Bone Marrow Transplantation in β-thalassaemia_Farsi by Thalassaemia International Federation (TIF)

‫ﻓﻬـﺮﺳﺖ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪1...........................................................................................‬‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﻰ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران ‪1.............................................................................................................................‬‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﯿﻤﺎرى ‪1..........................................................................................................................................‬‬ ‫آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﻰ ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪1............................................................................‬‬ ‫درﺑﺎره ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪ ،‬درﻣﺎن و ﺑﻬﺒﻮدى‪2.............................................................................................‬‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪3...............................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﭼﯿﺰى ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ‪6..................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪى ﺧﻄﺮات ‪6..............................................................................................................................‬‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ‪7.....................................................................................................................................................‬‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪10.........................................................................................................‬‬ ‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺳﺎزﮔﺎرى‪10...............................................................................................................................‬‬ ‫اﻫﺪاى ﺳﻠﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ‪10......................................................................................................................‬‬ ‫ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ‪10...........................................................................................................‬‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ‪10.............................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮدى‪11.......................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺧﻄﺮات و ﻋﻮارض ﻣﻌﮑﻮس ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪11..................................‬‬ ‫ﺑﺎرورى‪12.........................................................................................................................................................‬‬ ‫ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎ‪13.....................................................................................................................................................‬‬ ‫درﻣﺎن ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ‪14..........................................................................................................................‬‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﻧﯿﺎز دارد‪14....................................................................‬‬ ‫ﺳﺆالﻫﺎى ﻣﮑﺮر ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﺪه‪15...................................................................................................‬‬ ‫ﺳﺆالﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻰ ‪15..............................................................................................................................‬‬ ‫آﯾﺎ درﻣﺎن ﻗﻄﻌﻰ ﺑﺮاى ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور وﺟﻮد دارد؟ ‪15..................................................‬‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻦ ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور دارد‪ ،‬آﯾﺎ او ﻗﺎﺑﻞ درﻣﺎن اﺳﺖ؟‪15................................‬‬ ‫ﮐﻮدك ﻣﻦ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﺳﺎزﮔﺎر ﯾﺎ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮاى درﻣﺎن وى از‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ و اﻧﺠﺎم ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﭼﮑﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ؟ ‪15..........................‬‬ ‫ﻣﻦ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﭘﺴﺮم را ﮐﻪ ﺑـﻪ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺒﺘﻼ اﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ دادهام‪ .‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﮐﻨﯿﺪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ؟‪16‬‬ ‫ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﻮﻧﺪ را ﺑﺮاى درﻣﺎن ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻢ؟ ‪16...............................‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺖﻫﺎى ﻣﻔﯿﺪ‪17...................................................................................................................................‬‬ ‫دﯾﮕﺮ ﮐﺘﺎبﻫﺎي اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ‪18................................‬‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى آﻣﻮزﺷﻰ ﺗﯿﻒ‪18............................................................................................‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﮐﻠﻤﻪ در ﻣﻮرد ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ‪19................................... TIF‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪19...........................................................................................‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻪ ‪20.............................................................................................................................................................‬‬ ‫‪iii‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﻰ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺣﺎوى اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻤﻰ درﺑﺎره ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺧﻮنﺳﺎز‬ ‫)‪ (1HSCT‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫)‪ (2BMT‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻋﺒﺎرﺗﻰ ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﺗﮑﺮار ﺑﯿﺎن‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﯿﻤﺎران و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎى آﻧﻬﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻪﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ‬ ‫ﺑﺮاى ﻣﺒﺎﺣﺚ اﺿﺎﻓﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ درﻣﺎﻧﮕﺮ ﺑﯿﻤﺎران ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺘﻮاى اﯾﻦ ﮐﺘﺎب از ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ آﻣﻮزﺷﻰ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻰ‪-3TIF‬‬ ‫درﺳﻨﺎﻣﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫و واﻟﺪﯾﻦ‪ -‬ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﻋﻀﺎى ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻣﺸﻮرﺗﻰ و ﻋﻠﻤﻰ ﭘﺰﺷﮑﻰ ﻓﺪراﺳﯿﻮن‬ ‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﮐﺎرﮔﺮوه ﻣﺸﻮرﺗﻰ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺘﺨﺼﺺ و اﺳﺘﺎد ﭘﯿﺘﺮو ﺳﺪاﻧﻰ‪ 4‬ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫را ﺑﺮاى آن ﻓﺮاﻫﻢ آورده‪ ،‬ﻣﺮور ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﯿﻤﺎرى‬ ‫ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﯾﺎ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور ﻧﻮﻋﻰ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرى ﺧﻮﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪدﻟﯿﻞ‬ ‫وراﺛﺖ ﯾﮏ ژن ﺑﺘﺎﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﻧﺎﻗﺺ )ﯾﺎ ﺟﻬﺶﯾﺎﻓﺘﻪ( ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰآﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪدﻟﯿﻞ اﯾﻦ‬ ‫ﻧﻘﺺ ژﻧﺘﯿﮑﻰ‪ ،‬ﺑﺪن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺪارى اﻧﺪك ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ‪ 5‬ﺑﺎﻟﻎ ﺳﺎﻟﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﻣﺎدهاى در درون ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮﻧﻰ‪ 6‬اﺳﺖ و ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫ﻣﻘﺪار آﻫﻨﻰ ﮐﻪ دارد‪ ،‬ﻣﺆﻇﻒ ﺑﻪ ﺣﻤﻞ اﮐﺴﯿﮋن در ﺑﺪن ﺑﺮاى ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻃﺒﯿﻌﻰ‬ ‫ﺑﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﻰ ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻋﺪم ﺳﻨﺘﺰ ﯾﺎ ﺳﻨﺘﺰ ﮐﻢ زﻧﺠﯿﺮهﻫﺎى ﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺑﺘﺎ در‬ ‫ﺗﺘﺮاﻣﺮﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺑﺎﻟﻎ‪ ،7‬ﮐﻪ در ‪ 2‬زﻧﺠﯿﺮه آﻟﻔﺎ و ‪ 2‬زﻧﺠﯿﺮه ﺑﺘﺎ )‪ (α2β2‬ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻓﻘﺪان زﻧﺠﯿﺮهﻫﺎى ﺑﺘﺎﮔﻠﻮﺑﯿﻦ )‪ (β‬ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫زﻧﺠﯿﺮهﻫﺎى آﻟﻔﺎﮔﻠﻮﺑﯿﻦ )‪ (α‬و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﯾﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت رﺳﻮﺑﻰ آﻧﻬﺎ‬ ‫)ﺑﻪﺻﻮرت آزاد ﺷﺪه و ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل(‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﮔﻠﺒﻮلﺳﺎزى ﻧﺎﻣﺆﺛﺮ و ﻟﯿﺰ ﺷﺪن آن‬ ‫ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﻢﺧﻮﻧﻰ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬ﮐﻢﺧﻮﻧﻰ‪ ،‬ﺳﻨﺘﺰ‬ ‫ارﯾﺘﺮوﭘﻮﯾﺘﯿﻦ را ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮐﺮده و ﺳﺒﺐ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان و ﺗﻐﯿﯿﺮ‬ ‫‪1. Hematopoietic Stem Cell Transplantation‬‬ ‫‪2. Bone Marrow Transplantation‬‬ ‫‪3. Thalasseamia International Federation‬‬ ‫‪4. Pietro Sodani‬‬ ‫‪5. Hb‬‬ ‫)‪6. Red Blood Cells (RBCs‬‬ ‫‪7. HbA‬‬

‫‪1‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺷﮑﻞﻫﺎى اﺳﮑﻠﺘﻰ و اﻧﻮاع ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرىﻫﺎى رﺷﺪى و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮑﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻤﮏدرﻣﺎﻧﻰ ‪ -‬ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‬ ‫ﺧﻮن ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﮐﻪ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺳﺎﻟﻢ را ﺑﻪ ﺑﺪن او ﻣﻰرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮن در ﺑﺪن ﺑﯿﻤﺎر ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻰﺷﺎن در ﺧﻮن‬ ‫ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻰﯾﺎﺑﺪ و ﻣﻰﺷﮑﻨﻨﺪ )ﻓﺮاﯾﻨﺪ زﯾﺴﺘﻰ ﻃﺒﯿﻌﻰ ﺑﺪن(‪ ،‬ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ و آﻫﻨﻰ‬ ‫را ﮐﻪ در درون دارﻧﺪ آزاد ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻧﯿﺎز ﺑﻪ رژﯾﻢ درﻣﺎﻧﻰ‬ ‫آﻫﻦزداى ﻃﻮﻻﻧﻰﻣﺪت ﻫﻢ دارﻧﺪ ﺗﺎ آﻫﻦ ﺳﻤﻰ اﺿﺎﻓﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﯾﻦ‬ ‫ﭼﺮﺧﻪ و ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن ﻣﮑﺮر در ﺧﻮن آزاد ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ آﺳﯿﺐ ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺪامﻫﺎى ﺣﯿﺎﺗﻰ ﺑﺪن ﻫﻤﭽﻮن ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﮐﺒﺪ و ﭘﺎﻧﮑﺮاس و ﺳﺎﯾﺮ ﻏﺪد درونرﯾﺰ‬ ‫ﺑﺪن ﺷﻮد را دﻓﻊ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫درﺑﺎره ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪ ،‬درﻣﺎن و ﺑﻬﺒﻮدى‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎرى درﮔﯿﺮﮐﻨﻨﺪه ﭼﻨﺪاﻧﺪاﻣﻰ )در ﯾﮏ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻧﺪام ﺑﺪن ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﯿﻤﺎرى ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور دﭼﺎر‬ ‫آﺳﯿﺐ ﺑﺸﻮد( ﺑﻮده و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ‪ -‬ﻣﻠﻰ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺮاه دارد ﮐﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰم روﯾﮑﺮدﻫﺎى ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﯾﺎﻓﺘﻪ و ﭼﻨﺪرﺷﺘﻪاى در ﮐﺸﻮر و زﻣﯿﻨﻪﺳﺎزى ﺑﺮاى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﻠﻰ در‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ از ﮐﻢﺧﻮﻧﻰ ﺷﺪﯾﺪ رﻧﺞ ﻣﻰﺑﺮد و ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن ﻣﮑﺮر )ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ اﻫﺪاﺷﺪه ﮐﻪ ﺣﺎوى‬ ‫ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﻰ و ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ( زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ‬ ‫ﺧﻮن ﺗﺰرﯾﻘﻰ ﭼﺮﺧﻪ ﻋﻤﺮ ﺧﻮد را در ﺧﻮن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻰرﺳﺎﻧﻨﺪ و ﻣﻰﺷﮑﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ و آﻫﻦ ﻣﻮﺟﻮد در آن آزاد ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻫﻦ ﻋﻨﺼﺮى اﺳﺖ ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ و اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﮐﺴﯿﮋن و اﻧﺘﻘﺎل آن از رﯾﻪﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﺮدش ﺧﻮن ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎى در ﺑﺪن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ درﻣﺎﻧﻰ دﯾﮕﺮى ﺑﻪﻋﻨﻮان درﻣﺎن آﻫﻦزدا ﺑﺮاى درﻣﺎن‬ ‫و ﺣﺬف آﻫﻦ اﺿﺎﻓﻰ ﺧﻮن ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﻤﻰ ﻧﯿﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻫﻦ در ﺑﺪن‬ ‫ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ آﺳﯿﺐ ﺟﺪى ﺑﻪ اﻧﺪامﻫﺎى ﺣﯿﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﮐﺒﺪ و ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻏﺪد درونرﯾﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ آﺳﯿﺐﻫﺎى ﺳﺒﺐ ﻋﻮارض ﭘﺰﺷﮑﻰ ﺟﺪى و‬ ‫ﻣﻮاردى از ﻣﺮگ زودرس ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎى ﺑﺎ درآﻣﺪ ﮐﻢ ﯾﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدى از ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪدﻟﯿﻞ ﻓﻘﺪان درﻣﺎن ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن ﮐﺎﻓﻰ و ﯾﺎ اﯾﻤﻦ و ﻋﺪم‬ ‫درﻣﺎن آﻫﻦزدا ﯾﺎ درﻣﺎن آﻫﻦزداى ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ از ﺑﯿﻦ ﻣﻰروﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺳﻦ اﯾﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ رﺷﺪ ﻋﻮارض ﻣﺰﻣﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻤﺎرىﻫﺎى‬ ‫ﻗﻠﺒﻰ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرىﻫﺎى ﮐﺒﺪى و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرىﻫﺎى ﻏﺪد درونرﯾﺰ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻢ ﺳﺒﺐ ﻋﻮارض اﺿﺎﻓﻰ و ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ زودرس ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﻨﻬﺎ روش ﻣﻮﺟﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاى دهﻫﺎ ﺳﺎل ﺑﺮاى درﻣﺎن ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﯾﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى‬ ‫‪2‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺑﻨﯿﺎدى ﺧﻮنﺳﺎز‪ 1‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻓﺸﺮده ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ ژﻧﺘﯿﮑﻰ در ﺳﺎلﻫﺎى‬ ‫اﺧﯿﺮ ﺑﻪﺻﻮرت ﺟﻬﺎﻧﻰ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎى ﺗﺨﺼﺼﻰ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﯿﻤﺎر اﻣﯿﺪى ﺑﺮاى داﺷﺘﻦ ﯾﮏ روﯾﮑﺮد‬ ‫درﻣﺎﻧﻰ ﻗﻄﻌﻰ در آﯾﻨﺪه ﻧﺰدﯾﮏ ﯾﺎ ﺧﯿﻠﻰ ﻧﺰدﯾﮏ داده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻫﺪاف‬ ‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ روﯾﮑﺮد ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﺑﯿﺶ از ‪ 30‬ﺳﺎل از زﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺧﻮنﺳﺎز‬ ‫در ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪ ،‬ﻣﻰﮔﺬرد‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت اوﻟﯿﻪ ﮐﻪ در دﻫﻪ ‪ 80‬و‬ ‫اواﯾﻞ دﻫﻪ ‪ 90‬ﻣﯿﻼدى ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺧﻮنﺳﺎز اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺰﯾﻨﻪ درﻣﺎﻧﻰ در دﺳﺘﺮس ﺑﺮاى ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور ﻫﻤﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎى اﺧﯿﺮ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺧﻮنﺳﺎز ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﮐﻨﻮن ﺑﻪﻃﻮر رو ﺑﻪ رﺷﺪى در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﻋﻤﺎل ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺮخ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ در ‪ 1493‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻰ از ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺗﺎ ‪2014‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻮارد‬

‫اﺣﺘﻤﺎل‬

‫‪1493‬‬

‫‪154‬‬

‫‪0/88±0/01‬‬

‫ب( زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺪون از ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ )در ‪ 2‬ﺳﺎل( ‪1493‬‬

‫‪253‬‬

‫‪0/81±0/01‬‬

‫اﻟﻒ( زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﮐﻠﻰ )در ‪ 2‬ﺳﺎل(‬

‫ﻧـﺮخ زﻧـﺪه ﻣﺎﻧـﺪن ﺑـﺮاى ‪ 1943‬ﺑﯿﻤـﺎر ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺷـﺪه در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳـﺎل ‪2000‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 2010‬اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ( ﻧﺮخ ﮐﻠـﻰ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن و ب( ﻧﺮخ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑـﺪون ﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ را ﻧﺸـﺎن‬ ‫ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻗﺘﺒـﺎس از ﻣﻘـﺎﻟـﻪ ﻋﻠﻤـﻰ دﮐﺘـﺮ ﺑـﺎرن ﭼﯿـﺎﻧﻰ و ﻫﻤﮑﺎران‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪه در ﺳﺎل ‪ 2016‬در ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫‪ HSCT‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪدﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﻰ ﺳﻠﻮلﻫﺎى‬ ‫ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺧﻮنﺳﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬روش درﻣﺎﻧﻰ ﭘﺰﺷﮑﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ )ﺳﻠﻮل‬ ‫ﺟﻮان وﯾﮋهاى از ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺧﻮن( از ﯾﮏ ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻢ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮد اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه(‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﺧﻮنﺳﺎز ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻓﺮدى ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎرى ﺧﻮﻧﻰ دارد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻤﺎر‬ ‫ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ )ﮔﯿﺮﻧﺪه ﭘﯿﻮﻧﺪ( اﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1. HSCT‬‬ ‫‪2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26752139‬‬

‫‪3‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى ﺳﻠﻮلﻫﺎى اوﻟﯿﻪاى ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺒﯿﻪ دﯾﮕﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎى‬ ‫ﺧﻮﻧﻰ در ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم ﺳﺎزﻧﺪه ﺧﻮن‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ در داﺧﻞ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎى ﺑﺰرگ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﺳـﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺑﻪﺗﺪرﯾﺞ ﺑﻪ ﺳـﻠﻮلﻫﺎى ﺑﺴـﯿﺎر ﺗﺨﺼﺺ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬ ‫ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳـﻠﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣـﺰ ﺧـﻮن ﯾﮑـﻰ از اﻧﻮاع اﯾﻦ ﺳـﻠﻮلﻫﺎى ﺑﺴـﯿﺎر‬ ‫ﺗﺨﺼﺺﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳـﻠﻮلﻫﺎ ﺷـﺎﻣﻞ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ از ﺑﻠﻮغ‬ ‫ﺳـﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ اﯾﺠﺎد ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬـﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾـﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺮاى‬ ‫ﺣﻤـﻞ اﮐﺴـﯿﮋن ﺑـﻪ ﺑﺎﻓﺖﻫـﺎ و اﻧﺪامﻫـﺎى ﺑـﺪن دادﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺪن ﺑﺮاى رﺷـﺪ و‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴـﻢ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﮐﺴـﯿﮋن دارد‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ از ‪ (1‬ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه )اﻫﺪاى ﻣﻐﺰ‬ ‫ﺳﺘﺨﻮان(؛ ‪ (2‬ﺧﻮن اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه )اﻫﺪاى ﺟﺎﻧﺒﻰ(؛ ﯾﺎ ‪ (3‬ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺟﻨﯿﻨﻰ‬ ‫ﻧﻮزاد ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﻟﺪ )اﻫﺪاى ﺑﻨﺪ ﻧﺎف(‪ .‬ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰى ﺧﻮﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدى ﺳﻠﻮلﻫﺎى‬ ‫ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻫﺪاى ﺟﺎﻧﺒﻰ ﯾﺎ اﻫﺪاى ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖآﻣﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ درﻣﺎن داﺋﻤﻰ و‬ ‫ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺘﺎﻻﺳﻤﻰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﯿﺎﯾﺪ ﻃﻮرى ﮐﻪ ﻧﯿﺎز آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻰﯾﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﭘﯿﻮﻧـﺪ ﻣﻐﺰ اﺳـﺘﺨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻐﺰ اﺳـﺘﺨﻮان ﺧﻮﻧﺴـﺎز را درﻣـﺎن ﻣﻰﮐﻨﺪ و‬ ‫ژﻧـﻮم ﮐﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎر )ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ژنﻫﺎى او( را درﻣـﺎن ﻧﻤﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت‬ ‫دﯾﮕـﺮ‪ ،‬ﺑﯿﻤـﺎران ﭘﯿﻮﻧـﺪ ﺷـﺪه‪ ،‬ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ از ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ درﻣـﺎن ﺑـﺮاى‬ ‫ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ رﻫﺎﯾـﻰ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﻬـﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﺎﻗﻞ ژن ﻣﻌﯿﻮب ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ‬ ‫ﺑـﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾـﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨـﺪ آن را ﺑـﻪ ﺑﭽﻪ ﺧﻮد اﻧﺘﻘـﺎل دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬داروﻫﺎى ﺑﺎ اﺛﺮ ﺳـﻤﯿﺖ ﺳـﻠﻮﻟﻰ )ﺷـﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ( ﮐﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫ﺑﺨﺸـﻰ از درﻣﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳـﺘﺨﻮان ﺑﺮاى ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﺮدن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻐﺰ‬ ‫اﺳـﺘﺨﻮان ﺧـﻮد ﺑﯿﻤـﺎر و ﻻﻧﻪﮔﺰﯾﻨﻰ ﺑﺮاى ﺳـﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾـﻦ اﻫﺪاﯾﻰ‬ ‫اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎرورى را در اﯾﻦ ﺑﯿﻤـﺎران در ﻫﺮ ‪ 2‬ﺟﻨﺲ‬ ‫دﺧﺘـﺮ و ﭘﺴـﺮ ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪ .‬و ﯾﺎ ﺣﺘـﻰ اﻣﮑﺎن ﺑﺎردارىﻫـﺎى آﺗﻰ را ﺑﺮاى‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر ﻣـﻮرد ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺻﻔﺮ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﭼﯿﺰى ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ درﻣﺎن ﻗﻄﻌﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ اﺳﺖ و ﻧﺘﺎﯾﺞ‬ ‫ﻋﺎﻟﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰﻣﺪت را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﻟﯿﻨﻰ و ﻗﺒﻞ‬ ‫از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﯿﻤﺎر و ﺗﺨﺼﺺ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ اﻧﺠﺎمدﻫﻨﺪه ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪى ﺧﻄﺮات‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪى ﺧﻄﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ‪ (1‬ﺑﺰرﮔﻰ ﮐﺒﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 2‬ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ‪،‬‬ ‫‪ (2‬ﻓﯿﺒﺮوز ﮐﺒﺪ )آﺳﯿﺐ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﮐﺒﺪ( و ‪ (3‬ﺳﺎﺑﻘﻪ درﻣﺎن آﻫﻦزداى ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ را ﺑﻪ ‪ 3‬ﮔﺮوه در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪى ﻣﻰﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﮔﺮوه ‪ 1‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﯿﭻﮐﺪام از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫‪ .2‬ﮔﺮوه ‪ 2‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ 1‬ﯾﺎ ‪ 2‬ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ‬ ‫‪ .3‬ﮔﺮوه ‪ 3‬داراى ﻫﻤﻪ ‪ 3‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺧﻄﺮ‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﺳﺘﻪﻫﺎى ﺧﻄﺮ ﺑﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران در دﺳﺘﻪ ‪ 1‬ﯾﺎ ‪ 2‬و در ﺑﯿﻤﺎران ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺮادر ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر ‪ ،HLA‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰآﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺎلﻫﺎى اﺧﯿﺮ‪،‬‬ ‫دﺳﺘﻮرات درﻣﺎﻧﻰ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺷﺪه و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران ﺟﻮانﺗﺮ در ﻫﺮ ‪ 3‬ﮔﺮوه ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮرىﮐﻪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻌﺎدل ﯾﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﮔﺮوه ‪ 1‬ﯾﺎ ‪ 2‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪* ‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﭘﺮﻓﺴﻮر ﻟﻮﮐﺎرﻟﻰ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫ﺑﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺮورى ﺧﻮن ﺳﺎل ‪2002‬‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان در ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ ﯾﺎ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬

‫آﻫﻦزدا‬ ‫ﺑﺰرﮔﻰ ﮐﺒﺪ‬

‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ وﺟﻮد‬

‫ﻓﯿﺒﺮوز ﮐﺒﺪ‬

‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ وﺟﻮد‬ ‫ﺑﺰرﮔﻰ ﮐﺒﺪ‬

‫آﻫﻦزدا‬

‫ﻓﯿﺒﺮوز ﮐﺒﺪ‬

‫دﺳﺘﻪﻫﺎى ﺧﻄﺮ ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان در ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫دﺳﺘﻪ ‪1‬‬

‫ﻣﻨﻈﻢ‬

‫ﺧﯿﺮ‬

‫دﺳﺘﻪ ‪2‬‬

‫ﻣﻨﻈﻢ‪/‬ﻏﯿﺮﻣﻨﻈﻢ‬

‫ﺑﻠﻪ‪/‬ﺧﯿﺮ‬

‫دﺳﺘﻪ ‪3‬‬

‫ﻏﯿﺮﻣﻨﻈﻢ‬

‫ﺑﻠﻪ‬

‫‪6‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎر‪ :‬رﺳﻮب ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎر آﻫﻦ در ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر را ﺑﺮاى ﺑﺮاى دﺳﺖﯾﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﺤﺪود ﮐﺮده زﯾﺮا ﺳﺒﺐ آﺳﯿﺐ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺪامﻫﺎى ﺣﯿﺎﺗﻰ ﺑﺪن ﻫﻤﭽﻮن ﮐﺒﺪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر اﯾﺪﺋﺎل‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﮐﺎﻧﺪﯾﺪ‬ ‫ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎﯾﺪ‪ (1 :‬داراى ﺳﻦ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 16‬ﺳﺎل ﺑﺎﺷﺪ؛ ‪ (2‬ﮐﺒﺪ‬ ‫ﺳﺎﻟﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ‪ (3‬ذﺧﯿﺮه آﻫﻦ ﺑﺪن ﮐﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺣﺪاﻗﻞ آﻫﻦ اﺿﺎﻓﻰ‬ ‫در ﺑﺪن(‪ .‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺰرﮔﺴﺎلﺗﺮ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﯿﺶﻧﯿﺎز ﻓﻮق‪ ،‬در اﻧﺠﺎم ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان ﺣﺘﻰ در ﺣﺎﻟﺖ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر‪ ،‬در ﻣﻌﺮض‬ ‫ﺧﻄﺮات ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه‪ :‬ﺑﺮاى ﯾﮏ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺑﺮوز‬ ‫واﮐﻨﺶﻫﺎى ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ‪HLA‬‬ ‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮑﺴﺎن ﯾﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﮔﯿﺮﻧﺪه را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺮادرﻫﺎى ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ‪ HLA‬ﺗﻘﺮﯾﺒ ًﺎ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎ‬ ‫او را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب‬ ‫ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى ﻧﺎﻣﺮﺗﺒﻂ )ﻏﯿﺮﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪ( ﯾﺎ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى واﻟﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ ﯾﮏ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﻮﺟﻬﻰ در ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮى ﺑﺮاى‬ ‫ﺑﺮوز درﮔﯿﺮىﻫﺎ و ﻋﻮارض ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺧﻄﺮات و ﻣﺰاﯾﺎى ﭘﯿﻮﻧﺪ را ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﻟﯿﻨﻰ‬ ‫ﻫﺮ ﺑﯿﻤﺎر و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ اﻧﺠﺎمدﻫﻨﺪه ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﻰ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ او‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺧﻄﺮات و ﻣﺰاﯾﺎى ﻣﻤﮑﻦ در ﻣﻮرد درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎر را ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎر ﯾﺎ‬ ‫واﻟﺪﯾﻦ ﮐﻮدك ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارد ﻃﻮرى ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﯾﺎ واﻟﺪﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎر‬ ‫اﺟﺎزه ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻰ ﮐﺎﻣﻞ درﺑﺎره اﻗﺪام ﺑﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮى ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎرى اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه و ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬ ‫ﺑﺮاى ﭼﮏ ﮐﺮدن ﺳـﺎزﮔﺎرى ‪ ،HLA‬ﺧـﻮن‪ ،‬ﯾﺎ اﺧﯿـﺮاً ﺑـﺰاق ﺑﺮاى ﻣﻘـﺎﯾﺴﻪ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ ﮔﯿﺮﻧﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺮادر ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر‪ :‬ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺮادرﻫﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫‪ HLA‬ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ از ‪30‬درﺻﺪ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺮادر اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮاى اﻫﺪاى ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﻧﺲ ﺣﺘﻰ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﻧﺲ در ﺟﻮاﻣﻊ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﯿﻮع ﺑﺎﻻى ازدواج ﻓﺎﻣﯿﻠﻰ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪7‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﮔﺰارشﻫﺎ از ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻧﺲ زﻧﺪهﻣﺎﻧﺪن ﮐﻠﻰ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر در ﻓﺮاﯾﻨﺪ درﻣﺎﻧﻰ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎﻻى ‪ 90‬درﺻﺪ اﺳﺖ درﺣﺎﻟﻰﮐﻪ در ﺷﺎﻧﺲ ﺑﻘﺎى‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺑﯿﻤﺎر در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ‪ 80‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫* ﻣﺮﺟﻊ‪ :‬ﻣﻘﺎﻟﻊ ﻋﻠﻤﻰ ﭘﺮﻓﺴﻮر ﻟﻮﮐﺎرﻟﻰ ﺳﺎﻻ ‪2012‬‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى ﻏﯿﺮﻣﺮﺗﺒﻂ )ﻏﯿﺮﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪ( ﺳﺎزﮔﺎر‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺮاى ﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎ ﮐﻪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮى‬ ‫ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎى اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داوﻃﻠﺐ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﺷﻮارى‬ ‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﻏﯿﺮﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎر ﺧﯿﻠﻰ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮف‬ ‫دﯾﮕﺮ وﺟﻮد ﻫﺮ اﺧﺘﻼف ﮐﻮﭼﮑﻰ در اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه و ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ‬ ‫واﮐﻨﺶﻫﺎى ﺑﺴﯿﺎر ﺟﺪى و اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎر ﺷﻮد‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫ﺷﺪﯾﺪاً ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖﻫﺎى اﻧﺘﺨﺎب اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و آﻣﺎدهﺳﺎزى‬ ‫ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ اﯾﻤﻦ ﺑﻮدن اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى ﻏﯿﺮﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪ را ﺑﺮاى درﻣﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ‬ ‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰﮐﻨﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪ درﻣﺎﻧﻰ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎران اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺮ‬ ‫ﺑﺮادر ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﻧﺪارﻧﺪ در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫـﺎى واﻟﺪ‪ :‬ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان از ﯾﮏ اﻫﺪاﮐﻨﻨـﺪه ﺧﻮاﻫﺮ‬ ‫ﺑﺮادر ﯾﺎ ﻏﯿﺮﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪ ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳـﺎزﮔﺎر ﺗﺎﮐﻨـﻮن ﺗﻨﻬﺎ روش درﻣـﺎﻧﻰ ﻗﻄﻌﻰ‬ ‫ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرىﻫـﺎى ﺧﻮﻧﻰ ﺑﺎﻗـﻰ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﮐﻤﺘـﺮ از ‪30‬درﺻﺪ ﺑﯿﻤﺎران‪،‬‬ ‫ﯾﮏ ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺮادر ﺳﺎزﮔﺎر دارﻧﺪ و در ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺪﯾﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻠﻰ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬ ‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ از ‪52‬درﺻﺪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻏﯿﺮواﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر در ﻏﯿﺮاروﭘﺎﯾﻰﻫـﺎ ﮔﺰارش ﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﻼوه‪ ،‬ﮐﻤﺒـﻮد اﻫﺪاﮐﻨﻨـﺪه ﺛﺒﺖ‬ ‫ﺷﺪه و ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎى اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻏﯿـﺮواﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬در ﮐﺸﻮرﻫﺎى‬ ‫در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدى ﺑﯿﻤـﺎر ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرى ﺧـﻮﻧﻰ دارﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ روش‬ ‫را دﺳﺖﻧﯿﺎﻓﺘﻨﻰ ﻣﻰﺳـﺎزد‪ .‬اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه واﺑﺴﺘﻪ واﻟﺪ اﻏﻠﺐ در دﺳﺘـﺮس اﺳﺖ‬ ‫و ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﺟﺎﯾﮕـﺰﯾﻦ ﺳﻠﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻧﺮخ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﮐﻠﻰ و زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺪون ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ در ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺑﺎ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر وﯾﮋه‪ ،‬ﻣﺎدر ﯾﺎ ﭘﺪر ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺑﺮاى‬ ‫ﺑﭽﻪ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﺪود ‪50‬درﺻﺪ ﺳﺎزﮔﺎرى ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه واﻟﺪ‬ ‫ﺑﺮاى ﮐﻮدك ﺑﯿﻤﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ‪50‬درﺻﺪ ﻋﺪم ﺳﺎزﮔﺎرى ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺳﺒﺐ ﻋﻮارض ﺟﺪى و ﺧﻄﺮﻧﺎك در ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت در‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن اﺳﺖ و ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﺮﺧﻰ دﺳﺘﻮرات درﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﯾﻦ‬ ‫‪8‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪت ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻰ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻧﺲ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎران را ﺑﺮاى ﮐﻢ ﺷﺪن ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻰ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮع اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﻧﺮخ ﮐﻠﻰ ﺑﻘﺎ‬ ‫)درﺻﺪ(‬ ‫)‪ 2‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﭘﯿﻮﻧﺪ(‬

‫ﻧﺮخ ﮐﻠﻰ ﺑﻘﺎى ﻓﺎرغ از‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ )درﺻﺪ(‬ ‫)‪ 2‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﭘﯿﻮﻧﺪ(‬

‫ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫)ﺗﻌﺪاد ‪(1061‬‬

‫‪01/0 ± 91‬‬

‫‪01/0 ± 83‬‬

‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎىﻣﺮﺗﺒﻂ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر )ﺗﻌﺪاد ‪(127‬‬

‫‪04/0 ± 88‬‬

‫‪05/0 ± 78‬‬

‫ﻧﺎ ﺳﺎزﮔﺎر )ﺗﻌﺪاد ‪(57‬‬

‫‪11/0 ± 68‬‬

‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪهﻫﺎى‬ ‫ﻏﯿﺮﻣﺮﺗﺒﻂ )ﺗﻌﺪاد ‪(210‬‬

‫‪03/0 ± 77‬‬

‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ اﻧﺠﺎمدﻫﻨﺪه‬ ‫و ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﭘﯿﻮﻧﺪ و دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮاى ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﮐﺰ اﻧﺠﺎم ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﻫﺮ ﮐﺸﻮرى ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫درﺻﺪﻫﺎى اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺟﺪول ﻓﻮق‪ ،‬ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ روش اﻧﺠﺎم ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاى درﻣﺎن ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ را از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاى ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬ ‫ﻋﻤﺪه در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ اروﭘﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ‪ ،‬در‬ ‫اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻣﺎﻫﺮ در دﯾﮕﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﻧﯿﺰ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻧﯿﺮ در ﻣﺘﻮن ﻋﻠﻤﻰ اﻧﺘﺸﺎر دادهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬

‫‪1‬‬

‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺳﺎزﮔﺎرى‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اوﻟﯿﻪ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎى ﺧﻮن ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﮐﻪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه‬ ‫و ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ HLA‬ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨـﺪ‪ ،‬ﭘﺰﺷﮑﺎن آزﻣﺎﯾﺸـﯽ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﮐـﻪ‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮐﺮاسﻣﭻ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷـﻮد‪ ،‬را اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﻤﺌـﻦ‬ ‫ﺑﺸﻮﻧﺪ ﻫﯿﭻ واﮐﻨﺸﻰ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺧﻮﻧﻰ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﯿﭻ واﮐﻨﺸﻰ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد ﺧﯿﻠـﻰ ﻧـﺎدر‪ ،‬ﺧـﻮن ﮔﯿـﺮﻧﺪه ﭘﯿـﻮﻧﺪ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧـﻮن ‪ HLA‬ﺳﺎزﮔﺎز اﻫـﺪاﮐﻨﻨـﺪه را در ﻃـﻮل آزﻣـﺎﯾﺶ‬ ‫ﮐـﺮاسﻣﭻ ﭘﺲ ﺑـﺰﻧﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣـﻮارد ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺗﺼﻤﯿـﻢ ﻣﻰﮔﯿـﺮﻧﺪ‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﯿـﻮﻧﺪ را ﺑـﺮاى ﺑﯿﻤـﺎر ﮐﺎﻧﺪﯾﺪ اداﻣﻪ ﻧﺪﻫﻨـﺪ‪.‬‬

‫اﻫﺪاى ﺳﻠﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ‬

‫‪2‬‬

‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى ﻣﻌﻤﻮﻻً از اﺳﺘﺨﻮان ﻟﮕﻦ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺳﺎﻟﻢ )اﻫﺪاى‬ ‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان( اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﻣﺴﺘﻘﯿﻤ ًﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺳﻮزن )اﻫﺪاى ﻣﺤﯿﻄﻰ( ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿـﺪه ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐـﻪ ﮐﻤﺘـﺮﯾﻦ روش‬ ‫ﺗﻬﺎﺟﻤﻰ در دﺳﺘﺮس ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮارد ﺧﺎص و درﺻﻮرﺗﻰﮐﻪ‬ ‫ﮐﺎدر اﺟﺮاﯾﻰ و روش ﺗﺨﺼﺼﻰ در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى‬ ‫از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻧﻮزاد ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺪار ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﯾﻰ را‬ ‫ﺑﺮاى ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬

‫‪3‬‬

‫اﯾﻦ روش )ﯾـﺎ وﺿﻌﯿﺖ( ﺑﯿﻤـﺎر را ﺑﺮاى درﯾﺎﻓﺖ ﺳﻠـﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨـﺪه آﻣﺎده ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﻋﻤـﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯿﻤـﺎر ﺗﺤﺖ ﯾﮏ‬ ‫دوره درﻣﺎﻧﻰ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮد ﺑﯿﻤـﺎر را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫اﯾﺠﺎد ﻓﻀـﺎى ﻣﻨﺎﺳﺐ و اﯾﺠـﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﺑـﺮاى ﻣﯿـﺰﺑﺎﻧﻰ ﺳﻠﻮلﻫـﺎى‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه از ﺑﯿﻦ ﻣﻰﺑﺮد‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪى ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮر اﺻﻠﻰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔـﺎده از ﺷﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ‬ ‫)داروﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ( ﯾﺎ ﺑﻌﻀﻰ اوﻗﺎت ﺗﺎﺑﺶ‬ ‫)اﯾﻦ دﯾﮕﺮ در اﺧﺘﻼﻻت ﻏﯿﺮﺑﺪﺧﯿﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﻰﺷـﻮد(‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﯿﻮﻧﺪ‬

‫‪4‬‬

‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه در ﯾﮏ روش ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺮﯾﺎنﺧﻮنﮔﯿﺮﻧﺪهاﻧﺘﻘﺎلﻣﻰﯾﺎﺑﺪ‪.‬ﺑﻪﯾﮏﺑﺎرهدرﺧﻮنﮔﯿﺮﻧﺪه‪،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎى‬ ‫ﺑﻨﯿﺎدى اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه راه ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﻪ در اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎى ﺑﺰرگ‬ ‫‪10‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺑﺪن ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺪا و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺧﻮن ﺳﺎﻟﻢ از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روﻧﺪ ﺣﺪود ‪ 2-3‬ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﻰﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻬﺒﻮدى‬

‫‪5‬‬

‫اﮔﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖآﻣﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﯾﮏ ژن ﻃﺒﯿﻌﻰ ﺑﺘﺎﮔﻠﻮﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﮔﯿﺮﻧﺪه را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺮاى ﺑﻘﯿﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﯿﻤﺎر اداﻣﻪ‬ ‫ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺮاى ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ‬ ‫ﺷﺪه و ﺑﻬﺒﻮدى ﻣﻰﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻄﺮات و ﻋﻮارض ﻣﻌﮑﻮس ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫‪ ‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ و ﺧﻮنرﯾﺰى‪ :‬در ﻃﻰ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪،‬‬ ‫ﺑﻪدﻟﯿﻞ اﺛﺮات ﺳﻤﻰ ﺷﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ ﯾﺎ ﭘﺮﺗﻮدرﻣﺎﻧﻰ اﯾﺠﺎد ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﻮﺟﻬﻰ ﺑﺮاى اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ "ﺧﻔﯿﻒﺗﺮ" در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ‬ ‫ﺣﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ درﻣﺎن ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺮ ﺿﺪﺑﯿﻤﺎرى ﻣﯿﺰﺑﺎن )‪ :(GvHD‬ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى‬ ‫اﻫﺪا ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺧﻮد ﺑﯿﻤﺎر ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ را ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺧﺎرﺟﻰ‬ ‫ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ GvHD .‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎد )ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﮐﺸﻨﺪه اﺳﺖ( و ﯾﺎ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧـﺪﮔﻰ ﺑﯿﻤـﺎر ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻰﮔﺬارد‪.‬‬ ‫‪ ‬رد ﭘﯿﻮﻧـﺪ‪ :‬ﺑﺪن ﺑﯿﻤـﺎر‪ ،‬ﺳﻠـﻮلﻫﺎى اﻫـﺪا ﺷـﺪه را رد و ﺑﻪ آﻧﻬـﺎ ﺣﻤﻠـﻪ‬ ‫ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷـﺎﻧﺲ ‪ GvHD‬ﯾﺎ رد ﭘﯿﻮﻧﺪ زﻣـﺎﻧﻰﮐﻪ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﻫـﺮ و ﺑﺮادر‬ ‫ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣﻰﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﯿـﺮى از ‪ GvHD‬و رد‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺮاى ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺼﺮف دارو )ﺳﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫اﯾﻤﻨﻰ( دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﻰ ﺑـﺪن ﺳﺒﺐ ﺟﻠﻮﮔﯿـﺮى از واﮐﻨﺶ‬ ‫ﺑﺪن ﺑﻪ رد ﺳﻠﻮلﻫﺎى اﻫﺪا ﺷﺪه ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦﺣﺎل‪ ،‬ﺳـﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﻰ‬ ‫ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻮﻓـﻖ ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﯿﻤـﺎران ﭘﯿﻮﻧـﺪ ﺷـﺪه ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾـﻦ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳﺖ‬ ‫در ﻣﻌﺮض اﯾﺠـﺎد ﻋـﻮارض ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘـﻪ دﯾﮕـﺮى ﻫﻤﭽﻮن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ )ﺑﻪدﻟﯿﻞ‬ ‫ﺳﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﻰ( ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬دوز ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻠﻮلﻫـﺎى ﺑﻨﯿـﺎدى از اﻫﺪاﮐﻨﻨـﺪه )ﻣﻌﻤﻮﻻً‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدى از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻰﺷﻮد(‪:‬‬ ‫اﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬ ‫ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ ﮐﻪ ﺗﻌﺪادى از اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه و ﺑﺮﺧﻰ ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻫﻢ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺷﻮد )ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﯿﻤﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد(‪.‬‬ ‫‪ ‬ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺎرورى‪ :‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ رخ ﻣﻰدﻫﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻰﮐﻪ ﺷﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ ﺑﺮاى از ﮐﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﺧﻮد ﺑﯿﻤﺎر اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬داروﻫﺎى ﺷﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﻤﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﺪد ﺟﻨﺴﻰ ﯾﻌﻨﻰ ﺑﯿﻀﻪ در ﻣﺮدان و ﺗﺨﻤﺪانﻫﺎ در زﻧﺎن‬ ‫‪11‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫آﺳﯿﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اﺳﭙﺮم و ﺗﺨﻤﮏﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻮﻗﺖ ﯾﺎ ﺑﺮاى ﻫﻤﯿﺸﻪ‬ ‫از ﺑﯿﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺑﺎرورى ﻧﯿﺰ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ (1 :‬ﺳﻦ ﺑﯿﻤﺎر در ﺳﻦ‬ ‫زﻣﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ )اﺣﺘﻤﺎل ﻧﺎﺑﺎرورى درﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ( و ‪ (2‬رژﯾﻢ‬ ‫داروﯾﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪.‬‬

‫ﺑﺎرورى‬ ‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ‪40‬درﺻﺪ از ﺑﯿﻤﺎران ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺷﺪه )زن‬ ‫و ﻣﺮد( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻋﺎدى وارد ﺑﻠﻮغ ﺷﺪه ﯾﺎ از آن ﻋﺒﻮر ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪرﻏﻢ واﻗﻌﯿﺘﻰ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻟﯿﻨﻰ از اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﺪد‬ ‫ﺟﻨﺴﻰ ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﺴﺘﺴﺘﺮون در ﻣﺮدان و اﺳﺘﺮوژن در‬ ‫زﻧﺎن ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﻌﻨﻰ ﮐﻪ ﭼﻪ زن و ﭼﻪ ﻣﺮد ﺑﯿﻤﺎر ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺷﺪه ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻠﻮغ ﻃﺒﯿﻌﻰ را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮوز ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺟﻨﺴﻰ‬ ‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﮕﺮ ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺳﯿﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯿﻀﻪﻫﺎ‪ ،‬رﺷﺪ ﻣﻮﻫﺎى ﺻﻮرت و‬ ‫ﻗﺎﻋﺪﮔﻰ ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻰ از ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﮐﺎﻓﻰ‬ ‫ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻋﺪم وﺟﻮد رﺷﺪ ﺑﻠﻮغ اﺣﺘﻤﺎﻻً در اﺛﺮ اﺿﺎﻓﻪﺑﺎر‬ ‫آﻫﻦ اﺳﺖ و ﻗﺒﻞ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﯿﻤﺎران از آن رﻧﺞ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪوﯾﮋه‬ ‫در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺰرﮔﺴﺎلﺗﺮ دﯾﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺷﯿﻤﻰدرﻣﺎﻧﻰ در ﻏﺪد‬ ‫ﺟﻨﺴﻰ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﯿﺸﺘـﺮﯾﻦ ﮔـﺮوه آﺳﯿﺐدﯾﺪه‪ :‬زﻧﺎﻧـﻰ ﮐﻪ ﺑﻠـﻮغ را ﭘﺸﺖ ﺳـﺮ ﮔﺬاﺷﺘـﻪاﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻗﺎﻋﺪﮔﻰ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪) ،‬زﻧﺎن ﭘﺲ از ﻗﺎﻋﺪﮔﻰ( ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰرﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات‬ ‫ﻣﻀﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ زﯾﺮا ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﻘﺮﯾﺒ ًﺎ در ‪100‬درﺻﺪ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻋﺪم ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ )آﻣﻨﻮره ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ( ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺳﻄﺢ ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺮاى ﮐﺴـﺎﻧﻰ ﮐـﻪ در زﯾﺮ ﺳـﻦ ‪ 12‬ﺳﺎﻟﮕﻰ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻣﻠﮕﻰ ﻧﺎدر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻃـﻮر ﮐﻠـﻰ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت ﮐﻤـﻰ در ﻣـﻮرد ﺗﺄﺛﯿـﺮات دﯾـﺮرس ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺮ‬ ‫رﺷـﺪ و ﺑﻠـﻮغ در آﯾﻨـﺪه ﻣﻮﺟﻮد اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﮐﺴـﺐ اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﺑﯿﺸـﺘﺮ در اﯾـﻦ زﻣﯿﻨـﻪ در دﺳـﺖ ﺗﺤﻘﯿـﻖ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎرورى ﯾﮑـﻰ از‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻋـﺎت ﺑﺴـﯿﺎر ﻣﻬﻤﻰ اﺳـﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﻪ آن وارد ﺷـﺪه و در اواﯾﻞ‬ ‫زﻣـﺎن و ﻗﺒـﻞ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮى ﺑﯿﻦ ﭘﺰﺷـﮑﺎن ﻣﻌﺎﻟﺞ و ﺑﯿﻤـﺎران ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ‬ ‫ﺑﺤـﺚ ﺷـﻮد و ﺑـﺎ ﻫﺪاﯾـﺖ ﻫﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿـﺮى اﻧﺠﺎم ﺷـﻮد‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎ‬ ‫‪ .1‬ﺑﯿﻤـﺎران ﭘﯿﻮﻧـﺪى ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﺑـﺎردارى دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷـﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﻣـﻮارد اﻧﺠـﺎم ﻣﻰﺷـﻮد ژنﻫﺎﯾﺸـﺎن ﺗﺤـﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ‬ ‫ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﻗـﺮار دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾـﻦ‪ ،‬اﯾـﻦ ﺑﯿﻤﺎرى ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺑـﻪ ﻓﺮزﻧﺪانﺷـﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫‪ .2‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎران در ﻣـﻮرد ﻫﻤﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫـﺎ و‬ ‫ﻧﮕﺮاﻧﻰﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺑﺎرورى آﻧﻬﺎ و ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﻨﻔﻰ اﺣﺘﻤﺎﻟﻰ ﭘﯿـﻮﻧﺪ‬ ‫وﺟـﻮد دارد ﻗﺒـﻞ از ﺷـﺮوع روش ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ .3‬ﺑﯿﻤﺎران در ﺳـﻦ ﺑﻠﻮغ‪ ،‬اﻓـﺮاد ﻣﺴﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺎﻧـﻮاده آﻧﻬـﺎ ﺑﺎﯾـﺪ‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﻣﻮرد ﺧﻄـﺮات ﺑﺎرورى ﮐﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﭘﯿﻮﻧﺪ وﺟﻮد دارد ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ و ﺳﻨﺠﯿﺪه آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ .4‬ﺑﯿﻤـﺎران در ﺳـﻦ ﺑﻠﻮغ و اﻓـﺮاد ﺑﺰرﮔﺴـﺎل )و ﻫﻤﭽﻨﯿـﻦ ﺧﺎﻧـﻮاده‬ ‫آﻧﻬـﺎ( ﺑﺎﯾـﺪ درﺑﺎره ﺑﺎرورى و ﮔـﺰﯾﻨﻪﻫـﺎى ﺣﻔﻆ در دﺳﺘـﺮس‪ ،‬ﻗﺒـﻞ‬ ‫از ﺷـﺮوع درﻣﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺧﻮد آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫـﺎى ﺣﻔـﻆ ﺑـﺎرورى ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ ﺷـﺎﻣﻞ ذﺧﯿﺮه اﺳـﭙﺮم ﯾﺎ‬ ‫ﺗﺨﻤـﺪان ﺑﻪﺻـﻮرت ﻓﺮﯾﺰ در دﻣﺎى ﺑﺴـﯿﺎر ﺳـﺮد ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫـﺎى ﺣﻔـﻆ و ﻧﮕﻬﺪارى ﺑـﺎرورى دﯾﮕﺮى ﺑـﺮاى ﺑﯿﻤﺎران زن‬ ‫و ﻣـﺮد ﻗﺒـﻞ از ﯾﺎ در زﻣﺎن ﺑﻠـﻮغ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾـﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ‬ ‫آزﻣﺎﯾﺸـﻰ ﻣﺤﺴـﻮب ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﯿﻤـﺎران ﺑﺎ اﯾﻦﺣﺎل ﺑﺎﯾـﺪ آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺑﺎ ﭘﺰﺷـﮑﺎن ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺧﻮد در ﻣﯿـﺎن ﺑﮕﺬارد‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫درﻣﺎن ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ‬ ‫ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﻧﯿﺎز دارد‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺧـﻮن )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﺮوﺗﮑﻞﻫﺎى ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ(‪ ،‬ﭘﯿﮕﯿﺮى‬ ‫دﻗﯿﻖ و ﺗﺨﺼﺼﻰ اﻧﺠﺎم دﻫـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺑﻪ اﯾـﻦ دﻟﯿـﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪) GvHD‬ﮐـﻪ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻰ ﻣﺮگ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺨﺼﻮﺻـ ًﺎ آﻧﻬﺎﯾﻰ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎى در ﺣﺎل‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ اﺳﺖ( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭘﺲ از ﻣﺮﺧﺺ ﺷـﺪن ﺑﯿﻤﺎر از‬ ‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑـﻪ درﻣﺎن آﻫـﻦزدا اداﻣﻪ دﻫﺪ ﺗﺎ آﻫﻦ ﺳـﻤﻰ ﻣﻮﺟـﻮد ﮐﻪ ﻗﺒﻞ‬ ‫از ﭘﯿﻮﻧـﺪ در ﺑـﺪن آﻧﻬﺎ ﺟﻤﻊ ﺷـﺪه اﺳـﺖ را دﻓﻊ ﮐﻨـﺪ‪ .‬آﻫﻦزداﯾﻰ از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫ﻋـﻮض ﮐـﺮدن ﺧـﻮن )ورﯾـﺪى( ﯾـﺎ از ﻃﺮﯾـﻖ‪ ،‬داروﻫـﺎى ﭼﻨﮕﮏﮐﻨﻨـﺪه‬ ‫آﻫـﻦ ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻣﯿـﺰان ﻓﺮﯾﺘﯿـﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﺧـﻮن ﺑﯿﻤـﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧـﺪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﺷـﻮد‪ .‬ﭘﺰﺷـﮏ ﻣﻌﺎﻟـﺞ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر را ارزﯾﺎﺑـﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﺗﺼﻤﯿـﻢ ﻣﻰﮔﯿﺮد ﮐﺪام‬ ‫ﮔﺰﯾﻨـﻪ ﺑﺮاى او ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑـﻪ ﻧﻈـﺎرت ﮐﺎﻣـﻞ و ﻗﺎﺑـﻞ اﻋﺘﻤـﺎد ﺑﺪن ﺧـﻮد )ﺑـﺮ ﻃﺒﻖ‬ ‫دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎى ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ( ﺑـﺮاى ﺟﻠﻮﮔﯿﺮى از ﻋـﻮارض ﺑﯿﻤﺎرى اداﻣﻪ‬ ‫دﻫﯿـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاى ﻣﺜـﺎل‪ ،‬ﺑﯿﻤـﺎرى ﻗﻠﺒـﻰ ﯾﺎ ﻏـﺪد درونرﯾـﺰ ﮐﻪ ﻗﺒـﻞ از ﭘﯿﻮﻧﺪ‬ ‫اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾـﻦ ﭘﺲ از ﭘﯿﻮﻧـﺪ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫ﺑﻪﻃـﻮر دﻗﯿﻖ درﻣـﺎن اداﻣـﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﺮ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺎرت‬ ‫ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﺳﺆالﻫﺎى ﻣﮑﺮر ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﺪه‬ ‫ﭘﻨـﺞ ﺳـﺆال ﻣﺘـﺪاول ﺗﻮﺳـﻂ دﮐﺘـﺮ ﭘﯿﺘـﺮو ﺳـﻮداﻧﻰ‪ ،‬ﺑﻨﯿﺎﻧﮕـﺬار و ﻋﻠﻤـﻰ‬ ‫درﻣـﺎن ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﮐﻨﻨـﺪه ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳـﺘﺨﻮان ﺑﺮاى ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ‬ ‫)ﺳـﻮداﻧﻰ‪(2019 ،‬‬ ‫‪http://www.curethalassemia.org/faq‬‬

‫‪ ‬ﺳﺆالﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻰ‬

‫‪1‬‬

‫آﯾﺎ درﻣﺎن ﻗﻄﻌﻰ ﺑﺮاى ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور وﺟﻮد دارد؟‬ ‫ﺑﻠـﻪ‪ ،‬ﺗـﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز و ﺗـﺎ روشﻫﺎى ﺟﺪﯾﺪ درﻣﺎﻧﻰ )ﮐﻪ در راه ﻫﺴـﺘﻨﺪ(‬ ‫ﺑﻪﻃـﻮر ﮐﺎﻣـﻞ و رﺳـﻤ ًﺎ ﺗﻮﺳـﻂ آژاﻧـﺲ داروﯾـﻰ اروﭘـﺎ )‪ (EMA‬و‬ ‫ﺳـﺎزﻣﺎن ﻏـﺬا و داروى )‪ ،(FDA‬داراى ﻣﺠـﻮز )ﻣﺠـﺎز( ﺷـﺪهاﻧﺪ و‬ ‫ﭘﯿﻮﻧـﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳـﺘﺨﻮان ﺗﻨﻬـﺎ روش درﻣـﺎن ﻗﻄﻌـﻰ ﺑﺮاى ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ‬ ‫اﺳـﺖ ﮐـﻪ در ﺻـﻮرت ﻣﻮﻓﻘﯿﺖآﻣﯿـﺰ ﻣﻰﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺷـﺪن‬ ‫ﺑﯿﻤـﺎر ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ از ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن ﺷـﻮد‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ﻓﺮزﻧـﺪ ﻣـﻦ ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﻣـﺎژور دارد‪ ،‬آﯾـﺎ او ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫درﻣـﺎن اﺳـﺖ؟‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان )ﺑﺪون ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮ( درﻣﺎن ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاى ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮادران‬ ‫و ﺧﻮاﻫﺮان ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻮده و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻤﺎر را ﺑﺮرﺳﻰ ﮐﻨﻨﺪ و‬ ‫وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ او ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺤﺚ ﮐﺮده و ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫رﯾﺰى ﻻزم را ﺗﺮﺗﯿﺐ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻮدك ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﺳﺎزﮔﺎر ﯾﺎ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاى درﻣﺎن وى از ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ و اﻧﺠﺎم ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﭼﮑﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ؟‬ ‫‪ ‬اﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎى دﯾﮕﺮى اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ دارﯾﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬اﻟﻒ( ﻣﻰﺗﻮاﻧﯿﺪ ﯾﮏ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه در ﺑﺎﻧﮏ اﻫﺪاى ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ‪ 3-6‬ﻣﺎه زﻣﺎن ﻣﻰﺑﺮد و ﻫﺰﯾﻨﻪ دارد‪ .‬ﻣﺮاﮐﺰ و‬ ‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻰ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاى ﺟﺴﺘﺠﻮى ﺷﻤﺎ ﺑﻪدﻧﺒﺎل‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ب( ﮔﺎﻫﻰ اوﻗﺎت ﻣﺎدر اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ج( ﺣﺘﻰ اﮔﺮ ﻣﺎدر ﮐﺎﻣ ً‬ ‫ﻼ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮان از او ﺑﻪﻋﻨﻮان‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮاى ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎى ب( و ج( اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ ﺑﺮاى ﻫﺮ دو واﻟﺪﯾﻦ )ﮔﺎﻫﻰ ﭘﺪر ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان‬

‫‪3‬‬

‫‪15‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد( ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﻮن ﺳﺎده ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮى ‪HLA‬‬

‫اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ و ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ‪ HLA‬ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫ﻣﻦ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﺪه ﻣـﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﭘﺴـﺮم را ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺒﺘﻼ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻤـﺎ دادهام‪ .‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﻣﻰﮐﻨﯿﺪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ؟‬ ‫‪ ‬از ﻧﻈﺮ اﺧﻼﻗﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺎرى اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﯿﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﺨﺼﻰ ﺷﻤﺎ )واﻟﺪﯾﻦ( و در ﻣﻮارد ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‪،‬‬ ‫ﺧﻮد ﺑﯿﻤﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از درﯾﺎﻓﺖ و درك اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬ ‫ﮐﻠﻰ از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﭘﺰﺷﮑﻰ اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ را اﺗﺨﺎذ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺰﺷﮑﻰ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺣﻘﺎﯾﻖ و ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ را‬ ‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر )ﯾﺎ واﻟﺪﯾﻦ او( اراﺋﻪ دﻫﺪ و ﺧﻄﺮات‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در‬ ‫ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﺴﺘﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻧﻬﺎﯾﻰ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﻮد ﺑﯿﻤﺎر )ﯾﺎ واﻟﺪﯾﻦ او( و درك‬ ‫ﺗﻤﺎم ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺸﻮرى در آن زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ و ﺧﻄﺮ ‪ /‬ﺳﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫ﺳﻦ ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎﻟﯿﻨﻰ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﯿﻤﺎر در‬ ‫ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻰ او ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭼـﺮا ﺑﺎﯾـﺪ ﭘﯿﻮﻧـﺪ را ﺑـﺮاى درﻣـﺎن ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﺧـﻮد‬ ‫اﻧﺘﺨـﺎب ﮐﻨـﻢ؟‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼـﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ دﻻﯾﻞ ﺧـﻮب زﯾﺎدى وﺟـﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫دﻻﯾـﻞ را ﻣﻰﺗﻮاﻧﯿﺪ در وبﺳـﺎﯾﺖﻫﺎى ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪http://www.‬‬ ‫‪ curethalassemia.org/faq‬ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ‪ 115‬ﺳـﺆاﻻت ﻣﺘﺪاول‬ ‫اﺳـﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳـﻂ دﮐﺘﺮ ﭘﯿﺘﺮو ﺳـﻮداﻧﻰ‪ ،‬ﺑﻨﯿﺎﻧﮕﺬار و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﻋﻠﻤﻰ درﻣﺎن ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ آﻣﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺨﻮاﻧﯿـﺪ‪ .‬در ﻋﯿﻦﺣﺎل‪،‬‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪروز ﺑﺎﺷـﯿﺪ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﭘﯿﺸـﺮﻓﺖ‬ ‫و ﭘﯿﺸـﺮﻓﺖ ﭘﺰﺷـﮑﻰ‪ /‬داروﯾﻰ و ﭘﯿﺸـﺮﻓﺖ در ﺣﻮزه درﻣﺎن و درﻣﺎن‬ ‫ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﮐﻪ در واﻗﻊ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاى ﻣﻮرد ﺷـﻤﺎ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﺷـﻤﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ ﻗﺒﻞ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮى ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺎز داﺷـﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷـﯿﺪ‪ .‬ﻟﻄﻔـﺎً ﺑـﺎ ﭘﺰﺷـﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﯾﺎ ﻣﺸـﺎوران ﭘﺰﺷـﮑﻰ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﻣﺸـﻮرت‬ ‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻓﺪراﺳـﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ )‪ (TIF‬ﺑﺮاى اﯾـﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ‬ ‫و ﻣﻨﺎﺳـﺐﺗﺮﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ را در وبﺳـﺎﯾﺖ ﻓﺪراﺳـﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻪﻃـﻮر ﻣﺮﺗـﺐ ﺑـﻪروز ﻣﻰﺷـﻮد و ﻣﻨﺒـﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮى را ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﻣﻰدﻫـﺪ ﺑﺮاى‬ ‫ﺷـﻤﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫‪16‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫‪ ‬ﺳﺎﯾﺖﻫﺎى ﻣﻔﯿﺪ‬

‫اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪https://thalassaemia.org.cy/‬‬

‫ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﮐﺎراﯾﺴﮑﯿﻮ‪ /‬ﻣﺮﮐﺰ ﺛﺒﺖ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬ ‫‪https://karaiskakio.org.cy/bone-marrow-donor‬‬‫‪registrymain/ lang=en‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﺛﺒﺖ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف اروﭘﺎ‬ ‫‪http://www.eurocord.org/eurocord-registry.php‬‬

‫اﻧﺠﻤﻦ ﺟﻬﺎﻧﻰ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﻣﻐﺰاﺳﺘﺨﻮان‬ ‫‪https://www.wmda.info/‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻠﻰ اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫‪https://bethematch.org/‬‬

‫ﮔﺮوه ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان و ﺧﻮن آﺳﯿﺎ – اﻗﯿﺎﻧﻮﺳﯿﻪ‬ ‫‪https://www.apbmt.org/about‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﺛﺒﺖ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان آﻓﺮﯾﻘﺎى ﺟﻨﻮﺑﻰ‬ ‫‪https://www.westerncape.gov.za/general-publication/‬‬ ‫‪southafrican-bone-marrow-register‬‬

‫ﺷﺒﮑﻪ ﺧﻮن اروﭘﺎ‬ ‫‪https://www.eurobloodnet.eu/‬‬

‫‪17‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬

‫ﻋﮑﺲ ﺑﺮﻧﺪه ﻣﻘﺎم اول روز ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﺳﺎل ‪2014‬‬

‫دﯾﮕﺮ ﮐﺘﺎبﻫﺎي اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬ژندرﻣﺎﻧﻰ در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎﻟﯿﻨﻰ در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬درﻣﺎن آﻫﻦزدا و ﭘﯿﮕﯿﺮى آن ﯾﺎ ﺑﺎر آﻫﻦ اﺿﺎﻓﻰ در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬ﺑﯿﻤﺎرىﻫﺎى ﮐﺒﺪ در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬آزﻣﺎﯾﺶ امآرآى در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬ﻧﻈﺎرت ﻣﺆﺛﺮ اﻧﺪامﻫﺎى ﺑﺪن در ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫‪ ‬اﯾﻤﻨﻰ ﺧﻮن در ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ و دﯾﮕﺮ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرىﻫﺎى ﺧﻮﻧﻰ‬ ‫‪ ‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮى از ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ و دﯾﮕﺮ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرىﻫﺎى ﺧﻮﻧﻰ‬ ‫‪ ‬داروﻫﺎى ﻧﻮﯾﻦ و اﺛﺮﺑﺨﺸﻰ آﻧﻬﺎ در ﭘﺎﺗﻮﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژى و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درﻣﺎن‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى آﻣﻮزﺷﻰ ﺗﯿﻒ‬ ‫ﻓﺪراﺳـﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ )‪ (TIF‬ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷـﻰ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠـﻰ را ﺑـﺎ ﻫـﺪف ﺗﺄﻣﯿـﻦ ﻣﺎداماﻟﻌﻤـﺮ ﻓﺮﺻﺖﻫـﺎى آﻣـﻮزش ﺑـﺮاى‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼـﺎن ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻰ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران و ﺧﺎﻧﻮادهﻫـﺎى آﻧﻬﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫آﮔﺎﻫـﻰ در ﺑﯿـﻦ ﺳﯿﺎﺳـﺖﮔﺬاران و ﻋﻤﻮم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ داده اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ و ﮐﺎرﮔﺎه آﻣﻮزﺷﻰ )ﻣﻠﻰ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪاى‪ ،‬ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ(‬ ‫‪ .2‬ﻓﻠﻮﺷﯿﭗﻫﺎى ﺗﺨﺼﺼﻰ و ﺑﻮرس ﺗﺤﺼﯿﻠﻰ‬ ‫اﻟﻒ( ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻤﮏ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﻰ رﻧﺰو ﮔﺎﻻﻧﻠﻮ‬ ‫ب( ﻣﺮﺑﻰﮔﺮى ‪TIF‬‬ ‫‪ .3‬ﯾﺎدﮔﯿﺮى اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻰ‬ ‫‪18‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬ ‫اﻟﻒ( اﮐﺎدﻣﻰ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻰ ‪TIF‬‬ ‫ دورهﻫﺎى درﺳﻰ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻰ ﺑﺮاى ﺑﯿﻤﺎر‪ /‬ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﯿﻤﺎر‬‫ دورهﻫﺎى درﺳﻰ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﻰ ﺑﺮاى ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎى‬‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ درﻣﺎﻧﻰ‬ ‫ب( اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ ‪ThaliMe‬‬ ‫ج( ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ‪TIF‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﮐﻠﻤﻪ در ﻣﻮرد ﻓﺪراﺳﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ‪TIF‬‬

‫ﻓﺪراﺳـﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﯾﮏ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻏﯿﺮدوﻟﺘﻰ اﺳـﺖ‬ ‫ﮐﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1986‬ﺗﻮﺳـﻂ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤـﻰ از ﺑﯿﻤـﺎران و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎى ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه‬ ‫ﻣﻠـﻰ اﻧﺠﻤـﻦ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ در ﻗﺒـﺮس‪ ،‬ﯾﻮﻧـﺎن‪ ،‬اﻧﮕﻠﯿـﺲ‪ ،‬اﯾـﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و‬ ‫اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﮐﺸـﻮرﻫﺎﯾﻰ ﮐﻪ اﯾـﻦ ﺑﯿﻤﺎرى ﺑﻪﻋﻨـﻮان ﯾﮏ‬ ‫ﺑﯿﻤـﺎرى ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ ﺑﺮاى ﺑﻬﺪاﺷـﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى اول ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷـﺪهاﻧﺪ و ﺑـﺮاى ﭘﯿﺸـﮕﯿﺮى و ﻣﺪﯾﺮﯾـﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ واﻗﻊ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻣﻮرﯾـﺖ آن ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﻘـﺎ و ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔـﻰ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ‬ ‫از ﻃﺮﯾـﻖ ارﺗﻘـﺎء و ﭘﺸـﺘﯿﺒﺎﻧﻰ از‪ :‬آﻣـﻮزش‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾـﺖ و ﻇﺮﻓﯿﺖﺳـﺎزى‬ ‫ﺑﯿﻤـﺎران و ﺧﺎﻧﻮادهﻫـﺎى آﻧﻬـﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫـﺎى آﮔﺎﻫـﻰ و آﻣﻮزش ﺑـﺮاى ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻫﻤـﮑﺎرى ﺑـﺎ ﺳـﻼﻣﺖ ﻣﻠـﻰ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘـﻪاى و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠـﻰ ﻣﻘﺎﻣـﺎت ﺑـﺎ ﻫﺪف‬ ‫)اﻟـﻒ( اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪى ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﻠﻰ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪاى و‬ ‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠـﻰ؛ )ب( ﺗﻮﺳـﻌﻪ و اﺟـﺮاى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﺧﺎص ﮐﻨﺘﺮل‪ ،‬ﭘﯿﺸـﮕﯿﺮى‬ ‫و ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﺟﺎﻣـﻊ ﺑﯿﻤﺎرىﻫـﺎى ﻣﻠﻰ ﺑـﺮاى ﻣﺆﺛـﺮ ﺑـﻮدن آن و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗـﻰ و ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ درﻣـﺎن ﮐﺎﻣﻞ ﻧﻬﺎﯾـﻰ؛ )ج( وﺿﻊ ﮐﺮدن‬ ‫دﺳﺘﺮﺳـﻰ ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺮ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ ﺧﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺘﻰ و ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋـﻰ ﺑـﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴـﺘﻢﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻰ‬ ‫ﺑﯿﻤـﺎر ﻣﺤـﻮر‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻰﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﺸـﻢاﻧﺪاز آن اﯾﺠﺎد دﺳﺘﺮﺳـﻰ ﻣﺴـﺎوى ﻫﺮ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺎﻻﺳـﻤﻰ‬ ‫ﺑـﻪ ﺧﺪﻣـﺎت ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻰ و درﻣﺎﻧـﻰ ﺑـﺎ ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﺑـﺎﻻ اراﺋـﻪ ﻣﻰﺷـﻮد ﮐـﻪ از‬ ‫ﻃﺮﯾـﻖ آﻧﻬـﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻰﺷـﻮد ﺳﯿﺴـﺘﻢﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷـﺖ و درﻣﺎن واﻗﻌـ ًﺎ ﺑﯿﻤﺎر‬ ‫ﻣﺤﻮر‪.‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬ ‫‪https://thalassaemia.org.cy/education/‬‬

‫‪19‬‬

‫ﭘﯿـﻮﻧﺪ ﻣﻐـﺰ اﺳﺘﺨـﻮان )‪ (BMT‬در ﺑﺘـﺎﺗﺎﻻﺳﻤـﻰ‬ ‫زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن‬

‫ا‬ ‫‪12‬‬ ‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺳﺎزﮔﺎرى‬ ‫آﺳﯿﺐ‬ ‫‪14 ,7 ,6 ,2 ,1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫آﻟﻔﺎﮔﻠﻮﺑﯿﻦ‬ ‫‪15‬‬ ‫آﻣﻨﻮره ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬ ‫‪21 ,17 ,7 ,2‬‬ ‫آﻫﻦ زدا‬ ‫‪6‬‬ ‫آﻫﻦ زداى ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬ ‫‪1‬‬ ‫ارﯾﺘﺮوﭘﻮﯾﺘﯿﻦ‬ ‫‪15‬‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر آﻫﻦ‬ ‫‪4 ,2 ,1‬‬ ‫اﮐﺴﯿﮋن‬ ‫اﻫﺪاﮐﻨﻨﺪه‪11 ,10 ,9 ,8 ,7 ,6 ,5 ,4‬‬ ‫‪20 ,19 ,18 ,13 ,12‬‬

‫ژ‬ ‫ژن ﻣﻌﯿﻮب‬

‫ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ‪12 ,10 ,7 ,5 ,4 ,3 ,1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﺳﻠﻮﻟﻰ‬

‫ش‬ ‫ﺷﯿﻤﻰ درﻣﺎﻧﻰ‬

‫‪15 ,14 ,13 ,12 ,5‬‬

‫غ‬ ‫ﻏﺪد ﺟﻨﺴﻰ‬

‫ب‬

‫‪15 ,14‬‬

‫ف‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ زﯾﺴﺘﻰ‬ ‫ﻓﯿﺒﺮوز ﮐﺒﺪ‬

‫‪2‬‬ ‫‪7 ,6‬‬

‫ق‬ ‫ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬ ‫ﻗﺎﻋﺪﮔﻰ‬

‫پ‬

‫‪15‬‬ ‫‪15‬‬

‫ك‬

‫‪13‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻮدرﻣﺎﻧﻰ‬ ‫ﭘﯿﻮﻧﺪ‪1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13‬‬ ‫‪14,15,16,17,18,19,20‬‬

‫ﮐﻢ ﺧﻮﻧﻰ‬

‫‪2 ,1‬‬

‫گ‬ ‫ﮔﻠﺒﻮل ﺳﺎزى‬ ‫ﮔﻠﺒﻮل ﻫﺎى ﻗﺮﻣﺰ‬ ‫ﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺑﺘﺎ‬ ‫ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ‬

‫ت‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ‪11 ,9 ,7 ,6 ,5 ,3 ,2 ,1‬‬ ‫‪23 ,21 ,20 ,19 ,18 ,15 ,13 ,12‬‬ ‫‪18 ,3 ,2 ,1‬‬ ‫ﺗﺎﻻﺳﻤﻰ ﻣﺎژور‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﺘﺮاﻣﺮﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺑﺎﻟﻎ‬ ‫‪18 ,5 ,2‬‬ ‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺧﻮن‬ ‫‪15‬‬ ‫ﺗﺴﺘﺴﺘﺮون‬

‫‪1‬‬ ‫‪13 ,2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬

‫ل‬ ‫ﻟﯿﺰ ﺷﺪن‬

‫‪1‬‬

‫م‬

‫ج‬

‫‪4‬‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪9 ,8 ,7 ,6 ,5 ,4 ,3 ,1‬‬ ‫‪20 ,19 ,18 ,17 ,15 ,14 ,13 ,12 ,11‬‬

‫‪1‬‬

‫خ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ‪HLA‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادر ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫ﺧﻮن ﺳﺎز‬

‫‪5‬‬

‫س‬

‫‪4‬‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم‬ ‫ﺑﺘﺎﺗﺎﻻﺳﻤﻰ‪21 ,18 ,16 ,13 ,11 ,4 ,2 ,1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﺘﺎﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﻧﺎﻗﺺ‬ ‫‪7 ,6‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﻰ ﮐﺒﺪ‬ ‫‪15‬‬ ‫ﺑﻠﻮغ ﻃﺒﯿﻌﻰ‬ ‫‪20 ,13 ,12 ,5‬‬ ‫ﺑﻨﺪ ﻧﺎف‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﻄﻊ ﻣﯿﻠﻮم ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ‪12‬‬

‫ﺟﻬﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫‪9 ,3 ,1‬‬

‫ن‬

‫‪7‬‬ ‫‪18 ,11 ,9‬‬ ‫‪5 ,4 ,3 ,1‬‬

‫‪9 ,1‬‬

‫ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرى ﺧﻮﻧﻰ‬

‫ه‬

‫ز‬

‫ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ‬ ‫‪20‬‬

‫‪4 ,2 ,1‬‬