Na vijftig jaar valt er wat te vieren in de Eemshaven

De naoorlogse economische groei zorgde ervoor dat de industrie behoefte aan ruimte had. En de landbouwmechanisatie zorgde voor een groot overschot aan arbeidskrachten in Noord-Nederland. Beide ontwikkelingen lagen in 1968 ten grondslag aan het besluit van de Provinciale Staten van Groningen om twintig kilometer ten noorden van de bestaande haven in Delfzijl een nieuwe zeehaven te bouwen, de Eemshaven. Deze haven zou petrochemische- en metallurgische bedrijven moeten aantrekken en zo zorgen voor werkgelegenheid.

Op 7 juni 1973 werd de Eemshaven feestelijk geopend door koningin Juliana in het bijzijn van de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat Tjerk Westerterp die sprak: ‘Het streven van de regering is erop gericht het welvaartspeil in het Noorden op te trekken en de werkloosheid, die een verontrustende omvang dreigde aan te nemen, terug te dringen.’

Weerbarstige werkelijkheid

De plannen voor de haven waren mooi op papier, maar de werkelijkheid bleek weerbarstiger. Want vier maanden na de opening brak de oliecrisis uit. De hogere energieprijzen leidden tot een diepe economische crisis. Die maakte een einde aan alle mooie plannen voor de haven. Er kwam geen naftakraker van DSM, geen petrochemie, geen kolenvergasser, geen scheidingsfabriek noch een energiehaven met activiteiten als LNG-opslag. Het enige wat wel kwam in 1976 was een passagiersdienst naar het Duitse eiland Borkum en er werd begonnen met de bouw van de Eemscentrale. In 1979 kwamen daar de butterfahrten van Rederij Kamstra bij die eerder vanuit Delfzijl vertrokken. Een andere bron van inkomsten waren de havengelden voor het tijdelijk aanleggen van (grote) schepen. De Eemshaven lag er verder leeg bij op wat kleinschalige activiteiten na. In 1996 zorgde cruiseschip Galaxy, dat op de Meyer Werft in Papenburg was gebouwd en in de Eemshaven werd afgebouwd, voor de nodige opwinding.

Kritieken

De tegenvallende ontwikkeling van de Eemshaven leidde tot kritieken die niet mals waren. Krantenkoppen uit die tijd luidden: ‘Eemshaven, mooi voorbeeld van verkeerde investeringen’, of ‘Planologische mislukking van de vorige eeuw’ en ‘De risee van de havens en de industrieontwikkeling van Nederland.’

Er werden verschillende oorzaken aangewezen voor de tegenvallende ontwikkeling van de Eemshaven. Naast de moeilijke start door de oliecrisis werd gewezen naar het beleid met betrekking tot de bescherming van de Waddenzee. Ook het gebrek aan een containerterminal, dit plan werd afgeschoten wegens onvoldoende achterland, werd als oorzaak gezien. De hiervoor benodigde investeringen zouden van de overheid moeten komen maar die zette, na de debacles met RSV, Fokker en DAF, een actieve industriepolitiek op een laag pitje.

Vliegwiel

Maar het kan verkeren. Terwijl de eerste energiecrisis zand in motor strooide, ontwikkelt de Eemshaven zich vanaf de eeuwwisseling gestaag tot de energiehaven van Nederland. En met de ontwikkeling van windenergie en stroomkabels uit Noorwegen en Denemarken tot het stopcontact van Europa. Op dit moment komt ongeveer een derde van alle in Nederland geproduceerde energie uit de Eemshaven. Met een opgesteld vermogen van 8.000 MW is de Eemshaven dan ook een energiehaven van formaat. Een nieuwe energiecrisis die ontstaat na de Russische inval in Oekraïne is nu juist het vliegwiel voor een zeer snelle ontwikkeling van de Eemshaven en de haven van Delfzijl. Daarbij ligt de focus op innovatie, groene energie, circulaire ontwikkelingen en datacenters.

Energy Port

De eerste contouren van Eemshaven als Energy Port tekenen zich rond 2009 af met de bouw van nieuwe energiecentrales door RWE, Nuon en Advanced Power en de start van de productie van Westereems, het grootste Nederlandse windmolenpark op land. Daarnaast komt sinds 2008 via de kabel van NorNed stroom van Noorse waterkrachtcentrales in de Eemshaven aan wal. In 2019 komt hier de COBRA kabel tussen Denemarken en Nederland bij. En het blijft niet bij windmolens op land. Met de opkomst van offshore windenergie neemt ook de bedrijvigheid rond deze nieuwe tak van industrie toe. De Eemshaven ontpopt zich tot de basisen servicehaven voor de offshore industrie in het Nederlandse, Britse en vooral Duitse deel van de Noordzee. Om de bedrijvigheid en innovaties op het gebied van offshore windenergie te faciliteren, is bovendien het Offshore Wind Innovation Centre (OWIC) opgericht. Het OWIC onderhoudt contacten met bedrijven en kennisinstellingen die zich bezighouden met windenergie op zee. Tal van nieuwe innovatieve ondernemingen vestigen zich in het gebied. Zo startte kabelfabriek TKF een fabriek voor de productie van kabels voor offshore windturbines.

Waterstof

De sterke groei van windenergie zet ook de transitie naar waterstof in gang. Groningen Seaports wil zich samen met Amsterdam en Den Helder onder de naam Hydroports profileren tot het waterstofknooppunt van Europa. De uitgangspositie van Groningen, en de Eemshaven, is zeer gunstig. Voor de kust is ruimte voor grote windmolenparken en de haven biedt ruimte voor grote elektrolyzers om duurzame energie om te zetten in groene waterstof. Tel daarbij op het gasnet van Gasunie, dat geschikt

Met de Lexstores van Lexrent, is de toekomst van verhuur, verkoop en uitgifte nog innovatiever en schaalbaarder geworden. Deze onbemande winkel biedt slimme oplossingen voor bedrijven aan die op zoek zijn naar verhuur- en verkoopdiensten, zonder de noodzaak van 24/7 personeel.

Met het cloudbased IT-platform en een ordersysteem gebaseerd op QR-codes en Airporttechnologie, is het mogelijk om 24/7 self-service beschikbaarheid te bieden. Het is schaalbaar naar oneindige mogelijkheden, waardoor het geschikt is voor zowel kleine, tot grote bedrijven.

Een klant van Lexrent, een grote speler in de petrochemie, ziet wel mogelijkheden in de Lexstores: “Op onze plant is het een komen en gaan van diverse contractors. Zij hebben dag en nacht allerhande equipment nodig en met deze stores kunnen wij volledig flexibel in hun behoeftes voorzien, zonder dat wij er omkijken naar hebben in de breedste zin van het woord”.

Lexstores biedt 3 varianten, Small, Medium en Large, die geschikt zijn voor verschillende sectoren zoals de petrochemie, bouw en infra, automotive en retail. Bedrijven kunnen hun ideale verkooppunt, popup-store, festival of verhuur outlet vinden en aanpassen aan hun specifieke behoeften.

“Lexstores biedt een laagdrempelige oplossing voor kleine tot grote ondernemingen. Om de onderneming schaalbaar en 24/7 beschikbaar te maken, zowel online als offline”, aldus Menno Molendijk, Commercieel Manager bij Lexrent. “Met onze onbemande verhuur- en verkoop locaties zijn we in staat om bedrijven te helpen bij het efficiënter en kostenbesparender inrichten van hun dienstverlening om zo sneller te kunnen groeien!”

De onbemande verhuur- en verkooplocaties zijn niet alleen efficiënt, maar ook zeer veilig. De Lexstores Large en Medium hebben een centraal bewakingssysteem dat zorgt voor de optimale veiligheid en beveiliging van de eigendommen.

Dit maakt Lexstores interessant om in de gaten te houden als een toekomstgerichte en kostenbesparende oplossing.

Of het nu gaat om een onbemand tankstation of een 24/7 verkooppunt in een winkelcentrum, Lexstores biedt een praktische en innovatieve oplossing voor bedrijven die willen verhuren, verkopen of uitgeven naar zakelijke klanten én consumenten.

“Lexrent wil continu voorop blijven lopen op het gebied van IT innovatie en smart-technology. Automatiseren op zich is geen doel; wij willen onze klanten de middelen ter beschikking kunnen stellen om hun processen 24/7 beter te beheersen om zo een toekomstbestendige groei mogelijk te maken”, aldus Sung van de Rijzen, Manager bij Lexrent.

Op lexstores.eu is te zien welk type Lexstore er momenteel beschikbaar zijn.

Voor maatwerk advies is de quick scan beschikbaar op: lexstores.eu/quickscan kan worden gemaakt voor het transport van deze waterstof naar het achterland. En de zoutcavernes in het gebied bieden opslagmogelijkheden voor waterstof. Bovendien zitten er tal van grote afnemers in de buurt.

Datacenters

Een andere belangrijke groeimarkt is die van datacenters. In de slipstream van de energiebedrijven kwam het eerste grote datacenter in 2008 naar de Eemsha- ven. Dit werd gebruikt door Google. Aangetrokken door de ruimte, beschikbare duurzame energie en voldoende arbeidskrachten opende Google in 2016 haar eerste eigen Nederlandse mega datacenter. In 2018 en 2019 volgden nieuwe uitbreidingen. Ook de blikken van andere grote IT-bedrijven zijn op de Eemsdelta gericht. Het Eemshavengebied is een belangrijk knooppunt voor glasvezelkabels naar Scandinavië, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en

Plannen Voor Waterstofprojecten Eemshaven

NorthH2

Een consortium van Gasunie, Equinor, RWE, Shell en Eneco wil onder de naam NortH2 10 GW aan offshore windparken realiseren voor de productie van groene waterstof. Doel is om in 2030 een elektrolyzer in de Eemshaven te hebben waarin 4 gigawatt aan offshore windenergie wordt omgezet.

Eemshydrogen

Eemshydrogen is een waterstofproject van RWE waarbij een elektrolyser van 50 megawatt wordt gebouwd op het terrein van de Eemshavencentrale. In 2023 wordt beslist over doorgang van het project dat in 2026 moet gaan draaien.

Lhyfe

Lhyfe bouwt een grote waterstoffabriek in Delfzijl. De fabriek krijgt een jaarlijkse capaciteit van 200 megawatt. Daarmee kan zo’n 20.000 ton groene waterstof worden geproduceerd.

Amsterdam. Volgens Cas König, CEO van Groningen Seaports zijn er oriënterende gesprekken gevoerd met Facebook (Meta), Google, Amazon, Apple en Microsoft.

LNG-terminal

Kort na de inval van Rusland in Oekraïne in maart 2022 kondigde minister Jetten van Klimaat en Energie aan dat het kabinet maatregelen ging nemen om de afhankelijkheid van Russisch gas zo snel mogelijk af te bouwen. Om de beschikbaarheid van voldoende gas voor de winter 2022/2023 veilig te stellen, moest op korte termijn de importcapaciteit van LNG zeker worden gesteld.

In een recordtempo werd een drijvende LNG-terminal, EemsEnergyTerminal, geïnstalleerd. ‘In maart van het afgelopen jaar zijn we begonnen met de voorbereidingen voor de LNG-installatie en begin september was de terminal operationeel.

HyNetherlands

Engie werkt met OCI, EEW en Gasunie aan de ontwikkeling van de eerste grootschalige groene waterstofketen. HyNetherlands combineert hernieuwbare energie en biogene CO₂ om e-methanol te produceren.

Nuon Magnum centrale

HyCC en Gasunie New Energy willen een 20 MW elektrolyser bouwen op het Chemie Park Delfzijl. Deze gaat maximaal 3.000 ton groene waterstof per jaar maken. BioMCN maakt er met CO2 uit haar proces e-methanol van. In een tweede stap wordt de installatie uitgebreid naar 60 megawatt voor SkyNRG.

VoltH2

VoltH2 wil een 50 MW elektrolyzer in Delfzijl bouwen. De fabriek vereist een investering van 80 tot 100 miljoen euro. Als alles volgens plan verloopt, begint de bouw in 2024.