Przewodnik Alternativa by R O

-Praca i wyPoczynek / labour & leisure Przewodnik Guidebook

-Praca i wypoczynek / labour & Leisure

Z a wa rt o ś ć

contents

Co to są Alternativa?

What are Alternativa?

Praca i wypoczynek

Labour & Leisure works

p rac e

Subiektywna historia Gdańska Anders Bojen i Kristoffer Ørum

A Subjective History of Gdańsk Anders Bojen & Kristoffer Ørum

(r) Kalle Brolin

Coronation Brickworks Jane Cheadle

Instytut Pobożnych Życzeń Maureen Connor

Institute for Wishful Thinking Maureen Connor

Manifest nicnierobienia Roman Dziadkiewicz

Non-doing Manifesto Roman Dziadkiewicz

Binibining Pilipinas Köken Ergun

Spotkanie Elżbieta Jabłońska

Meeting Elżbieta Jabłońska

Gdańsk/Stocznia Hiwa K

Gdańsk/Shipyard Hiwa K

Gdańsk/Stocznia Hiwa K

Gdańsk/Shipyard Hiwa K

RobotNikt Grzegorz Klaman

Worker-Nobody Grzegorz Klaman

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Pracownicy Stoczni Gdańskiej patrzący na zaćmienie słońca Zbigniew Kosycarz

Employees of the Gdańsk Shipyard Looking at the Solar Eclipse Zbigniew Kosycarz

Rekonstrukcja radiowęzła stoczniowego Katarzyna Krakowiak

W praktyce Joanna Malinowska

In Practice Joanna Malinowska

Behind the Tin Sheets Ekta Mittal i Yashaswini Raghunandan

Behind the Tin Sheets Ekta Mittal & Yashaswini Raghunandan

petit Cabanon Inês Moreira

Władza to praca na czas Jacek Niegoda

Power Is Work Per Time Jacek Niegoda

Byliśmy kinem Cora Piantoni

Ja widzę Ciebie. Czy Ty widzisz mnie? Konrad Pustoła

Bez tytułu Anna Reinert

Módl się Jadwiga Sawicka

Z a wa rt o ś ć

contents

Soliterność Marek Sobczyk

Solitarity Marek Sobczyk

Szczęśliwego Nowego Roku Łukasz Surowiec

A Happy New Year Łukasz Surowiec

Pikselowe prostytutki Michał Szlaga

Pixel Prostitutes Michał Szlaga

Piosenka przy pracy Anna Szwajgier i Zorka Wollny

Song at Work Anna Szwajgier & Zorka Wollny

Praktykantka Pilvi Takala

The Trainee Pilvi Takala

Od socjalizmu do kapitalizmu i z powrotem Milica Tomić

From Socialism to Capitalism and than Back Milica Tomić

Czytając „Kapitał” Milica Tomić

Reading ‘Capital’ Milica Tomić

Transformer Mariusz Waras

Sielanka Julita Wójcik

Idyll Julita Wójcik

Untitled Anna Reinert

Plener w Świeciu Artur Żmijewski

Open-air Workshops in Świecie Artur Żmijewski

Pray Jadwiga Sawicka

N o t y B i o g ra f i c z n e

Reconstruction of Shipyard’s Brodcasting Center Katarzyna Krakowiak

We Were Cinema Cora Piantoni I See You. Do You See Me? Konrad Pustoła

B i o g ra ph i ca l N o t e s io gr ap hic al N o te s

Chrysalis Dominika Skutnik

Co to są Alternativa?

What are Alternativa?

Alternativa to cykl wystaw obudowany szeregiem wydarzeń towarzyszących, który poszukuje nowych dróg dla sztuki i jej roli społecznej. Jego idea nawiązuje do tradycji politycznych Gdańska, a także do nowych zjawisk w sztuce, które zaczęły pojawiać się w Gdańsku w pierwszej połowie lat 80. XX wieku. Ich charakterystyczną właściwością było działanie wobec politycznego, historycznego i miejskiego kontekstu. Te ruchy cechowała tendencja do samoorganizacji, niezależności oraz odkrywania nieznanych przestrzeni miasta. Niegdyś Wyspy Spichrzów, później Dolnego Miasta, a obecnie terenów postoczniowych. Alternativa to antyfestiwal. Nie jest to kilkudniowy fajerwerk wydarzeń, ale cykl programowy rozłożony w czasie, który jest platformą prezentacji sztuki oraz akumulacji i dystrybucji wiedzy. Jego funkcja jest nie tylko prezentacyjna, ale też badawcza. Interesuje nas zarówno wiedza systematyczna i formalna, jak

Alternativa is a series of exhibitions accompanied by numerous additional events, which seeks new tracks for art and its social role. The Festival’s concept relates to the political traditions of Gdańsk as well as to new phenomena in art that started to emerge in Gdańsk at the beginning of the 1980’s. Their characteristic property was acting against political, historical and urban context. These movements characterised a tendency to self-organization, independence and discovering unknown areas of the city. At one time it was Wyspa Spichrzów, later Dolne Miasto and now the former shipyard premises. Alternativa is an anti-festival. It is not a firework of a few days of events but a programming series spread over time, constituting a platform for presenting art and accumulating and distributing knowledge. Its function is not only representative but also exploratory. We are interested in both systematic and formal knowledge, as well as informal and untypi-

i nieformalne oraz nietypowe metody jej uzyskiwania. Wierzymy, że sztuka współczesna i praktyka kuratorska nie reprodukują wiedzy, ale są drogą ku wiedzy.

cal methods of its acquisition. We believe that contemporary art and curatorial practice do not reproduce knowledge but are also a path towards knowledge.

Projekt Alternativa to szereg elementów w sieci powiązań pomiędzy:

Alternativa Project is a series of elements in the network of connections among:

ba da n i a m i – w celu przygotowania wystaw i innych wydarzeń przez artystów i kuratorów

r e s e a r c h – to prepare exhibitions and other events by artists and curators,

m o b i l n o ś c i ą – artystów, intelektualistów i kuratorów

m o b i l i t y – of artists, intellectuals and curators,

p r o d u k c ją – nowych prac artystycznych, nowych publikacji, nowych wystaw

p r o d u c t i o n – of new artistic works, new publications and new exhibitions,

a r c h i w i z a c ją i dy s t rybu c ją – baza danych, digitali-

archiving and distribu t i o n – database, digitizing,

zacja, archiwum, projekt powiązanych stron internetowych

archives, a project of interrelated websites,

dy s k u s ją – debaty, konferencje, warsztaty, dyskusje panelowe

d i s c u s s i o n – debates, conferences, workshops and panel discussions,

Aneta Szyłak Artistic Director of Alternativa

rary art exhibitions, performance,

Dyrektor Artystyczna festiwalu Alternativa

Grzegorz Klaman

s tay i n g t o g e t h e r

Grzegorz Klaman

President of the Wyspa Progres Foundation

– workshops, concerts and other events.

Prezes Fundacji Wyspa Progress

p r e s e n ta t i o n – contempo-

p r z e by wa n i e m ra z e m

– warsztaty, koncerty i inne wydarzenia.

This year we prepared two exhibitions: Labour & Leisure and Estrangement. In this guide you will find an introduction to exhibitions, notes on works and biographies of artists. Additional events have been prepared in collaboration with numerous partners, such as If I Can’t Dance, I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution curatorial platform from Amsterdam, Batroun Art Project from Beirut or Carrot Workers Collective from London. We encourage you to regularly visit our websites www.wyspa. art.pl and www.alternativa.org.pl as well as our profile www.facebook.com/AlternativaFestival for information on additional events: workshops, performances, screenings, lectures and upcoming publications. Alternativa is a cyclical event, to be continued as soon as in summer 2012.

Aneta Szyłak

p r e z e n ta c ją – wystawy

sztuki współczesnej, performance

Przygotowalismy w tym roku dwie wystawy: Praca i wypoczynek oraz Estrangement. W przewodniku tym znajdziecie Państwo wprowadzenie do wystaw, noty o pracach i biografie artystów. Wydarzenia towarzyszące przygotowaliśmy we współpracy z wieloma partnerami, takimi jak: platforma kuratorska If I Can’t Dance, I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution z Amsterdamu, Batroun Art Project z Bejrutu czy Carrot Workers Collective z Londynu. W celu uzyskania informacji o działaniach towarzyszących: warsztatach, performance’ach, projekcjach i wykładach oraz o przygotowywanych publikacjach, prosimy o regularne sprawdzanie stron internetowych www.wyspa.art. pl i www.alternativa.org.pl oraz profilu www.facebook.com/AlternativaFestival. Alternativa to wydarzenie cykliczne, ciąg dalszy już latem 2012 roku.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Wernisaż: 28 maja 2011, 19:00

Opening party: May 28, 2011, 7 pm

Wystawa: 29 maja – 30 września 2011

Exibition on view: 29 May – 30 September 2011

Miejsce: Hala 90B

Location: Hall 90B

Praca i wypoczynek

Labour & Leisure

kuratorka: Aneta Szyłak asystent kuratorki: Maks Bochenek

curator: Aneta Szyłak curatorial assistant: Maks Bochenek

Na zdjęciu gdańskiego fotoreportera Zbigniewa Kosycarza z 1966 roku widzimy pracownice i pracowników Stoczni Gdańskiej patrzących na zaćmienie słońca. Zaćmienie pierścieniowe, które wtedy nastąpiło, polegało na tym, że tarcza księżyca nie w pełni zasłoniła słońce, dookoła niej widoczna była świetlista obrączka. Zaćmienie słońca kieruje nas też ku astronomii oraz ku zjawisku czasu, jego podziału. A także ku temu, w jaki sposób organizacja doby w relacji do czasu pracy wpływa na nasze bycie w świecie, przebywanie wśród innych i wyodrębnianie siebie jako podmiotu. Spróbujmy pomyśleć o tej wystawie, jak o czymś, co widzimy przez przydymioną szybkę, co tylko częściowo jest ujawnione. Co nie daje nam dokładnych recept i jasnych odpowiedzi, ale jest przejawem zaciekawienia, pytaniem o to, czego nie wiemy i w co wciąż chcemy się wpatrywać. Zdjęcie to zarazem jest dość niezwykłym przedstawieniem pracownika. Nie przy pracy, nie na

In the photograph taken by a photojournalist from Gdańsk, Zbygniew Kosycarz, dated 1966, we can see employees of the Gda ńsk Shipyard looking at a solar eclipse. In the annular eclipse, which occurred at that time, the moon’s disc did not fully cover the sun and a luminous rim could be seen around it. The sun eclipse directs us towards astronomy and towards the phenomenon of time, its division. It also leads us to discover how the organization of twenty-four hours influences our way of being in the world, staying among other people and separating oneself as an entity. Let’s make an attempt to consider this exhibition as something we observe through a dimmed glass and is only partially revealed. It does not provide us with exact formulas and clear answers but is a manifestation of interest, a question about something we do not know and continuously want to eye. This photo is at the same time a rather unusual representation

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

stanowisku, ale i nie na pochodzie czy podczas strajku. Chwila przerwy wywołana przez zjawisko na niebie. Okulary czy maski spawalnicze nagle otrzymują nową funkcję. Praca i wypoczynek jest projektem mającym na celu ukazanie nietypowego spojrzenia na pracę, odsłaniającym to, co nieuchwytne, ulotne, sytuujące się poza zwyczajowym wyobrażeniem pracy i pracownika. Praca i wypoczynek zagłębia się w stagnacji, czasie wolnym i jego formach, marzeniach i fantazjach, fałszywych tożsamościach, formach przetrwania, frustracjach zaangażowania i porażkach. Praca pogardzana, niedoceniana, przymusowa, uboczna, odheroizowana, niepewna, dodatkowa, darmowa. Obsesyjna i niekończąca się. Gdy sięgaliśmy po temat pracy, ważne było dla nas wyjście poza samą jej reprezentację. Stąd pojawiają się tu marzenia, fantazje, sny, momenty relaksu, a nawet popisów. Ale wystawa mówi też o formach spędzania czasu na marginesie pracy i poza nią. O sposobach ucieczki, czy może raczej o płonnych nadziejach ucieczki, w niekończącej się spirali zajęć i uwikłań społeczno-ekonomicznych.

La b o u r & L e i s u r e

of an employee. Not at work, not at the workplace but not at a parade or on strike either. A moment of pause provoked by a phenomenon in the sky. Spectacles or welding masks suddenly gain a new function. Labour & Leisure is a project aimed at showing an untypical view on labour which reveals the intangible, the elusive hidden out of sight in typical representations of work and the worker. It seeks interest in stagnation, spare time and its forms, dreams and fantasies, false identities, ways of survival, frustrations of engagement and failures. A contemned work, unappreciated, forced, casual, deheroized, uncertain, additional or free work. Obsessive and incessant. When we were reaching for the subject of this work, the core of our interest was to go beyond the work’s very representation. Hence we have dreams, fantasies, moments of relax and even show-off. But this exhibition also recounts about ways of spending time on the periphery of work and beyond it. About ways to escape, or maybe rather vain hopes for escape in a never-ending spiral of chores and socio-economic entanglements. Labour & Leisure exhibition has been set up as an open field

Wstawa Praca i wypoczynek zaplanowana została jako otwarte pole bez ukrywającej architekturę zabudowy. Zamiast tego mamy mobilne ściany i kina, które same stały się obiektem interwencji artystycznej. Granice pomiędzy tym, co jest, a tym, co nie jest dziełem sztuki, zostają zatarte. W tym polu rozrzucone zostały prace – możemy je, podobnie jak samą architekturę hali, obejmować wzrokiem z dystansu. Nie jest to wystawa w hali, ale w dialogu z nią, czy też – w relacji wobec niej. Przestrzeń jest tutaj sensem. Prace z jednej strony mają osobny byt, z drugiej strony poprzez otwarte pole relacji nakładają się z palimpsestyczną komplikacją. Przestrzeń sztuki jest tu również pokazana jako miejsce pracy, także tej, która została wykonana, a jej aktorzy zniknęli niezauważeni. Można powiedzieć, że istnieje nieustające napięcie pomiędzy architekturą hali, umieszczonymi w niej pracami, formami oraz widokiem za oknem, przez które widzimy wciąż aktywną Stocznię Gdańską.

without any hidden architecture of buildings. Instead we have mobile walls and cinemas that themselves became objects of an artistic intervention. Boundaries between what is and what is not a piece of art get blurred. On this field various works have been scattered – we can span them with our sight from a distance, together with the architecture of the hall. It is not an exhibition made inside a hall but in dialogue with it, or in relationship to it. The space is the substance here. On one hand works have a separate existence, on the other – through the open field of relations – they overlap with palimpsest complication. The art space is also shown here as a place of work, including the work that has already been done and its actors disappeared unnoticed. There seems to be a constant tension among the architecture of the hall, works accommodated in it, forms and the view outside windows, through which we can see the continuously active Gdańsk Shipyard.

Aneta Szyłak

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

-prace / works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Subiektywna historia Gdańska Anders Bojen i Kristoffer Ørum

A Subjective History of Gdańsk Anders Bojen & Kristoffer Ørum

2011, performance

Subiektywna historia Gdańska to performatywny wykład na temat historii miasta widzianej oczami osoby cierpiącej na syndrom Alicji w Krainie Czarów – to zaburzenie neurologiczne powodujące u dotkniętej nim osoby zmianę percepcji własnego ciała, tak że traci orientację co do rozmiarów i kształtu swojego ciała (bądź jego części). Próbując stworzyć nową historię Stoczni i Gdańska, wykład skupi się na cechach fizycznych takich, jak rozmiar, waga i wygląd – porówna wydarzenia teraźniejsze i przeszłe, budynki i ludzi, jak również długość statków budowanych w Stoczni Gdańskiej ze statkami kosmicznymi Stanisława Lema oraz wysokość Fontanny Neptuna z pomnikiem na Westerplatte.

A Subjective History of Gdańsk is a performative lecture on the history of Gdańsk as seen through the eyes of a person suffering from the ‘Alice in Wonderland’ syndrome – a neurological condition which alters the sufferer’s body image making them confused as to the size and shape and size of parts of (or all of) their bodies. The lecture will focus on physical qualities of scale, weight and appearance while attempting to produce a new history of the shipyard and Gdańsk – comparing past and present events, buildings and people, from the length of ships built at Gdańsk Shipyard with the spaceships of Stanisław Lem, to the height of The Neptune Fountain and the Westerplatte monument.

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work was comissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

(r) Kalle Brolin

2011, wideo, 12 min 50 s

2011, video, 12.50 min

Tytuł serii, (r), pochodzi od nazwy skrajnie lewicowej partii politycznej, aktywnej w latach 70., zwanej Kommunistiska Partiet Marxist-Leninisterna (revolutionärerna), w skrócie: KPML(r). Główną bohaterką pierwszej pracy jest Maria Johansson, operatorka dźwigu w stoczni w Göteborgu w latach 70. i 80. Była ona (i nadal jest) radykalną działaczką lewicową, ukształtowaną przez osobiste doświadczenia pracy w przemyśle ciężkim. Wydała książkę Kvinnor på varv (Kobieta w stoczni). Stocznia w Göteborgu została zamknięta, czynny jest tylko jeden z doków, gdzie dokonywane są naprawy. Na terenie dawnej stoczni wybudowano apartamentowce, biurowce i budynki uniwersyteckie. Niektóre części dawnej stoczni pozostawiono nietknięte, jako obiekty rzeźbiarskie, sprowadzone do abstrakcyjnych kształtów. Maria mieszka na wzgórzach tuż nad tym terenem, a z jej okien widać duży dźwig. Obecnie cierpi na stwardnienie rozsiane, cho-

The title of the series, (r), comes from the name of an extremist leftwing political party, active in the 70s – they used to be called Kommunistiska Partiet MarxistLeninisterna (revolutionärerna), shortened into KPML(r). In the first work the main character is Maria Johansson, who used to work as an operator of cranes in the shipyards in Gothenburg during the 70s and 80s, until she was released. She was and still is a leftwing radical, shaped by her personal experiences from working in heavy industry. She is the editor of the book Kvinnor på varv (Women in the Shipyards). The shipyards of Gothenburg have closed down, only one dock is still in operation, for repairs. The area of the former shipyards has become the site for new apartment-, office- or univeristy buildings, in an attempt to re-invigorate the city. Parts of the former shipyard are left intact, as sculptural presences, abstracted into shapes. Maria lives in the hills just above this area, with the big crane vis-

P ra c e

roba wykręca jej ciało, dlatego, żeby się poruszać, musi korzystać z elektrycznego wózka inwalidzkiego. Przemierza nim okolicę niczym bezkompromisowe memento – zarówno z uwagi na swój wygląd fizyczny, jak i poglądy ideologiczne. Praca powstała w ramach rezydencji w IS Wyspa w 2010 roku

works

ible from her windows and balcony. Now suffering from multiple sclerosis, which twists her body and forces her to rely on an electric permobile for getting around, she moves through the area like a nonconformist reminder, both through her physical appearance and her ideological views. This work was created during the residency at Wyspa Institute of Art in 2010

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Coronation Brickworks Jane Cheadle

2011, wideo

2011, video

Ten projekt wideo narodził się z serii rozmów, jakie odbyłam z moim ojcem, dotyczyły one jego zaangażowania w to, co zaczęło się w 1973 roku poza murami fabryki Coronation Brickworks. Pod koniec lat 60. organizacje zrzeszające czarnych robotników były w rozsypce, rozbite przez politykę apartheidu, a ich liderów osadzono w więzieniach albo skazano na wygnanie. Później, w styczniu 1973 roku, podczas spontanicznych strajków, które zaczęły się w cegielni i ogarnęły całe portowe miasto Durban, upomniano się o przyszłość dla ruchu robotniczego, który postrzegał sam siebie jako „laboratorium dla demokracji”, co doprowadziło do powstania pierwszej w Republice Południowej Afryki federacji ponadrasowych związków zawodowych.

This video project arose out of a series of conversations I had with my father about his involvement in what began outside the Coronation Brickworks factory in 1973. By the late 1960s the mass black worker organisations were in disarray, crushed by the apartheid state, its leaders imprisoned or in exile. Then, in January 1973, the spontaneous strikes that ensued and swept from the brickworks through the port city of Durban laid claim to a future for worker mobilisation that saw itself as a ‘laboratory for democracy’, which lead to the formation of South Africa’s first federation of non-racial trade unions.

Jane Cheadle Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

Jane Cheadle The work was comissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Instytut Pobożnych Życzeń Maureen Connor

Institute for Wishful Thinking Maureen Connor

2011, wideo

2011, video

Cztery elementy nowego myślenia biznesowego: postrzegaj siebie jako artystę; postrzegaj swoją pracę jako dzieło sztuki; postrzegaj swoich klientów jako publiczność; postrzegaj konkurencję jako nauczycieli. Tom Peters, Sztuka biznesu. Spraw, aby twoja praca była dziełem sztuki Zamiast lamentować nad instrumentalizacją procesu twórczego, Instytut Pobożnych Życzeń (IPŻ) pragnie użyć tych świeżo zrewaloryzowanych aktywów w sposób, który mógłby faktycznie przynieść coś dobrego, przekładając się na coś więcej niż tylko wynik finansowy. Jeśli społeczność biznesowa uważa, że sposoby myślenia artysty stanowią nieodzowny element ich przybornika, Instytut Pobożnych Życzeń: Artyści na Rezydencji dla Rządu Amerykańskiego (samozwańczo) wnosi, że społeczność artystów i projektantów posiada niewykorzystane zasoby twór-

P ra c e

works

The four elements of new business thinking: See yourself as an artist. See your work as a work of art. See your customers as an audience. See your competition as teachers. Tom Peters, The Art of Business: Make All Your Work a Work of Art Rather than bemoan this instrumentalisation of the creative process, the Institute for Wishful Thinking (IWT) wants to apply these newly re-valued assets in a way that might actually do some good for more than just the bottom line. If the business community believes artists’ ways of thinking are essential to their toolbox, the Institute for Wishful Thinking: Artists in Residence for the US Government (self declared) has concluded that the community of artists and designers possesses untapped creative and conceptual resources that could be applied to solving social problems. With this in mind

cze i konceptualne, które można by zastosować do rozwiązywania problemów społecznych. Mając to na uwadze, Instytut wzywa artystów do składania wniosków o odbycie rezydencji w organizacjach i placówkach rządowych wszystkich szczebli.

they are inviting proposals from artists for residencies at government organisations and agencies at all levels.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Manifest nicnierobienia Roman Dziadkiewicz

Non-doing Manifesto Roman Dziadkiewicz

1. Działanie ma być przedłużeniem refleksji, a nie ekspresją, i należy je stosować tylko wtedy, kiedy jest niezbędne. 2. Nie produkować przedmiotów, obiektów, dzieł, unikać realizacji, w których centralnym punktem lub celem jest przedmiot, dzieło, obiekt materialny. 3. Praca, jeśli już powstaje w procesie produkcji, nie powinna być zwieńczeniem działania, lecz skutkiem ubocznym procesu. 4. Nie tworzyć prac osadzonych w określonym miejscu. 5. Nie tworzyć prac osadzonych w określonym czasie. 6. Pracować z informacją, przestrzenią, sytuacją i kontekstami zastanymi, materiałami, technologiami z recyklingu lub stanowiącymi dobro publiczne. 7. Działać w interakcji i współprodukcji z odbiorcami i uczestnikami przedsięwzięcia. 8. Możliwie ograniczać budżet realizacji. 9. Pracować poza instytucjami sztuki i poza ich kuratelą (nie wy-

1. An activity is supposed to be a prolongation of reflection, not an expression, and it should only be applied when it is indispensable. 2. Do not produce things, objects, works of art; avoid realisations whose main point or aim is an object, a work of art or a physical object. 3. Artwork which appears in the production process should not be the culmination of the action but a sideeffect of the process. 4. Do not create artworks that are set in defined places. 5. Do not create artworks that are set in defined times. 6. Work on information, spaces, situations and contexts as found, recycled materials and technology, or those constituting a public good. 7. Interact and act in co-production with the receivers and participants of the undertaking. 8. Reduce the budget as much as possible. 9. Work beyond art institutions and without their administrative supervision (which does not exclude cooperation with experts using similar methods).

P ra c e

klucza to współpracy z podobnie działającymi fachowcami). 10. Jeśli w konkretnych miejscach, to niech to będą miejsca i konteksty niezwiązane z obiegiem sztuki. 11. Unikać patronatów medialnych, nie udzielać wywiadów prasowych i unikać redaktorskich prezentacji działań w mediach głównego nurtu – będących nośnikami reklam lub własnością państwa. 12. Wykorzystywać media dla informacji bezpośredniej – publikować komunikaty, ogłoszenia, występować na żywo w radiu lub TV, korzystać tylko z tych patronatów medialnych, które umożliwiają taką formę działania. 13. Wykorzystywać niezależne kanały informacyjne – mailing, strony www, SMS-y, ulotki. 14. Wykorzystywać i tworzyć nowe techniki i technologie komunikacji oraz dystrybucji treści. 15. Rozwijać współpracę w sieci pozainstytucjonalnie działających i myślących osób i grup. 16. W możliwie konsekwentny sposób unikać płacenia podatków, działać w szarej strefie. 17. Nie autoryzować swoich prac i nie respektować praw autorskich. 18. Stosować, kiedy tylko jest to możliwe, system bezgotówkowej wymiany dóbr i usług. 1 9 . W i ę c e j my ś l e ć , m n i e j p r o d u k o wać .

works

10. If you, however, decide to work in certain defined areas, then these should be places and contexts not related to the art circulation process. 11. Stay away from media patronage, do not give any press interviews, avoid publishing presentations of your activity in mainstream media, which are stateowned or carry advertisements. 12. Use mass media to inform direct, to publish communiqués and advertisements, appear live on radio and television, use only those media patrons that enable the above-mentioned possibilities. 13. Use independent channels of communication – email, text messages, flyers, posters. 14. Use and create new techniques and technologies of communication and distribution of content. 15. Develop cooperation with extra-institutional networks of thinking and acting people and groups. 16. As consistently as possible, try to avoid paying taxes and operate in the grey zone. 17. Do not reserve the rights of your works and do not respect copyright. 18. Use whenever possible a barter system for the exchange of goods and services. 1 9. Th i n k m o r e , produce less.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Binibining Pilipinas Köken Ergun

2009 – 2010, wideo-instalacja, 38 min

2009 – 2010, video installation, 38 min

W państwie Izrael żyje około 30 tysięcy gastarbeiterów z Filipin. Większość z nich to kobiety, które pracują jako opiekunki osób w podeszłym wieku lub chorych. W Tel Awiwie mieszkają oni w slumsach wokół głównego dworca autobusowego, znanego również jako Tachana Merkazit. W soboty z Tachany nie odjeżdżają żadne autobusy i ten ogromny, modernistyczny budynek jest okupowany przez gastarbeiterów, którzy spędzają czas, robiąc zakupy, bawiąc się i integrując w barach, klubach i sklepach w obrębie zamkniętego terenu. Wśród Filipińczyków – zarówno w kraju, jak i za granicą – bardzo popularne są konkursy piękności. Binibining Pilipinas1 to najważniejszy konkurs piękności na Filipinach, odbywający się od 1964 roku. Społeczność filipińska w Tel Awiwie organizuje swój własny konkurs piękności w nocnym klubie mieszczącym się w Tachana

There are approximately 30,000 Filipino guest workers living within the State of Israel. The majority of them are female and work as caretakers for the elderly or sick. In Tel Aviv they live in shanty town conditions around the central bus station also known as the ‘Tachana Mercazit’. On Saturdays, buses in the Tachana do not work, and this giant modernist building is occupied by guest workers, who spend their time shopping, partying and socializing in bars, clubs and shops within the compound. Beauty contests are very popular among Filipinos both at home and abroad. ‘Binibining Pilipinas1’ is the most important beauty pageant in the Philippines, established in 1964. The Filipino community in Tel Aviv created their own beauty pageant in a nightclub inside the Tachana Merkazit and named it ‘Binibining Pilipinas Israel’.

1 Binibining – w języku filipińskim: panna, młoda kobieta.

1 Binibining – miss, young woman in Filipino.

P ra c e

Merkazit. Nosi on nazwę: Binibining Pilipinas Israel.

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Spotkanie Elżbieta Jabłońska

Meeting Elżbieta Jabłońska

2004, wideo, akcja Miejsce: Sala Jadalna / Muzeum Miasta Łodzi. Zaproszeni goście: zwolnieni pracownicy firmy włókienniczej Uniontex:

2004, video, an action Place: Sala Jadalna [Dining Room] / Museum of Łódź. Invited guests: fired employees of Uniontex textile company:

Ewa Figwer, Kazimierz Graczyk, Urszula Matusiak, Andrzej Tylczyński, Mirosław Nieborak, Andrzej Bieniecki, Wiesław Garnysz, Andrzej Szkudlarek, Wiesław Ludwiczak, Barbara Podgrodzka, Teresa Soszka, Marek Malurczyk, Danuta Maksim, Ilona Ludwiczak, Maria Szlawska, Hanna Ostrowska, Wiesław Dobrowolski, Wiera Andrzejewska, Stanisław Tamborski, Jacek Firaza, Mirosław Olborski, Ryszard Wilk, Stanisław Mucha, Jacek Bykowski, Leszek Sapała, Kamila Kiełbik, Stanisław Skupiński, Mirosław Kotliński, Katarzyna Borkowska, Antoni Gajdka, Krzysztof Kozłowski, Kazimierz Jarzębowski, Anna Orysiak, Krzysztof Buksiński, Wiesław Prasał, Andrzej Miastkowski, Stanisława Kaczmarek, Romana Zduńczyk, Małgorzata Rogalska, Ryszard Kierpel, Jadwiga Bartnucha, Adam Jezierski, Andrzej Sucharski, Tadeusz Mozer, Teresa Romaniuk, Jerzy Pudowski, Krzysztof Nowicki, Eugeniusz Cieślak, Ryszard Jastrzębski, Maciej Kucira, Paweł Kucira, Andrzej Kalibski, Dariusz Sowik, Andrzej Kolanowski-Łódź, Kazimierz Urbaniak, Andrzej Jerczyński, Paweł Trębiński, Grażyna Kalinowska -Paluch, Jolanta Pysklak, Andrzej Matusiak, Marcin Lepalczyk, Jacek Kaczmarek, Zofia Walczyńska, Jerzy Walczyński, Jan Chałat, Czesław Klepczarek, Stanisław Śliwa, Adam Zastrużny, Andrzej Janiak, Marek Łazanow, Jerzy Danielewicz, Bogdan Ludwiczak, Zbigniew Lemański, Tomasz Michakus, Zbigniew Górnawski, Sławomir Sadzik, Andrzej Retelewski, Ryszard Michalski, Zygmunt Ciechanowski, Andrzej Szudrowicz, Zdzisław Rzepecki, Mirosław Karboński, Grzegorz Cypel, Janusz Wółczyk, Henryk Szach, Jan Chruściński, Józef Frydrych, Jerzy Stępniewski, Zbigniew Strulecki, Andrzej Zimny, Eugeniusz Przybylski, Tadeusz Kozwierak, Tomasz Rzezniczak, Zenona Włochacz, Józef Sremiński, Sławomir Kębłowski, Andrzej Bielewski, Jadwiga Toruń, Włodzimierz Mike, Jan Bens, Henryk Cyranka, Jan Miszczak, Bogdan

P ra c e

works

Szyda, Wiesław Gałązka, Waldemar Otocki, Zbigniew Antos, Jerzy Zabłocki, Władysław Pietrus, Edward Siekierski, Marek Frymus, Janusz Bent, Zbigniew Jaszczak, Eliza Zaręba, Marek Tezbir, Leszek Lewandowski, Grażyna Głowacka, Aleksander Materna, Jerzy Garczyński, Zbigniew Nowak, Kazimiera Nowak, Stefan Konopecki, Andrzej Skarbek, Edward Ostoja-Świerczyński, Zbigniew Olszak, Tomasz Lichawski, Marian Wira, Piotr Kępka, Andrzej Lewandowski, Janusz Jaworski, Grzegorz Grzelak, Tadeusz Plewak, Edward Grzelka, Jan Jabłoński, Ryszard Kowal, Waldemar Reszko, Lucjan Sucharkiewicz, Marek Frymus, Edward Siekierski, Elżbieta Jędrusiowska.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Gdańsk/Stocznia Hiwa K

Gdańsk/Shipyard Hiwa K

2010, fotografia

2010, photograph

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work was commissioned for Alternativa 2011

Fotografia przedstawia panią Aleksandrę Olszewską, która prowadzi sklep z pamiątkami przy Stoczni, a także od wielu lat ochotniczo dogląda Pomnika Poległych Stoczniowców 1970. Towarzyszy jej artysta. Pomnik na placu Solidarności to jeden z najbardziej rozpoznawalnych punktów we współczesnej Polsce, miejsce upamiętniające wydarzenia przeszłości, na poziomie prywatnym – jest to miejsce codziennych obowiązków. Kobieta zamiata bruk, kładzie kwiaty pod pomnikiem i pod historyczną bramą Stoczni, zbiera od ludzi datki na codzienną wymianę kwiatów. Jej praca jest sposobem bycia w świecie. Podejmowana z własnej inicjatywy działalność wokół pomnika umieszcza jednostkę w pamięci, nie zapewniając jej miejsca w historii. Artysta balansuje jej zużytą miotłą, kładąc ją sobie na nosie – tak oto banalne narzędzie zyskuje nieoczekiwanie wymiar monumentalny. Gest ma dwojaki sens – akcentuje ignorowaną, żmudną

The photograph depicts Ms. Aleksandra Olszewska, who runs a souvenir shop by the shipyard and also, since decades, voluntarily takes care of the monument of Fallen Shipbuilders of 1970. She is accompanied by the artist. The monument on Solidarność Square is one of the most recognizable spots in contemporary Poland, a site of commemoration, but on a private level it is the place of her everyday chores. She sweeps the ground, places flowers at the feet of the monument and below the historic shipyard gate she collects donations from people to allow for a daily change of flowers. Her work is a way of being in the world. Activity around the memorial site places the individual within memory, with no assurance of a place in history. The artist is balancing her wornout broom, placing it on his nose and in this way, this banal tool receives unexpected monumental dimension. The gesture is a twofold – it emphasizes the over-

P ra c e

aktywność, a jednocześnie pozwala w lżejszy sposób spojrzeć na samą ideę upamiętniania i monumentalność przestrzeni publicznej. Praca jest wyświetlana w ten sposób, że wchodzi w dialog z wideo pod tym samym tytułem (więcej informacji na następnej stronie).

works

looked laborious activity and at the same time allows, in a lighter way, to look at the very idea of commemoration and monumentality of the public space. The work is displayed in the form of a dialogue with the video under the same title (see next page).

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Gdańsk/Stocznia Hiwa K

Gdańsk/Shipyard Hiwa K

2010, dokumentacja wideo performance’u w przestrzeni publicznej Gdańska, 18 min 20 s

2010, a video documentation of performance in the public space of Gdańsk, 18.20 min

Jak sam artysta mówi o performansie: Zbudowałem obiekt-rzeźbę z elementów prefabrykowanych: kija i lusterek motocyklowych. Pełni on funkcję narzędzia adaptacji dla zagubionych w mieście. Balansując nim na moim nosie, znajduję drogę, patrząc w różne lusterka. Zastosowanie tego przyrządu pozwala dowolnie włączać fragmenty do rozproszonego oglądu miasta. Spacer daje możliwość zmiany perspektywy i roli przechodnia. Jest również rozwinięciem moich organów i zmysłów. Skupiam się na utrzymaniu równowagi, którą ramuje zastane otoczenie. Jednakże w zamierzeniu głównym celem lustra nie było odzwierciadlanie, lecz nawigowanie. Jest to forma zestawu umożliwiającego przetrwanie. Jego funkcjonalność, dająca pełniejszy obraz miejsca, pomaga ukończyć moją podróż. Wyruszam na miasto, chodząc wąskimi uliczkami, znajdując budynki zabytkowe i współczesne, rozmawiając z napotkanymi ludźmi.

As the artist says about the performance: I built an objectsculpture out of prefabricated elements: a stick and motorbike mirrors. It is given a function of an adaptation tool for being lost in the city. Balancing it on my nose, I find my way by looking into different mirrors. The use of a device makes it possible to add or to include things into the fragmented perception of the surrounding city. In this case, the transmutation of the historical meanings of the city, by walking through it, is made possible. It is also an extension of my organs and senses. Here, I am dealing with the balancing itself as the activity signing the will to comply with the given condition. The mirror, however, is not meant mainly to reflect but to navigate. It is some form of survival kit, as I never arrive at the full picture of the place through which I am strolling, but the functionality of it helps me to complete my journey. I destine myself for the city, walking through narrow streets,

P ra c e

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

works

finding ancient and contemporary buildings, talking to people I encounter. The work was commissioned for Alternativa 2011

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

RobotNikt Grzegorz Klaman

Worker-Nobody Grzegorz Klaman

2011, wideo-instalacja

2011, video installation

Kilkanaście starych, używanych przez stoczniowców ze Stoczni Gdańskiej szafek robotniczych. Te zniszczone, zużyte obiekty przeznaczone na złomowanie są niczym kapsuły zatrzymujące zapach, feromony, pot właścicieli. Mają ulec utylizacji, higienicznej sterylizacji pamięci z resztkami cielesnych, osobistych śladów – po pocięciu i zgnieceniu płonąc w hutniczym piecu. (Praca to piekło w nadziei na lepsze życie.) Suma głosów wydobywających się spomiędzy metalowych pudeł to wyznania dotyczące stosunku do pracy, życia prywatnego, wolnego czasu, sposobów na pozbycie się zmęczenia, złapania oddechu. Przenikanie się wyznaczników określających postawy polityczne i światopoglądowe. Praca „idzie” z nimi do domu, aby tam przejść ważny sprawdzian przy rodzinnym stole. Szafka to śluza pomiędzy pracą a prywatnością.

Several old lockers used by workers from the Gdańsk Shipyard. These damaged, worn out objects intended for scrapping are like capsules retaining the smell, pheromones and sweat of their owners. They are to undergo recycling, a hygienic sterilization of memory with remnants of personal body traces – burned in a blast furnace, cut and crushed. (Work is hell in the hope of a better life). The sum of voices coming out from amongst the metal boxes are confessions relating to the attitude to work, private life, leisure, ways of getting rid of fatigue or catch one’s breath. The permeation of determinants defining political and world view attitudes. Their work ‘goes with’ them to their homes to pass an important test at the family table. The locker is a lock between work and privacy.

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work was commissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Pracownicy Stoczni Gdańskiej patrzący na zaćmienie słońca Zbigniew Kosycarz

Zbigniew Kosycarz

1966, fotografia czarno-biała

1966, black and white photograph

W 1966 roku było widoczne w Polsce częściowe zaćmienie słońca, które można było oglądać przez przydymione szybki, maski i okulary spawalnicze. Zbigniew Kosycarz, legendarny gdański reporter, sfotografował pracownice i pracowników Stoczni Gdańskiej im. Lenina w chwili skupienia się na tym zdarzeniu. Zdjęcie nie jest typowe, bo pokazuje i kobiety, i mężczyzn. Nie przy pracy, ale w chwili skradzionej pracy, bo rzadkie zjawisko astronomiczne pozwoliło na niespodziewaną chwilę relaksu. Być może fotografia jest nieco upozowana. Grupa wydaje się być ustawiona, nie zaś spontanicznie zarejestrowana. Bez względu jednak na to, jak było naprawdę, fotografia pozwala nam myśleć o patrzeniu na coś, co zazwyczaj oślepia. Mówi o incydentalnej możliwości ujrzenia inaczej. Przysłonięcie tarczy słońca tarczą księżyca na chwilę zmieniło rytm produkcji. Widzimy grupę ludzi, ale istotą ich zainteresowania jest to, co dla

In 1966 in Poland a partial sun eclipse took place. It could be observed through dimmed panes, welding masks and glasses. Zbigniew Kosycarz, a legendary reporter from Gdańsk, took a photograph of male and female workers of the Lenin Gdańsk Shipyard when they were focusing on this event. This picture is untypical as it depicts both men and women. Not at work, but during a moment stolen from work because a rare astronomic phenomenon allowed for an unexpected moment of relaxation. Perhaps the photo is slightly staged. The group seems to be arranged rather than spontaneously recorded. However, regardless of how it really happened, the photo lets us think about looking at something that usually blinds. It speaks about an incidental opportunity to see otherwise. The fact that the sun’s disc was covered by the moon’s disc changed for a moment the rhythm of the production. We can see a group of people, yet the core of their interest stays out of the viewer’s sight. What emerg-

P ra c e

works

Employees of the Gdańsk Shipyard Loo king at the Solar Eclipse

widza niewidoczne. Powstaje tu relacja wobec ciała niebieskiego, zakorzenienie galaktyczne. Antropocentryczna kultura zwraca się ku gwiazdom. Georges Bataille pisze o słońcu jako o gwieździe, która wytraca swoją energię poprzez nieustające oddawanie ciepła i światła.

es here is a relation with a celestial body, a galactic rooting. Anthropocentric culture turns to stars. Georges Bataille writes about the sun as a star which dispenses its energy through incessant radiation of warmth and light.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Rekonstrukcja radiowęzła stoczniowego Katarzyna Krakowiak

Reconstruction of Shipyard’s Broad casting Center Katarzyna Krakowiak

2011, akcja radiowa, częstotliwość: 94,0 FM

2011, radio-action, frequency: 94,0 FM

Radiowęzeł był prawdziwym krwiobiegiem Stoczni Gdańskiej. Łączył i umożliwiał stały przepływ informacji w obrębie zamkniętego systemu. Obecnie część hal już nie istnieje, a z nimi – cały system połączenia radiowego. Rekonstrukcja radiowęzła zbudowana została na doświadczeniu jego twórców. Na nowo ożywi przestrzeń komunikacyjną w obrębie aktywnej części Stoczni za pośrednictwem działania artystycznego. W ramach reaktywacji będzie można zapoznać się z historią radiowęzła, uczestniczyć w akcjach mobilnego nadawania na terenie Stoczni. Zapraszamy to uczestnictwa i włączenia radia.

A broadcasting center system was a real blood circulation in the Gdańsk Shipyard. It connected and enabled a regular flow of information within a closed system. Currently some halls ceased to exist and together with them the entire structure of radio connections. The reconstruction of the PA system was built based on the experience of its makers. It will animate the communication space within the active part of the Shipyard anew via an artistic action. As a part of reactivation the viewers will have the chance to familiarise with the history of the PA system and take part in mobile broadcasting actions within the premises of the Shipyard. Get involved and switch on your radios!

Specjalne podziękowania dla pana Stefana Kuklińskiego, wieloletniego animatora rozgłośni stoczniowej, oraz dla pana Czesława Szultka Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

Special thanks to Mr. Stefan Kukliński – organizer of the shipyard broadcasting center system and to Mr. Czesław Szultk The work was commissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

W praktyce Joanna Malinowska

In Practice Joanna Malinowska

2003–2011, wielokanałowe wideo

2003–2011, multi-channel video

Projekt W praktyce jest serią krótkich filmów dokumentujących proces wykonywania typowych prac domowych w zamian za udzielane prywtanie lekcje lub „domowe” wykłady akademickie (w jednym przypadku za muzykę). Większość z tych krótkich filmów powstała w odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone w miesięczniku „The New York Review of Books” w 2002 roku. Każdy z filmów pokazuje mnie pracującą nad wcześniej ustalonym zadaniem, a ścieżkę dźwiękową stanowią fragmenty wykładów otrzymanych jako zapłata za dobrze wykonaną pracę. Pierwotnie projekt ten nie miał być potencjalnym dziełem sztuki. Punktem wyjścia była umowa zawarta z jednym z zaprzyjaźnionych artystów, którego pasjonowała filozofia, pozbawiając go czasu na trywialne obowiązki domowe. Powstał krótki dokument, który stał się inspiracją do następnych tego typu wymian przysług z innymi osobami. O ile pierwszy film był pewnego rodzaju parodią ste-

The project In Practice is a series of short films documenting the process of performing typical house chores in exchange for private lessons or ‘home’ academic lectures. The majority of these short films were created as a response to the following advertisement placed in ‘The New York Review of Books’ monthly magazine in October 2002: A responsible, reliable woman, who loves all house chores and will take up cleaning and similar duties in exchange for academic lectures (in particular, philosophy). Initially, this project was not anticipated to be a potential work of art. The starting point was a jocular agreement made with one of the befriended artists, so passionate about philosophy that it deprived him of time for trivial housework. As much as the first film was a kind of parody of clichés – of a cleaning woman and a man delivering philosophical theories and translating them into a language more comprehensible to an average person – fur-

P ra c e

reotypów – sprzątającej kobiety i mężczyzny wygłaszającego filozoficzne teorie, przekładającego je na język zrozumiały dla „zwykłej osoby”, o tyle dalsze wymiany stały się pewnego rodzaju „badaniami terenowymi” wśród mieszkańców Nowego Jorku. Joanna Malinowska

works

ther exchanges became a kind of ‘field studies’ over the condition of economic migration and the role of artistic gesture among inhabitants of New York. Joanna Malinowska

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

P ra c e

works

Behind the Tin Sheets Behind the Tin Sheets Ekta Mittal i Yashaswini Ekta Mittal & YashasRaghunandan wini Raghunandan 2009–2011, wideo, 50 min

…i w smutnym mieście Raissie biegnie niewidzialna nić, która wiąże na chwilę jedną istotę z drugą i zaraz się rozwiązuje, potem napręża na nowo między punktami w ciągłym ruchu, kreśląc nowe pospieszne figury, toteż w każdej sekundzie nieszczęśliwe miasto zawiera miasto szczęśliwe, które nie wie nawet o własnym istnieniu. Italo Calvino, Niewidzialne miasta, przeł. Alina Kreisberg, Ten film ma wiele znaczeń, wyrusza, by zlokalizować i stworzyć mapę licznych symboli wędrownego świata (lub światów) robotnika – w domu, w mieście, w pracy, w metrze. Zaprzątnięty codziennymi sprawami – tymi prozaicznymi i magicznymi – wyłania się on jako narrator. Film stanowi próbę zatarcia granicy pomiędzy kontrastującymi binarnymi wizjami miasta, takimi jak miasto-ogród i miasto high-tech, Bangalore i Bengaluru, lecz skupia się przede wszystkim na istniejących sprzecznościach oraz niejednoznacz-

2009–2011, video, 50 min …in the city of sadness, there runs an invisible thread that binds one living being to another for a moment, then unravels, then is stretched again between moving points as it draws new and rapid patterns so that at every second the unhappy city contains a happy city unaware of its own existence. Invisible Cities, Italo Calvino There is no simple meaning to the film, it sets out to locate and map multiple meanings from the migrating world(s) of the worker – at home in the city, at work on the Metro, in his dailyness – the mundane and the magical – he emerges as the storyteller. The film attempts to blur the line between contrasting binaries of the city such as garden city and hi-tech city, Bangalore and Bengaluru; but instead work with the existing contradictions and ambiguities of the city and city life. It moves away from the standard forms of realism and romance, and instead meanders through the disparate metamorphosis of the city.

nościach miasta i miejskiego życia. Odchodzi od standardowych form realizmu i romansu, meandrując zamiast tego poprzez niejednorodną metamorfozę metropolii. W poszukiwaniu opowieści, filozofii i fantazji robotników, film wtapia magiczne elementy ich historii w realistyczne, zamieszkiwane przez nich otoczenie. Stopniowo narracja robotnika spotyka się z narracją miasta, pozostawiając widza z tym osobliwym poczuciem tam, gdzie jak stwierdza Jacques Rancierè, pamięć jest dziełem fikcji. zdjęcia: Paromita Dhar dźwięk: Budhaditya Chattopadhyay Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

In search of the workers’ stories, philosophies and fantasies, the film will blend magical elements from their stories with the realistic environment that they inhabit. The narrative of the worker will meet the narrative of the city as the film gradually reaches its climax, leaving the viewer with an uncanny feeling where, as Jacques Rancierè affirms, memory is a work of fiction. cinematography: Paromita Dhar sound: Budhaditya Chattopadhyay The work was comissioned for Alternativa 2011

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

petit Cabanon Inês Moreira

2007 – trwa, miejsce spotkań, instalacja dźwiękowa

2007 – ongoing, meeting-space, sound-installation

Projekt petit CABANON nawiązuje do nomadycznej architektury o niewielkich rozmiarach, powstającej na skutek oddolnej aktywności mieszkańców. W nawiązaniu do Le Corbusiera, petit CABANON został zainicjowany jako eksperymentalna przestrzeń gościnna dla architektury i kultury wizualnej oraz zwykły blog internetowy. Przez półtora roku, petit CABANON oferował skromne miejsce spotkań i dyskusji dla projektów kilku niezależnych badaczy spędzających wspólnie czas w małym sklepie w Porto, w CCBombarda. Po pierwszym eksperymencie teraz rozpoczął drugie życie. petit CABANON stał się platformą badań i debaty kuratorskiej na temat przestrzeni i kultury wizualnej, jak również interdyscyplinarnym warsztatem generującym rozmaite formy tekstowe na styku sztuk wizualnych i architektury. Jako instalacja, projekt składa się tu z rekonstrukcji dwóch szop, które Le Corbusier miał w swoim ogrodzie: CABANON i szopy

Petit CABANON refers to the nomadic architecture resulting from the grassroots activity of the city population. With reference to Le Corbusier, this project started as an experimental hosting space for architecture and visual culture and a plain weblog. For a year and a half, petit CABANON offered a modest gathering and discussion place for research projects of a few free-lancers and free-thinkers mingling in a small shop in Porto, at CCBombarda. After a first experiment, it now stages a second life. petit CABANON became a platform for curatorial research and debate on space and visual culture. It is too an extradisciplinary workshop for inventive spatial installations, expanding notions of display and curatorial practice. In its in-between meanders and movements around space, petit CABANON is generating a body of written and visual materials, attempting oblique angles into the fields of architecture, visual arts and urban culture.

P ra c e

do pracy (the Work Shed). Dwa budynki zostaną wykonane z kartonowych cegieł, ułożonych w zabawny sposób. Pejzaż dźwiękowy wewnątrz obu konstrukcji będzie odtwarza atmosferę i letnie rozmowy Le Corbusiera, Eileen Gray oraz ich przyjaciół. dźwięk: Cláudia Martinho

works

As the physical installation project consists the reconstruction of the two sheds that le Corbusier had in his garden: CABANON + the Work Shed. The two buildings will be made of cardboard bricks, in a playfull construction. The soundscape inside both volumes will reproduce the atmospheres and summer conversations by Le Corbusier, Eileen Gray and their friends. sound: Cláudia Martinho

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Władza to praca na czas Jacek Niegoda

Power Is Work Per Time Jacek Niegoda

2010, wideo, 13 min

2010, video, 13 min

Prace budowlane rozpoczęto w 1993 roku. Pierwotnie kompleks budynków miał stanowić ważną część wystawy World Expo w Budapeszcie planowanej na rok 1996. Po EXPO ’96 kompleks Tüskecsarnok z główną halą (o powierzchni 6000 m2), czterema halami podziemnymi i basenem, miał służyć jako ośrodek sportowy dla XI dzielnicy (Újbuda) oraz dwóch uniwersytetów. 28 lipca 1994 roku rząd Gyula Horna odwołał wystawę EXPO ’96. Po wydaniu na inwestycje 16 milionów euro, w 1997 roku prace budowlane wstrzymano. Od tego czasu nic się nie wydarzyło…

The constructions started in 1993. Originally the building-complex was planned as an important part of the Budapest 1996 World Expo. After the EXPO ’96 the Tüskecsarnok with its main hall (6000 sqm), four underground halls and a swimming pool, planned to become Újbuda’s and two University´s sports complexes. On July 28th 1994 the Hungarian Cabinet of Gyula Horn called off the Budapest EXPO ’96. After the expense of 16 million EUR, investment in the constructions stopped in 1997. Since then nothing has happened…

Budapeszt, XI dzielnica, hala sportowa Tüskecsarnok architektura: A&D Studio, Antal Lázár DLA, dr. Péter Magyar

Budapest, the XIth district, Tüskecsarnok – The Spike Hall architecture: A&D Studio, Antal Lázár DLA, Dr. Péter Magyar

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Byliśmy kinem Cora Piantoni

We Were Cinema Cora Piantoni

2010, wideo, 7 min 40 s

2010, video, 7.40 min

Istnieje wiele relacji na temat upadku muru berlińskiego. Ten film skupia się głównie na okresie poprzedzającym, w którym odczuwało się niezgodę na anachroniczny system polityczny, nadzieję oraz oznaki nadchodzących przemian. Byli dyrektorzy kina, operatorzy projektorów filmowych, kasjerzy, bileterzy i dozorcy, którzy pracowali w kinie w Dreźnie przed rokiem 1989, opowiadają o swoich przeżyciach w tym czasie. Miejsce osób siedzących i dyskutujących we foyer w rozdźwięku pomiędzy fikcją na ekranie a rzeczywistością za drzwiami kina. Poza filmami tematem rozmowy były: przestarzały system polityczny i utopia zmiany systemu od wewnątrz. A także to, jak wydarzenia polityczne manifestują się w życiu codziennym, jak drobne zmiany i incydenty zwiastowały przełom.

A lot has been reported about the Fall of the Berlin Wall. The main focus of this film is the period before, affected by discontent with the outdated political system, with hope and a sense of impending change. Former theatre directors, film projectionists, cashiers, ushers and caretakers who used to work in cinemas in Dresden in the period before 1989 talk about their experiences during that time. The position of those sitting and discussing in the foyer, is the gap between the fiction on the screen and the reality beyond the cinema doors. Topics of conversation besides the films were that of the obsolete political system and the utopia of changing the system from within. How political events manifest themselves in everyday life, how small changes and incidences announced the Wende.

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Ja widzę Ciebie. Czy Ty widzisz mnie? Konrad Pustoła

I See You. Do You See Me? Konrad Pustoła

2011, instalacja wideo

2011, video installation

Kiedy byłem dzieckiem, słyszałem w kościele, że Bóg widzi wszystko. Żadne złe uczynki przed nim się nie ukryją. Zwykle argument ten używany był prewencyjnie po to, by zapobiec grzeszeniu w domu, podczas zabawy, w szkole czy nawet we śnie. Idea wszystko widzącego nie jest jedynie koncepcją kościoła katolickiego. Jest stosowana w wielu systemach kontroli społecznej w większości aspektów ludzkiej aktywności. Obserwacja trwa w świecie realnym, wirtualnym czy nawet wyimaginowanym. W zasięgu czyjegoś wzroku jesteśmy prawie non stop. Kamery przemysłowe są na ulicach, osiedlach i w sklepach. Jak w 1984 Orwella. Każdy krok w internecie jest gdzieś przez kogoś rejestrowany. Gdzieś przez kogoś. Patrzy też Jezus w Świebodzinie. Z rozpostartymi ramionami góruje nad miastem. Tym razem nie jest niewidzialny.

When I was a little boy I was told in church that God saw everything. No bad deeds could pass unnoticed. Apparently this was to prevent one from committing sins while in school, in the playground or even while dreaming. Omnipresence is not only the Catholic Church’s domain. It has been used in many schemes of social control in most of the aspects of human activity. A constant watch takes place in the real, virtual or even imaginary world. Most of the time we are being monitored. There are thousands of CCTV cameras on the streets, shops and playgrounds, like in Orwell’s 1984. Every move we make in internet is registered somewhere by somebody. Somewhere by somebody. Jesus is watching in Świebodzin as well, with his arms stretched wide embracing the little town. This time he is not invisible. Konrad Pustoła

Konrad Pustoła

P ra c e

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

works

The work was comissioned for Alternativa 2011

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Bez tytułu Anna Reinert

Untitled Anna Reinert

2011, murale na kubikach z projekcją

2011, painting on the screening cubicles

Praca Anny Reinert może być nazwana instalacją site-specific. Nie odnosi się jednak ona do architektury hali 90B, a jest interwencją na kubicznych formach, w których pokazywane są prace wideo innych artystów. Projekt Reinert zaciera granice pomiędzy tym, co zwykło się nazywać „architekturą wystawy”, a „dziełem”. A także dziełami poszczególnych artystów. Wzmacnia wrażenie wystawy jako otwartego pola. Na prostopadłościennych formach widzimy powidoki ludzi zajętych robieniem wystawy czy też tworzeniem czegoś, co później może zostać „dziełem”, „artefaktem”, „przedmiotem”. Jak na słabo naświetlonej fotografii zanotowane tu zostały niewidoczne aspekty wystawy. Jest to praca dyskretna, namalowana barwami sugerowanymi przez kolorystykę wnętrza – musimy przyzwyczaić wzrok, żeby ją dostrzec. Tak samo, jak wtedy, gdy nagle dostrzegamy pracę niewidoczną, zapomnianą, która umknęła naszej uwadze.

We can call Anna Reinert’s work a site-specific installation. However, it does not relate to the architecture of the Hall 90B, but is an intervention on cubical forms where screenings of other artist’s videos are held. Reinert’s project blurs the boundaries between what is usually called the ‘architecture of the exhibition’ and the ‘work’ itself, at the same time among other artist’s works. It enhances the impression of the exhibition as an open field. On cuboid forms we can see after-images of people busy with preparing the exhibition or with creating something that may later on become a ‘work’, an ‘artefact’ or an ‘object’. Invisible aspects of the expositions are noted down here just like in an insufficiently exposed photo. It is a discreet work, painted with colours prompted by the colour scheme of the interior – we have to accustom our sight to see it. Which is exactly like when we suddenly notice an invisible, forgotten work that escaped out notice.

P ra c e

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

works

The work commissioned for Alternativa 2011

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Módl się Jadwiga Sawicka

Pray Jadwiga Sawicka

2011, instalacja

2011, installation

Instalacja nawiązująca do formy różańca, czyli religia jako alternatywa do pracy i wypoczynku, a może stan pośredni między tymi dwoma przestrzeniami działalności ludzkiej. Efekty świetlno-dźwiękowe instalacji sugerują przeżycie duchowe w wersji light. Modlitwa z powodu swojej formy (czy też dzięki niej) skłania się w stronę rozrywki. Religia jest opium dla ludu, staje się aktywnością, która zagospodarowuje czas wolny. Ażeby skutecznie „zająć” swoich uczestników-wyznawców, musi być podana w przystępnej formie.

The installation refers to the form of the rosary, i.e. religion as an alternative for labour and leisure, or maybe an intermediate state between these two spaces of human activity. The lighting and sound effects of this installation suggest spiritual experience in the light version. Religion is opium for the masses, it becomes an activity which fills the free time. To be able to effectively ‘engage’ its participants-followers it has to be served in an accessible form.

Praca zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work commissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Chrysalis Dominika Skutnik

2011, instalacja

2011, installation

Chrysalis to praca site-specific. Obiekt powstający w industrialnej, symetrycznej i monumentalnej hali stoczniowej jest organicznie w nią wbudowany. Osnuty, utkany w taki sposób, aby objąć i wydzielić sobą wewnętrzną, niedostępną sferę. Jednocześnie jest także znakiem i łącznikiem dla ewoluującej poprzemysłowej przestrzeni, do której został stworzony. Chrysalis (poczwarka) to stadium rozwojowe owadów przechodzących przeobrażenie zupełne – jest to ogniwo łączące stadium larwy ze stadium owada dorosłego (imago). Forma osłaniająca i chroniąca, ściśle podporządkowana swojej funkcji – bycia miejscem wycofania, snu i transformacji. Zewnętrznie – forma w pełni zamknięta, zawiera w sobie niewidoczny, domyślny ruch, rozwój, rozpuszczanie i formowanie.

Chrysalis is a site-specific work. An object developed in an industrial, symmetric and monumental shipyard hall is organically built in there. Spun around, woven in such a way to embrace and box off with itself an internal, inaccessible zone. At the same time it is also a sign and a link for the evolving, post-industrial space for which it was created. Chrysalis is the development phase of insects that undergo a complete metamorphosis – it is the link between the larva and the adult insect (imago) phases. A covering and protective form, strictly conforming to its function – being a place of retreat, sleep and transformation. Externally – it is a fully closed form, including in itself an invisible, implicit movement, development, dissolving and forming.

Praca została zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work was comissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Soliterność Marek Sobczyk

Solitarity Marek Sobczyk

2005, wideo

2005, video

Praca Marka Sobczyka odnosi się do zakłócenia, zagubienia, samotności i zdrady. Neologizm Soliterność łączy w sobie idee samotnictwa i pasożytnictwa. Praca pokazuje zapisy wideo-rozmów przeprowadzonych przez artystę z uczestnikami Solidarności i badaczami. Soliterność, o której mówią, to stan ducha ludzi, których radykalizm, niezgoda na kompromisowość polityki, poczucie osamotnienia wobec dynamiki zmian i całego kontekstu współczesności, na jaki nie znajdują w sobie akceptacji, odzwierciedla głęboko uświadomione pęknięcie wspólnotowej jedności. Praca Sobczyka przenosi w wymiar filozoficznej debaty władzę i politykę, przykładając do niej kryterium Soliterności, samotnictwa skrytego bytowania, które nastąpiło jako nieuchronny skutek rozbicia idei solidarności – wspierającego bycia razem.

Marek Sobczyk’s work refers to disturbance, confusion, loneliness and betrayal. The neologism he has created, Solitarity, combines within itself the idea of solitude and parasitism. Wideo shows recordings of conversations conducted by the artist with participants of Solidarity movement. The Solitarity spoken about at Sobczyk’s insistence by the heroes of his work is the spiritual state of the people whose radicalism, unwillingness to compromise politically and feeling of solitude in the face of the dynamics of change and the whole contemporary context, in which they cannot find acceptance for themselves, reflect the breaking of the unity of the community, of which they are deeply aware. Sobczyk’s work moves authority and politics to the level of philosophical debate, applying to it the criterion of Solitarity, the loneliness of the secret existence which appeared as an inevitable consequence of the breaking up of the idea of solidarity, which had supported existing together.

Opis jest fragmentem tekstu: Aneta Szyłak, Bliznowacenie pamięci. [Za] pamietan[i]e w historii, [w:] Dockwat-

P ra c e

chers. Strażnicy doków, Gdańsk 2005, Fundacja Wyspa Progress, str. 56–60.

works

Excerpt from: Aneta Szyłak, Bliznowacenie pamięci. [Za] pamietan[i]e w historii, [in:] Dockwatchers. Strażnicy dokow, Gdańsk 2005, Fundacja Wyspa Progress, p. 56–60.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

Szczęśliwego Nowego Roku Łukasz Surowiec

La b o u r & L e i s u r e

P ra c e

works

A Happy New Year Łukasz Surowiec 2010, video, 21.54 min

2010, wideo, 21 min 54 s

Film dokumentalny Szczęśliwego Nowego Roku powstał w nielegalnie zbudowanym domu w centrum Katowic. Bezdomni stworzyli prowizoryczny dom na miarę swoich możliwości. Nie skorzystali z pseudosocjalnej pomocy państwa. Nie zamieszkali w noclegowni. Wybrali życie na swoich zasadach: odnawiają „praktyki zbieracko-łowieckie”, zbierają złom, żebrzą, handlują na targu. Główni bohaterowie – Józef John i Marta, „animują” też towarzyskie życie okolicznych bezdomnych. Ich dom stał się miejscem spotkań. Jak mówi artysta: to opowieść o owej społeczności, z własnym systemem wartości, praw i obowiązków, która stara się przetrwać w kapitalistycznej dżungli. To opowieść o bezradności, sytuacji bez wyjścia, marzeniu o dachu nad głową lub skrawku ziemi skąd nikt ich nie wygoni. Nie rozumieją pojęcia „pustostanów”. Nie rozumieją, dlaczego nie mogą tam przebywać. Nie rozumieją śmierci tych, którzy

A Happy New Year documentary was filmed in an illegally erected house in the centre of Katowice, in Poland, in the center of a city which is a capital of Province and a metropolis of two million inhabitants. Homeless people built an improvised house tailored to their possibilities. They did not take advantage of the pseudo-social state aid. They did not settle in a doss house. They have chosen to live according to their own rules: they restore ‘hunter-gatherer’ practices, they collect scrap metal, beg or trade on a market. The main protagonists – Józef John and Maria – also ‘animate’ the social life of local homeless people. Their home has become a meeting place. As the artists says: it is a story about this community, with its own system of values, rules and obligations, which does its best to survive in a capitalistic jungle. It is a tale of hopelessness, in a cleft stick, their dream to have a roof over their heads or a piece of land from where nobody would chase

zamarzli. To opowieść o ludziach, na których przyjęcie neoliberalny polityk nie jest wciąż gotowy. Fragment tekstu Stanisława Rukszy omawiającego indywidualną wystawę artysty w CSW Kronika w Bytomiu (12 marca – 22 kwietnia 2011).

them away. They do not understand the death of those who froze to death. This is a story about people a neo-liberal politician is still unable to accept. Excerpt from the curatorial text by Stanisław Ruksza, according to individual show of the artist, CCA Kronika, Bytom, 12th March – 22th April 2011.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Pikselowe prostytutki Michał Szlaga

Pixel Prostitutes Michał Szlaga

2011, fototapeta, rozmiar 4 x 4 m

2011, photomural, size 4 x 4 m

Praca została zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work was comissioned for Alternativa 2011

Nie ufaj klientom. Unikaj pijanych klientów. Jeśli klient sprawia problemy lub chce, byś wykonywała rzeczy, na które nie masz ochoty, nie wpadaj w panikę. Udawaj, że na wszystko się zgadzasz, i szukaj drogi ucieczki. Jeżeli klient cię dusi, nie próbuj odciągać jego rąk, zamiast tego mocno ściśnij jego jądra. Idź na kurs samoobrony. Jeśli masz długie włosy, schowaj je pod peruką, którą można łatwo ściągnąć. Nigdy nie idź z więcej niż jednym klientem, nawet jeśli oferują ci dużą sumę pieniędzy. Zawsze miej przy sobie długopis i notes. Zapisz numery rejestracyjne auta, nazwę miejsca, do którego się udajesz, i inne ważne informacje. Miej przy sobie coś, czego możesz użyć jako broni – lakier do włosów, pęk kluczy. Noś buty, w których możesz biec. Nie zakładaj do pracy apaszek, szali, naszyjników, których klient może użyć, by cię udusić. Obejdź auto dookoła, by upewnić się, że nikt się w nim nie ukrywa. Uciekaj pod prąd…

Do not trust your clients. Avoid drunk clients. If a client gives problems or wants you to do things you do not feel like doing, do not panic but instead pretend that you agree to everything and simultaneously look for a way to escape. If a client chokes you do not try to pull his hands away, instead firmly squeeze his testicles. Go for a self-defense course. If your hair is long, hide it beneath a wig which can be taken off easily. Never go with more than one client, even if the offer you a large sum of money. Always carry a pen and a small pad of paper. Write down license plate numbers, the location of where you will be, and other important information. Always carry something that can be used as a weapon – a hair spray, or keys. Wear shoes that you are able to run in. Avoid necklaces or scarves as these could be used to choke you. Walk around the car to look in it to ensure that nobody is hiding in there. Run against traffic, not with it…

P ra c e

works

Prostytucja nie należy do najstarszych zawodów świata, jak to zwykło się potocznie mówić. Za takie należy uważać zawód myśliwego czy zbieracza owoców leśnych. Obrazy za szybą zmieniają się, migoczą, zlewają w jedno. I sam już nie wiem, którego zawodu przedstawicielka wyłoni się z pikseli.

Prostitution does not belong to world’s oldest profession, as we commonly say. Hunter or gatherer professions should be considered the ones. Images behind the window change quickly and flicker, the blur into one. And I do not know anymore a representative of which profession will emerge out of pixels.

Michał Szlaga

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Piosenka przy pracy Anna Szwajgier i Zorka Wollny

Song at Work Anna Szwajgier & Zorka Wollny

2011, performance, dokumentacja wideo.

2011, performance, video documentation.

Ten specyficzny koncert eksploruje polityczne aspekty hałasu i odkrywa na nowo istotę głosu ludzkiego dla miejsca pracy. Artystki zaprosiły do współpracy grupę pracowników stoczni, by stworzyć specjalne libretto, rozgrywającego się w stoczniowej scenerii – przy wykorzystaniu choreografii z ciężkim sprzętem technicznym oraz muzyką pisaną specjalnie dla miejsc pracy. Całość koncertu to przeplatanie się w różnych proporcjach motywów pracy i czasu wolnego. Uruchamiana z głośników muzyka „włącza” choreografię – robotnicy zaczynają pracować i produkują maksymalny hałas. Muzyka się urywa - następuje przerwa i dopiero w tej przerwie można posłuchać ciekawych rozwiązań muzycznych - delikatnych etiud na rozmowy czy szkło.

This unique concert explores political aspects of noise and rediscovers the essence of the human voice for the workplace. The artists invited to cooperate a group of shipyard workers to create a special libretto, played out in a shipyard setting – with the use of choreography including a heavy technical equipment and music written specifically for the workplaces. The whole concert interweaves in different proportions themes of work and leisure. The music running from the speakers „turns on” the choreography – the workers start to work and produce a maximum noise. The music breaks off – there is a pause and only in this break we can listen to some interesting music solutions – delicate studies for talks or glass.

Udział biorą: Anna Szwajgier, Zorka Wollny, pracownicy stoczni. Praca została zamówiona na festiwal Alternativa 2011

Participants include: Anna Szwajgier, Zorka Wollny, shipyard workers. The work commissioned for Alternativa 2011

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Praktykantka Pilvi Takala

The Trainee Pilvi Takala

2008, instalacja

2008, installation

Instalacja Praktykantka została wyprodukowana we współpracy z firmą Deloitte i Muzeum Sztuki Współczesnej Kiasma w Helsinkach. Aby realizować ten projekt, artystka pracowała przez miesiąc jako praktykantka Johanna Takala w dziale marketingu firmy Deloitte, gdzie tylko kilka osób znało prawdziwy charakter projektu. Podczas trwającej miesiąc interwencji, zachowująca się początkowo zwyczajnie Takala zaczyna stosować osobliwe metody pracy. Stopniowo jej status zmienia się – z osoby uważanej przez innych za normalną, zmienia się w obiekt domysłów, którego się unika. Filmy wideo i prezentacje ukazują spektrum sposobów postrzegania odmiennego członka grupy. Szczere zainteresowanie i zdumione rozbawienie zostają zderzone z żądaniami kierowanymi do przełożonych odnośnie dziwnie zachowującej się pracowniczki. Brak widocznej aktywności praktykantki zmusza jej współpracowników do szukania jakichś

The Trainee has been produced in collaboration with the Deloitte and Kiasma Museum of Contemporary Art in Helsinki. In order to realise the project, the artist was working for a month as a trainee with Johanna Takala in the marketing departement of Deloitte where only a few people knew the true nature of the project. During the month-long intervention an initially normal-seeming marketing trainee starts to apply peculiar working methods. Gradually she shifts from the position of someone others believe to be normal to the object of avoidance and speculation. The videos and slideshow reveal a spectrum of ways of looking after the odd member in a group. Sincere interest and bewildered amusement is juxtaposed with demands directed at the superior regarding the strangely behaving worker. What provokes people in non-doing alongside strangeness is the element of resistance. The non-doing person isn’t committed to any activity, so they have the potential

P ra c e

rozwiązań i prób wyjaśnienia całej sytuacji. To, co prowokuje ludzi w nic-nierobieniu, któremu towarzyszy dziwactwo, stanowi element oporu. Projekt zrealizowany przy wsparciu Finnish Cultural Foundation

works

for anything. It is non-doing that lacks a place in the general order of things, and thus it is a threat to order. It is easy to root out any on-going anti-order activity, but the potential for anything is a continual stimulus without a solution. Supported by the Finnish Cultural Foundation

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Od socjalizmu do kapi- From Socialism to Ca talizmu i z powrotem pitalism and then Back Milica Tomić Milica Tomić 2007, wideo-performance, 20 min

2007, video performance, 20 min

Artysta Saša Marković-Mikrob zastanawia się nad transformacjami i mutacjami swojej produkcji artystycznej, praktyki, rynku sztuki, systemu artystycznego w odniesieniu do zmian systemu społecznego i politycznego z socjalistycznego na kapitalistyczny. Saša rozmyśla również nad różnymi formami kolektywności, pracy i twórczości kolektywów jako o formach i praktykach artystycznych. Wiążą się z tym wszelkie paradoksy emocjonalne i myślowe, jakie wytwarzają takie strategie.

An artist, Saša Marković-Mikrob, reflects on the transformations and mutations of his artistic production, practice, art market and art system in relation to the changes in the social and political system, from a socialist to a capitalist one. Saša also contemplates on the different forms of collectivity, work and creation of collectives as an artistic form and practice. It includes all emotional and thinking paradoxes it produces.

pomysł i zdjęcia: Milica Tomić występuje: Saša Marković-Mikrob

conceived and filmed by Milica Tomić performed by Saša Marković-Mikrob

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Czytając „Kapitał” Milica Tomić

Reading ‘Capital’ Milica Tomić

2004, wideo-instalacja, 10 min

2004, video-installation, 10 min

Czasami walka klas przybiera formę walki obrazu z innym obrazem i jednego dźwięku z innym dźwiękiem.

Sometimes the class struggle is the struggle of an image against another image and one sound against another sound.

Jean-Luc Godard

Po wizycie w Meksyku w latach 30. XX wieku, awangardowy filmowiec Siergiej Eisenstein powziął plan sfilmowania przełomowego Kapitału Karola Marksa. Projekt nigdy nie został zrealizowany, ale do dziś pozostały notatki Eisensteina do filmu opartego na Kapitale. Jego projekt był całkowicie bezprecedensowy, lecz źródłem jego radykalizmu był nie tylko zamiar zwizualizowania abstrakcyjnych idei i logiki Kapitału, ale także zastosowana metoda, która według Eisensteina miała u publiczności bezpośrednio zainicjować proces myślenia dialektycznego. Swoją metodę nazwał montażem intelektualnym. Czytając „Kapitał” odnosi się do zamysłu Eisensteina stworzenia ekranowej adaptacji Kapitału Marksa. Na potrzeby swojego

After his visit to Mexico in the 1930s, the avant-garde filmmaker Sergei M. Eisenstein planned to film Karl Marx’s groundbreaking Capital. The project was never realized but what remains today are Eisenstein’s notes for the film. Unprecedented as his project was, its radicalism lay not only in the decision to visualise the abstract notions and logic of Capital but in the method employed, which, according to Eisenstein, would directly provoke dialectical thinking in audiences. He termed this method intellectual montage. Reading ‘Capital’ refers to Eisenstein’s conception of a screen adaptation of Marx’s Capital. For her film Milica Tomić asked the prominent and respectable citizens of San Antonio, Texas, who also represent American society

P ra c e

filmu Milica Tomić poprosiła ważnych i szanowanych obywateli San Antonio w Teksasie, którzy reprezentują zarazem ogół społeczeństwa amerykańskiego, aby przeczytali ustępy z Kapitału Marksa, a następnie wyrecytowali te cytaty do kamery artystki. Mówcy sami wybrali otoczenie, w którym ich sfilmowano i które, ich zdaniem, najlepiej ich reprezentuje.

works

globally, to read passages from Marx’s Capital, and to then recite these quotes into the artist’s camera. The environment in which the speakers are filmed is that of their own choosing – the one they feel best represents them.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

Transformer Mariusz Waras

2011, instalacja

2011, installation

Trasformer to przekształcający się ze statku handlowego robot. Statek zostaje zbudowany na pochylni i zwodowany. Robi krótką rundkę po stoczniowych kanałach. Cumuje tuż przy budynku galerii, gdzie dokona się jego transformacja w robota. Robot przebiega w stronę budynku, wchodzi do Stoczni przez dach i wskakuje do galerii. Tam kładzie się i zasypia. Projekt Transformer nawiązuje do przemian Stoczni Gdańskiej, a także do transformacji upadłego przemysłu stoczniowego, jak i do różnego rodzaju mechanizmów rynkowych. Do pracy, jaką wykonuje człowiek. Do odpoczynku związanego z upadkiem przemysłu stoczniowego, jak i „zwykłego” odpoczynku pracownika fizycznego. A także do destrukcji, jaką tego typu zabawki wywołują w filmach z serii Transformers.

Transformer is a robot transforming from a trade ship. The ship is built on a slipway and then launched. It makes a short cruise around the shipyard’s canals. It moors just by the gallery building where its transformation into a robot takes place. The robot runs towards the building, enters the Shipyard through the roof and jumps into the gallery. There, it lies down and falls asleep. The Transformer project refers to the changes of the Gdańsk Shipyard as well as to the transformation of the fallen ship-building industry as well as to two different kinds of market mechanisms. It refers to the work performed by a human being; to the rest related to the fall of the shipbuilding industry and to a ‘normal’ physical worker’s rest. It also alludes to destruction triggered by this kind of toys in the Transformers film series.

P ra c e

works

animacja: Kuba Gożdziewicz / Tristudio dźwięk: Marcin Bober streaming procesu budowy: Szczym

animation: Kuba Gożdziewicz / Tristudio sound: Marcin Bober streaming of the building process: Szczym

Praca została zamówiona na festiwal Alternativa 2011

The work was comissioned for Alternativa 2011

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

Sielanka Julita Wójcik

La b o u r & L e i s u r e

Idyll Julita Wójcik

Niżny Tagił / Rosja 2004, wideo, 3 min 55 s

Nizhny Tagil / Russia 2004, video, 3.55 min

Sielanka to akcja dokamerowa zrealizowana w pofabrycznym rosyjskim pejzażu. Na łące młoda dziewczyna ubrana w chustkę i sukienkę à la radziecka komsomołka leży na trawie na tle nieczynnej, uśpionej rosyjskiej fabryki. Wiejsko-sielski klimat rodem z Babiego lata Chełmońskiego kontrastuje z industrialnym krajobrazem. Z jednej strony mamy do czynienia z radosnym, propagandowym wizerunkiem komsomołki z minionych czasów, a z drugiej – ze zdegradowanym środowiskiem gdzieś na końcu przemysłowego świata.

Idyll – an action for camera produced in a post-industrial Russian scenery; on a meadow, a young girl wearing a scarf and a Komsomol-style dress lies on the grass against a background of a closed, dormant Russian industrial plant. An idyllic countryside atmosphere such as in Indian Summer by Józef Chełmoński contrasts with the industrial landscape. On one hand we deal with a cheerful propaganda image of a Komsomol girl from past times and on the other, the degraded environment somewhere at the end of an industrial world.

Akcja dokamerowa zrealizowana w ramach wystawy Pod flagą biało-czerwoną. Nowa sztuka z Polski w Niżnym Tagile w zauralskiej Rosji, kurator: Magda Kardasz, film w kolekcji Zachęty Narodowej Galerii Sztuki

An action for camera, produced within the framework of the exhibition Under the White & Red Flag. New Art from Poland in Nizhny Tagil, the Middle Urals in Russia, curated by Magda Kardasz.The film belongs to the collection of the Zachęta National Gallery of Art

P ra c e

works

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

Plener w Świeciu Artur Żmijewski 2011, wideo

La b o u r & L e i s u r e

Open-air Workshops in Świecie Artur Żmijewski 2011, video

Projekt polegał na przeprowadzeniu dwutygodniowych warsztatów dla artystów w prowincjonalnym miasteczku w północno-centralnej Polsce. Żmijewski na miejsce działań wybrał sprywatyzowaną fabrykę Celulozy – dawne Zakłady Celulozy i Papieru w Świeciu, których lata świetności minęły wraz z systemem, który powołał je do życia. Pejzaż ogarniętej transformacją infrastruktury i miasta z dala od centrum, pozbawionego dostępu do kultury stał się płaszczyzną działań rzeźbiarskich mających na celu dokonanie swego rodzaju „powtórzenia”. Uczestnicy warsztatów we współudziale pracowników firmy zarządzającej, nawiązując niejako do przedsięwzięć artystycznych z lat 60. i 70., polegających na utopijnej, „międzyklasowej” wymianie doświadczeń oraz wspólnej pracy robotników i artystów, sprawdzili wspólnie możliwości utopii, realizując w stali rzeźbiarskie interpretacje tematu robotnika bądź robotnicy.

The project consisted in conducting a two-week long workshop for artists in a provincial town in North-Central Poland. As the site for his activity Żmijewski chose a privatized cellulose plant – a former cellulose and paper plant in Świecie, its splendour long gone, together with the system that brought it to life. The scenery of infrastructure, overwhelmed with transformation, and a town away from the centre devoid of any access to culture, became a platform for sculpting activities aiming at effectuating a kind of ‘repetition’. Workshop participants cooperated with employees of the managing company, alluding in a way to artistic undertakings from 1960s and 1970s, consisting of a utopian, ‘interclass’ exchange of experiences and a common work of workers and artists; together they checked the possibilities of utopia by developing in steel sculptures based the theme of male or female workers.

P ra c e

works

-Noty Biogra ficzne / Biographical Notes

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

Maks Bochenek jest historykiem sztuki, absolwentem studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktorantem historii sztuki na Uniwersytecie Gdańskim. Kurator w Instytucie Sztuki Wyspa w Gdańsku. Krytyk sztuki. Współzałożyciel bloga o sztuce „Modelator”, publikował m.in. w „Obiegu”, „Visual Commuciation” i „Springerin”.

Anders Bojen i Kristoffer Ørum Anders Bojen (urodził się w 1976 roku) i Kristoffer Ørum (urodził się w 1975 roku) – obaj uzyskali tytuł magistra sztuk pięknych w Goldsmiths College w roku 2004 oraz na Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk Pięknych w 2006 roku. Są artystami interdyscyplinarnymi, mieszkają i pracują w Kopenhadze. W ciągu ostatnich dziewięciu lat Anders Bojen i Kristoffer Ørum współpracowali przy projektach z dziedziny alternatywnych rzeczywistości wytwarzanych przez naukę, media i kulturę popularną. Poprzez eksplorację kompleksowych mikrokosmosów odkrytych w zwykłych, codziennych historiach i mediach, pró-

La b o u r & L e i s u r e

bują tworzyć nowe fantastyczne wersje dobrze znanych historii. Zainspirowani przez patafizykę (wymyśloną przez surrealistę Alfreda Jarry’ego) oraz science fiction tworzą projekty, w których elementy fikcyjne oraz realne stają się nierozróżnialne i które są zdolne produkować nową, irracjonalną wiedzę. Swoje prace prezentowali na całym świecie w takich miejscach, jak: Brandts (Dania), Berlinische Galerie (Niemcy), Maison Européenne de la Photographie (Francja), MACRO (Włochy), MUSA (Austria), File (Brazylia), MFSK (Dania), Petra Rink (Niemcy), CeC 2009 (Indie), Koh-i-noor (Dania), Mark Moore Gallery (USA), Overgaden (Dania), Ssamzie Space (Korea), Florean Museum (Rmunia), Studio 27 (USA) i Danielle Arnaud (Wielka Brytania).

Kalle Brolin jest artystą tworzącym przede wszystkim instalacje wideo, ale także piszącym dla alternatywnej szwedzkiej gazety o społecznych projektach artystycznych i definicji terminu sztuka polityczna. Opublikowane artykuły prasowe stanowią element jego instalacji, ilekroć – jak mówi – uzbierają się tematy, dostarczając różnych

N o t y B i o g ra f i c z n e

Maks Bochenek is an art historian, a graduate in curatorial studies at the Jagiellonian University, and a Ph.D. student of Art History at the University of Gdańsk. He is a curator at the Wyspa Institute of Art in Gdańsk, an art critic. And a co-founder of the blog about art ‘Modelator’. He published inter alia in ‘Obieg’, ‘Visual Commuciation’, ‘Springerin’.

Anders Bojen & Kristoffer Ørum Anders Bojen (born in 1976) and Kristoffer Ørum (born in 1975) have during the past nine years collaborated on projects in the field between the alternative realities produced by science, media and popular culture. By exploring complex microcosms unearthed in the ordinary, everyday history and media, they seek to create fantastic new histories of the well-known. Inspired by Pataphysics (invented by surrealist writer Alfred Jarry), and science fiction they produce projects where the fictional and factual become indistinguishable and capable of producing new irrational knowledge. Anders Bojen and Kristoffer Ørum are interdisci-

B i o g ra ph i ca l N o t e s

plinary artists who live and work in Copenhagen, Denmark. They have received M.A.’s in Fine Arts from Goldsmiths College in 2004 and the Royal Danish Academy of Fine Arts in 2006. They show worldwide in places like Brandts (DK), Den Frie Udstillingsbygning (DK), Carré Rotondes (L), Berlinische Galerie (DE), Maison Européenne de la Photographie (FR), MACRO (IT), MUSA (A), Beaver Projects (DK), File (BR), The Aarhus Art Building (DK), MFSK (DK), Petra Rink (DE), CeC 2009 (IND), Koh-i-noor (DK), Mark Moore Gallery (USA), Overgaden (DK), Ssamzie Space (KR), Florean Museum (RO), Studio 27 (USA), Galerie Mikael Andersen (DK) and Danielle Arnaud (UK).

Kalle Brolin is an artist working mostly with video installations. He also writes for an alternative Swedish newspaper about social art projects and the definition of the term ‘political art’. The published newspaper articles – as he says – are included in installations whenever topics congregate, providing different perspectives to the question at hand – the articles provide historical facts and reports on

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

perspektyw dla poruszanych kwestii – artykuły udostępniają fakty historyczne i raporty o trendach społecznych, a pokaz wideo prezentuje obrazy i symbole, jak również portrety zainteresowanych ludzi. Trzecim elementem składowym jego prac są performatywne rozmowy odbywające się na żywo, komentujące instalację, a tym samym łączące tę samą historię z osobistymi doświadczeniami artysty.

Jane Cheadle urodziła się w 1979 roku w Johannesburgu. Studiowała na Uniwersytecie w Cape Town i Royal College of Art w Londynie. Wykłada na Uniwersytecie Oxford Brookes, naucza również rysunku na Royal College of Art. Ostatnie pokazy jej prac, to m.in. Restless Visions w Muzeum V&A w Londynie oraz wystawy grupowe w Kunsthalle w Moguncji, Artstack w Mumbaju i Galerii Progresso w Rio de Janeiro.

Maureen Connor jest artystką, której działania łączą w sobie elementy instalacji, wideo i projektowania wnętrz oraz etnografii, zarządzania zasobami ludzkimi, feminizmu

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

i sprawiedliwości społecznej. Jej bieżący projekt, Personnel, dotyczący miejsca pracy (tworzony od 2000 roku), i jej projekt-kolektyw, Instytut Pobożnych Życzeń (od 2008 roku), realizują i prowokują interwencje, które badają postawy i potrzeby pracowników w różnych instytucjach. Personnel zrealizowano dla szeregu różnorodnych lokalizacji, takich jak: Szkoła Sztuki i Projektowania Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor (2008), Disonancias – Platforma Współpracy Między Artystami a Branżami w San Sebastián (2007), Instytut Sztuki Wyspa w Gdańsku (2004–2007), Fundacja Tapies w Barcelonie (2003), Galeria Sztuki Barbican w Londynie (2002) czy Muzeum Sztuki Queens w Nowym Jorku (2001). Connor jest również znana ze swoich prac feministycznych z lat 80. i 90., które omawiano w licznych publikacjach i prezentowano w wielu miejscach, takich jak: nowojorskie Cooper Hewitt National Design Museum, berliński Instytut Sztuki Współczesnej KW, Mass MOCA, North Adams w Massachusetts, Museo Arte Moderno w Buenos Aires, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, MAK w Wiedniu, Porticus we Frankfurcie, ICA w Filadelfii, Muzeum Armanda Hammera

social trends, the videos show associative imagery and symbols, as well as portraits of people concerned. Moreover, he performs live talks commenting upon the installation, where he connects the same story to his own personal experiences.

Jane Cheadle (born in Johannesburg in 1979) studied at the University of Cape Town and the Royal College of Art, London. Cheadle is a drawing tutor at the Royal College of Art. Recent screenings of her work have included Restless Visions at the V&A Museum, London as well as group shows in Kunsthalle Mainz, Artstack, Mumbai and Galeria Progresso, Rio de Janeiro.

Maureen Connor Maureen Connor’s work combines elements of installation, video, interior design, ethnography, human resources, feminism, and social justice. Personnel, her ongoing project about the workplace (since 2000) and her collective, the Institute for Wishful Thinking (since 2008) design interventions that explore the attitudes and needs of the staff at various

B i o g ra ph i ca l N o t e s

institutions. Personnel has been produced for a diverse group of venues that include the School of Art and Design, University of Michigan, Ann Arbor, 2008; Disonancias: Collaborations Between Artists and Industries, San Sebastián, Spain, 2007; Wyspa Art Institute, Gdańsk, Poland, 2004–2007; Tapies Foundation, Barcelona, 2003; Barbican Art Gallery, London, 2002; and the Queens Museum of Art, New York, 2001; among others. Connor is also known for her feminist work from the 1980s and ‘90s, which has been included in numerous publications and exhibited widely in such venues as Cooper Hewitt National Design Museum, New York; KW Institute for Contemporary Art, Berlin; Mass MOCA, North Adams, Massachusetts; Museo Arte Moderno, Buenos Aires, Argentina; Museum of Modern Art, New York; MAK, Vienna; Porticus, Frankfurt; ICA, Philadelphia; Armand Hammer Museum, Los Angeles; and the Whitney Biennial, among many others. Her work has received funding from Anonymous Was a Woman Foundation, the Guggenheim Foundation and the National Endowment for the Arts among others. Teaching at Queens College since 1990, Connor has

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

w Los Angeles czy na Biennale Whitney. Jej prace są finansowane m.in. przez Fundację Anonymous Was a Woman, Fundację Guggenheima i National Endowment for the Arts. Od 1990 roku naucza w Queens College. Connor była również wykładowczynią m.in. w Akademie der Bildende Künste w Monachium, na Uniwersytecie Princeton, w Parsons School of Design oraz w Rhode Island School of Design. W 1973 roku uzyskała tytuł magistra sztuki w Pratt Institute. Obecnie w ramach projektu Instytutu Pobożnych Życzeń jest artystką-rezydentką dla rządu USA (samozwańczego) (Artist in Residence for the U.S. Government).

Roman Dziadkiewicz urodził się w 1972 roku w Opolu. Artysta interdyscyplinarny: poeta, autor filmów wideo, obiektów i instalacji, aktywista, autor prac krytycznych i teoretycznych. Porusza się na styku aktywności artystycznej, badawczej, eksperymentalnej i krytycznej refleksji społeczno-kulturowej. Studiował w Akademii Pedagogicznej w Opolu oraz na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jest inicjatorem i współzałożycielem Stowarzysze-

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

nia Artystycznego Ośrodek Zdrowia SAOZ oraz Fundacji 36,6.

also taught at the Akademie der Bildenden Künste, Munich, Germany; Princeton University; Parsons School of Design and Rhode Island School of Design among others. She received her MFA from Pratt Institute in 1973. She is currently an Artist in Residence for the U.S. Government (self declared) with a project of the Institute for Wishful Thinking.

Köken Ergun urodził się w 1976 roku w Stambule. Studiował aktorstwo na Uniwersytecie w Stambule i ukończył studia podyplomowe z muzyki klasycznej w King’s College w Londynie, po czym uzyskał tytuł magistra z projektowania komunikacji wizualnej na Uniwersytecie Bilgi. Po pracy z amerykańskim reżyserem teatralnym Robertem Wilsonem, Ergun zajął się sztuką współczesną, a zwłaszcza wideo i performance’em. Wystawiał w wielu krajach, w instytucjach takich jak: Platform Garanti (Stambuł), Muzeum Sztuki Współczesnej KIASMA (Helsinki), Sparwasser HQ (Berlin), Muzeum Sztuki Współczesnej w Taipei, Art in General (Nowy Jork), Digital ArtLab (Tel Awiw) i Stedelijk Museum Bureau (Amsterdam). Jego prace wideo były pokazywane na wielu festiwalach filmowych, m.in. w Oberhausen, Rotterdamie, Sydney i Zagrzebiu.

Elżbieta Jabłońska urodziła się w 1970 roku. Studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych

Roman Dziadkiewicz (born 1972 in Opole, Poland) poet, painter, author of videos, objects and installations, and above all. Writes critical and theoretical texts. He studied at Pedagogical University in Opole and at the Faculty of Painting of the Academy of Fine Arts in Kraków. He initiated and co-funded the Art Society Ośrodek Zdrowia SAOZ (SAOZ Health Centre) and the 36,6 Foundation.

Köken Ergun (born in 1976, in Istambul, Turkey) studied acting at the Istanbul University and completed his postgraduate degree in Classics at King’s College London, followed by an MA degree in Visual Communication Design at the Bilgi University. After working with

B i o g ra ph i ca l N o t e s

American theatre director Robert Wilson, Ergun became involved with contemporary art, specifically video and performance. He has exhibited internationally at institutions including Platform Garanti (Istanbul), KIASMA Museum of Contemporary Arts (Helsinki), Sparwasser HQ (Berlin), Museum of Contemporary Arts Taipei, Art in General (New York), Digital ArtLab (Tel Aviv), and Stedelijk Meseum Bureau (Amsterdam). His video works have also screened extensively, including the Oberhausen, Rotterdam, Sydney and Zagreb Film Festivals.

Elżbieta Jabłońska (born in 1970) graduated in 1995 from the Department of Fine Arts at the Nicolas Copernicus University in Toruń with a diploma in workshop graphic art and an annex in drawing. She has been teaching at her alma mater since 2004 at the Drawing Department, where in 2004 she obtained a PhD in Fine Art. She has been working mainly in installations, performances, time and space actions and photography. Jabłońska’s works often constitute an ironic commentary to the situation and status of women in Poland, whom

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom z grafiki warsztatowej i aneks z rysunku zdobyła w roku 1995. Od 1996 roku jest dydaktykiem w Zakładzie Rysunku UMK w Toruniu, w 2004 roku obroniła doktorat w zakresie sztuk pięknych. Zajmuje się instalacją, performance’em, działaniami czasowo-przestrzennymi i fotografią. Jej twórczość jest często ironicznym komentarzem do sytuacji i statusu kobiet w Polsce, które artystka czyni głównymi bohaterkami współczesnego życia. Nasycona sporą dawką humoru sztuka Jabłońskiej pozwala dostrzec to, co zazwyczaj niewidoczne i trudne do zaakceptowania w życiu społecznym. W 2002 roku została nominowana do nagrody „Paszport Polityki” w dziedzinie: plastyka, otrzymała także tytuł „Artysty Roku” w plebiscycie przeprowadzonym wśród czytelników lokalnego dodatku „Gazety Wyborczej” w Bydgoszczy. Również w 2002 roku tygodnik „Newsweek Polska” uznał ją za jedną z najbardziej obiecujących indywidualności młodego pokolenia artystów polskich. W roku 2003 została laureatką pierwszej polskiej edycji konkursu Spojrzenia Fundacji Kultury Deutsche Banku i Narodowej Galerii Zachęta.

La b o u r & L e i s u r e

Hiwa K urodził się w 1975 roku w Sulejmaniji (Irak). Zajmuje się sztukami wizualnymi i muzyką. Kształcił się zarówno jako malarz, jak i jako gitarzysta flamenco. Jego zainteresowania artystyczne koncentrują się głównie na kwestiach zdarzenia, performatywności, jak również na sylwetce artysty jako amatora. Od 2005 roku pracuje nad projektami multimedialnymi, które poruszają tematy takie, jak paradoksy kompetencji kulturowych, partycypacji i nieformalnych praktyk propagowania wiedzy. Od roku 2006 współpracuje z Fundacją Wyspa Progress z Gdańska. Począwszy od roku 2007, wraz z Anetą Szyłak, jest współkuratorem projektu Estrangement.

Grzegorz Klaman artysta, współtwórca Instytutu Sztuki Wyspa w Gdańsku. Od początku swojej działalności artystycznej, który przypadł na połowę lat 80. XX wieku, wykorzystywał napięcie między ciałem, przestrzenią/miejscem a polityką. Był pionierem działalności łączącej zagadnienia z dziedziny państwa, sztuki, przestrzeni publicznej oraz aktywizmu, możliwej

N o t y B i o g ra f i c z n e

she makes the main protagonists of the contemporary life. Saturated with a large portion of humour, Elżbieta Jabłońska’s art lets us notice things that are usually invisible and hardly acceptable in social norms. In 2002 she was nominated for the Award in the category of Visual Arts by the ‘Polityka’ Passport magazine. She was also awarded the title Artist of the Year in a plebiscite held among readers of the local supplement of ‘Gazeta Wyborcza’ newspaper in Bydgoszcz. Also in 2002, ‘Newsweek Polska’ weekly magazine recognized Jabłońska as one of the most promising individualities of the young Polish artists’ generation. In 2003 she became a laureate of the first edition of Spojrzenia 2003 (Looking) competition run by Deutsche Bank in conjunction with the Zachęta National Art Gallery.

Hiwa K (born in 1975, in Sulaymaniyah, Iraq) is a visual artist and musician. He is trained both as a painter and as a flamenco guitar player. His major artistic interests focus on questions of event, performativity, as well as on the figure of the artist as an amateur. Since 2005, he has been devel-

B i o g ra ph i ca l N o t e s

oping multi-media projects that involve paradoxes of cultural competence, participation, and informal practices of dissemination of knowledge. Since 2006, he has been collaborating with Wyspa Progress Foundation in Gdańsk. Since 2007, he is cocurator with Aneta Szyłak of the ongoing Estrangement project.

Grzegorz Klaman artist and founder of Wyspa in Gdańsk has, since the beginning of his artistic practice in the mid 80s, employed the tension between the body, space/site and the political. He pioneered context-related activities in the country, art in public space as well as activism through establishing independent structures for the production and presentation of contemporary art. Taking both art and activism in the field of cultural, social and political life as one, he works between locally produced knowledges and artistic gestures as well as practices of self-governance. Born in 1959, Klaman is one of the most influential and legendary artists of his generation in Poland, an art teacher and leader of the independent art movement in Gdańsk. Creating with his peers a new art

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

dzięki powoływaniu niezależnych struktur umożliwiających produkcję i prezentację sztuki współczesnej. Traktując sztukę i aktywizm w sferze kulturowej, społecznej oraz politycznej jako całość, odwołuje się do prawd lokalnych, gestów artystycznych, jak również do praktyk samostanowienia. Klaman, urodzony w 1959 roku, jest jednym z najbardziej wpływowych artystów swojego pokolenia w Polsce, jest nauczycielem sztuki i liderem niezależnego gdańskiego ruchu artystycznego. Tworząc wraz z przyjaciółmi prawie od zera nową scenę artystyczną w mieś cie bez tradycji awangardowych, położył trwały fundament dla rozwoju innowacyjnych i radykalnych postaw artystycznych. Stało się to możliwe dzięki wystąpieniom o charakterze performatywnym, akcjom i praktykom instytucjonalnym, które wciąż podejmuje. Jego idea Archeologii odwrotnej (1987) legła u podstaw trwałego zaangażowania Wyspy w prowadzenie dyskursu w dziedzinie kultury i polityki. Jest profesorem na Akademii Sztuk Pięknych. W 2007 roku był stypendystą Fulbrighta na Florida Atlantic University, gdzie w Schmidt Art Center odbyła się jego indywidualna wystawa.

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

Jego najnowsze prace to Messiahs w Modem w Debreczynie, instalacja Bojaźń i drżenie; bierze też udział w wystawach grupowych History of Violence w Muzeum Sztuki w Hajfie oraz Chosen w Laboratorium Sztuki Cyfrowej w Holonie. Inne wystawy: In-Between, Chicago Cultural Center (2001), Biennale w Łodzi (2004), Dockwatchers (2005), Over and over again (2009), Rzeczy polityczne, Instytut Sztuki Wyspa (2010) czy Crushing in, Nobel Museum, Sztokholm (2010).

scene from scratch in a city with nearly no avant-garde tradition, he built a solid foundation for the development of innovative and radical artistic positions of art in Gdańsk. He did so via performative utterances, actions and institutive practices that continue until now. His concept on Reversed Archeology (1987) set the foundations for Wyspa’s current interest in stimulating cultural and political discourse. Klaman is a professor in the Academy of Fine Arts. He was a Fulbright Scholar in Florida Atlantic University in 2007 where he subsequently had a one-person exhibition at Schmidt Art Center. Recently his works were included/exhibited in Messiahs at Modem in Debrecen, an installation Fear and Trembling and the group-show History of Violence at Haifa Art Museum and Chosen in Digital Art Lab Holon. Earlier group exhibitions include: In-Between, Chicago Cultural Center (2001), Łódź Biennale (2004), Dockwatchers (2005), Over and over again (2009), Political Things, Wyspa Institute of Art in Gdańsk (2010), Crushing in, Nobel Museum (2010) Stockholm

Zbigniew Kosycarz urodził się w 1925 roku w Smugawie. W maju 1945 w krakowskim „Przekroju” i „Rzeczpospolitej” ukazały się jego zdjęcia. Rozpoczął studia na kierunku malarskim w sopockiej szkole plastycznej, których jednak nie ukończył. Postanowił poświęcić się fotografii. Pod koniec lat 40. podjął pracę na transatlantyku „Batory” jako fotograf. Współpracował również z ,,Dziennikiem Bałtyckim”. W marcu 1949 podjął stałą pracę w lokalnym „Głosie Wybrzeża” jako uznany już fotoreporter. Zmarł w 1995 roku. Człowiek instytucja, fotoreporter legenda. Pozostawił po sobie setki tysięcy fotografii. Niektóre z nich

B i o g ra ph i ca l N o t e s

Zbigniew Kosycarz was born in 1925 in Smugawa. His pictures were published in Krakow’s ‘Przekrój’ and ‘Rzeczpospolita’ magazines. He inniciated his studies at the painting faculty at the Sopot Fine Arts School but never completed them, deciding to dedicate himself to photography. In the late 1940’s he took up the position of photographer at the ‘Batory’ transatlantic liner. He also cooperated with ‘Dziennik Bałtycki’ magazine. In March 1949, already as a recognized photojournalist, he took up a regular job in the local ‘Głos Wybrzeża’ magazine. He died in 1995. He was like an institution, a legendary photojournalist. He left hundreds of thousands of photographs. Some of them were included in four albums entitled Fot. Kosycarz – Niezwykłe, zwykłe zdjęcia (Photo by Kosycarz – Unusual Usual Pictures). His work is continued by his son, Maciej, also a photojournalist and a founder of Kosycarz Foto Press KFP photo agency. In 1972 Zbigniew Kosycarz was selected as Gdańsk Citizen of the Year by the votes of ‘Wieczór Wybrzeża’ magazine. A Pomeranian Press Photography Contest

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

La b o u r & L e i s u r e

trafiły do czterech albumów zatytułowanych Fot. Kosycarz – Niezwykłe, zwykłe zdjęcia. Dzieło artysty kontynuuje jego syn, Maciej, również fotoreporter, założyciel agencji fotograficznej Kosycarz Foto Press KFP. W 1972 roku głosami czytelników „Wieczoru Wybrzeża” Zbigniew Kosycarz został wybrany Gdańszczaninem Roku. Od 1997 roku organizowany jest Pomorski Konkurs Fotografii Prasowej Gdańsk Press Photo jego imienia.

wirtualne monumenty z użyciem połączeń radiowych i łączy internetowych. Od roku 2005 współpracuje przy tworzeniu platformy multimedialnej Ashaver220. net. Jej prace były pokazywane na wielu wystawach, m.in. w ramach Tracing Mobility w Nottingham (2010), WRO 09 Expanded City we Wrocławiu, Free Radio Jaffa w Izraelskim Centrum Sztuki Cyfrowej w mieście Holon (2009) oraz w The Games & Theory w South London Galery (2008).

Katarzyna Krakowiak

Joanna Malinowska

urodziła się w 1980 roku. Studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (2003–2006). W swojej pracy bardzo często wykorzystuje internet i techniki komunikacji mobilnej. Brała udział w licznych rezydencjach artystycznych, jak choćby w galerii Space w Bratysławie (Słowacja, 2006) czy w 18th Street Art Center w Santa Monica (Kalifornia, 2010), oraz otrzymała wiele stypendiów m.in. z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Polski (2007). Jako rzeźbiarka i artystka tworząca instalacje, Krakowiak współpracowała z architektami, scenografami oraz specjalistami od technik mobilnej komunikacji. Artystka buduje

jest absolwentką wydziałów sztuk pięknych uniwersytetów Rutgers i Yale. Od ponad dekady mieszka i pracuje w Nowym Jorku. Zajmuje się sztuką wideo, rzeźbą i performance’em. Jej projekty często wkraczają na terytoria innych dziedzin, np. muzyki, antropologii kulturowej czy etnografii. Prezentowała swoje prace na licznych wystawach grupowych w Stanach Zjednoczonych i Europie, m.in. w Sculpture Center, Art in General i Smack Mellon w Nowym Jorku, Espace Culturel Louis Vuitton w Paryżu, Saatchi Gallery w Londynie, Galería Marta Cervera w Madrycie, Nottingham Contemporary w Nottingham,

N o t y B i o g ra f i c z n e

Gdańsk Press Photo, named after Kosycarz, has been organized since 1997.

Katarzyna Krakowiak (born in 1980) studied at the Academy of Fine Arts in Poznań from 2003 to 2006 and works extensively using the Internet and mobile communications. She has received several residencies and scholarships such as at the Space Gallery in Bratislava, Slovakia (2006), from the Ministry of Culture and National Heritage of the Republic of Poland (2007), and from the 18th Street Art Center in Santa Monica, California (2010). As a sculptor and installation artist, Krakowiak has collaborated with architects, stage designers, and mobile communications technicians. She builds virtual monuments using radio connections and internet links. Since 2005 she has collaborated on the Ashaver220.net multimedia platform. Her work has been shown in many exhibitions, including Tracing Mobility in Nottingham (2010), WRO 09 Expander City in Wrocław (Poland), Free Radio Jaffa at the Israeli Center for Digital Art in Holon, Israel (2009), and The Games & Theory at the South London Gallery in London (2008).

B i o g ra ph i ca l N o t e s

Joanna Malinowska studied at the Faculty of Fine Arts both at Rutgers and Yale University. She has been living in New York for over a decade. She deals with video art, sculpture and performance. Her projects often enter the territory of other disciplines – such as music, cultural anthropology or ethnography. Malinowska presents her works at many group exhibitions in the United States and Europe, among others in the Sculpture Center, Art in General and Smack Mellon in New York, Espace Culturel Louis Vuitton in Paris, Saatchi Gallery in London, Marta Cervera Gallery in Madrid, Nottingham Contemporary in Nottingham, Ujazdowski Castle in Warsaw and in the first edition of Contemporary Art Biennale in Moscow. Her solo exhibitions were held in New York in Canada and Venetia Kapernekas galleries, as well as in Dobra Witryna gallery in Warsaw. Malinowska likes to cooperate with other artists, she created many works together with the Japanese composer Masami Tomihisa, and produced Mother Earth Sister Moon in a duet with Christian Tomaszewski, which was one of the main projects of Performa ’09 Biennale

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie czy w ramach pierwszej edycji Biennale Sztuki Współczesnej w Moskwie. Jej wystawy indywidualne miały miejsce w nowojorskich galeriach Canada i Venetia Kapernekas, a także w Dobrej Witrynie w Warszawie. Malinowska lubi współpracować z innymi artystami, stworzyła wiele wspólnych prac z japońską kompozytorką Masami Tomihisą, w duecie z Christianem Tomaszewskim zrealizowała Mother Earth Sister Moon – jeden z głównych projektów odbywającego się w Nowym Jorku biennale Performa 2009. Jest laureatką Nagrody Guggenheima za rok 2009.

Ekta Mittal jest współzałożycielką kolektywu medialnego Maara działającego w Bangalore. Pracuje w lokalnych rozgłośniach radiowych, w teatrze i przy produkcjach filmowych, zajmuje się też pracą badawczą. Do jej zainteresowań należą zbieranie opowieści, pisarstwo i rozmowy. Jest również członkiem Masrah, działającej w Bangalore grupy teatralnej, ostatnio wystawiającej sztukę Bliżej nieokreślone miejsce (Middle of Somewhere).

La b o u r & L e i s u r e

Inês Moreira urodziła się w 1977 roku w Porto. Jest architektką, badaczką i kuratorką. W swoich badaniach i praktyce eksperymentuje, łącząc architekturę, sztukę współczesną i spekulatywne prace badawcze nad kulturą współczesną. Prowadzi kuratorskie badania nad przestrzenią zatytułowane Przedstawianie placów budowy. Kuratorskie prace badawcze w/o przestrzeni. Badania te są propozycją krytycznej epistemologii w dziedzinie studiów kuratorskich. Jest dyrektorem programowym ds. kultury w dziedzinie architektury Europejskiej Stolicy Kultury 2012 w Guimarães w Portugalii, gdzie jest też wicedyrektorką programową ds. sztuki i architektury. Jako kuratorka/ekspertka koordynowała Laboratório de Arte Experimental w Instituto das Artes w Lizbonie (2003–2005). Jest współzałożycielką niezależnej grupy artystycznej Plano 21 Associação Cultural oraz członkiem zespołu Terminal Project. Założycielka eksperymentalnego projektu kuratorskiego petit Cabanon (www.petitcabanon.org), kuratorka/rezydentka w Museo Extremeño Iberoamericano de Arte Contemporáneo w Badajoz (Hiszpania). Od 2006 roku współ-

N o t y B i o g ra f i c z n e

held in New York. Malinowska is a laureate of the Guggenheim Award 2009.

Ekta Mittal is co-founder of Maraa, a media collective in Bangalore. Her work is in the area of community radio, theatre, research and film-making. She is interested in collecting stories, writing and conversations. She is also part of Masrah, a Bangalore-based theatre group and recently acted in Middle of Somewhere.

Inês Moreira (born 1977 in Porto, Portugal) is an architect, researcher and curator based in Porto. In her research and practice she has been experimenting in collaborations between architecture, contemporary art and speculative/oblique research on contemporary culture. In the recent years, she is developing a curatorial research on space under the title Performing Building Sites: curatorial research in/on space. This research proposes a critical epistemology into the field of curatorial studies and embraces her professional experience as author/designer of spatial installa-

B i o g ra ph i ca l N o t e s

tions for art exhibitions. She was recently appointed as Cultural Programmer of Architecture for the European Capital of Culture 2012, in Guimarães, Portugal, where she is Deputy Programmer for Art+Architecture. As curator/expert she has coordinated the Laboratório de Arte Experimental of Instituto das Artes/ Ministério da Cultura in Lisbon (2003–2005); she is co-founder of the independent art group Plano 21 Associação Cultural, and part of the team of Terminal Project (2005…); founder of the experimental curatorial project petit CABANON (2007…); resident curator at the Museo Extremeño Iberoamericano de Arte Contemporáneo in Badajoz, Spain (2007…). She collaborates with the Culture Department of the Universidade do Porto since 2006 where she curates events and designs exhibitions (Depósito 2007, Pack 2007, Mapa 2007, Rescaldo e Ressonância! 2009). As a researcher/teacher she has been collaborating with the Master of Art and Design for Public Space (FBAUP, Universidade do Porto), the Master in Museum Studies (FLUP, Universidade do Porto) and as a researcher of CITAR (Universidade Católica Portuguesa, Porto). A PhD candidate

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

pracuje z Wydziałem Kultury Uniwersytetu w Porto, gdzie jest kuratorką wydarzeń i wystaw designu. Współpracuje z Wydziałem Sztuki i Projektowania Przestrzeni Publicznych i Wydziałem Studiów Muzealnych (Universidade do Porto) oraz z Centro de Investigação em Ciência e Tecnologia das Artes (Universidade Católica Portuguesa, Porto). Posiada dyplom z teorii architektury i kultury miejskiej. Absolwentka Wydziału Architektury (Universidade do Porto).

Jacek Niegoda jest autorem filmów wideo i akcji artystycznych, w zaskakujący sposób komentujących rzeczywistość, często zawierających elementy humorystyczne. W 2000 roku zyskał rozgłos jako pomysłodawca i autor projektu/postaci Wiktorii CUKT – wirtualnej kandydatki na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Niegoda chętnie łączy sztukę z praktycznymi stronami życia. Tak jak próbował ułatwić budowanie demokracji w Polsce, tworząc obraz idealnej kandydatki na stanowisko prezydenta, tak twórczy potencjał dostrzegł też w pejzażach Stoczni Gdańskiej. Nie był jednak w stanie ukończyć swojego Ba-

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

letu żurawi, ponieważ ówczesne kierownictwo Stoczni odwołało performance zaraz po pierwszej próbie. Dzisiaj przeprojektowuje wojskowe mundury polowe. Zainspirowany rysunkami Władysława Strzemińskiego (z serii Tanie jak błoto i Wojna domom), artysta poddaje transformacji kształty stworzone przez Strzemińskiego i wykorzystuje je jako deseń kurtki kamuflującej (moro). Akcja ta stanowi odzwierciedlenie dostojnej akceptacji istnienia sił zbrojnych, wyraz obaw drążących współczesne społeczeństwo oraz protest przeciwko metodom przymusu stosowanego współcześnie przez cywilów.

in ‘Curatorial/Knowledge’ at the Visual Cultures Department at Goldsmiths College, University of London with the financial support of Fundação para a Ciência e Tecnologia (PhD Scholarships). Master in Theory of Architecture and Urban Culture (UPC Barcelona, Spain 2003) with the financial support of Fundação para a Ciência e Tecnologia (Dissertation Scholarships). She graduted in Architecture (FAUP Porto, Portugal 2001).

Cora Piantoni urodziła się w 1975 roku w Monachium. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Monachium oraz Uniwersytet Sztuki i Wzornictwa w Zurychu, gdzie mieszka i pracuje. Jest artystką, fotograficzką i filmowcem, zajmuje się gawędziarstwem oraz rekonstrukcjami historycznymi. Jej intensywne studia źródłowe skupiają się na końcu zimnej wojny i przemianach politycznych w Europie Wschodniej. Interesuje się sytuacją polityczną i jej wpływem na codzienne życie ludzi,

Jacek Niegoda is author of video films and art actions, commenting on reality in surprising ways that often include humoristic elements. This Gdańsk-based artist gained renown indirectly in 2000 as an originator and author of the project/character Wiktoria CUKT – a virtual candidate for President of the Polish Republic. Jacek Niegoda likes to combine art with life’s practical realms. Just as he attempted to facilitate democracy building in Poland by creating the image of the ideal presidential candidate, he also noticed creative opportunities in Gdańsk’s Shipyard landscapes.Yet, he was unable to complete his Balet żurawi (Crane Ballet) because

B i o g ra ph i ca l N o t e s

the management of the Gdańsk Shipyard cancelled the performance immediately after its first rehearsal. Today, he has redesigned military field uniforms. Inspired by Władysław Strzemiński’s drawings (from the series Tanie jak błoto/Cheap as Mud and Wojna domom/War against Homes), Niegoda has committed blasphemy by transforming shapes created by Strzemiński (someone dear to all Polish artists) and using them as a pattern for a camouflage jacket (a camo). In sum, this show reflects a dignified acceptance of the existence of armed forces, an expression of the fears that stir contemporary society, and a protest against the coercive methods used today by civilians.

Cora Piantoni (born in1975 Münich, Germany). She graduated from the Academy of Fine Arts in Münich and the University of Art and Design in Zürich, where she lives and works. She is an artist, photographer and filmmaker, working with storytelling and re-enactment. In extensive researches, she focuses on the end of the Cold War and the political changes in Eastern Europe. She is interested in political situations and their

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

a także strategiami przetrwania i ruchami oporu. Swoje prace pokazywała na wystawach indywidualnych i grupowych w Polsce, Czechach, Szwecji, Niemczech, Holandii i Szwajcarii. W roku 2004 została otrzymała stypendium landu Bawarii w dziedzinie fotografii, a roku 2010 – grant HWP od Ministerstwa Nauki, Badań i Sztuki Landu Bawarii. Odbyła rezydencję artystyczną w Klenovie (Czechy) i w Dreźnie.

Konrad Pustoła urodził się w 1976 roku. Ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Warszawskim (2003) oraz artystyczne w londyńskim Royal College of Art (2008). W swoich projektach zajmuje się badaniem przestrzennych wizualnych aspektów relacji społecznych i ekonomicznych. Laureat konkursu Polskiej Fotografii Prasowej za cykl Sanna (2001). Uczestnik wielu wystaw m.in. Nowi dokumentaliści (2005) w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, Bloomberg New Contemporaries (2008) w Londynie, Storia, memoria, identitia (2009) w Modenie, PhotoEspania (2010) w Madrycie. W 2010 roku wydał album Dark Rooms nagrodzony w Ogólnopolskim Konkursie Katalogów i Al-

100

La b o u r & L e i s u r e

bumów o Sztuce „Reminiscencje”. Członek zespołu „Krytyki Politycznej”.

Yashaswini Raghunandan Yashaswini Raghunandan była asystentką przy kręceniu filmu Nero’s Guests, opowiadającego historię kryzysu rolnego w Indiach oraz o rosnącej nierówności – widzianych przez pryzmat pracy wydawcy hinduskiej gazety „Rural Affairs”, P. Sainatha. Była również asystentką Surabhi Sharmy przy zbieraniu materiałów do jej powstającego filmu Bidesia in Bimbai, który przygląda się migracji społeczności Bhojpuri do Mumbaju przez muzykę. Innym filmem, przy którym współpracowała z Surabhi, był Labels from a Global City, który opowiadał o kobietach pracujących przy produkcji odzieży w mieście Bangalore w Indiach. Częścią jej projektu dyplomowego na wydziale Social Communications Media (Media Społecznej Komunikacji) na Sophia Polytechnic, był film Mom n Dad, który zdobył nagrodę dla najlepszego filmu dokumentalnego w konkursie CNBC Documentary Awards oraz otrzymał wyróżnienie specjalne na festiwalu Signs Films Festival

N o t y B i o g ra f i c z n e

effect on people’s everyday life, on survival strategies and resistance movements. She has exhibited her work in solo and group shows internationally, in Poland, Czech Republic, Sweden, Germany, Holland and Switzerland. In 2004 she was awarded the Bavarian State Sponsorship Award for Photography and in 2010 the HWP-Grant by the Bavarian Ministry for Research and Art and was as artist in residence in Klenova/CZ and Dresden.

Konrad Pustoła (born in 1976) graduated from the Economics department at Warsaw University (2003) and from the Photography department at the Royal College of Art in London. His interests and projects focus on examining the spacial and visual aspects of social and economic relations. He won a Polish Press Photo for his Sanna series (2001). He also has been taking part in many solo and group shows such as: New Documentalists (2005) Ujazdowski Castle Center for Contemporary Art in Warsaw; Bloomberg New Contemporaries (2008) London; Storia, memoria, identitià (2009) Modena; PhotoEspana (2010) Madrid. He published Dark Rooms,

101

B i o g ra ph i ca l N o t e s

a photo book awarded in Reminiscencje contest in 2010. A member of the ‘Krytyka Polityczna’ quarterly.

Yashaswini Raghunandan has assisted in making of the film Nero’s Guests, a film about the a story of India’s agrarian crisis and the growing inequality seen through the work of the ‘Rural Affairs’ Editor of Hindu newspaper, P Sainath. She also assisted Surabhi Sharma in the research for her on-going film Bidesia in Bambai, which looks at migration of the Bhojpuri community into Mumbai through Music. Labels from a Global City, was another film she worked on with Surabhi which looked at the garment women workers in the city of Bangalore, India. Mom n Dad was a film made as part of her Diploma project in Social Communications Media at the Sophia Polytechnic, which won the Best Documentary Award at CNBC Documentary Awards and got a special mention at the Signs Film Festival in Trivandrum. She is currently involved in documenting live music concerts in Bangalore.

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

w Trivandrum. Obecnie zajmuje się dokumentowaniem koncertów muzycznych w Bangalore.

Anna Reinert urodziła się w 1979 roku w Sopocie, ukończyła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (2004). Zajmuje się malarstwem tradycyjnym, jest też autorką murali. Interesuje się zagadnieniami przestrzeni publicznych i półpublicznych, relacją pomiędzy ludźmi a przestrzenią, którą stworzyli dla siebie samych bądź zdecydowali się w niej zamieszkać. Prezentowała swoje prace w Polsce i za granicą (m.in. w Galerie Elly Brose-Eiermann w Dreznie, Kunstverein Lippe w Detmoldzie, ASPN Gallery w Lipsku, Bror Hjorths Hus Gallery w Uppsali czy Mitteleuropa Gallery w Sztokholmie). W 2009 roku otrzymała nagrodę Prezydenta Miasta Sopotu, w roku 2006 była stypendystką Ministra Kultury, a w 2004 roku zdobyła drugą nagrodę w konkursie Samsung Art Master.

Jadwiga Sawicka urodziła się w 1959 roku w Przemyślu. Studiowała na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni

102

La b o u r & L e i s u r e

Jerzego Nowosielskiego. Tworzy obrazy, fotografie, obiekty, instalacje tekstowe. Przy realizacji instalacji i fotografii współpracuje z Markiem Horwatem. Współpracuje z Czarną Galerią w Warszawie i Galerią Starmach w Krakowie. Stosuje swoisty recykling słów: wybiera pojedyncze wyrazy lub urywki zdań zaczerpnięte z gazet, reklam, mediów elektronicznych i, malując je na obrazach lub powielając w formie tapet, nakierowuje na nie uwagę widza, odzierając je jednocześnie z „medialnego szlamu”. Nazywa to partyzantką, postawą nękania, podgryzania przeciwnika bardziej niż walką z otwartą przyłbicą. I rzeczywiście, udaje się jej przywrócić wyjałowionym słowom emocje, jakie ze sobą niosą, a zarazem nadać im materialność i wyrazistość wizualną przynależną rzeczom. Sawicka określa to, co robi w sztuce, jako poszukiwanie formy w celu skomentowania emocji. Taką formą są dla niej często malowane lub fotografowane ubrania, formy na ludzkie ciało.

Dominika Skutnik urodziła się w 1971 roku w Gdańsku. Absolwentka Wydziału Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk

N o t y B i o g ra f i c z n e

Anna Reinert (born in 1979, in Sopot, Poland) graduated in 2004 from the Fine Arts Academy in Gdańsk. She is a painter and author of murals, interested in public and semi public spaces, relation between people and the space they have created for themselves, or have decided to live in. She shows her works in Poland and abroad (Galerie Elly Brose-Eiermann, Dresden; Kunstverein Lippe, Detmold; ASPN Gallery, Leipzig; Bror Hjorths Hus Gallery, Uppsala; Mitteleuropa Gallery, Stockholm). In 2009 Award of President of Sopot, 2006 Scholarship of Minister of Culture, 2004 Samsung Art Master IInd award.

Jadwiga Sawicka was born in 1959 in Przemyśl and studied painting at the Academy of Fine Arts in Krakow. She graduated from the studio of Jerzy Nowosielski. She creates pictures, photography, objects and text installations. While producing installations and photography she cooperates with Marek Horwat; Sawicka lives and works in Przemyśl. She cooperates with Czarna Gallery in Warsaw and Starmach Gallery in Krakow.

103

B i o g ra ph i ca l N o t e s

Sawicka uses a form of word recycling: she selects single words or fragments of phrases taken from newspapers, advertisements, electronic media, and by painting them on pictures or multiplying them in the form of wallpapers she directs the viewer’s attention to them, simultaneously stripping them from media slime. She calls this action guerilla struggle, attitude of harassing, nibbling the opponent rather than fighting head on. And indeed, on one hand she manages to restore to these exhausted words the emotions which they convey, and on the other, she gives them materiality and visual expressiveness adherent to things. Jadwiga Sawicka defined what she does in art as a search for a form to comment emotions. Painted or photographed clothes, moulds for human body, are often this kind of form.

Dominika Skutnik (born in 1971, in Gdańsk, Poland). She graduated from the Painting and Graphics Department at the Academy of Fine Arts in Gdańsk, where she still lives and works. Although educated as a painter, she stopped painting a long time ago. Her diploma work included painting objects ironically dealing

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

104

Pięknych w Gdańsku. Choć z wykształcenia jest malarką, od dawna już nie maluje. Na jej pracę dyplomową składały się malarskie obiekty ironicznie traktujące zarówno samo medium, jak i narastającą w przeciągu XX wieku jego analizę. Obecnie zajmuje się przede wszystkim instalacjami. Konstruując prace polegające na uchwyceniu momentu równowagi pomiędzy przeciwstawnymi siłami, zwraca uwagę na fakt, że w pracy rzeźbiarskiej interesuje ją wymiana energii pomiędzy dziełem a odbiorcą oraz bezpośrednie (w opozycji do metaforycznego czy symbolicznego) kreowanie u niego stanów emocjonalnych poprzez obcowanie ze sztuką. Formalnie nawiązuje do obiektów i przestrzeni generujących skupienie i wyciszenie.

Marek Sobczyk urodził się w 1955 roku w Warszawie. Malarz, teoretyk, projektant. Studiował na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (1975–1980). W latach 1983–1989 członek Gruppy, współtwórca pisma „Oj dobrze już”. Od 1989 roku prowadzi projekt Szkoła sztuki (do 2000 roku z J. Modzelewskim). Zajmuje się projektowaniem graficznym i typografią (1990–2004

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

w spółce Zafryki). Zaproponował ideę i współpracował przy opracowaniu książki Andrzej Wróblewski nieznany (1993), w 1996 roku opublikował Kurs abstrakcji, w 2006 – Kurs sublimacji (po rocznym cyklu wykładów w warszawskiej Zachęcie), obecnie przygotowuje Kurs Psycho/ somo/socjo-analizy. W ostatnich latach dużo czasu poświęca działaniom „sytuującym” czynności artystyczne. Od 1999 roku realizuje projekt Seksreligiapolityka, od 2000 roku projekt Tabela: Co? Kto? – Czym? Kim?, od 2002 roku „muzeum” w cudzysłowie, od 2004 roku Powołanie Nowego Ruchu Społecznego jako dzieła sztuki, od 2006 roku – Psycho/ somo/socjo-analiza (Kurs Psycho/ somo/socjo-analizy), zaś od roku 2008 projekt Pomniki dyskursów na ulicach, placach i w mieszkaniach.

with both the medium itself and its growing analysis over the 20th century. Currently, she has been mostly engaged in installations. While constructing her works, which consists in grasping the moment of balance between opposing forces, Skutnik draws her attention to the fact that in a sculpture work she is interested in the energy exchange between the oeuvre and the viewer and a direct (in contrast to metaphorical or symbolic) creation of the viewer’s emotional states through contact with art. She formally relates to objects and spaces generating concentration and appeasement.

Łukasz Surowiec urodził się w 1985 roku. Artysta sztuk wizualnych, w swoich projektach stosuje różne media. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i Poznaniu oraz na Universität der Künste w Berlinie. Ostatnio został zaproszony do udziału w 7. Berlin Biennale, które odbędzie się

Marek Sobczyk (born in 1955 in Warsaw, Poland), lives and works in Warsaw. He is a painter, theoretician and designer. He studied at the Fine Arts Academy in Warsaw (1975–1980). Between the years 1983 to 1989 he was a member of Gruppa and co-founder of ‘Oj dobrze już’ magazine. Since 1989 he has been in charge of the Szkoła Sztuki (School of Art) project (until 2000 together with J. Modzelewski). Since 1990 he has worked with graphic design and typography (1990–2004 in Zafryki company). He proposed the idea and later

105

B i o g ra ph i ca l N o t e s

collaborated in the development of the book Andrzej Wróblewski nieznany (Andrzej Wróblewki Unknown) (1993). Sobczyk published Kurs Abstrakcji (Course in Abstraction) in 1996 and Kurs Sublimacji (Course in Sublimation) in 2006 (after a year-long series of lectures at Zachęta Gallery in Warsaw). Currently he is preparing Kurs Psycho/somo/socioanalizy (Course in Psycho/soma/ socio-analysis). In the recent years he has devoted a lot of time to operations that ‘situate’ artistic activities – Sztuka jest pierwsza (Art is Prime). He has been involved in: the Sexreligionpolitics project since 1999, The Table: Who? What? – With whom? With what? project since 2000, ‘Museum’ in speech marks project since 2004, Establishing a New Social Movement as a Work of Art project since 2002, Psycho/soma/socio-analysis (Course in Psycho/soma/socioanalysis) since 2006 and Monuments of Discourses at Streets, Squares and at Homes since 2008.

Łukasz Surowiec (born in 1985) a visual arts artist, he uses various forms of media. He studies at the Academy of Fine Arts in Krakow and Poznań

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

w 2012 roku. Mieszka i pracuje w Katowicach.

Michał Szlaga urodził się w 1978 roku w Gdańsku. Absolwent gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Działa zarówno w domenie artystycznej, jak i w komercyjnej fotografii prasowej. Współpracuje z pismami: „MaleMen”, „Przekrój”, „Newsweek”, „Twój Styl” i „Viva”. Mieszka w Gdańsku i właśnie to miasto, a dokładniej Stocznia Gdańska, stanowi największą inspirację artysty. Od 2000 roku dokumentuje przemiany zachodzące na terenie Stoczni Gdańskiej. Od 2008 roku tworzy projekt Polska Dziennik – pamiętnik fotograficzny, który zawiera już ponad 1500 zdjęć i stale się powiększa (całość publikowana jest regularnie na www.szlaga.com). Najnowszym projektem Szlagi jest Global Prosperity, zrealizowany z dziennikarzem i podróżnikiem Maksem Cegielskim. Global Prosperity to fotograficzna wyprawa do Indii śladem wyprodukowanych w Stoczni Gdańskiej statków, które w Alang, na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego, są złomowane i demontowane część po części. Działalność artystyczna Szlagi

106

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

została doceniona i udokumentowana przez zagraniczne telewizje publiczne. Artysta ma też na swoim koncie wystawy, m.in. w Instytucie Sztuki Wyspa, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie i na Fotofestiwalu w Łodzi.

and at Universität der Künste in Berlin. He has recently been invited to take part in the Berlin Biennale in 2012. He lives and works in Katowice.

Anna Szwajgier

(born in 1978 in Gdańsk, Poland) is one of the most reputed Polish photographers. In 2003 he graduated from The Academy of Fine Arts in Gdańsk. He is active both in artistic and commercial press photography domains. He is a regular collaborator of such magazines as ‘MaleMen’, ‘Przekrój’, ‘Newsweek’, ‘Twój Styl’ and ‘Viva’. He lives in Gdańsk and as an artist he is obsessed with this city, or more precisely with the Gdańsk Shipyard. Since 2000 Szlaga has been documenting changes occurring on the premises of the Gdańsk Shipyard, such as the process of disappearance of shipyard professions as well as the progressing degradation of the former shipyard area. Since 2008 the artist has been creating the Polska Dziennik (Poland, the Dairy) project, a personal photographic diary that now includes more than 1500 pictures and continues to expand (the whole edition is regularly published in www.szlaga.com). Szlaga’s

urodziła się w 1979 roku w Krakowie. Studiowała teorię muzyki na Akademii Muzycznej w Krakowie. Jej zainteresowania w tym czasie skupiały się głównie na dwóch obszarach: poszukiwań muzykologicznych dotyczących współistnienia sfery muzycznej i wizualnej oraz kompozycji multimedialnej. Jej studia teoretyczne były możliwe dzięki wiedzy i doświadczeniu prof. Adama Walacińskiego – kompozytora, krytyka i członka awangardowej Grupy Krakowskiej. Kontakty te doprowadziły do wyboru tematu pracy magisterskiej: Działalność Stowarzyszenia Artystycznego Muzyka Centrum na tle głównych nurtów muzyki drugiej części XX wieku i zmieniających się form jej prezentacji (2004). Muzyka Centrum to jedno z najważniejszych stowarzyszeń artystycznych w Polsce, wykonujące olbrzymią kolekcję muzyki współczesnej, organizator Festiwalu Audio Art (od 1993

Michał Szlaga

107

B i o g ra ph i ca l N o t e s

newest project is Global Prosperity produced together with Maks Cegielski, a journalist and globetrotter. Global Prosperity is a photographic journey to India following the footsteps of ships produced in the Gdansk Shipyard, which are scrapped and disassembled part by part in Alang, on the coast of the Indian Ocean. His artistic work was appreciated and documented by NDR, ARD, ZDF, Al Jazeera, French ARTE, English AJ1, Euronews, Polish TVP1 and TVP KULTURA. The artist exhibited among others at the Wyspa Art Institute, in the Ujazdowski Castle Center for Contemporary Art and at Photofestival in Łódź.

Anna Szwajgier was born in Krakow in 1979. She studied theory of music at the Academy of Music in Krakow. At this time her main interests covered two fields: the musicological research focused on musical and visual co-existence and multimedia composition. With the theoretical studies it was possible to use the knowledge and experience of professor Adam Walaciński – a composer, critic and member of the vanguard group Grupa

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

roku) oraz Ensemble Spiel and Bridges, projektu opartego na współpracy z innymi grupami artystycznymi z Europy. Szwajgier studiowała komponowanie muzyki elektronicznej pod kierunkiem Marka Chołoniewskiego w Studiu Muzyki Elektronicznej (Akademia Muzyczna) oraz uczęszczała na kurs animacji komputerowej prowadzony przez Grzegorza Bilińskiego na Akademii Sztuk Pięknych. Ballada na gmach Zachęty to jej ostatni projekt powstały w ramach współpracy z innymi artystami. Poprzednio pracowała z Zorką Wollny nad performance’ami: Koncert na Wysokie Obcasy (Kraków 2004), Koncert na Landesmuseum (Münster 2005), How to Move around in the Space of a Gallery Demonstrating Experience, Refinement and Understanding of Art? (Royal College of Art, Londyn 2009). Jest autorką muzyki do krótkich filmów animowanych oraz opraw muzycznych.

Aneta Szyłak współzałożycielka i obecnie dyrektorka Instytutu Sztuki Wyspa na dawnych terenach Stoczni Gdańskiej i Wiceprezeska Fundacji Wyspa Progress. W 1998 roku wraz z Grzegorzem Kla-

108

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

manem założyła Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i była jego dyrektorką do wiosny 2001. Jej wystawy charakteryzuje wyraziste nawiązanie do kulturowych, politycznych, społecznych, architektonicznych i instytucjonalnych specyfik. Zorganizowała wystawy takie jak: Estrangement (2010, we współpracy z Hiwą K) w The Showroom w Londynie, Na okragło 1989–2009 w Hali Stulecia we Wrocławiu (2009), Przełóż to: Kolekcja niemożliwa w Wyspie (2008), Wybrańcy w Digital Art Lab in Holon (2008, Izrael) we współpracy z Galit Eilat, Ewa Partum: Legalność Przestrzeni w Wyspie (2006) oraz You Won’t Feel a Thing: On Panic, Obsession, Rituality and Anaesthesia w Kunsthaus Dresden (2006) czy Artur Żmijewski: Wybrane prace w Wyspie (2006). Wcześniejsze wystawy: Strażnicy doków (2005, Wyspa), Palimpsest Muzeum (2004, I Łódź Biennale), BHP (2004, Wyspa), Architectures of Gender (2003, SculptureCenter, Nowy Jork), All You Need Is Love (2000, CCA Łaźnia). Jej teksty publikowały między innymi „Aprior Magazine”, „n.paradoxa”, „Art Journal”, „ArtKrush” czy „Art Margins”. W 2005 roku otrzymała Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Jerzego

Krakowska. This led to the choice of the subject-matter of the master’s thesis – The Activity of Muzyka Centrum Art Society in Relation to Major Currents of Music of the 2nd Part of the 20th Century and Changing Forms of Its Presentation (2004). Muzyka Centrum is one of the most important artistic societies in Poland, preforming a vast selection of contemporary music, an organizer of the Audio Art Festival (since 1993) and Ensemble Spiel and Bridges – projects based on a cooperation with other artistic groups from Europe. Szwajgier studied electronic music composition under Marek Choloniewski at the Electronic Music Studio (Academy of Music) and attended the courses of computer animation under Grzegorz Biliński, at The Fine Arts Academy. Ballad for the Zachęta Gallery is her most recent collaborative project. She previously worked with Zorka Wollny on performances: Concert for High Heels (Krakow 2004), Concert for Landesmuseum (Muenster 2005), How to Move around in the Space of a Gallery Demonstrating Experience, Refinement and Understanding of Art? (Royal College of Art,

109

B i o g ra ph i ca l N o t e s

London 2009). She is an author of music to the short animated films and music settings.

Aneta Szyłak curator and art theorist, cofounder and currently director of Wyspa Institute of Art – the intellectual environment for contemporary visual culture – in the former Gdańsk Shipyard premises in Poland and VicePresident of the Wyspa Progress Foundation. In 1998, Ms Szyłak founded with Grzegorz Klaman the Łaźnia (Bathhouse) Centre for Contemporary Art and was its Director until spring 2001. Her exhibitions are characterised by a strong response towards the cultural, political, social, architectural and institutional specificity and include in 2010 Estrangement (with Hiwa K) at The Showroom, London, 2009 Over and over again 1989–2009 at Wrocław Centennial Hall, 2008: Translate: The Impossible Collection at Wyspa, Chosen in Digital Art Lab in Holon (Israel) in collaboration with Gali Eilat in 2006: Ewa Partum: The Legality of Space at Wyspa and a group show You Won’t Feel a Thing: On Panic, Obsession, Rituality and Anaesthesia in Kunsthaus Dresden and

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

Stajudy za: niezależną i bezkompromisową praktykę kuratorską. Wygłaszała wykłady w wielu instytucjach i uczelniach, w tym na New School University, w Queens College, New York University, Florida Atlantic University oraz pracowała jako wizytujący profesor w Akademie der Bildende Kunste w Moguncji.

Pilvi Takala urodziła się w 1981 roku w Helsinkach. Ukończyła Fińską Akademię Sztuk Pięknych w 2006 roku (uzyskując tytuł magistra sztuki), w latach 2009–2010 odbyła rezydencję w Rijksakademie w Amsterdamie. Jej wystawy indywidualne pokazywane były m.in. w Kunsthalle Lissabon, w Muzeum Sztuki Współczesnej Kiasma w Helsinkach, w Galerie Diana Stigter w Amsterdamie, w Muzeum Turku Art., w Galerii Miroslav Kraljević w Zagrzebiu czy we Frac des Pays de la Loire w Nantes. Jej prace były prezentowane na pokazach zbiorowych w Kunsthalle w Bazylei, w Wiels w Brukseli, w Witte de With w Rotterdamie, w CAC w Wilnie, na 4. Biennale w Bukareszcie, w szwedzkim Muzeum Sztuki Eskilstuna, w Miejskim Muzeum

110

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

Sztuki w Helsinkach, na 5. Biennale Berlińskim, na 9. Biennale w Stambule, w Centrum Sztuki Współczesnej Platform Garanti w Stambule i w Kunsthalle w Helsinkach.

Artur Żmijewski: Selected Works at Wyspa. More exhibitions: Dockwatchers (2005, Wyspa), Palimpsest Museum (2004, I Łódź Biennale), Health & Safety (2004, Wyspa), Architectures of Gender (2003, SculptureCenter, New York), All You Need Is Love (2000, CCA Łaźnia). Her writings have been published in ‘Aprior Magazine’, ‘n.paradoxa’, ‘Art Journal’, ‘ArtKrush’, ‘ArtMargins’. In 2005, she was given the Jerzy Stajuda Award for: independent and uncompromising curatorial practice. She has lectured at many art institutions and universities, including Copenhagen University, New School University, Queens College and New York University, both in NYC and worked as a guest professor at the Akademie der Bildende Kunste in Mainz, Germany.

Milica Tomić jest artystką wizualną, członkinią i założycielką Nowej Jugosłowiańskiej Grupy Artystyczno-Teoretycznej – Grupa Spomenik (Monument Group). Jest jedną z założycielek międzynarodowej platformy Yugoslav Studies i Grupy Roboczej „Four Faces of Omarska”. Brała udział w takich międzynarodowych wystawach, jak: 24. Biennale w São Paulo (1998), 49. Biennale w Wenecji (2001), 50. Biennale w Wenecji (2003), 8. Międzynarodowe Biennale w Stambule (2003), wystawa Populism w Narodowym Muzeum Sztuki w Oslo, wystawa w Stedelijk Museum w Amsterdamie czy w Frankfurter Kunstverein we Frankfurcie nad Menem (2005), 15. Biennale w Sidney (2006), wystawa Manufacturing Today na Biennale w Trondheim w Norwegii (2010) oraz 10. Biennale w Sharjah (2011). Uczestniczyła w rezydencjach artystycznych w ArtPace w San Antonio (2004), DAAD Artist in Residence w Ber-

Pilvi Takala (born 1981 in Helsinki) graduated from the Finnish Academy of Fine Arts (2006) and was a resident at Rijksakademie in Amsterdam (2009–2010). Her solo exhibitions include Kunsthalle Lissabon; Kiasma Museum of Contemporary Art, Helsinki; Galerie Diana Stigter, Amsterdam; Turku Art Museum; Galerija Miroslav

111

B i o g ra ph i ca l N o t e s

Kraljević, Zagreb; Frac des Pays de la Loire, Nantes. Her work has been exhibited in group shows in Kunsthalle Basel; Wiels, Brussels; Witte de With, Rotterdam; CAC, Vilnius; 4th Bucharest Biennial; Eskilstuna Art Museum, Sweden; Helsinki City Art Museum; 5th Berlin Biennial; 9th Istanbul Biennial; Platform Garanti Contemporary Art Center, Istanbul and Kunsthalle Helsinki.

Milica Tomić is a visual artist and a founding member of a New Yugoslav art/ theory group, Grupa Spomenik (Monument Group, 2002). She is one of the founders of the international platform Yugoslav Studies and Working Group Four Faces of Omarska. She has participated in international exhibitions such as: 24th São Paulo Biennale (1998), 49th Venice Biennale (2001), 50th Venice Biennale (2003); 8th International Istanbul Biennial (2003); Populism at National Museum of Art, Oslo/ Stedelijk Museum, Amsterdam/ Frankfurter Kunstverein (2005); 15th Sidney Biennale (2006); Manufacturing Today at Trondheim Biennale (2010); 10th Sharjah Biennial (2011). She has participated in artist’s residencies at the

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

linie (2006), Residencies for International Scholars w Centrum Nauk Humanistycznych Wydziału Teatralnego na Stanford University w USA (2011).

Mariusz Waras urodził się w 1978 roku w Gdyni. Grafik, malarz zewnętrzny, podróżnik, architekt amator. Absolwent Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, gdzie obecnie jest asystentem prof. zw. Jerzego Ostrogórskiego w pracowni malarstwa. Autor kilkuset murali w ramach autorskiego projektu m-city. Głównym motywem w jego twórczości jest pejzaż miejski. Jego prace można zobaczyć m.in. w Warszawie, Gdańsku, Berlinie, Paryżu, Budapeszcie, São Paulo, Rio de Janeiro, Bolzano, Londynie, Pradze, a także w galeriach. W wolnych chwilach jest kuratorem galerii billboardowej 238x504 w Gdyni oraz archiwistą/kolekcjonerem polskiej sztuki ulicy. Zawodowo grafik – wolny strzelec, wielokrotnie nagradzany w konkursach. Ważniejsze wystawy: Cans Festival, Londyn (2008); Artyści zewnętrzni, BWA Awangarda, Wrocław (2008); Manifesta 7, Bolzano, Włochy (2008); Fabryka, CoCA, Toruń (2009); Monumen-

112

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

talart, Gdańsk (2009), Obiekty pneumatyczne, Awangarda Gallery, Wrocław (2010); Urban Jungle, Itinerrance Gallery, Paryż (2010); Eurotrash, Brooklynite Gallery, Nowy Jork (2010); NuArt, Stavanger, Norwegia (2010); Art Basel Miami/Primary Flight, Miami (2010); The Power of Fantasy, BOZAR, Bruksela (2011); Divergence, Notrh Art Space, Jakarta, Indonezja (2011).

ArtPace in San Antonio (2004), DAAD Artist in Residence Berlin (2006), Residencies for International Scholars, Stanford Humanities Center / Drama Department, Stanford University, USA (2011)

Zorka Wollny urodziła się w 1980 roku w Krakowie. W latach 2001–2005 studiowała malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom uzyskała w pracowni Grzegorza Sztwiertni i Zbigniewa Sałaja. Była asystentką w pracowni prof. Artura Tajbera, w 2007 roku w ramach programu UNIDEE (University of Ideas) przebywała w Fundacji Michelangelo Pistoletto we Włoszech. Po powrocie podjęła pracę jako wykładowca zagadnień sztuki wideo w Krakowskiej Szkole Filmowej „Forma”, na Akademii Fotografii oraz na Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Obecnie jest zatrudniona na Akademii Sztuki w Szczecinie jako asystentka w pracowni Multimediów na Wydziale Grafiki. Od 2004 roku

Mariusz Waras (born 1978 in Gdynia) is a graphic artist, outdoor painter, traveller and amateur architect. A graduate of the Graphic Faculty at the Gdańsk Fine Arts Academy, where he is currently professor Jerzy Ostrogórski’s assistant in the painting studio. He is author of several hundred mural paintings under his own m-city project. Urban landscape is the main motive in his artwork. His works are exhibited, among others, in galleries in Warsaw, Gdańsk, Berlin, Paris, Budapest, São Paulo, Rio de Janeiro, Bolzano, London and Prague. In his free time he is curator of the billboard gallery 238 x 504 in Gdynia and a Polish street art archivist/collector. Professionally he is a freelance graphic designer and has frequently been awarded in contests. Major exhibitions include: Cans Festival, London (2008); Artyści zewnętrzni (Outdoor Artists) BWA Awangarda, Wrocław (2008); Manifesta 7, Bolzano, Italy

113

B i o g ra ph i ca l N o t e s

(2008); Fabryka (Factory), CoCA, Toruń (2009); Monumentalart, Gdańsk (2009), Obiekty pneumatyczne (Pheumatic Objects) Awangarda Gallery, Wrocław (2010); Urban Jungle, Itinerrance Gallery, Paris (2010); Eurotrash, Brooklynite Gallery, New York (2010); NuArt, Stavanger, Norway (2010); Art Basel Miami / Primary Flight, Miami (2010); The Power of Fantasy, BOZAR, Brussels (2011); Divergence, North Art Space, Jakarta, Indonesia (2011).

Zorka Wollny born in 1980 in Krakow. From 2001 to 2005 she studied painting at the Academy of Fine Arts in Krakow. She graduated the studio of Grzegorz Sztwiertnia and Zbigniew Sałaja. She was an assistant in professor’s Artur Tajber studio, in 2007 under the UNIDEE (University of Ideas) she stayed in Michelangelo Pistoletto Foundation in Italy. After her return, she started to work as a lecturer of video art at ‘Forma’ Film School in Krakow, at the Academy of Photography and Pedagogical Academy in Krakow. Currently she is employed at the Academy of Fine Arts in Szczecin as an assistant in Multimedia studio at the depart-

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

jest czynnie działającą artystką. Współpracuje z wiodącymi instytucjami artystycznymi w Polsce: Narodową Galerią Sztuki Zachęta, Muzeum Sztuki w Łodzi, Instytutem Sztuki Wyspa oraz CSW Zamek Ujazdowski. W 2007 roku reprezentowała Polskę na wystawie twórców europejskich w Brukseli. Dwukrotnie otrzymała stypendium Ministra Kultury, dostała również nagrodę im. Eugeniusza Gepperta za osiągnięcia malarskie, a w 2010 roku magazyn sztuki „Arteon” przyznał jej tytuł Artystki Roku. Jej zainteresowania to: choreografia, muzyka konkretna, sztuka wideo. Zorka porusza się na pograniczu kilku dziedzin sztuki; oprócz uczestnictwa w wystawach artystka bierze udział w wydarzeniach muzycznych (np. Festival Audio Art w Krakowie) i teatralnych (np. Międzynarodowe Spotkania Baletowe w Łodzi). W 2010 roku w ramach Festiwalu Teatralnego Malta w Poznaniu, współpracując z tancerzami i choreografami, wyreżyserowała spektakl taneczny Przesilenie letnie. W 2011 roku jako kompozytorka była zaproszona do uczestnictwa w Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień.

114

La b o u r & L e i s u r e

Julita Wójcik urodziła się w 1971 roku w Gdańsku. Absolwentka Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (1997). Wielokrotna stypendystka Ministra Kultury w latach: 2007, 2005, 2003, 2001 i 1995/1996. Stypendystka Fundacji Kultury (2001). Rezydentka m.in. Art in General w Nowym Jorku (2006) czy Visegrad Found (2010). Jej prace znajdują się w kolekcjach publicznych w: Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowym w Warszawie, Galerii Arsenał w Białymstoku, Zachęcie Sztuki Współczesnej w Szczecinie, HorseCross w Szkocji czy w The Israel Museum w Jerozolimie. Jak mówi Ewa Gorządek, kuratorka z CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie: Wójcik wprowadza do swojej sztuki idiom bardzo osobisty, a co za tym idzie – kobiecy. Z prywatnej perspektywy odczytuje społeczne konwencje i kody, które następnie „oswaja” i wykorzystuje w swoich akcjach. [...] Szydełkowanie, zamiatanie, uprawianie ogródka i zakładanie oczek wodnych w miejscach publicznych, budowanie karmników dla ptaków czy puszczanie latawców nie kojarzy się bezpośrednio ze sztuką, tylko z doświadczeniem

N o t y B i o g ra f i c z n e

ment of Graphics. She has been an active artist since 2004. She collaborates with leading artistic institutions in Poland: Zachęta National Gallety of Art, Museum of Art in Łódź, Wyspa Institute of Art and Centre for Contemporary Art Ujazdowski Castle. In 2007 Wollny represented Poland at the exhibition of European artists in Brussels. She was granted scholarship from the Ministry of Culture twice, she was also awarded Eugeniusz Geppert’s Prize for painting, and in 2010 ‘Arteon’ art magazine recognized her as the Artist of the Year. Her interests include choreography, concrete music, video art. Zorka operates at the borderland of several domains of art; apart from participating in exhibitions the artists takes part in music events (such as Audio Art Festival in Krakow) and theatrical events (e.g. International Ballet Meetings in Łódź). In 2010, as a part of Malta Theatre Festival in Poznań, in collaboration with dancers and choreographers Zorka directed a dance performance Summer Solstice. In 2011 as a composer she was invited to take part in the Warsaw Autumn International Festival of Contemporary Music.

115

B i o g ra ph i ca l N o t e s

Julita Wójcik (born in 1971 in Gdańsk, Poland, where she lives and works) is a 1997 graduate of the Sculpture Department at the Fine Arts Academy in Gdańsk. She has been awarded a scholarship from the Ministry of Culture on multiple occasions, in 2007, 2005, 2003, 2001 and 1995/6. A grant holder of the Polish Cultural Foundation in 2001. A resident in Art in General in New York/USA in 2006 and the Visegrad Found in 2010, to mention a few. Wójcik’s works can be found in public collections in Zachęta National Gallery of Art, the Museum of Art in Łódź, the National Museum in Warsaw, the Arsenal Gallery in Białystok, Zachęta Gallery of Contemporary Art in Szczecin, HorseCross in Perth/Scotia and the Israel Museum in Jerusalem, Israel. Ewa Gorządek, the curator from CCA Ujazdowski Castel in Warsaw, says: Julita Wójcik introduces to her art a very personal, and thus very feminine, idiom. She reads from a private perspective the social conventions and codes, which she then ‘familiarises’ and employs in her projects. Those are often very prosaic activities, typical for a ‘provincial girl,’ as the artist likes to call herself. Cro-

p ra ca i W Y P OC Z Y NEK

życia codziennego [...]. Te proste czynności nabierają rangi dopiero wpisane w kontekst artystyczny, który z jednej strony nobilituje, z drugiej zaś pozbawia sztukę waloru elitarności. Pokazuje, jak może ona negocjować z rzeczywistością na równych prawach.

Artur Żmijewski urodził się w 1966 roku w Warszawie. Ukończył Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 1995 roku, broniąc dyplom w pracowni prof. Grzegorza Kowalskiego. Żmijewski tworzy instalacje, obiekty oraz fotografie, jednak przede wszystkim zajmuje się realizacjami wideo i filmem. Jest jednym z twórców pisma „Czereja”, pracuje także jako kurator oraz krytyk. Od 2006 roku redaktor artystyczny „Krytyki Politycznej”. W 1995 roku Żmijewski był stypendystą Gerrit Rietveld Akademie w Amsterdamie. W 2000 roku w ramach wystawy Guarene Arte 2000 przyznano mu nagrodę Fondazione Sandretto Re Rebaudengo per l’Arte. W 2005 roku jego film Powtórzenie był pokazywany w Pawilonie Polskim na 51. Biennale w Wenecji. W latach 2007–2008 był na stypendium DAAD Artists in Residence w Berlinie, podczas

116

La b o u r & L e i s u r e

N o t y B i o g ra f i c z n e

którego powstała jego najnowsza praca Demokracje. W 2010 roku otrzymał prestiżową nagrodę Ordway Prize, przyznawaną przez New Museum w Nowym Jorku i Creative Link for the Arts. Przyszły kurator Berlin Biennale 2012.

cheting, sweeping up, cultivating a small vegetable garden, or setting up water holes in public places, building bird tables or flying kites are hardly activities one would think of as art, being more of everyday-life experiences, somewhat characteristic for a bygone era that is slowly falling into oblivion. The simple activities acquire a deeper meaning only when placed in an artistic context which, on the one hand, elevates them, and, on the other, strips art of its elitist quality. Demonstrating how art can negotiate with reality on an equal footing.

Artur Żmijewski (born in 1966, in Warsaw, Poland), a 1995 graduate of the Sculpture Department at the Academy of Fine Arts in Warsaw, completed his diploma in the studio of Professor Grzegorz Kowalski. Żmijewski creates installations, objects and photographs, however he mainly deals with video and film. He is one of the founders of ‘Czereja’ magazine. He also works as a curator and critic. Since 2006 Żmijewski has been an artistic editor of ‘Krytyka Polityczna’. In 1995 Gerrit Rietveld Akademie in Amsterdam granted him a fellowship and the artist was also

117

B i o g ra ph i ca l N o t e s

awarded, in the year 2000, the Fondazione Sandretto Re Rebaudengo Per L’Arte Prize during the exhibition at Guarene Arte 2000. His film Repetition was presented in the Polish pavilion at the 51st Venice Biennial in 2005. In 2007–2008 Artur Żmijewski was a Visiting Fellow at DAAD Artists in Residence in Berlin, where his newest work Democracies was created. In 2010 he was awarded the prestigious Ordway Prize granted by the New Museum and Creative Link for the Arts. He is a future curator of the Berlin Biennale 2012.

-estrangement / estrangement

Przewodnik Guidebook

-estran足 ge足ment / Estran足gement

Z a wa rt o ś ć

contents

Co to są Alternativa?

What are Alternativa?

Estrangement

Estrangement works

p rac e

Szarawary Sherko Abbas

Sharwal Sherko Abbas

Co robi July Sherko Abbas

What July Is Doing Sherko Abbas

Studnia Shirwan Can i Horen Gharib Rauf

Water Well Shirwan Can & Horen Gharib Rauf

Guma Shirwan Fatih

Rubber Shirwan Fatih

Pomnik Gaylan Abdullah Ismail

Monument Gaylan Abdullah Ismail

Biegnąc Maryam Jafri

Running Maryam Jafri

Janus Maryam Jafri

Ojciec i syn Maryam Jafri

Father & Son Maryam Jafri

Teatr Maryam Jafri

Theatre Maryam Jafri

Pierwszy maja Hiwa K

May 1st Hiwa K

e s t ra n g e m e n t

Z a wa rt o ś ć

contents

Ta cytryna smakuje jabłkiem Hiwa K

This Lemon Tastes of Apple Hiwa K

Normalizacja Cengiz Tekin

Normalization Cengiz Tekin

Rozbite fantazje Poshya Kakil

Broken Fancies Poshya Kakil

Gzim w Kosowie Knutte Wester

Gzim in Kosovo Knutte Wester

Stygmat 1 „Pohle” Hüseyin Karakaya

Stigma 1 ‘Pohle’ Hüseyin Karakaya

Estrangement (szkic książki)

Estrangement (Book Sketch)

Dasza i Kola Anton Kats

Dasha and Kolja Anton Kats

N o t y B i o g ra fi c z n e

B i o g ra p hi ca l N o t e s io

Tył głowy Reben Majeed

Back of the Head Reben Majeed

Nylon Rozhgar Mahmud Mustafa

Przestrzeń publiczna i kobiety Rozhgar Mahmud Mustafa i Avan Sdiq

Public Space and Women Rozhgar Mahmud Mustafa & Avan Sdiq

Duża Stina uczy się szwedzkiego Rinkeby Mattias Olofsson

Big Stina Is Learning Rinkeby Swedish Mattias Olofsson

Herbaciarnia Sha’ab Diary Muhammad Osman

Sha’ab Teahouse Diary Muhammad Osman

Flaga Şener Özmen

Flag Şener Özmen

Rydwan Joanna Rajkowska

Chariot Joanna Rajkowska

Co to są Alternativa?

What are Alternativa?

i nieformalne oraz nietypowe metody jej uzyskiwania. Wierzymy, że sztuka współczesna i praktyka kuratorska nie reprodukują wiedzy, ale są drogą ku wiedzy. Projekt Alternativa to szereg elementów w sieci powiązań pomiędzy: ba da n i a mi – w celu przygotowania wystaw i innych wydarzeń przez artystów i kuratorów m o bi l n o ś c i ą – artystów, intelektualistów i kuratorów p r o d u k c ją – nowych prac artystycznych, nowych publikacji, nowych wystaw a r c hi w iz a c ją i dy s t rybu c ją – baza danych, digitali-

zacja, archiwum, projekt powiązanych stron internetowych dy s k u s ją – debaty, konferencje, warsztaty, dyskusje panelowe p r e z e n ta c ją – wystawy

as well as informal and untypical methods of its acquisition. We believe that contemporary art and curatorial practice do not reproduce knowledge but are also a path towards knowledge. Alternativa Project is a series of elements in the network of connections among: r e s e a r c h – to prepare exhibitions and other events by artists and curators, m o bi l i t y – of artists, intellectuals and curators, p r o d u c t i o n – of new artistic works, new publications and new exhibitions, a r c hi v i n g a n d di s t r i bu t i o n – database, digitizing,

archives, a project of interrelated websites, di s c u s s i o n – debates, conferences, workshops and panel discussions,

sztuki współczesnej, performance p r z e b y wa n i e m ra z e m

– warsztaty, koncerty i inne wydarzenia.

p r e s e n ta t i o n – contemporary art exhibitions, performance, s tay i n g t o g e t h e r

– workshops, concerts and other events.

Przygotowalismy w tym roku dwie wystawy: Praca i wypoczynek oraz Estrangement. W przewodniku tym znajdziecie Państwo wprowadzenie do wystaw, noty o pracach i biografie artystów. Wydarzenia towarzyszące przygotowaliśmy we współpracy z wieloma partnerami, takimi jak: platforma kuratorska If I Can’t Dance, I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution z Amsterdamu, Batroun Art Project z Bejrutu czy Carrot Workers Collective z Londynu. W celu uzyskania informacji o działaniach towarzyszących: warsztatach, performance’ach, projekcjach i wykładach oraz o przygotowywanych publikacjach, prosimy o regularne sprawdzanie stron internetowych www.wyspa.art. pl i www.alternativa.org.pl oraz profiluwww.facebook.com/AlternativaFestival. Alternativa to wydarzenie cykliczne, ciąg dalszy już latem 2012 roku.

This year we prepared two exhibitions: Labour & Leisure and Estrangement. In this guide you will find an introduction to exhibitions, notes on works and biographies of artists. Additional events have been prepared in collaboration with numerous partners, such as If I Can’t Dance, I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution curatorial platform from Amsterdam, Batroun Art Project from Beirut or Carrot Workers Collective from London. We encourage you to regularly visit our websites www.wyspa. art.pl and www.alternativa.org. pl as well as our profile www. facebook.com/AlternativaFestival for information on additional events: workshops, performances, screenings, lectures and upcoming publications. Alternativa is a cyclical event, to be continued as soon as in summer 2012. Aneta Szyłak

Aneta Szyłak

Artistic Director of Alternativa

Dyrektor Artystyczna festiwalu Alternativ

Grzegorz Klaman

President of the Wyspa Progres Foundation

Prezes Fundacji Wyspa Progress

e s t ra n g e m e n t

Wernisaż: 28 maja 2011, 19:00

Opening party: May 28, 2011, 7 pm

Wystawa: 29 maja – 30 września 2011

Exibition on view: 29 May – 30 September 2011

Miejsce: Instytut Sztuki Wyspa

Location: Wyspa Institute of Art

Estrangement

kuratorzy: Aneta Szyłak i Hiwa K asystent kuratorów: Maks Bochenek

curators: Aneta Szyłak & Hiwa K curatorial assistant: Maks Bochenek

Istotę tego projektu stanowi zagadnienie cyrkulacji form kulturowych oraz uwarunkowanie funkcjonowania w obcości. Proponujemy rozważanie terminu estrangement na przecięciu poetyki Szkłowskiego – reprezentanta rosyjskiej szkoły formalnej – oraz arabskiego pojęcia taqseem, oznaczającego zarówno improwizację muzyczną, jak i podział matematyczny. Formy znalezione i „codzienność” stanowią punkty wyjścia dla problematyki nadawania kształtu i stopniowego rozpadu. Estrangement działa poprzez elementy, które wydają się nie być ze sobą powiązane, poddaje je obserwacji i czasami wyzwala ich działanie. Co powoduje, że coś wydaje się lub staje się czymś dziwnym, a przez to szczególnie przemawiającym? W jaki sposob sami możemy posłużyć się dziwnością jako narzędziem estetycznym i poznawczym zarazem? Czy jest to twarz jako forma rzeźbiarska, czy jest to problem funkcjonowania w języku, czy

At the very core of the project there is a question concerning circulation of cultural forms and the conditioning of operations in estrangement. The idea is to consider the term estrangement at the intersection of the poetics of Shklovsky – a representative of Russian formalism – and the Arabic term taqseem, which means both musical improvisation and geometrical division. Found forms and ‘every-day reality’ are points of entry into the way the project takes shape and disintegrates. Estrangement works with various elements that do not seem to be connected then places them under observation and sometimes sets them to work. What makes things seem or become strange, making them particularly appealing? How can we ourselves apply this strangeness as both an aesthetic and a cognitive tool? Is it a face as a sculpture form, is it a problem in the way we operate through language, or is it a demonstration – the question of

e s t ra n g e m e n t

też jest to demonstracja – zagadnienie formy znajduje się tu zawsze na pierwszym miejscu. Jako osoby pracujące nad tym projektem od wielu lat, staraliśmy się wyzwolić nasze spotkanie – czyli spotkanie ludzi wyrosłych w różnych kulturach i naznaczonych innym doświadczeniem politycznym – od obciążenia różnicą kulturową. Spotkanie jest możliwe w przestrzeni zaimprowizowanej. Ale też każde spotkanie jest w jakimś sensie niemożliwe, warunkiem spotkania jest wy-obcowanie – estrangement. Punktem wyjścia było dla nas poszukiwanie punktów wspólnych, takich jak wychodzenie z dyktatury i totalitaryzmu albo uformowanie przez działania kolektywne i autodydaktyzm. Nie przystępowaliśmy do projektu, mając za punkt wyjścia teorię postkolonialną, punktem wyjścia było lotnisko we Frankfurcie. Wystawa ta z jednej strony jest raportem ze stanu badań i warsztatów prowadzonych przez nas w latach 2008–2011 w irackim Kurdystanie, z drugiej strony zaś jest próbą refleksji nad zmianami zachodzącymi w kraju, który w gwałtownych okolicznościach historycznych przyjął porządek demokratyczny i został poddany terapii szokowej globalnego sy-

e s t ra n g e m e n t

the form is always put on the first place here. As people engaged in this project for many years, we have tried to liberate our meeting – a ‘gettingtogether’ of people who grew up in different cultures and scarred with different political experiences – from cultural difference’s bias. A meeting is possible in an improvised space.Yet every meeting is in a way impossible, as it is conditioned by e-strangement. The search for common points, such as recovery from a dictatorship and totalitarian system or the formation by collective actions and self-didactics, became our starting point. We did not embark into the project with a post-colonial theory in mind but we made Frankfurt Airport our point of departure. On one hand this exhibition is a report on the status of research and workshops conducted by us in 2008–2011 in Iraqi Kurdistan, on the other, it is an attempt to reflect upon changes taking place in the country which adopted democratic order in abrupt historical circumstances and underwent the shock therapy of the global economy system. We invited to the project people who work on interesting – in our opinion – projects under immi-

stemu ekonomicznego. Do współpracy zaprosiliśmy osoby, które pracują nad interesującymi, naszym zdaniem, projektami w warunkach imigracyjnych lub też zajmują się problematyką funkcjonowania w innej kulturze. A także przyglądają się obcości wewnątrz własnej kultury i rodziny. Wystawa jest polem z odniesieniami do różnych systemów wiedzy – tych formalnych i tych nieformalnych. Na wystawie znajduje się także książka, która występuje tylko w jednym egzemplarzu. Książka ta funkcjonuje jako szkic, punkt wyjścia dla mającej się ukazać finalnej publikacji dokumentującej projekt i zarazem obiekt artystyczny, a także jako wystawa w książce. Mamy tu teksty naukowe, eseistyczne, interwencje wizualne i literackie. Uważny widz i czytelnik odnajdzie wiele związków pomiędzy książką a pokazywanymi pracami. Nie chcieliśmy tą wystawą stawiać hipotez ani konstatacji, pragnęliśmy raczej narysować szkic powiązań pomiędzy przestrzenią publiczną, płcią, dzieciństwem, lokalnością, politycznością i edukacją. Aneta Szyłak i Hiwa K

gration conditions, that deal with the issue of operating in different cultures or observe estrangement within one’s own culture and family. The exhibition is a field with references to various knowledge systems – formal and informal ones.You will also find here a book that was produced in a single copy. The book operates as a drawing, a starting point for the final publication documenting this project which is to be published. It includes scientific and essay writings as well as visual and literary interventions. An observant viewer and reader will find numerous connections between the book and the works displayed. This exhibition was not meant to create a hypothesis or statement, we rather strived to make a sketch of the links existing among public space, gender, childhood, locality, the politics and education. Aneta Szyłak & Hiwa K

e s t ra n g e m e n t

-prace / works

e s t ra n g e m e n t

Szarawary Sherko Abbas

Sharwal Sherko Abbas

2008, wideo, 3 min 50 s

2009, video, 3.50 min

Projekt Szarawary odnosi się do lokalnych form spodni znanych pod tą nazwą i tradycyjnie noszonych przez kurdyjskich mężczyzn. Wykonane z drobno splecionej wełny i nieskazitelnie uprasowane szarawary mogą być wypełnione powietrzem i umieszczone w wodzie. Bąbel, który tworzy się w wodzie, jest zarazem formą i funkcją umożliwiającą przekroczenie głębokich i rozległych wód, łączy niesformalizowaną, lokalną wiedzę praktyczną z przedłużeniem tego, co kojarzy się z podróżą, poszukiwaniem i przekraczaniem granic.

Sharwal is the name given to the local type of trousers that are worn traditionally by men in Kurdistan. Made from tightly weaved wool and meticulously pleated, sherwal can be filled with air and used to assist in flotation. The bubble it creates when submerged into water has both a form and a function that helps in crossing deep and broad waters and represents the connection between what is an informal local practical knowledge and the extension of its possibilities in travelling, outreaching and crossing over borders.

zdjęcia: Taher Abdulwahid montaż: Nabaz występuje: Yadgar Abubakr

camera by Taher Abdulwahid editing by Nabaz performance by Yadgar Abubakr

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Co robi July Sherko Abbas

What July Is Doing Sherko Abbas

2010, wideo, 2 min 50 s

2010, video, 2.50 min

Praca zbudowana jest na napięciu pomiędzy subtelną i delikatną postacią dziewczyny a znaczącym ciężarem nanizanym na włosy, jaki udaje się jej podnieść. July pojawia się w pustym klubie fitness, jej ćwiczenia budują dziwny formalny dysonans w tym przewidywalnym i oczywistym otoczeniu.

The work is built on a tension between a girl’s subtle and delicate silhouette and a considerable burden strung on her hair, which she manages to lift. July appears in an empty fitness club, her exercises create a strange formal dissonance in this predictable and obvious surrounding.

zdjęcia i montaż: Saman Jalal występuje: July Adnan

camera and editing: Saman Jalal performance by: July Adnan

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Studnia Shirwan Can i Horen Gharib Rauf

Water Well Shirwan Can & Horen Gharib Rauf

2007, wideo, 25 min

2007, video, 25 min

Studnia przedstawia szczególne miejsce w irackim Kurdystanie, gdzie została stworzona społeczność pod nazwą Bractwo Hama Soor. Jej członkowie decydują się na wspólne życie, lecz powstrzymują się od prokreacji. Początkowo wspólnota liczyła sobie piętnaścioro członków, obecnie w domu pozostały tylko cztery stare kobiety, które przeżyły swoich mężczyzn i które zajmują się przede wszystkim metodycznym wykonywaniem rutynowych czynności domowych. Dom stoi w górach, gdzie kontakty ze światem zewnętrznym muszą być – z konieczności – ograniczone. Członkowie wspólnoty dożywają swoich dni w bliskich związkach, w których nie poszukuje się uniesień i ekstazy.

Water Well depicts the place in Iraqi Kurdistan where, years ago, a special community named Hama Soor Brotherhood was formed. They chose to live together but refrained from procreation. There were fifteen members originally, but currently only four old women who outlived their men are left in the house enacting, in a slow rhythm, their domestic routine. The house stands in solitude in a distant location of the mountains, with limited contact with the outer world. The members of the community live their life to the end in a close union that seeks no rapture.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Guma Shirwan Fatih

Rubber Shirwan Fatih

2009, wideo, 12 min 12 s

2009, video, 12.12 min

W 2009 roku Shirwan zebrał od dzieci z sześciu różnych klas kurdyjskich szkół podstawowych gumki do wycierania i podarował im w zamian nowe gumki. Gumki zostały nastepnie pogrupowane zgodnie z ich przypisaniem poszczególnym klasom i zainstalowane sekwencyjnie na podłodze galerii, w porządku odpowiadającym drodze od pierwszej do szóstej klasy. Wraz z upływem lat, wykorzystanie gumek minimalizuje się, jak gdyby korygujący wpływ systemu edukacyjnego sprawiał, że uczniowie są zaadoptowani do wymagań stawianych przez instytucję. Guma na poziomie materialnym koncentruje się na walce pomiędzy wymaganiami i reakcjami na nie, pomiędzy doskonałością a ułomnością. Zajmuje się także elementem brakującym, który nigdy nie ujrzał światła dziennego, oraz możliwościami, które nie zdołały przybrać konkretnego kształtu.

In 2009, Shirwan collected old erasers from children in six different classes of different grades in an elementary school in Kurdistan and gave them new ones in exchange. The rubbers were then sorted, class by class, and installed sequentially on a gallery floor in the order from the first to the sixth year. As years progress, the use of the rubbers is diminishing, as if the corrective impact of the educational system requires them to adapt to institutional demands. Rubber captures the struggle, on a material level, between demand and its response to it, perfection and modality. It also reflects on what is missing, what never reached the eye as a possibility or opportunity that had no chance to maintain a shape.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Pomnik Gaylan Abdullah Ismail

Monument Gaylan Abdullah Ismail

2008, seria fotografii

2008, series of photographs

Pomnik jest projektem kwestionującym rządowy tryb podejmowania decyzji dotyczących wyboru i umiejscowienia posągów oraz pomników. Zwraca on uwagę na brak łączności pomiędzy oczekiwaniami społecznymi a odgórnie dokonywanymi wyborami estetyki, lokalizacji i znaczenia pomników. Seria fotografii jest dokumentacją performance’u, który został zorganizowany w pobliżu jednego z głównych punktów krajobrazowych w stolicy irackiego Kurdystanu, w mieście Irbil (dawniej: Arbil). Przyglądając się interakcjom ludzi i pomników, Gaylan Abdullah Ismail zajmuje się problemami tożsamości, historii i pamięci zbiorowej.

Monument is a project that questions governmental decisionmaking regarding the selection and positioning of statues and monuments. It addresses the gap disconnecting people’s desires with government’s choices in relation to their aesthetics, location and meaning. The series of photographs are the documentation of a performance that took place around one of the main landmarks in Erbil, the capital of Iraqi Kurdistan. By looking at the interaction between people and monuments, Gaylan Abdullah Ismail discusses notions of identity, history and collective memory.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Biegnąc Maryam Jafri

Running Maryam Jafri

2000, wideo, 4 min 26 s

2000, video, 4.26 min

W pracy Biegnąc artystka odtwarza role trzech różnych postaci: mężczyzny, kobiety i dziecka. Wszyscy z nich podają kontrastujące ze sobą wersje historii rodzinnej. Na najbardziej fundamentalnym poziomie wideo pokazuje po prostu jedną i tę samą osobę, mówiącą wciąż to samo do kamery, jednak poprzez zastosowanie powtórzeń i wariacji językowych powoli tworzy się historia.

In Running the artist plays three different characters, a man, a woman and a child, all of whom offer contrasting versions of their family history. On a most fundamental level the video shows one person saying the same thing repeatedly into the camera. However, through the use of repetition and variation in language, a story slowly unfolds.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Janus Maryam Jafri

2002, wideo, 4 min 4 s

2002, video, 4.04 min

W pracy Janus artystka odtwarza role pary, która mówi tym samym głosem. Obydwa głosy wyrażają chęć harmonijnego zespolenia się z drugim lub rozpoczęcia wszystkiego na nowo. Para ta może być postrzegana jako dwie osobne postaci lub jako dwa odmienne oblicza tej samej osoby.

In Janus the artist plays a couple who speak with the same voice. Both express the desire to either merge harmoniously with the other or alternatively, to make a clean break. The couple can be looked upon as two distinct characters or as different sides of the same individual.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Ojciec i syn Maryam Jafri

Father & Son Maryam Jafri

2001, wideo, 1 min 34 s

2001, video, 1.34 min

Sfilmowane w jednym ujęciu wideo Ojciec i syn jest dialogiem dla jednej osoby. Mężczyzna rozmawia ze swoim synem lub ze swoim młodszym alter ego. Nieuchwytność tego związku jest zamierzona – nad dwoma postaciami unosi się jedna twarz, pomiędzy mową a pamięcią.

Filmed in a single take, Father & Son is a dialogue for one person. A man talks to his son, or perhaps alternately, a younger self. The ambiguity is deliberate as a single face shifts between two characters and between speech and memory.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Teatr Maryam Jafri

Theatre Maryam Jafri

2001, wideo, 3 min 44 s

2001, video, 3.44 min

W pracy Teatr Jafri odtwarza role dwóch postaci, które mogą być postrzegane jako dwie różne osoby lub różne aspekty tej samej osobowości. Postaci nawzajem kończą wypowiadane przez siebie zdania i przeżywają ponownie moment, w którym obydwie – czy też tylko jedna z nich – pojawiły się na scenie po raz pierwszy. To, co się dzieje na scenie, odzwierciedla to, co się dzieje poza nią. W wideo nie widzimy jednak samej sceny: czas i miejsce są przedstawiane wyłącznie przy użyciu języka. Przestrzenie fizyczne i myślowe stają się jednym. Język unosi się pomiędzy mową i myślą, nadając narracji strukturę labiryntu.

In Theatre Jafri performs two characters that can be seen as two distinct people as well as different sides of the same self. The two characters are accomplishing each other’s sentences and re-living the moment when both, or perhaps only one of them, first stepped on stage. What happens onstage runs parallel to what happens offstage. However, no stage is ever seen in the film – time and place are represented solely through language. Physical and mental spaces collapse into one. The language hovers between speech and thought giving the narrative a labyrinthine structure.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Pierwszy maja Hiwa K

May 1st Hiwa K

2009, interwencja w przestrzeni publicznej – dokumentacja

2009, intervention in the public space – documentation

Dla mnie – jako osoby dorastającej w czasach dyktatury w Iraku – pojęcie protestu obywatelskiego i repetytywnych form demonstracji stanowi interesujący przedmiot badań i interwencji. Czy demokratyczne formy protestu są skuteczne i mają rzeczywisty wpływ na wzmocnienie wartości demokratycznych? Czy też są tylko bezsilnymi formami zgromadzeń obywatelskich pozbawionymi rzeczywistego wpływu politycznego, przeobrażającymi się powoli w zwykłe rytuały publiczne? Dzień przed akcją dowiedziałem się o pierwszomajowej demonstracji antyfaszystowskiej i – z perspektywy swojej frustracji uchodźcy – uznałem ją za raczej naiwną. Miało to wiele wspólnego z moim doświadczeniem nieuniknioności wojny, której nie można powstrzymać za pomocą protestu obywatelskiego. Równolegle myślałem o ujednoliconym przekazie wizualnym, który mógłby śledzić takie postawy polityczne, jak te długowłosych pacyfistów czy łysych neonazistów. Z golarką do włosów poszedłem na spotkanie antyfaszystów i zaczą-

To me, as someone who has grown up at the time of dictatorship in Iraq ‘the notion of a civil protest and repetitive forms of demonstration’ is an interesting subject for study and intervention. Are democratic forms of protest efficient and have they an actual affect on change and strengthening democratic values? Or are they are just powerless forms of civil gathering without any real political influence, slowly becoming nothing other than public rituals? A night before the action, I learnt about the 1st of May antiFascist call and found it, in the perspective of my frustration as a refugee, to be rather naïve. It had to do a lot with my experience of the inevitability of a war, that cannot be stopped from happening through the means of civil protest. In parallel, I thought about the uniformed visual message of those pursuing political position such as with longhaired pacifists or head-shaved neo-Nazis. A hair clipper, I went to the anti-Fascist gathering and started shaving my

P ra c e

works

łem golić włosy na swojej głowie, próbując rozmawiać z pokojowymi demonstrantami i przekonać ich, aby również ogolili swoje głowy. Staram się odzyskać łysą głowę dla wszystkich i uwolnić ją od neonazistowskich odniesień. Równocześnie spotykam się z wieloma opozycyjnymi opiniami, i angażując się w tę sytuację, próbuję dowiedzieć się, jak młodzi ludzie rozumieją, przestrzegają i propagują postawę antyfaszystowską i demonstrację jako formę protestu obywatelskiego.

head while trying to talk to peace demonstrators and convince them to shave their heads too. I am trying to reclaim a bald head for everyone and free it from neoNazi references. At the same time I encountered a lot of oppositional opinions and by throwing myself into this situation I learned how young people comprehend, follow and disseminate their understanding of the anti-Fascist position and of demonstration as a form of civil protest.

Hiwa K

e s t ra n g e m e n t

Ta cytryna smakuje jabłkiem Hiwa K

This Lemon Tastes of Apple Hiwa K

2011, wideo, 12 min 9 s

2011, video, 12.09 min

Wideo jest dokumentacją interwencji dokonanej przez Hiwę K w Sulejmaniji 18 kwietnia 2011 roku, podczas jednego z kilku ostatnich dni trwającego przez dwa miesiące protestu społecznego. Protest ów, który objął wiele pokoleń, zawodów i miast, został brutalnie stłumiony przez policję. Hiwa K gra na harmonijce ustnej, podczas gdy Daroon Othman gra na gitarze; obydwaj wykorzystują megafony. Praca powstała w ramach akcji protestacyjnej. Tytuł Ta cytryna smakuje jabłkiem odnosi się do zastosowania w 1988 roku w Halabdży w ludobójczej akcji Sadama Husajna gazu przeciwko społeczności kurdyjskiej. Gaz miał aromat jabłek, co wywołuje wciąż silne skojarzenia w politycznej pamięci kraju. Podczas niedawnych demonstracji protestujący używali cytryny jako doraźnego środka detoksykującego. Praca celowo nie została przetłumaczona na język angielski lub polski. Słowa protestu pozostają przypisane do konkretnego języka, zatem nie

The video documents an intervention in Sulaymaniyah by Hiwa K on April 18th 2011 during one of the last days of the two months long civil protest. With no international media coverage, the protest – which spread across generations, professions and cities – was brutally repressed by the police. Hiwa K plays the harmonica, with Daroon Othman playing the guitar through megaphones. The work occurred within the protest and is not a work about the protest. The title, This Lemon Tastes of Apple, refers to the use of gas against Kurdish people in Saddam Hussein’s genocide attempt in 1988 in Halabja. The gas had a smell of apple, which has since had a strong association in the political memory of the country. During the recent months of demonstrations, protesters used lemon as an immediate detoxifying agent. The work has intentionally not been translated into English or Polish. The words of protest

P ra c e

można ich zaadoptować do retorycznych ram protestów odbywających się w innych miejscach.

works

remain in their own language and are not adapted to the rhetorical frames of protest elsewhere.

e s t ra n g e m e n t

Rozbite fantazje Poshya Kakil

Broken Fancies Poshya Kakil

2008, wideo, 9 min 50 s

2008, video, 9.50 min

Rozbite fantazje to dokumentacja wideo-performance’u, który odbył się w szkole artystycznej w Irbil (dawniej: Arbil), w irackim Kurdystanie. Artystka kroczy powoli ścieżką utworzoną ze świeżo rozlanego czarnego tuszu i rozbitych szklanych butelek, odtwarzając stan głębokiej rozpaczy. Przeżywając ból na nowo, Poshya Kakil stopniowo wyzwala się od niego, docierając wreszcie do całkowitego katharsis i odkupienia. Ostatnia butelka, podobnie jak fantazje i pragnienia artystki, nie zostaje rozbita. Praca jest pierwszym performance’em wykonanym przez kobietę w irackim Kurdystanie.

Broken Fancies is a video documentation of a performance that took place in the college of Art in Erbil, in Iraqi Kurdistan. The artist slowly walks on a path of fresh black ink and broken glass bottles to re-enact a condition of deep personal distress. By living the pain again Poshya Kakil progressively liberates herself from it until she reaches a complete catharsis and redemption. The last bottle is unbroken and so are her fancies and desires. This work is the first female performance in Iraqi Kurdistan ever.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Stygmat 1 „Pohle” Hüseyin Karakaya

Stigma 1 ‘Pohle’ Hüseyin Karakaya

2011 (zaadaptowana wersja z 2006 roku), instalacja

2011 (adapted version from 2006), installation

Tytuł instalacji odnosi się do napisu wykonanego ręcznie na metalowych drzwiach kotłowni w domu przy ulicy Rathaus Strasse 13, w Mönchengladbach. Żółtą kredą woskową jest tam napisane Pohle przez „h” [Pole pisane bez „h” oznacza Polak – przyp. tłum.]. W „lepszej” dzielnicy znalazłem dwa kartony pełne książek. W Mönchengladbach raz w miesiącu wystawia się makulaturę. W oparciu o zawarte w kartonach książki wyobraziłem sobie jakiegoś Polaka, który przyjechał do Niemiec, by studiować tu medycynę, i który teraz oddaje swoje – głównie polskie – książki na makulaturę. Znalezisko było przypadkowe, ale dla mnie stanowiło ważny krok w analizie klimatu miasta i pomieszczeń wystawienniczych. W miejscu wystawy zastałem pomieszczenia zaniedbane i zaśmiecone. I byłem przekonany, że ślady tego klimatu odnajdę w wielu miejscach miasta. Naprzeciwko Museum Abteiberg znalazłem lodówkę (wysoką, z zamrażalnikiem), również wystawioną na ulicy, jako

The title of this installation relates to an inscription made by hand on the metal door of a boiler room in a house at 13 Rathaus Street in Mönchengladbach. With a yellow crayon somebody wrote Pohle with an ‘h’. In a ‘better’ district I found two boxes full of books. In Mönchengladbach they throw out waste paper once a month. Based on the books contained in these boxes I imagined a Pole who came to Germany to study medicine and now gives his – mainly Polish – books away to waste paper. It was an accidental find and yet, for me, it constituted an important step towards an analysis of the city atmosphere and exhibition rooms. The rooms I came upon in the exhibition space were squalid and littered. And I was convinced that I would find traces of this atmosphere in many places of the city. I found a fridge in front of the Abteiberg Museum (a high one, with a freezer), also put out on the street, to be scrapped. I was dejected by the fact that there was still some

P ra c e

śmieć. Przygnębiło mnie to, że w porzuconej lodówce znajdowały się artykuły spożywcze. Krok po kroku, dzięki tym znalezionym na ulicy materiałom oraz specyficznej sytuacji pomieszczeń na miejscu, powstawała instalacja. Hüseyin Karakaya

works

foodstuff in the fridge. Slowly, thanks to these materials found on the street and a specific status of the rooms, the installation developed into an exhibition site. Hüseyin Karakaya

e s t ra n g e m e n t

Dasza i Kola Anton Kats

Dasha and Kolja Anton Kats

2009, wideo, 4 min 49 s

2009, video, 4.49 min

Dasza i Kola to para dzieci ulicy z Sankt Petersburga, które Anton Kats poznał na obozie letnim przygotowywanym wspólnie z Uppsala Circus Group, organizacją pozarządową zajmującą się pracą z dziećmi i młodzieżą ze zmarginalizowanych grup społecznych, wykorzystującą sztukę cyrkową dla przyciągnięcia dzieci ulicy. Całość zapisu została wyprodukowana bez stworzonego uprzednio scenariusza. Dzieci, które otrzymały kamerę, mogły rejestrować dowolnie wybrany materiał. W miarę upływu czasu daje się zauważyć, że sama obecność kamery wpływa na zmianę wewnętrznych relacji pomiędzy dziećmi.

Dasha and Kolja are two street kids from St. Petersburg, whom Anton Kats met at a summer camp he ran with the Uppsala Circus Group, a non-governmental organisation that works with marginalised youth and children using circus art to take kids off the street. All the footage is produced with no script or scenario, by the children themselves, who were given the camera just to do whatever they wanted. As the video goes on, one can notice that the very presence of the device changes the internal relation between one another that results in them either showing off or going through a complete emotional withdrawal.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Tył głowy Reben Majeed

Back of the Head Reben Majeed

2006, rysunek na fotografii

2006, drawing on photograph

Rysunki na fotografiach autorstwa Rebena kreują wyimaginowane formy, jakie przybiera głowa artysty. Projekt odwołuje się do znanej w regionie tradycji owijania noworodków, co powoduje unieruchomienie dziecka na parę miesięcy. Z czasem tylna część głowy opierająca się na poduszce staje się spłaszczona. Praca odnosi się do fantazji na temat zagadnienia różnicy, angażując się zarazem w grę tradycjami przedstawień antropologicznych oraz popartowych ikon jako form idealizacji.

The drawings on photographs made by Reben create diverse imaginary forms of his own head. The project refers to the regional tradition of swaddling that immobilizes infants for several months, causing the back of the head to flatten over time against the cot. The work relates to the fantasy of difference and plays with traditions of anthropological representations and pop-art icons as forms of idealization.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Nylon Rozhgar Mahmud Mustafa

zrobić: 2007, wideo, 1 min 18 s

2007, video, 1.18 min

Ten performance dokamerowy w bardzo abstrakcyjnej formie odnosi się do kontrastowych stanów, takich jak, napięcie i oswobodzenie, presja i ulga, akcja i jej przerwanie. Pomyślany pierwotnie na wystawę dotyczącą zagadnienia przestrzeni, Nylon ukazuje dłonie artystki ugniatające tworzywo sztuczne i formujące z niego kulisty kształt, by następnie je wypuścić. Materiał pomału zaczyna się rozszerzać, jakby ożył. Energia włożona w ugniatanie zostaje uwolniona, ale kształt materiału nie jest już taki sam. Minimalistyczny jak większość prac artystki, Nylon ukazuje, jak oswobodzony przedmiot może stopniowo zdobywać przestrzeń dla siebie, nawiązując tym samym do sytuacji kobiet – a praca ta może być odczytywana też w szerszym kontekście politycznym.

This video performance deals on an almost abstract level with tension and release, pressure and relief, action and disruption. Originally conceived for an exhibition about space, Nylon shows the hands of the artist tightly squeezing a piece of plastic until it becomes a ball and then she sets it free. The material slowly expands as if it received some form of life. When the energy put into the suppression releases, the form of material becomes different. Very minimalist as most of her works, this piece is a reflection on the relief from the tension of a specific moment, but can also be read in a broader political context.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Przestrzeń publiczna i kobiety Rozhgar Mahmud Mustafa i Avan Sdiq

Public Space and Women Rozhgar Mahmud Mustafa & Avan Sdiq

2009, pokaz slajdów (dokumentacja akcji w przestrzeni publicznej)

2009, slideshow (series of photographs documenting public space action)

Seria fotografii dokumentuje działania zainicjowane przez Rozhgar Mahmud Mustafę w herbaciarni Sha’ab w Sulejmaniji, drugim pod względem wielkości mieście w irackim Kurdystanie. Herbaciarnie to miejsca, w których – zgodnie z niepisaną zasadą – rzadko spotyka się kobiety. Herbaciarnia Sha’ab jest położona w historycznym, politycznym i intelektualnym centrum miasta, a niegdyś służyła jako miejsce spotkań kurdyjskich dysydentów. Artystka zjawiła się w herbaciarni z grupą kobiet, aby napić się herbaty i pograć w domino, a tym samym upomnieć się o większą widoczność i podkreślenie znaczenia kobiet w życiu politycznym i kulturowym Kurdystanu.

The series of photographs documents an action initiated by Rozghar Mahmud Mustafa in the Sha’ab Tea house in Sulaymaniyah, the second largest city in Iraqi Kurdistan. Tea houses are places where, through an unspoken rule, women are rarely seen. Sha’ab is a historical political and intellectual hub in the city and it was one of the gathering points of Kurdish dissidents. The artist went to the tea house with a group of women to drink tea and play domino, thus reclaiming visibility and space for the role of women in the political and cultural life in Kurdistan.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Duża Stina uczy się szwedzkiego Rinkeby Mattias Olofsson

e s t ra n g e m e n t

P ra c e

works

Big Stina Is Learning Rinkeby Swedish Mattias Olofsson 2004, video, 11.31 min

2004, wideo, 11 min 31 s W filmie artysta przyjmuje tożsamość Dużej Stiny, kobiety należącej do ludu Sami, która nie przestała rosnąć i pod koniec XIX wieku była obwożona po Europie jako osobliwość natury. Dokonując interpretacji tej postaci oraz zakładając kobiecy ubiór z epoki, artysta kwestionuje sposób, w jaki wygląd fizyczny określa relacje pomiędzy tożsamością, rolami społecznymi, sensem przynależności i oczekiwaniami. Przemieszczające się obrazy odnoszą się do ról, jakie tradycja i historia pełnią w określaniu norm i wyznaczaniu granic dopuszczalności w ramach stworzonej przez nie przestrzeni. Film Duża Stina uczy się szwedzkiego Rinkeby ukazuje sceny z Uniwersytetu Sztokholmskiego oraz to, jak Duża Stina uczy się szwedzkiego Rinkeby. Rinkeby to jedno z przedmieść Sztokholmu ale też forma lokalnego dialektu. Stał się on popularny, inspirując wielu Szwedów, nawet jeżeli nie pochodzą oni z Rinkeby. Historia pokazała, że język szwedzki

In the film, the artist takes on the identity of Big Stina, a Sami woman from the end of the 19th century who never stopped growing and was taken around Europe in a freak show as a curiosity. By interpreting this character and wearing female’s clothes of the time, the artist questions the ways in which physical appearances communicate the relations between identity, social roles, belonging and expectations. The displacing images address the responsibility of traditions and history in determining norms and what is acceptable within the space they create. The film Big Stina Is Learning Rinkeby Swedish shows scenes from the University of Stockholm and how Big Stina learns Rinkeby Swedish. Rinkeby is a suburb of Stockholm. Rinkeby Swedish has become widespread and many people have been influenced by this dialect even if they do not come from Rinkeby. History has shown that the Swedish language has

jest zmieniany i rozwijany przez obcokrajowców, którzy przeprowadzili się do Szwecji.

been changed and developed by foreigners who have moved into Sweden.

e s t ra n g e m e n t

Herbaciarnia Sha’ab Diary Muhammad Osman

Sha’ab Teahouse Diary Muhammad Osman

2010, dokumentacja fotograficzna

2010, photo documentation

Sha’ab1 to ważny punkt spotkań intelektualistów w Sulejmaniji i legendarne miejsce dla osób wspierających ruchy dysydenckie Kurdystanu. Herbaciarnia założona w latach 50. przez ojca obecnych właścicieli udzielała wsparcia ruchowi oporu Kurdów w czasach rządów Saddama Husajna i była kolebką przynajmniej trzech działających do dzisiaj partii, bardzo różniących się poglądami ideologicznymi. Herbaciarnia Sha’ab dysponowała małą drukarnią dostarczającą zakazanych materiałów kulturalnych i politycznych. Była również miejscem spotkań artystów i intelektualistów – przestrzenią dla rozmów i debaty politycznej. Dzisiaj nadal odgrywa ważną rolę głównego nieformalnego miejsca produkcji wiedzy i posiada małą księgarnię oferującą różne książki autorów krajowych i zachodnich filozofów, przetłumaczone na języki kurdyjski i arabski.

Sha’ab1 is Sulaymaniyah’s crucial spot for intellectual practice and a legendary place for supporters of dissident movements of Kurdistan. Established in the 1950s by the father of today’s owners, it acted in support of political resistance by the Kurds at the time of the Saddam’s rule, and was a nest for at least three of the political parties existing today, all very different in their ideological views. Sha’ab used to have a small printing facility delivering banned cultural and political materials. It was also a meeting point for artists and intellectuals – a space for conversation and political debate. Today it continues its vital role of a main informal place for knowledge production and hosts a small bookshop with a diverse set of books by local authors and Western philosophers translated into Kurdish and Arabic. Sha’ab was one of the Estrangement Project Workshop sites and

1 Sha’ab – w kurdyjskim dialekcie Soranî oznacza słowa: ludzie, publiczny, sprawy wspólne.

1 Sha’ab – means in Kurdish Soranî language: people, public, public issues.

P ra c e

Sha’ab była jednym z miejsc, w których odbywał się warsztat projektu Estrangement, a jeden z właścicieli, Kak Bakir, był w nim prelegentem.

works

one of the owners, Kak Bakir, was a speaker at the event.

e s t ra n g e m e n t

Flaga Şener Özmen

Flag Şener Özmen

2010, fotografia

2010, photography

Wykorzystując element humoru oraz dezorientujące połączenia znanych i nieznanych obrazów, Şener Özmen konstruuje wizualną krytykę status quo. Kreuje język, który jest zarazem polityczny i poetycki. Jak stwierdza Barbara Heinrich: Jego subtelnie poetyckie prace skupiają naszą uwagę nie tylko na percepcji i zmianach zachodzących w kontekście sztuki, lecz odnoszą się przede wszystkim do krytycznych problemów rzeczywistości społecznej, w której sytuuje się artysta i z której wygłasza swoje opinie.

Through the use of humour and the displacing combination of familiar and unfamiliar images, Şener Özmen constructs a visual critique of the status quo creating a language that is both political and poetic. According to Barbara Heinrich, His subtle and poetic works focus our attention not only on the perception and the changes in the context of art, but refer mainly to the critical problems of social reality in which the artist positions himself and offers his opinion.

P ra c e

fotografia dzięki uprzejmości artysty & pilot (Stambuł)

works

photography courtesy by the artist & PILOT (Istanbul)

e s t ra n g e m e n t

Rydwan Joanna Rajkowska

Chariot Joanna Rajkowska

2010, projekt publiczny

2010, public project

Rydwan to projekt, którego punktem wyjścia był sen artystki, wyśniony przez nią, gdy została ona zaproszona na śniadanie w Serpentine Gallery i na nie zaspała. W śnie Rajkowskiej pojawił się niewielki, ciągnięty przez dwa konie, dwukołowy pojazd, zagubiony w gęstym ruchu ulicznym na Edgware Road w Londynie. Projekt opiera się na materializacji snu: zbudowaniu rydwanu, wynalezieniu jego współczesnej formy bez potrzeby kopiowania konkretnego historycznego modelu, a następnie przekazaniu go do użytku mieszkańcom Edgware Road. Rydwan został skonstruowany z drewna przez artystkę i jej partnera, pomalowano go na złoto z elementami pomarańczowo-czerwonymi i turkusowymi w taki sposób, by mógł się wtapiać w scenerię londyńskiej ulicy.

Chariot is a project that originated from a dream the artist had when she had been invited for breakfast at the Serpentine Gallery and overslept. The dream image was of a small, two-wheel horse-drawn vehicle, lost amid the heavy traffic of Edgware Road in London. The project consisted in materialising the dream: building a chariot, inventing its contemporary formula without copying a specific historical model, then handing it over for use to the residents of a neighbourhood near Edgware Road in London. The chariot was carved in solid wood by the artist’s partner and herself and then painted gold with orange/red and turquoise elements so that it could blend in with the scenery of the London street.

Rydwan powstał na zamówienie Instytutu Sztuki Wyspa dla Galerii Showroom w Londynie na wystawę Estrangement oraz został sfinansowany ze środków Instytutu Adama Mickiewicza w Warszawie

The Chariot was commisioned by the Wyspa Institute of Art for the Estrangement exhibition in The Showroom Gallery in London, and funded by the Adam Mickieiwcz Institute in Warsaw

P ra c e

works

Joanna Rajkowska, Rydwan, 2010, obiekt; dzięki uprzejmości ŻAK BRANICKA, Berlin

Joanna Rajkowska, Chariot, 2010, object; the artist, courtesy of ŻAK BRANICKA, Berlin

Joanna Rajkowska, Rydwan, 2010, technika mieszana na papierze; dzięki uprzejmości ŻAK BRANICKA, Berlin

Joanna Rajkowska, Chariot, 2010, mixed media on paper, courtesy of ŻAK BRANICKA, Berlin

Joanna Rajkowska, How to Build a Chariot I, II, Joanna Rajkowska, Jak zbudować rydwan I, II, III, III, IV, V, VI, 2010, mixed media on paper, courtesy IV, V, VI, 2010, technika mieszana na papierze; dzięki of ŻAK BRANICKA, Berlin uprzejmości ŻAK BRANICKA, Berlin Joanna Rajkowska, Chariot, performance docuJoanna Rajkowska, Rydwan, 2011, dokumentacja mentation, 2011, digital-print, courtesy of ŻAK akcji, wydruki cyfrowe, dzięki uprzejmości ŻAK BRANICKA, Berlin BRANICKA, Berlin Joanna Raikowska, Chariot, video documentaJoanna Raikowska, Rydwan, dokumentacja wideo, tion, 2011. Comissioned by Wyspa Art Institute 2011. Film zamówiony przez Instytut Sztuki Wyspa for Alternativa – International Contemporary na Międzynarodowy Festiwal Sztuk Wizualnych Visual Art Festival Alternativa

e s t ra n g e m e n t

Normalizacja Cengiz Tekin

Normalization Cengiz Tekin

2009, fotografia

2009, photography

Fotografia nie jest zainscenizowana. Rodzina obserwuje robotnika budowlanego, który wykopuje dół na środku living roomu. W swoich fotografiach i pracach wideo Cengiz Tekin bada napięcia pomiędzy tradycją i nowoczesnością. Surrealistyczne połączenia i kontrasty pomiędzy tymi dwoma światami są najważniejszymi wątkami jego prac. Poza podkreślaniem absurdalności tego, co znajduje się na powierzchni zjawisk, kompozycje tego artysty odnoszą się do kwestii restrykcji i ograniczeń, dokonując ich żartobliwej krytyki.

The photopraph is not staged. A family watches as a construction worker excavates a pit in the middle of their living room. In his photographs and video works, Cengiz Tekin explores the tension between tradition and modernity. The surreal combination and contrast between the two is a constitutive theme. Besides the absurdity on the surface, these compositions carry references to and playful critique of restrictive boundaries.

P ra c e

fotografia dzięki uprzejmości artysty & pilot (Stambuł)

works

photography courtesy by the artist & PILOT (Istanbul)

e s t ra n g e m e n t

Gzim w Kosowie Knutte Wester

Gzim in Kosovo Knutte Wester

wersja 2010, wideo

re-edited 2010, video

Projekt filmowy został zapoczątkowany w 2003 roku, kiedy to Wester urządził swoją pracownię artystyczną w obozie dla uchodźców w Szwecji. Spotkał tam Gzima, ośmioletniego chłopca pochodzenia albańskiego, który spędził całe dzieciństwo w różnych obozach dla uchodźców na terenie całej Europy. Film jest artystyczną interpretacją historii Gzima i jego rodziny: traumy chłopca wywołanej byciem świadkiem masakry albańskich muzułmanów w Kosowie (gdy miał zaledwie cztery lata), jego życia w obozach dla uchodźców i w rodzinnej, zniszczonej bombami, wiosce w Albanii.

The film project began in 2003, when Wester had his artist studio in a refugee camp in Sweden. There he met Gzim, an eight year-old boy of Albanian origins, who had spent his whole childhood in different refugee camps across Europe. The film is the artistic interpretation of the story of Gzim and his family; the boy’s trauma of witnessing a massacre of Albanian speaking Muslims in Kosovo at the age of four, his life in refugee camps and his experience years later in his native bomb ridden village in Albania.

P ra c e

works

e s t ra n g e m e n t

Estrangement (szkic książki)

Estrangement (Book Sketch)

Estrangement (szkic książki) to obiekt istniejący w jednym egzemplarzu, który powstał w wyniku współpracy kuratorów projektu ze studiem graficznym Åbäke z Londynu oraz Jacksonem Lamem, przy współudziale edytorskim Kita Hammondsa z The Showroom w Londynie. Pracując nad pierwszą formą przestrzennej prezentacji projektu Estrangement w The Showroom w Londynie i próbując znaleźć sposoby przedstawienia zróżnicowanych materiałów, które budowały pole odniesień dla wystawy, zdecydowaliśmy się ująć w formie książki eseje zamówione do mającego powstać katalogu, teksty, które pisaliśmy lub czytaliśmy w tym okresie, szkice oraz dokumentacje projektów artystycznych. Wynikało to z faktu, że bardziej niż reprezentowanie, pokazywanie czy eksponowanie interesowało nas pole, w którym się poruszamy. Książka jest raportem ze stanu prac, jest też jednostkowym, zmysłowym obiektem, pozwalającym na doświadczanie

Estrangement (Book Sketch) is an object existing only in one copy which was created as an outcome of the collaboration of the project’s curators with Åbäke graphic studio from London and Jackson Lam, in editorial co-operation with Kit Hammonds from The Showroom in London. While working on the form of a spatial presentation of the Estrangement project in The Showroom in London and trying to find ways to depict diverse materials which built the field of references for the exhibition, we decided to include in the form of a book, the essays we commissioned for the forthcoming catalogue, the texts that we wrote or read in this period, drawings and documentation of artistic projects. It resulted from the fact that we were more interested in the field we were moving within rather than in representing, sho wing or exhibiting. The book is a report from the status of the work, it is also a unique, sensual object that allows to experience

P ra c e

tekstu. Przeskalowana, o nietypowym rozmiarze liter, książka Estrangement ma status czegoś innego niż praktyczna, podręczna publikacja. Jej wielkość i delikatność zarazem to przypis do tego, jak złożoną sprawą jest współpraca i dochodzenie do współnych konkluzji. Autorzy materiałów w książce to: Sherko Abbas, Cihat Arinç, Gaylan Abdullah Ismail, Maryam Jafri, Janna Graham, Hiwa K, Hüsseyin Karakaya, Reben Majeed, Diary Muhammad Osman, Joanna Rajkowska, Francesca Recchia, Irit Rogoff i Aneta Szyłak. Wydrukowana w jednym egzemplarzu na papierze RISO RP 370 na HP LaserJet 5200 w ciągu 24 godzin w dniach 15–16 kwietnia 2010 roku. Prosimy o zakładanie bawełnianych rekęwiczek i delikatne obchodzenie się z książką.

works

text. Overscaled, with untypical letter size, Estrangement book’s status is different from that of a practical, handy publication. Its size and at the same time vulnerability are a footnote to how complex an issue it is to cooperate and reach common conclusions. Authors of materials included in the book are: Sherko Abbas, Cihat Arinç, Gaylan Abdullah Ismail, Maryam Jafri, Janna Graham, Hiwa K, Hüsseyin Karakaya, Reben Majeed, Diary Muhammad Osman, Joanna Raj kowska, Francesca Recchia, Irit Rogoff and Aneta Szyłak. Printed in one copy on RISO RP 370 paper on HP LaserJet 5200 within 24 hours from 15 to 16 April 2010. Please put on cotton gloves and deal with the book gently.

e s t ra n g e m e n t

P ra c e

works

-Noty Biogra ficzne / Biographical Notes

e s t ra n g e m e n t

N o t y B i o g ra fi c z n e

B i o g ra p hi ca l N o t e s

Sherko Abbas

Shirwan Can

Sherko Abbas

Shirwan Can

urodził się w 1978 roku w Sulejmaniji (Irak). Jest kurdyjskim artystą, który mieszka i pracuje w Sulejmaniji. W 2005 roku ukończył Wydział Malarstwa Instytutu Sztuk Pięknych. Działa w takich formach, jak: wideo, fotografia, tekst i technika mieszana. Brał udział w wystawie Estrangement w The Showroom (2010), jego udział wsparł grant Delfina Foundation. Obecnie, wraz z egipskim artystą Mohammadem Abdlkrim, pracuje nad długoterminowym projektem 20 obrazów ze Środkowego Wschodu.

urodził się w 1975 roku w Sulejmaniji (Irak). Kurdyjski artysta. Ukończył Instytut Sztuk Pięknych w Sulejmaniji, a następnie kontynuował swoją edukację w Akademii Sztuk Pięknych w Miśni i Frankfurcie, a wreszcie – w Institut für Kunst im Kontext w Berlinie. Najchętniej działa w przestrzeni wideo i dokumentacji filmowej. Jego prace były pokazywane w wielu międzynarodowych galeriach, m.in. we Włoszech, w Niemczech i w Hiszpanii. Były one prezentowane również podczas Międzynarodowego Biennale Sztuki w Szardży (Ash-Shāriqah) oraz na festiwalach filmowych w Sarajewie i Tiranie.

(born in 1978, in Sulaymaniyah, Iraq) is a Kurdish artist who lives and works in Sulaymaniyah. He graduated as a painter from the Painting Department of the Fine Arts Institute in 2005. Sherko works with video, photography, text and mixed media. He took part in the Estrangement exhibition at The Showroom (2010) where his participation was supported by a grant from the Delfina Foundation. He is now engaged in the long term collaborative project 20 Images from Middle East with the Egyptian artist Mohammad Abdlkrim.

(born in 1975, in Sulaymaniyah, Iraq) is a Kurdish artist, who graduated from the Fine Arts Institute in Sulaymaniyah, before continuing his education in Germany studying at the Art Academy of Mainz, Frankfurt and finally at the Institut für Kunst im Kontext Institut in Berlin. He mainly works with video and film documentations. He has exhibited internationally including in Italy, Germany and Spain. His works were also presented at the Sharjah Art Biennale and at film festivals in Sarajevo and Tirana.

Shirwan Fatih jest kurdyjskim malarzem i artystą performance, który pracuje z różnymi mediami, łącząc fotografię, malarstwo i instalację. Jego artystyczna praktyka skupia się na problemach edukacji, rozwoju dziecka, a także kwestiach ochrony środowiska i politycznej transformacji. Jego prace były wielokrotnie prezentowane w irackim Kurdystanie oraz w Norwegii i w Niemczech, gdzie

Shirwan Fatih is a Kurdish painter and performance artist who works with deferent media, combining photo, painting and installation. His practice focuses on education, children’s development as well as environmental issues and political transformation. His work has been exhibited widely in Iraqi Kurdistan as well as in Norway and in Germany, where in 2007 received a residency at the Leipzig Academy of Visual Arts.

e s t ra n g e m e n t

w 2007 roku artysta przebywał w ramach programu rezydencyjnego w Akademii Sztuk Wizualnych w Lipsku.

Horen Gharib Rauf urodził się w 1970 roku w Sulejmaniji (Irak). Studiował sztukę teatralną na Akademii Sztuk Pięknych Baghdad University. Od 2000 roku pracuje jako niezależny twórca filmowy, zajmował się również uczeniem młodzieży pracy nad filmem dokumentalnym. Wyreżyserował 12 przedstawień teatralnych, pracował jako producent i art director przy ponad 40 filmach dokumentalnych i fabularnych. Jego filmy dokumentalne i prace wideo były prezentowane w Szwecji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Katarze, Holandii i w Australii. Jego eksperymentalny film dokumentalny A Bit before Heaven (Trochę przed niebem) w 2002 roku zdobył pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Göteborgu, a wideo Bicycle (Rower) – nagrodę za najlepszą artystyczną pracę wideo na Festiwalu Filmowym w Melbourne w 2007 roku.

e s t ra n g e m e n t

Gaylan Abdullah Ismail urodził się w 1983 roku w Irbil (Irak). Kurdyjski artysta, który mieszka i pracuje w Irbil, gdzie ukończył Wydział Sztuki Plastycznej w lokalnej Szkole Sztuk Pięknych. Pracuje przy użyciu technik mieszanych, angażując się głównie w performance i happeningi oparte na uczestnictwie, które odbywają się zarówno w galeriach sztuki, jak i w przestrzeni publicznej. Prace Gaylana były prezentowane m.in. w Anglii i w Rumunii. Jego artystyczna praktyka skupia się na kwestiach kurdyjskiej tożsamości, historii i aktualnej sytuacji politycznej. Zajmuje się także problematyką gender, traumy i przestrzeni publicznej.

Maryam Jafri jest artystką tworzącą wideo, performance i fotografie. Jej prace, często opierające się na badawczym i interdyscyplinarnym procesie, charakteryzuje stosowanie kodu wizualnego zbliżonego do języka filmu i teatru. Tworzone przez nią serie narracyjnych eksperymentów oscylują pomiędzy scenariuszem i dokumentem, fragmentem i całością. Uzyskała

N o t y B i o g ra fi c z n e

Horen Gharib Rauf (born in 1970, in Sulaymaniyah, Iraq) studied theatre at the College of Fine Arts, Baghdad University. Since 2000 he works as an independent film maker and has trained youth in documentary filmmaking both in Iraq and abroad. He directed twelve theatre performances and worked as producer and art director for more than forty documentaries and features. His documentaries and videos were presented in Sweden, Germany, UK, Qatar, Netherland and Australia. His experimental documentary A Bit before Heaven won the first prize at Angrid film festival Göteborg in 2002 and the video Bicycle won best video art prize in Melbourne film festival in. 2007.

Gaylan Abdullah Ismail (born in 1983, in Erbil, Iraq) is a Kurdish artist who lives and works in Erbil where he graduated in Plastic Art from the local College of Fine Art. He works with mixed media and is mainly engaged in participatory performances and happenings, which take place both in art galleries and public places. Gaylan’s work

B i o g ra p hi ca l N o t e s

has been exhibited internationally, including in England and Romania. His practice focuses on questions of Kurdish identity, history and contemporary political situation. He also addresses notions of gender, trauma and public space.

Maryam Jafri is an artist working in video, performance and photography. Informed by a research-based, interdisciplinary process, her artworks are often marked by a visual language poised between film and theater and a series of narrative experiments oscillating between script and document, fragment and whole. She holds a BA in English and American Literature from Brown University, an MA from NYU/Tisch School of The Arts and is a graduate of the Whitney Museum Independent Study Program. She lives and works in New York and Copenhagen.

Hiwa K (born in 1975, in Sulaymaniyah, Iraq) is a visual artist and musician. He is trained both as a painter and as a flamenco guitar player. His major artistic interests focus on questions of

e s t ra n g e m e n t

tytuł licencjacki (Wydział Literatury Angielskiej i Amerykańskiej) Brown University, tytuł magistra w Tisch School of the Arts na Uniwersytecie Nowojorskim, jest również absolwentką Whitney Museum of American Art: Independent Study Program. Mieszka i pracuje w Nowym Jorku i Kopenhadze.

Hiwa K urodził się w 1975 roku w Sulejmaniji (Irak). Jest artystą wizualnym i muzykiem. Kształcił się jednocześnie jako malarz i gitarzysta flamenco. Jego najistotniejsze zainteresowania artystyczne skupiają się na kwestii zdarzenia, performatywności oraz postaci artysty jako amatora. Od 2005 roku zajmuje się multimedialnymi projektami, których treścią są paradoksy kulturowej kompetencji, uczestnictwa oraz nieformalnych praktyk związanych z rozpowszechnianiem wiedzy. Od 2006 roku współpracuje z gdańską fundacją Wyspa Progress. Od 2007 roku jest, wraz z Anetą Szyłak, współkuratorem trwającego projektu Estrangement.

e s t ra n g e m e n t

Poshya Kakil urodziła się w 1989 roku. Jest artystką, która mieszka i pracuje w irackim Kurdystanie. Jej prace dotyczą przede wszystkim własnej tożsamości artystki jako kurdyjskiej kobiety żyjącej w Iraku. Wykorzystując performance jako podstawowy środek wyrazu, artystka odnosi się do kwestii związków, płci, religii, barier i granic. Łączy akcje przeprowadzane na żywo z malarstwem, designem, tekstem, poezją i rysunkiem. Pracuje także w obszarze kwestionującym ideę międzynarodowej współpracy, pomimo ograniczeń w możliwości podróżowania i uprawnieniach wizowych przysługujących jej jako obywatelce Iraku.

Hüseyin Karakaya jest artystą pochodzenia tureckiego, kurdyjskiego i Zaza. Mieszka i pracuje w Düsseldorffie i Stambule. Posługuje się technikami mieszanymi, do których zaliczają się instalacje i fotografie. Skupia się przede wszystkim na kwestiach tożsamości, odmienności i miejsca. Zarówno jego prace, jak i projekty kuratorskie były wielokrotnie prezentowane w Turcji, Niemczech i irackim Kurdystanie.

N o t y B i o g ra fi c z n e

B i o g ra p hi ca l N o t e s

event, performativity, as well as on the figure of the artist as an amateur. Since 2005, he has been developing multi-media projects that involve paradoxes of cultural competence, participation, and informal practices of dissemination of knowledge. Since 2006, he has been collaborating with Wyspa Progress Foundation in Gdańsk. Since 2007, he is cocurator with Aneta Szyłak of the ongoing Estrangement project.

Hüseyin Karakaya

Poshya Kakil

Anton Kats

(born in 1989) is an artist who lives and works in Iraqi Kurdistan. Her work mainly deals with her own identity as a Kurdish woman living in Iraq. By using performance as her main mean of expression, she addresses questions of kinship, gender, religion, barriers and borders. She combines live actions with painting, design, words, poems and drawings. She works also on challenging the notion of international collaboration despite the limitations to travels and Visa access that she faces as an Iraqi citizen.

(born in 1983, in Kherson, Ukraine) is a video artist, musician and dancer based in Berlin. He studied at the faculty for Social Work at Frankfurt University of Applied Sciences (2006–2008) and is currently a guest student at the Postgraduate study program Art in Context, at Universität der Künste Berlin. In his work, Kats engages with structures of selforganization and self-education, marginalised people and the nonnormative. He aims to empower people through exploring the potential of collaboration within such social structures and by teaching creative tools.

is an artist of Turkish, Kurdish and Zaza descent who lives and works between Düsseldorf and Istanbul. He works with mixed media including installation and photography. He mainly focuses on questions of identity, otherness and place. Both his art works and curatorial projects have been widely presented in Turkey, Germany and Iraqi Kurdistan.

e s t ra n g e m e n t

Anton Kats urodził się w 1983 roku w Chersoniu (Ukraina). Jest artystą wideo, muzykiem i tancerzem mieszkającym w Berlinie. Studiował na Wydziale Pracy Społecznej frankfurckiego Instytutu Sztuk Stosowanych (2006–2008), a obecnie jest studentem podyplomowym programu Art in Context na Universität der Künste w Berlinie. W swoich pracach Kats zajmuje się strukturami samoorganizacji i autoedukacji, ludźmi zmarginalizowanymi i nienormatywnymi zjawiskami. Jego celem jest umożliwianie ludziom korzystania z potencjału współpracy w ramach samoorganizujących się struktur społecznych i nauczanie posługiwania się twórczymi narzędziami.

Reben Majeed urodził się w 1979 roku w Sulejmaniji (Irak). Kurdyjski artysta, który mieszka w Sulejmaniji, tam też studiował na Akademii Sztuk Pięknych. Obecnie pracuje dla Ministerstwa Kultury Kurdyjskiego Rządu Regionalnego i jest dyrektorem artystycznym magazynu „Hanar”. W 2008 roku przebywał w ramach programu rezydencyjnego w Londynie,

e s t ra n g e m e n t

gdzie uczestniczył w projekcie wymiany pomiędzy ArtRole, Artsadmin i Live Art Development Agency. Reben pracuje przede wszystkim z materiałami wideo, które łączy z fotografią i malarstwem. W 2010 roku był kuratorem Dado Exhibition i Transform Project w Sulejmaniji.

Rozhgar Mahmud Mustafa urodziła się w 1980 roku w Sulejmaniji (Irak). Jest kurdyjską artystką, która mieszka w Sulejmaniji. Tam też w 2004 roku ukończyła Akademię Sztuk Pięknych. Wykłada sztuki plastyczne w szkołach średnich, wcześniej pracowała w Instytucie Sztuk Pięknych. W swojej sztuce wykorzystuje różne media, w tym rzeźbę, malarstwo, rysunek, wideo i performance. Zajmuje się przede wszystkim tematyką czasu i transformacji, tożsamości płciowej, indywidualnych emocji, traumy i strachu. W 2009 roku dzięki otrzymanemu grantowi Gdańsk Exclusive uczestniczyła w programie rezydencyjnym Instytutu Sztuki Wyspa, gdzie również została zorganizowana jej wystawa indywidualna.

N o t y B i o g ra fi c z n e

Rozhgar Mahmud Mustafa (born in 1980, in Sulaymaniyah, Iraq) is a Kurdish artist who lives Sulaymaniyah where she graduated from the University of Fine Arts in 2004. She teaches Art in secondary schools and previously taught Plastic Arts in the Institute of Fine Arts. She works with different media including sculpture, painting, drawing, video and live performances. She mainly deals with questions of temporality and transformation, gender identity, individual emotions, trauma and fear. In 2009 she was artist-in-residence at the Wyspa Art Institute on a grant from the Gdańsk Exclusive programme, where she also held a solo exhibition.

Reben Majeed (born in 1979, in Sulaymaniyah, Iraq) is a Kurdish artist who lives Sulaymaniyah where studied at the University of Fine Arts. He is currently working for the Ministry of Culture of the Kurdish Regional Government and is the artistic director of ‘Hanar Magazine’. In 2008 he was an artist-in-residence in London for a collabora-

B i o g ra p hi ca l N o t e s

tive project between ArtRole, Artsadmin and the Live Art Development Agency. Reben mainly works with video materials, which he combines with photography and painting. In 2010 he curated the Dado Exhibition and Transform Project in Sulaymaniyah.

Mattias Olofsson (born in 1973, in Skellefteå, Sweden) is an artist living and working in Umeå in Sweden, where he completed his Master of fine Art at the College of Fine Art, University of Umeå. His work has been exhibited both in solo and group shows in different countries including Finland, Romania, Italy, South Korea and Canada. Using video and mixed media, Olofsson explores questions of identity, belonging and the idea of being an outsider. His works investigate Sweden’s national history and natural history museums, Sami native culture, and contemporary Swedish culture.

Diary Muhammad Osman (born in 1973, in Sulaymaniyah, Iraq) is a Kurdish artist who lives and works in Sulaymani-

e s t ra n g e m e n t

Mattias Olofsson urodził się w 1973 roku w Skellefteå (Szwecja). Jest artystą mieszkającym i pracującym w Umeå w Szwecji, otrzymał tytuł magistra Akademii Sztuk Pięknych przy Uniwersytecie w Umeå. Jego prace były prezentowane na wystawach indywidualnych i zbiorowych w wielu krajach, w tym w Finlandii, Rumunii, we Włoszech, w Korei Południowej i Kanadzie. Wykorzystując wideo i techniki mieszane, Olofsson bada kwestie tożsamości, przynależności oraz statusu outsidera. Jego prace nawiązują do historii Szwecji, tradycji muzeów kultury naturalnej, kultury ludu Sami i współczesnych zjawisk społeczno-kulturowych.

Diary Muhammad Osman urodził się w 1973 roku w Sulejmaniji (Irak). Jest kurdyjskim artystą, który mieszka i pracuje w Sulamaniji, tam w 1993 roku ukończył Instytut Sztuk Pięknych. Jego prace graficzne były prezentowane w 1998 roku w ramach uroczystości upamiętnienia Męczenników z Halabdży oraz w Galerii Kurdyjskiego Stowa-

e s t ra n g e m e n t

N o t y B i o g ra fi c z n e

rzyszenia Sztuk Pięknych z okazji 52. rocznicy podpisania Deklaracji Praw Człowieka.

yah where he graduated at the Institute of Fine Arts in 1993. His graphic work has been presented as part of the Commemoration of the Catastrophe of Halabja’s Martyrs in 1998 and at the Association of Kurdish Fine Arts Gallery for the 52nd anniversary of the Human Rights Declaration.

Şener Özmen urodził się w 1971 roku w İdil (Turcja). Jest artystą, autorem i krytykiem sztuki mieszkającym i pracującym w Diyarbakırze w Turcji. Jego dzieła były prezentowane na kilku wystawach indywidualnych oraz wielu wystawach zbiorowych, organizowanych zarówno w Turcji, jak i za granicą – w Niemczech, we Francji, w Anglii, Kosowie, Serbii, Albanii, Stanach Zjednoczonych, Iranie, Armenii, Azerbejdżanie, Szwajcarii, Szwecji, Holandii, Hiszpanii, Jugosławii czy w Austrii. Jego prace wideo były prezentowane podczas Biennale Filmu Artystycznego w Kolonii, był także uczestnikiem 9. Międzynarodowego Biennale w Stambule. W 2005 roku otrzymał nagrodę Prix Meuly od Kunstmuseum Thun w Szwajcarii.

Joanna Rajkowska urodziła się w 1968 roku w Bydgoszczy. Tworzy obiekty, filmy, instalacje, inicjuje efemeryczne działania i jest autorką interwencji w przestrzeni publicznej. Jej

Şener Özmen (born in 1971, in İdil, Turkey) is a contemporary artist, author and art critic who lives and works in Diyarbakir, Turkey. He has had several solo exhibitions and participated in many group exhibitions both in Turkey and abroad: Germany, France, England, Kosovo, Serbia, Albania, the USA, Iran, Armenia, Azerbaijan, Swiss, Sweden, Holland, Spain, Yugoslavia and Austria. His video works were shown in the Cologne Art Films Biennial and he has been part of the 9th international Istanbul Biennial. In 2005 he was awarded the Prix Meuly by the Kunstmuseum Thun in Switzerland.

Joanna Rajkowska (born in 1968, in Bydgoszcz, Poland) is an author of objects, films, installations, ephemeral actions,

B i o g ra p hi ca l N o t e s

as well as interventions in public space. Her works reflect changes in the reception and expectations towards art and its social functions, referring to the complexity of identity problems affecting Eastern European countries following their economic and political transformation of the 1990s. Rajkowska’s works function as contemporary ‘social sculptures,’ activating layers of meanings (both historical and ideological), provoking conflicts, serving as specific platforms for debates, arguments and manifestations.

Avan Sdiq was born in Sulaimanyah, graduated from institute of fine art. She traveled to Germany there she studied in Johannes Gutenberg University of Main. She works with painting, video, new media, she participated in many project and exhibitions in Germany, Austria and Kurdistan. She lives in Kurdistan.

e s t ra n g e m e n t

prace odzwierciedlają zmiany zachodzące w recepcji oraz oczekiwaniach wobec sztuki i jej funkcji społecznych, nawiązując do złożoności problemów związanych z tożsamością krajów Europy Wschodniej po ekonomicznej i politycznej transformacji początku lat 90. Prace Rajkowskiej funkcjonują jako współczesne „rzeźby społeczne”, uaktywniając warstwy znaczeń (zarówno historycznych, jak i ideologicznych), prowokując konflikty, służąc jako swoiste platformy debaty, sporu i manifestacji poglądów.

Avan Sdiq urodziła się w Sulejmaniji. ukończyła tamtejszy Instytut Sztuk Pięknych. Studiowała na Uniwersytecie Gutenberga w Moguncji. W swojej pracy wykorzystuje malarstwo, wideo i nowe media. Brała udział w wielu projektach i wystawach w Niemczech, Austrii i Kurdystanie. Mieszka w Kurdystanie.

Aneta Szyłak współzałożycielka i obecnie dyrektorka Instytutu Sztuki Wyspa na dawnych terenach Stoczni Gdańskiej i Wiceprezeska Fundacji Wyspa Progress.

e s t ra n g e m e n t

W 1998 roku wraz z Grzegorzem Klamanem założyła Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i była jego dyrektorką do wiosny 2001. Jej wystawy charakteryzuje wyraziste nawiązanie do kulturowych, politycznych, społecznych, architektonicznych i instytucjonalnych specyfik. Zorganizowała wystawy takie jak: Estrangement (2010, we współpracy z Hiwą K) w The Showroom w Londynie, Na okragło 1989–2009 w Hali Stulecia we Wrocławiu (2009), Przełóż to: Kolekcja niemożliwa w Wyspie (2008), Wybrańcy w Digital Art Lab in Holon (2008, Izrael) we współpracy z Galit Eilat, Ewa Partum: Legalność Przestrzeni w Wyspie (2006) oraz You Won’t Feel a Thing: On Panic, Obsession, Rituality and Anaesthesia w Kunsthaus Dresden (2006) czy Artur Żmijewski: Wybrane prace w Wyspie (2006). Wcześniejsze wystawy: Strażnicy doków (2005, Wyspa), Palimpsest Muzeum (2004, I Łódź Biennale), BHP (2004, Wyspa), Architectures of Gender (2003, SculptureCenter, Nowy Jork), All You Need Is Love (2000, CCA Łaźnia). Jej teksty publikowały między innymi „Aprior Magazine”, „n.paradoxa”, „Art Journal”, „ArtKrush” czy „Art Margins”. W 2005 roku otrzymała Nagrodę

N o t y B i o g ra fi c z n e

B i o g ra p hi ca l N o t e s

Biennale), Health & Safety (2004, Wyspa), Architectures of Gender (2003, SculptureCenter, New York), All You Need Is Love (2000, CCA Łaźnia). Her writings have been published in ‘Aprior Magazine’, ‘n.paradoxa’, ‘Art Journal’, ‘ArtKrush’, ‘ArtMargins’. In 2005, she was given the Jerzy Stajuda Award for: independent and uncompromising curatorial practice. She has lectured at many art institutions and universities, including Copenhagen University, New School University, Queens College and New York University, both in NYC and worked as a guest professor at the Akademie der Bildende Kunste in Mainz, Germany.

Cengiz Tekin (born in 1977, in Diyarbakır, Turkey) is a Kurdish artist who lives and works in Diyarbakır. He mainly works with photography and video as forms of conceptual documentation of his performative actions and the physical presence / absence of his own body. In Tekin’s work, differentiation in the local identity is the key issue, problematising the question of ‘who speaks’; within the culture’s evolution and dynamics. His work resides on a dimension of unspo-

e s t ra n g e m e n t

Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy za: niezależną i bezkompromisową praktykę kuratorską. Wygłaszała wykłady w wielu instytucjach i uczelniach, w tym na New School University, w Queens College, New York University, Florida Atlantic University oraz pracowała jako wizytujący profesor w Akademie der Bildende Kunste w Moguncji.

Cengiz Tekin urodził się w 1977 roku w Diyarbakırze (Turcja). Jest kurdyjskim artystą, który mieszka i pracuje w Diyarbakırze. Pracuje przede wszystkim z fotografią i wideo jako formami konceptualnej dokumentacji jego działań performatywnych oraz z ideą fizycznej obecności/nieobecności ciała artysty. W pracach Tekina kluczowy jest wątek rozróżniania się w ramach tożsamości lokalnej, problematyzowania kwestii tego, „kto ma głos” w kontekście kulturowej ewolucji i dynamiki. Jego prace przywołują ducha niewypowiedzianego buntu, zawierając przy tym stale pojawiające się aluzje do zbliżającego się kryzysu.

e s t ra n g e m e n t

Knutte Wester w 2003 roku ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Umeå (Szwecja). W tym samym roku Telewizja Szwedzka koprodukowała jego film o Gold Street 8 – otwartym studio dla uchodźców. Obraz ten w 2005 roku był nominowany do Prix Europe w Berlinie. Jego prace były prezentowane w Moskwie, Sztokholmie, Rydze, Göteborgu, Uppsali, Umeå, Tiranie i Johannesburgu. Działania artystyczne Westera dotyczą problemów związanych ze społecznymi strukturami siły, historii i uczestniczenia. Punkt skupienia jest zawsze „dokumentalistyczny”, choć zastosowane środki artystyczne obejmują wideo, rzeźbę, instalacje i projekty społeczne.

N o t y B i o g ra fi c z n e

ken rebelliousness and constantly alludes to a the possibility of an impending crisis.

Knutte Wester graduated from the Academy of Fine Arts in Umeå in 2003. The same year the Swedish Television co-produced his film on the ‘Gold Street 8’, an open studio for refugees, that was also nominated to Prix Europe in Berlin 2005. His work has been exhibited internationally – in Moscow, Stockholm, Riga, Gothenburg, Uppsala, Umeå, Tirana, and Johannesburg. Knutte Wester’s artistic work deals with issues concerning social power structures, history and participation. The focus is always ‘documentary’ even though the medium varies between video, sculpture, installations and social projects.

B i o g ra p hi ca l N o t e s

Podziękowania Acknowledgements Praca i wypoczynek Labour & Leisure

Podziękowania Acknowledgements Estrangement Estrangement Kuratorzy wystawy Estrangement pragną podziękować następującym osobom i instytucjom za pomoc w rozwoju projektu w latach 2007–2011

Curators of Estrangement exhibition want to thank to the following people and institutions for their help in the development of the project from 2007 to 2011

Åbäke; Ursula Zeller; Vasif Kortun; Emily Pethick; Binna Choi Kit Hammonds; Maria Lind; Anna Mroczkowska Aneta Wiśniewska-Prasał; Anna Tryc-Bromley; Magda Raczyńska Azra Tüzünoğlu; Janna Graham, American Center Foundation Platform Garanti, Istanbul; Bulegoa z/g, Bilbao Casco Office of Art, Design and Theory, Utrecht IFA Stuttgart; IASPIS Stockholm; Goethe Institut London Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie Center for Conterporary Art in Sulaymaniyah Media Center in Arbil; Aram Gallery in Sulaymaniyah Polish Cultural Institute in London European Cultural Foundation in Amsterdam The Delfina Foundation in London The Showroom in London

Zespół kuratorski wystawy Praca i wypoczynek pragnie podziękować następującym osobom i instytucjom, które przyczyniły się do rozwoju projektu

The curatorial team of Labour & Leisure exhibition wants to thank to the following people and institutions for their contribution to the development of the project

Bogna Burska, Dorota Monkiewicz, Marek Frankowski Francesca Recchia, Haco de Ridder, I A S P I S , Mondriaan Foundation Copenhagen University

Podziękowania Acknowledgements Alternativ Alternativa Dziękujemy również wolontariuszom i stażystom bezpośrednio zaangażowanym w prace przygotowawcze do Alternativy wolontariusze

We also say thank you to all volunteers and trainees directly involved in preparation works to Alternativa volunteers

Małgorzata Herba, Elżbieta Michalak, Dorota Szubska, Monika Szwarc, Karol Parchem, Piotr Rudziński, Marta Markiewicz stażyści

trainees

Marta Górska, Katarzyna Kołakowska, Dorota Kucharczyk Anna Mirowicz, Weronika Zimny

adres

address

ul. Doki 1/145 b, PL 80–958 Gdańsk strony internetowe

Fundacja Wyspa Wyspa Progress Progress Foundation — — Instytut Wyspa Sztuki Institute Wyspa of Art

web sites

www.wyspa.art.pl www.alternativa.org.pl www.estrangement.org Zarząd Fundacji Prezes Zarządu

Foundation Board President of the Board

Grzegorz Klaman Wiceprezes

Vice-President

Aneta Szyłak Rada Fundacji

Foundation Council

Janusz Lewandowski, Dorota Monkiewicz, Jarosław Bartołowicz Adam Gajda, Beata Gessel Kalinowska vel Kalisz Fundatorzy

Founders

Jarosław Bartołowicz, Adam Gajda, Grzegorz Klaman Dyrektor Instytutu Sztuki Wyspa

Director of the Wyspa Institute of Art

Aneta Szyłak

Produkcja

Production

Maks Bochenek, Aleksandra Grzonkowska, Grzegorz Klaman Natalia Kranicka, Błażej Kroplewski, Marta Kubik Logistyka i register

Logistics and registry

Kora Kowalska, Ita Warmińska

Alternativa Alternativa 2011 Dyrektor artystyczny

Artistic Director

Aneta Szyłak Zespół kuratorski

Curatorial Team

Aneta Szyłak, Hiwa K, Maks Bochenek

Public relations

Radosław Orzeł, Malwina Toczek Publikacje

Publications

Krzysztof Gutfrański, Francesca Recchia, Paulina Sieniuć Projekty graficzne

Graphic design

Tomasz Bersz, Marian Misiak (berszmisak.com), Gosia Herba Promocja

Promotion

Malwina Toczek, Aleksandra Grzonkowska, Piotr Szmyt Edukacja i programy publiczne

Education and Public programs

Aleksandra Tatarczuk Biuro organizacyjne

Organization office

Marta Szymańska Archiwum