Programma Magazine IDFA 2011 by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

PRO GRA MMA i n t e r n a t i o n a l

d o c u m e n t a r y

f i l m

f e s t i v a l

a m s t e r d a m

16 / 27 n ov w w w . i d f a . n l

IDFA documentaires Van 16 t /m 27 november op Nederland 2

PO11013 IDFA Programmamagazine.indd 1 omslag PM11 en PG11.indd 1

24-10-11 19:24

25-10-11 15:22

MOVIESTHATMATTER@IDFA Op zondag 20 november presenteert Movies that Matter in Pathe Tuschinski drie spraakmakende documentaires over de kracht van de camera, gevolgd door nagesprekken met internationale gasten. Deel 1 12.00 uur - 13.30 uur Dead Men Talking, een film van Robin Newell Voorafgegaan door de korte film Susya van Dani Rosenberg en Yoav Gross In Dead Men Talking volgen we Ding Yue, een gerespecteerde, aantrekkelijke Chinese journaliste die in haar wekelijkse reality programma criminelen vlak voor hun terdoodveroordeling interviewt. Na afloop van de film gaat journaliste en sinologe Garrie van Pinxteren in gesprek met producent Steven Seidenberg en Bart Stapert, doodstrafadvocaat en werkzaam bij Böhler advocaten.

Deel 2 14.00 uur - 18.00 uur Tahrir: The Good, The Bad and the Politician Een film van Tamer Ezzat, Ayten Amin en Amr Salama Na de vertoning volgt een gesprek met de filmmakers over deze eerste documentaire die in Egyptische filmtheaters over de revolutie te zien is, en de uitdagingen die dit voor de Egyptische filmmakers met zich meebracht.

Pauze Wereldpremière 5 Broken Cameras Een film van Emat Burnat en Guy Davidi Deze documentaire neemt ons mee naar Bil’in waar de Palestijnse boer Emad het verzet tegen de scheidingsmuur met camera’s vastlegt. Nagesprek met de filmmakers en fotojournalist Geert van Kesteren over de functie van camera’s bij ‘creatief verzet’, en de hieraan verbonden risico’s voor de journalist die zich ook als activist opstelt.

Jouw gids voor kunst en cultuur

Beide gesprekken worden verzorgd door NOS journaliste Nicole le Fever.

Welke films, concerten, festivals, en muziek mag je niet missen? Met de Volkskrant altijd kunst en cultuur bij de hand.

ZONDAGMIDDAG 20 NOVEMBER / VANAF 12 UUR / PATHE TUSCHINSKI 2 / AMSTERDAM Reserveer kaarten via: www.idfa.nl

vk.nl/events omslag PM11 enMagazine PG11.indd IDFA Programma 20112 260x325+3mm.indd 1

Voor meer informatie: www.moviesthatmatter.nl 10/24/2011 2:45:29 PM

MtM.11-XX- IDFA Advertentie.indd 1

Bezoek ook het Movies that Matter Festival 22/28 maart 2012 www.moviesthatmatterfestival.nl 25-10-11 12:10 25-10-11 15:22

16/27 nov 2011

INHOUDSOPGAVE

1 10

COLOFON

Redactie Jan Donkers, KEES Driessen, Laura van Halsema (eindredactie), Jaïr Tchong, Philip de Wit VORmgeVing en Opmaak Sjoukje van Gool en Gerald Zevenboom pROductie Joost Daamen, Leonie Hoeboer, Jasper Hokken, Noëlle Papaloukas, Martijn te Pas, Janneke Rijpkema, Caspar Sonnen, Fleur Welter, Cathalijne de Wilde, Raul Niño Zambrano adVeRtentie acQuiSitie Daily Productions dRuk Dijkman Offset International Documentary Film Festival Amsterdam Frederiksplein 52 1017 XN Amsterdam info@idfa.nl www.idfa.nl

2 3 4 5

FESTIVAlINFORMATIE FESTIVAllOCATIES VRIEND VAN IDFA WORDEN? FIlMPAKKETTEN, SERIES EN FIlMDAGEN

NIEUWE COMPETITIE VOOR MUZIEKDOCUMENTAIRE demonstreert diepe verwantschap tussen muziek en film door Jaïr Tchong DOUBlE BIll: documentaire en concert EEN THEMATISCHE ZOEKTOCHT DOOR HET PROGRAMMA TOP 10 EN RETROSPECTIEF STEVE JAMES IDFA TV IDFA MEDIA TAlKS CINEMA DO BRASIl toont brazilië vanuit een ander perspectief door Philip de Wit

8 10 12 16 17 18

10 12 18

22 23 25 27 30 31 34 35

IDFA DOClAB IDFA EN DE BRAKKE GROND KIDS & DOCS HOllANDSE MEESTERS IN DE 21E EEUW IDFA’S JAN VRIJMAN FONDS DOC NEXT EN IDFA INDUSTRy IDFA OP NEDERlAND 2 IDFA OP ANDERE lOCATIES

37 38 65 87

DE PROGRAMMA ONDERDElEN VAN IDFA PROGRAMMA VAN DAG TOT DAG AllE FIlMS VAN A TOT Z INDEX

partners van idFa HOOFDPARtNERS

PARtNERS

SUBSIDIËNtEN EN FONDSEN M U N D U S HGIS Cultuurmiddelen

IDFA-Mediafonds Workshop / Kids & Docs Workshop / IDFA Media talks worden mogelijk gemaakt door IDFAcademy en IDFA DocLab worden mogelijk gemaakt door IDFA PLAY Competition for Music Documentary wordt mogelijk gemaakt door Het FORUM wordt mogelijk gemaakt door Het Jan Vrijman Fonds wordt ondersteund door

M U N D U S

ClUB IDFA ABN AMRO Bank NV, Accenture, Anthos, Beeld en Geluid, De Breij Evers Boon, DtZ Zadelhoff, Houthoff Buruma, FD Mediagroep, Inbo, JBR, Jean Mineur Mediavision, KPMG, LeasePlan Nederland, MK2 Rental & Staging B.V., M.N. Léons BV, PwC, Van Doorne N.V. DONATEURS Ambassade de France aux Pays-Bas, AVRO, EYE Filminstituut, HUMAN, IKON, NPO/RNW Sales, NCRV

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 1

SUPPlIERS Best of Wines, Exselect/MeneM Systemen, Festivaltickets, iRent, Lichtwerk, MacBike, SternRent B.V., technoZorg, VBVB Cultuurautomatisering IDFA COMMERCIAl EN lEADER ZIJN MOGElIJK GEMAAKT DOOR tBWA\ NEBOKO, 25 FPS, AVP, Earforce, Filmfreak Distributie, Jean Mineur Mediavision, Cineco Gebaseerd op Armadillo (Janus Metz, Denemarken, Zweden, 2010) IDFA bedankt alle Vrienden van het festival.

1 31-10-11 12:56

Festival inFormatie kaaRtVeRkOOp PRIJZEN

Los kaartje 3D voorstellingen Film + concert IDFA Voordeelpas IDFA Voordeelpas+ Oxfam Novib Selectie 3doc12: muziekdocumentaires Docs around the Clock Dag van de publieksfavorieten Werelddocumentaires Movies that Matter 1 of 2 Serie: the Staircase Serie: the New Americans the Best of IDFA (5 films) the Best of IDFA on tour (4 films) Meet the Makers Catalogus (Engelstalig)

vol tarief kortingstarief* € 10,00 € 7,50 € 11,00 € 8,50 divers, zie pagina 8-9 € 20,00 € 30,00 € 10,00 € 7,50 € 28,00 € 22,00 € 47,50 € 37,50 zie pagina 5 € 40,00 € 30,00 € 25,00 € 20,00 € 10,00 € 7,50 € 28,00 € 22,00 € 28,00 € 22,00 € 40,00 nvt € 25,00 nvt zie pagina 35 € 10,00 € 7,50 zie pagina 17 €20,00 € 15,00

* Houders van de IDFA Voordeelpas, CJP, XXXS, Stadspas Amsterdam, Studentenpas komen in aanmerking voor het kortingstarief. Reserveren is niet mogelijk. Kaarten kunnen niet worden geruild of gerestitueerd.

idFa VOORdeelpaS (1 persoon) en VOORdeelpaS+ (2 personen)

nieuW: e-ticketing

Wilt u veel voorstellingen bezoeken? Schaf dan de IDFA Voordeelpas aan. Deze pas is persoonsgebonden. Met de gewone Voordeelpas kunt u per voorstelling één kaartje met korting kopen. Nieuw is de Voordeelpas+. De Voordeelpas+ is geldig voor twee personen. Per voorstelling kunt u twee kaarten met korting aanschaffen, zowel online als aan de kassa. Let op: voordat u kaarten met korting kunt kopen, moet u uw Voordeelpas hebben afgerekend.

Als u online kaarten koopt voor vol tarief of met een Voordeelpas, dan krijgt u na betaling direct uw e-ticket gemaild! Dit e-ticket is uw toegangsbewijs. U hoeft dus niet meer langs de Festivalkassa’s. Uitgezonderd zijn toegangskaarten die met korting in combinatie met CJP, XXXS, Stadspas of studentenpas worden aangeschaft. Deze kaarten moet u met uw aankoopbewijs wel afhalen aan de Centrale Festivalkassa.

Online kaaRtVeRkOOp

centRale FeStiValkaSSa

• Vanaf woensdag 9 november zijn kaarten en de IDFA Voordeelpas online te koop via www.idfa.nl. • Wilt u een Voordeelpas, schaf deze dan aan voordat u uw kaarten gaat bestellen. • Betalen kan met iDeal en creditcard. • Er zijn géén extra transactiekosten bij online bestellingen. • Gekochte kaarten kunt u thuis printen of met uw aankoopbewijs afhalen aan de Centrale Festivalkassa. Lees meer over de voorwaarden hieronder.

De Centrale Festivalkassa bevindt zich in de IDFA-tent op het Rembrandtplein. Openingstijden:

14 november 18.00 - 22.00 uur 15 november 10.00 - 22.00 uur 16 t/m 27 november van 09.00 uur tot een kwartier na aanvang van de laatste voorstelling.

kaSSa’S Op lOcatie

Er zijn ook festivalkassa’s in Pathé tuschinski (Arthouse), Pathé de Munt, de Brakke Grond, de OBA en Podium Mozaiëk. Hier kunt u kaarten kopen voor voorstellingen in het desbetreffende theater. Deze festivalkassa’s zijn geopend vanaf een uur voor

aanvang van de eerste voorstelling, tot 15 minuten na aanvang van de laatste voorstelling.

VOlg Het FeStiVal, Online en Op uW SmaRtpHOne

FeStiVal lOcatieS

WebSite

FESTIVAlCENTRUM ESCAPE

Het volledige filmprogramma van IDFA inclusief de events, trailers en festivalnieuws kunt u ook vinden op www.idfa.nl. Op de website kunt u uw programma samenstellen door te zoeken op datum/tijd, op filmtitel van A tot Z, op programma onderdeel én op onderwerp. www.idfa.nl

idFa-app VOOR ipHOne, ipad en andROid

Download de gratis IDFA-app op uw iPhone, iPad of Android smartphone en u heeft altijd de laatste festivalinformatie binnen handbereik. Bekijk het volledige filmprogramma, trailers, achtergrondartikelen en het laatste festivalnieuws. De app biedt bovendien een up-to-date overzicht van alle films en events waarvoor nog tickets beschikbaar zijn.

nieuWSbRieF en myidFa

Met een MyIDFA account kunt u zich abonneren op de IDFA nieuwsbrief, online kaarten bestellen en uw eigen festivalagenda samenstellen. www.idfa.nl/myidfa

Volg ons op Facebook, twitter en Youtube en gebruik de officiële hashtag #idfa. Abonneer op onze RSS feed en ontvang het laatste IDFA nieuws. www.idfa.nl/social

Films kijken kunt u behalve in de zalen ook op uw iPad, laptop en computer thuis. Ga naar IDFA tV en bekijk een selectie van de beste films die de afgelopen jaren op IDFA te zien zijn geweest. www.idfa.tv

alle linkS Op een RiJtJe

www.idfa.nl/app

2 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 2

idFa dance nigHtS

SOcial media

idFa tV

ESCAPE CAFÉ & RESTAURANT: dagelijks van 09:30 - 02:00, in het weekend tot 03:00 ESCAPE STUDIO: festival hang-out met dj’s, donderdag t/m zondag van 23:00 - 02:00

FESTIVAlRESTAURANTS

Uit eten tijdens het festival? Tussen 16 en 27 november bieden 26 restaurants bezoekers van IDFA een speciale festivalkorting. De restaurants zijn herkenbaar aan de IDFA poster die voor het raam hangt. Meld dat u een IDFA bezoeker bent, toon uw filmkaartje en u krijgt 15% korting op de totale rekening (mits u een maaltijd heeft genuttigd). Bij sommige restaurants is bovendien een snelle IDFA dagschotel te bestellen, tussen € 10 en € 15. In de IDFA-app en op www.idfa.nl worden de deelnemende restaurants gespecificeerd, met openingstijden, soort keuken, gemiddelde menuprijs bij drie gangen en eventuele IDFA dagschotel.

De Nachtwacht – Thorbeckeplein 2 Eetsalon van Dobben – Korte Reguliersdwarsstraat 5 Kitsch – Utrechtsestraat 42 Sea Palace – Oosterdokskade 8 Rose’s Cantina – Reguliersdwarsstraat 40 Stacey’s Pennywell – Herengracht 558 l’Express – Utrechtsestraat 29 Nell – Amstelveld 12 Ken-San – Korte Reguliersdwarsstraat 8 Eetcafe de Brakke Grond – Nes 43 Compagniecafé – Kloveniersburgwal 50 Sluizer Restaurants – Utrechtsestraat 41-45 Café de Jaren – Nieuwe Doelenstraat 20 The Old Bell – Rembrandtplein 46 Shiva – Reguliersdwarsstraat 72 Senses Restaurant – Vijzelstraat 45 Asian King – Geelvincksteeg 4 Escape Caffé – Rembrandtplein 11 Mediacentrum De Kroon – Rembrandtplein 17-1 Indra Pura – Rembrandtplein 40-42 Alfonso’s – Utrechtstestraat 32 Brasserie Flo Amsterdam – Amstelstraat 9 la Margarita Caribbean – Reguliersdwarsstraat 47-49 Tomo Sushi – Reguliersdwarsstraat 131 Rain Restaurant Bar & Club – Rembrandtplein 44 le Pècheur – Reguliersdwarsstraat 32

www.idfa.nl/links

Programma magazine

31-10-11 12:56

Festival inFormatie PuBLIEks LOCATIEs LOCATIEs/ VEnuEs 1

IDFA-Tent – Rembrandtplein

2 Centrale Festivalcentrum Festivalkassa, EscapeIDFA – Rembrandtplein Shop 11 23 Festivalcentrum Pathé Tuschinski Escape – Reguliersbreestraat – Rembrandtplein 26 11

4 Festivalcentrum Pathé De Munt –met Vijzelstraat Café & Restaurant, 15 film +

5 concert OBA - openbare (ma t/mbibliotheek wo), IDFA Dance – Oosterdokskade Nights, Talkshow, 143

6 Meet Vlaams the Cultuurhuis Makers, DOC de U Brakke Afternoon Grond – Nes 45 37 Pathé Podium Tuschinski Mozaïek – Reguliersbreestraat Bos en Lommerweg 26 191

Melkweg – Lijnbaansgracht DocLab live234a sceenings, 8 Filmvertoningen,

DeLaMar with Theater Ally & –Peter Marnixstraat 402 9 Hi-tea

4 Pathé ECF expositie de Munt– –Thorbeckeplein Vijzelstraat 15 10

Filmvertoningen, Hollandse Meesters in de 21e eeuw

5 OBA - openbare bibliotheek – Oosterdokskade 143

Filmvertoningen, Hollandse Meesters in de 21e eeuw

6 Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes 45

7 8

9 10

Filmvertoningen, Expanding Documentary II, Slotfeest (26 nov), Restaurant Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191 Filmvertoningen Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Filmvertoningen en optredens, PLAY International Music+Film Festival DeLaMar Theater – Marnixstraat 402 The Best of IDFA, About Canto (film & concert) Doc next Mini Cinema – Rembrandtplein Doorlopende vertoning van korte films

7 6

2 1 10

8 9

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 3

3 31-10-11 12:56

Word Vriend Van idFa en ontVang een gratis dVd

In bijna 25 jaar tijd is IDFA uitgegroeid tot ‘s werelds grootste en meest toonaangevende internationale festival voor documentaire. Dit is mede mogelijk gemaakt door de grote groep enthousiaste en loyale bezoekers van het festival. Er zijn nog zoveel bijzondere, ontroerende en onthullende verhalen te vertellen die wij in mooie programma’s aan u willen presenteren. Daar kunnen we uw hulp goed bij gebruiken. Wilt u IDFA ook steunen? U bent al vriend vanaf € 3 per maand. Als u tijdens het festival Vriend wordt bij de IDFA shop ontvangt u een gratis dvd uit het IDFA’s Delicatessen label. Bovendien krijgt u als Vriend volgend jaar voorrang bij kaartverkoop. Aanmelden bij de IDFA shop in de IDFA-tent of online via www.idfa.nl.

idFa’s delicatessen al meer dan 35 titels

4 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 4

Programma magazine

31-10-11 12:57

Four Horsemen

Filmpakketten, series & Filmdagen

Filmpakketten

WeRelddOcumentaiRe middag

Raising Resistance (Bettina Borgfeld, David Bernet, Duitsland/Zwitserland) Het merendeel van de Zuid-Amerikaanse sojaproductie wordt verbouwd om Westers slachtvee te voeren, terwijl de lokale boeren moeten vechten om te overleven. Maar het verzet is in opmars.

Programma 2 Vertoning van Tahrir 2011 en 5 Broken Cameras met aansluitend een verdiepend nagesprek.

Werelddocumentaires vertellen verhalen uit verre landen, landen in ontwikkeling. Het bijzondere aan dit programma is dat de makers zelf uit deze streken komen en als geen ander kennis hebben van de personen, de conflicten of situaties die in de film worden belicht. Het zijn persoonlijke, maar vooral authentieke verhalen die een verrassende kijk bieden op een (voor ons) vaak nog onbekende wereld. Deze selectie bevat drie films die tot stand zijn gekomen met steun van IDFA’s Jan Vrijman Fonds: 5 Broken Cameras (Palestina), Lupe of the Cow (Mexico) en King Naki and the Thundering Hooves (Zuid Afrika).

chinski 2 | € 20,00 / € 17,50 met IDFA Voordeelpas

10 | € 25,- / € 20,- met IDFA Voordeelpas

€ 10,- / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

3dOc12: muziekdOcumentaiReS

OxFam nOVib Selectie

dag Van de publiekSFaVORieten

mOVieS tHat matteR

De Verdieping van Movies that Matter is een selectie van films uit het IDFA programma waarin mensenrechten centraal staan. Programma 1 Vertoning van Susya en Dead Men Talking met aansluitend een verdiepend nagesprek. Zondag 20 november, 12:00 – 13:30 | Pathé

Tuschinski 2 | € 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

Zondag 20 november, 14:00 – 18:00 | Pathé Tus-

Nieuw dit jaar is de IDFA PLAY Competition for Music Documentary. Deze avond een selectie samengesteld door VPRO’s 3voor12. Met: The Ballad of Lucky Fonz III (David Kleijwegt, Nederland), Last Days Here (Don Argott, VS) en Paul Williams Still Alive (Stephen Kessler, VS) Donderdag 24 november, 19:00 – 23:15 | Pathé Munt

11 | € 28,- / € 22,- voor lezers van de 3voor12 nieuwsbrief en IDFA Voordeelpas houders

dOcS aROund tHe clOck

Een nacht doorhalen met de hoogst genoteerde publieksfavorieten. Dat is deze IDFA documentaire-marathon. En voor wie het nog iets langer volhoudt, is er ontbijt na afloop van het filmprogramma. Vrijdag 25 november, 21:00 – 9:00 | Pathé Tus-

chinski 2 | inclusief ontbijt | € 47,50 / € 37,50 met IDFA Voordeelpas

Zaterdag 26 november, 14:00 – 18:30 | Pathé Munt

Oxfam Novib heeft dit jaar drie documentaires geselecteerd die gaan over voedsel en de systemen die wereldwijd voedselzekerheid bepalen. Voedsel is het thema van de internationale campagne GROW waar Oxfam Novib deel van uit maakt. Alle gekozen films raken aan de thema’s waar Oxfam Novib aan werkt en worden voorafgegaan door een inspirerende introductie. De sprekers worden binnenkort bekend gemaakt op www.idfa.nl en via www.oxfamnovib.nl/idfa. Een van deze drie films wint de Oxfam Global Justice Award, gekozen door het publiek.

DE SELECtIE IS:

Four Horsemen (Ross Ashcroft, Engeland) Het neokapitalisme is aan slijtage onderhevig. 23 denkers laten hun licht schijnen op de tekortkomingen.

Dinsdag 22 november, 19:30 | Pathé Tuschinski 1 | € 10,- / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

Bitter Seeds (Micha X. Peled, VS, India) Elke dertig minuten pleegt er in India een katoenboer zelfmoord. Filmmaker Peled onderzoekt waarom en volgt één van hen tot de rand van de afgrond.

Woensdag 23 november, 19:30 | Pathé Tuschinski 1 |

Vrijdag 25 november, 24:00 - 08:00 & zondag

27 november, 10:00 - 18:00 | € 28 / € 22 met IDFA Voordeelpas

Filmdagen Van de paRtneRS Van idFa VpRO (p)ReVieW

Het festival afsluiten met een programma met de hoogst genoteerde publieksfavorieten. Dat kan op de laatste zondag van het festival.

Programma samengesteld door VPRO vol eigenzinnige premières vanaf 10.00 uur. Kaarten en programma informatie via www.vpro.nl/extra.

Tuschinski 1 | € 40, / € 30,00 met IDFA Voordeelpas

10:00 – 22:00 | Pathé Tuschinski 1

Zondag 27 november, 10:00 – 18:00 | Pathé

nieuW: SeRieS

The New Americans van Steve James (zeven afleveringen) tussen 1998 en 2002 volgden verschillende opnameteams jarenlang de levens van nietEuropese immigranten naar de Verenigde Staten. De reeks toont de grote individuele verschillen tussen immigranten, maar evengoed blijken de overeenkomsten: de tranen bij het afscheid; de ongenuanceerde dromen van vrijheid, rijkdom en geluk. Bovenal geeft de documentaire aan al deze aspecten van immigratie een menselijk gezicht. Woensdag 16 november, 10:30 - 18:30 & zondag 27

Maandag 21 november, 19:30 | Pathé Tuschinski 1 |

november, 10:00 - 18:00 | Munt 13 | € 28 / € 22 met

€ 10,- / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

IDFA Voordeelpas

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 5

The Staircase van Jean-Xavier de Lestrade (acht afleveringen) Wanneer het zielloze lichaam van Kathleen Peterson wordt aangetroffen in een grote plas bloed onderaan een nauwe trap in haar huis, is haar echtgenoot Michael al snel hoofdverdachte. Zo begint een spannende documentairethriller over de dood van Kathleen, de rechtszaak tegen Michael en de manier waarop de media dit alles verslaan.

VPRO Preview | Donderdag 17 november |

VPRO Review | Donderdag 24 november | 10:00 – 22:00 | Pathé Tuschinski 1

VOlkSkRant idFa dag

Programma samengesteld door de Volkskrant. Kaarten en programma informatie via www.vk.nl/events. Zaterdag 26 november | 10:00 – 18:00 | Pathé Tuschinski 1 & 2

VRiJ nedeRland dag

Programma samengesteld door Vrij Nederland. Kaarten zijn verkrijgbaar via www.vn.nl/ idfa. Hier kunt u ook informatie over het programma vinden. Zondag 20 november | 10:00 – 22:00 | Pathé de Munt 11

5 31-10-11 12:57

nieuwe competitie voor muziekdocumentaire demonstreert

“EEN

CHILLRUIMTE,

EN EEN EZELS HELE STAPEL CANVASSEN”

In de IDFA PLAY Competition for Music Documentary, die IDFA dit jaar voor het eerst samen met het International Music+Film Festival PLAY organiseert, dingen zeventien recente internationale films mee naar de prijs voor de beste muziekdocumentaire. Jaïr Tchong, projectleider wereldmuziek bij het Muziek Centrum Nederland, over een filmgenre dat misschien nog wel het dichtst de muzikale ervaring nadert.

Wie ná This Is Spinal Tap (1984), Rob Reiners legendarische ‘mockumentary’ over de fictieve hardrockgroep Spinal Tap, nog een poging wil wagen in het lastige genre van de muziekdocumentaire dient stevig in zijn schoenen te staan. Want hoe vermijd je als vooruitstrevend filmmaker in hemelsnaam de volgende, dodelijke cliché’s? Het wezenloze radiointerview. De elkaar feliciterende collegamusici. Het gekanker op een negatieve recensie. De tourbusruzie (variant: de tourbuseuforie). De wurgdeal. De halflege zaal (variant: eindelijk succes, volle festivaltent!). Het met geen visuele kunstgreep spectaculair te krijgen boekingskantoor. En niet te vergeten: het op het podium kapotslaan van wat elektrische gitaren. Reiner schopt waar het pijn doet, maar zijn geniale

De onleesbaarheid van veel filmtheoretische werken wordt minstens geëvenaard door even onleesbare liner notes van cd’s, en de krampachtige pogingen van menige muziekrecensent (de gunstige uitzonderingen daargelaten) om de concertervaring te objectiveren. Door haar associatieve kracht leent film zich uitstekend voor het invoelbaar maken van de muzikale ervaring. De beste montage ís vaak in zichzelf muzikaal, wordt juist getypeerd door een sterk ritmisch verloop, bijvoorbeeld de geniale montage in When we were kings (Leon Gast, 1996), waarin Mohammed Ali zó aanstekelijk in flow wordt gemonteerd dat je als kijker automatisch begint mee te dansen. In essentie is het een nonfictiefilm over de legendarische bokswedstrijd Ali versus Foreman in toenmalig Zaïre, maar When we were kings is evenzogoed te beschouwen als één lange, klassieke rap. Zelden zat er zoveel muziek in nonfictie.

Blaze Foley: Duct Tape Messiah

De ‘wereldmuziek’-film, zo dit genre al bestaat, profiteert van iets meer context

6 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 6

parodie richt zich natuurlijk wel heel retorisch op alleen de slechtste voorbeelden van het muziekdocumentaire genre. Want voor het begrijpen van de muzikale ervaring is het medium film misschien nog wel veel geschikter dan de dwingende mal van de taal. ‘Schrijven over muziek is als dansen over architectuur’, zegt de Britse auteur Robin Totton in zijn boek over flamenco. Het filmisch vastleggen van muziek komt veel dichter bij de essentie ervan, zou je hieraan kunnen toevoegen. Taal is hiertoe simpelweg niet in staat, appelleert daarvoor nog teveel aan de ratio.

De beste films uit de competitie voor muziekdocumentaire demonstreren de diepe verwantschap tussen muziek en film schijnbaar achteloos. Deze competitie is een primeur van IDFA 2011, in samenwerking met PLAY, het nieuwe festival van de Melkweg. Zeventien recente, internationale documentaires die allemaal op hun eigen manier de muzikale ervaring in beeld trachten te vatten. Zijn er genrespecifieke kenmerken te benoemen van deze muziekdocumentaires? Na het bekijken van de zeventien meedingende films lijkt het daar wel sterk op. Direct dient zich een dwingende onderverdeling aan. Want met ‘genrespecifiek’ als focus valt het veld direct uiteen

in twee polen: de ‘pop’-film, en de ‘jazz/wereld/ klassiek’-film. Bij de tweede categorie neigen makers sneller naar maatschappelijke context en historische duiding dan bij de eerste. Bij de popfilm zijn deze twee elementen minder van belang, en staat juist de pakkende anekdote en een veelvuldig gebruik van de hyperbool centraal. Popfilms draaien net als de betere popmuziek primair om een stoot energie: zie singer/songwriter Otto Wichers in David Kleijwegts The Ballad of Lucky Fonz III, tijdens Into the great wide open. Of de jonge rockgroep DeWolff tijdens hun zegetocht: onmogelijk om hierbij stil te blijven zitten. Hetzelfde geldt voor 1000 robota, een jonge Duitse new wave groep die door Sandra Trostel in Utopia Ltd. effectief in beeld wordt gebracht in hun strijd tussen het ieder decennium terugkerende dilemma underground versus mainstream. Jeroen Berkvens weet met zijn lang verwachte documentaire over Paradiso aan het anekdotische te ontsnappen. Gebruik makend van een religieuze metafoor die geen schrijvend journalist zichzelf nog zou durven toestaan wegens hoog clichégehalte (‘Paradiso de poptempel’) zet Berkvens met de magistrale openingssequentie al meteen de toon: dit is geen popzaal, dit is heilige grond, waar het publiek op zoek is naar een religieuze ervaring. Eerder maakte Berkvens naam met prachtige films over de getroubleerde muzikantlevens van Nick Drake en Jimmy Rosenberg. Dezelfde visuele grandeur van vooral zijn Nick Drake film siert Paradiso, en weet aannemelijk te maken dat de zielsverheffende muzikale ervaring onontbrekelijk verbonden is met dit voormalige kerkgebouw.

Programma magazine

31-10-11 12:57

diepe verwantschap tussen muziek en Film www.playfestival.nl

‘Schrijven over muziek is als dansen over architectuur’ De ‘wereldmuziek’-fi lm, zo dit genre al bestaat, profiteert van iets meer context, en zoekt daar dan ook vaker naar: El Gusto, When the Drum Is Beating en Mama Africa leert de kijker meer over Algerije, Haïti en Zuid-Afrika dan menig obligaat krantenbericht. Het is in eerste instantie lastig om langs het ‘Buena Vista Social Club’-stramien te kijken: de manier waarop Wim Wenders en Sonia Herman Dolz met hun fi lms in 1997 de seniore muziekculturen van Cuba in beeld brachten hebben overduidelijk school gemaakt. Maar daarmee doe je een zorgvuldig geresearchte fi lm zoals When the Drum Is Beating onrecht. Want naast een portret van Septentrional, een big band van lokale helden, weet regisseur en producent Whitney Dow op een vloeiende manier het anekdotische van Septentrional te verbinden met de historische en sociaalpolitieke context van Haïti. Is er een eiland ter wereld dat door zoveel apocalyptische ellende wordt geplaagd? Op sommige hartverscheurende momenten gaat deze fi lm als een kaasschaaf over de ziel. Muziek en dans heeft in een dergelijke

De beste montage ís vaak in zichzelf muzikaal

dystopische omgeving een wel heel andere lading dan hier in het westen. Hetzelfde geldt min of meer voor El Gusto van Safinez Bousbia, die wederom sterk Buena Vista Social Club in herinnering brengt, maar dan de variant in Algiers. ‘Per toeval’ komt Bousbia op het spoor van een levendige muziekcultuur, chaabi, die in de akoestische, orkestrale vorm ernstig in verval kwam door jaren van politieke repressie. In de eigentijdse, populaire vorm van groepen als Rachid Taha en Watchaclan hoor je de authentieke sporen nog steeds wel terug, maar Bousbia focust juist in op de oorspronkelijke variant, en weet het zelfs voor elkaar te krijgen dat een dergelijk ensemble weer bij elkaar komt en zegeviert in Algiers, Marseille en Parijs. Die triomfantelijke concertscènes zijn des te ontroerender als je beseft aan welke politieke agressie de chaabi jarenlang bloot heeft gestaan. Cultuur sneuvelt het eerst onder een kwaadaardig regime. Een vormtrend: de opmars van animatie is naast het bekende, veelvuldig gebruik van ‘The Ken Burns Effect’ opvallend (dit effect, het pannen over statisch fotomateriaal om meer beweging te suggereren bij gebrek aan bewegend beeld, is een techniek die al langer bestond maar sinds de gelijknamige Mac applicatie wordt toegeschreven aan documentairemaker Ken Burns). In Bob and the monster, een documentaire over opkomst, verval en wederopstandiging van de frontman van de Amerikaanse rockgroep Thelonious Monster, zit een

animatiescène waarin de drugservaring heel treffend, bijna aanstekelijk wordt neergezet. Blaze Foley: Duct Tape Messiah, over het gemankeerde bestaan van de Amerikaanse redneck singer/songwriter Blaze Foley, bevat meerder animatiescènes, die dienend werken: zo krijgt het in beeld brengen van de genante persoonlijke ontsporing een elegant alternatief. In vergelijking: het complete, maar dan ook totale verval van Bobby Liebling, zanger van heavymetalgroep Pentagram, hoofdpersonage in Don Argotts Last Days Here, komt frontaal in beeld. Geen prettig tafereel. Zegt een goeie muziekfilm ten slotte ook iets van intrinsieke waarde over de musicus in kwestie? Wel degelijk! Kyteman. Now What?, het dicht op de huid geschoten portret van Colin Benders/Kyteman en de oprichting van ‘s mans kunstenaarsidylle Kytopia, bevat een aantal ijzersterke statements van het meest besproken muziekfenomeen van Nederland anno nu. Schitterend om Colin Benders op lokaties als het verlaten zendstation Radio Kootwijk op de heide nabij Apeldoorn, of in een duinpan tijdens Oerol tekeer te zien gaan: “en dan een muur van strijkers dáár! en een muur van blazers dáár!” Aan een producente met gefronste wenkbrauwen legt Kyteman het nog maar eens uit: “een chillruimte, 15 ezels en een hele stapel canvassen!” Dat is alles wat-ie nodig heeft. “Willen we een esthetische samenleving of willen we massapsychose?” vraagt Kyteman even later gepassioneerd in Menna Laura Meijers prachtige fi lm. Een vraag die nog heel lang na het bekijken van Kyteman. Now What? bleef resoneren in het hoofd van deze kijker. 

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 7

7 31-10-11 12:57

van tango tot pop van dance tot minimal music

DOCUMENTAIRE FIlM BLAZE FOLEY: DUCt tAPE MESSIAH CONCERT GURF MORLIX

De documentaire Blaze Foley: Duct Tape Messiah laat de man achter de legende Blaze Foley zien. Geboren in een boomhut, dakloos, gekleed in duct tape, notoire drinker, en vermoord in de woonkamer van een vriend, eind jaren tachtig. Maar ook een inmiddels gerespecteerde singer-songwriter uit texas. Zijn muziek is gespeeld door onder anderen Merle Haggard, Lyle Lovett, John Prine, Willie Nelson and Joe Nichols. Gurf Morlix was een goede vriend van Blaze Foley. Over ter wereld speelt hij zijn werk. Dus ook bij IDFA en PLAY. Donderdag 17 november | Melkweg Theaterzaal | aanvang film 17:15 | aanvang concert 19:15 Zondag 20 november | Brakke Grond Rode Zaal | aanvang film 17:00 | aanvang concert 18:30 Woensdag 23 november | Brakke Grond Rode Zaal |

FIlM BEAtS, RHYMES & LIFE: tHE tRAVELS OF A tRIBE CALLED QUESt CONCERT PHIFE DAWG

Beats Rhymes & Life: The Travels Of A Tribe Called Quest vertelt het verhaal van één van de meest baanbrekende hiphopformaties ooit. Hun unieke sound – waarin jazz, Afrikaanse ritmes en vaak lome beats met elkaar worden vermengd – stond haaks op de populaire gangstarap waarmee hiphop werd geassocieerd. Regisseur Michael Rapaport volgt A tribe Called Quest tijdens hun afscheidstournee in 2008 en duikt in het turbulente verleden van de band. Speciaal in het kader van deze filmvertoning komt Phife Dawg naar de Melkweg met tribe klassiekers en nieuw werk van zijn album Songz In tha’ Key Of Phife.

Vrijdag 18 november | Melkweg Oude Zaal | aanvang

aanvang film 21:30 | aanvang concert 23:00 |

film 20:00 | aanvang concert 22:00 |

€ 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

€ 10,00/ € 7,50 met IDFA Voordeelpas

CONCERT

FIlM BOB EN tHE MONStER CONCERT BOB FORRESt (ZANGER tHELONIOUS MONStER)

Bob en the Monster is een bewogen portret van een interessante periode in de popgeschiedenis van Amerika. Met bands als Fishbone, Red Hot Chili Pepers, Janes Addiction als leidraad toont deze film het leven van Bob Forrest, de markante zanger van thelonious Monster. Drugs brachten ‘m aan de afgrond, maar leverden hem ook zijn huidige baan op: drugscounseler. Na de film treedt Bob Forrest op met de vertolking van klassiek songmateriaal van thelonious Monster en nieuwe nummers. Zaterdag 19 november | Melkweg | aanvang film

17:45, Theaterzaal | aanvang concert 20:15, Oude Zaal | € 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

FIlM CURE FOR PAIN: tHE MARK SANDMAN StORY CONCERT MEMBERS OF MORPHINE + JEREMY LIONS

Cure for Pain verkent het leven en werk van Mark Sandman, de wijlen frontman van de

8 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 8

Ibiza Occident

DOUBLE BILL

‘low rock’ band Morphine. Sandman stond bekend om zijn ‘two-string slide bass’, hij was één van de meest onderscheidende muzikanten van zijn generatie. De film laat de ontstaansgeschiedenis van de band zien, maar besteedt ook ruime aandacht aan zijn persoonlijke drijfveren en conflicten. ter gelegenheid van de vertoning van deze film komen de overgebleven leden van Morpine naar de Melkweg om de onweerstandbare sound van Morphine te doen herleven. Zaterdag 19 november | Melkweg The Max | aan-

vang film 18:00 | aanvang concert 21.15 | € 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

FIlM tHE BALLAD OF LUCKY FONZ III CONCERT LUCKY FONZ III & FRIENDS

Vanaf zijn tweede jaar bracht Otto Wichers al zijn zomers door op Vlieland. Eerst met zijn ouders op vakantie, later als medewerker van camping Stortemelk. Daar trad hij voor het eerst op onder zijn artiestennaam Lucky Fonz III. Vele prijzen en een hit, ‘Ik Heb Een Meisje’, later keert hij terug naar Vlieland om op te

Programma magazine

31-10-11 12:57

treden tijdens het popfestival Into the Great Wide Open. Een muzikaal portret van een hedendaagse troubadour. Speciaal voor de première van zijn film komt Lucky Fonz III naar de Melkweg voor een concert waarvoor hij muzikale vrienden heeft uitgenodigd. Zaterdag 19 november | Melkweg | aanvang film

20:30, Theaterzaal | aanvang concert 22:30, Oude Zaal | € 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

FIlM tHE SOUND OF tHE BANDONEÓN CONCERT DANIEL VEDIA

In de documentaire The Sound of the Bandoneón van Jiska Rickels (o.a. 4 Elements) staat de Argentijnse bandoneón centraal. Dit draagbare orgel is het kloppend hart van de tango- en folkloremuziek. Rickels volgt een aantal personages uit verschillende milieus die zijn opgegroeid met diverse muziek- en dansstijlen, maar die de passie voor de bandoneon gemeen hebben. Een van die personages is de Argentijn Daniël Vedia, die speciaal voor IDFA overkomt voor een authentiek live-optreden op dit kenmerkende instrument van de Argentijnse tango.

Maandag 21 november | Escape Club | aanvang film 22:00 | aanvang concert 23:15 | € 20,00 / € 15,00 met IDFA Voordeelpas

FIlM PARADISO CONCERT tIM KNOL

Ruim 40 jaar is Paradiso de poptempel waar een keur aan grote artiesten en bands hun eerste optredens in Nederland vierden om er vervolgens vele malen terug te keren. Filmmaker Jeroen Berkvens onderzoekt in Paradiso de ziel van deze voormalige kerk en laat voelen wat het betekent om op dit legendarische podium te staan. Een van de artiesten is de jonge Nederlandse singer-songwriter tim Knol. Zijn debuutplaat verscheen in 2010 en werd bekroond met een Edison. Afgelopen zomer stond hij al op het hoofdpodium van Lowlands. Nu is tim Knol te gast bij IDFA en Play en verzorgt hij met zijn band een optreden in Escape Club.

FIlM IBIZA OCCIDENt GEVOlGD DOOR IBIZANIGHt MEt DJ’S

In het Hollywood van de electronische muziek houden muzikanten, DJ’s, gogoboys en promoters op het Spaanse feesteiland een uitgekiende entertainment industrie in stand waarin de hedendaagse westerse en hedonistische behoefte aan plezier, sex en vrijheid dag en nacht kan worden bevredigd. In Ibiza Occident wordt vanuit vele kanten de internationale, kleurrijke, artistieke maar tegelijk commerciële kant van de voormalige hippiekolonie belicht. Na de vertoning van de film een bijzondere line-up van internationale DJ’s tot diep in de nacht. DJ’s Arian Beheshti (Ibiza) en Boris Werner (Amsterdam) laten samen met een special guest je in de waan even op Ibiza te zijn.

FIlM ABOUt CANtO CONCERT SANDRA EN JEROEN VAN VEEN

De Nederlandse documentairemaker Ramon Gieling gaat in About Canto op zoek naar het mysterie van de compositie Canto Ostinato van Simeon ten Holt die het leven van veel mensen ingrijpend heeft veranderd. De documentaire wordt gevolgd door een uitvoering van het haast meditatieve muziekstuk door het vermaarde Nederlandse pianoduo Sandra en Jeroen van Veen gespeeld op twee imposante concertvleugels.

Zaterdag 26 november | DelaMar Theater | aanvang film 19:30, aanvang concert 21:00 | kaartverkoop uitsluitend via DelaMar Theater | film en concert € 32,50 (1e rang) / € 29,- (2e rang) / € 24,50 (3e rang)

Woensdag 23 november | Escape Club | aanvang film 22:00 | aanvang Ibizanight: 23:30 | film + Ibizanight:

Dinsdag 22 november | Escape Club | aanvang film

€ 20,00 / € 15,00 met IDFA Voordeelpas | alleen

22:00 | aanvang concert 23:30 | € 20,00 / € 15,00

Ibizanight € 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

met IDFA Voordeelpas | alleen concert € 10,00 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

Ibiza Occident

17- 20 NOVEMBER 2011 MELKWEG AMSTERDAM FILM Artist in Focus: Don Letts • Top 3 by Anton Corbijn • Shorts & Music videos • IDFA / PLAY Competition for Best Music Documentary The PLAY List with U2, Happy Camper, Sigur Rós, De Dijk & more

MUSIC Members of Morphine (+Jeremy Lyons) • James Lavelle (UNKLE) Phife Dawg (A Tribe Called Quest) • Bob Forrest (Thelonious Monster) The B-Movie Orchestra • Finn Silver • Lucky Fonz III • Elle Bandita

SPECIAL GUESTS Henny Vrienten • Joost van Bellen • Bram van Splunteren

TICKETS Film: 10 euro (incl. entrance music programme) Music: 10 euro (only music programme) WWW.PLAyFESTIVAL.NL WWW.FACEBOOK.COM/PLAyFESTIVAL WWW.TWITTER.COM/PLAyFESTIVAL_NL WWW.MELKWEG.NL

Photo by Dennis Stock

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 9

9 31-10-11 12:57

van lieFde tot oorlog en van kunst tot BasketBal: IDFA vertoont ruim 300 documentaires. Om de keuze in dit overweldigende aanbod iets te vergemakkelijken zijn de films dit jaar op onderwerp onderverdeeld. Op onze website kunt u zoeken op thema en ziet u welke films in het programma over dat specifieke thema gaan. Zo gaat een groot aantal films over ‘het recht’ en ziet u met een druk op de knop welke films dat zijn.

SPORT

De liefh ebber van portretten, documentaires waarin het leven van een bepaalde persoon centraal staat, of van documentaires over verschillende disciplines binnen de kunst kan nu eenvoudig zien welke films voor hen interessant zijn. De thema’s in het programma zijn gecategoriseerd in 11 hoofdthema’s en bijna 90 subthema’s. Een greep uit het aanbod.

PROSTITUTIE Bad Weather Habana muda Meet the Fokkens tilman in Paradise Whores’ Glory

Ballroom Dancer Bobby Fischer Against the World Boy Cheerleaders the Boxing Girls of Kabul Desert Riders Dragonslayer Ecstasy of Order: the tetris Masters Fallen Champ: the Untold Story of Mike tyson Fightville the Four Year Plan Fordson Hoop Dreams Inside My Head King Naki and the thundering Hooves the Last Dogs of Winter the Man in Black My Mate Manchester United Nation No Crossover: the trial of Allen Iverson No Look Pass Peak Play for Keeps Salaam Dunk Skateistan: Four Wheels and a Board in Kabul Splinters tt3D: Closer to the Edge

10 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 10

FAMILIE 28 Up 33 5 Broken Cameras Ahmed - Almost 13 the Ambassador & Me At the Death House Door the Betrayal the Bully Project Citadel Cure for Pain: the Mark Sandman Story Dad or a Life Die Standing Up Fortunate Son Grandma’s tattoos the Great Liberty Grey Gardens Guerrillera the Heir Hitler’s Children I Was Born in Delhi... If It Weren’t for You Inside My Head Karen Blixen Behind Her Mask Katya Krenalinova A Letter to Dad Lone twin Mama Illegal the Man Who Can Meet the Fokkens

My Granny Lien the New Americans the Next Life the Night Watchman One Way ticket to Bussum Outro Phnom Penh Lullaby Printed Matter Reel Paradise Saba Santiago Semper Fi: Always Faithful Smokin’ Fish Susya the Vanishing Spring Light then the Wind Changed things that Matter to be Heard the trip Unraveled Vakha and Magomed the Vanishing Spring Light When the Girls Were Flirting with the Gods Wild Lilly the Will the Winner Loser With My Heart in Yambo

HET RECHT the Ambassador Bayou Blue the Big Fix A Bitter taste of Freedom Bus 174 Citizen Boilesen Corumbiara: they Shoot Indians, Don´t they? Dead Men talking Give Up tomorrow the Great Liberty

Into the Abyss Kano: An American and His Harem Katya Krenalinova the Last Days of Winter Paradise Lost 3: Purgatory Sealed Fate the Staircase the tall Man Unraveled With My Heart in Yambo

PORTRET 28 Up Becoming Bert Stern A Bitter taste of Freedom Carlos Nader Carrière: 250 Meters Citizen Boilesen Confessions of an Eco-terrorist Cure for Pain: the Mark Sandman Story Fallen Champ: the Untold Story of Mike tyson Hollandse Meesters Intermissions Joschka and Sir Fischer Mama Africa Michel Petrucciani Music According to tom Jobim Painful Painting Robert Mugabe.. What Happened? Saba Sing Your Song the times of Harvey Milk

Programma magazine

31-10-11 12:57

een thematische zoektocht door het programma

RELIGIE

A Balloon for Allah the Boxing Girls of Kabul El gusto Fordson Four Horsemen the Heir Koran by Heart Kumaré the Light in Her Eyes the Mighty Spirit the Miracle of Weebosch the Redemption of General Butt Naked Reformation Soul Catcher Stories from Lakka Beach they Call it Myanmar - Lifting the Curtain Whores’ Glory

LIEFDE Antonio + Silvana = 2 Ballroom Dancer DeWolff Die Standing Up I Was Born in Delhi... If It Weren’t for You Love Addict Mother India

My thai Bride Noosfera O Amor Natural Going Up the Stairs Planet of Snail Saba Songs

KUNST Ballroom Dancer the Beautiful Language Cave of Forgotten Dreams Crazy Horse A Good Man Hollandse Meesters Karen Blixen Behind Her Maskk the Kingdom of Survival Koran by Heart

Life? or theatre? Mont Age New York in Motion Painful Painting Going Up the Stairs to Be Heard tongues Untied Water Children What’s in a Name When the Girls Were Flirting with the Gods

IDFA VOOR 15/18 JAAR dOc u pROgRamma

Kom je graag naar IDFA maar weet je niet welke film(s) je moet kiezen? Ieder jaar selecteren filmliefhebbers van 15 - 18 jaar hun favoriete documentaires. Deze films krijgen in het programma het label DOC U en zijn zeker ook wat voor jou. tijdens het festival beoordeelt de DOC U jury (ook 15 - 18 jaar) de films en reikt tijdens de officiele prijsuitreiking van het festival de BlackBerry IDFA DOC U Award uit. Donderdag 17 t/m zaterdag 26 november (beh. zondag), rond 16:00 | Tuschinski 4 | € 10,00 / € 7,50 met CJP/Cultuurkaart en XXXS

dOc u aFteRnOOn

tijdens de DOC U Afternoon beleef je het IDFA festivalgevoel in één dag. Met films uit het festivalprogramma en een bijbehorende workshop, een debat met Coolpolitics, films van jongeren zelf én muziek. DOC U Afternoon is voor iedereen die is geïnteresseerd in documentaires, een carrière als maker ambieert of zijn of haar mening wil vormen en delen over maatschappelijke thema’s. 20 november, 13:00 - 18:30 | Escape Club | € 15,00 / € 12,50 met CJP/ Cultuurkaart en XXXS.

Partner van DOC U

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 11

11 31-10-11 12:57

Top 10 en ReTRospecTief sTeve James

GEPASSIONEERD

geduldig•kwetsbaar en sociaal bewogen De Amerikaanse filmmaker Steve James heeft dit jaar de Top 10 samengesteld. Naast zijn keuze vertoont IDFA een retrospectief van zijn eigen werk en zijn nieuwste film The Interrupters. Journalist en Amerikanist Jan Donkers over het Amerika van Steve James. Het zijn weer zware tijden voor ons, diegenen die zich zo graag door Amerika laten inspireren en het land willen bewonderen. Als de ontevredenheid over de teleurstellende daadkracht van Obama aanhoudt, moeten we er ernstig rekening mee houden dat het land met ingang van 2013 bestuurd gaat worden door een van de Republikeinse kandidaten. Zonder uitzondering halvegaren, die geloven in het einde der tijden, die de gezondheidszorg-wetgeving willen terugdraaien, bezorgdheid over de opwarming van de aarde aan een sinister complot van wetenschappers toeschrijven en orkanen die over het land razen als een straf van God zien. Het is misschien een beetje vergezocht de naam Steve James als tegenwicht aan dit sombere perspectief te koppelen; maar feit is dat ik, bij het bekijken van zijn oeuvre dat dit jaar bij IDFA vertoond wordt, in elk geval weer vertrouwen hervond in het bestaan van dat andere Amerika, het creatieve Amerika, het Amerika van de mensen die gewend zijn na te denken alvorens hel en verdoemenis uit te spreken over soortgenoten die anders zijn, anders denken. Het Amerika dat twijfel kent en oprechte ontroering, compassie en inlevingsvermogen. Steve James werd bekend als de maker van de ondertussen klassieke en overal gelauwerde documentaire Hoop Dreams (1994), een bijna pijnlijk precieze registratie van de prille carrière van twee talentvolle basketbalspelers die gedurende jaren door

12 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 12

James werden gevolgd in hun streven hun sportieve droom waar te maken. Een schitterende film, die zoveel jaren na dato nog steeds actueel is en nog altijd model staat voor zijn methode-van-de-langeadem. James volgt zijn onderwerpen doorgaans meerdere jaren – je kunt je soms onthutst afvragen hoeveel materiaal er weggegooid moet worden om te komen tot zijn toch al gedurfd lange eindproducten. Niet alleen daarom is hij een heel andere filmmaker dan bijvoorbeeld Michael Moore. James is al even sociaal bewogen maar hij wordt veel minder gestuurd door parti-pris, de manier waarop hij zijn onderwerpen behandelt kenmerkt zich veel meer door grijstinten. Hij is niet uit op een aanklacht,

Hunter Thompson, een Gonzo-journalist met een camera als breekijzer, maar als verpersoonlijking van die twijfel, van de vraag naar het waarom. Het is een tendens die vooral de laatste jaren in zijn werk prominenter is geworden, en die verrassende, spontane scènes oplevert, zoals bijvoorbeeld in No Crossover: The Trial of Allen Iverson (2010), een van zijn meest indrukwekkende films. In die film keert James terug naar zijn geboorteplaats Hampton, Virginia omdat zich daar een incident heeft afgespeeld dat Hampton zou blootleggen als een micro-kosmos van de raciale problematiek van de VS. Het is in eerste instantie het verhaal van Allen Iverson, een jonge zwarte atleet, top highschool basketball player van het hele land in het jaar waarin hij betrokken raakte bij een incident op een bowlingbaan. Het was zwart tegen wit, er werd met stoelen geslagen, een blank meisje raakte gewond. Sommige (blanke) getuigen meenden Iverson als de hoofddader te hebben gezien, andere (zwarte) getuigen bevestigen zijn eigen versie: hij verdween zodra het geweld begon. Op de korrelige camerabeelden die resteren is niemand echt te herkennen, maar Iverson verdwijnt achter de tralies. Een briljante carrière lijkt in de knop gebroken, maar een nieuwe, zwarte gouverneur laat Iverson vervroegd vrij en hij is meteen een first round first pick als de profteams hun jaarlijkse keuzes mogen maken. Een turbulente,

‘De manier waarop hij zijn onderwerpen behandelt kenmerkt zich veel meer door grijstinten’ zoals Moore, maar hoewel hij de kijker diep weet te roeren is hij niet uit op gehengel naar feelgood sentimenten. Zijn twijfels over zijn eigen motieven en werkwijze zijn dikwijls onderdeel van de thematiek zelf. Het is zelfs frappant dat James’ films vaak boeiender zijn naarmate hij het objectief-registrerende standpunt verlaat en zichzelf middenin de handeling plaatst, niet zoals Moore als een filmende

Programma magazine

31-10-11 12:57

‘Niet uit op gehengel naar feelgood sentimenten’

Iversons achtergrond (afwezige vader, goeddeels afwezige moeder, cocaïne-dealer als stiefvader) werd geschetst? Had u ook een weerzin-impuls, net als ik, bij het zien van de huidige Iverson, volgekalkt met tatoeages en behangen met hip-hop parafernalia? Bij het aanhoren van zijn arrogante ongevoeligheid, zijn weigering als rolmodel te dienen, de zwarte gemeenschap dankbaar te zijn voor hun inzet voor zijn vrijlating, zijn weigering ook mee te werken aan deze documentaire? Maar: welk moreel recht hebben we om te eisen, of zelfs maar te verlangen, dat een talentvolle atleet ook een exemplarisch mens is? Dito vragen doen zich voor bij de verklaring van de blanke nieuwsman Jim Spencer, die tijdens een openbare bijeenkomst door een zwarte spreker met een grof racistische term wordt beledigd. Waarom is dit blijkbaar minder erg dan het uitspreken van het n-woord, vraagt Spencer zich af. Heeft hij gelijk? Speelt het feit dat hij als blanke een NAACP-medaille ontving voor zijn verdiensten voor de zwarte gemeenschap een rol bij hoe je daarover moet denken? De film beantwoordt geen enkele van deze vragen, wil en kan dat ook niet, maar James raakt ermee aan de kern van wat Amerika een halve eeuw na de civilrights beweging nog steeds verdeeld houdt. Rassenproblematiek is ook ruimschoots aanwezig in James’ meest recente documentaire, The Interrupters (2011) waarin hij terugkeert naar de zwarte buurt in Chicago waar Hoop Dreams zich afspeelde, een >

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 13

No Crossover: The Trial of Allen Iverson

problematische carrière volgt en de brede kloof die het incident heeft geslagen wordt alleen maar breder. Steve James interviewt zijn eigen moeder, vertelt over zijn eigen basketbal-verleden in Hampton. Hij spreekt zelf de voice over in deze film en is ruimschoots zelf in beeld; hij werkte met een zwarte cameraman, Keith Walker die hem, in een schijnbaar rust-moment, onvoorbereid de vraag stelt of hij zelf ooit zwart heeft willen zijn. Eh, nee, antwoordt James, zichtbaar verrast. En hij vervolgt met de voor de hand liggende wedervraag: heb jij wel eens gewild dat je blank was? O ja hoor, antwoordt Walker, absoluut. James vervolgt met een herinnering aan een employee van zijn ouders die zijn taal doorspekte met het n-woord (dat zal dus nigger zijn). En heb je hem er ooit over aangesproken? vraagt Walker. Eh, nee, antwoordt James. Einde gesprekje, maar zo’n kleine dialoog blijft na-echoën, en ook precies op het juiste moment. Het is een film die ook al daarom beantwoordt aan het doel dat James zichzelf gesteld moet hebben omdat de kijker zich na afloop geconfronteerd zal zien met zijn eigen vooroordelen en vooringenomenheden. Knikte u ook herkennend toen

13 31-10-11 12:57

Stevie

Zo’n kleine dialoog blijft na-echoën, en ook precies op het juiste moment

14 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 14

buurt die nu geteisterd wordt door een epidemie van geweld. De baas van de lokale uitvaartonderneming vat de ellende gevoelig samen: ‘Ik had nooit gedacht dat ik een zwarte President zou meemaken – en nog steeds begraaf ik elke dag zwarte jongens. Makes no sense to me.’ Een aantal zwarte ex-delinquenten heeft het Violence Interrupters programma in het leven geroepen en James volgt een jaar lang enkelen van hen in een aantal van de gevallen waarop ze zich concentreren. De mannen hebben street credibility vanwege hun eigen verleden en proberen hun vrijwilligerswerk ook geloofwaardig te houden door niet samen te werken met de (veelal blanke) politie. De film laat aan het einde alleen als hoopvol resultaat enkele jonge delinquenten zien die voorzichtig aan een baan zijn begonnen. Maar nergens klinkt het hallelujah, want de omstandigheden zijn nauwelijks verbeterd. Als na een uitzonderlijk gewelddadig weekend de gouverneur van Illinois dreigt de Nationale Garde in te zetten filmt James een buurtvergadering waar de overheersende mening lijkt te zijn dat men wel voor zijn eigen problemen kan zorgen. Is dat ook zo, vraag je je meteen af? En waarom dan niet – of wel? Zijn meest persoonlijke film is Stevie (2002), waarin hij terugkeert naar de jongen voor wie hij twintig jaar tevoren een ‘big brother’ was, een oudere vrijwilliger die een probleemkind begeleidde. Hij voelt zich schuldig over die

verwaarlozing in de tijd en maakt het de kijker bewust moeilijk mee te voelen daarin. Want met Stevie Fielding is werkelijk alles mis, met als dieptepunt een zedenzaak die hem uiteindelijk ook achter de tralies doet belanden. En toch: van alle personen die James’ films bevolken raakt deze gemaltraiteerde jongen de kijker misschien het meeste. James laat hem met al zijn onuitstaanbaarheid dicht bij je komen, zo dicht dat ik zelf na het bekijken de neiging moest bedwingen James meteen te mailen: ‘hoe is het nu met Stevie?’ Niet goed, is het waarschijnlijke antwoord dat ook al in het slot is geïmpliceerd. Maar in feite is het uiteindelijk een film over Steve James zelf, die zich afvraagt of hij met het maken van de documentaire na al die jaren Stevie niet opnieuw heeft verlaten, verraden zelfs, ‘by putting his tortured life on display.’ Alweer: een vraag als slotakkoord van een film, een ongemakkelijke vraag ook, zeker voor de maker zelf. Ook zijn aandeel in de zevendelige PBS tv-serie The New Americans is opmerkelijk (hij was executive producer, story director en co-editor van deze serie en filmde zelf het verhaal van het Nigeriaanse echtpaar Israel en Ngozi Nwidor). Ik zag in 2003 in de loop van enkele weken een aantal fragmenten uit deze serie langskomen op de Amerikaanse tv en kon er toen maar niet van onder de indruk raken. Pas nu ik de serie in zijn geheel en achter elkaar zag kon

Programma magazine

31-10-11 12:57

The New Americans

ik zien wat een ontroerende en prachtig gelaagde productie het is. Sommige beelden kan ik maar moeilijk uit mijn hoofd krijgen, zoals die van de Palestijnse Naima, in haar thuisland een wereldse vrouw die er niet aan moet denken een jongen uit haar eigen Ramallah te trouwen, maar eenmaal in Amerika aangekomen zich steeds meer terugtrekt in haar geloof, een sluier gaat dragen, haar Amerikaans/Palestijnse man verwijt dat hij de ramadan niet serieus neemt. Waarom juist dat, in Amerika, in het land waar alle opties voor haar open liggen? Andere beelden die lang, heel lang blijven hangen: in de film At the Death House Door (hier ook al vertoond in 2008), pastoor Carroll Pickett, wandelend tussen de graven van de 95 in Huntsville, Texas geëxecuteerden die hij moest bijstaan in hun laatste uren. Pickett werd anti-doodstraf activist na zijn pensionering – al wil hij zichzelf niet zo noemen. In tenminste een geval is hij ervan overtuigd dat ‘de staat Texas een onschuldige man heeft vermoord’, Carlos DeLuna, en hij wordt nog steeds achterna gezeten door diens laatste woorden toen de dodelijke injectie er wat lang over deed zijn werk te doen: ‘Je hebt tegen me gelogen. Je zei dat het geen pijn zou doen.’ Een buitenbeentje qua thematiek is Reel Paradise (2005), een soort Fitzcarraldo op kleine schaal. Hier geen bezetene die een operatheater over een razende rivier wil transporteren maar een

Het soms pijnlijke besef dat er veel vragen bestaan en maar heel weinig pasklare antwoorden wat naieve man, John Pierson die als een soort verlosser op een van de Fiji-eilanden neerstrijkt om de bevolking van gratis Amerikaanse films te laten meegenieten. Maar hij torst zijn hele Amerikaanse culturele en sociale bagage mee, en loopt uiteraard ook al weer stuk op een bittere sociale werkelijkheid. Steve James is even gepassioneerd als geduldig, even kwetsbaar als sociaal bewogen (zoals ook blijkt uit de top-tien keuze van documentaires die hij samenstelde, zie daarvoor het kader). Zijn oeuvre is ervan doortrokken, van het soms pijnlijke besef dat er veel vragen bestaan en maar heel weinig pasklare antwoorden. Veel mensen vinden het moeilijk met dat besef te leven. Maar de werkelijkheid zit niet zo simpel in elkaar als Amerikaanse tv-dominees en talkshow-presentatoren ons willen laten geloven. Juist dat Amerika zelf is een veel genuanceerder, geschakeerder en, ja ook vaak toleranter en zorgzamer samenleving dan Republikeinse politici ons willen laten denken. Geweldig, dat er mensen als Steve James zijn die ons daaraan blijven herinneren.

tOp 10

28 Up van Michael Apted (Engeland, 1984) American Movie van Chris Smith (VS, 1999) Fallen Champ: The Untold Story of Mike Tyson van Barbara Kopple (VS, 1993) Golub: late Works Are the Catastrophes van Jerry Blumenthal en Gordon Quinn (VS, 2004) Grey Gardens van Albert Maysles en David Maysles (VS, 1976) le joli mai van Chris Marker (Frankrijk, 1963) Our Trip to Africa van Peter Kubelka (Oostenrijk, 1967) The Staircase van Jean-Xavier de Lestrade (Frankrijk, 2004) The Times of Harvey Milk van Robert Epstein (VS, 1984) Tongues Untied van Marlon Riggs (VS, 1989)

SteVe JameS RetROSpectieF



Hoop Dreams (1994) Stevie (2002) The New Americans (2003), o.a. Steve James Reel Paradise (2005) At the Death House Door (2008) No Crossover: The Trial of Allen Iverson (2009) The Interrupters (2011, dit festival te zien in Reflecting Images: Masters)

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 15

15 31-10-11 12:57

BLIJF ONLINE KIJKEN

Nu meer dan 100 films gratis en on demand. IDFA tV is het online documentairekanaal van

IDFA. is Het heledan jaar alleen door zijn hier de beste films te IDFA meer het grootste zien uit de rijke festivalgeschiedenis van IDFA. documentaire filmfestival ter wereld. Op het Bekijk Michael Madsen’s Into Eternity, eenzijn existentionline documentairekanaal IDFA TV het ele brief toekomstige over nucleaire hele jaaraan door de beste generaties films te zien uit de afval.festivalgeschiedenis Of O amor natural, hetvan indringende portret rijke IDFA. Inmiddels van de zinnelijke Braziliaanse cultuur door zijn op IDFA TV meer dan 100 volledigeHeddy films Honigmann. In totaal op IDFA tV de meer dan 100 te zien, inclusief eenzijn selectie van beste volledige films temet zien,steun inclusief een selectie van de films gemaakt van het Jan Vrijman beste films gemaakt met steun van het Jan Vrijman Fonds en speciale themaprogramma’s waarin Fonds en speciale themaprogramma’s waarin IDFA IDFA TV dieper ingaat op de actualiteit of tV dieper ingaat op de actualiteit of terugblikt op terugblikt op het oeuvre van een belangrijke auteur. Naast documentaires staan er op IDFA TV honderden trailers en festivalreportages.

het oeuvre van een belangrijke auteur. Naast documentaires staan er onder op IDFAanderen tV honOok de masterclasses, van derden en festivalreportages vanen vorige Wernertrailers Herzog, Victor Kossakovsky Steve edities. masterclasses, van onder anderen James Ook zijn de integraal te bekijken op IDFA TV. Werner Victorzijn Kossakovsky James TijdensHerzog, het festival o.a. (live)endeSteve dagelijkse zijn integraaltetezien. bekijken op IDFA tV. tijdens het talkshows festival is dagelijks live de talkshow te zien. Benieuwd nieuwe films beschikbaar zijn? Benieuwdwanneer wanneer nieuwe films beschikbaar Meld u dan via uw MyIDFA-account aan voor de zijn? Meld u aan voor de nieuwsbrief op nieuwsbrief op www.idfa.nl, volg ons op twitwww.idfa.nl en volg IDFA TV op Facebook ter (@IDFA) of via Facebook. of Twitter (@IDFA). IDFA tV is te vinden op www.idfa.tv.

IDFA Festival 16-27 november 2011 IDFA TV het hele jaar door

www.idfa.tv

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 16

31-10-11 12:57

idFa media talks

talkSHOW

Het hart van het festival klopt in Escape. Wilt u weten welke films u echt niet mag missen? Bent u benieuwd naar de maker van uw favoriete documentaire of die ene indrukwekkende hoofdpersoon? Grote kans dat ze langskomen bij de dagelijkse talkshow in Escape Club. Presentator Daphne Bunskoek gaat elke avond in gesprek met regisseurs, hoofdpersonen en deskundigen over het verhaal achter de documentaire. Ook geven de jury’s van de competitieprogramma’s een inkijkje in hun werkzaamheden op het festival. Let op de aankondigingen in de dagkrant en in de zaal om te zien wie bij Daphne aanschuiven. De talkshow is gratis bij te wonen in de Escape Club, maar ook te volgen via www.idfa.nl Dagelijks, 20:00- 21:00 | Escape Club | toegang gratis

Muzikale Moderator DJ SUNA is dit festival de muzikale side-kick van Daphne Bunskoek. Terwijl anderen praten, geeft zij muzikaal commentaar. Stiltes creeren, de spanning opvoeren, of gewoon even wat anders: DJ SUNA zorgt voor de juiste noot, precies op het juiste moment.

meet tHe makeRS

In een viertal levendige talkshows onder de titel Meet the Makers worden de hoofdlijnen van het festival uitgediept. Ervaren, eigenzinnige documentairemakers vertellen elkaar en het publiek – dat zich uiteraard in het gesprek kan mengen – over hun films, hun werkwijze en hun ideeën over het documentairevak.

zateRdag 19 nOVembeR: SteVe JameS

De gerenommeerde Amerikaanse regisseur Steve James (Hoop Dreams, Stevie, The Interrupters) bespreekt zijn eigen werk en de documentaire top 10 die hij dit jaar voor IDFA heeft samengesteld, waaronder American Movie, Grey Gardens en Le joli mai. Wat leerde hij van die klassiekers, en welke invloed had dit op zijn eigen films? 11:00 - 13:00 | Escape Club | € 10 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

maandag 21 nOVembeR: bRaSil’S cinema caRnaVal

Een grote en ongetwijfeld uitbundige groep Braziliaanse filmmakers schuift aan om het Cinema do Brasil-programma te bespreken. Jonge makers en grootheden als Maria Ramos en Eduardo Coutinho bespreken hoe het hen als documentairemakers vergaat in het grootste land van Zuid-Amerika. 11:00 - 13:00 | Escape Club | € 10 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

dinSdag 22 nOVembeR: muSic FOR tHe eyeS

Met muzikanten en filmmakers uit de nieuwe competitie voor muziekdocumentaires, een samenwerking tussen IDFA en het nieuwe muziekfilmfestival PLAY in de Melkweg. Van de 80’s punk van thelonious Monster, wiens voorman wordt geportretteerd in Bob and the Monster, tot de traditionele muziek van de Mongoolse steppen in Anda Union – From the Steppes to the City laat het programma een staalkaart van muzikale documentaire zien én horen.

Wie nog steeds denkt dat documentaires serieuze, belerende aangelegenheden zijn, komt op IDFA regelmatig bedrogen uit. Meer en meer zoeken documentairemakers naar nieuwe, populistische strategieën. De popdocmakers gebruiken technieken uit de fictiefilm (van thriller-mysteries tot komedie-touches) om de keerzijde van de realiteit te achterhalen. 11:00 - 13:00 | Escape Club | € 10 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

HI-TEA MET Ally EN PETER

In een informeel gesprek tussen festivaldirecteur Ally Derks, documentairemaker en IDFA host Peter Wintonick en dagelijks speciale mystery guests, worden de belangrijke onderwerpen die zich aandienen in het IDFA-programma in een persoonlijke context voor het voetlicht gebracht. Vrijdag 18 t/m donderdag 24 november, dagelijks

16:00 - 16:30 | Tuschinski VIP lounge (2e verdieping) | toegang gratis

11:00 - 13:00 | Escape Club | € 10 / € 7,50 met IDFA Voordeelpas

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 17

WOenSdag 23 nOVembeR: pOp-dOc ReVOlutiOn!

17 31-10-11 12:57

cinema do BRasil ToonT BRazilië vanuiT een andeR peRspecTief

GEEN ZON,

ZEE Of STRAND

In het kader van het Brasil Festival Amsterdam heeft IDFA een speciaal programma samengesteld rondom de Braziliaanse documentaire: Cinema do Brasil. Negentien films uit en over Brazilië van de afgelopen tien jaar en een retrospectief van de Braziliaanse documentaire grootmeester Eduardo Coutinho. Philip de Wit, correspondent in Latijns-Amerika, over de opmars van de Braziliaanse documentaire.

Op 9 augustus ging er een schok door Rio de Janeiro. Op televisie waren beelden te zien van een stadsbus, achtervolgd door politie. Drie criminelen hadden meer dan 20 mensen gegijzeld in de bus; een gevolg van een mislukte overval. Een schietpartij volgde. Passagiers raakten gewond. De kogels waren afkomstig van de politie. Dit was op een dinsdagavond. Locatie: de drukke Avenida presidente Vargas, in het centrum van de stad. Het was alsof de tijd even stil had gestaan. Bijna vanzelf gingen de gedachten terug naar het jaar 2000. Toen waren de stad, en de rest van het land, uren in de ban van een kaping van een bus. Een gebeurtenis die sindsdien in het collectieve geheugen gegrift staat. Na lange onderhandelingen met chaotische toestanden rond de bus, live uitgezonden op de televisie, liep de gijzeling niet goed af. Een van de passagiers en de gijzelnemer overleefden de kaping niet. Over de buskaping in 2000 maakte de vermaarde Braziliaanse regisseur José Padilha een indringende documentaire, genaamd Bus 174 (2002). Een film die menig kijker verbijsterd achter zal laten. Bijna tien jaar oud en nog steeds urgent. Het is het hartverscheurende verhaal van de kidnapper van bus 174, een straatkind in de steek gelaten door de staat en getekend door een leven van geweld. Het is ook het verhaal van de incompetente politie, die de zaak laat ontsporen. Deze veel bekroonde film is een van de parels die deel uitmaken van het speciale programma, Cinema do Brasil, in het kader van het Brasil Festival Amsterdam. De selectie behelst Braziliaanse documentaires

18 Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 18

gelaten, is weinig terug te vinden in doorsnee Braziliaanse documentaires. Soms sijpelt er een vleugje humor door, zoals in 33 van Kiko Goffman. Daarin gaat de regisseur als een soort privé detective op zoek naar zijn biologische moeder. Maar meestal is de benadering vooral serieus en de vaak sociale en politieke thematiek gewichtig. Behave (2007) is daar ook een goed voorbeeld van. Deze documentaire sluit daarbij naadloos aan bij de thematiek van Bus 174. In Behave van Maria Ramos krijgt de toeschouwer inzage in het rechtssysteem voor jonge delinquenten. Hier komen tieners voorbij die zich schuldig hebben gemaakt aan moord, drugshandel, inbraak of berovingen. De regisseur kijkt verder dan de misdaden die zijn gepleegd. De beelden vertellen ook over de achtergrond van de plegers. Meestal zijn ze afkomstig uit gebroken arme gezinnen, uit sloppenwijken. Mooi en ontroerend is de documentaire Master, a Copacabana Building (2002). Deze film is gemaakt door Eduardo Coutinho, van wie een retrospectief wordt getoond tijdens het IDFA en zijn nieuwe film Songs in competitie draait. Master gaat over een gebouw en zijn inwoners in Copacabana, de wijk met het meest beroemde strand van de wereld. In Master krijgt de toeschouwer echter niet de ansichtkaart van Rio de Janeiro te zien. Geen zon, zee of strand. Alles speelt zich binnenshuis af, in een gebouw waar ooit prostituees klanten ontvingen in de kleine appartementen. De gesprekken met de bewoners

Meestal is de benadering vooral serieus en de vaak sociale en politieke thematiek gewichtig van het afgelopen decennium, films die vaak nog zeer actueel zijn. Daarbij kan vastgesteld worden dat de Braziliaanse documentaire de afgelopen jaren een opmars heeft gemaakt. Dat is mede het gevolg van internationale erkenning van meesters als Eduardo Coutinho en João Moreira Salles (beiden te gast bij IDFA) en van actief nationaal overheidsbeleid. Braziliaanse ondernemingen die geld steken in documentaires worden namelijk beloond met fiscale voordeeltjes. Het resultaat is opmerkelijk. Elke week worden er wel documentaires uit eigen land vertoond in de bioscopen en culturele instellingen. Maandelijks gaan er nieuwe documentaires in première. En zij bieden de kijker vaak de gelegenheid het land te zien vanuit een ander perspectief, afwijkend van het vaak stereotype beeld dat van Brazilië bestaat. Was het niet de Franse generaal Charles de Gaulle die stelde dat Brazilië geen serieus land was? Brazilië wordt nog altijd door veel mensen geassocieerd met zon, strand, carnaval, dansende schoonheden en voetbal. Een lichtvoetig land, zou je bijna kunnen zeggen, met een bevolking die met een glimlach in het leven staat, gewapend met een biertje in de hand. Van deze lichtvoetigheid, uitzonderingen daar

Programma magazine

31-10-11 12:57

Brazilië is een ongekend rijke voedingsbodem voor documentaires

voor de allerarmsten is er zelfs een soort van sociale zekerheid, de bolsa familia (familie beurs) genaamd. In 2002 koos de bevolking bovendien voor het eerst in de geschiedenis van het land een president die niet afkomstig was uit de blanke, rijke elite. Een historische doorbaak. Dat was Luiz Inácio Lula da Silva, kortweg Lula genoemd. De gewezen metaalarbeider en vakbondsman die nooit zijn middelbare school had afgemaakt. Zijn partij was de linkse Arbeiderspartij. Lula’s verkiezing en herverkiezing in 2006 hebben vooral het zelfvertrouwen en bewustzijn van de gekleurde, armere Brazilianen versterkt. Door zijn aanstelling konden zij geloven dat in Brazilië de mogelijkheden onbegrensd zijn, ook voor hen. Over Lula’s verkiezingscampagne is de prachtige documentaire gemaakt, Intermissions, van João Moreira Salles, eveneens opgenomen in het programma. Salles volgt Lula 40 dagen in de aanloop naar de verkiezingen van 2002. De camera ziet de toekomstige president in het vliegtuig, tijdens verhitte vergaderingen, tijdens televisieoptredens. Zo maken we kennis met een uitermate charismatische man. Iemand die praat zoals de rest van het volk, met uitdrukkingen van de straat. We zien een man die er niet van houdt alleen te zijn en graag naar zichzelf luistert. Door regisseur Salles is de meest populaire president uit de Braziliaanse geschiedenis ook wel een anti-intellectueel genoemd, “niet iemand van de reflectie”. Intermissions is een film die vooral registreert. In de selectie zitten echter ook films die onderzoeken >

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 19

Corumbiara: They Shoot Indians, Don´t They?

leveren kleurrijke levensverhalen op. Vaak hebben ze een melancholische, zelfs treurige ondertoon. Coutinho schoot Master bijna tien jaar geleden, in een tijd dat het roemruchtige Copacabana gevaarlijk en in verval was. Sindsdien is er veel gebeurd, in Rio de Janeiro en in Brazilië. Copacabana is bijvoorbeeld een stuk veiliger geworden, maar het is vooral Brazilië zelf dat aan het veranderen is. Zo is het grootste katholieke land in de wereld minder rooms aan het worden, terwijl de evangelische kerken aan het oprukken zijn. Op het gebied van bio-energie speelt Brazilië al enkele jaren een voortrekkersrol: de meerderheid van de auto’s rijdt er op alcohol. Bovendien heeft Brazilië de economische chaos en onzekerheid van de jaren negentig achter zich gelaten. Tegenwoordig is Brazilië een stabiele economie, inmiddels de achtste van de wereld. Niet meer het land van de belofte, maar erkend als opkomende grootmacht. Steeds meer buitenlandse investeerders steken hun dollars in het financieel veilige Brazilië. Een van de gevolgen van deze ontwikkelingen is dat de ongekend grote welvaartskloof, die er binnen het land bestaat, langzaam maar zeker aan het afnemen is. De middenklasse groeit gestaag. En

19 31-10-11 12:57

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 20

31-10-11 12:57

Bus 174

Citizen Boilesen onderstreept het belang van een waarheidscommissie.

cinema dO bRaSil

33 van Kiko Goifman (2003) Behave van Maria Ramos (2007) Born to Be Blind van Roberto Berliner (2003) Bus 174 van José Padilha (2002) Citizen Boilesen van Chaim Litewski (2009) Corumbiara: They Shoot Indians, Don´t They? van Vincent Carelli (2009) Drifter van Cao Guimarães (2007) Here We Are, Waiting For you van Marcelo Masagão (1999) I am Cuba, the Siberian Mammoth van Vicente Ferraz (2004) Intermissions van João Moreira Salles (2004) A Night in 67 van Ricardo Calil, Renato terra (2010) Santiago van João Moreira Salles (2006) Secrets of the Tribe van José Padilha (2010)

paRadOcS dO bRaSil

Carlos Nader van Carlos Nader (1998) Cruzada van Cinthia Marcelle (2011) Hypnosis van Cao Guimarães (2003) Passage van Clarissa Campolina, Helvécio Marins Jr. (2006) Public Solitude van Daniel Aragão (2008) Saba van Gregorio Graziosi, thereza Menezes (2006)

eduaRdO cOutinHO RetROSpectieF The Mighty Spirit (1999) Master, a Copacabana Building (2002) Metal Workers (2004) Playing (2007) Songs (2011, dit festival te zien in de IDFA Competition for Feature-Length Documentary)

en graven in het verleden. Pijnlijke vragen over historische, controversiële gebeurtenissen worden daarbij niet uit de weg gegaan. Zoals in Citizen Boilesen, een fi lm over de banden tussen het Braziliaanse zakenleven en de militaire dictatuur (1964-1985). Toevallig staat het tijdperk van de junta dit jaar nadrukkelijk op de politieke agenda in Brazilië. Waar in omringende landen als Argentinië en Chili al lange tijd volop rechtszaken lopen tegen mensenrechtenschenders tijdens de militaire regimes in die landen, is er in Brazilië op dat vlak nog niets gebeurd. Dat gaat veranderen. Met de creatie van een waarheidscommissie hoopt de huidige regering nu een stap richting nationale verzoening te zetten. Deze commissie moet in ieder geval verdwijningen, moorden en martelingen tijdens het militaire regime onderzoeken. Een onthullende fi lm als Citizen Boilesen onderstreept andermaal het belang van zo’n commissie. Een ander gevoelig onderwerp in de Braziliaanse maatschappij is de positie van de oorspronkelijke bewoners van het land, de indianen. In Secrets of the Tribe zet regisseur José Padilha bijvoorbeeld vraagtekens bij de wijze waarop Westerse antropologen zijn omgegaan met de Yanomami indianen, een van de laatste afgezonderde stammen in de Amazone. En zijn collega Vincent Carelli onderzoekt in de fi lm Corumbiara: They Shoot Indians, Don´t They? wat er met een groep indianen is gebeurd die in de jaren tachtig in de regio Corumbiara, in het zuiden van de deelstaat Rondônia, leefden. Het gaat in deze fi lm eveneens om geïsoleerde indianen die nooit in contact waren geweest met blanken. Maar de oprukkende beschaving in de regenwouddeelstaat, in de vorm van de aanleg van een snelweg, bracht allerlei bedreigingen met zich mee. Met het asfalt

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p1-21 v05.indd 21

kwamen ook de landeigenaren met hun cowboys om grond te claimen voor hun koeien en andere activiteiten. De indianen zaten daarbij in de weg. Zonder scrupules werden zij vermoord, zo blijkt uit de documentaire. De historische speurtocht van Carelli brengt een thematiek onder de aandacht die anno 2011 nog altijd relevant is. Het betreft de spanning tussen vooruitgang, economische groei en het behoud van milieu en bescherming van inheemse volken. Indiaanse stammen mogen tegenwoordig dan eigen beschermde gebieden hebben, het betekent echter niet automatisch dat zij daar ook veilig zijn. Nog steeds zijn er boeren die land van indianen met geweld binnenvallen om het te bezetten. Maar vooral laat de fi lm van Carelli zien wat de gevolgen kunnen zijn van prestigieuze infrastructurele projecten in het regenwoud. In Corumbiara gaat het om een snelweg, maar het had ook een waterkrachtcentrale kunnen zijn. Denk aan de Belo Monte dam die in het midden van het Amazone regenwoud wordt gebouwd, in een gebied met talrijke indianenreservaten. Het is een megaproject waar tienduizenden gelukzoekers, avonturiers en ondernemers op af zullen komen. De indianen voelen zich bedreigd en de eerste confl icten hebben al plaatsgehad. Op het IDFA is hij nog niet te zien, maar de eerste Braziliaanse documentaire over het Belo Monte (Aankondiging van een oorlog) is al gemaakt. Brazilië, een land dat in omvang bijna drie keer zo groot als India, is een ongekend rijke voedingsbodem voor documentairemakers, zo laat ook het programma Cinema do Brasil onomwonden zien. 

Central de Cultura

21 31-10-11 12:57

idFa doclaB Dit jaar wordt de allerlaatste analoge filmcamera geproduceerd. Geruisloos verdwijnen ondertussen ook de videotheken uit ons straatbeeld. Films, boeken en muziek zijn overal te downloaden en het onderscheid tussen televisie, smartphones en computers wordt steeds onduidelijker. Het moge duidelijk zijn: de digitale revolutie laat het traditionele medialandschap verre van ongemoeid. De digitale revolutie heeft ons meer gebracht dan piraterij, gadgets en een eindeloze stroom twitterberichten. Onafhankelijk van elkaar verkennen fotografen, filmmakers, radiomakers en mediakunstenaars volop de creatieve mogelijkheden van het internet. Op zoek naar nieuwe verhalen, grenzen en vormen van documentaire maken zij de meest wonderlijke projecten, uiteenlopend

van interactieve webdocumentaires tot virtual reality, van live storytelling tot mobiele apps. IDFA’s nieuwe media programma DocLab presenteert aan de hand van de meest innovatieve en verrassende voorbeelden een ‘zachte atlas’ van de digitale documentaire anno 2011 (vrij naar Jan Rothuizen’s nieuwste boek De Zachte Atlas van Nederland).

live: de ZacHte atlaS Met jan rotHuiZen Hoewel je het op het eerste gezicht niet zou verwachten, is het werk van documentairetekenaar Jan Rothuizen onlosmakelijk verbonden met een thema als interactive storytelling. Op 17 november opent IDFA DocLab daarom met de première van Rothuizen’s nieuwste boek, De Zachte Atlas van Nederland. Met optredens van o.a. Hans Aarsman en Dirk van Weelden.

LIVE STORyTELLING MET MICHA WERTHEIM, PAULIEN CORNELISSE EN KEVIN ALLISON

Een groeiende trend op documentairegebied is live storytelling, aangejaagd door populaire documentaire podcasts als This American Life. DocLab presenteert daarom een unieke live storytelling avond o.l.v. Micha Wertheim en Paulien Cornelisse van Echt Gebeurd. Met o.a. Kevin Allison, de drijvende kracht achter de populaire Risk Show Podcast.

ONLINE: WEBSITE & APPS

Behalve live events en installaties tijdens het festival, vindt u op de DocLab website het hele jaar door de nieuwste interactieve webdocumentaires en documentaire apps. Alle sinds 2008 geselecteerde projecten zijn online te bekijken, evenals interviews, profielen van makers en artikelen over digitale media en documentaire.

idFa doclaB coMpetitie

Vijftien digitale documentaireprojecten strijden om de IDFA DocLab Award for Digital Documentary Storytelling. Bekijk deze en andere interactieve projecten in de Brakke Grond (Expositie Expanding Documentary II) of bezoek de DocLab Live Screenings in de bioscoop. In de Live Screenings presenteren bekende en nieuwe multimediamakers hun interactieve webdocumentaires live op het grote doek via een eenmalige ‘director’s navigation’.

WWW.IDFA.NL/DOCLAB IDFA DocLab wordt mogelijk gemaakt door het SNS Reaal Fonds.

22 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 22

Programma magazine

31-10-11 13:06

idFa en de Brakke Grond EXPOSITIE, INSTALLATIES EN PERFORMANCE

eXpanding docuMentarY ii

vlaaMS cultuurHuiS de Brakke grond DOnDErDaG 17 T/M ZOnDaG 27 nOvEMBEr

Waarom alleen maar naar een documentaire kijken als je deze ook kan beleven, betasten en manipuleren? Maak dankzij de allernieuwste immersieve technologie van CREW een virtuele wandeling door Brussel of beleef een van andere bijzondere projecten. In Expanding Documentary II presenteren IDFA DocLab en IDFA Paradocs samen met Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond een expositie vol grensverleggende, interactieve en digitale documentaireinstallaties. Een greep uit het programma:

c.a.p.e.

Een virtual reality performance van C.R.E.W. Maak een virtuele wandeling en test hoe de documentaire van de toekomst uw zintuigen verwart. Uitgerust met een videobril, headset en draagbare computer wordt u in no time naar het centrum van Brussel geteleporteerd. U belandt in een virtuele werkelijkheid, een 360° gefilmde omgeving waarin u kunt rondkijken, rondlopen en verdwalen. Maak in 20 minuten iets mee wat u nooit meer vergeet. 17 t/m 21 november | doorlopend tussen 17:00 en 22:30 | € 7,-

Mont age

Zoot Derks Videokunstenaar Zoot Derks gebruikt de Brakke Grond als werkplek waar hij live een installatie creëert. Hij heeft een montagekamer ingericht en onderzoekt de problematiek van de montage van videobeelden. Bezoekers worden uitgenodigd om aan deze performatieve videoinstallatie deel te nemen. Onderdeel van IDFA’s Paradocs.

Barcode.tv

HoSpitalitY

Bogomir Doringer Wat heeft een ijzingwekkend mooie sculptuur van magnetische vloeistof te maken met de geheimzinnige lichamelijke aandoeningen van sommige westerse soldaten die vochten in Irak, Afghanistan en de Balkan? Een monumentale en aangrijpende installatie van de Servische documentaire kunstenaar Bogomir Doringer. Onderdeel van IDFA DocLab.

voor iederS goeSting

Donderdag 17 november, v.a. 19:00. RONDLEIDING DocLab Live Screening

SlotFeeSt

De expositie is te bezoeken van 17 t/m 27 november,

WHat’S it like to Be a Bird?

Reality vs Technology met aansluitend een

van 10:00 - 23:00 (zondag 27 november tot 18:00). Toegang gratis. Openingsreceptie met aansluitend de DocLab live screening De zachte atlas met Jan Rothuizen

rondleiding door de expositie waarbij makers hun interactieve installaties demonstreren. Dinsdag 22 november, 20:00.

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 23

Natuurlijk is de Brakke Grond ook een van de festivaltheaters waar reguliere films worden vertoond.

Tussen de films, performances en installaties door kunt u terecht in Eetcafé de Brakke Grond. Tijdens IDFA zijn we dagelijks vanaf 9 uur geopend voor een heerlijk vers ontbijt of een straffe koffie. Maar ook op andere momenten van de dag krijgt u hier goesting. ’s Middags neemt u een croque bruxellois of een bruisende half en half als aperitief. En ’s avonds wordt er een speciaal IDFAmenu geserveerd. De menu’s worden snel bereid, zodat u op tijd weer klaar bent voor de volgende film.

National Film Board of Canada & Arte France Onze favoriete gebruiksvoorwerpen reflecteren wie we zijn en waar we voor staan. Scan online je favoriete objecten of bekijk een van de minidocumentaires, geprojecteerd op een gigantische, interactieve streepjescode. Installatie ontwikkeld in opdracht van IDFA DocLab.

Thijs van Vuure Geloof het of niet, maar mediakunstenaar Thijs van Vuure heeft een manier gevonden om je te veranderen in een vogel. Probeer het zelf en laat je in enkele minuten vervogelen vogels horen geen verschil! Onderdeel van IDFA DocLab.

FilMvoorStellingen

Het laatste feestje van het festival vieren we in de Brakke Grond. zaterdag 26 november, 22:00 - 02:00 | toegang gratis

23 31-10-11 13:06

Vrij Nederland is partner van IDFA Kiest u ook voor inhoud? Lang leve de inhoud is het motto van Vrij Nederland. Een motto dat naadloos aansluit bij het International Documentary Film Festival Amsterdam. Ga nu naar www.vn.nl of bel 0800-0220660 en ontvang 12 weken Vrij Nederland in de bus voor maar 15 euro. En de VN-app voor iPad is gratis voor VN-abonnees

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 24

31-10-11 13:06

kids & docs Speciaal voor kinderen

SPEC IAAL VOOR KIDS

Het programmaonderdeel Kids & Docs toont elk jaar de beste internationale jeugddocumentaires.

Zijn er kinderen in de Zaal?

Ja! Op woensdagmiddag en in de weekenden. IDFA programmeert op die dagen de Nederlandse documentaires uit het Kids & Docs programma, speciaal voor kinderen. Veel regisseurs zijn na afloop aanwezig en beantwoorden graag vragen uit het jonge publiek. Locatie: Pathé Tuschinski.

De verhalen in het Kids & Docs programma worden verteld vanuit de kinderen zelf. De regisseurs hebben van deze verhalen prachtige korte films gemaakt, de ene keer spannend of ontroerend maar soms ook gewoon grappig. Opnieuw is er een enorme oogst goede films uit Nederland. IDFA selecteerde er maar liefst tien waarvan er vier in première gaan.

vanaf 9 jaar

Kinderen tot 12 jaar krijgen € 2,50 korting op een

filmkaartje voor Kids &Docs en zij betalen € 7,50.

kidS & docS op tv

Op 26 en 27 november zendt de VPRO in het kader van IDFA de hele dag jeugddocumentaires uit in het speciale programma Z@PP Echt Gebeurd. Hierin gaat Bart Meijer op stap met zijn bus en ontmoet hij de hoofdpersonen, verschillende deskundigen en de makers van de Kids & Docs documentaires.

mAAR VOOR VOLwASSEnEn nEt zO LEuK!

kidS & docS op internet

Om het genre jeugddocumentaire meer onder de aandacht te brengen presenteren Z@PP en de VPRO dit najaar het eerste jeugddocumentaireplatform van Nederland: Z@PP Echt Gebeurd. Z@PP Echt Gebeurd is de plek waar échte verhalen worden verteld, door en voor kinderen. Hier vind je de nieuwste jeugddocumentaires, achtergronden, interviews en items gemaakt door junior reporters uit het land. www.zapp.nl/echtgebeurd

Bent u docent?

Dan bent u misschien wel een van de docenten die tijdens IDFA vroeg in de ochtend naar een van de speciale schoolvoorstellingen komt. Dit jaar verwelkomt IDFA meer dan 5.000 scholieren van het primair en voortgezet onderwijs uit alle stadsdelen van Amsterdam. De scholieren (vanaf groep 6) zien hier speciaal geselecteerde documentaires op het witte doek. Voorafgaand aan en na de voorstelling kunnen docenten de film in de klas bespreken met behulp van speciaal bij de documentaire ontwikkeld lesmateriaal.

Zit uw klas dit jaar niet bij de schoolvoorstellingen? Lees dan verder. Docschool is een educatieve website voor leerlingen en docenten, het hele jaar door te gebruiken. De website geeft ook uitgebreide informatie en tips voor docenten over werken met documentaire in de klas. Dvd’s met lesmateriaal kunnen er bij worden besteld. Zie www.docschool.nl. Daarnaast biedt IDFA gratis documentaires in de klas aan op het online documentairekanaal IDFA TV. Ga naar www.idfa.nl/educatie

en kies voor primair of voortgezet onderwijs. De films zijn ook ingedeeld op verschillende onderwijsthema’s.

Meer educatieve projecten

IDFA ontwikkelde afgelopen jaar met mediaeducatie ontwikkelaar De frisse blik nieuw lesaanbod. Het aanbod reikt van workshops en projecten voor de basisschool tot aan nascholing voor docenten. De deelnemers maken zelf mini-documentaires en oefenen met film, interview en montagetechnieken. Meer informatie op:

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 25

Primair onderwijs: www.idfa.nl/nl/educatie/primair-onderwijs/ Workshops-en-Projecten Voortgezet onderwijs: www.idfa.nl/nl/educatie/voortgezet-onderwijs/workshops-en-projecten Naast bovenstaande workshops en projecten is IDFA altijd bereid losse, op maat gemaakte lessen te verzorgen op scholen onder begeleiding van een professionele documentairemaker.

25 31-10-11 13:06

Stichting Dioraphte steunt kwalitatieve projecten op het gebied van kunst en cultuur met een landelijk of internationaal bereik. Ook IDFA mag rekenen op onze steun om de creatieve documentaire bereikbaar te maken voor een breed publiek. Niet straks, maar nu. Omdat cultuur rijkdom is die je met elkaar deelt.

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 26

Steun IDFA ook. Als bezoeker, als vriend, als dikke vriend.

31-10-11 13:06

Hollandse Meesters in de 21e eeuw

Erik van Lieshout, Job Koelewijn, Marc Bijl, Natasja Kensmil, Mark Manders, Teun Hocks

In de foyer van Pathé de Munt en in de hal van de OBA staat een mobiele minibioscoop. Hierin zijn twintig films te zien van het project Hollandse Meesters in de 21e eeuw. Dit is de eerste van een reeks korte filmportretten van de honderd belangrijkste, Nederlandse beeldend kunstenaars van dit moment. De blik achter de schermen biedt inzicht in de werkwijze van de kunstenaars, materiaalgebruik, ideeën over kunst en kunstenaarschap,

in de tijdsgeest en bovenal de persoon. In de speciaal voor dit project ontworpen bioscoopjes is de toeschouwer intiem aanwezig bij deze pas de deux voor twee kunstenaars, een voor en een achter de camera. De portretten zijn gemaakt door gerenommeerde filmers als John Appel, Hans Hylkema, Meike de Jong, Barbara Makking en Pieter Verhoeff. Meer informatie hierover vindt u op www.hollandsemeesters.info

Geweld VerHalen karaVaan Female Economy, Zinaplatform en Stichting Toevluchtsoord hebben mannen, vrouwen, kinderen, omstanders en hulpverleners geïnterviewd over hun ervaringen met huiselijk geweld. Deze interviews zijn verwerkt tot monologen die te horen zijn in de Geweld Verhalen Karavaan, een indrukwekkende audio-video installatie. Tijdens het festival te zien in de foyer van Pathé de Munt | toegang gratis

NTR op IDFA Paradiso ode aan een poptempel Painful Painting portret schilder Ronald Ophuis Kyteman - Now What? Kyteman zoekt nieuwe koers Ballroom Dancer drama op de dansvloer Mama Africa over zangeres Miriam Makeba Hold on Tight - De Dijk muzikale vriendschap overwint

hetuurvandewolf.nl

brengt cultuur

de publieke omroep voor informatie, educatie en cultuur

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 27

27 31-10-11 13:06

VOOR GROTE MERKEN EN MERKEN DIE GROOT WILLEN WORDEN

Mediafondsprijs Documentaire

Don’t Look Back over de toekomst van de documentaire

Op de openingsavond wordt deze prijs van 125.000 euro toegekend aan het beste filmplan uit de IDFA-Mediafonds Documentaireworkshop.

Achterland de weg terug naar Cuey Machar Albert Elings HUMAN

Debat op donderdag 17 november 15.00 in de Escape Studio. Met onder meer Jos de Putter en Philippe Van Meerbeeck; organisatie i.s.m. IDFA.

Beer Is Cheaper Than Therapy Simone de Vries VPRO

PLAY International Music+Film Festival

Hollandse Meesters in de 21e eeuw

Op zaterdag 19 november leveren adviseurs van het TAX-videoclipfonds een bijdrage aan het debat over de kwaliteit van videoclips. Het Mediafonds ondersteunt PLAY.

Kunstenaarsportretten zijn te zien in twee minibioscoopjes in de hal van de OBA en de foyer van Pathé De Munt.

Crazy

DeWolff

Heddy Honigmann VPRO

Carin Goeijers Omroep Limburg

Kaffeefahrt ins Krematorium

Kyteman. Now What?

Leven? of theater?

Sergej Kreso IKON

Menna Laura Meijer NTR

Frans Weisz Joodse Omroep

Painful Painting

Paradiso

Catherine van Campen NTR

Jeroen Berkvens NTR

Retourtje hiernamaals Maasja Ooms, Ingrid Wender / IKON

IDFA Media Talks Dagelijkse talkshow, debatten en nagesprekken, ondersteund door het Mediafonds.

Première Kids & Docs Op zaterdag 19 november gaat een lichting nieuwe jeugddocumentaires in première.

Door de oren van Ellen

El sonido del bandoneon

Saskia Gubbels NCRV

Jiska Rickels AVRO

O amor natural

Off the Grid

One Fine Day

Over Canto

Heddy Honigmann NTR

Alexander Oey BOS

Klaas Bense BOS

Ramon Gieling BOS

Water Children

Het wonder van Weebosch

Aliona van der Horst VPRO

Wendelien Voogd Omroep Brabant

Hollandse Meesters in de 21 eeuw diverse makers regionale omroepen

Winnaar Mediafondsprijs Documentaire 2009 De 13e man Martijn Blekendaal / VPRO

Uit de KIDS & DOCS workshop: Nadia tikt Laetitia Schoofs BOS

Van Afrika naar Assen Lieza Röben KRO RKK

Voor ‘t echie

In mijn hoofd

Arnold van Bruggen NTR

Erna Slotboom AVRO

De man die alles kan Nadine Kuipers HUMAN

Oma Lien

Raman

Uitgekraakt

Annelies de Wit NCRV

Ivanka Bakker OHM

Sanne Rovers EO

Een enkeltje Bussum Renée Wilna Span OHM

609 - cultuur en media Het blad van het Mediafonds staat in november geheel in het teken van heden en toekomst van de documentaire. www.mediafonds.nl

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 28

31-10-11 13:06

Donate

Cultuur verbindt. Al voor E 4 sluit u zich aan.

r u e t na o d ! d r u o n W juist

Het Prins Bernhard Cultuurfonds steunt IDFA 2011. Beeldende kunst, geschiedenis & letteren, monumentenzorg, muziek & theater en natuurbehoud. Het Prins Bernhard Cultuurfonds zet zich in voor cultuur die u raakt. Al vanaf e 4 per maand sluit u zich aan. Ga naar www.cultuurfonds.nl.

Donateuradv 260-325 fc.indd 1 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 29

26-10-11 00:38 31-10-11 13:06

idFa’s Jan VriJMan Fonds In 1998 werd het Jan Vrijman Fonds opgericht om de documentaire filmproductie in ontwikkelingslanden te stimuleren. Sinds de oprichting heeft het fonds 481 documentaire projecten financieel ondersteund. In de loop van zijn bestaan heeft een kentering plaats gevonden in de regio’s waar het fonds actief is en is de laatste jaren meer aandacht gekomen voor projecten uit Afrika. Daarnaast is, naast het ondersteunen van documentaires, het Jan Vrijman Fonds ook in toenemende mate betrokken bij het opzetten van documentaire

workshops en filmfestivals in ontwikkelingslanden. Deze wereldkaart laat zien in welke landen het fonds tussen 1998 en 2011 actief betrokken is geweest bij de ontwikkeling en productie van documentaire films, festivals en trainingen. Ieder jaar wordt tijdens IDFA een selectie getoond van het beste dat het Jan Vrijman Fonds heeft voortgebracht. Zo wordt dit jaar de nieuwe film van de Russische maker Victor Kossakovsky, ¡Vivan las antipodas! vertoond, openingsfilm van het filmfestival Venetië.

Maar ook de films van nieuw talent zoals King Naki and the Thundering Hooves van de Zuid-Afrikaanse Tim Wege, opgenomen in de IDFA Competition for First Appearance.

Het Jan Vrijman Fonds wordt ondersteund door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Stichting DOEN, Hivos Cultuur Fonds, Media Mundus en de Culture of Resistance Network.

wereldkaart Van Jan VriJMan Fonds proJecten 1998 - 2011

1-3

4-6

7-9

10 - 12 13 - 15 16 - 19 20 - 25

Films tijdens IDFA 2011 die mede met steun van het Jan Vrijman Fonds tot stand zijn gekomen 5 Broken Cameras BOM Born to Be Blind Bosnian Rhapsody: At the Margins of Science Citadel Drought Frayland The Invisible Policeman I Am Cuba, the Siberian Mammoth Invoking Justice King Naki and the Thundering Hooves Lupe of the Cow The Night Watchman Noosfera The Rat Race Red Fairy n the Holy Ghost ¡Vivan las Antipodas!

26 - 40 40+

30 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 30

Programma magazine

31-10-11 13:06

doc neXt d-i-Y docuMentaire MakerS ZooMen in op europa

In samenwerking met de European Cultural Foundation (ECF) presenteert IDFA onder de naam Doc Next korte documentaries van een nieuwe generatie filmmakers: de Do-It-Yourself makers. Zonder traditionele filmopleiding en met eenvoudige middelen tot hun beschikking portretteren zij op geheel unieke wijze hun eigen local heroes en geven

daarmee een heel oorspronkelijk en veelzijdig beeld van het Europa van nu. Doc Next films zijn persoonlijke reflecties op het dagelijks leven in Europa: de crisis gezien door de ogen van Griekse jongeren, het nachtleven in een Londense wasserette en de buurman die vanuit zijn keukenraam alles en iedereen in Warschau in de gaten houdt. IDFA en de ECF vinden het belangrijk om jong mediatalent een stem te geven. Veel jonge

filmmakers weten hun weg al naar IDFA te vinden. Doc Next Network van de ECF draagt daaraan bij door jong D-I-Y documentairetalent te scouten en hun verhalen te delen met een breed publiek. Tijdens IDFA worden in totaal tien korte Doc Next documentaires vertoond, voorafgaand aan diverse hoofdfilms. Alle D-I-Y films zijn te zien in de Doc Next Mini Cinema midden op het Rembrandtplein.

Daarnaast krijgen tien jonge D-I-Y documentairemakers de kans om hun talent verder te ontwikkelen door deel te nemen aan de IDFAcademy, die plaatsvindt tijdens het festival. Het volledige programma is te vinden op www.docnextnetwork.org/idfa. Een Doc Next programmagids is te vinden op alle festivallocaties. Meer informatie over het Doc Next Network, een initiatief van de ECF, zie www.docnextnetwork.org.

idFa industrY

10 dagen tHe place to Be voor FilMproFeSSionalS

Amsterdam is a city of festivals. The range of festivals is powerful, diverse and attractive for Amsterdam’s own occupants, Dutch visitors and foreign visitors alike. From classical music to theatre and modern dance music, Amsterdam Festivals offer something for everyone, all year round.

IDFA is meer dan alleen een festival. Van grote waarde voor de internationale filmindustrie zijn de twee markten die IDFA tijdens het festival organiseert. Op het Forum, een driedaagse co-financieringmarkt voor filmprofessionals, presenteren onafhankelijke filmmakers nieuwe documentaire-ideeën aan mogelijke financiers, zoals de BBC, Arte, ZDF en HBO. Bij Docs for Sale komen televisie- en festivalprogrammeurs van over

de hele wereld documentaires bekijken en aankopen. Na het festival heeft deze markt een online equivalent en zijn de circa 450 documentaires te bekijken door geabonneerde filmprofessionals. Daarnaast biedt IDFA met de IDFAcademy tijdens het festival en in de zomer een zorgvuldig samengesteld trainingsprogramma voor filmstudenten en veelbelovende jonge filmmakers uit Nederland en de rest van de wereld.

IMAGINE • HOLLAND FESTIVAL • VONDELPARK OPEN AIR THEATRE ITS FESTIVAL AMSTERDAM • AMSTERDAM ROOTS FESTIVAL JULIDANS • OVER HET IJ FESTIVAL • PARADE GRACHTENFESTIVAL • UITMARKT • DUTCH THEATRE FESTIVAL CINEKID • AMSTERDAM DANCE EVENT INTERNATIONAL DOCUMENTARY FILM FESTIVAL AMSTERDAM

www.amsterdamfestivals.com

advertentie 117x150 IDFA programma magazine/wit.indd 1 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 31

31 07-10-11 12:52 31-10-11 13:06

De kunst van het selecteren

ﬁlmmaking webdesign digitaljournalism audioproduction gamedesign 3Dgraphics electronicmusic interactiveanimation

Bij Insinger de Beaufort selecteren wij voor onze cliënten onder meer de beste fondsen ter wereld. Maar bij private banking gaat het om meer dan beleggen alleen. Advies bij vermogensoverdracht, een bijzondere hypotheekconstructie of het faciliteren van besloten netwerken. Zo organiseren wij kleinschalige diners en concerten in onze bank tot sneak previews in Tuschinski. Ook zijn wij, als trotse sponsor van IDFA, initiatiefnemer van de IdB-IDFA Filmdag. Een dag waarop IDFA op haar beurt voor onze relaties de beste documentaires ter wereld selecteert. Zo hebben een documentairefestival en een private bank meer met elkaar gemeen dan je op het eerste gezicht zou denken. Meer weten over de bank die het ongewone gewoon maakt? Kijk voor een sneak preview op onze website.

VENING OPENæ E 18 NOV

DAM AMSTER M 19 NOV DA ROTTER A E . E D U W W W. S Foto: atrium Insinger de Beaufort

www.insinger.com

ï theæ standardæ inæ globalæ creativeæ mediaæ educationÍ

IDFA2011_SAEv2.indd 1 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 32

TEL: 020-6228790 TEL: 010-4117951

26-10-11 09:04 31-10-11 13:06

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 33

31-10-11 13:06

idFa op nederland 2

Als de theaters op en rond het Rembrandtplein in het teken staan van de nieuwste documentaires van het International Documentary Film Festival Amsterdam, heeft de Publieke Omroep een eigen documentaire festival op Nederland 2 en Holland doc 24. Met veel winnaars en festivalfavorieten van IDFA 2010.

WoenSdag 16 noveMBer

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.06 Thunder Soul VPRO 15.31 DocLab: Destiny NCRV 20.25 Stand van de Sterren HUMAN 22.55 VPRO Special 1: IDFA 3D 23.45 VPRO Import: Het goede leven VPRO

donderdag 17 noveMBer 14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 Man en paard IKON 14.56 Regisseur voor de camera (Marjoleine Boonstra) 15.07 VPRO Special 1: IDFA 3D (herhaling van wo. 16/11) 15.48 Keuze van de IDFA kenner: Presumed Guilty (Isabel Arrate) 22.55 Holland doc: Kaffeefahrt ins Krematorium IKON

34 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 34

vrijdag 18 noveMBer

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 Levenslang, 10 jaar later 15.02 Keuze van de IDFA Kenner: Du soleil en hiver (Casper Sonnen) 22.50 VPRO Special 2: IDFA 3D De moordnacht met: 23.35 De Match HUMAN 00.35 Sweety BNN 02.00 Nooit meer laf EO 03.00 Anker en Anker, deel 1 NCRV 03.50 Scena del Crimine VPRO 04.50 Nachtmerrie van Ina Post HUMAN

Zondag 20 noveMBer 20.05 Autumn Gold MAX Nacht van de DocLabs met: 0.08 Als ik jou niet had AVRO 0.33 Daar is het beter HUMAN 0.55 Destiny NCRV

Maandag 21 noveMBer

donderdag 24 noveMBer

dinSdag 22 noveMBer

vrijdag 25 noveMBer

WoenSdag 23 noveMBer

Zondag 27 noveMBer

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 Rio, een dag in augustus 14.51 VPRO Special 2: IDFA 3D (herhaling van vr. 18/11) 15.32 DocLab: Als ik jou niet had AVRO 22.55 Dokument: De smaak van de ziel NCRV

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 The World According to Ion B AVRO 14.53 Het wilde westen HUMAN 15.46 De regisseur voor de camera (Karen Al) 22.55 Uur van de Wolf: Wasteland NTR

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 De kinderrechter NCRV 15.31 DocLab: Wij gaan nergens naar toe NCRV 22.55 Holland doc: Beer is cheaper than therapy VPRO 00.13 VPROâ&#x20AC;&#x2122;s Import: Presumed Guilty VPRO

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 My Reincarnation BOS 15.23 Daar is het beter HUMAN 15.48 Keuze van de IDFA kenner: Gimme Shelter (Ally Derks) 23.00 Parradox Joodse Omroep

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.00 Arab Attraction NTR 14.56 Keuze van de IDFA kenner: Bitch Academy (Joost Daamen) 23.10 VPRO special 3: IDFA 3D

Nacht van de DocLabs met: 00.08 Dochters NTR 00.31 Kluizenaar EO 00.56 Onze vaders IKON

De keuze van de IDFA kenner is tot stand gekomen in samenwerking met Ally Derks (festivaldirecteur), Isabel Arrate (manager van het Jan Vrijman Fonds), Caspar Sonnen (programmeur DocLab) en Joost Daamen (programmeur Paradocs).

Programma magazine

31-10-11 13:06

idFa op andere locaties podiuM MoZaïek

Voor de derde keer vertoont Podium Mozaïek een speciale selectie documentaires tijdens het festival; een divers programma met aandacht voor inspirerende mensen, de kracht van het individu en veel muziek. Het volledige programma vindt u in het van dag tot dag schema in dit magazine. In het theatercafé wordt deze dagen een speciaal IDFA menu geserveerd geïnspireerd op de films.

The Ambossador

idFa in luX nijMegen

In filmtheater LUX Nijmegen is op dinsdag 22, woensdag 23, donderdag 24 en vrijdag 25 november een selectie van tien films uit het IDFA programma te zien met o.a. IDFA’s openingsfilm The Ambassador (Mads Brügger), About Canto (Ramon Gieling) en Page One: A Year Inside the New York Times (Andrew Rossi). Zie voor het complete programma en kassa informatie www.lux-nijmegen.nl

Het kaBinet in Studio/k

Van 24 tot en met 26 november organiseert Dekmantel de tweede editie van Het Kabinet in Studio/K in Amsterdam. Het festival biedt een multi-disciplinair programma waarin ‘s nacht vernieuwende elektronische muziek de boventoon voert en overdag aandacht is voor kunst en cultuur in samenwerking met FOAM, NIMk. In samenwerking met IDFA presenteert het Kabinet ook een speciale selectie uit het filmprogramma van IDFA 2011. Op vrijdag 25 november staan A Night in 67 en Beats, Rhymes & Life: The Travels of A Tribe Called Quest op het programma. Op zaterdag 26 november zijn dat Girl Model en Ibiza Occident.

One Fine Day

Voor meer informatie zie www.hetkabinetfestival.nl

idFa op vlieland – arrangeMent

Dit arrangement bestaat uit: zes IDFA documentaires • twee overnachtingen in Strandhotel Seeduyn • uitgebreid ontbijt • een fiets • gebruik van alle faciliteiten in het hotel. Prijs € 149,- (pr.p.p. op 2 pers. kamer) of € 174,- (pr.p.p. op 1 pers. kamer). 2, 3 & 4 december en 9, 10 & 11 december | Voor uitgebreide informatie zie: www.podiumvlieland.nl / www.idfa.nl

Hinterland - A Child Soldier’s Road Back to South

kriterion

Cinema Discutabel: IDFA in Kriterion gaat door in 2012! Ook komend jaar zal bioscoop Kriterion iedere derde zondag van de maand een festivalfilm vertonen. De serie begint tijdens het festival op zondag 27 november met Redemption of General Butt Naked (Eric Strauss en Daniele Anastasion, VS). Kaartverkoop voor deze voorstellingen loopt uitsluitend via de kassa van Kriterion. Voor uitgebreide informatie zie www.kriterion.nl

klein idFa@de nieuWe lieFde De Nieuwe Liefde, het podium voor studie, debat en bezinning aan de Da Costakade

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 35

in Amsterdam, is een nieuw initiatief van Huub Oosterhuis. Goede documentaires zijn daarvoor een middel bij uitstek. Ze brengen knelpunten in onze maatschappij in beeld en kunnen daardoor een veranderingsproces in gang zetten. Een goede documentaire stimuleert tot het stellen van vragen en het uitwisselen van meningen en ideeën. Documentaire en debat gaan hand in hand. Daarom zijn De Nieuwe Liefde en IDFA een samenwerking aangegaan die gestalte krijgt in Klein IDFA@ De Nieuwe Liefde. Iedere tweede woensdag van de maand is er film met aansluitend een debat, met de komende maanden Sins of My Father, The Cove en To See If I’m Smiling op het programma. Zie voor het volledige pro-

gramma www.denieuweliefde.com

idFa en oXFaM noviB on tour

Komend voorjaar presenteren IDFA en Oxfam Novib in een filmprogramma over duurzaamheid, leefbaarheid en (on)eerlijke handel in de wereld. Met na de film een gesprek of lezing door een kritische spreker. Het programma komt in Amsterdam (De Nieuwe Liefde), Utrecht (Filmtheater ’t Hoogt), Groningen (Filmtheater Forum Images) en Rotterdam (Filmtheater Lantaren Venster). Voor speeldata en kaartverkoop zie www.idfa.nl

tHe BeSt oF idFa on tour

Vier prijswinnaars en/of genomineerden uit het IDFA programma 2011 gaan vanaf januari 2012 op tournee door het land. Kaarten kosten € 25,-. Voor kaartverkoop en

speeldata zie www.idfa.nl.

Alkmaar – Provadja Almere – De Nieuwe Bibliotheek Alphen ad Rijn – Parkfilmhuis Amersfoort – Lieve Vrouw Amstelveen – Cinema Amstelveen Amsterdam – Cinema De Balie Antwerpen (BE) – Cinema Zuid Apeldoorn – Gigant Podium & Filmtheater Arnhem – Focus Filmtheater Breda – Chassé Cinema Delft – Filmhuis Lumen Den Bosch – Verkadefabriek Den Burg – Cinema Texel Den Haag – Filmhuis Den Haag Deventer – Filmhuis de Keizer Ede – Cinemec Eindhoven – Plaza Futura Enschede – Cinema Concordia Haarlem – Filmschuur Hilversum – Filmtheater Hilversum Houten – Filmhuis Aan de Slinger Maastricht – Lumière Cinema Middelburg – Cinema Middelburg Oss – De Groene Engel Rotterdam – LantarenVenster Schagen – CineMagnus Utrecht – ‘t Hoogt

35 31-10-11 13:06

From the video: Wires by Jacob Dwyer (23) from the UK

D-I-Y documentary makers zoom in on Europe A new generation of young do-it-yourself documentary makers is ready to represent Europe with fresh ideas, new forms of documentary and unexpected local heroes. These makers make full use of accessible media to share personal reflections that portray another Europe. Doc Next is a programme of screenings, meetings and debate. Doc Next films are screened prior to long documentaries in the main programme and in the Doc Next Mini Cinema (Rembrandtplein). Ten young D-I-Y media makers participate in the IDFAcademy’s special workshops. On Sunday 20 November the Doc Next Industry Panel will tackle the question “Is the documentary industry over the hill?” www.docnextnetwork.org/idfa

36 Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 36

Programma magazine

31-10-11 13:06

idFa’s proGraMMaonderdelen Benieuwd welke films om een IDFA Award strijden in één van de competitieprogramma’s? Is er een grootmeester die u al jaren volgt, of bent u juist nieuwsgierig naar nieuw, pril talent? Wilt u weten waar IDFA het experiment opzoekt of in welk onderdeel maatschappelijk betrokken onderwerpen centraal staan? De programma onderdelen van IDFA helpen u bij het maken van uw keuze.

coMpetitie prograMMa’S

overige prograMMa’S

IDFA COMPETITION FOR FEATURE- LENGTH DOCUMENTARy De jaarlijkse Champions League van het grootste documentairefestival ter wereld. Wie zich plaatst, strijdt voor de hoofdprijs: de VPRO IDFA Award for Best Feature-Length Documentary. Het gaat altijd om internationale wereldpremières, die langer zijn dan een uur.

DOCLAB Het laboratorium van de nieuwe media, dat op zoek gaat naar de nieuwe verhalen en vormen van de documentaire in het digitale tijdperk. Van interactieve webdocumentaires tot virtual reality en van live storytelling tot mobiele apps. Gemaakt door filmmakers, fotografen, radiomakers en mediakunstenaars. U kunt zelf met deze projecten interacteren in de Brakke Grond of u kunt zich, tijdens DocLab Live Screenings in de bioscoop, door de makers laten leiden. Vijftien interactieve projecten uit het DocLab-programma strijden om de IDFA DocLab Award for Digital Storytelling.

IDFA COMPETITION FOR MID-LENGTH DOCUMENTARy De internationale competitie voor documentaires van drie kwartier tot een uur. Dat kunnen televisiedocumentaires zijn, die vaak zo’n lengte hebben. Maar ook films die speciaal gemaakt zijn voor de bioscoop. Gezamenlijk strijden ze om de NTR IDFA Award for Best Mid-Length Documentary. IDFA COMPETITION FOR FIRST APPEARANCE U ziet ze hier eerst! De beste beginners ter wereld. Regisseurs die hun eerste of tweede documentaire gemaakt hebben, met alle moeite die dat heeft gekost. Pril, soms kwetsbaar talent, dat vaak verrast met nieuwe ideeën of een andere vorm. Meestal jonge makers – maar dat hoeft niet. IDFA COMPETITION FOR DUTCH DOCUMENTARy ‘s Neerlands trots. Niet de jaaroogst van voorheen, maar een volwaardige competitie met Nederlandse documentaires die op IDFA hun wereldpremière beleven en kans maken op de Dioraphte IDFA Award voor Dutch Documentary. Van zowel jonge als ervaren makers. In principe kunnen deze films daarnaast ook nog worden geselecteerd voor een van de internationale competities. IDFA PLAy COMPETITION FOR MUSIC DOCUMENTARy IDFA vertoont al jaren muziekdocumentaires, maar dit is de eerste keer dat ze een eigen competitie krijgen. Of ze nou over de muziek zelf gaan, of over een band, orkest of artiest: deze documentaires – van een half uur of langer – leven voor de muziek. In de Melkweg en Escape zijn enkele bijbehorende muziekoptredens te zien (zie pagina 8 & 9). IDFA COMPETITION FOR STUDENT DOCUMENTARy Overal ter wereld studeren elk jaar aan filmscholen nieuwe documentairemakers af. Dit is een programma met de beste eindexamenproducties van de meest veelbelovende regisseurs. Vaak vindt u hier persoonlijke verhalen, maar zeker niet altijd. IDFA COMPETITION FOR GREEN SCREEN DOCUMENTARy Klimaat, milieu, biodiversiteit, duurzaamheid: onderwerpen die zo groot zijn dat ze ons vaak ontglippen. In de Green Screen competitie zijn documentaires te zien die meer inzicht geven in deze onderwerpen, de vaak ingewikkelde problematiek verhelderen, en soms ook oplossingen aandragen.

REFLECTING IMAGES – MASTERS Dit zijn de Meesters die telkens terugkeren. Documentairemakers van wie u het oeuvre wilt volgen. Regisseurs met een eigen stijl, een consequente thematiek of een onmiskenbaar vakmanschap. En vaak met een volle prijzenkast. IDFA Royalty. REFLECTING IMAGES – PANORAMA Dit programma biedt een panoramisch overzicht van de toestand in de wereld. Urgente, maatschappelijk betrokken films, zowel lang als kort, vanuit de meest uiteenlopende landen – vaak landen waarvan je elders zelden de achtergronden te horen krijgt. TOP 10 EN RETROSPECTIEF STEVE JAMES Elk jaar wordt één beroemde regisseur uitgenodigd om een toptien samen te stellen van zijn favoriete documentaires aller tijden. Tegelijkertijd wordt een retrospectief van zijn werk vertoond. Dit jaar: Steve James, Oscar-genomineerd voor Hoop Dreams (1994) en IDFAwinnaar met Stevie (2002). CINEMA DO BRASIL Brazilië is meer dan voetbal, carnaval en samba. Het is ook een land met een verrassend rijke documentairetraditie. Van politiek geëngageerd tot zeer experimenteel. In dit programma zijn films opgenomen van zowel Braziliaanse meesters als José Padilha, João Moreira Salles en Eduardo Coutinho, als jong en veelbelovend talent. PARADOCS Dit is het meest avontuurlijke programma op IDFA. Experimentele documentaires, die de vraag tarten wat nog een documentaire genoemd kan worden. Grensverleggend in vorm en inhoud: videokunst in de bioscoop. Het programma voor de heftigste discussies: wat de één baarlijke nonsens noemt, is voor de ander bloedstollend spannende cinema. KIDS & DOCS Korte documentaires, uit Nederland en de rest van de wereld, die zich richten op kinderen van 8 tot 13 – en juist daardoor vaak interessant zijn voor volwassenen. Ze gaan ook vaak over kinderen, maar dat hoeft niet. Zolang ze maar passen bij hun belevingswereld.

laBelS

Jan Vrijman Fund

films uit ontwikkelingslanden die met steun van dit fonds gemaakt zijn

DOC NExT Je kunt documentairemaker worden door een opleiding te volgen, maar je kunt ook gewoon een camera pakken en beginnen. De beste Do-It-Yourself filmmakers van Europa, die met goedkope middelen korte documentaires hebben gemaakt over hun directe omgeving. Allemaal te zien in de Doc Next Mini Cinema op het Rembrandtplein of voorafgaand aan een aantal hoofdfilms.

films die zijn geselecteerd door en voor jongeren van 15 - 18 jaar films van een Nederlandse publieke omroep

IDFAcademy Result films die het resultaat zijn van de IDFAcademy Workshops

International Documentary Film Festival Amsterdam

Voorwerk PM11 p22-37 v05.indd 37

REFLECTING IMAGES – BEST OF THE FESTS IDFA is niet het enige festival in de wereld waar documentaires worden vertoond. Dit programma vertoont de beste documentaires die op andere festivals te zien waren. Met veel prijswinnaars, publieksfavorieten en media darlings.

37 31-10-11 13:06

WOENSDAG 16 NOVEMBER TUSCHINSKI 1

TUSCHINSKI 2

TUSCHINSKI 3

TUSCHINSKI 4

Grey Gardens

10:00

TUSCHINSKI 5

10:00

Ellen Hovde, Albert Maysles, David Maysles, Muffie Meyer Steve James’ Top 10, 95’

TUSCHINSKI 6

DE MUNT

10:3

Into

10:45

American Movie Chris Smith

Steve James’ Top 10, 93’

Steve James’ Top 10, 107’

Mich

11:00

Reflec

Enjoy Your Meal - How Food Changes the World Walther Grotenhuis

IDFA & Film Fund Present, 90’

11:45

My Long Distance Friend Carina Molier

12:15

Crazy

Heddy Honigmann

Reflecting Images: Panorama, 100’

IDFA & Film Fund Present, 73’

12:30

Behave

Reflec

13:15

Bus 174

Living the Dance

Cinema do Brasil, 120’

IDFA & Film Fund Present, 82’

José Padilha

Marijke Jongbloed

13:45

An Angel in Doel Tom Fassaert

14:00

IDFA & Film Fund Present, 76’

14:45

O amor natural

Santiago

Reflecting Images: Panorama, 76’

Cinema do Brasil, 80’

14:1

Gun

Barb

Reflec

João Moreira Salles

15:30 15:45

Empire of Dust

Bram van Paesschen

16:00

Hallelujah

Kees Brouwer

IDFA & Film Fund Present, 85’

Reflecting Images: Panorama, 77’

16:45

Water Children

Intermissions

Reflecting Images: Panorama, 75’

Cinema do Brasil, 117’

Aliona van der Horst

12:1

Cav Dre

Wern

Maria Ramos

Cinema do Brasil, 90’

Heddy Honigmann

10:15

Fallen Champ: The Untold Story of Mike Tyson Barbara Kopple

12:00

DE MUNT

15:45

Dutch Weed

Maaik Krijgsman, Hans Pool IDFA & Film Fund Present, 93’

16:1

A Bi of F

Mari

Reflec

João Moreira Salles

17:45

28 Up

Daughters of Malakeh

Steve James’ Top 10, 136’

IDFA & Film Fund Present, 78’

Michael Apted

18:00

Jet Homoet, Sharog Manesh

18:00

Times Like Deese Thomas Doebele, Maarten Schmidt

IDFA & Film Fund Present, 87’

18:45

The Times of Harvey Milk

18:1

I’m the and

Jona

Reflec

Robert Epstein

Steve James’ Top 10, 87’

19:45

Drifter

20:00

Cao Guimarães

20:00 IDFA Opening Night

The Big Fix

Cinema do Brasil, 80’

Alleen op uitnodiging 20:45

Josh Tickell

Our Trip to Africa

Doc Next voorfilm:

Peter Kubelka

Music According to Tom Jobim

Steve James’ Top 10, 13’

Draw Me a Crisis 2’

20:15

20:1

Buck

Secr

Reflecting Images: Best of Fests, 88’

Cinem

Cindy Meehl

Steve James’ Top 10, 55’

21:45 Bob Hercules, Gordon Quinn Reflecting Images: Masters, 85’

22:45

22:00 22:15

Golub: Late Works Are the Catastrophes

The Four Year Plan Mat Hodgson

Reflecting Images: Panorama, 96’

Jerry Blumenthal, Gordon Quinn

Dragonslayer

Reflecting Images: Best of Fests, 74’

22:30

22:3

Carte Blanche

POM Pres Mov

Alexandre Louis Daniel Goetschmann

Steve James’ Top 10, 82’

Tristan Patterson

Reflecting Images: Best of Fests, 71’

14.00 Holland doc 24 IDFA focus 14.06 Thunder Soul VPRO 15.31 DocLab: Destiny NCRV 20.25 Stand van de Sterren HUMAN 22.55 VPRO Special 1: IDFA 3D 23.45 VPRO Import: Het goede leven VPRO

Munt Foyer

10:00 tot 24:00

Geweld Verhalen Karavaan

Female Economy, Zinaplatform en Stichting Toevluchtsoord hebben mannen, vrouwen, kinderen, omstanders en hulpverleners geïnterviewd over hun ervaringen met huiselijk geweld. Deze interviews zijn verwerkt tot monologen die te horen zijn in de Geweld Verhalen Karavaan, een indrukwekkende audio-video installatie. Oorspronkelijk Nederlandse versie

toegang gratis

OBA Hal & Munt Foyer

Hollandse Meesters in de 21ste eeuw

De belangrijkste Nederlandse kunstenaars van dit moment gezien door de ogen van gerenommeerde filmmakers. De korte blikken achter de schermen bieden inzicht in de werkwijzes van de kunstenaars en hun ideeën over kunst en kunstenaarschap. Twintig van deze films zullen in de oorspronkelijke Nederlandse versies te zien zijn in kleine bioscoopjes in de hal van de OBA (van 10:00 tot 22:00) en de foyer van Pathé De Munt (van 10:00 tot 24:00). www.hollandsemeesters.info

Rembrandtplein

12:00 tot 20:00

Doc Next Mini Cinema

Doorlopende vertoningen van films van Europese do-it-yourself documentairemakers waarbij drie thema’s centraal staan: Lokale Helden, Onbetreden Paden en Crisis in Europa.

toegang gratis

38 AZ PM 2011 Werkdoc V08.indd ProgMag Schema 2011 V08.indd3816

Morg

Reflec

24:00

VANDAAG OP

José

Marlon Riggs

A Good Man

22:00

Reflecting Images: Best of Fests, 88’

Tongues Untied

Dora Jobim, Nelson Pereira dos Santos

Reflecting Images: Best of Fests, 88’

20:30

Programma magazine

31-10-11 12:12

DE MUNT

8’

’

DE MUNT

10:30

Into Eternity

The New Americans

Michael Madsen

Susana Aikin, Carlos Aparicio, Jerry Blumenthal, Steve James, Indu Krishnan, Gordon Quinn, Renee Tajima-Peña

Reflecting Images: Panorama, 75’

OBA

11:45

Saba 12:15

Cave of Forgotten Dreams (3D) Werner Herzog

Reflecting Images: Masters, 90’

Gregorio Graziosi, Thereza Menezes, 15’

People I Could Have Been and Maybe Am Boris Gerrets

Reflecting Images: Panorama, 53’

13:45

Kano: An American and His Harem

14:15

Gun Fight

Barbara Kopple

Monster Jimenez

Reflecting Images: Panorama, 80’

11:00

12:00

Sergej Kreso

Reflecting Images: Panorama, 55’

13:00 13:30

The Camera that Changed the World Mandy Chang

Reflecting Images: Panorama, 62’

15:15

14:00

15:00

Reflecting Images: Best of Fests, 93’

16:00

Reflecting Images: Panorama, 70’

Marina Goldovskaya

17:00

Reflecting Images: Masters, 85’

Hold on Tight - De Dijk Suzanne Raes

Reflecting Images: Panorama, 83’

17:45

17:00 17:30

Unraveled

Marc H. Simon

Yoole, The Sacrifice

Reflecting Images: Best of Fests, 80’

Moussa Sene Absa

Reflecting Images: Masters, 75’

18:00

19:00

Jonathan Demme

Reflecting Images: Masters, 90’

The Redemption of General Butt Naked 19:45

The Night Watchman

Eric Strauss, Daniele Anastasion

Reflecting Images: Best of Fests, 85’

Natalia Almada

Secrets of the Tribe

Coffee, Cake & Crematorium

Laurent Hasse

Eva Küpper

20:15

Kids & Docs, 15’

Happiness... Promised Land

15:45

I’m Carolyn Parker: the Good, the Mad, and the Beautiful

Annelies de Wit

Lee Hirsch

What’s in a Name

18:15

My Granny Lien

The Bully Project Reflecting Images: Panorama, 98’

A Bitter Taste of Freedom

10:00

11:30

Tussen 1998 en 2002 volgden verschillende opnameteams jarenlang de levens van niet-Europese immigranten naar de Verenigde Staten. De 12:30 reeks toont de grote individuele Boy Cheerleaders verschillen tussen immigranten, maar evengoed blijken James Newton Reflecting Images: Panorama, 60’ de overeenkomsten: de tranen bij het afscheid; de ongenuanceerde dromen van vrijheid, rijkdom en geluk. Bovenal geeft de documentaire aan al deze aspecten van immigratie een menselijk gezicht. (zeven afleveringen, totale lengte inclusief pauzes 480’) 14:30

Reflecting Images: Masters, 88’

16:15

BRAKKE GROND RODE ZAAL

De OBA bevindt zich op ca. 20 minuten loopafstand van het Rembrandtplein.

Steve James Retrospective, 343’

end

ool

DE MUNT

WOENSDAG 16 NOVEMBER

BRAKKE GROND EXPOZAAL

19:00 19:30

19:30

The Kingdom of Survival Phnom Penh Lullaby Marc Alexander Littler

Reflecting Images: Best of Fests, 92’

Pawel Kloc

Reflecting Images: Best of Fests, 98’

Reflecting Images: Best of Fests, 72’

20:00

José Padilha

Cinema do Brasil, 96’

21:00

Give Up Tomorrow 21:30

Family Portrait in Black and White Julia Ivanova

Reflecting Images: Best of Fests, 99’