ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΤΟΣ 11ο – ΤΕΥΧΟΣ 62ο – ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ
ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Ἱδρυτής: Σεβ. Μητρ. πρ. Φλωρίνης Αὐγουστῖνος Ἐκδότης: Σεβ. Μητρ. Φλωρίνης κ. Θεόκλητος Ἰδιοκτήτης: Ἱερά Μητρόπολις Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας, τηλ. 23850-28860. Ὑπεύθυνος κατά τόν νόμο-Διευθυντής συντάξεως: Ἀρχιμ. Ἰουστῖνος Γ. Μπαρδάκας, Πρωτοσύγκελλος Φωτοστοιχειοθεσία-Σελιδοποίηση-Ἐκτύπωση: Γραφικές Τέχνες «Μέλισσα» Ἀσπροβάλτα Θεσσαλονίκης
ΠΡΟ ΕΞ ΗΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
8
Ἐτήσια συνδρομή: 15 €. Ἐξωτερικοῦ: Ἀεροπ: 30€, Γερμανία 30€, Αὐστραλία 70$, Καναδᾶς 60$, Ἀμερική 40$. ΕΤΟΣ 11ο-ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 62 – ΦΛΩΡΙΝΑ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί...
ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΠΟΘΟΙ 13
ΠΑΣΧΑ, ΚΥΡΙΟΥ ΠΑΣΧΑ
ΖΩ ΔΕ ΟΥΚΕΤΙ ΕΓΩ Ἀνάσταση στή Ἱερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κλαδορράχης
18
20
ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 28
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΕΠΙ Τῼ ΑΓΙῼ ΠΑΣΧΑ
Β
† ΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΠΑΡ’ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, Καὶ πάλιν μετὰ χαρᾶς καὶ εἰρήνης ἀπευθύνομεν πρὸς ὑμᾶς τὸν χαρμόσυνον καὶ πλήρη ἐλπίδων χαιρετισμῶν «Χριστὸς Ἀνέστη»! Αἱ συγκυρίαι καὶ τὰ γεγονότα τῆς συγχρόνου ἐποχῆς φαίνονται μὴ δικαιολογοῦντα χαρμόσυνον τοῦ χαιρετισμοῦ μας. Αἱ συντελεσθεῖσαι ἤδη φυσικαὶ καταστροφαὶ ἐκ τῶν σεισμικῶν δονήσεων καὶ τῶν θαλασσίων ὑπερκυμάτων καὶ αἱ ἐπαπειλούμεναι τοιαῦται ἐκ τῆς πιθανολογουμένης ἐκρήξεως τῶν πυρηνικῶν ἐργοστασίων, ἀλλὰ καὶ αἱ ἀνθρωποθυσίαι ἐκ
τῶν πολεμικῶν συρράξεων καὶ τῶν τρομοκρατικῶν ἐνεργειῶν, ἐμφανίζουν τὸν κόσμον μας δεινῶς πληγωμένον καὶ σφαδάζοντα ὑπὸ τὴν πίεσιν φυσικῶν καὶ πνευματικῶν κακῶν δυνάμεων. Ἐν τούτοις, ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ εἶναι γεγονὸς ἀληθινὸν καὶ παρέχει εἰς τοὺς πιστοὺς χριστιανοὺς τὴν βεβαιότητα καὶ εἰς ὄλους τοὺς ἀνθρώπους τὴν δυνατότητα τῆς ὑπερβάσεως τῶν δυσμενῶν ἐπακολούθων τῶν φυσικῶν καταστροφῶν καὶ τῶν ψυχικῶν ἐκτροπῶν. Ἡ φύσις ἐπαναστατεῖ ὅταν ἡ ὑπερφίαλος ἀνθρωπίνη διάνοια ἀποπειρᾶται νὰ τιθασεύσῃ τὰς ἀπειρομεγέθεις δυνάμεις τὰς ὁποίας ἔχει ἐμπερικλείνει ὁ Δημιουργὸς εἰς τὰ φαινομενικῶς ἀσήμαντα εἰς ὄγκον καὶ ἀδρανῆ στοιχεῖα της. Θεωροῦντες πνευματικῶς τὰ δυσμενῆ φυσικὰ φαινόμενα, τὰ ὁποῖα πλήττουν τὸν πλανήτην μας ἐπανειλημμένως καὶ διαδοχικῶς κατὰ τοὺς ἐσχάτους τούτους καιρούς, πλησιάζομεν εἰς τὴν ἀποδοχὴν τῆς ἀπόψεως ὅτι ταῦτα δὲν εἶναι ἀνεξάρτητα τῆς πνευματικῆς ἐκτροπῆς τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Τὰ σημεῖα τῆς ἐκτροπῆς, ὅπως ἡ πλεονεξία, ἡ ἀπληστία, ἡ ἀκόρεστος ἐπιθυμία τοῦ πλούτου ἐν συνδυασμῷ πρὸς τὴν ἀδια-
3 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
φορίαν διὰ τὴν πτωχείαν τῶν πολλῶν τὴν ὁποίαν συνεπιφέρει ὁ ὑπέρμετρος πλουτισμὸς τῶν ὀλίγων, δὲν φαίνονται διὰ τοὺς φυσικοὺς ἐπιστήμονας νὰ ἔχουν σχέσιν πρὸς τὰ φυσικὰ γεγονότα. Ἐν τούτοις, διὰ τὸν πνευματικῶς ἐρευνῶντα τὸ θέμα, ἡ ἁμαρτία διαταράσσει ὄχι μόνον τὴν ἁρμονίαν τῶν πνευματικῶν σχέσεων ἀλλὰ καὶ τῶν φυσικῶν. Ὑπάρχει μυστικὴ σχέσις μεταξὺ τοῦ ἠθικοῦ κακοῦ καὶ τοῦ φυσικοῦ κακοῦ καὶ ἐὰν θέλωμεν νὰ ἀπαλλαγῶμεν ἀπὸ τὸ δεύτερον, πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ ἀρνηθῶμεν τὸ πρῶτον. Ὁ Ἀναστὰς Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ νέος ἄνθρωπος καὶ Θεός, ἀποτελεῖ τὸ πρότυπον τῆς εὐεργετικῆς ἐπιρροῆς τοῦ ἁγίου εἰς τὸν φυσικὸν κόσμον. Ἐθεράπευε τὰς φυσικὰς καὶ πνευματικὰς νόσους καὶ διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ ἰώμενος τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ ταυτοχρόνως ἐγαλήνευσε καὶ τὴν τεταραγμένην θάλασσαν καὶ ἐπολλαπλασίασε τοὺς πέντε ἄρτους εἰς χορτασμὸν πεντάκις χιλίων ἀνδρῶν, συνδυάζων οὕτω τὴν ἀποκατάστασιν ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
4
τῆς πνευματικῆς καὶ τῆς φυσικῆς ἁρμονίας. Ἐὰν θέλωμεν εἰς τὰς παρούσας δυσμενεῖς φυσικῶς καὶ πολιτικῶς καταστάσεις νὰ ἐπιδράσωμεν εὐμενῶς, δὲν ἔχομεν ἄλλην ὁδὸν ἀπὸ τὴν πίστιν εἰς τὸν Ἀναστάντα Χριστὸν καὶ ἀπὸ τὴν τήρησιν τῶν σωτηριωδῶν διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐντολῶν Του. Ὁ Χριστὸς ἀνέστη καὶ συνανέστησε τὸ τέλειον ἦθος τοῦ ἀμαυρώσαντος αὐτὸ ἀνθρώπου, γενόμενος πρωτότοκος εἰς τὴν ἀναγέννησιν τοῦ κόσμου, τῶν ἀνθρώπων καὶ τῆς φύσεως. Τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως δὲν εἶναι κενὸν οὐσιαστικῆς ἐπιρροῆς εἰς τὴν ποιότητα τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς καὶ τῆς εὐρύθμου λειτουργίας τῆς φύσεως. Ὅσον πληρέστερον καὶ βαθύτερον θὰ βιώσωμεν τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ εἰς τὰ βάθη τῶν καρδιῶν μας, τόσον εὐεργετικωτέρα θὰ εἶναι ἡ ἐπιρροὴ τῆς ὑπάρξεώς μας εἰς τὴν ὅλην ἀνθρωπότητα καὶ εἰς τὸν φυσικὸν κόσμον. Αἱ φυσικαὶ ἐπιστῆμαι ἴσως δὲν ἔχουν ἀκόμη ἐπισημάνει τὴν σχέσιν αὐτὴν μεταξὺ ἀναγεννήσεως τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἀνακαινίσεως τῆς φύσεως, ἀλλὰ ἡ
πείρα τῶν ἁγίων, ἡ ὁποία εἶθε νὰ εἶναι καὶ ἰδική μας πεῖρα, διαβεβαιοῖ ὅτι εἶναι ἐμπειρικῶς διαπιστωμένον ὅτι ὄντως ὁ ἀναγεννημένος ἐν Χριστῷ ἄνθρωπος ἀποκαθιστᾶ τὴν διατεταραγμένην ἐκ τῆς ἁμαρτίας ἁρμονίαν τῶν φυσικῶν φαινομένων. Ὁ ἅγιος ἐν Χριστῷ μετακινεῖ ὄρη ἐπ’ ἀγαθῷ καὶ ὁ κακὸς καὶ ἀντίθεος ἄνθρωπος μετακινεῖ ἐδάφη καὶ ὑψώνει κύματα ὑπερμεγέθη ἐπὶ κακῷ. Εἴθε νὰ προσεγγίσωμεν πρὸς τὴν ἁγιότητα τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ ἵνα διὰ τῆς χάριτος Αὐτοῦ γαληνεύσωμεν τὰ φυσικὰ καὶ ἠθικὰ κύματα τὰ ὁποῖα πλήττουν τὸν σύγχρονον κόσμον μας. Ἡ χάρις τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἴη μετὰ πάντων ὑμῶν, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά. Γένοιτο. Ἅγιον Πάσχα 2011 Ὁ Κωνσταντινουπόλεως, διάπυρος πρὸς Χριστὸν Ἀναστάντα εὐχέτης πάντων ὑμῶν
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ἐπί τῆ λαμπροφόρῳ ἡμέρᾳ τῆς Ἀναστάσεως
Πρός τόν ἱερό κλῆρο τίς μοναστικές ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ λαό τῆς Μητροπολιτικῆς περιφερείας μας. «Δεῦτε λάβετε φῶς, ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός». Ἀγαπητά μου πνευματικά παιδιά, Μέσα στήν ἁγία Γραφή οἱ ἔννοιες «σκότος», «νύξ» καί «ἡμέρα» ἐκτός ἀπό τήν κυριολεκτική σημασία τους ἔχουν καί ἀλληγορική σημασία. Ἔτσι τό σκοτάδι ταυτίζεται μέ τό κράτος τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας καί ἡ ἡμέρα ταυτίζεται μέ τό κράτος τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Χαρακτηριστικά ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, θέλοντας νά προτρέψει τούς Ρωμαίους νά ἀπαρνηθοῦν τήν ἁμαρτία καί νά εἰσέλθουν στό φῶς τοῦ Θεοῦ γράφει: «ἡ νύχτα, ὅπου νά εἶναι φεύγει, καί ἡ ἡμέρα κοντεύει νά ἔρθει. Γι’
αὐτό ἄς πετάξουμε ἀπό πάνω μας τά ἔργα τοῦ σκότους κι ἄς φορέσουμε τά ἔργα τοῦ φωτός» (Ρωμ. 13,12) καί στούς Θεσσαλονικεῖς, γιά τόν ἴδιο λόγο, μέ ἔμφαση γράφει: «εἶστε ὅλοι σας ἄνθρωποι τοῦ φωτός καί τῆς ἡμέρας. Δέν ἀνήκουμε στή νύχτα οὔτε στό σκοτάδι» ( Α’ Θεσ. 5, 5-6). Σκοτάδι καί φῶς, νύχτα καί ἡμέρα, ὡς πνευματικές καταστάσεις βρίσκονται σέ συνεχῆ πολεμική μέ πεδίο μάχης τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος μετά τήν ἐκδίωξή του ἀπό τόν παράδεισο εἰσῆλθε σέ μιά παρατεταμένη περίοδο πνευματικοῦ σκότους, πού ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς ἀποστασίας του ἀπό τόν Θεό. Ὅσο ἀπομακρυνόταν ἀπό τόν Θεό, τόσο εἰσερχόταν στό κράτος τοῦ σκότους. Ἔφτασε δέ σέ σημεῖο νά θεωρεῖ ὡς φῶς τό σκοτάδι καί νά θεωρεῖ τήν παραμονή του στό σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καί τῆς ἀποστασίας ὡς φυσιολογική κατάσταση. Ὅλα αὐτά μέχρι πού ἐνηνθρώπισε ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός ἦλθε στή γῆ καί φώτισε μέ τό ἄκτιστο φῶς του τά πιό ἀπόκρυφα σκοτεινά σημεῖα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως προφήτευσε ὁ μεγάλος προφήτης Ἠσαΐας: «ὁ λαός πού βάδιζε στά σκοτάδια εἶδε ἕνα λαμπρό φῶς» (Ἡσ. 9,1) τόν Ἰησοῦ Χριστό, ὁ ὁποῖος μέ τό φῶς Του συνέτριψε τό κράτος τοῦ σκότους καί ὁδήγησε τόν ἄνθρωπο στό φῶς. Ὅπως πολύ ὄμορφα ἀκούσαμε σήμερα στήν εὐαγγελική περικοπή, ἡ ὁποία εἶναι δανεισμένη ἀπό τό κατά Ἰωάννη ἅγιο Εὐαγγέλιο: «Αὐτός-ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ-ἦταν ἡ ζωή καί ἦταν ἡ ζωή αὐτή τό φῶς γιά τούς ἀνθρώπους. Τό φῶς αὐτό ἔλαμψε μέσα στοῦ κόσμου τό σκοτάδι…Ἦταν τό ἀληθινό φῶς, πού καθώς ἔρχεται στόν κόσμο φωτίζει κάθε ἄνθρωπο». (Ἰωάν. 1,4-5 καί 9). Εἶναι «τό φῶς τοῦ κόσμου καί ὅποιος τόν ἀκολουθεῖ δέν πλανιέται στό σκοτάδι, ἀλλά ἔχει τό φῶς τῆς ζωῆς»( Ἰωάν. 8,12). Ὅσοι τόν πιστεύουν καί τόν ἀκολουθοῦν μεταβάλλονται ἀπό υἱούς τοῦ σκότους σέ υἱούς τοῦ φωτός. Σέ φωτόμορφα τέκνα Του. Τό φῶς τοῦ Χριστοῦ τούς δίδει τή χάρη καί τή δύναμη νά ἀρνηθοῦν τό κράτος τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου καί νά εἰσέλθουν στή χώρα τοῦ φωτός. Ὁ Χριστός φανερώθηκε στόν κόσμο ὡς φῶς, ἔζησε στόν κόσμο ὡς φῶς, καί ἀνελήφθη ἐκ τοῦ κόσμου ὡς φῶς. Ἀκόμα καί στόν τάφο ἔλαμψε, φωτίζοντας μέ τό φῶς Του τούς κεκοιμημένους. Τά πάντα πληρώθηκαν 5 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
μέ φῶς Χριστοῦ. Πόσο ὄμορφα ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός στόν ἀναστάσιμο κανόνα του μᾶς τό περιγράφει: «Τώρα ὅλα γέμισαν μέ φῶς, ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ καί τά καταχθόνια». Ὁ κενός τάφος ἔγινε πηγή φωτός, φωτός ἀνεσπέρου, ἀτελευτήτου, ἀκτίστου, φωτός ἱλαροῦ, ἐλπιδοφόρου, χαροποιοῦ. Ἀγαπητά μου πνευματικά παιδιά, ἡ ἐφετεινή Πασχαλιά βρίσκει τήν πατρίδα μας σέ μιά ἀπό τίς κρισιμώτερες φάσεις τοῦ νεοελληνικοῦ βίου της. Σκότος ἐπέπεσε στήν μικρή Ἑλλάδα μας. Στίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες πού διερχόμαστε, ἡ μοναδική ἐλπίδα μας γιά νά ξεπεράσουμε τίς ὅποιες κρίσεις μας εἶναι τό φῶς τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ. Αὐτό τό φῶς ἔχει τή δύναμη νά ἀνανεώσει τήν ἐλπίδα, νά καρποφορήσει τήν ὑπομονή, νά στερεώσει τήν
ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
6
πίστη. Αὐτό τό φῶς νικάει τόν θάνατο καί γεννάει τή ζωή. Αὐτό τό φῶς ἀναπλάθει ἀπό τήν τέφρα. Γι’ αὐτό, παιδιά μου συνέλληνες, μήν ἀπελπίζεστε. Σηκῶστε τό κεφάλι ψηλά καί ἀντισταθεῖτε. Ἀντισταθεῖτε σέ ὅλους αὐτούς πού θέλουν νά πνίξουν τήν ἐλπίδα μας καί νά ξεριζώσουν τήν πίστη μας. Σέ αὐτούς πού προσπαθοῦν νά μαράνουν τό χαμόγελο στά χείλη μας καί νά ἁπλώσουν τό σκοτάδι στήν πατρίδα μας. Ἄς ἀντισταθοῦμε μέ μιά ἁγία ἀντίσταση καί ἄς παλέψουμε γιά νά οἰκοδομήσουμε τήν πονεμένη νέα Ἑλλάδα μας στά θεμέλια πού ἔχτισαν οἱ πρόγονοί μας καί μεγαλούργησαν. Στά θεμέλια πού λέγονται Ὀρθοδοξία καί Ρωμιοσύνη. Ἀδελφοί μου, Λαμπρή ἡμέρα ἡ σημερινή, ἡμέρα, πού δέν χω-
ροῦν ἀπογοητεύσεις καί ἀπελπισίες. Ἀφοῦ ἀνέστη ὁ Χριστός στίς ἐκκλησιές μας καί στίς καρδιές μας, θά ἡττηθεῖ τό σκότος, θά καταποντιστεῖ ὁ θάνατος, θά θριαμβεύσει ἡ ζωή. Γι’ αὐτό ἀφῆστε τίς καρδιές σας ἐλεύθερες νά γεμίσουν μέ τό χαροποιό ἐλπιδοφόρο φῶς τῆς Ἀναστάσεώς Του. Καί ἀφοῦ συγχωρήσουμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο καί δώσουμε τόν ἀσπασμό τῆς ἀγάπης, ἄς ψάλλουμε μέ ἐλπίδα μέ στεντορεία φωνή: «Χριστός Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος». Μέ πολλές πατρικές ἑόρτιες εὐχές Ὁ Μητροπολίτης καί πνευματικός πατέρας σας Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν & Ἑορδαίας ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
Σεβ. Μητροπολίτου Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας κ. Θεοκλήτου λίγο πρίν τό «Χριστός Ἀνέστη» Χριστός Ἀνέστη! Ἀληθῶς Ἀνέστη, ὁ Κύριος! Ἑορτάζομεν καί πανηγυρίζομεν μέ λαμπρότητα καί χαρά σήμερον, τό κοσμοσωτήριον γεγονός τῆς Ἐκκλησίας μας! Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ βάσις τῆς Χριστιανικῆς μας πίστεως, διότι πιστεύομεν εἰς ἕναν ζωντανόν καί Ἀληθινόν Θεόν. Ἡ Ἀνάστασις εἶναι ἡ Ἑορτή τῶν ἑορτῶν καί πανήγυρις τῶν πανηγύρεων! Χριστός Ἀνέστη! Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, Τό ἀναγγέλλει ὁ ἀστραφτερός Ἄγγελος στίς μυροφόρες γυναῖκες. Τό διαλαλεῖ ὁ ἄδειος τάφος. Τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν ἔχει κλαπῆ, ἀλλά ἔχει ἀναστηθῆ. Τό βεβαιώνουν οἱ μαθηταί, στούς ὁποίους κατ’ ἐπανάληψιν ἐμφανίστηκε ὁ Ἀναστημένος Κύριος. Τό διακηρύττει ἡ Ἐκκλησία μας ἐπί εἴκοσι αἰῶνες. Ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ἐκ τοῦ τάφου καί κατήργησε τό θάνατο, καί τόν ἐξουσιαστή τοῦ θανάτου, τό διάβολο. Ἀναστήθηκε καί φανέρωσε θριαμβευτικά σ’ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα ὅτι Αὐτός εἶναι ὁ νικητής τοῦ θανάτου, τῆς φθορᾶς καί τοῦ διαβόλου, ὁ αἰώνιος, κυρίαρχος καί Παντοδύναμος Θεός, Τό Ἄλφα καί τό Ὠμέγα Ἡ ἀρχή καί τό τέλος! Ὅτι Αὐτός εἶναι τό αἰώνιον Φῶς! Σήμερα στίς ψυχές τῶν πιστῶν ἁπανταχοῦ τῆς γῆς, ἀκούγεται καί πάλι ἡ φωνή τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ πρός τίς μυροφόρες καί πρός ὅλους ἡμᾶς! Χαίρετε, ἀδελφοί μου! Χριστός Ἀνέστη! Κι’ αὐτό τό μήνυμα τῆς χαρᾶς καί τῆς ἀγάπης, γιά τήν Ἀνάστασί Του ὀφεί-
λουμε νά τό διακηρύξουμε σ’ ὅλο τόν κόσμο. Γι’ αὐτό τό Εὐαγγέλιο τῆς Ἀναστάσεως διαβάζεται ἀπόψε ἐδῶ, ἔξω ἀπό τόν ναό. Σηκῶστε ψηλά τίς λαμπάδες σας γιά νά σκορπίσετε σ’ οὐρανό καί γῆ τό Ἅγιον Φῶς! Ψάλλατε δυνατά τόν Ὕμνο τῶν Αἰώνων, τό Χριστός Ἀνεστη γιά νά μηνύσετε σ’ ὅλους τούς λαούς τῆς γῆς τή δύναμι καί τή χαρά τῆς Ἀναστάσεως! Αὐτόν τόν θριαμβικό χαιρετισμό τῆς ἀγάπης καί τῆς χαρᾶς, τόν ἀπευθύνομε μέσα ἀπό τά βάθη τῆς πατρικῆς μου καρδιᾶς, πρός ὅλα τά προσφιλῆ πνευματικά μας τέκνα, Πρός τούς ἐντίμους Ἄρχοντας, καί τούς προσφιλεῖς μας ἐπισκέπτας, Καί πρός ὅλους ἐσᾶς, τόν φιλόχριστο καί πιστό λαό τοῦ Θεοῦ, Πρός τά ξενιτεμένα παιδιά μας σ’ ὅλα τά μήκη καί τά πλάτη τῆς γῆς, Πρός τίς ἔνοπλες Δυνάμεις τῆς Πατρίδος μας, Πρός τούς πλέοντας, καί τούς ταξιδεύοντας, πρός τούς φυλακισμένους Καί πρός τούς ἀσθενεῖς ἀδελφούς μας, οἱ ὁποῖοι δοκιμάζονται στό κρεβάτι τοῦ Πόνου! Θάρρος, ἀδελφοί μου, Χριστός Ἀνέστη! Ὁ Ἀναστημένος Χριστός εἶναι ἡ ἐλπίδα μας, καί ἡ παρηγοριά μας! Καί τό τραγούδι μας αὐτό, τό στέλνουμε σάν γλυκό χαιρετισμό καί νοσταλγική ἐλπίδα συναντήσεως, στούς προσφιλεῖς κεκοιμημένους ἀδελφούς μας! Γιατί τό Πάσχα εἶναι πανηγύρι καί τῶν ζώντων καί τῶν νεκρῶν. «Χριστός ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο»!!! Θερμή παράκλησι. Θά ἤθελα νά ἀπευθύνω πρός ὅλους
ὑμᾶς τούς παρισταμένους καί πανηγυρίζοντας, τήν Ἀνάσταση τοῦ Ζωοδότη Χριστοῦ, Πρός ὅλα τά πιστά τέκνα μας τῆς Θεοσώστου καί Ἀκριτικῆς αὐτῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας. Νά μείνετε μέχρι τό τέλος τῆς Ἀναστάσιμης Θείας Λειτουργίας. Νά μήν φύγη κανείς!!! Τώρα ἀρχίζει τό μεγάλο πανηγύρι τῆς Ἀναστάσεως. «Δεῦτε τρυφήσατε πάντες»! Εἶναι ἀσέβεια καί περιφρόνησι καί ἀγνωμοσύνη ἡ φυγή μας ἀπό τή χαρά τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Δῶστε μου τήν μεγάλη χαρά ἀπόψε, νά σᾶς χαρῶ ὅλους μέχρι τό τελευταῖο «Χριστός Ἀνέστη»! Γιά νά δοξάσουμε καί νά ὑμνήσουμε ὅλοι μαζί καί νά εὐλογήσουμε τόν αἴτιον τῆς Σωτηρίας, τόν Κύριον καί Θεόν μας, τόν Ἀναστάντα Λυτρωτήν. Καί μέ καρδίαν εὐγνώμονα ἄς ἀνακράξωμε ὅλοι μαζί: Χριστός Ἀνέστη! Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!
7 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
στρωσε ἡ φύση στή γῆ τήν ἀνοιξιάτικη πνοή της. Γαλάζιο τό στερέωμα. Κι οἱ ἡλιακτίδες ὡς ἀργά μαζί μας. Πάνω σ᾿ αὐτήν τήν ἐμβίωση θά βαδίσει ὁ Ἀναμάρτητος γιά νά σπείρει τό θαῦμα τῆς Χριστιανοσύνης. ι᾿ ἕνας ὕμνος γλυκός, γεμάτος προσδοκία καί χαρμοσύνη μᾶς περιμένει, μᾶς ὠθεῖ νά τόν τραγουδήσουμε ἐαρινά. Νά τόν ψάλουμε σάν τά μικρά κανοναρχάκια, γιά νά τόν ἀκούσει ὁ Θεός: «Ψυχή μου, ψυχή μου ἀνάστα, τί καθεύδεις;». Βλέπω τίς ἀνθισμένες μυγδαλιές, ὅλες μαζί μπουμπουκιασμένες, ἀγκαλιασμένες. Καί μοὔρχεται νά τίς ρωτήσω, ποῦ πάτε τόσο στολισμένες, τόσο χαρούμενες; Κι᾿ ὕστερα νά στραφῶ στή Ρωμηοσύνη. Νά τῆς πῶ νά βάλει κι᾿ αὐτή τά καλά της. Νά μοσχομυριστεῖ. Νά κρατήσει βάγια στά χέρια της. Καί νά τήν καλέσω νά ψάλλουμεν μαζί, σάν μικρά παιδιά, τό «Ἐξέρχεσθε οἱ πιστοί εἰς τήν Ἀνάστασιν». Νά τ᾿ ἀκούσει κι᾿ ὁ κόσμος, πώς κι᾿ ἀπό κάστρα μέσα, μπορεῖ οἱ φύλακες τοῦ Ἀληθινοῦ νά κρατήσουνε χρυσές λαμπάδες, νά φωνάξουνε τό «Χριστός Ἀνέστη». Πᾶμε νά μποῦμε σέ κατάνυξη. Μᾶς φωτίζουνε οἱ οὐρανοί τό δρόμο. Καί μέ τό ρυθμό τῆς ζωῆς, ν᾿ ἀνεβοῦμε σκαλί σκαλί στόν Πατέρα μας. Εἴμαστε ἡ μάζα ἡ ἡρωϊκή τῆς πόλης. Καί πιασμένοι χέρι χέρι μέ τό πεπρωμένο μας στολίζουμε τό χρόνο τῆς μαρτυρίας μας μέ ὄνειρα ἀξεπέραστα. Σάν κάποιος ἄγγελος νά μᾶς τά θυμίζει στ᾿ αὐτί. Ἀθανατίζουμε τή συντροφιά τῆς λαλίστατης σιωπῆς βαδίζοντας πάνω της γιά νά μποῦμε νοσταλγημένα στόν κεκοσμημένο νυμφῶνα τοῦ Χριστοῦ. Μέ γλυκειά μυσταγωγία μᾶς σκεπάζουν οἱ νύχτες πού ἔρχονται. Γεμάτες ἀπό τό μυστήριο τῆς
Ἔ
ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
8
Πόλης, πού μᾶς βρίσκει μέσα της, σκεπασμένους ἀπό τήν ἀόρατη Χάρη ἀπό προικιά κειμηλιώδη τῶν αἰώνων. Εἶναι τό «γλυκύ μας ἔαρ». Ἡ ἀσίγαστη φωνή τοῦ Ζωοδότου, πού ἠχολογεῖ μέσα μας τήν ἐλπίδα. Ἕνα κρυφομίλημα τοῦ γένους μέ τό Θεό, πού μᾶς τρέφει μέ τό ἀχόρταγο μάννα τῆς ράτσας. Νοιώθουμε τήν ἀνάσα τοῦ Θεοῦ νά μᾶς δροσίζει τό μέτωπο. Καί κάθε φορά σά᾿ νά πρωτοπίνουμε καί κάτι ἀπό τό θαῦμα καί τό νᾶμα τῆς Ἀνάστασης. Τῆς πολίτικης Ἀνάστασης, τῆς φωτισμένης μέ τό φέγγος τῆς Ἀνατολῆς, καί μέ τό μήνυμα τῶν ἀστέρων. Μέ τά βλέμματα τοῦ Σεραφείμ. Σάν τοῦ ἑνός τῆς Ἁγια-Σοφιᾶς πού παρέμεινε μαζί μας στήν Πόλη, νά μᾶς φέρνει τά μηνύματα τοῦ Ἀθεώρητου. Γίνεται ὄμορφο τό Πάσχα, ὅταν ἀνασταίνεται μέσα ἀπό ἀνθρώπινο πάθος. Αἰσθάνεσαι νά σέ κρατάει ὁ Ἀναφής ἀπό τό χέρι ζεστό νά σ᾿ ἔχει μέ τήν πίστη σου, μέ τήν Ὀρθοδοξία σου, μέ τήν κάθε ἀγάπη σου καί φορεμένο ἕνα «ἔνδυμα ἀφθαρσίας», πλεγμένο ἀπό τά χέρια τῆς Κυρᾶς Ρωμηοσύνης, καθισμένης στή σφραγισμένη κι᾿ ἀλησμόνητη αὐλόπορτα τῆς παλιᾶς γειτονιᾶς. Πρίν ἀπό τή νύχτα τῆς Ἀνάστασης, λογιῶν λογιῶν ὧρες χτυποῦν τήν πόρτα μας, γεμᾶτες ἀπό ρέμβη ἑαρινή. Γεμάτες ἀπό ὄρθρους καί δειλινά, βουτηγμένα στόν ἦχο μιᾶς καμπάνας, πού τήν κρούει ἡ Πόλη, πού τήν ἐναρμονίζει ἡ Ρωμηοσύνη μαζί μέ τά παιδιά της, πού ντυμένα ἀγγελικά μᾶς τραγουδοῦν, «ἐξέρχεσθε οἱ πιστοί εἰς τήν Ἀνάστασιν». Ἄνοιξη, φίλησε μας μέ τή δύναμη τῆς φρεσκάδας, σου. Κύριε, «ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμεν Σοι φαγεῖν τό Πάσχα»; ὁ Πέργης Εὐάγγελος Φανάρι, Βαγιανή Ἑβδομάδα 2011 9 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
Λόγος στὴν συνάντησι τῶν Ἐπιταφίων στὴν πλατεία τῆς Πτολεμαῒδος τήν Μεγάλη Παρασκευή 2011
τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Νικηφόρου Μανάδη Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Ἑορδαίας Δόξα σοι, ὁ Θεός. Ἐπὶ τέλους ζεστάθηκαν οἱ ψυχές μας! Ὕστερα ἀπὸ τὸν πολικὸ χειμῶνα ποὺ ἐπεκράτησε στὴν εὔκρατη πατρίδα μας, στὸν χρόνο ποὺ περνοῦμε, ὁ ὁποῖος δυνάστευσε τὸ φῶς μας, τὴν ἐλπίδα μας καὶ τὶς ψυχές μας μὲ πολλὲς καὶ πρωτόγνωρες συνέπειες, ἐπὶ τέλους, τοὐλάχιστον ζεστάθηκαν οἱ ψυχές μας, ἔστω κι ἂν πάγωσε ἡ τσέπη μας. Στὴ Σαρακοστὴ ποὺ πέρασε ἀξιωθήκαμε, στὶς πέντε Παρασκευὲς τῶν Χαιρετισμῶν, νὰ ἀκουμπήσουμε στὸν κόρφο τῆς Παναγίας μας. Νὰ ζεσταθοῦν οἱ ψυχές μας στὴν θαλπωρὴ τοῦ κόρφου της. Ἔτσι εἶπε ὁ πατροΚοσμᾶς στὴ γειτονική μας Σέλιτσα σὲ χρόνια ποὺ κυριαρχοῦσε στὸν τόπο μας ἡ ἀπαίσια παγωνιὰ τῆς σκλαβιᾶς. Εἶπε, «Μὴ φοβᾶσθε. Εἶστε στὸν κόρφο τῆς Παναγιᾶς». Πόσα δάκρυα καὶ στεναγμοὶ ξεφορτώθηκαν στὴν ἀγκάλη καὶ στὸν κόρφο τῆς Ἀνυμφεύτου Νύμφης! Πόσοι πικραμένοι ἀδελφοί μας ἄντλησαν φῶς καὶ ἐλπίδα στοὺς κατάμεστους Ναοὺς τῶν Χαιρετισμῶν καὶ τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου! Τὶ κι ἂν κάποια κακοονόματα τοῦ παρελθόντος προφήτεψαν τὸν μαῦρο πόθο τῆς καρδιᾶς τους γιὰ μείωσι καὶ σβήσιμο τῆς ἐπιρροῆς τῆς Ἐκκλησίας στὴν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα; Διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ σκόνταμμα σὲ πολλὰ σκοτεινὰ σχέδιά τους, τὰ ὁποῖα δυσκολεύονται νὰ πραγματοποιηθοῦν, τὰ καημένα! Ἀδελφοί, θαρσεῖτε. Ἡ χαρὰ θὰ ἐκλάμψη. Ἡ κατάρα θὰ ἐκλείψη. Ἡ παγωνιὰ θὰ λυώση. Ὁ κακοχείμωνας θὰ φύγη. Ἡ ἄνοιξι θὰ ἀνθίση. Τ’ ἀηδόνια θὰ ξαναψάλλουν στὴν αὐλὴ τοῦ πονεμένου πατέρα καὶ τῆς μάννας ποὺ ἔκαναν γιορτὲς χωρὶς θέρμανσι καὶ ἠλεκτρικὸ στὸ σπίτι τους, ἢ μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι τους ποὺ κατασχέθηκε ἀπὸ τὶς ἀχόρταγες βδέλλες τοῦ καιροῦ μας. Χαίρεσαι, συγκινεῖσαι καὶ ἐλέγχεσαι ἀκούγοντας φρέσκες ὁμολογίες νέων παιδιῶν νὰ λένε, «Ὅ,τι τῆς ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
10
εἶπα, μὲ ἄκουσε. Γιὰ ὅ,τι τὴν παρεκάλεσα, μοῦ τὸ ἔδωσε. Ἡ Παναγιά μου». Ἐπὶ τέλους. Ζεστάθηκαν οἱ ψυχές μας. Εἴδαμε στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἕναν ἀθῶο νὰ θυσιάζεται γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Εἴδαμε τὸν ἀναμάρτητο ἀμνὸ νὰ σηκώνη στοὺς ὤμους του τὴν πρὸ καὶ μετὰ Χριστὸν ἁμαρτία τοῦ κόσμου.
Εἴδαμε τὸν δίκαιο νὰ παίρνη τὴ θέσι μας στὸ ἑδώλιο τοῦ κατηγορουμένου καὶ νὰ καταδικάζεται μὲ τὴν σύμπραξι θρησκευτικῆς καὶ πολιτικῆς ἐξουσίας. Τέλος δὲ νὰ σταυρώνεται γιὰ νὰ ζήση καὶ νὰ σωθῆ ὁ ἄνθρωπος αἰωνίως. Κύριε, δὲν ἔστειλες ἄγγελο, οὔτε ἄνθρωπο, οὔτε πρέσβυ, ἀλλὰ ἦλθες σὺ ὁ ἴδιος, γιὰ τὴν σωτηρία μας. Γονάτισες μέσα στὸ σταῦλο τῆς Βηθλεέμ, γιὰ νὰ τὸν κάνης Ἁγία Τράπεζα καὶ Ἐκκλησιά.
Μπῆκες στὸ κέντρο τῆς ζούγκλας τῆς ἀνομίας καὶ τῆς ἀδικίας, γιὰ νὰ τὰ ξαναφτιάξης παράδεισο, Κῆπο τῆς Ἐδέμ. Ἀνεζήτησες τὰ πλανηθέντα καὶ ἀπολωλότα μέσα στὰ ρουμάνια τῆς εἰδωλολατρίας καὶ δαιμονολατρείας, γιὰ νὰ τὰ ξαναφτιάξης φωτόμορφα παιδιά σου καὶ ἔνοικους τῆς εὐλογημένης βασιλείας σου.
Κύριε, ὅλα αὐτὰ τὰ εἶδε ὁ πέμπτος Εὐαγγελιστής σου, ὁ Ἡσαῒας, ὀχτὼ αἰῶνες πρὶν νὰ γίνουν. Λέγει δὲ ὁ πνευματοφόρος προφήτης, ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ ἔπραξες, ἐπειδὴ μᾶς ἀγαποῦσες. Ἦλθες γιὰ μᾶς. Ἐμεῖς σὲ προδώσαμε. Μᾶς ἤσουν δύσχρηστος. Ἐμεῖς σὲ πουλήσαμε μὲ τιμὴ ποὺ ὅρισε τὸ ΔΝΤ τοῦ καιροῦ ἐκείνου, καὶ σὲ σταυρώσαμε. Τέλος ἀνεστήθης τριήμερος ἐκ τάφου καὶ ἀνέλαβες τὴν ἀνθρώπινη φύσι μας καὶ τὴν συνεκάθισες στὰ δεξιὰ
τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός. Θαυμάζει ὁ προφήτης βλέποντας ὅλες τὶς ἐνέργειές σου γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ λέγει, «διὰ τὸ ἀγαπᾶν αὐτούς». Ἐπὶ τέλους, ζεστάθηκαν οἱ ψυχές μας. Ἔχουμε ἕναν ποὺ μᾶς ἀγαπάει ἀληθινά. ΑΠΟΨΕ, Κύριε, ποὺ οἱ καρδιὲς ὅλων τῶν παιδιῶν σου τῆς Πτολεμαῒδος καὶ τῶν χωριῶν τοῦ ἑνιαίου Δήμου πάλλονται ἐνώπιον τοῦ Σταυροῦ σου καὶ τοῦ Ἐπιταφίου σου, τῶν παιδιῶν σου ποὺ ἐδῶ καὶ ἑξῆντα χρόνια δαπανοῦν τὰ σπλάγχνα τῆς Ἑορδαϊκῆς γῆς, ὅπως καὶ τὰ δικά τους καὶ τῶν παιδιῶν τους, γιὰ νὰ φωτίζεται, νὰ θερμαίνεται καὶ νὰ προκόπτη ὅλη ἡ Ἑλλάδα, θέλουμε νὰ σοῦ ποῦμε ἕναν πόνο καὶ ἕνα παράπονό μας. Ἐπειδὴ μονάχα Ἐσένα ἔχουμε, ποὺ μᾶς ἀγαπᾶς. Γι’ αὐτὸ ἐνώπιόν σου τὸ καταθέτουμε. Ἦρθαν ἆράγε καὶ μᾶς πρόλαβαν ὁ Γέροντας ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος, ὁ Σταῦρος, ὁ Πέτρος καὶ ὁ ὑπουργὸς Σπῦρος Δοξιάδης; Εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἔφτιαξαν τὸν Παρθενῶνα τῆς Ὑγείας στὴν Ἀκρόπολι τῆς Πτολεμαῒδος, μὲ τὴ δωρεὰ τοῦ δούλου σου Προδρόμου. Σοῦ εἶπαν γιὰ τὴν μελετώμενη ἅλωσι; Τὶς μέρες αὐτές, Κύριε, προσπαθοῦν νὰ γκρεμίσουν αὐτὸν τὸν ὑπέροχο Παρθενῶνα τῆς Ὑγείας τῶν παιδιῶν σου στὴν Ἀκρόπολι τῆς πόλεώς μας. Ὅλα δὲ αὐτὰ γίνονται ἐκεῖ κάτω στὸ τρανὸ χωριό, ὅπου βάπτονται οἱ κάλαμοι τῶν ἀδίκων ἀποφάσεων καὶ καταδικάζονται ἀθῶοι. Καλὰ ἔγραφε ὁ δοῦλος σου Παῦλος ποὺ θυσιάστηκε γιὰ τὴν Μακεδονία πρὶν ἀπὸ 110 χρόνια. Ἔγραφε, «Ἐπὶ τέλους νὰ πάψη ἡ Ἀθήνα νὰ ἀποφασίζη γιὰ ὅλη τὴν Ἑλλάδα». Κύριε, ἀπόψε ἐνώπιον τοῦ Σταυροῦ σου καὶ τοῦ Ἐπιταφίου σου ὑπογράφουμε ὅλα τὰ παιδιὰ αὐτοῦ τοῦ Δήμου τούτην τὴ διαμαρτυρία μας καὶ σὲ παρακαλοῦμε νὰ διασκορπίσης μὲ τὴν ἀνάστασί σου τὶς ἄνομες βουλὲς καὶ τὶς πικρὲς βολὲς κατὰ τοῦ τόπου τὸν ὁποῖο προίκισες, γιὰ νὰ δαπανᾶται καὶ νὰ φωτίζη ὅλην τὴν Πατρίδα μας. Κύριε, μονάχα σὲ σένα μποροῦμε νὰ ἀκουμπήσουμε ἄφοβα! Μονάχα ἐσὺ μᾶς ἀγαπᾶς! Πάντα γὰρ ἀπέδωκας ἡμῖν. Ἀδελφοί, καλὴ Ἀνάστασι. 11 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ μεγάλη Ἑβδομάδα ἀρχίζει κάθε χρόνο ἀπό τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων μέ τίς κατανυκτικές ἀκολουθίες τοῦ Νυμφίου. Τά γεγονότα πού συνέβησαν τήν ἑβδομάδα αὐτή ἦταν μοναδικά καί ἀνεπανάληπτα. Ὁ ἱερέας τῆς ἐνορίας ντυμένος πένθιμα ἱερά ἄμφια, θά προβάλλει ἀπό τήν πόρτα τοῦ ἱεροῦ κρατώντας τήν εἰκόνα τοῦ Νυμφίου στά χέρια του μέ συγκίνηση, ἐνῶ ἀκούγεται τό τροπάριο "Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς Νυκτός". Τί γιορτάζουμε: Μ. Δευτέρα: Τοῦ θαύματος τῆς ξηρανθείσης ἀκάρπου Συκῆς μνείαν ποιούμεθα: Ὁ Κύριός μας ἔρχεται μαζί μέ τούς μαθητάς του ἔξω ἀπό τή Βηθανία καί βλέποντας μιά συκιά πηγαίνει νά κόψει σύκα γιατί πείνασε. Μά δέ βρῆκε οὔτε ἕνα πάνω στά κλαδιά της παρά μόνο φύλλα. Καί ἡ καταδίκη τῆς ξηρασίας ἦλθε νά πλήξει τό ἄκαρπο δέντρο «Μηκέτι ἀπό σοῦ καρπός γένηται εἰς τόν αἰῶνα». Οἱ χριστιανοί ἀκούγοντας τά λόγια αὐτά τρομάζοντας ἀρχίζουν νά ἐρευνοῦν τόν ἑαυτό τους. Ἄς προσπαθήσουμε νά φέρουμε καρπούς ἄξιους μετανοίας, καρπούς πίστεως, ἀγάπης καί ἐλπίδας καί ὄχι μόνο τά φύλλα τῆς τυπολατρείας μας. Μ. Τρίτη: Τῆς τῶν Δέκα Παρθένων Παραβολῆς μνείαν ποιούμεθα: Ὁ Χριστός γιά νά δώσει τή σωστή κατεύθυνση στή χριστιανική προ- σπάθεια ἀφιερώνει ὅλη τήν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου στό ἐγκώμιον τῆς βασικῆς ἀρετῆς τῶν χριστιανῶν, στό βράχο τῆς ἀγάπης καί μᾶς ἀναπτύσσει τή θαυμάσια παραβολή τῶν δέκα παρθένων. Καί οἱ δέκα πέρασαν τή ζωή τους παρθενικά. Ἀλλά δέν εἶχαν τήν ἴδια τύχη.
η
ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
12
Γιατί οἱ πέντε ἦταν φρόνιμες καί συνετές καί εἶχαν ἐφοδιάσει τά φανάρια τους μέ τό ἀνάλογο λάδι γιά τήν ὑποδοχή τοῦ Νυμφίου πού θά ἐρχόταν μέσα στήν νύχτα, ἐνῶ οἱ ἄλλες πέντε ὄχι, καί ἔμειναν ἔτσι ἔξω ἀπό τό Νυμφῶνα, ἐνῶ οἱ πρῶτες εἰσῆλθαν μαζί του στόν Νυμφῶνα γιά νά γιορτάσουν τους γάμους τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ. Τό λάδι συμβολίζει τήν ἀγάπη πού πρέπει νά ἔχουμε σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους. Δῶσε μας, Μεγάλε Ἀνιχνευτά τῶν Ψυχῶν, τήν σκαπάνη τῆς θείας ἐγρήγορσης γιά νά σοῦ τήν προσφέρουμε εὕρημα πολύτιμο στήν ἀγάπη σου. Μ. Τετάρτη: Τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ ἁμαρτωλῆς γυναικός, μνείαν ποιούμεθα: Καί ἄν ἀκόμη ἔχει κανείς πέτρινη καρδιά, δέν θά μπορέσει νά μείνει ἀσυγκίνητος μπροστά στό γεγονός πού ἔγινε μέσα στό σπίτι τοῦ Σίμωνος τοῦ λεπροῦ. Ἡ ἁμαρτωλή γυναίκα καί μακριά ἀπό τό Θεό, φθάνει μέχρι τά πόδια τοῦ Ἰησοῦ ἀδειάζοντας σ’ αὐτά τό ἀλάβαστρο τῆς καρδιᾶς της. Ὁ Ἰησοῦς δέχεται μία πόρνη νά φιλάει τά πόδια του, γιατί εἶναι δάκρυα συντριβῆς καί μετανοίας ἀλλά καί Θεϊκῆς στοργῆς. Αὐτός πού ἀγάπησε ἐδῶ στή γῆ πολύ τόν Ἰησοῦ, ἐκεῖ θά συναντήσει ὁλοκάθαρα τό αἰώνιο πρόσωπο τῆς Σαρκωμένης Ἀγάπης, «Ὅτι ἠγάπησε πολύ». Ὅσο στόν κόσμο αὐτό θά ζῷ, θέλω κεράκι εὐλαβικό στήν ἄκρη τῆς ἁγίας σου εἰκόνας νά φωτίζω, λυώνοντας ἀπό δάκρυα ἀγάπης καί εὐγνωμοσύνης. Τό γεγονός τῆς ἁμαρτωλῆς γυναίκας ἐκγωμιάζουν οἱ ὕμνοι τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἰδιαίτερα τό τροπάριο τῆς Κασσιανῆς. Μ. Πέμπτη: Τόν Μυστικόν τοῦ Κυρίου Δεῖπνον ἑορτάζομεν: Αὐτή τή νύκτα ὁ Κύριός μας, ὁ Μέγας Ἀρχιερεύς θέλησε νά τελέσει τήν πρώτη Θεία Μυσταγωγία γιά νά παραδώσει τό Μυστήριο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, τό
ΓΡΑΦΕΙ ἡ Μπάγιου Χρυσάνθη, Θεολόγος Μάννα τό ἀληθινό πού ὅσοι θά τό τρώγουν δέν θά πεθάνουν. Ἀπό τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς γνωρίζομε ὅτι πῆρε στά χέρια του τόν ἄρτο καί ἀφοῦ τόν εὐλόγησε εἶπε: «Λάβετε, φάγετε...». Δέν εἶναι ἄρτος πού σᾶς προσφέρω. Εἶναι τό Σῶμα μου πού κομματιάζεται γιά σᾶς... εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Ἔπειτα παίρνοντας τό ποτήρι μέ τό κρασί, ἔκανε τό ἴδιο καί εἶπε «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες...». Δέν εἶναι κοινό ποτήρι αὐτό. Εἶναι τό αἷμα μου, πού χύνεται γιά σᾶς... εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Καί στή συνέχεια πρόσθεσε: «Ὁ τρώγων μου τήν Σάρκα καί πίνων μου τό αἷμα... ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ». Ὅταν κοινωνοῦμε κάθε φορά γινόμαστε «Χριστοφόροι καί Θεοφόροι», «Σύσσωμοι» καί «Σύναιμοι». Πόση ἄμετρη εἶναι ἡ ἀγάπη σου, Κύριε! Δοξαστικά πολλά θά βρῶ νά σοῦ ἀποδώσω. Μ. Παρασκευή: Τά Ἅγια καί Σωτήρια καί Φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου μας Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐπιτελοῦμεν: Μεγάλη Παρασκευή - Σταύρωσις. Τό Μεγαλύτερο ἔγκλημα τῆς Ἱστορίας. Ὁ ἄνθρωπος σταυρώνει τό Θεό του ἀφοῦ προηγουμένως τόν γελοιοποίησε. «Ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτόν». Στό λόγο τοῦ Γολγοθᾶ ἀνάμεσα σέ δύο κακούργους. Θά παρακολουθήσουμε τήν ἡμέρα αὐτή τά φοβερά καί φρικτά πάθη τοῦ Ἰησοῦ γιά τήν δική μας σωτηρία. Ἀπό τά φλογισμένα στό σταυρό χείλη του, δόθηκε ἡ ἄφεσις. Ἐμεῖς τόν σταυρώσαμε καί ἀπό τίς ὠδῖνες πού τοῦ προκαλέσαμε γέννησε τή σωτηρία μας. Ἕνας διάσημος ζωγράφος σ’ ἕνα πίνακά του μέ θέμα τήν Ἀποκαθήλωση τοῦ Ἰησοῦ, ἀνάμεσα στά πρόσωπα πού ἀποκαθηλώνουν τό νεκρό σῶμα τοῦ Κυρίου ἔβαψε καί τό δικό του. Ὅταν τόν ρώτησαν, ἀπάντησε ὅτι καί αὐτός μέ τόν τρόπο τῆς ζωῆς του εἶχε πολλά καρφιά μπήξει στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Σ’ εὐχαριστῶ, Κύριε, γιά τή σταυρική σου Θυσία, κάνε ὅμως νά μή σέ καρφώνω μέ τίς ἁμαρτίες μου. Μ. Σάββατο: Τήν θεόσωμον ταφήν καί τήν εἰς Ἅδου κάθοδον τοῦ Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἑορτάζομεν. Ὁ Μέγας διδάσκαλος εἶναι πιά νεκρός πάνω στό Σταυρό. Οἱ ἐχθροί του μετά τόν φοβερό σεισμό τόν παρέδωσαν στά εὐλαβικά χέρια δύο βουλευτῶν τοῦ Ἰωσήφ καί τοῦ Νικοδήμου πού ἦταν ἐφωδιασμένοι μέ εἰδική ἄδεια τοῦ Πιλάτου καί ἀφοῦ ἀπο-
καθήλωσαν τό νεκρό σῶμα τό τύλιξαν σέ σινδόνια καθαρά, ἀφοῦ τό ἄλειψαν μέ ἀρώματα καί τό ἔθαψαν μέσα στόν καινούργιο τάφο πού εἶχε ἑτοιμασθεῖ στόν κήπο τοῦ Ἰωσήφ. Ἀπό τή στιγμή πού ἡ αὐλαία τοῦ Θείου δράματος ἔπεσε, γιατί ὁ Ἰησοῦς εἶναι μέσα στόν σκοτεινό τάφο καί μία βαρειά πέτρα τόν σκεπάζει, ἕνα ἄλλο ἔργο ἄρχιζε. Ἕνας ἄλλος κόσμος ἔπρεπε νά πάρει τήν ἀπολύτρωση. Εἶναι ὁ κόσμος τοῦ Ἅδη πού φωτίστηκε ἀπό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ ὅταν κήρυξε τήν χαρμόσυνη ἀγγελία τῆς σωτηρίας καί ἔδωσε τήν ἄφεση σέ ὅλους τούς ἀπ’ αἰῶνος νεκρούς. Δόξα τῇ εὐσπλαχνίᾳ σου, Κύριε! Ἄς προσπαθήσουμε καί μεῖς νά νιώσουμε ὅλα αὐτά τά αἰσθήματα καί νά κάνουμε σωτήριες σκέψεις. Ἄς σκεφθοῦμε ὅτι ὁ Χριστός σταυρώθηκε γιά τόν καθένα μας προσωπικα καί ἄς ἀποφασίσουμε γεμάτοι εὐγνωμοσύνη νά ἀκολουθήσουμε τά ἴχνη του ἀπό αὐτή τή στιγμή.
13 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΚΕΡΑΜΕΩΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ εἰς τό δεύτερον ἑωθινόν ( Ὁμιλία κθη΄, PG 132, 617-629) Εὐφραίνει μέν τά μάτια ὁ ἀνερχόμενος ἥλιος πού ἀνατέλλει, καί μέ τίς ἀκτῖνες του ὀμορφαίνει τό πρόσωπο τῆς γῆς. Εὐφραίνει δέ τίς ψυχές τῶν πιστῶν ἡ ἀκρόασις τῶν θείων λόγων, ὡσάν νά εἶναι ἀκτῖνες πού φεγγοβολοῦν πνευματικά νοήματα. Ἐπειδή πάλι σάν σέ ἀνατολή ἤρθατε μέ προθυμία στόν ἱερό τοῦτο ναό, ἐλᾶτε νά ἁπλώσωμε τό ἱερό Εὐαγγέλιο, σάν νά ἦταν ἥλιος, καί νά φωτισθοῦμε ἀπό τήν λαμπρότητά του. «Διαγενομένου τοῦ Σαββάτου, Μαρία ἡ Μαγδαληνή, καί Μαρία Ἰακώβου, καί Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα, ἵνα ἐλθοῦσαι ἁλείψωσι τόν Ἰησοῦν». Τήν φρικτή καί ζωπάροχο ἀνάστασιν ἀνήγγειλαν μέ διαφορετικό τρόπο οἱ θεῖοι εὐαγγελισταί. Διότι ὁ μέν Ματθαῖος εἶπε ὅτι φανερώθηκε ὁ Κύριος στίς δύο Μαρίες, «Ὀψέ Σαββάτου τῇ ἐπιφωσκούσῃ μιᾷ Σαββάτων». Ὁ δέ Λουκᾶς στίς ἴδιες, ἀλλά καί στόν Ἰωάννη, καί σέ μερικούς ἄλλους πού ἦρθαν στόν τάφο, καί ὅτι δύο ἀγγέλους εἶδαν, ἀπό τήν παράξενη μορφή τῶν ὁποίων κατατρόμαξαν, καί οἱ ὁποῖοι τούς ἔδωσαν τό χαρούμενο μήνυμα τῆς ἀναστάσεως, «ὄρθρου βαθέος». Ὁ δέ θεολογικώτατος ἀπό τούς εὐαγγελιστάς λέγει ὅτι μόνη ἡ Μαγδαληνή ἦρθε λίαν πρωΐ καί συνάντησε δύο ἀγγέλους, καί μετά εἶδε καί ὁ ἴδιος τόν Κύριο. Ὁ δέ ἱερός Μᾶρκος μιλάει γιά ἄλλη συνάντησι τῶν γυναικῶν. Ὅτι δηλ. οἱ ἴδιες Μαρίες μαζί μέ τήν Σαλώμη ἦρθαν, ἐνῶ ὁ ἥλιος εἶχε ἀνατείλει. Ὅλα αὐτά κάποιοι πρίν ἀπό μένα ἄριστα τά ἐξήγησαν μέ ἀναντίρρητες ἀποδείξεις, ὅτι οἱ εὐαγγελισταί δέν ἀναφέρουν τήν ὥρα τῆς ἀναστάσεως. Ἀφανέρωτη ἔμεινε αὐτή γιά τούς ἀνθρώπους, καί σώζεται ἄγνωστη μέσα στούς θησαυρούς τῆς σοφίας ἐκείνου πού τήν οἰκονόμησε. Τίς διάφορες ἐπισκέψεις τῶν γυναικῶν στόν τάφο ξεχωριστά ὁ καθένας τίς διηγήθηκαν. Ἐπειδή δέ στήν πρώτη σύστασι τοῦ κόσμου, ὅταν δημιούργησε ὁ Λόγος τήν κτίσι, κατά τήν ἡμέραν τοῦ Σαββάτου ἀναπαύθηκε, νομοθέτησε κατά τήν ἡμέρα αὐτή νά γίνεται ἡσυχία καί ἀργία, ἔτσι, ἀνακαινίζοντας τήν κτίσι πού φθάρθηκε ἀπό τήν ἁμαρτία, κατά τήν ἕκτη ἡμέρα ξαναπλάθει τόν ἄνθρωπο, τήν δέ ἑβδόμη σαββατίζει, καί τηρώντας τόν νόμο μένει κατά τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου ἀκίνητος στόν τάφο. Διότι ἦρθε ὄχι νά καταλύση τόν νόμο, ἀλλά μᾶλλον νά ὁλοκληρώση. Ἀλλ’ ἐπειδή ὁ νόμος νομοθέτησε τήν σωματική καί ὄχι τήν πνευματική ἀργία, γι’ αὐτό μέ τό σῶμα, σύμφωνα μέ τόν νόμο, μένει στό μνῆμα ἀκίνητος, ὅμως μέ τήν θεια του δύναμι ἀντιμετώπισε τήν δύναμι τοῦ θανάτου, ἀνοίγοντας μέ τόν ἑαυτό του τόν δρόμο σέ ὅλους τούς νεκρούς τήν ἀνάστασι ἀπό τόν θάνατο. Αὐτό τό δηλώνει καί ἡ ἀσματογραφία πού λέγει· «Ἐγώ καΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
14
Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. καὶ λίαν πρωῒ τῆς μιᾶς σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου. καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς· Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς
θεύδω καί ἡ καρδία μου ἀγρυπνεῖ». Διότι ἐνῶ τό σῶμα στό τάφο ἐκάθευδε, ἡ θεότητα, τήν ὁποία δηλώνει μέ τήν λέξι καρδιά, ἀγρυπνοῦσε λεηλατοῦσα τόν ᾅδη. Καί ὅταν ξεπεράσθηκε ἡ στενάχωρη ἡμέρα τοῦ Σαββάτου, καί ἤδη λειτούργησε τό μυστήριο τῆς ἀναστάσεως, καί ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης ἀνέτειλε ἀπό κάποιον ὁρίζοντα, τότε ἔφθασε στόν τάφο ἡ μυροφόρος τριάδα τῶν γυναικῶν, «Λίαν πρωί τῆς μιᾶς Σαββάτων, ἔρχονται πρός τό μνημεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου». Θυμηθῆτε ὅτι, τότε ἡ Εὔα κατά τό δειλινό ἀπατήθηκε καί ἐξορίσθηκε ἀπό τόν τόπο τοῦ παραδείσου, τώρα οἱ ἀπόγονές της, μέ ταχύ βῆμα τρέχουν «λίαν πρωΐ», νά μάθουν τήν ἀποκατάστασι τῆς προμήτορος, πού συντελεῖται μέ τήν ἀνάστασι. Πορεύονται λοιπόν, ἐνῶν ἀνατέλλει ὁ ἥλιος, διότι ὡς προερχόμενος ἀπό τούς νεκρούς ὁ ἥλιος πού ἀνατέλει, φέρνει τήν πρωΐαν σέ ζωντανούς καί πεθαμένους. Καί ἐπειδή τό πρωτόγονο φῶς, πού ἔγινε ἐκεῖνο τό πρῶτο Σάββατο, τό σκοτείνιασε ἡ ἁμαρτία, κατ’ αὐτήν τήν ἡμέραν ὁ Κύριος μέ τήν ἀνάστασί του δημιούργησε παρατεταμένη πρωΐα, πρᾶγμα τό
θύρας τοῦ μνημείου; καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος· ἦν γὰρ μέγας σφόδρα. καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐταῖς· Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν. ἀλλ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ.
ὁποῖο δηλώνει, νομίζω, ὁ εὐαγγελιστής μέ τό «λίαν πρωΐ». Διότι, ἀφοῦ ἀναστήθηκε ὁ Κύριος, δέν μένουν κλεισμένες στούς σκοτεινούς χώρους τοῦ ᾅδου οἱ ψυχές. Καί ἔλεγαν μεταξύ τους, «Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τόν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου;». Ἡ μέν λοιπόν Μαγδαληνή, καί ἡ ἄλλη Μαρία, ἡ ὁποία πιστεύουμε ὅτι εἶναι ἡ πανυπέραγνος Δέσποινα (διότι αὐτήν ὀνομάζει τό Εὐαγγέλιο Μαρίαν Ἰακώβου, καί μητέρα Ἰωσῆ), καί ἐπειδή πρόττερα εἶχαν πάει πάλι στόν τάφο, δέν ἀγνοοῦσαν τελείως τό θέμα τῆς ἀναστάσεως, ἀλλ’ ἐνισχυμένες ἀπό ἰσχυρό πόθο, ἔτρεχαν νά βεβαιωθοῦν περισσότερο. Ἡ δέ Σαλώμη πού εἶχε ἔρθει νωρίτερα, ἤξερε ὅτι μέγας λίθος ἔκλεινε τήν εἴσοδο τοῦ μνήματος, ἀφοῦ ἦταν παροῦσα, μέ τίς ἄλλες γυναῖκες γύρω ἀπό τήν Θεοτόκο, κατά τήν ὥρα πού γινόταν ἡ ταφή τοῦ Δεσποτικοῦ σώματος, καί αὐτή ἔβλεπε ποῦ τοποθετήθηκε, ὅπως δήλωσαν ὁ Ματθαῖος καί ὁ Μᾶρκος. Ἐπειδή ὅμως δέν ἤξερε τί ἔγινε στό μεταξύ, αὐτή εἶναι πού εἶπε. «Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τόν λίθον;». Γι’ αὐτό οἱ Μαρίες, πού γνώριζαν ὅτι ἔχει μετακινηθεῖ ὁ λίθος νεύουν μέ τά 15 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
μάτια τους καί τῆς λύνουν τήν ἀπορία. «Ἀναβλέψασαι, λέγει, θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος». Μέ τό «ἀναβλέψασαι» δήλωσε ὅτι μέ τό νεῦμα τῶν ματιῶν ἔγινε ἡ ὑπόδειξις. Δηλώνεται ἀκόμα καί τό μέγεθος τοῦ λίθου μέ τό «Ἦν γάρ μέγας σφόδρα». Καί γίνεται φανερόν ἔτσι ὅτι δέν μετακίνησαν τόν λίθο τυμβωρῦχοι ἤ κλέφτες, στήν προσπάθεια τους νά κλέψουν τόν νεκρό, κατά τούς συκοφάντες ἀρχιερεῖς, πού ἔλεγαν στόν Πιλᾶτο. «Μήπως ἐλθόντες οἱ μαθηταί αὐτοῦ νυκτός, κλέψωσιν αὐτόν». Νά ξέρετε ἀκόμα ὅτι ὁ τάφος ἐκεῖνος ἦταν χειροποίητο σπήλαιο (δηλ. λαξευμένος), στοῦ ὁποίου τήν θύρα, μέ τήν βοήθεια πολλῶν χεριῶν, κυλίσας ἐκεῖνον τό λίθο τοποθέτησε ὁ Ἰωσήφ, ὥστε νά μή μποροῦν εὔκολα, καί πολλοί ἀκόμα, νά τόν μετακινήσουν. Ἐπί πλέον ἦταν καί σφραγισμένος μέ βοῦλες. Πράγματι ἦταν πολύ μεγάλος αὐτός πού μπόρεσε νά ἀποκυλίσει τόν λίθο. Καί ἔτσι πρέπει νά νοηθῆ τό «ἦν γάρ μέγας σφόδρα», ἀφοῦ τό μέγεθός του δέν τόν ἐμπόδισε νά τόν ἀποκυλίση. «Καί εἰσελθοῦσαι εἰς τό μνημεῖον, εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολήν λευκήν, καί ἐξεθαμβήθησαν». Οἱ γυναῖκες βλέποντες κυλισμένο τόν λίθο, ἀμέσως εἰσῆλθαν, καί ἔμειναν ἔκθαμβες μπροστά στό θέαμα πού τίς προξένησε περισσότερη ἀπορία, δηλ. εἶδαν στά δεξιά λευκοφορεμένο νέο, πού ἀπό τήν ἐξαίσια μορφή του κατεπλάγησαν. Τό θάμβος εἶναι φόβος πού δημιουργεῖται ἀπό ἀσυνήθιστο θέαμα. Τό ὅτι εἶδαν τόν νεανία στά δεξιά δηλώνει τό χαρμόσυνο τοῦ μηνύματος. Ἔτσι καί στόν Ζαχαρία εὐαγγελίστηκε ὁ ἄγγελος τήν γέννησι τοῦ Προδρόμου, ἀφοῦ φανερώθηκε στά δεξιά τοῦ θυσιαστηρίου. Τό δέ λευκό τῆς μορφῆς φανερώνει τήν παντοτεινά ἀκμάζουσα μορφή τῶν ἀγγέλων. Τά θεῖα εἶναι πάντοτεινά νέα, ἀγέραστα καί πανευτυχισμένα. Καί ὁ ἄγγελος εἶπε: «Μή ἐκθαμβεῖσθε. Ἰησοῦν ζητεῖτε τόν Ναζαρηνόν τόν ἐσταυρωμένον». Πρῶτα μειώνει τό δέος, ἀφοῦ τίς ἀπαλλάσει ἀπό τό φόβο. Μετά, ἀφοῦ συνῆλθαν, ἐξηγεῖ καί τήν αἰτίαν γιά τήν ὁποία ἦρθαν· «Ἰσηοῦν ζητεῖτε τόν Ναζαρηνόν τόν ἐσταυρωμένον». Ἀλλά γιά ποιό λόγο χρησιμοποιεῖ τέτοια ἁπλᾶ νοήματα καί λέξεις καί δέν βάζει λόγια μέ τά ὁποῖα δηλώνεται ἡ θεότητα τοῦ Λόγου; Ἐπειδή συγκαταβαίνει στήν ἀδυναμία τῶν γυναικῶν. Δέν εἶχαν ἀκόμα καθαρή εἰκόνα Θεοῦ γιά τόν Χριστό. Τό νόημα τῶν λόγων του εἶναι αὐτό. Αὐτόν πού τώρα τόν θεωρεῖτε ὡς κοινό ἄνθρωπο, ἀφοῦ προσέχετε μόνο ὅ,τι φαίνεται, δηλ. τόν Ἰησοῦ ἀπό τήν Ναζαρέτ, πού δέχθηκε νά ὑποστῆ τήν σωτήριο σταύρωσι, αὐτός ἀναστήθηκε, καί δέν εἶναι τά πράγματα ὅπως τά νομίζετε. Τό «ὧδε» χρησιμοποιεῖται ἀντί τοῦ «ἔτσι», ὥστε ἡ πρότασις εἶναι. «Δέν εἶναι μέ τούς πεθαμένους ἔτσι, ὅπως νομίζετε». Καί ἀφοῦ φανέρωσε στίς γυναῖκες τήν ἀνάστασι, τίς στέλΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
16
νει ἀποστόλους τίς ἴδιες στούς ἀποστόλους, γιά νά τούς μεταφέρουν τό χαρμόσυνο Εὐαγγέλιο. «Ὑπάγετε, εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καί τῷ Πέτρῳ». Γιατί προσθέτει· «καί τῷ Πέτρῳ»; Ἐπειδή αὐτός ὁ στέρεος στύλος δοκιμάσθηκε γιά λίγο καί ἔπεσε στήν ἄρνησι του, ὅμως ὅταν κατάλαβε τήν πτῶσι του ἔκλαψε πικρά. Ἐλεγχόταν ἀπό τήν συνείδησί του, καί τόν ταλαιπωροῦσαν οἱ σκέψεις, ἐπειδή δέν ἤξερε ἄν ὁ Θεός τόν συγχώρησε, τόσο πού δέν θεωροῦσε τόν ἑαυτό του ἄξιο νά συναριθμηθῆ μέ τούς ἀποστόλους. Νά γιατί εἶπε μαζί μέ τούς μαθητές καί τόν Πέτρο ὀνομαστικά ὁ ἄγγελος. Ἔτσι ὥστε νά γνωρίση πόσο τόν ὠφέλησαν τά δάκρυα, καί ὅτι δέν ξέπεσε ἀπό τόν χορό τῶν ἀποστόλων. Ἐπί πλέον, γιά νά βεβαιωθῆ ἡ ὀπτασία τῶν γυναικῶν καί νά πιστωθῆ ἡ ἀνάστασις τοῦ Κυρίου, μεταφέρουν καί μήνυμα γιά θέμα πού ἦταν γνωστό μόνο στούς μαθητές. Διότι εἶπε. «Ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τήν Γαλιλαίαν. Ἐκεῖ αὐτόν ὄψεσθε, καθώς εἶπεν ὑμῖν». Τούς εἶχε ὑποσχεθῆ ὁ Σωτήρ πρίν ἀπό τό πάθος,
;
-
υ ά ο η , ά
ς
ὅτι θά συναντηθοῦν μετά τήν ἀνάστασι στήν Γαλιλαία. Ὑπάρχει ἐδῶ ἕνα ζητούμενο· Πῶς δηλ. λέγει ὁ θεοκίνητος Λουκᾶς ὅτι οἱ γυναῖκες θά τά ἀναγγείλουν ὅλα στούς μαθητάς, ἐνῶ ὁ ἐδῶ εὐαγγελιστής (ὁ Μᾶρκος) εἶπε ὅτι ἡ Μαγδαληνή, ἀφοῦ πάει, νά τά ἀναγγείλη σέ ὅσους ἦταν μαζί του, καί τώρα πενθοῦν καί κλαῖνε. Γράφει ἐδῶ· «Ἔφυγον ἀπό τοῦ μνημείου, καί οὐδενί οὐδέν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ». Ἐπειδή τίς πρῶτες ὀπτασίες τῶν γυναικῶν, τίς ὁποῖες κατέγραψε ὁ Ματθαῖος, Ἰωάννης καί Λουκᾶς, ὅταν τίς ἄκουσαν δέν τίς πίστεψαν, γι’ αὐτό καί ὁ Κύριος ὅταν ἐμφανίσθηκε στούς ἕνδεκα πού ἦταν συγκεντρωμένοι, τούς κάκισε γιά τήν ἀπιστία τους, αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού, φοβούμενες οἱ γυναῖκες μήπως φανοῦν πάλι νά ἀπιστοῦν οἱ μαθηταί, δέν εἶπαν τίποτε. Φοβόντουσαν μήπως τούς προκαλέσουν μεγαλύτερη κατάκρισι, ἐάν δυσπιστοῦν γιά ὅσα μέ τόση τάξι καί συχνότητα φανερώνεται. Λοιπόν αὐτές τίς θεοφόρες καί μακάριες γυ-
ναῖκες πρέπει νά ζηλέψουμε καί ἐμεῖς. Καί ὅποιος ἔχει ἐνδιαφέρον μπορεῖ νά μιμηθῆ τό πρακτικόν τῆς Μαγδαληνῆς. Καί ὅπως ἐκείνη ὅλη τήν νύκτα ἐπισκεπτόταν τό μνῆμα ἐνδιαφερομένη γιά τήν ἀνάστασι τοῦ Κυρίου, ἔτσι σέ ὅλη του τήν ζωή νά ἀποζητῆ τήν ἀνάστασι τοῦ λόγου πού πέθανε μέσα του. Ὁ δέ θεωρητικός ἄς ἀνοίγη τόν νοῦ του, ὅπως ἡ Ἰακώβου Μαρία, καί αὐτός ἀσχολούμενος σέ ὅλη του τήν ζωή μέ τίς θεῖες ἔννοιες, καί μέ τήν ἀληθινή γνῶσι νά γεννᾶ στόν ἑαυτό του λόγο, καί νά ὠφελῆται ἀπό τήν κατά χάριν συγγένεια μέ τόν Θεό. Λέγει ὁ Σωτήρ. «Μήτηρ γάρ καί ἀδελφοί μου, οἱ ποιοῦντες τό θέλημα μου». Ἐάν κάποιος κατά τήν πρώτη ἡλικία τοῦ σώματος φάνηκε ἀδιάφορος στήν ἀναζήτητσι τοῦ καλοῦ, ἐμποδισμένος ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ ὕπνου, ἄς μιμηθῆ τήν Σαλώμη. Καί μέ τήν ἀνατολή τοῦ ἡλίου, δηλ. ὅταν φωτισθῆ ἀπό τό θεῖο φῶς, ἄς ἀποτινάξη τήν ραθυμία καί ἄς πορευθῆ μέ αὐτούς πού ἀπό νωρίς διάλεξαν τό ἀγαθό. Τό Σαλώμη ἑρμηνεύεται εἰρηνική, δηλώνει δέ τήν ἀγαθή ψυχή πού νίκησε τά πάθη καί εἰρηνεύει ὅσο μπορεῖ. Αὐτές τίς γυναῖκες ἀφοῦ μιμηθοῦμε, ὅσον ἀφορᾶ στήν γνῶσι τοῦ λόγου, νά ζητήσουμε, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου, δηλ. ὅταν φωτισθῆ μέσα μας τό ἡγεμονικό, καί διαλυθεῖ, ὅπως διαλύεται τό σκοτάδι, ἡ ἄγνοια τῶν λογισμῶν. Ἐάν ἔτσι ζητήσουμε, θά δοῦμε πρῶτα, ὅπως οἱ Μυροφόρες εἶδαν τήν πέτρα, νά ἐλευθερώνεται ἡ καρδιά μας ἀπό τήν σκληράδα της. Καί ἀφοῦ γίνη αὐτό, θά φανερωθῆ καί σέ μᾶς ὁ ἄγγελος, δηλ. ἡ κατά συνείδησιν κίνησις, πού θά μᾶς πληροφορῆ γιά τήν ἀνάστασι τῆς ψυχῆς, ἀφοῦ θά ἔχει πεθάνει τό λογιστικό μέρος τῆς ψυχῆς. Θά γίνουμε δέ καί στούς ἄλλους, σέ ὅσους θά ὑπάρχη ἡ προθυμία νά ἀκούσουν, διδάσκαλοι τοῦ καλοῦ. Καί σέ ὅσους θεωροῦν μυθώδη τήν θεία διδασκαλία τίποτε νά μή ποῦμε. Διότι δέν εἶναι δίκαιο νά φανερώνουμε στούς ἀπίστους τά θεῖα μυστήρια, ὅσα ἀξιωθήκαμε νά δοῦμε, γιά νά μή γίνεται ὁ λόγος ἄκαρπος καί γίνουμε αἴτιοι μεγαλύτερης καταδίκης των. Σέ αὐτόν δέ, πού χάρισε σέ ἐμᾶς ζωή, μέ τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασί του, τόν Χριστό, τόν Θεό μας, πού μᾶς ἀνέστησε ἀπό τόν θάνατο τῶν ἁμαρτιῶν μας, καί μᾶς ἔκανε ἀξίους τῆς βασιλείας του, σέ αὐτόν πρέπει κάθε τιμή καί δόξα στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Δημητρίου Ρίζου, Θεολόγου-Φιλολόγου 17 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
Γ
ιά μία ἀκόμη φορά ἑορτάζουμε τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, τό Πάσχα τοῦ Κυρίου, τήν ὁλόφωτη Λαμπρή, τή χαρούμενη Πασχαλιά, τή μοναδική Αὐτοανάσταση. Τό κενό μνῆμα δίνει μνῆμες ζωηφόρες. Ἐκκλησίες λαμπροστόλιστες, παπάδες λαμπροφορεμένους, πρόσωπα πού λαμποκοποῦν. Ὁ ἐθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός τά λέει πολύ ὡραῖα: "Χριστός Ἀνέστη! Νέοι, γέροι καί κόρες, ὅλοι μικροί, μεγάλοι, ἑτοιμαστεῖτε. Μέσα στές ἐκκλησιές τές δαφνοφόρες, μέ τό φῶς τῆς χαρᾶς συμμαζωχτῆτε. Ἀνοῖξτε ἀγκαλιές εἰρηνοφόρες, ὀμπροστά στούς ἁγίους καί φιληθῆτε. Φιληθῆτε γλυκά χείλη μέ χείλη. Πέστε: Χριστός Ἀνέστη, ἐχθροί καί φίλοι". Ἑορτάζεται ἡ τροπαιοφόρα νίκη τῆς ζωῆς κατά τοῦ φοβεροῦ θανάτου. Ἡ χάρη καί ἡ χαρά δέν ἐξαντλεῖται στό πασχάλιο γεῦμα, τά κόκκινα αὐγά καί τό ἄρνί. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γεμίζει τήν καρδιά φῶς, τήν ψυχή ἀγαλλίαση, τό νοῦ αἰσιοδοξία, τή ζωή νόημα. Ἡ ἑορτή δέν ὁλοκληρώνεται στά πασχαλινά ἔθιμα τῆς πατρίδος μας. Ἡ ἑορτή εἶναι κυρίως πνευματική. Βιώνεται στήν ὡραιότατη μεταμεσονύκτια θεία λειτουργία, στή θεία μετάληψη, τή θεία κοινωνία. Τελείωσε τό κατανυκτικό Τριώδιο. Ἀρχίζει τό πανευφρόσυνο Πεντηκοστάριο. Ξεκινᾶ μία νέα ζωή μέσα στή μυροβόλα ἄνοιξη. Ὁ κάθε πιστός, κατά τόν κορυφαῖο ἅγιο Συμεών τόν Νέο θεολόγο, ἀποφασίζοντας ἐλεύθερα νά μισήσει τήν ἁμαρτία, ἀφήνεται στό καθαρτικό λουτρό τῆς ματανοίας, μέ γλυκά καί χαροποιά δάκρυα, μέ καρδιά ταπεινωμένη, καί συμμετέχει μέ λαχτάρα, φιλότιμο
καί μεράκι στήν ἀναστάσιμη θεία Εὐχαριστία κι ἔτσι ἑνώνεται μέ τόν ἀναστηθέντα Χριστό καί ἀναγεννᾶται θαυμαστά καί θαυματουργικά. Εἰσερχόμενος κανείς στόν τάφο τῆς μετανοίας καί τῆς ταπεινώσεως, ἀναγκάζει, κατά κάποιον τρόπο νά κατέβει ἐκεῖ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅπως κατῆλθε στόν ἅδη, γιά νά μᾶς ἀναστήσει καί ζωοποιΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΟΝΑΧΟΣ ΜΩΥΣΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ
ήσει. Μέ τόν τρόπο αὐτό, αὐτός πού συναντήθηκε μαζί του, παρατηρεῖ ἔκθαμβος τή δόξα τῆς ἀναστάσεώς του. Ἡ ἀνάσταση, δηλαδή, τῆς ψυχῆς εἶναι μυστική ἕνωση μέ τήν ὄντως ζωή καί τήν ἀρχή μίας καινούργιας ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ Σταυροαναστηθέντι. Ἡ Ἀνάσταση δίνει νέα διάσταση στή ζωή μας ὅλη. Ἡ Ἀνάσταση δέν ἐξαντλεῖται σ’ ἐκείνη τήν ὑπέροχη νύχτα, ἀλλά μακραίνει, βαθαίνει καί μπορεῖ νά βιώνεται καθημερινά, ἐμπειρικά καί στό βάθος τῆς καρδιᾶς. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γιά τόν πιστό κι εὐσυνείδητο χριστιανό εἶναι βίωμα συνεχές, ἀπαράμιλλο καί ἀνέκφραστο. Ὁ Χριστός ἀνασταίνεται ἐντός μας. Μᾶς φωτίζει, μᾶς ἐμπνέει, μᾶς κάνει διαφανεῖς, χριστοφόρους καί θεοφόρους. Ἡ θέα τοῦ φωτός δέν τυφλώνει, ἀλλά παραμυθεῖ καί προβληματίζει αἰσιόδοξα. Τό φῶς τοῦ Χριστοῦ μᾶς φωτίζει, μᾶς λαμπρύνει, μᾶς ἀνασταίνει. Τυποποιεῖ τή νεκρωθεῖσα ἀπό τίς ἁμαρτίες ψυχή μας. Αἰσθανόμεθα ζωηρά τή χάρη του τή θαυματουργό. Θεωροῦμε ἐντός μας τό φῶς τό ἀληθινό. Γνωρίζουμε, πλέον, καλά ποιός μᾶς ἀνασταίνει καί δοξάζει. Κατά τόν μεγάλο ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, ὁ Χριστός ἀναστήθηκε καί διέλυσε τά δεσμά τοῦ θανάτου. Ἐμεῖς ἀνιστάμεθα μέ
τό πού ὁ Χριστός συνθλίβει τίς ἁλυσίδες τῶν ἁμαρτιῶν μας. Τή νύχτα τῆς Ἀναστάσεως δέν ἔχει δικαίωμα κανείς νά κλαίει. Ἀπό τόν τάφο σφουγγίζει δάκρυα, συγχωρεῖ πταίσματα, σβήνει ἁμαρτίες. Κανένας νά μήν ἀπελπίζεται ποτέ γιά τά ὅποια ἁμαρτήματά του, ὅσο μεγάλα καί ἄν εἶναι. Ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης ἀνέτειλε ἀπό τό κενό μνημεῖο. Τώρα ὑπάρχει διέξοδος, φῶς στό τοῦνελ, συγκινητική εὐκαιρία ἀνεφοδιασμοῦ, ἐνισχύσεως κι εὐλογίας. Τό Πάσχα δέν εἶναι γιά μόνη διασκέδαση. Εἶναι σημαντική εὐκαιρία φωτός, χάριτος κι ἐλπίδος. Νικηφόροι, χριστοφόροι, φωτοφόροι οἱ Χριστιανοί μας γνωρίζουν πολύ καλά νά μή ἀγχώνονται, νά μή βιάζονται, νά μή παρασύρονται ἀπό μάταια λόγια. Καλούμεθα σέ συνεχῆ ἐπαγρύπνηση πρός ἐξαφανισμό κάθε ἴχνους ἀπογνώσεως δαιμονοκίνητης. Λέγοντας "Χριστός Ἀνέστη" νά τό ἐννοοῦμε. Νά τό λέμε καί μέ τήν καρδιά. Ὁ λαοφίλητος ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ ἔλεγε καθημερινά, ὁλοχρονίς σέ ὅλους: "Χριστός Ἀνέστη, χαρά μου". Βίωνε τή χαρά τῆς Ἀναστάσεως μέσα του καί γι’ αὐτό συνεχῶς ἔλεγε: "Χριστός Ἀνέστη, χαρά μου". Ζοῦσε τή χαρά τῆς Ἀναστάσεως, ἦταν ἀληθινά χαρούμενος καί αὐτό διαλαλοῦσε χαρούμενα. Πάσχα σημαίνει πέρασμα. Ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς, ἀπό τήν ἁμαρτία στήν ἀρετή, ἀπό τόν βυθό στήν ἐπιφάνεια. Ὁ καιρός εἶναι καλός, ἡ κρίση μεγάλη, τό Πάσχα παρόν. Ἀγαπώντας τό φῶς ἀγαποῦμε τή διαφάνεια. Ἡ διαφάνεια χαρίζει ἐλευθερία, ἄνεση καί ἀληθινή χαρά. Πάσχα Κυρίου Πάσχα, θανάτου ἑορτάζουμε νέκρωση, ἄλλης βιοτῆς ἀπαρχή. Σκιρτοῦν οἱ καρδιές καί φωτίζονται τ’ ἄφωτα βάθη. 19 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
Ζ
ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
20
ῷ δέ οὐκέτι ἐγώ, ί ἄραγε εἶναι ἡ πίστη; Καί ποιά εἶναι τά ἔργα τῆς πίστεως;Καί πῶς κανείς μπορεῖ νά δεῖ τήν γνησιότητα τῆς πίστεώς του; Εἶναι πολλοί ἐκεῖνοι πού λέγουν καί τό καυχῶνται πώς πιστεύουν καί ἀγαποῦν τόν Θεό. Ποιό εἶναι ὅμως τό κριτήριο πού περιγράφει τήν γνησιότητα τῆς πίστεως; Ἡ πίστη στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ εἶναι μία ἀλήθεια φυτεμένη στόν ἄνθρωπο ἀπό τήν γέννησή του. Εἶναι πηγαῖο τό αἴσθημα τῆς πίστεώς του γιά τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Ἡ καρδιά του στήν ἀνάγκη προσεύχεται καί ζητάει βοήθεια καί μετά ἀπό κάθε λάθος του φοβᾶται τόν Θεό σάν τιμωρό. Αὐτή εἶναι μία φυσική θρησκευτική κίνηση τοῦ κάθε ἀνθρώπου.Ἔτσι εἶναι πλασμένος νά πιστεύει στήν παρουσία τῆς ψυχῆς του ὡς ἀνώτερο ὄν στήν φύση καί νά πιστεύει στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ.Αὐτή τήν πίστη δέν χρειάζεται κόπο γιά νά τήν ἔχεις, ἀλλ’ οὔτε καί νά καυχιέσαι πού τήν ἔχεις.Εἶναι κάτι πού ἀπό μόνο του ὑπάρχει καί σοῦ βγαίνει.Καί τά δαιμόνια ἔχουν αὐτήν τήν πίστη, λέγει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος. «Σύ πιστεύεις ὅτι ὁ Θεός εἷς ἐστι· καλῶς ποιεῖς καί τά δαιμόνια πιστεύουσι καί φρίσσουσι» (Ἰακ. 1,19). Ἀλλά καί μία τέτοια πίστη τήν ἔχουν ὅλες οἱ θρησκεῖες καί τήν κρατοῦν σάν μία ἐμποροπανήγυρη, σάν μία καταναγκαστική σχέση καί ἕνα ἀλισβερίσι τοῦ τύπου «μοῦ δίνεις καί σοῦ δίνω». Ὅμως ὁ Κύριός μας ὁ Ἰησοῦς Χριστός δέν ἦρθε στήν γῆ γιά νά κάνει ἄλλη μία θρησκεία, ἀλλά γιά νά κτίσει τήν Ἐκκλησία Του καί νά δώσει τό νόημα τῆς ἀληθοῦς πίστεως.Πίστη δέν εἶναι ἡ γλυκανάλατη προσευχή τῶν τόσων θρησκειῶν καί προτεστάντικων ὁμολογιῶν πού τανίζονται καί ταλανίζονται γιά νά ἐκτονώσουν τούς νευρωτικούς τους μηχανισμούς καί τό ἄγχος τοῦ εὐδαιμονισμοῦ τους, ἀλλά πίστη εἶναι ἕνα ἐσωτερικό βίωμα καί ἕνας τρόπος ζωῆς. Πίστη γιά ἕναν χριστιανό εἶναι τό νά βγεῖ ἔξω ἀπό τόν ἑαυτό του, νά μήν ἀνήκει πουθενά, ἀλλά ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ νά εἶναι ζωή του. Ἡ πίστη εἶναι τό πλήρωμα τοῦ λόγου «ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζεῖ δέ ἐν ἐμοί Χριστός». Ἡ πίστη πιό ἁπλά εἶναι ἕνα πρακτικό καθημερινό βίωμα πού ἀναλύεται σέ ἕνα τρίπτυχο: τήν ἀγάπη, τήν ὑπακοή καί τήν μετάνοια. Καί τά τρία εἶναι μία φυγή ἀπό τόν ἑαυτό του καί μία νέα ζωή ἐν Χριστῷ.Ἔτσι περιγράφει τήν πίστη ὁ ἀπ.Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος σέ μία ἀπό τίς διδαχές του, μιλώντας γιά τά ἔργα τῆς πίστεως σέ τρεῖς μικρές ἑνότητες.Καί ἀναρωτιέται γιά μία αὐτοσυνειδησία: «Τί τό ὄφελος, ἀδελφοί μου, ἐάν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν, ἔργα δέ μή ἔχῃ; μή δύναται ἡ πίστις σῶσαι αὐτόν;» (Ἰακ. 2,14). Ὁ ἀληθινά πιστός ἐκ καρδίας κινεῖται μέ τό τρίπτυχο αὐτό. Δέν προσπαθεῖ νά τά κάνει μέ τό ζόρι, ἀλλά ἐκ καθαρᾶς καρδίας καί πηγαίας ἀγαπᾶ τόν Θεό. Ἡ πίστη ξεκινᾶ μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Αὐτός κινεῖ τήν πίστη μέσα στόν ἄνθρωπο. Εἶναι ὁ σπόρος πού εἰσέρχεται στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου καί τόν ἀνασταίνει. Εἶναι μία διεργασία καί καλλιέργεια σωτηρίας, πού γίνεται σέ συνεργασία τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Εἶναι ὄντως μία ἐπίσκεψη Θεοῦ, ὅταν ὁ λόγος Του ἔρθει καί ἐνοικήσει μέ τήν ἀναπλαστική του δύναμη μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ προσευχή παράλληλα σάν ἁπαλή βροχή ποτίζει
Τ
ὅλη τήν σπορά τοῦ λόγου καί φέρει τήν καρποφορία του πού εἶναι ἡ πίστη. Τότε ζεῖ μέσα του ἡ μετάνοια, ἡ ὑπακοή καί ἡ ἀγάπη. Ζώντας τίς ἔννοιες αὐτές, ζεῖ ἔξω ἀπό τόν ἑαυτό του, σπάζει τό ἐγωιστικό στοιχεῖο του καί ζεῖ μία νέα ζωή, τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Ὅλα ξεκινοῦν ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ Χριστός, τό Εὐαγγέλιον, ὁ ἐρχόμενος εἰς τόν κόσμον, «ἐν ἀρχή ἦν ὁ Λόγος, καί ὁ Λόγος ἦν πρός τόν Θεόν, καί Θεός ἦν ὁ Λόγος» (Ἰω. 1,1). Μέ ἕναν λόγο καί μέ τρεῖς πρακτικές ἐκφάνσεις ἡ πίστη εἶναι ἡ φυγή ἀπό τόν ἑαυτό μας καί ἡ πλήρης ζωή ἐν Χριστῷ ἐντός μας, «ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός» (Γαλ. 2,20).
1. Ἡ ἀγάπη. «Ζῶ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί ὁ ἀδελφός» Πίστη στόν Θεό εἶναι νά βγεῖς ἀπό τόν ἑαυτό σου καί νά ζεῖς γιά τόν ἀδελφό σου πού εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ δίπλα σου. Ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός ὅταν τόν ὑπηρετῶ στό πρόσωπο τοῦ ἀδελφοῦ μου. Ἔχω ἐκθρονίσει τόν ἑαυτό μου καί μέσα μου ζεῖ ὁ ἀδελφός μου. Ἡ ἀγάπη ὄντως εἶναι ἡ ἔκφραση τῆς πίστεώς μου στόν Χριστό. Δέν ζῶ ἐγώ ἀλλά ζεῖ μέσα μου ὁ Χριστός στό πρόσωπο τοῦ φτωχοῦ, τοῦ ἁμαρτωλοῦ καί τοῦ θλιμμένου. Κι ἄν ἡ πίστη δέν εἶναι βαθειά μέσα στόν ἄνθρωπο πῶς μπορεῖ νά ἀγαπήσει ἐξ ὅλης καρδίας; Ἡ παράφορη ἀγάπη στόν Χριστό ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή ἀγάπη τοῦ ἀδελφοῦ. Δέν τόν βλέπει σάν ἀντικείμενο τῶν ὀρέξεών του, σάν δοχεῖο ἡδονῆς καί ἐκμετάλλευσης, ἀλλά τόν ἀγαπᾶ σάν πρόσωπο μέ ἐκφραστική ἁγνή ἀγάπη, χωρίς φόβο καί εὐσεβίστικη σεμνοτυφία.
Ζ
ῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ ΤΟΠΑΛΗΣ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ
Ὁ πιστός δέν εἶναι ἕνας στυγνός καί ἀπόμακρος ἠθικιστής πού κρατᾶ ἀποστάσεις ἀπ’ ὅλους μή τυχόν καί μολυνθεῖ ὁ νοῦς του καί ἡ καρδιά του ἀπό λογισμούς καί πειρασμούς γήινου ἔρωτος. Δέν μπορεῖ νά εἶναι κλεισμένος στόν ἑαυτό του καί νά βλέπει τούς ἄλλους καί τό γυναικεῖο φύλο σάν ἕναν μόνιμο ἐχθρό, πού ἀπό στιγμή σέ στιγμή μπορεῖ νά εἰσβάλλει σάν ἁμαρτία μέσα του. Κανένα πρόσωπο δέν εἶναι πειρασμός. Ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος πειράζεται ἀπό τήν ἐπιθυμία του καί τήν νευρωτικότητά του καί τόν ἐγωισμό του, ἐξελκόμενος καί δελεαζόμενος ἀπό τήν ἀθλιότητα τῶν ἐπιθυμιῶν του. Πάντοτε ὁ διπλανός μας εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ὅσο ἁμαρτωλός καί προκλητικός κι ἄν εἶναι.Ὁ πνευματικός γέροντας τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, ἔβλεπε πάντα μέ πολύ ἁγνότητα τό διπλανό του καί ἔλεγε πώς ὅλα τά μέλη του εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ.Ὁ δέ ἅγιος Σάββας βλέποντας στήν πόλη μία ὄμορφη γυναίκα ἔμεινε ἐκστατικός ἀπό τό
κάλλος της καί ἐπί πολύ ὥρα τήν κοιτοῦσε. Τότε ἕνας μαθητής του τόν παρατήρησε γιά τόν παρασυρμό του καί αὐτός ἀπάντησε μέ ἕναν ἁγνό θαυμασμό πρός τόν Θεό πού ἔπλασε τόσο ὄμορφα πλάσματα. Μέσα στήν καρδιά τοῦ κάθε πιστοῦ ἡ πίστη καί ἡ ἀγάπη στόν Θεό ἐκφράζονται μέ ἀγάπη στόν ἄνθρωπο καί δοξολογία στόν Θεό. Βρώμικη εἶναι ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου πού βλέπει πονηρά καί ἠδονοθηρικά τόν διπλανό του, πού ζεῖ μέσα στόν ἐγωισμό του καί τήν ἀνηθικότητά του. Δέν εἶναι ποτέ βρώμικος ὁ διπλανός μου καί πίστη εἶναι νά ἀγαπῶ χωρίς φόβο καί «ἐκ καθαρᾶς καρδίας» τόν κάθε ἄνθρωπο ὅπου καί ὅπως κι ἄν εἶναι. Ὅλοι εἴμαστε παιδιά τοῦ Θεοῦ πού ἀναγεννηθήκαμε μέ τήν σπορά τοῦ λόγου Του. Εἴμαστε οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ καί ἡ φιλαδελφία δέν χωράει τήν ὑποκριτική ἀγάπη, ὅπως λέγει ὁ Ἀπ. Πέτρος. «Τάς ψυχάς ὑμῶν ἠγνικότες ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας διά Πνεύματος εἰς φιλαδελφίαν ἀνυπόκριτον, ἐκ καθαρᾶς 21 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
καρδίας ἀλλήλους ἀγαπήσατε ἐκτενῶς, ἀναγεγεννημένοι οὐκ ἐκ σπορᾶς φθαρτῆς, ἀλλά ἀφθάρτου, διά λόγου ζῶντος Θεοῦ καί μένοντος εἰς τόν αἰώνα» (Α΄ Πετρ. 1,22-23). Δέν φοβᾶμαι μή πειραστῶ ἐκεῖ πού πάω νά δώσω λόγο Θεοῦ καί ἀγάπη, ἀλλά τολμῶ μέ προσοχή καί προσευχή καί μέ τήν πίστη καί τήν χαρά, ὅτι πίσω μου στέκει ὁ Θεός καί δίπλα μου κρατᾶ τό χέρι μου μή σαλευθῶ. Ὅμως ἡ ἀγάπη ἔχει τήν τόλμη της καί τόν θεῖο ἔρωτα. Πολλοί Ἅγιοι ἔπαιζαν τόν σαλό καί τόν ἁμαρτωλό γιά νά σώσουν τίς πόρνες ἀπό τήν ἁμαρτία, κι αὐτό ἦταν ἡ τόλμη καί ἡ τρέλα τῆς ἀγάπης ἐν Κυρίω. Ἕνας ἄκρατος εὐσεβισμός ξαπλώνεται ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους ἐπιβάλλοντας τά μή καί τά πώς πρέπει, κρίνοντας ἐκείνους πού τολμοῦν τήν ἀγάπη ἁγνά σέ ὅλους. Κρίνουν καί ἐπικρίνουν ἄσπλαχνα τούς ἄλλους καί δημιουργοῦν διακρίσεις τῶν καλῶν καί τῶν κακῶν, τῶν καθαρῶν καί τῶν ἀκάθαρτων καί τήν ἀγάπη τήν κάνουν ἀπάτη σκληρῆς κρίσεως. Καί πώς μπορεῖ νά ἔχει κάποιος πίστη, ὅταν στήν ἀγάπη στερεῖ τό νόημά της καί μόνιμα κρίνει τόν διπλανό του καί τόν ἀποφεύγει γιά τίς ἁμαρτίες του; Εἶναι ὁ πιό μεγάλος πειρασμός τοῦ ἀνθρώπου νά ἐγκαταλείψει τόν ἁμαρτωλό. Ὄντως ἡ ἐγκατάλειψη καί ἡ φυγή ἀπό τήν ἀγάπη καί ἡ ἀπογοήτευση γιά τήν σωτηρία τῶν ἁμαρτωλῶν εἶναι ὁ χειρότερος πειρασμός. Εἶναι ἀπόρριψη τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ. Ἄν ὁ διάβολος δέν ἐγκαταλείπει τήν κακία του καί μόνιμα πειράζει γιά νά καταστρέψει τόν ἄνθρωπο, πόσο μᾶλλον ὁ πιστός δέν πρέπει νά ἀπελπίζεται καί νά μήν ἐγκαταλείπει τήν ἀγάπη πού ἀνασταίνει καί ἀναγεννάει ἀπό τίς στάχτες. ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
22
«Ὁ διάβολος κατά τῆς σωτηρίας ἀεί τρέχει τῆς ἡμετέρας, οὐδέν αὐτός κερδαίνων, ἀλλά καί τά μέγιστα βλαπτόμενος ἀπό τῆς σπουδῆς· ἀλλ’ ὅμως τοσαύτην ἔχει μανίαν, ὡς καί πολλάκις ἀδυνάτοις ἐπιχειρεῖν πράγμασι, καί ἐπιθέσθαι μή μόνον ἐκείνοις, οὕς προσδοκᾷ πάντως ὑποσκελίζειν καί περιτρέπειν, ἀλλά καί οὕς εἰκός περιέσεσθαι τῶν μηχανημάτων αὐτοῦ… εἶτα οὐκ αἰσχυνόμεθα, οὐδέ ἐρυθριάζομεν, εἰπέ μοι, εἰ, τοῦ διαβόλου μηδέποτε ἀπογινώσκοντος τῆς ἀπωλείας ἡμῶν, ἀλλ’ ἀεί προδοκῶντος αὐτήν, αὐτοί τῆς τῶν ἀδελφῶν ἀπογνωσόμεθα σωτηρίας; …ὁ μέν διάβολος, καίτοι τοῦ Θεοῦ κωλύοντος, οὐκ ἀναχωρεῖ τῆς καθ’ ἡμῶν μάχης· σύ δέ, τοῦ Θεοῦ προτρέποντός σε καί διεγείροντος εἰς τήν ἀντίληψιν τῶν πεπτωκότων, ἀποπηδᾷς;» (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, ἐκδ. ΔΙΩΤΗ, Τ.14, 711 Β-C). Ὁ διάβολος δέν σταματᾶ ποτέ νά τρέχει ἐναντίον τῆς σωτηρίας μας, κι αὐτό χωρίς νά ἔχει κάποιο κέρδος, ἀλλά μόνο τήν δικιά του καταστροφή ἀπ’ αὐτήν τήν κακία του. Καί ἔχει τόση μανία, πού πολλές φορές ἐπιχειρεῖ νά κάνει πράγματα ἀκατόρθωτα καί συνηθίζει νά πειράζει ὄχι μόνο αὐτούς πού ξέρει πώς εὔκολα θά τούς ρίξει, ἀλλά καί ἐκείνους πού στέκονται μακριά ἀπό τίς παγίδες του… καί δέν ντρεπόμαστε καί δέν κοκκινίζουμε, πές μου, πού ἐνῶ ὁ διάβολος ποτέ του δέν ἀπελπίζεται γιά τήν ἀπώλειά μας καί πάντοτε τήν προσδοκᾶ, ὅμως ἐμεῖς ἀπελπιζόμαστε γιά τήν σωτηρία τῶν ἀδελφῶν;… καί ὁ μέν διάβολος, παρ’ ὅλο πού τόν ἐμποδίζει ὁ Θεός, δέν παρατάει τόν πόλεμο ἐναντίον μας ὅμως ἐσύ, ἐνῶ ὁ Θεός σέ προτρέπει καί σέ ἐνισχύει στήν ἀγάπη τῶν πεπ-
τωκότων, τά παρατᾶς καί φεύγεις; Ἀγάπη δέν εἶναι ἕνα ἁπλό ἐνδιαφέρον καί μία ἔγνοια γιά τόν ἀδελφό, πού πολλές φορές εἶναι μία ἐγωιστική κάλυψη ἐσωτερικῶν ἀνασφαλειῶν καί ἀναγκῶν γιά ἐξουσία καί ἀναγνώριση καί αὐτοβεβαίωση καί καύχημα φαρισαϊκό. Ἀγάπη εἶναι μία αὐτοθυσία πού γίνεται ἔργο καί προστασία καί λόγος παρήγορος καί λόγος ἀναστάσιμος καί μία προσευχή δακρύων στόν Θεό. Ἀγαπῶ τόν ἀδελφό μου γιατί στό πρόσωπό του βλέπω τόν ἴδιο τόν Χριστό. Καί δέν λυπᾶσαι τόν ἑαυτό σου μή χάσεις τήν ἄνεσή σου καί τήν ἀξιοπρέπεια, ἀλλά ρίχνεσαι στήν περιπέτεια τοῦ Χριστοῦ καί τῆς διακονίας του μέχρι θυσίας. Ἡ αὐτολύπηση, ὁ φόβος, οἱ ὑπεκφυγές καί οἱ ἀναβολές εἶναι αὐτά πού τήν ἀγάπη σου τήν θάβουν καί τήν κάνουν μόνο βιτρίνα.Γι’ αὐτό καί ὁ Ἀπ. Ἰάκωβος τό λέγει πρακτικά, «Ἐάν δέ ἀδελφός ἤ ἀδελφή γυμνοί ὑπάρχωσι καί λειπόμενοι ὦσι τῆς ἐφημέρου τροφῆς, εἴπη δέ τίς αὐτοῖς ἐξ ὑμῶν, ὑπάγετε ἐν εἰρήνῃ, θερμαίνεσθε καί χορτάζεσθε, μή δῶτε δέ αὐτοῖς τά ἐπιτήδεια τοῦ σώματος, τί τό ὄφελος; οὕτω καί ἡ πίστις, ἐάν μή ἔργα ἔχῃ, νεκρά ἐστι καθ’ ἑαυτήν» (Ἰακ. 2,15-17). Ἄν ἀδελφός ἤ ἀδελφή δέν ἔχουν ροῦχα καί τούς λείπει ἡ καθημερινή τροφή τους, καί τούς πεῖ κάποιος, πάτε στό καλό, πᾶτε νά ζεσταθεῖτε στό σπίτι σας καί νά φᾶτε, καί δέν τούς δώσετε τά ἀναγκαία γιά τό σῶμα τους, τί τό ὄφελος; Ἔτσι καί ἡ πίστη ἄν δέν ἔχει ἔργα εἶναι νεκρή ἀπό μόνη της. *** Τελικά πίστη στόν Θεό εἶναι νά ἀδειάζει τόν ἑαυτό του καί μέσα του νά ζεῖ ἡ ἀγάπη γιά τόν ἀδελφό του. (συνεχίζεται)
† ὁ Μητροπολίτης Φλωρίνης Πρεσπῶν καὶ Ἑορδαίας ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
Φλώρινα Πάσχα 24.4.2011
κυρία Παρασκευὴ Βρυζίδου, Δήμαρχο Δήμου Ἑορδαίας καὶ πρὸς τὸν εὐγενῆ λαὸ τοῦ Δήμου. κυρία Δήμαρχε, καὶ ἀγαπητοί μου, Χριστὸς Ἀνέστη. Σήμερα, κατὰ τὴν λαμπροφόρο ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐπικοινωνῶ μαζί σας μὲ αὐτὸ τὸ γράμμα μου γιὰ ἕνα θέμα ζωτικῆς σημασίας. Αὐτὸ δὲ εἶναι ἡ συμπαράστασι τόσον ἐμοῦ τοῦ ἰδίου ὅσον καὶ τῶν Ἱερέων μας καὶ τοῦ πιστοῦ λαοῦ τῆς ἐπαρχίας Ἑορδαίας γιὰ τὴν μελετώμενη συρρίκνωσι τοῦ ΜΠΟΔΟΣΑΚΕΙΟΥ Νοσοκομείου Πτολεμαῒδος, ποὺ ἔγινε μὲ τὴν δωρεὰ τοῦ ἀειμνήστου Προδρόμου Μποδοσάκη. Εἶναι σὲ ὅλους γνωστὸ ὅτι γιὰ τὴν ἵδρυσί του στὴ θέσι ποὺ βρίσκεται συνέβαλαν τὰ μέγιστα οἱ ἀείμνηστοι σήμερα: Γέρων ἐπίσκοπος Φλωρίνης Αὐγουστῖνος, ὁ βουλευτὴς Σταῦρος Ἀθανασιάδης καὶ ὁ δήμαρχος Πέτρος Τόττης, μὲ τὴν καθοριστικὴ ἐπίσκεψί τους στὸν ὑπουργὸ Ὑγείας καθηγητὴ Σπ. Δοξιάδη, πιστὸ ἄνθρωπο τῆς Ἐκκλησίας. Μαζί τους ἦταν καὶ ὁ τότε πρόεδρος τοῦ Ἐργατικοῦ Κέντρου Πτολεμαῒδος Θεόδωρος Ἀσαλουμίδης. Εἶναι σὲ ὅλους μας γνωστὴ ἡ πορεία του μέχρι σήμερα καὶ οἱ ἀνεκτίμητες ὑπηρεσίες ποὺ προσέφεραν οἱ λαμπροὶ γιατροί του καὶ τὸ νοσηλευτικὸ προσωπικό, ὄχι μόνο στὸν ἀσθενῆ τῆς ἐπαρχίας Ἑορδαίας, ἀλλὰ καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας. Θὰ εἶναι δὲ σὲ βάρος τῆς ὑγείας τοῦ λαοῦ μας ἀκόμη καὶ ἡ ἐλάχιστη μείωσι τῶν λαμπρῶν ὑπηρεσιῶν του. Εἶναι σὲ ὅλους μας γνωστό, ἀκόμη καὶ μὲ μιὰ ἁπλῆ ἐπίσκεψι, ὅτι ἀποτελεῖ ἕνα ἄριστο Νοσοκομεῖο, νεώτατο σὲ ἡλικία καὶ μὲ ἀρχοντικὴ εἰκόνα στοὺς ἐσωτερικοὺς χώρους του. Εἶναι ἐφάμιλλο σύγχρονων Νοσοκομείων
ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
τῆς Ἀθήνας καὶ τῆς Θεσσαλονίκης. Στὶς δὲ ἐγκαταστάσεις του ξεπερνᾶ κατὰ πολὺ πολλὰ γηρασμένα νοσοκομεῖα, τὰ ὁποῖα πρόσφεραν κι αὐτὰ στὸν καιρό τους. Ἀγαπητοί μου. Μὲ τὴν ἐπιστολή μου αὐτή, σήμερα, στὴν μεγάλη ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας, δηλώνω τὴν συμπαράταξί μου στὸ βαρὺ αὐτὸ γεγονὸς τῆς Ἐπαρχίας μας καὶ θὰ εἶμαι στὸ πλευρὸ τοῦ Δήμου μαζὶ μὲ τοὺς ἱερεῖς μου σὲ ὅποια ἐνέργεια θὰ γίνη. Μὲ ἀναστάσιμες εὐχὲς γιὰ ἐπιτυχή ἔκβασι τοῦ προβλήματος † ὁ Μητροπολίτης ὁ Φλωρίνης Πρεσπῶν καὶ Ἑορδαίας ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
23
MEΡΟΣ Β΄ _ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΝ
Π
αρόμοια ἐμπειρία ἔζησε καί ὁ Γέρων Σωφρόνιος. Πνιγμένος κυριολεκτικά ἀπό τά ὀδυνηρά βιώματά του πού προκλήθηκαν ἀπό τήν πορεία του «εἰς ὁδούς ἀλλοτρίας» δέχθηκε τή Χάρη τοῦ Θεοῦ κατά τρόπο θαυμαστό καί συγκλονιστικό. Βοηθούμενος ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ κατενόησε μέσῳ τῆς Σιναϊτικῆς Ἀποκαλύψεως «Ἐγώ εἰμι ὁ Ὤν», ὅτι τό Ἀπόλυτο καί Ἄναρχο Εἶναι δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τόν προσωπικό Θεό. Εἰσῆλθε ἔτσι ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ στήν βαθεῖα καρδία τοῦ Γέροντος πού πάντοτε ἀνῆκε στόν Θεό καί φώτισε τό προσωπικό εἶναι του. «Εὐτυχῶς ἡ πικρία τοῦ εἴδους τούτου οὐδέποτε εἰσεχώρησεν εἰς τήν «βαθεῖαν καρδίαν». Ὁ χῶρος ἐκεῖνος ἦτο ἤδη κατειλημμένος. Ἄγνωστον ποῦ ἐν τῶ πνεύματί μου, πέραν παντός παροξυσμοῦ ἀπογνώσεως, παρέμενεν ἐλπίς τις: Ὁ Παντοδύναμος δέν δύναται νά εἶναι ἄλλως, εἰ μή ἀγαθός. Ἐάν δέν ἦτο οὕτως, τότε πόθεν εἰς ἐμέ ἡ ἰδέα τοῦ Ἀγαθοῦ Ὄντος; Καί ἡ ἐσωτερική μου ἀκοή συνεκεντροῦτο εἴς τι ἀψηλάφητον καί ταυτοχρόνως πραγματικόν». Καί συνεχίζει: «Οὐδέποτε θά δυνηθῶ νά ἐκφράσω διά λόγων τόν ἰδιόμορφον πλοῦτον τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, ὅτε ὁ Κύριος παραβλέπων τάς διαμαρτυρίας μου, ἥρπασεν ἐμέ εἰς τάς κραταιάς Αὐτοῦ χεῖρας, καί ἐν ὀργῆ, οὕτως εἰπεῖν, ἔρριψεν ἐμέ εἰς τό ἄπειρον τοῦ ὑπ’ Αὐτοῦ κτισθέντος κόσμου» . Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος θεωροῦσε πώς ἡ ἐπίσκεψη αὐτή τῆς Χάριτος ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς βαπτίσεώς του στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τῆς Χρίσεώς του μέ τήν σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου, Χάριτος ἡ ὁποία οὐδέποτε τόν ἐγκατέλειψε, ἀλλά τόν ἀνήγαγε στήν θεωρία τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ . «Ἐβαπτίσθην τάς πρώτας ἤδη ἡμέρας τῆς ἐμφανίσεώς μου εἰς τόν κόσμον. Συμφώνως πρός τήν τάξιν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, κατά τό Μυστήριον τοῦτο ἐναπετέθη εἰς ἅπαντα τά μέλη τοῦ σώματός μου «σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου». Δέν εἶναι ἄραγε ἡ «Σφραγίς» αὕτη, ἥτις διέσωσεν ἐμέ ἀπό τῶν παραπλανήσεών μου εἰς ἀλλοτρίας ὁδούς; Δέν εἶναι μήπως αὕτη ἡ αἰτία τῶν πολλῶν «θαυμαστῶν συμπτώσεων» τῶν βιωμάτων μου πρός τό πνεῦμα τῆς Εὐαγγελικῆς Ἀποκαλύψεως;» . Ἄμεσο ἀποτέλεσμα τῆς ἐπισκέψεως τῆς Χάριτος στόν Γέροντα Σωφρόνιο ἦταν ἡ συνειδητοποίηση τοῦ φρικτοῦ γεγονότος τῆς πτώσεώς του. Ἡ συνειδητοποίηση αὐτή γέμισε τήν ψυχή του μέ ἁγία ἀπόγνωση, τήν ὁποία ὁ Γέρων τήν ὀνομάζει χαρισματική. «Ἐγώ δέ, συνειδητοποιήσας τό φρικτόν τῆς πτώσεώς μου, παρεδόθην εἰς ἀπεγνωσμένον, πικρόν καί ἔμπυρον θρῆνον: ὁ Κύριος ἐδωρήσατο εἰς ἐμέ τήν χαρισματικήν ἀπόγνωσιν. Καί ἐνῶ ἐγώ ἐθρήνουν δι’ ἐμαυτόν μετά κλαυθμοῦ ἰσχυροῦ, μή τολμῶν νά ὑψώσω τήν σκέψιν μου πρός Αὐτόν, ἐνεφανίσθη Οὗτος εἰς ἐμέ ἐν τῶ φωτί Αὐτοῦ. Οὕτως ἔθεσε τήν ἀρχήν τῆς νέας ζωῆς μου, ἀναγεννήσας ἐμέ διά τῶν δακρύων τῆς μετανοίας» . Ἡ ἁγία αὐτή ἐμπειρία καί ἡ καινή ζωή τῆς μετανοίας πού βίωνε ὁδήγησαν τόν Γέροντα στό νά ἐπιζητήσει τήν ἡσυχία. Ἔτσι τό 1925 Γράφει ὁ Πρωτοσύγκελλος Ἀρχιμ. Ἰουστῖνος Γ. Μπαρδάκας ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
24
μετά ἀπό μιά μικρή περίοδο θεολογικῶν σπουδῶν στό Ἰνστιτοῦτο τοῦ ἁγίου Σεργίου στό Παρίσι ἀποφασίζει νά μονάσει στήν ἱερά Μονή τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος στό Ἅγιον Ὄρος. Στήν Μονή αὐτή ἔμελλε νά συναντήσει τόν μοναχό Σιλουανό, τόν μετέπειτα μυσταγωγό του στόν χῶρο τοῦ «Ἄδου τῆς Ἀγάπης» . Γ. Ἡ ἐν τῶ ἁγίω Ὄρει περίοδος. Ὅταν ὁ Γέρων Σωφρόνιος κοινοβίασε στήν ἀθωνική Μονή τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος, ὁ ὅσιος Σιλουανός ἀσκοῦνταν ἤδη σέ αὐτήν τριάντα τρία χρόνια. Ὁ Σιλουανός ἦταν ἕνας ἀπό τούς παλιότερους πατέρες τῆς Μονῆς, ἔμπειρος στά ἀσκητικά γυμνάσματα, σεβαστός ἀπό τούς περισσοτέρους πατέρες τῆς Μονῆς καί ὅπως περιγράφει ὁ Γέρων Σωφρόνιος, ὑποβλητικός μέ τήν σύνολη παρουσία του. Ὅλα αὐτά τά χρόνια τῆς διαμονῆς του στή Μονή τοῦ Μεγαλομάρτυρος ὑπέμεινε, γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ἀμέτρητους σκληρούς πειρασμούς, τούς ὁποίους ἀντιμετώπισε μέ ἀπαράμιλλη γενναιότητα, ἀλλά δέχθηκε ὑπερεκπερισσοῦ καί τήν ἔλευση τῆς Χάριτος, ἡ Ὁποία παρηγοροῦσε, φώτιζε καί ἐνδυνάμωνε τόν καλό στρατιώτη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀπό αὐτόν τόν σκληρό ἀγῶνα μέ τίς πολλές ἐκφάνσεις τρία στάδια ξεχωρίζουμε ὡς τά σημαντικότερα: α. τό χάρισμα τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς πού δέχθηκε ὁ ὅσιος ἐνώπιον τῆς εἰκόνος τῆς Θεοτόκου, μετά ἀπό προσευχή τριῶν ἑβδομάδων ἐνώπιον τῆς ἁγίας εἰκόνος της β. τήν ὀφθαλμοφανῆ παρουσία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στό παρεκκλήσιο τοῦ Προφήτου Ἠλιού, ὡς παυσίλυπο τοῦ φόβου καί τῆς φρίκης πού βίωνε γιά τήν αἰώνια ἀπώλεια τῆς ψυχῆς του, ἕνεκα τῶν ἀμαρτιῶν του καί γ. τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ πρός τόν Σιλουανό «Κράτει τόν νοῦν σου εἰς τόν ἅδη καί μή ἀπελπίζου», ὡς μέσον ἀντιμετωπίσεως τῶν δαιμονικῶν ἐμφανίσεων καί διεξόδου ἀπό τήν ὀδυνηρότατη κατάσταση τῆς Θεοεγκαταλείψεως. Θά τολμήσουμε νά ἰσχυρισθοῦμε ὅτι τά τρία αὐτά πνευματικά στάδια βίωνε καί ὁ Γέρων Σωφρόνιος πρίν τήν συνάντησή του μέ τόν ὅσιο Σιλουανό: α. Ἀπέκτησε καί αὐτός τό χάρισμα τῆς ἐνδάκρυος ἐν μετανοίᾳ ἀδιαλείπτου προσευχῆς β. βίωσε αἰσθητῶς τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ διά τῆς ὁράσεως τοῦ ἀκτίστου φωτός καί γ. μέσῳ τῆς ἀσκητικῆς ἐμπειρίας του βίωσε τό «κράτει τόν νοῦν σου εἰς τόν ἅδην καί μή ἀπελπίζου», μέ τήν μορφή «Νά στέκεσαι στό χεῖλος τῆς ἀβύσσου τῆς ἀπογνώσεως καί ὅταν δεῖς ὅτι ἀρχίζεις νά
ἀποκάμνεις, τραβήξου λίγο πίσω καί πιές ἕνα φλιτζάνι τσάι» . Ἦταν, λοιπόν, ὥριμος στίς πνευματικές ἐμπειρίες καί ὁ Γέρων Σωφρόνιος. Χαριτωμένος καί Πνευματοφόρος. Ἴσως αὐτή ἀκριβῶς ἡ ἐμπειρία τῆς Χάριτος νά τόν βοήθησε στό νά διακρίνει καί νά ξεχωρίσει τόν Γέροντα Σιλουανό ἀπό τούς ἄλλους συγκοινοβιάτες του καί νά ἐπιθυμεῖ νά τόν πλησιάσει. Ὅμως ὁ σεβασμός πού ἔτρεφε γιά τό πρόσωπό τοῦ Σιλουανοῦ, ἀλλά καί τό δέος πού αἰσθανόταν γιά τήν ἀσκητική βιοτή του τόν ἀπέτρεπαν ἀπό μιά ἄμεση ἐπικοινωνία. Ἕξι σχεδόν χρόνια ζοῦσε ὁ Γέρων Σωφρόνιος στό Μοναστήρι καί σχεδόν ἀπεύφευγε τόν Σιλουανό. Ὡς διάκονος, κάθε φορά πού ἔβγαινε νά θυμιάσει αἰσθανόταν δέος καί ντροπή, ὅταν περνοῦσε μπροστά ἀπό τόν ἅγιο. Πολλές φορές ἄλλαζε καί δρόμο γιά νά μήν τόν συναντήσει. Ὅμως ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ εἶχε ἄλλο σχέδιο. Τήν Μονή ἐπισκεπτόταν τακτικά ὁ ἐρημίτης Βλαδίμηρος. Σέ μιά ἀπό αὐτές τίς ἐπισκέψεις του συναντήθηκε μέ τόν Γέροντα Σωφρόνιο μέ σκοπό τήν πνευματική ὠφέλεια. Στήν κορύφωση τῆς συζητήσεως ὁ Γέρων Βλαδίμηρος κατανενυγμένος ἀπηύθυνε στόν Γέροντα Σωφρόνιο τό ἐρώτημα: «Πάτερ Σωφρόνιε, πές μου ἕναν λόγο γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μου». Ὁ Γέροντας πού ἐκείνη τή στιγμή ἑτοίμαζε τσάι γιά νά κεράσει, τοῦ ἀπάντησε μέ ἁπλότητα: «Νά στέκεσαι στό χεῖλος τῆς ἀβύσσου τῆς ἀπογνώσεως καί ὅταν δεῖς ὅτι ἀρχίζεις νά ἀποκάμνεις, τραβήξου λίγο πίσω καί πιές ἕνα φλυτζάνι τσάι». Τόν περίεργο αὐτόν λόγο τοῦ Γέροντος Σωφρονίου ὁ μοναχός Βλαδίμηρος τόν ἀνέφερε στόν ὅσιο Σιλουανό γιά νά ἐλέγξει τή γνησιότητά του. Γιά τόν Γέροντα ὁ λόγος αὐτός ἀποτέλεσε εὐχάριστη ἔκπληξη, μιά πού ἦταν ὅμοιος μέ τήν ἐντολή τοῦ Χριστοῦ «Κράτει τόν νοῦν σου εἰς τόν ἅδην καί μή ἀπελπίζου». Τήν ἑπόμενη ἡμέρα φρόντισε νά συναντήσει τόν Γέροντα Σωφρόνιο. Ἀπό τήν συζήτηση κατενόησε πώς ὁ Σωφρόνιος ἦταν ἀκριβῶς αὐτό πού ὑποπτευόταν: Ἕνας ὁμόφρων καί ὁμοειδής καί ὁμογενής ἀδελφός. Δ. Ἡ Θεολογική ἑνότητά τους Κοινό σημεῖο συναντήσεως τῶν πνευματικῶν ἐμπειριῶν τῶν δύο ἀνδρῶν, ἀλλά καί κοινό σημεῖο ἀναγνωρίσεως τῆς πνευματικῆς καταστάσεώς τους ἦταν ἡ κοινή ἐμπειρία περί «ἅδου» καί «σωτηρίου ἐλπίδος», δηλαδή περί τῆς μετανοίας. Τό «χεῖλος τῆς ἀβύσου τῆς ἀπογνώσεως» τοῦ Σωφρονίου ἦταν ὁ « ἅδης» τοῦ Σιλουανοῦ καί τό «μή ἀπελπίζου» τοῦ Σιλουανοῦ ταυτίζεται μέ τό «τραβήξου λίγο πίσω καί πιές ἕνα φλυντζάνι τσάι» τοῦ Σωφρονίου. Ἐκπλήσσει πραγματικά ἡ ὁμοιότητα στήν θεολογία, ἀλλά καί στήν ἐμπειρία. Ἀπό τήν πρώτη ἤδη συνάντησή τους ὁ Σωφρόνιος βεβαιώθηκε μέσῳ τῆς ἐμπειρίας τοῦ Σιλουανοῦ γιά τήν ἀλήθεια τῆς δικῆς του ἐμπειρίας. Αὐτή ἴσως ἦταν ἡ μεγαλύτερη δωρεά τοῦ Σιλουανοῦ στόν Σωφρόνιο. Δέν ἦταν ὅμως ἡ μοναδική. Κατά τίς συχνές συζητήσεις τους ὁ Σιλουανός ἀπεκάλυπτε στόν Σωφρόνιο τίς πνευματικές καταστάσεις, ἐμπειρίες καί θεωρίες πού ἔζησε στήν μοναχική του ζωή. Ἐπιθυμοῦσε συνειδητά νά κάνει μέτοχο τῶν ἐμπειριῶν του τόν κατά πνεῦμα
πλέον υἱόν του. Νά τοῦ μεταγγίσει ὅλα αὐτά πού ἔπαθε ὑπέρ τοῦ Χριστοῦ. Στόν Σωφρόνιο ἀναπαύθηκε ἡ καρδιά τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ. Τόν ἐμπιστεύθηκε πλήρως. Καί γι’ αὐτό μαζί μέ τήν ζῶσα θεολογία καί ἐμπειρία πού τοῦ μετάγγισε, τοῦ ἐμπιστεύθηκε καί τά χειρόγραφά του, μέσα στά ὁποῖα κατέγραψε αὐτήν τήν πολύτιμη ἐμπειρία. Ἀπό τήν ἄλλη ὁ Σωφρόνιος « στό ταπεινό αὐτό πλάσμα πού προσευχόταν καί ἔκλαιε γιά ὁλόκληρο τόν κόσμο ὅπως γιά τόν ἑαυτό του, καί πού ζοῦσε στόν ὑπέρτατο βαθμό τήν ἀγάπη γιά τούς ἐχθρούς, εἶδε τήν ἐνσάρκωση τῆς ὑποστατικῆς τελειότητος: τόν κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἄνθρωπο» . Στά ὀκτώ χρόνια πού ἔζησαν συναλιζόμενοι καί συνευφραινόμενοι (24 Σεπτεμβρίου 1938 ἐκοιμήθη ὁ ὅσιος Σιλουανός) ἑνώθηκαν τόσο πολύ θεολογικά καί ἐμπειρικά, ὥστε πλέον δύσκολα νά διακρίνεται ἡ θεολογική διδαχή τοῦ πνευματικοῦ υἱοῦ ἀπό τόν πνευματικό πατέρα. Ἴσως ἦταν οἰκονομία Θεοῦ τό ὅτι ἡ πλούσια παιδεία τοῦ Γέροντος Σωφρονίου βοήθησε στήν συστηματικότερη θεολογική διατύπωση τῶν διδαχῶν τοῦ Γέροντος Σωφρονίου καί ἔτσι ἡ ἑνότητα ὑποστασιάσθηκε. Ἔτσι στά συγγράμματά τους εὔκολα διακρίνονται καί τό κοινό ἀλλά καί τό προσωπικό. Εἶναι πλέον κοινό μυστικό ὅτι διαβάζοντας τόν ἅγιο Σιλουανό ἐντρυφεῖς στόν Γέροντα Σωφρόνιο καί ἐντρυφώντας στόν Γέροντα Σωφρόνιο συναντᾶς διδάσκοντα τόν ἅγιο Σιλουανό. Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος οὐδέποτε φάνηκε ἐπιλήσμων αὐτῆς τῆς μεγάλης εὐεργεσίας πού δέχθηκε ἀπό τόν ὅσιο Σιλουανό. Ὅπως σημειώνει ὁ μαθητής τοῦ Γέροντος Σωφρονίου ἀρχιμανδρίτης Ζαχαρίας: «Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος ἀπέκτησε τέτοια πίστη καί εὐλάβεια πρός τόν Σιλουανό, ὥστε μέ τό πνεῦμα του νά προσκυνεῖ καί τά ἀχνάρια τῶν ποδιῶν του. Ὅπως ὁ ἴδιος διηγόταν καί ἔγραφε, θεωροῦσε τή γνωριμία καί τό σύνδεσμο μέ τόν ἅγιο Σιλουανό ὡς τή μεγαλύτερη πρός αὐτόν δωρεά τοῦ Θεοῦ. Τό ἱστορικό αὐτό γεγονός εἶχε καθοριστική σημασία γιά τήν μετέπειτα πνευματική ἐξέλιξη καί θεολογία του. Ἡ ἐπικοινωνία του μέ τόν ἅγιο ἔδωσε στόν Γέροντα τή διαβεβαίωση γιά τό πνεῦμα τῆς μετανοίας μέ τό ὁποῖο ἐμφορεῖτο ὥς τότε. Πληροφορήθηκε στή διδαχή του, καί μέ ἀκλόνητη πίστη στό λόγο του, ἀπέκτησε σταθερότητα στήν ἀσκητική ζωή του καί ὁδηγήθηκε στήν ἀπάθεια. Ἔζησε τό ὑπόλοιπο τῶν ἡμερῶν του στήν ἔρημο καί ἀργότερα στή διακονία του μέσα στόν κόσμο, μαρτυρώντας ὅτι μόνο μέ τήν ἑκούσια κατάβαση στόν ἅδη, χάριν τῆς ἐντολῆς, ὁ πιστός τοποθετεῖται στήν ὁδό τοῦ Θεοῦ, μαθαίνει τήν ἀπερίγραπτη ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ καί ἑνώνεται μαζί του» . Ἄς ἔχουμε τίς πρεσβεῖες τους. 25 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
26
ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Ἐγενήθη τό ἔτος 1938 εἰς Ζέρβην Πέλλης. Ἐπεράτωσε τό Δημοτικόν Σχολεῖον Ζέρβης-Ἐδέσσης τήν 23η Ἀπριλίου τοῦ 1956. Λόγῳ τῆς ἀνωμάλου τότε Ἐθνικῆς καταστάσεως ἐδολοφονήθη ὁ πατέρας του, καί ἡ μητέρα του τόν ἔστειλε πρός προστασίαν εἰς τήν Παιδόπολιν Ἁγίου Χαραλάμπους (Ἰωσηφόγλειον) Νέας Σμύρνης. Ὑπηρέτησε τήν στρατιωτικήν του θητείαν ἐπί διετίαν. Ὑπανδρεύθη τήν Ἰορδάνα Τσαγαδούρα καί ἀπέκτησε τέσσερεις κόρες. Ἐχειροτονήθη Διάκονος τῇ 4ῃ Ἀπριλίου 1970 εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίοιυ Γεωργίου Ζέρβης καί πρεσβύτερος τῇ 5ῃ Ἀπριλίου 1970 εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Γεννήσεως τῆς Θεοτόκου Ἰτέας Φλωρίνης ἀπό τόν ἀείμνηστον Μητροπολίτην Φλωρίνης κυρόν Αὐγουστῖνον. Διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 2488/16-7-1970 ἐγγράφου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως διωρίσθη ἐφημέριος τοῦ Ἱ.Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου Ζέρβης. Τῇ 1ῃ Σεπτεμβρίου 1972 ἐπεράτωσε τό ἐπιμορφωτικόν Φροντιστήριον Ἱερέων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας. Τό 1991 ἐπεράτωσε τό Μέσον Ἐκκλησιαστικόν Φροντιστήριον Φλωρίνης. Ἐργάσθηκε ποικιλοτρόπως διά τήν ἀνέγερσιν νέου ἐνοριακοῦ Ναοῦ, τοῦ Ἁγίου Θωμᾶ Ζέρβης, ὅπου μετωνομάσθη ἡ ἐνορία διά προεδρικοῦ διατάγματος ἀπό Ἁγ. Δημητρίου εἰς Ἅγιον Θωμᾶ Ζέρβης. Τῇ 10ῃ Μαΐου 1989 τοῦ ἀπενεμήθη ὑπό τοῦ τότε Σεβ. Μητρ. Αὐγουστίνου τό ὀφφίκιον τοῦ οἰκονόμου. Τῇ 21ῃ Μαΐου 2003 ὑπό τοῦ νῦν Σεβ. Μητρ. Θεοκλήτου τοῦ ἀπενεμήθη τό ὀφφίκιον τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου. Διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 686/31-7-2010 ἐγγράφου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Φλωρίνης ἀπελύθη, τῇ αἰτήσει του, ἐκ τῆς ἐφημεριακῆς του ὑπηρεσίας λόγῳ ὁρίου ἡλικίας. Ἔκτοτε συνέχισε ἀνιδιοτελῶς νά ἐξυπηρετῆ τάς θρησκευτικάς ἀνάγκας τῆς ἐνορίας Ζέρβης ὡς συνταξιοῦχος. Τῇ 24ῃ Ἰανουαρίου 2011 ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ καί ἡ κηδεία του ἐγένετο τήν 25η Ἰανουαρίου 2011 ἐν τῷ Ἱ. Ναῷ Ἁγίου Θωμᾶ Ζέρβης, ἐνώπιον πλήθους λαοῦ καί πολλῶν ἱερέων, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μητρ. Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας κ. Θεοκλήτου, ὅστις ἐκφώνησε καί τόν ἐπικήδειον λόγον. Ἡ τοπική Ἐκκλησία μας ἐθρήνησε τήν πρός Κύριον ἐκδημία τοῦ πατρός Πέτρου, διότι ἦταν ἕνας ἀληθινός ποιμένας, ὁ ὁποῖος νυχθημερόν ἐθυσιάζετο γιά τό ποίμνιό του. Ἡ ἀπουσία του εἶναι δυσαναπλήρωτος. Εὐχόμεθα ὅμως ὁ Κύριος νά εὐλογήση τήν σπορά του καί συντόμως νά ἀναδείξει ὡς πολύτιμο καρπό τόν διάδοχό του. Τοῦ πατρός Πέτρου ἡ μνήμη αἰωνία. 27 ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φλωρίνης, Πρεσπῶν & Ἑορδαίας κ. Θεόκλητος κατά τόν μῆνα Μάρτιο 2011 χοροστάτησε, ὁμίλησε ἤ λειτούργησε ὡς ἑξῆς: 5 Μαρτίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἀπ. Θωμᾶ Ζέρβης Πέλλης, κατά τό τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο τοῦ μακαριστοῦ ἱερέως Πέτρου Πλατσιώτα. 6 Μαρτίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Γεωργίου Ξινοῦ Νεροῦ Ἀμυνταίου, κατά τή Θ. Λειτουργία. - Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά την ἀκολουθία τοῦ κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ, ὁμίλησε «Περί ὑπομονῆς». 7 Μαρτίου, στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Μ. Ἀποδείπνου. 11 Μαρτίου, στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τῶν Α΄ Χαιρετισμῶν. 12 Μαρτίου, στόν πανηγυρίζοντα Ἱ. Ν. Ἁγ. Θεοδώρων Περαίας Πέλλης, κατά τή Θ. Λειτουργία. 13 Μαρτίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου Ἀθηνῶν κατά τήν Συνοδική Θ. Λειτουργία. 18 Μαρτίου, στόν Πατριαρχικό Ναό Ἁγ. Γεωργίου Φαναρίου Κωνσταντινουπόλεως, κατά τήν ἀκολουθία τῶν Β΄ Χαιρετισμῶν χοροστατοῦντος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. 20 Μαρτίου, συλλειτούργησε στόν Πατριαρχικό Ναό Ἁγ. Γεωργίου Φαναρίου Κωνσταντινουπόλεως, κατά τήν Πατριαρχική Θ. Λειτουργία και τήν εἰς ἐπίσκοπον χειροτονία τοῦ ἐψηφισμένου Μητροπολίτου Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρου. 25 Μαρτίου, στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία καί τήν Δοξολογία γιά τήν Ἐθνική Ἐπέτειο. - Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τῶν Γ΄ Χαιρετισμῶν. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ πανοσ. Ἀρχιμ. Ἰουστῖνος Μπαρδάκας, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱ. Μητροπόλεως. 27 Μαρτίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης Ἀμυνταίου, κατά τή Θ. Λειτουργία. - Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ πανοσ. Ἀρχιμ. Χρυσόστομος, ἡγούμενος τῆς Ἱ. Μονῆς Ἐσφιγμένου Ἁγ. Ὄρους. 30 Μαρτίου, στήν πανηγυρίζουσα Ἱ. Μονή Ἁγ. Παντελεήμονος & Εὐβούλης Ἀμυνταίου, κατά τήν Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων. 31 Μαρτίου, στόν πανηγυρίζοντα Ἱ. Ν. Ἁγ. Ὑπατίου Ἀντιγόνου Ἀμυνταίου, κατά τήν Θεία Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων. - Στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Βαλτονέρων Ἀμυνταίου, κατά τήν ἐξόδιο ἀκολουθία τοῦ ἀειμνήστου Γεωργίου Κουτσουρίδη (πατρός τοῦ Ἀρχιμ. Ἀμβροσίου Κουτσουρίδη, πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱ. Μ. Γερμανίας) προεξάρχοντος τοῦ Σεβ. Μητρ. Καστορίας κ. Σεραφείμ. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011 Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φλωρίνης, Πρεσπῶν & Ἑορδαίας κ. Θεόκλητος κατά τόν μῆνα Ἀπρίλιο 2011 χοροστάτησε, ὁμίλησε ἤ λειτούργησε ὡς ἑξῆς:
ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΑΤΗ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΠΕΖΙΚΟΥ
1 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Τριάδος Ἄ. Κλεινῶν Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τῶν Δ΄ Χαιρετισμῶν. 2 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Ἀθανασίου χωρίου Ἁγ. Παντελεήμονος Ἀμυνταίου, κατά τό τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο τοῦ ἀειμνήστου Ἀντωνίου Δόκα (υἱοῦ τοῦ π. Διονυσίου Δόκα). 3 Ἀπριλίου, στό παρεκκλήσιον Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πτολεμαΐδος, κατά τή Θ. Λειτουργία. - Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ πανοσ. Ἀρχιμ. Μάξιμος, ἡγούμενος τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγ. Διονυσίου Ὀλύμπου. 8 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς πόλεως Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθιστοῦ Ὕμνου. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ π. Μωϋσῆς Ἁγιορείτης. 9 Ἀπριλίου, στήν Ἱ. Μονή Ἁγ. Αὐγουστίνου Φλωρίνης (πανήγυρις Ὁσ. Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας), κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἀγρυπνίας. 10 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Κέλλης Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία. Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ πανοσ. Ἀρχιμ. Ἰγνάτιος Ριγανᾶς, Γεν. Ἀρχιερ. Ἐπίτροπος Ἱ. Μ. Ἱερισσοῦ. 17 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πολυπλατάνου Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία. Στήν Ἱ. Μονή Ἁγ. Μάρκου Πρώτης Φλωρίνης, κατά τήν βάπτιση τέκνου τοῦ Ἀντωνίου Δελέγκου. Στόν Ἱ. Ν. Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Φλαμπούρου, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου. 18 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Δημητρίου πόλεως Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου. 19 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου. Τό τροπάριο τῆς Κασσιανῆς ἐψάλλη ἀπό τήν πολυμελῆ χορωδία τοῦ Φ.Σ.Φ. «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ». 20 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Μακρίνης τῆς ὁμωνύμου Ο.Ι.Α. Φλωρίνης, κατά τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου. - Στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς πόλεως Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἱεροῦ Νιπτῆρος. 21 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τόν ἑσπερινό καί τή Θ. Λειτουργία. - Στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης Ἀμυνταίου, κατά τήν ἀκολουθία τῶν Παθῶν. 22 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τῶν Ὡρῶν καί τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἀποκαθηλώσεως. - Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἐπιταφίου καί τήν συνάντηση τῶν ἐπιταφίων στήν κεντρική πλατεῖα τῆς πόλεως.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΦΩΤΟΡΑΜΑ - ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
23 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ καί τῆς Θ. Λειτουργίας. - Στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως καί τήν Ἀναστάσιμη Θ. Λειτουργία. 24 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Τριάδος Πτολεμαΐδος, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς Ἀγάπης. - Στόν πανηγυρίζοντα Ἱ. Ν. Ἁγ. Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς Ἀγάπης. 25 Ἀπριλίου, στόν πανηγυρίζοντα Ἱ. Ν. Ἁγ. Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία. - Στήν πανηγυρίζουσα Ἱ. Μονή Ἁγ. Μάρκου Πρώτης Φλωρίνης, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ. 26 Ἀπριλίου, στήν πανηγυρίζουσα Ἱ. Μονή Ἁγ. Μάρκου Πρώτης Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία. 28 Ἀπριλίου, στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Σκέπης Ἐδέσσης κατά τήν ἐξόδιο ἀκολουθία τῆς ἀειμνήστου Ἀντιγόνης Φραγκάκου, μητέρας τοῦ Σεβ. Μητρ. Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ. 29 Ἀπριλίου, στόν πανηγυρίζοντα Ἱ. Ν. Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Σκοπιᾶς Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία. 30 Ἀπριλίου, στήν Ἱ. Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κλαδορράχης Φλωρίνης, κατά τή Θ. Λειτουργία. Στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Νικολάου Φλωρίνης, κατά τό μυστήριο τοῦ γάμου τῶν Ἀναστασίας Σταμοπούλου καί Εὐθυμίου Γεωργιάδη. Στόν Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς πόλεως Φλωρίνης, κατά τό μυστήριο τοῦ γάμου τῶν Ἀστερίου καί Ἀναστασίας Μαστρογιάννη.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΧΙΜ. ΘΕΩΝΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ
ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 4 Μαρτίου, προήδρευσε συσκέψεως γιά τίς Ἐκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις τῆς Ἱ. Μητροπόλεως. 9 Μαρτίου, τέλεσε τά ἐγκαίνια τοῦ νέου τελωνείου Νίκης Φλωρίνης. 10 Μαρτίου, προήδρευσε συσκέψεως τοῦ συλλόγου καθηγητῶν τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Γυμνασίου – Λυκείου Φλωρίνης. 13 Μαρτίου, παρέστη στήν καθιερωμένη συνεστίαση, γιά τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας πρός τά μέλη τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στό Προεδρικό Μέγαρο. 14 – 16 Μαρτίου, ἔλαβε μέρος στήν τακτική σύγκληση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὡς μέλος αὐτῆς. 14 Μαρτίου, παρέστη στήν καθιερωμένη συνεστίαση, γιά τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπό τόν Πρέσβη τῆς Ρωσίας στήν Ἀθήνα προς τά μέλη τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, στήν Ρωσική Πρεσβεία. 19 Μαρτίου, ἐπισκέφθηκε τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο στά Πατριαρχεῖα.
ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
20 Μαρτίου, παρεκάθησε σέ γεῦμα καί δεῖπνο τά ὁποῖα παρέθεσε ὁ νεοχειροτονηθείς Μητροπολίτης Προύσης κ. Ἐλπιδοφόρος, στήν Κωνσταντινούπολη. 22 Μαρτίου, παρέστη στήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου «Ἡ Καινή Διαθήκη καί παιδεία» τοῦ καθ. Χ. Οἰκονόμου, στό Μουσεῖο Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ Θεσσαλονίκης. 23 Μαρτίου, προέστη ἱερατικῆς συνάξεως στό πνευματικό κέντρο τοῦ Δήμου Φλωρίνης. 24 Μαρτίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ νέου Διοικητῆ τῆς 9ης ΤΑΞΠΖ , Ταξιάρχου Ἀποστόλου Τσιάγκου. 29 Μαρτίου, ἔλαβε μέρος στήν ἔκτακτη σύγκληση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὡς μέλος αὐτῆς. 31 Μαρτίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη ἐκδρομέων ἀπό τό Παλαιοχώρι Ἐλευθερουπόλεως. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011 2 Ἀπριλίου, παρέστη σέ ἐκδήλωση τοῦ Βυζαντινοῦ χοροῦ «ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ» ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ χοράρχου Παντελῆ Δάφα, στήν αἴθουσα τοῦ Φ.Σ.Φ. «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ». 4 Ἀπριλίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ κ. Πέτρου Λάτμου νέου Ἀστυνομικοῦ Διευθυντῆ Φλωρίνης. 5 Ἀπριλίου, παρέστη σέ ὁμιλίες τοῦ π. Μωϋσῆ Ἁγιορείτη: στούς μαθητές τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Γυμνασίου – Λυκείου με θέμα: «Οἱ ἱερατικές κλίσεις» καί στό πνευματικό κέντρο τοῦ Δήμου Φλωρίνης. 6 Ἀπριλίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ Γενικοῦ Διευθυντοῦ τῆς Γενικῆς Ἀστυνομικῆς Διεύθυνσης Δυτικῆς Μακεδονίας, Ταξιάρχου Βαΐου Χονδροῦ. 9 Ἀπριλίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τῶν κατηχητικῶν συνάξεων Ἀριδαίας - Πέλλης. - Δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τῶν κατηχητικῶν συνάξεων τοῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Σκέπης Πτολεμαΐδος. 12 – 14 Ἀπριλίου, ἔλαβε μέρος στήν τακτική σύγκληση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὡς μέλος αὐτῆς. 14 Ἀπριλίου, ἐπισκέφθηκε ἀσθενεῖς στό Νοσοκομεῖο Φλωρίνης. 20 Ἀπριλίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ κ. Δημητρίου Ἠλιάδη, ἀντιπεριφερειάρχη Φλωρίνης. 23 Ἀπριλίου, στήν 9η ΤΑΞΠΖ, κατά τήν ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως. 29 Ἀπριλίου, τέλεσε δοξολογία στήν 9η ΤΑΞΠΖ γιά τόν προστάτη τους Ἅγιο Γεώργιο. 30 Ἀπριλίου, δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη ὁμάδας Αὐστραλῶν, τέκνων τῶν πολεμιστῶν Αὐστραλῶν κατά τό 1941 σέ Βεύη καί Ξινό Νερό Φλωρίνης. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΦΩΤΟΡΑΜΑ - ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
293
ΔI
Π EPI
O
EΛΛAΣ – HELLAS
1+7
K A EΦHM
EΣ
EP IΔ