ADOPTEER EEN PUP ADOPTEER EEN PUP

Het managementblad voor de olie- en chemische industrie in de Rijn/Schelde-delta

Nummer 2 - 2023

UITGAVE VAN: Industrielinqs pers en platform BV, Postbus 36420, 1020 MK Amsterdam redactie@industrielinqs.nl website: www.petrochem.nl

HOOFDREDACTIE: Wim Raaijen | wim@industrielinqs.nl

REDACTIE: Jacqueline van Gool, Monique Harmsen, Liesbeth Schipper, Breg Schoen redactie@industrielinqs.nl

VASTE MEDEWERKERS: Chris Aldewereld, Henk Leegwater, Wim Soetaert, Francis Voermans, Evi Husson

LAY-OUT: Bureau OMA, Doetinchem

OMSLAGFOTO: Wim Raaijen

ADVERTENTIEVERKOOP: Jetvertising BV, Robbin Hofman 070 3990 000 | robbin@jetvertising.nl

TRAFFIC: Breg Schoen | breg@industrielinqs.nl

COMMERCIEEL MANAGER: Janet Robben | 06 38 73 70 39 | janet@industrielinqs.nl

DRUKWERK: PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (excl. 6% BTW)

Nederland/België € 186,- per jaar

Overig buitenland € 216,50 Losse verkoopprijs € 23,50

Meer informatie vindt u via www.petrochem.nl/abonneren

OPZEGGEN: Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen en wijzigen kan via abonnementen@industrielinqs.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door ons is ontvangen. Als u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Overige vragen kunt u stellen via abonnementen@industrielinqs.nl

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

ISSN: 1380-6386

Prijswijzigingen voorbehouden. © Industrielinqs pers en platform BV

Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier:

Wereldleider

Op het gebied van energie willen we decarboniseren, op het gebied van grondstoffen moeten we récarboniseren. Immers zonder koolstof kunnen we niet, als het gaat om voeding, materialen en nog veel meer waardevolle producten. Op deze plaats is het preaching to the converted, mag ik hopen. In de politiek, marketing en dus de samenleving is dat onderscheid vaak niet zo helder.

Dus nog maar een keer. Willen we de komende decennia van aardolie af, dan ligt het grootste potentieel bij het terugbrengen van de inzet ervan als brandstof. Décarbonisatie dus. Immers het overgrote deel van de olie gaat nog steeds richting directe verbranding. De snelweg naar CO2. Op dat vlak mogen we geen tijd verspillen. Grote klappers kunnen we maken met elektrificatie, hergebruik van warmte, warmtepompen en situationeel misschien ook emissievrije waterstof.

Verblauwen

Tegelijkertijd moeten we ook aan de slag met de grondstoffentransitie, récarbonisatie. En dan gaat het om alternatieve bronnen voor koolstof en waterstof. Heel veel discussies gaan momenteel over waterstof als energiedrager. Er ligt echter –zeker komend decennium – een veel groter potentieel voor emissievrije waterstof in de rol van grondstof. In de industrie wordt waterstof al grootschalig ingezet als chemische bouwsteen en hulpstof. Kunnen we die vraag zonder grote emissies vergroenen of voor mijn part een tijdje verblauwen, dan zetten we enorme stappen.

Dead dog

Maar terug naar koolstof, want waterstof krijgt al voldoende aandacht. Willen we af van fossiele koolstof, dan zijn er drie alternatieve bronnen: circulaire grondstoffen uit afval, biomassa en CO2/CO, oftewel carbon capture and utilization (CCU). Volgens professor Matthias Heinemann van de Rijksuniversiteit Groningen moeten alle zeilen worden bijgezet en zeker ook het laatste. ‘De verwachting is dat de wereldwijde vraag naar koolstof de komende decennia door groei van bevolking en welvaart nog beduidend zal toenemen’, stelt hij in deze Petrochem. ‘Dus met alleen recycling red je het sowieso niet. Biomassa uit de landbouw is zeker ook een interessante bron, maar willen we de landbouw nog meer intensiveren? Willen we echt van fossiel af, dan zullen we ook CO2 uit de schoorstenen en straks ook uit de lucht moeten halen en opnieuw inzetten.’

Heinemann is een belangrijk pleitbezorger van FuturecabonNL, een nieuw samenwerkingsverband van Nederlandse universiteiten, kennisinstellingen, industrie, MKB en startups. De ambitie is om Nederland wereldleider te laten zijn bij hergebruik van kooldioxide en koolmonoxide in nieuwe, duurzame materialen, brandstoffen en voedingsmiddelen.

Een zeer interessante ambitie, maar tegelijkertijd ook een van een lange adem. Veel onderzoek op dit vlak staat nog in de kinderschoenen en zal nog ruime tijd nodig hebben om tot industriële wasdom te komen. De grote uitdaging is om processen te ontwikkelen die met minder energie CO2, de dead dog van de chemie, weer tot leven kunnen wekken.

Het is de verwachting dat op de korte en middellange termijn stappen op het gebied van circulaire en biogebaseerde grondstoffen groter zijn. In de verschillende Nederlandse en Vlaamse clusters staan veel circulaire investeringsprojecten op stapel. Toch is ook het hergebruik van CO2 en CO niet per se verre toekomst. Covestro produceert al jarenlang extra polyurethaan uit CO2, in het Duitse Dormagen. En ook OCI kan in Delfzijl al e-methanol produceren uit CO2 en waterstof. Onlangs werd overigens bekend dat het bedrijf ook inzet op grootschalige productie van methanol uit afval in plaats van aardgas. En iets verder van huis: met onze Electro Trail Europe (Electe23) gaan we in juni onder andere op bezoek bij Övik in Zweden. Op het terrein van dit energiebedrijf is Ørsted dan net begonnen met de bouw van FlagshipOne, een fabriek voor de productie van e-methanol.

Landbouwgrond

Groot fan ben ik van Deep Branch, Solar Food en bijvoorbeeld Air Protein. Dit zijn starters die zelfs voedingsmiddelen produceren uit CO2 en waterstof, met behulp van bacteriën. Biotech dus. En geen verre toekomstmuziek. Deep Branch bijvoorbeeld, bouwt nu al een proeffabriek op Chemelot. De volgende stap is industriële schaal. Het bedrijf claimt dat onze voedselproductie straks veel efficiënter, effectiever, maar vooral ook veel duurzamer kan. Op deze manier zijn we in de toekomst in staat om veel landbouwgrond een andere bestemming te geven. Direct komen we hiermee ook in een heel andere – eveneens zeer actuele – discussie terecht. Wordt vervolgd dus…

Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via twitter : @wimraaijen

Dops Recycling Technologie werkt samen met InVesta en het Fieldlab Industrial Electrification (FLIE) om haar Direct Carbon Immobilization scheidingstechnologie op industriële schaal te valideren. Sinds de opstart van een reactor op laboratoriumschaal in maart zijn diverse tests uitgevoerd. Het is Dops gelukt om ruw syngas, bestaand uit H2, CO en onzuiverheden, en vast koolstof te produceren uit biogene grondstoffen. CO2 werd niet uitgestoten. Tijdens het tweede en derde kwartaal van 2023 plaatst Dops additionele apparatuur, waaronder een gas-scrubber en inline gasanalyser. Dit maakt het mogelijk om de technologie ook te testen met complexe afvalstromen die bijvoorbeeld PVC bevatten.

Neptune Energy laat digital twins maken van twee van haar offshore platforms in de Nederlandse Noordzee. Het gaat om D15-A en K12-C. In totaal heeft het bedrijf dan digitale kopieën van veertien van haar platforms. De digital twins zorgen ervoor dat werkzaamheden op de platforms gemakkelijker op het vasteland kunnen worden voorbereid. Eserv voert de digitalisering van de platforms uit. Deze onderneming maakte al eerder digital twins voor twaalf platforms van Neptune in de Nederlandse en Britse Noordzee.

Spie Nederland en C-Green werken samen aan een modulaire fabriek die rioolslib omzet in biobrandstof. De installatie – ontwikkeld door C-Green – zet natte biomassa (slib) op energiezuinige wijze om tot het droge product hydrochar. Bij het productieproces wordt van vijf kilo slib één kilo hydrochar gemaakt. Dit organische eindproduct is geschikt als biobrandstof en bodemverbeteraar. De compacte fabriek, bestaande uit kant en klare modules, kan bijvoorbeeld worden geplaatst bij een afvalwaterzuiveringsinstallatie of pulpfabriek en kan 25.000 ton slib per jaar omzetten. Opslag van het product en de verwerking van de afvalstroom gebeurt op locatie. De komende maanden test REYM Rotterdam een pilot-installatie.

Oci Wil Methanol Uit Afval Produceren In Delfzijl

OCI heeft plannen om de BioMCN-fabriek in Delfzijl nieuw leven in te blazen. Het bedrijf wil er door vergassing van huishoudelijk afval en plantaardige afvalstromen duurzame methanol gaan produceren. Het doel is om in de eerste fase ruim 450.000 ton methanol per jaar te produceren.

Vorig jaar legde OCI de methanolproductie in Delfzijl stil. Het was vanwege de hoge gasprijs niet rendabel om door te gaan met de productie. Bij klassieke methanolproductie is aardgas de belangrijkste grondstof.

Het project dat OCI GasifHy heeft genoemd, voorziet in een proces waarbij afval in syngas wordt omgezet. Het syngas wordt samen met groen waterstof als grondstof voor de bestaande methanol-installatie gebruikt. OCI wil het waterstof afnemen van lokale offshore windparken in de Noordzee. Het bedrijf denkt meer dan 600 MW aan groene waterstof af te nemen voor deze productielocatie. OCI is al in gesprek met potentiële afnemers van de groene methanol.

OCI werkt al samen met het NortH2-consortium dat als doel heeft om grootschalige productie opslag en transport van groene waterstof mogelijk te maken. OCI wil een waardeketen voor groene ammoniak en methanol ontwikkelen. Via NortH2 zou het bedrijf 1GW groene waterstof kunnen afnemen. OCI is via het Djewels-project van Gasunie en HyCC ook al betrokken bij het aan elkaar knopen van een waardeketen met windenergie, waterstof- en methanolproductie. Bij Djewels gaat het om een 20 megawatt elektrolyser op Chemiepark Delfzijl die ongeveer 3.000 ton groene waterstof per jaar gaat maken. Ook is het bedrijf partner van het HyNL consortium. Hierin werkt het samen met Engie en EEW aan een 100 MW elektrolyser in de Eemshaven. Deze elektrolyser moet vanaf 2025 groene waterstof produceren voor de productie van groene methanol.

ONYX WIL WATERSTOFFABRIEK OP MAASVLAKTE

Het op de Maasvlakte gevestigde Onyx Power wil een fabriek bouwen voor de productie van zogenoemde blauwe waterstof. De waterstoffabriek krijgt een capaciteit van 1.200 MW en kan daarmee ongeveer 300 kiloton waterstof produceren. Het is de bedoeling dat de installatie tegen 2028 in bedrijf wordt genomen. Blauwe waterstof wordt geproduceerd uit aardgas. Hierbij wordt de CO2 afgevangen en opgeslagen in lege gasvelden onder de Noordzee. Onyx Power wil de installatie bouwen naast de bestaande energiecentrale op de Maasvlakte. Deze kolencentrale werd in 2015 in gebruik genomen. Onyx is in handen van Riverstone, dat de centrale in 2019 overnam van Engie. Engie bouwde de centrale destijds met de intentie om het geproduceerde CO2 af te vangen. Dit gebeurde echter nooit. In 2021 kwam Onyx Power met het kabinet overeen dat de centrale zou sluiten. Hiervoor zou de eigenaar een compensatie van ruim 200 miljoen euro krijgen. Vorig jaar besliste Riverstone echter dat de centrale in ieder geval nog een jaar in bedrijf zou blijven.

GASUNIE MAAKT AARDGASLEIDING EMMEN - OMMEN GESCHIKT VOOR GROEN GAS

Een zestig kilometer lange aardgasleiding tussen Emmen en Ommen wordt geschikt gemaakt voor het transport van regionaal groen gas naar het Gasunie-netwerk. De ombouw moet de toenemende congestie in de regionale netten voorkomen. De verwachting is dat het eerste groene gas er per augustus 2025 doorheen stroomt. Om de leiding geschikt te maken voor het transport van groen gas, is een aantal technische aanpassingen nodig op bestaande afsluiter-locaties van Gasunie en bij koppelingen met de regionale netten.

De toenemende hoeveelheid groen gas levert steeds vaker congestie op in de regionale leidingen waarop de diverse regionale producenten hun groen gas afzetten. Met het besluit om de aardgasleiding van Emmen naar Ommen om te bouwen naar een transportleiding voor groen gas, wordt één centrale afvoerleiding gerealiseerd voor de afzet van groen gas door producenten in deze regio.

N-SEA VERBINDT N05-A PLATFORM ELEKTRISCH MET RIFFGAT-WINDPARK

ONE-Dyas heeft een contract gegund aan N-Sea voor de installatie van een ondergrondse zeekabel tussen het Riffgat offshore windpark en het nieuw te bouwen N05-A gasproductieplatform. De kabel krijgt een totale lengte van ongeveer tien kilometer en zorgt ervoor dat het platform groene elektriciteit kan afnemen. In juni vorig jaar kreeg ONE-Dyas de vergunningen voor het nieuwe platform. In september nam het bedrijf de definitieve investeringsbeslissing. N-Sea zal haar deel van het werk op verschillende tijdstippen in de zomer van 2023 en 2024 uitvoeren. Het is de bedoeling dat het nieuwe platform vanaf augustus 2024 gas gaat produceren. De investering van ONE-Dyas is het grootste gasontwikkelingsproject op het Nederlandse continentale plat van de afgelopen vijftien jaar. De ontwikkeling van het N05-A gasveld maakt deel uit van het Gateway to the Ems (GEMS) project van ONE-Dyas, Hansa Hydrocarbons en EBN. De ondernemingen zoeken in dit project naar gasproductiemogelijkheden in de Noordzee, op zo’n twintig tot honderd kilometer ten noorden van de monding van de Ems. De partijen verwachten dat het N05-A veld tussen de 4,5 en 13 miljard kubieke meter gas kan opleveren. In totaal wordt geschat dat het GEMS-gebied goed is voor zo’n 50 miljard kubieke meter aardgas.

HAVENBEDRIJF RESERVEERT TERREIN MAASVLAKTE VOOR WATERSTOFFABRIEK

Het Havenbedrijf Rotterdam ontwikkelt op de Maasvlakte een terrein van elf hectare met de bedoeling dat daar een grote groene waterstoffabriek wordt gebouwd. Aanleiding is de aanbesteding van het windpark IJmuiden Ver later dit jaar. Het ministerie voor Klimaat en energie stimuleert in de aanbestedingsprocedure dat bedrijven de windenergie slim integreren in het energiesysteem. Productie van waterstof direct aan de kust is een logische keuze. Door de aan land gebrachte elektrische energie te gebruiken om waterstof te produceren, wordt het hoogspanningsnet aan land ontlast. Het is de bedoeling dat het windpark en de waterstoffabriek in 2028 worden opgeleverd. Het terrein biedt ruimte tot 1 GW elektrolyse en ligt naast het nieuw te bouwen hoogspanningsstation Amaliahaven (380 kV) van Tennet. Hier komt straks de 2 GW gelijkstroomkabel van het windpark IJmuiden Ver kavel Beta aan. Alle groene stroom die direct wordt omgezet in waterstof komt niet op het elektriciteitsnet en voorkomt daarmee extra belasting van het net.

Het Belgische Bekaert investeert in productie- en onderzoekscapaciteit op het gebied van elektrolysetechnologieën voor waterstofproductie Het bedrijf kondigt aan een nieuwe plant in Wetteren te bouwen voor de productie van poreuze transportlagen (PTL) voor elektrolysetechnologieën. Hiermee wordt de PTL-capaciteit verdubbelt tot meer dan 2 GW.

BioBTX gaat gebruik maken van technologie van het Noorse Agilyx in haar eerste commerciële fabriek voor de productie van hernieuwbare aromaten. Deze installatie moet in 2024 in Delfzijl in gebruik worden genomen. BioBTX gebruikt de pyrolysetechnologie van Agilyx om moeilijk te recyclen afvalplastics te verwerken. Deze technologie wordt gecombineerd met de katalytische technologie van BioBTX om pyrolyse-dampen om te zetten in aromatische chemicaliën.

Shell wil de CO2-uitstoot in haar fabrieken in Rotterdam en Moerdijk fors reduceren. In 2030 moet de CO2 met 3,9 megaton zijn gereduceerd. Dat is twintig procent van wat de Nederlandse industrie in totaal aan CO2 moet reduceren in 2030. Shell wil daarnaast de stikstofuitstoot met minstens tien procent verminderen. Shell heeft hiertoe in april een intentieverklaring ondertekend met de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat en de Provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant. Shell is hiermee het vierde bedrijf na Dow, Nobian en OCI dat maatwerkafspraken maakt met het Rijk om haar uitstoot te reduceren.

Begin april hebben DSM Engineering Materials en Lanxess High Performance Materials hun joint venture Envalior gelanceerd. Envalior levert lichtgewicht materialen voor de automobielsector. Het gaat bijvoorbeeld om onderdelen die nu nog uit metaal zijn vervaardigd en die door polymeren kunnen worden vervangen. Het bedrijf bestaat uit drie wereldwijde divisies: Performance Materials, Specialty Materials en Intermediates.