jaarplan
2022
INHOUDSOPGAVE
1. Samenvatting
3
2. Relevante ontwikkelingen
9
3. Focusthema's sectoren
19
4. Innoveren
21
5. Internationaliseren
26
6. Investeren
34
7. Strategie, secretariaat EBZ en Human Capital
43
8. Communicatie
48
9. Organisatie
49
10. Begroting
53
1. Samenvatting het komende jaar een nog grotere toegevoegde
InnovationQuarter is sinds 2014 de regionale 1
ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland .
waarde te kunnen leveren voor bedrijven en voor
Onze missie sinds de oprichting is het duurzaam
onze regio. Hierbij zullen we ook onze integrale
versterken van de economische structuur van
propositie voor innovatieve ondernemers verder
de regio en het ontsluiten van het innovatief
aanscherpen.
vermogen van Zuid-Holland. Dit doen we door ons zowel te richten op direct economische impact
Want uiteindelijk zijn het deze ondernemers
voor de regio (banen en geïnvesteerd vermogen) als
die bijdragen aan een schoner, slimmer en
strategisch economische (versterken ecosystemen
gezonder Zuid-Holland. Samen met bedrijven,
en clusters) en maatschappelijk impact (positieve
kennisinstellingen en overheden zullen we ook
bijdrage aan de Sustainable Development Goals).
komend jaar werken aan de gezamenlijke ambities uit de Groeiagenda Zuid-Holland. En blijven werken
Komend jaar is het laatste jaar van ons
aan het aanscherpen van de economische strategie
meerjarenplan ‘Meer ImpaQt voor Zuid-Holland
en ambities voor de regio.
2019-2022’. Als direct economische impact gingen we voor deze periode uit van € 475 miljoen
Het snel optredende economisch herstel na de
aan additioneel geïnvesteerd vermogen in de
coronacrisis leidt voor de ondernemers met en voor
regio en de creatie van 2.000 hoogwaardige
wie we dagelijks werken tot velerlei uitdagingen.
arbeidsplaatsen. Met nog ruim een jaar te
Van het vinden van het juiste talent tot het
gaan hebben we deze kengetallen ruimschoots
tijdig aantrekken van groeifinanciering, van het
overtroffen. Tot en met het derde kwartaal van
versneld implementeren van sleuteltechnologieën
2021 hebben onze activiteiten bijgedragen aan ruim
tot het verder internationaal opschalen van
€ 1 miljard aan additioneel geïnvesteerd vermogen
hun activiteiten. Ook in 2022 staan we klaar
2
in de regio en meer dan 6.000 arbeidsplaatsen.
om ondernemers hierbij te ondersteunen. Door te blijven bouwen aan programma’s,
Afgelopen jaren zijn we meer en meer gaan
innovatieprojecten en business cases, door te
inzetten op de strategisch-economische impact
blijven investeren in vernieuwende bedrijven,
van onze activiteiten. Samen met bedrijven,
door onze mkb’ers te ondersteunen in hun
kennisinstellingen, clusterorganisaties, incubators,
internationale ambities en door buitenlandse
financiers en overheden werken we dag in dag
bedrijven aan te trekken naar de regio die ook echt
uit aan het versterken van ecosystemen en
ecosysteemversterkend zijn.
clusters in onze regio. En met succes, zoals onder andere blijkt uit de afgelopen jaar gehonoreerde
Bij deze activiteiten werken we vanuit
voorstellen voor het Nationaal Groeifonds en
een sterke regionale verankering steeds
de gezamenlijke innovatieprogramma’s die we
intensiever samen met de andere regionale
afgelopen jaren hebben opgezet en uitgevoerd.
ontwikkelingsmaatschappijen. Nu we een
We verwachten door verdere verbetering van de
landsdekkend netwerk vormen kunnen we een
integrale samenwerking, zowel cross-sectoraal als
nog grotere rol spelen bij het versterken van
tussen onze business units én met onze partners,
het regionale én nationale verdienvermogen.
3
We hebben hierbij goede verwachtingen dat
een meer fundamentele discussie voeren
het nieuwe kabinet, op basis van de momenteel
met onze aandeelhouders over een gezonde
lopende (landelijke) evaluatie van de ROM’s,
meerjarenbegroting en bijbehorende inhoudelijke
zal kiezen voor verdere versterking van onze
verwachtingen. We zullen dit doen parallel aan het
organisaties.
opstellen van ons meerjarenplan.
De groei van de organisatie, mobiliteit onder
Onze ambities zijn onverkort groot, en ook
collega’s en de lange periode van thuiswerken
in 2022 baseren we onze KPI’s op het huidige
vragen dat we ook veel nadruk leggen op interne
meerjarenplan 2019-2022. Dat betekent dat we
prioriteiten zoals het verder professionaliseren
komend jaar inzetten op het behalen van de
van onze interne processen, het verlagen van
volgende direct economische doelstellingen:
de werkdruk en het levendig houden van de organisatiecultuur die InnovationQuarter zo typeert. De groei van onze organisatie is de afgelopen jaren nagenoeg geheel het gevolg van aanvullende activiteiten met bijbehorende verplichtingen. De exploitatiebijdragen die we van onze aandeelhouders en financiers ontvangen zijn slechts beperkt meegegroeid met de stijgende (loon)kosten en met het toenemende beroep op onze inzet vanuit zowel ondernemers als overheden. Dit vergt dat we komend jaar
1
InnovationQuarter heeft als aandeelhouders het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de provincie Zuid-Holland, de gemeenten Rotterdam, Den Haag (incl. HEID), Delft, Leiden, Westland, de Drechtsteden, TU Delft, Erasmus MC, Universiteit Leiden en LUMC. Naast deze partijen ontvangen we jaarlijks een exploitatiebijdrage van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, Erasmus Universiteit Rotterdam en de gemeente Zoetermeer. 2 Optelsom van het aantal nieuwe of behouden arbeidsplaatsen van buitenlandse bedrijven en het aantal werkzame personen bij onze portfoliobedrijven (excl .COL).
Doelstellingen 2022
INNOVEREN
40
20
Aantal business cases en innovatieprojecten
Uitgelokte investeringen ( € mln.)
INTERNATIONALISEREN 5
40 Aantal bedrijven geland
140
Investor Relationship-bezoeken
80
Investeringsvolume (€ mln.)
8
Aantal missies
800
Aantal arbeidsplaatsen
80
Deelname bedrijven missies
75 Trade relations gesprekken
INVESTEREN 3
IQ
27
39,5
27
Nieuwe investeringen
Uitgelokte investeringen (€ mln.)
Verstrekte financieringen (€ mln.)
12
10
4
1-3
Nieuwe
Nieuwe
Nieuwe
Nieuwe
investeringen
investeringen
investeringen
investeringen
20
8
4
7,5
Uitgelokte
Uitgelokte
Uitgelokte
Uitgelokte
investeringen (€ mln.)
investeringen (€ mln.)
investeringen (€ mln.)
investeringen (€ mln.)
12
3,5
4
7,5
Verstrekte
Verstrekte
Verstrekte
Verstrekte
financieringen (€ mln.)
financieringen (€ mln.)
financieringen (€ mln.)
financieringen (€ mln.)
3 Dit zijn de doelstellingen voor IQCapital en de fondsen in beheer UNIIQ, ENERGIIQ en Energietransitiefonds Rotterdam.
Innoveren: We zetten in op het realiseren van
van de regio en zijn we verantwoordelijk voor
40 business cases en innovatieprojecten en
de uitvoering van het Human Capital akkoord.
het uitlokken van € 20 miljoen aan private en
Daarnaast ondersteunen we het MT, de business
publieke investeringen.
units en sectorteams van InnovationQuarter bij de implementatie en doorontwikkeling van de
Een steeds belangrijke rol in onze
strategie en de daarvoor benodigde intelligence.
werkzaamheden speelt het samen met partners ontwikkelen en uitvoeren van diverse
De synergie tussen de netwerk-, denk- en
innovatieprogramma’s. Daarnaast ligt er meer
lobbykracht van de EBZ en de executiekracht van
focus op het opwerken van proposities voor
InnovationQuarter versterkt de economische
nationale en Europese investeringsmiddelen,
slagkracht van de regio. Zoals ook blijkt uit
zoals het Nationaal Groeifonds. Hiertoe
de inzet van de taskforces op de inhoudelijke
zal komend jaar ook de programmatische
thema’s Energietransitie, Circulair, Digitale
samenwerking met de andere regionale
Economie, Technologische Industrie, Life
ontwikkelingsmaatschappijen worden
Sciences & Health, en de bredere thema’s Human
geïntensiveerd.
Capital en campussen. Prioriteit komend jaar is de uitvoering van de Groeiagenda Zuid-Holland
Internationaliseren: We zetten in op het laten
en daarbij nog intensiever inzetten op Europese
landen van 40 buitenlandse bedrijven met een
en nationale beleidsbeïnvloeding.
investeringsvolume van € 80 miljoen en 800 nieuwe directe arbeidsplaatsen, en op het
Organisatie en communicatie: Uiteindelijk zijn
organiseren van minimaal 8 eigen buitenlandse
het onze gedreven collega’s die de activiteiten uit
missies met minimaal 80 deelnemende
dit jaarplan moeten realiseren. We koesteren het
Nederlandse bedrijven in 2022. Bovendien zullen
menselijk kapitaal binnen InnovationQuarter.
we 140 Investor Relations bezoeken afleggen en
Onze ambities en het grote beroep op onze
75 Trade Relations gesprekken voeren.
inzet vergen veel van onze organisatie. De werkdruk binnen InnovationQuarter is hoog en
Investeren: We zetten in op de realisatie van
vraagt ook komend jaar aandacht. Op diverse
27 investeringen met een totaal geïnvesteerd
plekken van de organisatie zullen we werken aan
vermogen van € 66,5 miljoen (inclusief
verdere professionalisering, standaardisering
uitgelokte private investeringen) vanuit
en automatisering van werkprocessen (zie ook
IQCapital en de fondsen in beheer UNIIQ,
paragraaf 3 ‘Prioriteiten 2022’). Een houdbare
ENERGIIQ en Energietransitiefonds Rotterdam
meerjarenfinanciering heeft komend jaar onze
(ETF-R). Daarnaast zijn we verantwoordelijk
nadrukkelijke aandacht.
voor het beheer meer dan 180 CoronaOverbruggingsLeningen (COL) aan innovatieve
Vanuit Communicatie blijven we de innovatieve
Zuid-Hollandse bedrijven.
kracht van onze regio nationaal en internationaal op de kaart zetten, spraakmakende (online)
Strategie: Vanuit het secretariaat van de
events organiseren en onze partners, in het
Economic Board Zuid-Holland leveren we
bijzonder bedrijven, informeren over wat
als InnovationQuarter een bijdrage aan de
InnovationQuarter doet en voor hen kan
economische strategie en business intelligence
betekenen.
7
Tenslotte, bij alles wat we doen is de samenwerking met onze partners in het ZuidHollandse ecosysteem van cruciaal belang. Alleen samen kunnen we de economische structuur van de regio duurzaam versterken en het innovatiepotentieel van Zuid-Holland ontsluiten. Immers, impact maken doen we samen!
2. Relevante ontwikkelingen 2.1 Externe ontwikkelingen
▶ De coronapandemie heeft nog maar eens
2021 was in veel opzichten een bewogen jaar.
aangetoond hoe essentieel digitalisering is
In deze paragraaf lichten we de belangrijkste
voor het mkb. Bedrijven die voorop liepen
externe en interne ontwikkelingen uit en
op het gebied van digitalisering waren de
bespreken we hoe die het regionale ecosysteem
economische klap van de coronacrisis sneller
en de rol van InnovationQuarter daarbinnen in
te boven. Dat digitalisering ook economische
2022 beïnvloeden.
kansen biedt blijkt uit een recente analyse van het Zuid-Hollandse AI-ecosysteem. Bijna
Belemmeringen voor economisch herstel
een kwart van alle Nederlandse AI-startups
De coronapandemie heeft grote impact gehad op
is gevestigd in Zuid-Holland. Belangrijke
de Nederlandse en Zuid-Hollandse economie. Na
eindmarkten zijn onder andere Life Sciences &
een forse economische klap in 2020 herstelden
Health, de haven en de hightech
veel sectoren zich in de loop van 2021. De
maakindustrie.
verwachting is dat het economisch herstel zich
▶ De mede door corona veroorzaakte snelle
in 2022 zal voortzetten. Het Centraal Planbureau
stijging van de kosten van materialen
raamt dat de Nederlandse economie in 2023
en onderdelen, voor zover deze überhaupt
het niveau van eind 2019 bereikt. Ook andere
nog beschikbaar zijn, en de snel stijgende
indicatoren laten zien dat de Zuid-Hollandse
energiekosten stellen bedrijven in een aantal
economie herstelt. Het aantal WW-uitkeringen in
voor Zuid-Holland belangrijke sectoren zoals
Zuid-Holland, dat piekte medio 2020, is inmiddels
(hightech) maakindustrie, tuinbouw en chemie
fors gedaald. En het ondernemersvertrouwen van
voor serieuze uitdagingen.
Zuid-Hollandse ondernemers heeft het niveau
▶ Het aantal faillissementen in Zuid-Holland is
van pre-corona bereikt; ondernemers zijn zelfs
tot dusver historisch laag. Dat is grotendeels
positiever dan voor de pandemie.
te danken aan het omvangrijke economische steunpakket. Nu de maatregelen aflopen,
Langdurige economische groei is echter niet
voorspellen verschillende analisten een
vanzelfsprekend. Wij signaleren een aantal
faillissementsgolf in 2022. Bovendien waren
uitdagingen die economische groei de komende
veel bedrijven genoodzaakt hun buffers aan te
jaren kunnen frustreren:
wenden en aanvullende leningen aan te gaan. Die schulden moeten worden terugbetaald
▶ Bedrijven in vrijwel alle sectoren hebben
en maken bedrijven de komende jaren extra
moeite met het aantrekken van talent.
kwetsbaar.
Eind 2021 ervaarde bijna een kwart van
▶ In verschillende sectoren is ruimtegebrek een
de Zuid-Hollandse bedrijven een tekort
groot probleem. Zuid-Hollandse bedrijven
aan arbeidskrachten als een belemmering.
slagen er onvoldoende in om geschikte kavels
Daarmee zijn we terug op het niveau voor de
te vinden om doorgroei mogelijk te maken.
coronapandemie.
Ook leidt ruimtegebrek er in sommige gevallen
9
toe dat buitenlandse bedrijven besluiten
intelligentie, quantum technologie en
zich niet in Zuid-Holland maar daarbuiten te
regeneratieve geneeskunde. Richting de
vestigen. Hiervoor zijn verschillende oorzaken.
tweede tranche zijn verschillende proposities
In het algemeen zijn er weinig vrij uitgeefbare
uitgewerkt voor indiening met een stevige
kavels (greenfield) waar bedrijven een vestiging
Zuid-Hollandse inbreng, waaronder rond
van enige omvang kunnen realiseren.
hightech maakindustrie, medtech, groene
Daarnaast hebben bedrijven specifieke wensen
chemie, verduurzaming van de luchtvaart en
of eisen die voortvloeien uit hun
maritieme sector en leven lang ontwikkelen.
kernactiviteiten. Denk aan bedrijven die actief
InnovationQuarter is intensief betrokken bij
zijn in een hoge milieucategorie of behoefte
verschillende proposities die in belang zijn van de
hebben aan laboratoria. Hiervoor is niet of
regio.
nauwelijks ruimte beschikbaar. Daarnaast zorgt de stikstofcrisis voor een grote rem,
Aandachtspunten zijn het daadwerkelijk
vooral op projecten rond energietransitie en
binnenhalen van financiële middelen en het
circulaire economie.
realiseren van de concrete projecten in onze
De schaarste aan ruimte zal de komende jaren
regio. De focus lijkt nu te liggen op het realiseren
alleen maar toenemen. Grote investeringen
van nieuwe proposities. Ook is er ruimte om meer
in kennis en innovatie en de maakindustrie
vanuit de eigen strategie en ambities, vastgesteld
zullen leiden tot extra ruimtebehoefte in deze
in de Groeiagenda Zuid-Holland, aan proposities
sectoren, ook binnenstedelijk. En investeringen
te werken. Hiertoe werkt InnovationQuarter
in de energietransitie en het circulair
nauw samen met onder meer de provincie Zuid-
maken van processen vraagt ook om extra
Holland en de kennisinstellingen. Daarnaast
ruimte. Tegelijk heeft de regio een grote
moet er rekening gehouden worden met de
woningbouwopgave, ook om voldoende
politieke realiteit. Er is kritiek op de wijze en
mensen te huisvesten die werken in de
mate waarop het geld besteed wordt. Het is
speerpuntsectoren van de regio.
mogelijk dat een nieuw kabinet het Nationaal Groeifonds anders inricht of op een andere wijze
Nationaal Groeifonds
gaat investeren.
Afgelopen jaar is het Nationaal Groeifonds van start gegaan, een in 2019 aangekondigd fonds
InnovationQuarter is, samen met de andere
à € 20 miljard om in vijf jaar tijd grootschalige
ROM’s, bereid om een deel van de uitvoering
publieke investeringen in infrastructuur,
van gehonoreerde groeifondsvoorstellen voor
kennisontwikkeling, en onderzoek, ontwikkeling
haar rekening te nemen, mits passend bij onze
en innovatie te financieren. De investeringen
focus en activiteiten en mits hiervoor voldoende
moeten bijdragen aan het toekomstig
additionele middelen beschikbaar zijn.
verdienvermogen van Nederland en bieden veel mogelijkheden om de Zuid-Hollandse economie
Europese middelen voor herstel en meerjarig
te vernieuwen.
financieel kader 2021-2027 In 2022 en volgende jaren komen er veel Europese
In de eerste tranche van het Nationaal
middelen naar Nederland. Onze inzet is om
Groeifonds is geld gereserveerd of voorwaardelijk
samen met partners in Zuid-Holland hiervoor de
toegekend aan proposities met een sterke
juiste projectvoorstellen aan te dragen en op te
link met Zuid-Holland zoals kunstmatige
werken. Het gaat hierbij onder meer om:
▶ Recovery & Resilience Facility (RRF; ca. € 6 miljard) gericht op hervormings- en
de mogelijkheden van Europese investerings-, subsidie- en garantie-instrumenten.
herstelmaatregelen; een groot deel van het budget gaat naar projecten op het gebied van
Groeiagenda Zuid-Holland
digitalisering (20%) en CO2 reductie (37%).
Een coalitie bestaande uit meer dan 80
Decentrale overheden en publieke partners
bedrijven, kennisinstellingen, overheden,
worden geconsulteerd voordat het Nationaal
campussen, ecosystemen en regionale
Herstelplan aan Brussel wordt aangeboden
samenwerkingspartners heeft in maart 2021 de
(naar verwachting april 2022).
Groeiagenda Zuid-Holland gelanceerd. Dit is de
▶ Just Transition Fund (JTF; € 58,5 miljoen
gezamenlijke actie- en investeringsagenda op
voor Rijnmond) gericht op de transitie van
basis waarvan de regionale sleutelspelers samen
industriële clusters in Europa, waaronder
de Zuid-Hollandse economie willen vernieuwen,
Rotterdam-Moerdijk. Sterke nadruk ligt op
versterken en verduurzamen. Tegelijkertijd is
energietransitie, circulair en arbeidsmarkt.
de Groeiagenda het gezamenlijke verhaal en
De inzet van middelen zal plaatsvinden
aanbod richting de rijksoverheid, dat momenteel
op basis van het JTF transitieplan Groot-
benut wordt in de bestuurlijke lobby. Vanuit
Rijnmond. Gemeente Rotterdam en Provincie
het secretariaat van de Economic Board Zuid-
Zuid-Holland zijn hiervoor verantwoordelijk.
Holland, met veel input vanuit Innoveren,
Openstellingen voor projecten vinden vanaf
hebben we een leidende rol gespeeld bij de
medio 2022 plaats.
totstandkoming van de Groeiagenda.
▶ REACT-EU (€ 40 miljoen voor Zuid-Holland als toevoeging aan EFRO-budget) met een
Op de vijf pijlers van de Groeiagenda werken de
focus op vergroening en digitalisering. Deze
regionale partners samen aan proposities voor
middelen zijn inmiddels weggezet. Realisatie
gerichte investeringen met regionale, nationale
van projecten vindt plaats in de periode tot en
en Europese middelen. In de doorontwikkeling
met 2023.
van de Groeiagenda spelen de EBZ-taskforces een
▶ Kansen voor West 3 (ca. € 85 miljoen voor
sleutelrol. Dit zijn de tafels waar de inhoudelijke
Zuid-Holland). Dit gaat om de nieuwe EFRO-
prioriteiten voor de regio op een bepaald thema
periode. Dit zal voornamelijk worden uitgezet
worden besproken, gekeken wordt naar de
via subsidies en deels via fondsen. Naar
relevante proposities voor de regio én regionale
verwachting zijn aanvragen mogelijk vanaf Q2
actieagenda's worden uitgewerkt en gerealiseerd.
2022.
InnovationQuarter is hier nauw bij betrokken vanuit de verschillende sectorstrategieën.
Voor de overige Europese Fondsen (zoals Interreg en de thematische fondsen) zal vanuit
Gezamenlijke ROM’s worden nationale speler
de regio worden ingezet om hier gericht
Met de oprichting van ROM InWest in
gebruik van te maken, vanuit het Regionaal
Noord-Holland is er in oktober 2021 een
Afwegingskader EU Fondsen (RAEF). Met een
landsdekkend netwerk van regionale
call-kalender die door de provincie Zuid-Holland
ontwikkelingsmaatschappijen ontstaan. De
is ontwikkeld wordt dit gestimuleerd. Daarnaast
gezamenlijke ROM’s worden hiermee een
ontwikkelen de gezamenlijke regionale
nationale speler in het Nederlandse innovatie-
ontwikkelingsmaatschappijen een strategie
ecosysteem. Binnen het netwerk van ROM’s is er
hoe er nog beter ingespeeld kan worden op
een grote intrinsieke motivatie om meer samen
11
te werken, vanuit de overtuiging van de kracht en
voor 2022 bepaald. In samenhang bieden
toegevoegde waarde van de ROM’s in de gehele
deze instrumenten ons een handvat om beter
innovatieketen.
beargumenteerde keuzes te maken over de inzet
Binnen het nationale innovatiebeleid hebben
van onze mensen en middelen.
de ROM’s vooral op het gebied van het activeren van het (regionale) mkb, valorisatie,
Ecosysteemmodel InnovationQuarter
ontsluiting netwerken, bouwen van consortia,
Collega’s van InnovationQuarter zetten zich
internationalisering en het investeren in vroege-
dagelijks in om samen met onze partners
fase bedrijven een belangrijke rol te vervullen.
regionale ecosystemen te versterken, samen met
In 2021 hebben de ROM’s goede stappen gezet
alle andere belanghebbenden in dat ecosysteem.
om zich nog beter samen te organiseren om
Hoe meer het lukt om daarin gezamenlijk op
aansluiting te vinden op het missiegedreven
te trekken en gecoördineerde interventies te
topsectoren- en innovatiebeleid van het Kabinet
plegen, hoe groter de kans dat innovaties slagen
en het Nationaal Groeifonds.
en economische en maatschappelijke impact wordt gerealiseerd.
Deze ontwikkeling zal in 2022 stevig doorgezet worden, in nauwe samenwerking met het
Om ecosystemen beter te kunnen analyseren
ministerie van EZK. InnovationQuarter zet
en versterken, gebruikt InnovationQuarter
zich, samen met de andere ROM’s, hier actief
sinds 2020 een ecosysteemmodel dat
voor in. De intentie is om begin 2022 te starten
recente wetenschappelijke inzichten over
met een pilot bovenregionale samenwerking,
ondernemerschap koppelt aan regionale
op een aantal nader te bepalen thema’s. In
uitdagingen en een kader biedt om per
deze pilot willen de gezamenlijke ROM’s en het
sector ‘strategisch-economische impact’ te
ministerie van EZK onderzoeken waar ROM-brede
operationaliseren (zie volgende paragraaf over
samenwerking de grootste toegevoegde waarde
impactkader).
biedt, en hoe dit het meest effectief en efficiënt te organiseren is. Mede op basis van de landelijke
Tien samenhangende ecosysteemelementen
evaluatie van de ROM’s zal het ministerie van EZK
vormen de kern van het model.4 Het model
zijn visie bepalen op de doorontwikkeling van de
stimuleert het gesprek met partners over de
ROM’s en de landelijke financiële bijdrage.
benodigde interventies op deze elementen. In sommige gevallen is inzet van InnovationQuarter
2.2 Strategische doorontwikkeling
nodig, in andere gevallen zijn juist (ook) andere
InnovationQuarter
partijen uit het ecosysteem aan zet.
In lijn met ambities uit het Meerjarenplan 2019-2022 om actief te sturen op drie vormen van impact (direct economische, strategisch economische en maatschappelijke impact), heeft InnovationQuarter in 2020 een eigen ecosysteemmodel, sectorstrategieën en een strategisch afwegingskader geïntroduceerd. Op basis van praktijkervaringen zijn de instrumenten in 2021 doorontwikkeld en zijn vervolgstappen
4 Financiering, infrastructuur, netwerken, intermediaire diensten, marktvraag, cultuur, talent, nieuwe kennis, leiderschap en wet- en regelgeving.
Werken aan toekomstbestendige ecosystemen
Huidige economie
Ecosysteem interventies
13
Focus InnovationQuarter
Opgaven Zuid-Holland
Focus op negen sectoren
Op basis van het ecosysteemmodel zijn per sector
De inzet van InnovationQuarter is gericht op
ambities vastgesteld en is beschreven waar
negen sectoren op het snijvlak van technologie,
InnovationQuarter op focust om deze ambities te
maatschappelijke opgaven en de sterktes
realiseren. Door per sector focus aan te brengen,
van Zuid-Holland, die kansen bieden voor
zorgen we dat onze inzet maximaal rendeert, in
toekomstige bedrijvigheid in de regio. Het gaat
samenhang met de inzet van andere partners.
om de volgende sectoren: Voor elk van deze sectoren is de afgelopen ▶ Energie
jaren een specifieke strategie opgesteld
▶ Circulair
met input van externe stakeholders. Hierbij
▶ Maritiem & Haven
hebben we onze inhoudelijke focus binnen de
▶ High Tech Systemen & Materialen
verschillende sectoren verder aangescherpt en
▶ Aerospace
gekeken naar een integrale inzet vanuit alle
▶ Digital Technology
organisatieonderdelen. Elke sectorstrategie
▶ Cybersecurity
wordt gedurende een kalenderjaar minimaal één
▶ Life Sciences & Health
keer geactualiseerd. Op de volgende pagina’s zijn
▶ Horticulture
de sectorstrategieën samengevat.
Sector Ambitie
Energie De ambities zijn:
▶ Zuid-Holland als Energy Hub: dé duurzame energie conversie hub van Europa op basis van duurzame elektronen en circulaire koolstoffen voor behoud en groei van Rotterdam als energiehaven en chemische industriecluster.
▶ De ontwikkeling van het Zuid-Hollands Deltagrid: een sterk onderling verbonden, slim (o.a. door AI) en CO2-vrij energiesysteem waarin opwek, conversie en gebruik van elektronen, waterstof en warmte optimaal gecombineerd zijn. Focus InnovationQuarter
▶ ▶ ▶ ▶
Elektrificatie industrie Duurzame waterstof Groene brandstoffen Artificial Intelligence en Energietransitie
Prioriteiten 2022
▶ ▶ ▶ ▶
Innovatieprogramma Energie & Klimaat Energietransitiefonds Rotterdam Implementatie Groeiagenda Zuid-Holland (i.s.m. EBZ Taskforce Energietransitie) Crossover Artificial Intelligence en Energie
Sector
Circulair
Ambitie
De ambitie is dat alle grondstoffen voor de (grote en kleine) industrie worden geleverd op basis van hernieuwbare en circulaire grondstoffen.
Focus InnovationQuarter
▶ Valorisatie van CO2 ▶ Biobased grondstoffen ▶ Waste-to-value
Prioriteiten 2022
▶ ▶ ▶ ▶
Sector
Versterking van de fieldlabstructuur in Zuid-Holland Doorontwikkeling innovatieprogramma Energie & Klimaat Agenderen van belemmeringen in het ecosysteem (i.s.m. EBZ Taskforce Circulair) Aandacht voor verkenning biotech, plastic verwaardingshub, ontmanteling windturbines
Maritiem & Haven
Ambitie
De ambitie is de ontwikkeling naar een duurzamere, digitale en toekomstbestendige maritieme sector en haven.
Focus InnovationQuarter
▶ ▶ ▶ ▶
Prioriteiten 2022
▶ Implementatie Regionale Maritieme Agenda ▶ Ontwikkeling Maritime Delta programma 2022-2025 ▶ Ontwikkeling van een maritieme call binnen het innovatieprogramma Energie & Klimaat ▶ Indiening projecten (o.a. op het gebied van duurzaam varen) binnen het Just Transition Fund en Kansen voor West 3 ▶ Uitvoering van Roadmap Drechtsteden Duurzaam Varen
Offshore wind en conversie Duurzaam varen Autonoom varen Digitalisering haven & logistiek
15 Sector
High Tech Systemen & Materialen
Ambitie
De ambitie is om omzet en export van de sector te verdubbelen in 2030 door het ontwikkelen van technologische oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen.
Focus InnovationQuarter
▶ Nieuwe waardesystemen: waterstoftechnologie; robotica voor werkomgevingen tuinbouw; laser satellietcommunicatie; additive manufacturing, ▶ Digital supply system, o.a. via EDIH en NextGen HighTech groeifondsvoorstel ▶ Hotspots voor de Technologische Industrie in ZH ▶ Deeptech, met name NanoScaleUp Faciliteit
Prioriteiten 2022
▶ Implementatie ActieAgenda Technologische Industrie, als uitwerking van het hoofdstuk ‘Maakindustrie’ in de Groeiagenda Zuid-Holland (met alle ecosysteempartners in Zuid-Holland) ▶ Crossovers met energie (H2), horticulture (robotica), digital technology (SMITZH, EDIH), maritiem & haven (H2), circulair (EDIH), aerospace (laser satelliet communicatie, H2) en cybersecurity (EDIH) ▶ Inzetten op nationale en Europese financiering ▶ Versterken interne samenwerking via o.a. NanoScaleUp Faciliteit en EDIH
Sector
Aerospace
Ambitie
De ambitie is om relevante en duurzame aerospace-technologieën en -toepassingen te ontwikkelen vanuit een toonaangevend en internationaal erkend Zuid-Hollands cluster.
Focus InnovationQuarter
▶ ▶ ▶ ▶
Prioriteiten 2022
▶ Doorontwikkeling kansrijke innovatiehubs (o.a. RHIA – Fieldlab Next Aviation, Unmanned Valley Valkenburg, Technology Park Ypenburg) ▶ Doorontwikkeling Hydrogen Aircraft Propulsion & Storage - programma ▶ Ontwikkeling industrieel laser satellietcommunicatie cluster ▶ Doorontwikkeling drone cluster en propositie
Sector
Verduurzaming luchtvaart State-of-the-art productietechnologie Toppositie op nichemarkten ruimtevaart Grensverleggende drone technologie
Digital Technology
Ambitie
De ambitie is om de digitale transformatie van werk, productie- en verdienmodellen in Zuid-Holland te versterken en versnellen.
Focus InnovationQuarter
▶ Dataficatie en artificial intelligence ▶ Quantum technologie ▶ Digitale connectiviteit (o.a. 5G)
Prioriteiten 2022
▶ Doorontwikkeling AI en Quantum vanuit eerste ronde voorstellen Nationaal Groeifonds ▶ Implementatie aanbevelingen Birch Consultants over Quantum ecosysteem in Zuid-Holland ▶ Doorontwikkeling van het 5G innovatie-ecosysteem in Zuid-Holland ▶ Ontwikkeling European Digital Innovation Hub (EDIH) ▶ Implementatie / uitvoering regionale strategie ‘Smart Digital Region’ (met EBZ Taskforce Digitale Economie)
Sector
Cybersecurity
Ambitie
De ambitie is een cyberweerbare economie en een sterk cybersecuritycluster in ZuidHolland / Nederland / Europa.
Focus InnovationQuarter
▶ Robuuste nationale cybersecurity sector ▶ Positionering regio als Europees cybersecurity cluster ▶ Versterken cyberweerbaarheid in leidende sectoren
Prioriteiten 2022
▶ Internationalisering (focus op VS en Duitsland) ▶ Intensiveren strategische samenwerking (o.a. HSD, dcypher) ▶ Gefocusseerde inzet op crossovers met enkele leidende sectoren
Sector
Life Sciences & Health
Ambitie
De ambitie is een brede toepassing van technologische LSH-innovaties die bijdragen aan een betaalbare, datagedreven en gepersonaliseerde zorg, zo mogelijk dicht bij huis.
Focus InnovationQuarter
▶ Cel- en weefseltechnologie ▶ Diagnostiek en personalised medicine ▶ (Big) Data en zorgtechnologie
Prioriteiten 2022
▶ Meer aandacht voor cel- weefseltechnologie en AI als sleuteltechnologie voor LSH ▶ Inzet op meer strategische samenwerking binnen Zuid-Holland (met EBZ Taskforce LSH, focus op: Data & AI, biotech, medtech) ▶ Uitvoering diverse programma’s rond Nationaal Groeifonds en indiening projecten in Kansen voor West 3 ▶ Doorontwikkeling innovatieprogramma ZorgTech
Sector
Horticulture
Ambitie
De ambitie is het ontwikkelen en testen van nieuwe concepten en technieken die bijdragen aan de mondiale voedselvoorziening.
Focus InnovationQuarter
▶ ▶ ▶ ▶ ▶
Prioriteiten 2022
▶ Verkenning eiwittransitie afronden en mogelijk opvolgen ▶ Meer aandacht voor internationalisering (outbound), in samenwerking met regionale partners ▶ Intensiveren crossovers met Digital Technology, Cybersecurity en HTSM ▶ Doorontwikkeling innovatieprogramma AgriTech
Robotica / digitalisering Vertical farming Feeding megacities Voeding en gezondheid New business met zij- en reststromen
17
Impactkader
dat 80% van de activiteiten en resultaten
Het impactkader helpt om op projectniveau
(respectievelijk investeringen- en landingen) in
(o.a. investeringen, landingen, innovatie-
lijn moet zijn met de betreffende sectorstrategie.
projecten) afwegingen te maken over de inzet
In 20% van de gevallen mogen de interventies
van InnovationQuarter. Met het kader proberen
enkel gedreven zijn door direct economische
we de juiste balans te vinden tussen strategisch-
impact, mits ze niet in strijd zijn met de
economische impact (geoperationaliseerd met
Sustainable Development Goals (SDG’s). Na een
het ecosysteemmodel en de sectorstrategieën),
jaar werken met het impactkader weten we dat
direct-economische impact (onze primaire
het geen vanzelfsprekendheid is dat we deze
KPI’s op het gebied van gecreëerde banen en
80/20 verhouding halen. Dat laat zien dat het
geïnvesteerd vermogen) en maatschappelijke
impactkader in 2022 onverminderd relevant is als
impact (opgehangen aan de Sustainable
sturingsinstrument.
Development Goals). In 2021 hebben de SDG’s een prominentere rol Strategisch-economische impact staat centraal
gekregen in het impactkader. Eerder spraken we
in het impactkader. Voor de teams Investeren
al af geen dingen te doen die strijdig zijn met één
en Internationaliseren betekent dat concreet
of meer SDG’s (SDG’s als knock-out criterium). In
2021 is daaraan toegevoegd dat investeringen,
2.4 Terug naar kantoor
landingen of innovatieprojecten die niet passen
De afgelopen anderhalf jaar is duidelijk geworden
binnen één van de sectorstrategieën, maar
dat thuiswerken voordelen heeft maar ook
bovengemiddeld bijdragen aan één van de
beperkingen. In die periode zijn veel nieuwe
SDG’s én economisch renderen, ook passen
collega’s gestart. Het vasthouden en verder
bij InnovationQuarter (de SDG’s als knock-in
versterken van de organisatiecultuur – zeer
criterium).
belangrijk als basis onder alle werkzaamheden – is niet eenvoudig.
Daarnaast hebben we drie organisatiebrede SDG’s geselecteerd waarop we voor de regio
Integrale samenwerking tussen business units
een stap extra willen zetten. We hebben SDG’s
en binnen sectorteams is van groot belang om
geselecteerd die goed passen bij de rolopvatting
echt meerwaarde te leveren als organisatie. Ook
van InnovationQuarter (ingegeven door de
dat staat onder druk door het vele thuiswerken.
huidige missie en visie) en uitdagingen waar de
Daarnaast lenen sommige werkzaamheden
regio voor staat. De keuze is gevallen op:
zich beter voor fysieke ontmoeting, zoals brainstormsessies en personeelsgesprekken.
▶ SDG 8: Waardig werk en economische groei,
omdat economische structuurversterking
De werkdruk is nog steeds te hoog, zo blijkt uit
de kern vormt van de missie van
het medewerkerstevredenheidsonderzoek. Het
InnovationQuarter en we streven naar
gevaar bestaat dat weer deels op kantoor werken
economische groei waarvan breed wordt
zorgt voor extra druk op de agenda’s omdat in
geprofiteerd.
coronatijd de weggevallen reistijd is gevuld met
▶ SDG 9: Industrie, innovatie en infrastructuur,
omdat innovatievermogen centraal staat in
nieuwe werkzaamheden en het hybride werken nieuwe uitdagingen met zich meebrengt.
onze missie en InnovationQuarter in nauwe samenwerking met bedrijven werkt aan het
Met als doel om het goede van thuiswerken te
moderniseren van de Zuid-Hollandse industrie.
combineren met de voordelen van kantoor, heeft
▶ SDG 12: Verantwoorde consumptie en
InnovationQuarter als eerste stap een richtlijn
productie, omdat Zuid-Holland voor een
voor werken post-corona opgesteld die past bij
grote verduurzamingsopgave staat en
de cultuur van de organisatie. Deze is gericht op
vanuit veel teams wordt gewerkt aan
het stimuleren van de informele communicatie
duurzame oplossingen. Bovendien past de
en kennisdeling, echt contact tussen collega’s en
actiegerichtheid van SDG 12 goed bij het
een positieve werksfeer.
karakter van InnovationQuarter. De keuze voor deze SDG’s betekent dat we in 2022 gaan onderzoeken hoe we vanuit ons dagelijks werk een ‘stap extra’ kunnen zetten om deze SDG’s te realiseren. Bijvoorbeeld door met een nieuwe landing of investering het gesprek te voeren over hun CO2-footprint.
3. Prioriteiten 2022 Eén InnovationQuarter is het centrale thema
2. Meer integrale samenwerking
voor het Jaarplan 2022. Vanuit dit thema
InnovationQuarter is méér dan
hebben we vijf organisatiebrede prioriteiten
een investeerder, méér dan een
geformuleerd waarmee we inspelen op de
acquisitieorganisatie en méér dan een
gesignaleerde interne en externe ontwikkelingen.
verbinder en versneller. Door de combinatie van al onze activiteiten binnen één organisatie
1. Positionering richting ondernemers Onze waardepropositie richting ondernemers
kunnen we meerwaarde bieden aan individuele ondernemers en aan onze regio.
kan en moet scherper. Ook de communicatie hierover en het gesprek met bedrijven gaan we
Er is echter nog verdere verbetering mogelijk
intensiveren. Doel is een sterke storyline die
in de samenwerking cross-sectoraal en
aansluit op zowel de interne organisatie als de
tussen business units. Positionering als één
taal van de externe doelgroepen.
InnovationQuarter richting ondernemers is veel meer dan alleen heldere marketing en
Vanuit de nationale overheid en regionale
communicatie. Het vraagt ook dat we als
overheden wordt InnovationQuarter steeds
organisatie echt integraal samenwerken om
vaker en intensiever betrokken bij het
bedrijven vanuit één loket te helpen. Ook
opstellen en uitvoeren van beleid. Denk aan
regionale ontwikkelingen als de realisatie
het Nationaal Groeifonds en de regionale
van de Groeiagenda en het ruimtegebrek
Groeiagenda. Tegelijk is het onze kernopdracht
voor bedrijven vragen intensievere interne
om met en voor bedrijven te werken aan het
afstemming en samenwerking.
duurzaam versterken van de economische structuur en het ontsluiten van het innovatieve vermogen van de regio.
Met de ontwikkeling van de sectorstrategieën en het impactkader hebben we de visie, modellen en aanpak om meer integraal en
We zien het als onze taak om vanuit onze
cross-sectoraal te werken. Nu is het zaak dat
sectorstrategieën bedrijven te helpen bij hun
nog sterker te verankeren in de dagelijkse
uitdagingen. Dat vraagt wel om een heldere
werkzaamheden.
positionering richting de bedrijven welke waarde één InnovationQuarter vanuit de
3. Professionalisering interne processen
verschillende activiteiten kan toevoegen. De
Een groeiende organisatie en een toenemend
noodzaak hiervan is toegenomen gezien de
aantal vragen vanuit de omgeving vragen
groei van het aantal activiteiten en diensten
om strakkere processen ondersteund door de
dat we uitvoeren als InnovationQuarter.
juiste IT-systemen, om collega’s te ontlasten maar tegelijkertijd ook om betere realtime sturingsinformatie te hebben. In 2022 zullen de in 2021 opgestarte trajecten verder
19
geïmplementeerd worden met als doel dat
Continue uitdaging is om een gezond
ze ultimo komend jaar volledig ingericht en
evenwicht te vinden tussen de ambities van
operationeel zijn.
onszelf en de regio en de beschikbare mensen en middelen. Dit vergt scherpere keuzes en
Behalve de implementatie van IT-systemen en
een heldere focus. Bovenal vergt het ook het
de processen daaromheen gaat het ook om
vermogen als organisatie en als individuele
de verbetering van kennismanagement, om
collega om helder en onderbouwd nee te
zo de integrale samenwerking te faciliteren
zeggen als er een beroep op ons wordt gedaan
en de relevante gegevens in de systemen
waar we redelijkerwijs niet aan tegemoet
die per business unit worden gebruikt
kunnen komen. Daarnaast zullen we de
organisatiebreed te ontsluiten.
competenties van de collega’s verbeteren om werkstress hanteerbaar te houden.
4. Eén IQ-cultuur InnovationQuarter wordt gekenmerkt door
Naast de vijf bovenstaande prioriteiten, die voor
een sterke organisatiecultuur vanuit onze
een belangrijk deel al in gang zijn gezet, is verdere
kernwaarden professioneel, samenwerkend,
aanscherping van het strategisch HR-beleid en
betrokken en ondernemend. De doorgroei van
van onze (externe) communicatiestrategie nodig.
de organisatie, mobiliteit onder collega’s en de
lange periode van thuiswerken vragen echter dat we deze cultuur verder expliciteren en uitdragen binnen de organisatie. 5. Minder werkdruk, meer focus Jaar op jaar komt uit ons medewerkerstevredenheidsonderzoek dat de werkdruk binnen de organisatie te hoog is. Dit komt enerzijds door het grote en toenemende beroep op onze inzet vanuit bedrijven en onze stakeholders. Anderzijds is de intrinsieke motivatie om een stap extra te zetten binnen onze organisatie groot.
4. Innoveren De essentie van InnovationQuarter is het werken
Financiering (toegankelijkheid van kapitaal
aan een toekomstbestendige economie voor
voor financiering ondernemingen met
Zuid-Holland. Dat doen we bij Innoveren door het
groeiambitie)
organiseren van samenwerking gericht op het
We helpen ondernemers en consortia met
versterken van ecosystemen en clusters en door
het komen tot concrete financierbare
het bouwen aan baanbrekende programma’s,
businesscases, onder andere via het Zuid-
projecten en business cases. We spannen ons in
Hollands Investeringsplatform (ZIP). Ook
om de regionale strategie op de diverse sectoren
begeleiden we projecten en consortia bij
om te zetten naar concrete en financierbare
het aantrekken van passende (publieke)
acties. Kenmerkend voor InnovationQuarter,
financiering, zowel Europees, nationaal als
en in het bijzonder voor Innoveren, is dat
regionaal. Daarnaast weten we vaker Europees,
we de belangrijkste actoren (bedrijven,
nationaal en regionaal subsidiegelden aan te
kennisinstellingen, publieke partners) in de
spreken voor programma’s en projecten waar
verschillende ecosystemen goed kennen en dat
we aan werken. Ook in 2022 werken we mee
we beschikken over diepe inhoudelijke kennis op
aan de Nationale Groeifondsvoorstellen en
de verschillende sectoren.
hebben we voucherregelingen in de diverse innovatieprogramma’s.
De activiteiten vanuit Innoveren richten zich primair op de volgende interventies uit het
Nieuwe kennis (voor ondernemers)
InnovationQuarter-ecosysteemmodel:
Via onze innovatieprogramma’s, de samenwerking met kennisinstellingen en het
Netwerken (verbondenheid van bedrijven en
netwerk aan fieldlabs in de regio ondersteunen
organisaties in kennisnetwerken)
we innovatieve ondernemers bij het ontwikkelen
We smeden samenwerkingsverbanden
en ontsluiten van nieuwe kennis en daarmee het
met een veelvoud aan partners: bedrijven,
realiseren van nieuwe business.
clusterorganisaties, kennisinstellingen en overheden. Hiermee vervullen we een
Infrastructuur
verbindende en organiserende rol in de
Een deel van onze inspanningen is gericht op het
versterking van ecosystemen en sterke clusters
realiseren van open innovatie-faciliteiten, zoals
in de regio, en leveren we een bijdrage aan het
fieldlabs, waarin samenwerking tussen bedrijven
versterken van regionale innovatiehubs. Samen
en kennisinstellingen vaak het beste tot zijn
met onze partners verkennen we nieuwe thema’s
recht komt.
en economische kansen. Door onze activiteiten in verschillende sectoren weten we ook steeds
Ook op het gebied van cultuur, leiderschap en
vaker cross-sectorale verbindingen te leggen en
beleid, wet- en regelgeving dragen we vanuit
bewezen innovatieve technologie in de ene sector
Innoveren bij aan het versterken van de
ook toe te passen in een andere sector.
diverse ecosystemen in onze regio. Zo komt er bijvoorbeeld steeds meer aandacht voor aspecten als maatschappelijke acceptatie en privacy (bijv.
21
rondom AI). Integrale samenwerking met de
innovatieve mkb’ers in de regio. Wat speelt er bij
andere business units van InnovationQuarter
de bedrijven, waar zitten de nieuwe parels, welke
en met het secretariaat van de EBZ is hierbij een
dromen hebben ze en waar kunnen we ze mee
belangrijke succesfactor.
helpen?
4.1 Ambities 2022
De externe prestatie-indicatoren van Innoveren
De verwachting is dat de effecten van de
zijn het aantal gerealiseerde business cases en
coronapandemie, bijvoorbeeld ten aanzien van
innovatieprojecten en de hiermee uitgelokte
prijzen, schaarste van grondstoffen, logistiek en
investeringen. Al onze resultaten dragen bij
investeringen in innovaties, twee tot drie jaar na-
aan onze strategisch-economische impact.
ijlen. Deze effecten verschillen per onderneming
Gezien de pluriformiteit aan activiteiten die we
en per sector. Intern heeft InnovationQuarter
verrichten vanuit Innoveren geven onderstaande
tijdens de coronapandemie meer beleidsmatig
KPI’s slechts een beperkte weergave van onze
gewerkt en minder via bottom-up contact met
inspanningen en onze activiteiten gericht op
bedrijven om vandaaruit naar voorstellen toe
ecosysteemversterking. In 2021 en 2020 zijn
te werken. Er is druk van publieke stakeholders
de prestaties hoger geweest dan begroot.
op de invulling van activiteiten van Innoveren
Voor de doelen van de prestaties in 2022 wordt
in een veelheid van projecten en programma’s,
vastgehouden aan het meerjarenplan 2019-2022.
en onze werkdruk is hoog. In 2022 leggen we extra aandacht op een intensievere relatie met
Innoveren Prestaties
Business cases en innovatieprojecten
40
58
58
160
20
42
48
80
Realisatie
Realisatie 2020
Meerjarenplan
Uitgelokte investeringen (€ mln.) Doel 2022
2021 (t/m Q3)
2019–2022
4.2 Activiteiten Innoveren 2022
het gebied van Energie & Klimaat, ZorgTech
Vanuit de business unit Innoveren ligt in
en AgriTech. In het verlengde van SMITZH
2022 specifieke nadruk op het bijdragen aan
wordt er met de partners gewerkt aan een
een gezamenlijke regiovisie en -strategie,
European Digital Innovation Hub. Daarnaast
het realiseren van innovatieprojecten en
is InnovationQuarter verantwoordelijk voor
versterken van regionale innovatieknooppunten,
het programmamanagement van Maritime
het opzetten en uitvoeren van
Delta en leveren we een significante bijdrage
innovatieprogramma’s, het opwerken
aan de ontwikkeling van de AI Hub Zuid-
van businesscases, het aantrekken van
Holland. Via de meeste van deze programma’s
benodigde financiering en verdere interne
stimuleren we middels vouchers bedrijven om
professionalisering.
innovatieprojecten uit te voeren die passen bij de transities in onze regio. Daarbij wordt ook
Bijdragen aan gezamenlijke regiovisie
een netwerk van kennis, afnemers en bedrijven
en -strategie
gebouwd en verbonden om de innovaties goed
Door ons veelvuldige contact met ondernemers,
aan te laten sluiten bij de maatschappelijke
kennisinstellingen en clusterorganisaties
opgaven. En wordt de vraag georganiseerd om
hebben we een diepe inhoudelijke kennis die we
deze nieuwe innovaties meer kansen op de markt
inzetten voor het helpen opzetten van nationale
te geven.
en regionale beleidsplannen. Zo zorgen we voor inhoudelijke input voor de EBZ-taskforces
Realiseren van innovatieprojecten en
Energietransitie, Circulair, Digitale Economie,
versterken regionale innovatiehubs
Technologische Industrie en Life Sciences &
Op jaarbasis werken we aan enkele tientallen
Health, en diverse crisis- en herstelplannen. Ook
innovatieprojecten, als onderdeel van
dragen we zorg voor regio-specifieke inbreng
innovatieprogramma’s of losstaand. Rondom
voor nationale proposities voor de Kennis- en
specifieke (cross-sectorale) thema’s brengen we
Innovatieagenda’s (KIA’s) en het Nationaal
partijen bij elkaar, vormen consortia, helpen
Groeifonds. In het vervolg van deze plannen
bij het ontwikkelen van projectplannen en het
dragen we samen met partners ook vaak zorg
verkennen van financieringsmogelijkheden. Onze
voor een actiegerichte uitvoering.
inzet hierbij is voor een deel gericht op de verdere
5
ontwikkeling van bestaande fieldlabs en de
Opzetten en uitvoeren van
realisatie van nieuwe open innovatiefaciliteiten.
innovatieprogramma’s
We leveren, ook in 2022, een bijdrage aan het
Een belangrijke regionale ontwikkeling
versterken van regionale innovatiehubs, zoals
is de steeds intensievere samenwerking
het Leiden Bio Science Park, TU Delft Campus,
in innovatieprogramma’s, waarbij
World Horti Center, Dutch Innovation Park,
InnovationQuarter, Provincie Zuid-Holland,
Planet B.io, Campus Leerpark, het Fieldlab
Metropoolregio Rotterdam Den Haag, TNO
Industriële Elektrificatie en Technology Park
en TU Delft met per programma wisselende
Ypenburg. Dit doen we onder meer door de
partners samenwerken. Na het succes van het
bedrijven te ondersteunen bij de doorgroei, het
programma SMITZH (Smart Manufacturing
organiseren van bijeenkomsten waar bedrijven
Industriële Toepassing Zuid-Holland) lopen
en kennisorganisaties elkaar ontmoeten,
er inmiddels ook succesvolle programma’s op
cross-sectorale consortia bijeen te brengen en
23
daarvoor financiering te organiseren. We gaan in
Via nieuwe Europese en nationale
samenwerking met de provincie Zuid-Holland ook
financieringsinstrumenten, zoals Invest-NL,
een onderzoek uitvoeren naar de fieldlabs in Zuid-
ontstaan interessante mogelijkheden voor
Holland, waarin we onder meer inventariseren
‘blending’ met regionale middelen. De komst
welke fieldlabs er zijn en welke rol ze hebben in
van het Energietransitiefonds Rotterdam vormt
het Zuid-Hollandse innovatie-ecosysteem; waar
een belangrijke versterking van het regionale
mogelijk zoeken we hierin de samenwerking met
financieringsaanbod, waaraan zowel onze
relevante regionale en nationale partners.
business developers als het ZIP kunnen bijdragen aan de pijplijn.
Voor de ambities uit de Regiodeal Drechtsteden op het gebied van innovatie leveren we in
Voor innovatieprojecten die bijdragen aan de
nauwe samenwerking met de Economic
transities en regio-specifieke ambities lokken
Board Drechtsteden als aanvullende opdracht
we Europese, nationale en regionale (publieke)
specifieke ondersteuning. We doen dit door op
financiering uit. In 2022 nemen we hier een
de thema’s smart manufacturing, duurzaam
verdere proactieve rol in. Voor kansrijke leads
varen en zorginnovatie business development
doen we hierbij ook aan businesscase validatie.
capaciteit te leveren en onze generieke expertise
Innoveren brengt expertise in vanuit technologie,
en ervaring in innovatieprocessen en het
keten en businesspotentie.
versterken van ecosystemen te delen. In 2021 zijn in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven
In 2022 spelen we vanuit Innoveren een
en onderwijsinstellingen roadmaps opgesteld.
proactieve rol in het indienen en opwerken van
In 2022 ligt de nadruk op het verder ontwikkelen
regionale projecten voor regionale, nationale en
van innovatieprogramma’s en -projecten.
Europese niet-revolverende subsidies en fondsen. We gaan onze kennis en coördinerende rol
Opwerken businesscases en aantrekken
hiervoor verder uitbouwen. Hierbij wordt nauw
benodigde financiering
samengewerkt met onze regionale partners.
Het Zuid-Hollands Investeringsplatform (ZIP) helpt bedrijven, projecten of consortia die
Verdere interne professionalisering
bijdragen aan de transitie naar een duurzame
Innoveren heeft een stevige groei doorgemaakt
economie om tot financiering te komen. Op
en daarmee veel nieuwe collega’s aangetrokken.
basis van een analyse van de strategisch-
Deze beiden ontwikkelingen vragen om
economische en maatschappelijke impact en
een voortdurende inzet op verdere interne
de financiële haalbaarheid van de businesscase
professionalisering. Specifieke aandacht is hierbij
wordt bezien welke projecten kansrijk zijn.
in 2022 is gericht op:
Het ZIP is bedoeld voor initiatieven met een verdienmodel en financieringscapaciteit,
▶ Verder intensiveren strategische relaties
die in beginsel grotendeels via leningen en
met stakeholders. Bij het versterken van
risicodragend vermogen te financieren zijn.
ecosystemen spelen onze strategische
Het ZIP richt zich op het brede scala aan
partners, waaronder clusterorganisaties,
Europese, nationale en regionale financiers en
kennisinstellingen en overheden, namelijk
financieringsinstrumenten.
een cruciale rol. In 2022 zullen we tevens de contacten met het innovatieve mkb aanhalen.
▶ In 2022 gaan we helder communiceren
welke instrumenten, tools en middelen we inzetten om innovaties te versterken en welke instrumenten helpen om de regionale economie te versterken. De eerste stap hierin is een inventarisatie maken met een overzicht van middelen en feitelijke onderbouwing wat
5 Vanuit de negen sectoren draagt InnovationQuarter bij aan alle KIA’s van het missiegedreven innovatiebeleid: KIA Energietransitie & duurzaamheid (sectoren Energie, Circulair), KIA Landbouw, water en voedsel (sectoren Maritiem & Haven, Horticulture), KIA Gezondheid & Zorg (sector Life Sciences & Health), KIA Veiligheid (sector Cybersecurity), KIA Sleuteltechnologieën (sectoren High Tech Systemen & Materialen, Digital Technology, Aerospace).
de impact is per middel (evaluatie). Vervolgens gaan we, als onderdeel van het nieuwe meerjarenplan van InnovationQuarter, de KPI’s van Innoveren hier waar nodig op aanpassen. ▶ Strategisch communiceren over onze
activiteiten en relevante ontwikkelingen binnen diverse sectoren om Zuid-Holland nog steviger op de kaart te zetten. We besteden hierbij specifieke aandacht aan het ontsluiten van onze eigen business intelligence. ▶ In 2022 gaan we onze interne systemen en
processen verder door ontwikkelen, zoals het portfoliomanagement om een weloverwogen prioritering te kunnen maken van onze werkzaamheden op strategische fit, ambities en impact en efficiënt kennis te kunnen ontsluiten. Dit moet ook bijdragen aan vermindering van de werkdruk. ▶ Voldoende ruimte blijven creëren voor business
development en vernieuwende activiteiten. Mede door vele aanvullende activiteiten is er de afgelopen periode veel nadruk komen te liggen op programmamanagement en coördinerende werkzaamheden, tegelijkertijd biedt dit kansen om samen met partners nieuwe plannen te ontwikkelen. ▶ Intensiveren van regio-overstijgende
programmatische samenwerking met de andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen gericht op het vergroten van onze bijdrage aan het missiegedreven innovatiebeleid. ▶ Het teamgevoel van Innoveren verder
versterken door gemeenschappelijke doelen, ambities en interne samenwerkingen.
25
5. Internationaliseren InnovationQuarter richt zich internationaal
Vanuit onze acquisitietaak richten wij ons vooral
op de twee disciplines Foreign Investments en
op buitenlandse bedrijven die economische
Internationalisering. Foreign Investments betreft
groei en werkgelegenheid genereren, de
het aantrekken van buitenlandse bedrijven naar
innovatiekracht versterken en aansluiting geven
de regio; Internationalisering is het ondersteunen
op internationale netwerken en bedrijvigheid.
van in onze regio gevestigde bedrijven bij het
Specifieke focus ligt hierbij op bedrijven die
opschalen van hun internationale activiteiten.
toegevoegde waarde aan het ecosysteem leveren
Dit zijn twee verschillende disciplines binnen
door het brengen van strategische (nieuwe)
de business unit Internationaliseren, met
kennis of die een ontbrekende schakel in de keten
eigen KPI’s, strategische pijlers en werkwijzen.
vormen.
Wel vindt er steeds nauwere samenwerking tussen beide disciplines plaats. Zo worden
Onze primaire invalshoek is strategisch-
uitgaande missies en beursbezoeken veelal
economische impact. 80% van de landingen
samen georganiseerd en wordt het bewerken
moet passen binnen de sectorstrategieën en
van het internationale netwerk zoveel mogelijk
een bijdrage leveren aan het versterken van het
gezamenlijk uitgevoerd. Hieronder worden per
ecosysteem. In 20% van de gevallen volstaat
discipline de plannen voor 2022 uitgewerkt.
significante direct-economische impact, dat wil zeggen dat een landing significante toename in
5.1 Foreign Investments
werkgelegenheid (>100 fte) creëert en/of leidt tot substantiële investeringen in faciliteiten, zoals
5.1.1 Ambities 2022
kantoor, productie en/of R&D (>€ 10 miljoen).
De hoofdopdracht van Foreign Investments is
Alleen projecten die niet acteren in strijd met één
het aantrekken en behouden van buitenlandse
van de Sustainable Development Goals zullen
bedrijven. Hierbij werken we nauw samen met de
actief worden ondersteund.
Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA), de overige partners binnen het Invest in Holland
Ook buitenlandse bedrijven zijn steeds meer
netwerk, waaronder The Hague Business Agency
op zoek naar voor hen relevante ecosystemen.
en Rotterdam Partners, met de Nederlandse
Het draait niet alleen om het zoeken van een
posten in het buitenland, buitenlandse
geschikte kantoorruimte en marktvraag, maar
ambassades in Nederland en met specifieke
juist ook om toegang tot talent, netwerken,
buitenlandse regio’s.
technologie en goed ontwikkelde infrastructuur. Daarom werken we aan en lobbyen we voor een
De activiteiten vanuit Foreign Investments
goede kwaliteit van deze specifieke aspecten van
sluiten aan bij diverse elementen uit het
het regionale vestigingsklimaat. Op deze wijze
InnovationQuarter-ecosysteemmodel. De
dragen we vanuit Foreign Investments ook bij
belangrijkste hiervan is Netwerken (verbondenheid
aan de ecosysteemelementen nieuwe kennis en
van bedrijven en organisaties in kennisnetwerken).
beleid, wet- en regelgeving.
In 2022 hanteren we de volgende prestatie-
uitbreiding gerealiseerd wordt. 7
indicatoren:
4. Afleggen van 140 Investor Relations
1. Succesvolle afronding van 40 projecten.
6
Dit betreft nieuwe landingen of uitbreidingen van buitenlandse bedrijven in onze regio.
bezoeken. Er wordt gestreefd naar het afleggen van 140 bezoeken aan reeds gevestigde buitenlandse bedrijven in de regio.
2. Met een totale investeringsomvang van tenminste € 80 miljoen. Dit betreft de investeringen in de faciliteiten die de bedrijven verwachten nodig te hebben. Personeelskosten vallen niet onder deze investeringen. 3. Realisatie van 800 nieuwe arbeidsplaatsen. Dit is het totale aantal additionele arbeidsplaatsen dat binnen drie jaar na het moment van vestiging of start van de
6 Een Foreign Investment project is succesvol afgerond wanneer een onderneming zich nieuw in de regio vestigt dan wel uitbreidt en daarbij is geassisteerd door InnovationQuarter. Het bedrijf bevestigt dit door het invullen en ondertekenen van een zogenaamde confirmation letter. 7 Ook het behoud van arbeidsplaatsen bij het voorkomen van vertrek van een bedrijf wordt meegerekend en gerapporteerd.
Internationaliseren Prestaties – Foreign Investments
40
22
43
160
Aantal bedrijven geland
27
80
60,2
273
320
800
640
1.268
1.600
140
92
134
480
Doel 2022
Realisatie 2021
Realisatie 2020
Meerjarenplan
Investeringsvolume (€ mln.)
Aantal arbeidsplaatsen
Investor Relationships bezoeken (t/m Q3)
2019–2022
5.1.2 Activiteiten De strategische pijlers en daarbij horende activiteiten voor Foreign Investments in 2022 zijn:
dominante positie in en andere landen en regio’s komen op. In 2022 willen we onze inzet op enkele opkomende regio’s en landen verder intensiveren. Zo is er een plan ontwikkeld richting de Baltics
Investor Relations
en Nordics, en zetten we verder in op Turkije,
Dit betreft het actief relatiemanagement met
Zuid-Afrika, Turkije en India. Ook zal het Verenigd
reeds in de regio gevestigde buitenlandse
Koninkrijk extra aandacht blijven krijgen,
bedrijven. Deze bezoeken zijn aan de ene kant
gezien de Brexit-kansen. Het bewerken van
van belang om de ontwikkelingen bij deze
de opkomende markten vindt plaats in nauwe
bedrijven in de gaten te houden en op tijd op
samenwerking met NFIA, Rotterdam Partners en
de hoogte te zijn van uitbreidings-, verhuis- of
THBA.
krimpplannen. Aan de andere kant zien we dat de gesprekken vaak ook leiden tot vervolgprojecten
Online Marketing Communicatie
of zelfs nieuwe leads. In 2022 zullen we de
In 2019 zijn we samen met het team
gesprekken vooral voeren met de nationale
Communicatie gestart met internationale online
strategische accounts, in afstemming met
marketing van de kansen van onze regio. De
de NFIA en met de recent in de regio gelande
website en het LinkedIn-account van
bedrijven.
www.investinrotterdamthehague.com zijn gelanceerd en in 2020 en 2021 is de activiteit
Investor relations gesprekken geven ook veel
via deze onlinekanalen verhoogd, daar
waardevolle feedback op ons nationale en
internationaal reizen werd beperkt door de
regionale vestigingsklimaat. Hierover wordt
coronamaatregelen. Door content management,
jaarlijks een rapportage opgesteld voor de
SEO8 en SEA9 werken we aan het verhogen van
NFIA en MRDH. Verder zal 2022 weer Investor
traffic en conversie van deze kanalen. De huidige
Relations event tijdens het InnovationQuarter
campagne, waarbij we iedere 2 á 3 maanden een
jaarevent worden georganiseerd. Bovendien is
andere sector in de spotlight zetten, zal in 2022
er in samenwerking met Rotterdam Partners
worden voortgezet.
en THBA een nieuw initiatief opgestart: the International Executives Table. Hiervoor zijn de
De ambitie is om de “Greater Rotterdam-The
directeuren van een 25-tal top accounts in de
Hague” website en het LinkedIn account als
regio uitgenodigd om twee keer per jaar met
hét online promotieplatform voor de regio
ons samen te komen tijdens een netwerkdiner.
te positioneren, in samenwerking met de
Tijdens het diner wordt feedback opgehaald
regiopartners.
over onderwerpen zoals het aantrekken van buitenlandse bedrijven naar de regio en de ontwikkelingen van vestigingsklimaat.
Gezonde Geomix In voorgaande jaren kwam rond de helft van buitenlandse bedrijven uit de VS en China. Dit beeld is in de afgelopen twee jaar sterk aan het veranderen; de VS en China nemen een minder
8 Search Engine Optimization; zoekmachineoptimalisering 9 Search Engine Advertising; zoekmachine adverteren
Aantrekkelijk vestigingsklimaat
het geval; bedrijven die investeren in innovatie
Ook in 2022 zullen we actief aandacht besteden
zijn vaker internationaal actief. Stimuleren van
aan het regionale en nationale vestigingsklimaat
een internationaal ondernemend bedrijfsleven
voor buitenlandse bedrijven. Naast het
kan dus leiden tot innovatievere ondernemingen.
presenteren en opvolgen van de jaarlijkse rapportages die uit het Investor Relations-
Ook maakt internationalisering het regionale
programma voortkomen, is er een aantal
bedrijfsleven weerbaarder. De bedrijven kunnen
onderwerpen dat specifiek aandacht vereist:
beter inspelen op wereldwijde ontwikkelingen
▶ Het moeizame proces van het openen van
door hun bredere internationale netwerk en
een Nederlandse bankrekening door een
ervaring. En zijn weerbaarder, door een grotere
buitenlands bedrijf.
en diverse afzetmarkt, waardoor zij hun omzet
▶ Het schaarser worden van beschikbare ruimte
voor grote vestigingsprojecten. ▶ Het schaarser worden van beschikbare
kunnen verhogen en minder afhankelijk zijn van lokale marktontwikkelingen. Zeker in tijden van crisis is dit van belang. Tenslotte krijgen bedrijven
ruimte voor specifieke vestigingsproject,
door internationalisering meer toegang tot
waarvoor bijvoorbeeld lab-ruimte of een hoge
samenwerkingspartners en talent.
milieucategorie voor nodig is. ▶ Actueel inzicht in waar de schaarse locaties
zich bevinden.
InnovationQuarter heeft de ambitie om dé regionale go-to partij voor ondersteuning van bedrijven en samenwerking met
Deze onderwerpen zullen we bij de relevante
partnerorganisaties op het gebied van
partijen onder de aandacht brengen. Ook zullen
Internationalisering te zijn. Vanuit die ambitie
we actief met de provincie Zuid-Holland en
helpt InnovationQuarter Zuid-Hollandse
MRDH in gesprek gaan over het ruimtegebrek en
bedrijven bij internationaal ondernemen met
actualiseren van het overzicht van beschikbare
objectieve, transparante en betrouwbare kennis.
kavels.
En geeft toegang tot relevante netwerken, informatie en dienstverlening. Met als doel
Bovenstaande strategische pijlers en activiteiten
het Zuid-Hollandse ecosysteem te versterken
zijn in lijn met de vernieuwde nationale
door marktvraag te vergroten en buitenlandse
acquisitiestrategie van Invest in Holland
netwerken en kennis te ontsluiten voor met
voor 2020-2025, waaraan InnovationQuarter
name het regionale mkb.
actief heeft meegewerkt en zich aan heeft gecommitteerd.
De focus ligt op het internationaal georiënteerde mkb binnen een selectie van vijf sectoren. De
5.2 Internationalisering
activiteiten die Internationalisering ontwikkelt sluiten inhoudelijk aan op de behoefte van de
5.2.1 Ambities 2022
bedrijven in die sectoren.
Internationalisering heeft op verschillende manieren impact op de regionale economie.
Vanuit het ecosysteemmodel bezien zijn
Zo toont onderzoek van het CBS aan dat
de belangrijkste interventies Netwerken
internationaal actieve bedrijven sneller groeien
(verbondenheid van bedrijven en organisaties
en meer investeren in R&D. Ook andersom is dit
in kennisnetwerken), toegang verlenen tot
29
buitenlandse Marktvraag en tot Nieuwe kennis.
indicatoren:
De inzet op Internationalisering wordt nationaal
▶ Voeren van tenminste 75 Trade Relations
in nauwe samenwerking met Trade and Innovate
gesprekken met internationaal georiënteerde
NL uitgevoerd. Trade and Innovate NL is een
bedrijven in Zuid-Holland;
krachtig netwerk van samenwerkende nationale
▶ Opzetten, uitvoeren en versterken van
en regionale partners en is dé publieke schakel
tenminste acht hub-to-hub samenwerkingen,
om Nederlandse handel te bevorderen. Het
inclusief PIB (Partners for International
netwerk bestaat uit RVO, ROM’s en stedelijke
Business) programma’s met relevante
organisaties die actief zijn op het gebied van internationalisering en trade. We trekken nauw
buitenlandse regio’s; ▶ Organiseren van tenminste 8 eigen
met elkaar op bij strategievorming en uitvoering.
internationale activiteiten missies, beurzen en
We organiseren samen missies en events, werken
ondersteuningsprogramma’s;
vanuit een gezamenlijk CRM-systeem, promoten
▶ Tenminste 80 deelnemende bedrijven aan
onze internationale activiteiten en hub-to-hub
elkaars activiteiten bij onze achterban en
samenwerkingen;
stemmen buitenlandse reisagenda’s op elkaar af. In 2022 hanteren we de volgende prestatie-
▶ Ook zullen we internationale missies en
Internationaliseren Prestaties – Internationalisering
Aantal eigen activiteiten en handelsmissies
8
6
4
16
80
94
65
160
8
8
5
n.v.t.
75
48
92
n.v.t.
Doel 2022
Realisatie 2021
Realisatie 2020
Meerjarenplan
Totale deelname Nederlandse bedrijven
Bestaande en nieuwe hubto-hub samenwerkingen
Trade Relations gesprekken
(t/m Q3)
2019–2022
activiteiten van onze partners van binnen en
Vanuit een sectorale aanpak en
buiten de regio ondersteunen en richting het
meerjarenprogrammering
Zuid-Hollandse mkb actief promoten.
De internationaliseringsactiviteiten worden sectoraal uitgevoerd. Onze inzet is momenteel
Deze KPI’s zijn vooralsnog vooral gebaseerd op
gericht op vijf sectoren waar we toegevoegde
geleverde output. We zijn de huidige KPI’s aan
waarde kunnen leveren, te weten Cybersecurity,
het herzien en zullen deze waarschijnlijk in 2022
High Tech Systemen & Materialen, Energie,
aanpassen, dan wel aanvullen met meer impact
Circulair en Horticulture (inclusief Food).
gedreven doelstellingen.
We werken per sector vanuit meerjarige, samenhangende programma’s die goed
5.2.2. Activiteiten
aansluiten bij de specifieke behoeften van
De inzet op Internationalisering volgt in 2022
de bedrijven uit die sectoren. Deze sectorale
vier strategische pijlers, met bijbehorende
programma’s zijn opgebouwd uit de volgende
activiteiten:
instrumenten: ▶ Trade Relations gesprekken; zie ook volgende
Bekend als dé regionale go-to partij voor Internationalisering Het komend jaar zal voor Internationalisering stevig ingezet worden op Marketing &
pijler; ▶ Organiseren van handelsmissies en
buitenlandse beursbezoeken; ▶ Internationalisation Readiness Programs
Communicatie over onze activiteiten en
en zogenaamde Globalisers-programma’s
dienstverlening. Zodat bedrijven en (potentiële)
waarmee ondernemers worden klaargestoomd
samenwerkingspartners ons weten te vinden,
om succesvol internationaal te ondernemen;
indien zij informatie en ondersteuning zoeken bij
▶ Hub-to-hub samenwerking met buitenlandse
hun internationale ambities en het opschalen van
regio’s met vergelijkbare of complementaire
hun activiteiten in het buitenland.
profielen aan Zuid-Holland; ▶ Zogenaamde Partners for International
Daarom hebben we in 2021 een nieuwe
Business (PIB) programma’s, waarmee vanuit
websitepagina gelanceerd, specifiek gericht
een consortium van gelijkgestemde bedrijven
op onze doelgroep, die we in 2022 verder zullen
een buitenlandse markt bewerkt wordt.
laden. Ook zullen we actief communiceren rondom onze dienstverlening op LinkedIn,
Waar mogelijk werken we met externe partners,
aan de hand van artikelen over onze inzet en
zoals we afgelopen jaar hebben gedaan bij de
activiteiten. Bovendien communiceren we
missies en binnen programma’s als Globaliser en
intern en extern frequent over onze vernieuwde
Corona International Rebuild Program.
ambitie; intern richting de andere business units en extern richting onze samenwerkingspartners
Gebaseerd op de behoefte van de ondernemer,
en stakeholders.
door het Trade Relations programma Ook in 2022 willen we de waardevolle Trade
Ook bouwen we verder aan ons partnernetwerk
Relations gesprekken voortzetten. Dit is
in binnen- en buitenland, met wie we
echter afhankelijk van de voortzetting van de
samenwerken op de programmering.
financiering van het Trade Relations programma (via RVO) door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, welke momenteel nog onzeker is.
31
Uitgelicht: Hub-to-hub samenwerking met andere technologie-hotspots wereldwijd Al enkele jaren werken we samen met buitenlandse regio’s, die aansluiten op ons regionale ecosysteem. We zetten met die regio’s – sectorale - uitvoeringsprogramma’s zoals Soft Landing Programs op ten behoeve van bedrijven uit beide regio’s. Zo werken we nauw samen met regio’s in de VS, Canada, Duitsland en Scandinavië. Ieder jaar proberen we bestaande relaties te versterken en zoeken we naar nieuwe buitenlandse regiopartners. We werken naast bestaande programma’s verder aan samenwerking met nieuwe regio’s zoals Flanders Make (België) op High Tech.
De ambitie is om als onderdeel van het
andere onderdelen van InnovationQuarter. Hier
nationale Trade Relations programma ook in
zal het komend jaar nog meer aandacht aan
2022 (tenminste) 75 gesprekken te voeren met
worden besteed. We zien de volgende integrale
internationaal georiënteerde ondernemers –
kansen, die tot meer synergie kunnen leiden:
vooral met het mkb, en ook met scale-ups en startups. Deze gesprekken zijn bedoeld om:
▶ Binnen Internationaliseren met Foreign
Investments: Er is sprake van een gedeeld ▶ De bedrijven individueel verder te helpen bij
hun internationaliseringsplannen; ▶ Hen te werven voor onze eigen programmering
en activiteiten; ▶ Op basis van de geaggregeerde data onze eigen
internationaal netwerk, dat gezamenlijk bewerkt kan worden. Ook kunnen er vanuit de beide disciplines in gezamenlijkheid buitenlandse missies en beursbezoeken georganiseerd worden, en kunnen bedrijven
sectorale dienstverlening beter aan te laten
die in onze regio geland zijn deelnemen aan de
sluiten bij de behoeften in het bedrijfsleven;
activiteiten van internationalisering.
▶ Op basis van de geaggregeerde nationale data
de landelijke dienstverlening en agendering vanuit RVO/TINL te optimaliseren.
▶ Met Innoveren: Innoveren beschikt over
een uitgebreid netwerk van mkb’ers in de regio, waarmee Trade Relations gesprekken
Opvallend uit onze gesprekken is dat er
gevoerd kunnen worden. Ook kunnen er
afgelopen jaren een duidelijk verschuiving
via dit netwerk bedrijven geworven worden
heeft plaatsgevonden van ambities op verre
voor onze internationaliseringsactiviteiten.
(Aziatische) markten naar focus op nabijer
Verder heeft het team van Innoveren
gelegen markten in Europa.
goede inhoudelijk sectorkennis, dat bijdraagt aan de sectorale programma’s van
Beter benutten van potentiële synergie
Internationalisering. Dit wordt bijvoorbeeld al
Integraal werken biedt voor Internationalisering
benut in de samenwerking binnen het SMITZH-
veel voordelen. Niet alleen binnen de business
programma.
unit Internationaliseren; vooral ook met de
▶ Met Investeren: Via het team Investeren
gericht op het behouden en aantrekken van
kunnen we ondersteuning bieden aan onze
internationaal talent. Het Internationaal
portfoliobedrijven met internationale ambitie.
Talent Programma dat hieruit voorkomt,
Daarom is het van belang dat het team goed
zal door InnovationQuarter vanuit
op de hoogte is van de geplande activiteiten,
business unit Internationaliseren worden
zodat ze actief kunnen werven bij de relevante
uitgevoerd. Momenteel worden inhoud van
bedrijven uit het portfolio. Ook kunnen we
het programma en begroting afgerond;
individueel met de bedrijven Trade Relations
de uitvoering zal vervolgens in het eerste
gesprekken voeren, om te achterhalen wat hun
kwartaal van 2022 starten. Het programma
ambitie en ondersteuningsbehoefte is.
zal zich richten op het behouden en aantrekken van internationaal talent, o.a. door
5.3 Aanvullende opdrachten
internationale promotie van de regio als fijne
Internationaliseren
werkplek, het matchen van arbeidsvraag en –
Momenteel lopen er twee trajecten die
aanbod via een digitaal platform. Deze nieuwe
hoogstwaarschijnlijk leiden tot aanvullende
initiatieven zullen we zoveel mogelijk laten
opdrachten binnen de Business Unit
aansluiten bij de reeds ingezette marketing
Internationaliseren. Het betreft de uitvoering van
en communicatielijn, bijvoorbeeld door het
het European Enterprise Network (EEN) en het
gebruik van de internationale website ‘Greater
Internationaal Talent Programma:
Rotterdam-The Hague’.
▶ European Enterprise Network (EEN). Er is
een mogelijkheid om met de gezamenlijke ROM’s en RVO de internationale matchmaking activiteiten van het EEN netwerk over te nemen, die nu nog door de KvK worden uitgevoerd. Samen met de collega ROM’s en RVO hebben we een bid ingediend bij de EU. Medio november krijgen we de uitslag en indien positief, begint de uitvoering in januari 2022. Deze activiteit zou een mooie aanvulling zijn op onze Internationaliseringsdienstverlening (in samenwerking met Innoveren). Bovendien zou het strategisch een goede testcase zijn voor gezamenlijke ROM-brede activiteiten en een signaal richting EZK dat Internationalisering & Trade een structureel onderdeel uitmaakt van de inzet en werkzaamheden van de ROM’s. • Internationaal Talent Programma. In het afgelopen jaar is er vanuit de EBZ – Human Capital Agenda gewerkt aan een deelakkoord
33
6. Investeren InnovationQuarter investeert vanuit de vier
professionalisering van de interne organisatie
fondsen IQCapital, UNIIQ, ENERGIIQ en
en onze ambities als investeerder. Voor de
Energietransitiefonds Rotterdam (ETF-R) in
ondersteuning van de investeringsprocessen
vernieuwende bedrijven. Onze doelstelling is om
en het beheer van al onze portfoliobedrijven
als life cycle investeerder de toegang tot kapitaal
wordt de implementatie van het workflow- en
voor innovatieve Zuid-Hollandse bedrijven in alle
managementsysteem VenturePlan afgerond. De
levensfasen te vergroten. De afgelopen jaren is
daarmee gepaard gaande centrale vastlegging
InnovationQuarter uitgegroeid tot één van de
opent de deuren richting adequate management-
meest actieve investeerders in Nederland en met
en sturingsinformatie, wat gegeven de omvang
afstand de meest actieve investeerder in Zuid-
van onze portfolio steeds belangrijker wordt.
Holland10. Inmiddels heeft InnovationQuarter vanuit al onze fondsen onder beheer geïnvesteerd
Onze mensen zijn de hartslag van de organisatie.
in meer dan 100 bedrijven in de regio.
We willen een lerende organisatie zijn waar mensen veel ervaring opdoen en kunnen groeien
Deze bedrijven hebben met elkaar gemeen dat
binnen de organisatie, om uiteindelijk hun kennis
ze elk op hun eigen manier bijdragen aan een
ook weer mee te nemen naar de markt. Om onze
betere wereld. Impact die op de lange termijn
mensen daarin maximaal te faciliteren zetten we
verder rijkt dan onze provinciegrenzen. We doen
onze eigen IQAcademy op.
dit niet voor onszelf, maar voor anderen en de generaties die na ons komen. Dat is hetgeen wat
Onze focus als investeerder is met name op
onze teams elke dag weer drijft om een extra
proposities:
stap te zetten en te investeren in veelbelovende
▶ met een hoog technologisch risico in
innovatieve ondernemingen in Zuid Holland. Want we plukken er allemaal de vruchten van als
een vroege fase of met een grotere kapitaalbehoefte; en/of
de regio duurzamer, schoner en gezonder wordt.
▶ met een lange terugverdientijd en behoefte
In het financieringslandschap zien we dat het
▶ met een belangrijke maatschappelijke en
aan geduldig kapitaal; en/of maken van impact een steeds prominentere
strategisch economische impact.
plek inneemt. Het is een trend, maar we zien ook dat de wijze waarop verschillende
Juist in onze regio met drie universiteiten
investeringsfondsen hieraan invulling geven
en een sterke focus op High Tech,
voor iedereen anders is. Binnen investeren
Cleantech, Life Sciences & Health en digitale
willen we komend jaar kijken hoe we onze
sleuteltechnologieën is er grote behoefte
investeringskeuzes verder kunnen aanscherpen
aan dit soort investeringen. We zullen onze
aan de hand van onze eigen impactkader.
investeringskeuzes verder aanscherpen aan de hand van onze opgestelde impactkaders. Ons
6.1 Ambities 2022
streven is dat 80% van onze investeringen past
Onze doelen voor 2022 zijn grofweg in
bij de strategisch-economische impact zoals
twee categorieën in te delen; verdere
gedefinieerd in onze sectorstrategieën.
Investeren Prestaties
27
26
100
39,5
31
103,6
27
21
70,2
Jaarplan 2022
Jaarplan 2021
Meerjarenplan
Nieuwe investeringen
Uitgelokte investeringen (€ mln.)
IQ Verstrekte financieringen (€ mln.)
2019–2022
We zien dat er steeds meer privaat risicokapitaal
vanuit de andere business units wordt het
beschikbaar komt, maar ook dat er in bepaalde
samenwerken als één organisatie steeds
fasen en sectoren nog steeds duidelijke hiaten
belangrijker. Onze klanten zijn de innovatieve
zijn. Gegeven de lange ontwikkeltrajecten en
ondernemers in de regio waarbij een heldere
daarmee gepaard gaande ontwikkelrisico’s,
positionering bijdraagt aan een goede
kunnen we door samenwerking met andere
dienstverlening. Dit vergt niet alleen verdere
fondsen de kans vergroten dat we bedrijven
samenwerking binnen de fondsen, maar ook over
succesvol naar de eindstreep loodsen. Wij
de business units heen. Dit betekent:
kunnen ook echt geduldkapitaal leveren daar
▶ Heldere positionering van de fondsen, inclusief
waar het nodig is. We zien nog steeds een tekort aan voldoende scale-up financiering, specifiek
marketing & communicatieplan. ▶ Samenwerking tussen Innoveren en
voor sectoren met hoog technologisch risico
Internationaliseren verder vorm geven,
en lange ontwikkeltijden die kapitaalintensief
aangezien Nederland als thuismarkt voor de
zijn, zoals High Tech en Deeptech. Hier ligt ook
meeste innovatieve bedrijven te klein is.
een rol voor InnovationQuarter; grotere tickets voor bedrijven die succesvol de startup fase
Wat nog steeds aandacht behoeft is diversiteit.
hebben doorlopen en klaar te maken voor de
Wij blijven ons hiervoor inzetten door gericht
volgende groeifase. Ook is er nog steeds een
afspraken te maken omtrent diversiteitsbeleid
grote behoefte aan vroege fase financiering voor
met ondernemers bij het aangaan van een
hoogtechnologische proposities.
investering. Ook blijven we er als één van de
Met een breed scala aan fondsen en activiteiten
initiatiefnemers van FundRight alert op dat we
35
voldoende investeren in bedrijven met één of
investeringsklimaat voor innovatieve startups en
meerdere vrouwelijke founders.
scale-ups.
InnovationQuarter beschikt over een zeer
De belangrijkste ecosysteemelementen waar wij
groot nationaal en in toenemende mate ook
ons vanuit Investeren op richten zijn toegang tot
internationaal netwerk van investeerders
financiering, netwerken, cultuur en nieuwe kennis.
en financiers. Voor veel ondernemers is de investeringswereld ondoorgrondelijk en is
IQCapital
het aantrekken van kapitaal niet hun directe
IQCapital (fondsomvang € 140 miljoen11)
expertise. Ons netwerk wordt actief ingezet om
investeert in innovatieve bedrijven vanaf de
ondernemers aan tafel te krijgen bij potentiële
proof-of-conceptfase tot en met het innovatieve
co-investeerders. Verder nemen we actief deel
mkb. De focus ligt op ondernemingen die
aan match-making events voor startups en
aansluiten op de sectorstrategieën (met
investeerders en andere events. Specifieke
uitzondering van bedrijven binnen de focus
aandacht gaat uit naar verdieping van de
van ENERGIIQ en het Energietransitiefonds).
samenwerking met Invest-NL, nieuw opgerichte
IQCapital verstrekt (converteerbare) leningen
fondsen bijvoorbeeld in het Deeptech-domein,
en/of aandelenkapitaal met een maximum
Techleap.nl en andere ecosysteem-partners. Ook
investeringsbedrag van € 5 miljoen.
zullen we waar mogelijk aansluiten bij Europese initiatieven als het EIC Accelerator fonds. Op
In 2022 verwacht InnovationQuarter vanuit
deze manier werken we samen aan een gezond
IQCapital in 12 bedrijven te investeren.
IQCapital Prestaties
12
12
42
20
19
67
12
12
34
Jaarplan 2022
Jaarplan 2021
Meerjarenplan
Nieuwe investeringen
Uitgelokte investeringen (€ mln.)
IQ Verstrekte financieringen (€ mln.)
2019–2022
Fondsuitbreiding De fondsuitbreiding van IQCapital geeft fors meer armslag voor IQCapital. De huidige aandeelhoudersinstructie is hierbij leidend. We hanteren de volgende uitgangspunten bij de benutting van de additionele middelen: ▶ Vergroten dealvolume (nieuwe KPI’s hiervoor bepalen we in ons nieuwe meerjarenplan) ▶ Voorkomen van verwatering succesvolle portfoliobedrijven (positief voor het lange termijn
rendement) ▶ Verder helpen van COL-bedrijven (waar passend binnen de kaders van IQCapital) ▶ Vroeg durven investeren in Deeptech en High Tech proposities ▶ Versnellen van startup naar scale-up fase door grotere tickets ▶ Versterken van het investeringsklimaat door gerichte Fonds-in-Fonds investeringen
Op basis hiervan wordt een aangescherpte investeringsstrategie opgesteld in Q2 2022; dit zal tevens onderdeel zijn van het nieuwe meerjarenplan 2023-2026.
Dit betreft zowel investeringen in nieuwe bedrijven als het realiseren van vervolgrondes bij portfoliobedrijven. Uitgaande van een gemiddeld investeringsbedrag van € 1 miljoen is de verwachting dat IQCapital in 2022 € 12 miljoen investeert. IQCapital werkt op dealbasis samen met private co-investeerders. We verwachten dat in 2022 door onze portfoliobedrijven in totaal € 20 miljoen aan privaat kapitaal wordt opgehaald in nieuwe en vervolgrondes. IQCapital heeft tot op heden € 63,7 miljoen in 50 bedrijven12 geïnvesteerd. 13 In 2022 zal de fondsstrategie verder worden uitgewerkt in een nieuw te ontwikkelen fondsplan, mede met het oog op de fondsuitbreiding ultimo 2021.
11 Verwachte fondsomvang ultimo 2021. 12 Inclusief InnoGenerics; 51 bedrijven. 13 Per ultimo Q3 2021.
37
UNIIQ Prestaties
10
10
42
8
6
12,6
3,5
3
12,6
Jaarplan 2022
Jaarplan 2021
Meerjarenplan
Nieuwe investeringen
Uitgelokte investeringen (€ mln.)
IQ Verstrekte financieringen (€ mln.)
2019–2022
UNIIQ
middels toeleiding naar kapitaal. Verder is de
UNIIQ (huidige fondsomvang € 27,8 miljoen)
verwachting dat vier portfoliobedrijven voor de
financiert bedrijven in de proof-of-conceptfase.
eerste keer vervolgfinanciering zullen ophalen.
Het doel is om innovaties sneller naar de markt
Het nieuw aangetrokken private kapitaal zal naar
te brengen. UNIIQ verstrekt converteerbare
schatting € 4 miljoen bedragen.
achtergestelde leningen van maximaal € 350.000. UNIIQ is een gezamenlijk initiatief
UNIIQ heeft sinds de start in juli 2016 ruim € 12
van TU Delft, Universiteit Leiden, Erasmus MC
miljoen in 46 bedrijven geïnvesteerd.
en InnovationQuarter, mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie, provincie Zuid-Holland en de gemeenten Den Haag, Rotterdam en Leiden. Sinds 2021 is ook de Erasmus Universiteit onderdeel van het consortium. Namens deze partners voert InnovationQuarter het fondsmanagement. Daarnaast voert UNIIQ de regeling VroegeFaseFinanciering14 uit voor ZuidHolland. In 2022 verwacht UNIIQ in 10 bedrijven te investeren voor in totaal € 3,5 miljoen. Ook zullen minimaal 50 ondernemers geholpen worden
ENERGIIQ Prestaties
4
4
16
4
6
24
4
6
24
Jaarplan 2022
Jaarplan 2021
Meerjarenplan
Nieuwe investeringen
Uitgelokte investeringen (€ mln.)
IQ Verstrekte financieringen (€ mln.)
2019–2022
ENERGIIQ
ENERGIIQ werkt op dealbasis samen met private
ENERGIIQ (huidige fondsomvang € 35 miljoen)
co-investeerders. We verwachten dat in 2021 door
is het energie-innovatiefonds van de provincie
onze portfoliobedrijven in totaal € 4 miljoen aan
Zuid-Holland en verstrekt kapitaal aan
privaat kapitaal wordt opgehaald in nieuwe en
ondernemingen die hun energie-innovatie gaan
vervolgrondes.
commercialiseren. De investeringshoogte ligt tussen de € 200.000,- en maximaal € 4,3 miljoen. InnovationQuarter voert het fondsmanagement
ENERGIIQ heeft sinds de start in september 2017 € 15 miljoen in 10 bedrijven geïnvesteerd.
namens de provincie Zuid-Holland. In 2022 verwacht ENERGIIQ in vier bedrijven te investeren. Het gaat hierbij zowel om nieuwe investeringen als om vervolgrondes in portfoliobedrijven. Uitgaande van een gemiddeld investeringsbedrag van € 1 miljoen is de verwachting dat ENERGIIQ in 2021 € 4 miljoen investeert.15 Dit is lager ten opzichte van vorige jaren. Dit is voornamelijk ingegeven door grotere competitie voor deals en structureel lagere investeringstickets.
14 Zie www.rvo.nl/subsidies-regelingen/ vroegefasefinanciering-vff 15 O.v.b. goedkeuring provincie Zuid-Holland.
39
ETF-R Prestaties
1-3
1
n.v.t.
7,5
2,5
n.v.t.
7,5
2,5
n.v.t.
Jaarplan 2022
Jaarplan 2021
Meerjarenplan
Nieuwe investeringen
Uitgelokte investeringen (€ mln.)
IQ Verstrekte financieringen (€ mln.)
2019–2022
Energietransitiefonds Rotterdam InnovationQuarter voert het fondsbeheer uit van het Energietransitiefonds Rotterdam (ETF-R, fondsomvang € 100 miljoen). De focus van het ETF-R zit op grotere investeringen voor scaleups en transitieprojecten in energietransitie en de circulaire economie. De maximale investeringshoogte bedraagt € 10 miljoen.
investeringsomvang van € 2,5 miljoen.16 16 O.v.b. vaststelling KPI’s.
6.2 Activiteiten Vanuit de business unit Investeren ligt naast het beheer van de vier fondsen in 2021 specifieke nadruk op de volgende activiteiten:
ETF-R wordt gemanaged vanuit hetzelfde
Fondsuitbreiding
fondsteam binnen InnovationQuarter als
Als alles goed gaat is het fonds IQCapital ultimo
ENERGIIQ. Op deze wijze wordt maximaal
2021 uitgebreid met ruim € 60 miljoen. Op basis
gebruikgemaakt van de reeds aanwezige
van deze uitbreiding zullen we komend jaar onze
expertise, dealflow en netwerken. De focus ligt
fondsstrategie aanscherpen en de bijbehorende
op de verdere marktpositionering van het fonds
KPI’s herbezien.
en het werken aan de eerste deals. UNIIQ zal in 2022 verder werken aan haar Op basis van de dealflow en beschikbare pijplijn,
fondsuitbreiding. Met de reeds gegeven
is de verwachting dat er in 2022 vanuit het ETF-R
commitment van de gemeente Rotterdam
één tot drie investeringen gedaan worden.
zal een tweede verzoek bij RVO ingediend
Hierbij wordt uitgegaan van een gemiddelde
worden voor het uitvoeren van de regeling
VroegeFaseFinanciering. Daarnaast wil UNIIQ,
in het Nederlandse fondsenlandschap. Waar
zodra de mogelijkheid zich voordoet, een nieuwe
mogelijk zullen we technologische fondsen
EFRO-aanvraag indienen om het bestaande fonds
helpen tot stand te komen in aansluiting op onze
uit te breiden. Onderdeel van deze aanvraag zal
sectorstrategieën.
een pre-seed instrument zijn, gericht op jonge startende bedrijven die nog niet rijp zijn voor
Beheer COL-portefeuille
UNIIQ. Voor dit instrument wordt samen met de
In 2020 en 2021 heeft InnovationQuarter namens
huidige UNIIQ-partners een plan gemaakt. Het
het ministerie van Economische Zaken en
gaat hierbij om relatief kleine tickets
Klimaat aan maar liefst 183 startups, scale-ups en
(< € 100.000) via een gestandaardiseerd proces
innovatieve mkb’ers uit Zuid-Holland een Corona-
met een decentrale uitvoering via onder meer
OverbruggingsLening (COL) verstrekt. Het
de kennisinstellingen; ook de hogescholen en
beheren van een dermate grote leningenportfolio
TNO zullen hierbij betrokken worden. Het doel is
is een intensieve bezigheid waar we een specifiek
om een maximale aansluiting op de pijplijn van
COL-beheerteam voor hebben ingericht. Naast
UNIIQ te bewerkstelligen.
formele beheertaken zoals aflossingen en beoordelen van verzoeken om uitstel legt het
Investeringsstrategie post-corona
COL-team ook actief verbindingen tussen de COL-
De verwachting is dat de nasleep van de
bedrijven en de fondsen van InnovationQuarter,
coronapandemie in 2022 doorwerkt en er een
de business units Internationalisering en
toenemend beroep zal worden gedaan op ons
Innoveren en ook tussen de ondernemers
voor financiering, begeleiding en advies en
onderling.
toegang tot onze netwerken. Dit vergt een intensieve inzet van onze mensen en middelen.
Portfoliomanagement fondsen
Verder zal gekeken worden of we veelbelovende
Het feit dat we inmiddels in meer dan 100
COL-ondernemingen die lastig geld op kunnen
bedrijven hebben geïnvesteerd vergt veel van
halen in de markt via bijvoorbeeld een verkort
ons portfoliomanagement. Wij willen meer zijn
intern proces kunnen financieren.
dan een financieel aandeelhouder en derhalve voor onze portfoliobedrijven op velerlei terrein
InnovationQuarter wordt nu nog vooral gezien
inhoudelijke toegevoegde waarde leveren, onder
als een startup-financier. In die segmenten waar
meer vanuit de integrale dienstverlening vanuit
er sprake is van marktlacunes, onder andere op
InnovationQuarter.
het gebied van Deeptech en High Tech, willen we ons ook meer gaan manifesteren als investeerder
Binnen een groot portfolio speelt zich een
in snelgroeiende scale-ups en het innovatieve
veelheid aan ontwikkelingen af. Sommige
mkb. We zullen hierbij kijken of (waar nodig) ook
bedrijven gaat het zeer voor de wind, zijn
grotere investeringstickets verstrekt kunnen
bezig met grote vervolgrondes of zitten in
worden opdat veelbelovende Nederlandse
het proces van het toewerken naar een exit.
technologie versneld naar de markt gebracht kan
Andere bedrijven verkeren in zwaar weer, en
worden.
moeten bijvoorbeeld herstructureren of hun businessmodel drastisch aanpassen. Al dit soort
Verder zullen we vanuit de herziene fonds-in-
ontwikkelingen vragen een grote betrokkenheid
fonds-strategie kijken naar specifieke hiaten
van onze investmentmanagers.
41
Opzetten en uitvoeren ondernemerschapsprogramma’s Om de kwaliteit van onze huidige en potentiële portfoliobedrijven te verhogen zet InnovationQuarter in 2022 in op het Investor Readiness Programma. Het IRP is een intensief programma voor innovatieve startups met groeipotentie, waar veel van de deelnemers wordt verwacht. In individuele sessies wordt gewerkt aan alle bouwstenen van een businesscase. De ondernemers worden gecoacht op marktvalidatie, team, propositie en bedrijfscultuur. Tussentijds krijgen ze in plenaire bijeenkomsten feedback van deelnemers, de investment managers en van financiële en kennispartners die nauw bij het programma betrokken zijn. Een aantal van onze investment managers en collega’s vanuit Innoveren zullen door de IRP-trainers opgeleid worden zodat ze startups optimaal kunnen ondersteunen die deelnemen aan dit programma. Het IRP wordt uitgevoerd in samenwerking met de andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen en waar mogelijk met regionale partners.
7. Strategie, secretariaat EBZ en Human Capital Team Strategie ondersteunt de primaire
units bij de implementatie die hier moet
processen van InnovationQuarter en werkt aan
plaatsvinden.
de gezamenlijke economische strategie voor de regio. Het team voert het secretariaat van de
2. Verankering Human Capital
Economic Board Zuid-Holland, dat inhoudelijk
Beschikbaarheid van voldoende goed
wordt aangestuurd door het dagelijks bestuur
opgeleide mensen (Human Capital) is één
van de EBZ. Het team verbindt vanuit deze rol de
van de onderdelen van een vitaal innovatie
netwerk-, denk- en lobbykracht van de EBZ aan
ecosysteem. De verwachting is dat binnen
de in de Groeiagenda opgenomen strategische
de sectoren waar InnovationQuarter zich
opgaven van de regio. Opgaven waar ook de
op richt, de krapte gaat toenemen. Er liggen
collega’s uit de verschillende business units aan
dan ook kansen om nog meer synergie te
werken. Vooral de interactie met Innoveren
bereiken tussen de HCA agenda en andere IQ
is intensief. Ook het programmateam dat in opdracht van Provincie Zuid-Holland het Human Capital Akkoord Zuid-Holland uitvoert, maakt deel uit van het team Strategie. De inhoudelijke
activiteiten. Inmiddels zijn er voor een aantal van deze sectoren deelakkoorden afgesloten Tegelijk staat het human capital team dat de
aansturing van dit team vindt plaats vanuit de
HCA-agenda uitvoert voor flinke uitdagingen,
EBZ-taskforce Human Capital.
zowel inhoudelijk als financieel.
7.1 Ambities 2022 Team Strategie heeft drie prioriteiten voor 2022:
3. Versterking lerend vermogen InnovationQuarter en EBZ Hiermee dragen we bij aan goede
1. Van strategieontwikkeling naar strategieimplementatie De afgelopen jaren zijn veel nieuwe zaken in gang gezet en visies ontwikkeld. Denk
randvoorwaarden voor de organisatiebrede prioriteiten op integraal samenwerken, minder werkdruk en professionaliseren van interne processen.
aan de Groeiagenda, het impactkader en de ecosysteemaanpak. Ook is gestart met
7.2 Activiteiten
stakeholdermanagement en heeft de interactie
Binnen de kernactiviteiten van het team -
met de andere ROM’s en het ministerie van EZK
secretariaat EBZ, intelligence, strategie, public
een impuls gekregen.
affairs en human capital – worden de hierboven
Deze zaken kunnen nog beter verankerd
genoemde prioriteiten vertaald naar activiteiten.
worden binnen de organisatie. In 2022
Ook geven deze prioriteiten richting aan de
ligt daarom de nadruk op de uitvoering
verschillende reguliere taken die het team
van de genoemde zaken en op het meer
uitvoert.
gestructureerd ondersteunen van de business
43
Intelligence
▶ Het team streeft ernaar om in 2022 het
Team Strategie voedt collega’s binnen
interne excellence center op het gebied
InnovationQuarter en de leden van de Economic
van economische intelligence en -analyses
Board Zuid-Holland regelmatig met economische
te worden. De afgelopen jaren hebben we
feiten en cijfers. Een gedeeld begrip van de
veel ervaring opgedaan met het uitvoeren
economische kansen en uitdagingen in regio is
van economische analyses, in-house of
essentieel om strategische keuzes te maken.
in samenwerking met externe partijen.
Daarom maken we ook in 2022 weer een
Die ervaring willen we nog beter laten
Economische Monitor.
renderen voor toekomstige analyses waar InnovationQuarter bij betrokken
Een belangrijke uitdaging voor
is om de team- en sectorstrategieën van
InnovationQuarter en de andere ROM’s, is
InnovationQuarter te onderbouwen. Met
om de kennis over ‘wat er achter de voordeur
evidence-based presentaties, webinars en
gebeurt bij bedrijven’ inzichtelijk te maken
artikelen blijft het team zich ook in 2022
en te delen met partners. De kennis van
mengen in de discussie over de economische
InnovationQuarter is diepgaand, maar niet altijd expliciet. Met een aantal gerichte interventies zet
strategie van de regio. ▶ In 2022 wil het team een impuls geven
InnovationQuarter in 2022 stappen om die kennis
aan het proces van structurele reflectie
vast te leggen:
(Plan-Do-Check-Act) rond de verschillende ecosysteeminterventies die InnovationQuarter
▶ In 2022 professionaliseren we kennis-
uitvoert. Hierbij denken we aan het
management binnen InnovationQuarter.
gestructureerd monitoren en evalueren van de
Samen met een externe adviseur hebben we
output en impact van onze activiteiten.
in 2021 in kaart gebracht wat er nodig is om kennismanagement binnen InnovationQuarter
Strategie
succesvol te professionaliseren. In 2022 gaan
Team Strategie ondersteunt collega’s binnen
we aan de slag met de adviezen vanuit de rol
InnovationQuarter bij het maken van
die team Strategie daarbij krijgt naast inzet
strategische keuzes. Concreet betekent dit dat
vanuit de andere afdelingen en business units.
collega’s van team Strategie worden betrokken
▶ Samen met de andere ROM’s verkent
bij interne en externe trajecten die de hele
InnovationQuarter de mogelijkheden om
organisatie raken. Het uitgangspunt daarbij is
ROM-breed de krachten te bundelen op
altijd om collega’s uit de business units te helpen
het gebied van intelligence. Mogelijke
hun werk beter te doen. In 2022 richten we ons
verbeterrichtingen zijn beter gebruikmaken
op de volgende punten:
van elkaars kennis en analyses, het gezamenlijk inkopen van data en afspraken maken over
▶ Het team ondersteunt het Management Team
definities om vergelijkbaarheid tussen de
van InnovationQuarter bij de ontwikkeling van
ROM’s te bevorderen. Vanuit team Strategie
een nieuw meerjarenplan. Ter voorbereiding
zal ook de samenwerking met het nieuwe
op de nieuwe strategie consulteert
Kennisplatform Ondernemerschap worden
het team diverse externe stakeholders
gezocht.
en is er een onderzoek gestart naar inspirerende voorbeelden van economische
structuurversterking buiten Nederland. Deze
het stimuleren van bedrijvigheid die bijdraagt
beelden en inspirerende voorbeelden worden
aan het oplossen van maatschappelijke
in 2022 aangevuld met eigen deskresearch,
uitdagingen.
gedeeltelijk uitgevoerd door een afstudeerder. Met een aantal gerichte onderzoeken zullen
Secretariaat EBZ
we onder andere proberen meer inzicht te
De professionalisering van de EBZ organisatie
krijgen in de Human Capital-effecten van de
is het afgelopen jaar doorgezet, waarbij de EBZ
werkzaamheden van InnovationQuarter: waar
taskforces steeds nadrukkelijker de gremia zijn
en bij wie slaan de werkgelegenheidseffecten
voor de inhoudelijke doorontwikkeling van de
van InnovationQuarter neer en welke
Groeiagenda. Daarbij worden de taskforceleden
sturings(on)mogelijkheden heeft de
steeds meer binnen en buiten de regio
organisatie?
gepositioneerd als experts en in positie gebracht
▶ De verdere implementatie van het impactkader.
en benut voor de bestuurlijke lobby.
Door het impactkader beter te verankeren in de interne processen van InnovationQuarter
De volgende acties en doelstellingen staan
stimuleren we de discussie over de impact van
centraal komend jaar:
onze activiteiten. Verder maken we in 2022 beter inzichtelijk wat de maatschappelijke
▶ Het komen tot inhoudelijk afgebakende
impact van InnovationQuarter is. Concreet
agenda's c.q. werkplannen per taskforce met
betekent dat onder meer dat samen met
daarin de inhoudelijke focus, acties en beoogde
de andere ROM’s afspraken maken over
resultaten om de economie te vernieuwen en
impact reporting. Waar dat kan doen we dat
een excellent vestigingsklimaat te realiseren.
kwantitatief, maar we zullen ook kwalitatief
Dit is ook de basis voor intensievere en
onze bijdrage aan de SDG’s uitdragen. Ook
meer gestructureerde afstemming tussen
zullen we hoofden, teamleads en sectorteams
activiteiten vanuit Innoveren en het EBZ
ondersteunen bij de gewenste ‘stap extra’
secretariaat;
op de drie organisatiebrede SDG’s. Zo zullen
▶ Het in positie brengen en houden van de
we de human capital expertise in het team
verschillende taskforce-leden vanuit de
mobiliseren om op SDG 8 het onderdeel
regionale bestuurlijke lobby;
‘waardig werk’ te operationaliseren. ▶ De competenties rondom ecosysteem-
▶ Het meer structureel betrekken van regionale
sleutelspelers die niet in de EBZ of taskforces
versterking te verbeteren in nauwe
vertegenwoordigd zijn bij de gezamenlijke
samenwerking met Innoveren. Mede om die
regionale plannen;
reden is InnovationQuarter betrokken bij de
▶ Het meer integraal en gestructureerd
voorbereiding voor een onderzoeksvoorstel
afstemmen met inhoudelijke experts en
(onder leiding van de Universiteit Utrecht) in de
sleutelspelers in de regio.
NWO-call ‘Missiegedreven innovatiesystemen in een regionale context’. Hierin zal veel
Daarnaast blijft het secretariaat het DB
aandacht zijn voor de vraag welke intelligence
van de EBZ ondersteunen bij de verdere
en inzet van de ROM’s nodig zijn om een
visieontwikkeling op strategische thema’s en de
innovatie-ecosysteem te kunnen monitoren
andere taken die het DB heeft.
en versterken. Er is bijzondere aandacht voor
45
EBZ Taskforces ▶ Taskforce Human Capital, maakt Zuid-Holland dé regio met de arbeidsmarkt als positieve
concurrentiefactor, waar het talent van werkenden optimaal wordt benut. ▶ Taskforce Digitale Economie, Zuid-Hollandse topsectoren excelleren dankzij een excellent
digitaal vestigingsklimaat. ▶ Taskforce Energietransitie, realiseert randvoorwaarden voor Zuid-Holland als deltagrid en
energyhub. ▶ Taskforce Circulair, richt zich op de grondstoffentransitie en dan specifiek op waste-to-value,
biobased en CO2 als grondstof. ▶ Taskforce Technologische Industrie, richt zich op nieuwe productketens, digitaal verbinden,
talent aantrekken en samen sterker, om zo de technologische industrie te benutten als motor van vernieuwing voor de Zuid-Hollandse economie. ▶ Taskforce Life Sciences & Health gaat Zuid-Holland extern positioneren als één LSH hub en in de
regio werken aan een excellent vestigingsklimaat. ▶ Impulsprogramma campussen richt zich op een gezamenlijke propositie om de (top)campussen
in de regio nog beter te laten renderen.
Public Affairs
De volgende activiteiten en doelstellingen staan
Public Affairs voor de regionale onderwerpen
centraal voor het komende jaar:
en aandachtspunten vindt plaats onder de vlag van de EBZ, waarbij het EBZ secretariaat
▶ Het blijven uitdragen van de
allereerst een coördinerende rol heeft ten
kernboodschappen uit de Groeiagenda Zuid-
aanzien van de bestuurlijke lobby vanuit de
Holland door middel van gecoördineerde
regio. De Groeiagenda Zuid-Holland is daarbij
lobbygesprekken door bestuurders. De
richtinggevend in de positionering, profilering en
Nationale Actieagenda is hierbij een belangrijk
inhoudelijke prioriteiten.
thema. Ook organiseren we met regionale partners activiteiten rond het éénjarig bestaan
Binnen InnovationQuarter is het team sparringpartner voor collega's als het gaat
van de Groeiagenda. ▶ Het opbouwen, versterken en onderhouden
over beleid, wet- en regelgeving, politieke
van relaties met Kamerleden uit Zuid-Holland
gevoeligheid en (beoogde) lobbyinspanningen
door middel van reguliere bijpraat en specifieke
vanuit de regio. Ook ondersteunt en adviseert
evenementen gericht op Zuid-Hollandse
het team de organisatie bij public affairs en lobbybehoeften die voortvloeien uit onze strategische agenda.
Kamerleden. ▶ Het opbouwen, versterken en onderhouden
van relaties met Kamerleden met de voor de regio relevante inhoudelijke portefeuilles, door middel van werkbezoeken en gesprekken met bestuurders vanuit de taskforces.
▶ Het doorontwikkelen van de public affairs
zijn we nog in gesprek met The Hague Security
functie van de EBZ door de taskforces en haar
Delta voor een project in de cybersecurity
leden hier structureel in positie te brengen.
sector en met diverse partijen over een Human
▶ Het doorontwikkelen van de public affairs
functie van InnovationQuarter door (vanuit
Capital Agenda Haven. ▶ Opvolgen en uitvoeren van groeifonds-
Strategisch Stakeholdermanagement) de
voorstellen. We zijn betrokken bij enkele
hoofden en inhoudelijk experts structureel in
groeifondsvoorstellen. Mochten die
positie te brengen.
goedgekeurd worden, dan willen we daar ook opvolging en uitvoering aan geven.
Human Capital Met de Human Capital Agenda wordt Zuid-
Veel van bovengenoemde projecten dragen
Holland dé regio met de arbeidsmarkt als
bij aan de versterking van de ecosystemen
positieve concurrentiefactor, waar het talent van
rond de sectoren waar InnovationQuarter
werkenden optimaal wordt benut. Dit doen we
zich op richt. Vanuit deze sectoren komen
samen met inmiddels meer dan 100 partners uit
ook ideeën voor nieuwe projecten naar voren.
het bedrijfsleven, onderwijs en overheid.
Het team werkt dan ook nauw samen met verschillende sectorteams en business units,
Voor 2022 hebben we de volgende prioriteiten:
zoals Internationaliseren als het gaat om het Internationaal Talent Programma. In 2022 gaat
▶ Nieuwe Human Capital agenda en meerjarig
financieel commitment: op basis van de
het team nog intensiever samenwerken met de verschillende sectorteams.
tussenevaluatie die momenteel wordt uitgevoerd gaan we een vernieuwde Human Capital agenda opstellen. Hierbij willen we ook meerjarig financieel commitment van (publieke) partijen die de ambitie en doelstellingen onderschrijven. ▶ Projecten van plan naar uitvoering: We willen
meer projecten in de uitvoeringsfase krijgen en nieuwe projecten aanjagen die binnen de vernieuwde Human Capital agenda passen. Vanuit de Human Capital Agenda zijn inmiddels vijf projecten in uitvoering en is voor twee projecten een deelakkoord afgesloten. Vier projecten liggen op koers om een deelakkoord af te sluiten, waarna de uitvoering begint. De uitwerking van de plannen en uitvoering door regionale partners vraagt continue aandacht van het team. ▶ Nieuwe projecten aanjagen: we scannen we
voortdurend op kansen voor nieuwe projecten gekoppeld aan de regionale speerpunten. Zo
47
8. Communicatie Er wordt in 2022 gewerkt aan een nieuwe
op de juiste kanalen op het juiste moment.
overall corporate communicatiestrategie voor
Daarbij ligt ook nadruk op het versterken van de
InnovationQuarter. De afgelopen jaren zijn
regionale samenwerking en het bundelen van
er vele programma’s, fondsen en projecten
inspanningen en investeringen ten behoeve van
bijgekomen waarover wordt gecommuniceerd.
de internationale promotie van de regio.
Het is daardoor van belang om strategische en strakke lijnen uit te zetten in de corporate
Op het gebied van pers hanteren we twee
communicatie en hierbij een merkenstrategie
lijnen: we pitchen mooi, eigen nieuws actief
te ontwikkelen voor de communicatie
bij landelijke, regionale en online media.
over de fondsen en programma’s waarvoor
Daarnaast profileren we ons als onafhankelijke
InnovationQuarter ook de communicatie
kennispartner voor journalisten; we voorzien
verzorgt.
hen van relevante achtergrondinformatie over regio en werkveld en koppelen hen snel aan de
In deze communicatiestrategie en de
juiste partners binnen de regio. Intern werken we
communicatieplannen die hieruit volgen
aan perskits op subthema’s binnen onze negen
wordt de positionering van InnovationQuarter
sectoren, zodat we onze focus scherper kunnen
richting de ondernemer centraal gezet. In de
formuleren, intern naar de collega’s en extern
communicatie zal veel scherper en duidelijker
naar de pers.
gecommuniceerd worden waarvoor de ondernemer bij ons terecht kan. Voor Investeren
Evenementen blijven een belangrijk onderdeel
wordt gewerkt aan een sterke positionering als
voor InnovationQuarter om impact te maken. De
investeerder en hoe de verschillende fondsen
evenementen zullen aankomend jaar weer meer
zich tot elkaar en InnovationQuarter verhouden.
en meer fysiek gaan plaatsvinden. Hierin wordt
Er moet een duidelijke toolbox komen voor
blijvend nauw samengewerkt met regionale
Innoveren waarover we kunnen communiceren
partners.
richting de ondernemer. InnovationQuarter wordt gepositioneerd als de partij die begeleidt
Niet alleen de externe communicatie is van
gedurende het proces en waar relevant verbindt
belang, aankomend jaar wordt vanuit de
met (internationale) kennis- en netwerkpartners.
‘één InnovationQuarter’-gedachte ook de interne communicatie geïntensiveerd. Interne
De internationale marketing van de regio
communicatie heeft een positief effect op
wordt verder toegespitst op het aantrekken
medewerkersbetrokkenheid. De groei van de
van kennisintensieve groeibedrijven die
organisatie, het op afstand werken door corona
de belangrijkste clusters in Zuid-Holland
en de verhuizing naar een nieuw groot kantoor
verder versterken. Daartoe wordt in 2022
zorgen voor de noodzaak om te investeren in
de merkidentiteit verder verscherpt en
interne communicatie. Ook kennisdeling en
wordt ingezet op het vergroten van de
klanttevredenheid profiteren van betere interne
naamsbekendheid van de regio en het
communicatielijnen.
effectiever ‘targeten’ van de juiste bedrijven
9. Organisatie Van een organisatie met als kernopdracht het
9.1 Organisatiestructuur en organogram
duurzaam versterken van de economische
Onderstaand figuur geeft een gestileerde
structuur en het ontsluiten van het
weergave van de statutaire en corporate
innovatiepotentieel in de regio wordt veel
governance structuur van InnovationQuarter.
gevraagd. Zeker ook gezien de complexiteit van het speelveld waarin we opereren, de ambitieuze doelstellingen en de huidige onzekerheden. Dit vergt voortdurend aandacht voor cultuur, organisatieontwikkeling, collega’s en interne communicatie.
Regionale Ontwikkelingsmaatschappij
EBZ
InnovationQuarter B.V.
UNIIQ B.v. / ENERGIIQ Energie-innovatiefonds Zuid-Holland B.V. / Energie Transitiefonds Rotterdam B.V. i.o Fondsen en beheer -separate statutaire structuren-
Aandeelhouders/ Vergadering van Aandeelhouders
Economic Board Zuid-Holland
Raad van Commissarissen
49 Remuneratiecommissie
Dagelijkse bestuur EBZ
Auditcommissie
Participanten / Participantenraad
Bestuurder / Directeur
100% dochtermaatschappij
Participatiemaatschappij InnovationQuarter B.V.
Investerings commissie
Bestuurder / Directeur
EBZ Secretaris
Binnen InnovationQuarter kennen we een
organisatie samen op sectorniveau. Dit
organisatie-indeling op basis van inhoudelijke
om maximale kennis- en expertisedeling te
competenties, te weten Directie, Communicatie
bevorderen.
& Events, Finance & Operations, Strategie & EBZ (gezamenlijk de Staf ) en de business units
Onderstaand figuur geeft een gestileerde
Innoveren, Internationaliseren en Investeren.
weergave van het organogram van
Daarnaast werken we binnen InnovationQuarter
InnovationQuarter.
integraal en dwarsdoorsnijdend door de
Algemeen Directeur
Directie secretaresse
Strategie & EBZ
Communicatie & Events
Planning en Control Hoofd Operations
HRM ICT / Facilitair / KM
Management assistentie
Hoofd Innoveren
Team Duurzaam & Schoon Team Gezond & Groen
Management assistentie
Team Slim & Veilig
Hoofd Internationaliseren
Team Gezond & Groen, Duurzaam & Schoon
Team Slim & Veilig
Management assistentie
Team IQCapital
Hoofd Investeren
Team UNIIQ
Team Experts
Team ENERGIIQ - ETF
Team Futures
COL-Beheer Team
9.2 Organisatieontwikkeling
We willen graag een organisatie zijn en blijven
In 2022 zal de IQCapital-bezetting toenemen met
waar het behalen van mooie resultaten voor de
de groei van de investeringsportefeuille en in de
economie van Zuid-Holland hand in hand gaat
fondsmiddelen. Bij de overige onderdelen van
met het zijn van een goede werkgever die ruimte
InnovationQuarter is er naar verwachting een
biedt aan ondernemerschap, samenwerking,
pas op de plaats over 2022 met betrekking tot de
professionaliteit en betrokkenheid. En die
bezetting.
bovendien zo is ingericht dat persoonlijke ontwikkeling, het benutten van talent en
Organisatiegroei is geen doel op zich op zich
het nemen van verantwoordelijkheid wordt
maar een logisch gevolg van het grote beroep
gestimuleerd.
dat bedrijven, overheid (landelijk, provinciaal, regionaal en gemeentelijk) en kennisinstellingen
De uitkomsten van het medewerkers-
op onze dienstverlening doen, maar ook gezien
tevredenheidsonderzoek17 van medio 2021 geven
de uitdagingen die onze regionale economie kent.
goede handvatten voor de doorontwikkeling
Met de huidige onzekerheden over de structurele
van de organisatie en een meer strategisch HR-
financiering van de ontwikkelingsactiviteiten is
beleid. De belangrijkste aandachtspunten hierbij
er financieel geen ruimte om meer capaciteit in
zijn doorgroeimogelijkheden en werkdruk. Ook
te gaan zetten vanuit de exploitatiebijdragen.
interne communicatie en informatiestromen, samenwerking met andere business units en teambuildingsactiviteiten behoeven aandacht.
De gegroeide capaciteit over 2021 is voor een relatief klein deel gerelateerd aan autonome groei van de organisatie, wel is de Finance &
9.3 Ondernemingsraad
Control en HR-capaciteit uitgebreid in 2021.
De Ondernemingsraad (OR) heeft zich
De groei in 2021 bij Innoveren is bijvoorbeeld
ten doel gesteld om vanuit een positieve
gerelateerd aan de innovatieprogramma’s die
grondhouding met de directeur en het
uitgevoerd worden die additionele capaciteit
management mee te denken over de
vragen en voor de uitvoering van de opdracht
ontwikkelingen van InnovationQuarter. Ook
in het kader van de regiodeal Drechtsteden.
in 2022 zal de OR dit constructieve gesprek
Ook bij investeren zien we over 2021 een
met de directie voortzetten. Het blijft van
hogere bezetting als gevolg van aanvullende
belang om alle collega’s goed te betrekken,
fondsbeheer activiteiten, zoals het beheer van
zodat de Ondernemingsraad een goede
de Corona-OverbruggingsLeningen (COL) en
vertegenwoordiging kan zijn in de gesprekken
Energietransitiefonds Rotterdam (ETF-R).
met de directie.
Bezetting
Begroting 2022 #
FTE
Begroting 2021 #
51
Realisatie 2020
FTE
#
FTE
Directie & Staf
25
21,7
17
19,9
20
17,0
Innoveren
30
25,2
29
24,6
28
20,2
Internationaliseren
19
17,5
18
17,3
17
16,2
Investeren
38
36,4
33
29,4
28
22,6
112
100,8
103
91,1
75
76,0
TOTAAL
9.4 Duurzaamheid Als regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland heeft InnovationQuarter duurzaamheid hoog in het vaandel. Het is evident dat er bijzonder veel potentieel ligt voor InnovationQuarter om invloed uit te oefenen op de uitstoot zowel binnen Zuid-Holland als internationaal via producten en innovaties van Zuid-Hollandse bedrijven. Dit doen we onder andere via onze inzet op energietransitie en de transitie naar een circulaire economie. Als organisatie hebben we de ambitie geformuleerd om in 2022 CO2-neutraal te zijn wat interne processen betreft. Om dit doel te bereiken is de lijn: reduceren waar mogelijk, compenseren waar nodig. Veruit de grootste bron van CO2-uitstoot – meer dan 90% – is mobiliteit van medewerkers. Zowel zakelijk als woon-werk, zowel autogebruik als internationaal vliegen. We spannen ons in de CO2-voetafdruk zoveel als mogelijk te beperken, zoals flexwerken, werken op locatie, stimuleren van openbaar vervoer (ook voor buitenlandse reizen voor zover redelijk), het ter beschikking stellen van een (dienst)fiets, de beperking van gebruik van papier en recycling van afval.
17 De overall score binnen het medewerkerstevredenheidsonderzoek is blijvend hoog met een totaalscore van 7,54. Een lichte daling ten opzichte van 2020 (7,62) maar in lijn met de score van 2019 (7,50).
10. Begroting De activiteiten van InnovationQuarter worden
10.1 Toelichting Begroting
qua financiering, en daarmee ook de begroting,
InnovationQuarter
als volgt onderverdeeld:
InnovationQuarter heeft een gecentraliseerde corporate governance structuur (RvC, directie), staffuncties (communicatie & events, finance
▶ Ontwikkelingsbedrijf, de kosten worden gefinancierd door de exploitatiebijdragen van
& operations en strategie), faciliteiten en
onze publieke financiers;
één loonlijst. De hieraan gerelateerde kosten worden gealloceerd over de verschillende
▶ Participatiebedrijf (IQCapital) wordt gefinancierd door het beschikbaar gestelde
activiteiten: Ontwikkelings-, Participatiebedrijf
aandeelhouderskapitaal en (toekomstige)
en aanvullende (fondsbeheer- en ontwikkelings-)
rendement op de investeringsportefeuille;
activiteiten.
▶ Uitvoering fondsbeheer en aanvullende ontwikkelingsactiviteiten, namens of ten
De personeelskosten maken een belangrijk
behoeve van onze publieke financiers. Deze
onderdeel uit (circa 70%) van de totale kosten van
activiteiten worden additioneel gefinancierd en
alle activiteiten van InnovationQuarter.
zijn minimaal kostendekkend.
Financiele kerngegevens (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Forecast 2021
Begroting 2021
Realisatie 2020
53
5.666
Ontwikkelingsbedrijf
6.001
6.001
5.986
Participatiebedrijf
2.094
972
796
1.305
5.727
4.779
5.539
3.899
13.822
11.752
12.321
10.643
(6.440)
(6.001)
(5.986)
(5.666)
(3.231)
(2.449)
(2.757)
(3.833)
Aanvullende activiteiten Opbrengsten Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf Aanvullende activiteiten Kosten Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf Aanvullende activiteiten Totaal Stand eigen vermogen Balanstotaal
(5.727)
(4.771)
(5.300)
(3.846)
(15.398)
(13.221)
(14.043)
(13.345)
(439)
-
-
-
(1.137)
(1.477)
(1.961)
(2.528)
-
8
239
53
(1.576)
-
(1.723)
(2.475)
111.77718
48.212
48.885
49.681
n.v.t
n.v.t
n.v.t.
67.877
18 Hierbij is rekening gehouden met aanstaande fondsuitbreiding ad € 63,8 miljoen.
Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Loon-en overige personeelskosten
Begroting 2021
Realisatie 2020
10.376
9.219
7.487
97
224
271
Kosten externen Overige personeelskosten
722
782 11.195
571 10.224
8.329
Allocatie: Participatie maatschappij
(2.662)
(2.278)
(1.566)
Aanvullende activiteiten
(3.815)
(3.603)
(2.433)
Personeelskosten Ontwikkelingsactiviteiten
(6.477)
(5.881)
(3.999)
4.718
4.343
4.330
In de begroting 2022 wordt uitgegaan van een
gealloceerd aan de verschillende activiteiten.
bezetting van 101 FTE (Begroting 2021: 91 FTE,
In de begroting 2021 en 2022 is er o.a. een
Realisatie 2020: 76 FTE). De personeelskosten
stijging als gevolg van de verhuizing naar
worden gealloceerd aan verschillende
een grotere etage in het WTC Den Haag
activiteiten: Ontwikkelings-, Participatie- en
die passend is met de omvang van onze
aanvullende (fondsbeheer- en ontwikkelings-)
organisatie, hogere noodzakelijke ICT-uitgaven,
activiteiten.
verantwoordingskosten en autonome groei.
19
InnovationQuarter heeft naast één loonlijst ook centraal de staffuncties en faciliteiten
Daarnaast hebben de verschillende onderdelen
ondergebracht. Ook hier geldt dat de hieraan
van InnovationQuarter een budget voor de
gerelateerde algemene kosten worden
Bedrijfskosten, dit zijn vaak taakstellende
Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Begroting 2021
Realisatie 2020
Huisvesting
404
462
300
Afschrijvingskosten
150
125
70
242
232
168
Automatisering
384
262
281
Verzekeringen
147
127
88
Communicatie, events & PR
253
233
91
Overige algemene kosten
50
Accountantskosten, Fiscale en juridische adviezen
87 1.628
56 1.527
1.055
Allocatie: Participatiemaatschappij
(419)
(326)
Aanvullende activiteiten
(323)
(428)
Algemene kosten Ontwikkelingsactiviteiten
(319) (79)
(742)
(754)
(398)
886
773
657
bedragen voor de out-of-pocket kosten
gezien het begrote negatieve resultaat en de nog
gerelateerd aan de verschillende activiteiten.
te verrekenen fiscale verliezen uit het verleden.
De Ontwikkeling- en Participatieactiviteiten zijn
In de volgende paragrafen volgt een toelichting
BTW-vrijgestelde activiteiten, met als gevolg
op de begroting van respectievelijk het
dat de betaalde BTW niet aftrekbaar is. De
Ontwikkelingsbedrijf, Participatiebedrijf
gerapporteerde bedragen zijn dan ook inclusief
(IQCapital) en aanvullende (fondsbeheer en
BTW en de betaalde BTW is een kostenpost
ontwikkelings-) activiteiten. Per activiteit wordt
voor InnovationQuarter. De Fondsbeheer en
een overzicht gegeven van de opbrengsten,
aanvullende activiteiten zijn deels vrijgesteld van
de personeelskosten, algemene kosten en
BTW, en deels diensten verricht als ondernemer.
bedrijfskosten.
De gerapporteerde bedragen zijn respectievelijk inclusief BTW of exclusief BTW, afhankelijk van de aard van de activiteiten en diensten.
19 40-uur per week
Sinds 1 januari 2016 is InnovationQuarter vennootschapsbelastingplichtig. In de gerapporteerde bedragen is geen rekening gehouden met een vennootschapsbelastinglast
10.2 Toelichting Begroting Ontwikkelingsbedrijf Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Begroting 2021
Realisatie 2020
55
Ontwikkelingsbedrijf
6.001
Exploitatiebijdragen
5.986
Personeelskosten
4.718
Algemene kosten
886
773
657
Bedrijfskosten
836
870
679
Kosten O-bedrijf Resultaat O-bedrijf
4.343
5.666
4.330
6.440
5.986
5.666
(439)
-
-
De kosten van het Ontwikkelingsbedrijf worden gedekt door de exploitatiebijdragen van onze publieke financiers. De exploitatiebijdragen 2022 zijn in lijn met 2021.
Exploitatiebijdragen (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Begroting 2021
Realisatie 2020
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
1.100
1.100
1.016
Provincie Zuid-Holland
1.985
2.040
1.888
Gemeente Den Haag
506
448
504
Gemeente Rotterdam
660
660
594
Gemeente Delft
200
200
180
192
180
162
Gemeente Westland
100
100
90
Gemeente Zoetermeer
100
100
90
185
185
166
Gemeente Leiden
Drechtsteden MRDH
673
673
701
Technische Universiteit Delft
150
150
135
Universiteit Leiden Erasmus Universiteit Rotterdam
50
50
50
100
100
90
Totaal
6.001
5.986
5.666
De exploitatiebijdragen zijn de afgelopen jaren
Nu we als maatschappij weer teruggaan naar
niet geïndexeerd en de kosten zijn wel gestegen
het oude normaal is het niet meer mogelijk om
door o.a. inflatie en loonontwikkelingen. Door
een sluitende begroting te presenteren, zonder
de groei van de organisatie hebben we deze
dat de exploitatiebijdragen toenemen en/ of
kostenstijging in het verleden (tot 2018) door
afgeschaald wordt op onze dienstverlening.
het efficiënter inzetten van onze resources
Over 2022 is er een niet sluitende begroting
kunnen accommoderen. In 2019 was het
ad € 439.000. Deze overbesteding wordt ten
omslagpunt dat we de activiteiten die gedekt
laste gebracht van de post nog te besteden
worden door de exploitatiebijdragen niet meer
exploitatiebijdragen20, maar het ontslaat ons,
kostendekkend kunnen voortzetten. In 2019
zowel InnovationQuarter als de financiers, niet
was er een overbesteding van € 217.000 en het
om te komen tot afspraken voor de middellange
jaarplan 2020 was ingediend met een verwachte
en lange termijn21 financieringsproblematiek.
overbesteding van € 136.000. Eind 2019 zijn we het overleg gestart om te komen tot een gezonde en sluitende begroting voor 2020 en verdere jaren. Door de coronamaatregelen zijn de boekjaren 2020 en (gedeeltelijk) 2021 anders geweest. Zo was er een forse bijstelling van de opbrengsten aanvullende activiteiten. Ook waren er in 2020 en 2021 lagere uitgaven als gevolg van de coronamaatregelen. Zo werd er geen jaarevent georganiseerd en gingen buitenlandse beurzen en (internationale) events niet door, zijn er lagere kosten als gevolg van thuiswerken en latere instroom van nieuwe collega’s.
20 De huidige afspraken met onze publieke financiers over de op te bouwen maximale hoogte van de middelen die worden verantwoord als nog te besteden exploitatiebijdragen zijn: het bedrag nog te besteden exploitatiebijdragen is gemaximaliseerd tot 10% van de toegezegde exploitatiebijdragen van desbetreffend boekjaar. Ultimo 2020 was de stand € 873.000. 21 De korte termijn oplossing is met het besluit genomen tijdens de aandeelhoudersvergadering van maart 202; het is toegestaan om het gehele overschot over 2020 te reserveren voor toekomstige jaren ondanks dat het cumulatieve overschot hoger zou uitpakken dan de hierover vastgestelde spelregels (14,5% vs. max. 10% van de exploitatiebijdragen van betreffend jaar). Er zal over 2022 50% worden ingeteerd op dit overschot.
10.3 Toelichting Begroting Participatiebedrijf (IQCapital) Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Transactieresultaat Afboekingen openstaande leningen
Dotaties aan voorzieningen Vrijval als gevolg van afboeking in verband met verkoop, liquidatie etc,
-
-
-
-
-
-
(835)
(835)
-
(1.759)
-
-
825
50
-
-
(934)
53
600
441
484
-
(50)
(24)
405
768
Rente liquide middelen Overige vergoederingen
(*)
(*)
Ontvangen dividend
Realisatie 2020
-
Mutaties voorzieningen
Ontvangen rente leningen u/g
Begroting 2021
1.444
(**)
Overige opbrengsten
2.094
796
1.281
Opbrengst en P-bedrijf
2.094
796
(488)
Personeelskosten
2.662
2.278
1.566
Algemene kosten
419
326
319
Bedrijfskosten
150
Kosten P-bedrijf Resultaat P-bedrijf
153
155
3.231
2.757
2.040
(1.137)
(1.961)
(2.528)
Het Participatiebedrijf wordt gefinancierd door het aandelenkapitaal van onze aandeel-houders (stand per 30 september 2021 € 62,25 miljoen), (toekomstig) rendement investeringsportefeuille en de Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) / Kansen voor Westmiddelen22 ad € 17,3 miljoen. Het aandelenkapitaal inclusief aanstaande fondsuitbreiding is als volgt verdeeld over de verschillende aandeelhouders:
22 Met Kansen voor West zijn we bezig om het project IQe (EFRO II) af te ronden, evt. afrekening in 2022 is mogelijk en zal een significant positief effect hebben op het boekhoudkundig resultaat van IQCapital. Afgezien van een hogere overige vergoedingen 2022 is in de begroting hier nog geen rekening mee gehouden in het licht van het voorzichtigheidsbeginsel.
57
Stand bij oprichting
Aandelenkapitaal (in duizenden euro’s) Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
10.000
Provincie Zuid-Holland
Stand per heden
Toename
Stand na storting
36.101%
25.000
40.161%
31.793 50.000%
56.793
10.000
36.101%
25.000
40.161%
14.679
23.085%
39.679
31.532%
3.000
10.830%
3.000
4.819%
7.679
12.077%
10.679
8.486%
-
0.000%
2.000
3.213%
3.680
5.787%
5.680
4.514%
500
1.805%
500
0.803%
-
0.000%
500
0.397%
Gemeente Rotterdam Stichting Holdingfonds Economische Investeringen Den Haag (HEID) Gemeente Den Haag Gemeente Delft Gemeente Leiden
45.133%
700
2.527%
1.750
2.811%
1.494
2.350%
3.244
2.578%
1.000
3.610%
2.000
3.213%
1.700
2.674%
3.700
2.940%
Gemeente Westland
500
1.805%
500
0.803%
427
0.671%
927
0.737%
-
0.000%
500
0.803%
427
0.671%
927
0.737%
Drechtsteden Technische Universiteit Delft
500
1.805%
500
0.803%
427
0.671%
927
0.737%
Libertatris Ergo Holding (Universiteit Leiden)
500
1.805%
500
0.803%
427
0.671%
927
0.737%
Leids Universitair Medisch Centrum
500
1.805%
500
0.803%
427
0.671%
927
0.737%
Erasmus MC Holding
500
1.805%
500
0.803%
427
0.671%
927
0.737%
27.700
100.0%
62.250
100.0%
63.586
100.0%
125.836
100.0%
Totaal
In lijn met de ROM’s-systematiek begroten we
in tegenstelling tot eerdere berichten, wel in
geen transactieresultaat en geen voorzieningen
aanmerking voor schatkistbankieren. Eind
en (her)waarderingen.
2021 verwachten we dat door toepassing van schatkistbankieren er geen negatieve bankrente
Tweemaal per jaar wordt de investerings-
op banksaldi van toepassing is.
portefeuille integraal gewaardeerd om vast te stellen of een voorziening moet worden
De personeelskosten nemen toe als gevolg van de
gevormd. Dit wordt gedaan op basis van
groei in de bezetting om de verwachte groei van
concrete aanwijzingen en de inschatting
investeringskapitaal en –activiteiten te kunnen
van de (toekomstige) situatie. Bij surseance
accommoderen. De overige kosten zijn in lijn met
en faillissement wordt de investering direct
voorgaande jaren.
afgeboekt, zover er geen zekerheden zijn verkregen.
10.4 Toelichting Begroting Aanvullende
Boekjaar 2022 wordt het achtste jaar van het
Activiteiten
bestaan van InnovationQuarter, de verwachting
Aanvullende (fondsbeheer- en ontwikkelings-)
is dat we gedurende de aanloopfase van
activiteiten die additioneel en extern gefinancierd
IQCapital en gezien de verwachte looptijd van
worden, worden (minimaal) kostendekkend
een individuele investering van gemiddeld 8
uitgevoerd door InnovationQuarter. De afspraak
jaar nog geen transactieresultaat realiseren.
met onze financiers is dat de middelen voor
Maar we zien wel beweging op dit vlak met
aanvullende opdrachten die een semipermanent
meerdere lopende exit-trajecten, ondanks dat de
karakter hebben worden toegevoegd aan de
gemiddelde looptijd van de huidige portefeuille
reguliere exploitatiebijdrage.
circa vier jaar is. Zodra transactieresultaten gerealiseerd worden, informeren we onze
In de begroting wordt uitgegaan van de volgende
stakeholders via de periodieke rapportages.
opbrengsten aanvullende activiteiten:
Regionale ontwikkelingsmaatschappijen komen,
Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)
Begroting 2022
Begroting 2021
Realisatie 2020
Overige activiteiten Opbrengste
Personeelskosten Algemene kosten Bedrijfskosten
5.727
3.815
5.539
3.603
3.899
2.433
323
428
80
1.589
1.269
1.333
Kosten Resultaat overige activiteiten
5.727
5.300
3.846
-
239
53
10.5 Financieringsstructuur InnovationQuarter Aanvullende activiteiten (in duizenden euro’s) UNIIQ (SLA's beheer)
Begroting 2022
Begroting 2021
Realisatie 2020
430
407
ENERGIIQ (Fondsbeheer)
822
700
524
COL-faciliteiten (Fondsbeheer)
529
856
1.399
Energie Transitiefonds (Fondsbeheer)
930
907
157
Zuid-Hollands Inversteringsplatform
435
500
403
Human Capital Agenda
469
134
72
SMITZH
223
218
123
93
170
130
136
190
24
85
170
-
Zorgtechnologie Innovatieprogramma Energie & Klimaat Innovatieprogramma Agritech Innovatieprogramma Drechtsteden regiodeal
246
480
360
44
Trade Relations
133
136
70
Internationaliseringsprogramma cyber
135
165
147
Maritime Delta
90
-
Trans4mers
60
-
Exskallerate
95
-
D2C
38
5G Innovatie Zuid-Holland
205
MKB-deal
65
MIT
65
EDIH
PM
EEN
PM
International Talent
PM
Sociaal Domein Den Haag Planet B.io Overige aanvullende activiteiten Totaal
59
113
-
100
-
-
626 5.727
560 5.539
3.899
Komende periode moeten we tot een besluit
dient minimaal kostendekkend te zijn voor
komen over de meerjarige financieringsstructuur
InnovationQuarter en semi-permanente
met onze financiers, o.a. welke vorm waarbij
activiteiten worden onderdeel van de
we gezamenlijk tot goede uitkomsten moeten
exploitatiebijdragen;
komen voor ons en onze regio, met de volgende uitgangspunten:
▶ De financiering dient in principe meerjarig te zijn. Dit biedt helderheid en structuur en maakt InnovationQuarter minder kwetsbaar voor
▶ InnovationQuarter is een regionale ontwikkelingsmaatschappij die vraagt om een gedeelde verantwoordelijkheid van publieke
tussentijdse en/of onverwachte budgettaire schommelingen; ▶ De financiering wordt in jaarlijkse tranches
partners (overheden en kennisinstellingen) die
verstrekt op aanvraag, o.b.v. het jaarplan
de individuele belangen overstijgt;
waarin de realiseren doelen staan beschreven.
▶ De financiering van de ontwikkelingsactiviteiten van InnovationQuarter vindt plaats in de vorm van exploitatiebijdragen (en van IQCapital in de vorm van aandelenkapitaal), waarbij
Het jaarplan wordt met de collectieve financiers afgestemd; ▶ Er is sprake van één verantwoordingssystematiek; ▶ Begroting is in lijn met omvang/ uitdagingen
geen individuele resultaatafspraken worden
van economie van de regio (en dus in
gemaakt. Uitvoering aanvullende activiteiten
verhouding tot andere ROM’s).
61
COLOFON
Jaarplan InnovationQuarter 2022 Ontwerp Walvis & Mosmans Druk Drukkerij van de Sande
63
www.innovationquarter.nl
© InnovationQuarter / IQ122021/NL