Balanzin13

Page 1

el Balanzín

XVI Getxoko Komiki azoka l XVI Salón del Cómic de Getxo



Ongi etorri El Balanzín izeneko Getxoko Komiki Azokako aldizkariaren argitalpen berrira, 13. zenbakira, hain zuzen ere. Superstiziosoak izan beharrean, uste dugu zenbaki hau zorte onaren adibide izango dela. Zorionez, euskal komikiaren aberastasuna erakusten duten eta askotariko proposamenak egiten dituzten egileak ditugu. Zenbaki honen azala Iñaki G. Holgadok egin du, komiki- eta ilustrazio-munduko izarra, sakonki ezagutu beharrekoa.

Azokako kartelaren egilea, berriz, Ana Oncina da, eta bere trazu delikatua ikus dezakegu oparitutako orrialde batzuetan. Halaber, gure komikiko izen nagusiek, besteak beste Raquel Alzatek eta Koldo Azpitartek, talentu berriekin egin dute bat, hala nola Axpi nahiz ÁlexFarekin, gure artistek osatzen duten askotariko panorama erakusteko xedearekin. Orrialde pasatzerakoan eskura duzun zortea. Goza ezazu.

Bienvenidos a un nuevo número de El Balanzín, la revista del Salón del Cómic de Getxo que llega a su número 13. Lejos de ser supersticiosos pensamos que este número es un ejemplo de buena suerte. Tenemos la suerte de tener unos autores y autoras con propuestas muy diversas que muestran la riqueza del cómic vasco.

La portada de este número está realizada por Iñaki G. Holgado, un todoterreno del cómic y la ilustración al que merece la pena conocer en profundidad. La autora del cartel del Salón, Ana Oncina, nos regala unas páginas en las que podemos apreciar su delicado trazo. Además, grandes nombres de nuestro tebeo como Raquel Alzate o Koldo Azpitarte se unen a nuevos talentos como Axpi o ÁlexF para mostrar el variado panorama que completan nuestros artistas. Una suerte a su alcance al pasar la página. Que aproveche.


04 05 08 10 11

TIRA José Carlos Torre ESCHERISMO Raquel Alzate S CAZADOR DE NUBE ÁlexF SIN TÍTULO Iñaki Gutiérrez GALTZAGORRI e Guión: Koldo Azpitart bo lom Co J. dro Pe : ujo Dib Color: Aintzane Landa D CALIDAD VS. CANTIDA

15 16 18 22 25 26 28 30

Pi Ortíz 6 HISTORIAS DE LOVE Iñaket IAREN ADOREA HARRIET EDO KOMIK Mikel Begoña I MANO DE FUEGO LOS SUEÑOS DE RO Guión: Mikel Bao ola Dibujo: Daniel Gojén K UA NT AUZO KO Amaia Ballesteros BEGIRA Axpi DZANGA URETAN Mamen Moreu LE) DE LA TEORÍA (INDISCUTIB NAS ESPECIES GU AL DE N CIÓ EXTIN PRIMER SER L DE Y LA APARICIÓN A DIT RO AF RM HE

31 35

Belatz MANCHAS Ana Oncina G. HOLGADO EN PORTADA: IÑAKI e am Entrevista: Kike Inf

Gráficas Iñaki G. Holgado. Impresión: xo. Ilustración de cubierta: Get de tura Cul de a Aul : Realiza a viñetaIRUDI. orial: Euskal Irudigileak. Cad infame & co. Dirección edit ño: Dise 10 -20 537 VI AL: DEP. LEG 17 de su respectivo autor. historieta es copyright ©20


5


6


7



9







15



17


El Balanzín aldizkaritik Gregorio Muro “Harriet” autore eta editorearen gainean idazteko eskatu didate. Mugikorra isildu dut, etxean nago, berez nire lehen mugimendua liburu apaletara joatea izan da, baina ez, gehienetan bezala, komikiak dauden aldera, ez, hautsez beteriko liburuen aldera. Beilegitutako orriak dituen liburu bat hartu eta altxa dut begien aurrean: “Diccionario vasco-español-francés”, Resurrección Maria de Azkue. Liburu honen barrenean gordeta dauden hitz ederren artean, Gregorio Muro “Harriet” definitzeko egokia iruditzen zaidana aukeratuko dut. Hemen dago, hiztegiaren lehen alearen hamaikagarren orrialdean: ADOREA fuerza vital / force vitale. Batez ere, Harriet hori izan da, hori da, pertsona adoretsua alegia, autore adoretsua, antolatzaile nekaezin adoretsua, eta, berak sortutako Justin Hiriart kapitain baleazale baten moduan, gaur Harriet Ediciones barkuan komiki edizioaren ur handi eta zailen gainetik nabigatzen ausartu den pilotua. Goazen mamira.

HARRIET edo KOMIKIAREN ADOREA

HARRIET KOMIKIGILEA

Bere ibilbideko lehen portua Ipurbeltz aldizkaria izan zuen. Aldizkari honetarako Iker eta Ixone edo Bizarzuri pirataren istorioak asmatu eta marraztu zituen. Marrazkigintzan hasi zen, baina gutxira, gidoiak beste batzuentzat idazteko aukera eskaini ziotenean, horretarako askoz ere trebeagoa zela ohartu zen. Bere lehen gidoiak ume eskola denboretatik laguna zuen Francisco Fructuosorentzat idatzi zituen, gutxira, Daniel Redondo ezagutu zuen eta harentzat ere lanean jarri zen. Bigarren portua Anguleman izan zen. Fructuoso eta Harriet elkarrekin 1982ko urtarrileko azokara doaz eta Glenat argitaletxeak euren proiektua onartu egiten du: Justin Hiriart, formatuaren aldetik album franko-belgiarraren neurrietara egokitua. Etxerako bueltan Ttarttaloko editoreek ere, proiektua gazteleraz argitaratzeko interesa erakusten dute, eta Ereinekoek berdin euskararekin. Lehen koprodukzioa martxan zegoen. Ondoren kabotaje nabigazioa etorri zen. 80 hamarkadan porturik portu dabil Harrietek zuzendutako ontzia. Daniel Redondorekin Ion eta Mirka kaleratuko du Frantzian eta Dargaudekin Sorgin seinalea. Serie honen lehen liburua kaleratu eta kolpean 7.0000tik gora ale saltzen dira, sekulako arrakasta bihurtuz. Kabotajearen beste portu batzuetara Jose Manuel Mata eta Luis Astrainekin helduko da. Eguzki izerdia edo La Sueur du Soleil bost aletako seriea martxan jarriko du lehenengoarekin Glenaten, eta Simon

18

Mikel Begoña


Urteak aurrera, bazterrean abandonatutako bela-ontziak bizarrak hazten zituen.

Besaluze, Simon Braslong, hiru aletako seriea bigarrenarekin, azken hau Glenat etxean ere. Frantziako portuetako kabotajea euskal kostakoarekin tartekatzen zuen Harrietek. Habeko Mik eta Ereinen argitaratuz bidaiaren etekina ziurragoa izaten zen. Eta horrez gain, Frantziako editoreek herrialde askotara saltzen zituzten eskubideak euskal egileen lanak munduan zehar barreiatuz.

HARRIET ANIMAZIOGINTZAN, HARRIET ZINEGILEA

90. hamarkada honetan komikien mundua laga zuen Gregoriok, eta animazioaren mundura salto egitea erabaki zuen. Argumentuak eta gidoiak idazten hasi zen. Lehen animaziozko filmak Baleazaleak, Ipar haizearen erronka, Ipar haizearen itzulera eta Goomer izan ziren. Telesailei dagokienez, ondorengo hauetan parte hartu zuen: Kask Kapitaina, Amona Kulixkaren ipuinak, Loiolako Ignatius, Elliot Mouseko Ukiezinak, Al Catone ukiezinen aurka, Hautsitako platerak, Sukalde dibertigarria,Fantaghiro, Ardo eta Ogi Martxelin eta Gizon ikusezina. Besteak beste, New Yorkeko TB festibalak (1993), Goya Sariak (1995,2000), Indiako Cartagenako nazioarteko festibalak (2002), eta Txileko Santiagoko festibalak (2002) saritu dituzte lan horiek.

Baina aipatutako serieak gutxi balira, badira beste lan bikain batzuk oraindik aipatu ez ditugunak. Habeko Miken argitaratuak, Indianoa, Francisco Fructuosoren marrazkiarekin, Portugalen ere kaleratu zen, eta 2011an Klis-Klasikoak bilduman berriro argitaratu zen. Bestalde, Hontza eta Las aventuras de Titez seriea Miguel Berzosarekin. Azken lana Ttarttalok 1983 urtean argitaratu zuen.

Haize-oihalak beteak, ontziak 80. hamarkada osoa zeharkatu du, baina 90. hamarkadako lehen urteetan komiki itsasoa zakartuz doa, krisialdi orokor baten seinaleak airean. Egileentzat baldintzak nabarmen kaskartzen dira nazioarteko merkatuetan eta etxean, hainbat egileei komikigintza modu profesionalean ahalbideratu zuen, Habeko Mikek 1992 urtean ateak betirako zarratuz. Harriet komiki mundua utzi beharrean aurkitzen da eta zinemara bideratuko du bere ibilbidea datozen urteetan, nahiz eta askotan aitortu duenez, komiki narrazioa beti izan duen gustukoen.

Animazioaren mundua baztertu gabe, zinemaren munduan murgiltzen hasi zen. 1999an Karra Elejalderen eta Fernando Guillen Cuervoren AĂąo Mariano filmaren gidoiaren analisia egin zuen. Bi urte geroago pausu bat aurrera emanez, Carlos Zabalarekin batera Etxaldeko Erregea (2001) filma berritzailea zuzendu zuen. Pelikula horretan argumentuaren eta gidoiaren arduraduna ere izan zen. Zazpigarren munduan murgildu ostean, bere istorioak formatu ezberdinak erabiliz kontatu nahi izan zituen. 2002. urtetik telebista produkzio-etxe batean egiten duen sortze-lana, fikziozko laburmetraien ekoizpen, zuzendaritza eta gidoilaritzarekin uztartzen du. 2008an bere lehen laburmetraia kaleratzen du, Tras los visillos (Errezelen atzean), Euskadiko Filmategiak Kimuak katalogorako aukeratu zuena. Filmak 22 sari jaso zituen aurkeztua izan zen festibal ugarietan, Euskal Herria, Espainian, Austrian, Kolonbian eta Italian, besteak beste.

Ondoren, Perros de presa (Zakur harrapariak) (2010) eta Por los camareros (Zerbitzariengatik) (2011) lanak egin zituen. 2011an ere Zeinek gehiago iraun aurkeztu zuen, bere opera prima animazio-laburmetraien munduan. 10 minutuko drama hunkigarri hau, Kimuak katalogoan sartu zena, 2012an Goya Sarietako Animaziozko Laburmetraiarik Onenaren sarira izendatua izan zen; filmak, euskaraz eginikoak, munduan zehar 150 festibal baino gehiagotan hartu du parte, eta hamaika sari jaso ere, kritikoen eta publikoaren onespenaz gain. Gainera, lehenengo aldiz, PBS Estatu Batuetako telebista-kate publikoak, euskaraz egindako filmea eman du, ingelesezko azpitituluak ezarri baditu ere. Baina XXI mendearen bigarren hamarkadan‌ inoiz baino adoretsuago zebilen marinelak, begiak abandonatutako belaontzira nostalgiaz bueltatu zituen berriro. Komikigintzan ibilitako urte oparoak gogoan, erabaki bat 19


hartu eta ontzia zaharberrituz berriro uretaratu zuen, 30 urte lehenago egin zuen bezala iparralderantz nabigatuko du, Angulemara.

Glenat etxeak berriro ere argitaratuko zuen album eder bakarrean, berehala Ponent Mon-en Sudor del Sol atzetik helduko zen. Liburu bikain honen merkaturatzeak egile eta aspaldiko irakurleen berraurkitzea dakar, baina, hala ere, irakurle berriak ez dira faltako, noski.

Lurrak eguzkiaren inguruan ez du alperrik biratzen ordea. Lehengoarekin alderatuta gaurko komikigintza zentzu ugaritan zeharo aldatu da. Hala ere, beste kontu askotan ez, eta 80. hamarkadan sortutako serie klasiko gehienak XXI. mendean ere primeran funtzionatzen dutela konprobatu du gizon adoretsuak. Orduan banan-banan argitaratutako albumak ziren serieen oinarri. Gaur, ordea, modakoa da ale bakar eta mardulean, integral modura, ondo zaindutako edizioak argitaratzea. Gaur eguneko komikigintzak izan duen aldaketa garrantzitsuenetako bat hauxe izan da; komikia gazte eta umeentzako produktu ia esklusiboa izatetik kultuzko objektu izatera pasatu dela alegia.

Harrietek komikizaletasunaren harra gero eta biziago zuen. Laburmetraien ekoizpenetan ondo trebaturik, ez zitzaion komiki edizioaren mundua horren zaila iruditu. HARRIET EDICIONES

Adorea. Behin eta berriro adorea. Asteasuko Markos oihanean barneratzen zen bezala edo Justin Hiriartek Ternuako itsaso hotzak ildaskatzen zituen bezalaxe, Gregorio Muro “Harriet�-ek, Harriet Ediciones sortu zuen 2015ean. Harriet Ediciones-en sortzeak oso moteldurik zebilen euskal komikiaren eremura lurrikara baten eragina ekarri zuen. Eragin sortzailea eta berritzailea. Euskal komiki ekoizpena eskasa izateaz aparte, nahiko gorabeheratsua izan da urteetan. Xabiroik urtero argitaratzen

Komikiaren mundura itzulera Eguzkiaren Izerdiaren eskutik heldu zen. 2012an La Sueur du soleil, 80. hamarkadan Mata marrazkilariarekin egindako seriea

20


zuen albuma, Txalaparta eta Astiberrik noizbehinka argitaratu dituzten eleberri grafikoak‌ eta asko gehiagorik ez euskal komikiaren horizontean.

Harrietek apustua oso altutik jo du, urtero zortzi album inguru kaleratuz! Gainera, ez edozelako eta edozelan argitaratutako albumak, ez. Guztiak edizio bikainak dira kalitatearen aldetik; azalez, paperez‌ berrargitalpenen kasuetan ondo aztertuak eta hobetuak daude plantxak, koloreen aldetik adibidez, eta baita euskarazko testuetan jarritako arreta eskertzekoa da ere..

Argitaletxearen ardatza laurogeigarren hamarkadan kaleratutako bere tituluak berreskuratzea da alde batetik. Justin Hiriarten bilduma ale integralean kaleratzea 2015. urtean gure komiki alorrean berri nabarmenena izan zen dudarik gabe. Ostean, Jon eta Mirka etorri ziren. Aurtengo Getxoko Komiki Azokara Sorgin Seinalea dator, laurogei hamarkadako best seller bikaina! Aipatu dugu Justin Hiriart, aipatu dugu Asteasuko Markos, Greogorioren imajinaziotik sortutako pertsonaiak biak, orain Elbira Goitia dakargu, XVII. mendeko inkisizioren soka krudelera lotutako emakumea. Sorgin seinalea 2017ko euskarazko komikien artean nabarmenena izan zitekeen, Harriet argitaletxeak beste komiki batzuk lehiara aterako ez balitu behintzat.

Argitaletxearen bigarren helburu nagusia gaur egungo merkatu franko belgiarretik aukeratutako tituluak argitaratzea baita. Merkatu honetan publikatzen duten euskal egileen lanak dute lehentasuna eta adibidea Marko egile lapurtarrean dago. Harriet argitaletxeari esker, euskaldunok haren lanak irakurtzeko aukera dugu: Txinara bidaia, Indiara bidaia, Autobusa bera gabe abiatu zen egunekoa...

Baina Harriet Ediciones Piriniotatik iparrera sortzen den azken komikigintza zabalera leiho ireki bat ere bada, eta leiho horretatik sartzen zaizkigun lanei esker merkatu frankofonoan arrakastatsuak diren autore berriak hegoaldean ezagutzeko aukera dugu. Laurent Galandon adibidez, Hegoak astinduz eta Inozoen errua lanen gidoigilea. Normalean komiki gutxi argitaratzen den sasoia izaten

dira urte hasierak. Hala ere, aurtengoa Far westean girotutako Wounded lanarekin zabaldu zuen. Iaz ere, SOS Lusitania ikuspegi artistikoa eta ikerketa historikoa dotore bateratzen dakien komiki mundiala kaleratu zuen.

Konturatzen ez bagara ere, esandako guztiagatik eta denbora eta lekuaren faltaz esango ez dugunagatik ere, gaur egun euskal komikigintzak duen altxor preziatuenetako bat Harriet Ediciones da. Guztien artean zaindu behar dugun altxorra. SORMENAREN BELAONTZIAN

Hainbatek Benidorm aldean gogoa jartzen duten adinean, Harriet, inoiz baino “adoreagoturik� daukagu, laurogeitako klasikoak gaurkotuz, euskal komikigintzaren bilakaera eraldatu duen argitaletxe berri bat sortuz eta esandako guztiak gutxi balira, egile belaunaldi gazteekin lotu eta komiki egitasmo freskoak aurkeztuz eta bideratuz. Alex Macho da ilustratzaile bilbotar gaztearen izena, marrazketa teknikaren aldetik, aurretik Harrietekin lanean ibilitakoen maila bikain berean dabilena. Harrietek eta Alexek, Alexek eta Harrietek, biak bat, Filipinetako gerra garaian girotutako istorio bat landu dute, Simon Besaluze seriea gogora dakarrena. Glenat etxeak eskubideak erosi ditu dagoeneko eta laburrean Frantzian kaleratuko da lana. Euskal Herritik aparte merkatu ezberdinetan argitaratzearen aspaldiko estrategia gaur ere, egileentzat baldintzak zailagoak diren garaietan, ondo funtziona lezakela modu eraginkorrean berriro erakutsi nahi du.

Berriz ere belaontziak kaia atzean utzi du, belaontzia itsaso sakonean lur berrien bila nabigatzen du. Bidai honen emaitzak, guztientzat dira aberasgarriak: irakurleentzat batez ere, eta baita egileentzat edo komikigintzaren inguruan funtzionatzen duten sektore ezberdinentzat, inprimategiak, itzultzaileak, komiki azokak barne, euskal komikigintzarentzat zer esanik ez.... Beraz ongi etorria, ongi merezia, aurtengo Getxoko Komiki Azokan gure gizon adoretsuak, Harrietek, jasoko duen saria. Bejondeizula!



23





27


28


29


30


31





ENPORTADA Iñaki G. Holgado es un nombre fundamental para entender la ilustración en Euskadi. A lo largo de su ya larga trayectoria ha trabajado en todos los campos del sector con gran éxito. Junto a Harkaitz Cano se ha convertido en uno de los pilares de la revista Xabiroi y continúa imparable su trabajo en el mercado francobelga. De animación, ilustración y cómic hablamos con el artífice de nuestra portada.

IÑAKI G. HOLGADO

Una entrevista de Kike Infame

P.: En tus comienzos trabajas en revistas como Ipurbeltz. ¿Cómo recuerdas la experiencia?. Fue divertido, pero con las dudas propias de un principiante. Dediqué esos primeros años a experimentar con materiales, entintados, coloreando con acuarelas, definiendo un poco mi manera de trabajar hasta comenzar con el color digital.

Totalmente. Yo salí de la animación cuando empezaba a decaer, se bajaban los precios y apenas habia producciones de interés. Cuando lo dejé era lo más parecido a trabajar en una cadena de montaje y ahora, con la introducción de lo digital, se hace todo de manera diferente, menos artesanal. Ya no se anima como antes (cosa que agradezco), los storys ya se plantean con movimiento y los equipos son más reducidos.

P.: Pronto te introduces en el mundo de la animación. En realidad empecé antes con la animación que con las páginas de Ipurbeltz. Con veinte años estaba ya trabajando como dibujante, que es lo que siempre habia querido, así que lo hacía con mucha ilusión, aunque prefería dibujar comics o ilustraciones. Me costó encontrar mi camino porque debía adaptar mi estilo de dibujo, todavía no muy formado, a la manera del dibujo aimado, redondito, poco anguloso e infantil.

P.: Precisamente en Nur trabajas con el recientemente fallecido Juanba Berasategi, que ha marcado el camino de nuestra animación. ¿Cómo era trabajar con él? Fue la persona más honrada que he conocido en ese sector. Tenía claro lo que quería conseguir en cada producción y en ese sentido sabía guiar el trabajo, de manera estricta pero dejando que cada dibujante desarrollara su parte creativa. Abandoné la animación hastiado de las condiciones laborales, de lo tedioso del trabajo y el poco futuro que veía entónces y 10 años después, sin haber hecho nada intermedio empiezo a trabajar con LOTURA y todo es diferente, mejor. Le voy a echar de menos.

P.: Dentro de la animación te has ocupado de todas las partes del proceso, desde la creación de personajes al storyboard. ¿Con qué aspecto has disfrutado más?. Sin duda con el diseño de personajes y la elaboración de storyboards, tal vez las fases más creativas de todo el tedioso trabajo que supone sacar adelante una producción animada.

P.: ¿Tienes nuevos proyectos en animación? Actuálmente estoy dirigiendo la creación de fondos para la película de animación Black is Beltza, de Fermín Muguruza, que se estrenara en el Zinemaldia 2018.

P.: Recientemente has regresado a la animación para realizar los fondos de Nur. ¿Ha cambiado mucho la animación en Euskadi desde que dejaste el sector?

35


P.: Animación, ilustración, cómic, publicidad. ¿Cuáles son los pros y contras de cada una de ellas? Animación: lo mejor es el trabajo en equipo, con grandes profesionales de los que aprender. Lo peor, lo reiterativo de algunas de sus etapas de producción. Ilustración: lo mejor, cada trabajo es diferente y puedes aplicar ideas o tecnicas diferentes. Lo peor, que no salen tantos como me gustaría. Cómic: lo mejor, que puedes desarrollar todas tus inquietudes narrativas, lo peor que no se paga acorde al esfuerzo que supone. Publicidad: lo mejor, que se pagan bien, lo peor que exigen mucho y en la mayoría son trabajos creativamente nulos.

P.: Con Homocanido, también para Aleta, tu trabajo crece y la historia se vuelve mucho más ambiciosa. ¿Cómo nace la obra?. Me estaba planteando mi futuro. La animación no iba bien, y aunque tenía encargos de publicidad, sabía que quería hacer cómics, pero tenia que demostrarme que era capaz de desarrollar y dibujar una obra larga. Siempre he sido un fan del cine y el cómic de terror, especialmente del personaje del hombre lobo, pero quería darle una visión diferente, más cercana al drama P.: ¿Cómo recuerdas esa época? Fue una época complicada ya que acababa de dejar la animación y mi primer hijo iba a nacer en unos meses. No tenía mucho trabajo y necesitaba ocupar el tiempo libre que me dejaban los pocos encargos que tenía por entónces, así que me planteé hacer un cómic completo, que me sirviera para aprender y a la vez de muestra para las editoriales.

P.: En paralelo a tu trabajo en animación, colaboras con Aleta en sus primeros tiempos con cómics como Villapardillo y Tony Danger y compañía. ¿Cómo fueron esos primeros pasos? Villapardillo fue mi primer tebeo largo. Por entonces trabajaba en aimación y me planteé hacerlo a ratos, dibujando una viñeta por día. En unos meses tenía preparado esa especie de broma que es Villapardillo, cuyo guión surgió mientras tomaba cervezas con mis amigos Patxi Pelaez y Joseba Basalo. Luego, por una especie de carambola comencé a publicar Tony Danger en la revista Norteamericana Heavy Metal y con el tiempo Aleta decidió traducirlo y publicar alguna de esas historias.

P.: Comienzas a colaborar en el mercado francés. Tu primer trabajo para Francia fue Muraille, editado por Paquet. ¿Cómo nace la obra?. Con la ayuda de Joseba Basalo conocí a Paquet en Angouleme, al que le gusto el dibujo y me propuso varios guiones a ilustrar. Leí Muraille y me metí de lleno. P.: Muraille consta de dos álbumes de corte fantástico. ¿Cómo afrontas este nuevo reto? Con la ilusión de (por fín) meter un pie en Francia. Era un tebeo muy creativo que exigía mucho trabajo de “creación” de mundos, objetos… Aunque las condiciones no eran todo lo buenas que deberían, el precio era razonable y me ayudó a salir adelante.

P.: Has trabajado en revistas tan dispares como Heavy Metal, Spirou o El Jueves. ¿En qué espacio te encuentras más cómodo? Prefiero las dedicadas a público adulto y que te dejan hacer lo que quieres. En ese sentido mi colaboración con Heavy Metal me permitió hacer lo que apetecía, ya que el editor confiaba en mí y publicaba todo lo que le mandaba, independientemente del género o estilo.

P.: Para Soleil/Quadrants realizas los dos tomos de Retine. Ahí sí tenía la sensación de estar metido en el mercado 36


Estoy dirigiendo la creación de fondos para la película de animación Black is Beltza que se estrenara en el Zinemaldia 2018

francés. La editora gozaba de mucho prestigio en el mundillo y la editorial era solvente. Debía desarrollar dos álbumes muy exigentes y que permitían un amplio desarrollo creativo. Era la primera vez que hacía algo de ciencia ficción y la editora y yo teniamos visiones diferentes, por lo que no pude crear el mundo de Retine a mí gusto y ahora lo veo como un error. Mi Retine habría sido muy diferente, más steampunk.

Si, aunque no seguimos estrictamente la norma de historia autoconclusiva en cada número, irritando continuamente a nuestro editor. Son series que funcionan mejor en álbum que leidas independientemente número a número

P.: ¿Cómo fue el trabajo con los guionistas? Muy bueno, tanto F. Laboutique en Muraille como S. Piatzszek en Retine me permitian aportar mi visión de la historia. Siempre he tratado de crear lazos de amistad con mis guionistas, creo que eso ayuda a la obra.

P.: Aleta publica en castellano Aiò Zitelli!, que recopila diversas historias ambientadas en la 1ª Guerra Mundial. ¿Cómo nace el proyecto? A raiz de ser invitado junto a Marko a un festival en Córcega, conocí a Frederic Bertoccini, el guionista. Hablamos de hacer algo juntos y aprovechando que se acercaba el centenario de la Gran Guerra, se planteó la idea de trabajo en equipo para hacer el álbum en el menor tiempo posible.

P.: En 2005 nace la revista Xabiroi, dirigida por Dani Fano y comienzas a colaborar con el escritor Harkaitz Cano. Fue Dani el que nos unió, él ha sido el párroco que ha bendecido nuestro matrimonio y a día de hoy seguimos siendo una pareja bien avenida.

P.: Colaboras de nuevo con Marko. ¿Cómo es el trabajo en común?. Muy agradable, ya hemos creado un método de trabajo que nos funciona y permite ir a buen ritmo. El plantea el storyboard de la página y me adjunta la documentación, por lo que no me queda más que rellenar cada cuadradito de dibujos.

P.: En vuestro primer trabajo conjunto, Piztia otzanak, ya se ve el interés común por la serie negra. Serie negra con toques fantásticos o de ciencia ficción. Creo que el guión sigue siendo incalificable, hay muchas lecturas y no es un tebeo fácil. P.: En vuestro siguiente trabajo, Zebra efektua, se muestra, además, una mirada crítica del mundo en el que vivimos poniendo el acento en el racismo. Y una crítica al mundo de los bancos, mezclada otra vez con toques fantásticos. Los guiones de Harkaitz permiten leerse de mil maneras y siempre aportan una segunda lectura. P.: Vuestro último álbum, Museo Bilduma, muestra la especial compenetración entra ambos. ¿Cómo afrontáis cada nuevo trabajo en común? Generalmente hablamos antes de comenzar una obra, aportando ideas y pensando de qué nos gustaría hablar. Es Harkaitz quién desarrolla el guión por completo y una vez que he dibujado el storyboard lo revisamos en común, por si debemos modificar algo. En alguna ocasión lo dibujado en un número ha aportado ideas a Harkaitz para modificar el guión en el siguiente. P.: Xabiroi utiliza el antiguo sistema de publicación en revista de capítulos para su posterior salida en álbum, al modo de las cabeceras de los 80 con las que creciste. 37


P.: En Verdun regresas a la 1ª Guerra Mundial. ¿Cómo afrontas este nuevo trabajo?. A pesar de ser para otra editorial (Bamboo en esta ocasión) podría decirse que es una continuación de Aiò Zitelli!, por temática y porque utilizamos el mismo método de trabajo. La experiencia de Aiò Zitelli! nos sirvió para afrontar este trabajo rápida y facilmente y para que la editorial apostara por nosotros porque ya tenía un referente.

Los ambientes bélicos me gustan, pero empiezo a estar algo cansado después de cuatro libros. Quizá haya encontrado lo me gusta dibujar en la obra que estoy desarrollando en éstos momentos con Harkaitz para Xabiroi, Amets alokatuak, ambientado en una distópica ciudad americana con toques de steampunk, algo de ciencia y delirios de guionista. P.: ¿Proyectos? Siempre. Seguir con Verdún, con los álbumes para Xabiroi, terminar los decorados de Black is Beltza… me esperan unos meses moviditos. Y estoy agradecido por ello.

P.: Has trabajado en todo tipo de géneros y formatos. ¿En cuál te encuentras más cómodo?. Ahora sé que ni la fantasía ni la ciencia ficción son los géneros para los que me siento más capacitado.

REGALOS FRIKIS, CÓMICS, FIGURAS y MERCHANDISING

Libertad, 2 Euskalduna, 8

FRENTE A

JOKER

94 654 31 07 www.elalmacensecreto.com 38




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.