HOOFDSTUK 3 DE BASIS VAN GEESTELIJKE VORMING: Het fundament herzien INHOUD OVERZICHT .................................................................................................................................2 Denk eens na over ... grondslagen van het christelijk geloof............................................................. 2
DE STERKEN EN DE ZWAKKEN ................................................................................................2 Denk eens na over ... volwassen en onvolwassen zijn .................................................................... 2
DRIE CONCLUSIES .....................................................................................................................4 Denk eens na over ... je eigen geestelijke groei ............................................................................... 4 Denk eens na over ... beelden van geestelijke vorming.................................................................... 4
VIER GEBIEDEN OM TE VERANDEREN .....................................................................................5 Denk eens na over ... discipelschap is iets achtgelaten .................................................................. 5 Denk eens na over ... pelgrim of vaste bewoner .............................................................................. 6 Denk eens na over ... de stem van Christus horen .......................................................................... 7 Denk eens na over ... weet je hoe je volgt? ..................................................................................... 7
EMAILTAAK ........................................................................................................................... 8 Deel 1 .............................................................................................................................................. 8 Deel 2 .............................................................................................................................................. 8
Leerdoelen Na twee hoofdstukken heb je nu wel ervaring met je dagboek. Je zou nu ook moeten ontdekt hebben hoe je Gods stem best verstaat, terwijl je jezelf verder geestelijk onderzoekt en toerust. Richt je aandacht in dit hoofdstuk goed op de vragen in de tekst, op de gedeelten uit Devotional Classics (zie de bijlagen) en op wat God tot je zegt door je studie, het alleen zijn en het bidden. In dit hoofdstuk denken we na over je geestelijke geschiedenis: hoe en wanneer ben je christen geworden? Wat heb je sindsdien gedaan om je geestelijke leven te voeden? Je krijgt in dit hoofdstuk gelegenheid om naast de oefeningen daarover na te denken. ‹ ‹ ‹ ‹
1L IV\^[ LLU V]LYaPJO[ ]HU OL[ IPQILSZ M\UKHTLU[ ]HU JOYPZ[LSPQRL NLLZ[LSPQRL ]VYTPUN 1L SLLY[ OVL QL LLU V]LYaPJO[ ]HU QL LPNLU NLLZ[LSPQRL ]VYTPUN RHU ZJOYPQ]LU 1L RYPQN[ LLU V]LYaPJO[ ]HU KL ILSHUNYPQRZ[L ILLSKLU ]HU NLLZ[LSPQRL ]VYTPUN \P[ OVVMKZ[\R 1L ILNPU[ KL VWYVLW [V[ KPZJPWLSZJOHW [L VUKLYaVLRLU PU KL ZSL\[LSNLIPLKLU ^HHYPU *OYPZ[\Z QL oproept voortdurend verder te ontwikkelen en te veranderen.
Taken ‹ 3LLZ LLYZ[ IPQSHNLU [V[ LU TL[ 9LÅLJ[LLY PU QL KHNIVLR TL[ ILO\SW ]HU KL ]YHNLU IPQ LSRL IPQSHNL ‹ >LYR KHHYUH KVVYOLLU KP[ J\YZ\ZIVLR ‹ =VVY RVY[L HHU[LRLUPUNLU PZ ILWLYR[L ZJOYPQMY\PT[L PU KL THYNL ]VVYaPLU ‹ =VLY TL[LLU KL VWKYHJO[LU \P[ .LIY\PR KHHY]VVY IPQ ]VVYRL\Y QL WLYZVVUSPQR KHNIVLR ‹ 6U[OV\K KH[ QL OL[ ILZ[ LSRL ^LLR [LUTPUZ[L KYPL RLLY PU QL KHNIVLR ZJOYPQM[ ‹ 4HHR KL LTHPS LPUK[HRLU LU Z[\\Y QL ^LYR UHHY QL ILNLSLPKLY
(V2.00 - Hoofdstuk 3) 1
AANTEKENINGEN
OVERZICHT We beginnen nu de basis van geestelijke vorming te leggen. We doen dit om je geheugen wat op te frissen over de belangrijkste grondslagen van ons christelijk leven. Met dat uitgangspunt in gedachten kunnen we de onderstaande oefening maken. :JOYPQMVWKYHJO[ ! +LUR LLUZ UH V]LY NYVUKZSHNLU ]HU OL[ JOYPZ[LSPQR NLSVVM Lees Hebreeën 5:7-6:12 en 1 Korinthiërs 2:1-3:23 langzaam en grondig.
Wat zien Paulus en de schrijver van de Hebreeën als de grondslagen van het christelijk geloof? Waarom denk je dat de lezers van deze twee brieven nog steeds melk drinken, hoewel ze ondertussen al vlees hadden moeten eten? Wat is melk? Wat is vlees?
5VLT KYPL ZWLJPÄLRL [OLTH»Z PU QL SL]LU ^HHY]VVY .VK QL VWYVLW[ VT QL NLSVVM [L verdiepen -waarbij je dus “van melk naar vlees” zou moeten gaan. 4HHR ZJOYPQMVWKYHJO[ PU QL KHNIVLR
DE ZWAKKEN EN DE STERKEN Het is heel interessant te zien hoe de schrijvers in Hebreeën of 1 Korinthiërs het onderscheid proberen duidelijk te maken tussen “volwassen” en “onvolwassen”. In het Nieuwe Testament maken de schrijvers op verschillende terreinen een onderscheid dat belangrijk is voor ons onderzoek naar de basis van geestelijke vorming. In de brieven van Paulus: We zien in Romeinen het onderscheid tussen “zwak” en “sterk”. Hij onderscheidt enerzijds volwassen mensen die hun geloof vdeelzijdig beleven. Anderzijds spreekt hij over mensen die het geloven ontoereikend begrijpen. Toch kunnen beide typen voor God staan en leven. Paulus adviseert de twee groepen hoe ze samen kunnen leven zonder de ander te haten, aan de kant te schuiven of te minachten. Het belangrijkste in hun relatie is dat sterke mensen niet doen wat zwakke mensen zondig vinden.
In 1 Korinthiërs vinden we het onderscheid tussen de “geestelijke” en de “niet-geestelijke” mens. Dit onderscheid loopt parallel met het onderscheid tussen “volwassene” en “onvolwassene”. 1 Korinthiërs 3 benoemt deze onvolwassenen als “mensen van het vlees” en “kinderen in Christus”. Het lijkt dan ook om meer te gaan dan alleen maar dat ze het geloof begrijlpen. Het heeft ook te maken met het fundament waarop iemand zijn geloof in Christus bouwt. Mensen kunnen niet alleen onvolwassen zijn. Ze kunnen bovendien hun vlees blijven gehoorzamen. Hun hele houding wordt meer overheerst door het vlees dan door de Geest. Zij begonnen net en waren nog niet in staat met de volwassenen hetzelfde soort onderwijs ontvangen.
Hebreeën werkt het onderscheid tussen beginners en volwassenen verder uit. Het lezerspubliek van die brief bestond uit mensen van wie het geloof al in gevaar was gekomen. Ze werden verleid om hun christelijke identiteit af te zweren en terug te keren tot een puur Joodse identiteit. Zo zouden ze de vervolging van de christenen door keizer Nero kunnen
2 (Hoofdstuk 3 - V2.00)
ontlopen. De brief legt hen uit dat een deel van hun strijd te maken had met stilstaande groei, met de zonde van geestelijke luiheid en met angst. De schrijver aan de Hebreeën had hen in hoofdstuk 6 vol vertrouwen bevestigd dat ze niet terug zouden moeten keren tot het Jodendom. Ze moesten vanuit de basisprincipes die ze al kenden verder aansterken en volwassen in de Heer worden.
AANTEKENINGEN
:JOYPQMVWKYHJO[ ! +LUR LLUZ UH V]LY ]VS^HZZLU LU VU]VS^HZZLU aPQU In bijlage 1 staan aantekeningen over een gedeelte uit Hebreeën. Ze wijzen de scheiding aan tussen volwassen en onvolwassen zijn. Ze laten ook de basis van het christelijk geloof zien en schetsen een bijbels kader van de dingen die we later zullen zien.
Lees en overdenk de aantekeningen over Hebreeën in bijlage 1.
4HHR ZJOYPQMVWKYHJO[ PU QL KHNIVLR
DRIE CONCLUSIES 6U]VS^HZZLUOLPK LU LY]HYPUN Hebreeën 5 en 6 en 1 Korinthiërs 8 leren ons dat het best mogelijk is onvolwassen te zijn en tegelijkertijd toch veel geestelijke ervaringen te ontvangen. Zulke christen kunnen zelfs geestelijke gaven gebruiken en toch onvolwassen en vleselijk zijn. Ze leven van melk in plaats van vlees. Maar dit is niet voldoende voor de taken waar God ons voor roept en om zijn leven in ons uit te leven.
;PQK LU ]VS^HZZLUOLPK Je wordt niet volwassen door alleen maar tijd te laten verstrijken. We worden in het koninkrijk van God niet als volwassen christenen geboren. Dus moeten we groeien naar volwassenheid en dat kost tijd. Mensen kunnen tientallen jaren christen zijn - zelfs erg actief zijn - en toch veel onvolwassen en ongeestelijke kenmerken in hun leven tonen.
=VVYIPQ KL IHZPZ We moeten verder groeien dan de basisprincipes van het geloof. Dat kost zoveel tijd, omdat gelovigen nooit verder dan die basisprincipes lijken te komen. Het zwakke punt ligt in het feit dat in veel christelijke gemeenschappen dezelfde boodschap jaar in jaar uit herhaald wordt. Christenen horen dus telkens opnieuw de basisprincipes. We moeten ons afvragen wat daarna volgt. Wat doen mensen als ze jarenlang alleen op hun basisprincipes geleefd hebben en zich nu leeg, uitgehold en hongerig voelen? Wat doen ze als ze niet de innerlijke bronnen hebben om de vragen die van buiten komen en die steeds dringender gesteld woerden te beantwoorden? Hoe komen we op dat nieuwe, volwassen niveau? Hoe krijgen we een beter geestelijk onderscheidingsvermogen? Hoe een sterker geestelijk leven? Hebreeën 5 en 6 en 1 Korinthiërs 8 stellen ons nadrukkelijk die vragen.
(V2.00 - Hoofdstuk 3) 3
AANTEKENINGEN
:JOYPQMVWKYHJO[ ! +LUR LLUZ UH V]LY QL LPNLU NLLZ[LSPQRL NYVLP Schrijf een korte terugblik op je eigen geestelijke groei. Welke cruciale keerpunten hebben je huidige christelijke leven gevormd? Geef bijvoorbeeld antwoord op de volgende vragen:
Wat waren de belangrijkste dingen die je aangeleerd kreeg toen je christen werd? Over het geestelijke leven; over het juiste gedrag; over de rol van de gemeenschap? Wat een christen doet en wat niet (“hoe ziet een christen eruit”)? Hoe men bidt, studeert, aanbidt, belijdt, ...? Wie waren voor jou belangrijke leraren, mentors en modellen? Noem tien boeken (buiten de Bijbel) die jouw begrip van het christelijk geloof sterk gestuurd hebben. Als je voor een christelijke organisatie werkt: wat leert die je over de basis van het christelijk geloof? Als je de basis van het christelijke leven pas geleerd hebt nadat je christen geworden bent: schrijf op wat je geleerd hebt en hoe je dat geleerd hebt...
4HHR ZJOYPQMVWKYHJO[ PU QL KHNIVLR
6]LY^LLN
Soms moeten we stil zijn en gewoon “zijn”. Soms moeten we geconcentreerd en hard werken. Het ritme en de balans van onze levens verschuiven constant. We moeten daarmee in de pas blijven.
Ik (David Fraser) wil uit deze oefeningen drie ervaringen met je delen. Toen ik als tiener een wedergeboren christen werd, had ik een actieve jeugdgroep met een jeugdleider. We kwamen elke vrijdagavond samen om te eten, plezier te hebben en de bijbel te lezen. In mijn eerste jaar als christen namen we 1 Johannes door. We leerden de bijbel te lezen, te bidden, kerkactiviteiten te bezoeken en het geloof te delen. Ik deed vooral de eerste drie. Het kostte me meer tijd om Christus met mijn klasgenoten te delen. Ik dacht dat dit alles was om sterk in Christus te worden. Ik ontdekte dat deze basis wel goed was, maar niet genoeg. Na zes jaar christen te zijn, kwam ik in een vijandige omgeving terecht. Ik wist dat ik veel meer volwassenheid nodig had om de dingen te doen die gedaan moesten worden.
Wat bij deze oefening indruk op me maakte, is dat veel keerpunten in mijn geestelijke leven het gevolg zijn van een mentorrelatie met een andere, meer volwassen christen. Het meeste van mijn basiskennis van het christelijke leven komt uit gesprekken en relaties met oudere christenen: mijn jeugdwerker - die mijn geestelijke vader was - sommige docenten, mijn baas bij >VYSK =PZPVU JVSSLNH»Z VW OL[ *LU[LY MVY 6YNHUPaH[PVUHS ,_JLSSLUJL LU ,HZ[LYU <UP]LYZP[`
Ik heb door de jaren heen ontdekt dat niets voor eeuwig blijft bestaan. Wat me op één punt in het leven heeft gevoed en versterkt, werkt na een paar jaar niet meer. Ik moet met de geestelijke disciplines (en hoe ik ze toepas) opletten dat ik fris en levendig blijf. Veel te vaak ben ik in een sleur terecht gekomen en dacht ik dat er iets mis met mij was. In plaats van iets nieuws te doen (zoals op een nieuwe manier te gaan studeren), bleef ik in een patroon hangen waar ik niets aan had. Ik moet me dus telkens afvragen wat me hier en nu voedt; wat ik in deze levensfase nodig heb. 3
4 (Hoofdstuk 3 - V2.00)
Dit geeft gedeeltelijk weer hoe divers de realiteit van geestelijke vorming is. Soms moeten we stil zijn en gewoon â&#x20AC;&#x153;zijnâ&#x20AC;? - soms moeten we geconcentreerd en hard werken - het ritme en de balans van onze levens verschuiven constant en we moeten er mee in de pas blijven.
AANTEKENINGEN
:JOYPQMVWKYHJO[ ! +LUR LLUZ UH V]LY )LLSKLU ]HU NLLZ[LSPQRL ]VYTPUN Kijk in hoofdstuk 2 opnieuw naar de belangrijkste beelden van geestelijke vorming. Â&#x2039; >LSRL NHHU ZWLJPĂ&#x201E;LR V]LY NLLZ[LSPQRL NYVLP& Â&#x2039; Welke lijken het meest op je eigen ervaring? Â&#x2039; Welke beelden passen niet bij je geestelijke geschiedenis? Waarom niet? Â&#x2039; Welke beelden richten zich op discipelschap als â&#x20AC;&#x153;oproep om te veranderenâ&#x20AC;?? Â&#x2039; Welke bijbelse beelden roepen op tot een verandering in Christus? 4HHR ZJOYPQMVWKYHJO[ PU QL KHNIVLR
VIER GEBIEDEN OM TE VERANDEREN Heeft oefening 4 je geholpen? Ik hoop het. Deze beelden zijn belangrijk. Als we verder gaan met dit hoofdstuk komen de beelden aan bod die verwijzen naar verandering in het geestelijke leven. Denk aan het beeld van de rank aan een wijnstok (Johannes 15). De rank groeit, ontwikkelt zich, is geworteld en verandert doorheen de tijd. De roeping tot discipelschap is een roeping om tenminste in vier gebieden te veranderen. +L ^PS KPUNLU ]HU QL V\KL SL]LU HJO[LY [L SH[LU De meeste (zo niet alle) christelijke leiders begrijpen dat â&#x20AC;&#x153;achterlatenâ&#x20AC;? in discipelschap centraal staat. Voor de eerste discipelen betekende dat een radicale verandering in levensvervulling en manier van leven. Zo is dat ook voor velen van ons. Jezus vroeg Petrus, Andreas, Jacobus en 1VOHUULZ L_WSPJPL[ O\U ]PZUL[[LU HJO[LY [L SH[LU LU /LT [L ]VSNLU Achterlaten houdt ook de liefdevolle en vaste roeping in om diep geliefde of geladen emotionele, geestelijke, lichamelijke gedragspatronen over te geven aan de genezende aanraking van Christus. Veel christelijke leiders blijven bijvoorbeeld gevangen in angst. Als zij niet elk aspect van hun bediening onder controle hebben, worden ze bezorgd. Anderen zijn verslaafd aan vastgeroeste gedrags- of gewoontepatronen die bewust of onbewust jarenlang werden gevoed. Andere voorbeelden zijn woede, humeurigheid, luiheid, jaloersheid, hebzucht, werkverslaving of seksuele verslavingen. Verstandelijk gezien weten we dat Christus ons geroepen heeft om wezenlijk daarvan bevrijd te zijn. We kunnen er echter maar niet los van komen. Het resultaat is vaak dat we ontmoedigd raken of onszelf teleurstellen. :JOYPQMVWKYHJO[ ! +LUR LLUZ UH V]LY +PZJPWLSZJOHW PZ PL[Z HJO[LYSH[LU >LSRL ZWLJPĂ&#x201E;LRL OV\KPUN ^LSR NLKYHN VM ^LSRL V]LY[\PNPUN aV\ .VK ^PSSLU KH[ QL HJO[LY QL SHH[& 4HHR ZJOYPQMVWKYHJO[ PU QL KHNIVLR
(V2.00 - Hoofdstuk 3) 5