TTEKNOLOGIA EKNOL OLO OG GIA AG GARBIAK ARBIA AK EEUSKADIN USKADI DN
Teknologia Garbien Euskal Zerrenda 2004an sortu zen, Euskal Autonomia Erkidegoan. Zerrenda hori, garapen jasangarria sustatzeko eta euskal ingurumen-politika ezartzea errazteko instrumentu fiskal bat da, eta dagokion xedea betetzeko transferentzia teknologikoa eta ingurumena gehiago zaintzen duten ekipoak baliatzen ditu. Teknologia Garbien Euskal Zerrendakenkari fiskalak ahalbidetzen dituen baliabide bat da. Europako beste hainbat herrialdetan ere antzeko baliabide fiskalak daude indarrean, hala nola, Holandan (VIA eta VAMIL), Erresuma Batuan (Water Technology List eta Energy Technology List, Enhanced Capital Allowances izenekoaren barruan biltzen direnak) eta Belgikan (Flandriako Ecologiepremie).
TEKNOLOGIA GARBIEN EUSKADIN
Teknologia Garbien Euskal Zerrenda eta kenkari fiskalak Teknologia Garbien Euskal Zerrendak biltzen dituen ekipamenduek, beste teknologia batzuekin alderatuta, kalte gutxiago egiten diote ingurumenari, honako arlo hauetan: baliabideen erabilera (materiak eta energia), atmosferako isurketak, hondakinen isurketa edo ekoizpena, eta abar.
Batasunaren Funtzionamenduaren Tratatuko 107. eta 108. artikuluak minimoen laguntzei aplikatzeari buruzkoa da. Adierazitako % 30eko kenkaria Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan aplikatuko da, modu berean, eta honakoak dira dagozkion muga kuantitatiboak eta denborazkoak:
Martxoaren 14ko 64/2006 Dekretuak Teknologia Garbien Euskal Zerrendaren erregulazioa ezartzen du. Zerrenda dinamikoa da eta aldizka eguneratuko da, unean-unean ingurumena zaintze aldera eraginkorrenak diren teknologiak bertan sartzeko eta zaharkituak geratu direnak kanporatzeko.
• Bizkaian eta Araban, ekitaldi ekonomiko bakoitzean, bakarrik edo araudian definitutako beste kenkariekin batera, sortutako kenkariak ezingo du kuota likidoaren % 45 gainditu. Ez dago kenkaria aplikatzeko denbora-mugarik, ekitaldian aplikatzeko aukerarik ez badago.
Egoitza EAEn duten enpresek zerrendan dauden ekipoetan egindako inbertsioaren % 30eko kenkaria eskura dezakete sozietateen gaineko zergan. Kanpo geratuko dira ingeniaritzako edo aholkularitzako kostuak, azpiegiturak egokitzearekin lotutako kostuak, eta ekipoan txertatuta ez dauden eta/edo hondakin, isurketa, zarata eta/edo isuri kopuru txikiagoa sortzen ez duten edo baliabide-kontsumo txikiagoa eragiten ez duten instalazioaren osagai guztiak.
• Gipuzkoan, bakarrik edo araudian definitutako beste kenkariekin batera, sortutako kenkariak ekitaldiko kuotaren gainean aplikatzeko % 45eko muga dauka enpresa txikientzat, eta % 35ekoa gainerako erakundeentzat. Kasu horretan, inbertsioa egin eta ondorengo 15 urteetan aplikatu beharko da kenkaria.
Teknologien Euskal Zerrendan oinarrituta ematen diren zerga-pizgarriak bat datoz Batzordeak 2013ko abenduaren 18an emandako 1407/2013 (EE) Erregelamenduan ezarritakoarekin; Erregelamendu hori Europar
Sistema horren abantaila nagusia da kenkaria era automatikoan aplikatu ahal izatea. Horrek erabilera errazten du, ingurumenekipoak erosterakoan ohikoak ziren % 15eko kenkariekin alderatuta. • Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza sailburuaren
3
TEKNOLOGIA GARBIEN EUSKADIN
agindua, 2012ko irailaren 10ekoa, Teknologia Garbien Euskadiko Zerrenda onartzen duena. • Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria: Martxoaren 14ko 64/2006 Dekretua, Teknologia Garbien Euskadiko Zerrendaren araudia ezartzen duena. • Bizkaiko Aldizkari Ofiziala: 11/2013 Foru Araua, abenduaren 5ekoa, Sozietateen gaineko Zergari buruzkoa, abenduaren 13ko BAO (65. artikulua). • Gipuzkoa: 2/2014 Foru Araua, urtarrilaren 17koa, Gipuzkoako Lurralde Historikoko Sozietateen gaineko Zergari buruzkoa (65. artikulua). • Araba: 37/2013 Foru Araua, abenduaren 13koa, Sozietateen gaineko Zergari buruzkoa (65. artikulua). Gaur egun, Teknologia Garbien Euskal Zerrendan 84 teknologia daude, ura, isurketak, hondakinak, energia, zarata, kontsumoa eta/edo baliabideen eremuan dakarten ingurumen-hobekuntza dela-eta hautatuak.
URA
ENERGIA
ISURKETAK
30
26
10 ZARATA
BALIABIDEAK
9
HONDAKINAK
1
8
Teknologiak hautatzerakoan haien ingurumen-errendimendu hobea eta euskal industrian duten presentzia txikia hartu dira kontuan. EAEn ingurumen-arloan lehentasunezkoak diren industria-sektoreei zuzendutako teknologiak dira.
Teknologia Garbien Euskal Zerrendari buruzko edozer kontsultarako, Ihobe-line zerbitzuarekin jar zaitezke harremanetan, 900 15 08 64 telefono-zenbakian. 4
ZERRENDAKO EKIPOAK
URA Mikroiragazketa
Elektrodialisia
Ultrairagazketa
Elektrokoagulazioa
Ioi-trukagailuak
Alderantzizko osmosia
Ikatz aktibozko iragazketa
Mintzen bidezko bioerreaktorea
Autoak, kamioak eta autobusak garbitzeko tuneletan ura birziklatzeko instalazioak
Ihinztatze-urak berrerabiltzeko instalazioa
HONDAKINAK Taladrina iragazteko ekipo mugikorra
Lohien lehortze elektrikoa, produkzio txikietarako
Briketak egiteko prentsa
Ez-burdinazko metalen bereizgailua
Gatz metalikoen kristalizagailua
Plastikoak hondakinetatik banantzeko bereizgailua
Goi-presioko gurpil-garbitzailea
Hondakinen kudeaketarako eta bilketarako RFID teknologia
BALIABIDEAK Bere kasa garbitzen den iragazki minerala
Artezgailuentzako iragazte-sistema mistoa
PVD lurrun-faseko tekniken bidezko estalduraganbera Gutxieneko kantitateekin lubrifikatzeko sistema (MQL)
Nahasteko ekipoak
Zirkuitu itxiko koipegabetzea (hutseko distilagailua+ikatz aktiboa)
Detergente biodegradagarriko garbigailu industriala
Pistolaz aplikatutako gehiegizko pinturak eta lakak berreskuratzeko instalazioa
Ultrasoinuen bidez garbitzeko, koipegabetzeko eta lehortzeko makina
5
TEKNOLOGIA GARBIEN EUSKADIN
EMISIOAK
6
Lainoak erauzteko eta iragazteko ekipoa
Molde itxiko sistema - RTM prozesua
Xurgatzeko kabina eramangarria, emisioak arazteko sistemarekin
Erregai-banatzailetan II. faseko gasak berreskuratzeko sistema aktiboa
KOLen emisioak adsortzioaren bidez tratatzeko unitatea, disolbatzaileak berreskuratzen dituena
Andelak garbitzeko sistema itxia, disolbatzaileak birsortzearen bidez
Iragazki modularra eta/edo mahuka-iragazkia PM10etik PM2,5era bitarteko partikulentzat
Gasa iragazteko soldadurazko sistema
KOLen emisioak oxidazio termikoaren bidez eta beroa berreskuratuz tratatzeko unitatea
Ionizazioa (plasmarekin tratatzea)
Bide lehorreko elektroiragazkia PM10etik PM2,5era bitarteko partikulentzat
Fotooxidazioa
Disolbatzaile gutxiko pinturak eta estaldurak ontzeko unitatea, izpi ultramoreen bidez
Biogarbitzailea
Bide hezeko elektroiragazkia PM10etik PM2,5era bitarteko partikulentzat
Gasen tratamendurako bioiragazkia
Erredukzio selektibo ez-katalitikoa NOX emisioen > % 55eko murrizketarekin
Ihinztagailuen instalazioa (gehigarriekin) biltegiratzeko eremuetako hauts-emisioak minimizatzeko
Oxidazio termiko birsortzailea
Jauzi-hodi maila-detektagailudunak
Oxidazio katalitikoa
Birrintzeko eta birsailkatzeko instalazio finkoen ixtea (eraikuntzako eta eraispenetako hondakinen harri-zatiak birziklatzeko aplikatua)
NOX emisio gutxiko erregailuak (NOX emisioak < 100 mg/ Nm続 gas-erregailuetan, NOX emisioak < 300 mg/ Nm続 erregai likidoko erregailuetan)
Disolbatzailerik gabeko itsasgarriak erabiltzen dituen plastifikagailua
Venturi finkoak (aire-banatzaileak, ur-pinturaz margotzeko kabinetarako)
Diesel motorrentzako partikula-iragazkia, lehendik dauden ibilgailu astunetan jartzeko (EURO I, II edo III motordunak
ZERRENDAKO EKIPOAK
ENERGIA Transformazio-zentro integratua
Presentziaren arabera argia erregulatzeko ekipoa, argiztapen naturalik ez duten pasabideetarako
Konpartimentutan banatutako transformaziozentro konpaktua
Zundaren bidez argia erregulatzeko ekipoa
Frekuentzia aldatzailea
Infragorri bidezko lehorketa
Energy Saving Module
Berokuntza-ekipoa aire-hodiko errekuntzarekin
Kondentsazio-galdara
Eguzki-kolektore termiko laua ura berotzeko
Tenperatura baxuko galdara
Hutseko eguzki-kolektore termikoa ura berotzeko
Efizientzia energetiko handiko galdara (3 izar)
Eguzki-kolektore fotoboltaikoa
Erregailu birsortzailea
Aerosorgailuak
Sugar laueko erregailua
Izotzaren bidezko metaketa termikorako sistema
Tutu murgilduko erregailua
Lurrun-sorgailuetan purgak kontrolatzeko sistema elektronikoa
Mikrokogenerazioko unitate konpaktua
Diodoz ponpatutako Nd:YAG laserra
Hotza sortzeko xurgatze-ekipoa, zuzeneko sugarrekoa
Berotze-ponpa geotermikoz hornitutako klimatizazio-instalazioa
Gasezko motordun bero-ponpak
Etanol-hornigailu malgua
Errendimendu handiko bero-ponpa (COP>4)
Energia berriztagarrien edo hondar-beroaren bidez klimatizatzeko ekipoa
Ibilgailu elektrikoak kargatzeko puntuak
Ibiligailu elektrikoa
ZARATA Isilgailu xurgatzailea
7
Ekipo berrien hautaketa Teknologia Garbien Euskal Zerrendan zer teknologia sartuko den hautatzeko ingurumen-arloan eskumena duen sailak bilaketa aktiboa egien du industria-arloan eskumena duen sailaren laguntzarekin eta honako irizpideei jarraiki: • Teknologiak eskuragarri egon behar du merkatuan maila industrialean. • Aplikazio-sektoreetan duen ezarpen-potentzialak handia izan behar du. • Inbertsioak 2.000 € eta 500.000 € artekoa izan behar du. • Amortizazio-epea bost urtetik gorakoa izango da. • ElBatzorde tekniko batek egiten du Teknologia Garbien Euskal Zerrendan sartuko diren teknologien hautaketa. Batzorde horretan ordezkari bana daukate honako erakundeek: –– Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailburuordetza . –– Ihobe, Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa. –– Industriaren Sustapen eta Eraldaketarako Baltzua, SPRI. –– Energiaren Euskal Erakundea (EEE). –– Zerga Koordinaziorako Organoa. Batzorde Teknikoa aldiro bilduko da eta hurrengo ekitaldian indarrean sartuko den Zerrendaren proposamena egingo du. Proposamen hori Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratuko da Ingurumen eta Lurralde Politikako sailburuaren aginduz.
8
TEKNOLOGIA GARBIEN EUSKADIN
Ekipo berrien ebaluaketarako metodologia Ekipo berrien hautaketa-prozesuan bi irizpide klase hartuko dira kontuan:
Irizpide absolutuak Irizpide absolututzat joko dira ekipoak nahitaez bete behar dituenak, eta baldintza baztertzaile izango dira. Eskatutako irizpide absolutuak betetzen ez dituen ekipoa ezin izango da Teknologia Garbien Euskadiko Zerrendan sartu. • Teknologiaren definizioa, ingurumenaren alorra eta aplikazio sektoreak argi eta garbi identifikatuta. • Maila industrialean garatutako teknologia izatea eta merkatuan eskuragarri egotea. • Ezarpen-maila. Era positiboan baloratuko dira proposatutakosektorean ezarpen eskasa duten teknologiak. • Teknologiaren ingurumen-inpaktu global positiboa, eta ingurumen alderdien ebaluazioa (airea, ura, hondakinak, lurzorua, energia eta zarata).
ezarritakoak baino balio hobeak erregistratu behar ditu. • Teknologiaren amortizazio-epea bost urtetik gorakoa izango da, ingurumenaren aldeko estatuetako laguntzak arautzen dituzten Europar Batasuneko 2008/C82/01 arauetan ezarritakoa betez.
Irizpide erlatiboak Irizpide absolutuak gainditu ondoren, ekipoak ebaluatzeko irizpide erlatiboak erabiliko dira. Irizpide horiek ekipoaren izaerari eta haren tranferigarritasunari buruzko ingurumen-informazio bereizgarria aztertuko dute. • Teknologiaren transferigarritasuna: teknologia txerta dakiekeen balizko instalazioen kopurua handia izatea baloratuko da. • Teknologiaren izaera: prebentzioteknologiak sustatuko dira, prozesuamaierakoen aurrean.
• Ez da eskuragarri egon behar ingurumenean erabateko eragin hobea duen teknologiarik. • Teknologiak indarrean dagoen ingurumenari buruzko legediak
9
TEKNOLOGIA GARBIEN EUSKADIN
Teknologia Garbien Euskal Autonomia Erkidegoko Zerrenda, etorkizunean Teknologia Garbien Euskal Zerrenda berritze-prozesuaren azkeneko fasean da, eta ekitaldi honetan 10 teknologia berri sartuko direla aurreikusi da. Era berean, hobetzeko hainbat alderdi lehenetsi dira, hala nola: • Sustapena hobetzea ETEi, eta, bereziki, Mikro-ETEi dagokienez, horientzako finantzaketa baliabide garrantzitsua izan baitaiteke. • Finantza-sektoreak Zerrenda aintzat hartzeko dinamizazio lanak egitea (abian) • Enpresetako adituek ere Zerrenda egin eta balioztatzeko erantzukizuna konpartitzea, «Ekoeraginkortasuna Euskal Enpresan» programako baloreekin bat eginez. • Teknologia Garbien Euskal Zerrenda pixkanaka zabaltzea bertan amortizazio azkarreko teknologiak sartzeko, eta oraindik proba-fasean diren teknologia oso berritzaileen aurreonarpena egitea.
Informazio gehiago hemen: www.ingurumena.net www.ihobe.net, www.spri.eus, www.eve.es Ingurumen-informaziorako zerbitzua, Ihobe-Line 900 15 08 64
10
TEKNOLOGIA GARBIAK EUSKADIN
Informazio gehiago hemen: www.ingurumena.net www.ihobe.net www.spri.eus www.eve.es Ingurumen-informaziorako zerbitzua Ihobe-Line 900 15 08 64