Programmamagazine IDFA 2015 by IDFA International Documentary Film Festival Amsterdam

Programma International Documentary Film Festival Amsterdam

Oxfam Novib Selectie Films:

WALLS THIS CHANGES EVERYTHING Maandag 23 november 19.30 uur Tuschinski Theater

Naomi Klein presenteert op basis van haar gelijknamige internationale bestseller een andere, meer hoopvolle kijk op de klimaatcrisis, namelijk als kans om ons verziekte economische systeem radicaal te veranderen. Met veel aandacht voor de schoonheid van de bedreigde natuur wordt er ingezoomd op wereldwijd verzet tegen o.a de goudmijnen (Griekenland), teerzandwinning (Canada) en kolencentrales (India).

KAARTVERKOOP

Dinsdag 24 november 19.30 uur Tuschinski Theater

Indringend portret van inwoners, vluchtelingen en bewakers in grensgebieden. Overal op de wereld zijn muren opgetrokken die welvaart moeten afbakenen van armoede en criminaliteit. Bij de Amerikaans-Mexicaanse grens, de Marokkaans-Spaanse grens en de grens tussen Zimbabwe en ZuidAfrika volgt de camera bewakers, vluchtelingen en bewoners. Zou de perfecte samenleving niet juist een wereld zonder muren moeten zijn?

REQUIEM FOR THE AMERICAN DREAM

Woensdag 25 november 19.00 uur Tuschinski Theater

Noam Chomsky is een Amerikaanse linguïst, filosoof, activist, en een van de meest invloedrijke intellectuelen van deze tijd. In een serie lange interviews en aan de hand van “de tien grondbeginselen van de concentratie van rijkdom en macht” vertelt hij hoe superrijkdom de American Dream ten gronde heeft gericht.

Naast de filmselectie is er op dinsdag 24 november een speciaal ochtendprogramma rondom migratie en de vluchtelingenproblematiek in de Rode zaal van de Brakke Grond. Aanvang 10.00 uur.

Start reguliere kaartverkoop IDFA: 9 november online (www.idfa.nl) en 17 november bij de festivalkassa’s. Voor meer informatie over de Oxfam Novib selectie, IDFA en de kaartverkoop, kijk op www.oxfamnovib.nl/idfa.

Welkom bij de 28e editie van het

International Documentary Film Festival Amsterdam! Van 18 t/m 29 november kunt u zich in Amsterdam volledig onderdompelen in documentaires, en alles wat daarmee samenhangt. Meer dan driehonderd films, live presentaties, ontmoetingen met regisseurs, exposities en feestelijke events. Dit magazine geeft een overzicht van het rijke aanbod, de locaties, de thema’s en de belangrijke gasten. Tot op het festival! P

Festival informatie

Kaartverkoop en locaties

Het oog van de meester

Auteurs die hun sporen hebben verdiend.

IDFA’s ruwe diamanten

IDFA ontdekt nieuw film talent.

Documentaire beleven

Documentairekunst uit de digitale wereld.

Film luisteren

Een verrassende kijk op de rol van geluid.

Paradocs

Dwarsverbanden met andere kunstvormen.

Tussen Jihad en McWorld op zoek naar democratie De filmkeuze van Benjamin Barber.

Alle programma onderdelen

Programma van dag tot dag

Films en events van A tot Z

Colofon programma magazine Redactie Joost Broeren, Nicole Santé, Nynke van Verschuer Productie Joost Daamen, Veerle Egbers, Laura van Halsema, Roos Hekkens, Jasper Hokken, Silvie van Oost, Martijn te Pas, Dimphy Severijnen, Anne Schumacher, Caspar Sonnen, Wotienke Vermeer, Cathalijne de Wilde, Raul Ni˜ no Zambrano Vormgeving Sjoukje van Gool, Gerald Zevenboom. Advertenties Daily Production Druk Rodi Media IDFA | Frederiksplein 52 | 1017 XN Amsterdam | info@idfa.nl | www.idfa.nl

Programmamagazine

Festival informatie Please visit w ww.idfa.nl for information about the festival and the film program in English!

Films kiezen Op

een bepaalde dag of tijd het festival bezoeken?

Maak uw keuze via het blokkenschema vanaf pagina 15 van dit magazine.

Op zoek naar een specifieke film? Gebruik dan het overzicht films A t/m Z vanaf pagina 40. Zoveel films, zoveel onderwerpen. Zoekt u films over een bepaald onderwerp? We hebben op www.idfa.nl zo’n 80 onderwerpen voor u in kaart gebracht bij films op onderwerp. Op

zoek naar potentiële prijswinnaars, festivalhits, werk van documentaire grootheden, experimentele of jeugddocumentaires? Kijk op idfa.nl bij de programma onderdelen om uw keuze te maken.

Speciale selecties

The Best of IDFA Extra

IDFA Audience Favorites Extra

Een nachtmarathon van 21.00 tot 9.00 uur met de hoogst genoteerde publieksfavorieten van IDFA 2015. Vrijdag 27 november | Tuschinski 2 | € 47,50 / 37,50

Ook dit jaar worden er verschillende IDFA Awards uitgereikt. The Best of IDFA vertoont vijf van deze prijswinnaars in één doorlopend programma. Zaterdag 28 november | Melkweg, Rabozaal | € 42,50 |

Welke films worden dit festival het meest gewaardeerd door het publiek? U ziet er vier in één doorlopend programma. Zondag 29 november | Tuschinski 1 | € 40 / € 30

World Documentaries

IDFA Volkskrantdag

In dit programma zijn filmmakers uit China, Burkina Faso en Oekraïne aan het woord. Wat is hún blik op de wereld, een specifieke kwestie of bijzondere persoon? Zaterdag 28 november | Munt 10 | € 30,00 / € 22,50

Een dagvullend programma met vijf films samengesteld door de filmredactie van de Volkskrant. Zaterdag 28 november | Tuschinski 1 & 2 | € 34,50

Docs around the Clock

Watch 500+ documentaries online.

IDFA Junior

mogelijk gemaakt door Stichting Dioraphte

Volg het festival, online en met de IDFA app IDFA app Het volledige filmprogramma inclusief events, trailers en het laatste festivalnieuws vindt u op idfa.nl en de IDFA app voor iPad, iPhone en Android smartphones. De app biedt bovendien een up-to-date overzicht van alle films en events waarvoor nog tickets beschikbaar zijn. Nieuwsbrief

Met de IDFA nieuwsbrief houden we abonnees het hele jaar door op de hoogte van het festival en al onze activiteiten door het jaar heen. Aanmelden voor de nieuwsbrief kan via idfa.nl.

Social Media Volg ons op Facebook, Twitter en

Ook jonge filmfans zijn welkom bij IDFA. IDFA Junior is een dag voor en over kinderen vanaf 8 jaar met een programma vol jeugddocumentaires, bijzondere gasten en leuke activiteiten (zie pagina 11). Zondag 29 november | EYE 1 | € 7,50

Prijzen en kortingen Regulier tarief Kortingstarief IDFA in de Melkweg (Film + concert) Kortingstarief Interactive Documentary Conference Kortingstarief IDFA in het Stedelijk Museum 1 filmprogramma Robert Frank, incl. Museumbezoek Met Museumjaarkaart Combikaart dagprogramma: 3 filmprogramma’s Robert Frank, incl. Museumbezoek IDFA Junior IDFA Voordeelpas (voor 1 persoon)

€ 10,00 € 7,50 € 15,00 € 10,00 € 35,00 € 25,00

Het kortingstarief is geldig met IDFA Voordeelpas, CJP, Studentenpas en Stadspas Amsterdam

Het voordeel van de IDFA Voordeelpas Bezoekt u meer dan vijf voorstellingen? Koop dan vóórdat u filmkaartjes bestelt de IDFA Voordeelpas. Met deze pas kunt u per voorstelling één kaartje voor € 7,50 kopen. Deze pas is persoonsgebonden.

€ 12,50 € 10,00

Hoe werkt de IDFA Voordeelpas

€ 20,00 € 7,50 € 12,50

U ontvangt uw Voordeelpas als een e-ticket met een barcode. Deze kunt u uitprinten of aan de zaal tonen vanaf uw smartphone. Al uw aangeschafte filmkaartjes worden op uw Voordeelpas geladen. Een e-ticket per film uitprinten is niet meer nodig.

Youtube en gebruik de officiële hashtag idfa.

Kaartverkoop

Word Vriend ! van Ontdek de voordelen op idfa.nl/wordvriend

Vrienden van

Maandag 9 november, 19:00 start de online kaartverkoop. De online kaartverkoop voor Vrienden van IDFA start vrijdag 6 november, 12:00. NIEUW! Kaartverkoop via de gratis IDFA app is mogelijk.

Online kaartverkoop

Kassa kaartverkoop

Pin only

lG a naar www.idfa.nl of download de IDFA app (Android en iOS 8 & 9) eer dan vijf films kijken? Koop eerst een lM Voordeelpas. ies uw film(s), reken vervolgens af. lK etalen kan met iDeal en creditcard. lB ontvangt een e-ticket of aankoopbewijs. lU

Centrale Kassa: Pathé de Munt (open vanaf 17 november van 16:00 tot 20:00). Festivalkassa’s: Pathé de Munt en Pathé Tuschinski Arthouse. Tijdens het festival open van 9:00 – 15 min. na aanvang laatste film.

Bij alle festivalkassa’s kunt u uitsluitend met pin of creditcard betalen. Alleen bij de Centrale Kassa in de Munt kunt u ook met cash betalen.

Liever niet printen? U kunt ook uw tickets vanaf uw smartphone laten scannen. Let op: om problemen bij het scannen de voorkomen, verzoeken wij u de helderheid van uw scherm op de hoogste stand te zetten.

Helpdesk In EYE, de Brakke Grond, Melkweg, Het Ketelhuis, De Kleine Komedie, De Balie, Podium Mozaïek, Tolhuistuin en Bijlmer Parktheater is er uitsluitend kaartverkoop voor voorstellingen op de betreffende locatie, vanaf een uur voor aanvang van de eerste, tot een kwartier na aanvang van de laatste voorstelling.

Problemen bij bestellen? Mail uw vraag naar kassainfo@idfa.nl. De telefonische helpdesk is van 6 t/m 17 november van 12:00 – 18:00 bereikbaar op 020 -26 20 760. Op 9 november van 12:00 – 21:00. Vanaf 18 november t/m 29 november is de helpdesk bereikbaar van 9:00 – 18:00.

De films in het programma zijn Engels gesproken of Engels ondertiteld. Kijk op idfa.nl bij Praktische informatie voor toegankelijkheid van minder validen per locatie en films die geschikt zijn voor doven en slechthorenden.

International Documentary Film Festival Amsterdam

Festivalcafé de Jaren C afé open van 9:00 tot 01:00; vrijdag & zaterdag tot 02:00 R estaurant open van 17:30 tot 22:30 (1e etage) S peciale IDFA-dagschotel € 12,50 Op vertoon van een geldig ticket of een IDFA Voordeelpas krijgt u een gratis glas huiswijn bij uw hoofdgerecht.

9 4

Festivallocaties 13

Café de Jaren – Nieuwe Doelenstraat 20-22 Festivalcafé & Restaurant, IDFA Dance Nights

Pathé de Munt – Vijzelstraat 15 Filmvertoningen, Centrale festivalkassa, IDFA shop Pathé Tuschinksi – Reguliersbreestraat 26 Filmvertoningen EYE – IJpromenade 1 Filmvertoningen, IDFA Junior Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond – Nes 45 Filmvertoningen, IDFA DocLab, IDFA Dance Night Melkweg – Lijnbaansgracht 234a Filmvertoningen, Concerten, The Best of IDFA De Kleine Komedie – Amstel 56-58 Filmvertoningen, Benjamin Barber: Jihad vs. McWorld 2015 Stedelijk Museum – Museumplein 10 Don’t Blink: Robert Frank, Retrospectief en Expositie Het Ketelhuis – Pazzanistraat 4 Filmvertoningen De Balie – Kleine-Gartmanplantsoen 10 Filmvertoningen Podium Mozaïek – Bos en Lommerweg 191 Filmvertoningen Bijlmer Parktheater – Anton de Komplein 240 Filmvertoningen Tolhuistuin – IJpromenade 2 Filmvertoningen De LaMar Theater – Marnixstraat 402 The Best of IDFA, IDFA Audience Favorites

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 11 5

7 2

6 14

12 8

Programmamagazine

‘ Don’t film if you can live without filming.’

Een uitspraak van Victor Kossakovsky, een van de masters van IDFA: auteurs die hun sporen hebben verdiend met een eigen stijl, een constante kwaliteit en een uitzonderlijke bevlogenheid. Ze worden tijdens IDFA geëerd en zijn overal binnen het festivalprogramma te vinden.

Het oog van de meester De belangrijkste en meest in het oog springende vindplaats voor de meesters van de documentaires, is het programma Masters. Daarin zijn 26 films geselecteerd van gerenommeerde makers als Frederick Wiseman, Rithy Panh, Barbara Kopple, Jørgen Leth en de dit jaar overleden Chantal Akerman en Albert Maysles. Het is een illuster rijtje, dat zowel relatieve nieuwkomers bevat, zoals Amy Berg (Janis: Little Girl Blue) die zes documentaires op haar naam heeft staan, tot de eerder genoemde, bijna negentig jaar geworden Maysles (In Transit), die 76 films afleverde en letterlijk tot aan zijn dood filmde. Van zijn omvangrijke oeuvre waren zo’n twintig films op IDFA te zien.

Piepjonge meester De nog piepjonge meester Andreas Koefoed, dit jaar strijdend in de Mid-Length Competition, was aanzienlijk minder vaak op het festival, maar zag wel al zijn tot nu toe gemaakte documentaires in Amsterdam vertoond. Met At Home in the World schetste hij een aangrijpend maar onsentimenteel portret van vluchtelingenkinderen die in Denemarken naar school gaan. Meer lerende kinderen worden in diezelfde competitie gefilmd door de minder bekende Bulgaarse Eldora Traykova. Zij keert na een stilte van bijna tien jaar terug naar het festival met Cambridge, een bijzondere observatie van een Romadorp in haar geboorteland, waar kinderen het bovengemiddeld goed doen op school. Beide films vallen op door de manier waarop de filmmakers hun subjecten alle ruimte geven en clichés vermijden. Masters weten niet alleen nieuw licht te werpen op schijnbaar uitgekauwde onderwerpen, ze hebben ook oog voor zaken die minder snel aan de oppervlakte komen. Zoals de Israëlische Ido Haar, die met Thru You Princess (Feature-Length Competition) een typisch internetverschijnsel (YouTube als podium voor muziektalenten) in een bijna Hollywoodachtig verhaal giet. De aanstekelijke film, die en passant commentaar geeft op de Amerikaanse samenleving, is doordrenkt van muziek. Net als de ‘rasechte’ muziekdocumentaire Janis: Little Girl Blue van de Amerikaanse Amy Berg, die met haar zesde film debuteert op IDFA, maar

zich met haar eigen stem een plek onder de masters verwerft. Haar werk onderscheidt zich door een meeslepende verhaallijn en een precieze dosering, eigenschappen die ook gelden voor Miss Sharon Jones! en Hot Type: 150 Years of the Nation, van een andere vrouwelijke filmmaker, Barbara Kopple. Kopple, dit jaar voor de achtste keer op IDFA, volgt soulzangeres Sharon Jones in haar strijd tegen kanker en weet ondanks het zware onderwerp en hoog oplopende emoties, een lichte toon te houden. En ze laat het onderwerp voor zichzelf spreken. Een typisch meestertrekje.

Meestertrekjes Dat doet bijvoorbeeld ook Les Blank, van wiens veertig films er zeven op het festival te zien waren. De in 2014 overleden Blank was een echte muziekfilmer, met Werner Herzog als goede tweede obsessie - hij filmde de documentaire waarin Herzog zijn schoen opeet nadat hij een weddenschap met andere meester Errol Morris heeft verloren. Van Blank, al een halve eeuw filmmaker, wordt dit jaar in de muziekcompetitie een opvallend werk vertoond: het nooit eerder uitgebrachte A Poem Is a Naked Person uit 1974. De film, uit de betrekkelijke beginperiode van zijn carrière, vertoont duidelijk de hand van de meester - associatief en vrij, maar tegelijkertijd gelaagd en subtiel veel aspecten van het muzikantenbestaan blootleggend. Minder associatief, maar minstens zo gelaagd is de film die Suzanne Raes maakte over een Nederlandse muziekheld: Boudewijn de Groot - Come Closer (Dutch Competition). De mysterieuze muzikant laat zich niet kraken, maar juist door de afstand die hij creëert, laat hij zich kennen. Heel anders is dat voor Kossakovsky, wiens eerste film Belovy, waarmee hij in 1992 instant meesterschap verwierf, op IDFA in première ging. Het lukt de Russische regisseur juist keer op keer met eindeloos geduld om zijn hoofdpersonen zich bloot te laten geven. Dit jaar zijn dat in Varicella (Kids & Docs Competition) twee jonge zusjes, die zich letterlijk staande trachten te houden op een zware balletschool. De kijkers krijgen ook een duidelijk beeld van het systeem waarin ze zich voortbewegen.

Visueel hoogstandje Kossakovsky houdt het graag dicht bij huis, maar verraste vier jaar geleden met het uiterst ambitieuze en globe-omspannende ¡Vivan las Antipodas! Minstens even hoogreikend is de nieuwe film van Liang Zhao, geïnspireerd op Dante’s Goddelijke Komedie en opgenomen in Mongolië. Behemoth is niet alleen een visueel maar ook intellectueel hoogstandje en, zoals alle films in zijn korte, belangwekkende oeuvre, een commentaar op de condition humaine. Datzelfde doet, maar op heel andere wijze, Malek Bensmaïl. De Algerijnse filmmaker, een relatief nieuwe Master met vijf films waarvan eerder nog maar één op IDFA, toont in Checks and Balances de redactie van de gerespecteerde krant El Watan en tegelijk de huidige situatie van een land op een moeizame weg naar democratie. Uiteenlopende onderwerpen, verschillende stijlen, diverse benaderingen. Maar steeds met een onmiskenbare handtekening, met ambitie, zorg en liefde. Daarmee onderscheidt de meester zich. En drijft hen tot het uiterste - filmen is hun leven, tot aan de onverbiddelijke dood.

International Documentary Film Festival Amsterdam

‘ Masters hebben een onmiskenbare handtekening’

Programmamagazine

Hoofdgast IDFA 2015: Errol Morris

Dutch Docs 65-90 and Their Shadows

Don’t Blink – Robert Frank

Wie master zegt, zegt Errol Morris. De gelauwerde filmmaker is dit jaar IDFA’s speciale gast, met een retro spectief en een door hem samengestelde Top 10. In het retrospectief zijn zes films te zien, waaronder het Oscarwinnende The Fog of War uit 2003 en The Unknown Known uit 2013. De Top 10 omvat ondermeer Werner Herzogs Fata Morgana (1970), Man with a Movie Camera van Dziga Vertov en het lange tijd door de Amerikaanse regering verboden Let There Be Light van John Huston. Morris geeft op vrijdag 20 november een masterclass, waarin hij zijn werkwijze en zijn keuze voor de Top 10 zal toelichten.

Tijdens IDFA wordt op 19 november het nieuwe boek van filmhistoricus Bert Hogenkamp gepresenteerd, over de Nederlandse documentaire van 1965-1990. Ter gelegenheid van de uitbreng heeft Hogenkamp een filmprogramma samengesteld waarin zes Nederlandse documentaires uit deze periode zijn gekoppeld aan een internationale tegenhanger. Bijvoorbeeld Passing By (1968) van Jan de Bont en Trino Flothuis en On the Pole (VS, 1960) van Robert Drew en Richard Leacock – in beide films staat de invloed van de Direct Cinema centraal.

Fotograaf en filmmaker Robert Frank, bekend geworden met zijn documentaire fotoboek The Americans (1958), krijgt tijdens IDFA volop aandacht. Laura Israel, vaste editor van Frank, maakte dit jaar het unieke portret Don’t Blink: Robert Frank, waarin de fotograaf openhartig vertelt over zijn leven. Behalve deze documentaire zijn op IDFA een aantal films van Frank zelf te zien, die worden vertoond in het Stedelijk Museum. Daar zijn ook een aantal foto’s van hem te zien, uit de eigen collectie van het museum. Die worden geëxposeerd met werk van tijdgenoot Kienholz, die ook kritisch keek naar het Amerika van de jaren vijftig.

Ontdek nieuwe documentaires. ALLEEN OP

PROBEER 1 MAAND GRATIS NETFLIX ad Documentaires Q4_Idfa Magazine.indd 1

15/10/15 15:50

De ruwe diamanten van IDFA De meesters zijn ooit begonnen als veelbelovend talent. Misschien leverden ze met hun eerste film direct een meesterwerk af, misschien maakten ze een ruwe diamant en duurde het jaren voor een perfect juweel ontstond. Bij IDFA zijn ook dit jaar, in alle competities, veel ontdekkingen te doen.

Roundabout in My Head

Bij het vinden van mooie eerste of tweede films gaat het niet om perfectie, hoewel die soms wel wordt gevonden. Belangrijker is of de maker erin slaagt op een of andere manier de kijker te raken en te prikkelen. Veel beginnende regisseurs hebben het talent om een mooi verhaal te vinden – bijvoorbeeld dat van een extreem arm, en grotendeels blind gezin in Marokko in Into Darkness van Rachida El Garani. Of de bijzondere lotgevallen van een jongeman en zijn racepaard in het Iraanse Atlan van Moein Karimoddini.

Dappere keuzes Soms is de regisseur door een urgent onderwerp geraakt, zoals een LGBT-huwelijk in het gesloten en homofobe Myanmar, dat door Valeria Testagrossa, Nicola Grignani en Andrea Zambelli in Irrawaddy Mon Amour mooi en niet zonder risico in beeld is gebracht. Felix Röben en Ajay Koli vonden in India een enorme kolenmijn en tekenden in hun film Coal India op esthetische wijze het leven van mensen in de marge op – niet alleen hun tragiek, maar ook en juist de kracht en levenslust. Aanstaand meesterschap toont zich in dappere keuzes. Een voorbeeld daarvan is Sempervirens van Raphaël Dubach, die in extreme close-ups het herstel filmt van een oude man die een beroerte heeft gehad. Dubach hield niet alleen de regie, maar ook de camera, microfoon en montageknoppen in de hand – een opmerkelijke prestatie. Ook Christophe Reyners waagde zich buiten de gebaande paden door in Coups de foudre vijf vrouwen heel direct en kaal, en met grote impact, te laten praten over de gewelddadige mannen in hun leven. En in Exotica, Erotica, Etc. vertellen de

Programmamagazine

Coal India

poëtische beelden van de zee, boten en havens bijna meer dan de prostituees om wie het gaat.

Duitse koe Roundabout in My Head van Hassen Ferhani toont alleen maar mannen, en runderkarkassen. Het naargeestige Algierse abattoir wordt door de jonge filmmaker verheven tot sfeervol decor voor bespiegelingen op het leven. Het gemak waarmee de hoofdpersonen zich voor de camera bewegen, wijst op het vermogen van de regisseur vertrouwen te winnen. Dat zie je ook in Holy Cow, een absurdistisch verhaal over een Azerbeidjaanse boer die een Duitse koe wil kopen. Imam Hasanov brengt de bizarre ontwikkelingen en de effecten op de mini-samenleving eromheen respectvol, maar met veel humor in beeld. Net als Roman Bondarchuk dat doet in Ukrainian Sherrifs: hij brengt de groteske absurditeit van oorlog vakkundig terug tot menselijke en soms lachwekkende proporties. Daarbij heeft hij het geluk en de capaciteit sterke en aansprekende hoofdpersonen te vinden. Dat geldt zeker ook voor Tom Fassaert, die in IDFA-openingsfilm A Family Affair zijn eigen oma voor de camera zet en nauwgezet en zonder haar en zichzelf te sparen, vastlegt wat zich vervolgens ontvouwt. De spanning wordt meesterlijk opgebouwd, en datzelfde gebeurt in Olmo and the Seagull van Petra Costa & Lea Glob, waarin de camera bijna ín de labiele actrice kruipt, om de ingrijpende effecten van haar zwangerschap compromisloos vast te leggen. Ester Gould, die het hoogstpersoonlijke verhaal van haar zus’ narcisme filmde, volgde een andere tacktiek: zij dramatiseerde, ensceneerde en reconstrueerde de feiten

in A Strange Love Affair with Ego. Dat was niet nodig voor Jessica Edwards die gospel- en soulcoryfee Mavis Staples portretteerde in Mavis! Zij gebruikte een conventioneel stramien, met interviews, concertregistraties en fotomateriaal, maar met een vakkundigheid en liefde, die een toekomstige meester doet vermoeden.

VICE Talent Selection VICE heeft acht korte IDFA-documentaires geselecteerd, gemaakt door jonge regisseurs van over de hele wereld die hun aandacht hebben getrokken. Elke film is aansprekend op zijn eigen manier, laat ons kennismaken met fascinerende personages en heeft nieuwe manieren gevonden om verhalen te vertellen over thema’s die intrigeren.

Filmselectie Suburban King/Top-girl van Aakash Bhatia I’ll Fly Higher van Isabel Lamberti My Silicone Love van Sophie Dros Ruth van Hanna Heilborn Calling Ukraine van Jean Counet The Sniper of Kobani van Reber Dosky Blood Brothers van Marco Espírito Santo, Miguel Coimbra (Self)exhibitions van Florencia Aliberti

Documentaire beleven Wat is de toekomst van documentaire, virtual reality en interactieve media? In het programma DocLab onderzoekt IDFA documentairekunst uit de digitale wereld. Films kijken over de gevechten in conflictgebieden als Afghanistan, Israel, de Congo en El Salvador is één ding. Maar hoe voelt het om zélf tussen de strijdende partijen in te staan? Om van beide kanten de hoop, angst, dromen en agressie mee te beleven? En wat zijn de gevolgen als je onomwonden voor één van de twee kiest? Ervaar het zelf in de virtual reality installatie The Enemy, één van de tientallen digitale documentaireprojecten die te vinden zijn op DocLab: Seamless Reality. Het internet is zo langzamerhand onlosmakelijk verankerd in onze realiteit. Protest voeren we via Facebook, daten gebeurt in een app en Google weet meer van ons dan we zelf kunnen onthouden. Tegelijkertijd staan we aan de vooravond van een

Expositie

Op de DocLab: Seamless Reality Expositie zijn in totaal dertig installaties en interactieve projecten te zien en beleven. Opvallend is het grote aantal virtual reality projecten, die de toeschouwer op steeds weer andere manieren naar andere realiteiten verplaatst. Kruip in het hoofd van illustrator Jan Rothuizen in Drawing Room, reis door een verliefd brein in LoVR en betreed het mijnenveld van de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea in DMZ: Memories of No Man’s Land. Of bekijk kunstwerken die überhaupt niet meer bestaan, in de digitale wederopbouw van de vernielde kunstschatten in de door ISIS bezette stad Mosul van RecoVR Mosul: A Collective Reconstruction. 19 t/m 29 november, toegang gratis

Live Cinema Events

De reeks Live Cinema Events vormt ongetwijfeld het meest avontuur lijke en onvoorspelbare onderdeel van het programma. Zes avonden met elk een eigen invulling, uiteenlopend van interactieve presentaties tot experimentele multimedia performances met live muziek en publieksparticipatie. Met o.a. kunstmatige intelligentie experimenten in DocLab Live: The Art of Artificial Intelligence en een feestelijke terugblik op Super Stream Me, het genadeloze surveillance experiment waar Nicolaas Veul en Tim den Besten zichzelf onlangs aan onderworpen. En DocLab Live: Sounds Real Interactive, een avond over de kunst van geluid design in documentaire, virtual reality en games. Mediafonds is partner van het Live Event Performing Reality.

nieuwe digitale revolutie, waarin technologieën als virtual reality, 3D-printen en kunstmatige intelligentie razendsnel doorbreken. Tijdens Seamless Reality, dat DocLab in samenwerking met de Brakke Grond presenteert, kan het publiek zelf experimenteren met virtual reality, kunstmatige intelligentie, biometrische technologie en de meest persoonlijke data. Ervaar zelf waar de steeds diffusere grenzen tussen onze fysieke en virtuele werkelijkheid liggen. In een reeks live cinema events, de eendaagse DocLab conferentie en een doorlopende expositie wordt nieuw werk gepresenteerd van o.a. Chris Milk, Jonathan Harris, NFB Interactive en Nonny de la Pe˜ na.

Conferentie

Hoogtepunt van het Seamless Reality programma is de DocLab Interactive Conference op zondag 22 november. Digitale pioniers en denkers van over de hele wereld presenteren hun meest baanbrekende werk, inzichten en toekomstscenario’s. Met onder meer Karim Ben Khelifa (The Enemy), Angelo Vermeulen, Amy Rose en May Abdalla (Anagram) en Bianca Giaever (This American Life). Mediafonds is partner van de conferentie.

DocLab: Seamless Reality is een coproductie van IDFA DocLab en de Brakke Grond.

Mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Amsterdams Fonds voor de Kunst.

International Documentary Film Festival Amsterdam

Film luisteren Wat hoor je eigenlijk als je kijkt? En hoe verandert wat je hoort op haar beurt wat je ziet? Het focusprogramma Sounds Real geeft een verrassende en onthullende kijk op de rol van geluid in de documentaire. Alexander Dudarev, de vaste geluidsman van de Russische regisseur Victor Kossakovsy, vergelijkt filmgeluid met de rol van geur in de keuken. “Als een gerecht niet lekker ruikt, zal het niet smaken, hoe mooi het er ook uit ziet. Als het geluid niet klopt, zul je de film niet mooi vinden, zelfs al zijn de beelden fantastisch. Dat is stap één, maar de echte kookkunst zit hem erin dat je niet meer door hebt waarom een gerecht zó ontzettend lekker is, doordat je je niet meer bewust bent

van die individuele elementen en kruiden die het zo interessant en rijk maken.” Dudarev is één van de vijf geluidsmensen die IDFA uitnodigde voor Sounds Real. De anderen zijn de Deense geluidsontwerper/ componist Kristian Eidnes Andersen en zijn compagnon Thomas Jæger (bekend van hun werk voor Lars von Trier), Alex Claude (geluidsontwerper van o.a. Lebanon en The Gatekeepers), Tom Paul (geluidsdesigner van o.a. Errol Morris) en Nederlander Michel Schöpping (geluidsontwerper o.a. van ¡Vivan

las antipodas! en Het Nieuwe Rijksmuseum). Zij kozen elk twee documentaires met een bijzonder geluidsontwerp - een van henzelf en een van een collega - en zullen bij de vertoningen van die films vertellen over hun werk in inleidingen en nagesprekken. En daar komt een stuk meer bij kijken dan simpelweg de wereld in te gaan en een microfoon aanzetten. Verrassend vaak wordt ook in documentaire gebruik gemaakt van ‘foley’ - in de studio opgenomen geluidseffecten bij de beelden. Ze

verrijken het geluid dat tijdens het filmen werd opgenomen, bijvoorbeeld om de sfeer van de film te versterken of de kijker in het hoofd van een hoofdpersoon te plaatsen. “Elk geluidje is onderdeel van het verhaal”, zegt Kristian Eidnes Andersen daarover. “Stilte, dialogen, muziek: alles moet in elkaar vallen, als een compositie.”

Deze geluidsmensen zijn op IDFA aanwezig om hun keuzes toe te lichten.

Paradocs Paradocs is het programma waarmee IDFA de grenzen van het documentaire genre opzoekt, vaak door dwarsverbanden te leggen met andere kunstvormen, zoals performance, beeldende kunst en experimentele film. Een spannende wisselwerking waarmee de realiteit op z’n kop wordt gezet. Het programma van vijftien korte en lange films beslaat een breed spectrum. Er zijn creatieve collages van archiefmateriaal, zoals Mark Cousins Atomic: Living in Dread and Promise, dat zowel de wonderen als de rampen van het nucleaire tijperk in beeld brengt. Road movies, zowel over land in het beeldschone Exodus van Nicolas Provost als per boot in Sketches of Siberia van Ben van Lieshout. Er zijn voetbalfilms waar geen bal in voorkomt, en oorlogsfilms die over koeien gaan. Paradocs brengt bovendien de beeldende kunst letterlijk de bioscoopzaal in. In samenwerking met het Amsterdam Art Weekend presenteert Paradocs tijdens het laatste weekend van IDFA een programma van recente videokunst uit Amsterdamse galerieën, de Rijksacademie en De Ateliers, dat op het festival voor het eerst op het grote doek wordt vertoond, in plaats van op de witte muur van een galerie. Am I Dreaming of Others, or Are Others Dreaming of Me

Programmamagazine

Tussen Jihad en McWorld op zoek naar democratie De filmkeuze van Benjamin Barber Twintig jaar geleden verscheen het boek ‘Jihad vs. McWorld’ van de Amerikaanse politiek filosoof en adviseur Benjamin Barber (1939). Tijdens IDFA presenteert Barber in De Kleine Komedie zijn eigen selectie van documentaires die reflecteren op dit boek en zijn latere werk, waarin een glansrol is weggelegd voor burgemeesters. Jihad vs. McWorld beschrijft de opkomst van de jihad als reactie op een wereld die steeds uniformer wordt. Het McWorld van Barber is een geheel geglobaliseerde wereld waarin verschillen in tradities en cultuur zijn gladgestreken en iedereen in de mal van de consument is geperst. Tegenover die consumenten menen jihadi’s hun geloof, hun wetten, hun clan of hun provincie te moeten verdedigen. Als Barber het over jihad heeft, gaat het niet alleen over een islamitisch fenomeen, maar over zo’n beetje alles wat zich tegen het moderne Westen verzet: orthodoxe christenen in de VS, het Chinese verbod op Amerikaanse tv en sociale media, anarchistische heavy metal bands Maar, zo laat Barber zien, achter de tegenstellingen tussen McWorld en jihad schuilt een overeenkomst: zowel jihad als McWorld ondermijnen de democratie. Jihadi’s omdat hun belangen te sektarisch zijn om voor een natie te kunnen gelden – voor andersgezinden is geen plaats. McWorld omdat haar inwoners geen betrokken burgers meer zijn maar consumenten in landen waar de markt het voor het zeggen heeft.

Verlangen naar een eilandje Symbool voor de uniformiteit van de kosmopolitische consument stonden twintig jaar geleden McDonald’s, Macintosh en MTV. Fast food, fast computers en fast music. Macintosh is inmiddels getransformeerd tot MacBook, iPad en iPhone. Het bedrijf dat groot werd met de slogan ‘Think different’ zorgt er wel voor dat die verschillende gedachten erg eenvormig worden gecommuniceerd. Barber selecteerde voor zijn IDFA-programma de documentaire Steve Jobs: The Man in the Machine, waarin is te zien hoe na de dood van Jobs wereldwijd mensen de straat opgingen met flikkerende kaarsjes op hun iPad om hun rouw te uiten. Twintig jaar na Jihad vs. McWorld bedient de heilige oorlog zich van de geneugten van McWorld en streamt martelpraktijken en promotiemateriaal via iPhones en YouTube. Ook de jihad van Barber is nog steeds springlevend. Zo verkoopt Poetin zijn expansiedrift met het argument dat Europa onder invloed van Amerika identiteit, waarden en cultuur verkwanselt en Rusland zichzelf, en eigenlijk alles tussen Lissabon en Vladivostok, daarvoor moet behoeden. Het jihadisme van Barber is evengoed een kwestie van identiteit, van eroderende gemeenschapszin, van angst om op te gaan in het grote, relativerende geheel – een angst die in het Westen net zo goed leeft. Niet voor niets selecteerde Barber de film Welcome to Leith. De documentaire vertelt het absurde verhaal van een white supremacist die naar het piepkleine Leith in Noord-Dakota verhuist met het plan om het hele dorp, bestaande uit 24 gezinnen, over te nemen

met zijn gelijkgestemde vrienden om zo een gemeenschap naar hun maatstaven te beginnen. Van de ene op de andere dag wapperen er swastika’s. Mannen met net te kleine snorretjes klossen op kistjes door de dorpsstraat. De lokale bevolking komt in opstand. De rechts-extremisten verzuchten dat ze bang zijn voor de multiculturele samenleving en verlangen naar een eilandje waar ze ongehinderd onder elkaar kunnen zijn.

Gemeenschapszin Volgens Barber kan democratie de onverschillige consument en de verbeten fundamentalist verbinden. Wanneer de consument weer een burger wordt die zich verantwoordelijk voelt voor zijn buren en zijn straat, zal er ruimte zijn voor een diversiteit waarin de gelovige net zo vrij kan bewegen als de kooplustige en niet meer met de hakken in het zand hoeft. Als overheden niet alles aan de markt overlaten en herverdelen waar nodig, kunnen ze ervoor zorgen dat niet alleen een klein deel profiteert van de rijkdom in McWorld en het ressentiment afneemt. Maar de huidige instituties zijn failliet, aldus Barber. Naties zijn te groot om mensen te verbinden en burgers voelen zich niet vertegenwoordigd door nationale politici. Barber denkt de democratie nieuw leven in te kunnen blazen door haar terug te voeren tot haar oorsprong: de stadstaat. In zijn boek Als burgemeesters zouden regeren (2013) schrijft hij dat burgemeesters pragmatisch zijn. Ze moeten ervoor zorgen dat het vuilnis wordt opgehaald en het openbaar vervoer werkt, en ze verzanden niet in ideologische discussies zoals nationale regeringen. In de documentaire The Chinese Mayor volgt de maker burgemeester Geng van de Noord-Chinese stad Datong. Geng doet maar half wat zijn Communistische Partij hem oplegt, en vooral wat hij denkt dat goed is voor de inwoners en hun stad. Barber bemoeit zich actief met het verwerkelijken van zijn idee: hij richtte het Global Parliament of Mayors op, waarin burgemeesters uit de hele wereld samenkomen om over gezamenlijke problemen na te denken en eventueel druk uit te kunnen oefenen op hun nationale regeringen. Steden zouden kunnen voorzien in de gemeenschapszin die jihadi’s ertoe brengt zich terug te trekken in hun clan. McWorld moet het kapitalisme beteugelen om een open samenleving te kunnen bieden. Dan zal IDFA in 2035 misschien kunnen concluderen dat McWorld en jihad niet meer van die tijd zijn. Tekst Nynke van Verschuer

International Documentary Film Festival Amsterdam

Kids & Docs Het programma Kids & Docs, met jeugddocumentaires voor kinderen tussen acht en twaalf jaar, is al jaren toonaangevend. Lang onder aanvoering van Nederlandse filmmakers, maar inmiddels worden er ook internationaal volop films gemaakt voor deze jonge, kritische kijkers. Het niveau is hoog, de films hebben sinds dit jaar bij IDFA daarom een eigen competitie. En speciaal voor de doelgroep: IDFA Junior.

IDFA Junior Ook speciaal voor kinderen (maar voor volwassen net zo leuk!) is er IDFA Junior. Een ochtend en middagprogramma met drie films die vast vragen oproepen. Na de film is er volop tijd om ze te stellen. Actrice en presentatrice Terence Schreurs staat er klaar voor, samen met filmmakers of hoofdpersonen uit de film. Hoe gaat het (nu) met Mazin, Danny, Keet en Anne Fee (Full of Dreams)? Ze komen speciaal naar IDFA Junior en blikken samen met de zaal terug.

Dancing for You

WANNEER zondag 29 november | WAAR EYE | incl. workshop (zie idfa.nl)

IDFA Junior Ochtend v.a. 8 jaar | 10:30 – 12:30 uur Dancing for You, Sounds for Mazin en Skatekeet IDFA Junior Middag v.a. 10 jaar | 13:30 – 15:30 uur Dancing for You, Danny’s Parade en Full of Dreams Kijk ook naar het Kids & Docs Competition 2 verzamelprogramma met Nederlandse jeugddocumentaires. Deze zijn geschikt voor kinderen vanaf stempel. 8 jaar en in het blokkenschema te herkennen aan dit Kinderen tot 12 jaar krijgen € 2,50 korting op een filmkaartje voor Kids & Docs, zij betalen € 7,50.

Skatekeet

3 1/2 Minutes, Ten Bullets van Marc Silver Among the Believers van Mohammed Ali Naqvi At Home in the World van Andreas Koefoed Cartel Land van Matthew Heineman Checks and Balances van Malek Bensmaïl The Chinese Mayor van Hao Zhou The Dybbuk: A Tale of Wandering Souls van Krzysztof Kopczynski For Kibera! van Kati Juurus Land Grabbing van Kurt Langbein Steve Jobs: The Man in the Machine van Alex Gibney A Syrian Love Story van Sean McAllister This Is Exile: Diaries of Child Refugees van Mani Y. Benchelah Ukrainian Sheriffs van Roman Bondarchuk We Are Not Alone van Pere Joan Ventura Welcome to Leith van Michael Beach Nichols

Bent u docent?

Wist u dat u het hele jaar door documentaires kunt kijken in de klas, met bijbehorend lesmateriaal? Dat kan via IDFA Docschool Online. Bezoek www.idfa.nl/educatie om te zien wat er allemaal mogelijk is met documentaire in de klas.

Rechten van het kind Ook dit jaar staat IDFA samen met honderden scholieren stil bij de Rechten van het Kind. Op vrijdag 20 november vertoont IDFA een aantal gloednieuwe documentaires: SOS Vriendschap, Ik ben niet bang voor de soldaten, Een jaar zonder mijn ouders en GEZOCHT: Een thuis voor Serayah Op deze dag gaan we samen met de scholieren in gesprek over actuele thema’s, zoals de huidige vluchtelingenstroom. En voor de afwezige scholen, niet getreurd; de films zijn ook te zien op Schooltv.nl en IDFA Docschool Online. IDFA Docschool Online wordt mogelijk gemaakt door Stichting SEC.

Programmamagazine

Partners van IDFA

Programma onderdelen

Hoofdpartners

IDFA Competition for Feature-Length Documentary De Champions League. Wie zich plaatst, strijdt voor de hoofdprijs. Mogelijk gemaakt door de VPRO.

IDFA Competition for First Appearance 1e of 2e film van de nieuwe talenten van de toekomst.

BDDA Partners

IDFA Competition for Mid-Length Documentary De internationale competitie voor documentaires van drie kwartier tot een uur.

IDFA Competition for Dutch Documentary ’ s Neerlands trots, zowel jonge als ervaren makers. Uitsluitend wereldpremières. Mogelijk gemaakt door Beeld en Geluid.

IDFA DocLab Competition for Digital Storytelling e beste digitale documentaires die met interactieve technologie een D verhaal vertellen.

IDFA Competition for Student Documentary e beste eindexamenfilms van veelbelovende regisseurs. D Mogelijk gemaakt door ARRI.

IDFA Competition for Kids & Docs

Subsidiënten & fondsen

e beste jeugddocumentaires van het afgelopen jaar. Voor kinderen van 8 tot 12 D jaar – en juist daardoor vaak ook interessant voor volwassenen.

IDFA DOC U Competition Selectie uit het hele programma door jonge filmfans.

Masters I DFA Royalty. De Meesters met een onmiskenbaar vakmanschap, van wie u het oeuvre wilt volgen. Best of Fests e festivaltoppers van het afgelopen jaar. D Met veel prijswinnaars, publieksfavorieten en media darlings.

IDFA’s publieksprogrammering wordt mogelijk gemaakt door

Panorama verzicht van de toestand in de wereld. Urgente, maatschappelijk O betrokken films.

IDFA-Mediafonds Workshop wordt mogelijk gemaakt door

Paradocs Avontuurlijk programma, buitengewoon in vorm en inhoud. Mogelijk gemaakt door Ammodo.

IDFA Forum wordt ondersteund door

Music Documentary ver een band, orkest of artiest, deze documentaires leven voor de muziek. O In samenwerking met Melkweg.

IDFA Bertha Fund wordt ondersteund door

DocLab: Seamless Reality

Club IDFA

Suppliers

ABN AMRO Bank NV, Cardano, De Breij Evers Boon, De Nederlandsche Bank, Houthoff Buruma, JBR, Jean Mineur Mediavision, M.N. Léons BV, Rabobank Amsterdam, Rotaform, Van Caem Klerks Group BV, Weekbladpers Media

3PO, Arti and Amicitiae, Art Support BV Theaterproductiebureau, Bijlmer Parktheater, Brasserie Harkema, Café de Jaren, Citroën, Compagnietheater, De Balie, De Kleine Komedie, DeLaMar Theater, Event Engineers, EYE Film Instituut, FestivalTickets, Haghefilm Digitaal, Het Ketelhuis, Het Internationaal Danstheater, IndyVideo, Lichtwerk, MacBike, Melkweg, MeneM Systemen, NH Hotel Group, Podium Mozaïek, Rex International, The Screening Factory, Stedelijk Museum Amsterdam, Tolhuistuin, VBVB Cultuurautomatisering, Videodock, Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond

Donateurs Ambassade van Israël, AVROTROS, BNNVARA, De Gijselaar Hintzen Fonds, EYE International, Embassy of the United States of America, Goethe-Institut, HUMAN, IKON, Institut Français des Pays-Bas, Kattendijke/Drucker Stichting, KRO-NCRV, NPO Sales, OUTtv, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Stichting Elise Mathilde Fonds, Stichting VEVAM Fonds, Stichting Zabawas

Festival Trailer

Cape Rock, Jean Mineur Mediavision

IDFA bedankt alle Vrienden van het festival.

Welke labels komt u tegen? IDFA Bertha Fund Films uit

Resultaat van IDFAcademy workshops.

ontwikkelingslanden die met steun van het fonds tot stand zijn gekomen.

Publieke Omroep

Nederland 2; films van een Nederlandse publieke omroep.

Paradocs Amsterdam Art Weekend at IDFA Recente videokunst voor het eerst op het grote doek te zien. Mogelijk gemaakt door Ammodo.

Top 10 Errol Morris e tien favoriete documentaires van meesterregisseur Errol Morris. D Mogelijk gemaakt door het Mediafonds.

Retrospectief Errol Morris Morris’ keuze uit eigen werk. Mogelijk gemaakt door het Mediafonds

Benjaming Barber: Jihad vs. MacWorld 2015 De Amerikaanse politicoloog Benjamin Barber presenteert en becommentarieert documentaires binnen de context van zijn boek Jihad vs. McWorld uit 1995. Mogelijk gemaakt door het Stichting Democratie en Media.

Sounds Real ijf gerenommeerde geluidsontwerpers kozen elk twee films die de grote, maar V onzichtbare rol van geluid in documentaire illustreren. Mogelijk gemaakt door Prins Bernhard Cultuurfonds.

Dutch Docs 65-90 and their Shadows

IDFAcademy Results

I nteractief programma vol live cinema events en installaties op het snijvlak van documentaire en de digitale revolutie. In samenwerking met Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond. Mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Amsterdams Fonds voor de Kunst.

DOC U

Selectie voor en door jongeren.

Zeven Nederlandse documentaires uit de periode 1965 tot 1990 en hun internationale tegenhanger. Mogelijk gemaakt door Beeld en Geluid.

Don’t Blink: Robert Frank en programma rond de Amerikaanse fotograaf en cineast Robert Frank, met een E film óver Frank, een retrospectief van zijn werk en een presentatie van enkele van zijn foto’s uit de collectie van het Stedelijk Museum. International Documentary Film Festival Amsterdam

TUSCHINSKI 1

WOENSDAG 18 NOVEMBER TUSCHINSKI 2

TUSCHINSKI 4

TUSCHINSKI 5

TUSCHINSKI 6

woensdag 18 november DE MUNT

DE MUNT

10:00

11:00

12:00

The Things I Cannot Change Tanya Ballantyne

13:00

A Flickering Truth

13:00

Pietra Brettkelly Best of Fests, 91’

14:00

Dutch Docs 65-90 and Their Shadows, 55’

People with Good Intentions

12:00 12:30

Welfare

Frederick Wiseman

Stig Björkman

13:00

K2 – Touching the Sky

Masters, 114’

Eliza Kubarska

Ann Shin

Best of Fests, 17’

13:00

Call Me Marianna Karolina Bielawska

Best of Fests, 72’

Dutch Docs 65-90 and Their Shadows, 42’

Atlan

Moein Karimoddini Panorama, 62’

Best of Fests, 75’

14:15 14:30

15:00

15:15

Poverty, Inc.

Masters, 90’

Best of Fests, 91’

The Russian Woodpecker

15:15

Chad Gracia

Exotica, Erotica, Etc.

Best of Fests, 82’

Evangelia Kranioti

Jerry Rothwell Best of Fests, 110’

Best of Fests, 73’