Αγωνιστές του 1821 by Afroditi Fragkou

Αγωνιστές του 1821

PDF που παράγονται χρησιμοποιώντας την ανοικτού περιεχομένου εργαλειοθήκη mwlib. Βλέπε http://code.pediapress.com/ για περισσότερες πληροφορίες. PDF generated at: Mon, 14 Mar 2011 14:38:42 UTC

Περιεχόμενα Άρθρα Αγωνιστές του 21

Δημήτριος Αινιάν

Θεόδωρος Αλεβίζος

Γεώργιος Αγαλλόπουλος

Φώτιος Αγγελίδης

Γεώργιος Αθανασιάδης (Καρύταινα)

Αλέξιος (1821)

Σταυριανός Αλεβιζάκος

Αλεβίζος Αλεβιζόπουλος

Δημήτριος Αλεβιζόπουλος

Ιωάννης Αλεβιζόπουλος

Κυριάκος Αλεβιζόπουλος

Σωτήριος Αλεβιζόπουλος

Χαράλαμπος Αλεβιζόπουλος

Ευστάθιος Αλεβίζος

Ιωάννης Αλεβίζος (Καλαμών)

Ιωάννης Αλεβίζος (Καλάβρυτα)

Νικόλαος Αλεβίζος

Πανταζής Αλεβίζος

Αναγνώστης Αλεξανδρόπουλος

Ιωάννης Αληκάκης

Θεόδωρος Αλκαίος

Ιωάννης Αμβροσιάδης

Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος

Πάνος Αναγνωστόπουλος

Πέτρος Αναγνωστόπουλος

Χρήστος Αναστασίου

Αναγνώστης Αναστασόπουλος

Κωνσταντής Αναστασόπουλος

Μήτρος Αναστασόπουλος

Νικόλαος Ανδρακός

Νικόλαος Ανδρούλακας

Γεώργιος Ανδρούτσος

Εμμανουήλ Αντωνιάδης

Γεώργιος Μ. Αντωνόπουλος

Κωνσταντίνος Αξελός

Αργύρης Αποσκίτης

Γιάννακας Αποστολόπουλος

Παναγιώτης Αρβαλής

Σπύλιος Αργυρακόπουλος

Αθανάσιος Ασημακόπουλος

Θεόδωρος Ασημακόπουλος

Αθανάσιος Αστερίου

Γεώργιος Αστερίου

Αγαμέμνων Γ. Αυγερινός

Ιωάννης Βαβούλας

Γεώργιος Βάλβης

Ιωάννης Βάλβης

Γεώργιος Βαλτινός

Γεώργιος Βάρβογλης

Γεώργιος Βαρνακιώτης

Γιάννος Βαρνακιώτης

Διονύσιος Βασιλείου

Μαυροβουνιώτης Βάσος

Ιωάννης Γ. Βατικιώτης

Χρήστος Βαχλιώτης

Γιόβας Βλαχιώτης

Μιχάλης Βλαχοκερασιώτης

Αλέξανδρος Βλαχόπουλος

Σταύρος Βλάχος

Μ. Βουδούρης

Ιωάννης Βουκάλης

Φραντζέσκος Βούλγαρης

Κωνσταντίνος Βρούλος

Αντώνιος Θ. Βώκος

Θεόδωρος Θ. Βώκος

Γεώργιος Γαδής

Άνθιμος Γαζής

Σπύρος Γενήσαρλης

Άγγελος Γέροντας

Νικόλαος Γεωργακόπουλος

Νικόλαος Γεωργακόπουλος (Καμενίτσα)

Αντώνιος Γεωργαντάς

Αδελφοί Γιαννακόπουλοι

Τσανετάκης Γιαννέτας

Γιώργος Γιαννιάς

Παναγιώτης Γιατράκος

Απόστολος Γιαυράκος

Γιουρουκίδες

Κωνσταντίνος Γκίκας

Φραγκίσκος Γκραγιάρ

Ιωάννης Γκριτσάλης

Στυλιανός Γονατάς (πρεσβύτερος)

Αθανάσιος Γουδέλης

Βασίλης Γούδας

Θεόδωρος Γούλελος

Λάμπρος Γούσης

Εμμανουήλ Γραντάκης

Δημήτριος Τσιγκουράκος Γρηγοράκης

Πιέρρος Γρηγοράκης

Αθανάσιος Γρηγοριάδης

Γεώργιος Γρηγοριάδης

Γεώργιος Γρήντζαλης

Γαρδικιώτης Γρίβας

Εκβέν Δαβουσσί

Ναστούλης Δαγκλής

Γεώργιος Δανόπουλος

Γεώργιος Δαρειώτης

Γεώργιος Δασκαλόπουλος

Αναγνώστης Δελάκης

Δημητράκης Δεληγιάννης

Θανάσης Δεληγιάννης

Νικολάκης Δεληγιάννης

Δημητρακόπουλος

Βασίλειος Δημητρακόπουλος

Γεώργιος Δ. Δημητρακόπουλος

Παναγιώτης Δημητρακόπουλος

Κωνσταντίνος Δημητρίου

Διονύσης Διάκος

Γεώργιος Διαμαντόπουλος

Κωνσταντίνος Διαμαντόπουλος

Δημήτριος Δικαίος

Νικήτας Δικαίος

Χριστόδουλος Δικαίος

Γεώργιος Δράκος

Γούλας Δράσκος

Δρόσος Δρόσος

Γεώργιος Δυοβουνιώτης

Γεώργιος Ζαλοκώστας

Λιμπέριος Ζαριφόπουλος

Πανάγος Ζάρκος

Αναγνώστης Ζαφειρόπουλος

Ιωάννης Ζαφειρόπουλος

Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άγιος Πέτρος Πελοποννήσου)

Χριστόφορος Ζαχαριάδης

Αδελφοί Ζαχαρόπουλοι

Αναγνώστης Ζέρβας

Θεόδωρος Ζιάκας

Αργύριος Ζούβελος

Σπήλιος Ζούτος

Ανδρέας Ζυγομαλάς

Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης

Δημήτριος Θέμελης

Νικολής Θεοδωρόπουλος

Γιάννης Θεοφιλόπουλος

Γ. Θεοχάρης

Λυμπέρης Θεοχαρόπουλος

Δημήτριος Ινδαρές

Νικόλαος Καζής

Θεόφιλος Καΐρης

Μ. Λ. Καΐρης

Παναγιώτης Κακλαμάνος

Αντώνιος Καλαμογδάρτης

Γεώργιος Καλαράς

Αντζέι Καλίνσκι

Δημήτριος Καλλιφρονάς

100

Βελισάριος Καλόγερος

101

Σακελάριος Καλογονιώτης

101

Οικονόμος Καλομοίρης

102

Παναγιώτης Κανέλος

102

Κανάκης

103

Γεώργιος Κανάρης

103

Κωνσταντίνος Κανάρης

104

Αναστάσιος Καναριώτης

110

Στέφανος Κανέλλος

110

Καπογιαννάκης

111

Γιαννάκης Καπούτσης

111

Αδελφοί Καράλη

112

Δημήτρης Καραμάνου

112

Αδελφοί Καραμεραίοι

113

Καρασπύρος

113

Θεοδόσιος Καρδαράς

114

Κωνσταντής Καρώνης

114

Καφετσής

115

Χρήστος Καψάλης (1821)

115

Ιωάννης Καψάμπελης

116

Γεωργάκης Καψοκαλύβας

116

Παναγιώτης Κεφάλας

117

Ευστάθιος Κεχαγιάς

118

Ηλίας Κεχαγιάς

118

Αθανάσιος Κίντσος

119

Θεόδωρος Κιοσσές

119

Γεώργιος Κίτσος

120

Παναγιώτης Κλης

121

Γεράσιμος Κόκκινος

121

Αναγνώστης Κοκοράκης

122

Παναγιώτης Κοκώνης

122

Κολιόπουλοι

123

Χρήστος Κολοβός

123

Θεόδωρος Κολόκας

124

Αντώνιος Κολοκοτρώνης

124

Αποστόλης Κολοκοτρώνης

125

Δημήτριος Κολοκοτρώνης

126

Κωνσταντής Μ. Κολοκοτρώνης

126

Κωνσταντίνος Θ. Κολοκοτρώνης

127

Μάρκος Κολοκοτρώνης

128

Πάνος Κολοκοτρώνης

128

Αναγνώστης Κομαντάρος

129

Μιχαήλ Κόμητας

129

Αναγνώστης Κονδάκης

130

Ανδρέας Κονδάκης

130

Ρήγας Κοντορήγας

131

Δημήτριος Κοντόσταυλος

131

Αναγνώστης Κοπανίτσας

132

Μιχαήλ Κόρακας

132

Αδάμ Κορέλας

133

Δημήτριος Κόρπας

133

Λιάκος Κοσμόπουλος

134

Αθανάσιος Κοτζιάς

134

Μιχαήλ Κοτσονόπουλος

135

Αλεξάντερ Κουζάνσκι

135

Αντώνιος Κουμουστιώτης

136

Δημήτρης Κουρμούλης

136

Μιχάλης Κουρμούλης

137

Βασίλειος Κουρουσόπουλος

137

Γιαννάκης Κουτρούκης

138

Θεόδωρος Κουτρούκης

139

Αναστάσιος Κουτρουμπής

139

Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος

140

Λάμπρος Κουτσονίκας

140

Παναγιώτης Κρεββαττάς

141

Κωνσταντίνος Κριάρης

142

Αντώνιος Κριεζής

143

Νικόλαος Κριεζιώτης

144

Νικόλαος Κυδωνάκης

145

Γεώργιος Κυριακόπουλος

146

Αδελφοί Κυριακού

146

Ιωάννης Κωλέττης

147

Καπετάν Κωνσταντής

152

Ιωνάς Κωνσταντινίδης

153

Ιωάννης Κώστας

153

Κωνσταντίνος Λαγουμιτζής

154

Βασίλης Λαζάρου

155

Τριαντάφυλλος Λαζαρέτος

156

Γεωργάκης Λαμπρόπουλος

157

Νικόλαος Λάμπρου

157

Θεοχάρης Χατζή Ηλία Λαπαθιώτης

158

Γεώργιος Λασσάνης

158

Ικέσιος Λάτρης

160

Δημήτριος Λεβίδης

161

Σταμάτιος Λεβίδης

162

Θεόδωρος Λεονάρδος

163

Αδελφοί Λεχουρίτη

164

Αθανάσιος Λιδωρίκης

164

Γεώργιος Λογιωτατίδης

165

Αναστάσιος Λογιώτατος

166

Προκόπης Λογιώτατος

166

Ιωάννης Λογοθέτης

167

Χαράλαμπος Λοντοτσακίρης

168

Γεώργιος Λύκος

168

Τάτσης Μαγγίνας

169

Δημήτριος Μακρής

170

Κωνσταντίνος Μακρής

172

Ιωάννης Μακρυγιάννης

172

Μάρκος Μαλλιαράκης

174

Ιωάννης Μαμούρης

174

Ιωάννης Μανιατόπουλος

175

Γεώργιος Μάνος

176

Μαντάς

176

Σπυρίδων Μαρκέλος

177

Παρασκευάς Ματαλάς

177

Ευάγγελος Ματζαράκης

178

Ιωάννης Ματρώζος

178

Αναγνώστης Ματσούκας

178

Αναστάσιος Μαυρομιχάλης

179

Αντώνης Μαυρομιχάλης

180

Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης

180

Ηλίας Μαυρομιχάλης

182

Ιωάννης Μαυρομιχάλης

183

Κυριακούλης Μαυρομιχάλης

184

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

185

Ιωάννης Μελάς

187

Γιάννης Χατσή Μελέτης

188

Μέλιοι

188

Αντώνιος Μέντσρος

189

Χατζηγιάννης Μέξης

189

Κωνσταντίνος Μεταξάς

190

Γεώργιος Μητάφης

191

Ιωάννης Μήτσας

191

Σταμάτης Μήτσας

191

Γεώργιος Μήτσος

192

Πέτρος Μήτσος

192

Μηχανίδης

193

Δημήτριος Α. Μιαούλης

193

Ιωάννης Μιαούλης

194

Αντώνιος Μιαούλης

194

Γεώργιος Μιχαλάκης

195

Κωνσταντής Μιχαλόπουλος

195

Αρτέμιος Μίχος

196

Αναγνώστης Μοναρχίδης

197

Αλέξιος Μοσχούλας

197

Λάζαρος Μουσιός

198

Κίτσος Μπότσαρης

198

Νότης Μπότσαρης

199

Παναγιώτης Μπεγλής

200

Γεώργιος Μπηλίδας

201

Αθανάσιος Μπίμπας

201

Αντώνιος Μπόνιας

202

Γκίκας Μπότασης

202

Παναγιώτης Μπότασης

203

Σταμάτης Μποτιώτης

203

Δημήτριος Ν. Μπότσαρης

204

Κώστας Μπότσαρης

205

Μάρκος Μπότσαρης

206

Νικόλας Μπότσαρης

208

Τούσιας Μπότσαρης

208

Τούσιας Μπότσαρης (νεότερος)

209

Μπουκουβαλαίοι

209

Απόστολος Μπούκουρας

211

Νικόλαος Μπούκουρας

212

Βασίλειος Ν. Μπουντούρης

212

Σταμάτης Μπουντούρης

213

Μπουραίοι

214

Νικόλαος Μυκώνιος

215

Λάμπρος Νάκος

216

Κωνσταντίνος Νέγρης

217

Παναγιώτης Νεζερίτης

218

Νέζος

218

Νικόλαος Αλεξάκος

219

Κωνσταντής Νικόδημος

219

Δημήτριος Νικολάρας

220

Αλέξιος Νικολόπουλος

221

Ανδρέας Νικολόπουλος

221

Αντώνιος Νικολόπουλος

222

Γεώργιος Νοταράς

222

Ιωάννης Νοταράς

223

Γιάννης Νταγρές

223

Χατζή Χρήστος Ντάγκοβιτς

224

Παναγιώτης Ντούφας

225

Νικόλαος Ντρίβας

225

Εμμανουήλ Ξένος

226

Ιωάννης Οικονομίδης (Νεόκαστρο)

226

Ιωάννης Τρύφωνος Οικονομίδης

227

Νικόλαος Οικονομίδης

227

Αθανάσιος Οικονομόπουλος

228

Παναγιώτης Οικονομόπουλος

228

Μιχαήλ Οικονόμου

229

Χατζηλίας Οικονόμου

230

Ιωάννης Ορλάνδος

230

Ανδρόνικος Πάικος

231

Αλερίνο Πάλμα

232

Γρηγόριος Πάικος

232

Χρήστος Παλάσκας

233

Χρήστος Παναγούλιας

234

Γεώργιος Πάνου

234

Πανουσάκος

235

Διονύσιος Πανούσης

235

Ιάκωβος Παξιμάδης

236

Ιωάννης Παπά Κώστας

237

Αναγνώστης Παπαγιαννακόπουλος

237

Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος

238

Σαράντος Παπαγιαννόπουλος

239

Σωτήρος Παπαγιαννόπουλος

240

Σωτήριος Παπαδαίος

241

Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος (του 1821)

242

Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (Πρεσβύτερος)

243

Αναγνώστης Παπαδόπουλος

244

Ιωάννης Παπαδόπουλος

244

Κωνσταντίνος Παπαζαφειρόπουλος

245

Οικονόμος Παπαηλιόπουλος

245

Κωνσταντίνος Παπαθανασόπουλος

246

Γεώργιος Παπακωστόπουλος

246

Ιωάννης Παπαλεξόπουλος

247

Νικόλαος Παπαλεξόπουλος

247

Κανέλος Παπαναστόπουλος

248

Νικήτας Παπανικητόπουλος

248

Δημήτριος Παπανικολής

249

Αναγνώστης Παπασταθόπουλος

251

Δημήτριος Παπατσώνης

251

Παναγιώτης Παπατσώνης

252

Αναγνώστης Παπατσώρης

252

Οικονόμος Παπατσώρης

253

Σπυρίδωνας Παπούλας

253

Γεώργιος Παύλου

254

Αντώνιος Πελοπίδας

254

Κωνσταντίνος Πελοπίδας

255

Χριστόφορος Περραιβός

255

Χαράλαμπος Περρούκας

257

Ιωάννης Περρούκας

258

Ιωάννης Πέτας

258

Νικόλαος Πετιμεζάς

259

Αδελφοί Πετρακόπουλοι

260

Αγγελής Πετραλιάς

260

Αυγερινός Πετραλιάς

261

Ιωάννης Πετροκόπης

261

Δημήτριος Πετροπουλάκης

262

Γεώργιος Πετρόπουλος

263

Κωνσταντίνος Πετρόπουλος

263

Νικόλαος Πιεράκος Μαυρομιχάλης

264

Λάζαρος Πινότσης

265

Ανδρέας Πιπίνος

266

Αθανάσιος Πίσσας

266

Ευστράτιος Πίσσας

267

Γεωργάκης Πλαπούτας

268

Γιαννίκος Πλαπούτας

268

Αναστάσιος Πλέσας

269

Γ. Πολίτης

269

Χριστόδουλος Ποριώτης

270

Αδελφοί Πουρναραίοι

270

Παναγιώτης Προύντσος

271

Αδελφοί Ραβελιώτη

271

Πάνος Ράγκος

272

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας

272

Γιώργος Ρεβελιώτης

278

Θεόδωρος Ρηγόπουλος

278

Καπετάν Ρίζος

279

Παναγιώτης Ρόδιος

279

Γεώργιος Ροδόπουλος

280

Στέφανος Ρολογάς

281

Αναστάσιος Ρομπότσης

281

Αναγνώστης Ροντόπουλος

282

Αθανάσιος Σαγιάς

282

Θεόδωρος Σακελλαρίου

283

Πάνος Σαραγιάννης

283

Σωτήρος Σαρατσόπουλος

284

Αθανάσιος Σέκερης

284

Δημήτριος Σελέτος

285

Γεώργιος Σεχιώτης

285

Μιχαήλ Σισίνης

286

Μιχαλάκης Σισίνης

287

Νικόλαος Ι. Σισίνης

287

Ασημάκης Σκαλτσάς

288

Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς

289

Γεώργιος Σκλαβοχωρίτης

290

Κωνσταντίνος Σκοντριανός

290

Θεοδωράκης Σουλιμιώτης

291

Αναστάσιος Σπαχής

291

Νικόλαος Σπηλιάδης

292

Αδελφοί Σπηλιωτόπουλοι

294

Γεώργιος Σπυρίδων

295

Σπυρίδων Σπυρομήλιος

295

Στάικος Σταϊκόπουλος

297

Άγγελος Στάικος

298

Στάμος Στάικος

298

Ανδρέας Σταματάρας

299

Ζαφείριος Σταματιάδης

300

Νικόλαος Σταματόπουλος

301

Αντώνιος Τσούνης

301

Ιωάννης Στρατηγόπουλος

302

Ιωάννης Στρίγκος

302

Γεώργιος Συράκος

303

Δημήτριος Σφήκας

303

Γεώργιος Σφήκας

304

Ιωάννης Σωμάκης

305

Νικόλαος Ταμπακόπουλος

305

Γεώργιος Τερτσέτης

306

Βασιλική Τζαβέλα

307

Ζυγούρης Τζαβέλας

308

Κίτσος Τζαβέλας

309

Νικόλαος Τζαβέλας

311

Δ. Τζάπελης

312

Θεόδωρος Τζίνης

312

Γεώργιος Τισσαμενός

313

Τομαραίοι

314

Μανώλης Τομπάζης

314

Ιλαρίων Τουρέ

315

Απόστολος Τρικούπης

316

Θεμιστοκλής Τρικούπης

316

Ιωάννης Τρικούπης

316

Κωνσταντής Τρικούπης

317

Μάνθος Τρικούπης

317

Νικόλαος Τριτάκης

317

Κωνσταντής Τσάκαλος

318

Τσοπανάκος

318

Αναγνώστης Τσοχαντάρης

319

Δημήτριος Τσώκρης

319

Δημήτριος Υψηλάντης

320

Νικόλαος Φανδρίδης

321

Ιωάννης Φειζόπουλος

322

Ωλένης Φιλάρετος

322

Ιωάννης Φίλωνος

323

Ιωάννης Φλέσσας

323

Νικόλαος Φλογαΐτης

324

Νικόλαος Φραγκάκης

325

Αδελφοί Φωτόπουλοι

325

Σπύρος Χαραλάμπης

326

Σωτήρης Χαραλάμπης

326

Αναγνώστης Χατζηαναργύρου

327

Χριστόδουλος Χατζηπέτρος

327

Δημήτριος Χατζίσκος

329

Χάτση Γιάννης

330

Σπήλιος Χελωνιάρης

330

Χονδρογιάννης

331

Τζανέτος Χρηστόπουλος

331

Βασίλειος Χρηστακόπουλος

332

Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος

332

Νικόλαος Χριστοδούλου

333

Αθανάσιος Χριστόπουλος (αγωνιστής 1821)

334

Χρυσανθακόπουλοι

334

Φώτιος Χρυσανθόπουλος

335

Παραπομπές Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

336

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

346

Άδειες Άρθρου Άδεια

349

Αγωνιστές του 21

Αγωνιστές του 21 Με την ονομασία Αγωνιστές και αργότερα Αγωνιστές του 21 επεκράτησε να χαρακτηρίζονται όλοι οι επιφανείς και αφανείς εκείνοι ήρωες που μετείχαν στον απελευθερωτικό Αγώνα του 1821, από τις θυσίες και τις προσπάθειες των οποίων ανέκτησε την ελευθερία της η Ελλάδα. Ο όρος "Αγωνιστές" (Αγωνισταί) επεκράτησε κυρίως μετά την απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό και συνδέθηκε στην αρχή με τις επιθυμίες και προσπάθειες του νεοσύστατου κράτους να ανταμείψει τουλάχιστον ηθικά αλλά και υλικά τους άνδρες εκείνους που συντέλεσαν κατά διάφορο βαθμό στην επιτυχή έκβαση του Αγώνα, αλλά και με τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ίδιοι προκειμένου η κρατική αμοιβή να είναι όσο το δυνατόν καλλίτερη. Οι Αγωνιστές του 21 διακρίνονται επιμέρους στούς επιφανέστερους εξ αυτών Ήρωες του 21, που περιλαμβάνονται κυρίως στρατηγοί, ναυμάχοι καθώς και κληρικοί, στους επιφανείς οπλαρχηγούς και τέλος στους λοιπούς αγωνιστές.

Εμφάνιση - οπλισμός Γενικά η εξωτερική εμφάνιση των Αγωνιστών εκείνων δεν ήταν όμοια, αφού ούτε οργανωμένοι σε τακτικό στρατό ήταν, αλλά ούτε και ίδια ενδυμασία έφεραν. Η ενδυμασία τους ήταν εκείνη που χρησιμοποιούσαν στον καθημερινό πολιτικό βίο τους. Έτσι άλλοι ήταν φουστανελάδες, (οι στεριανοί), άλλοι βρακοφόροι, (νησιώτες), άλλοι με φέσια, (όπως ο Γ. Καραϊσκάκης), άλλοι με σαρίκια, (όπως ο Νικηταράς), άλλοι με τσαρούχια και άλλοι όχι και σπάνια ανυπόδητοι (πυρπολιτές). Τα δε όπλα που χρησιμοποιούσαν κατά ένα μεγάλο μέρος προέρχονταν από λάφυρα. Μάλιστα στην αρχή του Αγώνα ελάχιστοι είχαν πυροβόλα όπλα, οι περισσότεροι ήταν οπλισμένοι με γιαταγάνια, χατζάρια και άλλα αγχέμαχα όπλα.

Αγωνιστές και Πολιτεία Μετά τη λήξη του Αγώνα έντονο προέκυψε το ζήτημα της ηθικής και υλικής ανταμοιβής των Αγωνιστών καθώς και της απονομής σύνταξης των οικογενειών των πεσόντων. Ευνόητο όμως είναι ότι η πραγματοποίηση μιας τέτοιας πρόθεσης, της τότε Πολιτείας και της κοινωνίας, προσέκρουε σε πολύ σοβαρές δυσχέρειες αφού με τα τότε δεδομένα ήταν σχεδόν αδύνατον να καθορισθεί επακριβώς η συμβολή ενός εκάστου προκειμένου να λάβει την οφειλόμενη ανταμοιβή. Σ΄ αυτό ήλθε και προστέθηκε και η αντιπαλότητα που δημιουργήθηκε μεταξύ των Αγωνιστών και των τότε πολιτικών, όταν οι πρώτοι έβλεπαν τις κρατικές αμοιβές που έπαιρναν οι δεύτεροι. Έτσι οι έντονες αντεγκλήσεις που δημιουργήθηκαν μεταξύ εκείνων και της Πολιτείας επεκτάθηκαν ακόμη ζωηρότερα (και με απειλές) και μεταξύ των ίδιων των Αγωνιστών κυρίως από προσωπικά πάθη, φιλοδοξίες κ.λπ., όταν μάλιστα κάποιοι εξ αυτών κατέλαβαν δημόσιες θέσεις. Αρχικά επικράτησε η σκέψη να δοθούν στους Αγωνιστές τουρκικά κτήματα που είχαν περιέλθει στο ελληνικό δημόσιο. Επ΄ αυτών άρχισαν και οι πρώτες συζητήσεις, των οποίων ακολούθησαν δεύτερες και αυτών σειρά επαναλήψεων έτσι ώστε σ΄ όλη τη διάρκεια του Καποδίστια να μη ληφθεί καμιά συγκεκριμένη απόφαση. Με τον ερχομό του Όθωνα ξανάρχισαν οι συζητήσεις, πλην όμως η Αντιβασιλεία παρασυρόμενη από τους τότε πολιτικούς και βεβαίως και από ξένους παράγοντες ξεκίνησε πολιτική δίωξης των Αγωνιστών που δεν έλεγαν να συμμορφωθούν σε πολιτικές επιταγές (Κολοκοτρώνης, Πλαπούτας, Νικηταράς, κ.λπ.). Σ΄ εκείνη την έκρυθμη κατάσταση μετά από επέμβασή του ο νεαρός Όθων εκδίδει στις 20 Μαΐου του 1834 σχετικό διάταγμα "Προς αναγνώρισιν των εκδουλεύσεων όλων των αξιωματικών, υπαξιωματικών και στρατιωτών των κατά ξηράν και θάλασσαν ελληνικών στρατευμάτων των αγωνισθέντων υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος" με το οποίο και απονεμήθηκε στον καθένα εξ αυτών "Αριστείον". Αυτό ήταν και η πρώτη ηθική αναγνώριση. Για την υλική όμως ο δρόμος ήταν ακόμα μακρύς.

Αγωνιστές του 21

Λαϊκή αναγνώριση Ο Ελληνικός λαός εκτίμησε ιδιαίτερα τους "αγωνιστές του 21" των οποίων τους απογόνους περιέβαλε ακόμη με σεβασμό αποδίδοντάς τους και χαρακτήρα ιστορικό - αριστοκρατικό. Οι επιφανείς "Ήρωες του 21" τιμήθηκαν με πλήθος ανδριάντων και μνημείων ενώ τα ονόματά τους τιμούν πλατείες και δρόμους όλων των ελληνικών πόλεων ακόμη και στην αλλοδαπή. Τα ανδραγαθήματα των αγωνιστών έψαλλε επίσης και η λαϊκή μούσα ενώ απετέλεσαν θέματα λογοτεχνικών έργων και περίφημων επίσης καλλιτεχνικών. Τα ονόματα των Αγωνιστών συγκεντρώθηκαν στο "Αρχείο των Αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης το οποίο και περιέχει και πληροφορίες για τον καθένα εξ αυτών. Επίσης πολλά άλλα στοιχεία της περιόδου εκείνης (ανέκδοτα) έχουν συμπεριληφθεί σε διάφορες κατά καιρούς εκδόσεις που αποτελούν πλέον εθνικά κειμήλια από γενεάς σε γενεά.

Πηγές • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.1ος, σ.406-7.

Δημήτριος Αινιάν Ο Δημήτριος Αινιάν (21 Νοεμβρίου 1800 - 25 Σεπτεμβρίου 1881) ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821, λόγιος, δικαστικός και πολιτικός από το Πατρατζίκι (τη σημερινή Υπάτη). Γεννήθηκε στο Μαυρίλο Τυμφρηστού [1] και πέθανε στη Στυλίδα.

Βιογραφία Πατέρας του ήταν ο Ζαχαρίας Αινιάν, ιερέας και διδάσκαλος, ο οποίος αρχικά λεγόταν Οικονόμου ή Αναγνώστου ή Αναγνωστόπουλος, αλλά άλλαξε το επίθετό Δημήτριος Αινιάν του σε Αινιάν, από τους αρχαίους κατοίκους της περιοχής, τους Αινιάνες. Στις αρχές του 19ου αιώνα, το 1806, εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη με την οικογένειά του (μαζί με τα παιδιά του Γεώργιο μετέπειτα πολιτικό και λόγιο, Δημήτριο και Χριστόδουλο Αινιάν) όπου εργαζόταν ως οικοδιδάσκαλος. Αναφέρεται επίσης ότι ήταν διευθυντής στη Σχολή του Γένους. Συνδέθηκε με τους Φαναριώτες και το 1818 έγινε Φιλικός μαζί με τα παιδιά του. Το σπίτι των Αινιάνων ήταν τόπος συγκεντρώσεως των Φιλικών. Ο Δημήτριος φοίτησε στη Σχολή του Γένους στα Θεραπειά και στη Σχολή της Ξηράς Κρήνης (Κουρού Τσεσμέ). Αρχικά πήγε στην Οδησσό λόγω διώξεων και επέστρεψε στα ελληνικά εδάφη το 1822 και έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1821. Υπηρέτησε ως στρατιώτης αλλά και από τη θέση του γραμματέα του Εκτελεστικού, καθώς επίσης και στο πλευρό του Γεώργιου Καραϊσκάκη ως ιδιαίτερος γραμματέας του[2] , του οποίου ήταν ο πρώτος βιογράφος. Είχε πληγωθεί στη μάχη της Δομπράινας[3] . Έλαβε τις θέσεις του γραμματέα του εκτάκτου Επιτρόπου Αχαΐας, κατά την διάρκεια της κυβέρνησης Καποδίστρια έγινε μέλος του Εφετείου των Νήσων και πρόεδρος πρωτοδικών στη Λαμία μέχρι το 1835, οπότε παραιτήθηκε λόγω δυσπιστίας που εξέφρασε η διακυβέρνηση του Όθωνα προς το πρόσωπό του. Έζησε στη συνέχεια στο σπίτι του στην Υπάτη. Εκλέχθηκε βουλευτής το 1850, αλλά η εκλογή του ακυρώθηκε από το παλάτι. Στη συνέχεια μετακινήθηκε στην Αθήνα όπου εξέδωσε το περιοδικό Βιβλιοθήκη του Λαού και συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Αθηνά» και «Το Πανελλήνιον» παράλληλα με την εργασία του ως Πάρεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και ως τμηματάρχης στο Υπουργείο Εσωτερικών. Το 1862 εκλέχθηκε στη Β΄ Εθνική Συνέλευση πληρεξούσιος Φθιώτιδος.

Δημήτριος Αινιάν Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1881 στην Υπάτη.

Έργα του • Ο Καραϊσκάκης ή του Καραϊσκάκη βιογραφία και λεπτομερής έκθεσις της τελευταίας εκστρατείας αυτού υπέρ των Αθηνών. Χαλκίδα, 1834 (ανώνυμη έκδοση) - Α' έκδοση • Η βιογραφία του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη / Υπό του ιδιαιτέρου γραμματέως του Δ. Αινιάνος[4] (Β' έκδοση) • Περί του Ανατολικού ζητήματος / Υπό Δ. Αινιάνος, 1876 [5] • Χριστιανική ηθική / υπό Δ. Α.[ινιάνος], 1859, Κατά μήνα Δεκέμβριον.[6] • Απομνημονεύματα περί της ελληνικής επαναστάσεως • Αγρονομικά. Χαλκίδα, 1833 (ανώνυμη έκδοση) • Πραγματεία περί συκαμινοφυτείας και μεταξοσκωληκοτροφίας. Αθήνα, 1857 • Αγρονομία στοιχειώδης. Αθήνα, 1861 • Γραμματική της ομιλουμένης ελληνικής γλώσσης. Αθήνα, 1853 • Γερμανός ο Παλαιών Πατρών. Αθήνα, 1854 • Ρακίνα, Ιφιγένεια. Λαμία, 1837 (ανώνυμη έκδοση) (μετάφραση) • Χριστιανική Ηθική. Αθήνα, 1857 • Υπόμνημα προς την εν Αθήναις Β’ Εθνικήν Συνέλευσιν διαθέτου των εθνικών γαιών. Αθήνα, 1863 • Αναμνήσεις θερινής νυκτός εν Υπάτη. Αθήνα, 1870 Εκδότης και συντάκτης στα περιοδικά • Βιβλιοθήκη του Λαού Α’, αρ.1-12, 1-12/1852. • Βιβλιοθήκη του Λαού Β’, αρ.1-12, 1-12/1855. • Χρονολόγιον του έτους 1857. Αθήνα, 1856.

Αναφορές [1] Δημήτριος Αινιάν (http:/ / www. ekebi. gr/ frontoffice/ portal. asp?cpage=NODE& cnode=461& t=93) [2] Η βιογραφία του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη / Υπό του ιδιαιτέρου γραμματέως του Δ. Αινιάνος (http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 1/ 3/ c/ metadata-56630005568d15b086714c8b00e5dfb1_1240565201. tkl) [3] Βιογραφικό του Δημ. Αινιάνα (http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ php/ pdf_pager. php?filename=/ var/ www/ tkl-portal-neo/ / metadata/ 1/ 3/ c/ attached-metadata-56630005568d15b086714c8b00e5dfb1_1240565201/ 96507_w. pdf& pageno=6& pagestart=1& width=841& height=595& maxpage=67& lang=en) στη Β' Έκδοση του βιβλίου του «Η βιογραφία του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη / Υπό του ιδιαιτέρου γραμματέως του Δ. Αινιάνος» [4] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 1/ 3/ c/ metadata-56630005568d15b086714c8b00e5dfb1_1240565201. tkl [5] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 7/ b/ 0/ metadata-265-0000048. tkl [6] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ c/ 7/ e/ metadata-70-0000226. tkl

Βιβλιογραφία • «Δημήτριος Αινιάν. Βιογραφία, εργογραφία, εισαγωγή στο πεζογραφικό του έργο, ανθολόγιο κριτικής, επιλογή βιβλιογραφίας», Τάκης Καγιαλής, Στο συλλογικό έργο Η παλαιότερη πεζογραφία μας, τ. Δ (1830-1880), επιμ. Ν. Βαγενάς, Σοκόλης, Αθήνα, 1996, σσ. 116-133.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Δημήτριος Αινιάν (http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=93), βιογραφικό σημείωμα από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

Θεόδωρος Αλεβίζος

Θεόδωρος Αλεβίζος Ο Θεόδωρος Αλεβίζος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Ήταν από τον Μελιγαλά. Πήρε μέρος στις μάχες της Καρύταινας, στην Πολιορκία της Τρίπολης, στην άλωση της Κορίνθου, στην μάχη της Ακράτας, στην μάχη στου Αφεντικούς Μύλους και αλλού. Τραυματίστηκε και έμεινε ανάπηρος.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ e/ 3/ e/ metadata-01-0001601. tkl

Γεώργιος Αγαλλόπουλος Ο Γεώργιος Αγαλλόπουλος ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τον Μυστρά. Εγκαταστάθηκε στην Ύδρα όπου και ασχολήθηκε με το εμπόριο πριν από την επανάσταση. Υπήρξε συνεταίρος του Αντωνίου Οικονόμου μετά την επανάσταση της Ύδρας και αργότερα βοήθησε τον Νικολή Σπηλιωτόπουλο για τη σύσταση της καγκελαρίας του Άργους. Πήρε μέρος στην πολιορκία του φρουρίου της Ναυπλίας, και σε άλλες μάχες μαζί με τον Νικήτα Σταματελόπουλο στην Πελοπόννησο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Πολέμησε σε όλες τις μάχες της εποχής του Δράμαλη και πήρε μέρος στην περίφημη μάχη της Ράχοβας υπό τις διαταγές των Καραΐσκάκη και Νικήτα Σταματελόπουλου, όπου σκοτώθηκε ο Μουστάμπεης.

Παραπομπές [1] http:/ / www. archive. org/ details/ vioipeloponnsin00chrygoog

Φώτιος Αγγελίδης

Φώτιος Αγγελίδης Ο Φώτιος Αγγελίδης (1798 - 13 Δεκεμβρίου 1862) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1798. Με την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης το 1821 παρουσιάστηκε στο στρατόπεδο του αρχηγού της Ελληνικής επανάστασης Αλέξανδρου Υψηλάντη και υπηρέτησε ως προσωπικός του διαγγελέας σε όλους τους αγώνες. Το 1823 πήρε μέρος στην δεύτερη πολιορκία και πτώση του Ακροκορίνθου. Κατατάχθηκε στον τακτικό στρατό και έφτασε διαδοχικά ως τον βαθμό του λοχαγού το έτος 1826 υπό τις διαταγές του αρχηγού Φαβιέρου. Εν συνεχεία έγινε μέλος του επιτελείου και υπασπιστής του στρατηγού Τσωρτς που μόλις είχε έλθει στην Ελλάδα. Στα χρόνια του Καποδίστρια Φωτογραφία του Φωτίου Αγγελίδη από υπηρέτησε στο 4ο τάγμα, και μετά την αντιπολίτευση η αντικυβερνητική περιοδικό του 1866 επιτροπή τον διόρισε υποταγματάρχη και διοικητή του τότε 3ου τακτικού σώματος. Το 1844 επί Όθωνα έγινε ταγματάρχης, και το 1847 αντισυνταγματάρχης και πρόεδρος του στρατοδικείου της Αθήνας. Ακολούθησαν και άλλες υπηρεσίες, και έφτασε στον βαθμό του συνταγματάρχη. Δυσαρεστήθηκε με τον Όθωνα και αποσύρθηκε με βαθμό υποστράτηγου. Πέθανε στις 13 Δεκεμβρίου 1862.

Πηγές • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ vretou/ issue/ view/ 2799

Γεώργιος Αθανασιάδης (Καρύταινα)

Γεώργιος Αθανασιάδης (Καρύταινα) Ο Γεώργιος Αθανασιάδης ή καπετάν Τζώρτζης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1793 στην Σμύρνη. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Λάστα της επαρχίας Καρύταινας. Πατέρας του ήταν ο Χατζή Αθανάσιος Ματθαίος. Ανατράφηκε στην Σμύρνη, όπου είχαν καταφύγει οι γονείς του για να γλυτώσουν τις σφαγές των Τούρκων. Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα. Μιλούσε Ελληνικά, Τούρκικα και Ιταλικά. Ασχολήθηκε με το εμπόριο στην Τεργέστη, Αλεξάνδρεια και αλλού. Επέστρεψε το 1816 και εγκαταστάθηκε στην Ζάκυνθο ως αντιπρόσωπος του Οίκου Μπογόζη και Καλογιάννη από την Αλεξάνδρεια. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία, ορκίστηκε από τον ιατρό Καλύβα και πήρε βαθμό «Ιερέως Κατηχητού». Αφιερώθηκε αποκλειστικά στον ιερό σκοπό της απελευθέρωσης. Με την έναρξη της επανάστασης ήρθε στην Πελοπόννησο. Με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη γνωρίζονταν από την Ζάκυνθο, όπου αυτός τον είχε υποχρεώσει να ακολουθήσει τον Νικήτα Σταματελόπουλο. Από τότε είχε γίνει γνωστός και απέκτησε φήμη. Ο Κολοκοτρώνης τον τοποθέτησε υπασπιστή και γραμματέα του γιου του Πάνου. Υπηρέτησε βρισκόμενος παντού και πάντοτε στο πλευρό του Σταματελόπουλου γράφοντας και χρησιμεύοντας ως σύμβουλός του. Οι οπλαρχηγοί ομολογούν δε ότι ο μεν Νικηταράς ήταν ο βραχίονας, ο Αθανασιάδης δε ήταν ο νους κάθε πολεμικής επιχειρήσεως. Μετά την επανάσταση ακολούθησε πολιτική σταδιοδρομία. Τιμήθηκε με τον βαθμό του ταγματάρχη και με τον Μετάλλιο του Αγώνα παρά τις διαμαρτυρίες του Κολοκοτρώνη και του Νικηταρά. Διορίστηκε τέλος Γενικός Πρόξενος στο Ιάσιο και στο Γαλάτσι, αργότερα και στο Ταϊγάνι, όπου άρχισε να γράφει τα απομνημονεύματά του.

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Χρήστος Ι. Δάλλας (1914). Κωνσταντίνος Σκόκος. ed. Ημερολόγιον Σκόκου [1]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. σελ. 294-300. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010. (pdf) [2]

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ hmerologio_skokou/ issue/ view/ 1051 [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ test2. php?art=26744

Αλέξιος (1821)

Αλέξιος (1821) Ο Αλέξιος άγνωστου λοιπού ονόματος ήταν Έλληνας αγωνιστής της Επαναστάσεως του 1821. Ήταν από την Καλαμάτα και ασχολείτο με το εμπόριο στην Μόσχα. Εκεί μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Πούλησε όλα του τα υπάρχοντα και επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου διέθεσε πεντακόσιες χιλιάδες γρόσια για την επανάσταση. Τέθηκε επικεφαλής σώματος, το οποίο συντηρούσε με δικές του δαπάνες. Χρησιμοποίησε τις γνώσεις του για τις σχέσεις της Κυβερνήσεως με τους ξένους ναυάρχους.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Α-Γ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 25. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Σταυριανός Αλεβιζάκος Ο Σταυριανός Αλεβιζάκος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Ήταν από την Μάνη και πήρε μέρος σε διάφορες μάχες. Μέχρι το 1824 πολέμησε ως απλός στρατιώτης, και από το 1824 και μετά έφερε βαθμό εκατόνταρχου.

Αλεβίζος Αλεβιζόπουλος

Αλεβίζος Αλεβιζόπουλος Ο Αλεβίζος Αλεβιζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από την Τρίπολη. Πήρε μέρος στην Πολιορκία της Τρίπολης και ήταν τσαούσης του Σπηλιωτόπουλου, υπασπιστή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ακολούθησε επίσης τον Γενναίο Κολοκοτρώνη. Διακρίνονταν για το επιβλητικό παρουσιαστικό του και για την δραστήρια ενεργητικότητά του.

Δημήτριος Αλεβιζόπουλος Ο Δημήτριος Αλεβιζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Ήταν από τα Καβάσιλα της Ηλείας. Γεννήθηκε το 1801. Πολέμησε υπό τις διαταγές των του Γεώργιου και Χρύσανθου Σισίνη. Πήρε μέρος στις μάχες της Α' και Β' Πολιορκίας του Μεσολογγίου κοντά στον Λάλα. Πολέμησε επίσης στην πολιορκία των Πατρών, και τραυματίστηκε στο κεφάλι. Τραυματίστηκε επίσης στην Αθήνα το 1826.

Ιωάννης Αλεβιζόπουλος

Ιωάννης Αλεβιζόπουλος Ο Ιωάννης Αλεβιζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από τη Βυτίνα. Αγωνίστηκε υπό τις διαταγές των Πλαπούτα, Νικηταρά, και Σταματελόπουλου. Αργότερα ασχολήθηκε με την πολιτική.

Κυριάκος Αλεβιζόπουλος Ο Κυριάκος Αλεβιζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από τη Σμύρνη. Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης ήρθε στην Πελοπόννησο και κατατάχτηκε επικεφαλής του σώματός του. Πολέμησε στις πολιορκίες της Τρίπολης, Πατρών, και Ναυπλίου. Τραυματίστηκε στην Μάχη της Πολιανής. Πήρε επίσης μέρος στη Μάχη του Καματερού και στις εκστρατείες του Φαβιέρου στη Χίο. Πολέμησε στο πλάι του Κολοκοτρώνη και του Σταϊκόπουλου.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. Ανακτήθηκε την 12 Ιουλίου 2010.

Σωτήριος Αλεβιζόπουλος

Σωτήριος Αλεβιζόπουλος Ο Σωτήριος Αλεβιζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Ήταν από τον Πύργο Ηλείας. Πήρε μέρος στις μάχες υπό τις διαταγές του Γεώργιου και Χρύσανθου Σισίνη.

Χαράλαμπος Αλεβιζόπουλος Ο Χαράλαμπος Αλεβιζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από την Κυπαρισσία. Πολέμησε μαζί με τους συγχωριανούς του με βαθμό εικοσιπένταρχου. Διακρίθηκε στους αγώνες εναντίον του Ιμπραήμ.

Ευστάθιος Αλεβίζος

Ευστάθιος Αλεβίζος Ο Ευστάθιος Αλεβίζος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Ήταν από το Πυργάκι της Γορτυνίας. Αγωνίστηκε υπό τις διαταγές του Πλαπούτα.

Ιωάννης Αλεβίζος (Καλαμών) Ο Ιωάννης Αλεβίζος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από τις Καλαμές. Διατηρούσε δικό του στρατιωτικό σώμα, του οποίου ήταν επικεφαλής. Πήρε μέρος στις μάχες στα Δερβενάκια και στο Μεσολόγγι.

Ιωάννης Αλεβίζος (Καλάβρυτα)

Ιωάννης Αλεβίζος (Καλάβρυτα) Ο Ιωάννης Αλεβίζος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από τα Καλάβρυτα. Πήρε μέρος στη Μάχη του Λάλα και αλλού. Τραυματίστηκε στις μάχες κοντά στο Γηροκομείο της Πάτρας. Φονεύτηκε το 1825 στην μάχη εναντίων των αιγυπτιακών στρατευμάτων.

Νικόλαος Αλεβίζος Ο Νικόλαος Αλεβίζος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από τη Μεσσηνία. Πήρε μέρος στις μάχες στην πολιορκία της Καρύταινας και στα Τρίκορφα με βαθμό σημαιοφόρου.

Πανταζής Αλεβίζος

Πανταζής Αλεβίζος Ο Πανταζής Αλεβίζος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν από την Ανδρίτσαινα. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Τρίπολης και τραυματίστηκε. Διακρίθηκε στη Μάχη στα Δερβενάκια για την καταδίωξη. Πολέμησε γενναία εναντίον του Ιμπραήμ στη Δραμπάλα και στα Τρίκορφα.

Αναγνώστης Αλεξανδρόπουλος Ο Αναγνώστης Αλεξανδρόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821 και προεστός από την Πτέρη.

Βιογραφικά στοιχεία Υπηρέτησε σε διάφορες αποστολές στις αρχές της επανάστασης. Ο Ανδρέας Λόντος τον ονόμασε στρατιωτικό εκατόνταρχο. Υπήρξε φίλος από παλιά του Δικαίου Φλέσα, ο οποίος πριν της επαναστάσεως πήγε στη Βοστίτσα και έμεινε στο σπίτι του Αλεξανδρόπουλου, όπου και συνομίλησε με τους Αγγελή Μελετόπουλο, Ανδρέα Λόντο, Σπυρίδωνα Χαραλάμπη, τον Αλεξανδρόπουλο και με άλλους. Σε αυτούς φανέρωσε ο Φλέσας την αποστολή, το αξίωμα και την πληρεξουσιότητα που είχε από την Γενικήν Αόρατο Αρχή για την έναρξη της επανάστασης.

Ιωάννης Αληκάκης

Ιωάννης Αληκάκης Ο Ιωάννης Αληκάκης ήταν αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 και καταγόταν από μεγάλη και πλούσια οικογένεια του χωριού Ακούμια της επαρχίας του Ρεθύμνου. Πριν την επανάσταση ήταν Κρυπτοχριστιανός αλλά με την έκρηξη του Αγώνα αυτός,όπως και ολόκληρη η οικογένεια του, φανέρωσε την πραγματική του πίστη και πολέμησε ακατάπαυστα μέχρι το 1830,επικεφαλής της οικογένειας του. Μετά το 1830 κατέφυγε στην ελεύθερη Ελλάδα από όπου επανήλθε στην Κρήτη το 1841 συνεχίζοντας τις μάχες με τους Τούρκους.Μάλιστα το 1858 τραυματίστηκε σοβαρά σε μάχη με Τουρκοκρητικούς στα πλαίσια της επανάστασης του Μαυρογένη. Πέθανε στο Ρέθυμνο το 1860 άπορος.

Βιβλιογραφία • Σύγχρονος Εγκυκλοπαιδεια Ελευθερουδάκη,τόμος 2ος,σελ 779 (1928) • ΠΑΠΥΡΟΣ-ΛΑΡΟΥΣ-ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ,τόμος 6ος (1997)

Θεόδωρος Αλκαίος Ο Θεόδωρος Αλκαίος, επoνομαζόμενος και Μυτιληναίος ή Λέσβιος, ήταν θεατρικός συγγραφέας και πρωτοπόρος ηθοποιός του νεότερου ελληνικού θεάτρου. Ήδη το 1818 ήταν καταξιωμένος ηθοποιός πρωταγωνιστής στο «Πατριωτικό Θέατρο Καρατζά» στο Βουκουρέστι. Με το σάλπισμα του Αγώνα του 1821 ο Αλκαίος ήλθε στην Ελλάδα και πολέμησε ως οπλαρχηγός ατάκτων σε διάφορες μάχες στη Ρούμελη, Χίο και Κρήτη υπό τον Φαβιέρο. Επί Καποδίστρια ίδρυσε μαζί με τη γυναίκα του Μαριγώ Αλκαίου, επίσης ηθοποιό, το πρώτο μετεπαναστατικό θέατρο στη Σύρο (1828-1831) στο ποίο και ανέβασε πρότυπα δικά το έργα όπως η «Άλωση των Ψαρών», ο «Θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη», «Πιττακός ο Μυτιληναίος» κ.λπ. καθώς και μεταφράσεις έργων του Μολιέρου, Ρακίνα, κ.ά. Ο Θ. Αλκαίος ήταν αυτός που δημιούργησε την πρώτη ζωντανή θεατρική παράδοση στην Ελλάδα. Δυστυχώς όμως έπεσε θύμα της άγριας σφαγής που συνέβη στο Άργος από τα γαλλικά στρατεύματα κατοχής. Το έργο του συνέχισε ο αδελφός του, Κωνσταντίνος Αλκαίος επίσης ηθοποιός, καθώς και ο γιος του Ξενοφών Αλκαίος.

Ιωάννης Αμβροσιάδης

Ιωάννης Αμβροσιάδης Ο Ιωάννης Αμβροσιάδης ήταν αγωνιστής του 1821 από τα Καλάβρυτα.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν υπασπιστής του Α. Υψηλάντη και αναφέρεται ότι τον βοήθησε στην συγκρότηση του ιερού λόγου. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις στην Μολδαβία και στις μάχες ως υπασπιστής του Κατακουζηνού . Μετά την αποτυχία της επανάστασης εκεί μετέβη στην Πελοπόννησο και με το στρατιωτικό σώμα του Α. Ζαίμη πήρε μέρος σε πολλές μάχες εκει. Προσελήφθη από τον Ριχάρδο Τσούτζ σαν γραμματέας και διερμηνέας του, με το τέλος της επανάστασης χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες πολιτικές και στρατιωτικές θέσεις. Έζησε στην Πάτρα όπου και απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία[1] .

Παραπομπές [1] Κ. Τριανταφύλλου, Ιστορικό λεξικόν των Πατρών 1995

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική εγκυκλοπαίδεια, τόμος Β', συλλογικό έργο. • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως (http://www.archive.org/details/vioipeloponnsin00chrygoog). Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος Ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος (1790-1854) ήταν ιδρυτικό μέλος της Φιλικής Εταιρείας, αγωνιστής της επανάστασης του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα περίπου το 1790 και καταγόταν από φτωχή οικογένεια. Το 1818 ξενιτεύτηκε μαζί με την οικογένειά του στη Σμύρνη ενώ αυτός θα φοιτήσει για λίγο καιρό σε σχολείο της Κωνσταντινούπολης. Στη συνέχεια θα εγκατασταθεί στην Οδησσό, όπου θα εργαστεί στο μαγαζί του Αθανάσιου Σέκερη και θα έρθει σε επαφή με τον Σκουφά, ο οποίος και θα τον μυήσει στη Φιλική Εταιρεία. Ως μέλος ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος μύησε σημαντικά μέλη αυτής, ανέλαβε σημαντική δράση στην Οδησσό, στην Βλαχία και στην Ιταλία, όπου ήρθε σε επαφή με τον κύκλο της Πίζας. Από νωρίς ο Αναγνωστόπουλος ήρθε σε σύγκρουση με τους Ξάνθο, κόντρα που θα συνεχιστεί και στα επόμενα χρόνια, καθώς και με τον Παπαφλέσσα. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε στη λήψη της απόφασης της δολοφονίας του Νικόλαου Γαλάτη ενώ είχε μυήσει τους Αναγνωσταρά, Δημητρόπουλο και Σέκερη. Με την έναρξη της επανάστασης ο Αναγνωστόπουλος αν και ήταν φιλικά προσκείμενος στην Μαυροκορδατική πτέρυγα, εισχώρησε στην συμμαχία Υψηλάντη, τον οποίο και συνόδεψε κατά την άφιξή του στην Πελοπόννησο. Αγωνίστηκε δίπλα στον Κολοκοτρώνη και τον Αναγνωσταρά στην επανάσταση του 1821. Οι διαπραγματεύσεις για την άλωση της Τριπολιτσάς, στις οποίες πήρε μέρος, τον ανάδειξαν σαν μεγάλη πολιτική φυσιογνωμία. Στην Γ' Εθνοσυνέλευση αρνήθηκε να υπογράψει το ψήφισμα για αγγλική προστασία. Το 1828 διορίστηκε από τον Καποδίστρια νομάρχης Ηλείας ενώ αργότερα ανέλαβε και άλλες πολιτικές θέσεις

Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος όπως αυτή του διοικητή της Εύβοιας. Το 1834 ο ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων εξέδωσε το «Δοκίμιον Ιστορικόν της Φιλικής Εταιρείας», στο οποίο ανέφερε ως πρώτη τριάδα τους Σκουφά-Τσακάλωφ-Αναγνωστόπουλο. Ο Εμμανουήλ Ξάνθος, ο οποίος ζούσε στο εξωτερικό εξέδωσε την «απολογία Ξάνθου» για να ανταπαντήσει στον ισχυρισμό του Φιλήμονα και κατ' ουσίαν του Αναγνωστόπουλου. Ο Φιλήμων με άρθρο του στην εφημερίδα Αιών και προσπαθώντας να αποκαταστήσει τον Ξάνθο, παραδέχεται ότι τον αδίκησε. Ο Αναγνωστόπουλος με άρθρο του, το οποίο όμως δεν δημοσιεύθηκε, υπό τον τίτλο Γενικαί παρατηρήσεις επικρίνει τον Ξάνθο, ισχυρίζεται ότι δεν ήταν στα ιδρυτικά μέλη και τον κατηγορεί για οικονομικές ατασθαλίες. Η αλήθεια περί του ποιος μυήθηκε πρώτος είναι μέχρι και σήμερα άγνωστη αφού οι απόψεις των ιστορικών διίστανται ενώ τα αρχειακά έγγραφα είναι λιγοστά και μερικές φορές αναξιόπιστα για να απαντήσουν με σιγουριά. Απεβίωσε το 1854 στην Αθήνα από χολέρα που είχε μεταδοθεί από τον Αγγλογαλλικό στρατό κατοχής. Το 1884 δόθηκε το όνομα του σε κεντρική οδό του Κολωνακίου.

Βιβλιογραφία • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 251-258. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Παραπομπές [1] http:/ / www. archive. org/ details/ hoiendoxoihelln00unkngoog

Πάνος Αναγνωστόπουλος Ο Πάνος Αναγνωστόπουλος (? - 1842) ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821 γνωστός και σαν Βελέντζας. Γεννήθηκε στην Νεμνίτσα της επαρχίας Καρύταινας της οποίας είχε χρηματίσει προεπαναστατικά προεστός. Υπήρξε στρατιωτικός και πολιτικός καθ' όλο το διάστημα της επαναστάσεως. Αρχικά βρέθηκε με τον συγγενή του, επίσκοπο Βρεσθένης, τον οποίο βοήθησε στην σύσταση του στρατοπέδου των Βερβαίνων, έπειτα υπηρέτησε υπό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Πολέμησε κατά του Δράμαλη στα Δερβενάκια όπου και διακρίθηκε. Απέκτησε μεγάλη φήμη κατ' εξοχή στην Καρύταινα, όπου χρημάτισε ως διοικητής συμβιβάζοντας τους επαρχιώτες κατά διαταγή του αρχηγού Κολοκοτρώνη. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο ήταν αντίπαλος του Κολοκοτρώνη και τιμήθηκε μάλιστα με τον βαθμό του αντιστράτηγου επειδή αποκάλυψε το σχέδιο απαγωγής του Κολοκοτρώνη από τις φυλακές της Ύδρας.

Πέτρος Αναγνωστόπουλος

Πέτρος Αναγνωστόπουλος Ο Πέτρος Αναγνωστόπουλος ή Μπαρμπιτσιώτης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Μιστρά. Υπήρξε διακεκριμένος στρατιωτικός της επαρχίας του και πολέμησε σε πολλές μάχες. Βοήθησε πολύ για την σύσταση του στρατοπέδου των Βερβαίνων και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Στην μάχη κατά του Δράμαλη ήλθε στο Νταούλι του Αχλαδόκαμπου μαζί με τον Αντώνη Κουμουστιώτη και οι δυό τους μαζί έπιασαν το παλαιόκαστρο του Άργους κατά την θέληση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Μπαρμπιτσιώτης πήγε στα Μεγάλα Δερβένια και ακόμα πιο πέρα. Διακρίθηκε για την γενναιότητά του στους πολέμους στους οποίους βρέθηκε.

Χρήστος Αναστασίου Ο Χρήστος Αναστασίου ήταν πρωτεργάτης και έφορος του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Φανάρι της Ολυμπίας στην Πελοπόννησο. Πριν από την επανάσταση το σπίτι του ήταν μυστικός τόπος συναθροίσεως και ανταλλαγής του μυστικού της επανάστασης. Μετά την επανάσταση, αν και ήταν γέροντας, συνείσφερε πολλά, γενόμενος έφορος καθ' όλο το διάστημα των εφορειών.

Αναγνώστης Αναστασόπουλος

Αναγνώστης Αναστασόπουλος Ο Αναγνώστης Αναστασόπουλος ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Λιγουριό της επαρχίας Ναυπλίου. Υπηρέτησε στρατιώτης και πολέμησε στην πολιορκία του Ναυπλίου. Αργότερα ακολούθησε πολιτική καριέρα και έγινε γερουσιαστής.

Κωνσταντής Αναστασόπουλος Ο Κωνσταντής Αναστασόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Νέμιτσα της επαρχίας Καρύταινας. Θείος του ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης από την αδελφή του. Υπηρέτησε τον αγώνα ως στρατιώτης και έγινε σωματοφύλακας του Κολοκοτρώνη.

Μήτρος Αναστασόπουλος

Μήτρος Αναστασόπουλος Ο Μήτρος Αναστασόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Καταρχάς έγινε μέλος της Επαρχιακής δημογεροντίας. Στην πολιορκία της Πάτρας διορίστηκε αρχηγός του τόπου του. Βρέθηκε σε πολλές μάχες, κατ' εξοχήν στο Δερβενάκι και Άγιου Σώστη, όπου και αρίστευσε. Πολέμησε τους Τούρκους του Δράμαλη ακόμα πριν τους πολεμήσει ο Κολοκοτρώνης. Φυλακίστηκε μαζί με τον Κολοκοτρώνη στην Ύδρα.

Νικόλαος Ανδρακός Ο Νικόλαος Ανδρακός υπήρξε Έλληνας αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στα Σφακιά. Νεότατος κατέφυγε στην Μικρά Ασία, όπου μαζί με άλλους Έλληνες διεξήγαγε πόλεμο κατά των Τούρκων. Μυήθηκε μαζί με τους συντρόφους του στην Φιλική Εταιρεία και επέστρεψε γρήγορα στην Ελλάδα για να πολεμήσει. Άρχισε να πολεμάει στην Κρήτη από το 1821. Το 1824 πήγε μαζί με άλλους Κρήτες στην Πελοπόννησο και πήρε εκεί μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις. Φονεύτηκε στο Ναυαρίνο το 1825. Αδελφός του ήταν ο Σταύρος.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Α-Γ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 145. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Νικόλαος Ανδρούλακας

Νικόλαος Ανδρούλακας Ο Νικόλαος Ανδρούλακας υπήρξε Έλληνας αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στα Σφακιά. Η καταγωγή του ήταν από επιφανή οικογένεια της Ανώπολης Σφακίων. Πήρε μέρος στην συνέλευση των Σφακιών που έγινε στις 29 Μαΐου 1821 στο Πονίδριο της Θυμινανής Παναγίας για να κανονίσει τις πρώτες ενέργειες της επανάστασης στην Κρήτη. Συμμετείχε σε πολλές μάχες, ήταν επικεφαλής των συγχωριανών του και διακρίθηκε πολλές φορές.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Α-Γ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 149. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Γεώργιος Ανδρούτσος Ο ναύαρχος Γεώργιος Ανδρούτσος (; - 1851) ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στις Σπέτσες. Πήρε μέρος σε πολλές ναυμαχίες και διοίκησε τον στόλο των Σπετσιωτών με μεγάλη επιδεξιότητα. Πέθανε στις Σπέτσες το 1851.

Πηγές • Γεώργιος Ανδρούτσος [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Γεράσιμος Βώκος (1896). Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης. ed. Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896 [2]. Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 68567 [2] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 5/ f/ 2/ metadata-141-0000162. tkl

Ο Γεώργιος Ανδρούτσος. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Εμμανουήλ Αντωνιάδης

Εμμανουήλ Αντωνιάδης Ο Εμμανουήλ Αντωνιάδης (Χαλέπα 1791 - 2 Αυγούστου 1863), ήταν αγωνιστής του 1821, πολιτικός, και δημοσιογράφος από την Κρήτη.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Χαλέπα Χανίων το 1791 και απέκτησε σπουδαία μόρφωση, μιλούσε μάλιστα δύο γλώσσες Ιταλικά και Γαλλικά. Το 1814 πήγε στην Κωνσταντινούπολη να εργαστεί σαν γραμματέας, εκεί μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Λόγω της επαναστατική του δράσης αναγκάστηκε να φύγει από την Κωνσταντινούπολη κυνηγημένος από τους Οθωμανούς και να διαφύγει στην Οδησσό, από εκεί μέσω Βιέννης και Τεργέστης βρέθηκε στην Πελοπόννησο τις παραμονές της επανάστασης. Το 1822 βρίσκεται στην Κρήτη και μαζί με τον Βαλέστη δίνουν μάχη με 10.000 Τουρκοαιγύπτιους στο χωριό Μάλαξα όπου σημειώνουν μεγάλη νίκη. Όταν ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο Ξυλογραφία του Εμμανουήλ Αντωνιάδη από το Εθνικό με τους Τουρκοαιγύπτιους μετέβη εκεί μαζί με Ημερολόγιο Βρετού του 1865 πολλούς Κρητικούς, μαζί με τους Υψηλάντη Μαυροκορδάτο και Καποδίστρια έδωσαν νικηφόρα μάχη με τα στρατεύματα του Ιμπραήμ στους Μύλους Ναυπλίου αναγκάζοντας τους να γυρίσουν στην Τριπολιτσά. Ήταν δημοσιογράφος, από τους πρώτους στην Ελλάδα, και εκδότης της εφημερίδας "Αθηνά", στην εφημερίδα του έγραφαν άρθρα σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Θεόκλητος Φαρμακίδης και άλλοι λόγιοι.

Πολιτική Πήρε μέρος σαν πληρεξούσιος Κρήτης στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823 και στην Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας το 1827. Μετά την Μάχη της Μαλάξας έγινε μέλος του βουλευτικού μέχρι το 1825.

Παραπομπές • Νικολάου Σαρίπολου, Λόγος επικήδειος είς Εμμανουήλ Αντωνιάδην [1] Εκφωνηθείς εν τω ιερώ της Μητροπόλεως ναω κατά την κηδείαν αυτού την 2 Αυγούστου 1863 [1] http:/ / history-museum. uoa. gr/ exhibitdetails. php?exhibitId=21367& profileId=1& langId=& collectionId=& book=1#bookpages

Γεώργιος Μ. Αντωνόπουλος

Γεώργιος Μ. Αντωνόπουλος Ο Γεώργιος (του Μιχαήλ) Αντωνόπουλος, (Ανδρίτσαινα ? - Ναύπλιο 1865), ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός. Γεννήθηκε στην Ανδρίτσαινα και καταγόταν από ονομαστή οικογένεια αγωνιστών του 1821 και πολιτικών. Πριν την επανάσταση είχε εγκατασταθεί στη Τεργέστη και ασχολούνταν με το εμπόριο μαζί με τον αδελφό του Αντώνη. Βοήθησε στον αγώνα με χρήματα και πολεμοφόδια και συνδέθηκε με φιλία με τον Δ. Υψηλάντη τον οποίο και ακολούθησε στην Ελλάδα. Το 1822 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Ναύπλιο κι ασχολείθηκε ενεργά με την πολιτική. Χρημάτισε πληρεξούσιος στην εθνοσυνέλευση του 1827 , την Εθνοσυνέλευση του 1829, και στην Εθνοσυνέλευση του 1832. Διορίστηκε γερουσιαστής στην Γερουσία του 1829 και την Γερουσία του 1844. Διετέλεσε επίσης δήμαρχος Ναυπλίου από το 1837 έως το 1842. Παντρεύτηκε την Ειρήνη Αντωνοπούλου , συνωνυμία, κόρη του Αργείου πολιτικού Σταματέλου και απέκτησαν τους Αντώνιο , Μιχαήλ, Αλέξανδρο, Ασπασία, Ευφροσύνη, Πηνελόπη και Ελένη.

Πηγές • Αργολική αρχειακή βιβλιοθήκη ιστορίας και πολιτισμού Αδελφοί Αντωνόπουλοι [1]

Παραπομπές

[1] http:/ / argolikivivliothiki. gr/ 2009/ 12/ 28/ %CE%B1%CE%B4%CE%B5%CE%BB%CF%86%CE%BF%CE%AF-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%8

Κωνσταντίνος Αξελός

Κωνσταντίνος Αξελός Ο Κωνσταντίνος Αξελός ήταν Έλληνας στρατιωτικός αγωνιστής του 1821 και πολιτικός. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Κωνσταντινούπολης, τον συνέδεε προσωπική φιλία με τον Π. Ρόδιο και ήταν υποστηρικτής του στη δημιουργία μόνιμου τακτικού στρατού . Ενώ ήταν αξιωματικός της σχολής Ευελπίδων διετέλεσε προσωρινός διοικητής της το 1832 για λίγους μήνες, ο 5ος στη σειρά, όταν και αντικαταστάθηκε από τον Ράινεκ [1] και ήταν εισηγητής του στρατοδικείου που δίκασε τους δολοφόνους του κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια. Χρημάτισε πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση του 1843, η στρατιωτική εγκυκλοπαίδεια του 1929 αναφέρει ότι πήρε μέρος σε πολλές μάχες και ήταν από το Ναύπλιο[2] . Είχε γράψει το έργο Πίνακες επί της στρατιωτικής τέχνης το οποίο δεν διασώθηκε.

Πηγές • Παναγιώτης Σαβοριανάκης, Στρατιωτική βιβλιογραφία και ιστοριογραφία μετά την επανάσταση του 1821 : Η περίπτωση του "Έφορος στρατιωτικού" (Ναύπλιο 1835) και του συγγραφέας της Παναγιώτη Ρόδιου [3] [1] Σχολή Ευελπίδων Διοικητές Σχολής Ευελπίδων (http:/ / www. sse. gr/ page_gr. php?id=5) [2] Μεγάλη στρατιωτική και Ναυτικήν εγκυκλοπαίδεια, λεξικόν, Τόμος Β', Αθήναι 1929 [3] http:/ / www. army. gr/ files/ File/ epitheorisi/ 200602_%CE%A3%CE%A4%CE%A1. %20%CE%92%CE%99%CE%92%CE%9B%CE%99%CE%9F%CE%93. %20%CE%9A%CE%91%CE%99%20%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A1. %20%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91%20%CE%A4%CE%97%CE%9D%20%CE%95%CE%A0%CE%91%CE%9D. %20%CE%A4%CE%9F%CE%A5%201821. pdf

Αργύρης Αποσκίτης Ο καπετάνιος Αργύρης Αποσκίτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βελημάχι. Υπήρξε φημισμένος καπετάνιος, και βρέθηκε στην μάχη του Λάλα, έπειτα στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Κατά την διάρκεια της μάχης της Γράνας κλείστηκε με τον Δημητράκη Δεληγιάννη στον Μαντσαγρά. Στην πολιορκία της Πάτρας στις 9 ΜΑρτίου πληγώθηκε ελαφρά. Συστράτευε πάντα με τον Κανέλλο και τον Δημήτριο Δεληγιάννη. Πολέμησε και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη και του Ιμβραήμ Πασά.

Γιάννακας Αποστολόπουλος

Γιάννακας Αποστολόπουλος Ο καπετάνιος Γιάννακας Αποστολόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βλαχοκερασιά της επαρχίας Τριπόλεως. Πολέμησε μαζί με τους γείτονές του στην πολιορκία της Τριπόλεως. Ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη και βρέθηκε σε πολλές μάχες, μέχρι και στην πολιορκία της Πάτρας.

Παναγιώτης Αρβαλής Ο Παναγιώτης Αρβαλής ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Τριπολιτσάς, όπου είχε εμπόριο. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και ανέπτυξε τόσο ζήλο, ώστε μάλιστα εγκατέλειψε όλες τις εμπορικές του υποθέσεις και πήγε στην Ύδρα και τις Σπέτσες για να κατηχήσει τους εκεί νησιώτες. Στις Σπέτσες πέτυχε τον σκοπό του, ενώ στην Ύδρα λίγη απήχηση βρήκαν τα λόγια του. Στην ιδιαίτερη πατρίδα του διέδωσε πολύ την ιδέα της επανάστασης. Οι συμπολίτες του όμως τον υποπτεύονταν και φοβόντουσαν, ότι από τον πολύ ζήλο, μπορεί και να έκανε την απόπειρα να μυήσει και τον ίδιο τον Πασά, γι' αυτό και δεν τον πλησίαζαν.

Σπύλιος Αργυρακόπουλος

Σπύλιος Αργυρακόπουλος Ο Σπύλιος Αργυρακόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Σουδενά Αχαΐας και υπηρέτησε υπό του στρατηγού Κωνσταντή Πετιμεζά. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και ιδίως στην μάχη της 9ης Μαρτίου κατά της Πάτρας επί του πολιορκητού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Αθανάσιος Ασημακόπουλος Ο Αθανάσιος Ασημακόπουλος ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την πόλη του Άργους. Ο Ασημακόπουλος και όλοι οι γείτονές του είχαν δεχθεί την κατήχηση και τις ιδέες της Φιλικής Εταιρείας, και είχαν προετοιμάσει πολεμοφόδια και άλλα αναγκαία για τον πόλεμο υλικά και περίμεναν να ξεκινήσει η επανάσταση. Στην αρχή της επανάστασης πρώτος αυτός συμμάζεψε στρατιωτικό σώμα από τα χωριά Μπέλεσι και Σχοινοχώρι, βοηθούμενος και από τον καπετάν Νέζο και επαναστάτησε πριν από τους άλλους Αργείους προτού ξεσπάσει η επανάσταση. Επίσης πήρε μέρος στην απόπειρα αντίστασης κατά του Μουσταφά Κεχαγιά στο τείχος του Ξεριά. Όταν οι Τούρκοι όμως τους κατάλαβαν ο Ασημακόπουλος μαζί με τους Παπά Αρσένη και τους άλλους κλείστηκαν στο Μοναστήρι του Άργους, ο δε γιος της Μπουμπουλίνας με λίγους Σπετσιώτες και άλλους ντόπιους, σχεδόν πενήντα το σύνολο κλείστηκαν στα γύρω σπίτια του Ξεριά και πολέμησαν με πολλή γενναιότητα και οι περισσότεροι έπεσαν στην μάχη.

Θεόδωρος Ασημακόπουλος

Θεόδωρος Ασημακόπουλος Ο Θεόδωρος Ασημακόπουλος ή Κοντοβαζαινίτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Υπηρέτησε στρατιώτης σε πολλές μάχες και πήγε και στο Μεσολόγγι με τον στρατηγό Κανέλλο Δεληγιάννη. Έπεσε στην μάχη των Τρικόρφων.

Αθανάσιος Αστερίου Ο Αθανάσιος Αστερίου ήταν αγωνιστής από το Λιβάδι Ολύμπου, μορφή της Επανάστασης του Ολύμπου.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα και σπούδασε Ιατρική. Κατά τις εκλογές για την ανάδειξη της Προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης στο Λιτόχωρο, έλαβε τις περισσότερες ψήφους. Μαζί με τον Ευάγγελο Κουροβάγκο και τον Επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο τέθηκε επικεφαλής της ένδοξης αλλά αποτυχημένης Επανάστασης στον Όλυμπο, το 1878. Η αποτυχία της Επανάστασης είχε αποτέλεσμα να ματαιωθεί η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η οποία δημιουργούσε τη Μεγάλη Βουλγαρία, σε βάρος των συμφερόντων της Μακεδονίας. Το όνομα του Αστερίου δόθηκε σε δρόμο της Κατερίνης, στην Περιοχή Χηρών.

Πηγή • Ράπτης Γ. Α. , Κατερίνης Οδώνυμα, έκδοση Δήμου Κατερίνης ,Όλυμπος εκδοτική, Κατερίνη 2003.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι mpistiries.com: Το Λιβάδι Ολύμπου στο internet [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. mpistiries. com/ index. php?/ ethnikoi-mas-irwes. php

Γεώργιος Αστερίου

Γεώργιος Αστερίου Ο Γεώργιος Αστερίου ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από τη Βαρβάρα των Μαδεμοχωρίων Χαλκιδικής.

Βιογραφία Το 1821 συμετείχε στην επανάσταση των Μαδεμοχωρίων, στην οποία συνέδραμε ο Εμμανουήλ Παπάς, αλλά οι επιχειρήσεις απέτυχαν πλήρως. Ο Γεώργιος Αστερίου, από τους επιζώντες αυτής της επανάστασης κατέφυγε στη Νότια Ελλάδα, προκειμένου να συνεχίσει τον αγώνα. Η οικογένειά του αιχμαλωτίστηκε και η μοίρα της έμεινε άγνωστη. Πήρε μέρος σε συνολικά, 18 μάχες. Το 1824 υπηρετούσε στην άμυνα των Ψαρών, όπου κατά την επίθεση των Τούρκων, πληγώθηκε βαριά, στο αριστερό του χέρι. Το 1825 μετείχε στις επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο, όπου πολέμησε κατά του Ιμπραήμ. Το 1827, συμμετείχε σε εκστρατεία στη Χίο, όπου και τραυματίστηκε. Τελευταία μάχη, στην οποία πήρε μέρος, ήταν στην Πέτρα Βοιωτίας, το Σεπτέμβριο του 1829. Πέθανε το 1847, πάμπτωχος, στην Αταλάντη Φθιώτιδας, όπου διέμενε τα τελευταία του χρόνια.

Αναφορές • "¨Ενας αγωνιστής της επανάστασης του 1821 από τη Βαρβάρα", εισήγηση Κωνσταντίνου Χιούτη, εκπαιδευτικού • Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χαλκιδικής, Ιστορία

Αγαμέμνων Γ. Αυγερινός Ο Αγαμέμνων Αυγερινός ήταν πολιτικός και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στον Πύργο και ήταν γιος του Γιώργου Αυγερινού, γόνου παλιάς πυργιώτικης οικογένειας που κυριάρχησε για πάνω από 100 χρόνια στην πολιτική ζωή του τόπου. Σπούδασε ιατρική στην Ιταλία και εκλέχτηκε πρόκριτος του Πύργου. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση. Υπηρέτησε ως αρχίατρος στην επανάσταση και ήταν αρχηγός των όπλων υπό τον Ανδρέα Λόντο και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.[1] Κατά τη διάρκεια της επανάστασης εκπροσώπησε την Ηλεία στην Β' και Γ΄ Εθνοσυνέλευση.[2] Η Επιτροπή των Εκδουλεύσεων τον κατέταξε στους αξωματικούς Δ' τάξεως. Πέθανε το 1863[3] .

Αναφορές [1] Βύρων Δάβος, Στον Πύργο και στην Ηλεία του 1821-1930, σελ.9, Αθήνα 1996 [2] Βύρων Δάβος, Στον Πύργο και στην Ηλεία του 1821-1930, σελ.15, Αθήνα 1996 [3] Αυγερινός Αγαμέμνων, Εγκυκλοπαιδικό λεξικό Ελευθερουδάκη, Τόμος Δεύτερος, Εκδοτικός Οίκος Ελευθερουδάκης, 1927

Ιωάννης Βαβούλας

Ιωάννης Βαβούλας Ο Ιωάννης Βαβούλας ήταν σπουδαίος ναυμάχος και πυρπολητής από τη Χίο που έδρασε στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Σπουδαιότερο των κατορθωμάτων του ήταν η συμμετοχή του τον Μάιο του 1825 στην επιτυχή πυρπόληση τουρκικής κορβέτας παρά το Ακρωτήριο Καφηρέα που επιχείρησε με το πυρπολικό σκάφος του Εμμανουήλ Μπούτη. Μετά τη λήξη του Αγώνα επί βασιλείας του Όθωνα η οικογένειά του μετακόμισε στον έρημο τότε Πειραιά όπου ο εγγονός του Δημήτριος Βαβούλας, ένας από τους πρώτους οικιστές, αγόρασε έναντι αστείου ποσού τεράστια έκταση, την πλέον υποβαθμισμένη και τελείως άγονη, που περιελάμβανε βραχώδεις εξάρσεις, λιμνάζοντα νερά και έλη και που εκτεινόταν σχεδόν από τον λιμένα μέχρι το Νέο Φάληρο. Σε μία από τις πολλές εκείνες εξάρσεις έκτισε και τη σπουδαία έπαυλή του όπου διέμενε μόνιμα. που διατηρήθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1980. Η περιοχή αυτή αργότερα περιήλθε στο σχέδιο πόλης του Πειραιά, επί δημαρχίας Ομηρίδη Σκυλίτση και η οικογένεια Βαβούλα άρχισε να πωλεί τεμάχια του "κτήματος Βαβούλα" ή "Βάβουλα" όπως ονομάστηκε εκ παραφθοράς σε πολύ χαμηλές τιμές. Ένα δε τμήμα του που αποτέλεσε ιδιαίτερη συνοικία φέρει το όνομα Γούβα του Βάβουλα ή Λάκκα του Βάβουλα. Άξιο επίσης αναφοράς προς τιμή της οικογένειας Βαβούλα είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα του κτήματος πωλήθηκε σε πολύ χαμηλότερη τιμή προκειμένου να διέλθει κατά μήκος αυτής η σιδηροδρομική γραμμή του ατμοκίνητου αρχικά σιδηροδρόμου Πειραιά Αθηνών, καθώς επίσης ένα μικρό δυτικό τμήμα στον μεγάλο ευεργέτη του Πειραιά Τζανννή, από τη δωρεά του οποίου και αναγέρθηκε το Τζάννειο Ορφανοτροφείο και o μικρός καθιδρυματικός ναός της Αγίας Βαρβάρας.

Πηγές • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.3ος, σελ.1036.

Γεώργιος Βάλβης

Γεώργιος Βάλβης Ο Γεώργιος Βάλβης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Ακαρνανία. Ήταν από τους πρώτους άνδρες επί της κατοχής από τον Αλή Πασά. Ο Αλή Πασάς τον καταδίωξε μετά από συγγενικές ραδιουργίες για να του αποσπάσει την μεγάλη περιουσία του.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης (1884). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [1]. Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 0/ 6/ f/ metadata-413-0000075. tkl

Ιωάννης Βάλβης Ο Ιωάννης Βάλβης (περ. 1798 - 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Βάλβης. Γεννήθηκε περίπου το 1798 στην Ακαρνανία. Λόγω του κατατρεγμού από τον Αλή Πασά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του αυτός και ο αδελφός του Δημήτριος και να περιπλανηθεί αρκετό χρόνο στην Ιταλία και την Ισπανία. Με την έναρξη της επανάστασης ο Ιωάννης έσπευσε να επιστρέψει στην Ελλάδα, και έλαβε μέρος στις μάχες της πολιορκίας του Μεσολογγίου. Μετά την επανάσταση η Κυβέρνηση του Καποδίστρια τον τίμησε δίνοντάς του στρατιωτικό βαθμό και τρία αριστεία του αγώνα. Αργότερα παραιτήθηκε από τον βαθμό και, αν και δικαιούταν, δεν πήρε σύνταξη. Στα γεράματα τιμήθηκε και με τον Σταυρό του Σωτήρα. Πέθανε στις 27 Ιανουαρίου 1884 στο Μεσολόγγι. Άφησε τέσσερα παιδιά, δύο θυγατέρες και δύο γιους, από τους οποίους ο Αντώνιος έγινε βουλευτής Βόνιτζας.

Γεώργιος Βαλτινός

Γεώργιος Βαλτινός Ο Γεώργιος Βαλτινός (Χαλκιόπουλοι 1775 - Λυσιμαχία 1887) ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από τον Βάλτο.

Βιογραφία Γεννήθηκε στους Χαλκιόπουλους του Βάλτου και καταγόταν από οικογένεια αγωνιστών , πήραν μέρος σε πολλές μάχες τα αδέλφια του Κωνσταντίνος , Νικόλαος, Ιωάννης και Σωτήρης τα ανίψια του Σωτήρης και Θανασούλας κ.α.. Από μικρός βρέθηκε στην αυλή του Αλή πασά στα Γιάννενα όπου αργότερα έγινε αρματολός. Ήταν από τους πρωτεργάτες της επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα αναφέρεται ότι έδιωξε του Τούρκους από το Μεσολόγγι και κήρυξε την επανάσταση εκεί. Ήταν φίλος με τον Γ. Καραΐσκάκη και πήρε μαζί του μέρος σε πολλές μάχες, όπως στου Πέτα, στο Μακρυνόρος όπου με τον Ίσκο και τον Μπακόλα νίκησαν τον Ομέρ Βρυώνη, στο Νεόκαστρο, στα Σάλωνα, στη Πλάκα, στην Αθήνα , στο Ευηνοχώρι, στον Πειραιά και στα Τρίκαλα. Ήταν στο Μεσολόγγι στην Β΄πολιορκία και κατά την έξοδο των πολιορκημένων. Διετέλεσε πληρεξούσιος στις Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους , Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας και στην Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους, επί Καποδίστρια διετέλεσε σύμβουλος επικρατείας. Μετά το τέλος της επανάστασης του δόθηκε κτήμα στη Λυσιμαχία σαν αμοιβή για την προσφορά του στον αγώνα. Πέθανε στο κτήμα του στην Λυσιμαχία σε βαθιά γεράματα.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική εγκυκλοπαίδεια, Λεξικόν, Τόμος Β' , έκδοση Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική εγκυκλοπαίδεια, Αθήνα 1929 • Αλέκου Τσατσούλη, Λυσιμαχία χτες και σήμερα [1] Έκδοση συλλόγου Λυσιμαχιωτών, 1992

Παραπομπές [1] http:/ / www. lysimaxos. gr/ BIBLIO. pdf

Γεώργιος Βάρβογλης

Γεώργιος Βάρβογλης Ο Γεώργιος Γ. Βάρβογλης ή Βάρβογλους ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπολιτσάς. Η οικογένειά του (οικογένεια Μπάρμπογλου ή Μπάρμπογλη ή Βάρβογλη) ήταν ιστορική οικογένεια των Σερρών ήδη από την εποχή της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, η οποία διασκορπίστηκε στη Ρωσία, την Κωνσταντινούπολη και τη Βενετία. Στην Πελοπόννησο έφτασαν κάποια μέλη της οικογενείας κατά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις (1684-1688) του Φραντζέσκο Μοροζίνι, που απελευθέρωσε την Πελοπόννησο από τους Οθωμανούς. Στο στρατό του Φ. Μοροζίνι υπηρετούσε ο Κωνσταντίνος Βάρβογλης ως αξιωματικός και ο γιος του Αλέξανδρος που έμεινε τελικά στην Τριπολιτσά. Ο Παναγιώτης Βάρβογλης (ένας από τους απογόνους του Αλέξανδρου) ήταν ο παππούς του Γεωργίου Γ. Βάρβογλη. Ο πατέρας του, επίσης Γεώργιος γεννήθηκε στην Τριπολιτσά το 1734 και αφού έλαβε τα πρώτα του γράμματα εκεί, μετέβη στις Σέρρες όπου ανέλαβαν τη μόρφωσή του, οι εκεί συγγενείς του. Αργότερα ασχολήθηκε με το εμπόριο στην Οδησσό, όπου απέκτησε μεγάλη περιουσία και στη συνέχεια επέστρεψε στην Τριπολιτσά. Μετά την αποτυχημένη επανάσταση του 1769, οι Τούρκοι τον ανασκολόπισαν μαζί με άλλα μέλη της οικογενείας του, κατέστρεψαν την οικία του και δήμευσαν την περιουσία του. Έτσι ο μικρός Γεώργιος έζησε τα πρώτα του χρόνια στο πατρικό σπίτι της μητέρας του, στη Βυτίνα. Από εκεί ο Γεώργιος Γ. Βάρβογλης ανέπτυξε σπουδαία εμπορική και επιχειρηματική δράση και κατάφερε να γίνει προεστός της Τριπολιτσάς. Κατά την Επανάσταση του 1821, όντας προεστός και βεκίλης της Τριπολιτσάς, κρατήθηκε μέσα στην πόλη από τους Τούρκους, ξέφυγε όμως πριν της αλώσεως. Υπηρέτησε στρατιώτης και πολιτικός και έγινε πληρεξούσιος, βουλευτής, γερουσιαστής της Πελοποννήσου και υπουργός. Η Πελοποννησιακή Γερουσία είχε στείλει μια επιτροπή από τα μέλη της για να παρασταθεί στην παράδοση του Ναυπλίου και ένα μέλος αυτής ήταν ο Γεώργιος Βάρβογλης. Ήταν παντρεμένος με την Άννα Αντωνοπούλου από την Κοτίτσα Λακωνίας και είχε δύο παιδιά τον Σωτηράκη και τον Παναγιώτη. Όταν ήλθε ο Δράμαλης, ο Βάρβογλης έφυγε από την Αργολίδα μαζί με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και με άλλους. Στις Πόρτες του Σάγκα τους έπιασαν οι στρατιώτες του Πλαπούτα και ήθελαν να τους κακοποιήσουν, διότι τους θεώρησαν αίτιους της εισβολής του Δράμαλη. Ο δε Δράμαλης ξεφεύγοντας έφτασε στην Τριπολιτσά, και αμέσως εξεστράτευσε με τους συμπατριώτες του, και πήγε στο Νιοχωράκι από κάτω από τις Πόρτες. Τότε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης που έτυχε να περνάει από εκεί ανταμώθηκε με τον Βάρβογλη και έστειλε διαταγή στον Πλαπούτα, ενώ τον Βάρβογλη τον έστειλε πίσω υπεύθυνο φροντιστή για τις ζωοτροφές του στρατοπέδου. Η οικογένεια του Βάρβογλη έκανε δαπάνες από την ιδιωτική της περιουσία όπως και οι άλλες οικογένειες των αρχοντοπροκρίτων. Ο Βάρβογλης έστειλε και τον γιο του Σωτηράκη σε εκστρατεία με σώμα στρατιωτών κατά των Αράβων, αλλά δυστυχώς αιχμαλωτίστηκε από τους Αβαρίνους και έμεινε αιχμάλωτος για μακρύ χρονικό διάστημα και ελευθερώθηκε στο τέλος του πολέμου.

Γεώργιος Βάρβογλης

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Αθανάσιος Θ. Φωτόπουλος, Οι κοτζαμπάσηδες της Αρκαδίας, Αναδημοσίευση από την "Ελευθεροτυπία", 25 Σεπτεμβρίου 2003 [1] • Ψηφιακή Βιβλιοθήκη [2] • Πρόεδροι της Βουλής, Βάρβογλης Παναγιώτης, του Παντελή Στ. Αθανασιάδη [3]

Παραπομπές [1] http:/ / arcadia. ceid. upatras. gr/ arkadia/ arcadia-hist/ topics/ kotzab01. html [2] http:/ / www. gnosinet. gr/ ez/ AlphaSearch. asp?Searchterm=%CC%F0%E1%F1%EC%F0%E9%E6%FC%ED%20%F3%F7%EF%EB%DE [3] http:/ / edrana. blogspot. com/ 2008/ 09/ 9. html

Γεώργιος Βαρνακιώτης Ο στρατηγός Γεώργιος Βαρνακιώτης ήταν Έλληνας αρματολός και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στον Βάρνακα της Ακαρνανίας το 1778 ή 1779. Η καταγωγή του ήταν από τα πιο περήφανα σπίτια της Δυτικής Ελλάδας. Πατέρας του ήταν ο καπετάν Νικολός του Ξηρομέρου, παππούς του ο αρματολός Γιάννος. Ξεκίνησε τον αγώνα εναντίον των Τούρκων πολύ πιο πριν από την έναρξη της επανάστασης. Έλαβε μέρος στις μάχες του Γαρδικίου και Μπερακίου. Με την έναρξη της επανάστασης η Γερουσία του Βραχωρίου κατονόμασε τον Βαρνακιώτη «Στρατηγό της Δυτικής Ελλάδας», ενώ συγχρόνως διόρισε χιλίαρχους στην υπηρεσία του τους διασημότερους πολέμαρχους της Στερεάς Ελλάδας. Εξόρμησε αμέσως κατά των τουρκικών στρατοπέδων. Ο αδερφός του Γιώτης πήγε με τετρακόσιους Ακαρνάνες στο Αγρίνιο, όπου ενισχυμένος και με άλλους οπλαρχηγούς χτύπησε τους Τούρκους. Ο Γεώργιος δε, όρμησε προς το Μακρυνόρος, όπου διέκοψε την συγκοινωνία των εχθρών και σύντριψε τις φάλαγγες των Τούρκων. Μέσα σε λίγες μέρες ελευθερώθηκε το Αγρίνιο. Συνέχισε να πολεμάει και τιμήθηκε με πολλές και ένδοξες νίκες. Μετά την επανάσταση όμως ξεχάστηκε και ούτε ο ίδιος ζήτησε αμοιβή. Αποσύρθηκε και διατήρησε το αξίωμα του στρατηγού. Απεβίωσε στο Μεσολόγγι στις 28 Ιανουαρίου 1842 και ετάφη στην θέση «Άγιος Αθανάσιος» κοντά στο φρούριο.

Πηγές • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 304-321. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Γιάννος Βαρνακιώτης

Γιάννος Βαρνακιώτης Ο Γιάννος Βαρνακιώτης ήταν Έλληνας αρματολός και αγωνιστής πριν το 1821.

Βιογραφία Ο Γιάννος ήταν αρματολός της Δυτικής Ελλάδας. Ανήκε στον οίκο των Βαρνακιωτών. Το 1769 πήγε με τον στόλο του Ορλώφ στην Κριμαία με πολλούς Ακαρνάνες και πολέμησε εναντίον των Τούρκων. Ανδραγάθησε και τιμήθηκε με ανώτερο στρατιωτικό βαθμό και παράσημο. Έπεσε ηρωικά μαχόμενος.

Πηγές • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 305. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Διονύσιος Βασιλείου Ο Διονύσιος Βασιλείου ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μικρομάνης. Υπηρέτησε στρατιώτης και αργότερα έγινε πολιτικός. Χρημάτισε Γερουσιαστής και βουλευτής.

Μαυροβουνιώτης Βάσος

Μαυροβουνιώτης Βάσος Ο Μαυροβουνιώτης Βάσος ήταν Έλληνας στρατηγός του 19ου αιώνα.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από το Μαυροβούνι. Ήρθε στην Ελλάδα το 1820. Κήρυξε την επανάσταση στην επαρχία Καρυστίας. Διακρίθηκε στις μάχες της Εύβοιας και της Αθήνας. Το 1824 πήρε προαγωγή σε βαθμό Στρατηγού. Έδρασε στη Στερεά Ελλάδα, πολιόρκησε τους Τούρκους στα Σάλωνα και κατατρόπωσε τους Αλβανούς στη Φοντάνα μαζί με τους Γκούρα και Κριεζιώτη. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 9 Ιουνίου 1847.

Ιωάννης Γ. Βατικιώτης Ο Ιωάννης Βατικιώτης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Το 1824 στη Ναυμαχία της Σάμου πυρπόλησε με επιτυχία ένα εχθρικό μπρίκι. Το ίδιο έτος στη Ναυμαχία του Γέροντα πυρπόλησε μια φρεγάτα.

Πηγές • Γεώργιος Φωτόπουλος (1871). Ιστορία των κατά θάλασσαν αγωνιστών του Ιερού Ελληνικού Αγώνος του 1821 [1]. Αθήνησι: Τυπογραφείο "Ο Κάδμος" Γ. Μελισταγούς Μακεδόνος. Ανακτήθηκε την 23 Ιουλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 6/ 3/ 2/ metadata-212-0000077. tkl

Χρήστος Βαχλιώτης

Χρήστος Βαχλιώτης Ο Χρήστος Βαχλιώτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Ακολούθησε τον στρατηγό Κανέλλο Δεληγιάννη σε όλες τις μάχες.

Γιόβας Βλαχιώτης Ο Γιόβας (Γεώργιος Βλαχιώτης) καταγόταν από την Ακαρνανία και κατοικούσε στη Σύρο. Στο σπίτι του στο Βραχώρι, συγκεντρώθηκαν πολλοί συμπολίτες του το 1821 και κήρυξαν την επανάσταση, στην οποία και ο ίδιος πήρε μέρος τόσο στρατιωτικά όσο και δίνοντας οικονομική βοήθεια. Όταν ανακατέλαβαν οι Τούρκοι τη Δυτική Στερεά, έχασε την περιουσία του και τους συγγενείς του. Μετά τον θάνατό του, ο γιος του, Μιχαήλ, συνέχισε την πολεμική του δράση. Το 2008, εγκρίθηκε πρόταση του Δήμου Αγρινίου για ονομασία ενός από τους δρόμους της πόλης από τον συγκεκριμένο αγωνιστή της Επανάστασης.

Πηγές • "Βαφτίζονται" δρόμοι του Αγρινίου - Εφημερίδα "Πολιτεία Αιτωλών και Ακαρνάνων [1]

Παραπομπές [1] http:/ / e-politeia. gr/ index. php?option=com_content& task=view& id=2304& Itemid=63

Μιχάλης Βλαχοκερασιώτης

Μιχάλης Βλαχοκερασιώτης Ο καπετάνιος Μιχάλης Βλαχοκερασιώτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βλαχοκερασιά της επαρχίας Τριπόλεως. Υπηρέτησε στρατιώτης όλο το διάστημα της πολιορκίας της Τρίπολης, και έπειτα βρέθηκε σε πολλές άλλες μάχες. Πήγε και στα Μεγάλα Δερβένια μαζί με τον Ρήγα Παλαμήδη και το Γ. Σέκερη. Φονεύτηκε από τον στρατό του Δράμαλη φεύγοντας από τα Δερβένια.

Αλέξανδρος Βλαχόπουλος Ο Αλέξανδρος Βλαχόπουλος γνωστός και σαν Αλέξιος ή Αλεξάκης (1780 ή 1787-1865) ήταν Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στον Βλοχό Αιτωλοακαρνανίας αδέλφια του ήταν οι Κωντσαντίνος και ο Δημήτριος, ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρεία από το 1819 κι είχε τον βαθμό του απόστολου[1] . Μικρός βρέθηκε στην αυλή του Αλή πασά για να γίνει αργότερα αρματολός. Το 1806 βρέθηκε στα Επτάνησα και κατατάχτηκε στον αγγλικό στρατό παίρνοντας μέρος στη κατάληψη της Λευκάδας. Αργότερα εγκατέλειψε τον αγγλικό στρατό και σαν απόστολος της φιλικής εταιρείας βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη όπου και φυλακίστηκε. Με δικό του στρατιωτικό σώμα πήρε μέρος σε πολλές μάχες του 1821 όπως στου Πέτα στο Ζαπάντι στο Μεσολόγγι και στην απελευθέρωση του Βραχωρίου . Στην απελευθέρωση του Βραχωρίου Ο Αλέξανδρος Βλαχόπουλος αναφέρεται ότι σε αυτόν παραδόθηκαν οι Οθωμανοί[2] , αλλά και ότι ο Βλαχόπουλος δεν δέχτηκε την αναίμακτη παράδοση τους αλλά το βράδυ κρυφά από τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς διέταξε τους άντρες του και επιτέθηκαν στους άοπλους παραδοθέντες Οθωμανούς και Εβραίους με τα γιαταγάνια σφάζοντας τους και λαφυραγωγώντας τους. Από όσους Οθωμανούς επέζησαν κάποιοι ανταλάχτηκαν με την οικογένεια του Βλαχόπουλου που κρατούνταν όμηροι στην Πρέβεζα οι υπόλοιποι η κρατήθηκαν σκλάβοι των ντόπιων κατοίκων ή ανταλλάχτηκαν με άλλους Έλληνες αιχμαλώτους[3] .

Αλέξανδρος Βλαχόπουλος Χρημάτισε πληρεξούσιος επαρχιών Βλοχού και Βραχωρίου στη Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος το 1821 και γερουσιαστής του Οργανισμού δυτικής χέρσου Ελλάδος. Μετά επαναστατικά χρημάτισε υπουργός στρατιωτικών στην Κυβέρνηση Καποδίστρια και στην κυβέρνηση Όθωνα το 1841 από τις 19 Αυγούστου 1841 έως τον Σεπτέμβριο του 1843 όταν με την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου συνελήφθη και φυλακίστηκε .

Αναφορές • Εφημερίδα Νέα Εποχή Αγρινίου Αλεξάκης Βλαχόπουλος [4] [1] Διαδικτυακή πύλη ενημέρωσης Αιτωλοακαρνανίας 29 Δυτικά (http:/ / www. 29dytika. gr/ 29layout/ perfecture/ history/ neoteroi. php) [2] ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΕΙΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΝ Εκφωνηθείς εν τω ιερώ ναώ της Μητροπόλεως κατά την κηδείαν αυτού την 7 Αυγούστου 1865 (http:/ / history-museum. uoa. gr/ exhibitdetails. php?exhibitId=21368) [3] Εφημερίδα Νέα Εποχή Αγρινίου Η τύχη των παραδοθέντων Τούρκων και Εβραίων του Βραχωρίου (http:/ / www. epoxi. gr/ scriptum17. htm) Αναδημοσιευμένο από το βιβλίο "Βραχώρι 11 Ιουνίου 1821" του συγγραφέα Ιωάννη Διονυσάτου [4] http:/ / www. epoxi. gr/ persons43. htm

Σταύρος Βλάχος Ο Σταύρος Βλάχος (1802 - 28 Δεκεμβρίου 1864) ήταν Έλληνας πολιτικός του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1802. Ο πατέρας του, έμπορος το επάγγελμα τον προόριζε και αυτόν για το εμπόριο. Ο Σταύρος Βλάχος έλαβε την ανάλογη μόρφωση στα σχολεία της Αθήνας όπου δίδασκε ο φημισμένος διδάσκαλος Παλαμάς. Μετά τα γράμματα ο πατέρας του τον έβαλε στην δουλειά προσλαμβάνοντας τον στο κατάστημα. Με την έναρξη της Επανάστασης εγκατέλειψε το εμπόριο και μπήκε στον αγώνα υπέρ της ελευθερίας των Ελλήνων. Πήρε ενεργό μέρος στην Πολιορκία των Αθηνών και στους αγώνες της ένδοξης φρουράς της Ακρόπολης. Ο Σταύρος Βλάχος από ξυλογραφία του περιοδικού Μετά την εγκατάσταση της βασιλείας διακρίθηκε σε διάφορες «Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού» του 1866. υπηρεσίες και πήρε μέρος στην μεταπολίτευση. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος στη Α' Εθνική συνέλευση στην Αθήνα, και εκλέχτηκε βουλευτής για πέντε βουλευτικές περιόδους. Το 1852 ο Όθων τον διόρισε διευθυντή του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της δημόσιας Εκπαίδευσης.

Παραιτήθηκε το 1854 και ιδιώτευσε. Απεβίωσε στις 28 Δεκεμβρίου 1864.

Σταύρος Βλάχος

Πηγές • Σταύρος Βλάχος [1] βιογραφικά στοιχεία από το • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 57919

Μ. Βουδούρης Ο Μ. Βουδούρης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Το 1825 στη ναυμαχία μεταξύ του Κάβου Ματαπά και Κυθήρων πυρπόλησε πολλές εχθρικές κορβέτες και ένα μεγάλο μπρίκι. Έδειξε απαράμιλη ανδρεία και τόλμη, και με την δράση του προξένησε μεγάλη βλάβη στον εχθρό. Σε μια ηρωική πάλη έχασε δεκαοκτώ ναύτες.

Ιωάννης Βουκάλης Ο Ιωάννης Βουκάλης (; - 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κρήτη. Εκεί διδάχτηκε από τον οπλαρχηγό Δεληγιαννάκη να καταφρονεί τον θάνατο και τους κινδύνους, και εκεί έλαβε το βάπτισμα του πυρός. Από το 1821 ως το 1824 έλαβε μέρος στις ενδοξότερες μάχες της Κρήτης, στο Θέρισον και τον Αποκόρωνα, τον Κρουσώνα, τον Αγιαντιόν, τα άλαρα, την Άμπελον των Σφακίων και το Φραγκοκήστελλο. Μετά το 1824 και την πτώση της Κρήτης ο Βουκάλης μαζί με άλλους γενναίους μαχητές συνέχισε να πολεμάει στην Τρίπολη και σε όλες τις άλλες μάχες. Πήρε μέρος στις μάχες των Μύλων και του Ναυπλίου, στην πολιορκία του Νεοκάστρου, στο Ναυαρίνο, στην εκστρατεία κατά του φρουρίου της Χαλκίδας και την παράδοση της Καρύστου. Τον Μάρτιο του 1825 του απονεμήθη ο πρώτος στρατιωτικός βαθμός και το 1830 προήχθη σε ανθυπολοχαγό και τιμήθηκε με το αργυρό παράσημο του αγώνα. Ξεχάστηκε και πέθανε χωρίς τιμές και ευγνωμοσύνες στην Αθήνα στις 21 Ιανουαρίου 1884.

Ιωάννης Βουκάλης

Φραντζέσκος Βούλγαρης Ο Φραντζέσκος Βούλγαρης ήταν πολιτικός από την Ύδρα και πλοιοκτήτης - θαλασσομάχος κατά την επανάσταση του 1821. Έλαβε μέρος σε τρεις εθνοσυνελεύσεις, στην Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου, στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους και στην Γ' Εθνοσυνέλευση Ερμιόνης. Συμμετείχε με δυο πλοία του, το «Αθηνά» και το «Βατερλώ» στον αγώνα για την απελευθέρωση και ήταν αρχηγός της υδραίικης αρμάδας. Το 1824 το Εκτελεστικό της Προσωρινής Διοίκησης τον διόρισε μέλος της επιτροπής της Διεύθυνσης του Ναυτικού. Ο Φ. Βούλγαρης ήταν αδελφός του Γεωργίου Βούλγαρη, μπας-κοτζάμπαση (διοικητή) της Ύδρας. Μετά το 1804, ο Βούλγαρης είχε πάρει ως ναύκληρο τον αγωνιστή Γεώργιο Σαχτούρη σε πλοίο του και αργότερα, το 1819, συνιδιοκτήτη στο «Αθηνά»[1] .

Αναφορές [1] Γεώργιος Σαχτούρης (http:/ / www. elia. org. gr/ EntryImages/ 1/ Î£Î Î§Î¤Î Î¥Î¡Î Î£, Î Î Î©Î¡Î Î Î Î£. rtf)

Πηγές • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.15ος, σελ.175.

Κωνσταντίνος Βρούλος Ο Κωνσταντίνος Βρούλος ήταν Έλληνας αγωνιστής της Επαναστάσεως του 1821. Υπηρέτησε ως ναύκληρος πυρπολικών. Ήταν ένας από τους πιο πιστούς συντρόφους του Κανάρη. Τον ακολούθησε στις Ναυμαχίες της Κω, της Κρήτης, του Γέροντα, και στον κανονιοβολισμό του φρουρίου της Χίου. Το 1826 ήταν κυβερνήτης του κανονιοφόρου «Ελβετία», όταν πυρπολήθηκαν στον Κορινθιακό κόλπο επτά τουρκικά πλοία.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Α-Γ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 397. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Αντώνιος Θ. Βώκος

Αντώνιος Θ. Βώκος Ο Αντώνιος Βώκος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα και ήταν εμποροπλοίαρχος. Το 1825 κοντά στη Σούδα της Κρήτης με απαράμιλλη τόλμη και γενναιότητα κατόρθωσε να προσκολλήσει το πυρπολικό του μαζί με τα άλλα του Θεόδωρου Βώκου και Ανδρέα Πιπίνου σε μεγάλο εχθρικό πλοίο. Τον Μάρτιο του 1825 στο Κρητικό πέλαγος κατάκαψε εχθρική κορβέτα. Πήρε μέρος στην εκδρομή του ελληνικού στόλου στην Αλεξάνδρεια. Αφού εφοδιάστηκε στην Ύδρα μαζί με τον Κωνσταντίνο Κανάρη κατόρθωσε να περάσει απαρατήρητος μέσα από την φρουρά του λιμανιού της Αλεξάνδρειας και να μπουν στον τελευταίο μυχό. Πρώτος ο Κανάρης έδωσε το πυρ προσκολούμενος στα αγκυροβολημένα πλοία, αλλά αντικρούστηκε και κινδύνεψε πολύ. Κατέφυγε στο πλοίο του Βώκου, και με αυτό ξεφύγανε και οι δυο από την καταδίωξη, αν και οι εχθροί είχαν πολλά ευκίνητα και ταχύπλοα σκάφη.

Θεόδωρος Θ. Βώκος Ο Θεόδωρος Βώκος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Ήταν εμποροπλοίαρχος και διακρίθηκε για την γενναιοψυχία του και την ναυτική του εμπειρία. Το έτος 1824 πυρπόλησε και κατέκαψε εχθρικό πλοίο μεταξύ Χίου και Μυτιλήνης. Στα Ερημονήσια της Αστυπαλαίας περιπλέχτηκε μεταξύ πολλών και μεγάλων εχθρικών πλοίων με σκοπό να προσκολλήσει το πυρπολικό του. Εκτέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο και παραλίγο να καταστραφεί, κατόρθωσε να ρίξει στην θάλασσα τους Τούρκους που εισπήδησαν στο πλοίο του. Το έτος 1825 απέναντι από το Μεσολόγγι περιπλέχτηκε μεταξύ των μεγαλύτερων εχθρικών πλοίων (Ιργιάλας, Καπετάνιας και ένα άλλο) και τραυματίστηκε από τις εχθρικές βολές, ενώ του κόπηκαν και τα δυο τα χέρια. Παρέμεινε στο πλοίο του για να κρατήσει το πυρ και έγινε ολοκαύτωμα του πυρός προξενώντας μεγάλη ζημιά στα εχθρικά πλοία. Στο ναυτικό μητρώο του 1833 αποκαλείται ήρωας.

Γεώργιος Γαδής

Γεώργιος Γαδής Ο Γεώργιος Γαδής ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από το Βαλτέτσι της επαρχίας Τριπόλεως. Υπηρέτησε ως στρατιώτης με τους συγχωριανούς του στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Πήρε μέρος και στην περίφημη μάχη του χωριού του, κλεισμένος μέσα μαζί με πολλούς άλλους γείτονες και συμπατριώτες του, όπου γενναία πολεμήσανε. Πήρε μέρος και σε άλλες μάχες, στο Δερβενάκι και την Άκοβα, όπου και έπεσε μαχόμενος με αρχηγό τον Γ. Σέκερη.

Άνθιμος Γαζής Ο Άνθιμος Γαζής (Μηλιές Πηλίου, 1758 – Σύρος, 1828) ήταν Έλληνας συγγραφέας, χαρτογράφος και από τους σημαντικότερους διαφωτιστές, που αγωνίστηκε για την διάδοση των ευρωπαϊκών ιδεών στην Ελλάδα.

Βιογραφία Σπούδασε στη γενέτειρά του και στην Κωνσταντινούπολη, όπου και χειροτονήθηκε αρχιμανδρίτης. Το 1796 έγινε εφημέριος του ναού της ελληνικής παροικίας στη Βιέννη της Αυστρίας. Από το 1799 έως και το 1812 ανέπτυξε ιδιαίτερη συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα, εκδίδοντας έργα Ελλήνων ή ξένων συγγραφέων μεταφρασμένα από τον ίδιο. Από αυτά ξεχωρίζουν τα δικά του έργα, όπως η πεντάτομη Ελληνική Βιβλιοθήκη (1807), η οποία περιλαμβάνει βιογραφίες αρχαίων συγγραφέων, και το τρίτομο Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής (1809–1816). Το 1811, με υπόδειξη του Κοραή εξέδωσε στην Βιέννη το περιοδικό Ερμής ο Λόγιος, το πιο αξιόλογο

Πορτραίτο του Άνθιμου Γαζή.

Άνθιμος Γαζής προεπαναστατικό έντυπο, μέσα από το οποίο σχολιάζει ο ίδιος τα φιλολογικά γεγονότα και την δημιουργία πνευματικών ευρωπαϊκών κινημάτων. Ο ίδιος είχε την επιμέλεια του περιοδικού μέχρι το 1814. Το περιοδικό συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι το 1821. H χαρτογραφική του ενασχόληση ήταν πολύ αξιόλογη. Σημαντικότερο έργο του είναι ο Πίναξ Γεωγραφικός της Ελλάδος τον οποίο εξέδωσε στη Βιέννη το 1800, που θεωρείται μία νέα έκδοση της Χάρτας του Ρήγα. Μικρότερων διαστάσεων από αυτήν (102 Χ 104 εκ.), είναι σήμερα, ένας από τους σπανιότερους ελληνικούς χάρτες, αφού σώζονται μόνο 6 αντίτυπά του στο εξωτερικό. Ένα από αυτά κοσμεί την Κεντρική Εθνική Βιβλιοθήκη της Ιταλίας στη Φλωρεντία [1] . Ένας άλλος εξαιρετικά σπάνιος χάρτης του Γαζή (Άτλας περιέχων καθολικούς γεωγραφικούς πίνακας της υδρογείου σφαίρας) αποκτήθηκε από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστραλίας[2] . Ο Γαζής πίστευε ότι μόνο με την πνευματική αφύπνιση των υποδούλων θα επιτυγχανόταν η Επανάσταση. Όντας άνθρωπος πνευματικής αναζήτησης, ο Γαζής επιθυμούσε να αναπτυχθεί το επίπεδο του εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα. Το 1814, σε συνεργασία με τον Καποδίστρια και άλλους σημαντικούς Έλληνες, ίδρυσε την Φιλόμουσο Εταιρεία (Βιέννης), πολιτιστική οργάνωση, η οποία είχε ουσιαστικά πολιτική χροιά. Παράλληλα, ξεκίνησε την ανέγερση στην πατρίδα του προτύπου σχολείου, εστιασμένου στις φυσικές επιστήμες (βλ. Δημόσια Βιβλιοθήκη Μηλεών). Το 1817 έφτασε μέχρι την Οδησσό, προκειμένου να συλλέξει συνδρομές για την Σχολή. Εκεί τον βρήκε ο Σκουφάς και του προτείνει να γίνει μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Ο Γαζής δίστασε και έτσι επέστρεψε στις Μηλιές, όπου, μαζί με τον Γρηγόριο Κωνσταντά, οργάνωσε την Σχολή. Εκεί τον συνάντησε ο Ξάνθος, ο οποίος κατάφερε να τον πείσει να μπει στην Εταιρεία. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της, καθώς συνέβαλε στη μύηση νέων μελών και συνεννοήθηκε με ντόπιους οπλαρχηγούς, έτσι ώστε να προετοιμάσει την Επανάσταση. Υπήρξε ένα είδος συνδέσμου για τους Φιλικούς που βρίσκονταν στην Ρωσία και στην Μολδοβλαχία και τους μυημένους στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα. Την 1η Μαΐου του 1821, ανήμερα του Πάσχα, κήρυξε την επανάσταση στη Θεσσαλία και τη Μαγνησία και έλαβε μέρος σε όλες τις μετέπειτα μάχες στην περιοχή. Μετά την αποτυχία της επανάστασης στην Θεσσαλία, κατέφυγε στον Νότο και διορίσθηκε μέλος του Αρείου Πάγου. Συμμετείχε στις πρώτες εθνοσυνελεύσεις ως εκπρόσωπος της Θεσσαλίας (Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου[3] [4] , Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους[5] και Τροιζήνας[6] ), αλλά ύστερα έγινε σχολάρχης στην Τήνο και την Σύρο, όπου και πέθανε το 1828 σε ηλικία 70 ετών.

Άνθιμος Γαζής

Εργογραφία • Γραμματική των φιλοσοφικών επιστημών του Μπεντζαμίν Μαρτέν, Βιέννη, 1799 • Άτλας περιέχων καθολικούς γεωγραφικούς πίνακας της υδρογείου σφαίρας, Βιέννη, 1800 • Carte de la Grece ή Πιναξ Γεωγραφικός της Ελλάδος, 1800 (βλ. http://issuu.com/pinax.gazis/docs/ gazis20100710versionb) • Πίναξ Γεωγραφικός της Ευρώπης, 1807 • Πίναξ γεωγραφικός της Ασίας, 1807 • Πίναξ γεωγραφικός της Αμερικής, 1807 • Πίναξ γεωγραφικός της Αφρικής, 1807 • Άνθιμος Γαζής (1807). Βιβλιοθήκης Ελληνικής βιβλία δύο, Τόμος Α' : Περιέχοντα κατά χρονικήν πρόοδον τας περί των εξόχων Ελλήνων Συγγραφέων βεβαιωτέρας ειδήσεις / Συνερανισθέντα εκ παλαιών και νεωτέρων Κριτικών, και εκδοθέντα υπό Ανθίμου Γαζή του Μηλιώτου [7]. Εν Βενετία: Εκ της Τυπογραφίας Πάνου Θεοδοσίου του εξ Ιωαννίνων. Ανακτήθηκε την 11 Ιανουαρίου 2011. Εξώφυλλο του περιοδικού Ερμής ο Λόγιος του 1818. • Άνθιμος Γαζής (1807). Βιβλιοθήκης Ελληνικής βιβλία δύο, Τόμος Β' : Περιέχοντα κατά χρονικήν πρόοδον τας περί των εξόχων Ελλήνων Συγγραφέων βεβαιωτέρας ειδήσεις / Συνερανισθέντα εκ παλαιών και νεωτέρων Κριτικών, και εκδοθέντα υπό Ανθίμου Γαζή του Μηλιώτου [8]. Εν Βενετία: Εκ της Τυπογραφίας Πάνου Θεοδοσίου του εξ Ιωαννίνων. Ανακτήθηκε την 10 Ιανουαρίου 2011.

• • • •

Λεξικόν Ελληνικόν, Α΄ τόμος, Βενετία, 1809 Λεξικόν Ελληνικόν, Β΄ τόμος, 1812 Μαγνησία, 1814 Λεξικόν Ελληνικόν, Γ΄ τόμος, 1816

Επίσης, επιμελήθηκε την έκδοση των παρακάτω έργων: • • • • • • • • • • • •

Αδολεσχία Φιλόθεος του Ευγένιου Βούλγαρη, Βιέννη, 1801 Εις δόξαν Πατρός, Υιού και Αγ. Πνεύματος, του ενός Θεού, Βιέννη, 1801 Λογική του Κοντιγιάκ σε μετάφραση Δ.Φιλιππίδη, Βιέννη, 1801 Εγχειρίδιον συμβουλευτικόν περί φυλακής των πέντε αισθήσεων του Νικόδημου Αγιορείτου, Βιέννη, 1801 Χημική Φιλοσοφία του Φουρκρουά σε μετάφραση Ηλιάδη Θεοδόσιου Βιέννη, 1802 Επιτομή Αστρονομίας του Λαλάνδ σε μετάφραση Δανιήλ Φιλιππίδη, Βιέννη, 1802 Σύνοψις των κωνικών τομών Γουίδωνος του Γρανδή σε μετάφραση του Γερμανού Σπαρμιώτη, Βιέννη, 1802 Ακολουθία των μαρτύρων Μανουήλ, Σαβέλ και Ισμαήλ, Βιέννη, 1803 Αναλυτική πραγματεία των κωνικών τομών του Καϊλλέ σε μετάφραση Κωνσταντίνου Κούμα, Βιέννη, 1803 Γεωγραφία του Νικ. Θεοτόκη, Βιέννη, 1804 Ιστορία Καρόλου του ΙΒ΄ Βασιλέως της Σουηδίας του Βολταίρου σε μετάφραση του Κ.Τζιγαρά, Βιέννη, 1806 Γεωγραφία του Μελετίου Μήτρου, Βενετία, 1807

Άνθιμος Γαζής

Παραπομπές [1] Teca Digitale Ricerca - Home (http:/ / teca. bncf. firenze. sbn. it/ TecaViewer/ index. jsp?RisIdr=BNCF0003496582) [2] Gazes, Santini and the Sydney 2000 Paralympics – recent map acquisitions (http:/ / www. nla. gov. au/ pub/ gateways/ archive/ 48/ p15a01. html) [3] History of the Greek revolution: and of the wars and campaigns arising from the struggles of the Greek patriots in emancipating their country from the Turkish yoke, Τόμος 1, Thomas Gordon, Έκδοση 2, σελ. 323, εκδ. W. Blackwood, 1844 (http://books.google.gr/ books?id=6XS-gn5t3MAC& printsec=frontcover& dq=history+ of+ the+ greek+ revolution+ comstock& source=gbs_similarbooks_r& cad=2#v=onepage& q=& f=false) [4] Οι εγγενείς αδυναμίες των Εθνοσυνελεύσεων και των Προσωρινών Κυβερνήσεων και οι επιπτώσεις τους στην εκπαίδευση της επαναστατικής περιόδου (1821-1827) (http://www.syllogosperiklis.gr/ep_bima/epistimoniko_bima_6/01_tsoukalas.pdf) Γιώργος

Τσουκαλάς, Eπιστημονικό Bήμα, τ. 6, Ιούνιος 2006 [5] Συγκριτική μελέτη της Εκπαιδευτικής Πολιτικής του 19ου και του 20ου αιώνα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αθανασία Λουκοβίτη, Μεταπτυχιακή Διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2007 (http://www.alfavita.gr/artra/art8715b.php), 2.1. Η

περίοδος του απελευθερωτικού αγώνα [6] Κωνσταντάς Γρηγόριος 1753(;), Μηλιές Πηλίου - 1844, Μηλιές Πηλίου (http:/ / www. lib. uoa. gr/ hellinomnimon/ author/ / Konstandas. html) «όπου θα λάβει μέρος μαζί με τον Γαζή στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας. Βουρβέρης, 1974: 17»,

Βουρβέρης Κ., (1974), Γρηγόριος Κωνσταντάς, Ελληνική Ανθρωπιστική Εταιρεία, σ. 7-22, Αθήνα [7] http:/ / invenio. lib. auth. gr/ record/ 124273/ files/ 001. pdf [8] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 8/ 6/ e/ metadata-02-0000235. tkl

Πηγές • Β. Σκουβαράς και Κ. Μακρής, Αρχαιολογικός και ιστορικός οδηγός Θεσσαλίας. Εκδόσεις Όμηρος, Βόλος 1999, σσ. 66–69.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Γαζής Άνθιμος, 1758, Μηλιές Πηλίου – 1828, Ερμούπολη Σύρου (http://www.lib.uoa.gr/hellinomnimon/ authors//Gazis.html), Ελληνομνήμων Για τον Πίνακα Γεωγραφικό της Ελλάδος βλ. http://issuu.com/pinax.gazis/docs/gazis_20100710versionb

Σπύρος Γενήσαρλης

Σπύρος Γενήσαρλης Ο συνταγματάρχης Σπύρος Γενήσαρλης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και στρατιωτικός του 19ου αιώνα.

Βιογραφία Πήρε μέρος στους αγώνες του 1821 και πολέμησε σε πολλές μάχες. Έλαβε μέρος ενεργό στην επανάσταση της Κρήτης του 1866 και 1867. Πέθανε στην Αθήνα το 1881.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης, επιμ. (1881). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Ο Σπύρος Γενίσαρλης σε ξυλογραφία του περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1866

Παραπομπές [1] http:/ / www. archive. org/ details/ poikilstoaethni02raphgoog

Άγγελος Γέροντας

Ο Άγγελος Γέροντας

Όσα δεινά επέρασα από την αρχήν της επαναστάσεως μέχρι του τέλους…έπαθα, εζημιώθηκα σημαντικά, έγεινα μισός άνθρωπος. —Μνημεία της Ιστορίας των Αθηνών, τομ. Γ’, 1892

Άγγελος Γέροντας Ο Άγγελος Γέροντας (1785-1862) ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης και φιλικός. Μετά την απελευθέρωση διετέλεσε δήμαρχος Αθηναίων (1837, 1840).

Καταγωγή Ο Άγγελος Γέροντας κατάγονταν από την παλιά αρχοντική οικογένεια της Αθήνας με το επώνυμο Γέροντας. Η καταγωγή της οικογένειας ήταν από τον Μυστρά. Μετά την κατάληψη της πόλης από τους Οθωμανούς 10 1460, ένας κλάδος της οικογένειας εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εντάχθηκε στο αρχοντολόγιο της πόλης. Πρώτο γνωστό μέλος τη οικογένειας Γέροντα στην Αθήνα αναφέρεται ο Αλέξανδρος Γέροντας (γενν. 1672). Από το 18ο αιώνα μέλη της ανέπτυξαν σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα. Στην ίδια οικογένεια ανήκει και ο λόγιος μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης Γρηγόριος Σωτηριάνος.

Βιογραφία Ο Άγγελος Γέροντας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1785. Το 1820 εκλέχθηκε δημογέροντας και ταυτόχρονα προσχώρησε στη Φιλική Εταιρεία. Εργάστηκε με επιτυχία για την προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης στην περιοχή της Αττικής. Μετά την έκρηξη της επανάστασης, προσφέρθηκε προς διάσωση των Αθηνών ως όμηρος των Τούρκων μαζί με τους άλλους δύο συνάρχοντες δημογέροντες της Αθήνας και συγγενείς του, τον Παλαιολόγο και Προκόπιο Βενιζέλο. Τον Απρίλιο του 1821 συνελήφθη από τους Τούρκους μαζί με άλλους δημογέροντες και προκρίτους και τοποθετήθηκε στις φυλακές τις Ακρόπολης, όπου έμεινε αιχμάλωτος επί επτά μήνες. Στο διάστημα αυτό βασανίστηκε αφόρητα πολλές φορές και είδε τον θάνατο. Ωστόσο κατόρθωσε να διαφύγει και κατέφυγε στην Αίγινα, ενώ λίγο αργότερα επέστρεψε στην Αθήνα όπου και αποκαταστάθηκε στο αξίωμα του δημογέροντα. Το 1822 ανέλαβε το δικαστικό αξίωμα του κριτή, και την περίοδο 1824-1825 φαίνεται ότι είχε αναλάβει το καθήκον της είσπραξης του φόρου της δεκάτης στις περιοχές Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Χαλανδρίου με εντολή της Διοίκησης. Επί Καποδίστρια, ο Άγγελος Γέροντας ανέλαβε, για μικρό ωστόσο χρονικό διάστημα, το αξίωμα του κεντρικού επιτρόπου της Πελοποννήσου. Μετά το τέλος της Ελληνικής Επανάστασης διετέλεσε μέλος της «Προσωρινής Δημογεροντίας» της Αθήνας (1831-1832), λιμενάρχης και υγειονόμος του Πειραιά (1833-1834) ενώ το 1835 ανέλαβε το νέο τότε αξίωμα του «δημαρχιακού παρέδρου» της Αθήνας, το οποίο αντιστοιχούσε στο σύγχρονο αξίωμα του δημάρχου. Για αρκετά χρόνια ο Άγγελος Γέροντας αναλάμβανε αξιώματα στις δημοτικές αρχές της Αθήνας και υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της «Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας» το 1836. Διετέλεσε δύο φορές δήμαρχος Αθηναίων, (26 Ιανουαρίου - 10 Ιουνίου 1837 και 6 Ιουλίου 1840 - 5 Σεπτεμβρίου 1840). Στο έργο του περιλαμβάνονται και σύντομα απομνημονεύματα τα οποία δημοσιεύτηκαν από το Δημήτριο Καμπούρογλου στα «Μνημεία της Ιστορίας των Αθηνών» (τομ. Γ’, 1892). Απεβίωσε το 1862. Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει παιδιά. Κόρες του ήταν η Πηγή Γέροντα, σύζυγος του Μιχαήλ Καλλιφρονά, και Μαριάννα Σωτηριανού - Γέροντα, σύζυγος του Γρηγορίου Καμπορούρογλου. Εγγονός του ήταν ο Ακαδημαϊκός Δημήτριος Καμπούρογλου.

Άγγελος Γέροντας

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης (1891). Ποικίλη Στοά: Εθνικό Ημερολόγιο 1891 [1]. Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Ανακτήθηκε την 6 Ιουνίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ poikili_stoa/ issue/ view/ 2002

Νικόλαος Γεωργακόπουλος Ο Νικόλαος Γεωργακόπουλος ή Μοθώνιος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μεθώνης. Τον έστειλαν οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς στους προύχοντες των Καλαβρύτων για να τους πει να πάν άφοβα στην Τριπολιτσά γιατί δεν επρόκειτο να κακοποιηθούν. Μετά την επανάσταση πήρε και αυτός τα όπλα και πολέμησε καθ' όλον τον αγώνα. Κατά την έφοδο της Τριπολιτσάς μεσολάβησε στον Κολοκοτρώνη και έσωσε την ζωή της οικογένειας του Σεμή Εφέντη, φίλου του και γιου του Σεχτετσίπ Εφέντη Τριπολιτσιώτου. Επί Ιμβραήμ αιχμαλωτίστηκε στους Ναυαρίνους με πολλούς άλλους Άραβες. Εκεί πέθανε άρρωστος από πανούκλα.

Νικόλαος Γεωργακόπουλος (Καμενίτσα)

Νικόλαος Γεωργακόπουλος (Καμενίτσα) Ο Νικόλαος Γεωργακόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Καμενίτσα της Γορτυνίας το 1808. Είδε την μητέρα του να πέφτει από ένα ψηλό βράχο και έμεινε ορφανός. Πήγε στο Ναύπλιο και και μπήκε υπό την προστασία του Παναγιώτη Σπανόπουλου, γραμματέα του Κυβερνήτη στο Υπουργείο Εσωτερικών. Εκεί πήγε σχολείο στο λεγόμενο «Βουλευτικό», στο οποίο δίδασκαν οι μεγάλοι του Γένους διδάσκαλοι, ο Γεώργιος Γεννάδιος, ο Ανδρέας Δεσποτόπουλος, ο Αναστάσιος Λεόντιος και άλλοι. Μετά το σχολείο πήγε στην Αθήνα, που στο μεταξύ έγινε πρωτεύουσα του κράτους και μπήκε στην υπηρεσία του Μιχαήλ Σούτσου, Βοεβόδα της Μολδαβίας. Για τις υπηρεσίες του στον αγώνα τιμήθηκε με το αριστείο του Αγώνος από τον Όθωνα. Πέθανε το 1904.

Πηγές

Τσιγκογραφία του Νικόλαου Γεωργακόπουλου από το περιοδικό Ημερολόγιον Σκόκου, 1905

• ανώνυμος (1905). Κωνσταντίνος Σκόκος. ed. Ημερολόγιον Σκόκου [1]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. σελ. 321-323. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010. (pdf) [2]

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ hmerologio_skokou/ issue/ view/ 1042 [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ test2. php?art=12092

Αντώνιος Γεωργαντάς

Αντώνιος Γεωργαντάς Ο υποστράτηγος Αντώνιος Γεωργαντάς (1799 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στη Λιβαδειά το Μάρτιο του 1799. Με την έκρηξη της επανάστασης μπήκε στον αγώνα και υπηρέτησε ως υπασπιστής του Οδυσσέα Ανδρούτσου και γραμματέας του Καραϊσκάκη. Πολέμησε στο Φάληρο, στην Πέτρα, στην Κάρυστο, στο Δίστομο, όπου και διακρίθηκε, και ο Οδυσσέας του ανέθεσε σπουδαία αποστολή στον Τούρκο πασά. Ο Γεωργαντάς εξελέγη αρχηγός των Δερβενοχωρίων, και χιλίαρχος. Παραιτήθηκε του αξιώματος από μετριοφροσύνη γιατί είπε ότι ήταν και άλλοι οπλαρχηγοί εξίσου άξιοι του βαθμού, και ο απλός βαθμός του στρατιώτη της εθνικής παλιγγενεσίας είναι επαρκής τιμή για αυτόν. Απεβίωσε στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 1884.

Ο Αντώνιος Γεωργαντάς

Πηγές • Αντώνιος Γεωργαντάς [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Γεώργιος Κασδόνης, επιμ. (22 Ιανουαρίου 1884). Δελτίον της Εστίας, αριθ. 369 [2]. Αθήνησι: τύποις Κορρίνης. Ανακτήθηκε την 30 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 68585 [2] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH29540b6e7d10d386c196dd

Αδελφοί Γιαννακόπουλοι

Αδελφοί Γιαννακόπουλοι Οι Γιαννακόπουλοι ήταν αγωνιστές του 1821. Πρόκειται για τους αδελφούς Γεώργιο, Κωνσταντή και Δημήτριο Γιαννακόπουλο από την κωμόπολη του Λειβαρτσίου. Ο Γεώργιος και ο Κωνσταντής ευρισκόμενοι στην Οδυσσό ενεργούσαν για την επανάσταση. Έπειτα δε ακολούθησαν τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στην Βλαχία, κατατάχτηκαν στον Ιερό Λόχο και πολέμησαν στην Μάχη του Δραγατσανίου. Επανήλθαν στην Πελοπόννησο και με τους άλλους τους συγγενείς και αδελφούς υπηρέτησαν την πατρίδα. Ο Δημήτριος αιχμαλωτίστηκε στο Χλουμούτσι μαζί με τον Μιχαλάκη Σισίνη.

Τσανετάκης Γιαννέτας Ο Τσανετάκης Γιαννέτας ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Μιστρά. Σκοτώθηκε στην μάχη Βασιλικών Κορίνθου.

Γιώργος Γιαννιάς

Γιώργος Γιαννιάς Ο Γιώργος Γιαννιάς ( - 13 Ιουνίου 1821) ήταν αγωνιστής της Επανάστασης του 1821. Ήταν γιος του Κωνσταντίνου Γιαννιά, επίσης αγωνιστή της Επανάστασης. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 στην περιοχή του Αντρωνίου στρατοπέδευαν διάφορα σώματα Ελλήνων. Ένα εξ αυτών, με αρχηγό τον Καπετάν Γιώργη Γιαννιά (Γιαννόπουλο) ή «Ντελή» ή «Δελή» ή (τρελό) Γιώργη , παιδί του περιβόητου Γιαννιά από την Προστοβίτσα Τριταίας γιος κλεφτοαρματολού καπετάνιου που έδρασε ως το 1807 όπου πιάστηκε και κρεμάστηκε στο δρόμο Τρίπολης Πάτρας έπειτα από την προδοσία του κουμπάρου του όπως μας το λέει το δίστιχο δημοτικό: Κουμπάροι φάγανε τον Γιαννιά κουμπάροι και τον Ζαχαριά Πολλά δημοτικά τραγούδια εξύμνησαν τον ηρωισμό του. Κοντά στην θέση που έγινε η μάχη στο Αντρώνι (Σπαρτουλιά) έχει στηθεί μνημείο προς τιμήν του.

Βιογραφία Είχε γεννηθεί στην Προστοβίτσα Αχαΐας. Ο Σπυρίδων Τρικούπης στην ιστορία της Ελληνικής επανάστασης , που έγραψε, τον αναφέρει σαν Γιαννόπουλο που μάλλον ήταν και το πραγματικό του επώνυμο και μας λέει ότι ήταν γνωστός για την τόλμη του. Το Μάρτιο του 1821 μπήκε από τους πρώτους στον αγώνα με το δικό του μικρό στρατιωτικό σώμα. Έδωσε πολλές μάχες και κυρίως με τους Τουρκαλβανούς του Λάλα Ηλείας. Στις 27 Μαΐου 1821 συγκρούστηκε με 1500 Τουρκολαλαίους στα στενά του Κατσαρού με αποτέλεσμα τον θάνατο 120 Τούρκων. Στις 13 Ιουνίου 1821, όταν οι Έλληνες πολιορκούσαν το Λάλα, στα σύνορα με την Ηλεία, κρατούσε την προφυλακή του ελληνικού στρατοπέδου. Σε μία εφόρμηση των Λαλαίων στο χωριό Κούμανι τους επιτέθηκε με 100 άντρες αλλά μπροστά στο μεγάλο πλήθος των Τουρκαλβανών οι περισσότεροι συμπολεμιστές του δείλιασαν και έφυγαν. Έμεινε με οκτώ άνδρες και πολέμησε σκληρά· όταν τελείωσαν τα πολεμοφόδια, έβγαλαν τα γιαταγάνια τους και πολέμησαν σε άνιση μάχη σώμα με σώμα μέχρι να πέσουν όλοι. Φιλικός σύμφωνα με τα αρχεία της Τσαρικής αστυνομίας ο Γιώργης Γιαννιάς ακολουθούμενος από 100 παλικάρια συγκρούστηκε με 1500 Τουρκολαλαίους στα στενά του Κατσαρού στις 17 Μάη του 1821 (με το παλιό)ή 30 Ιούνη με το σημερινό ημερολόγιο. Βλέποντας τους δεκαπενταπλάσιους Λαλαίους να τους περικυκλώνουν , οι άντρες του Καπετάν Γιώργη Γιαννιά διέσπασαν τον κλοιό με τα ξίφη στα χέρια αφήνοντας τον αρχηγό με 12 παλικάρια. Ο Γιαννιάς σαν άλλος Χαράλαμπος Βιλαέτης (όταν κηρύχθηκε η επανάσταση εντάχθηκε ως υπαρχηγός του Χ. Βιλαέτη) συνέχισε τον πόλεμο επί 8 ώρες με καύσωνα, παρόλο που οι Τούρκοι του πρότειναν δελεαστικούς όρους παράδοσης. Δεν άντεξε όμως ούτε αυτός ούτε και τα παλικάρια του. Ωστόσο η φθορά που επέφερε στον εχθρό ήταν 120 Τούρκοι. Κοντά στην θέση που έγινε η μάχη στο Αντρώνι (Σπαρτουλιά) έχει στηθεί μνημείο προς τιμήν του.

Γιώργος Γιαννιάς

Δημοτικά τραγούδια Πολλά δημοτικά τραγούδια εξύμνησαν τον ηρωισμό του. Ο ΔΕΛΗ-ΓΙΩΡΓΗΣ Βγήκαν οι Τούρκοι για ζαϊρέ ούλοι καβαλαρία αναστενάζει η κάπελις, βογκάει η Πηνεία. Τα στανοτόπια ρήμαξαν, κλείσανε τα μοναστήρια, μοιρολογάει η κάπελις κι ακούγεται στη Ζήρια. Στη Νοτενά ο καλόγερος στο κιάλι του κοιτάζει βλέπει τον τόπο να καίγεται και βαριαναστενάζει φωνάζει το καλογεροπαίδι να πάει στον Ντελή- Γιώργη να κατεβεί απ’ τον Ωλονό απόψ’ του Αι- Γιώργη Κι ο Ντελή-Γιώργης έλειπ’ απόψε στην γιορτή του στην Μπροστοβίτσα γλένταγε μ’ όλο το ορδί του "Τρία πουλάκια κάθονται στη ράχη στο Ξυβούνι το’να τηράει την Κάπελη, και τ’ άλλο την Κερτίζα το τρίτο το καλλίτερο μοιρολογάει και λεει: -Διαβάτες που διαβαίνετε εσείς ν’ όπου περνάτε μην είδατε τον Καπετάν Γιαννιά τον Γιώρη τον λεβέντη μήτε σε δρόμο φάνηκε, μήτε σε φίλου σπίτι; -Εψές, προψές τον είδαμε στου Κατσαρού τ’ αλώνια μ’ εννιά λεβέντες χόρευε, μ’ εννέα Ντερβιναίους κι από μπονόρα έβριζε, αγάδες φοβερίζει"

Πηγές • Φωτάκου, Πελοποννήσιοι αγωνιστές του 1821, Νικηταρά απομνημονεύματα, εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 1996. • Σπυρίδωνος Τρικούπη, Ιστορία της Ελληνικής επανάστασης, Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Λιβάνη,Αθήνα 1993, SET ISBN 9602363703 • Χρήστου Κορύλλου-Στ. Θεοχάρη , Πεζοπορία από Πατρών είς Καλαμάς, Εν Πάτραις τυπογραφείον "Ο Κάδμος" 1891, επανέκδοση , εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2004, ISBN 960-8260-52-3 • Ιστοσελίδα www.antroni.gr [1] του Κώστα Παπαντωνόπουλου.

Παραπομπές [1] http:/ / www. antroni. gr

Παναγιώτης Γιατράκος

Παναγιώτης Γιατράκος Ο Παναγιώτης Γιατράκος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τo χωριο Άρνα της επαρχίας του Μυστρά. Ο οίκος των Γιατρακέων κατάγεται από τους Μεδίκους τής Φλωρεντίας και το επίθετο Γιατράκος αποτελεί μετάφραση της λεξης Medicci που σημαίνει Γιατροί στα Ιταλικά. Η οικογένεια των Γιατρακέων προσέφερε πολλά στην πατρίδα. Ο δε Παναγιωτάκης ήταν από όλους τους αδελφούς του πιο ενθουσιασμένος και πιο δραστήριος και διέπρεψε κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς παραμένοντας ως της αλώσεώς της. Αργότερα πήγε στην Αργολίδα και την Κορινθία και πολέμησε εκεί στην πτώση του φρουρίου. Πολέμησε επίσης και στο Μεσολόγγι βοηθώντας τους εκεί αδελφούς του. Ο Παναγιώτης Γιατράκος

Η επαρχία του Μυστρά ανάδειξε πολλούς καλούς στρατιώτες, ο Παναγιωτάκης Γιατράκος όμως ήταν ο μόνος ισχυρός αρχηγός που υπήρξε στην περιοχή του. Αποδυναμώθηκαν οταν μέλος του οίκου των Γιατρακέων εκτέλεσαν τον πιστό προσκυνημένο της κυβέρνησης (έτσι αποκαλούσαν οι Αρκάδες και οι Μανιάτες τους συνεργάτες της κυβέρνησης) Παναγιώτη Κρεββαττά.

Απόστολος Γιαυράκος

Απόστολος Γιαυράκος Ο Απόστολος ή Γιαυράκος ήταν Έλληνας ιατρός και αγωνιστής της Επαναστάσεως του 1821. Ήταν από την Λεβέτσοβα της Λακεδαιμονίας και πρακτικός γιατρός. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και μύησε ένδεκα πλοιάρχους και δέκα εμπόρους στις Σπέτσες και στην Σπάρτη. Πρόσφερε τον Απρίλιο του 1821 τέσσερις χιλιάδες γρόσια στο κοινό των Σπετσών. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασίας ως πολεμικός αρχιχειρούργος. Εγκαταστάθηκε στις Σπέτσες και θεράπευε δωρεάν όλους τους τραυματίες από όλο το Αιγαίο. Υπηρέτησε πολλές φορές ιατρός σε πλοία και διέθετε το μερίδιό του υπέρ του κοινού ταμείου για τους άπορους ναυτικούς. Όταν έπεσε η Μονεμβασιά εγκαταστάθηκε εκεί και ίδρυσε νοσοκομείο, έγινε δε έφορος του Κάστρου της Μονεμβασιάς. Απεβίωσε κατά την επιδρομή του Ιμπραήμ.

Συγγράμματα Κατέγραψε ημερολόγιο καθ' όλη την διάρκεια της υπηρεσίας του όπου αναφέρεται στατιστική των θεραπειών του, περιγράφοντας τα μέσα της τότε χειρουργικής και τα θεραπευτικά αποτελέσματα, ώστε να επέρχονται όσο το δυνατόν λιγότεροι θάνατοι.

Γιουρουκίδες Ο καπεταναίοι Γιουρουκίδες ήταν αγωνιστές του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πρόκειται για τα δυο αδέλφια Γιαννάκη και Φίλη Η καταγωγή τους ήταν από την Κόρινθο. Υπηρέτησαν στρατιώτες παίρνοντας μέρος στην πολιορκία της Κορίνθου. Εκτός αυτού κάναν εξορμήσεις με άλλους στρατιώτες. Έλαβαν μέρος στην εκστρατεία του Δ. Υψηλάντη στην Ρούμελη και σ' αυτήν του Καραΐσκάκη στην Αθήνα και διακρίθηκαν σαν παλικάρια.

Κωνσταντίνος Γκίκας

Κωνσταντίνος Γκίκας Ο Κωνσταντίνος Γκίκας ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Πύργου. Βρέθηκε σε πολλές μάχες και προπάντων στην μάχη του Λάλα και την πολιορκία της Πάτρας. Υπήρξε δε και στο Μεσολόγγι, υπό τις διαταγές του Γ. Σισίμη, και έπειτα του Χρύσανθου. Στην πολιορκία της Ακρόπολης υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Καραΐσκάκη και φάνηκε πολύ χρήσιμος.

Φραγκίσκος Γκραγιάρ Ο Φραγκίσκος Γκραγιάρ (1794-1853) (Francois Graillard), ήταν Γάλλος στρατιωτικός και φιλέλληνας, γιος Γάλλου συνταγματάρχη και απόφοιτος της Στρατιωτικής Ακαδημίας του Παρισιού.

Βιογραφία Σε ηλικία 18 ετών, το 1812, έλαβε μέρος στις ναπολεόντειες εκστρατείες λαμβάνοντας το βαθμό του λοχαγού. Σε κάποια όμως επιδρομή συνελήφθη αιχμάλωτος από του Ρώσους. Όταν απελευθερώθηκε είχε ξεσπάσει η ελληνική επανάσταση του 1821 στην οποία και έσπευσε να βοηθήσει το ελληνικό έθνος. Έφθασε στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 1821 με άλλους φιλέλληνες και εντάχθηκε αρχικά στη δύναμη του Μαιζώνα, διέπρεψε στα πεδία των μαχών Ναυπλίου, Κορίνθου, Πέττα, της πολιορκίας Μεσολογγίου, Θηβών, Πέτρας, και Μύλων όπου και τραυματίσθηκε (16 Ιουλίου 1825). Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος στη συνέχεια τον τοποθέτησε ως λοχαγό των Γενικών Επιτελών όπου και υπηρέτησε υπό τον αρχιστράτηγο Υψηλάντη όπου και μετείχε στην εκστρατεία απελευθέρωσης της Δυτικής Ελλάδας στην οποία και τραυματίσθηκε για 2η φορά (Φάληρο 1827). Όταν ανέλαβε ο Ιωάννης Καποδίστριας προάχθηκε σε συνταγματάρχη και διετέλεσε γενικός διοικητής του πρώτου οργανωμένου τότε ελληνικού στρατού. Όταν έφθασε ο νεαρός Βασιλεύς Όθων στην Ελλάδα προσέλαβε αυτόν ως αρχηγό του Στρατιωτικού Οίκου του, (Φεβρουάριος 1833). Τέλος όταν αποφασίσθηκε η ίδρυση του νέου αστυνομικού σώματος της Χωροφυλακής ανετέθη στον Γκραγιάρ η αρχηγία αυτής. Οι αναμφισβήτητες γνώσεις του επί της στρατιωτικής τακτικής αλλά και τα πνευματικά και ηθικά προσόντα του, ευψυχίας και πίστης, τιμόταν ιδιαίτερα από το σύνολο σχεδόν των αγωνιστών του 1821, και ο διορισμός του αυτός επέφερε περισσότερο ικανοποίηση και σεβασμό στο πρόσωπό του σε μια εποχή πλήρους αναρχίας. Ο Γκραγιάρ παρέμεινε αρχηγός για λιγότερο από δύο χρόνια. Είχε εισηγηθεί επανειλημμένα τη μη ανάμειξη πολιτικών προσώπων στο έργο της Χωροφυλακής, στην ευρύτερη δικαιοδοσία του αρχηγού και στη βελτίωση της στρατολογίας, της εκπαίδευσης και του στρατωνισμού. Οι εισηγήσεις του αυτές δεν εισακούσθηκαν από την Αντιβασιλεία και αναγκάσθηκε τον Δεκέμβριο του 1835 να παραιτηθεί. Στις 19 Φεβρουαρίου του 1848 διορίσθηκε εκ νέου Αρχηγός της Χωροφυλακής, πλην όμως πέντε μήνες μετά, τον Ιούλιο, επανήλθε στο στρατό με τον βαθμό του υποστράτηγου όπου και αποστρατεύθηκε λίγο αργότερα με τον τίτλο του επίτιμου

Φραγκίσκος Γκραγιάρ αντιστράτηγου. Ο Φραγκίσκος Γκραγιάρ υπήρξε επίσης προσωπικός φίλος του Ιωάννη Κωλέττη και της Δούκισσας της Πλακεντίας. Είχε τιμηθεί με πολλά παράσημα. Πέθανε στις 9 Μαΐου του 1853 στη Κηφισιά όπου διέμενε μόνιμα και κηδεύτηκε με μεγάλες τιμές.

Ιωάννης Γκριτσάλης Ο Ιωάννης Γκριτσάλης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Κωνσταντινούπολη. Μαζί με τον αδερφό του Δημήτριο πήγε στα Μαγούλιανα της Γόρτυνος όπου έμεινε πολεμώντας με τους Καρυτινούς στην Πολιορκία της Τριπολιτσάς. Μετά την άλωση της Πόλης πήγε στα Κοντοβούνια της πατρίδας του όπου έγινε ξακουστός καπετάνιος και φημισμένος για την παλικαριά του στους πολέμους. Φυλακίστηκε στην Ύδρα μαζί με τους άλλους.

Στυλιανός Γονατάς (πρεσβύτερος) Ο Στυλιανός Γονατάς (1807 - 1872) ήταν Έλληνας στρατιωτικός. Γεννήθηκε στα Κυδώνια της Μικράς Ασίας και παρακολούθησε μαθήματα στη σχολή των Κυδωνίων. Συμμετείχε στον Ιερό Λόχο και στη Μάχη στο Δραγατσάνι και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, όπου εντάχθηκε στον τακτικό στρατό συμμετέχοντας σε αρκετές μάχες. Το 1828 έγινε λοχαγός πεζικού και το 1859 συνταγματάρχης πεζικού. Αποστρατεύθηκε το 1865 με τον βαθμό του υποστρατήγου. Είχε τιμηθεί με τον χρυσό σταυρό του σωτήρος. Από το 1838 είχε εγκατασταθεί στην Πάτρα. Είχε πραγματοποιήσει δύο γάμους. Παιδιά του ήταν οι Δημοσθένης και Επαμεινώνδας Γονατάς. Εγγονός του ήταν ο Στυλιανός Γονατάς.

Αθανάσιος Γουδέλης

Αθανάσιος Γουδέλης Ο Αθανάσιος Γουδέλης ήταν οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από την Μάνη.

Δράση Ο Γουδέλης καταγόταν από την Αράχωβα Οιτύλου (νυν Καρυές).Υπηρέτησε στον Αγώνα ως οπλαρχηγός,στο πλευρό των Μαυρομιχάληδων και του Μούρτζινου ενώ τροφοδοτούσε με δικά του έξοδα το ένοπλο σώμα το οποίο διοικούσε.Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες και διακρίθηκε στις πολιορκίες των μεσσηνιακών φρουρίων που ήταν υπό την κατοχή των Τούρκων στις αρχές της Επανάστασης,στην πολιορκία του Άργους,στην πολιορκία της Τριπολιτσάς καθώς και στην καταστροφή του εκστρατευτικού σώματος του Μαχμούτ Δράμαλη. Μετά την ολοκλήρωση του Αγώνα,κρίθηκε ως αξιωματικός της Ζ' τάξης.

Πηγές • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη,τόμος 7ος,σελ 84.

Βασίλης Γούδας Ο Βασίλης Γούδας (1779 - 1845) ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού.

Βιογραφικά στοιχεία Ο Γούδας γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1779.Συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821 διατελόντας γραμματέας καθώς και υπασπιστής του Μάρκου Μπότσαρη και έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1845, φέροντας το βαθμό του αντιστράτηγου. Ανηψιός του ήταν ο γιατρός, συγγραφέας και πολιτικός Αναστάσιος Γούδας.

Πηγές • Βασίλης Γούδας [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη,τόμος 7ος,σελ 84

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 67003

Βασίλης Γούδας. Πορτραίτο από τον ζωγράφο Louis Dupré (1789-1837)

Θεόδωρος Γούλελος

Θεόδωρος Γούλελος Ο καπετάνιος Θεόδωρος Γούλελος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Λεωνιδίου. Μαζί με τον Παναγιώτη Σαράντη και άλλους διακοσίους περίπου πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και συντέλεσε πολύ κατά την έφοδο της πόλης. Αργότερα βρέθηκε και στην Αργολίδα και πολέμησε τον Δράμαλη όταν αυτός οπισθοχώρησε στην Κόρινθο. Τοποθετήθηκε στο χωριό Κλένια προς αποκλεισμό του Δράμαλη στην Κόρινθο και έμεινε εκεί μέχρι τέλους. Τιμήθηκε με έπαινο για την ανδρεία του.

Λάμπρος Γούσης Ο Λάμπρος Γούσης ο επιλεγόμενος και «Ρεγγίνας» ήταν Σουλιώτης οπλαρχηγός. Διακρίθηκε σ΄ όλους του αγώνες των Σουλιωτών κατά του Αλή Πασά. Μετά την 3η εκστρατεία αυτού και τη συνθηκολόγηση των Σουλιωτών (1803), εκπατρίστηκε στη Κέρκυρα όπου και υπηρέτησε στα τάγματα που δημιούργησαν οι Γάλλοι και στη συνέχεια υπηρέτησε στα τάγματα του Βασιλέως της Νάπολης, εξ ου και έλαβε από τους συμπατριώτες του το παρωνύμιο «Ρεγγίνας». Μετά τον θάνατο του Αλή Πασά επέστρεψε και εκπαιδευμένος πλέον στη στρατιωτική τακτική συγκρότησε αμέσως ιδιαίτερο σώμα από Σουλιώτες και αγωνίσθηκε για την απελευθέρωση στη Στερεά Ελλάδα. Μετά τη πτώση του Μεσολογγίου ήρθε στην Αττική, λαμβάνοντας μέρος σε πολλές μάχες και ειδικότερα στη πολιορκία της Αθήνας. Κατά τη διάρκεια αυτών των αγώνων είχε τραυματισθεί κατ΄ επανάληψη. Μετά την απελευθέρωση προάχθηκε σε ταξίαρχο. Με την έλευση του Βασιλέως Όθωνα αμείφθηκε με το χαλκό αριστείο του αγώνος και λογίσθηκε υπολοχαγός.

Πηγές • Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια τομ.Η΄, σελ.659. • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τομ.Ε΄, σελ. 636.

Εμμανουήλ Γραντάκης

Εμμανουήλ Γραντάκης Ο Εμμανουήλ Γραντάκης (1766 - ;) ήταν Έλληνας αγωνιστής του '21 και της Κρητικής επανάστασης, καθώς και υπεραιωνόβιος.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα Σφακιά το 1766. Αποδήμησε μαζί με τον πατέρα του στην Αίγυπτο, και επέστρεψε στην Ελλάδα. Πήρε μέρος σε διάφορους πολέμους της επανάστασης του 1821 και στην Κρητική επανάσταση. Παντρεύτηκε σε ηλικία 52 χρονών. Το 1884 ήταν 118 χρονών. Αν και επανειλημμένα είχε προσβληθεί από αποπληξία, γενικά ήταν υγιέστατος, αν και λίγο βαρήκοος. Περιερχόταν κάθε μέρα πεζός στις διάφορες στρατιωτικές αρχές και παραπονούνταν, επειδή, όπως έλεγε, καταπατήθηκαν τα δικαιώματά του. Η μακροβιότης στην οικογένειά του ήταν κληρονομική. Η μητέρα του πέθανε το 1884 ή λίγο προηγουμένως, σε ηλικία 134 χρονών. Η σύζυγός του έγινε επίσης 117 χρονών.

Πηγές • Γ. Κασδόνης, επιμ. (1884). Εστία, Τόμος Δέκατος Έβδομος, Τεύχος 419 [1]. Αθήνησι: Γ. Κασδόνης. Ανακτήθηκε την 30 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH01217e6e8ea607aac4eee1fe

Δημήτριος Τσιγκουράκος Γρηγοράκης

Δημήτριος Τσιγκουράκος Γρηγοράκης Ο Τσιγκουράκος Γρηγοράκης ήταν αγωνιστής του 1821.

Πηγές • Αναστάσιος Γούδας (1876). Bίοι Παράλληλοι, Τ. 8, Ήρωες της ξηράς [1]. Εν Aθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Μ. Π. Περίδου. Ανακτήθηκε την 14 Ιουνίου 2010.

Ο Τσιγκουράκος Γρηγοράκης

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ b/ 2/ 3/ metadata-02-0000302. tkl

Πιέρρος Γρηγοράκης

Πιέρρος Γρηγοράκης Ο Πιέρρος (Πέτρος) Γρηγοράκης αποκαλούμενος Μπεϊζανδές ή και Μαγγιόρος, (1770 - 1836) ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από την Μάνη.

Βιογραφία Καταγόταν από ιστορική οικογένεια της Μάνης που προεπαναστατικά μέλη της είχαν φτάσει στο αξίωμα του Μπέη και σε άλλα στρατιωτικά αξιώματα. Πατέρας του ήταν ο Τζανέτμπεης Γρηγοράκης που είχε χρηματίσει Μπέης της Μάνης το 1782-1798 και γιος του ο στρατηγός Τζανετάκης Γρηγοράκης. Το 1782 βρέθηκε όμηρος μαζί με τον αδελφό του στην Κωνσταντινούπολη σαν μέσο εκβίασης για να δεχτή ο πατέρας του το Μπεηλίκι της Μάνης. Το 1805 μετά την δολοφονία του Ζαχαριά από τον Αντώνμπεη Γρηγοράκη ξεσήκωσε τους Μανιάτες αλλά αναγκάστηκε να διαφύγει στην συνέχεια στην Ζάκυνθο, αργότερα του δόθηκε χάρη κι επέστρεψε. Το 1821 πήρε μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασίας και σε άλλες μάχες, ήταν πληρεξούσιος της Μάνης στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823.

Παραπομπές • Μάνη ιστορία [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. mani. org. gr/ istor/ halkleft/ halasmos_kleftourias. htm

Αθανάσιος Γρηγοριάδης Ο Αθανάσιος Γρηγοριάδης (1793 - Αθήνα 1871) ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Τριφυλία στις 13 Μαρτίου 1793. Η οικογένειά του ήταν ξακουστή και η αρχαιότερη της επαρχίας αυτής. Πήγε σχολείο στην Δημητσάνα της Γορτυνίας. Μυήθηκε στα μυστήρια της Φιλικής Εταιρείας τον Νοέμβριο του 1820 από τον Γρηγόριο Παπαφλέσσα, και αφού συνεννοήθηκε με τους άλλους πατριώτες της Πελοποννήσου ξεκίνησε την Επανάσταση στην επαρχία της Τριφυλίας στις 25 Μαρτίου του 1821. Πολλές θυσίες πρόσφερε στον αγώνα. Υπηρέτησε ως στρατιωτικός και πολιτικός, και έκανε και από μόνος του εκστρατείες όπου ήταν ανάγκη, αφού είχε μεγάλη δύναμη στην επαρχία λόγω της πολυάριθμης οικογένειάς του, και επειδή είχε θείο τον αρχιερέα της Μεθώνης Γρηγόριο. Τέθηκε επί κεφαλής χιλίων οπλιτών, επιτέθηκε στους Τούρκους και τους έδιωξε από το Νεόκαστρο και την Μεθώνη, και αλλού, όπου και αν πολεμούσε. Έγινε και πληρεξούσιος των Εθνικών Συνελεύσεων, βουλευτής και γερουσιαστής, και υπηρέτησε και σε άλλες πολιτικές υπηρεσίες. Επί των εμφυλίων πολέμων του 1824 και 1825 κηρύχτηκε και αυτός αντάρτης, καταδιώχτηκε αλλά δεν συνελήφθη. Στα χρόνια του Καποδίστρια διορίστηκε διοικητής της Νάξου, Πάρου και Αντιπάρου. Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια ο Γρηγοριάδης ήταν ο σπουδαιότερος αντίπαλος των αντικυβερνητικών. Επί Όθωνα διετέλεσε πληρεξούσιος το 1843, γερουσιαστής το 1844, αντιπρόεδρος της Γερουσίας το 1852, και με την μεταπολίτευση πληρεξούσιος το 1862. Αργότερα έγινε και βουλευτής.

Αθανάσιος Γρηγοριάδης Τιμήθηκε με το αργυρό παράσημο του αγώνα, το χρυσό παράσημο του Σωτήρος, με τον σταυρό των Ταξιαρχών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος. Απεβίωσε το Οκτώβριο του 1871.

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Ιωάννης Αρσένης (1883). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 10 Σεπτεμβρίου 2009.

Παραπομπές [1] http:/ / www. archive. org/ details/ poikilstoaethni01raphgoog

Γεώργιος Γρηγοριάδης Ο Γεώργιος Γρηγοριάδης (1795 - 1858) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821, και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κυπαρισσία το 1795. Αδελφός του ήταν ο Αθανάσιος. Πήρε μέρος στην Ελληνική επανάσταση από την αρχή μέχρι το τέλος. Στα χρόνια των εμφυλίων διενέξεων μέχρι και μετά τον θάνατο του Καποδίστρια συμμετείχε παντού στις ενέργειες του αδελφού του. Διετέλεσε πληρεξούσιος και βουλευτής σε δύο συνελεύσεις, το 1822 και το 1823. Απεβίωσε στην Κυπαρισσία το 1858.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης (1883). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 10 Σεπτεμβρίου 2009.

Γεώργιος Γρήντζαλης

Γεώργιος Γρήντζαλης Ο Γεώργιος Γρήντζαλης ήταν σπουδαίος Έλληνας αγωνιστής στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 αλλά και πολύ επικίνδυνος ληστής.

Βιογραφία Φέρεται να γεννήθηκε στη Κορώνη. Κατά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ήταν "μπουλουκτζής" στη περιοχή της Μεθώνης. Υπήρξε από τους αγριότερους πολεμιστές. Εκδικούμενος το φόνο των οικείων του στη Κορώνη, διέπραξε πλήθος από θηριωδίες κατά την παράδοση της Μεθώνης και την παρασπονδία της συνθηκολόγησης του Νεοκάστρου. Το 1824 ανέλαβε επικεφαλής μικρού σώματος Μανιατών των επιλεγομένων "κακοβουλίων" και προέβη στην αξιομνημόνευτη επίθεση εναντίον της Κορώνης όπου ανερχόμενος τα τείχη του κάστρου της ανάρτησε τη σημαία του σταυρού. Αποτυγχάνοντας όμως την κατάληψη από την έφοδο εκείνη, εγκατέλειψε τον αγώνα κατά των Τούρκων και μετέβη στην Ύδρα όπου ανέλαβε να συμμετάσχει σε διάφορες θαλάσσιες πειρατικές δραστηριότητες. Ένεκα αυτών συνελήφθη από τον Χάμιλτον απ΄ όπου κατάφερε όμως να δραπετεύσει, και το 1826 ξανάρχισε ζωηρότερα τον αγώνα του εναντίον του Ιμπραήμ. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη σχημάτισε ομάδες, τις λεγόμενες "παγάνες" με τις οποίες ακολουθούσε τα απομονωμένα σώματα του αιγυπτιακού τακτικού στρατού όπου με νυκτερινές αιφνιδιαστικές επιθέσεις τα αιχμαλώτιζε, λήστευε και στη συνέχεια τα αντάλλαζε είτε με Έλληνες αιχμαλώτους, είτε με πλούσια λύτρα. Μετά τη λήξη του Αγώνα του 21 και επί Ι. Καποδίστρια ο Γεώργιος Γρήντζαλης παρέμεινε ανένταχτος στα βουνά ακολουθώντας ληστρικό βίο σε βάρος ακόμη και των Ελλήνων. Τον βίο αυτό συνέχισε και επί Όθωνα μέχρι που διατάχθηκε ολόκληρο στρατιωτικό απόσπασμα για τη σύλληψή του. Τελικά φονεύθηκε το 1841.

Γαρδικιώτης Γρίβας

Γαρδικιώτης Γρίβας Ο οπλαρχηγός Γαρδικιώτης αγωνιστής του 1821.

Γρίβας

ήταν

Βιογραφικά στοιχεία Πατέρας του ήταν ο Δράκος Γρίβας, αδερφός του ο περίφημος στρατάρχης Θεόδωρος. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και διακρίθηκε σε όλες, ιδίως στην Μάχη της Αράχωβας.

Πηγές • Κωστής Παλαμάς (1896). Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης. ed. Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896 [2]. Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Ο Γαρδικιώτης Γρίβας. Πίνακας στο Εθνολογικό Μουσείο

Εκβέν Δαβουσσί

Εκβέν Δαβουσσί Ο Εκβέν Δαβουσσί ή Δαβουσί ή Δεμπουσί (γαλ.: Davousi ή Davoussi ή Debousi) ήταν Αιγύπτιος φιλέλληνας και αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821. Ο Δαβουσσί γεννήθηκε στην Αίγυπτο , ήταν Μαμελούκος και μουσουλμάνος στο θρήσκευμα , είναι άγνωστο αν είναι το πραγματικό του όνομα , το Δαβουσί (Davousi) είναι πιθανότατα παραφθορά ή απόδοση του ονόματος του στα Γαλλικά, το επώνυμο υπάρχει και σήμερα στη Γαλλία[1] . Στο μνημείο που έχει στηθή σαν ανάμνηση της μάχης τον αναφέρει στους πεσόντες Γάλλους φιλέλληνες. Δεν υπάρχει κάτι γνωστό για τη παιδική του ηλικία, κατατάχτηκε στον στρατό του Μέγα Ναπολέων όπου υπηρέτησε στην προσωπική του φρουρά παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες. Όταν αποστρατεύτηκε επέστρεψε στην γενέτηρά του διεκδικώντας την κληρονομιά του. Οι συγγενείς του δωροδόκησαν όμως τον πασά ο οποίος τον συνέλαβε και τον τιμώρησε με ραβδισμό. Ο Δαβουσσί κατέφυγε πάλι στην Γαλλία και με την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης ήρθε στην Ελλάδα μαζί με άλλους Γάλλους φιλέλληνες. Πήρε μέρος με το τάγμα των φιλελλήνων στην Μάχη του Πέτα στις 4 Ιουλίου του 1822 όπου και σκοτώθηκε , αναφέρεται ότι έπεσε ηρωικά σκοτώνοντας πολλούς Οθωμανούς πέφτοντας νεκρός διάτρητος από πληγές.

Πηγές • Μπάμπη Άννινου, Οι Φιλέλληνες του 1821, Τυπογραφείον "Εστία", Αθήναι 1925 • Καλλιόπης Δ. Γρ. Καμπούρογλου, Ερίκου Φορνέζη, Οι Φιλέλληνες. Πλήρης καταγραφή των εν Ελλάδι αγωνισθέντων φιλελλήνων, 1884 [1] genealogie davousi (http:/ / www. genealogie. com/ popularite-du-nom-davousi/ davousi. html)

Ναστούλης Δαγκλής

Ναστούλης Δαγκλής Ο υποστράτηγος Αναστάσιος (Ναστούλης) Δαγκλής υπήρξε Έλληνας αγωνιστής στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1800 στο Σούλι. Πατέρας του ήταν ο Γκόγκας Δαγκλής ένας από τους πρώτους οπλαρχηγούς του Σουλίου. Υπηρέτησε νεώτατος ως αξιωματικός στην ξενική Λεγεώνα της Ιονίου Πολιτείας στην Κέρκυρα. Λίγο μετά κατέφυγε στο Σούλι για να υποστηρίξει την ανταρσία του Αλή Πασά κατά του Σουλτάνου. Διαβλήθηκε και ο Αλή Πασάς τον συνέλαβε και τον έστειλε στα Γιάννενα όμηρο μαζί με τον Κ. Μπότσαρη, τον Κ. Τζαβέλα, τον Γ. Ζέρβα, τον Κ. Δράκο και άλλους. Μετά την πτώση του Αλή Πασά συνελήφθη αιχμάλωτος το 1822 από τον Χουρσίτ Πασά και μετά από πολύμηνη αιχμαλωσία αφέθηκε ελεύθερος και γλύτωσε παρά λίγο καταφεύγοντας στην Κεφαλλονιά.

Πίνακας του Ναστούλη Δαγκλή από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1887

Διετέλεσε πρώτος υπασπιστής του Γεωργίου Καραϊσκάκη και υπό τις διαταγές του οποίου πολέμησε στη περίοδο 1823-1824 καθώς και στο Μεσολόγγι υπό τις διαταγές του Λόρδου Βύρωνα, μέχρι του θανάτου αυτού, οπότε έλαβε το στέμμα του υποχιλίαρχου υπό του διοικητή Τριπόλεως Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Μετά τον θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη προσλήφθηκε πρώτος υπασπιστής του τότε αρχιστρατήγου των κατά ξηρά ελληνικών δυνάμεων Τσώρτς. Έγινε χιλίαρχος το 1824 και ένα χρόνο αργότερα έλαβε τον βαθμό του αντιστράτηγου, όταν πήρε μέρος στην μάχη του Προφήτη Ηλία των Σαλώνων. Εξελέγη πληρεξούσιος στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου. Συνέχισε να πολεμάει σε πολλές μάχες. Αργότερα, μετά την ίδρυση της πρώτης βασιλείας έλαβε τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη στην ενεργή φάλαγγα, και προάχθηκε ως τον βαθμό του υποστράτηγου. Τιμήθηκε με τον αριστείο του Αγώνα και με τον αργυρό Σταυρό του Σωτήρος. Απεβίωσε στις 28 Μαΐου 1886.[1]

Ναστούλης Δαγκλής

Παραπομπές [1] Δελτίο της Εστίας (http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ test2_pleias. php?art=76396): δημοσίευση της είδησης του θανάτου του

Πηγές • Αναστάσιος Δαγκλής (http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/60657) συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Ιωάννης Αρσένης (1887). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς (http://anemi.lib.uoc.gr/ metadata/a/5/1/metadata-425-0000049.tkl). Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010. • Γ. Κασδόνης, επιμ. (1 Ιουνίου 1886). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 492 (http://xantho.lis.upatras.gr/pleias/ index.php/deltion_estias/issue/view/5958). Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Γεώργιος Δανόπουλος Ο Γεώργιος Δανόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τον Άγιο Γεώργιο της επαρχίας Κορίνθου. Στον Άγιο Γεώργιο και στο Δερβενάκι άρχισε να πολεμάει και να σκοτώνει Τούρκους πριν ακόμα ξεκινήσει η επανάσταση. Κατέλαβε το χωριό Ζαχαριά, έκοψε την συγκοινωνία των Τούρκων του Άργους και της Κορίνθου και μ' αυτό τον τρόπο συντέλεσε στην επανάσταση της Κορινθίας. Πολέμησε σε πολλές μάχες και προ πάντων εναντίων του Δράμαλη, όπου φάνηκε χρήσιμος ως οδηγός υπό τις διαταγές του Κολοκοτρώνη.

Γεώργιος Δαρειώτης

Γεώργιος Δαρειώτης Ο Γεώργιος Δαρειώτης ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Νησίου. Η οικογένεια Δαρειώτη συμμετείχε πολύ εις τα του αγώνα. Ο δε Γεώργιος υπηρέτησε έπειτα σε πολλές υπηρεσίες και έγινε βουλευτής και γερουσιαστής.

Γεώργιος Δασκαλόπουλος Ο καπετάν Γεώργιος Δασκαλόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Μέγαρα. Καταρχάς ήρθε με τους στρατιώτες του στην Κόρινθο και έλαβε μέρος στην πολιορκία του φρουρίου. Έκανε πολλές εκστρατείες στην Ρούμελη και ακολούθησε τον Νικήτα Σταματελόπουλο και τον Διονύσιο Ευμορφόπουλο.

Αναγνώστης Δελάκης

Αναγνώστης Δελάκης Ο Αναγνώστης Δελάκης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Τρίπολη. Ακολούθησε τον Πάνο Κολοκοτρώνη και ήταν αχώριστος σύντροφός του. Πήρε μέρος σε πολλούς πολέμους, και έκανε χρέη πολιτοφυλακής στην Γερουσία, διότι ο αρχηγός του Πάνος ήταν χιλίαρχος πολιτάρχης της Πελοποννησιακής Γερουσίας.

Δημητράκης Δεληγιάννης Ο Δημητράκης Δεληγιάννης (1783-1848) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1783 στα Λαγκάδια Αρκαδίας. Ήταν γιος του προεστού Ιωάννη Δεληγιάννη. Απέκτησε με την γυναίκα του, Σταθούλα, έναν γιο, τον Ιωάννη που είχε πολιτευθεί και έγινε υπουργός το 1874. Ο Δημητράκης έγινε από πολύ νωρίς μέλος της Φιλικής Εταιρείας και πήρε μέρος στη μάχη του Λάλα, και στην πολιορκία της Τρίπολης. Πολέμησε επίσης στην Μάχη της Γράνας και εναντίον του Δράμαλη.[1] Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου φυλακίστηκε στην Ύδρα Προήχθη στο βαθμό του αρχιστράτηγου και μετά την απελευθέρωση εγκαταστάθηκε στα Λαγκάδια όπου και πέθανε το 1848.[2]

Παραπομπές [1] Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως (http:/ / www. archive. org/ details/ vioipeloponnsin00chrygoog). Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. . Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. [2] Λιάτα Ευτυχία, Αρχείο της Οικογένειας Δεληγιάννη -Εταιρεία των Φίλων του Λαού-Ιστορικόν Αρχείον, Αθήνα 1992

Θανάσης Δεληγιάννης

Θανάσης Δεληγιάννης Ο Θανάσης Δεληγιάννης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τον Άγιο Βασίλειο της επαρχίας Τριπολιτσάς. Υπήρξε στρατιωτικός. Κρατούσε την θέση του Αγίου Νικολάου των Βαρσών επάνω από το βουνό Ζευγαλάτι. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε πολλές άλλες μάχες κατά του Δράμαλη και αλλού. Πήρε μέρος και στην μάχη των Μεγάλων Δερβενίων πριν από την εισβολή του Δράμαλη.

Νικολάκης Δεληγιάννης Ο Νικολάκης Δεληγιάννης (1795-1877) ήταν στρατιωτικός και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στα Λαγκάδια Αρκαδίας και ήταν το τελευταίο παιδί του πανίσχυρου Μωραγιάννη, Ιωάννη Δεληγιάννη. Ήταν αρκετά μορφωμένος καθώς μαθήτευσε στην "Ακαδημεία" των Λαγκαδίων. Έγινε αδερφοποιτός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Μνηστεύτηκε την κόρη του προκρίτου της Καρύταινας, Κούλα, αλλά για να αποφύγει τον γάμο κατέφυγε, μετά το 1814, στην Κωνσταντινούπολη όπου βρισκόταν ο αδερφός του Αναγνώστης. Με το ξεκίνημα της επανάστασης του ΄21 κατέβηκε με τον αδερφό του στην Πελοπόννησο όπου πολέμησε. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου φυλακίστηκε στην Ύδρα μαζί με τα αδέρφια του Κανέλλο, Αναγνώστη και Δημητράκη. Μετά την επανάσταση, εγκαταστάθηκε στην Κόρινθο. Υπήρξε ταγματάρχης και συνταγματάρχης της Ελληνικής Βασιλικής Φάλλαγγας και διετέλεσε νομάρχης Ευβοίας (1845), βουλευτής Κορινθίας (1854), δήμαρχος Κορίνθου (1859) και γερουσιαστής (1861) Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Νοταρά και απέκτησε δύο παιδιά: Τον Ιωάννη (βουλευτής Κορινθίας και πρόεδρος Βουλής) και την Χαρίκλεια. Απεβίωσε το 1877.

Δημητρακόπουλος

Δημητρακόπουλος Ο Δημητρακόπουλος (αγνώστου μικρού ονόματος) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τα Λαγκάδια της επαρχίας Καρύταινας. Υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Κανέλλου και Δημήτριου Δεληγιάννη από τις αρχές της επανάστασης και μέχρι του έτους 1827. Έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς και στην μάχη της Γράνας. Κλείστηκε στο χωριό Μαντσαγρά μαζί με τον Δημήτριο Δεληγιάννη, του οποίου τότε ήταν σημαιοφόρος. Αργότερα, όταν έγινε καπετάνιος πήγε μαζί με τον Κανέλλο στο Μεσολόγγι. Έλαβε μέρος στην περίφημη μάχη της Πάτρας, καθώς και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη.

Βασίλειος Δημητρακόπουλος Ο Βασίλειος Δημητρακόπουλος ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Αλωνίσταινα της επαρχίας Καρύταινας. Στην Πιάνα Αρκαδίας ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συνέλαβε την ιδέα να κάνει σώμα σωματοφυλάκων του και διόρισε τον Δημητρακόπουλο δεύτερο διοικητή 150 στρατιωτών και των σωματοφυλάκων του. Το σώμα αυτό, λεγόμενο και ιερός λόχος ωφέλησε πολύ στις μετέπειτα μάχες. Αργότερα ο Δημητρακόπουλος διορίστηκε επί της στρατολογίας καθ' όλη την επαρχία της Καρύταινας και την επαρχία Φαναρίου και πολύ προς τούτο χρησίμευσε. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς τον στείλανε ως όμηρο ενέχυρο με τους Αλβανούς στην Βοστίτσα. Τελικά βοήθησε τον Γενναίο Κολοκοτρώνη στην ανέγερση του παλαιού φρουρίου της Καρύταινας του οποίου έγινε και φρούραρχος. Έμεινε μέχρι το τέλος του αγώνα πιστός και αχώριστος σύντροφος του Κολοκοτρώνη. Πήρε μέρος στη Δ' Εθνοσυνέλευση στο Άργος και στην Ε' Εθνοσυνέλευση του 1832 σαν πληρεξούσιος Καρυταίνης.

Γεώργιος Δ. Δημητρακόπουλος

Γεώργιος Δ. Δημητρακόπουλος Ο Γεώργιος Δημητρακόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την Αλωνίσταινα Αρκαδίας. Αρχικά έγινε μέλος της εφορείας του στρατοπέδου των Τρικόρφων, μετά την άλωση της Τριπολιτσάς πήρε τα όπλα και βρέθηκε στην πρώτη πτώση της Κορίνθου. Μετά από αυτά χρησίμευσε κατά την πολιορκία της Πάτρας επί Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και αρίστευσε στην μάχη της 9ης Μαρτίου. Κατά την διάρκεια της μάχης εναντίον του Δράμαλη στο Δερβενάκι εκστράτευσε με τους συμπατριώτες του, υπήρξε μεταξύ των πρώτων της μάχης εκείνης, τα δε ταμπούρια του έμειναν θρυλικά στο Αγριλόβουνο. Μετά την νίκη πήραν τους θησαυρούς του Δράμαλη και τους μοίραζαν με το φέσι. Έπεσε μαχόμενος στην ατυχή μάχη των Τρικόρφων εναντίον του Ιμπραήμ Πασά στις 24 Ιουνίου 1825.

Παναγιώτης Δημητρακόπουλος Ο Παναγιώτης Δημητρακόπουλος ήταν ευεργέτης του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Αλωνίσταινα Αρκαδίας. Υπηρέτησε ως πολιτικός πριν από την επανάσταση και έκανε δωρεές από την ιδιωτική του περιουσία για τροφές και πολεμοφόδια. Η οικογένεια Δημητρακοπούλου έβγαλε και στρατιωτικούς τον Σταύρο φημισμένο καπετάνιο και τον Γεώργιο.

Κωνσταντίνος Δημητρίου

Κωνσταντίνος Δημητρίου Ο Κωνσταντίνος Δημητρίου ήταν πολιτικός και αγωνιστής του 1821. Υπηρέτησε στο στρατό και αναπλήρωσε τον Ανδρέα Λόντο ως γερουσιαστής.

Διονύσης Διάκος Ο Διονύσης Διάκος (1794 - 1884) ήταν αγωνιστής κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1794 στον Πύργο και καταγόταν από οικογένεια δημογερόντων και αγωνιστών. Ήταν δημογέροντας του Πύργου. Είχε λάβει μέρος στις μάχες κατά του Ιμπραήμ κατα την πολιορκία του Κάστρου Κυλλήνης. Με την άλωση όμως του φρουρίου αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε με λύτρα. Το 1825 στις εμφύλιες διαμάχες σκότωσε τον Πέτρο Μήτζου στην αγορά του Πύργου. Ήταν ταγματάρχης της Φάλαγγος. Πέθανε το 1884 σε ηλικία 90 χρονών.

Γεώργιος Διαμαντόπουλος Ο Γεώργιος Διαμαντόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την Τριπολιτσά. Υπήρξε πρόκριτος και μετά την έναρξη της επανάστασης παρουσιάστηκε στρατιώτης. Υπηρέτησε επίσης ως πολιτικός και έδειξε ζήλο και προθυμία υπέρ του αγώνα όπου και αν βρίσκονταν.

Κωνσταντίνος Διαμαντόπουλος

Κωνσταντίνος Διαμαντόπουλος Ο Κωνσταντίνος Διαμαντόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Αγιωργίτικα της επαρχίας Τριπόλεως. Πολέμησε με ζήλο και γενναιότητα αρχικά στην πολιορκία της Τριπολιτσάς όπου είχε υπό την οδηγία του τους συγχωριανούς του και ήταν πάντοτε μαζί με τον αρχηγό της Κυνουρίας Παναγιώτη Ζαφειρόπουλο. Αργότερα, κατά τις αρχές Μαΐου αναχώρησε από εκεί για να πάει στα Μεγάλα Δερβένια. Έλαβε μέρος στους πολέμους εναντίον του Δράμαλη στην Αργολίδα υπό τις διαταγές του Πλαπούτα, και αργότερα στον Άγιο Βασίλειο και στον Κλένιαν.

Δημήτριος Δικαίος Ο Δημήτριος Δικαίος του Ηλία ή Φλέσας ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Λεονταρίου. Ήταν γιος του Ηλία Δικαίου, πρεσβύτερου αδελφού του Γρηγορίου Παπαφλέσσα και υπηρέτησε την πατρίδα ακολουθώντας παντού τον θείο του. Πολέμησε στο πλευρό του στο Μανιάκι. Όταν οι Τούρκοι πήδηξαν στο οχύρωμα τους, τον υπερασπίσθηκε με το σπαθί και με το σώμα του ώσπου στο τέλος τον αγκάλιασε για να τον προφυλάξει από τα σπαθιά των Τούρκων. Πέσαν και οι δύο μαζί ηρωικά μαχόμενοι στη Μάχη στο Μανιάκι (1825).

Νικήτας Δικαίος

Νικήτας Δικαίος Ο Νικήτας Δικαίος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μονεμβασίας. Ήταν γιος του Παναγιώτη Δικαίου. Στην Πολιανή υπήρχαν δύο συνονόματοι Νικήτες, ο Νικήτας Φλέσας και αυτός ο Νικήτας Δικαίος. Έγινε γαμπρός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη νυμφευόμενος την θυγατέρα του Ελένη. Πριν την επανάσταση είχε εγκατασταθεί στην Ζάκυνθο όπου και υπηρέτησε ως στρατιωτικός στα Αγγλικά τάγματα. Με την έναρξη της επανάστασης επέστρεψε στην πατρίδα του και ακολούθησε τον πεθερό του Γέρο Κολοκοτρώνη και πήρε μέρος σε όλες τις μάχες. Διακρίθηκε για την διαγωγή και το ήσυχο ύφος του, και ήταν παράδειγμα υπομονής. Απεβίωσε το 1832.

Χριστόδουλος Δικαίος Ο Χριστόδουλος Δικαίος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την κωμόπολη Πολιανής της επαρχίας Μονεμβασίας. Πριν της επαναστάσεως υπήρξε προεστός της επαρχίας. Μετά την επανάσταση έγινε στρατιωτικός και υπηρέτησε μέχρι το 1828. Πήγε στα φρούρια της Μεσσηνίας και στην Πολιορκία της Τριπολιτσάς. Πολέμησε επίσης στις μάχες εναντίον του Δράμαλη στον Άγιο Σώστη και Αγιονόρι.

Γεώργιος Δράκος

Γεώργιος Δράκος Ο Γεώργιος Δράκος (1788 - 1827) ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στο Σούλι το 1788. Ενώ πολιορκούσαν οι Τουρκαλβανοί το Σούλι, οι Τούρκοι δοκίμασαν να κυριεύσουν εξ εφόδου την πηγή, από την οποία έπαιρναν νερό οι Σουλιώτες. Τόσο βέβαιοι ήταν για την νίκη τους, που είχαν στρατοπεδεύσει με έξι χιλιάδες στρατιώτες. Ο Γεώργιος Δράκος τους πολέμησε με δύναμη δεκαοκτώ ανδρών, και επανειλημμένα τους απέκρουσε, μέχρι που ήρθε ο Νότης Μπότσαρης με ενισχύσεις, και ανακήρυξε τον Δράκο ήρωα της νίκης. Στην Μάχη των Πέντε Πηγαδιών (27 Ιουλίου 1821) ο Δράκος ως αρχηγός πρωταγωνίστηκε με μόνον τριακόσιους άνδρες. Πήρε μέρος και σε άλλες μάχες, Ο Γεώργιος Δράκος. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στους Κολοβάτες το 1825, στην εκστρατεία του Καραϊσκάκη στην Ανατολική Ελλάδα, ως αρχιστράτηγος στην πολιορκία των Σαλόνων, στο Δίστομο εναντίων του Πασά της Καρύστου και του Καροφίλμπεη. Πέθανε στην Χαλκίδα το 1827. Ήταν αιχμάλωτος του Κιουταχή και μεταφερόταν προς την Εύβοια για να αναρρώσει, όταν οι φύλακες του Κιουταχή τον φόνευσαν με διαταγή και είπαν ότι αυτοκτόνησε.

Πηγές • Γεώργιος Δράκος [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Κωστής Παλαμάς (1896). Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης. ed. Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896 [2]. Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 60089

Γούλας Δράσκος

Γούλας Δράσκος Ο Γούλας Δράσκος (τέλη 18ου αιώνα – 1824) ήταν κλεφταρματολός από την Πιερία. Έδρασε στους ορεινούς όγκους των Πιερίων και στον Όλυμπο πριν από το 1821 και μετά την έκρηξη της Επανάστασης. Ξεκίνησε ως πρωτοπαλίκαρο του Νικοτσάρα. Η δράση του επεκτάθηκε και στη νότια Ελλάδα και στη συνέχεια έλαβε μέρος σε ναυτικούς αγώνες, όπως και άλλοι κλεφταρματολοί. Σκοτώθηκε από τους Τούρκους στα Ψαρά κατά την καταστροφή του ηρωικού νησιού, το 1824.Το όνομα του Γούλα Δράσκου δόθηκε σε δρόμο της πόλης της Κατερίνης, στη συνοικία Καταφυγιώτικα.

Πηγές • Ράπτης Γ., Κατερίνης Οδώνυμα, εκδ. Όλυμπος, 2003

Δρόσος Δρόσος Ο Δρόσος Δρόσος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Τήνο το 1798. Πήγε στην Βλαχία όπου και μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και κατατάχτηκε στον Ιερό Λόχο. Τραυματίστηκε στην μάχη του Δραγατσανίου. Ασχολήθηκε με την πολιτική και αντιπροσώπευσε την Τήνο σε διάφορες Συνελεύσεις. Διορίστηκε Αρεοπαγίτης το 1844 όπου και παρέμεινε ως τον θάνατό του. Ήταν ιδρυτικό μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Απεβίωσε το 1870.

Πηγές • Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, επιμ. (1937). Λεύκωμα της εκατονταετηρίδος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1837 - 1937 [1]. Εν Αθήναις: Αρχαιολογική Εταιρεία. Ανακτήθηκε την 26 Ιουλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ a/ f/ 9/ metadata-01-0000380. tkl

Γεώργιος Δυοβουνιώτης

Γεώργιος Δυοβουνιώτης Ο στρατηγός Γεώργιος Δυοβουνιώτης (1798 - 9 Δεκεμβρίου 1880) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821, στρατιωτικός και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας, πληρεξούσιος, βουλευτής, γερουσιαστής.

Η ζωή του Γεννήθηκε στο χωριό Δύο Βουνά της Φθιώτιδας. Πατέρας του ήταν ο καπετάνιος Ιωάννης, τον οποίο διαδέχτηκε ο Γεώργιος το έτος 1814. Με την έναρξη της επανάστασης συνεννοήθηκε με τους άλλους καπεταναίους και ξεκίνησε τον αγώνα στις επαρχίες Φθιώτιδας και Λοκρίδας, παίρνοντας ενεργητικότατο μέρος σε όλες τις σημαντικές μάχες, ιδίως στην Αράχωβα και στην Πέτρα. Πήρε μέρος στην νικητήρια μάχη των Βασιλικών (26 Αυγούστου 1821), όπου και αρίστευσε και κατέκτησε το αξίωμα του Στρατηγού.

Ο Γεώργιος Δυοβουνιώτης από ξυλογραφία του περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1866

Ακολούθησε αργότερα τους Καραϊσκάκη, Υψηλάντη, Πανουριά, Κριεζιώτη, Γκούρα, Ρούκη, Μαμούρη, Κομνά Τράκα και άλλους σημαντικούς οπλαρχηγούς. Στον τακτικό στρατό κατατάχτηκε με βαθμό χιλίαρχου. Επί Όθωνα έγινε αντισυνταγματάρχης της Εθνοφυλακής και συνταγματάρχης, το 1844 δε υποστράτηγος. Ένα χρόνο νωρίτερα, το 1843, εκλέχθηκε πληρεξούσιος στην Α' Εθνική Συνέλευση. Το 1862 εκλέχθηκε πληρεξούσιος στην Β' Εθνική Συνέλευση του 1862. Επί Γεωργίου Α' διορίστηκε επίτιμος υπασπιστής. Εκτός από πληρεξούσιος, είχε εκλεγεί βουλευτής και το έτος 1851 Γερουσιαστής. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 9 Δεκεμβρίου 1880.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης, επιμ. (1881). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010. • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Γεώργιος Ζαλοκώστας

Γεώργιος Ζαλοκώστας Γεώργιος Ζαλοκώστας

Γέννηση

1805 Συρράκο Ιωαννίνων

Θάνατος

3 Σεπτεμβρίου 1858 Αθήνα

Εθνικότητα

Ελληνική

Υπηκοότητα Ελληνική Είδος Τέχνης ποιητής Βραβεύσεις

Α' βραβείο στο Ράλειο διαγωνισμό.

Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας ήταν ένας Έλληνας ποιητής.

Βιογραφικό Γεννήθηκε το 1805 στο Συρράκο Ιωαννίνων. Ωστόσο η τυραννία του Αλή πασά και η καταδίωξη του πατέρα του, Χριστόφορου, από τους Τούρκους ανάγκασαν την οικογένεια του να καταφύγει στο Λιβόρνο της Ιταλίας. Εκεί σπούδασε ελληνική και ιταλική φιλολογία και αργότερα νομική, την οποία όμως δεν ολοκλήρωσε καθώς με την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 εγκατέλειψε την Ιταλία και επέστρεψε στην Ελλάδα. Έλαβε μέρος σε αρκετές μάχες εναντίον των Τούρκων, ενώ πήρε επίσης μέρος στην Έξοδο του Μεσολογγίου. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στον Πύργο Ηλείας, όπου είχαν καταφύγει η μητέρα και η αδερφή του. Μετά το θάνατο των γονιών του, τους οποίους έχασε μέσα σε μία ημέρα, κατέφυγε στην Αθήνα. Υπηρέτησε ως αξιωματικός του οικονομικού σώματος του στρατού. Ωστόσο έλαβε μέρος σα μία συνωμοσία εναντίον τον Βαυαρών με σκοπό την παραχώρηση συντάγματος με αποτέλεσμα ο Όθωνας να αποτρέψει κάθε πιθανότητα προαγωγής του. Από το γάμο του το 1840 απέκτησε εννιά παιδιά, από τα οποία επέζησαν μόλις τα δύο, γεγονός που τον συνέτριψε ψυχικά. Πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου 1858. Το 1962 τοποθετήθηκε στα Ιωάννινα προτομή του. Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας χαρακτηρίστηκε θερμός πατριώτης, περήφανος και αξιοπρεπής. Από πολλούς θεωρείται ο καλύτερος ποιητής της εποχής του. Κοινή παραδοχή είναι επίσης ότι η ποίηση του σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από την οικογενειακή του τραγωδία. Ενδεικτικό είναι το σχόλιο του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, που τον χαρακτηρίζει «ποιητή του πατρικού πόνου».

Γεώργιος Ζαλοκώστας

Λογοτεχνικό έργο Η λογοτεχνική συνεισφορά του Γεώργιου Ζαλοκώστα είναι ποικιλόμορφη. Δεχόμενος επιρροές τόσο από την Αθηναϊκή όσο και από την Κερκυραϊκή Σχολή, συνέγραψε ποιήματα τόσο στην καθαρεύουσα όσο και τη δημοτική. Πολλά από τα ποιήματά του είναι πατριωτικά, σε αυτά χρησιμοποίησε κυρίως την καθαρεύουσα και άλλα πάλι λυρικά. Πολλά από τα μικρά λυρικά του ποιήματα μελοποιήθηκαν. Ενδεικτικά αναφέρεται «Το φίλημα» (Μια βοσκοπούλα αγάπησα). Άντλησε επίσης τη θεματολογία του από την τραγική οικογενειακή του κατάσταση. Το 1851 πήρε το πρώτο βραβείο στο Ράλλειο ποιητικό διαγωνισμό για το ποίημα του «Το Μεσολλόγιον». Αργότερα βραβεύτηκε και για τις ποιητικές συλλογές του: «Αρματωλοί και κλέφται» και «Ώραι Σχολής». Αξιοποίησε επίσης την καλή γνώση της ιταλικής γλώσσας μεταφράζοντας ποιήματα Ιταλών λογοτεχνών, όπως ο Ούγος Φώσκολος και ο Τορκουάτο Τάσσο. Ασχολήθηκε ακόμη με τη ζωγραφική. Τα Άπαντα του εκδόθηκαν ένα χρόνο μετά το θάνατό του.

Ενδεικτική εργογραφία • Η μάχη του Σοβελάκου • Σκιές του Φαλήρου • • • • • •

Το χάνι της Γραβιάς Μπότσαρης Χαροκαμένη Το Μεσολόγγιον Αρματωλοί και κλέφται Ώραι Σχολής

Πηγές • Κιτριώτης Δημήτρης, Μυλωνάς Γιάννης: Βιογραφίες & Εργογραφίες Ελλήνων συγγραφέων, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 1997, ISBN 960-293-066-7 • Κυριάκος Α. Γεωργίου, Αντωνία Παπαστυλιανού: Βιογραφίες Νεοελλήνων συγγραφέων, Εκδόσεις Γιάννη Ρίζου, Αθήνα 1980 • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, έκδοση 2004, εκδόσεις Δομή, τόμος 9ος.

Λιμπέριος Ζαριφόπουλος

Λιμπέριος Ζαριφόπουλος Ο Λιμπέριος Ζαριφόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821. Καταγόταν από το Μπελούσι της Ανδρίτσαινας.

Βιογραφικά στοιχεία Λίγο πριν την Ελληνική επανάσταση του 1821 είχε εγκατασταθεί στη Καλαμάτα και ασκούσε το επάγγελμα του εμπόρου. Το 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και με το ξέσπασμα της επανάστασης έλαβε ενεργό μέρος σε πολλές επιχειρήσεις, όπως στη Καρύταινα, Τρίπολη, Λάλα κ.λπ.. Έλαβε επίσης μέρος στις επιχειρήσεις του Μεσολογγίου και της Ναυπακτίας ως αξιωματικός υποβαλλόμενος και σε χρηματικές θυσίες. Το 1825 φέρεται να αιχμαλωτίσθηκε από τους Αιγυπτίους πολεμώντας τον Ιμπραήμ πασά στο Ναυαρίνο, αλλά λίγο αργότερα απελευθερώθηκε. Το 1828 φιλοξένησε στο σπίτι του στη Πάτρα τον Ι. Καποδίστρια.

Πηγές • Εγκυκλοπαιδιικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.8ος, σελ.673. • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.25ος, σελ.367.

Πανάγος Ζάρκος Ο Πανάγος Ζάρκος ήταν πρωτεργάτης και αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβίστι Αρκαδίας. Πριν από την επανάσταση ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και τον έστειλαν στην Καλαμάτα για να διαδώσει την ιδέα της Επανάστασης. Τον υποστήριζε ο Κολοκοτρώνης διότι ήταν συμπατριώτης του. Υπηρέτησε στρατιώτης.

Αναγνώστης Ζαφειρόπουλος

Αναγνώστης Ζαφειρόπουλος Ο Άναγνώστης Ζαφειρόπουλος ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβίστιο της επαρχίας Καρύταινας. Αρχικά υπηρέτησε στο γραφείο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη μέχρι την άλωση της Τριπολιτσάς. Έπειτα έγινε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Κατά την επάνοδο του Κολοκοτρώνη από την πολιορκία των Πατρών, ο Ζαφειρόπουλος έφυγε και κρύφτηκε.

Ιωάννης Ζαφειρόπουλος Ο Ιωάννης Ζαφειρόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τον Αγιάννη της επαρχίας Αγίου Πέτρου Πελοποννήσου. Αδερφοί του ήταν ο Κωνσταντίνος και ο Παναγιώτης. Υπηρέτησε στρατιώτης και πολιτικός.

Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άγιος Πέτρος Πελοποννήσου)

Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άγιος Πέτρος Πελοποννήσου) Ο Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος ή Άκουρος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αγίου Πέτρου Πελοποννήσου. Αδερφός του ήταν ο Κωνσταντίνος. Είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη, αλλά επέστρεψε στην αρχή της επανάστασης. Παρουσιάστηκε αμέσως με σώμα στρατιωτών συμπατριωτών του στα Βέρβαινα, και κατόπιν εξεστράτευσε κατά το χωριό Στενό, όπου σύστησε στρατόπεδο, και όπου σώζονται μέχρι σήμερα τα «ταμπούρια του Άκουρου». Η δραστηριότητα και ο ζήλος του στην υπηρεσία του πολέμου πολύ επαινέθηκαν, και ο πρίγκηπας Δ. Υψηλάντης τον είχε πολύ σε εκτίμηση. Από τον Άγιο Σώστη ανεχώρησε και ήρθε στην ράχη της Βολιμής, όπου πολέμησε τους Τούρκους. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς πήγε και στην Ρούμελη και έλαβε μέρος και στην μάχη της Αγίας ΜΑρίνας και της Στυλίδος, κατά την οποία όχι μόνο αυτός, αλλά και όλο το σώμα του αρίστευσε υπό τις διαταγές του Νικήτα Σταματελόπουλου. Αιχμαλωτίστηκε στην μάχη του Κρεμυδίου και ελευθερώθηκε δια ανταλλαγής αιχμαλώτων.

Χριστόφορος Ζαχαριάδης

Χριστόφορος Ζαχαριάδης Ο Χριστόφορος Ζαχαριάδης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Αρκαδία της Τριφυλλίας. Πήγε στην Βλαχιά και εκεί έγινε μέλος του Ιερού Λόχου. Έφυγε από την Βλαχιά όταν διαλύθηκε η εκεί επανάσταση, και επέστρεψε στην Πελοπόννησο, μαζί με τον Γιαννάκη και τον Αποστόλη Κολοκοτρώνη, τον Ιωάννη Πέταν Ζακύνθιο και μερικούς άλλους και βρέθηκε στα Τρίκορφα και πολέμησε στην μάχη της Γράνας. Αργότερα ακολούθησε τον στρατηγό Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος τον εκτιμούσε πολύ και τον είχε για σύμβουλο, τον εμπιστευόταν πολύ και τον έστελνε σε διάφορες υπηρεσίες, ιδιαίτερα στην Ζάκυνθο που τον έστελνε πολύ συχνά.

Αδελφοί Ζαχαρόπουλοι Οι αδελφοί Ζαχαρόπουλοι ήταν αγωνιστές του 1821. Πρόκειται για τους Θεοδωρή, Ανδρέα και Σωτήρη Ζαχαρόπουλο. Η καταγωγή τους ήταν από την επαρχία του Μιστρά και ήταν παιδιά του περίφημου Ζαχαριά. Έγιναν όλοι καπεταναίοι στην επαρχία του Μυστρά και αναφέρονται στα απομνημονεύματα του Χρυσανθόπουλου.

Αναγνώστης Ζέρβας

Αναγνώστης Ζέρβας Ο Αναγνώστης Ζέρβας ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Κρανίδι. Υπήρξε πολιτικός και στρατιωτικός, και πήρε μέρος στην πολιορκία του Ναυπλίου. Αργότερα έγινε γερουσιαστής της Πελοποννήσου.

Θεόδωρος Ζιάκας Εσείς βουνά των Γρεβενών και πεύκα του Μετσόβου, λίγο για χαμηλώσετε μιας τουφεκούλας τόπο, για να φανούν τα Γρεβενά κι αυτό το Μέγα Σπήλιο, που πολεμούν οι Έλληνες με του Αβδή τ’ ασκέρι. Τρεις μέρες κάνουν πόλεμο, τρεις μέρες και τρεις νύχτες, χωρίς νερό, χωρίς ψωμί, χωρίς κάνα μαντάτο. Πέφτουν τα βόλια σαν βροχή, τα τόπια σαν χαλάζι κι αυτά τα λιανοντούφεκα σαν την ψιλή βροχούλα. Κι’ Αβδή πασάς εφώναξε, Αβδή πασάς φωνάζει. - Ζιάκα πάψε τον πόλεμο, πάψε και το ντουφέκι να κατακάτσ’ ου κουρνιαχτός, να σηκωθεί αντάρα, να βρούνε οι μάνες τα παιδιά και τα παιδιά τις μάνες να βρει κι η χήρα τον υγιό, π’ άλλον υγιό δεν έχει, να μετρηθούμε κι εμείς να δούμε πόσοι λείπουν. Μετριούνται οι Τούρκοι τρεις φορές και λείπουν τρεις χιλιάδες, μετριούνται τα Ελληνόπουλα και λείπουν τρεις λεβέντες.—Δημοτικό τραγούδι

Ο Θεόδωρος Ζιάκας (Μαυρονόρος Γρεβενών 1798 - Αταλάντη 1882) ήταν οπλαρχηγός από παλιά οικογένεια κλεφτών και αρματολών, που πολέμησε στην Ελληνική επανάσταση του 1821 και στις επαναστάσεις της Μακεδονίας του 1854 και του 1878. Πατέρας του ήταν ο γερο-Ζιάκας (Γεώργιος Ζιάκας) (1730 - 1810), πρωτοπαλίκαρο κατά το 1750 του λήσταρχου και αρματολού Ντελή - Δήμου της επαρχίας των Γρεβενών επί Κουρτ Πασά. Όταν σκοτώθηκε το 1780, τον διαδέχτηκε στο αρματολίκι ο γιος του, Θεόδωρος. Το 1826, ο Μεχμέτ αγάς των Γρεβενών μαζί με την οικογένεια των Μακραίων επιτέθηκε εναντίον της οικίας των Ζακαίων. Σε αντίθεση με τον αδερφό του, Γιαννούλα, που σκοτώθηκε στη μάχη, ο Θεόδωρος κατάφερε να σωθεί και να καταφύγει στην ελεύθερη Ελλάδα. Εκεί δεν έμεινε για πολύ, καθώς δυο χρόνια μετά επέστρεψε στην επαρχία Γρεβενών και ανέλαβε την αρχηγία στο αρματολίκι. Ο Ζιάκας μετέφερε το λημέρι του από τα Γρεβενά στην Πίνδο, στην ορεινή Βάλια Κάλντα.

Θεόδωρος Ζιάκας

86 Ο Θεόδωρος Ζιάκας οργάνωσε κατά το 1854 την εξέγερση της Δυτικής Μακεδονίας κατά των Τούρκων. Στη μάχη του Σπηλαίου Γρεβενών, αμέσως μετά τη μάχη στο σημερινό Καρπερό Γρεβενών, το Μάιο του 1854, ο Θεόδωρος Ζιάκας αντιμετώπισε κατά τις μέρες 28 Μαΐου-1 Ιουνίου του 1854 με 300 άνδρες 12.000 Τουρκαλβανούς με επικεφαλής τον Αβδή Πασά.

Στη μάχη αυτή ο Θεόδωρος Ζιάκας αντιστάθηκε στους πολύ περισσότερους αντιπάλους για πολλές μέρες. Όταν τα πολεμοφόδια τελείωσαν, έδωσε εντολή ν' αδειάσουν τα βαρέλια του κρασιού που υπήρχαν στο χωριό, όπου υπήρχαν σημαντικές καλλιέργειες αμπελιών, να τα γεμίσουν με πέτρες και να τ' αφήσουν από ψηλά να κατρακυλήσουν προς τη μεριά των εχθρών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί απ' αυτούς. Συνέχισε να πολεμά, αλλά όταν η κατάσταση είχε αρχίσει να δυσχεραίνει, αποδέχτηκε τη μεσολάβηση των ξένων διπλωματών και κατόρθωσε να μεταφέρει 1.000 γυναικόπαιδα στην ελεύθερη Ελλάδα (Λαμία). Σπήλαιο Γρεβενών, τοποθεσία της μάχης

Ο Θόδωρος Ζιάκας, ο οποίος έζησε στη συνέχεια στη Λαμία, πέθανε το 1872 στην Αταλάντη σε ηλικία 75 χρονών.

Πηγές • Κώστας Κρυστάλλης, "Άλλα μελετήματα: οι Ζακαίοι" • Ο Θεόδωρος Ζιάκας και η συμμετοχή του στους απελευθερωτικούς αγώνες του 'Εθνους [1], Παπαϊωάννου, Μιλτ. Ι., Θεσσαλονίκη : [χ.ο.], 1981 • Ο άγνωστος αγώνας των Γρεβενιωτών κατά το 1821, 23/03/2000 [2] • Το αρματολίκι της Πίνδου [3] [4] Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το Γρεβενών άρθρο Μαυρονόρος Γρεβενών της Ελληνικής Βικιπαίδειας, η οποία [5] [4] διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0 . (Γρεβενών ιστορικό/συντάκτες ).

Παραπομπές [1] [2] [3] [4] [5]

http:/ / media. ems. gr/ ekdoseis/ makedoniki_laiki/ ekd_mlab_papaioanou_30. pdf http:/ / www. fora. gr/ grevena/ themata/ 21. html http:/ / www. vlahoi. net/ v4/ latest-articles/ 17--/ 225----. html http:/ / el. wikipedia. org/ wiki/ Μαυρονόρος http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

Αργύριος Ζούβελος

Αργύριος Ζούβελος Ο Αργύριος Ζούβελος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα της επαρχίας Καρύταινας. Υπήρξε καπετάνιος και βοήθησε πολύ τον στρατηγό Πλαπούτα, μάλιστα δε αρχικά στην μάχη της Πιάνας. Διακρίθηκε σε όλη την πολιορκία της Τριπολιτσάς, στο Βαλτέτσι και στην Γράνα. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και βρέθηκε σε πολλές μάχες, κατ εξοχήν σε αυτές εναντίον του Δράμαλη, όπου διακρίθηκε για την παλικαριά του.

Σπήλιος Ζούτος Ο Σπήλιος Ζούτος ή Σταματόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Μοναστηράκι Αρκαδίας. Υπηρέτησε στρατιωτικός σε πολλές μάχες. Πήγε και στην Αθήνα με τον στρατηγό Γενναίο αρχηγούντος του Καραϊσκάκη.

Ανδρέας Ζυγομαλάς

Ανδρέας Ζυγομαλάς Ο Ανδρέας Ζυγομαλάς (1803 - 1876) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821, πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας, πληρεξούσιος, υπουργός και δημοσιογράφος - εκδότης.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Σμύρνη το 1803. Η καταγωγή του ήταν από τις αρχαιότερες ελληνικές οικογένειες. Αγωνίστηκε στην επανάσταση του 1821 μαζί με άλλους επίλεκτους εθελοντές Ηπειρώτες, Ζακυνθινούς και Αθηναίους. Πήρε μέρος στους αγώνες στην Χίο, και το Μεσολόγγι μέχρι την λύση της πολιορκίας, στο Ναύπλιο, στην Τρίπολη και στην Αθήνα. Στην Ακρόπολη των Αθηνών προσβλήθηκε σοβαρά από βαριά ασθένεια και σώθηκε ως εκ θαύματος. Σπούδασε στην Πάντοβα και στο Παρίσι ιατρική με υποτροφία του Κοραή και του Καποδίστρια. Τσιγκογραφία του Ανδρέα Ζυγομαλά από το περιοδικό Επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε αρχικά Ημερολόγιο Σκόκου του 1901 στην Ύδρα, και αργότερα στις Σπέτσες. Στα χρόνια του Όθωνα εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, όπου παντρεύτηκε την Μαρία Ταμπακοπούλου. Ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία στην έκδοση της εφημερίδας «Ο φίλος του Λαού» και διακρίθηκε ως ένας από τους άριστους και πιο τολμηρούς δημοσιογράφους. Το 1843 εκλέχτηκε πανηγυρικά αντιπρόσωπος των Κρητών στην Α΄ Εθνική Συνέλευση στην Αθήνα. Επίσης χρημάτισε υπουργός ναυτικών στην Κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου 1854. Απεβίωσε το 1876.

Πηγές • Ανδρέας Ζυγομαλάς [1] - Βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Κωνσταντίνος Σκόκος (1901). Ημερολόγιον Σκόκου [2]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 63881 [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ hmerologio_skokou/ issue/ view/ 1038

Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης

Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης Ο Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους αγωνιστές και ήρωες της Κρήτης στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Κυδωνία της Κρήτης και έδρασε σχεδόν σε όλη τη Μεγαλόνησο. Με την έκρηξη όμως της επανάστασης το 1821, σε ενέδρα των Τούρκων, συνελήφθη και σφαγιάστηκε. Η σύζυγός του μόλις που κατάφερε να σωθεί με τα δυό τέκνα της Χαράλαμπο και Ιωάννη και να καταφύγει στα Σφακιά και αργότερα στο Ναύπλιο όπου και εγκαταστάθηκε στην εκεί δημιουργηθείσα παροικία των Κρητών. O Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης ήταν ο γενάρχης της ιστορικής ομώνυμης οικογένειας.

Δημήτριος Θέμελης Ο Δημήτριος Θέμελης ήταν οπλαρχηγός , αγωνιστής του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1772-1774 στην Πάτμο όπου έκανε και τις πρώτες του σπουδές για να τις συνεχίσει Κωνσταντινούπολη και όταν τις τελείωσε μετέβη στην Μολδαβία όπου δίδασκε κατ' οίκον. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Παπαφλέσσα, και είχε τον βαθμό του Απόστολου γιαυτό άλλωστε γύρισε όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου για να ξεσηκώσει τον λαό. Αναγκάστηκε να σταματήσει και κρυφτή στην Πάτμο αφού οι Οθωμανοί τον καταδίκασαν σε θάνατο για αυτές του τις ενέργειες. Πήρε μέρος στην Άλωση της Τριπολιτσάς και σε πολλές ναυτικές επιδρομές, πέθανε στις 26 Μαρτίου 1826 κατά την πολιορκία του Μεσολογγίου όπου είχε μεταβεί για να πολεμήσει μαζί με τους υπερασπιστές του.

Πολιτική Είχε χρηματίσει προεστός μέλος του Βουλευτικού και πληρεξούσιος της Πάτμου στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823.

Παραπομπές • Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου Βιογραφίες Επιφανών Δωδεκανησίων Αγωνιστών του 1821 [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. rhodeslibrary. gr/ info/ 2006_1/ D. html

Νικολής Θεοδωρόπουλος

Νικολής Θεοδωρόπουλος Ο Νικολής Θεοδωρόπουλος ή Πύρλας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Τριπολιτσά. Βρέθηκε σε πολλούς πολέμους, ως και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και αργότερα στην Αργολίδα κατά την εισβολή του Δράμαλη υπό του στρατηγού Πλαπούτα στις θέσεις Σχοινοχώρι και Άκοβα πίσω του Παλιαοκάστρου του Άργους. Πολέμησε τον Δράμαλη μέχρι την καταστροφή του. Υπηρέτησε με ζήλο και γενναιότητα.

Γιάννης Θεοφιλόπουλος Ο Γιάννης Θεοφιλόπουλος ή Τσάκαλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Λαγκάδια της επαρχίας Καρύταινας. Στην αρχή της επανάστασης βρέθηκε ναυτικός στα Ψαρά και ανεδείχθη ένας από τους καλύτερους πυρπολητές, καίγοντας πολλά τουρκικά πλοία. Στην ξηρά πολέμησε στο πλευρό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Γ. Θεοχάρης

Γ. Θεοχάρης Ο Γ. Θεοχάρης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Διακρίθηκε μαζί με τους άλλους πυρπολητές ως προς τα ηθικά του προσόντα και την πυρπολική του τέχνη. Φημίζονταν για την δραστηριότητά του και τις πολλές του επιτυχίες. Το έτος 1824 στη Ναυμαχία του Γέροντα κατέκαψε μια εχθρική φρεγάτα. Το 1825 στη Μεθώνη πυρπόλησε το καλύτερο πλοίο του εχθρικού στόλου. Η Ύδρα τον τίμησε με στεφάνι.

Λυμπέρης Θεοχαρόπουλος Ο Λυμπέρης Θεοχαρόπουλος ήταν πολιτικός του 1821. Πριν από την επανάσταση υπήρξε πληρεξούσιος των Καλαβρύτων στην Κωνσταντινούπολη. Μετά την επανάσταση και κατά την διάρκεια του αγώνα χρημάτισε πληρεξούσιος στις Συνελεύσεις και σε άλλες πολιτικές υπηρεσίες.

Δημήτριος Ινδαρές

Δημήτριος Ινδαρές Ο Δημήτριος Ινδαρές ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Λειβαρτσί. Υπηρέτησε στον στρατό και βρέθηκε σε πολλές μάχες, ιδίως στην μάχη του Λάλα, στην θέση Πούσι, όπου πολύ συνετέλεσε, διότι αυτός μόνο προνόησε και πρόβλεψε τα εργαλεία, ξινάρια και φτυάρια με τα οποία ανοίχτηκαν χαντάκια και οχυρώθηκαν οι στρατιώτες. Έδειξε δε τόση δραστηριότητα, ώστε μόνος του πήγαινε στα φυλάκια για να προσέχει μήπως συμβεί νυκτερινή επίθεση των Τούρκων. Πολέμησε με αρχηγό τον Βασίλη Πετιμεζά.

Νικόλαος Καζής Ο Νικόλαος Οικονόμου ή Καζής ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Αδελφός του ήταν ο Μιχαήλ. Χρημάτισε ως σωματοφύλακας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Θεόφιλος Καΐρης

Θεόφιλος Καΐρης Ο Θεόφιλος Καΐρης (19 Οκτωβρίου 1784 - 13 Ιανουαρίου 1853) ήταν κορυφαίος νεοέλληνας διαφωτιστής, φιλόσοφος, διδάσκαλος του Γένους και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Άνδρο στις 19 Οκτωβρίου 1784 από επιφανή οικογένεια του νησιού. Γονείς του ήταν ο πρόκριτος Καΐρης και η Αναστασία Καμπανάκη. Είχε τρεις αδελφούς, τους μετέπειτα μοναχούς Ευγένιο και Ιωασάφ, και το Δημήτριο καθώς και τρεις αδελφές τη Μαρία, τη Λασκαρώ και την Ευανθία. Διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα στην Άνδρο, στη Σχολή του Κάτω Κάστρου, από τον ιεροδιάκονο Ιάκωβο. Στα 1794 πεθαίνει ο πατέρας του. Ο αδελφός της μητέρας του και ανάδοχος του Σωφρόνιος Καμπανάκης, εφημέριος στο ναό του Αγίου Γεωργίου Κυδωνιών, τον παίρνει κοντά του ώστε να συνεχίσει εκεί τις σπουδές του.

Ο Θεόφιλος Καΐρης

Στα 1802 ιδρύεται το Ελληνομουσείον, η Ακαδημία των Κυδωνιών. Ο Καΐρης φοίτησε στην Ακαδημία και ταυτόχρονα εργαζόταν προσφέροντας βοηθητικές υπηρεσίες στο σπίτι του Χατζή Διαμαντή, γαμπρού του Γρηγορίου Σαράφη, καθηγητή της σχολής. Στην Ακαδημία διδάχθηκε φιλολογία και φιλοσοφία από το Γρηγόριο Σαράφη και μαθηματικά και φυσικές επιστήμες από τον περίφημο διδάσκαλο της εποχής Βενιαμίν το Λέσβιο. Ακολουθώντας τον Σαράφη συνέχισε τις σπουδές του στη Σχολή της Πάτμου, όπου δίδασκε ο Δανιήλ Κεραμεύς και στη Σχολή της Χίου, όπου δίδασκαν ο Αθανάσιος Πάριος και ο Δωρόθεος Πρώιος. Το 1801 έγινε μοναχός και χειροτονήθηκε Διάκονος αλλάζοντας το όνομα του από Θωμάς σε Θεόφιλος. Το 1803 με δαπάνες του θείου του και μερικών πλουσίων Κυδωνιατών έφυγε στην Ευρώπη. Αρχικά διέμεινε στην Ελβετία, όπου μελέτησε την οργάνωση των διδακτηρίων του μεγάλου παιδαγωγού Πεσταλότσι, και κατέληξε στην Πίζα, όπου σπούδασε φιλοσοφία, μαθηματικά και φυσική και παρακολούθησε μαθήματα φυσιολογίας στην ιατρική σχολή. Το 1807 μετέβη στο Παρίσι, όπου ολοκλήρωσε τις φιλοσοφικές σπουδές του και συνδέθηκε στενά με το μεγάλο νεοέλληνα διαφωτιστή Αδαμάντιο Κοραή. Επέστρεψε στις Κυδωνιές (1810) ύστερα από έκκληση των Κυδωνιατών, για να διδάξει στην Ακαδημία. Το Φεβρουάριο του 1811 ανέλαβε τη διεύθυνση της Ευαγγελικής Σχολής της Σμύρνης όμως στο τέλος του έτους απεχώρησε εξαιτίας της άρνησης των υπευθύνων να τηρήσουν την αρχική συμφωνία τους και επέστρεψε στις Κυδωνίες. Στα 1812 αποχώρησε προσωρινά από την Ακαδημία Κυδωνιών λόγω των διαφωνιών μεταξύ Σαράφη και Βενιαμίν Λεσβίου και εγκαταστάθηκε για λίγο στην Άνδρο.

Θεόφιλος Καΐρης Έπειτα από παράκληση των Κυδωνιατών επέστρεψε στην Ακαδημία (1814) και δίδαξε φυσική, μαθηματικά και χημεία. Εμπλούτισε, βοηθούμενος από τον Αδαμάντιο Κοραή, τη βιβλιοθήκη της Ακαδημίας με ελληνικά και ξένα συγγράμματα και την εφοδίασε με όργανα φυσικής, χημείας, αστρονομίας και γεωγραφίας. Το 1819 ίδρυσε στη Σχολή τυπογραφείο. Το ίδιο έτος μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Αριστείδη Παππά. Δίδαξε στην Ακαδημία ως την καταστροφή των Κυδωνιών από τους Τούρκους στις 2 Ιουνίου του 1821. Έπειτα μαζί με εκατό μαθητές του πέρασαν στα Ψαρά, όπου με κήρυγμά του στο ναό του Αγίου Νικολάου προέτρεψε τους Ψαριανούς να ξεσηκωθούν. Από εκεί κατευθύνθηκε στην Άνδρο και ύψωσε πρώτος την επαναστατική σημαία στις 10 Μαΐου 1821, σε πανηγυρική δοξολογία στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Κατά την Επανάσταση συμμετείχε στην εκστρατεία του Ολύμπου το Μάρτιο του 1822, με διοικητή το Γρηγόριο Σάλα, όπου και δέχθηκε τρία τραύματα. Επέστρεψε στην Πελοπόννησο όπου με εντολή της Υπέρτατης Διοικήσεως συγκρότησε στρατιωτικό σώμα από εξόριστους Κυδωνιάτες. Παρακολούθησε τις εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης στην Επίδαυρο (20 Δεκεμβρίου 1821 – 15 Ιανουαρίου 1822) χωρίς επίσημη ιδιότητα, επειδή δεν εκπροσωπούνταν οι Κυκλάδες. Στη Β΄ Εθνοσυνέλευση του Άστρους (29 Μαρτίου – 27 Απριλίου 1823) είχε ενεργό συμμετοχή και το Μάιο του ίδιου έτους έγινε μέλος επιτροπής για την επεξεργασία και διόρθωση των «εγκληματικών νόμων» και του «οργανισμού των δικαστηρίων». Στην επιδημία τύφου, που ξέσπασε στο Ναύπλιο το 1824, παρά την κλονισμένη υγεία του βοήθησε με αυταπάρνηση τους χειμαζόμενους. Τον Απρίλιο του 1824 υπέβαλε παραίτηση από το αξίωμα του βουλευτή για λόγους υγείας, που έγινε δεκτή από το Βουλευτικό Σώμα με ευχαριστίες. Οι Ανδριώτες , όμως, επέμειναν να τους εκπροσωπεί στο Βουλευτικό. Το Σεπτέμβριο του 1824 επέστρεψε στην Πελοπόννησο ως παραστάτης Άνδρου για τη Γ' Βουλευτική Περίοδο -ανέλαβε και προσωρινά την προεδρία του Βουλευτικού Σώματος- και τον Οκτώβριο συμμετείχε σε επιτροπή για τη σύνταξη οργανισμού των επαρχιακών σχολείων. Στα 1826 εξελέγη πληρεξούσιος Άνδρου για τη Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο (6 – 16 Απριλίου 1826), αλλά δεν συμμετείχε στις εργασίες της, επειδή διατελούσε μέλος του Βουλευτικού Σώματος. Το 1828 ευρισκόμενος στην Αίγινα του ζητήθηκε να προσφωνήσει τον πρώτο Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια κατά την τελετή υποδοχής στο μητροπολιτικό ναό στις 12 Ιανουαρίου 1828. Έχοντας σκοπό την ίδρυση ορφανοτροφείου για τα ορφανά των αγωνιστών της Επανάστασης ταξιδεύει από το 1832 σε Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Αυστρία, Κάτω Ρωσία, Μολδαβία και Κωνσταντινούπολη για τη συγκέντρωση δωρεών από ομογενείς. Το 1835 ο Βασιλέας Όθωνας τού απένειμε το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την προσφορά του την περίοδο του Αγώνα. Ο Καΐρης, όπως και ο άλλος διδάσκαλος του Γένους Θεόκλητος Φαρμακίδης, σε μία πράξη αποδοκιμασίας προς το καθεστώς της αντιβασιλείας των Βαυαρών δεν απεδέχθη την τιμή. Την ίδια στάση κράτησε και όταν του προσεφέρθη η έδρα της Φιλοσοφίας στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837). Εγκαινίασε το Ορφανοτροφείο του το Σεπτέμβριο του 1835 δεχόμενος αρχικά τριάντα ορφανά και την επόμενη χρονιά το έθεσε σε πλήρη λειτουργία. Στη σχολή του ορφανοτροφείου διδάσκονταν όλα τα μαθήματα που παραδίδονταν στα ευρωπαϊκά σχολεία με τη βοήθεια σύγχρονων επιστημονικών οργάνων. Η παιδαγωγική μέθοδος του Καΐρη στηρίζονταν στην ελεύθερη έκφραση του μαθητή και το φιλελευθερισμό. Ο ίδιος μάλιστα ονόμαζε τα μαθήματα «συνδιαλέξεις». Μαθητές της σχολής δεν ήταν μόνο τα ορφανά αλλά και νέοι από εύπορες οικογένειες που επιθυμούσαν να διδαχτούν από τον πρωτοπόρο δάσκαλο. Ο Καΐρης ανέπτυξε μία προσωπική θρησκεία τη «Θεοσέβεια» επηρεασμένος από τους Γάλλους δεϊστές. Μία μονοθεϊστική διδασκαλία με δικές της τελετές λατρείας και αναφορές στην ισότητα και την ουσιαστική ελευθερία του ατόμου. Για αυτή του τη θρησκευτική θεωρία θεωρήθηκε σύντομα αιρετικός και επικίνδυνος τόσο από τη βαυαροκρατία, που έβλεπε στο πρόσωπο του έναν αφυπνιστή του λαού, όσο και από την επίσημη Εκκλησία.

Θεόφιλος Καΐρης Η Ιερά Σύνοδος του Βασιλείου της Ελλάδος με πρόεδρο τον Μητροπολίτη Κυνουρίας Διονύσιο ζήτησε από τον Καΐρη να προβεί σε «ομολογία πίστεως», την οποία εκείνος απέκρουσε ως καταπιεστική της συνείδησής του. Τότε η ελληνική κυβέρνηση, ενδίδοντας στις πιέσεις της Ιεράς Συνόδου, διέταξε τον αρχηγό του στόλου Κωνσταντίνο Κανάρη να πλεύσει με τη ναυαρχίδα του στόλου στην Τήνο για να πάρει από εκεί το διοικητή της Τήνου και να τον πάει στην Άνδρο, ώστε μαζί με το Μητροπολίτη Άνδρου να καλέσουν ενώπιον τους τον Καΐρη. Από εκεί μεταφέρθηκε στην Αθήνα όπου δικάστηκε από εκκλησιαστικό δικαστήριο και το οποίο, παρά τη δήλωση του ότι δε δίδασκε θεολογία αλλά φιλοσοφία («Ούτε εισηγητής, ούτε ιδρυτής νέας θρησκείας είμαι, διότι φρονώ ότι τούτο δεν είναι έργον ανθρώπου, καθόσον τα τοιαύτα είς δύναται, ο εκ του μηδενός παραγαγών το Σύμπαν. Η θεοσέβεια δεν έχει άλλον διδάσκαλον ει μη μόνον τον Θεόν, καθότι αυτή είνε απόρροία της ηθικής του Θεού επομένως, ως προείπων, ούτε καθιδρυτής είμαι της θεοσεβείας, ούτε προσηλυτιστής υπέρ αυτής»), αποφάσισε στις 23 Οκτωβρίου 1839 την καθαίρεση του, ως αρχηγού άλλης θρησκείας που ονομαζόταν «θεοσεβισμός». Ως Γραμματέας της Συνόδου, ο Θεόκλητος Φαρμακίδης υπερασπίστηκε το φιλόσοφο και προσπάθησε, χωρίς αποτέλεσμα, να τον μετακινήσει από τις θέσεις του, προτείνοντας εν τέλει να του επιτραπεί η έξοδος από την Ελλάδα, όπως επιθυμούσε, προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα. Στον αντίποδα ο κληρικός Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων ηγήθηκε της συντηρητικής μερίδας που επιθυμούσε την εξόντωση του Καΐρη. Η κυβέρνηση, με το από 28 Οκτωβρίου 1839 διάταγμα, διέταξε την εξορία του Θεόφιλου Καΐρη στη Σκιάθο και μετά στη Θήρα. Έπειτα από την ανάγνωση της καθαίρεσης στους ναούς της επικράτειας, διέταξε την απέλασή του από τη χώρα. Στις 19 Δεκεμβρίου 1839 το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε εγκύκλιο («Περί της νεωστί αναφανείσης αντιχρίστου διδασκαλίας του Θεοσεβισμού») εναντίον του Καΐρη και της διδασκαλίας του. Με τη Συνταγματική Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 ο Καΐρης, με τη βοήθεια του παλαιού συμμαθητή του Ιωάννη Κωλέττη, επανήλθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Άνδρο όπου συνέχισε τη λειτουργία του Ορφανοτροφείου του. Παρά τις εκθέσεις των δύο αλληλοδιαδόχων νομαρχών Κυκλάδων, Αμβροσιάδη και Ζυγομαλά, που διαβεβαίωναν ότι ο Καΐρης δεν έκανε προσηλυτισμό, ο υπουργός Δικαιοσύνης Βόλβης, στηριζόμενος σε έγγραφο της Συνόδου, διέταξε τον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Σύρου να προβεί σε δίωξη του Καΐρη και των συνεργατών του. Ο εισαγγελέας Ν. Σιούπης άσκησε δίωξη και ο ανακριτής Σύρου Σταύρος Λογοθέτης ξεκίνησε τακτική ανάκριση που τερματίσθηκε με το από 26 Απριλίου 1852 παραπεμπτικό βούλευμα, επικυρωμένο με το 2693/1852 βούλευμα του Εφετείου Αθηνών. Το δικαστήριο της Σύρου (με πρόεδρο τον Ι. Δοξαρά, συνέδρους τους Σταύρο Λογοθέτη, Δ.Α. Βαφειάδη, Αλέξανδρο Αλεξάνδρου και Ι. Πρεζάνη, Εισαγγελέα το Ν. Στούπη, κατηγορούμενους τους Θεόφιλο Καΐρη, Γρηγ. Δεσποτόπουλο, Σπυρ. Γλαυκωπίδη, Θ. Λουλούδη ή Μονοκόνδυλο και Συνηγόρους υπερασπίσεως τον καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Νικ. Ι. Σαρίπολο και τον Ιω. Παλαιολόγο) εξέδωσε την υπ' αριθ. 181/21.12.1852 καταδικαστική απόφαση, με φυλακίσεις για όλους και ειδικότερα διετή φυλάκιση για τον Θεόφιλο Καΐρη. Ο Καΐρης, ασθενής ήδη και σε προχωρημένη ηλικία, μεταφέρθηκε στις φυλακές Σύρου, όπου λίγες μέρες αργότερα στις 13 Ιανουαρίου 1853 άφησε την τελευταία του πνοή. Το σκήνωμά του ενταφιάστηκε σε χώρο του λοιμοκαθαρτηρίου Ερμούπολης, αφού ο τοπικός ιερέας δεν παρείχε άδεια ταφής στο κοιμητήριο, χωρίς νεκρώσιμη ακολουθία και υπό την επίβλεψη της αστυνομίας. Την επομένη της ταφής του άγνωστοι βέβηλοι άνοιξαν τον τάφο του διδασκάλου τεμάχισαν τη σορό του και έριξαν μέσα στα σωθικά του ασβέστη. Οκτώ ημέρες μετά το θάνατό του ο Άρειος Πάγος με την υπ. αριθ. 19/19.1.1853 απόφασή του απάλλαξε των κατηγοριών και αθώωσε το Θεόφιλο Καΐρη.

Θεόφιλος Καΐρης

Έργα • Γνωστική-Στοιχεία Φιλοσοφίας, εισαγωγή, επιμέλεια, παραρτήματα: Νικήτας Σινιόσογλου. Άνδρος και Αθήνα: Καΐρειος Βιβλιοθήκη και Εκδόσεις Ευρασία 2008

Μ. Λ. Καΐρης Ο Μ. Λ. Καΐρης (; - 1880) υπήρξε Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία Σε ηλικία δεκαεπτά χρονών διετέλεσε πρόεδρος εικοσαμελούς δημογερουσίας, την οποία ο ίδιος είχε σχηματίσει. Επί Καποδίστρια διετέλεσε δικαστής, αργότερα βουλευτής επί τρεις περιόδους, γερουσιαστής και αντιπρόεδρος της Βουλής και Γερουσίας. Τιμήθηκε για τις πολλές και πατριωτικές υπηρεσίες του με το χρυσό παράσημο του Σωτήρα. Απεβίωσε στην Άνδρο τον Σεπτέμβριο του 1880.

Πηγές • Γ. Κασδόνης, επιμ. (14 Σεπτεμβρίου 1880). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 194 [1]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5772

Παναγιώτης Κακλαμάνος

Παναγιώτης Κακλαμάνος Ο Παναγιώτης Κακλαμάνος ή Χρυσανθόπουλος ήταν αγωνιστής της Επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε στη Βυτίνα και πριν την έκρηξη του απελευθερωτικού αγώνα διέμενε στην Κωνσταντινούπολη.

Δράση Το 1822 κατήλθε στην επαναστατημένη Ελλάδα και κατετάγη στο ιππικό.Πήρε μέρος σε πλήθος μαχών εναντίον σημαντικών αντιπάλων στρατηγών (Δράμαλης, Κεχαγιάμπεης, Κιουταχής, Ιμπραήμ κλπ). Μερικές από τις σημαντικότερες μάχες στις οποίες συμμετείχε ο Κακλαμάνος ήταν οι μάχες στο Σούλι Κορινθίας, στα Βέρβαινα, στο Νεόκαστρο,στο Δίστομο, στο Κερατσίνι όπου τραυματίστηκε στο πόδι, στο Κλήμα Ναυπάκτου όπου τραυματίστηκε στο στήθος και στη μάχη της Αθήνας όπου έχασε το δεξί του χέρι από σφαίρα πυροβόλου. Για τη συνεισφορά του στον Αγώνα, κατετάγη στην Ε΄ τάξη αξιωματικών από το αρχείο αγωνιστών.

Πηγές • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 13ος, σελ 72 (1928)

Αντώνιος Καλαμογδάρτης Ο Αντώνιος Καλαμογδάρτης (Πάτρα 1810-Πάτρα 1856) ήταν πολιτικός που εξελέγη πολλές φορές βουλευτής.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1810 στην Πάτρα και σε ηλικία δώδεκα ετών, ο πατέρας του, Ανδρέας Καλαμογδάρτης, τον έστειλε στην Μονή Ομπλού κοντά στον μοναχό δάσκαλο και λόγιο Αββακώμ. Εκεί έμεινε πέντε χρόνια, την περίοδο κατά την οποία ήταν εγκατεστημένο στη μονή στρατόπεδο των Ελλήνων, μέχρι το τέλος της επανάστασης. Επέστρεψε στην Πάτρα και συνέχισε τις σπουδές του μαθαίνοντας Γαλλικά και Ιταλικά. Ανήσυχο πνεύμα καθώς ήταν, κατατάχθηκε στο στρατιωτικό σώμα του Φαβιέρου. Συμμετείχε σε πολλές μάχες και διακρίθηκε ιδιαίτερα στην πολιορκία της Ακροπόλεως στην Αθήνα. Διετέλεσε πληρεξούσιος στην εθνοσυνέλευση της περιόδου 1843-1844. Το 1854 συμμετείχε στον ακήρυχτο και ατυχή πόλεμο με την Τουρκία για την ελευθέρωση της Ηπείρου όπου και αιχμαλωτίστηκε. Αργότερα αφέθηκε ελεύθερος και πήγε αρχικά στο Ναύπλιο και αργότερα στην Πάτρα. Το 1856, υποφέροντας από φριχτούς πόνους εξαιτίας χρόνιων ρευματισμών, αυτοκτόνησε. Σύμφωνα με τον ιστορικό Θωμόπουλο, η αυτοκτονία του οφειλόταν στην κακή οικονομική κατάστασή του. Είχε μεταφράσει πολλά ποιήματα από τα Γαλλικά και τα Ιταλικά καθώς ήταν λάτρης της ποίησης. Είχε στην κατοχή του εξοχικό στην περιοχή Χαλκωματά γι' αυτό και είχε το προσωνύμιο «ερημίτης του Χαλκωματά». Ήταν παντρεμένος με την Βασιλική Λόντου, αδερφή του μετέπειτα δημάρχου Πατρών Ανδρέα Λόντου, και είχε δύο κόρες.

Αντώνιος Καλαμογδάρτης

Πηγές • Ιστορία της πόλεως Πατρών , Στέφανος Θωμόπουλος, Αχαϊκές εκδόσεις, SET ISBN 9607960106 • Πάτρα μία ελληνική πρωτεύουσα στον 19ο αιώνα , δεύτερη έκδοση, Νίκος Μπακουνάκης, εκδόσεις Καστανιώτη, ISBN 960-03-0000-3 , Αθήνα 1995 • Πελοποννήσιοι αγωνιστές του 1821, Νικηταρά απομνημονεύματα, Φωτάκου, εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 1996.

Γεώργιος Καλαράς Ο Γεώργιος Καλαράς ήταν αγωνιστής και πολιτικός του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την οικογένεια των Καλαράδων του χωριού Αγιονόρι στην επαρχία Κορίνθου. Στο χωριό αυτό έγινε η περίφημη μάχη του Αγιονορίου με τον Δράμαλη. Αδελφοί του ήταν ο Ησαΐας, δάσκαλος στο Άργος, ο Παπά Χρήστος, ο ειρημένος Γεώργιος και ο Νικόλαος. Ο τελευταίος αυτός είχε εγκατασταθεί στην Ρωσία. Όλοι τους υπηρέτησαν με πολλούς και διάφορους τρόπους την πατρίδα διδάσκοντας, εξασκόντας το ιατρικό επάγγελμα και διαδίδοντας την ιδέα της εξέγερσης. Ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Μετά την επανάσταση ακολούθησαν πολιτική σταδιοδρομία. Ο Γεώργιος υπήρξε πληρεξούσιος των Εθνοσυνελεύσεων και βουλευτής.

Αντζέι Καλίνσκι

Αντζέι Καλίνσκι Ο Αντζέι Καλίνσκι (Πολ.: Andrzej Kallinski) (1806 1893) ήταν Πολωνός φιλέλληνας και αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821. Στην ελληνική βιογραφία αναφέρεται Ανδρέας Καλίνσκης.

Βιογραφία Γεννήθηκε σε χωριό Πολωνίας αλλά ήταν Λιθουανικής καταγωγής. Με την έκρηξη της Ελληνικής επανάστασης βρέθηκε στην Ελλάδα. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες της ελληνικής επανάστασης και μετά την απελευθέρωση εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα όπου και πέθανε. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Σεκέρη κόρη του Π. Σεκέρη, οι απόγονοι του εξελλήνισαν το όνομα τους σε Καλλίνσκης. Ο γνωστότερος απόγονος του είναι ο Ανδρέας Ροίδης Καλίνσκης υποστράτηγος. Ο Αντζέι χρημάτισε γραμματέας του βασιλιά Γεώργιου Α'.

Πηγές • Ιστορικά Θέματα, τεύχος 23 Νοεμβρίου 2003, άρθρο Πολωνοί εθελοντές στην ελληνική επανάσταση, Μιλτιάδη Βαρβούνη.

Δημήτριος Καλλιφρονάς

100

Δημήτριος Καλλιφρονάς Ο Δημήτριος Καλλιφρονάς (Αθήνα, 1805 – Αθήνα, 1897) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Είχε το προσωνύμιο «φουστανελοφόρος».

Βιογραφία Την περίοδο της επανάστασης κατέφυγε στην Αίγινα και, αργότερα, εντάχθηκε στο στρατιωτικό σώμα του Κάρολου Φαβιέρου. Διετέλεσε Δήμαρχος Αθηναίων το 1837 και το 1840-1841) και, επίσης, πρώτος πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας. Η δημαρχία του έληξε άδοξα αφού φυλακίστηκε από τους Βαβαρούς. Έλαβε ενεργά μέρος στην Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και αργότερα εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Α' Εθνοσυνέλευση του 1843. Επίσης διετέλεσε πρόεδρος (1848, 1885) και αντιπρόεδρος (1847) της Βουλής, υπουργός Δημοσίας Εκπαίδευσης και Εκκλησιαστικών (1863) και υπουργός Ναυτικών (στην κυβέρνηση του 1862). Πέθανε στην Αθήνα και τάφηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, σε τάφο στον οποίο υπάρχει η προτομή του. Γιος του ήταν ο Λάμπρος Καλλιφρονάς. Στην περιοχή που σήμερα είναι η οδός Καλλιφρονά, στην Κυψέλη, η οικογένειά του είχε στην κατοχή της αμπέλια.

Ο Δημήτριος Καλλιφρονάς

Η υπογραφή του Δημήτριου Καλλιφρονά

Βελισάριος Καλόγερος

Βελισάριος Καλόγερος Ο καπετάνιος Βελισάριος Καλόγερος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Πάργα. Ήλθε στην Πελοπόννησο από την αρχή της επανάστασης και ακολούθησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που τον γνώριζε από την Ζάκυνθο. Είχε δικό του μικρό σώμα στρατιωτών και ήταν αχώριστος των σωματοφυλάκων του Κολοκοτρώνη. Κατατάχτηκε από τον Ριχάρδο Τσωρτς στις χιλιαρχίες.

Σακελάριος Καλογονιώτης Ο καπετάνιος Σακελάριος Καλογονιώτης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Μιστρά. Διακρίθηκε για την γενναιότητά του και για τις γνώσεις του. Έλαβε μέρος σε όλη την πολιορκία της Τριπολιτσάς και στις μάχες του Δράμαλη.

101

Οικονόμος Καλομοίρης

Οικονόμος Καλομοίρης Ο ιερέας Οικονόμος Καλομοίρης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βορδώνια της επαρχίας Μυστρά. Βρέθηκε σε πολλές μάχες και αρίστευσε. Έπεσε στην μάχη των Βασιλικών κατά του Δράμαλη. Διακρίθηκε για την ανδρεία του.

Παναγιώτης Κανέλος Ο Παναγιώτης Κανέλος ήταν αγωνιστής κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Υπηρέτησε μαζί με τους αδελφούς Μοθώνου με τους στρατηγούς Ανδρέα Λόντο και Ανδρέα Ζαΐμη. Παρευρέθηκε σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο, και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Πολέμησε στην πολιορκία του Μεσολογγίου και διακρίθηκε ως άξιος στρατιωτικός.

102

Κανάκης

Κανάκης Ο 'Κανάκης" αγνώστου μικρού ονόματος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Άργους. Υπηρέτησε τον αγώνα με πολύ ενθουσιασμό και γενναιότητα. Βρέθηκε σε πολλές μάχες, στην πολιορκία του Ναυπλίου και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη. Πολέμησε στην μάχη του Αγιονορίου. Ο Κανάκης έπεσε μαχόμενος με τον Αρχιμανδρίτη Γρηγόριον Δικαίο Φλέσαν κατά την ένδοξη μάχη στο Μανιάκι.

Γεώργιος Κανάρης Ο Γεώργιος Κανάρης ήταν αγωνιστής του ΄21. Γεννήθηκε στα Ψαρά και ήταν γιος του δημογέροντα Μιχαήλ Κανάρη. Αδερφός του ήταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης. Εργάστηκε ως ναυτικός και συμμετείχε στον αγώνα του ΄21 ως πυρπολητής. Την περίοδο 1825 1826 διετέλεσε έπαρχος Αιτωλικού. Μετά την απελευθέρωση έγινε αξιωματικός στο πολεμικό ναυτικό. Επίσης ο Γεώργιος Κανάρης λεγόταν αλλιώς Καναριώτης Γεώργιος.

103

Κωνσταντίνος Κανάρης

104

Κωνσταντίνος Κανάρης Κωνσταντίνος Κανάρης

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Πρωθυπουργός της Ελλάδας (ως Πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης) Θητεία 16 Φεβρουαρίου 1844 – 30 Μαρτίου 1844 Προκάτοχος

Ανδρέας Μεταξάς

Διάδοχος

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Πρωθυπουργός της Ελλάδας Θητεία 15 Οκτωβρίου 1848 – 12 Δεκεμβρίου 1849 Προκάτοχος

Γεώργιος Κουντουριώτης

Διάδοχος

Αντώνιος Κριεζής Θητεία 5 Μαρτίου 1864 – 16 Απριλίου 1864

Προκάτοχος

Δημήτριος Βούλγαρης

Διάδοχος

Ζηνόβιος Βάλβης Θητεία 26 Ιουλίου 1864 – 9 Φεβρουαρίου 1865

Προκάτοχος

Ζηνόβιος Βάλβης

Διάδοχος

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος Θητεία 26 Μαΐου 1877 – 2 Σεπτεμβρίου 1877

Προκάτοχος

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Διάδοχος

(Υπουργικό Συμβούλιο) Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Προσωπικά στοιχεία Γέννηση

1793 ή 1795 Ψαρά

Κωνσταντίνος Κανάρης

105 Θάνατος

2 Σεπτεμβρίου 1877 (~83 ετών) Αθήνα

Εθνικότητα

Ελληνική

Θρησκεία

Ορθόδοξος

Υπογραφή

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης (Ψαρά 1793 ή 1795 – Αθήνα 2 Σεπτεμβρίου 1877) ήταν σημαντική μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και μετέπειτα ναύαρχος και πολιτικός, πρωθυπουργός της Ελλάδας κατά τα έτη 1864-65 και 1877.

Πρώτα χρόνια O Κωνσταντίνος Κανάρης (1790 ή 1793 – 1877) είναι σημαντική μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και μετέπειτα ναύαρχος, υπουργός και πρωθυπουργός της Ελλάδας κατά τα έτη 1864-65 και 1877. Το επώνυμο Κανάρης μάλλον είναι Ψαριανός παράτιτλος (= Ψαριανό παρατσούκλι) και όχι το γνήσιο όπως θα δούμε. Το πραγματικό όνομα του Κανάρη ήταν Κωνσταντής Νικολάου Σπηλιωτέας.[1] Η ετυμολογία του ονόματός του κατά μίαν άποψη προέρχεται από το καρνάγιο (ιταλικά carenaggio = ναυπηγείο). Αρχικά από το Καρνάγιος έγινε Κανάριος και τελικά Κανάρης. Με την ίδια μέθοδο, στα Ψαρά «μετωνομάσθη ο γνωστός πυρπολητής Ιωάννης Δημουλίτσας εις Πατατούκον».(Δημήτριος Γατόπουλος, 1937). Υπάρχει και δεύτερη εκδοχή. Κατά το ημερολόγιο του γιού του πυρπολητή Αριστείδη Κ. Κανάρη που σκοτώθηκε στην Αθήνα στην οδό Ηρώδου του Αττικού[2] Η τρίτη εκδοχή του Γρηγορίου Κομπίλα είναι να προέρχεται το επώνυμο από το «Καναρίνι», λόγω του μειλίχιου χαρακτήρος του. Από την μελέτη των ημερολογίων της οικογένειας Κανάρη, «διευκρινίζεται ότι η νεοελληνική οικογένεια Κανάρη υπήρξε συνέχεια της παλαιοελληνικής οικογενείας Σπηλιωτέα, κλάδου της οποίας τα μέλη, τιτλούχοι των Βενετών και Γενουησίων αρχόντων απαντώνται εν δράσει περί το 1200 μΧ… Πάντως ως προπάππος του πυρπολητού Κ. Κανάρη φέρεται ο Νικόλαος Σπηλιωτέας, παππούς του ο Θεμιστοκλής και πατέρας του ο Νικόλαος Σπηλιωτέας».[3] [4] Ως προς τις χρονολογίες γεννήσεως, θανάτου και τον τόπο γεννήσεως του Κανάρη, υφίστανται σημαντικές διαφορές, οφειλόμενες καθαρά σε έλλειψη νεότερης πληροφόρησης αλλά και σε μια κακώς εννοούμενη τοπικιστική προπαγάνδα των Ψαριανών. Η εγκυκλοπαίδεια "Δομή" γράφει ότι «ο Κανάρης γεννήθηκε στα Ψαρά το 1793 και πέθανε στην Αθήνα το 1877». Η δικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia γράφει ότι «ο Κανάρης γεννήθηκε στα Ψαρά το 1793-1795 και πέθανε στην Αθήνα στις 2 Σεπτεμβρίου 1877». Η πολύ προσεγμένη έκδοση «Κανάρης ο Μπουρλοτιέρης του Αιγαίου», εκδόσεις Στρατίκη 1998 γράφει «ο Κανάρης γεννήθηκε στα Ψαρά το 1790 και πέθανε στην Αθήνα στις 2 Σεπτεμβρίου 1877». Η εγκυκλοπαίδεια "Υδρία", τόμος 30, σελίδα 358-361 γράφει «Ο Κανάρης γεννήθηκε γύρω στό 1790 στην Πάργα της Ηπείρου και πέθανε τιμημένος στις 2 Σεπτεμβρίου 1877». Το Εγκυκλοπαιδικό λεξικό "Ήλιος", τόμος ΙΑ, σελίδα 271 γράφει «Οι Κανάρηδες ή Κανάργιοι, ή Κανάριοι όπου γής και αν κατοικούσαν, φέρονται Ηπειρώται εκ Πάργας». Το ίδιο γράφει και η εγκυκλοπαίδεια "Υδρία" ότι «εκεί στην Πάργα έζησε ο Κανάρης την παιδική του ηλικία μέχρι 15 ετών». Ο Γεώργιος Βρέλλης γράφει: «Και το συμπέρασμα. Ο Κωνσταντίνος Κανάρης είναι Παργινός, είναι Ηπειρώτης. Γεννήθηκε στην Πάργα το 1790 και ανδρώθηκε στα Ψαρά από τα 15 του χρόνια, προεπαναστατικά. Νομίζουμε πως χρειάζεται και λίγος σεβασμός από τους σφετεριστές, που το ολοκαύτωμα των προγόνων τους (= καταστροφή των Ψαρών) τους αναγνωρίζουμε όλοι μας!»[5] O ίδιος ο Κωνσταντίνος Κανάρης στα απομνημονεύματα του αναφέρει '«τώρα περνάμε από τη γενέτειρά μου την Πάργα».' Είναι βέβαιο, με βάση τη μαρτυρία του Γρηγορίου Κομπίλα ότι «…την 1ην Αυγούστου του έτους 1963 ο δήμος Πάργας επί δημαρχίας Αλέξανδρου Μπάγκα, οργάνωσεν εορταστικάς εκδηλώσεις επί τη συμπληρώσει 100 ετίας από της επισκέψεως του Κωνσταντίνου Κανάρη εις την γενέτειραν αυτού Πατρίδα (1863-1963) διά της τελέσεως των αποκαλυπτηρίων της προτομής του…».[6] Ο ιστορικός Δημήτριος Γατόπουλος (1891-1956) από την Πάτρα, είχε την τύχη να του παραδοθούν τα οικογενειακά αρχεία της οικογένειας Κανάρη, τα οποία μελέτησε αι

Κωνσταντίνος Κανάρης

106

δημοσίευσε ιστορική μελέτη στην εφημερίδα Εστία των Αθηνών της 14ης Ιουλίου 1937. Στα οικογενειακά αυτά αρχεία περιλαμβάνεται και το μυστικό ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Κανάρη το οποίο «άνοιξε» ο δισέγγονός του Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Θεμ. Κανάρης. Εκεί γράφει «…λέγομεν δε, επειδή εξ αυτού του προσωπικού ημερολογίου προκύπτει, ότι ο Κωνσταντίνος Κανάρης δεν είχε γεννηθεί στα Ψαρά, αλλ’ εις την Πάργαν της Ηπείρου κατά μήνα Σεπτέμβριον του 1790 και εγκαταστάθη μόνον κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους εις το νησί των Ψαρών».[7] [8]

Η ανατίναξη της τούρκικης ναυαρχίδας Τον Ιούνιο του 1822, αφού ο ελληνικός στόλος δεν κατάφερε να σώσει τη Χίο από τις τρομερές τουρκικές σφαγές, ο Κανάρης ανέλαβε να βάλει μπουρλότο στη ναυαρχίδα του Καπετάν Πασά Καρά Αλή, την επικεφαλής του στόλου που έκαψε το νησί. Την επιχείρηση θα εκτελούσαν τα πυρπολικά του Κανάρη και του Πιπίνου. Στο εγχείρημα βοήθησαν δύο παράγοντες: αφενός ότι η νύχτα ήταν πολύ σκοτεινή καθώς δεν είχε φεγγάρι και αφετέρου ότι στο κατάφωτο κατάστρωμα της ναυαρχίδας οι Τούρκοι, κάπου δυό χιλιάδες, γιόρταζαν το Μπαϊράμι κι έτσι τα μέτρα φρούρησης ήταν ελλιπή. Η φωτιά απ' το μπουρλότο μεταδόθηκε ταχύτατα στο καράβι. Πριν προλάβουν να απομακρυνθούν απ' αυτό οι πρώτες σωστικές λέμβοι, η φωτιά έφτασε στην πυριτιδαποθήκη, η οποία ανατινάχθηκε. Ως αποτέλεσμα τα θύματα ήταν πάρα πολλά. Μεταξύ αυτών ο ναύαρχος Καρά Αλής, αξιωματικοί του και πολλοί ναύτες. Το πυρπολικό του Πιπίνου προσέγγισε την υποναυαρχίδα αλλά δεν κατάφερε να την καταστρέψει. Της προκάλεσε όμως αρκετές ζημιές. Νικηφ. Λύτρα, Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη (π. 1866-1870). Λάδι σε μουσαμά, 143 εκ. x 109 εκ. Πινακοθήκη Αβέρωφ, Μέτσοβο.

Η ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας υπήρξε ένα από τα χαρακτηριστικότερα γεγονότα του κατά θάλασσαν αγώνα, έκανε δε πολύ μεγάλη εντύπωση στην Ευρώπη. Χρησιμοποιώντας σημερινή ορολογία, θα λέγαμε ότι βοήθησε επικοινωνιακά πολύ την Επανάσταση. Τόσο μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων όσο και μεταξύ των Ευρωπαίων, ο Κανάρης πλέον ήταν ήρωας. Η δράση του βεβαίως συνεχίσθηκε. Ο Κακλαμάν Πασάς Μεχμέτ τοποθετήθηκε νέος ναύαρχος στη θέση του Καρά Αλή. Τον Οκτώβριο του 1822 βγήκε με το στόλο του στο Αιγαίο για να ανεφοδιάσει τα τουρκικά φρούρια στην Πελοπόννησο και να καταστείλει την Επανάσταση στα νησιά. Αγκυροβόλησε στην Τένεδο. Αλλά στις 29 Οκτωβρίου 1822, ο Κανάρης, συνοδευόμενος από το Βρατσάνο, διείσδυσε ανάμεσα στον τουρκικό στόλο. Μηn μπορώντας να προσεγγίσει το πλοίο του ναυάρχου, την καπουδάνα, πλησίασε την αντιναυαρχίδα Ριάλα-Γεμισσί και την πυρπόλησε. Έχασαν τη ζωή τους οκτακόσια μέλη του πληρώματος, Τούρκοι αλλά και Χριστιανοί ναύτες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στόλο. Ο Κακλαμάν Πασάς Μεχμέτ σήκωσε άγκυρα και κατέφυγε με τη βοήθεια ούριου ανέμου, στο Τσανάκ-Καλεσί, στα Δαρδανέλλια.

Κωνσταντίνος Κανάρης

107

Το εγχείρημα της Αλεξάνδρειας Τον επόμενο χρόνο, ο Κανάρης πραγματοποίησε επιθέσεις στα μικρασιατικά παράλια, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Δεν μπόρεσε, επίσης, να κάνει τίποτε όταν το 1824 ο Χοσρέφ-Μεχμέτ Πασάς κατέστρεψε τα Ψαρά. Όμως, τον Αύγουστο του 1824 πυρπόλησε μια μεγάλη φρεγάτα του Χοσρέφ στη Σάμο και μια κορβέττα στη Μυτιλήνη. Η έλλειψη πόρων, ωστόσο, αποσυντόνισε το ναυτικό των Ελλήνων. Οι ναύτες έπαιρναν τα πλοία, σήκωναν όποια σημαία ήθελαν και επιδίδονταν στην πειρατεία. O Κανάρης κατάφερνε να επιβάλλει την πειθαρχία στα δικά του πληρώματα. Αλλά κι αυτός μέσα σ' αυτό το καθεστώς αναρχίας παραλίγο να σκοτωθεί το 1825 στην Αίγινα, την εποχή που η Μπουμπουλίνα έχανε τη ζωή της στις Σπέτσες κατά τη διάρκεια μιας οικογενειακής διαμάχης. Ο Κανάρης εισηγήθηκε στη Διοίκηση ένα παράτολμο Πορτρέτο του Κωνσταντίνου Κανάρη. Εθνικό εγχείρημα. Ο Μωχάμετ Άλη είχε συγκεντρώσει στην Ιστορικό Μουσείο Αλεξάνδρεια περίπου εξήντα μεγάλα πολεμικά και τριπλάσια φορτηγά πλοία. Μ' αυτά προετοιμαζόταν το καλοκαίρι του 1825 να στείλει στρατό στην επαναστατημένη Ελλάδα (ο οποίος στρατός χρησιμοποιήθηκε αργότερα στην άλωση του Μεσολογγίου). Το σχέδιο του Κανάρη προέβλεπε να πάνε κάποια ελληνικά πλοία στην Αλεξάνδρεια και να κάψουν τον αιγυπτιακό στόλο. Έτσι θα σταματούσε και το λαθρεμπόριο που έκαναν Γάλλοι, φίλοι του Μωχάμετ Άλη, σε βάρος του ελληνικού αγώνα. Το σχέδιο εγκρίθηκε και η αρχηγία του ελληνικού στόλου ανατέθηκε στον πλοίαρχο Μανόλη Τομπάζη. Στις 10 Αυγούστου 1825, ο Τομπάζης κι ο Κριεζής, μαζί με τα πυρπολικά του Μιαούλη, του Μπούτη και του Κανάρη, έφθασαν έξω από την Αλεξάνδρεια. Την έκτη εσπερινή ώρα που έφθασαν προ της Αλεξάνδρειας, έπλεε μεν ούριος άνεμος αλλά για να μπουν μέσα στο λιμάνι χρειάζονταν κάποιον πιλότο επειδή υπήρχαν πολλοί ύφαλοι.

Luis Dupre, Κωνσταντίνος Κανάρης. Ιδιωτική Συλλογή.

Ο Κανάρης θεώρησε ότι έπρεπε να επιτεθεί άμεσα γιατί ήταν τέτοια η διάταξη των αιγυπτιακών πλοίων που, με τον άνεμο ο οποίος φυσούσε, θα υφίσταντο πανωλεθρία σε μια επίθεση με πυρπολικά. Εξαπατώντας τον πιλότο, ύψωσε ρωσική σημαία και μπήκε μόνος του στο λιμάνι. Προσπάθησε να πλησιάσει τον εχθρικό στόλο αλλά ο άνεμος έπεσε ξαφνικά, οπότε άρχισε να κόβει βόλτες μέσα στο λιμάνι, προσπαθώντας να φθάσει στον μυχό. Όταν βρέθηκε δίπλα στο γαλλικό πολεμικό "Μέλισσα", κατάλαβε ότι είχε γίνει αντιληπτός. Έβαλε λοιπόν φωτιά στο πυρπολικό, μπήκε με τους ναύτες του στη βάρκα διαφυγής και προσπάθησε να βγει απ' το λιμάνι. Το πλήρωμα της "Μέλισσας" άρχισε να πυροβολεί και το πυρπολικό και τη βάρκα του Κανάρη. Ο άνεμος δυνάμωσε και το πυρπολικό, καιόμενο, πλησίασε τον αιγυπτιακό στόλο απειλητικά. Ο πλοίαρχος Αργκύς, κυβερνήτης της "Μέλισσας" έγραψε στην έκθεσή του: "Εάν το πλοίον αυτό προσκολλάτε κατά κακήν μοίραν εις την φρεγάταν της πρωτοπορίας, η σύγχυσις ήθελε εμπέσει εις τον

Κωνσταντίνος Κανάρης υπόλοιπον στόλον, τα δε άλλα δύο πυρπολικά ήθελον προσδράμει, προσβάλλοντα έτερα πλοία. Η καταστροφή θα ήτο τρομερά, ολοκληρωτική δε η νίκη των Ελλήνων. Αλλ' η Μέλισσα κατά κάποιον τρόπο τους παρημπόδισε". Ο Κανάρης, ενώ έβαλλαν εναντίον του και από τα πλοία και από παράκτια πυροβολεία, κατάφερε να διαφύγει και να φθάσει στον ελληνικό στόλο, ο οποίος είχε ήδη υψώσει ελληνική σημαία. Ο Μωχάμετ Άλη πήρε μερικά πλοία και κυνήγησε τους Έλληνες μέχρι τις ακτές της Καραμανίας χωρίς αποτέλεσμα. Οι επαναστατημένοι Έλληνες θεώρησαν την πράξη του Κανάρη πλήρη τόλμης και πατριωτισμού αλλά κάποιοι Ευρωπαίοι δυσαρεστήθηκαν και την είδαν σαν αχαρακτήριστη πειρατική πράξη λόγω της χρήσης ξένης σημαίας υπό επισήμου καταδρομέως. Η αγγλόφιλη "Εφημερίς της Ύδρας", σε μια εποχή που υπήρχαν διαμάχες για το ζήτημα της βασιλικής υποψηφιότητας (κάθε μεγάλη δύναμη ήθελε ο νέος βασιλιάς των Ελλλήνων να προέρχεται από τον δικό της βασιλικό οίκο) κατηγόρησε τους Γάλλους επειδή ο φιλοτουρκισμός τους έγινε αιτία να ματαιωθεί ένα μεγάλο απελευθερωτικό εγχείρημα.

Η πολιτική σταδιοδρομία Ο Κανάρης όμως φαίνεται ότι δεν τα είχε με τους Γάλλους καθώς έστειλε τον γιό του Θεμιστοκλή να εκπαιδευθεί στο Παρίσι υπό την επίβλεψη του εκεί Φιλελληνικού Κομιτάτου, το οποίο άλλωστε τον είχε προσκαλέσει. Το 1826 τοποθετήθηκε κυβερνήτης ενός καινούργιου πλοίου, της "Ελλάδας". Το 1827 ήταν πληρεξούσιος των Ψαρών στη Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας. Ο Ιωάννης Καποδίστριας θα τον διορίσει αρχικά φρούραρχο της Μονεμβασιάς και κατόπιν διοικητή μιας ναυτικής μοίρας που θα πολεμήσει τους αγγλόφιλους και τους αντικυβερνητικούς της Ύδρας. Στον Κανάρη ανατέθηκε να συλλάβει τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, όταν ο τελευταίος διέφυγε από το Ναύπλιο. Απογοητευμένος λόγω της δολοφονίας του Καποδίστρια, ο Κανάρης πήγε στη Σύρο όπου ιδιώτευσε για ένα διάστημα. Όταν ήρθε στην Ελλάδα ο Όθωνας, τον διόρισε καταρχήν πλοίαρχο γ΄ τάξεως κι έπειτα ναύαρχο. Μετά τη μεταπολίτευση του 1843, ο Κανάρης έγινε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Μεταξά και κατόπιν στην κυβέρνηση Κωλέττη. Το 1854 έγινε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Το 1861 δεν δέχτηκε τη σύνταξη που του παραχωρήθηκε, προκειμένου να μπορεί να υποστηρίζει τις ολοένα και πιο προοδευτικές θέσεις που έπαιρνε. Το καλοκαίρι του 1862 ο Όθωνας του ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ο Κανάρης πρότεινε έναν κατάλογο με υπουργούς, που όλοι τους είχαν σχεδόν επαναστατικές απόψεις, λέγοντας στον Όθωνα ότι μόνο με τέτοια κυβέρνηση και η μοναρχία θα ήταν δυνατό να σωθεί και η τάξη στη χώρα να διατηρηθεί. Ο Όθωνας όμως δεν δέχθηκε και έδωσε την εντολή στον Ιωάννη Κολοκοτρώνη. Ο Κανάρης πέρασε ανοιχτά στην αντιπολίτευση. Μετά την έξωση του Όθωνα έγινε μέλος της υπό τον Βούλγαρη τριανδρίας (μαζί και με τον Ρούφο) που σχημάτισαν επαναστατική κυβέρνηση και πήγε, επικεφαλής επιτροπής, στη Δανία για να προσφέρει τον θρόνο στον μετέπειτα βασιλιά Γεώργιο. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών στην κυβέρνηση Ρούφου. Κατόπιν το 1864 σχημάτισε ο ίδιος κυβέρνηση, μετά από ένα μήνα παραιτήθηκε και σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε επί ένα χρόνο στην εξουσία. Κατόπιν παραιτήθηκε οριστικά, θέλοντας να αποσυρθεί από τον δημόσιο βίο καθώς είχε υπερβεί τα 75 χρόνια. Στο σπίτι όπου έμενε, στην Κυψέλη, συνέρρεαν πολίτες από παντού για να δουν τον «Ναύαρχο», όπως τον αποκαλούσαν. Το 1877 ετέθη επικεφαλής οικουμενικής κυβέρνησης για να αντιμετωπιστούν οι δύσκολες για την χώρα περιστάσεις που δημιούργησε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος.

108

Κωνσταντίνος Κανάρης

109

Το τέλος Στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 πέθανε, όντας εν ενεργεία πρωθυπουργός. Η τελευταία του κατοικία βρίσκεται δίπλα στην είσοδο του Α' Νεκροταφείου. Είχε παντρευτεί την Δέσποινα Μανιάτη. Παιδιά τους ήταν: • ο Νικόλαος (γεννήθηκε το 1818, στάλθηκε με ειδική αποστολή στη Βηρυττό, σκοτώθηκε το 1848), • ο Θεμιστοκλής (γεννήθηκε το 1819, στάλθηκε στην Αίγυπτο με ειδική αποστολή, σκοτώθηκε το 1851), Η ασημένια λήκυθος όπου φυλάσσεται η καρδιά του Κανάρη, με επιγραφή Χαίρε καρδία Ναυάρχου Κανάρη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

• ο Θρασύβουλος (γεννήθηκε το 1820, κατατάχθηκε στο Ναυτικό, έγινε ναύαρχος, πέθανε το 1898),

• ο Μιλτιάδης (γεννήθηκε το 1822, κατατάχθηκε στο Ναυτικό όπου διακρίθηκε, έγινε ναύαρχος, έβγαινε πολλά χρόνια βουλευτής, έγινε τρεις φορές υπουργός Ναυτικών το 1864, το 1871 και το 1878, πέθανε το 1899), • ο Λυκούργος (γεννήθηκε το 1826, σπούδασε νομικά, πέθανε το 1865), • η Μαρία (γεννήθηκε το 1828, παντρεύτηκε τον Α. Μπαλαμπάνο, πέθανε το 1847), • ο Αριστείδης (γεννήθηκε το 1831, ήταν αξιωματικός και σκοτώθηκε στις ταραχές του 1863 έξω από τον οικίσκο των ανακτόρων στην οδό Ηρώδου του Αττικού).

Βιβλιογραφία • Δημήτριος Γατόπουλος: "Τα απομνημονεύματα του Κανάρη", "Εστία", 14-07-1937, • Χαράλαμπος Γκούβας: "Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας", 2009. • Γρηγόριος Κομπίλας: «Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα», Ιωάννινα, 1993, σελίδα 30-32. • Δημήτριος Γατόπουλος (1891-1956): «Το προσωπικόν ημερολόγιον του Κωνσταντίνου Κανάρη», Εφημερίδα Εστία, 14 Ιουλίου 1937 • Εγκυκλοπαίδεια "Δομή" • Εκδόσεις Στρατίκη: «Κανάρης ο Μπουρλοτιέρης του Αιγαίου», εκδόσεις Στρατίκη 1998 • Εγκυκλοπαίδεια "Υδρία", τόμος 30, σελίδα 358-361 • Εγκυκλοπαιδικό λεξικό "Ήλιος", τόμος ΙΑ, σελίδα 271 • Γεώργιος Βρέλλης: "Κωνσταντής Κανάρης, ένας Παργινός μπουρλοτιέρης", περιοδικό "Γιαννιώτικοι Παλμοί", Ιωάννινα, 1987

Κωνσταντίνος Κανάρης

Παραπομπές [1] Δημήτριος Γατόπουλος, "Τα απομνημονεύματα του Κανάρη", 1937, Χαράλαμπος Γκούβας: "Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας",

2009 [2] «…απεκλήθη ο πατήρ μου Κάν-Άρης ή Κανάρης, λόγω του μειλιχίου και σώφρονος χαρακτήρος του, διότι αν και [3] [4] [5] [6] [7] [8]

ριψοκίνδυνος, πολεμικός και αποφασιστικός, ενήργει πάντοτε κατόπιν περισκέψεως…». Γρηγόριος Κομπίλας: «Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα», Ιωάννινα, 1993, σελίδα 32 Δημήτριος Γατόπουλος: «Το προσωπικόν ημερολόγιον του Κωνσταντίνου Κανάρη», Εφημερίδα Εστία, 14 Ιουλίου 1937 Γεώργιος Βρέλλης: Περιοδικό Γιαννιώτικοι Παλμοί, Ιωάννινα 14 Μαίου 1987 Γρηγόριος Κομπίλας: «Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα», Ιωάννινα, 1993, σελίδα 30 Γρηγόρης Κομπίλας: «Ο Πυρπολητής Κανάρης, ένας Ψαριανός από την Πάργα», Ιωάννινα, 1993, σελίδα 32 Χαράλαμπος Γκούβας: "Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας", εκδόσεις Ιδρύματος "Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας", 2009

Αναστάσιος Καναριώτης Ο Αναστάσιος Καναριώτης ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, γεννημένος στην Αθήνα.

Βιογραφία Από την αρχή της Επανάστασης πολέμησε στην Αθήνα, τα Βασιλικά, τη Στυλίδα, το Μαραθώνα και την Αράχωβα. Ενσωματώθηκε στη φρουρά της Ακρόπολης τον Ιανουάριο του 1827, όπου και σκοτώθηκε τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου.

Στέφανος Κανέλλος Ο Στέφανος Κανέλλος (1792-1823) ήταν Έλληνας λόγιος των αρχών του 19ου αιώνα και επαναστάτης.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1792 στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε φυσικές επιστήμες και δίδαξε μαθηματικά και φυσική ιστορία στη Σχολή του Βουκουρεστίου που διήθυνε ο Κωνσταντίνος Βαρδαλάχος. Όταν ξέσπασε η επανάσταση ο Κανέλλος εγκατέλειψε τη διδασκαλία και πολέμησε με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Μετά την αποτυχία του κινήματος διέφυγε στο Παρίσι αλλά σύντομα γύρισε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στην επανάσταση. Τον Μάιο του 1823 συνόδεψε στην Κρήτη τον Εμμ.Τομπάζη που είχε διοριστεί από την προσωρινή κυβένηση αρμοστής στο νησί. Η συμβολή του στην σύνταξη του διοικητικού διοργανισμού του νησιού, που απέβλεπε και στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των αντιμαχομένων ομάδων των Κρητών οπλαρχηγών, υπήρξε πολύτιμη. Πέθανε στην Κρήτη το 1823 από λοιμώδη ασθένεια. Υπήρξε από τους κύριους συνεργάτες του φιλολογικού περιοδικού Ερμής ο Λόγιος (Βιέννη 1811-1821) στο οποίο δημοσίευσε μαζί με τον Αθανάσιο Βογορίδη θέματα ιδίως των φυσικών επιστημών. Στον τομέα αυτό μετέφρασε στα Ελληνικά επιστημονικές πραγματείες Γάλλων και Γερμανών επιστημόνων. Επίσης μαζί με το Βογορίδη δημοσίευσε βιβλιοκρισίες και άρθρα για φιλοσοφικά θέματα. Τέλος υπήρξε και συντάκτης και μελοποιός πατριωτικών ποιημάτων και θουρίων ( «Παιδιά των Ελλήνων τι καρτερείτε», «Τα παληκάρια τα καλά δεν κλέπτουν, δεν αρπάζουν» κ.α.).

110

Στέφανος Κανέλλος

Πηγή • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα,τ.27

Καπογιαννάκης Ο καπετάν Καπογιαννάκης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τις Ράχες της επαρχίας Καρύταινας. Ακολούθησε τον στρατηγό Κανέλλο Δεληγιάννη σχεδόν σε όλες τις μάχες και πήγε και στο Μεσολόγγι. Έπεσε πολεμώντας στα Τρίκορφα στην μάχη εναντίον του Ιμπραήμ.

Γιαννάκης Καπούτσης Ο Γιαννάκης Καπούτσης ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Ήταν από την Μεγαλόπολη. Κατά την διάρκεια του αγώνα βρισκόταν δίπλα στον Παπαφλέσσα ως στρατιωτικός. Αναφορά στον Γιαννάκη Καπούτση κάνει ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, πρώτος υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στο βιβλίο του "Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών και των Έξωθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της Επαναστάσεως" (1888)[1] : "Οὗτος ἦτον ἐκ τοῦ Σινάνου, καὶ πάντοτε ἠκολούθησε τὸν Ἀρχιμανδρίτην Δικαῖον Φλέσαν, καὶ καθ᾿ὅλον τὸν ἀγῶνα ὑπηρέτησεν ὁμοῦ μὲ τοὺς Φλεσαίους ὡς στρατιωτικός."

Αναφορές [1] Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως (http:/ / www. archive. org/ details/ vioipeloponnsin00chrygoog). Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. . Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

111

Αδελφοί Καράλη

Αδελφοί Καράλη Οι αδελφοί Καράλη ήταν αγωνιστές του αγώνα του 1821. Πρόκειται για τους Γιαννάκη και Χρυσανθάκο Καράλη. Η καταγωγή τους ήταν από το Βελημάχι. Υπηρέτησαν στρατιώτες στην μάχη του Λάλα, της Τριπολιτσάς, της Γράνας και των Πατρών. Πήγαν και στο Μεσολόγγι με τον στρατηγό Κανέλλο Δεληγιάννη, τον οποίο και υπηρέτησαν.

Δημήτρης Καραμάνου Ο Δημήτρης Καραμάνου ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία της Τσακωνίας. Η οικογένεια των Καραμάνων υπηρέτησε την πατρίδα πολιτικώς και στρατιωτικώς και δαπάνησε ποσά από την ιδιωτική της περιουσία. Ο Δημήτρης βρέθηκε με τους στρατιώτες στην Πολιορκία της Τριπολιτσάς και έμεινε εκεί μέχρι την άλωσή της. Αργότερα ακολούθησε πολιτική καριέρα και έγινε γερουσιαστής της Πελοποννήσου.

112

Αδελφοί Καραμεραίοι

Αδελφοί Καραμεραίοι Οι Καραμεραίοι ήταν αγωνιστές του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πρόκειται για τον Δημήτριο, Αναστάσιο, και Μιχάλη αδελφούς Καραμεραίους. Στην αρχή της επανάστασης εμφανίζονται υπό τον Δημήτριο Παπατσώνη και πήραν μέρος σε όλους τους πολέμους της Τριπολιτσάς, όπου και διακρίθηκαν. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς πήγαν στον Κολοκοτρώνη και πήραν μέρος στις μάχες με τον βαθμό του σωματάρχη. Μετά την ελευθερία του έθνους αποφάσισαν από τους πρώτους να κατοικήσουν στον Λάλα και να επανιδρύσουν την κωμόπολη.

Καρασπύρος Ο Καρασπύρος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Νεζερά των Καλαβρύτων. Πήρε μέρος στους πολέμους καθ' όλη την επανάσταση. Στο Λεβίδι έδειξε την μεγαλύτερη παλικαριά όπου μόνος του κει εγκαταλελειμμένος από τους άνδρες του κλείστηκε στον ληνό του γέρο Σταμάτη Δημητρακοπούλου πολεμώντας και σκοτώνοντας Τούρκους μέχρι που ήρθε ο Σκαλτσάς και έτρεψε τους Τούρκους σε φυγή. Εκτός αυτού πήρε μέρος στην Πολιορκία της Πάτρας, στο Μεσολόγγι και αλλού.

113

Θεοδόσιος Καρδαράς

Θεοδόσιος Καρδαράς Ο Θεοδόσιος Καρδαράς ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβίστι της επαρχίας Καρύταινας. Ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη στις πολιορκίες της Τριπολιτσάς και έμεινε κατά την διάρκεια όλης της πολιορκίας. Πήρε επίσης μέρος στις μάχες του Βαλτετσίου και της Γράνας. Οι στρατιώτες του ήταν όλοι σχεδόν σωματοφύλακες του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και πολύ τον βοηθήσανε.

Κωνσταντής Καρώνης Ο καπετάνιος Κωνσταντής Καρώνης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Τσιπιανά της επαρχίας Τριπόλεως, του οποίου ήταν και καπετάνιος. Ήταν μέλος της οικογένειας Ρεβελιωτών. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, και μάλιστα στην μάχη της Γράνας και της Καπνίστρας όπου και κινδύνεψε μαζί με τον Δαγρέ και τους άλλους συντρόφους του. Βρέθηκε μαχόμενος και σε άλλες πολιορκίες και ιδίως κατά του Δράμαλη μέχρι της καταστροφής του.

114

Καφετσής

115

Καφετσής Ο καπετάν Καφετσής (αγνώστου μικρού ονόματος) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Καφετσής Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βλόγγο της Λιδωρίας. Βρέθηκε αρχικά με το σώμα στρατιωτών στην πολιορκία του Λάλα. Μετά την φυγή των Λαλαίων στην Πάτρα ήρθε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς με τους στρατιώτες του ακολουθώντας τον στρατηγό Πλαπούτα. Έδειξε πολύ ζήλο και γενναιότητα στους πολέμους. Ο Αναγνώστης Δεληγιάννης επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη στα Τρίκορφα δυσαρεστήθηκε με την απόφαση που είχε πάρει ο Κανέλλος Δεληγιάννης να αφήσει τα όπλα στον Κολοκοτρώνη, και σκέφτηκε να κάνει συνωμοσία. Άρχισε λοιπόν να κατηχεί τους καπεταναίους της Καρύταινας προσπαθώντας να τους πάρει με το μέρος του. Ο Καφετσής όμως δεν δίστασε να πει το μυστικό στον Κολοκοτρώνη και να χαλάσει τα σχέδια του Δεληγιάννη.

Χρήστος Καψάλης (1821) Ο Χρήστος Καψάλης (1751-1826)[1] υπήρξε έλληνας προύχοντας και πολεμιστής του Μεσολογγίου. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι από αρχαία οικογένεια. Μετά την τραγική έκβαση της τελευταίας πολιορκίας, ο Καψάλης μην μπορώντας να συμμετέχει στην έξοδο προτίμησε να πεθάνει στα ερείπια της πατρίδας του. Την παραμονή της εξόδου συγκέντρωσε πολλά γυναικόπαιδα, ασθενή και εξαντλημένα από την πείνα και τις αρρώστιες, και όσους ανάπηρους δεν μπορούσαν να πάρουν μέρος στην έξοδο. Κατέλαβε την μεγάλη πυριτιδαποθήκη κάτω από τον προμαχώνα του Μπότσαρη, η οποία ήταν γεμάτη εκρηκτικές ύλες. Την νύχτα της εξόδου έψελναν νεκρικές ακολουθίες, ενώ ο Καψάλης κρατούσε συνεχώς ένα αναμμένο δαυλί στο χέρι του. Το πρωί, όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην πόλη, ο Καψάλης ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη μαζί με όλους τους παρευρισκομένους και πλήθος Τούρκων εχθρών. Ο Χρήστος Καψάλης. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Χρήστος Καψάλης (1821)

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Κ-Μ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 110. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009. [1] http:/ / www. kosmasaitolos-atlas. gr/ prosopikotites/ k/ kapsales-khrestos. html

Ιωάννης Καψάμπελης Ο Ιωάννης Καψάμπελης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Ολυμποχώρια της επαρχίας του Μιστρά. Έγινε γνωστός για την παλικαριά του και τον ενθουσιασμό του. Βρέθηκε παντού και πολέμησε ανδρειότατα.

Γεωργάκης Καψοκαλύβας Ο Γεωργάκης Καψοκαλύβας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Ζάτουνα της επαρχίας Καρύταινας. Ήταν άριστος καπετάνιος και υπηρέτησε την πατρίδα του με πολύ ζήλο και προθυμία. Βρέθηκε σε όλες τις μάχες με τους στρατιώτες του και ήταν υπό τις διαταγές του Γέρω Κολοκοτρώνη και του Δημήτρη Πλαπούτα. Συνήθιζε να συμβουλεύει τους στρατιώτες του να πολεμούν με ησυχία και προσεκτικά για να μην πέφτουν τα βόλια στην γη και τα ξοδεύουν άσκοπα. Έλεγε επίσης, ότι τα ντουφέκια δε τα έφτιαξαν για να βροντάμε στον αέρα, αλλά για να τρυπούν τα βόλια τα κορμιά των Τούρκων. Με τις συμβουλές του αυτές έβαζε τους στρατιώτες του σε φιλοτιμία, ποιος θα σκοτώσει περισσότερους Τούρκους.

116

Παναγιώτης Κεφάλας

117

Παναγιώτης Κεφάλας Ο Παναγιώτης Κεφάλας ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Διρράχι της επαρχίας Ανδρούσης. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Καταρχάς βρέθηκε στην Καλαμάτα, αργότερα πήγε στην Καρύταινα και από κει στο Βαλτέτσι όπου και ενώθηκε με τον Δ. Παπατσώνη. Εκεί ακόμα σώζονται τα ταμπούρια τους. Στην πολιορκία της Τριπολιτσάς έγιναν επίσης γνωστά τα ταμπούρια του Κεφάλα. Κατά την έφοδο εισήλθε στην πόλη μαζί με τους Τσάκωνες. Βρέθηκε και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη. Στην πολιορκία της Τριπολιτσάς πήγε και αυτός στα Μεγάλα Δερβένια. Πολέμησε και στην Στερεά Ελλάδα, όπου και αρίστευσε. Ο Κεφάλας έπεσε στην ηρωική μάχη στο Μανιάκι μαζί με τον ένδοξο Γρηγόριο Φλέσα. Ο Κεφάλας σηκώνει τη σημαία της ελευθερίας στα τείχη της Τριπολιτσάς. Έργο του Πέτερ φον Χες

Ευστάθιος Κεχαγιάς

Ευστάθιος Κεχαγιάς Ο Ευστάθιος Κεχαγιάς ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Άμφισσα και ήταν από σπουδαία οικογένεια. Πήρε μέρος στον αγώνα και βρέθηκε σε πολλές μάχες, όπου έδειξε παραδειγματική ανδρεία. Υπό του Πανουργιά πήγε και αυτός στο Χάνι της Γραβιάς όταν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και οι άνδρες του αμύνονταν τις επιθέσεις των Μεχμέτ και Βρυώνη. Ο Κεχαγιάς αψηφώντας τα βόλια σύρθηκε ως τον εξωτερικό τοίχο και τροφοδότησε τους πολιορκημένους με τρόφιμα και πολεμοφόδια για να μπορέσουν να κρατήσουν όλη την ημέρα και τελικά να νικήσουν.

Πηγές • Κωνσταντίνος Σκόκος (1887). Ημερολόγιον Σκόκου [1]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ hmerologio_skokou/ issue/ view/ 1024

Ηλίας Κεχαγιάς Ο Ηλίας Κεχαγιάς ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και επιχειρηματίας της νεοσύστατης Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Άμφισσα και η καταγωγή του ήταν από σημαντική οικογένεια. Πατέρας του ήταν ο Ευστάθιος, ο οποίος τροφοδότησε τους άνδρες του Ανδρούτσου στο Χάνι της Γραβιάς για να μπορέσουν να κρατήσουν την άμυνα. Ο Ηλίας βρίσκονταν και αυτός εκεί δεκαεξαετής στην ηλικία. Ο πατέρας του τον έστειλε στην Τεργέστη για να μορφωθεί. Εκεί έμαθε τα γράμματα και τις ξένες γλώσσες. Με το τέλος της επανάστασης επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Σύρο, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο και την ναυτιλία. Τον Ηλία Κεχαγιά επέλεξε ο Μαυροκορδάτος ως διευθυντή της πρώτης Ατμοπλοϊκής Εταιρείας, την οποία διοίκησε με επιτυχία και αύξησε τον αριθμό των πλοίων από τρία αρχικά σε δεκαέξι μεγάλα ατμόπλοια. Ως διευθυντής της Ατμοπλοϊκής Εταιρείας ίδρυσε το 1860 το Νεώριο της Ερμούπολης, ένα από τα παλαιότερα μηχανουργεία της Ελλάδας που δημιουργήθηκε στη θέση ενός παλαιού λοιμοκαθαρτηρίου, που κατεδαφίστηκε στα 1857-58.[1] Απεβίωσε τον Δεκέμβριο του 1885.

Παραπομπές [1] Νεώριο (http:/ / www. hermoupolis. gr/ Î Ï Ï Î¿Ï Î¹Î±---Î Î¿Î»Î¹Ï Î¹Ï Î¼Î¿Ï / Î ÎµÏ Ï Î¹Î¿. aspx), Δήμος Ερμούπολης

Πηγές • Κωνσταντίνος Σκόκος (1887). Ημερολόγιον Σκόκου (http://xantho.lis.upatras.gr/kosmopolis/index.php/ hmerologio_skokou/issue/view/1024). Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

118

Αθανάσιος Κίντσος

119

Αθανάσιος Κίντσος Ο Αθανάσιος Κίντσος (επίσης Κίντζιος ή Κίτσος) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τα Λαγκάδια της επαρχίας Καρύταινας. Αυτός και ο γιος του Μιχάλης υπηρέτησαν τον αγώνα ως στρατιώτες. Κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς ο Κολοκοτρώνης διόρισε τον Αθανάσιο οδηγό στο στρατιωτικό σώμα των εκεί Τριπολιτσιωτών και κατέλαβαν τους φράχτες των αμπελιών στη θέση Νουμέναγα. Εκεί, ο Αθανάσιος μαχόμενος εμπόδισε τους Τούρκους και τους ανάγκασε να υποχωρήσουν και να πάνε να περάσουν από την Γράνα.

Θεόδωρος Κιοσσές Ο Θεόδωρος Κιοσσές ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και ναυτικός του 19ου αιώνα.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα το έτος 1802. Μεγάλωσε υπό την προστασία των συγγενών του Τομπάζηδων. Από μικρό παιδί οκτώ χρονών μπήκε στα καράβια. Προβιβάστηκε βαθμηδόν και, όταν εξερράγη η Ελληνική Επανάσταση πήρε βαθμό αξιωματικού στο πλοίο των Τομπάζηδων. Πήρε μέρος σε όλες τις ναυμαχίες του ιερού αγώνα. Το 1828 διορίστηκε διευθυντής της εθνικής γολέτας «Άργος», την οποία διεύθυνε μέχρι την άφιξη του Όθωνα. Ζήτησε να βγει σε διαθεσιμότητα και αγόρασε δικό του πλοίο. Ανέλαβε εμπορικές επιχειρήσεις και το έτος 1855 διορίστηκε πλοίαρχος της ατμοπλοϊκής εταιρείας. Διεύθυνε το «Πανελλήνιο» και το «Αρκάδιο» στις αποστολές στην Κρήτη.

Ο Θοόδωρος Κιοσσές σε ξυλογραφία του περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1868

Πηγές • Ανδρέας Παπαδόπουλος Βρετός. Βιογραφικαί σημειώσεις περί των εικονογραφηθέντων προσώπων εν τω παρόντι ημερολογίω [1]. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Θεόδωρος Κιοσσές

120

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ c/ 3/ 2/ metadata-02-0000826. tkl

Γεώργιος Κίτσος Ο Γεώργιος Κίτσος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πατέρας του ήταν ο Κίτσος Κονταξής, έγκριτος της κωμόπολης Πλεσίβιτσα της επαρχίας Φιλιατών. Αδελφή του ήταν η περίφημη Κυρά Βασιλική τελευταία σύζυγος του Αλή Πασά. Μετά θάνατο του πατέρα του έγινε προύχοντας της κοινότητας Πλεσίβιτσα και είχε σημαντική θέση στην Αυλή του Πασά, ο οποίος όμως ζήλευε και μισούσε τον αδελφό της Βασιλικής, φοβούμενος όμως να τον καταδώσει στα φανερά, προσπαθούσε να τον φονεύσει με δόλο. Αποπειράθηκε να τον δηλητηριάσει, αλλά απέτυχε χάρη στην βοήθεια του ιατρού του Αλή Πασά Ιωάννη Κωλέττη. Αργότερα, σε κυνήγι που ο Αλή Πασάς είχε καλέσει τον Κίτσο, διέταξε δυο ανθρώπους του να πυροβολήσουν πάνω του. Ο Κίτσος τραυματίστηκε βαριά και θα πέθαινε, σώθηκε όμως χάρη της αδελφής του που απαίτησε την θεραπεία του, απειλώντας ότι θα αυτοκτονήσει η ίδια.

Ο Γεώργιος Κίτσος. Πίνακας στο Εθνολογικό Μουσείο

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Αλή Πασάς είχε κάνει τον Κίτσο αρχηγό των Φιλιατών, αλλά ο Κίτσος κατηγορήθηκε από μερικούς Τούρκους ότι επιβλεπόταν την τιμή του Μουσουλμάνου. Ο Αλής τότε από την οργή του έστειλε δολοφόνο για να τον εξοντώσει. Ο Κίτσος τραυματίστηκε ελαφρά, και η αδελφή του τον μετέφερε στα Γιάννενα όπου ο χειρούργος τον θεράπευσε. Στην Επανάσταση του 1821 ο Κίτσος ήταν αρχηγός των Ηπειρωτών και πολέμησε στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Ο ακουσμένος προμαχώνας της Λουνέτας ήταν η θέση του καπετάνιου σε όλη την διάρκεια της πολιορκίας. Συμμετείχε στην έξοδο της φρουράς, και κατόρθωσε να σωθεί.

Παναγιώτης Κλης

121

Παναγιώτης Κλης Ο Παναγιώτης Κλης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Αρκουδόρευμα της επαρχίας Καρύταινας. Ήταν σύντροφος του Κορέλα και πολύ παλικάρι. Πολέμησε στις μάχες στα φρούρια της Μεσσηνίας μαζί με τους Καρυτινούς και απόκτησε φήμη.

Γεράσιμος Κόκκινος Ο Γεράσιμος Κόκκινος (18 Ιανουαρίου 1805 - 29 Ιουλίου 1893) ήταν Έλληνας αγωνιστής του '21, στρατιωτικός και πολιτικός του Ελληνικού κράτους.

Η ζωή του Γεννήθηκε στο Αργοστόλι στις 18 Ιανουαρίου 1805. Η καταγωγή του ήταν από αρχαία οικογένεια της οποίας η ιστορία χάνεται μέχρι τον καιρό της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Ο Γεράσιμος Κόκκινος υπηρέτησε σε όλον σχεδόν τον αγώνα ως διοικητής εκατοστύος ανδρών, και μετά μπήκε στην στρατιωτική σχολή, από την οποία αποφοίτησε το 1829 ως δεκανέας του ιππικού. Εντός ολίγων μηνών προάχθηκε σε λοχία και επιλοχία, το 1830 σε ανθυπασπιστή, εν συνεχεία σε ανθυπολοχαγό. Το 1834 έγινε υπολοχαγός του Όθωνα. Ακολούθησαν και άλλες προαγωγές μέχρι τον βαθμό του συνταγματάρχη με τον οποίο αποστρατεύτηκε το 1877. Διετέλεσε πληρεξούσιος και βουλευτής της Σάμου στην βουλή του 1873. Τιμήθηκε με το Αριστείο του Αγώνος, και με το το αργυρό και το χρυσό παράσημο του Σωτήρα. Απεβίωσε στις 29 Ιουλίου 1893.

Πηγές

Σκίτσο του Γεράσιμου Κόκκινου από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1894

• Ιωάννης Αρσένης, Μιχαήλ Ραφαήλοβιτς, επιμ. (1894) (στα Ελληνικά). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, 1-16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Γεράσιμος Κόκκινος

Παραπομπές [1] http:/ / www. archive. org/ details/ poikilstoaethni00raphgoog

Αναγνώστης Κοκοράκης Ο Αναγνώστης Κοκοράκης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Μιστρά. Ο Παναγιώτης Γιατράκος ο τότε αρχηγός της επαρχίας του Μυστρά έκανε πρόταση στην Πελοποννησιακή Γερουσία να δεχτούν ως γερουσιαστή τον Κοκοράκη, ως αναπληρωτή για τον επίσκοπο Βρεσθένη, τον οποίο είχαν ζητήσει οι Τούρκοι του Ναυπλίου ως όμηρο. Η Γερουσία δέχτηκε την αίτηση και ο Κοκοράκης αναδείχτηκε καλός πολιτικός με μεγάλη και άδολη φιλοπατρία.

Παναγιώτης Κοκώνης Ο Παναγιώτης Κοκώνης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Πικέρνι της επαρχίας Τριπολιτσάς. Υπηρέτησε στρατιωτικός με τους συγχωριανούς του κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς, και ιδίως στις θέσεις Γράνα και Καπνίστρα με τον Δαργέν όπου και αιχμαλωτίστηκε. Απελευθερώθηκε μετά την άλωση της Τριπολιτσάς και συνέχισε να πολεμάει.

122

Κολιόπουλοι

Κολιόπουλοι Ο αδελφοί Κολιόπουλοι ήταν αγωνιστές του αγώνα του 1821. Πρόκειται για τους Παρασκευά και Θανάση, αδελφούς του Δημήτρη Πλαπούτα. Η καταγωγή και των τριών ήταν από την Παλούμπα της επαρχία Καρύταινας. Ήταν πάντοτε αχώριστοι και ακολουθούσαν τον στρατηγό Πλαπούτα. Βρέθηκαν σε όλες τις μάχες όπου πολέμησε ο αδερφός τους. Κατά δε την μάχη της Πάτρας στις 9 Μαρτίου ο Κολοκοτρώνης τους έστειλε να πιάσουν το χορηγοκάμινο και έτσι αυτοί έφεραν την νίκη της μάχης εκείνης.

Χρήστος Κολοβός Ο Χρήστος Κολοβός ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Παγκράτι. Υπηρέτησε στον στρατό κοντά στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και ιδίως μαζί με τον Γενναίο. Είχε αποκτήσει την επωνυμία «καινούργιος» επειδή είχε την τάση να κάνει καινοτομίες και νέου είδους παλικαριές.

123

Θεόδωρος Κολόκας

Θεόδωρος Κολόκας Ο Θεόδωρος Κολόκας ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Υπηρέτησε στο στρατό κοντά στον Ανδρέα Ζαΐμη και με τον στρατηγό Β. Πετιμεζά. Έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες και ιδίως στην πολιορκία της Πάτρας.

Αντώνιος Κολοκοτρώνης Ο Αντώνιος Κολοκοτρώνης ήταν κλέφτης και αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Ήταν ο μόνος κλέφτης που κρύφτηκε καλά και σώθηκε, ενώ όλοι οι άλλοι κλέφτες της περιοχής πέσαν θύματα κατατρεγμού, τον καιρό που οι Τούρκοι εξολόθρευαν τους κλέφτες. Στις 25 Μαρτίου του 1821, πήρε μέρος στην εξέγερση με μεγάλο ζήλο και πόθο για την ελευθερία. Στους πολέμους και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στην οποία έμεινε μέχρι τέλους έκανε πολλές παλικαριές. Προκαλούσε τους πολιορκημένους Τούρκους να βγαίνουν έξω και τους σκότωνε. Ήταν επίσης επιτήδειος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις και απόκτησε φήμη για τα στρατιωτικά του κατορθώματα κατά των Τούρκων. Κατά την διάρκεια της πολιορκίας της Τριπολιτσάς εστάλη μαζί με άλλους στα Μεγάλα Δερβένια και πιο πέρα, στη Ρούμελη για να εμποδίσουν τους Τούρκους να μην έλθουν στην Πελοπόννησο. Κατά την εισβολή του Δράμαλη ήταν στο Αγιώργι της Κορίνθου και από εκεί διατάχτηκε από τον στρατηγό Κολοκοτρώνη να πάει να οχυρωθεί και αυτός στο περίφημο ταμπούρι του Αγριλοβουνού. Κατά την μεγάλη μάχη του Δερβενακιου κατά του Δράμαλη, μετά τον πρώτο τουφεκισμό εμπόδισε στον ζυγό του βουνού Πανάγου τους Τούρκους να μην περάσουν στην αριστερή μεριά και πιάσουν τον δημόσιο δρόμο που οδηγούσε για την Κουρτέσα και την Κόρινθο. Στην θέση αυτή ο Αντώνιος Κολοκοτρώνης έκανε μάχη εναντίον των Τούρκων και σκότωσε πολλούς πριν ακόμα έρθει ο Νικήτας Σταματελόπουλος με τους υπόλοιπους. Με την ενίσχυση του Σταματελόπουλου οι απώλειες των Τούρκων γίναν ακόμα μεγαλύτερες. Η σύγχυση των Τούρκων ήταν μάλιστα τόσο μεγάλη, που την νύχτα κατά λάθος αλληλοσκοτώθηκαν από μόνοι τους.

124

Αποστόλης Κολοκοτρώνης

Αποστόλης Κολοκοτρώνης Ο Αποστόλης Κολοκοτρώνης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν ανεψιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ευρεθείς στην Βλαχία με τον πατέρα του έλαβε μέρος στην επανάσταση υπό τις διαταγές του πρίγκηπα Αλέξανδρου Υψηλάντη. Αυτός και ο πατέρας του και οι άλλοι που ήταν μαζί τους βρέθηκαν υπό τις διαταγές του ηγεμόνα Μιχαήλ Σούτσου, και βοήθησαν τον ηγεμόνα αυτό να προετοιμάσει την επανάσταση. Μετά την αποτυχία της επανάστασης στην Βλαχία επέστρεψε στην Πελοπόννησο στις αρχές Αυγούστου του 1821, και πήρε μέρος στην περίφημη μάχη της Γράνας, όπου και κινδύνεψε μαχόμενος. Μετά από εκεί ακολούθησε τον πρίγκηπα Υψηλάντη, ο οποίος πήγε στα παράλια του Κορινθιακού κόλπου για να εμποδίσει την εισβολή των Τούρκων στην Πελοπόννησο. Αργότερα, όταν έμαθε για την άλωση της Τριπολιτσάς επέστρεψε πάλι πίσω και από εκεί πήγε στο Άργος με τον θείο του τον Κολοκοτρώνη. Μετά την αποτυχία της εφόδου του Ναυπλίου αναχώρησε στην Κόρινθο και μετά την πτώση του φρουρίου της Κορίνθου διετάχθη και πήγε στην πολιορκία της Πάτρας, όπου μαζί με άλλους χτύπησε τους Τούρκους που έβγαιναν από την Πάτρα για να κάνουν λάφυρα. Έμεινε μέχρι το τέλος της πολιορκίας με τους στρατιώτες του. Μάλιστα δε, κατά την περίφημη μάχη της 9ης Μαρτίου ο Αποστόλης βρέθηκε στην πλέον δύσκολη θέση, πολέμησε όμως με πολλή γενναιότητα. Όταν διαλύθηκε η πολιορκία πήγε και πολέμησε εναντίον του Δράμαλη σε πολλές μάχες και ακροβολισμούς έως ότου το Ναύπλιο έπεσε. Πολέμησε επίσης και κατά του Ιμπραήμ.

125

Δημήτριος Κολοκοτρώνης

Δημήτριος Κολοκοτρώνης Ο καπετάνιος Δημήτριος Κολοκοτρώνης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Θείοι του ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Δημήτριος Πλαπούτας. Είχε εγκατασταθεί στην Τριέστη, επέστρεψε όμως μετά την επανάσταση και πήρε μέρος στους πολέμους μαζί με τον θείο του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον εξάδερφό του Γενναίο και τον άλλο του θείο Δημήτρη Πλαπούτα. Σε όλες τις μάχες που βρέθηκε διακρίθηκε για την γενναιότητα, την τόλμη και το ορμητικό του στοιχείο.

Κωνσταντής Μ. Κολοκοτρώνης Ο καπετάνιος Αντώνιος Κολοκοτρώνης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Πατέρας του ήταν ο Μάρκος Κολοκοτρώνης. Ακολούθησε τον θείο του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη παντού και πάντα και ήταν και σωματοφύλακάς του. Τον είχε στείλει ο θείος του καβαλάρη μαζί με άλλους στην μάχη των Δερβενακίων μαζί με τους υπασπιστές του να παν να βρουν τους πασάδες και τις καμήλες που δεν είχαν φανεί να περάσουν με τους άλλους Τούρκους κατά τον Άγιο Σώστη. Στον δρόμο του Άργους για το χωριό Χαρβάτι βρήκαν τους Πασάδες και τους τουφέκισαν και τους έτρεψαν σε φυγή κάνοντας πολλά λάφυρα και τροφές. Οι Πασάδες στην φυγή τους άφησαν τους αρρώστους και τους πληγωμένους έρμαιο στις σφαίρες και στα κανόνια.

126

Κωνσταντίνος Θ. Κολοκοτρώνης

127

Κωνσταντίνος Θ. Κολοκοτρώνης Ο Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης (1810 - 31 Δεκεμβρίου 1848), ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1810 στην Ζάκυνθο και ήταν το τρίτο παιδί του Θ. Κολοκοτρώνη και της Αικατερίνης Καρούσου. Αδέλφια του ήταν οι Πάνος, Γιάννης και η Ελένη. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στη Ζάκυνθο αργότερα στη Κέρκυρα και τέλος σπούδασε νομικά στο Παρίσι. Το 1824 ανέλαβε το στρατιωτικό σώμα του αδελφού του Πάνου ο οποίος είχε σκοτωθεί, αργότερα έγινε φρούραρχος Τριπολιτσάς. Τέλος κατατάχτηκε στο σώμα του Φαβιέρου. Χρημάτισε πληρεξούσιος Γορτυνίας στην Εθνοσυνέλευση του 1843, υπουργός Δικαιοσύνης το 1847 στην Κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττη και υπουργός Εξωτερικών το 1848 στην Κυβέρνηση Γεωργίου Κουντουριώτη. Παντρεύτηκε τη Ραλλού Καρατζά και απέκτησε μαζί της τέσσερα παιδιά τον Θεόδωρο, τη Σμαράγδα, την Ελένη και την Αικατερίνη.

Πηγές • Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού , Κολοκοτρώνης Κολίνος – Κωνσταντίνος (1810-1848) [1]

Παραπομπές

[1] http:/ / argolikivivliothiki. gr/ 2009/ 07/ 21/ %CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CF%84%CF%81%CF%8E%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%

Μάρκος Κολοκοτρώνης

Μάρκος Κολοκοτρώνης Ο Μάρκος Κολοκοτρώνης ήταν κλέφτης και αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Λυμποβίσι της επαρχίας Καρύταινας. Έμεινε στην πατρίδα του επειδή οι Τούρκοι δεν τον κυνήγησαν. Όταν έφτασε η ημέρα της επανάστασης πήρε τα όπλα του παρόλο που ήταν γέρος, και με τα τέσσερα παιδιά του βγήκε να πολεμήσει. Ήταν εκείνος που έσωσε τον Νικολή Ταμπακόπουλο με τον Σεϊδή Λαλιώτη και την συνοδεία του στον Φονιά. Πήρε μέρος σε όλες τις μάχες που έγιναν πριν πέσει η Τριπολιτσά. Όταν ήρθε ο Δράμαλης έλαβε μέρος και στις μάχες που έγιναν μαζί με όλους τους στρατιώτες του χωριού του και με άλλους. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τον έστειλε επί κεφαλής των εκεί στρατιωτών. Είδε την μεγάλη μάχη του Δερβενακίου. Έμεινε μαχόμενος μέχρι την καταστροφή του Δράμαλη.

Πάνος Κολοκοτρώνης Ο Πάνος Κολοκοτρώνης (1800-1824) ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και της Αικατερίνης Καρούτσου. Είχε αποκτήσει αξιόλογη μόρφωση, όντας γνώστης της ελληνικής γραμματείας και της ιταλικής γλώσσας. Με την έναρξη της επανάστασης πήγε στην Πελοπόννησο για να συμμετάσχει στον απελευθερωτικό αγώνα. Έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη. Συμμετείχε στην διοίκηση της Τρίπολης και αργότερα διορίστηκε φρούραρχος του Ναυπλίου. Δολοφονήθηκε στις 21 Νοεμβρίου του 1824 στο χωριό Θάνα της Τρίπολης από τους κυβερνητικούς και το κρανίο του φυλάσσεται στο Εθνολογικό Μουσείο. Ήταν παντρεμένος με την κόρη της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.

Βιβλιογραφία • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

128

Αναγνώστης Κομαντάρος

Αναγνώστης Κομαντάρος Ο στρατηγός Αναγνώστης Κουμαντάρος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Βαμβακού της επαρχίας του Μιστρά. Υπηρέτησε την πατρίδα με άδολη προθυμία. Υπήρξε και πολιορκητής της Τριπολιτσάς και πήρε μέρος και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη.

Μιχαήλ Κόμητας Ο Μιχαήλ Κόμητας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την πόλη της Καρύταινας. Υπήρξε πολιτικός από τις πρώτες μέρες της επανάστασης. Εξεστράτευσε και έφερε τους στρατιώτες στην θέση την λεγόμενη Δούκα Σίκαλιν.

129

Αναγνώστης Κονδάκης

Αναγνώστης Κονδάκης Ο Αναγνώστης Κονδάκης ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αγίου Πέτρου Πελοποννήσου. Όταν άρχισε η επανάσταση ο Αναγνώστης πρώτος μαζί με όλη του την οικογένεια άρπαξε τα όπλα, και πρώτος εξεστράτευσε στα Βέρβαινα. Κατέβαλε πολλές δαπάνες από την ιδιωτική του περιουσία και έκανε πολλές προσπάθειες για την σύσταση και την τάξη του εκεί στρατοπέδου και του φροντιστηρίου του. Υπηρέτησε στρατιώτης και ως πολιτικός καθ' όλη την πολιορκία της Τριπολιτσάς και των Δραμαλικών. Έγινε πληρεξούσιος και βουλευτής στην Γ' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου, τη Γ' Εθνοσυνέλευση Ερμιόνης, τη Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας, τη Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους και την Ε' Εθνοσυνέλευση 1832[1] .

Αναφορές [1] «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http:/ / books. google. gr/ books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, τόμοι 1-11ος

Ανδρέας Κονδάκης Ο Ανδρέας Κονδάκης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αγίου Πέτρου Πελοποννήσου. Πατέρας του ήταν ο Αναγνώστης Κονδάκης. Αναδείχτηκε καλός στρατιωτικός και γενναίος, που πολέμησε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Πήγε και εκτός Πελοποννήσου, υπό τις διαταγές του στρατηγού Νικήτα Σταματελόπουλου και του αρχηγού της Επαρχίας Παναγιώτη Ζαφειροπούλου. Επίσης έλαβε μέρος και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη, μέχρι την καταστροφή του, και στις μάχες εναντίον των Αράβων.

130

Ρήγας Κοντορήγας

Ρήγας Κοντορήγας Ο Ρήγας Κοντορήγας, πολλές φορές υπέγραφε Παπά Κοντορήγα, ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από τη Λιβαδειά. Πήρε μέρος στην πολιορκία και απελευθέρωση των Σαλώνων τον Μάρτιο του 1821 και ήταν μέλος της διοίκησης που συγκροτήθηκε για την κατάληψη του κάστρου[1] . Χρημάτισε πληρεξούσιος Στερεάς Ελλάδας στον Άρειο Πάγο και στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823[2] .

Παραπομπές [1] Υπεραστικό ΚΤΕΛ Ν. Φωκίδας Το Κάστρο των Σαλώνων - Άμφισσα (http:/ / www. ktel-fokidas. gr/ ?module=default& pages_id=19& lang=el) [2] «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος», Ανδρέου Ζ. Μαμούκα (http:/ / books. google. gr/ books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Τόμος Β', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 84-85 (από τα Πρακτικά της Συνέλευση των Σαλώνων, 17 Νοεμβρίου 1821 του Οργανισμού της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας) και τόμος Γ' σελ. 16 (από απόφαση εν Άστρει ιδ' Απριλίου αωκγ επεξηγηματικού ψηφίσματος για το ποιά εθνικά κτήματα μπορεί να πωλεί η κυβέρνηση) και τόμος Γ, σελ. 76 (από απόφαση εν Άστρει ιζ' Απριλίου αωκγ' για αποζημίωση των νησιών Ύδρας, Σπετσών και Ψαρρών), σελ. 87 (από απόφαση κατάργησης Αρχιστρατήγου, συγκρότηση επιτροπής του Μινιστέριου του Πολέμου, 29 Μαρτίου 1823)

Δημήτριος Κοντόσταυλος Ο Δημήτριος Κοντόσταυλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τη Βυτίνα της επαρχίας Καρύταινας. Ήταν ένας από τους πολυμαθέστατους του Γένους. Μαθήτευσε στην πατρίδα του την Βυτίνα, και αργότερα ήλθε στο Παρίσι όπου τελειοποίησε τος σπουδές του και έμαθε πολλές γλώσσες. Από εκεί μετέβη στην Οδησσό και από κει πήγε στην Βλαχία ακολουθώντας τον πρίγκηπα Αλέξανδρο Υψηλάντη και τους συγγενείς του Γιαννάκη Κολοκοτρώνη, τον Χριστόφορο Ζαχαριάδη, τον Ιωάννη Πέτα ή Βαπτιστή από την Ζάκυνθο και τον Αποστόλη Κολοκοτρώνη. Όλοι αυτοί πολέμησαν στην επανάσταση της Βλαχίας υπό τις διαταγές του Υψηλάντη. Όταν διαλύθηκε η επανάσταση εκεί επέστρεψαν στην Πελοπόννησο τον Αύγουστο του 1821. Από τότε ο Κοντόσταυλος ακολουθούσε στους πολέμους τον στρατηγό Νικήτα Σταματελόπουλο χρησιμεύοντάς του ως σύμβουλοι και γραμματείς.

131

Αναγνώστης Κοπανίτσας

132

Αναγνώστης Κοπανίτσας Ο Αναγνώστης Κοπανίτσας ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μιστρά. Φυλακίστηκε στην Τρίπολη μαζί με τους άλλους προύχοντες.

Μιχαήλ Κόρακας Ο Μιχαήλ Κόρακας επανάστασης του 1821.

ήταν

οπλαρχηγός

της

Η ζωή του Γεννήθηκε στην Πόμπια της Μεσσαράς το 1787 ως Μιχάλης Καρούζος. Σε ηλικία 18 ετών σκότωσε τον Αγά Αλήκο. Η επωνυμία Κόρακας του αποδόθηκε ως ένδειξη της επιθετικότητας που έδειχνε εναντία στους Τούρκους κατακτητές. Αγωνίστηκε στην Κρητική Επανάσταση το 1821. Το 1827 με πειρατικό πλοίο και ορμητήριο την Κάρπαθο πολέμησε τον αιγυπτιακό και οθωμανικό στόλο. Το 1828 συνέχισε τον αγώνα στην Ξυλογραφία του Μιχαήλ Κόρακα από το περιοδικό Εθνικόν Πελοπόννησο και τιμήθηκε με το βαθμό του λοχαγού Ημερολόγιον Βρετού του 1868 και το χάλκινο σταυρό του Φοίνικα. Επέστρεψε με τιμές στην Κρήτη το 1834 και πήρε μέρος στις Κρητικές Επαναστάσεις του 1841, 1858 και 1866 πολεμώντας σκληρά ενάντια σε πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις. Κήρυξε την Κρητική Επανάσταση επανάσταση του 1878 και κατόπιν τιμήθηκε από το βασιλιά Γεώργιο στην Αθήνα και τον πατριάρχη Φώτιο στην Αλεξάνδρεια. Πέθανε σε βαθιά γηρατειά στην πατρίδα του την Πόμπια.

Αδάμ Κορέλας

Αδάμ Κορέλας Ο καπετάν Αδάμ Κορελάς ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Ακουδόρευμα της επαρχίας Καρύταινας. Υπήρξε από τους φημισμένους στρατιωτικούς και είχε ιδιαίτερη πολεμική τέχνη, πολεμώντας μόνο την νύχτα. Οι υπηρεσίες που πρόσφερε και τα ανδραγαθήματα που άφησε διηγείται ο Χρυσανθακόπουλος στα απομνημονεύματά του. Κατά την εποχή των Αράβων ο Κορέλας διέπρεψε. Στις μάχες ήταν περίφημος για την γενναιότητα του. Οι στρατιώτες του ήταν από τους καλύτερους. Οι Αρκουδοπευματίτες φάνηκαν χρήσιμοι στις μάχες στα φρούρια της Μεσσηνίας και απέκτησαν φήμη παλικαριάς.

Δημήτριος Κόρπας Ο Δημήτριος Κόρπας ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Η ζωή του Γεννήθηκε το 1810 από γονείς ευπατρίδες στην Τρίπολη Αρκαδίας. Παιδάκι μόλις ένδεκα χρονών πήρε μαζί με τον πατέρα του μέρος στις μάχες με την έναρξη της επανάστασης. Πήρε μέρος έξω από τα τείχη στην πολιορκία της Τρίπολης, διανέμοντας τρόφιμα και πολεμοφόδια στους αγωνιστές. Κατά την διάρκεια μιας εφόδου είδε τον πατέρα του να σκοτώνεται από την σφαίρα του εχθρού. Έμεινε ορφανός και εξακολούθησε να πολεμάει. Επί Καποδίστρια κατατάχτηκε στην Σχολή των Ευελπίδων το 1829 και πήρε προαγωγή στον βαθμό του υπολοχαγού το 1834. Στο Ναύπλιο το 1842 συνεργάστηκε με θερμή αγνότητα για την απόκτηση συνταγματικών ελευθεριών. Προάχθηκε σταδιακά κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του μέχρι τον βαθμό του Συνταγματάρχη και οριστικού αρχηγού του μηχανικού σώματος. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1881.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης, επιμ. (1881). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

133

Λιάκος Κοσμόπουλος

Λιάκος Κοσμόπουλος Ο Λιάκος Κοσμόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα της επαρχίας Καρύταινας. Υπήρξε καπετάνιος και βοήθησε πολύ τον στρατηγό Πλαπούτα, μάλιστα δε αρχικά στην μάχη της Πιάνας. Διακρίθηκε σε όλη την πολιορκία της Τριπολιτσάς, στο Βαλτέτσι και στην Γράνα. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και βρέθηκε σε πολλές μάχες, κατ εξοχήν σε αυτές εναντίον του Δράμαλη, όπου διακρίθηκε για την παλικαριά του. Επί Καραϊσκάκη πήγε και στην Αθήνα και πολέμησε υπό τις διαταγές του Γενναίου Κολοκοτρώνη.

Αθανάσιος Κοτζιάς Ο Αθανάσιος Κοτζιάς ή Γεροθανάσης ήταν Έλληνας έμπορος και μέλος της Φιλικής Εταιρείας.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν έμπορος από τα Βασιλικά. Κατά τους Ναπολεόντιους χρόνους διέμενε στο Παρίσι. Όταν πέρασε η μεγάλη επανάσταση του Ναπολέοντα κατά της Αγγλίας και των συμμάχων της, η Γαλλία αποκλείστηκε από τα καράβια των Εγγλέζων και το εμπόριο σταμάτησε. Αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Χαλκιδική κατά το 1810. Τότε είχε αρχίσει να αναφαίνεται η Φιλική Εταιρεία, της οποίας έγινε μέλος και ασπάστηκε τα επαναστατικά σχέδια. Αποστόλευσε στα Βασιλικά και έπεισε την κοινότητα να αποδεχτεί την επανάσταση. Ο Κοτζιάς είχε και επαφές με τον Αλή Πασά, επειδή ως Γεροθανάσης ήταν ξακουστός και είχε μεγάλη επιρροή στα Βασιλικά και σε όλη την Χαλκιδική. Είχε δε συνεννοηθεί με τον Αλή Πασά, να εξεγείρει την επανάσταση την Μακεδονία προς ωφέλεια αυτού. Ο στρατάρχης Λουμπούτ-πασάς που πολεμούσε τότε τον Αλή Πασά στα Γιάννενα τον υποπτεύθηκε και συνέλαβε τον γιο του και τον φυλάκισε στη Θεσσαλονίκη. Διέβαλε και τον Γεροθανάση στον Αλή Πασά. Ο Κοτζιάς απέκρουσε τα ψέματα, αλλά κρατήθηκε και αυτός στην φυλακή στην Θεσσαλονίκη και τελικά αποκεφαλίστηκε το 1821 με την έκρηξη της επανάστασης.

Πηγές • Μακεδονικός Σύλογος «Ο Μέγας Αλέξανδρος», επιμ. (1909). Μακεδονικόν Ημερολόγιον (Επετηρίς των Μακεδόνων), Τόμος 2 [1]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Ν. Ταρουσοπούλου. Ανακτήθηκε την 28 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH6cf42df3daafd643534eba

134

Μιχαήλ Κοτσονόπουλος

Μιχαήλ Κοτσονόπουλος Ο Μιχαήλ Κοτσονόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Τριπολιτσά. Πολέμησε στην πολιορκία της ιδιαίτερης πατρίδας του. Έπειτα πήγε στην πολιορκία του Ναυπλίου πριν από την εισβολή του Δράμαλη, έχοντας μικρό σώμα στρατιωτών. Μετά την εισβολή του Δράμαλη, όλοι οι Τριπολιτσιώτες εξεστράτευσαν κατά την θέση Πόρτες και Νιοχωράκι. Τον βρήκε ο Κολοκοτρώνης όταν περνούσε από τις Καρυές και το Νιοχωράκι, και ο Κοτσονόπουλος έδειξε στον αρχηγό την θέση που ήταν οι στρατιώτες, και εκείνος τους οδήγησε να πάνε στον στρατηγό Πλαπούτα στο Σχοινοχώρι. Από κει ο Κολοκοτρώνης έστειλε πίσω τον Βάρβογλη για τροφές. Ο Κοτσονόπουλος ακολούθησε τον Πλαπούτα μέχρι της πτώσης του Ναυπλίου.

Αλεξάντερ Κουζάνσκι Ο Αλεξάντερ Κουζάνσκι (Πολ: Alexander Kuzanski) ήταν Πολωνός ιατρός και αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Πολωνολιθουανική κοινοπολιτεία (Ενωμένο κράτος Πολωνίας - Λιθουανίας) που μετά τη διάλυση της αναγκάστηκε όπως πολλοί Λιθουανοί και Πολωνοί να μεταναστεύσει. Τον Φεβρουάριο του 1822 ήρθε στην Ελλάδα και κατατάχτηκε στο τάγμα φιλελλήνων ως αξιωματικός αλλά ταυτόχρονα εκτελούσε και χρέη γιατρού. Πήρε μέρος με το τάγμα των Φιλελλήνων στη Μάχη του Πέτα στις 4 Ιουλίου του 1822, και ήταν ο ένας από τους δύο Πολωνούς φιλέλληνες που διασώθηκαν. Μάλιστα αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια της μάχης 11 Πολωνοί φιλέλληνες, ο Κουζάνκι ανάμεσα τους, κατέφυγαν στη στέγη ενός ναού όπου μετά από σκληρή μάχη κατάφεραν να διαφύγουν μόνο οι δύο ενώ οι υπόλοιποι σκοτώθηκαν. Ο Κουζάνσκι αιχμαλωτίστηκε και φυλακίστηκε ως το 1823 που απελευθερώθηκε με ενέργειες των προξένων της Αυστρίας και της Βρετανίας κι επέστρεψε στην Πολωνία.

Πηγές • Ιστορικά Θέματα, τεύχος 23 Νοεμβρίου 2003, άρθρο: Πολωνοί εθελοντές στην ελληνική επανάσταση, Μιλτιάδη Βαρβούνη.

135

Αντώνιος Κουμουστιώτης

Αντώνιος Κουμουστιώτης Ο Αντώνιος Κουμουστιώτης ήταν Έλληνας αγωνιστής της Επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Κουμούστα της επαρχίας του Μυστρά. Ήταν διακεκριμένος πολεμιστής. Τον έστειλε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μαζί με άλλους να πιάσουν το Παλαιόκαστρο του Άργους από το Νταούλι του Αχλαδόκαμπου κατά την διάρκεια των αγώνων εναντίον του Δράμαλη. Στο φρούριο αυτό ο Κουμουστιώτης έκανε πολλές ανδραγαθίες, όπως επίσης και στο στην μάχη στο Κουτσοπόδι που έγινε με το ιππικό του Δράμαλη. Γενικά, όπου και αν πολέμησε διακρίθηκε.

Δημήτρης Κουρμούλης Ο Δημήτρης Κουρμούλης ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης και γιος του αρχηγού της σημαντικής οικογένειας των Κουρμούληδων ,Μιχαήλ.Μετά τον θάνατό του πατέρα του το 1824, ανέλαβε την αρχηγία της οικογένειας.

Δράση Πολέμησε ηρωïκά στην Κρήτη,την Κάσο,την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα στο πλευρό σημαντικών μορφών του Αγώνα,όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και έπεσε ηρωïκά μαχόμενος στις 26 Απριλίου του 1827 στην μάχη του Φαλήρου. Λέγεται πως μετά τη μάχη οι Τούρκοι στρατιώτες έκοψαν το κεφάλι του και το έστειλαν ως λάφυρο στους στρατηγούς τους.

Πηγή • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη ,τόμος 15ος (1928)

136

Μιχάλης Κουρμούλης

Μιχάλης Κουρμούλης Ο Μιχάλης Κουρμούλης (1765-1824) ήταν γόνος σημαντικής κρητικής οικογένειας απο την Μεσαρά που άκμαζε ήδη απο την εποχή της Βενετοκρατίας και γυρώ στα 1680 εξισλαμίστηκε, διατηρώντας όμως τη χριστιανική πίστη ως Κρυπτοχριστιανοί.

Βιογραφία Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ο μέχρι τότε Χουσείν Αγάς ,όντας επιφανής μέλος της Φιλικής Εταιρίας ,αφού πρώτα φανέρωσε την αληθινή του πίστη, τεθηκε επικεφαλής του οίκου των Κουρμουλήδων (γύρω στους 80 άντρες απο τους οποίους επέζησαν μόνο 4) καθώς και των Καστρινών της ανατολικής Κρήτης νικώντας κατ' επανάληψη τους Σερίφ και Χασάν πασά ενώ ήταν ο πρώτος που συγκρότησε ελληνικό ιππικό . Μετά την κατάπνιξη της επανάστασης στο νησί απο τους Αιγυπτίους , ο Μιχάλης Κουρμούλης κατέφυγε στην Ύδρα όπου πέθανε απο τα τραύματά του. Σημαντικές υπηρεσίες στην Επανάσταση προσέφεραν επίσης ο αδελφός του Γεώργιος καθώς και ο γιος του Δημήτρης.

Πηγή • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη ,τόμος 15ος,σελ 123 (1928)

Βασίλειος Κουρουσόπουλος Ο Βασίλειος Κουρουσόπουλος (1803 - 1888) ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Τρίπολη. Πριν την επανάσταση είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη. Επέστρεψε και υπηρέτησε ως γραφέας. Μετά την σύσταση της Γερουσίας της Πελοποννήσου πέρασε στο γραφείο της και εργάστηκε υπό του Σπηλιάδη, κατόπιν δε ακολούθησε καριέρα υπηρετώντας στα γραφεία της Κυβερνήσεως του αγώνα, και σε άλλες πολιτικές υπηρεσίες. Το 1828 διορίστηκε δικαστικός στο υπουργείο δικαιοσύνης, στο οποίο παρέμεινε μέχρι το 1864 φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του αεροπαγίτη. Απεβίωσε στην Κόρινθο. Εγγονός του ήταν ο Βασίλειος Θ. Κουρουσόπουλος και δισέγγονός του ήταν ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Θεμιστοκλής Κουρουσόπουλος.

137

Γιαννάκης Κουτρούκης

Γιαννάκης Κουτρούκης Ο Γιαννάκης Κουτρούκης (περ. 1785 - 1886) ήταν αγωνιστής του 1821 με βαθμό υποχιλίαρχου.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε περί το 1785 στην Ξυλογαϊδάρα[1] της επαρχίας Δωρίδας. Καταγόταν από την ξακουστή οικογένεια των Κουτρακέων που είχε διακριθεί ακόμα πριν την εξέγερση για τις πολύμαχες δραστηριότητές της. Ο Σταματάκης Ασφακιανός Κουτρούκης, διάσημος αρματολός και σύντροφος και συναγωνιστής του Ανδρούτσου ήταν θείος του καπετάν Γιαννάκη. Ο Μόσχος, ο Κίτσος και ο Χρήστος Μηλιώνης ήταν εξάδερφοί του. Ο πατέρας του, Θεόδωρος Κουτρούκης ήταν επίσης αγωνιστής ακόμα πριν την επανάσταση του 1821. Όταν ο Ζαρίφης κατά το 1820 έφτασε στην Ξυλογαϊδάρα σε αποστολή των αρχών της Φιλικής Εταιρείας, πρώτοι αυτοί δέχτηκαν να ξεκινήσουν τον αγώνα. Την ίδια νύχτα ο Κουτρούκης, ο γέρω Ζωιτός και οι δυο πρόκριτοι του χωριού ορκίστηκαν επί της εικόνας του Αγίου Χαραλάμπους, δεχόμενοι την ιδέα της επαναστάσεως του γένους. Από εκείνη την ημέρα, ολόκληρη η οικογένεια αφοσιώθηκε στην εκτέλεση αυτού και μόνου του σκοπού και συστηματικά ξεσήκωσε τους συγχωριανούς του. Όταν ήρθε η ώρα της ενέργειας ο Κουτρούκης οδήγησε τα παλικάρια του στην μάχη του Μαλανδρίνου. Οι Κουτρουκαίοι μετά από αυτό βάδισαν κατά της Ναυπάκτου την οποία πολιορκούσε από καιρό ο Χορμόβας. Εκεί στάθμευσε με τον Κατσικαπή και τον Σκαλτσοδήμο μπροστά από την ανατολική πύλη του φρουρίου πολεμώντας τους Αλβανούς του Ιουσούφ πασά. Συνέχισε να πολεμάει αδιάκοπα από την μια μάχη στην άλλη στην Ρούμελη και τον Μοριά. Τον Μάρτιο του 1825 ο Κουτρούκης εντάχτηκε με τους άντρες του στα στρατεύματα της κυβέρνησης με τον βαθμό του υποχιλίαρχου και αποσύρθηκε τελικά από τον αγώνα. Το 1835 υπέβαλε το δίπλωμά του αυτό στην επιτροπή του αγώνα, ξεχάστηκε όμως στα αρχεία του Λοιδωρικίου και έμεινε άγνωστος μέχρι το 1886 οπότε πέθανε.

Παραπομπες [1] (σημερινή Καλλιθέα) Διοικητικές μεταβολές δήμου Τολοφώνας (http:/ / www. panormosfokidos. gr/ paper/ t9_2005_04_05_06. pdf)

Πηγές • Γεώργιος Δροσίνης (1888). Εικονογραφημένη Εστία, Ιούλιος - Δεκέμβριος 1888 (http://www.archive.org/ details/hestia00diomgoog). Αθήνα: Τυπογραφείο της Εστίας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

138

Θεόδωρος Κουτρούκης

Θεόδωρος Κουτρούκης Ο Θεόδωρος Κουτρούκης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα στην Ξυλογαϊδάρα[1] της επαρχίας Δωρίδας. Καταγόταν από την ξακουστή οικογένεια των Κουτρουκαίων που είχε διακριθεί ακόμα πριν την εξέγερση για τις πολύμαχες δραστηριότητές της. Επί δεκαετία ολόκληρη πολεμούσε τους Τούρκους και στην Ελλάδα αλλά και ως εθελοντής στη Ρωσία. Κατά τις παραμονές της επανάστασης πριν το 1820 ο πατέρας και οι δυο αδελφοί του για να ξεφύγουν από την οργή του Αλή πασά συντάχθηκαν για μικρό χρονικό διάστημα στο αρματολικό σώμα του Πανουργιά.

Παραπομπές [1] (σημερινή Καλλιθέα) Διοικητικές μεταβολές δήμου Τολοφώνας (http:/ / www. panormosfokidos. gr/ paper/ t9_2005_04_05_06. pdf)

Αναστάσιος Κουτρουμπής Ο καπετάνιος Αναστάσιος Κουτρουμπής ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τις Σπέτσες. Από την αρχή του αγώνα ακολούθησε τον στρατηγό Νικήτα Σταματελόπουλο. Πήρε μέρος σε όλες τις μάχες μαζί του και έδειξε πολύ γενναιότητα και ανδρεία διακρινόμενος στις μάχες. Ήταν το δεξί χέρι του Σταματελόπουλου.

139

Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος

Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος Ο Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος (1802 - 1880) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και στρατιωτικός.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου του 1802 στην Θεσσαλία. Πολέμησε στον Ιερό Λόχο υπό τις διαταγές του στρατηγού Υψηλάντη στην Βλαχιά και διακρίθηκε για τις υπηρεσίες του. Νεαρός ακόμα παρουσιάστηκε για να πολεμήσει στην Ελληνική επανάσταση. Πήρε μέρος μέρος στις εκστρατείες του Νεόκαστρου και της Τριπολιτσάς. Σε όλες τις εκστρατείες των ατάκτων στρατευμάτων πολέμησε και κατατάχτηκε στον τακτικό στρατό. Πήρε προαγωγή και ανήλθε μέχρι τα υψηλότερα αξιώματα. Τιμήθηκε για τις υπηρεσίες του. Απεβίωσε στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1880.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης, Μιχαήλ Ραφαήλοβιτς (1881). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Λάμπρος Κουτσονίκας Ο Λάμπρος Κουτσονίκας ήταν σπουδαίος Σουλιώτης αγωνιστής, παρά το νεαρό της ηλικίας του, στην Επανάσταση του 1821, καθώς και ιστοριογράφος του Σουλίου, της Αλβανίας και της Ελληνικής Επανάστασης. Ήταν γιος Σουλιώτη αγωνιστή της Φάρας Κουτσονίκα, μικρότερος αδελφός του Αθανασίου Κουτσονίκα. Με την έλευση του Βασιλέα Όθωνα κατατάχτηκε στη Βασιλική φάλαγγα και μετέπειτα στο στρατό από τον οποίο αποστρατεύθηκε επί Βασιλέως Γεωργίου Α΄. Πέθανε σε βαθύ γήρας. Εξ αυτής της φάρας, (οικογένειας), προέρχονταν και οι αγωνιστές Καραΐσκος Κουτσονίκας, Ιωάννης, Γεώργιος και Χρήστος Κουτσονίκας που συμμετείχαν όλοι ως αξιωματικοί της φάλαγγας.

Έργα του • Λάμπρος Κουτσονίκας (1863). Γενική ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως, Τόμος Α΄ [1]. Εν Αθήναις: Εκ του «Ευαγγέλιμου» Δ. Καρακατζάνη. Ανακτήθηκε την 12 Ιανουαρίου 2011.

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΕ΄, σελ.96.

Παραπομπές [1] http:/ / invenio. lib. auth. gr/ record/ 123314/ files/

140

Παναγιώτης Κρεββαττάς

Παναγιώτης Κρεββαττάς Ο Παναγιώτης Κρεββαττάς ή Κρεββατάς ήταν αγωνιστής και πολιτικός της εποχής του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μιστρά. Ήταν γόνος αρχαίας και λαμπρής καταγωγής. Παππούς του ήταν ο επίσης Παναγιώτης Κρεββαττάς, ο οποίος στην Πελοποννησιακή επανάσταση του 1769 έδωσε πρώτος το σύνθημα του πολέμου κατά των Τούρκων. Ήταν πρωτότοκος γιος του Δημήτριου Κρεββαττά και της Κλίνης, αδελφής του Ανδρίκου Νοταρά. Γεννήθηκε στην Σπάρτη το 1785. Δάσκαλός του ήταν ο Μάξιμος, ένας ιεροκήρυκας. Πήγε για σπουδές στην Ιταλία, αλλά αναγκάστηκε να τις διακόψει και να επιστρέψει, όταν πέθανε ο πατέρας του. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Χριστόφορο Κορνήλιο το 1818. Ήταν δραστήριος αλλά και ηρωικός μαχητής. Πήρε μέρος στην Άλωση της Τριπολιτσάς και φάνηκε χρήσιμος, χρησιμότερος όμως φάνηκε στον αγώνα εναντίον του Δράμαλη, όταν τον χτύπησε ο Κολοκοτρώνης στο Νταούλι. Την παραμονή της μάχης, ο Κρεββαττάς μπρος στο ενδεχόμενο του θανάτου ζήτησε από το Κολοκοτρώνη να τον εξομολογήσει και έκανε και την διαθήκη του υποσχόμενος δαπάνη ενός εκατομμυρίου γροσίων για τις ανάγκες του αγώνα. Επέζησε όμως της μάχης και αργότερα έγινε γερουσιαστής της Πελοποννήσου. Πέθανε σε ενέδρα όταν μια σφαίρα τον σκότωσε, ενώ αυτός έφιππος ήθελε να διασχίσει τον ποταμό Ευρώτα. Λένε ότι δολοφονήθηκε από τους αδελφούς Γιατρακαίους για να πάρουν αυτοί την αποκλειστική δύναμη της επαρχίας.

Πηγές • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1]. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 ) • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

141

Κωνσταντίνος Κριάρης

142

Κωνσταντίνος Κριάρης Ο Κωνσταντίνος Κριάρης (1797 - 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1797 στο ηρωικό χωριό Κουτσογέρακο της επαρχίας Σελήνου Κρήτης. Η καταγωγή του ήταν από την οικογένεια των «Μπενήδων». Ο πατέρας του, που παλιά τον λέγανε «Μπενή» μετονομάστηκε σε «Κριάρης» το 1769 επί Δασκαλογιάννη, λόγω του ακατάσχετου χαρακτήρα του. Ο Κωνσταντίνος μέχρι το 1821 ήταν τσομπάνος στον πλούσιο πατέρα του. Με την έναρξη της επανάστασης, αυτός και τα πέντε αδέλφια του άρπαξαν τα όπλα και τάχτηκαν υπό την σημαία του πατέρα τους. Μετά την μάχη της «Μονής» ο Κωνσταντίνος ανέλαβε «Καπετάνιος του Κουτσογεράκου», διότι ο πατέρας του ήταν πλέον πολύ προχωρημένης ηλικίας. Έκτοτε ακολούθησε παντού τον ήρωα Κουμή ως οπλαρχηγός και πρωτοπαλίκαρο αυτού.

Φωτογραφία του Κωνσταντίνου Κριάρη από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1884

Ο Κριάρης πρωταγωνίστησε και πάλι το 1841 όταν η Κρήτη ξαναπήρε τα όπλα. Συνενοούμενος με τον αρχηγό Χαιρέτη και με τους άλλους οπλαρχηγούς από το Ναύπλιο πρώτος ύψωσε την σημαία της επανάστασης. Μαζί με τους άλλους αρχηγούς Χαιρέτη, Κουμή, Χάλη και Νιότη πολέμησε μαζί με τους Σεληνιώτες ως Αρχηγός πλέον Σελήνου. Ακολούθησε πολυτάραχη μα και ένδοξη πολεμική ζωή και ξαναεμφανίστηκε το 1878 και πάλι ως εκλεγμένος αρχηγός των Σεληνιωτών στην επανάσταση της Κρήτης. Επέστρεψε στην Αθήνα, όπου και απεβίωσε.

Πηγές • Κωνσταντίνος Κριάρης [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Ιωάννης Αρσένης (1884). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [1]. Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 65085

Αντώνιος Κριεζής

143

Αντώνιος Κριεζής Αντώνιος Κριεζής

Ο Αντώνιος Κριεζής

Πρωθυπουργός της Ελλάδας Θητεία 12 Δεκεμβρίου 1849 – 16 Μαΐου 1854 Προκάτοχος Κωνσταντίνος Κανάρης Διάδοχος

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Προσωπικά στοιχεία Γέννηση

1796 Τροιζήνα

Θάνατος

1865 (69 ετών) Αθήνα

Εθνικότητα Ελληνική Σύζυγος

Κυριακούλα Βούλγαρη

Θρησκεία

Ορθόδοξος

Ο Αντώνιος Κριεζής (1796-1865) ήταν αγωνιστής κατά την Eλληνική Επανάσταση του 1821 και αργότερα δύο φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Βιογραφία Προερχόταν από οικογένεια της Ύδρας και γεννήθηκε στην Τροιζήνα το 1796. Στα 15 του αιχμαλωτίστηκε μαζί με τον αδερφό του Ιωάννη από Αλγερινούς πειρατές, έγινε σκλάβος για τρία χρόνια και επέστρεψε στην Ύδρα. Μετά το ξέσπασμα την Επανάστασης του 1821 μετά από προτροπή του Λάζαρου Κουντουριώτη εκτόπισε τον Αντώνιο Οικονόμου στο Κρανίδι επειδή είχε καταλάβει την εξουσία πραξικοπηματικά. Πήρε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις στη Σάμο (Ιούλιος 1821) και στη ναυμαχία των Σπετσών (8 Σεπτεμβρίου 1822). Συμμετείχε το 1825 μαζί με τον Κανάρη στο εγχείρημα για την πυρπόληση του αιγυπτιακού στόλου μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.

Αντώνιος Κριεζής

144

Το 1828 ο Καποδίστριας τον διόρισε μοίραρχο του στόλου και το 1829 συνετέλεσε στην παράδοση των Τούρκων της Βόνιτσας. Επί Όθωνος προβιβάστηκε σε αντιναύαρχο (ο πρώτος του ελληνικού ναυτικού με αυτό τον βαθμό) και ονομάστηκε αυλάρχης. Το 1836 έγινε υπουργός των Ναυτικών στην Κυβέρνηση Άρμανσπεργκ. Χρημάτισε επίσης υπουργός επί των Ναυτικών στην βραχύβια Κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου του 1841. Στις 12 Δεκεμβρίου 1849 διαδέχτηκε τον Κανάρη στην πρωθυπουργία ως τις 16 Μαΐου 1854, σχηματίζοντας την Κυβέρνηση Κριεζή του 1849. Πέθανε στην Αθήνα το 1865. Ήταν παντρεμένος με την Κυριακούλα Βούλγαρη, κόρη του Γεωργίου Βούλγαρη.

Νικόλαος Κριεζιώτης Ο Νικόλαος Κριεζιώτης ήταν Αρβανίτης οπλαρχηγός της ελληνικής επανάστασης στην Εύβοια. Στρατηγός του ελληνικού επαναστατικού στρατού με αρκετές νίκες στο ενεργητικό του όπως το 1823 κατά του Ομέρ Μπέη στην Κάρυστο, ενώ συμμετείχε στην πολιορκία της Αθήνας ενισχύοντας την πολιορκημένη Ακρόπολη και στην τελευταία μάχη της ελληνικής επανάστασης το 1829 στην Πέτρα Βοιωτίας. Μετά την επανάσταση εντάχθηκε στο Γαλλικό Κόμμα και διετέλεσε νομοτηρητής. Ήταν επικεφαλής της Επανάστασης του 1843 στην Εύβοια και τον επόμενο χρόνο εξελέγη πληρεξούσιος στην Α' Εθνική Συνέλευση. Εξελέγη πληρεξούσιος και στην Β' Εθνική Συνέλευση της Αθήνας. Πέθανε το 1853.

Προτομή του Νικόλαου Κριεζιώτη στο Πεδίο του Άρεως στην Αθήνα.

Νικόλαος Κυδωνάκης

Νικόλαος Κυδωνάκης Ο Νικόλαος Κυδωνάκης Έλληνας ήταν αγωνιστής του 1821.

Η ζωή του Γεννήθηκε στην Χίο. Πήγαινε σχολείο, όταν η Χίος καταστράφηκε αδυσώπητα από τους Τούρκους το 1822. Είδε τον πατέρα του να σφαγιάζεται και τις αδελφές του να αιχμαλωτίζονται. Αυτός και η μητέρα του σώθηκαν μόνο και κατέφυγαν στην Τεργέστη, όπου έμενε ο Κωνσταντίνος Κυδωνάκης, ξάδελφος του Νικόλαου. Εκεί ο Νικόλαος μεγάλωσε υπό την προστασία του ξαδέλφου του, και έγινε έμπορος. Η μια αδελφή του πέθανε στην αιχμαλωσία, την άλλη μπόρεσαν και την εξαγόρασαν με την βοήθεια του θείου Παπά Κυδωνάκη. Επέστρεψε στην αγωνιζόμενη Ελλάδα και κατατάχτηκε στον στρατό του Φαβιέρου. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες, στην Καπανδρίτη, στον Άγιο Σεραφείμ, όσιο Λουκά, στην Φουντάνα, στον όσιο Λουκά, και αλλού. Υπό την αρχηγία του στρατάρχη Δημήτριου Υψηλάντη ήταν αρχικά προιστάμενος του Ιωνικού Σώματος, αργότερα εκατόνταρχος και γραμματέας του σώματος αυτού, υπό του γενναίου οπλαρχηγού Γεώργιου Σκουρτανιώτη. Πήρε μέρος σε όλες τις μάχες της Σαντορίνης, στην Μάχη της Πέτρας στην Βοιωτία. Πληγώθηκε δύο φορές, στην Μάχη της Χίου και στην Μάχη της Πέτρας. Απεβίωσε και ενταφιάστηκε στον Πειραιά τον Ιούνιο του 1881.

145

Γεώργιος Κυριακόπουλος

Γεώργιος Κυριακόπουλος Ο Γεώργιος Κυριακόπουλος ήταν πρωτεργάτης του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπόλεως. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και αργυραμοιβός (σαράφης) του σατράπη της Πελοποννήσου Χουρσίτ Πασά. Κατασκόπευε τους Τούρκους και οδηγούσε τους αδελφούς της Εταιρείας. Βρήκε φριχτό θάνατο. Αφού φονεύτηκε κατά διαταγή του τοποτηρητή του σατράπη, το σώμα του σύρθηκε μέσα στην αγορά και έπειτα ερρίφθη στο χαντάκι.

Αδελφοί Κυριακού Οι αδελφοί Κυριακού ήταν αγωνιστές και πολιτικοί του αγώνα του 1821. Πρόκειται για τους Ιωάννη, Αθανάσιο και Κωνσταντίνο. Η καταγωγή τους ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Υπηρετήσαν στρατιώτες και σε διάφορες πολιτικές υπηρεσίες κατά του αγώνα. Πολέμησαν σε διάφορες μάχες.

146

Ιωάννης Κωλέττης

147

Ιωάννης Κωλέττης Ιωάννης Κωλέττης

O Ιωάννης Κωλέττης

Πρωθυπουργός της Ελλάδας (ως Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου) Θητεία 12 Ιουνίου 1834 – 20 Μαΐου 1835 Προκάτοχος

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Διάδοχος

Κόμης Άρμανσμπεργκ

Πρωθυπουργός της Ελλάδας Θητεία 6 Αυγούστου 1844 – 31 Αυγούστου 1847 Προκάτοχος

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Διάδοχος

Κίτσος Τζαβέλας

Προσωπικά στοιχεία Γέννηση

1773 ή 1774 Συρράκο Ιωαννίνων

Θάνατος

31 Αυγούστου 1847 (~74 ετών) Αθήνα

Εθνικότητα

Ελληνική

Πολιτικό Κόμμα

Γαλλικό κόμμα

Ο Ιωάννης Κωλέττης (1773 ή 1774 - 31 Αυγούστου 1847) ήταν Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής της Επανάστασης του 1821. Υπήρξε ιδρυτής του Κόμματος της Φουστανέλας ή Γαλλικού Κόμματος, όπως επικράτησε να λέγεται, και πρώτος συνταγματικός Πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Ιωάννης Κωλέττης

Τα πρώτα χρόνια Γεννήθηκε στο χωριό Συρράκο των Ιωαννίνων το 1773 όπου και φοίτησε στο τοπικό σχολείο. Υπάρχει μάλιστα η παράδοση ότι ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περνώντας από εκεί το 1777 προφήτευσε για τον μικρό Κωλέττη πως: «Το παιδί αυτό θα προκόψη, θα κυβερνήση την Ελλάδα και θα δοξασθή». Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα ασχολούμενος με το εμπόριο. Με προτροπή και οικονομική ενίσχυση του θείου του Γεωργίου Τουρτούρη μετέβη στην Πίζα της Ιταλίας και παρέμεινε 7 χρόνια σπουδάζοντας ιατρική. Εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με το λόγιο κληρικό Θεόφιλο Καΐρη, τον οποίο αργότερα υπερασπίστηκε σθεναρά στις εναντίον του διώξεις. Επίσης φέρεται να είναι ο συντάκτης της επαναστατικής φυλλάδας Ελληνική Νομαρχία Ανωνύμου του Έλληνος, πρωτοδημοσιευμένης το 1806 στην Ιταλία[1] . Γύρω στα 1810 επέστρεψε στα Ιωάννινα και ξεκίνησε την άσκηση της ιατρικής. Η καλή φήμη του οδήγησε το γιο του Αλή Τεπελενλή πασά των Ιωαννίνων, Μουχτάρ να τον προσλάβει ως προσωπικό του γιατρό, εισερχόμενος έτσι στην Αυλή του Αρβανίτη ηγεμόνα. Το 1819 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας εξασφαλίζοντας με τη θέση του τη μύηση στο επαναστατικό εγχείρημα σημαντικών Ελλήνων στρατιωτικών, οι οποίοι υπηρετούσαν στις δυνάμεις του Αλή πασά. Με το ξέσπασμα της Επανάστασης, εκμεταλλευόμενος την παράλληλη ανταρσία του Αλή προς την οθωμανική Πύλη, διέφυγε και στις 25 Ιουνίου 1821 κήρυξε μαζί με τον Ιωάννη Ράγκο την επανάσταση στο Συρράκο και τους Καλαρρύτες. Η αποτυχία του εγχειρήματός τους οδήγησε στην καταστροφή των δύο κωμοπόλεων και την καταφυγή του Κωλέττη στο Μεσολόγγι. Ακόλουθα μετέβη στην Πελοπόννησο αναμειγνυόμενος πλέον ενεργά στην πολιτική του Αγώνα. Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης γράφει στα Απομνημονεύματά του σχετικά με απόπειρα δολοφονίας κατα του Οδυσσέα Ανδρούτσου το 1822 και άλλες ραδιουργίες κατά του Ανδρούτσου την ίδια περίοδο: "Σ'αυτά όλα έφταιγε ο Κωλέτης. Από τον Αλή Πασσά - ήταν γιατρός του Μουχτάρπασια - γνώριζε τον Δυσσέα τι νου είχε, ήταν ο καλύτερος απ' όλους τους άλλους στρατιωτικούς. Δεν μπορούσε να τον παίξη αυτόν ο Κωλέτης. Κ' ήθελε να τον βγάλη από τη μέση και να κάμη τους δικούς του σκοπούς. Ο Κωλέτης είναι από τους Καλαρρύτες. Όταν χαλάστηκαν οι Καλαρρύτες από τους Τούρκους πέρασε από το Γώγο κι αλλουνούς αρχηγούς της δυτικής Ελλάδος και πήρε συστατικά εις την Κυβέρνησιν' ότι γνωρίζαμε αυτόν και τον κάναμε αντιπρόσωπό μας. Οι Πελοποννήσιοι και οι άλλοι άμαθοι και άπραγοι στα πολιτικά, τότε αυτός, πανούργος, ενώθη με τους ξεκλησμένους ανθρώπους κ'έπαιξε την πατρίδα όπως ήταν η όρεξή του. Μαθητής των Τούρκων και κατεξοχή του τυράγνου Αλήπασσα, τέτοια φώτα σαν εκείνου θα δώση εις την πατρίδα και τέτοια έργα να 'νεργήση. Οταν κιντυνεύη η πατρίς, αυτός κατατρέχει τους άξιους ανθρώπους, τους κατατρέχει αυτός και οι φίλοι του, οπούναι Αργειοπαγίτες." [Kεφάλαιον τέταρτον, σελιδα 137-138]

Πρώιμη πολιτική σταδιοδρομία Στις 20 Δεκεμβρίου 1821 μετείχε στην Α’ Εθνοσυνέλευση στην Πιάδα, κοντά στην παλαιά Επίδαυρο και ορίστηκε μέλος της Επιτροπής για τη σύνταξη "Προσωρινού Πολιτεύματος", το οποίο ψηφίστηκε την 1η Ιανουαρίου 1822. Η Εθνοσυνέλευση ανακήρυξε Πρόεδρο του Νομοτελεστικού Σώματος τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, που προσέφερε στον Κωλέττη τη θέση του Μινίστρου (Υπουργού) των Εσωτερικών ενώ για μικρό διάστημα ανέλαβε και τη θέση του Μινίστρου των Στρατιωτικών. Μετά την εκδίωξη από το Ναύπλιο των "πολιτικών" από τους Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ο Κωλέττης συμμετείχε στη νέα διοίκηση του Κρανιδίου υπό το Γεώργιο Κουντουριώτη. Σε αυτή ανέλαβε τη στελέχωση στρατεύματος, το οποίο θα χρησιμοποιούνταν στη διαμάχη με τους "στρατιωτικούς". Οι δυνάμεις της Διοίκησης του Κρανιδίου, επονομαζόμενες κυβερνητικές, νίκησαν εύκολα το στρατό του Κολοκοτρώνη επιβάλλοντας την εξουσία των Κουντουριώτη, Μαυροκορδάτου, Κωλέττη. Η επικράτησή τους δυσαρέστησε τους προκρίτους της Πελοποννήσου, οι οποίοι συμμάχησαν με τον Κολοκοτρώνη, εκκινώντας νέα ανταρσία στην Πελοπόννησο. Όμως και αυτή τη φορά οι δυνάμεις των

148

Ιωάννης Κωλέττης Ρουμελιωτών υπό την καθοδήγηση του Μινίστρου Κωλέττη κατέστειλαν την εξέγερση οδηγώντας στη φυλακή προσωπικότητες του Αγώνα όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Κανέλλος Δεληγιάννης. Η εισβολή των τουρκοαιγυπτιακών στρατευμάτων στο Μωριά, εντούτοις, ανάγκασε την κυβέρνηση να τους απελευθερώσει αναθέτοντας στον Κολοκοτρώνη την αρχιστρατηγία. Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ιωάννη Καποδίστρια διορίστηκε μέλος του "Πανελληνίου", του συμβουλευτικού οργάνου του Κυβερνήτη. Σύντομα ήρθε σε αντίθεση με την πολιτική του Καποδίστρια και πέρασε στην πλευρά των αντιπάλων του, αναμειγνυόμενος μάλιστα και στο κίνημα του Δημητρίου (Τσάμη) Καρατάσου το 1830. Μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 συγκρότησε κυβερνητική τριανδρία (Τριμελής Επιτροπή) μαζί με τους Αυγουστίνο Καποδίστρια και Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Πολιτική δράση την περίοδο της Απόλυτης Μοναρχίας Η άφιξη του Όθωνα και η εγκαθίδρυση της Αντιβασιλείας δημιούργησαν ένα νέο πολιτικό τοπίο. Μέσα σε αυτό ο Κωλέττης αρχικά συνεργάστηκε και συμμετείχε στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο του Σπυρίδωνα Τρικούπη όπως και στην ακόλουθη κυβέρνηση Μαυροκορδάτου. Στις 31 Μαΐου του 1834 διορίστηκε Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου σχηματίζοντας την πρώτη του κυβέρνηση, της οποίας ο βίος διήρκεσε μέχρι τις 20 Μαΐου 1835, ημέρα πού ανέλαβε ο αντιβασιλέας Άρμανσμπεργκ τη διακυβέρνηση της χώρας. Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του συντελέστηκε η μεταφορά της πρωτεύουσας από το Ναύπλιο στην Αθήνα. Παρά την έντονη πίεση των Γάλλων για απόδοση στον Κωλέττη της Προεδρίας της κυβέρνησης η Αντιβασιλεία αρνήθηκε να το πράξει. Κατόπιν αυτού απεστάλη ως πρεσβευτής της Ελλάδας στη Γαλλία, όπου παρέμεινε μία οκταετία. Η άτυπη εξορία του Κωλέττη έληξε με την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου το 1843, όποτε κλήθηκε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Μετά την επιστροφή του ανέλαβε διάφορα κυβερνητικά αξιώματα. Αρχικά συμμετείχε ως Υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση του Ανδρέα Μεταξά (3 Οκτωβρίου 1843) και εν συνεχεία εξελέγη, με βάση το νόμο της 4ης Μαρτίου 1829, πληρεξούσιος της επονομαζόμενης "Εθνοσυνέλευσης της 3ης Σεπτεμβρίου" (8 Νοεμβρίου 1843). Στις 19 Νοεμβρίου εξελέγη μέλος του Προεδρείου της Εθνοσυνέλευσης και στις 21 Νοεμβρίου ορίστηκε μέλος της Επιτροπής για τη σύνταξη σχεδίου Συντάγματος. Η στάση του Κωλέττη στην εκπόνηση του πρώτου Συντάγματος του ελληνικού βασιλείου ταυτίστηκε με αυτή των Α. Μεταξά και Α. Μαυροκορδάτου που έθεταν ως σκοπό την τήρηση ισορροπιών μεταξύ των επιδιώξεων των πολιτικών δυνάμεων και των διεκδικήσεων του μονάρχη. Το φάσμα ενός επαπειλούμενου νέου εμφυλίου πολέμου καθόριζε καταλυτικά την όλη διαδικασία της εκπόνησης του συνταγματικού χάρτη. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στις 11 Ιανουαρίου 1844, όταν τέθηκε θέμα συνταγματικής διάκρισης βάσει του άρθρου 3 μεταξύ αυτοχθόνων και ετεροχθόνων, ο Κωλέττης εκφώνησε λόγο υπέρ της ισότητας ελεύθερων και αλύτρωτων Ελλήνων, ο οποίος προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στην κοινωνία της εποχής και οδήγησε στην εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης παρά την πλειονοψηφία των αυτοχθόνων πληρεξουσίων. Σε αυτή τη μνημειώδη ομιλία διαμορφώθηκε ιδεολογικά η Μεγάλη Ιδέα, η έννοια που καθόρισε την εξωτερική και εσωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους τουλάχιστο μέχρι το 1922. Ο Κωλέττης, που θεωρείται πατέρας της Μεγάλης Ιδέας, επηρεασμένος από τη νεότητά του ακόμη από το κήρυγμα του Ρήγα Φεραίου (στη μνήμη του ήταν αφιερωμένη και η "Ελληνική Νομαρχία"), οραματιζόταν την ανάκτηση των εδαφών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και την εγκαθίδρυση μίας χριστιανικής ηγεμονίας. Το τελικό κείμενο του Συντάγματος ψηφίστηκε από την Εθνοσυνέλευση στις 4 Μαρτίου 1844 και στις 18 Μαρτίου ο Όθωνας ορκίστηκε την τήρησή του.

149

Ιωάννης Κωλέττης

Πρώτος συνταγματικός Πρωθυπουργός Συνακόλουθα με την κύρωση του Συντάγματος αποφασίστηκε η διενέργεια εκλογών και ο Όθωνας πρότεινε στους Α. Μαυροκορδάτο και Ι. Κωλέττη να σχηματίσουν από κοινού κυβέρνηση, που θα οδηγούσε τη χώρα προς τις εκλογές. Ο Κωλέττης αρνήθηκε τη συμμετοχή του υπολογίζοντας τη φθορά, την οποία θα είχε ο πολιτικός που θα ανελάμβανε τη διενέργεια των εκλογών. Ως ημερομηνία εκκίνησης της εκλογικής αναμέτρησης ορίστηκε η 6η Ιουνίου ενώ σύμφωνα με τα τότε κρατούντα διήρκεσε περίπου δύο μήνες. Διενεργήθηκε δε κατά τον εκλογικό νόμο που είχε προηγουμένως ψηφίσει η Εθνοσυνέλευση. Σε αυτή την αναμέτρηση διαπράχθηκαν πολλές παρατυπίες και από την πλευρά του Μαυροκορδάτου και από την πλευρά των Κωλέττη και Μεταξά. Συγκεκριμένα ο Μαυροκορδάτος έχοντας στα χέρια του την κρατική μηχανή προσπαθούσε να επηρεάσει τις συνειδήσεις των ψηφοφόρων ενώ αντίστοιχα ο Κωλέττης και ο Μεταξάς υπέθαλπαν τοπικές συγκρούσεις και εξεγέρσεις φίλα κείμενων προς αυτούς προσώπων όπως αυτή του οπλαρχηγού Θεοδωράκη Γρίβα στην Ακαρνανία. Σε αυτό το κλίμα και πριν ακόμη ολοκληρωθούν οι εκλογές ο Μαυροκορδάτος υπέβαλε παραίτηση και στη θέση του ορίστηκε ο Κωλέττης. Τα τελικά αποτελέσματα στην κατανομή βουλευτικών εδρών έδωσαν στο Ρωσικό Κόμμα (Ναπαίοι) του Ανδρέα Μεταξά 55 έδρες, στο Αγγλικό Κόμμα (Μαρλαίοι) του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου 28 και στο Γαλλικό Κόμμα (Μοσχομαγκίτες) του Ιωάννη Κωλέττη είκοσι. Στις 6 Αυγούστου σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού του Γαλλικού και του Ρωσικού Κόμματος με πρώτο κοινοβουλευτικό Πρωθυπουργό τον Κωλέττη. Η πρωθυπουργία του Κωλέττη σημαδεύτηκε από ένα αδυσώπητο πόλεμο των πολιτικών δυνάμεων και συνεχείς παρεμβάσεις προς όφελος της χώρας, που αντιπροσώπευε το κάθε κόμμα. Ο Ανδρέας Μεταξάς αποχώρησε σύντομα από το συνασπισμό, λόγω της διαχείρισης του εκκλησιαστικού ζητήματος, αφήνοντας στον Κωλέττη την απόλυτη ευθύνη της διακυβέρνησης και στρέφοντας το φιλικό του τύπο εναντίον του. Οι οικογενειακές φατρίες επικρατούσαν ακόμα δυσχεραίνοντας το έργο της κυβέρνησης. Επιπλέον ο βασιλιάς παρά τον περιορισμό του από το Σύνταγμα συνέχισε να παρεμβαίνει ανοικτά στην κρατική πολιτική. Μέσα σε αυτή την κατάσταση ο Πρωθυπουργός προσπάθησε την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, ασκώντας διπλωματία προς τις Μεγάλες Δυνάμεις, ενώ παράλληλα έθετε το στόχο της διεύρυνσής της προς τα παλαιά σύνορα της Αυτοκρατορίας. Ο Κωλέττης κατηγορήθηκε για συγκεντρωτισμό και περιφρόνηση του κοινοβουλευτισμού, χαρακτηριστικά οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες μιλούσαν για δικτατορία. Η πολιτική ένταση, όμως, την περίοδο εκείνη ήταν τόσο οξεία ώστε οι χαρακτηρισμοί ενείχαν στοιχεία υπερβολής και οι όποιες εξουσιαστικές πρακτικές είχαν άλλα μέτρα σύγκρισης από τα σύγχρονα και εξυπηρετούσαν άλλες ανάγκες. Το σημαντικότερο στοιχείο της περιόδου υπήρξε η κυβερνητική σταθερότητα, γεγονός άγνωστο για τη μέχρι τότε πορεία του κράτους. Ωστόσο ο Κωλέττης στάθηκε φειδωλός σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις προσπαθώντας την ομαλή μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας προς τους σύγχρονους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Οι σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία επιδεινώθηκαν στις 25 Ιανουαρίου 1847 με αφορμή την άρνηση του πρέσβη της στην Αθήνα Κωνσταντίνου Μουσούρου να παράσχει διαβατήριο στον υπασπιστή του βασιλιά, Τσάμη Καρατάσο, για να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη (κύκλος γεγονότων που οδήγησε στη διακοπή των διπλωματκών σχέσεων των δύο χωρών και ονομάστηκαν Μουσουρικά).

Το τέλος του Κωλέττη και μεταθανάτιες κρίσεις Στα τέλη του 1846 η υγεία του Κωλέττη άρχισε να επιδεινώνεται, δεδομένο που δημιούργησε κύμα αυτομόλησης βουλευτών προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης και κλίμα έντασης για τη διαδοχή στο Γαλλικό Κόμμα. Αυτή η κατάσταση οδήγησε τον Κωλέττη να ζητήσει από το βασιλιά τη διάλυση της Βουλής και τη διενέργεια εκλογών. Έτσι ο Όθωνας στις 14 Απριλίου 1847 προκήρυξε εκλογές για τον Ιούλιο. Παρά την ασθένειά του ο γηραιός ηπειρώτης πολιτικός επικράτησε σαρωτικά στις εκλογές εξασφαλίζοντας την απόλυτη πλειοψηφία, αν και το αποτέλεσμά τους αμφισβητήθηκε έντονα από την αντιπολίτευση. Αυτός υπήρξε και ο τελευταίος του πολιτικός αγώνας. Ο Ιωάννης Κωλέττης πέθανε από νεφρίτιδα στις 31 Αυγούστου 1847 "ως

150

Ιωάννης Κωλέττης αγωνιστής εν μέσω των φουστανελοφόρων του", όπως επισημαίνει ο ιστορικός Σπυρίδων Μαρκεζίνης, σιγοτραγουδώντας ένα ηπειρώτικο ηρωικό τραγούδι. Μετά το θάνατό του διατυπώθηκαν αντικρουόμενες θέσεις, ενίοτε ακραίες, από ιστορικούς, και συγχρόνους του πολιτικούς. Η ιστορική έρευνα, όμως, αποδεικνύει, μάλλον ή ήττον τον Κωλέττη ως έναν ρομαντικό εκπρόσωπο του μεγαλοϊδεατισμού, ο οποίος από την ανάμιξή του στην πολιτική δεν αποκόμισε υλικά κέρδη. Σε αποκαλυπτήρια της προτομής του Ιωάννη Κωλέττη στα Ιωάννινα στις 5 Ιουνίου του 2005 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας επεσήμανε μεταξύ άλλων: "Ο Ιωάννης Κωλέττης είχε μια πλήρως τεκμηριωμένη πολιτική θεωρία για την εξέλιξη των ελληνικών πραγμάτων κατά τη μετεπαναστατική περίοδο. Καθοδηγητικό στοιχείο της πολιτικής του σκέψης ήταν οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές και η μεταφορά τους στην ελληνική πραγματικότητα. Από το Παρίσι, όπου βρέθηκε ως πρέσβης για σχεδόν μια δεκαετία, διερεύνησε τη θέση της χώρας "εις την μεγάλην μηχανήν του εκτεταμένου πολιτικού ορίζοντα", όπως έλεγε χαρακτηριστικά. Έχοντας βαθιά πίστη στις δυνατότητες που διέθετε και διαθέτει το ελληνικό έθνος, θεμελίωσε ως εισηγητής της Μεγάλης Ιδέας, την ενότητα του Ελληνισμού στο χώρο. Οι αρετές που χαρακτήριζαν την πολιτική στάση και συμπεριφορά του Ιωάννη Κωλέττη ήταν η φρόνηση, η υπομονή και η επιμονή. Σύγχρονοι και μεταγενέστεροι, πολιτικοί φίλοι και αντίπαλοι, προσέδωσαν σειρά ιδιοτήτων στον Ηπειρώτη πολιτικό που, κατά παράδοξο τρόπο, ισχύουν όλες, ακόμα και οι πλέον αντίθετες: ήταν διάνοια "ολίγον χιμαιρική" αλλά και ρεαλιστής, φιλόδοξος αλλά όχι αλαζόνας, αυθόρμητος αλλά και επιφυλακτικός, ιδιαιτέρως ευφυής και συγχρόνως αθώος, ήταν τέλος ανατολίτης αλλά και ευρωπαίος. Συνυπολογίζοντας το βάρος του πρόσφατου επαναστατικού παρελθόντος, έθετε ως στόχο του την οργάνωση μιας στερεής και σύγχρονης κρατικής εξουσίας, συγκροτώντας έναν εθνικό πολιτικό λόγο και επιζητώντας την ευρεία, ευρύτερη από τα όρια του κόμματός του, αποδοχή του πολιτικού του προγράμματος. Αντιστάθηκε σθεναρά στις δυνάμεις που θέλησαν να ανατρέψουν το "ιστορικό" γεγονός του ’21, που προσπάθησαν να ακυρώσουν τις σχέσεις που είχαν διαμορφωθεί πριν την έκρηξη της Επανάστασης και κατά την εξέλιξή της. Ο Ιωάννης Κωλέττης ήταν μια χαρισματική προσωπικότητα, που προκαλούσε έντονα συναισθήματα. Τον Κωλέττη θα μπορούσε κανείς να τον αγαπήσει ή να τον μισήσει, δεν θα μπορούσε όμως, σε καμία περίπτωση, να τον αγνοήσει.

Υποσημειώσεις [1] Απόστολος Β. Δασκαλάκης, Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, 1960-61, Τόμ. 11ος, « Κοραής και Ρήγας (http://www.nlg.gr/epet/all1.asp?id=308&pg=../db/icon/a1960/384.gif&pn=23)».

Αποφθέγματα • Διὰ τὴν γεωγραφικήν της θέσιν ἡ Ἑλλὰς εἶναι τὸ κέντρον τῆς Εὐρώπης ἰσταµένη, καὶ ἔχουσα ἐκ µἐν δεξιῶν τὴν Ἀνατολήν, ἐξ ἀριστερῶν δὲ τὴν Δύσιν, προώρισται, ὥστε διὰ µἐν τῆς πτώσεως αὐτῆς να φωτίση τὴν Δύσιν, διὰ δὲ τῆς ἀναγεννήσεως τὴν Ἀνατολὴν. • Ἐν τῷ πνεύματι τοῦ ὅρκου τούτου καὶ τῆς μεγάλης ταύτης ἰδέας εἶδον πάντοτε τοὺς πληρεξουσίους τοῦ Ἔθνους να συνέρχωνται διὰ να ἀποφασίσωσιν οὐχὶ πλέον περὶ τῆς τύχης τῆς Ἑλλάδος ἀλλ' ὁλοκλήρου τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Πόσον ἐπεθύμουν να ἦσαν παρόντες σήμερον οἱ Γερμανοὶ, οἱ Ζαΐμης, οἱ Κολοκοτρώνης, οἱ τῶν ἄλλοτε ἐθνικῶν συνελεύσεων πληρεξούσιοι καὶ αὐτοὶ οἱ δραξάμενοι τὰ ὅπλα ἔτι ἐπὶ τῷ γενικῷ τούτῳ σκοπῷ διὰ να συνομολογήσωσι μετ' ἐμοῦ πόσον ἐμακρύνθημεν τῆς μεγάλης ἐκείνης καὶ εὐρυτάτης πατρίδος ἰδέας, τὴν ὁποίαν εἰς αὐτὸ τοῦ Ῥήγα τὸ τραγούδι εἴδομεν κατὰ πρῶτον ἐκπεφρασμένην.

151

Ιωάννης Κωλέττης

Βιβλιογραφία • "Αρχείο Ιωάννου Κωλέττη", Επιμέλεια: Πλαγιανάκου - Μπεκιάρη Βασιλική, Στεργέλλης Αριστείδης, Εκδ.Ακαδημία Αθηνών, 1996, Αθήνα ISBN 960-7099-46-X • Κρεμμυδάς Βασίλης, "Ο πολιτικός Ιωάννης Κωλέτης τα χρόνια στο Παρίσι (1835-1843)", Εκδ.Τυπωθήτω, 2000, Αθήνα ISBN 960-8041-72-4 • Μάλαινος Επαμεινώνδας, "Ιωάννης Κωλέττης", 1969 Αθήνα • Μπενέκος Γιάννης, "Κωλέττης: Ο πατέρας των πολιτικών μας ηθών", Εκδ.Κυψέλη, 1962, Αθήνα • Μπενέκος Γιάννης, "Κωλέττης", Εκδ.Βότσης, 1981, Αθήνα • Γεωργίου Ηλίας, "Th. Piscatory περί Ιωάννου Κωλέττου: (Εκ του αρχείου Th. Piscatory και των διπλωματικών αρχείων του υπουργείου εξωτερικών της Γαλλίας)", 1952, Αθήνα • Blancard Jules, "Coletti", Εκδ.Imprimerie Centrale du Midi, 1885 • Βαβαρέτος Γεώργιος, "Ιωάννης Κωλέττης ο ηπειρώτης πρωθυπουργός", 1966, Αθήνα • Στρατηγος Μακρυγιαννης, "Απομνημονεύματα", 1907, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ

Καπετάν Κωνσταντής Ο Καπετάν Κωνσταντής ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Ανδραβίδα της Γαστούνης. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και αναδείχτηκε, ιδίως στην περίφημη μάχη της 9 Μαρτίου 1822 κατά την πολιορκία της Πάτρας. Τότε ήταν με το στρατιωτικό σώμα του Κωνσταντή Πετιμεζά. Πολέμησε και σε άλλες πολλές μάχες, και στην πρώτην μάχη των Τούρκων κατά το χωριό Λαντσόι προς τους Λαλαίους. Πήγε και στο Μεσολόγγι όταν πολιορκήθηκε.

152

Ιωνάς Κωνσταντινίδης

Ιωνάς Κωνσταντινίδης Ο Ιωνάς Κωνσταντινίδης ήταν φιλικός και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στους Άνω Λουσούς των Καλαβρύτων το 1764 και ήταν μοναχός στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Το 1801 χειροτονήθηκε επίσκοπος Δαμαλών. Πολύ νωρίς μυήθηκε στα της Φιλικής Εταιρείας. Με την κήρυξη της Επανάστασης πήρε μέρος στην πολιορκία του φρουρίου της Κορίνθου. Μπήκε με τον Κολοκοτρώνη στην Ακροκόρινθο ευλογώντας τα ελληνικά στρατεύματα που κατέλαβαν το φρούριο. Το 1825 διετέλεσε μινίστρος (Υπουργός) της Θρησκείας.

Ιωάννης Κώστας Ο συνταγματάρχης της Βασιλικής Φάλαγγας Ιωάννης Κώστας ή Γιαννηκώστας ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κράψη της Ηπείρου. Για να ξεφύγει από την τυραννία του Αλή Πασά, κατέφυγε σε παιδική ηλικία στην Κέρκυρα και κατατάχτηκε στην Σουλιωτική φάλαγγα αρχικά στους Γάλλους και ύστερα στους Εγγλέζου. Το 1818 μπήκε στην υπηρεσία του του Βασιλιά της Νεάπολης Φερδινάδου. Κατηγορήθηκε επί συνωμοσία και κρατήθηκε στις φυλακές της Μεσσήνης. Πήρε αμνηστία το 1820 και επέστρεψε στην Κέρκυρα, όπου μυήθηκε στα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας. Άρπαξε τα όπλα από την αρχή του αγώνα και έγινε σημαιοφόρος του Νότη Μπότσαρη. Πήρε μέρος στην Άλωση της Άρτας και των Αγράφων, στην πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου, στην υπεράσπιση της Σκιάθου, και στις περισσότερες μάχες εναντίον του Ιμβραήμ. Επί Καποδίστρια ονομάστηκε πεντακοσίαρχος και πολέμησε στην άλωση της Βόνιτσας και στην Μάχη του Μακρονερίου υπό τις διαταγές του Τσούρτς. Απεβίωσε το 1877.

Πηγές • Γιαννηκώστας [1] βιογραφικά στοιχεία από το • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 59200

153

Κωνσταντίνος Λαγουμιτζής

Κωνσταντίνος Λαγουμιτζής Ο Κωνσταντίνος Λαγουμιτζής (1781-1827) υπήρξε αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 που διακρίθηκε ιδιαίτερα στην κατασκευή "λαγουμιών" (υπόγειων σηράγγων). Ο Λαγουμιτζής γεννήθηκε στο χωριό Χόρμοβο, κοντά στο Τεπελένι της σημερινής νότιας Αλβανίας (Βόρεια Ήπειρος). Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Νταλαρόπουλος, όμως τον αποκαλούσαν και Χορμοβίτη, λόγω της καταγωγής του. Έμεινε γνωστότερος όμως ως "Λαγουμιτζής" καθώς διακρίθηκε ιδιαίτερα στην κατασκευή υπόγειων σηράγγων, μέσω των οποίων κατάφερνε να ανατινάζει τα εχθρικά στρατόπεδα. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τις επιτυχίες που σημείωσε η πολυμήχανη φύση του κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου (1822) και κατά την πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών (1826). Στον ίδιο οφείλεται και η σωτηρία του ιερού βράχου της Ακρόπολης, καθώς απέτρεψε την ανατίναξη των αρχαίων μνημείων που σχεδίαζαν οι πολιορκητές Τούρκοι με σκοπό να εξοντώσουν τους αμυνόμενος. Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του εγκωμιάζει χαρακτηριστικά την γενναιότητα του. Ο ίδιος πέθανε κατά την Έξοδο που ακολούθησε την τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου (1827). Προς τιμήν του, ο Δήμος Αθηναίων έδωσε το επίθετό του σε κεντρική λεωφόρο στην περιοχή του Νέου Κόσμου.

Πηγές • Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Ελληνική Επανάσταση. Εκδοτική Αθηνών. • Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη [1].

Παραπομπές [1] http:/ / www. snhell. gr/ testimonies/ content. asp?id=147& author_id=102

154

Βασίλης Λαζάρου

Βασίλης Λαζάρου Ο Βασίλειος Ν. Λαζάρου-Ορλώφ ήταν καραβοκύρης , αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από τις Σπέτσες.

Βιογραφία Γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1829 περίπου. Καταγόταν από οικογένεια καραβοκύρηδων των Σπετσών , τους Λαζάρου που πολλές φορές αποκαλούνταν και Ορλώφ ένα παρατσούκλι που το απόκτησαν λόγω της συμμετοχής τους στα Ορλωφικά. Συγγενικούς δεσμούς με την οικογένεια είχε και η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η μητέρα της είχε παντρευτεί σε δεύτερο γάμο τον Δημήτριο Λαζάρου-Ορλώφ. Ήταν πρόκριτος του νησιού και από τους πρώτους Σπετσιώτες που μυήθηκαν στην Φιλική Εταιρεία. Στις 2 Απριλίου 1821 πήρε μέρος σε σύσκεψη μαζί με όλους τους προκρίτους των Σπετσών για να αποφασίσουν αν θα πάρουν μέρος στον αγώνα, παρόλο που δεν πάρθηκε καμία απόφαση το ίδιο βράδυ ο Λαζάρου μαζί με μερικούς ακόμα προκρίτους και άλλους Σπετσιώτες καταλαμβάνουν το διοικητήριο . Μετά από αυτό το γεγονός και την επικρότηση από τον λαό στις 3 Απριλίου κηρύχθηκε επίσημα η επανάσταση στο νησί[1] . Πήρε μέρος σαν πληρεξούσιος Σπετσών στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823, στην Γ' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου το 1826 και στην Ε' Εθνοσυνέλευση 1832. Το 1930 στους εορτασμούς της εκατονταετηρίδα της Ελληνικής επανάστασης κόπηκε Μπρούντζινο μετάλλιο με τη μορφή του Βασίλειου Λαζάρου Ορλώφ [2] .

Παραπομπές [1] όψεις και απόψεις στις Σπέτσες Χατζηγιάννης Θ. Μέξης (http:/ / spetses. wordpress. com/ filoxenoumena/ hadjigiannis/ ) [2] Οδηγός περιφέρειας Αττικής (http:/ / attika. unipi. gr/ culture/ print. php?article_id=5267& lang=gr& print_mode=article)

155

Τριαντάφυλλος Λαζαρέτος

Τριαντάφυλλος Λαζαρέτος Ο στρατηγός Τριαντάφυλλος Λαζαρέτος (1800 - 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, βουλευτής, πληρεξούσιος, υπουργός και πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1800 στην Κέα. Υπηρέτησε με τα άτακτα στρατεύματα για μια τετραετία, και μετά κατατάχτηκε στον στρατό. Ανήλθε μέχρι το 1856 στον βαθμό του υποστράτηγου. Πήρε μέρος στις μάχες της Χίου το 1822, των Πατρών με την Ιονική Φάλαγγα το 1823, στην μάχη του Κρεμυδίου στην Πελοπόννησο το 1824 υπό τον Καρατάσσο, και στην μάχη της Καρύστου το 1826. Πολέμησε επίσης στην μάχη των Θηβών με τον Φαβιέ το 1826, στην μάχη του Χαϊδαρίου το 1826, και σε πάρα πολλές άλλες μάχες. Μετά την αποστράτευσή του αναμίχθηκε με την πολιτική. Εκλέχθηκε δυο φορές βουλευτής (1865, 1869) και έγινε υπουργός επί των στρατιωτικών στην Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου Μαρτίου 1865 και στην Κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου Νοεμβρίου 1865. Το 1868 εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων. Πέθανε στην Αθήνα την 1η Ιανουαρίου 1884.

Πηγές • Τριαντάφυλλος Λαζαρέτος [1] - Πανδέκτης • Ιωάννης Αρσένης (1884). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [1]. Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 58013

156

Γεωργάκης Λαμπρόπουλος

Γεωργάκης Λαμπρόπουλος Ο καπετάν Γεωργάκης Λαμπρόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τον Δάρα της επαρχίας Τριπολιτσάς. Πρωτοφάνηκε πριν από την επανάσταση και ύψωσε σημαία. Κυνήγησε τους κεχαγιάδες του Γκιοσού και Παληόπυργου και πολλούς άλλους Τούρκους που βρίσκονταν τότε εκεί και τους πήγε κυνηγώντας ως τις Τρόκλες του χωριού Κάψα. Σκότωσε έναν οθωμανό, τους άλλους τους καταδίωξε ως την θέση Κατσάνα. Εκεί βρέθηκαν ακόμα περισσότεροι Τούρκοι καβαλάρηδες, έγινε μάχη και λαβώθηκε ο Κουτσομπραΐμης, το άλογό του όμως τον πήγε ως την Τρίπολη όπου και πέθανε. Το περιστατικό αυτό φόβισε τους Τούρκους.

Νικόλαος Λάμπρου Ο Νικόλαος Γεωργίου Λάμπρου ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Κρανίδι. Υπήρξε στρατηγός και πολέμησε σε πολλές μάχες με επιτυχία. Βρέθηκε μάλιστα και στην πολιορκία του Ναυπλίου, όπου πολέμησε με τους συμπατριώτες του από το Κρανίδι. Έλαβε μέρος στις μάχες εναντίον του Δράμαλη και τέλος εξήλθε της Πελοποννήσου και πολέμησε στην Ρούμελη με τους στρατιώτες του.

157

Θεοχάρης Χατζή Ηλία Λαπαθιώτης

158

Θεοχάρης Χατζή Ηλία Λαπαθιώτης Ο Θεοχάρης Λαπαθιώτης (1807 - 1886) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1807 στο χωριό Λάπηθος της Κύπρου. Ο πατέρας του ήταν σπουδαίο μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ανακαλύφτηκε όμως το 1821 από την αλληλογραφία το και σφαγιάστηκε από τους Τούρκους. Ο Θεοχάρης καταδιώχτηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει στα βουνά μέχρι το 1824, οπότε ήρθε κρυφά στην Ελλάδα. Κατατάχτηκε στο σώμα του οπλαρχηγού Ιωάννη Μπούσγου από τη Λιβαδειά. Πολέμησε και τιμήθηκε με το Παράσημο του Αγώνα. Το 1834 κατατάχτηκε στην Χωροφυλακή, και έφτασε ως τον βαθμό του ταγματάρχη. Πέθανε στην Αθήνα στις 2 Μαΐου 1886.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης (1887). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [1]. Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ a/ 5/ 1/ metadata-425-0000049. tkl

Γεώργιος Λασσάνης Ο Γεώργιος Λασσάνης (1793 - 1870) ήταν λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη. Ο Γ. Λασσάνης ανέπτυξε δραστηριότητα ως συγγραφέας, δραματουργός, δάσκαλος ενώ παράλληλα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Ήταν συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη και βοήθησε στην προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Μετά την ίδρυση του ελλήνικου κράτους κατέλαβε υψηλά αξιώματα.

Βιογραφία Ήταν γιος γνωστού Κοζανίτη εμπόρου και έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία, όταν αυτός σκοτώθηκε γυρνώντας από ένα ταξίδι στη Βιέννη όπου εμπορευόταν. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στην Κοζάνη, και στην ηλικία των είκοσι περίπου μετέβη στη Βουδαπέστη, όπου εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα στις εμπορικές επιχειρήσεις του συμπατριώτη του Νικολάου Τακιατζή.

Ο Γεώργιος Λασσάνης στην επίσημη σφραγίδα του Δήμου Κοζάνης

Το 1813 αναχωρεί για τη Λειψία της Γερμανίας, όπου φοιτά στη Φιλοσοφική Σχολή του πανεπιστημίου της πόλης. Μετά το τέλος των σπουδών του επισκέπτεται διάφορες ρωσικές πόλεις και τη Μόσχα όπου μυείται στη Φιλική Εταιρεία. Το 1818 εγκαθίσταται στην Οδησσό της Ρωσίας, όπου διδάσκει στην εμπορική σχολή της Ελληνικής κοινότητας της πόλης και αναπτύσσει έντονη πνευματική δραστηριότητα στην πόλη.

Γεώργιος Λασσάνης

159

Το 1820 εγκατέλειψε την διδασκαλία και την Οδησσό και αφού είχε έρθει σε επαφή με τον Αλ. Υψηλάντη τον ακολουθεί ω υπασπιστής του ελληνικού στρατού. Μετά την έκρηξη της επανάστασης ο Λασσάνης έγινε χιλίαρχος του Ιερού Λόχου. Συνελήφθη και φυλακίσθηκε μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη από τους Αυστριακούς. Το 1827 αποφυλακίσθηκαν μετά από μεσολάβηση του Τσάρου Νικόλαου. Αφού φρόντισε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος ήταν άρρωστος, ήλθε στην Ελλάδα όπου κατατάχθηκε υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας. Μετά την ίδρυση του νεοσύστατου κράτους διορίστηκε γενικός επιθεωρητής του στρατού της ανατολικής Ελλάδας, ενώ διετέλεσε και από το 1837 υπουργός των οικονομικών. Η συγγραφική Το αρχοντικό Λασσάνη στην ομώνυμη πλατεία παραγωγή του Γ. Λασσάνη περιλάμβανε σχολικά εγχειρίδια, της Κοζάνης θεατρικά έργα, ποιήματα αλλά και ιστορικά κείμενα και πολιτικά δοκίμια καθώς και διάφορες μεταφράσεις. Πέθανε το 1870 σε ηλικία 77 ετών. Στην Κοζάνη διασώζεται το πατρικό του σπίτι σε κεντρική πλατεία της πόλης η οποία φέρει το όνομά του. Το αρχοντικό του έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέο οίκημα και μνημείο. Οι διαστάσεις του αρχοντικού δεν είναι τόσο επιβλητικές όσο άλλων στην Κοζάνη, όμως χαρακτηρίζεται από έναν αρμονικό όγκο, με μορφολογικά χαρακτηριστικά αστικής αρχιτεκτονικής και μία λειτουργικότητα σοφά προσαρμοσμένη στις καιρικές συνθήκες του τόπου. Από τις 11 Οκτωβρίου 2008 στεγάζει τη Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης [1] Οι Δημοτικές εκδηλώσεις στην Κοζάνη στο τέλος του καλοκαιριού, με διάφορους αθλητικούς διαγωνισμούς, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κ.α. φέρουν το όνομα "Λασσάνεια".

Παραπομπές [1] http:/ / cartography. web. auth. gr/ Kozani

Ικέσιος Λάτρης

160

Ικέσιος Λάτρης Ο Ικέσιος Λάτρης ήταν Έλληνας λόγιος, αγωνιστής του 1821 και πολιτικός της Ελλάδας του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Σμύρνη το 1799. Ο πατέρας του ήταν ιατρός το επάγγελμα. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα από τους διδασκάλους Κούμα, Στέφανο και Οικονόμου στο Φιλολογικό γυμνάσιο Σμύρνης. Ήλθε στην Ελλάδα στις αρχές του 1822 και παρουσιάστηκε στο Νεόκαστρο, όπου χρησίμευσε ως βοηθός του του φρούραρχου της πολιορκίας των μεσσηνιακών φρουρίων. Λίγους μήνες αργότερα πήγε στην Ύδρα όπου σχετίστηκε με τον γενικό Ναύαρχο Μιαούλη, ο οποίος τον έκανε προσωπικό του σύμβουλο, συμπράκτορα και διερμηνέα μέχρι το τέλος του πολέμου.

Φωτογραφία του Ικέσιου Λάτρη από περιοδικό του 1866

Το 1823 ο Λάτρης πήγε μαζί με τον αρμοστή Εμμανουήλ Τομπάζη στην Κρήτη, όπου διετέλεσε ως μέλος και γραμματέας της επταμελούς επιτροπής, η οποία είχε διοριστεί για να συντάξει την εσωτερική οργάνωση του νησιού. Συνέχισε να παίρνει μέρος σε όλον τον αγώνα, και μετά διορίστηκε διευθυντής του Λακωνικού νομού και εισηγητής του συμβουλίου της Επικρατείας, έπειτα διοικητής των νήσων Μήλου και Σίφνου. Μετά την μεταπολίτευση του 1843 ο Λάτρης ίδρυσε την εφημερίδα «Παναρμόνιον», πολιτικού και φιλολογικού περιεχομένου. Εκλέχτηκε πληρεξούσιος των ομογενών της Σμύρνης στην Β' Εθνική Συνέλευση της Αθήνας. Απεβίωσε στην Σμύρνη το 1881.

Πηγές • Ικέσιος Λάτρης [1] βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 69075

Δημήτριος Λεβίδης

Δημήτριος Λεβίδης O Δημήριος Λεβίδης (1806 - 2 Μαΐου 1893) ήταν αγωνιστής του '21 .

Η ζωή του Γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1806. Πατέρας του ήταν ο Νικόλαος Λεβίδης, λεγόμενος Τσαλίκης, λόγιος και προύχοντας της Κωνσταντινούπολης και από Βυζαντινή αρχαιότατη οικογένεια. Μητέρα του ήταν επίσης λογία, πολύγλωσση και με μουσική παιδεία. Μορφώθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου δεκαπεντάχρονος έχασε την μητέρα του, και με την έκρηξη της Ελληνικής επανάστασης βρέθηκε σε ένα φρικιαστικό περιβάλλον, όπου οι σφαγές εναντίων των Ελλήνων έδιναν και έπαιρναν. Αμέσως μετά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' συνελήφθη στην Κωνσταντινούπολη, τέλη Απριλίου του 1821. Ο θείος του, επίσης Δημήτριος Λεβίδης Σκίτσο του Δημήτριου Λεβίδη από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1894 Τσαλίκης ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και αποκεφαλίστηκε με διαταγή του Σουλτάνου. Το κεφάλι του θείου του κρεμάστηκε μπροστά στην πόρτα του σπιτιού που έμενε, δίνοντας αφορμή στον Τουρκικό όχλο να καταδρομούν και να λεηλατούν το σπίτι, μέχρι της πλήρους διαρπαγής της περιουσίας. Η οικογένεια διασκορπίστηκε. Ένας άλλος θείος του, ο Σταμάτης Λεβίδης, επίσης Φιλικός κατέφυγε στην Οδησσό. Ο αδελφός του, Αλέξανδρος Λεβίδης πολέμησε στον Ιερό Λόχο του Υψηλάντη, και μετά την καταστροφή του Ιερού Λόχου κατατάχτηκε στον Ελληνικό στρατό και πολέμησε στην περίφημη πολιορκία της Ακρόπολης περνώντας μέσα από το τουρκικό στρατόπεδο την ιστορική νύχτα της 12ης Δεκεμβρίου 1826. Ο Δημήτριος μαζί με άλλα μέλη της οικογένειάς του διαφέυγοντας τις σφαγές των Τούρκων κατέφυγε στις αρχές του 1821 μέσα σε ελληνικό ιστιοφόρο πλοίο υπό Ρωσική σημαία στην Οδησσό. Εκεί μπήκε υπό της αιγίδας του Αυτοκράτορα της Ρωσίας και γράφτηκε μαζί με τον δευτερότοκο γιο του παλατιού στο Λύκειο Richelieu. Συμμαθητές του ήταν ο Αλέξανδρος Ραγκαβής και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. Σπούδασε με άριστα, και έμαθε τη λατινική, ρωσική, γαλλική και ιταλική γλώσσα. Με την περάτωση των σπουδών του το 1828 ο διευθυντής της σχολής και ανώτερος αξιωματικός του ρωσικού στρατού τον προέτρεψε να αναλάβει στρατιωτική υπηρεσία στην Ρωσία, ο Δημήτριος όμως προτίμησε να αποπλεύσει από την Οδησσό με προορισμό την μαχόμενη Ελλάδα. Φτάνοντας στην Ελλάδα πήρε μέρος στις μάχες και τιμήθηκε με το μετάλλιο χαλκούν Αριστείον. Το 1831 διορίστηκε ως πρώτος γραμματέας της κατά την Αττικήν και Εύβοιαν επιτροπής. Ακολούθησαν επί σειρά σημαντικές θέσεις στο ναυτικό, στο Εθνικό Νομισματοκοπείο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Χρημάτισε πληρεξούσιος Θράκης στην Β΄εθνοσυνέλευση το 1962, και δύο φορές υπουργός Οικονομικών. Πρώτη φορά στη κυβέρνηση Γενναίου Κολοκοτρώνη από τις 25 Μαΐου 1862 έως τις 26 Ιουλίου 1862 και στην κυβέρνηση Ε. Δεληγιώργη από τις 26 Φεβρουαρίου 1877 κι έως τις 1 Δεκεμβρίου 1877. Τιμήθηκε με τον αργυρό σταυρό των Ιπποτών του Τάγματος του Σωτήρα. Πέθανε σε ηλικία 87 χρονών στις 2 Μαΐου 1893.

161

Δημήτριος Λεβίδης

162

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης, Μιχαήλ Ραφαήλοβιτς, επιμ. (1894) (στα Ελληνικά). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, 1-16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Σταμάτιος Λεβίδης O Σταμάτιος Λεβίδης (1790 - 1867) ήταν αγωνιστής του '21.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1790. Την νύκτα της 27 Μαρτίου 1821 επόμενη του αποκεφαλισμού του αδελφού του, Δημήτριου, κατά την επιδρομή του όχλου και τη λεηλασία του μεγάρου των Λεβίδη, διέφυγε πηδώντας από το παράθυρο του άνω ορόφου στον κήπο και κατέφυγε σε φιλικό σπίτι στην Κωνσταντινούπολη, από εκεί, μεταμφιεσμένος ναύτης κατόρθωσε να επιβιβαστεί σε Ρωσικό εμπορικό πλοίο προς την Οδησσό. Από εκεί μέσω της κεντρικής Ευρώπης, έφτασε στο Παρίσι όπου και παρέμεινε μικρό χρονικό διάστημα.

Ο Σταμάτιος Λεβίδης

Το 1822 έφτασε στην Ελλάδα με πρόθεση να συμβάλει στον αγώνα για την απελευθέρωση. Μετέβη στο Μεσολόγγι οπού ενήργησε σημαντικότατη εισφορά από την προσωπική του περιουσία για τον σκοπό της ανέγερσης των τειχών και του φρουρίου του Μεσολογγίου (1822) και ανέλαβε να προμηθεύει τα χρειώδη στους πολιορκούμενους. Με κίνδυνο της ζωής του διήλθε δύο φορές διά μέσου του Τουρκικού στρατού και κατάφερε να φτάσει στα Επτάνησα όπου είχε αποσταλεί από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Αποβιβάστηκε στη Ζάκυνθο το 1823 όπου και εξαργύρωσε εθνικά ομόλογα με σκοπό την υποστήριξη του αγώνα.”Ενήργησε μετά τοιάυτης δραστηριότητος ώστε ενεθουσίασε τους κατοίκους της ωραίας αυτής νήσου.” Επιστρέφοντας στο Μεσολόγγι, εισήγαγε επιστολές, τροφές και πολεμοφόδια στην πολιορκημένη πόλη. Το 1824 αναχωρεί ξανά για τα Επτάνησα με σκοπό να αγοράσει εφόδια και “προς εκκαθάρισιν των εκκρεμών λογαριασμών της προσωρινής Διοικήσεως”, απεσταλμένος και πάλι του Μαυροκορδάτου. Μεταβαίνει στη Ζάκυνθο, Ιθάκη και Κεφαλονιά και από εκεί επιστρέφει στη Ζάκυνθο για να διαπραγματευθεί τα γνωστά εθνικά δάνεια του 1824 και 1825. Από εκεί βρίσκεται στην Ύδρα από όπου “απεστάλη εν μέσω πολλών και μεγάλων κινδύνων” ξανά στην Κεφαλονιά. Με τις ενέργειές του συντελεί στην πραγμάτωση της σύναψης του δανείου των 20.000 ταλίρων και για τον σκοπό συναντάει στην Κεφαλονιά τον Λόρδο Βύρωνα. Στην καταστροφή της νήσου Σφακτηρίας (9 Μαΐου 1825) κινδύνευσε να αιχμαλωτιστεί, μα διασώθηκε κολυμπώντας ”ως ων δεινός κολυμβητής” μαζί με τον Μαυροκορδάτο, μέχρι το Ναβαρίνο όπου επιβιβάστηκαν “μισοπνιγμένοι” στο πλοίο “Άρης” του Ναυάρχου Αναστάσιου Τσαμαδού. 4 Ιανουαρίου 1825 τιμητικά ανακηρύσσεται επίτιμος πολίτης Μεσολογγίου. Το 1825 Γενικός Τροφοδότης της εκστρατείας και Επιθεωρητής των στρατευμάτων υπό τον Γ. Κουντουριώτη. Το 1827 αναλαμβάνει Φροντιστής στο στρατόπεδο του Γ. Καραϊσκάκη στο Φάληρο. Πήρε μέρος στις μάχες του Φαλήρου, όπου αγωνίστηκε γενναία. Το 1829 διορίζεται Φροντιστής του στρατού στη Ναύπακτο υπό τον Ρ. Τσώρτς στην εκστρατεία για την ανακατάληψη της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Συμμετείχε στην εκστρατεία ενάντιων των Αιγυπτίων στο Λιγοβίστι και πήρε μέρος στη μάχη για την άμυνα του Νεοκάστρου κατά του Ιμπραήμ. Απεσταλμένος του Προέδρου του Εκτελεστικού Γ. Κουντουριώτη από το Ναύπλιο κατόρθωσε να εισέλθει για μια ακόμη φορά στο το στενά πολιορκούμενο Μεσολόγγι, αναπτερώνοντας το θάρρος των πολιορκημένων. Μετά το τέλος της Επανάστασης, εγκαταστάθηκε στην Σύρο το 1832, όπου ανέλαβε την διεύθυνση του Τελωνίου Σύρου.

Σταμάτιος Λεβίδης Μεγάλης ιστορικής σημασίας είναι η αλληλογραφία του καθ΄ολη την διάρκεια του αγώνα με τον προσωπικό του φίλο Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο καθώς και με τον Γεώργιο Πραΐδη, αλλά και τα κατάλοιπα έγγραφα που αφορούν την εκστρατεία του 1825 υπό τον Γ. Κουντουριώτη. Επιστολές του σώζονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Στις 8-9 Μαΐου 2007 δημοπρατήθηκε απο τον οίκο Hermann-Historica του Μονάχου, το “Αρχείο Σταμάτη Λεβίδη” αποτελούμενο από συλλογή 120 έγγραφων, ανάμεσα τους επιστολές και αλληλογραφία με τους Κολλέτη, Κουντουριώτη, Νοταρά, Τσαμαδό, Μαυρομιχάλη, Αναγνωσταρά, Καποδίστρια, χάρτες και άλλα τεκμήρια των χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης (1823-1862). Παρά το δηλωμένο ενδιαφέρον, η Ελληνική Κυβέρνηση δεν κατόρθωσε να επικρατήσει και έχασε το σημαντικό αρχείο. Πλειοδότησε ανώνυμος Έλληνας αγοραστής.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ιωάννης Αρσένης, Μιχαήλ Ραφαήλοβιτς, επιμ. (1894) (στα Ελληνικά). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, 1-16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010 • Levidis Stamatios [ http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/66253 > Modern Greek Visual Prosopography Stamatios Levidis].

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 66253

Θεόδωρος Λεονάρδος Ο Θεόδωρος Λεονάρδος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1800 στην Δημητσάνα. Εκεί πήγε σχολείο. Το 1816 ο πατέρας του τον έστειλε στην Πάτρα, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο. Επέστρεψε όμως το 1817 λόγω θανάτου της μητέρας του. Το 1820 βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη και δούλευε σε μεγάλο εμπορικό οίκο. Με την έναρξη της επανάστασης ήρθε αμέσως για να υπηρετήσει στην πατρίδα και παρουσιάστηκε στον συμπατριώτη του τον Σταϊκόπουλο, που πολιορκούσε τότε το Ναύπλιο. Πολέμησε ενεργά και εκτέλεσε χρέη γραμματέα. Όταν ο Στάικος τραυματίστηκε σοβαρά και θεραπεύονταν στο Άργος, ο Λεονάρδος ζητήθηκε από τον στρατηγό των Κρανιδιωτών Αρσένιο Κρέστα, στον οποίο υπηρέτησε τρεις μήνες κατά την εισβολή του Δράμαλη στην Πελοπόννησο. Προσλήφθηκε από τον Γενναίο Κολοκοτρώνη το 1822 στο επιτελείο των γραμματέων του, ενώ ταυτόχρονα συνέχισε να εκπληρώνει ενεργά την στρατιωτική του υποχρέωση. Υπηρέτησε εκεί μέχρι το 1826. Συνόδευσε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στην Ευρώπη, όπου ο Κολοκοτρώνης εκπαιδεύτηκε. Μετά την επιστροφή του από την Ελβετία εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία επί είκοσι μήνες.

163

Θεόδωρος Λεονάρδος

Αδελφοί Λεχουρίτη Οι αδελφοί Λεχουρίτη ήταν πολιτικοί και στρατιωτικοί του αγώνα του 1821. Πρόκειται για τους Αναγνώστη, Γεώργιο και Νικόλαο Λεχουρίτη, και χρημάτισαν πολιτικοί και στρατιωτικοί. Πήραν μέρος σε πολυάριθμες μάχες όπως εξιστορεί ο Χρυσανθόπουλος στα απομνημονεύματά του. Οι τρεις αδελφοί δαπάνησαν και χρήματα και άλλα υλικά αγαθά από την προσωπική και οικογενειακή τους περιουσία για το καλό του πολέμου.

Αθανάσιος Λιδωρίκης Ο Αθανάσιος Λιδωρίκης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1788 στο Παλαιοκάτουνο της επαρχίας Λιδωρικίου. Από παιδί εγκαταστάθηκε στα Γιάννενα για να παρακολουθήσει τα σχολικά μαθήματα κοντά στον σοφό γυμνασιάρχη Ψαλίδα. Αφού μεγάλωσε και μορφώθηκε έγινε ιδιαίτερος γραμματέας του Αλή Πασά και απόκτησε τόση εμπιστοσύνη που διαχειριζόταν και την σφραγίδα του. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και συντέλεσε στην πρόοδο της Επανάστασης διακινδυνεύοντας ακόμα και την ίδια του την ζωή. Με την έναρξη της επανάστασης εκλέχτηκε βουλευτής και διορίστηκε μέλος της διμελούς επιτροπής της Ελλάδας προς διατήρηση των φρουρίων και των ατάκτων και τακτικών στρατευμάτων. Κατά την πολιορκία των Αθηνών πήγε με αποστολή της κυβέρνησης στην δυτική Ελλάδα για να διεγείρει σε επανάσταση τους εκεί βρισκόμενους στρατιωτικούς, όπως και τα κατάφερε. Αργότερα διορίστηκε διοικητής της ανατολικής Ελλάδας και μέλος της Γερουσίας. Επί Όθωνα διορίστηκε διοικητής της επαρχίας Καρύταινας, και αργότερα της Λιβαδειάς. Διετέλεσε βουλευτής, και αργότερα γερουσιαστής και βασιλικός επίτροπος στην Ιερά Σύνοδο.

164

Αθανάσιος Λιδωρίκης

Γεώργιος Λογιωτατίδης Ο Γεώργιος Λογιωτατίδης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αιγίνης. Υπηρέτησε στον αγώνα ως στρατιωτικός και πολιτικός. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Κορίνθου, πρόβλεπε και προμήθευε τα απαραίτητα για τον αγώνα υλικά, κανόνια, όπλα και πολεμοφόδια τα οποία και χρηματοδοτούσε από την προσωπική του περιουσία. Διατηρούσε επίσης δικό του σώμα στρατιωτών Αιγινίτων. Υποστήριξαν στρατιωτικά τον πολιορκητή της Κορίνθου Αναγνώστη Πετιμεζά και ακολούθησε με τους στρατιώτες του τον Δημήτριο Υψηλάντη για να χτυπήσουν τους πασάδες και τον ίδιο τον Δράμαλη όταν εξεστράτευσε από το Άργος εναντίον της Κορίνθου. Βγήκε με τον στρατό του και έξω από την Πελοπόννησο πολεμώντας στην Στυλίδα και στην Αγία Μαρίνα υπό τις διαταγές του Νικήτα Σταματελόπουλου. Πήρε μέρος στην εκστρατεία των Αθηνών επί Καραϊσκάκη, και απέδειξε πολύ γενναιότητα και πατριωτικό ενθουσιασμό. Διακρίθηκε για τις πράξεις του με έπαινο.

165

Αναστάσιος Λογιώτατος

Αναστάσιος Λογιώτατος Ο Αναστάσιος Λογιώτατος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τον Βαλτεσινίκο της επαρχίας Καρύταινας. Χρημάτισε στην πολιτική υπηρεσία πριν της επανάστασης, κοντά στον διερμηνέα του Πασά της Πελοποννήσου. Φυλακίστηκε στην Τριπολιτσά. Μετά την άλωση διορίστηκε μέλος της εφορείας Καρυταίνης, και αργότερα η κυβέρνηση του εμπιστεύονταν τα πολεμοφόδια να τα μοιράζει στα στρατόπεδα κατ' αναλογία και κατ' ανάγκη. Είχε ευθύ χαρακτήρα και όλοι τον τιμούσαν γιαυτό.

Προκόπης Λογιώτατος Ο Προκόπης Λογιώτατος ή Παπαδόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Νεμνίτσα της επαρχίας Καρύταινας. Αρχικά υπηρέτησε στο στρατόπεδο της Πιάνας και στην Εφορεία, γράφοντας και παρακινώντας τους συμπατριώτες του στον πόλεμο. Παραβρέθηκε και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς βοηθώντας τους πολιτικούς και χρησιμεύοντας λόγω των γνώσεών του. Η οικογένειά του θυσίασε και αυτή για χάρη του αγώνα.

166

Ιωάννης Λογοθέτης

167

Ιωάννης Λογοθέτης Ο Ιωάννης Στάμου Λογοθέτης (μέσα 18ου αιώνα 1826), ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821 και πολιτικός από την Λιβαδειά.

Βιογραφικά στοιχεία Ασχολούνταν με το εμπόριο και είχε αποκτήσει το οφίκιο του Λογοθέτη το οποίο κράτησε και για επώνυμο[1] . Ήταν πρόκριτος της Λιβαδειάς και από τους πρωτεργάτες της εξέγερσης στην πόλη, αναφέρεται ότι μαζί με τους Διάκο, Φίλωνα, Μπούσγο και τον Νάκο προετοίμαζαν την εξέγερση[2] . Στην Φιλική Εταιρεία είχε μυηθεί το 1819 από τον Α. Ζαρίφη, το 1820 είχε κατηγορηθεί μαζί με τους άλλους προκρίτους από τον Τούρκο βοεβόδα ότι ήταν πράκτορες του Αλή Πασά και είχε ζητήσει να καταδικαστούν σε θάνατο , αλλά τελικά αθωώθηκε[3] . Χρημάτισε πληρεξούσιος Λιβαδειάς στην Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου το 1821, στην Γ' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου το 1826, μέλος του Εκτελεστικού το 1821 και έπαρχος Αίγινας το 1824.

Ο Ιωάννης Λογοθέτης. Πίνακας του Dondey- Dupré, 1825

Παραπομπές [1] Μικρό αρχείο αγωνιστών του 1821 (http:/ / users. uoa. gr/ ~nektar/ history/ 3contemporary/ fighters_1821. htm) [2] Βοιωτικός κόσμος, ελεύθερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια για τη Βοιωτία άρθρο Λειβαδιά (http:/ / viotikoskosmos. wikidot. com/ livadia) [3] Δήμος Λιβαδειάς ιστορικό χρονολόγιο (http:/ / www. livadia. gr/ portal/ page/ portal/ dimosLevadeon/ history/ xronologio/ xronologioSecondPage)

Χαράλαμπος Λοντοτσακίρης

Χαράλαμπος Λοντοτσακίρης Ο Χαράλαμπος Λοντοτσακίρης ήταν πολιτικός και αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τον Σοπωτό. Υπηρέτησε στην πολιτική σε διάφορες υπηρεσίες κατά την ανάγκη της πατρίδας. Επειδή τότε λίγοι ήτανε που ξέρανε να γράφουν, έγινε πολύ χρήσιμος στα στρατόπεδα, γράφοντας και ενθουσιάζοντας τους στρατιώτες στον πόλεμο.

Γεώργιος Λύκος Ο Γεώργιος Λύκος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Χέλι της επαρχίας Κορίνθου. Υπηρέτησε την πατρίδα του ως στρατιώτης μέσα και έξω από την Πελοπόννησο ακολουθώντας πάντα τον Νικήτα Σταματελόπουλο. Φάνηκαν πολύ χρήσιμοι στην πολιορκία της Κορίνθου, και στην περίφημη μάχη του Αγιονόρι την εποχή του Δράμαλη, όταν ο Δράμαλης επέστρεψε από την Αργολίδα στην Κόρινθο.

168

Τάτσης Μαγγίνας

169

Τάτσης Μαγγίνας Ο Αναστάσιος (Τάτσης ή Τάτζης) Μαγγίνας (1792[1] - 16 ή 17 Νοεμβρίου 1880[2] ) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός, πληρεξούσιος σε δυο εθνοσυνελεύσεις, μέλος του Πανελληνίου, της Γερουσίας, του Συμβουλίου της Επικράτειας και δυο φορές υπουργός Οικονομικών.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας το 1792. Νέος υπηρέτησε στον Ιωάννη Κωλέττη, σύμβουλο του Αλή-πασά, και έγινε γραμματέας τού Βελή-πασά, γιου τού Αλή. Αναφέρεται ότι είχε μυηθεί από τη Φιλική Εταιρεία και ότι με τη σειρά του είχε μυήσει αρκετούς στον αγώνα, ανάμεσα σε αυτούς και τον Ιωάννη Στάϊκο[2] . Πριν την αρχή της επανάστασης, χρηματοδότησε την αγορά προμηθειών μαζί με τους Χρηστάκη Στάϊκο, Πέτρο Μπαμπινιώτη και Πάνο Γαλάνη και άλλους Ακαρνάνες από το φίλο του Κωνσταντίνο Δρακούλη στην Ιθάκη.

Σκίτσο του Τάτση Μαγγίνα από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1881

Πολέμησε αργότερα στην δυτική Στερεά μαζί με τους Έλληνες επαναστάτες. Διορίστηκε επιμελητής των στρατευμάτων της δυτικής Ελλάδας. Πήρε μέρος στις μάχες της πολιορκίας του Μεσολογγίου διευθύνοντας μαζί με το Μήτσο Κοντογιάννη τον προμαχώνα του Φραγκλίνου, όπου και τραυματίστηκε στο κεφάλι. Αιχμαλωτίστηκε με όλη του την οικογένεια από τον Κιουταχή και έμεινε αιχμάλωτος επί σχεδόν δυο χρόνια στην Πρεμετή της Αλβανίας. Διέφυγε στην Κάλαμο της Επτανήσου και στη συνέχεια έγινε πληρεξούσιος της Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας το 1827. Επί Καποδίστρια διετέλεσε μέλος τού Πανελληνίου το 1828 και εκλέχθηκε πληρεξούσιος στη Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους το 1829 και κατόπιν γερουσιαστής το ίδιο έτος. Αργότερα διορίστηκε μέλος τού Συμβουλίου τής Επικρατείας, το 1844 γερουσιαστής. Κατά τα χρόνια της Βασιλείας του Όθωνα είχε διοριστεί υπουργός Οικονομικών το 1848. Συμμετείχε στην επανάσταση του 1862 για την εκθρόνιση του Όθωνα, και αργότερα ανέλαβε και πάλι το υπουργείο Οικονομικών, στις 11 Οκτωβρίου του 1862 στην Προσωρινή Κυβέρνηση της Ελλάδος μέχρι τις 8 Φεβρουαρίου 1863. Αργότερα έγινε πρεσβευτής. Η κηδεία του έγινε στις 18 Νοεμβρίου 1880 στην Μητρόπολη. Τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο καθηγητής Νικόλαος Σαρίπολος[2] .

Τάτσης Μαγγίνας

Αναφορές [1] Άτλαντας προσωπικοτήτων του νομού Αιτωλοακαρνανίας (http:/ / www. kosmasaitolos-atlas. gr/ prosopikotites/ m/ magginas-tatses-anastasios. html) [2] ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΕΙΣ ΤΑΤΣΗΝ ΜΑΓΓΙΝΑΝ Εκφωνηθείς εν τω ιερώ ναώ της Μητροπόλεως την 18 Νοεμβρίου 1880 (http:/ / 195. 134. 105. 140/ exhibitdetails. php?exhibitId=21378& profileId=1& langId=1& collectionId=29& book=1& sort=pageOrder& offset=0& rpp=1#bookpages) Νικόλαος Σαρίπολος

Πηγές • Άτλαντας προσωπικοτήτων του νομού Αιτωλοακαρνανίας (http://www.kosmasaitolos-atlas.gr/ prosopikotites/m/magginas-tatses-anastasios.html)

Δημήτριος Μακρής Ο Δημήτριος Μακρής (1772 - 1841) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1772 στη Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας (Μακρυνείας). Ήταν μέλος της Φιλικής εταιρείας και ένας από τους ισχυρότερους οπλαρχηγούς του αγώνα στην Δυτική Στερεά Ελλάδα. Πατέρας του ήταν ο Ευάγγελος Μάκρης που είχε πάρει μέρος στην ελληνική εξέγερση το 1770. Ήταν αρχικά κλέφτης υπό τον καπετάνιο Γιώργο Σφάλτο, και ανέλαβε μετά τον θάνατό του το πολεμικό του σώμα. Διορίστηκε αρματολός του Ζυγού και δεν συνεργάστηκε ποτέ με τον Αλή Πασά, τον οποίο πάντα εχθρεύονταν. Μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία λίγο πριν την επανάσταση και έδωσε το έναυσμα στην Δυτική Ελλάδα στις 5 Μαΐου 1821. Πρωταγωνίστησε στο Μεσολόγγι, όπου στην έξοδο οδήγησε την αριστερή πτέρυγα της φρουράς. Πορτραίτο του Δημήτριου Μακρή. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Διακρίθηκε επίσης στο Αγρίνιο και στο Αιτωλικό, και ακολούθησε αργότερα τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Το 1823 πήρε δίπλωμα στρατηγού. Έγινε πληρεξούσιος Ζυγού στην Συνέλευση του 1831. Προτίμησε αργότερα να παραμείνει έξω από τα πολιτικά και τις στρατιωτικές διακρίσεις. Απεβίωσε το 1841 στην ιδιαίτερη πατρίδα του.

170

Δημήτριος Μακρής

Ιστορικά κειμήλια Στο μουσείο του Δημαρχείο του Μεσολογγίου βρίσκονται πολλά από τα όπλα του Δημητρίου Μακρή. • Το ξίφος του που φόραγε στην έξοδο του Μεσολογγίου είναι πατροπαράδοτο της οικογένειάς του και χρονολογείται από τον παλιό αρματολό καπετάν Τσούστο που πέθανε το 1732. • Το δε τουφέκι του, ο ξακουστός Λιάρος, το ασημένιο καριοφίλι μνημονεύει ο ποιητής της επανάστασης Σποντής με τα εξής λόγια. Τούρκικα έστρωνες κουφάρια εις τον πύρινόν σου δρόμον εις τους χρόνους της σκλαβιάς μας το τουφέκι σου ο Λιάρος έσπειρε παντού τον τρόμον.

Πηγές • Δημήτρης Μακρής [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Γεώργιος Κασδόνης, επιμ. (18 Μαρτίου 1884). Δελτίον της Εστίας, αριθ. 377 [2]. Αθήνησι: τύποις Κορρίνης. Ανακτήθηκε την 30 Μαΐου 2010. • Η Νέα Εποχή. Εφημερίδα του Αγρινίου στο Διαδίκτυο. Δημήτριος Μακρής [3]. Ανακτήθηκε την 2 Ιουνίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 63865 [2] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH01deb4dd343d98bb825741b8 [3] http:/ / www. epoxi. gr/ persons37. htm

171

Κωνσταντίνος Μακρής

172

Κωνσταντίνος Μακρής Ο Κωνσταντίνος Μακρής ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Λυκούργεια των Καλαβρύτων. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες, μεταξύ των άλλων στην Πολιορκία της Πάτρας. Στο πατρικό του σπίτι έμεινε ο Ν. Ταμβακόπουλος, όταν τον κυνηγούσαν οι αποσταλμένοι του Ζαΐμη.

Ιωάννης Μακρυγιάννης Ο Γιάννης Μακρυγιάννης (1794 - 1864) ήταν πολεμιστής, έμπορος, στρατηγός και ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1794 στο συνοικισμό Αβορίτι του Κροκυλείου Δωρίδας και το οικογενειακό του όνομα ήταν Τριανταφύλλου. Όταν φονεύθηκε ο πατέρας του, το 1804, τον προσέλαβε ο γραμματέας του Αλή Πασά, Αθανάσιος Λιδωρίκης, κοντά στον οποίο μεγάλωσε στην Άρτα και τα Γιάννενα. Το 1817 άρχισε να ασχολείται με το εμπόριο και μέσα σε τρία χρόνια απέκτησε σημαντική περιουσία από αυτό. Το 1820 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και στάλθηκε στην Πάτρα για να συμμετάσχει σε προετοιμασίες για την επανάσταση.

Ο Μακρυγιάννης σε λιθογραφία του Karl Krazeisen.

Κατά την διάρκεια της επανάστασης είχε σημαντική πολεμική δράση. Αγωνίστηκε με θάρρος, σύνεση και προνοητικότητα σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα. Τραυματίστηκε πολλές φορές σε μάχες, με αποκορύφωμα τη μάχη της Αθήνας (Ακρόπολη - Περιοχή Ηρωδείου), όπου σε ένα βράδυ τραυματίστηκε τρεις φορές κατά την διάρκεια υπεράσπισης ενός συμπολεμιστή του. Συνήθιζε με τα τεχνάσματα και τις στρατηγικές του ανταρτοπολέμου να εξαπατά τον αντίπαλο. Αν και ήταν ένας απλός άνθρωπος με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, επέδειξε πατριωτισμό και συνέβαλε με το δικό του μοναδικό και ιδιοφυή τρόπο, στην ομόνοια μεταξύ των Ελλήνων (Πολιτικών και Στρατιωτικών), ειδικά σε περιόδους όπου ο ένοπλος διχασμός υπονόμευε την τύχη της επανάστασης. Αυτός ήταν ο λόγος που κέρδισε κατά τη διάρκεια της επανάστασης το σεβασμό και την εμπιστοσύνη των μεγάλων στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών. Είχε όμως πάντα το θάρρος της γνώμης του και πολλές φορές γινόταν επικριτικός και αυστηρός προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, όταν θεωρούσε ότι κάποιος ήταν ιδιοτελής και αδιαφορούσε για το σκοπό του αγώνα.

Ιωάννης Μακρυγιάννης Ένα από τα μέγιστα πατριωτικά του προτερήματα, ήταν επίσης ότι όσες φορές του προτάθηκε από τις προσωρινές κυβερνήσεις (κατά τη διάρκεια της Επανάστασης) η παραχώρηση περιουσίας, μεγάλης ή μικρής, αυτός τις απαρνήθηκε στο όνομα της ελευθερίας της πατρίδας και της ανιδιοτέλειας. Ιδιαίτερη σχέση εμπιστοσύνης και αναγνώρισης είχε χτίσει με τους περισσότερους Αθηναίους και Υδραίους, λόγω αυτής του της ανιδιοτέλειας. Μετά το τέλος της επανάστασης άρχισε να γράφει τα Απομνημονεύματά του. Αποτελούν δε σημαντικότατη, μοναδική και πολυτιμότατη ιστορική πηγή. Ήρθε σε αντίθεση με τους οπαδούς του Καποδίστρια, και αργότερα με τον Όθωνα. Πρωτοστάτησε στην Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου. Το 1852 καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία ότι σχεδίαζε την δολοφονία του Όθωνα, αλλά το 1854 αφέθηκε ελεύθερος. Το 1864 ονομάστηκε αντιστράτηγος, και πέθανε λίγο μετά. Απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του: «Εκεί οπούφκιαχνα τις θέσες εις τους Μύλους (Κοντά στο Ναύπλιο) ήρθε ο Ντερνυς (Derigny Anri Gautier, Γάλλος ναύαρχος) να με ιδή. Μου λέγει. 'Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσεις είναι αδύνατες. Τι πόλεμον θα κάνετε με τον Μπραϊμη αυτού;' - Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσεις κι' εμείς, όμως είναι δυνατός ο θεός όπου μας προστατεύει. Και θα δείξωμεν την τύχη μας σ' αυτές τις θέσεις τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραϊμη, παρηγοριόμαστε μ' ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν»

Εξωτερικές συνδέσεις • «Ένας Έλληνας - ο Μακρυγιάννης» [1], απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Σεφέρη «Δοκιμές», εκδ. Ίκαρος, Αθήναι 1981

Παραπομπές [1] http:/ / www. antibaro. gr/ node/ 853

173

Μάρκος Μαλλιαράκης

174

Μάρκος Μαλλιαράκης Ο Μάρκος Ιωάννου ή Μαλλιαράκης ήταν καραβοκύρης, καπετάνιος αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από την Κάσο, ήταν γνωστός σαν Διακομάρκος. Μετά θάνατο τιμήθηκε με τον βαθμό του πλοιάρχου.

Βιογραφία Στην επανάσταση του 1821 πήρε μέρος με δικό του το πλοίο του «Λεωνίδας», ήταν από τους πρωτεργάτες του ξεσηκωμού των Κασιωτών τον Απρίλη του 1821. Το 1823, κατά την καταστροφή της Κάσου από τον Οθωμανικό στρατό και τους Τουρκοαιγύπτιους, ήταν μαζί με τον Ιωάννη Γρηγοριάδη οι ηγέτες των Κασιωτών. Πιάστηκε αιχμάλωτος και όταν τον πήγαν μπροστά στον Χουσείν Μπέη αρνήθηκε την πρόταση να πάει μαζί του και να του χαρίσει τη ζωή. Αναφέρεται ότι κατάφερε να λυθεί και να σκοτώσει τρεις Τούρκους πριν τον σκοτώσουν στις 7 Ιουνίου 1824 [1] .

Πολιτική Χρημάτισε από το 1822 «Φροντιστής θάλασσας» υπεύθυνος για τα πλοία της επαρχίας του και από το 1823 έπαρχος Κάσου. Ήταν πληρεξούσιος της Κάσου στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823.

Παραπομπές • Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου Βιογραφίες Επιφανών Δωδεκανησίων Αγωνιστών του 1821 [1] [1] Αστυπάλαιας Πολιτεία Η Δωδεκάνησος (Αστυπάλαια) κατά την επανάσταση του 1821 (http:/ / astypalaia. wordpress. com/ 2009/ 05/ 18/ Î·-Î´Ï Î´ÎµÎºÎ±Î½Î·Ï Î¿Ï -Î±Ï Ï Ï Ï Î±Î»Î±Î¹Î±-ÎºÎ±Ï Î±-Ï Î·Î½-ÎµÏ Î±/ )

Ιωάννης Μαμούρης Ο Ιωάννης Μαμούρης (Παρνασσίδα, 1797 - Αθήνα, 12 Απριλίου 1867) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Δρέμιτσα της Παρνασσίδας το 1797. Σε ηλικία δεκαεπτά χρονών κατατάχτηκε στους ορεσίβιους κλέφτες της Στερεάς Ελλάδας. Με την έναρξη της επανάστασης κατατάχτηκε στο σώμα του Πανουργιά και ύψωσε μαζί με αυτόν τη σημαία στην Άμφισσα. Φόνευσε με το ίδιο του το χέρι τον αρχηγό της τουρκικής φρουράς Χάινταν. Ανδραγάθησε στις μάχες της Χαρλομάτας και στο Χάνι της Γραβιάς. Στη Μάχη των Βασιλικών κυρίεψε την τουρκική σημαία της εφόδου και σκότωσε τον σημαιοφόρο. Στην μάχη του Μαραθώνα κατάστρεψε τους νέους γενίτσαρους μαζί με τον αρχηγό τους τον Ομέρ Πασά. Ανήλθε μέχρι το βαθμό του αντιστράτηγου. Πέθανε στην Αθήνα στις 12 Απριλίου 1867.

Ο Ιωάννης Μαμούρης σε ξυλογραφία από το περιοδικό Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1868.

Ιωάννης Μαμούρης

Πηγές • Ιωάννης Μαμούρης [1] βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Μαρίνος Βρετός (1868). Εθνικόν ημερολόγιον [2]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 67195 [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ vretou/ issue/ view/ 2890

Ιωάννης Μανιατόπουλος Ο Ιωάννης Μανιατόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Τρίπολη. Είχε εγκατασταθεί στην Ανατολή, από όπου και επέστρεψε. Υπηρέτησε στρατιώτης και πολιτικός με τον συγγενή του Αντώνη Κολοκοτρώνη, τον οποίο ακολούθησε και ήταν γραμματικός του. Πήρε μέρος στην περίφημη μάχη του Δερβενακίου.

175

Γεώργιος Μάνος

Γεώργιος Μάνος Ο Γεώργιος Μάνος ήταν Έλληνας νομικός, δημοσιογράφος και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1794. Ήταν νομικός και δημοσιογράφος και εξέδωσε πολλά πολιτικά συγγράμματα περί του Ανατολικού ζητήματος. Στις Βρυξέλλες εξέδιδε την εβδομαδιαία εφημερίδα «l' Orient» με περιεχόμενο γενικά πράγματα της Ανατολής. Πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 και ιδιαίτερα στην Μάχη του Δραγατσανίου.

Πηγές • Μαρίνος Βρετός (1865). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ vretou/ issue/ view/ 2757

Μαντάς Ο Μαντάς αγνώστου μικρού ονόματος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Άργους. Διέπρεψε κατά την πολιορκία του Ναυπλίου. Έπεσε μαχόμενος σε σύγκρουση με τους Τούρκους στο Ναύπλιο.

176

Σπυρίδων Μαρκέλος

Σπυρίδων Μαρκέλος Ο Σπυρίδων Μαρκέλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Παρασκευάς Ματαλάς Ο καπετάνιος Παρασκευάς Ματαλάς ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Άρνα της επαρχίας του Μιστρά. Υπηρέτησε ως στρατιώτης και πάντα ήταν ενωμένος με τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο.

177

Ευάγγελος Ματζαράκης

Ευάγγελος Ματζαράκης Ο Ευάγγελος Ματζαράκης ήταν πλοίαρχος και αγωνιστής της επανάστασης του 1821. Στις 5 Μαΐου του 1821 ήταν αυτός που σήκωσε την σημαία της επανάστασης στην Σαντορίνη.

Ιωάννης Ματρώζος Ο Ιωάννης Ματρώζος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Το 1824 πήρε μέρος στη Ναυμαχία του Καφηρέα και πυρπόλησε μια φρεγάτα την ώρα που έπλεε. Το ίδιο έτος πυρπόλησε στην ναυμαχία του Γέροντα ένα μπρίκι. Πήρε μέρος και σε άλλες μάχες του αγώνα.

Αναγνώστης Ματσούκας Ο Αναγνώστης Ματσούκας ήταν Έλληνας αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Αλητσελεπή της Γαστούνης. Υπηρέτησε στο στρατό και έγινε πολιτικός, έκανε πολλές δωρεές από την προσωπική του περιουσία για την πατρίδα. Χρημάτισε Δήμαρχος του τότε Δήμου Ελίσσης Ήλιδος Αμαλιάδος με έδρα την σημερινή Αμαλιάδα την περίοδο 1837-1842[1] και πληρεξούσιος Γαστούνης στην Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους το 1829.

Παραπομπές [1] Δήμος Αμαλιάδος (http:/ / www. amaliada. gr/ Default. aspx?tabid=338& language=en-US)

178

Αναστάσιος Μαυρομιχάλης

Αναστάσιος Μαυρομιχάλης Ο Αναστάσιος Μαυρομιχάλης (1798-1870) ήταν αγωνιστής του '21 και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Μάνη και ήταν γιος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Στάλθηκε ως όμηρος στην Κωνσταντινούπολη, όπου εκεί το 1818 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Λίγο πριν την έκρηξη της επανάστασης επέστρεψε στην Μάνη για να λάβει μέρος στις συγκρούσεις αλλά σχεδόν αμέσως στάλθηκε από τον πατέρα του στην Τρίπολη ως όμηρος. Τον Σεπτέμβριο του 1821, όταν δηλαδή αλώθηκε η Τρίπολη, απελευθερώθηκε και επέστρεψε στην Μάνη. Στη συνέχεια πήρε μέρος στις μάχες κατα του Ιμπραήμ στη Βέργα και στο Διρό. Διακρίθηκε για τον φιλειρηνικό και δυμβιβαστικό χαρακτήρα του και εργάστηκε επί Αυγουστίνου Καποδίστρια για την κατάπαυση του διωγμού της Ο Αναστάσιος Μαυριμιχάλης. Ελαιογραφία στο Εθνικό Ιστορικό οικογένειάς του. Αργότερα εντάχθηκε στον στρατό Μουσείο. και ανήλθε μέχρι το αξίωμα του υποστρατήγου. Διατέλεσε υπασπιστής του Όθωνα ενώ το 1844 εκλέχθηκε βουλευτής Οιτύλου. Την περίοδο 1850-1861 χρημάτισε γερουσιαστής ενώ στις κυβερνήσεις Κουντουριώτη και Κανάρη είχε αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου παιδείας και στρατιωτικών αντίστοιχα. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1870 και είχε τέσσερα παιδιά, την Φωτεινή, τον Γιαννούκο, τον Κωνσταντίνο και τον Πέτρο.

Πηγές • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη,τόμος 17ος,σελ 231 (1928)

179

Αντώνης Μαυρομιχάλης

Αντώνης Μαυρομιχάλης Ο Αντώνης Μαυρομιχάλης (1792 - 1873) ήταν αγωνιστής του ΄21 και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Μάνη και ήταν γιός του Πιέρρου Μαυρομιχάλη. Στάλθηκε με σώμα 300 Μανιατών εναντίον του Αλή Πασά ενώ παρέμεινε για χρόνια στην Κωνσταντινούπολη ως όμηρος του Σουλτάνου. Δραπέτευσε όμως λίγο πριν ξεσπάσει η επανάσταση του ΄21 και έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες. Πολέμησε στην Καλαμάτα, το Βαλτέτσι και το 1823 έλαβε τον τίτλο του στρατηγού. Το 1830 ήταν επικεφαλής εξέγερσης των Μανιατών. Στη συνέχεια κατατάχθηκε στη χωροφυλακή και μετά στον στρατό φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του στρατηγού. Διετέλεσε υπασπιστής του Όθωνα και την περίοδο 1847-1861 ήταν γερουσιαστής. Το 1862 εκπροσώπησε ως πληρεξούσιος την Καλαμάτα. Απεβίωσε το 1873 στην Καλαμάτα. Γιος του ήταν ο Περικλής Πιερράκος Μαυρομιχάλης και εγγονός του ο Γεώργιος Π. Μαυρομιχάλης.

Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης Ο Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης (; - 1836) ήταν αγωνιστής του ΄21 .

Βιογραφικά στοιχεία

180

Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης

181

Γεννήθηκε στη Μάνη. Πατέρας του ήταν ο Κατσής και θείος του ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Ονομάστηκε Κατσάκος κατά τον πατέρα του, για να ξεχωρίζει από τον πρωτοξάδερφό του, τον περίφημο Μπεζαντέ-Ηλία. Στην επανάσταση ήταν πάντα μπροστά και έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες. Εμφανίζεται μόλις είκοσι χρονών να ανασυγκροτεί ως αρχηγός λακωνικού σώματος την πολιορκία της Κορώνης που μόλις προ ολίγου είχε αποτύχει. Κατά την εισβολή του Δράμαλη πολέμησε στις μάχες της Αργολίδας και διακρίθηκε. Του ανατίθεται δε η κατάληψη της ακροπόλεως του Άργους. Στην επιδρομή του Ιμπραήμ διέπρεψε στην Βέργα του Αλμυρού. Διακινδύνευσε την ζωή του όταν μόνος του βγήκε από το οχύρωμα και λαφυραγώγησε ένα ωραίο αραβικό άλογο. Έσπευσε κατόπιν στα ενδότερα της Μάνης και με 300 άλλους Μανιάτες χτύπησε τον εχθρό στην Μανιάκοβα μαι έσωσε τον εκεί πολιορκημένο Κοσσονάκο από βέβαιο όλεθρο. Επί Καποδίστρια φυλακίστηκε το 1830 στο Ναύπλιο επειδή ενήργησε εναντίον της Κυβέρνησης. Κατάφερε να δραπετεύσει και να πάει στην επαναστατημένη Μάνη. Το 1834 συμμετείχε ενεργά στην εξέγερση της Μάνης κατά της αντιβασιλείας. Ο Σωκράτης Κουγέας καταθέτει ανθοδέσμη στον

Επί της Αντιβασιλείας του Όθωνα προκάλεσε στην Μάνη τάφο του Μαυρομιχάλη στο νεκροταφείο του Μονάχου. (Ημερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδας, 1936) σημαντική αντίδραση για τα μέτρα της Βαυαρικής Αντιβασιλείας. Ονομάστηκε από την Αντιβασιλεία «Μοίραρχος υπεράριθμος». Προσλήφθηκε από τον στρατηγό Σμαλτς και τον ταγματάρχη Φέδερ ως σύμβουλος και κατάφερε να επιφέρει ειρηνικό συμβιβασμό. Προς αναγνώριση των υπηρεσιών του ο Όθωνας τον προσκάλεσε και τον διόρισε Υπασπιστή του. Χάρη του ανδρικού παρουσιαστικού του και του ευγενικού χαρακτήρα του έκανε στο Παλάτι και στην Αθήνα πολύ καλή εντύπωση και μάλιστα πλάστηκε μύθος γύρω από τις σχέσεις του με την Δούκισσα της Πλακεντίας, η οποία τον λάτρευε από την στιγμή που αυτός έσωσε την ζωή της κόρης της. Τον Απρίλιο του 1836 ο Βασιλιάς ταξίδευσε στη Γερμανία για να βρει νύφη. Πήρε μαζί του δύο υπασπιστές του, τον Αντώνιο Μιαούλη και τον Ηλία Κατσάκο. Όταν έφθασαν στο Μόναχο, στην πόλη θέριζε η χολέρα. Ο Ηλίας και λίγο αργότερα και ο Μιαούλης αρρώστησαν και πέθαναν. Ενταφιάστηκαν και οι δυο στο παλαιό νότιο νεκροταφείο του Μονάχου. Ο τάφος του Ηλία ήταν μεγαλόπρεπος, ολόκληρο μαυσωλείο, λαμπρό μνημείο το οποίο ανήγειρε ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος Α'. Εμπνευσμένος από τον άδικο χαμό του Μαυτομιχάλη, ο Γερμανός ποιητής Μίχαελ φον Γιούνγκ του έπλεξε θρήνο. Σήμερα ο τάφος του Μαυρομιχάλη υπάρχει ακόμα. Στο ίδιο νεκροταφείο, απέναντι στο τάφο του Μαυρομιχάλη είναι τοποθετημένος ο μικρός Λεωνίδας, γιος του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Γιος του ήταν ο βουλευτής Ιωάννης Κατσάκος Μαυρομιχάλης.

Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης

182

Πηγές • Γεώργιος Δροσίνης, επιμ. (1936). Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος, Τόμος 15 [1]. Αθήνα: Ι. Ν. Σιδέρης, Τυπογραφείον «Εστία». Ανακτήθηκε την 24 Μαΐου 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Ύμνος στον Μαυρομιχάλη

Παραπομπές [1] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH60cc3478a70ab7602c3377

Ηλίας Μαυρομιχάλης Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης (1795 - 1822) ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και γόνος της ιστορικής οικογένειας των Μαυρομιχαλέων.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Μάνη και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.[1] Συμμετείχε στη προεπαναστατική συνέλευση των οπλαρχηγών στη Λευκάδα. Με την έναρξη του Αγώνα έλαβε μέρος στην απελευθέρωση της Καλαμάτας, στην μάχη του Βαλτετσίου όπου διακρίθηκε μαζί με τον θείο του Κυριακούλη, στην πολιορκία της Τρίπολης, στην πολιορκία της Ακροκορίνθου, στην πολιορκία της Ακρόπολης και στην Εύβοια όπου στάλθηκε μαζί με τον θείο του Κυριακούλη ώστε για να συνδράμει τον Καρύστου Νεόφυτο και τους οπλαρχηγούς Μαυροβουνιώτη και Κριεζώτη.[1] Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Σκοτώθηκε στα Στύρα Ευβοίας στις 12 Ιανουαρίου του 1822 στη θέση Κοκκινόμυλος[1] όπου αυτοκτόνησε για να μην πέσει αιχμάλωτος στα χέρια των Τούρκων ενώ το κεφάλι του κόπηκε και στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ο θάνατος του αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα για την Επανάσταση.

Ηλίας Μαυρομιχάλης

Παραπομπές [1] Οικογένεια Μαυρομιχάλη (http:/ / www. mani. org. gr/ istor/ mavrom/ mavromihalai. htm), από την ιστοσελίδα Mani.org.gr

Πηγές • Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη,τόμος 17,σελ 231,έκδοσις πέμπτη δια συμπληρώματος κατά τόμον. • Χρίστος Δρακούλη Γούδης:Λόγος για την Μανη,εκδόσεις Αδούλωτη Μάνη,σελ 51-53.

Ιωάννης Μαυρομιχάλης Ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης, ο λεγόμενος Κατσής ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Αδελφός του ήταν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Φημιζόταν για την ανδρική του ωραιότητα και είχε μεγάλη επιρροή στη Μάνη, τόσο που τον έλεγαν Βασιλιά. Λένε δε ότι όταν το 1815 ο Θεοδωρόμπεης Γρηγοράκης έχασε την ηγεμονία της Μάνης, ο Καπουδάν Πασάς προσέφερε καταρχάς το μπεηλίκι στον Ιωάννη Κατσή Μαυρομιχάλη, αλλά ο Ιωάννης αρνήθηκε το αξίωμα, διότι, όπως είπε είχε μεγαλύτερο αδερφό τον Πετρόμπεη και είναι έθιμο στη Λακωνία να επιβάλλεται σεβασμός στην οικογενειακή ιεραρχία. Έτσι διορίστηκε ο Πετρόμπεης. Κατά τον αγώνα δεν φαίνεται να έχει έντονη πολεμική ή πολιτική δράση, αφού παραμένει στην Μάνη και διευθύνει τις οικογενειακές υποθέσεις. Μόνο στις αρχές της επανάστασης τον βρίσκουμε να δρα στην πολιορκία των κάστρων της Κορώνης και της Μεθώνης. Αργότερα, κατά την εισβολή του Ιμπραήμ, διευθύνει τις στρατολογικές και οικονομικές υπηρεσίες του αμυντικού στρατοπέδου της Θουρίας. Από την υπηρεσία του αυτή σώζεται αξιόλογο κομμάτι ημερολογίου.

183

Κυριακούλης Μαυρομιχάλης

184

Κυριακούλης Μαυρομιχάλης Για τον πρωθυπουργό της Ελλάδας δείτε το Κυριακούλης Π. Μαυρομιχάλης Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης (; - 1822) ήταν οπλαρχηγός που συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821. Γεννήθηκε στην Μάνη και ήταν γιος του Πιέρρου Μαυρομιχάλη και νεώτερος αδελφός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.

Δράση Με το ξέσπασμα της επανάστασης συγκρότησε δικό του σώμα και διακρίθηκε αρχικά στις μάχες της Καλαμάτας, της Κορώνης, της Μεθώνης, του Βαλτετσίου όπου ήταν γενικός αρχηγός του ελληνικού στρατού, στην πολιορκία της Τρίπολης κ.α. Αργότερα συμμετείχε μαζί με τον ανηψιό του Ηλία σε εκστρατεία στην Αττική και την Εύβοια όπου δεν κατάφερε να τον σώσει από τον θάνατο.Στη συνέχεια προσπάθησε ανεπιτυχώς μαζι με τον Ανδρούτσο να εκδικηθεί τον θάνατο του ανηψιού του. Το καλοκαίρι του 1822 συμμετείχε στην Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης εκστρατεία του Μαυροκορδάτου στην Ήπειρο επικεφαλής σώματος 500 Μανιατών. Σκοτώθηκε στις 4 Ιουλίου του 1822 καθώς πολεμούσε στη Σπλάτζα Φαναρίου αντιμετωπίζοντας 3.000 Τουρκαλβανούς υπό τον Μουσταφάμπεη, δεχόμενος σφαίρα στο κεφάλι. Το σώμα του ενταφιάστηκε στο Μεσολόγγι.Γιος του ήταν ο Πέτρος Μαυρομιχάλης.

Στο δημοτικό τραγούδι Το Δημοτικό τραγούδι αντί να περιγράψει το θάνατό του με πρωτοτυπία εκθέτει την ανακοίνωση του θανάτου του από τον Πετρόμπεη στη σύζυγό του στη Μάνη: "Πετρόμπεης καθότανε ψηλά στο Πετροβούνι κι εσφούγγιζε τα μάτια του μ΄ ένα χρυσό μαντήλι -Τι έχεις Μπέη και χλίβεσαι και χύνεις μαύρα δάκρυα -Σα με ρωτάς Κυριάκαινα και θέλεις για να μάθης απόψε μου ΄ρθαν γράμματα από το Μεσολόγγι τον Κυριακούλη σκότωσαν, τον πρώτο καπετάνιο και στάζουνε τα μάτια μου και τρέχουν μαύρα δάκρυα"

Κυριακούλης Μαυρομιχάλης

185

Πηγές • "Δημοτικά Τραγούδια" Ν. Πολίτης (επανέκδοση 2001) σ.43 • "Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη",τόμος 17ος,σελ 231 (1928)

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

O Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Πρόεδρος του Εκτελιστικού Θητεία 13 Απριλίου 1823 – 6 Ιανουαρίου 1824 Προκάτοχος Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος Διάδοχος

Γεώργιος Κουντουριώτης

Προσωπικά στοιχεία Γέννηση

1765 Μάνη

Θάνατος

6 Αυγούστου 1848 (83 ετών) Αθήνα

Εθνικότητα Ελληνική Θρησκεία

Ορθόδοξος

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

186

Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (1765 - 6 Αυγούστου 1848) ήταν γόνος της ιστορικής οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, οπλαρχηγός του 1821 και πρωθυπουργός της Ελλάδας από τη θέση του προέδρου του Εκτελεστικού Σώματος του ελληνικού κράτους.

Βιογραφικό Γεννήθηκε στην Μάνη και ήταν γιος του Πιέρρου Μαυρομιχάλη, γόνου ισχυρής Μανιάτικης οικογένειας. Μητέρα του ήταν η Κατερίνη, θυγατέρα του ιατρού και ηγεμόνα Κουτσογρηγοράκη. Κατά την περίοδο του διωγμού των κλεφτών, φυγάδευσε πολλούς προς τα Γαλλοκρατούμενα Επτάνησα. Συνδέθηκε συναισθηματικά με την Γαλλία καθώς πίστευε ότι ήταν η μόνη δύναμη που μπορούσε πραγματικά να βοηθήσει τους υποδουλωμένους Έλληνες να ξεσηκωθούν. Γι' αυτό τον λόγο σύναψε φιλικές σχέσεις με τον Ναπολέοντα χωρίς όμως να καταφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το 1814 διορίστηκε από την Υψηλή Πύλη Μπέης της Μάνης.

Προτομή του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη στην Αθήνα

Το 1818 μυήθηκε από τον Κυριάκο Καμαρηνό και κατατάχθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Ο Καμαρηνός είχε αποσταλεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου όμως από ανικανότητα ή κακοβουλία δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση, και γι' αυτό ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διέταξε να τον σκοτώσουν. Από εκείνη την στιγμή άρχισε να ανέρχεται ο Μαυρομιχάλης δείχνοντας μεγάλο ζήλο και ικανότητα. Στις 23 Μαρτίου του 1821 ο Πετρόμπεης επικεφαλής πέντε χιλιάδων Μανιατών κατέλαβε την Καλαμάτα, όπου και, αφού παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία, προκήρυξε την επανάσταση. Στις 25 Μαρτίου του ίδιου χρόνου ο Πετρόμπεης συγκρότησε την Μεσσηνιακή Γερουσία, με πρόεδρο τον ίδιο τον Μαυρομιχάλη. Στις 26 Μαρτίου η Μεσσηνιακή Γερουσία εξέδωσε διακήρυξη προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές, την οποία υπόγραψαν ο ίδιος ως αρχιστράτηγος και όλα τα μέλη της Γερουσίας. Δύο μήνες αργότερα εκλέχτηκε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας στην Μονή των Καλτετζών, στην οποία προσπάθησε να συμφιλιώσει τις αντιμαχόμενες πλευρές χωρίς ωστόσο να αποφύγει τις κατηγορίες για ιδιοτέλεια και προδοσία. Στην Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου εκλέχτηκε αντιπρόεδρος του Βουλευτικού ενώ κατα τη διάρκεια της Επανάστασης χρημάτισε πρόεδρος της Β' Εθνοσυνέλευσης (1823), πρόεδρος του Βουλευτικού (1823), πρόεδρος του Εκτελεστικού (1823), μέλος της Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδος και μέλος του νομοτελεστικού στην Εθνοσυνέλευση του Άστρους. Αλλά και στον στρατιωτικό τομέα, η δράση του ήταν αξιόλογη. Πήρε μέρος στην Άλωση της Τριπολιτσάς, της Καλαμάτας και του Άργους καθώς και στην άμυνα του Μεσολογγίου. Επίσης σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και στην άμυνα της Μάνης από την επίθεση των Τουρκοαιγυπτίων και συγκεκριμένα του Ιμπραήμ. Κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα δύο γιοί του Πετρόμπεη σκοτώθηκαν σε μάχες, οι Ηλίας και Ιωάννης Μαυρομιχάλης. Στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ο Πετρόμπεης αποδέχτηκε την εκλογή του Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδος. Με τον ερχομό του Καποδίστρια, διορίζεται μέλος στο «Πανελλήνιον» και στη Γερουσία. Η πολιτική του Καποδίστρια όμως σκόπευε στον περιορισμό των προκρίτων της Πελοποννήσου, γεγονός που επηρέαζε και την οικογένεια Μαυρομιχάλη.

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης Η κόντρα δεν άργησε να ξεσπάσει. Το Πάσχα του 1830 ο αδερφός του Πετρόμπεη, ο Τζανής, ξεσηκώνει όλη την Μάνη σε στάση κατά του Καποδίστρια. Ο Πετρόμπεης προσπάθησε να διαφύγει στη Ζάκυνθο αλλα συνελήφθη και φυλακίστηκε για 9 μήνες στο Ιτς Καλέ (Ακροναυπλία). Αποκορύφωμα της σύγκρουσης του Καποδίστρια με την οικογένεια Μαυρομιχάλη ήταν η δολοφονία του Καποδίστρια, το 1831 απο μέλη της οικογένειας Μαυρομιχάλη. Τον επόμενο χρόνο, ύστερα απο διαταγή του Αυγουστίνου Καποδίστρια, ο Πετρόμπεης αποφυλακίστηκε. Στην τελευταία περίοδο της ζωής του ο Πετρόμπεης τιμήθηκε ιδιαίτερα απο την Αντιβασιλεία. Διορίστηκε αντιπρόεδρος του νεοσύστατου Συμβουλίου της Επικρατείας και, μετά την αντιπολίτευση γερουσιαστής. Επίσης τιμήθηκε με τον βαθμό του Αντιστρατήγου. Ως ευγνωμοσύνη του έθνους δωρίστηκε στην οικογένειά του ένα κτήμα στην Πελοπόννησο, το ονομαζόμενο «Λυκοβούνιο». Πέθανε στην Αθήνα στις 6 Αυγούστου του 1848. Στην κηδεία του εκφώνησαν λόγους ο Σπυρίδων Τρικούπης και ο Παναγιώτης Σούτσος. Παιδιά του ήταν οι: Ηλίας, Αναστάσιος, Γεώργιος, Ιωάννης, και Δημήτρης Μαυρομιχάλης.

Πηγές • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 40-47. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 ) ]]

Ιωάννης Μελάς Ο Ιωάννης Μελάς (1787 - 1833) ήταν Έλληνας έμπορος και αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στα Ιωάννινα και ήταν γιος του Λέοντα Μελά. Δραστηριοποιήθηκε στη Ρωσία, την Γερμανία και την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκε στην Ιταλία. Το 1822 συναντήθηκε με την ελληνική επιτροπή που είχε σταλεί για να αντιπροσωπεύσει τους Έλληνες στο Συνέδριο της Βερόνας. Προσέφερε αρκετά χρήμαta, διετέλεσε γενικός φροντιστής των στρατοπέδων Ανατολικής Ελλάδας (1825) και πολέμησε στο Μεσολόγγι, όπου και διασώθηκε κατά την έξοδο. Έλαβε μέρος και σε άλλες μάχες κατά την διάρκεια του Αγώνα. Την περίοδο 1827 - 1830 διαχειρίστηκε τις εθνικές προσόδους της Ανατολικής Ελλάδας ως γενικός επιστάτης. Επί Καποδίστρια διορίστηκε διοικητής Ναυπάκτου καθώς και Πάτρας - Βοστίτσας ενώ επί Όθωνα έπαρχος Δυτικής Μάνης. Απεβίωσε στο Ναύπλιο.

Πηγές • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, τόμος 41, σελίδα 210

187

Γιάννης Χατσή Μελέτης

Γιάννης Χατσή Μελέτης Ο καπετάν Γιάννης Χατσή Μελέτης ήταν αγωνιστής του 1821.

Μέλιοι Οι αδελφοί Μέλιοι ήταν αγωνιστές του 1821. Πρόκειται για τους Γιαννάκη, Κωνσταντή και Δημήτριο Μέλιο. Η καταγωγή τους ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Πριν της επανάστασης ήταν στην Ζάκυνθο όπου υπηρέτησαν στα Αγγλικά τάγματα ως αξιωματικοί. Μετά την επανάσταση ήρθαν και πήραν μέρος στην πολιορκία του Νεοκάστρου και αλλού. Ο Δημήτρης και ο Κωνσταντής πήραν μέρος στις μάχες του Δράμαλη. Ο Κωνσταντής ήταν και στην μάχη του Μεγάλου Σπηλαίου, όπου και έπεσε.

188

Αντώνιος Μέντσρος

189

Αντώνιος Μέντσρος Ο Αντώνιος Μέντσρος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την Κεφαλονιά και είχε αποκατασταθεί στην Τριπολιτσά πριν την επανάσταση. Ήταν γιατρός το επάγγελμα. Τον κράτησαν οι Τούρκοι μέσα στην πόλη κατά την διάρκεια της πολιορκίας και μετά την άλωση υπηρέτησε ως επιστήμονας ιατρός γιατί οι ασθένειες θέριζαν τους Έλληνες στρατιωτικούς και πολιτικούς. Με το έργο του έσωσε πολλές ζωές.

Χατζηγιάννης Μέξης Ο Χατζηγιάννης Μέξης ήταν πρόκριτος των Σπετσών (1755 - 1835), από τους πλουσιότερους ανθρώπους του νησιού και τους ισχυρότερους.

Βιογραφία Είχε γίνει μέλος της Φιλικής Εταιρείας και μόλις ξέσπασε η Επανάσταση, στάθηκε ένας από τους πιο θερμούς υποστηριχτές της, και οργανωτές της. Έβγαλε στον κοινό αγώνα τρία πλοία, το «Θεμιστοκλής», το «Επαμεινώνδας» και το «Περικλής». Ήταν και τα τρία άρτια εξοπλισμένα. Διακρίθηκε όμως και για την επιβλητική εκτιμώμενη φυσιογνωμία του, την αποφασιστικότητά του, τη δραστηριότητά του και το θάρρος του. Πήρε προσωπικά μέρος στις διάφορες μάχες. Όταν τέλειωσε η Επανάσταση, εκλέχτηκε σύμβουλος Επικρατείας, γερουσιαστής και πληρεξούσιος από τις Σπέτσες. Ο Όθωνας τον τίμησε με το παράσημο του Χρυσού Σταυρού.

Ακρόπρωρο του πλοίου Λεωνίδας του Μέξη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

Το περίφημο αρχοντικό του, ένα από τα σπάνια αρχιτεκτονικά δημιουργήματα, έγινε εθνικό Μουσείο και ιστορικό αρχείο των Σπετσών.

[1] Το άρθρο βασίστηκε αρχικά σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia. (ιστορικό ). [5] Η εισαγωγή έγινε πριν την 1 Νοεμβρίου 2008, συνεπώς ισχύει η διπλή αδειοδότηση υπό την άδεια CC-BY-SA 3.0 και την GFDL [2] .

Χατζηγιάννης Μέξης

Παραπομπές [1] http:/ / www. livepedia. gr/ index. php?title=Χατζηγιάννης_Μέξης& action=history [2] http:/ / www. gnu. org/ copyleft/ fdl. html

Κωνσταντίνος Μεταξάς Ο Κωνσταντίνος Μεταξάς γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1793. Ήταν αγωνιστής του 1821 στρατιωτικός και πολιτικός. Συνεργάστηκε με τον εξαδελφό του Ανδρέα Μεταξά στην πολιορκία του Λάλα και αργότερα σε διάφορες στρατιωτικές επιχειρήσεις του Αγώνα. Το 1861 εξελέγη γερουσιαστής και μετά την κατάργηση του θεσμού αποσύρθηκε στην Κεφαλλονιά όπου συνέταξε τα "Απομνημονεύματα της Ελληνικής Επανάστασης", τα οποία κυκλοφόρησαν οκτώ χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1870.

Βιογραφία Διακρίθηκε στις μάχες του Λάλα, και ιδίως στην πεδιάδα του Λάλα, όπου μαζί με τον Βαγγέλη Πανά αντιμετώπισε σταθερά τον κίνδυνο και με τόλμη οδήγησε του Κεφαλλονίτες μέσα από τα πυρά και τους οδήγησε στην νίκη. Πήρε επίσης μέρος στην πολιορκία της Πάτρας, όπου προσβλήθηκε από τύφο. Διορίστηκε αρμοστής των νήσων του Αιγαίου. Στις αρχές του 1823 επέστρεψε στην Ερμιόνη και έλαβε τον βαθμό του Στρατηγού. Πήρε μέρος στη Συνέλευση του Άστρους και εκλέχτηκε πληρεξούσιος.

Πηγές • Αναστάσιος Γούδας (1869). Bίοι Παράλληλοι, Τ.1 Κλήρος [1]. Εν Aθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Μ. Π. Περίδου. Ανακτήθηκε την 14 Ιουνίου 2010.

190

Γεώργιος Μητάφης

Γεώργιος Μητάφης Ο Γεώργιος Μητάφης ήταν αγωνιστής του 1821 από τον Αίνο της Θράκης. Σκοτώθηκε μαζί με τον Ιωάννη Νοταρά στη μάχη της Αθήνας, το 1827 πολεμώντας κατά του Μεχμέτ Κιουταχή πασά.

Ιωάννης Μήτσας Ο Ιωάννης Μήτσας ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Καστρί. Υπηρέτησε στρατιώτης και πολέμησε στην πολιορκία του Ναυπλίου. Πήρε μέρος στις μάχες εναντίον του Δράμαλη. Πήγε και στην Ρούμελη μαζί με τον Νικήτα, και αργότερα με τον στρατηγό Γ. Κολοκοτρώνη. Έπεσε μαχόμενος στην εκστρατεία του Καραΐσκάκη προς απελευθέρωση των Αθηνών.

Σταμάτης Μήτσας Ο Σταμάτης Μήτσας ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Καστρί. Ήταν αδελφός του Ιωάννη Μήτσα και υπηρέτησε όπως και αυτός στην πολιορκία του Ναυπλίου, και στη Ρούμελη με το Στρατηγό Νικήτα. Κατά την εισβολή του Δράμαλη πολέμησε με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και ύστερα πήγε στην Αθήνα με το Γενναίο κατά την πολιορκία της Ακρόπολης. Ανδραγάθησε σε κάποια μάχη στα λεγόμενα Ταμπούρια. Αργότερα έγινε πληρεξούσιος στις εθνικές συνελεύσεις και βουλευτής.

191

Γεώργιος Μήτσος

Γεώργιος Μήτσος Ο Γεώργιος Μήτσος ή Γεώργιος Μήτζου Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός.

Βιογραφικά στοιχεία Καταγόταν από τον Πύργο Ηλείας και ήταν αδερφός του Πέτρου Μήτσου. Υπήρξε πρόκριτος του Πύργου και κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 διατηρούσε δικό του στρατιωτικό σώμα. Συμμετείχε στις μάχες του Λάλα, της Αγουλινίτσας, του Πύργου κ.α.[1] Επίσης πολέμησε στην Μονή Σκαφιδιάς.[1] Ήταν γνωστός ως Καπετάν-Γιώργης. Το 1836 τιμήθηκε με τον βαθμό του στρατηγού. Είχε διατελέσει δήμαρχος Πύργου και βουλευτής Ηλείας.[1] Απεβίωσε στον Πύργο το 1869. Η πολιτεία τον τίμησε δίνοντας το όνομα του σε μια οδό του Πύργου.

Πηγές [1] Τάκης Δόξας, Ηλειακή Γραμματολογία, Πύργος Ηλείας 1963, σελ. 228

Πέτρος Μήτσος Ο Πέτρος Μήτσος (ή Πέτρος Μήτζου) ήταν Έλληνας στρατιωτικός του Πύργου στην περίοδο της επανάστασης του '21. Καταγόταν από παλιά στρατιωτική οικογένειας του Πύργου και αδερφός του ήταν ο Γεώργιος Μήτσος,[1] με τον οποίο μαζί υπηρέτησε στην μάχη του Λάλα.[2] Πολέμησε στο Χλεμούτσι τους πολιορκημένους Τούρκους,[1] στην πολιορκία της Πάτρας, και αλλού, ακόμα και στο Μεσολόγγι.[2] Ο Πέτρος Μήτσος ήταν με το πλευρό των κυβερνητικών στις εμφύλιες διαμάχες. Το 1823 σκότωσε τον πατέρα του Γιάννη Διάκου. Τον Ιούλιο όμως του 1825 δολοφονήθηκε από τον Διονύσιο Διάκο.

Πηγές [1] Τάκης Δόξας, Ηλειακή Γραμματολογία, Πύργος Ηλείας 1963, σελ. 228 [2] Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως (http:/ / www. archive. org/ details/ vioipeloponnsin00chrygoog). Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. . Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

192

Μηχανίδης

Μηχανίδης Ο Μηχανίδης ήταν πρωτεργάτης και αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Πριν από την επανάσταση ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και είχε βαθμό Αποστόλου. Διέδωσε την ιδέα της Επανάστασης με μεγάλη προθυμία και πολλή δραστηριότητα και κοινοποιούσε τα γεγονότα της Καλαμάτας γράφοντας παντού. Ως στρατιωτικός ακολούθησε τον Μαυρομιχάλη, και όταν αυτός εξήλθε της Καλαμάτας ο Μηχανίδης συνέχισε το έργο του να μεταδίδει τις ειδήσεις. Με τις δραστηριότητές του αυτές εμψύχωνε πολύ τους Έλληνες με τα νέα του, και ιδιαίτερα με τον τρόπο που τα έλεγε.

Δημήτριος Α. Μιαούλης Ο Δημήτριος Μιαούλης (1794-1836) ήταν αγωνιστής του 21΄.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα και ήταν πρωτότοκος γιος του Ναύαρχου της ελληνικής επανάστασης Ανδρέα Μιαούλη της ιστορικής υδραίικης οικογένειας των Μιαούληδων. Από μικρός ασχολήθηκε με την ναυτιλία και με την έναρξη της επανάστασης εκπροσώπησε πρώτος απ'όλους την οικογένειά του. Τον Απρίλιο του 1821 διορίσθηκε από την κοινότητα της Ύδρας στόλαρχος των Υδραίικων σκαφών που με τη σύμπραξη των Σπετσιώτικων σκαφών, των οποίων ηγούταν ο Νικόλαος Μπότασης, ανέλαβε να εισπλεύσει στον Κορινθιακό Κόλπο, προκειμένου να εκδιώξει ή να καταστρέψει τουρκικά πλοία που ναυλοχούσαν στη Πάτρα. Πράγματι στις 21 Μαΐου η ελληνική αυτή μοίρα διέπλευσε τον Κορινθιακό Κόλπο και κάτω από καταιγιστικό πυρ των φρουρίων του Ρίου και του Αντιρίου ανάγκασε τα εν λόγω τουρκικά σκάφη να καταφύγουν στο μικρό λιμένα της Ναυπάκτου. Τότε πέντε αγγλικά πολεμικά πλοία που διέπλευσαν την περιοχή του Πατραϊκού έθεσαν τα τουρκικά σκάφη υπό την προστασία της σημαίας τους και τα συνόδευσαν στη Ζάκυνθο. Στη συνέχεια ο Δημήτριος Μιαούλης συμμετείχε με τον πατέρα του σε όλες τις μεγάλες ναυμαχίες της επανάστασης. Μάλιστα ως πλοίαρχος (κυβερνήτης) του «Κίμων» στάλθηκε στην Αγγλία για την μεταφορά της Επιτροπής που πήγε στο Λονδίνο για να ζητήσει την προστασία της Ελλάδας από την Αγγλία, κατά το πρότυπο της Ιονίου Πολιτείας. Μετά την εθνική Παλιγγενεσία έλαβε τον βαθμό του πλοιάρχου του Βασιλικού Ναυτικού, ενώ με προγενέστερη απόφαση του Καποδίστρια του είχε παραχωρηθεί εθνική γη στη Γλυκεία Ναυπλίου, όπου διατηρούσε αγρόκτημα. Απεβίωσε το 1836. Ήταν παντρεμένος με την Μαρούσα Βουδούρη και είχε τρία παιδιά τους: Ανδρέα, Νικόλαο και Δημήτριο Μιαούλη.

193

Ιωάννης Μιαούλης

Ιωάννης Μιαούλης Ο Ιωάννης Μιαούλης (Ύδρα 1803- Αθήνα 1830) ήταν τριτότοκος γιος του Ναύαρχου της ελληνικής επανάστασης Ανδρέα Μιαούλη της ιστορικής υδραίικης οικογένειας των Μιαούληδων. Ο Ιωάννης Μιαούλης ήταν πλοίαρχος στη μοίρα του αντιναυάρχου Γεωργίου Σαχτούρη και διακρίθηκε στη μεταξύ Κυθήρων και Κρήτης ναυμαχία. Αργότερα όμως διαμένοντας στην Αθήνα την εποχή που την Ακρόπολη κατείχαν Τούρκοι έπαθε μόλυνση εκ τύφου και πέθανε μόλις 27 ετών το 1830.

Πηγές • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.13ος, σελ.545.

Αντώνιος Μιαούλης Ο Αντώνιος Μιαούλης (Ύδρα 1800 - Γερμανία, 25 Οκτωβρίου 1836) ήταν αγωνιστής Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα και ήταν δευτερότοκος γιος του ναύαρχου της Ανδρέα Μιαούλη, γόνος της ιστορικής υδραίικης οικογένειας των Μιαούληδων. Έλαβε μέρος σε πολλές ναυμαχίες ως αρχιεπιστολέας του πατέρα του ενώ κατέγραψε λεπτομερώς τα γεγονότα της εποχής, τα οποία και τα εξέδωσε το 1833 στο Ναύπλιο με τον τίτλο «Συνοπτική ιστορία των υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδος γενομένων ναυμαχιών δια των πλοίων των τριών νήσων Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών εν όλω τώ διαστήματι του ελληνικού αγώνος». Με την έλευση του Όθωνα έγινε υπασπιστής του και το 1836 τον συνόδευσε σε ταξίδι του στη Βαυαρία προκειμένου να παντρευτεί την Αμαλία. Απεβίωσε αιφνίδια κατά τη διάρκεια εκείνου του ταξιδιού στη Γερμανία, στις 25 Οκτωβρίου 1836, πιθανώς από χολέρα. Ενταφιάστηκε στο Ούφενχάιμ της Βαβαρίας. Γιοί του Αντωνίου ήταν οι Ανδρέας και Εμμανουήλ Μιαούλης.

Πηγές • " Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ. 13ος, σελ.545. • Γεώργιος Δροσίνης, επιμ. (1936). Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος, Τόμος 15 [1]. Αθήνα: Ι. Ν. Σιδέρης, Τυπογραφείον «Εστία». σελ. 440. Ανακτήθηκε την 24 Μαΐου 2010.

194

Γεώργιος Μιχαλάκης

Γεώργιος Μιχαλάκης Ο Γεώργιος Μιχαλάκης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία το Λεωνίδιο. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασιάς με τον Εμμανουήλ Τσούχλο και τους γείτονές του και άλλους, σύνολο διακόσιοι πενήντα. Μετά την άλωση του φρουρίου αυτού ήρθε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και έμεινε εκεί μέχρι την έφοδο που έγινε. Αργότερα πήρε μέρος και στις μάχες κατά του Δράμαλη στην Αργολίδα και το Παλαιόκαστρο του Άργους. Στην μάχη του Δερβενακίου που έγινε από τον Κολοκοτρώνη τοποθετήθηκε στην Κλένια, όπου στάθηκε και πολέμησε με πολύ ζήλο.

Κωνσταντής Μιχαλόπουλος Ο Κωνσταντής Μιχαλόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Λαγκάδια της επαρχίας Καρύταινας. Πριν την επανάσταση υπηρέτησε στον Πασά της Πελοποννήσου μέσα στο σεράγι, και λόγω της θέσης του μάθαινε τα σχέδια των Τούρκων εναντίων των Χριστιανών και τα εμπόδιζε. Επίσης όταν μάθαινε ότι οι Τούρκοι σχεδίαζαν να σκοτώσουν κανέναν άνθρωπο, τον προειδοποιούσε για να φύγει να κρυφτεί. Στάθηκε πολύ ωφέλιμος στους ντόπιους Τριπολιτσιώτες.

195

Αρτέμιος Μίχος

Αρτέμιος Μίχος Ο Αρτέμιος Μίχος ή Μίχου (Ιωάννινα 1803 - Αθήνα 1883) ήταν Έλληνας πολιτικός στρατιωτικός και αγωνιστικής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 στην αρχή σε σώμα ατάκτων αλλά κατατάχτηκε στον τακτικό στρατό και το 1830 προήχθη σε υπολοχαγό. Πήρε μέρος στην επανάσταση στα Κατσανοχώρια , στη μάχη της Πλάκας, σε πολλές άλλες μάχες στο Λιδορίκι στο Κλίμα στην Κοτσιρού . Πολέμησε μαζί με τον Καραΐσκάκη στην Υποβρύνα και τη Ράχοβα, ήταν και στο Μεσολόγγι στην τελευταία πολιορκία του και την ηρωική Σκίτσο του Αρτέμιου Μίχου από το περιοδικό έξοδο. Το 1827 συμμετείχε στις μάχες της Αθήνας και του Ποικίλη Στοά του 1881 Πειραιά, στην Μάχη της Πέτρας, των Θηβών όπου και τραυματίστηκε, στην πολιορκία της Ναυπάκτου , και στην δεύτερη μάχη της Πέτρας όπου τραυματίστηκε εκ νέου. Διετέλεσε επιθεωρητής του πεζικού , αρχηγός της χωροφυλακής, μέλος του αναθεωρητικού δικαστηρίου και υπουργός στρατιωτικών στην προσωρινή κυβέρνηση του 1862 και στην Κυβέρνηση Δημητρίου Βούλγαρη 1866. Ήταν από τους πρωτεργάτες της επανάστασης του 1862 κατά του Όθωνα , τα γνωστά Ναυπλιακά, όπου σαν διοικητής του 5ου τάγματος πεζικού και της φρουράς Ναυπλίου στασίασε την 5α Φεβρουαρίου και κατέλαβε το φρούριο.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης, Μιχαήλ Ραφαήλοβιτς, επιμ. (1881) (στα Ελληνικά). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 10 Σεπτεμβρίου 2009. • συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών [1] • Γεωργίου Σώκου, Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια , τόμος 4ος, Αθήναι 1929

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 64328

196

Αναγνώστης Μοναρχίδης

Αναγνώστης Μοναρχίδης Ο Αναγνώστης Μοναρχίδης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός της Ελλάδας του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα Ψαρά το 1777. Ο πατέρας του, Χατζή Δημήτριος ήταν ένας από τους ευπατρίδες του νησιού. Ο Αναγνώστης μπήκε στον ναυτικό βίο στην νεαρή ηλικία δεκαοκτώ χρονών. Με την έναρξη της επανάστασης πολέμησε από την αρχή με μεγάλο ενθουσιασμό. Υπηρέτησε πολιτικά και βγήκε πρώτος πληρεξούσιος των Ψαριανών στην Εθνική συνέλευση της Επιδαύρου. Εκλέχτηκε βουλευτής της πρώτης περιόδου, και ξανά πληρεξούσιος στην Εθνική συνέλευση του Άστρους και της Επιδαύρου.

Πηγές • Αναγνώστης Μοναρχίδης [1] βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 68039

Αλέξιος Μοσχούλας Ο Αλέξιος Μοσχούλας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Αγουλινίτσα. Χρημάτισε στρατιωτικός και πολιτικός. Η οικογένειά του αυτή των Μοσχουλέων θυσίασε πολλά για τον αγώνα.

197

Λάζαρος Μουσιός

Λάζαρος Μουσιός Ο Λάζαρος Μουσιός ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στις Σπέτσες. Παρευρέθηκε και αγωνίστηκε σε διάφορες πυρπολήσεις κατά διάφορους καιρούς, ιδίως στον Αργολικό κόλπο. Το 1822 έκαψε ένα μπρίκι του εχθρικού στόλου, και το 1825 μεταξύ Άνδρου και Καφηρέα έλαβε μέρος στην πυρπόληση της φρεγάτας που έκαψαν οι συναγωνιστές του. Αγωνίστηκε με πολύ ζήλο και γενναιότητα.

Κίτσος Μπότσαρης Ο Κίτσος Μπότσαρης, (1754-1813), ήταν ο δευτερότοκος γιος του Γιώργη Μπότσαρη της σπουδαίας Σουλιώτικης φάρας των Μποτσαραίων.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1754 στο Σούλι. Μετά τον θάνατο του πρωτότοκου αδελφού του Τούσιας, το 1792, ανέλαβε την αρχηγία της φάρας των Μποτσαραίων. Ο Κίτσος Μπότσαρης ήταν ένα από τα πέντε παιδιά των οπλαρχηγών Σουλιωτών που είχε πάρει ο Αλή Πασάς ως ομήρους στη πρώτη εκστρατεία του το 1789. Είχε λοιπόν ανατραφεί για αρκετό χρονικό διάστημα κοντά στον Πασά των Ιωαννίνων όπου αργότερα απελευθερώθηκε. Έμελλε όμως περί τα τέλη του 17ου αιώνα, μετά τον θάνατο του πατέρα του, να συλληφθή και πάλι όμηρος, αυτή τη φορά μαζί με το γιο του Κωνσταντίνο και να οδηγηθεί και πάλι στην Αυλή του Αλή Πασά. Παρά την οδυνηρή αυτή εξέλιξη, ο Κίτσος Μπότσαρης, από τα στοιχεία που έχουν δει το φως, ως μετριοπαθής φαίνεται να συνέχιζε να έχαιρε της συμπάθειας του Αλή Πασά και να τελούσε υπό αγαθή συμβίωση. Όταν όμως επήλθαν τα γεγονότα του 1803, (τρίτη εκστρατεία του Αλή Πασά κατά των Σουλιωτών), ο Κίτσος Μπότσαρης εγκαταλείποντας τον γιο του στην Αυλή του Πασά έσπευσε στη πατρίδα του που κινδύνευε και σαν ανήμερο θηρίο τέθηκε επικεφαλής μιας φάλαγγας Σουλιωτών που δεν είχαν ακόμη εγκαταλείψει την πατρίδα τους και να τραπούν προς την Πάργα και τα Επτάνησα. Με τη φάλαγγα αυτή αμυνόμενος ζήτησε τελικά να εγκατασταθεί σε περιοχή πλησίον της Άρτας γενόμενος έτσι ένας από τους μεγάλους ήρωες τόσο του Ζαλόγγου, όσο και αργότερα στη μάχη του Σέλτσου. Στη συνέχεια όμως βλέποντας πως κάθε αντίσταση είναι πλέον μάταιη κατέφυγε και αυτός στη Πάργα και από εκεί πέρασε στη Κέρκυρα όπου και κατατάχθηκε στα ηπειρωτικά τάγματα με το βαθμό του μαγγιόρου (= κατά διοίκηση σαν ταγματάρχης) όπου και διακρίθηκε για τη γενναιότητά του και την πειθαρχία του. Μετά δε τη πτώση του Ναπολέοντα δυστυχώς, ο Κίτσος Μπότσαρης παρασυρόμενος από τις διάφορες δόλιες υποσχέσεις του Αλή Πασά που του μετέφεραν απεσταλμένοι του, ακολουθώντας τους, αυτοί τον συνέλαβαν και τον έστειλαν στην Άρτα όπου και δολοφονήθηκε, (1813), κατ΄ εντολή του Αλή Πασά, από τον Γώγο Μπακόλα, (αρματολός από τη Σκουληκαριά Βάλτου), προς τον οποίον αργότερα οι Σουλιώτες ποτέ δεν έπαψαν να τρέφουν άσπονδο μίσος. Παιδιά του Κίτσου Μπότσαρη ήταν ο Νικόλας Μπότσαρης, ο θρυλικός Μάρκος Μπότσαρης καθώς και ο Κώστας Μπότσαρης. Μετά τον θάνατο του Κίτσου Μπότσαρη την αρχηγία της φάρας των Μποτσαραίων

198

Κίτσος Μπότσαρης ανέλαβε ο αδελφός του, Νότης Μπότσαρης, υστερότοκος γιος του Γιώργη Μπότσαρη.

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΖ΄, σελ.714.

Νότης Μπότσαρης Ο Νότης Μπότσαρης (1756-1841), ήταν ο δευτερότοκος γιος του Γιώργη Μπότσαρη της σπουδαίας Σουλιώτικης φάρας των Μποτσαραίων και σπουδαίος αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ο Νότης Μπότσαρης, γεννήθηκε στο Σούλι το 1756. Μετά τον θάνατο του αδελφού του Κίτσου ανέλαβε την αρχηγία της φάρας των Μποτσαραίων. Κατά τη διάρκεια συμπλοκών με μουσουλμάνους Αλβανούς στα Άγραφα τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε, αλλά κατάφερε μετά από έξι μήνες να αποδράσει από το φρούριο της Κλεισούρας όπου ήταν φυλακισμένος. Μετά από μεσολάβηση του άρχοντα του Μπερατίου Ιμβραήμ, συγγενή του Αλή Πασά, δέχτηκε να μπει στην υπηρεσία του Αλή Πασά, υπό τον όρο ότι θα μένει στον Κακόλακο. Ο Αλή Πασάς τον Ο Νότης Μπότσαρης προσκάλεσε στα Γιάννενα και τον έστειλε δήθεν αποστολή στην Λάρισα, με το σκεπτικό να του στίσει ενέδρα για να τον σκοτώσει καθοδόν ευκολότερα. Τον προειδοποίησε όμως ο Βελής, γιος του Αλή Πασά και έτσι ο Μπότσαρης κατέφυγε στην Κέρκυρα. Εκεί συνάθροισε τους ντόπιους Σουλιώτες και τους ξεσήκωσε να κατευθυνθούν στην Πάργα και από εκεί στην Πρέβεζα να πολεμήσουν με τα στρατεύματα του Σουλτάνου. Όταν μετά την πτώση της Πρέβεζας αποφασίστηκε να πολιορκηθούν τα Γιάννενα, ο Μπότσαρης με τους Σουλιώτες πήραν και αυτοί μέρος ως εκδίκηση προς τον Αλή Πασά. Ο Αρχιστράτηγος του Σουλτάνου όμως δεν τήρησε την υπόσχεση που είχε δώσει στον Μπότσαρη, και αντί να δώσει γη στους Σουλιώτες, συνθηκολόγησε με τον Αλή Πασά, στρέφοντας τα όπλα προς τον βασιλικό στρατό και πορεύοντας για το Σούλι. Ο Νότης Μπότσαρης τιμήθηκε από τον Όθωνα με τον βαθμό του Υποστράτηγου. Πέθανε στην Ναύπακτο το 1841.

199

Νότης Μπότσαρης

Πηγές • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 258-263. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Παναγιώτης Μπεγλής Ο Παναγιώτης Μπεγλής ήταν πρωτεργάτης, αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικοί σύνδεσμοι Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβύστιο της επαρχίας Καρύταινας. Πριν την επανάσταση είχε εγκατασταθεί στην Ύδρα όπου και έκανε εμπόριο. Μετά την αποτυχία της εκεί επανάστασης κυνηγήθηκε και διώχτηκε μαζί με όλους τους άλλους ξένους. Ήλθε στα Τρίκορφα και ωφέλησε πολύ το στρατόπεδο που είχε συγκροτηθεί εκεί, δαπανώντας πολλά από την ιδιωτική του περιουσία για τις αναγκαίες προμήθειες. Έμεινε καθ' όλη την διάρκεια της πολιορκίας της Τριπολιτσάς μέχρι την άλωσή της. Χρημάτισε πληρεξούσιος της Συνόδου στην Επίδαυρο και ετοιμαζόταν να γίνει υποψήφιος της γερουσίας, αλλά πέθανε.

200

Γεώργιος Μπηλίδας

201

Γεώργιος Μπηλίδας Ο Γεώργιος Μπηλίδας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπολιτσάς. Πριν την επανάσταση είχε άριστες σχέσεις με τους Τούρκους και ιδιαίτερα με όλους τους παλικαράδες. Ο σχέσεις του αυτές τον ωφέλησαν κατόπιν, όταν κατηχήθηκε τα μυστήρια της Φιλικής εταιρίας, διότι εύκολα μάθαινε όλα τα σχέδια των Τούρκων. Υπηρέτησε στρατιώτης σε πολλές μάχες υπό του Κολοκοτρώνη, και όπου αλλού χρειαζόταν. Έπεσε μαχόμενος εναντίον των Αράβων μετά την άλωση του Νεοκάστρου υπό του Ιμβραήμ.

Αθανάσιος Μπίμπας O Μπίμας Αθανάσιος γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στην Αρκαδία, στην σημερινή επαρχία Μεγαλοπόλεως. Υπήρξε Φιλικός και συμμετείχε ενεργά στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 σε διάφορες μάχες στις περιοχές στην Καρύταινα και στην Μεγαλόπολη. Μετά την απελευθέρωση και την ίδρυση του Ελληνικού κράτους και για την προσφορά και τη συμμετοχή του στον Αγώνα του 1821 το Βασίλειο της Ελλάδος και το Υπουργείο των Στρατιωτικών τον τίμησαν με το χάλκινο αριστείο μετά διπλώματος. Στο δίπλωμα αυτό αναφέρεται: Αριθμός 11091 ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αφού η Αυτού Μεγαλειότης ο Βασιλεύς επε΄φόρτισε το Υπουργείον των Στρατιωτικών να απονείμει εις τον Αθανάσιον Μπίμπαν εντίμως μεθέξαντα του υπέρ ανεξαρτησίας της Ελλάδος ηρωικού αγώνος το συστηθέν την 18/30 Σεπτεμβρίου 1835 χαλκούν αριστείο, παραδίδεται τούτο εις αυτόν με την άδειαν του να το φέρει εις πάσαν περίστασιν και προς πιστοποίησιν τούτου του εγχειρίζεται συγχρόνως και το παρόν Δίπλωμα Εν Αθήναις τη 5 Απριλίου 1845 Το Υπουργείον των Στρατιωτικών (υπογραφή δυσανάγνωστη) ο Διευθυντής του γραφείου (υπογραφή δυσανάγνωστη)

Αντώνιος Μπόνιας

Αντώνιος Μπόνιας Ο Αντώνιος Μπόνιας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τις Σπέτσες. Στην αρχή της επανάστασης βρέθηκε στην ξηρά με στρατιωτικό σώμα συμπατριωτών του και πολιόρκησε το Ναύπλιο, συγχρόνως μαζί με τον Μπούμπουλη. Αργότερα πήρε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, και από εκεί στις μάχες εναντίον του Δράμαλη. Τον περισσότερο χρόνο ήταν υπό τις διαταγές του Νικήτα Σταματελόπουλου. Διακρίθηκε σε όλες τις μάχες που πήρε μέρος. Δαπάνησε όλη του την περιουσία για τις ανάγκες του αγώνα με αποτέλεσμα να πεθάνει άπορος.

Γκίκας Μπότασης Ο Γκίκας Μπότασης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε γύρω στο έτος 1797. Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Σπέτσες στις 3 Απριλίου 1821 ο Γκίκας πήγε στο Κρανίδιο, από όπου ήταν η καταγωγή της οικογένειας των Μποτασαίων και εξέγειρε τους Κρανιδιώτες. Μετά από αυτό πήγε στο Άργος και συνεργάστηκε με τη Μπουμπουλίνα και ξεσήκωσε και εκεί τους κάτοικους της περιφέρειας. Προπαρασκεύασε επίσης την Πολιορκία του Ναυπλίου. Πέθανε στο Ναύπλιο το 1831 πάμφτωχος.

202

Παναγιώτης Μπότασης

203

Παναγιώτης Μπότασης Ο Παναγιωτης Μπότασης αγωνιστής του 1821.

ήταν

Έλληνας

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1784 περίπου. Ήταν αδελφός του Γκίκα. Μαζί με τους Γεώργιο Πάνου και Αναστάσιο Ανδρούτσο εξέγειρε την Ύδρα. Το φθινόπωρο του 1823 πήγε με αποστολή ως ναύαρχος του στόλου των Σπετσών στο Μεσολόγγι και έμεινε εκεί μέχρι το 1824. Έγινε μέλος του Εκτελεστικού Σώματος. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1824 στην Αθήνα.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία [1] . Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Ο Παναγιώτης Μπότασης

Σταμάτης Μποτιώτης Ο Σταμάτης Μποτιώτης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν κλέφτης στην Ρούμελη μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο πριν της επαναστάσεως. Όταν ξέσπασε η επανάσταση πολέμησε σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο, το Μεσολόγγι και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Ήταν ένας από τους συντρόφους του Χοντρογιάννη που έστειλε ο Ζαΐμης να χτυπήσουν τον Σεϊδή Λαλιώτη.

Δημήτριος Ν. Μπότσαρης

204

Δημήτριος Ν. Μπότσαρης Δείτε επίσης Δημήτριος Μπότσαρης για άλλα πρόσωπα με το ίδιο όνομα Ο Δημήτρης Μπότσαρης (Σούλι, 1808 - Αθήνα, 10 Σεπτεμβρίου 1892) (γιός του Νότη Μπότσαρη) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 21, στρατιωτικός και πολιτικός του Ελληνικού κράτους.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1808 στο Σούλι, τέσσερα ακριβώς έτη μετά την επίθεση του Αλή Πασά κατά της οικογένειας των Μποτσαραίων. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε μέσα στις μάχες και τα όπλα. Σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών, οπλισμένος με πολεμική πανοπλία πολέμησε δίπλα στο πλευρό του πατέρα του. Υπέστη τις ταλαιπωρίες της πολιορκίας του Μεσολογγίου, αγωνίστηκε κατά την Έξοδο, και σε ηλικία δεκαεπτά χρονών, όταν ο πατέρας του έπαιρνε μέρος στην Συνέλευση της Τροιζήνας ανέλαβε αυτός την διοίκηση του σώματος και ως σωματάρχης διετέλεσε υπό την αρχηγία του Καραϊσκάκη. Μετά την αποκατάσταση των πραγμάτων ο Μπότσαρης κατατάχτηκε στον τακτικό στρατό, και διακρίθηκε στις μάχες. Προσελήφθη από τον Βασιλιά Γεώργιο Α' ως υπασπιστής του. Ανέβηκε στα ψηλότερα στρατιωτικά αξιώματα και το 1863 έγινε Υπουργός Στρατιωτικών στην Κυβέρνηση Δ. Κυριακού.

Σκίτσο του Δημήτριου Μπότσαρη από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1894

To 1854 μαζί με τους Κίτσο Τζαβέλα και Θεόδωρο Γρίβα, υπήρξε επικεφαλής της επανάστασης στην Ήπειρο, με σκοπό την Ένωση της περιοχής με το ελληνικό κράτος. Διετέλεσε πολλές φορές βουλευτής και πληρεξούσιος στην Β' Εθνοσυνέλευση των Αθηνών. Έφερε τον βαθμό του αντιστράτηγου και τιμήθηκε με τον Ελληνικό Μεγαλόσταυρο. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 10 Σεπτεμβρίου 1892.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης (1894). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, 1-16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Κώστας Μπότσαρης

205

Κώστας Μπότσαρης Ο Κώστας Μπότσαρης του Κίτσου ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Σούλι. Πατέρας του ήταν ο Κίτσος Μπότσαρης. Αδερφός του ήταν ο Μάρκος Μπότσαρης. Διέπρεψε στην επανάσταση του 1821 και ανακηρύχτηκε μετά το θάνατο του Μάρκου αρχηγός του σώματος αυτού. Το 1824 περίπου έκανε εκστρατεία στην Πελοπόννησο και πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου έκανε εκστρατεία στην Αττική και πήρε μέρος στη Μάχη του Φαλήρου. Στα χρόνια του Όθωνα έγινε υποστράτηγος της φάλαγγας και μετά το 1844 διορίστηκε γερουσιαστής. Απεβίωσε το 1853 περίπου. Ο Κώστας Μπότσαρης. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Μάρκος Μπότσαρης

206

Μάρκος Μπότσαρης Ο Μάρκος Μπότσαρης (1788-21 Αυγούστου 1823) ήταν Σουλιώτης (Αρβανίτης) ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Δράση του Μπότσαρη Γεννήθηκε στο Σούλι και ήταν ο δεύτερος γιος του Κίτσου Μπότσαρη, μιας από τις επιφανέστερες μορφές του Αγώνα. Ύστερα από την πτώση του Σουλίου, πήγε στην Κέρκυρα μαζί με άλλους Σουλιώτες όπου κατατάχτηκε ως υπαξιωματικός στο ηπειρωτικό σώμα που συγκρότησαν οι Γάλλοι. Το 1814 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρίας.

Μάρκος Μπότσαρης, ελαιογραφία στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Αρχικά ο Μάρκος Μπότσαρης, μαζί με τον θείο του Νότη, αγωνιζόταν στο πλευρό των σουλτανικών δυνάμεων εναντίον του τυράννου της Ηπείρου, του Αλή Πασά, επειδή είχαν πάρει την υπόσχεση ότι θα ξαναγυρνούσαν στην πατρίδα τους. Βλέποντας ότι οι Τούρκοι αθετούσαν την υπόσχεση τους, όταν ο Αλή Πασάς πολιορκήθηκε από τα σουλτανικά στρατεύματα στα τέλη του 1820, ο Μπότσαρης ήρθε σε συνεννόηση μαζί του και ζήτησε τον επαναπατρισμό των Σουλιωτών, με αντάλλαγμα να βοηθήσουν τον Αλή στον αγώνα εναντίον των στρατευμάτων του Σουλτάνου, πράγμα που έγινε. Πρώτη του Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη Πίνακας από τον Ludovico Lipparini, που βρίσκεται επιτυχία ήταν η νίκη στους Καμψάδες και στα Πέντε Πηγάδια στο μουσείο της Τεργέστης στην Ιταλία και η κατάληψη των φρουρίων της Ρηγιάσας και της Ρινιάσσας. Ακολούθησαν οι νικηφόρες μάχες στο Κομπότι της Άρτας (3 Ιουλίου 1821) και στην Πλάκα, που του έδωσαν τον τίτλο του αρχιστράτηγου της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Μάλιστα το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντιζηλία των άλλων οπλαρχηγών κάτι το οποίο εξόργισε τον Μπότσαρη, ο οποίος μπροστά τους έσκισε το χαρτί του διορισμού του λέγοντας: "Όποιος είναι άξιος παίρνει το δίπλωμα αύριο μπροστά στον Εχθρό". Αυτή η μεγαλοπρεπής πράξη του αποδεικνύει την ανιδιοτέλειά του και την αγάπη του για την πατρίδα. Επίσης έλαβε μέρος στη μάχη του Πέτα που κατέληξε σε καταστροφή, ενώ βρέθηκε μεταξύ των υπερασπιστών του Μεσολογγίου στην πρώτη του πολιορκία στα τέλη του 1822, όπου παρασύροντας τους Τούρκους σε πλαστές συνομιλίες έδωσε χρόνο στους πολιορκημένους να ενισχύσουν τις οχυρώσεις. Το καλοκαίρι του 1823 προσπάθησε να ανακόψει το δρόμο στα τουρκαλβανικά στρατεύματα που επέδραμαν προς την δυτική Ρούμελη. Τη νύχτα της 21ης Αυγούστου, επικεφαλής 350 Σουλιωτών, επιτέθηκε κατά των 4.000 Αλβανών του Μουσταή Πασά της Σκόδρας, που είχαν στρατοπεδεύσει στο Κεφαλόβρυσο του

Μάρκος Μπότσαρης

207

Καρπενησίου, στη μάχη που έμεινε γνωστή ως Μάχη του Κεφαλόβρυσου. Παρά τον αρχικά ελαφρύ τραυματισμό, συνέχισε να πολεμάει και κατάφερε να νικήσει τον Μουσταφα πασα. Όμως μια τουρκική σφαίρα τον άφησε νεκρό. Τότε οι Σουλιώτες, αν και νίκησαν, διέκοψαν τον αγώνα, παρέλαβαν τα λάφυρα και τον αρχηγό τους και πήγαν στο Μεσολόγγι όπου τον ενταφίασαν.

Εθνικός ήρωας Ο Μάρκος Μπότσαρης έμεινε στην ιστορία για την ανδρεία του και τη σημαντική συμβολή του στον Αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων και δίκαια θεωρείται εθνικός ήρωας. Πολλοί Φιλέλληνες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα, θαύμασαν την ανδρεία του Μπότσαρη, ενώ πολλοί ποιητές έγραψαν ποιήματα γι' αυτόν. Ο Fitz-Greene Halleck, Αμερικάνος ποιητής, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο MARCO BOZZARIS[1] , ενώ ο Ελβετός ποιητής Juste Olivier έγραψε επίσης ένα ποίημα-έπαινο προς τιμήν του, το 1825. Επίσης ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, ο Διονύσιος Σολωμός, αφιέρωσε μία από τις ωδές του στο Μάρκο Μπότσαρη. Ένας σταθμός του μετρό του Παρισιού (σταθμός Botzaris) έχει ονομαστεί προς τιμήν του.

Ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη στο Μεσολόγγι, φιλοτεχνημένος από τον Γάλλο γλύπτη David d'Angers

Ο γιος του, Δημήτριος Μπότσαρης, ο οποίος γεννήθηκε το 1814, έγινε στρατιωτικός και διατέλεσε υπουργός Στρατιωτικών το 1859 και 1866-1877, ενώ οργάνωσε το Μετοχικό Ταμείο Στρατού. Πέθανε στις 17 Αυγούστου 1871 στην Αθήνα. Η κόρη του Μπότσαρη, Κατερίνα "Ρόζα" Μπότσαρη, ήταν στην υπηρεσία της Βασίλισσας της Ελλάδος Αμαλίας.

Παραπομπές [1] http:/ / www. poetry-archive. com/ h/ marco_bozzaris. html - στα Αγγλικά

Πηγές Βιβλιογραφία • Εγκυκλοπαίδεια Υδρία-Cambridge-Ήλιος Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Βουλή των Ελλήνων (http://www.parliament.gr/1821/anafora/portreta_det.asp?agon=45)

Νικόλας Μπότσαρης

Νικόλας Μπότσαρης Ο Υποστράτηγος Νικόλαος Μπότσαρης του Κίτσου ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Σούλι. Πατέρας του ήταν ο Κίτσος Μπότσαρης. Ετεροθαλής αδερφός του ήταν ο Μάρκος Μπότσαρης. Το 1853 έκανε εκστρατεία στην Ήπειρο με επικεφαλής τον αδερφό του Μάρκο. Κατάλαβε το φρούριο μετά την Παραμυθιά και κοντά στο Ελευθεροχώρι. Πολιορκήθηκε από τους Τούρκους και κράτησε πολύ αμυνόμενος κρατερά.

Τούσιας Μπότσαρης Ο Τούσιας Μπότσαρης (1750-1792) ήταν ο πρωτότοκος γιος του Γιώργη Μπότσαρη της σπουδαίας Σουλιώτικης φάρας των Μποτσαραίων.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1750 στο Σούλι. Νεότατος ακόμη μετέβη επικεφαλής αντιπροσωπείας οπλαρχηγών στην Αγία Πετρούπολη, στην Αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β' της Ρωσίας από την οποία και έλαβε πολλά δώρα μεταξύ των οποίων και την περίφημη σημαία που χρησιμοποιήθηκε ως μπαϊράκι από τους Μποτσαραίους, καθ' όλο τον Αγώνα μέχρι το τέλος της Επανάστασης, ονομάζοντάς τον επίσης "ταγματάρχη του ρωσικού στρατού". Ο Τούσιας διέπρεψε στη συνέχεια στους αγώνες κατά του Αλή Πασά κυρίως την περίοδο 1789-1797. Ειδικότερα όμως στη 2η εκστρατεία του Αλή Πασά κατά των Σουλιωτών, το 1792, φόνευσε σε μονομαχία το διαβόητο αρχηγό των Λιάπηδων Μουσλή Γκιολέκα ή Γκιουλέκα, που διεύθυνε την τουρκική στρατιά. Από την αρχή όμως o Τούσιας, όταν ανέλαβε αρχηγός της φάρας, μετά την παραίτηση του πατέρα του, από φιλοτιμία και μόνο, παρέσυρε την οικογένειά του σε θηριώδη πάλη με τη φάρα των Τζαπαραίων, Τουρκαλβανών Αγάδων της περιοχής, όπου σε μια συμπλοκή, το 1792, φονεύτηκε. Δύο μήνες μετά το θάνατό του γεννήθηκε ο γιος του που προς τιμή του έλαβε το ίδιο όνομα Τούσιας Μπότσαρης. Την αρχηγία της φάρας, μετά το χαμό του Τούσια ανέλαβε ο δευτερότοκος γιος του Γιώργη, αδελφός του Τούσια, Κίτσος Μπότσαρης, αν και ζούσε ακόμα ο πατέρας τους.

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΖ΄, σελ. 716. • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου", τομ. 14ος, σελ. 33.

208

Τούσιας Μπότσαρης (νεότερος)

Τούσιας Μπότσαρης (νεότερος) Ο Τούσιας Μπότσαρης ο νεότερος, (1792-1827), ήταν γιος του Τούσια Μπότσαρη και εγγονός του Γιώργη Μπότσαρη, της σπουδαίας Σουλιώτικης φάρας των Μποτσαραίων.

Βιογραφία Ο Τούσιας ο νεότερος γεννήθηκε στο Σούλι το 1792 δύο μήνες μετά τον θάνατο του πατέρα του στη μνήμη του οποίου και έλαβε το ίδιο όνομα. Υπήρξε ένας από τους ανδρειότερους Σουλιώτες και διακρίθηκε σε όλες τις περιπτώσεις εμπλοκής των Σουλιωτών. Όταν πλέον είχε ανδρωθεί ήταν υπαρχηγός του σώματος των Σουλιωτών που διοικούσε ο ξάδελφός του Μάρκος Μπότσαρης. Μαζί μ΄ εκείνον πολέμησε τόσο στην άμυνα του Σουλίου όσο και στη Δυτική Ελλάδα καθώς και στο Καρπενήσι. Επίσης έλαβε μέρος στη πολιορκία του Μεσολογγίου όπου και διέπρεψε στις από των εκεί επάλξεων μάχες. Αργότερα ακολούθησε τον Γεώργιο Καραϊσκάκη στο Ναύπλιο και από εκεί στην εκστρατεία του στην Αττική όπου τελικά και έπεσε μαχόμενος στο Φάληρο στις 22 Απριλίου του 1827. Υπήρξε δε τόσος μεγάλος ο θαυμασμός του στρατηγού Ρίτσαρντ Τσωρτς και του ναυάρχου λόρδου Τόμας Κόχραν προς τον Σουλιώτη αυτόν ήρωα, ώστε διέταξαν και ετάφη στη Σαλαμίνα με τιμές δίπλα στη σορό του Καραϊσκάκη.

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΖ΄, σελ.716.

Μπουκουβαλαίοι Αναφορά Οι Μπουκουβαλαίοι (αρσενικό: Μπουκουβάλας, Μπουκοβάλας, Βουκουβάλας, Βουκοβάλας, θηλυκό: Μπουκουβάλα, Μπουκουβάλαινα) είναι οικογενειακό ανθρωπονύμιο και αναφέρεται τους ακόλουθους ανθρώπους ή ομάδες ανθρώπων: • Τους διαμένοντες εν Ελλάδι έχοντες το επίθετο Μπουκουβάλας-Μπουκουβάλα. • Τους αρματολούς που έδρασαν στην σημερινή Ελλάδα και Αλβανία κατά την προεπαναστατική, του Ανατολικού Ζητήματος, περίοδο. • Τους μη όντες μέλη της αρχικής οικογενείας των αρματολών αλλά που πήραν το όνομα ίδιο ή ελαφρώς παραποιημένο χάρις τους αρχηγούς τους: Τα παλληκάρια που υπηρετούσανε στα στρατιωτικά αποσπάσματα, τα λεγόμενα "κόλια", του εκτεταμένου αρματολικιού δεν μπορούσε να είναι γνωστό στο ευρύ κοινό, ο καθένας με το επώνυμό του και για το λόγο αυτό, κατά τις μετακινήσεις τους στα διάφορα χωριά, τους δίνανε το διακριτικό όνομα και τους αποκαλούσανε, από το όνομα του καπετάνιου τους Μπουκουβαλαίους ή Μπουκουβαλάδες. Ήρθανε π.χ. τόσοι Μπουκουβαλάδες. Μερικοί από αυτούς στο διάστημα μιας πολυετούς υπηρεσίας, το συνηθίζανε πια και το μεταχειρίζονταν ως πραγματικό τους επώνυμο. Υπήρχαν επίσης και περιπτώσεις που τα βαφτιστήρια κρατούσανε σαν εκδήλωση τιμής το επώνυμο του νονού τους, Μπουκουβάλα. • Τον Δημήτριο Τάσο, στρατιώτη του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος, εκ Λαρίσης, ο οποίος έδρασε στο πλευρό του Άρη Βελουχιώτη και πήρε το όνομα Μπουκουβάλας για να τιμήσει κάποιον άλλο Μπουκουβάλα

209

Μπουκουβαλαίοι αγωνιστή της επανάστασης του Κιλελέρ. • Η αγγλική ονομασία αναφέρεται στους εν διασπορά Μπουκουβαλαίους που μπορεί η προέλευσή τους να ποικίλει ανάλογα με τις παραπάνω περιπτώσεις.

Τρεις μαρτυρίες Ρήγας Φεραίος (1757-1798): Μπουκουβαλέοι ξακουστοί / οπού 'ναι σαν τον Ηρακλή / τυράννους Οθωμάνους / τους έχουν σα γαϊδάρους / σαν τίγρεις γιουρουδίζουν / στη φωτιά, μπρε παιδιά! —Ύμνος Πατριωτικός της Ελλάδος και όλης της Γραικίας προς ξαναπόκτησιν της αυτών ελευθερίας

Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος (1815-1891): Εκ του άσματος τούτου συνάγεται προς τούτοις το και άλλοθεν γνωστόν υπάρχον οτι τα καπετανάτα ήσαν πολλάκις κληρονομικά. Οι Μπουκουβαλαίοι, οίτινες ήρχον των Αγράφων εν αρχή της επαναστάσεως, ότε ήρπασεν απ' αυτών την επαρχίαν ταύτην ο Καραϊσκάκης, ήσαν απόγονοι του Γιάννη Μπουκουβάλα εκείνου, όστις τοσούτον πολύκροτος απέβη από των αρχών της 18ης εκατονταετηρίδος —Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τομ. Εβ', σσ. 136, 137

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1815-1891): Ο Ακαρνάν ούτος, τέκνον ανδρείων προπατόρων και ρίζα περικλεών απογόνων, εταπείνωσε την Οθωμανικήν αγερωχίαν αγωνιζόμενος υπέρ πατρίδος κατά τάς αρχάς της παρελθούσης (18ης) εκατονταετηρίδος. Νικήσας εν τινι συμπλοκή τον Βελήν, πατέρα του Αλή, κατεδίωξεν αυτόν από Κερασόβου μέχρι Τεπελενίου. —Άπαντα Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, σσ. 234, 235

Ετυμολογία Υπάρχουν μερικές θεωρίες για την προέλευση του ονόματος των Μπουκουβαλαίων: • Η πρώτη αναφέρει πως το όνομα προέρχεται απο το αλβανικό γλύκισμα Μπουκουβάλα, στα αλβανικά. • Η δεύτερη αναφέρει[1] πως το όνομα προέρχεται από το ιστορικό άλογο του Αλέξανδρου Γ', του Βουκεφάλα.

19ος αιώνας, η στρατιωτική αποκατάσταση • Γεώργιος Μπουκουβάλας εκπαιδευτικός, πατέρας της Ιώαννας Αναγνώστου-Μπουκουβάλα. • Κώστας Μπουκουβάλας, γνωστός και ως Καπετάν Πετρίλος. Γεννήθηκε το 1877 στο Γύθειο και παρακολούθησε τη Σχολή Ευελπίδων. Ήταν Υπολοχαγός Πεζικού του Ελληνικού Στρατού όταν κατατάχθηκε στα εθελοντικά σώματα του Μακεδονικού Αγώνα. • Νικόλαος Μπουκουβάλας, συνταγματάρχης και πολιτικός του 19ου αιώνος.

20ος αιώνας, δημόσιες προσωπικότητες • • • • • •

Δημήτριος Μπουκουβάλας (στρατιώτης ΔΣΕ) Ιωάννα Αναγνώστου-Μπουκουβάλα (συγγραφεύς) John Boukouvalas (συγγραφέας) Ιουλία Μπουκουβάλα (αθλήτρια) Μιχάλης Μπουκουβάλας (ποδοσφαιριστής) Δημήτριος Μπουκουβάλας (μουσικός)

• Χρήστος Μπουκουβάλας (ηθοποιός) • Ζήσσης Μπουκουβάλας (πλαστικός χειρούργος)

210

Μπουκουβαλαίοι

Πηγές, Παραπομπές, Βιβλιογραφία Παραπομπές [1] http:/ / www. bucuvalas. com/ origins. htm

Ξένη Βιβλιογραφία • Pouqueville F., Voyage dans la Grèce Paris, 1820-1827 • Pouqueville F., Histoire de la régénération de la Grèce Αθήναι, 1890-1891, Μετάφραση Ξενοφώντα Ζυγούρα

Ελληνική Βιβλιογραφία • Μαυρίκου Π., Ι. Ο τελευταίος πολεμιστής: Κώστας Μπουκουβάλας Εκδοτικός Οίκος Α.Α.Λιβάνη, 1993 ISBN: 960-236-308-8 • Μπουκουβάλα Ευρυπίδου, Ι. , Το Αρματολίκι των Αγράφων: Μια χώρα Ελεύθερη και Ανεξάρτητη μέσα στην απέραντη Οθωμανική Αυτοκρατορία Φωτοστοιχειοθεία-Εκτύπωση-Επιμέλεια: Χρήστος Ε. Χριστινάκης • Κασομούλη Νικολάου, Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων, 1821-1833

Απόστολος Μπούκουρας Ο Απόστολος Μπούκουρας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα της επαρχίας Καρύταινας. Ακολούθησε πάντοτε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος τον είχε φροντιστή του, και τον έστελνε σε πολλές άλλες υπηρεσίες. Επί Δράμαλη δεν πρόφτασε να πάει στο Μεγάλο Αγιώργη όπου ήταν το σώμα του Κολοκοτρώνη και έμεινε με τον Πλαπούτα. Όταν ο Δράμαλης εισέβαλε στην Αργολίδα, και ο Πλαπούτας πολέμησε αρχικά στον Πύργο κοντά στα χωριά Χαρβάτι και Φίχτια, τότε οι Τούρκοι πιάσαν τον Μπούκουρα, αλλά αυτός προσποιήθηκε ότι ήταν Τούρκος και τους παραπλάνησε και σώθηκε.

211

Νικόλαος Μπούκουρας

Νικόλαος Μπούκουρας Ο Νικόλαος Μπούκουρας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα της επαρχίας Καρύταινας. Υπήρξε στρατιωτικός και πολιτικός, έγινε και βουλευτής και πληρεξούσιος της επαρχίας της Καρύταινας. Ακολούθησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στην μάχη της Πιάνας, όταν ο Κολοκοτρώνης έφυγε για να προφτάσει στο Διάσελο της Αλωνίσταινας να εμποδίσει τους Τούρκους να μην περάσουν κατά την Βυτίνα. Ο Μπούκουρας βρέθηκε και στην πολιορκία των Πατρών και ιδίως στην μάχη της 9ης Μαρτίου και κλείστηκε μαζί με τον Γενναίο και Σέκερη στον ληνό του Σαΐταγα. Πολέμησε επίσης και στις μάχες εναντίον του Δράμαλη στο Χαρβάτι μαζί με τον στρατηγό Πλαπούτα, όταν έσπασε το σπαθί του Πλαπούτα. Αργότερα βρέθηκε και στην θέση Σχοινοχώρι και Άκοβα μέχρι το τέλος των Δραμαλικών μάχεων.

Βασίλειος Ν. Μπουντούρης Ο Βασίλειος Μπουντούρης ή Πουτούρης, Μπουτούρης ή Μπουδούρης ήταν Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα το 1775 και ήταν γιος του Νικολάου Μπουντούρη και της Μαρούλας, ο πατέρας του ήταν πρόκριτος Ύδρας και καταγόταν από την Μεσσηνία. Ήταν καραβοκύρης μαζί με τον αδελφό του Σταμάτη που κατά την διάρκεια της επανάστασης πήραν μέρος στον αγώνα. Το 1831 με την απελευθέρωση της Εύβοιας από τους Οθωμανούς αγόρασε πολλές γαίες η συνιδιοκτήτης με άλλους ή μόνος του, στις γαίες αυτές κατασκευάστηκαν μεταλλεία ενώ άλλες καλλιεργήθηκαν. Το 1835 μετοίκησε στην Αθήνα και τέλος στην Εύβοια στα κτήματα που είχε εκεί. Τα παιδιά του ήταν οι: Εμμανουήλ, Παναγιούλα (σύζυγος Σάντου), Νικόλαος, Ξανθή (σύζυγος Καρτούση), Μαρούσα, Ελευθέριος και εγγονός του ο Βασίλειος Βουδούρης, πολιτικός, ο οποίος άλλαξε το όνομα από Μπουντούρης σε Βουδούρης. Το αρχείο της οικογένειας Μπουντούρη-Βουδούρη δωρίστηκε το 1985 στον ΕΛΙΑ από την τελευταία απόγονο της οικογένειας Αικατερίνη Βουδούρη.

212

Βασίλειος Ν. Μπουντούρης

213

Πολιτική Ήταν πληρεξούσιος Ύδρας στις εθνοσυνελεύσεις της Επιδαύρου το 1821, του Άστρους το 1823, της Επιδαύρου το 1826, της Τροιζήνας το 1827 και του Άργους το 1829. Διετέλεσε μέλος και αργότερα πρόεδρος του Βουλευτικού, το 1830 διορίστηκε δημογέροντας Ύδρας , από το 1835 έως το 1844 σύμβουλος επικρατείας και το 1844 εκλέχτηκε Γερουσιαστής. Το 1828 διορίστηκε διοικητής του ναυστάθμου του Πόρου κι όπως αναφέρεται ήταν ήδη ναύαρχος[1] .

Σημειώσεις και παραπομπές [1] Ο Πρώτος ναύσταθμος στον Πόρο (http:/ / www. hellasarmy. gr/ hn/ history/ poros-nafstathmos. pdf)

Πηγές • Αρχείο οικογένειας Βουδούρη , Χριστίνα Βάρδα, Ε.Λ.Ι.Α. Αθήνα 1985 (http://webcache.googleusercontent. com/search?q=cache:j9DBjFHkQ-0J:www.elia.org.gr/EntryImages%5C1%5CÎ Î Î Î¥Î Î¤Î Î¥Î¡Î ___Î Î Î .rtf+ Î Ï Î¬Î½Î½Î·Ï +Ï Î»Î·Ï ÎµÎ¾Î¿Ï Ï Î¹Î¿Ï +Î£ÎµÏ Î¹Ï Î¿Ï &cd=28&hl=el&ct=clnk&gl=gr)

Σταμάτης Μπουντούρης Ο Σταμάτης Μπουντούρης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός .

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Ύδρα και ήταν γιος του προκρίτου Νικολάου Μπουντούρη και της Μαρούλας. Ήταν έμπορος και συνιδιοκτήτης πλοίων μαζί με τον αδελφό του Βασίλειο και πήραν μέρος με αυτά σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις αλλά βοήθησε τον αγώνα δίνοντας και μεγάλα χρηματικά ποσά. Χρημάτισε πρόκριτος Ύδρας ενώ πήρε μέρος σαν πληρεξούσιος Ύδρας στην εθνοσυνέλευση του Άστρους το 1823. Μετά την επανάσταση απέκτησε πολλές δημόσιες γαίες στο Πλέπι Ερμιονίδας σε δημόσια έκταση που παραχωρήθηκε από το κράτος στους Υδραίους ναυάρχους για την προσφορά τους στον αγώνα.

Παραπομπές • Αρχείο οικογένειας Βουδούρη , Χριστίνα Βάρδα, Ε.Λ.Ι.Α. Αθήνα 1985 [1]

Παραπομπές

[1] http:/ / webcache. googleusercontent. com/ search?q=cache:j9DBjFHkQ-0J:www. elia. org. gr/ EntryImages%255C1%255C%CE%9C%CE%A0%CE%9F%CE%A5%CE%9D%CE%A4%CE%9F%CE%A5%CE%A1%CE%97___%CE%9F%CE%99%CE%9 rtf+ %CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82+ %CF%80%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82+ %CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%BF%CF%85& cd=28& hl=el& ct=clnk& gl=gr

Μπουραίοι

Μπουραίοι Οι αδελφοί Μπουραίοι ήταν αγωνιστές του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πρόκειται για τους Κώστα, Ζαφείρη και Παναγιώταρο Μπούρο. Η καταγωγή τους ήταν από το χωριό Κωνσταντίνους της επαρχίας Μονεμβασίας. Η οικογένειά τους είναι γνωστή σε όλη την Μεσσηνία για τα στρατιωτικά τους κατορθώματα. Ήταν πάντα ενωμένοι και είχαν δικό τους στρατιωτικό σώμα. Στην μάχη του Βαλτετσίου οχυρώθηκαν και πολέμησαν. • Ο Παναγιώταρος έπεσε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς στην θέση «Ψηλός ώμος» και «Αγιάννη Θάνα» μαζί με πολλούς άλλους αγωνιστές. • Οι δύο άλλοι αδελφοί Κώστας και Ζαφείρης βρέθηκαν στις μάχες εναντίον του Δράμαλη μαζί με τον Αρχιμανδρίτη και τους λοιπούς Φλεσαίους. Ο Παναγιώταρος σκοτώθηκε στις 20 Ιουλίου του 1821, όταν οι Τούρκοι έκαναν έφοδο στο Μουχλί και σκότωσαν και άλλους 24 Έλληνες από τον κάμπο της Τριπολιτσάς. Οι αγωνιστές αυτοί θάφτηκαν χωρίς κεφάλια στην εκκλησία του χωριού του Αγίου Σώστη στον κάμπο της Τριπολιτσάς.

214

Νικόλαος Μυκώνιος

215

Νικόλαος Μυκώνιος Ο ταγματάρχης Νικόλαος Μυκώνιος (1803 - 1890) ήταν Έλληνας θρυλικός αγωνιστής του 1821 και στρατιωτικός του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κορωνίδα Νάξου στις 6 Νοεμβρίου του 1803. Πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 από την αρχή. Υπηρέτησε αρχικά στο ναυτικό, και κατατάχτηκε το 1825 στον τακτικό Ελληνικό στρατό στο Ναύπλιο. Υπό τις διαταγές του Φαβιέρου πολέμησε σε όλες τις μάχες. Τραυματίστηκε στις μάχες του Χαιδαρίου το 1826 και στην μάχη της Καρύστου. Εκεί μάλιστα ανδραγάθησε, όταν στους Μύλου του Ναυπλίου επιτέθηκε στους Τούρκους που πολιορκούσαν τον Μακρυγιάννη και έλυσε την πολιορκία. Στην Χίο εκπλήρωσε διαταγή του Φαβιέρου πέφτοντας στην θάλασσα και κολύμπησε παλεύοντας με τον θάνατο τρεις ώρες στα βαθιά νερά μέχρι που βγήκε στην απέναντι όχθη και ειδοποίησε τα εκεί πλοιάρια, τα οποία ήρθαν προς ενίσχυση και έσωσαν όλο τον τακτικό στρατό της Χίου από σίγουρη καταστροφή. Πήρε επίσης μέρος στην είσοδο στην πολιορκημένη Ακρόπολη. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου 1890.

Πηγές • Νικόλαος Μυκώνιος [1] - βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών

Ξυλογραφία του Νικόλαου Μυκώνιου από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1891

• Κωνσταντίνος Σκόκος (1891). Ημερολόγιον Σκόκου [2]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 63683 [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ hmerologio_skokou/ issue/ view/ 1028

Λάμπρος Νάκος

Λάμπρος Νάκος Ο Λάμπρος Νάκος ή Νάκου ήταν Έλληνας από τη Λιβαδειά, Φιλικός και συντελεστής στην Επανάσταση του 1821 και ως αγωνιστής αλλά και ως πολιτικός, εκλεγμένος πληρεξούσιος σε πολλές εθνοσυνελεύσεις και μινίστρος (υπουργός).

Βιογραφικά στοιχεία Ο Λάμπρος ήταν γιος του Νικόλαου Νάκου, προεστού και διοικητή της Λιβαδειάς πριν την επανάσταση. Την 1η Απριλίου 1821 κήρυξε την επανάσταση μαζί με τον Ιωάννη Λογοθέτη και Ιωάννη Φίλωνος στη Λιβαδειά. Πήρε μέρος στην Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου [1] και το 1822 έγινε μινίστρος της Αστυνομίας όταν τον επέλεξε το Εκτελεστικό του 1822 [2] . Ήταν επίσης πληρεξούσιος Λιβαδειάς το 1826-1827 στην Γ' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου [3] , στην Γ' Εθνοσυνέλευση της Ερμιόνης [4] και στην Γ' Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας [5] , αλλά και στην Ε' Εθνοσυνέλευση του 1832 [6] στο Ναύπλιο. Αδελφός του ήταν ο Ιωάννης Νάκος και αυτός αγωνιστής στην επανάσταση.

Αναφορές [1] «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Β', Πειραιάς,

[2] [3]

[4]

[5]

[6]

Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 3 (από τα Πρακτικά της Εθνικής Νομοδοτικής Συνελεύσεως Συγκροτηθείσης εν Επιδαύρω τη κ΄ Δεκεμβρίου αωκα΄) Κ. Παπαρρηγόπουλου, Επίτομος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Κεφάλαιο: Διακήρυξις της εν Επιδαύρω Συνελεύσεως σελ. 655, Αρχαίος Εκδοτικός Οίκος Δημητρίου Δημητράκου, Αθήνα 1952 «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Α', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, τόμος Δ, σελ. 41 Πρακτικά της Γ' Εθνικής Συνελεύσεως συγκροτηθείσης εν Επιδαύρω (το δεύτερον) Κατά μήνα Απρίλιον αωκσ' (αναφέρεται και σε σημείωση στη σελ. 136:«Η Εθνική Συνέλευσις ήρξατο των έργων αυτής την 6 Απριλίου» «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 13 του τόμου 6, Α' Προκαταρκτική Συνεδρίασις 18 Ιανουαρίου 1827 και σελ.66 του τόμου 7, το τελευταίο ψήφισμα που έγινε στην Ερμιόνη, η ΙΖ' Συνεδρίαση της 17 Μαρτίου 1827 «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τόμος Α', Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, τόμος Δ, σελ. 41 Πρακτικά της Γ' Εθνικής Συνελεύσεως συγκροτηθείσης εν Επιδαύρω (το δεύτερον) Κατά μήνα Απρίλιον αωκσ' (αναφέρεται και σε σημείωση στη σελ. 136:«Η Εθνική Συνέλευσις ήρξατο των έργων αυτής την 6 Απριλίου» Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος κατά την Ε'. Εθνικήν Συνέλευσιν εκδιδόμενον νυν το πρώτον υπό Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Τυπογραφία Π.Β. Μελαχούρη και Φ. Καραμπίνη, Αθήνα, 1843 (http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=/var/www/ tkl-portal-neo/ / metadata/ 8/ 2/ d/ attached-metadata-39-0000491/ 145652. pdf& lang=en& pageno=1& pagestart=1& width=327. 36 pts& height=572. 64 pts& maxpage=49)

216

Κωνσταντίνος Νέγρης

217

Κωνσταντίνος Νέγρης Ο Κωνσταντίνος Νέγρης (1804 - 1880) υπήρξε αγωνιστής του 1821, Έλληνας φυσικομαθηματικός καθηγητής Πανεπιστημίου του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1804. Έμαθε τα Ελληνικά γράμματα στην Χίο από τον Νεόφυτο Βάμβα. Με την έκρηξη της Ελληνικής επανάστασης το 1821 αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους και σώθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Από εκεί ήρθε στην Ελλάδα και πήρε μέρος στις μάχες. Σπούδασε στο Γαλλικό Λύκειο (Lycée de France) στην Γαλλία υπό την προστασία του Μαυροκορδάτου. Συνέχισε τις σπουδές του στην Πολυτεχνική Σχολή και και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Διορίστηκε από τους πρώτους τακτικούς καθηγητές του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου στην Αθήνα, και ήταν ο πρώτος καθηγητής που άρχισε να διδάσκει φυσικομαθηματικά στο Πανεπιστήμιο.

Φωτογραφία του Κωνσταντίνου Νέγρη από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1881

Απαλλάχτηκε για πολιτικούς λόγους το 1843 και ξαναδιορίστηκε μετά από μερικούς μήνες. Έπαψε να διδάσκει το 1845. Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1880. Στην διαθήκη του όρισε ετήσια δωρεά σεβαστού ποσού για το πτωχοκομείο Αθηνών.

Πηγές • Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών, Μιχαήλ Στεφανίδης, επιμ. (1948). Εκατονταετηρίς 1837 - 1937, Τόμος Ε', Ιστορία της Φυσικομαθηματικής Σχολής [1]. Αθήναι: Πυρσός Α.Ε.. Ανακτήθηκε την 30 Μαΐου 2010. • Παύλος Διομήδης, επιμ. (20 Ιουλίου 1880). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 186 [2]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 1/ 1/ 5/ metadata-01-0000131. tkl [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5764

Παναγιώτης Νεζερίτης

Παναγιώτης Νεζερίτης Ο Παναγιώτης Νεζερίτης ήταν αγωνιστής του 1821. Ήταν επίσημος νοικοκύρης, και ένας από τους τότε προύχοντες των Νεζερών, και ήταν γνωστός. Κατά τις αρχές της επανάστασης έκανε πολλές δαπάνες από την προσωπική του περιουσία για τις ανάγκες του στρατοπέδου και διατηρούσε ο ίδιος επίσης σώμα στρατιωτών, τους οποίους οδήγησαν τα παιδιά του στους πολέμους κατά τις πολιορκίες των Πατρών και αλλού.

Νέζος Ο καπετάν Τάσος Νέζος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Κουτσοπόδι Αργολίδος. Έγινε γνωστός για τις υπηρεσίες του στον αγώνα. Συνεργάτης του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στο κάψιμο των σπαρτών του κάμπου, για να μη βρει ο Δράμαλης τροφή για τα στρατεύματά του, συντελώντας και αυτός στην καταστροφή του.Πήρε μέρος στην πολιορκία του Ναυπλίου και σε πολλές μάχες και διακρίθηκε για την ανδρεία του. Στη μάχη των Δερβενακίων πολέμησε ηρωικά επικεφαλής 200 Κουτσοποδιωτών, λαβώθηκε στο γόνατο και έμεινε χωλός δια βίου. Από τους απογόνους του φυλάσσονται στο Κουτσοπόδι, το γιαταγάνι του, με ασημένια λαβή και διάφορα έγγραφα της εποχής της επανάστασης και μεταγενέστερα. Τα απομεινάρια του σπιτιού του σώζονται ακόμη στο Κουτσοπόδι.

218

Νικόλαος Αλεξάκος

219

Νικόλαος Αλεξάκος Ο Νικόλαος Αλεξάκος ήταν Έλληνας αγωνιστής της Επαναστάσεως του 1821. Ήταν από την Σπάρτη. Πολέμησε υπό τις διαταγές του Παναγιώτη Κρεββατά και μετά τον θάνατό του υπό του Γιατράκου. Στην Φραγκόβρυση απέκλεισε τους Τούρκους της Καρύταινας που πήγαιναν στην Τρίπολη. Πολέμησε στην Κορακία, Βαλτέτσι και τα Δολιανά. Στην Μάχη των Δερβενακίων πολέμησε στην Κλαίνα. Πήρε μέρος στην Άλωση του Ναυπλίου, στον πόλεμο κατά του Ιμβραήμ, και ανδραγάθησε στην μάχη της Δραμπάλας και του μάχη του Πολυαράβου.

Κωνσταντής Νικόδημος Ο πυρπολητής Κωνσταντής Νικόδημος ήταν Έλληνας στρατιωτικός και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα Ψαρά γύρω στο 1794. Διορίστηκε το 1821 από την Βουλή των Ψαρών γραμματέας στο πλοίο του Νικολάου Αργύρη. Πήγε και αυτός στη Χίο για να πολεμήσει τους Τούρκους που είχαν αγκυροβολήσει εκεί. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1824 ανατινάζει στον αέρα μια κορβέτα και εν συνεχεία επιτελεί επανειλημμένες άλλες εφόδους με το πυρπολικό του. Πήρε προαγωγή σε βαθμό Πλοίαρχου του Πυροβολικού και συνέχισε να μάχεται μέχρι το 1827. Έγινε ναύαρχος. Στο μουσείο της ιστορικής και εθνολογικής εταιρείας υπάρχει το πιστόλι, που του είχε δωρίσει Τούρκος πασάς, όταν τον περιέθαλψε και τον μετέφερε με άλλους αιχμαλώτους από την Ναύπακτο στο Μεσολόγγι. Ο Κωνσταντής Νικόδημος

Συγγράμματα Ως υποναύαρχος έγραψε δύο τόμους για τα Ψαρά. Πρότεινε δε και χρηματοδότησε διαγωνισμό χιλίων πεντακοσίων δραχμών για την συγγραφή και εκτύπωση βιβλίου χριστιανικών καθηκόντων του πολίτη.

Κωνσταντής Νικόδημος

Πηγές • Μαρίνος Βρετός (1865). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010. • Γεράσιμος Βώκος (1896). Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης. ed. Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896 [2]. Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010. • Γ. Κασδόνης, επιμ. (11 Μαρτίου 1884). Δελτίον της Εστίας, αριθμός 376 [1]. Αθήνησι: Γ. Κασδόνης. Ανακτήθηκε την 30 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH01ace0b684a9cc2ad1743ff1

Δημήτριος Νικολάρας Ο Δημήτριος Νικολάρας (1798 - 1881) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Η ζωή του Γεννήθηκε το 1798 στα Ψαρά. Σε ηλικία δέκα χρονών πήγε στην Οδησσό, όπου τον παρέλαβε ο Βαρβάκης και τον έστειλε στο εκεί γυμνάσιο της Χίου. Επέστρεψε στην πατρίδα του το 1821 και έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Χίου και στην Ερησό. Διέπρεψε στην πυρπόληση στην Σάμο. Το 1822 έγινε υποπλοίαρχος και έλαβε βέρος σε δύο εκστρατείες της Κασάνδρας, και κατόπιν στην Ναυμαχία της Πάτρας. Πήρε επίσης μέρος στην μάχη του κόλπου της Αργολίδας, και το 1824 έγινε πυρπολητής του Κωνσταντίνου Κανάρη. Συνέχισε να πολεμάει σε όλες τις μάχες και ναυμαχίες. Διορίστηκε υποπλοίαρχος του εθνικού πολεμικού βρικίου «Αντίζηλος». Πήρε σταδιακά προαγωγή κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του και έγινε Πλωτάρχης και Λιμενάρχης Πατρών. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1881.

220

Αλέξιος Νικολόπουλος

Αλέξιος Νικολόπουλος Ο Αλέξιος Νικολόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από το Λεβίδι της επαρχίας Τριπολιτσάς. Υπηρέτησε στρατιώτης και διέπρεψε περισσότερο από τους άλλους καπεταναίους της πατρίδας του και των άλλων χωριών. Είχε την εμπιστοσύνη των στρατιωτών και ήταν αρχηγός από τον Μήτικα και πιο πέρα. Πολέμησε σε πολλές μάχες και έπεσε μαχόμενος εναντίον των Αράβων στο βουνό Σφαντήρι και Καταβόθρα κοντά στην πατρίδα του.

Ανδρέας Νικολόπουλος Ο Ανδρέας Νικολόπουλος ή Χάιντας ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Καλάβρυτα. Ήταν καπετάνιος και πολέμησε στην πολιορκία της Πάτρας, στο Λεβίδι, το Μεσολόγγι και επαινέθη ως παλικάρι.

221

Αντώνιος Νικολόπουλος

Αντώνιος Νικολόπουλος Ο Αντώνιος Νικολόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Λογκάστρα της επαρχίας Μυστρά και από παλιά οικογένεια κλέφτικη γνωστή στην Πελοπόννησο. Πολέμησε τους Τούρκους ακόμα πριν ξεκινήσει η Επανάσταση. Με την έναρξη της επανάστασης ο Νικολόπουλος πρώτος φάνηκε με τους στρατιώτες από τον Μυστρά και στρατοπέδευσε στο χωριό Κερασιές για να προετοιμάσει την πολιορκία της Τριπολιτσάς μαζί με τους Μαυρομιχαλαίους. Δυστυχώς, οι Τούρκοι την νύχτα της Ανάστασης αιφνιδίασαν τον φρουρό και επιτέθηκαν στο ανοχύρωτο στρατόπεδο διαλύοντας τον στρατό. Ο Νικολόπουλος με πολλούς από τους συγγενείς του ταμπουρώθηκε σε ένα έρημο εκκλησάκι και άρχισε αμυνόμενος να σκοτώνει τους Τούρκους. Αντιλήφτηκε όμως ότι η μάχη ήταν ανώφελη και έδιωξε τους συγγενείς του για να γλυτώσουν, μένοντας μόνος με τον ψυχογιό του μαχόμενος πολλή ώρα.

Γεώργιος Νοταράς Ο Γεώργιος Νοταράς ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Κορίνθου. Βρέθηκε στην Βλαχιά και έγινε ιερολοχίτης στην επανάσταση που έγινε εκεί. Μετά την διάλυση της εκεί επανάστασης επέστρεψε στην Κόρινθο για να κάνει πολιτική καριέρα. Έγινε πληρεξούσιος σε πολλές εθνοσυνελεύσεις, βουλευτής, γερουσιαστής και υπουργός.

222

Ιωάννης Νοταράς

Ιωάννης Νοταράς Ο Ιωάννης Νοταράς ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την ένδοξη οικογένεια των Νοταράδων της επαρχίας Κορίνθου. Ήταν όμορφος και καλοκαμωμένος και λεγόταν «αρχοντόπουλο». Νέος ακόμα υπηρέτησε από την αρχή της επανάστασης με δικό του στρατιωτικό σώμα ντόπιων και Ρουμελιωτών. Οι μισθοί των στρατιωτών του ήταν δαπάνη δικής του περιουσίας. Βρέθηκε σε όλες τις μάχες, στην πολιορκία των Αθηνών, στην οποία εξεστράτευσε πρώτος από όλους τους άλλους Πελοποννήσιους. Επί Κυβέρνησης Κουντουριώτη φυλακίστηκε στην Ύδρα. Έπεσε μαχόμενος σε κάποια σύγκρουση κοντά στον Φαληρέα, και συγκεκριμένα στην θέση Ανάλατα.

Γιάννης Νταγρές Ο καπετάνιος Γιάννης Νταγρές ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Άργους. Έγινε περίφημος για τους στρατιωτικούς του αγώνες, οι οποίοι περιγράφονται στα απομνημονεύματα του Φωτάκου. Διέπρεψε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Επίσης διακρίθηκε στη μάχη της Γράνας, στη θέση Καπνίστρα, όπου οι 200 άνδρες του Νταγρέ πολέμησαν εναντίον πολύ μεγαλύτερου αριθμού πεζών και ιππικού και, μετά από σημαντικές απώλειες (σκοτώθηκε και ο αδελφός του Θανάσης Νταγρές), κλείστηκαν με τον αρχηγό τους στη «σπηλιά του Μπούρμπουνα». Εκεί παραλίγο να πνιγούν από τους καπνούς που διοχέτευσαν σ' αυτή οι Τούρκοι, μέχρις ότου έσπευσε άλλο ελληνικό τμήμα σε βοήθεια. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, αυτός και οι στρατιώτες του συνέλαβαν τον πρόκριτο της επαρχίας Σωτήριο Κουγιά γιατί, όπως έλεγαν, πρόδωσε τα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας. Ο Κουγιάς βασανίστηκε από τον Νταγρέ και πέθανε. Ο Νταγρές πήρε μέρος και σε άλλες πολλές μάχες, στην πολιορκία του Ναυπλίου και την εισβολή του Δράμαλη.

223

Γιάννης Νταγρές

224

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (Φωτάκος), επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΒ, σ. 149, 176, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1975.

Χατζή Χρήστος Ντάγκοβιτς Ο Χατζή Χρήστος (Κρίστε) Ντάγκοβιτς (1783 1853), ήταν Σέρβος με βουλγαρική καταγωγή αγωνιστής της ελληνικής επανάστασης του 1821 και πολιτικός. Είχε αποκτήσει την προσωνυμία Βούλγαρης, λόγω της καταγωγής του, και σε αρκετές ελληνικές πηγές αναφέρεται και σαν Χατζή Χρήστος Βούλγαρης, ο ίδιος υπέγραφε και με τα δύο ονόματα.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στο Βελιγράδι το 1783, ο πατέρας του Πέτρος και ο αδελφός του Σταύρος ήταν αγωνιστές της Σερβικής επανάστασης και σκοτώθηκαν στη πολιορκία του Βελιγραδίου το 1806. Κυνηγημένος από τους Οθωμανούς διέφυγε μαζί με την μητέρα του Άννα αρχικά στη Βοσνία, Βενετία, Ρόδο και Κύπρο για να καταλήξει στην Αίγυπτο. Εκεί μπήκε σαν ιπποκόμος στις υπηρεσίες του Χουρσίτ πασά που διορίστηκε το 1820 βαλής της Πελοποννήσου.

Ξυλογραφία του Χατζή Χρήστου από το Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1865

Στην ελληνική επανάσταση όταν άρχισε η πολιορκία της Τριπολιτσάς από τα ελληνικά στρατεύματα εγκατέλειψε τη πόλη και προσχώρησε στο ελληνικό στρατόπεδο. Έφτιαξε δικό του στρατιωτικό σώμα αποτελούμενο από Σέρβους και Βούλγαρους με το οποίο πήρε μέρος σε πολλές μάχες και διακρίθηκε ιδιαίτερα στα Δερβενάκια. Τον Απρίλιο του 1825 πιάστηκε αιχμάλωτος των Οθωμανών μετά τη μάχη του Πετροχωρίου για να απελευθερωθεί το 1828. Με το τέλος της επανάστασης προήχθη σε στρατηγό, έγινε υπασπιστής του Όθωνα και τιμήθηκε με το ανώτατο αριστείο. Χρημάτισε πληρεξούσιος Σέρβων Βουλγάρων και Θρακών στην εθνοσυνέλευση του 1843. Πέθανε το 1853 από αποπληξία.

Χατζή Χρήστος Ντάγκοβιτς

Πηγές • Ιστορικά Θέματα, τεύχος 10 Σεπτεμβρίου 2002.

Παναγιώτης Ντούφας Ο Παναγιώτης Ντούφας ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Πήρε μέρος στην πολιορκία του Νεοκάστρου.

Νικόλαος Ντρίβας Ο Νικόλαος Ντρίβας ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μονεμβασίας. Υπηρέτησε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε πολλές άλλες μάχες και τιμήθηκε από τον στρατηγό Κολοκοτρώνη.

225

Εμμανουήλ Ξένος

Εμμανουήλ Ξένος Ο Εμμανουήλ Ξένος ήταν καραβοκύρης , λόγιος, πολιτικός και αγωνιστής του 1821 από την Πάτμο. Ήταν καραβοκύρης και έμπορος με δραστηριότητες και εμπορικό οίκο στην Οδησσό , είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία. Κατά την διάρκεια της επανάστασης μαζί με τον αδελφό του Θεόδωρο εφοδίαζαν με τα πλοία τους τον στρατό του Καραΐσκάκη και το πολιορκημένο Μεσολόγγι[1] . Ήταν πληρεξούσιος της Πάτμου στις εθνοσυνελεύσεις του 1823 στο Άστρος , του 1826 στην Επίδαυρο και του 1827 στην Τροιζήνα[2] . Είχε εκλεγεί στην επιτροπή που στάλθηκε στον σουλτάνο να διαπραγματευτή ειρήνη.

Παραπομπές [1] Patmos Guide Ιστορία-Πολιτισμός (http:/ / patmosguide. net/ el/ -. html) [2] Δημοτική Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου Συμμετοχή των Δωδεκανησίων στις Εθνοσυνελεύσεις (http:/ / www. rhodeslibrary. gr/ info/ 2006_1/ C1. html)

Ιωάννης Οικονομίδης (Νεόκαστρο) Ο Ιωάννης Οικονομίδης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Νεοκάστρου. Η οικογένειά του ήταν επιφανής για τις στρατιωτικές και πολιτικές συνεισφορές. Έγινε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Έλαβε μέρος στην πολιορκία του Νεοκάστρου.

226

Ιωάννης Τρύφωνος Οικονομίδης

Ιωάννης Τρύφωνος Οικονομίδης Ο Ιωάννης Οικονομίδης του Τρύφωνα ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Ζάτουνα της επαρχίας Καρύταινας. Πριν την επανάσταση είχε πάει στην Κωνσταντινούπολη και ακολούθησε τον Μιχαήλ Σούτσο, όταν αυτός είχε γίνει Βλάχμπεης. Παρευρέθηκε και στην επανάσταση της Βλαχίας, χωρίς να είναι γνωστό αν έκανε κάτι. Επέστρεψε στην Πελοπόννησο και υπηρέτησε ως στρατιώτης και πολιτικός κοντά στον Βασίλειο Πετμεζά γράφοντας και πολεμώντας. Μετά τον πόλεμο ακολούθησε πολιτική σταδιοδρομία.

Νικόλαος Οικονομίδης Ο Νικόλαος Οικονομίδης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Μεθώνης. Αδερφοί του ήταν ο Ιωάννης και ο Χρήστος. Η οικογένειά των Οικονομίδων ήταν επιφανής για τις στρατιωτικές και πολιτικές της επιδόσεις. Υπηρέτησε στρατιώτης και χρημάτισε για κάποιο διάστημα φρούραρχος του Νεοκάστρου μετά την άλωση αυτού. Κατόπιν ακολούθησε τον στρατηγό Κολοκοτρώνη, πήρε μέρος σε πολλές μάχες, και απόκτησε φήμη γιαυτό.

227

Αθανάσιος Οικονομόπουλος

Αθανάσιος Οικονομόπουλος Ο Αθανάσιος Οικονομόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβίστιο της επαρχίας Καρύταινας. Υπήρξε στρατιωτικός. Πολέμησε στην μάχη της Γράνας, όπου και συνέβη το εξής περιστατικό. Πιάστηκε με έναν Τούρκο στα χέρια. Επειδή δεν είχαν μαχαίρια, ούτε ο ένας ούτε ο άλλος, άρχισαν να τρώγονται με τα δόντια τους. Ο Τούρκος ήταν δυνατότερος και τον είχε ρίξει κάτω, και αφού του δάγκωσε τα δάχτυλα έβαλε να τον δαγκώνει στο λαρύγγι και θα τον σκότωνε αν δεν ερχόταν ένας γείτονας να σκοτώσει τον Τούρκο. Ο Ζυγοβιστινός απελευθερώθηκε, αλλά τρόμαξε να γιάνει. Τα δάχτυλα των χεριών του από τότε στράβωσαν.

Παναγιώτης Οικονομόπουλος Ο Παναγιώτης Οικονομόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Τρίπολη. Είχε φύγει για την Ανατολή, από όπου και επέστρεψε όταν έγινε η επανάσταση του 1821. Υπηρέτησε στρατιώτης και ακολούθησε την στρατηγό Στάικο Σταικόπουλου, υπό τις διαταγές του οποίου πολέμησε σε όλες τις μάχες της πολιορκίας του Ναυπλίου και αλλού, μέχρι το τέλος της επανάστασης.

228

Μιχαήλ Οικονόμου

Μιχαήλ Οικονόμου Ο Μιχαήλ Οικονόμου (1798 - 1879) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821, λόγιος του 19ου αιώνα και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Δημητσάνα το 1798. Σπούδασε στο Ιάσιο και στην Χίο. Με την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης επέστρεψε στην Πελοπόννησο και κατατάχτηκε. Συνόδεψε τον Υψηλάντη στα Τρίκορφα και πήρε μέρος στην άλωση της Τρίπολης. Το έτος 1822 τον προσέλαβε ο Κολοκοτρώνης ιδιαίτερο γραμματέα του αντί του Αναγνώστη Ζαφειρόπουλου. Ως γραμματικός του ο Οικονόμου ωφέλησε τον Γέροντα με τις γραμματικές του υπηρεσίες, τις γνώσεις του και ως σύμβουλός του. Είχε χαρακτήρα φιλήσυχο και υπομονετικό και έχαιρε μεγάλης εμπιστοσύνης. Τον ακολούθησε στην πολιορκία της Πάτρας, στην εκστρατεία κατά του Δράμαλη και στην Εθνική Συνέλευση του Άστρους. Κατέλαβε διαδοχικά διάφορες θέσεις και εργάστηκε στις Εθνικές Συνελεύσεις στην Επίδαυρο και Ερμιόνη, στο Υπουργείο των Εξωτερικών και στην Γερουσία. Επί Όθωνα διορίστηκε σε διάφορες δικαστικές θέσεις, τις οποίες διατήρησε ως το 1863. Αποσύρθηκε και ιδιώτευσε ως τον θάνατό του. Απεβίωσε στις 26 Ιουλίου 1879.

Συγγράμματα Δημοσίευσε πριν πεθάνει τα «Απομνημονεύματα της Ελληνικής Επανάστασης».

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Παύλος Διομήδης, επιμ. (5 Αυγούστου 1879). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 136 [1]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5714

229

Χατζηλίας Οικονόμου

230

Χατζηλίας Οικονόμου Ο Χατζηλίας Οικονόμου ήταν αγωνιστής του 1821 καραβοκύρης και πολιτικός από την Κάρπαθο. Είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία και πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 με δικό του πλοίο, ήταν από τους πρωτεργάτες της επανάστασης στην Κάρπαθο[1] . Ήταν πληρεξούσιος Καρπάθου στις εθνοσυνελεύσεις του Άστρους το 1823 και του Άργους το 1829[2] .

Παραπομπές

[1] Τριμηνιαίο ενημερωτικό Δελτίο Συλλόγου Απερίτων Αττικής "Ομόνοια", τεύχος 2 (http:/ / docs. google. com/ viewer?a=v& q=cache:Im_FdwHMTz0J:www. karpathos. net/ oa/ newsletter/ omonia-attikis-2004-12. pdf+ Î§Î±Ï Î¶Î·Î»Î¯Î±Ï + Î Î¹ÎºÎ¿Î½Ï Î¼Î¿Ï & hl=el& gl=gr& pid=bl& srcid=ADGEESgQoBiSwNJ7v9qndUft0j08BmNjsq3qiZTezjQD9Wr8nvrEn73KM6PFBcIO_0r-jDnERxyTMwsqNOLqjqpdp3wIarTwf6Z89SdI1I_k5ya2Zg9YTb sig=AHIEtbTW5MFtQUVeztrDEoYNbfzweWo3_w) [2] Δημόσια κεντρική βιβλιοθήκη Ρόδου Συμμετοχή των Δωδεκανησίων στις Εθνοσυνελεύσεις (http:/ / www. rhodeslibrary. gr/ info/ 2006_1/ C1. html)

Ιωάννης Ορλάνδος Ο Ιωάννης Ορλάνδος , Σπέτσες 1770 - Ύδρα 1852, ήταν Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Καταγόταν από πλούσια οικογένεια με καταγωγή από το Κρανίδι που είχε εγκατασταθεί τον 18ο αιώνα στις Σπέτσες, πεθερός του ήταν ο Λάζαρος Κουντουριώτης. Πήρε μέρος σαν πληρεξούσιος Ύδρας στην Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου, στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823 και στην Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους, έπειτα έγινε πρόεδρος του Βουλευτικού και μέλος της επιτροπής καταλήψεως του Ναυπλίου[1] . Το 1823 εξουσιοδοτήθηκε από το Εκτελεστικό μαζί με τους Ανδρέα Ζαΐμη και Ανδρέα Λουριώτη και μετέβησαν στο Λονδίνο για την σύναψη δανείου. Η επιτροπή κατάφερε και πήρε δάνειο αλλά στην εππιστροφή τους κατηγορήθηκαν για το υψηλό επιτόκιο και ότι σπατάλησαν πολλά χρήματα κατά την παραμονή τους εκεί[2] .

Παραπομπές [1] Ορλάνδος Ιωάννης Συλλογή επιστολών, από το αρχείο Χατζήπανανού Θεοδοσίου, Ε.Λ.Ι.Α. [2] Σαν Σήμερα Τα δάνεια του '21 (http:/ / www. sansimera. gr/ articles/ 394)

Ανδρόνικος Πάικος

Ανδρόνικος Πάικος Ο Ανδρόνικος Πάικος (1796 - 1879) ήταν Μακεδόνας αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, πολιτικός, πληρεξούσιος σε δυο εθνοσυνελεύσεις και υπουργός σε τρεις κυβερνήσεις.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1796 στη Θεσσαλονίκη από πολύ εύπορους γονείς. Κατά την έκρηξη της Επανάστασης, βρέθηκε στην Πάδουα (Πάντοβα) της Ιταλίας όπου σπούδαζε νομικά. Παρόλα αυτά, συγκέντρωσε όσα χρήματα μπόρεσε, προμηθεύτηκε όπλα και πολεμοφόδια και αφού ναύλωσε ένα ιστιοφόρο, κατέπλευσε στην Καλαμάτα το Νοέμβριο του 1821. Εντάχθηκε στο σώμα του Δημήτριου Υψηλάντη και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, κατορθώνοντας να προαχθεί στο βαθμό του λοχαγού. Μετά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια αποφάσισε να ολοκληρώσει τις σπουδές του στην Ευρώπη. Εκλέχθηκε πληρεξούσιος στην Ε' Εθνοσυνέλευση Σκίτσο του Ανδρόνικου Πάικου από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1832. Στην Ελλάδα επανήλθε το έτος 1833 και του 1881 κατάφερε να αποκτήσει την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση του βασιλιά Όθωνα. Πέτυχε επανειλημμένα να καταλάβει τα αξιώματα του υπουργού: Κυβέρνηση Ιγνάτιου φον Ρούντχαρτ 1837 υπουργός επί της Δικαιοσύνης, Κυβέρνηση Όθωνος 1837 επί της Δικαιοσύνης και των Εξωτερικών. Έγινε πληρεξούσιος στην Α' Εθνοσυνέλευση του 1843 και αργότερα υπουργός επί των Εξωτερικών στην Κυβέρνηση Αντωνίου Κριεζή του 1849. Ο Πάικος πέθανε στην Αθήνα στις 22 Ιανουαρίου 1880 ως απλός ιδιώτης.

Πηγές • Παύλος Διομήδης, επιμ. (27 Ιανουαρίου 1880). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 161 [1]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5739

231

Αλερίνο Πάλμα

Αλερίνο Πάλμα Ο Κόμης Πάλμα ή Αλερίνο Πάλμα - Κόμης ντι Τσενσόλα (Alerino Palma di Cesnola) ήταν Ιταλός νομομαθής και φιλέλληνας (1776-1851).

Βιογραφία Μετείχε των ιταλικών επαναστάσεων της περιόδου 1820-1821 όπου και συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Κατόρθωσε όμως να δραπετεύσει και κατέφυγε στην Ελλάδα όπου και πολέμησε κατά των Τούρκων. Μετά την απελευθέρωση παρέμεινε στην Ελλάδα και εισήλθε στη δικαστική υπηρεσία του νεοπαγούς κράτους . Επί της βασιλείας του Όθωνα έλαβε μέρος στη σύνταξη της αρχικής Πολιτικής και Ποινικής Δικονομίας κι διετέλεσε μέλος του Άρειου πάγου, είχε τιμηθεί με τον σταυρό του σωτήρος και το μετάλλιο του αγώνος. Πέθανε στην Ερμούπολη (Σύρος) το 1851 μετά από ασθένεια.

Πηγές • Καλλιόπης Δ. Γρ. Καμπούρογλου, Ερίκου Φορνέζη, Οι Φιλέλληνες. Πλήρης καταγραφή των εν Ελλάδι αγωνισθέντων φιλελλήνων, 1884

Γρηγόριος Πάικος Ο Γρηγόριος Πάικος (; - 1879) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Πολέμησε στον Ιερό λόχο του Υψηλάντη. Απεβίωσε στην Σύρο σε μεγάλη ηλικία τον Οκτώβριο του 1879.

Πηγές • Γ. Κασδόνης, επιμ. (21 Οκτωβρίου 1879). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 147 [1]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5725

232

Χρήστος Παλάσκας

Χρήστος Παλάσκας Ο Χρηστος Παλάσκας ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1788 στην Γότιστα της Ηπείρου. Πολέμησε παιδί ακόμα στην καταστροφή του Σουλίου το 1803, και μετά κατέφυγε στη Λευκάδα και στην Κέρκυρα για να σωθεί. Εκεί κατατάχτηκε στην Σουλιώτικη Φάλαγγα και εξεστράτευσε με τους Άγγλους στη Σικελία και την Νεάπολη της Ιταλίας το 1814. Επέστρεψε στα Επτάνησα και συνέχισε να υπηρετεί ως λοχαγός προγυμναστής και ως ταγματάρχης μέχρι το 1818, οπότε και διαλύθηκε το Ελληνικό σώμα. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη και δέχτηκε να υπηρετήσει υπό τον Αλή Πασά στα Γιάννενα, ο οποίος για ανταμοιβή του έδωσε πίσω τα οικογενειακά του κτήματα που είχαν πρωτύτερα δημευθεί. Ο Αλή Πασάς του εμπιστεύτηκε επίσης την διοργάνωση και την διοίκηση ολόκληρου τακτικού σώματος από πέντε χιλιάδες Αλβανούς. Με την έναρξη της επανάστασης ο Παλάσκας αιχμαλωτίστηκε και φυλακίστηκε από τους Τούρκους που πολιόρκησαν τον Αλή Πασά. Μετά από λίγο όμως ο Ομέρ Βρυώνης τον απελευθέρωσε και τον απήγαγε ως όμηρο. Κατόρθωσε να αποδράσει και να καταφύγει στην Κόρινθο. Πήρε μέρος στην επανάσταση και με βαθμό χιλίαρχου πολέμησε στην Πολιορκία της Άρτας. Έπεσε στην μάχη.

233

Χρήστος Παναγούλιας

Χρήστος Παναγούλιας Ο Χρήστος Παναγούλιας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τον Βαλτεσίνικο της επαρχίας Καρύταινας. Έγινε καπετάνιος λόγω της καταγωγής του, που ήταν από παλιά κλέφτικη οικογένεια. Υπηρέτησε παντού και σε όλες τις μάχες έως ότου έπεσε πολεμώντας στην μάχη των Τρικόρφων εναντίον του Ιμβραήμ Πασά.

Γεώργιος Πάνου Ο Γεώργιος Πάνου (1770 -1863) , ήταν φιλικός, αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από τις Σπέτσες.

Βιογραφία Κατά την τουρκοκρατία ήταν διορισμένος διοικητής των Σπετσών και είχε μυηθεί στην φιλική εταιρεία από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε' ή κατά άλλους από τον Τριπολιτσώτη Παναγιώτη Σέκερη. Ήταν καραβοκύρης και είχε καράβια συνεταιρικά, όπως αναφέρεται, με εύπορους τσάκωνες και για αυτό τον λόγο πήγαινε συχνά στην Τσακωνιά. Εκεί φέρεται ότι μύησε στην Φιλική εταιρεία τους Παναγιώτη Μίχα, Γιωργάκη Παπαδόπουλο τον ιερέα Κυριακό και τον Κώνστα Χαντζή Παναγιώτου Πολίτου, όλοι από την Πραστό. Νωρίτερα είχε μυήσει στις Σπέτσες τον δάσκαλο Βασίλειο Φατζιολάτη[1] . Με το ιστιοφόρο του "Σόλων" πήρε μέρος στις πολιορκίες της Μονεμβασίας και του Ναυπλίου για τις υπηρεσίες του τιμήθηκε με τον βαθμό του ναύαρχου. Πήρε μέρος σαν πληρεξούσιος Σπετσών στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823.

Παραπομπές • ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS NEWS ο Πόρος και η λαϊκή ναυτική ξυλογλυπτική παράδοση του ακρόπρωρου [2]

• Γενικά αρχεία του κράτους Τοπικό αρχείο Λεωνιδίου [3] [1] Η Τσακωνία κατά την Δεύτερη Τουρκοκρατία, από το arcadia.ceid.upatras (http:/ / arcadia. ceid. upatras. gr/ arkadia/ arcadia-hist/ topics/ tsakbtourkokratia2. html) [2] http:/ / www. koutouzis. gr/ akroprora. htm [3] http:/ / gak-leonid. ark. sch. gr/ 16martiou02. htm

234

Πανουσάκος

Πανουσάκος Ο Πανουσάκος (αγνώστων λοιπών στοιχείων) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από του Παλούμπα της Λιοδώρας. Πήρε μέρος στην μάχη της Γράνας. Όταν στην ώρα της μάχης οι Έλληνες ήρθαν στήθος προς στήθος με τους Τούρκους, ο Πανουσάκος μην προφθαίνοντας πια να γεμίζει το τουφέκι και την πιστόλα του, έπιασε το ντουφέκι και το χρησιμοποίησε ως ρόπαλο χτυπώντας τους Τούρκους κατακέφαλα. Ο Πανουσάκος επαινέθηκε γι' αυτή του την παλικαριά.

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Ν-Σ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 250. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Διονύσιος Πανούσης Ο καπετάν Διονύσιος Πανούσης ήταν οπλαρχηγός αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Μέγαρα. Καταρχάς ήρθε με τους στρατιώτες του στην Κόρινθο επικεφαλής σώματος και με άλλους αρχηγούς από τα Μέγαρα έλαβε μέρος στην πολιορκία του φρουρίου. Παρέμεινε εκεί καθ' όλη την διάρκεια της πολιορκίας του φρουρίου. Έκανε πολλές εκστρατείες στην Ρούμελη και ακολούθησε τον Νικήτα Σταματελόπουλο και τον Διονύσιο Ευμορφόπουλο.

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Ν-Σ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 250. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

235

Ιάκωβος Παξιμάδης

236

Ιάκωβος Παξιμάδης Ο Ιάκωβος Παξιμάδης (1788/9 - 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του '21 και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Τήνο το 1788 ή 1789. Από νεαρή ηλικία ο Ιάκωβος Παξιμάδης αφιερώθηκε στην υπηρεσία του αγώνα. Διετέλεσε επίσης Πληρεξούσιος σε όλες σχεδόν τις Εθνικές Συνελεύσεις, Βουλευτής, Πρόεδρος της Βουλής, Γερουσιαστής, και σε άλλες ανώτατες δημόσιες υπηρεσίες. Τιμήθηκε με Ταξιαρχών.

το

παράσημο

των

ανωτέρων

Απεβίωσε το 1884 στην Αθήνα σε ηλικία άνω των ενενήντα ετών. Ο Ιάκωβος Παξιμάδης

Πηγές • Ιάκωβος Παξιμάδης [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Γ. Κασδόνης, επιμ. (26 Φεβρουαρίου 1884). Δελτίον της Εστίας, αριθμός 374 [2]. Αθήνησι: Γ. Κασδόνης. Ανακτήθηκε την 30 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 60221 [2] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH0175ee82923423ebb9f46f08

Ιωάννης Παπά Κώστας

Ιωάννης Παπά Κώστας Ο Ιωάννης Παπά Κώστας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τον Δάρα της επαρχίας Τριπολιτσάς. Υπήρξε σωματοφύλακας του Κολοκοτρώνη. Παρευρέθηκε σε πολλές μάχες μέχρι το τέλος του αγώνα και υπηρέτησαν με ζήλο και γενναιότητα.

Αναγνώστης Παπαγιαννακόπουλος Ο Αναγνώστης ή Αναγνωστάκος Παπαγιαννακόπουλος ήταν αγωνιστής και πολιτικός της επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα της τότε επαρχίας Καρύταινας και νυν επαρχίας Γορτυνίας. Ήταν γιος του Παπα-Γιαννάκη Χρυσανθόπουλου και αδελφός του Φώτιου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου. Ο Αναγνωστάκος και τα άλλα τρία του αδέλφια (Παναγιώτης, Κωνσταντίνος και Νικόλαος),όλοι αγωνιστές της επανάστασης, υιοθέτησαν το επώνυμο Παπαγιαννακόπουλοι (γιοί του Παπα-Γιαννάκη) ενώ ο Φωτάκος κράτησε το επώνυμο του πατέρα του (Χρυσανθακόπουλος ή Χρυσανθόπουλος). Τον έκανε ο Κολοκοτρώνης γερουσιαστή της Πελοποννήσου κατά την εποχή του Δράμαλη. Προτού όμως γίνει γερουσιαστής συνέδραμε πολλάκις και χρηματικώς το υπό εξέγερση έθνος και διετέλεσε φροντιστής των εν Τρικόρφοις στρατευμάτων. Αργότερα έγινε πληρεξούσιος και βουλευτής επί Καποδιστρίου. Είναι καταχωρημένος στα μητρώα πολιτικών του αγώνος, τα οποία βρίσκονται στο τμήμα χειρογράφων της Εθνικής βιβλιοθήκης, ως πολιτικός τάξης τρίτης. Ήταν ο δεύτερος σύντροφος του Κολοκοτρώνη όταν αυτός πήγε στο Καστρί της Ερμιόνης για να καλέσει το έθνος σε Συνέλευση όπου ψηφίστηκε το περίφημο των Ελλήνων πολίτευμα. Πέθανε στα τέλη Αυγούστου 1841. Ο γιος του Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος ήταν επίσης αγωνιστής της επανάστασης και εκατόνταρχος.

237

Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος

Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος Ο Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ο Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος, γιός του Αναγνώστη Παπαγιαννακόπουλου κατάγονταν από τα Μαγούλιανα της τότε επαρχίας Καρυταίνης και νυν Γορτυνίας. Πολέμησε καθ' όλη την διάρκεια του αγώνα του 1821 ως εκατόνταρχος (επικεφαλής 100 ανδρών) και μάλιστα στις σπουδαιότερες μάχες, Δερβενακίων, Κορίνθου, Τριπόλεως, Ναυπλίου, Γράνας, Δολιανών, Παλαιών Πατρών, Μ. Σπηλαίου. Διετέλεσε τόσο υπό τις διαταγές του γενικού αρχηγού Θ. Κολοκοτρώνη (όπως καταμαρτυρεί και ο Θείος του Φωτάκος Χρυσανθακόπουλος στο κεφάλαιο των απομνημονευμάτων του για το Μ. Σπήλαιο) αλλά και άλλων στρατηγών (Νικηταρά, Κανέλλου Δεληγιάννη, Χατζηχρήστου, Ν. Πετιμεζά, Β. Πετιμεζά, Δ. Πλαπούτα και Σωτ. Θεοχαρόπουλου) όπως προκύπτει από βεβαίωση που βρίσκεται στον φάκελο του στο τμήμα χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Σε αυτή την βεβαίωση, οι παραπάνω στρατηγοί πιστοποιούν τον αφανή αυτόν ήρωα ως έναν από τους πρωταγωνιστές της επανάστασης του 1821. Ο Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος, μετοίκησε στα Φίλια Καλαβρύτων μετά την απελευθέρωση, το 1840, όπου διετέλεσε πρώτος γραμματοδιδάσκαλος και έγινε γαμβρός της οικογένειας των Σακελλαρόπουλων. Μετέπειτα υπηρέτησε ως δημοδιδάσκαλος σε διάφορα μέρη της Πελοποννήσου. Τα εγγόνια του προερχόμενα από τον κλάδο του γιού του Αθανάσιου Παπαγιαννακόπουλου, μετέτρεψαν το επώνυμο από Παπαγιαννακόπουλοι σε Θεοδοσίου λαμβάνοντας το νέο επώνυμο τους από το βαπτιστικό όνομα του Θεοδόσιου Παπαγιαννακόπουλου (εκ του Θεοδοσίου δηλαδή), προς τιμήν του.

Το πιστοποιητικό του Χαρτόσημο 1 δραχμή 9 2448 Πιστοποιούμε οι υπογεγραμμένοι ότι ο εκ της κωμοπόλεως Μαγουλιάνων της Καρυταίνης, νυν δε κάτοικος του χωρίου Φίλια του Δήμου Κλειτορίας της επαρχίας Καλαβρύτων Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος υπηρέτησε την πατρίδα απ’ αρχής μέχρι τέλους του υπερ ανεξαρτησίας ιερού αγώνος και στρατιωτικώς επι κεφαλής πάντοτε και παντού πολλών συγχωρίων του και εξ άλλων μερών στρατιωτών εκατό περίπου συμποσουμένων, θεωρούμενος ως αξιωματικός και εξοδεύων πολλάκις εις πολυειδείς των υπ’ αυτού στρατιωτών ανάγκας εις πολεμοφόδια και λοιπά. Υπο την οδηγίαν δε ημών διατελών παρευρέθη με τους υπ αυτού στρατιώτας εις πλείστας κατά των εχθρών γενομένας μάχας ως εις την των Π. Πατρών, Κορίνθου, Τριπόλεως, Ναυπλίου, Γράνας, Δερβενακίων, Δολιανών και άλλας εις τας οποίας έδειξεν γενναιότηταν, ζήλον και υπακοήν εις τας διαταγάς μας. Εν ολίγοις ο ειρημένος Θεοδόσιος Α. Παπαγιαννακόπουλος ως επι κεφαλής καθ’ όλον τον ιερόν αγώνα στρατιωτών παντού παρέχων προθύμως εις όπου η χρεια της πατρίδος εκάλη, θεωρείται ως είς εκ των πρωταγωνιστών. Τω δίδεται όθεν εις ένδειξιν το παρόν δια να τω χρησιμεύση όπου δει. Εν Αθήναις την 2 Φεβρουαρίου 1844. Υπογραφές Β. Πετιμεζάς Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς) Σωτ. Θεοχαρόπουλος ΧατζηΧρήστος Ν. Πετιμεζάς Δ. Πλαπούτας Κανέλλος Δεληγιάννης Ακολουθεί

238

Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος Όπισθεν του εγγράφου Επικυρούται το γνήσιον των όπισθεν έπτά υπογραφών Εν Αθήναις τη 11 Φεβρουαρίου 1844 Δήμαρχος Αθηνών Υπογραφή: Α. Πετράκης Σφραγίδα του Δήμου

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1858). Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Τύποις και βιβλιοπολείω Π.Δ Σακελλάριου. Ανακτήθηκε την 17 Νοεμβρίου 2010. • Θεόδωρος Γ. Αργυρόπουλος (1972). Ιστορία των Φιλίων Καλαβρύτων και της Ι. Μονής Αγ. Αθανασίου. Αθήνα: Αδελφότητα Φιλιωτών "ο Αγιος Βλάσιος", ALFA PRESS Ο.Ε.. σελ. 118. • Φάκελος αγωνιστή Θεοδόσιου Α. Παπαγιαννακόπουλου, τμήμα χειρογράφων, Εθνική Βιβλιοθήκη

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 0/ 4/ f/ metadata-70-0000183. tkl

Σαράντος Παπαγιαννόπουλος Ο καπετάνιος Σαράντος Παπαγιαννόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Ακολούθησε τον Θεόδωρο, αλλά και τον Γενναίο Κολοκοτρώνη. Η καταγωγή του ήταν από το Βαλτέτσι της επαρχίας Τριπόλεως. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, και μάλιστα στην ομώνυμη μάχη της ιδιαίτερης πατρίδας του. Τον έστειλε ο Κολοκοτρώνης μαζί με πολλούς άλλους να περάσουν νύχτα τις γραμμές των Τούρκων και να φέρουν τρόφιμα στους αποκλεισμένους Έλληνες.

239

Σωτήρος Παπαγιαννόπουλος

Σωτήρος Παπαγιαννόπουλος Ο Σωτήρος Παπαγιαννόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Βαλτεσινίκο της επαρχίας Καρύταινας. Είχε εγκατασταθεί έξω από την Πελοπόννησο, επέστρεψε όμως και ήταν πολύ ενθουσιώδης.

Η εξέγερση στα Βέρβαινα Ο Σωτήρος Παπαγιαννόπουλος υπεράσπιζε την εξουσία του λαού και ήταν εναντίον της αριστοκρατίας και πήρε το μέρος του Υψηλάντη από την αρχή, όταν οι προύχοντες των Βέρβαινων δεν ήθελαν να του παραχωρήσουν την απόλυτη εξουσία. Όταν λοιπόν ο Παπαγιαννόπουλος επέβαλε την «οχλαγωγία» κόντεψε να γίνει εξέγερση και να σκοτώσουν τους προκρίτους της Πελοποννήσου, οι οποίοι είχαν συναθροιστεί στα Βέρβαινα για να υποδεχτούν τον Πρίγκηπα Υψηλάντη. Το κακό αποτράπηκε χάρις τον Θεόδωρου Κολοκοτρώνη που επενέβη και με πολλή επιτηδειότητα καθησύχασε τα πνεύματα, συμφιλιώθηκε με το πλήθος, έγινε αρχηγός του και ζήτησε από αυτούς να του υποσχεθούν να ησυχάσουν για να τους βγάλει λόγο, και αυτοί μετά ας αποφασίσουν τι θέλουν να κάνουν, και αυτός θα τους ακούσει. Ο λαός δέχτηκε, και ο Κολοκοτρώνης τους τράβηξε λίγο έξω από το χωριό, τους μίλησε, τους έφερε διάφορα παραδείγματα της εποχής και τελικά τους είπε, ότι και αυτός επιθυμεί να σκοτώσει τους προκρίτους, αλλά αυτό δεν θα ήταν πράξη αξιέπαινη στα μάτια του κόσμου όλης της Ευρώπης, γιατί όλοι θα έλεγαν, «να οι Έλληνες, δεν επαναστάτησαν για να σκοτώσουν τους Τούρκους. Επαναστάτησαν για να σκοτωθούν αναμεταξύ τους. Άρα δεν είναι άξιοι ελευθερίας.» Ο λαός πείσθηκε από τα λόγια του Κολοκοτρώνη, ησύχασαν και επέστρεψαν στα σπίτια τους.

240

Σωτήριος Παπαδαίος

Σωτήριος Παπαδαίος Ο Σωτήριος Παπαδαίος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Μάζι και υπηρέτησε στρατιώτης στον Ανδρέα Ζαΐμη. Ο Παπαδαίος βρέθηκε σε πολλές μάχες μαζί με τον αδελφό του Γεώργιο. Πήρε μέρος στην πολιορκία της Πάτρας, στο Λεβίδι και στο Μεσολόγγι όπου πολέμησε υπό τις διαταγές του Ανδρέα Ζαΐμη.

Περιστατικό πριν την επανάσταση Πριν αρχίσει η επανάσταση και πριν ακόμα ο Νικολάκης Σολιότης και οι άνδρες του χτυπήσουν τους Τούρκους στο Αγρίδι και στις Πόρτες, ο Σωτήρης Παπαδαίος με τους συντρόφους του Αθανάσιο Φερέ, Αθανάσιο Κωστόπουλο από το Μάζι και Γιαννάκη Βύρα από τα Κρινόφυτα φυλάγοντας τον δημόσιο δρόμο είδαν έναν Τούρκο να περνάει, τον τουφέκισαν και τον σκότωσαν χωρίς να ξέρουνε ποιος είναι. Αργότερα έμαθαν ότι ήταν υπηρέτης και προπορευόμενος του Αρναούτογλου, διοικητή των Καλαβρύτων. Ο Αρναούτογλου ακούγοντας τον πυροβολισμό υποπτεύθηκε ότι κάτι συμβαίνει και επέστρεψε στα Καλάβρυτα. Την επόμενη μέρα συγκεντρώθηκαν πολλοί Έλληνες και πήγαν να φυλάξουν το γεφύρι του Αμπίπαγα. Εκεί έπιασαν έξι Τούρκους από το Ναύπλιο, τους οποίους έγδυσαν και λήστεψαν. Δεν τους σκότωσαν όμως, επειδή ο Γεώργιος Πετρούτσος από το χωριό Άρμπουνα τους είχε δώσει εντολή να μην το κάνουν, αφού ένας από τους Τούρκους ήταν ο σπαής του χωριού του. Ο Πετρούτσος τους παρέλαβε και τους έστειλε σε κακή κατάσταση στο Ναύπλιο.

241

Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος (του 1821)

Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος (του 1821) Ο Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Δημιτσάνα. Είχε πάει στην Κωνσταντινούπολη από όπου και επέστρεψε στα Βέρβαινα και από εκεί στο Βαλτέτσι. Τον έστειλε ο Κολοκοτρώνης να υπηρετήσει ως αστυνομικός τα στρατιωτικά σώματα στις θέσεις Δούκα Σίκαλι και Χρυσοβίτσι για να προσέχει να μην φεύγουν οι στρατιώτες από το στρατόπεδο. Εκπλήρωσε την υπηρεσία του αυτή με επιτυχία. Αργότερα έκανε χρέη υπασπιστή στο στρατόπεδο του Χρυσοβιτσίου, μετρούσε τους στρατιώτες, έβγαζε τις βάρδιες και πρόσεχε να μην κοιμούνται. Μετά την μάχη του Βαλτετσίου ο Κολοκοτρώνης τον διόρισε οδηγό στους καμπίσιους Καρυτινούς, και έδειξε και εκεί πολύ ζήλο. Κατά την διάρκεια της πολιορκίας της Τριπολιτσάς εστάλη όπως και άλλοι τότε στα Μεγάλα Δερβένια με την αναλογία των καμπίσιων στρατιωτών για να φυλάξουν το πέρασμα να μην εισβάλουν οι Τούρκοι στην Πελοπόννησο. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς αποσπάστηκε από τον Κολοκοτρώνη και προσκολλήθηκε με τον Κανέλλο Δεληγιάννη και αποσύρθηκε από το στρατιωτικό. Όταν συντάχτηκε η Πελοποννησιακή Γερουσία διορίστηκε πολιτικός φροντιστής στους Μύλους του Ναυπλίου μοιράζοντας μερίδες στους στρατιώτες.

242

Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (Πρεσβύτερος)

Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (Πρεσβύτερος) Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (Κόρινθος 1766-Μεσολόγγι 1826) ήταν πελοποννήσιος έμπορος και μια από τις ευγενέστερες μορφές της επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Κόρινθο το 1766 και ο πατέρας του ήταν από την Ήπειρο. Πολύ μικρός έμεινε ορφανός από μάνα και πατέρα και αναγκάσθηκε να εγκατασταθεί στην Πάτρα κοντά στον θείο του Αναστάσιο, ο οποίος ζούσε εκεί. Ασχολήθηκε με το εμπόριο σταφίδας και το 1800 παντρεύτηκε την Ελένη Καλαμογδάρτη. Έκανε πολύ μεγάλη περιουσία και υπήρξε ο πλουσιότερος των Πατρινών στα χρόνια πριν την επανάσταση. Είχε μεγάλη ακίνητη περιουσία στην συνοικία του Αγίου Δημητρίου όπου ήταν και το σπίτι του. Την περιουσία αυτή την διέθεσε μετά τον αγώνα στην πόλη όπου και κατασκευάστηκε πλατεία που σήμερα φέρει το όνομά του. Από το σπίτι του ξεκίνησε στις 21 Μαρτίου 1821 ο ξεσηκωμός των Πατρινών και εκεί έγινε στην Πάτρα η πρώτη μάχη του αγώνα όταν οι Τούρκοι επιχείρησαν να το καταλάβουν ανεπιτυχώς. Διέθεσε όλη του την περιουσία στον αγώνα παρακινώντας τους Έλληνες και κουβαλώντας πολεμοφόδια από την Ιταλία πληρωμένα όλα από τον ίδιο. Τον Ιούνιο του 1821 επιστρέφει από την Ιταλία με πλοίο γεμάτο πολεμοφόδια και παρόλο το κυνήγι των Αγγλικών πλοίων στον Πατραϊκό, καταφέρνει να τα μεταφέρει με μικρά σκάφη από το Μεσολόγγι όπου άραξε στην Πάτρα. Παίρνει μέρος σε πολλές μάχες και τον Μάρτιο του 1822 διορίζεται γενικός φρούραρχος του στρατοπέδου Πατρών και συμμετέχει στην παραλαβή του κάστρου του Ναυπλίου. Διαχειρίστηκε τον στόλο της Ύδρας, των Σπετσών αλλά και τις εισφορές της Ηλείας στον αγώνα. Διετέλεσε πρόεδρος της τριμελούς εκ βουλευτών επιτροπής χέρσου Ελλάδος. Συμμετείχε πολεμώντας στην δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Μάρτη του 1825. Παρόλο που είχε φτάσει 62 ετών πηγαινοερχόταν στην Ζάκυνθο αγοράζοντας και κουβαλώντας πολεμοφόδια και τρόφιμα για τους πολιορκημένους. Τότε την οικογένειά του την μεταφέρει από την Πάτρα στην Ζάκυνθο. Παρολο που οι φίλοι του τον συμβούλευσαν να μην επιστρέψει στο Μεσολόγγι αυτός δεν τους άκουσε. Συμμετείχε στην ηρωική έξοδο των ελεύθερων πολιορκημένων του Μεσολογγίου, αλλά συνελήφθη αιχμάλωτος και αποκεφαλίστηκε. Η οικογένειά του με το τέλος της επανάστασης γύρισε στην Πάτρα. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Καλαμογδάρτη, κόρη της αρχοντικής πατρινής οικογένειας των Καλαμογδάρτηδων, και είχε έξι παιδιά, τον Αναστάσιο, τον Παναγιώτη, τον Σπυρίδωνα, τον Δημήτριο, τον Κωνσταντίνο και τον Αδαμάντιο. Η πολιτεία για να τον τιμήσει έδωσε το όνομά του σε δρόμο της πόλης και σε πλατεία, στην οποία βρισκόταν το σπίτι του.

Πηγές • Ιστορία της Ελληνικής επανάστασης, Σπυρίδωνος Τρικούπη, Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Λιβάνη,Αθήνα 1993, SET ISBN 9602363703 • Το λιμάνι της σταφίδας, Χρήστος Μούλιας, Εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2000, ISBN 960-86814-0-5

243

Αναγνώστης Παπαδόπουλος

Αναγνώστης Παπαδόπουλος Ο Αναγνώστης Παπαδόπουλος ήταν πολιτικός και αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Βερβίτσα (τα σημερινά Πετράλωνα Ηλείας). Είχε δραστηριοποιηθεί πριν την επανάσταση. Υπηρέτησε στρατιώτης στον αγώνα και πολέμησε στην μάχη του Λάλα. Αργότερα κατέφυγε στην Πάτρα, ήρθε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς με τους στρατιώτες του και έμεινε εκεί μέχρι της άλωσης. Έγινε υπασπιστής του στρατηγού Κανέλλου Δεληγιάννη. Πολέμησε και στην πολιορκία της Πάτρας στις 9 Μαρτίου. Ακολούθησε τον Κανέλλο στο Μεσολόγγι και μέχρι το τέλος του αγώνα.

Ιωάννης Παπαδόπουλος Ο Ιωάννης Παπαδόπουλος ή Μουρτογιάννης ήταν πολιτικός του 1821.

Βιογραφία Χρησίμευσε πολύ στον αγώνα με πολλές χρηματικές δωρεές και με άλλα μέσα. Έπειτα διατηρούσε την εσωτερική ενέργεια της επαρχίας και έκανε προμηθεύσεις για τον πόλεμο.

244

Κωνσταντίνος Παπαζαφειρόπουλος

Κωνσταντίνος Παπαζαφειρόπουλος Ο Κωνσταντίνος Παπαζαφειρόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Χωριό Λάστα της επαρχίας Καρύταινας. Αδελφός του ήταν ο Οικονόμος. Ήταν στρατιωτικός και υπηρέτησε με πολύ ζήλο σε πολλές μάχες, και ιδίως στο Βαλτέτσι, στην Γράνα και κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς. Ως και εναντίον του Δράμαλη πήρε μέρος στις μάχες που έγιναν.

Οικονόμος Παπαηλιόπουλος Ο Οικονόμος Παπαηλιόπουλος ήταν πρωτεργάτης της επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Λεοντάρι της επαρχίας Μονεμβασίας. Ο ιερέας τούτος περιόδευε στα χωριά πριν από την επανάσταση, κατηχούσε τους συμπατριώτες του και τους εφοδίαζε με όπλα και άλλα υλικά για την επανάσταση. Μύησε επίσης και τον Α. Κουλόχερα, τον Α. Κουμουνδούρο από το Κραμποβό και τον Στασινό Ντουρέκα, οι οποίοι πολέμησαν στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε όλες τις μάχες εναντίον του Δράμαλη.

245

Κωνσταντίνος Παπαθανασόπουλος

Κωνσταντίνος Παπαθανασόπουλος Ο καπετάνιος Κωνσταντίνος Παπαθανασόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Στεμνίτσα της επαρχίας Καρύταινας. Είχε πάει για σπουδές στην Οδησσό και την Χίο, επέστρεψε όμως στην αρχή της επαναστάσεως. Όταν ήταν στην Οδησσό έμενε κοντά στον Ηλία Μάνεση Τσάκωνα, άνδρα της Φιλικής Εταιρείας και φημισμένο τότε στους εκεί Έλληνες. Ο Τσάκωνας ενεργούσε με έναν άλλο, τον Ιωάννη Αμβροσίου από το χωριό Δροβολοβό των Καλαβρύτων. Αυτοί οι δυό διατηρούσαν και αλληλογραφική επικοινωνία με τον Ιωάννη Καποδίστρια και αργότερα με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Ο Κωνσταντίνος Παπαθανασόπουλος λίγο έμεινε στην Πελοπόννησο και έπειτα πέρασε στην Ανατολική Ελλάδα στους εκεί καπεταναίους Γκούρα και Καραϊσκάκη, όπου και υπηρέτησε. Λόγω της διαμονής του στην Οδησσό ήξερε πολλά πράγματα για τα προεπαναστατικά γεγονότα.

Γεώργιος Παπακωστόπουλος Ο Γεώργιος Παπακωστόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβίστι της επαρχίας Καρύταινας. Είχε γνωριστεί με τον Κολοκοτρώνη πριν την επανάσταση στην Ζάκυνθο. Όταν επέστρεψε στην Πελοπόννησο υπηρέτησε κοντά του μέχρι την Άλωση της Τριπολιτσάς. Πήρε μέρος σε όλες τις μάχες και έδειξε πολλή προθυμία και μεγάλη γενναιότητα.

246

Ιωάννης Παπαλεξόπουλος

Ιωάννης Παπαλεξόπουλος Ο Ιωάννης Παπαλεξόπουλος ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Άργους. Αναδείχτηκε καλός στρατιωτικός. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες με τον στρατηγό Γενναίο Κολοκοτρώνη καθ' όλη την διάρκεια του αγώνα.

Νικόλαος Παπαλεξόπουλος Ο Νικόλαος Παπαλεξόπουλος ήταν ιατρός και αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Άργους. Ήταν αδελφός του Ιωάννη. Ως ιατρός και άριστος επιστήμονας αναδείχτηκε πολύ χρήσιμος στον αγώνα.

247

Κανέλος Παπαναστόπουλος

Κανέλος Παπαναστόπουλος Ο Κανέλος Παπαναστόπουλος ήταν πολιτικός του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Φαναρίου Ολυμπίας. Όταν έγινε η επανάσταση διορίστηκε στην προμήθεια των πολεμοφοδίων του στρατού της επαρχίας, και επιβεβαιώθηκε κατ επανάληψη από το κοινό της Ανδρίτσαινας και μέχρι της διαλύσεως του Λάλα. Το μπαρούτι το προσλάμβανε από την Δημητσάνα και από αλλού, το δε μολύβι από το τζαμί και το λουτρό του Φαναριού και από τις Καλαμές.

Νικήτας Παπανικητόπουλος Ο Νικήτας Παπανικητόπουλος ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Δημητσάνα Αρκαδίας. Υπήρξε επίσημος πολιτικός και σύμβουλος του Κολοκοτρώνη. Απεβίωσε στο Άστρος κατά την διάρκεια της εκεί Συνελεύσεως. Οι τελευταίες του συμβουλές πριν πεθάνει ήταν: • να μην δεχτούν οι Έλληνες Εκτελεστικό, παρά μόνο μία Βουλή • ο Κολοκοτρώνης να μην συμφιλιωθεί με τους Δεληγιανναίους διότι θα τον γελάσουνε.

248

Δημήτριος Παπανικολής

249

Δημήτριος Παπανικολής Ο Δημήτριος Παπανικολής ήταν σπουδαίος ναυμάχος κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και διάσημος πυρπολητής.

Βιογραφία Γεννήθηκε στα Ψαρά το 1790. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος Παπανικολής. Από πολύ μικρή ηλικία μπήκε στο ναυτικό επάγγελμα εκπαιδευόμενος μέχρι που πήγε σε κάποιο υποτυπώδες ελληνικό σχολείο. Όταν τελείωσε αυτό ακολούθησε τον πατέρα του σε αγώνες που έκανε τότε με τους Βέρβερους και Αλγερινούς πειρατές. Όταν εξερράγη η ελληνική επανάσταση πλοιάρχησε μόλις 19 ετών στο πλοίο του Αποστόλη Αποστόλη. Κατά τη ναυμαχία της Ερεσού κυβερνώντας το, για λογαριασμό τη Τρινησίας λίμνιο Βρίκιο το οποίο είχε μετατρέψει σε πυρπολικό ο Πάργιος, Ιωάννης Δημολίτσας, επέπεσε κατά τουρκικού δίκροτου το οποίο και πυρπόλησε σχεδόν σύψυχο με ελάχιστους διασωθέντες. Το αυτό επανέλαβε και στη ναυμαχία του Γέροντα προκαλώντας με τους συντρόφους του πυρπολητές τον τρόμο στον οθωμανικό στόλο. Αλλά και σε πολλές άλλες καταδρομικές και αποβατικές επιχειρήσεις έλαβε μέρος που οι επιτυχίες του είχαν καταπλήξει τους άλλους ναυμάχους. Με τη λήξη του Αγώνα, τον Ιανουάριο του 1829 αγόρασε το 1/3 του μεριδίου του Βρικίου "Νέλσων" και επιδόθηκε στο παλιό γνώριμο εμπόριο, μέχρι το 1833 που ήλθε ο Όθωνας και η κυβέρνησή του αγόρασε τον Νέλσωνα και τον ενέταξε στο βασιλικό στόλο του Βασιλείου της Ελλάδος, που όμως διατήρησε τον Παπανικολή κυβερνήτη του πλοίου.

Ο Δημήτριος Παπανικολής. Πίνακας στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Η πυρπόληση του τουρκικού δίκροτου στο λιμάνι της Ερεσσού από τον Δ. Παπανικολή, έργο του Βολανάκη

Δημήτριος Παπανικολής

250

Τη νύκτα όμως της 20ης Νοεμβρίου του 1836 μεταφέροντας στην Τεργέστη 129 παλιννοστούντες Βαυαρούς στρατιώτες ναυάγησε στο δίαυλο Ζακύνθου - Ηλείας μετά από προσάραξη "εξ αμελείας της φυλακής" όπου και διαλύθηκε ολοσχερώς το πλοίο ενώ το πλήρωμα και όλοι οι επιβαίνοντες διασώθηκαν. Αργότερα λόγω του ναυαγίου αλλά και άλλων διαβολών ο Παπανικολής τέθηκε σε διαθεσιμότητα μέχρι το 1841 όπου και ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία, μετά από παρέμβαση υπασπιστού του Όθωνα, όπου και τοποθετήθηκε κυβερνήτης της Κορβέτας "Αμαλία". Το 1843 εκλέχθηκε πληρεξούσιος των Ψαρών. Το 1845 στάλθηκε ως κυβερνήτης πλοίου στο Γύθειο προκειμένου να εξομαλύνει μανιάτικες έριδες που είχαν ξεσπάσει στη περιοχή. Γεγονός που το πέτυχε. Ένα χρόνο μετά το 1846 έληξε και η ναυτική του σταδιοδρομία όταν ανέλαβε Πρόεδρος του Ναυτοδικείου, θέση που διατήρησε μέχρι το θάνατό του το 1855.

Ο Δ. Παπανικολής (προτομή) Πεδίον του Άρεως

Το όνομα Παπανικολής έχει δοθεί στα υποβρύχια Παπανικολής Ι και Παπανικολής ΙΙ του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, προς τιμήν του αγωνιστή.

Πηγές • Λαϊνάς Δ:4 μορφές της Xίου και των Ψαρών που δεν πρέπει να «λησμονηθούν» [1], εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ, 06/07/2005 (ανάκτηση 10/2/08) • Ζενάκος Α:ΣΠΕΤΣΕΣ 1822 - ΓΕΡΟΝΤΑΣ 1824 H MAXH [2], Το ΒΗΜΑ, 06/07/2003 (ανάκτηση 10/2/08)

Παραπομπές [1] http:/ / www. alithia. gr/ newspaper/ 2005/ 06072005/ 06072005,11009. html [2] http:/ / tovima. dolnet. gr/ print_article. php?e=B& f=13905& m=Y08& aa=1

Αναγνώστης Παπασταθόπουλος

Αναγνώστης Παπασταθόπουλος Ο Αναγνώστης Παπασταθόπουλος ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Υπήρξε στρατιωτικός πολύπειρος. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες με δικό του στρατιωτικό σώμα, ιδίως στις μάχες του Λάλα, της 9ης Μαρτίου έξω από την Πάτρα, πήγε και στο Μεσολόγγι και εκεί πολέμησε τον Δράμαλη. Έγινε γνωστός σε όλους τους στρατιωτικούς.

Δημήτριος Παπατσώνης Ο Δημήτριος Παπατσώνης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Ανδρούσης. Η οικογένεια Παπατσώνη ήταν επιφανής και πριν την [[επανάσταση επειδή χρημάτισε στα πολιτικά των Τούρκων. Ο Δημήτριος υπηρέτησε στρατιώτης και βρέθηκε σε πολλές μάχες, ιδίως καθ΄ όλη την πολιορκία της Τριπολιτσάς, και στα ταμπούρια του Βαλτετσίου. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς έγινε γερουσιαστής της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Κατά την εισβολή του Δράμαλη πολέμησε στην Αργολίδα και παντού ανδραγάθησε. Επί κυβερνήσεως Κουντουριώτη φυλακίστηκε και αυτός μαζί με τον Κολοκοτρώνη και με άλλους. Σκοτώθηκε από τους Άραβες στη μάχη των Τρικόρφων κατά την εκστρατεία του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

251

Παναγιώτης Παπατσώνης

Παναγιώτης Παπατσώνης Ο Παναγιώτης Παπατσώνης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Ανδρούσης. Η οικογένεια Παπατσώνη ήταν επιφανής και πριν την επανάσταση επειδή χρημάτισαν στα πολιτικά πράγματα των Τούρκων. Ο Παπατσώνης φυλακίστηκε στην Ύδρα μαζί με τον Κολοκοτρώνη και με άλλους.

Αναγνώστης Παπατσώρης Ο Αναγνώστης Παπατσώρης ήταν αγωνιστής και πολιτικός του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Σουλιμά της επαρχίας Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Πατέρας του ήταν ο Οικονόμος Παπατσώρης. Χρημάτισε πολιτικός, πληρεξούσιος των Εθνοσυνελεύσεων και βουλευτής.

252

Οικονόμος Παπατσώρης

Οικονόμος Παπατσώρης Ο Οικονόμος Παπατσώρης ήταν πρωτεργάτης του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Σουλιμά της επαρχίας Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Η Οικογένειά του έκανε πολλά πριν την επανάσταση. Το σπίτι του υπήρξε κατηχητήριο της εταιρείας, ευνοούμενο από την οχυρωματική θέση που είχε το χωριό. Οι Παπατσωραίοι υπηρέτησαν καθ' όλο το διάστημα της πολιορκίας του Νεοκάστρου. Στην εισβολή του Δράμαλη βρέθηκαν στο Άργος, και στο Δερβενάκι μετά την πρώτη μάχη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Σπυρίδωνας Παπούλας Ο Σπυρίδωνας Παπούλας ήταν Έλληνας πλοιοκτήτης και αγωνιστής του 1821, πατέρας του μετέπειτα Αρχιστράτηγου Αναστάσιου Παπούλα.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1796 και νεαρότατος ακολούθησε το ναυτικό επάγγελμα σημειώνοντας εξαιρετική δράση στην Επανάσταση του 1821. Ιδιαίτερα μάλιστα αναφέρεται η γενναιότητά που επέδειξε και η πρωτοβουλία του ως υποπλοίαρχος πολεμικής πασάρας στη πολιορκία του Αιτωλικού. Μετά την απελευθέρωση ο Σπυρίδωνας Παπούλας διετέλεσε στη αρχή πλοίαρχος εμπορικών πλοίων και στη συνέχεια πλοιοκτήτης. Στη πλοιοκτησία του ανήκαν τα μεγαλύτερα τότε εμπορικά πλοία της ελεύθερης Ελλάδας, η "Αθηνά" και ο "Έκτωρ". Πέθανε στο Μεσολόγγι σε πολύ μεγάλη ηλικία.

Πηγές • Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.15ος, σ.522.

253

Γεώργιος Παύλου

Γεώργιος Παύλου Ο Γεώργιος Παύλου, γνωστός και σαν Διακογεώργιος, ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από την Νίσυρο. Ήταν πληρεξούσιος της Νισύρου στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823, αναφέρεται ότι την εποχή εκείνη ήταν Δήμαρχος του νησιού. Από έγγραφο που διασώζεται στη μονή της Παναγιάς Σπηλιανής είχε προσφέρει στον αγώνα 2750 γρόσια[1] .

Παραπομπές [1] Μοναστήρια Παναγιά Σπηλιανή (http:/ / users. forthnet. gr/ kos/ frantzis/ monastery. htm)

Αντώνιος Πελοπίδας Ο Αντώνιος Πελοπίδας ήταν πρωτεργάτης και αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Στεμνίτσα της επαρχίας Καρύταινας. Υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας με βαθμό αποστόλου. Κατήχησε τα μυστήρια της Εταιρείας σε πολλούς και κυρίως στην Πάτρα. Μεταξύ των άλλων ήταν και ο μητροπολίτης Γερμανός και πολλοί άλλοι επίσημοι άνδρες. Εστάλη στην Αλεξάνδρεια όπου συνέχισε το αποστολικό του έργο, και έφερε από εκεί πολλά πλοία φορτωμένα με πολεμοφόδια και τροφές για τον αγώνα. Επέστρεψε στην Πελοπόννησο και αγωνίστηκε ως στρατιώτης καθ' όλη την πολιορκία της Τριπολιτσάς, τόσο ως μαχητής, όσο και ως εμψυχωτής των συμπατριωτών του. Πέθανε πάμπτωχος, τόσο πολύ που η οικογένειά του δεν είχε ούτε τα έξοδα της κηδείας.

254

Κωνσταντίνος Πελοπίδας

Κωνσταντίνος Πελοπίδας Ο Κωνσταντίνος Πελοπίδας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Ιωάννινα, και είχε εγκατασταθεί στην Πελοπόννησο πριν το 1818. Ιατρός στο επάγγελμα, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας με βαθμό αποστόλου και διέδιδε την ιδέα της επανάστασης. Χρησίμευσε πολύ κατά τις αρχές της επανάστασης, πολεμώντας στις επαρχίες της Αρκαδίας και του Φαναρίου, και εξεστράτευσε πρώτος με τους κατοίκους των επαρχιών αυτών. Αργότερα ήρθε και στην Καρύταινα. Ήταν ο πρώτος που κατασκεύασε μια μακρόστενη σφραγίδα με τα γράμματα «ελευθερία ή θάνατος» και με αυτήν σφράγιζε τα τούρκικα μαγαζιά, έτσι ώστε να τα βλέπει η εφορεία του Κανέλλου Δεληγιάννη και να παίρνει τα εμπορεύματα για διατροφή των στρατιωτών. Υπέγραφε με βαθμό «ο Ντεριτόρος του στρατού». Ήταν πολύ πιστός των Πελοποννησίων και ιδίως του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αλλά εχθρός του Ιωάννη Κωλέττη.

Χριστόφορος Περραιβός Ο Χριστόφορος Περραιβός ήταν Έλληνας στρατιωτικός και συγγραφέας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1773 στην Περραιβία, κοντά στον Όλυμπο και συγκεκριμένα στους Παλαιούς Πόρους (Πούρλες) Πιερίας[1] [2] . Εξ ου και το ψευδώνυμο. Το πραγματικό επίθετο της οικογενείας του ήταν Χατζηβασίλης. Ο γιος του Θεμιστοκλής απέφυγε ν΄ απαντήσει για τον τόπο γέννησής του. Πιθανολογείται, όπως εξάγεται από ανέκδοτο φυλλάδιο του Γ. Κορδάτου, «Ο Ρήγας Φεραίος και η εποχή του» σελ.47, ότι ήταν νόθος γιος του πρωτοσύγκελου της Μητρόπολης Λάρισας, Ιερεμίου, που είχε αναλάβει την εκπαίδευσή του. Το 1793 σπούδασε στην ακμάζουσα τότε ελληνική Σχολή Ο Χριστόφορος Περραιβός. Πίνακας στο Εθνικό Ιστορικό του Βουκουρεστίου και το 1796 στη Βιέννη, προκειμένου Μουσείο να σπουδάσει ιατρική. Εκεί συνάντησε τον Ρήγα Φεραίο, έγινε οπαδός του και έκτοτε συνεχής σύντροφός του. Όταν από προδοσία οι Αυστριακοί ανακάλυψαν τα επαναστατικά σχέδια του Ρήγα Φεραίου, (17 Δεκεμβρίου 1797), συνέλαβαν και τον Περραιβό, ο οποίος όμως αφέθηκε ελεύθερος, αφού ο Ρήγας τον κάλυψε λέγοντας ότι ήταν συμφοιτητής του που γνώρισε τυχαία.

255

Χριστόφορος Περραιβός Στη συνέχεια ο Περραιβός πήγε στην Επτάνησο όπου έγινε όργανο αρχικά των Γάλλων και στη συνέχεια των Ρώσων. Οι Γάλλοι εκτιμώντας τα οργανωτικά αλλά και τα συνωμοτικά του προσόντα του εμπιστεύτηκαν πολλές δύσκολες αποστολές σε διεργασίες. Στη Κέρκυρα όπου έμεινε αρκετά χρόνια, μέχρι το 1817, συνέγραψε την "Ιστορία του Σουλίου και της Πάργας" την οποία εξέδωσε στο Παρίσι το 1803 (μόνο τον α΄ τόμο) και στη συνέχεια το 1815 εκδίδει πλήρως το έργο του στη Βενετία. Αργότερα το 1857 ακολούθησε η τρίτη έκδοσή, διορθωμένη. Παρά ταύτα ο Χ. Περραιβός, τόσο στην Επτάνησο όσο και στη Βενετία, πολλές φορές καταδιώχθηκε ως συνωμότης, κατορθώνοντας όμως κάθε φορά να μένει εκτός φυλακών. Το 1817 μετά την ήττα του Ναπολέοντα όπου η γαλλική πολιτική ήταν πλέον ανίσχυρη προς την Ιερά Συμμαχία, πήγε στην Αγία Πετρούπολη όπου και διερχόμενος από την Οδησσό συναντήθηκε με τους αρχηγούς της Φιλικής Εταιρείας Σκουφά, Αναγνωστόπουλο, Τσακάλωφ και Κομιζόπουλο και έγινε μέλος της. Από την εποχή αυτή αρχίζει και η νέα δράση του Περραιβού. Κατ΄ εντολή της Φιλικής Εταιρείας κατήλθε στη Μάνη για να προετοιμάσει τη μεγάλη εξέγερση. Επισκέφθηκε πολλές πόλεις της Πελοποννήσου και λίγο πριν την επανάσταση μετέβη στην Ήπειρο στη περιοχή του Σουλίου, μετά στους Παξούς και τέλος στο Μεσολόγγι. Κατά δε την Επανάσταση του 1821 έδρασε και ως πολιτικός αλλά και ως στρατιωτικός. Μετά το θάνατο του Καραϊσκάκη, ο Περραιβός τέθηκε υπό τις διαταγές του Υψηλάντη και τον ακολούθησε στις εκστρατείες του εναντίον των Τούρκων. Έλαβε μέρος ως πληρεξούσιος στη Γ' Εθνοσυνέλευση και στη Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους[3] . Μετά την ίδρυση του Ελληνικού Βασιλείου διορίσθηκε συνταγματάρχης στη Βασιλική φάλαγγα. Στις 18 Μαρτίου του 1844 ο Βασιλεύς Όθωνας του απένειμε τον βαθμό του υποστράτηγου. Πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία ενενήντα περίπου χρόνων στις 4 Μαΐου 1863.

Συγγραφικό έργο Εκτός της παραπάνω αναφερόμενης δίτομης "Ιστορίας του Σουλίου και της Πάργας", ο Χ.Περραιβός συνέγραψε επίσης τα "Πολεμικά απομνημονεύματα" το 1836 σε δύο τόμους, και τη βιογραφία του Ρήγα Φεραίου του Θεσσαλού το έτος 1860. • Χριστόφορος Περραιβός (1836). Απομνημονεύματα πολεμικά : διαφόρων μαχών συγκροτηθεισών μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών κατά τε το Σούλιον και Ανατολικήν Ελλάδα από του 1820 μέχρι του 1829 έτους / Συγγραφέντα παρά του Συνταγματάρχου Χριστοφόρου Περραιβού του εξ Ολύμπου της Θετταλίας και διηρημένα εις τόμους δύω. [4]. Εν Αθήναις: Εκ της Τυπογραφίας Ανδρέου Κορομηλά (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 ) • Χριστόφορος Περραιβός (1860). Σύντομος βιογραφία του αοιδίμου Pήγα Φεραίου του Θετταλού [5]. Εν Αθήναις: Τύποις και αναλώμασι Π. Δ. Σακελλαρίου (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 ) • Χριστόφορος Περραιβός (1889). Ιστορία της Πάργας / Συγγραφείσα παρά Χριστοφόρου Περραιβού υποστρατήγου. Εκδίδοται επιστασία [[Κωνσταντίνος Ζησίου|Κ. Ζησίου [6]] καθηγητού.]. Εν Αθήναις: Τύποις και αναλώμασι Π. Δ. Σακελλαρίου (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 ) • Χριστόφορος Περραιβός (1889). Ιστορία του Σουλλίου / συγγραφείσα παρά Χριστοφόρου Περραιβού υποστρατήγου, εκδίδοται επιστασίαι Κ. Ζησίου καθηγητού. [7]. Εν Αθήναις: Τύποις και αναλώμασι Π. Δ. Σακελλαρίου (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

256

Χριστόφορος Περραιβός

257

Αναφορές [1] Πανδέκτης, Χριστόφορος Περραιβός (http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 61080) [2] Η Λάρισα και η Θεσσαλική ιστορία, τόμος Δ΄2, Κείμενα Περιηγητών 1400-1881, Κωνσταντίνος Οικονόμου (http:/ / www. scribd. com/ doc/ 29028308/ H-Î Î Î¡Î Î£Î -Î Î Î -Î -Î Î Î£Î£Î Î Î Î Î -Î Î£Î¤Î Î¡Î Î -Î¤Î Î Î Î£-Î Î 2-Î¤Î Î¥-Î Î©Î -Î -Î Î Î Î Î Î Î Î Î¥-Î Î Î Î Î Î Î -Î Î Î¡Î Î Î Î Î¤Î©Î -1400-1881) [3] Σύγχρονοι Έλληνες συγγραφείς, Περραιβός Χριστόφορος (1774 - 1863) (http:/ / www. ekebi. gr/ frontoffice/ portal. asp?cpage=NODE& cnode=462& t=1789), Εθνικό Κέντρο Βιβλίου [4] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ f/ 5/ 7/ metadata-39-0000190. tkl [5] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 0/ 8/ 0/ metadata-70-0000267. tkl [6] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 1/ c/ 0/ metadata-0b7eaa239a04dc4d306df0ddea760edb_1250512449. tkl [7] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 8/ 6/ 1/ metadata-0b7eaa239a04dc4d306df0ddea760edb_1250511975. tkl

Πηγές • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.Κ΄ σελ.65 • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος (http:// www.archive.org/details/hoiendoxoihelln00unkngoog) σελ. 246-251. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Χαράλαμπος Περρούκας Ο Χαράλαμπος Περρούκας (ακόμα: Χαραλάμπης ή Μπερρούκας) ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφία Καταγόταν από παλιά οικογένεια του Άργους που προεπαναστατικά μέλη της εγκαταστάθηκαν στην Πάτρα και με προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα . Ήταν γιος του Νικολάου Περρούκα και της Αγγελικής Συλλιβέργου, είχε άλλα δύο αδέλφια τον Ιωάννη και τον Δημήτριο . Ήταν έμπορος και προεπαναστατικά διατηρούσε εμπορικό οίκο στην Πάτρα και αργότερα στο Άργος. Στην Πάτρα μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία[1] . Είχε πάρει μέρος σε πολλές μάχες, κυρίως κατά του Δράμαλη. Πέθανε στις 27 Οκτωβρίου 1824.

Πολιτική Χρημάτισε προεπαναστατικά Βεκίλης, μέλος της πελοποννησιακής γερουσίας, έφορος Άργους και το 1823 Μίνιστρος (υπουργός) των οικονομικών. Είχε πάρει μέρος ως πληρεξούσιος στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823.

Πηγές και παραπομπές • Αργολική βιβλιοθήκη ιστορίας και πολιτισμού Οικογένεια Περρούκα [2]

[1] Κώστας Τριανταφύλλου, Ιστορικόν λεξικό των Πατρών, Πάτρα 1995 [2] http:/ / argolikivivliothiki. gr/ 2009/ 12/ 07/ %CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%81%CE%BF%CF%

• Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888) (στα Ελληνικά). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως (http://www.archive.org/details/vioipeloponnsin00chrygoog). Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Ιωάννης Περρούκας

Ιωάννης Περρούκας Ο Ιωάννης Περρούκας ή Μπερούκας ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Άργους. Η οικογένειά του ήταν μια από τις επισημότερες της Πελοποννήσου. Ήταν ο αδελφός του Χαράλαμπου και του Δημήτρη. Φυλακίστηκε από τους Τούρκους στην Τριπολιτσά μαζί με τους υπόλοιπους προύχοντες και αρχιερείς. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς αποφυλακίστηκε, δεν πρόλαβε να φτάσει όμως στην πατρίδα του, επειδή πέθανε μόλις έφτασε στον Αχλαδόκαμπο.

Ιωάννης Πέτας Ο Ιωάννης Πέτας ή Βαπτιστής ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Ζάκυνθο. Ήλθε στην Πελοπόννησο ακολουθώντας τον Γιαννάκη Κολοκοτρώνη μετά την διαλυθείσα επανάσταση στην Βλαχία. Βρέθηκε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, και ιδιαίτερα στην μάχη της Γράνας, στην οποία πήρε μέρος μαζί με άλλους Ζακυνθινούς. Ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη και πήρε μέρος και στην πολιορκία της Πάτρας, όπου και διακρίθηκε στην περίφημη μάχη της 9ης Μαρτίου.

258

Νικόλαος Πετιμεζάς

259

Νικόλαος Πετιμεζάς Ο Νικόλαος Πετιμεζάς (1790-1865) ήταν στρατιωτικός, αγωνιστής του 1821 και πολιτικός. Γεννήθηκε στα Σουδενά Καλαβρύτων και ήταν γιος του Αθανασίου, γόνου της ιστορικής οικογένειας των Πετιμεζάδων και αδελφός του Βασιλείου. Tο 1804, μετά την δολοφονία του πατέρα του, κατέφυγε στη Ζάκυνθο και κατατάχθηκε στα αγγλικά τάγματα της Επτανήσου όπου διακρινόμενος έγινε αξιωματικός. Όταν κηρύχθηκε η Επανάσταση του 1821 επέστρεψε στη Πελοπόννησο και μαζί με άλλους Πετμεζάδες μετείχε σε πολλές μάχες. Το 1826 με δύναμη 600 ανδρών κατέλαβε το Μέγα Σπήλαιο και απέκρουσε τις εφόδους του Ιμπραήμ. Στη συνέχεια διετέλεσε πληρεξούσιος της επαρχίας Καλαβρύτων και αργότερα μετά την απελευθέρωση εκλέχτηκε βουλευτής. Απεβίωσε στα Καλάβρυτα το 1865.

Ο Νικόλαος Πετιμεζάς. Πίνακας στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Προτομή του Νικόλαου Πετιμεζά στα Καλάβρυτα

Αδελφοί Πετρακόπουλοι

Αδελφοί Πετρακόπουλοι Οι αδελφοί Πετρακόπουλοι ήταν αγωνιστές του αγώνα του 1821. Πρόκειται για τους Αναγνώστη και Γιάννη. Η καταγωγή τους ήταν από τα Λαγκάδια της επαρχίας Καρύταινας. Χρημάτισαν στρατιωτικοί και οι δύο και υπήρξαν καλοί αγωνιστές. Βρέθηκαν παντού με τον Κολοκοτρώνη και αργότερα με τον Κανέλλο Δεληγιάννη. Πολέμησαν και στο Μεσολόγγι και μαζί με τον Γενναίο Κολοκοτρώνη πήγαν και στην εκστρατεία των Αθηνών.

Αγγελής Πετραλιάς Ο Αγγελής Πετραλιάς (1780-1868) ήταν αγωνιστής του '21.

Βιογραφία Αγωνιστής του ‘21, εγγονός του γενάρχη της οικογένειας Σελάιδου και γιος του Αντωνίου Σ. Πετραλιά, αρχηγός του κλάδου της οικογενείας στον Πύργο. Καθ’ όλο το διάστημα της ελληνικής επανάστασης διατήρησε εξ ιδίων 100 στρατιώτες τους οποίους διέτρεφε και μισθοδοτούσε υπό το στρατηγό Σισίνη. Έλαβε μέρος στις μάχες Τριπόλεως, Λάλα, Πατρών, Δερβενακίων κ.λπ. Στην Τρίπολη, συνελήφθηκε αιχμάλωτος και δραπέτευσε από τις φυλακές. Προσέφερε πάνω από 100.000 γρόσια στον Αγώνα και τροφοδοτούσε δωρεάν με πολεμοφόδια (μπαρούτι) τους: Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, Κολοκοτρώνη, Ζαΐμη, Λόντο και Σισίνη. Μετέτρεψε δε, πέντε ιδιόκτητους νερόμυλους στη Δίβρη σε πυριτιδοποιεία. Μετά τη μεταπολίτευση, κατατάχθηκε στην δ’ τάξη (ταγματάρχης). Απέκτησε δύο γιους: τον Αυγερινό Πετραλιά και τον Αντώνιο Αγγ. Πετραλιά.

260

Αυγερινός Πετραλιάς

261

Αυγερινός Πετραλιάς Ο Αυγερινός Πετραλιάς (1810-1887) ήταν αγωνιστής του ’21 και πολιτικός, γιος του Αγγελή Πετραλιά. Αν και νεότατος έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Εισήλθε για πρώτη φορά στη Βουλή το 1859. Δύο φορές επαναστάτησε κατά του Όθωνα. Κατά τη μεταπολίτευση, επικεφαλής 400 οπαδών του, κατέλαβε τον Πύργο, κατέλυσε τις αρχές και διορίστηκε πολιτάρχης (φρούραρχος) της πόλης «παγειώσας και περιφρουρήσας την τάξιν».

Ο Αυγερινός Πετραλιάς

Ιωάννης Πετροκόπης Ο Ιωάννης Πετροκόπης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Τρίπολη. Πριν την επανάσταση τον είχε στείλει το κοινό της πόλης στην Κωνσταντινούπολη να ζητήσει από τον Πατριάρχη αρχιερέα για τον τόπο του, από όπου και επέστρεψε τον Ιανουάριο του 1821. Ο Πετροκόπης αντί αρχιερέα έφερε στον τόπο του έναν Κατή, του οποίου η καταγωγή ήταν από τα Ιωάννινα. Παρ' όλα αυτά, ο Κατής φάνηκε στην αρχή της επανάστασης χρήσιμος, γιατί απέφυγε να εγκρίνει την ολική γενοκτονία των Χριστιανών που είχαν αποφασίσει οι Τούρκοι για την πόλη της Τριπολιτσάς. Μετά την επανάσταση ο Πετροκόπης υπηρέτησε στρατιώτης.

Δημήτριος Πετροπουλάκης

262

Δημήτριος Πετροπουλάκης Ο Δημήτριος Πετροπουλάκης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Ράχη Γυθείου Μάνης το 1800. Έγινε αντισυνταγματάρχης της Φάλαγγας. Διακρίθηκε μαζί με τον Στρατηγό Χατζηπέτρο το 1852 στην Καλαμπάκα της Θεσσαλίας. Πολέμησε και στην Κρήτη στις αρχές του 1867. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1870.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Δημήτριος Πετροπουλάκης [1] - βιογραφικά στοιχεία

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 58451

Ξυλογραφία του Δημήτριου Πετροπουλάκη από το περιοδικό Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1868

Γεώργιος Πετρόπουλος

Γεώργιος Πετρόπουλος Ο Γεώργιος Πετρόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Πατέρας του ήταν ο Δημήτριος. Χρημάτισε δημογέροντας της Επαρχίας Σαλώνων και Μαλανδρίνου, επανειλημμένα αντιπροσώπευσε την επαρχία του ως πληρεξούσιος στις Συνελεύσεις στο Άργος και στην Αθήνα, και κατόπιν ως βουλευτής της επαρχίας του.

Πηγές • ανώνυμος (1893). Κωνσταντίνος Σκόκος. ed. Ημερολόγιον Σκόκου [1]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. σελ. 417-427. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010 (pdf).

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ kosmopolis/ index. php/ hmerologio_skokou/ issue/ view/ 1030

Κωνσταντίνος Πετρόπουλος Ο Κωνσταντίνος Πετρόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Μαγούλιανα Αρκαδίας. Είχε πάει στην Κωνσταντινούπολη, από όπου και επέστρεψε όταν άρχισε η επανάσταση. Υπηρέτησε ως στρατιώτης και υπήρξε ένας από τους πιο έξυπνους και γενναιότερους Μαγουλιανίτες. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τον εκτιμούσε για την επιτηδειότητα του στις μάχες και ήθελε να τον έχει πάντα μαζί του. Πήρε μέρος και στις δυό μάχες του Βαλτετσίου και υπηρέτησε και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και αλλού. Τον έστειλε ο Κολοκοτρώνης να πάει να βρεί Τούρκους του Δράμαλη επειδή δεν εμπιστευόταν τις φήμες που άκουγε και ήθελε να το εξακριβώσει. Πολέμισε στις μάχες εναντίον του Δράμαλη από την αρχή ως το τέλος. Μετά την φυλάκιση του Κολοκοτρώνη στην Ύδρα εξεστράτευσε και αυτός κατά των Αράβων του Ιμπραήμ Πασά, και έπεσε μαχόμενος στη μάχη του Κρεμμυδίου.

263

Νικόλαος Πιεράκος Μαυρομιχάλης

264

Νικόλαος Πιεράκος Μαυρομιχάλης Ο αντιστράτηγος Νικόλαος Πιεράκος Μαυρομιχάλης (1804 - 1881) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Αρεόπολη της Λακωνίας τον Απρίλιο του 1804. Μεγαλύτερος αδερφός του ήταν ο Κωνσταντίνος. Δεκαεπταετής πήρε μέρος στην επανάσταση του 1821 και πολέμησε στην πολιορκία της Κορώνης. Στις αρχές του 1824 ο Νικόλαος Πιεράκος ήταν αρχηγός σώματος μικρού, το οποίο όμως το έκανε πολυάριθμο με τον θάνατο του αδελφού του, διότι τότε αυτός έγινε νέος αρχηγός και των δύο σωμάτων. Συμμετείχε στην άλωση της Τριπόλεως και στην εκστρατεία των Πελοποννησίων στην Ήπειρο το 1882. Η έκβαση της εκστρατείας αυτής ήταν ατυχής, κατά την οποία σκοτώθηκε και ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης.

Ξυλογραφία του Νικόλαου Πιεράκου από το Εθνικό Ημερολόγιο Βρετού του 1865

Πήρε επίσης μέρος στην πολιορκία της Κορώνης το 1882 και 1883, καθώς και στην Πολιορκία των Πατρών, όπου έλαβε τον βαθμό του αντιστράτηγου. Υπερασπίστηκε τα Μεσσηνιακά φρούρια το 1824 - 1825 εναντίον της πολιορκίας από τα στρατεύματα του Ιμβραήμ. Στα χρόνια του Καποδίστρια ασχολήθηκε με την πολιτική. Συνέπραξε με τον Φέδερ στον σχηματισμό των τριών Λακωνικών ταγμάτων. Εξακολούθησε την πολιτική του υπηρεσία και στα χρόνια του Όθωνα. Υπήρξε πληρεξούσιος στην συνέλευση του 1843 και βουλευτής. Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1881.

Πηγές • Ιωάννης Αρσένης (1881). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Λάζαρος Πινότσης

265

Λάζαρος Πινότσης Ο Λάζαρος Πινότσης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Πήρε μέρος στις ναυμαχίες και έπεσε στην μάχη αψηφώντας τον θάνατο.

Πηγές • Λάζαρος Πινότσης [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Γεράσιμος Βώκος (1896). Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρης. ed. Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896 [2]. Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Ο Λάζαρος Πινότσης

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 64914

Ανδρέας Πιπίνος

Ανδρέας Πιπίνος Ο Ανδρέας Πιπίνος ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Το έτος 1822 κατόρθωσε μαζί με τον Κωνσταντίνο Κανάρη να μπει νύχτα στο στενό μεταξύ Χίου και Τσεσμέ όπου ήταν αγκυροβολημένος ο εχθρικός στόλος και κατόρθωσαν ο μεν Κανάρης να πυρπολήσει το πρώτο δίκροτο, ο δε Πιπίνος να προσκολλήσει το πυρπολικό του σε ένα δεύτερο πλοίο. Το εχθρικό πλοίο αποσπάστηκε από τον στόλο, καταστράφηκε όμως και έχασε όλο του το πλήρωμα. Η επιτυχία αυτή ήταν ιστορική και προκάλεσε τρόμο στον εχθρικό στόλο, ο οποίος αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη. Ο Πιπίνος τιμήθηκε από την Ύδρα με θρησκευτικές παρατάξεις και με στεφάνια. Το 1824 στη Ναυμαχία του Γέροντα ο Πιπίνος κατέκαψε εχθρικό πλοίο.

Αθανάσιος Πίσσας Ο Αθανάσιος Πίσσας ήταν από τους σημαντικότερους αγωνιστές του 1821.

Η ζωή του Ήταν αδερφός του στρατηγού Ευστράτιου Πίσσα. Πήρε μέρος στις μάχες του 21, μεταξύ των άλλων και ως υπολοχαγός του τακτικού στρατού στην περίφημη είσοδο στην Ακρόπολη υπό τον Φαβιέρο. Κατά την βασιλεία του Όθωνα μετείχε της ενεργής στρατιωτικής υπηρεσίας, μέχρι που αποσύρθηκε το 1845. Πέθανε σε βαθιά γεράματα στις 30 Οκτωβρίου 1880.

Άλλο έργο του Ο Αθανάσιος Πίσσας ήταν και λίαν λόγιος και εξέδιδε για μεγάλο διάστημα το στρατιωτικό περιοδικό «Επιθεωρητής των δύο όπλων».

266

Ευστράτιος Πίσσας

267

Ευστράτιος Πίσσας Ο στρατηγός Ευστράτιος Πίσσας (Κυδωνίες ; - 1 Ιανουαρίου 1885) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα τέλη προ του 1800 από οίκο εύπορο και φιλόπατρη. Μυήθηκε στα της Φιλικής Εταιρείας από τον επιφανή καθηγητή της φιλοσοφίας Βενιαμίν Λέσβιο. Μετά την έναρξη της επανάστασης παρουσιάστηκε αμέσως και κατατάχτηκε στον συγκροτημένο τότε τακτικό στρατό και γρήγορα έδειξε τις στρατιωτικές του ικανότητες. Ανακηρύχτηκε σε πολύ νεαρή ηλικία αρχηγός του στρατού της Κρήτης, και έλαβε ένδοξα μέρος σε όλες τις μάχες επί επταετίας στην Κρήτη, Χίο, Κάρυστο, στο Χαϊδάρι, στην Τρίπολη, στην έφοδο του Παλαμηδιού και την είσοδο στην Ακρόπολη. Στην πολιτική μεταβολή του 1843 ήταν φρούραρχος. Το 1864 στάλθηκε από την κυβέρνηση στα Επτάνησα για να παραλάβει τα νησιά και να αντικαταστήσει τον αγγλικό στρατό.

Ξυλογραφία του Ευστράτιου Πίσσα από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1886

Διορίστηκε επανειλημμένα πρόεδρος του Αναθεωρητικού Στρατοδικείου και αποχώρησε το 1856 με τον βαθμό του αντιστράτηγου. Πέθανε την 1η Ιανουαρίου 1885.

Πηγές • Ευστράτιος Πίσσας [1] συνοπτικό βιογραφικό σημείωμα από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Ιωάννης Αρσένης (1886). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [2]. Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε την 17 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 65837 [2] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ e/ 8/ 6/ metadata-426-0000006. tkl

Γεωργάκης Πλαπούτας

Γεωργάκης Πλαπούτας Ο Γεωργάκης Πλαπούτας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από τον Παλούμπα της επαρχίας Καρύταινας. Αδερφός του ήταν ο Δημήτρης. Πολέμησε στην μάχη του Λάλα όπου και εχάθη κατά τις πρώτες μέρες του πολέμου.

Γιαννίκος Πλαπούτας Ο Γιαννίκος Πλαπούτας ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τον Παλούμπα της επαρχίας Καρύταινας. Πατέρας του ήταν ο περίφημος Γεωργάκης Πλαπούτας. Υπηρέτησε την πατρίδα του υπό τις διαταγές του θείου του Δημήτρη Πλαπούτα και αργότερα υπό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και έγινε γνωστός. Φονεύτηκε μαχόμενος ηρωικά εναντίων των Λαλαίων στις πρώτες συγκρούσεις των Ελλήνων κατά των Τούρκων.

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Ν-Σ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 345-346. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

268

Αναστάσιος Πλέσας

Αναστάσιος Πλέσας Ο υποστράτηγος Αναστάσιος Πλέσας υπήρξε Έλληνας αγωνιστής του 1821 και αργότερα στρατιωτικός και πολιτικός του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Γεννήθηκε το 1808 στα Ιωάννινα. Υπηρέτησε στα άτακτα Σώματα από το 1821. Πήρε μέρος στης μάχες στην Ήπειρο και την Δυτική Ελλάδα κατά του Ομέρ Πασά και της πολιορκίας του Αιτωλικού και Μεσολογγίου. Πήρε επίσης μέρος στις μάχες στην Τρίπολη. Διετέλεσε επιθεωρητής και αρχηγός της Χωροφυλακής και Επιθεωρητής του Στρατού. Το 1865 εκλέχτηκε βουλευτής. Αποστρατεύτηκε το 1883 και απεβίωσε στις 4 Απριλίου του 1884.

Πηγές • Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία Ν-Σ [1]. Αθήναι: Έκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαιδείας. σελ. 349. Ανακτήθηκε την 23 Σεπτεμβρίου 2009.

Γ. Πολίτης Ο Γ. Πολίτης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Πήρε μέρος στη Ναυμαχία του Γέροντα και πυρπόλησε μια εχθρική κορβέτα. Το έτος 1825 μαζί με άλλους πυρπολητές κατέστρεψε τα πλοία του εχθρικού στόλου στη Μεθώνη. Το 1826 στο Μεσολόγγι πυρπόλησε άλλη μια εχθρική κορβέτα.

269

Χριστόδουλος Ποριώτης

Χριστόδουλος Ποριώτης Ο Χριστόδουλος Ποριώτης ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τον Πόρο. Πολέμησε στην πολιορκία της Κορίνθου και έμεινε εκεί μέχρι το τέλος της. Βοήθησε επίσης τον Αναγνώστη Πετιμεζά στην πολιορκία της Κορίνθου.

Αδελφοί Πουρναραίοι Οι αδελφοί Πουρναραίοι ήταν αγωνιστές του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πρόκειται για τους καπεταναίους Παναγιώτη και Γεώργιο. Η καταγωγή τους ήταν από το χωριό Περυώρι της επαρχίας Τριπόλεως. Κατά διαταγή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη οι δύο τους είχαν την φροντίδα της βάρδιας που στεκόταν επάνω στο βουνό της Επάνω Χρέπας. Άναβαν φωτιά για να δουν τον καπνό οι στρατιώτες και οι χωρικοί και να προειδοποιηθούν ότι έρχονται οι Τούρκοι από την Τριπολιτσά. Πολέμησαν εκτός αυτού στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και έδειξαν μεγάλο ηρωισμό, πολεμώντας μέχρι της αλώσεως. Αργότερα πήραν μέρος και στους πολέμους του Δράμαλη, και αλλού. • Ο Γεώργιος μάλιστα πολέμησε ηρωικά και στη Ρούμελη, και έπεσε ένδοξα στο πλευρό του Φλέσα στο Μανιάκι πολεμώντας τον Ιμπραήμ.

270

Παναγιώτης Προύντσος

Παναγιώτης Προύντσος Ο Παναγιώτης Προύντσος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό του Καρδαρά της επαρχίας Καρύταινας, μεταξύ Κάψα και Αλωνίσταινα. Ήταν περίφημος και πασίγνωστος καπετάνιος. Στην αρχή της επανάστασης, όσοι τζομπάνοι έμεναν στο μικρό αυτό χωριό είχαν τον Προύντσο καπετάνιο. Φάνηκε πρόθυμος με όλους τους συγγενείς του, γύρω στα ογδόντα άτομα, να πολεμήσει υπέρ της πατρίδας. Αυτός και οι άνδρες του πολέμησαν με μεγάλο ζήλο από την αρχή ως το τέλος της επανάστασης, και πολλοί έπεσαν μαχόμενοι στις μάχες. Πρρ' όλης της ταπεινής καταγωγής, οι θυσίες και οι υπηρεσίες της οικογένειας αυτής δεν είχαν σύγκριση με καμιά άλλη οικογένεια της Πελοποννήσου, ακόμα και αυτής των Μαυρομιχάληδων. Τα απομείνοντα μέλη της οικογένειες φτώχεψαν, καθώς η Κυβέρνηση δεν έλαβε καμία οικονομική μέριμνα, ούτε και για τις γυναίκες της οικογένειας που χήρεψαν. Η πατρίδα του πήρε το όνομα του Προύντσου και λέγεται από τότε «τα Καλύβια του Προύντσου». Η μνήμη του είναι ζωντανή και στις δυό επαρχίες, της Καρύταινας και της Τριπολιτσάς.

Αδελφοί Ραβελιώτη Οι αδελφοί Ραβελιώτη ήταν αγωνιστές του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πρόκειται για τους Γιάννη και Νικόλαο. Η καταγωγή τους ήταν από το Χωριό Τσιπιανά της επαρχίας Τριπόλεως. Αρχικά παρακινούσαν τους συγχωριανούς τους να επαναστατήσουν, και να σταματήσουν τις σχέσεις τους με τους Τούρκους, και ιδίως με τον Αγά Σεχτεντσίπη. Έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες μέχρι το τέλος της Επανάστασης.

271

Πάνος Ράγκος

Πάνος Ράγκος Ο Πάνος Ράγκος ( ? - 1867), ήταν οπλαρχηγός αγωνιστής του 1821 και πολιτικός . Αδέλφια του ήταν οι επίσης αγωνιστές της επανάστασης Γιαννάκης , Κωνσταντίνος και Χρηστάκης, ανιψιός του ο Γεωργάκης Βελής. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες στην Στερεά Ελλάδα και στην Πελοπόννησο και έφερε τον βαθμό του στρατηγού. Χρημάτισε προεπαναστατικά προεστός, αργότερα πληρεξούσιος της επαρχίας Βάλτου στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823, μέλος του Πανελληνίου το 1828 και το 1834 διοικητής Γόρτυνας[1] .

Παραπομπές [1] Ράγκος Πάνος Πολιτικός Προεστός (http:/ / www. kosmasaitolos-atlas. gr/ prosopikotites/ rr/ ragkos-panos. html) Άτλας προσωπικοτήτων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, Σύλλογος Αιτωοακαρνάνων Περιστερίου «Κοσμάς ο Αιτωλός»

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας O Αθανάσιος Ραζή-Κότσικας ήταν αγωνιστής της Επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1798 και ήταν γόνος της Κεφαλλονίτικης οικογένειας των Ραζήδων, που είχε εγκατασταθεί στο Μεσολόγγι στις αρχές του 16ου ή του 17ου αι. Τέταρτος γιος του Αναστασίου Ραζή, συνένωσε μετά το 1824 το επώνυμό του με το πατρικό της μητέρας του (γένος Κότσικα), λόγω όρου σε προικοσύμφωνο προγόνου του, αναφερόμενος στα έγγραφα του Αγώνα ως Ραζηκότσικας αντί του μέχρι τότε Ραζής, αν και από τους συμπολίτες του αποκαλούταν Κότσικας.

Επανάσταση και αρχηγία στο Μεσολόγγι Στις 20 Μαΐου 1821 πρωτοστάτησε με άλλους προκρίτους της πόλης στην ύψωση της επαναστατικής σημαίας στο Μεσολόγγι και ορίστηκε από τη φρουρά των ενόπλων Μεσολογγιτών αρχηγός των «εντόπιων αρμάτων», με τον αδερφό του Γιαννάκη ως υπαρχηγό του. [1] Το πρώτο μέλημά του ως στρατιωτικού αρχηγού της πόλης ήταν η οχύρωση του Μεσολογγίου και η φρούρηση των σημαντικότερων νησίδων της λιμνοθάλασσας. Έτσι, μεταξύ της 1ης Ιουνίου και 1ης Αυγούστου 1821 ολοκληρώνονται οι πρώτες οχυρωματικές εργασίες υπό την αποκλειστική του φροντίδα, υποστηριζόμενες οικονομικά από τον ίδιο, αλλά και τους εράνους των κατοίκων και την προσωπική τους εργασία χωρίς την παραμικρή ενίσχυση απ’ την κεντρική διοίκηση [2] . Την ίδια περίοδο έλαβε μέρος, ηγούμενος σώματος Μεσολογγιτών πολεμιστών, στην απελευθέρωση του Βραχωρίου (Αγρινίου, 28.5.1821).

Αφάνεια Παρά την προσφορά του στον Αγώνα, η Ιστορία δεν αναγνώρισε ανάλογα τον μεγάλο αυτόν πατριώτη, γεγονός το οποίο προκύπτει από διάφορους λόγους. Καταρχήν οι Μεσολογγίτες υπήρξαν θαλασσινός λαός χωρίς ιδιαίτερες σχέσεις με τον κλεφταρματολισμό, έχοντας μόνο ναυτικές πολεμικές εμπειρίες. Το γεγονός αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψιν σε συνδυασμό με το ότι στη Ρούμελη – αντίθετα με το Μοριά – οι πιο γνωστοί ήταν οι οπλαρχηγοί των ορεινών περιοχών, οι οποίοι είχαν και τον πρώτο λόγο, και όχι οι προεστοί των κατοικημένων τόπων. Επίσης η συμμετοχή των Μεσολογγιτών στις κατά καιρούς στρατιωτικές ενέργειες των αρματολών και κλεφτών υπήρξε μάλλον

272

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας πενιχρή, με εξαίρεση την σημαντική συμμετοχή της πόλης στην επανάσταση των Ορλωφικών (1769 – 1770), η οποία και κατέληξε στην καταστροφή του Μεσολογγίου και του αξιόλογου ναυτικού του από τους Αλβανούς και τους Δουλτσινιώτες στις 10 Απριλίου 1770, την ίδια ημερομηνία που 56 χρόνια αργότερα θα καταστρεφόταν και πάλι εκ θεμελίων. Αυτοί κυρίως οι λόγοι δικαιολογούν το ότι ο Ραζή-Κότσικας, όπως και οι υπόλοιποι Μεσολογγίτες προεστοί, δεν ήταν αρχικά γνωστοί εκτός της περιοχής του Μεσολογγίου, όπως επίσης δικαιολογεί και το γεγονός της μη χορήγησης απ’ την αρχή του Αγώνα δικαιώματος στρατηγίας και στρατολογίας στον Ραζή-Κότσικα, παρόλο που ήδη ήταν οπλαρχηγός των ντόπιων, διοικώντας δύναμη της τάξης των 1100 και πλέον ανδρών.

Αντιπαράθεση με τον Α. Μαυροκορδάτο Διαμονή στην πόλη Δεν μπορούν επίσης να παραβλεφθούν και οι άσχημες σχέσεις του με τον Μαυροκορδάτο ως ένας επιπλέον μοχλός για του παραγκωνισμού του πρώτου. Ο Μαυροκορδάτος στην προσπάθειά του να εδραιώσει τη θέση του εν μέσω αντιμαχιών και ερίδων των διαφόρων προσώπων και φατριών, προσπάθησε να δημιουργήσει φιλικές σχέσεις με τους επιφανέστερους οπλαρχηγούς της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας και αρκετούς από τους Μεσολογγίτες προκρίτους, παραμερίζοντας όμως τον Ραζή-Κότσικα. Ταυτόχρονα, η υπεροπτική και αλαζονική συμπεριφορά του αποτέλεσε σημείο τριβής με την μεγάλη μερίδα των Μεσολογγιτών, οι οποίοι ειρωνικά τον προσφωνούσαν «πρίγκιπα», όπως άλλωστε του άρεσε να τον προσφωνούν οι ακόλουθοί του, όχι φυσικά με ειρωνική διάθεση. Η αντιπάθεια προς το πρόσωπό του εντάθηκε όταν ζητήθηκε απ’ την Μεσολογγίτικη κοινότητα να αναλάβει τα έξοδα του ιδίου και της πολυάριθμης και καλομαθημένης ακολουθίας του, η δε μετά από λίγο άρνησή τους να καταβάλλουν τα οφειλόμενα ποσά, επέσυρε τη μήνη του Μαυροκορδάτου. Τα πράγματα χειροτέρευσαν ακόμη περισσότερο όταν οι πολίτες του Μεσολογγίου υποχρεώθηκαν απ’ τον Μαυροκορδάτο να αναλάβουν τα έξοδα (καταλύματα, μισθοί, τροφοδοσία) των συνεχώς αφικνούμενων μη Μεσολογγίτικων στρατιωτικών σωμάτων, τα οποία έγειραν υπερβολικότατες αξιώσεις, απαιτώντας τη διαμονή τους σε οικήματα της αρεσκείας τους, αλλά και μισθοτροφοδοσία πέρα απ’ την πραγματική δυνατότητα της κοινότητας. Τη συγκεκριμένη περίοδο έχει συντελεστεί το μεγαλύτερο μέρος της πρώτης οχύρωσης της πόλης, έτσι όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, ωστόσο ο Μαυροκορδάτος, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Γάλλου αξιωματικού Μαξίμ Ραϋμπώ[3] , φέρεται να οικειοποιείται τόσο την πατρότητα της ιδέας, όσο και την εκτέλεση των οχυρωματικών έργων, παραλείποντας οποιαδήποτε μνεία στον πραγματικό εμπνευστή και συντελεστή της οχύρωσης, όσο και των κατοίκων που την έφεραν σε πέρας[4] . Ο Σπ. Τρικούπης, προσκείμενος στον Μαυροκορδάτο, δεν θίγει το θέμα καθόλου.

Ήττα στο Πέτα Οι Μεσολογγίτες αρχικά φιλοξένησαν το εκστρατευτικό Ελληνικό σώμα που θα αναλάμβανε την σχεδιασμένη απ’ τον Μαυροκορδάτο εκστρατεία στην Ήπειρο από 23 Μαΐου έως 1η Ιουνίου, όμως δεν συμμετείχαν αποφασιστικά στη φιλόδοξη επιχείρησή του, παρά μόνο με δύναμη μόνο 50 ανδρών υπό τον Σπ. Πεταλούδη. Η ενέργεια αυτή των Μεσολογγιτών υπήρξε αποτέλεσμα της οξυδερκούς καθοδήγησης του Ραζή-Κότσικα, ο οποίος ορθώς προέβλεψε ότι αφενός οι Τούρκοι θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την απουσία της Φρουράς της πόλης επιχειρώντας να καταλάβουν το Μεσολόγγι, αφετέρου ότι σε περίπτωση αποτυχίας της εκστρατείας του Μαυροκορδάτου στην Ήπειρο, η πόλη θα έμενε ουσιαστικά ανοχύρωτη. Παρ’όλα αυτά ο Ραζή-Κότσικας κατέβαλε 3.000 γρόσια για την συγκεκριμένη εκστρατεία[5] . Η εξέλιξη των γεγονότων με την καταστροφή των Ελληνικών δυνάμεων στο Πέτα[6] στις 4 Ιουλίου 1822 επιβεβαίωσε την πρόβλεψη του Μεσολογγίτη. Έτσι, όταν οι ενωμένοι στόλοι της Τουρκίας, Αιγύπτου και Αλγερίας προσέβαλαν επί δύο ημέρες το Βασιλάδι[7] (20 Ιουλίου 1822), αναχαιτίστηκαν από τον

273

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας Ραζή-Κότσικα, ο οποίος επικεφαλής 50 περίπου συμπολιτών του και με 3-4 πυροβόλα, ματαίωσε κάθε εχθρικό σχέδιο. Η σημασία των νησίδων του Μεσολογγίου αποδείχτηκε με τραγικό τρόπο κατά τη διάρκεια της 3ης πολιορκίας από τον Κιουταχή και Ιμπραήμ της Αιγύπτου. Ο Μαυροκορδατικός Σπυρίδων Τρικούπης, ο οποίος αργότερα (1827) θα παντρευτεί και την αδελφή του Μαυροκορδάτου, Αικατερίνη, αναφέρει το σημαντικό γεγονός της Τουρκοαλγερινοαιγυπτιακής ήττας στο Βασιλάδι, παραλείπει όμως, σε αντίθεση με τα έγγραφα των Γενικών Αρχείων του Κράτους, να αναφέρει το όνομα του ηγέτη των Μεσολογγιτών. Απ’ την άλλη, ο Μαυροκορδάτος, μετά την ήττα στο Πέτα, όχι μόνο δεν αντιλαμβάνεται την επιτυχία του Ραζηκότσικα, που ουσιαστικά απέτρεψε την πτώση του Μεσολογγίου και τον εγκλωβισμό των προς το νότο υποχωρούντων ελληνικών τμημάτων, αλλά απεναντίας στις επιστολές του προς τον στρατηγό Δυτ. Ελλάδας, Γεώργιο Βαρνακιώτη, αποκαλεί «ξευτελισμένον κόσμον» του Μεσολογγίτες επειδή δεν συμμορφώθηκαν με τις εντολές του. Ταυτόχρονα ο Ραζή-Κότσικας αποστέλλει επιστολή προς τον Μαυροκορδάτο, υποστηρίζοντας το ενδεχόμενο επιτυχούς άμυνας επί των οχυρώσεων του Μεσολογγίου[8] , η συγκεκριμένη επιλογή όμως βρίσκει εκ διαμέτρου αντίθετο τον Μαυροκορδάτο, ο οποίος αποκαλεί το σχέδιο της οχύρωσης του Μεσολογγίου «Μωρόν και ανόητον»[9] : ...Πόσον με ετάραξεν η διάλυσις του στρατοπέδου του Πλατάνου είναι αδύνατον να σε το περιγράψω, και μάλιστα όταν είδα το μωρόν και ανόητον σχέδιον της οχυρώσεως του Μεσολογγίου, έγινα άλλος εξ’άλλου...

1η πολιορκία του Μεσολογγίου Ωστόσο, με την έναρξη της 1ης πολιορκίας από τον Ομέρ Βρυώνη στις 25 Οκτωβρίου 1822, η ανέπαφη Φρουρά του Μεσολογγίου ενισχυμένη με άνδρες από το Αιτωλικό και υπολείμματα των τμημάτων του Μ. Μπότσαρη και Γ. Κίτσου, υπεράσπισαν τον «φράχτη», αναχαιτίζοντας επιτυχώς κάθε εχθρική ενέργεια εναντίον της πόλης κατά τις πρώτες κρίσιμες μέρες της πολιορκίας. Με την παρέλευση 15ημέρου και κατόπιν επανειλημμένων εκκλήσεων του Μαυροκορδάτου εισήλθαν δια θαλάσσης στην πολιορκημένη πόλη ενισχύσεις, οι οποίες ανέτρεψαν δραματικά το συσχετισμό δυνάμεων εις βάρος των πολιορκητών. Το συγκεκριμένο 15ήμερο, έχει καταγραφεί [10] ότι υπήρχε σχέδιο που προέβλεπε την παράδοση της πόλης στους Τούρκους κατόπιν μυστικής συμφωνίας με μη Μεσολογγίτες οπλαρχηγούς. Ο Ραζή-Κότσικας, αφού πληροφορήθηκε την ύπαρξη του σχεδίου παράδοσης, συγκάλεσε πάνδημη συνέλευση των κατοίκων και προκαλώντας βίαιο επεισόδιο απέτρεψε κάθε υπονομευτική ενέργεια. Παρόλα αυτά, τόσο η αποτελεσματικότητα του «λασπότοιχου» (χαρακτηρισμός του Maxim Raybaud, του Olivier Voutier, αλλά και του Ιταλού Brengeri, στρατ. ακολούθων του Μ.), όσο και η νίκη των Ελληνικών όπλων θα αποδοθεί σχεδόν ολοκληρωτικά στον Μαυροκορδάτο (τόσο από τον Τρικούπη, αλλά και τον Ν. Σπηλιάδη).

Δυσφορία εναντίον των Σουλιωτών Εν τω μεταξύ, τα Σουλιώτικα στρατιωτικά τμήματα που είχαν μείνει στην πόλη μετά τη λύση της πολιορκίας, επιδεικνύοντας δυσήνια και ατίθαση συμπεριφορά, διόγκωναν τη δυσφορία των ντόπιων, οι οποίοι ήταν υποχρεωμένοι να ανέχονται τους Σουλιώτες να εγκαθίστανται συχνά δια της βίας, στις καλύτερες οικίες και αξιώνοντας μερίδες φαγητού δυσανάλογα περισσότερες απ’τον αριθμό των ανδρών που διέθεταν. Δεν έλειψαν και σοβαρές αιματηρές διενέξεις μεταξύ των Σουλιωτών, με τους Μποτσαραίους να τάσσονται με τον Γ.Τσόγκα και τους Τζαβελλαίους με τον Θ. Γρίβα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εμφανώς χολωμένοι Μεσολογγίτες, θεώρησαν υπεύθυνη για την ανυπόφορη κατάσταση τη Γενική Αρμοστεία, κατάσταση που δυσχέρανε τις μεταξύ τους σχέσεις. Σαν αποτέλεσμα αυτής της γενικότερης δυσαρέσκειας, ο Ι. Παπαδάκης, επικεφαλής των αρμοστών, έστειλε προς τον Μαυροκορδάτο επιστολή, στην οποία καταφέρεται εναντίον των Μεσολογγιτών και ιδίως κατά του Ραζή-Κότσικα προτείνοντας «… να επιπληχθώσιν και να σταθώσιν έξω του τόπου μερικόν καιρόν…»[11] .

274

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας

Υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα Ο Ραζή-Κότσικας θα συμμετάσχει στην πανηγυρική υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα. Εικάζεται ότι είναι αυτός ο φουστανελοφόρος δίπλα στον φραγκοφορεμένο Μαυροκορδάτο στον σχετικό πίνακα του Θεόδωρου Βρυζάκη[12] . Στις 17 Μαρτίου συνυπογράφει με άλλους προκρίτους της πόλης την ανακήρυξη του ποιητή ως «Ευεργέτου και πολίτου του Μεσολογγίου». Αξιοσημείωτη είναι η συμβολή του στην ολοκλήρωση των εργασιών της οχύρωσης της πόλης, παραβλέποντας το ζήτημα της ονοματοδοσίας των οχυρών και απαλύνοντας τη δυσφορία και τα παράπονα των συμπολιτών του. Στις 16 Ιουνίου εγκαινιάζεται το οχυρό του Προκοπάνιστου με την επωνυμία «Οχυρό Λ. Βύρωνος», ενώ λίγο νωρίτερα είχε ολοκληρωθεί η οχύρωση του Βασιλαδίου. Την περίοδο αυτή όμως συνεχίζονται οι μικροταραχές στην πόλη μεταξύ Μεσολογγιτών και Σουλιωτών, οι οποίες καταλήγουν και σε αιματηρά επεισόδια με έναν νεκρό εκατέρωθεν. Ο Ραζή-Κότσικας δεν επιχείρησε να αποσοβήσει τα επεισόδια, έχοντας πληροφορηθεί ότι είχε σχεδιαστεί η δολοφονία του, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Κάρπου Παπαδόπουλου [13] .

3η πολιορκία του Μεσολογγίου Λίγο πριν την έναρξη της 3ης πολιορκίας κι ενώ η στρατιά του Κιουταχή κατέβαινε προς το Μεσολόγγι, η αρμόδια επιτροπή έστειλε τον Νικόλα Στουρνάρη, που στο μεταξύ είχε διορισθεί αρχηγός της φρουράς του Μεσολογγίου και τον Ραζή-Κότσικα να συντονίσουν τα σώματα της υπαίθρου. Στις 10 Απριλίου 1825, με την υπ’ αριθμ 4461/10 διαταγή της προσωρινής διοικήσεως της Δυτ. Ελλάδας, ο Ραζή-Κότσικας διορίστηκε σύμβουλος του αρχηγού της Φρουράς Ν. Στουρνάρη. Κατά τη διεξαγωγή του αγώνα της 3ης πολιορκίας, προκειμένου να προληφθούν κρούσματα απειθαρχίας, εκδόθηκε από τους ιθύνοντες ο πρωτοποριακός για την εποχή «Κανονισμός της εν τω Φρουρίω Υπηρεσίας του Στρατού», τον οποίο υπογράφει και ο Ραζή-Κότσικας, ο οποίος φέρεται κατά πολλούς και ως ο κύριος εμπνευστής του. Ο ίδιος, από την αρχή της πολιορκίας, επικεφαλής 422 πολεμιστών συμπολιτών του, ανέλαβε μαζί με τους 300 του Ανδρέα Ίσκου την άμυνα της κεντρικής και ζωτικής σημασίας κανονοστοιχίας (ντάπιας) Νο 12 (του Μάρκου Μπότσαρη ή Μεγάλη Ντάπια), όπου τον Ιούλιο του 1825 συνήφθησαν φονικότατες μάχες. Παράλληλα συμμετείχε σε εξορμήσεις εκτός των τειχών, τακτική που εφάρμοσε η Φρουρά απ’τον Ιούνιο του 1825. Σύμφωνα με τον Σπύρο Μήλιο[14] , στις 20 Ιουνίου εξόρμησε επικεφαλής των Μεσολογγιτών, ταυτόχρονα με τους άλλους οπλαρχηγούς, σε φονικότατη επιδρομή, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 200 και πλέον Τούρκων, με 3 Ελληνικές απώλειες, στις οποίες περιλαμβάνονταν και ο Ιταλός οχυρωματοποιός Ραζιέρι. Λόγω της ευγλωττίας του, απόρροια της μόρφωσής του απ' την Μεσολογγιάδα (Παλαμαϊκή σχολή), ο Ραζή-Κότσικας συχνά αναλάμβανε τον ρόλο του διαπραγματευτή, όταν οι πολιορκητές πρότειναν συμφωνίες για την παράδοση της πόλης. Ακόμα κι όταν οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί είχαν κλονιστεί και εξέταζαν σοβαρά την παράδοση της πόλης, με τεχνάσματα, απειλές αλλά και δωροδοκίες ο ίδιος κατάφερνε να ακυρώνει κάθε σχέδιο ή σκέψη παράδοσης του Μεσολογγίου.[15] Οι μη Μεσολογγίτες οπλαρχηγοί αποστέλλουν την 17η Αυγούστου 1825 επιστολή, στην οποία αφού βεβαιώνουν την προσφορά του Μεσολογγίτη αρχηγού στον Αγώνα, ζητούν να του χορηγηθεί δίπλωμα στρατηγίας και δικαίωμα στρατολογίας. Το συγκεκριμένο έγγραφο υπογράφεται από τους ξένους οπλαρχηγούς, εκτός του Δ. Μακρή, γεγονός μάλλον ενδεικτικό για τις σχέσεις των δύο ανδρών. Τελικά, ύστερα από το αίτημα των οπλαρχηγών, αλλά και παρόμοιο αίτημα των Μεσολογγιτών, απονέμεται στις 4 Σεπτεμβρίου 1825 δίπλωμα στρατηγίας στον Ραζή-Κότσικα και δικαίωμα στρατολόγησης 150 ανδρών. Η αρχηγία των ενόπλων στο Μεσολόγγι σταδιακά κατέστη εικονική κι έτσι στο τέλος του καλοκαιριού η διοίκηση της Φρουράς ανατέθηκε σε επιτροπή που απάρτιζαν οι Ν. Μπότσαρης, Κ. Τζαβέλλας, Α. Ίσκος, Ν. Στουρνάρης, Γ. Κίτσος και Αθ. Ραζηκότσικας, ο οποίος συμμετείχε ιδιαίτερα στον επισιτισμό των αμυνομένων. Ο Σπ. Μήλιος αναφέρει στα απομνημονεύματά του:

275

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας ...δια τούτο, τον μεν Ραζηκότσικα επέμψαμεν εις Κάλαμον να αγοράση αλεύρι και να φέρη ταχέως στο Μεσολόγγι (Δεκ. 1825), υποσχεθέντες εις τούτον να το πληρώσωμεν όλοι οι οπλαρχηγοί και ημείς έπειτα να πληρωθώμεν από την Διοίκησην. Πλην από όσον έφερεν ο δυστυχής δεν έλαβεν ουδ’ οβολόν. Τέλος, ανάμεσα στις πολλές αναφορές για την προσφορά του, φαίνεται ότι στις 28 Φεβρουαρίου 1826 κατόρθωσε να εφοδιάσει τη Φρουρά με 13.850 οκάδες καλαμπόκι και 630 οκάδες σιτάρι, ενώ στις 12 Μαρτίου 1826 με 7.000 οκάδες αλεύρι. Επιστολές οι οποίες εστάλησαν μετά τον θάνατό του ζητούσαν το αντίτιμο 15 βαρελιών πυρίτιδας απ’ το Λιβόρνο (21 Αυγούστου 1826), καθώς και το αντίτιμο για τυρί και καλαμπόκι που είχε αποσταλεί απ’ τον Κάλαμο την 4η Νοεμβρίου 1826. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της πολιορκίας, ο Ραζή-Κότσικας συμμετείχε σε όλες τις συσκέψεις, όπως και σε αυτή που αποφασίστηκε η Έξοδος. Επέβλεψε προσωπικά την κατασκευή των 4 ξύλινων γεφυρών που θα χρησιμοποιούσαν οι Εξοδίτες. Το βράδυ της Εξόδου ηγήθηκε των πολεμιστών του. Επικεφαλής 500 περίπου ενόπλων συμπολιτών του, έπεσε μαχόμενος, προσπαθώντας να καταλάβει εχθρικό οχύρωμα απέναντι απ’την ντάπια της Λουνέτας, προκειμένου να διευκολύνει την διέλευση των αμάχων απ’τη μεριά της λιμνοθάλασσας.

Δημοτικό τραγούδι Στο "τραγούδι των Μεσολογγιτών", που αναφέρεται στην καταμέτρηση των επιζησάντων, στην τελευταία στροφή αναφέρεται η λύπη για το θάνατο του Αθανάσιου Ραζή-Κότσικα: "...παιδιά μ’ μας λείπ’ ο Κότσικας, μας λείπ’ ο αρχηγός μας".

Μνήμη Η Επιτροπή Θυσιών και Εκδουλεύσεων επιδίκασε αρχικά στη σύζυγό του, Ελένη, τη σύνταξη 12 δρχ. μηνιαίως (βαθμού συνταγματάρχη) από το 1835, ενώ αργότερα με την υπ’αριθμ. 4 της 18.11.1876 απόφ. τον κατέταξε στην Α’ Τάξη των Αξιωματικών (στρατηγό), με αριθμό μητρώου 517. Η μοναδική του κόρη υπήρξε σύζυγος του Μεσολογγίτη πρωθυπουργού Ζ. Βάλβη. Η πόλη του Μεσολογγίου έχει δώσει το όνομά του σε δρόμο της πόλης και σχετικά πρόσφατα έδωσε το όνομά του σε μικρή πλατεία, αντικαθιστώντας αυτό του Αμερικανού προέδρου Τζ. Κέννεντυ. Το Σπίτι του Ραζη-Κότσικα στεγάζει σήμερα το Κέντρο Λόγου και Τέχνης «Διέξοδος[16]». Στο ισόγειο της Διεξόδου υπάρχει μόνιμη μουσειακή συλλογή, ενώ στον πρώτο όροφο του κτιρίου φιλοξενείται έκθεση ζωγραφικής[17] .

Παραπομπές [1] Η εκλογή του ως αρχηγού από τους συμπολίτες του προκύπτει από πλήθος πηγών. Ενδεικτικά αναφέρονται η από 17.8.1825

[2] [3] [4]

[5] [6] [7]

επιστολή των μη Μεσολογγιτών οπλαρχηγών προς την «Υπέρτατην Διοίκηση» στην οποία τον αναφέρουν με τον προαναφερθέντα βαθμό, η από 24.9.1825 αναφορά των 140 πολεμιστών της ντάπιας του Φραγκλίνου (Τερίμπιλε) προς τη Διευθυντική Επιτροπή, η «Ιστορία του Μεσολογγίου» του στρατηγού Νικ. Μακρή, Αθήνα 1957 κ.α. Στα συγγράμματα των Κ.Στασινόπουλου, Ι. Ραζή και Στεφ. Τσίντζου, διασώζονται οι ιδιόγραφοι λογαριασμοί του Α.Ραζηκότσικα που αφορούν τις οχυρωματικές εργασίες. Maxim Raybaud, Memoires sur la Grece, Paris 1824 Τα γραφόμενα του Raybaud προφανώς επηρεάζουν τους Σπηλιώτη και Φιλήμονα, που ασχολήθηκαν με την ιστορία της Επανάστασης, ώστε αν και αντίθετοι του Μαυροκορδάτου να αποδίδουν την οχύρωση σ’ αυτόν («Δοκίμιον Ελλ. Επαν.» Δ’ σελ. 515). Αρχ. Μαυρ/του, τόμος 5, τεύχ. 2 Ιστορία του Ελληνικού Κόσμου - Μάχη στο Πέτα (http://www.fhw.gr/chronos/12/gr/1821_1833/polemos/05.html) Βασιλάδι - Ντολμάς, 25 και 28 Φεβρουαρίου 1826: Οι τελευταίες μάχες πριν την Έξοδο - ΑΙΧΜΗ | ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ (http://www.aixmi-news.gr/portal/index.php?option=ozo_content&perform=view& id=2593& Itemid=19)

276

Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας [8] υπ’ αριθμ. 1145 (1174) 13 Σεπτ. 1822, αρχείο Μαυρ/του, τομ. 5ος, τευχ. 2, σελ.224 [9] Επιστολή προς τον Γ. Βαρνακιώτη 17.9.1822 – Κ. Στασινόπουλος «Μεσολογγίται» Αθήναι 1926, σελ.118. [10] «Η Εστία» φυλ. 328, 24.1.1904, «Το Μεσολόγγι και ο Καραϊσκάκης» [11] Αρχείο Μαυρ/του, τόμος 5ος, τευχ. 3, σελ. 269-272 [12] Πίνακας του Θ. Βρυζάκη (http:/ / 85. 72. 36. 238/ epmas/ / assets/ media/ MaxSize/ Î . 1298. jpg) [13] Κ. Παπαδόπουλος, «Τα κατά Βαρνακιώτη» Μεσολόγγιον 1861, σελ. 194 [14] «Απομνημονεύματα» Αθήναι 1926 σελ. 27, 28 [15] Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που αναφέρει στην σελ. 27 των απομνημονευμάτων του ο Αρτέμης Μίχος. Την 17η

Ιουλίου 1825 κι ενώ η Φρουρά δοκιμαζόταν από έλλειψη εφοδίων, αρκετοί μη Μεσολογγίτες οπλαρχηγοί εξέταζαν τον ενδεχόμενο αποδοχής των ευνοϊκών όρων που προσέφεραν οι τούρκοι ώστε να παραδώσουν την πόλη. Μεταξύ αυτών και ο γεροντότερος (Ν. Μπότσαρης), για τον οποίον ο Μίχος αναφέρει ότι κρατούσε στα χέρια του τη συνθήκη ώστε να ενεργήσει για την υπογραφή της. Αντιλαμβανόμενοι την αμφιταλάντευση των λοιπών οπλαρχηγών, ο Μήτρος Δεληγιώργης και ο Αθανάσιος Ραζηκότσικας, «λαβόντες μεθ’ εαυτών και τους σωματάρχας Λ. Βέικον και Ν. Ζέρβαν, δια τινός, ως λέγεται, χρηματικής προσφοράς, χορηγηθείσης εκ μέρους των εντοπίων Μεσολογγιτών», αντιτάχθηκαν και απειλώντας τους κλονισθέντες ακύρωσαν την σύναψη συνθήκης. [16] http:/ / www. e-typos. com/ content. aspx?catid=5& cid=4492 [17] Βασσάλου, Κυριακή. "Μεσολόγγι: Στα ήρεμα νερά της λιμνοθάλασσας" (http:/ / trans. kathimerini. gr/ 4dcgi/ _w_articles_taxgreece_100026_26/ 10/ 2007_209610). Ταξίδια (Καθημερινή). . Ανακτήθηκε την 2010-04-02.

Πηγές • Ρόκκος, Σπύρος - Κοσμάς (12-02-2008). "Αθανάσιος Ραζής - Κότσικας: ο Κεφαλονίτης Λεωνίδας της νεότερης Ελλάδας" (http://www.kefalonitis.com/plugins/p2_news/printarticle.php?p2_articleid=325). kefalonitis.com. Ανακτήθηκε την 02-04-2010. • «Μεσολόγγι: Το έπος της μεγάλης πολιορκίας». Δ. Φωτιάδη, Εκδ. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1987. • «Αθ. Ραζηκότσικας: Ο χαρισματικός αρχηγός των οπλοφόρων Μεσολογγιτών κατά την περίοδο της Εθνικής Παλιγγενεσίας». Ν. Κολόμβα, Εκδ. Διέξοδος, Μεσολόγγι 2006. • «Η Ιστορία της πολιορκίας του Μεσολογγίου». A. Fabre, εκδόσεις πολύπλευρο, Μεσολόγγι 1999. • «Μεσολόγγι: Οι αθάνατοι πρόμαχοι». Ν. Κολόμβα, εκδ. Άλφα, Αθήνα 1998. • «Ιστορία του Μεσολογγίου». Χ. Ευαγγελάτου, Ρουμελιώτικες εκδ. Αθήνα 1959. • «Η Εποποιία της Κλείσοβας». Ν. Κολόμβα, εκδ. Συλ. ιστορικών μελετών Ιερού Αγώνος στη Στερεά Ελλάδα. • «Ημερολόγιον της πολιορκίας του Μεσολογγίου». J.J.Meyer, επιμέλεια Γ. Δροσίνη, εκδ. Συλλ. Αιτωλ/νων Καρδίτσας, Καρδίτσα 2002. • «Στρατιωτική Ιστορία – Σειρά Μεγάλες Μάχες». εκδ. Περισκόπιο, τευχ.12. • «Στρατιωτική Ιστορία». Εκδ. Περισκόπιο, τευχ. 22, Αθήνα, Ιούνιος 1998. • «Στρατιωτική Ιστορία». Εκδ. Περισκόπιο, τευχ. 100, Αθήνα, Δεκέμβριος 2004.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Άτλας προσωπικοτήτων του Δ. Αιτωλοακαρνανίας (http://www.kosmasaitolos-atlas.gr/prosopikotites/rr/ razekotsikas-thanases.html) • Διέξοδος (http://www.diexodos.com.gr/)

277

Γιώργος Ρεβελιώτης

Γιώργος Ρεβελιώτης Ο Γεώργιος Ρεβελιώτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπόλεως. Είχε εγκατασταθεί στην Ανατολή, από όπου και επέστρεψε στην αρχή της επαναστάσεως. Παρευρέθη σε όλους τους πολέμους που έκανε ο καπετάνιος του. Αργότερα πήρε μόνος του στρατιώτες και βγήκε στη Ρούμελη, όπου και έλαβε μέρος στους εκεί πολέμους, και κατόπιν στην εκστρατεία του Ριχάρδου Τσώρτς εξεστράτευσε και αυτός. Αργότερα εξεστράτευσε και με τις χιλιαρχίες υπό τις διαταγές του Διονυσίου Ευμορφοπούλου, με στρατάρχη τον Δημήτριο Υψηλάντη.

Θεόδωρος Ρηγόπουλος Ο Θεόδωρος Ρηγόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Φίλια. Υπηρέτησε ως γραμματέας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Κατά την εισβολή του Δράμαλη στην Αργολίδα βρέθηκε μαζί με τον Πάνο Κολοκοτρώνη και κλείστηκε μαζί με αυτόν και με άλλους στο φρούριο του Άργους, όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της φυγής του Δράμαλη από την Αργολίδα. Μετά από αυτό, όταν ο Τουρκικός στόλος απείλησε τα νησιά Ύδρα και Σπέτσες, ευρισκόμενος μαζί με τον Πάνο στο Λεβίδι πήγε στις Σπέτσες για να βοηθήσει το νησί. Μετά τον θάνατο του Πάνου έγινε γραμματικός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, και μαζί του εξεστράτευσε και στην Αθήνα. Υπηρέτησε και στις πολιτικές υπηρεσίες.

278

Καπετάν Ρίζος

Καπετάν Ρίζος Ο καπετάν Ρίζος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το Ζυγοβίστι της επαρχίας Καρύταινας. Πριν την επανάσταση υπηρέτησε στην Ζάκυνθο στα Αγγλικά τάγματα ως αξιωματικός. Επιστρέφοντας στην Πελοπόννησο στην αρχή της επανάστασης βρέθηκε αρχικά στο Χλουμούτσι όταν οι Λαλαίοι πήγαν και πολιόρκησαν τους Γαστουναίους. Ο καπετάν Ρίζος επιτέθηκε στους Τούρκους οπλισμένος με το σπαθί του και έδεισε μεγάλη τέχνη και ανδρεία. Οι Έλληνες θαύμασαν γιατί πρώτη φορά είδαν πως πολεμάν στην μάχη με το σπαθί. Ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη ως σωματοφύλακας και παίρνοντας μέρος στις μάχες.

Παναγιώτης Ρόδιος Ο Παναγιώτης Ρόδιος (1789 - 1851), ήταν Έλληνας συγγραφέας, αγωνιστής του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ρόδο από όπου και απέκτησε και την προσωνυμία Ρόδιος, ο πατέρας του Γεώργιος ήταν ιδιοκτήτης πλοίου αλλά μετά τον θάνατο του ο Παναγιώτης δεν θέλησε να ακολουθήσει το επάγγελμα του καραβοκύρη και πούλησε το πλοίο. Σπούδασε στη Σμύρνη στο Φιλολογικό γυμνάσιο με δάσκαλους τον Κ. Κούμα και Κ. Οικονόμου, μετέπειτα συνέχισε τις σπουδές του στη Ιατρική στη Πάδουα και στο Παρίσι. Κατά την διαμονή του στο Παρίσι αρθρογραφούσε στο περιοδικό Ερμής ο Λόγιος ενώ παράλληλα έκανε μεταφράσεις έργων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, στο Παρίσι ήρθε σε επαφή με τον Κοραή και τις ιδέες του διαφωτισμού.

Στρατιωτική καριέρα Με την έναρξη της επανάστασης του 1821 ήρθε στην Ελλάδα και πήρε μέρος σε πολλές μάχες με δικό του στρατιωτικό σώμα που αποτελούνταν κυρίως από Γάλλους φιλέλληνες όπως στη μάχη του Πέτα ως λοχαγός και στη κατάληψη του Ναυπλίου ως διοικητής τάγματος. Ήταν υπέρμαχος της δημιουργίας μόνιμου τακτικού στρατού όπου και ανέλαβε το 1825 πρώτος διοικητής του αποκρούοντας με επιτυχία την επίθεση του Ιμπραήμ Πασά στο Ναύπλιο. Στη συνέχεια παρατήθηκε αρνούμενος να υπηρετήσει υπό τον Φαβιέρο. Είχε προαχθεί μέχρι τον βαθμό του υποστράτηγου.

279

Παναγιώτης Ρόδιος

Πολιτική καριέρα Χρημάτισε προσωρινός γενικός γραμματέας του εκτελεστικού το 1824 αντικαθιστώντας τον Μαυροκορδάτο, το 1828 ανέλαβε υπουργός στρατιωτικών στην κυβέρνηση Καποδίστρια όπου παρέμεινε μέχρι το 1831 και μετά τη δολοφονία του κυβερνήτη κατά την υπουργία του δημιούργησε τη σχολή πολέμου. Επί Όθωνα διετέλεσε υπεύθυνος στρατιωτικής δικαιοσύνης . Με το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής Αργολίδος και ήταν πληρεξούσιος Ναυπλίου στην Εθνοσυνέλευση του 1843 όπου εκλέχτηκε μέλος της συντακτικής Επιτροπής του Συντάγματος. Ανέλαβε ξανά υπουργός στρατιωτικών για μερικούς μήνες στην κυβέρνηση Μαυροκορδάτου το 1844 και αργότερα στη Κυβέρνηση Κουντουριώτη το 1848. Έγραψε έργα σχετικά με τον στρατό , μεθόδους μάχης οργάνωσης και εκπαίδευσης, κορυφαίο έργο του το Έφορος στρατιωτικού, πέθανε το 1851 στο Ναύπλιο.

Πηγές • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.16ος, σελ.666. • Παναγιώτης Σαβοριανάκης, Στρατιωτική βιβλιογραφία και ιστοριογραφία μετά την επανάσταση του 1821 : Η περίπτωση του "Έφορος στρατιωτικού" (Ναύπλιο 1835) και του συγγραφέας της Παναγιώτη Ρόδιου [3] • paidika.gr Παναγιώτης Ρόδιος (1789-1851) [1]

Παραπομπές [1] http:/ / www. paidika. gr/ index. php?option=com_content& task=view& id=874& Itemid=362& PHPSESSID=9890dbd797b64d35f693e3a769c8b04c

Γεώργιος Ροδόπουλος Ο Γεώργιος Ροδόπουλος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Τσετσεβά. Υπηρέτησε στον στρατό και πάντοτε υπό τις διαταγές του στρατηγού Λόντου. Έμενε πάντα στο στρατόπεδο Σελών και δεν το εγκατέλειψε ποτέ. Αναφέρεται λεπτομερώς στα απομνημονεύματα του Χρυσανθόπουλου.

280

Στέφανος Ρολογάς

281

Στέφανος Ρολογάς Ο Στέφανος Ρολογάς του Ιωάννη ήταν πρωτεργάτης του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Ζατούνη της επαρχίας Καρύταινας και είχε εγκατασταθεί στην Τριπολιτσά. Αρχικά υπηρέτησε την πατρίδα με δωρεές που έκανε από την ιδιωτική του περιουσία. Έκανε πολλές ενέργειες και προετοιμασίες για την επανάσταση.

Αναστάσιος Ρομπότσης Ο πυρπολητής Αναστάσιος Ρομπότσης ή Ρομπότζης ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Ύδρα το 1800. Μπήκε στο ναυτικό ως απλός ναύτης (μούτσος). Η έναρξη της επανάστασης τον βρήκε ναύτη σε εμπορικό πλοίο που μεταβλήθηκε σε πολεμικό μαζί με όλα τα άλλα πλοία της Ύδρας. Έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες στην ξηρά και στις ναυμαχίες, και διακρίθηκε για την ανδρεία του. Ο Ναύαρχος Μιαούλης τον αναφέρει επαινετικά στο ημερολόγιό του. Αργότερα έγινε αξιωματικός του πληρώματος της ναυαρχίδας «Ελλάς», και αργότερα πλοίαρχος.

Πηγές • Αναστάσιος Ρομπότσης [1] βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 69011

Φωτογραφία του Αναστάσιου Ρομπότση από περιοδικό του 1866.

Αναγνώστης Ροντόπουλος

Αναγνώστης Ροντόπουλος Ο Αναγνώστης Ροντόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την Τριπολιτσά. Υπηρέτησε ως πολιτικός στο φροντιστήριο Βερβαίνων. Μετά την σύσταση της Γερουσίας διορίστηκε φροντιστής των τροφών στους Αφεντικούς Μύλους.

Αθανάσιος Σαγιάς Ο Αθανάσιος Σαγιάς ήταν Καπετάνιος στον αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Ζουμπάτα της επαρχίας Πατρών. Πριν από την επανάσταση ήταν από τα παιδικά του χρόνια κλέφτης και από τότε γνωστός. Κατά την επανάσταση βρέθηκε με σώμα στρατιωτών και πήγε στην πολιορκία των Πατρών όπου και πολέμησε. Ο Σαγιάς υπαγόταν στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο δε ξάδερφος του Δ. Νενέκος, ο προδότης, υπαγόταν στον Θάνο Κανακάρη και στον γιο του Μ. Ρούφο και είχε περισσότερους στρατιώτες από τον Σαγιά. Όντας εχθρός του Νενέκου, ο Κολοκοτρώνης έδωσε γραπτή άδεια στον Σαγιά να τον σκοτώσει, πράγμα που ο Σαγιάς εκπλήρωσε το 1828. Τα περί προδοσίας και του φόνου του Νενέκου ιστορούνται πλήρως στα απομνημονεύματα.

282

Θεόδωρος Σακελλαρίου

Θεόδωρος Σακελλαρίου Ο Θεόδωρος Σακελλαρίου ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Φίλια, και αρχικά υπηρέτησε στον στρατό. Υπήρξε από τους επισημότερους άνδρες του Ζαΐμη και πάντοτε τον απέστελνε σε πολιτικές υπηρεσίες εμπιστευόμενός του. Έκανε διάφορες δωρεές και έχαιρε μεγάλης υπόληψις. Έγινε φροντιστής.

Πάνος Σαραγιάννης Ο Πάνος Σαραγιάννης ή Παπάζογλους ήταν πρωτεργάτης του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αγίου Πέτρου Πελοποννήσου. Υπήρξε προύχοντας της επαρχίας του και φάνηκε πολύ χρήσιμος στην αρχή της επανάστασης. Έθεσε το σπίτι του στην διάθεση της εξουσίας των στρατιωτικών και πολιτικών. Ήταν ο μόνος που επαινέθη τότε από όλους για τον άδολο πατριωτισμό του.

283

Σωτήρος Σαρατσόπουλος

Σωτήρος Σαρατσόπουλος Ο Σωτήρος Σαρακτσόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπολιτσάς. Οι ικανότητές του τον έκαναν αγαπητό στους στρατιώτες, οι οποίοι τον ήθελαν για αρχηγό. Πολεμούσε πάντα με γενναιότητα στις μάχες. Πολέμησε μαζί με τους συμπατριώτες του κυρίως στις μάχες του Δράμαλη.

Αθανάσιος Σέκερης Ο Αθανάσιος Σέκερης ήταν πρωτεργάτης και αγωνιστής του αγώνα του 1821 και αρχηγικό μέλος της Φιλικής Εταιρείας.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπολιτσάς. Είχε εγκατασταθεί στην Οδησσό και ασχολείτο με το εμπόριο. Κατηχήθηκε τα μυστήρια της Φιλικής Εταιρίας από τον αδελφό του Γεώργιο Σέκερη, και αναδείχτηκε ένας από τους αρχηγούς εταιριστές. Ο Σκουφάς, ο Τσακάλωφ και ετούτος ο Γεώργιος Σέκερης έκαναν από κοινού το πρώτο σχέδιο στην Μόσχα πως να γίνει ο οργανισμός των Φιλικών. Αυτός βοήθησε πολύ τον Ξάνθο και τους λοιπούς εταίρους, και διέδωσε ευρέως το μυστικό της εταιρείας. Στην διάδοση της εταιρίας βοήθησε πολύ και η συνεννόηση με τον αδερφό του Παναγιώτη Σέκερη που εμπορεύονταν στην Κωνσταντινούπολη. Οι αδελφοί Σέκερη έλαβαν ενεργό μέρος στην επανάσταση και μάλιστα ο Γεώργιος έγινε αρχηγός των όπλων της επαρχίας Τριπολιτσάς. Πήρε μέρος στην πολιορκία των Πατρών υπό τις διαταγές του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και αρίστευσε στην περίφημη μάχη της 9ης Μαρτίου. Στις αρχές Μαΐου αναχώρησε για την Αργολίδα και τέθηκε υπό τις διαταγές της Κυβερνήσεως για την εκστρατεία των Μεγάλων Δερβενίων. Κατά την εισβολή του Δράμαλη στην Αργολίδα βρέθηκε μαζί με τον Πλαπούτα, και μάλιστα στο Κεφαλάρι του Άργους, και στις άλλες εκεί γινόμενες μάχες πολέμησε πολύ καλά μαζί με τους συμπατριώτες του. Πέθανε από ανίατη ασθένεια όταν αρρώστησε κατά την διάρκεια της Πολιορκίας του φρουρίου του Ναυπλίου.

284

Δημήτριος Σελέτος

Δημήτριος Σελέτος Ο Δημήτριος Σελέτος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Έμαθε την πολεμική τέχνη όταν υπηρέτησε στα Αγγλικά τάγματα των Επτανήσων. Επέστρεψε στην πατρίδα του όταν ξεκίνησε η επανάσταση και χρησίμευσε ως δάσκαλος στα στρατιωτικά. Πολέμησε στην πολιορκία του Νεοκάστρου. Ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη και μετά την μάχη του Δερβενακίου έμεινε πολεμώντας μέχρις ότου έπεσε το Ναύπλιο στα χέρια των Ελλήνων.

Γεώργιος Σεχιώτης Ο Γεώργιος Σεχιώτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπολιτσάς. Υπηρέτησε πάντοτε με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τους λοιπούς καπεταναίους. Έδειξε πολλή γενναιότητα και δεξιοτεχνία στον πόλεμο σε όλες τις μάχες και τις πολιορκίες που έλαβε μέρος.

285

Μιχαήλ Σισίνης

Μιχαήλ Σισίνης Ο Μιχαήλ Σισίνης (? - 1856) ήταν αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στη Γαστούνη, ήταν γιος του Γεωργίου Σισίνη και της Υακίνθης Σταθακοπούλου. Αδελφός του ήταν ο Χρύσανθος. Ήταν παντρεμένος με την Ταρσία αδελφή του Οδυσσέα Ανδρούτσου με την οποία δεν απέκτησε παιδιά και πέθανε σε νεαρή ηλικία. Από δεύτερο γάμο απέκτησε τον Χρύσανθο και ένα ακόμα παιδί που πέθανε σε βρεφική ηλικία. Με την έναρξη της επανάστασης πήρε μέρος σε πολλές μάχες με τα στρατιωτικά σώματα του πατέρα και του αδελφού του επειδή ήταν μικρός σε ηλικία, ανήλικος, και δεν μπορούσε να συγκροτήσει δικό του στρατιωτικό σώμα. Κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου διέφυγε τη σύλληψη σαν οπαδός του Κολοκοτρώνη και διέφυγε στην Ζάκυνθο, σε αντίθεση με τον πατέρα και τον αδελφό του που φυλακίστηκαν. Εκεί ο Σισίνης έγινε μέλος πειρατικού πλοίου και συνέχισε τον αγώνα κατά των Οθωμανών. Με την άφιξη του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο κλείστηκε στο Χλεμούτσι μαζί με 300 άντρες και 1500 αμάχους όπου πολιορκήθηκε από τους Οθωμανούς. Το φρούριο ήταν εγκαταλελειμμένο και εξοπλισμένο μόνο με 14 κανόνια από Οθωμανικό πλοίο που είχε ναυαγήσει εκεί κοντά. Ο Ιμπραήμ αρχικά τους ζήτησε να παραδοθούν αλλά ο Σισίνης αρνήθηκε και άρχισε τη πολιορκία του φρουρίου. Οι πολιορκημένοι άντεξαν 3 εβδομάδες αλλά λόγω έλλειψης νερού αναγκάστηκαν να παραδοθούν στις 5 Μαΐου, Ο Ιμπραήμ αναγνώρισε την ανδρεία του Σισίνη και παρόλο που τον φυλάκισε στο Νεόκαστρο έδωσε εντολή και δέχτηκε καλή μεταχείριση. Απελευθερώθηκε μετά την Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Μετά την απελευθέρωση ακολούθησε στρατιωτική καριέρα κι έγινε επί Καποδίστρια ίλαρχος του ιππικού και επί Όθωνα μοίραρχος της Χωροφυλακής.

Πηγές • Αναστάσιος Ν. Γούδας, Βίοι Παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, Τ. 7:Πολιτικοί άνδρες, Εν Αθήναις, 1875

286

Μιχαλάκης Σισίνης

Μιχαλάκης Σισίνης Ο Μιχαλάκης Σισίνης ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν γιος του Γεώργιου Σισίνη και αδελφός του Χρύσανθου Σισίνη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και αποδείχτηκε γενναίος. Αιχμαλωτίστηκε από τους Άραβες κατά την εισβολή του Ιμπραήμ στην Γαστούνη μαζί με τον περίφημο Διονύσιο Διάκο και άλλους στο Χλουμούτσι χωρίς τρόφιμα.

Νικόλαος Ι. Σισίνης Ο Νικόλαος Σισίνης ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821.. Υπήρξε στρατιωτικός και πολέμησε σε πολλές μάχες, και κατ εξοχήν στην εκστρατεία των Αθηνών.

287

Ασημάκης Σκαλτσάς

Ασημάκης Σκαλτσάς Ο Ασημάκης Σκαλτσάς ήταν καπετάνιος του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από τα Άνω Σουδενά των Καλαβρύτων. Πριν την επανάσταση ήταν αρματολός. Είχε γίνει αρματολός της Επαρχίας ως αντικαταστάτης του περίφημου Θανάση Πετιμεζά, και ήταν έμπιστος του Ασημάκη Ζαΐμη. Ως αρματολός προετοίμασε στρατιώτες και γιαυτό βρέθηκε έτοιμος με την έναρξη της επανάστασης. Όταν λίγο πριν την επανάσταση φονεύτηκε ο προπορευόμενος Τούρκος του Αρναούτογλου στην θέση της Πλατανιάς, ο Αρναούτογλου γύρισε πίσω στα Καλάβρυτα, περνώντας πρώτα νύχτα από τα Σουδενά για να κοιμηθεί στο σπίτι του Σκαλτσά, όπου και άφησε δυο μπαούλα πράγματα. Ο Αρναούτογλου εμπιστεύονταν τον Σκαλτσά, διότι ως αρματολός ήταν άνθρωπος της Τουρκικής εξουσίας. Ο Σκαλτσάς όμως μοίρασε τα πράγματα του Αρναούτογλού στους Έλληνες επαναστάτες. Ο Σκαλτσάς βοηθούμενος και από τα παιδιά του, Σωτήριο και Γεώργιο, όταν οι Καλαβρυνοί πήγαν στο Λεβίδι, σταλμένος από τον Χαραλάμπη, πήγε στο χωριό Κακούκι με τους στρατιώτες του. Ο Σκαλτσάς σταθμεύοντας στο Κακούκι συνάθροισε και τους στρατιώτες των γύρω χωριών. Όταν είδε τους Τούρκους να έρχονται στο Λεβίδι από την Τριπολιτσά για να χτυπήσουν τους Έλληνες, έβαλε φωτιά και ειδοποίησε τους Έλληνες του Λεβιδίου. Ακολούθησε η μάχη του Λεβιδίου. Μετά την μάχη του Λεβιδίου ο Σκαλτσάς βρέθηκε στην Κόρινθο όπου ήταν και ο Αρχιμανδρίτης Φλέσας. Από εκεί πήγε στο Άργος όπου πολιορκήθηκε στο μοναστήρι με τους λοιπούς Αργείους και τον Παπά Αρσένη Κρέστη από τον Κεχαγιάμπεη.

288

Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς

289

Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς Ο Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς αγωνιστής του 1821.

ήταν

Έλληνας

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Χίο το 1790. Ανατράφηκε με πολύ επιμέλεια και πήγε στην φημισμένη σχολή του νησιού του, όπου δίδασκε ο περίφημος Αθανάσιος Πάριος. Με την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης είδε τον πατέρα, τον θείο και τον γαμπρό του να κατακρεουργούνται από τους Τούρκους. Συνελήφθηκαν και φυλακίστηκαν μαζί με τους προκρίτους και με τον μητροπολίτη Πλάτωνα, και απαγχονίστηκαν όλοι στις 23 Απριλίου του 1822, κατά την αποτρόπαια και φρικτή άλωση του νησιού. Ο Αμβρόσιος διασώθηκε καταφεύγοντας στην Σύρο και εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη.

Ο Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς από ξυλογραφία του περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1866

Έλαβε μέρος ενεργό στην Ελληνικό αγώνα και συνέφερε και οικονομικά μαζί με τους άλλους Ερμουπολίτες, κάνοντας δωρεές για την προμήθευση των απαραίτητων αγαθών. Υπήρξε μέλος της τελευταίας εθνικής Συνέλευσης. Επιδόθηκε με το εμπόριο και εγκαταστάθηκε ησυχάζοντας στην Αθήνα και τον Πειραιά, όπου απεβίωσε τον Νοέμβριο του 1864.

Πηγές • Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς [1] βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 65862

Γεώργιος Σκλαβοχωρίτης

Γεώργιος Σκλαβοχωρίτης Ο καπετάν Γεώργιος Σκλαβοχωρίτης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία του Μιστρά. Πολέμησε σε όλη την διάρκεια του αγώνα και διακρίθηκε για την γενναιότητά του.

Κωνσταντίνος Σκοντριανός Ο καπετάνιος Κωνσταντίνος Σκοντριανός ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από του Κάψα της επαρχίας Τριπολιτσάς. Και προτού ξεκινήσει η επανάσταση ήταν πολύ δραστήριος και έτρεχε παντού για να προετοιμάσει τον πόλεμο. Με την έναρξη της επαναστάσεως βρέθηκε και πολέμησε με τους Δαραίους, όταν αυτοί ήρθαν από του Δάρα κυνηγώντας τους Κεχαγιάδες τους. Πολέμησε μέχρι το τέλος της πολιορκίας της Τριπολιτσάς, και ανδραγάθησε στην μάζη του Λεβιδίου, όπου έδειξε ότι ήταν παλικάρι.

290

Θεοδωράκης Σουλιμιώτης

Θεοδωράκης Σουλιμιώτης Ο Θεοδωράκης Σουλιμιώτης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Πολέμησε στην μάχη της Πάτρας της 9ης Μαρτίου μαζί με τον Κολοκοτρώνη. Πήγε και στο Μεσολόγγι με τον Κανέλλο Δεληγιάννη.

Αναστάσιος Σπαχής Ο Αναστάσιος Σπαχής ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Διακρίθηκε ως πρώτος αξιωματικός και πολέμησε με τους πιο ένδοξους πυρπολητές. Το 1827 διεύθυνε δικό του πυρπολικό και έκαψε ένα εχθρικό μπρίκι έξω από την Αλεξάνδρεια.

Πηγές • Αναστάσιος Σπαχής [1] - βιογραφικά στοιχεία • Γεώργιος Φωτόπουλος (1871). Ιστορία των κατά θάλασσαν αγωνιστών του Ιερού Ελληνικού Αγώνος του 1821 [1]. Αθήνησι: Τυπογραφείο "Ο Κάδμος" Γ. Μελισταγούς Μακεδόνος. Ανακτήθηκε την 23 Ιουλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 68275

291

Νικόλαος Σπηλιάδης

Νικόλαος Σπηλιάδης Ο Νικόλαος Σπηλιάδης (Τριπολιτσά 1785 – Ναύπλιο 1862) ήταν Φιλικός, πρωτεργάτης και αγωνιστής του αγώνα του 1821, συγγραφέας και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας, πληρεξούσιος στην Δ' και Ε' εθνοσυνέλευση το 1829 και το 1932 αντίστοιχα και Γραμματέας της Επικράτειας στην Κυβέρνηση Καποδίστρια.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Τριπολιτσά και είχε απώτερη καταγωγή από την Ανδρίτσαινα. Η πρώτη του εκπαίδευση ήταν στην Τριπολιτσά και αργότερα στο Άργος με το μοναχό και αργότερα Φιλικό Ησαΐα Καλλαρά. Πριν την επανάσταση είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη (1805-1810) όπου εργαζόταν ως υπάλληλος στον εμπορικό οίκο του Απόστολου Παππά και στη συνέχεια στην Οδησσό (1810-1819) στον εμπορικό οίκο Αλέξανδρου Μαύρου και πάλι στην Κωνσταντινούπολη το 1819. Όσο ήταν στην Οδησσό μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Νικόλαο Σκουφά[1] και είχε δραστηριοποιηθεί για την διάδοση της ιδέας της επανάστασης. Όταν επέστρεψε από την Κωνσταντινούπολη στην πατρίδα του την Τριπολιτσά παρακινούσε τους Έλληνες να επαναστατήσουν. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς έγινε γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας, αργότερα πληρεξούσιος και γραμματέας στη Γ' Εθνοσυνέλευση Ερμιόνης, γραμματέας στη Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας, πληρεξούσιος στη Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους και τη Ε' Εθνοσυνέλευση 1832, μέλος επιτροπής του Πανελληνίου. Στις 5 Φεβρουαρίου 1829 γίνεται Γραμματέας της Επικράτειας (πρωθυπουργός) στην Κυβέρνηση Καποδίστρια[2] . Το 1841 ο Σπηλιάδης ήταν μάρτυρας στην διαθήκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στο Ναύπλιο, όπου αναφέρεται με την ιδιότητα του κτηματία.[3]

Συγγραφικό έργο Το σημαντικότερο έργο του ήταν τα απομνημονεύματα της Ελληνικής επανάστασης (τρεις τόμοι): • Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσι εις την νέαν ελληνικήν ιστορίαν 1821-1843 [4]. Τόμοι Α-Γ. Αθήνησι, τυπ. Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως, 1851, 1853, 1857 Νωρίτερα είχε μεταφράσει από τα γαλλικά δυο βιβλία: • Τα μυστικοσυμβούλια και οι λαοί: Από τα 1814 μέχρι σήμερον, παρά του Κυρίου Μπινιών. Τρίτη έκδοσις αναθεωρηθείσα, επιδιορθωθείσα και αυξηθείσα. Εν Παρισίοις, κατά μήνα Απρίλλιον 1823. Μεταφρασθέν εκ του Γαλλικού ομού με το περί της Ελλάδος υπόμνημα του Κυρίου Σχιατωβριάν, παρά του Ν. Σπηλιάδου. Και εκδοθέν κατά μήνα Φεβρουάριον 1826, φιλοτίμω δαπάνη των φιλομούσων συνδρομητών (έργο του Louis-Pierre-Edouard Bignon (1771-1841)). • Η ηθική εφαρμοσθείσα εις την πολιτικήν δια να χρησιμεύσει εις τας παρατηρήσεις επάνω εις τα ήθη των Γάλλων κατά τον ΙΘ. αιώνα. Παρά του Ε. Ζιούη, μέλους του προς τελείωσιν Τεχνών και επιστημών καταστήματος. Δευτέρα έκδοσις εν Παρισίοις. Τόμος Πρώτος και Δεύτερος 1822, Μεταφρασθέν εκ του Γαλλικού παρα του Ν. Σπηλιάδου και εκδοθέν κατά το ᾳωκη΄ (έργο του Victor Joseph Étienne, επιλεγόμενου και de Jouy (1764-1846)). Τέλος, • Ως ανέκδοτο έργο του εμφανίστηκε το 2010 από οίκο δημοπρασιών και το Réfutation faite par un grec l’an mil huit cent trent huit de l’ouvrage intitulé “De l’état actuel de la Grèce et des moyens d’arriver à sa restauration”, publié par Mr. F. Thiersch l’an 1833. [5], σε χειρόγραφο. Το έργο αφορά απάντηση στο βιβλίο του Ειρηναίου Θείρσιου.

292

Νικόλαος Σπηλιάδης

Βιβλιογραφία • Η ζωή και το έργον του Νικολάου Σπηλιάδου : γραμματέως της Επικρατείας επί Καποδίστρίου (1785-1867), Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος, Αθήνα 1971

Αναφορές [1] Νικόλαος Σκουφάς (http:/ / www. ehw. gr/ blacksea/ Forms/ fLemmaBody. aspx?lemmaid=11150#endNote_5), Βιογραφία, Encyclopaedia of the Hellenic World, ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2010 [2] Σπηλιάδης Νικόλαος (1785–1862) (http:/ / argolikivivliothiki. gr/ 2009/ 04/ 02/ Ï Ï Î·Î»Î¹Î¬Î´Î·Ï -Î½Î¹ÎºÏ Î»Î±Î¿Ï -1785â 1862/ ) Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2010 [3] Η διαθήκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, 3 Μαΐου 1841 (http:/ / argolikivivliothiki. gr/ 2009/ 12/ 17/ Î´Î¹Î±Î¸Î®ÎºÎ·-Ï Î¿Ï -Î¸ÎµÏ Î´Ï Ï Î¿Ï -ÎºÎ¿Î»Î¿ÎºÎ¿Ï Ï Ï Î½Î·/ ), δημοσιευμένη από τον ιστορικό Τάκη Χ. Κανδηλώρο: «Η διαθήκη του Κολοκοτρώνη», Αρκαδική Επετηρίς 2, 1906. [4] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ 3/ 0/ 4/ metadata-06-0000117. tkl [5] http:/ / www. eens. org/ archiv/ Mantatoforos/ Nachrichten/ Christopolulos17-02-10. pdf

Πηγές • Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως (http:// www.archive.org/details/vioipeloponnsin00chrygoog). Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος, Η Θέση του Ιωάννη Καποδίστρια και του Νικόλαου Σπηλιάδη μέσα στην κίνηση Φωτισμού των Ελλήνων (http://www.eens-congress.eu/?main__page=1&main__lang=de& eensCongress_cmd=showPaper&eensCongress_id=117), Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών, Γ΄ συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, Βουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006 • Ο Νικόλαος Σπηλιάδης (1785-1867) μεταξύ Φωτισμού και Διαφωτισμού (http://www.newsociology.gr/ teyxh/pdfs/38.pdf), Παναγιώτης Φ. Χριστόπουλος, Νέα Κοινωνιολογία, τεύχος 38, Άνοιξη 2004, σελ. 120-140 (Ανακοίνωση στο επιστημονικό συνέδριο «Από τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό στον επτανησιακό ριζοσπαστισμό και στο Ελληνικό κράτος, πριν και μετά την Ένωση». Κεφαλλονιά, Ληξούρι, Αργοστόλι, Κουρκουμελάτα, 20-22 Μαΐου 2003)

293

Αδελφοί Σπηλιωτόπουλοι

Αδελφοί Σπηλιωτόπουλοι Οι αδελφοί Σπηλιωτόπουλοι ήταν έμποροι πρωτεργάτες του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πρόκειται για τους Νικόλαο και Σπύρο. Πριν την επανάσταση κατοικούσαν στην Ύδρα και ασχολούνταν με το εμπόριο. Έκαναν και την ιδέα να κατασκευάζουν πυρίτιδα, και γιαυτό είχαν κάνει μύλους στην Δημιτσάνα, όπου κουβαλούσαν τα αναγκαία υλικά. Την δουλειά αυτή είχε αναλάβει ο Σπύρος, ενώ ο Νικολής ήταν συνέταιρος του Αντώνη Οικονόμου Υδραίου, και συντέλεσε πολύ για την επανάσταση του τόπου. Όταν διαλύθηκε αυτή η μικροεπανάσταση της Ύδρας, ο Νικολής πέρασε στο Άργος και συνπολιόρκησε με την γενναία Μπουμπουλίνα και τους υπόλοιπους Σπετσιώτες το Ναύπλιο. Πρώτος αυτός σύστησε την λεγόμενη Καγκελαρία του Άργους. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς ακολούθησε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και από τότε βρίσκονταν όλο στο πλάι του. Κατά την εισβολή του Δράμαλη βρέθηκε με τον Πλαπούτα την ώρα που πολέμαγε στα Φίχτια και το Χαρβάτι και έσπασε το σπαθί του Πλαπούτα. Πέρασε στον Άγιο Γεώργιο και έγινε πολύ χρήσιμος σύμβουλος του Κολοκοτρώνη. Τον δε Σπύρο μετά τη άλωση της Τριπολιτσάς και αργότερα ο Κολοκοτρώνης τον διόρισε υπασπιστή του, και τον είχε μαζί του στην πολιορκία της Πάτρας, όπου πολέμησε σε όλες τις μάχες που έγιναν εκεί. Συνέχισε να υπηρετεί τον Κολοκοτρώνη ως υπασπιστής του και μετά την πτώση του Ναυπλίου.

294

Γεώργιος Σπυρίδων

295

Γεώργιος Σπυρίδων Ο Γεώργιος Σπυρίδων ή Συδέρης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Τρίκαλα Κορινθίας. Ήταν δεξί χέρι του Κιαμίλμπεη, αλλά βρέθηκε στον αγώνα όταν για χάρη της πατρίδας του απαρνήθηκε τον Τούρκο αφέντη του. Έκανε πολλά πριν και μετά την επανάσταση και φάνηκε χρήσιμος. Πέθανε δυστυχισμένος, πάμφτωχος και άστεγος σε ένα ξενοδοχείο της Αθήνας που τρεφόταν από τα απομεινάρια.

Σπυρίδων Σπυρομήλιος Για τον ομώνυμο αξιωματικό της ελληνικής Χωροφυλακής (1864-1930) που διακρίθηκε στο Μακεδονικό Αγώνα και τους Βαλκανικούς Πολέμους δείτε Σπύρος Σπυρομήλιος Ο Σπύρος Σπυρομήλιος (1800-1880), γνωστός απλά και ως Σπυρομήλιος ή Σπύρος Μήλιος, υπήρξε στρατιωτικός, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, πολιτικός, πληρεξούσιος, βουλευτής και πέντε φορές υπουργός Στρατιωτικών, διοικητής της σχολής Ευελπίδων.

Βιογραφία Γεννήθηκε στη Χειμάρρα, στις ακτές της σημερινής νότιας Αλβανίας (Βόρεια Ήπειρος), γόνος στρατιωτικής οικογένειας. Ο πατέρας του ονομαζόταν Μίλιος (Μιχάλης) και η μητέρα του Μαρία, κόρη του Ανδρέα Βάρφη στρατιωτικού στην Νάπολη. Το 1810 πήγε στη Νεάπολη της Ιταλίας, εκεί σπούδασε στρατιωτική τέχνη και έμαθε Ιταλικά, Λατινικά και Γαλλικά. Το 1819 επέστρεψε στην πατρίδα του για να συντάξει την στρατιωτική γεωγραφία της Ηπείρου, με την οποία θα μπορουσε να παρει μέρος σε κάποιο διαγωνισμό για να καταταγεί στον τακτικό στρατό της Νάπολης αλλα κρατήθηκε από τον Αλή Πασά Τεπελενλή, τότε πασά των Ιωαννίνων και της Ηπείρου, ως στρατιωτικός σύμβουλος.

Ο Σπυρίδων Σπυρομήλιος

Σπυρίδων Σπυρομήλιος

Επανάσταση του 1821 Τον Αύγουστο του 1824, μετά τον θάνατο του Αλή Πασά, κατέβηκε μαζί με τους αδελφούς του Νικόλαο και Ζάχο Μήλιο στις επαναστατημένες ελληνικές περιοχέςκαι συγκεκριμένα στο στρατόπεδο του Λιγοβιστίου, του οποίου αρχηγός ήταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Τον Απρίλιο του 1825 βρίσκονταν στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, επικεφαλής σώματος 250 Χειμαρραίων. Τον Σεπτέμβριο ονομάζεται Στρατηγός και τον Ιανουάριο του 1825 στάλθηκε μέλος αντιπροσωπείας στο Ναύπλιο, όπου ζητήθηκε από την διοίκηση του Αγώνα η λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την σωτηρία του Μεσολογγίου. Το Μάρτιο μετά από εντολή του Ανδρέα Μιαούλη ο Σπυρομήλιος πήγε στη Ζάκυνθο όπου προσπάθησε να στείλει αγγλικό πλοίο προς διάσωση της πόλης, αλλά ήταν πια αργά. Έμεινε απλός θεατής του ολοκαυτώματος από κάποιο ύψωμα της περιοχής. Στην συνέχεια μαζί με τον αδερφό του Ζάχο (ο Νικόλαος σκοτώθηκε κατά την έξοδο) συμμετείχε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό τον Γεώργιο Καραϊσκάκη. Το Μάρτιο του 1827 πήρε μέρος στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ως πληρεξούσιος των "αρμάτων". Αργότερα επί Ιωάννη Καποδίστρια έγινε αρχηγός της προσωπικής φρουράς του Δημήτριου Υψηλάντη (1828-1829).

Στρατιωτική και πολιτική δραστηριότητα κατά την Οθωνική περίοδο Με το πέρας της Επανάστασης εγκαταστάθηκε στη Θήβα, όμως επειδή ήταν Καποδιστριακός φυλακίστηκε 9 για μήνες στο Παλαμήδι. Αργότερα, παρέμεινε στο στράτευμα και χρημάτισε και Διοικητής της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (1840-1844). Το 1843 συμμετείχε στην Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, για την ανακήρυξη Συντάγματος. Στην αρχή θεωρήθηκε αντιοθωνικός και εξορίστηκε. Όμως γρήγορα απέκτησε την εμπιστοσύνη του Όθωνα και ανέλαβε το υπουργείο Στρατιωτικών (1850-1853) στην • Κυβέρνηση Αντωνίου Κριεζή 1849 Ως υπουργός υποστήριξε την εξέγερση των αλύτρωτων Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά την διάρκεια του Κριμαϊκού Πόλεμου. Η ανάμειξη του Σπυρομήλιου στα εξέγερση της υπό Τουρκικής κυριαρχίας Ηπείρου το 1854, είχε σαν αποτέλεσμα να διωχθεί από την ελληνική πολιτική ηγεσία και να τεθεί σε διαθεσιμότητα στο στράτευμα. Στα επόμενα χρόνια, ενώ αποσύρθηκε από την στρατιωτική δράση διατέλεσε ξανά 4 φορές υπουργός Στρατιωτικών: • • • •

Κυβέρνηση Αθανασίου Μιαούλη 1857 Κυβέρνηση Ιωάννη Κολοκοτρώνη 1862 Κυβέρνηση Αριστείδη Μωραϊτίνη 1867 Κυβέρνηση Δημητρίου Βούλγαρη 1868

Ονομάστηκε επίσης σύμβουλος Επικρατείας (1865), και πρόεδρος της Βουλής (1872) Τα ιστορικά γεγονότα που έζησε, σε όλες τις φάσεις της ζωής του, τα κατέγραψε στα Απομνημονεύματά του, που εκδόθηκαν το 1926, μαζί με σχετική βιογραφία του.

296

Σπυρίδων Σπυρομήλιος

297

Πηγές • Σπύρος Σπυρομήλιος [1] - βιογραφικά στοιχεία • Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, εκδοτική Αθηνών, τόμοι: ΙΒ', ΙΓ'. • Στρατηγού Σπυρομήλιου Απομνημονευματα, Εκδόσεις Βεργίνα, 1996.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 64269

Στάικος Σταϊκόπουλος Ο Στάικος Σταϊκόπουλος (1799-1835) ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στη Ζάτουνα της Γορτυνίας και από νωρίς ασχολήθηκε με το εμπόριο δερμάτων. Στην Ύδρα, όπου είχε μεταβεί το 1818, μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Νικόλαο Σπηλιωτόπουλο. Το 1821 με την έναρξη της επανάστασης σύστησε δικό του στρατιωτικό σώμα και από την Ύδρα πέρασε στο Άργος. Αμέσως οργάνωσε την πολιορκία του Ναυπλίου και γρήγορα μετατράπηκε σε έναν από τους πρωταγωνιστές αυτής. Τελικά στις 29 Νοεμβρίου του 1822 μαζί με τον Δημήτριο Μοσχονησιώτη κατέλαβε το Παλαμήδι, πράξη για την οποία έμεινε γνωστός στην ιστορία. Ύστερα από αυτό προβιβάσθηκε από χιλίαρχος σε στρατηγός[1] . Στη συνέχεια του ανατέθηκε η πολιορκία του κάστρου της Κορίνθου όπου έληξε με την κατάληψη του. Ήταν ο πρώτος που αντιμετώπισε τον Ιμπραήμ Πασά με αποτέλεσμα να συλλάβει και να στείλει στο Ναύπλιο αιχμάλωτους 30 στρατιώτες του. Έλαβε μέρος στην Β΄ εθνοσυνέλευση του Άστρους[2] . Με την έλευση του Όθωνα παρέμεινε στον στρατό αλλά φυλακίστηκε επειδή τάχθηκε εναντίον τους.

Στάικος Σταϊκόπουλος

Απεβίωσε στις 21 Φεβρουαρίου του 1835, ημέρα αποφυλάκισης του, στις φυλακές Λεονάρδου στο Ναύπλιο από τα τραύματα και τις κακουχίες του πολέμου και ενταφιάστηκε στο παλαιό νεκροταφείο της πόλης. Σήμερα ο δήμος Ναυπλίου έχει δημιουργήσει προς τιμήν του το πάρκο Σταϊκόπουλου ενώ κάθε χρόνο στις 29 Νοεμβρίου πραγματοποιείται τιμητική εκδήλωση. Τέλος αξίζει να σημειωθεί οτι η Ζάτουνα, τόπος γέννησής του, και το Ναύπλιο, τόπος θανάτου του, έχουν αδελφοποιηθεί προς τιμήν του. Ήταν παντρεμένος με την Κατερίνα Δημητρακοπούλου και είχε μια κόρη την Ζαχαρούλα.

Στάικος Σταϊκόπουλος

Αναφορές [1] Στάϊκος Παν. Σταϊκόπουλος Ο Ζατουνίτης ΗΡΩΑΣ του 1821 (http:/ / www. dimitsana. gr/ gr/ horia/ staikos. php), Δήμος Δημητσάνας [2] Στάικος Σταϊκόπουλος (http:/ / arcadia. ceid. upatras. gr/ arkadia/ arcadia-hist/ pers/ staikopoulos. htm)

Άγγελος Στάικος Ο Άγγελος Στάικος (1808 - 22 Φεβρουαρίου 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και στρατιωτικός της Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Ζατούνη της Γορτυνίας το 1808. Δεκατετραετής (1823) ακολούθησε τον πατέρα του, αντιστράτηγο Αθανάσιο Σταϊκόπουλο, και τον θείο του και πορθητή του Παλαμηδιού στρατηγό Σ. Σταϊκόπουλο σε όλες τις μάχες και στην έφοδο κατά του φρουρίου του Ακροκορίνθου. Το 1828 μπήκε σε πολεμική σχολή, και όταν την τέλειωσε κατατάχτηκε στο στρατό. Υπηρέτησε δέκα τέσσερα χρόνια και διακρίθηκε ως άνδρας του καθήκοντος. Αποσύρθηκε το 1861 με τον βαθμό του ταγματάρχη. Η πολιτεία τον ξέχασε οικτρά και πέθανε σχεδόν λησμονημένος στην Αθήνα τις 22 Φεβρουαρίου 1884.

Στάμος Στάικος Ο Στάμος Στάικος ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός.

Βιογραφία Καταγόταν από οικογένεια πολιτικών και αγωνιστών του 1821 που προεπαναστατικά είχε αναδείξει πολλούς κοτζαμπάσηδες (προεστούς), όπως και μετά την επανάσταση πολλούς πολιτικούς. Ο ίδιος πήρε μέρος σε πολλές μάχες κυρίως στη Στερεά Ελλάδα μαζί με τον ξάδελφο του και οπλαρχηγό Γιάννη. Χρημάτισε πληρεξούσιος της επαρχίας Βραχωρίου στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους το 1823, στην Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους το 1829, και μέλος τού Βουλευτικού [1] .

Παραπομπές [1] Στάμος Στάικος (http:/ / www. kosmasaitolos-atlas. gr/ prosopikotites/ ss/ staikos-stamos. html) Άτλας προσωπικοτήτων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, Σύλλογος Αιτωοακαρνάνων Περιστερίου «Κοσμάς ο Αιτωλός»

298

Ανδρέας Σταματάρας

Ανδρέας Σταματάρας Ο Ανδρέας Σταματάρας ήταν περίφημος αγωνιστής και ναυμάχος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Ψαρά. Από νωρίς μπήκε στη θάλασσα και με την τόλμη του αλλά και τον ατίθασο χαρακτήρα του πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε επικίνδυνο καραβοκύρη - πειρατή. Με το ξέσπασμα της Επανάστασης βρέθηκε από τους πρώτους στον μεγάλο Αγώνα, παραμένοντας όμως ανένταχτος στους μεγάλους ελληνικούς στόλους, προκειμένου να επιδείξει όλο το μένος της δραστηριότητάς του προσβάλλοντας κατ΄ επανάληψη τις ακτές της Τουρκίας. Ήταν κυβερνήτης ενός μύστικου με 18 άνδρες πλήρωμα με το οποίο είχε καταστεί ο φόβος και ο τρόμος ιδιαίτερα στις έναντι της Δωδεκανήσου τουρκικές ακτές. Το 1823 μετά από κάποια από τις πολλές επιδρομές του, όταν κατέπλευσε στον λιμένα Λακί της Λέρου βρέθηκε αντιμέτωπος με μια αυστριακή ημιολία υπό τους καταιγιστικούς κανονιοβολισμούς της οποίας το σκάφος του Α. Σταματάρα καταστράφηκε και βυθίστηκε ενώ ο ίδιος και το πλήρωμά του πέφτοντας στη θάλασσα για να σωθούν τελικά συνελήφθηκαν όλοι αιχμάλωτοι από τους Αυστριακούς. Οι Αυστριακοί βλέποντας τον ατίθασο χαρακτήρα των ναυαγών αυτών που ήταν επικίνδυνοι ακόμα και ως αιχμάλωτοι τους παρέδωσαν όλους στη τουρκική φρουρά της Λέρου. Οι Τούρκοι της Λέρου στη συνέχεια παρέδωσαν τον Σταματάρα και το τσούρμο του δέσμιους σε διερχόμενη τούρκικη πολεμική σακολέβα που κατευθύνονταν στη Κωνσταντινούπολη για την εκεί θανάτωσή τους. Κατά τη διαδρομή όμως ο Σταματάρας και το πλήρωμά του που είχαν ριχτεί στο αμπάρι κατάφεραν ν΄ απελευθερωθούν από τα δεσμά τους και ανεβαίνοντας τη νύκτα στο κατάστρωμα κατέλαβαν το σκάφος αφού προηγουμένως σκότωσαν όλο το πλήρωμα. Επειδή το σκάφος αυτό είχε κάποιο οπλισμό ο Σταματάρας αποφάσισε στη συνέχεια να γυρίσει πίσω στη Λέρο και να εκδικηθεί την αυστριακή ημιολία. Όταν όμως κατέπλευσε διαπίστωσε ότι αυτή είχε ήδη φύγει. Ο Ανδρέας Σταματάρας έπειτα απ΄ αυτό το γεγονός αλλά υπερήφανος για τη σακολέβα που είχε αποκτήσει, ενώθηκε με το στόλο του Παπανικολή κατανέμοντας το πλήρωμά του και σε διάφορα άλλα πλοία του Αγώνα.

Πηγές • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.17ος, σελ.210.

299

Ζαφείριος Σταματιάδης

Ζαφείριος Σταματιάδης Ο ιερέας παπα-Ζαφείριος Σταματιάδης ήταν αγωνιστής της Μακεδονίας στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, γεννημένος στο Σέχοβο (Ειδομένη) Παιονίας του νομού Κιλκίς. Υπήρξε πρωτεργάτης του ξεσηκωμού της γενέτειράς του.

Βιογραφία Γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στο Σέχοβο (Ειδομένη) Παιονίας του νομού Κιλκίς. Με την έναρξη της επανάστασης στρατολογήθηκε στα σώματα της γειτονικής Γευγελής που επέφεραν μεγάλες απώλειες στα Οθωμανικά στρατεύματα που έσπευσαν στην περιοχή. Μετά την καταστολή της εξέγερσης από τους Οθωμανούς και την καταστροφή του Σεχόβου (Ειδομένης), έσπευσε στον Όλυμπο ώστε να καταταχθεί στο σώμα του Μήτρου Λιακόπουλου που ξεκινούσε τότε για τη Χαλκιδική. Εκεί, τον Ιούλιο του 1821 συμμετείχε σε πολλές μάχες κατά των Τούρκων. Τον ίδιο μήνα έσπευσε και ο γενικός στρατηγός των Ολυμπιακών στρατευμάτων Διαμαντής Νικολάου. Ο Γεώργιος Σταματιάδης συμμετείχε σε όλες τις εκστρατευτικές επιχειρήσεις του Διαμαντή Νικολάου σε Νάουσα, Κολινδρό, Καστανιά, Σκιάθο, Σκόπελο και Εύβοια. Συνέχισε τον αγώνα έως το 1823, χρονιά που ο Διαμαντής Νικολάου αποσύρθηκε στη Σκόπελο. Στη συνέχεια επέστρεψε στο κατεστραμμένο ήδη Σέχοβο, όπου χειροτονήθηκε ιερέας, τηρώντας την οικογενειακή παράδοση και εντρύφησε στην αναδιοργάνωση του χωριού. Γιος του ήταν ο Μακεδονομάχος, παπα-Γεώργιος Σταματιάδης και εγγονός του, ο Μακεδονομάχος και δάσκαλος παπα-Ζαφείριος Σταματιάδης Παπαζαφειρίου.

Πηγές • Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σελ. 93

300

Νικόλαος Σταματόπουλος

Νικόλαος Σταματόπουλος Ο Νικόλαος Σταματόπουλος (; - 14 Ιουλίου 1884) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στο Λεωνίδο από ευϋπόληπτους γονείς. Με την έναρξη της επανάστασης άρπαξε τα όπλα και συγκεντρώνοντας υπό τις οδηγίες του άλλους εκατό πήρε μέρος σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο. Διακρίθηκε ιδίως στις Πολιορκίες και την άλωση της Μονεμβασίας και της Τρίπολης. Κέρδισε την αγάπη και την υπόληψη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του στρατηγού της Σπάρτης Γ. Γιατράκου. Μετά την επανάσταση εγκαταστάθηκε στο εξωτερικό και ασχολήθηκε με το εμπόριο. Πήγε στην Ιμβραΐλα και μετά από πολλά χρόνια έγινε ένας από τους πρώτους Έλληνες βιομήχανους. Πέθανε στην Αθήνα στις 14 Ιουλίου 1884.

Αντώνιος Τσούνης Ο Αντώνης Τσούνης ήταν πρωτεργάτης του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Δροβολοβό των Καλαβρύτων. Υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας σε βαθμό αποστόλου και εστάλη από τον Καποδίστρια και τον Αλέξανδρο Υψηλάντη σε αποστολές της εμπιστοσύνης για την προετοιμασία της Επανάστασης σε διάφορα μέρη, κυρίως στην Οδυσσό και Βασαραβία. Ήξερε τους Έλληνες και ενεργούσε υπέρ της επαναστατικής ιδέας. Στην Οδυσσό συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Αμβρόσιο, ο οποίος τον έκανε γνωστό και του άνοιξε πολλές πόρτες. Επιστρέφοντας στην Πελοπόννησο έλαβε ενεργητικό μέρος στα πολιτικά πράγματα και τιμήθηκε για την αρετή του.

301

Ιωάννης Στρατηγόπουλος

Ιωάννης Στρατηγόπουλος Ο Ιωάννης Στρατηγόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Λαγκάδια της επαρχίας Καρύταινας. Έμεινε στην Ύδρα και πήρε μέρος στην εκεί γινόμενη στάση του Αντωνίου Οικονόμου κατά των αρχόντων. Αργότερα ήρθε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς όπου πολέμησε. Ύστερα από τις μάχες εναντίον του Δράμαλη έγινε υπασπιστής του Δημήτρη Πλαπούτα.

Ιωάννης Στρίγκος Ο Ιωάννης Στρίγκος (1790 - 1875) ήταν αγωνιστής του '21.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Κρανίδι Ερμιόνης και ήταν γιος του Νικόλαου Στρίγκου. Με την έναρξη της επανάστασης συγκρότησε δικό του στρατιωτικό σώμα συμμετέχοντας στην πολιορκία της Τριπολιτσάς υπο τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, του οποίου ήταν και προσωπικός φίλος. Επίσης έλαβε μέρος και στην πολιορκία του Ναυπλίου, στην μάχη των Δερβενακίων καθώς και σε διάφορες μάχες υπό τον Μακρυγιάννη. Για την προσφορά του στον αγώνα του δόθηκε το αξίωμα του χιλιάρχου. Γιος του ήταν ο Κωνσταντίνος Στρίγκος και εγγονός του ο πολιτικός και επιχειρηματίας Γεώργιος Στρίγκος.

302

Γεώργιος Συράκος

Γεώργιος Συράκος Ο Γεώργιος Συράκος ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Ήταν κλέφτης και επιφανής καπετάνιος. Ανδραγάθησε πολύ σε διάφορες μάχες. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης τον εκτιμούσε πολύ για την παλικαριά του.

Δημήτριος Σφήκας Ο Δημήτριος Σφήκας ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821.Ανήκε σε γνωστή οικογένεια της Στεμνίτσας,η οποία αναφέρεται για πρώτη φορά σε συμβολαιογραφικά έγγραφα των αρχών του ΙΗ΄ αιώνα. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματά του,τα οποία ονομάζονται "Αναμνήσεις",πριν την Επανάσταση του 1821 είχε διατελέσει διοικητικός υπάλληλος στη Βεσσαραβία,μαζί με τον Στεμνιτσιώτη εξάδελφό του Ηλία Μίγκλερη,μαζί με τον οποίο πολέμησε στο κίνημα στη Δακία. Ο Δημήτριος Σφήκας πολέμησε στην επανάσταση στη Μολδοβλαχία ως εκατόνταρχος και επικεφαλής πλαγιοφυλακής 50 ιππέων.Πήρε μέρος στη μεγάλης σημασίας Μάχη του Σκουλενίου στις 17 Ιουνίου του 1821 καθώς και σε πολλές άλλες πολεμικές επιχειρήσεις στη Μολδαβία. Στη μάχη στο Σκουλένι τραυματίστηκε και μεταφέρθηκε σε ρωσικό έδαφος,όπου έτυχε περίθαλψης από τους διορισμένους από τον Υψηλάντη εφόρους του Ιασίου, οι οποίοι πολύ πριν από τη μάχη είχαν καταφύγει σε ρωσικό έδαφος. Ακολούθησε τον Φώτιο Ηλιάδη (πέθ. 1836),έμπορο από τη Δημητσάνα και μυημένο στη Φιλική Εταιρεία και διεκπεραιώθηκε μέσω Ρωσίας και Γερμανίας στο Λονδίνο,όπου έτυχε τις περιποιήσεις από κάποιον Γιαννίμπα από το Βαλτεσινίκο της Γορτυνίας,ο οποίος ήταν από καιρό εγκατεστημένος στην Αγγλία και παρείχε κάθε δυνατή περίθαλψη σε φυγάδες Έλληνες.Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος επέστρεψε στον τόπο της γέννησής του, όπου και πέθανε. Οι " Αναμνήσεις των εν Δακία γεγονότων του 1821" του Δημητρίου Σφήκα, που γράφτηκαν μετά το 1835, αποτελούν πολύτιμες πηγές και έχουν ιστορική αξία,αφού παρέχουν από πρώτο χέρι πληροφορίες για τις πολεμικές επιχειρήσεις,τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές για τη Μάχη του Σκουλενίου και το άδοξο και ατυχές κίνημα στη Δακία.

303

Δημήτριος Σφήκας

Πηγές • • • •

Ιωάν. Φιλήμων, Ιστορικόν Δοκίμιον περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, τομ. Δ', σελ. 94 & 419, 1859-61. Δημήτριος Σφήκας, Αναμνήσεις περί των εν Δακία γεγονότων του 1821 Νίκος Α. Βέης, Δημητρίου Σφήκα, Αναμνήσεις περί των εν Δακία γεγονότων του 1821. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. (1975), τόμ. ΙΒ', σελ. 59, 62.

Γεώργιος Σφήκας Ο Γεώργιος Σφήκας ήταν αγωνιστής της επανάστασης του 1821 από τον ¨Αγιο Πέτρο Κυνουρίας [Κυνουρία]]. Συμπολεμιστής του Γιαννάκη Κολοκοτρώνη και συνδιοικητής αποσπάσματος μαζί με τον εκατόνταρχο Σαχίνη, ο Γεώργιος Σφήκας πήρε μέρος στις υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη επιχειρήσεις της Μολδοβλαχίας. Ο Γεώργιος Σφήκας πολέμησε στη μάχη της Μονής Νοτσέτου στη Βλαχία (27-28 Μαίου 1821). Στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Νοτσέτο, στο δρόμο προς το Βουκουρέστι, που αποτελούσε σημαντική οχυρή θέση για τους¨Έλληνες, είχαν οχυρωθεί ο Γεώργιος Σφήκας μαζί με τον Σαχίνη, αναμένοντας τις ισχυρές τουρκικές δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη Χατζή Καρά Αχμέτ. Ο Γεώργιος Σφήκας και ο Σαχίνης πρόβαλαν ισχυρή αντίσταση. Έτρεψαν σε φυγή τους Τούρκους και τους προξένησαν σημαντικές απώλειες. Ο Κολοκοτρώνης, όπως κι ο Γεώργιος Σφήκας και ο Σαχίνης, διαπιστώνοντας ότι είναι επικίνδυνα εκτεθειμένοι απέναντι στις πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη και μην ελπίζοντας σε κάποια βοήθεια, ενώ είχαν εξαντληθεί και τα πυρομαχικά τους, αποχώρησαν μέσα στη νύχτα από τη Μονή Νοτσέτου.

Πηγές • • • • • •

Ιωάν. Φιλήμων 'Ημερολόγιον των κατά την Βλαχίαν' Ιωαν. Φιλήμων 'Ιστορικόν Δοκίμιον της 'Ελληνικής 'Επαναστάσεως', τομ. Β, σελ. 174-175. Σπ. Τρικούπης " Ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως", τομ. Α', σελ. 96. Διον. Α. Κόκκινος 'Η Έλληνική 'Επανάστασις', 'Εκτη 'Εκδοση (1974), Τόμος Α, σελ. 142-144. Νίκος Α. Βέης " Δημητρίου Σφήκα, Αναμνήσεις των εν Δακία γεγονίτων του 1821". Εκδοτική Αθηνών 'Ιστορία του 'Ελληνικού 'Εθνους' 1975, Τόμος ΙΒ΄, σελ. 51.

304

Ιωάννης Σωμάκης

Ιωάννης Σωμάκης Ο Ιωάννης Σωμάκης (1794-1854) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε το 1794 στο Χαλκί της Ηπείρου. Πήρε μέρος στους αγώνες του 1821. Αργότερα έγινε Πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Διετέλεσε Σύμβουλος και μέλος του επιστημονικού Συλλόγου της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Απεβίωσε το 1854.

Νικόλαος Ταμπακόπουλος Ο Νικόλαος Ταμπακόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την Βυτίνα της επαρχίας Καρύταινας. Υπηρέτησε ως στρατιώτης και πολιτικός. Έγινε μέλος της Εφορείας των Τρικόρφων επί της προεδρίας του Κανέλλου Δεληγιάννη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και ιδίως στην μάχη του Δερβενακίου κατά του Δράμαλη. Σκοτώθηκε στην ατυχή μάχη των Τρικόρφων επί του Ιμβραήμ Πασά.

305

Γεώργιος Τερτσέτης

Γεώργιος Τερτσέτης Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874) ήταν αγωνιστής του Εικοσιένα, ιστορικός, πολιτικός, συγγραφέας, ποιητής, φιλόσοφος, απομνημονευματογράφος και νομικός. Είχε διοριστεί αρχειοφύλακας στη βιβλιοθήκη της Βουλής στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος, θέση που κράτησε μέχρι το θάνατό του.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο από πατέρα καθολικό και μητέρα ορθόδοξη, που άρχισαν να καβγαδίζουν αν το γιο τους θα τον είχε θρησκευτικό υπήκοο ο Πάπας ή ο Πατριάρχης. Ο πατέρας του τον βάφτισε καθολικό, μα η μητέρα τον βούτηξε κρυφά στην ορθόδοξη κολυμπήθρα. Σαν το έμαθε ο πατέρας τον ξαναβάφτισε για τρίτη φορά καθολικό. Όταν μεγάλωσε ο Τερτσέτης προτίμησε το ορθόδοξο βάφτισμα. Η οικογένειά του είχε σημαντικό όνομα στον τόπο του, όμως δεν ήταν από τις ντόπιες αρχοντικές οικογένειες της Ζακύνθου και τον λογάριαζαν για ποπολάρο. Στα παιδικά του χρόνια πήγε στο ίδιο σχολείο με τα δύο μεγαλύτερα παιδιά του Θ. Κολοκοτρώνη, τον Πάνο και τον Γενναίο. Το 1816, έφυγε για την Ιταλία, όπου σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα νομικά καθώς και λατινική - ιταλική φιλολογία. Επέστρεψε στο νησί του το 1820 μετά το πέρας των σπουδών του. Με την έκρηξη της επανάστασης ο Τερτσέτης βρέθηκε στο Μοριά με πολλούς άλλους συμπατριώτες του. Ασθενικής όμως κράσης, δεν άντεξε τις κακουχίες και αρρώστησε. Μεταφέρθηκε στο μικρό νησί Κάλαμο και στη συνέχεια πίσω στη Ζάκυνθο. Στη Ζάκυνθο δέθηκε με αδελφική φιλία με το Δ. Σολωμό. Σ' αυτόν χρωστάμε τον περίφημο «Διάλογο» για την γλώσσα του εθνικού μας ποιητή, όπως το μόνο αντίγραφο που σώθηκε βρέθηκε στα χέρια του. Παρόλο που δεινοπάθησε την πρώτη φορά που κατέβηκε να αγωνιστεί, τον ξαναβρίσκουμε στη πρώτη γραμμή, όταν ο Ι. Καποδίστριας ελευθέρωνε τη Ρούμελη. Το 1832-1833 διετέλεσε καθηγητής της γενικής και της Ελληνικής ιστορίας στο Κεντρικό Πολεμικό Σχολείο του Ναυπλίου. Με την έλευση της Αντιβασιλείας σχετίστηκε τόσο με τον Μαιζόν όσο και με τον πρόεδρό της Άρμανσπεργκ, που μάθαινε ελληνικά στις κόρες του. Το 1832 διορίστηκε από την Αντιβασιλεία μέλος του πενταμελούς δικαστηρίου του Ναυπλίου που δίκαζε τους Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα κ.α. Ο Τερτσέτης τότε μαζί με τον Πολυζωίδη γνωρίζοντας πολύ καλά την αθωότητα των κατηγορουμένων αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση καταδίκης τους σε θάνατο δια αποκεφαλισμού για εσχάτη προδοσία. Η κίνησή τους αυτή προκάλεσε την οριστική τους παύση, την φυλάκιση και την άγρια κακοποίηση τους. Το 1864 εξελέγη αντιπρόσωπος της Ζακύνθου στη Βουλή. Πέθανε στις 15 Απριλίου 1874 στην Αθήνα.

Συγγράμματα Έργα του ήταν: • • • •

Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη Απομνημονεύματα Νικηταρά του τουρκοφάγου Μεταξύ ονείρων και οραμάτων Άνδρας τον άνδρα ν' αγαπά

306

Γεώργιος Τερτσέτης

Αναφορές 1. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ, Δημήτρης Φωτιάδης,Εκδοτικός Οίκος Σ.Ι.ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ,Αθήνα,1987 2. Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.

Βασιλική Τζαβέλα Η Βασιλική Τζαβέλα ήταν αγωνίστρια του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Ήταν γυναίκα του Κίτσου Τζαβέλα. Έζησε από κοντά την πολιορκία του Μεσολογγίου και πήρε μέρος στις μάχες. Άοπλη εξήλθε μαζί με τους άλλους και πολέμησε με το πρωτότοκο παιδί της, τον Δημήτρη στον ώμο και έγκυος. Μέσα στην μάχη της έπεσε το παιδί νήπιο δέκα μηνών και το πιάσαν οι Τούρκοι αιχμάλωτο, για να το ανταλλάξουν αργότερα έναντι σαράντα Τούρκων. Μετά την έξοδο η Βασιλική παντρεύτηκε τον Κίτσο στο Ναύπλιο. Τον ακολούθησε πιστά σε όλες τις μάχες και τις περιπέτειες του βίου του. Μετά τον θάνατο του συζύγου της η Βασιλική εγκαταστάθηκε σε μια χωριάτικη καλύβα στην Κηφισιά. Έζησε βίο εγκρατή, διαθέτοντας αφειδώς το υστέρημά της για την βοήθεια των φτωχών και των πεινασμένων. Ήταν μια από τις τελευταίες εκπροσώπους της μεγάλης εκείνης γενιάς των ηρωϊκών γυναικών της επανάστασης του 1821. Απεβίωσε στην Κηφισιά στις αρχές Απριλίου 1882.

Πηγές • Γ. Δρουγολίνος, επιμ. (13 Απριλίου 1882). Έσπερος, Τομ. 1, Έτος Α', τεύχ. 23 [1]. Λειψία. Ανακτήθηκε την 28 Μαΐου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pc-3. lib. uoi. gr:8080/ jspui/ handle/ 123456789/ HASH010f1344b5a384a8f524b00f

307

Ζυγούρης Τζαβέλας

Ζυγούρης Τζαβέλας Ο Ζυγούρης Τζαβέλας (Σούλι ; - Καρπενήσι Ευρυτανίας, Αύγουστος 1823) ήταν Έλληνας ήρωας της Επανάστασης του 1821. Ήταν τριτότοκος γιος του Λάμπρου Τζαβέλα και της Μόσχως, αδελφός του Φώτου και του Κίτσου.

Βιογραφία Όταν το Σούλι έπεσε στα χέρια του Τουρκαλβανού Αλί Πασά, ο Ζυγούρης, όπως κι όλοι οι Σουλιώτες, διασκορπίστηκαν. Οι Τζαβελαίοι μαζί με πολλές ακόμη φάρες κατέφυγαν στην Κέρκυρα. Εκεί, ο Ζυγούρης υπηρέτησε ως εκατόνταρχος του Ρωσικού Στρατού, που κατείχε τότε το νησί. Έμεινε εκεί ως το 1820. Όταν η Υψηλή Πύλη κατάλαβε τα σχέδια του Αλί για την αυτονομία της ηγεμονίας του, ξεκίνησε πόλεμο μαζί του. Ο Πασάς των Ιωαννίνων, προκειμένου να προσεταιριστεί τους Σουλιώτες, οι οποίοι ήταν άξιοι πολεμιστές και θρύλος για τα κατορθώματά τους[1] , παραχώρησε στο Ζυγούρη το πασαλίκι της Χασιάς. Σημειωτέον ότι ο Τζαβέλας, κράτησε το πασαλίκι αυτό ως τις παραμονές της Επαναστάσεως[2] . Πολέμησε στην Ήπειρο εναντίον Τούρκων κι Αλβανών[3] και γύρω στα 1823 βρισκόταν στο Μεσολόγγι, όπου έλαβε τον τίτλο του "Στρατηγού", από τους Επαναστάτες Έλληνες. Συμπολέμησε με τον Μάρκο Μπότσαρη στο Κεφαλόβρυσο της Ευρυτανίας και μετά το θάνατο του δεύτερου, αναγνωρίστηκε αρχηγός της στρατιάς που θ' αντιμετώπιζε τους Τουρκαλβανούς[4] . Ανέλαβε την άμυνα στο όρος Καλιακούδα, νότια του Καρπενησίου. Στη μάχη που δόθηκε μεταξύ Σουλιωτών, Πελοποννησίων και Ηπειρωτών, οι Έλληνες περικυκλώθηκαν κι ο Ζυγούρης Τζαβέλας σκοτώθηκε σε μάχη σώμα με σώμα.

Υποσημειώσεις [1] [2] [3] [4]

"Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός, τόμος Α' Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Ζυγούρης), σελ. 148 "Ελλήνων Τόποι, 10.000 χρόνια Ιστορίας", Πατριδογνωσία, τόμος 10ος "Ελλήνων Τόποι, 10.000 χρόνια Ιστορίας", Πατριδογνωσία, τόμος 10ος

Πηγές • Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Ζυγούρης) • "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός • "Ελλήνων Τόποι, 10.000 χρόνια Ιστορίας", Πατριδογνωσία

308

Κίτσος Τζαβέλας

309

Κίτσος Τζαβέλας Κίτσος Τζαβέλας

Ο Κίτσος Τζαβέλας

Πρωθυπουργός της Ελλάδας Θητεία 5 Σεπτεμβρίου 1847 – 8 Μαρτίου 1848 Προκάτοχος Ιωάννης Κωλέττης Διάδοχος

Γεώργιος Κουντουριώτης

Προσωπικά στοιχεία Γέννηση

1800 Σούλι

Θάνατος

1855 (55 ετών) Αθήνα

Εθνικότητα Ελληνική Θρησκεία

Ορθόδοξος

O Κίτσος Τζαβέλας ή Τσαβέλλας (Σούλι 1800- Αθήνα 1855) ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του '21 από το Σούλι της Ηπείρου και μετέπειτα στρατηγός, υπουργός και πρωθυπουργός.

Βιογραφία Ήταν δευτερότοκος γιος του Φώτου Τζαβέλα και εγγονός του Λάμπρου Τζαβέλα και της Μόσχως. Γεννήθηκε στο Σούλι, μεγάλωσε στην Κέρκυρα και το 1820 γύρισε μαζί με τους Σουλιώτες στην πατρίδα τους, όπου ανακηρύχτηκε καπετάνιος - αρχηγός, σε ηλικία μόλις 19 χρονών. Μετά την ήττα και τον θάνατο του Αλή Πασά, πήγε στην Πίζα της Ιταλίας για να συνεννοηθεί με τους Φιλικούς για την Επανάσταση. Το 1822 γύρισε και πήρε μέρος ως αρχηγός 35 Σουλιωτών, μαζί με το Μάρκο Μπότσαρη, στην Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγιού το φθινόπωρο του 1822 και στις μάχη του Κεφαλόβρυσου το 1823. Πήρε μέρος καί στη Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγιού το 1823. Συνεργάστηκε με τον Καραϊσκάκη στη νίκη της Άμπλιανης το 1824. Πολέμησε στο Δίστομο και στο Κρεμμύδι της Πύλου. Διέσπασε τα στρατεύματα του Κιουταχή τον Ιούνιο του 1825 στο Μεσολόγγι και μπήκε στην πόλη. Κατά την ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών αρχηγός 2.500 ανθρώπων έσπασε τις γραμμές των Τούρκων και

Κίτσος Τζαβέλας πήγε στα Σάλωνα (Άμφισσα) με 1.300 άνδρες. Πήρε μέρος μαζί με τον Καραϊσκάκη στις μάχες τις Αττικής και, μετά το θάνατο του δεύτερου, ανατέθηκε σ' αυτόν η αρχιστρατηγία, προσωρινά. Ο Καποδίστριας τον έκανε χιλίαρχο, αναθέτοντάς του μάλιστα να καθαρίσει την Στερεά Ελλάδα από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους [1] [2] . Μαζί με τον Κολοκοτρώνη, στα χρόνια της Αντιβασιλείας, ρίχτηκε στη φυλακή, διότι υπήρξε μέλος της ρωσόφιλης μερίδας [3] . Ο Όθωνας τον έκανε υποστράτηγο κι αργότερα αντιστράτηγο και υπασπιστή του. Το 1844 αναδείχτηκε Υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Κωλέττη, το 1847-1848 πρωθυπουργός (Κυβέρνηση Κίτσου Τζαβέλλα 1847) και το 1849 Υπουργός των Στρατιωτικών πάλι. Το 1854, όταν στην Ελλάδα ξέσπασε το Απελευθερωτικό Κίνημα των Αλύτρωτων περιοχών, μαζί με άλλους Σουλιώτες αξιωματικούς ανέλαβε την ηγεσία των επιχειρήσεων στην Ήπειρο. Μετά την αποτυχία του εγχειρήματος, αποσύρθηκε. Πέθανε στις 9 Μαρτίου 1855 στην Αθήνα.

Παραπομπές [1] Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος), σελ.148 [2] "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός, τόμος Α' [3] Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος), σελ.148

Πηγές • Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος) • "Ελλήνων Τόποι, 10.000 χρόνια Ιστορίας", Πατριδογνωσία • "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι • Λόγος επιτάφιος εις τον αντιστράτηγον Κίτζον Τζαβέλλαν (http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager. php?filename=/var/www/tkl-portal-neo//metadata/e/3/9/attached-metadata-39-0000063/78334.pdf& lang=en&pageno=1&pagestart=1&width=393.12 pts&height=593.28 pts&maxpage=16) υπό του αρχιεπισκόπου Πατρών και Ηλείας Μισαήλ (pdf)

Το άρθρο βασίστηκε αρχικά σε αντίστοιχο άρθρο της Live-Pedia. ( ιστορικό (http:/ / www. livepedia. gr/ index. php?title=Τζαβελαίοι& action=history)). Η εισαγωγή έγινε πριν την 1 Νοεμβρίου 2008, συνεπώς ισχύει η διπλή αδειοδότηση υπό την άδεια CC-BY-SA 3.0 (http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ ) και την GFDL (http:/ / www. gnu. org/ copyleft/ fdl. html).

310

Νικόλαος Τζαβέλας

Νικόλαος Τζαβέλας Ο Νικόλαος Τζαβέλας (1790 - 1872) ήταν μέλος της γνωστής ελληνικής οικογένειας (φάρας) των Τζαβελαίων[1] από το Σούλι της Ηπείρου.

Βιογραφικά στοιχεία Πρωτότοκος γιος του Φώτου Τζαβέλα και εγγονός του Λάμπρου Τζαβέλα και της Μόσχως. Νεαρός ήταν ακόμη όταν οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να καταφύγουν στην Κέρκυρα, ύστερα από την ήττα τους στη μάχη της Κιάφας από τον Αλί Πασά. Εκεί, υπηρέτησε στον ρωσικό στρατό, στον αγγλικό αλλά και στον γαλλικό. Πήρε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του '21 και πολέμησε στην Ήπειρο και τη Στερεά. Μετά την άφιξη του Ι. Καποδίστρια, πολέμησε με τον αδελφό του Κίτσο στο Λιδορίκι και το Μαλανδρίνο. Η συμμετοχή του ήταν μείζονος σημασίας διότι ανέλαβε ν' αποκόψει τις οδούς ανεφοδιασμού του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο τον Αύγουστο του 1827. Έλαβε, επίσης, μέρος στην εκστρατεία του Υψηλάντη στην Στερεά ως "πεντακοσίαρχος" (Νοέμβριος 1827) κι αργότερα και στην εκστρατεία για την απελευθέρωση του Αντίρριου, της Ναυπάκτου και του Μεσολογγίου, την άνοιξη του 1828. Επί βασιλείας Όθωνα, έλαβε τον τίτλο του υποστράτηγου. Στήριξε δε τα απελευθερωτικά κινήματα των Αλύτρωτων περιοχών το 1854 κι υπήρξε από τους οργανωτές της εξέγερσης στην Ήπειρο [2] . Πέθανε το 1872 στο Αγρίνιο[3] .

Υποσημειώσεις [1] "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός, τόμος Α' [2] Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Νικόλαος), σελ.148 [3] Μεγάλη στρατιωτική εγκυκλοπαίδεια, Σ-Ω, σελ. 286

Πηγές • Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Νικόλαος) • "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός • "Ελλήνων Τόποι, 10.000 χρόνια Ιστορίας", Πατριδογνωσία

311

Δ. Τζάπελης

312

Δ. Τζάπελης Ο Δ. Τζάπελης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα. Το έτος 1823 διακρίθηκε διότι επιτέθηκε στις εχθρικές φρεγάτες και ανάγκασε μια από αυτές να βγει στην παραλία απέναντι της Σάμου. Εκεί πυρπολήθηκε από τον Κωνσταντίνο Κανάρη και έφερε την καταστροφή του στρατοπέδου των Τούρκων που βρίσκονταν εκεί. Το ίδιο έτος πυρπόλησε στα Τρίκερα του Ευβοϊκού Κόλπου τα εχθρικά πλοία που είχαν καταφύγει εκεί. Το 1825 έλαβε μέρος και αγωνίστηκε μαζί με άλλους πυρπολητές στον εμπρησμό του εχθρικού στόλου έξω από τη Μεθώνη.

Θεόδωρος Τζίνης Ο Θεόδωρος Τζίνης (1798-1869) ήταν αγωνιστής του 1821 και μεγαλοκτηματίας.

Βιογραφία Γεννήθηκε στο Κομπότι της Άρτας και ήταν προσωπικός φίλος του Σκουφά και ένας από τούς ιδρυτές της Φιλικής εταιρείας. Πολέμησε στην πολιορκία του Μεσολογγίου και ήταν ένας από τούς διασωθέντες της ηρωικής εξόδου, μετά δε την έξοδο διέφυγε με βάρκα στην Πάτρα στην οποία εγκαταστάθηκε μόνιμα το 1828. Το 1831 αγοράζει οικόπεδο στο σημερινό κέντρο της πόλης και χτίζει εκεί το σπίτι του. Στην Πάτρα ασχολείται με το εμπόριο σταφίδας και παντρεύεται την Ελένη Παπαποστόλου, κόρη παπά που κατά την επανάσταση ήταν στο Σούλι. Με την Ελένη έκαναν έξι παιδιά. Το σπίτι του Τζίνη όπως σώζεται σήμερα στην Πάτρα

Βιβλιογραφία • Το λιμάνι της σταφίδας, Χρήστος Μούλιας, Εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2000, ISBN 960-86814-0-5

Γεώργιος Τισσαμενός

Γεώργιος Τισσαμενός Ο Γεώργιος Τισσαμενός (Γεώργιος Κ. Τισσαμενός) ήταν Έλληνας αγωνιστής κατά την Επανάσταση του 1821 και πολιτικός του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, τρεις φορές υπουργός Οικονομικών.

Βιογραφία Γεννήθηκε στις Φραγγιάδες Ζαγορίου με το επώνυμο Καραγιαννόπουλος, αλλά πάντα υπέγραφε με το όνομα Τισσαμενός. Πριν την επανάσταση βρισκόταν στο Βουκουρέστι για σπουδές, αλλά το 1821 γύρισε για να ενεργοποιηθεί στον αγώνα για την επανάσταση. Ήταν γραμματέας του Παπαφλέσσα και αργότερα, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης από τον Καποδίστρια βρέθηκε στη Γενική Γραμματεία της Επικράτειας, το εκτελεστικό όργανο με το οποίο διοικούσε το κράτος ο κυβερνήτης, με τη θέση του συνεργάτη του Σπυρίδωνος Τρικούπη σε διοικητικά ζητήματα. Συνέχισε να υπηρετεί σε θέσεις διοίκησης του κράτους και κατά τις κυβερνήσεις της βασιλείας του Όθωνα. Ανέλαβε το υπουργείο επί των Οικονομικών στις 4 Οκτωβρίου 1839, στην Κυβέρνηση του Όθωνος στη θέση του Ι. Σπανιολάκη. Παρέμεινε στη θέση του και στην επόμενη κυβέρνηση, την Κυβέρνηση Όθωνος 1841 καθώς και στην Κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου του 1841 μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου 1842[1] . Μετά την απομάκρυνσή του από το Υπουργείο Οικονομικών διορίστηκε Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις 10 Νοεμβρίου του 1842. Παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι τις 20 Οκτωβρίου 1843. Στο κίνημα του 1854 στη Θεσσαλία, Ήπειρο και Μακεδονία είχε οργανώσει στην Ήπειρο σώμα αποτελούμενο από εθελοντές που πολέμησε στο Πέτα της Άρτας. Σταμάτησε να ασχολείται με την πολιτική όταν απέτυχε το κίνημα. Ξαναπήρε τη θέση του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις 6 Μαΐου 1865 και έμεινε σε αυτήν μέχρι τις 2 Ιουνίου 1866.

Πηγές • Διατελέσαντες Πρόεδροι [2] στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ανακτήθηκε 25 Ιουνίου 2010

Αναφορές [1] Τρύφων Ε. Ευαγγελίδης (1894). Ιστορία του Όθωνος, Βασιλέως της Ελλάδος (1832-1862) (http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ c/ 3/ a/ metadata-01-0001100. tkl). έκδοση 2η, Αθήνα: Αριστείδης Γ. Γαλανός. σελ. 183-185. . [2] http:/ / www. elsyn. gr/ elsyn/ files/ dietel_proedroi. pdf

313

Τομαραίοι

314

Τομαραίοι Οι Τομαραίοι ήταν οικογένεια που ανάδειξε αγωνιστές του 1821. Η καταγωγή τους ήταν από τα Τρίκαλα. Πολέμησαν στην αρχή της επανάστασης και στην πολιορκία της Κορίνθου και δραστηριοποιήθηκαν και πολιτικά.

Μανώλης Τομπάζης Ο Μανώλης Τομπάζης (1784-1831) ήταν ναυμάχος του '21.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Ύδρα, γιος του Νικολάου Τομπάζη[1] και ήταν αδερφός του Ιακώβου Τομπάζη. Σύζυγός του ήταν η Ξανθή Δ. Σαχίνη. Αρχικά διαφώνησε με την επανάσταση αλλά στη συνέχεια συμμετείχε σε αυτήν. Πήρε μέρος σε πολλές ναυμαχίες όπως της Πάτρας, του Γέροντα, κ.α. Το 1823 διορίστηκε από την κυβέρνηση αρμοστής της Κρήτης, θέση την οποία διατήρησε μέχρι το 1824 χωρίς όμως να πετύχει τον σκοπό του.[2] [3] Συμμετείχε ως πληρεξούσιος της Ύδρας στις Εθνοσυνελεύσεις Επιδαύρου (1822), Άστρους (1823), Επιδαύρου (1826) και Άργους (1829)[4] [5] Το 1828 ανέλαβε υπουργός ναυτικών, παραιτήθηκε όμως λόγω διαφωνιών του με τον Καποδίστρια. Το 1831 ήταν μέλος της διοικητικής επιτροπής της Ύδρας.

Ο Εμμανουήλ Τομπάζης από ξυλογραφία του περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1866

Πέθανε στην Ύδρα το 1831 και είχε έναν γιο, τον Νικόλαο (1815-1896). Εγγονός του ήταν ο Ιάκωβος Ν. Τομπάζης.

Μανώλης Τομπάζης

Αναφορές [1] «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μαμούκα, Τόμος Β', Πειραιάς,

[2] [3] [4]

[5]

Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839, σελ. 34-36 (από το «Προσωρινόν Πολίτευμα» εν Επιδαύρω την α΄ Ιανουαρίου αωκβ΄: Αναφέρεται ως Μανόλις Νικολάου Τουμπάζη) Θαλασσομαχίες στο Αιγαίο (http://www.haniotika-nea.gr/index.php?art_id=26257), από την ιστοσελίδα haniotika-nea.gr Χρονολόγιο (http://www.spartans.gr/hronologio.htm), από την ιστοσελίδα spartans.gr «Τα κατά την αναγέννησιν της Ελλάδος» «Ήτοι, συλλογή των περί την αναγεννώμενην Ελλάδα συνταχθέντων πολιτευμάτων, νόμων και άλλων επισήμων πράξεων από του 1821 μέχρι του 1832» (http://books.google.gr/books?id=1E0IAAAAQAAJ& printsec=frontcover& source=gbs_v2_summary_r& cad=0#v=onepage& q=& f=false), Ανδρέου Ζ. Μάμουκα, Πειραιάς, Τυπογραφία Ηλίου Χριστοφίδου, Η αγαθή τύχη, 1839 Βιογραφικό του Εμμανουήλ Τομπάζη (http://www.asxetos.gr/libView.aspx?s=133&sc=134&o=-1&ofs=2), από την ιστοσελίδα asxetos.gr

Ιλαρίων Τουρέ Ο Ιλαρίων Τουρέ (Auguste Hilarion Touret) ήταν Γάλλος φιλέλληνας και αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στη Σαρκγνεμίν το 1797. Με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 ήλθε στην Ελλάδα και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες μεταξύ των οποίων στη μάχη του Φαλήρου και στη Χίο το 1827. Μετά την αποκατάσταση των πραγμάτων και τη δημιουργία του ελληνικού κράτους κατ΄ εντολή επέστρεψε στη Γαλλία για λόγους υγείας και συνέταξε τον κατάλογο των Γάλλων εθελοντών που είχαν λάβει μέρος στην ελληνική επανάσταση. Επιστρέφοντας στην Αθήνα για μια τελευταία νοσταλγική επίσκεψη, σε ηλικία 60 ετών πέθανε πάνω στο ατμόπλοιο που τον μετέφερε, στις 28 Αυγούστου του 1857, ακριβώς την ώρα που αγκυροβολούσε στον λιμένα του Πειραιά, από έντονη συγκίνηση βλέποντας την ανάπτυξη της πόλης. Σημειώνεται ότι ο Ιλαρίων Τουρέ είχε ξαναέλθει στην Ελλάδα για σύντομο χρονικό διάστημα, το 1841, όπου στις 20 Μαΐου ανήγείρε στο Ναύπλιο μνημείο των Φιλελλήνων, παράλληλα είχε συντάξει και ονομαστικό κατάλογο των Φιλελλήνων. • Ο χειρόγραφος αυτός κατάλογος φυλάσσεται σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος (Αθήνα) με αύξοντα αριθμό χειρογράφων 1697.

315

Απόστολος Τρικούπης

Απόστολος Τρικούπης Ο Απόστολος Τρικούπης ήταν τεταρτότοκος γιος του Ιωάννη Τρικούπη της αρχοντικής και ιστορικής οικογένειας των Τρικούπηδων. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι. Ο Απόστολος Τρικούπης ήταν αδελφός του Θεμιστοκλή και του Σπυρίδωνα Τρικούπη. Στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήταν αγωνιστής και στη συνέχεια υπήρξε από τους πρώτους οικονομικούς υπαλλήλους του ελληνικού κράτους.

Θεμιστοκλής Τρικούπης Ο Θεμιστοκλής Τρικούπης ήταν γιος του Ιωάννη Τρικούπη της αρχοντικής και ιστορικής οικογένειας των Τρικούπηδων. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1807. Στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε αγωνιστής όπου και τραυματίσθηκε. Αργότερα κατατάχθηκε ως στρατιωτικός στο Σώμα της Οροφυλακής όπου και διετέλεσε ανώτερος αξιωματικός αυτής καθώς και στην Βασιλική φάλαγγα. Είχε διακριθεί για τον χαρακτήρα και την γενναιότητά του. Πέθανε το 1890.

Ιωάννης Τρικούπης Ο Ιωάννης Τρικούπης γεννήθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα, το 1750. Ήταν γιος του Μάνθου Τρικούπη, πιθανώς αδελφού του Συμεών Τρικούπη και μάλλον εγγονός του Ματθαίου Τρικούπη της ιστορικής οικογένειας των Τρικούπηδων. Όταν τελείωσε τα εγκύκλια μαθήματα στη γενέτειρά του πήγε στην Ιθάκη και την Πάτρα για γλωσσικές και φιλοσοφικές σπουδές, όπου και γνωρίσθηκε με τον Επίσκοπο Παλαιών Πατρών Γαβριήλ Δ΄, τον μετέπειτα Πατριάρχη, που από το 1771 ανέλαβε γραμματέας του και συνέχισε στην Κωνσταντινούπολη μετά από πρόσκλησή του. Όταν επέστρεψε στο Μεσολλόγγι διηύθυνε τα πράγματα της κοινότητας, απολαμβάνοντας την εύνοια και προνομίων από τον Αλή Πασά. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία από τον επίσκοπο Άρτας, Πορφύριο, και αργότερα, όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, εξ αυτού εκλέχθηκε πρόεδρος των δημογερόντων στο Μεσολόγγι. Ακόμη αργότερα εκλέχθηκε πρόεδρος των εφόρων του Μεσολογγίου. Στην πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου (1822) αντιστάθηκε στην εγκατάλειψη της πόλης και παρέσχε αυτός κυρίως πολεμιστές στον Μαυροκορδάτο για την άμυνα και αντίσταση της πόλης. Όταν συστάθηκε η Γερουσία της Δυτικής Ελλάδας εκλέχθηκε γερουσιαστής και αργότερα μέλος του συμβουλίου της γενικής διεύθυνσής της και της τριμελούς επιτροπής που αναπληρούσε τον Μαυροκορδάτο κατά την απουσία του. Το αξίωμα αυτό διατήρησε μέχρι τον θάνατό του. Άφησε πέντε διακριθέντες γιους, τον Μάνθο, τον Κωνσταντή, τον Απόστολο, τον Θεμιστοκλή και τον εξ όλων επιφανέστερο, Σπυρίδωνα, πολιτικό που έφτασε στη θέση του πρωθυπουργού και σημαντικό ιστοριογράφο. Ο Ιωάννης Τρικούπης πέθανε στο Μεσολόγγι το 1824. Την θέση του μετά τον θάνατό του στα κοινά ανέλαβε ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ.

316

Κωνσταντής Τρικούπης

Κωνσταντής Τρικούπης Ο Κωνσταντής Τρικούπης ή Κωνσταντίνος ή Τούμπας ήταν τριτότοκος γιος του Ιωάννη Τρικούπη της αρχοντικής και ιστορικής οικογένειας των Τρικούπηδων. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι και υπήρξε ναυτικός. Συμμετείχε στον ένοπλο αγώνα κατά την Επανάσταση κυρίως στον κατά θάλασσα αγώνα. Όπως αναφέρουν τα "Ελληνικά Χρονικά" των οποίων τα τυπογραφεία βρίσκονταν στο υπόγειο της σωζόμενης οικίας του Σπύρου Τρικούπη του Κωνσταντίνου, ο Κωνσταντής Τρικούπης έπεσε ηρωϊκά κατά την ναυμαχία της Κλείσοβας στη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου (1825). Ο Κωνσταντής ήταν ο δεύτερος αγωνιστής της οικογένειας που έπεσε για την πατρίδα, μετά τον αδελφό του Μάνθο, (τρία χρόνια πριν).

Μάνθος Τρικούπης Ο Μάνθος Τρικούπης ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι και υπήρξε γιος του Ιωάννη Τρικούπη, της αρχοντικής και ιστορικής οικογένειας των Τρικούπηδων. Με την έκρηξη της Επανάστασης ανέλαβε ένοπλο αγώνα. Στη προσπάθειά του να καταλάβει το φρούριο του Μεσολογγίου φονεύθηκε στις επάλξεις του. Ήταν από τους πρώτους αγωνιστές στο Μεσολόγγι και ο πρώτος της οικογένειας που έπεσε για την πατρίδα.

Νικόλαος Τριτάκης Ο συνταγματάρχης Νικόλαος Τριτάκης Έλληνας ήταν αγωνιστής του 1821.

Η ζωή του Γεννήθηκε στην Κρήτη τον Μάιο του 1799. Αρχικά ήταν έμπορος. Ο πατέρας του βρήκε φρικτό και βάναυσο θάνατο όταν με την έναρξη της επανάστασης του 1821 οι Τούρκοι σφαγίασαν ανηλεώς τους Χριστιανούς Κρήτες. Τον είχαν βάλει οι Τούρκοι να γυρνάει με τα χέρια του τις πέτρες ενός ελαιοτριβείου, και όταν αυτός εγκαταλείφτηκε από τις δυνάμεις του τον ρίξανε μέσα στις πέτρες και τον συνέτριψαν. Μετά το τραγικό αυτό γεγονός ο Τριτάκης εγκατέλειψε το εμπόριο και ρίχτηκε στις μάχες. Τραυματίστηκε στο κεφάλι σε μια έφοδο στο φρούριο της Γραμβούσας. Είδε την επανάσταση στην Κρήτη να καταπνίγεται και ήλθε στο Ναύπλιο για να συνεχίσει τον υπέρ της πατρίδας αγώνα. Πήρε μέρος σε σπουδαίες μάχες, στην Κάρυστο, Χίο και αλλού, συνολικά σε 42 μάχες, έξι εκστρατείες, οκτώ εφόδους και τρεις πολιορκίες. Ανήκε στους πολλούς άνδρες του Φαβιέρου που τάχτηκαν για να τροφοδοτήσουν και να εισάγουν πολεμοφόδια στην πολιορκημένη Ακρόπολη της Αθήνας. Μετά το τέλος της επανάστασης ο Τριτάκης συνέχισε να υπηρετεί την πατρίδα στρατιωτικά και προάχθηκε μέχρι του βαθμού του συνταγματάρχη και τιμήθηκε με παράσημα. Υπηρέτησε επί δεκαπενταετία ως Πρόεδρος του Οικονομικού Συμβουλίου. Διετέλεσε φρούραρχος του Μεσολογγίου, Φρούραρχος της Πρωτεύουσας και Στρατιωτικός Διοικητής των κατά την ανατολική Ελλάδα στρατευμάτων, και τελικά Φρούραρχος Χαλκίδας, έως ότου αποσύρθηκε 1ο 1866. Έμενε στην Πάτρα όπου και απεβίωσε στα τέλη του Ιουνίου 1881.

317

Νικόλαος Τριτάκης

318

Κωνσταντής Τσάκαλος Ο Κωνσταντίνος Τσάκαλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Κοκορά της Λιοδώρας. Από τις αρχές της επανάστασης ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη, του οποίου ήταν καπετάνιος και σωματοφύλακας και πολύ εμπιστευτικός του. Βρέθηκε με τους στρατιώτες του σε όλες τις μάχες του Κολοκοτρώνη. Μάλιστα υπό την οδηγία του είχε τους μισούς από τους σωματοφύλακες του Κολοκοτρώνη. Έχαιρε πολλής υπόληψης για την τιμιότητα και την παλικαριά του.

Τσοπανάκος Ο Παναγιώτης Κάλας ή Τσοπανάκος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Κατά την επανάσταση δεν μπορούσε να κρατήσει όπλο λόγω σοβαρής σωματικής αδυναμίας επειδή ήταν καμπούρης, κοντός και στραβοπόδης. Αν και ανάπηρος είχε μεγάλο ζήλο για τον αγώνα και γιαυτό χρησίμευε στα στρατόπεδα και στις πολιορκίες τρέχοντας και εμψυχώνοντας τους στρατιώτες. Έγραφε δε και στίχους επαινετικούς στους στρατηγούς και τους καπεταναίους και τον λέγανε «ποιητή της επαναστάσεως». Αγαπούσε πολύ να βλέπει τον στρατηγό Νικήτα Σταματελόπουλο και όπου και αν πήγαινε κει έστεκε, τους στίχους που έγραφε τους απήγγειλε πρώτα σ' αυτόν, και μετά πήγαινε και στους άλλους και τους έψελνε. Βρέθηκε σε μία μάχη, στην οποία ο στρατηγός Νοταράς νίκησε και οι στρατιώτες του πήραν πολλά λάφυρα και ζώα, ο Τσοπανάκος πήρε ένα άλογο το οποίο του χάρισε ο Νικήτας για να το έχει να πηγαίνει καβάλα και να μην κουράζεται. Ο Τσοπανάκος όμως, επειδή δεν είχε λεφτά για να το ταΐζει του έστειλε αυτό το γράμμα: Το δώρο σου Νικηταρά, άλογο χωρίς νουρά, ή μου στέλνεις και κριθάρι, ή σου στέλνω το τομάρι. — Τσοπανάκος Η Πελοποννησιακή Γερουσία τον πλήρωνε τα έξοδά του. Πέθανε ταπεινά, όταν θέλησε να πάει στην Δημητσάνα την πατρίδα του καβάλα με το νέο άλογο. Στον δρόμο συνάντησε κορομηλιές που είχαν κορόμηλα και έφαγε πολλά και πέθανε.

Τσοπανάκος

Αναγνώστης Τσοχαντάρης Ο Αναγνώστης Τσοχαντάρης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Αρκαδίας (Τριφυλλίας). Πριν από την επανάσταση υπηρέτησε στα Αγγλικά Τάγματα στην Ζάκυνθο. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του διέδωσε τις γνώσεις του, υποδεικνύοντας στους συμπολεμιστές του πως να χειρίζονται τα όπλα, πως να τα γεμίζουν και τους δίδαξε πως να πολεμούν. Έπειτα έγινε καπετάνιος και υπηρέτησε μέχρι τέλους τον αγώνα.

Δημήτριος Τσώκρης Ο Δημήτριος Τσώκρης ήταν αγωνιστής και πολιτικός της εποχής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την πόλη του Άργους. Είχε πάει στην Κωνσταντινούπολη, επέστρεψε όμως μετά την αρχή της επανάστασης και παρουσιάστηκε ως αρχηγός της Επαρχίας Άργους. Διέπρεψε κατά την πολιορκία του Ναυπλίου και κατά την εισβολή του Δράμαλη στην Αργολίδα. Βρέθηκε και σε διάφορους ακροβολισμούς και σε μάχες στο Παλιόκαστρο του Άργους. Στη Μάχη το Αγίου Σώστη όπου φονεύτηκε ο Παπά Αρσένης Κρέστης, ο Τσώκρης αρίστευσε πρώτος φτάνοντας με τους στρατιώτες του από την Αργολίδα και καταλαμβάνοντας τα νώτα των Τούρκων. Μετά από αυτόν έφτασε από το Στεφάνι και το απόσπασμα του Νικήτα, ο Χατσή Χρήστος και άλλοι, και όλοι μαζί σώσανε την έκβαση της μάχης. Ο Τσώκρης πολέμησε μέχρι που οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την Αργολίδα και την Κόρινθο. Όταν αργότερα ήρθε ο Ιμπραήμ εξεστράτευσε και αυτός κατά των Αράβων υπό την στραταρχία του Κυριάκου Σκούρτη. Στη μάχη που έγινε στους Παλαιούς Αβαρίνους, ο Ιμπραήμ Πασάς πολιόρκησε στενά τους Έλληνες που είχαν κλειστεί στο φρούριο, και οι οποίοι μην έχοντες τροφές, πολεμοφόδια και καμία ελπίδα βοήθειας παραδόθηκαν στον Ιμπραήμ δια συνθήκης παραδίδοντας τα όπλα τους. Μεταξύ των παραδοθέντων Ελλήνων ήταν και ο Τσώκρης με τους στρατιώτες και καπεταναίους του.

319

Δημήτριος Τσώκρης

320

Δημήτριος Υψηλάντης Ο Δημήτριος Υψηλάντης (1794 – 5 Αυγούστου 1832) ήταν στρατιωτικός και αγωνιστής της επανάστασης του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Υψηλάντη, δραγουμάνου του Τουρκικού στόλου και γόνου εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας. Αδελφός του ήταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας. Στάλθηκε στην Γαλλία για να σπουδάσει σε στρατιωτικές σχολές και στη συνέχεια κατατάχθηκε στην αυτοκρατορική φρουρά του Τσάρου στην Πετρούπολη, φτάνοντας έως τον βαθμό του λοχαγού. Το 1818 μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Ο Δημήτριος Υψηλάντης

Με την έναρξη της επανάστασης ανέλαβε να αντιπροσωπεύσει τον αδερφό του, Αλέξανδρο Υψηλάντη, ως πληρεξούσιος του Γενικού επιτρόπου Αρχής στην Πελοπόννησο. Στις 20 Ιουνίου του 1821 ανέλαβε την αρχιστρατηγία των επαναστατών και προσπάθησε να οργανώσει τακτικό στρατό. Η προσπάθεια του όμως να περιορίσει την ισχύ των κοτζαμπάσηδων είχε σαν αποτέλεσμα την εκδίωξη του. Ο λαός όμως απαίτησε την αποκατάσταση του και ύστερα από προσπάθειες του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη επανήλθε στην αρχική του θέση. Στις 20 Δεκεμβρίου 1821 άρχισε τις εργασίες της η A' Εθνική Συνέλευση και στις 15 Ιανουαρίου 1822 εκλέχθηκε πρόεδρος του Bουλευτικού. Ο Υψηλάντης εκπροσώπησε κυρίως την πλευρά των δημοκρατικών και ήρθε σε σύγκρουση με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα έλαβε μέρος στην πολιορκία του Ναυπλίου και του Άργους, στην εκστρατεία εναντίον της Αθήνας, στη μάχη των Δερβενακίων, στη μάχη στους Μύλους της Λέρνας και στην μάχη στην Πέτρα της Βοιωτίας. Με την έλευση του Ιωάννη Καποδίστρια ο Υψηλάντης διορίστηκε στρατάρχης του στρατού και ανέλαβε την οργάνωση του και τη μετατροπή του σε τακτικό στρατό με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Απεβίωσε στο Ναύπλιο. Η πόλη Υψιλάντι (Ypsilanti) στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ πήρε το όνομά του (υπάρχει και σχετική προτομή).

Πηγή • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 135-142. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Νικόλαος Φανδρίδης

321

Νικόλαος Φανδρίδης Ο Νικόλαος Φανδρίδης (1802 - 1889) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στον Θέρισσο το 1802 από οικογένεια προύχοντα. Έμαθε γράμματα και ήταν από τους λίγους μορφωμένους της εποχής του. Με την έναρξη της επανάστασης δημιούργησε μικρό σώμα με τους συμπατριώτες του και πολέμησε διαρκώς από το 1821 ως το 1829. Πήρε μέρος στις μάχες του Νταράτσου και αλλού. Πληγώθηκε και υπέφερε μέχρι τα γηρατειά. Μετά την επανάσταση κατέβηκε με την οικογένειά του στα Κύθηρα και στο Άργος. Η επιτροπή βαθμολόγησης των αγωνιστών τον κατέταξε με βαθμό ταγματάρχη της Φάλαγγας, αλλά αυτός δεν δέχτηκε την θέση αυτή. Τιμήθηκε για τις υπηρεσίες του με τον Σταυρό του Αγώνα, ύστερα με τον Αργυρό Σταυρό, και αργότερα, από τον Βασιλέα Γεώργιο με τον Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος.

Ξυλογραφία του Νικόλαου Φανδρίδη από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1891

Στο Άργος ίδρυσε σχολείο, στο οποίο μαθήτευσαν όλοι του Άργους και οι αξιωματικοί του ιππικού. Παντρεύτηκε την θυγατέρα του Συνταγματάρχη Β. Χάλη. Απεβίωσε στα Χανιά στις 14 Νοεμβρίου 1889.

Πηγές • Νικόλαος Φανδρίδης [1] - βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών] • Ιωάννης Αρσένης, Μιχαήλ Ραφαήλοβιτς, επιμ. (1891). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 10 Σεπτεμβρίου 2009.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 59622

Ιωάννης Φειζόπουλος

Ιωάννης Φειζόπουλος Ο Ιωάννης Φειζόπουλος ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821. Υπηρέτησε στο στρατό και ήταν υπασπιστής του στρατηγού Λόντου, τον οποίο ακολουθούσε παντού. Υπηρέτησε επίσης τον στρατηγό Μελετόπουλο, κατόπιν δε και τον Κολοκοτρώνη, όπου έγινε γνωστός.

Ωλένης Φιλάρετος Ο επίσκοπος Ωλένης Φιλάρετος ήταν ιερωμένος και αγωνιστής του 1821. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας, και ενάρετος. Βρέθηκε στην Τριπολιτσά κατά την διάρκεια της Πολιορκίας, όπου και αιχμαλωτίστηκε και απεβίωσε στην φυλακή.

322

Ιωάννης Φίλωνος

Ιωάννης Φίλωνος Ο Ιωάννης "Γιαννάκης" Φίλωνος ή Φίλωνας ή Φίλωνα , ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός από την Λιβαδειά. Ήταν πρόκριτος της Λιβαδειάς και από τους πρωτεργάτες της επανάστασης του 1821 στην πόλη, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία αναφέρεται κόνσολος της επαρχίας Σαλώνων και Λιδωρικίου ο ίδιος μάλιστα μύησε άλλα μέλη στην Εταιρεία στα Ιωάννινα [1] . Στις 1 Απριλίου 1821 μαζί με τους προκρίτους Λ. Νάκο και Ι. Λογοθέτη κήρυξαν την επανάσταση στην Λιβαδειά[2] . Με την κήρυξη της επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα σχηματίστηκε προσωρινή διοικητική αρχή ο Άρειος Πάγος της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας του οποίου διετέλεσε και πληρεξούσιος [3] . Γιος του ήταν ο Φίλων Φίλωνος δήμαρχος, βουλευτής, υπουργός και πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.

Παραπομπές [1] Ιωάννης Φιλήμων, Δοκίμιον ιστορικό Περί της Φιλικής Εταιρείας, Ναύπλιο 1834 (http:/ / books. google. gr/ books?id=fKVBAAAAYAAJ& pg=PA209& lpg=PA209& dq=Î Ï Î¬Î½Î½Î·Ï + Î¦Î¯Î»Ï Î½Î¿Ï + 1821& source=bl& ots=DB7pUYcS3I& sig=sE4pCKfoUqJ5-zyhCyAmXfnAyAI& hl=el& ei=PpjSS_a8GYyy0gTu0PzWDQ& sa=X& oi=book_result& ct=result& resnum=6& ved=0CBIQ6AEwBQ#v=onepage& q& f=false) [2] Βοιωτικός κόσμος, ελεύθερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια για τη Βοιωτία άρθρο Λιβαδειά (http:/ / viotikoskosmos. wikidot. com/ livadia) [3] Βοιωτικός Κόσμος, ελεύθερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια για τη Βοιωτία Φίλωνος Φίλων (http:/ / viotikoskosmos. wikidot. com/ filonos-filon)

Ιωάννης Φλέσσας Ο Ιωάννης Φλέσσας ή Φλεσσόπουλος του Νικήτα ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφία Γεννήθηκε στην Πολιανή Μεσσηνίας το 1800. Ανιψιός του Παπαφλέσσα, έλαβε μέρος σε πολλές μάχες καθ' όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Στη μάχη κατά του Ιμπραήμ πασά στις 26 Μαΐου 1825 στα Δερβενάκια και Θουρίας των Καλαμών διέσωσε τον τραυματισθέντα πατέρα του, όπως γράφει ο Χρ. Παρασκευόπουλος.[1] Στις 8 Ιανουαρίου 1831, διορίστηκε ειρηνοδίκης Μεγαλοπόλεως [2] , τον Ιούλιο του 1832 εξελέγη βουλευτής της Επαρχίας Λεονταρίου [3] , ενώ το 1843 εξελέγη Πληρεξούσιος στην Α' Εθνοσυνέλευση της Γ' Σεπτεμβρίου της Επαρχίας Λεονταρίου [4] [5] [6] . Η εκλογή του εγκρίθηκε από την Εθνοσυνέλευση.[7] και το 1844 εξελέγη Βουλευτής Καλαμών στην Α' Περίοδο από 7 Σεπτεμβρίου 1844 έως 14 Απριλίου 1847. Στις 6 Ιουλίου 1847 από την Πολιανή στέλνει επιστολή στο Βασιλιά Όθωνα παραπονούμενος, όπως ο ίδιος αναφέρει, για την "καταδίωξή του από τας υπαλλήλους Αρχάς της Μεσσηνίας". Το 1868, εκλέγεται Βουλευτής Καλαμών (Β΄ Περίοδος, 21 Μαρτίου 1868-17 Μαρτίου 1869) και το 1869 επανεκλέγεται Βουλευτής Καλαμών (Γ' Περίοδος, 17 Μαΐου 1869-28 Δεκεμβρίου 1869). Το 1872 με αναφορά του αναζητά τον προβιβασμό του σε ανθυπολοχαγό της φάλαγγας, ενώ το Σεπτέμβριο του 1873 προβιβάζεται σε υπολοχαγό[8] και έπειτα το 1880 σε λοχαγό.[9] Το 1887, συνέταξε κατάσταση με ονόματα μαχητών του αγώνος. Πέθανε το Μάιο του 1888.[10]

323

Ιωάννης Φλέσσας

Παραπομπές [1] "Πάντες ετράπησαν εις φυγήν. Μόνον οι Φλεσσαίοι καταλαβόντες τα προ της Θουρίας υψώματα, έκαμαν τα στρατεύματα του

Ιμπραήμ κατά την εισβολή των προς τας Καλάμας, να υποστούν τρομακτική επίθεση[...]Κατά την μάχη αυτήν, ήτις έδωκε καιρόν να φύγουν τα γυναικόπαιδα των διαφόρων χωρίων προς τας Καλαμάς και εκείθεν προς την Σέλιτσαν και τα Πηγάδια, φονεύθηκαν ό Αθανάσιος Φλέσσας και ό Νικόλαος Φλέσσας. Ό Νικήτας ως εκ θαύματος έσώθη υπό του εικοσαετούς τότε υιού του Ιωάννου μεταφερθείς πληγωμένος εις την Μονή Γαρδικίου, προς περιποίηση των δύο πληγών, ας έλαβε πολεμών." [...] [2] ΦΕΚ, αριθ. φύλο 1, 3 Ιαν. 1834, σελ. 4α [3] βλ. «Εθνική Εφημερίς» 13 Ιουλίου 1832, σελ. 118 [4] Μητρώον Πληρεξουσίων, Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων [5] Εφημερίδα "Ταχύτερος Φήμη" της 25 Νοεμβ. 1843, σελ. 3 [6] Εφημερίδα "Aιώv", 19 Νοεμβρίου 1843, σελ. 3 [7] Εφημερίδα "Ο Ελληνικός Παρατηρητής" της 7 Δεκ. 1843, σ. 4. [8] Β.Δ. 2 Σεπτεμβρίου 1873. ΦΕΚ 52/23 Οκτ. 1873. σελ. 383 [9] Β.Δ. 23 'Απριλίου 1880 ΦΕΚ 68/16 Ιουνίου 1880 σελ.330 [10] έφ. "ΠΡΩΙΑ" αριθ. φύλλο. 2818/26 Μαΐου Ι888. σελίδα 3

Νικόλαος Φλογαΐτης Ο Νικόλαος Φλογαΐτης (1799-1867) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και δικαστικός.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Οδησσό το 1799. Ο πατέρας ήταν από το Μαραντοχώρι της Λευκάδας και είχε αποκατασταθεί εκεί για να γλυτώσει από τους διωγμούς. Είχε μυηθεί στα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας και όταν ξεκίνησε η επανάσταση παραιτήθηκε από την υπηρεσία του για να καταταγεί στην Πελοπόννησο. Τιμήθηκε το 1824 με τον βαθμό του Ταγματάρχη. Το 1826 συντέλεσε στον καταρτισμό του Επτανησιακού σώματος και Φωτογραφία του Νικόλαου Φλογαΐτη από περιοδικό του 1866 πολέμησε με μεγάλη ανδρεία στην πολιορκία της Ακροπόλεως. Επί Καποδίστρια υπηρέτησε ως πρόεδρος των πρωτοδικών και Αρειοπαγίτης μέχρι το 1844. Έπειτα έγινε πρόεδρος των εφετών στο Ναύπλιο μέχρι το 1862. Αρρώστησε το 1862 και αποσύρθηκε στην Χαλκίδα, όπου και απεβίωσε το 1867.

324

Νικόλαος Φλογαΐτης

Πηγές • Νικόλαος Φλογαΐτης [1] βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Μαρίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον [1]. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 64756

Νικόλαος Φραγκάκης Ο Νικόλαος Φραγκάκης ήταν αγωνιστής του 1821. Χρημάτισε στρατιωτικός και διακρίθηκε για την γενναιότητά του σε πολλές μάχες, μάλιστα δε και στην πολιορκία των Πατρών. Έπειτα πέρασε και στο Μεσολόγγι μαζί με τον Ανδρέα Ζαΐμη.

Αδελφοί Φωτόπουλοι Οι αδελφοί Φωτόπουλοι ήταν αγωνιστές του αγώνα του 1821. Πρόκειται για τους Ευθύμιο, Μήτρο και Αναστάσιο. Η καταγωγή τους ήταν από την Τρίπολη Αρκαδίας. Ιατροί στο επάγγελμα πολέμησαν ιατρεύοντες τους πληγωμένους. Τον Ευθύμιο τον κράτησαν οι Τούρκοι μέσα στην Τριπολιτσά ως ιατρό, ενώ οι άλλοι δύο αδελφοί ήταν μέσα στα ελληνικά στρατόπεδα. Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς ο Ευθύμιος απελευθερώθηκε και συνέχισε να εξασκεί την ιατρική του τέχνη.

325

Σπύρος Χαραλάμπης

Σπύρος Χαραλάμπης Ο Σπύρος Χαραλάμπης ήταν πολιτικός του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Στην αρχή της επανάστασης στάλθηκε στην Ύδρα για να παρακινήσει τους νησιώτες να στείλουν τα πλοία τους στον Κορινθιακό κόλπο και να πάρουν μέρος στην επανάσταση, υποσχόμενος στους Υδραίους και πληρωμή. Έγινε πολιτικός διοικητής.

Σωτήρης Χαραλάμπης Ο Σωτήρης Χαραλάμπης ήταν αγωνιστής και πολιτικός από την Αχαία που δραστηριοποιήθηκε στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης του 1821. Υπήρξε από τους μεγαλύτερους άρχοντες της Πελοποννήσου πριν την Επανάσταση και ήταν γιος του Αναστάσιου. Όταν έγινε η επανάσταση της οποίας ήταν πρωτουργός εξελέχτηκε από το μεγαλύτερο μέρος της επαρχίας αρχιστράτηγος όλων των εκεί καπεταναίων. Ήταν μυημένος στην Φιλική Εταιρεία , πολέμησε στο Σαραβάλι, στο Πουρναρόκαστρο και στην πολιορκία της Πάτρας με στρατιωτικό σώμα που συντηρούσε ο ίδιος. Είχε εκλεγεί στην Πελοποννησιακή Γερουσία το 1821 και είχε πάρει μέρος σαν πληρεξούσιος της επαρχίας Καλαβρύτων στην Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου και στην Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους. Μετά την Α' Εθνοσυνέλευση είχε πάρει μέρος στο Βουλευτικό το 1822 και μετά την Β' εθνοσυνέλευση, είχε εκλεγεί στο αντιπρόεδρος το 1823 στο Εκτελεστικό.

326

Αναγνώστης Χατζηαναργύρου

327

Αναγνώστης Χατζηαναργύρου Ο Αναγνώστης Χατζηαναργύρου ή Χατζή Αναργύρου , ήταν αγωνιστής του 1821 και ιστορικός από τις Σπέτσες.

Βιογραφία Καταγόταν από εύπορη οικογένεια των Σπετσών με ναυτική παράδοση . Όταν πέθανε ο πατέρας του Ανάργυρος άφησε όλη την περιουσία στους δύο γιους του τον Αναγνώστη και τον Παύλο που ήταν πέντε ιστιοφόρα[1] . Πήρε μέρος με το ιστιοφόρο του "Ηρακλής" στην Ναυμαχία των Σπετσών και σε άλλες ναυτικές επιχειρήσεις του αγώνα. Ήταν πληρεξούσιος των Σπετσών στις εθνοσυνελέυσεις του Άστρους και του Άργους . Έγραψε το βιβλίο Τα Σπετσιωτικά .

Παραπομπές [1] Κωνσταντίνος Δημαράς Σπέτσες Η Οικία Χατζηαναργύρου (http:/ / www. dimaras. gr/ spetses/ hadjianargyros. htm)

Χριστόδουλος Χατζηπέτρος Ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος (1794 - 1863) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στο Βετερνίκο Τρικάλων το 1794. Η καταγωγή του ήταν από την ιστορική οικογένεια Χατζηπέτρου του Ασπροπόταμου. Πατέρας του ήταν ο βαθύπλουτος Γεώργιος Χατζηπέτρος. Τον έστειλε στις Σέρρες για να μάθει γράμματα. Διέκοψε τα μαθήματα και πήγε στην Βιέννη, στον Ναπολέοντα. Ο νεαρός Χριστόδουλος παρουσιάστηκε στον Ναπολέοντα και με συγκίνηση του περιέγραψε τα δεινοπαθήματα που υπέφερε η πατρίδα του και του ζήτησε την βοήθεια των δυνάμεών του. Ο Χριστόδουλος παρέμεινε στην Βιέννη μέχρι το 1813, και μετά επέστρεψε στην πατρίδα του. Το 1817 διορίστηκε από τον Αλή πασά ως γραμματέας. Στην Φιλική Εταιρεία μυήθηκε δύο χρόνια αργότερα. Από εκείνη την στιγμή, η μόνη του μέριμνα ήταν η απελευθέρωση της πατρίδας του. Φωτογραφία του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου ως υπασπιστής του

Με την έναρξη της επανάστασης άρπαξε και αυτός Όθωνα το 1855. τα όπλα, και με μεγάλο ενθουσιασμό σχημάτισε δικό του σώμα και πήρε μέρος σε μάχες από άκρη σε άκρη αναζητώντας τους κινδύνους, τις μάχες και τον θάνατο. Διέπρεψε για την ανδρεία του. Το Ασπροπόταμο, η Καλαμπάκα, το Νεόκαστρο, το Μεσολόγγι, είναι ένδοξοι μάρτυρες του ηρωισμού του.

Χριστόδουλος Χατζηπέτρος Κατά την έξοδο της φρουράς, βγήκε και αυτός από το Μεσολόγγι επικεφαλής τετρακοσίων, με το ξίφος στο χέρι και πέρασε μέσα από τους Τούρκους πολεμώντας και βγήκε σώος και αβλαβής. Λίγο ύστερα έκανε εκστρατεία στην Αττική και πήρε μέρος σε όλες τις εκεί μάχες. Ανδραγάθησε στην Αράχωβα. Στην φοβερή πανωλεθρία του Φαλήρου σώθηκε ως εκ θαύματος. Και πάλι έτρεξε αναζητώντας νέους θριάμβους, στην Ναύπακτο, στις Θήβες, και στην Μάχη της Πέτρας. Μετά την επανάσταση υπηρέτησε επί Καποδίστρια και επί Όθωνα με βαθμό στρατηγού, και ως υπασπιστής του βασιλιά. Το 1854 ο Όθων του ανέθεσε την αρχηγία της εκστρατείας κατά την Θεσσαλία. Η εκστρατεία εκείνη, αν και άθλια προετοιμασμένο και τελικά αποτυχημένο κίνημα, απέδειξε ότι ο Χατζηπέτρος ακόμα ήξερε να πολεμάει. Στην μάχη του Λουτρού, στην πεδιάδα της Καρδίτσας και κοντά στα μεγάλα Καλύβια αντιτάχτηκε κατά δεκαπλασίων εχθρών, αλλά ουδέποτε υποχώρησε, ούτε και λιποψύχησε. Στην Καλαμπάκα δε, χίλιοι άνδρες περίπου, υπό τις διαταγές του Χατζηπέτρου και του Λεωτσάκου πήραν δάφνες αμάραντες. Στις 9 Μαρτίου, απ' το πρωί αντιτέθηκαν δώδεκα χιλιάδων Τούρκων. Μετά την δύση του ήλιου, όρμησαν ακράτητοι με τα σπαθιά στο χέρι και έτρεψαν τον εχθρό σε άτακτη φυγή. Μετά από την έξωση συνόδευσε τον Όθωνα στην Βαυαρία, επέστρεψε όμως στην Ελλάδα. Ο Βασιλιάς Γεώργιος τον διόρισε και πάλι επίτιμο υπασπιστή του. Πέθανε από αποπληξία στην Αθήνα στις 29 Οκτωβρίου 1869. Γιος του ήταν ο Ευθύμιος Χατζηπέτρος.

Πηγές • Χριστόδουλος Χατζηπέτρος [1] - βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών • Κωνσταντίνος Σκόκος (1891). Ημερολόγιον Σκόκου [2]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Ανακτήθηκε την 5 Απριλίου 2010. • Αγαπητός Σ. Αγαπητός (1877). Οι Ένδοξοι Έλληνες του 1821, ή Οι Πρωταγωνισταί της Ελλάδος [1] σελ. 408-411. Τυπογραφείον Α. Σ. Αγαπητού, Εν Πάτραις (ανακτήθηκε 13 Αυγούστου 2009 )

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 65742

328

Δημήτριος Χατζίσκος

329

Δημήτριος Χατζίσκος Ο Δημήτριος Χατζίσκος (1805 - 1877) ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821 και πολιτικός της νεοσύστατης Ελλάδας.

Η ζωή του Γεννήθηκε στην Λαμία στις 14 Σεπτεμβρίου 1805. Υπηρέτησε ως στρατιώτης από την αρχή της επανάστασης από το 1821 ως το 1828. Μετά την πολιτική μεταβολή του 1843 έγινε αντιπρόσωπος στην Εθνική Συνέλευση στην Αθήνα και έγινε βουλευτής το 1814, και πρόεδρος της βουλής. Διετέλεσε επίσης Γερουσιαστής μέχρι την κατάλυση του σώματος αυτού και Υπουργός των εκκλησιαστικών επί Κολοκοτρώνη. Απεβίωσε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1877.

Πηγές • Δημήτριος Χατζίσκος [1] Βιογραφικά στοιχεία από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών

Ξυλογραφία του Δημήτρη Χατζίσκου από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1881

• Ιωάννης Αρσένης, επιμ. (1881). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς, Έτος 1/16, 1881-1914 [1]. Αθήνα: Εστία. Ανακτήθηκε την 22 Μαρτίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / pandektis. ekt. gr/ dspace/ handle/ 10442/ 66381

Χάτση Γιάννης

Χάτση Γιάννης Ο Χάτση Γιάννης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Σοφικό της επαρχίας Κορίνθου. Έφυγε για την Ανατολή και επέστρεψε στις αρχές της επανάστασης. Υπηρέτησε ως στρατιώτης στις δύο πολιορκίες της Κορίνθου, και στη μάχη του Αγιονoρίου κατά την επιστροφή του Δράμαλη στην Κόρινθο.

Σπήλιος Χελωνιάρης Ο Σπήλιος Χελωνιάρης ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από την Δίβριτσα. Υπηρέτησε πάντα υπό τις διαταγές του Ανδρέα Ζαΐμη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες.

330

Χονδρογιάννης

Χονδρογιάννης Ο γέρος Χονδρογιάννης ήταν αγωνιστής του 1821. Η καταγωγή του ήταν από τα Μαζέϊκα. Υπηρέτησε στον στρατό με όλα τα παιδιά του και βρέθηκε σε πολλές μάχες σε όλον τον αγώνα. Ο Χονδρογιάννης είναι εκείνος που μαζί με άλλους συγχωριανούς του, τον Γιαννάκη Ντόλκα, τον Γεώργιο Δημόπουλο και άλλους έστειλε ο Ασημάκης Ζαΐμης να χτυπήσει τον Οθωμανικό Σεϊδή Λαλιώτη και Ν. Ταμβακόπουλο στην θέση της Χελωνοσπηλιάς της Κατσάνας, πορευόμενος από τα Καλάβρυτα στην Τρίπολη.

Τζανέτος Χρηστόπουλος Ο Τζανέτος Χρηστόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821. Η καταγωγή του ήταν από το Φανάρι της Ολυμπίας. Πατέρας του ήταν ο Χρήστος Αναστασίου. Πριν από την επανάσταση γνώριζε τα της Φιλικής Εταιρείας και γιαυτό προετοίμαζε την εξέγερση μέχρι την 25η Μαρτίου. Ο Οικονόμος Παπά Αλέξης όταν πήγε στην Τριπολιτσά αυτόν είχε για συνοδεία.

331

Βασίλειος Χρηστακόπουλος

Βασίλειος Χρηστακόπουλος Ο Βασίλειος Χρηστακόπουλος ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Τριπολιτσάς. Υπηρέτησε ως στρατιώτης και ως πολιτικός. Αρχικά χρησίμευσε πολύ κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς, διότι είχε την εφορεία της επαρχίας στα Τρίκορφα και φρόντιζε για όλες τις ανάγκες. Έκανε και πολλές δαπάνες από την ιδιωτική του περιουσία για τον πόλεμο. Διατήρησε το στρατόπεδο μέχρι της αλώσεώς της πόλης και ήταν ο μόνος από τους Τριπολιτσιώτες που έκανε πολλές δαπάνες. Η κυβέρνηση τον έδωσε ενέχυρο στους Τούρκους του Ναυπλίου κατά την διάρκεια της πρώτης συνθήκης και έμεινε εντός του Ναυπλίου μέχρι την παράδοσή της στους Έλληνες. Υπήρξε πληρεξούσιος των εθνικών Συνελεύσεων, βουλευτής και Γερουσιαστής.

Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος Ο Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος (Δυρράχιο, 1779- Λαγκάδια Αρκαδίας, 1853) ήταν αγωνιστής της Επανάστασης του 1821.

Η Ζωή του πριν την Επανάσταση Ο Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος γεννήθηκε το 1779 στο Δυρράχιο της Αλβανίας. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Χριστοδούλου αλλά τα παιδιά του καθιέρωσαν το Χριστοδουλόπουλος. Το 1800 κατετάγη στο στρατό του Φώτη Τζαβέλα στο Σούλι για τον αγώνα κατά των Τούρκων στην περιοχή. Τον Δεκέμβριο του 1803, μετά από 3 χρόνια αγώνων, το Σούλι έπεσε στα χέρια των Τούρκων και ο Ιωάννης Χριστοδούλου μαζί με άλλους Έλληνες κατέφυγε στην Κέρκυρα όπου έμεινε για κάποιο χρονικό διάστημα. Αργότερα, άγνωστο πότε ακριβώς, ο Ιωάννης πήγε στα Λαγκάδια Αρκαδίας όπου εγκαταστάθηκε ως γεωργός και παντρεύτηκε την Χρυσαυγή. Μαζί έκαναν 5 αγόρια και 2 κορίτσια. Από αυτόν κατάγονται σήμερα όλοι οι Χριστοδουλοπουλαίοι των Λαγκαδίων.

Επανάσταση Η Επανάσταση ξέσπασε στα Λαγκάδια την 23η Μαρτίου 1821. Ο Ιωάννης συμμετείχε στον στρατό του Λαγκαδινού κοτζαμπάση Κανέλλου Δεληγιάννη ως μπουλουξής (διοικητής άτακτου, μικρού στρατιωτικού σώματος περίπου 50 ατόμων). Την 1η Απριλίου 1821,ο Κανέλλος Δεληγιάννης έδωσε εντολή εκτέλεσης όλων των τουρκικών οικογενειών στα Λαγκάδια και την πυρπόληση του τζαμιού που ήταν στο χωριό. Σύμφωνα με έγγραφα, ο Ιωάννης ήταν ο πρώτος που άνοιξε πυρ εκείνη την ημέρα. Συνολικά 40 οικογένειες σφαγιάστηκαν τότε.

332

Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος

Μάχες και Πολιορκίες Ο Ιωάννης ακολούθησε τις ελληνικές εκστρατείες για πολλά χρόνια και έλαβε μέρος σε μερικές από τις σημαντικότερες μάχες της Ελληνικής Επανάστασης: Πολιορκία της Τρίπολης (24 Απριλίου - 23 Σεπτεμβρίου 1821), Μάχη της Πάτρας (9 Μαρτίου 1821), Πολιορκία του Ναυπλίου (31 Νοεμβρίου 1821), Πολιορκία της Κορίνθου (14 Ιανουαρίου 1822), Μάχη του Πέτα (4 - 16 Ιουλίου 1822), Μάχη των Δερβενακίων (26-28 Ιουλίου 1822), 1η Πολιορκία του Μεσολογγίου (Δεκέμβριος 1822), Μάχες κατά του Ιμπραήμ Πασά (αρχές του 1825).

Τα Χρόνια Μετά την Επανάσταση Μετά την απελευθέρωση, όπως όλοι όσοι συμμετείχαν στον αγώνα, έκανε αίτηση προς την ελληνική κυβέρνηση ζητώντας αναγνώριση και απονομή βραβείου για τις προσπάθειές του. Πέθανε το 1853 προτού λάβει απάντηση. Οι γιοι του, Κωνσταντίνος και Κυριάκος υπέβαλαν νέα αίτηση το 1865 για λογαριασμό του. Εάν έλαβαν το βραβείο δεν είναι γνωστό. Ωστόσο η αίτησή τους μπορεί ακόμα να βρεθεί στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.

Πηγές • Τσαφαράς Βασίλειος Ι., Λαγκάδια, Αθήνα 1937 • Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Αρχείο Αγωνιστών, Χριστοδουλόπουλος Ιωάννης (αρ. εγγ. 10636) • Γενικά Αρχεία του Κράτους, Εκλογικά, Συλλογή Λαδά 8.7

Νικόλαος Χριστοδούλου Ο Νικόλαος Χριστοδούλου ή Σολιότης ήταν αγωνιστής του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Πριν την επανάσταση ετοιμαζόταν για τον αγώνα. Από φόβο μην προδοθεί η Φιλική Εταιρεία και οι Τούρκοι προφθάσουν να πνίξουν την μελετηθήσα επανάσταση βιάστηκε επειδή θεώρησε καλό να αρχίσει να σκοτώνει Τούρκους. Φόνευσε τους Τσιπογλαίους στην θέση Πόρτες στο χωριό Αγρίδι των Καλαβρύτων. Χτύπησε επίσης πριν της 20 Μαρτίου περισσότερους από 60 Αλβανούς Τούρκους κοντά στα Χανιά της Βερσοβάς και εξακολούθησε να συναθροίζει και άλλους επαναστάτες, έχοντας και επαναστατική σημαία. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, στο Λεβίδι, στην πρώτη πολιορκία της Κορίνθου και αλλού. Πήγε δε και στην Ρούμελη όταν ήταν ανάγκη και έγινε γνωστός. Μετά την πτώση της Κορίνθου έγινε Χιλίαρχος του Εκτελεστικού και της Φρουράς των Καλαμαράδων. Όταν ο Δράμαλης εισέβαλε στην Πελοπόννησο πήρε πάλι τα όπλα και πολέμησε κάνοντας το χρέος του. Το όνομά του απαντάται σε όλα τα στρατιωτικά γεγονότα.

333

Αθανάσιος Χριστόπουλος (αγωνιστής 1821)

Αθανάσιος Χριστόπουλος (αγωνιστής 1821) Ο Αθανάσιος Χριστόπουλος (1772 - 1882) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε το 1772 στην Ναύπακτο. Πολέμησε στην επανάσταση του 1821 και πέθανε στην Πάτρα υπέργηρος και σε ηλικία 110 χρονών μετά από ολιγοήμερη ασθένεια τον Οκτώβριο του 1882. Την εκφορά ακολούθησε η σύζυγός του Μάρθα 98 χρονών και οι τέσσερις γιοι του, από τους οποίους ο πιο ηλικιωμένος Κώστας ήταν 78 χρονών.

Πηγές • Γ. Κασδόνης, επιμ. (24 Οκτωβρίου 1882). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 304 [1]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5872

Χρυσανθακόπουλοι Οι Χρυσανθακόπουλοι ή Κουμανιώτες ήταν αγωνιστές του 1821. Πολέμησαν εντός της Πελοποννήσου και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Πρόκειται για τους αδελφούς Θάνο, Κωνσταντίνο, Δημήτριο, Σταμάτη και Αγγελή Χρυσανθακόπουλο. Η καταγωγή τους ήταν από το χωριό Κούμανι Ηλείας. Πρίν από την επανάσταση υπήρξαν καπεταναίοι και υπηρέτησαν στα Αγγλικά τάγματα των Επτανήσων ως αξιωματικοί όπου διδάχτηκαν την οπλασκία και τις στρατιωτικές κινήσεις. Με τις γνώσεις τους αυτές παρουσιάστηκαν στην Επανάσταση ως διδάσκαλοι. Είχαν στρατιωτικά σώματα και πολέμησαν με αυτά κατά την πολιορκία των Πατρών.

334

Φώτιος Χρυσανθόπουλος

Φώτιος Χρυσανθόπουλος Ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1798 - 1879) ήταν αγωνιστής του αγώνα του 1821 και συγγραφέας.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στα Μαγούλιανα Αρκαδίας, πήρε ενεργό μέρος στην Ελληνική επανάσταση και ήταν υπασπιστής του Κολοκοτρώνη. Απεβίωσε σε βαθιά γεράματα και πάμφτωχος στην Τρίπολη τον Σεπτέμβριο του 1879.

Συγγράμματα • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1858). Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Τύποις και βιβλιοπολείω Π.Δ Σακελλάριου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1868). Σ. Καλκάνδης. ed. Βίος του παπά Φλέσα [1]. Αθήνα: Τύποις Νομιμότητας. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010. • Φώτιος Χρυσανθόπουλος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως [1]. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Πηγές • Γ. Κασδόνης, επιμ. (23 Σεπτεμβρίου 1879). Δελτίον της Εστίας - αριθ. 143 [2]. Αθήνησι: Τύποις Πέτρου Περρή. Ανακτήθηκε την 10 Απριλίου 2010.

Παραπομπές [1] http:/ / anemi. lib. uoc. gr/ metadata/ a/ 9/ 1/ metadata-146ebef8d4f211a59d8ce57e1638dbf8_1251285873. tkl [2] http:/ / xantho. lis. upatras. gr/ pleias/ index. php/ deltion_estias/ issue/ view/ 5721

335

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Αγωνιστές του 21 Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513980 Συνεισφέροντες: Dimboukas, Nikosguard, Templar52 Δημήτριος Αινιάν Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2238382 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Ggia, MARKELLOS, Tony Esopi, Veron Θεόδωρος Αλεβίζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2258096 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Αγαλλόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341317 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Φώτιος Αγγελίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341324 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Αθανασιάδης (Καρύταινα) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2419931 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pyraechmes, Tony Esopi, Trongma, Veron, Μυρμηγκάκι Αλέξιος (1821) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2504220 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Σταυριανός Αλεβιζάκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2281035 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Μυρμηγκάκι Αλεβίζος Αλεβιζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2496008 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Αλεβιζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503558 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Αλεβιζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255331 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Κυριάκος Αλεβιζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194386 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Σωτήριος Αλεβιζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194383 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χαράλαμπος Αλεβιζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341460 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ευστάθιος Αλεβίζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341461 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Αλεβίζος (Καλαμών) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194420 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Αλεβίζος (Καλάβρυτα) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194423 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Αλεβίζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194412 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Πανταζής Αλεβίζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2349885 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αναγνώστης Αλεξανδρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341467 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Αληκάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1881787 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pavlos1988 Θεόδωρος Αλκαίος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2037587 Συνεισφέροντες: Atlantia, Kostisl, Lemur12, Templar52 Ιωάννης Αμβροσιάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374247 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186354 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, FocalPoint, Kriton, Pumpie, Templar52, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Πάνος Αναγνωστόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374253 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Πέτρος Αναγνωστόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341555 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χρήστος Αναστασίου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2145858 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Αναστασόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341485 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Κωνσταντής Αναστασόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341487 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Μήτρος Αναστασόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341553 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Ανδρακός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2516893 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Νικόλαος Ανδρούλακας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2516894 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Γεώργιος Ανδρούτσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2136188 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Εμμανουήλ Αντωνιάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2235901 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Μ. Αντωνόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2219992 Συνεισφέροντες: Tony Esopi Κωνσταντίνος Αξελός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2121306 Συνεισφέροντες: Tony Esopi Αργύρης Αποσκίτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374277 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Γιάννακας Αποστολόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049659 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Αρβαλής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374282 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Σπύλιος Αργυρακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374285 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Ασημακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2433850 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Ασημακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128534 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Αστερίου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178746 Συνεισφέροντες: Atlantia, Klearchoskapoutsis, Lemur12, Pyraechmes, Μυρμηγκάκι, ΟυΚουτσούλς, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Αστερίου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513755 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pyraechmes, Veron, Μυρμηγκάκι Αγαμέμνων Γ. Αυγερινός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255916 Συνεισφέροντες: Badseed, Diu, Egmontaz, Ferengi, FocalPoint, Kostisl, Pumpie, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Ιωάννης Βαβούλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2037595 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52 Γεώργιος Βάλβης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2097166 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι

336

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Ιωάννης Βάλβης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2276777 Συνεισφέροντες: Veron, WereSpielChequers, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Βαλτινός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183610 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Βάρβογλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2418366 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Pyraechmes, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Βαρνακιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2445935 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Γιάννος Βαρνακιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2158734 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Διονύσιος Βασιλείου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2373578 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Μαυροβουνιώτης Βάσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2481317 Συνεισφέροντες: Atlantia, Stay friends, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Γ. Βατικιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206241 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χρήστος Βαχλιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341584 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γιόβας Βλαχιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1880768 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, Diamond, Dkat, FocalPoint, Tony Esopi, Veron Μιχάλης Βλαχοκερασιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049654 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αλέξανδρος Βλαχόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2158684 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Σταύρος Βλάχος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341514 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Μ. Βουδούρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206191 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Βουκάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2145567 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Φραντζέσκος Βούλγαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2528905 Συνεισφέροντες: FocalPoint, MARKELLOS, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Βρούλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2491146 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Αντώνιος Θ. Βώκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206265 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Θ. Βώκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206304 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Γαδής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178820 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Άνθιμος Γαζής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2475412 Συνεισφέροντες: Amymoni, Anthimos852, Atlantia, Dada, Diu, Egmontaz, Flashdart2, FocalPoint, Pvasiliadis, Templar52, Tony Esopi, Veron, Ασπασία.Τσαρουχά, Μυρμηγκάκι, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Σπύρος Γενήσαρλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374293 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Άγγελος Γέροντας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2456290 Συνεισφέροντες: Dada, Diu, Egmontaz, FocalPoint, MARKELLOS, Pavlos1988, Polyzos, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Γεωργακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2415456 Συνεισφέροντες: Atlantia, Guard'21, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Γεωργακόπουλος (Καμενίτσα) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2415791 Συνεισφέροντες: Atlantia, Guard'21 Αντώνιος Γεωργαντάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2314899 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Veron, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Γιαννακόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374386 Συνεισφέροντες: Perola, Veron, Μυρμηγκάκι Τσανετάκης Γιαννέτας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374330 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Γιώργος Γιαννιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2538421 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, CubicStar, Enpatrais, Flashdart2, FocalPoint, Lemur12, MARKELLOS, Pumpie, Tony Esopi, Κώστας Παπαντωνόπουλος, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Παναγιώτης Γιατράκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2461149 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, FocalPoint, NGiatrakos, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Απόστολος Γιαυράκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2504306 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Γιουρουκίδες Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374336 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Γκίκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374354 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Φραγκίσκος Γκραγιάρ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185750 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Γκριτσάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374829 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Στυλιανός Γονατάς (πρεσβύτερος) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2276403 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu Αθανάσιος Γουδέλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128874 Συνεισφέροντες: Pavlos1988, Veron Βασίλης Γούδας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2318432 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pavlos1988, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Γούλελος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127923 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Λάμπρος Γούσης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2006738 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52 Εμμανουήλ Γραντάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2108149 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Τσιγκουράκος Γρηγοράκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2205156 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Πιέρρος Γρηγοράκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2182670 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Γρηγοριάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2273987 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Γρηγοριάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185966 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Γρήντζαλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178821 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Templar52, Μυρμηγκάκι Γαρδικιώτης Γρίβας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2447774 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Μυρμηγκάκι Εκβέν Δαβουσσί Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2146278 Συνεισφέροντες: Tony Esopi Ναστούλης Δαγκλής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2429947 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, MARKELLOS, N!kod!mos, Templar52, Veron, Μυρμηγκάκι

337

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Γεώργιος Δανόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127779 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Γεώργιος Δαρειώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178822 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Γεώργιος Δασκαλόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127787 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Δελάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049665 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Δημητράκης Δεληγιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2342652 Συνεισφέροντες: Dimitsal, FocalPoint, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Θανάσης Δεληγιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130114 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Νικολάκης Δεληγιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185971 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dimitsal, Diu, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Δημητρακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2189972 Συνεισφέροντες: Dimitsal, Μυρμηγκάκι Βασίλειος Δημητρακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128496 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Δ. Δημητρακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2169075 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Δημητρακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255322 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Δημητρίου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127646 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Διονύσης Διάκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185745 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, Diu, FocalPoint, MARKELLOS, Pumpie, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 7 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Διαμαντόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178826 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Διαμαντόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049648 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Δικαίος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127956 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52, Μυρμηγκάκι Νικήτας Δικαίος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2510214 Συνεισφέροντες: Phso2, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Χριστόδουλος Δικαίος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128191 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Δράκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2458307 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Μυρμηγκάκι Γούλας Δράσκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513738 Συνεισφέροντες: Atlantia, Lemur12, Pyraechmes Δρόσος Δρόσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255342 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Δυοβουνιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255728 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Ζαλοκώστας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2518608 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Atlantia, MARKELLOS, Veron, Μυρμηγκάκι Λιμπέριος Ζαριφόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503590 Συνεισφέροντες: 17sein, Templar52 Πανάγος Ζάρκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128322 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Ζαφειρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128369 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Ιωάννης Ζαφειρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255335 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος (Άγιος Πέτρος Πελοποννήσου) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2364763 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Χριστόφορος Ζαχαριάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128320 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αδελφοί Ζαχαρόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128206 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Ζέρβας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127887 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Ζιάκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513717 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dipa1965, MARKELLOS, Pyraechmes, Veron, Μυρμηγκάκι, Мико Αργύριος Ζούβελος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183492 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Σπήλιος Ζούτος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128560 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ανδρέας Ζυγομαλάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2152288 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Εμμανουήλ Ζυμβρακάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2495826 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, FocalPoint, Templar52 Δημήτριος Θέμελης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2038791 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Νικολής Θεοδωρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2373475 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Γιάννης Θεοφιλόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2373479 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Γ. Θεοχάρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206254 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Λυμπέρης Θεοχαρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2373551 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Ινδαρές Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503583 Συνεισφέροντες: 17sein, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Καζής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2530171 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Θεόφιλος Καΐρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2551488 Συνεισφέροντες: ArielGlenn, Atlantia, Badseed, Cedric B., Cioran76, Cédric Boissière, Delirium, FocalPoint, Kalogeropoulos, Kostisl, Okle, Templar52, Tony Esopi, Ttzavaras, Ασμοδαίος, Μυρμηγκάκι, Ωριγένης, 8 ανώνυμες επεξεργασίες Μ. Λ. Καΐρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2154840 Συνεισφέροντες: Atlantia, Costas78, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Κακλαμάνος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2038818 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Atlantia, Pavlos1988 Αντώνιος Καλαμογδάρτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2408251 Συνεισφέροντες: Atlantia, Avacalop, Dada, Diu, Ferengi, FocalPoint, Geraki, Pumpie, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Καλαράς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127776 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αντζέι Καλίνσκι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2460035 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι

338

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Δημήτριος Καλλιφρονάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2256034 Συνεισφέροντες: Atlantia, CubicStar, Diu, Egmontaz, Ferengi, Flyax, FocalPoint, Kostisl, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Βελισάριος Καλόγερος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2050598 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Σακελάριος Καλογονιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127927 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Οικονόμος Καλομοίρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127947 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Κανέλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2530020 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Κανάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127906 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Γεώργιος Κανάρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2038840 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Egmontaz, Kostisl, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Κωνσταντίνος Κανάρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2544628 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Alaniaris, Albtalkourtaki, Amkfl2004, Amymoni, Atlantia, Badseed, Cdrymiotes, CeeKay, Dada, Diu, Dkat, EleftheriosKosmas, Erud, Fefeli, FocalPoint, Gepsimos, Geraki, Harrygouvas, JOHNNARAS, Kalogeropoulos, Kostisl, MARKELLOS, N!kod!mos, Nakon, Nataly8, Peeperman, Prevezamuseum, Pumpie, Templar52, Tony Esopi, Ttzavaras, Valentin, Yeomos, Αντιγόνη, Μυρμηγκάκι, 47 ανώνυμες επεξεργασίες Αναστάσιος Καναριώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178769 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dkat, FocalPoint, Geraki, Mik, Nakos2208, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Στέφανος Κανέλλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184976 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Niki81, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Καπογιαννάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2402460 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γιαννάκης Καπούτσης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2226523 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dimitrissss, Klearchoskapoutsis, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Καράλη Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503584 Συνεισφέροντες: 17sein, Μυρμηγκάκι Δημήτρης Καραμάνου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127918 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Καραμεραίοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127746 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Καρασπύρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127729 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Θεοδόσιος Καρδαράς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128484 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντής Καρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2131880 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Καφετσής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130067 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Χρήστος Καψάλης (1821) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2462620 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Ιωάννης Καψάμπελης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128223 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεωργάκης Καψοκαλύβας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128482 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Κεφάλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2484179 Συνεισφέροντες: Stay friends, Veron, Μυρμηγκάκι Ευστάθιος Κεχαγιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2147549 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Ηλίας Κεχαγιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2485089 Συνεισφέροντες: Ttzavaras, VJSC263IO, Veron, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Κίντσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2189891 Συνεισφέροντες: Dimitsal, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Κιοσσές Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2182970 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Κίτσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2140963 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Κλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130062 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεράσιμος Κόκκινος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2008048 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Κοκοράκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255270 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Κοκώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130109 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Κολιόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375004 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Χρήστος Κολοβός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127721 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Κολόκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2358367 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αντώνιος Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130075 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αποστόλης Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130071 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128658 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Κωνσταντής Μ. Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130078 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Θ. Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2158883 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Μάρκος Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130077 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Πάνος Κολοκοτρώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2353331 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, FocalPoint, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Αναγνώστης Κομαντάρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128228 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Μιχαήλ Κόμητας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255272 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Κονδάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049674 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Veron, Μυρμηγκάκι Ανδρέας Κονδάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178774 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ρήγας Κοντορήγας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2050508 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Κοντόσταυλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128462 Συνεισφέροντες: Ttzavaras, Μυρμηγκάκι

339

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Αναγνώστης Κοπανίτσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127925 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Μιχαήλ Κόρακας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184459 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, Enasallaleon, FocalPoint, Lemur12, Pavlos1988, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 17 ανώνυμες επεξεργασίες Αδάμ Κορέλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2374838 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Κόρπας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2123215 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Λιάκος Κοσμόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183471 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αθανάσιος Κοτζιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513719 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pyraechmes, Μυρμηγκάκι Μιχαήλ Κοτσονόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130123 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αλεξάντερ Κουζάνσκι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513968 Συνεισφέροντες: Nikosguard, Tony Esopi, Transistor, Μυρμηγκάκι Αντώνιος Κουμουστιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2434534 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Δημήτρης Κουρμούλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1482357 Συνεισφέροντες: Emilofcrete, Pavlos1988, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Μιχάλης Κουρμούλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186202 Συνεισφέροντες: Pavlos1988, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Βασίλειος Κουρουσόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255294 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γιαννάκης Κουτρούκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2126621 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Κουτρούκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2126609 Συνεισφέροντες: Atlantia, Costas78, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Αναστάσιος Κουτρουμπής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178770 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Κουτσογιαννόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2142222 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Λάμπρος Κουτσονίκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2492179 Συνεισφέροντες: 17sein, Alexikoua, Stay friends, Templar52, Ttzavaras Παναγιώτης Κρεββαττάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184306 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Κριάρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186018 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αντώνιος Κριεζής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2492896 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Diu, FocalPoint, Geraki, Kostisl, MARKELLOS, Pumpie, Tony Esopi, Trongma, Yeomos, Μυρμηγκάκι, Παναγιώτης Μπότσης, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Κριεζιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255848 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, FocalPoint, Gepsimos, Tony Esopi, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Κυδωνάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2123246 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Κυριακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2132160 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Κυριακού Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128321 Συνεισφέροντες: Pyraechmes, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Κωλέττης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2472755 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Diu, FocalPoint, Kostisl, MARKELLOS, Pyraechmes, Templar52, Tony Esopi, VJSC263IO, Yeomos, Ιων, Μυρμηγκάκι, Ωριγένης, 15 ανώνυμες επεξεργασίες Καπετάν Κωνσταντής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127744 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Sisyphos23, Μυρμηγκάκι Ιωνάς Κωνσταντινίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2367327 Συνεισφέροντες: Atlantia, Egmontaz, FocalPoint, MARKELLOS, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ιωάννης Κώστας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185989 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Λαγουμιτζής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1727687 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Giorgos Kollias, Kalogeropoulos Βασίλης Λαζάρου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2188220 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Τριαντάφυλλος Λαζαρέτος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184675 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, MARKELLOS, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Γεωργάκης Λαμπρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375161 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Λάμπρου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127889 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Atlantia, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Θεοχάρης Χατζή Ηλία Λαπαθιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2091189 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Λασσάνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2534787 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Badseed, FocalPoint, Kalogeropoulos, Makedonas, Pyraechmes, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Ικέσιος Λάτρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375157 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Λεβίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2151773 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Σταμάτιος Λεβίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2429936 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Romek, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Λεονάρδος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2156202 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Λεχουρίτη Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375151 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Λιδωρίκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375145 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Λογιωτατίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375144 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Αναστάσιος Λογιώτατος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375143 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Προκόπης Λογιώτατος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375142 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Λογοθέτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2140445 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Χαράλαμπος Λοντοτσακίρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375140 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Λύκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2019234 Συνεισφέροντες: Atlantia, Patriot8790, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Τάτσης Μαγγίνας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2460118 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι

340

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Δημήτριος Μακρής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2228632 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Κωνσταντίνος Μακρής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350447 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Μακρυγιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2562028 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Alaniaris, Antibaro, ArielGlenn, Atlantia, Badseed, Clipclap24, Dipa1965, Erud, Fefeli, Ferengi, FocalPoint, Geraki, Kalogeropoulos, Kassianos, Krokiliotis, Laomedodas, MARKELLOS, Okle, The Phantom, Tony Esopi, Ttzavaras, Tzetzes, Wutsje, Κυνίσκος, Μυρμηγκάκι, ΩΜΕΓΑ, 19 ανώνυμες επεξεργασίες Μάρκος Μαλλιαράκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2020448 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, V-astro Ιωάννης Μαμούρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350467 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Μανιατόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350474 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Μάνος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350477 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Μαντάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127907 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Σπυρίδων Μαρκέλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2328654 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Παρασκευάς Ματαλάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128217 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ευάγγελος Ματζαράκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2375079 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Klearchoskapoutsis, Veron Ιωάννης Ματρώζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206248 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Ματσούκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2408246 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αναστάσιος Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255843 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, FocalPoint, Kostisl, MARKELLOS, Pavlos1988, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αντώνης Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184966 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ηλίας Κατσάκος Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2494140 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, Diu, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι, Πλαστελήνης Ηλίας Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2494610 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, Diu, Pavlos1988, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2489883 Συνεισφέροντες: 17sein, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Κυριακούλης Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2478065 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, FocalPoint, Pavlos1988, Stay friends, Templar52, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2426169 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Badseed, Dada, Diu, Egmontaz, FocalPoint, Kostisl, Lemur12, MARKELLOS, Matesi1976, Peeperman, Templar52, Tony Esopi, Yeomos, Αρχίδαμος, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ιωάννης Μελάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2335708 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu Γιάννης Χατσή Μελέτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127790 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Μέλιοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128283 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Αντώνιος Μέντσρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178788 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χατζηγιάννης Μέξης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186181 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, FocalPoint, Kostisl, Matia.gr, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Μεταξάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2510877 Συνεισφέροντες: Atlantia, Nikosguard, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Μητάφης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2230301 Συνεισφέροντες: Atlantia, Badseed, FocalPoint, Kalogeropoulos, Tony Esopi, VJSC263IO, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ιωάννης Μήτσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2266644 Συνεισφέροντες: Costas78, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Σταμάτης Μήτσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2346911 Συνεισφέροντες: Atlantia, Costas78, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Μήτσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503554 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, Badseed, Diu, FocalPoint, Gepsimos, Pumpie, Trongma, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Πέτρος Μήτσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503551 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, Badseed, Diu, FocalPoint, Gepsimos, Pumpie, Tony Esopi, Trongma, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Μηχανίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128329 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Δημήτριος Α. Μιαούλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2247407 Συνεισφέροντες: Diu, Kostisl, Pumpie, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Μιαούλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1891651 Συνεισφέροντες: Diu, Pumpie, Templar52 Αντώνιος Μιαούλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178789 Συνεισφέροντες: Atlantia, CubicStar, Diu, MARKELLOS, Pumpie, Templar52, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Μιχαλάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127921 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Κωνσταντής Μιχαλόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128366 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αρτέμιος Μίχος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2242290 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Μοναρχίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183797 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Αλέξιος Μοσχούλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255310 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Λάζαρος Μουσιός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206371 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Κίτσος Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186176 Συνεισφέροντες: Templar52, Μυρμηγκάκι Νότης Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186183 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Atlantia, Templar52, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Μπεγλής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128372 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Μπηλίδας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130110 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Μπίμπας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1086828 Συνεισφέροντες: FocalPoint, MARKELLOS, Perlaboukano, Tony Esopi, Transistor

341

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Αντώνιος Μπόνιας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2411247 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Γκίκας Μπότασης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194354 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Μπότασης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2203830 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Σταμάτης Μποτιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127714 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Δημήτριος Ν. Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2137592 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Atlantia, Diu, FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Κώστας Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2560081 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Place Clichy, Μυρμηγκάκι Μάρκος Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2504227 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Alexikoua, ArielGlenn, Atlantia, Badseed, Erud, FocalPoint, GT5162, Harrisxan, Kalogeropoulos, Lemur12, MARKELLOS, Templar52, Tony Esopi, Ttzavaras, Umbuktu, Wutsje, Κυνίσκος, Μυρμηγκάκι, 33 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλας Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2194326 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Τούσιας Μπότσαρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2215001 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Templar52, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Τούσιας Μπότσαρης (νεότερος) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2188670 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Templar52, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Μπουκουβαλαίοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2549838 Συνεισφέροντες: 17sein, Quantis, Veron, 12 ανώνυμες επεξεργασίες Απόστολος Μπούκουρας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183464 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Μπούκουρας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183466 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Βασίλειος Ν. Μπουντούρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2256047 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Σταμάτης Μπουντούρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206085 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Μπουραίοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128238 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Νικόλαος Μυκώνιος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2148153 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Λάμπρος Νάκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2119834 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Νέγρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2508438 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Clipclap24, Stay friends, Veron, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Νεζερίτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127632 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Νέζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2513049 Συνεισφέροντες: K sal 15, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Αλεξάκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2458970 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Veron Κωνσταντής Νικόδημος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2458467 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Νικολάρας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186042 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αλέξιος Νικολόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350495 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ανδρέας Νικολόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127727 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αντώνιος Νικολόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127951 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Νοταράς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127754 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Νοταράς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127753 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γιάννης Νταγρές Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127910 Συνεισφέροντες: Dipa1965, Μυρμηγκάκι Χατζή Χρήστος Ντάγκοβιτς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2505658 Συνεισφέροντες: Egmontaz, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Παναγιώτης Ντούφας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128284 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Ντρίβας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2555995 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Εμμανουήλ Ξένος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2011951 Συνεισφέροντες: Tony Esopi Ιωάννης Οικονομίδης (Νεόκαστρο) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2207128 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Ιωάννης Τρύφωνος Οικονομίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255266 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Οικονομίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128281 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Οικονομόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2363195 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Οικονομόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2131837 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Μιχαήλ Οικονόμου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2312162 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Χατζηλίας Οικονόμου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2064818 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron Ιωάννης Ορλάνδος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2496121 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ανδρόνικος Πάικος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2534731 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Neoptolemos, Pyraechmes, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αλερίνο Πάλμα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2183728 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γρηγόριος Πάικος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2154844 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χρήστος Παλάσκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2402089 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Χρήστος Παναγούλιας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128507 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Πάνου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2182620 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Πανουσάκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2458600 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Διονύσιος Πανούσης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2458599 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Ιάκωβος Παξιμάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2119200 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι

342

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Ιωάννης Παπά Κώστας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130119 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Παπαγιαννακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2397075 Συνεισφέροντες: Atlantia, Geraki, Μυρμηγκάκι, 18 ανώνυμες επεξεργασίες Θεοδόσιος Παπαγιαννακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2515766 Συνεισφέροντες: Igiakordo, Nataly8, 35 ανώνυμες επεξεργασίες Σαράντος Παπαγιαννόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2131872 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Σωτήρος Παπαγιαννόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128596 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Σωτήριος Παπαδαίος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127719 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος (του 1821) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128509 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος (Πρεσβύτερος) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2182431 Συνεισφέροντες: Aspiotis, Atlantia, CommonsDelinker, Diu, Elena153, FocalPoint, Kostisl, Pumpie, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Παπαδόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128521 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Παπαδόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2277529 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Παπαζαφειρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128414 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Οικονόμος Παπαηλιόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128234 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Παπαθανασόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130081 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Παπακωστόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128486 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Παπαλεξόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2402334 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Παπαλεξόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2137903 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Κανέλος Παπαναστόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2503585 Συνεισφέροντες: 17sein, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Νικήτας Παπανικητόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128374 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Δημήτριος Παπανικολής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2463872 Συνεισφέροντες: Atlantia, Egmontaz, Templar52, Ttzavaras, Veron, Αχρήστης, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αναγνώστης Παπασταθόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127747 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Παπατσώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2360793 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Παπατσώνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128254 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Παπατσώρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128304 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Οικονόμος Παπατσώρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128303 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Σπυρίδωνας Παπούλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185999 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Templar52, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Παύλου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2037601 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron Αντώνιος Πελοπίδας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128481 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Πελοπίδας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2131867 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χριστόφορος Περραιβός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2534812 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dipa1965, FocalPoint, Lemur12, Pyraechmes, Templar52, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Χαράλαμπος Περρούκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2019207 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Περρούκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127895 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Πέτας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2050600 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Πετιμεζάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2255416 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, Egmontaz, FocalPoint, Kostisl, Pumpie, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Πετρακόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128357 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Αγγελής Πετραλιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184043 Συνεισφέροντες: Diu, Lemur12, MARKELLOS, Maria Petralia, Μυρμηγκάκι Αυγερινός Πετραλιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1689608 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Maria Petralia, Tony Esopi Ιωάννης Πετροκόπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2131832 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Πετροπουλάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2188301 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Πετρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2530669 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dipa1965, Orontes gr Κωνσταντίνος Πετρόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128563 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Πιεράκος Μαυρομιχάλης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2489885 Συνεισφέροντες: 17sein, Atlantia, FocalPoint, Μυρμηγκάκι Λάζαρος Πινότσης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2119255 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ανδρέας Πιπίνος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206258 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Πίσσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2141955 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Ευστράτιος Πίσσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2119267 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pyraechmes, Veron, Μυρμηγκάκι Γεωργάκης Πλαπούτας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2480569 Συνεισφέροντες: Atlantia, Stay friends, Veron, Μυρμηγκάκι Γιαννίκος Πλαπούτας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2458746 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Μυρμηγκάκι Αναστάσιος Πλέσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2504236 Συνεισφέροντες: Clipclap24, Ferengi Γ. Πολίτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206250 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι

343

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Χριστόδουλος Ποριώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2151838 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Πουρναραίοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2131869 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Προύντσος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128594 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Ραβελιώτη Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2132168 Συνεισφέροντες: Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Πάνος Ράγκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2013535 Συνεισφέροντες: Tony Esopi Αθανάσιος Ραζή - Κότσικας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2412565 Συνεισφέροντες: Atlantia, Pzwitmann, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Γιώργος Ρεβελιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2429951 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Veron, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Ρηγόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2195252 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Καπετάν Ρίζος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128479 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Παναγιώτης Ρόδιος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2520658 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Ροδόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2496010 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Στέφανος Ρολογάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128488 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αναστάσιος Ρομπότσης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206006 Συνεισφέροντες: Jake V, MARKELLOS, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Ροντόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178761 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Σαγιάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2547389 Συνεισφέροντες: Enpatrais, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Σακελλαρίου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127711 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Πάνος Σαραγιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2193150 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Σωτήρος Σαρατσόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2355377 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Σέκερης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130086 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Δημήτριος Σελέτος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128317 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Σεχιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130105 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Μιχαήλ Σισίνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2147624 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Μιχαλάκης Σισίνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127736 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Ι. Σισίνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2146993 Συνεισφέροντες: Alaniaris, Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ασημάκης Σκαλτσάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127726 Συνεισφέροντες: Atlantia, Egmontaz, Veron, Μυρμηγκάκι Αμβρόσιος Σκαραμαγκάς Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2184536 Συνεισφέροντες: Atlantia, Jake V, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Σκλαβοχωρίτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128221 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Κωνσταντίνος Σκοντριανός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130107 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Θεοδωράκης Σουλιμιώτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128546 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Αναστάσιος Σπαχής Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2207792 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Σπηλιάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2332580 Συνεισφέροντες: Atlantia, FocalPoint, Veron, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Σπηλιωτόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2188426 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Γεώργιος Σπυρίδων Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127775 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Σπυρίδων Σπυρομήλιος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2418138 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Ferengi, FocalPoint, Kostisl, MARKELLOS, Ntetos, Spyromilios, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Στάικος Σταϊκόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2462592 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diu, FocalPoint, LaouraFlora, MARKELLOS, Peri3210, Tony Esopi, Veron, Μέρμπακος, Μυρμηγκάκι Άγγελος Στάικος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2125687 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Μυρμηγκάκι Στάμος Στάικος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178736 Συνεισφέροντες: Dada, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Ανδρέας Σταματάρας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2185868 Συνεισφέροντες: Templar52 Ζαφείριος Σταματιάδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2453733 Συνεισφέροντες: Dipa1965, FocalPoint, Pyraechmes Νικόλαος Σταματόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2097159 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αντώνιος Τσούνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127715 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Ιωάννης Στρατηγόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350431 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Στρίγκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2552800 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dimitrisss, Diu, Jamesofur, Μυρμηγκάκι, 4 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Συράκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2128285 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Σφήκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2102670 Συνεισφέροντες: Amymoni, DIMSFIKAS, FocalPoint, Pavlos1988, Ttzavaras, Veron, 9 ανώνυμες επεξεργασίες Γεώργιος Σφήκας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=1747918 Συνεισφέροντες: Diu, FocalPoint, Klearchoskapoutsis, MARKELLOS, 8 ανώνυμες επεξεργασίες Ιωάννης Σωμάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2214897 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Ταμπακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370186 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Τερτσέτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2435618 Συνεισφέροντες: Dipa1965, Lakedaimonas, Tony Esopi, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες

344

Πηγές άρθρων και Συνεισφέροντες Βασιλική Τζαβέλα Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2420948 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ζυγούρης Τζαβέλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2420952 Συνεισφέροντες: Atlantia, Sarantos Mouzakis, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Κίτσος Τζαβέλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2518645 Συνεισφέροντες: Alexikoua, Amymoni, Atlantia, Badseed, Dead3y3, Diu, FocalPoint, Gepsimos, Greco22, Kostisl, MARKELLOS, Ptoliethron, Sarantos Mouzakis, Tony Esopi, Veron, Yeomos, Μυρμηγκάκι, Σογδιανος, 8 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Τζαβέλας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2427444 Συνεισφέροντες: AkisPer, Atlantia, MARKELLOS, Sarantos Mouzakis, Veron, Μυρμηγκάκι Δ. Τζάπελης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2206184 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Θεόδωρος Τζίνης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370157 Συνεισφέροντες: Atlantia, Diamond, Diderot, Diu, FocalPoint, Kostisl, Pumpie, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Γεώργιος Τισσαμενός Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2371314 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Veron, Μυρμηγκάκι Τομαραίοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370086 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Μανώλης Τομπάζης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2460845 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Diu, Egmontaz, FocalPoint, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Ιλαρίων Τουρέ Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2186007 Συνεισφέροντες: Templar52, Tony Esopi, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Απόστολος Τρικούπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2383731 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52 Θεμιστοκλής Τρικούπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2092040 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52 Ιωάννης Τρικούπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2518279 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Templar52, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες Κωνσταντής Τρικούπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2021729 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52 Μάνθος Τρικούπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2350439 Συνεισφέροντες: Atlantia, Templar52 Νικόλαος Τριτάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2314913 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Κωνσταντής Τσάκαλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370109 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Τσοπανάκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370125 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Τσοχαντάρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370131 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Τσώκρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2370136 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Υψηλάντης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2549403 Συνεισφέροντες: *Αλέξανδρος, Dada, Diu, Egmontaz, Erud, FocalPoint, Greco22, MARKELLOS, Tony Esopi, Ttzavaras, V-astro, Μυρμηγκάκι, 5 ανώνυμες επεξεργασίες Νικόλαος Φανδρίδης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341901 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Φειζόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341895 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Ωλένης Φιλάρετος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2145825 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Ιωάννης Φίλωνος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049132 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi Ιωάννης Φλέσσας Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2277497 Συνεισφέροντες: Atlantia, Dipa1965, MARKELLOS, TFLESSAS, Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Φλογαΐτης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2346375 Συνεισφέροντες: Atlantia, MARKELLOS, Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Φραγκάκης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369965 Συνεισφέροντες: Ttzavaras, Veron, Μυρμηγκάκι Αδελφοί Φωτόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2049650 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Σπύρος Χαραλάμπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369790 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι Σωτήρης Χαραλάμπης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2127691 Συνεισφέροντες: Diu, FocalPoint, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Αναγνώστης Χατζηαναργύρου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2178767 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Χριστόδουλος Χατζηπέτρος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2208588 Συνεισφέροντες: MARKELLOS, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Δημήτριος Χατζίσκος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2460102 Συνεισφέροντες: Atlantia, Clipclap24, Μυρμηγκάκι Χάτση Γιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341921 Συνεισφέροντες: Atlantia, Ttzavaras, Μυρμηγκάκι Σπήλιος Χελωνιάρης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2341917 Συνεισφέροντες: Atlantia, Μυρμηγκάκι Χονδρογιάννης Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369830 Συνεισφέροντες: FocalPoint, Veron, Μυρμηγκάκι Τζανέτος Χρηστόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2139743 Συνεισφέροντες: Atlantia, Tony Esopi, Μυρμηγκάκι Βασίλειος Χρηστακόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2130099 Συνεισφέροντες: Μυρμηγκάκι Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2351470 Συνεισφέροντες: Dimitsal, Veron, Μυρμηγκάκι Νικόλαος Χριστοδούλου Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369876 Συνεισφέροντες: Atlantia, Veron, Μυρμηγκάκι Αθανάσιος Χριστόπουλος (αγωνιστής 1821) Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369878 Συνεισφέροντες: Atlantia, Nataly8, Veron, Μυρμηγκάκι Χρυσανθακόπουλοι Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369892 Συνεισφέροντες: Tony Esopi, Veron, Μυρμηγκάκι Φώτιος Χρυσανθόπουλος Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?oldid=2369893 Συνεισφέροντες: Veron, Μυρμηγκάκι, 2 ανώνυμες επεξεργασίες

345

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες File:Dimitrios Ainian1.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Ainian1.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Fotios Aggelidis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Fotios_Aggelidis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Martinos Vretos Αρχείο:Georgios Androutsos - Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Georgios_Androutsos_-_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Clipclap24, Cplakidas, Pinzetqute, Μυρμηγκάκι αρχείο:Emmanouil Antoniadis 1865 017.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Emmanouil_Antoniadis_1865_017.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Vlachopoulos.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Vlachopoulos.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Stavros Blaxos 1866 010.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Stavros_Blaxos_1866_010.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 1871) Αρχείο:Anthimos Gazis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Anthimos_Gazis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Αρχείο:Ermis-o-logios.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ermis-o-logios.png Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: w:en:Anthimos GazisAnthimos Gazis, et al. αρχείο:Genisarlis 1868 025.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Genisarlis_1868_025.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) αρχείο:Aggelos Gerontas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Aggelos_Gerontas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Eleftherios Kazanis (1861 - 1930) Εικόνα:Nikolaos Georgakopoulos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Georgakopoulos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Eleftherios Kazanis (1861 - 1930) Αρχείο:Antonios Georgantas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Antonios_Georgantas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits αρχείο:Panagiotis Giatrakos.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Panagiotis_Giatrakos.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Clipclap24 Αρχείο:Dupre - Vasilis Goudas.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dupre_-_Vasilis_Goudas.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Cplakidas, Greco22, Kürschner αρχείο:Tsigkourakos Grigorakis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tsigkourakos_Grigorakis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Anastasios Goudas (1816 - 1882) Αρχείο:Gardikiotis Gribas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Gardikiotis_Gribas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Nastoulis Daglis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nastoulis_Daglis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs Αρχείο:Georgios Drakos nh.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Georgios_Drakos_nh.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Themistoklis Drakos, greek painter of the 1821 revolution αρχείο:Georgios Diobouniotis 1866 001.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Georgios_Diobouniotis_1866_001.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Georgios Zalokostas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Georgios_Zalokostas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Konstantin Skokos (1854-1929) Αρχείο:Σπήλαιο Γρεβενών.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Σπήλαιο_Γρεβενών.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: Takritidis Αρχείο:Wikipedia-logo.png Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Wikipedia-logo.png Άδεια: logo Συνεισφέροντες: Abigor, Bastique, Cary Bass, Guillom, Jafeluv, Krinkle, Kwj2772, Mike.lifeguard, Mormegil, Richie, Rocket000, Schaengel89 Αρχείο:Andreas Zygomalas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Andreas_Zygomalas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Konstantin Skokos (1854-1929) Αρχείο:TheophilosKairis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:TheophilosKairis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Cedric B. αρχείο:Andreas Kalinskis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Andreas_Kalinskis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Dimitrios Kallifronas 080.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Kallifronas_080.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: (1852 - 1934) and (1845 - 1916) Αρχείο:Dimitrios Kallifronas - ypografi.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Kallifronas_-_ypografi.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Constantine Kanaris.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Constantine_Kanaris.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Original uploader was Brastite at en.wikipedia Αρχείο:Konstantinos Kanaris - ypografi.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Konstantinos_Kanaris_-_ypografi.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Εικόνα:Lytras-nikiforos-pyrpolisi-tourkikis-navarhidas-apo-kanari.jpeg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Lytras-nikiforos-pyrpolisi-tourkikis-navarhidas-apo-kanari.jpeg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Alaniaris, Charismaniac, Cplakidas, Geraki, IAlex, Ibn Battuta, Phso2, Wst, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Αρχείο:Kanaris Konstantinos - Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kanaris_Konstantinos_-_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Clipclap24, Cplakidas, Phso2, Pinzetqute Αρχείο:Dupre - Kanaris.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dupre_-_Kanaris.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Cplakidas Image:Konstantinos Kanaris heart preserved.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Konstantinos_Kanaris_heart_preserved.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Badseed αρχείο:Christos Kapsalis - Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Christos_Kapsalis_-_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown αρχείο:Panagiotis Kefalas by Hess.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Panagiotis_Kefalas_by_Hess.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Stay friends αρχείο:Theodoros Kiosses 1868 031.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Theodoros_Kiosses_1868_031.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Georgios Kitsos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Georgios_Kitsos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Ger. P. Kokkinos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ger._P._Kokkinos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits αρχείο:Mixail Korakas 1868 022.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Mixail_Korakas_1868_022.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Konstantinos Kriaris.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Konstantinos_Kriaris.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Kriezis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kriezis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:Geraki Αρχείο:Kriezwtis2.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kriezwtis2.JPG Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Gepsimos Αρχείο:Ioannis Kolettis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ioannis_Kolettis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Anon. Αρχείο:Kozaniseal.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kozaniseal.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Makedonas Αρχείο:Villa Lassani in Kozani, Greece.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Villa_Lassani_in_Kozani,_Greece.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: OMakedonas αρχείο:Ikesios Latris.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ikesios_Latris.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Martinos Vretos Αρχείο:Dimitrios Levidis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Levidis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits

346

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες Αρχείο:Σ.ΛΕΒΙΔΗΣ.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Σ.ΛΕΒΙΔΗΣ.jpg Άδεια: άγνωστος Συνεισφέροντες: Romek Αρχείο:Ioannis Logothetis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ioannis_Logothetis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: User:MARKELLOS Αρχείο:Tatsis Magginas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tatsis_Magginas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits αρχείο:Dimitrios Makris Greek Independence Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Makris_Greek_Independence_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Εικόνα:Makrigiannis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Makrigiannis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Avron, Cedric B., Cplakidas, Geraki, Kürschner, Odysses, 2 ανώνυμες επεξεργασίες αρχείο:Ioannis Mamouris 1868 023.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ioannis_Mamouris_1868_023.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) αρχείο:An. Mauromixalis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:An._Mauromixalis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown αρχείο:Grabstein Ilias Katsakos Mauromihalis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Grabstein_Ilias_Katsakos_Mauromihalis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknow Αρχείο:Ilias Mavromichalis Mani Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ilias_Mavromichalis_Mani_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Clipclap24, Cplakidas, Pinzetqute, Μυρμηγκάκι Αρχείο:Kyriakoulis Mauromixalis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kyriakoulis_Mauromixalis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Petrobeis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Petrobeis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:PMayromixalis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:PMayromixalis.JPG Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Gepsimos Αρχείο:Leonidas figurehead.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Leonidas_figurehead.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 2.5 Συνεισφέροντες: User:Badseed αρχείο:Konstantinos Metaxas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Konstantinos_Metaxas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Anastasios Goudas (1816 1882) Αρχείο:Artemios Michos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Artemios_Michos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Notis Botsaris.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Notis_Botsaris.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Martinos Vretos αρχείο:Panagiotis Mpotasis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Panagiotis_Mpotasis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Anastasios Goudas (1816 - 1882) Αρχείο:Dimitrios Noti Botsaris.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Noti_Botsaris.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits αρχείο:Kostas Botsaris - Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kostas_Botsaris_-_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Εικόνα:MarkosBotsaris.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:MarkosBotsaris.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Balkanian`s word, Mattes, Mutter Erde, 1 ανώνυμες επεξεργασίες Εικόνα:Ludovico lipparini.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ludovico_lipparini.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: AndreasJS, Cedric B., G.dallorto, Greco22, Jkelly, Mattes, Shakko, Wst, 3 ανώνυμες επεξεργασίες Εικόνα:Tomb Of Markos Botsaris.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Tomb_Of_Markos_Botsaris.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Wikipedia_Corporation Αρχείο:Nikolaos Mykonios.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Mykonios.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Cplakidas, Μυρμηγκάκι Αρχείο:K. Negris.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:K._Negris.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Konstantis Nikodimos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Konstantis_Nikodimos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown αρχείο:Xatsi Xristos 1865 014.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Xatsi_Xristos_1865_014.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 1871) Αρχείο:Andronikos Paikos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Andronikos_Paikos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Iakovos Paximadis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Iakovos_Paximadis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits Αρχείο:Papanikolis Psara - Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Papanikolis_Psara_-_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Clipclap24, Cplakidas, Foroa, Pinzetqute Αρχείο:Fire ship by Volanakis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Fire_ship_by_Volanakis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: (W:el:Κωνσταντίνος Βολανάκης), 1837-1907 Image:D Papanikolis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:D_Papanikolis.JPG Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Χρήστης Templar52 Original uploader was Templar52 at el.wikipedia Αρχείο:Περεβος.gif Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Περεβος.gif Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Nikolaos Petmezas - Greek Fighter.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Petmezas_-_Greek_Fighter.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Unknown Εικόνα:Nikolaos_Petimezas.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Petimezas.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Tonyesopi Εικόνα:Avgerinos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Avgerinos.JPG Άδεια: Attribution Συνεισφέροντες: Μαρία Πετραλιά Original uploader was Maria Petralia at el.wikipedia Αρχείο:Dimitrios Petropoulakis 1868 016.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitrios_Petropoulakis_1868_016.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) αρχείο:Nikolaos Pierakos 1865 010.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Pierakos_1865_010.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Lazaros Pinotsis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Lazaros_Pinotsis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Clipclap24, Μυρμηγκάκι Αρχείο:Efstratios Pissas.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Efstratios_Pissas.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs Αρχείο:Anastasios Rompotsis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Anastasios_Rompotsis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Martinos Vretos αρχείο:Ambrosios Skaramagkas 1866 010.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ambrosios_Skaramagkas_1866_010.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Spyromilios.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Spyromilios.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannis Oikonomou (1860 - 1931) Image:Statoma staikopoulou.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Statoma_staikopoulou.jpg Άδεια: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Συνεισφέροντες: User:Jpbrenna Αρχείο:Kitsos Tzavelas.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Kitsos_Tzavelas.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Cplakidas, Geraki, Kürschner, Phso2 Image:Ginis_House2.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Ginis_House2.jpg Άδεια: GNU Free Documentation License Συνεισφέροντες: User:Tonyesopi αρχείο:Emmanouil Tompazis 1866 010.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Emmanouil_Tompazis_1866_010.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Marinos Bretos (1828 - 1871) Αρχείο:Dimitriosypsilanti.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Dimitriosypsilanti.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: unknown Αρχείο:Nikolaos Fandridis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Fandridis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits αρχείο:Nikolaos Flogaitis.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:Nikolaos_Flogaitis.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Martinos Vretos

347

Πηγές Εικόνων, Άδειες και Συνεισφέροντες αρχείο:General Chatzipetros in 1855, by Margaritis.jpg Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:General_Chatzipetros_in_1855,_by_Margaritis.jpg Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Clipclap24, Cplakidas, Ketsocruz Αρχείο:D. Chatziskos.JPG Πηγή: http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρχείο:D._Chatziskos.JPG Άδεια: Public Domain Συνεισφέροντες: Ioannes A. Arsenēs , Michael A . Raphaelobits

348

Άδεια

Άδεια Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/

349