Ik heb ook een film gemaakt over een andere minister van Defensie, Donald Rumsfeld (The Unknown Known, red.). Dat was een heel andere ervaring. McNamara vertelde mij wat ik wilde horen, Rumsfeld totaal niet. Ik had wel enig berouw van hem willen horen. Of in elk geval iets anders dan die enorme zelfvoldaanheid van hem. Die man is zó blij met zichzelf. Maar een mislukking vond ik het niet. Je wilt in een film iets vangen en dat is wel gelukt. Het is een portret van een enorme klootzak.’ Arthus-Bertrand vertelt dat hij en zijn crew voor Human duizenden mensen hebben geïnterviewd, over de hele wereld. ‘We begonnen altijd met de basisvragen: hun naam, leeftijd, beroep. Na een tijdje kwamen er vragen als: wat wil je veranderen in je leven, of wat is het

ergste dat je ooit hebt meegemaakt en wat heb je ervan geleerd? Daar kan iedereen wel iets mee. De meeste mensen zijn het niet gewend zo veel over zichzelf te praten. Daardoor leek het vaak op een gesprek met een psycholoog. Het waren heel intieme interviews.’ Hij is duidelijk over het doel van zijn film, die op zijn minst mensen aan het denken wil zetten. ‘Over vragen als: waarom krijg je in zo veel landen de doodstraf als je openlijk homo bent? Of: waarom is er zo veel armoede en bij anderen juist zo’n overvloed? Mijn land is te rijk. Maar ik ben niet pessimistisch. We hebben nu niets aan pessimisme of passiviteit. We hebben actie nodig.’ Morris: ‘Jij bent hoopvol, ik niet.’ Arthus-Bertrand: ‘Ik ben geen objectieve filmmaker, ik ben een activist.’ Morris: ‘Maar je kunt toch ook een wanhopende activist zijn?’ Gelach. ‘Tegen Kafka zei iemand eens: “Je gelooft toch wel in hoop?” Waarop Kafka antwoordde: “Jawel, maar niet voor ons.” Waarom hoopvol zijn als je ook kunt wanhopen?’

Er begint zich een duidelijk verschil in persoonlijkheid af te tekenen: de brompot-met-pretoogjes Errol Morris tegenover de onverbeterlijke optimist Yann Arthus-Bertrand, die verzucht: ‘We moeten ons gelukkig prijzen dat we dit mogen doen.’ Maar na het interview zitten ze nog een tijdlang te kletsen en te lachen, en wisselen ze elkaars gegevens uit. Vrienden voor het leven – of tenminste voor een dag.

Human – Yann Arthus-Bertrand. Zo 22 18:30 Tuschinski 1; zo 29 10:00 Munt 11. Van Errol Morris draait nog: Fast, Cheap and Out of Control. Za 21 12:15 EYE Cinema 2. Mr. Death: The Rise and Fall of Fred A. Leuchter, Jr.. Do 26 16:00 EYE Cinema 2. Tabloid. Zo 29 16:15 Tuschinski 6. The Fog of War. Zo 22 18:45 EYE Cinema 2; wo 25 13:45 Tuschinski 6. The Thin Blue Line. Vr 27 10:00 Tuschinski 6. The Unknown Known. Do 26 17:30 Tuschinski 3.

Het IDFA laat de hele wereld zien

Het documentairefestival IDFA bouwt bruggen tussen werelden. Tussen actualiteiten en achtergronden. Tussen kunstenaars en kijkers. Tussen ideeën en kansen. IDFA brengt de wereld samen. Daarom steunt VSBfonds dit festival. Ook mooie plannen voor kunst en cultuur? Kijk op vsbfonds.nl

vsbfonds.nl

NTR op IDFA De Garage 2.0 Vleesverlangen Jheronimus Bosch – Geraakt door de duivel Inside the Chinese Closet Boudewijn de Groot - Kom nader Mijn Kanker De jongensdroom - Theo Jansen De wereld volgens Monsieur Khiar Janis - Little Girl Blue Mavis! Fassbinder Ingrid Bergman – In Her Own Words

NTR Avond van de Wolf | di. 24 november | Tuschinski 2 Het Uur van de Wolf presenteert drie kunstdocumentaires, zo eigenzinnig en divers als de rubriek zelf, met nagesprekken o.l.v. Co de Kloet. ntr.nl/hetuurvandewolf

de bezoekers van het Over het IJ Festival, de ouderen van Zona’s Kiosk, de studenten van de beurs, de vrijwilligers van de Voorleesexpress, de acteurs van Toneelvereniging NieuwLeven, de dansers van Venlo Danst, de vrouwen van het Tienermoederproject, de bezoekers van de Kunsthalkade, de leerlingen van PrinsHeerlijk, Het publiek van Holland Opera, de reizigers van Zeereis in het Scheepvaartmuseum, de zangers van Popkoor The Happening, de buurtgenoten de Vonk, de kinderen Hoedje van Papier, de gebruikers van Dorpshuis Schingen-Slapterp, de jonge talenten van het Grachtenfestival, de deelnemers aan de Lang Eettafel, de bewonderaars van de Hermitage, jongeren van het Young Art Festival, de kanshebbers op de Nationale Zorgvernieuwingsprijs, de bezoekers van Festival 5D , de muzikanten van de Koninklijke Harmonie Lottum, de scouts van Scout-

‘ We zijn weer helemaal vanaf nul begonnen’

foto: Nichon Glerum

Thomas Jaeger moet nog even acclimatiseren. Niet alleen omdat hij nog maar twee uur geleden uit het vliegtuig stapte. Hij is vooral beduusd van alle aandacht die hij op IDFA krijgt. ‘Aan sounddesigners wordt nooit gevraagd over hun films te praten’, zegt hij. ‘Zelfs regisseurs vinden geluid vaak een beetje te technisch.’ Dat geldt niet voor IDFA, dat hem samen met collega Kristian Eidnes Andersen juist uitnodigde om te komen praten over geluid in documentaires. Het duo is onder meer verantwoordelijk voor het geluidsdesign van speelfilms als Jagten (Thomas Vinterberg, 2012) en Nymphomaniac (Lars Von Trier, 2013). Afgelopen jaar werkten ze samen aan de documentaire Man Falling van Anne Regitze Wivel, die dit jaar op IDFA te zien is. ‘We werken heel nauw samen, met een steeds wisselende rolverdeling’, vertelt Jaeger. ‘Bij Man Falling was Kristian de componist en ik de sounddesigner, maar voor andere films is hij sounddesigner en doe ik bijvoorbeeld de dialogen.’ Hoewel de twee zowel samen als afzonderlijk vaker aan documentaires werkten, vroeg Man Falling – een portret van kunstenaar Per Kirkeby, die vanwege hersenletsel zijn artistieke mogelijkheden opnieuw moet verkennen – om een nieuwe benadering van het geluidsontwerp. ‘Ons doel is altijd om een bepaalde flow te creëren die de kijker ongemerkt door de film leidt. Maar toen we ons sounddesign presenteerden aan de regisseur, was haar reactie: “Het is schitterend, en ik haat het.” Voor haar was het veel belangrijker om dichtbij het hoofdpersonage te komen. Ze wilde dat het geluid zou aansluiten bij de taal van de kunstenaar. Ik ben toen samen met editor Peter Winther gaan zitten en hij heeft mij aan de hand van Kirkeby’s werk een soort vocabulaire aangereikt, waarmee we weer helemaal vanaf nul zijn gestart. Dat was wel moeilijk, ja... Maar het grappige is wel dat Kirkeby zelf ook op die manier werkt: hij schildert iets, wordt dan ongelooflijk kwaad op wat hij heeft gemaakt, schildert er met zwarte verf overheen en begint opnieuw.’

Voor het themaprogramma Sounds Real kozen Andersen en Jaeger naast Man Falling ook een film waaraan ze niet zelf meewerkten: Megacities (1998) van Michael Glawogger. Andersen moest helaas op IDFA verstek laten gaan omdat hij herstellende is van – hoe toepasselijk – een hersenschudding. Toch staat Jaeger er niet alleen voor, want IDFA vroeg nog vier andere sounddesigners hun werk op IDFA toe te lichten. ‘A sound designer never finishes. He gets premiered ’, luidt een populair gezegde onder de collega’s; maar Jaeger en Andersen bewezen dat zelfs dat niet opgaat voor de échte perfectionist. Ook na de nationale première vorig jaar op het Deense documentairefestival CPH:DOX sleutelden ze nog aan het geluidsdesign van Democrats (Camilla Nielsson, 2014), voordat die film een week later op IDFA zijn internationale première beleefde. En nog waren ze niet helemaal tevreden; voor een volgend festival veranderden ze het sounddesign opnieuw en echt gelukkig waren ze pas met de versie die ze in april van dit jaar afrondden. ‘Vanaf dat moment sleept de film op festivals de ene na de andere prijs in de wacht’, vertelt Jaeger trots. Het werk van de sounddesigner mag dan onzichtbaar zijn, het blijft zeker niet onopgemerkt. (SK)

Man Falling – Anne Regitze Wivel. Za 21 19:00 EYE Cinema 2; vr 27 17:45 Tuschinski 6; za 28 10:00 Tuschinski 6. Megacities – Michael Glawogger. Za 21 22:45 EYE Cinema 2; do 26 13:15 Tuschinski 6. Zie ook idfa.nl/sounds-real

KORT

Jorge Caballero

beloof dat ik de computerfolders met geluidsbestanden voortaan de goede namen zal geven. … … m is een vriendelijke advocaat die weet hoe je in godsnaam een film opneemt in een ziekenhuis vol mensen zonder vrijwaringscontracten. … zie dingen die mensen zoals jullie niet zouden geloven. Brandende gevechtsschepen net voorbij Orion. En een heleboel problemen in het gezondheidssysteem van Colombia. … herinner me dat we duizend keer de titel van Patient hebben veranderd. … voorspel een succesvol IDFA 2015. Met volle zalen voor Patient. Patient – Jorge Caballero. Za 21 10:30 Tuschinski 6; zo 22 22:15 Munt 10; di 24 11:30 Tuschinski 3; vr 27 20:15 Munt 4.

Vervormd stierengeluid

In contrastrijke zwart-witbeelden wordt een groep stierenvechters geportretteerd in de aanloop naar hun strijd. Op de achtergrond niet hun stemmen, de stad waar ze in vol ornaat doorheen lopen of zelfs maar het stadion, maar vervormde geluiden die de opgebouwde spanning naadloos onderstrepen. De soundtrack zegt: de opgefokte stier en de heren lusten elkaar rauw! (MN) Blood Brothers – Marco Espírito Santo en Miguel Coimbra. Za 21 15:30 Tuschinski 5; zo 22 22:00 Tuschinski 5; di 24 15:15 Tuschinski 5; do 26 20:15 Tuschinski 5.

HIVOS GEEFT

filmmakers

WERELDWIJD EEN STEM www.hivos.nl

HI-15-35 IDFA Advertentie 245x172,5-DEF.indd 1

14/10/15 14:27

‘ Ik vroeg: mag ik misschien je kamer zien?’ Een groot cadeau, noemt regisseur Suzanne Raes de opdracht van de NTR: maak een portret van Boudewijn de Groot, die dit jaar zeventig wordt. Maar zo makkelijk laat de muzikale ziel zich niet kennen. ‘Hij is altijd zichzelf’, zegt Raes, ‘en vreselijk eerlijk. Hij is heel precies, vooral als het om muziek gaat. Als iemand vraagt, ‘wat vind je ervan?’ Dan wacht hij net te lang – en zegt dan iets heel waars. Die scènes zijn mijn favoriet.’ De eerste verkennende gesprekken met de introverte zanger verlopen moeizaam. ‘Deze man is op een heel andere plek’, merkte Raes meteen. ‘In gesprekken houdt hij afstand, er schuurt iets tussen hem en de buitenwereld.’ In een poging een glimp van zijn gevoelsleven op te vangen, past Raes een trucje toe dat ze normaal gesproken gebruikt om kinderen voor de camera op hun gemak te krijgen. ‘Dan vraag ik: mag ik misschien je kamer zien? En dat werkte.’ In zijn muziekkamer ziet Raes een virtuoos aan het werk. ‘Ik was verrast dat hij ook zo’n ongelooflijk knappe

wel schokkend

mooi deanasnlim ge

componist is. In simpelheid zoekt hij de perfectie, het instrument is altijd dienstbaar aan zijn zang.’ Mettertijd lijkt zijn opgetrokken muur af te brokkelen. Het nieuwe nummer Kom nader noemen vrienden en familie zeldzaam persoonlijk. ‘Hij zingt in het lied over zijn vader’, zegt Raes, ‘in mijn film gaat die tekst ook over Boudewijn zelf.’ De hang naar perfectie sloeg kennelijk over op Raes, die de gehele soundtrack bij elkaar heeft gepuzzeld met kleinere fragmenten uit het oeuvre van de zanger. ‘Alles op chronologische volgorde. Voor de liefhebber!’ (OvD)

foto: Nichon Glerum

Een film over Boudewijn de Groot kan niet anders dan resulteren in een aanstekelijk muzikaal tijdsbeeld. Met de afwisseling van ontroerende liefdesballades, esoterische klankexperimenten, provocerende Nederpop of uitstapjes naar Engelstalig past de zanger met zijn vijftigjarige carrière volgens regisseur Suzanne Raes ‘naadloos in zijn tijd’. Beroemd is hij ook om een van de weinige Nederlandse ‘protestsongs’: Welterusten, Mijnheer de President. Toch is hij allesbehalve een protestzanger, benadrukt Raes, hij heeft het lied al tientallen jaren niet gezongen. Typerend is zijn reactie in een oud televisiefragment wanneer een interviewer opmerkt dat het Amerikaanse parlement beslist over oorlog, en niet de president – waarop de langharige zanger ernstig antwoordt: ‘U hebt gelijk.’

Boudewijn de Groot - Come Closer – Suzanne Raes. Za 21 20:00 Tuschinski 1; ma 23 21:00 Ketelhuis Zaal 1; di 24 20:00 Tuschinski 2; vr 27 22:15 Melkweg – Rabozaal; za 28 16:15 Podium Mozaïek; zo 29 15:45 Melkweg Rabozaal

D e bezoeker – wo, 18:32 uur, Munt 9

Censored Voices Een bandopname met persoonlijke getuigenissen van Israëlische soldaten die in 1967 net uit de Zesdaagse Oorlog waren teruggekeerd, vormt het hart van Censored Voices. Alleen wat paste in de overwinningsroes die het land op dat ogenblik in zijn greep had, mocht worden gepubliceerd; tweederde van het materiaal bleef bijna een halve eeuw lang achter slot en grendel, omdat soldaten daarin spraken over de keerzijde van het oorlogssucces.

Roos (28, net afgestudeerd in politieke communicatie) wilde de film graag zien omdat ze twee jaar geleden Israël bezocht. ‘Sindsdien ben ik er wel mee bezig. Ik zag daar al die soldaten op straat, allemaal iets jonger dan ik. Wat gaat er in ze om?, vroeg ik me af. Dat maakte me nieuwsgierig naar

deze film. Ik vond het wel schokkend dat veel soldaten na een week al spijt hadden van heel veel dingen. Iemand maakt zelfs een vergelijking met de Holocaust. Dat is heftig.’ Erik-Jan (45, theaterdocent): ‘Ik vind het ontzettend mooi en slim gedaan. Door het menselijke perspectief van de soldaten gaat het voorbij aan ideologie, en dat zie je niet zo vaak. Ik was in eerste instantie teleurgesteld omdat ik dacht dat het zou gaan over het meest recente Gaza-offensief, maar achteraf is het toch hetzelfde verhaal dat zich steeds herhaalt.’ (SK) Censored Voices – Mor Loushy. Za 21 14:30 EYE Cinema 2; zo 22 17:30 Tuschinski 2; di 24 20:00 Tuschinski 4; za 28 14:30 Munt 11.

Draait er nog wat leuks?

Musicals en buurtsongs Bob is ‘gedichter’, huisgenoot Olivier heeft ‘geluk met m’n woordenschat’. En Olivier is, al zegt hij het zelf, toevallig ook heel goed met Lego. Deze aandoenlijke twintigers zijn verstandelijk gehandicapt en wonen, samen met enkele anderen, bij de familie van Anne Fee (10) in een zogenoemd Thomashuis. In die gezellige boerderij mag iedereen blijven dromen, kind of volwassene. Dromen van een musicalcarrière bijvoorbeeld, dromen van het publiceren van een poëzieboek of dromen dat je alleen mag wonen. Want dat, zo zegt Anne Fee een beetje tussen neus en

lippen door, lijkt haar in de toekomst ook wel bijzonder. Tot die tijd vermaakt ze zich juist prima met haar bijzondere huisgenoten, die, zo zegt ze, voor haar soms ‘ook tien’ zijn. Bob en Olivier zien overigens wel wat beren op de weg als Anne Fee later alleen zou wonen. Want wie doet er dan de was? Kan ze wel koken? Zelf is Olivier bang dat hij in z’n eentje per ongeluk een huis in de fik zou kunnen steken. Anne Fee, die aanvoelt dat haar medebewoners zich soms ‘anders’ voelen, stelt hem gerust: ‘Dat zou mij óók kunnen overkomen hoor!’ De jongemannen en het meisje spelen

geregeld in en rond het huis, waarbij Anne Fee zich misschien wel iets ouder en wijzer voordoet dan ze gezien haar jaren is. Maar als ze gezamenlijk een song schrijven die ze later als ware sterren zullen uitvoeren op een buurtfeest, zijn ze allemaal gelijk. (MN)

Full of Dreams – Marinka de Jongh. Zo 22 12:00 Tuschinski 5; wo 25 14:00 EYE Cinema 2; do 26 13:00 EYE Cinema 2; za 28 13:15 Ketelhuis Zaal 1; zo 29 13:30 EYE Cinema 1.

Het oor wil o Tikkende spechten en zoevende vlaggen

Vertoningen zaterdag 21 en zondag 22 november In Defense of the Rocket – Martin Ginestie. Za 21 13:00 Tuschinski 5. Man with a Movie Camera – Dziga Vertov. Za 21 10:30 EYE Cinema 2. The Russian Woodpecker – Chad Gracia. Za 21 20:00 Tuschinski 4. Ukrainian Sheriffs – Roman Bondarchuk. Za 21 10:30 Brakke Grond Expozaal en 21:30 De Kleine Komedie. When the Earth Seems to Be Light – Salome Machaidze, Tamuna Karumidze en David Meshki. Za 21 20:15 Munt 5. Zie idfa.nl voor verdere vertoningstijden, ook van Battles, Behemoth, Horse-Being en The American Epic Sessions. Woodstock is niet meer te zien.

Het is geen verassing dat de geluidsontwerper, net als de editor, vaak buiten beeld blijft. Terwijl de filmmaker heel goed weet hoe belangrijk deze ‘bij’rollen zijn voor het geheel, weet het grote publiek vaak niet wat precies de toegevoegde waarde is. Het programma Sounds Real laat zien wat de invloed is van deze techneuten en hoe zij een bijdrage leveren aan het verhaal van de documentairemaker.

Waarheid In documentaires kan geluid iets toevoegen of verhullen. Maar geluid weglaten heeft ook invloed. Errol Morris, eregast op IDFA, gebruikt in zijn films vaak bombastische, klassieke muziek om een punt te maken - om de zwaarte van een scène te benadrukken. Door de toevoeging van die muziek creëert hij zijn eigen waarheid. Scènes krijgen een speciale lading, die de hele documentaire een bepaalde kant op duwen. Dat geldt ook wanneer filmmakers ervoor kiezen geen extra geluid te gebruiken, maar alleen het ‘originele’ opgenomen geluid. Het geluidsontwerp, van speciale effecten tot gecompliceerde composities, wordt achteraf in de postproductie, toegevoegd aan de film. Maar ook origineel geluid moet worden gemasterd, zodat de kijker niet te maken krijgt met plotselinge harde of zachte scènes, tenzij dat natuurlijk de bedoeling is. Net als de editor staat de geluidsontwerper voor veel keuzes. Waar moet iets worden toegevoegd? Hoe lang mag een scène duren? Welk geluidseffect kiezen we? Wordt het een close-up of een medium shot?

Vogel In The Russian Woodpecker komt de specht uit de titel nooit tot leven. De Russische vogel verwijst naar het stotterende geluid dat Amerikanen in de jaren tachtig konden horen op hun radio wanneer men inschakelde op een bepaalde golflengte. Dat geluid werd veroorzaakt door de Doega-radar, een apparaat dat was gebouwd om door de vijand gelanceerde nucleaire raketten richting Moskou te kunnen traceren. Hoewel dit systeem nooit volledig operationeel was – op het stotterende geluid na – is het opvallend dat het bouwsel op een steenworp afstand van de kerncentrale bij Tsjernobyl staat. Althans voor hoofdpersoon Fjodor Alexandrovitsj, een excentriek kunstenaar, voor wie het tikkende geruis aanleiding en onderdeel is van zijn samenzweringstheorie: de nucleaire ramp bij Tsjernobyl is opzettelijk veroorzaakt. Het kan niet anders dan dat de sound designer van regisseur Chad Gracia opdracht heeft gekregen het geluid van het fijne vogeltje flink aan te dikken. Dat levert vervreemdende momenten op die doen denken aan sciencefiction films waarin via ingenieuze radiosystemen wordt gecommuniceerd met buitenaardse wezens. Dat merkwaardige getik had immers ook van Mars of Jupiter kunnen komen.

l ook wat De rol van geluid in film wordt vaak onderschat. Daarom nodigde IDFA vijf sounddesigners uit. Die stelden een programma samen met films waarin geluid en beeld op eigenzinnige wijze worden gecombineerd. In de hoop dat het publiek wat meer stilstaat bij wat geluid in films met je doet. door Omar Larabi

Het is exemplarisch voor de rol die de herschikking van geluid kan spelen. Het kan de kijker dwingen tot merkwaardige associaties. Of dienen als een red herring, een hulpmiddel om de kijker te misleiden.

Wegvliegende vlag Documentairemakers kunnen ook kiezen voor een komische invalshoek. Ze gebruiken stijlmiddelen uit de tijd van de stomme film om acties van hun personages in een ander daglicht te zetten. In Ukrainian Sheriffs vliegt een Oekraïense vlag uit het raam van een rijdende auto. De twee inzittenden, door de burgemeester aangestelde gezagsdragers, kijken elkaar stoïcijns aan. De impact wordt versterkt doordat we bij het wegvliegen van de vlag een ‘zoef ’ horen. Een geluid dat overduidelijk is gemanipuleerd - in de originele opname had het nooit zo luid kunnen klinken. In een andere scène doet de burgemeester een poging een toespraak te houden, maar de piepende microfoon weerhoudt hem ervan zijn eerste woorden uit te spreken. Hoewel je als kijker natuurlijk niet weet of dat gepiep achteraf in postproductie is versterkt, is dat niet ondenkbaar. Het moment wordt nu nog ongemakkelijker en geestiger.

In vrijwel elke documentaire op IDFA is wel een bijzonder geluid te ontwaren. Zo volgt in Battles de camera de opmaat naar de explosie van een bom uit de Tweede Wereldoorlog. Het rommelende geluid in de openingsscène heeft een onheilspellende werking, net als het neurotische geluid van een trekker. De montage loopt synchroon met het geluid, waardoor beeld en geluid een eenheid vormen. Dan zien we ineens beelden van het bos dat de de explosieve opruimingsdienst omringt. De camera vat de stilte, op het getsjirp van een paar vogels na. Even later volgt de explosie van de bom in een loods, minder ingrijpend dan verwacht.

Explosies In When the Earth Seems to Be Light valt het gerammel van de wieltjes van skatende Georgische jongeren op. Het overstemt de rest van het omgevingsgeluid en roept een soort jeugdige levendigheid op: jongeren in de lente van hun leven. In de openingsscène van Horse-Being wordt sereen gezang gecombineerd met een kletterende regenstorm, geluid dat

de intrigerende beelden bijna overbluft. Ook in Behemoth wordt muziek ingezet voor een versterkend effect. Eerst zijn er zware explosies in een mijn en zien we de verwoesting. Dan klinkt een reflecterende, meerstemmige boventoonzang. Een dergelijke merkwaardige combinatie van beeld en geluid is ook zichtbaar in In Defense of the Rocket: een fotoreeks van het vredesproces in het Midden-Oosten wordt begeleid door Beethovens zevende symfonie. En Uiteraard zijn er ook talloze muziekfilms, van The American Epic Sessions tot Woodstock waarin de muziek juist centraal staat. Misschien is de meest unieke combinatie van beeld en geluid te vinden in Man with a Movie Camera van Dziga Vertov uit 1929. Deze stadssymfonie werd in 2014 door het tijdschrift Sight and Sound uitgeroepen tot beste documentaire aller tijden. De muzikale omlijsting is in deze film dan ook ongeëvenaard, en loopt volstrekt synchroon met de afgebeelde taferelen. Het ontwaken van de stad – met beelden van Odessa, Moskou en Kiev – gaat gepaard met een geleidelijk opgebouwde melodie, zodat ook je gehoor langzaam ontwaakt. En hopelijk het besef dat wat je hoort net zo belangrijk is als wat je ziet.

Colofon FESTIVAL INFORMATION

Partners of IDFA

Main partners of the 28th International Documentary Film Festival Amsterdam

BDDA

Partners

IDFA is subsidized and funded by

The festival program is supported by

IDFA-Mediafonds Workshop is supported by

IDFA Forum is supported by

IDFA Bertha Fund is supported by

Club IDFA

ABN AMRO Bank NV, Cardano, De Breij Evers Boon, De Nederlandsche Bank, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, Rabobank Amsterdam, Rotaform, Van Caem Klerks Group BV, Weekbladpers Media

Donations to IDFA

AVROTROS, BNNVARA, De Gijselaar Hintzen Fonds, Embassy of Israel, EYE International, Embassy of the United States of America, Goethe-Institut, HUMAN, IKON, Institut Français des Pays-Bas, Kattendijke/Drucker Stichting, KRO-NCRV, NPO Sales, OUTtv, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting VEVAM Fonds, Stichting Zabawas

Suppliers

3PO, Arti and Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Brasserie Harkema, Café de Jaren, Citroën, Compagnietheater, De Balie, De Kleine Komedie, DeLaMar Theater, Event Engineers, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Haghefilm Digitaal, Het Ketelhuis, Het Internationaal Danstheater, IndyVideo, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen, NH Hotel Group, Podium Mozaïek, Rex International, The Screening Factory, Stedelijk Museum Amsterdam, Tolhuistuin, VBVB Cultuurautomatisering, Videodock, Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond

Festival Trailer

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision

IDFA would like to thank all friends of the festival.

Program Guide HOOFD-/ EINDREDACTIE NL Nicole Santé KEES driessen

INTERNATIONAL EDITION Nick Cunningham Mark Baker Melanie Goodfellow Geoffrey Macnab REDACTIE NL Olga van Ditzhuijzen Omar Larabi Sasja Koetsier Maricke Nieuwdorp Sietse Meijer

FOTOGRAFIE Felix Kalkman Bram Belloni Nichon Glerum Ruud Jonkers Corinne de Korver Michiel Landeweerd INTERNET Tisha Eetgerink (eindredactie NL) Sjaan de Bruin (eindredactie ENG) IDFA REPORTS Charlie Dronkers Resi Lankester Anke Teunissen

VORMGEVING Sjoukje van Gool Laurenz van Gaalen Gerald Zevenboom ILLUSTRATIE BAFA (Bas van der Schot en Farhad Foroutanian) Drawing the Times (Stijn Schenk, Mara Joustra, Merel Barends, Gijs Kast, Aart Taminiau) ACQUISITIE Daily Productions DRUK Rodi Media

PRODUCTIE Cathalijne de Wilde IDFA Frederiksplein 52 1017 XN Amsterdam info@idfa.nl www.idfa.nl

‘ Een menswaardig bestaan opbouwen lukt ze nooit’

vluchtelingen

Ruim tien maanden lang verbleven Marie Brumagne en Bram Van Cauwenberghe onafgebroken in de Spaanse landbouwregio Almería, waar illegale immigranten en vluchtelingen uit landen als Marokko, Mali en Senegal gestrand zijn. Ze leven in krottenwijken, van klus naar klus. Iedereen hoopt ooit genoeg geld bijeen te sprokkelen om een duur werkcontract te kunnen kopen via een advocaat of bij een werkgever. Met zo’n contract is de kans op een verblijfsvergunning net wat groter. Van C auwenberghe: ‘Er wonen arbeiders die al twintig jaar zonder papieren werken en er zijn steevast te weinig klussen. Toch blijven ze wachten, omdat het thuis nooit beter is en die ene maand werk betekent dat je geld naar familie kunt sturen en je jezelf min of meer kunt bedruipen. Genoeg om een menswaardig bestaan op te bouwen is het echter nooit.’ Negen van de tien keer filmden Brumagne en Van Cauwenberghe niets tijdens hun bezoek aan de kampementen. Brumagne: ‘We hingen daar rond, aten met de bewoners, keken samen Mexicaans of Arabisch ondertitelde soaps en hielpen met kleine dingen. Zoals onze auto uitlenen voor boodschappen of ziekenhuisbezoek. Voor meer hadden we geen geld. Zij hielpen ons trouwens ook; als onze auto stuk was wist er altijd wel iemand ergens een technicus te vinden.’ Zelf huurden ze buiten het toeristenseizoen een goedkoop appartementje in de buurt of ze sliepen op het strand of in hun bus. Wanneer ze wél filmden, gebeurde dat vanaf een statief. Van Cauwenberghe: ‘Er was in die krappe hutjes geen ruimte om met de camera te bewegen. Het vaste kader verbeeldt

de symbolische tralies van die plek en de situatie waaruit de illegalen niet kunnen ontsnappen. Bijkomend voordeel was dat we konden kiezen wat we buiten beeld hielden. Daarmee plaatsten we de situatie uit zijn context; de film had zich ook op een andere plek kunnen afspelen - rondom chocoladeproductie in Burkina Faso bijvoorbeeld, of in de mijnen van Congo. Of zelfs in een compleet ander tijdsgewricht; het Alabama van 1830 of tussen de ruïnes van het Bijbelse Babylon. Het gaat ons er vooral om de gevolgen van exploitatie te laten zien, het tonen van een gebroken systeem en het oeverloze wachten in dat niemandsland.’ De opnames vonden zo’n drie jaar geleden plaats, op een moment dat de toestroom van werkzoekenden daar langzaam opdroogde. Brumagne: ‘Het zal vandaag vast anders zijn, maar op dat moment was men er niet meer van overtuigd dat Europa het eldorado was.’ Van Cauwenberghe: ‘We houden trouwens niet van de term ‘economische vluchteling’. Voor ons zijn het gewoon vluchtelingen, het is alleen maar een kunstmatig verschil. Terugkeren naar Marokko zou namelijk niets aan de situatie veranderen.’ Hun conclusie is dat hele groepen niet meer uit deze nare vicieuze cirkel komen. Van Cauwenberghe: ‘Sommigen leven inmiddels al jaren gescheiden van hun familie en geliefden.’ (MN) Remember Your Name, Babylon – Marie Brumagne, Bram Van Cauwenberghe. Zo 22 22:30 Tuschinski 4; di 24 16:00 Munt 12; vr 27 13:30 Tuschinski 4; za 28 15:15 Tuschinski 5.

In samenwerking met Schenk Amsterdam en DrawingTheTimes.com, het online platform voor journalistieke beeldverhalen.

foto: Ruud Jonkers

Marie Brumagne en Bram Van Cauwenberghe portretteerden het wachtende bestaan van illegalen rondom de kassen in een Spaanse landbouwregio. ‘Ze zitten vast in niemandsland.’

Lampedusa in Winter van Jakob Brossmann, over het Italiaanse eiland van vissers en vluchtelingen. Zo 22 15:00 Tuschinski 2; ma 23 22:00 Tuschinski 1; do 26 10:30 Munt 10; za 28 12:15 Munt 11. 15

EEN WERELD V Een journalist tikt een stukje en je hoort het geluid van een toetsenbord. Maar we letten op de woorden, niet op het geluid. Terwijl het zonder geluid – of met een ander geluid, of met muziek erbij – een volstrekt andere ervaring is. Met dat oor kijkt de redactie van de IDFA Krant naar enkele scènes uit de festivalselectie.

Welfare van Frederick Wiseman Achtergrondgeluiden bij een sociale dienst anno 1975: geroezemoes, een huilende of geagiteerde klant en heel veel ouderwetse telefoons die aan de lopende band rinkelen. (MN)Old Wives

Censored Voices van Mor Loushy Aandachtig je jonge getraumatiseerde zelf terugluisteren. Opnames van net na de Zesdaagse Oorlog creëren een vreemd contrast. (OL)

Credit for Murder van Vladi Antonevicz 0,3 seconden later: ijzingwekkend geschreeuw en gegorgel dat in ieders nachtmerries terug zal komen. (MN)

van Galina Krasnoborova

Varicella van Victor Kossakovsky Pianomuziek – en dan een zucht van het jongste zusje, alsof ze haar ziel uit haar tengere lijfje perst. De pianomuziek gaat door: de zusjes bekijken vanuit de coulissen de dansers. Het oudste meisje buigt zich naar haar zusje en vertelt in voice-over – door de muziek heen – over haar balletdromen. De dansers zijn nu in beeld – in slowmotion. Het zusje reageert – er ontstaat een kleine discussie. De muziek gaat door en werkt, net als het dansstuk op het toneel, naar een climax. De muziek wordt rustiger. Het toneel is overgenomen door de twee zusjes. Ze dansen woordeloos, hun silhouetten omlijnd, de camera zwenkt naar de zaal, het beeld verandert in een traag stromende rivier, de muziek sterft weg, gekabbel van water, een krijtende meeuw, het geruis van de stad en een laatste conversatie tussen de zusjes. (NS)

A Boy’s Dream van Walther Grotenhuis en Cinta Forger Het geluid van de wind wordt overruled door het tegen elkaar tikkende en krakende materiaal van de pvc-buizen. (MN)

Snow Monkey van George Gittoes Er wordt geschreeuwd. Is het echt? Nog meer geschreeuw. Gaat het nu dan echt gebeuren? Of is het geënsceneerd? (OL)

Remember Your Name, Babylon van Marie Brumagne en Bram Van Cauwenberghe

De hel is ergens in Spanje: in dit niemandsland overheersen aanhoudende wind en non-stop zoemende vliegen. (MN)

Is er iets aandoenlijker dan zingende oude besjes die tussendoor liefkozend commentaar op elkaar leveren? (MN)

D VAN GELUID

Keith Richards: Under the Influence van Morgan Neville

Keith Richards zit in de studio, de grootheid onder de rockgitaristen tokkelt wat op zijn snaren, maar het geluid dat blijft hangen na het zien van de documentaire is zijn hese lachje, keer op keer zijn hese lachje: ‘... hhhhè hhhè hhhhè…’ (KD)

No Home Movie van Chantal Akerman We zitten binnen, in de keuken van Chantal Akermans moeder. Maar we horen nog steeds, onbewust, de keiharde wind waarmee de film begon, eindeloos gierend in de microfoon, ergens in een kaal landschap. Een metaforisch en voorspellend geluid dat morbide rukt aan de langzaam verstillende laatste dagen van moeder en, bleek vrij kort daarna, dochter. (KD)

Me and My Brother van Robert Frank De eerste speelfilmrol van Christopher Walken. Maar we horen hem niet met zijn eigen stem spreken, merkwaardig genoeg. Het is nagesynchroniseerd door regisseur Robert Frank, die ook het personage is dat Walken speelt. Ontregelend? Yep, en dat was precies de bedoeling… (SM)

A Boy’s Dream. Zo 22 19:30 EYE Cinema 1; ma 23 19:00 Ketelhuis Zaal 1; di 24 16:45 Munt 10; vr 27 21:30 Munt 5; za 28 10:00 Munt 13. Welfare. Za 28 10:00 EYE Cinema 2. Old Wives. Ma 23 18:00 Munt 9; wo 25 22:30 Munt 12; do 26 19:30 Tuschinski 6; za 28 13:30 Tuschinski 3. Snow Monkey. Za 21 17:15 Munt 10; wo 25 10:30 Tuschinski 1; do 26 18:00 Munt 13; za 28 22:00 EYE Cinema 1. Me and My Brother. Za 21 11:00 Stedelijk Museum. Keith Richards: Under the Influence. Zo 22 22:30 Tuschinski 6; di 24 16:00 Munt 11; vr 27 18:00 Melkweg - Rabozaal; za 28 18:30 Munt 5.

The Rate’s Cut van Paco Nicolás De Spaanse meneer Rate probeert zijn splinternieuwe videocamera uit in zijn tuin. Hij bekijkt op het display wat hij opneemt, maar snapt niet dat hij er geen geluid bij hoort. In voice-over moppert hij alvast over dreigende reparaties die natuurlijk niks zullen uithalen en wie zit er dan weer opgescheept met een doofstom rotapparaat? Intussen hoort de kijker het oorverdovende getjilp van een zwerm vogels in de olijfboomgaard, met daaronder de weldadige stilte van het Spaanse platteland. (OvD)

The Fog of War van Errol Morris Errol Morris, hoofdgast en meesterfilmmaker op IDFA, gebruikt doorgaans dramatische filmmuziek in zijn documentaires, die zwaar de stemming bepalen. Toch is het meest indrukwekkende aan The Fog of War de stem van de Amerikaanse ex-minister van Defensie Robert McNamara, die zich recht het hoofd van de kijker in boort, als hij over de Vietnam-oorlog zegt, namens een hele generatie machthebbers: ‘We were wrong.’ (KD)

The Rate’s Cut. Zo 22 15:00 Tuschinski 5; di 24 19:45 Tuschinski 5; vr 27 22:00 Tuschinski 5. No Home Movie. Za 21 13:15 Tuschinski 4; di 24 12:00 Munt 10; zo 29 13:45 Tuschinski 6. The Fog of War. Zo 22 18:45 EYE Cinema 2; wo 25 13:45 Tuschinski 6. Varicella. Za 21 18:45 Tuschinski 2; di 24 16:15 Tuschinski 6; vr 27 12:45 Tuschinski 5; za 28 10:30 Tuschinski 5

Program TUSCHINSKI TUSCHINSKI 1 1

Saturday 21 November

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 2 2

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 3 3

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 4 4

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 5 5

TUSCHINSKI TUSCHINSKI 66

DE MUNT DE MUNT 4

DE MUNT DE MUNT 5

DE MUNT DE MUNT 9

DE MUNT DE MUNT 10 10

DE MUNT DE MUNT 11

DE MUNT DE MUNT 12 12

DE MUNT DE MUNT 13 13

9:00 9:00

10:00 10:00 Industry Industry Screening Screening

10:00 10:00

Touching - Touching the the SkySky 10:00 10:00K2 -K2

10:00 10:00

Look Look LoveLove

ElizaEliza Kubarska Kubarska

First Appearance First Appearance Competition Competition , 146’ , 146’

TheThe Sniper Sniper of Kobani of Kobani & & At Home At Home in the in the World World withwith Extended Extended Q&A Q&A

11:00 11:00

Best ofBest Fests of, 106’ Fests, 106’

Patient Patient

10:45 10:45

Flotel Flotel Europa Europa

JorgeJorge Caballero Caballero

11:00 11:00

Vladimir Vladimir Tomic Tomic

Followed Followed by anbyin-depth an in-depth conversation conversation between between ChrisChris Keulemans Keulemans and director and director Andreas Andreas Koefoed. Koefoed.

Du Haibin Du Haibin

10:30 10:30

Carolina’s Carolina’s World World

Best ofBest Fests of, 71’ Fests, 71’

Racing Racing Extinction Extinction 10:30 10:30

Crocodile Crocodile Gennadiy Gennadiy

LouieLouie Psihoyos Psihoyos

10:30 10:30 Industry Industry Screening Screening

Best ofBest Fests of, 90’ Fests, 90’

Best ofBest Fests of, 96’ Fests, 96’

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 56’ , 56’

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 70’ , 70’

Best ofBest Fests, of Benjamin Fests, Benjamin , 98’ , 98’ BarberBarber Program Program

11:45 11:45 Industry Industry Screening Screening

13:00 13:00

12:30 12:30

Robert Robert DrewDrew

Michael Michael Beach Beach Nichols, Nichols, Christopher Christopher K. Walker K. Walker

Austerlitz Austerlitz

13:15 13:15

StanStan Neumann Neumann

No Home No Home Movie Movie

Panorama Panorama , 90’ , 90’

Chantal Chantal Akerman Akerman Masters Masters , 115’ , 115’

Children’s Children’s documentaries: documentaries: Full Full of Dreams, of Dreams, Skatekeet, Skatekeet, Opposites Opposites and Ninnoc, and Ninnoc, 150’ 150’

Welcome Welcome to Leith to Leith

DutchDutch Docs 65-90 Docs 65-90 and Their andShadows Their Shadows , 58’ , 58’

Best ofBest Fests, of Benjamin Fests, Benjamin , 86’ , 86’ BarberBarber Program Program

In Defense In Defense of the of the Rocket Rocket Passing Passing By By Martin Martin Ginestie Ginestie

TrinoTrino Flothuis, Flothuis, Jan de JanBont de Bont

Paradocs Paradocs , 5’ , 5’

Atomic: Atomic: Living Living in in Dread Dread andand Promise Promise

Student Student Competition Competition , 20’ , 20’

15:00 15:00

Class Class Struggle: Struggle: FilmFilm from from the the Clyde Clyde

15:30 15:30

Beata Beata Bubenets Bubenets

First Appearance First Appearance Competition Competition , 76’ , 76’

Paradocs Paradocs Shorts Shorts 2 2

15:45 15:45

DéjàDéjà vu vu

Jon Bang Jon Bang Carlsen Carlsen Masters Masters , 85’ , 85’

Don’t Don’t Blink: Blink: RobertRobert Frank,Frank 5’ , 5’

Don’t Don’t Blink: Blink: RobertRobert Frank,Frank 82’ , 82’ Followed Followed by anbyin-depth an in-depth conversation conversation between between Dutch Dutch magazine magazine Vrij Nederland Vrij Nederland editor editor 18:00 18:00HarmHarm Ede Botje Ede Botje and director and director Nick Nick Read.Read.

Compilation Compilation of beyond of beyond the the frame frame docs:docs: Isabella Isabella Morra, Morra, BloodBlood Brothers, Brothers, Lamentation, Lamentation, The Meadow, The Meadow, Log Head, Log Head, 105’ 105’

Masters Masters , 71’ , 71’

DutchDutch Competition Competition , 70’ , 70’

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 72’ , 72’

On Behalf On Behalf of...of... TheThe Union Union andand Its Members Its Members

Marijn Marijn FrankFrank

16:30 16:30

Panorama Panorama , 89’ , 89’

Jonas Jonas andand the the Backyard Backyard Circus Circus

First Appearance First Appearance Competition Competition , 80’ , 80’

18:00 18:00

In Transit In Transit

Albert Albert Maysles, Maysles, LynnLynn True,True, Nelson Nelson Walker, Walker, Ben Wu, Ben David Wu, David UsuiUsui Masters Masters , 76’ , 76’

KidsKids & Docs & Docs Competition Competition 1 1

TheThe Many Many SadSad Fates Fates of Mr. of Mr. Toledano Toledano Joshua Joshua Seftel Seftel

Time Time Suspended Suspended

Patience, Patience, Patience Patience You’ll You’ll Go To GoParadise! To Paradise!

Best ofBest Fests of, 64’ Fests, 64’

Panorama Panorama , 85’ , 85’

Best ofBest Fests of, 27’ Fests, 27’

Natalia Natalia Bruschtein Bruschtein

Hadja Hadja Lahbib Lahbib

Suzanne Suzanne RaesRaes

DutchDutch Competition, Competition, MusicMusic , 89’ , 89’ Documentary Documentary

extended extended Q&A.Q&A. Moderator Moderator Student Student Competition Competition , 25’ , 25’ PieterPieter van der vanWielen der Wielen (VPRO (VPRO Double Double Aliens Aliens NooitNooit MeerMeer Slapen). Slapen). UgisUgis Olte Olte

TheThe Russian Russian Woodpecker Woodpecker

21:15 21:15

LiveLive from from NewNew York! York!

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 64’ , 64’

TheThe Mute’s Mute’s House House Tamar Tamar Kay Kay

Aracati Aracati

AlineAline Portugal, Portugal, JuliaJulia De Simone De Simone

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 91’ , 91’

PeterPeter Hutchison, Hutchison, KellyKelly Nyks,Nyks, JaredJared P. Scott P. Scott

19:00 19:00

Best ofBest Fests of, 75’ Fests, 75’

Mr. Mr. Gaga Gaga

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 62’ , 62’

18:45 18:45

Wastecooking Wastecooking - Make - Make Food, Food, NotNot Waste Waste

19:00 19:00

Georg Georg Misch Misch

Tomer Tomer Heymann Heymann

Panorama Panorama , 80’ , 80’

19:45 19:45

Alexandra Alexandra Kulak, Kulak,

20:45 20:45

When When the the Earth Earth Seems Seems to Be toLight Be Light

20:45 20:45

On Football On Football

A Walnut A Walnut TreeTree

20:00 20:00YuliaYulia Kurmangalina, Kurmangalina,

Sergio Sergio Oksman Oksman

Ammar Ammar Aziz Aziz

Paradocs Paradocs , 68’ , 68’

First Appearance First Appearance Competition Competition , 81’ , 81’

AnnaAnna Kornienko Kornienko

20:30 20:30 20:45 20:45

Salome Salome Machaidze, Machaidze, Tamuna Tamuna Karumidze, Karumidze, David David Meskhi Meskhi

Natural Natural Disorder Disorder

A Strange A Strange LoveLove Affair Affair withwith EgoEgo

Student Student Competition Competition , 20’ , 20’

20:45 20:45

Irrawaddy Irrawaddy MonMon Amour Amou

TheThe Confessions Confessions of of EsterEster Gould Gould Christian Christian Sønderby Sønderby Jepsen Jepsen Thomas Thomas Quick Quick Feature-Length Feature-Length & Dutch & Dutch Competition Competition , 90’ , 90’

First Appearance First Appearance Competition, Competition, , 75’ , 75’ IDFA DOC IDFAUDOC Competition U Competition

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 97’ , 97’

21:30 21:30

Valeria Valeria Testagrossa, Testagrossa, Nicola Nicola Grignani, Grignani, Andrea Andrea Zambelli Zambelli

21:00 21:00Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 58’ , 58’

BrianBrian Hill Hill Masters Masters , 94’ , 94’

Roundabout Roundabout in My in My Head Head

Best ofBest Fests of, 82’ Fests, 82’

Hassen Hassen Ferhani Ferhani

22:15 22:15

ElisaElisa Paloschi Paloschi

Krzysztof Krzysztof Kopczynski Kopczynski

Best ofBest Fests, of IDFA Fests,DOC IDFAUDOC U , 54’ , 54’ Competition Competition

Fests of, 89’ Fests, 89’ 23:00 23:00Best ofBest

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 56’ , 56’

Student Student Competition, Competition, IDFA IDFA , 31’ , 31’ DOC UDOC Competition U Competition

Driving Driving withwith SelviSelvi

Elizabeth Elizabeth ChaiChai Vasarhelyi, Vasarhelyi, Jimmy Jimmy ChinChin

Panorama Panorama , 20’ , 20’

Next Next Stop: Stop: Utopia Utopia Apostolos Apostolos Karakasis Karakasis

Requiem Requiem for the for the American American Dream Dream

ChadChad Gracia Gracia

21:45 21:45

Meru Meru

Eldora Eldora Traykova Traykova

17:30 17:30 Industry Industry Screening Screening

18:00 18:00

18:15 18:15

20:15 20:15

Victor Victor Alexis Alexis Guerrero Guerrero

22:30 22:30

Cambridge Cambridge

17:00 17:00

OK Good OK Good

VPRO VPRO Extra: Extra: TheThe 20:15 20:15 Russian Russian Woodpecker Woodpecker TheThe Load Load WithWith an introduction an introduction and and

22:00 22:00

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, , 55’ , 55’ DutchDutch Competition Competition

ClaraClara Peltier Peltier

18:30 18:30

Frédéric Frédéric Guillaume Guillaume

Meral Meral UsluUslu

20:00 20:00

Boudewijn de Groot de Groot - 20:00 20:00Boudewijn Come Come Closer Closer

Best ofBest Fests of, 90’ Fests, 90’

My My Cancer Cancer

George George Gittoes Gittoes

Panorama Panorama , 100’ , 100’

Masters Masters , 106’ , 106’

Bao Nguyen Bao Nguyen

17:15 17:15

BirdBird SkinSkin

18:15 18:15

16:00 16:00 Industry Industry Screening Screening

Clear Years Years 16:00 16:00Clear

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 75’ , 75’

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 150’ , 150’

18:00 18:00

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 58’ , 58’

17:00 17:00 Industry Industry Screening Screening

Snow Snow Monkey Monkey 17:45 17:45

PaulaPaula Gomes Gomes

Valeria Valeria Testagrossa, Testagrossa, Nicola Nicola Grignani, Grignani, Andrea Andrea Zambelli Zambelli

Panorama Panorama , 74’ , 74’

Ina Borrmann Ina Borrmann

18:45 18:45

20:00 20:00

Irrawaddy Irrawaddy MonMon Amour Amour 16:00 16:00

Need Need for Meat for Meat

17:15 17:15 Industry Industry Screening Screening

Sophia Sophia Luvara Luvara

15:30 15:30 Industry Industry Screening Screening

Antonio Antonio Tibaldi, Tibaldi, AlexAlex Lora Lora

DutchDutch Docs 65-90 Docs 65-90 and Their andShadows Their Shadows , 83’ , 83’

DutchDutch Docs 65-90 Docs 65-90 and Their andShadows Their Shadows , 42’ , 42’

Inside Inside the the Chinese Chinese Closet Closet

15:00 15:00

ThyThy Father’s Father’s Chair Chair

Pieter Pieter Verhoeff Verhoeff

14:15 Industry Industry Screening Screening 14:00 14:0014:15

Mid-Length Mid-Length Competition Competition , 40’ , 40’

15:15 15:15

Cinema Cinema Action Action

19:15 Children’s Children’s documentaries: documentaries: 19:15 Under the the SunSun Ruth,Ruth, Varicella Varicella and Dancing and Dancing for forUnder Vitaly Vitaly Mansky Mansky You, 120’ You, 120’

Nicola Nicola Bellucci Bellucci

LukeLuke Lorentzen Lorentzen

Chechen Chechen

Beata Beata Bubenets Bubenets

Every Every FaceFace HasHas a Name a Name

First Appearance First Appearance Competition Competition , 76’ , 76’

Magnus Magnus Gertten Gertten

23:30 23:30

Grozny Blues Blues 22:00 22:00Grozny

NewNew YorkYork CutsCuts

22:30 22:30

Panorama, Panorama, Benjamin Benjamin BarberBarber Program Program , 85’ , 85’ 23:00 23:00

22:00 22:00

First Appearance First Appearance Competition Competition , 100’ , 100’

22:15 22:15

TheThe Dybbuk: Dybbuk: A Tale A Tale of Wandering of Wandering Souls Souls

Best ofBest Fests of, 76’ Fests, 76’

My My Enemy, Enemy, My My Brother Brother

23:00 23:00

Imagine Imagine Waking Waking Up Up Tomorrow Tomorrow andand All Music All Music HasHas Disappeared Disappeared

23:15 23:15

TheThe Swedish Swedish Theory Theory of Love of Love

Checks Checks andand Balances Balances 23:00 23:00 Malek Malek Bensmaïl Bensmaïl Jungle Jungle Sisters Sisters Masters, Masters, Benjamin Benjamin BarberBarber Program Program , 97’ , 97’

23:00 23:00

Chloe Chloe Ruthven Ruthven Panorama Panorama , 80’ , 80’

Erik Gandini Erik Gandini

MusicMusic Documentary Documentary , 86’ , 86’

Best ofBest Fests of, 17’ Fests, 17’

Best ofBest Fests of, 104’ Fests, 104’

22:45 22:45

Student Student Competition Competition , 77’ , 77’

Stefan Stefan Schwietert Schwietert

Ann Ann ShinShin

24:00 24:00

Ruslan Ruslan Fedotow, Fedotow, Alexandra Alexandra KulakKulak

Every Every 28 Days 28 Days

17:00 17:0017:15 17:15 Don’t Don’t Blink: Blink: Robert Frank Frank Bolshoi Bolshoi Babylon Babylon withwith Robert LauraLaura IsraelIsrael Extended Extended Q&A Q&A

21:00 21:00

Salamanca Salamanca

Jørgen Jørgen Leth,Leth, OlatzOlatz González González Abrisketa Abrisketa

Robert Robert FrankFrank

19:00 19:00

13:30 13:30

AidaAida

14:30 14:30

Chechen Chechen

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 92’ , 92’

13:00 13:00 Maysoon Maysoon El-Massry El-Massry

Flamingo Flamingo

Best ofBest Fests of, 83’ Fests, 83’

Best ofBest Fests of, 80’ Fests, 80’

Paradocs Paradocs , 71’ , 71’

16:30 16:30

NickNick ReadRead

Zanbo Zanbo Zhang Zhang

JerzyJerzy Sladkowski Sladkowski

David David Osit,Osit, Malika Malika Zouhali-Worrall Zouhali-Worrall

MarkMark Cousins Cousins

15:15 15:15 Industry Industry Screening Screening

ThisThis Changes Changes Everything Everything

Bolshoi Bolshoi Babylon Babylon

Thank Thank YouYou for Playing for Playing

Pelota Pelota II II

conversation conversation between between jour-journalistnalist TwanTwan Huys,Huys, director director Avi Avi LewisLewis and author and author Naomi Naomi Klein.Klein.

Lewis Avi Lewis 16:00 16:00Avi Best ofBest Fests of, 89’ Fests, 89’

12:45 12:45

TheThe Road Road

DonDon JuanJuan

Mid-Length Mid-Length Competition, Competition, Benjamin Benjamin BarberBarber Program, Program, IDFA IDFA , 56’ , 56’ DOC UDOC Competition U Competition

13:00 13:00

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 95’ , 95’

DutchDutch Docs 65-90 Docs 65-90 and Their andShadows Their Shadows , 31’ , 31’

14:45 14:45

ThisThis Changes Changes Everything Everything with Extended Extended Q&A Q&A 15:00 15:00with Followed Followed by anbyin-depth an in-depth

12:15 Industry Industry Screening Screening 12:00 12:0012:15

ManiMani Y. Benchelah Y. Benchelah

12:30 12:30

On the On the PolePole

14:00 14:00

11:00 11:00

ThisThis Is Exile: Is Exile: Diaries Diaries of Child of Child Refugees Refugees

Matthew Matthew Heineman Heineman

KidsKids & Docs & Docs Competition Competition 2 2

Feature-Length Feature-Length Competition, Competition, , 80’ , 80’ Benjamin Benjamin BarberBarber Program Program

UgisUgis Olte Olte

12:00 12:00

13:30 13:30

Roman Roman Bondarchuk Bondarchuk

Mariana Mariana Viñoles Viñoles

Cartel Land Land 12:00 12:00Cartel

13:00 13:00

Ukrainian Sheriffs Sheriffs 10:00 10:00Ukrainian

Double Double Aliens Aliens

SteveSteve Hoover Hoover

Feature-Length Feature-Length Competition Competition , 70’ , 70’

10:00 10:00 Industry Industry Screening Screening

10:00 10:00

A Young A Young Patriot Patriot

Yun Ye Yun Ye

10:30 10:30

Best ofBest Fests of, 72’ Fests, 72’

Masters Masters , 80’ , 80’

24:00 24:00

Atlan Atlan

Moein Moein Karimoddini Karimoddini Panorama Panorama , 62’ , 62’

1:001:00

TUSCHINSKI 2 EYE TUSCHINSKI 3 DE MUNTTUSCHINSKI 13DE MUNT113EYE CINEMA EYE 1 CINEMA 1 CINEMA EYE 2 CINEMA

12 9:00

stry Screening

10:00

petition, 56’

11:00

10:00 Industry 10:00 Screening 10:00 Industry Screening

Ukrainian Sheriffs -Ukrainian Touching the Sheriffs Sky 10:00 10:00K2 Roman Bondarchuk Eliza Roman Kubarska Bondarchuk

11:00 11:00

stry Screening

e: Diaries efugees

12:00

helah

petition, Program, IDFA ion, 56’

9:00

9:00 9:00

Feature-Length Competition, Competition, Best ofFeature-Length Fests, 72’ , 80’ Barber Program, 80’ Benjamin Barber Program Benjamin

iens

10:00 Industry Screening

ZATERDAG ZATERDAG2121NOVEMBER NOVEMBER 10:30

14:00

petition, 40’

12:15

Heineman Don Juan Matthew Juan Best ofDon Fests, Benjamin

stry Screening

Mon Amour

grossa, Nicola drea Zambelli

16:00

petition, 58’

17:00

petition, on, 55’

Austerlitz

Stan Neumann

ters

Inside the Chinese Inside the Chinese Closet Closet

Mor Loushy

15:00

Best of Fests, 84’

Patricio GuzmánPatricio Guzmán conversation betweenMasters jour- , 82’ Masters, 82’ nalist Twan Huys, director Avi Lewis and author Naomi Klein. 16:00 Industry 16:00 Industry Screening ThisScreening Changes Everything Avi Lewis Clear Years Clear Years 16:00 16:00 Best ofFrédéric Fests, 89’ Guillaume Frédéric Guillaume

Beata Bubenets

First Appearance Competition, 76’

Déjà vu

Jon Bang Carlsen

Robert Frank

Pietra Brettkelly Pietra Brettkelly

Flamingo

Masters, 85’

16:30

Trino Flothuis, Jan de Bont

Paradocs, 5’

Atomic: Living in Dread and Promise 14:00

13:00

Dutch Docs 65-90 and Their Shadows, 31’

14:00

Hot Sugar’s Cold HotWorld Sugar’s Cold14:00 World + Live: Hot Sugar + Live: Hot Sugar

BhalaCinema Lough Adam Bhala Lough Action Top-notch sound specialists Top-notch sound Adam specialists Documentary , 85’ Music Documentary Docs 65-90 and Their, 85’ Shadows, 83’ Paradocs Shorts 2Music open your eyes and open earsyour to the eyes and ears to theDutch Compilation ofinbeyondof thesound in On Behalf of... The great importance great of sound importance docs: Isabella Morra, documentary.framedocumentary. Union and Its Members Blood Brothers, Lamentation, 16:00 Pieter Verhoeff For all passholders For all passholders The Meadow, Log Head, 105’ Dutch Docs 65-90 and Their Shadows, 42’

A Flickering Truth A Flickering Truth

Don’t Blink: Robert Frank, 5’ Best of Fests, 91’

17:15 Don’t Blink:

Best of Fests, 92’

Best of Fests, 91’

Jonas and the Backyard Circus

17:45

Paula Gomes

First Appearance Competition, 80’

18:00

19:00

The Many Sad Fates Film screening followed Film screening by a DJ followed by a DJ of Mr. Toledano set by protagonistset Mark by protagonist Reeder, Mark Reeder,

18:00 18:15 full of retro-modern fullelectronic of retro-modern electronic Best of Fests, 27’ Patience, music: a perfect soundtrack music: aPatience perfect of soundtrack of Andy Schocken, Andy Schocken, 1980s Gogloom. To Paradise! Ben Sharmeen Wu, David Usui Sharmeen Time Suspended 1980s gloom.You’ll Obaid-Chinoy Obaid-Chinoy Hadja B-Movie: &Lahbib Lust & Masters, 76’ Natalia Bruschtein B-Movie: Lust In Transit 18:15 Albert Maysles, Lynn Song of Lahore Lahore True,Song Nelsonof Walker,

19:00

17:00 17:15 17:15 B-Movie: Lust & B-Movie: Sound in Lust & Sound in West-Berlin 1979 West-Berlin - 1989 1979 - 1989 + Live: Mark Reeder + Live: Mark Reeder

17:15 Industry Screening

18:15

Kids & Docs Competition 1

In Defense of the Rocket Passing By

Music Documentary, 82’ Music Documentary, 82’

Man Falling with Man Falling with

Joshua Seftel

Panorama , 85’ in WestSound in WestSound Berlin 1979 - 1989 Berlin 1979 - 198919:00

Best of Fests, 64’

19:15 Children’s documentaries: Jörg A. Hoppe, Klaus Jörg A. Hoppe, Klaus Extended Under Q&A Extended Maeck, Heiko Lange Maeck, Heiko Lange the SunQ&A Ruth,19:30 Varicella and Dancing for Composer/sound Composer/sound designer designer Music Documentary, 92’ Music Documentary, 92’ Vitaly Mansky 120’ Women inYou, Sink Women in Sink Kristian Eidnes Andersen, Kristian Eidnes Andersen, 19:45 19:45 Masters, 106’ Iris Zaki Iris Zaki sound designer Thomas sound designer Jæger Thomas Jæger OK Good 20:00 OK Good 20:00 20:00 Best of Fests, 37’ Best of Fests, 37’ and Foley artist Julien and Foley Naudin artist Julien Naudin20:00 Alexandra Kulak,Alexandra Kulak, introduce the filmintroduce and are the film and are VPRO Extra: The DocLab Live: Boudewijn de Groot - Lanzmann: Sounds DocLab Live: Sounds 20:00 20:15 20:00 Yulia20:00 Kurmangalina, Yulia Kurmangalina, Claude Claude Lanzmann: interviewed interviewed Rapoldby Nicolas RapoldRussian Woodpecker Come Closer Real Interactive Real Anna Kornienko Anna KornienkoSpectres of the Spectres Shoah of the Shoah by Nicolas Thelive LoadInteractive 20:30 following the screening. Suzanne Raes With20:30 an introduction and An evening with An evening with live Student Competition , 20’ Student Competition, Adam 20’ Benzine Adam Benzine following the screening. Victor Alexis Guerrero Dutch Competition, Music NikiMartha Niki Q&A.& Moderator performances andperformances interactive and interactive20:45 Best Amour of Fests, 40’ Best of Fests, 40’ Student Competition, 25’ Man Falling Man Falling Martha &extended IrrawaddyDocumentary Mon Irrawaddy Amour Mon , 89’ Tora Mårtens PieterTora vanMårtens der Wielen (VPRO experiments about experiments the art of about the art of Anne Regitze Wivel Anne Regitze Wivel On Football Valeria Testagrossa, Valeria Nicola Testagrossa, Nicola Double Panorama, 90’ NooitPanorama , 90’ Meer Slapen). sound in documentary, soundAliens virtual in documentary, virtual Sounds Real, 105’ Sounds Real, 105’ Grignani, AndreaGrignani, ZambelliAndrea Zambelli Sergio Oksman Ugis reality Olte and games. reality and games. 21:00 21:00 21:00 21:15 Mid-Length Competition Mid-Length , 58’ Competition, 58’ Followed by aThe liveFollowed performance by a live performance Paradocs, 68’ Russian Mid-Length Competition, 56’ by Niki & the Kulture by Niki Kids! & the Kulture Kids! Woodpecker Live from New York! 21:30 21:30 Chad Gracia Bao Nguyen 19:30

20:00

21:00

21:45

22:00

Nicola Bellucci Nicola Bellucci Best of Fests, 104’22:30 Best of Fests, 104’

Meru

23:00

Best of21:45 Fests, 90’

Ingrid Bergman: Ingrid Bergman: 22:00 Her Own Words In Her Own Words Grozny Blues Grozny BluesIn 22:00 22:00 Stig Björkman Stig Björkman 22:00

Masters, 114’

22:45

Elizabeth Chai Vasarhelyi, Jimmy Chin

23:00 23:00Best of Fests, 89’

23:30

Ann Shin

Best of Fests, 17’

Atlan

Moein Karimoddini

The Mute’s House Tamar Kay

Best of Fests, 82’

Student Competition, IDFA DOC U Competition, 31’

22:15

Elisa 22:45 Paloschi

Krzysztof Kopczynski

Driving with Selvi

After the film, protagonists After the film, protagonists 22:00 Samantha Montgomery, Samantha a.k.a. Montgomery, a.k.a. 22:30 Princess Shaw, andPrincess composer/ Shaw, and composer/ Chechen producer Kutiman producer will shareKutiman will share Bubenets the stage forBeata an intimate the stage for an intimate Appearance Competition , 76’ songs. performanceFirst of soulful performance songs. of soulful

The Dybbuk: A Tale of Wandering Souls

Best ofMegacities Fests, IDFA DOC U Panorama, Benjamin Barber Program, 85’ 23:00 Megacities 23:00 23:00 , 54’ Glawogger Competition Michael Glawogger Michael Among the Believers Among the Believers Every Face Has a Name Thru You Princess Thru You Princess23:00 Sounds Real, 90’ Sounds Real, 90’

My Enemy, My Brother

24:00 24:00 24:00

21:45

Thru You Princess Thru You Princess + Live: Princess + Live: Princess DOC U DOC U Shaw + Kutiman Shaw + Kutiman

Hemal Trivedi, Hemal Trivedi, Mohammed Ali Naqvi Mohammed Ali Naqvi Best of Fests, BenjaminBest of Fests, Benjamin Barber Program, 84’ Barber Program, 84’

Magnus Gertten Best of Fests, 76’

Ido Haar

Feature-Length Competition, Feature-Length IDFA DOCCompetition, U IDFA DOC U , 80’ Competition, Music Documentary Competition, Music Documentary, 80’

DE MUNT

INDUSTRYINDUSTRY OFFICE & OFFICE ARTI & ARTI

10:00 10:00 Compagnie 10:00 - GroteCompagnie Zaal - Grote Zaal

10:00 10:30

AIDFAcademy Young Patriot Plenary IDFAcademy Plenary Du Haibin Finance Session: Session: your Finance your 10:30 Best of Fests, 106’ film, find yourfilm, crowd find your crowd Crocodile Gennadiy Session on modern-day Session on modern-day

10:30

3½ Minutes,3½ Minutes, Steve Ten Bullets with Ten Bullets with financing sources,financing with tips sources, withHoover tips 11:00 11:00 Best of Fests, 96’ Extended Q&A Extended Q&A and strategies forand documentary strategies for documentary Me and My Brother Me and My Brother 11:00 After the screening After Chris theKijne screening Chris Kijne campaigns. campaigns. Robert Frank talks to Benjamintalks Barber to and BenjaminRobert BarberFrank and IDFAcademy passholders IDFAcademy passholders Don’t Blink: Robert Frank Don’t , 91’Blink: Robert Frank 91’ director Marc Silver. director Marc Silver. & ,Invitees & Invitees

3½ Minutes, Ten 3½ Bullets Minutes, Ten Bullets Marc Silver

Marc Silver

Panorama, Benjamin Barber Panorama, Program Benjamin , 98’ Barber Program, 98’

12:00

13:00 13:30

13:30

10:00

Racing Extinction

Louie Psihoyos 10:30 Industry Screening 10:30 10:30 E-floorNH Carlton 10:30 E-floor Arti et Amicitiae 10:30 Arti et Amicitiae Best of FestsNH , 90’Carlton

10:00

15:00

with various professionals with various for professionals for11:00

11:45 Industry Screening Industry Session: Industry IDFA Session: IDFA Docs for Sale passholders Docs for Sale onlypassholders only Bertha Fund Europe Bertha Fund This Europe Is Exile: Diaries Find out how to apply Find out for this how to apply for this of Child Refugees new funding scheme. new funding scheme. Mani Y. Benchelah

Mid-Length Competition, For all passholders For all passholders

12:45

12:00

Benjamin Barber Program, IDFA DOC U Competition, 56’

Antonio Tibaldi, Alex Lora

IDFAcademy Meet IDFAcademy Feature-Length Meet IDFAcademy Meet IDFAcademy Meet the Competition , 72’the the Professionals the Professionals Professionals Professionals Special: Special: 16:00 16:00 16:00 Round table meetings Round and table meetings Seanand McAllister Sean McAllister Robert Frank Shorts Robert 2FrankOne-on-One Shorts 2 meetings Need for One-on-One with meetings with Award-winning director Award-winning Sean director SeanMeat

Compilation program Compilation with program with professionals. Marijn renowned renowned professionals. Mc Allister elaborates Mc Allister on howelaborates onFrank how Panorama, 74’ shorts by Robert Frank: shorts by Robert16:30 Frank: his films explore his films political explore wider political IDFAcademy passholders IDFAcademy onlypassholders only wider The Present; PaperThe Route; Present; I Paper Route;28 I Days Every 16:45 16:45 issues through theissues intimate through the intimate Remember; Flamingo; Remember; SummerFlamingo; Summer Ina Borrmann relationship he forges relationship with hishe forges with his We Are Not Alone We Are Not Alone Cannibals, 75’ Cannibals, 75’ Panorama, 89’ characters. characters. With an introduction Withbyan introduction by 17:00 17:15 Benjamin Barber. Benjamin Barber. IDFAcademy passholders IDFAcademy onlypassholders only

Snow Monkey George Gittoes

Feature-Length Competition, 150’

18:00

Bird Skin

OTHER VENUE OTHER VENUE

18:30

Feature-Length Competition, 92’

13:00

Aracati

Eldora Traykova

Mid-Length Competition, 64’

Aline Portugal, Julia KETELHUIS 19:00 19:00 De Simone

KETELHUIS 19:00

Sketches of Siberia Sketches of Siberia Mr. Gaga Mid-Length Competition , 62’ 19:15 Ben van LieshoutBen van Lieshout Tomer Heymann For Kibera! with For Kibera! with Paradocs, 73’ Paradocs, 73’ Panorama, 100’ Extended Q&A Extended Q&A 19:00 19:15

After the screening After Chris theKijne screening Chris Kijne talks to Benjamintalks Barber, to Benjamin Barber, director Kati Juurus director and Boy Kati Juurus and Boy 20:00 20:15 Dallas, main subject Dallas, of the main film. subject of the film.

For Kibera!

Kati Juurus 20:45

For Kibera! When the Earth Seems to Be Light Kati Juurus

Salome Machaidze, Tamuna Mid-Length Competition, Mid-Length Competition,

Karumidze, David Meskhi ABenjamin Walnut Tree , 56’ Barber Program , 56’ Barber Program Benjamin First Appearance Competition, Ammar Aziz IDFA DOC U Competition, 75’ 21:00 First Appearance Competition, 81’

21:30

Mid-Length Competition, 58’

16:00

DAILY SERVICES DAILY SERVICES My Cancer

24:00

1:00

Panorama, 62’

1:001:00

International Documentary Film Festival Amsterdam

Frédéric Guillaume

17:30 Industry Screening

Next Stop: Utopia

IDFA Writing Room IDFA Writing Room

Apostolos Karakasis

Workspace for all Workspace accredited guests. for all accredited Wifi connection guests.and Wifi connection and computers available. computers available.

18:00

Brakke GrondBrakke 9:00 – 23:00 Grond 9:00 – 23:00

SOCIAL EVENTS SOCIAL EVENTS

20:30De Jaren CaféDe – 09:00 Jaren Café – 09:00

20:00

A Strange 20:45 IDFA Love Filmmakers IDFABreakfast Filmmakers Breakfast The DocLab: Seamless The DocLab: Reality 20:45 exhibition Seamless Reality showcases exhibition thirty showcases thirty Affair with Ego by meeting your day byfilmmakers meeting fellow Natural Disorder Thefellow Confessions of filmmakers installations and interactive installations projects, and interactive including projects, experi- including experi-Kick-start your dayKick-start Ester Gould and IDFA staff over and coffee IDFAand staff croissants. over coffee Hosted and croissants. by ARRI. Hosted by ARRI. Sønderby Jepsen Thomas Quick ments with artificial ments intelligence with Christian artificial and smell intelligence as a narrative and smell as aFeature-Length narrative & Dutch Competition, 90’ 21:00 Feature-Length Competition, 97’ Brian Hill means. The selection means. includes The selection a strikingincludes numberaofstriking virtualnumber of virtual By invitation By invitation Masters, 94’

Hosted by NPO Sales, Hosted EYE International, by NPO Sales,Films EYE International, Transit, Autlook Films Transit, Autlook 22:00 Filmsales, CAT&Docs Filmsales, and RiseCAT&Docs and Shine.and Rise and Shine.

Docs for Sale &Docs IDFAfor Forum Sale & passholders IDFA Forum passholders 22:45 23:15

The Swedish Theory of Love Erik Gandini Masters, 80’

Checks Balances 23:00 Deand Jaren CaféDe – 18:00 Jaren Café – 18:00 Malek Bensmaïl JungleGuests Sisters Meet Guests Meet Masters, Guests Benjamin Barber Program , 97’

23:00

ChloeatRuthven Exchange ideas at Exchange the daily cocktail ideas hour! the daily Hosted cocktail by Doc/it. hour! Hosted by Doc/it. Panorama, 80’

For all passholders For all passholders

De Jaren CaféDe – 22:00 Jaren Café – 22:00 IDFA Dance Night IDFA Dance Night

Let’s dance! ComeLet’s join dance! us and Come dancejoin the us night andaway dance inthe night away in Café de Jaren at IDFA’s Café de most Jaren renowned at IDFA’sDance most renowned Nights! Dance Nights!

24:00

Admission freeAdmission free

1:00

Clear Years

17:00

Meral Uslu

Dutch Competition, 55’

DOCLAB EXPO: DOCLAB SEAMLESS EXPO: SEAMLESS REALITY REALITY

Anne-Marieke Graafmans Anne-Marieke Graafmans New York Cuts Panorama , 49’ Panorama, 49’ Luke Lorentzen

Music Documentary, 86’

24:00

16:00 Industry Screening

Feature-Length Competition, 91’

19:45

Admission FreeAdmission Free 22:15 According to Protocol According to Protocol

Stefan Schwietert

Dutch Competition, 70’

Feature-Length Competition, 75’

17:00 Industry Screening

Competition, NH Carlton E-floor NH Carlton 9:00Mid-Length – 21:00 E-floor 9:00 – 21:00

21:30 21:30 KETELHUIS KETELHUIS reality projects, transporting reality projects, the audience transporting to different the audience to different

Imagine Waking Up 23:00 Tomorrow and All Music Has Disappeared

Sophia Luvara

19:00 documentary industry, documentary fromGeorg distribution industry, to financing, distribution and to financing, and Mischfrom from co-productions from toco-productions festival strategy. Panorama , 80’to festival strategy.

Student Competition, 77’

23:00

Inside the Chinese Closet

15:30 Industry Screening

Valeria Testagrossa, Nicola Grignani, Andrea Zambelli

Ukrainian Sheriffs Ukrainian Sheriffs Calling Ukraine Calling Ukraine Roundabout in installations My HeadSome realities. Some realities. have installations varying opening havehours varying opening hours Arti et Amicitiae Arti et – 17:00 Amicitiae – 17:00 With an introduction Withbyan introduction Jeanby Counet Jean Counet Hassen Ferhani On site (11:00–21:00). (11:00–21:00). reservationOn may sitebereservation required. may be required. Docs for Sale Happy Docs for Hour Sale Happy Hour Panorama, 12’ First Appearance Competition, 100’ Benjamin Barber. Benjamin Barber.Panorama, 12’

22:00

14:15 Industry Screening

Irrawaddy Mon Amour

Requiem for the E-floor NH Carlton NH Carlton 10:00 – 17:00 E-floor 10:00 – 17:00 American Dream First Aid Kelly Doc Clinic First Aid18:45 Doc Clinic Peter Hutchison, Documentary Documentary JannieWastecooking Langbroek experts Jannie and Marijke Langbroek Nyks, Jared P. Scott experts - Make and Marijke Best of Fests , 75’ answer your Rawie Rawie questions answer about yourNot all questions aspects of about the all aspects of the Food, Waste

Panorama, 20’

Cambridge

Don Juan

15:00

18:15

Clara Peltier

12:15 Industry Screening Jerzy Sladkowski

15:15

Thy Father’s 15:30 Comp. Grote 15:30 Zaal &Comp. Foyer Grote 15:30 Zaal &Compagnie Foyer Chair 15:30 - Zuilenzaal Compagnie - Zuilenzaal

16:00

Roman Bondarchuk

Mid-Length Competition, 56’ For all passholders For all passholders Register for short Register meetingsfor short meetings

Michael Beach Nichols, Thank You for Playing 13:00 Compagnie 13:00 - GroteCompagnie Zaal 13:00 13:00 - Grote Compagnie Zaal 13:00 - Zuilenzaal Compagnie - Zuilenzaal 13:00 NH Carlton 13:00 E-floorNH Carlton E-floor Christopher K. Walker David Osit, Malika Best of Fests, Benjamin Road IDFAcademy IDFAcademy The Small IDFAcademy Small IDFAcademy Zouhali-Worrall Small One-on-One One-on-One Barber Program, 86’ Small Zhang Best of Fests, 80’ Session: PitchSession: & PitchZanbo Session: & VR: Beyond Session: VR: Beyond consultancies: consultancies: 13:30 13:30 NH Carlton 13:30 E-floorNH Carlton E-floor Feature-Length Competition, 95’

Masters, 71’

Ukrainian Sheriffs

advice on generaladvice matters onand general matters and 11:30 NH Carlton 11:30 E-floorNH Carlton E-floor specific questions.specific questions.

Jørgen Leth, Olatz González Abrisketa

Barber Program, 87’

10:00 Industry Screening Feature-Length Competition, Benjamin Barber Program, 80’

Double Industry Session: Industry Session: Docs forAliens Sale Meet Docs for Sale Meet Olte Today’s TalentToday’s TalentUgis the Professionals the Professionals

Trailer Workshop Trailer Workshop the Roller Coaster the Roller Coaster Scriptdevelopment Scriptdevelopment The Chinese Mayor The Chinese Mayor Robert Frank Shorts Robert 1FrankThe Shorts Aida Industry Session: Industry Session: Pitch 1& TrailerThe Workshop, Pitch & TrailerSession Workshop, on the opportunities, Session on the opportunities, with Catherine with Olsen Catherine Olsen Compilation Compilation with program Maysoon El-Massry with Extended with Q&A Extended Q&A program one ofwith last year’s biggest one of last hitsyear’s at challenges biggest hitsand at techniques challengesofand techniques of with Film Rights Film Rights with Book your One-on-One Book your meeting One-on-One meeting Student Competition, 20’ shorts Robert Frank: shortsPull by Robert IDFAcademy, Frank: Pull featuring After the screening After Chris theKijne screening ChrisbyKijne IDFAcademy, Mikael featuring virtualMikael reality for non-fiction virtual reality forSalma non-fiction the Industry Desk at the Industry Desk AbdallaSalma (Autlook) Abdallaat(Autlook) Daisy; Conversations My Daisy; in Conversations talks14:00 to Benjamintalks Barber. to BenjaminMy Barber. 14:00 Salamanca Opstrupin(EDN) and Opstrup Jesper (EDN) and storytellers, Jesper illustrated storytellers, by caseillustrated case For all passholders For all passholders For all passholders For allbypassholders Vermont; Energy and Vermont; How to Energy Osmund and How (editor). to Ruslan Osmund (editor).studies. studies. (upon Fedotow, registration) (upon registration) (upon registration) (upon registration) The Chinese Mayor The Chinese Mayor 14:30 Get It, 90’ Get It, 90’ Alexandra Kulak Hao Zhou Hao Zhou IDFAcademy IDFAcademy onlypassholders IDFAcademy onlypassholders IDFAcademy passholders Pelota II passholders Mid-Length Competition, 40’ Best of Fests, BenjaminBest of Fests, Benjamin and DocLab Academy and DocLab only Academy only Barber Program, 87’

9:00

Welcome to Leith

Dutch Docs 65-90 and Their Shadows, 58’

DE MUNT

9:00

Robert Drew

13:00

9 COMPAGNIE DE MUNT 10 COMPAGNIE

12:30

Cold Hot World Sugar’s Cold World Film from the Clyde Sounds Real Sounds Real Hot Sugar’s 15:30 15:45

KOMEDIE KOMEDIE MUSEUM MUSEUM

On the Pole

“The universe is full “The of sound,” universe is full of sound,” according to musician according and to musician and producer Hot Sugar, producer so whyHot notSugar, so why not Zaal BG Rodemake Zaal use of 15:00 15:00 BG Rode15:00 it? Includes make use liveof act it? Includes live act himself. byStruggle: Hot Sugar himself. 15:00 Industry Talk:Industry Talk:by Hot SugarClass

Chechen