the IDFA fOrUM 2008 2008 jaarrekening JAARVERSLAG idfa
nal at i o a ry t ern i n t u m e n i va l d o c f e st m f i l m t e r da n 8l s fVa.’0 am
0 .NidO /3w 2w0w
the fOrUM for international co-financing of documentaries
24/26 nOV ’08
De 21e editie van het festival heeft in verschillende opzichten het succes van het voorgaande jaar overtroffen. Opnieuw zijn er meer kaarten verkocht en ontving het festival meer bezoekers, zowel uit binnen- en buitenland. Het internationale karakter van het festival leverde dit jaar zelfs de IJ-prijs op, jaarlijks uitgereikt door de gemeente Amsterdam en PricewaterhouseCoopers. Ally Derks, directeur en oprichter van IDFA, ontving de prijs vanwege “de duidelijke bijdrage aan de promotie en de economische ontwikkeling van de stad Amsterdam” die ze met IDFA heeft geleverd. IDFA blijft vernieuwen. Voor het eerst is de zomereditie van de IDFAcademy, de Summerschool, georganiseerd en is het fundament gelegd voor vele nieuwe online toepassingen die IDFA de komende jaren zal lanceren. Een aantal daarvan is in 2008 al gerealiseerd: de website is uitgebreid met een eigen mediaplayer en IDFA lanceerde Docs for Sale Online. Al deze nieuwe ontwikkelingen dienen ertoe de creatieve documentaire onder de aandacht te brengen van zo veel mogelijk mensen. Mede daarom is IDFA in 2008 een samenwerking aangegaan met het internationaal gerenommeerde reclamebureau TBWA\NEBOKO, dat verantwoordelijk is voor de publiekscampagne. Maar uiteindelijk draait het bij IDFA om de creatieve kwaliteitsdocumentaire. Dat laat zich het beste illustreren door dé grote winnaar van IDFA 2008: Burma VJ – Reporting from a Closed Country van Anders Østergaard, die zowel de VPRO Joris Ivens Award als de Movies that Matter Human Rights Award won. De bijgesloten film wordt voorafgegaan door de drie commercials van IDFA, die inmiddels zijn bekroond met een Gouden Lamp voor de beste bioscoopcommercial. Naast Oxfam Novib, de Volkskrant, de VPRO en de STER, de vier hoofdpartners van het festival, wil de organisatie mede namens alle filmmakers, gasten en bezoekers iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan IDFA 2008. Inhoudsopgave 5 Feiten en cijfers • 6 IDFA het festival • 17 Industry Office 22 IDFA Online en ICT • 25 Educatie • 28 Jan Vrijman Fonds 30 IDFA activiteiten door het jaar heen • 32 Communicatie en publiciteit 37 Financiën • 42 Bijlage • 44 Bijlage II • 46 Bijlage III 2
3
Feiten en Cijfers 2005
2006
2007
2008
vertoonde titels
318
272
322
322
HD
-
-
-
65
festivaldagen
film
65
11
82
11
71
222
206
240
184
fotografie, cross media
1
-
-
2
premières
123
127
133
169
Europese premières
20
22
29
22
wereldpremières
internationale premières
-
48 55
voorstellingen
675
industry screenings
72
publieke voorstellingen
-
65
40 705
-
62
42
70
schoolvoorstellingen
28
19
21
gasten
2.350
bezoeken
125.275
filmprogramma
2.330
2.725
131.214
145.443
336
nevenprogramma
93.155
32.120
94.204
omzet
percentage recettes / omzet
publieksinkomsten
personele bezetting
vrijwilligers
53
60
687
274
94
816
624
62
-
768
575
pers
4
91
11
video
radio
Ally Derks
11
240
723 23
2.229 227
157.515
37.010
99.513
46.290
106.642
2.276.361
2.457.493
2.622.147
3.304.414
21%
23%
24%
22%
479.273
12.98
287
553.934
14.05 fte
301
623.519
16.10 fte 395
50.873
738.457
18.23 fte 433
5
Het filmprogramma omvatte in totaal 309 films.
Competitieprogramma’s
Joris Ivens Competitie (films langer dan 60 minuten) Aantal films: 17 Jury Wouter Barendrecht, Deepa Dhanraj, Christoph Jörg, Sandra J. Ruch en Bianca Stigter Nominaties Burma VJ - Reporting from a Closed Country van Anders Østergaard Necrobusiness van Fredrik von Krusenstjerna, Richard Solarz en Monika Sieradzka Yodok Stories van Andrzej Fidyk. Winnaar VPRO Joris Ivens Award Burma VJ - Reporting From a Closed Country Special Jury Award Forgetting Dad van Rick Minnich en Matthew Sweetwood De VPRO Joris Ivens Award bestaat uit een sculptuur en een geldprijs van € 12.500. Zilveren Wolf Competitie (films tot 60 minuten) Aantal films: 15 Jury Nishtha Jain, Jess Search, Rik Stallaerts, Thomas White en Jeanne Wikler Nominaties Boris Ryzhy van Aliona van der Horst Lady Kul el Arab van Ibtisam Mara’ana Love on Delivery van Janus Metz Winnaar Boris Ryzhy Eervolle vermelding Lady Kul el Arab De Zilveren Wolf bestaat uit een geldprijs van € 10.000 (beschikbaar gesteld door de NPS) en de aankoop en uitzending van de film door de NPS. Zilveren Welp Competitie (films tot 30 minuten) Aantal films: 16 Jury (zie Zilveren Wolf Competitie) 6
Nominaties Slaves - An Animated Documentary van Hanna Heilborn en David Aronowitsch The First Kid to Learn English from Mexico van Peter Jordan Wanja van Angie Abdilla Winnaar Slaves - An Animated Documentary De Zilveren Welp bestaat uit een geldbedrag van € 5.000. First Appearance Competitie (eerste of tweede film) Aantal films: 16 Jury André Bennett, Sally Berger, Marrie Bot, Diana Nenadie en Oscar Pérez Nominaties Afghan Star van Havana Marking Constantin and Elena van Andrei Dascalescu My First War van Yariv Mozer Winnaar Constantin and Elena De First Appearance Award bedraagt € 2.500.
Prijsuitreiking
IDFA het festival
International Student Competition (internationale studentenfilms) Aantal films: 15 Jury Elina Hirvonen, Ellen Kuras en Nenad Puhovski Nominaties 12 Notes Down van Andreas Koefoed Shakespeare and Victor Hugo´s Intimacies van Yulene Olaizola Waiting for Women van Estephan Wagner Winnaar Shakespeare and Victor Hugo´s Intimacies De prijs is een geldbedrag van € 2.500. Movies that Matter Human Rights Competitie (documentaires over mensenrechten en menselijke waardigheid) Aantal films: 10 Jury Chris Keulemans, Mercedes Moncada Rodríguez en Coral Vinsen Nominaties At the Death House Door van Steve James en Peter Gilbert 7
Winnaar Dioraphte Audience Award RiP – A Remix Manifesto van Brett Gaylor De prijs is een geldbedrag van € 4.500. DOC U! Aantal films: 8 Jury Mirke Kist, Romy Loe-a-Foe, Ava Meijer, Lotte de Peuter en Marit Weerheijm Genomineerden A Complete History of My Sexual Failures van Chris Waitt Kassim the Dream van Kief Davidson Slingshot Hip Hop van Jackie Reem Salloum Winnaar Kassim the Dream De prijs is een geldbedrag van € 1.000. IDFA Documentary Workshop 2008 Aantal projecten: 8 Begeleider: John Appel Winnaar Stimuleringsfondsprijs Documentaire 2008 Monsters onder het bed van Sarah Mathilde Domogala De prijs is een geldbedrag van € 125.000.
Filmprogramma’s buiten competitie
Reflecting Images – Best of Fests Documentaries die het afgelopen jaar zijn opgevallen op internationale festivals. Aantal films: 26 Reflecting Images – Masters Programma waarin het werk van documentaire auteurs wordt gevolgd. Aantal films: 20 8
Reflecting Images – Panorama Urgente, maatschappelijk georiënteerde documentaires. Aantal films: 49 Premieres from the Lowlands Voor het programma onderdeel van IDFA waarin de Nederlandse documentaire centraal staat, komen sinds de 21ste festivaleditie alleen nog wereldpremières in aanmerking. Met dit vaste programmaonderdeel brengt IDFA de Nederlandse documentaire internationaal onder de aandacht. Aantal films: 16
In het hele programma waren maar liefst 35 Nederlandse films opgenomen die in première gingen tijdens IDFA.
Doclab presentatie
Burma VJ - Reporting From a Closed Country van Anders Østergaard Iseta Behind the Roadblock van Juan Reina Lucanamarca van Carlos Cárdenas Tovar en Héctor Gálvez Winnaar Burma VJ - Reporting From a Closed Country De Movies that Matter Human Rights Award bestaat uit een geldprijs van € 2.500 en een bescheiden uitbreng in Nederlandse filmtheaters.
Paradocs Documentaire experimenten die randen van het genre opzoeken. Aantal films: 24 Kids & Docs Internationale jeugddocumentaires. Aantal films: 15 Workshop Results Films die voortgekomen zijn uit de IDFA Documentaire Workshop. Aantal films: 6 Nieuw: Doclab In 2008 is IDFA gestart met een nieuw programmaonderdeel: Doclab. Doclab richt zich op de relatie tussen documentaire, nieuwe media en online beeldcultuur. In 2008 stond de creatieve informatievisualisatie centraal. Net als documentaire is informatievisualisatie een krachtig middel om de werkelijkheid te representeren, verhalen te vertellen en verrassende verbanden te leggen. Waar documentairemakers filmbeelden gebruiken, doen makers van informatievisualisaties dit met behulp van statistische gegevens, satellietbeelden, driedimensionale grafieken, interactieve tijdlijnen en andere visuele technieken. 9
Centraal binnen het programma stonden circa 40 websites, documentaires, datavisualisaties en andere projecten op het grensvlak tussen documentaire en eCultuur. Het programma, samengesteld in samenwerking met Andrew Vande Moere (www.informationaesthetics.com), Klaas Kuitenbrouwer (Mediamatic), David McConville (Elumenati) en Yuri Engelhardt en Raul Nino Zambrano (UvA), bood een overzicht van de meest spraakmakende creatieve informatievisualisaties van de afgelopen jaren en recente aanverwante documentaires en eCultuur projecten. Het programma was online te zien via www.Doclab.org. Offline was er in de bioscoopzaal een (uitverkochte) live voorstelling van de veelbekroonde webdocumentaires Thanatorama.com en Gazasderot.com én was het volledige programma gratis te zien op tien schermen en computers verspreid over de verschillende festivallocaties. Daarnaast is er binnen het IDFA Media Talks programma een presentatie/debat georganiseerd waarbij de hoogtepunten van de selectie van Doclab aan bod kwamen. Ook werden er tijdens het festival informatievisualisaties gemaakt i.s.m. bureau XML Architecture Research Urbanism. Zo werden er dagelijks nieuwe infographics gepubliceerd in de Dagkrant op basis van statistische gegevens over 20 jaar IDFA en het festivalprogramma. De installatie IDFA Friend bracht m.b.v. smsjes van het festivalpubliek het sociaal netwerkgedrag van de festivalbezoeker in kaart. De installatie was o.a. dagelijks te zien op het Rembrandtpleinscherm. Met het oog op kennisoverdracht onder professionals en filmstudenten kreeg Doclab ook een prominente plek binnen de IDFAcademy. Het programma werd geopend met de Keynote Speech van Cassian Harisson, maker van de baanbrekende BBC documentairereeks Britain From Above. I.s.m. Mediamatic werd een workshop georganiseerd rondom nieuwe vormen van verhalen vertellen, waarbij informatievisualisatie een van de centrale thema’s was.
10
Speciaal in 2008
Nikolaus Geyrhalter’s Top 10 / Nikolaus Geyrhalter Retrospectief De Top 10 is een jaarlijks terugkerend programmaonderdeel van IDFA waarin een gerenommeerde filmmaker zijn tien favoriete documentaires presenteert. In het verleden zijn onder anderen Werner Herzog, Kim Longinotto en de gebroeders Taviani curator geweest van deze Top 10.
Voor de 21ste editie van IDFA was documentaire-regisseur en -producent Nikolaus Geyrhalter uitgenodigd zijn Top 10 samen te stellen. IDFA zoekt ieder jaar naar documentaires die stilistisch interessant of vernieuwend zijn, die maatschappelijk relevant zijn en die erin slagen duidelijk te communiceren met het publiek. In dit licht bezien was de keuze voor Geyrhalter een logische: de regisseur is voor hedendaagse filmmakers een rolmodel en inspiratiebron door zijn eigentijdse en uitdagende stijl. Zijn geëngageerde onderwerpen laten ruimte voor interpretatie bij zijn publiek en leiden tot discussies. De films van de in Oostenrijk geboren Geyrhalter zijn veelvuldig op IDFA vertoond. Our Daily Bread, Elsewhere en Pripyat ontvingen wereldwijd veel prijzen. Our Daily Bread en Elsewhere werden beide bekroond met de Special Jury Award tijdens respectievelijk IDFA 2005 en IDFA 2001. Naast Geyrhalters Top 10 was er tijdens IDFA een retrospectief van zijn eigen werk en maakte zijn nieuwste film, 7915km, deel uit van de Joris Ivens Competitie. Geyrhalter gaf ook een Masterclass die het publiek de unieke kans bood meer te weten te komen over zijn werk, methodes en visie over documentaire maken. India - East Side Stories IDFA was één van de deelnemende culturele instellingen aan het Amsterdam India Festival. Voor het IDFA programma zijn zestien recente, veelzijdige, creatieve documentaires geselecteerd, onder de titel India - East Side Stories. De afgelopen vijftien jaar heeft India zich in rap tempo ontwikkeld wat heeft geleid tot een nieuw bewustzijn op het gebied van burgerlijke vrijheden en mensenrechten. East Side Stories richtte zich op het dagelijkse leven in een land in transitie en wierp de vraag op hoe dat zich verder zal ontwikkelen. De documen11
taires uit het programma tonen verschillende kanten van een land vol conflicten, religieuze onverdraagzaamheid, terroristische aanslagen, boeiende en ongewone karakters. Het Amsterdam India Festival vond plaats van 12 tot en met 30 november. Het festival toonde een spectaculair en breed cultureel pallet van muziek, dans, film, fotografie, theater, beeldende kunst, architectuur, mode en multimedia. Een groot aantal culturele instellingen, waaronder het Concertgebouw en het Van Gogh Museum, lieten de rijkdom en diversiteit van India zien. Frans Bromet Retrospectief IDFA vertoonde zestien films van de onafhankelijke, betrokken en invloedrijke filmmaker Frans Bromet (1944). Zijn grote productiviteit, opvallende stem, sobere maar trefzeker camerawerk en messcherpe analyses van menselijk onvermogen hebben ervoor gezorgd dat Bromet een grote invloed heeft gehad op het Nederlandse culturele media landschap. In het kader van het retrospectief werd ook De grens van Frans Bromet vertoond, waarin David de Jongh op zoek gaat naar de persoon achter de documentairemaker. Joris Ivens Retrospectief Ter gelegenheid van het 110e geboortejaar van de Nederlandse documentairemaker Joris Ivens organiseerden de Europese Stichting Joris Ivens, het Filmmuseum en IDFA een serie evenementen. Op het programma stonden onder meer een dvd-presentatie, een symposium en lezingen. In het Filmmuseum was een retrospectief van Ivens geprogrammeerd. Youssou Ndour at IDFA Na afloop van de vertoning van Youssou Ndour: I Bring what I Love op zondag 23 november gaf deze wereldster in een uitverkocht Tuschinski 1 een live optreden met zijn band.
Youssou Ndour
Speciale selecties
12
DOC U! Een speciale selectie uit het filmprogramma van IDFA voor jongeren vanaf 15 jaar. De films werden geselecteerd door jongeren o.a. van XXXS en Deadline.nl. De films van DOC U! werden horizontaal 13
(Özgür Dogan, Orhan Eskikoy), The Silent Monologue (Khady Sylla, Charlie van Damme) en Unit 25 (Alejo Hoijman).
De Verdieping van Movies that Matter Twee films in één programma over ondergronds opererende journalisten en de wijze waarop zij verslag doen van de ontwikkelingen in hun land onder dictatoriaal bewind: Burma VJ - Reporting from a Closed Country (Anders Østergaard) en Journalists (Alex Dashkevich)
IDFA in LUX Nijmegen Voor het eerst vond er tegelijk met IDFA in Amsterdam een satellietfestival plaats in Nijmegen. Gedurende drie dagen waren tien films uit het IDFA programma in filmtheater LUX te zien.
Oxfam Novib Lectures Hoofdpartner Oxfam Novib heeft lezingen georganiseerd bij drie films uit het IDFA programma. Oxfam Novib Lecture: Hair India (Raffaele Brunetti, Marco Leopardi) Lezing door Sunny Bergman en Tamara Vuurmans Oxfam Novib Lecture: The Damned of the Sea (Jawad Rhalib) Lezing door Abdelkader Benali Oxfam Novib Lecture: Milking the Rhino (David E. Simpson) Lezing door David E. Simpson Rockumentaries: 3doc12 Drie muziekdocumentaires, geselecteerd in samenwerking met VPRO’s 3voor12: RiseUp (Luciano Blotta), Part of the Weekend Never Dies (Soulwax, Saam Farahmand) en Johnny Cash at Folsom Prison (Bestor Cram). Docs around the Clock Een documentairemarathon van 22:00 tot 10.00 uur. Met: Man on Wire (James Marsh), Rough Aunties (Kim Longinotto), Presumed Guilty (Roberto Hernandez), The New Rijksmuseum (Oeke Hoogendijk), Burma VJ - Reporting From a Closed Country (Anders Østergaard), Persona Non Grata , RiP - A Remix Manifesto. Docs around the Clock eindigde met een ontbijt in de VIP Lounge van Tuschinski. Werelddocumentaires Drie werelddocumentaires die met steun van het Jan Vrijman Fonds tot stand zijn gekomen werden achtereenvolgend vertoond op zaterdag 29 november. Het programma bestond uit On the Way to School 14
IDFA Media Talks IDFA Media Talks dankt zijn nieuwe naam aan het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties (vanaf 2009 Mediafonds genaamd), dat dit programmaonderdeel sinds 2008 financieel ondersteunt. Het programma bevatte vier masterclasses, twee debatten, twee presentaties en acht talkshows. Talkshowhosts Sophie Hilbrand en Daphne Bunskoek ontvingen vele aanwezige filmmakers en speciale gasten als Garry Kasparov en Minister Ronald Plasterk.
Derk Sauer en Garry Kasparov
geprogrammeerd van 21 t/m 26 november om 16.00 uur. Na de meeste voorstellingen was er gelegenheid voor het veelal jonge publiek vragen te stellen aan de aanwezige maker.
Masterclasses Ieder jaar organiseert IDFA een aantal masterclasses door filmprofessionals. Dit jaar was de beurt aan Steve James, Frans Bromet, Nikolaus Geyrhalter en Avi Mograbi. Debatten Greed on Trial: Africa Give and Take Met Bert Bakker, Renzo Martens en Youssou Ndour. The End of Greed?: It’s Money that I Love Onder leiding van Bert Bakker
Presentaties
Paradocs talks: Tools ‘r us Op woensdag 26 november presenteerden kunstenaars/filmmakers Renzo Martens (Episode 3 – ‘Enjoy Poverty’), Shelly Silver (in complete world), Eitan Efrat (Complex), Yin-Ju Chen (Transactions) de artistieke werktuigen die zij gebruiken om de wereld in beeld te brengen. Zodoende kwamen naast documentaire, ook dans, performance, beeldhouwkunst & fotografie aan bod.
15
Festivallocaties
Pathé Tuschinski Filmvertoningen Pathé de Munt Filmvertoningen, VPRO stand, de Volkskrant stand Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) Filmvertoningen, drie blokken per dag Filmmuseum Filmvertoningen Joris Ivens Retrospectief Het Compagnietheater het FORUM, IDFAcademy, Industry Screenings Arti et Amicitiae Docs for Sale Nieuw was het Pers Centrum naast Arti, met een persbalie, een werkplek voor journalisten en zes cabines met computers waarop het gehele IDFA programma digitaal te bekijken was. Cineac Festivalkassa, Gastenbalie, Gastenkassa, Festivalshop, koffiecorner, Doclab presentaties, backoffice kaartverkoop, gastenservice, redactie van de dagkrant en IDFA tv, de Publieksprijs, de carservice, de vrijwillligerscoördinatie en redactie van de IDFA Media Talks. Escape Festival café, dancenights, gesprek van de dag, masterclasses en vrij toegankelijk debatten, de Guests meet Guests, premièreborrels, lunches en recepties en besloten presentaties. Rembrandtplein megascherm Surprise vertoningen 16
Industry Office De Industry Office organiseert die evenementen van IDFA die zich richten op filmprofessionals. Hier vallen de jaarlijkse internationale co-financieringsmarkt het FORUM en de sales markt Docs for Sale onder. Ook het trainings- en verdiepingsprogramma IDFAcademy, waar beginnende en ervaren filmprofessionals elkaar ontmoeten in speciale sessies, valt hieronder. Behalve de evenementen tijdens het festival, richt de Industry Office zich ook gedurende de rest van het jaar op filmprofessionals en wil het uitgroeien tot een offline en online platform voor iedereen die werkt binnen de creatieve documentaire. Sinds 2007 zijn het FORUM, Docs for Sale en IDFAcademy samengevoegd in de Industry Office en is daarmee een belangrijke stap gezet in het beter op elkaar laten aansluiten en verder integreren van de markten en programma’s.
One-on-One Meeting
Doclab presents: Data Art & Documentary Op donderdag 27 november is er een presentatie georganiseerd waarbij de hoogtepunten van de selectie van Doclab aan bod kwamen. Hierbij werd de relatie tussen datavisualisatie en documentaire vanuit verschillende disciplines belicht: vanuit de wetenschap (door Yuri Engelhardt & Raul Zambrano – Universiteit van Amsterdam); vanuit de technologie en het bedrijfsleven (door Serge van Schie – Microsoft Photosynth); vanuit de documentairewereld (Serge Godrey en Arik Bernstein – Arte France); vanuit webdesign (Alexandre Brachet – Upian); vanuit experimentele mediakunst (videoverslag Mediamatic Workshop) en vanuit architectuur en onderzoek (David Mulder & Max Cohen de Lara – XML Architecture Research Urbanism).
Alle evenementen van de Industry vonden plaats op locaties in de buurt van het Rembrandtplein: het FORUM en IDFAcademy in het Compagnietheater, Docs for Sale in Arti et Amicitiae.
het FORUM - 16e editie
In 1993 is het FORUM opgericht, ’s wereld eerste co-financieringsmarkt voor de creatieve documentaire. Sindsdien komen in Amsterdam jaarlijks de belangrijkste documentaire financiers en commissioning editors samen, op zoek naar nieuwe documentaireprojecten waarin ze kunnen investeren. Filmmakers en producenten presenteren (‘pitchen’) hier hun project om de financiering rond te krijgen. De 16e editie van het FORUM vond plaats van 24 tot en met 26 november in het Compagnietheater. Voor deze editie werd een record aantal van 348 projecten aangemeld, waarvan er uiteindelijk 47 werden geselecteerd. Het FORUM ontving 497 gasten, waarvan 116 commissioning editors uit 28 landen. Zij vertegenwoordigden 65 verschillende televisiezenders, waaronder de BBC, Arte, Canal+, Al Jazeera en Sundance Channel. 17
Het verbeteren van de service naar comissioning editors en producenten was dit jaar een specifiek aandachtspunt. Zo werden er vooraf door de organisatie meer afspraken gepland voor de pitching teams en commissioning editors tijdens het FORUM. In totaal vonden er meer dan 300 afspraken plaats. Een maand na het FORUM is er een enquête verstuurd naar alle deelnemers. Uit de reacties kan worden geconcludeerd dat het afgelopen FORUM zeer geslaagd is geweest: maar liefst 90% van de deelnemers beoordeelde het FORUM ‘good to excellent’. Facts & Figures: Aanmeldingen FORUM: 348 Geselecteerde projecten in totaal: 47 Central pitch: 29 Seedling projecten: 11 Rough cut projecten: 7 In totaal: 497 FORUM gasten, bestaande uit 116 comissioning editers uit 65 verschillende televisie zenders uit 28 verschillende landen. One on one afspraken: meer dan 300
Docs for Sale - 13e editie
Docs for Sale is een van de belangrijkste documentairemarkten ter wereld, waar de meest invloedrijke televisie aankopers, festivalprogrammeurs en distributeurs jaarlijks samenkomen. De volledig gedigitaliseerde markt bood deelnemers net als in 2007 60 cabines om documentaires te bekijken en een catalogus met meer films dan ooit tevoren: 486 titels.
18
Facts & Figures Docs for Sale: Viewers: 251 Geaccrediteerde verkopers: 234 Viewings: 9.742
Nieuw dit jaar was Docs for Sale for Beginners, twee bijeenkomsten voor beginnende filmmakers en producenten. Verschillende aankopers – van televisiestations, sales agents en festivalprogrammeurs – presenteerden zich tijdens twee informele bijeenkomsten en gaven daarnaast algemeen advies. Het doel van deze bijeenkomsten was beginners de kans te geven vragen te stellen aan ervaringsdeskundigen. De opkomst was veel hoger dan verwacht, rond de 60 mensen per keer. De bijeenkomsten, geleid door Debra Zimmerman, werden zeer positief gewaardeerd en worden volgend jaar zeker herhaald.
Docs for Sale
De kern van het FORUM wordt nog altijd gevormd door de grootschalige centrale pitches, 29 in totaal, voor projecten die al een stuk op weg zijn in hun financiering. Daarnaast bleven de in 2007 geïntroduceerde categorieën voor rough cut en seedling projecten gehandhaafd. Dit zijn kleinschalige pitch sessies voor projecten die ofwel in het beginstadium van financiering verkeren of projecten die al bijna klaar zijn en nog financiering zoeken voor de laatste afronding. Ook werden er dit jaar weer drie hoog gewaardeerde cross media projecten gepitcht, waaronder Gaza/Sderot.
Docs for Sale Online
Docs for Sale Online maakt deel uit van het nieuwe digitale documentaire platform dat IDFA aan het ontwikkelen is. Met dit platform kan IDFA zijn internationale toppositie behouden en versterken en blijft Amsterdam de belangrijkste ontmoetingsplek voor internationale documentaireprofessionals. De ambities van IDFA op het digitale vlak zijn tweeledig. IDFA wil internationale onafhankelijke documentaireprofessionals (betaalbare) tools en diensten aanbieden om de financiering, productie en distributie van creatieve documentaires te stimuleren. Daarnaast wil IDFA online kwaliteitsdocumentaires vertonen aan een zo breed mogelijk publiek. IDFA heeft ervoor gekozen om zich in eerste instantie specifiek te richten op het internationale business-tobusiness platform met Docs for Sale Online. Vanaf 1 december 2008 is Docs for Sale Online van start gegaan. Docs for Sale Online is de eerste Europese online documentairemarkt. De catalogus bevat ruim 400 recente kwaliteitsdocumentaires. Het gaat om documentaires die tijdens IDFA te zien zijn geweest maar ook om andere documentaires die specifiek interessant zijn voor televisiestations. De documentaires kunnen alleen bekeken worden door documentaireprofessionals, zoals kopers van televisiestations en programmeurs van festivals. De films staan in 19
Er waren dit jaar veel meer aanvragen dan in 2007, waarvan er uiteindelijk 150 voor IDFAcademy werden geselecteerd.
Docs for Sale Online werd eind 2008 gelanceerd en had een vliegende start. Meer dan 400 documentaires zijn aangemeld en ruim 125 internationale professionals zijn abonnee geworden van deze unieke dienst. Het is de bedoeling dat er jaarlijks 500 nieuwe documentaires op Docs for Sale Online worden gezet en 1.000 abonnees worden gegenereerd.
Facts & Figures IDFAcademy: Aanmeldingen IDFAcademy: 185, deelnemers: 150 Bijeenkomsten: 9 Masterclasses: 3
IDFAcademy
Masterclass Steve James
IDFAcademy vond van 21 tot en met 23 november plaats in het Compagnietheater. Doel van IDFAcademy is het in contact brengen van beginnende filmmakers en filmstudenten met ervaren en gerenommeerde filmprofessionals. Het programma omvatte naast verschillende industry meetings en filmvertoningen, masterclasses van Steve James, Nikolaus Geyrhalter en Avi Mograbi. Door IDFAcademy qua programmering, locatie en gasten af te stemmen op de andere industry-evenementen en het festivalprogramma, bood IDFAcademy zowel beginnende makers als ervaren professionals de kans om kennis over de documentairemarkt op te doen.
20
IDFAcademy’s Summer School
In 2008 werd voor het eerst een zomereditie van IDFAcademy georganiseerd: de Summer School. De Summer School, die van 14 tot en met 19 juli plaatsvond in Studio K, was gericht op het inhoudelijk begeleiden van jonge makers in de script- of montage fase. Er waren 60 aanmeldingen, waarvan er 15 werden geselecteerd. Zeven projecten hadden eerder een financiële bijdrage van het Jan Vrijman Fonds ontvangen. De filmmakers met een filmplan (script) richtten zich primair op het verbeteren van de narratieve structuur van hun project zodat met de productiefase begonnen kon worden. Dit coachingtraject werd begeleid door ervaren makers en andere documentaire professionals, onder wie Pieter van Huystee en Debra Zimmerman. De deelnemers aan de montage cursus kregen ook één-op-één begeleiding van ervaren editors, zoals Erez Laufer en Katharina Wartena. De resultaten werden vervolgens weer met tutors en medecursisten besproken. Ook hier was het de doelstelling de narratieve structuur van de film te verbeteren en was er aandacht voor andere aspecten van de montage als ritme en muziek. Daarnaast waren er plenaire sessies met filmvertoningen en presentaties over cross media projecten.
Masterclass Nikolaus Geyrhalter
een beschermde omgeving achter een password. Voor Docs for Sale heeft IDFA in samenwerking met Fabchannel een unieke videoplayer ontwikkeld die beantwoordt aan de eisen die professionals stellen.
Facts & figures Summer School: Aanmeldingen Summer School: 60 Geselecteerde projecten: 15 In edit fase: 5 In script fase: 10 Tutors: 10
21
IDFA Online en ICT In 2006 is IDFA begonnen zijn missie, het stimuleren van het internationale documentaireklimaat, ook te vertalen naar het internet. Sindsdien ontwikkelt het festival online activiteiten en diensten die de creatieve documentairefilm onder de aandacht brengen van nieuwe publieksgroepen. Daarnaast beoogt de organisatie internationale financiering, productie en distributie te stimuleren door specifieke diensten te ontwikkelen voor professionals. Het platform dat IDFA voor ogen heeft versterkt, vernieuwt en verrijkt de positie die IDFA als festival en instituut heeft opgebouwd binnen de internationale documentairegemeenschap. Na het lanceren van een volledig nieuwe website en content management systeem in 2007, stond in 2008 een eigen video player en een ingrijpende aanpak van de onderliggende ICT infrastructuur op het programma. Deze inspanningen hebben het fundament gelegd voor vele nieuwe online toepassingen die IDFA de komende jaren zal lanceren. In 2008 werden al een aantal belangrijke nieuwe toepassingen gerealiseerd. Zo werd de website uitgebreid met een eigen mediaplayer, een aantal community toepassingen en lanceerde IDFA Docs for Sale online.
IDFA 2.0 De lange termijndoelstellingen van IDFA op het web staan beschreven in het plan “IDFA 2.0” (in 2005 gepubliceerd en op aanvraag beschikbaar). Binnen dit plan hanteert de organisatie de volgende uitgangspunten: • IDFA wil als ‘s werelds voornaamste documentairefestival ook online een permanente, prominente en vooruitstrevende rol spelen; • IDFA creëert een kwaliteitsplatform waarbij een strenge selectie en redactie wordt toegepast; • IDFA positioneert zich als een internationaal platform; • IDFA richt zich online zowel op professionals als consumenten; • IDFA legt gebruikers geen uitsluitende voorwaarden op (iedereen is vrij om ook gebruik te maken van andere platforms); • IDFA wil online nieuwe mogelijkheden voor makers creëren 22
(zowel exposure als inkomsten), zonder daarbij te concurreren met bestaande mogelijkheden in de markt; • Het platform komt ten goede aan de markt en met name de makers. IDFA laat filmmakers delen in de eventuele winsten van het platform.
Festivalwebsite en online community
IDFA heeft in 2008 een nieuwe website gelanceerd. Deze site wordt beheerd via een sterk uitgebreid content management systeem (CMS). Dit nieuwe cms maakte diverse nieuwe diensten mogelijk. Zo kan iedereen voortaan via MyIDFA een eigen profielpagina aanmaken, een persoonlijke festivalagenda bijhouden, favoriete films beoordelen en delen met vrienden, en recensies schrijven. De meest in het oog springende innovatie is het mediablok dat aan de site is toegevoegd. Dit mediablok maakt het mogelijk om op elke pagina foto’s, audio en video toe te voegen via foto-slideshows, losse IDFA-players met verschillende video’s en downloadbare audiobestanden (zie ook Online Video). Wie niet alle dagen op IDFA aanwezig kon zijn, kon zo alsnog via internet het festival bijwonen. Redactioneel werd het aantal registraties van het festival sterk uitgebreid. Zo werd de Award Ceremony live gestreamed en werden er blogs van filmmakers in de filmpagina’s geïntegreerd. Voor het Doclab programma werd een blog en een speciale website gemaakt met video’s en interactieve documentaires (zie Doclab programma). Door het jaar heen is IDFA ook actief op diverse online platforms, zoals Facebook en YouTube.
ICT en automatisering
Een sterke ICT basis-infrastructuur is essentieel voor de ondersteuning van IDFA’s interne en externe werkzaamheden (zoals het verwerken van duizenden filminzendingen, de gastenadministratie, publicatie van het online filmarchief). In 2008 is daarom een IDFA Content Repository (ICR) gebouwd waarmee alle bestaande en nieuwe ICT-applicaties aan elkaar gekoppeld zijn (zoals de kantoordatabase, MyIDFA, het online video systeem, etc.). Door het standaardiseren van de manier waarop de gegevens opgeslagen en bewerkt worden kan IDFA voortaan snel en flexibel innovaties doorvoeren en nieuwe applicaties implementeren. 23
IDFA Player
In 2008 heeft IDFA i.s.m. Fabchannel een eigen IDFA Player ontwikkeld en geïntegreerd in de bestaande ICT infrastructuur. Daardoor werd het mogelijk om trailers, films, reportages en integrale registraties gratis aan te bieden op de IDFA website. De IDFA Player is eveneens - net als bijvoorbeeld YouTube video’s - op andere websites te plaatsen (via een stukje html embed code). Dit zorgt ervoor dat de videocontent van IDFA zich sneller kan verspreiden over het web. Naast de gratis Player ontwikkelde IDFA in 2008 een Secure Video Player. Deze beveiligde player werd in 2008 ingezet voor Docs for Sale Online, een internationaal viewing systeem voor documentaireprofessionals dat het rondsturen van DVD’s overbodig maakt (zie Docs for Sale). De nieuwe website is mogelijk gemaakt dankzij steun van PRIMA, VSBfonds, Stichting Dioraphte en Stichting Cultureplayer.
Educatie IDFA’s Docschool
IDFA’s Docschool is een omvangrijk educatief programma voor leerlingen en docenten uit het primair en voortgezet onderwijs. Het doel is een platform te bieden voor het vertonen, zien, bespreken en maken van verhalen uit de werkelijkheid. Het programma biedt gedrukt en online lesmateriaal, speciale voorstellingen tijdens IDFA voor scholen, een selectie titels op dvd, workshops en docentenmiddagen. In totaal worden er door het jaar heen 6.000 scholieren bereikt. www.docschool.nl De Docschool website is het platform voor iedereen die in de klas met documentaires wil werken. Docenten en leerlingen maken er kennis met het genre, hebben de mogelijkheid dvd’s te bestellen en kunnen er interactief aan de slag met opdrachten. Schoolvoorstellingen Tijdens het festival waren er van maandag tot en met vrijdag schoolvoorstellingen voor groepen 6, 7 en 8 van het primair onderwijs en het gehele voortgezet onderwijs. Scholen konden kiezen uit speciaal geselecteerde IDFA titels en schreven zich hiervoor aan het begin van het schooljaar in. Met behulp van lesmateriaal konden de films na afloop op school worden behandeld. De schoolvoorstellingen werden beter bezocht dan ooit: 3.400 leerlingen in 2008 2.200 leerlingen in 2007 2.100 leerlingen in 2006
Opmerkelijk is dat veel nieuwe scholen, met name uit het primair onderwijs, zich voor de schoolvoorstellingen hebben aangemeld. Alle buurten van Amsterdam zijn vertegenwoordigd en er is een grote verscheidenheid aan achtergrond en niveau. Docschoollabel Het Docschool dvd label is in 2008 uitgebreid met maar liefst 24 nieuwe titels, samengebracht in verschillende boxen en speciaal voor het onderwijs aangevuld met gedrukt en/of online lesmateriaal. Uitgebracht zijn o.a. Media in Beeld, Werelddocumentaires, Shadya & a 24
25
Docentenmiddagen In oktober zijn er drie landelijke docentenmiddagen georganiseerd in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Filmeducatie: in Maastricht, Den Haag en Deventer. Bereik: 75 docenten van het voortgezet onderwijs. Workshops In december organiseerde IDFA workshops i.s.m. Digital Playground in Productiehuis Nowhere. Leerlingen maakten documentaires van één minuut en er werden Montageworkshops i.s.m. de Frisse Blik op scholen zelf gegeven. Bereik: 350 leerlingen van het voortgezet onderwijs.
Overige activiteiten
Schoolvoorstelling
IDFA probeert jongeren met een serieuze interesse voor documentairemaken te stimuleren. Tijdens het Strangerfestival, een internationaal videofestival op het Westergasfabriekterrein, bood IDFA 15 deelnemers in de leeftijd van 15 -25 jaar de kans een korte documentaire te presenteren aan een professioneel publiek (o.a. NPS, MTV, Filmacademie). Ook was er een Scholierenfilmfestival in Ede met uitsluitend documentaires door scholieren gemaakt en reikte IDFA in september op het Nederlands Scholieren Filmfestival de IDFA Stimuleringsprijs uit voor de beste documentaire. De prijs bestond uit een vip-behandeling tijdens IDFA en een werkontmoeting met regisseur Jeroen Berkvens.
26
Kids & Docs Workshop
In de Kids & Docs Workshop ontwikkelen makers een filmplan voor een jeugddocumentaire van 15 minuten. Uitgangspunt is een onderwerp waarover een kind een verhaal wil en kan vertellen in een documentaire. Aan het einde van de workshop wijst een vakjury een winnaar aan die een realiseringsprijs van € 35.000 van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties ontvangt om het filmplan uit te voeren. Alle resultaten worden tijdens Cinekid en IDFA vertoond en uitgezonden bij Z@pp. In 2008 werden zeven workshop resultaten in het Kids & Docs programma van IDFA opgenomen. De films werden niet alleen door het publiek, maar ook veelvuldig door internationale filmprofessionals bezocht.
IDFA Documentaire Workshop
In de IDFA Documentaire Workshop wordt gedurende zeven maanden gewerkt aan een filmplan voor een documentaire van 50 minuten. De workshop wordt jaarlijks georganiseerd in samenwerking met het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties.
Uitreiking Echt gebeurd
Lesson of Belorussian en Echt gebeurd. Deze laatste dvd bevat 15 jeugddocumentaires uit 10 jaar Villa Achterwerk die tevens zijn vertoond op IDFA. Tijdens het festival werd Echt gebeurd uitgereikt aan manager kinderprogrammering van Z@pp, Suzanne Kunzeler.
De workshop stond in 2008 onder leiding van regisseur John Appel. Daarnaast kwamen in de bijeenkomsten verschillende gastdocenten langs. Aan het einde van de workshop werden alle filmplannen beoordeeld door een onafhankelijke jury. Op de slotavond van het festival werd bekend gemaakt dat Sarah Mathilde Domogala voor haar filmplan Monsters onder het bed de Stimuleringsfondsprijs Documentaire (€ 125.000 bedoeld voor de realisatie van de film) gewonnen had. Daarvoor hadden alle deelnemers hun filmplan voor een aantal Nederlandse documentaire producenten en eindredacteuren gepitcht; gemiddeld wordt nog ongeveer 40% van de projecten uiteindelijk gerealiseerd. Daarnaast werden in het onderdeel Workshop Results van IDFA zes documentaires opgenomen die voort zijn gekomen uit de workshop. De deelnemers waren dit jaar: Fadime Demir, Katelijne Schrama, Marijn Frank, Neske Beks, Sarah Mathilde Domogala, Tom Fassaert, Wendelien Voogd en Wijnand van Ginkel.
27
Jan Vrijman Fonds Het Jan Vrijman Fonds stelt zich ten doel het documentaire klimaat in ontwikkelingslanden te stimuleren. Daardoor wordt het aanbod van niet-westerse documentaires, zowel in het Westen als in ontwikkelingslanden zelf, uitgebreid. In twee selectierondes per jaar verstrekt het fonds financiële bijdragen aan documentaire projecten uit ontwikkelingslanden. Ondersteuning is bedoeld voor de productie en distributie van documentaires, educatie van filmmakers en de organisatie van documentaire filmfestivals.
Projecten
In 2008 zijn 42 nieuwe projecten ondersteund. Het betrof filmprojecten van jonge makers uit landen als Kameroen, Afghanistan, Thailand, Bolivia en Zuid-Afrika. Daar reguliere distributienetwerken voor documentaires in ontwikkelingslanden vaak niet aanwezig zijn, zoekt het fonds naar filmfestivals die deze vertoningsfunctie kunnen vervullen. In 2008 heeft het Jan Vrijman Fonds festivals ondersteund in Benin, Marokko, Syrië en Burkina Faso.
Workshops
Het fonds richt zich ook op trainingen voor filmmakers en heeft workshops ondersteund in Indonesië, Mozambique, Irak, Haïti en Palestina. In juli zijn in Johannesburg vijf films uit Malawi, ZuidAfrika, Congo en Zimbabwe in première gegaan die het resultaat waren van de productieworkshop African Short Workshop. De workshop is georganiseerd in samenwerking met het Zuid-Afrikaanse Encounters Documentary Film Festival. In Kenia heeft het fonds samen met het kinderfilmfestival Lola Kenya Screen een workshop georganiseerd waarbij filmmaker Duco Tellegen vijf lokale filmmakers gedurende een week begeleidde bij het maken van een korte documentaire voor kinderen. De resultaten zijn op Lola Kenya Screen vertoond. Een van de korte films, Santos, is tijdens IDFA 2008 in het Kids en Docs programma opgenomen.
JVF tijdens IDFA
Maar liefst 22 films die met steun van het Jan Vrijman Fonds zijn gemaakt, zijn voor IDFA geselecteerd. Voor het eerst waren de JVF titels niet in een apart Jan Vrijman Fonds programma samengebracht. In plaats daarvan zijn de films ondergebracht bij de reguliere programma onderdelen. Zeven JVF films zijn geselecteerd voor de competitieprogramma’s, waaronder On the Way to School en Shakespeare and Victor Hugo’s Intimacies die uiteindelijk de International Student Award won. Het Fonds hanteerde een ruim uitnodigingsbeleid; op een enkeling na waren alle filmmakers aanwezig bij de vertoning van hun film tijdens IDFA. Ook nodigde het Fonds een aantal festivalprogrammeurs uit Marokko, Indonesië, Paraguay en Colombia uit.
Première On the Way to School
Evaluatie Ministerie van Buitenlandse Zaken
28
In opdracht van het ministerie van BZ is een onderzoek uitgevoerd naar de werkzaamheden van het Jan Vrijman fonds. Uit de evaluatie is naar voren gekomen dat de activiteiten van het JVF bijdragen aan de versterking van het onafhankelijk filmklimaat in ontwikkelingslanden en dat het fonds in belangrijke mate zijn doelstellingen realiseert. In het rapport wordt ook het belang van de relatie tussen IDFA en het JVF benadrukt en de meerwaarde hiervan voor financiers zoals het Ministerie van OCW. Het volledige jaarverslag van het Jan Vrijman Fonds is op verzoek beschikbaar.
29
IDFA activiteiten door het jaar heen IDFA’s Delicatessen
In 2008 heeft IDFA’s Delicatessen, het dvd label van IDFA en Cinema Delicatessen dat sinds 2006 bestaat, vijf nieuwe titels uitgebracht: Carla’s List van Marcel Schüpbach, The Dictator Hunter van Klaartje Quirijns, Solo, de wet van de favela van Jos de Putter, We Are Together van Paul Taylor en de On the Move Box met All White in Barking van Marc Isaacs, Licu’s Holidays van Vittorio Moroni, Welcome Europa van Bruno Ulmer. Eind 2008 zijn in totaal ruim 9.000 exemplaren uit de hele serie verkocht. Film Freaks is de distributeur van IDFA’s Delicatessen en Vrij Nederland is mediapartner.
The Best of IDFA on Tour
The Best of IDFA on Tour 2008/2009 startte op 3 januari 2009 en deed in totaal 24 filmtheaters in heel Nederland aan: de Filmschuur (Haarlem), Plaza Futura (Eindhoven), Filmtheater ’t Hoogt (Utrecht), Filmtheater Lumière (Maastricht), Verkadefabriek (Den Bosch), Concordia (Enschede), Beeld en Geluid (Hilversum), Filmhuis Den Haag, Filmhuis Hoogeveen, Filmhuis Emmen, Asser Filmliga (Assen), Focus Filmtheater (Arhnem), Filmtheater De Lieve Vrouw (Amersfoort),
Filmtheater Cinescope (Almere), Filmtheater Lumen (Delft), Filmtheater Gigant (Apeldoorn), Theater ’t Schuttershof (Middelburg), Filmhuis Bussum, Parkfilmhuis (Alphen aan de Rijn), Schouwburg Amstelveen, Lantaren/Venster (Rotterdam, Chassé (Breda), Cinemec (Ede) en de Balie (Amsterdam). Veel zalen waren uitverkocht en sommige theaters hebben het programma zelfs twee keer vertoond. De Volkskrant was mediapartner. Het programma bestond uit de Burma VJ - Reporting from a Closed Country van Anders Østergaard, winnaar van de Joris Ivens Competition, Lady Kul el Arab van Ibtisam Mara´ana, die een eervolle vermelding kreeg van de jury van de Zilveren Wolf Award, de winnaar van de Silver Cub Competition Slaves - An Animated Documentary van David Aronowitsch en Hanna Heilborn, On the Way to School van Orhan Eskikoy en Özgür Dogan en Calling E.T. van Prosper de Roos.
IDFA in de OBA
Samen met de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) presenteerde IDFA maandelijks vertoningen van documentaires uit voorgaande IDFA edities, onder de titel IDFA in de OBA. De vertoningen vonden plaats in het Theater van ’t Woord op de 7e etage van de OBA. De gekozen titels sloten aan op maandthema’s van de bibliotheek. Vertoond zijn o.a. Bela Bela - What Keeps Mankind Alive van Marjoleine Boonstra, De huizen van Hristina van Suzanne Raes, Searching for the Wrong-Eyed Jesus van Martin Bosenbaum, Tegen het vergeten van Tamara Miranda en The Champagne Spy van Nadav Schirman. Tevens werd in oktober The English Surgeon van Geoffrey Smith als preview voor IDFA 2008 vertoond. Tijdens het festival was de OBA een reguliere festivallocatie.
IDFA op Vlieland
Vlak na het festival, van 6 t/m 12 december, werd IDFA in het klein voortgezet op Vlieland. Op het programma stonden 25 films uit het IDFA programma en een speciaal programma rondom Frans Bromet, die ook zelf ook aanwezig was. 30
31
Communicatie en publiciteit In 2008 is het communicatieplan herschreven en aangescherpt. IDFA’s missie is de aandacht voor de creatieve documentaire film te vergroten en te verbreden. IDFA positioneert zich als het meest toonaangevende documentairefilmfestival ter wereld waar de beste nationale en internationale documentaires van het afgelopen jaar, het grootste publiek en de meeste makers, producenten en afnemers bij elkaar komen. Geconstateerd is dat de huidige identiteit en uitstraling van IDFA niet is meegegroeid met haar zelf gecreëerde status. De laatste jaren is de documentaire steeds populairder geworden als filmvorm waarbij politieke of maatschappelijke misstanden aan de kaak worden gesteld. IDFA moet hier op inspelen en er gebruik van maken, zonder afbreuk te doen aan zijn identiteit van een festival waar de creatieve documentaire centraal staat.
Commercials
In het licht van deze doelstellingen is IDFA een nieuwe samenwerking aangegaan met het vermaarde reclamebureau TBWA\NEBOKO. Het creatieve team Bas Engels en Pim van Nunen heeft zich gebogen over het concept van de nieuwe campagne. Vanuit de campagneslogan ‘De werkelijkheid verzin je niet’, zijn drie commercials ontstaan. Iedere versie had een IDFA film met een bizar, ongeloofwaardig verhaal als uitgangspunt. Uit korte fragmenten uit Jesus Camp, Crazy Love en Stranded zou blijken dat de verhalen echt gebeurd zijn én dat er documentaires over zijn gemaakt die tijdens IDFA zijn vertoond. Regie Mike van Diem Cameraman Edwin Verstegen Cast o.a.: Daan Schuurman, Frank Lammers, Tijn Docter, Johan Nijenhuis, Martin Koolhoven, San Fu Maltha en Tamar van den Dop Editor Chiel Muller Post Productie AVP Soundstudio FC Walvisch Muziek Massive Music
32
Distributie commercials • 7 20 kopieën zijn gedistribueerd naar 40 bioscopen van het netwerk van Jean Mineur Mediavision en zijn vertoond in week 44 t/m 48. •8 0 kopieën zijn verstuurd naar de filmtheaters in het land. •e r waren 85 uitzendingen bij de STER, verspreid over oktober en november. • er waren 120 uitzendingen op de zender Het Gesprek.
21
Ook de leader (meerjarig gebruik), de festivalposters (6 verschillende visuals), en de daarvan afgeleide advertentiecampagne en diverse covers zijn verzorgd door TBWA\NEBOKO. omslagen dfs IG FG.indd 1
Posters
•A 2 – 2.400 exemplaren, vier visuals Distributie: naar alle filmtheaters, culturele- en uitgaansroutes in de Randstad, landelijke route van de Cultuurkoker (scholen). •A 0 – 500 exemplaren, drie visuals Distributie: campagnes op de driehoeksborden en zuilen in Amsterdam en zuilen in Den Haag. •A bri’s – 450 exemplaren, één visual Distributie: B-zijde campagens in Amsterdam, Amstelveen en Utrecht.
Advertenties
Ten behoeve van de (binnenlandse) publiekscampagne zijn er advertenties geplaatst in de Volkskrant, Vrij Nederland, De Filmkrant, Amsterdam Weekly en Xi. Ten behoeve van IDFA’s corporate campagne is gekozen voor advertenties in de volgende buitenlandse media: Realscreen magazine en websites, Hot Docs catalogus, Silver Docs catalogus, Sunny Side of the Doc catalogus, DOX magazine, Holland Film Meeting Guide, Plano Latino en Encounters International Documentary Festival
33
Programma magazine (NL)
Het programma magazine met praktische festivalinformatie, het van dag tot dag filmprogramma en een alfabetische filmlijst met korte beschrijvingen, is uitgebreid met een extra katern met zes achtergrondartikelen. Oplage programma magazine met extra katern: 40.000 Doordruk extra katern: 10.000
Catalogus (ENG)
De Engelstalige catalogus, bedoeld als naslagwerk, wordt verstrekt aan alle gasten van het festival. Daarnaast wordt hij in de festivalshop verkocht. Oplage: 3.000
Programme Guide (ENG)
Gids voor de professionals, waarin praktische informatie en het van dag tot dag filmprogramma en een alfabetische filmlijst met korte beschrijvingen staan. Oplage: 5.000
Dagkrant (NL en ENG)
De dagkrant is een dagelijkse festivaluitgave met 17 pagina’s voor het (Nederlandse) publiek en 7 Engelstalige pagina’s voor de internationale gasten van het festival. Op de Uitmarkt werd een flyer uitgedeeld waarin bezoekers van de markt werden uitgenodigd naar het festival te komen. Met een aangehechte kortingsbon kon men een kaartje met korting kopen. Daarnaast werd in de flyer aangekondigd dat The English Surgeon van Geoffrey Smith dit jaar de IDFA Preview was. Deze goed bezochte voorstelling vond plaats in de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) op zondag 26 oktober.
The Best of IDFA
The Best of IDFA, een dagprogramma met vijf prijswinnaars, vond plaats op de laatste zondag van het festival. Pathé Tuschinski 1 (789 stoelen), Pathé de Munt 11 (382 stoelen) en uitgebreid met Pathé de Munt 3 (340 stoelen).
34
The Best of IDFA on Tour 2008/2009 ging op 3 januari van start in Haarlem en eindigde 29 maart in Amsterdam. 24 theaters deden mee aan de Tour. De VPRO Preview en Review dag, de Volkskrant IDFA dag, de Vrij Nederland dag en de Oxfam Novib Lectures waren ook dit jaar zeer succesvol met vrijwel uitverkochte zalen (zie ook Speciale Selecties). De Festivalshop bevond zich dit jaar in Cineac. Naast alle titels van IDFA’s Delicatessen - 22 inmiddels - was er een gevarieerd aanbod van t-shirts, sweaters, tassen en zelfs yogabroeken.
Pers
In totaal accrediteerden 223 journalisten zich voor het festival, waarvan 122 uit Nederland. IDFA kon ook dit jaar weer rekenen op ruime aandacht in de media. In de aanloop naar het festival publiceerden alle landelijke dagbladen uitgebreide voorbeschouwingen over het festival. Daarnaast verschenen in de VPRO Gids en de Volkskrant bijlagen over het festivalprogramma. Tijdens IDFA verschenen in verschillende kranten dagelijks artikelen over het festival. Verder besteedden verschillende televisieprogramma’s aandacht aan festivalfilms. In programma’s als NOVA, De Wereld Draait Door, Pauw en Witteman, RTL Boulevard, Goedemorgen Nederland en Holland Sport was IDFA meermalen het gespreksonderwerp. Nederland 2 bracht van 20 november tot en met 30 november dagelijks het Documentaire Festival waarin uitgebreid aandacht was voor IDFA. Daarnaast konden kijkers stemmen op hun favoriete Nederlandse filmportret. De presentatie was net als in 2007 in handen van Twan Huys. Ook internationaal besteedt de pers veel aandacht aan IDFA. Het bekende Amerikaanse online filmmagazine Indiewire deed net als andere jaren dagelijks verslag via hun IDFA-weblog. Ook waren er redacteuren aanwezig van Variety, Boston Phoenix, Greencine, The Independent Magazine, Sunday Telegraph, Realscreen en DOX. 35
Ook het Amerikaanse televisieprogramma Shootout, dat wordt gepresenteerd door Variety hoofdredacteur Peter Bart, zond een reportage over IDFA uit. Dit jaar werden in oktober twee dagen persvoorstellingen in het Filmmuseum georganiseerd. Bovendien werden in de week dat het festival begon speciaal voor journalisten vroege industry screenings geprogrammeerd, zodat met name de dagbladjournalisten de gelegenheid hadden alle films te zien voordat ze in première gingen. De jaarlijkse persconferentie, die altijd eind oktober in het Filmmuseum werd gehouden, werd op de eerste vrijdag van het festival georganiseerd. Naast de directie van IDFA kon de aanwezige pers ook Renzo Martens, maker van de openingsfilm, vragen stellen. De reden van deze verandering was om juist internationale pers de gelegenheid te geven een toelichting op het programma te krijgen. Daarnaast was er voor het eerst dit jaar een apart perscentrum voor geaccrediteerde pers. In een ruimte naast Arti et Amicitiae konden journalisten informatie vragen en interviewafspraken maken. Er stonden laptops en er was wifi en geaccrediteerde journalisten konden het grootste deel van het festivalprogramma in speciale cabines bekijken. Naast de eigen dagkrant werd dit jaar ook een dagelijks magazine over het festival gemaakt: de Nisimazine. De redactie werd gevormd door acht leden van het Europese netwerk Nisimasa, dat sinds 2001 projecten in heel Europa organiseert om jonge mensen met liefde voor film met elkaar in contact te brengen en zo internationale samenwerking te bevorderen De Nisimazine werd dagelijks gratis aan het publiek uitgedeeld in een oplage van 500 exemplaren. De redactie opereerde zelfstandig en met eigen middelen.
Financiën De totale inkomsten in 2008 bedroegen € 3.304.414 De instandhoudingsubsidie van het Ministerie van OCW en de Gemeente Amsterdam bedroegen samen € 805.425. De overige inkomsten (75,6%) zijn verkregen uit (incidentele) subsidies, sponsoring, fondsenwerving, donaties en kaartverkoop. De totale uitgaven in 2008 bedroegen € 3.323.388. De publieksinkomsten zijn wederom gestegen. Dit jaar bedroegen de netto publieksinkomsten € 738.457, een toename van ruim 18% procent ten opzichte van 2007. Het boekjaar is afgesloten met een negatief saldo van € 12.918. Dit resultaat wordt onttrokken aan de algemene reserve. De algemene reserve heeft ten doel de continuïteit van de stichting IDFA te garanderen. Doordat de dekking van de kosten voor een zeer groot deel afhankelijk is van incidentele subsidies, sponsoring en fondsenbijdragen, zou de continuïteit zonder een dergelijke reserve niet gewaarborgd zijn. De algemene reserve bedraagt na verrekening van het resultaat € 158.738. Een door de accountant goedgekeurde jaarrekening met een toelichting op de cijfers is op verzoek beschikbaar.
Kaartverkoop
In 2008 is het telefonisch reserveren afgeschaft. Kaarten konden via IDFA’s online ticketsysteem worden aangeschaft en aan de Festivalkassa’s in Cineac. Online is er een omzet behaald van € 352.670 (€ 130.000 in 2007). Ten opzichte van 2007 steeg het aantal bezoeken van 145.000 naar 157.500.
Bezoeken
IDFA had de gehele festivalperiode beschikking over twaalf bioscoopzalen gevestigd in Pathé Tuschinski, Pathé de Munt en de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). Gedurende het festival werden in 816 voorstellingen 322 verschillende titels vertoond. Het totaal aantal bezoeken aan filmvoorstellingen bedroeg 106.642 tegen 99.153 in 2007. 36
37
Belangrijkste ontwikkelingen
•S tart Club IDFA, de businessclub van IDFA, 8 nieuwe leden. •S tart werving begunstigers (particuliere giften) onder bezoekers van het festival. •S ter is nieuwe hoofdpartner van IDFA. • F edEx is nieuwe partner. • I DFA 2.0 is substantieel ondersteund door het VSBfonds. •H et nieuwe programmaonderdeel Doclab is mogelijk gemaakt door ondersteuning van de Mondriaan Stichting, het Nederlands Fonds voor de Film en het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties in het kader van de Interregeling. •H et Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties is partner geworden van alle praatprogramma’s van IDFA: de IDFA Media Talks. •D e samenwerking met huidige hoofdpartner de Volkskrant is geïntensiveerd: de Volkskrant IDFA dag had in 2008 voor het eerst naast een dagprogramma ook een avondprogramma en de IDFA special is in omvang uitgebreid. •D e VPRO Preview en Review dagen zijn in 2008 qua capaciteit uitgebreid.
Subsidiënten en fondsen
Gemeente Amsterdam Structurele ondersteuning middels opname in het Kunstenplan. In 2008 ontving IDFA een additionele bijdrage van de Gemeente Amsterdam voor de verhuizing naar duurdere locaties rond het Rembrandtplein. 38
Ministerie van OCW Structurele ondersteuning middels opname in de CultuurNota. Nederlands Fonds voor de Film Samenwerking gericht op het bevorderen van kennis en ervaring in internationaal co-produceren bij Nederlandse producenten en nieuwe Nederlandse producties internationaal onder de aandacht brengen. Vanuit de HGIS-middelen ondersteuning van Docs for Sale en het internationaal uitnodigingsbeleid. In het kader van de Interregeling ondersteuning van Doclab.
VPRO stand
Behalve filmvertoningen presenteerde IDFA verschillende activiteiten, die gezamenlijk 50.873 (2007: 46.290) bezoeken genereerden. Behalve evenementen als de openings- en slotavond, de IDFAcademy, de talkshows en de dancenights in Escape, gaat het daarbij ook om Industry Screenings. Deze voorstellingen waren uitsluitend toegankelijk voor filmprofessionals met een gasten- of perspas. De Industry Screenings leverden 5.833 bezoeken op. Verder waren er voorstellingen die onderdeel uitmaakten van het Scholierenprogramma, waar ca 6.000 leerlingen van het primair en voortgezet onderwijs aan deelnamen. De markten Docs for Sale en het FORUM tot slot, leverden respectievelijk 11.000 en 1.600 bezoeken op.
SNS Reaal Fonds Voor het tweede jaar op rij ondersteuning van de IDFAcademy. Prins Bernhard Cultuurfonds Ondersteuning van de First Appearance Competitie voor talentontwikkeling. Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties (vanaf 2009 genaamd Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties) Ondersteuning van de IDFA Media Talks, de Kids & Docs Workshop, de Documentaire Workshop en, In het kader van de Interregeling, ondersteuning van Doclab. Stichting Dioraphte Bijdrage ten behoeve van de online ontwikkelingen IDFA 2.0. Adoptie van de Publieksprijs in 2008: Dioraphte Audience Award. VSBfonds Bijdrage ten behoeve van de online ontwikkelingen IDFA 2.0. PRIMA (Programma Implementatie ICT-Agenda) Bijdrage ten behoeve van de online ontwikkelingen IDFA 2.0. Mondriaan Stichting In het kader van de Interregeling ondersteuning van Doclab. 39
Ministerie van OCW & Ministerie van Buitenlandse Zaken: HGIS-middelen Bijdrage aan het themaprogramma East Side Stories in het kader van het Amsterdam India Festival. Stichting DOEN Bijdrage aan het live optreden Youssou Ndour in PathĂŠ Tuschinski.
Sponsoring
VPRO Hoofdpartner Organisatie VPRO Preview en Review dagen Naamgeving VPRO Joris Ivens Award IDFA-bijlage in de VPRO gids
Oxfam Novib Lecture door Abdelkader Benali
de Volkskrant (Media)hoofdpartner Speciale festivalbijlage in de Volkskrant Advertentieruimte in de Volkskrant Samenwerking met betrekking tot The Best of IDFA on Tour Organisatie Volkskrant IDFA dag/avond
40
Oxfam Novib Hoofdpartner Organisatie van drie Oxfam Novib Lectures Ster Hoofdpartner Uitzendtijd t.b.v. de IDFA commercial Vrij Nederland Mediapartner Advertentieruimte in Vrij Nederland Organisatie van de Vrij Nederland Dag Nederlandse Publieke Omroep Partner Organisatie van het Omroep debat over de portretfilm Verzorging dagelijks festivaljournaal op Nederland 2
Volkskrant stand
Movies that Matter Ondersteuning voor de organisatie van de Movies that Matter Competitie. Organisatie De Verdieping van Movies that Matter.
FedEx Partner Ondersteuning van internationaal (film)transport NPS Partner Verbonden aan de Zilveren Wolf Competitie Aankoop en uitzending winnaar Zilveren Wolf Competitie Jameson Partner Verzorging cocktails op diverse evenementen Club IDFA Businessclub van IDFA opgericht in 2008 Bestaande uit 8 leden uit het bedrijfsleven
Donateurs
Donaties aan IDFA van verschillende organisaties en omroepen
Suppliers
Facilitaire ondersteuning van IDFA door diverse organisaties 41
Bijlage I Organisatie IDFA bestuur
Voorzitter Derk Sauer Penningmeester Ruud Esser Bestuursleden Nick Fraser, Jacqueline
Gerritsma, Arend Jan Heerma van Voss, Amir Labaki, Iikka Vehkalahti Comité van aanbeveling H.C. Becht, Prof. Ir M. van den Berg, E.I.R.M. de By, G. Frenkel Frank, M. van Heijningen, Dr M. de Keizer, B. Lubberhuizen, Mr H.A.F.M.O. van Mierlo, Dr Ir J.M.M. Ritzen, F. Rottenberg, Prof. Dr A. de Swaan
het FORUM bestuur Voorzitter Jolanda Klarenbeek Jan Vrijman Fonds bestuur Voorzitter Jannie Langbroek Penningmeester Walter Etty Bestuursleden Max van der Berg (tot 1 juni), Jan Hoekema, Eric Keyzer, Lauge Nielsen, Arend Jan Heerma van Voss Management Directeur Ally Derks Zakelijk directeur Cees van ’t Hullenaar Hoofd Industry Office Adriek van Nieuwenhuyzen Hoofd productie / ICT Dirk Blikkendaal Secretariaat
Office manager Liselotte Brand Office manager Industry Office Myrte Derks Assistenten Sanne Kersten, Jonas Oomen
Financiën
Financial controller Joke Akkerman Sponsoring en fondsenwerving
Marthe Jongmans
Programma afdeling
Programma coördinator Martijn te Pas Programma researchers Joost Daamen,
Andrea Manneke, Nicolle Versteeg
Programma assistenten Michael van Dorp,
Raul Nino Zambrano
Programmerings bijdragen Anna
42
Abrahams, Joost Daamen, Cees van Ede, Klaas Kuitenbrouwer, Jannie Langbroek, Andrea Manneke, Martijn te Pas, Caspar Sonnen, Meike Statema Programma adviseurs Peter van Bueren, Yuri Engelhardt, Mariska Graveland, Wessel van der Hammen, Andrew Vande Moere, Nicole Santé, Rada Sesic, David Teigeler, Frans Westra Pers en Communicatie Pers en publiciteit Laura van Halsema Assistent Lidwien van Heun Communicatie Cathalijne de Wilde Assistent Charlotte Haasnoot Catalogus coördinator Saskia Legein Talkshows en debatten Renée van der
Grinten, David Teigeler, Peter Wintonick Q&A coördinator Astrid van Zon Assistent Liselotte Bos Dagkrant
Nederlandse sectie Kees Driessen, Nicole Santé (hoofdredactie), Niels Bakker, Joost Broeren, Sjaan de Bruin, Olga van Ditzhuijzen, Paul van Graaf, Colin van Heezik, Resi Lankester, Maricke Nieuwdorp, Debbie van Rijk Engelse sectie Mark Baker, Nick Cunningham, Melanie Goodfellow, Geoffrey Macnab Fotografie Bram Belloni, Felix Kalkman, Corinne de Korver, Ramon Mangold Vormgeving Publish Amsterdam Dagkrant online Rebecca Bego IDFATV Caspar Sonnen, Joris Lohman, Maikel Schnerr, Michiel Brongers, Lieza Röben, Juliette Stevens, Leo Wentink, Saskia Legein, Gerbrand Oudenaarden, Godelinde Pollman
IDFA Online Coördinator Caspar Sonnen Webredacteur Rebecca Bego Webmaster Joris Lohman Online video Maikel Schnerr Producent Doclab Niels Krummacher Website Doclab Upian
Ontwerp poster TBWA\NEBOKO Ontwerp leader TBWA\NEBOKO Concept en productie commercial TBWA\NE-
BOKO, 25FPS
IDFA Logo Designer Jan Bons, Jeroen Bons IDFA Website 3PO
Educatie
Kids & Docs Meike Statema Docschool Maartje Piersma, Meike Statema Secretaris Documentaire Workshop Maartje
Piersma
Industry Office
Hoofd Industry Office Adriek van
Nieuwenhuyzen Coördinator Joan Morselt
het FORUM Coördinator Anne Vierhout Producenten Yorinde Segal, Barbara van de Water Docs for Sale Coördinator Laurien ten Houten Locatie producent Fred de Haas Producenten Joke van Griensven, Anouk Ponjee IDFAcademy Coördinator Joan Morselt Producent Daan Vermeulen Gastenservice Coördinator Nienke van der Fange Assistenten Caroline van Kempen, David Leenders, Jelmer van der Lucht, Sara Stork Car Service Casper Garrels Jan Vrijman Fonds
Directeur Ally Derks Coördinator Isabel Arrate Fernandez Producent Mélanie de Vocht Selectie commissie Jordi Ambros, Ally Derks, Ellis
Driessen, Cees van Ede, Wessel van der Hammen, Karolina Lidin, Adriek van Nieuwenhuyzen, Marijke Rawie, Rada Sesic, Iikka Vehkalahti
Jury begeleiders
Joris Ivens Competitie Rada Sesic Zilveren Wolf Competitie Janny Langbroek First Appearance Competitie Rosemarie
Kraanen
Studenten Competitie Marjolein Busstra Publieksprijs Marloes Reitsma
Productie
Hoofd productie Dirk Blikkendaal Producent Annabet Langkamp Locatie producent Misja Starink,
Tom van de Loo
Productie assistenten Laura de Bruijn,
Alice Hulshof
Vrijwilligers Coördinator Ellen Krukkert Assistent Tanja Zuyderwijk Techniek en projectie Dick Moesker * Projectietechniek Supervisie Rembrandt Boswijk, Martin Broekhoven Coördinatie filmcontrole Joop! van Langen, Kathinka Verhoeven Kassa
Coördinatoren Marie-Louise Calame,
Marco Oudewortel
Festival Tickets Mark Stegweg
Gastprogrammeurs Top 10 Nikolaus Geyrhalter Documentaire Workshop John Appel Any Media Documentary Workshop Klaas Kuitenbrouwer, Deborah Meibergen East Side Stories Rada Sesic Joris Ivens Retrospectief André Stufkens Colofon
Eindredactie Laura van Halsema Productie Druk en Vliegwerk Fotografie Bram Belloni, Felix Kalkman,
Corinne de Korver, Ramon Mangold
Vormgeving Publish Amsterdam
Druk Pantheon Drukkers
43
Bijlage II Exploitatierekening Exploitatie 2008
Begroting 2008
Exploitatie 2007
Begroting 2008
Exploitatie 2007
LASTEN
BATEN
44
Exploitatie 2008
Directe opbrengsten Publieksinkomsten Overige inkomsten
738.457 194.518
402.500 170.838
623.519 195.838
Beheerslasten Personeel beheer Materieel beheer
335.344 251.975
263.580 236.114
349.138 239.926
Indirecte opbrengsten Diversen
522.720
490.155
473.001
Totale beheerslasten
587.319
499.694
589.064
Totale opbrengsten
1.455.695
1.063.493
1.292.358
Activiteitenlasten Personeel activiteiten Materieel activiteiten
721.749 2.009.720
390.704 1.319.269
604.439 1.546.630
Bijdragen Subsidie Ministerie OCW CuNo Subsidie gemeente CuNo
418.405
392.571
407.258
Totale activiteitenlasten
2.731.469
1.709.973
2.151.069
387.020
356.630
371.130
Bijzondere posten
4.600
25.000
2.439
Overige bijdragen
1.015.508
421.973
691.400
TOTALE LASTEN
3.323.388
2.234.667
2.742.572
Totale bijdragen
1.820.933
1.171.174
1.469.788
Rentebaten
6.057
0
3.453
TOTALE BATEN
3.276.628
2.234.667
2.762.146
EXPLOITATIESALDO FESTIVAL
-40.704
0
23.027
Dotatie bestemmingsfonds OCW IDFA 2.0
27.786
0
27.786
Onverdeeld resultaat
-12.918
0
-4.759
45
Bijlage III Partners van IDFA Hoofdpartners IDFA Online is mogelijk gemaakt door PRIMA en
Documentaire Workshop/Kids & Docs Workshop/IDFA Media Talks zijn mogelijk gemaakt door
Partners
Het programma East Side Stories maakte onderdeel uit van het Amsterdam India Festival en is mogelijk gemaakt door AV & IT Services
Club IDFA Andersson Elffers Felix, De Breij Evers Boon, Dubois & Co. Registeraccountans, Faasen & Partners, JVR, KPMG, LeasePlan Nederland, M.N. Léons BV
Subsidiënten
HGIS Cultuurmiddelen
46
Donateurs AVRO, Ambassade de France aux Pays-Bas, Hivos, Holland Film, Humanistische Omroep, IKON, NCRV, NPO Sales, VEVAM
Suppliers A-Light BV, Budget Rent a Car, Dick Moesker * Projectietechniek, FestivalTickets, VBVB, Stichting Alter Ego, Open Studio, Rex IDFA commercials en leader zijn mogelijk gemaakt door TBWA\NEBOKO, 25FPS, AVP, FC Walvisch, Massive Music, Jean Mineur Mediavision, Cineco
47
48
International Documentary Film Festival Amsterdam Kleine-Gartmanplantsoen 10 1017 RR Amsterdam T. +31 20 627 33 29 F. +31 20 638 53 88 info@idfa.nl www.idfa.nl