José Ignacio Suárez Tamargo DIRECTOR - GERENTE
Tel. 986 238 638 Fax: 986 481 563
administracion@autocareslaflorida.com
Generoso Domínguez, 115 MOS - VIGO Telf.: 986 33 22 70 - Fax: 986 33 53 91
OFICINA - ALMACEN Telf.: 986 48 20 17 Fax: 986 48 23 03
PAPELERÍA y MOBILIARIO de OFICINA
CRISTALERÍA ESPEJOS * BISELADOS COLOCACIÓN DE VIDRIOS A DOMICILIO LUNAS * DOBLE ACRISTALAMIENTO ACRISTALAMIENTO EN GENERAL, ETC.
Angel D. Peña Otero
Avda. RAMÓN NIETO, 235 - TELF. 986 264 211 - 36205 VIGO TELF. MÓVIL: 607 - 46 50 87
C/ Venezuela, 19 - Teléfono 986 48 23 17 - 36203 VIGO
LINGUAS MUNDI, C.B. LIBRERÍA - PAPELERÍA Martínez Garrido, 28 36205 VIGO Tel. 986 27 06 44
Comercial
Todo en artículos para ayuda a la excursión
2ª Travesía de Vigo, Nº 2 - VIGO Teléf. 986 26 36 55 - Fax: 986 26 36 99
LUICAR
Guantes térmicos s o f a s s r ta e mis a C g a í l r Bo de Paraguas Mechero Suda s Bollería Tapacuellos polar
Areales, 46 - Mourente - Tlfs.: 986 859 304 - Móvil: 679 454 178 - Fax.: 986 847 983 email: carmen@brisula.jazztel.es - PONTEVEDRA
REVISTA DAS ALUMNAS E ALUMNOS DO I.E.S. CARLOS CASARES ANO 2009 nº19
SUMARIO
O CONSELLO DE REDACCIÓN
F1: Paula, Aida, David L. G., Ana, Sara, Sandra, Carla, David L. O., Xeila, Andrea, Iria; F2: Juan, Ángel, Seila
MANDA CARALLO
3
PRIMEIROS ANOS Ramón Piñeiro López naceu no seo dunha familia labrega da parroquia de Armea, concello de Láncara (Lugo), en maio de 1915. Tivo outros sete irmáns, dos que tres morreron sendo nenos. Era fillo de Vicenta López Fernández e de Salvador Piñeiro García, quen sempre demostrou unha preocupación pola cultura e pola educación dos seus pequenos superior á habitual naquela época entre a xente humilde. Isto e a incipiente curiosidade e intelixencia de Ramón, explica que xa antes de chegar, con seis anos, á escola, o neno soubese ler, escribir e resolver algunhas operacións matemáticas. Se a escola non supuxo dificultades intelectuais para Ramón Piñeiro, adiantado con respecto aos seus compañeiros grazas á axuda familiar, si que lle causou un forte impacto ao facerlle percibir en toda a súa crueza a diglosia presente na sociedade. Entre 1924 e 1928, Ramón Piñeiro cursou en Lugo o bacharelato elemental. Neses anos descubriu a literatura; tamén a literatura na súa lingua, que lle chegou da man dunha antoloxía de poetas nosos. Quedou impresionado ao decatarse de que o idioma de campesiños que a escola desprezaba era tan apto coma o castelán para as sutilezas da poesía. A precaria situación económica da familia impediu inicialmente que Ramón Piñeiro puidese continuar os seus estudos, polo que este regresou á casa para dedicarse aos labores do campo. Mais, aconsellada polo fillo do secretario do concello de Láncara, a familia resolveu enviar a Ramón a Sarria, onde levaría a contabilidade do comercio dun amigo do pai. Alí tivo Piñeiro os seus primeiros contactos co galeguismo. Subscribiuse ao diario El Pueblo Gallego, onde escribían artigos na lingua de Rosalía destacados intelectuais, como Ramón Otero Pedrayo. Ademais, cando en 1931 se proclamou a II República, o galeguista Lois Peña Novo foi falar á vila nun mitin que acabou de espertar as simpatías do mozo de Armea polo movemento que o orador defendía.
O PARTIDO GALEGUISTA (PG) A finais daquel ano, Ramón Piñeiro volveu a Lugo para cursar o bacharelato superior axudándose da circunstancia de que unha súa irmá tiña traballo e casa naquela cidade. Alí medrou o seu sentimento galeguista, polo que fundou, canda os seus compañeiros de instituto, a Mocidade Galeguista de Lugo, da que foi secretario de cultura. A súa intelixencia e a súa entrega á causa levárono a relacionarse cos líderes do Partido Galeguista (PG) e a recibir deles importantes encargos, a pesar de ser aínda moi novo. A súa traxectoria culminaría coa súa elección como secretario do Comité Provincial do partido, o que o levou a implicarse fondamente na campaña a prol do Estatuto de autonomía.
A GUERRA Cando, o 18 de xullo daquel mesmo ano, se produciu o levantamento militar contra o goberno, Ramón Piñeiro participou como representante do PG na comisión asesora do gobernador civil en defensa da República. Dende o momento en que os sublevados tomaron o control da situación, o mozo de Láncara estivo en perigo. En diversas ocasións tivo que esquivar, só ou coa axuda de compañeiros de estudos ou amigos da familia afectos aos rebeldes, a detención e a morte. Finalmente, cando chamaron a súa quinta, incorporouse a filas, pois servir no exército dos sublevados semellaba a única opción de protexer a súa vida. Axiña descubriu que tampouco no exército estaba a salvo das denuncias e que, aos perigos normais da guerra, debía sumar os que derivaban da súa filiación política durante os tempos da República. Á súa insegura situación persoal uniu tamén Piñeiro a angustia que lle produciu comprobar como, a medida que se prolongaba o conflito bélico, as persoas que o rodeaban se ían insensibilizando e endurecendo. Agoniado ante a posibilidade de rematar coma elas, caeu na depresión. Desta experiencia xurdiu, unha vez superada a enfermidade, o seu interese pola filosofía, na que Piñeiro buscou a resposta á actitude deshumanizada que vira xeneralizarse ao seu arredor nos tres anos de guerra. MANDA CARALLO
4
A LOITA CLANDESTINA A loita clandestina, así pois, rematada a contenda, Ramón trasladouse a Santiago de Compostela para estudar os anos comúns da carreira de Filosofía e Letras. En 1942 marchou a Madrid para cursar a especialidade de Filosofía. En 1943 participou na reconstrución clandestina do PG e pasou a formar parte do seu Comité de Dirección. Aproveitou a súa estadía en Madrid para impulsar tres proxectos iniciais do partido: tomar contacto cos galeguistas exiliados, cos nacionalistas cataláns e vascos e co resto das forzas antifranquistas clandestinas. No ano 46, axudado por nacionalistas vascos, Ramón Piñeiro cruzou os Pirineos a pé e, dende a fronteira, viaxou a París para entrevistarse co presidente do goberno republicano no exilio, José Giral. A súa misión era dobre: por unha banda, conseguir que se incluíse un ministro galego no dito goberno e que este fose Castelao, tal e como acordaran todas as forzas democráticas galegas; por outra, informarse dos plans e medios que o goberno tiña para derrocar o réxime de Franco. Conseguiu ambos os propósitos, mais quedou desolado ao constatar que o proxecto de Giral para rematar co franquismo era inxenuo e irrealizable, froito do descoñecemento da verdadeira situación que se vivía en España. De volta a Madrid, Ramón Piñeiro foi prendido nunha reunión na que ía informar os outros grupos clandestinos das súas xestións en Francia. Foi condenado a seis anos de cárcere, dos que cumpriu tres.
A LOITA CULTURAL A loita cultural, vista a fortaleza que fora adquirindo o réxime franquista e o seu progresivo recoñecemento internacional, ao saír da cadea Ramón Piñeiro creu inviable continuar cunha decidida loita política na clandestinidade e optou pola loita cultural. Tras operarse da vista, que se resentira dos tres anos de prisión, uniuse ao proxecto de levar adiante unha nova editorial, Galaxia, que lle dese cobertura legal ao galeguismo e permitirse facer públicas as súas ideas co fin de crear conciencia de país, especialmente entre as xeracións que estaban medrando baixo o férreo control ideolóxico do franquismo. Co mesmo propósito, tras instalarse en Santiago coa súa muller, Isabel López García, coa que casou en 1952, iniciaría o labor de entrar en contacto cos mozos que chegaban á cidade para cursar os seus estudos universitarios. Pola famosa mesa de braseiro da súa casa na rúa Xelmírez, 15 pasarían durante as dúas décadas seguintes moitos rapaces con inquietudes culturais e políticas. Ramón Piñeiro foi o director literario de Galaxia e, dende ese posto, un dos principais artífices da reconstrución cultural galega da posguerra. Un dos primeiros propósitos da editorial foi crear unha revista, Grial, para a que non se conseguiría autorización gobernamental ata o ano 1963. Ramón Piñeiro e Francisco Fernández del Riego dirixiríana dende esa data e nela o primeiro publicaría máis de corenta colaboracións. Mais, previamente, esta publicación periódica foi saíndo do prelo de forma encuberta, como colección de libros de autoría múltiple. Na Colección Grial, que editou catro números antes de que as autoridades a suspendesen, publicou Ramón Piñeiro o seu primeiro ensaio filosófico: "Significado metafísico da saudade" (1951), de grande impacto nos medios intelectuais galegos e portugueses. Con esta obra demostraba sobradamente o que o goberno e moitos cidadáns poñían en dúbida: a capacidade da lingua galega para o xénero ensaístico e para a especulación filosófica.
A SAUDADE Á saudade dedicaría Ramón Piñeiro outros catro traballos máis ("A filosofía e o home", "Para unha filosofía da saudade", "Saudade e sociedade, dimensións do home" e "A saudade en Rosalía") que, en 1984, reuniría no libro Filosofía da saudade. Dez anos antes, no volume Olladas no futuro, escolmara o máis significativo dos artigos que fora publicando dende o ano 49 en publicacións periódicas, nomeadamente en Grial. Ademais da creación orixinal, destaca no labor de Ramón Piñeiro a prol da cultura de Galicia e da dignificación da súa lingua a publicación de dúas traducións realizadas en colaboración con Celestino Fernández de la Vega: o Cancioneiro da poesía céltica, de Julius Pokorny, tradución que foi premiada pola editorial Bibliófilos Gallegos, e a conferencia de Martin Heidegger Da esencia da verdade. A significación que tiña a publicación en galego dun dos filósofos máis relevantes do momento, aínda non traducido ao castelán, non escapou ás autoridades, que puxeron reiterados atrancos á súa saída do prelo. A preocupación pola lingua galega de Ramón Piñeiro reflíctese tamén na súa dedicación á revisión e publicación do Diccionario gallegocastellano de Eladio Rodríguez González, que finara en 1949 sen sacar á luz o seu traballo lexicográfico. MANDA CARALLO
5
L E T R A S G A L E G A S
En resposta ao afogamento da cultura galega que o franquismo practicaba sistematicamente, Ramón Piñeiro redactou un documento de denuncia que foi asinado por diversos centros galegos de América e repartido na nosa lingua, en inglés e en francés na VIII Asemblea Xeral da UNESCO (1954), causando o desconcerto entre a delegación española, presidida polo ministro de Educación. Xesús Alonso Montero deulle a este episodio o nome de "batalla de Montevideo". A partir do ano 1966, Ramón Piñeiro foi convidado durante catro veráns ao Middelbury College de Vermont (EUA) para impartir cursos sobre o a sociedade e o pensamento españois. En 1967 ingresou na Real Academia Galega co discurso A linguaxe e as linguas, en que, en opinión de Henrique Monteagudo, poden atoparse ecos dos estudos de sociolingüística que estaban xermolando naqueles anos nas universidades norteamericanas.
A VIDA POLÍTICA Volta á arena política, durante os últimos anos do franquismo, Ramón Piñeiro ocupouse tamén de facilitar a creación dun partido socialista e outro de tendencia democristiá galegos, convencido de que "a maioría de idade política de Galicia tiña que consistir mesmamente en que deixase de existir un partido galeguista para que fosen galeguistas todos os partidos democráticos". Con todo, el non se integrou en ningunha destas formacións, pois coidaba que cumpría continuar facendo unha política cultural á marxe dos partidos que servise para galeguizar a parte da sociedade que non militaba en ningún deles.
TOME, S.L. FONTANERÍA, CALEFACCIÓN Y ELECTRICIDAD Telf./Fax 986332927 Móvil 649983069 LOUREDO - POMBAL, 86 MOS (Pontevedra) MANDA CARALLO
6
A miúdo escóitanse diversos mitos sobre os discos duros; unha grande maioría deles son mentira: Formatear un disco duro pode, moitas veces, danalo
P.C. MANDA CARALLO
7
MANDA CARALLO
10
Campus Party 2k8
Feira Valencia Días 28 xullo a 3 agosto de 2008
Un ano máis, celebrouse Campus Party (2008) na Feira de Valencia (en Paterna-Valencia). Unha festa anual que reúne a miles de persoas, que este ano foron 8.973 persoas, das que 2.973 foron sen PC (e que fan sen pc), preguntarédevos? Pois alugar un por un “módico” prezo). A entrada custou este ano 92 euros/persoa, que dan dereito á estadía en CP, “oco” para un ordenador, un cable de red Intranet/Ethernet, unha toma de corrente (hai que levar regleta), camping… E o básico, con opcións adicionais (pagando) de catering, aparcamento…
O pavillón 2 da Campus Party 2008. Para dar unha idea do ambiente… E qué vas facer alí? Pois intercambiar experiencias, coñecer nova xente, entreterte, e gozar da Intranet. Posiblemente viches nos medios de prensa doutros anos cousas como “Descargar unha canción en 2 segundos”… Pois iso é só na Intranet, que vai a velocidades incribles, ou como algúns din: “Unha play que tarda un minuto!”. E despois, claro, tes Internet normal e corrente, pero a unha velocidade bastante baixa, sobre todo débese ao uso de programas P2P estilo eMule, Lphant, Ares… E como baixar unha canción en 2 segundos (segundo din nas noticias e medios)? Cun programa chamado Direct Connect (ou coas siglas “DC”), no que indicas cartafoles que queres compartir, é dicir, que outros usuarios da rede poidan descargar cousas delas (e todas xuntas teñen que sumar un mínimo de tamaño en GB este ano o mínimo foi de 15GB-, variante cada ano, para poder acceder á descarga de arquivos da Intranet). Había usuarios que compartían máis dun Terabyte! A Feira de Valencia divídese en varios pavillóns, e en Campus Party só se utilizaron algúns, dividíndose o evento en: Camping 1 e 2, Participantes 1 e 2 (onde están todos os ordenadores), Ocio (onde hai resto de patrocinadores, e ocio, etc.), Basicamente. No camping están todas as tendas de campaña para durmir, aínda que hai quen prefire durmir de hotel, ou 'xa que estamos', na área de Participantes, MANDA CARALLO
R E P O R T A X E S
baixo a mesa do ordenador, ou coma un 'senteito', ao descuberto, exposto aos ollos de todo o mundo… É unha zona algo escura (débese a que teñen unha iluminación estable ao tipo de zona servida, non moita luz, pero tampouco falta…). E por que hai quen NON quere durmir aquí? Seguramente, polo ruído, aínda que a zona Participantes non é tampouco unha zona moi silenciosa, a verdade… Tamén se sitúan alí as duchas, nunhas cabinas. En Participantes están todos os ordenadores, e as zonas. Asígnante un lugar onde estar, tendo posibilidade de crear 'clans' para que varias persoas teñan asentos contiguos. E logo tamén hai as áreas, onde estarás ti, na que seleccionases ao inscribirte no evento. As áreas son: Astronomía, CampusBlog, CampusBot, CampusCrea, Desarrolladores, GoogleHack, Xogos, Modding, Simulación e Software Libre. Cada zona (1 e 2) teñen distintas áreas non repetidas, sendo a zona Participantes-1 a que, digamos ten máis 'vida', xa que é onde está Xogos, Simulación, Modding… A outra é lixeiramente algo máis aburrida, trata de “nondiversión”, de crear e programar e todas estas cousas… Logo tamén hai conferencias de personaxes famosos e non tanto (por exemplo, creador de Internet, de SourceForge, do lenguaxe PHP…), e obradoiros e
Un dos moitos SWITCHs que teñen, como saída, todos os cables de rede para gozar da ampla velocidade de baixada Intranet de Campus Party. Día e noite funcionando! A organización debeu gastar unha manchea de cartos, pois nada menos que un destes aparatos para cada dúas filas… E non son baratos nin nada! 11
R E P O R T A X E S O pavillón 2 tampoco foi tan aburrido… Non habería Xboxes nin Wiis, pero si que había unha recreativa MAME, algo modificada, xa que dispoñía de moitísimos xogos de recreativas, NeoGeo e un de guitarra bastante moderno (e non de pago, senón de Software Libre). E a máquina non era de moeda! Premendo nun botón cargábanse créditos (moedas). charlas… Todo un mundo! E, por último, algúns patrocinadores, que a maioría están en Ocio, pero digamos que, os así coma 'máis serios', están nas áreas… Ou podemos dicir os que non ofrecen sorteos, concursos, etc… E en Ocio, hai máis patrocinadores, que acostuman ofrecer concursos e agasallos, unha tenda de informática (por se che falta algo), e restaurantes (pizzaría e sandwicharía). A seguridade no evento está ben por unha parte, pero por outra… Vexamos. Primeiro, para conseguir as acreditacións, cola. Despois, para poñerlle unha pegatina á CPU, ao monitor, e á consola (se a levas), cola. E a pegatina esa, ten un código de barras e o teu DNI, para que, se alguén por exemplo, vai e róubache o portátil, por poñer un exemplo, ao saír, comproban que o DNI da persoa sexa o mesmo có do aparato sacado a fóra. E tamén, hai os que están nas portas, entradas e saídas, a ver se tes a acreditación colgada e ver se é e
correcta, e revísante as mochilas e bolsas que leves (hainos máis rápidos e máis lentos). Pero, iso, pode chegar a estresar, desesperar ou facerse pesado… Por seguridade revisan iso todo. Os menores pódense inscribir no evento, pero seguindo unhas instrucións: hai que enviar documentacións por correo á Asociación E3 Futura, en Madrid e ir acompañado do pai ou da nai. Un bebé de tan só 6 meses foi a campuseira máis nova da CP2k8. Súa nai xa acudiu ao evento en 2007, embarazada dela, e este ano acudiu coa filla á CP, con berce e todo! O campuseiro maior tiña 72 anos. Unha das cousas divertidas foron as Invasións. A máis ruidosa foi a que deu fin a Campus Party 2k8. Ás 1:00 da madrugada do Domingo 3 de agosto de 2008, comezou o barullo! Tal lío se armou, que ata arrincaron o pobre marcianiño verde que penduraba amarrado no stand de Google. E o similar, pero antes de rematarse a C.P., foi un frautista que, de vez en cando, se poñía a tocar a banda sonora da película Titanic. Isto armou bastante polémica, tanto no propio pavillón, coma nos chats de IRC e o do DC… Había campuseiros que dicían: “Outra, outra!”. E outros que dicían: “Que cale dunha maldita vez! Este non vai saír de aquí vivo!”. Cada vez que comezaba a tocar, oíase: “EEEEEEEEEEEEHH!!!!!!”.
O posto de Microsoft/Windows Live ofrecía lavandería gratuíta, regalos seguros (pescando patiños de goma dun estanque), probar xogos de Xbox360 e, na fotografía, pelexa de buddyes, os monecos de MSN Messenger, dando dereito ao gañador de coller utro patiño da fonte, entre outras actividades. Así son as entradas e divisións de pavillóns de Campus Party. Un gran cartel o indica. Por exemplo, en Participantes, pon iso, o número de pavillón (1/2), e as áreas que hai nel. E, á entrada, os de seguridade, que se encargan de ver a túa acreditación (tarxeta que indica que es da CP), mochila, e comprobar pegatina de seguridade do teu portátil, consola, monitor ou PC sobremesa, comparando o DNI que está escrito sobre a pegatina co da túa acreditación: é o método de seguridade existente para evitar roubos.
MANDA CARALLO
12
En CAMPUS FUTURO (pavillón 2), as grandes obras da tecnoloxía futurista estiveron presentes. R
E P O R T A X E S
A Digital Interactive Table (DIT), unha mesa para facer cousas varias só co poder dos teus dedos.
Na fotografía, vemos a Action-DER2, unha Muller-robot xaponesa. Realista, non si?
Un xogo de KungFu que ti controlas, dando patadas e puñetazos contra os “malos”.
Un software que, cunha webcam conectada, permitía mostrar estados de ánimo con só escanear a túa cara! Fame, felicidade, tristeza, sorpresa, xénero, etc…
Un lindo osiño de peluche, unha foca-robot, que se a acaricias móvese co seu poder de motores.
Na cuarta, temos EartWalk, que permite controlar o software Google Earth cos teus propios pés, coma se estiveses en pleno voo. MANDA CARALLO
Os xaponeses din adeus aos seus típicos paraugas, reemprazados por este, que permite navegar por Internet á vez que camiñas baixo a chuvia. Así, en vez de dicir “Vou cantaaando baixo a chuuuvia”, dirás “Vou navegando por Interneeet baixo a chuuuvia”. Texto, fotografía e experiencia: DAVID LORENZO OSUNA (2º ESO C)
13
R E P O R T A X E S
Mando de Wii SEGA deseñou un prototipo de mando de control remoto, en 1998, primeiro ano da curta vida da consola Dreamcast. É moi semellante ao mando WiiMote da consola Wii de Nintendo. E fíxate na fotografía esquerda, nesa cousa rara que está arriba á dereita: é un adaptador que converte o mando en pistola, igual que con Wii. Nintendo copiou este deseño, ou fíxoo e non se deu de conta de que existía tal mando? Esta mesma pregunta podémola cuestionar no seguinte produto:
As noticias deron conta del como algo novidoso, excepcional… Pero pódese dicir que NON podería ser tan novidoso. Pois, anteriormente, unha cousa moi similar se fabricou da man de Atari, por aló polo ano 1980, para a súa exitosa consola Atari 2600. Recibiu o nome de Atari Joyboard, e viña acompañada cun xogo de esquí. O estraño é que esta “primitiva” táboa fracasou entón, mentres que agora se vende a WiiFit coma churros da feira, e anunciouse coma “novidade mundial”. 26 anos separan estes dous inventos… E entre tanto, nada similar se fixo, exceptuando similares coma as alfombras de baile, bicicletas de xogo, o lexendario brazo robótico de NES, etc…
Facía anos que non se creaba ningun híbrido entre ordenador e consola, e resulta que volven á carga tras o mal sabor de boca deixado por Apple Pippin anos atrás. O primeiro é EVO Smart Console que trátase dun PC cun aspecto bastante feo e cadrado-rectangular, con Linux (Fedora). Está á venda a un prezo que ronda os 379 e 479 dólares. Os xogos venderanse por Internet -vía online- por uns 20 dólares o xogo, cuxo almacenaxe serán tarxetas SD. Outro, que non é realmente un PC pero ten similaridade, é unha consola, chamada OnLive, coñecida coma “O Asasino das Consolas”. Isto débese a que a súa novidade é que os xogos non se terán que mercar en formato físico, senón que a través dun PC con Internet con velocidade entre 1,5 e 5 MB/segundo, poderanse xogar. Non requiren de dispositivo de memoria para gardalos, senón que se xogarán léndoos directamente desde un servidor, facendo streaming. Por último temos a consola de hacer, fabricante de ordenadores. Seu nettop non é só unha consola, senón un verdadeiro centro multimedia familiar. Terá compoñentes tan exóticos coma un disco duro de 250GB e memoria RAM de ata 4GB. Parecía ser esta consola un rumor pero hacer fíxoo oficial nunha Nota de Prensa. O máis destacable é que seu mando será como o de Wii. Seu prezo, según parece, poderá rondar os 149/299 dólares. MANDA CARALLO
14
MANDA CARALLO
15
É a máis novidosa edición sobremesa do Sonic Team, que é un xogo da saga Sonic the Hedgehog. Varía bastante comparándoo con edicións anteriores, se ven seguen as carreras a toda velocidade, tamén temos estratexia, xa que temos que falar con xente, levar obxectos, recollelos... Tamén se inclúe un modo nocturno, no que Sonic se converte en porcoespiño-lobo, que loita contra fantasmas, e non é tanto de velocidade, senón loita, enxeño, tamén velocidade para non caer. Ten a súa complicación aínda que non o pareza, xa que ten numerosos obstáculos, camiños estreitos mooooi altos, e un longo “etc”. A pesar disto, é un xogo moi “colorido” e “vivaz”.
[por Kirby_Fire, adaptación]
Creado por NINTENDO en 1992, é unha mellora do conocido Super Mario Land de GameBoy, cunha nova historia e coas súas dificultades. Nesta historia teremos que conseguir 6 moedas repartidas por todo o mundo e entrar no castelo para parar ao malvado Wario. O xogo consta de 6 niveis; dentro diversas fases (2 e o boss ou 3 e o boss), e algunhas soltas que serven para conseguir moedas, que máis tarde se usan para bonus. Tamén, Mario terá unha nova trasformación, ademais das coñecidas: ?
SETA: Mario agranda.
?
FLOR: A Mario sairalle unha pluma na cabeza que lle permitirá lanzar bólas de fogo.
?
CENOURA: A Mario sáenlle unha especie de ás na cabeza, que lle permitirán planear.
Análise detallada ? Gráficos: 9/10, comparado cá outra versión do xogo de Mario, mellora o apartado gráfico, e un notable cambio na aparencia de Mario e dos Koopas. ? Música: 6/10, a música está ben, pero podería ter
algunha mellora e intentar seguir a orixinal saga Mario; a música non é unha das partes máis baixas do xogo. ? Xogabilidade: 8/10, a xogabilidade é moi boa, xa que o
manexo é fácil e podemos movernos tanto á esquerda coma á dereita, cousa non permitible en xogos anteriores. ? Diversión: 7/10, é un xogo que resultará algo fácil, pero
que finalmente parecerá terrible e moi difícil... Despois de acabalo normalmente, só terás o xogo completado un 30% coma máximo, e terás que buscar nos pasadizos secretos para ir a outro lugar, isto é moi pesado. ? NOTA MEDIA-TOTAL: 8,5/10, é un gran xogo, non
necesariamente a bomba dos da saga, pero estivo bastante ben, sobre todo nótanse a mellora gráfica en canto xogos anteriores, a pesar de ser monocromo.
CARMEN 2º A
ANÓNIMO MANDA CARALLO
16
CARLA GONZÁLEZ FONTÁN (4º A)
IRIA CARIDE (1º ESO C)
MANDA CARALLO
17
SARA ALLEGUE (4ยบA)
CLARA COPENA AMIGO (3ยบA) MANDA CARALLO
18
SARA ALLEGUE (4º A)
CARLA GONZÁLEZ FONTÁN (4º A)
MANDA CARALLO
19
Imos facer un pequeno experimento. Observade con atención durante un minuto todo o que nos rodea. ¿Cantas cousas son de vidro? ¿Cantas de plástico? ¿ Cantas de papel? ¿Cantas están fabricadas coa axuda da auga?... ¿ Cantas e cales se poden reciclar? Reciclar é someter materiais a un proceso de renovación para darlles un novo uso. Reciclar é transforma-lo papel usado en pasta, e a partir desa pasta, fabricar novo papel. Reciclar é fundir latas de aluminio usadas, formar láminas do metal fundido e facer con elas novas latas ou produtos de aluminio. Reciclar é desfacer e fundir botellas de plástico usadas para fabricar novas botellas. En España prodúcense ao ano uns 275 millóns de toneladas de lixo, das cales 22 son lixo doméstico. Tendo claro o concepto de reciclar, e estando concienciados co beneficioso que iso é, ¿non cres que esta cantidade de lixo podería ser moito menor?
Pódese reciclar gran cantidade de materiais: O vidro é un deles, un material que está presente en todo momento na vida cotiá. A botella de cervexa do sábado pola noite, o bote de marmelada das mañás, o frasco de colonia dos días especiais, o pintauñas… todo isto é reciclable. Pola contra, as ventás, os vasos, os xarróns, os espellos e as lámpadas eléctricas non poden ter outra vida. Unha cuestión que pode vir á túa cabeza nestes momentos é cantas veces se pode reciclar o vidro, ¿Imaxinas a resposta? ¡Un número ilimitado de veces! Só con botalo ao contedor verde, xa lle estás dando a este material unha segunda, terceira ou cuarta oportunidade de ver mundo, e ao mundo unha segunda, terceira ou cuarta oportunidade de ver este material danándose a si mesmo o menos posible. O papel e o cartón, tan comúns, coñecidos e utilizados, tamén se poden reciclar. Aínda que hai un pequena excepción, a do papel usado para acolchar gaiolas. Este material pódese reciclar de dúas maneiras: aproveitándoo e reutilizándoo, ou tirándoo no contedor de cor azul. O exemplo máis claro do papel reciclado son os xornais, formados enteiramente por este material. Á parte do vidro e do papel, pódese reciclar o noso amigo don Plástico. ¿A que vén este nome? Pois a que é o material máis usado polo home. Sitúate no teu cuarto, ¿Que pensas que está feito con plástico? Os aparellos electrónicos, os bolígrafos e carpetas, a pintura das paredes, o verniz dos mobles, a tea do colchón, a roupa que levas posta, os botóns, os zapatos, a tinta coa que están impresos os teus libros, as lambetadas compradas na cafetería... Todo primos, fillos ou irmáns de don Plástico. Agora sitúate enriba do gran montón de plástico que se podería formar se non o reciclamos, atópaste moi alto, ¿non? Hoxe en día, son comúns e constantes os anuncios que nos avisan do importante que é non malgasta-la auga, escasa en moitos puntos do planeta. Máis de 1.200 millóns de homes, mulleres, nenos e nenas carecen de auga potable. Observa a diferenza deste líquido gastado nunha cidade do primeiro mundo e nunha vila de Kenia: MANDA CARALLO
Laura, que reside en Nova York, utiliza una media de 1.000 litros de auga diarios, litros que usa para cepillar os dentes, tirar da cadea do váter (varias veces), lavar as mans e a cara... Non obstante, Losero, que vive en Kenia, só usa 5 litros diarios para: beber té, beber auga no pozo da escola, encher o cubo para o gando... Non debes tirar da cadea máis do necesario, podes chegar a malgastar 10 litros de auga diarios. Na casa, intenta ducharte en vez de bañarte: unha bañeira chea contén 200 litros de auga. Impide que gotee a billa, nun único día podes perder 30 litros. Se realizamos unha suma da cantidade de litros de auga que usamos ao ano, danos un número extremadamente alto, un número que, cun pouco de cabeciña, pódese reducir á metade. Por último, as pilas e o aceite. As primeiras son moi importantes reciclalas, posto que son altisimamente contaminantes para o medio natural. Unha única pila de reloxo pode contaminar un río enteiro, polo que este ecosistema quedaría destruído, e esa auga contaminada pasaría ao mar, onde seguiría co seu labor destrutora da natureza. Para reciclar as pilas, cómpre un único xesto, un xesto que pode salvar moitas especies animais e vexetais, deixando as pilas en pequeno contedores deseñados só para desfacerse delas. Por certo, no noso instituto temos eses pequenos contedores no mostrador da secretaría administrativa. O aceite tamén se pode reciclar. Se a todo o aceite usado se lle dera un destino correcto, os Estados Unidos poderían aforrar miles de barrís de petróleo ao día, un dato que sen dúbida lograría un pequeno respiro na economía española e, daquela, nos nosos petos. O aceite pode volverse a refinar para producir lubricantes, aceite combustible etc. Tamén, co aceite usado, por exemplo, para fritir patacas, se pode fabricar xabón e deterxente. Resumindo e rematando, que o mellor para ti, para el, para ela, para nós, para vós, para eles e para min é reciclar, así que.. ¡Mans á obra, ouh?! CLARA COPENA AMIGO (3ºA)
20
Sabías que...? Sabías que...? Sabías que...? Sabías que...? Sabías que...?
abías que...? Sabías que...? Sabías que...? Sabías que...? Sabías que...?
Sabías que...? Sabías que...? Sabías que...? S
SEILA PELETEIRO FIUZA (2º BACH E )
IRIA CARIDE (1º ESO C)
MANDA CARALLO
21
MANDA CARALLO
22
ENTROIDO 2008 NO ICC
DAVID LORENZO RODRร GUEZ (4ยบ B)
ENTROIDO 2008 NO ICC
DAVID LORENZO RODRร GUEZ (4ยบ B) MANDA CARALLO
28
MANDA CARALLO
30
SEECGALICIA Sección Galega da Sociedade Española de Estudios Clásicos
ODISEA 2009
MANDA CARALLO
35
N O T I C I E I R O
EXCURSIÓN ÁS GÁNDARAS DE BUDIÑO
ANDREA ALONSO LORENZO (1º ESO C)
MANDA CARALLO
40
23 de abril
CONSELLO DE REDACCIÓN MANDA CARALLO
41
SERVIZO DE INFORMACIÓN. ESCOLA DE NEGOCIOS CAIXANOVA MANDA CARALLO
42
MANDA CARALLO
43
GAIA
SEILA PELETEIRO FIUZA (2ยบ BACH E ) MANDA CARALLO
44
RELACIÓN DE TRABALLOS E ALUMNOS E ALUMNAS PREMIADOS:
MANDA CARALLO
45
1ยบ
2ยบ
MANDA CARALLO
46
Agora que xa marchei, déixote aquí estas palabras. Fáloche dende o esquecemento e agardo que me lembres. Só quero darche as grazas por facer que o curto da miña vida tivese algún senso, grazas por ter estado ó meu carón neses dificiles momentos no hospital. Esta carta escríbocha co meu derradeiro alento, ti fuches quen me deu valor para vivir, e quero morrer co mesmo valor. Ti fixeches que brotasen de entre as miñas bágoas os sorrisos, e aínda que nos enfadabamos, amañábase todo e rendiámonos ó calor da cama. Agora mesmo lembro aquela noite na que tanto discutimos e berramos, e ó final, bicáchesme, abrazáchesme e amáchesme... Cantos recordos que gardo no corazón!, só para min. O bolígrafo semella que pesa unha tonelada, penso que xa me queda pouco, grazas por quedar esta noite ó meu carón, escoitarte respirar é o son máis fermoso... Non podo dicirche que é o que debes facer, porque non o sei, só che vou pedir a derradeira cousa antes de marchar... sé feliz. Pasaches os últimos meses indo e vindo ó hospital, todo iso por min, agora que marcho a onde nunca hei de regresar, que disfrutes cada segundo... Eu deixei moito por facer e dicir por crer que tería tempo, e ó final todo acabou. Xa case non podo nin respirar, a miña vida escapa entre os meus dedos, non podo escribir nestas liñas canto te amei porque sería imposible. Non chores por min, estou feliz, ireime cun sorriso nos beizos grazas a ti. Sempre estarei xunto a ti, quéro...
MANDA CARALLO
47
MANDA CARALLO
48
LAURA, EX-MEMBRO ILUSTRE DO CONSELLO DE REDACCIÓN
Dedicado aos meus compañeiros. AIDA MÉNDEZ BECEIRO (4º ESO A) PAULA LAGO GLEZ. (2º BACH E) MANDA CARALLO
49
¿Quen es? EDUARDINA PONDAL
-¿Quen es? -Non sei -Perdícheste? -Talvez -De onde saíches? -Non o recordo -Cara a onde ías? -Esquecino todo -Entón saíches da masa -Que queres decir? -Non pensabas deixábaste ir -E agora? -Agora xa podes pensar, saíches da gaiola e xa podes voar -Por que non me lembro? -Porque esqueciches o pasado e os ideais de neno para encaixar no cadro. -Comezo a lembrar… deixei de ser eu para comezar a actuar e adopta-lo seu, deixei de pensar por seguir ós demais, pasei a acatar burdas pautas morais; crin que era o mellor, pero agora véxoo claro, se non encaixo no cadro é por ter valor. GAIA
SEILA PELETEIRO FIUZA (2º BACH E) MANDA CARALLO
50
2007-08
2007-08
2007-08
2007-08
2007-08
2007-08
2007-08
2ยบ D bacharelato
2007-08
2007-08
E S C R I B I N D O
Esbozaches un sonrriso na miña vida que a encheu de cor, o que foi un simple retrato, cambiou a unha paisaxe chea de vitalidade, onde o mar non tiña final e o sol case desaparecía, tinxindo o horizonte de vermello paixón, ó fronte aínda existía o azul puro, e enrriba comezaban a velas estrelas, cruzándose na mirada a cálida area dunha praia, as abruptas rochas do acantilado golpeadas polas cristalinas ondas, vestíndoas de escuma branca, o verdor do campo salferido de distintas cores e tonalidades, bordeado do máis frondoso bosque repleto de diversidade, e nas súas follas o orballo reflectindo a luz de prata da lúa branca, que espida asoma tras unha nube velada pola noite, un río calmado de grande afluente, acabado nunha cascada onde o auga non caía, senón que flotaba dando orixe á poalla que sutilmente rega as follas caídas das árbores aínda cobrizas alá ó fondo…
Mirar nos teus beizos o horizonte dun mundo sen fin, que peregrinar para descubrir cada día. Ter á máis fulgurante das estrelas de cada unha das constelacións, coma o máis brillante sol que mece, xa encandilada, a miña alma sosegada. O brillo intenso e profundo das túas pupilas son a miña estrela durante o meu camiño, sendo imposible perderme mentres te navego. A miña pel estremecida por rubor coa túa suave caricia. Soñarte cada noite e espertar alegre o ver ante min o soño cumprido. Chorar de alegría calmado no teu abrazo, serenando o corazón namorado que bóle de sangue ferventemente apaisoxada polas túas cálidas palabras. Un bico, unha suave caricia co valor dunha alma entregada. Un reto ó medo e á incerteza. O máis simple pero puro comezo. A desesperanza dun final. Ensoño soñado de transparente existencia. Doce reflexo sobre cristal embazado. MANDA CARALLO
56
E S C R I B I N D O
Pensamentos sobre o amor -No silencio da miña alma, dos meus pensamentos e do meu corazón, áchase todo o meu amor e, non obstante, tan só che podo dicir que me gustas, que eres fermoso, a miña arte, fonte eterna da miña inspiración, que enche sempre o meu peito regando nas miñas veas a paixón que chega a cada rincón do meu corpo, enlouquecendo por posuirte, por terte preto e dicirche cun xesto, unha mirada, unha caricia, un bico e uha entrega, todo o silencio que albergo. -Só un bico ardente que prende enerxicamente o meu corazón, bulindo acelerado o meu sangue, e me fai ser animal e non home, arrebatándoche o teu corpo, posuíndote con tanta paixón que morre a miña alma, e morro eu. Non existo agora, non penso en nada, tan só me excita a túa pel e sentir os latexos da túa vida cando pouso as miñas mans en ti. Non son home, son puro amor.
FIBRIZO, EX-MEMBRO ILUSTRE DO CONSELLO DE REDACCIÓN
FRIMAN
-Vin realizado o meu soño; un soño fermoso, marabilloso, incrible, e ata diría divino. Fronte a min estabas ti, e os teus ollos en min, e o teu aroma, e a túa respiración, e os teus beizos logo… E en ti estiven eu, e as miñas mans, e os meus beizos, e a miña lingua… Fomos un en desexo, en paixón ardente, luxuria encarnada en dous corpos… Fomos, somos e seremos. -Quero gritar canto te desexo, e as nubes forman o teu corpo; quero grita-lo teu nome, e o mar dáme o teu reflexo; quero gritar canto es para min, e o Sol dáme a túa luz na miña vida; quero gritar que es o meu soño, o meu anhelo, que te amo, e que o vento me traia o teu aroma, o teu alento… a túa resposta. MANDA CARALLO
57
MANDA CARALLO
58
E S C R I B I N D O
MANDA CARALLO
59
E S C R I B I N D O
CARLOTA FREIRร A CORDERO (3ยบ ESO A)
SARA 2ยบ B MANDA CARALLO
60
E S C R I B I N D O
Dedicado a Manuel Rivas, un auténtico xenio do relato.
MONCHO
Fas que a imaxinación sobrevoe o meu arredor, que a memoria me xogue moi malas pasadas, que as lembranzas me mintan abertamente. Sobre todo fas que a miña inspiración xurda, que, coma o cauce dun río, as miñas máns axuden as verbas a cravarse nun papel ou que cargas eléctricas que producen o roce sobre o teclado creen sinais que se transformen en verbas. Frases cheas de sentimentos adormecidos que acordan, soños que crían esquecidos e soterrados. Fas que o meu mundo se converta nun tremendo caos, que a miña cabeza non me responda como debería e o meu corazón se rebele contra min.
PATRICIA DE DIOS PAZ (Ex-alumna e colaboradora asidua da nosa revista en anos pretéritos) MANDA CARALLO
62
E S C R I B I N D O
MANDA CARALLO
63
E S C R I B I N D O
MANDA CARALLO
64
E S C R I B I N D O
DANIEL ALONSO COSTAS (3ยบ ESO B) MANDA CARALLO
65
PATRICIA DE DIOS PAZ (Ex-alumna e colaboradora asidua da nosa revista en anos pretéritos)
Dedicado a Yago, unha persoa a quen non lle caberá esta historia na cabeza. MONCHO MANDA CARALLO
66
ACCÉSIT
FLAVIO FERNÁNDEZ GALLUR (1º BACH. D)
DE SE S PE RAN ZA
Comezou a baixar con coidado as empinadas escaleiras que conducían ó soto. Chegáballe un ruidiño de aló abaixo. Atoutiñando coa man nas paredes cheas de teas de araña, baixou outro chanzo. As partículas de po víanse brancas pola luz da lámpada que levaba na destra. Facían que todo se vise borroso, coma se houbese unha mesta néboa. Chegou por fin ó soto. Alí estaba el, de xeonllos e co queixo apoiado na enorme mesa sobre a que un pequeño tren discorría facendo ese ruído que antes ouvira. Unha botella de licor mediada fíxolle dubidar do seu estado. Mais tiña fame, e o seu fillo tamén. Botándolle valor, dixo: -Non estás escribindo. -Estou co meu tren -respondeu el sen apartar os ollos do xoguete-. Acáboo de comprar. Gústache? -inquiriu coa cara medio volta e un sorriso na face mal afeitada. Era unha maqueta moi fidedigna do Orient Express, e seu home fixéralle un decorado recreando os lugares polos que debería pasar. "Si que me gusta" pensou ela, mais o que dixo non foi iso. -E dende cando non escribes nada? O home, sen mirala sequera, colleu a botella , deulle un bo grolo e respondeu con voz cascada. -Estiven de viaxe. -Quizais xa non teñas nada que dicir... Cun suspiro, sacou un xornal da súa chaqueta. -Mira, aquí marqueiche varios traballos posibles... -Non preciso que me busques traballo! interronpeuna el cun arrebato de furia. Os seus ollos desorbitados recobraron un pouco a cordura ó vela tan asustada-. Estou ben así -engadiu cos ombros abatidos-. Son poeta -rematou, volvendo ao seu xoguete. Ela, unha vez máis, saíu do soto, escaleiras arriba, coa sensación desesperante de non poder facer nada, de estar levando a súa familia á ruína e non facer nada. Como tantas outras veces, repetíase que a culpa era de seu home, quen prefería beber e xogar con trens antes que traballar para dar de comer á súa familia. Ía ensimesmada nestes pensamentos cando un golpe contra o lintel devolveuna á realidade. -Merda! Entón oíu a seu fillo chorando. Foi correndo ao seu cuarto e inclinouse sobre o berce. Era un berce acorde ó resto da casa. Un berce vello, de patas oxidadas e coa pintura das madeiras desportillada. -Que tes, meu ben? "Que vai ter. Fame" Xa estaba fóra de tempo para darlle o peito, mais non había outra cousa. Descubríndose, achegouno ao seu corpo. Coma un
MANDA CARALLO
E S C R I B I N D O
ionqui necesitado, o neno aferrouse ao teto e comezou a succionar con avidez. Teño que saír de aquí. El non vai cambiar. Se polo menos puidese traballar eu..." Mais sabía que iso era imposible. Era moi dificil atopar traballo e, aínda que a admitisen, seu home non llo permitiría. Tampouco sabía onde podía ir. Non tiña familia na cidade, estaban en pleno inverno e tiña ao seu bebé. Porque non ía deixalo atrás. "É capaz de vendelo para comprar máis licor. Morrerá de fame, mais morrerá bébedo"."Se chego até a estación de tren, podo pedirlle ao meu primo que me deixe durmir alí e pola mañá metereime nun tren que vaia cara á casa. A de verdade, non este cárcere". Decidida de súpeto, dirixiuse ao armario, tan feo coma o berce. Abriuno e colleu toda a roupa que podía levar posta. Puxo dúas capas de roupa interior, tres blusas, dúas saias e cubriuse con tres mantóns. Envolveu o seu vástago de xeito similar. Enfundouse as luvas e calzou as botas militares de seu home. Parecía un boneco de neve, só que da cor contraria. "Xa estou". Co seu vástago no colo, saíu á deserta rúa. O frío e a neve déronlle unha bofetada na face que a fixo retroceder un paso. "Neva" Decidiu coller un paraugas para protexerse dela. Levaba unha hora avanzando lentamente pola rúa, e notaba nalgunhas casas como as cortinas se movían un chisco. "Prefiren mirar antes que axudar". Sentíase moi cansa. A neve chegáballe até os xeonllos, cada vez custáballe máis avanzar. "Na seguinte bocarrúa descansarei un chisco". Non obstante, ó chegar alá, obrigouse a continuar. Non podía faltar moito ata a estación. Dobrou cara á esquerda e alí estaba. A uns douscentos metros, o edificio de ladrillo vermello esperábaa. Nunha explosión de alegría, botou a correr cara a ela, mais ós catro pasos tivo que deterse. As pernas doíanlle polo cansanzo, e os xeonllos ardíanlle. Con dificultade, proseguiu o seu dificultoso andar cara ó seu único refuxio. Despois dunha eternidade, ou iso lle pareceu a ela, chegou ás portas dobres da estación, pechadas a cal e canto. Tentou empurrar unha delas, mais era de madeira maciza e, co seu bebé nos brazos, non era quen de abrila. Coa man ceibe bateu nelas con desesperación. -Ábreme, primo! Ábreme! De súpeto, unha pequena mirilla abriuse e amosou uns pequenos ollos escuros. Ó ver a muller que esperaba no medio da neve, eses ollos mesquiños amosaron un destello. Abríronse as portas, e un pequeno e barrigudo home sorriulle coa súa boca negra. 67
E S C R I B I N D O
-Boas noites, señora. Que fai a estas horas na rúa? Tivo sorte de que non a atopasen os militares. Mais non debe quedar na rúa. Pase, pase, señora. Ela, aínda que receosa, entrou na escura estación. Aquel non era seu primo, nin moito menos. A persoa que ela buscaba era ben máis alta, e un mozo garrido. -Onde está Aleixandre? -O rapaz loiriño? Síntollo, señora, mais foi mobilizado. "Oh, non!” -E vostede? -Eu sufro dunha discapacidade física -contestou el cun aceno que pretendía ser un sorriso.
"Xa. Como meu home. Incapacidade física..." Non sabía que podía significar iso. Se con incapacidade física se referían a alcoholismo ou preguiza, seu home tíñaa seguro. E se querían dicir unha tripa de embarazada de oito meses, ese home tamén. -Impórtalle que pase aquí a noite? -Por suposto que non, señora. Veña comigo. Entón o neno espertouse e comezou a chorar Conduciuna a unha pequena sala quentada coa súa estridente voz. por unha estufa de leña. A portiña desta atopábase aberta e axudaba a ilumina-la estancia. Chegoulle o -E ese bebé? -inquiriu, marcando especialmente a cheiro duns chourizos asados. Fixouse mellor, e entre última palabra. as brasas puido ver tres vultos. -E meu -contestou, tentando soar indiferente. -Ceou, señora? -Xa vexo. -Non, señor. Mais non se moleste. Comezou a observala cunha mirada torva e, En realidade, a boca facíaselle auga só de paseniño, comezou a achegarse. Mirándoo de esguello, pensar en comer un anaco dun deses chourizos. ela comezou tamén a moverse, mais en sentido contrario. El, ó decatarse, decidiu esquecer toda -Non é molestia, señora. De feito, tres chourizos son cautela e sentou ó seu carón, moi pegadiño. moitos para min. -Así que vostede é nai solteira, non ten a ninguén na -Agradézollo, señor. cidade e atópase cun home nunha estación de -Desculpe que lle pregunte, señora, mais... Como se ferrocarrís pola noite. chama? Vai ser unha noite longa e gostaríame saber -Algo así, si -respondeu ela, tentando alonxarse con quen falo. máis. Topou coa fin do banco. -Claro, señor -dixo ela forzando un sorriso-. E alí estaba o home de novo, mirándoa con eses Chámome Esperanza. ollos nos que saltaba a luxuria. -Encantado, señora. Eu teño o orgullo de ser Golfín -Se vostede quixese, eu podería atoparlle un oco no Socartes, maquinista e supervisor desta estación -dixo primeiro tren cara a onde vostede prefira. o home sacando peito. Só que este atopábase un pouco máis abaixo do normal. -Agradeceríallo moitísimo. "A altura do embigo" pensou ela cun lixeiro aceno -Mais eu debo render contas sobre tódolos de desprezo. viaxeiros que partan desta estación -dixo baixiño, coma se falase consigo mesmo-. Aínda que podería -E como é que unha moza coma vostede vai soa estraviar os papeis... pola rúa a estas horas? E coa que está a caer! -Non me gustaría que tivese problemas pola miña -Verá vostede... -comezou Esperanza pensando culpa... rapidamente unha historia-. Entereime de que un familiar atópase moi enfermo, e quería coller o primeiro -Non teña pena por iso. Algún tipo de tren. Pensei que tal vez os houbese nocturnos... compensación sería suficiente. -Xa vexo... E seu home non a acompaña? -Non teño moitos cartos... -Non, señor. Meu prometido atópase canda o -Seguro que algo se nos ocorre... familiar. Alargou unha man sucia de aceite, como de motor, -Vaia, vaia... Prometida. talvez de arranxar as locomotoras, e acaricioulle unha MANDA CARALLO
68
iluminouna. A orixe desta luz parecía estar diante, a uns dous metros e medio sobre o chan. Sen darse conta sequera, botou a correr cara a esta luz. Creu oír a un home que lle instaba a botarse ó chan, mais o desexo irracional de chegar á luz rematou por afogar esa voz. Continuou correndo, avanzando todo o de présa que lle
meixela, baixándoa polo pescozo e tentando introducila por debaixo da bufanda... -Acabo de recordar que si teño onde ir -dixo ela erguéndose de súpeto. A Golfín cambioulle a expresión, escurecéndoselle a mirada baixo o cello engurrado. -Como prefira -replicou el en ton cortante-. Xa sabe onde está a porta. Que teña boa noite -rematou mentres volvía ao carón da estufa e collía un dos chourizos cun coitelo. Cando Esperanza saíu de novo á rúa facía aínda máis frío, se iso era posible. Non sabía a onde podía ir. Botou a andar sen rumbo fixo, xirando aleatoriamente nas bocarrúas. Esquerda, dereita, dúas veces esquerda, un bo treito todo recto, de novo á dereita... Supoñía que, coma antes, a xente a observaría tralas cortinas, mais non lle importou. Facía demasiado frío para que lle importase. Todo o corpo lle tremía, e os seus dentes facían tal ruído ó bater que a poñían nerviosa. Seu neno aferrábase entre soños á manta que o cubría, achegándose a ela todo o posible. Tapouno un pouco máis. Non sabía que facer. Con ese frío non aguantaría moito máis; as súas roupas, empapadas de camiñar pola neve, pesábanlle de máis. Virou de novo a esquerda e enfilou cara á Praza do Concello. Era unha rúa grande, mais ó atoparse cuberta de neve e ás escuras, resutáballe estraña. Camiñaba engorde polo centro dela, cal unha alma en pena. "Debo dar un pouco de medo" Comezou a escoitar un ruído lonxano, coma de motor, só que máis potente. Parouse e mirou ó seu redor, mais non viu a ninguén. Seguiu camiñando cando unha aguda dor asaltoulle ata a altura dos xeonllos. Fixo que caese, mais conseguiu apartar ao bebé antes de caer. Amodiño, Esperanza tentou erguerse. Os dedos dos pés ardíanlle. Cousa rara, co frío que facía. Recolleu ó seu fillo e prosegui a marcha. O ruído facíase máis forte, pero seguía sen ver a ninguén. Entón, unha potente luz
MANDA CARALLO
E S C R I B I N D O
permitían a neve e a dor das pernas. Unha nova dor invadiu o seu abdome. Era peor, se cabe, que a conxelación dos pés. Derrubouse na neve e quedou tombada en posición fetal, co seu fillo aferrado ó peito. Doía moito. Sentía unha calor esvarándolle polo corpo. Levou lentamente unha man cara á orixe desta dor lacerante. Retirouna tuinguida de vermello, quentiña. Sangraba. Notaba como as poucas enerxías que lle quedaban escapaban cara á neve. Tendeuse boca arriba nun intento de respirar mellor. A luz desaparecera. Miraba cara ao ceo nubrado, desexando que o anxo baixase dunha vez e a liberase da dor. Mais o ceo non se abriu. No seu canto, tres figuras aproximáronse e a observaron dende arriba. Ían vestidos de verde, armados e con casco. A realidade deulle unha bofetada. A luz que vira non era outra cousa que un foco dunha patrulla militar, cuxos integrantes a observaban agora. Sabía que non a axudarían. Violar o toque de queda castigábase coa morte, e cando alguén o facía, o seu corpo abandonábase para que todos visen quen era o traidor. A ela non lle importaba. Ninguén a coñecía nesta merda de cidade. E tiña cousas máis importantes nas que pensar. -Meu neno... -murmurou cun fío de voz. Cun grande esforzo, alzou o motivo de toda aquela odisea, de xeito que os tres soldados o visen mellor. -Meu neno... O soldado que parecía maior, cunha banda vermella no brazo, dixo, mirándoa moi fixamente: -Esta muller é unha traidora e debe morrer. E non temos que que ocuparnos de ningún neno. Dito isto, deu a volta e volveu a onde debía estar o acoirazado. Un dos soldados non dubidou en seguilo, mais o outro quedou mirándoa. Esperanza continuaba co seu bebé en alto, pero pesáballe de máis. Lentamente, comezou a escorar. Pero antes de que caese, o último militar colleu o neno ó voo e, con moito coidado, ben envolto nas mantas, gardouno na enorme mochila que tiña ás costas. Esperanza sorriulle mentres unha solitaria bágoa escorregaba pola súa meixela. -Meu neno... MISCHLINGE 69
E S C R I B I N D O
1º PREMIO MARCIAL RAMÓN RODRÍGUEZ QUINTANA (3º ESO A)
CHARLOTTE...
MANDA CARALLO
70
E S C R I B I N D O
MANDA CARALLO
71
E S C R I B I N D O
MANDA CARALLO
72
E S C R I B I N D O
MANDA CARALLO
74
E S C R I B I N D O
Dedicado a Cebolo, que me pediu unha dedicatoria. MONCHO MANDA CARALLO
75
E S C R I B I N D O
Dedicado a Teresa, a minha milhor amiga. MONCHO MANDA CARALLO
76
E S C R I B I N D O
Coñecímonos polo teléfono, pouco a pouco sentimentos máis intensos apareceron, e pasamos de falar unha vez ó día a falar catro ou cinco. Comezamos como amigos, eu contábache todo e tiñamos moitas cousas en común. Sabías que tiña mozo e un día dixéchesme que “mentres un anaco do teu corazón me pertenza, estarei aquí”. Os ías pasaban e eu obsesionábame máis por ti, xa non soñaba co meu mozo, xa non pensaba máis que en ti e en que quería verte. E chegou o gran día. O venres actuabas nas festas de Bouzas, e iamos ir verte. Eu estaba moi nerviosa, parecía unha cativa namorada, e cheguei. Dábame vergoña acercarme a ti e miña irmá acompañoume, recordo que cando te vin o primeiro que che dixen foi “que ollos máis bonitos”. Regaláchesme unha gargantilla e unha tobilleira. Estivemos toda a noite xuntos, pero tiven que marchar e, como non, esa noite soñei contigo. Os días pasaron e volvimos quedar pero esta vez probei os teus labios e podo asegurarche que nunca me entreguei tanto nuns bicos, pero contigo era moi especial, notaba a suavidade, a paixón... Pedíchesme para saír e díxenche que si. Seguía co outro porque non o quería ferir pero un día dixéchesme que se ía contigo faríasme a muller máis feliz e escollinte. Quedei contigo e todo foi moi bonito os primeiros meses, tiñas cousas especiais que me unían máis a ti, pero un día despois de ter o accidente todo cambiou. Comezamos a discutir, a rifar e a berrar por nada. Pasabámolo moi mal os dous pero cando quedabamos todo era perfecto. Un día reapareceu un amigo que me conquistou, como ti fixeras, e contéicho. Quedamos o tres de febreiro e deixámolo, ese día deixámolo, ese día non pensei que fora fastidiarme a vida pero dixéchesme que o intentara con el e que sempre estarías aí. E os primeiros días falamos pero logo desapareciches, intentei chamarte e dixéchesme que te deixase en paz. Xa pasou un mes e resulta que cambiaches de número porque sempre me dá que está apagado. O único que quero é dicirche que aínda que rifaramos foches moi especial para min, foron os mellores sete meses da miña vida, e fuches o meu primeiro amor. Pasamos moitas cousas xuntos e ensináchesme a amar. Díxenche que me ía casar contigo e cando estea preparada buscareite e casaremos.
MOITA SORTE A TODO@S @S NAMORAD@S E POR NAMORAR DIABLY MANDA CARALLO
77
E S C R I B I N D O
(Adaptación e recreación) DAVID LORENZO RODRÍGUEZ (4º B) MANDA CARALLO
79
E S C R I B I N D O
KAKO CARLOTA FREIRร A CORDERO (3ยบ ESO A) MANDA CARALLO
80
E deixando caer a toalla mollada, mostrou o seu corpo espido ante min. As súas curvas virxes harmonizaban co loiro cabelo rebelde que caía sobre a fina espalda. Á fin comezou a camiñar, os seus pasos seguían unha perfecta liña recta cara á fiestra. A sutil luz do serán debuxaba sombras nas súas curvas que resaltaban a perfección e a delicadeza do seu corpo. Estendeu os brazos e deixou no chan ao gato, que saíu entre as cortinas do balcón deixándonos sós no incómodo silencio da estancia. Crin que era o momento de achegarme a ela con coidado, pero cando a mirei decidido a dar o primeiro paso, un frío cortante percorreu as miñas costas... As nosas miradas cruzáronse durante un leve segundo que segue a dar voltas na miña mente coas palabras que nunca lle dixen. Sorriu, os seus ollos brillaban, pero non acompañaban o sorriso pois delataban tristeza e preocupación; aínda así, a súa beleza era infinita. Non sabía o que sentía nese momento. Pena. Paixón. Amor. Vergoña. Sentía que tiña que protexela, facer garda ante ela e que ningún mal se lle achegase. Así que collín o meu sombreiro e marchei. LAURA, EX-MEMBRO ILUSTRE DO CONSELLO DE REDACCIÓN
O sol en contadas ocasións non resplandece como debería, non che deixa achar como as cousas son en realidade, deslúmbrate, cégate, míntete... Unha calor inexistente se introduce no teu corazón, soamente porque o sol quere, só porque o sol che permite ver o que el quere. A pesar de que foi un inverno, no natal, entre as dunas e a brisa do mar; a pesar de que os primeiros intres alumeaban con tódalas súas forzas todo se tornou en frío, en tristura; a pesar de que o sol seguía alí nada era coma antes, non existía xa esa calor que facía que cada mañá, serán e noite foxen perfectas, xa non existía aquilo polo que en parte eu estaba alí e me facía pertencer a ese lugar. Porén, despois de case un ano, o ceo está encapotado en Madrid, non aparece o sol entre as nubes grisáceas, mais tampouco me embarga a melancolía. Teño lembranzas ocultas en min, teño paixóns perdidas, teño bicos gardados que nunca dei, verbas segredas que non escoitou... mais ese xa non é o meu problema, xa non somos nós, agora só é el, só son eu. A pesar de todo quero voltar, revivir dende o presente todo aquilo que aconteceu, superar a fríaxe que existe no inverno por estas datas, encher de calor a beira do mar, oír as ondas chocando contra ese acantilado, durmir de novo entre aquelas sabas e imaxinar por unha última ocasión coma podería ter sido. Verán, por esas datas poderei refuxiarme de novo nesas praias, con esas persoas que fan que a pesar de todo São Martinho do Porto sexa o lugar máis máxico que se podería atopar, un lugar para esquecer, vivir e soñar como sempre o tiña sido. PATRICIA DE DIOS PAZ (Ex-alumna e colaboradora asidua da nosa revista en anos pretéritos) MANDA CARALLO
81
E S C R I B I N D O
ALDARA 2ยบ B MANDA CARALLO
82
E S C R I B I N D O
E agora a gran pregunta, formamos unha familia? Temos fillos? Espero que si, claro, todos procuramos o príncipe azul e quero encontralo. O noso principiño con eses defectos que o fan especial. Pode soar a ñoñería mais é o que quero para nosoutras. E no que se refire aos pequenos, aínda que igual cando leas esta carta non o sexa tanto, espero que tamén formen parte de nós no noso futuro. Quero notalos crecer na nosa barriguiña, comer xeado ate despois de encherme sen que ninguén nos diga nada, quero velos nacer, quero velos crecer. Quero que teñamos a neveira chea de debuxos deles. Quero ser con eles como os nosos pais foron con nós. Unha gran familia. Quero compartir a nosa vida coas persoas que amo. Ben, chegou o momento de rematar esta carta. É algo complicado porque as nosas vidas e os nosos soños non poden ter unha fin tan certeira, sobre todo os soños. Só quero que poidamos cumprir o que temos tan claro e gozar con todo o que aínda nin pensamos. Sobre todo quero que esta carta non caia no esquecemento e menos no interior do lixo, xa que iso significaría que con ela van todos os nosos soños. Despídese de ti coa esperanza de que os nosos soños se fagan realidades, O teu eu do pasado. PD: Segue emocianándote con esas músicas que nos lembran tantos momentos, con esas películas que contan mil historias, co arrecendo duna flor, co sorriso dun neno, co amencer e co solpor... iso significará que sigo sendo eu e que non cambiamos. Perdoade, mais sáltanseme as bágoas cada vez que a leo. Pensar que isto era o que quería e á vez pensar que foi o que conseguín. É realmente gratificante saber que tódolos esforzos mereceron a pena, que as ilusións depositadas nesta carta non foron para ao lixo. Ogallá pudiera facerlle saber dalgunha maneira que todo se cumpriu, mais agora que o penso, non debería, é preferible que o saiba pouco a pouco, que aprenda dos seus propios erros. Desculpade, acho que xa me teño que ir, despisteime un momento con isto e toda a mañá voou. Xa escoito a porta abrirse e aos nenos correr ata ela, a risa do meu marido e a voz dos meus pais e da miña irmá, que ganas teño de darlle unha forte aperta. E esa voz? Se é Ana, seguimos coma sempre despois de tantos anos, que sorpresa! Agora si que xa estamos todos. Grazas por escoitarme e un pracer coñecervos. Igual nos seguimos vendo de aquí a ... Aproximadamente dúas décadas? Adeus. PATRICIA DE DIOS PAZ (Ex-alumna e colaboradora asidua da nosa revista en anos pretéritos) MANDA CARALLO
83
E S C R I B I N D O
Un andalús oíra dicir que os galegos eran cáseque parvos. O andalús tiña que viaxar á Galicia para ver uns familiares que se foran vivir alí, polo que quixo aproveitar para rirse dalgún paisano polo parvo que era, xa que estaba. Nada máis subir ó tren xa tivo a oportunidade de burlarse dun galego, pero mira se non era parvo o andalús que non se deu conta de que xa levaba un galego sentado ó seu lado. Percatouse á altura de Benavente, cando xa estaban a entrar en Galicia, e mira que se escoitaba falar ó galego na viaxe, como para non darse conta. Pensaría que sería vasco, digo eu. Ben, pois antes de chegar á estación de Ribadavia, onde se ía baixar o galego, o andalús tentou trabucalo a ver que dicía. -¿Sabías, gallego -díxolle- que en mi tierra hay plantado un repollo tan grande que ocupa cuatro kilómetros cuadrados de tierra?
E dixo o andalús, ríndose do galego: -¿Y para qué van a querer una "cardera" tan grande? E respondeulle o galego con moita retranca: -Para cocer o teu repolo.
E respondeulle: -Si, seino. Como que acabas de dicirmo. ¿E sabías que na miña terra están a facer unha caldeira na que están a traballar máis de mil latoeiros? É tan grande, que todos os latoeiros repartidos polo corpo da caldeira non se escoitan uns ós outros mallar no ferro.
Pitou o tren e o galego, silandeiro, baixou na estación de Ribadavia. A cara de parvo que lle quedou ó andalús non se lle quitou ata chegar a Vigo. DAVID LORENZO RODRÍGUEZ (4º ESO B)
DIABLY MANDA CARALLO
84
E S C R I B I N D O
BERRO SABELA DE DIOS PAZ (1ยบ BACH D) MANDA CARALLO
86
DEBUXOS
1º PREMIO
CARLA GONZÁLEZ FONTÁN (4º A) “ROSAS” MANDA CARALLO
87
ACCÉSIT
SAMUEL VIDAL AREA (4º A) “NOITE DE HALLOWEEN”
MANDA CARALLO
88
“SANABRIENSE” DAVID LORENZO RODRÍGUEZ - 4º A “D2” PABLO LORENZO RODRÍGUEZ 4º A
MANDA CARALLO
89
“NOITE YO” TERESA GARCÍA GONZÁLEZ - 3º A MANDA CARALLO
90
ENTREVISTAS
LEAH MEYER Lectora de inglés no IES Carlos Casares de Vigo Algunha vez foras polas clases e que os alumnos che fixesen preguntas? Nunca traballei así, como unha profesora. Que che pareceu a experiencia? Ben, ben. Tiven un grupo de nenas de 12 anos, entón estou acostrumbada, non me dá medo. Ademais os alumnos son respectuosos, agradables, listos, intelixentes… Todo ben. Custouche moito a viaxe? No, é un programa de intercambio, eu págolle a un estudante que foi a Nebraska e el págame a min. O caro son as comidas e iso, o estudo non.
U
nha rapaza estadounidense (Leah Meyer) decidiu estudar en España, xa que está estudando cultura española. No instituto pediron unha persoa de apoio de inglés, e concedéronllo a esta
rapaza. Leah Meyer é unha rapaza moi agradable, e respondeu a todas as nosas preguntas, sempre moi despacio e facendo o posible porque a entendésemos. Tamén nos preguntou por lugares de interese para que puidese ver a nosa cultura. Xa que no seu país non existe o entroido, recomendámoslle ir ao entroido de Verín, ademais de ás fallas de Valencia. Esta foi unha nova experiencia moi interesante. Espero que os que a vivistes, a disfrutásedes. Como te chamas? Por que escolliches Vigo? Leah Meyer. Porque tiña dous profesores de Galicia que me dixeron que podía vir De onde es? ó norte, xa que a xente era moi Omaha, Nebraska, EUA. agradable. Tiña para elixir entre Vigo e Murcia, pero dixeron que en Murcia Que estás estudando? había moitos turistas e non ía a Lingua española e cultura aprender moito español. europea. Que é o que máis che interesa Por iso estás estudando en de Vigo? España, non? Aquí hai moitas praias, monSi, para mellorar o meu español. tañas… e en Omaha e Nebraska é todo máis liso, chan… Iso é o que En que cidades estiveches? máis me chamou a atención. Gústame Só en Vigo. Vigo. MANDA CARALLO
91
E custouche moito aprender o idioma? Éme máis fácil dende que estou aquí. Non é métrico, é moi diferente, non foi moi fácil aprender ó principio. Sabes algo de galego ? Un pouco, digo, un pouco (en galego) (risas). Que che parece a comida española? Ben, un sabor moi distinto. Non hai moito marisco en Nebraska, xa que non está na costa. Atrevícheste a probar o polbo? Si (risas). Gústame. Desexámosche o mellor na túa carreira e que aprobes todo. Thank you. Coa colaboración de Susana Vieito. Paula Lago González 2ºD Ricardo Blanco Requejo 1ºE
Foto: Juan Carrera
DOS VELAS PARA EL DIABLO LAURA GALLEGO Dos velas para el diablo Ediciones SM, 2008 Dos velas para el diablo é un libro de Laura Gallego publicado pola editorial SM ambientada nun planeta Terra no que os anxos e os demos se atopan camuflados entre os seres humanos en constante loita entre eles por protexeren ou destruí-la Creación. Cat, a protagonista, é filla dun anxo, e os dous se dedican a viaxar por todo o mundo buscando a Deus, pero un día, o pai de Cat é asasinado, segundo pensa Cat, por un demo, xa que no hai no mundo outra criatura capaz de acabar cun anxo. Así, Cat, xura vingarse polo que lle fixeron ó seu pai, e non lle importará aliarse cos demos con tal de atopar o que matou o seu pai. Este libro está moi ben para aqueles ós que lles gusten os libros de aventuras e fantasía, e tamén para os que lles gusten os temas de mitoloxía, xa que a maioría dos datos que se dan sobre este tema no libro son contrastados e sacados das sagradas escrituras ou de textos apócrifos. A min, persoalmente, este é un libro que me gustou bastante, así que vos recomendo que o leades ou polo menos que o intentedes. TERESA GARCÍA GONZÁLEZ (3ºA)
VENDIDAS ZANA MUHSEN e ANDREW CROFTS Vendidas Editorial Seix Barral, 1997 260.000 pesetas. Ese é o prezo polo que Muthana Muhsen vendeu as súas fillas, Zana e Nadia, de 15 e 14 anos. De pai iemenita e nai británica, vivían en Inglaterra. Tras emprender unhas vacacións de ensueño, atopáronse casadas pola forza, prisioneiras nunha aldea perdida do Iemen. No verán de1980, Zana Muhsen, adolescente de quince anos, prepárase para as que ían ser as vacacións máis excitantes da súa vida. Viaxaba cuns amigos do seu pai que a invitaran á súa casa. Era a primeira vez que collía un avión e ía coñecer Iemen, terra natal do seu pai. Ela só coñecía Birgmingham, a súa cidade. A pesar de sentirse inglesa, ansiaba coñecer o marabilloso país que seu pai tantas veces lle describira: a beleza da súa paisaxe, as travesías polo deserto a lombos dun camelo, as casas encarnadas nos acantilados, a area dourada, as palmeiras, o sol, o mar intensamente azul…¡Incluso ía poder cabalgar, a pelo, a lombos dun cabalo! Súa irmá menor, Nadia, tamén viaxaba a Iemen, pero o faría uns días despois. O traxecto foi agotador: varias horas de avión cunha escala interminable en Damasco, despois, outra longa espera e outro avión máis e, finalmente, un Land Rover alugado ata Hockail, un remoto lugar montañoso. Pero non había palmeiras, nin praias, só deserto e area. Unhas montañas poboadas de hienas e serpes. Un lugar triste, de casas de adobe, pequenas, pobres, sen electricidade, sen auga corrente… Nada era como debía ser, como o seu pai tantas veces o definira. Ia ser aínda peor. Un día, a pouco de cegar Abdul Khada, o amigo do seu pai, díxolle que a mercara para casala co seu fillo Abdullah, un neno enfermizo de catorce anos. Ao principio non puido crelo, pero era certo. Seu pai vendéraa a ela e mais á súa irmá por pouco máis de 260.000 pesetas… Foron oito longos anos de dor, de soidade, de incomprensións, de malos tratos, de humillación e de continuas violacións polo que todos dicían que era seu marido. Durante todo ese tempo, illada tan repentinamente do resto do mundo e apartada de todo o que fora a súa vida ata entón, Zana non esqueceu, que era, de onde viña e e a onde pertencía. E non deixou de loitar ata que, tras facerse público o seu caso en Europa, conseguiu volver a Inglaterra, véndose obrigada a deixar en Iemen o seu fillo Marcus… Pero a batalla aínda non rematou. A sua irmá Nadia continúa en Iemen, cos cinco fillos aos que non está disposta a renunciare sen perder a esperanza de que algún día, se non é xa tarde, poida regresar a Inglaterra e aprender a vivir e a sentir o verdadeiro significado da palabra liberdade. Recomendo ler este libro, porque Nadia narra a súa historia nun país do que nós non sabemos nada, un mundo no que non hai nin amor nin paz nin liberdade. Soamente importan os cartos e a escravitude das mulleres. Un mundo no que venden as fillas xa de moi pequenas para casalas con nenos que non coñecen e son violadas. Un mundo no que non poden ensinar o cabelo, os brazos nin as pernas. Un mundo descoñecido no que só van á escola os nenos mentres as rapazas traballan coas nais. E por iso deberiamos de darnos conta de que somos privilexiados cando ás nosas costas non sabemos o que acontece e moitas como esa rapaza pasaron por iso e non pudieron regresar ao seu país. ÁNGEL SOTO ROMÁN (4º B)
MANDA CARALLO
92
LA SOMBRA DEL VIENTO CARLOS RUIZ ZAFÓN La sombra del viento Editorial Planeta, 2001 Finalista do “Premio de Novela Fernando Lara 2001”, recoñeocida como o “Mellor Libro Estranxeiro publicado en Francia en 2004”, libro máis vendido en España en 2004, novela publicada en todo o mundo. -Número de páxinas: 576 -Número de edicións: máis de 55. Un amencer de 1945, un neno é conducido polo seu pai a un misterioso lugar oculto no corazón máis profundo da cidade: o Cemiterio dos Libros Esquecidos. Alí, Daniel Sempere atopa un libro maldito: “ A sombra do vento”, que cambiará o rumbo da súa vida e o arrastrará a un labirinto de intrigas e segredos enterrados na alma escura da Barcelona modernista”. “La Sombra del Viento” é unha explosiva mestura de intriga, suspense e novela histórica; pero, sobre todo, é unha tráxica historia de amor cuxo eco se propaga a través do tempo. A gran cantidade de enigmas e tramas entrelazados crea unha atmosfera de expectación e interese que se estende dende a primeira ata a última páxina. Unha novela engaiolante, que te conduce en todo momento cara a un mundo de emocións e sentimentos encubertos, onde os segredos do corazón e o embruxo dos libros son fundamentais. CLARA COPENA AMIGO (3º A)
LA PUERTA OSCURA: EL VIAJERO DAVID LOZANO La puerta oscura: El Viajero Ediciones SM, 2008 El Viajero é a primeira entrega da triloxía “La Puerta Oscura”, do autor David Lozano. O protagonista é un rapaz de quince anos chamado Pascal e que vive en París. Nunha festa na noite de Samaín na casa dun amigo, Pascal, buscando un disfrace para poñerse no faiado desta casa, cae dentro dun baúl que resulta se-la Porta que leva ó mundo dos mortos e que só se abre cada cen anos na noite de Samaín, xusto cando dan as doce. Desta forma, Pascal convértese no Viaxeiro entre os dous mundos, pero ó mesmo tempo que el entra pola Porta do mundo dos mortos chega ó dos vivos unha criatura do mal disposta a sembra-lo caos. El Viajero é un libro de fantasía e aventuras como outro calquera e non ten nada de especial. Non é un libro que eu recomendaría, xa que non me gustou nada. Pareceume un libro sen argumento, a típica historia do bo, que é un rapaz tímido que por unha casualidade se converte no protagonista dunha historia surrealista, que ten que salvar a moza, que é a súa mellor amiga da que esta namorado, e coa axuda dos seus amigos matar o malo. TERESA GARCÍA GONZÁLEZ (3ºA)
ESTA BOCA SIGUE SIENDO MÍA JOAQUÍN SABINA Esta boca sigue siendo mía Ediciones B, 2009 -Número de páxinas: 375 “La colilla de un canuto Calamaro, la ladilla del pirata Cannavaro, patilla tuerta, gafas de Elton John”. “No hablo de Arabia ni de Marruecos, ni de los jeques ni de los flecos de la sultana, marciana, cónclave telecinco, toma tomate que te la jinco, televillana”.
Un libro de poesía de sinxela lectura, rápida, moi persoal e humorística, chea de dobres sentidos. Un libro que pretende darnos unha visión da actualidade valente, sen tabús de ningún tipo. Personaxes célebres, conflitos actuais, relixión, prensa rosa, sexo, etc. son xulgados pola visión crítica do cantautor. “Que non se o perda o lector nin o seguidor do cantante e poeta, porque Sabina, cun par, rescata un xénero desatendido e o converte en literatura de gran calidade”. CLARA COPENA AMIGO (3º A)
MANDA CARALLO
93
¿POR QUE ESTÁN DE MODA OS LIBROS DE VAMPIROS?
Dende hai xa cousa dun ano, a xente non fala doutro aquel que non sexa (á parte da crise), os libros de vampiros. A partir do boom de Crepúsculo, a xa mundialmente coñecida saga escrita por Stephenie Meyer, puxéronse de moda este tipo de libros que xa teñen moreas e moreas de fans. Moitos outros autores, co fin de vender exemplares e conseguir algo de fama, puxéronse a escribir novelas románticas e de aventuras nas que unha moza adolescente se namora dun perigoso vampiro (ou dous, iso xa depende dos gustos do autor) e vese envolta nunha emocionante aventura. Algúns destes libros son, por exemplo, Medianoche, de Claudia Gray; Crónicas vampíricas, de L. J. Smith; ou Noches de baile en el infierno; no que varios escritores escribiron cadansúa historia, varias delas, de vampiros. Este tipo de libros causa verdadeira sensación, sobre todo, nas mozas de entre trece e dezasete anos, que tolean por seren mordidas polos vampiros destes libros, e que teñen nos seus cuartos todos estes libros, cartaces, revistas nas que só se fala de Crepúsculo, a película do primeiro libro en DVD, e moitas outras cousas sobre vampiros que en vez de morder bican no pescozo. Pero eu pregúntome, ¿por que están tan de moda este tipo de libros? ¿Que teñen de especial á parte de unha tremenda publicidade? A verdade é que non o sei, pois non lin ningún destes libros porque nunca me atraeron, pero, ¿non se supón que os vampiros eran terribles monstros malvados que mordían á xente para bebe-lo seu sangue e matar a todo o mundo, e non adolescentes namorados de mozas de quince anos? Seguramente, se Drácula vise no que se están convertendo os vampiros de hoxe en día cravaríase unha estaca e cortaríase a cabeza el mesmo. TERESA GARCÍA GONZÁLEZ (3ºA)
MANDA CARALLO
94
ANDREA ALONSO (1ยบ ESO C)
IRIA CARIDE (1ยบ ESO C) MANDA CARALLO
95
SILOXISMOS
CARLOTA e TERESA (3ยบ A) MANDA CARALLO
96
FRASES DE SERIES PARA RECORDAR FRASES DE CASTIGOS DE BART SIMPSON:
MANDA CARALLO
97
MOMENTOS INESQUECIBLES #Bender: "¿De verdade queres a un robot como amigo?” Fry: "Si, é o meu soño desde que era neno” Bender: "Boh, está ben, pero... non quero que pensen que somos roubosexuais. Se alguén pregunta, es o meu des-programador". #Fry: "¿Podo facer a conta atrás?” Leela: "Si, claro” Fry: "Dez, Nove, Oit...” Leela: "Xa chegamos” Fry: "oseteseiscincocatrotresdousun" #Bender: (falando durmido) "Matar a todos os humanos... Matar humanos... Matar a todos os...” Fry: "¡Bender, esperta!” Bender: "Estaba soñando cunha cousa marabillosa... Creo que ata saías ti!" #Dr. Zoidberg: "Un bocata de hipercalamar, por favor". Tendeiro: "Non temos". Dr. Zoidberg: "Entón póñame un dos seus fillos nun bolo". Tendeiro: "Non quedan bolos...” Dr. Zoidberg: "¡Vale! ¡Pois póngame algo con tentáculos e parasitos!" Tendeiro: “Marchando un “perrito quente”! #Fry: "Ehh, profesor... ¿Que vai ensinar este semestre?” Profesor: "O mesmo que ensino todo os semestres: Matemáticas dos campos cuánticos de neutrino". (En voz baixa) "Púxenlle ese título para que ninguén se atrevese a matricularse". Fry: (Anotándoo) "Matemáticas... dos cánticos... dun cretino... ¡Conte comigo!” Profesor: "¡Por favor, Fry! ¡Eu non sei ensinar! ¡Eu son profesor!" # Profesor da universidade: "¿Que artiluxio inventado no século XX permitía ás persoas ver programas retransmitidos no seu propio fogar?” Fry: "¡¡Uuh!! ¡... sabíao! ¿Como seee... chaaama...? ¡¿Nintendo?!" #Profesor: (Ve os traballadores da fábrica) "¿Quen son esas horribles criaturas alaranxadas?” Glurmo: "Son os Gronka Lonkas, os operarios da fábrica de Slurm". Profesor: "¡Dígalles que os odio!"
#Bender: "En nome de todo o que é bo e é lóxico, damos as grazas por esta enerxía química que imos absorber. Segundo o profeta xerimático: 1, 0, 0, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 0, 1, 0, 0, 1, 1, 0, 1... ¡¡ 2 !! Amén". #Fry: (Agochado, en voz baixa) "Dille un cumprido. Dille que está... Delgada” Zoidberg: "¡Pareces desnutrida! ¡Non ter algún parasito interno!” Edna: "¡Pois si! ¿Fixácheste?” Zoidberg: "¿Dígolle xa o do lamento?” Fry: "¡Na terceira cita!” #Zoidberg: "Estou confuso, Fry. Estou notando como unha sensación estraña. ¿É amor cando unha femia che importa por razóns alleas ao apareamento?” Fry: "Non. Será algunha sensación alieníxena". #Amy: Profesor, que tal estou? Profesor: Pareces unha furcia francesa. Amy: Francesa??!! MANDA CARALLO
98
#Bender: Entendo... eu fun Deus unha vez. Deus: Si, vino, non o facías tan mal ata que morreron todos. Bender: Foi horrible: probei axudándolles, probei non axudándolles, pero ao final non logrei facerlles ningún ben. Cres que estivo mal o que fixen? Deus: Ben e mal son só palabras, o que importa é o que un fai. Bender: ¡Si, xa o sei! Por iso che preguntei se o que fixen..¡bah! Déixao. Deus: Bender, ser Deus non é fácil: se fas demasiado, os fieis vólvense dependentes, e se non fas nada perden a esperanza. Hai que ser sutil, cal cirurxián ou carteirista. Bender: Ou como o que prende lume ao seu bar para cobrar o seguro. Deus: Si, coma se fas que pareza un curtocircuíto. Cando fas as cousas ben, a xente non sabe se interviñeches ou non.
JONATHAN WEED: ¡Peter! ¿Durmindo no traballo? Peter: ¿Eh? Non, é que tiña un bicho no ollo e quería afogalo.
RUDOLF: Oh... ¿como un feliz e especial... DOUTOR: Vas morrer.
Stewie: Día 171: saíume outro dedo. Contando o de onte xa levo... 11.
Lois: Diga? Peter: Ehm, Lois, hoxe non podo sacar o lixo porque estou na oficina e teño que quedarme ata tarde. Lois: Na pantalliña pon que me estás chamando desde a cociña. De feito estoute vendo. Peter: ¿E agora? ¿Vesme? Lois: Non. Peter: Pois xa estou na oficina.
Chris: Papá, ¿que me dirías se che dixese que non quero estar cos montañeiros? Peter: Diríache: Repítoche que non. Hihi, e logo riríame por dicir pito. Peter: Mira, Brian, hai unha mensaxe nos meus cereais di:"Ooooooooooooh!" Brian: Peter, son aritos. HOME: ¿Que levarían a un pic-nic? Brian: ¡Unha manta! Lois: ¡Unha ensalada! Chris: ¡Un polo! Stewie: ¡Unha Lois morta!
Peter: ¡Ohh, é unha nena preciosa! CAROL: ¡Oh, unha nena marabillosa, que feliz me sinto! Peter: O que pasa é que ten pene. Iso imos ter que arranxalo... LOIS: Peter, non! que é un neno. BIN LADEN: Este é unha mensaxe para os infieis americanos. Preparádevos para morrer nun mar de lume divino. @O voso decadente cultura será castigada o primeiro día de "Radamán". Vos... ¡ja,ja,ja,ja! Esperade un momento. ¿Que dixen? ¿"Radamán"? Rama-rama-ra-ra-r-r-r... Ra-ma-dán. "Radamán". ¿Que? A ver se Dennis Radamán nos vai castigar cos seus tintes de pelo.
Peter: Primeiro apúnteme a pintura... ¿¿Teño... teño que debuxarlle todo o pene??> Despois a escultura... ¿¿Teño... teño que esculpir tamén o pene??> E despois a música... ¿Teño... teño que dirixir a orquestra co pene??>
PETER: Ai, Lois, non dis máis que...(BUCINA) ¿Que? ¿Non podo d i c i r. . . ( B U C I N A ) . . . n o m e u . . . (BUCINA)...casa? (BOCINA) Xenial, Lois, ten...(BUCINA)...a cousa. Agradece que me...(BUCINA)... a...(BUCINA), tamén porque se non, non che aguantaría cando che...(BUCINA)...pasta de dentes na...(BOCINA)...e unha cereixa... (BOCINA) ...episcopal... (BOCINA)...prolongador...(BOCI NA)...húmido...(BOCINA) Límpome eu coa multa de aparcamento. ¡É o mellor!
Chris: Eh, Meg, a ver se adiviñas en que palabra estou pensando, e non é "gatiño". Meg: Coche... Chris: Non. Meg: Non sei, mazá... Chris: Non. ¿Réndeste? Meg: Si... Chris: ¡Pois era gatiño! Chris: De acordo, Meg. Estou pensando nunha palabra, esta vez seguro seguro que non é "gatiño". Meg: Seguro que é gatiño... Chris: ¡OH!! ¡¡NON TE M E TA S N A m i ñ a MENTE!!
CHRIS: ¿Xa chegamos? LOIS: Non, fillo, aínda non. CHRIS: ¿Xa chegamos? LOIS: Non, Chris. CHRIS: ¿Xa chegamos? LOIS: Si, Chris, si, vale, chegamos. CHRIS: ¡MENTIROSA!
DOUTOR: Ben, Rudolf, creo que xa sabemos por que tes o nariz vermello. RUDOLF: ¿Polo po máxico ou polas colas de trasgo? DOUTOR: Non, é un tumor. RUDOLF: ¿Refírese a un tumor máxico de Nadal? DOUTOR: Non, un tumor maligno. Coa súa base incrustada no máis fondo do teu cerebro.
Cleveland: Eh, Quagmire, ¿que tal a túa cita de onte á noite? Quagmire: ¿Incrible, a que non sabedes o que descubrín onte pola noite?, que as mulleres teñen un cuarto buraco, só que tes que crer que está aí, como o tren que leva a Hogwarts. CARLOTA E TERESA (3º A) MANDA CARALLO
99
PASATEMPOS
SUDOKUS 8
2 3
5 3 4 2 7
7
4
8 5
3 4 9
6 1
9 6
9 7 4
8
1 1
A
7
8 7 5 3
2
3
3 7 9 6 1 2 3 8 4
3
6
7
7
7 2
8
1 2 3 4 5 6 7 8
9
10
11
8 9 7
3 1 4
5
3
4
8
4
5
9 5 8 3 9 8 6 5
HORIZONTAIS: 1. Tornaba brando. 2. Rapidamente, con celeridade (locución adverbial). Case sempre andamos a pisar nel. 3. O acto no que lles botan auga na cabeza aos nenos. Ao revés, adverbio afirmativo. 4. Dise das que perderon a memoria. Un, para os romanos. 5. Ao revés, desfixen cos dentes. Superficie plana limitada por dúas rectas e o arco correspondente. 6. Prefixo negativo. Entregaron armas a un exército. 7. Ao revés, moeda peruana. Un átomo convértese nun ... cando se lle engade ou diminúe un electrón. Nome de letra, en plural. 8.- A filla do fillo. Arácnido microscópico. 9. Pon bonito, enfeita. Ao revés, une con fío. 10. Une en matrimonio. Cabeza de gando. Reflexivo. 11. Naipe que leva o número 1. Estabamos ... nunha cadeira. VERTICAIS: 1. Don Manuel ..., famoso profesor universitario de grego hai anos. O contrario de alá. 2. Célebre xeneral de Tebas de nome raro e longo. 3. Nome de varón pouco común nestas terras. Peitos da muller. 4. Non deixará marchar, obrigará a permanecer. Na parte traseira. 5. Lugar de Italia relacionado con San Francisco. Botaban gargalladas. Conxunción copulativa. 6. Doutrina política de Hitler e seguidores. Letras de aran. 7. Cincocentos, para os romanos. Colón foi nomeado Almirante da Mar ... Famoso extraterrestre no cine. 8. Ao revés, nome de letra. Letras de caro. Fai dimitir do cargo a un subordinado. 9. As que contan moitos chistes. Primeira letra de Alemaña no seu idioma. 10. Marchabas. O que resulta moi pesado ou moi caro. 11. Prefixo negativo. Marchar. Véndense nas pastelarías.
9 10 11
Solución MANDA CARALLO
100
Nas seguintes cuestións unha é incorrecta, sinala cal: [P. ex. O río Miño pasa por a) Lugo b) Ourense c) Vigo d)Tui. É incorrecta Vigo] 1.- Desde todas se pode ver o mar, ou polo menos unha ría: a) Vilagarcía. b) A Fonsagrada. c) Cambados. d) Foz. 2.- Todos eles escribiron novelas en galego: a) Castelao. b) Otero Pedrayo. c) Manuel Murguía. d) Blanco Amor. 3.- Estes romanos mandaban as lexións que viñeron a Galiza: a) Cicerón. b) Décimo Xunio Bruto. c) Xulio César. D) Octavio Augusto. 4.- Rianxo é sonado, entre outras cousas, por ser berce de excelentes escritores como: a) Castelao. b) Manuel Antonio. c) Rafael Dieste. d) Álvaro Cunqueiro. 5.- Todos eles verten as súas augas no Atlántico: a) Miño. b) Eo. c) Limia. d) Ulla. 6.- En todas hai catedral: a) Pontevedra. b) Tui. c) Ourense. d) Mondoñedo. 7.- Foron excelentes poetas: a) Vicente Risco. b) Amado Carballo. c) Rosalía de Castro. d) Noriega Varela. 8.- Os que foron a América trouxéronnos cousas que aquí non había: a) Pataca. b) Millo. c) Uvas. d) Tabaco. 9.- Todos eles se dedicaron a estudar a historia de Galiza: a) Manuel Murguía. b) Benito Vicetto. c) López Ferreiro. d) Lamas Carvajal. 10.- Estes nomes corresponden a illas: a) Sálvora. b) Arousa. c) Umia. d) Ons. 11.- Escribiron boas obras de teatro en galego: a) Álvaro Cunqueiro. b) Rosalía de Castro. c) Alfredo Brañas. d) Blanco Amor. 12.- Nos Peares xúntanse os ríos: a) Sar. b) Miño. c) Sil. d) Búbal. 13.- En todas hai porto de mar: a) Ferrol. b) Vigo. c) O Barco de Valdeorras. d) Marín. 14.- Todos viviron no século XIX: a) Alfredo Brañas. b) O bispo Xelmírez. c) Eduardo Pondal d) Curros Enríquez. 15.- En todas hai varias pontes grandes para atravesar o río ou ría: a) Santiago. b) Lugo. c) Ourense. d) Pontevedra. MANDA CARALLO
101
A R I E D NA V AL A B C P G D E F G H E A LM A N Ñ A U O P QR N I V EN S C B S I A A N C V I C EG O Ñ A P A R S E O H I X QN O S N A X Z L T V A CM I L O T I L O L O T B UL R RE G S U L O C Ñ U C GÑ E ZG Ñ A Z A C H P O C I MT B I O R R S A T O V I AG U D L P A A O D I Q X D HO S CH B L X C A Ñ I R O DN A A F N U U Z E L S U A FMQ X C O R V O
1º PREMIO
CÓMICS JOSÉ ANTONIO RODRÍGUEZ PÉREZ (4º A) - “COUSAS DA NOITE”
MANDA CARALLO
102
UNS ACCÉSITDÍAS CARLOTA FREIRÍA CORDERO E TERESA GARCÍA GONZÁLEZ (3º A) - “PELUCHES” CON MIÑA NAI
MANDA CARALLO
103
MANDA CARALLO
104
Se queres ser un moz@
CARLA GONZÁLEZ FONTÁN (2º ESO B) MANDA CARALLO
105
MANDA CARALLO
106
MANDA CARALLO
107