Πρόλογος για την Ελληνική Έκδοση
Το επιστημονικό εγχειρίδιο «Τα Οικονομικά των Χρηματαγορών, της Τραπεζικής και των Χρηματοπιστωτικών Αγορών» του Frederic S. Mishkin, Καθηγητή του Columbia University, αποτελεί ένα από τα κλασσικά και με τις μεγαλύτερες πωλήσεις συγγράμματα της Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής παγκοσμίως. Ειδικά η 11η έκδοσή του, παρέχει στον μελετητή μια ανανεωμένη, επικαιροποιημένη και εμπλουτισμένη προσέγγιση του πεδίου της χρηματοοικονομικής και τραπεζικής, τόσο από επιστημονικής όσο και από διδακτικής πλευράς, διατηρώντας παράλληλα τα βασικά χαρακτηριστικά που το έχουν καθιερώσει διεθνώς και διαχρονικά. Αυτό γίνεται με τρόπο σαφή και ακριβή, συνάμα όμως και απλό. Ο μελετητής έχει την ευκαιρία, μέσα από ένα ενοποιητικό και αναλυτικό πλαίσιο, που χρησιμοποιεί βασικές οικονομικές αρχές, να οργανώσει τη σκέψη του σχετικά με τη δομή των χρηματοπιστωτικών αγορών, τις αγορές συναλλάγματος, τη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τον ρόλο της νομισματικής πολιτικής στην οικονομία. Και αυτό γίνεται με μια προσεκτική, βήμα προς βήμα ανάπτυξη των οικονομικών μοντέλων, με την πλήρη ενσωμάτωση μιας διεθνούς προοπτικής σε όλο το κείμενο, με την πλήρη επικαιροποίηση των εξελίξεων στη νομισματική θεωρία και με μια προσανατολισμένη στις εφαρμογές προοπτική, που αυξάνει το ενδιαφέρον του μελετητή, δείχνοντάς του πώς να εφαρμόσει τη θεωρία σε παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο. Το βιβλίο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, που περιλαμβάνουν το πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα διδασκαλίας οποιουδήποτε εγχειριδίου χρήματος, τραπεζικής και χρηματοπιστωτικών αγορών. Αναπτύσσονται με επιτυχία θέματα όπως είναι το οικονομικό σύστημα, η σημασία και η διάρθρωση των επιτοκίων, το χρηματιστήριο, η θεωρία των ορθολογικών προσδοκιών και η υπόθεση της αποτελεσματικής αγοράς, η ανάλυση του τραπεζικού συστήματος και της χρηματοοικονομικής εποπτείας, οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις, η νομισματική πολιτική, ο πληθωρισμός και η ζήτηση χρήματος, η αγορά συναλλάγματος κ.α. Συμπερασματικά, το παρόν επιστημονικό εγχειρίδιο, αποτελεί ποιοτικό και αποτελεσματικό «εργαλείο» για κάθε φοιτητή, επιστήμονα ή/και οποιονδήποτε πολίτη επιθυμεί να εντρυφήσει στα οικονομικά των χρηματαγορών, της τραπεζικής και των χρηματοπιστωτικών αγορών. Οφείλω ευχαριστίες στον Εκδοτικό Όμιλο Ίων, γιατί μου εμπιστεύθηκε την επιστημονική επιμέλεια του παρόντος εγχειριδίου, καθώς και στον κ. Βάιο Χανή, για την εξαιρετική μετάφραση του ξενόγλωσσου βιβλίου και την άψογη συνεργασία.
Χρήστος Σταϊκούρας
Συνοπτικά Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ 1
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ 2
Χρηματοοικονομικές Αγορές
63
Η Σημασία των Επιτοκίων .........................................................................................................................64 Η Συμπεριφορά των Επιτοκίων ..................................................................................................................85 Ο Κίνδυνος και η Χρονική Διάρθρωση των Επιτοκίων ...............................................................................116 Το Χρηματιστήριο, η Θεωρία των Ορθολογικών Προσδοκιών και η Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς ...................................................................................................................................................140
Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα 8 9 10 11 12
ΜΕΡΟΣ 4
1
1 Γιατί να Mελετήσουμε τις Χρηματαγορές, τις Τραπεζικές και Χρηματοπιστωτικές Αγορές;.................2 2 Γενική Επισκόπηση του Οικονομικού Συστήματος.......................................................................................22 3 Τι Είναι Χρήμα; ........................................................................................................................................49
4 5 6 7
ΜΕΡΟΣ 3
(Για Οικονομικές Σχολές)
161
Μία Οικονομική Ανάλυση της Χρηματοοικονομικής Δομής ........................................................................162 Η Τραπεζική και η Διοίκηση των Χρηματοοικονομικών Οργανισμών ..........................................................186 Οικονομική Ανάλυση της Χρηματοοικονομικής Εποπτείας .........................................................................215 Τραπεζικό Σύστημα: Δομή και Ανταγωνισμός ............................................................................................234 Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις ....................................................................................................................267
Κεντρική Τραπεζική και η Άσκηση της Νομισματικής Πολιτικής 13 14 15 16
291
Κεντρικές Τράπεζες και το Ομοσπονδιακό Αποθεματικό Σύστημα ..............................................................292 Η Διαδικασία Προσφοράς Χρήματος ........................................................................................................316 Εργαλεία της Νομισματικής Πολιτικής .....................................................................................................341 Η Διεξαγωγή της Νομισματικής Πολιτικής: Στρατηγική και Τακτικές ..........................................................366
ΜΕΡΟΣ 5
Διεθνής Χρηματοοικονομική και Νομισματική Πολιτική
ΜΕΡΟΣ 6
Νομισματική Θεωρία
399
17 Η Αγορά Συναλλάγματος .........................................................................................................................400 18 Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Σύστημα ...................................................................................................427
19 20 21 22 23 24 25
455
Ποσοτική Θεωρία, Πληθωρισμός, και Ζήτηση Χρήματος ...........................................................................456 Η Καμπύλη IS .........................................................................................................................................474 Η Νομισματική Πολιτική και οι Καμπύλες Συνολικής Ζήτησης...................................................................494 Ανάλυση Συνολικής Ζήτησης και Προσφοράς ...........................................................................................509 Θεωρία Νομισματικής Πολιτικής .............................................................................................................553 Ο Ρόλος των Προσδοκιών στη Νομισματική Πολιτική ...............................................................................582 Μηχανισμοί Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής ...............................................................................602
vii
Συνοπτικά Περιεχόμενα (Για Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων) ΜΕΡΟΣ 1
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ 2
Χρηματοοικονομικές Αγορές
1 Γιατί να Mελετήσουμε τις Χρηματαγορές, τις Τραπεζικές και Χρηματοπιστωτικές Αγορές;.................2 2 Γενική Επισκόπηση του Οικονομικού Συστήματος.......................................................................................22 3 Τι Είναι Χρήμα; ........................................................................................................................................49
4 5 6 7
ΜΕΡΟΣ 3
1
Η Σημασία των Επιτοκίων .........................................................................................................................64 Η Συμπεριφορά των Επιτοκίων ..................................................................................................................85 Ο Κίνδυνος και η Χρονική Διάρθρωση των Επιτοκίων ...............................................................................116 Το Χρηματιστήριο, η Θεωρία των Ορθολογικών Προσδοκιών και η Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς ...................................................................................................................................................140
Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα 8 9 10 11 12
63
161
Μία Οικονομική Ανάλυση της Χρηματοοικονομικής Δομής ........................................................................162 Η Τραπεζική και η Διοίκηση των Χρηματοοικονομικών Οργανισμών ..........................................................186 Οικονομική Ανάλυση της Χρηματοοικονομικής Εποπτείας .........................................................................215 Τραπεζικό Σύστημα: Δομή και Ανταγωνισμός ............................................................................................234 Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις ....................................................................................................................267
(Από Παράρτημα για Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων)
26 Μη Τραπεζική Χρηματοοικονομική ..........................................................................................................618 27 Χρηματοοικονομικά Παράγωγα ...............................................................................................................642 28 Συγκρούσεις Συμφερόντων στον Χρηματοοικονομικό Τομέα ......................................................................668
ΜΕΡΟΣ 4
Κεντρική Τραπεζική και η Άσκηση της Νομισματικής Πολιτικής 13 14 15 16
291
Κεντρικές Τράπεζες και το Ομοσπονδιακό Αποθεματικό Σύστημα ..............................................................292 Η Διαδικασία Προσφοράς Χρήματος ........................................................................................................316 Εργαλεία της Νομισματικής Πολιτικής .....................................................................................................341 Η Διεξαγωγή της Νομισματικής Πολιτικής: Στρατηγική και Τακτικές ..........................................................366
ΜΕΡΟΣ 5
Διεθνής Χρηματοοικονομική και Νομισματική Πολιτική
ΜΕΡΟΣ 6
Νομισματική Θεωρία
399
17 Η Αγορά Συναλλάγματος .........................................................................................................................400 18 Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Σύστημα ...................................................................................................427
19 22 23 25
455
Ποσοτική Θεωρία, Πληθωρισμός, και Ζήτηση Χρήματος ...........................................................................456 Ανάλυση Συνολικής Ζήτησης και Προσφοράς ...........................................................................................509 Θεωρία Νομισματικής Πολιτικής .............................................................................................................553 Μηχανισμοί Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής ...............................................................................602
Αναλυτικά Περιεχόμενα ΜΕΡΟΣ 1
Εισαγωγή
1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γιατί να Mελετήσουμε τις Χρηματαγορές, τις Τραπεζικές και Χρηματοπιστωτικές Αγορές; 2
Γιατί να Mελετήσουμε τις Χρηματοπιστωτικές Αγορές; .....................................................................2
Η Αγορά Ομολογιών και τα Επιτόκια .............................................................................................................................3 Η Αγορά Μετοχών ..........................................................................................................................................................3
Γιατί να Mελετήσουμε τους Τραπεζικούς και Χρηματοοικονομικούς Οργανισμούς;...........................5
Δομή του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος...................................................................................................................6
Τράπεζες και Άλλοι Χρηματοοικονομικοί Οργανισμοί .................................................................................................6 Χρηματοοικονομική Καινοτομία ....................................................................................................................................6
Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις...........................................................................................................................................7
Γιατί να Mελετήσουμε το Χρήμα και τη Νομισματική Πολιτική; ..........................................................7 Χρήμα και Κυκλικές Οικονομικές Διακυμάνσεις...........................................................................................................7 Χρήμα και Πληθωρισμός................................................................................................................................................8
Χρήμα και Επιτόκια......................................................................................................................................................10 Άσκηση Νομισματικής Πολιτικής ................................................................................................................................10
Δημοσιονομική Πολιτική και Νομισματική Πολιτική..................................................................................................11
Γιατί να Mελετήσουμε τη Διεθνή Χρηματοοικονομική; .......................................................................12
Η Αγορά Συναλλάγματος ..............................................................................................................................................12
Το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Σύστημα ......................................................................................................................14
Πως θα Μελετήσουμε τις Χρηματαγορές, τις Τραπεζικές και Χρηματοπιστωτικές Αγορές .............14
Εξερευνώντας το Διαδίκτυο..........................................................................................................................................15
Συμπερασματικά Σχόλια .....................................................................................................................15 Περίληψη 15 • Βασικοί Όροι 16 • Ερωτήσεις 16 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 17 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 17 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 18 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 18
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 Ορίζοντας τη Συνολική Παραγωγή, το Συνολικό Εισόδημα, το Επίπεδο Τιμών και τον Πληθωρισμό 19
Συνολική Παραγωγή και Συνολικό Εισόδημα ......................................................................................19 Πραγματικά Έναντι Ονομαστικών Μεγεθών......................................................................................19 Συνολικό Επίπεδο Τιμών......................................................................................................................20 Ρυθμός Ανάπτυξης και Πληθωρισμός .................................................................................................21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Γενική Επισκόπηση του Οικονομικού Συστήματος 22
Λειτουργία των Χρηματοπιστωτικών Αγορών ...................................................................................22 Δομή των Χρηματοπιστωτικών Αγορών.............................................................................................25 Αγορές Χρέους και Μετοχών........................................................................................................................................25
Πρωτογενείς και Δευτερογενείς Αγορές........................................................................................................................25
Χρηματιστηριακές και Εξωχρηματιστηριακές Αγορές.................................................................................................26
Αγορές Χρήματος και Κεφαλαίου ................................................................................................................................27
x
Αναλυτικά Περιεχόμενα
Τίτλοι Χρηματοπιστωτικών Αγορών ...................................................................................................27
Τίτλοι Χρηματαγοράς ...................................................................................................................................................27
Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Τρέχοντα Επιτόκια Χρηματαγοράς 28
Τίτλοι Κεφαλαιαγοράς..................................................................................................................................................29
Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Επιτόκια της Κεφαλαιαγοράς 30
Διεθνοποίηση των Χρηματοπιστωτικών Αγορών...............................................................................31 Παγκόσμιο Μήπως οι Κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ Χάνουν το Προβάδισμά τους; 32
Διεθνής Αγορά Ομολογιών, Ευρωομολογίες και Ευρωνομίσματα...............................................................................32
Παγκόσμια Χρηματιστήρια...........................................................................................................................................33
Λειτουργία των Χρηματοοικονομικών Διαμεσολαβητών: Έμμεση Χρηματοδότηση ..........................33 Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Δείκτες Χρηματιστηρίων του Εξωτερικού 34
Κόστη Συναλλαγής......................................................................................................................................................`34
Παγκόσμιο Η Σημασία των Χρηματοοικονομικών Διαμεσολαβητών σε Σχέση με τις Αγορές Χρεογράφων: Μια Διεθνής Σύγκριση 35
Επιμερισμός Κινδύνου .................................................................................................................................................36
Ασύμμετρη Πληροφόρηση: Δυσμενής Επιλογή και Ηθικός Κίνδυνος.........................................................................36 Οικονομίες Φάσματος και Σύγκρουση Συμφερόντων ..................................................................................................38
Είδη Χρηματοοικονομικών Ενδιαμέσων ...............................................................................................38
Οργανισμοί Καταθέσεων ..............................................................................................................................................38 Συμβατικοί Οργανισμοί Αποταμιεύσεων......................................................................................................................40
Επενδυτικοί Διαμεσολαβητές........................................................................................................................................41
Έλεγχος του Χρηματοοικονομικού Συστήματος .................................................................................42 Αύξηση των Πληροφοριών που Διατίθενται στους Επενδυτές ....................................................................................42
Εξασφάλιση της Ευρωστίας των Χρηματοοικονομικών Ενδιάμεσων..........................................................................43
Οικονομικός Έλεγχος στο Εξωτερικό...........................................................................................................................45 Περίληψη 45 • Βασικοί Όροι 46 • Ερωτήσεις 46 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 47 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 48 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 48 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 48
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Τι Είναι Χρήμα; 49
Η Έννοια του Χρήματος ......................................................................................................................49 Οι Λειτουργίες του Χρήματος..............................................................................................................50
Μέσο Ανταλλαγής .........................................................................................................................................................50 Μονάδα Μέτρησης .......................................................................................................................................................51 Μέσο Αποθήκευσης Αξίας............................................................................................................................................52
Η Εξέλιξη του Συστήματος Πληρωμών...............................................................................................53 Εμπορεύσιμο Χρήμα.....................................................................................................................................................53
Υποχρεωτικό Χρήμα.....................................................................................................................................................53
Επιταγές ........................................................................................................................................................................53 Ηλεκτρονική Πληρωμή.................................................................................................................................................54
Ηλεκτρονικό Χρήμα .....................................................................................................................................................54
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Οδηγούμαστε Προς μία Κοινωνία Χωρίς Μετρητά; 55
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xi
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Θα Γίνει το Bitcoin το Χρήμα του Μέλλοντος;......................................................................55 Μέτρηση του Χρήματος ......................................................................................................................56 Τα Συνολικά Νομισματικά Μεγέθη του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού ....................................................................56
Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Τα Νομισματικά Μεγέθη 57 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Πού Είναι Όλα τα Δολάρια των Ηνωμένων Πολιτειών; 58
Περίληψη 59 • Βασικοί Όροι 60 • Ερωτήσεις 60 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 61 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 62 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 62 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 62
ΜΕΡΟΣ 2
Χρηματοοικονομικές Αγορές
63
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Η Σημασία των Επιτοκίων 64
Η Μέτρηση των Επιτοκίων .................................................................................................................64
Παρούσα Αξία...............................................................................................................................................................64
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Απλή Παρούσα Αξία ...............................................................................................................66
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Πόσο Αξίζει Αυτό το Τζακ-ποτ; ..............................................................................................66 Τέσσερα Είδη Τίτλων της Πιστωτικής Αγοράς..................................................................................................67 Απόδοση στη Λήξη ......................................................................................................................................................68
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Απόδοση στη Λήξη για ένα Απλό Δάνειο ...............................................................................68
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Απόδοση στη Λήξη και η Ετήσια Πληρωμή για ένα Δάνειο Σταθερών Πληρωμών...........70 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Απόδοση στη Λήξη και η Τιμή Ομολογίας για μια Ομολογία με Τοκομερίδιο ......................71 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Απόδοση στη Λήξη Διηνεκούς Ομολογίας .............................................................................73
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Απόδοση στη Λήξη για μία Ομολογία που Διατίθεται σε Τιμή Χαμηλότερη της Ονομαστικής Αξίας ..........................................................................................................74 Η Διαφορά Μεταξύ Επιτοκίων και Αποδόσεων .................................................................................75 Λήξη και Μεταβλητότητα των Αποδόσεων των Ομολογιών: Κίνδυνος Επιτοκίου .....................................................78
Περίληψη ......................................................................................................................................................................79
Η Διαφορά Μεταξύ Πραγματικών και Ονομαστικών Επιτοκίων.......................................................79
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Υπολογισμός Πραγματικών Επιτοκίων ..................................................................................80 Περίληψη 82 • Βασικοί Όροι 82 • Ερωτήσεις 82 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 83 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 84 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 84 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 84
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Web Appendix Μέτρηση του Κινδύνου Επιτοκίου: Διάρκεια Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Η Συμπεριφορά των Επιτοκίων 85
Καθοριστικοί Παράγοντες της Ζήτησης Περιουσιακών Στοιχείων ....................................................85
Πλούτος.........................................................................................................................................................................86 Αναμενόμενες Αποδόσεις..............................................................................................................................................86
xii
Αναλυτικά Περιεχόμενα Κίνδυνος........................................................................................................................................................................86
Ρευστότητα....................................................................................................................................................................87 Θεωρία Επιλογής Χαρτοφυλακίου ...............................................................................................................................87
Προσφορά και Ζήτηση στην Αγορά Ομολογιών.................................................................................88
Καμπύλη Ζήτησης.........................................................................................................................................................88 Καμπύλη Προσφοράς....................................................................................................................................................89
Ισορροπία της Αγοράς...................................................................................................................................................90 Ανάλυση Προσφοράς και Ζήτησης...............................................................................................................................91
Μεταβολές στα Επιτόκια Ισορροπίας.................................................................................................91
Μετατοπίσεις της Ζήτησης για Ομολογίες ...................................................................................................................92 Μετατοπίσεις της Προσφοράς Ομολογιών...................................................................................................................95
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μεταβολές στο Επιτόκιο Λόγω του Αναμενόμενου Πληθωρισμού: Η Επίδραση του Fisher............................................................................................................97
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μεταβολές του Επιτοκίου Λόγω Οικονομικής Επέκτασης ...................................................99 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξηγώντας τα Χαμηλότερα Ιαπωνικά Επιτόκια ...................................................................100 Προσφορά και Ζήτηση στην Αγορά για Χρήμα: Το Πλαίσιο Προτίμησης Ρευστότητας.......................................................................................101 Οι Μεταβολές στα Επιτόκια Ισορροπίας στο Πλαίσιο Προτίμησης Ρευστότητας..........................104
Μετατοπίσεις της Ζήτηση για Χρήμα.........................................................................................................................104 Μετατόπιση της Προσφοράς Χρήματος .....................................................................................................................104
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μεταβολές στο Επιτόκιο Ισορροπίας Λόγω Αλλαγών στο Εισόδημα, στο Επίπεδο Τιμών ή στην Προσφορά Χρήματος .......................................................................105
Μεταβολές στο Εισόδημα...........................................................................................................................................106
Μεταβολές στο Επίπεδο Τιμών...................................................................................................................................106 Μεταβολές στην Προσφορά Χρήματος ......................................................................................................................106
Χρήμα και Επιτόκια............................................................................................................................107
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ένας Υψηλότερος Ρυθμός Αύξησης της Προσφοράς Χρήματος Μειώνει τα Επιτόκια; ............................................................................................................109 Περίληψη 112 • Βασικοί Όροι 112 • Ερωτήσεις 112 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 113 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 114 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 115 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 115
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Web Appendix 1 Μοντέλα Τιμολόγησης Περιουσιακών Στοιχείων (Models of Asset pricing) Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Web Appendix 2 Εφαρμόζοντας την Αγοραία Προσέγγιση των Περιουσιακών Στοιχείων σε μία Αγορά Εμπορευμάτων: Η Περίπτωση του Χρυσού Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Web Appendix 3 Πλαίσιο Δανείσιμων Κεφαλαίων Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xiii
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο Κίνδυνος και η Χρονική Διάρθρωση των Επιτοκίων 116
Δομή Κινδύνου των Επιτοκίων ....................................................................................................................116 Κίνδυνος Αθέτησης .....................................................................................................................................................116
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Σύγκρουση Συμφερόντων των Οίκων Αξιολόγησης και η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση 120
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση και το Περιθώριο Επιτοκίου των Ομολογιών του Αμερικανικού Δημοσίου με Βαθμό Baa......................................................121
Ρευστότητα..................................................................................................................................................................121 Ζητήματα Φόρου Εισοδήματος ..................................................................................................................................122
Περίληψη ....................................................................................................................................................................123
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Επιπτώσεις της Αύξησης της Φορολογίας από τον Ομπάμα στα Επιτόκια των Ομολογιών......................................................................................................................123 Χρονική Διάρθρωση των Επιτοκίων ..................................................................................................124 Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Καμπύλες Απόδοσης 124
Θεωρία Προσδοκιών...................................................................................................................................................126
Θεωρία Τμηματοποίησης των Αγορών .......................................................................................................................129
Θεωρία Πριμ/Ασφαλίστρου Ρευστότητας και Θεωρία Προτίμησης ..........................................................................130
Στοιχεία για τη Χρονική Διάρθρωση των Επιτοκίων .................................................................................................133
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Καμπύλη Απόδοσης ως Εργαλείο Πρόβλεψης για τον Πληθωρισμό και τον Οικονομικό Κύκλο 134
Περίληψη ....................................................................................................................................................................134
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ερμηνεύοντας τις Καμπύλες Απόδοσης, 1980-2014 ............................................................134 Περίληψη 136 • Βασικοί Όροι 136 • Ερωτήσεις 136 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 138 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 138 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 139 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 139
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Το Χρηματιστήριο, η Θεωρία των Ορθολογικών Προσδοκιών και η Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς 140
Υπολογισμός της Τιμής της Κοινής Μετοχής ....................................................................................140 Το Μοντέλο Αποτίμησης Μιας Περιόδου...................................................................................................................141
Το Γενικευμένο Μοντέλο Αποτίμησης Μερισμάτων .................................................................................................142
Μοντέλο Ανάπτυξης του Gordon................................................................................................................................142
Πως Οριζει η Αγορά τις Τιμές των Μετοχών....................................................................................143
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Νομισματική Πολιτική και Τιμές Μετοχών ..........................................................................145 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση και το Χρηματιστήριο.........................................145 Η Θεωρία των Ορθολογικών Προσδοκιών .......................................................................................145
Επίσημη Αποτύπωση της Θεωρίας .............................................................................................................................147 Σκεπτικό Πίσω από τη Θεωρία ...................................................................................................................................147
Συνέπειες της Θεωρίας................................................................................................................................................148
Η Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς: Ορθολογικές Προσδοκίες στις Χρηματοπιστωτικές Αγορές ..............................................................................................................149
Σκεπτικό Πίσω από την Υπόθεση ...............................................................................................................................150 Συμπεριφορά Τυχαίου Βηματισμού των Τιμών των Μετοχών...................................................................................151
Παγκόσμιο Θα Πρέπει οι Συναλλαγματικές Ισοτιμίες να Ακολουθούν Τυχαίο Βηματισμό; 152
xiv
Αναλυτικά Περιεχόμενα
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Πρακτικός Οδηγός για τις Επενδύσεις στο Χρηματιστήριο .................................................152 Πόσο Χρήσιμες Είναι οι Εκθέσεις που Δημοσιεύονται από τους Επενδυτικούς Συμβούλους; .................................152
Θα Πρέπει να Είστε Δύσπιστοι με τις «Καυτές» Συμβουλές; ....................................................................................153
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Θα Πρέπει να Προσλάβετε Έναν Πίθηκο ως Επενδυτικό σας Σύμβουλο; 154
Οι Τιμές των Μετοχών Αυξάνονται Πάντα Όταν τα Νέα Είναι Καλά; ......................................................................154
Συνταγή της Αποτελεσματικής Αγοράς για τον Επενδυτή..........................................................................................154
Γιατί η Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς δεν Σημαίνει Ότι οι Χρηματοπιστωτικές Αγορές Είναι Αποτελεσματικές ....................................................................155
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Τι μας Λέει η Κατάρρευση του Χρηματιστηρίου για την Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς και την Αποτελεσματικότητα των Χρηματοοικονομικών Αγορών; .........................156 Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική..................................................................................................156 Περίληψη 157 • Βασικοί Όροι 158 • Ερωτήσεις 158 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 159 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 160 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 160 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 160
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Web Appendix Στοιχεία σχετικά με την Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΜΕΡΟΣ 3
Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα
161
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Μία Οικονομική Ανάλυση της Χρηματοοικονομικής Δομής 162
Βασικά Δεδομένα για τη Χρηματοοικονομική Δομή σε Όλο τον Κόσμο ...........................................162 Κόστη Συναλλαγών............................................................................................................................165
Πώς Επηρεάζουν τα Κόστη Συναλλαγών τη Χρηματοοικονομική Δομή...................................................................165 Πώς Μειώνουν οι Χρηματοοικονομικοί Ενδιάμεσοι τα Κόστη Συναλλαγών............................................................166
Ασύμμετρη Πληροφόρηση: Δυσμενής Επιλογή και Ηθικός Κίνδυνος ...............................................167 Το Πρόβλημα των Λεμονιών: Πως Επηρεάζει η Δυσμενής Επιλογή τη Χρηματοοικονομική Δομή ..............................................................................................................167 Τα Λεμόνια στις Αγορές Μετοχών και Ομολογιών.....................................................................................................168
Εργαλεία που Βοηθούν στην Επίλυση των Προβλημάτων της Δυσμενούς Επιλογής................................................168
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Έκρηξη της Enron 170
Πως Επηρεάζει ο Ηθικός Κίνδυνος την Επιλογή Μεταξύ Συμβάσεων Χρέους και Συμβάσεων Ιδίου Κεφαλαίου .................................................................................................173 Ο Ηθικός Κίνδυνος στις Συμβάσεις Ιδίου Κεφαλαίου: Το Πρόβλημα Εντολέα-Εντολοδόχου..................................173
Εργαλεία που Βοηθούν στην Επίλυση του Προβλήματος Εντολέα-Εντολοδόχου.....................................................174
Πως Επηρεάζει ο Ηθικός Κίνδυνος τη Χρηματοοικονομική Δομή στις Αγορές Χρέους.......................................................................................................................176 Εργαλεία που Βοηθούν στην Επίλυση του Ηθικού Κινδύνου στις Συμβάσεις Χρέους ............................................176
Περίληψη ....................................................................................................................................................................178
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Χρηματοοικονομική Ανάπτυξη και Οικονομική Μεγέθυνση ...............................................179 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Τυραννία της Πρόσθετης Ασφάλειας 180
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xv
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Είναι η Κίνα Αντιπαράδειγμα ως προς τη Σημασία της Χρηματοοικονομικής Ανάπτυξης;.........................................................................................181 Περίληψη 182 • Βασικοί Όροι 183 • Ερωτήσεις 183 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 184 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 185 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 185 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 185
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Η Τραπεζική και η Διοίκηση των Χρηματοοικονομικών Οργανισμών 186
Ο Τραπεζικός Ισολογισμός................................................................................................................186
Παθητικό .....................................................................................................................................................................186 Ενεργητικό ..................................................................................................................................................................189
Βασική Τραπεζική ..............................................................................................................................190 Γενικές Αρχές της Τραπεζικής Διαχείρισης .......................................................................................193
Διαχείριση Ρευστότητας και ο Ρόλος του Αποθεματικού...........................................................................................193 Διαχείριση Ενεργητικού..............................................................................................................................................196 Διαχείριση Παθητικού ................................................................................................................................................197
Διαχείριση Κεφαλαιακής Επάρκειας ..........................................................................................................................198
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Στρατηγικές για τη Διαχείριση του Τραπεζικού Κεφαλαίου.................................................200 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Πώς μία Κεφαλαιακή Κρίση Προκάλεσε Πιστωτική Κρίση κατά τη Διάρκεια της Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης.............................................................................201 Διαχείριση του Πιστωτικού Κινδύνου ...............................................................................................201
Εξέταση και Παρακολούθηση ....................................................................................................................................202
Μακροπρόθεσμες Σχέσεις με τους Πελάτες ...............................................................................................................203 Δεσμεύσεις για Δάνεια................................................................................................................................................204
Πρόσθετη Ασφάλεια και Αντισταθμιστικά Υπόλοιπα ................................................................................................204 Περιορισμένη Διάθεση Πιστώσεων ............................................................................................................................205
Διαχείριση του Κινδύνου Επιτοκίου ..................................................................................................205
Ανάλυση Ανοίγματος και Χρονικής Διάρκειας ...........................................................................................................206
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Στρατηγικές για τη Διαχείριση του Κινδύνου Επιτοκίου......................................................207 Δραστηριότητες Εκτός Ισολογισμού .................................................................................................208 Πωλήσεις Δανείων ......................................................................................................................................................208
Δημιουργία Εισοδήματος από Προμήθειες.................................................................................................................208
Δραστηριότητες Συναλλαγών και Τεχνικές Διαχείρισης Κινδύνου............................................................................209
Παγκόσμιο Barings, Daiwa, Sumitomo, Société Générale, και JP Morgan Chase: Οι Επικίνδυνοι Διαπραγματευτές και το Πρόβλημα Εντολέα–Εντολοδόχου 210
Περίληψη 211 • Βασικοί Όροι 212 • Ερωτήσεις 212 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 213 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 213 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 214 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 214
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Web Appendix 1 Ανάλυση Ανοιγμάτων Διάρκειας Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Web Appendix 2 Μέτρηση Απόδοσης Τράπεζας Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
xvi
Αναλυτικά Περιεχόμενα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Οικονομική Ανάλυση της Χρηματοοικονομικής Εποπτείας 215
Ασύμμετρη Πληροφόρηση και Χρηματοοικονομική Εποπτεία .........................................................215
Κυβερνητικό Δίχτυ Ασφαλείας ...................................................................................................................................215
Παγκόσμιο Η Διάδοση της Κρατικής Ασφάλισης Καταθέσεων σε Όλο τον Κόσμο: Είναι Κάτι Καλό; 217
Μειονεκτήματα του Κυβερνητικού Διχτυού Ασφαλείας ............................................................................................218
Τύποι Χρηματοοικονομικής Εποπτείας .............................................................................................220
Περιορισμοί στην Κατοχή Περιουσιακών Στοιχείων .............................................................................................................220
Κεφαλαιακές Απαιτήσεις ...........................................................................................................................................220
Άμεση Διορθωτική Δράση ..........................................................................................................................................221
Παγκόσμιο Πού Βρίσκεται το Σύμφωνο της Βασιλείας Μετά την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση; 222
Χρηματοοικονομική Εποπτεία: Έγκριση Λειτουργίας και Έλεγχος...........................................................................223 Αξιολόγηση της Διαχείρισης Κινδύνου ......................................................................................................................224 Απαιτήσεις Γνωστοποίησης Πληροφοριών ................................................................................................................225
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Λογιστική Mark-to-Market και η Παγκόσμια Χρηματοοικονομική Κρίση 226
Προστασία του Καταναλωτή ......................................................................................................................................226 Περιορισμοί στον Ανταγωνισμό .................................................................................................................................227
Περίληψη ....................................................................................................................................................................227
Παγκόσμιο Διεθνείς Χρηματοοικονομικές Ρυθμίσεις 228
Περίληψη 231 • Βασικοί Όροι 231 • Ερωτήσεις 231 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 232 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 232 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 233 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 233
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Web Appendix 1 Η τραπεζική, αποταμιευτική και δανειακή κρίση της δεκαετίας του 1980 Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Web Appendix 2 Οι τραπεζικές κρίσεις ανά τον κόσμο Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Τραπεζικό Σύστημα: Δομή και Ανταγωνισμός 234
Ιστορική Εξέλιξη του Τραπεζικού Συστήματος ................................................................................234
Πολλαπλοί Ρυθμιστικοί Φορείς ..................................................................................................................................236
Χρηματοοικονομική Καινοτομία και η Ανάπτυξη του “Σκιώδους Τραπεζικού Συστήματος”..........237
Αντιδράσεις στις Μεταβολές των Συνθηκών Ζήτησης: Διακυμάνσεις Επιτοκίων .....................................................238
Αντιδράσεις στις Μεταβολές των Συνθηκών Προσφοράς: Τεχνολογία Πληροφοριών..............................................239
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Θα Κυριαρχήσουν τα “Κλικ” έναντι των “Τούβλων” στην Τραπεζική Βιομηχανία; 241
Τιτλοποίηση και Σκιώδες Τραπεζικό Σύστημα...........................................................................................................242 Αποφυγή των Υφιστάμενων Κανονισμών...................................................................................................................243
Αναλυτικά Περιεχόμενα
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
xvii
Ο Bruce Bent και ο Πανικός Αμοιβαίου Κεφαλαίου της Χρηματαγοράς του 2008 245
Χρηματοοικονομική Καινοτομία και Συρρίκνωση της Παραδοσιακής Τραπεζικής ..................................................246
Δομή της Εμπορικής Τραπεζικής Βιομηχανίας στις Ηνωμένες Πολιτείες ........................................249
Περιορισμοί στο Άνοιγμα Υποκαταστημάτων............................................................................................................250
Αντιδράσεις στους Περιορισμούς για τα Υποκαταστήματα .......................................................................................251
Ενοποίηση Τραπεζών και Πανεθνική Τραπεζική..............................................................................252
Ο Νόμος Riegle-Neal του 1994 για τη Διαπολιτειακή Τραπεζική και την Λειτουργία των Υποκαταστημάτων ..............253 Πώς Θα Μοιάζει η Δομή της Τραπεζικής Βιομηχανίας των Ηνωμένων Πολιτειών στο Μέλλον;.............................254
Η Συγχώνευση των Τραπεζών και η Πανεθνική Τραπεζική Είναι Κάτι Καλό; ..........................................................254
Παγκόσμιο Σύγκριση της Τραπεζικής Δομής στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Εξωτερικό 255
Διαχωρισμός των Βιομηχανιών της Τραπεζικής και των Άλλων Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών ................................................................................................256
Διάβρωση του Glass-Steagall .....................................................................................................................................256
Ο Νόμος Gramm-Leach-Bliley του 1999 για τον Εκσυγχρονισμό των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών: Κατάργηση του Glass-Steagall ........................................................................................................256 Συνέπειες για τη Χρηματοοικονομική Συγκέντρωση .................................................................................................257
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση και η Πτώση των Μεγάλων Ανεξάρτητων Επενδυτικών Τραπεζών 257
Διαχωρισμός της Τραπεζικής και των Άλλων Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών στον Κόσμο.................................258
Αποταμιευτικοί Οργανισμοί: ΚανονισμοίΙ και Δομή..........................................................................258
Αποταμιευτικοί Συνεταιρισμοί/Στεγαστικά Ταμιευτήρια/Κτηματικές Τράπεζες .......................................................258 Τράπεζες Αμοιβαίων Αποταμιεύσεων ........................................................................................................................259 Πιστωτικές Ενώσεις....................................................................................................................................................259
Διεθνής Τραπεζική.............................................................................................................................260 Αγορά Ευρωδολαρίων.................................................................................................................................................260
Παγκόσμιο Ειρωνική Γέννηση της Αγοράς Ευρωδολαρίων 261
Δομή της Υπερπόντιας Τραπεζικής των Ηνωμένων Πολιτειών .................................................................................261 Οι Ξένες Τράπεζες στις Ηνωμένες Πολιτείες .............................................................................................................262
Περίληψη 263 • Βασικοί Όροι 264 • Ερωτήσεις 264 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 265 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 266 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 266
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις 234
Τι Είναι μια Χρηματοπιστωτική Κρίση;..............................................................................................267 Η Δυναμική των Χρηματοπιστωτικών Κρίσεων ...............................................................................268
Στάδιο Ένα: Αρχική Φάση ..........................................................................................................................................268 Στάδιο Δύο: Τραπεζική Κρίση ....................................................................................................................................269
Στάδιο Τρία: Αποπληθωρισμός Χρέους......................................................................................................................271
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Μητέρα Όλων των Χρηματοπιστωτικών Κρίσεων: Η Μεγάλη Ύφεση............................272
Κατάρρευση του Χρηματιστηρίου..............................................................................................................................272 Τραπεζικοί Πανικοί .....................................................................................................................................................272 Συνεχιζόμενη Μείωση των Τιμών των Μετοχών........................................................................................................273
Αποπληθωρισμός Χρέους ...........................................................................................................................................273
Διεθνείς Διαστάσεις ....................................................................................................................................................274
xviii
Αναλυτικά Περιεχόμενα
Η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2007-2009..................................................................274
Αιτίες της Χρηματοπιστωτικής Κρίσης του 2007-2009 .............................................................................................274
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Εγγυημένα Χρεωστικά Ομόλογα 275
Επιπτώσεις της Χρηματοπιστωτικής Κρίσης του 2007-2009.....................................................................................276
Στο Εσωτερικό της Fed
Έφερε η Fed Ευθύνη για τη Φούσκα των Τιμών Κατοικιών; 277
Παγκόσμιο Η Ευρωπαϊκή Κρίση Δημοσίου Χρέους 280
Κορύφωση της Χρηματοπιστωτικής Κρίσης του 2007-2009.....................................................................................281
Κυβερνητική Παρέμβαση και Ανάκαμψη ...................................................................................................................282
Παγκόσμιο Κυβερνητικές Διασώσεις στον Κόσμο κατά τη Διάρκεια της Χρηματοοικονομικής Κρίσης του 2007-2009 283
Ο Ρόλος των Χρηματοπιστωτικών Ρυθμίσεων .................................................................................283
Μακροπρόθεσμη Προληπτική Εποπτεία Έναντι Βραχυπρόθεσμης Προληπτικής Εποπτείας ...................................283 Ο Νόμος Αναμόρφωσης της Wall Street και Προστασίας του Καταναλωτή των Dodd-Frank του 2010...................284
Πολύ Μεγάλη για να Πτωχεύσει και Μελλοντικές Ρυθμίσεις ...........................................................285
Τι Μπορεί να Γίνει Σχετικά με το Πρόβλημα «Πολύ Μεγάλη για να Πτωχεύσει»;...................................................285 Άλλα Ζητήματα για Μελλοντικές Ρυθμίσεις..............................................................................................................286
Περίληψη 287 • Βασικοί Όροι 288 • Ερωτήσεις 288 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 289 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 290 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 290
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Web Appendix 1 Χρηματοοικονομικές Κρίσεις σε Οικονομίες Αναδυόμενων Αγορών Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΜΕΡΟΣ 4
Κεντρική Τραπεζική και η Άσκηση της Νομισματικής Πολιτικής
291
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Κεντρικές Τράπεζες και το Ομοσπονδιακό Αποθεματικό Σύστημα 292
Προέλευση του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος.........................................................292 Στο Εσωτερικό της Fed
Η Πολιτική Ιδιοφυΐα των Ιδρυτών του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος 293
Δομή του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος...................................................................293
Κεντρικές Ομοσπονδιακές Τράπεζες..........................................................................................................................294
Στο Εσωτερικό της Fed
Ο Ειδικός Ρόλος της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης 296
Τράπεζες-Μέλη...........................................................................................................................................................297 Το Συμβούλιο των Διοικητών του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος .......................................................298
Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC).................................................................................................298
Στο Εσωτερικό της Fed Στο Εσωτερικό της Fed Στο Εσωτερικό της Fed
Ο Ρόλος του Ερευνητικού Προσωπικού 299 Η Συνεδρίαση της FOMC 300
Πράσινο, Μπλε, Γαλαζοπράσινο και Μπεζ: Τι Σημαίνουν Αυτά τα Χρώματα για τη Fed; 301
Γιατί ο Πρόεδρος του Συμβουλίου των Διοικητών Διευθύνει στην Πραγματικότητα την Παράσταση ....................301
Στο Εσωτερικό της Fed
Στυλ Προέδρων της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας: Bernanke και Yellen Εναντίον Greenspan 302
Πόσο Ανεξάρτητη Είναι η FED;..........................................................................................................303
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xix
Πρέπει η FED να Είναι Ανεξάρτητη;..................................................................................................305
Η Υπόθεση Υπέρ της Ανεξαρτησίας ...........................................................................................................................305 Η Υπόθεση Κατά της Ανεξαρτησίας ...........................................................................................................................306 Ανεξαρτησία Κεντρικής Τράπεζας και Μακροοικονομικές Επιδόσεις σε Όλο τον Κόσμο ......................................................................................................................................................307
Η Ερμηνεία της Συμπεριφοράς της Κεντρικής Τράπεζας ................................................................307 Στο Εσωτερικό της Fed
Η Εξέλιξη της Επικοινωνιακής Στρατηγικής της Fed 308
Δομή και Ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.........................................................309 Διαφορές Μεταξύ του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος ..............................................................................................................309
Διοικητικό Συμβούλιο.................................................................................................................................................310
Πόσο Ανεξάρτητη Είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;........................................................................................311
Δομή και Ανεξαρτησία Άλλων Κεντρικών Τραπεζών του Εξωτερικού.............................................311
Τράπεζα του Καναδά...................................................................................................................................................311
Τράπεζα της Αγγλίας ...................................................................................................................................................311 Τράπεζα της Ιαπωνίας.................................................................................................................................................312
Η Τάση Προς Μεγαλύτερη Ανεξαρτησία....................................................................................................................313
Περίληψη 313 • Βασικοί Όροι 314 • Ερωτήσεις 314 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 315 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 315 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 315
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Η Διαδικασία Προσφοράς Χρήματος 316
Οι Τρείς Παίκτες στη Διαδικασία Προσφοράς Χρήματος.................................................................316 Ο Ισολογισμός της FED......................................................................................................................316
Παθητικό .....................................................................................................................................................................317 Ενεργητικό ..................................................................................................................................................................318
Έλεγχος της Νομισματικής Βάσης ....................................................................................................318
Πράξεις Ανοικτής Αγοράς Ομοσπονδιακού Αποθεματικού .......................................................................................319 Μετακινήσεις από Καταθέσεις προς Νόμισμα ...........................................................................................................320 Δάνεια σε Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα ....................................................................................................................321
Άλλοι Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Νομισματική Βάση......................................................................................321 Ανασκόπηση της Ικανότητας του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος να Ελέγχει τη Νομισματική Βάση ..............................................................................................................................322
Δημιουργία Πολλαπλών Καταθέσεων: Ένα Απλό Μοντέλο.............................................................323
Δημιουργία Καταθέσεων: Η Μοναδική Τράπεζα .......................................................................................................323 Δημιουργία Καταθέσεων: Το Τραπεζικό Σύστημα .....................................................................................................324
Εξάγοντας τον Τύπο για τη Δημιουργία Πολλαπλών Καταθέσεων ............................................................................327 Κριτική για το Απλό Μοντέλο ...................................................................................................................................328
Παράγοντες που Καθορίζουν την Προσφορά Χρήματος.................................................................329
Μεταβολές στη Μη Δανειακή Νομισματική Βάση, MBn ...........................................................................................329
Μεταβολές στα Δανειακά Αποθεματικά, BR, από τη Fed ..........................................................................................329 Μεταβολές στην Αναλογία Ρευστών Διαθεσίμων, rr ................................................................................................330
Μεταβολές στα Καθ’ Υπέρβαση Αποθεματικά...........................................................................................................330 Μεταβολές στην Κατοχή Νομίσματος .......................................................................................................................330
Ανασκόπηση της Διαδικασίας Προσφοράς Χρήματος .....................................................................330 Ο Πολλαπλασιαστής Χρήματος ........................................................................................................331
Εξάγοντας τον Πολλαπλασιαστή Χρήματος...............................................................................................................331
xx
Αναλυτικά Περιεχόμενα Διαίσθηση Πίσω από τον Πολλαπλασιαστή Χρήματος..............................................................................................333
Ανταπόκριση της Προσφοράς Χρήματος σε Μεταβολές στους Παράγοντες.............................................................334
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ποσοτική Χαλάρωση και Προσφορά Χρήματος, 2007-2014...............................................335 Περίληψη 337 • Βασικοί Όροι 337 • Ερωτήσεις 337 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 338 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 339 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 339 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 340
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Web Appendix 1 Ο Ισολογισμός της Fed και η Νομισματική Βάση Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Web Appendix 2 Ο Πολλαπλασιαστής χρήματος M2 Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Web Appendix 3 Εξηγώντας τη Συμπεριφορά του Νομισματικού Δείκτη Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Web Appendix 4 Η Μεγάλη Κρίση Τραπεζικών Πανικών, 1930-1933, και η Προσφορά Χρήματος Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Εργαλεία της Νομισματικής Πολιτικής 341
Η Αγορά για Αποθεματικά και το Επιτόκιο των Ομοσπονδιακών Κεφαλαίων................................341
Ζήτηση και Προσφορά στην Αγορά για Αποθεματικά ...............................................................................................342 Πως οι Μεταβολές στα Εργαλεία της Νομισματικής Πολιτικής Επηρεάζουν το Επιτόκιο Ομοσπονδιακών Κεφαλαίων..............................................................................................................343
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Πώς οι Διαδικασίες Λειτουργίας του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Περιορίζουν τις Διακυμάνσεις του Επιτοκίου Ομοσπονδιακών Κεφαλαίων..................................................................347
Συμβατικά Εργαλεία Νομισματικής Πολιτικής ..................................................................................348
Πράξεις Ανοικτής Αγοράς ...........................................................................................................................................348
Προεξοφλητική Πολιτική και Δανειστής Ύστατης Καταφυγής..................................................................................349
Στο Εσωτερικό της Fed
Μία Ημέρα στο Γραφείο Συναλλαγών 350
Στο Εσωτερικό της Fed
Χρήση της Προεξοφλητικής Πολιτικής για την Πρόληψη ενός Χρηματοοικονομικού Πανικού 353
Υποχρεωτικές Καταθέσεις ..........................................................................................................................................352
Τόκος στα Αποθεματικά..............................................................................................................................................354
Σχετικά Πλεονεκτήματα των Διαφόρων Εργαλείων ..................................................................................................354
Μη Συμβατικά Εργαλεία Άσκησης Νομισματικής Πολιτικής και Ποσοτική Χαλάρωση ...................355
Παροχή Ρευστότητας ..................................................................................................................................................355 Μεγάλης Κλίμακας Αγορές Περιουσιακών Στοιχείων ..............................................................................................356
Στο Εσωτερικό της Fed
Δανειοδοτικές Διευκολύνσεις της Fed κατά τη Διάρκεια της Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης 350
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xxi
Ποσοτική Χαλάρωση Έναντι Πιστωτικής Χαλάρωσης .............................................................................................358
Μελλοντική Καθοδήγηση και Δέσμευση για Μελλοντικές Δράσεις Πολιτικής.........................................................360
Εργαλεία Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ......................................361
Πράξεις Ανοικτής Αγοράς ...........................................................................................................................................361 Δανεισμός σε Τράπεζες...............................................................................................................................................362 Υποχρεωτικές Καταθέσεις ..........................................................................................................................................362 Περίληψη 362 • Βασικοί Όροι 363 • Ερωτήσεις 363 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 364 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 365 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 365 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 365
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η Διεξαγωγή της Νομισματικής Πολιτικής: Στρατηγική και Τακτικές 366
Ο Στόχος της Σταθερότητας των Τιμών και η Ονομαστική Άγκυρα ...............................................366 Ο Ρόλος μιας Ονομαστικής Άγκυρας..........................................................................................................................367
Το Πρόβλημα της Χρονικής Ασυνέπειας....................................................................................................................367
Άλλοι Στόχοι της Νομισματικής Πολιτικής........................................................................................368
Υψηλή Απασχόληση και Σταθερότητα Παραγωγής ...................................................................................................368 Οικονομική Ανάπτυξη.................................................................................................................................................369
Σταθερότητα στις Χρηματοπιστωτικές Αγορές...........................................................................................................369 Σταθερότητα Επιτοκίου ..............................................................................................................................................369
Σταθερότητα στις Αγορές Συναλλάγματος .................................................................................................................370
Θα Πρέπει η Σταθερότητα των Τιμών να Είναι ο Πρωταρχικός Στόχος της Νομισματικής Πολιτικής; ........................................................................................................370
Ιεραρχικές Έναντι Διπλών Εντολών ...........................................................................................................................370
Η Σταθερότητα των Τιμών ως ο Πρωταρχικός, Μακροπρόθεσμος Στόχος της Νομισματικής Πολιτικής ...............371
Στόχευση Πληθωρισμού....................................................................................................................371 Στόχευση Πληθωρισμού στη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο...............................................372
Πλεονεκτήματα της Στόχευσης του Πληθωρισμού ....................................................................................................374 Μειονεκτήματα Στόχευσης του Πληθωρισμού...........................................................................................................376
Η Εξέλιξη της Στρατηγικής της Νομισματικής Πολιτικής του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού ...................................................................................................377 Η Στρατηγική Νομισματικής Πολιτικής της Fed με το Σκεπτικό «Απλά Κάν’ το».........................................................377 Ο Μακρύς Δρόμος προς τη Στόχευση του Πληθωρισμού ..........................................................................................379
Στο Εσωτερικό της Fed
Η Υπεράσπιση της Στόχευσης Πληθωρισμού του Ben Bernanke 379
Παγκόσμιο Η Στρατηγική Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας 283
Μαθήματα για τη Στρατηγική της Νομισματικής Πολιτικής από την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση..........................................................................................381
Επιπτώσεις για τη Στόχευση Πληθωρισμού ...............................................................................................................382
Θα Έπρεπε οι Κεντρικές Τράπεζες να Προσπαθήσουν να Σταματήσουν τις Φούσκες Περιουσιακών Στοιχείων;.........................................................................................383 Δύο Τύποι Φουσκών Περιουσιακών Στοιχείων ..........................................................................................................383 Η Αντιπαράθεση σχετικά με το αν οι Κεντρικές Τράπεζες θα Έπρεπε να Προσπαθήσουν να Σπάσουν τις Φούσκες..............................................................................................................384
Τακτικές: Επιλέγοντας το Μέσο της Πολιτικής ................................................................................387
Κριτήρια για την Επιλογή του Μέσου Πολιτικής.......................................................................................................389
Τακτικές: Ο Κανόνας του Tylor .........................................................................................................390 Στο Εσωτερικό της Fed Στο Εσωτερικό της Fed
Η Χρήση του Κανόνα του Taylor από τη Fed 393 Παρατηρητές της Fed 393
xxii
Αναλυτικά Περιεχόμενα Περίληψη 394 • Βασικοί Όροι 394 • Ερωτήσεις 395 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 396 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 396 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 397 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 398
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Web Appendix 1 Νομισματική Στόχευση Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Web Appendix 2 Σύντομη Ιστορική Αναδρομή Χάραξης Πολιτικής του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΜΕΡΟΣ 5
Διεθνής Χρηματοοικονομική και Νομισματική Πολιτική
399
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 Η Αγορά Συναλλάγματος 400
Η Αγορά Συναλλάγματος ..................................................................................................................400
Τι Είναι οι Συναλλαγματικές Ισοτιμίες;......................................................................................................................401
Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Συναλλαγματικές Ισοτιμίες 402
Γιατί Είναι Σημαντικές οι Συναλλαγματικές Ισοτιμίες; .............................................................................................402 Πώς Γίνεται η Διαπραγμάτευση Συναλλάγματος; ......................................................................................................403
Τιμές Συναλλάγματος στη Μακροχρόνια Περίοδο............................................................................403
Ο Νόμος της Μιας Τιμής ............................................................................................................................................403 Η Θεωρία της Ισοτιμίας των Αγοραστικών Δυνάμεων ...............................................................................................404
Γιατί η Θεωρία της Ισοτιμίας των Αγοραστικών Δυνάμεων δεν Μπορεί να Εξηγήσει Πλήρως τις Συναλλαγματικές Ισοτιμίες....................................................................................................................................405
Παράγοντες που Επηρεάζουν τις Συναλλαγματικές Ισοτιμίες Μακροπρόθεσμα.......................................................406
Οι Τιμές Συναλλάγματος Βραχυπρόθεσμα: Ανάλυση Προσφοράς και Ζήτησης .............................408
Καμπύλη Προσφοράς για Εγχώρια Περιουσιακά Στοιχεία ........................................................................................408 Η Καμπύλη Ζήτησης για Εγχώρια Περιουσιακά Στοιχεία .........................................................................................408 Ισορροπία στην Αγορά Συναλλάγματος......................................................................................................................409
Εξήγηση των Μεταβολών στις Τιμές Συναλλάγματος ......................................................................410
Μετατόπιση της Καμπύλης Ζήτησης για Εγχώρια Περιουσιακά Στοιχεία.................................................................410 Ανακεφαλαίωση: Παράγοντες που Μεταβάλλουν τη Συναλλαγματική Ισοτιμία ......................................................413
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Επιδράσεις των Μεταβολών Επιτοκίων στη Συναλλαγματική Ισοτιμία Ισορροπίας ..................................................................................................................................415
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Γιατί Είναι οι Συναλλαγματικές Ισοτιμίες Τόσο Ευμετάβλητες; ..........................................416
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Το Δολάριο και τα Επιτόκια ..................................................................................................417 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση και το Δολάριο ....................................................418 Περίληψη 419 • Βασικοί Όροι 419 • Ερωτήσεις 419 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 420 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 421 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 421 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 422
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 17 Η Συνθήκη Ισοτιμίας Επιτοκίων 423
Σύγκριση των Αναμενόμενων Αποδόσεων Εγχώριων και Ξένων Περουσιακών Στοιχείων .............423 Συνθήκη Ισοτιμίας Επιτοκίων ............................................................................................................425
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xxiii
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Σύστημα 427
Παρέμβαση στην Αγορά Συναλλάγματος .........................................................................................427
Συναλλαγματική Παρέμβαση και Προσφορά Χρήματος ...........................................................................................427
Στο Εσωτερικό της Fed
Μία Ημέρα στο Γραφείο Εξωτερικού Συναλλάγματος της Κεντρικής Ομοσπονδακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης 428
Μη Αποστειρωμένη Παρέμβαση ................................................................................................................................430 Αποστειρωμένη Παρέμβαση.......................................................................................................................................431
Ισοζύγιο Πληρωμών ..........................................................................................................................431 Παγκόσμιο Γιατί το Μεγάλο Έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών των Ηνωμένων Πολιτειών Ανησυχεί τους Οικονομολόγους 433
Καθεστώτα Συναλλαγματικών Ισοτιμιών στο Διεθνές Χρηματοοικονομικό Σύστημα .....................433 Κανόνας Χρυσού ........................................................................................................................................................433
Το Σύστημα Bretton Woods ........................................................................................................................................434
Πώς Λειτουργεί ένα Καθεστώς Σταθερής Συναλλαγματικής Ισοτιμίας .....................................................................435 Κερδοσκοπικές Επιθέσεις ...........................................................................................................................................436
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Κρίση των Συναλλαγματικών Ισροτιμιών του Σεπτεμβρίου το 1992...............................437 Το Πολιτικό Τρίλημμα .................................................................................................................................438
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Πώς Συσσώρευσε η Κίνα Σχεδόν $4 Τρισεκατομμύρια Διεθνών Αποθεματικών;...........................................................................................................................439 Νομισματικές Ενώσεις................................................................................................................................................440
Παγκόσμιο Θα Επιβιώσει το Ευρώ; 441
Διευθυνόμενη Συναλλαγματική Διακύμανση .............................................................................................................441
Έλεγχοι Κεφαλαίων ...........................................................................................................................442
Έλεγχοι Εκροών Κεφαλαίων ......................................................................................................................................442 Έλεγχοι Εισροών Κεφαλαίων .....................................................................................................................................442
Ο Ρόλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου..................................................................................443
Θα Πρέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να Είναι Διεθνής Δανειστής Ύστατης Ανάγκης; ...................................443
Διεθνή Ζητήματα και Νομισματική Πολιτική ....................................................................................444
Άμεσες Επιδράσεις της Αγοράς Συναλλάγματος στη Νομισματική Πολιτική ...........................................................444 Ζητήματα Ισοζυγίου Πληρωμών ................................................................................................................................444
Ζητήματα Τιμών Συναλλάγματος ...............................................................................................................................445
Σταθεροποίηση ή μη Σταθεροποίηση: Στόχευση Συναλλαγματικής Ισοτιμίας ως Εναλλακτική Στρατηγική Άσκησης Νομισματικής Πολιτικής .................................................445
Πλεονεκτήματα της Στόχευσης Συναλλαγματικής Ισοτιμίας.....................................................................................445 Μειονεκτήματα της Στόχευσης Συναλλαγματικής Ισοτιμίας .....................................................................................446
Πότε Είναι Επιθυμητή η Στόχευση Συναλλαγματικής Ισοτιμίας για τις Βιομηχανοποιημένες Χώρες; .................................................................................................................................448 Πότε Είναι Επιθυμητή η Στόχευση Συναλλαγματικής Ισοτιμίας για τις Αναδυομενες Αγορές; .............................................................................................................................................449
Νομισματικά Συμβούλια.............................................................................................................................................449
Παγκόσμιο Το Νομισματικό Συμβούλιο της Αργεντινής 450
Δολαριοποίηση ...........................................................................................................................................................451 Περίληψη 451 • Βασικοί Όροι 452 • Ερωτήσεις 452 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 453 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 454 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 454 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 454
xxiv
Αναλυτικά Περιεχόμενα
ΜΕΡΟΣ 6
Νομισματική Θεωρία
455
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19 Ποσοτική Θεωρία, Πληθωρισμός, και Ζήτηση Χρήματος 456
Ποσοτική Θεωρία του Χρήματος ......................................................................................................456
Ταχύτητα του Χρήματος και Εξίσωση Συναλλαγών ..................................................................................................456 Από την Εξίσωση Συναλλαγών στην Ποσοτική Θεωρία του Χρήματος....................................................................458 Ποσοτική Θεωρία και το Επίπεδο Τιμών....................................................................................................................459 Ποσοτική Θεωρία και Πληθωρισμός..........................................................................................................................459
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εξετάζοντας την Ποσοτική Θεωρία του Χρήματος..............................................................460 Δημοσιονομικά Ελλείματα και Πληθωρισμός ....................................................................................462 Περιορισμοί Κρατικού Προϋπολογισμού ...................................................................................................................462 Υπερπληθωρισμός.......................................................................................................................................................464
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ο Υπερπληθωρισμός της Ζιμπάμπουε ..................................................................................464 Κυνσιανές Θεωρίες της Ζήτησης Χρήματος .....................................................................................465
Κίνητρο Συναλλαγών..................................................................................................................................................465 Προληπτικό Κίνητρο...................................................................................................................................................465 Κερδοσκοπικό Κίνητρο...............................................................................................................................................465
Θέτοντας τα Τρία Κίνητρα Μαζί ................................................................................................................................465
Θεωρίες Χαρτοφυλακίου της Ζήτησης Χρήματος ............................................................................466 Θεωρία Επιλογής Χαρτοφυλακίου και Κεϋνσιανή Προτίμηση Ρευστότητας............................................................467
Άλλοι Παράγοντες Που Επηρεάζουν τη Ζήτηση Χρήματος ......................................................................................467 Σύνοψη........................................................................................................................................................................468
Εμπειρικές Αποδείξεις για τη Ζήτηση Χρήματος...............................................................................468
Επιτόκια και Ζήτηση Χρήματος .................................................................................................................................468
Σταθερότητα της Ζήτησης Χρήματος.........................................................................................................................469 Περίληψη 470 • Βασικοί Όροι 470 • Ερωτήσεις 470 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 472 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 472 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 473 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 473
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19 Web Appendix 1 Τα Μοντέλα baumol-Tobin και Tobin Μέσης Τιμής-Μεταβλητότητας της Ζήτησης Χρήματος Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19 Web Appendix 2 Εμπειρικές Στοιχεία για τη Ζήτηση Χρήματος Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20 Η Καμπύλη IS 474
Προγραμματισμένη Δαπάνη και Συνολική Ζήτηση ..........................................................................474 Τα Συστατικά της Συνολικής Ζήτησης..............................................................................................475
Καταναλωτική Δαπάνη ...............................................................................................................................................475
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Έννοια της Λέξης Επένδυση 476
Προγραμματισμένη Επενδυτική Δαπάνη....................................................................................................................476 Καθαρές Εξαγωγές .....................................................................................................................................................478 Κυβερνητικές Αγορές και Φόροι.................................................................................................................................479
Ισορροπία Αγοράς Αγαθών ...............................................................................................................480
Εύρεση της Λύσης για την Ισορροπία της Αγοράς Αγαθών........................................................................................480
Εξάγοντας την Καμπύλη IS.........................................................................................................................................481
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xxv
Κατανοώντας την Καμπύλη IS..........................................................................................................481
Τι Μας Λέει η Καμπύλη IS: Διαίσθηση ......................................................................................................................481
Τι Μας Λέει η Καμπύλη IS: Αριθμητικό Παράδειγμα ................................................................................................481 Γιατί η Οικονομία Κατευθύνεται προς Ισορροπία ......................................................................................................483
Παράγοντες που Μετατοπίζουν την Καμπύλη IS............................................................................483
Μεταβολές στις Κυβερνητικές Αγορές .......................................................................................................................483
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Βαθμιαία Εντατικοποίηση του Πολέμου του Βιετνάμ, 1964-1969...................................484
Μεταβολές στους Φόρους...........................................................................................................................................485
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Το Πακέτο Δημοσιονομικής Τόνωσης του 2009...................................................................486
Μεταβολές στις Αυτόνομες Δαπάνες..........................................................................................................................487
Μεταβολές στις Χρηματοπιστωτικές Τριβές ..............................................................................................................489 Σύνοψη των Παραγόντων Που Μετατοπίζουν την Καμπύλη IS.................................................................................489 Περίληψη 489 • Βασικοί Όροι 489 • Ερωτήσεις 490 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 491 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 492 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 493 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 493
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21 Η Νομισματική Πολιτική και οι Καμπύλες Συνολικής Ζήτησης 494
Το Ομοσπονδιακό Αποθεματικό και η Νομισματική Πολιτική..........................................................494 Η Καμπύλη Νομισματικής Πολιτικής ................................................................................................495
Η Αρχή του Taylor: Γιατί η Καμπύλη Νομισματικής Πολιτικής Εμφανίζει Ανοδική Κλίση .....................................495 Μετατοπίσεις της Καμπύλης MP................................................................................................................................497
Κινήσεις Κατά Μήκος Έναντι Μετατοπίσεων της Καμπύλης MP.............................................................................498
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Κίνηση Κατά Μήκος της Καμπύλης MP: Η Αύξηση του Επιτοκίου Στόχου των Ομοσπονδιακών Κεφαλαίων, 2004-2006 ..................................498
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Μετατόπιση της Καμπύλης MP: Αυτόνομη Νομισματική Χαλάρωση στην Έναρξη της Παγκόσμια Χρηματοπιστωτικής Κρίσης..................................................498 Η Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης ........................................................................................................499
Εξάγοντας Γραφικά την Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης .............................................................................................499
Παράγοντες που Μετατοπίζουν την Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης...........................................................................501
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Εξάγοντας Αλγεβρικά την Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης
501
Περίληψη 505 • Βασικοί Όροι 505 • Ερωτήσεις 505 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 506 Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 507 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 508 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 508
•
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22 Ανάλυση Συνολικής Ζήτησης και Προσφοράς 509
Συνολική Ζήτηση ...............................................................................................................................509 Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις Συνολική Παραγωγή, Ανεργία και Πληθωρισμός 510
Εξάγοντας την Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης ............................................................................................................510 Παράγοντες Που Μετατοπίζουν την Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης ..........................................................................511
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Τι Σημαίνει Αυτόνομος;
512
Συνολική Προσφορά..........................................................................................................................515 Μακροχρόνια Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς ........................................................................................................515
Βραχυχρόνια Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς..........................................................................................................515
Δυσκαμψία Τιμών (Price Stickiness) και η Βραχυχρόνια Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς.....................................517
Μετατοπίσεις των Καμπυλών Συνολικής Προσφοράς ....................................................................517
Μετατοπίσεις της Μακροχρόνιας Καμπύλης Συνολικής Προσφοράς........................................................................517
Μετατοπίσεις της Βραχυχρόνιας Καμπύλης Συνολικής Προσφοράς .........................................................................518
xxvi
Αναλυτικά Περιεχόμενα
Ισοροπία στην Ανάλυση Συνολικής Ζήτησης και Προσφοράς ........................................................521
Βραχυχρόνια Ισορροπία..............................................................................................................................................522 Πώς η Βραχυχρόνια Ισορροπία Κινείται προς την Μακροχρόνια Ισορροπία με την Πάροδο του Χρόνου ..................................................................................................................................522 Μηχανισμός Αυτοδιόρθωσης......................................................................................................................................525
Μεταβολές στην Ισοροπία: Σοκ Συνολικής Ζήτησης........................................................................525
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ο Αποπληθωρισμός Volcker, 1980-1986 ..............................................................................526 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αρνητικά Σοκ Ζήτησης, 2001-2004......................................................................................528
Μεταβολές στην Ισοροπία: Σοκ Συνολικής Προσφοράς (Πληθωρισμού)........................................528 Προσωρινά Σοκ Προσφοράς.......................................................................................................................................528
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αρνητικά Σοκ Προσφοράς, 1973-1975 και 1978-1980 ........................................................531 Μόνιμα Σοκ Προσφοράς και Θεωρία Πραγματικών Οικονομικών Κύκλων .............................................................531
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Θετικά Σοκ Προσφοράς, 1995-1999.....................................................................................534
Συμπεράσματα ............................................................................................................................................................535
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αρνητικά Σοκ Προσφοράς και Ζήτησης και η Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2007-2009...............................................................................................................................536 AD/AS Ανάλυση Επεισοδίων Ξένων Επιχειρηματικών Κύκλων .........................................................536 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Χρηματοπιστωτική Κρίση 2007-2009 ....................................538 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Κίνα και η Χρηματοοικονομική Κρίση του 2007-2009....................................................539 Περίληψη 540 • Βασικοί Όροι 541 • Ερωτήσεις 541 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 542 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 542 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 543 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 543
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 22 Η Καμπύλη phillips και η Βραχυχρόνια Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς 544
Η Καμπύλη Phillips ............................................................................................................................544
Ανάλυση της Καμπύλης Phillips στη Δεκαετία του 1960 ...........................................................................................544
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Αντιστάθμιση της Καμπύλης Phillips και η Μακροοικονομική Πολιτική τη Δεκαετία του 1960 546
Η Ανάλυση της Καμπύλης Phillips από τους Friedman-Phelps..................................................................................546 Η Καμπύλη Phillips Μετά τη Δεκαετία του 1960.......................................................................................................548 Η Σύγχρονη Καμπύλη Phillips....................................................................................................................................548
Η Σύγχρονη Καμπύλη Phillips με Προσαρμοστικές (Με βλέμμα προς τα πίσω) Προσδοκίες ..................................549
Η Βραχυχρόνια Καμπύλη Συνολικής Προσφοράς ............................................................................550
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22 Web Appendix 1 Οι Επιπτώσεις των Μακροοικονομικών Σοκ στις Τιμές Ενεργητικού Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22 Web Appendix 2 Συνολική Ζήτηση και Προσφορά: Ένα Αριθμητικό Παράδειγμα Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22 Web Appendix 3 Η Άλγεβρα του Μοντέλου Συνολικής Ζήτησης και Προσφοράς Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xxvii
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22 Web Appendix 4 Η Αρχή Taylor Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23 Θεωρία Νομισματικής Πολιτικής 553
Ανταπόκριση της Νομισματικής Πολιτικής στα Σοκ ........................................................................553
Ανταπόκριση σε ένα Σοκ Συνολικής Ζήτησης............................................................................................................554 Ανταπόκριση σε Ένα Μόνιμο Σοκ Προσφοράς..........................................................................................................556
Ανταπόκριση σε Ένα Προσωρινό Σοκ Προσφοράς ...................................................................................................558
Εν Κατακλείδι: Η Σχέση Μεταξύ Σταθεροποίησης Πληθωρισμού και Σταθεροποίησης Οικονομικής Δραστηριότητας ....................................................................................................561
Πόσο Ενεργά θα Πρέπει οι Ασκούντες Πολιτική να Προσπαθήσουν να Σταθεροποιήσουν την Οικονομική Δραστηριότητα; ................................................................561
Χρονικές Αποκλίσεις/Υστερήσεις/Καθυστερήσεις και Υλοποίηση Πολιτικής ..........................................................561
Πληθωρισμός: Πάντα και Παντού Ένα Νομισματικό Φαινόμενο ....................................................562 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Η Διαμάχη Ακτιβιστών/μη Ακτιβιστών Σχετικά με το Πακέτο Δημοσιονομικής Τόνωσης του Obama 563
Αιτίες Πληθωριστικής Νομισματικής Πολιτικής................................................................................563 Στόχοι Υψηλής Απασχόλησης και Πληθωρισμός .......................................................................................................563
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ο Μεγάλος Πληθωρισμός .....................................................................................................567 Νομισματική Πολιτική στο Μηδενικό Κατώτατο Όριο ...................................................................569
Εξάγοντας την Καμπύλη Συνολικής Ζήτησης με το Μηδενικό Κατώτατο Όριο .......................................................569 Η Εξαφάνιση του Αυτοδιορθωτικού Μηχανισμού στο Μηδενικό Κατώτατο Όριο ...................................................571
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μη Συμβατική Νομισματική Πολιτική και Ποσοτική Χαλάρωση .......................................572
Παροχή Ρευστότητας ..................................................................................................................................................573 Αγορές Περιουσιακών Στοιχείων και Ποσοτική Χαλάρωση......................................................................................574 Διαχείριση Προσδοκιών..............................................................................................................................................575
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Abenomics και η Μεταβολή της Ιαπωνικής Νομισματικής Πολιτικής το 2013...................576 Περίληψη 578 • Βασικοί Όροι 578 • Ερωτήσεις 579 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 580 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 580 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 581 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 581
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24 Ο Ρόλος των Προσδοκιών στη Νομισματική Πολιτική 582
Η Κριτική Lucas της Πολιτικής Αξιολόγησης .....................................................................................582
Οικονομετρική Αξιολόγηση Πολιτικής ......................................................................................................................583
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Χρονική Διάρθρωση των Επιτοκίων .................................................................................583
Άσκηση Πολιτικής: Κανόνες ή Διακριτικότητα; ................................................................................584
Διακριτικότητα και το Πρόβλημα Χρονικής Ασυνέπειας...........................................................................................584 Είδη Κανόνων .............................................................................................................................................................585
Τα Επιχειρήματα Υπέρ της Χρήσης Κανόνων............................................................................................................585
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Ο Πολιτικός Οικονομικός Κύκλος και ο Richard Nixon
586
Τα Επιχειρήματα Υπέρ της Διακριτικότητας ..............................................................................................................586
Περιορισμένη Διακριτικότητα ....................................................................................................................................587
Παγκόσμιο Ο Θάνατος της Νομισματικής Στόχευσης στην Ελβετία
588
Ο Ρόλος της Αξιοπιστίας και μια Ονομαστική Άγκυρα ....................................................................588
Οφέλη μιας Αξιόπιστης Ονομαστικής Άγκυρας .........................................................................................................588 Αξιοπιστία και Σοκ Συνολικής Ζήτησης ....................................................................................................................589
xxviii
Αναλυτικά Περιεχόμενα Αξιοπιστία και Σοκ Συνολικής Προσφοράς................................................................................................................591
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μία Ιστορία Τριών Σοκ Τιμής Πετρελαίου...........................................................................592 Αξιοπιστία και Αντιπληθωριστική Πολιτική...............................................................................................................594
Παγκόσμιο Τελειώνοντας τον Βολιβιανό Υπερπληθωρισμό: Ένα Επιτυχημένο Αντιπληθωριστικό Πρόγραμμα 595
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αξιοπιστία και το Ελλείμματα Προϋπολογισμού του Reagan..............................................596 Προσεγγίσεις στην Εδραίωση της Αξιοπιστίας της Κεντρικής Τράπεζας........................................597
Στόχευση Ονομαστικού ΑΕΠ .....................................................................................................................................597
Στο Εσωτερικό της Fed
Ο Διορισμός του Paul Volcker, Γεράκι κατά του Πληθωρισμού 598
Διορισμός «Συντηρητικών» Κεντρικών Τραπεζιτών..................................................................................................598 Περίληψη 599 • Βασικοί Όροι 599 • Ερωτήσεις 599 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 600 Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 601 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 601
•
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25 Μηχανισμοί Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής 602
Μηχανισμοί Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής .....................................................................602
Παραδοσιακά Κανάλια Επιτοκίου ..............................................................................................................................603 Άλλα Κανάλια Τιμών Περιουσιακών Στοιχείων.........................................................................................................604
Πιστωτική Άποψη .......................................................................................................................................................607
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Ισολογισμοί Καταναλωτών και η Μεγάλη Ύφεση
609
Γιατί Είναι Πιθανόν να Είναι Σημαντικά τα Πιστωτικά Κανάλια; ............................................................................610
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Η Μεγάλη Ύφεση..................................................................................................................611 Μαθήματα για Νομισματική Πολιτική...............................................................................................611
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Εφαρμόζοντας τα Μαθήματα της Νομισματικής Πολιτικής στις Δύο Χαμένες Δεκαετίες της Ιαπωνίας....................................................................................................613 Περίληψη 614 • Βασικοί Όροι 614 • Ερωτήσεις 614 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 615 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 616 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 616 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 617
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25 Web Appendix Αξιολόγηση Εμπειρικών Στοιχείων: Η Συζήτηση για τη Σημασία του Χρήματος στις Οικονομικές Διακυμάνσεις Επισκεφθείτε τον ιστότοπο που συνοδεύει το βιβλίο στη διεύθυνση, http://www.pearsonhighered.com/mishkin
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (Για Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26 Μη Τραπεζική Χρηματοοικονομική 618
Ασφάλιση ...........................................................................................................................................618 Ασφάλεια Ζωής...........................................................................................................................................618 Ασφάλιση Περιουσίας και Ατυχημάτων.........................................................................................................619 Η Ανταγωνιστική Απειλή από τον Τραπεζικό Κλάδο .......................................................................................621 Ασφάλεια Πίστωσης ....................................................................................................................................621 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Η Κατάρρευση της AIG
622
Η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση και οι Ασφαλιστές Monoline
623
Αναλυτικά Περιεχόμενα
xxix
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Διαχείριση Ασφαλιστικών Κινδύνων....................................................................................623 Προσεκτική Εξέταση ...................................................................................................................................624 Ασφάλιστρα Βάσει Κινδύνου .......................................................................................................................624 Περιοριστικές Διατάξεις ...............................................................................................................................624 Πρόληψη της Απάτης...................................................................................................................................625 Ακύρωση Ασφάλισης...................................................................................................................................625 Εκπιπτόμενα Ποσά ......................................................................................................................................625 Συνασφάλιση ..............................................................................................................................................625 Όρια του Ποσού της Ασφάλισης ...................................................................................................................625 Σύνοψη ......................................................................................................................................................626 Συνταξιοδοτικά Ταμεία......................................................................................................................626 Ιδιωτικά Συνταξιοδοτικά Προγράμματα ........................................................................................................627 Δημόσια Συνταξιοδοτικά Προγράμματα ........................................................................................................628 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Πρέπει να Ιδιωτικοποιηθεί η Κοινωνική Ασφάλιση;
628
Εταιρείες Χρηματοδότησης................................................................................................................629 Πράξεις Αγοράς Κινητών Αξιών ........................................................................................................630 Επενδυτική Τραπεζική .................................................................................................................................630 Διαμεσολαβητές και Διαπραγματευτές Χρεογράφων ......................................................................................631 Οργανωμένα Χρηματιστήρια ........................................................................................................................631 Αμοιβαία Κεφάλαια............................................................................................................................632 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Κρατικά Επενδυτικά Ταμεία: Αποτελούν Κίνδυνο; ...................................................633
Αμοιβαία Κεφάλαια Χρηματαγοράς ..............................................................................................................634
Κερδοσκοπικά Κεφάλαια...................................................................................................................634 Ιδιωτικά Κεφάλαια Μετοχικών Συμμετοχών και Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών ...........635 Κυβερνητική Χρηματοοικονομικής Διαμεσολάβηση ..........................................................................636 Ομοσπονδιακές Πιστωτικές Υπηρεσίες .........................................................................................................636
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Παγκόσμια Οικονομική Κρίση και η Διάσωση των Fannie Mae και Freddie Mac ..................................................................................................................637 Περίληψη 638 • Βασικοί Όροι 639 • Ερωτήσεις 639 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 640 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 640 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 641 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 641
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27 Χρηματοοικονομικά Παράγωγα 642
Αντιστάθμιση .....................................................................................................................................642 Προθεσμιακές Συμβάσεις Επιτοκίων.................................................................................................643
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αντιστάθμιση με Προθεσμιακές Συμβάσεις Επιτοκίων........................................................643 Υπέρ και Κατά των Προθεσμιακών Συμβάσεων ........................................................................................................644
Χρηματοοικονομικά Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης και Αγορές ...........................................645
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αντιστάθμιση με Χρηματοοικονομικά Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης...................646 Οργάνωση της Διαπραγμάτευσης στις Αγορές Χρηματοοικονομικών Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης ...................................................................................................................................648
Η Παγκοσμιοποίηση των Αγορών Χρηματοοικονομικών Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης .........................648
Εξηγώντας την Επιτυχία των Αγορών Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης .......................................................649
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αντιστάθμιση Συναλλαγματικού Κινδύνου ..........................................................................651 Αντιστάθμιση Συναλλαγματικού Κινδύνου με Προθεσμιακές Συμβάσεις .................................................................651
Αντιστάθμιση του Συναλλαγματικού Κινδύνου με Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης......................................651
Δικαιώματα Προαίρεσης ...................................................................................................................652 Συμβάσεις Δικαιωμάτων Προαίρεσης ........................................................................................................................653 Κέρδη και Ζημίες Συμβάσεων Δικαιωμάτων Προαίρεσης και Προθεσμιακών Συμβάσεων......................................653
xxx
Αναλυτικά Περιεχόμενα
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αντιστάθμιση Κινδύνου με Δικαιώματα Προαίρεσης Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης ......................................................................................................................656 Παράγοντες Που Επηρεάζουν τα Ασφάλιστρα Δικαιωμάτων Προαίρεσης................................................................657 Σύνοψη........................................................................................................................................................................658
Συμφωνίες Ανταλλαγής [ Swaps] ........................................................................................................659
Συμφωνίες Ανταλλαγής Επιτοκίων/ Interest-Rate Swap Contracts.....................................................................................659
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αντιστάθμιση Κινδύνου με Swaps Επιτοκίων ......................................................................660
Πλεονεκτήματα των Swaps Επιτοκίων.......................................................................................................................660 Μειονεκτήματα των Swaps Επιτοκίων .......................................................................................................................661
Χρηματοπιστωτικοί Διαμεσολαβητές σε Swaps Επιτοκίων .......................................................................................661
Πιστωτικά Παράγωγα.......................................................................................................................661 Πιστωτικά Δικαιώματα Προαίρεσης...........................................................................................................................662 Swap Πιστωτικού Κινδύνου .......................................................................................................................................662
Χρεόγραφα Συνδεόμενα με Πιστωτικό Γεγονός ........................................................................................................663
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μαθήματα από την Παγκόσμια Χρηματοοικονομική Κρίση: Πότε Είναι Πιθανόν τα Χρηματοοικονομικά Παράγωγα να Αποτελέσουν μία Παγκόσμια Ωρολογιακή Βόμβα; .......................663 Περίληψη 665 • Βασικοί Όροι 665 • Ερωτήσεις 666 • Εφαρμοσμένα Προβλήματα 666 • Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων 667 • Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 667 • Αναφορές στο Διαδίκτυο 667
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 28 Συγκρούσεις Συμφερόντων στον Χρηματοοικονομικό Τομέα 668
Τι Είναι οι Συγκρούσεις Συμφερόντων και Γιατί Είναι Σημαντικές;...................................................669 Γιατί Νοιαζόμαστε για Συγκρούσεις Συμφερόντων; ..................................................................................................669
Δεοντολογία και Συγκρούσεις Συμφερόντων ...................................................................................669 Είδη Συγκρούσεων Συμφερόντων .....................................................................................................670
Αναδοχή και Έρευνα στην Επενδυτική Τραπεζική.....................................................................................................670
Έλεγχος και Συμβουλευτική σε Λογιστικές Εταιρείες ...............................................................................................671 Πιστωτική Αποτίμηση και Συμβουλευτική σε Οργανισμούς Αξιολόγησης Πιστοληπτικής Ικανότητας...................671
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Η Κατάρρευση της Arthur Andersen
672
Καθολική Τραπεζική ..................................................................................................................................................672
ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Γιατί οι Εκδότες των Χρεογράφων Πληρώνουν για να Έχουν οι Τίτλοι τους Αξιολόγηση; 673 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Banksters
674
Μπορεί η Αγορά να Περιορίσει την Εκμετάλλευση των Συγκρούσεων Συμφερόντων; ..................674 Τι Έχει Γίνει για την Αντιμετώπιση των Συγκρούσεων Συμφερόντων;............................................676
Νόμος Sarbanes-Oxley του 2002................................................................................................................................676
Παγκόσμιος Νομικός Διακανονισμός (Global Legal Settlement) του 2002...............................................................677
Νόμος Dodd-Frank του 2010......................................................................................................................................678
Ένα Πλαίσιο για την Αξιολόγηση των Πολιτικών για την Αντιμετώπιση των Συγκρούσεων Συμφερόντων ...............................................................................................678 Προσεγγίσεις στην Αποκατάσταση/Θεραπεία Συγκρούσεων Συμφερόντων .............................................................679
ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αξιολογώντας τους Νόμους Sarbanes-Oxley, Global Legal Settlement, και Dodd-Frank Bill .................................................................................................................................681 Περίληψη 683 Διαδίκτυο 685
•
Βασικοί Όροι 684
•
Ερωτήσεις 684
•
Ασκήσεις στο Διαδίκτυο 685
•
Αναφορές στο
Γλωσσάρι............................................................................................................................................687 Ευρετήριο Όρων................................................................................................................................701
Πρόλογος
ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Αν και το κείμενο αυτό έχει υποστεί μια σημαντική αναθεώρηση, διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά που το κατέστησαν το βιβλίο με τις καλύτερες πωλήσεις πάνω στο χρήμα και την τραπεζική στις τελευταίες δέκα εκδόσεις: • Ένα ενοποιητικό, αναλυτικό πλαίσιο που χρησιμοποιεί μερικές βασικές οικονομικές αρχές για να οργανώσει τη σκέψη των φοιτητών σχετικά με τη δομή των χρηματοπιστωτικών αγορών, τις αγορές συναλλάγματος, τη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τον ρόλο της νομισματικής πολιτικής στην οικονομία • Μια προσεκτική, βήμα προς βήμα ανάπτυξη των οικονομικών μοντέλων (η προσέγγιση που χρησιμοποιείται στα καλύτερα σχολικά βιβλία βασικών αρχών οικονομικής), που διευκολύνει τους φοιτητές να μάθουν • Η πλήρης ενσωμάτωση μιας διεθνούς προοπτικής σε όλο το κείμενο • Πλήρης επικαιροποίηση των τελευταίων εξελίξεων στη νομισματική θεωρία • Ένα ειδικό χαρακτηριστικό που ονομάζεται "Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις" συμπεριλαμβάνεται για να ενθαρρύνει την ανάγνωση μιας οικονομικής εφημερίδας • Μια προσανατολισμένη στις εφαρμογές προοπτική με πολλές εφαρμογές και πλαίσια ειδικών θεμάτων που αυξάνουν το ενδιαφέρον των φοιτητών δείχνοντάς τους πώς να εφαρμόσουν τη θεωρία σε παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο
ΤΙ ΝΕΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΗΝ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ
Εκτός από την αναμενόμενη ενημέρωση όλων των δεδομένων μέχρι το 2014 υπάρχει, όπου είναι δυνατόν, σημαντικό νέο υλικό σε όλα τα μέρη του κειμένου.
MyEconLab
Βελτιωμένο Pearson e-text με Βίντεο Μίνι-Διαλέξεων: Ένας Νέος Τρόπος Μάθησης
Το ηλεκτρονικό κείμενο Enhanced Pearson στο MyEconLab για την ενδέκατη έκδοση είναι διαθέσιμο online από τους πόρους του βιβλίου MyEconLab. Οι εκπαιδευτές και οι φοιτητές μπορούν να επισημάνουν το κείμενο, τον σελιδοδείκτη, να αναζητήσουν το γλωσσάρι, και να κρατήσουν σημειώσεις. Το πιο σημαντικό είναι ότι το βελτιωμένο ηλεκτρονικό κείμενο Pearson παρέχει ένα νέο τρόπο μάθησης που απευθύνεται ιδιαίτερα στους σημερινούς φοιτητές. Οι φοιτητές θα μπορούν όχι μόνο να διαβάσουν το υλικό στο εγχειρίδιο, αλλά με ένα απλό κλικ σε ένα εικονίδιο, θα μπορούν να παρακολουθήσουν πάνω από 120 βίντεο μίνι‒διαλέξεων που παρουσιάζονται από τον συγγραφέα, ένα για κάθε σχήμα στο κείμενο. Για αναλυτικά διαγράμματα, αυτές οι μίνι‒ διαλέξεις δημιουργούν σιγά‒σιγά κάθε γράφημα βήμα‒βήμα και εξηγούν τη διαίσθηση που απαιτείται για πλήρη κατανόηση της θεωρίας πίσω από το γράφημα. Για διαγράμματα δεδομένων, οι μίνι‒διαλέξεις τονίζουν τα βασικά σημεία δεδομένων που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Οι μίνι‒διαλέξεις είναι ένα ανεκτίμητο εργαλείο μελέτης για τους φοιτητές που συνήθως μαθαίνουν καλύτερα όταν βλέπουν και ακούν οικονομικές αναλύσεις αντί να τις διαβάζουν.
Δεδομένα Πραγματικού Χρόνου
Ένα μεγάλο ποσοστό της μορφής των δεδομένων στοιχείων στο κείμενο φέρουν την ετικέτα MyEconLab Δεδομένα Πραγματικού Χρόνου. Για αυτά τα στοιχεία, οι φοιτητές μπορούν να δουν τα πιο πρόσφατα δεδομένα στο βελτιωμένο ηλεκτρονικό κείμενο Pearson, χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων FRED της Federal Reserve Bank του St. Louis. Επιπλέον, η νέα έκδοση του κειμένου περιλαμβάνει μια ολόκληρη νέα κατηγορία προβλημάτων που περιλαμβάνουν την ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Αυτά τα προβλήματα, που σημειώνονται με (+), ζητούν από τον φοιτητή να κατεβάσει δεδομένα από την ιστοσελίδα
xxxii
Πρόλογος
της Federal Reserve Bank του St. Louis FRED και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα για να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τρέχοντα ζητήματα μακροοικονομικής. Στο MyEconLab, αυτές οι εύκολες για ανάθεση και αυτόματα βαθμολογούμενες ασκήσεις ανάλυσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο επικοινωνούν απευθείας με την τοποθεσία FRED, έτσι ώστε οι φοιτητές να βλέπουν ενημερωμένα δεδομένα κάθε φορά που αποστέλλονται νέα δεδομένα από την FRED. Έτσι, οι ασκήσεις Ανάλυσης Δεδομένων σε Πραγματικό Χρόνο προσφέρουν μια λύση χωρίς κόπο για εκπαιδευτές που θέλουν να κάνουν τα πιο πρόσφατα δεδομένα κεντρικό τμήμα της μακροοικονομικής τους σειράς μαθημάτων. Αυτές οι ασκήσεις όχι μόνο θα βοηθήσουν τους φοιτητές να κατανοήσουν καλύτερα τη μακροοικονομική, αλλά θα τους επιτρέψουν επίσης να δουν τη σχέση των σπουδών τους με τον πραγματικό κόσμο.
Η Business School Έκδοση: Μια Προσέγγιση Περισσότερο Χρηματοοικονομικά Προσανατολισμένη
Είμαι στην ευχάριστη θέση να συνεχίσω να προσφέρω δύο εκδόσεις του βιβλίου, Τα Οικονομικά Χρήματος, Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικών Αγορών. Αν και οι δύο εκδόσεις περιέχουν τα βασικά κεφάλαια που όλοι οι καθηγητές θέλουν να καλύψουν, Τα Οικονομικά Χρήματος, Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικών Αγορών, Έκδοση Business School, παρουσιάζει μια περισσότερο προσανατολισμένη στα χρηματοοικονομικά προσέγγιση ‒ μια προσέγγιση που συνήθως διδάσκεται στις σχολές επιχειρήσεων, αλλά και αυτή που ορισμένοι καθηγητές στα τμήματα οικονομικών προτιμούν, όταν διδάσκουν τα μαθήματά τους χρήματος και τραπεζικής. Η Business School Edition περιλαμβάνει κεφάλαια σχετικά με την μη τραπεζική χρηματοοικονομική, τα χρηματοοικονομικά παράγωγα και τις συγκρούσεις συμφερόντων στον χρηματοοικονομικό τομέα. Η Business School Edition παραλείπει τα κεφάλαια σχετικά με την καμπύλη IS και τις καμπύλες της νομισματικής πολιτικής και της συνολικής ζήτησης, καθώς και το κεφάλαιο για τον ρόλο των προσδοκιών στη νομισματική πολιτική. Τα Οικονομικά Χρήματος, Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικών Αγορών, Business School Edition, ταιριάζουν περισσότερο στις ανάγκες των καθηγητών των οποίων τα μαθήματα δίνουν λιγότερη έμφαση στη νομισματική θεωρία. Για τους καθηγητές που επιθυμούν μια ολοκληρωμένη συζήτηση της νομισματικής θεωρίας και της νομισματικής πολιτικής, Τα Οικονομικά Χρήματος, Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικών Αγορών, Ενδέκατη Έκδοση, περιέχουν όλα τα κεφάλαια πάνω στη νομισματική θεωρία. Οι καθηγητές που θέλουν αυτή την κάλυψη συχνά πιέζονται για να καλύψουν όλα τα κεφάλαια χρηματοοικονομικών και ιδρυμάτων. Για το λόγο αυτό, η Ενδέκατη Έκδοση παραλείπει τα κεφάλαια σχετικά με τη μη τραπεζική χρηματοοικονομική, τα χρηματοοικονομικά παράγωγα και τις συγκρούσεις συμφερόντων. Ο Συνοδός Ιστότοπος στο http://www.pearsonhighered.com/mishkin παρέχει τα κεφάλαια που έχουν παραλειφθεί, καθιστώντας τα άμεσα διαθέσιμα για όσους επιθυμούν να τα χρησιμοποιήσουν στα μαθήματά τους.
Αναδιοργάνωση του Μέρους 3, Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007‒2009 έχει γίνει ένα κεντρικό θέμα στη διδασκαλία χρήματος και τραπεζικής. Όταν διδάσκω αυτό το υλικό, διαπιστώνω ότι οι φοιτητές κατανοούν σε μεγαλύτερο βάθος τη δυναμική της κρίσης εάν διδάσκονται για τη διαχείριση των τραπεζών, τις χρηματοπιστωτικές ρυθμίσεις και το σκιώδες τραπεζικό σύστημα προτού εντρυφήσουν στις λεπτομέρειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Για το λόγο αυτό, έχω μεταφέρει το κεφάλαιο με τίτλο "Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις", ώστε να ακολουθήσει τα τρία κεφάλαια με τίτλο "Η Τραπεζική και η Διοίκηση των Χρηματοοικονομικών Οργανισμών", "Οικονομική Ανάλυση και Τραπεζικοί Κανονισμοί" και "Τραπεζική Βιομηχανία: Δομή και Ανταγωνισμός". Επιπλέον, έχω προσθέσει το ακόλουθο νέο υλικό στο Μέρος 3 του κειμένου:
• Ένα νέο πλαίσιο FYI σχετικά με την τυραννία της πρόσθετης ασφάλειας (Κεφάλαιο 8) • Ένα νέο τμήμα που παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την τιτλοποίηση και το σκιώδες τραπεζικό σύστημα (Κεφάλαιο 11)
Πρόλογος
xxxiii
• Νέο τμήμα σχετικά με την αντίδραση χρηματοπιστωτικών ρυθμίσεων στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση (Κεφάλαιο 12) • Ένα νέο τμήμα που διερευνά τι μπορεί να γίνει σχετικά με το πρόβλημα 'πολύ μεγάλη για να πτωχεύσει' (Κεφάλαιο 12)
Μη Συμβατική Νομισματική Πολιτική και το Μηδενικό Κατώτατο Όριο
Η νομισματική πολιτική εισήλθε σε έναν γενναίο νέο κόσμο, όταν οι φορείς χάραξης πολιτικής έπρεπε να καταφύγουν σε μη συμβατικά μέτρα όταν το επιτόκιο πολιτικής ‒ το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων στις Ηνωμένες Πολιτείες ‒ έφτασε στο κατώτατο σημείο του μηδενός ή το λεγόμενο «μηδενικό κατώτατο όριο». Επειδή το επιτόκιο πολιτικής δεν μπορεί να οδηγηθεί κάτω από το μηδέν, υπό την προϋπόθεση αυτή η συμβατική νομισματική πολιτική γίνεται ανέφικτη/ακατόρθωτη. Η μη συμβατική νομισματική πολιτική στο μηδενικό κατώτερο όριο, όπως η ποσοτική χαλάρωση, έχει γίνει ένα πολύ αμφισβητούμενο θέμα που διεγείρει ένα μεγάλο ενδιαφέρον για τους φοιτητές. Η Ενδέκατη Έκδοση περιέχει εκτενή συζήτηση για αυτό το θέμα, συμπεριλαμβανομένου του ακόλουθου νέου υλικού: • Μια νέα εφαρμογή σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση και την προσφορά χρήματος από το 2007 μέχρι το 2014 (Κεφάλαιο 14) • Ένα επικαιροποιημένο τμήμα σχετικά με τη μελλοντική καθοδήγηση και τη δέσμευση για μελλοντικές δράσεις πολιτικής (Κεφάλαιο 15) • Ένα νέο τμήμα για τη νομισματική πολιτική στο μηδενικό κατώτερο όριο που χρησιμοποιεί τα μοντέλα συνολικής ζήτησης και συνολικής προσφοράς για να εξηγήσει πώς το μηδενικό κατώτερο όριο επηρεάζει τη συμπεριφορά της νομισματικής πολιτικής (Κεφάλαιο 23) • Μια νέα εφαρμογή σχετικά με τη μη συμβατική νομισματική πολιτική και την ποσοτική χαλάρωση (Κεφάλαιο 23) • Μια νέα εφαρμογή για το Abenomics και τη μετατόπιση της νομισματικής πολιτικής της Ιαπωνίας το 2013 (Κεφάλαιο 23)
Η Κρίση του Ευρώ
Η κρίση του ευρώ είναι ένα διαρκές δράμα από το 2010 και έτσι αυτή η έκδοση περιλαμβάνει το ακόλουθο νέο υλικό: • Ένα νέο πλαίσιο παγκόσμιο για την Ευρωπαϊκή κρίση χρέους (Κεφάλαιο 12) • Ένα νέο τμήμα για τις νομισματικές ενώσεις (Κεφάλαιο 18) • Ένα νέο πλαίσιο παγκόσμιο σχετικά με το εάν θα επιβιώσει το ευρώ (Κεφάλαιο 18)
Πρόσθετο Νέο Υλικό
Οι νέες εξελίξεις στον τομέα χρήματος και τραπεζικής με ώθησαν να προσθέσω το ακόλουθο νέο υλικό που θεωρώ απαραίτητο για να διατηρήσει το κείμενο επίκαιρο: • Μια νέα εφαρμογή για το αν το Bitcoin θα γίνει το χρήμα του μέλλοντος (Κεφάλαιο 3) • Μια νέα εφαρμογή για τις επιπτώσεις της αύξησης του φόρου Ομπάμα στα επιτόκια των ομολόγων (Κεφάλαιο 6) • Ένα ενημερωμένο τμήμα σχετικά με την εξέλιξη της επικοινωνιακής στρατηγικής της Fed (Κεφάλαιο 13) • Ένα νέο τμήμα σχετικά με τις κινήσεις κατά μήκος της καμπύλης έναντι των μετατοπίσεων της καμπύλης MP, με μια νέα εφαρμογή που εξετάζει την κίνηση κατά μήκος της καμπύλης MP που συνέβη όταν η Fed αύξησε τον στόχο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων κατά τη διάρκεια των ετών 2004 έως 2006 (Κεφάλαιο 21) • Ένα νέο πλαίσιο FYI που περιγράφει την έννοια της λέξης αυτόνομο (Κεφάλαιο 22) • Ένα νέο τμήμα σχετικά με τη στόχευση του ονομαστικού ΑΕΠ (Κεφάλαιο 23)
xxxiv
Πρόλογος
Κεφάλαια και Παραρτήματα στο Διαδίκτυο
Ο Συνοδός Ιστότοπος, για το βιβλίο, http://www.pearsonhighered.com/mishkin, είναι βασική πηγή για πρόσθετο περιεχόμενο. Τα διαδικτυακά κεφάλαια για την Ενδέκατη Έκδοση του βιβλίου Τα Οικονομικά Χρήματος, Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικών Αγορών περιλαμβάνουν τα μοναδικά κεφάλαια από την Business School Edition μαζί με διαδικτυακά κεφάλαια σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις στις οικονομίες αναδυόμενων αγορών και το ISLM μοντέλο. Τα κεφάλαια αυτά αριθμούνται ως εξής: Διαδικτυακό Κεφάλαιο 1: Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις στις Οικονομίες Αναδυόμενων Αγορών Διαδικτυακό Κεφάλαιο 2: Το Μοντέλο ISLM Διαδικτυακό Κεφάλαιο 3: Μη Τραπεζική Χρηματοοικονομική Διαδικτυακό Κεφάλαιο 4: Χρηματοπιστωτικά Παράγωγα Διαδικτυακό Κεφάλαιο 5: Συγκρούσεις Συμφερόντων στον Χρηματοοικονομικό Τομέα Τα διαδικτυακά παραρτήματα περιλαμβάνουν:
Παράρτημα του Κεφαλαίου 4: Μέτρηση του Κινδύνου Επιτοκίου: Διάρκεια Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 5: Μοντέλα Τιμολόγησης Περιουσιακών Στοιχείων Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 5: Εφαρμογή της Προσέγγισης της Αγοράς Περιουσιακών Στοιχείων σε μια Αγορά Εμπορευμάτων: Η Περίπτωση του Χρυσού Παράρτημα 3 του Κεφαλαίου 5: Πλαίσιο Δανειακών Κεφαλαίων Παράρτημα του Κεφαλαίου 7: Στοιχεία Σχετικά με την Υπόθεση της Αποτελεσματικής Αγοράς Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 9: Ανάλυση Ανοιγμάτων Διάρκειας Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 9: Μέτρηση Απόδοσης Τράπεζας Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 10: Η Τραπεζική, Αποταμιευτική και Δανειακή Κρίση του1980 Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 10: Τραπεζικές Κρίσεις ανά τον Κόσμο Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 14: Ο Ισολογισμός της Fed και η Νομισματική Βάση Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 14: Ο Πολλαπλασιαστής Χρήματος M2 Παράρτημα 3 του Κεφαλαίου 14: Εξηγώντας τη Συμπεριφορά του Νομισματικού Δείκτη Παράρτημα 4 του Κεφαλαίου 14: Η Μεγάλη Κρίση Τραπεζικών Πανικών, 1930‒1933, και η Προσφορά Χρήματος Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 16: Νομισματική Στόχευση Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 16: Σύντομη Ιστορική Αναδρομή Διαμόρφωσης/Χάραξης Πολιτικής του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 19: Τα Μοντέλα Baumol‒Tobin και Tobin Mean‒Variance της Ζήτησης Χρήματος Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 19: Εμπειρικές Στοιχεία για τη Ζήτηση Χρήματος Παράρτημα 1 του Κεφαλαίου 22: Οι Επιπτώσεις των Μακροοικονομικών Σοκ στις Τιμές Ενεργητικού Παράρτημα 2 του Κεφαλαίου 22: Συνολική Ζήτηση και Προσφορά: Ένα Αριθμητικό Παράδειγμα Παράρτημα 3 του Κεφαλαίου 22: Η Άλγεβρα του Μοντέλου Συνολικής Ζήτησης και Προσφοράς Παράρτημα 4 του Κεφαλαίου 22: Η Αρχή Taylor και Σταθερότητα Πληθωρισμού Παράρτημα του Κεφαλαίου 25: Αξιολόγηση Εμπειρικών Στοιχείων: Η Συζήτηση για τη Σημασία του Χρήματος στις Οικονομικές Διακυμάνσεις
Οι εκπαιδευτές μπορούν είτε να χρησιμοποιήσουν αυτά τα διαδικτυακά κεφάλαια και παραρτήματα στην τάξη για να συμπληρώσουν το υλικό που υπάρχει στο εγχειρίδιο είτε να τα συστήσουν σε φοιτητές που επιθυμούν να διευρύνουν τις γνώσεις τους στον τομέα του χρήματος και της τραπεζικής.
Πρόλογος
xxxv
ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΚΑΙ ΑΡΘΡΩΤΗ ΔΟΜΗ Κατά τη χρήση παλαιότερων εκδόσεων, εκείνοι που τις υιοθέτησαν, οι κριτικοί και οι ανταποκρινόμενοι στην έρευνας συνεχώς επαινούσαν την ευελιξία και την αρθρωτή δομή (modularity) αυτού του κειμένου ‒ δηλαδή την ευχέρεια επιλογής των κεφαλαίων που θα καλύψουν και με ποια σειρά θα τα καλύψουν. Ευελιξία και modularity είναι ιδιαίτερα σημαντικά στο μάθημα χρήματος και τραπεζικής, επειδή υπάρχουν πολλοί τρόποι να διδάξετε αυτό το μάθημα, όσοι και εκπαιδευτές. Για να ικανοποιήσει τις ποικίλες ανάγκες των εκπαιδευτών, το κείμενο επιτυγχάνει ευελιξία ως εξής: • Τα κεντρικά κεφάλαια παρέχουν τη βασική ανάλυση που χρησιμοποιείται σε ολόκληρο το βιβλίο και άλλα κεφάλαια ή τμήματα των κεφαλαίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να παραληφθούν σύμφωνα με τις προτιμήσεις του εκπαιδευτή. Για παράδειγμα, το Κεφάλαιο 2 εισάγει το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις βασικές έννοιες όπως το κόστος των συναλλαγών, η δυσμενής επιλογή και ο ηθικός κίνδυνος. Μετά την κάλυψη του Κεφαλαίου 2, ο εκπαιδευτής μπορεί να αποφασίσει να δώσει λεπτομερέστερη κάλυψη της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης αναθέτοντας για εργασία το Κεφάλαιο 8 ή μπορεί να επιλέξει να παραλείψει το Κεφάλαιο 8 και να ακολουθήσει οποιονδήποτε από έναν αριθμό διαφορετικών δρόμων μέσα στο βιβλίου. • Το κείμενο επιτρέπει στους εκπαιδευτές να καλύψουν τα πιο σημαντικά ζητήματα νομισματικής θεωρίας, ακόμη και αν δεν επιθυμούν να παρουσιάσουν λεπτομερή ανάπτυξη των καμπυλών IS, MP και AD (που περιέχονται στα Κεφάλαια 20 και 21). Οι εκπαιδευτές που θέλουν να διδάξουν μια πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της νομισματικής θεωρίας μπορούν να κάνουν χρήση αυτών των κεφαλαίων. • Το Μέρος 6 πάνω στη νομισματική θεωρία μπορεί άνετα να διδαχθεί πριν από το Μέρος 4 του κειμένου, εάν ο εκπαιδευτής επιθυμεί να δώσει στους φοιτητές μια βαθύτερη κατανόηση του σκεπτικού πίσω από τη νομισματική πολιτική. • Το Κεφάλαιο 25 σχετικά με τους μηχανισμούς μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής μπορεί να διδαχθεί σε πολλά διαφορετικά σημεία της σειράς μαθημάτων ‒ είτε με το Μέρος 4, όταν συζητείται η νομισματική πολιτική είτε με το Κεφάλαιο 20 ή το Κεφάλαιο 22, όταν αναπτύσσεται η έννοια της συνολικής ζήτησης. Οι μηχανισμοί μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής μπορούν επίσης να διδαχθούν ως ειδικό θέμα στο τέλος της σειράς μαθημάτων. • Η διεθνής προσέγγιση του κειμένου, που επιτυγχάνεται μέσω σημειωμένων διεθνών τμημάτων εντός των κεφαλαίων, καθώς και ξεχωριστών κεφαλαίων στην αγορά συναλλάγματος και το διεθνές νομισματικό σύστημα, είναι περιεκτική αλλά ευέλικτη. Αν και πολλοί εκπαιδευτές θα διδάξουν όλο το διεθνές υλικό, άλλοι δεν θα το κάνουν. Οι εκπαιδευτές που επιθυμούν να δώσουν λιγότερη έμφαση στα διεθνή θέματα μπορούν να παρακάμψουν άνετα το Κεφάλαιο 17 πάνω στην αγορά συναλλάγματος και το Κεφάλαιο 18 σχετικά με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη νομισματική πολιτική. Τα διεθνή τμήματα των κεφαλαίων είναι αυτοδύναμα και μπορούν να παραλειφθούν με ελάχιστη απώλεια συνέχειας. Για να δείξουμε πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το βιβλίο αυτό για μαθήματα με διαφορετική έμφαση, προτείνεται ένα περίγραμμα σειράς μαθημάτων για ένα πρόγραμμα διδασκαλίας ενός εξαμήνου. Λεπτομερέστερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το κείμενο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευελιξία στο μάθημά σας είναι διαθέσιμες στο Εγχειρίδιο του Εκπαιδευτή. • Γενική Σειρά Μαθημάτων Χρήματος και Τραπεζικής: Κεφάλαια 1‒5, 9‒13, 15, 16, 22‒23, με επιλογή 5 από τα υπόλοιπα 11 κεφάλαια • Γενική Σειρά Μαθημάτων Χρήματος και Τραπεζικής με Διεθνή Έμφαση: Κεφάλαια 1‒5, 9‒13, 15‒18, 22‒23, με επιλογή 3 από τα υπόλοιπα 9 κεφάλαια • Σειρά Μαθημάτων Χρηματοπιστωτικών Αγορών και Ιδρυμάτων: Κεφάλαια 1‒12, με επιλογή 7 από τα υπόλοιπα 13 κεφάλαια • Σειρά Μαθημάτων Νομισματικής Θεωρίας και Πολιτικής: Κεφάλαια 1‒5, 13‒16, 19‒24, με επιλογή 4 από τα υπόλοιπα 10 κεφάλαια
xxxvi
Πρόλογος
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
Είτε πρόκειται για τη διδασκαλία θεωρίας είτε των εφαρμογών της, ένα εγχειρίδιο πρέπει να είναι ένα σταθερό εργαλείο κινητοποίησης. Για το σκοπό αυτό, έχω ενσωματώσει μια ευρεία ποικιλία παιδαγωγικών στοιχείων που θα κάνουν το υλικό εύκολο στη μάθηση: 1. Οι πρόλογοι στην αρχή κάθε κεφαλαίου ενημερώνουν τους φοιτητές σχετικά με την κατεύθυνση του κεφαλαίου, γιατί τα συγκεκριμένα θέματα είναι σημαντικά και πώς σχετίζονται αυτά τα θέματα με άλλα θέματα που συζητούνται στο βιβλίο. 2. Οι εφαρμογές, που αριθμούν πάνω από 50, δείχνουν πώς η ανάλυση που παρουσιάζεται στο βιβλίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξηγήσει πολλές σημαντικές πραγματικές καταστάσεις. 3. Τα πλαίσια Παρακολουθώντας τις Οικονομικές Ειδήσεις, εισάγουν τους φοιτητές στα σχετικά άρθρα ειδήσεων και τα δεδομένα που αναφέρονται καθημερινά στον τύπο, και διδάσκουν τους φοιτητές πώς να ερμηνεύουν αυτά τα δεδομένα. 4. Τα πλαίσια Στο Εσωτερικό της Fed δίνουν στους φοιτητές μια αίσθηση για τη λειτουργία και τη δομή του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού Συστήματος. 5. Τα πλαίσια Παγκόσμιο [Global] παρουσιάζουν ενδιαφέρον υλικό με διεθνή εστίαση. 6. Τα πλαίσια ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ [FYI] υπογραμμίζουν τα δραματικά ιστορικά επεισόδια, τις ενδιαφέρουσες ιδέες και τα ενδιαφέροντα γεγονότα που σχετίζονται με το υλικό του αντικειμένου. 7. Οι συνοπτικοί πίνακες παρέχουν μια χρήσιμη βοήθεια μελέτης για την ανασκόπηση του υλικού. 8. Οι βασικές δηλώσεις είναι σημαντικά σημεία που ορίζονται με έντονους πλάγιους χαρακτήρες, έτσι ώστε οι φοιτητές να μπορούν εύκολα να τα βρουν για μεταγενέστερη αναφορά. 9. Τα γραφήματα με λεζάντες, που αριθμούν πάνω από 120, βοηθούν τους φοιτητές να κατανοήσουν σαφώς τις αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των σχεδιασμένων γραφικών παραστάσεων των μεταβλητών και των αρχών της ανάλυσης. 10. Μια Σύνοψη στο τέλος κάθε κεφαλαίου απαριθμεί τα κύρια σημεία που καλύπτονται στο κεφάλαιο. 11. Οι βασικοί όροι είναι σημαντικές λέξεις ή φράσεις που εισάγονται στο κεφάλαιο. Σημειώνονται με έντονα γράμματα όταν ορίζονται για πρώτη φορά και με τον αριθμό της σελίδας στο τέλος κάθε κεφαλαίου. 12. Οι ερωτήσεις στο τέλος του κεφαλαίου και τα εφαρμοσμένα προβλήματα, που αριθμούν πάνω από 600, βοηθούν τους φοιτητές να μάθουν το υλικό του αντικειμένου εφαρμόζοντας οικονομικές έννοιες. 13. Τα Προβλήματα Ανάλυσης Δεδομένων σε Πραγματικό Χρόνο ζητούν από τους φοιτητές να χρησιμοποιούν ενημερωμένα δεδομένα, που προέρχονται από τη βάση δεδομένων FRED της Federal Reserve Bank του St. Louis, ώστε να κατανοούν τι συμβαίνει στην οικονομία σε πραγματικό χρόνο. 14. Οι Διαδικτυακές Ασκήσεις ενθαρρύνουν τους φοιτητές να συλλέγουν πληροφορίες από πηγές στο διαδίκτυο ή να χρησιμοποιούν πηγές στο διαδίκτυο για να βελτιώσουν τη μαθησιακή εμπειρία τους. 15. Οι Διαδικτυακές πηγές αναφέρουν τις πηγές διευθύνσεων URL των δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία πολλών πινάκων και διαγραμμάτων. 16. Οι Αναφορές στο Διαδίκτυο κατευθύνουν τον φοιτητή σε ιστότοπους που παρέχουν πληροφορίες ή δεδομένα που συμπληρώνουν την ύλη του κειμένου. 17. Ένα Γλωσσάρι προς το τέλος του βιβλίου παρέχει ορισμούς για όλους τους βασικούς όρους.
ΕΝΑΣ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ Τα Οικονομικά Χρήματος, Τραπεζικής και Χρηματοπιστωτικών Αγορών, Ενδέκατη Έκδοση, περιλαμβάνουν το πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα συμπληρωμάτων οποιουδήποτε εγχειριδίου χρήματος, τραπεζικής και χρηματοπιστωτικών αγορών.
Σχετικά με τον Συγγραφέα
Ο Frederick S. Mishkin είναι o καθηγητής Alfred Lerner of Banking and Financial Institutions στο Graduate School of Business, Columbia University. Είναι επίσης Βοηθός Ερευνητής στο National Bureau of Economic Research, συν διευθυντής στο U.S. Monetary Policy Forum, μέλος του Squam Lake Working Group on Financial Reform και τέως πρόεδρος της Eastern Economics Association. Αφότου έκανε το διδακτορικό του στο Massachusetts Institute of Technology το 1976, έχει διδάξει στα University of Chicago, Northwestern University, Princeton University και Columbia University. Έχει επίσης λάβει τιμητική θέση καθηγητή από το People’s (Remmin) University of China. Από το 1994 έως το 1997, ήταν Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος και Διευθυντής Έρευνας στην Federal Reserve Bank of New York και βοηθός οικονομολόγος στην Federal Open Market Committee of the Federal Reserve System. Από το Σεπτέμβριο του 2006 έως τον Αύγουστο του 2008, ήταν μέλος (διοικητής) του Συμβουλίου Διοικητών του Federal Reserve System. Η έρευνα του καθηγητή Mishkin εστιάζει στη νομισματική πολιτική και στην επίδρασή της στις χρηματοοικονομικές αγορές και τη συνολική οικονομία. Είναι ο συγγραφέας περισσότερων από είκοσι βιβλίων, συμπεριλαμβανομένων των Macroeconomics: Policy and Practice, Second Edition (Pearson, 2015). Financial Markets and Institutions, Eighth Edition (Pearson, 2015); Monetary Policy Strategy (MIT Press, 2007). The Next Great Globalization: How Disadvantaged Nations Can Harness Their Financial Systems to Get Rich (Princeton University Press, 2006). Inflation Targeting: Lessons from the International Experience (Princeton University Press, 1999). Money, Interest Rates and Inflation (Edward Elgar, 1993). and A Rational Expectations Approach to Macroeconomics: Testing Policy Ineffectiveness and Efficient Markets Models (University of Chicago Press, 1983). Επιπλέον έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 200 άρθρα σε περιοδικά όπως τα American Economic Review, Journal of Political Economy, Econometrica, Quarterly Journal of Economics, Journal of Finance και Journal of Monetary Economics. Ο καθηγητής Mishkin έχει υπηρετήσει στη συντακτική ομάδα του American Economic Review και έχει υπάρξει βοηθός σύνταξης στα Journal of Business and Economic Statistics, Journal of Applied Econometrics, Journal of Econometric Perpectives, Journal of International Money and Finance και Journal of Money, Credit and Banking. Τώρα είναι βοηθός σύνταξης (μέλος της συντακτικής ομάδας) σε πέντε ακαδημαϊκά περιοδικά, συμπεριλαμβανομένων των International Finance: Finance India: Review of Development Finance, Borsa Economic Review και Emerging Markets, Finance and Trade. Έχει υπάρξει σύμβουλος στο Board of Governors στο Federal Reserve System, την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς και σε πολλές κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο. Ήταν επίσης μέλος του International Advisory Board στην Financial Supervisory Service της Νότιας Κορέας και σύμβουλος στο Institute for Monetary and Economic Research στην Τράπεζα της Κορέας. Ο καθηγητής Mishkin ήταν ανώτερο μέλος στο Federal Deposit Insurance Corporation’s Center for Banking Research και ήταν ακαδημαϊκός σύμβουλος και υπηρετεί στο Economic Advisory Panel της Federal Reserve Bank of New York.
xliii
Σχετικά με τον Επιμελητή Ελληνικής Έκδοσης
Ο Χρήστος Σταϊκούρας είναι Επίκουρος Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βουλευτής (από το 2007) πρώην Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών (2012 – 2015), Υπουργός Οικονομικών (2019). Διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός του ΕΜΠ, κάτοχος ΜΒΑ από το Imperial College of Science, Technology and Medicine και Διδάκτωρ στη Χρηματοοικονομική και Τραπεζική του City University. Διετέλεσε μέλος του Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Αθηνών και City. Έχει στελεχώσει θέσεις υψηλής ευθύνης στον τραπεζικό όμιλο της Eurobank και στην Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας.