Kοντά στόν Xριστό ΔIMHNIAIO ΦYΛΛAΔIO ΠAIΔIKΩN ENOPIAKΩN ΣYNAΞEΩN I E PA Σ M H T P O Π O Λ E Ω Σ I E PA Π Y T N H Σ K A I Σ H T E I A Σ T E Y X O Σ 8 4 Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ – Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 5
Ὁ Ἐθνοϊερομάρτυρας Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ε΄ Ὁ ἐθνοϊερομάρτυς Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ε΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, γεννήθηκε τό ἔτος 1745 στή Δημητσάνα τῆς Ἀρκαδίας, ὅπου ἔμαθε τά πρῶτα του γράμματα κοντά στόν θεῖο καί ἀνάδοχό του ἱερομόναχο Μελέτιο. Τό 1765 πῆγε στήν Ἀθήνα κοντά στόν πολυμαθή δάσκαλο Δημήτριο Βόδα καί τό 1767 φοίτησε στήν περίφημη Ὀρθόδοξη Εὐαγγελική Σχολή τῆς Σμύρνης. Στή συνέχεια ἔγινε μοναχός στή Μονή Μεταμορφώσεως τῶν Στροφάδων Ζακύνθου καί λίγο ἀργότερα ὁ τότε Μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος τόν κάλεσε στή Σμύρνη γιά νά τόν κρατήσει κοντά του, ἐπειδή εἶχε μεγάλη μόρφωση. Τό ἔτος 1784 ὁ Σμύρνης Προκόπιος προήχθη σέ Οἰκουμενικό Πατριάρχη καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐξελέγη Μητροπολίτης Σμύρνης, ἐνῶ τό ἔτος 1797 ἀναδείχθηκε Οἰκουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Ὅμως ὁ Ἅγιος Γρηγόριος συκοφαντήθηκε στήν Ὑψηλή Πύλη ὡς ἀνίκανος νά διατηρήσει ὑποτεταγμένους τούς ὑπόδουλους τοῦ Σουλτάνου. Ἔτσι ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν πατριαρχικό θρόνο καί ἐξορίσθηκε στό Ἅγιον Ὄρος. Ὅταν παραιτήθηκε ὁ Πατριάρχης Καλλίνικος, μετά ἀπό ἕξι χρόνια,
κλήθηκε γιά δεύτερη φορά νά ἀναλάβει τόν πατριαρχικό θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅμως καί πάλι τόν συκοφάντησαν στήν Ὑψηλή Πύλη, καί τό 1808 παύθηκε γιά δεύτερη φορά μέ ἀπόφαση τοῦ Μεγάλου Βεζίρη, χωρίς κἄν νά τό γνωρίζει ἡ Ἱερά Σύνοδος τοῦ Πατριαρχείου. Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος κατέφυγε ἀρχικά στήν Πρίγκηπο γιά λίγους μῆνες καί στή συνέχεια πῆγε ξανά στήν Ἱερά Μονή Ἰβήρων Ἁγίου Ὄρους, ὅπου παρέμεινε γιά δέκα χρόνια. Ἐκεῖ ἔγινε Μέλος τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας. Τό 1818, ὅταν παραιτήθηκε ὁ μετέπειτα Ἐθνοϊερομάρτυρας Πατριάρχης Ἅγιος Κύριλλος ὁ Στ΄, ὁ ἅγιος Γρηγόριος κλήθηκε καί πάλι, γιά τρίτη φορά, νά ἀναλάβει Οἰκουμενικός Πατριάρχης. Τά μέλη τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας προέτρεπαν τόν Πατριάρχη Γρηγόριο νά παραιτηθεῖ γιά νά γλιτώσει τή ζωή του, ὅμως ἐκεῖνος ἀπαντοῦσε: «Ὁ ἀληθής ποιμήν δέν φεύγει. Γενηθήτω τό θέλημα τοῦ Κυρίου». Ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος προσευχόταν νά καρποφορήσουν οἱ προσπάθειες τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας γιά τήν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων. Ὅλο τόν μήνα Μάρτιο τοῦ 1821 ἀρχιερεῖς, ἀρχιμανδρίτες, μοναχοί, πρόκριτοι συλλαμβάνονταν, φυλακίζονταν, βασανί-
ζονταν καί θανατώνονταν στήν Κωνσταντινούπολη. Ὁ Πατριάρχης ὅμως παρέμενε στή θέση του ἕτοιμος γιά τή μεγάλη θυσία λέγοντας στά μέλη τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας ὅτι «ὀφείλομεν νά πράξωμεν ὅπως ὁ Ἰησοῦς, νά θυσιασθῶμεν». Τό βράδυ τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, 9 Ἀπριλίου 1821, ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος ἀτάραχος, τέλεσε τήν ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως στόν Πατριαρχικό Ναό, κοινώνησε τῶν ἀχράντων μυστηρίων καί εὐλόγησε τούς πιστούς πού συμμετεῖχαν στήν ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία. Τό πρωί τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα, 10 Ἀπριλίου 1821, ἔφθασε στό Πατριαρχεῖο ἐκπρόσωπος τοῦ Σουλτάνου, ὁ ὁποῖος διάβασε τό διάταγμα τῆς παύσεως τοῦ ἁγίου Γρηγορίου ἀπό τόν πατριαρχικό θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τῆς ἐξορίας του στήν Χαλκηδόνα. Ὅμως πλῆθος φανατικῶν Ὀθωμανῶν περικύκλωσε τόν Πατριάρχη, τόν συνέλαβε καί τόν φυλάκισε. Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας τόν ἀπαγχόνισαν στήν κεντρική πύλη τοῦ Πατριαρχείου, ὅπου παρέμεινε κρεμασμένος γιά τρεῖς ὁλόκληρες ἡμέρες, ἐξευτελιζόμενος
ἀπό τόν ὄχλο. Τρεῖς Ἑβραῖοι ἀγόρασαν τό πτῶμα τοῦ νεκροῦ Πατριάρχη καί ἀφοῦ ἔδεσαν τά πόδια του, τόν ἔσυραν μέ ὕβρεις καί βλασφημίες στούς δρόμους τοῦ Φαναρίου, ἀπό τό Πατριαρχεῖο μέχρι τήν ἀκτή. Ὁ νέος Πατριάρχης Εὐγένιος προσπάθησε νά ἐξαγοράσει τό λείψανο τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου, ἀλλά ὁ Σουλτάνος εἶχε ἀποφασίσει νά ρίξουν τό ἄψυχο σῶμα στή θάλασσα. Πράγματι, ἀφοῦ τό τρύπησαν παντοῦ, ἔδεσαν στόν λαιμό του ὀγκόλιθους καί τό πέταξαν μέσα στόν Κεράτιο κόλπο. Τήν πέμπτη μέρα τό νεκρό σῶμα φάνηκε στήν ἐπιφάνεια τῆς θαλάσσας τοῦ Γαλατᾶ. Ὁ πλοίαρχος ἑνός πλοίου ἀπό τήν Κεφαλλονιά τό ἀνέσυρε καί τό μετέφερε στήν Ὁδησσό, ὅπου κηδεύτηκε. Τό σκήνωμα τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄ μεταφέρθηκε τό 1871 στήν Ἀθήνα, ὅπου φυλάσσεται μέχρι καί σήμερα σέ εἰδική λάρνακα στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Ἀθηνῶν. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στίς 10 Ἀπριλίου. Κατηχητικό Σχολείο Ἐνορίας Παλαικάστρου
Ὁ εἰδωλολάτρης καί τό γαϊδουράκι Ἐνῶ βρισκόταν καθ’ ὁδόν, γιά νά ἐπισκεφθεῖ μιά χώρα ὅπου κατοικοῦσαν εἰδωλολάτρες, ὁ Ἅγιος Μαρτίνος, Ἐπίσκοπος Γαλατίας, συνάντησε ἕνα γεωργό, ὁ ὁποῖος καθόταν περίλυπος μπροστά στό νεκρό γαϊδουράκι του καί συλλογιζόταν πόσο μάταιη ἦταν ἡ διδασκαλία τῶν Χριστιανῶν. Δέν μποροῦσε νά καταλάβει τό πῶς τό σῶμα τοῦ νεκροῦ ἀνθρώπου, πού θά φθαρεῖ στή γῆ, εἶναι δυνατόν ν’ ἀναστηθεῖ ἄφθαρτο. Ὁ Ἅγιος Μαρτίνος τοῦ μίλησε γιά τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ καί ὁ εἰδωλολάτρης τοῦ ζήτησε, γιά νά πιστέψει, νά ἀναστήσει τό γαϊδουράκι του. Παρόλο πού ὁ Ἅγιος τοῦ δίδαξε, ὅτι μόνο οἱ ἄνθρωποι ἔρχονται σέ κρίση καί ἀνασταίνονται καί ὄχι τά ἄλογα ζῶα, ὁ εἰδωλολάτρης ἐπέμενε πώς, γιά νά πεισθεῖ, ἔπρεπε ν’ ἀναστήσει τό γαϊδουράκι του.
Ὁ Ἅγιος Μαρτίνος ἔστρεψε τό βλέμμα του πρός τόν οὐρανό, ὕψωσε τά χέρια του καί προσευχήθηκε: «Κύριε ὁ Θεός μου, πού ἔγινες αἴτιος σωτηρίας γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀνάστησε καί τοῦτο τό ζῶον, γιά νά ἐπιστρέψει καί νά ἀποκτήσει ἐπίγνωση ὁ ἄνθρωπος αὐτός, διότι μέ αὐτό τό θαῦμα σου θά γνωρίσει τήν παντοδυναμία Σου καί θά πιστεύσει σ’ Ἐσένα». Δέν πρόλαβε νά τελειώσει τήν προσευχή του ὁ Ἅγιος καί τό γαϊδουράκι σηκώθηκε ὑγιέστατο καί περπάτησε. Τό θαῦμα αὐτό εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά πιστέψουν καί νά βαπτισθοῦν Χριστιανοί ὅλοι οἱ κάτοικοι ἐκείνης τῆς χώρας. (Θεοδρομία, ἀπό τό βιβλίο Σίμωνος Μοναχοῦ «Ἡ ζωοφιλία τῶν Ἁγίων καί ἡ ἁγιοφιλία τῶν ζώων», ἐκδόσεις «Ὁ Ἅγιος Στέφανος», Ἀθήνα 2007)
Οἱ ἀπορίες μας... -Τί εἶναι ἡ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία; Τό ὄνομά της ἡ Λειτουργία αὐτή τό πῆρε ἀπό τά Τίμια Δῶρα (ὁ Ἄρτος καί ὁ Οἴνος) πού ἔχουν προαγιασθεῖ σέ προηγούμενη Θεία Λειτουργία. Δέν εἶναι δηλαδή Λειτουργία ὅπως οἱ ἄλλες γνωστές Λειτουργίες τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καί τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, στίς ὁποῖες ἔχομε προσφορά καί καθαγιασμό Τιμίων Δώρων καί μεταβολή τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Ἡ Ἐκκλησία μας καθόρισε ἡ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων νά τελεῖται ὅλες τίς Τετάρτες καί τίς Παρασκευές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ὁ Ἱερέας κάθε Σάββατο ἤ Κυριακή τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς κόβει ἀπό τό πρόσφορο τόν λεγόμενο «Ἀμνό», δηλαδή τό τετράγωνο ἐκεῖνο τεμάχιο τῆς σφραγίδας πού γράφει ΙΣ-ΧΣ ΝΙ-ΚΑ καί τό τοποθετεῖ ἐπάνω στό ἱερό Δισκάριο μαζί μέ τόν «Ἀμνό» τῆς Θείας Λειτουργίας πού ἐπιτελεῖ. Ἀνάλογα πρός τόν ἀριθμό τῶν Λειτουργιῶν τῶν Προηγιασμένων πού θά τελέσει κατά τήν ἑβδομάδα πού ἀκολουθεῖ, ὁ Ἱερέας ἐξάγει καί τούς ἀντίστοιχους «Ἀμνούς» ἀπό διαφορετικό πρόσφορο. Ἀπό αὐτά τό ἕνα θά χρησιμοποιηθεῖ γιά τή θεία Μετάληψη τῆς ἡμέρας ἐκείνης (Κυριακῆς), τά ἄλλα (συνήθως δύο) θά ἐμβαπτισθοῦν στό ἱερό Ποτήριο, ὅπου το ἅγιο Αἷμα τοῦ Κυρίου, καί θά φυλαχθοῦν σέ εἰδικό κιβωτίδιο, τό ἱερό Ἀρτοφόριο, γιά τίς Λειτουργίες τῶν Προηγιασμένων Δώρων πού θά γίνουν ἐντός τῆς ἑβδομάδας. Κατ᾿ αὐτές τίς Λειτουργίες ὁ Ἱερέας θά προσφέρει στούς πιστούς πρός μετάληψη τά Προηγιασμένα αὐτά Δῶρα. Ἡ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων εἶναι συνυφασμένη μέ τήν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, εἶναι δηλαδή βραδινή. Αὐτό ἔχει θεσπιστεῖ, διότι οἱ παλιοί Χριστιανοί κατά τίς ἡμέρες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς ἔμεναν τελείως ἄσιτοι (νηστικοί) μέχρι τίς βραδινές ὧρες. Μποροῦσαν λοιπόν νά ἐκκλησιαστοῦν καί νά κοινωνήσουν κατά τίς ἑσπερινές ὧρες. Σήμερα ἡ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων τελεῖται καί τό βράδυ (τήν Τετάρτη), συνηθέστερα ὅμως τελεῖται κατά τίς πρωινές ὧρες, πρός διευκόλυνση τῶν πιστῶν. Ἡ Λειτουργία αὐτή δέν ἔχει τόν πανηγυρικό καί θριαμβευτικό χαρακτήρα τῶν ἄλλων Λειτουργιῶν, ἀλλά δεσπόζει σέ αὐτή τό πένθιμο καί κατανυκτικό στοιχεῖο, γιαυτό καί ὁ ῾Ιερέας φοράει ἄμφια πένθιμου χρώματος. Ἡ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων τελεῖται ὅλες τίς Τετάρτες καί Παρασκευές τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς. Κατά τή Μεγάλη Ἑβδομάδα τελεῖται μόνο τίς τρεῖς πρῶτες μέρες αὐτῆς (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη καί Μ. Τετάρτη). Ἐπίσης τελεῖται καί κατά τίς ἡμέρες ἑορτῆς Ἁγίων, πού ἡ μνήμη τους συμπίπτει ἐντός τῆς περιόδου τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς. Δέν τελεῖται κατά τά Σάββατα καί τίς Κυριακές τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἐνῶ κατά τήν τέλεσή της δέν γίνονται μνημόσυνα.
Κρητική διάλεκτος Βρεῖτε τί σημαίνουν οἱ λέξεις τῆς κρητικῆς διαλέκτου: Ἐπιμέλεια: Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Kάτω Χωριοῦ Ἱερ/τρας
1. βυζαστάρι 2. μπαξές 3. θέτω 4. κατάλυμα 5. ἀσκιανός 6. ντουνιάς 7. φαμέγιος
α) ζητιανεύω β) ἴσκιος γ) ἐρείπιο δ) κόσμος ε) ὀργώνω στ) κῆπος ζ) ξαπλώνω
8. ζευλώνω 9. διακονοῦμαι 10. ἅφτω 11. σεφτές 12. ἀνεμαζωξάρης 13. ζευγαρίζω 14. ἄκλερος
η) ποδαρικό θ) ἄτεκνος ι) στραβώνω ια) ὑπηρέτης ιβ) ἀνάβω ιγ) μωρό ιδ) ξένος
Συμπλήρωσε τίς Λαΐκές παροιμίες 1. Γιά τό πόσο σημαντική εἶναι ἡ ἀθωότητα τῶν παιδιῶν λέμε: «Ἀπό μικρό κι ἀπό τρελό _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _». 2. Γιά τή σημασία τῆς καθαριότητας λέμε: «Ἡ καθαριότητα εἶναι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _». 3.Ὅταν συμβεῖ σέ κάποιo ξαφνικά κάτι καί αὐτός μείνει ἔκπληκτος, τότε λέμε ὅτι: «Ἔμεινε στήλη _ _ _ _ _ _ . 4. Ὅταν κάποιος κατηγορεῖται γιά κάτι, ἐνῶ εἶναι ἀθῶος, λέμε: «Καθαρός οὐρανός _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _».
5. Ὅταν κάποιος εἶναι πολύ δειλός, συνηθίζουμε νά λέμε: «Αὐτός φοβᾶται ἀκόμη καί _ _ _ _ _ _ _ _ _». 6. Ὅταν θέλουμε νά τονίσουμε πόσο σημαντική εἶναι ἡ ἀποταμίευση, λέμε: «Φασούλι τό φασούλι _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _». 7. Ὅταν δέν συμφωνοῦμε μέ κάποιον σέ πολλά θέματα, λέμε : «Ἐμεῖς μαζί δέν κάνουμε _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _». Ἐπιμέλεια: Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Ἁγίας Φωτεινῆς Ἱεράπετρας
Ἡ ἀκροστιχίδα τοῦὉσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος O___ Σ_______ Ι______ Ο_____________ Σ________
Ἀλλιῶς τά κόκκαλα. Ἕνα ἀπό τά ἐννέα τάγματα τῶν Ἀγγέλων. Ὁ Ἅγιος... ὁ Ἀδελφόθεος ἦταν γιός τοῦ Ἰωσήφ. Ἐκκλησιαστική τέχνη (μανουάλια, καμπάνες κλπ). Ποταμός τῆς Στερεᾶς Ἑλλάδας.
Ι_________ Ω___ Α______ Ν____ Ν____ Η___ Σ______ Κ_______________ Λ_______ Ι_____ Μ____ Α________ Κ_______ Ο_________ Σ______
Πατέρας τῆς Ἰατρικῆς. Ἕνας ἀπό τούς 12 «μικρούς» Προφῆτες. Ἅγιος ... ὁ Κρήτης ἔγραψε τόν Μεγάλο Κανόνα. Ἔχει περίπου 2.000 ἡ Ἑλλάδα. Ἡ μητέρα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου. Πούλησε τά πρωτοτόκιά του στόν ἀδελφό του. Ὁ ἐθνικός μας ποιητής. Ἡ πρωτεύουσα τοῦ Βυζαντίου. Τόν εἶχαν ἀρχηγό οἱ 300 Σπαριάτες. Τήν ἔγραψε ὁ Ὅμηρος. Ὁσία ... ἡ Αἰγυπία. Ἀπό πόρνη ἔγινε ἁγία. .... Ὕμνος πρός τήν Παναγία. Νησί τῆς Δωδεκανήσου. Αὐτοί οἱ ἀγῶνες γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Ἅγιοι Μάρτυρες πού τιμοῦνται στίς 9 Μαρτίου.
Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Παναγίας Ἐλεούσης Ἱεράπετρας
Ἡ ἀκροστιχίδα τοῦ Ἀπριλίου Α________ Π____ Ρ______ Ι___________ Λ___ _ Ι____ Ο_____ Σ___
Τελεῖται ἀπόγευμα καθημερινῶν τῆς Μεγ. Σαρακοστῆς. Αὐτή «μετακινεῖ βουνά». Περίκεντρο μαυσωλεῖο πού ἔγινε ναός στή Θεσσαλονίκη. Ἔκτισε τήν Ἁγιά-Σοφιά. Μεγίστη... Τό πρῶτο μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Προφήτης πού ἔμεινε τρεῖς μέρες στήν κοιλιά τοῦ κήτους. Ἡ πρωϊνή ἀκολουθία τῆς Ἐκκλησίας. Μονή τῆς Ἁγ. Αἰκατερίνης πού ἔκτισε ὁ Ἰουστινιανός. Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Γούδουρα Σητείας
Δοκιμασία γνώσεων 1. Ἡ Ἀποκάλυψη γράφτηκε: α) ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο. β) ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη. γ) ἀπό τόν Ἀπόστολο Πέτρο. πππ 2. Ἡ Παναγία ἔμαθε ὅτι θά μείνει ἔγκυος: α) ἀπό τόν Ἰωσήφ. β) ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. γ) ἀπό τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ. πππ 3. Ἡ φράση πού εἶπε ἡ Παναγία στόν Εὐαγγελισμό της: «καί πῶς θά μοῦ συμβεῖ αὐτό;» ἐκφράζει: α) ταπείνωση. β) ἀπορία. γ) ἀπιστία. πππ 4. Ἡ Ἐλισάβετ ἦταν μητέρα: α) τῆς Παναγίας. β) τοῦ βασιλιᾶ Δαβίδ. γ) τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστῆ. πππ 5.Ἡ Παναγία ἔμεινε ἔγκυος: α) ὅταν ἡ Ἐλισάβετ ἦταν ἔγκυος στόν ἕκτο μήνα. β) ὅταν γεννήθηκε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής. γ) ὅταν αὐτοκράτορας τῆς Ρώμης ἦταν ὁ Ἡρώδης. πππ 6.Στόν Εὐαγγελισμό ἡ Παναγία ἀρχικά ἔνιωσε: α) ὑπακοή. β) ταραχή. γ) χαρά. πππ 7. Οἱ «περικοπές» εἶναι: α) κομμάτια ἀπό τήν Καινή Διαθήκη πού διαβάζονται στήν ἐκκλησία. β) ἐπιστολές πού ἔστειλαν οἱ Ἀπόστολοι στούς χριστιανούς. γ) τμήματα τοῦ Εὐαγγελίου πού ἡ Ἐκκλησία θεώρησε αἱρετικά καί τά διέγραψε. πππ 8. Οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων περιέχουν: α) τή διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. β) τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ.
γ) τή ζωή καί τή δράση τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. πππ 9. Ἡ ἔνταξη τοῦ χριστιανοῦ στήν Ἐκκλησία γίνεται μέ τό μυστήριο: α) τῆς Ἐξομολόγησης καί τήν τελετή τοῦ Ἁγίου Μύρου. β) τοῦ Χρίσματος καί τή Θεία Εὐχαριστία. γ) τοῦ Βαπτίσματος καί τοῦ Χρίσματος. πππ 10. Ὁ/Ἡ ἀνάδοχος θεωρεῖται ἀπό τήν Ἐκκλησία: α) πνευματικός πατέρας ἤ μητέρα τοῦ νεοφώτιστου. β) μάρτυρας ὅτι ἕνας ἄνθρωπος βαπτίστηκε. γ) βοηθός τοῦ ἱερέα στό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος. πππ 11. Μιά ἀκόμα ὀνομασία τοῦ Βαπτίσματος εἶναι: α) «χρίσμα», ἐπειδή ὁ νεοφώτιστος χρίεται μέ ἱερό λάδι. β) «λουτρό ἀναγέννησης», ἐπειδή ὁδηγεῖ σέ μιά νέα ζωή. γ) «φῶς», ἐπειδή ὁ νεοφώτιστος φέρει ἄσπρη λαμπάδα. πππ 12. Ἡ καθιέρωση τοῦ Βαπτίσματος ὀφείλεται: α) στή σύσταση τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ πρός τούς Ἀποστόλους. β) στή διδασκαλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. γ) σέ λαϊκά ἔθιμα τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ. πππ 13. Στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ἡ κατήχηση ἦταν: α) τό κήρυγμα πού γινόταν στούς βαπτισμένους πιστούς. β) ἡ διαδικασία διδαχῆς καί προετοιμασίας τῶν ἀνθρώπων γιά τό Βάπτισμα. γ) ὁ χῶρος τοῦ ναοῦ πού στέκονταν οἱ Ἱερεῖς κατά τό Βάπτισμα. πππ 14. Ὁ ναός ἀποτελεῖται ἀπό: α)τόν Κυρίως Ναό καί τόν Πρόναο. β) τρία μέρη. γ) ἀπό τόν Κυρίως Ναό καί τό Ἱερό Βῆμα.
Ἀντιστοίχιση: Οἱ Kυριακές τοῦ Τριωδίου Τελώνου καί Φαρισαίου Ὁσίας Μαρίας Αἰγυπτίας Κυριακή τοῦ Ἀσώτου Ἑορτή τῆς Ὀρθοδοξίας Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω Σταυροπροσκυνήσεως Κυριακή τῆς Τυροφάγου Ἁγ. Γρηγορίου Παλαμᾶ Α΄ Κυριακή Νηστειῶν Ἔξωση ἀπό τόν Παράδεισο Β΄ Κυριακή Νηστειῶν Εἴσοδος στά Ἱεροσόλυμα Γ΄ Κυριακή Νηστειῶν Ἡ Κρίση τοῦ Θεοῦ Δ΄ Κυριακή Νηστειῶν Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ Ε΄ Κυριακή Νηστειῶν Μετάνοια-ἐπιστροφή Κυριακή τῶν Βαΐων Ἡ ἀρετή τῆς ταπεινοφροσύνης Κυριακή τοῦ Πάσχα Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου Σητείας
Ἀπροσδόκητα αἰνίγματα 9. Ποιό Ἑλληνικό νησί ἀλέθει; 1. Πoιό νησί θυμίζει λίμνη; 10. Ποιό γράμμα βρίσκεται στά ποτάμια; 2. Τί κοινό ἔχουν ἕνα τρύπιο βαρέλι καί 11. Ποιό μέρος τῆς Ἑλλάδας δέν εἶναι ἕνας δρομέας; 3. Τί κοινό ἔχουν ἕνα θερμόμετρο καί ὁ ὑγρό; 12. Τί κάνω ὅταν γυρίζω γρήγορα ἕνα ἔλεγχος ἑνός μαθητῆ; 4. Πῶς λέγεται αὐτός πού δέν φοράει πανί; 13. Πῶς λέγεται αὐτός πού χαλάει μάντρες; γυαλιά; 14. Ποιό νησί ἀγαποῦν περισσότερο οἱ 5. Ποιός νομός τῆς Ἑλλάδας θυμίζει μακυνηγοί; γνήτη; 15. Πῶς λέγεται αὐτός πού δέν κάνει 6. Τί εἶναι πάνω ἀπό τήν ἀγάπη; 7. Πῶς ὀνομάζονται τά τριαντάφυλλα τῆς λάθη; 16. Ποιός ἔγραψε τόν «Θούριο» τοῦ Ρήγα Κίνας; 8. Ποιά θάλασσα σέ διατάζει νά τήν το- Φεραίου; ποθετήσεις ἐκεῖ;. Κατηχητικό Σχολεῖο Ἱ. Ναοῦ Μιχαήλ Ἀρχαγγέλου Ἱεράπετρας
Τό χιούμορ εἶναι...ζωή! -Ποῦ χτύπησες, Γιώργο; ρωτάει ἡ δασκάλα. -Μέ τσίμπησε μιά σφήκα. -Καί σοῦ ἔκανε τόσο μεγάλο καρούμπαλο; -Ναί κυρία, γιατί ὁ ἀδερφός μου τή σκότωσε πάνω στό μέτωπό μου μέ ἕνα τσόκαρο... **** Δάσκαλος: Φανή, γιατί ἔχεις γράψει ἀκριβῶς τήν ἴδια ἔκθεση μέ τόν ἀδελφό σου;. Φανή: Μά φυσικά κύριε, ἐπειδή ἔχουμε τήν ἴδια μητέρα… **** Ὁ δάσκαλος: -Δήμητρα, κλίνε μου τό ρῆμα «τρέχω». Καί ἡ Δήμητρα: -Τρέχω, ἔτρεχα, σκόνταψα, ἔπεσα, χτύπησα, ἔκλαψα, σηκώθηκα κι ἔφυγα…. ****
Ἕνα ζευγάρι κοιμᾶται τή νύκτα, ὅταν ξαφνικά ἀκούγεται ἕνας θόρυβος ἀπό τό μπάνιο. Ἡ γυναίκα ξυπνᾶ τρομαγμένη καί λέει στόν ἄντρα της: -Γιάννη, ξύπνα! Κάποιος προσπαθεῖ νά παραβιάσει τό παράθυρο τοῦ μπάνιου! Ὁ ἄντρας της γυρίζει πλευρό καί ἀπαντᾶ: -Μακάρι! Ἐγώ τρεῖς μῆνες προσπαθῶ νά τό ἀνοίξω καί δέν μπορῶ! **** -Γιατί οἱ Πόντιοι κρύβονται πίσω ἀπό τά λάχανα; -Γιά νά μήν τούς πιάσουν στά πράσα. **** -Πῶς πέθανε ὁ τελευταῖος Πόντιος πειρατής; -Χάλασε τό καράβι του καί κατέβηκε νά τό σπρώξει.
Χρωματίστε τήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό Λύσεις κρητικῆς διαλέκτου: Λύσεις κρητικῆς διαλέκτου: 1ιγ, 2στ, 3ζ, 4γ, 5β, 6δ, 7ια, 8ι, 9α, 10ιβ, 11η, 12ιδ, 13ε, 14θ. Λύσεις ἀκροστιχίδας Ὁσ. Ἰωάννου Κλίμακος: ΟΣΤΑ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΙΑΚΩΒΟΣ, ΟΡΕΙΧΑΛΚΟΥΡΓΙΑ, ΣΠΕΡΧΕΙΟΣ, ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, ΩΣΗΕ, ΑΝΔΡΕΑΣ, ΝΗΣΙΑ, ΝΟNΝΑ, ΗΣΑΥ (Ἡσαῦ), ΣΟΛΩΜΟΣ, ΚΩΝΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ΛΕΩΝΙΔΑΣ, ΙΛΙΑΔΑ, ΜΑΡΙΑ, ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ, ΚΑΡΠΑΘΟΣ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ, ΣΑΡΑΝΤΑ. Λύσεις ἀκροστιχίδας Ἀπριλίου: ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ, ΠΙΣΤΗ, ΡΟΤΟΝΤΑ, ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ, ΛΑΥΡΑ, ΙΩΝΑΣ, ΟΡΘΡΟΣ, ΣΙΝΑ. Λύσεις Δοκιμασίας γνώσεων: 1β, 2γ, 3β, 4γ, 5α, 6β, 7α, 8γ, 9γ, 10α, 11β, 12α, 13β, 14β. Λύση Ἀπροσδόκητων αἰνιγμάτων: 1.1. ΛΗΜΝΟΣ, 2. ΤΡΕΧΟΥΝ, 3. ΒΑΘΜΟΥΣ, 4. ATZAMHΣ, 5. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, 6. ΟΞΕΙΑ, 7. ΡΟΔΑΚΙΝΑ, 8. ΒΑΛΤΙΚΗ, 9. ΜΗΛΟΣ, 10. ΔΕΛΤΑ, 11. ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, 12 ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΩ, 13. ΜΑΝΤΑΧΑΛΟΣ, 14. ΘΥΡΑ, 15. ΑΣΦΑΛΤΟΣ, 16. ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ. Λύσεις Σταυρόλεξου: Ὁριζόντια: 1. ΔΕΚΑ, 2. ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ, 3. ΛΑΜΠΑΔΑ, 4. ΑΝΝΑ, 5. ΒΑΪΟΦΟΡΟΣ, 6. ΒΗΘΑΝΙΑ, 7. ΛΑΜΠΡΗ, 8. ΜΑΡΙΑ, 9. ΕΙΚΟΝΕΣ, 10. ΟΣΙΑ. Κάθετα: 11. ΜΕΓΑΛΗ, 12. ΝΗΣΤΕΙΑ, 13. ΑΝΑΣΤΑΣΗ, 14. ΑΚΟΥΣΙΑ, 15. ΑΥΓΟ, 16. ΟΥΡΑΝΙΟΣ, 17. ΛΗΣΤΗΣ, 18. ΣΤΑΥΡΩΣΗ. Λύσεις Κρυπτολέξου: Λύσεις Κρυπτολέξου Μεγάλης Ἑβδομάδας: 1. ΓΕΘΣΗΜΑΝΗ, 2. ΠΕΤΡΟΣ, 3. ΠΡΟΔΟΣΙΑ, 4. ΠΡΟΣΕΥΧΗ, 5. ΠΕΤΕΙΝΟΣ, 6. ΜΕΣΣΙΑΣ, 7. ΣΥΛΛΥΨΗ, 8. ΙΟΥΔΑΣ, 9. ΦΙΛΙ, 10. ΜΑΘΗΤΕΣ, 11. ΑΓΓΕΛΟΣ, 12. ΜΑΡΤΥΡΙΟ, 13. ΙΗΣΟΥΣ, 14. ΟΧΛΟΣ.
Ἐκτέ λεση: Γιά νά φτιάξουμε τό παραδοσιακό ἁγιορειτικό ἐλιόψωμο μέ κρεμμύδι καί ρίγανη, ἀναμειγνύουμε τό ἀλεύρι μέ τό ἁλάτι, τό γλυκάνισο καί τή ρίγανη. Μετά ρίχνουμε τή ντομάτα, τό κρεμμύδι, τό σκόρδο, ἐλαιόλαδο καί μαγιά διαλυμένα στό νερό. Ἔπειτα ζυμώνουμε μέχρι νά ἀφρατέψει ἡ ζύμη καί τήν ἀφήνουμε γιά μισή ὥρα νά φουσκώσει. Ρίχνουμε τίς ἐλιές καί ζυμώνουμε καλά. Χωρίζουμε τή ζύμη στή μέση καί φτιάχνουμε μικρά ψωμάκια. Τά χαράσσουμε καί τά ἀφήνουμε νά φουσκώσουν. Στή συνέχεια τά ψήνουμε στούς 180°C γιά μία ὥρα περίπου. Τό παραδοσιακό ἁγιορειτικό ἐλιόψωμο μέ κρεμμύδι καί ρίγανη εἶναι ἕτοιμο καί μπορεῖτε νά τό φᾶτε μόνο του ὡς δεκατιανό ἤ ἀπογευματινό εἴτε συνοδεύοντας τό φαγητό σας ἀντί γιά ψωμί. Καλή ἐπιτυχία! Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Γούδουρα Υλικα: P ἕνα (1) κιλό ἀλεύρι O δύο (2) φακ. μαγιά O ἕνα (1) κρεμμύδι ψιλοκομμένο Q μία (1) κουταλιά σούπας ρίγανη P ἁλάτι π μιά (1) φλιτζάνα ζεστό νερό Q δύο (2) ντομάτες τριμμένες Q δύο (2) φλιτζάνια ἐλιές κομμένες π 1/3 φλιτζάνα ἐλαιόλαδο O λίγο γλυκάνισοP τρία (3) σκελίδια σκόρδο πολτοποιημένα
Σ Υ Ν Τ Α Γ Η : Ἁγ ι ο ρ ε ι τ ι κ ό Ἐ λ ι ό ψ ω μ ο
Στ αυρ όλε ξ ο Ὁριζόντια: 1. Τήν Μεγάλη Τρίτη ἡ Ἐκκλησία μας ἐπιτελεῖ τήν ἀνάμνηση τῆς παραβολῆς τῶν ... Παρθένων. 2. Ὕμνος πού ψάλθηκε πρώτη φορά στήν Παναγία τῶν Βλαχερνῶν τό 626 μ.Χ. 3. Τό μεγάλο κερί πού κρατᾶμε στήν τελετή τῆς Ἀναστάσεως γιά νά πάρουμε τό Ἅγιο Φως. 4. Ἔστελναν τόν Ἰ. Χριστό γιά νά δικαστεῖ ἀπό τόν... στόν Καϊάφα. 5. Ἡ ἁγιογραφία πού ἀπεικονίζει τήν «μετά βαΐων καί κλάδων» εἴσοδο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στά Ἱεροσόλυμα. 6. Ἐκεῖ ἀνέστησε ὁ Χριστός τόν Λάζαρο. 7. Ἀλλιῶς ἡ ἑορτή τοῦ Πάσχα. 8. Ἡ Ἁγία ... ἡ Αἰγυπτία τιμᾶται ἀπό τήν Ἐκκλησία τήν πέμπτη Κυριακή τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς. 9. Μέ αὐτές ἀσχολήθηκε ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος τό 787 μ.Χ. 10. Ἁγία πού ἦταν Μοναχή καί ἔζησε ἀσκητικά. Κάθετα: 11. Ἔτσι ὀνομάζεται ἡ Ἑβδομάδα τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. 12. Μέ αὐτήν συνδυάζεται πάντα ἡ Σαρακοστή. 13. Τήν ἑορτάζουμε τά μεσάνυκτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. 14. Τά ἁμαρτήματά μας χωρίζονται σέ ἑκούσια καί... 15. Τό τσουγκρίζουμε τό Πάσχα, σύμφωνα μέ τό ἔθιμο. 16. Αὐτός ὁ Πατέρας εἶναι κοινός γιά ὅλους μας. 17. Κέρδισε τόν Παράδεισο πάνω στόν Σταυρό. 18. Ἔγινε στόν Γολγοθᾶ. Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Παναγίας Ἐλεούσας Ἱεράπετρας
Γ Ι Η Σ Ο Υ Σ Α Ε Μ Ρ Ι Σ Φ
Γ Α Ν Χ Π Υ Α Γ Μ Ε Ξ Σ Τ Ι
Τό κρυπτόλεξο τῆς Ε Θ Σ Ρ Ο Ι Λ Υ Ω Υ Α Π Α Ρ Ο Α Χ Χ Ι Ι Μ Γ Ε Λ Α Ρ Τ Σ Σ Ι Σ Γ Α Ι Ι Ο Μ Α Π Λ Ι Π
Μεγάλης Ἑβδομάδας (14 λέξεις) Η Μ Α Ν Η Υ Π Ρ Α Σ Ο Υ Σ Ρ Α Θ Π Ο Κ Ο Ο Μ Η Α Λ Ρ Λ Δ Ω Τ Σ Υ Ο Σ Ο Ι Ε Ρ Ε Ι Υ Σ Α Σ Α Φ Ι Λ Ι Ο Σ Ο Ν Σ Λ Α Υ Ρ Ι Ο Β Η Ι Α Σ Ρ Ι Κ Ψ Κ Λ Τ Τ Α Σ Η Ε Ε Ι Ο Υ Δ Α Σ Ρ Ο Σ Ε Υ Χ Η Ε Τ Ε Ι Ν Ο Σ
Κατηχητικό Σχολεῖο Ἐνορίας Τιμίου Σταυροῦ Ἱεράπετρας