India perspectives pashto march april'15 by Indian Diplomacy

PASHTO

MEA INDIA

Channel

@MEAINDIA

MEA INDIA

followers

5,00,000 +

Twitter

For Passport/Visa Follow @CPVINDIA

INDIAN DIPLOMACY

followers

1 million +

Facebook

views

10 million +

YouTube

#digitaldiplomacy

Follow @INDIANDIPLOMACY

subscribers

60,000 +

YouTube

followers

5,00,000 +

Google +

Channel INDIAN DIPLOMACY

views

12 million +

Google+

‫خربې اترې‬

‫‪Like‬‬ ‫‪MEA INDIA‬‬

‫‪Follow‬‬ ‫‪@MEAINDIA‬‬

‫‪Channel‬‬ ‫‪MEA INDIA‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫لوبغاړي لقبونه ګټي‪ .‬که څه هم پدغه لوبه کې یې په‬ ‫لپاره ننګونه سپورت ته دوام ورکول او سپورت یوې نوې‬ ‫خو‬ ‫کړی‪،‬‬ ‫اوملپیک کې د ګډون کولو چانس نه دی ترالسه‬ ‫سطحې ته رسوول دي‪ .‬هغه وايي چې زه پدې خوښ یم‬ ‫پنکج به ددغه چانس ترالسه کولو لپاره یوه شیبه وخت هم‬ ‫چې په هندوستان کې د بیلیارد سپورت د مخ پر بیولو‬ ‫ضایع نه کړي‪ ،‬او تراوسه پورې د هغه لویې‬ ‫مسؤلیت په غاړه لرم‪.‬‬ ‫السته راوړنې د ارجونه جایزې‪ ،‬راجیو ګاندي‬ ‫ددغې دندې د تررسه کولو لپاره د‬ ‫پنکج لس کلن وو‬ ‫خیل رتنا او پادما رشي جایزو ګټل دي‪.‬‬ ‫سخت کار کولو په موخه پنکج د ‪ 2015‬کال‬ ‫چې د چم ګاونډ‬ ‫د هر لقب (د شاوخوا ‪ 30‬لقبونو) ګټل او‬ ‫لپاره نوې پریکړه نیولې ده‪ .‬نوموړی وایي؛‬ ‫د سنوکر کلپ ته‬ ‫د هغه د پیژندنې لپاره د‬ ‫زه به خپل فیټنیس کار وکړم‪ ،‬تر څو هغه‬ ‫الړو او د بیلیارد د‬ ‫خلکو ستاینې رسه دغه‬ ‫هم زما په لوبه کې په پام کې ونیولی يش‪،‬‬ ‫سپورت لیدل یې‬ ‫یوه‬ ‫لوبه د هغه لپاره په‬ ‫لوبې ته به وده ورکړم او هڅه به وکړم چې‬ ‫پیل کړل‬ ‫کار بدله شوه‪ .‬پنکج دغه‬ ‫ډیرې لوبې وګټم‪ .‬د هندوستان د ځوان‬ ‫واقعاً دغه خربه نه ردوي‪.‬‬ ‫پنکج ادواين لپاره دغه کار له یوې روحیې‬ ‫کله چې ته له هغه څه څخه چې تصور‬ ‫څخه هم زیات دی‪ .‬پنکج په خپل استعداد باندې د باور‬ ‫څه‬ ‫یې کوې او یا هم خوب یې وینې زیاته‬ ‫په اړه خلکو ته ډاډ ورکړ چې په ځان کې یې لیدلی دی‬ ‫ترالسه کړې‪ ،‬داسې کار ته دوام ورکول‬ ‫چې تاسې به ډیر زر دا ووینی‪.‬‬ ‫او په لقب پسې لقب ګټل ستونزمن‬ ‫تر هغې پورې به هغه البته په هیواد کې له خپلو لوبو‬ ‫کار دی‪ .‬خو بیا هم د یوه لوبغاړي‬ ‫خوند اخيل‪.‬‬ ‫‪90‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫خربې اترې‬

‫د دوه لوبو اتل‬ ‫د پنکج ادواين په کیسه کې ویل کیږي چې هغه په سنوکر او بلیارد دواړو کې وتلی‬ ‫دی او یوازینی هندی لوبغاړی دی چې ‪ 10‬نړیوال لقبونه یې ګټيل دي‬ ‫لیکوال‪ :‬ګریام ورمه‬

‫کله چې له بټمین رسه د هغه وسواس د هغه عالقه او‬ ‫فداکاري د هغه له سپورت رسه یو برابر کیدلی يش‪ ،‬نو‬ ‫بیا پرته له شکه د پنکج ادواين دا خربه باید ومنو چې‬ ‫هغه په رښتیا د کرسټوفر نولن د سیریز د لوستلو شمیر‬ ‫هیر کړی دی‪.‬‬ ‫انسان له بیالبیلو الرو روحیه اخيل خو په ما ‪ 29‬کلن‬ ‫بیټمین سخته اغیزه وکړه‪ .‬په نړۍ کې بیلیارد او سنوکر‬ ‫‪ 12‬ځله اتل په یاد نه دي چې هغه شاوخوا ‪ 50‬یا ‪100‬‬ ‫ځله د خپلې خوښې وړ نولن نابغه ته ناست دی او د‬ ‫هغه د ژوند تجربې د خپل ژوند الر ګرځولې ده‪ .‬کله‬ ‫چې د یو څو کالو درناوی له هغه څخه دومره عجیب‬ ‫انسان جوړولی يش نو دا خربه هم له امکان څخه لرې نه‬ ‫ده چې هغه دې د بیلیارد او سنوکر په لوبو کې په ځان‬ ‫دومره باوري وي‪ .‬شاوخوا دوه لسیزې شوې چې نوموړی‬ ‫خپله مینه او تلوسه په هغه شنه میز کې پیدا کوي‪،‬‬ ‫ورک کوي او بیرته یې بیا پیدا کوي‪.‬‬ ‫پنکج هغه وخت ‪ 10‬کلن وو چې په تصاديف ډول‬ ‫له خپل محرتم مرش ورور رسه د چم ګاونډ د سنوکر‬ ‫کلپ ته د اوړي په رخصتۍ کې تللی وو او د بیلیارد‬ ‫سپورتونه یې په لومړي ځل ولیدل‪.‬‬ ‫پنکج کله چې پنځه کلن وو کورنۍ یې د‬ ‫عراق له حملې وروسته له کویټ څخه‬ ‫بنګلورو ته راکډه شوې وه‪ .‬نوموړی‬ ‫وايي چې په رخصتیو کې ډیری‬ ‫وخت داسې کیدل چې‬ ‫زما ورور او ملګرو به‬ ‫لوبې کولې او ما به‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪88‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫ورته کتل او د لوبې قوانین مې ترې زده کړل‪ .‬خو درې‬ ‫اونۍ وروسته کله چې ما باالخره د لوبې کولو چانس‬ ‫ترالسه کړ‪ ،‬ما په لومړي وار رسه خپل لومړی توپ خلتې‬ ‫ته ګذار کړ‪ .‬له هغې وروسته لدې لوبې پرته ګوزاره کول‬ ‫زما لپاره ناممکن شول‪.‬‬ ‫هغه کیسه چې په اوړي کې پیل شوه څرګندوي چې‬ ‫پنکج د ټول عمر لپاره له ځان رسه ژمنه وکړه‪ .‬دغې‬ ‫پیاوړې ارادې له هغه څخه په یوه داسې نړۍ کې د‬ ‫سنوکر او بیلیارد استاذ جوړ کړ چې دلته ډیری خلک په‬ ‫یوه برخه کې د تخصص هڅه کوي‪.‬‬ ‫هغه وايي؛ کله چې زه ددغې لوبې معتاد شوم‪ ،‬نو ما‬ ‫په یوه وخت کې له سنوکر او بیلیارد دواړو څخه خوند‬ ‫اخیسته‪ .‬شاوخوا پنځه کاله وروسته زه پدې پوه شوم‬ ‫چې زه د سیالۍ تر کچې پورې دواړه لوبې کولی شم‪.‬‬ ‫زما د دواړو لوبو ښه تررسه کولو چیلنج خوښیږي او‬ ‫همدې کار زه په پښو ودرومل‪ .‬ځینې وخت داسې هم‬ ‫پیښیږي چې زه په یوې لوبې باندې د مترکز لپاره د بلې‬ ‫لوبې کول بس کړم تر څو زما د پرمختګ خنډ نه يش‪.‬‬ ‫او دغې تګالرې پرته له کوم شکه هغه ته ګټه‬ ‫رسوولې ‪ .30‬دا چې عمر یې له دیرشو کلونو‬ ‫اوښتی دی‪ ،‬اوس هم یوازینی لوبغاړی‬ ‫دی چې د سنوکر په دواړو اوږدو او‬ ‫لنډو لوبو (‪ 15‬رسې معیاري او‬ ‫شپږ رسې) او د انګلیيس‬ ‫بیلیاد دواړه ډولونو‬ ‫(وخت او نقطه) کې‬ ‫د نړۍ د مسلکي‬

‫وررسه بدلیږي‪ ،‬او په اوړي کې چې هوا په دشتو کې‬ ‫لوړو درجو ته رسیږي‪ ،‬د میز په رس د خوړو په ډولونو‬ ‫کې یو بل لوی بدلون رامنځته کیږي‪ .‬په آسام کې د‬ ‫القيل موادو څخه غني ټینګا ماس (تروش ماهي) او‬ ‫(د معدې د تیزابو د ضد طبعي موادو څخه غني او‬

‫خوند یې وڅکۍ‬

‫د ټولو خوړو په څیر‪ ،‬د هند د‬ ‫شامل ختیځ خواړه هم ډیر خوندور‬ ‫دي‪ .‬ځکه چې د خوند اندازه په‬ ‫نرموايل‪ ،‬د خوشحالی د احساس په‬ ‫راوړلو‪ ،‬ګرم مرچ چې ډیر قوي دي‪،‬‬ ‫تیزوايل او ددې سوال په پیدا کولو‬ ‫مالومیږي چې په نړی کې داسې‬ ‫خوند هم شته‪ .‬د بوټ جالوکیا خواړه‬ ‫چې (ګوسټ چيل هم ورته وایي) په‬

‫خار‪ ،‬داسې یوه مایع ده چې د بیم کول د کباب شوي‬ ‫پوستکي له مسالې او کرل شوې کیلې او یا د کیلې د‬ ‫ونې د پوستکې نه په اوبو کې له حلولو جوړیږي‪ ،‬او د‬ ‫بدن د مرنالونو او حرارات په ساتلو کې کمک کوي‪ .‬په‬ ‫اوړي کې زیات شمیر طبعي سبزیجات لکه رومیان‪،‬‬ ‫شنې سبزی او واښه هم حاصل ورکوي‪.‬‬ ‫په باراين موسمونو کې هم چې نه ختمیدمیدونکي‬ ‫بارانونه کیږي‪ ،‬د خوړو په پرهیز کې بدلون راځي‪.‬‬ ‫خزان یو داسې فصل ده چې دا والیتونه له غني‬ ‫حاصالتو ډک وي چې د بارانونو په نتیجه کې السته‬ ‫راځي‪ .‬کله چې د خزان خړ رنګ له شنو باغونو والوزي‪،‬‬ ‫نو ټوکرۍ له میوو ډکیږي‪.‬‬ ‫په ژمي کې ددې والیتونو د غنډیو په رس یو ډول‬ ‫خواړه د بدن د ګرمولو لپاره په آسام کې پیدا کیږي‬ ‫چې غني غوړ لري او په مغلیا کې د ټنګرمبۍ خواړه‬ ‫چې د تورو سینزلو نه جوړیږي او د تریخ خوند په لرلو‬ ‫رسه د محيل جنجرو خوشبوی ورکوي‪ ،‬او د ماخر‬ ‫خواړه په نګلنډ کې چې د خوږ د غوښې له ټوټې څخه‬ ‫پخیږي او د ساړه ضد ذهرو په څیر دي‪ ،‬او همدارنګه‬ ‫د ناګا او راجا مرچ د خولو په تویولو رسه خوله سوزوي‪،‬‬ ‫او په تریپورا کې د وچ ماهي سوپ په څښلو یا له جوش‬ ‫شوو وریژو رسه په خوړلو‪ ،‬چې د چوکي تیوي په نوم‬ ‫یادیږي ددې زمانت ورکول کیږي چې ټول ساړه او‬ ‫دردونه به مو له منځه والړ يش‪.‬‬ ‫با مثره موسمونه په ډیره ښه توګه ددې ښکارندوینه‬ ‫کوي چې د شامل ختیځ خواړه ساده‪ ،‬صحت ته ګټور‪،‬‬ ‫او خوشحايل راوړي‪.‬‬

‫نړیواله کچه شهرت پیدا کړی‪ .‬د‬ ‫خوړو جوړولو داسې رضوري مواد‬ ‫لري چې تر اوسه چاته نه دي مالوم‪،‬‬ ‫او بلدتیا وررسه ډیر وخت نیيس‪،‬‬ ‫د بونس لرګي وچې او تازه جوکې‪،‬‬ ‫وچه غوښه‪ ،‬وچ صابه او وچ ماهي پې‬ ‫رضوري مواد دي‪.‬‬ ‫د خوړو د پخولو یو ډول رضوري‬ ‫مواد چې ډیر تیز بوی لري د‬

‫خاسیس او په میغالیه کې د ګاروس‬ ‫ناخوم په نوم یادیږي‪ .‬دا یو کوچنۍ‬ ‫ماهي دی چې د مالګې په واسطه‬ ‫ساتل کیږي‪ .‬بوی یې ډیر بد او تیز‬ ‫دی او د ځینې خلکو لپاره له حده‬ ‫زیات تیز بوی دی چې له پخولو‬ ‫څخه څو ساعته وروسته یې هم بوی‬ ‫نه یواځې په پخلنځي کې پاتې کیږي‬ ‫بلکې لرې سیمو ته رسیږي‪.‬‬

‫پورايب رشیدار د اوو خویندو په هکله یو کتاب لیکلی‪ :‬له سګنیتي سنګ رسه د شامل ختیځ د پخلنځیو قصې‪.‬‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪87‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫خواړه‬ ‫د ترکاریو په زړه پورې خواړه‬

‫په اکوالنډ پورې اړوند ښاغلۍ بارک‬ ‫فیډابون چې خپل نسب په شامل ختیځ‬ ‫هند پورې تړي وایي‪ ،‬بای‪ ،‬چې د میزورام‬ ‫خواړه دي‪ ،‬ماته د خپل کور یادونه را تازه‬ ‫کوي‪ .‬او هغه خوشبو چې د بای له خوړو‬ ‫نه د پخولو په وخت کې ځي‪ ،‬ما ته په‬

‫شیلونګ کې د ملر له ډوبیدو وروسته د‬ ‫خپل نیکه رسه کلیسا ته د تګ د تیاري‬ ‫په وخت‪ ،‬د شپې ډوډی ته د میز برابرولو‬ ‫وخت را یادوي‪ .‬د بای خواړه د بیالبیلو‬ ‫سبزیجاتو او اوبو ګډ خواړه دي چې د‬ ‫خوش رنګه کولو لپاره پکښې فاصلیه‬

‫اچول کیږي‪ .‬دا خواړه ګرم او د او یا‬ ‫نورو خوراکونو رسه یو ځای خوړل کیږي‪.‬‬ ‫ددې خوړو رضوري مواد یواځې ګوپۍ‬ ‫نه بلکې له هر ډول تازه او شنو سبزیجاتو‬ ‫او حتا د بونس د لرګي له تازه جوکو‬ ‫څخه جوړیږي‪.‬‬

‫بای‪ ،‬د میزورام‬ ‫یو ډول خواړه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪86‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫تریپورا له والیت څخه که څه هم په لیدلو یو شان‬ ‫په نظر غوړ خواړه نه خوښوي‪ .‬دا به ناسمه وي‬ ‫ښکاري خو که وڅکل يش‪ ،‬د خوړو خوند له یو بل‬ ‫چې د شامل ختیځ ټول خوړو ته په یو نظر وګورو‪.‬‬ ‫رسه توپیر لري‪ .‬او همداسې په‬ ‫هر ایالت په خاصه او مشخصه‬ ‫ټولو اوو ایاالتونو کې کیږي‪ .‬د ذايت‬ ‫توګه د خوړو بیل تاریخ او د پخيل‬ ‫ددې سیمې خواړه ګرم‬ ‫انفرادي لیکو په نظر کې د نه نیولو‬ ‫بیالبیلې طریقې لري‪ .‬ځینې وخت‬ ‫سیر نه دي‪ ،‬ساده‪ ،‬په‬ ‫رسه‪ ،‬د شامل ختیځ اصيل اصول‬ ‫هر ایالت له یو شان موادو څخه‬ ‫له‬ ‫او‬ ‫شوي‪،‬‬ ‫پاخه‬ ‫آرامه‬ ‫ټول خواړه رسه یو ځای تړي‪ .‬په‬ ‫بل ایالت ته ورته خواړه په مختلفه‬ ‫څخه‬ ‫مسالو‬ ‫کمو‬ ‫ډیرو‬ ‫حقیقت کې ددې المل صداقت او‬ ‫طریقه پخوي‪ .‬لکه څنګه چې د‬ ‫په ګټه اخیستنې پر‬ ‫د پرهیز ساتل دي‪ .‬په دې سیمه‬ ‫نګلنډ په ایالت کې بیالبیلې قبیلې‬ ‫ځای د تازه بوټو او لږو‬ ‫کې پنځه کلني موسمي فصلونونه‬ ‫دا کار کوي‪ 16 ،‬لویې او زیات‬ ‫کیږي‬ ‫استفاده‬ ‫غوړو‬ ‫رامنځته کیږي چې پرسلی‪ ،‬اوړی‪،‬‬ ‫شمیر کوچنۍ قبلې پکښې شاملې‬ ‫مونسون‪ ،‬خزان او ژمۍ دی‪ .‬د‬ ‫دي‪ .‬او یا م په د میغالیا په والیت‬ ‫موسم په بدلیدو رسه د تولیداتو ډولونه او له هغې‬ ‫کې د خايس او جینتیا په پخيل کې ښکاره توپیر‬ ‫څخه د ګټې اخیستلو طریقې هم بدلیږي‪.‬‬ ‫لیدل کیږي‪ .‬د خوږ د غوښې د ډوه خیلې خواړه‬ ‫کله چې د پرسيل یخه هوا پیل يش‪ ،‬نو پرهیز هم‬ ‫له میغالیا والیت څخه او د بهاټا د خوږ خواړه د‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪85‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫خواړه‬ ‫(کیڼ خواته) له مني پور څخه بوړي تنګړه (ښي خواته) د نګلنډ سیمې د چرګ ینه‪ ،‬مخامخ‬ ‫صفحه کې (پاسیني چپ خواته) د سنګت دیا میسا ماس خواړه له اروناچل پردیش والیت‬ ‫اړوند (الندیني کیڼ خواته) د مني پور سیمې د خوږ غوښې کباب (ښي خواته) د نګلنډ‬ ‫سیمې د جنجرو تریخ چرګ‬

‫کیږي چې دا په حقیقت کې یوه هندي کورنی ده‪.‬‬ ‫له یوه تیز نظر نه په کتو رسه د شامل ختیځ ټول‬ ‫د عجیب او غریب ټکۍ هر وخت د شامل ختیځ‬ ‫اووه ایاالتونو چې د اوو خویندو په نوم هم پیژندل‬ ‫هند د لیدونکو له خولې ددې‬ ‫کیږي‪ ،‬د یوې کورنۍ په څیر‬ ‫سیمې‪ ،‬خلکو او خوړو له لیدلو‬ ‫ښکاري‪ ،‬که څه هم له فزیکي‪،‬‬ ‫کله چې د پسرلي یخه‬ ‫وروسته اوریدل کیږي‪ ،‬او دا ټکۍ‬ ‫شخيص او د ژوند د تیرولو د‬ ‫هم‬ ‫پرهیز‬ ‫نو‬ ‫شي‪،‬‬ ‫پیل‬ ‫هوا‬ ‫د نا مالومو شیانو په لیدلو ویل‬ ‫طریقې په برخه کې د هند د نورو‬ ‫اوړي‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫بدلیږي‪،‬‬ ‫ورسره‬ ‫کیږي نه د نا معمولو‪ .‬خو کله چې‬ ‫اصيل کورنیو رسه فرق لري‪ .‬خو‬ ‫کې‬ ‫دښتو‬ ‫په‬ ‫هوا‬ ‫چې‬ ‫کې‬ ‫ددې سیمې د ورځني خوړو په‬ ‫که په ځیر رسه یې د پخيل طبعي‬ ‫لوړو درجو ته رسیږي‪،‬‬ ‫هکله خربې کیږي‪ ،‬نو ددې ټکۍ‬ ‫لورې ته‪ ،‬لکه کرل‪ ،‬تولید‪ ،‬ښکار‪،‬‬ ‫په‬ ‫خوړو‬ ‫د‬ ‫سر‬ ‫په‬ ‫میز‬ ‫د‬ ‫استعاملول غلط دي‪.‬‬ ‫د شته منابعو پیدا کول‪ ،‬طبعیت‬ ‫لوی‬ ‫بل‬ ‫یو‬ ‫کې‬ ‫ډولونو‬ ‫ددې سیمې خواړه ګرم سیر نه‬ ‫ته د احرتام تر څنګ په طبعیت‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫رامنځته‬ ‫بدلون‬ ‫دي‪ ،‬ساده‪ ،‬په آرامه پاخه شوي‪ ،‬او‬ ‫کې اوسیدل‪ ،‬او تر ټولو مهم دا چې‬ ‫له ډیرو کمو مسالو څخه په ګټه‬ ‫کله چې د خوړو د دانو مسله وي‬ ‫اخیستنې پر ځای د تازه بوټو او لږو غوړو استفاده‬ ‫دوی ددې هڅه نه کوي چې طبعیت ته مزاحمت‬ ‫کیږي‪ .‬مزیروم او نګالنډ داسې والیتونه دي چې زما‬ ‫وکړي‪ ،‬نو که دا ټول مسایلو ته وکتل يش‪ ،‬نو واضع‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪84‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

ARUNACHAL PRADESH Ø S moked pork with bamboo shoot Ø K arela chutney Ø P aa Chauu (boiled fish)

TOP DISHES FROM EACH STATE

ASSAM Ø N arasingha Maas Ø Sariyah Diya Masor Tenga Ø K har (green papaya with lentils)

NAGALAND Ø L otha Fish Curry Ø S moked pork ribs Naga style Ø A xonhe with vegetables

MEGHALAYA Ø J a Doh (Khasi meat pulao) Ø D oh Khleh Ø D oh Sein (pork with black sesame)

MANIPUR Ø B odi Thongba (potato with lentil nuggets) Ø Iromba Ø T hombou Shinju (Lotus stem salad)

TRIPURA Ø B angwi (rice in Lairu or banana leaf cones) Ø S oya Bean Bhaja Ø P ork Bharta

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

MIZORAM Ø B ai (Mizo vegetable stew) Ø A rsa Beipenek (Spicy chicken stew) Ø S moked pork stew

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫خواړه‬

‫د اوو خویندو رازونه‬ ‫د شامل ختیځ هند ټول اووه ایاالتونه د پخيل ځانګړی تاريخ او د پخولو بیالبیلې طریقې‬ ‫لري چې هر ډول پخلی د ساده توب‪ ،‬صحت‪ ،‬او اسايس مواردو په اصولو برابر دي‬

‫لیکوال‪ :‬پرايب رشدار‬

‫پخلۍ د شامل ختیځ په ټولو اوو ایاالتونو کې چې د‬ ‫اروناچل پردیش‪ ،‬آسام‪ ،‬مني پور‪ ،‬میغاالیا‪ ،‬میزورام‪،‬‬ ‫نګالنډ او د تري پورا والیتونه پکښې شامل دي‪ ،‬د کال‬ ‫د فصلونو په اساس کیږي‪ .‬کوم خواړه چې په مختلفو‬ ‫فصلونو کې پیدا کیږي‪ ،‬ټول د میز په رس د خوړو د‬ ‫خوړلو په وخت لیدلی شی‪ .‬او هغه خواړه چې د څپرکي‬ ‫یا فصل له بدلیدلو وروسته پاتې کیږي په احتیاط رسه‬

‫یې حفاظت کیږي‪ .‬د پخيل او خوړو اصيل دلیل دا دی‬ ‫چې که څوک خواړه غواړي هم نه خو ضایع کوي یې هم‬ ‫نه‪ .‬په شامل ختیځ هند کې له ټولو خوراکي توکو ګټه‬ ‫اخیستل کیږي‪ .‬او هیڅ ډول خواړه نه ضایع کیږي‪ .‬له‬ ‫ریښو‪ ،‬ډنغرو‪ ،‬پاڼو‪ ،‬د نباتانو دانو‪ ،‬د بوټو ګالنو‪ ،‬د کبانو‪،‬‬ ‫چرګانو‪ ،‬غواګانو‪ ،‬د اهيل حیواناتو پخې‪ ،‬شاخونو او پاڼو‬ ‫په شمول هیڅ ډول خواړه نه ضایع کیږي‪.‬‬

‫د حامچل پردیش ګرم چرګ‪ ،‬ستوري د بونس د‬ ‫لرګیو له جوکو رسه یو ځای په بخار پاخه شوي‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪82‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫کلونو کې ددې هرن مینه وال د پرمختللو او اقتصادي‬ ‫خالصیدو وروسته د اليس سنایو ماهر خلک او هرن‬ ‫ښارونو په شمول حتا خارجي سواحلو ته مهاجر شول او‬ ‫مندان چې دا کار یې خوشې کړې وو‪ ،‬بیرته دې سیمې‬ ‫دا رسم په ټپه ودریدو‪.‬‬ ‫ته راغلل‪.‬‬ ‫ددې رسم د کموايل وجه په منطقه‬ ‫کله چې سیايس جنجالونه پای ته‬ ‫کې د ټولنیز اقتصاد او همدارنګه د‬ ‫ورسیدل‪ ،‬سوله تامین شوه او خوشبختي‬ ‫دوره‬ ‫تاریخي‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫زرینولو او د فکر د ښکاره کولو نورې‬ ‫بیرته د تجارانو د حفاظت او امنیت له‬ ‫او‬ ‫حکمرانانو‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫سیالې الرې چارې دي‪.‬‬ ‫وجې راغله‪ ،‬دې کار دوی د ته د ښایسته‬ ‫تجارانو لخوا زیات‬ ‫په دیوالونو دا رسمونه د بیالبیلو‬ ‫لرګیو په واسطه د ماڼیو د زرینولو او د‬ ‫عبادت‬ ‫شمیر‬ ‫کلتوري او ټولنیزو فعالیتونو ښکارندوي‬ ‫دیوايل رسمونو زمینه بیرته مساعده کړه‪.‬‬ ‫ماڼی‬ ‫او‬ ‫خونې‬ ‫کوي چې په مختلفو تاریخي دورو کې‬ ‫په دې تاریخي دوره کې زیات شمیر‬ ‫وې‬ ‫شوې‬ ‫جوړې‬ ‫رسم شوي دي‪.‬‬ ‫عبادت خونې د حکمرانانو او تجارانو‬ ‫چې دیوالونه یې له‬ ‫دا یواځې د هرن لویوالی نه ښيي‬ ‫لخوا جوړې شوې‪ ،‬چې دیوالونه یې له‬ ‫رسمونو ډک وه‬ ‫بلکې د بیالبیلو ټولنو په تاریخي اهدافو‪،‬‬ ‫رسمونو ډک وه‪.‬‬ ‫سینګار‪ ،‬لباس‪ ،‬د موسیقۍ آلو‪ ،‬وسلو او په‬ ‫دا هرن د ‪19‬مې پیړۍ په طرف مخکې‬ ‫نورو تفصیيل تصوري نظرونه رڼا اچوي نو ځکه د ګجرات‬ ‫په وړاندې الړو او د ‪20‬مې پیړې تر لومړیو کلونو پورې‬ ‫په تاریخ کې ډیر مهم ځای لري‪.‬‬ ‫یې دوام وموند‪ .‬که څه هم د ‪19‬مې پیړۍ په آخري‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪81‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فرهنګ‬

‫کیدلې‪ .‬هغوی مجسمه جوړونکي وه او له رسمولو رسه د‬ ‫کې لیدل کیږي‪ .‬په دې رسامیو کې د مرو ګرجار او‬ ‫آشنایی تر څنګ د هغوی تاکید په افساين هرن وو‪.‬‬ ‫مرهاټیانو او همدارنګه د اروپایي یرغلونو رسامۍ په‬ ‫د تکړه هرن مندانو په لرلو رسه نورو ټولنو لکه موچیس‬ ‫لوړه کچه لیدل کیږي‪ .‬او په زړه پورې خربه دا ده چې‬ ‫(موچیانو)‪ ،‬مالیس (بزګرانو) او همدارنګه‬ ‫حیرانه وونکي موضوعات لکه د ریل‬ ‫کچیاس ( د سبزی خرڅونکو) په شمول د‬ ‫خط‪ ،‬بخاري کشتیانې‪ ،‬بایسیکل او نورې‬ ‫دوی د یوه تاریخي‬ ‫خیده په ولسوالۍ کې په دیوالونو رسامي‬ ‫لوبې لکه کرکټ‪ ،‬د اسپ زغاسته په دې‬ ‫هدف په توګه د‬ ‫پیل کړې وه‪ .‬دوی به حیوانات‪ ،‬مرغۍ‪،‬‬ ‫دیوالونو ښودل شوي دي‪.‬‬ ‫آرایش‪ ،‬لباس او‬ ‫ګالن او حرشات رسمول‪.‬‬ ‫د کورونو چتونه په ښکلو لرګیو او نورو‬ ‫سلحو په رسمولو‬ ‫د بدن جوړښت پیاوړۍ او لنډ ښکارول‬ ‫الهي شکلونو رسه برابرول د غرب د ښکاره‬ ‫سره په بیالبیلو‬ ‫کیدو‪ .‬نرانو به د لنګ‪ ،‬انګرکو (کوټ‪،‬‬ ‫نفوذ ښکارندوی دي‪.‬‬ ‫ټولنو رڼا اچوي‬ ‫کمیس) او پګړۍ په څیر معارصې جامې‬ ‫په دیوالونه رسامي او تصویر جوړول‬ ‫اغوستلې او ښځو به ساړي او اوږدې ملنې‬ ‫د خلکو لخوا د خپلو کورونو د ښایست‬ ‫اغوستلې‪ .‬او د نرانو په رسم کې د بریتونو بدلون د راما او‬ ‫لپاره منل شوي وه‪ ،‬بی له دې چې په دې عقیده ولري‬ ‫کرشنا خدایانو لخوا رامنځته شوی و‪.‬‬ ‫چې دا تصویري کورونه به ددوی کورنی ته ښیرازي او‬ ‫د ‪18‬مې پیړۍ په آخري نیمه یی کې مرهاټیانو په‬ ‫خوشحايل راوړي‪ .‬د سوراشرتا په سیمه کې‪ ،‬په منځنیو‬ ‫ګجرات حکومت کولو‪ .‬د اقتصادي مشکالتو نه له‬ ‫پیړو کې دا رسامۍ د سالت (سنګ تراشانو) لخوا‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪80‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫فرهنګ‬

‫د ګجرات د زیات شمیر‬ ‫عبادت خونو او ماڼیو په‬ ‫دیوالونو رسامۍ لیدل کیږي‬ ‫چې د هند د حامسو لکه‬ ‫رام یانه او مهاباراتا تر څنګ‬ ‫د کرشنا افسانې او داستانو‬ ‫پورې اړوند دي‪ .‬حتا ورځني‬ ‫کارونه په رسمونو کې ښودل‬ ‫شوي دي‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪78‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪GUJARAT‬‬

‫اضايف مالومات‬

‫د هند اوم تر ټولو لوی ایالت‪ ،‬ګجرات د خپل غني او قوي‬ ‫کلتور له امله پیژندل کیږي‪ .‬دا ایالت عربین بحر پورې خور‬ ‫دې‪ ،‬او د دشتو په لرلو رسه ‪ 1666‬کیلومرته بحري خط لري‪.‬‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪77‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فرهنګ‬

‫(پاسینی خواته) لورډ ویشنو د ټیټدو‬ ‫په حالت کې د خپلې ښځې لکشمي‬ ‫رسه (منځینی برخه) د ملر خدای‬ ‫(الندینی برخه) هونامن له سیتا رسه‬ ‫ویني – د رامانیا یوه صحنه‬ ‫مخامخ پاڼه‪( :‬پاسینی برخه) د رامانیا‬ ‫‪12‬مې برخې (الندینی برخه) د کرشنا‬ ‫راسا لیال‪ -‬د شپنو انجنو رسه ګډا‬

‫د فال لیدلو په علم او هغو مرضونو پورې اړوند دي‬ ‫چې د مرګ المل ګرځي‪ .‬چې دا د نظر د ښودله‬ ‫بی مثاله رسامي ده‪ .‬هغه پیژندل شوې ولسوالی‬ ‫چې په دیوالونو یې رسامي شوې د کوچ‪ ،‬بهون‬ ‫نګر‪ ،‬جام نګر‪ ،‬بناس کانتا‪ ،‬خیدا‪ ،‬وړودرا او باروچ‬ ‫ولسوالی دي‪.‬‬ ‫رسه له دې چې په ‪18‬‬ ‫پیړۍ کې د بدلون تاریخي‬ ‫دوره رامنځته شوه‪ ،‬چې د ‪19‬‬ ‫زیات شمیر‬ ‫پیړۍ په آخري کلونو کې پای‬ ‫عبادت خونې او‬ ‫ته ورسیده‪ ،‬بیا هم د بیالبیلو‬ ‫قصرونه چې په‬ ‫تاریخي ایاالتونو او د ګجرات‬ ‫دې دوره کې جوړ‬ ‫د کوچنیو حکمرانانو په مالتړ‬ ‫شوي‪ ،‬په تاریخي‬ ‫د دیوال رسامیو وده وکړه‪.‬‬ ‫افسانو او داستانو‬ ‫پیژندل شویو او عامو خلکو‬ ‫پورې اړوند دي‬ ‫دې رسم ته دوام ورکړو‪.‬‬ ‫د خیده په ولسوالی کې د‬ ‫سوامیناراین دوستانو او فرقې دې عمل ته ال زیات‬ ‫پرمختګ ور په برخه کړو‪.‬‬ ‫زیات شمیر عبادت خونې او قرصونه چې‬ ‫په دې دوره کې جوړ شوي په دیوالونو یې د‬ ‫ویشنو پرانا او شیوا پورانا (چې دواړو د هندویزم‬ ‫دیني کتابونه دي او د ماهاپرانا ‪ 18‬برخه ده) او‬ ‫همدارنګه د کرشنا په افسانې او داستانونه رسم‬ ‫شوي دي‪.‬‬ ‫شاهي قطارونه‪ ،‬د دربار یا د پاچا د محکمې‬ ‫صحنې‪ ،‬ښکارونه‪ ،‬د مینې قصې او داسې ګالن چې‬ ‫طبعاً خالص او ښکيل دي د دیوال په رس په رسامیو‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪76‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫خوشحالی‪ ،‬حیرانتیا او پاکې مینې ښکاردوی دي‪.‬‬ ‫رسامي د هند له ډیرو پخوانیو دودونو څخه شمیرل‬ ‫د ګجرات ایالت چې د اليس توکو او هرن غني سیمه‬ ‫کیږي‪ ،‬چې رنګارنګ لیکل‪ ،‬ښایست او حکایتونه یې ددې‬ ‫بلل کیږي‪ ،‬په نړیواله کچه پیژندل شوی‬ ‫ښکارندوی دي چې پخوانیو کورنیو‬ ‫خو ددې ایالت کوم خالقت چې خلک‬ ‫او خلکو ته دا یو خاص کار وو چې په‬ ‫د دیوالونو رسامي د‬ ‫ډیره کمه بلدتیا وررسه لري د دیوالونو‬ ‫دروازو ‪ ،‬چوکاټونو او حتا د کوټو په‬ ‫یوه نماینده هنر په‬ ‫رسامي ده‪.‬‬ ‫دننه کې د میلمنو لپاره رسامي وکړي‪.‬‬ ‫توګه خپل پیدایښت‬ ‫د دیوالونو رسامي د یوه مناینده هرن‬ ‫د غارونو رسامیانې د آجنتا‪ ،‬باغ او‬ ‫په ‪17‬مې پیړی پورې‬ ‫په توګه خپل پیدایښت په ‪ 17‬پیړی‬ ‫عبادتګاه رسامۍ د هغه دوران د خلکو‬ ‫تړي او په خوښۍ سره‬ ‫پورې تړي او په خوښۍ رسه ددې‬ ‫نظر له طبعیت رسه د مینې او د انسان‬ ‫ددې سیمې او تاریخي‬ ‫سیمې او تاریخي فرهنګي دورو د تصور‬ ‫منځته راتګ په هکله تصویر بیانوي‪.‬‬ ‫فرهنګي دورو د تصور‬ ‫ښکاردوی دي‪.‬‬ ‫رسامي د تصویري افکارو د بیانولو‬ ‫ښکاردوی دي‬ ‫دوی د تاریخي افسانو او ورځني‬ ‫یوه وسیله وه‪ ،‬مرغۍ‪ ،‬ګالن‪ ،‬ونې او‬ ‫کارونو بیالبیلې برخې په مختلفو‬ ‫پیروتې د هندي مجسمه جوړوونکو او‬ ‫طریقو بیانوي‪ ،‬او هغه افکار را نقلوي چې اکرثا ً په بوټو‬ ‫رسامنو له خوا په ډیره مینه تصویري ښودل شوې دي‪.‬‬ ‫او حیواتو پورې اړوند وي‪ .‬که څه هم په پټن کې د‬ ‫د کنګرا د درې‪ ،‬د میور او ادلیلیک د طبعیت‬ ‫راګونات د عبادتګاه په ګنبدې داسې رسامۍ شوي چې‬ ‫له منظرو څخه چې کومې رسامۍ جوړې شوي د‬ ‫د هند د افسانې‪ ،‬رامانیا رسم شوی انځور‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪75‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فرهنګ‬

‫د خالقیت تصویري‬

‫خوشحايل‬

‫په ګجرات کې د دیوالونو رسامي په ‪ 17‬پیړۍ پورې تړلې ده او په خوښۍ رسه ددې سیمې او‬ ‫تاریخي فرهنګي دورو د تصور ښکاردوی دي‬ ‫لیکوال‪ :‬پردیپ زویري‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪74‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫(چپ لور ته) له خپل زوی ارجون‪ ،‬لور سارا او میرمنې انجيل رسه په ‪ 2013‬کال کې له‬ ‫ټیسټ کریکټ څخه د تقاعد په ورځ (ښي لور ته) په ‪ 2011‬کال کې د ‪ ODI‬د نړیوال‬ ‫جام ګټل‪ .‬د مخ پاڼه‪ :‬په ‪ 2012‬کال کې له ‪ ODI‬څخه د هغه د تقاعد په ورځ‬

‫په ماشومتوب کې د بایسیکل ترالسه کولو په موخه د مور او‬ ‫پالر بلک میل کولو لپاره د بالکن په پنجرې کې د خپل رس‬ ‫خوښولو مته د سچین په څیر نرم انسان څخه نه کیدله او‬ ‫د کرکټ لپاره د هغه د هرې ورځ په ځان سختۍ تیرول به‬ ‫تاسې واقعاً حیرانه کړي‪.‬‬ ‫د ټولو تررسه کړو او ګټلو لوبو‬ ‫څرګندولو رسبیره‪ ،‬هغه موخې چې ځان‬ ‫یې ورته رسوولی دی او هغه رسحدونه‬ ‫چې دده په ژوند پورې تړيل دي‪ ،‬د هغه‬ ‫او دغه ځای څو کیسې د سچین په څیر‬ ‫د انسان په پیژندنه کې مرسته کولی يش‬ ‫چې ځینې خلک پرې د خدای باور لري‪.‬‬ ‫د هغه ناراحتۍ‪ ،‬په ګوالیور کې په یوه‬ ‫هوټل کې د هغه په لویه خونه کې د هغه‬ ‫د ویرې رسحد چې د سهیيل افریقا پر‬ ‫ضد په ‪ 2010‬کال کې د هغه د دوه سوه‬ ‫رنزونو د پوره کولو ځای وو او د بیرون‬ ‫تیارې پر وړاندې مبارزې لپاره د تشناب‬ ‫د الیټونو روښانه پریښودل او د هغه د کوټې لویوايل له هغه‬ ‫څخه سړی جوړ کړ‪.‬‬ ‫که څه هم د مقدمې پیل تاسې مستقیم پوهوي چې که‬ ‫چیرې تاسې د مسالې لپاره د کب نیولو په هڅه کې وی‪ ،‬یا‬

‫داسې ګومان کوی چې ځینې مسایل د یوه یا بل المل له وجې‬ ‫نه شو لیکلی‪ ،‬بیا هم ځینې داسې خربې ناویلې پاتې شوي‬ ‫چې باید ویل شوې وی‪ .‬د سچین مقصد د ځان تثبیت لپاره‬ ‫فقط په خپلې رسوایۍ نظر ورکول نه دي بلکې هغه غواړي‬ ‫چې لوبغاړي ته داسې روحیه ورکړي چا چې په لوبو کې په‬ ‫پام او پرته له کومې اغیزې د لوبې له‬ ‫پیل څخه تر پایه لوبه کړې ده‪ .‬لدې‬ ‫اټوبیوګرافۍ څخه د سچین یوازینی‬ ‫هدف د رازونو افشاء کول یا د خپلو‬ ‫منرو ساتل نه وو بلکې د هغه لومړی‬ ‫مقصد د لوبې بد مخ څخه دی یا هغه‬ ‫خربې چې دغه نابغه له خپلې ټیم‬ ‫له ملګرو رسه کړې وي یا د کرکټ‬ ‫نور مشهور لوبغاړي چې د کرکټ په‬ ‫خاطره کې یې له هغه رسه اوږده الر‬ ‫وهلې وه یا د سچین مینه وال وو‪.‬‬ ‫دا چې هغه په خپلې طریقې رسه‬ ‫لوبه کوي‪ ،‬په یوه لحظه کې سچین تاته‬ ‫خپلې نړۍ ته د راتلو بلنه درکوي خو په بله لحظه کې داسې‬ ‫احساس درکوي چې له دغې نړۍ څخه لرې واوسې‪ .‬ښايي‬ ‫یوه ورځ هغه ټول هغه څه هم ووایي چې ناویل شوي پاتې دي‪.‬‬ ‫یا ښايي هیڅ یې څرګند نه کړي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪73‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫بیاکتنه‬

‫سچین په خپلې‬

‫طریقې ژوند کوي‬

‫د سچین ټنډولکر د خپل ژوند لیک د کرکټ لوبغاړي په توګه د هغه د ژوند څرګندونه‬ ‫کوي چې په یوه وخت کې هم آزاد او هم بند دی‬ ‫لیکوال‪ :‬ګریمه ورمه‬ ‫کله چې یو داسې څوک چې په ‪ 22‬ډګرونو کې د هغه هر‬ ‫عمل ډیر څه ووايي‪ ،‬داسې پریکړه وکړي چې د ویلو لپاره‬ ‫اوس هم یو څه لري‪ ،‬نو په داسې وخت کې د خوشحالۍ‬ ‫کنټرولول ناشوين دي‪ .‬تر ټولو لویه دا ده چې دا ځل پخپله‬ ‫سچین ټنډولکر د هغه د بیټ پر ځای د خپلو کړنو په اړه‬ ‫خربې کوي‪.‬‬ ‫د یوه لوبغاړي په توګه د هغه ژوند یو داسې روښانه‬ ‫کتاب وو چې ټولو ته پرانیستی وو‪ ،‬خو د هغه د ژوند بله‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪72‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫برخه له ټولو پټه وه‪ .‬که څه پدې اړه بحث کول ستونزمن‬ ‫کار وو‪ ،‬خو بیا هم خلک تږي ول چې د سچین د شخيص‬ ‫ژوند په اړه پوه يش‪ .‬د هغه آټوبایوګرايف (پخپله د ژوند لیک‬ ‫لیکل) په خپله طریقه ژوند کول (‪)Playing It My Way‬‬ ‫باالخره تاسې ته هغې نړۍ ته دننه کیدو اجازه درکوي چې‬ ‫تراوسه یې امکان نه درلود‪.‬‬ ‫په کتاب کې د کوچني سچین د ماشومتوب د شوخۍ‬ ‫او له ستونزو څخه د ځان راویستلو کیسې ویل شوي دي‪.‬‬

‫د فرهنګونو د ټکر یوه په زړه پورې کیسه بیانوي‪ .‬لکه‬ ‫چې مونږ مببي ډریمز لپاره کار کولو‪ ،‬ویرب هغه ته‬ ‫وویل چې باید خپلې سټډیو ته په لوڅو پښو دننه يش‬ ‫ځکه هغه ځای د جومات په څیر په راحت ورکوونکي‬ ‫ځای بدل شوی وو او رحامن به هلته‬ ‫په سجده پریوتو او خپل خدای ته به‬ ‫یې عبادته کاوه‪.‬‬ ‫روحاً له خپل کار رسه د هغه له‬ ‫مینې څخه څرګندیږي او پیغام‬ ‫ورکوي چې د موسیقۍ دغه استاذ‬ ‫د خپلې آزادې موسیقۍ رڼا په‬ ‫ښودلو رسه د ژبې‪ ،‬فرهنګ او مذهب‬ ‫رسحدونه مات کړي وو‪.‬‬ ‫سبهاش ګايي د رحامن موسیقي‬ ‫انقاليب او نه اټکلیدونکي معريف‬ ‫کوي ځکه هغه په یوه شیبه کې ډیر‬ ‫پوست او رسمي روان وي او په بله‬ ‫شیبه کې هغه له خپلې سینې څخه خپله ټوله انرژي‬ ‫راوبايس‪ .‬د رحامن د غږ په اړه د ښه قضات لپاره‬ ‫به ګايي د هغه سندره شاوخوا ‪ 200‬ځلې اوریدله او‬

‫بیا یې د سندرې هغه ځایونه په ګوته کول چې واقعاً‬ ‫بهرتین ول‪.‬‬ ‫فلم جوړونکی چا چې له رحامن رسه د تال فلم د‬ ‫شوټینګ پر مهال شاوخوا ‪ 69‬ورځې تیرې کړي هغه‬ ‫ته د یوه داسې میلوډیسټ لقب‬ ‫ورکوي چې بې پرواه روحیه ولري‪.‬‬ ‫هغه زیاتوي چې رحامن ځینې‬ ‫وخت له زړه راښکوونکي غږ رسه‬ ‫راپیدا يش او بیا ځینې وخت د کار‬ ‫په منځ کې شاوخوا د دوه ساعتونو‬ ‫لپاره په تشناب کې ورک وي‪.‬‬ ‫خو حتی ګايي هم دا مني چې هر‬ ‫هرنمند په ځانګړي هغه هرنمند‬ ‫چې چې په خپل هرن کې استاذ‬ ‫واويس ځانته زړه راښکونکی سبک‬ ‫لري چې دی له نورو څخه جال‬ ‫کوي‪ .‬په جۍ هو مستند فلم کې‬ ‫مونږ ته د یوه بهرتین کمپوز جوړونکي د تر ټولو ښې‬ ‫موسیقۍ همدغه ډول ډیر زړه راښکوونکي سبکونه‬ ‫ښودل شوي دي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪71‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫بیاکتنه‬

‫هغه چوکاټونه چې د موسیقۍ یو‬

‫استاذ مونږ ته معريف کوي‬

‫د بهرنیو چارو وزارت د عامه ډیپلوماسۍ یو نوښت‪ ،‬د جۍ هو په نوم ‪ 60‬دقیقه يي مستند‬ ‫فلم د موسیقۍ د ډایرکټر اۍ آر رحامن د ژوند سفر د ثبت له کوشیډ کنورټیډ سټډیو څخه تر‬ ‫سونیک امپایر پورې انځور کړی دی‬ ‫لیکوال‪ :‬شايش پرییا‬

‫د موسیقۍ د نابغه ‪ AR‬رحامن په اړه ډیر څه ویل‬ ‫شوي دي خو د ميل جایزې ګټونکي او فلم جوړونکي‬ ‫اومیش اګروال د ‪ 60‬دقیقې مستند فلم په لیدلو‬ ‫رسه به تاسې ته هیڅ هم نوي ښکاره نه يش‪ .‬په یاد‬ ‫مستند فلم کې پخپله له کمپوز جوړونکي رسه مرکې‬ ‫تررسه شوي او د هغه له مور‪ ،‬خور‪ ،‬ملګرو‪ ،‬استاذانو‬ ‫او همکارانو لکه ډیني بویيل‪ ،‬انډریو لوییډ ویرب‪ ،‬شیکر‬ ‫کپور‪ ،‬ماين رمتنم او سبهاش ګیي په څیر کسانو څخه‬ ‫د هغه په اړه په زړه پورې کیسې اوریدل شوي او د‬ ‫رحامن د هڅو او بریاوو د احساس خوندورې کیسې‬ ‫پکې راټولې شوې دي‪.‬‬ ‫کله چې موسیقي تا رابیدار کړي‪ ،‬تاته فکر‬ ‫درکړي‪ ،‬ستا د درد دوا يش نو زما په اند‬ ‫موسیقي په تا تاثیر کوي – په مستند فلم‬ ‫کې د مدراس د موزرټ دغه ډول قیمتي‬ ‫خربې ویل شوي چې په ډاډ رسه ستا د‬ ‫زړه ژور احساس ته الر موندلی يش‪.‬‬ ‫تجربه کاران انډریو لویید ویرب او‬ ‫شیکهر کاپور د رحامن د موسیقۍ په سفر‬ ‫کې اغیزمن رول درلود او په یوه مرکه کې کاپور‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪70‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫هیوادونو د ائتالف لخوا جوړ شوی په نیمبیا کې‬ ‫فعالیت کوي‪ .‬د ‪ 450‬ملیونه هندي کالدارو په ارزښت‬ ‫د هندوستان دغه سرت د ګاما د وړانګو ټیلسکوپ چې د‬ ‫الداخ په هانل سیمه کې ځای په ځای شوی په حیدرآباد‬ ‫کې د هندوستان د الکرتونیکي همکارۍ رشکت لخوا‬ ‫جوړ شوی‪ ،‬د ډیزاین چارې یې د بهابها د اټوم تحقیقايت‬ ‫مرکز )‪ (BARC‬لخوا تررسه شوي او د ‪ 2016‬کال تر‬ ‫لومړیو پورې به فعال يش‪ .‬کله چې یې کار بشپړ يش‪ ،‬د‬ ‫اټموسفریک چیرینکوف تجربه به )‪ (MACE‬په نړۍ کې‬ ‫د ګاما د وړانګې څلورم ټیلیسکوپ وي‪ .‬د ګاما د وړانګو‬ ‫نورو ټیلیسکوپونه په اسپانیا او متحده آیالتونو کې دي‪.‬‬ ‫دغه ټیلیسکوپ چې له ‪ 1,300‬څخه زیاتې په املاسو‬ ‫بدلوونکې آینې پکې نصب‬ ‫شوي‪ ،‬د ګاما هغه وړانګې‬ ‫دغهجوړښت په‬ ‫نیولی يش چې له ‪ 100‬میلیونه‬ ‫‪ 30 kmph‬ګړندي‬ ‫کاله رڼا څخه لرې فضا څخه‬ ‫باد کې فعالیت‬ ‫د ځمکې په سطحه لګیږي‪.‬‬ ‫کولی شي او د خپل‬ ‫دغه وړانګې د ‪ 1088‬پیکسله‬ ‫جوړښت بې عیبي‬ ‫کامرې په زور لیدلی کیږي‬ ‫تر ‪150 kmph‬‬ ‫چې د جوړښت په رس کې‬ ‫ګړندي باد کې‬ ‫ځای په ځای شوې ده تر څو‬ ‫ساتلی شي‬ ‫هندي ساینس پوهانو ته الره‬ ‫هواره کړي چې د سوپر نووا‬ ‫وړانګو‪ ،‬د پلرس د انرژۍ پړکونو او په فضا کې د ددغه‬ ‫ډول انرژۍ نورو ناپیژندل شویو رسچینو په اړه څیړنې‬ ‫تررسه کړي‪ .‬په آملاسو بدلوونکو آینې په لومړي ځل په‬ ‫هندوستان کې جوړې شوې او د دفاع او فضا د سکتورنو‬ ‫په څیر په سرتاتيژیکو برخو کې به ګټورې ثابتې يش‪.‬‬ ‫همدرانګه‪ ،‬لوړ رزولوشن لرونکې کامره به د روغتیا پالنې‬ ‫په څیر سکتورونو کې له پروګرامونو رسه مرسته وکړي‪.‬‬ ‫د ‪ MACE‬ټیلیسکوپ د موزایک په څیر د رڼا کولکټر‬ ‫یوه سرته ساحه لري چې ‪ 356‬مرته مربع ده او د ‪356‬‬ ‫تولید شوو آینو له تختو څخه جوړه ده‪ .‬د لوړ روزلوشن‬ ‫لرونکې کامره ‪ 1,200‬کیلو وزن لري د اټموسفریک‬ ‫چیرینکوف د هغو پیښو کشف او خاصیت پیژندنې‬ ‫لپاره کارول کیږي چې د ټیلیسکوپ د مرکزي طیارې‬ ‫آله تشکیلوي‪ .‬ټیلیسکوپ شپږ څرخونه لري چې په‬ ‫‪ 27m‬ضخامت لرونکې الره کې تللی يش‪ .‬نوموړی‬ ‫ټیلیسکوپ د عکس اخیستلو جامع کامره لري چې په‬

‫په ‪ MACE‬رسه د سوپر نووا پاتې شونو او د سرتو فعالو هستو څیړنه کیدلی يش‬

‫فوټومولټي پالیر والړ ‪ 1,088‬پیکسله ده او ټول سګنالونه‬ ‫په الکرتونیکي ډول عمل تررسه کوي او ډیټا ترالسه‬ ‫کوي‪ .‬دغه کامره د برصي یا اوپټکل فایرب له الرې د‬ ‫کنټرول په خونه کې د کمپیوټر له سیستم رسه ترالسه‬ ‫کړې ډیټا رشیکوي‪ .‬د ټیلیسکوپ کلیدي برخې د‬ ‫نړۍ له هرې برخې څخه ډاډمن او خوندي عملیات‬ ‫تررسه کول دي‪ .‬پدې کار رسه به هندوستان د مخکښو‬ ‫ساینسپوهانو په هغه ټولنه کې شامل يش چې د ګاما د‬ ‫وړانګو په برخه کې څیړنې کوي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪69‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫نوښت‬

‫د طبیعت واکمن‬

‫د نړۍ تر ټولو سرته ارتفاعه او د ګاما وړانګو تر ټولو سرت دوهم ټیلسکوپ د الداخ په هانل‬ ‫سیمه کې ځای په ځای شو چې د طبیعت افراطي پدیدې پکې په بې ساري ډول لیدلی شې‬

‫دغه ټیلسکوپ په حیدرآباد کې د هندوستان د الکرتونیکي همکارۍ رشکت لخوا جوړیږي‬

‫د هندوستان ساینس پوهان یوې بلې نقطې ته خوشحال‬ ‫دي چې هیواد په ذايت ډول په نړۍ کې تر ټولو‬ ‫لوړه ارتفاعه لرونکی او د نړۍ تر ټولو سرت دوهم د‬ ‫ګاما وړانګو ټیلسکوپ جوړ کړ‪ .‬ددغه سرت ‪ 45‬مرته‬ ‫لوړ او ‪ 180‬ټنه وزن لرونکی ټیلسکوپ په مرسته به‬ ‫ساینسپوهان وکولی يش چې د سوپرنووا پاتې شونې‪،‬‬ ‫تر ټولو سرته فعاله هسته او پالرس په څیر حیرانوونکي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪68‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫شیان له نږدې څخه مطالعه کړي او د طبیعت افراطي‬ ‫پدیدې هم پکې په بې ساري ډول لیدلی يش‪ .‬ددې‬ ‫ټلیسکوپ په مرسته به ساینسپوهان د طبیعت د مبدا‬ ‫او طبیعي هغو وړانګو په اړه هم اسايس معلومات ترالسه‬ ‫کړي چې په فضا مببار کوي‪.‬‬ ‫اوس مهال‪ ،‬د نړۍ تر ټولو سرت د ګاما د وړانګو‬ ‫ټلیسکوپ چې ‪ 28‬مرته ضخامت لري او د اروپايي‬

‫د ‪ 1600‬کیلومرتو په اوږدوايل د کجرات د هند تر ټولو‬ ‫رسه لري ویيل دي چې‪ ،‬د کوروري په سیند کې د همپنګ‬ ‫اوږد بحري خط لري‪ .‬چې د بیالبیل ډول کبانو لپاره د بحر‬ ‫مهسیر کبانو نیول یوه بی مثاله تجزبه ده‪ ،‬په یوې غټې‬ ‫په دننی او بحرنیو ساحو کې د کور حیث لري‪ ،‬چې رواس‬ ‫تیږې کیناستل او د کبانو د نیولو وسیلې په خورولو رسه د‬ ‫(هندي سلمون) د یادونې وړ دی‪ .‬تاسې تصور کولی شی‬ ‫خپلې مړی انتظار باسل چې یوه عجوبه به په چنګک کې‬ ‫چې زه څنګه احساس کوم کله چې په یوې‬ ‫ونښيل خو له اوبو څخه یې باسل ستونزمن‬ ‫غټې تیږې د سپوږ رڼا ته د شپې لخوا ناست‬ ‫دي‪ .‬زیات شمیر کب نیوونکي د مهسیر له‬ ‫روهو د نیولو‬ ‫یم او د ښکاریانو د ښکار د پیل په مته ناست‬ ‫غسې رسه مخامخ کیږي‪ .‬یا یې د کب نیولو‬ ‫وروسته له اوبو‬ ‫یم‪ .‬دا چپتیا او آرامي د ډووف یوه لوړ آواز‬ ‫وسیله ورکه او ماته وي‪ ،‬یا یې تار شکیږي‬ ‫څخه په الوتنې‬ ‫رسه له منځه ځي او د کوچنیو کبانو عام‬ ‫یا پړی سوزي او یا هم چنګک د یوه میخ په‬ ‫مشهور دي‪ ،‬او‬ ‫قتل پیلیږي‪ .‬د یو څو ځلې تار غورځولو او‬ ‫څیر سیده يش‪ .‬د لویو مهسیر کبانو نیولو‬ ‫د کټال کب له‬ ‫هڅې وروسته یو بل ورته د ډووف آواز اوریدل‬ ‫خرب په سیکم کې د ټیسټا او په آسام کې د‬ ‫نیولو وروسته په‬ ‫کیږي‪ ،‬اوس نو زما مړی ښکار کیږي‪ .‬زه‬ ‫سوبنسیري او د هند له مرکزي سیندونو نه‬ ‫یوې فرعي بیړی‬ ‫د ریل یا چرخ د تاویدل او تار له اوازونو د‬ ‫هر وخت راځي‪.‬‬ ‫بدلیږي‬ ‫سپوږمۍ په رڼا کې خوند اخلم‪.‬‬ ‫د اندامن او نیکوبر جزیرې چې حیرانه‬ ‫د منکینو اوبو کب نیونه‬ ‫وونکی ښایست‪ ،‬تکې شنې اوبه او بیالبیال ډول کبان د نیولو‬ ‫د ګجرات له ایاالت څخه نیولې تر سویيل بنګال پورې په‬ ‫لپاره لري‪ ،‬د ښخه کب نیوونکو لپاره د خوښې وړ ځای دی‪.‬‬ ‫رشق کې په سلهاوو میله ساحلونه او د تیږو بحري خطونه‬ ‫یا د ټرولینګ په تخنیک له کشتې څخه د باراکوډاس او‬ ‫تر اوسه نه دي پلټل شوي‪ ،‬او د هغې سیمې کبانو تر اوسه‬ ‫رسو سناپر کبانو نیول او یا هم د پوپنګ په تخنیک د ټراولیز‬ ‫د کب نیولو یوه هڅه هم په ټول ژوند کې نه ده لیدلې‪.‬‬ ‫کبانو نیول زمانت ورکول کیږي‪.‬‬ ‫ډاکټر آمر بوګري چې یو تکړه کب نیوونکي دی وايي چې‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪67‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫څارنه‬

‫په هند کې‬ ‫براهم پوترا‬

‫ددې سیمې فرعي سیند چې سوبنسیري او‬ ‫د هغې شاوخوا ویالو او سیندون د مهسیر‬ ‫او کټفش کبانو لپاره هستوګن ځایونه دي‪.‬‬

‫آسام‬

‫د مهسیر کب نیول د مناس ټایګر ریزرو‬ ‫په سیمه کې د مناس په سیند کې‬ ‫مشهور دي‪.‬‬

‫د پینینسوال سیندونه‬

‫د مهامندي‪ ،‬کاویري‪ ،‬کرشنا او ګوداوري‬ ‫سیندونه د کب نیولو لپاره بغیر له باراين‬ ‫موسم نه ټول کال مساعد دي‪ .‬د ډکن‬ ‫مهسیر او د کارپس کبانو ځینې ډولونه په‬ ‫دې سیندونو کې نیول کیږي‪.‬‬

‫ټامیل ناډو‬

‫د سویيل هند په دې ایالت کې یو څو‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪66‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫ویالې‪ ،‬سیندونه او د اوبو ډنډونه شته چې‬ ‫د ټروټ او کارپ کبان پکښې نیول کیږي‪.‬‬

‫کیراال‬

‫د مونار په شاوخوا ویالو کې د ټروټ او‬ ‫کارپس کبان السته راوړل کیږي‬

‫کرناتاکا‬

‫د کاوري سیند او هغه فرعي برخې کاباين‬ ‫سیند کې د هامپ باکډ مهسیر کبان نیول‬ ‫کیږي‪.‬‬

‫ګنګا او یمونا سیندونه‬

‫په دې سیندونو او د هغوی په فرعي‬ ‫لنګرونو کې زرین مهسیر کب او ددې‬ ‫ماهي نور ډولونه پیدا کیږي چې سور‬ ‫مهسیر هم پکښې شامل دی‪ ،‬تاسې د روهو‪،‬‬ ‫کوټال‪ ،‬کالبوس‪ ،‬مورل او کټ فیش کبان‬ ‫هم نیولی شی‪.‬‬

‫هامچل پردیش‬

‫ددې سیمې په ویالو کې رنګه او نصواري‬ ‫رنګه ټروټ‪ ،‬زرین مهسیر‪ ،‬ګونچ کټ‬ ‫فیش او نور محيل ډوله کبان پیدا‬ ‫کیږي‪ .‬نه یواځې د ابو بندونو بلکه ددې‬ ‫ایاالت د اوبو په ذخیرو کې هم بیالبیل‬ ‫ډول کبان شته‪.‬‬

‫اوتر پردیش او اوترکنډ‬

‫ددې دواړو ایاالتونو سیندونه او ویالې‬ ‫د زرین مهسیر او د ټروټ کبانو د نیولو‬ ‫لپاره غوره ځایونه دي‪.‬‬

‫حري اوبه‬

‫له هند رسه د هغو منکینو اوبو اوږدوالی‬ ‫‪ 7500‬کیلومرت دی چې د سناپر‪ ،‬سی‬ ‫باس‪ ،‬شارک‪ ،‬ماکیرل‪ ،‬ټونا‪ ،‬غټ ټراولریز‪،‬‬ ‫ډوراډوس‪ ،‬هندي سلمون او د باراکوډا‬ ‫کبان پکښې موجود دي‪.‬‬

‫اسايس وسایل‬

‫د کب نیولو ډانګۍ‪ ،‬تارونه‪ ،‬چرخه‪،‬‬ ‫الوتونکي حرشات‪ ،‬کاشوغې او مړی‬ ‫د چینجیو‪ ،‬خمیرې یا نورو حرشاتو په‬ ‫شکل‪ .‬د رڼا وسیله‪ ،‬دا اړینه ده چې د‬ ‫اوبو ضد کايل باید طبعي رنګونه ولري‬ ‫تر څو له شاوخوا شیانو رسه یې توپیز‬ ‫وه نه يش‪ .‬همدارنګه د اوبو ضد بوټان‬ ‫یا سپکې څپلۍ چې په آسانی رسه د‬ ‫اوبو او شږو د وتلو تر څخه په آسانه‬ ‫له پخو باسل کیږي‪ .‬د ملر ضد کریم‪،‬‬ ‫سپکه خولی او صادر مو هم له یاده‬ ‫اوو نه وځي‪.‬‬

‫ځای ته د سفر په څیر له زیاتو رازونو او کړکیچونو‬ ‫ډک کار دی‪.‬‬

‫د مهسیر کب افسانه‬

‫په خپل مشهور کتاب کې چې د مهسیر کب د نیولو او په‬ ‫هند او برما کې د نورو سپورټي کبانو په هکله دی کپټان‬ ‫‪ A St J MacDonald‬ویيل چې‪ ،‬زیات شمیر ورزشکاران د‬ ‫مهسیر کب نیولو ته د پړانګ له ښکارولو ترجیع ورکوي‪ .‬د‬ ‫یوه غت مهسیر کب غصه په هغه وخت کې چې د درندو‬ ‫اوبو په منځ کې په چنګک کې نیول شوی وي‪ ،‬خپل ځان‬ ‫په ډیرې تیزی او زور رسه په اوبو کې تاووي او د چرخ تار‬ ‫ټول په تیزی رسه خالصوي‪ ،‬چې دا کار له هر بل ورزش‬ ‫څخه زیات خوند او حیرانتیا لري‪.‬‬ ‫که څه هم زرین مهسیر کب چې په خپل جسم بی‬ ‫بیلګې طالیي خطونه لري په شاميل هند کې پیدا کیږي‪،‬‬ ‫خو د هغې یو بل غټ ډول په جنوب کې السته راځي‪،‬‬ ‫چې د همپبک مهسیر په نوم یادیږي‪ ،‬په خاصه توګه د‬ ‫کووري په سیند کې‪ .‬ډیریک ډیسوز چې په تیرو نیږدې‬ ‫کلونو کې د لویو کبانو د بیلګو تر ټول لوی ریکارډ له ځانه‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪65‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫څارنه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪64‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫په تخنیکونو پوهیدل‬ ‫سپیننګ‪ :‬د سپیننګ تخنیک یا چل د یوه‬ ‫الوتونکي په شکل تاویږي‪ ،‬او په اوبو کې له‬ ‫بیالبیلو زاویو په رڼا او لرزې کوچنیو کبانو او‬ ‫نورو ښکارونو ته دوکه ورکوي‪.‬‬ ‫جګګنګ‪ :‬د جیګګنګ تخنیک هم د یوه چل‬ ‫غوندې استعاملیږي‪ ،‬په دې تخنیک کې د رسب‬ ‫یوه ټوټه په چنګک پورې تړل کیږي‪ ،‬او معومالً‬ ‫په یوه نرم يش پوښل کیږي‪ .‬د جیګ وسیله‬ ‫د کبانو د جدبولو لپاره په اوبو کې عمودي‬ ‫حرکتونه کوي‪.‬‬ ‫پوپنګ‪ :‬د کب نیونې د تار په رس کې مړی ته‬ ‫پوپر وايي‪ .‬او معموالً له لرګي جوړیږي‪ ،‬منځ یې‬ ‫خايل وي تر څو د اوبو په منځ ودریږي‪ .‬کله چې‬ ‫کب نیوونکی هغه په اوبو کې واچوو او د تار په‬ ‫خوشې کولو کبانو ته مزاحمت کوي او هغوی‬ ‫دوکه کیږي‪.‬‬ ‫ټرولنګ‪ :‬په دې تخنیک کې یو یا زیات تارونه‬ ‫په اوبو کې اچول کیږي‪ ،‬چې یا خطونه د یوې‬ ‫روانې له شاه اچول کیږي او یا هم له د یوه والړ‬ ‫کب نیوونکي له لخوا ورو ورو یوې او بلې خواته‬ ‫د تار په خورولو رسه کبان نیول کیږي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪63‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫څارنه‬

‫زیاته ګنه د خالص بحر لوی کبان‪ ،‬او د بلوفن ټراولریز‬ ‫په الس کې د کب نیولو وسیله او د ورځې په ښایسته‬ ‫ډول کبانو په شمول د باراکوډاس‪ ،‬ټونس‪ ،‬ډوراډوس او‬ ‫رڼا کې د تکو شنو اوبو تر څنګ په ساعتونو د سیند د‬ ‫زیات شمیر نوم کبان پیدا کیږي‪ .‬په دې اوبو کې زیاته‬ ‫اوبو بند یا د بحر غاړې ته انتظار باسل تر څو یو کب‬ ‫ستا په مړۍ د تیختې حمله وکړي‪ .‬یا به په لومړی هڅه کب نیونه نه ده شوې نو د کب نینو د سپورټونو لپاره‬ ‫ښه زمینه پکښې مساعده ده‪.‬‬ ‫کې کب ونیسی او یا به ټوله ورځ په انتظار تیره کړی‪،‬‬ ‫نه یواځې د مړی په واسطه په تازه او تروشو اوبو‬ ‫خو د دواړو خوشحايل او احساس نه رسه پرتله کیږي‪.‬‬ ‫کې د کب نیونې زمینه مساعده ده بلکې د سپایننګ‪،‬‬ ‫با ارزښته او له فزیکي پلوه قوي کبانو ته لیواله کب‬ ‫نیوونکي هر وخت چمتو دي تر څو د اوبو د مخلوقاتو په جګنګ‪ ،‬پوپنګ او د ټرولینګ د کب نیولو تخنیکونو ته‬ ‫هم الره برابره ده‪ .‬د کب نیونو مدرنو‬ ‫نیوولو خپل بخت وازمایي‪ .‬که باران وي‪،‬‬ ‫تخنیکونو په شتون په هند کې د کب‬ ‫که طوفان او یا تیز ملر‪ ،‬دا شوقي کب‬ ‫نیونې سپورټ ورځ په ورځ پرمختګ‬ ‫نیوونکي همیشه خپل کار ته په ژورو اوبو‬ ‫که باران وي‪ ،‬که‬ ‫کوي‪ .‬په حقیقت د زرین د مهسیر‬ ‫کې په پلټلو دوام ورکوي تر څو له ځانه‬ ‫طوفان او یا تیز‬ ‫کب او د ګونچ کاټ فش کب په څیر‬ ‫رسه کور ته جایزه ویيس‪.‬‬ ‫لمر‪ ،‬دا شوقي کب‬ ‫حیرانونکو کبانو له وجې د نړی نامتو کب‬ ‫هند د نړی له یو څو تر ټولو لویو‬ ‫نیوونکيهمیشه‬ ‫نیوونکی جرمي ویټ هند ته راغلی و‪.‬‬ ‫سیندونو‪ ،‬بندونو او د ‪ 7500‬کیلومرتو‬ ‫خپل کار ته په ژورو‬ ‫دا هیواد د اوبو د بندونو د کب نیونې‬ ‫په اوږدوايل بحري خط نه برخمن دي‪.‬‬ ‫اوبو کې په پلټلو‬ ‫لپاره چې د کارپس د تازه اوبو کبان لکه‬ ‫د بیالبیلو ډول کبانو لپاره د هستوګنی‬ ‫دوام ورکوي تر څو‬ ‫روهو‪ ،‬کټال او مریګل چې ژور جسم لري‪،‬‬ ‫ځای دی چې زیات شمیر یې د هند‬ ‫له ځانه سرهجایزه‬ ‫جنت دی‪ .‬ددې کبانو نیول بیل خوند‬ ‫په فرعي بحراعظم پورې تړيل دي‪ .‬د‬ ‫کور ته ویسي‬ ‫لري‪ .‬روهو د نیولو وروسته له اوبو څخه‬ ‫هاملیه سیندونه چې د تیزو اوبو په لرلو‬ ‫په الوتنې مشهور دي‪ ،‬او د کټال کب‬ ‫رسه د یو شمیر تر ټولو قوي او ښایسته‬ ‫له نیولو وروسته په یوې فرعي بیړی بدلیږي‪ .‬د هند‬ ‫سپوريت کبانو کور دی چې په هغې کې طالیي رنګه‬ ‫مهسیر کبان هم شامل دي چې د اوبو د پړانګانو په نوم د کب نیونې د سازمان رییس عيل حسیني وايي چې‪،‬‬ ‫د هند درې غټ کبان چې د کټال (کټال‪ ،‬کټال)‪ ،‬روهو‬ ‫پیژندل کیږي‪.‬‬ ‫د منکینو اوبو کب نیونه چې د هند په پراخه بحري (لبیو روهیتو) او مریګل (رسهینوس رسهوسس) ډیر ښه‬ ‫خط او د اندامن‪ ،‬نیکوبر او د لکشدویپ په جزیرو کې په سپورټي کبان دي او د کارپ کبانو نیول یوه نامالومه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪62‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫څارنه‬

‫هندوستان‪ :‬د کبانو‬

‫نیولو پخوانی ځای‬

‫هند تاسې ته د سیندونو او بحري کب نیونو فرصتونه برابروي‪ .‬د افساين مهسیر کب نه‬ ‫نیولې تر باراکوډاس او د ټریولیس غټ کبان او د هغوی با ارزښته ډولونه نیولی شی‬ ‫لیکواله‪ :‬سونیتا دیکشیت‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪60‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫بیالبیلو وختونو کې د غاټول ګالن کري‪ .‬دا چې ژوند‬ ‫یې ډیر لنډ دی‪ ،‬نو مونږ باید د نندارې په وخت کې د‬ ‫غاټول پریامنه ګالن ولرو‪ .‬مرسي وايي چې ځینې ګالن‬ ‫یوه میاشت او یا له هغې څخه هم لږه موده دوام کوي‪.‬‬ ‫د غاټول د الال کورنۍ اړوند ګالن د غرنیو سیمو وچې‬ ‫خاورې رسه ښه مطابقت لري او لږو اوبو ته اړتیا لري خو‬ ‫په دوامداره توګه‪ .‬غاټول د ځمکې الندې پیاز غونډې‬ ‫غوټه لري او یوه پاڼه لري‪.‬‬ ‫تیر کال له نړۍ څخه د راغلو میلمنو د بیروبار په‬ ‫یادولو رسه مرسي وویل چې د غاټول فصل سیاحت د‬ ‫ډیرو خلکو پام ځانته راړولی دی او د هر کال په تیریدو‬

‫رسه زیاتیږي‪ .‬هغه زیاته کړه چې د میلمنو په شمیر کې‬ ‫زیاتويل رسه مونږ هم د پارکونو او د خوراک د ځایونو په‬ ‫شمول سیالنیانو ته آسانتیاوې زیاتوو‪.‬‬ ‫د کشمیر د هوټلونو او رسټورانټونو د ملکانو د‬ ‫فدراسیون رییس ‪ GM‬ډوګ وویل چې د غاټول دغه باغ‬ ‫په نړۍ کې ساری نه لري او کال په کال مخ پر وړاندې‬ ‫ځي او د ودې په حال کې دی‪ .‬نوموړي زیاته کړه چې‬ ‫هر کال په کشمیر کې سیالنیانو ته یو څه نوي او بې‬ ‫مثاله ښودل کیږي‪ .‬د اپریل په ‪ 12-14‬کې د غاټول له‬ ‫جشن څخه وروسته‪ ،‬په مني او د ژمي په واورو کې د‬ ‫چنارونو طالیي ګونځې ونو لیدلو ته هم راتللی شی‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪59‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫څارنه‬ ‫د غاټول باغ چې د زبروان غره په ملنو کې چې‬ ‫د دال مشهور بند غاړه ده په ‪ 18‬هکتاره ځمکه کې‬ ‫پروت دی په ډیرې سختۍ رسه یې بیلګه موندلی‬ ‫شو‪ .‬خو دغه جادویي او ګلرنګه ښکال ډیر دوام نه‬ ‫کوي او شاوخوا یوه میاشت کې پای ته رسیږي‪ .‬مونږ‬ ‫سږ کال شاوخوا ‪ 60‬ډولونو کې له اتو څخه نیولې تر‬ ‫نهه لکو پورې د غاټول ګالن وکرل‪ .‬ددوی له جملې‬ ‫څخه‪ ،‬له درې لکو څخه زیات یې له نیدرلینډ هیواد‬ ‫څخه وارد کړی شوي دي‪ ،‬د کشمیر د ګلکارۍ‬ ‫رییس سنیل مرسي وویل او زیاته یې کړه چې نوموړی‬ ‫ریاست د ګل د ډول د ژوند دوام ته په کتو رسه په‬

‫(پورته او چپ لور ته) غوټۍ په بیالبیلو سیورو کې‬ ‫(ښکته) د غاټول باغ د دال بند په غاړه دی‬ ‫& ‪JAMMU‬‬ ‫‪KASHMIR‬‬

‫هلته د ځان رسوولو الر‬

‫د اندراګاندي د غاټول یادګاري باغ په رسینګر کې په‬ ‫رساج باغ چشمه شاهي کې موقعیت لري او له رسک‬ ‫رسه نږدې دی‪.‬‬

‫د دخول فیس‪ :‬د (غټانو) لپاره ‪ 50‬هندي کالدارې او‬ ‫د (ماشومانو) لپاره ‪ 25‬هندي کالدارې‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪58‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫د واورو له اوږد ژمي څخه وروسته چې سیمه یې‬ ‫پوښلې وي‪ ،‬د ډیرو رنګونه څرک راڅرګند يش او د‬ ‫رسو‪ ،‬سپینو‪ ،‬زیړو‪ ،‬شنو او بنفيش رنګونو د بخميل‬ ‫سیوري غوغا خپره يش‪ .‬دغه وخت په اپریل میاشت‬ ‫کې د پرسيل موسم وي چې د غاټول د جشن میاشت‬ ‫هم ده‪ .‬په دغه میاشت کې په جمو او کشمیر کې د‬ ‫آسیا د غاټولو تر ټولو سرت باغ د اندرا ګاندي د یادګار‬ ‫د غاټول باغ دروازه کورنیو او بهرنیو سیالنیانو ته‬ ‫پرانیستل يش‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪57‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫څارنه‬

‫د ګالنو ټغر‬

‫په کشمیر د نړۍ په سطحه مشهور د غاټولو جشن د خپلو بخميل‬ ‫غوټیو په زړه راښکونکې شنې زرغونې رسه د لیدونکو پام ځانته راړوي‬

‫لیکوال‪ :‬راهیبه آر پراوین‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪56‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫اخیستل کیږي‪ ،‬د میلې یو آرامه ځای دی‪ .‬دا‬ ‫سیمه چې د بنګالورو څخه یو ساعت د موټر فاصله‬ ‫لري‪ ،‬نو بهرته به دا وي چې په ښار کې پاتې يش‬ ‫او د یوې ورځې سفر د رشابو کارخانې لیدلو ته‬ ‫ورکړای يش‪.‬‬ ‫کرشام‪ ،‬همپي هیلس‪ :‬رسه له دې چې زه دا‬ ‫د بنګاالرو پورې تړم خو په حقیقت کې دا سیمه‬ ‫یو څه ساعته لرې پرته ده‪ .‬که څوک غواړي چې‬ ‫له حیدرآباد څخه شپږو نه تر اوه‬ ‫ساعته سفر وکړي نو ژر رسیدلی‬ ‫د فریټیلي د شرابو‬ ‫يش‪ .‬د همپي هیلس په سیمه‬ ‫په کارخانه کې‬ ‫کې واقع دی چې د ‪ UNESCO‬د‬ ‫کولی شی چې د‬ ‫نړیوالې میرايث ساحې څخه ‪70‬‬ ‫خوږو شرابو له یو‬ ‫کیلومرته فاصله لري‪ ،‬او په همدې‬ ‫محدود ډول څخه‬ ‫نوم یادیږي‪ ،‬چې دا د هند له مهمو‬ ‫چې له ممیزوجوړ‬ ‫رازونو څخه شمیرل کیږي‪ .‬کرشنا‬ ‫دي خوند واخلی‬ ‫او اما پرساد او د ددې ښاغلیو تر‬ ‫شاه موجود ټیم پریکړه کړې چې‬ ‫د هند تر ټولو باورمند رشاب تر دې مهاله تولید‬ ‫کړي‪ ،‬او د بیلګې په توګه ترې یادونه کیږي‪ .‬ددوی‬ ‫رشاب د بیلګې په توګې یادیږي او زیات شمیر‬ ‫جایزې یې په نړۍ کې ترالسه کړي دي‪.‬‬ ‫د رشابو له کارخانې څخه کتنه به تاسې ته د‬ ‫تر ټولو بی مثره ځمکې رسه مخامخ کړي چې تر‬ ‫دې مهاله به مو نه وي لیديل‪ ،‬او ددې ځمکې په‬ ‫منځ کې به تاسې یوه کوچنی شنه ساحه وګوری‬ ‫چې د واین یا رشابو کارخانه پکښې د شنې مزرعې‬ ‫په واسطه پوښل شوې ده‪ .‬اوبه ډیرې کمې دي خو‬ ‫رطوبت طبعتاً سړه هوا رامنځته کړې چې د انګورو‬ ‫د پخولو او ډیر زیات حاصل السته راوړلو لپاره یې‬ ‫ګټه رسولې‪.‬‬ ‫د رشابو کارخانه د زیاتو وسایلو لپاره‬ ‫یو پلورنځی دی‪ ،‬ټانکرونه او بوشکې په‬ ‫لومړي خط کې واقع دي‪ .‬پرسادس د‬ ‫رشاب جوړولو ټول مسولیتونه په خپله‬ ‫تر رسه کوي‪ ،‬نو که چیرې مو ترې کتنه‬ ‫کوله‪ ،‬دا به اړینه وي چې د هغوی د‬ ‫شتون وخت مالوم کړی‪.‬‬ ‫لیکوال د هند پیژندل شوی رشابی‬ ‫خدمتګار دی‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪55‬‬

‫‪n‬‬

‫‪Like‬‬ ‫‪MEA INDIA‬‬

‫‪Follow‬‬ ‫‪@MEAINDIA‬‬

‫‪Channel‬‬ ‫‪MEA INDIA‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫څارنه‬

‫بنګالورو‬

‫له دې چې ال نوي دي‪ ،‬خو بیا هم دې رشابو ښه‬ ‫ارزښت موندلی دی‪.‬‬ ‫دا د مټرو ښار د ویینا په څیر ده‪ ،‬دا د رشابو جوړولو‬ ‫پونې‬ ‫له‬ ‫او‬ ‫لرې‬ ‫څخه‬ ‫ناشیک‬ ‫اکلوجي‪ :‬له‬ ‫د کارخانو مرکز دی‪ .‬ښار ته نیږدې د یوې ورځې د چکر‬ ‫څخه د درې ساعته سفر کولو وروسته د اکلوجي‬ ‫په نتیجه کې د آرامه او جذابو رشابو د جوړولو او لیدلو‬ ‫سیمه موقعیت لري‪ ،‬چې د ممپلیو په لرلرو‬ ‫ښه امکانات موجود دي‪.‬‬ ‫مشهوره ده او اوس مهال په زړه پورې مشهور رشاب‬ ‫الپاین‪ :‬د رشابو د ټولو مزرعو تر منځ چې د یوې‬ ‫لري‪ .‬دا ښار یو کوچنی هوټل لري‪ ،‬او د شپې د تیره کارخانې له خوا ترې ګټه اخیستل کیږي‪ ،‬د الپاین په‬ ‫ولو ښه هستوګنه ده‪ .‬شاوخوا هیڅ‬ ‫سیمه کې تر ټولو زیاته هڅه د یوې ښې‬ ‫بله رشاب جوړونکي کارخانه نشته‪،‬‬ ‫لیدنې لپاره شوې‪.‬‬ ‫ټولو‬ ‫د‬ ‫شرابو‬ ‫د‬ ‫نو دا د ممبی څخه بهر ډیر تر ډیره‬ ‫راګاوندرا چې د ګودا په کورنۍ پورې‬ ‫چې‬ ‫منځ‬ ‫تر‬ ‫مزرعو‬ ‫نه‬ ‫د دوو ورځو د ګرځیدلو سیمه ده‪،‬‬ ‫اړه لري او زیات شمیر تجاريت هیلې لري‬ ‫کارخانې‬ ‫یوې‬ ‫د‬ ‫دا چې له رشايب سیمې څخه اوږده‬ ‫د رشابو دغه مزرعه جوړه کړې ده‪ .‬په‬ ‫ګټه‬ ‫ترې‬ ‫خوا‬ ‫له‬ ‫کتنې کوی‪.‬‬ ‫لومړي حاصل کې دې مزرعې د رشابو‬ ‫د‬ ‫کیږي‪،‬‬ ‫اخیستل‬ ‫فراټيل‪ :‬د هند تر ټولو تیز پرمختګ‬ ‫ښایست‪ ،‬برابري او وعده پوره کړې‪.‬‬ ‫ټولو‬ ‫تر‬ ‫لخوا‬ ‫الپاین‬ ‫کوونکې سیمې د وخت قوی ریکارډ‬ ‫که یو څوک په ځیر رسه یو ځل دې‬ ‫جوړې‬ ‫مرزعې‬ ‫لویې‬ ‫جوړ کړی‪ .‬دوی د قیمتونه څخه زیات‬ ‫مزرعې ته وګوري نو د ولې؟ پوښتنه‬ ‫شوي‬ ‫رشاب تولیدوي او په ټوسکانيس کې‬ ‫به یې په ذهن کې پیدا يش‪ .‬رسه‬ ‫د پیرو مايس رشاب جوړونکی ډیر‬ ‫له دې چې د رشابو کارخانه په‬ ‫دا‬ ‫مشهور شخصیت پیژندل شوی‪.‬‬ ‫یو څو تعمیرونه کې نغښتې ده خو ساحه یې‬ ‫زموږ خوشبختي ده چې هغه په دې پروژې کار‬ ‫څلورو خواوو ته پراخه ده‪ .‬د اوبو یو کوچنی‬ ‫رشوع کړی دی او اوس مهال د رشابو په دې‬ ‫بند چې د ذخیرې په توګه هم ترې ګټه‬ ‫کارخانه کې اوسیږي‪ .‬دا د هرن لویه رشاب خونه‬ ‫واقعاً چې ډیره متاثر کوونکې ده او د هستوګنې‬ ‫لپاره څلور مناسبې ساحې لري چې په کرایه یې‬ ‫نیولی شوو‪.‬‬ ‫د رشاب لپاره د بزګری ساحې په بیالبیلو سیمو‬ ‫ویشل شوي او یوه خاصه ساحه یې په ګرواډ کې د‬ ‫غونډی په رس ده چې د لنچیون په شمول ښه بریزس‬ ‫رشاب پکښې پیدا کیږي او د رشابو اړین کروندي له‬ ‫‪ 360‬درجو نظر څخه له پاسه نه لیدی شو‪ .‬د رشابو‬ ‫جوړونکې کارخانې په چمن کې تاسې ته د مهاراشرتا‬ ‫والیت د دود رسه سمه میلمستیا تیاروي چې‬ ‫همیشه به مو په یاد وي‪ .‬د سندرو او ګډا په بدرګه‬ ‫به ټول د خپلو رشابو رسه یو ځای تاویږي‪.‬‬ ‫د سیټ‪ ،‬او د فلګشیپ سور رنګه رشاب واقعاً‬ ‫هم یو هندۍ جنس ده‪ ،‬خو د هغوی د سنګویس‬ ‫رشاب یو واقعي میلمستیا ده‪ ،‬چې آرام او خوندور‬ ‫دي‪ .‬د رشابو په کارخانه کې کولۍ شی چې‬ ‫د ممیزو څخه د جوړ شوو رشابو له خوږوايل‬ ‫خوند واخلی‪.‬‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪54‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

WINE REGIONS OF INDIA

HIMACHAL PRADESH

Rice, trees and fruit are abundant here and although table grapes are grown, no wine is currently produced.

KASHMIR VALLEY

Rice, trees and fruit are abundant and although table grapes are grown, no wine is currently produced.

CHAMPHAI Grape growing is most prevalent in east Mizoram, centered on the towns of Champhai and Hnahlan. Grapes were sold as fruit or juice until the repeal in 2010 of the Liquor Total Prohibition Act.

NANDI HILLS Just 45 km north of Bengaluru lies the Nandi Hills. The latest wave of visitors here seeking benefit of a cooler climate are viticulturalists, keen to find sites where wine grape varieties can ripen slowly and fully develop their constituent fruit flavours without becoming baked.

DECCAN PLATEAU The powerhouse for current Indian wine production. We divide it into three sub-regions: The northern part is centred on Nashik, where most new wineries are. The central subregion extends from Narayangaon through Pune to Baramati. The southern sub-region spans Maharashtra and Karnataka with wine production centred around Sangli and Bijapur.

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

GOA Goa was ruled by Portuguese settlers from 1510 – 1961. The colonists brought with them a love of wine and they set about growing grapes despite the unpromising climate. They specialised in port-like fortified wines using Vitis labrusca varieties such as Bangalore Blue. Such production still continues.

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫څارنه‬ ‫سیمې څخه د هستوګن ځای په توګه ګټه اخيل تر څو‬ ‫توګه ډکه شوې ده‪ .‬له تولید مخکې د یوې ښې رشايب‬ ‫دا سیمه وویني‪ .‬سوال ډنډوري په نیږدې وختونو کې‬ ‫رخصتی لپاره ټول امکانات برابریږي‪.‬‬ ‫یو څو انعامونه هم اخیستي نو حتامً یې یو ځل وڅښی‪.‬‬ ‫الندې یو څو ځایونه دي چې په هند کې د رشابو‬ ‫دوی د وایوګنیر او ریسلنګ آرام رشاب هم لري‪.‬‬ ‫له سیمو څخه لیدنه په اړه ستاسې له خوښې رسه سم‬ ‫یورک د واین یا رشابو دا پلورنځی او کارخانه د سوال‬ ‫مالومات پکې وړاندي شوي‪.‬‬ ‫او د سوال د ریسورټ په منځ کې موقعیت‬ ‫لري‪ ،‬له دې ځای څخه که څه هم د سوال‬ ‫ناشیک‬ ‫یا‬ ‫واین‬ ‫د‬ ‫تاسې‬ ‫تفریحي سفرونه ښه او پاک دي‪ ،‬خو که‬ ‫دا ښار د هندوستان د رشاب جوړوونکو‬ ‫شرابو دجوړولو‬ ‫څوک د رشابو د جوړولو د پروسې د لیدلو‬ ‫ځایونو پالزمینه ده او زیات شمیر‬ ‫شی‪،‬‬ ‫لیدلی‬ ‫سیمه‬ ‫شوقیان وي نو دا سیمه بهرته ده‪.‬‬ ‫هوټلونه د پرمختګ لپاره خدمات پکې‬ ‫شرابو‬ ‫د‬ ‫به‬ ‫تاسې‬ ‫د رشابو جوړونکي د کورنی د غړي‬ ‫وړاندې کوي‪ .‬د تاج هوټل د ناشیک ښار‬ ‫او‬ ‫ټانکرونو‬ ‫لویو‬ ‫د‬ ‫په توګه وي او هر وخت په کارخانه کې‬ ‫ته د رسیدو پر مهال په لویه الره د دمې‬ ‫بوشکو په لیدلو‬ ‫موجود وي او همدارنګه د تولیدي برخې‬ ‫لپاره مشهور دی‪.‬‬ ‫شی‬ ‫حیران‬ ‫څخه د مالک رسه یو ځای لیدنه کوي او‬ ‫سوال د هند د اصيل برانډ رشاب‬ ‫د هغوی تجربه ښيي چې هیڅوک به له‬ ‫وړاندې کوي‪ ،‬دوی د رشابو جوړولو‬ ‫دوی څخه بهرته د رشابو د جوړولو په هکله ترشیح ور‬ ‫یوه موثره کارخانه جوړه کړې او د جوړولو د پروسې د‬ ‫نه کړي يش‪ ،‬چې ټول کال یې همدا کار دی‪.‬‬ ‫ترشیح کولو ښه سفرونه یې تنظیم کړي دي‪ ،‬چې له‬ ‫دا سیمه د هستوګنې ځای او آسانتیا نه لري خو‬ ‫انګورو نه رشوع په پیاله ختمیږي‪ .‬امتحاين خونې موږ‬ ‫د کتنې لپاره همیشه خالص او د ترشیح او ګرځولولو‬ ‫ته د کارخانې تجربه ښیي‪.‬‬ ‫مناسب ټیم لري‪.‬‬ ‫په خوا کې یې یو کلیوايل رسټورانټ دی چې آزاده‬ ‫ددوی د رشابو د ډولونه نه د سپارلنګ او دي روز‬ ‫فضا لري‪ .‬او هغې ته نیږدې د رسک په غاړه یو ارام‬ ‫په خاصه توګه د یادولو وړ دي‪ .‬همدارنګه یې په نیږدې‬ ‫ریسورټ دی‪ ،‬په بهرنۍ ساحه کې یې د اوسیدلو‬ ‫وختونو کې د اروس‬ ‫شخيص ځایونه دي چې د المبو‬ ‫په نوم واین معريف‬ ‫وهلو بی شمیره حوضونه هم‬ ‫کړي دي‪ .‬رسه‬ ‫لري‪ .‬زیات شمیر خلک له دې‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪52‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫څارنه‬

‫د وایین (رشابو)‬

‫په زړه پورې سفر‬

‫په هند کې د وایین د جوړولو دود د مغلو د حکمرانۍ په‬ ‫دوره کې پیل شو‪ .‬موږ تاسې ته په هیواد کې د وایین تر ټولو‬ ‫ښه تولیدي ځایونو رسه معريف کوو‬ ‫لیکوال‪ :‬مګندیپ سنګ‬

‫د رشابو خوند یوازې په څښلو کې نه دی‪ .‬که په‬ ‫رښتينې فکر ورته نظر وکړو نو د یوه سفر خوند خپل‬ ‫هدف ته په رسیدلو کې نه دی‪ ،‬او د رشابو خوند هم‬ ‫یواځې په څښلو کې نه دی‪ .‬تاسې د واین یا رشابو د‬ ‫جوړولو سیمه څارلی شی‪ ،‬تاسې به د رشابو د لویو‬ ‫ټانکرونو او بوشکو په لیدلو حیران شی او له دې څخه‬ ‫کتنه موږ ته د ال ژور خوند اخیستلو موقع را کوي‪ ،‬نه‬ ‫یوازې د رشابو د جوړولو ترشیح بلکه د رشابو جوړونکي‬ ‫په خواهش پوهیدل چې څنګه یې السته راوړي او موږ له‬ ‫طبعیت رسه ال زیات نیږدې کوي‪.‬‬ ‫څو کاله پخوا تر ټولو نیږدې ځای د داسې سفرونو‬ ‫لپاره سویيل افریقا وه‪ ،‬او یا هم د اروپا او آسټرلیا‬ ‫ځینې سیمې وې‪ .‬خو هغه سفرونه قیمته او د محيل‬ ‫ټرانسپورت لپاره یې تنظیمول له ناخوالو ډک وو‪.‬‬ ‫زیات شمیر د رشابو جوړولو کارخانې په لرې پرتو‬ ‫سیمو کې دي‪.‬‬ ‫تر ټولو مهمه داده چې‪ ،‬دداسې تفریح څخه د خوند‬ ‫اخیستلو لپاره باید یو کس ښه رشايب واويس‪ .‬په تیرو څو‬ ‫کلونو کې دا تشه د سیمه ییزو رشابخانو لخوا په عميل‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪50‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫ګوبیند سینګ د پخوانیو نهه استاذاتو په احکامو کې د نوې ورپسې د بیسخي دسته جمعي حرکت جوړیږي چې په ټول‬ ‫ښار کې ګرځي‪.‬‬ ‫انګیزې په رامنځ ته کولو رسه د پانت خلسه یا سوچه خلکو‬ ‫د بیسخي رښتینی خوند د حاصالتو د ټولولو پر مهال د‬ ‫تنظیم بنسټ کیښوده‪.‬‬ ‫پنجاب کې کلیو کې لیدلی شی‪ .‬د بیسخي‬ ‫په ګورودوارس کې ټول سرت فعالیتونه‬ ‫خواړه په انندپور صاحب ګورودواره کې چې‬ ‫تنظیمیږي‪ .‬خلک سهار وختي پاڅیږي‪،‬‬ ‫د بیسخي رښتینی‬ ‫د خلسه د پیدایښت په ځای هم مشهور دی‬ ‫ځینې خلک په سیند کې غسل کوي او بیا‬ ‫خوند د حاصالتو‬ ‫د درناوي لپاره په لویه کچه پخیږي‪.‬‬ ‫په چم ګاونډ ګوروواره کې په تنظیم شوې‬ ‫د ټولولو په مهال د‬ ‫بزګران له خدای څخه له سخاوته ډکو‬ ‫غونډه کې د ځانګړې عبادت لپاره ځي‪ .‬د‬ ‫پنجاب کې کلیو‬ ‫حاصالتو په ورکولو شکر اوبايس او د راتلونکي‬ ‫بیسخي ارداس (عبادت) څخه وروسته چیرته‬ ‫کې لیدلی شو‬ ‫لپاره د ښه ورځو دعاګانې کوي‪ .‬خلک نوي‬ ‫چې دوی له خدای څخه د هغه د رحمتونو‬ ‫کايل اغوندي او د بهرتینو خواړو په خوړلو‬ ‫شکر ادا کوي‪ ،‬خلکو ته کاده پراشاد (له‬ ‫سیمولینا او وطني غواړیو څخه جوړ سپیڅيل خواږه) ورکول رسه ددغه جشن ملانځل پای ته رسیږي‪ .‬په ځینو کلیو کې‬ ‫کیږي‪ .‬وروسته بیا لنګر (د خلکو دودیز خواړه) تیاریږي‪ .‬او په جشن کې د اضافې لپاره نندارې هم په الره اچول کیږي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪49‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫ملانځنې‬

‫د حاصالتو خوشحايل‬

‫په پنجاب آیالت کې د نوي کال په پیل رسه د بیسخي جشن په ډیرې شوق او ذوق رسه ملانځل کیږي‬

‫بیسخي چې د خلسه سیرجاين دیواس یا د خلسه د زوکړې‬ ‫په نوم هم مشهور دی هر کال د اپریل په ‪ 13/14‬ملانځل‬ ‫کیږي‪ .‬نه یوازې په پنجاب کې بلکې په ټول هندوستان کې‬ ‫خلک دغه جشن د ډلونو په وهلو رسه ملانځي ځکه دا دی‬ ‫وفادارۍ او انرژۍ د بیاراژوندي کیدو وخت دی او په لویه‬ ‫کچه بزګران د خپلو حاصالتو (په ژمي کې کرل شوي او په‬ ‫پرسيل کې ترالسه کیدونکي) ترالسه کولو ته چمتوالی نیيس‪.‬‬ ‫د جویس ګیده او د بهنګرا د نڅا اجرات هم ددغه جشن‬ ‫یوه برخه ده‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪48‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫د نانک شاهي جنرتۍ (د شیروماين ګوردوارا‬ ‫پرابهاندهک کمیټې لخوا جوړې شوې ګرمسیره ملریزه‬ ‫جنرتۍ) رسه سم‪ ،‬بیسخي د ویساخ میاشتې (اپریل – مۍ)‬ ‫له لومړۍ ورځې رسه برابره ده‪ .‬د عیسوي کال له جنرتۍ‬ ‫رسه سم‪ ،‬دغه جشن هر کال د اپریل له ‪13‬مې رسه سمون‬ ‫لري او هر ‪ 36‬کاله وروسته د اپریل په ‪14‬مې راځي چې‬ ‫سږ کال هم په ‪ 14‬تاریخ ملانځل کیږي‪ .‬دغې ورځې د‬ ‫‪ 1699‬کال په دغې ورځې د سیکانو د وفادارۍ په کتاب‬ ‫کې اهمیت ترالسه کړ کله چې د سیکانو ‪ 10‬استاذ‪ ،‬ګورو‬

‫د ګنګا په سیند کې‬ ‫کوچنۍ کښتۍ‪ ،‬عکس‬ ‫کې د سحر وختي‬ ‫ښایسته منظره ده‬

‫ورنايس‬

‫د ورنايس له حده زیاتې غوښتنې په افسانو او ارواحو‬ ‫کې ډوبې دي‪ .‬د لورډ شیوا دا پخوانۍ ښار هره ورځ د‬ ‫په سندرو کې د هغه د صفتونو لپاره پاسیږي او د رڼا‬ ‫ګروپونه لږول کیږي چې د هغه آسامين رڼا ښکارندوینه‬ ‫کوي چې هغه دا ښار پرې مینځلۍ و‪ .‬سحر وختي ددې‬ ‫ښار له عبادت خونو او د سیند له غاړه څخه کتنه تاسې د‬ ‫ارواحو بی مثاله سفر ته وړي‪ .‬هر ماښام ددې ښار ممنون‬ ‫اوسیدونکي خپل مقدس سیند د ګنګا د آريت په واسطه‬ ‫درناوی وړاندې کوي‪ .‬دا یوه داسې حیرانه وونکې سیمه ده‬ ‫چې په لیدو یې د انسان او طبعیت تر منځ رابطه پکښې په‬ ‫سرتګو لیدل کیږي‪ .‬دې مقدس ښار ته نیږدې د رسنات‬ ‫سیمه ده چې دلته بودا د روشن فکرۍ د السته راوړلو‬ ‫وروسته خپله لومړۍ خطبه وړاندې کړې وه‪ .‬د ډامک سټوپا‬ ‫عامرت په دې ځای کې د انسانانو د ارواحي او فکري سفر‬ ‫د پیل د شاهدی ورکولو لپاره لوړ دنګ والړ دی‪.‬‬ ‫اوتر پردیش ته د میرايث قوس په را رسیدو رسه سم دې‬ ‫ښار د تاریخ‪ ،‬کلتور او روحاين میرال زولی ډکه ورکړه‪.‬‬ ‫لیکوال د اوتر پردیش حکومت د ‪ UPSTDC‬اداري مدیراو د‬ ‫سیاحت خاص سکرتر دی‬

‫د سیند په غاړه د ګنګا آريت‪.‬‬

‫په کومو شیانو پوهیدل ښه دي‬

‫ دې ښار ته د سفر ښه وخت‬

‫د اکتوبر او مارچ میاشتو په‬ ‫منځ کې‬

‫ څنګه رسیدلی شی‬

‫تر ټول نیږدې هوایي ډګر د‬ ‫بابت پور دی چې ‪ 22‬کیلومرته‬ ‫فاصله لري‪ .‬د ورنايس او مغل‬ ‫رسای د ریل سټیشنې له یو بل‬ ‫رسه لویه اړیکه لري‪ .‬د موټر په‬ ‫واسطه په لویو الرو دې ښار ته‬ ‫تللی شی‪.‬‬

‫ ددې ځایونو لیدل هم مه‬ ‫هیروی‬

‫ویشواناتا خندا‪ ،‬د کايش‬ ‫وشوانت مندر‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪47‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فوري عکسونه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪46‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫واخلۍ‪ .‬د کتک د ګډا مراسمو ته ځان ورسوی‬ ‫او یا د ماښام په وخت کې د هند کالسیکې‬ ‫موسیقی ته غوږ شی‪ ،‬بیا سحر وختي له خوبه‬ ‫پاسی او د یوې آرامې کشتۍ په نیولو د ګومتي‬ ‫په سیند کې چکر اووهی‪ .‬هر سحر په ښار کې‬ ‫میرايث قدم وهل براریږي چې ستاسې توجه به‬ ‫د تیر او اوسني وخت منظرې ځانته واړي‪.‬‬

‫(پورته نه الندې خواته) د لکنو هستوګن ځای چې‬ ‫تاریخي نښه ده‪ ،‬د ګومتي ښایسته سیند‪ ،‬د سیکولنټ‬ ‫کباب چې د لکنو ویاړ دی (ښي خواته) بابا امام بارا چې‬ ‫یو پیژندل شوی تاریخي اثر دی‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪45‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فوري عکسونه‬ ‫لکنو‬

‫د اوتر پردیش پالزمینه د پیړیو په اوږدو کې ددې‬ ‫سیمې کلتوري مرکز پاتې شوی‪ .‬د خپل تهذیب‬ ‫له امله پیژندل شوې لکنو نن ورځ یو له انرژۍ او‬ ‫جوش ډک ښار دی چې د آوادي د خوړو له خونده‬ ‫ډک او د نریو خطونو پخوانیو بازارونو نه جوړ ښار‬ ‫دی چې د بی مثاله کالیو ګنډلو‪ ،‬عطرو او شاعری‬ ‫درلودنکی دی‪ .‬لکنو د نوابانو د عرصي معامری‬

‫په کومو شیانو پوهیدل ښه دي‬ ‫ دې ښار ته د سفر ښه‬ ‫وخت‬

‫د اکتوبر او مارچ میاشتو په‬ ‫منځ کې‬

‫ څنګه رسیدلی شی‬

‫دد چودري چرن سنګ له‬ ‫لویو ښارونو رسه نخلیدلی‬ ‫دی‪ .‬د ریل لوی سټیشن لري‬ ‫او رسکونه هم له لویو ښارونو‬ ‫رسه وصل دي‪.‬‬

‫ ددې ځایونو لیدل هم مه‬ ‫هیروی‬

‫رومي دروازه‪ ،‬جامه جامعت‪،‬‬ ‫دلکشا‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪44‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫کور دی چې په خاصو برخو په لرلو رسه د انګریزانو‬ ‫دورې د میرايث ټولنې یادونه تازه کوي‪.‬‬ ‫بارا امابارا‪ ،‬د اسفي جامعت‪ ،‬بهوبوالیا‪ ،‬ستخندا‬ ‫او د رمي زرینه دروازه ځینې پیژندل شوې نښې‬ ‫دي‪ .‬تاسې کولۍ شی چې د آوادي د شپې له‬ ‫ډوډۍ څخه د کباب‪ ،‬کړایي‪ ،‬بیرایاين‪ ،‬رواجي وچه‬ ‫ډوډی‪ ،‬خوږو او پان څخه په خوښۍ رسه خوند‬

‫په کومو شیانو پوهیدل ښه دي‬

‫ دې ښار ته د سفر ښه وخت‬

‫د نومرب او فربوري میاشتو په‬ ‫منځ کې‬

‫ څنګه رسیدلی شی‬

‫د خیریه هوایي ډګر له تاج‬ ‫محل څخه ‪ 13‬کیلومرت فاصله‬ ‫لري‪ .‬د آګرا کانت د ریل ګاډي‬ ‫سټیشن د هند له لویو ښارونو‬ ‫رسه نخلیدلی دی‪ .‬او رسکونه‬ ‫هم له اګرې رسه ښه وصل دي‪.‬‬

‫ ددې ځایونو لیدل هم مه‬ ‫هیروی‬

‫آګرا فورټ‪ ،‬چیني کا روزه‪،‬‬ ‫مهتاب باغ‬

‫آګرا‬

‫د ټولو هغو خلکو سرتګې چې په اګره کې د مغلو په‬ ‫جالل او شان چې د لویې او کامیابې مینې په بیلګې‬ ‫یعنې تاج محل لږیديل‪ ،‬د مغلو میرث ورته په هندارا‬ ‫کې ښودل شوی‪ .‬دا محل زموږ توجه د ملر له ملړی‬ ‫شغلې نه پیل د سپوږمۍ تر راوتلو پورې جذبوي‪ .‬که څه‬ ‫هم د مغلو د معامری هرن لیدونکي د آګرې د تاج نه‬ ‫پخوا جوړه شوې د زړه راښکونکې قال آګرا فورټ په لیدلو‬ ‫نور هم حیرانیږي‪ .‬همدارنګه د مر مر له تیږو د ایتادل‬ ‫دوله جوړه شوې مقربه‪ ،‬د اکرب په مقربې کې د مذهبي‬ ‫اتحادونو معامري بیلګه‪ ،‬د فاتیپور سیکري د شږو‬ ‫جوړ شوي قوسونه‪ ،‬او د اکرب له خوا خوشې شوې ټوله‬ ‫پالزمینه د میراث ښودنه کوي‪ .‬حتا تر اوسه پورې د‬ ‫آګرې په بیلنس کې داسې کورونه شته دي چې د اليس‬ ‫توکو جوړونکي خپل د پرتو دورا‪ ،‬زردوزي‪ ،‬د فرشونو‬

‫د اوبدلو او مر مرو تیږو ته د شکل ورکولو میراث‬ ‫ژوندی ساتلی‪.‬‬ ‫که د ماتورا او ورندوان غربګونو ښارونو په لور‬ ‫الړ شو نو د رادا او کرشنا د بشپړې مینې نړۍ ته به‬ ‫دننه شو‪ .‬دلته د کرشنا د افسانې پیل شوی‪ ،‬هغه‬ ‫کوچنۍ ماشوم چې د خپل مور شاته یې کچ پټ‬ ‫کړي‪ ،‬په خوشحالۍ او شور رسه د المتار د حويل‬ ‫ملانځل‪ ،‬د برسانه او ناندګون هغه بی مثاله کيل هم‬ ‫دلته دي چې رادا له خپلو ملګرو رسه او کرشنا له‬ ‫خپلو ملګرو رسه د لرګیو جنګ په ټوکو کې کوي‪ .‬د‬ ‫متورا میوزیم لیدلو ته هم د خپل وخت په ورکولو‬ ‫رسه د مجسمو د جوړولو له لوی ښونځي (د ماتورا د‬ ‫هرن ښونځي) د کارونو او منایشونو څخه کتنه وکړۍ‬ ‫چې د ‪ 1200‬کلونو را په ډې خوا پرمختګ کوي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪43‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فوري عکسونه‬

‫(د ساعت د ستنې پاسیني چپ خواته) تاج محل‪ ،‬د‬ ‫لډو ګوپال مجسمه په زیړ رنګ‪ ،‬د حويل ملانځل‪ ،‬له‬ ‫آګرې رسه نیږدې فتهیپور سکري‪ ،‬د اګرې معامري‬ ‫پیژندل شوي تاریخي آثار‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪42‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫د هاملیه له لویو غرونو څخه د رسچینې په‬ ‫اخیستلو رسه د ګنګا مقدس سیند د اوتر پردیش‬ ‫دشتو ته دننه کیږي‪ ،‬د لویو افکارو او د پیړیو په‬ ‫اوږدو کې د انسانانو هڅو‪ ،‬دا ځمکه د هندوستان‬ ‫په موډرن ټولنیز ژوند بدله کړې ده‪ .‬بی شمیره‬ ‫خلکو چې یونانیان‪ ،‬ترکان‪ ،‬مغل او انګریزان پکښې‬ ‫شامل وه دې سیمې ته راغيل او له دې تاریخي‬ ‫ځمکې څخه یې خپل کور جوړ کړی‪ .‬او ددې‬ ‫سیمې په کلتور‪ ،‬رواجونو او افسانو کې د ډوبیدلو‬ ‫په مقابل کې د دوو سیندنو د وصل په دې نقطه‬ ‫کې فرهنګي او منظره یی نه پاکیدونکي تاثیرات‬ ‫پریخوديل دي‪ .‬د تاریخ‪ ،‬ارواحو او تولنیزو دورو‬ ‫د تیریدو د نغښتلو په پایله کې رامنځته شوی‬ ‫میرايث قوس د غني او با جالله اوتر پردیش‬ ‫ښودونکی دی‪.‬‬

‫میرايث قوس خپل ازرښت د اوتر پردیش په زړه‬ ‫په خوریدلو مالوموي‪ ،‬چې درې مشخصې سیمې‬ ‫آګرا‪ ،‬لکنو او وارانايس یې پوښلې دي‪ .‬روښانه میرايث‬ ‫قوس د هند د تاریخ‪ ،‬میراث‪ ،‬هرن‪ ،‬کلتور‪ ،‬رواجونو او‬ ‫خوړو په ډیرو مهمو تاریخي دورو یو ځای په غیږ کې‬ ‫نیولو رسه رڼا اچوي‪ .‬دا سفر د مغلو د جالل او شان‬ ‫له تعمیراتو د تیریدو وروسته په براج کې د کرشنا‬ ‫د مینې له افسانو څخه د لکنو په نوايب‬ ‫الرو د خپل ټولنیز میراث رسه یو‬ ‫ځای تیریږي‪ .‬تر هغې وروسته‬ ‫‪UTTAR‬‬ ‫‪PRADESH‬‬ ‫د بودا د سیمې په لور یعني‬ ‫ګنګا ته او د وارانايس د‬ ‫‪Lucknow‬‬ ‫غاټس سیمې ته د ارواحي‬ ‫روشن فکرانو د لټون لپاره‬ ‫مخ په وړاندې الړ دی‪.‬‬ ‫‪Varanasi‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪41‬‬

‫‪n‬‬

‫‪Agra‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫فوري عکسونه‬

‫لوی میرايث قوس‬

‫د تاریخ‪ ،‬ارواحو او تولنیزو دورو د تیریدو د نغښتلو په پایله کې رامنځته شوی میرايث‬ ‫قوس د غني او با جالله اوتر پردیش ښکارندوی دی‬ ‫لیکوال‪ :‬ډاکټر ششنک ویکرم‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪40‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫هندوستان‪-‬ارساییل ‪2012‬‬

‫د هندوستان او ارساییلو تر منځ‬ ‫ډیپلوماتیکې اړیکې په ‪ 1992‬کال کې‬ ‫رامنځ ته شوې‪ .‬دغه مهر د ‪ 20‬اړیکو په‬ ‫ویاړ جوړ شوی او ددوی د رڼاګانو جشن‪،‬‬ ‫دیپاوايل او هانوکاه څرګندونه کوي‪.‬‬

‫هندوستان‪-‬منګلولیا ‪2006‬‬

‫هندوستان‪-‬افریقا ‪2011‬‬

‫دغه مهرونه د هندوستان او‬ ‫منګلولیا تر منځ د ‪ 50‬کلنو‬ ‫ډیپلوماتیکو اړیکو په ویاړ جوړ شوی‬ ‫او د دواړو هیوادونو د غني هرن او‬ ‫فرهنګي دود څرګندونه کوي‪.‬‬

‫دغه مهر په ‪ 2011‬کال کې د افریقا‪-‬‬ ‫هندوستان د ‪2‬مې غونډې په نښه کولو‬ ‫لپاره چاپ شو‪ .‬لومړی ځل وو چې په‬ ‫افریقا کې د دواړو هیوادونو د مرشانو تر‬ ‫منځ غونډه تررسه شوه‪.‬‬

‫هندوستان‪-‬ایران‬ ‫‪2004‬‬

‫پدغه مهر کې د‬ ‫هندوستان او ایران اړوند‬ ‫شاعران‪ ،‬فیلسوفان او‬ ‫صوفیان کبیر او حافظ‬ ‫انځور شوي دي‪.‬‬

‫هندوستان‪-‬سلوانیا ‪2014‬‬

‫هندوستان‪-‬شوروي اتحاد ‪1990‬‬

‫دغه مهر د نومرب په ‪28‬مه د‬ ‫ماشومانو د نړیوالې ورځې‪ ،‬د‬ ‫ماشومانو د حقونو د کنوانسیون په‬ ‫‪25‬مه کلیزه خپور شو‪.‬‬

‫دغه مهرونه په ‪ 1971‬کال کې د هند او‬ ‫شوروي د سولې د معاهدې ښکارندوی دی‪.‬‬ ‫د ګټلو مطالب د شوروي لخوا رسم شوي او د‬ ‫هندوستان ماشومان زمونږ څرګندونه کوي‪.‬‬

‫هندوستان‪-‬مکسیکو ‪2010‬‬

‫د ‪ 60‬کلنو ډیپلوماتیکو اړیکو په ګوته‬ ‫کولو لپاره‪ ،‬دغه مهر د کلبلیا‪ ،‬د هند د‬ ‫راجستان د فلکلوریکې نڅا او جرايب تپاشو‪،‬‬ ‫د مکسیکو ميل نڅا څرګندونه کوي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪39‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫مهمه پیښه‬

‫د ډیپلوماسۍ مهر‬ ‫له خپلواکۍ وروسته هندوستان پدې لټه کې دی چې له نورو هیوادونو رسه اړیکې‬ ‫پیاوړې کړي‪ .‬مونږ دوه اړخیزو اړیکو ته د درناوي لپاره له تیرو څو کلونو راهیسې‬ ‫چاپ شوي پوستي مهرونه کاروو‬

‫هندوستان چې په نړۍ کې یو تر ټولو تیز‬ ‫وده کوونکی اقتصادي هیواد دی د خپلو‬ ‫بهرنیو اړیکو په پاللو دوامدار کار کوي‪.‬‬ ‫هندوستان په رسمي ډول له خپلواکۍ‬ ‫څخه وړاندې له ډیرو هیوادونو لکه جاپان‪،‬‬ ‫فرانسې‪ ،‬ایران‪ ،‬میکسیکو او همداسې نورو‬ ‫رسه ډیپلوماتیکې اړیکې پیل کړي دي‪.‬‬ ‫هندوستان ته د برازیل‪ ،‬روسیې‪ ،‬چین او‬ ‫سهیيل افریقا (د ‪ BRICS‬هیوادونو) تر څنګ‬ ‫د مخ پر ودې نړۍ مخکښ هم ویل کیږي‪.‬‬ ‫د سرتاتیژیک موقعیت او دوستانه بهرنیو‬ ‫پالیسیو په درلودلو رسه هندوستان په مخ پر‬ ‫ودې او پرمختللو هیوادونو کې ډیر متحدین‬ ‫ترالسه کړي دي‪ .‬هر کال‪ ،‬د هندوستان‬ ‫د پوست ریاست د دوه اړخیزو اړیکو‬ ‫څرګندولو لپاره د رشیکو ګټو مهر صادروي‪.‬‬ ‫د رشیکو ګټو دغه مهرونه چې د هندوستان‬ ‫او د اړوند همکار هیواد لخوا د کالیزې یا‬ ‫د کومې عامې اړوندې پیښې په ویاړ چاپ‬ ‫کیږي‪ .‬په دغو مهرونو کې بیالبیلې پیژندل‬ ‫شوې طرحې ځای په ځای شوې وي او د‬ ‫هیوادونو د غني میراث څرګندونه کوي‪.‬‬ ‫الندې مو له دغو تاریخي مهرونو څخه یو څو‬ ‫مهرونو ته کتنه کړې ده‪...‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪38‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫هندوستان‪-‬جاپان ‪2002‬‬

‫د هندوستان او جاپان تر منځ‬ ‫رسمي دوستي د ‪ 1952‬کال‬ ‫د اپریل په ‪ 28‬مې پیل شوه‪.‬‬ ‫دغه مهر د پیاوړو اړیکو ‪50‬‬ ‫کلونه په ګوته کوي او د دواړو‬ ‫هیوادونو د شمتنې دودیزې‬ ‫نڅا څرګندونه کوي‪.‬‬

‫هندوستان‪-‬چین‬ ‫‪2008‬‬

‫د دواړو هیوادونو تر منځ د‬ ‫اړیکو په ویاړ دغه مهرونه د‬ ‫هندوستان د مهابودهي او د‬ ‫چین د وایټ هارس یا سپین‬ ‫آس معبد څرګندونه کوي‪.‬‬

‫هندوستان‪-‬فرانسه‬ ‫‪2003‬‬

‫دغه ګڼه د هند‪-‬فرانسې ګډې‬ ‫هڅې یا همکاري په ګوته‬ ‫کوي‪ .‬د فرانسې مهر د چرګ‬ ‫رنګه چاپ څرګندوي او د‬ ‫هندوستان مهر زمونږ د ميل‬ ‫مرغۍ تاووس څرګندونه کوي‪.‬‬

‫مهمه پیښه‬

‫د هندوستان اسايس‬

‫قانون اوس په عريب ژبه‬

‫دغه ګام د نسبي اسايس قانون په برخه کې د زیاتې پوهې لپاره‬ ‫پورته شوی دی‬

‫د ‪ IDEA‬نړیواله اداره په نړۍ کې د دوامدارې‬ ‫د هندوستان اسايس قانون د نړۍ د بیالبیلو‬ ‫ډیموکراسۍ د مالتړ لپاره جوړه شوه‪ .‬دغه چاپ د‬ ‫هیوادونو تر منځ ډیر مینه وال لري په ځانګړي‬ ‫ډول عريب هیوادونه چې د بدلون په حال کې دي عرب لیګ عمومي منيش نبیل العريب او په قاهره‬ ‫کې د عريب هیوادونو د لیګ په سکرتریت کې‬ ‫او غواړي چې ځانته اسايس قوانین ولیکي‪ .‬دغې‬ ‫منيش (د ختیځ لپاره) انیل ودهوا لخوا‪ ،‬په مرص‬ ‫خربې ته په پام رسه‪ ،‬د هندوستان د اسايس‬ ‫قانون د عريب ژباړې لومړی چاپ د ډیموکراسۍ کې د هندوستان سفیر نودیپ سوري‪ ،‬د مرص د‬ ‫عريب جمهوریت د لومړي وزیر پخواين وزیر ډاکټر‬ ‫او انتخابايت همکارۍ انسټټیوټ )‪ (IDEA‬او په‬ ‫یحیی ګامل‪ ،‬د مرص حکومت‪ ،‬رسنیو او مدين ټولنې‬ ‫قاهره کې د هندوستان سفارت په ګډه هڅه د‬ ‫څخه راغلو میلامنو او د عريب هیوادونو لیګ د‬ ‫‪ 2014‬کال په ډسمرب کې تررسه شو چې مايل‬ ‫عريب سفیرونو په موجودیت کې په الره واچول شو‪.‬‬ ‫مرسته یې د هندوستان حکومت د بهرنیو چارو‬ ‫دغه غونډه د نیبل العريب لخوا پر مخ وړل کیده‬ ‫وزارت له خوا وشوه‪ .‬مته کیږي چې دغه هڅه‬ ‫او معريف یې په مرص کې د هندوستان سفر او د‬ ‫به زمونږ عربو وروڼو ته له لوړ ارزښت څخه ډکه‬ ‫‪ IDEA‬نړیوالې ادارې د لودیځې آسیا او سهیيل‬ ‫وي او د اسايس قانون په برخه کې به د پوهې او‬ ‫افریقا لپاره سیمه ییز رییس ډاکټر ایامن‬ ‫اړیکو ښه اغیزه ولري‪.‬‬ ‫ایوب لخوا تررسه شوه‪ .‬په عريب ژبه کې د‬ ‫د ژباړې چارې د ‪ IDEA‬نړیوالې ادارې‬ ‫اسايس قانون ډیجیټل نسخه په قاهره‬ ‫لخوا چې نړیواله دولتي اداره ده او‬ ‫‪ L‬ش‬ ‫کې د هندوستان سفارت په ویب‬ ‫هندوستان یې د بنسټ ایښودلو‬ ‫ي ‪b‬‬ ‫‪a‬‬ ‫پاڼه کې موندلی شی‪.‬‬ ‫غړی دی‪ ،‬تررسه شوې‪.‬‬

‫ة‬

‫خ‬

‫ب‬

‫‪L‬‬ ‫‪o‬خ ‪e‬‬ ‫‪ K‬ب ‪b‬‬

‫شي ك‬

‫‪a‬‬

‫ش‬ ‫‪st‬ك‬ ‫‪g‬‬ ‫‪a‬‬

‫ك ‪S a‬ى‬ ‫م‬ ‫ى‬ ‫‪b e‬‬ ‫م‬

‫‪K‬‬ ‫‪ t‬ي‬

‫ة‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪g‬‬

‫‪n‬‬

‫‪S‬‬

‫‪37‬‬

‫ي ‪e‬‬

‫‪s‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫مهمه پیښه‬

‫د لولو لیمن بوجۍ او خلتې‪ ،‬د یوګا‬ ‫د څرګندونې زنځیر له ‪ 1.3‬میلیارده‬ ‫امریکايي ډالرو څخه ډیر عواید لري‬

‫یوګا په برانډ کې د شتمنۍ روحي ساتنه حتمي ده‪ .‬په نړۍ‬ ‫کې د یوګا د پرمختګ یو دلیل دا دی چې یوګا له وخت‪،‬‬ ‫سیمې او ټولنې رسه سم د بدلون وړتیا لري‪ .‬یوګا نه یوازې‬ ‫په اسانس کې بلکې په چاپیریال کې هم بدلیدلی يش‪ .‬د‬ ‫نن ورځې تجاريت چاپیریال په یوګا کې د نوښت‪ ،‬څیړنې‪ ،‬او‬ ‫تولید غوښتونکی دی چې د کاپي رایټ له قوانینو رسه سم‬ ‫خوندي وساتل يش‪ .‬له هغې وروسته به د تجارت قوانین د‬ ‫یوګا له برانډ څخه ښه میوه ترالسه کړي‪.‬‬ ‫د یوګا برانډ یوازینۍ ډالې ده چې د‬ ‫‪ .‬د نن ورځې‬ ‫نړۍ خلک یې وړاندوینه کولی يش‪ .‬یوګا‬ ‫تجارتي چاپیریال په‬ ‫د نړیوالې سالمتیا او روغتیا د صنعت د‬ ‫یوګا کې د نوښت‪،‬‬ ‫مخکښ په توګه ډیر ځواکمن دی تر څو‬ ‫څیړنې‪ ،‬او تولید‬ ‫د ډیرې خوشحالې نړۍ ترالسه کولو لپاره‬ ‫د خوندي ساتلو‬ ‫زرګونه خلک بوخت وسايت‪ .‬خو باید له‬ ‫غوښتونکیدی‬ ‫یوټوپي خوب څخه خرب واوسو چې یوګا یو‬ ‫داسې یوازینی عمل دی چې له پخوا څخه‬ ‫پاتې دی او هر ډول بدلون یې ماتولی يش‪ .‬یوګا د بدلیدو وړ‬ ‫دی او په همدغه بدلون رسه یوګا ډیر پلویان ترالسه کړي دي‪.‬‬ ‫هر ډول استحکام د یوګا په وده کې خوند رامنځته کولی‬ ‫يش‪ .‬راځی چې په ‪21‬مه پیړۍ کې د یوګا برانډ جوړولو لپاره‬ ‫د یوګا اوسنی برانډ او د سوداګرۍ چاپیریال ته غاړه کیږدو‪.‬‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪36‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫په امریکا کې د یوګا ژورنال ‪ 1.3‬میلیونه لوستونکي لري‬

‫نن ورځ یوګا په نړۍ کې د ډیرو خلکو له خوا عميل کیږي‪ .‬دا‬ ‫چې د یوګا ریښې د هندوستان په اساطیر او آسامين کتابونو‬ ‫پورې تړلې دي‪ ،‬اوس یې د عرصي نړۍ د هر نژاد او ټولنې په‬ ‫خلکو کې ځای موندلی دی‪ .‬د یوګا لیکنې په هره ژبه کې شته‬ ‫دي او د نړیوالې سالمتیا او روغتیا د صنعت یوه مهمه برخه‬ ‫ګرځیدلې ده‪.‬‬ ‫زه خپل بنګکاک په میرايث هوټل ين لرټ پارک کې د یوګا‬ ‫برانډ د کشف لپاره پیلوم چیرته د کوم ځای په چاپیریال‪،‬‬ ‫طبیعت او طبیعي رسچینو کې د همدغه هوټل د مؤسس‪ ،‬ين‬ ‫لرټ‪ ،‬فلسفه نغښتې ده‪ .‬د هوټل اداري رییسه نافاپورن بودي‬ ‫راتننګکوره (لیک) د لرټ ملسۍ ده – نوموړې په بنګکاک کې‬ ‫د یوګا باډسپلینه اجرا کوونکې ده چې په غاړه کې یې د یوګا‬ ‫د سټډیو زنځیر پروت دی‪ .‬لیک له ما رسه خپل د پرمختللې‬ ‫یوګا اسانس د تررسه کولو انځورونه رشیک کړل‪ ،‬چې پکې د‬ ‫بدلیدونکې عرصي یوګا څیره لیدلی شم‪ .‬د هغې د مثبت‬ ‫څیرې راز په ښو خواړو‪ ،‬ښه خوب او د یوګا په ورځني نسخه‬ ‫کې دی‪ .‬د حیرانتیا وړ ده چې اوس مهال په‬ ‫نړۍ کې د یوګا تجارت ‪ 27‬میلیارده امریکايي‬ ‫اوس مهال په‬ ‫ډالرو (‪ 1.62‬کروړه هندي کالدارو) ته رسیږي‬ ‫یوګا‬ ‫نړۍ کې د‬ ‫او یوګا په درې ‪ P‬تقسیم شوی دی‪ :‬مترین‬ ‫تجارت ‪ 27‬میلیارده‬ ‫(‪ ،)Practice‬چاپ (‪ )Publishing‬او تولید‬ ‫امریکاييډالرو‬ ‫(‪ .)Products‬مترین یې اسايس محرک دی‪،‬‬ ‫(‪ 1.62‬کروړه هندي‬ ‫چاپ یې د پوهې محرک دی او تولید یې‬ ‫کالدارو) ته رسیږي‬ ‫تجاريت محرک بلل کیږي‪ .‬ټول درې واړه په یو‬ ‫او یوګا په درې ‪P‬‬ ‫بل پورې تړيل دي او د یوګا پیاوړي چاپیریال‬ ‫تقسیم شوی دی‬ ‫رامنځته کولو لپاره اړین دي‪.‬‬ ‫د هر یوه ښې بیلګې د بیکرام یوګا ده چې‬ ‫په نړۍ کې د مترین له ‪ 5,000‬څخه زیاتې د یوګا مرکزونه‬ ‫لري؛ د یوګا ژورنال چې د ‪ 1975‬کال راهیسې په امریکا کې‬ ‫چاپیږي ‪ 1.3‬میلیونه لوستونکي لري او لولو لیمن چې د یوګا‬ ‫د زنځیر تولید له ‪ 1.3‬میلیارده امریکايی ډالرو څخه زیات‬ ‫عواید لري‪.‬‬ ‫د یوګا پیاوړي برانډ جوړولو لپاره سم چاپیریال‬ ‫ته اړتیا ده‪ ،‬یوه داسې چاپیریال ته چې د یوګا‬ ‫تجارت پکې خوندي وي‪ .‬د یوګا اساس د‬ ‫زرګونو کلونو مبدا په درلودلو رسه عدم‬ ‫تناسب دی خو د اوسني عرص د‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪35‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫مهمه پیښه‬

‫راځئ چې د یوګا‬

‫برانډ پر ځان عميل کړو‬

‫یوګا د نړیوالې سالمتیا او روغتیا د صنعت د مخکښ په توګه ډیر ځواکمن دی‪ .‬یوګا د ډیرې‬ ‫سوله ییزې نړۍ ترالسه کولو لپاره د زرګونو خلکو د بوخت ساتلو وړتیا هم لري‬ ‫لیکوال‪ :‬بیراد راجمرام یجنیک‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪34‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫ددې خربې په پوهیدو رسه انسان حیرانیږي چې په‬ ‫هندوستان کې له ‪ 5,050‬پیلوټانو څخه ‪ 600‬یې ښځې‬ ‫دي‪ .‬دغه شمیره [د ملکي هوارنوردې عمومي ریاست‬ ‫)‪ (DGCA‬لخوا ورکړل شوې] د ښځو د هوايي خط د‬ ‫پیلوټانو نړیوالې ټولنې اټکل شوي نړیوال اوسط څخه‬ ‫درې سلنه پورته ده‪ .‬د ښځینه پیلوټانو په شمیر کې‬ ‫دوامدار زیاتوالی روان دی‪ .‬په تیرو پنځو کلونو کې‬ ‫‪ 4,267‬تجاريت پیلوټانو ته الیسنس ورکړل شو چې د‬ ‫هغوی له جملې څخه ‪ 14.7( 628‬سلنه) یې ښځې وې‪ .‬په خطرناک ویجۍ نګر او میچوکه ‪ ALGs‬کې د الوتکو‬ ‫لکه څنګه چې د هندوستان هوايي ځواک د‬ ‫کینول تررسه کړي‪ ،‬هغه په الداخ کې په یوازې ځان د‬ ‫پرمختګ په لور روان دی‪ ،‬اوس مهال ښځینه پیلوټانې بم غورځولو د عملیاتو د تررسه کولو وړتیا هم لري‪.‬‬ ‫هم د دولت بیګ اولدي )‪ (DBO‬او لهه په څیر لوړې‬ ‫د ‪ IAF‬د ښځینه افرسانو یوه ګروپ د ایوریسټ غره‬ ‫ارتفاع لرونکې سیمو ته د نظامي کارګو د الوتکو‬ ‫ته ختلی‪ .‬لومړۍ بریدمنې نویدیته چوهدري د ‪2011‬‬ ‫نظامي پروازونه کوي‪ .‬د ‪ IAF‬لوړپوړي آفرس وویل چې کال د مۍ په ‪21‬مه دغه ځای ته ځان ورسولو خو ډلګی‬ ‫له تیرو دوه کلونو راهیسې‪ ،‬د ‪ IAF‬ښځینه پیلوټانې‬ ‫مرشې نیروپاما پنډۍ او لومړۍ بریدمنې راجیکا رشما‬ ‫اوس مهال په نظامي پروازونو کې ‪ AN-32‬د متوسط‬ ‫پنځه ورځې وروسته دغې څوکې ته ځانونه ورسول‪.‬‬ ‫وزن الوتکو ته تر ‪ DBO‬پرواز ورکوي‬ ‫لومړۍ بریدمنې چوهدري وايي چې د‬ ‫چې په نړۍ کې ‪ 16,500‬فوټه کې‬ ‫فزیکي وړتیا ښودلو څخه زیات دا یوه‬ ‫د هندوستان د‬ ‫په نړۍ کې تر ټولو لوړ او پرمختللی‬ ‫زهني لوبه ده؛ نو ښځې تل زهناً آرامې‬ ‫هوايي ځواک‬ ‫د الوتکې ښکته کولو میدان دی او‬ ‫وي او د ډیر سټریس زغملو وړتیا لري‪.‬‬ ‫ښځینهپیلوټانې‬ ‫په لهه میدان کې د ‪ IL-76‬درنده‬ ‫په ژوند کې په لومړي ځل ‪ IAF‬خپلې‬ ‫اوس په لوړې‬ ‫وزن الوتکې ښکته کوي‪.‬که څه هم‬ ‫دوه ښځینه پیلوټانې سیالۍ ته چمتو‬ ‫ارتفاع لرونکو سیمو‬ ‫ښځینه پیلوټانې تراوسه اجازه نه لري‬ ‫کوي‪ .‬لومړۍ بریدمنه الکه شوکله‬ ‫کې د نظامي کارګو‬ ‫چې جنګي جیټ الوتکې والوزوي‪ ،‬خو‬ ‫او ایم پي شومايت چې په دوه ماشینه‬ ‫د الوتکو نظامي‬ ‫تقریباً یوه لسیزه کیږي چې په ‪IAF‬‬ ‫‪( Mi-8‬برید کوونکي هیلیکوپټر) په‬ ‫پروازونه کوي‬ ‫کې هیلیکوپټر او د ټرانسپورټ الوتکې‬ ‫پرواز کولو کې په ییالهنکه سټیشن کې‬ ‫الوزوي‪ .‬د ‪ IAF‬له شاوخوا ‪ 950‬ښځینه‬ ‫روزنه ورکړل شوې‪ ،‬له خپلو وسلو او د‬ ‫افرسانو څخه ‪ 70‬یې پیلوټانې دي‪.‬‬ ‫هیلیکوپټر له ځانګړو عملیاتو رسه یې روزنې روانې دي‪.‬‬ ‫ډلګي مرشې تیجي اوپل په ‪ DBO‬کې لومړۍ‬ ‫دوی ته به د بم اچولو‪ ،‬د راکټ برید‪ ،‬د جنګ لټې او‬ ‫ښځینه پیلیوټې په جوړیدلو رسه تاریخ جوړ کړو‪ .‬دغه نجات‪ ،‬او د هیلیکوپټر د لیږد ځانګړو عملیاتو په برخه‬ ‫عملیات چې د ‪ 2002‬کال په ډسمرب کې په الره اچول کې روزنه ورکړل يش‪ .‬ښځو په تجاريت سکتور کې هم‬ ‫شوي وو‪ ،‬په ‪ IAF‬اکاډمي کې د ډیرو نارینه همکارانو ځای موندلی دی‪ 24 .‬کلنه سارا حمید احمد له تیرو‬ ‫څخه وړاندې له بریالۍ کیدو وروسته‪ ،‬ډلګي مرشې دوه کلونو راهیسې پروازونه کوي‪ .‬هغه وايي چې د‬ ‫اوپل يب ګرین کټګوري ترالسه کړه چې پدې کار رسه سړیو انحصار مات شوی خو په شمیر کې برابرښت به‬ ‫هغې په یوازې ځان په شپږو کلونو کې په هاملیه کې لږ څه وخت ونیيس‪ .‬ما د پرواز په مسلک داسې هیڅ‬ ‫عملیات تررسه کړل‪ .‬د نظامي هوانوردانو د مخکښو‬ ‫هم پیدا نه کړل چې ددغه مسلک په انتخاب کې دې‬ ‫ګروپ د غړې په توګه چې په اروناچل پرادیش کې یې د ښځې مخه ونیيس‪.‬‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪33‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫مهمه پیښه‬ ‫د ښځو د ورځې ځانګړنه‬

‫د آسامنونو‬

‫واکداران‬

‫د هندوستان ښځینه پیلوټانې د نړۍ په احصاییه کې تر ټولو مخکښې دي چې په‬ ‫هیواد کې ‪ 11.6‬سلنه ښځینه پیلوټانې لرو او د نړۍ له اوسط څخه ‪ 3‬سلنه پورته دي‬ ‫لیکوال‪ :‬آريت کاپور سینګ‬ ‫نوې په ماموریت ګامرل شوې پیلوټانې‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪32‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫لپاره ‪ 4,000‬مرته مربعه ځمکه هدیه کړه‪ .‬په ‪ 1914‬کال کې‪،‬‬ ‫په ‪ 1893‬کال کې ځوان موهن داس کرمچند ګاندي سهیيل‬ ‫ګاندي د ټولیز مرش په توګه راڅرګند شو‪ ،‬د نژادي تبعیض پر‬ ‫افریقا ته راورسیده‪ .‬په یاد هیواد کې د پاتې کیدو پر مهال‬ ‫وړاندې یې بیالبیل الرې چارې غوره کړې چې باالخره د انډیین‬ ‫هغه په پیټرمیرټ برګ سټیشن کې له ریل ګاډي څخه ښکته‬ ‫ریلیف اکټ یا د هندوانو د تسکین قانون هم پاس شو‪ .‬کله چې‬ ‫وغورځول شو کله چې هغه د ریل ګاډي د لومړۍ درجه خونې‬ ‫ګاندي د ‪ 1915‬کال د جنوري په ‪9‬مه د مببي په اپولو بندر کې‬ ‫له پریښودو څخه انکار وکړ‪ .‬هغه ددغه ډول نامناسبه کړنو پر‬ ‫له خپلې میرمنې کستوربه رسه ښکته کیدو نو هندوستان د‬ ‫وړاندې مبارزه پیل کړه‪ .‬یو کال وروسته‪ ،‬هغه یوه نوې نظریه‬ ‫راتګ په خاطر ورته د یوه اتل لخوا ښه راغالست وویل شول‪.‬‬ ‫خپره کړه او د هغه قانون پر وړاندې د مبارزې لپاره یې یوه‬ ‫په ‪ 1917‬کال کې‪ ،‬هغه په چمپارن کې د انډیجو بزګرانو‬ ‫لنډمهالې کمیټه جوړه کړه چې د رایې ورکوونکو له لیست څخه‬ ‫د حقونو لپاره د ستیاګراهه مرشي په غاړه درلوده‪ .‬په ‪1920‬‬ ‫یې د هندوانو د ویستلو هڅه کوله‪.‬‬ ‫کال کې‪ ،‬هغه د جلین باغ عامه وژنې پر مهال‬ ‫کله چې ګاندي هندوستان ته له راتګ څخه‬ ‫د الریون په توګه هغه له کیرسې هند لقب‬ ‫وروسته بیرته سهیيل افریقا ته راستون شو‪ ،‬په‬ ‫په ‪ 1903‬کال کې‪،‬‬ ‫څخه منرصف شو‪ .‬هغه په ‪ 1921‬کال کې د‬ ‫هغه باندې په دوربن بندر کې د هندوانو ضد‬ ‫ګاندي د انډیین‬ ‫ستیاګراهه ټولیز حرکت په الره واچوه او خلک‬ ‫کسانو لخوا برید وشو‪ .‬په ‪ 1899‬کال کې نوموړي‬ ‫اوپنین یا د هندوانو‬ ‫یې دیته وهڅول چې ځانته په خپله کايل جوړ‬ ‫یوه غونډه جوړه کړه تر څو هندوان وهڅوي‬ ‫لید په نوم اونیز‬ ‫کړي‪ .‬چرخه د هغه د په ځان تکیه کولو نښان‬ ‫چې د انګلیس او بوییر روان جنګ پر مهال د‬ ‫رامنځ ته کړه چې‬ ‫وو‪ .‬په ‪ 1923‬کال کې په پونا کې په یرواده‬ ‫امبوالنس په لیکو کې ورګډ يش‪ .‬په ‪ 1903‬کال‬ ‫د هندوانو د خلکو‬ ‫زندان کې‪ ،‬هغه د “زما تجربې او حقیقتونه‬ ‫کې‪ ،‬هغه د انډین اوپنین یا د هندوستانی لید په‬ ‫خبرې وې‬ ‫(‪ ”)My Experiments With Truth‬په نوم‬ ‫نوم اونیزه رامنځ ته کړه چې په انګلیيس‪ ،‬هندي‪،‬‬ ‫اټوبایوګرايف یا د ځانه په اړه ژوند لیک ولیکلو‪.‬‬ ‫ګجرايت او تامیيل ژبو به یې د هندوانو د خولې‬ ‫په ‪ 1930‬کال کې‪ ،‬هغه د ډنډې مارچ په الره واچوه چې شاوخوا‬ ‫خربې بیانولې‪.‬‬ ‫د ‪ 1906‬کال د سپتمرب په ‪11‬مه په جهانزبرګ کې غونډې د ‪ 24‬ورځو کې یې ‪ 200‬میله په پښو قدم وواهه تر څو د ملګې‬ ‫قانون مات کړي‪ .‬دوه کاله وروسته‪ ،‬هغه د هریجن حرکت‬ ‫مقاومت د کمپاین پیل وو چې باالخره په ستیاګراهه (رښتیني‬ ‫ځواک) بدل شو او پایله یې دا وه چې ګاندي له ‪ 1908-13‬پورې پیل کړ او ‪ 10‬میاشتنی سفر یې پیل کړ تر څو اړیکې نه ساتلو‬ ‫ته د پای ټکي کیږدي‪ .‬آخري ستیاګراهه چې د هندوستان د‬ ‫بندي شو‪.‬‬ ‫په ‪ 1910‬کال کې‪ ،‬ګاندي او د هغه پلویانو په فارم کې د لیو پریښودلو حرکت وو – په ‪ 1942‬کال کې په الره واچول شو‪.‬‬ ‫ټولسټویي ایډیولوژۍ تر اغیزې الندې ژوند پیل کړ – ټولسټوی په راتلونکي کال کې هغه د نه خوړولو په ‪ 21‬ورځني اعتصاب‬ ‫الس پورې کړه کله چې په پونا کې د اغا خان ماڼۍ په زندان‬ ‫له الکولو او متباکو قسم کړی وو‪ ،‬غوښه خوړل یې په ژوند‬ ‫کې بندي وو‪ .‬د ‪ 1948‬کال د جنوري په ‪30‬مه د عبادت د‬ ‫کې دوهم هدف وو او د ساده ژوند پلوی وو‪ .‬ګاندي به د هر‬ ‫مراسمو پر مهال په الره کې نوموړی درې مرمۍ وویشتل شو او‬ ‫مذهب او نژاد له خلکو رسه دوستانه رویه کوله‪ .‬د هغه یوه‬ ‫ساه یې ورکړه‪.‬‬ ‫تر ټولو نږدې ملګري‪ ،‬هرمن کلنبچ د ټولسټویي فارم جوړولو‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪31‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫مهمه پیښه‬

‫هغه نهه ایډیالونه چې‬

...‫تل به ژوندي وي‬

‫ کال کې د مهامتا ګاندي له سهیيل افریقا څخه هیواد ته د تاریخي‬2015 ‫په‬ ‫ کلونه پوره کیږي‬100 ‫راستنیدنې‬

The Lawyer “I realised the true function of a lawyer was to unite parties riven asunder.”

The Martyr “Each night, when I go to sleep, I die. And the next morning, when I wake up, I am reborn.”

The Swadeshi “It’s easy to stand in the crowd but it takes courage to stand alone.”

The Satyagrahi “There are many causes I would die for. There is not a single cause I would kill for.”

The Traveller The Mahatma “The day the power of love overrules the love of power, the world will know peace.”

“Travel is the language of peace.”

The Editor “Truth is one, paths are many.”

The Author “My Life is My Message.”

The Bramachari “To me truth, ahimsa and bramacharya are all ideals of equal importance.”

2015 ‫اپریل‬-‫مارچ‬

‫هند ليد‬

‫(چپ لور ته) د پوسټ ځانګړی مهر (ښي لور ته) د بهرنیو چارو د اتحادیې وزیره اغلې سوشام سوارج څراغ بلوي (مخامخ پاڼه) د هندوستان لومړي وزیر ښاغيل نریندرا مودي‬ ‫لخوا په پراوسی بهارتیا دیواس کې هیواد ته د مهامتا ګاندي د راتګ د ‪ 100‬کلونو د پوره کیدو په ویاړ مهر او سکه خلکو ته وړاندې شول‬

‫جمعیت رسه د هندوستان د رول بیا تعریفولو دوه برخې‬ ‫درلودې‪ .‬دا لومړی ځل وو چې د ځوانو جالوطنه کسانو‬ ‫لپاره ځانګړې غونډه په پام کې نیول شوې وه‪ .‬لدې رسه په‬ ‫څنګ کې په څلورو بیالبیلو مسایلو څلور محاروه يي غونډې‬ ‫جوړې شوې لکه په خلیج هیوادونو کې د کار او استخدام‬

‫د مسایلو په اړه غونډه‪ ،‬د ګرمیتیاس په اړه غونډه‪ ،‬د‬ ‫فرنکوفونین خلکو په اړه غونډه او د هندوانو د ادارو د رول‬ ‫په اړه غونډه‪ .‬لدې کار څخه موخه دغو برخو ته یوه کتنه‪ ،‬د‬ ‫هغو ستونزو په اړه د ځان پوهول چې مسافر وررسه مخ دي‬ ‫او د هغوی د حل لپاره هڅه کول وو‪ ،‬لکه څنګه چې ګاندي‬ ‫په سهیيل افریقا کې د هندوانو لپاره هڅه وکړې‪.‬‬ ‫ددې تر څنګ‪ ،‬د لومړي وزیر ښاغيل نریندرا مودي‬ ‫لخوا په مهتام مندیر کې د ډنډي کوتیر په نوم د موزیم د‬ ‫درناوي ننداره افتتاح شوه‪ .‬ژمنه وشوه چې ډنډه کوتیر به د‬ ‫ملت د بابا د ‪21‬مې پیړۍ د پيژندنې تر ټولو لوړه ټکنالوژي‬ ‫وي‪ .‬ګجرات ته د هغه بیاراستنیدلو په څرګندولو رسه دغه‬ ‫ځای په ‪ 41‬مرته لوړ د ملګې د کان دننه میشت دی چې د‬ ‫‪ 1930‬کال په مارچ کې د انګلیس رژیم لخوا د ملګې د ملیې‬ ‫د وضع کولو پر وړاندې د ګاندي د مشهور ډنډي مارچ‬ ‫ښکارندوی دی‪ .‬د ګجرات لومړي وزیر اغلې انندینب پټیل‬ ‫وویل چې دا په نړۍ کې تر ټولو سرت او ثابت موزیم دی چې‬ ‫د یوه کس په ژوند جوړ شوی دی‪ .‬د نندارې په لړ کې د‬ ‫ګاندي کلیدي نظریې لکه ستیاګراهه‪ ،‬عدم تشدد‪ ،‬په ځان‬ ‫تکیه او ګرم سواراج په په جزییاتو رسه بیان شوې‪ .‬پدغه‬ ‫موزیم کې د هندوستان د خپلواکۍ حرکت د مهم پیښو ‪3D‬‬ ‫لنډ فلم او اډیو ویژول پریزنټیشن هم لیدلی شی‪.‬‬ ‫پدغه درې ورځنۍ غونډه کې یادګاري مهرونه او سکې‬ ‫هم چاپ شوې چې په دواړو باندې د ګاندي عکسونه لګول‬ ‫شوي وو – یو هغه عکس چې کله ځوان وکیل وو او بل‬ ‫هغه عکس چې د مهامتا په نوم وپیژندل شو‪ .‬د سکو واحد‬ ‫‪ 10‬او ‪ 100‬هندي کالدي دي او مهرونه ‪ 25‬و ‪ 5‬هندي‬ ‫کالدارې ارزښت لري‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪29‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫مهمه پیښه‬

‫لهجالوطن‬

‫خلکو رسه خربې‬

‫پراويس بهارتیا دیواس‪ ،‬هغه کلنۍ غونډه ده چې د هندوستان دولت لخوا په الره اچول‬ ‫کیږي‪ ،‬د هندوانو اړوندو السته راوړنو څرګندولو او د اندیښنو په اړه د بحث کولو په موخه‬ ‫ترې ګټه اخیستل کیږي‬

‫په تیرو ‪ 12‬کلونو کې‪ ،‬د پراويس بهارتیا‬ ‫دیواس غونډه چې د جنوري ‪ 7-9‬تر‬ ‫منځ جوړیږي‪ ،‬نه یوازې په نړۍ کې‬ ‫د هندوانو تر منځ په پراخې شبکې‬ ‫جوړونې کې مرسته کړې بلکې ددوی‬ ‫تر منځ د ارزښت لرونکو اقتصادي او ټولنیزو‬ ‫تجربو رشیکولو ته یې هم الره هواره کړې ده‪ .‬دغه‬ ‫درې ورځنۍ غونډه‪ ،‬په لومړي ځل په ‪ 2003‬کال کې‬ ‫د هندوستان پخواين لومړي وزیر ښاغيل اتل بیهاري‬ ‫لخوا پیل شوه‪ ،‬تر څو د جالوطنه او له هیواد څخه د بهر‬ ‫هندوانو د سهم په اړه خربې ويش او پدې کار رسه به د‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪28‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫سوداګرۍ‪ ،‬پانګونې‪ ،‬مهاجرت‪ ،‬پوهنې‪،‬‬ ‫فرهنګ‪ ،‬روغتیا‪ ،‬ساینس او ټکنالوژۍ‬ ‫اړوندو مهمو نوښتونو په اړه هم بحث‬ ‫کولو ته هم زمینه برابره يش‪.‬‬ ‫دغه ‪13‬مه غونډه چې سږ کال د‬ ‫ګجرات په ګاندينګر کې جوړه شوه‪ ،‬د شاوخوا‬ ‫‪ 4,000‬میلامنو د راتلو په شمول د یو شمیر ریکارډ‬ ‫ماتوونکو نوښتونو شاهده وه‪.‬‬ ‫د ‪ 2015‬کال د پراويس بهارتیا دیواس غونډه کې‬ ‫د مهامتا ګاندي یادونه وشوه چا چې په سهیيل افریقا‬ ‫کې د هندوانو د ګټې لپاره مبارزه پیل کړه‪ .‬له هندي‬

‫په وادنګر کې د ‪12‬مې پیړۍ غني تراشل شوې تورانه‬

‫ساتل شوی دی‪ ،‬د انجونو او سازنده ګانو ښکلې تراشل‬ ‫شوې مجسمې لري چې په تل کې یې د منډو په حالت‬ ‫کې دي او اصيل منډاپا هم پدې ځای کې جوړه شوې‬ ‫چې پر رس یې د شیکهارا برج ایښودل شوی دی‪.‬‬ ‫د وادنګر شامل لور ته‪ ،‬د امباجي د مسافر ښار په‬ ‫ملن کې د کومبهاریا بودا مرکز پروت دی‪ .‬دغه مرکز‬ ‫یو وخت د سولنکي راجپوت یو مهم مذهبي ښار وو چې‬ ‫پنځه معبدونه یې اوس هم د هامغه وخت د جالل د‬

‫شاهدانو په توګه والړ دي‪ .‬دغه پنځه معبدونه چې له‬ ‫میالد څخه وړاندې ‪ 1062‬او ‪ 1134‬تر منځ کلونه جوړ‬ ‫شوي د مجسمه يي سینګار په کیفیت او کمیت کې‬ ‫ساری نه لري‪ .‬په متحد املرکز دایرو کې حلقه يي چت‪،‬‬ ‫د مجسمو تختې او غلیظې تراشل شوې ستنې د هغې‬ ‫زمانې د مرمرو د تراشونکو د هرن څرګندونه کوي‪ ،‬په‬ ‫کومه زمانه کې چې د مونټ ابو په دیلواره کې عالی‬ ‫معبدونه هم جوړ شوي دي‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪27‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫میراث‬ ‫پیړۍ پورې تړاو لري‪ .‬د رشمیسته تاالو د سولنکي د اوبو‬ ‫ټیمپل یا د ملر معبد استازیتوب کوي‪ .‬دغه معبد ځکه‬ ‫پدې شکل جوړ شوی تر څو د اعتدالین پر مهال کله چې ضد جوړښتونو دورې یوه ښه بیلګه ګڼل کیږي چې په‬ ‫ملر راپورته يش نو په دروازه رادننه يش او د رسو زرو په ښه تراشل شوو قوسونو کې به یې له تراشل شوي بالکون‬ ‫رسه په وادنګر کې پخوانیو حویلیو ته اوبه ورکولې‪ .‬له‬ ‫بت رڼا يش چې اوس ورک دی‪ .‬داسې ویل کیږي چې‬ ‫ډنډ رسه نږدې د تانا او ریري سامدهي (څلی) دی‪ .‬تانا‬ ‫هغه بت د بریدګرو لخوا وړل شوی دی‪ .‬دغه معبد د‬ ‫او ریري هغه دوه خویندي دي چې تنسین ته یې له‬ ‫ژوند کولو ځای نه دی‪ .‬بیرونۍ برخه یې هم په تراشل‬ ‫تبې څخه د ښه کیدو لپاره د راګ ملهار‬ ‫شوو خدایانو او د هغوی په نقلیه وسایطو‪،‬‬ ‫سندره ویلې وه او وروسته یې د شاه اکرب‬ ‫حیواناتو‪ ،‬شهوت پرستو پیغلو‪ ،‬پیچلو‬ ‫د اجیتناته معبد‬ ‫په دربار کې د دیپک راګ سندره وویله‪.‬‬ ‫رسحدونو او ځینو په زړه پورې مجسمو‬ ‫چې د لویو تخته‬ ‫د وادنګر شاوخوا کیندنو څخه د بودایانو‬ ‫رسه تزیین شوې ده‪ .‬د چت یوه برخه‬ ‫ډبرو تر څنګ‬ ‫ځایونه راڅرګند شوي دي چې ښايي‬ ‫ماته ده خو پاتې برخه یې له په زړه پورې‬ ‫جوړ شوی د راجا‬ ‫د اننتپور ښار وو چې د چینايي مسافر‬ ‫مجسمو ډکه ده‪.‬‬ ‫کوماراپارا لخوا له‬ ‫هییون ټسنګ لخوا بیان شوی دی او له‬ ‫له مودهیره څخه کولی شی چې له‬ ‫جوړ شوي دیوال‬ ‫ویهارس ډک یو غني ځای وو‪ .‬د متهوره‬ ‫ودناګر څخه یې پیل کړی چې د سولنکي‬ ‫سره نږدې دی‬ ‫په شکل د بودایانو مجسمې‪ ،‬د لوبو‬ ‫په زمانه کې یو مشهور ښار وو‪ .‬د ودناګر‬ ‫سامانونه او ظروف هم موندل شوي دي‪.‬‬ ‫تر ټولو مشهوره منظره تورانه ده چې د‬ ‫له وادنګر څخه رسک د ترنګا تپو په لور شامل لور‬ ‫طاق ډول سینګار شوې الرې په منځ کې د ښکلو تراشل‬ ‫ته تللی دی‪ .‬د اجیتناته معبد چې د لویو تخته ډبرو‬ ‫شوو ستنو یوه جوړه لري چې یو وخت د ‪12‬مې پیړۍ‬ ‫تر څنګ جوړ شوی د راجا کوماراپارا لخوا له جوړ شوي‬ ‫د معبد د مراسمو د دخول الر وه‪ .‬اوس په ودناګر کې‬ ‫دیوال رسه نږدې دی څوک چې په ‪12‬مه پیړۍ کې‬ ‫یوازې دوه تورانه شته دي‪ .‬پخپله ښار څخه تاریخي‬ ‫ددغې سیمې حاکم وو‪ .‬دغه معبد لوی او ډیر ښکلی‬ ‫دیوالونه راتاو دي او ښکلې مجسمې لري چې په ‪12‬مې‬ ‫د مودهیر د ملر معبد د دننه کیدو په الره کې یوه لویه ټانکي لري‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪26‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫(پورته او چپ لور ته) راين کې واو په هندوستان کې یوه تر ټولو سرته‬ ‫ښکلې جوړه شوې پخوانۍ ماڼۍ ده چې د ځمکې الندې اوه منزله لري‪.‬‬

‫لرې په مودهیره کې د ملر معبد یا سن ټیمپل له میالد‬ ‫څخه ‪ 1026-27‬کلونه وړاندې د بهیم دیو سولنکي لخوا‬ ‫جوړ شوی دی او د هغې زمانې له معامري شاهکارونو‬ ‫څخه ګڼل کیږي‪ .‬د معبد په مخ کې یوه لویه مستطیيل‬ ‫ټانکۍ ده چې سوریا کوند ورته وايي او څلورو اړخونه ته‬ ‫زینې ورختيل دي‪ .‬په زینو کې یو شمیر کوچني معبدونه‬ ‫دي چې د هر طرف په مرکز کې ګروپونه تشکیلوي‪ .‬د‬ ‫ټانکۍ شاته ښکلې تراشل شوې ستنې دي چې یو وخت‬ ‫ورڅخه د تورانه په توګه ګټه اخیستل کیده یعنې د‬ ‫معبد په دخول کې د طاق په څیر تراشل شوې ستنې‬ ‫وې‪ .‬د دخول په صالون کې د ‪ 52‬ستنو ایوان دی چې‬ ‫شاوخوا یې ډیر ښکيل سینګار شوي او د رامایانا او‬ ‫مهابهارته د وخت د صحنو څرګندونه کوي‪ .‬د منډاپه‬ ‫یا د ستنو د دخول هال دننه‪ ،‬په دیوال کې د ادیتیا ‪12‬‬ ‫مجسمې په ډیر ښکيل انداز رسه ایښودل شوي چې په‬ ‫هره میاشت کې د ملر د بدلون شکل انځوروي او د سن‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪25‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫میراث‬ ‫د سولنکي راجپوت په زمانه کې د ګجرات پالزمینه‬ ‫وه‪ .‬دغه په زړه پورې ښکلې طرحه شوې ماڼۍ لویه‬ ‫زیرزمیني لري چې په ځمکه کې اوه منزله زینې او‬ ‫پخوانۍ پوښل شوې ځمکه لري چې ښايي یو وخت د‬ ‫مسافرین او د سیمې د خلکو د آرام او راټولیدو ځای وو‪.‬‬ ‫ویل کیږي چې دغه ماڼۍ د شاه بهیامدیوا د کونډې‬ ‫میرمنې‪ ،‬ملکې اودهۍ مايت لخوا په ‪11‬مه پیړۍ‬ ‫کې جوړه شوې ده چې د لوړ هرن په سلګونو د ډبرو‬ ‫جوړښتونه لري او په دیوالونو یې د ویشنو څیره‪ ،‬الهه‬ ‫دورګه او نور خدایان رسم شوي دي‪ .‬حتی د څو پټ‬ ‫د ‪11‬مې پیړۍ د موهیره د سن ټیمپل یا د ملر معبد یو معامري شاهکار دی‬ ‫لرونکو ستنو برجونه هم په ښو تراشل شوو مجسمو رسه‬ ‫(الندې) په تارانګه کې د بودایانو د ‪12‬مې پیړۍ معبد‬ ‫ښکيل کړای شوي دي‪.‬‬ ‫ځینې تراشل شوې مجسمې د ماڼۍ په ستنې د‬ ‫دورې مشخص کارونه د اوبو خوندي ساتونکي جوړښتونو څښنت ویشنو د رس ټیټولو څرګندونه کوي‪ .‬د ماڼۍ په‬ ‫تل کې‪ ،‬څښنت ګنیشا په ډیر ښکيل‬ ‫لکه کوندز (زینه لرونکي ټانکۍ)‪،‬‬ ‫انداز تراشل شوی دی‪ .‬څنګه چې‬ ‫واوز (ښکلې طرحه شوې ماڼۍ) او‬ ‫له پټان څخه کابو ‪40‬‬ ‫هر منزل ته ښکته کیږي‪ ،‬په ماڼۍ‬ ‫تاالبونه (ډنډونه) د ګجرات د اوبو‬ ‫کیلومتره لرې د لمر‬ ‫کې هوا ورو په ورو یخیږي‪ .‬د ماڼۍ‬ ‫له محدودو رسچینو څخه د ګټې‬ ‫معبد یا سن ټیمپل له‬ ‫په دیوالونو کې جوړ شوي اطاقونه به‬ ‫اخیستنې لپاره جوړول‪ .‬ښکلې طرحه‬ ‫میالد څخه ‪1026-27‬‬ ‫حتامً د ملکو ځایونه وو تر څو له ګرمې‬ ‫شوې ماڼۍ د ځمکې الندې ماڼۍ دي‬ ‫کلونه وړاندې د بهیم دیو‬ ‫هوا ځانونه خالص او آرام وکړي‪ .‬له‬ ‫چې ښکلې مجسمې او تراش شوي‬ ‫سولنکي لخواجوړ شوی‬ ‫ماڼۍ رسه نږدې سهارسالینګا تاالوو‬ ‫بالکونونه او د اوبو سطحې ته د رسیدو‬ ‫دی او د هغې زمانې له‬ ‫دی چې یو مصنوعي ډنډ او شاوخوا یې‬ ‫لپاره زینې لري‪.‬‬ ‫معماري شاهکارونو څخه‬ ‫تراشل شوی د شیوا معبدونه دي‪.‬‬ ‫راين کي واو په پټان کې په انهیله‬ ‫ګڼل کیږي‬ ‫له پټان څخه کابو ‪ 40‬کیلومرته‬ ‫واده پټان سیمه کې میشت دی چې‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪24‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫په ګجرات کې میشته راين کي واو چې لویه اوه‬ ‫منزله ښکلې طرحه شوې پخوانۍ ماڼۍ ده پدې‬ ‫وروستیو نړیوال میرايث ځای اعالم شو‪ .‬دغه‬ ‫ماڼۍ چې د سولنکي د دورې د عايل میراث په‬ ‫توګه یې د ټولو پام ځان ته اړولی دی‪ ،‬د ‪11‬مې او‬ ‫‪12‬مې پیړیو په لړ کې په ګجرات کې د معامرۍ‬ ‫د طاليي دورې څرګندونه کوي‪ .‬سولنکیانو په‬ ‫ډیر حساس ډول په دبهويی او جنجواده کې‬ ‫نظامي استحکاماتونه او د هندوستان ځینې تر‬ ‫ټولو ښکيل معبدونه لکه په مودهیره کې سن‬ ‫ټیمپل‪ ،‬په سیدهاپور کې رودرامالیا او په پالټینه‪،‬‬ ‫ګیرنر‪ ،‬ترانګا‪ ،‬کومبهارییاجي او مونټ آبو کې‬ ‫د بودایانو ښکيل معبدونه جوړ کړي دي‪ .‬ددې‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪23‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫میراث‬ ‫د نړیوال میراث ځانګړې ورځ‬

‫د سولنکي‬

‫راجپوتز معجزې‬

‫د شاميل ګجرات د معامرۍ مخکښ د سولنکي دورې پر مهال د ‪11‬مې او‬ ‫‪12‬مې پیړۍ ودانیو او د نړیوال میرايث ځای راين کي واو په هامغه بڼه د‬ ‫رغونې ژمنه کوي‬ ‫لیکوال‪ :‬انیل مولچندين‬

‫‪NORTHERN‬‬ ‫‪GUJARAT‬‬ ‫‪Banaskantha‬‬

‫‪Mehsana‬‬ ‫‪Sabarkantha‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪22‬‬

‫‪n‬‬

‫‪Patan‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫هندوستان له بوټان رسه مرسته کوي چې د هایدروپاور په برخه کې ځان غښتلی کړي‬

‫هیواد رسلیک د هغه په ګاونډي پورې تړلی دی‪ .‬لدې کبله‬ ‫زمونږ حکومت له خپلو ګاونډیو رسه پرمختللې دوستۍ او‬ ‫همکارۍ ته تر ټولو زیات لومړیتوب ورکوي‪”.‬‬ ‫د دوه اړخیزو اړیکو دغه معارص چوکاټ د سولې او‬ ‫دوستۍ لپاره د هند‪-‬بوټان د ‪ 1949‬کال د معاهدې پر‬ ‫مهال رامنځ ته شو چې په حقیقت کې داسې ګڼل کیږي‬ ‫چې ټیمفو به خپلې بهرنۍ اړیکې د نوي دهيل‬ ‫په مشوره پايل چې دغې ځانګړې مادې په‬ ‫بوټان کې د هندوستان د غښتيل موقف‬ ‫څرګندونه کوله‪ .‬د یادونې وړ ده‪ ،‬کله‬ ‫چې په ‪ 2007‬کال په تړون کې اصالحات‬ ‫رامنځ ته شول‪ ،‬دغه ماده له دوه اړخیز‬ ‫رضایت رسه سمه له معاهدې څخه‬ ‫لرې کړی شوه‪ .‬هغه وخت بوټان نړۍ‬ ‫ته د را دننه کیدو لړۍ پیل کړې وه او د‬ ‫ډیموکراسۍ په لور یې خپل لومړي ګامونه پورته‬ ‫کول‪ .‬د معاهدې اصالح ‪ 21‬پیړۍ ته د هند او بوټان تر‬ ‫منځ اړیکو راوړلو لپاره مهمه وسیله وه او دغه کار اوس‬ ‫په نړۍ کې د پیاوړو دوه اړخیزو اړیکو جوړولو اساس‬ ‫ګرځیدلی دی‪.‬‬ ‫نن ورځ‪ ،‬هندوستان د بوټان تر ټولو سرت تجاريت او‬ ‫پراختیايي همکار دی‪ .‬دغه دوه هیوادونه آزاد تجارت لري‬ ‫او هندوستان په دوامداره توګه د روان ‪ 11‬پالن لپاره د ‪45‬‬ ‫میلیارده هندي کالدارو د مرستې په شمول چې د ‪ 2013‬او‬

‫‪ 2018‬کلونو تر منځ به عميل کیږي‪ ،‬د بوټان له پنځو کلنو‬ ‫پالنونو رسه مايل مرسته کوي‪ .‬ددې رسبیره‪ ،‬نوي دهيل‬ ‫د اقتصادي تحرک پالن لپاره د ‪ 5‬میلیارده هندي کالدارو‬ ‫ژمنه هم کړې او د د والړ کریډیټ آسانتیا لپاره یې ‪10‬‬ ‫میلیونه هندي کالدارې وغځولې‪.‬‬ ‫خو له بوټان رسه د هندوستان د اړیکو تر ټولو مهم اړخ‬ ‫د هایډرو پاور سکتور په برخه کې همکاري ده‪.‬‬ ‫هندوستان له بوټان د هایډروپاور ځواک‬ ‫په زیاتولو کې مرسته کوي چې سپین‬ ‫زر ورته ویل کیږي او د خپلو اړتیا‬ ‫پوره کولو لپاره له هغوی څخه په لویه‬ ‫کچه انرژي واردوي تر څو پدې کار‬ ‫رسه د بوټان اقتصاد هم پیاوړي يش‪.‬‬ ‫د هایډروپاور دغه پروژې ال د مخه‬ ‫د هندوستان په همکارۍ پیل شوي چې‬ ‫په دریو پروژو ساختامين کار روان دی او اوه‬ ‫نورې یې په لیست کې دي‪.‬‬ ‫په نظامي او امنیتي برخه کې‪ ،‬د هندوستان اردو د‬ ‫بوټان رستیرو ته وسایل او روزنه ورکوي او له هغوی رسه‬ ‫د پارو هوايي ډګر په شمول د هیواد د مهمو زیربناوو په‬ ‫ساتنه کې مرسته کوي‪ .‬بوټان د دوه اړخیزو ګټو لپاره‬ ‫ډیر مهم دی ځکه بوټان د چین پر وړاندې جغرافیايي‬ ‫سرتاتيژیک موقعیت لري چې د هندوستان ميل امنیت‬ ‫ګټو ته ډیر مهم دی‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪21‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫پرمختللېدوستي‬

‫او همکاري‬

‫د هندوستان ګاونډي ته د لومړیتوب په پالیسۍ کې د هندوستان او بوټان دوه اړخیزې‬ ‫اړیکې یوه مهمه ستنه ده‬ ‫کله چې لومړی وزیر ښاغلی نریندرا مودي تیر اوړی په‬ ‫خپل لومړي بهرين سفر بوټان ته الړ‪ ،‬نو له ځانه رسه یې‬ ‫نوي زیري راوړل‪ .‬باالخره‪ ،‬د نړیوال مخکښ قدرت په‬ ‫توګه‪ ،‬هندوستان د سیالۍ لپاره ډیر لومړیتوبونه لري‬ ‫او ښاغلی مودي کولی شول چې د بهرين سفر لپاره هر‬ ‫ځای خپل نړیوال مقصد وټاکي‪ .‬دا چې هغه بوټان‪ ،‬د‬ ‫هندوستان کوچنی هاملیايي ګاونډي لومړی وټاکه‪ ،‬د‬ ‫دواړو هیوادونو بې مثاله متدين اړیکو د ترصیح اهمیت‬

‫ښکاره کوي او ګاونډي ته د لومړیتوب په پالیسۍ د ښاغيل‬ ‫مودي د ټینګار پیاوړې اراده څرګندوي‪.‬‬ ‫په زړه پورې خربه دا ده چې له بوټان رسه د هندوستان‬ ‫اړیکو ته د سهیيل آسیا د منشور له نظره کتل کیږي‪.‬‬ ‫تراوسه پورې د هندوستان او بوټان دو اړخیزې اړیکې د‬ ‫هندوستان ګاونډي ته د لومړیتوب په پالیسۍ کې مهم‬ ‫څرخ دی‪ .‬د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ د ‪69‬مې غونډې‬ ‫عمومي خربو پر مهال‪ ،‬ښاغيل مودي څرګنده کړه‪“ ،‬د یوه‬

‫بوټان د هندوستان لومړي وزیر ښاغيل نریندرا مودي ته په خالصو السو ښه راغالست وايي‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪20‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫اړخیزو موخو د متحده آیالتونو او هندوستان د همکارۍ‬ ‫د زیاتولو ژمنه هم وکړه‪ .‬د متحده آیالتونو او هندوستان د‬ ‫پرمختللې پاکې انرژۍ همکارۍ )‪ (PACE‬له چرتي پروګرام‬ ‫څخه نیويل په بدلیدونکي ټکنالوژیو کې تر تخنیکي کارونو‬ ‫پورې‪ ،‬د امریکې متحده آیالتونو او هندوستان د اقلیمي‬ ‫بدلون پر وړاندې د مبارزې په برخه کې نوي پرمختګونه‬ ‫وکړل‪ .‬متحده آیالتونه پالن لري چې په اټومي تجارت‬ ‫پانګونه وکړي او دفاعي اړیکې ژورې کړي‪ .‬د ولسمرش‬ ‫اوباما د حکومتي دورې په لړ کې‪ ،‬د دواړو هیوادونو تر‬

‫منځ سوداګري په کال کې له شاوخوا ‪ 60‬سلنې څخه‬ ‫‪ 100‬میلیارده امریکايي ډالرو ته رسیدلې ده چې تر ټولو‬ ‫لوړ ریکارډ دی‪ .‬کله چې ولسمرش په نوي دهيل کې د‬ ‫هندوستان‪-‬متحده آیالتونو د تجاريت شورا په غونډه کې‬ ‫خربې کولې‪ ،‬هغه وویل‪ ،‬مونږ باید نور هم پرمختګ وکړو‪.‬‬ ‫هغه د پانګونې او قرضونو په برخه کې د ‪ 4‬میلیارده‬ ‫امریکايي ډالرو ژمنه وکړه او غوښتل یې څرګنده کړي چې‬ ‫دا د نړۍ د تر ټولو سرتو ډیموکراتیکو هیوادونو تر منځ د‬ ‫اقتصادي او سرتاتيژیکې همکارۍ تړلی ځواک دی‪.‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪19‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫(د ساعت د ستنې په څیر له پورته چپ لور څخه) د هندوستان په هوايي ځواک‬ ‫کې ښځینه افرسانې؛ د میک این انډیا تبلو – دواړه د جمهوریت د ورځې په رسم‬ ‫ګذشت کې؛ ښاغلی اوباما او ښاغلی مودي په آل انډیا راډیو کې د من کي بات‬ ‫غونډې پر مهال چیرته چې دواړو مرشانو د انجونو ماشومانو او د هغوی د راتلونکي‬ ‫په شمول په ډیرو موضوع ګانو خربې وکړې؛ د جمهوریت ورځې په رسم ګذشت‬ ‫کې د هندوستان د بحري ځواکونو ښځینه افرسانې‬ ‫د مخ پاڼه‪( :‬پورته) د هندوستان لومړی وزیر ښاغلی نریندرا مودي‪ ،‬د متحده‬ ‫آیالتونو ولسمرش ښاغلی بارک اوباما او د متحده آیالتونو لومړۍ میرمن اغلې‬ ‫میکیله اوباما خلکو ته السونه خوځوي (الندې) د جمهوریت ورځې په رسم ګذشت‬ ‫کې د هندوستان د اردو ښځینه افرسانې‬

‫او سولې‪ ،‬ثبات او هوساینې ته د رسیدو لپاره‬ ‫ډیر اړین دی‪”.‬‬ ‫پدغه سفر کې ښاغيل اوباما او ښاغيل مودي د‬ ‫دوستۍ د اعالمیې په ویلو رسه د دواړو هیوادونو‬ ‫تر منځ طبیعي پیوستون ته اشاره وکړه‪“ :‬سنجها‬ ‫پرایاس‪ ،‬سبکا ویکاس (رشیکې هڅې د ټولو په ګټه)”‪.‬‬ ‫د اړیکو د پیاوړتیا په لور زمونږ هر ګام د هر کال په‬ ‫تیریدو رسه د نړیوال امنیت‪ ،‬سیمه ییزې او نړیوالې‬ ‫سولې‪ ،‬هوساینې او ثبات په لور ګام دی‪”.‬‬ ‫دواړو مرشانو د اقلیم او پاکې انرژۍ په دوه‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪18‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫(د ساعت د ستنې په څیر له پورته چپ لور څخه) منستۍ‬ ‫انډیا؛ ښاغلی بارک اوباما‪ ،‬د متحده آیالتونو ولسمرش او د‬ ‫هندوستان لومړی وزیر ښاغلی نریندرا مودي په حیدرآباد‬ ‫کور کې چای څښي؛ په حیدرآباد کور کې خلکو ته د الس‬ ‫خوځولو پر مهال؛ د هندوستان‪-‬متحده آیالتونو د ‪ CEO‬په‬ ‫غونډه کې د خربو پر مهال؛ په حیدرآباد کور کې‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪17‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫رشیکې هڅې د‬

‫ټولو په ګټه‬

‫د متحده آیالتونو ولسمرش بارک اوباما زمونږ د جمهوریت ‪66‬مې ورځې ملانځلو لپاره په‬ ‫درې ورځني سفر هندوستان ته راغلو‪ .‬د دوستۍ د رشیکې اعالمیې رسبیره نوموړي د ژورو‬ ‫سرتاتيژیکو او اقتصادي اړیکو وعده هم وکړه‬ ‫چلۍ سات سات؛ راځی چې یو ځای پر مخ الړ شو‪ .‬د‬ ‫‪ 2014‬کال په سپتمر کې د هندوستان او متحده آیالتونو‬ ‫د ګډ نظر دغې وینا د درناوي لپاره‪ ،‬ولسمرش اوباما او‬ ‫لومړۍ میرمن د جنوري له ‪25‬م څخه تر ‪27‬م پورې‬ ‫هندوستان ته په سفر راغلل تر څو د جنوري په ‪26‬مه‬ ‫په هیواد کې د جمهوریت ‪66‬مې ورځې په ملانځنه کې‬ ‫ګډون وکړي‪ .‬ښاغلی اوباما د متحده آیالتونو لومړی‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪16‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫ولسمرش وو چې د مرش میلام په توګه یې د هندوستان‬ ‫د جمهوریت ورځې په ملانځنه کې یې ګډون وکړ‪.‬‬ ‫لومړي وزیر ښاغيل نریندرا مودي وويل‪“ ،‬دا یوه طبیعي‬ ‫نړیواله همکاري ده‪ .‬دا کار په ډیجیټيل عرص کې ډیر‬ ‫عام شوی‪ .‬حتی زمونږ په نړۍ کې نوره هم اړتیا ده چې‬ ‫نورو لرې بدلونونو ته ورسیږي او غوغا خپره کړو‪ .‬زمونږ‬ ‫ددغې همکارۍ بریالیتوب په نړۍ کې زمونږ پرمختګ‪،‬‬

‫مرشان د ‪ 2014‬کال په ډسمرب کې په نوي دهيل کې د طراحۍ د سطحې د خربو پر مهال‬

‫دا چې وخت تیر شوی او د نړۍ جغرافیايي سیاست نړیوال کنفرانس کې د ښاغيل پوتین ګډون وو‪ .‬روسیه په‬ ‫نړۍ کې د املاسو تر ټولو سرت تولیدونکی دی او هندوستان‬ ‫له اسايس بدلونونو تیر شو‪ ،‬هندوستان او روسیې د‬ ‫د املاسو د پروسس تر ټولو سرت مرکز دی‪ .‬تراوسه پورې‬ ‫نوو ملګرو د پیدا کولو هڅه وکړه‪ .‬خو دواړو هیوادونو‬ ‫د روسیې لومړی ځل قطع شوي املاس هندوستان ته د‬ ‫بیا هم پیاوړې اړیکې وساتلې چې په ‪ 2000‬کال کې د‬ ‫انټورپ یا دوبۍ له الرې راځي‪ .‬په غونډه کې دواړو مرشانو‬ ‫سرتاتیژیکو اړیکو تړون په ‪ 2010‬کال کې په ځانګړې‬ ‫د املاسو د صنعت په برخه کې د روسیې او‬ ‫او امتیاز لرونکې سرتاتيژیکې همکارۍ‬ ‫هندوستان د رشکتونو تر منځ د مستقیمو‬ ‫بدل شو او دغه حالت هم له ډیرې کمې‬ ‫دواړو مشرانو په‬ ‫اړیکو د رامنځ ته کولو ژمنه وکړه چې پدې‬ ‫مودې وروسته بل رنګ وموند‪ .‬د بیلګې‬ ‫غونډه کې د الماسو‬ ‫کار رسه به په دوه اړخیز تجارت کې یو سرت‬ ‫په توګه‪ ،‬که څه دواړو هیوادونو له یو بل‬ ‫د صنعت په برخه‬ ‫بدلون رامنځ ته يش‪.‬‬ ‫رسه د صنعت په برخه کې همکاري او او‬ ‫کې د روسیې‬ ‫د هندوستان او روسیې تر منځ په دوه‬ ‫د دفاع او فضا په برخه کې کلکې اړیکې‬ ‫او هندوستان د‬ ‫اړخیزو اړیکو کې د دفاعي همکارۍ په برخه‬ ‫درلودې‪ ،‬خو تر څنګ یې د همکارۍ نورې‬ ‫شرکتونو تر منځ د‬ ‫کې د تازه کارونو مته کیږي‪ .‬د پیرودونکي‬ ‫برخې هم رامنځ ته شوې‪ .‬خو په تیرو‬ ‫مستقیمو اړیکو د‬ ‫او پلورونکي پخواين ماډل څخه په تیریدو‬ ‫څو کلونو کې دوه اړخیز تجارت لږ څه‬ ‫رامنځ ته کولو ژمنه‬ ‫رسه دواړو هیوادونو د زیاتو همکاریو ژمنه‬ ‫کمزوری وو‪.‬‬ ‫وکړه‬ ‫وکړه‪ .‬د بیلګې په توګه وویل شول چې‬ ‫د هندوستان او روسیې په ‪15‬مه غونډه‬ ‫روسیي صنعت کاران به په هندوستان کې د‬ ‫کې هغه څه وشول چې ښاغيل مودي او‬ ‫روسیې د پرمختللو نظامي هیلیکوپرت تولید‬ ‫ښاغيل پوتین یې د اصالح کولو هڅه کوله‪.‬‬ ‫دواړه مرشان غواړي چې ‪21‬مه پیړۍ کې د هندوستان او لپاره کارخانې جوړوي‪ .‬له همدې څخه څرګندیږي چې د‬ ‫اقتصادي پراختیا لپاره د لومړي وزیر مودي غښتلې پروژه‬ ‫روسیې د اړیکو شکل له رسه جوړ او بیا غور پرې ويش‪.‬‬ ‫میک این انډیا به پر مخ الړه يش‪.‬‬ ‫پدغه لوبه کې د نوو حرکتونو ښه شاخص د املاسو په‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪15‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬ ‫د بهرنیو اړیکو پوهان پدې پوهیدلی يش چې ‪ 2014‬کال ډالرو ته پورته کیږي‪ .‬پدغه اعالمیه کې ‪ 35‬مهمې نقطې‬ ‫د هندوستان د ډیپلوماسۍ لپاره یو مهم کال وو ځکه پدغه دي چې له هغوی څخه یوازې یوه یې په نظامي‪-‬تخنیکي‬ ‫کال کې په نوي دهيل له ګاونډیو رسه اړیکې بیا وتړل شوې‪ ،‬همکارې پورې تړلې ده‪ .‬که څه هم ددغې برخې ارزښت‬ ‫یو ځل وړاندې هم منل شوی وو خو داسې ویل کیږي چې‬ ‫د نړۍ له قدرتونو رسه اړیکې پیاوړې شوې او هندوستان‬ ‫نورې داسې برخې شته چې په هغوی کې له یو بل رسه‬ ‫ته یې د نړۍ پورته سطحې ته د رسیدو احساس ورکړ‪ .‬که‬ ‫څه هم ددې ثابتول ستونزمن کار دی چې لدوی څخه کوم همکاري اړینه ده او په بریالیتوب رسه تررسه کول یې شوين‬ ‫یو به یې ډیر ګټور وي‪ ،‬خو پدې کې هیڅ شک نشته چې په دي‪ .‬ددغې اعالمیې اصيل برخه د انرژۍ ټکنالوژۍ ته‬ ‫ډسمرب کې روسیې ولسمرش ښاغيل والدمیر پوتین سفر ډیر ځانګړې شوې ده‪ .‬تیر کال‪ ،‬د کودنکومل د اټومي ځواک‬ ‫د شبکې لومړی واحد په الره واچول شو‪.‬‬ ‫اغیزمن وو‪.‬‬ ‫په غونډه کې ددغې شبکې د دریم او څلور‬ ‫ښاغلی پوتین هندوستان ته د کلنۍ دوه‬ ‫غواړي‬ ‫مشران‬ ‫دواړه‬ ‫واحد د رغولو تړونونه السلیک شول‪ .‬دواړو‬ ‫اړخیزې غونډې لپاره راغلی وو‪ .‬هغه لومړي‬ ‫چې د هندوستان‬ ‫هیوادونو ومنله چې د اټومي ځواک ‪ 12‬شبکې‬ ‫وزیر ښاغيل نریندرا مودي ته الس ورکړ‬ ‫اړیکو‬ ‫د‬ ‫روسیې‬ ‫او‬ ‫باید جوړې يش او تر څنګ یې روسیه چمتو‬ ‫تر څو د هندوستان او روسیې اړیکې بیا‬ ‫بیرته‬ ‫باید‬ ‫شکل‬ ‫دی چې په هندوستان کې تر ‪ 25‬پورې د‬ ‫راژوندۍ او پیاوړي يش او باید راتلونکي ته‬ ‫جوړې‬ ‫سره‬ ‫له‬ ‫تازه‪،‬‬ ‫اټومي ځواک شبکې جوړې کړي‪.‬‬ ‫وغځول يش‪ .‬نوي دهيل روسیې ته ډاډ ورکړ‬ ‫او په حقیقت کې‬ ‫هندوستان او روسیه پخوانۍ اوږدې‬ ‫چې مسکو به د هغوی تر ټولو ښه دوست‬ ‫غور‬ ‫پرې‬ ‫سره‬ ‫له‬ ‫اړیکې لري خو هغه یو بیل وخت وو کله‬ ‫واويس ځکه چې دواړو هیوادونو د انرژۍ‪،‬‬ ‫وشي‬ ‫چې پخوانی شوروي اتحاد د نړۍ تر ټولو‬ ‫دفاع او اقتصادي سکتور په برخه کې یو‬ ‫سرت قدرت وو او هندوستان چې نوی له‬ ‫شمیر تړونونه السلیک کړي دي‪.‬‬ ‫استعامر څخه راوتلی وو او هڅه یې کوله چې په خپلو پښو‬ ‫یو مهم سند چې پرده ورڅخه پورته شوه د دروژبه‬ ‫ودریږي‪ .‬د اوسپنې او فوالدو له صنعت څخه نیولې تر‬ ‫دوستي نظر اعالمیه وه چې په راتلونکې لسیزې کې د دوه‬ ‫نظامي ټکنالوژۍ پورې او په همداسې څو نورو برخو کې‬ ‫هیوادونو تر منځ د همکارۍ الرښوونه کوي او ژمنه وشوه‬ ‫چې پدغه موده کې به ددوی تر منځ سوداګري درې چنده روسیې واقعاً په ډیرو سختو رشایطو کې له هندوستان رسه‬ ‫مرسته کړې ده‪.‬‬ ‫کیږي او له اوسنیو ‪ 10‬ملیارده ډالرو څخه به ‪ 30‬ملیارده‬

‫د روسیې فدراسیون ولسمرش‬ ‫ښاغلی والدمیر پوتین او د‬ ‫هندوستان لومړی وزیر ښاغلی‬ ‫نریندرا مودي د ‪ 2014‬کال په‬ ‫ډسمرب کې په نوي دهيل کې د‬ ‫هندوستان او روسیې په ‪15‬مه‬ ‫کلنۍ غونډه کې له اجراییوي‬ ‫رییسانو رسه خربې کوي‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪14‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫همکاري‬

‫دروژبه‪-‬دوستي‪:‬‬

‫کلکې اړیکې‬

‫هندوستان او روسیه دواړه له یو بل رسه د همکارۍ نیت لري چې دغه کار‬ ‫د لومړي وزیر ښاغيل نریندرا مودي د اقتصادي پرمختګ په موخه د غښتلې‬ ‫پروژې میک این انډیا لپاره یو ښه زیری دی‬ ‫لیکوال‪ :‬مایوري موکرجي‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪13‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫(چپ لور ته) ډومیټیک ماشین‪ ،‬د الرې رس ماشین (ښي لور ته) له میداوچ چچیا او مدهو د رسک د سټیشن د الرې پل‬

‫بلوک پورته کولو ماشینونو او باالسټ ریګولیټرز‬ ‫مالتړ ټیم او د ماشین ‪ 200‬ماهرو اوپریټرانو او د‬ ‫په شمول تخصيص ماشینونه استخدام کړي دي‪.‬‬ ‫فرعي قراردادیانو په مرسته د ‪ 2,000‬سیمه ییز‬ ‫د سټیشن د ودانیو او پلټ فارمونو‬ ‫برشي ځواک ترتیبول ستونزمن کار‬ ‫)‪ (37‬جوړولو رسبیره‪ ،‬ډیر کارونه له‬ ‫وو‪ .‬د ‪ IRCON‬رشکت مهم کارونه د‬ ‫ددغو‬ ‫ګاډي‬ ‫ریل‬ ‫د‬ ‫ټاکل شوي وخت څخه وړاندې پای‬ ‫جوړښت کارونه؛ د اوسپنې پل ګریډر‬ ‫رغولو‬ ‫بیا‬ ‫په‬ ‫خطونو‬ ‫ته رسیديل دي‪ .‬د جنوري په رس کې‬ ‫په شمول د (‪ )407‬پلونو جوړول؛‬ ‫سره د شمالي‬ ‫له جفنا څخه تر کنکیسنتوریا پورې‬ ‫سب بالسټ‪ ،‬ریلونو‪ ،‬ابګیرونو‪،‬‬ ‫تر‬ ‫کولمبو‬ ‫او‬ ‫والیت‬ ‫د یوې برخې په افتتاح رسه تراوسه‬ ‫کانکریټي سلیپرونو‪ ،‬د الرې فیټینګ‬ ‫فعال‬ ‫بیا‬ ‫ارتباط‬ ‫منځ‬ ‫پورې ټولې څلور برخې د ترافیک پر‬ ‫په شمول د ریل ‪ 270‬کیلومرته‬ ‫شوی‬ ‫مخ خالصې دي‪ .‬د ریل ګاډي ددغو‬ ‫پراخې الرې نصبول دي‪ .‬په مناسبه‬ ‫خطونو په بیا رغولو رسه د شاميل‬ ‫توګه د قراردادونو تررسه کولو لپاره‪،‬‬ ‫والیت او رسیلنکا تر منځ ارتباط بیا فعال شوي او د‬ ‫‪ IRCON‬د اکسواټور‪ ،‬ګریډرز‪ ،‬کمپیکټر‪ ،‬ټریپرز‬ ‫‪ IRCON‬نړیوال رشکت او د هندوستان دواړو لپاره‬ ‫او همداسې نورو په شمول په لویه کچه د ځمکې‬ ‫د نیک نوم ګټلو سبب هم شول‪.‬‬ ‫د خوځولو ماشینونه‪ ،‬او د ژور ولډینګ ماشینونو‪،‬‬

‫پنځه قراردادونه چې د ایرکون نړیوال‬ ‫رشکت ته ورکړل شوي‬

‫× د میداوچ چییا بیارغونه ‪-‬‬ ‫د مدهو رسک یوه برخه – ‪ 43‬کیلومرته‬ ‫× د مدهو رسک بیارغونه ‪-‬‬ ‫د طاليی منار برخه – ‪ 63‬کیلومرته‬ ‫× د اومنتايي بیارغونه –‬ ‫د پااليي برخه ‪ 90.50 -‬کیلومرته‬ ‫× د پااليي‪-‬جفنا بیارغونه –‬ ‫د کنکیسنتورايي برخه – ‪ 56‬کیلومرته‬ ‫× له انورادهپوره څخه تر ټول شاميل والیت پورې د سیګنال‬ ‫جوړونه او مخابرات – ‪ 314‬کیلومرته‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪12‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫په پااليي کې یل دیوي ایکسپریس‬

‫ایرکان (‪ )IRCON‬چې د هیواد دننه او بهر (له ‪300‬‬ ‫د شاميل والیت د ریل الرې ټول ارتباط ‪ 25‬کاله‬ ‫زیاتې په هیواد کې او ‪ 121‬د نړۍ په ‪ 21‬هیوادونو)‬ ‫وړاندې په کورين جنګ کې د ریل ګاډي د الرې‬ ‫د سرت خرايب له امله د کوملبو له مرکز څخه قطع کې د زیربنا ډیرې ستونزمنې پروژې تررسه کړي او‬ ‫پای ته رسوويل دي‪ ،‬د ریل ګاډي د خط په بیالبیلو‬ ‫کړی شوی وو‪ .‬یلدیوي د جفنا الهه ده او ددغې‬ ‫برخو کې پنځه ساختامين قراردادونه ترالسه کړي‬ ‫سیمې په ملکې هم مشهوره ده‪ .‬د اکسپریس‬ ‫دي چې د ‪ 652‬میلیونو ډالرو په‬ ‫اورګاډي دغه هم ددوی له خدای‬ ‫ارزښت له ‪ 43‬کیلومرتو څخه تر ‪90‬‬ ‫له نوم څخه اخیستل شوی دی‪.‬‬ ‫شرکت‬ ‫‪IRCON‬‬ ‫د‬ ‫او ‪ 314‬کیلومرتو پورې د سیګنال‬ ‫د تامیيل هیواد رسیلنکا شاميل‬ ‫د‬ ‫کارونه‬ ‫مهم‬ ‫او مخابراتو پروژې دي‪ .‬دغه کار د‬ ‫والیت د هندوستان له اصيل‬ ‫د‬ ‫کارونه؛‬ ‫جوړښت‬ ‫‪ 2011‬کال په مارچ کې پیل شوی او‬ ‫ځمکې رسه په افسانه يي سیمه‬ ‫اوسپنې پل ګریډر‬ ‫ډیر زر به یې پر وړاندې ننګونې له‬ ‫رام سیتو کې تړلی دی‪ .‬په ‪2009‬‬ ‫او نصب په شمول‬ ‫منځه الرې يش‪.‬‬ ‫کال کې د جنګ پای ته رسیدو‬ ‫دي‬ ‫جوړول‬ ‫پلونو‬ ‫د‬ ‫د ‪ IRCON‬چارواکي وايي چې “د‬ ‫څخه وروسته‪ ،‬د خرابو شوو دولتي‬ ‫قومي شخړو پر مهال‪ ،‬په ټوله الره‬ ‫ماشینونو بیارغول یوه ميل اړتیا‬ ‫کې مینونه ځای په ځای شوي وو‪ .‬د مین پاکولو‬ ‫وه‪ .‬هندوستان په سیمه کې د ریل ګاډي د خط‬ ‫چارې یې د رسيلنکا دولت لخوا تررسه شوې چې‬ ‫بیارغولو لپاره د ‪ EXIM‬بانک له الرې د ‪800‬‬ ‫کايف وخت یې واخیسته او تر هغې پورې مونږ خپل‬ ‫میلیونه ډالرو آسان قرض د ورکولو الس وړاندې‬ ‫کار نه وو پیل کړی‪.‬‬ ‫کړ‪ .‬ددغې پروژې ټول کار ایرکان (‪)IRCON‬‬ ‫دغه سیمه له ټولنیز سازګارۍ څخه تشه وه‬ ‫نړیوال رشکت ته وسپارل شو چې د هندوستان‬ ‫دولت د انجیرنۍ او ساختامين چارو رشکت دی‪ .‬نو ځکه له هندوستان څخه د ‪ 150‬انجنیرانو او‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪11‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫د ریل الرې‬

‫بیا فعالیدل‬

‫د ‪ IRCON‬نوی فکر چې وروسته له ‪ 25‬کلونو څخه یې د کوملبو او جفنا تر‬ ‫منځ د یل دیوي ایکسپرین ‪ 339‬کیلومرته حرکت بیا پیل کړ چې دغه تړاو د‬ ‫رسیلنکا د کورين جنګ له راپورته کیدو راهیسې په ټپه دریدلی وو‬ ‫لیکوال‪ :‬سیدهارت ایم جويش‬

‫‪Jaffna‬‬

‫‪Vavunlya‬‬ ‫‪Anuradhapura‬‬

‫‪Kurunegala‬‬

‫‪Colombo‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪10‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪ 1864‬کال وو او د انګریزانو حکومت د هندوستان‬ ‫په وچه حاکم وو‪ .‬د هندوستان په ځمکه د‬ ‫خپلواکۍ لومړی جنګ په ‪ 1857‬کال کې په ماتولو‬ ‫رسه د خلکو پام تجارت ته واوخته‪ .‬د ریل الرې‬ ‫شبکه له هغه وخت څخه وړاندې غوړیدلې او‬ ‫سفرونه یې آسانه کړي وو‪ .‬په پایله کې‪ ،‬همدغه‬ ‫ډول شبکه په سیلون (چې اوس ورته رسیلنکا وايي)‬ ‫کې تکرار شوه او د سیلون بدبینو خلکو په لومړي‬ ‫ځل په خپله خاوره کې د انګورو کاکا واتوره يب يب‬ ‫دووانه یکاده یکه (سکره خوړونکی‪ ،‬اوبه څښونکی‪،‬‬ ‫تیزه منډه وهونکی د اوسپنې شیطان) ریل ته‬ ‫خوشحال شول‪.‬‬ ‫د ‪ 2014‬کال په اکتوبر کې‪ 150 ،‬کاله وروسته‪،‬‬ ‫په ‪1990‬مو او له هغې څخه وروسته کلونو کې‬ ‫په سلګونو پیدا شوو سړیو او ښځو د رسیلنکا په‬ ‫شاميل والیت کې په خپل ژوند کې په لومړي ځل‬ ‫چغارې وهونکی د اوسنۍ آس د ریل په الرې په‬ ‫منډې وهلو ولیده‪ .‬دا ځل چا د شکایت غږ پورته‬ ‫نه کړ او د جفنا د ریل ګاډي په سټیشن کې یې د‬ ‫مشهور یلدیوي اکسپریس ته ښه راغالست ووایه‪.‬‬

‫الس رسی ولري‪ .‬په دې پالن کې به د ښاریانو لپاره د‬ ‫لومړي ګام کې پوه کړي‪ .‬په راتلونکو دریو کلونو کې‬ ‫جغرافیایی مالوماتو لپاره یو ټولنیز سیسټم موجود وي‬ ‫دولت نه یوازې غواړي چې ټول دولتي ډیپارټمنټونه‬ ‫چې د ‪ MyGov‬په نوم یادیږي‪.‬‬ ‫انالین رسه وصل کړي‪ ،‬بلکه دا هم غواړي چې په ځینو‬ ‫په نیویارک کې یوه تحقیقايت رشکت چې د‬ ‫نورو ادارو کې د شهادت نامو د حفاظت ذخیرې جوړې‬ ‫‪ McKinsey‬په نوم یادیږي ویيل دي‬ ‫کړي‪ .‬په الکرتونیکي توګه د خدماتو‬ ‫چې په هره برخه کې د ټکنالوژی د‬ ‫وړاندې کول‪ ،‬چې په هغې کې د روغتیا‪،‬‬ ‫د روغتیا په برخه‬ ‫نصبولو داسې یوه هر اړخیزه طرحه چې د‬ ‫تعلیم‪ ،‬امنیت‪ ،‬قضا‪ ،‬مايل او بزګرانو ته د‬ ‫کې یې موخه د‬ ‫ډیجیټل انډیا ابتکار پروژې په الره اچولې‪،‬‬ ‫مالوماتو ورکولو تر څنګ چې د ایکرانتي‬ ‫ډاډمنو آنالین طبی‬ ‫کولی يش چې ‪ 2025‬میالدي کاله پورې‬ ‫په نوم یادیږي‪ ،‬داسې موخه ټاکل شوې‬ ‫مشورو‪،‬ریګارډونو‪،‬‬ ‫د هند ناخالص کورين عاید یا ‪ GDP‬له‬ ‫چې دوه نیم لکو ښوونځیو ته د براډبانډ‬ ‫د توکو رسول او په‬ ‫‪ 550‬میلیاردو ډالرو څخه ‪ 1‬ټرلیون ډالرو‬ ‫ارتباطی خدمات وړاندې کړي‪ ،‬چې په‬ ‫آنالین ډول د هند‬ ‫ته پورته کړي‪ .‬او دا نوښت به د ټکنالوژی‬ ‫هغې کې به وړیا ‪ Wi-Fi‬او د زده کړې‬ ‫د ناروغاتو مالومات‬ ‫په غوره کولو چې اړین ګام پورته کړي‪.‬‬ ‫انالین پراخه کورسونه شامل وي‪.‬‬ ‫وړاندې کول دي‬ ‫‪ McKinsey‬کمپني د مبایل انټرنټ‪،‬‬ ‫همدارنګه‪ ،‬د روغتیا په برخه کې یې په‬ ‫د کالوډ ټکنالوژی‪ ،‬ډیجیټل د پیسو‬ ‫موخه کې د ډاډمنو آنالین طبی مشورو‪،‬‬ ‫ورکړه‪ ،‬ډیجیټل تذکره‪ (IoT)،‬یا د وسایلو انټرنټ‪ ،‬ښه‬ ‫ریکارډونو‪ ،‬د توکو رسول او د هند د ناروغانو مالومات‬ ‫ټرانسپورت‪ ،‬پرمختليل جغرافیایي مالومايت سیسټم‪ ،‬او د‬ ‫په آنالین ډول شامل دي‪ .‬بزګران به د وخت رسه سم د‬ ‫راتلونکي نسل جینومیک ته په ډیر مهم نظر ګوري‪.‬‬ ‫قیمتونو مالوماتو‪ ،‬مايل مرستو او د موبایل بانکداری ته‬ ‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪9‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬ ‫کالدارو په ارزښت د دولت الکرتونیکي خدمتونه وړاندې پنځو کلونو کې د ‪ 5.75‬میلیارده هندي کالدارو په لګښت‬ ‫يش‪ .‬مته کیږي چې دغه آسانتیا به د ‪ 2017‬کال په مارچ څلور لکه الکرتونیکي کارکونکي چمتو يش‪.‬‬ ‫د ډیجیټل انډیا د نوښت د پروژوې په لړ کې به په‬ ‫کې چمتو وي‪ .‬په یاد پالن کې به د ‪ 42,311‬کلیو ته چې‬ ‫‪ 2020‬میالدي کال کې د نیټ زیرو نړیوالې کمپنۍ څخه‬ ‫تراوسه پورې له مبایل څخه ګټې اخیستنې ته الس رسی‬ ‫د تولید د اسانتیاوو د تشویق او پرمختګ لپاره الکرتونیکي‬ ‫نه لري‪ ،‬د ‪ 160‬ملیاردو هندي کالدارو په لګښت به د‬ ‫وسایل هیواد ته وارد يش‪ .‬چې په دې‬ ‫‪ 2015‬کال د جون په میاشت کې په نړیواله‬ ‫تشویقي کارونو کې به د بسته بندی د‬ ‫کچه د مبایل څخه د ګټې اخیستنې ته‬ ‫په هند کې د‬ ‫طریقې مخصوص وسایل‪ ،‬د عقالين مالیې او‬ ‫الس رسی ولري‪ .‬په هند کې تیر کال د‬ ‫ډیجټلې‬ ‫کمزورې‬ ‫ممتاز مارکیټ ته د ‪ 240‬میلیارده هندي‬ ‫جون د میاشتې په پای کې د ارتباطاتو کچه‬ ‫کې‬ ‫نظر‬ ‫په‬ ‫پوهې‬ ‫کالدارو په لګښت الس رسی ويش‪ .‬په دې‬ ‫‪ 75.8‬سلنه وه چې ښاري کچه ‪146.24‬‬ ‫مرکز‬ ‫دا‬ ‫سره‪،‬‬ ‫نیولو‬ ‫نوښت کې ذکر شوي چې په راتلونکي پنځو‬ ‫سلنه او کلیوايل کچه یې شاته پاتې او‬ ‫پالن لري چې د‬ ‫کلونو کې به د الکرتونیکي وسایلو د تولید‬ ‫‪ 44.5‬سلنې ته رسیدله‪.‬‬ ‫هکله‬ ‫په‬ ‫کمپیوټر‬ ‫پنځه نوې آسانتیاوې رامنځته يش‪ ،‬چې د‬ ‫د ‪ 2015‬کال د جنوري په میاشت کې‬ ‫پوهې‬ ‫اساسي‬ ‫د‬ ‫ټاکل شوې لګښت څخه چې ‪ 15‬میلیارده‬ ‫د کیراال په اډوکي ولسوالی کې د هیواد‬ ‫الر‬ ‫په‬ ‫پروګرام‬ ‫هندي کالدارې روپۍ دي‪ 5 ،‬میلیارده هندي‬ ‫په کچه لومړی ولسوالی وه چې د اوپتکي‬ ‫واچوي‪ ،‬چې د ډیشا‬ ‫کالدارې دولت ورکوي‪.‬‬ ‫فایرب ميل شبکې )‪ (NOFN‬رسه یې اړیکه‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬ ‫د الکرتونیکي وسایلو د پرمختګ لپاره‬ ‫نښلول شوې وه‪ .‬اته اړوند دفرتونه او ‪53‬‬ ‫باید بودیجه وټاکل يش تر څو په هند کې د‬ ‫پنچایت به د دې پالن په لړی کې له شبکې‬ ‫رسه وصل يش‪ .‬دولت مته لري چې د نیمه هادي د تولید الکرتونیکي وسایلو فکري رسمایه رامنځته يش‪ .‬همدارنګه‪،‬‬ ‫په هند کې د کمزورې ډیجټلې پوهې په نظر کې نیولو رسه‪،‬‬ ‫آسانتیاوې د ‪ 12.41‬میلیارده‪ 23.34 ،‬میلیارده او د ‪14‬‬ ‫میلیارده هندي کالدارو په لګښت د پالن د ‪ ،13 ،12‬او ‪ 14‬دا مرکز پالن لري چې د کمپیوټر په هکله د اسايس پوهې‬ ‫پړاونو په دورو کې رامنځته يش‪ .‬دا پالن به د مهارتونو د پروګرام په الر واچوي‪ ،‬چې د ډیشا په نوم یادیږي‪ ،‬او د‬ ‫پرمختګ مرکزونه جوړ کړي چې په پایله کې به د راتلونکو ‪ 0.95‬میلیارده هندي کالدارو په لګښت یو میلون خلک په‬

‫‪NINE PILLARS OF GROWTH AREAS‬‬

‫‪Early Harvest‬‬ ‫‪Programmes‬‬

‫‪IT for Jobs‬‬

‫‪Electronics Manufacturing‬‬

‫‪Information for All‬‬

‫‪e-Kranti - Electronic‬‬ ‫‪Delivery of Services‬‬

‫‪e-Governance: Reforming‬‬ ‫‪Government through Technology‬‬

‫‪Public Internet Access‬‬ ‫‪Programme‬‬

‫‪Universal Access to‬‬ ‫‪Mobile Connectivity‬‬

‫‪Broadband‬‬ ‫‪Highways‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪8‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫اوس مهال یوازې معلومايت ټکنالوژي کولی يش چې په‬ ‫هیواد کې ټول وګړي رسه ونښلوي‪ ،‬نو له دې کبله مونږ د‬ ‫ډیجیټل انډیا په پروژې کې د یووايل او اتفاق هیله لرو”‬ ‫ښاغلۍ نارندرا مودي‪ ،‬د هند لومړی وزیر‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪7‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫ډیجیټل‬

‫هند‪ ،‬یو هند‬

‫د هندوستان حکومت د ډیجیټل هند له نوښت څخه موخه دا ده چې هیواد په یوه‬ ‫پیاوړي ډیجیټيل اقتصاد بدل کړي او تر هغې لویه موخه یې د عام نظر په رامنځته‬ ‫کولو رسه د یو متحد هندوستان رامنځته کول دي‪.‬‬ ‫ونیيس نو څومره به ښه وي که چیرې وکولی شو چې د‬ ‫د دولتي ادارو او د هند د خلکو تر منځ د ښې‬ ‫لرې پرتو کلیو د ښونځیو لپاره د اوږدې فاصلې تعلیم او‬ ‫حکومتدارۍ لپاره نښلونکې اړیکي ته الره پیدار کولو‬ ‫پوهه برابره کړو‪ .‬اوس مهال یواځې معلومايت ټکنالوژي‬ ‫او خلکو ته د الکرتونیکي دولتی خدمتونو وړاندې کولو‬ ‫کولی يش چې په هیواد کې ټول وګړي رسه ونښلوي‪ ،‬نو‬ ‫او په ادارو کې د بیروکراسۍ د رواج کمولو تر څنګ د‬ ‫له دې کبله مونږ د ډیجیټل انډیا په پروژې کې د یووايل‬ ‫هند په کلیوايل سیمو کې د چټکو شبکو رامنځته کول‬ ‫په موخه د هندوستان حکومت د ډیجیټل هند په نوښت او اتفاق هیله لیدلی ده‪.‬‬ ‫د ډیجیټل انډیا له پروژې څخه مته کیږي چې د‬ ‫کار پیل کړی دی‪ .‬نوموړی نوښت درې برخې لري لکه‬ ‫هیواد ‪ 17‬ملیونه وګړو ته مستقیمه او ‪ 85‬ملیونه وګړو‬ ‫ډیچټيل زیربنا‪ ،‬په ډیجټيل طریقو د خدمتونو وړاندې‬ ‫ته غیر مستقیمه د کار زمینه برابره کړي‬ ‫کول او ډیجیټيل پوهه ده چې د پروژې د‬ ‫او هند ته به د الکرتونیکي وسایلو په لوړه‬ ‫پای موده ‪ 2019‬کال ټاکل شوی دی‪.‬‬ ‫هند‬ ‫ډیجیټل‬ ‫د‬ ‫کچه واردات هم کم يش‪ .‬په پالن کې یو‬ ‫د ډیجیټل هند پروژه په پام کې لري‬ ‫کې‬ ‫پام‬ ‫په‬ ‫پروژه‬ ‫داسې جوړښت هم په پام کې نیول شوی‬ ‫تر څو ټول ډیجټيل نوښتونه بشپړ کړي‪،‬‬ ‫ټول‬ ‫څو‬ ‫تر‬ ‫لري‬ ‫چې په پایله کې به یې ټول هیوادوال د‬ ‫چې په هغې کې د براډبانډ ميل پالن او‬ ‫ډیجټلينوښتونه‬ ‫چټکې انټرنیټي خدمتونو د ساحې په‬ ‫د تولید کورنۍ پالیيس شامله ده تر څو‬ ‫بشپړ کړي‪ ،‬او ددې‬ ‫وسیله رسه ونښلول يش‪ .‬او په هغې کې‬ ‫د یوه اغیزمن راتلونکې لپاره په وخت او‬ ‫کړي‬ ‫السه‬ ‫تر‬ ‫ډاډ‬ ‫به د مبایل څخه د استفادې په واسطه‬ ‫ډاډمنه توګه تررسه يش‪ .‬د پالن څارنه به‬ ‫وخت‬ ‫خپل‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫عمري ډیجیټل تذکیره‪ ،‬بانکي حسابونه‪،‬‬ ‫د لومړي وزیر د ډیجیټل انډیا د کمیټې‬ ‫سره عملي شي او‬ ‫او رشیکه خصويص حافظه هم شامله‬ ‫لخوا تر رسه کیږي‪ ،‬چې د مالیې‪ ،‬اړیکو‪ ،‬د‬ ‫تر ټولو زیاته ممکنه‬ ‫وي‪ .‬ټول مالومات به د مبایل څخه په‬ ‫کلیو پراختیا‪ ،‬د برشي رسچینو د پراختیا‪،‬‬ ‫ولري‬ ‫اغیزه‬ ‫ګټې اخیستنې رسه په هندي ژبو کې‬ ‫او د روغتیا وزیران به یې غړي وي‪.‬‬ ‫ترالسه کیږي‪.‬‬ ‫د ډیجیټل انډیا د پروژې په هکله د‬ ‫ددې پروژې بله اصيل موخه د دوه نیم لکو کلیوايل‬ ‫خپل نظر د څرګندولو لپاره‪ ،‬لومړي وزیر د خپلواکۍ په‬ ‫ورځ وویل چې‪ ،‬د ډیجیټل انډیا پروژه بډایا وګړو لپاره نه شوراګانو په خپل منځ کې نښلول دي چې د ‪270‬‬ ‫ده بلکې د غریبانو لپاره ده‪ .‬تاسې فرض کړی چې د کلیو میلیارده هندي کالدارو په مرصفولو رسه به د ‪ 2016‬کال‬ ‫ماشومان به څنګه په ښه کیفیت پوهنه ترالسه کړي‪ .‬که په ډسمرب میاشت کي بشپړه يش‪ ،‬چې په هغې کې به د‬ ‫ميل مالومايت ساختار لخوا د ‪ 156.86‬میلیارده هندي‬ ‫چیرې د هند ټول کيل د براډبانډ په وسیله اړیکه رسه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪6‬‬

‫‪n‬‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫محتویات‬ ‫‪56‬‬

‫‪16‬‬

‫‪82‬‬

‫پرمختګ‬

‫مهمه پیښه‬

‫ډیجیټل هند‪ ،‬یو هند ‪06...............................‬‬

‫د ډیپلوماسۍ مهر ‪38..................................‬‬

‫د ریل الرې بیا فعالیدل‪10.............................‬‬

‫لوی میرايث قوس‪40....................................‬‬

‫دروژبه‪-‬دوستي‪ :‬کلکې اړیکې ‪13......................‬‬

‫د وایین (رشابو) په زړه پورې سفر ‪50...................‬‬

‫رشیکې هڅې د ټولو په ګټه‪16.........................‬‬

‫د ګالنو ټغر‪56..........................................‬‬

‫پرمختللې دوستي او همکاري ‪20......................‬‬

‫هندوستان‪ :‬د کبانو نیولو پخوانی ځای ‪60.............‬‬

‫د سولنکي راجپوتز معجزې‪22.........................‬‬

‫د طبیعت واکمن‪ 68....................................‬‬

‫له جالوطن خلکو رسه خربې‪28........................‬‬

‫هغه چوکاټونه چې د موسیقۍ یو استاذ‬ ‫مونږ ته معريف کوي‪70.................................‬‬

‫پرمختګ‬ ‫همکاري‬

‫بهمکاري‬ ‫همکاري‬

‫میراث‬

‫مهمه پیښه‬ ‫مهمه پیښه‬

‫فوري عکسونه‬ ‫څارنه‬ ‫څارنه‬ ‫څارنه‬

‫نوښت‬

‫بیاکتنه‬

‫هغه نهه ایډیالونه چې‬ ‫تل به ژوندي وي‪30....................................‬‬

‫سچین په خپلې طریقې ژوند کوي ‪72..................‬‬

‫د آسامنونو واکداران‪32................................‬‬

‫د خالقیت تصویري خوشحايل ‪74......................‬‬

‫راځئ چې د یوګا برانډ پر ځان عميل کړو‪34...........‬‬

‫د اوو خویندو رازونه‪82.................................‬‬

‫د هندوستان اسايس قانون اوس په عريب ژبه ‪37......‬‬

‫د دوه لوبو اتل‪88.......................................‬‬

‫مهمه پیښه‬ ‫مهمه پیښه‬ ‫مهمه پیښه‬

‫بیاکتنه‬ ‫فرهنګ‬ ‫خواړه‬

‫خربې اترې‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪5‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫هند ليد‬ ‫‪ 29‬ټوک ■ ‪ 2‬ګڼه ■ مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫ایډیټر‪ :‬سید اکربالدین‬

‫د ایډیټر مرستیال‪ :‬نیکالیش ډیکشټ‬ ‫د بهرنیو چارو وزارت‬ ‫‪ 152‬شمیره خونه‪ ’A‘ ،‬برخه‪ ،‬شاسرتي باون‪،‬‬ ‫نوی دهيل – ‪India, 110001‬‬ ‫فکس‪،+91.11.23381719 ،23388949 :‬‬ ‫ټیلیفون‪91.11.23384663 :‬‬ ‫د پوښتنو‪/‬ځوابونو لپاره‪osdpd2@mea.gov.in :‬‬ ‫د ماکس پوژر رسنیو ګروپ هندوستان خصويص رشکت ملیټد‬ ‫خپرونکي او د عملیاتو افرس‪ :‬ویکاس جوهری‬ ‫د اجرايي ريس او اداري ډایرکټر‪ :‬پرکاش جوهری‬ ‫د ایډیټ ریس‪ :‬سوراب ټانکه‬ ‫مرکزي دفرت‬ ‫د ماکس پوژر رسنیو ګروپ هندوستان خصويص رشکت ملیټد‬ ‫‪ G-0-A‬واحد‪ ،‬د زیرزمینۍ منزل‪،‬‬ ‫دویم منزل‪ ،‬د میرا (‪ )MIRA‬رشکتونو ګروپ‬ ‫اپارمتان منرب‪ ،1&2 .‬اشوار نګر‬ ‫د ماتورا رسک‪ ،‬نوي ډيل ‪India, 110065 -‬‬ ‫ټیلفون‪+91.11.43011111 :‬‬ ‫فکس‪+91.11.43011199 :‬‬ ‫‪CIN No: U22229DL2006PTC152087‬‬

‫د پښتنو‪/‬ځوابونو لپاره‪indiaperspectives@maxposure.in :‬‬

‫د ماکس پوژر ګروپ څخه د پوښتنو‬ ‫لپاره‪:‬‬ ‫ټیلفون‪+91.11.43011111 :‬‬ ‫فکس‪+91.11.43011199 :‬‬ ‫انټرنټی پاڼه‪www.maxposure.in :‬‬

‫د هند لید مجله په عريب‪ ،‬بهاسا انډونیزیا‪ ،‬انګلیيس‪ ،‬فرانسوي‪،‬‬ ‫آملاين‪ ،‬هندي‪ ،‬ایټالیوي‪ ،‬فاريس‪ ،‬پرتګايل‪ ،‬رويس‪ ،‬سینهاال‪،‬‬ ‫اسپانیوي‪ ،‬تامیيل او چینايي ژبو چاپیږي‪.‬‬ ‫د هندوستان مجيل په نوی ډیلی کي د بهرنیو چارو وزارت‬ ‫له لوري‪ ،‬د سید اکربالدین په مرشي چي د نوموړي وزارت‬ ‫سیکرتر او ویاند هم دي چاپ او خپریږي‪ .‬پته‪ :‬نوي ډیيل‪152 ،‬‬ ‫شمیره خونه‪ ’A‘ ،‬برخه‪ ،‬شاسرتي باون‪،‬‬ ‫نوی دهيل – ‪ 110001‬د ماکس پوژر رسنیو ګروپ هندوستان‬ ‫خصويص رشکت ملیټد ‪ G-0-A‬واح��د‪ ،‬د زیرزمینۍ منزل‪،‬‬ ‫دویم منزل‪ ،‬د میرا (‪ )MIRA‬رشکتونو ګروپ اپارمتان منرب‪.‬‬ ‫‪ ،1&2‬اشوار نګر د ماتورا رسک‪ ،‬نوي ډيل ‪ India, 110065 -‬د‬ ‫هندوستان مجيل په کال کي شپږ ځله خپریږي او د چاپ ټول‬ ‫حقوق يي خوندي دي‪ .‬د نوموړي مجيل لیکني‪ ،‬فني کارونه‪،‬‬ ‫او‪/‬یا عکايس چي په دغه مجلو کي استعامل شوي کیديل يش‬ ‫چي د هندوستان د مجلو د چاپ د دفرت له اجازي وروسته‬ ‫استعامل او یا دوباره پکار یوړل يش‪ .‬د ‪ MEA‬او ‪MMGIPL‬‬ ‫رشکتونه د رضاکارانه تولیداتو‪ ،‬نسخو‪ ،‬عکاسیو‪ ،‬فني کارونو‪،‬‬ ‫روڼوايل یا د دايس نورو موادو مسولیت په غاړه نه اخيل‪ .‬دا‬ ‫اړینه نده چي په مجله کي لیکل شوي ټول نظرونه دي د ‪MEA‬‬ ‫یا ‪MMGIPL‬ګروپ پوري اړه ولري‪.‬‬ ‫تاسو کويل يش مجله د الندي ځایونو څخه تر السه کړي‪:‬‬ ‫‪http://www.facebook.com/MEA‬‬ ‫‪http://www.twitter.com/MEA‬‬ ‫‪http://www.youtube.com/MEA‬‬ ‫د هندوستان د مجلو د السته راوړل��و لپاره‪ ،‬د هندوستان د نزدي‬ ‫دیپلوماتیک دفرت رسه اړیکه ټینګه کړي‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫راتلونکي‬ ‫د دولت د ډیجیټل هند نوښت د هرې ورځې په تیریدو رسه ځانته کانکریټي شکل غوره کوي‪ .‬مونږ ددغې‬ ‫هڅې پرمختګ ته یوه کتنه کړې چې د ښه راتلونکي لپاره له اعظمي اغیزې رسه په وخت د اجراتو تررسه‬ ‫کولو په موخه د ټولو ډیجیټيل نوښتونو د یو ځای کولو او یو ځای پر مخ بیولو لپاره په پام کې نیول شوی‪.‬‬ ‫هندوستان یوه بله مهمه السته راوړنه هم لري‪ .‬د ‪ IRCON‬نوی فکر چې له وروسته له ‪ 25‬کلونو څخه یې د‬ ‫کوملبو او جفنا تر منځ د یل دیوي ایکسپرین خدمتونه بیا پیل کړل‪ .‬همدارنګه‪ ،‬په الداخ کې د نړۍ تر ټولو‬ ‫سرت ارتفاع لرونکی ټیلیسکوپ ځای په ځای شو‪ 2015 .‬کال د ښاغيل بارک اوباما په راتګ رسه پیل شو چې‬ ‫د جمهوریت ورځې ته د درناوي لپاره د مرش میلام په توګه د متحده آیالتونو لومړنی ولسمرش وو‪ .‬د ښځو‬ ‫پیاوړتیا هم یوه نوې موضوع ده چې په اردو‪ ،‬بحري او هوايي ځواکونو کې ټولو ښځو د ښځو نوښت په نوم‬ ‫رسم ګذشت تررسه کړ‪.‬‬ ‫په ‪ 8‬مارچ د ښځو په نړیواله ورځ مونږ هغه حقیقت ته پام کړی چې د هندوستان ‪ 11.6‬سلنه پیلوټان ښځې‬ ‫دي چې د نړۍ له اوسط څخه اوس هم درې سلنه پورته دي‪ .‬د نړۍ د میراث ورځې ته په کتو رسه‪ ،‬مونږ‬ ‫غواړو چې ‪11‬مې او ‪12‬مې پیړۍ د اوس هم عميل کیدونکو هرني شکلونو رسه د شاميل ګجرات مهنديس‬ ‫الرې او د اګرې‪ ،‬لکنهو د میراث دایرې راتاویدل او په اوتر پرادیش کې وارانايث تاسو ته دروپيژنو په تیرو‬ ‫څو کلونو کې یې مونږ ټول د فرهنګي ښکال شاهدان وو‪.‬‬ ‫زمونږ بل دوه اړخیز تړاو هم مخ په پورته روان دی‪ .‬هندوستان ته د روسیې فدراسیون ولسمرش ښاغيل‬ ‫والدمیر پوتین په راتګ رسه‪ ،‬دواړو هیوادونو د ډیرو مشرتکو مقدماتو په لور د حرکت ژمنه وکړه‪ .‬لومړی‬ ‫ګاونډي ته په ارزښت ورکولو پالیسۍ کې د هندوستان او بوټان اړیکې هم یوه مهمه ستنه ګرځیدلې ده‪.‬‬ ‫ددغه ډول دوه اړخیزو اړیکو ملانځلو لپاره د مهرونو چاپول یوه بله په زړه پورې موضوع ده‪ .‬له همدې‬ ‫خربې رسه په تړاو‪ ،‬په جنوري میاشت کې په ‪13‬م پراوايس بهارتیا دیواس کې ځانګړی پوستي مهر او‬ ‫سکه چاپ شوه تر څو له سهیيل افریقا څخه هندوستان ته د مهامتا ګاندي د بیرته راتګ سل کلن تاریخ‬ ‫یادګار تازه کړي‪ .‬هندوستان غواړي چې په سیندونو او بحرونو کې د کب نیونې په فرصتونو رسه هوښیارو‬ ‫سیالنیانو لپاره د ځای د ټاکلو آسانتیا برابره کړي‪ .‬د وایین یا رشابو سیاحت په هیواد کې د باکیفیته رشابو‬ ‫په رامنځته کیدو رسه ورځ تر بلې په زیاتیدو دی‪ .‬د لیدلو میله د کشمیر د غاټول جشن دی چې رنګینو‬ ‫غوټیو ټغر یې خپور کړی وي‪.‬‬ ‫مونږ ته هندوستان د بهرنیو چارو وزارت د عامه ډیپلوماسۍ نوښت‪ ،‬د جۍ‬ ‫هو په نوم مستند فلم ته کتنه کړې چې د موسیقۍ د استاذ ‪ AR‬رحامن د‬ ‫ژوند په اړه جوړ شوی دی‪ .‬په خپل ژوند کې د یوګا برانډ د تطبیق مثبت اړخ‬ ‫ته مو هم اشاره کړې چې د نړۍ د سالمتۍ او روغتیا په سکتور کې هم مخ‬ ‫پر زیاتیدو دی‪.‬‬

‫ه‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫ل‬ ‫يد‬ ‫‪29‬‬

‫ټوک ■‬

‫‪ 2‬ګڼه‬

‫■‬ ‫مارچ‬

‫‪-‬اپریل‬

‫‪2015‬‬

‫سید اکربالدین‬ ‫د هن‬ ‫‪ 6‬دوستا‬ ‫‪6‬مه ورځ ن د ج‬ ‫د‬ ‫مهوری‬ ‫ښځو ځوا ت په‬ ‫ک‬

‫پ‬ ‫رمخت‬

‫ډیجی‬

‫ګ‬

‫ټل هند‪،‬‬

‫یو هند‬

‫دڅارنه‬

‫کب‬ ‫نیولو ځ‬

‫ایونه‬

‫مهمه‬ ‫د یوګا برا پیښه‬ ‫ڼد‬

‫مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫‪n‬‬

‫‪3‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پوټپواري‬ ‫د هند لید مجله اوس په چینايي ژبه‬ ‫د هند لید مجله به اوس په ‪ 51‬ژبو چاپیږي‪ ،‬چینايي‬ ‫وروستۍ ژبه ده چې دغه لیست ته وراضافه شوه‬ ‫چې پخوانۍ ژبې یې عريب‪ ،‬ایټالیوي‪ ،‬فرانسوي‪ ،‬بهاشا‬ ‫انډونیزیا‪ ...‬وې‪ .‬افتتاحي ګڼه یې ددغه کال په‬ ‫لومړیو کې په چین کې خپره شوه‪.‬‬

‫تریسور پورام‬ ‫دغه جشن هر کال په واډاکومناتا معبد کې‬ ‫د ماالیامل جنرتۍ د پورام په ورځ ملانځل‬ ‫کیږي‪ .‬پدغه جشن کې خلک د اور لوبې‬ ‫کوي‪ ،‬موسیقي غږوي او فیالن سینګاروي‪.‬‬ ‫دغه جشن د شپې تر ناوخته پورې دوام وي‪.‬‬

‫د یوګا نړیوال جشن‬ ‫د یوګا نړیوال جشن چې له ‪ 51‬څخه زیاتو‬ ‫هیوادونو څخه له ‪ 700‬زیات خلک ګډون پکې‬ ‫کوي په نړۍ کې د یوګا تر ټولو لویه غونډه ده‪.‬‬ ‫پدغه جشن کې به په نړۍ کې د یوګا مشهور‬ ‫استاذان صنفونه او بحثونه ولري‪.‬‬

‫کله‪ :‬اپریل ‪29‬‬ ‫چیرته‪ :‬تریسور‪ ،‬کیراال‬

‫کله‪ :‬تر مارچ ‪ 7‬پورې‬ ‫چیرته‪ :‬پرمارت نیکینت ارشام‪ ،‬ریشيکیش‪،‬‬ ‫اتراخاند‬

‫خلک او د فالمنکو نڅا‬ ‫د جوړپور فالمنکو او د ګیپيس جشن چې د‬ ‫موسیقۍ درې ورځنۍ ننداره ده د راجستان د‬ ‫فورلکلوریکو سازندګانو او د فالمنکو او ګیپيس هغو‬ ‫نړیوالو هرنمندانو تر منځ اړیکې پیاوړې کوي چې د‬ ‫موسیقۍ په جوړولو کې همکار دي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬اپریل ‪3-5‬‬ ‫چیرته‪ :‬د مهرنګراه قلعه‪ ،‬جوړپور‪ ،‬راجستان‬ ‫د سیکام د اوړي جشن‬ ‫دغه پنځه ورځنی جشن اوړي ته د ښه راغالست‬ ‫ویلو په موخه په الره اچول کیږي‪ .‬ګالن د سیکام‬ ‫د مشهورو غوټیو نندارې څرګندوي‪ ،‬او ددې‬ ‫رسبیره د جشن ملانځلو په لړ کې فرهنګي‬ ‫پروګرامونه‪ ،‬نندارې‪ ،‬د سیمه ییزو د خواړو جشن‬ ‫او د یک سفاري نندارې هم تررسه کیږي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬مۍ ‪11-15‬‬ ‫چیرته‪ :‬ګنګټوک‪ ،‬سیکام‬

‫د رنګونو جشن‬ ‫شیګمو‪ ،‬د هويل ګوون ډول په پرسيل د آیالت تر‬ ‫ټولو سرت جشن دی‪ .‬پدغه جشن کې خلک روښانه‬ ‫سینګار‪ ،‬سندرې او نڅا کوي او د ښار په کوڅو‬ ‫کې د ملبو دسته جمعي حرکتونه کوي تر څو د‬ ‫مهابهارته او رامایانا صحنې څرګندې کړي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د مارچ ‪6-21‬‬ ‫چیرته‪ :‬ګووا‬

‫هند ليد‬ ‫‪ 29‬ټوک ■ ‪ 2‬ګڼه ■ مارچ‪-‬اپریل ‪2015‬‬

‫د هندوستان د جمهوریت په‬ ‫‪66‬مه ورځ د ښځو ځواک‬

‫پرمختګ‬

‫ډیجیټل هند‪ ،‬یو هند‬

‫څارنه‬

‫د کب نیولو ځایونه‬

‫مهمه پیښه‬ ‫د یوګا براڼد‬