1.1.2. Đoàn Thanh niên

Mặc dù có nhiều cách hiểu và quan niệm về thanh niên từ nhiều góc độ với mục đích tiếp cận khác nhau, nhưng trong phạm vi nghiên cứu của đề tài này nhóm nghiên cứu thống nhất theo cách hiểu trong Luật Thanh niên (2005) và theo cách quản lý, phân loại thanh niên của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi.

Thanh niên là khái niệm dùng để chỉ một nhóm nhân khẩu - xã hội với một độ tuổi xác định, với những tâm lý đặc thù và có một vai trò quan trọng trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.

1.1.2. Đoàn Thanh niên

Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (thông qua tại Đại hội Đoàn lần thứ X, tháng 12 - 2012) nêu rõ: “Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”

Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi đánh giá về vai trò của thanh niên, đã nhấn mạnh: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Do vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” [32, tr.185]. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn phối hợp với các cơ quan nhà nước các đoàn thể nhân dân, các tập thể lao động và gia đình chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu nhi; tổ chức cho ĐVTN tích cực tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội. Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm: Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội, trong đó Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là một thành tố. Đảng Cộng sản Việt Nam giữ vai trò là người lãnh đạo toàn