ΚΕΦΑΛΑΙΟ
12
Περίγραμμα του Κεφαλαίου και Μαθησιακοί Στόχοι 12.1
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Μετράει τη Συνολική Παραγωγή, σελίδα 377 Εξηγήστε πώς μετριέται η συνολική παραγωγή.
12.2
Το ΑΕΠ Μετράει Αυτά που Θέλουμε να Μετράει; σελίδα 384 Συζητήστε αν το ΑΕΠ είναι ένας καλός δείκτης μέτρησης της ευημερίας.
12.3
Πραγματικό ΑΕΠ έναντι Ονομαστικού ΑΕΠ, σελίδα 387 Συζητήστε τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού και του ονομαστικού ΑΕΠ.
12.4
Άλλοι Τρόποι Μέτρησης της Συνολικής Παραγωγής και του Συνολικού Εισοδήματος, σελίδα 391 Κατανοήστε άλλους τρόπους μέτρησης της συνολικής παραγωγής και του συνολικού εισοδήματος.
ΑΕΠ: Μετρώντας Συνολική Παραγωγή και Εισόδημα
Η αυτοκινητοβιομηχανία Ford ανεβαίνει τον οικονομικό κύκλο Στα περισσότερα από 100 χρόνια λειτουργίας της αυτοκινητοβιομηχανίας Ford, οι εμπειρίες της συχνά αντανακλούν αυτές της οικονομίας των Η.Π.Α. Έτσι δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι το 2008, με την οικονομία των Η.Π.Α. να υφίσταται τη χειρότερή της ύφεση από τη δεκαετία του 1930, «βυθίστηκαν» οι πωλήσεις των αυτοκινήτων και των φορτηγών της Ford. Συνολικά ο κλάδος των αυτοκινήτων, ο οποίος πούλησε 16,1 εκατομμύρια νέα οχήματα το 2007, είδε τις πωλήσεις του να πέφτουν στα 13,2 εκατομμύρια το 2008. Παρόλο που η Ford κτυπήθηκε άσχημα, η General Motors και η Chrysler, οι δύο κύριοι Αμερικανοί αντίπαλοί της, ήταν σε χειρότερη θέση και κήρυξαν και οι δύο πτώχευση. Οι επιχειρήσεις αυτές διασώθηκαν κυρίως επειδή η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επένδυσε περισσότερα από $62 δισεκατομμύρια σε αυτές. Η Ford εμφάνισε μεγάλες ζημίες αλλά δεν ζήτησε άμεση βοήθεια από την Κυβέρνηση. Το 2013, η ανάκαμψη της οικονομίας συνεχίζονταν και οι πωλήσεις της Ford αυξάνονταν. Με αυτές τις διακυμάνσεις στις πωλήσεις, η Ford, αλλά και συνολικά ο κλάδος των αυτοκινήτων, αντιμετώπιζαν τις επιδράσεις του οικονομικού κύκλου, ο οποίος αναφέρεται σε εναλλασσόμενες περιόδους οικονομικής ανάπτυξης και ύφεσης. Η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνονται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και μειώνονται κατά τη διάρκεια της ύφεσης.
Το αν το γενικό επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας αυξάνεται είναι σημαντικό όχι μόνο για επιχειρήσεις, όπως είναι η Ford, αλλά και για τους εργαζόμενους που αγωνιούν αν θα διατηρήσουν τις δουλειές τους και για τους φοιτητές που προβληματίζονται αν θα μπορέσουν να βρουν δουλειά όταν αποφοιτήσουν. Μία μελέτη έδειξε ότι κατά τη διάρκεια της αργής ανάκαμψης από την ύφεση του 2007-2009, μόλις το 56% των φοιτητών που αποφοίτησαν από το πανεπιστήμιο την άνοιξη του 2010 είχε βρει δουλειά ένα χρόνο μετά. Ο μέσος μισθός αυτών που βρήκαν δουλειά ήταν $27.000, κάτω από το μέσο όρο των $30.000 για τις πανεπιστημιακές κλάσεις της περιόδου 20062008. Επιπλέον, φοιτητές που αποφοιτούν κατά τη διάρκεια υφέσεων, θα συνεχίσουν να βγάζουν λιγότερα χρήματα μέχρι και 15 χρόνια μετά την αποφοίτησή τους. Η συνολική κατάσταση της οικονομίας είναι προφανώς σημαντική!
Πηγές: Neal E. Boudette and Jeff Bennett, “U.S. Car Sales Pace Hits Five Year High,” Wall Street Journal, July 2, 2013; Michelle Krebs and Bill Visnic, “2008 U.S. Auto Sales Are Worst Since 1992,” Edmunds Auto Observer, January 5, 2009; Catherine Rampell, “Many with New College Degrees Find the Job Market Humbling,” New York Times, May 18, 2011; Lisa B. Kahn, “The Long-Term Labor Market Consequences of Graduating from College in a Bad Economy,” Labour Economics, Vol. 17, No. 2, April 2010, pp. 303–316.
Τα Οικονομικά στη Ζωή σας Ποια είναι η καλύτερη χώρα για να εργαστείτε; Ας υποθέσουμε ότι μία αεροπορική εταιρία σας προσφέρει δουλειά μετά την αποφοίτησή σας το 2014. Η εταιρία έχει γραφεία στον Καναδά και στην Κίνα και επειδή μιλάτε άπταιστα αγγλικά και κινέζικα, θα επιλέξετε τη χώρα στην οποία θα εργαστείτε και θα ζήσετε. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) είναι ένα μέτρο της συνολικής παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών μιας οικονομίας, συνεπώς ένας παράγοντας που θα μπορούσε να επηρεάσει την απάντησή σας είναι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ σε κάθε χώρα. Με βάση τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το 2014, το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,4% στον Καναδά και κατά 8,2% στην Κίνα. Τι επίδραση έχουν αυτοί οι δύο πολύ διαφορετικοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης στην απόφασή σας να ζήσετε και να εργαστείτε στη μία ή στην άλλη χώρα; Αν ο πολύ υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας δεν σας οδηγήσει στην επιλογή να εργαστείτε και να ζήσετε στην Κίνα, γιατί δεν θα το κάνατε; Καθώς διαβάζετε αυτό το Κεφάλαιο προσπαθήστε να απαντήσετε σ’ αυτές τις ερωτήσεις. Μπορείτε να ελέγξετε τις απαντήσεις σας σε σχέση με αυτές που σας παρέχουμε στη σελίδα 393 στο τέλος του Κεφαλαίου.
375
376
Ό
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΕΠ: Μετρώντας Συνολική Παραγωγή και Εισόδημα
Μικροοικονομική Η μελέτη του πώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις παίρνουν αποφάσεις, πώς αλληλεπιδρούν στις αγορές και πώς η Κυβέρνηση επιχειρεί να επηρεάσει τις επιλογές τους.
Μακροοικονομική Η μελέτη της οικονομίας ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων όπως είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία και η οικονομική ανάπτυξη. Οικονομικός κύκλος Εναλλασσόμενες περίοδοι οικονομικής επέκτασης και οικονομικής ύφεσης.
Επέκταση Η περίοδος ενός οικονομικού κύκλου κατά τη διάρκεια της οποίας η συνολική παραγωγή και η συνολική απασχόληση αυξάνονται. Ύφεση Η περίοδος ενός οικονομικού κύκλου κατά τη διάρκεια της οποίας η συνολική παραγωγή και η συνολική απασχόληση μειώνονται.
Οικονομική ανάπτυξη Η ικανότητα μιας οικονομίας να παράγει αυξανόμενες ποσότητες προϊόντων και υπηρεσιών. Πληθωρισμός Η ποσοστιαία αύξηση του επιπέδου τιμών από το ένα έτος στο επόμενο.
πως είδαμε στο Κεφάλαιο 1, μπορούμε να χωρίσουμε τα οικονομικά στις υποκατηγορίες των μικροοικονομικών και των μακροοικονομικών. Μικροοικονομική (Microeconomics) είναι η μελέτη του πώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις παίρνουν αποφάσεις, πώς αλληλεπιδρούν στις αγορές και πώς η Κυβέρνηση επιχειρεί να επηρεάσει τις επιλογές
τους. Μακροοικονομική (Macroeconomics) είναι η μελέτη της οικονομίας ως σύνολο, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται θέματα όπως είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία και η οικονομική ανάπτυξη. Στη μικροοικονομική ανάλυση, οι οικονομολόγοι μελετούν γενικά μεμονωμένες αγορές, όπως είναι η αγορά για τα smartphones. Στη μακροοικονομική ανάλυση, οι οικονομολόγοι μελετούν παράγοντες που επηρεάζουν πολλές αγορές ταυτόχρονα. Όπως είδαμε στην έναρξη του Κεφαλαίου, ένα σημαντικό μακροοικονομικό ζήτημα είναι ο οικονομικός κύκλος. Ο οικονομικός κύκλος (business cycle) αναφέρεται στις εναλλασσόμενες περιόδους της επέκτασης και της ύφεσης που η οικονομία των Η.Π.Α. έχει βιώσει τουλάχιστον από τις αρχές του 19ου αιώνα. Επέκταση (expansion) σε ένα οικονομικό κύκλο είναι μία περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας η συνολική παραγωγή και η συνολική απασχόληση αυξάνονται. Ύφεση (recession) σε ένα οικονομικό κύκλο είναι μία περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας η συνολική παραγωγή και η συνολική απασχόληση μειώνονται. Στα επόμενα κεφάλαια θα συζητήσουμε για τους παράγοντες που επηρεάζουν τον οικονομικό κύκλο και τις πολιτικές που η Κυβέρνηση μπορεί να εφαρμόσει για να μειώσει τις επιδράσεις του. Ένα άλλο σημαντικό μακροοικονομικό θέμα είναι η οικονομική ανάπτυξη (economic growth), που αναφέρεται στην ικανότητα μιας οικονομίας να παράγει αυξανόμενες ποσότητες προϊόντων και υπηρεσιών. Η οικονομική ανάπτυξη είναι σημαντική επειδή μία οικονομία που αναπτύσσεται πολύ αργά δεν καταφέρνει να βελτιώσει το επίπεδο διαβίωσης. Σε κάποιες χώρες της Αφρικής έχει σημειωθεί περιορισμένη οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία 50 χρόνια και πολλοί άνθρωποι παραμένουν σε καθεστώς ακραίας φτώχειας. Η μακροοικονομική αναλύει τόσο το τι προσδιορίζει το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης όσο και τους λόγους για τους οποίους οι ρυθμοί ανάπτυξης διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ των χωρών. Η μακροοικονομική επίσης αναλύει τους παράγοντες που προσδιορίζουν το συνολικό επίπεδο απασχόλησης σε μία οικονομία. Όπως θα δούμε, στη βραχυχρόνια περίοδο, το επίπεδο απασχόλησης επηρεάζεται σημαντικά από τον οικονομικό κύκλο, αλλά στη μακροχρόνια περίοδο, οι επιδράσεις του οικονομικού κύκλου εξαφανίζονται και άλλοι παράγοντες προσδιορίζουν το επίπεδο της απασχόλησης. Μία σχετική ερώτηση είναι γιατί κάποιες οικονομίες εμφανίζουν μεγαλύτερη επιτυχία από άλλες στη διατήρηση υψηλών επιπέδων απασχόλησης σε βάθος χρόνου. Ένα άλλο σημαντικό μακροοικονομικό ζήτημα είναι τι προσδιορίζει τον πληθωρισμό (inflation rate) ή την ποσοστιαία αύξηση του μέσου επιπέδου τιμών από το ένα έτος στο επόμενο. Όπως συμβαίνει και με την απασχόληση, έτσι και ο πληθωρισμός επηρεάζεται τόσο από τον οικονομικό κύκλο όσο και από άλλους μακροχρόνιους παράγοντες. Τέλος, η μακροοικονομική ενδιαφέρεται και για τις συνδέσεις μεταξύ των οικονομιών: το διεθνές εμπόριο και τα διεθνή οικονομικά. Η μακροοικονομική ανάλυση παρέχει πληροφορίες τις οποίες χρειάζονται οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις προκειμένου να κατανοήσουν τις τωρινές και να μπορέσουν να προβλέψουν τις μελλοντικές οικονομικές συνθήκες. Μία οικογένεια μπορεί να είναι απρόθυμη να αγοράσει ένα σπίτι αν η οικονομία είναι σε πτώση, επειδή κάποια μέλη της κινδυνεύουν να χάσουν τις δουλειές τους. Όμοια, επιχειρήσεις μπορεί να έχουν την πρόθεση να επενδύσουν σε νέα εργοστάσια ή να προβούν σε μεγάλες δαπάνες σε τεχνολογία πληροφοριών μόνο αν αναμένουν καλές μελλοντικές πωλήσεις. Για παράδειγμα, το 2013, η Ford ανακοίνωσε ότι θα δαπανούσε $5 δισεκατομμύρια για να χτίσει νέα εργοστάσια στην Κίνα. Η Ford πήρε αυτή την απόφαση επειδή οι μακροοικονομικές προβλέψεις έδειχναν ότι η κινεζική οικονομία θα εξακολουθούσε να αναπτύσσεται ραγδαία, αυξάνοντας τη ζήτηση για αυτοκίνητα της Ford. Η μακροοικονομική ανάλυση μπορεί επίσης να βοηθήσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο σχεδιασμό πολιτικών που βοηθούν την οικονομία των Η.Π.Α. να είναι πιο αποτελεσματική. Σ’ αυτό αλλά και σε επόμενα κεφάλαια, ξεκινάμε τη μελέτη των μακροοικονομικών αναλογιζόμενοι ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να μετρήσουμε βασικές οικονομικές μεταβλητές. Όπως θα δούμε, στη μέτρηση των μακροοικονομικών μεταβλητών συμπεριλαμβάνονται σημαντικά ζητήματα. Θα αρχίσουμε εξετάζοντας μέτρα της συνολικής παραγωγής και του συνολικού εισοδήματος σε μία οικονομία.
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Μετράει τη Συνολική Παραγωγή
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Μετράει τη Συνολική Παραγωγή «Τα πηγαίνει καλύτερα η οικονομία απ’ ό,τι δείχνει το ΑΕΠ;»
377
12.1 ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ Εξηγήστε πώς μετριέται η συνολική παραγωγή.
«Δείτε το ΑΕΠ για να έχετε μία ιδέα για το μέλλον.»
«Το ΑΕΠ του Μεξικού για το πρώτο τρίμηνο είναι χαμηλό, αλλά απέχει από την κατάρρευση.» «Το ΑΕΠ της Ινδίας κατρακυλάει στο χαμηλότερο σημείο της δεκαετίας.» «Η κατασκευή τραβάει προς τα πάνω το νοτιοαφρικανικό ΑΕΠ.»
Αυτοί είναι τίτλοι άρθρων που εμφανίστηκαν στη Wall Street Journal κατά τη διάρκεια του 2013. Γιατί το ΑΕΠ είναι συχνά στο επίκεντρο ειδησεογραφικών άρθρων; Σ’ αυτή την ενότητα, εξετάζουμε τι είναι το ΑΕΠ και πώς μετριέται. Επίσης εξετάζουμε γιατί η γνώση του ΑΕΠ είναι σημαντική για τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τους κυβερνητικούς παράγοντες.
Μετρώντας τη Συνολική Παραγωγή: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν
Οι οικονομολόγοι χρησιμοποιούν το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) (gross domestic product - GDP) για να μετρήσουν τη συνολική παραγωγή. Το ΑΕΠ είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, συνήθως ενός έτους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης (Bureau of Economic Analysis, BEA) του Υπουργείου Εμπορίου συλλέγει τα δεδομένα που χρειάζονται για τον υπολογισμό του ΑΕΠ. Το BEA εκδίδει αναφορές για το ΑΕΠ κάθε τρεις μήνες. Το ΑΕΠ είναι μία κεντρική έννοια στη μακροοικονομική, οπότε χρειάζεται να μελετήσουμε τον ορισμό του πιο προσεκτικά.
Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) Η αξία αγοράς όλων των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται σε μία χώρα κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, συνήθως ενός έτους.
Το ΑΕΠ Μετριέται με τη Χρήση Αξιών της Αγοράς, Όχι με Ποσότητες Η λέξη αξία είναι σημαντική στον ορισμό του ΑΕΠ. Στη μικροοικονομική, μετράμε την παραγωγή με ποσοτικούς όρους: ο αριθμός των αυτοκινήτων που παράγει η Ford, οι τόνοι σιταριού που καλλιεργούν οι παραγωγοί των Η.Π.Α. ή ο αριθμός των καφέδων που πουλάνε τα Starbucks. Όταν μετράμε τη συνολική παραγωγή στην οικονομία, δεν μπορούμε απλά να προσθέσουμε τις ποσότητες κάθε προϊόντος και υπηρεσίας επειδή το αποτέλεσμα θα είναι ένα μείγμα χωρίς νόημα, αφού θα προσθέταμε τόνους σιταριού σε γαλόνια γάλακτος και σε αριθμούς καφέδων, και ούτω καθεξής. Αντί αυτού, μετράμε την παραγωγή παίρνοντας την αξία, σε δολάρια, όλων των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται. Το ΑΕΠ Περιλαμβάνει Μόνο την Αξία της Αγοράς των Τελικών Αγαθών
Μετρώντας το ΑΕΠ, περιλαμβάνουμε μόνο την αξία των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ένα τελικό προϊόν ή υπηρεσία (final good or service) είναι εκείνο που αποκτάται από τον τελικό χρήστη του και δεν περιλαμβάνεται στην παραγωγή οποιουδήποτε άλλου προϊόντος ή υπηρεσίας. Παραδείγματα τελικών αγαθών είναι ένα μπέργκερ που αποκτάται από έναν καταναλωτή και ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής που αποκτάται από μία επιχείρηση. Ωστόσο, κάποια προϊόντα και υπηρεσίες γίνονται μέρος άλλων προϊόντων και υπηρεσιών. Για παράδειγμα, η Ford δεν παράγει ελαστικά για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά της. Τα αγοράζει από εταιρίες ελαστικών, όπως είναι η Goodyear ή η Michelin. Τα ελαστικά αποτελούν ενδιάμεσο αγαθό (intermediate good), ενώ ένα φορτηγό Ford είναι τελικό αγαθό. Στον υπολογισμό του ΑΕΠ, περιλαμβάνουμε την τιμή του φορτηγού, αλλά όχι την τιμή του ελαστικού. Αν περιλαμβάναμε την τιμή του ελαστικού, αυτό θα αποτελούσε διπλή μέτρηση: Η τιμή του ελαστικού θα μετριόταν μία φορά όταν η εταιρία ελαστικών το πωλούσε στη Ford και μία δεύτερη φορά όταν η Ford πωλούσε το φορτηγό, με το ελαστικό ήδη τοποθετημένο, σε έναν καταναλωτή.
Το ΑΕΠ Περιλαμβάνει Μόνο Τρέχουσα Παραγωγή Το ΑΕΠ περιλαμβάνει παραγωγή
που λαμβάνει χώρα μόνο σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Για παράδειγμα, το ΑΕΠ του 2014 περιλαμβάνει μόνο τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που έχουν παραχθεί κατά τη διάρκεια αυτού του έτους. Συγκεκριμένα, το ΑΕΠ δεν περιλαμβάνει την αξία των χρησιμοποιημένων αγαθών. Αν αγοράσετε ένα DVD με την ταινία The Amazing Spider-Man 2 από το Amazon.com, η αγορά περιλαμβάνεται στο ΑΕΠ. Αν μετά έξι μήνες μεταπουλήσετε το DVD στο eBay, η συναλλαγή αυτή δεν περιλαμβάνεται στο ΑΕΠ. MyEconLab Έλεγχος Έννοιας
Τελικό προϊόν ή υπηρεσία Ένα προϊόν ή υπηρεσία που αγοράζεται από ένα τελικό χρήστη. Ενδιάμεσο προϊόν ή υπηρεσία Ένα προϊόν ή υπηρεσία που αποτελεί εισροή για ένα άλλο προϊόν ή υπηρεσία, όπως είναι τα ελαστικά σε ένα φορτηγό.
378
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΕΠ: Μετρώντας Συνολική Παραγωγή και Εισόδημα
Λυμένο Πρόβλημα 12.1
MyEconLab Διαδραστική Απεικόνιση
Υπολογίζοντας το ΑΕΠ
Ας υποθέσουμε ότι μία πολύ απλή οικονομία παράγει μόνο τέσσερα προϊόντα και υπηρεσίες: οφθαλμολογικές εξετάσεις, πίτσα, παπούτσια και τυρί. Ας υποθέσουμε ότι όλο το τυρί της οικονομίας χρησιμοποιείται για την παραγωγή πίτσας. Χρησιμοποιήστε τις πληροφορίες του ακόλουθου πίνακα για να υπολογίσετε το ΑΕΠ για το έτος 2013:
Στατιστικά Παραγωγής και Τιμών για το 2013 Προϊόν Οφθαλμολογικές εξετάσεις
(1) Ποσότητα
(2) Τιμή Μονάδος
100
$50
Πίτσες
80
10
Παπούτσια
20
100
Τυρί
80
2
Λύνοντας το Πρόβλημα Βήμα 1: Βήμα 2:
Βήμα 3:
Ξαναδείτε το υλικό του Κεφαλαίου. Αυτό το πρόβλημα αναφέρεται στο ΑΕΠ οπότε ίσως θα ήταν χρήσιμο να ανατρέξετε στην ενότητα: «Μετρώντας τη Συνολική Παραγωγή: Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν», στη σελίδα 377. Προσδιορίστε ποια από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στον πίνακα θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον υπολογισμό του ΑΕΠ. Το ΑΕΠ είναι η αξία όλων των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών. Γι’ αυτό πρέπει να υπολογίσουμε την αξία των τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στον πίνακα. Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις, οι πίτσες και τα παπούτσια είναι τελικά αγαθά. Το τυρί θα ήταν επίσης τελικό αγαθό αν, για παράδειγμα, ένας καταναλωτής το αγόραζε για να το καταναλώσει σε ένα γεύμα του. Ωστόσο, υποθέτουμε ότι τα εστιατόρια αγοράζουν όλο το τυρί για να το χρησιμοποιήσουν στην παραγωγή πίτσας, οπότε το τυρί είναι ένα ενδιάμεσο αγαθό και η τιμή του δεν περιλαμβάνεται στο ΑΕΠ. Υπολογίστε την αξία των τριών τελικών προϊόντων και υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στον πίνακα. Η αξία είναι ίση με την παραγόμενη ποσότητα πολλαπλασιασμένη με την τιμή μονάδος, οπότε πολλαπλασιάζουμε τους αριθμούς της στήλης (1) με τους αριθμούς της στήλης (2).
Προϊόν Οφθαλμολογικές Εξετάσεις
Βήμα 4:
MyEconLab Πλάνο Μελέτης
(1) Ποσότητα
(2) Τιμή Μονάδος
(3) Αξία
100
$50
$5.000
Πίτσες
80
10
800
Παπούτσια
20
100
2.000
Προσθέστε την αξία καθενός από τα τρία τελικά προϊόντα και υπηρεσίες για να βρείτε το ΑΕΠ. ΑΕΠ = Αξία οφθαλμολογικών εξετάσεων που πραγματοποιούνται + αξία πίτσας που παράγεται + αξία παπουτσιών που παράγονται = $5.000 + $800 + $2.000 = $7.800.
Η Σειρά Σας: Για περισσότερη εξάσκηση επιλύστε το σχετικό πρόβλημα 1.10 στη σελίδα 395 στο τέλος του Κεφαλαίου.
Παραγωγή, Εισόδημα και Διάγραμμα Κυκλικής Ροής
Όταν μετράμε την αξία της συνολικής παραγωγής στην οικονομία υπολογίζοντας το ΑΕΠ, ταυτόχρονα μετράμε και την αξία του συνολικού εισοδήματος. Για να δείτε γιατί η αξία της συνολικής παραγωγής είναι ίση με την αξία του συνολικού εισοδήματος, σκεφτείτε τι συμβαίνει με τα χρήματα που δαπανάτε σε ένα μεμονωμένο προϊόν. Ας υποθέσουμε ότι αγοράζετε ένα ζευγάρι παπούτσια για τρέξιμο, μάρκας New Balance, για $149, σε ένα κατάστημα Foot Locker. Όλο το ποσό των $149 πρέπει να καταλήξει ως εισόδημα κάποιου. Η New Balance και η Foot Locker θα λάβουν κάποια από τα $149 ως κέρδος, οι εργαζόμενοι στη New Balance θα λάβουν ένα μέρος ως μισθό, ο πωλητής που σας πούλησε τα παπούτσια θα λάβει ένα ποσοστό ως μισθό, οι εταιρίες που πουλάνε εξαρτήματα στη New Balance θα λάβουν κάποιο μέρος ως κέρδη, οι εργαζόμενοι αυτών των εταιριών θα λάβουν ένα κομμάτι ως μισθό και ούτω καθεξής. Κάθε σεντ πρέπει να καταλήξει ως εισόδημα κάποιου. (Προσέξτε ωστόσο ότι ο φόρος επί της πώλησης των παπουτσιών θα εισπραχθεί από το κατάστημα και θα πληρωθεί στην Κυβέρνηση χωρίς να καταλήξει ως εισόδημα κανενός.) Γι’ αυτό αν προσθέσουμε την αξία κάθε προϊόντος και υπηρεσίας που πωλείται στην οικονομία, πρέπει να λάβουμε ένα σύνολο που είναι ακριβώς ίσο με την αξία όλου του εισοδήματος στην οικονομία.
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Μετράει τη Συνολική Παραγωγή
379
Το διάγραμμα κυκλικής ροής (circular-flow diagram) στο Σχήμα 12.1 παρουσιάστηκε αρχικά στο Κεφάλαιο 2 για να απεικονίσει την αλληλεπίδραση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στις αγορές. Το χρησιμοποιούμε εδώ για να απεικονίσουμε τη ροή των δαπανών και των χρημάτων στην οικονομία. Οι επιχειρήσεις πουλάνε προϊόντα και υπηρεσίες σε τρεις ομάδες: στα εγχώρια νοικοκυριά, στις ξένες επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά, καθώς και στην Κυβέρνηση. Οι δαπάνες των ξένων επιχειρήσεων και των νοικοκυριών (που απεικονίζονται ως «Υπόλοιπος Κόσμος» στο διάγραμμα) σε εγχώρια παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες καλούνται εξαγωγές. Για παράδειγμα, η American Airlines πουλάει πολλά εισιτήρια σε επιβάτες στην Ευρώπη και στην Ασία. Όπως σημειώνεται και στο κάτω μέρος του Σχήματος 12.1, μπορούμε να μετρήσουμε το ΑΕΠ αθροίζοντας τις συνολικές δαπάνες αυτών των ομάδων για προϊόντα και υπηρεσίες. Οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τους συντελεστές της παραγωγής - εργασία, κεφάλαιο, φυσικούς πόρους και επιχειρηματικότητα - για να παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες. Τα νοικοκυριά προσφέρουν τους συντελεστές της παραγωγής στις επιχειρήσεις με αντάλλαγμα το εισόδημα. Χωρίζουμε το εισόδημα σε τέσσερις κατηγορίες: μισθούς τόκους, μίσθωμα και κέρδος. Οι Το ΑΕΠ µπορεί να µετρηθεί µε τους συνολικούς µισθούς, τους τόκους, τα µισθώµατα και τα κέρδη που εισπράττονται από τα νοικοκυριά.
Νοικοκυριά
ςε γχ
ώρ ιω νν
∆απ ά νε
οϊόντα και υπηρε νες για πρ σίες ∆απά
∆ανεισµός Κυβέρνηση
ών ρι κυ ικο νο ων ξέν νες ∆απά
Χρηµατοικονοµικό σύστηµα
∆απάνες για προϊόντα και υπηρεσίες
∆α νε ισµ ός
Φόροι
ση
Υπόλοιπος κόσµος
Πληρωµές µισθών, και τόκων, καθώς και µεταβιβαστικές πληρωµές
οτ
κερδών ων και ωµάτ µισθ ων, τόκ
Φόροι
Απ
ίευ αµ
οι
ώ ρι κυ
γές αγω
ν, θώ µισ ές ωµ ηρ Πλ
κο
νσ
ισ εε
σε εξ αγ ωγ ές
Επιχειρήσεις
Το ΑΕΠ µπορεί να µετρηθεί µε τις συνολικές δαπάνες σε προϊόντα και υπηρεσίες από τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις, την Κυβέρνηση και τον υπόλοιπο κόσµο.
MyEconLab Απεικόνιση
Σχήμα 12.1 Η Κυκλική Ροή και η Μέτρηση του ΑΕΠ Το διάγραμμα κυκλικής ροής απεικονίζει τη ροή των δαπανών και του χρήματος στην οικονομία. Οι επιχειρήσεις πουλάνε προϊόντα και υπηρεσίες σε τρεις ομάδες: εγχώρια νοικοκυριά, ξένες επιχειρήσεις και νοικοκυριά και Κυβέρνηση. Για να παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τους συντελεστές παραγωγής: εργασία, κεφάλαιο, φυσικούς πόρους και επιχειρηματικότητα. Τα νοικοκυριά προσφέρουν τους συντελεστές της παραγωγής σε επιχειρήσεις με αντάλλαγμα το εισόδημα με τη μορφή μισθών, τόκων, μισθώματος και κέρδους. Οι επιχειρήσεις κάνουν πληρωμές μισθών και τόκων σε νοικοκυριά με αντάλλαγμα την πρόσληψη εργαζομένων και άλλους συντελεστές παραγωγής. Το άθροισμα
των μισθών, των τόκων, του μισθώματος και του κέρδους αποτελεί το συνολικό εισόδημα στην οικονομία. Μπορούμε να μετρήσουμε το ΑΕΠ ως το συνολικό εισόδημα που εισπράττεται από τα νοικοκυριά. Το διάγραμμα δείχνει επίσης ότι τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν το εισόδημά τους για να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες, να πληρώσουν φόρους και να κάνουν αποταμίευση. Οι επιχειρήσεις και η Κυβέρνηση δανείζονται τα κεφάλαια που ρέουν από τα νοικοκυριά στο οικονομικό σύστημα. Μπορούμε να μετρήσουμε το ΑΕΠ είτε υπολογίζοντας τη συνολική αξία των δαπανών για τελικά προϊόντα και υπηρεσίες, είτε υπολογίζοντας την αξία του συνολικού εισοδήματος.