6-E-282_Εφραμοσμένη Ψηφιακή Τεχνολογία_CONTENTS_ΙΩΝ by ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ "ΙΩΝ"

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η συγγραφή ενός βιβλίου δεν αποτελεί μια επιδερμική διαδικασία. Φέρει σημαντική και μεγάλη ευθύνη. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα βιβλίο επιστημονικού χαρακτήρα. Ο συγγραφέας εκτίθεται στην ευχέρεια (που καμιά φορά μόνο διακριτική δεν είναι) του αναγνώστη για αμφισβήτηση, κρίση ή επιβράβευση των όσων έχει γράψει ή πρεσβεύει μέσα από το σύγγραμμά του. Δεν είναι λίγες οι φορές που διαβάζοντας ένα επιστημονικό βιβλίο συγκρίνουμε (ακούσια) τις γνώσεις μας με το περιεχόμενο του θέλοντας από τη μία να επιβεβαιώσουμε την ορθότητα και την αλήθεια των όσων λέει και από την άλλη να επαληθεύσουμε ότι όσα γνωρίζουμε πράγματι είναι σωστά. Η συνέπεια, η συνοχή, η λεπτομέρεια και η μεταδοτικότητα όταν πρόκειται για ένα τέτοιου είδους βιβλίο είναι απαραίτητες διεργασίες. Όταν δε αποκτά και εκπαιδευτικό χαρακτήρα τότε είναι επιβεβλημένες. Είναι πολύ πιθανό ένα βιβλίο είτε με την απλότητα του λόγου του να θεωρηθεί αναξιόπιστο ή χαμηλού επιπέδου είτε με την ξύλινη μη μεταδοτική γραφή του να είναι δυσνόητο. Οι ισορροπίες που πρέπει να τηρηθούν είναι πολύ λεπτές και απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση του συγγραφέα ανάμεσα σε ενότητες, παραπομπές και κεφάλαια.

Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τον ψηφιακό ήχο, ακόμα και εάν δεν είναι επαγγελματίας χρήστης. Το πρόβλημα είναι η σαφής περιγραφή του με έναν κατανοητό τρόπο ως προς την φιλοσοφία του, την λειτουργικότητα του και των μέσων των οποίων είτε στην πρώιμη ψηφιακή τεχνολογία είτε με την σημερινή της μορφή εξυπηρετείται ο σκοπός της μετατροπής του αναλογικού σήματος σε ψηφιακό και ανάποδα. Ο προφορικός λόγος με τον γραπτό εξ ορισμού διαφέρουν και η δυσκολία είναι η μεταφορά στο χαρτί (με ακρίβεια) της γνώσης, της εμπειρίας και της πραγματικότητας ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει πλήρως όλα όσα περιγράφει ένα τέτοιου είδους βιβλίο. Από τις μεγαλύτερες δυσκολίες όταν μιλάμε για βιβλία τεχνολογίας (όπου εξελίξεις τρέχουν ραγδαία) είναι η

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

διαχρονική τους εικόνα καθότι δεν κλείνουν την ύλη τους ποτέ. Παραμένουν πάντα ανοιχτά με συνεχής ανανεώσεις στο περιεχόμενο τους ανά τις εκδόσεις τους αν θέλουν να μην θεωρηθούν πεπερασμένα. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο «στοίχημα» συγγραφέα και εκδότη.

Με αρωγό όλα τα παραπάνω, προσπάθησα να ανταποκριθώ σε μία εσωτερική μου ανάγκη να κοινωνήσω τις γνώσεις μου, την πολυετή εμπειρία μου και την αγάπη που τρέφω για τον ψηφιακό κόσμο του ήχου γνωρίζοντας ότι θα έπρεπε να αναμετρηθώ με τις δυνάμεις μου για να ολοκληρώσω ένα έργο σαν και αυτό. Ένας τομέας που πάντα με συγκινούσε ήταν αυτός της εκπαίδευσης και αυτό γιατί βαθιά μου πεποίθηση είναι ότι οι γνώσεις πρέπει να μεταλαμπαδεύονται με ακεραιότητα και ήθος χωρίς διακρίσεις. Το παρόν δεν είναι ένα βιβλίο αποτέλεσμα μετάφρασης ή εννοιών τοποθετημένων με τυχαία σειρά. Αποτελεί ένα συλλογικό σύγγραμμα με αρχή, μέση και τέλος στοχεύοντας και αναδεικνύοντας βασικές λεπτομέρειες ώστε να κατανοηθεί πλήρως όλη η εφαρμοσμένη ψηφιακή τεχνολογία και οι απαραίτητες διεργασίες ή «παρενέργειες» που τυχόν να συναντήσουμε κατά την ενασχόληση μας με τον ψηφιακό ήχο. Καλή ανάγνωση…

Βαγγέλης Κέφαλος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή .....................................................................................................................23 Δυαδικό Αριθμητικό Σύστημα (Binary System)............................................................23 Ψηφιακές Λέξεις (Alpha – bits)....................................................................................24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Βασικές έννοιες του ψηφιακού ήχου.......................................................27 1.1. Δειγματοληψία (Sampling) ...................................................................................27 1.1.1. Ρυθμός Δειγματοληψίας (Sample Rate) .......................................................29 1.1.2. Χρόνος Δειγματοληψίας (Sampling Time) ....................................................29 1.1.3. Ρυθμός Μετάδοσης Δεδομένων (Bit Rate) ...................................................29 1.1.4. Εύρος Ζώνης (Bandwidth) ............................................................................29 1.1.5. Χαρακτηριστικά και μέθοδοι αποθήκευσης (Sample & Hold)......................30 1.1.6. Θεώρημα Nyquist .........................................................................................30 1.1.7. Φίλτρο κατά της Αλλοίωσης (Anti – Aliasing Filter -AAF)..............................30 1.1.8. Υπερδειγματοληψία (Oversampling) ............................................................33 1.2. Κβαντισμός (Quantization)....................................................................................34 1.2.1. Δυαδικό ψηφίο – Bit.....................................................................................36 1.2.2. Βάθος bit – Bit Depth....................................................................................36 1.2.3. Λιγότερο Σημαντικό bit - LSB (Least Signiﬁcant Bit)......................................36 1.2.4. Σημαντικό bit - MSB (Most Signiﬁcant Bit)....................................................37

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

1.2.5. Αναλογία σφάλματος του σήματος (Signal-to-error ratio) ...........................37 1.2.6. Διαδικασία Ψηφιακής Απόσβεσης (Dithering) .............................................38 1.2.7. 32 Βit Floating ...............................................................................................39 1.2.8. Ψηφιακός επεξεργαστής σήματος (Digital Signal Processor – DSP) .............40

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ψηφιακή ηχογράφηση - Διαδικασία αναπαραγωγής.............................41 2.1. Διαδικασία Ψηφιακής Ηχογράφησης (Digital Recording Process – A/D)..........................................................................42 2.2. Διαδικασία Αναπαραγωγής (The Reproduction Process – D/A) ........................................................................43 2.2.1. Κώδικας Παλμικής Διαμόρφωσης (Pulse Code Modulation-PCM) ...............44 2.2.2. Dropout.........................................................................................................44 2.2.3. Ρολόι Λέξεων (Word Clock)...........................................................................46 2.2.4. Κύκλωμα Σταδιακής Αντίστασης - R/2R DAC ................................................46 2.2.5. Jitter ..............................................................................................................47

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Πρωτόκολλα ψηφιακής μεταφοράς ήχου ...............................................49 3.1. Μετάδοση ήχου μέσω Ethernet............................................................................49 3.2. Πρωτόκολλα Layer 1 .............................................................................................50 3.3. Πρωτόκολλα Layer 2 .............................................................................................50 3.4. Πρωτόκολλα Layer 3 .............................................................................................50 3.4.1. AC’97.............................................................................................................51 3.4.2. HDA ...............................................................................................................52 3.4.3. ADAT Optical .................................................................................................53 3.4.4. MLAN ............................................................................................................54 3.4.5. AES/EBU (AES3).............................................................................................54 3.4.6. S/PDIF ...........................................................................................................55 3.4.7. TDIF...............................................................................................................56 3.4.8. General MIDI.................................................................................................56 3.4.9. AES47 - ΑΤΜ..................................................................................................57 3.4.10. Certiﬁed USB...............................................................................................58 3.4.11. FireWire ......................................................................................................61 3.4.12. Thunderbolt ................................................................................................62 3.4.13. Reac ............................................................................................................64

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

3.4.14. CobraNet.....................................................................................................64 3.4.15. dSNAKE .......................................................................................................65 3.4.16. A-Net...........................................................................................................65 3.4.17. BLU link .......................................................................................................66 3.4.18. AVB..............................................................................................................68 3.4.19. EtherSound .................................................................................................70 3.4.20. RockNet.......................................................................................................71 3.4.21. MADI ...........................................................................................................71 3.4.22. Dante ..........................................................................................................75 3.4.23. AES50 ..........................................................................................................76 3.4.24. AES67 ..........................................................................................................76 3.4.25. RAVENNA ....................................................................................................77 3.4.26. LIVEWIRE/LIVEWIRE +.................................................................................78 3.4.27. QLAN...........................................................................................................79

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Συστήματα ψηφιακής ηχογράφησης .......................................................81 4.1. Περιγραφή Συστημάτων Ψηφιακής Ηχογράφησης ..............................................81 4.1.1. Ψηφιακός εγγραφέας σταθερής κεφαλής (The Fixed-Head Digital Audio Recorder) ......................................................81 4.1.2. Ψηφιακή Σταθερή Κεφαλή - DASH FORMAT ................................................82 4.1.3. Διόρθωση σφαλμάτων - Error Correction ....................................................82 4.1.4. Σύστημα ηχογράφησης DASH.......................................................................83 4.2. Ψηφιακός εγγραφέας περιστρεφόμενης κεφαλής...............................................85 4.2.1. Περιστρεφόμενη Κεφαλή .............................................................................85 4.2.2. Digital Audio Tape (DAT) ...............................................................................86 4.2.3. DAT Format μεταφοράς - DAT Tape/Transport Format .................................87 4.2.4. The Modular Digital Multitrack (MDM) ........................................................88 4.2.5. ADAT Multitrack ............................................................................................89 4.2.6. SMPTE Timecode ..........................................................................................92 4.2.7. Digital Tape-Recording System (DTRS) ..........................................................93 4.2.8. DTRS MDM Multitrack Recorder...................................................................93 4.2.9. Μαγνητικός - οπτικός επανεγγράψιμος δίσκος............................................94 4.2.10. ATRAC Coding..............................................................................................95 4.2.11. MiniDisc Recorder - Player..........................................................................96

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

4.2.12. Ηχογράφηση σε σκληρό δίσκο - Hard Disk Recording ................................97 4.2.13. Dedicated Hard Disk Recorders...................................................................97 4.2.14. MFX - Fairlight.............................................................................................99 4.2.15. RADAR – OTARI .........................................................................................101 4.2.16. Hard Disk & Flash Memory Recorder........................................................103 4.2.17. Flash Memory Portable Field Recorder.....................................................104 4.2.18. Midi Sequencer.........................................................................................106

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Digital Audio Workstation.......................................................................107

5.1. DAW Computer ...................................................................................................108 5.2. Επεξεργαστής - CPU ............................................................................................109 5.3. Μνήμη ταχείας προσπέλασης - RAM..................................................................110 5.4. Σκληρός δίσκος και αποθήκευση - Hard disk and storage ..................................111 5.5. Laptop .................................................................................................................112

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Daw Software ..........................................................................................115 6.1. Magix: Acid..........................................................................................................117 6.2. Tracktion Software: Waveform............................................................................118 6.3. Ardour .................................................................................................................119 6.4. Apple: GarageBand .............................................................................................121 6.5. MOTU: Digital Performer ....................................................................................123 6.6. Renoise................................................................................................................124 6.7. Bitwig Studio .......................................................................................................125 6.8. Samplitude ..........................................................................................................126 6.9. Sequoia ...............................................................................................................128 6.10. Pro Tools............................................................................................................129 6.10.1. HD System.................................................................................................132 6.10.2. HEAT (Harmonically Enhanced Algorithm Technology).............................135 6.10.3. HEDA (Harmonically Enhanced Digital Audio) ..........................................136 6.11. Studio One ........................................................................................................136 6.12. Cubase...............................................................................................................137 6.13. Logic ..................................................................................................................150 6.13.1. Early Versions............................................................................................153 6.13.2. Logic 8 .......................................................................................................154

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

6.13.3. Logic 9 .......................................................................................................155 6.13.4. Logic Pro X.................................................................................................156 6.14. Reason...............................................................................................................158 6.15. Ableton LIVE......................................................................................................164 6.15.1. Session VIEW ............................................................................................166 6.15.2. Arrange VIEW............................................................................................166 6.16. Fl Studio by Image Line .....................................................................................174 6.16.1. FL Studio Express ......................................................................................175 6.16.2. Fruity Edition.............................................................................................175 6.16.3. Producer Edition .......................................................................................176 6.16.4. Signature Bundle.......................................................................................176 6.16.5. Free Demo ................................................................................................176 6.16.6. Mobile.......................................................................................................176 6.16.7. Groove ......................................................................................................176 6.16.8. Version 9 ...................................................................................................176 6.16.9. Version 10 .................................................................................................177 6.16.10. Version 11 ...............................................................................................179 6.16.11. Version 12 ...............................................................................................179

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Εργαλεία Συστήματος .............................................................................181 7.1. Audio Drivers.......................................................................................................181 7.2. ASIO.....................................................................................................................181 7.3. WDM ...................................................................................................................182 7.4. RT Kernel (Linux) .................................................................................................182 7.5. Core Audio ..........................................................................................................182 7.5.1. Latency........................................................................................................183 7.5.2.Buﬀer Size ....................................................................................................184 7.6. Audio File Formats ..............................................................................................186 7.6.1. Μη Συμπιεσμένα Αρχεία ήχου....................................................................187 7.6.2. Συμπιεσμένα Αρχεία Ήχου χωρίς Απώλειες ...............................................187 7.6.3. Συμπιεσμένα Αρχεία Ήχου με Απώλειες ....................................................188 7.6.4. OMF ............................................................................................................194 7.6.5. Open TL.......................................................................................................194

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Plugins .....................................................................................................195 8.1. Αρχιτεκτονική (Σχήμα 8.1) ..................................................................................195 8.1.1. AU (Audio Units) .........................................................................................200 8.1.2. RTAS (Real Time Audio Suite)......................................................................200 8.1.3. LADSPA (Linux Audio Developer's Simple Plugin API) .................................201 8.1.4. DSSI (Disposable Soft Synth Interface)........................................................201 8.1.5. LV2 ..............................................................................................................201 8.1.6. VAMP ..........................................................................................................202 8.1.7. TDM ............................................................................................................204 8.1.8. AAX (Avid Audio eXtension) ........................................................................204 8.1.9. DirectX ........................................................................................................204 8.1.10. VST (Virtual Studio Technology)................................................................205 8.2. Plugins.................................................................................................................207 8.2.1. VST Instruments..........................................................................................207 8.2.2. VST eﬀects...................................................................................................207 8.2.3. VST MIDI eﬀects..........................................................................................207 Soundtoys 5 ................................................................................................209 Waves H-Series Bundle ...............................................................................210 iZotope Music Production Suite..................................................................211 Universal Audio Analog Classics Pro Bundle ...............................................212 FabFilter Total Bundle .................................................................................212 Softube Volume 2 .......................................................................................214 D16 Silverline Collection.............................................................................214 Slate Digital VMR Virtual Mix Rack .............................................................215 Eventide Anthology XI.................................................................................216

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Audio Interfaces ......................................................................................217 9.1. PCIe Card.............................................................................................................218 9.1.2. Simple Table USB Audio Interface...............................................................219 9.2. Multitracks Audio Interface.................................................................................219 9.2.1. USB..............................................................................................................219 9.2.2. Firewire .......................................................................................................220 9.2.3. Thunderbolt ................................................................................................220

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

9.2.4. DANTE .........................................................................................................221 9.2.5. Installation Drivers – Software Routing.......................................................221 9.3. MIDI – Daw Controllers .......................................................................................223 9.4. External DSP Card eﬀects ....................................................................................224

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Samplers ................................................................................................225 10.1. Βασική λειτουργία Sampler ..............................................................................226 10.2. Hardware Samplers ...........................................................................................227 10.2.1. Mellotron – 1960 ......................................................................................227 10.2.2. EMS Synthi 100 .........................................................................................229 10.2.3. Fairlight CMI..............................................................................................230 10.2.4. Synclavier ..................................................................................................233 10.2.5. DHM 89 B2................................................................................................235 10.2.6. Emulator ...................................................................................................236 10.2.7. Waveterm .................................................................................................238 10.2.8. Kurzweil K250............................................................................................240 10.2.9. Ensoniq Mirage .........................................................................................240 10.2.10. LINN 9000 ...............................................................................................242 10.2.11. E-MU SP-12 .............................................................................................244 10.2.12. Roland S-50 .............................................................................................245 10.2.13. Ensoniq EPS.............................................................................................246 10.2.14. Akai MPC60.............................................................................................248 10.2.15. Akai S 1000..............................................................................................249 10.2.16. Roland VP-9000.......................................................................................251 10.3. Software Samplers ............................................................................................252 10.3.1. Native Instruments ΚΟΝΤΑΚΤ....................................................................253 10.3.2. MOTU Mach Five ......................................................................................254 10.3.3. Togu Audio Line TAL-Sampler....................................................................255 10.3.4. UVI Falcon .................................................................................................256 10.3.5. AIR Music Technology: Structure ..............................................................257 10.3.6. Steinberg: HALion .....................................................................................258 10.3.7. 112 dB: Morgana ......................................................................................259 10.3.8. Magix: Independence Pro .........................................................................260 10.3.9. DiscoDSP: Bliss ..........................................................................................261

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

10.3.10. Image Line: Direct Wave .........................................................................262 10.3.11. Apple: EXS24 mkII ...................................................................................263 10.3.12. Ableton: Simpler .....................................................................................264 10.3.13. Ableton: Sampler ....................................................................................265 10.3.14. Propellerhead Software: NN-19..............................................................266 10.3.15. Propellerhead Software: NN-XT..............................................................267 10.3.16. Cockos: ReaSamplOMatic 5000 ..............................................................268

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Synthesizers ...........................................................................................269 11.1. Ορισμός Synthesizer .........................................................................................269 11.1.1. Αφαιρετική σύνθεση (subtractive synthesis)............................................270 11.1.2. Σύνθετη σύνθεση (additive synthesis) ......................................................271 11.1.3. Θεώρημα Fourier......................................................................................271 11.1.4. Εύκαμπτη σύνθεση (wavetable synthesis)................................................272 11.1.5. Σύνθεση διαμόρφωσης συχνότητας (FM synthesis).................................273 11.1.6. Σύνθεση παραμόρφωσης φάσης (phase distortion synthesis).................274 11.1.7. Σύνθεση φυσικής μοντελοποίησης (physical modeling synthesis)...........275 1.1.8. Σύνθεση με βάση το δείγμα (sample – based synthesis)............................277 11.1.9. Μεταβλητής Αρχιτεκτονικής Τεχνολογία Σύνθεσης (Variable Architecture Synthesis Technology – V.A.S.T).............................278 11.2. Ψηφιακές τεχνικές των συνθεσάιζερ (Digital Technique of Synthesizers) ........279 11.2.1. Ηλεκτρονικός ταλαντωτής (Electronic Oscillators) ...................................280 11.2.2. Χαμηλής συχνότητας ταλαντωτής (Low Frequency Oscillator LFO)..........280 11.2.3. ADSR .........................................................................................................281 11.2.4. Ενισχυτής ελεγχόμενης τάσης (Voltage -Controlled Ampliﬁer/VCA) ........282 11.2.5. Φίλτρο ελεγχόμενης τάσης (Voltage -Controlled Filter/VCF)....................282 11.2.6. Ελεγχόμενης τάσης ταλαντωτής (Voltage - Controlled Oscillator/ VCO) ..284 11.2.7. Ψηφιακός Ελεγχόμενος Ταλαντωτής (Digitally Controlled Oscillator/DCO) .........................................................................................285 11.2.8. Αριθμητικά Ελεγχόμενος Ταλαντωτής (Numerically Controlled Oscillator/NCO) .........................................................................................286 11.2.9. Τελεστικός Ενισχυτής OP-AMP (Operator Ampliﬁer/OP-AMP).................286 11.3. Τύποι synthesizers .......................................................................................287 11.3.1. Αναλογικό συνθεσάιζερ (Analog Synthesizers).........................................288

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

11.3.2. Παραμετροποιήσιμο συνθεσάιζερ (Modular Synthesizers) .....................288 11.3.3. Σταθμός εργασίας συνθεσάιζερ (Music Workstation) ..............................289 11.3.4. Συνθεσάιζερ μέσω software (Softsynth)...................................................289 11.4. Ιστορική Αναδρομή (Synthesizer) .....................................................................290 11.5. Top Synthesizers στην Ιστορία της Ηλεκτρονικής Μουσικής ............................314 11.5.1. EMS VCS3..................................................................................................315 11.5.2. Moog Minimoog .......................................................................................316 11.5.3. ARP Odyssey .............................................................................................317 11.5.4. Yamaha CS-80 ...........................................................................................318 11.5.5. Korg MS-20 ...............................................................................................319 11.5.6. Sequential Circuits Prophet-5 ...................................................................320 11.5.7. Fairlight CMI..............................................................................................321 11.5.8. PPG Wave..................................................................................................322 11.5.9. Roland TB-303...........................................................................................322 11.5.10. Roland SH-101 ........................................................................................324 11.5.11. Yamaha DX7 ............................................................................................324 11.5.12. Roland – Alpha Juno ...............................................................................325 11.5.13. Roland - D50 ...........................................................................................326 11.5.14. Korg M1 ..................................................................................................326 11.6. Τα Επικρατέστερα Soft Synth σήμερα (Top Software Synth) .........................................................................................327 11.6.1. Steinberg: Retrologue 2 ............................................................................327 11.6.2. Reveal Sound: Spire ..................................................................................327 11.6.3. KV331: SynthMaster .................................................................................329 11.6.4. u-he: Zebra 2.............................................................................................330 11.6.5. LennarDigital: Sylenth1 .............................................................................330 11.6.6. Native Instruments: Massive ....................................................................331 11.6.7. u-he: Diva..................................................................................................333 11.6.8. Native Instruments: Reaktor 6 ..................................................................333 11.6.9. Plogue: Chipspeech...................................................................................334 11.6.10. Spectrasonics: Omnisphere 2..................................................................335 11.6.11. Xfer Records: Serum................................................................................336

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: Digital Console Mixers...........................................................................337

Εισαγωγή ...................................................................................................................337 12.1. Recording Studio ...............................................................................................340 12.1.1. Tascam: DM – 3200...................................................................................340 12.1.2. Tascam: DM – 4800...................................................................................341 12.1.3. Yamaya: 02R96VCM ..................................................................................342 12.1.4. Yamaya: DM 2000VCM .............................................................................343 12.2. Public Address audio (PA)..................................................................................345 12.2.1. Soundcraft.................................................................................................345 SI IMPACT, VI 1, VI 2, VI 4, VI 6, VI 1000, VI 2000, VI 3000, VI 5000, VI 7000...345 12.2.1α. SI IMPACT................................................................................................344 12.2.1β. Vi 1..........................................................................................................346 12.2.1γ. Vi 2 ..........................................................................................................347 12.2.1δ. Vi 4 ..........................................................................................................348 12.2.1ε. Vi 6 ..........................................................................................................349 12.2.1στ. Vi 1000 ..................................................................................................349 12.2.1ζ. Vi 2000.....................................................................................................351 12.2.1η. Vi 3000....................................................................................................352 12.2.1θ. Vi 5000....................................................................................................353 12.2.1η. Vi 7000....................................................................................................354 12.2.2. ROLAND: M-300, M-400, M-480, M 5000.................................................355 12.2.2α. M-300 .....................................................................................................355 12.2.2β. M-400 .....................................................................................................356 12.2.2γ. M-480......................................................................................................357 12.2.2δ. Μ-5000/O.H.R.C.A. .................................................................................357 12.2.3. Allen & Heath: QU, GLD and dLive Series .................................................359 QU SERIES ...................................................................................................359 12.2.3α. Qu 16 ......................................................................................................359 12.2.3β. Qu 24 ......................................................................................................361 12.2.3γ. Qu 32.......................................................................................................363 GLD SERIES..................................................................................................365 12.2.3δ. GLD 80 ....................................................................................................365

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

12.2.3ε. GLD 112...................................................................................................366 S CLASS SERIES ...........................................................................................367 12.2.3στ. S 3000....................................................................................................367 12.2.3ζ. S 5000 ......................................................................................................368 12.2.3η. S 7000 .....................................................................................................370 C CLASS SERIES ...........................................................................................371 12.2.3θ. C 1500 .....................................................................................................371 12.2.3ι. C 2500 ......................................................................................................373 12.2.3ια. C 3500....................................................................................................374 12.2.4. DiGiCo .......................................................................................................376 D1 Live, D5 Live, SD7, SD8, SD8-24, SD9, SD12...........................................376 12.2.4α. D1 LIVE....................................................................................................376 12.2.4β. D5 LIVE....................................................................................................377 12.2.4γ. SD 7 .........................................................................................................378 12.2.4δ. SD 8.........................................................................................................379 12.2.4ε. SD 8 - 24 ..................................................................................................380 12.2.4στ. SD 9 .......................................................................................................381 12.2.4ζ. SD 12........................................................................................................382 12.2.5. AVID ..........................................................................................................383 D-Show VENUE, Venue S6L(5 models)........................................................383 12.2.5α. D-Show VENUE .......................................................................................383 12.2.6. MIDAS .......................................................................................................389 M32, PRO SERIES ........................................................................................389 12.2.6α. Μ 32........................................................................................................389 12.2.6β. PRO X-CC-TP............................................................................................390 12.2.6γ. PRO X-CC-IP .............................................................................................391 12.2.6δ. PRO1-IP ...................................................................................................392 12.2.6ε. PRO1-TP ..................................................................................................393 12.2.6στ. PRO2C-CC-IP..........................................................................................395 12.2.6ζ. PRO2C-CC-TP ...........................................................................................396 12.2.6η. PRO2-CC-TP.............................................................................................397 12.2.6θ. PRO2-CC-IP .............................................................................................398 12.2.6ι. PRO6-CC-TP..............................................................................................399

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

12.2.6ια. PRO6-CC-IP ............................................................................................400 12.2.6ιβ. PRO9-CC-IP ............................................................................................401 12.2.6ιγ. PRO9-CC-TP............................................................................................402 12.3. Broadcasting & Post Production........................................................................403 12.3.1. Studer .......................................................................................................404 12.3.1α. Vista X .....................................................................................................404 12.3.1β. Vista V .....................................................................................................406 12.3.1γ. VISTA 1 ....................................................................................................407 12.3.1δ. Vista 1 Black Edition................................................................................409 12.3.1ε. Vista 5 M3 ...............................................................................................410 12.3.1στ. ON AIR 1500 ..........................................................................................411 12.3.1ζ. ON AIR 2500 (Discontinue) ......................................................................413 12.3.1η. ON AIR 3000 ...........................................................................................414 12.3.1θ. Micro Series ............................................................................................415 12.3.1ι. Glacier Series ...........................................................................................416 12.3.2. Carlec ........................................................................................................418 Apollo, Artemis, Summa, Brio, Type R ........................................................418 12.3.2α. Apollo .....................................................................................................418 12.3.2β. Artemis ...................................................................................................420 12.3.2γ. Summa ....................................................................................................422 12.3.2δ. Brio .........................................................................................................424 12.3.2ε. TYPE R .....................................................................................................426 12.3.3. Lawo..........................................................................................................428 mc²56 mkII, mc²66, mc²96, ruby, sapphire, sapphire compact, crystal ......428 12.3.3α. mc²56 mkII..............................................................................................428 12.3.3β. mc²66......................................................................................................431 12.3.3γ. mc²96 ......................................................................................................435 12.3.3δ. Radio Console Ruby ................................................................................440 12.3.3ε. Radio Console Sapphire ..........................................................................442 12.3.3στ. Radio Console Sapphire Compact .........................................................444 12.3.3ζ. Radio Console Crystal ..............................................................................445 12.3.4. Yamaha .....................................................................................................448 QL1, QL5,CL1, CL3, CL5 ...............................................................................448

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

12.3.4α. QL1 .........................................................................................................448 12.3.4β. QL5..........................................................................................................449 12.3.4γ. CL1 ..........................................................................................................450 12.3.4δ. CL3 ..........................................................................................................451 12.3.4ε. CL5 ..........................................................................................................452 12.3.5. AEQ ...........................................................................................................452 Opera, Bravo, Forum, Capitol IP, Forum IP, Arena Digital............................452 12.3.5α. Opera ......................................................................................................452 12.3.5β. Bravo.......................................................................................................454 12.3.5γ. Forum......................................................................................................455 12.3.5δ. Capitol IP.................................................................................................457 12.3.5ε. Forum IP..................................................................................................459 12.3.5στ. Arena Digital..........................................................................................462 Βιβλιογραφία - Σημειώσεις ......................................................................................463

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η συνεχής τεχνολογική εξέλιξη καθιστά τον ψηφιακό ήχο ως κινητήρια δύναμη στην παραγωγή της μουσικής βιομηχανίας κατέχοντας πολλές φορές κύρια θέση. Ο ψηφιακός ήχος είναι ένα ποικίλο και πολυσύνθετο πεδίο. Παρόλα αυτά η βασική θεωρία για το πώς λειτουργεί στην πράξη δεν είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Τι είναι άραγε με απλά λόγια η ψηφιακή τεχνολογία ήχου; Είναι η διαδικασία κωδικοποίησης, επεξεργασίας και αποθήκευσης μέσω αριθμητικών αναπαραστάσεων του αναλογικού σήματος (με την μορφή επιπέδων τάσης), όπου αναπαράγονται με την πάροδο του χρόνου μέσω της χρήσης ενός δυαδικού αριθμητικού συστήματος.

Δυαδικό Αριθμητικό Σύστημα (Binary System)

Για να κατανοήσουμε το δυαδικό αριθμητικό σύστημα θα πρέπει να ξεκινήσουμε από ένα πιο οικείο σε εμάς σύστημα όπως το δεκαδικό. Κάθε “θέση” ενός δεκαδικού αριθμού συμπληρώνεται από ένα ψηφίο. Το δεκαδικό μας σύστημα ονομάζεται βάση του 10, που σημαίνει ότι κάθε ψηφίο μπορεί να εκφράσει 10 τιμές, που κυμαίνονται από μηδέν έως εννέα. Για να εκφράσουμε μια ποσότητα μεγαλύτερη από το 9 χρειαζόμαστε ένα επιπλέον ψηφίο ή ψηφία (για χάρη συντομίας αγνοούμε τα δεκαδικά ψηφία). Κάθε θέση ενός αριθμού βάσης του 10 αντιπροσωπεύει μια δύναμη του 10 (με 10 ^ 0 = 0-9), έτσι τα 1, 10, 100, κ.λπ.

Οι δυαδικοί αριθμοί αναπτύχθηκαν ως συμβολική απεικόνιση κυκλωμάτων τα οποία μπορούν να θεωρηθούν ως μια σειρά από διακόπτες που είναι είτε ενεργοποιημένοι είτε απενεργοποιημένοι. Για την δημιουργία του δυαδικού αριθμητικού συστήματος πιο λογική φάνηκε η χρήση των αριθμών 0 & 1 για να εκπροσωπήσουν αυτές τι δύο

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΗΧΟΥ

καταστάσεις (έχω ρεύμα ή δεν έχω ρεύμα, On ή Oﬀ κτλ.). Ένας δυαδικός αριθμός μονής θέσης ονομάζεται bit και θεωρείται ελλιπής για το “δυαδικό Digit”. Το Δυαδικό Αριθμητικό Σύστημα είναι ένα base -2 σύστημα που αντιπροσωπεύει τις δυνάμεις του 2 (σε αντίθεση με το δέκα στο δεκαδικό σύστημα). Οι υπολογιστές χρησιμοποιούν έναν τυποποιημένο αριθμό bits στα περισσότερα κυκλώματα. Αυτά είναι συνήθως τιμές 8-bit ή πολλαπλάσια τιμών 8-bit. Αυτές οι ομάδες 8-bit ονομάζονται bytes και αποτελούν έννοιες που συνδέονται άρρηκτα με τον Κβαντισμό που θα αναλύσουμε σε επόμενο κεφάλαιο. Δυνάμεις του 2

Ισοδύναμες δεκαδικές τιμές

Δείγμα 4 bit στο δυαδικό αριθ. σύστημα Μέγεθος

8's 1

4's 0

2's 1

Δυνάμεις του 2

Βήματα

16-bit (2 bytes)

216

65,536

32-bit (4 bytes)

232

8-bit (1 byte)

24-bit (3 bytes)

Ψηφιακές Λέξεις (Alpha – bits)

224

1's 1

256

16,777,216

4,294,967,296

Μετά την καταγραφή, αποθήκευση και επεξεργασία των πληροφοριών τα δεδομένα που προκύπτουν μετατρέπονται πίσω σε μία ανάλογη μορφή που μπορούμε να κατανοήσουμε και να χειριστούμε. Ας ρίξουμε μια ματιά πως μπορεί μια μορφή πληροφορίων να μετατραπεί σε ισοδύναμη ανάλογη μορφή ψηφιοποίησης πληροφοριών. Εάν πληκτρολογήσουμε σε έναν επεξεργαστή κειμένου τα γράμματα D, O & G, ο επεξεργαστής για χάρη της ψηφιακής μετάφρασης μετατρέπει τα 3 γράμματα αυτά σε μία σειρά από “ψηφιακές λέξεις” 8–bit που εκπροσωπούνται ως [0100 0001], [0100 0011] & [0101 0100] τα λεγόμενα alpha – bits. Εάν τα εξετάσουμε ξεχωριστά δεν βγάζουν και πολύ νόημα, ωστόσο όταν τοποθετούνται σε μία ομάδα μαζί τα δεδομένα αυτά αντιπροσωπεύουν το ζώο που όλοι μας ξέρουμε.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

D, O & G =(0100 0001) (0100 0011) (0101 0111) = (Alpha – bits) (Digital words) (Αποτέλεσμα έννοιας)

Με παρόμοιο τρόπο ένα ψηφιακό σύστημα ήχου λειτουργεί με δειγματοληψία (sampling) της στιγμιαίας τάσης ενός αναλογικού σήματος σε ένα μόνο χρονικό σημείο. Έπειτα επέρχεται η μετατροπή (converting) αυτών των δειγμάτων σε μία κωδικοποιημένη λέξη με την χρήση των bit και αναλόγως τον αριθμών τους που αντιπροσωπεύει ψηφιακά αυτό το επίπεδο τάσης με διαδοχική μέτρηση αλλά και αλλαγές στο επίπεδο του αναλογικού σήματος με την πάροδο του χρόνου. Αυτές οι “ψηφιακές λέξεις” αποθηκεύονται σε μία μορφή που αντιπροσωπεύουν το αρχικό αναλογικό σήμα. Μόλις τα δεδομένα αποθηκευτούν μπορούν στη συνέχεια να επεξεργαστούν και να αναπαραχθούν έχοντας πολλές φορές αλλάξει ολοκληρωτικά.