19 minute read
van ondernemingen
9
Niet-financiële en diversiteitsgerelateerde informatie in de toekomstige verslaglegging van ondernemingen
Advertisement
In dit artikel worden drie groepen van bronnen geanalyseerd die te maken hebben met nietfinanciële informatie, met informatie inzake diversiteit en met de toekomstige rapportage over de duurzaamheid van de ondernemingen. Dit artikel is niet alleen van belang voor de cijferberoepen en de beroepsbeoefenaars op het gebied van recht en financiën1, maar ook voor de ondernemingen, ongeacht hun omvang of de sector waarin zij werkzaam zijn2 3 .
1. Chronologie van 2013 tot 2023
De bronnen die nodig zijn om de dwingende evolutie van
de verslaggeving door bedrijven over de periode 2013
tot 2023 te begrijpen, zijn: 1. ten eerste, op initiatief van de Europese Unie: a. de Europese richtlijnen 2013/34/EU en 2014/95/EU, zoals die werden omgezet in Belgisch recht, b. de richtsnoeren die de Europese Commissie in 2017 en 2019 publiceerde in navolging van die richtlijnen, en c. het voorstel tot wijziging van richtlijn 2014/95/EU, dat begin dit jaar werd neergelegd en dat in werking zou treden op 1 januari 2023, 2. vervolgens, de wijze waarop deze bepalingen in 2019 geïntegreerd werden in het Wetboek van
Vennootschappen en Verenigingen (WVV), en 3. tot slot, de concrete ontwikkelingen, geïllustreerd door de beroepspraktijk tot 2021, waarbij sindsdien sprake is van sustainability information4 of zelfs integrated reporting5 , en niet langer meer van non-financial information of diversity information!
Dit artikel bevat een veertigtal voetnoten met link, die rechtstreeks toegang verlenen tot de geciteerde bron.
2. Op Europees niveau: twee richtlijnen, twee richtsnoeren en een voorstel van richtlijn
De eerste van de twee richtlijnen – namelijk richtlijn 2013/34/EU van 26 juni 2013 – heeft betrekking op de jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen en de daarbij horende verslagen6. Richtlijn 2013/34/EU trok de vierde (78/660/EEG) en zevende richtlijn (83/349/EEG) in en borduurt verder op de beroemd geworden mededeling van de Europese Commissie “Denk eerst klein: Small
1 Waaronder, zonder onderscheid, niet alleen de Big Four (Deloitte, EY, KPMG & PwC), maar ook de SMP’s (small- and medium-sized practices) die advies, begeleiding en andere diensten verlenen aan hun cliënten, en in het bijzonder aan de kmo’s (kleine en middelgrote ondernemingen). 2 Zowel uit de profit-, als uit de non-profit-sector, en zowel uit de openbare, als uit de privésector. Er wordt hier geen onderscheid gemaakt tussen deze sectoren. 3 Zie https://www.ifac.org/knowledge-gateway/contributing-global-economy/publications/role-smps-providing-business-support-smesnew-evidence; The Role of SMPs in Providing Business Support to SMEs: New Evidence, 14 september 2016. 4 Zie https://efaa.com/wp-content/uploads/2021/08/EFAA-Sustainability-Reporting-SMPs-SMEs.pdf; What SMPs and SMEs need to know about Sustainability Reporting, juli 2021. 5 Zie https://integratedreporting.org. 6 Zie https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:182:0019:0076:NL:PDF; Richtlijn 2013/34/EU van het Europees
Parlement en de Raad van 26 juni 2013 betreffende de jaarlijkse financiële overzichten, geconsolideerde financiële overzichten en aanverwante verslagen van bepaalde ondernemingsvormen, tot wijziging van Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG van de Raad, Pb. L182, 29 juni 2013, p. 19-76.
10
Business Act”, die in juni 2008 werd aangenomen7: ze erkent de centrale rol die kmo’s spelen in de economie8 .
De tweede richtlijn – richtlijn 2014/95/EU van 22 oktober 2014 – heeft betrekking op de publicatie van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit9. Deze richtlijn richt zich weliswaar op de grote ondernemingen, maar niets
– maar dan ook helemaal niets – belet ondernemingen
van een andere omvang om zich hierop te baseren om de kwaliteit en de transparantie van hun niet-financiële informatie te verbeteren.
Naar aanleiding van die richtlijnen heeft de Europese Commissie nog de volgende documenten gepubliceerd: 1. niet-bindende richtsnoeren met betrekking tot de methodologie voor het rapporteren van niet-financiële informatie10 , 2. richtsnoeren inzake niet-financiële verslaglegging, die aanvullingen bevatten voor klimaatrapportage11 en, last but not the least, 3. een voorstel voor een richtlijn inzake duurzaamheidsrapportage door ondernemingen (Corporate Sustainability Reporting Directive: CSRD)12. Dat voorstel zou van toepassing worden op de boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2023. Het woord ‘duurzaamheid’ komt 266 keer voor in de 74 bladzijden van dit voorstel van richtlijn; in concreto zullen ondernemingen moeten aantonen dat zij onder meer in staat zijn om voldoende rekening te houden met een nieuw paradigma, dat van de duurzaamheidsrisico’s13 .
3. Op Belgisch niveau
3.1. Omzetting van de richtlijnen
België heeft richtlijn 2013/34/EU in twee fasen omgezet, met de wet van 18 december 201514 en met de wet van 3 september 201715, die beiden het Wetboek van Vennootschappen (W. Ven.) wijzigden. Sindsdien werden deze wijzigingen overgenomen in het corpus van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)16 . Met dit opzet: “Diversiteit van competenties en meningen van de leden van de raad van bestuur, de leden van het
7 Zie https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2008:0394:FIN:NL:PDF; Denk eerst klein: Een Small Business Act voor
Europa, 25 juni 2008. Bijlage: Uitwisselingslijst van 10 goede praktijken in het kmo-beleid. 8 Zie https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/214/903/RUG01-002214903_2015_0001_AC.pdf ; De nieuwe EU-boekhoudrichtlijn 2013/34/EU, Een vergelijkende studie, Els Mestdagh & Nele Steurbaut, 26 mei 2015 (296 pagina’s).
Le nouveau droit comptable belge, Les surprises de la transposition de la Directive 2013/34/UE, Catherine DENDAUW, Thierry DUPONT,
Stéphanie ETIENNE, Raymond GHYSELS, Philippe LONGERSTAEY, Pierre-Armand MICHEL, Wilfried NIESSEN en Jean-Pierre VINCKE,
Ed. Wolters Kluwer, 2016.
Zie https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/376/687/RUG01-002376687_2017_0001_AC.pdf; Richtlijn 2013/34/EU toegepast in België met een eerste evaluatie van de EU-doelstellingen, Elke VANLERBERGHE, 22 augustus 2017 (156 pagina’s). 9 Zie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=celex%3A32014L0095; Richtlijn 2014/95/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2014 tot wijziging van Richtlijn 2013/34/EU met betrekking tot de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit door bepaalde grote ondernemingen en groepen. Deze richtlijn wordt in het Engels ook wel de Nonfinancial Reporting Directive (NFRD) genoemd.
Zie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:240601_2&from=EN; Bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit door grote ondernemingen en groepen; Samenvatting van Richtlijn 2014/95/EU, 17 mei 2019. 10 Zie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:52017XC0705(01); Richtsnoeren inzake niet-financiële rapportage (methodologie voor het rapporteren van niet-financiële informatie), Pb. C215, 5 juli 2017, p. 1-20. 11 Zie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:52019XC0620(01); Richtsnoeren niet-financiële rapportage: aanvulling betreffende klimaatrapportage, Pb. C209, 20 juni 2019, p. 1-30. 12 Zie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021PC0189&rid=1; Voorstel voor een richtlijn van het Europees
Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 2013/34/EU, 2004/109/EG, Richtlijn 2006/43/EG en Richtlijn [lees: Verordening] (EU) nr. 537/2014 betreffende duurzaamheidsrapportage door ondernemingen, 21 april 2021 (COM 2021 189 final). 13 Voorstel van richtlijn, op. cit., p. 3. Zie met name de ontwerpartikelen: artikel 19bis, ‘Duurzaamheidsrapportage’ en artikel 29bis,
‘Geconsolideerde duurzaamheidsrapportage’. 14 Zie http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2015121831&table_name=wet; Wet van 18 december 2015 tot omzetting van Richtlijn 2013/34/EU van 26 juni 2013 van het Europees Parlement en van de Raad betreffende de jaarlijkse financiële overzichten, geconsolideerde financiële overzichten en aanverwante verslagen van bepaalde ondernemingsvormen, tot wijziging van Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG van de Raad.
Zie http://www.lachambre.be/FLWB/PDF/54/2564/54K2564001.pdf; Wetsontwerp betreffende de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit door bepaalde grote vennootschappen en groepen, DOC54, 2564/001. 15 Zie http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2017090302&table_name=wet; Wet van 3 september 2017 betreffende de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit door bepaalde grote vennootschappen en groepen. De inwerkingtreding ervan heeft betrekking op het boekjaar dat begint op 1 januari 2017 of tijdens het kalenderjaar 2017. 16 De meest relevante bepalingen zijn hier: 1. art. 3:6, § 4 WVV (jaarverslag bij de jaarrekening), 2. art. 3:75, § 1, 6° WVV (inhoud van het verslag van de commissarissen) en 3. art. 3:32, § 2 WVV (jaarverslag bij de geconsolideerde jaarrekening).
11
iStockphoto.com/xavierarnau.
directiecomité, de andere leiders en de personen belast met het dagelijks bestuur van de vennootschap bevordert een goed begrip van de bedrijfsorganisatie en van de zaken van de betrokken vennootschap. Het stelt (...) [de hiervoor opgesomde personen] in staat de beslissingen op bestuursniveau op constructieve wijze ter discussie te stellen en meer open te staan voor vernieuwende ideeën, waardoor het fenomeen van gelijklopende meningen onder de leden, ook wel bekend als het “eenheidsdenken”, wordt aangepakt. Aldus wordt een daadwerkelijke vorm van toezicht op het bestuur en een succesvolle governance van de vennootschap bevorderd. Het is dan ook belangrijk meer transparantie te brengen in het gevoerde diversiteitsbeleid. Hierdoor wordt de markt geïnformeerd over de praktijken op het gebied van corporate governance en worden vennootschappen bijgevolg indirect onder druk gezet om te zorgen voor meer diversiteit in hun raad van bestuur”17 .
3.2. Analyse van de bepalingen van het WVV die van toepassing zijn op nietfinanciële informatie en informatie inzake diversiteit
De ‘verklaring van niet-financiële informatie’ moet informatie bevatten over de zorgvuldigheidsprocedures die de onderneming heeft toegepast, alsmede – waar relevant en proportioneel om de bestaande en potentiële negatieve effecten van zijn activiteiten te kunnen vaststellen, voorkomen en beperken – informatie die minstens betrekking heeft op de sociale, de personeels- en milieuaangelegenheden, de eerbiediging van de mensenrechten en de bestrijding van corruptie en omkoping. De verklaring moet een beschrijving bevatten van het beleid, de resultaten en de risico’s verbonden aan deze aangelegenheden en wordt opgenomen in het jaarverslag van de onderneming. Hieronder volgen de 3 belangrijkste bepalingen van het WVV met betrekking tot niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit.
Paragraaf 4 is van toepassing, voor zover dat noodzakelijk is voor een goed begrip van de ontwikkeling, de resultaten en de positie van de onderneming, evenals van de effecten van haar activiteiten, minstens met betrekking tot de sociale, de personeels- en milieuaangelegenheden, de eerbiediging van de mensenrechten en de bestrijding van corruptie en omkoping. Het jaarverslag bevat een verklaring die ten minste de volgende 5 elementen bevat:
17 Wetsontwerp van 29 juni 2017, Memorie van toelichting, op. cit., p. 4 en 5. Publication d’informations non financières et d’informations relatives à la diversité par certaines grandes sociétés et certains groupes, Raymond GHYSELS, RGFCP, 2018/03, p. 4 tot 9.
12
1. een korte beschrijving van de activiteiten van de onderneming 2. een beschrijving van het beleid dat de onderneming voert m.b.t. bovenstaande aangelegenheden, met inbegrip van de zorgvuldigheidsprocedures die zij toepast 3. de resultaten van dit beleid 4. de voornaamste risico’s die verbonden zijn aan deze aangelegenheden, waaronder – waar dat relevant en evenredig is – de zakelijke betrekkingen, producten of diensten die deze aangelegenheiden negatief kunnen beïnvloeden, en de wijze waarop de onderneming die risico’s beheert, en 5. belangrijke prestatie-indicatoren van niet-financiële aard (Key performance indicators, KPI) die relevant zijn voor de specifieke bedrijfsactviteiten18 .
Voor de opstelling van de verklaring van niet-financiële informatie baseert de onderneming zich op erkende Europese en internationale erkende referentiemodellen, die zij vermeldt in haar verklaring19, op de financiële bedragen die in de jaarrekening zijn opgenomen en op de aanvullende uitleg die daarop betrekking heeft. Maar “wanneer de vennootschap geen beleid voert met betrekking tot één of meerdere van deze aangelegenheden, bevat de niet-financiële verklaring een duidelijke en gemotiveerde toelichting waarom zij dit niet doet”20; vandaar de formule: Comply or explain – Pas toe of leg uit21 .
3.2.2. Analyse van artikel 3:75, § 1, 6° van het WVV (verslag van de commissarissen)
Het controleverslag van de commissaris bevat een oordeel over de verenigbaarheid van het jaarverslag met de jaarrekening over het gecontroleerde boekjaar en of het jaarverslag is opgesteld in overeenstemming met de artikelen 3:5 (rekenschap over het gevoerde beleid) en 3:6 van het WVV. Indien de verklaring van niet-financiële informatie, die ingevolge het artikel 3:6, § 4 van het WVV vereist is wordt opgenomen in een afzonderlijk verslag, bevat het verslag van de commissaris een oordeel over de vraag of dit afzonderlijke verslag de vereiste informatie bevat en of het verenigbaar is met de jaarrekening over het betrokken boekjaar.22 .
Het opmaken van het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening is onderworpen aan de volgende voorwaarden: 1. De vennootschap is een moedervennootschap, als bedoeld in artikel 1:15, 1° van het WVV. 2. De vennootschap is een ‘organisatie van openbaar belang (OOB)’, als bedoeld in artikel 1:12 van het WVV. 3. De vennootschap overschrijdt op de balansdatum van het laatst afgesloten boekjaar, en op geconsolideerde basis, de drempel van een gemiddeld personeelsbestand van 500 werknemers, berekend over het boekjaar, volgens de bepalingen van artikel 1:26, § 3 van het WVV.
Net als het jaarverslag bij de jaarrekening, heeft het jaarverslag bij de geconsolideerde jaarrekening een vergelijkbare inhoud, bestaande uit de 5, in puntje 3.2.1., vermelde elementen die mutatis mutandis van toepassing zijn op de geconsolideerde jaarrekening.
3.2.4. Regelgevingsimpactanalyse
Alvorens in te gaan op de praktische aspecten, bekijken wij kort de regelgevingsimpactanalyse (RIA)23 bij het ontwerp dat later leidde tot de wet van 3 september 2017 betreffende de bekendmaking van niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit door bepaalde grote vennootschappen en groepen. De Dienst Administratieve Vereenvoudiging (DAV) vertelt ons dat alle ontwerpwetgeving in principe moet worden onderworpen aan een RIA. “Een regelgevingsimpactanalyse (RIA) is een voorafgaande evaluatie van de potentiële gevolgen (of neveneffecten) van ontwerpen van regelgeving op economisch, milieu en sociaal gebied en op de overheid. Zij moet een transversale bespiegeling teweegbrengen om de kwaliteit van het beleid te verbeteren
18 Zie https://kpi.org/ ; KPI.org is an online resource for KPI practitioners sponsored by Balanced Scorecard Institute (BSI), a Strategy
Management Group company. Key performance indicators (KPI). 19 Zie https://www.ccecrb.fgov.be/dpics/fichiers/2019-04-04-03-32-01_20190103031313_doc182505nl.pdf; Advies 2018-2505 van 24 oktober 2018 van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) betreffende referentiemodellen voor de verklaring van niet-financiële informatie, p. 3 en 4. 20 Memorie van toelichting, op. cit., p. 18. 21 Zie https://law.stanford.edu/publications/no-16-corporate-governance-in-the-eu-and-u-s-comply-or-explain-versus-rule/; European
Union Law Working Papers, n° 16, Corporate Governance in the EU and U.S.: Comply-or-Explain Versus Rule, Maria Elisabeth STURM, 2016, 249 pagina’s. Stanford – Vienna Transatlantic Technology Law Forum. In het Frans, Appliquer ou expliquer; in het Nederlands, Pas toe of leg uit. 22 Zie https://www.ibr-ire.be/nl/actueel/news-detail/europese-richtlijn-2014-95-over-bekendmaking-van-niet-financi-le-informatie-omgezetin-belgisch-recht; Europese richtlijn 2014/95 over bekendmaking van niet-financiële informatie omgezet in Belgisch recht; 12 juni 2017. 23 Zie DOC54, 2564/001, op. cit., p. 30 tot 38. Zie Raymond GHYSELS, op. cit., RGFCP, 2018/03, p. 8 en 9. http://www.ejustice.just.fgov.be/ cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2013121534&table_name=wet; Wet van 15 december 2013 houdende diverse bepalingen inzake administratieve vereenvoudiging.
(consistentie)”24. De RIA bij de wet van 2017 beslaat bijna tien bladzijden, bevat heel veel informatie en toont ons de ratio legis van de wetgever en de 9 belangrijkste positieve effecten die deze nastreeft op het gebied van niet-financiële informatie en informatie met betrekking tot diversiteit.
4. Toekomstige verslaglegging op basis van de beroepspraktijk tot 2021
Naast de Europese Unie, die eerder al werd vernoemd, zijn er 8 entiteiten die een grote rol spelen in de concrete ontwikkelingen: 1. Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) 2. Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) 3. Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR) 4. European Federation of Accountants and Auditors for small and medium-sized enterprises (EFAA for SMEs) 5. Accountancy Europe (AE) 6. Global Reporting Initiative (GRI), en 7. International Integrated Reporting Council (IIRC).
De ‘Naleving door de Belgische genoteerde vennootschappen van hun verplichtingen inzake openbaarmaking van een verklaring van niet-financiële informatie’25 is een studie van de FSMA die betrekking heeft op de niet-financiële informatie over het boekjaar 2017. De studie telt 44 bladzijden en dateert van maart 2019. Uit de studie blijkt dat de ondernemingen in hun verklaring van niet-financiële informatie effectief een beschrijving opnemen van hun beleid inzake milieu- en personeelsaangelegenheden, enerzijds, en sociale aangelegenheden, eerbiediging van de mensenrechten en bestrijding van corruptie, anderzijds. Er werden echter nog veel tekortkomingen vastgesteld, vooral met betrekking tot de laatste drie punten. Voorts waren de beschrijving
13
van de niet-financiële risico’s en de interpretatie van het beleid in termen van risicobeheer en prestatie-indicatoren in veel verklaringen slecht uitgewerkt. Dit moet wel enigszins gerelativeerd worden, aangezien het boekjaar 2017 het eerste jaar was waarin bepaalde Belgische genoteerde vennootschappen verplicht waren om niet-financiële informatie openbaar te maken.
4.2. Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO)
De brochure van het VBO met als titel ‘Niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit; Toelichting voor Belgische vennootschappen’26 dateert van 15 februari 2018 en telt 29 pagina’s. Ze werd opgesteld in samenwerking met het IBR, de Belgische Vereniging van Beursgenoteerde Vennootschappen en het advocatenkantoor Eubelius. In de brochure wordt de controle besproken die het bestuursorgaan moet uitoefenen op zijn eigen informatie, die volledig, juist en relevant moet zijn. Verder komen ook de Comply or explain- en Safe harbor-clausules aan bod. Wat de inhoud van de verklaring van niet-financiële informatie betreft, worden de kwaliteitscomponent, de milieu-, sociale en personeelsaangelegenheden, de bestrijding van corruptie en de eerbiediging van de mensenrechten, alsmede de methodologie en de belangrijkste prestatie-indicatoren en referentiemodellen beschreven. Wat de referentiemodellen betreft, worden er enkele vermeld, maar zonder enige hypertekstlink27. Tot slot herinnert de brochure aan de regels op de bescherming van persoonsgegevens28, die in acht genomen moeten worden.
4.3. Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR)
Op 12 september 2017 publiceerde het IBR een tweetalig boek, getiteld Toekomst van de rapportering over niet-financiële informatie29. Daarin wordt het volgende gesteld: “De Global Reporting Initiative (GRI) en de
24 Zie http://www.vereenvoudiging.be/content/impactanalyse; en http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2013121534&table_name=wet; Wet van 15 december 2013 houdende diverse bepalingen inzake administratieve vereenvoudiging. 25 Zie https://www.fsma.be/nl/news/studie-over-de-naleving-van-de-verplichtingen-verband-met-de-verklaring-van-niet-financiele; Studie over de naleving van de verplichtingen in verband met de verklaring van niet-financiële informatie, getiteld “Naleving door de Belgische genoteerde vennootschappen van hun verplichtingen inzake openbaarmaking van een verklaring van niet-financiële informatie” (26 maart 2019); 44 pagina’s. 26 Zie https://www.vbo.be/globalassets/publicaties/niet-financiele-informatie-en-informatie-inzake-diversiteit/brochure-nfi-nl-final-2-32018-print-.pdf; Niet-financiële informatie en informatie inzake diversiteit; Toelichting voor Belgische vennootschappen, 15 februari 2018; 29 pagina’s. 27 Met als enige uitzondering het Global Reporting Initiative; https://www.globalreporting.org/Pages/default.aspx. 28 Zie https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/burger. 29 Zie https://www.icci.be/nl/adviezen/advies-detail-page/toekomst-van-de-rapportering-over-niet-financi-le-informatie; Toekomst van de rapportering over niet-financiële informatie, 2017-1. De Global Reporting Initiative (GRI) en de International Integrated Reporting Council (IIRC) vormen de belangrijkste internationale standaardsetters qua NFI-rapportering. De NFI-rapportering is een belangrijk instrument van communicatie inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen, dat ook aan bod komt in de visie van de financiële analisten als
NFI-gebruikers. Onderhavig boek sluit af met de Awards for Best Belgian Sustainability Reports, die sinds 1998 door het Instituut van de
Bedrijfsrevisoren worden uitgereikt.
14
International Integrated Reporting Council (IIRC) vormen de belangrijkste internationale standaardsetters qua NFI-rapportering. De NFI-rapportering is een belangrijk instrument van communicatie inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen, dat ook aan bod komt in de visie van de financiële analisten als NFI-gebruikers. Onderhavig boek sluit af met de Awards for Best Belgian Sustainability Reports die sinds 1998 door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren worden georganiseerd.” NFI staat hier voor ‘Niet-Financiële Informatie’. De werkzaamheden van de geciteerde internationale organen worden hierna besproken.
4.4. EFAA for SMEs
Deze federatie heeft in juli 2021 een samenvatting van 12 bladzijden gepubliceerd: ‘What SMPs and SMEs need to know about sustainability Reporting’30. Dat document geeft
iStockphoto.com/ferrantraite.
een overzicht van de rol die SMP’s en kmo’s kunnen spelen bij sustainability reporting. Tot de kort besproken beginselen behoren met name: 1. Over welke aspecten moeten de kmo’s rapporteren? 2. Moeten zij external assurance verkrijgen over hun duurzaamheidsinformatie? 3. Welke normen kunnen gebruikt worden voor de rapportage van sustainability information? 4. Wat zijn de stappen die gevolgd moeten worden om een sustainability reporting op te stellen?
Op de website van EFAA vindt u meer informatie over sustainability reporting31 .
4.5. Accountancy Europe (AE)
Ook op de website van Accountancy Europe vindt u meer informatie over sustainability reporting32. Eén van
30 Zie https://efaa.com/wp-content/uploads/2021/08/EFAA-Sustainability-Reporting-SMPs-SMEs.pdf; What SMPs and SMEs need to know about sustainability reporting, EFAA, juli 2021. 31 Zie https://efaa.com/?s=sustainability+reporting. EFAA meldt onder meer dat er bij de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) gewerkt wordt aan een pijler duurzaamheidsverslaggevingsnormen, en dat de bestuursstructuur wordt gewijzigd. Parallel daarmee stelt de IFRS Foundation (International Financial Reporting Standards) wijzigingen in haar statuten voor om de oprichting van een International Sustainability Standards Board (ISSB) mogelijk te maken. 32 Zie https://www.accountancyeurope.eu/wp-content/uploads/A-constructive-two-way-cooperation-to-sustainability-reporting-standard-setting.pdf; A constructive two-way cooperation to sustainability reporting standard-setting, Accountancy Europe; juli 2021.
de relevante documenten is de SME risk management sustainability33 .
4.6. Global Reporting Initiative (GRI)
De Global Reporting Initiative (GRI) is een stichting naar Nederlands recht, gevestigd in Amsterdam34. De stichting is de auteur van twee reeksen normen rond sustainability reporting35: 1. serie 1: universele standaarden, bestaande uit GRI 101 (Basisprincipes), GRI 102 (Algemene principes) en GRI 103 (Managementaanpak), en 2. serie 2: specifieke normen: de GRI 200-reeks (materiële uitdagingen), de GRI 300-reeks (milieu-uitdagingen) en de GRI 400-reeks (maatschappelijke uitdagingen).
GRI 101 bevat bijvoorbeeld rapporteringsbeginselen m.b.t.: 1. de inhoud van het rapport (betrokkenheid van de belanghebbenden, context van duurzame ontwikkeling en volledigheid), en 2. de kwaliteit van het verslag (nauwkeurigheid, evenwichtigheid, duidelijkheid, vergelijkbaarheid, betrouwbaarheid en tijdigheid).
Duurzaamheid wordt erin gedefinieerd als een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van ondernemers en belanghebbenden in het heden, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Daartoe omvat duurzame ontwikkeling: 1. drie dimensies: economisch, ecologisch en sociaal, en 2. bredere economische, milieu- en maatschappelijke belangen dan alleen die van de entiteiten zelf.
De International Integrated Reporting Council is een not for profit organisation naar Brits recht, gevestigd in Londen36 .
15
De IIRC werd in 2010 opgericht om het risico op een nieuwe financiële crisis zoveel mogelijk te beperken. De raad benadrukt dat het accountantsberoep van strategisch belang is voor onze wereldeconomie en dat de beroepsbeoefenaars een essentiële rol spelen bij de overgang van een balans- naar een bedrijfsboekhouding, waarbij financiële verrichtingen eindelijk worden gekoppeld aan duurzame doelstellingen, strategie en bredere bedrijfsprestaties37 . De meest concrete onderdelen van de IIRC-website zijn de pagina’s over: 1. Find out how integrated reporting is being used across the globe: waarom zou u de manier waarop u verslag uitbrengt, veranderen volgens de methoden van integrated reporting (IR)? Welke adviezen en instrumenten kunt u gebruiken voor IR? Wat u kunt doen om de al in gebruik zijnde instrumenten te verbeteren38? 2. Leading Practices: met modellen van integrated reports, die u kunt ordenen per datum, activiteitensector of continent, of volgens de guiding principles, fundamental concepts of content elements39 .
Meer informatie over integrated reporting krijgt u in het International IR Framework40, dat begin dit jaar gepubliceerd werd.
5. Conclusie
Ondernemingen worden reeds, of zullen binnenkort geconfronteerd worden met een volledig nieuw paradigma, waarin de gerapporteerde informatie niet langer uitsluitend financieel zal zijn, maar ook ondernemend, gericht op diversiteit, duurzaamheid, continuïteit en houdbaarheid van de bedrijfsactiviteiten. Dit korte artikel is slechts een schets van de nieuwe rapporteringsmethoden die bedrijven zullen moeten ontwikkelen.
Raymond Ghysels
Gecertificeerd ere-accountant en ere-belastingadviseur
33 Zie https://www.accountancyeurope.eu/wp-content/uploads/SME-sustainability_Accountancy-Europe-2020.pdf; SME Risk
Management: Sustainability, Accountancy Europe, juli 2020. 34 Zie https://www.globalreporting.org. 35 Zie https://www.globalreporting.org/standards/download-the-standards; GRI Standards by language (met vertalingen in het Frans (niet in het Nederlands): https://www.globalreporting.org/how-to-use-the-gri-standards/gri-standards-french-translations). 36 Zie https://integratedreporting.org. 37 Zie https://integratedreporting.org/10-years/10-years-summary. 38 Zie https://integratedreporting.org/. 39 Zie http://examples.integratedreporting.org/leading_practices. 40 Zie https://integratedreporting.org/wp-content/uploads/2021/01/InternationalIntegratedReportingFramework.pdf; International IR
Framework, IIRC, januari 2021.
Dit is het moment om te waarderen wat écht telt
Je klanten rekenen niet alleen op jou voor de correcte afhandeling van hun boekhouding. Ze verwachten ook dat je beschikbaar bent voor accuraat fi scaal en fi nancieel advies. Daarom helpt je Business Banker Accountis je met het ontcijferen van complexe zaken. Zo heb je meer tijd voor wat écht telt. Dit is het moment.
