Nowe formy prezentacji działalności programowej

Wartość współczynnika kontyngencji w pierwszym przypadku wynosi C=0,424, a w drugim C=0,372 (przeciętne zależności). W obu przypadkach im wyższa kwota, tym większy odsetek instytucji zaangażowanych w działania pomocowe. Zależność tę po raz kolejny tłumaczyć można wskazaniem, że teatry z większymi budżetami, zwłaszcza te ze stałymi dotacjami, to częściej teatry publiczne, które zobowiązania wobec społeczności lokalnych mają wpisane w swoją misję, ale także dysponują większymi zasobami, a zatem także możliwościami, by skutecznie ją realizować.

Nieco ponad 90% respondentów spośród tych, którzy zadeklarowali, że kierowane przez nich instytucje teatralne podjęły w czasie pandemii nowe formy aktywności, wskazała, iż chodzi o nieobecne dotąd w tych teatrach sposoby prezentowania działań programowych. Zapytaliśmy tych badanych o to, jakiego rodzaju były to aktywności. Rozkład uzyskanych wskazań prezentuje tabela na stronie 46 (Tabela 16).

Jak można zauważyć, podstawową przestrzenią prezentacji działań programowych instytucji teatralnych w czasie pandemii był Internet. Bardzo nieliczne były próby grania w przestrzeniach publicznych, co prawdopodobnie wynikało i ze złożoności organizacyjnej tego typu przedsięwzięć, i z tego, że czas pandemii przez pewien moment wiązał się restrykcyjnymi obostrzeniami, ograniczającymi wychodzenie z domów i korzystanie z miejsc publicznych. Dodatkową przeszkodą była niewątpliwie aura późnej zimy i wiosny, na które przypadał czas lockdownu instytucji kultury.

Tabela 16. Rozkład wskazań na poszczególne typy nowych form prezentacji działań programowych podejmowanych przez instytucje teatralne w czasie pandemii(N=117). Wartości w kolumnie „Odsetek respondentów” nie sumują się do 100%, ponieważ jeden respondent mógł udzielić kilku wskazań.

TYPY NOWYCH FORM PREZENTACJI DZIAŁAŃ PROGRAMOWYCH ODSETEK WSKAZAŃ ODSETEK RESPONDENTÓW

Prezentacja online działań teatru zarejestrowanych przed pandemią (spektakle, akcje teatralne, dyskusje, klipy itd.)

19,8% 69,2%

Prezentacja online działań teatru zarejestrowanych w czasie trwania pandemii (spektakle, akcje teatralne, dyskusje, czytania performatywne, otwarte próby itd.) 19,6% 68,4% Streaming nowych zdarzeń artystycznych przygotowanych przez teatr (spektakle realizowane w domach, dyskusje online, teledyski, podcasty itd.) 14,4% 50,4% Działania promujące przyszłe działania teatru 14,4% 50,4% Warsztaty lub kursy przygotowane przez teatr i prowadzone online (realizowane na żywo lub wcześniej zarejestrowane) 13,2% 46,2% Realizowane online konkursy lub quizy dotyczące działalności teatru 7,1% 24,8% Udostępnienie online materiałów przygotowanych przez inne podmioty 6,6% 23,1% Zdarzenia realizowane przez teatr w przestrzeniach publicznych lub półpublicznych (koncerty na balkonach, występy na podwórkach, akcje w przestrzeni miejskiej itd.) 2,7% 9,4% Inne 2,2% 7,7% OGÓŁEM 100% 349,6%

Warto również zauważyć, że teatry z większą ostrożnością podchodziły do takich form prezentacji swoich działań w sieci, które miały charakter live. Chętniej wybierano emitowanie w Internecie wcześniej przygotowanych materiałów – najczęściej zresztą tych, które powstały przed pandemią. Jak wynika z wywiadów indywidualnych z prowadzącymi instytucje teatralne, ale też z codziennej obserwacji sieci, materiały tego rodzaju najczęściej nie nadawały się do publicznej prezentacji, gdyż przygotowywano je do celów archiwizacyjnych,

dokumentacyjnych czy szkoleniowych, bez dodatkowych zabiegów umożliwiających ich udostępnianie w wysokiej jakości. Dlatego też część osób, choć wiedziała, że prezentowanie tego rodzaju materiałów pełni ważne funkcje pozaartystyczne (służy podtrzymaniu relacji z widzami, promuje teatr, jest podstawą wywiązania się z umów czy wypłacenia honorariów), to jest również zaledwie namiastką bezpośredniego spotkania w teatrze. Nie sposób też nie zauważyć, że pandemia wyzwalała kreatywność i ponad 50% respondentów wskazało, iż kierowane przez nich instytucje teatralne prezentowały w sieci zupełnie nowe rodzaje przedsięwzięć, eksperymentując zarówno z formą, jak i z konwencjami teatralnymi. Zaczęto rejestrować nie tylko przedstawienia, ale też teledyski, dyskusje online, podcasty, programy kulinarne i czytanie bajek dla dzieci, przeprowadzano quizy i konkursy. Nieżyczliwa interpretacja podsuwałaby pytanie, czy można w tych wypadkach mówić jeszcze o teatrze, ale należy ją uznać za nietrafną o tyle, że wszystkie te aktywności służyły przecież utrzymywaniu instytucji przy życiu i to nie tylko w sensie ekonomicznym czy wizerunkowym, ale też jeżeli chodzi o motywację zespołów, więzi łączące ich członków, poczucie, że robi się tu coś ważnego, coś, co jest innym potrzebne. Jak wskazują odpowiedzi zamieszczone przez badanych w kategorii „inne”, zespoły teatralne wykazały się tu wyjątkową pomysłowością: pisano bajki na zamówienie, prowadzono rozmowy z aktorami na żywo za pośrednictwem Instagrama, tworzono internetowe seriale teatralne, transmitowano próby generalne przedstawień, nagrywano słuchowiska itd.