The IT Crowd Magazine

Δεκέμβριος 2010

Χρόνια Πολλά και Ευτυχισμένο το Νέο Ετος! ΤΕΥΧΟΣ 5 Περιοδικό του Τομέα Πληροφορικής

BRAIN GAMES

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ σελίδα 10

38

Ελληνικός Πολιτισμός και Επιστήμη

Το Σκάκι σελίδα

NET NEWS

Αφιέρωμα

28

Πλανήτης Χ σελίδα 17

Το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής

Αποδράσεις σελίδα

σελίδα

14

24

Καλές Γιορτές! www.delta-iek.gr | www.iekdeltajobs.gr | www.it-studies.gr

GITEX 2010 19

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

12

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ NET NEWS

5

Δεκέμβριος 2010

7

SMS

8

Πλέκοντας μετά μουσικής

9

Πειραματικός σαρωτής

Πίσω από τα αθώα μηνύματα sms μπορεί ναι κρύβεται μια απάτη εκατομμυρίων ευρώ, από συγκεκριμένες τηλεπικοινωνιακές εταιρείες – «φαντάσματα», με θύματα χιλιάδες ανυποψίαστους χρήστες κινητών τηλεφώνων.

BIOS Το τέλος πλησιάζει για το απαρχαιωμένο BIOS, το λογισμικό που εκτελείται κατά την εκκίνηση των PC και προετοιμάζει το μηχάνημα για τη φόρτωση του λειτουργικού συστήματος. Ο διάδοχός του, με την ονομασία UEFI, υπόσχεται υπολογιστές που ξεκινούν σε λίγα δευτερόλεπτα.

2 information technology

Μηχανικοί υλικών του διάσημου Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης παρουσίασαν ένα πρωτοποριακό ύφασμα που μπορεί να καταγράφει αλλά και να εκπέμπει ήχους.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τόκιο αναπτύσσουν ένα σύστημα που μπορεί να σαρώσει ένα βιβλίο 250 σελίδων σε περίπου 60 δευτερόλεπτα. Ο πειραματικός σαρωτής φωτογραφίζει τις σελίδες καθώς ο χρήστης τις ξεφυλλίζει με το χέρι.

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ

14

Nobel Prize Η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών απένειμε το Νόμπελ Φυσικής για το 2010 σε δύο Ρώσους φυσικούς, τους Andre Geim και Konstantin Novoselov, του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, για τα πρωτοποριακά τους πειράματα σχετικά με το δισδιάστατο γραφένιο.

19

Gitex

24

Αποδράσεις

17 Πλανήτης Χ

Μερικοί πιστεύουν ότι πέρα από τον τελευταίο πλανήτη του Ηλιακού συστήματος υπήρχε ένας ακόμα που με την βαρυτική του έλξη επηρέαζε τους κοντινούς του πλανήτες, ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε "Πλανήτης Χ".

Το Σκάκι

Οι εταιρίες σύγχρονων τεχνολογιών στον τομέα πληροφορικής και επικοινωνιών συναντήθηκαν κάτω από την τεράστια οροφή του Διεθνούς Συνεδριακού και Εκθεσιακού Κέντρου του Ντουμπάι, την εβδομάδα από 16-23 Οκτωβρίου, συναντώντας πελάτες και κλείνοντας εντυπωσιακές συμφωνίες.

Τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα του κόσμου όπως τα επέλεξε το περιοδικό Conte Nast Traveller

28

Ελληνικός Πολιτισμός και Επιστήμη Brain Games

30

38

28 17

14

19 information technology

3

Editorial

The IT Crowd Magazine Περιοδικό του Τομέα Πληροφορικής Ι.Ε.Κ. ΔΕΛΤΑ Υπεύθυνος Σύνταξης Λ. Δεληγιαννίδης Art Director Γ. Κωνσταντινίδης Στο τεύχος αυτό συνεργάστηκαν:

Λάζαρος Δεληγιαννίδης Γιώργος Κωνσταντινίδης Δημήτρης Τζελέπογλου Πασχαλιάς Παναγιώτης Συμεών Κανελλάκης Μάλλη Παναγιώτα

Λάζαρος Δεληγιαννίδης Υπεύθυνος Σύνταξης Σύμβουλος Τομέα Πληροφορικής lazarus@delta.edu.gr

Ο τομέας πληροφορικής του ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ αναβαθμίζεται συνεχώς. Εντάξαμε την δημιουργία του περιοδικού μας μέσα σ΄ αυτή την συνεχή αναβάθμιση και νομίζω ότι η προσπάθεια μας ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένη. Οι φοιτητές του τομέα πληροφορικής γνωρίζουν πλέον πολύ καλά ότι έχουν ένα περιοδικό, αποκλειστικά δικό τους, που τους παρέχει την ευκαιρία να εκφράσουν μέσα σε αυτό τις απόψεις τους, να υποδείξουν μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της πληροφορικής και πάνω από όλα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους μέσα από τα projects που τους δίνουν οι καθηγητές τους. Περιμένω πάντα να ακούσω νέες σκέψεις και ιδέες για το περιοδικό. Το περιοδικό είναι δικό σας, αξιοποιήστε το με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και μην ξεχνάτε ότι με την ενεργή συμμετοχή σας στο περιοδικό, αποκτάτε χρήσιμες εμπειρίες και δεξιότητες που θα σας βοηθήσουν αργότερα στην επαγγελματική σας καριέρα. Ευχαριστώ θερμά όσους καθηγητές και φοιτητές του τομέα συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του πέμπτου τεύχους του περιοδικού. Δεληγιαννίδης Λάζαρος ΥΓ: Στον Acrobat Reader, μπορείτε να ελέγχετε τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζεται το κείμενο μπροστά σας, από την επιλογή: View / Page Display. Το κείμενο διαβάζεται πολύ καθαρά και ξεκούραστα αν επιλέξετε: Zoom Percentage 75% και Page Display: Two-Up και συγχρόνως Show Cover Page During Two-Up. Με αυτές τις επιλογές θα μπορείτε να βλέπετε τις αντικριστές σελίδες του περιοδικού και έτσι να απολαμβάνετε το design του, το οποίο είναι πολύ προσεγμένο. Με ctrl και zero λειτουργεί η εντολή Fit to page. Για οποιαδήποτε πρόταση ή σχόλιο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις e-mail διευθύνσεις: rgbee@the.forthnet.gr, lazarus@delta.edu.gr

4 information technology

NET NEWS

Απάτη εκατομμυρίων ευρώ μέσω sms

«Πόσο είναι το IQ σου;», «Πότε θα πεθάνεις;», « Πόσο σε αγαπάει ο σύντροφός σου;», «Ποιον θα παντρευτείς;». Είναι μερικά από τα δεκάδες μηνύματα που κατακλύζουν τα κινητά χιλιάδων συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας, παρακινώντας τους να λάβουν μέρος σε διαγωνισμούς και ψηφοφορίες. Πίσω όμως από τα αθώα αυτά μηνύματα φαίνεται ότι κρύβεται μια καλοστημένη απάτη εκατομμυρίων ευρώ, από συγκεκριμένες τηλεπικοινωνιακές εταιρείες – «φαντάσματα», με θύματα χιλιάδες ανυποψίαστους χρήστες κινητών τηλεφώνων, τους οποίους χρεώνουν υπέρμετρα, δίχως οι ίδιοι να γνωρίζουν το παραμικρό. Η περίπτωση ενός γιατρού από την Καλαμάτα είναι χαρακτηριστική. Ο συγκεκριμένος γιατρός, συνδρομητής σε μεγάλη εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, έστειλε πριν από μερικούς μήνες ένα απλό SMS στον πενταψήφιο αριθμό τύπου 54ΧΧΧ, που εμφανιζόταν στην οθόνη τηλεοπτικής εκπομπής, προκειμένου να συμμετάσχει στη συζήτηση που διεξαγόταν. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, όπως ίδιος καταγγέλλει στα «Επίκαιρα», ξεκίνησε ο καθημερινός του Γολγοθάς. Το κινητό του τηλέφωνο άρχισε να κατακλύζεται με δεκάδες μηνύματα, που τον ρωτούσαν εάν επιθυμεί να μάθει το πότε θα πεθάνει ή ποιον θα παντρευτεί ή εάν θέλει να λάβει μέρος σε συγ-

κεκριμένο διαγωνισμό με έπαθλο ταξίδι. Η συχνότητα, δε, των μηνυμάτων ήταν τέτοια, που ο ίδιος άρχισε να ενοχλείται και προσπάθησε να βρει κάποιο τρόπο για να απαλλαγεί από τη συνεχή ροή των μηνυμάτων αυτών. Για κακή του τύχη όμως, όταν απευθύνθηκε σε ένα από τοπικά καταστήματα κινητής τηλεφωνίας, οι υπάλληλοι τον ενημέρωσαν ότι δεν γνωρίζουν πώς να τον εξυπηρετήσουν κι έτσι το «έργο» των ανούσιων μηνυμάτων συνεχίστηκε επί μήνες. Χιλιάδες καταγγελίες Και σαν να μην έφτανε αυτό, όταν κάποια στιγμή πήρε τα στα χέρια του τον αναλυτικό λογαριασμού του κινητού του τηλεφώνου, διαπίστωσε με έκπληξη ότι όλα αυτά τα ανεπιθύμητα μηνύματα όχι μόνο δεν ήταν δωρεάν, αλλά χρεώνονταν προς 1,68 ευρώ το καθένα, που μαζί με το ΦΠΑ άγγιζαν τα 2 ευρώ. Δυστυχώς, το συγκεκριμένο περιστατικό δεν ήταν το μόνο. Παρόμοια περιστατικά και καταγγελίες έχουν καταγραφεί κατά χιλιάδες σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, με θύματα ανυποψίαστους χρήστες κινητών τηλεφώνων, που όλοι έχουν να αναφέρουν την προσωπική τους ιστορία. Η υπόθεση θυμίζει κάτι από τη φράση «στο ίδιο έργο

information technology

5

NET NEWS θεατές», αφού ο τρόπος εξαπάτησης ήταν πανομοιότυπος, με πρωταγωνιστές αθώους πολίτες. Με το που έστελνε κανείς ένα απλό μήνυμα σε κάποιον από τους πενταψήφιους αριθμούς τύπου 54ΧΧΧ, ξεκινούσε ένα… πάρτι κρυφών χρεώσεων, το οποίο συνεχιζόταν επί μήνες, αποφέροντας στις εταιρείες κέρδη εκατομμυρίων ευρώ. Σε μερικές περιπτώσεις η κομπίνα ήταν τόσο καλά στημένη, ώστε απαιτούνταν μεγάλη παρατηρητικότητα για να το αντιληφθεί κανείς, αφού οι χρεώσεις ήταν προσεγμένες, ανάλογα με το ύψος του λογαριασμού του χρήστη. «Μόνο στους τελευταίους έξι μήνες έχουν καταγραφεί γύρω στις 1.300 επώνυμες καταγγελίες πολιτών, που φέρονται να έχουν πέσει θύματα αυτής της καλοστημένης απάτης», αναφέρει ο προϊστάμενος της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος κ. Μανώλης Σφακιανάκης. Ανάλογες καταγγελίες έχουν γίνει και στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), αλλά και στον Συνήγορο του Πολίτη. Οι δυο ανεξάρτητες Αρχές βρίσκονται σε στενή συνεργασία με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, προκειμένου να δοθεί λύση στο θέμα και να επιβληθούν πρόστιμα σε βάρος αυτών των εταιρειών. Για την υπόθεση έχει ενημερωθεί και η προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών κυρία Ελένη Χάικου, η οποία «διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας, προκειμένου να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση», όπως υπογραμμίζει ο κ. Σφακιανάκης. Παραβάσεις σε βαθμό κακουργήματος Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα προκύπτουν σαφείς παραβάσεις του Κώδικα Δεοντολογίας της ΕΕΤΤ αλλά και του Ποινικού Κώδικα και δεν αποκλείεται να ασκηθούν διώξεις κακουργηματικού χαρακτήρα, ενώ η επιβολή προστίμων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, τα μηνύματα που κατέφθαναν στα κινητά των χρηστών αποτελούν

6 information technology

πράξη κακουργηματικού χαρακτήρα. Το άρθρο 383 του Ποινικού κώδικα ορίζει ότι οποιαδήποτε γεγονότα παρουσιάζονται ως αληθή με σκοπό το κέρδος συνιστούν κακούργημα, εκτός και εάν οι εν λόγω εταιρείες όντως προέβλεψαν σωστά κάποια… μελλοντικά ζευγάρια, «κλέβοντας» τη δόξα από μέντιουμ και χαρτορίχτρες. Επιπλέον, με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΕΕΤΤ, οι εταιρείες όφειλαν όχι μόνον να αναρτήσουν στις προωθητικές τους ιστοσελίδες τους όρους χρέωσης της υπηρεσίας, αλλά και το τηλέφωνο εξυπηρέτησης των καταναλωτών και την επωνυμία της εταιρείας. Οι πληροφορίες αυτές θα έπρεπε να είναι ευδιάκριτες και άμεσα προσβάσιμες από τον καταναλωτή χωρίς να χρειάζεται ο ίδιος να τις αναζητήσει. Αντ’ αυτού, οι πολίτες που εξαπατήθηκαν επιδόθηκαν σε ένα μαραθώνιο, προκειμένου να έρθουν σε επαφή με κάποιον από τους υπεύθυνους των εταιρειών, αλλά μάταια. Ουδέποτε απάντησε κανείς στις επίμονες κλήσεις τους και το μόνο που άκουγαν στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν κάποια ηχογραφημένα μηνύματα ή το συνηθισμένο «ποίημα» των αυτόματων τηλεφωνητών. Και σαν να μην έφταναν αυτά, η βασική τους υποχρέωση να ενημερώσουν τους πελάτες του για το κόστος των υπηρεσιών τους αποδείχθηκε όνειρο θερινής νυκτός. Όχι μόνο δεν ενημέρωσαν ως όφειλαν εξαρχής για το κόστος των μηνυμάτων, αλλά ουδέποτε έστειλαν και κάποιο μήνυμα που να ενημερώνει για την πορεία των χρεώσεων. Όσο για το εάν επιθυμούσαν τα θύματα να γίνουν μέλη της συγκεκριμένης υπηρεσίας ούτε λόγος, αφού φαίνεται ότι βασική εμπορική πολιτική των εταιρειών αυτών είναι να αποφασίζουν οι ίδιες για τον πελάτη… Η υπόθεση έχει φτάσει και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τη γνωμοδότηση της Επιτροπής να αποδεικνύεται κόλαφος για τις εταιρείες. Σύμφωνα με αυτή, απαγορεύεται ρητά με βάση την κοινοτική οδηγία 2005/29/ΕΚ η «άμεση και μεταγενέστερη πληρωμή εταιρειών για προϊόντα ή υπηρεσίες που παρέχουν, τα

οποία ουδέποτε ζητήθηκαν από τον καταναλωτή». Με λίγα λόγια, δηλαδή, οι χρεώσεις των εταιρειών ήταν πέρα για πέρα παράνομες και καταχρηστικές. Κανείς δεν γνωρίζει τίποτα… Αρκετά από τα θύματα υποστηρίζουν ότι σημαντικό μερίδιο ευθύνης φέρουν και οι μεγάλες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες, ωστόσο, αρνούνται οποιαδήποτε σχέση. Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα μέχρι τώρα στοιχεία των ερευνών δεν προκύπτει καμία σαφής ένδειξη για ανάμειξη των εταιρειών αυτών που να συνιστά παράβασή ή συνεργία. Οι μεγάλες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας συνάπτουν εμπορικές συμφωνίες με αυτού του είδους τις τηλεπικοινωνιακές εταιρείες, στις οποίες ορίζεται ρητά ότι οι «τρίτοι πάροχοι των υπηρεσιών φέρουν την ευθύνη για την ασφάλεια, το σύννομο και την εγκυρότητα των υπηρεσιών τους και ενημερώνουν σχετικά». Ουσιαστικά, αυτό που κάνουν είναι να προσφέρουν τις τηλεπικοινωνιακές γραμμές για τη ροή των μηνυμάτων από τα πενταψήφια νούμερα και από κει πέρα «νίπτουν τας χείρας τους».

NET NEWS

Αν τικαθίσ ταται, έπειτα από δεκαετίες, το λογισμικό BIOS σ την καρδιά των PC

Τ

ο τέλος πλησιάζει για το απαρχαιωμένο BIOS, το λογισμικό που εκτελείται κατά την εκκίνηση των PC και προετοιμάζει το μηχάνημα για τη φόρτωση του λειτουργικού συστήματος. Ο διάδοχός του, με την ονομασία UEFI, υπόσχεται υπολογιστές που ξεκινούν σε λίγα δευτερόλεπτα.

To UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) χρησιμοποιείται ήδη σε ορισμένα συστήματα και του χρόνου αναμένεται να γίνει το στάνταρτ για τα νέα PC, δήλωσε στο BBC ο Μαρκ Ντόραν, επικεφαλής του UEFI Forum που αναπτύσσει το νέο λογισμικό. Το BIOS δημιουργήθηκε πριν από 25 χρόνια, την εποχή των IBΜ PC, με την προοπτική να χρησιμοποιηθεί για λίγα χρόνια σε περίπου 250.000 μηχανήματα, ανέφερε ο Ντόραν. Οι δημιουργοί του «είναι έκπληκτοι όπως όλοι μας με το γεγονός ότι το BIOS είναι ακόμα ζωντανό και χρησιμοποιείται σε τόσα συστήματα. Ποτέ δεν είχε σχεδιαστεί ώστε να είναι επεκτάσιμο» επισήμανε. Η αργή ταχύτητα και οι περιορισμοί του παρωχημένου BIOS έχουν αρχίσει να εμποδίζουν την εξέλιξη των προσω-

πικών υπολογιστών, παραδέχτηκε ο Μπράιαν Ρίτσαρντσον της AMI, μιας εταιρείας που αναπτύσσει λογισμικό BIOS: «Τα όρια στα μεγέθη των οδηγών, 2 Terabyte, σύντομα θα δημιουργήσουν πρόβλημα σε όσους έχουν πολλές φωτογραφίες και βίντεο στο PC» εξήγησε. Λόγω του BIOS, το οποίο σχεδιάστηκε πριν από την εποχή της θύρας USB, η σύνδεση πληκτρολογίου και άλλων περιφερειακών μπορεί να συναντήσει εμπόδια, ανέφερε ο Ρίτσαρντσον. Επιπλέον, είπε, το BIOS αναγνωρίζει τους οδηγούς USB flash είτε ως σκληρούς δίσκους είτε ως δισκέτες, δημιουργώντας προβλήματα όταν κανείς θέλει να τρέξει το λειτουργικό σύστημα απευθείας από USB flash. Τα προβλήματα αυτού του είδους αυξάνονται και διογκώνονται σε νέες κατηγορίες υπολογιστών, όπως τα netbook και οι ταμπλέτες, που δεν ακολουθούν το σχεδιασμό των συμβατικών PC. Το UEFI προσαρμόζεται στις αλλαγές του εσωτερικού σχεδιασμού και επιπλέον ενσωματώνει διαδικτυακά πρωτόκολλα που διευκολύνουν τη δια-

χείριση των συστημάτων από απόσταση. Αυτό πραγματικά λύνει τα χέρια των τεχνικών σε μεγάλες εταιρείες, οι οποίοι συχνά πρέπει να επιβλέπουν δεκάδες έως και χιλιάδες μηχανήματα ταυτόχρονα. Το νέο στάνταρτ βασίστηκε στην προδιαγραφή EFI που ανέπτυξε αρχικά η Intel, αργότερα όμως εξελίχθηκε σε πρότυπο της ευρύτερης βιομηχανίας υπολογιστών, ανέφερε ο Ντόραν του UEFI Group. Όπως εκτίμησε, με το νέο πρότυπο ο υπολογιστής θα αρχίζει να φορτώνει το λειτουργικό σύστημα σε «λίγα δευτερόλεπτα», αντί σε 25-30 δευτερόλεπτα όπως σε πολλά σημερινά PC. Εκτός από ταχύτερο, όμως, το UEFI είναι και πιο προνοητικό, καθώς έχει την εσωτερική ευελιξία που θα απαιτηθεί για την υποστήριξη νέων τεχνολογιών στα PC του μέλλοντος. «Θα πρέπει να ζήσουμε με το UEFI για πολλά χρόνια» επισήμανε ο Ντόραν.

information technology

7

NET NEWS

Πλέκοντας μετά μουσικής

Πειραματικό ύφασμα του ΜΙΤ και ακούει και μιλάει

Μ

ηχανικοί υλικών του διάσημου Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης παρουσίασαν ένα πρωτοποριακό ύφασμα που μπορεί να καταγράφει αλλά και να εκπέμπει ήχους. Οι ερευνητές οραματίζονται τώρα ρούχα που «αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους» με διάφορους τρόπους. «Οι εφαρμογές της τεχνολογίας θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ρούχα που λειτουργούν τα ίδια ως ευαίσθητα μικρόφωνα, είτε για την καταγραφή της ομιλίας είτε για την παρακολούθηση των σωματικών λειτουργιών, καθώς και μικροσκοπικές ίνες που παρακολουθούν την πίεση στον εγκέφαλο ή τη ροή του αίματος στα τριχοειδή αγγεία» αναφέρει η ερευνητική ομάδα σε ανακοίνωσή της. Το έξυπνο ύφασμα που παρουσιάζεται στο τεύχος Αυγούστου του περιοδικού Nature Materials βασίστηκε σε ένα είδος πλαστικού που χρησιμοποι-

8 information technology

είται σήμερα στα μικρόφωνα. Οι ερευνητές τροποποίησαν το πλαστικό αυτό για να δημιουργήσουν μια μοριακή ασυμμετρία: τα άτομα φθορίου είναι όλα στραμμένα προς τη μία πλευρά, ενώ τα άτομα υδρογόνου προς την άλλη. Η ασυμμετρία αυτή επιτρέπει στο ύφασμα να εμφανίζει το λεγόμενο πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο, κατά το οποίο η άσκηση πίεσης στο υλικό δημιουργεί ηλεκτρική τάση, ενώ αντιστρόφως η εφαρμογή ηλεκτρικής τάσης κάνει το υλικό να δονείται. Αυτό σημαίνει ότι η εφαρμογή ηλεκτρικής τάσης μετατρέπει το ύφασμα σε ηχείο, ενώ η παραμόρφωση του υφάσματος που προκαλούν τα ηχητικά κύματα μπορούν να μετατραπούν σε ηλεκτρικό σήμα όπως του μικροφώνου. «Μπορείς πραγματικά να τις ακούσεις αυτές τις ίνες» δήλωσε η Νόμι Τσόκατ, μέλος της ερευνητικής ομάδας του καθηγητή Γιολ Φινκ.

Όπως έδειξαν οι εργαστηριακές δοκιμές, «αν συνδέσεις τις ίνες σε μια πηγή ρεύματος και εφαρμόσεις ένα ημιτονοειδές ρεύμα, οι ίνες θα αρχίσουν να πάλλονται. Και αν τις κάνεις να δονούνται σε ακουστές συχνότητες και τις βάλεις κοντά στο αφτί σου, μπορείς πραγματικά να ακούσεις διάφορους τόνους και ήχους» εξήγησε. Εκτός από την ανάπτυξη έξυπνων υφασμάτων για ρούχα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η τεχνολογία τους θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε ηλεκτρονικά δίχτυα που παρακολουθούν τα ωκεάνια ρεύματα. Απώτερος στόχος της ομάδας είναι πάντως να αναπτύξει ίνες που αλλάζουν χρώμα ή ανακλαστικότητα καθώς καταγράφουν τους ήχους, και θα μπορούν έτσι να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω οπτικών σινιάλων.

NET NEWS

Σύστημα ψηφιοποίησης σαρώνει τα βιβλία με ένα ξεφύλλισμα

Ε

ρευνητές του Πανεπιστημίου του Τόκιο αναπτύσσουν ένα σύστημα που μπορεί να σαρώσει ένα βιβλίο 250 σελίδων σε περίπου 60 δευτερόλεπτα. Ο πειραματικός σαρωτής φωτογραφίζει τις σελίδες καθώς ο χρήστης τις ξεφυλλίζει με το χέρι. Η ψηφιοποίηση βιβλίων είναι συνήθως μια ανιαρή, χρονοβόρα διαδικασία, καθώς απαιτεί από το χειριστή να τοποθετεί κάθε σελίδα ξεχωριστά στην επίπεδη επιφάνεια του σαρωτή. Το σύστημα του καθηγητή Μασατόσι Ισικάβα υπόσχεται να επιταχύνει εντυπωσιακά τη διαδικασία. Η πειραματική διάταξη περιλαμβάνει μια κάμερα υψηλής ταχύτητας που φωτογραφίζει τις σελίδες 500 φορές το δευτερόλεπτο. Το λογισμικό του συστήματος αναλαμβάνει στη συνέχεια να αντισταθμίσει το γεγονός ότι οι σελίδες έχουν φωτογραφηθεί παραμορφωμένες καθώς γυρίζουν η μία μετά την άλλη. Αφού ολοκληρωθεί η φωτογράφιση,

ο πρόγραμμα υπολογίζει το σχήμα των σελίδων σε τρεις διαστάσεις και αναδημιουργεί τελικά μια δυσδιάστατη εικόνα, ίδια με αυτή που θα προσέφερε ένας συμβατικός σαρωτής. Το νέο σύστημα απαιτεί μεγάλη επεξεργαστική ισχύ για να ολοκληρώσει τον άθλο και η εμπορική αξιοποίησή του απέχει τουλάχιστον δύο χρόνια, διευκρινίζουν οι ερευνητές. «Στο απώτερο μέλλον, όταν πια είναι δυνατό να συγκεντρώσουμε όλη αυτή την ισχύ σε ένα τσιπ, θα μπορούμε να το βάλουμε σε ένα iPad ή iPod» αναφέρει ο Δρ Ισικάβα στο Reuters. Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον ίσως θα μπορούμε να σαρώσουμε ένα ολόκληρο βιβλίο απλά ξεφυλλίζοντας τις σελίδες του μπροστά στην κάμερα ενός κινητού τηλεφώνου.

Με τη σημερινή τεχνολογία οι σελίδες των βιβλίων πρέπει να σαρώνονται μία-μία

information technology

9

Αφιέρωμα

Οι Γιατροί του Κόσμου

Ο

ι Γιατροί του Κόσμου είναι μια παγκόσμια μη κυβερνητική οργάνωση. Δημιουργήθηκε για την παροχή περίθαλψης και ανθρωπιστικής βοήθειας σε χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, πολέμους κλπ. Αποτελείται κυρίως από γιατρούς. Οι Γιατροί Του Κόσμου ιδρύθηκαν στη Γαλλία το 1980. Δέκα χρόνια μετά, μία ομάδα 150 μελών συγκεντρώθηκαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ίδρυσαν το Ελληνικό παράρτημα των Γιατρών Του Κόσμου. Οι έλληνες Γιατροί Του Κόσμου αποτελούν ισότιμη εθνική αντιπροσωπεία του Δικτύου MEDECINS DU MONDE INTERNATIONAL με 12 άλλες αντιπροσωπείες σε: ΗΠΑ, Γαλλία, Καναδά, Ελβετία, Κύπρο, Ιταλία, Αργεντινή, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία. Οι Γιατροί Του Κόσμου μέσα από την Ιατρική Ανθρωπιστική δράση τους

10 information technology

είναι σταθεροί υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντιτίθενται αποφασιστικά στον ρατσισμό, την ξενοφοβία, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων, στην πολιτική της Εθνικής Κάθαρσης και στην κοινωνική ανισότητα. Υποστηρίζουν τα διακαιώματα της γυναίκας και του παιδιού, το δικαίωμα στην ιδιαιτερότητα και αντιτίθενται σε κάθε επέμβαση στον γενετικό κώδικα και στον βιασμό των φυσικών νόμων. Σημαντικό στοιχείο της δράσης των Γιατρών Του Κόσμου είναι η Μαρτυρία: δεν αρκούνται στο ρόλο του απλού παρατηρητή, ή του θεραπευτή του ανθρώπινου πόνου. Καταγράφουν και ανακοινώνουν, καταγγέλουν και διαμαρτύρονται. Η μαρτυρία τους έχει το κύρος εκείνων που ζούν την κατάσταση από πρώτο χέρι. Ζουν κοντά στους πληθυσμούς που τους έχουν ανάγκη, μοιράζονται τα προ-

βλήματά τους, σέβονται τα ήθη και τα έθιμά τους. Δεν στέλνουν ανθρωπιστική βοήθεια σε άγνωστους παραλήπτες. Συνοδεύουν πάντα τα φορτία, επιμένοντας να ελέγχουν πάντα τη διάφανη και απρόσκοπτη διανομή τους χωρίς να διστάζουν να καταγγείλουν κάθε λανθασμένη χρησιμοποίησή της. Οι Έλληνες Γιατροί του Κόσμου είναι τμήμα της διεθνούς Οργάνωσης MEDECINS DU MONDE αλλά ταυτόχρονα μια οργάνωση βαθιά ελληνική. Διατηρώντας την αυτεξουσιότητα και τη φυσιογνωμία τους, οικονομική και διοικητική, δεν διστάζουν να χαράξουν μία δική τους αυτόνομη πορεία με βάση τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Οι Έλληνες Γιατροί Του Κόσμου δεν δίστασαν, όταν αυτό χρειάστηκε

Οι Γιατροί του Κόσμου

να διαφωνήσουν δημόσια με άλλες εθνικές αντιπροσωπείες. Πιστεύοντας ότι πρέπει να προβληθεί διεθνώς το πρόσωπο της Ελλάδας, της Αλληλεγγύης, του Ανθρωπισμού και του Δικαίου, χωρίς στείρες εθνικιστικές εξάρσεις και πατριδοκάπηλες σκοπιμότητες. Oι Γιατροί του Κόσμου διοργανώνουν, στελεχώνουν και χρηματοδοτούν αποστολές βοήθειας αποκλειστικά ελληνικές. Στις αποστολές τους επιδιώκουν να προβάλλουν το Ελληνικό Επιστημονικό δυναμικό και να στηρίξουν την εικόνα της Ελληνικής βιομηχανίας φαρμακευτικού και νοσοκομειακού υλικού.

Oι Έλληνες Γιατροί του Κόσμου είναι μια Ανθρωπιστική Οργάνωση βαθιά Ελληνική. Δημιουργήθηκαν το 1990 και αποτελούν μία γνήσια Ελληνική Oργάνωση που ακολουθεί το δικό της μονοπάτι βασιζόμενη στις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, διατηρώντας την οικονομική και διοικητική της ανεξαρτησία. Ταυτόχρονα, ωστόσο,

παραμένουν μέρος του Διεθνούς Δικτύου των ΓτΚ το οποίο αποτελείται από 14 συνολικά τμήματα (Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ελβετία, Καναδάς, Ιαπωνία και Αργεντινή). Συμπληρώνοντας 20 χρόνια συνεχούς δράσης το 2010, οι Γιατροί του Κόσμου έχουν αναγνωριστεί στη συνείδηση των πολιτών, ως μια αξιόπιστη και αποτελεσματική οργάνωση η οποία προωθεί τα συναισθήματα αλληλεγγύης της ελληνικής κοινωνίας. Με δεκάδες αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα και σε αναπτυσσόμενες χώρες, Έλληνες γιατροί, υγειονομικό προσωπικό, διοικητικοί και τεχνικοί προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά.

20 Χρόνια Γιατροί του Κόσμου Περισσότεροι από 600 εθελοντές έχουν βρεθεί σε πάνω από 50 χώρες του πλανήτη προσφέροντας ιατρική,

ανθρωπιστική βοήθεια. Στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων, έχουν πραγματοποιηθεί αποστολές ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας, στο Ιράκ, το Λίβανο, το Αφγανιστάν, τη Σρι Λάνκα, την Ινδονησία, τη Σερβία, το Σουδάν, την Παλαιστίνη, Αλγερία, Τανζανία, Ουγκάντα... Στο πεδίο των αποστολών, οι Γιατροί του Κόσμου συνεργάζονται με άλλες διεθνείς Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις με στόχο την αποτελεσματικότερη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πληθυσμούς που την έχουν ανάγκη. Οι Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας, διατηρώντας την αυτονομία τους, τόσο επιχειρησιακή όσο και οικονομική, διοργανώνουν, στελεχώνουν και χρηματοδοτούν αποστολές μέσω του ελληνικού τμήματος.

information technology

11

Οι Γιατροί του Κόσμου

Ο γιατρός των φτωχών παιδιών

Τ

α τελευταία έντεκα χρόνια έχει δώσει ζωή σε 9.000 παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο. Μοναδική του αμοιβή, το χαμόγελο που ξαναγεννήθηκε στα χείλη τους. Ο καρδιοχειρουργός Αυξέντιος Καλανγκός, ο καλύτερος μαθητής του Μαγκντί Γιακούμπ, αποτελεί ένα ζωντανό μήνυμα ελπίδας ότι η ανθρωπιά δεν έχει χαθεί. Το όνομά του έχει συνδεθεί με τη σωτηρία πολλών καρδιοπαθών στο Λίβανο, στη Γεωργία, στη Σερβία, στην Κύπρο, στην Ινδία, στο Μαρόκο, στην Αλγερία, στο Μαυρίκιο, στη Μοζαμβίκη, στην Ερυθραία, στο Κιργιστάν, στη Μαδαγασκάρη, στη Βενεζουέλα, στην Ουκρανία και στην Μποτσουάνα. Ο Ελληνας καρδιοχειρουργός Αυξέντιος Καλανγκός δεν απέκτησε τυχαία τον τίτλο του «γιατρού των φτωχών παιδιών». Στα 23 του αποφοίτησε από την Αμερικανική Ιατρική Σχολή της Κωνσταντινούπολης και στα 40 του έγινε

12 information technology

τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Αργότερα ήταν ο καλύτερος μαθητής του κορυφαίου καρδιοχειρουργού Μαγκντί Γιακούμπ. Ιδρυτής του φιλανθρωπικού ιδρύματος «Καρδιές για όλους», ο Έλληνας γιατρός από την Πόλη μαζί με την ομάδα του δεν κάνει τίποτα άλλο από το να χειρουργεί καθημερινά δωρεάν όλα τα παιδιά στις φτωχές συνοικίες του κόσμου, μόνο και μόνο για να ξαναδεί το χαμόγελο στα χείλη τους. «Μπορεί να ακουστεί κοινότυπο, αλλά είναι αλήθεια: η μόνη μου ανταμοιβή είναι το χαμόγελο των παιδιών που έχω σώσει και η χαρά που νιώθουν οι οικογένειές τους. Αυτά μου αρκούν» λέει περήφανος μιλώντας στην «Espresso». Ζει στην Υεμένη, αλλά οπουδήποτε στο κόσμο κι αν τον χρειαστούν, δηλώνει παρών. Δουλεύει δεκαοχτώ ώρες τη μέρα, όμως όπως λέει δεν κοιτάει ποτέ το ρολόι του: «Στην Υεμένη, που είναι η βάση μου, χειρουργώ κάθε μήνα περίπου σαράντα

με πενήντα περιστατικά. «Οταν ταξιδεύω για φιλανθρωπικό σκοπό, είμαι ικανός να χειρουργήσω περίπου πενήντα περιστατικά μέσα σε δέκα μέρες, για να αυξήσω τον αριθμό των παιδιών που περιμένουν μήνες και χρόνια να υποβληθούν σε επέμβαση. Υπερβαίνω τις δυνάμεις μου. Δουλεύω περίπου δεκαοχτώ ώρες την ημέρα και τα Σαββατοκύριακα». «Πιστεύω στον Θεό» Ο πρώτος άνθρωπος που του έδειξε το δρόμο της φιλανθρωπίας ήταν -όπως μας αποκαλύπτει ο ίδιοςο πατέρας του, κορυφαίος παθολόγος στην Κωνσταντινούπολη: «Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι ότι ο πατέρας μου μου έλεγε να αφουγκράζομαι τον πόνο των ανθρώπων και ειδικά αυτών που ζούνε στη φτώχεια». Τον ρωτάμε αν πιστεύει στον Θεό. Αν έχει κάποια βάση αυτό που λέμε όταν κινδυνεύει κάποιος δικός μας άνθρωπος: «Ο Θεός να βάλει το χέρι του».

Οι Γιατροί του Κόσμου Η απάντησή του είναι αφοπλιστική: «Πρέπει να ξέρετε πως κάθε φορά που χειρουργώ πάνω από το χειρουργικό τραπέζι δεν κάνω τίποτα άλλο από το να επικαλούμαι τον Θεό». Και συνεχίζει συγκινημένος: «Αμέσως μετά, όταν όλα πάνε καλά, σε κάθε ευκαιρία θαυμάζω το έργο του Θεού πάνω σε μας τους ανθρώπους. Ναι, λοιπόν, πιστεύω στον Θεό. Άλλωστε, ο παππούς μου ήταν ιερέας». Ερχεται όμως κάποια στιγμή στη ζωή, όπως μας λέει ο κ. Καλανγκός, που όλοι οι άνθρωποι νιώθουν πως κάποια πράγματα είναι υπεράνω των δυνάμεών τους: «Θυμάμαι πριν από εννιά χρόνια είχα χειρουργήσει ένα δύσκολο περιστατικό στη Μοζαμβίκη. Ενα παιδί 3 ετών με καρδιακή ανεπάρκεια, το οποίο όμως απεβίωσε τρεις ημέρες μετά την επέμβαση και ενώ νοσηλευόταν στην εντατική μονάδα. Οταν πήγα να συζητήσω τις αιτίες του θανάτου με τη μητέρα του, έμαθα έκπληκτος ότι αυτή η γυναίκα ήταν έγκυος 7 μηνών και μόλις πριν από δύο μήνες είχε χάσει και τον σύζυγό της. Είχε, λοιπόν, πουλήσει τα πάντα για να μπορέσει να μεταφέρει το άρ-

ρωστο παιδί της από το χωριό στην πρωτεύουσα, στο ιατρικό μας κέντρο, ενώ ταυτόχρονα την είχαν εγκαταλείψει φίλοι και συγγενείς. Το κλάμα και ο πόνος αυτής της γυναίκας που δεν είχε χρήματα ούτε για να θάψει το παιδί της με έκαναν να καταλάβω, με τον πιο σκληρό τρόπο, τι σημαίνει ζωή. Της έδωσα αμέσως όλα μου τα χρήματα, όλο μου το μισθό και ζήτησα από τον διευθυντή του ιατρικού κέντρου να της δώσει δουλειά στο μαγειρείο της μονάδας, όπως και έγινε. Σήμερα είναι ευτυχισμένη. Γέννησε τελικά δύο παιδάκια και συνεχίζει μέχρι σήμερα να δουλεύει στο ίδιο κέντρο. Είναι αυτές οι συνθήκες στις χώρες του Τρίτου Κόσμου που μου δίνουν την εντύπωση πως ορισμένα πράγματα εξακολουθούν να είναι "υπεράνω των δυνάμεών μου", όμως ποτέ δεν λυγίζω. Βέβαια, για να αλλάξουν οι συνθήκες ζωής και το βιοτικό επίπεδο σε αυτές τις χώρες πρέπει οι μεγάλες δυνάμεις να δουν διαφορετικά τις αιτίες της φτώχειας».

Η ευτυχία της προσφοράς Παρά το γεγονός ότι έχει βραβευτεί δεκάδες φορές από διεθνείς οργανισμούς και ιδρύματα, όπως ο ίδιος λέει, δεν έχει αλλάξει ούτε στο ελάχιστο τις συνήθειές του και το χαρακτήρα του: «Σας λέω μετά λόγου γνώσεως πως όλα αυτά τα χρόνια όσο ακριβώς προχώρησα σε επιστημονικό και σε φιλανθρωπικό επίπεδο, άλλο τόσο προσπαθώ να είμαι ταπεινός, και αυτό είναι το μεγαλύτερο ιδανικό στη ζωή». Τι κι αν έχει θυσιάσει το χρόνο του και την οικογενειακή του ζωή; Εκείνο που έχει σημασία -όπως λέει- είναι να είσαι χρήσιμος για τον διπλανό σου. Αυτό προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει και στα δύο παιδιά του - τις ελάχιστες ώρες που είναι κοντά τους. Ομως, ο Αυξέντιος Καλανγκός δεν έχει μόνο τον Κωνσταντίνο και τον Αλέξανδρο. Εχει σαν παιδιά του 9.000 φτωχά αγγελούδια που δεν είχαν πρόσβαση στη δημόσια και δωρεάν υγεία των χωρών που ζούσαν, στα οποία χάρισε αφιλοκερδώς το δικαίωμα να αναπνέουν και να μπορεί η καρδούλα τους να χτυπάει κανονικά.

information technology

13

Konstantin Novoselov

Andre Geim

Το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2010 Γραφένιο – ένα υπέρλεπτο υλικό δύο διαστάσεων Επιμέλεια: Πασχαλιάς Παναγιώτης Καθηγητής Πολυμέσων paschalpan@in.gr

Η

Σουηδική Ακαδημία Επιστημών απένειμε το Νόμπελ Φυσικής για το 2010 σε δύο Ρώσους φυσικούς, τους Andre Geim και Konstantin Novoselov, του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, για τα πρωτοποριακά τους πειράματα σχετικά με το δισδιάστατο γραφένιο. Το

14 information technology

γραφένιο είναι μια μορφή του άνθρακα. Σαν υλικό είναι εντελώς νέο – όχι μόνο το λεπτότερο που έγινε ποτέ, αλλά και το ισχυρότερο. Ως καλός αγωγός του ηλεκτρισμού άγει σαν τον χαλκό. Ως αγωγός της θερμότητας ξεπερνά όλα τα άλλα γνωστά υλικά. Είναι σχεδόν διαφανές, αλλά και

Επιστήμη και Τεχνολογία τόσο πυκνό που ακόμη και το ήλιο, το μικρότερο άτομο αερίου, δεν μπορεί να το διαπεράσει. Ο άνθρακας, η βάση όλων των γνωστών μορφών ζωής στη γη, μας εξέπληξε ευχάριστα για άλλη μια φορά! Το Γραφένιο μπορούμε να το πάρουμε από το γραφίτη. Ο γραφίτης είναι μια βασική ύλη που βρίσκουμε στη φύση (ορυκτή μορφή άνθρακα). Όταν λαμβάνεται από το γραφίτη σε μορφή φύλλων έχουμε το γραφένιο. Αν τυλιχθεί το φύλλο του γραφενίου σχηματίζει ένα νανοσωλήνα από άνθρακα ενώ αν διπλωθεί (μια μικρή μπάλα ποδόσφαιρου) γίνεται το φουλλερένιο. Το γραφένιο λοιπόν, είναι κρυμμένο μέσα στον γραφίτη, περιμένει να το ανακαλύψουμε. Οι δύο Ρώσοι Geim και Novoselov έχουν δείξει ότι ο άνθρακας σε μια τέτοια επίπεδη φόρμα έχει εξαιρετικές ιδιότητες που προέρχονται από τον εξαιρετικό κόσμο της κβαντικής φυσικής. Κατόρθωσαν να εξάγουν το γραφένιο από ένα κομμάτι γραφίτη (όπως αυτό που βρίσκεται στα συνηθισμένα μολύβια!). Χρησιμοποιώντας το συνηθισμένο σελοτέιπ κατάφεραν να φτιάξουν μια νιφάδα του άνθρακα με πάχος μόλις ενός ατόμου. Μέχρι τότε πολλοί πίστευαν ότι ήταν αδύνατο τέτοια λεπτά κρυσταλλικά υλικά να είναι σταθερά.

Οι φυσικοί για πολύ καιρό προσπαθούσαν να φτιάξουν γραφένιο. Το κατάφεραν τελοκά με μηχανικό διαχωρισμό τρίβοντας γραφίτη πάνω σε κάποια επιφάνεια. Τα ατομικά επίπεδα έγιναν ορατά με

οπτικό μικροσκόπιο πάνω σε υπόστρωμα SiO2 και ακολούθησε εξακρίβωση με μικροσκόπιο ατομικής δύναμης. Ωστόσο, με το γραφένιο, οι φυσικοί μπορούν να μελετήσουν τώρα μια νέα κατηγορία

information technology

15

Επιστήμη και Τεχνολογία δισδιάστατων υλικών με μοναδικές ιδιότητες. Το γραφένιο καταφέρνει να κάνει δυνατά τα πειράματα που ανατρέπουν τα στερεότυπα στα φαινόμενα στην κβαντική φυσική. Επίσης, είναι δυνατόν να εμφανιστεί μια απέραντη ποικιλία πρακτικών εφαρμογών, από τη δημιουργία νέων υλικών έως και την κατασκευή καινοτόμων ηλεκτρονικών. Το τρανζίστορ από γραφένιο προβλέπεται να είναι σημαντικά ταχύτερο από το τρανζίστορ του πυριτίου και να οδηγήσει έτσι σε πιο αποτελεσματικούς υπολογιστές. Δεδομένου ότι είναι σχεδόν διαφανές και καλός αγωγός, το γραφένιο είναι κατάλληλο για την παραγωγή διαφανών οθονών αφής, πάνελ φωτισμού και ίσως ακόμη και ηλιακά κύτταρα. Όταν αναμιγνύεται με τα πλαστικά, το γραφένιο μπορεί να τα μετατρέψει σε καλούς αγωγούς του ηλεκτρισμού, καθιστώντας τα πιο ανθεκτικά στη θερμότητα και πιο ανθεκτικά. Αυτή η αντοχή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για νέα σούπερ ανθεκτικά υλικά, τα οποία είναι επίσης λεπτά, ελαστικά και ελαφριά. Στο μέλλον, οι δορυφόροι, τα αεροπλάνα και τα αυτοκίνητα θα μπορούσαν να κατασκευαστούν από νέα σύνθετα υλικά. Ερευνητές της IBM έχουν αναφέρει ότι χρησιμοποίησαν

16 information technology

το γραφένιο για τη δημιουργία «διόδων επίδρασης πεδίου» (FET), ένα είδος τρανζίστορ, με συχνότητες λειτουργίας που έφτασαν τα 30 GHz και θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω στα 100 GHz. Για τη δημιουργία των πειραματικών τρανζίστορ η ερευνητική ομάδα εφάρμοσε μια θερμική τεχνική για το σχηματισμό στρωμάτων γραφένιου πάνω σε πυρίτιο. Κατασκεύασαν έτσι μια πλάκα πυριτίου, όμοια με αυτές στις οποίες δημιουργούνται τα συμβατικά τσιπ, καλυμμένη όμως με FET γραφένιου. Οι βραβευθέντες έχουν εργαστεί μαζί. Ο Konstantin Novoselov είναι 36 ετών αρχικά δούλεψε με τον Andre Geim, 51 ετών, ως διδακτορικός φοιτητής στην Ολλανδία. Ακολούθησε στη συνέχεια τον Geim στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και οι δύο αρχικά σπούδασαν και ξεκίνησαν την σταδιοδρομία τους ως φυσικοί στη Ρωσία. Τώρα και οι δύο είναι καθηγητές στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Οι επιστήμονες εξέφρασαν την έκπληξή τους για «τις επαναστατικές εργασίες τους στο γραφένιο», ένα υλικό που μπορεί να φέρει επανάσταση στην ηλεκτρονική. «Είμαι συγκλονισμένος», δήλωσε ο Novoselov στο σουηδικό πρακτορείο ειδήσεων TT, το οποίο μετέδωσε

ότι αυτό του αποκάλυψε ότι κέρδισε το βραβείο σχολιάζοντας ότι δεν περίμενε να κερδίσει το βραβείο παρά τις εκτιμήσεις των ειδικών που τον τοποθετούσαν μαζί με τον Geim μεταξύ των φαβορί. Την έκπληξή του εξέφρασε και ο 51χρονος Geim ενώ την ώρα που του τηλεφώνησαν από τη Στοκχόλμη για να του ανακοινώσουν ότι κέρδισε το βραβείο, αυτός ετοιμαζόταν να απαντήσει σε ηλεκτρονικά μηνύματα. «Τα σχέδιά μου για σήμερα; Θα επιστρέψω στη δουλειά μου», δήλωσε σε τηλεδιάσκεψη που είχε με δημοσιογράφους και δεσμεύτηκε να μην επαναπαυθεί στις δάφνες της επιτυχίας του. «Πιστεύω ότι υπάρχουν δύο κατηγορίες νικητών των βραβείων Νόμπελ: αυτοί που μετά σταματούν να κάνουν ο,τιδήποτε ως το τέλος της ζωής τους και αυτό είναι μια πολύ κακή υπηρεσία στην κοινωνία», προσέθεσε. «Και υπάρχουν και αυτοί που πιστεύουν αυτό που θα σκεφτούν κι άλλοι άνθρωποι, ότι κέρδισαν το Νόμπελ κατά τύχη και οι οποίοι αρχίζουν να εργάζονται ακόμη πιο σκληρά από προηγουμένως», σχολίασε, εξηγώντας ότι θέλει να ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Πηγές: www.physics4u.gr www.sciencedaily.gr

Επιστήμη και Τεχνολογία

Πλανήτης Χ Μύθος ή πραγματικότητα;

Επιμέλεια: Μάλλη Παναγιώτα Φοιτήτρια Εφαρμογών Πληροφορικής

Α

πό αρχαιοτάτων χρόνων άρχισαν οι παρατηρήσεις του Ουρανού και οι ανακαλύψεις των κοντινότερων στην γη πλανητών, αστερισμών, κ.ά. Βέβαια υπάρχουν αντικείμενα στον ουρανό που δεν μπορούνε να παρατηρηθούνε ούτε με γυμνό μάτι αλλά ούτε και με την βοήθεια πρωτόγονων μέσων, έτσι καθώς με τα χρόνια η τεχνολογία ανεπτυσσόταν και μαζί και τα τηλεσκόπια και γενικότερα τα όργανα παρατηρήσεων και υπολογισμών φτάσαμε κάπου στον 19ο αιώνα όπου άρχισαν να ανακαλύπτονται και οι εξώτεροι πλανήτες του ηλιακού συστήματος (Ποσειδώνας, Πλούτωνας...και ίσως και ένας ακόμα...). Οι επιστήμονες είναι σίγουροι για τους οκτώ πλανήτες του Ηλιακού συστήματος που είναι οι εξής (από τον ήλιο και προς τους μακρύτερους πλανήτες): Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας (υπάρχει κι ο Πλούτωνας που τα τελευταία χρόνια δεν θεωρείται πια πλανήτης λόγω του ότι δεν έχει τις

προδιαγραφές σύμφωνα με κριτήρια που ορίστηκαν από επιστήμονες). Στο ηλιακό σύστημα υπάρχουνε επίσης δορυφόροι πλανητών, υπάρχουνε αστεροειδείς κ.ά. Από κάποια στιγμή και μετά φαίνεται πως κάτι δεν υπάκουε στους νόμους των ανθρώπων και πάντα για κάποιο λόγο επέμεναν μερικοί να πιστεύουν ότι πέρα από τον τελευταίο πλανήτη του Ηλιακού συστήματος (ο τελευταίος πλανήτης είναι ένας πλανήτης-νάνος...ο Πλούτωνας) υπήρχε ένας ακόμα που με την βαρυτική του έλξη επηρέαζε τους κοντινούς του πλανήτες, ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε "Πλανήτης Χ", ή αλλιώς Nibiru, σύμφωνα με ιστορίες των αρχαίων Σουμέριων... Πολλές φορές υπήρξαν στοιχεία που έκαναν την ύπαρξη του Πλανήτη X να ακούγεται λογική αλλά δεν αργούσαν άλλα στοιχεία να εξηγήσουν με κάποιον τρόπο ότι τα προηγούμενα στοιχεία οφείλονταν σε κάτι άλλο κι όχι στην ύπαρξη ενός ακόμα πλανήτη... Παρακάτω δίνετε μερικώς το χρονικό των ερευνών περί του Πλανήτη Χ:

~ Στα 1841 ο John Couch Adams άρχισε να ερευνά τις μεγάλες αποκλείσεις που διαπιστώθηκαν στην τροχιά του Ουρανού. Στα 1845 ο Urbain Le Verrier άρχισε τις έρευνές του περί αυτών επίσης. Ο Adams παρουσίασε δύο διαφορετικές εκδοχές λύσεις του προβλήματος ισχυριζόμενος ότι οι αποκλείσεις οφείλονταν στην βαρυτική έλξη ενός αγνώστου πλανήτη. ~ Στις 30 Σεπτεμβρίου 1846, μία εβδομάδα μετά την ανακάλυψη του Πλούτωνα ο Le Verrier δήλωσε ότι ίσως υπάρχει άλλος ένας άγνωστος πλανήτης εκεί έξω. Τον Οκτώβριο στις 10, το μεγάλο φεγγάρι του Πλούτωνα, ο Τρίτων, ανακαλύφθηκε, κάτι που βοήθησε στο να διευκρινιστεί με ακρίβεια η μάζα του Πλούτωνα που τελικά φαίνεται πως ήτανε κατά 2% μεγαλύτερη από το αναμενόμενο που ορίστηκε από τις ανωμαλίες στην Ουρανό. ~ Μία ακόμα προσπάθεια για την εύρεση ενός μεταποδεισώνιου πλανήτη έγινε το 1877 από τον David Todd. Χρησιμοποίησε μία "γραφική

information technology

17

Επιστήμη και Τεχνολογία μέθοδο" από τις ανωμαλίες του Ουρανού, έτσι πήρε στοιχεία που έδειχναν ύπαρξη ενός μεταποσειδώνιου πλανήτη: φαινομενική απόσταση 52 AU, περίοδος 375 έτη. ~ Στα 1879, ο Camille Flamarion πρόσθεσε ακόμα κάτι όσον αφορά την ύπαρξη ενός πλανήτη πέρα από τον Ποσειδώνα: την τάση κομητών να σχηματίζουν ορδές κοντά στις τροχιές μεγάλων πλανητών. Ο Δίας έχει τον μεγαλύτερο αριθμό κομητών και ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας έχουνε επίσης μερικούς. Ειρωνεία ήταν ότι τον ίδιο ακριβώς χρόνο, το 1915 δύο αμυδρά είδωλα του Πλούτωνα κατεγράφησαν στο παρατηρητήριο, παρόλο που ποτέ δεν θεωρήθηκαν ενδείξεις ύπαρξης αυτού ώσπου μετά την ανακάλυψή του. Δεν ξέρουμε αν ποτέ θα αποδειχτεί η ύπαρξη του Πλανήτη Χ, το μόνο που υπάρχει ως τώρα φαίνεται πως είναι θεωρίες και εικασίες, υπάρχουνε ακόμα μερικά στοιχεία, κάποια κάπως υπερβολικά και κάποια ίσως πιο λογικά... Υπάρχουνε άρθρα στα οποία αναφέρετε ότι κάποια στιγμή όλες οι ήπειροι της γης βρίσκονταν στην μία της πλευρά. Κάτι που οι ιστορίες δεν ανέφεραν είναι το ότι «το γεγονός του ότι όλες οι ήπειροι βρίσκονταν στην μία πλευρά δημιουργεί ένα ερώτημα...τι βρισκόταν στην άλλη;» Η άλλη πλευρά έχει περιγραφή ως ένα τεράστιο κενό, αυτό ταιριάζει με την θεωρία των Σουμέριων του πως δημιουργήθηκε η τότε γη. Οι Σουμέριοι πίστευαν ότι η γη ήτανε μισός Πλανήτης και λεγότανε Tiamat, ο Tiamat πλήχθηκε από σύγκρουση με τον Nibiru (Πλανήτη X). Επίσης πολύ πιστεύουνε ότι ο Ni-

18 information technology

biru είναι ο πλανήτης των προπατώρων των γήινων, ότι αυτοί έφεραν για κάποιο λόγο την ζωή στην γη και ότι γυρνούν κάθε μερικά χρόνια, αυτό συνδέετε ίσως και με τις θεωρίες ότι ο Nibiru έχει περίεργη τροχιά, πολύ εκκλιπτική και με περίοδο περιφοράς εκατοντάδων ετών... Τώρα πια πιστεύουνε κάποιοι ότι ίσως ο Πλανήτης Χ να έχει κάποια σχέση με το τέλος του κόσμου που υποτίθεται ότι ίσως γίνει το 2012 (σε δύο έτη από τώρα). Ίσως πλησιάσει πολύ την γη, ίσως συμβεί κάτι άλλο. Όπως και να έχει, σίγουρα όπως τόσοι άλλοι πλανήτες "ταλαιπώρησαν" τους επιστήμονες έτσι τώρα κάνει κι ο Πλανήτης Χ και κανείς δεν ξέρεις αν αυτός θα είναι τελικά ο τελευταίος πλανήτης του Ηλιακού συστήματος (αν ανακαλυφθεί ποτέ κι αν υπάρχει καν) όπως επίσης κανείς δεν ξέρει αν έχουμε πλησιάσει καν στο να βρούμε τα όρια του Ηλιακού συστήματος, δεν το έχω διαβάσει κάπου ούτε είμαι επιστήμων αλλά σύμφωνα με την δική μου λογική φαίνεται ότι αν υπάρχουνε κι άλλοι πλανήτες που μπορεί να έχουμε παράξενες τροχιές ή να είναι

~ Ο Percival Lowell, κοινώς γνωστός ως ο "πιστεύων" την ύπαρξη καναλιών στον Άρη, έχτισε ένα προσωπικό παρατηρητήριο στο Flagstaff της Arizona. O Lowell αποκάλεσε τον θεωρητικό πλανήτη Πλανήτη Χ, στου οποίου την ύπαρξη πίστευε και εκτέλεσε πολλές έρευνες περί αυτού χωρίς επιτυχία. Η πρώτη έρευνα του Lowell τελείωσε το 1909 και το 1913 άρχισε η δεύτερη και νέες προβλέψεις περί του Πλανήτη Χ. Ο Lowell δημοσίευσε τα θεωρητικά του αποτελέσματα περί των μεγεθών και χαρακτηριστικών του Πλανήτη Χ.

πολύ αμυδροί ή πολύ μικροί ώστε να έχουνε σημαντικές βαρητικές επιδράσεις στους κοντινούς τους πλανήτες τότε κι αυτοί θα αργήσουνε να ανακαλυφθούν (αν υπάρχουν). Πηγές: http://xfacts.com/x2.htm http://nibiruplanetx.blogspot.com/ http://en.wikipedia.org/wiki/Planets_b eyond_Neptune#Planet_X http://www.planetxvideo.com/ http://astro.pblogs.gr/2008/01/o-planhths-h-dekatos-h-nibiru-kai-ta-166feggaria.html http://www.pyles.tv/News/ufo/O-planitis-X-kai-i-siopi-tis-NASA.aspx http://news.kozaninet.gr/?p=3391 http://www.inout.gr/showthread.php?t =52218 http://www.aparadektoi.gr/component/option,com_smf/Itemid,372/topic ,12641.0/ http://www.liako.gr/anexigito/unknown-planet-x.html http://www.e-telescope.gr/el/astronomy-and-space/64-planet-x

GITEX 2010

Gitex Technology Week October, 2010 Dubai International Convention and Exhibition Centre

information technology

19

Dubai International Convention and Exhibition Center

Gitex 2010

Η έκθεση Gitex Shopper προσέλκυσε καταναλωτές πρόθυμους να ξοδέψουν σε νέα gadgets.

20 information technology

όπως ο Steve Guggenheimer της Microsoft, αντιπρόεδρος του τομέα Original Equipment Manufacturer και ο Randi Zuckerberg του Facebook, Διευθυντής Ανάπτυξης Αγοράς. Επίσης, αρκετοί άλλοι έκαναν ομιλίες στην εκδήλωση για τις επερχόμενες εξελίξεις της βιομηχανίας. Η επίδειξη γενικά στράφηκε γύρω από το μεγάλο θέμα του cloud computing, με συνέδρια που περιστράφηκαν πλήρως γύρω από το θέμα. Άλλες διαλέξεις περιέλαβαν κινητές εφαρμογές, κινητό περιεχόμενο και

κινητή διαφήμιση. Ενώ τα αυτοκίνητα έχουν μικρή σχέση με την επίδειξη, ένα Ford Edge μοντέλο 2011 κληρώθηκε σε έναν τυχερό νικητή, μέσω του Gitex Passport Trail που έλαβε χώρα στο Consumer Electronics Hall.

Dubai

Ο

ι εταιρίες σύγχρονων τεχνολογιών στον τομέα πληροφορικής και επικοινωνιών συναντήθηκαν κάτω από την τεράστια οροφή του Διεθνούς Συνεδριακού και Εκθεσιακού Κέντρου του Ντουμπάι, την εβδομάδα από 16-23 Οκτωβρίου, συναντώντας πελάτες και κλείνοντας εντυπωσιακές συμφωνίες. Όντας η 30ή επέτειος της επίδειξης, οι διοργανωτές προσπάθησαν να το κάνουν πιο ενδιαφέρον αυτή τη χρονιά, φέρνοντας μεγάλα ονόματα

Acer Ferrari limited edition

Mobile navigation systems

Technology Week

GITEX 2010

information technology

21

Rock’ Em Sock’ Em Robots

New Products by Touchmate

GITEX 2010

Mobile Wifi

22 information technology

The New Kinect Xbox 360 with invisible controls

GITEX 2010

Ζουλήξτε το κινητό σας! Οι ερευνητές παρουσίασαν συσκευή που αντιδρά στην πίεση από το χέρι του χρήστη.

Ν

τουμπάι: Υπήρξαν πολλά καινοτόμα gadgets σε προβολή στις δύο φετινές εκθέσεις Gitex, αλλά η πρόοδος δεν σταματά. Του χρόνου, ίσως, μπορεί να καταφέρουμε να βιώσουμε ένα εντελώς νέο τρόπο χρήσης ενός κινητού τηλεφώνου. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σηάτλ έχουν αναπτύξει αυτό που νομίζουν ότι μπορεί να είναι το μέλλον της λειτουργίας ενός κινητού τηλεφώνου - δίνοντάς του ένα ζούληγμα. Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο περιοδικό τεχνολογίας New Scientist, έχουν φτιάξει ένα πρότυπο ενός πιεζόμενου κινητού τηλεφώνου που ονομάζεται SqueezeBlock, που χρησιμοποιεί μικροσκοπικά μοτέρ ενσωματωμένα

στο περίβλημα, για να μιμηθεί τη συμπεριφορά ενός ελατηρίου. Το τηλέφωνο αντιδρά στην πίεση από το χέρι του χρήστη και μπορεί να συμπιεστεί σαν πλαστική μάζα μοντελισμού. Ο Shwetak Patel, ερευνητής της επιστήμης υπολογιστών και μηχανικός, είπε ότι το αποτέλεσμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ανακτηθούν διάφορες πληροφορίες σχετικά με το κινητό τηλέφωνο. «Φανταστείτε ότι πιέζετε απλά το κινητό σας για να πάρετε ορισμένες πληροφορίες για την κατάσταση του χωρίς να χρειάζεται να το δείτε». Ανάλογα με τη δύναμη της πίεσης, οι χρήστες θα μπορούν να ενημερωθούν για την κατάσταση φόρτισης του τηλεφώνου, να τροποποιήσουν την ένταση του ήχου κλήσης ή να κατεβάσουν μηνύματα κειμένου.

Πρόβλημα αλληλεπίδρασης Ο Patel, δήλωσε ότι «η επαναλαμβανόμενη ανάγκη για οπτική αλληλεπίδραση [με ένα κινητό τηλέφωνο] μπορεί να είναι απογοητευτική, ακόμα και επικίνδυνη σε οπτικά απαιτητικές καταστάσεις όπως η οδήγηση ενός αυτοκινήτου». Η ερευνητική του ομάδα πιστεύει ότι αυτό το πρόβλημα αλληλεπίδρασης μπορεί να μετριασθεί με το σχεδιασμό αλληλεπιδράσεων που επωφελούνται από άλλα ανθρώπινα αισθητήρια κανάλια όπως η απτική ανάδραση. Και υπάρχει ένα άλλο σαφές πλεονέκτημα για ένα πιεζόμενο κινητό τηλέφωνο: Οι ιδιοκτήτες του μπορούν επίσης να το χρησιμοποιούν ως μια μπάλα πίεσης, για να ανακουφιστούν από το στρες.

information technology

23

Χιονοδρομικές Αποδράσεις!

Αποδράσεις

24 information technology

Τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα του κόσμου όπως τα επέλεξε το περιοδικό Conte Nast Traveller 1. Are, Σουηδία Το Αre είναι το πιο γνωστό χιονοδρομικό κέντρο του κόσμου και βρίσκεται στο βόριο τμήμα της Σουηδίας. Χωρίζεται σε 4 διαφορετικές περιοχές με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας, τις οποίες μπορείς να δαμάσεις όλο το χρόνο καθώς είναι ανοιχτό 365 μέρες ετησίως. Είναι το ιδανικό μέρος για έναν αρχάριο να κάνει τα πρώτα του βήματα στον κόσμο του σκι.

2. Aspen, ΗΠΑ Αν είσαι αρχάριος μπορείς να προχωρήσεις παρακάτω! Το Aspen είναι ο παράδεισος των έμπειρων σκιέρ, και αποτελεί την επιτομή των xtreme sports. Οι κάθετες πλαγιές του ξεκινούν από τα 3417 μέτρα και φτάνουν στα 996 μέτρα από το ύψος της θάλασσας. Διαθέτει επίσης πολλά εστιατόρια και μπάρ για χαλάρωση μετά από μια μέρα με πολύ αδρεναλίνη.

3. Courchevel, Γαλλία Στρατηγικά τοποθετημένη στο κέντρο της περιοχής Trois Vallees, στα σύνορα των γαλλικών με τις ελβετικές Αλπεις, η Κουρσεβέλ είναι μία από τις βασίλισσες του χιονιού των Αλπεων. Το διάσημο χιονοδρομικό γιόρτασε πέρυσι τα 60 χρόνια λειτουργίας του και βελτιώνει συνεχώς τις υπηρεσίες του προσφέροντας στους σκιέρ ένα πεδίο δράσης 600 χιλιομέτρων που καλύπτουν όλα τα επίπεδα.

4. Fernie, Καναδάς Το χιονοδρομικό κέντρο του Fernie είναι το μικρότερο σε έκταση σε σχέση με τα υπόλοιπα της λίστας αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να το ρίξει από την 3η θέση. Μπορεί κανείς να απολαύσει τη φυσική ομορφιά ενός βουνού σε όλο της το μεγαλείο από 1925 μέτρα υψόμετρο.

information technology

25

Χιονοδρομικές Αποδράσεις!

5. Himachal Pradesh, Ινδία Βρίσκεται σε μια από τις κορυφές των Ιμαλαίων και αποτελεί την καρδιά των xtreme sports της Ινδίας. Δεν φημίζεται για τις πολυτελείς παροχές του, αλλά από μόνη της η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται το κάνει ένα από τα πιο διάσημα χιονοδρομικά κέντρα του κόσμου.

6. Sierra Nevada, Ισπανία Οι πιο κλασσικοί λάτρεις του σκι προτιμούν το χιονοδρομικό κέντρο της Sierra Nevada. Εϊναι ένα ήσυχο μέρος στα 3300 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας ενώ έχει έκταση 65 χιλιομέτρων για ατελείωτες ώρες πορείας.

7. St. Moritz, Ελβετία Αποτελεί το πιο γνωστό χιονοδρομικό κέντρο των Άλπεων. Είναι το πιο παλιό χειμερινό θέρετρο στον κόσμο και ένα από τα μεγαλύτερα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 5.624 πόδια (1.856 μ.) πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, στη μέση της λίμνης της Άνω Engadine. Επίσης έχει φιλοξενίσει δύο Χειμερινούς Ολυμπιακούς αγώνες και ατελείωτα πρωταθλήματα σκι.

8. Taos, ΗΠΑ Το χιονοδρομικό κέντρο Τaos αποτελεί μια πρόκληση γι' αυτούς που έχουν εμπιστοσύνη στις ικανότητες κατάβασης πλαγιών με σκι. Το ομόνυμο χωριό που βρίσκεται κοντά στο χιονοδρομικό είναι γεμάτο με πολυτελή ξενοδοχεία καθώς και ατελείωτα καταστήματα εξοπλισμού για σκι.

9. Verbier, Ελβετία Τo Verbier είναι το 2ο χιονοδρομικό κέντρο της Ελβετίας στη λίστα. Είναι πιο κοσμοπολίτικο από το St. Moritz καθώς θυμίζει μια μεγάλη... Αράχωβα με τα πολλά κλαμπς και τα τρέντι καφέ. Βρίσκεται σε υψόμετρο 3330 μέτρων.

10. Whistler, Καναδάς Έχει ψηφιστει ως το καλύτερο χιονοδρομικό κέντρο της Βόρειας Αμερικής. Βρίσκεται σε ύψος 2284 μέτρων και αποτελεί τον παράδεισο του snowboard. Έχει 230 πίστες για όλα τα γούστα, ενώ φημίζεται και για τη νυχτερινή του ζωή.

26 information technology

Χιονοδρομικές Αποδράσεις!

information technology

27

Παιχνίδια

Το Σκάκι Επιμέλεια: Συμεών Κανελλάκης Καθηγητής του Τομέα Ψυκτικών simeon@delta.edu.gr

Α

πό πού να αρχίσω και από πού να συνεχίσω για να γράψω πάνω σε ένα θέμα εκατοντάδων χρόνων ιστορίας και μεγάλης εξέλιξης στα τωρινά χρόνια.

Τι είναι το σκάκι ;

Το σκάκι είναι ένα θαυμάσιο επιτραπέζιο παιχνίδι για δυο αντιπάλους. Μερικοί πιστεύουν ότι είναι το καλύτερο παιχνίδι που έχει εφευρεθεί ποτέ. Όταν παίζεις μια παρτίδα αισθάνεσαι, μια χαρά να γεννιέται, μια παράξενη ικανοποίηση να σε κατακλύζει, μπροστά στα προβλήματα που σε παρουσιάζονται κάθε τόσο και που σε σφυροκοπούν και σε καλλιεργούν την εξυπνάδα, την σύνεση και την υπομονή, που σαν τελικό σκοπό έχουν , την νίκη. Ιστορία: Από πού αρχίζει ;

Η πρώτη αναφορά για το σκάκι

28 information technology

αρχίζει το 600 μ.Χ στην Περσική αυτοκρατορία αλλά κανένας δεν ξέρει ποιος εφεύρε και διάδωσε το παιχνίδι. Εκτός από μια ιστορία που πολλοί θεωρούν ότι είναι η αρχή. Η εφεύρεση του σκακιού αποδίδεται στον Σίσσα, ένα βραχμάνο στην αυλή ενός Ινδού βασιλιά που το όνομα του ήταν Μπαλχαίτ. Ο βασιλιάς αφού τέλειωσε τους πολέμους, ζήτησε από τον σοφό βραχμάνο , να δημιουργήσει ένα παιχνίδι, για την σωστή διεξαγωγή του, να απαιτείται από τους παίκτες πολλά προτερήματα , όπως η φρόνηση, η πρόβλεψη, η υπομονή. Σε λίγο καιρό ο Σίσσα έφερε στον βασιλιά ένα νέο παιχνίδι, μια σκακιέρα σαν την σημερινή, με κομμάτια που αναπαριστούσαν τα τέσσερα στοιχεία του ινδικού στρατού, δηλαδή άρματα, ιππότες, ελέφαντες και στρατιώτες και όλα αυτά καθοδηγούμενα από ένα βασιλιά και ένα βεζίρη. Ο Σίσσα εξήγησε ότι επέ-

λεξε τον πόλεμο ως πρότυπο του παιχνιδιού, γιατί ο πόλεμος είναι πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μάθει κανείς την αξία της δυναμικότητας, της υπομονής, του σωστού συλλογισμού και ηρωισμού. Ο βασιλιάς ενθουσιάστηκε από το παιχνίδι και όταν τον ρώτησε τον Σίσσα τι ήθελε σαν αμοιβή , ο σοφός ζήτησε να του δώσουν κόκκους σιταριού τοποθετημένους στην σκακιέρα με τον εξής τρόπο, στο πρώτο τετράγωνο ένα κόκκο ,στο δεύτερο δυο , στο επόμενο τέσσερα, στο επόμενο 8 μέχρι το τελευταίο 64ο τετράγωνο κλπ. Ο βασιλιάς θεώρησε ασήμαντη την αμοιβή, αλλά ο Σίσσα επέμενε και τότε ο βασιλιάς διέταξε να εκπληρωθεί η επιθυμία του. Όταν κατάλαβε ότι ήταν αδύνατον να ικανοποιηθεί το αίτημα, δεν ήξερε τι να πρωτο-θαυμάσει την εφεύρεση ή την απαίτηση. Το 800 οι Άραβες το έφεραν στην Ισπανία και την ίδια εποχή γινό-

Το Σκάκι ταν γνωστό στην Σικελία από τους ισλαμιστές εισβολείς. Το 1000 το σκάκι εξαπλώνεται και παίζεται σε όλη την Ευρώπη. Από το Βυζάντιο ( ονομαζόταν ζατρίκιο ) στην Ρωσία στο νότο και από τους Βίκινγκς στον βορρά. Το 1300 γίνεται αναφορά στις πρώτες γραφές που προέρχονται από καλόγερους που έβρισκαν το παιχνίδι κατάλληλο για να αναπτύξουν τα αλληγορικά κηρύγματα τους. Όπως γνωρίζουμε από την αριστοκρατική λογοτεχνία ο σκακιστικός πόλεμος έχει επίκεντρο τους ιππότες και τις κυρίες τους. Οι διάφοροι γυρολόγοι περιλάμβαναν κάποια τεχνάσματα στο ρεπερτόριο τους. Έστηναν τις θέσεις στις παρτίδες τους και έδιναν στον αντίπαλο ανταλλάγματα αλλά έπαιρναν την πρώτη κίνηση , σε θέσεις που η πλευρά που είχε την

πρώτη κίνηση πάντοτε νικούσε.

1475 Η βασίλισσα και αξιωματικός περνάνε στο προσκήνιο. Σε κάποιες εποχές και οι δυο εκδοχές του παιχνιδιού υπάρχουν δίπλα – δίπλα αλλά ο δυναμισμός της νέας παραλλαγής θα κερδίσει έδαφος και θα καθιερωθεί. Όμως θα περάσουν περίπου τέσσερις (4) αιώνες μέχρι να παγιώσουν όλες οι λεπτομέρειες του παιχνιδιού ( όπως το ροκέ, η προαγωγή του πιονιού κλπ).

1495 Έχουμε το πρακτικό βιβλίο που εκδίδεται στη Ισπανία. Το τελευταίο αντίγραφο του καταστράφηκε το 1811. Ένα άλλο που τυπώθηκε στη Λουσέρνα δυο χρόνια μετά έχει διασωθεί σε χειρόγραφα. Από τότε έχουν τυπωθεί και εκδοθεί περισσότερες από 20000 τίτλοι ( περισσότεροι από κάθε άλλο παιχνίδι).

1600 Κάνουν την εμφάνιση

τους επαγγελματίες παίκτες που κερδίζουν τα χρήματα τους ,από στοιχήματα και συγγραφή των επιτευγμάτων τους, προς τους πλουσίους υποστηρικτές τους.

1700 Με την αλλαγή του αιώνα αλλάζει και η αντιμετώπιση του παιχνιδιού από κατεξοχήν αριστοκρατικό και για τους λίγους περνάει στις λαϊκές μάζες ,στα καφενεία και στις πλατείες των χωρικών όπου οι επαγγελματίες έπαιζαν για μικρά ποσά. Ένας από αυτούς ήταν ο Abraham de Moivre, σπουδαίος μαθηματικός αλλά μέτριος παίκτης. (η συνέχεια στο επόμενο τεύχος του περιοδικού)

information technology

29

Ελληνικός Πολιτισμός και Επιστήμη

Επιμέλεια Λάζαρος Δεληγιαννίδης Καθηγητής Πληροφορικής lazarus@delta.edu.gr

30 information technology

Οδυσσέας Ελύτης

Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1979

1911 - 1996

Ο

Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996), φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλλη του Παναγιώτη, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, γνωστός για τα ποιητικά του έργα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών εργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, Αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.

information technology

31

Οδυσσέας Ελύτης Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το 1939 εγκατέλειψε οριστικά τις νομικές σπουδές και μετά από αρκετές δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε περιοδικά, τυπώθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Προσανατολισμοί. Τον επόμενο χρόνο, μεταφράστηκαν για πρώτη φορά ποιήματά του σε ξένη γλώσσα, όταν ο Samuel Baud Bovy δημοσίευσε ένα άρθρο για την ελληνική ποίηση στο ελβετικό περιοδικό Formes et Couleurs. Με την έναρξη του πολέμου ο Ελύτης κατατάχθηκε ως ανθυπολοχαγός στη Διοίκηση του Στρατηγείου Α' Σώματος Στρατού. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 μετατέθηκε στη ζώνη πυρός και στις 26 Φεβρουαρίου του επόμενου χρόνου μεταφέρθηκε με σοβαρό κρούσμα κοιλιακού τύφου στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Στη διάρκεια της κατοχής υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του «Κύκλου Παλαμά», που ιδρύθηκε στις 30 Μαΐου του 1943. Εκεί, την Άνοιξη του 1942 ανακοινώνει το δοκίμιό του «Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Α. Κάλβου». Το Νοέμβριο του 1943 εκδόθηκε η συλλογή «Ο Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις Παραλλαγές πάνω σε μια αχτίδα», σε 6.000 αριθμημένα αντίτυπα, ένας ύμνος του Ελύτη στη χαρά της ζωής και στην ομορφιά της φύσης. Στα Νέα Γράμματα που άρχισαν να επανεκδίδονται το 1944, δημοσίευσε το δοκίμιό του «Τα κορίτσια», ενώ από το 1945 ξεκίνησε η συνεργασία του με το περιοδικό Τετράδιο μεταφράζοντας ποιήματα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και παρουσιάζοντας σε πρώτη δημοσίευση το ποιητικό του έργο Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Ο πόλεμος του ’40 του έδωσε την έμπνευση και για άλλα έργα, την Καλωσύνη στις Λυκοποριές, την Αλβανιάδα και την ανολοκλήρωτη Βαρβαρία. Την περίοδο 1945-1946 διορίστηκε για ένα μικρό διάστημα Διευθυντής Προγράμματος στο Εθνικό

32 information technology

Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, έπειτα από σχετική σύσταση του Σεφέρη, που ήταν διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Αντιβασιλέα Δαμασκηνού. Συνεργάστηκε επίσης με την «Αγγλοελληνική Επιθεώρηση», όπου δημοσίευσε ορισμένα δοκίμια, την «Ελευθερία» και την «Καθημερινή», όπου διατήρησε ως το 1948 μια στήλη τεχνοκριτικής. Το 1958, μετά από μία δεκαπενταετή περίπου περίοδο ποιητικής σιωπής, δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα από το Άξιον Εστί, στην Επιθεώρηση Τέχνης. Το έργο εκδόθηκε το Μάρτιο

και το Λένινγκραντ. Το 1964 ξεκίνησε η ηχογράφηση του μελοποιημένου Άξιον Εστί από τον Μίκη Θεοδωράκη ενώ η συνεργασία του Ελύτη με το συνθέτη είχε ξεκινήσει ήδη από το 1961. Το ορατόριο του Θεοδωράκη εντάχθηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και επρόκειτο αρχικά να παρουσιαστεί στο Ηρώδειο, ωστόσο το Υπουργείο Προεδρίας αρνήθηκε να το παραχωρήσει, με αποτέλεσμα ο Ελύτης και ο Θεοδωράκης να αποσύρουν το έργο, το οποίο παρουσιάστηκε τελικά στις 19 Οκτωβρίου στο κινηματοθέατρο Rex.

Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο Ζωή δεν είχαν πίσω τους μ’ έλατα και με κρύα νερά M’ αρνί, κρασί και τουφεκιά, βέργα και κληματόσταυρο Παππού δεν είχαν από δρυ κι απ’ οργισμένο άνεμο Στο καραούλι δεκαοχτώ μερόνυχτα Mε πικραμένα μάτια• Τους πήρε μαύρο σύγνεφο ― δεν είχαν πίσω τους αυτοί Θειο μπουρλοτιέρη, πατέρα γεμιτζή Mάνα που να ’χει σφάξει με τα χέρια της Η μάνα μάνας που με το βυζί γυμνό Xορεύοντας να ’χει δοθεί στη λευτεριά του Χάρου!

του 1960 από τις εκδόσεις Ίκαρος, αν και φέρεται τυπωμένο το Δεκέμβριο του 1959. Λίγους μήνες αργότερα απέσπασε για το Άξιον Εστί το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Την ίδια περίοδο εκδόθηκαν και οι «Έξη και Μία Τύψεις για τον Ουρανό». Το 1961 με κυβερνητική πρόσκληση επισκέφτηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τα τέλη Μαρτίου έως τις αρχές Ιουνίου. Τον επόμενο χρόνο μετά από ένα ταξίδι στη Ρώμη επισκέπτεται τη Σοβιετική Ένωση, προσκεκλημένος μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Γιώργο Θεοτοκά. Το δρομολόγιο που ακολούθησαν περιλάμβανε την Οδησσό, τη Μόσχα, όπου έδωσε μία συνέντευξη,

To 1965 του απονεμήθηκε από τον Κωνσταντίνο Β΄ το παράσημο του Ταξιάρχου του Φοίνικος. Το επόμενο διάστημα ολοκλήρωσε τη συλλογή δοκιμίων που θα συγκροτούσαν τα Ανοιχτά Χαρτιά. Παράλληλα πραγματοποίησε ταξίδια στη Σόφια, καλεσμένος της Ένωσης Βουλγάρων Συγγραφέων και στην Αίγυπτο. Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, απείχε από τη δημοσιότητα ασχολούμενος κυρίως με τη ζωγραφική και την τεχνική του κολάζ[5], ενώ αρνήθηκε πρόταση να απαγγείλει ποιήματά του στο Παρίσι εξαιτίας της δικτατορίας που επικρατούσε. Στις 3 Μαΐου του 1969 εγκατέ-

Οδυσσέας Ελύτης λειψε την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου ξεκίνησε τη συγγραφή της συλλογής Φωτόδεντρο. Λίγους μήνες αργότερα επισκέφτηκε για ένα διάστημα την Κύπρο, ενώ το 1971 επέστρεψε στην Ελλάδα και τον επόμενο χρόνο αρνήθηκε να παραλάβει το "Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας" που είχε θεσπίσει η δικτατορία. Μετά την πτώση της δικτατορίας, διορίστηκε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ι.Ρ.Τ. και μέλος για δεύτερη φορά του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1974 - 1977). Παρά την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας να συμπεριληφθεί στους καταλόγους των βουλευτών επικρατείας, ο Ελύτης αρνήθηκε, παραμένοντας πιστός στην αρχή του να μην αναμιγνύεται ενεργά στην πολιτική πρακτική. Το 1977 αρνήθηκε επίσης την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού. Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν συνέχισε το πολύπλευρο πνευματικό του έργο. Το 1978 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ενώ το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η αναγγελία της απονομής του βραβείου από την Σουηδική Ακαδημία έγινε στις 18 Οκτωβρίου "για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα τού σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία" σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης. Ο Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής του βραβείου στις 10 Δεκεμβρίου του 1979, παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον βασιλιά Κάρολο Γουστάβο και γνωρίζοντας παγκόσμια δημοσιότητα. Τον επόμενο χρόνο κατέθεσε το χρυσό μετάλλιο και τα διπλώματα του βραβείου στο Μουσείο Μπενάκη. Την απονομή του Νόμπελ, ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας, μεταξύ αυτών και η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, η αναγόρευση του σε επίτιμο διδάκτορα

του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο "Έδρα Ελύτη", στο πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου. Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς, στην Αθήνα. Έργο Ο Οδυσσέας Ελύτης αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του '30, ένα από τα χαρακτηριστικά της οποίας υπήρξε το ιδεολογικό δίλημμα ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Ο ίδιος ο Ελύτης χαρακτήριζε τη δική του θέση στη γενιά αυτή ως παράξενη σημειώνοντας χαρακτηριστικά: "από το ένα μέρος ήμουνα ο στερνός μιας γενιάς, που έσκυβε στις πηγές μιας ελληνικότητας, κι απ' την άλλη ήμουν ο πρώτος μιας άλλης που δέχονταν τις επαναστατικές θεωρίες ενός μοντέρνου κινήματος". Το έργο του έχει επανειλημμένα συνδεθεί με το κίνημα του υπερρεαλισμού, αν και ο Ελύτης διαφοροποιήθηκε νωρίς από τον "ορθόδοξο" υπερρεαλισμό που ακολούθησαν σύγχρονοί του ποιητές όπως ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Νικόλαος Κάλας. Επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό και δανείστηκε στοιχεία του, τα οποία ωστόσο αναμόρφωσε σύμφωνα με το προσωπικό του ποιητικό όραμα, άρρηκτα συνδεδεμένο με το λυρικό στοιχείο και την ελληνική λαϊκή παράδοση. Οι επιρροές από τον υπερρεαλισμό διακρίνονται ευκολότερα στις δύο πρώτες ποιητικές συλλογές του Προσανατολισμοί (1940) και Ήλιος ο πρώτος (1943). Μία από τις κορυφαίες δημιουργίες του υπήρξε το ποίημα Το Άξιον Εστί (1959), έργο με το οποίο ο Ελύτης διεκδίκησε θέση στην εθνική λογοτεχνία, προσφέροντας ταυτόχρονα μία «συλλογική μυθολογία» και ένα «εθνικό έργο». Η λογοτεχνική κριτική

υπογράμμισε την αισθητική αξία του καθώς και την τεχνική του αρτιότητα. Η γλώσσα του επαινέθηκε για την κλασσική ακρίβεια της φράσης ενώ η αυστηρή δόμησή του χαρακτηρίστηκε ως άθλος που «δεν αφήνει να διαφανεί πουθενά ο παραμικρός βιασμός της αυθόρμητης έκφρασης». Τον «εθνικό» χαρακτήρα του Άξιον Εστί υπογράμμισαν μεταξύ άλλων ο Δ.Ν. Μαρωνίτης και ο Γ.Π. Σαββίδης, ο οποίος σε μία από τις πρώτες κριτικές του ποιήματος διαπίστωσε πως ο Ελύτης δικαιούταν το επίθετο «εθνικός», συγκρίνοντας το έργο του με αυτό του Σολωμού, του Παλαμά και του Σικελιανού. Η μεταγενέστερη πορεία του Ελύτη υπήρξε πιο ενδοστρεφής, επιστρέφοντας στον αισθησιασμό της πρώιμης περιόδου του και σε αυτό που ο ίδιος ο Ελύτης αποκαλούσε ως έκφραση μιας «μεταφυσικής του φωτός»: «Έτσι το φως, που είναι η αρχή και το τέλος κάθε αποκαλυπτικού φαινομένου, δηλώνεται με την επίτευξη μιας ολοένα πιο μεγάλης ορατότητας, μιας τελικής διαφάνειας μέσα στο ποίημα που επιτρέπει να βλέπεις ταυτοχρόνως μέσα απ' την ύλη και μέσα από την ψυχή» Ιδιόμορφο, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα έργα του Ελύτη, μπορεί να χαρακτηριστεί το σκηνικό ποίημα Μαρία Νεφέλη (1978), στο οποίο χρησιμοποιεί - για πρώτη φορά στην ποίησή του - την τεχνική του κολάζ. Πέρα από το ποιητικό του έργο, ο Ελύτης άφησε σημαντικά δοκίμια, συγκεντρωμένα στους τόμους Ανοιχτά Χαρτιά (1974) και Εν Λευκώ (1992), καθώς και αξιόλογες μεταφράσεις Ευρωπαίων ποιητών και θεατρικών συγγραφέων.

information technology

33

Οδυσσέας Ελύτης ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

τα σκατά των παιδιών με την πράσινη μύγα ένα πέλαγος βράζοντας και δίχως τέλος

ΤΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟΝ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το φως και η πρώτη χαραγμένη στην πέτρα ευχή του ανθρώπου η αλκή μες στο ζώο που οδηγεί τον ήλιo το φυτό που κελάηδησε και βγήκε η μέρα H στεριά που βουτά και υψώνει αυχένα ένα λίθινο άλογο που ιππεύει ο πόντος οι μικρές κυανές φωνές μυριάδες η μεγάλη λευκή κεφαλή Ποσειδώνος ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χέρι της Γοργόνας που κρατά το τρικάταρτο σα να το σώζει σα να το κάνει τάμα στους ανέμους σα να λέει να τ' αφήσει και πάλι όχι Ο μικρός ερωδιός της εκκλησίας η εννιά το πρωί σαν περγαμόντο ένα βότσαλο άπεφθο μέσα στο βάθος τ' ουρανού του γλαυκού φυτείες και στέγες ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΟΡΕΣ ΑΝΕΜΟΙ που ιερουργούνε που σηκώνουν το πέλαγος σα Θεοτόκο που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται Οι αγένειοι δόκιμοι της τρικυμίας οι δρομείς που διάνυσαν τα ουράνια μίλια οι Ερμηδες με το μυτερό σκιάδι και του μαύρου καπνού το κηρύκειο Ο ΜαΪστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος η Τραμουντάνα, η Οστρια ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ξύλινο τραπέζι το κρασί το ξανθό με την κηλίδα του ήλιου του νερού τα παιχνίδια στο ταβάνι στη γωνιά το φυλλόδεντρο που εφημερεύει Οι λιθιές και τα κύματα χέρι με χέρι μια πατούσα που σύναξε σοφία στην άμμο ένας τζίτζικας που έπεισε χιλιάδες άλλους η συνείδηση πάμφωτη σαν καλοκαίρι ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το κάμα που κλωσάει στο γιοφύρι από κάτω τα ωραία κοτρόνια

34 information technology

Οι δεκάξι νομάτοι που τραβούν την τράτα ο ακάθιστος γλάρος ο αργοπλεύστης οι φωνές οι αδέσποτες της ερημίας ενός ίσκιου το πέρασμα μέσα στον τοίχο ΤΑ ΝΗΣΙΑ με το μίνιο και με το φούμο τα νησιά με το σπόνδυλο κάποιανου Δία τα νησιά με τους έρημους ταρσανάδες τα νησιά με τα πόσιμα γαλάζια ηφαίστεια Στο μελτέμι τα ορτσάροντας με κόντρα­φλόκο Στο γαρμπή τ' αρμενίζοντας πόντζα­λαμπάντα έως όλο το μάκρος τους τ' αφρισμένα με λιτρίδια μαβιά και με ηλιοτρόπια Η Σίφνος, η Αμοργός, η Αλόννησος η Θάσος, η Iθάκη, η Σαντορίνη η Κως, η Ιος, η Σίκινος ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ στο πέτρινο πεζούλι αντίκρυ του πελάγους η Μυρτώ να στέκει σαν ωραίο οκτώ ή σαν κανάτι με την ψάθα του ήλιου στο ένα χέρι Το πορώδες και άσπρο μεσημέρι ένα πούπουλο ύπνου που ανεβαίνει το σβησμένο χρυσάφι μες στους πυλώνες και το κόκκινο άλογο που δραπετεύει Του κορμού του αρχαίου του δέντρου η Ηρα ο δαφνώνας ο απέραντος ο φωτοφάγος ένα σπίτι σαν άγκυρα κάτω στο βάθος η Κυρά­Πηνελόπη με την ηλακάτη Της αντίπερα όχθης των πουλιών ο βόσπορος ένα κίτρο απ' όπου ο ουρανός εχύθηκε η γλαυκή ακοή μισή κάτω απ'το πέλαγος μακροσύσκιοι ψίθυροι νυμφών και σφένταμων ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ εορτάζοντας τη μνήμη των αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης ένα θαύμα να καίει στους ουρανούς τ' αλώνια ιερείς και πουλιά να τραγουδούν το χαίρε: ΧΑΙΡΕ η Καιομένη και χαίρε η Χλωρή Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί

Οδυσσέας Ελύτης Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία Χαίρε της ερημίας των νησιών η Αγία Χαίρε η Ονειροτόκος χαίρε η Πελαγινή Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη Χαίρε με τα λυτά μαλλιά η χρυσίζοντας τον άνεμο Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας το δαίμονα Χαίρε που καταρτίζεις τα Μηναία των κήπων Χαίρε που αρμόζεις τη ζώνη του Οφιούχου Χαίρε η ακριβοσπάθιστη και σεμνή Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χώμα που ανεβάζει μιαν οσμή κεραυνού σαν από θειάφι του βουνού ο πυθμένας όπου θάλλουν οι νεκροί άνθη της αύριον Ο χωρίς δισταγμούς ένστικτος νόμος ο σφυγμός ο ταχύς παίκτης του βίου ο αιμάτινος θρόμβος ο σωσίας του ήλιου κι ο κισσός ο άλτης των χειμώνων ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ρόπτρο­σκαραβαίος το παράτολμο δόντι μες στο ψύχος του ήλιου ο Απρίλης που ένιωσε ν' αλλάζει φύλο της πηγής το μπουμπούκι ό,τι που ανοίγει

Το Κρίνο, το Τριαντάφυλλο, το Γιασεμί ο Μενεξές, η Πασχαλιά, ο Υάκινθος το Γιούλι, το Ζαμπάκι, το Αστρολούλουδο ΑΞΙOΝ ΕΣΤΙ το σύννεφο στη χλόη στο βρεμένο αστράγαλο το φρτ της σαύρας το βαθύ της Μνησαρέτης βλέμμα που δεν είναι αρνιού και άφεση δίνει Της καμπάνας ο άνεμος ο χρυσεγέρτης ο ιππέας που πάει ν' αναληφτεί στη δύση και ο άλλος ιππέας ο νοητός που πάει της φθοράς τον καιρό ν' ανασκολοπίσει Μιας νυχτός Ιουνίου η νηνεμία γιασεμιά και φουστάνια στο περιβόλι το ζωάκι των άστρων που ανεβαίνει της χαράς η στιγμή λίγο πριν κλάψει

Ενας κόμπος ψυχής κι ούτε πια λέξη σαν παράθυρο άδειο η Αρετούσα και ο έρωτας έλθοντ' εξ' οράνω πορφυρίαν περθέμενον χλάμυν Τ Α ΚΟΡΙΤΣΙΑ η πόα της ουτοπίας τα κορίτσια οι παραπλανημένες Πλειάδες τα κορίτσια τ' Αγγεία των Μυστηρίων τα γεμάτα ως πάνω και τ' απύθμενα Τα στυφά στο σκοτάδι και όμως θαύμα τα γραμμένα στο φως και όμως μαυρίλα τα στραμμένα επάνω τους όπως οι φάροι τα ηλιοβόρα και τα σεληνοβάμονα

Το χειράμαξο γέρνοντας με το 'να πλάι μια χρυσόμυγα που άναψε φωτιά στο μέλλον του νερού η αόρατη αορτή που πάλλει και γι' αυτό ζωντανή κρατά η γαρδένια

Η Ερση, η Μυρτώ, η Μαρίνα η Ελένη, η Ρωξάνη, η Φωτεινή η Αννα, η Αλεξάνδρα, η Κύνθια

ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ τα οικόσιτα της Nοσταλγίας τα λουλούδια τα νήπια της βροχής που τρέμουν τα μικρά και τετράποδα στο μονοπάτι τ' αψηλά στους ήλιους και τα ρεμβοκίνητα

Των ψιθύρων η επώαση μες στα κοχύλια μια χαμένη σαν όνειρο: η Αριγνώτα ένα φως μακρινό που λέει: κοιμήσου σαστισμένα φιλιά σαν πλήθος δέντρα

Τα σεμνά με την κόκκινη αρρεβώνα τα κομπάζοντας έφιππα μες στους λειμώνες τα σε καθαρό ουρανό εργασμένα τα στοχαστικά και τα χιμαιροποίκιλτα

Το λιγάκι πουκάμισο που τρώει ο αέρας το χνουδάκι το χλόινο πάνω στην κνήμη του αιδοίου το μενεξεδένιο αλάτι και το κρύο νερό της Πανσελήνου

information technology

35

Οδυσσέας Ελύτης ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το μακρινό τραγούδι ο μυχός της Ελένης με το κυματάκι τα φραγκόσυκα φέγγοντας μες στη μασχάλη ερειπιώνες του μέλλοντος και της αράχνης Τα νυχτέρια τ' ατέλειωτα μέσα στα σπλάχνα το ρολόι το άυπνο που δε φελάει ένα μαύρο κρεβάτι που όλο πλέει στα τραχιά τα παράλια του Γαλαξία ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ τα όρθια με το μαύρο πόδι τα καράβια οι αίγες των Υπερβορείων τα καράβια οι πεσσοί του Πολικού και του Υπνου τα καράβια οι Nικοθόες κι οι Εύαδνες Τα γεμάτα βοριάδες και φουντούκι του Ορους τα μυρίζοντας μούργα και χαρούπι αρχαίο τα γραμμένα στη μάσκα τους καθώς οι Αγίοι τα την ίδια στιγμή λοξά και ακίνητα Η Αγγέλικα, ο Πολικός, οι Τρεις Ιεράρχαι Ο Ατρόμητος, η Αλκυώv, η Nαυκρατούσα το Μαράκι, το Εχει ο Θεός, η Ευαγγελίστρια ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το κύμα που αγριεύει και σηκώνεται πέντε οργιές επάνω τα χυμένα μαλλιά στο όρνεο που γυρίζει και χτυπιέται στα τζάμια με την καταιγίδα Η Μαρίνα καθώς προτού να υπάρξει με του σκύλου το καύκαλο και τα δαιμόνια η Μαρίνα το κέρας της Σελήνης η Μαρίνα ο χαλασμός του κόσμου Τα μουράγια ξεσκέπαστα στη σοροκάδα ο παπάς των νεφών που αλλάζει γνώμη τα καημένα τα σπίτια που το ένα στο άλλο ακουμπούνε γλυκά και αποκοιμιούνται Της μικρής βροχής το λυπημένο πρόσωπο η παρθένα ελιά το λόφο ανηφορίζοντας ούτε μία φωνή στα κουρασμένα σύννεφα της πολίχνης το σαλιγκαράκι που έσπασε ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ο πικρός και ο μόνος ο από πριν χαμένος εσύ να 'σαι Ποιητής που δουλεύει το μαχαίρι στο ανεξίτηλο τρίτο του χέρι:

36 information technology

ΟΤΙ ΑΥΤΟΣ ο Θάνατος και αυτός η Zωή Αυτός το Απρόβλεπτο και αυτός οι Θεσμοί Αυτός η ευθεία του φυτού η το σώμα τέμνοντας Αυτός η εστία του φακού η το πνεύμα καίγοντας Αυτός η δίψα η μετά την κρήνη Αυτός ο πόλεμος ο μετά την ειρήνη Αυτός ο θεωρός των κυμάτων ο Ιων Αυτός ο Πυγμαλίων πυρός και τεράτων Αυτός η θρυαλλίδα που από τα χείλη ανάβει Αυτός η αόρατη σήραγγα που υπερκερά τον Αδη Αυτός ο Ληστής της ηδονής που δε σταυρώνεται Αυτός ο Οφις που με το Στάχυ ενώνεται Αυτός το σκότος και αυτός η όμορφη αφροσύνη Aυτός των όμβρων του φωτός η εαροσύνη

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το γύρισμα του λύκου στο ρύγχος του ανθρώπου και αυτό στου αγγέλου τα εννέα σκαλιά που ανέβηκε ο Πλωτίνος το χάσμα του σεισμού που εγιόμισε άνθη Το λιγάκι που αγγίζοντας αφήνει ο γλάρος και φωτίζει τα βότσαλα σαν αθωότης η γραμμή που χαράζεται μες στην ψυχή σου και το πένθος μηνά του Παραδείσου ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το πριν της οπτασίας αχερουσιο σάλπισμα και πύρινη ώχρα το καιούμενο ποίημα και ηχείο θανάτου οι δορύαιχμες λέξεις και αυτοκτόνες Το ενδόμυχο φως που ασπρογαλιάζει κατ' εικόνα και ομοίωση του απείρου τα χωρίς εκμαγείο βουνά που βγάζουν απαράλλαχτες όψεις του αιωνίου ΤΑ ΒΟΥΝΑ με την οίηση των ερειπίων το βουνά τα βαρύθυμα, τα μαστοφόρα τα βουνά τα σαν ύφαλα μιας οπτασίας τα κλεισμένα ολούθε και τα σαραντάπορα Τα γεμάτα ψιλόβροχο σαν μοναστήρια τα χωμένα στο πούσι των προβάτων

Οδυσσέας Ελύτης τα ήρεμα πηγαίνοντας καθώς βουκόλοι με το μαύρο ζιμπούνι και με το πανωμάντιλο

το τριζόνι το επίμονο καθώς η τύψη και το μάλλινο έρημο μέσα στ' αγιάζι

Η Πίνδος, η Ροδόπη, ο Παρνασσός ο Ολυμπος, ο Τυμφρηστός, ο ΤαΫγετος η Δίρφυς, ο Αθως, ο Αίνος

Ο στυφός μες στα δόντια επίορκος δυόσμος δύο χείλη που αδύνατο να στέρξουν ­ και όμως το "αντίο" στα τσίνορα που λίγο λάμπει και μετά ο για πάντοτε θολός κόσμος

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το διάσελο που ανοίγει αιωνίου γαλάζιου οδό στα νέφη μια φωνή που παράπεσε μες στην κοιλάδα μια ηχώ που σαν βάλσαμο την ήπιε η μέρα Των βοδιών η προσπάθεια που σέρνουν τους βαριούς ελαιώνες προς τη δύση ο καπνός ο ατάραχος που πάει των ανθρώπων τα έργα να διαλύσει ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το πέρασμα του λύχνου το γεμάτο χαλάσματα και μαύρους ίσκιους η σελίδα που γράφτηκε κάτω απ' το χώμα το τραγούδι που είπε η Λυγερή στον Αδη

Το αργό και βαρύ των καταιγίδων όργανο στην καταστραμμένη του φωνή ο Ηράκλειτος των φονιάδων η άλλη πλευρά η αθέατη το μικρό "γιατί", που έμεινε αναπάντητο ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το χέρι που επιστρέφει από φόνο φριχτόν και τώρα ξέρει ποιος αλήθεια ο κόσμος που υπερέχει ποιο το "νυν" και ποιο το "αιέν " του κόσμου: ΝΥΝ το αγρίμι της μυρτιάς Νυν η κραυγή του Μάη ΑΙΕΝ η άκρα συνείδηση Αιέν η πλησιφάη Νυν Νυν η παραίσθηση και του ύπνου η μιμική Αιέν αιέν ο λόγος και η Τρόπις η αστρική

Τα ξυλόγλυπτα τέρατα πάνω στο τέμπλο οι αρχαίες οι λεύκες οι ιχθυοφόρες οι εράσμιες Κόρες με το πέτρινο χέρι ο λαιμός της Ελένης ωσάν παραλία Τ' ΑΣΤΕΡΟΕΝΤΑ δέντρα με την ευδοκία η παρασημαντική ενός άλλου κόσμου η παλιά δοξασία ότι πάντα υπάρχει το πολύ σιμά και όμως αόρατο Η σκιά που τα γέρνει με το πλάι στο χώμα ένα κάτι του κίτρινου στη θύμησή τους η αρχαία τους όρχηση πάνω απ' τους τάφους η σοφία τους η αδιατίμητη Η Ελιά, η Ροδιά, η Ροδακινιά το Πεύκο, η Λεύκα, ο Πλάτανος ο Δρυς, η Οξιά, το Κυπαρίσσι

Νυν των λεπιδοπτέρων το νέφος το κινούμενο Αιέν των μυστηρίων το φως το περιιπτάμενο Νυν το Περίβλημα της Γης και η Εξουσία Αιέν η βρώση της Ψυχής και η πεμπτουσία Νυν της Σελήνης το μελάγχρωμα το ανίατο Αιέν το χρυσοκύανο του Γαλαξία σελάγισμα Νυν των λαών το αμάλγαμα και ο μαύρος Αριθμός Αιέν της Δίκης το άγαλμα και ο μέγας Οφθαλμός Νυν η ταπείνωση των Θεών Νυν η σποδος του Αν­ θρώπου Νυν Νυν το μηδέν και Αιέν ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας!

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το αναίτιο δάκρυ ανατέλλοντας αργά στα ωραία μάτια των παιδιών που κρατιούνται χέρι­χέρι των παιδιών που κοιτάζουνται και δε μιλιούνται Των ερώτων το τραύλισμα πάνω στα βράχια ένας φάρος που εκτόνωσεν αιώνων θλίψη

information technology

37

B RAIN GAMES Sudoku

Επιμέλεια Λάζαρος Δεληγιαννίδης Καθηγητής Πληροφορικής lazarus@delta.edu.gr

Συμπληρώστε όλα τα άδεια τετράγωνα με τέτοιο τρόπο ώστε κάθε γραμμή, στήλη και 3Χ3 τετράγωνο να περιέχει μόνο μια φορά τους αριθμούς 1 έως 9.

Medium

Hard

Sudoku X Ισχύουν οι ίδιοι κανόνες του απλού Sudoku, αλλά επιπρόσθετα θα πρέπει και οι δύο διαγώνιοι (με άσπρο χρώμα) να περιέχουν μόνο μια φορά τους αριθμούς 1 έως 9.

Medium

38 information technology

Hard

Brain Games

Kakuro

Συμπληρώστε όλα τα άδεια τετράγωνα με τους αριθμούς 1 έως 9 έτσι ώστε να έχουν άθροισμα τον αριθμό που δίνεται. Δεν επιτρέπονται διπλές τιμές σε οποιοδήποτε οριζόντιο και κατακόρυφο συνδυασμό.

Medium

Hard

Killer Sudoku Ένας συνδυασμός Sudoku και Kakuro. Ισχύουν οι κανόνες του Sudoku, μόνο που οι αριθμοί που περιέχονται στα κελιά (περιοχές που επισημαίνονται με παύλες) θα πρέπει να δίνουν άθροισμα ίσο με τον αριθμό που δίνεται στο πάνω αριστερό μέρος του κελιού.

Hard Medium

information technology

39

B RAIN GAMES

Λύσεις Τεύχους 4

Sudoku Συμπληρώστε όλα τα άδεια τετράγωνα με τέτοιο τρόπο ώστε κάθε γραμμή, στήλη και 3Χ3 τετράγωνο να περιέχει μόνο μια φορά τους αριθμούς 1 έως 9.

Medium

Hard

Sudoku X Ισχύουν οι ίδιοι κανόνες του απλού Sudoku, αλλά επιπρόσθετα θα πρέπει και οι δύο διαγώνιοι (με άσπρο χρώμα) να περιέχουν μόνο μια φορά τους αριθμούς 1 έως 9.

Medium

40 information technology

Hard

Brain Games

Kakuro

Συμπληρώστε όλα τα άδεια τετράγωνα με τους αριθμούς 1 έως 9 έτσι ώστε να έχουν άθροισμα τον αριθμό που δίνεται. Δεν επιτρέπονται διπλές τιμές σε οποιοδήποτε οριζόντιο και κατακόρυφο συνδυασμό.

Medium

Hard

Killer Sudoku Ένας συνδυασμός Sudoku και Kakuro. Ισχύουν οι κανόνες του Sudoku, μόνο που οι αριθμοί που περιέχονται στα κελιά (περιοχές που επισημαίνονται με παύλες) θα πρέπει να δίνουν άθροισμα ίσο με τον αριθμό που δίνεται στο πάνω αριστερό μέρος του κελιού.

Hard Medium

information technology

41

Δεκέμβριος 2010

Ι.Ε.Κ. ΔΕΛΤΑ www.delta-iek.gr | www.iekdeltajobs.gr | www.it-studies.gr

Καλές Γιορτές!

42 information technology